Τα τομεακά προγράμματα ελαιολάδου στην Ελλάδα μετράνε πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας, με το πρώτο πρόγραμμα να υλοποιείται το 2003. Παρά τη μακρόχρονη εφαρμογή τους που θα έπρεπε να συνεπάγεται αντίστοιχη διαχειριστική και διοικητική εμπειρία από πλευράς των υπηρεσιακών φορέων εφαρμογής, καμία περίοδος δεν έχει υπάρξει χειρότερη από την τρέχουσα, όπου σημειώθηκε σωρεία παρατυπιών και πασαλειμμάτων υπό την ασφυκτική πίεση χρόνου και το πρόσχημα της μη απώλειας πόρων. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Η αρχή του κακού έχει τη ρίζα της στο Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ 2023-2027. Χωρίς να είναι γνωστό πώς, πότε και κυρίως από ποιούς, ως προϋπόθεση για τις Οργανώσεις που υποβάλλουν αίτηση στήριξης στο τομεακό πρόγραμμα ορίστηκε ο κύκλος εργασιών των 800.000€, ποσό αφύσικα υψηλό σε σχέση με τις τιμές ελαιολάδου που επικρατούσαν το έτος έγκρισης του Στρατηγικού Σχεδίου. Εξίσου αφύσικη ήταν η προσθήκη του ελάχιστου κύκλου εργασιών σε ένα ευρωπαϊκό κείμενο Στρατηγικής όταν είναι γνωστό ότι τέτοιες προϋποθέσεις ορίζονται σε εθνικό επίπεδο, ακριβώς για να αποφεύγεται μια περίπλοκη διαδικασία ευρωπαϊκής έγκρισης. Το γεγονός ότι το ποσό των 800.000€ δεν προέκυψε ως αποτέλεσμα κάποιας επίσημης διαβούλευσης ή ακόμα και μελέτης, δημιουργεί υποψίες ότι προστέθηκε τεχνηέντως από λίγες και συγκεκριμένες Οργανώσεις ελαιολάδου που επιθυμούσαν περισσότερη «πίτα» από τα προγράμματα των ΟΕΦ.
Με τη δημοσιοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου άρχισε να γίνεται γνωστό σε όλο και περισσότερους ενδιαφερόμενους ότι το ποσό αυτό θα δημιουργούσε μόνο προβλήματα, αλλά ήταν πλέον αργά. Άπαξ και εγκριθεί το Στρατηγικό Σχέδιο μιας χώρας, οποιαδήποτε αλλαγή – έστω και μικρή – απαιτεί μια πολύπλοκη διαδικασία που διαρκεί σχεδόν 1 έτος. Αποτέλεσμα της αστοχίας και της οργής που προκάλεσε η δημοσιοποίηση του όρου αυτού ήταν να ζητήσει επισήμως η Ελλάδα την απάλειψη του ποσού που η ίδια είχε προτείνει λίγους μήνες νωρίτερα! Όπως ήταν φυσικό το πισωγύρισμα αυτό προκάλεσε μια χρονοβόρα διαδικασία που διήρκησε όλο το 2023 και στην οποία όχι μόνο χάθηκε το 2023 ως έτος υλοποίησης αλλά και 4,85εκ. € που προβλέπονταν για το τομεακό πρόγραμμα, για τα οποία την αποκλειστική ευθύνη φέρει το ΥΠΑΑΤ.
Αλλά δεν ήταν η μόνη ζημιά – με την απώλεια του 2023 χάθηκε και η δυνατότητα από τις Οργανώσεις ελαιολάδου να διεκδικήσουν το 30% του κύκλου εργασιών τους ως αξία επιδότησης, με αποτέλεσμα να εγκριθούν τελικά για μικρότερα προγράμματα. Το τελευταίο μοιάζει λεπτομέρεια αλλά καθώς τα ποσοστά ενισχύσεων βαίνουν κάθε χρόνο μειούμενα η απώλεια του 2023 με το μοναδικά υψηλό ποσοστό ενίσχυσης είχε μεγάλο ειδικό βάρος που δεν πρόκειται να επαναληφθεί τα επόμενα έτη, όπου το ποσοστό ενίσχυσης πέφτει στο 10%.
Αν το 2024 είχε ξεκινήσει ομαλά τίποτα από τα παραπάνω δεν θα είχε μεγάλη σημασία. Όμως φαίνεται ότι η ασυνεννοησία μεταξύ των αρμόδιων αρχών είχε τραγικά αποτελέσματα στην τελική τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου. Γιατί μπορεί μεν να αφαιρέθηκε ο περιοριστικός όρος των 800.000€ αλλά δεν εξαλείφθηκε η απαίτηση των προγραμμάτων εργασίας να έχουν ελάχιστο προϋπολογισμό 500.000€. Αυτό σήμαινε ότι ο κύκλος εργασιών των Οργανώσεων Παραγωγών έπρεπε να είναι τουλάχιστον 714.000€ - οπότε το πρόγραμμα των ΟΕΦ κατέληξε πάλι στο ίδιο σημείο που ξεκίνησε το 2023, έχοντας εντωμεταξύ χάσει 4,85εκ. €!
Η νέα δυσφορία προκάλεσε και πάλι καθυστερήσεις και γκρίνια. Μέχρι να δημοσιευθεί το κείμενο της Υπουργικής Απόφασης φτάσαμε στον Ιούλιο του 2024 με βασική οδηγία από το ΥΠΑΑΤ το «τρέχετε να προλάβουμε», μεταθέτοντας την ευθύνη (και φυσικά το τρέξιμο) στις ενδιαφερόμενες Οργανώσεις Παραγωγών. Η πίεση χρόνου έφερε μια σειρά από παρατράγουδα και παρατυπίες, πρωτοφανείς για προγράμματα ΟΕΦ:
- Η πρόσκληση ανακοινώνεται στις 15.07 με καταληκτική ημερομηνία την 30.07! Για την προετοιμασία δηλαδή ενός απαιτητικού επιχειρησιακού προγράμματος, που περιλαμβάνει την καταγραφή αναγκών από τους παραγωγούς, προσφορών, δικαιολογητικών, εγγυητικών από την τράπεζα κλπ. δόθηκε περιθώριο μόλις 15 ημερών - και μάλιστα εν μέσω καλοκαιριού - όταν για πολύ μικρότερα σχέδια βελτίωσης το αντίστοιχο διάστημα ξεπέρασε τους 2 μήνες! Περιττό να αναφερθεί ότι κανένας σοβαρός σχεδιασμός δεν μπορούσε να γίνει με τη λύση που επιλέχθηκε να είναι η κατάθεση πανομοιότυπων επιχειρησιακών προγραμμάτων σε ΟΕΦ με τελείως διαφορετικές ανάγκες.
- Η αξιολόγηση των αιτήσεων έγινε χωρίς γραπτές οδηγίες ή οδηγό αξιολόγησης και επί της ουσίας τα αποτελέσματα διαφοροποιούνταν ανάλογα με τον αξιολογητή! Ενδεικτικό της ασυνεννοησίας και της προχειρότητας ήταν ότι δύο μέλη από τις επιτροπές αξιολόγησης παραιτήθηκαν/άλλαξαν εν μέσω της διαδικασίας. Σε οργανώσεις εγκρίνονταν δαπάνες που ίδιες σε άλλη οργάνωση απορρίπτονταν. Η αιτιολόγηση για τις περικοπές ήταν ολιγόλογη και ασαφής. Δαπάνες που εγκρίνονταν στην αιτιολόγηση εμφανίζονταν κομμένες στον προϋπολογισμό του προγράμματος και αντίστροφα. Ειδικά η αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων των φορέων που συμμετείχαν ήταν αόριστη και γενική καθώς φαίνεται ότι Οργανώσεις που δεν είχαν καμιά φερεγγυότητα ούτε τρόπο κάλυψης της ιδίας συμμετοχής τους τελικά εγκρίθηκαν!
- Το σημαντικότερο δε αγκάθι της διαδικασίας, που συνιστά όχι μόνο παράβαση σε σχέση με τις απαιτήσεις που ορίζουν οι Κοινοτικοί Κανονισμοί αλλά και κατάφωρη αδικία για πολλές Οργανώσεις Παραγωγών, ήταν ότι το ποσό της ενίσχυσης καθορίστηκε όχι με βάση την αξία της παραγωγής που εμπορεύεται μια οργάνωση παραγωγών αλλά με βάση την αξία που εμπορεύονται τα μέλη της. Ο βασικός λόγος που θεσπίζονται τα τομεακά προγράμματα είναι για να επιδοτούνται οι δράσεις τους και να ενδυναμώνεται η θέση των Οργανώσεων Παραγωγών με βάση τον κύκλο εργασιών που καταφέρνουν να συγκεντρώνουν και να εμπορεύονται στην αγορά. Τα τομεακά προγράμματα των οπωροκηπευτικών βασίζονται σε αυτή ακριβώς την αρχή επιβράβευσης και για αυτό και χαρακτηρίζονται τόσο πετυχημένα. Αν τα επιχειρησιακά προγράμματα των ΟΕΦ βασίζονται στις πωλήσεις των μελών τους ποιος ο λόγος ύπαρξης των Οργανώσεων Παραγωγών και γιατί να τους επιχορηγείται το πρόγραμμα;
- Για τις Οργανώσεις που απορρίφθηκε το επιχειρησιακό τους πρόγραμμα δεν εκδόθηκαν ποτέ διοικητικές πράξεις απόρριψης, όπως προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο. Επί της ουσίας τα προγράμματα που απορρίφθηκαν δεν είχαν σαφή αιτιολογία με αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι να μην γνωρίζουν τον ακριβή λόγο απόρριψης, μια σοβαρότατη παρατυπία της διαδικασίας.
- Το περιθώριο ενστάσεων που δόθηκε ήταν κυριολεκτικά εντός ενός σαββατοκύριακου, ενώ το διάστημα των τριών ημερών για την αξιολόγησή τους σήμαινε ότι πρακτικά δεν ήταν δυνατό να γίνει αξιολόγηση. Η διαδικασία ήταν τυπική, γιατί προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο να υπάρχει, αλλά δεν υπήρχε καμιά αναφορά στην αξιολόγηση των ενστάσεων ούτε δημοσιεύτηκε κάποια απόφαση για τα αποτελέσματα της αξιολόγησης. Όπου έγινε, έγινε εν κρυπτώ και για συγκεκριμένα προγράμματα. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής αντικαταστάθηκε και η προϊσταμένη του τμήματος Ελαίας από την επιτροπή αξιολόγησης και, ως φαίνεται μετακινήθηκε εν τέλει και σε τελείως διαφορετικό αντικείμενο!
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας η γεωγραφική κατανομή των αποτελεσμάτων μοιάζει περίεργη. Μόνο η Λακωνία με μόλις 17 Οργανώσεις Παραγωγών συγκεντρώνει το 40,3% του συνολικού προϋπολογισμού των προγραμμάτων όταν το δεύτερο στη σειρά Ηράκλειο, με 12 Οργανώσεις Παραγωγών, απορροφά μόλις το 14,6%. Τα στοιχεία αυτά δεν συνάδουν ούτε με την παραγωγή ελαιολάδου της περιόδου αναφοράς (αφού για την περίοδο 2022-2023 η Λακωνία δεν είχε το 40,3% της παραγόμενης ποσότητας ελαιολάδου στην Ελλάδα) ούτε και η παραγωγή της έχει ξεπεράσει ποτέ κατά 3 φορές αυτής του Ηρακλείου.
Στο σημείο που έχουμε φτάσει οι Οργανώσεις τρέχουν να προλάβουν την υλοποίηση του 1ου έτους και να υλοποιήσουν φυσικό και οικονομικό αντικείμενο μέχρι… το τέλος Δεκεμβρίου. Ο στόχος είναι ανέφικτος αλλά κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τις Οργανώσεις για αυτό. Άλλωστε στη χώρα όπου σημασία έχει η απορρόφηση και όχι η αποτελεσματικότητα των έργων η προστιθέμενη αξία των τομεακών προγραμμάτων ελαιολάδου ήταν σταθερά χαμηλή. Φαίνεται ότι η τρέχουσα τετραετία δεν θα αποτελέσει εξαίρεση.
Τροποποιητική απόφαση του ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρει ότι μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2025 θα γίνονται δεκτές οι δηλώσεις εφαρμογής για το έτος 2024, που αφορούν δεσμεύσεις του Μέτρου 8.1 «Δάσωση και δημιουργία δασικών εκτάσεων».
Σκοπός της απόφασης είναι η τροποποίηση της με αριθμ. πρωτ. 86470/06.11.2019 εγκυκλίου διαδικασίας υποβολής δήλωσης εφαρμογής του υπομέτρου 8.1 "Δάσωση και δημιουργία δασικών εκτάσεων" του Μέτρου 8 "Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στη βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών" του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α. 2014-2020) - ανειλημμένες υποχρεώσεις του Μέτρου 221 “Πρώτη Δάσωση Γεωργικών Γαιών” (Π.Α.Α.2007-2013), ως προς το χρονικό διάστημα υποβολής των ετήσιων δηλώσεων εφαρμογής από τους δικαιούχους του Μέτρου.
Διαδικασία Χορήγησης της Ενίσχυσης
Τροποποίηση της παρ. 3 του σημείου Α εδαφ. 5 που αναφέρεται στο χρονικό διάστημα υποβολής των δηλώσεων εφαρμογής από τους δικαιούχους ανά έτος δεσμεύσεων/εφαρμογής ως εξής:
«Οι δηλώσεις εφαρμογής από το έτος εφαρμογής 2019 και για κάθε επόμενο έτος υποβάλλονται από 1 Δεκεμβρίου μέχρι και 31 Δεκεμβρίου, για δεσμεύσεις που αφορούν από το εν λόγω έτος, συνοδευόμενες με τα ανωτέρω δικαιολογητικά και θα λαμβάνουν αριθμό πρωτοκόλλου από την υπηρεσία κατάθεσης.
Ειδικότερα για το έτος 2024 κατ’ εξαίρεση θα υποβάλλονται μέχρι 31 Ιανουαρίου 2025».
Έντονες συζητήσεις έχουν ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σχετικά με επιβολή προστίμων στη διακίνηση ελαιολάδου με τενεκέ.
Τελικά μετά από «πιέσεις» των ελαιοπαραγωγών η κυβέρνηση αναγκάστηκε να δώσει διευκρινίσεις για το θέμα της διακίνησης του ελαιολάδου.
«Η μεταφορά μικρών ποσοτήτων συμβαίνει άτυπα στην ελληνική πραγματικότητα. Για όσους θέλουν να είναι απολύτως νομότυποι, μπορούν να χρησιμοποιούν μικρότερες συσκευασίες των 5 λίτρων», λέει ο Χρίστος Δήμας, υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών και ξεκαθάρισε ότι «δεν έχουμε σχεδιάσει κάποια αλλαγή στη μεταφορά ελαιολάδου με τενεκέδες. Όσα ακούγονται τις τελευταίες μέρες δεν ισχύουν. Το θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη μεταφορά του ελαιολάδου ισχύει από το 2017». Και πρόσθεσε: «η μεταφορά μικρών ποσοτήτων ελαιολάδου μεταξύ φίλων και συγγενών συνεχίζεται άτυπα, χωρίς να τίθεται ζήτημα παραβάσεων. Αυτό το θέμα πήρε μεγαλύτερη διάσταση απ’ ό,τι έπρεπε. Θέλω να καθησυχάσω τους πολίτες: δεν προχωράμε σε αλλαγές».
Παράλληλα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, δήλωσε ότι ο έλεγχος παραστατικών διακίνησης ελαιολάδου αφορά αποκλειστικά τους εμπόρους και όχι τους παραγωγούς που αυτοκαταναλώνουν ελαιόλαδο ή δωρίζουν ελαιόλαδο σε συγγενείς και φίλους για ίδια κατανάλωση.
Όμως είναι τελικά το πρόβλημα ο τενεκές;
Ο Μύρων Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός, Αντιπρόεδρος ΕΑΣ Ηρακλείου και πρόεδρος Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, ανακοίνωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το ερώτημα είναι εφαρμόζονται οι νόμοι στη χώρα μας; Γιατί το 2017 είχαμε ένα νόμο πάλι στο ελαιόλαδο που λέει στην εστίαση θα πρέπει να υπάρχουν ατομικές φιάλες ελαιόλαδου, συσκευασμένες με πώμα μιας χρήσης. Εφαρμόστηκε αυτός ο νόμος; Όχι δεν εφαρμόστηκε.
Ο ίδιος νόμος έλεγε ότι απαγορεύεται η εστίαση να αγοράσει από παραγωγό σε 17λιτρο τενεκέ. Θα πρέπει ο παραγωγός να πάρει άδεια τυποποιητή, δηλαδή να κάνει μια ατομική επιχείρηση. Αυτό ισχύει και σήμερα.
Αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στους ελαιοπαραγωγούς είναι ότι από την 1η Οκτωβρίου 2025 θα πρέπει να βγάζουν ηλεκτρονικά παραστατικά διακίνησης ελαιοκάρπου. Με αυτό θα γίνεται ιχνηλασιμότητα του προϊόντος που γίνεται ελαιόλαδο και διασταύρωση με τα παραστατικά που βγάζει το ελαιοτριβείο είτε προς φύλαξη είτε προς σπίτι. Θυμίζουμε ότι το ελαιόλαδο που γράφει ότι είναι για το σπίτι ο παραγωγός δεν μπορεί να το πουλήσει. Αυτή η διαδικασία θα γίνεται από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Έρχεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και με βάση αυτά τα στοιχεία θα κάνει διασταυρώσεις με το ελαιοκομικό μητρώο που έχει. Όλα αυτά είναι προς την σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των ελληνοποιήσεων.
Το πρόβλημα είναι διαδικαστικό γιατί από 1η Οκτωβρίου θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί (με μέση ηλικία 63 ετών) να βγάζουν ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής ελαιοκάρπου στο χωράφι για να φύγει να πάει στο ελαιοτριβείο. Όταν βγάζαμε έντυπα παραστατικά αναγράφαμε «δελτίο αποστολής προς ζύγιση» γιατί ο παραγωγός δεν κάνει ζύγισμα στο χωράφι. Δεν γνωρίζουμε αν η πλατφόρμα θα δεχτεί «δελτίο αποστολής προς ζύγιση».
Εκτιμώ ότι ο παραγωγός δεν μπορεί να υποστηρίζει αυτή τη διαδικασία στο χωράφι και θα υπάρξουν προβλήματα στην εφαρμογή της. Αυτό θα πρέπει να το προβλέψουν από τώρα στην κυβέρνηση».
Γεμίζουν οι δεξαμενές με ελαιόλαδο στην Ισπανία, με την παραγωγή να φτάνει στους 590.936 τόνους κατά τον μήνα Δεκέμβριο.
Η συνολική παραγωγή ισπανικού ελαιολάδου από την αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου (1 Οκτωβρίου) υπολογίζεται σε 883.589 τόνους, σύμφωνα με την Ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA).
Μόνο στην επαρχία Jaén, έχουν παραχθεί 298.157 τόνοι από την έναρξη της φετινής εκστρατείας.
«Με παραγωγή σχεδόν στους 600.000 τόνους τον Δεκέμβριο, είναι πιθανό να ξεπεράσουμε την αρχική εκτίμηση που δόθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας, γιατί είμαστε σχεδόν στους 900.000 τόνους και αυτό είναι ήδη αρκετά σημαντική παραγωγή», εξήγησε ο διευθυντής και εκπρόσωπος της ASAJA-Jaén, Luis Carlos Valero, ενώ υπενθύμισε ότι υπάρχουν ακόμη οι μήνες Ιανουάριος, Φεβρουάριος και Μάρτιος.
Οι πωλήσεις το Δεκέμβριο διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα, στους 87.249 τόνους.
Τα ισπανικά αποθέματα υπολογίζονται σε 823.729 τόνους, εκ των οποίων οι 683.854 τόνοι βρίσκονται στα ελαιοτριβεία, 135.560 τόνοι στα συσκευαστήρια και 4.314 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage).
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του συστήματος Poolred, από τις 7 έως τις 13 Ιανουαρίου 2025, η τιμή παραγωγού στην Ισπανία για το έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν στα 4,437 ευρώ/κιλό, στο παρθένο 3,889 ευρώ/κιλό και στο λαμπαντέ 3,739 ευρώ το κιλό.
Με τροποποιητική απόφαση της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια, εγκρίθηκε η διάθεση πίστωσης 10.000.000 ευρώ για την χρηματοδότηση της πράξης «Πλαίσιο υλοποίησης του Μέτρου 19 του Προγράμματος «Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας περιόδου 2014-2020».
Μετά αυτή την απόφαση αναμένεται να ξεκινήσει η πληρωμή των οικονομικών ενισχύσεων σε δικαιούχους του Μέτρου 19 του ΠΑΑ 2014-2020 (Τοπική Ανάπτυξη LEADER).
Η Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤοΚ /CLLD), βασισμένη στην προσέγγιση LEADER, είναι μια μέθοδος σχεδιασμού και υλοποίησης τοπικών ολοκληρωμένων αναπτυξιακών στρατηγικών, με τη συμμετοχή εταίρων σε τοπικό επίπεδο, προκειμένου να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά οι οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές. Είναι ένα ιδιαίτερα ισχυρό εργαλείο προκειμένου οι τοπικές κοινότητες:
α) να κάνουν σταθερά βήματα προς πιο αποτελεσματικές μορφές οικονομικής, βιώσιμης και «χωρίς αποκλεισμούς» ανάπτυξης, σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020»,
β) να «καινοτομήσουν» προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα των αγροτικών περιοχών της χώρας και
γ) να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή στις αγροτικές περιοχές.
Μετά τις μεγάλες αντιδράσεις, από τους ελαιοπαραγωγούς και τους καταναλωτές, η κυβέρνηση «ανέκρουσε πρύμναν» για το κυνήγι και επιβολή πρόστιμου σε όσους μεταφέρουν τενεκέδες λάδι. Σε δηλώσεις που έκανε, τη Δευτέρα (13/1/2025), ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ανέφερε τα εξής:
«Δύο πράγματα τα οποία είναι ξεκάθαρα, αλλά ο λαϊκισμός, ο οποίος μάλιστα ανθεί περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνει ότι δεν τα βλέπει.
Το ένα είναι ότι δεν πρόκειται να πάρει την οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία η κυβέρνηση, δηλαδή θα συνεχίσει να ισχύει το νομικό καθεστώς το οποίο ίσχυε πολλά χρόνια πριν την εκλογή της κυβέρνησης αυτής, πριν δηλαδή το 2019 και το δεύτερο είναι ότι όλοι αυτή η συζήτηση δεν αφορά τους παραγωγούς οι οποίοι αυτοκαταναλώνουν το λάδι, δηλαδή καταναλώνουν οι ίδιοι το λάδι τους ή το δωρίζουν σε συγγενικά ή φιλικά τους πρόσωπα.
Άρα, αυτό που λέμε ότι ο τενεκές λάδι που πηγαίνει από τη γιαγιά στα εγγόνια ή στα παιδιά ή από τον έναν αδερφό στον άλλον αδερφό ή από τον φίλο σε έναν άλλον φίλο, δεν έχει να κάνει με αυτή τη συζήτηση. Είναι δεδομένο, γιατί μιλάμε για μία δωρεά. Είναι κάτι νομίζω που όσοι προσπάθησαν να μπούνε στο κάδρο της δημοσιότητας των τελευταίων ημερών, με αφορμή αυτήν τη συζήτηση, ξέρανε, νομίζω, ότι απλά, συνειδητά, εξαπατούν τους πολίτες.
Πιστεύω, όμως, ότι αυτή η σκόπιμη εξαπάτηση, αυτό το ψέμα έχει και πιο κοντά ποδάρια, γιατί ξεχνάνε κάτι οι λαϊκιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ότι οι προηγούμενες εκδοχές εκείνων κυβέρνησαν τον τόπο. Το 2025 δεν είναι 2012, ούτε 2015, γιατί μεσολάβησε το 2015 - 2019, όπου οι λαϊκιστές της Αριστεράς συγκυβέρνησαν με τους λαϊκιστές της άκρας Δεξιάς και η χώρα μας έγινε μία χώρα στο χειρότερο σημείο, η χώρα «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης. Δεν λύθηκε κανένα πρόβλημα, τίποτα απ’ όσα έλεγαν στα τότε δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα δεν έγινε πραγματικότητα και ευτυχώς που δεν πάθαμε και πολλά χειρότερα θα πω εγώ.
Είναι, λοιπόν, δεδομένο ότι δεν υπάρχει κάποιος στόχος της Κυβέρνησης ή σκοπός ή εξαγγελία πουθενά καταγεγραμμένη ν’ αλλάξει αυτό το οποίο ισχύει, αλλά είναι προφανές ότι σε επίπεδο εμπορίας λαδιού και όχι δωρεάν διάθεσής του, θέλουν οι ελεγκτικές αρχές να εφαρμόσουν το νόμο, να κάνουν ελέγχους, να προστατεύσουν τους παραγωγούς ελαιολάδου, να προστατεύσουν τους καταναλωτές, γιατί υπάρχει κι ένα ζήτημα όπως αντιλαμβάνεσθε της ποιότητας του προϊόντος, υπάρχουν, λοιπόν, κάποιες διατάξεις οι οποίες ισχύουν και μάλιστα ρητώς αναφέρεται ότι δεν έχει να κάνει αυτό με την αυτοκατανάλωση, τις οποίες μπορώ να σας τις διαβάσω:
«Επί όλων των παραστατικών εμπορίας και διακίνησης των προϊόντων αναγράφονται, πέρα από τα απαραίτητα φορολογικά στοιχεία και ονομασία του είδους του ελαιολάδου, δηλαδή ποικιλία και κατηγορία, όπως ορίζεται από το νόμο» - επαναλαμβάνω ο νόμος πολλά χρόνια πριν το 2019 - «επιτρέπεται η πώληση χύμα ελαιολάδου από παραγωγούς σε τυποποιητές με βυτία ή κατάλληλους περιέκτες, αντίθετα δεν επιτρέπεται η πώληση χύμα ελαιολάδου στους καταναλωτές και επιχειρήσεις εστίασης. Το ελαιόλαδο διατίθεται στους καταναλωτές σε τυποποιημένες συσκευές έως πέντε λίτρων, μπορεί να διατίθεται σε επιχειρήσεις εστίασης και σε μεγαλύτερες συσκευασίες από δέκα έως 50 λίτρα. Το ελαιόλαδο διατίθεται από τα καταστήματα εστίασης στους καταναλωτές σε δοχεία χωρητικότητας έως 500 ml, μη επαναγεμιζόμενα και ως 100 ml για ατομική χρήση. Δεν επιτρέπεται η διάθεση χύμα ελαιολάδου για επιτραπέζια χρήση. Το ύψος των προστίμων είναι από 500 έως 2.000 ευρώ».
Επαναλαμβάνω, λοιπόν, ότι ο έλεγχος παραστατικών διακίνησης ελαιολάδου αφορά αποκλειστικά τους εμπόρους και όχι τους παραγωγούς, που αυτοκαταναλώνουν ελαιόλαδο ή δωρίζουν ελαιόλαδο σε συγγενείς και φίλους για ίδια κατανάλωση. «Άνθρακας ο θησαυρός» με λίγα λόγια».
Κατά τις τελευταίες συνεδριάσεις των υπουργών Γεωργίας της ΕE, έγιναν συζητήσεις αντιμετώπισης αυτών των ζητημάτων και στο «τραπέζι» έπεσε η σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Ειδικού Ταμείου για την αντιμετώπιση των συνεπειών στον πρωτογενή τομέα από τις φυσικές καταστροφές.
Το νέο Ταμείο, εάν αυτό γίνει, θα τεθεί σε λειτουργία μετά το 2027 και αφού πρώτα ανακοινωθεί ο προϋπολογισμός της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Μέχρι τότε η ΕΕ δίνει ευελιξία με μεταφορά πόρων από άλλα ταμεία της ΕΕ στην περίπτωση μη απορρόφησης των κονδυλίων, όπως στην περίπτωση της Περιφερειακής Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης για την Ανασυγκρότηση (RESTORE) και του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).
Η πρόταση, που πέρασε το Δεκέμβριο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να διοχετεύουν ευκολότερα πόρους από τα ευρωπαϊκά ταμεία περιφερειακής ανάπτυξης και τα ταμεία συνοχής στην ανασυγκρότηση των καταστροφών.
Αφορά μέτρα ανάκαμψης μετά από φυσικές καταστροφές που σημειώθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024.
Στόχος της στήριξης είναι η διασφάλιση της συνέχισης της επιχειρηματικής δραστηριότητας των ανωτέρω δυνητικών δικαιούχων.
Στο πλαίσιο του νέου μέτρου το Κράτος Μέλος θα πρέπει να τεκμηριώσει ότι η στήριξη θα χορηγηθεί σε όσους έχουν πληγεί περισσότερο, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων που δεν εισάγουν διακρίσεις και εφόσον έχει αναγνωριστεί επίσημα από αρμόδιο φορέα ότι οι δικαιούχοι υπέστησαν καταστροφή τουλάχιστον του 30% του σχετικού δυναμικού παραγωγής.
Κατά τη χορήγηση της στήριξης με το νέο-προσωρινό Μέτρο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η στήριξη που χορηγείται στο πλαίσιο άλλων εθνικών (αποζημιώσεις ΕΛΓΑ, εθνική αρωγή, κ.λπ.) ή ενωσιακών μέσων στήριξης (αποθεματικό κρίσης, κ.λπ.) ή ιδιωτικών καθεστώτων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών, έτσι ώστε να μην υπάρξει υπεραντιστάθμιση ή διπλή χρηματοδότηση.
Το ΥπΑΑΤ σχεδιάζει να προχωρήσει σε έκτακτη τροποποίηση του ΠΑΑ 2014-2022 για την εισαγωγή του νέου Μέτρου Μ23, έτσι ώστε να προκηρυχθεί αυτό μετά το Πάσχα του 2025, να έχει εγκρίσεις μέχρι τέλος Ιουνίου 2025 και πληρωμές έως και 31 Δεκεμβρίου 2025.
Σχετική απόφαση του ΥπΑΑΤ, που αναρτήθηκε στη «Διαύγεια», αναφέρει ότι ολοκληρώθηκαν οι πράξεις 169 δικαιούχων της 1ης πρόσκλησης του Μέτρου 9 «Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών», του ΠΑΑ 2014 - 2022.
Ο προϋπολογισμός ένταξης πράξεων του Μέτρου ανέρχεται στα 28.967.710,24 ευρώ.
Με την εν λόγω απόφαση επιβεβαιώνεται η ολοκλήρωση των πράξεων 169 δικαιούχων της 1ης Πρόσκλησης του Μέτρου 9 «Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών», δεδομένου ότι:
- ολοκληρώθηκε το φυσικό αντικείμενο των πράξεων, όπως αυτό αποτυπώνεται στην απόφαση ένταξης πράξεων και επαληθεύτηκε η υλοποίησή του,
- ολοκληρώθηκε το Οικονομικό Αντικείμενο, όπως αυτό αποτυπώνεται στο ΟΠΣΑΑ,
- οι δικαιούχοι τήρησαν τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν με την απόφαση ένταξης και συμμορφώθηκαν σε συστάσεις ελέγχων που διενεργήθηκαν από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα.
Οι δικαιούχοι υποχρεούνται:
(1) Να διατηρούν την οικονομική και εμπορική τους δραστηριότητα για τουλάχιστον τρία (3) έτη μετά την ολοκλήρωση της πράξης.
(2) Να τηρούν για πέντε (5) έτη μετά την ολοκλήρωση της πράξης όλα τα παραστατικά στοιχεία της αξίας παραγωγής και δαπανών για τα έτη που αφορά η οικονομική στήριξη και να τα θέτουν στη διάθεση των αρμοδίων αρχών ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον ζητηθεί σχετικός έλεγχος ανεξαρτήτως αν από άλλες διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας δεν υποχρεούνται στη διατήρηση των εν λόγω δικαιολογητικών και παραστατικών.
Διαβάστε την απόφαση (εδώ)
Από αρχές 2024 το ΥπΑΑΤ (σύμφωνα με όσα έλεγε ο τότε υπουργός Λ. Αυγενάκης) μιλούσε για κάποιες διορθώσεις που έπρεπε να γίνουν για την καταχώριση του έξτρα παρθένου ελαιολάδου με την ονομασία «Κρήτη/Kriti» ως Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Φτάσαμε αρχές 2025 και ακόμη δεν έχει προχωρήσει το θέμα.
Για το πρόβλημα υπήρξε νέα κοινοβουλευτική παρέμβαση - ερώτηση του Βουλευτή Ρεθύμνης και υπεύθυνου ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανόλη Χνάρη.
«Ολιγωρία της Κυβέρνησης για την καταχώριση του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιόλαδου «Κρήτη/Kriti» ως Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ)», κάνει λόγο ο βουλευτής.
Ερώτηση στην Βουλή
Την αμέλεια και την έλλειψη συντονισμένων ενεργειών από την Κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο αναφορικά με την καταχώριση του Εξαιρετικού Παρθένου «Κρήτη/Kriti» ως Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), επικρίνει έντονα με νέα κοινοβουλευτική παρέμβαση του – Ερώτηση, ο Βουλευτής Ρεθύμνης και υπεύθυνος ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανόλης Χνάρης.
Ο Βουλευτής εξαίροντας πρωτίστως την αδιαμφισβήτητη ποιοτική και θρεπτική αξία του κρητικού ελαιόλαδου και την τεράστια συμβολή του στην ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας, αναφέρεται στην υποβολή σχετικού αιτήματος στην αρμόδια υπηρεσία του ΥπΑΑΤ για την καταχώριση του ως ΠΓΕ ήδη από το έτος 2018.
Επιπλέον, επισημαίνει ότι το εν λόγω αίτημα υποβλήθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας της Περιφερείας Κρήτης σε συνεργασία με όλους τους φορείς ελαιόλαδου του νησιού οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τους ακόλουθους συνεταιρισμούς:
α) Αγροτικό Συνεταιρισμό Μυλοποτάμου,
β) Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Ένωση Ηρακλείου Α.Ε.,
γ) Κρητικό Αγρό Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Α.Ε. και
δ) Αγροτικό Συνεταιρισμό Χανίων.
Περαιτέρω, αναφέρθηκε στο σύνολο των νομικών και διαδικαστικών ενεργειών που ακολουθήθηκαν καθώς και στη θετική γνωμοδότηση του ΥπΑΑΤ που οδήγησε στη διαβίβαση του σχετικού φακέλου το έτος 2021 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τελική διαδικασία ελέγχου του αιτήματος, η οποία όμως μέχρι και σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί.
Τέλος, επισημαίνει ότι όλα τα παραπάνω στοιχεία είχαν τεθεί λεπτομερώς υπόψη του τότε Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με την κατάθεση της υπ’ αρ. 2501/9-1-2024 Ερώτησης, με το Υπουργείο όμως να αρκείται σε μία γενικόλογη και αόριστη απάντηση και να περιορίζεται στην επανάληψη γνωστών στοιχείων, χωρίς νέες διευκρινίσεις.
Με δεδομένο, λοιπόν, ότι αφενός το κρητικό ελαιόλαδο αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού μας και αφετέρου ότι έχει παρέλθει ένα χρονικό διάστημα πλέον των 3,5 ετών από τότε που ο σχετικός φάκελος διαβιβάστηκε προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παραμένει σε εκκρεμότητα, ο Βουλευτής Ρεθύμνης του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, θέτει εκ νέου στον αρμόδιο Υπουργό, τα ακόλουθα ερωτήματα:
- Που οφείλεται η υφιστάμενη αδικαιολόγητη καθυστέρηση των 3,5 και πλέον ετών για την ολοκλήρωση του αιτήματος καταχώρισης, δεδομένου ότι ο σχετικός φάκελος έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το έτος 2021 και μέχρι και σήμερα δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η διαδικασία,
- Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί για την επίσπευση της διαδικασίας τελικής έγκρισης και πως έχει διασφαλίσει τα σημαντικά σημεία του φακέλου που αφορούν την ποιότητα και την τυποποίηση του προϊόντος αποκλειστικά και μόνο στην οριοθετημένη περιοχή της Κρήτης και
- Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας καταχώρισης του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιόλαδου «Κρήτη/Kriti» ως ΠΓΕ, προκειμένου να επιλυθεί αποτελεσματικά το χρόνιο αίτημα των Κρητικών ελαιοπαραγωγών.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, προχωρά στη διενέργεια Ανοιχτού Διεθνούς Διαγωνισμού μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ/ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ).
Το αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών συμβούλου υποστήριξης στις δράσεις:
α) Υπομέτρων 16.1-16-2 «Ίδρυση και λειτουργία επιχειρησιακών ομάδων της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας (ΕΣΚ) για την παραγωγικότητα και βιωσιμότητα της γεωργίας» και 16.1 - 16.5 «Συνεργασία για περιβαλλοντικά έργα, περιβαλλοντικές πρακτικές και δράσεις για την κλιματική αλλαγή», όσον αφορά στο ΠΑΑ 2014-2022, και
β) των Παρεμβάσεων Π3-77-1.1 «Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών» και Π3-77-3.1 «Ανάπτυξη συνεργασιών μέσω Επιχειρησιακών Ομάδων (ΕΟ) της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας» του ΣΣ ΚΑΠ 2023 – 2027».
Αναλυτικά:
Ι. Για τα Υπομέτρα 16.1-16-2 «Ίδρυση και λειτουργία επιχειρησιακών ομάδων της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας (ΕΣΚ) για την παραγωγικότητα και βιωσιμότητα της γεωργίας» και 16.1 - 16.5 «Συνεργασία για περιβαλλοντικά έργα, περιβαλλοντικές πρακτικές και δράσεις για την κλιματική αλλαγή», του ΠΑΑ 2014 - 2022:
1. Τον καθορισμό των προδιαγραφών που απαιτούνται για την ανάπτυξη των πληροφορικών συστημάτων υποστήριξης των Υπομέτρων στο ΠΣΚΕ/ΟΠΣΑΑ,
2. Τη συνεργασία με την Μονάδα Χρηματοοικονομικών Ροών και Πληροφοριακών Συστημάτων της ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ κατά την διάρκεια ανάπτυξης των ανωτέρω συστημάτων στο ΠΣΚΕ/ΟΠΣΑΑ,
3. Το χειρισμό του περιβάλλοντος Business Intelligence (BI) του ΠΣΚΕ/ΟΠΣΑΑ για την υποστήριξη της εξαγωγής αναφορών και την σύνταξη ενημερωτικών δελτίων-παρουσιάσεων σε powerpoint, με τα συνολικά στοιχεία που αφορούν τα πιλοτικά έργα.
4. Την υποστήριξη της Μονάδας Συνεργασίας και καινοτομίας κατά την διαδικασία -τροποποιήσεων - πληρωμών - απεντάξεων και ολοκλήρωσης, με δυνατότητα εισαγωγής και επεξεργασίας δεδομένων στο ΠΣΚΕ/ΟΠΣΑΑ.
5. Την επίλυση προβλημάτων που ανακύπτουν κατά την λειτουργία των συστημάτων.
6. Τη συνδρομή τους για τη διοργάνωση παρουσιάσεων σε εκθέσεις, συνέδρια, ημερίδες, εσπερίδες
7. Την επικαιροποίηση της πλατφόρμας βάσης δεδομένων και εφαρμογής διαδικτυακού χάρτη απεικόνισης των Επιχειρησιακών Ομάδων (ΕΟ) της Ευρωπαικής Σύμπραξης Καινοτομίας -ΕΣΚ για την γεωργία των δύο Υπομέτρων 16.1-16.2 και 16.1-16.5 του ΠΑΑ.
ΙΙ. Για την υλοποίηση των Παρεμβάσεων Π3-77-1.1 «Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών» και Π3-77-3.1 «Ανάπτυξη συνεργασιών μέσω Επιχειρησιακών Ομάδων (ΕΟ) της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας» του ΣΣ ΚΑΠ 2023 - 2027»:
1. Τη συμβολή σε τυχόν τροποποιήσεις του θεσμικού πλαισίου των Π3-77-1.1 «Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών» και Π3-77-3.1 «Ανάπτυξη συνεργασιών μέσω Επιχειρησιακών Ομάδων (ΕΟ) της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας» του ΣΣ ΚΑ 2023 – 2027»
2. Την εισαγωγή των δεδομένων των προσκλήσεων των Π3-77-1.1 και Π3-77-3.1 στο ΟΠΣΚΑΠ. Οι προσκλήσεις που εκδίδονται ή τροποποιούνται πρέπει να καταχωρίζονται στο ΟΠΣΚΑΠ, έργο το οποίο ανατίθεται στον Σύμβουλο.
3. Την εξέταση των αιτήσεων στήριξης
Στην περίπτωση των αιτήσεων στήριξης, το έργο του συμβούλου περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον ενδεικτικά τα εξής:
Α) Την εξέταση της αίτησης στήριξης και ειδικότερα:
αα) Τον έλεγχο πληρότητας των δικαιολογητικών που προβλέπονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
ββ) Τη συμπλήρωση του σχετικού CHECK LIST.
γγ) Την ενημέρωση των δικαιούχων (μέσω ΕΦ) σε περίπτωση ελλείψεων δικαιολογητικών ή/και συμπληρωματικών δικαιολογητικών για την προσκόμισή τους και τυχόν διευκρινήσεων που απαιτούνται.
δδ) Την εξέταση της νομιμότητας και κανονικότητας των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών
εε) Την αντιπαραβολή των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών με τα στοιχεία που έχουν καταχωρηθεί στο ΟΠΣΚΕ.
στστ) Την διαπίστωση της επιλεξιμότητας των προτεινόμενων δαπανών
ζζ) Τον έλεγχο των κριτηρίων επιλεξιμότητας, και βαθμολογίας
B) Την καταχώριση των απαιτούμενων στοιχείων και δικαιολογητικών στο OΠΣΚΕ/ΟΠΣΚΑΠ.
Γ) Την σύνταξη της σχετικής εισήγησης προς τον ΕΦ.
Δ) Την παράσταση στην αρμόδια Επιτροπή Αξιολόγησης Αιτήσεων Στήριξης, όπου απαιτείται
4. Την εξέταση αιτημάτων τροποποίησης
Στην περίπτωση των αιτημάτων τροποποίησης, το έργο του συμβούλου περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον ενδεικτικά τα εξής:
Α) Την εξέταση του αιτήματος τροποποίησης και ειδικότερα:
αα) Τον έλεγχο πληρότητας των δικαιολογητικών που προβλέπονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
ββ) Την συμπλήρωση του σχετικού CHECK LIST.
γγ) Την ενημέρωση των δικαιούχων (μέσω ΕΦ) σε περίπτωση ελλείψεων δικαιολογητικών ή/και συμπληρωματικών δικαιολογητικών για την προσκόμισή τους και τυχόν διευκρινήσεων που απαιτούνται.
δδ) Τον έλεγχο τήρησης των κριτηρίων επιλεξιμότητας.
εε) Τον έλεγχο της σκοπιμότητας της αιτούμενης τροποποίησης.
στ) Τον έλεγχο της τήρησης των αρχικών στόχων της αίτησης στήριξης, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι δεν αλλοιώνεται το αποτέλεσμα της αξιολόγησης της πράξης σε βαθμό που αυτή να καταστεί μη επιλέξιμη.
Β) Την καταχώριση των απαιτούμενων στοιχείων και δικαιολογητικών στο ΟΠΣΚΕ/ΟΠΣΚΑΠ.
Γ) Την σύνταξη σχετικής εισήγησης προς τον ΕΦ,
Δ) Την παράσταση στην αρμόδια Επιτροπή Αξιολόγησης Αιτήσεων Στήριξης εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο από τον αρμόδιο ΕΦ.
5. Την εξέταση αιτημάτων ελέγχου πληρωμής/προκαταβολής
Στην περίπτωση των αιτημάτων ελέγχου πληρωμής/προκαταβολής, το έργο του συμβούλου περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον ενδεικτικά τα εξής:
Α. Την εξέταση του αιτήματος ελέγχου πληρωμής/προκαταβολής και ειδικότερα:
αα) Τον έλεγχο πληρότητας των δικαιολογητικών που προβλέπονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
ββ) Τη συμπλήρωση του σχετικού CHECK LIST.
γγ) Την ενημέρωση των δικαιούχων (μέσω ΕΦ) σε περίπτωση ελλείψεων δικαιολογητικών ή/και συμπληρωματικών δικαιολογητικών για την προσκόμισή τους και τυχόν διευκρινήσεων που απαιτούνται.
δδ) Την επαλήθευση ότι η πράξη υλοποιήθηκε όπως αυτή υποβλήθηκε και εγκρίθηκε.
εε) Την εξέταση της νομιμότητας και κανονικότητας των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών δαπανών.
στστ) Την αντιπαραβολή των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών με τα στοιχεία που έχουν καταχωρηθεί στο ΟΠΣΚΕ.
ζζ) Τη διαπίστωση της επιλεξιμότητας των δαπανών που υλοποιήθηκαν και των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τον δικαιούχο.
ηη) Την διαπίστωση της συμμόρφωσης ή μη του δικαιούχου ως προς τα κριτήρια επιλεξιμότητας και τις λοιπές υποχρεώσεις και δεσμεύσεις του.
Β) Την καταχώριση των απαιτούμενων στοιχείων και δικαιολογητικών στο ΟΠΣΚΕ/ΟΠΣΚΑΠ.
Γ) Την σύνταξη της σχετικής εισήγησης προς τον ΕΦ.
6.Την εξέταση ενδικοφανών προσφυγών επί των αξιολογήσεων των αιτήσεων στήριξης, των αποφάσεων τροποποίησης και επί του αποτελέσματος εκκαθάρισης δημόσιας ενίσχυσης.
7. Τον καθορισμό των προδιαγραφών που απαιτούνται για την ανάπτυξη των πληροφορικών συστημάτων υποστήριξης των παρεμβάσεων Π3-77-1.1 και Π3-77-3.1 του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
8. Την παραλαβή, έλεγχος και βελτιστοποίηση των υποσυστημάτων της κάθε – παρέμβασης που παραδίδονται από την Μονάδα Χρηματοοικονομικών Ροών και Πληροφοριακών Συστημάτων της ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ.
9. Το χειρισμό του περιβάλλοντος Business Intelligence (BI) του ΟΠΣΚΕ για την υποστήριξη της εξαγωγής αναφορών
10. Την υποστήριξη των ΕΥΔ των Περιφερειών των παρεμβάσεων για όλη τη διαδικασία της πρόσκλησης - της ένταξης πράξεων-των τροποποιήσεων-των πληρωμών-της ολοκλήρωσης των πράξεων.
11. Την επίλυση προβλημάτων που ανακύπτουν κατά την λειτουργία των συστημάτων
12.Τη συνδρομή τους για την σύνταξη ενημερωτικών δελτίων και παρουσιάσεων σε power point, καθώς και τη συνδρομή τους για τη συνδρομή τους για τη διοργάνωση παρουσιάσεων σε εκθέσεις, συνέδρια, ημερίδες, εσπερίδες.
Διάρκεια Σύμβασης - Χρόνοι Παράδοσης
Η διάρκεια της Σύμβασης ορίζεται από την υπογραφή της σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες. Σε περίπτωση που η Αναθέτουσα Αρχή επιθυμεί δύναται να επεκτείνει τη σύμβαση για επιπλέον είκοσι τέσσερις (24) μήνες, κάνοντας χρήση του σχετικού δικαιώματος προαίρεσης.
Ημερομηνία λήξης προθεσμίας επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η 31/12/2029.
Κόστος
Εκτιμώμενη αξία συνολικού αντικειμένου έργου, με άσκηση δικαιώματος προαίρεσης: 2.280.000 € πλέον 24% ΦΠΑ, ήτοι συνολική εκτιμώμενη αξία με ΦΠΑ 2.827.200 €.
Εκτιμώμενη αξία κυρίου αντικειμένου χωρίς δικαίωμα προαίρεσης: 1.140.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ 24%, ήτοι κύριο αντικείμενο αξίας 1.413.600 ευρώ,
Εκτιμώμενη αξία δικαιώματος προαίρεσης για επαύξηση αντικειμένου 1.140.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ 24%, ήτοι αξία δικ. επαύξησης 1.413.600 ευρώ.
Η Πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).
Κριτήριο Ανάθεσης: Η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής
Ημερομηνία δημοσίευσης διαγωνισμού: 08/01/2025.
Η αναθέτουσα αρχή, αιτιολογημένα και κατόπιν γνώμης του αρμοδίου γνωμοδοτικού οργάνου, μπορεί να κατακυρώσει τη σύμβαση για μικρότερη ποσότητα παρεχόμενων υπηρεσιών, από αυτήν που καθορίζεται στα έγγραφα της σύμβασης, εφόσον ο σχετικός όρος έχει περιληφθεί σε αυτά.
Ο Ελαιουργικός Αγροτικός Συνεταιρισμός Μολάων - Πακίων προχώρησε, την Τρίτη (7/1/2025), σε πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιόλαδου.
Η τιμή πώλησης, για το ελαιόλαδο φετινής εσοδείας (2024/2025), ήταν στα 5,70 ευρώ το κιλό και αγοραστής ήταν Έλληνας τυποποιητής.
Πάντως στην χώρα μας τιμές παραγωγού, κάτω από τα 5 ευρώ το κιλό, με το σημερινό κόστος καλλιέργειας, είναι σίγουρο ότι θα φέρουν απαξίωση στην παραγωγή ελαιολάδου, με ότι αυτό συνεπάγεται για ολόκληρο τον κλάδο.
Από την Μεσσηνία, ο Αγροτικός Σύλλογος Χανδρινού και Περιφέρειας, σε ανακοίνωσή του κάνει λόγο για «παιχνίδια» εμπόρων στις πλάτες των ελαιοπαραγωγών, με την κυβέρνηση να παίρνει το μέρος τους. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «οι έμποροι αρπάζουν το λάδι φτηνά από τον παραγωγό για να το πουλήσουν ακριβά στον καταναλωτή. Ενώ η τιμή παραγωγού έχει πέσει στα 5 ευρώ το κιλό η τιμή για τον καταναλωτή στο ράφι δεν έχει μειωθεί.
Ζητάμε κατώτατες εγγυημένες τιμές που θα ανταποκρίνονται στο κόστος παραγωγής, διασφαλίζοντας παράλληλα εισόδημα επιβίωσης και προσιτές τιμές των προϊόντων στην κατανάλωση. Επίσης η κυβέρνηση, με τις ίδιες δικαιολογίες - όπως έκανε τα προιηγούμενα χρόνια με ζημιές από δάκο και ακαρπία - προσπαθεί να μην αποζημιώσει τις ζημιές που είχαμε από την ξηρασία. Μόνο με αγώνα και διεκδικήσεις, με τα τρακτέρ καταφέραμε να αποσπάσουμε κατακτήσεις. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει από το να απαντήσουμε οργανωμένα στην επίθεση».
Στο μεταξύ αυτή την εποχή στην Ισπανία ξεκίνησαν αντιδράσεις για την απότομη πτώση των τιμών που έπεσαν στα 4,35 ευρώ το κιλό.
Στην Ιταλία, που έχει φέτος μειωμένη παραγωγή ελαιολάδου και παρά τις αυξημένες εισαγωγές που κάνει η μεταποίηση, οι παραγωγοί προσπαθούν να μην πουλήσουν σε χαμηλότερες τιμές σε σχέση με πέρσι.
Φέτος τα ιταλικά αποθέματα έξτρα παρθένου ελαιολάδου, στα τέλη Οκτωβρίου 2024, έφταναν τους 70.300 τόνους, το 43% των οποίων ήταν ιταλικής προέλευσης (πέρυσι το ίδιο διάστημα ξεπερνούσαν τους 100.000 τόνους).
Πάντως την περσινή εμπορική περίοδο οι υψηλότερες τιμές ενίσχυσαν την αξία των εξαγωγών ιταλικού ελαιολάδου. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ismea, τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 η αξία των εξαγωγών ήταν πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, ξεπερνώντας το σύνολο του 2023, δηλαδή τεράστια κέρδη για την μεταποποίηση.
Από την άλλη φέτος στην Τουρκία αναμένεται ρεκόρ εξαγωγών ελαιολάδου, μετά τις απαγορεύσεις που είχαμε την προηγούμενη χρονιά.
Η κυβέρνηση της Άγκυρας έχει βάλει υψηλά τον πήχη για τις εξαγωγές ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών της χώρας, με στόχο να φτάσουν σε αξία ρεκόρ 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων (950 εκατ. ευρώ) το έτος καλλιέργειας 2024/2025.
Οι Τούρκοι κάνουν λόγο για μια παραγωγή φέτος 475.000 τόνους ελαιολάδου και 750.000 τόνων επιτραπέζιων ελιών, που θα πριμοδοτήσουν την τουρκική οικονομία (με συμφωνίες ΕΕ και ψήφο των ελληνικών κυβερνήσεων είναι αδασμολόγητες οι εξαγωγές που κάνει στην Ευρώπη).
Από την άλλη βλέπουμε μια αδιαφορία από την ελληνική κυβέρνηση να στηρίξη τους παραγωγούς και τον ελαιοκομικό κλάδο της χώρας, κάτι που θα οδηγήσει σε απαξίωση το προϊόν τα επόμενα χρόνια. Με απλά λόγια η Άγκυρα θέλει αύξηση παραγωγής, ενώ η Αθήνα αδιαφορεί για την μείωση της παραγωγής ελαιολάδου.
Δεν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για την τόση γρήγορη κατάρρευση της τιμής παραγωγού στο ελαιόλαδο, υποστηρίζουν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις.
Να τονίσουμε ότι η πτώση των τιμών στην Ισπανία έχει επηρεάσει και τις τιμές στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιταλία στην οποία παραμένουν σε σταθερά επίπεδα.
Η ASAJA de Castilla-La Mancha, στις αρχές του 2025, καταγγέλλει ότι η πτώση των τιμών ανταποκρίνεται περισσότερο σε κερδοσκοπικές κινήσεις παρά στην πραγματικότητα της αγοράς. Τονίζει δε ότι δεν υπάρχει επαρκής δικαιολογία για μια τόσο γρήγορη πτώση της τιμής παραγωγού του ελαιολάδου, ενώ αναφέρει κερδοσκοπικές κινήσεις ως τον κύριο λόγο για αυτή την κατάρρευση.
Όπως εξηγεί η ισπανική οργάνωση, οι παράτυπες και καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές, μεσαζόντων και εμπορικών φορέων, προκαλούν αστάθεια στην αγορά ελαιολάδου, οι συνέπειες των οποίων επιβαρύνουν μόνο τους παραγωγούς.
Ο πρόεδρος της αγροτικής οργάνωσης, José María Fresneda, δήλωσε ότι «πριν από ένα χρόνο, όταν ουσιαστικά δεν υπήρχε παραγωγή, κάποιοι μιλούσαν για τις υψηλές τιμές του ελαιολάδου στα σούπερ μάρκετ. Τώρα, η πτώση των τιμών είναι για άλλη μια φορά στην επικαιρότητα προς ικανοποίηση των καταναλωτών, αλλά κανείς δεν θυμάται ότι οι μόνοι που επηρεάζονται αρνητικά είναι οι παραγωγοί και ότι το κόστος ελαιοκαλλιέργειας όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά και αυξήθηκε».
Όπως ανέφερε το δεδομένο είναι ότι «στην τροφική αλυσίδα χάνουν πάντα είτε οι καταναλωτές είτε οι αγρότες, παρά το γεγονός ότι έχουμε ένα νόμο που πρέπει να ελέγχει και να διασφαλίζει την ισορροπία των τιμών (ισπανικός νόμος για τιμές πάνω από το κόστος παραγωγής - δεν υπάρχει στην Ελλάδα). Ο ισπανικός ελαιοκομικός τομέας έχει πολύ υψηλό κόστος παραγωγής και πολλές δυσκολίες στην εύρεση εργατικού δυναμικού και τέτοιου είδους μειώσεις των τιμών δεν πρέπει να επιτρέπονται».
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από το σύστημα Poolred, στην Ισπανία, τον Ιανουάριο του 2025 η τιμή παραγωγού στο έξτρα παρθένο έχει μειωθεί, κατά 51%, σε σχέση την τιμή του Ιανουαρίου του 2024, από τα 8,87 στα 4,35 ευρώ/κιλό. Η τιμή του παρθένου ελαιολάδου έχει υποχωρήσει, κατά 53%, από 8,37 στα 3,90 ευρώ/κιλό και το μειονεκτικό (λαμπάντε ή βιομηχανικό) έχει υποχωρήσει, κατά 59%, από 7,96 σε 3,29 ευρώ/κιλό.
«Αυτές οι τιμές δεν δικαιολογούνται επαρκώς και τις επόμενες εβδομάδες θα πρέπει να αυξηθούν σε πιο λογικά επίπεδα και να επανέλθει η κανονικότητα», τονίζει η ισπανική αγροτική οργάνωση.
Είμαστε προς το τέλος της συγκομιδής ελαιοκάρπου και στην παραγωγή ελαιολάδου και κάποιοι έβγαλαν στην φόρα τα πρόστιμα που ετοιμάζει η κυβέρνηση για το λάδι σε τενεκέ χωρίς δελτίο αποστολής.
Ισχύει αυτό ή βρήκαν ευκαιρία που τις πρώτες μέρες του 2025 οι τιμές παραγωγού στο ελαιόλαδο καταρρέουν και προσπαθούν να τις ρίξουν ακόμη πιο κάτω.
Στα λόγια είμαστε καλοί στην χώρα μας και όπως λέει ο λαός «ο Μανώλης με τα λόγια χτίζει ανώγεια και κατώγεια».
Έχουμε λοιπόν την απόφαση της ΑΑΔΕ που αναφέρει ότι αρχές του 2025 ξεκινά «προαιρετικά» η υλοποίηση της εφαρμογής του ψηφιακού δελτίου αποστολής στην πλατφόρμα myDATA, για την παρακολούθηση της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων και αγαθών σε πραγματικό χρόνο.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, μετά την πρώτη παράταση που δόθηκε με απόφαση Πιτσιλή, οι προθεσμίες έκδοσης και διαβίβασης δελτίων αποστολής στο myDATA για ελαιόκαρπο και ελαιόλαδο είναι: Προαιρετικά μέχρι 31/3/2025, υποχρεωτικά από 1/4/2025.
Αυτό σημαίνει ότι όταν γίνει υποχρεωτικό το μέτρο θα έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή. Επίσης επειδή ζούμε στην Ελλάδα είναι πιθανόν να δοθεί και ακόμη μια παράταση.
Η ΑΑΔΕ αναφέρει ακόμη ότι από 1η Οκτωβρίου 2025 κάθε επιχείρηση και αγρότης σε όλη την αγορά δεν θα μπορεί να διακινεί αγαθά αν δεν έχει εκδώσει ψηφιακό δελτίο αποστολής. Αν δεν το κάνει θα έχει πρόστιμο.
Συγκεκριμένα τα πρόστιμα πρόκειται να ανέλθουν σε:
- πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και
- δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικού συστήματος.
Μιλάμε για πρόστιμα που αφορούν όχι μόνο τους τενεκέδες με τα λάδια αλλά για οποιαδήποτε συναλλαγή που θα γίνεται στο χωράφι.
Τώρα πως κάποιοι μιλάνε για πρόστιμα όταν η ίδια η ΑΑΔΕ τους διαψεύδει ας το σκεφτούμε.
Τέλος να θυμήσουμε ότι στην χώρα μας το εμπόριο ελαιολάδου σε τενεκέ απαγορεύεται εδώ και χρόνια αλλά δεν είδαμε κάποια μέτρα από το κράτος για την αποτροπή του.
Δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η 3η Τροποποίηση του υπομέτρου 6.1 «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών».
Οι αλλαγές αφορούν το ελάχιστο επίπεδο του κύκλου εργασιών (πωλήσεις βάσει Ε3) της γεωργικής εκμετάλλευσής τους, από το επόμενο ημερολογιακό έτος από εκείνο του έτους ένταξής τους.
Με την τροποποίηση ο δικαιούχος, αναλαμβάνει να πραγματοποιήσει κύκλο εργασιών ως εξής:
Από το επόμενο ημερολογιακό έτος από εκείνο του έτους ένταξής του στο υπομέτρο, να πραγματοποιήσει κύκλο εργασιών (πωλήσεις βάσει Ε3), που να προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες σε επίπεδο τουλάχιστον ίσο με 50% της τυπικής απόδοσης εισόδου στο μέτρο ή τουλάχιστον:
α) 12.000 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης είναι στην ηπειρωτική χώρα, στην Κρήτη και στην Εύβοια,
β) 10.000 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης είναι στα νησιά με πληθυσμό μεγαλύτερο των 3.100 κατοίκων πλην Κρήτης και Εύβοιας,
γ) 8.000 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης είναι στα νησιά με πληθυσμό μικρότερο ή ίσο των 3.100 κατοίκων,
δ) 8.000 € για τις μελισσοκομικές εκμεταλλεύσεις, που αξιοποιούν τουλάχιστον 109 κυψέλες.
Ο δικαιούχος κατά την υποβολή της τελικής δόσης, να έχει υποβάλλει τουλάχιστον δύο φορολογικές δηλώσεις που να αφορούν τα έτη του επιχειρηματικού σχεδίου με την πιο πρόσφατη από αυτές να εμφανίζει κύκλο εργασιών (πωλήσεις βάσει Ε3), που να προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες τουλάχιστον ίσο προς το 60% της τυπικής απόδοσης εισόδου στο μέτρο ή τουλάχιστον
α) 16.000 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης βρίσκεται στην ηπειρωτική χώρα, στην Κρήτη ή στην Εύβοια,
β) 14.000 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης βρίσκεται σε νησί με πληθυσμό μεγαλύτερο των 3.100 κατοίκων πλην Κρήτης και Εύβοιας,
γ) 10.700 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης είναι σε νησί με πληθυσμό μικρότερο ή ίσο των 3.100 κατοίκων.
Κατά τη διάρκεια των επιπρόσθετων δεσμεύσεων ελέγχεται ότι οι δηλώσεις που υποβάλλονται κατ’ έτος εμφανίζουν κύκλο εργασιών για το προηγούμενο έτος ο οποίος υπερβαίνει το 50% της τυπικής απόδοσης εισόδου ή τουλάχιστον
α) 16.000 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης βρίσκεται στην ηπειρωτική χώρα, στην Κρήτη ή στην Εύβοια,
β) 14.000 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης βρίσκεται σε νησί με πληθυσμό μεγαλύτερο των 3.100 κατοίκων πλην Κρήτης και Εύβοιας, 10.700 € εφόσον η μόνιμη κατοικία του αρχηγού της εκμετάλλευσης είναι σε νησί με πληθυσμό μικρότερο ή ίσο των 3.100 κατοίκων.
Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)
Θυμίζουμε ότι στη νέα πρόσκληση δόθηκε παράταση, έως τις 25 Φεβρουαρίου 2025 (από 22 Ιανουαρίου 2025), για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στους Νέους Αγρότες.
Στην Ισπανία προχωρούν σε έρευνα για την πτώση των τιμών παραγωγού που υπήρξε φέτος στο ελαιόλαδο.
Η Συντονιστική Αγροτικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG) ζητά από τις αρχές της Ισπανίας έρευνα της λειτουργίας του ανταγωνισμού και της ύπαρξης καρτέλ στις αγοραπωλησίες ελαιολάδου την φετινή ελαιοκομική περίοδο.
Όπως υποστηρίζει η COAG Jaén, «η πτώση που σημειώθηκε φέτος στην τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο ήταν «εντελώς τεχνητή», δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αντικειμενικά στοιχεία της αγοράς που να δικαιολογούν αυτή την καθοδική πορεία των τιμών».
Σε δηλώσεις του γενικού γραμματέα της COAG Jaén, Juan Luis Ávila, τονίζεται ότι «η πτώση της τιμής φτωχαίνει τον Ισπανό ελαιοπαραγωγό και πλουτίζει τον εξαγωγικό κλάδο». Και προσθέτει ότι «με τη δικαιολογία της μείωσης της τιμής του ελαιολάδου, που δεν αντιπροσωπεύει μεγάλη δαπάνη για το οικογενειακό καλάθι αγορών (30 ευρώ ανά οικογένεια), εξαθλιώνει πάνω από 200.000 οικογένειες ελαιοπαραγωγών στην Ανδαλουσία για να πλουτίσει τις τέσσερις οικογένειες που είναι ασχολούνται με το παγκόσμιο εμπόριο ελαιολάδου».
Στο μεταξύ η μέση τιμή παραγωγού του ελαιολάδου στην Ισπανία, στοιχεία από το σύστημα Poolred, για την εβδομάδα από 21 έως 27 Δεκεμβρίου 2024 ήταν:
Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο: 4,26 ευρώ το κιλό
Παρθένο Ελαιόλαδο: 3,90 ευρώ το κιλό
Ελαιόλαδο Lampante: 3,17 ευρώ το κιλό.
Στην Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξει καμιά έρευνα της επιτροπής Ανταγωνισμού γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την παραγωγή, εμπορία, αποθέματα και τιμές. Το μόνο που υπάρχει είναι τιμές από κάποιες δημοπρασίες συνεταιρισμών, που όμως επειδή είναι μικρές ποσότητες δεν μπορούν να επηρεάσουν την αγορά. Επισης ο πληθωρισμός εξαρτάται από τις τιμές στο ράφι και όχι στο χωράφι και, όπως λένε οι Ισπανοί, το ελαιόλαδο δεν αποτελεί την μεγάλη δαπάνη στο «καλάθι αγορών» των καταναλωτών (όσοι ακόμη πίνουν καφέ στην χώρα μας το γνωρίζουν).
Με τροποποιητική απόφαση, που υπογράφει ο Γενικός Γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρης Παπαγιαννίδης, δόθηκε παράταση, έως τις 25 Φεβρουαρίου 2025 (από 22 Ιανουαρίου 2025), για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στους Νέους Αγρότες.
Όπως αναφέρει η απόφαση, τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την υποβολή που αναρτώνται στο Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ) πρέπει να έχουν ημερομηνία έκδοσης μέχρι και τις 25/2/2025.
Η τροποποίηση έγινε επειδή υπήρξε σημαντική καθυστέρηση στην συμπλήρωση των αιτήσεων στο ΟΠΣΚΕ και έγινε εφικτή από τις 13 Δεκεμβρίου.
H Παρέμβαση «Π3-75.1 – Εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας» συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης «Ε.Γ.Τ.Α.Α.») και το Ελληνικό Δημόσιο.
Η δημόσια δαπάνη της πρόσκλησης ανέρχεται στα 410.000.000 ευρώ και κατανέμεται ως εξής:
1. Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης - 36.220.000 ευρώ
2. Κεντρικής Μακεδονίας - 61.690.000 ευρώ
3. Δυτικής Μακεδονίας - 28.650.000 ευρώ
4. Θεσσαλίας - 45.200.000 ευρώ
5. Στερεάς Ελλάδος - 27.060.000 ευρώ
6. Ηπείρου - 24.280.000 ευρώ
7. Ιονίων Νήσων - 9.400.000 ευρώ
8. Δυτικής Ελλάδος - 43.950.000 ευρώ
9. Πελοποννήσου - 35.140.000 ευρώ
10. Αττικής - 5.700.000 ευρώ
11. Νοτίου Αιγαίου - 13.830.000 ευρώ
12. Βορείου Αιγαίου - 23.410.000 ευρώ
13. Κρήτης - 55.480.000 ευρώ.
Μέχρι 40.000 ευρώ είναι η ενίσχυση σε κάθε δικαιούχο, έως 44.000 ευρώ σε νησιά και μειονεκτικές περιοχές.
Δείτε την πρόσκληση (εδώ)
Συνάντηση με κεντρικό θέμα την ενίσχυση των προσπαθειών για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού ο οποίος συνεχίζει να ασκεί σημαντική πίεση στο οικογενειακό εισόδημα, είχε με τον υπουργό Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκο, ο βουλευτής Μεσσηνίας, Περικλής Μαντάς.
Επί τάπητος τέθηκε επίσης το ζήτημα με την κάθετη πτώση στη τιμή του ελαιολάδου, με τον βουλευτή να ζητά από τον υπουργό να μην υπάρχει στοχοποίηση σε τόσο μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα να ζημιώνονται χιλιάδες παραγωγοί τόσο στη Μεσσηνία, όσο και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Όσον αφορά στο ζήτημα του ελαιολάδου, ο κ. Μαντάς σημείωσε ότι η αυξημένη τιμή, που υπήρχε το προηγούμενο διάστημα δεν οφειλόταν στην αύξηση του πληθωρισμού, αλλά ήταν αποτέλεσμα των μεγάλων ελλείψεων στην παραγωγή κατά τα τελευταία δύο έτη σε διεθνές επίπεδο.
Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο αφενός να διαφυλαχθεί η τιμή του προϊόντος σε ικανοποιητικά επίπεδα για την παραγωγή, αφού άλλωστε το ελαιόλαδο αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα εθνικά προϊόντα, αφετέρου να περιοριστεί η επιθετική ρητορική σχετικά με τη τιμή του, δεδομένου ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και ενδεχομένως να προκαλεί υπέρμετρη ζημιά στους Έλληνες παραγωγούς ελαιολάδου.
Αναφορικά με το ζήτημα της ανάσχεσης των πληθωριστικών πιέσεων, τονίστηκε και από τις δύο πλευρές ότι αποτελεί μια ιδιαίτερα σύνθετη πρόκληση για το πεδίο των τροφίμων. Είναι γεγονός επίσης ότι πολλές πρωτοβουλίες του υπουργείου έχουν ευοδωθεί, με αποτέλεσμα τη συγκράτηση του πληθωρισμού τροφίμων σε σχετικά χαμηλά επίπεδα απέναντι στον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ, ωστόσο ενδεχομένως να υπάρχουν ορισμένα επιπλέον μέτρα τα οποία μπορούν να ληφθούν με άμεσο στόχο τη μείωση των τιμών στα σούπερ μάρκετ.
Δέσμη 5 σημείων
Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Μαντάς πρότεινε στον υπουργό μια δέσμη 5 σημείων, προκειμένου αφενός να αντιμετωπιστούν φαινόμενα που υπονομεύουν την ελεύθερη αγορά και τον ανταγωνισμό, αφετέρου να βελτιωθεί η καταναλωτική συμπεριφορά και να στηριχθούν τα χαμηλότερα εισοδήματα.
«Οι πέντε προτάσεις Μαντά για περαιτέρω αύξηση του ανταγωνισμού και μείωση των τιμών»
Ειδικότερα, οι προτάσεις που κατέθεσε ο Μεσσήνιος βουλευτής εστιάζουν στους εξής τομείς:
1. Ενίσχυση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού
Εμπλουτισμός της ηλεκτρονικής πλατφόρμας σύγκρισης τιμών: Οι καταναλωτές να μπορούν να ενημερώνονται άμεσα για τις χαμηλότερες τιμές σε πολύ περισσότερα προϊόντα, μέσα από την επέκταση της λειτουργίας της πλατφόρμας σύγκρισης τιμών που ήδη υπάρχει για τα βασικά προϊόντα των σούπερ μάρκετ.
Εντατικοποίηση των ελέγχων κατά των εναρμονισμένων πρακτικών: Αυστηρή επιτήρηση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για τον εντοπισμό και την αποτροπή συνεννοήσεων μεταξύ ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.
2. Μείωση του κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας
Μεγαλύτερη υποστήριξη τοπικών προϊόντων: Επενδύσεις σε τοπικές αγροτικές και παραγωγικές δομές για να μειωθούν τα κόστη μεταφοράς.
Συνεργασίες παραγωγών και καταναλωτών: Ενίσχυση των Ομάδων Παραγωγών οι οποίες μπορούν να πωλούν προϊόντα απευθείας σε καταναλωτές (π.χ. σε λαϊκές αγορές ή συνεργατικά παντοπωλεία).
3. Βελτίωση της καταναλωτικής συμπεριφοράς
Καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών για εναλλακτικές λύσεις: Μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την κατανάλωση προϊόντων σε προσφορά ή εποχικών ειδών που συνήθως έχουν ανταγωνιστικότερες τιμές.
Μείωση της σπατάλης των τροφίμων: Λήψη πρωτοβουλιών για την καλλιέργεια καλύτερης καταναλωτικής κουλτούρας και την υιοθέτηση πρακτικών με στόχο την αγορά και κατανάλωση μόνο των απαραίτητων προϊόντων.
4. Στήριξη ευάλωτων ομάδων
Διανομή τροφίμων σε πλεόνασμα: Δημιουργία δομών και δράσεων για την πολύ φθηνή ή δωρεάν διανομή των τροφίμων που περισσεύουν, αλλά παραμένουν κατάλληλα για κατανάλωση.
5. Ενίσχυση των μικρών παραγωγών
Στήριξη μικρών επιχειρήσεων: Μείωση φορολογικών βαρών για τα μικρά παντοπωλεία και τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, με στόχο την αύξηση της διαθεσιμότητας ανταγωνιστικών προϊόντων και τη μεγαλύτερη συμπίεση των τιμών καταναλωτή.
Ενίσχυση συνεργατικών σχημάτων: Ανάπτυξη περισσότερων αγροτικών και εμπορικών συνεταιρισμών που διαθέτουν αυξημένη διαπραγματευτική ισχύ και ενισχύουν τον ανταγωνισμό.
Τέλος, ο κ. Μαντάς έθεσε στον υπουργό την ανάγκη να γίνει δικαιότερος ο τρόπος κατανομής των κονδυλίων του αναπτυξιακού νόμου στις περιφέρειες της χώρας, υπογραμμίζοντας την περίπτωση των μηδενικών ενισχύσεων που έλαβε το σύνολο της Περιφέρειας Πελοποννήσου για επενδύσεις κάτω του 1 εκατ. ευρώ στον τουρισμό, σε αντίθεση με τις Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης που έλαβαν το 50% των κινήτρων, με αποτέλεσμα όλο και μεγαλύτερα ποσά να διοχετεύονται προς τις ήδη ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, ενώ όσες περιοχές αγωνίζονται να αναπτυχθούν, να μένουν ουσιαστικά στο περιθώριο της κρατικής στήριξης. Eπανέλαβε επίσης την πρότασή του για διεύρυνση των κριτηρίων, ώστε να λαμβάνονται υπόψη στοιχεία όπως ο πληθυσμός μιας περιοχής, η αναπτυξιακή υστέρηση, η ύπαρξη και λειτουργία κρίσιμων υποδομών, κ.ά.
Φυσικό πρόσωπο μπορεί να είναι ο συντονιστής και ο οικονομικός υπεύθυνος, δηλαδή ο σύμβουλος - μελετητής του δικαιούχου, στο πλαίσιο της υποβολής της αίτησης στήριξης για την Παρέμβαση «Π3 – 75.1 – Εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας» του ΣΣ της ΚΑΠ 2023-2027.
Σύμφωνα με τα εγχειρίδια του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ), ο Συντονιστής και ο Οικονομικός Υπεύθυνος πρέπει να είναι μόνο φυσικό πρόσωπο.
Επομένως στην περίπτωση εταιρειών συμβούλων, ως συντονιστής και ως οικονομικός υπεύθυνος δεν μπορεί να οριστεί η εταιρεία συμβούλων αλλά κάποιος μέτοχος ή υπάλληλος της εταιρείας, εφόσον βέβαια έχει την ιδιότητα που απαιτείται από το θεσμικό πλαίσιο της Παρέμβασης Π3-75.1.
Για τις περιπτώσεις όπου ο σύμβουλος έχει σχέση εργασίας με νομικό πρόσωπο που εκδίδει το τιμολόγιο:
α) Στην οθόνη «Ταυτότητα Αίτησης Χρηματοδότησης» και «Στοιχεία Υπευθύνου Έργου» συμπληρώνονται τα στοιχεία του συμβούλου (συντονιστής κατά ΟΠΣΚΕ) και όχι της εταιρείας.
β) Τα στοιχεία της εταιρείας αποτυπώνονται στο ιδιωτικό συμφωνητικό που υπογράφεται μεταξύ εταιρείας και υποψηφίου
γ) Η υπεύθυνη δήλωση του συμβούλου (παρ. 2.12 και 3.16 του άρθρου 14 της ΥΑ) υποβάλλεται, σύμφωνα με το πρότυπο που είναι αναρτημένο στην πρόσκληση (εδώ) από τον διαχειριστή του νομικού προσώπου (μέτοχος ή υπάλληλος).
Στο κείμενο της δήλωσης αναφέρονται τα στοιχεία του συντάκτη (γεωπόνος ή τεχνολόγος γεωπονίας) της αίτησης ο οποίος έχει οριστεί ως Συντονιστής και του οποίου τα στοιχεία έχουν καταχωρισθεί στο ΟΠΣΚΕ.
Οι αιτήσεις για την 1η Πρόσκληση Παρέμβασης Π3-75.1 «Εγκατάσταση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας» ολοκληρώνονται μέχρι 22/01/2025.
Σε πλήρη αδιέξοδο βρίσκεται η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια με το ΥπΑΑΤ να παραμένει απλά θεατής της όλης εικόνας της αγοράς.
Βέβαια σε άλλες χώρες της ΕΕ έχει θεσμοθετηθεί εδώ και χρόνια η υποχρέωση πώλησης αγροτικών προϊόντων πάνω από το κόστος παραγωγής.
Επίσης πολλοί αναφέρουν τις τιμές της Ισπανίας αλλά δεν αναφέρουν το μειωμένο κόστος που έχουν οι Ισπανοί ελαιοπαραγωγοί λόγω πυκνής φύτευσης.
Στην Ελλάδα αυτή την εποχή οι τιμές παραγωγού έχουν πέσει σε χαμηλά επίπεδα αλλά οι ελαιοπαραγωγοί πουλάνε γιατί έχουν οικονομικές υποχρεώσεις.
Όσο πουλάνε βέβαια η τιμή δεν υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί. Αποτέλεσμα να αναμένεται το επόμενο διάστημα να έχουμε εγκατάλειψη ή ακόμη και πώληση των ελαιώνων.
Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας, αυτή την στιγμή οι τιμές παραγωγού είναι στα επίπεδα των 4,20 έως 4,30 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Οι παραγωγοί πουλάνε σε αυτές τις τιμές γιατί έχουν μεγάλες οικονομικές ανάγκες. Αφού όμως υπάρχει προσφορά δεν υπάρχει λόγος να αυξηθεί η τιμή. Με αυτή την εικόνα είναι πιο πιθανό να μειωθεί η τιμή ακόμη περισσότερο.
Οι παραγωγοί έρχονται μετά από μια χρονιά που είχαν μειωμένες παραγωγές και θέλουν τα χρήματα. Το κόστος παραγωγής για ένα αρδευόμενο ελαιώνα είναι στα 3,5 ευρώ το κιλό. Στον ξηρικό μπορεί να έχει λιγότερα έξοδα αλλά έχει και μειωμένες αποδόσεις, οπότε το κόστος ξεπερνά τα 5 ευρώ το κιλό.
Χαμηλές τιμές παραγωγού είχαμε στο ελαιόλαδο και το 2020 και τότε υπήρξε κύμα εγκατάλειψης των ελαιώνων στην Μεσσηνία. Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και αυτή την ελαιοκομική περίοδο. Ήδη πολλοί παραγωγοί αναγκάζονται να πουλάνε τους ελαιώνες τους. Η καλλιέργεια γίνεται ασύμφορη και μη βιώσιμη. Οι επενδυτές που θα έρθουν θα αλλάξουν όλο το τοπίο στον ελληνικό ελαιοκομικό τομέα.
Όσον αφορά τους εργάτες γης υπάρχουν προβλήματα που τις επόμενες ημέρες θα αυξηθούν. Οι εργάτες από τις Βαλκανικές χώρες φεύγουν από την χώρα μας τις ημέρες των εορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, οπότε οι όψιμες περιοχές θα έχουν πρόβλημα».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, Μανώλης Μαυροματάκης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στο παρελθόν τέτοια εποχή κάναμε εμπορικές πράξεις φέτος ακόμη δεν έχουμε κλείσει καμιά συμφωνία. Στην χώρα μας δεν έχουμε μεγάλη τυποποίηση και εξαρτώμαστε από τις χύμα εξαγωγές.
Είμαστε περίπου στα μέσα της συγκομιδής στην περιοχή μας. Φέτος έχουμε μείωση κατά 70% στην παραγωγή ελαιολάδου της περιοχής μας. Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω της ξηρασίας και έχουμε ακαρπία.
Ακόμη και φέτος είμαστε στο Δεκέμβριο και έχουμε λίγα νερά και αν συνεχιστεί αυτή η εικόνα θα έχουμε πρόβλημα και τον επόμενο χρόνο στην παραγωγή.
Το κόστος αυτή την στιγμή είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Με τιμή παραγωγού πάνω από 5,5 ευρώ θα μιλάμε για κάποιο εισόδημα στον παραγωγό.
Αυτή την στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο αδιέξοδο στην αγορά γιατί οι καταναλωτές δεν έχουν δυνατότητα να πληρώσουν αλλά και οι παραγωγοί έχουν αυξημένο κόστος και δεν είναι βιώσιμοι αν πουλάνε σε χαμηλή τιμή».
Μέσες τιμές παραγωγού άνω των 8 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είχαμε το Νοέμβριο του 2024 στην Ιταλία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν.
Αυτή η τιμή είναι ελαφρά μειωμένη, κατά -6%, σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2024 αλλά αυξημένη, κατά 2%, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Αντίθετα στην Ισπανία έχουμε μικρή αύξηση της παραγωγής και πτώση της τιμής. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 10 έως τις 15 Δεκεμβρίου, η τιμή παραγωωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 4,1 ευρώ/κιλό, το παρθένο στα 3,9 ευρώ το κιλό και το lampante στα 3,6 ευρώ το κιλό.
Η Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία της αγοράς του ελαιολάδου, για τον μήνα Νοέμβριο, τα οποία αναφέρουν μια ισπανική παραγωγή 292.019 τόνων.
Όσον αφορά τα αποθέματα, από τους 321.147 τόνους, οι 227.750 τόνοι βρίσκονται σε ελαιοτριβεία, 98.550 τόνοι στα συσκευαστήρια και 847 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage).
Στην χώρα μας αυτή την περίοδο δεν υπάρχει κάποιο εμπορικό ενδιαφέρον για αγοραπωλησία ελαιολάδου. Πάντως το Νοέμβριο του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, η μέση τιμή που πούλησαν οι Έλληνες παραγωγοί το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 5,3 ευρώ το κιλό. Πάντως όπως δηλώνουν παραγωγοί από τις ζώνες καλλιέργειας της χώρας μας, η συγκομιδή προχωρά με προβλήματα λόγω της έλλειψης εργατών.
Αποζημιώσεις για ξηρασία
Επανήλθε το αίτημα της αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών, την φετινή ελαιοκομική περίοδο (2024-2025), λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών που οφείλονται στην κλιματική κρίση. Βέβαια το ΥπΑΑΤ αναφέρεται σε περιοχές που έχουν καταγραφεί οι ζημιές στην ελαιοκαλλιέργεια. Συγκεκριμένα ο Υφυπουργός ΑΑΤ, Διονύσιος Σταμενίτης, απάντησε στην Βουλή σε ερώτηση του βουλευτή Λέσβου, Χαρ. Αθανασίου, για την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών.
Συγκεκριμένα ο Υφυπουργός δήλωσε: «Το πρόβλημα έχει να κάνει με συρρίκνωση και αφυδάτωση του ελαιοκάρπου και ξήρανση της κόμης. Οι απώλειες αυτές δεν καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ. Θα διερευνήσουμε όμως την ύπαρξη άλλου εργαλείου εφόσον πληρούνται οι δημοσιονομικές και θεσμικές προϋποθέσεις για ΚΟΕ ή αποζημίωση λόγω ξηρασίας μέσω εργαλείων από την ΕΕ. Ωστόσο πριν την λήξη της συγκομιδής δεν γίνεται να έχουμε σαφή εικόνα. Αυτό θα γίνει αρχές του 2025. Θα κάνουμε καθετί να ενισχύσουμε τους παραγωγούς».
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανοίγει το δρόμο για χρήση κονδυλίων της ΕΕ για την αποκατάσταση φυσικών καταστροφών.
Δύο νέες νομοθετικές πράξεις προβλέπουν ταχεία χρηματοδότηση από την ΕΕ για μέτρα ανάκαμψης μετά από φυσικές καταστροφές που σημειώθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024.
Η πρόταση περιφερειακής στήριξης έκτακτης ανάγκης για την ανασυγκρότηση («RESTORE») επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να διοχετεύουν ευκολότερα πόρους από τα ευρωπαϊκά ταμεία περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και τα ταμεία συνοχής στην ανασυγκρότηση των καταστροφών. Στο πλαίσιο αυτό, πόροι της ΕΕ θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν έργα ανάκαμψης σε ποσοστό έως και 95% του συνολικού κόστους τους.
Για την παροχή ταχείας ρευστότητας σε όσους την έχουν ανάγκη, θα διατίθεται επίσης πρόσθετη προχρηματοδότηση ύψους έως 25% του συνολικού ποσού. Η πρόταση θα επιτρέψει την πιο ευέλικτη χρήση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ για τη χρηματοδότηση βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων εργασίας, τη στήριξη της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και την κάλυψη βασικών αναγκών.
Τα μέτρα ευελιξίας θα ισχύσουν για τις καταστροφές που σημειώθηκαν το 2024 ή το 2025. Το 2025, οι αλλαγές που επιφέρει η νομοθεσία αναμένεται να κινητοποιήσουν χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ, με εμπροσθοβαρείς πληρωμές για την περίοδο 2025-2027.
Ανάκαμψη για τη γεωργία και τη δασοκαλλιέργεια
Οι χώρες της ΕΕ με μη δαπανηθέντα χρήματα από Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) θα είναι σε θέση να επιταχύνουν τη χρήση αυτών των κονδυλίων για την αποζημίωση των απωλειών γεωργών, δασοκαλλιεργητών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς αυτούς και υπέστησαν ζημίες τουλάχιστον 30% του παραγωγικού δυναμικού τους. Τα χρήματα αυτά θα καταβάλλονται με εφάπαξ πληρωμές και θα καλύπτονται πλήρως από κονδύλια της ΕΕ. Οι πληρωμές προς τους δικαιούχους θα πραγματοποιηθούν έως το τέλος του 2025.
Δηλώσεις
Ο Andrzej Buła (ΕΛΚ, Πολωνία), συνεισηγητής για τον κανονισμό «RESTORE», δήλωσε: «Η νομοθεσία αυτή είναι πολύ σημαντική για τις περιφερειακές και τοπικές αρχές σε περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Δείχνει ότι η ΕΕ μπορεί να κινηθεί γρήγορα και ευέλικτα και ότι μπορούμε να δώσουμε πραγματική βοήθεια στους Ευρωπαίους συμπολίτες μας. Η βοήθεια αυτή μπορεί πλέον να καταστεί άμεσα διαθέσιμη».
Ο Younous OMARJEE (Αριστερά, Γαλλία), συνεισηγητής για τον κανονισμό «RESTORE», e;ipe: «Μία μέρα αφού το Κοινοβούλιο εξέφρασε την αμέριστη στήριξή του προς τα θύματα του άνευ προηγουμένου κυκλώνα στη Μαγιότ, εγκρίναμε τον κανονισμό RESTORE για να διασφαλίσουμε ότι είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε τα θύματα αυτής της καταστροφής και άλλων σαν αυτή, προκειμένου να ξαναχτίσουν αυτά που έχασαν. Πρέπει να προσαρμόσουμε την αντιμετώπιση των καταστροφών και την περιφερειακή πολιτική μας στις νέες πραγματικότητες της κλιματικής αλλαγής. Η αποκατάσταση θα μας επιτρέψει να ανταποκριθούμε γρήγορα και αποτελεσματικά σε μελλοντικές καταστροφές».
Η Veronika VRECIONOVÁ (Συντηρητικοί, Τσεχία), εισηγήτρια για τον κανονισμό για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, δήλωσε: «Αρκετές χώρες επλήγησαν από φυσικές καταστροφές το 2024. Η απτή βοήθεια που παρέχει η ΕΕ είναι απολύτως απαραίτητη τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για τους πολίτες. Η σημερινή απόφαση θα βοηθήσει πολλά κράτη μέλη να αποδεσμεύσουν ταχύτερα τα μη δαπανηθέντα κεφάλαια για όσους τα χρειάζονται επειγόντως».
Η πρόταση «RESTORE» εγκρίθηκε με 638 ψήφους υπέρ, 10 κατά και 5 αποχές.
Η πρόταση ενίσχυσης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) εγκρίθηκε με 644 ψήφους υπέρ, 6 κατά και 3 αποχές.
Και οι δύο νομοθετικές πράξεις πρέπει να εγκριθούν επίσημα από το Συμβούλιο. Ο κανονισμός RESTORE θα τεθεί σε ισχύ μία ημέρα μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και η νομοθεσία για το ΕΓΤΑΑ την ημέρα της δημοσίευσής της.
Άγονος κηρύχθηκε ο διαγωνισμός που έκανε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Δήμου Καντάνου - Σελίνου «Ένωση Σελίνου», σήμερα Τρίτη (17/12), για τη διάθεση βιομηχανικού ελαιολάδου.
Όπως ανέφερε εκπρόσωπος του συνεταιρισμού στον ΑγροΤύπο, ο πλειοδοτικός διαγωνισμός αφορούσε την πώληση 1 βυτίου βιομηχανικού ελαιολάδου 28 τόνων και οξύτητας 6,30.
Θυμίζουμε ο ίδιος συνεταιρισμός στον προηγούμενο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την πώληση 1 βυτίου περσινού βιομηχανικού ελαιολάδου, 28 τόνων και οξύτητας 6,20, είχε πετύχει τιμή στα 3,35 ευρώ το κιλό.
Στο μεταξύ η έλλειψη εργατών γης, που έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση του κόστους συγκομιδής, σε συνδιασμό με την μειωμένη παραγωγή λόγω ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών, που υπάρχει σε πολλές περιοχές της χώρας, είναι τα βασικά προβλήματα της φετινή ελαιοκομικής περιόδου. Οι σκέψεις για επαναφορά των τιμών παραγωγού στα επίπεδα των 2,5 και 3 ευρώ το κιλό, αποτελούν καταστροφικά σενάρια για τους παραγωγούς και αυτά τα γνωρίζει το ΥπΑΑΤ.
Πανευρωπαϊκό σύστημα ιχνηλασιμότητας ελαιολάδου
Από την πλευρά τους οι Ιταλοί ζητούν από την κυβέρνησή τους τη δημιουργία ενός συστήματος ηλεκτρονικής καταχώρισης και ιχνηλασιμότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προστασία του έξτρα παρθένου ελαιολάδου και την εγγύηση της διαφάνειας σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής. Το συγκεκριμένο αίτημα διατύπωσε ο αντιπρόεδρος της Coldiretti και πρόεδρος της Unaprol, David Granieri, με επιστολή που απέστειλε στον Ιταλό υπουργό Γεωργίας, Διατροφής και Δασών, Francesco Lollobrigida. Όπως τονίζει ο στόχος είναι σαφής: η προστασία της ποιότητας ενός συμβολικού προϊόντος της ιταλικής και ευρωπαϊκής διατροφής και η προστασία τόσο των καταναλωτών όσο και των έντιμων παραγωγών.
Η επιστολή του κ. Granieri μεταξύ άλλων αναφέρει: «Οι απάτες και οι νοθείες στο ελαιόλαδο διαβρώνουν την αξία και την αυθεντικότητα ενός από τους πυλώνες της ιταλικής και ευρωπαϊκής αγροδιατροφικής παράδοσης. Είναι απαράδεκτο αυτές οι δόλιες πρακτικές να συνεχίσουν να απειλούν μια κληρονομιά που βασίζεται στην ποιότητα, τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Η τρέχουσα κατάσταση βλέπει την αγορά έξτρα παρθένου ελαιολάδου υπό πολιορκία, με ολοένα και πιο εξελιγμένες απάτες, που έχουν σαν αποτέλεσμα την πώληση του προϊόντος σε χαμηλές και μη βιώσιμες τιμές για τους έντιμους παραγωγούς».
Τα φαινόμενα αυτα, όπως υπογραμμίζουν οι Coldiretti και Unaprol, «προκαλούν ανεπανόρθωτη ζημιά τόσο στους καταναλωτές, που εξαπατώνται και παραβιάζονται τα δικαιώματά τους, όσο και στους έντιμους παραγωγούς, των οποίων η καλλιεργητική προσπάθεια που κάνουν υποβαθμίζεται συστηματικά από ανέντιμες πρακτικές».
Έλυσαν το πρόβλημα στο ΟΠΣΚΕ και τώρα ζητούν να τρέξουν τις αίτησεις οι Νέοι Αγρότες
Αφού καθυστέρησε το σύστημα να «τρέξει» τώρα καλούνται οι υποψήφιοι Νέοι Αγρότες, που έχουν γεννηθεί εντός του 1984, να υποβάλλουν άμεσα την αίτηση μέχρι 31/12/2024.
Θυμίζουμε ότι από 29 Νοεμβρίου έχουν ξεκινήσει οι αιτήσεις για το πρόγραμμα Νέων Γεωργών «Π3-75.1 – Εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας». Μετά από καθυστέρηση εβδομάδων εξαιτίας των προβλημάτων που καταγράφηκαν στο Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ), υπάρχει πλέον η δυνατότητα έναρξης επεξεργασίας αίτησης στήριξης για την Παρέμβαση. Για το θέμα είχε κάνει παρέμβαση ακόμη και η Κομισιόν.
Σύμφωνα με ενημέρωση της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Αναλυτικότερα, από την Παρασκευή (13 Δεκεμβρίου), αναφέρονται τα εξής:
«Από σήμερα, στο Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων, υπάρχει η δυνατότητα έναρξης επεξεργασίας αίτησης στήριξης για την Παρέμβαση «Π3-75.1- Εγκατάσταση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας».
Στον σύνδεσμο (εδώ) θα βρείτε οδηγίες για όλες τις γενικές λειτουργίες της πλατφόρμας ενώ από τη Δευτέρα (16/12), έχουν αποσταλεί οι ειδικές οδηγίες που αφορούν στην Παρέμβαση.
Όπως σε όλες τις προσκλήσεις μέχρι και σήμερα, τις πρώτες λίγες ημέρες δεν θα επιτρέπεται η οριστικοποίηση των αιτήσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα που πάντα παρουσιάζονται στα πληροφορικά συστήματα στην αρχή της λειτουργίας τους.
Ωστόσο, προκειμένου να μην χαθεί η επιλεξιμότητα για τους υποψήφιους που έχουν γεννηθεί εντός του 1984, και οι οποίοι πρέπει να υποβάλλουν αίτηση έως τις 31.12.2024, καλό είναι να ξεκινήσετε άμεσα την συμπλήρωση των αιτήσεων που τους αφορούν ώστε να μπορέσετε να τις υποβάλλετε όταν θα δοθεί η σχετική δυνατότητα.
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Γενική Γραμματεία Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών
Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης»
Η πτώση τιμών παραγωγού στο ελαιόλαδο, άνω του 50%, δεν μείωσε αντίστοιχα τις τιμές λιανικής στην Ισπανία, αναφέρει έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) της Ελληνικής Πρεσβείας στην Μαδρίτη.
Όπως επισημαίνει ο κ. Παντελής Γκάσιος, Σύμβουλος ΟΕΥ Α, οι τιμές παραγωγού του ελαιολάδου στην Ισπανία έχουν υποστεί ιστορικά υψηλές μειώσεις τους τελευταίους μήνες, καταγράφοντας πτώσεις άνω του 50% σε σύγκριση με τις τιμές του ελαιολάδου στις αρχές και στα μέσα του 2024.
Οι κλαδικές πηγές αναφέρουν ότι, ενώ οι μέσες τιμές παραγωγού του ελαιολάδου στην Ισπανία ήταν κοντά στα 9 ευρώ το κιλό τον παρελθόντα Φεβρουάριο και 8 ευρώ τον Ιούνιο 2024, στις αρχές Δεκεμβρίου ανέρχονται σε πλησίον των 5,56 ευρώ, και μάλιστα για το πλέον ποιοτικό, εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Στην περίπτωση του παρθένου ελαιολάδου οι τιμές παραγωγού ανέρχονται σε 4,69 ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία από τα παρατηρητήρια της Ισπανικής Ομοσπονδίας Βιομηχανικών Κατασκευαστών Ελαίων (Federación Española de Industriales Fabricantes de Aceite de Oliva).
Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις εκπροσώπων του κλάδου, η εν λόγω πτωτική πορεία των τιμών δεν αναμένεται να μεταφερθεί τουλάχιστον άμεσα, αλλά ούτε εξ ολοκλήρου, στα ράφια των αλυσίδων σούπερ μάρκετ.
Το φαινόμενο αυτό, σύμφωνα με ειδικούς του κλάδου ελαιολάδου, μπορεί να εξηγηθεί αφ’ ενός από το γεγονός ότι εκτιμάται πως οι τιμές είναι ήδη πολύ κοντά στο να φθάσουν στο κατώτατο δυνατό σημείο τους και συνεπώς θα αρχίσουν να ανεβαίνουν ξανά, ενώ από την άλλη, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ο αντίκτυπος της πτωτικής πορείας των τιμών στην πηγή προέλευσης επί των τελικών τιμών λιανικής μπορεί να φανεί αρκετούς μήνες αργότερα.
Αναφέρεται εξάλλου ότι οι ελαιουργίες της Ισπανίας διαθέτουν πρόσθετα αποθέματα της τάξεως των 186.000 τόνων, που θα πρέπει να πωληθούν, τα οποία όμως αποκτήθηκαν τους προηγούμενους μήνες όταν οι τιμές ήταν ακόμη υψηλότερες.
Από την πλευρά της η ισπανική Ένωση Μικροκαλλιεργητών και Αγροτών (Unión de Pequeños Agricultores y Ganaderos - UPA), αναφέρει ότι η «κατάρρευση» των εγχώριων τιμών ελαιολάδου αντικατοπτρίζει επίσης το υποκείμενο πρόβλημα που αφορά την ευθύνη ολόκληρου του ισπανικού κλάδου και έχει να κάνει με το γεγονός ότι «η Ισπανία ο μεγαλύτερος παραγωγός σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι η χώρα που καθορίζει τις τιμές του ελαιολάδου στον κόσμο και συνεπώς ηγείται της συμπεριφοράς των αγορών».
Η Ισπανία εκτιμάται ότι έχει φέτος παραγωγή 1,4 εκατ. τόνων, ακολουθούμενη από τις Τουρκία (εκτιμήσεις για παραγωγή 450.000 τόνων και αποθέματα 700.000 τόνων), Τυνησία (παραγωγή 315.000 τόνων), Ελλάδα (παραγωγή 240.000 τόνων) και Πορτογαλία (παραγωγή 160.000 τόνων), ενώ στην Ιταλία, οι ισπανικές πηγές αναφέρουν ότι αυτή τη στιγμή η παραγωγή εκτιμάται σε περίπου 220.000 τόνους, με ερωτηματικά ωστόσο όσον αφορά την πραγματική προέλευση των ελαίων.
Σύμφωνα με τις ισπανικές κλαδικές εκτιμήσεις, πρόσθετη αβεβαιότητα στην διεθνή αγορά ελαιολάδου προκαλεί, μεταξύ άλλων, η εκλογή Trump στις ΗΠΑ, που συνιστούν τον μεγαλύτερο αγοραστή ελαιολάδου σε παγκόσμιο επίπεδο και η οποία ενδέχεται να επιφέρει επιβολή δασμών στις εισαγωγές του προϊόντος.