Δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για αποζημιώσεις κτηνοτρόφων, που φέρει την υπογραφή του ΥπΑΑΤ κ. Κώστα Τσιάρα και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών κ. Νίκου Παπαθανάση.

Θυμίζουμε πρώτoς ο ΑγροΤύπος σε σχετικό άρθρο είχε ανέφερε ότι «έπεσαν οι υπογραφές στο υπουργείο Οικονομικών και αναμένεται τις επόμενες μέρες να πληρωθούν οι αιγοπροβατοτρόφοι το τρίτο πακέτο αποζημιώσεων για πανώλη και ευλογιά».

Στο ΦΕΚ αναφέρει την έγκριση προγράμματος οικονομικών αποζημιώσεων, ενισχύσεων και λειτουργικών δαπανών, που προκύπτουν από την επιβολή κτηνιατρικών μέτρων εξυγίανσης του ζωικού κεφαλαίου της χώρας, (διερεύνηση, πρόληψη, επιτήρηση, έλεγχος, εκρίζωση, έκτακτες επεμβάσεις), στο πλαίσιο εφαρμογής των ισχυουσών ειδικών κτηνιατρικών διατάξεων, για το έτος 2025.

Από την εφαρμογή της παρούσας προκαλείται δαπάνη, για το έτος 2025, συνολικού εκτιμώμενου ύψους 20.000.000 ευρώ, (η οποία αναλύεται σε 18.000.000 ευρώ για αποζημιώσεις κτηνοτρόφων, σε 1.000.000 ευρώ για ενισχύσεις και σε 1.000.000 ευρώ για κάλυψη λειτουργικών δαπανών των Περιφερειών).

Μετά το ΦΕΚ αναμένεται μέσα στον Μάρτιο να πληρωθούν οι αιγοπροβατοτρόφοι το τρίτο πακέτο αποζημιώσεων για πανώλη και ευλογιά.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Στην Αυστρία εντοπίστηκε κρούσμα πανώλης αιγοπροβάτων, πρόκειται για πρόβατα που εισήχθησαν από την Ρουμανία.

Όπως αναφέρει η επίσημη ανακοίνωση της αυστριακής κυβέρνηση, σε ένα κοπάδι 300 προβάτων ανιχνεύτηκαν κρούσματα πανώλης. Η εκτροφή βρίσκεται πολύ κοντά στα αυστριακά σύνορα (25 χιλιόμετρα) με Σλοβενία και Ουγγαρίας. Τα ζώα είχαν εισαχθεί για πάχυνση από την Ρουμανία και συγκεκριμένα από μια περιοχή που θεωρείται ότι είναι εκτός ζώνης καραντίνας για την πανώλη αιγοπροβάτων.

Τα μέτρα που ανακοίνωσε η Αυστρία μετά το επιβεβαιωμένο κρούσμα της πανώλης στα πρόβατα διαφέρουν από αυτά που ανακοίνωσε η χώρα μας, με πρώτο την απαγόρευση των εισαγωγών από τις χώρες που έχουν βεβαιωμένα κρούσματα.

Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Θωμάς Μόσχος, κατηνοτρόφος και Τεχνικός Σύμβουλος του ΣΕΚ (Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας) «πρώτο μέτρο της Αυστρίας ήταν η απαγόρευση εισαγωγών από την Ρουμανία και την Ουγγαρία, όπου υπάρχουν και εκεί κρούσματα. Δεύτερο βήμα της Αυστρίας πρόσθετες προϋποθέσεις για εισαγωγές από Ελλάδα και Βουλγαρία.

Εν ολίγοις οι Αυστριακοί μόλις διέψευσαν τον υπουργό μας, τον υφυπουργό μας, το επιστημονικό τους επιτελείο και όλους όσους μας λέγανε κάποτε κουνώντας μας το δάχτυλο ότι δεν γίνεται να διακοπεί το ενδοκοινοτικό εμπόριο με τις ευρωπαϊκές χώρες και ότι αν εμβολιάσουμε θα έχουμε πρόβλημα εξαγωγών.

Τελικά και το εμπόριο απαγορεύεται όταν υπάρχει κίνδυνος και οι εξαγωγές γίνονται υπό προϋποθέσεις.

Και τώρα στην δική μας πραγματικότητα, κύριε υπουργέ ΑΑΤ φαίνεται ότι η πανώλη δεν εξαλείφθηκε από την Ρουμανία, αφού εντοπίστηκε ήδη κρούσμα.

Εν όψη Πάσχα μήπως πρέπει να σταματήσουμε και εμείς τις εισαγωγές λόγω κινδύνου διασποράς, όπως έκαναν στην Αυστρία και να κάνουμε προληπτικούς ελέγχους πριν ξεφύγει η κατάσταση ή αυτοί είναι λιγότεροι Ευρωπαίοι από εμάς;

Μήπως να αποζημιώσουμε τους κτηνοτρόφους που περιμένουν ακόμα τις αποζημιώσεις τους και τα de minimis, που θα εξοφλούσατε, στις 21/2/2025, ή θα περιμένουμε να πάμε σε δεύτερο γύρο σφαγών;

Και μήπως ήρθε η ώρα επιτέλους να ακούσετε και τα θεσμικά όργανα των κτηνοτρόφων;».

Παρουσιάστηκε, την Παρασκευή (7/3), στα πλαίσια της Agrothessaly, η πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα, για τη δημιουργία της νέας φυλής «Κάρλα» μέσω της διασταύρωσης του Καραγκούνικου προβάτου και του προβάτου Λακών.

Ο κ. Κουρέτας σε δηλώσεις του ανέφερε ότι «γίνεται μία προσπάθεια που κάνει η Περιφέρεια Θεσσαλίας με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με διάφορους συναδέλφους που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Ζωοτεχνίας και της Γενετικής για να ξεκινήσει η προσπάθεια δημιουργίας μιας καινούργιας φυλής προβάτου, που θα είναι ένα κράμα του Καραγκούνικου και του Λακών».

Σύμφωνα με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, στην Ελλάδα υπάρχουν εγχώριες φυλές με μοναδικά χαρακτηριστικά σε ότι αφορά στην ποιότητα του παραγόμενου κρέατος και γάλακτος, οι οποίες είναι πολύ καλά προσαρμοσμένες στις κλιματικές συνθήκες και έχουν χαρακτηριστική ανθεκτικότητα σε νοσήματα. Εντούτοις, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική προσπάθεια γενετικής βελτίωσης των εγχώριων φυλών, δεν υπάρχουν αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με την παραγωγικότητά τους και οι όποιες μελέτες έγιναν βασίστηκαν μόνο σε φαινοτυπικά χαρακτηριστικά. Αποτέλεσμα ήταν να εκτοπιστούν σταδιακά οι εγχώριες φυλές από ζώα βελτιωμένων ξενικών φυλών από τη Γαλλία (Λακών) και την Ισπανία (Ασσαφ. Ε).

Με βάση τα παραπάνω η Περιφέρεια Θεσσαλίας ξεκίνησε μια διαβούλευση με ερευνητές από Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα της χώρας καθώς και επιχειρήσεων και φορέων που δραστηριοποιούνται στο τομέα της Προβατοτροφίας ώστε να διερευνηθούν οι δυνατότητες αξιοποίησης του γενετικού υλικού των εγχώριων φυλών σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες ξενικές φυλές που κυριαρχούν στις εκτροφές. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία νέων γενοτύπων που θα βασιστούν σε εγχώριες φυλές όπως η Θεσσαλική φυλή Καραγκούνικο που αποτελεί μία από τις καλύτερες ελληνικές φυλές, αλλά και η Φυλή προβάτων Μυτιλήνης που είναι η πολυπληθέστερη ελληνική φυλή. Από τις ξενικές φυλές στόχος είναι η χρησιμοποίηση της φυλής Λακών που αποτελεί την πλέον διαδεδομένη ξενική φυλή στις ελληνικές εκτροφές. Η πρωτοβουλία αυτή δεν είναι εύκολη και βασίζεται σε μια μακροχρόνια στρατηγική που έχει καθορισμένα βήματα-στόχους.

Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι να γίνει απογραφή και αξιολόγηση των διαθέσιμων στοιχείων σε ότι αφορά στα εκτρεφόμενα ζώα (εγχώριων και ξενικών φυλών) σε ατομικό επίπεδο και σε επίπεδο πληθυσμών εστιάζοντας σε φαινοτυπικά δεδομένα, γενεαλογικά αλλά και γονιδιωματικά, καθώς επίσης και σε διαχειριστικά στοιχεία σε επίπεδο εκτροφών.

Το δεύτερο βήμα είναι να γίνει μια προκαταρκτική ανάλυση των διαθέσιμων φαινοτυπικών και γενεαλογικών στοιχείων ώστε να εξαχθούν αντικειμενικά συμπεράσματα σχετικά με τη διακύμανση, παραλλακτικότητα και κληρονομησιμότητα των χαρακτηριστικών των ζώων ώστε να υπάρξει μια βάση για τη γενετική αξιολόγηση κριαριών και προβατίνων αρχικά ανά φυλή και στη συνέχεια για τους γενότυπους που θα προκύψουν από σχήματα διασταυρώσεων.

Το τρίτο βήμα, το οποίο θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα των προηγούμενων είναι να γίνει προσδιορισμός του βελτιωτικού στόχου με ιεράρχηση και στάθμιση των χαρακτηριστικών των ζώων. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η δυνατότητα για την επιλογή γεννητόρων για διασταυρώσεις.

Το τέταρτο και περισσότερο χρονοβόρο βήμα αυτής της στρατηγικής είναι η ανάπτυξη εναλλακτικών σεναρίων για διασταυρώσεις με τρεις άξονες:
α) Σχεδιασμός: σχήμα, αριθμός ζώων
β) Εκτέλεση: συζεύξεις, γέννες, καταγραφή αποδόσεων
γ) Αξιολόγηση: επεξεργασία στοιχείων, γονιδιωματικός έλεγχος

Στόχος, της προσπάθειας αυτής είναι να παράγονται γεννήτορες (ζώα αντικατάστασης) με σημαντικά βελτιωμένη παραγωγικότητα, υψηλή προσαρμοστικότητα στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και αντοχή σε ασθένειες, χαρακτηριστικά που θα επιλέγονται με συνεχή γενοτυπικό έλεγχο και κατάλληλες διασταυρώσεις ώστε να επιτευχθεί σταθερότητα στα επιθυμητά χαρακτηριστικά στους απογόνους τους.

Η θέση της «Αμάλθεια» για τη νέα φυλή προβάτου

Η ΜΚΟ «Αμάλθεια», η οποία ασχολείται με τη διάσωση, διατήρηση και ανάδειξη των ελληνικών αυτοχθόνων φυλών αγροτικών ζώων, σχολιάζει την πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας για τη δημιουργία της συνθετικής φυλής Κάρλα μέσω της διασταύρωσης του Καραγκούνικου προβάτου και του προβάτου Λακών. Μιλώντας ο πρόεδρος της «Αμάλθεια» κ. Νίκος Κωστάρας στον ΑγροΤύπο ανέφερε ότι αυτή την στιγμή στην χώρα μας υπάρχουν μόλις 3.000 πρόβατα καθαρόαιμα της Καραγκούνικης φυλής. Δεν είμαστε καταρχήν αντίθετοι με το εν λόγω πρόγραμμα δημιουργίας της συνθετικής φυλής «Κάρλα», αλλά θεωρούμε χρέος μας να ασκήσουμε καλόπιστη κριτική, ώστε το εν λόγω πρόγραμμα να στεφθεί με επιτυχία χωρίς να υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες από την εκπόνησή του.

Στην ανακοίνωση της «Αμάλθεια» αναφέρονται τα εξής:

«Από δημοσιεύματα ενημερωθήκαμε ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας σε συνεργασία με Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Ιδρύματα που εδρεύουν στη Θεσσαλονίκη προτίθενται, μέσω ελεγχόμενων διασταυρώσεων μεταξύ προβάτων της ελληνικής φυλής Καραγκούνικου και της γαλλικής φυλής Lacaune (Λακών), να δημιουργήσουν μία νέα συνθετική φυλή προβάτων με την επωνυμία «Κάρλα».

Η φυλή Lacaune είναι γνωστή για την υψηλή γαλακτοπαραγωγή της, η οποία αποτελεί επίτευγμα της στενής συνεργασίας των Γάλλων εκτροφέων της φυλής, τοπικών τυροκομικών επιχειρήσεων και του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωπονικής Έρευνας της Γαλλίας επί μία τριακονταετία. Η φυλή του Καραγκούνικου προβάτου, ως τυπικός εκπρόσωπος των πεδινών αυτοχθόνων φυλών, είναι ανθεκτική σε ακραίες θερμοκρασίες και υψηλή υγρασία, καθότι εξελίχθηκε στο περιβάλλον του θεσσαλικού κάμπου όπου οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και της υγρασίας κατά τη διάρκεια του έτους είναι έντονες. Επίσης είναι μία φυλή που έχει μακροβιότητα, προσαρμοστικότητα στη μηχανική άμελξη και εξίσου καλές αποδόσεις στη γαλακτοπαραγωγή και στην παραγωγή αρνιών.

Συνεπώς το πρόγραμμα δημιουργίας μίας νέας συνθετικής φυλής προβάτων στοχεύει στην σύζευξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και των δύο φυλών. Ωστόσο λόγω της μακρόχρονης ενασχόλησής μας με τις αυτόχθονες ελληνικές φυλές προβάτων και την προβατοτροφία γενικότερα, θεωρούμε χρέος μας να προβούμε στις ακόλουθες επισημάνσεις:

1. Για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος απαιτείται μακροχρόνιος σχεδιασμός και προσήλωση στο στόχο αυτό επί μία εικοσαετία, κατά μέσο όρο. Υπάρχει το προηγούμενο παράδειγμα της φυλής «Φριζάρτα» που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο 1960-1980 και προήλθε από τη διασταύρωση του εγχώριου πεδινού προβάτου Άρτας με κριούς της φυλής Ανατολικής Φρισλανδίας.

2. Επίσης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η συνθετική φυλή που θα προκύψει, ενδεχομένως να έχει καλύτερες αποδόσεις, αλλά πιθανότατα θα έχει αυξημένες διατροφικές ανάγκες που θα πρέπει να καλύπτονται αφενός με τη βόσκηση πλούσιων πεδινών βοσκοτόπων και αφετέρου με τη χορήγηση μιγμάτων συμπυκνωμένων ζωοτροφών. Αυτό συνεπάγεται αφενός ότι εύφορες γαίες της Θεσσαλίας θα πρέπει να διατεθούν ως βοσκότοποι ή για τη καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών και αφετέρου ότι το κόστος παραγωγής των προϊόντων της φυλής (γάλακτος και αρνίσιου κρέατος) θα αυξηθεί. Αυτές οι παράμετροι είναι δέον να ληφθούν υπόψη από τους ιθύνοντες του προγράμματος, καθώς ένα μεγάλο πρόβλημα της σύγχρονης εντατικής προβατοτροφίας είναι το αυξημένο κόστος των ζωοτροφών.

3. Αν δοθεί έμφαση στη βελτίωση της γαλακτοπαραγωγής, λόγω της παρείσφρησης γενετικού υλικού που αυταπόδεικτα δεν ανήκει στο γεωγραφικό περιβάλλον της Θεσσαλίας, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος να τροποποιηθούν τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του παραγόμενου τυριού «Φέτα», το οποίο ως γνωστόν αποτελεί το σημαντικότερο τυποποιημένο εξαγώγιμο προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) της χώρας μας.

4. Αν δοθεί έμφαση στη βελτίωση της κρεοπαραγωγής, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι επί του παρόντος, τουλάχιστον, οι αμνοί ελληνικής παραγωγής που συνιστούν εξαγώγιμο προϊόν σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, είναι τα λεγόμενα «αρνάκια γάλακτος», το σφάγιο των οποίων έχει καθαρό σωματικό βάρος που δεν ξεπερνά τα δέκα έως δώδεκα κιλά. Επομένως η παραγωγή μεγαλόσωμων αρνιών, με διαφορετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, δεν είναι βέβαιο ότι θα αποφέρει ουσιώδες κέρδος για τους προβατοτρόφους, διότι αρνιά αυτού του τύπου παράγονται εδώ και δεκαετίες από κράτη της Βόρειας Ευρώπης σε μεγάλες ποσότητες και με μικρό κόστος παραγωγής, λόγω των εκτενών βοσκοτόπων που διαθέτουν οι χώρες αυτές.

5. Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι το εν λόγω πρόγραμμα δεν θα πρέπει να αποβεί εις βάρος της αυτόχθονης ελληνικής φυλής του Καραγκούνικου προβάτου, δηλαδή θα πρέπει να διασφαλιστεί από το Κέντρο Ζωικών Γενετικών Πόρων Καρδίτσας, που είναι η αρμόδια εποπτεύουσα Κρατική Αρχή στη Θεσσαλία, ότι δεν θα αφομοιωθεί η εν λόγω ελληνική φυλή από τη γαλλική φυλή Lacaune στο πλαίσιο της δημιουργίας της νέας συνθετικής φυλής προβάτου «Κάρλα». Επισημαίνεται ότι από το έτος 2003 η εν λόγω αποκεντρωμένη Υπηρεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Προβατοτρόφων Καραγκούνικων Προβάτων, με την οικονομική ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφαρμόζει πρόγραμμα διάσωσης και διατήρησης της εν λόγω ελληνικής φυλής (1), η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με την πολιτιστική κληρονομιά της Θεσσαλίας.

Το εν λόγω εγχείρημα προσπαθεί να συστηματοποιήσει, την ήδη επιχειρούμενη από πολλούς κτηνοτρόφους, διασταύρωση του Καραγκούνικου προβάτου με το γαλλικό πρόβατο Lacaune. Ως εκ τούτου, η επιστημονική καθοδήγηση των κτηνοτρόφων είναι αναγκαία ώστε να μην γίνονται άσκοποι πειραματισμοί με αβέβαια αποτελέσματα.
Κατά αυτήν την έννοια, δεν είμαστε καταρχήν αντίθετοι με το εν λόγω πρόγραμμα δημιουργίας της συνθετικής φυλής «Κάρλα», αλλά θεωρούμε χρέος μας να ασκήσουμε καλόπιστη κριτική, ώστε το εν λόγω πρόγραμμα να στεφθεί με επιτυχία χωρίς να υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες από την εκπόνησή του.

Ως εκ τούτου, επισημαίνουμε ότι θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τη διατήρηση του γενετικού υλικού των καθαρόαιμων Καραγκούνικων προβάτων, τα οποία συνιστούν ένα μικρό υποσύνολο του πληθυσμού των εκτρεφόμενων προβάτων στη Θεσσαλία, δεδομένου ότι πολλά θεσσαλικά πρόβατα έχουν καταβολές από το Καραγκούνικο πρόβατο, αλλά δεν είναι καθαρόαιμα, λόγω των επιμειξιών τους με άλλες φυλές, ως επί το πλείστον ξενικές. Επομένως, λόγω της συρρίκνωσής του, θα πρέπει να περιφρουρηθεί ο υφιστάμενος πληθυσμός των καθαρόαιμων Καραγκούνικων προβάτων, ο οποίος αποτελεί αναντικατάστατη γονιδιακή δεξαμενή για τη θεσσαλική προβατοτροφία.

Εν κατακλείδι, για τη διασφάλιση της καθαροαιμίας του Καραγκούνικου προβάτου, η εν λόγω επιχειρούμενη πειραματική διασταύρωση θα πρέπει να είναι απόλυτα ελεγχόμενη και να διενεργηθεί υπό την εποπτεία των Υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση των ελληνικών φυλών αγροτικών ζώων.

Επιπλέον, για την διατήρηση και αύξηση του πληθυσμού των καθαρόαιμων Καραγκούνικων προβάτων, φρονούμε ότι θα ήταν προτιμότερο η φυλή «Κάρλα» να προκύψει από τη διασταύρωση κριών της φυλής του Καραγκούνικου προβάτου με προβατίνες της φυλής Lacaune, ώστε οι καθαρόαιμες καραγκούνικες προβατίνες να εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη διαιώνιση της ελληνικής αυτής φυλής προβάτου.

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί καλαμποκιού με την συνδεδεμένη ενίσχυση του 2024.

Αν και το ΥπΑΑΤ έχει υποσχεθεί την μείωση του αναγκαίου πλαφόν για τη χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης στο καλαμπόκι ακόμη δεν έχει ανακοινώσει κάτι επίσημα. Την ίδια στιγμή οι παραγωγοί κάνουν αγώνα δρόμου για να βρουν τιμολόγια για να τα καταθέσουν στο σύστημα μέχρι 15/3 και να μην χάσουν την στρεμματική ενίσχυση.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιάννης Καλογρίτσας, αγροκτηνοτρόφος από την Καρδίτσα, «φέτος λόγω των καιρικών συνθηκών είχα μια μέση απόδοση 750 κιλά το στρέμμα. Άλλοι παραγωγοί είχαν ακόμη πιο χαμηλές αποδόσεις. Που θα βρω ποσότητες για να ακλύψω το πλαφόν των 900 κιλών το στρέμμα για να τις πουλήσω ώστε να πάρω την συνδεδεμένη ενίσχυση του 2024. Όλη η Ελλάδα είχε μειωμένες αποδόσεις και θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να έκανε τις απαραίτητες ενέργειες για να μην χαθεί η ενίσχυση».

Δικαιούχοι συνδεδεμένης

Να θυμίσουμε ότι δικαιούχοι της συνδεδεμένης ενίσχυσης αραβόσιτου είναι οι ενεργοί γεωργοί που πληρούν τους παρακάτω όρους επιλεξιμότητας:
1. Να χρησιμοποιούν τουλάχιστον 25 κιλά σπόρου αραβοσίτου ανά εκτάριο ή 70.000 σπόρους ανά εκτάριο, δηλαδή η απαιτούμενη ελάχιστη ποσότητα σπόρου προς σπορά ποικιλιών (υβριδίων) αραβοσίτου να είναι 2,5 κιλά/στρέμμα ή 7.000 σπόροι/στρέμμα, για τον οποίο πρέπει να προσκομίζουν αντίστοιχο τιμολόγιο αγοράς.
2. Να καλλιεργούν αραβόσιτο σε επιλέξιμες εκτάσεις. Οι επιλέξιμες αυτές εκτάσεις πρέπει να βρίσκονται σε περιοχές με υδατικά συστήματα των οποίων τα ύδατα είναι σε καλή κατάσταση από ποσοτικής και ποιοτικής πλευράς.
3. Να παραδίδουν κατ’ ελάχιστον 9 τόνους προϊόν ανά εκτάριο ή 40 τόνους ενσίρωμα ανά εκτάριο, από 15/07 του έτους ενίσχυσης έως τις 28/02 του επόμενου έτους. Προϋπόθεση για τη χορήγηση της ενίσχυσης είναι η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς ή πώλησης του προϊόντος σε μεταποιητική μονάδα, κτηνοτρόφο ή έμπορο του προϊόντος.

Αγορά ζώων

Στην περίπτωση που οι δικαιούχοι διατηρούν παράλληλα κτηνοτροφική εκμετάλλευση, απαιτείται η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς σπόρου για το μέρος της παραγωγής που προορίζεται για ζωοτροφή και αυτό υπολογίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό, το είδος και τις διατροφικές απαιτήσεις εκάστου ζώου σε αραβόσιτο. Δεν απαιτείται η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς ή πώλησης για το μέρος της ζωοτροφής που προορίζεται για τα ζώα της
εκμετάλλευσής τους, το οποίο θα υπολογίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό, το είδος και τις διατροφικές απαιτήσεις εκάστου ζώου σε αραβόσιτο.
Εδώ όμως υπάρχει ένα πρόβλημα με τους κτηνοτρόφους που αγόρασαν ζώα το 2024.

Ο κ. Γιάννης Καλογρίτσας τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «λόγω της θεομηνίας Ντάνιελ έχασε τα πρόβατά του. Αγόρασε αρνάδες αλλά όταν πήγε να τα δηλώσει του ανέφεραν ότι μόνο όσοι μέχρι 15/5 μπόρεσαν να τα δηλώσουν στο ΟΣΔΕ. Μετά από την συγκεκριμένη ημερομηνία τα ζώα έμειναν αδήλωτα. Το καλαμπόκι δεν φτάνει να ταΐσω τα ζώα μου και μου ζητούν τιμολόγια πώλησης». Αυτό σημαίνει ότι θα έχανε την συνδεδεμένη στο καλαμπόκι.

Αυτό που θα πρέπει να κάνουν οι κτηνοτρόφοι είναι να προχωρήσουν σε συμπληρωματική δήλωση ΟΣΔΕ για να δηλώσουν τα ζώα που αγόρασαν αλλά και αυτά που γεννήθηκαν. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να τα έχουν δηλώσει τον περασμένο Δεκέμβριο και στην βάση του ΥπΑΑΤ για τον αριθμό αιγοπροβάτων.

Νέα κρούσματα ευλογιάς εντοπίστηκαν σε δύο μονάδες στην περιοχή του Γέροντα του δήμου Νέστου στην Καβάλα.

Μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα έχουμε ξανά κρούσματα ευλογιάς σε αιγοπρόβατα στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης. Παρά τα μέτρα φαίνεται ότι το πρόβλημα παραμένει στην χώρα.

Στο μεταξύ πληροφορίες του ΑγροΤύπου από το ΥπΑΑΤ αναφέρουν ότι «μελετούν ακόμη τις ενισχύσεις de minimis για τις ζωοτροφές».

Να θυμίσουμε ότι η ανακοίνωση του ΥπΑΑΤ ανέφερε τα εξής:
«Για τους πληγέντες κτηνοτρόφους από την πανώλη και την ευλογιά, εκτός από τις υψηλές αποζημιώσεις για τα ζώα που θανατώθηκαν, δρομολογείται και η αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου μέσω της ενεργοποίησης μέτρου αντίστοιχου με το Μέτρο 5.2 (με κάλυψη 100% για τους πληγέντες κτηνοτρόφους)».

Από την πλευρά τους οι κτηνοτροφικοί σύλλογοι και κτηνοτροφικοί συνεταιρισμοί της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης (ΑΜ-Θ), ζητούν άμεση αποζημίωση για απώλεια εισοδήματος της εκμετάλλευσης με 50 ευρώ / ζώο, με την αποζημίωση αυτή να επαναλαμβάνεται σε περίπτωση πλήρους επανασύστασης του κοπαδιού, με τη συμπλήρωση ενός έτους από την πρώτη καταβολή. Ακόμη ζητούν:

• Αναστολή των ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΕΦΚΑ, για το χρονικό διάστημα μέχρι την πλήρη επανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου.
• Πάγωμα για 3 έτη όλων των οφειλών και των ρυθμίσεων των κτηνοτρόφων, προς φορείς του δημοσίου.
• Άτοκο δάνειο με την εγγύηση του Ελληνικού δημοσίου, με τριετή περίοδο χάριτος αποπληρωμής, για οφειλές των κτηνοτρόφων προς ιδιώτες προμηθευτές.
• Άμεση προκύρηξη του μέτρου (τύπου 5.2), για την επανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου, με απλοποιημένες διαδικασίες και ξεκάθαρους όρους ένταξης. Ταυτόχρονα χρονοδιάγραμμα έγκρισης των αιτήσεων των κτηνοτρόφων και οδικός χάρτης ολοκλήρωσης του μέτρου, που θα συμβαδίζει με το χρονοδιάγραμμα επανασύστασης που θα αποφασίσει η κτηνιατρική υπηρεσία.
• Χρηματοδότηση με άτοκο δάνειο για την αγορά ζώων, για όσους ενταχθούν στο μέτρο επανασύστασης ζωικού κεφαλαίου, με εγγύηση την έγκριση ένταξης σε αυτό.
• Άτοκο δάνειο με την εγγύηση του Ελληνικού δημοσίου, με τριετή περίοδο χάριτος, για όσους δεν μπορέσουν ή δεν θελήσουν να ενταχθούν στο μέτρο.
• Άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας έγκρισης και ολοκλήρωσης του μέτρου 5.2, για τους δικαιούχους των καταστροφών από τον Daniel της Θεσσαλίας και τις φωτιές του Έβρου.
• Άμεση ενεργοποίηση της πλατφόρμας που αφορά την ανωτέρα βία από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που μέχρι σήμερα είναι ανενεργή, για την ενεργοποίηση της πληρωμής των ενισχύσεων των κτηνοτρόφων που επλήγησαν από τις ζωονόσους, λόγω ανωτέρας βίας, χωρίς περαιτέρω γραφειοκρατικές διαδικασίες και για όσο χρονικό διάστημα ορίσει η κτηνιατρική υπηρεσία ότι χρειάζεται, για την επανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου των εκμεταλλεύσεων.

Από την πλευρά του το ΥπΑΑΤ δεν έχει κάνει τίποτα από όλα αυτά.

Σε δηλώσεις, που έκανε στις 15 Φεβρουαρίου 2025, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, είχε αναφέρει ότι «θα δώσουμε ένα οριζόντιο de minimis για τις ζωοτροφές σε όλα τα γαλακτοπαραγωγά ζώα».

Προανήγγειλε, δε, ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί την επόμενη εβδομάδα, δηλαδή µέχρι και την Παρασκευή, 21 Φεβρουαρίου.

Φτάσαμε 25 Φεβρουαρίου και ακόμη οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν δει το χρώμα του χρήματος.

Μάλιστα ο υπουργός ΑΑΤ είχε αναφέρει ότι για περιοχές όπως η Λάρισα, η Μαγνησία και ο Έβρος, όπου η διακίνηση ζώων έχει διακοπεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προανήγγειλε ειδική ρύθμιση και προσαρμοσμένα μέτρα στήριξης.

Ούτε κάτι νεότερο για την ειδική ρύθμιση και τα προσαρμοσμένα μέτρα στήριξης έχει ανακοινώσει το ΥπΑΑΤ.

Σύμφωνα με την παραδοσιακή συνήθεια, που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια το ΥπΑΑΤ, κάποια μέτρα θα ανακοινωθούν με την μέθοδο της «διαρροής» για να δει τις αντιδράσεις των κτηνοτρόφων.

Όταν δεν υπάρχει εικόνα από το πεδίο καταφεύγεις σε τέτοιες μεθόδους.

Ο κ. Βασίλειος Σαλάτας είναι ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Ζωοτροφών (ΣΕΒΙΖ).

Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Ζωοτροφών, το οποίο προέκυψε από τις πρόσφατες αρχαιρεσίες της Γενικής Συνέλευσης των μελών του Συνδέσμου, στην πρώτη του συνεδρίαση για τη συγκρότηση σε σώμα, που πραγματοποιήθηκε στις 15/02/2025, στα γραφεία του στην Θεσσαλονίκη, εξέλεξε ομόφωνα, ως Πρόεδρό του, τον Σαλάτα Βασίλειο, καθώς και τα λοιπά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου για την νέα θητεία της Διοίκησης, η οποία όπως ορίζει το καταστατικό του Συνδέσμου, είναι διετής και θα διαρκέσει μέχρι τον Φεβρουάριο του 2027.

Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΒΙΖ έχει ως εξής:
Πρόεδρος Σαλάτας Βασίλειος ΒΙΟΕΡΓΕΞ – ΑΦΟΙ ΣΑΛΑΤΑ ΑΒΕΕ
Αντιπρόεδρος Γαβριηλίδης Γεώργιος ΚΟΥΡΕΛΛΑΣ ΑΕ
Γενικός Γραμματέας Βενετσάνος Παναγιώτης ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ
Οικονομικός Επόπτης Δασκαλάκης Εμμανουήλ ΧΡΙΣΤΟΦ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΑΒΕΚΤΕ
Μέλος Ανθομελίδης Απόστολος ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ ΑΒΕΕ
Μέλος Μελισσουργός Ηλίας ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΒΕΕ
Μέλος Τριανταφύλλου Αλέξανδρος ΒΙΟΖΩΚΑΤ ΑΕ

Συνεχίζει το ΥπΑΑΤ να παίζει «κρυφτούλι» με τα de minimis στους κτηνοτρόφους για την αγορά ζωοτροφών.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο υπουργός ΑΑΤ, θα καταβληθεί ένα οριζόντιο de minimis για τις ζωοτροφές σε όλα τα αιγοπρόβατα που έχουν συνδεδεμένη.
Επίσης ανέφερε ότι «για περιοχές όπως η Λάρισα, η Μαγνησία και ο Έβρος, όπου η διακίνηση ζώων έχει διακοπεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προανήγγειλε ειδική ρύθμιση και προσαρμοσμένα μέτρα στήριξης», κάτι που είναι εντελώς αόριστο.

Επίσημα το ΥπΑΑΤ δεν αναφέρει ούτε ημερομηνία ούτε τα ποσά της ενίσχυσης.

Εμείς να θυμήσουμε ότι το 2014, στην Θράκη, πάλι για την ευλογιά, είχαν καταβληθεί για τον εγκλεισμό των αιγοπροβάτων, για χρονικό διάστημα 40 ημερών, ενίσχυση για ζωοτροφές, ύψους 10 ευρώ ανά ζωό. Για το 2024, που έχουμε σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και 6 μήνες κλείσιμο των ζώων στους στάβλους, να δούμε τι ενίσχυση θα αποφασίσουν να χορηγήσουν.

Βέβαια δεν είναι μόνο τα de minimis για τις ζωοτροφές. Θα υπάρξει πρόβλημα στις συνδεδεμένες στα αιγοπρόβατα. Αφού η ενίσχυση δίνεται με βάση τις ποσότητες γάλακτος που παραδίνει ο κτηνοτρόφος και επειδή δεν υπάρχει κάποια τροποποιητική απόφαση, είναι σίγουρο ότι θα έχουμε πολλούς κτηνοτρόφους που δεν θα καταφέρουν να πιάσουν το πλαφόν λόγω ευλογιάς και πανώλης. Το πρώτο κρούσμα πανώλης στην χώρα μας έγινε μέσα Ιουλίου και στην συνέχεια ακολούθησε η ευλογιά. Λέμε μήπως τα χρήματα φύγουν από την μια τσέπη και πάνε στην άλλη (δίνουν για ζωοτροφές κόβουν από συνδεδεμένη;).

Επίσης σε περιοχές που εκτροφές επλήγησαν από καταρροϊκό πυρετό - οι οποίες δεν αποζημιώνονται - πήγαν πίσω οι γέννες. Αυτό σημαίνει ότι φέτος το Πάσχα δεν αναμένεται να υπάρχει μεγάλος αριθμός αμνοεριφίων και θα έχουμε μειωμένες παραγωγές κρέατος. Ακόμη έγιναν πολλές αποβολές των ζώων με αποτέλεσμα να έχουμε και εκεί μειωμένες παραγωγές γάλακτος.

Τέλος θα πρέπει να ξεκαθαρίσει η νέα ηγεσία του ΟΠΕΚΕΠΕ αν θα πληρωθούν κανονικά τα Οικολογικά Σχήματα οι κτηνοτρόφοι που έχασαν το ζωικό τους κεφάλαιο λόγω των ζωονόσων.

Η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) ζητά τροποποίηση των μέτρων μετακίνησης ζώων λόγω επιζωοτίας ευλογιάς των προβάτων, για τη διευκόλυνση των κτηνοτρόφων, χωρίς να διακυβεύεται η δημόσια υγεία και η προστασία του ζωικού κεφαλαίου.

Όπως τονίζει σε επιστολή της προς το ΥπΑΑΤ, «σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα, η μεταφορά των ζώων επιτρέπεται από μία κτηνοτροφική εκμετάλλευση προς μία και μόνο κτηνοτροφική εκμετάλλευση, με κατάλληλα αδειοδοτημένο όχημα.

Ωστόσο, προκειμένου να μειωθεί το κόστος μεταφοράς και να αποφευχθούν περιττές διαδρομές, προτείνουμε να επιτραπεί η μεταφορά ζώων από διαφορετικούς κτηνοτρόφους στο ίδιο φορτηγό, υπό την προϋπόθεση ότι:

1. Όλα τα μεταφερόμενα ζώα έχουν ελεγχθεί και πιστοποιηθεί ως υγιή από τις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές.

2. Τα ζώα προορίζονται για τον ίδιο προορισμό (π.χ. ίδιο σφαγείο ή ίδια κτηνοτροφική μονάδα).

3. Τηρούνται αυστηρά τα πρωτόκολλα βιοασφάλειας κατά τη μεταφορά, συμπεριλαμβανομένου του καθαρισμού και της απολύμανσης του οχήματος πριν και μετά τη μεταφορά.

Για παράδειγμα, εάν δύο κτηνοτρόφοι της ίδιας περιοχής έχουν λάβει έγκριση μετακίνησης των ζώων τους προς το ίδιο σφαγείο, αντί να απαιτούνται δύο ξεχωριστά δρομολόγια με διαφορετικά φορτηγά, θα μπορούσαν να μεταφερθούν όλα τα ελεγμένα ζώα με ένα μόνο όχημα, μειώνοντας το κόστος και τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των μεταφορών.

Θεωρούμε ότι η προτεινόμενη τροποποίηση διατηρεί την αποτελεσματικότητα των υγειονομικών μέτρων, ενώ παράλληλα ενισχύει τη βιωσιμότητα των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων.

Παρακαλούμε όπως εξετάσετε την πρότασή μας και προβείτε στις απαραίτητες ενέργειες για την προσαρμογή των μέτρων».

Για ακόμη μια φορά ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, σε δηλώσεις του ανακοινώνει την ενίσχυση de minimis των κτηνοτρόφων για τις ζωοτροφές, η οποία θα καταβληθεί σε όλα τα γαλακτοπαραγωγικά ζώα.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι το ΥπΑΑΤ θα πληρώσει de minimis σε όσους λαμβάνουν συνδεδεμένη ενίσχυση στο αιγοπρόβειο. Πάντως, το ΥπΑΑΤ υποστηρίζει ότι η όλη διαδικασία θα ολοκληρωθεί της επόμενη εβδομάδα και αναμένεται να γίνουν πληρωμές.

Συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τις ζωονόσους, ο Κώστας Τσιάρας, σε δηλώσεις του αναγνώρισε τα προβλήματα που δημιούργησαν οι επιδημίες, ανακοινώνοντας ότι «θα δώσουμε ένα οριζόντιο de minimis για τις ζωοτροφές σε όλα τα γαλακτοπαραγωγά ζώα». Προανήγγειλε, δε, ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί την επόμενη εβδομάδα.

Για περιοχές όπως η Λάρισα, η Μαγνησία και ο Έβρος, όπου η διακίνηση ζώων έχει διακοπεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προανήγγειλε ειδική ρύθμιση και προσαρμοσμένα μέτρα στήριξης.

«Οι πλημμυροπαθείς κτηνοτρόφοι ζητούν από την πολιτεία να προβεί σε διορθωτικές ενέργειες, ώστε να καλυφθεί η διαφορά των χαμηλότερων αποζημιώσεων που έλαβαν για το ζωικό τους κεφάλαιο, σε σχέση με τις αποζημιώσεις στους πληγέντες από τις ζωονόσους και επιπλέον αξιώνουν την λειτουργία ενός πιο ευέλικτου μέτρου, ανάλογου με το 5.2, ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν και να επιδοτηθούν για να επαναφέρουν σε πλήρη λειτουργία τις μονάδες τους».

Τα παραπάνω τονίζει ο βουλευτής Λαρίσης της ΝΔ κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος σε ερώτησή του προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κώστα Τσιάρα, μεταφέροντας τις ενστάσεις πληγέντων από τον Daniel κτηνοτρόφων.

Ο Θεσσαλός πολιτικός που έγινε αποδέκτης παραπόνων από πολλούς κτηνοτρόφους που έχασαν ζωικό κεφάλαιο και είχαν σοβαρές ζημιές στις εγκαταστάσεις τους από τις πλημμύρες του 2023, αναφέρει στην ερώτησή του ότι «οι πληγέντες από τις πρωτοφανείς πλημμύρες στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο του 2023 κτηνοτρόφοι μιλούν για αποζημιώσεις δύο ταχυτήτων και ζητούν από την πολιτεία να λάβει ευέλικτα μέτρα ώστε να μπορέσουν να ξαναδημιουργήσουν τα κοπάδια τους και να επιδιορθώσουν τις κτιριακές τους εγκαταστάσεις.

Συγκεκριμένα, οι ανωτέρω κτηνοτρόφοι αναφέρουν ότι οι αποζημιώσεις που έλαβαν για το χαμένο ζωικό τους κεφάλαιο είναι σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που ισχύουν για τους συναδέλφους τους που επλήγησαν από τις ζωονόσους.

Επιπλέον, τονίζουν ότι ως πλημμυροπαθείς, εκτός από την απώλεια του ζωικού κεφαλαίου, είχαν να αντιμετωπίσουν και τις ζημιές στις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό των κτηνοτροφικών τους μονάδων, οι οποίες έπρεπε να επιδιορθωθούν άμεσα για να μπορέσουν να συνεχίσουν να λειτουργούν, γεγονός που τους έφερε σε ακόμα δυσμενέστερη οικονομική θέση, μέχρι να λάβουν τις αποζημιώσεις της κρατικής αρωγής. Ωστόσο, λόγω των δυσκαμψιών του προγράμματος 5.2, για την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου και την αποκατάσταση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων - καθώς, ακόμη και μετά τις ολοκληρωτικές καταστροφές, απαιτούνταν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα για την συμμετοχή τους σε αυτό- πολλοί είναι εκείνοι που έμειναν εκτός νυμφώνος. Όπως διατείνονται οι εν λόγω κτηνοτρόφοι, το πρωτεύον μέλημά τους ήταν η κάλυψη των αναγκαίων εξόδων για την επαναλειτουργία των μονάδων τους και συνεπώς η προσκόμιση των ενημεροτήτων θα μπορούσε να είναι απαιτητή σε επόμενο στάδιο του προγράμματος, καθώς θα είχαν λυθεί τα βασικά λειτουργικά προβλήματα και οι ίδιοι θα ήταν σε θέση να τις προσκομίσουν».

Κατόπιν τούτων ο Μάξιμος Χαρακόπουλος ρωτά τον αρμόδιο υπουργό:

1. Προτίθεστε να προβείτε σε διορθωτική αποζημίωση για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου στους πλημμυροπαθείς κτηνοτρόφους, ώστε να τύχουν ανάλογης αποζημίωσης με όσους έχασαν τα ζώα τους από ζωονόσους;

2. Για τους πληγέντες από τον Daniel κτηνοτρόφους που δεν μπόρεσαν να ενταχθούν στο μέτρο 5.2, προτίθεστε να επανεξετάσετε την δυνατότητα ένταξής τους ή την ενεργοποίηση ανάλογου ευέλικτου μέτρου, ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν και αυτοί οι κτηνοτρόφοι;

Αναστάτωση επικρατεί στις τάξεις των κτηνοτρόφων του Ηρακλείου Κρήτης, καθώς έχουμε δεύτερο κρούσμα ευλογιάς των αιγοπροβάτων. Τα 120 ζώα του κοπαδιού θανατώθηκαν.

Το δεύτερο κρούσμα είναι δίπλα στην εκτροφή που είχε εντοπιστεί το πρώτο κρούσμα, στις 21 Ιανουαρίου. Το πρόβλημα είναι ότι μετά το πρώτο κρούσμα είχαν γίνει έλεγχοι στις εκτροφές της περιοχής.

Ήδη ανακοινώθηκαν νέοι έλεγχοι στο Δήμο Αρχανών Αστερουσίων και απαγορεύεται η μετακίνηση ζώων εκτός των ορίων της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου και η αγοραπωλησία ζώων για την αποτροπή εξάπλωσης της νόσου. Επίσης αναστέλλεται η σφαγή ζώων, μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου, ενώ απαγορεύεται και η ελεύθερη βόσκηση σε περιοχές υψηλού κινδύνου.

Ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με τον κ. Μύρων Χιλετζάκη, Αντιπρόεδρο ΕΑΣ Ηρακλείου και πρόεδρος Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, ο οποίος ανέφερε ότι «η ευλογιά φαίνεται πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Τη δεκαετία του 80 είχαμε στο Ηράκλειο το πρόβλημα με την φυλλοξήρα στα σταφιδάμπελα. Για πρώτη φορά, η φυλλοξήρα διαπιστώνεται στα αμπέλια της Κρήτης το 1977. Από τότε άρχισε η αντίστροφη πορεία της αμπελοκαλλιέργειας στην Κρήτη. Σε λίγα χρόνια η καταστροφή των αμπελιών της ήταν καθολική. Το 1985, που άρχισε η αναμπέλωση στην Κρήτη, τα αμπέλια της είχαν καταστραφεί στη μεγάλη τους πλειοψηφία.
Τότε είχαμε στην Κρήτη δημόσιες υπηρεσίες που ήταν επανδρωμένες με γεωπόνους και κτηνιάτρους. Παρόλα αυτά δεν καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε το έντομο και χάθηκαν χιλιάδες στρέμματα με αμπέλια. Σήμερα με την υποστελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών είναι σίγουρο ότι θα χάσουμε και αυτόν τον «πόλεμο». Όπως τότε έτσι και σήμερα δεν θα καταφέρουμε να αποφύγουμε την καταστροφή».

Ζητάει επειγόντως κτηνιάτρους η Περιφέρεια

Την Στελέχωση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών με Κτηνιάτρους και το απαιτούμενο διοικητικό προσωπικό, ζητά ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, με επιστολή του προς τους Υπουργούς Αγροτικής ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστα Τσιάρα και Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβάνιο.

Ο Περιφερειάρχης Κρήτης υπογραμμίζει στο αίτημα του την σημασία του πρωτογενή τομέα για την οικονομία της Κρήτης, την υποστελέχωση που υπάρχει σήμερα στις υπηρεσίες, επισημαίνοντας τον αυξημένο βαθμό δυσκολίας στο έργο των κτηνιατρικών υπηρεσιών.

Σημειώνει την αναγκαιότητα παρουσίας νέων στελεχών λόγω και των αυξημένων ελέγχων που διενεργούν οι υπηρεσίες, εξαιτίας της εμφάνισης των ζωονόσων της Πανώλης των μικρών μηρυκαστικών (1 Αυγούστου 2024) και της Ευλογιάς του προβάτου (20 Ιανουαρίου 2025) η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.

Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζει πως καθίσταται αναγκαία η στελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών με επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό.

Σύσκεψη στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, πραγματοποίησαν εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων με την Αντιπεριφερειάρχη Μαγνησίας, Άννα Μαρία Παπαδημητρίου και τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργο Στρατάκο, ο οποίος μίλησε διαδικτυακά.

Ο πρόεδρος του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Μαγνησίας, Γιώργος Τερζάκης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «όλο αυτό το διάστημα έχουμε μόνο υποσχέσεις από το ΥπΑΑΤ. Ούτε ποσά μας λένε ούτε ημερομηνίες πληρωμής.

Υπάρχουν μεγάλες απώλειες ζωικού κεφαλαίου εξαιτίας αρχικά των πυρκαγιών, στη συνέχεια των πλημμυρών και στο τέλος ήρθε πανώλη και ευλογιά και «αποτελείωσε» τα κοπάδια. Μόνο σε επίπεδο Μαγνησίας χάθηκε το 20% των αιγοπροβάτων.

Χρήματα δεν υπάρχουν και έχουμε περιπτώσεις να έχει κοπεί η ηλεκτροδότηση σε σπίτια κτηνοτρόφων επειδή δεν έχουν να πληρώσουν. Προσωπικά μου θανατώθηκε το κοπάδι μου και δεν έχω εισπράξει ούτε ένα επίδομα για να ζήσω εγώ και η οικογένειά μου.

Από προχθές στην Θεσσαλία τα πρόβατα βόσκουν ελεύθερα, καλώς ή κακώς, γιατί στους κτηνοτρόφους τελείωσαν οι ζωοτροφές και δεν έχουν χρήματα για να αγοράσουν.

Δεν θέλουμε ψίχουλα (8 ευρώ ανά ζώο). Απαιτούμε ενίσχυση για αγορά ζωοτροφών στα 50 ευρώ ανά ζώο και για πέντε μήνες. Το ΥπΑΑΤ γνωρίζει ότι έχουμε κλείσει μέσα τα ζώα μας για πέντε μήνες. Αυτοί αποφάσισαν να τα κλείσουμε μέσα στις εκτροφές.

Δίνουμε πίστωση χρόνου δέκα ημερών στην ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για την ικανοποίηση των αιτημάτων μας».

Τελικά φαίνεται στο ΥπΑΑΤ κατέληξαν στο πρόγραμμα ενισχύσεων de minimis στους κτηνοτρόφους, για τις αυξημένες δαπάνες στις ζωοτροφές, λόγω του εγκλεισμού των ζώων στους στάβλους.

Η ενίσχυση, σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ, θα είναι οριζόντια και θα αφορά ένα μήνα απαγόρευσης μετακίνησης των ζώων στην χώρα.

Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι σε όλη την χώρα θα καταβληθούν στους αιγοπροβατοτρόφους 8 ευρώ ανά ζώο για 30 ημέρες (1 μήνα).

Να επισημάνουμε όμως ότι η πληρωμή θα αφορά τα αιγοπρόβατα που ενισχύονται μέσω της συνδεδεμένης ενίσχυσης (κόφτης).

Στο ποσό των 8 ευρώ θα προστεθούν 2 ευρώ ανά ζώο για τις εκτροφές που βρέθηκαν στη ζώνη επιτήρησης (των 10 χιλιομέτρων) και ακόμη 4 ευρώ ανά ζώο για τις εκτροφές που βρέθηκαν μέσα στη ζώνη προστασίας (των 3 χιλιομέτρων).

Άρα για ένα μέσο κοπάδι με 400 ζώα ο κτηνοτρόφος το ανώτερο ποσό που θα λάβει θα είναι 5.600 ευρώ ενίσχυση τον μήνα.

Μένει να δούμε όμως πότε θα γίνει αυτή η πληρωμή. Κτηνοτρόφοι που επικοινωνούν με τον ΑγροΤύπο τονίζουν ότι τα χρήματα θα πρέπει να καταβληθούν άμεσα γιατί δεν υπάρχουν αποθέματα ζωοτροφών για να ταΐσουν τα ζώα τον χειμώνα.

Αν καλοκαιριάσει θα πάνε τα αιγοπρόβατα να βοσκήσουν. Από την άλλη με τους ρυθμούς που πάει το ΥπΑΑΤ φαίνεται να πάμε για πληρωμή στα αλώνια.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η εγχώρια εκτροφή ζωικού κεφαλαίου η περιφέρεια Θεσσαλίας σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και κάποιους παραγωγούς θα παρουσιάσει, στις αρχές Μαρτίου, μία πρόταση για την εκτροφή και αναπαραγωγή του θεσσαλικού προβάτου.

Το πρόγραμμα θα τρέξει από την περιφέρεια, με στόχο να περιορίσει την ανάγκη για εισαγωγές ζώντων ζώων. Αυτό ανέφερε ο Περιφερειάρχης, Δημήτρης Κουρέτας, στην συνάντηση με εκπροσώπους από τις Ομοσπονδίες Αγροτικών Συλλόγων και αγροτών των μπλόκων.

Το θεσσαλικό πρόβατο θα αποτελέσει τη λύση του προβλήματος και στην αντιμετώπιση των ζωονόσων. «Θα πρέπει να αποφύγουμε το εμβόλιο, το οποίο συνιστά καταστροφή για το εθνικό μας προϊόν, τη φέτα», σημείωσε χαρακτηριστικά o Περιφερειάρχης.

Πάντως οι Θεσσαλοί κτηνοτρόφοι έχουν τις επιφυλάξεις τους για το αν θα καταφέρει να εφαρμοστεί αυτό το φιλόδοξο μέτρο.

Ο κ. Αργύρης Μπαϊρακτάρης, πρόεδρος Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου «Bune Coop», τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «σε συναντήσεις που είχαμε με τον Περιφερειάρχη κ. Κουρέτα και τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Τσέτσιλα μας ανέφεραν για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανασύστασης του ζωικού κεφαλαίου. Εμείς καταθέσαμε δύο βασικά ερωτήματα που θα βρεθούν τόσα πολλά πρόβατα και αν υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια. Στις περιοχές που χτυπήθηκαν από την θεομηνία Daniel, στον κάμπο Τρικάλων - Καρδίτσας, τα περισσότερα ζώα που χάθηκαν ήταν από την φυλή Καραγκούνικο πρόβατο.

Που θα βρεθούν τα χρήματα και τα ζώα για να αναπληρώσουμε τα 150.000 πρόβατα που έχουν χαθεί στην Θεσσαλία. Όταν μάλιστα το Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης Καρδίτσας Ζώων στην Καρδίτσα σήμερα είναι υποστελεχωμένο. Πάντως οι κτηνοτρόφοι γύρισαν την πλάτη τους στο πρόγραμμα της κυβέρνησης με το Μετρό στήριξης 5.2 για την αγορά αιγοπροβάτων. Άμα κάποιος θέλει να συνεχίσει το επάγγελμα με λίγα χρήματα που έχει προσπαθεί μόνος του να ξαναστήσει το κοπάδι με την αγορά λίγων ζώων. Εμείς είχαμε καταθέσει αίτημα στην προηγούμενη ηγεσία του ΥπΑΑΤ να χορηγήσει ενισχύσεις de minimis στους κτηνοτρόφους για τα θηλυκά ζώα για να καταφέρουν να στήσουν ξανά τα κοπάδια αλλά δεν έγινε δεκτό».

Ο κ. Δημήτρης Μπαλούκας, από τα Καλύβια Ελασσόνας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «περιμένουμε ενημέρωση από την Περιφέρεια για το συγκεκριμένο πρόγραμμα στην συνάντηση που θα έχουμε σε λίγες ημέρες. Είναι πιο εύκολο πάντως να τρέξει πρόγραμμα ανασυγκρότησης ζωικού κεφαλαίου για τις θανατώσεις ζώων λόγω ζωονόσων (ευλογιά, πανώλη). Υπάρχουν στοιχεία καταγεγραμμένα για τον αριθμό των αιγοπροβάτων που έχασε ο κάθε κτηνοτρόφος.

Πολλοί αναμένεται να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Όσοι θελήσουν να συνεχίσουν το πρώτο που θα κάνουν είναι να αγοράζουν ζώα για να μπορέσουν να έχουν εισόδημα. Για αυτό θα πρέπει η πολιτεία θα πρέπει να μην καθυστερήσει για να τρέξει τέτοια προγράμματα. Πάντως με τα σημερινά δεδομένα οι κτηνοτρόφοι θα στραφούν στο εξωτερικό για την αγορά αιγοπροβάτων γαλακτοπαραγωγής. Αν και είχαμε καλές φυλές προβάτων, όπως Χιώτικο και Καραγκούνικο, δεν θελήσαμε να ασχοληθούμε με τα ζώα και να στήσουμε κέντρα αναπαραγωγής, όπως έχουν κάνει στην Γαλλία και την Ισπανία».

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού διεξήγαγε χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού στον κλάδο ζωοτροφών και συγκεκριμένα στις ζωοτροφές για αιγοπρόβατα.

Αυτό που αξίζει να αναφέρουμε από την έρευνα είναι ότι αν και από το 2023 υποχωρούν οι διεθνείς τιμές και η τιμή της ενέργειας αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων πώλησης ζωοτροφών. Επίσης το 62,7% των αγορών των ζωοτροφών για αιγοπρόβατα προέρχεται από την Ελλάδα.

Οι ζωοτροφές για αιγοπρόβατα επιλέχθηκαν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού επειδή αυτά τα είδη παραγωγικών ζώων αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του ζωικού πληθυσμού στην Ελλάδα (με εξαίρεση τα κοτόπουλα) και επειδή το αιγοπρόβειο γάλα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή φέτας, η οποία αποτελεί προϊόν μεγάλης σημασίας για τον Έλληνα καταναλωτή και αντιπροσωπεύει το 2% των πωλήσεων των αλυσίδων λιανικής.

Αξιολογήθηκαν στοιχεία που συνελέγησαν από 41 επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας ζωοτροφών.

Η περίοδος για την οποία ελήφθησαν στοιχεία είναι μεταξύ 1/1/2021 και 30/6/2024 (Περίοδος Αναφοράς).

Τα κύρια αποτελέσματα είναι τα εξής:

• Ο κλάδος των ζωοτροφών χαρακτηρίζεται από «οικονομίες φάσματος» και η διάθεση ζωοτροφών για αιγοπρόβατα συνοδεύεται και από τη διάθεση άλλων ζωοτροφών και άλλες δραστηριότητες σχετικές με τα λοιπά παραγωγικά ζώα.
• Οι ζωοτροφές είναι Απλές και Σύνθετες. Απλές Ζωοτροφές (ΑΖ) είναι πρώτες ύλες (π.χ. καλαμπόκι, σιτάρι, κριθάρι, σόγια, πίτουρο, τριφύλλι). Σύνθετες Ζωοτροφές (ΣΖ) είναι μείγμα δύο τουλάχιστον πρώτων υλών, που μπορεί να περιέχουν και πρόσθετες ύλες.
• Το 2023, το σύνολο των ΑΖ για αιγοπρόβατα και λοιπά παραγωγικά ζώα αφορά στο 14,2% του Κύκλου Εργασιών των εταιριών του δείγματος και των ΣΖ για αιγοπρόβατα το 9,7%.
• Το 2023, το 62,7% των αγορών των ζωοτροφών για αιγοπρόβατα προέρχεται από την Ελλάδα, ενώ τα λοιπά ποσοστά αγορών πραγματοποιούνται κυρίως από τη Ρουμανία και την Ιταλία.
• Αναφορικά με την διάρθρωση των πωλήσεων ζωοτροφών των εταιριών του δείγματος, διαπιστώνεται ότι, τόσο σε αξία όσο και σε ποσότητα, το μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων αφορά σε ΣΖ για αιγοπρόβατα (κατά 65,8% σε αξία και κατά 55,4% σε ποσότητα).
• Ο κλάδος, στην κατηγορία των ΣΖ για αιγοπρόβατα, χαρακτηρίζεται από χαμηλή συγκέντρωση καθώς το CR4 και το CR5 για το έτος 2023 υπολογίζονται σε 41,6% και 48% αντίστοιχα. Το ίδιο συμπέρασμα επιβεβαιώνει και ο δείκτης Herfindahl Index ο οποίος, για το 2023, υπολογίζεται σε 665 μονάδες. Μέτρια συγκέντρωση διαπιστώνεται στην κατηγορία Τριφύλλι, ενώ υψηλός βαθμός συγκέντρωσης στα Προμίγματα.
• Ως προς τις κατηγορίες πελατών του δείγματος, το 45,3% των πωλήσεων ζωοτροφών για αιγοπρόβατα διοχετεύεται σε χονδρέμπορους και το 39,0% απευθείας σε εκτροφείς. Στις ΑΖ και ΣΖ δεν παρατηρείται αξιοσημείωτη διαφοροποίηση τιμών μεταξύ χονδρέμπορων και εκτροφέων. Στην κατηγορία Λιανέμποροι εντοπίζονται ελαφρά αυξημένες τιμές γεγονός που είναι, σε μεγάλο βαθμό, αναμενόμενο.
• Το 2023, στις ΑΖ, παρατηρείται υψηλότερο ποσοστό πωλήσεων στην Κεντρική Ελλάδα και συγκεκριμένα στις περιφέρειες Θεσσαλία (2023: 27,9%) και Ηπείρου (2023: 41,9%) και σε μικρότερο ποσοστό στην Κρήτη (14,3%), ενώ στις ΣΖ για αιγοπρόβατα παρατηρείται υψηλότερο ποσοστό πωλήσεων στην Κεντρική Μακεδονία (2023: 36,6%) και στην Κρήτη (35,1%). Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Δυτική Ελλάδα και Θράκη παρουσιάζουν μικρά ποσοστά στις πωλήσεις τόσο στις ΑΖ όσο και στις ΣΖ.
• Ως προς τις αγορές των ΑΖ/Πρώτων Υλών από τις εταιρίες παραγωγής/εμπορίας παρατηρείται αύξηση των μέσων τιμών αγορών κατά το έτος 2022 σε σχέση με το 2021, ενώ το 2023 οι τιμές παρουσιάζουν μείωση. Η μείωση αυτή συνεχίζεται και κατά το α’ εξάμηνο του 2024, όπου οι τιμές φτάνουν να είναι χαμηλότερες και από το 2021. Αντίστοιχη τάση παρουσιάζουν οι μέσες τιμές αγορών στις ΣΖ.
• Ως προς την τιμολογιακή πολιτική αρκετές εταιρίες που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι στην περίπτωση που το προϊόν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης στις διεθνείς αγορές, τιμολογούν τα προϊόντα τους με βάση τις αντίστοιχες διεθνείς τιμές την ημερομηνία της πώλησης, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσης του προϊόντος (είτε από την Ελλάδα είτε από το εξωτερικό).
• Οι τάσεις των τιμών πώλησης των ελεγχόμενων επιχειρήσεων φαίνεται να ακολουθούν τις αντίστοιχες τιμές αγοράς που αντιμετωπίζουν για κάθε προϊόν, τους αντίστοιχους διεθνείς δείκτες πιθανώς λόγω ανταγωνισμού από το εξωτερικό, έστω και αν αυτό γίνεται με διαφορετικό ρυθμό απόκρισης στις αυξήσεις και στις μειώσεις. Παρέκκλιση από αυτή τη μέθοδο τιμολόγησης ενδεχομένως να οδηγήσει σε απώλεια πελατείας.
• Ωστόσο, διαπιστώνεται ότι τα spread των τιμών (τιμές πώλησης μείον τιμές αγοράς) δεν παραμένουν σταθερά αλλά βαίνουν αυξανόμενα έως το 2023, παρότι η ενέργεια αποτελεί διαχρονικά μικρό ποσοστό του συνολικού κόστους λειτουργίας των εταιριών του κλάδου παραγωγής ζωοτροφών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Το αυξανόμενο spread κάθε προϊόντος δεν φαίνεται να είναι αποτέλεσμα των τιμών ενέργειας.
• Δεν διαπιστώνεται ταύτιση τιμών πώλησης μεταξύ των επιχειρήσεων τόσο για τις απλές όσο και για τις σύνθετες ζωοτροφές, παρά μόνο μια παρόμοια τάση στην άνοδο και την κάθοδο των τιμών.
• Οι εταιρίες του δείγματος συνολικά παρουσιάζουν μέσο Περιθώριο Μικτού Κέδρους μεταξύ 10% και 13,6% και μέσο Περιθώριο Καθαρού Κέδρους σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο, μεταξύ 2% και 4%. Ωστόσο παρατηρείται ότι, το 2023, που υποχωρούν οι διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων και των τιμών ενέργειας, τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων αυξάνονται.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την χαρτογράφηση στον κλάδο των ζωοτροφών και αναλυτική παρουσίαση των αποτελεσμάτων (εδώ)

Στην Μαγνησία, την Παρασκευή (31/1), επιβεβαιώθηκε νέο κρούσμα ευλογιάς.

Το νέο κρούσμα αφορά ποιμνιοστάσιο με 600 ζώα στην περιοχή του Αλμυρού, τα οποία οδηγήθηκαν σε θανάτωση και υγειονομική ταφή.

Παρά τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί για τον νομό, εδώ και μήνες, για την εκρίζωση της νόσου, συνεχίζουν να εντοπίζονται κρούσματα, με τους κτηνοτρόφους να εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το μέλλον του τομέα στην περιοχή.

Η κτηνοτροφία απαιτεί, πλέον, συνεργατικά σχήματα

Στο μεταξύ ο υπουργός ΑΑΤ, Κώστας Τσιάρας, μίλησε σε εκδήλωση της ΕΘΕΑΣ, στα πλαίσια της 13ης Διεθνής Έκθεση Zootechnia, υπογραμμίζοντας την ανάγκη οι κτηνοτρόφοι να ενταχθούν σε συνεργατικά σχήματα, καθώς αυτός είναι ο δρόμος για τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων τους.

«Δεσμεύομαι προσωπικά, όπως και όλα τα στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ότι μέσα από διάλογο, συνεργασία, σχεδιασμό και συγκεκριμένη στρατηγική, θα κρατήσουμε όρθιο τον πρωτογενή τομέα και θα στηρίξουμε την κτηνοτροφία. Η κτηνοτροφία απαιτεί, πλέον, συνεργατικά σχήματα, ώστε να γίνει ακόμα πιο αποδοτική», σημείωσε και προσέθεσε ότι «πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να τη βελτιώσουμε και να δημιουργήσουμε μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, καθώς και πώς, σε βάθος χρόνου, μπορεί να καταστεί ανθεκτική. Ένα από τα βασικά μειονεκτήματα που έχουμε στην Ελλάδα στον πρωτογενή τομέα, ειδικά στην κτηνοτροφία, είναι οι μικρές αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Και το μειονέκτημα αυτό μπορούμε να το ξεπεράσουμε μόνο αν οι παραγωγοί ενταχθούν και δραστηριοποιηθούν σε συνεργατικά σχήματα».

«Η κτηνοτροφία έχει μια τεράστια δυναμική. Είναι στο χέρι μας να τη στηρίξουμε και να διαμορφώσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να δημιουργηθεί προστιθέμενη αξία και ένα αξιοπρεπές εισόδημα για τους κτηνοτρόφους», ανέφερε.

Ο Υπουργός ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του δηλώνοντας ότι το ΥπΑΑΤ, σε συνεργασία με την ΕΘΕΑΣ και όλους τους παραγωγικούς φορείς, εργάζεται μεθοδικά για τη δημιουργία ενός ανθεκτικού και βιώσιμου αγροτικού και κτηνοτροφικού μοντέλου, που θα επιτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα στη χώρα.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, Παύλος Σατολιάς, αναφέρθηκε στα προβλήματα των κτηνοτρόφων και γενικότερα των αγροτών, συγχαίροντας παράλληλα τον Υπουργό Κώστα Τσιάρα για τη θέση που διατύπωσε, ότι οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις πρέπει να πηγαίνουν στους πραγματικούς παραγωγούς.

«Θα πικράνουμε κάποιους, αλλά τα χρήματα της ΕΕ πρέπει να πηγαίνουν σε εκείνους που παράγουν. Είστε ο πρώτος υπουργός που το αναφέρει και στηρίζουμε αυτή τη θέση», δήλωσε ο κ. Σατολιάς.

Τα Οικολογικά Σχήματα, όπως φάνηκε από την μέχρι σήμερα εφαρμογή τους, δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στο περιβάλλον ούτε και στην αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή.

Είναι απλά ένα «πριμ» που στηρίζεται σε στοιχεία που δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα.

Όπως ανέφερε ο κ. Μόσχος Κορασίδης, Διευθυντής ΕΘΕΑΣ, μιλώντας πρόσφατα σε ημερίδα για την ΚΑΠ στο ΓΠΑ, «πολλά χρήματα πάνε σε ένα μηχανισμό υπηρεσιών που δεν προσφέρει τίποτα. Από πρασίνισμα της προηγούμενης ΚΑΠ έχουμε μια μείωση με τα Οικολογικά Σχήματα στην τρέχουσα ΚΑΠ κατά 21% σε κονδύλια και κατά 50% του αριθμού παραγωγών που καταβλήθηκε η ενίσχυση. Για παράδειγμα:

Στο Οικολογικό Σχήμα Βοσκοτόπων (Π1-31.5) μια περιφέρεια έχει πάρει το 32% της συνολικής ενίσχυσης. Υπάρχει πρόβλημα μεγάλης ανισοκατανομής των ενισχύσεων.

Στο Οικολογικό Σχήμα για ψηφιακά εργαλεία (Π1.31.6 ) μία περιφέρεια εισπράττει το 29% των ενισχύσεων. Εδώ έχουμε υπονόμευση των παραγωγών γιατί ζημιώθηκαν όσοι έκαναν δαπάνες για ένταξη.

Στο Οικολογικό Σχήμα Βιολογικά (Π131.9) σε μια Περιφέρεια δίνεται το 29% των ενισχύσεων. Η ελιά έχει την μικρότερη συμμετοχή (7%) στο οικολογικό σχήμα. Μιλάμε για υπονόμευση από τον μηχανισμό παραγωγής δικαιολογητικών».

Ειδικότερα, η κτηνοτροφία στην χώρα μας είναι σε μεγάλο βαθμό εκτατική και οι βοσκοτόποι περιλαμβάνονται στα αγροδασικά συστήματα.

Θα μπορούσε να γίνει τροποποίηση με ένα οικολογικό σχήμα για όσους βόσκουν τα κοπάδια τους και να έχουν μια οριζόντια ενίσχυση ανά στρέμμα βοσκοτόπου (που θα έχουν από την τεχνική λύση του ΟΠΕΚΕΠΕ και στο οποίο δεν μπορούν να εφαρμόσουν καμιά δράση), όπως δηλαδή είχαμε στην προηγούμενη ΚΑΠ το λεγόμενο «πρασίνισμα». Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι η «βόσκηση» να θεωρείται φιλοπεριβαλλοντική δράση.

Ανάγκη θεσμοθέτησης της αναπλήρωσης εισοδήματος των κτηνοτρόφων σε περίπτωση επιβολής καραντίνας σε κάποια περιοχή.

Αυτό αναφέρουν κτηνοτρόφοι σε δηλώσεις τους στον ΑγροΤύπο και προσθέτουν ότι «οι αποζημιώσεις για θανάτωση ζώων, που και αυτά δόθηκαν με καθυστέρηση, με κανένα τρόπο δεν αποτελούν αναπλήρωση εισοδήματος».

Όταν έχουμε καραντίνα σε μια περιοχή, με ζώνη προστασίας των 3 χιλιομέτρων και ζώνη επιτήρησης των 10 χιλιομέτρων, τότε έχουμε απώλεια εισοδήματος για τις εκτροφές που βρίσκονται στις ζώνες.

Ο περιορισμός στις μετακινήσεις είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τη βιωσιμότητα της εκτροφής. Απλά ο νομοθέτης θα πρέπει να βάλει κάποια κριτήρια για τον μηχανισμό αναπλήρωσης εισοδήματος των παραγωγών.

Ειδικά για τους κτηνοτρόφους που θανατώθηκαν τα ζώα τους πρέπει να αναφέρουμε ότι αυτή την στιγμή έχουν μείνει άνεργοι. Αυτό σημαίνει πρόβλημα επιβίωσης για αυτούς και τις οικογένειές τους. Δεν είδαμε όμως από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) - πρώην ΟΑΕΔ - κάποιο ενδιαφέρον για αυτόν τον κλάδο.

Υπάρχει πρόβλημα με τις ζωονόσους στις γειτονικές χώρες (πανώλη από Ρουμανία ευλογιά από Τουρκία) και επίσης υπάρχει πρόβλημα με τους ελέγχους στα σύνορα. Αφού περνάνε τα σύνορα η ευθύνη είναι του κράτους και όχι των παραγωγών, όπως θέλει να λέει η κυβέρνηση.

Ένα ακόμη πρόβλημα που υπάρχει στην χώρα μας είναι ότι το κράτος δεν έχει καταγράψει τις εκτροφές που κάνουν βόσκηση (γενικά έχει πρόβλημα με τα μητρώα).

Το κόστος αγοράς ζωοτροφών φαίνεται από τα τιμολόγια. Από την ΑΑΔΕ μπορεί να φανεί ο αριθμός ζώων που πάνε για σφαγή.

Στις εκτροφές που θανατώθηκαν τα ζώα (άρα είναι υπαρκτά ζώα) η αναπλήρωση εισοδήματος μπορεί να γίνει άμεσα για τα θηλυκά ζώα του κοπαδιού.

Η επανασύσταση του κοπαδιού πρέπει να γίνεται με μια γνωστή διαδικασία για τους κτηνοτρόφους. Σήμερα είναι όλα στο σκοτάδι, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα το ΥπΑΑΤ μιλά για τροποποίηση του Μέτρου 5.2 αλλά μέχρι σήμερα δεν ανακοινώνει τις αλλαγές που θέλει να κάνει.

Επίσης να αναφέρουμε ότι αν οι κτηνοτρόφοι αγοράσουν αρνιά με το πρόγραμμα θα πρέπει να περιμένουν δύο χρόνια για να γίνουν παραγωγικά.

Ένας κτηνοτρόφος μεγάλης ηλικίας που χάνει το κοπάδι του λόγω ζωονόσου γιατί να θελήσει να το αναπληρώσει αν δεν του δοθούν κάποια οικονομικά κίνητρα.

Επίσης ένας κτηνοτρόφος κοντά στα σύνορα με την Τουρκία με πρόβατα που θανατώθηκαν λόγω της ευλογιάς γιατί να μην του δοθεί το δικαίωμα να αγοράσει γίδες, μέσα από το 5.2, που φάνηκαν ότι πιο ανθεκτικές. Τι φοβάται το ΥπΑΑΤ μην γεμίσουμε γιδινό γάλα και δεν ξέρουμε τι να το κάνουμε;

Γενικά δεν γνωρίζει το ΥπΑΑΤ τι συμβαίνει επί του πεδίου στην κτηνοτροφία.

Η πολιτική της «ασάφειας» που ακολουθεί το ΥπΑΑΤ στο μόνο που βοηθά είναι στη ρουσφετολογική πολιτική. Δηλαδή να μην έχουμε κανόνες και να παρακαλάνε οι κτηνοτρόφοι για κάτι που δικαιούνται. Έτσι βέβαια έχουν ρόλο ύπαρξης οι διοικούντες.

Πληροφορίες πάντως του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι η ηγεσία του ΥπΑΑΤ ξεγέλασε τους κτηνοτρόφους με τις αποζημιώσεις για θανατώσεις ζώων. Τους υποσχέθηκε τιμή 250 ευρώ αλλά τελικά αυτό το ποσό ήταν το ανώτερο πλαφόν για τα καθαρόαιμα ζώα. Η μέση αποζημίωση τελικά κυμάνθηκε σε επίπεδα των 150 ευρώ.

Επίσης, η περίπτωση της Τουρκία, που αν και εκτός ΕΕ κατάφερε να πιστοποιήσει το τουρκικό γιαούρτι στην λίστα με τα προϊόντα με Προστασία Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) της ΕΕ, δείχνει μια ανικανότητα του ΥπΑΑΤ. Ήξερε (αφού η Τουρκία κατέθεσε φάκελο στην ΕΕ) και δεν έκανε κάτι να προστατέψει το ελληνικό γιαούρτι.

Η Ελλάδα, από το 2018, προσπαθεί να φτιάξει φάκελο για το ελληνικό γιαούρτι να γίνει ΠΓΕ και ακόμη δεν το έχει καταφέρει. Αλλά την ίδια στιγμή το γιαούρτι δεν παράγεται απόκλειστικά από ελληνικό γάλα (με αλλαγή Κώδικα Τροφίμων και Ποτών). Άρα τι να προστατέψει; Να διαβάσουν τον φάκελο τον Τούρκων και να μάθουν τι πρέπει να κάνουν. Οι ανίκανοι κάποτε θα πρέπει να πηγαίνουν σπίτια τους.

Όσον αφορά τους κτηνίατρους, τα τελευταία 5 χρόνια στην Θεσσαλία έχουν γίνει μόλις 5 προσλήψεις.

Τέλος, ένα ερώτημα καταθέτει στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ ο Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, Στέλιος Σπανογιάννης, «τι έχει κάνει από το 2018 μέχρι σήμερα για τη νοθεία στο γάλα;».

Λόγια αόριστα χωρίς ποσά και ημερομηνίες πληρωμής στους κτηνοτρόφους από το ΥπΑΑΤ.

Μήνυμα διαλόγου προς το σύνολο του αγροτικού κόσμου, έστειλε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, εγκαινιάζοντας την 13η έκθεση Zootechnia.

Ο Κώστας Τσιάρας αναγνώρισε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αγρότες, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να ενισχύσει τον πρωτογενή τομέα μέσα από στοχευμένες πολιτικές.

«Οι κρίσεις δεν λύνονται με συνθήματα, αλλά με ουσιαστικές παρεμβάσεις και διάλογο. Οι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι και αλιείς, είναι η ψυχή της ελληνικής περιφέρειας, και η στήριξή τους είναι προτεραιότητα για εμάς», είπε.

Παράλληλα, σχολιάζοντας όσους επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν πολιτικά τις αγωνίες των αγροτών επισήμανε: «Τα προβλήματα των ανθρώπων του πρωτογενούς τομέα δεν προσφέρονται για κομματική εκμετάλλευση. Όσοι στο παρελθόν το επιχείρησαν, όχι μόνο δεν αποκόμισαν οφέλη, αλλά αντίθετα βυθίστηκαν στην ανυποληψία».

Στην ομιλία του, αναφέρθηκε, επίσης, στη συμβολή του πρωτογενή τομέα και ιδιαίτερα της κτηνοτροφίας στην οικονομία και την ανάγκη στήριξής του. «Εσείς που με την παραγωγική και οικονομική σας δραστηριότητα όχι μόνο προσφέρετε στις τοπικές οικονομίες, αλλά συμβάλλετε καθοριστικά στο ΑΕΠ της χώρας και, κυρίως, με την επαγγελματική σας δράση κρατάτε την ελληνική περιφέρεια ζωντανή».

Μιλώντας για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας, τόνισε: «Δεν υπηρετούμε την πολιτική για να είμαστε ευχάριστοι, αλλά χρήσιμοι για τον λαό και τα συμφέροντά του. Οι συνέπειες των γεωστρατηγικών, ενεργειακών και κλιματικών κρίσεων δεν αντιμετωπίζονται με διαγκωνισμό υποσχέσεων, αλλά με ρεαλιστικές προτάσεις και συνεργασία. Ο διάλογος φέρνει λύσεις και καλώ τους Έλληνες αγρότες να συμμετάσχουν με ουσιαστικές και υλοποιήσιμες προτάσεις."

Ο κ. Τσιάρας στάθηκε επίσης στη σημασία του πρωτογενούς τομέα για την εθνική ανάπτυξη, τονίζοντας πως "δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή Ελλάδα χωρίς ισχυρή ελληνική περιφέρεια. Και δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή ελληνική περιφέρεια, χωρίς ισχυρό πρωτογενή τομέα. Η στήριξη της αγροτικής παραγωγής δεν είναι μόνο οικονομική ή κοινωνική προτεραιότητα, αλλά πρωτίστως εθνική υπόθεση».

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επικαλούμενος τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), επισήμανε ότι η Ζωική Παραγωγή συμμετείχε στη Συνολική Αγροτική Παραγωγή με ποσοστό 20,3% το 2022 και 23,6% το 2023. «Παρότι η παραγωγή παρουσίασε κάμψη τα τελευταία χρόνια, η εξαγωγική διείσδυση των ελληνικών προϊόντων ζωικής προέλευσης ενισχύθηκε, αγγίζοντας το 17% το 2023. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των γαλακτοκομικών προϊόντων, με τις εξαγωγές τους να ξεπερνούν το 1,3 δισ. ευρώ το 2023», προσέθεσε χαρακτηριστικά.

Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της κτηνοτροφίας

Ο Υπουργός αναφέρθηκε στις δράσεις της κυβέρνησης για τη στήριξη της κτηνοτροφίας, όπως:

• Ενίσχυση όλων των κτηνοτρόφων της χώρας μέσω de minimis για ζωοτροφές που αντιστοιχούν στον περιορισμό των ζώων για ένα μήνα, λόγω της πανώλης.
• Η θεσμοθέτηση του ΑΡΤΕΜΙΣ 2 για την προστασία της ελληνικής γαλακτοκομικής παραγωγής.
• Η εντατικοποίηση των ελέγχων για την αποτροπή των παράνομων ελληνοποιήσεων.
• Η αναβάθμιση των υποδομών της Γαλακτοκομικής Σχολής Ιωαννίνων και η επέκταση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλη την Ελλάδα.
• Η πρόταση και της χώρας για τη δημιουργία εντός Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλοβοήθειας για τους αγρότες, με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.
• Η διατήρηση χαμηλού κόστους παραγωγής μέσω των ήδη θεσπισμένων φορολογικών ελαφρύνσεων και της, επίσης νομοθετημένης - με ειδικό μόνιμο μηχανισμό - επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, αλλά και του φθηνού ρεύματος.

Επιπλέον, ο Υπουργός ανακοίνωσε την ενίσχυση των κτηνοτρόφων που επλήγησαν από την πανώλη των μικρών μηρυκαστικών και την ευλογιά, με αποζημιώσεις και μέτρα όπως η δωρεάν ανασύσταση των κοπαδιών με πρόγραμμα κατά τα πρότυπα του μέτρου 5.2, καθώς επίσης και την καταβολή εφάπαξ ενίσχυσης στους κτηνιάτρους που μετείχαν σε αυτή την πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα επιχείρηση, αλλά και την καταβολή του ανθυγιεινού επιδόματος στους κτηνιάτρους, με αναδρομική μάλιστα ισχύ από 1/1/2025.

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της κυβέρνησης, ο Υπουργός αναφέρθηκε στη σημασία της ενίσχυσης του αγροτικού τομέα με σύγχρονες πολιτικές, επενδύσεις και δομές που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των παραγωγών. «Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης της χώρας μας και γι’ αυτό επενδύουμε στη διασφάλιση των προϊόντων μας, στην ενίσχυση των παραγωγών μας και στη θωράκιση της ελληνικής κτηνοτροφίας. Με συγκεκριμένα μέτρα και στρατηγικές παρεμβάσεις, διαμορφώνουμε ένα νέο, ανθεκτικό μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης, ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες ανάγκες», τόνισε ο υπουργός.

Οι Κτηνοτροφικοί Σύλλογοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, εν όψει της 13ης «Ζωοτέχνια», στη Θεσσαλονίκη, από σήμερα 30 Ιανουαρίου έως και τις 2 Φεβρουαρίου, εφιστούν την προσοχή στα μέλη τους που θα συμμετάσχουν στην έκθεση, σχετικά με τα μέτρα που θα πρέπει να λάβουν για την αποφυγή της μετάδοσης της ευλογιάς αιγοπροβάτων.

Όπως υποστηρίζουν σε ανακοίνωσή τους «κανένας κρατικός φορέας και κυρίως η Διεύθυνση Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν ενεργοποιήθηκε για να προειδοποιήσει και να ευαισθητοποιήσει διοργανωτές και συμμετέχοντες ώστε να λάβουν μέτρα βιοπροστασίας».

Έτσι συστήνεται στους κτηνοτρόφους, που θα βρεθούν στην έκθεση, να φροντίσουν για την απολύμανση των ιδίων και του μέσου μεταφοράς τους πριν και μετά τη μετακίνησή τους στην διοργάνωση, «για να μη γίνει η «Ζωοτέχνια» κέντρο μετάδοσης και διασποράς της ζωονόσου».

Οι κτηνοτρόφοι της Θεσσαλίας, οι οποίοι καταστράφηκαν από το Daniel, γύρισαν την πλάτη τους στο Μέτρο 5.2, το οποίο προέβλεπε μεταγκατάσταση ή εκσυγχρονισμό των πλημμυρισμένων κτηνοτροφικών μονάδων με 100% επιχορήγηση από το κράτος.

Επισκέφθηκα τις πληγείσες περιοχές, από τις καταστροφικές πλημμύρες του Daniel (τον Σεπτέμβριο του 2023), έκανα αυτοψίες, στις κατεστραμμένες κτηνοτροφικές μονάδες και συνομίλησα με τους ιδιοκτήτες στις περιοχές: Φαλάνης, Αμπελώνα, Γιάννουλης (Κιόσκι), Φαρσάλων, Βαμβακού, Σιτοχωρίου, Βρισιών της Π.Ε Λάρισας, Παλαμά, Κοσκινά, Καρποχωρίου, Καρδιτσομαγούλα, Αγία Τριάδα, Νέο Ικόνιο της Π.Ε Καρδίτσας, Πύλης Aγ. Βησσαρίωνα, Φήκης, Παλαιομοναστήρου, Πετρωτού, Γεωργανάδες, Ζάρκο και Φαρκαδώνας της Π.Ε Τρικάλων, Βόλου, Διμήνι, Νέα Αγχίαλος, Βελεστίνου, Στεφανοβήκειο, Ριζόμυλος και χλόη της Π.Ε Μαγνησίας και Δομοκού της Π.Ε Φθιώτιδας.

Τα Συμπεράσματα μου από τις αναφερόμενες επισκέψεις και συναντήσεις μου και οι ενέργειες του Ελληνικού Κράτους είναι τα εξής:

Α) Οι Ζημίες είναι ανυπολόγιστες και μεγάλες σε: Υποδομές κτιριακών εγκαταστάσεων, σε ζωικό κεφάλαιο, σε εξοπλισμούς, εργαλεία και σε ζωοτροφές. Ο Θεσσαλικός κάμπος υπέστη το καταστροφικό πλήγμα από τον Daniel που άφησε πολλές κτηνοτροφικές μονάδες με σημαντικές βλάβες και τις κατέστησε κυριολεκτικά εκτός λειτουργίας και εκτός παραγωγικής διαδικασίας. Μέσα σε μόνο λίγες ημέρες αδιάκοπης και έντονης βροχόπτωσης, ολόκληρα χωριά βυθιστήκαν κάτω από το νερό, περιουσίες χαθήκανε, κόποι μίας ζωής εξαφανιστήκανε και η τύχη πολλών θεσσαλών αγροτών και κτηνοτρόφων, που ζούσαν και εργαζόντουσαν στην ύπαιθρο, έγινε έρμαιο στο μένος της φύσης και στα πρωτοφανή ακραία καιρικά φαινόμενα.
Το μέγεθος της ζημιάς μεγάλο, ειδικά σε ποιμνιοστάσια που λειτουργούσαν ως πρόχειρα καταλύματα και ήταν κατασκευασμένα από ευτελή υλικά (ξύλινες κολώνες της ΔΕΗ, τσιμεντόλιθους, λαμαρίνες), τα αποτελέσματα από τον Daniel ήταν σε πολλές περιπτώσεις η ολοσχερής καταστροφή. Ο απολογισμός ολέθριος, η βλάβη ανήκεστος και η ανάγκη στήριξης του πληγέντα αγρότη-κτηνοτρόφου επιτακτική.

Β) Η Ελληνική Πολιτεία, για την αποκατάσταση των πληγέντων κτηνοτρόφων της Θεσσαλίας, εξέδωσε την Απόφαση με Αριθμ. 1874/ ΦΕΚ με αρ. Φύλλου 1187/19 Φεβρουαρίου 2024, με την οποία καθορίζεται το πλαίσιο εφαρμογής του Υπομέτρου 5.2.2 «Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό, ζωικό και πάγιο) από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα» του Μέτρου 5, «Αποκατάσταση του δυναμικού γεωργικής παραγωγής που έχει πληγεί από φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συμβάντα και ανάληψή κατάλληλων προληπτικών δράσεων» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α), 2014-2020.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με έγγραφο του, με αριθμό πρωτ. στις 04-03-2024/ Α.Π: οι.611, δημοσίευσε την 1η Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014-2024 , με περίοδο υποβολής από 07/03/2024 έως 30/04/2024. Εντούτοις, λόγω ασαφειών ως προς τα κριτήρια ένταξης στο υπομέτρο και λόγω των έντονων διαμαρτυριών των μελετητών και παραγωγών, το Υπουργείο παράτεινε τρείς φορές ακόμη, την υποβολή των αιτήσεων, η 2η μέχρι 31/7/2024 , η 3η παράταση μέχρι 30/9/2024 και η 4η μέχρι 31/10/2024.
Το Πρόγραμμα με τις τέσσερις αναβολές καθυστέρησε ήδη 8 μήνες.

Β1) Η υλοποίηση του Προγράμματος (Μέτρο 5.2), ανατέθηκε στον ΕΛΓΑ (στο άρθρο 15, Όργανα διοικητικού ελέγχου και αιτήσεων στήριξης πραγματοποιεί ο ΕΛΓΑ).

Β2) Ο προϋπολογισμός του Μέτρου 5.2 ανέρχονταν στα 45.000.000 ευρώ, όπως αναγράφεται στην σελίδα 1, της πρώτης πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος,(του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων), για την υποβολή αιτήσεων στήριξης , στο Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη τής Ελλάδας 2014-2022, με Ημερομηνία 04-03-2024 και Α.Π.: οικ.611. Πέραν του αναφερόμενου προϋπολογισμού των 45 εκατομμυρίων Ευρώ, στην πρώτη πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, (του ΥπΑΑΤ), για την υποβολή αιτήσεων στήριξης, στο Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη τής Ελλάδας 2014-2022, με ημερομηνία 4/3/2024 και Α.Π.: οικ.611, στην σελίδα 19 με αριθμό: 6.2.4, με τίτλο: ΥΠΕΡΔΕΣΜΕΥΣΗ.
α) Παρέχεται η δυνατότητα στον ΕΛΓΑ να αυξήσει τις προβλεπόμενες στην παράγραφο 1.6 πιστώσεις (υπερδέσμευση), σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διαδικασία Ι.1.3 «Διοικητικός έλεγχος αιτήσεων στήριξης» του ΣΔΕ προκειμένου να επιλεγούν επιπλέον αιτήσεις στήριξης είτε λόγω της επικαιροποίησης του ΠΑΔΕ μετά την εξέταση των προσφυγών είτε για οποιαδήποτε άλλη αιτία (όπως για παράδειγμα τη βέλτιστη προσαρμογή των πιστώσεων της παραγράφου 1.6 της παρούσας στο συνολικό προϋπολογισμό των αιτήσεων στήριξης).
β) Το ποσό της υπερδέσμευσης μπορεί να ανέλθει έως το 110% της συνολικής δημόσιας ενίσχυσης που καθορίζεται στην πρόσκληση. Σε περίπτωση που αυτό το ποσοστό δεν επαρκεί, δύναται να αυξηθεί μετά από έγκριση της ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ.
Άρα το επιπλέον ποσό της Υπερδέσμευσης ανέρχεται σε 49.500.00 €. Τότε το συνολικό διαθέσιμο ποσό από πλευράς Υπουργείου ανέρχεται σε 94.500.000 €, μπορεί να είναι διαθέσιμο εφόσον υπάρχουν επιπλέον αιτήσεις πλημμυρισμένων παραγωγών.

Β3) Στο άρθρο 9, το ύψος του επιλέξιμου προϋπολογισμού, είναι επιχορηγούμενο 100%, με ανώτατο επιλέξιμο κόστος 250.000 €, σε περιπτώσεις μετεγκατάστασης και για επιδιορθώσεις – εκσυγχρονισμός υφισταμένης κτηνοτροφικής μονάδας μέχρι του ποσού 100.000 €, επιχορηγούμενο 100%. Επιπλέον χρηματοδότηση για τα πνιγμένα ζώα, με επιχορήγηση 100% από το Κράτος.

Β4) Χρόνος υλοποίησης: Η διάρκεια υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου δεν μπορεί να υπερβεί την 30/09/2025, (σύμφωνα με το 5.2, άρθρο 9 παράγραφος 5).

Β5) Αποκλεισμός εκτροφών: Οι μετεγκαταστάσεις ή οι εκσυγχρονισμοί, προβλέπονταν μόνο σε κτηνοτροφικές μονάδες που αφορούσαν: Πρόβατα, Αίγες, Βοοειδή και Μελισσοκομία. Αποκλείονταν από την ένταξη στο πρόγραμμα με Ν. 5.2, όταν αφορούσαν: Χοιροτροφία, Πτηνοτροφία και Ιχθυοκαλλιέργειες.
Διευκρίνιση: Αποζημιώσεις όμως προβλεπόταν για παντός είδους ζώου από τον ΕΛΓΑ.

Β6) Η αποκατάσταση των πρόχειρων καταλυμάτων (Ν. 4052/2012, άρθρο 1, παρ. 2) δεν είναι επιλέξιμη στην παρούσα δράση. Η αντικατάστασή τους είναι επιλέξιμη, υπό την προϋπόθεση της μετατροπής τους είτε σε συμβατικές κατασκευές – οι οποίες θα διαθέτουν στατική μελέτη – είτε σε εγκαταστάσεις θερμοκηπιακού τύπου – οι οποίες θα διαθέτουν έγκριση τύπου. Και στις δύο περιπτώσεις οι νέες κατασκευές πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις των Κοινοτικών προτύπων, Υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων.

Β7) Θεώρησα το Μέτρο 5.2, όταν ανακοινώθηκε σχεδόν προ έτους, ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα, με δωρεά, 100%. Για πρώτη φορά δίδονταν από το Κράτος σε κτηνοτρόφους πρόγραμμα το οποίο θα μπορούσε να φθάσει σε προϋπολογισμό 350.000 €, για μία μονάδα τριακοσίων αιγοπροβάτων, με δωρεά 100% σε: (κτίρια, μηχανολογικούς εξοπλισμούς, αγορά 300 αιγοπροβάτων), μία πλήρης κτηνοτροφική μονάδα, έτοιμη για λειτουργία. Ο κτηνοτρόφος συμμετέχει μόνο με το αγροτεμάχιο και τίποτα άλλο.

Τελικά, το πρόγραμμα δεν «περπάτησε» όπως είχε σχεδιαστεί, θα αναλύσω παρακάτω, τα πέντε προβλήματα και τα αίτια για τα οποία οι κτηνοτρόφοι έδειξαν πλήρη αδιαφορία να συντάξουν Σχέδιο προγράμματος ένταξης στο Υπομέτρο 5.2.

Ποια είναι τα προβλήματα τα οποία προέκυψαν μέχρι σήμερα για το Υπομέτρο 5.2

Μετά τα ολέθρια αποτελέσματα από τον DANIEL, η Κρατική αρωγή, μέσω του ΕΛΓΑ, αποζημιώνει, εν μέρει, τους πληγέντες παραγωγούς για απώλεια ζωικού κεφαλαίου και φθορές σε κτιριακές εγκαταστάσεις, σε αναλώσιμα και σε μηχανολογικό εξοπλισμό και εν συνεχεία προκηρύσσεται το υπομέτρο 5.2. για την υποστήριξη των πλημμυροπαθών, που με τη συμμετοχή τους στο εν λόγω μέτρο, τους παρέχεται η δυνατότητα με 100% επιδότηση να αποκαταστήσουν τις μονάδες τους ή ακόμη και να μετεγκατασταθούν, φτιάχνοντας νέες σύγχρονες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, υπό προϋποθέσεις.

Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν άμεση, όπως εξάλλου και αναμενόταν, η αναγκαιότητα του μέτρου ζωτικής σημασίας και η πρόθεση συμμετοχής αδιαμφησβήτητη. Εντούτοις, η έκβαση του μέτρου, εκ των αποτελεσμάτων, δεν ήταν η αναμενόμενη, καθώς κατατέθηκαν λιγοστές αιτήσεις, εν αντιθέσει με τον μεγάλο αριθμό των δικαιούχων.

Οι κυριότεροι λόγοι που λειτουργήσαν ως τροχοπέδη στην κατάθεση αιτήσεων αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω.

Πολλές κτηνοτροφικές μονάδες δεν διαθέταν Άδεια Λειτουργίας (θα επανέλθω με απαραίτητες διευκρινίσεις για την Άδεια Λειτουργίας, αφού γίνει η συνοπτική αναφορά των λόγων) και συνεπώς δεν μπορούσαν να υποβάλλουν την αίτηση (αποκλείονταν). ·

Αδυναμία φορολογικής και Ασφαλιστικής ενημερότητας, λόγω μη δυνατότητας πληρωμής ή διακανονισμού των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων, στοιχείο προ απαιτούμενο για την υποβολή της αίτησης, (αποκλεισμός). Κανονικά, θα έπρεπε να υπάρχει ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα για την είσπραξη των χρημάτων, όπως εφαρμόζεται στα σχέδια Βελτίωσης, στον Αναπτυξιακό Νόμο, κ.λπ.

Ασαφές πλαίσιο σε ότι αφορούσε την διπλή χρηματοδότηση. Ο παραγωγός σε συνεργασία και υπό την καθοδήγηση του μελετητή του, δεν είχε σαφή εικόνα για το ύψος της επιλέξιμης δαπάνης που πρόκειται να αιτηθεί στο μέτρο. Οι αποζημιώσεις από την Κρατική αρωγή, δεν ήταν ξεκάθαρα κατανεμημένες ως κονδύλια, για να γνωρίζει ο παραγωγός τι έχει πληρωθεί για εξοπλισμό, αναλώσιμα- ζωοτροφές, κτηριακές εγκαταστάσεις.

Επιπλέον, το 30% που ήταν προϋπόθεση τεκμηριωμένης ζημιάς για το μέτρο, λειτούργησε ανασταλτικά για την κατάθεση αιτήσεων στο μέτρο. Λόγω αδυναμίας συνέχισης της παραγωγικής διαδικασίας στις υφιστάμενες μονάδες, (καταστροφή πρόχειρων καταλυμάτων, απώλεια ζωικού κεφαλαίου), πολλοί κτηνοτρόφοι αποκατέστησαν, με ίδια κεφάλαια, σε κάποιο βαθμό τις βλάβες, όσο το δυνατόν συντομότερα, για να μπορέσουν να εξασφαλίσουν κάποιο εισόδημα και με την προσδοκία να ενταχθούν μελλοντικά σε προσεχές Σχέδιο Βελτίωσης, Αναπτυξιακός, Ταμείο Ανάκαμψης κ.λ.π.

Σε άμεση συνάφεια και σε συνέχεια με το προηγούμενο, η προ απαιτούμενη κατεδάφιση της πληγείσας μονάδας που όμως αποκαταστάθηκε, με ίδια κεφάλαια όπως επισημάναμε, δαπανώντας σε κάποιες περιπτώσεις σημαντικά ποσά, είναι ένα κριτήριο που απέτρεψε τους κτηνοτρόφους από το να υποβάλλουν αίτηση στο μέτρο, διότι πολλές από αυτές τις κατασκευές θα λειτουργούσαν μελλοντικά όχι ως στάβλοι, αλλά επικουρικά ως αποθήκες για την φύλαξη ζωοτροφών και μηχανημάτων, ειδικά στις μεγάλες μονάδες.

Η έλλειψη αρκετού χρόνου για την υλοποίηση των αναφερομένων κτηνοτροφικών Μονάδων, μέτρησε αρνητικά στις αποφάσεις των κτηνοτρόφων να μην υποβάλουν μελέτη για ένταξη στο Υπο μέτρο 5.2, φοβούμενοι την απένταξη και τις οικονομικές συνέπειες και αυτό φαίνεται ακόμη και έως σήμερα, αφού οι αιτήσεις των παραγωγών δεν αξιολογήθηκαν, όντας στα μέσα του Ιανουαρίου και ο Σεπτέμβριος όπως αναφέρθηκε παραπάνω είναι καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου.

Επιπρόσθετα, συμπληρωματικά στο παραπάνω να τονιστεί ιδιαιτέρως ότι ο απαιτούμενος χρόνος για όλη τη διαδικασία της έκδοσης της άδειας και της κατασκευής της μονάδας είναι μεγάλος και πρέπει να ληφθεί υπόψιν.

Ο χρόνος και οι εγκρίσεις που χρειάζονται για τη λειτουργία μιας κτηνοτροφικής μονάδας, είναι οι εξής:

1. Χρόνος αξιολόγησης της Μελέτης για ένταξη στο πρόγραμμα,

2. Άδεια Ίδρυσης (προϋποθέτει εγκρίσεις από υπηρεσίες: Εφορεία Αρχαιοτήτων, Νεότερων Μνημείων, Κλασσικών μνημείων, Δασαρχεία, Είσοδο-Έξοδο από Δήμο, Χρήσης Γης από Πολεοδομία, άδεια διάθεσης και επεξεργασία λυμάτων από το Υγειονομικό).

3. άδειες οικοδομής, (στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται παρέκκλιση, διαδικασία αρκετά χρονοβόρα διότι, η απόφαση της παρέκκλισης βγαίνει από την Περιφέρεια).

4. η κατασκευή των κτηριακών,

5. αγορά και εγκατάσταση του εξοπλισμού

6. έκδοση τιμολογίων

7. άδεια λειτουργίας,

8. παραλαβή από επιτροπές και

9. πληρωμές.

Αναγκαίες Διευκρινίσεις

1ον) Όλες οι κτηνοτροφικές μονάδες, πρέπει να έχουν υποχρεωτικά άδεια λειτουργίας και να τηρούν τα Κοινοτικά Πρότυπα, (Επενδύσεις στη ζωική παραγωγή – Κοινοτικά πρότυπα υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων,) όπως αναφέρονται και περιγράφονται στα Παραρτήματα 3- 6 και επισυνάπτονται στην 1η Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014-2024, με περίοδο υποβολής από : 07-03-2024 έως 30-04- 2024, στις σελίδες 50-69 και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πρόσκλησης του Υ/Μ 5.2 του ΠΑΑ.

2ον) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ( τα τελευταία 30 χρόνια, όλες οι κυβερνήσεις),δίδει επιδοτήσεις σε κτηνοτρόφους μέσου δηλώσεων ΟΣΔΕ, (ο ΟΠΕΚΕΠΕ πληρώνει) χωρίς να έχουν άδεια λειτουργίας και αυτό συνεχίζεται και τώρα το 2024.

3ον) Αποτελεί σχήμα οξύμωρο όπως φαίνεται παραπάνω, δηλαδή αποκλείονται οι πλημμυρισμένοι κτηνοτρόφοι να ενταχθούν στο Μέτρο 5.2 για να ξανακτίσουν τις κτηνοτροφικές τους μονάδες, διότι δεν 8 έχουν άδεια λειτουργίας, αλλά μπορούν μέσω του ΟΣΔΕ να παίρνουν επιδοτήσεις.

4ον) Αν συνέβαινε αυτό σε άλλο Ευρωπαϊκό Κράτος , το Υπουργείο θα ζητούμε τα χρήματα που πληρώθηκαν οι παραγωγοί να τα επιστρέψουν όλα τα χρηματικά ποσά που πήραν και μάλιστα έντοκα.

5ον) Πολλοί Κτηνοτρόφοι δεν είχαν οικόπεδα δικά τους και ζήτησαν από τον Δήμο τους να τους παραχωρηθούν εκτάσεις και κατασκεύασαν τις κτηνοτροφικές τους μονάδες, με την μορφή των πρόχειρων καταλυμάτων, όπως προβλέπονται οι αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων, δηλαδή, ενοικίαση τόσων στρεμμάτων σύμφωνα με το τοπογραφικό για 15 έτη, αλλά για κατασκευή πρόχειρων εγκαταστάσεων. Οι πρόχειρες εγκαταστάσεις όμως όπως αναφέρθηκα παραπάνω. Από όσα ανέφερα με το Ν. 6, γίνεται κατανοητό ότι χρειάζεται βελτίωση του Νομικού πλαισίου για να μπορούν οι κτηνοτρόφοι να κάνουν χρήση με Μεταλλικές κατασκευές συμβατικού τύπου ή Μεταλλικές κατασκευές θερμοκηπιακού τύπου για να λυθεί του θέμα και μετά την απομάκρυνση τους από τα δημοτικά οικόπεδα μπορούν να μεταφερθούν όλα τα υλικά σε ιδιόκτητα οικόπεδα των κτηνοτρόφων.

6ον) Το μέτρο 5.2, παρόλα αυτά, δεν είχε την απαιτούμενη απήχηση όπως αναμενόταν, για λόγους που θίξαμε παραπάνω, ελάχιστοι κτηνοτρόφοι υποβάλανε Σχέδιο αποκατάστασης για Μετεγκατάσταση και εκσυγχρονισμό, (περίπου 20 αιτήσεις), ο μεγάλος αριθμός αιτήσεων ήταν για αγορά ζώων, αντικαθιστώντας αυτά που πνίγηκαν, ( σύμφωνα με τις πιστοποιήσεις του ΕΛΓΑ). Αν ακόμη οι αιτηθέντες αξιολογηθούν θετικά δεν θα δεσμεύσουν άνω των 15.000.000 € , από τα 45.000.000 €, (πλέον της υπερδέσμευσης, που ανέρχεται όπως αναλύθηκε παραπάνω σε 49.500.000 €) του διαθέσιμου προγράμματος. Το αναφερόμενο παραπάνω γεγονός, ότι δεν υπήρξε συμμετοχή (αιτήσεις), των κτηνοτρόφων στις μετεγκαταστάσεις και των εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών μονάδων, (λόγω των παράλογων κριτηρίων που αναφέρθηκαν αναλυτικά παραπάνω), αυτό όμως δεν αναιρεί την πρόθεση και συγχρόνως την αναγκαιότητα διατήρησης και ενίσχυσης του κτηνοτροφικού κλάδου στη Θεσσαλία, αλλά και γενικότερα σε όλη την Ελληνική επικράτεια, προκειμένου να εξελιχθεί ο κλάδος, να γίνουν 9 σύγχρονες, πιστοποιημένες εγκαταστάσεις, με σωστές συνθήκες υγιεινής για το ζωικό κεφάλαιο, που θα οδηγήσουν στην αύξηση της παραγωγικής διαδικασίας, σε ανταγωνιστικότητα στις διεθνείς αγορές, αλλά και στην επιδίωξη της επάρκειας και της εγχώριας κατανάλωσης. Έχοντας ως πρότυπα, προηγμένες Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν επενδύσει στον κτηνοτροφικό τομέα, δίνοντας ουσιαστικές δυνατότητες στον κτηνοτρόφο να μεγιστοποιήσει την παραγωγή του και ακόμη περισσότερο να διευρύνει τον κύκλο των εργασιών του, περνώντας και στο κομμάτι της μεταποίησης, θα πρέπει και η Ελλάδα να κινηθεί, εκσυγχρονίζοντας την παραγωγή της.

7ον) Ένα σοβαρό πρόβλημα που δημιουργεί επιπλέον το πρόγραμμα 5.2 είναι το εξής:
Το αναφερόμενο πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , επιχορηγεί την αγορά αιγοπροβάτων (350€/ ζώο), με 100% επιδότηση, από το εξωτερικό. Αν συνεχίσουμε να εισάγουμε από το εξωτερικό πρόβατα, σε βάθος χρόνου, δεν θα έχει ο Έλληνας κτηνοτρόφος ντόπιες Ελληνικές φυλές οι οποίες είναι προϋπόθεση για να παραχθεί η φέτα ΠΟΠ (καθώς και τα 22 πιστοποιημένα τυριά ΠΟΠ, πέραν της φέτας), ανησυχεί το Υπουργείο μήπως σε λίγα χρόνια θα χάσουμε την φέτα ΠΟΠ, καθώς και τα λοιπά πιστοποιημένα ζωικά προϊόντα;

Δρ. ΓΟΥΛΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ (ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ και
ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ - ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΤΟΥ ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ