Οι οινοπαραγωγοί της Αττικής ξεκινούν τη διαδικασία για κατάθεση φακέλου για χαρακτηρισμό ζώνη ΠΟΠ Αττικής. Θυμίζουμε ότι η γηγενή ποικιλία Σαββατιανό είναι ο πρωταγωνιστής των Αττικών αμπελώνων.
Ο κ. Ανδρέας Γκίκας, οινοποιός και πρόεδρος στην Ένωση Οινοπαραγωγών Αττικής (ΕΝΟΑA), δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «αποφασίσαμε με χρηματοδότηση των μελών μας να προχωρήσουμε στη δημιουργία φακέλου για ζώνη ΠΟΠ Αττικής το οποίο στη συνέχεια θα καταθέσουμε στην ΕΕ.
Η Ένωση Οινοπαραγωγών Αττικής (ΕΝΟΑA) ιδρύθηκε το 1999 για να προωθήσει τα προϊόντα του μεγαλύτερου και αρχαιότερου αμπελώνα της Ελλάδας. Ξεκίνησε με 12 μέλη και σήμερα αριθμεί 34 ενεργούς οινοπαραγωγούς.
Ήδη έχουμε ξεκινήσει συνεργασία με τη τοπική ΔΑΟΚ και τον φάκελο θα αναλάβει ο κ. Θεόδωρος Γεωργόπουλος, που είναι σύμβουλος στον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ). Θα προχωρήσουμε με σωστά βήματα γιατί δεν θέλουμε να υπάρξουν πυροτεχνήματα.
Επίσης το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ) θα κάνει αναλύσεις για τα χαρακτηριστικά του Αττικού Αμπελώνα και της ποικιλίας Σαββατιανού. Θα εξεταστεί αν η ζώνη θα περιλαμβάνει όλη την Αττική ή τον αμπελώνα της Ανατολικής Αττικής.
Θέλω να σας επισημάνω ότι η Αττική διαθέτει ιστορικά στοιχεία που είναι αναγκαία για να δημιουργηθεί το ΠΟΠ. Η τυποποίηση του κρασιού από τους αμπελώνες της ξεκίνησε από το 1912 στον συνεταιρισμό ΜΑΡΚΟ. Σήμερα έχουμε συνεταιριστικές οργανώσεις αλλά και ιδιώτες οινοποιούς που κάνουν εμφιάλωση του οίνου που προέρχεται από την ποικιλία Σαββατιανό.
Για να δημιουργηθεί μια ζώνη ΠΟΠ θα πρέπει να υπάρξει διάλογος μεταξύ των συνεταρισμών της περιοχής με τους οινοποιούς. Γνωρίζουμε ότι οι συνεταιρισμοί έχουν οικονομικά προβλήματα.
Ένας οίνος ΠΟΠ πρέπει να:
α. προέρχεται από αμπελουργική ζώνη νομοθετικά οριοθετημένη
β. παράγεται από μία ή περισσότερες ποικιλίες οιναμπέλου
γ. παρασκευάζεται με βάση την παραδοσιακή οινολογική τεχνική της περιοχής
Είναι σίγουρο ότι το ΠΟΠ θα βοηθήσει το κρασί Αττικής να ελέγχεται αλλά και να αποκτήσει μια ταυτότητα.
Το μεγάλο πρόβλημα στον Αττικό Αμπελώνα είναι ότι έρχονται κρασιά από επιτραπέζιες ποικιλίες που καλλιεργούνται σε άλλες περιοχές και πωλούνται σαν κρασιά της Αττικής. Μιλάμε για φτηνά κρασιά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι τιμές παραγωγού στο Σαββατιανό να κυμαίνονται στα 30 λεπτά το κιλό. Μιλάμε για πολύ χαμηλή τιμή που θα αναγκάσει τον αμπελουργό να εγκαταλείψει τον αμπελώνα του.
Αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι το κρασί με το brand Αττική να αποκτήσει προστιθέμενη αξία ώστε να οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του σταφυλιού.
Πρέπει να σας τονίσω ότι το κόστος καλλιέργειας στην Αττική είναι πολύ αυξημένο σε σχέση για παράδειγμα με τον αμπελώνα της Βοιωτίας - που και εκεί καλλιεργείται Σαββατιανό - και αυτό συμβαίνει γιατί εδώ έχουμε πολυτεμαχισμό του αγροτικού κλήρου.
Πάντως στην Αττική θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό η ανάπτυξη του οινοτουρισμού, αφού είμαστε τόσο κοντά στην Αθήνα. Όμως θα πρέπει να υπάρξουν σωστές νοοτροπίες και μετά να γίνουν οι κατάλληλες υποδομές. Ο οινοτουρισμός μπορεί να αυξήσει το ενδιαφέρον για την κατανάλωση ενός οίνου ΠΟΠ.
Η ζήτηση για τις εξαγωγές κρασιών είναι αυξημένη και υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τις ελληνικές ποικιλίες. Έχουμε ενταχθεί στο διετές πρόγραμμα προώθησης εξαγωγών στις αγορές των ΗΠΑ, Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο, Νότια Κορέα και Ιαπωνία. Επίσης η Περιφέρεια μας έχει χρηματοδοτήσει για συμμετοχή στην έκθεση ProWein 2023 της Γερμανίας.
Υπάρχουν δυνατότητες για την συγκεκριμένη ποικιλία. Η εμπειρία και η έρευνα έχει αποδείξει ότι το Σαββατιανό από αμπέλια με μικρή παραγωγή και τρύγο τη σωστή χρονικά στιγμή έχει τεράστιες δυνατότητες για την παραγωγή κρασιών με αρωματική ένταση και γευστικό πλούτο. Όμως θα πρέπει να τονίσουμε ότι στην Αττική η έλλειψη εργατών γης είναι μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Είτε θα πρέπει να βρεθούν εργάτες είτε θα πρέπει να προχωρήσουμε στην εκμηχάνιση της συγκομιδής».
Ένας ακόμη δύσκολος τρύγος για τον Σαντορινιό αμπελώνα φέτος οδήγησε στη χαμηλότερη παραγωγή ιστορικά στο νησί. Ως «δυο κοφίνια τρύγος» χαρακτήρισε ο Στέλλιος Μπουτάρης τη φετινή συγκομιδή, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η ποιότητα των σταφυλιών ήταν σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, παρά ταύτα η παραγόμενη ποσότητα δεν μπορεί παρά να προβληματίσει σοβαρά τους παραγωγούς. Μάλιστα ο 5ης γενιάς οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος του Κτήματος Σιγάλα, ζωγράφισε ο ίδιος τα δύο κοφίνια για το αναμνηστικό μπλουζάκι του τρύγου.
«Η κλιματική αλλαγή απαιτεί αλλαγή τρόπου σκέψης και απαγκίστρωση από αγκιλώσεις και στερεοτυπικά αφηγήματα» συνέχισε ο Στέλλιος Μπουτάρης. «Στο Κτήμα Σιγάλα έχουμε επιταχύνει την επένδυση προς αυτή την κατεύθυνση, με έμφαση στην επιστημονική γνώση και την έρευνα. Όταν λέμε ότι η τεράστια αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης πρέπει να διαφυλαχθεί, δεν εννοούμε να γίνει «μουσειακή» αλλά βιώσιμη. Δουλεύουμε για ένα δυναμικό μέλλον που θα αναδεικνύει, τόσο τη μοναδικότητα του Σαντορινιού αμπελώνα όσο και την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να αναδημιουργείται όταν απαιτείται. Η ανθεκτικότητα είναι από τα σπουδαιότερα κληροδοτήματα, καθώς και από τα ισχυρότερα κίνητρα και για τις επόμενες γενιές των ντόπιων αμπελουργών να συνεχίσουν».
Όπως τόνισε ο Κώστας Τέλλης, γεωπόνος του Κτήματος Σιγάλα, «οι κλιματολογικές συνθήκες που καταγράφηκαν κατά την καλλιεργητική περίοδο 2023-2024 ήταν μια σύνθεση και αλληλουχία αντίξοων σεναρίων. Η επιπλέον επιβάρυνση όμως προήλθε από το γεγονός ότι οι συνθήκες αυτές ακολούθησαν και λειτούργησαν συσσωρευτικά της εξίσου δύσκολης περσινής χρονιάς. Αυτή είναι η κρίσιμη παράμετρος που αυξάνει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, υπερβαίνοντας το πλαίσιο που έως σήμερα περιγράφαμε ως ηρωική αμπελουργία».
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2023-2024
Θερμοκρασία
Θερμός χειμώνας με μέση θερμοκρασία στους 14οC που συνετέλεσε στη διακοπή του λήθαργου των κλημάτων και την ανομοιόμορφη έκπτυξη των οφθαλμών που έλαβε χώρα 15 μέρες νωρίτερα από πέρσι και 7 μέρες από τον μέσο όρο.
Κατά την περίοδο βλαστικής ανάπτυξης του αμπελιού οι υψηλές για τα δεδομένα του νησιού θερμοκρασίες συνεχίστηκαν με τη μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 2 βαθμούς Κελσίου από την περσινή χρονιά. Ταυτόχρονα, οι παρατεταμένες περίοδοι με θερμοκρασίες πάνω από τους 36οC τον Ιούνιο και τον Ιούλιο στρέσαραν τα φυτά με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μερική φυλλόπτωση σε αρκετούς αμπελώνες του νησιού. Σημαντική ήταν και η απουσία της χαρακτηριστικής για τη Σαντορίνη υγρασίας που δροσίζει κατά τις βραδινές ώρες τα αμπέλια.
Βροχή
Για τρίτη χρονιά, οι βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν ήταν αρκετά κάτω από τον μέσο όρο, με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή αλλά και τη βιωσιμότητα του αμπελώνα στο μέλλον.
Πιο συγκεκριμένα κατά την καλλιεργητική περίοδο Σεπτεμβρίου 2023 – Αυγούστου 2024 καταγράφηκαν 206 mm βροχής, 80 χιλιοστά χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 15 ετών (2010-2024). Όπως φαίνεται και στον πίνακα, και στις δύο περιόδους (2024 και μέσος όρος 15ετιας), η βροχή κατανεμήθηκε με παρόμοιο τρόπο μέσα στον χρόνο (Οκτώβριος με Μάρτιος). Η κρίσιμη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι φέτος οι περισσότερες βροχοπτώσεις ήταν της τάξης των 10mm ή και μικρότερες, καθιστώντας τες μη-αποδοτικές καθώς το νερό εξατμιζόταν και δεν διηθούταν στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους ώστε να αποθηκευτεί.
Άνεμοι
Οι άνεμοι έπνεαν κυρίως από βόρειες διευθύνσεις, που δεν ευνοούν την εμφάνιση της πρωϊνής δροσιάς («ανεδοσά») συγκρατώντας τη σχετική υγρασία σε χαμηλά για το νησί επίπεδα και εντείνοντας το πρόβλημα της ξηρασίας. Επιπλέον, καταγράφηκαν δύο περιστατικά ανεμοθύελλας. Το πρώτο στις τελευταίες μέρες του Μαρτίου, με ριπές ανέμου της τάξης των 90km/h που ζημίωσε την ηρτημένη παραγωγή κατά 5-10%. Το δεύτερο, ηπιότερης έντασης, στο τέλος Μαΐου, προκάλεσε ζημιές στην τρυφερή ακόμη βλάστηση των αμπελιών, αλλά όχι στα σταφύλια, μιας και ήταν σε προχωρημένο στάδιο.
Ακραία καιρικά φαινόμενα
Στις 4 Μαΐου, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, χαλάζι έπληξε μέρος του αμπελώνα της Σαντορίνης, στις περιοχές του Μεγαλοχωρίου και του Ακρωτηρίου. Το φαινόμενο δεν είχε μεγάλη έκταση ευτυχώς, αλλά οι ζημιές στις περιοχές του επίκεντρου ήταν άνω του 30% στην ήδη μικρή παραγωγή.
Όλες οι παραπάνω συνθήκες συνετέλεσαν στη μείωση της συνολικής παραγωγής κατά 30-40% ανάλογα με την περιοχή. Ως επακόλουθο, οι τιμές των σταφυλιών αυξήθηκαν 20-30% σε σχέση με πέρσι, καταγράφοντας την υψηλότερη τιμή ιστορικά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης.
Ο ΤΡΥΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΣΙΓΑΛΑ
Ένας από τους κορυφαίους τρύγους σε επιπέδο ποιότητας ήταν ο φετινός για το Κτήμα Σιγάλα.
Η περιοχή της Οίας από όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μας, αντιμετώπισε ηπιότερο θερμικό στρες (3-4οC χαμηλότερα) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε σχέση με τα ενδότερα του νησιού. Σε αυτό βοήθησε το μεσο-κλίμα της περιοχής που βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού, σε συνδυασμό με την εγγύτητα των αμπελώνων με τη θάλασσα και τους βόρειους ανέμους που έρχονται απευθείας από την θάλασσα, μην έχοντας άλλα γεωγραφικά εμπόδια.
Η πορεία ωρίμασης των σταφυλιών ήταν φυσιολογική, γεγονός που δείχνει ότι τα φυτά ανταπεξήλθαν στις δύσκολες συνθήκες. Παράλληλα, η φυτουγεία ήταν άριστη σε όλες τις περιοχές του νησιού, λόγω του ξερού καιρού, των συνεχόμενων ανέμων και της περιορισμένης βλαστικής ανάπτυξης των φυτών.
Οι κλιματικές συνθήκες οδήγησαν σε έναν από τους πρωιμότερους τρύγους των τελευταίων ετών. Ξεκινήσαμε με το Μαυροτράγανο στις 29 Ιουλίου, και Μανδηλαριά λίγες μέρες μετά. Συνεχίσαμε με το Ασύρτικο και το Αθήρι από τις πρώιμες περιοχές και φτάσαμε έως και τις 16 Αυγούστου όταν παραλάβαμε την πιο όψιμη ποικιλία της ζώνης, το Αηδάνι.
ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΟΔΕΙΑ 2024 ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΓΑΛΑ
Σύμφωνα με την οινοποιό του Κτήματος, Σάρα Ιακωβίδου, διαφαίνεται μια εξαιρετική ποιοτικά χρονιά. Ενώ σιγά-σιγά ολοκληρώνεται το στάδιο αποζύμωσης για τους περισσότερους μούστους, οι πρώτες εντυπώσεις είναι άριστες. «Ασύρτικα με σώμα και δομή, οξύτητες που κυμαίνονται σε πολύ καλά επίπεδα, και έντονο φρούτο. Ιδιαίτερα αρωματικά Μαυροτράγανα, με καλές οξύτητες και πλούσιο χρώμα. Αν κάτι θα λείψει σε όλους τους οινόφιλους που αγαπούν τη Σαντορίνη» σημειώνει η Σάρα Ιακωβίδου, «αυτό σίγουρα θα είναι η ποσότητα».
Την Τρίτη, 27 Αυγούστου ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) συμμετείχε στο καλοκαιρινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ακαδημίας Οίνων της Αυστρίας (Weinakademie Osterreich).
Συγκεκριμένα διοργανώθηκε Master class για το ελληνικό κρασί με ομιλήτρια την Χημικό-Οινολόγο Σοφία Πέρπερα, για τους 40 απόφοιτους επιπέδου Diploma WSET- International από 20 χώρες της Ευρώπης αλλά και εκτός. Ακολούθησε γευστική δοκιμή για τους αγγλόφωνους και γερμανόφωνους αποφοίτους Diploma WSET στην οποία επίσης παρουσιάστηκαν ελληνικά κρασιά.
Η συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της υψηλού κύρους Ακαδημίας οίνου προέκυψε μετά την πολύ επιτυχημένη συμμετοχή του ΣΕΟ στην έκθεση VieVinum τον περασμένο Μάιο, μετά από πρόσκληση του Δρ Joseph Schultz MW, ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της Ακαδημίας. Συνάδει, δε, απολύτως με το στρατηγικό σχέδιο marketing που ακολουθεί πιστά ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου και στόχο έχει την αύξηση της αντιλαμβανόμενης αξίας του ελληνικού κρασιού στις αγορές του εξωτερικού.
Η Ακαδημία Οίνων της Αυστρίας, αποτελεί μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ιδρύθηκε το 1991 στην αμπελουργική πόλη Rust της Αυστρίας με όραμα την πίστη ότι όσο περισσότερο μια χώρα αναπτύσσει τη γνώση και την κουλτούρα του κρασιού, τόσο πιο πιθανό είναι το συγκεκριμένο έθνος να σεβαστεί και να καταναλώνει κρασιά υψηλής ποιότητας. Η Ακαδημία αποτελεί τον μεγαλύτερο εκπαιδευτικό οργανισμό στον χώρο του κρασιού στην Ευρώπη, εκπαιδεύοντας κατά μέσο όρο 15000 άτομα ετησίως.
Ο ΣΕΟ με έτος ίδρυσης το 1949 έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, την προάσπιση και προώθηση των συμφερόντων του αμπελοοινικού κλάδου και την προβολή του Επώνυμου Ελληνικού Κρασιού στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Έχει ως μέλη όλα τα ενεργά Ελληνικά Οινοποιεία, αμπελουργικές ή εμπορικές εταιρείες καθώς και τις περιφερειακές οινοπαραγωγικές ενώσεις της χώρας. Τα μέλη του (οινοποιεία και περιφερειακές οργανώσεις οινοποιών) παράγουν περισσότερο από το 70% και εξάγουν περισσότερο του 90% του επώνυμου ελληνικού κρασιού.
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα, όπως έδειξε και το σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου.
Oι σταφιδοπαραγωγοί για να εισπράξουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση κορινθιακής σταφίδας θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να μειώσει το όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.
Για το θέμα έκανε ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής Μεσσηνίας κ. Περικλής Μαντάς.
Όπως σημειώνει στην ερώτησή του ο κ. Μαντάς, η φετινή παραγωγή «δέχεται συνεχή και αλλεπάλληλα πλήγματα από τον παρατεταμένο καύσωνα», γεγονός που «μειώνει σε μεγάλο βαθμό τις παραγόμενες ποσότητες και πλήττει καίρια το αγροτικό εισόδημα».
Παράλληλα με βάση τα έως τώρα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους παραγωγοί και αγροτικοί συνεταιρισμοί, τα φετινά προβλήματα θα είναι ακόμη μεγαλύτερα κυρίως λόγω των ζημιών που έχουν προκαλέσει σε πολλές καλλιέργειες αγριόχοιροι και άλλα ζώα, καταστροφές οι οποίες όπως είναι γνωστό δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ.
Υπό τις συνθήκες αυτές, ο βουλευτής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς την πλευρά του υπουργείου, σημειώνοντας ότι το όριο των 150 κιλών ξηρού προϊόντος ανά στρέμμα για την παροχή της συνδεδεμένης ενίσχυσης σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολο να καλυφθεί, με αποτέλεσμα να «υφίσταται πλέον υψηλός κίνδυνος ώστε πολλοί παραγωγοί ειδικά στη Μεσσηνία να απολέσουν την ενίσχυση ολοκληρωτικά».
Ταυτόχρονα τονίζει ότι πρόκειται για ένα «σημαντικό μέτρο ανακούφισης» το οποίο είναι αναγκαίο να διατηρηθεί, καθώς και ότι αποτελεί «ένα πολύτιμο βοήθημα που γίνεται ακόμα πιο απαραίτητο απέναντι στις τρέχουσες προκλήσεις», γεγονός που καθιστά την ανάγκη αναπροσαρμογής του παραπάνω ορίου ως άμεση και επιτακτική.
Ανακοινώθηκε για το 2024 η τιμή παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα στα 1,80 ευρώ το κιλό. Αυτό αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος.
Να θυμίσουμε ότι το 2023 η τιμή παραγωγού ήταν στα 1,40 ευρώ το κιλό.
«Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος και προσθέτει:
«Ο τρύγος ξεκίνησε πρόωρα στην περιοχή μας μετά την παρατεταμένη ξηρασία και τον συνεχόμενο καύσωνα του φετινού καλοκαιριού. Φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής κορινθιακής σταφίδας λόγω της ξηρασίας, ενώ πέρσι είχαμε μείωση της παραγωγής λόγω του περονόσπορου.
Μιλάμε για δύο χρονιές με μια μέση παραγωγή περίπου 10.000 τόνους η καθεμία, όταν στο παρελθόν είχαμε μια καλή παραγωγή στους 25.000 τόνους (τότε που είχαμε τα αποθέματα).
Θυμίζω ότι πέρυσι μας είχαν υποσχεθεί αποζημιώσεις για τις ζημιές από τον περονόσπορο (δεν είναι στον Κανονισμό Ασφάλισης του ΕΛΓΑ) αλλά τελικά δεν πήραμε ούτε ένα ευρώ.
Τα αμπέλια πάντως φέτος πάντως αν και έχουν λίγη παραγωγή έχουν πολύ καλή ποιότητα. Η τιμή στα 1,80 ευρώ δεν ικανοποιεί τους σταφιδοπαραγωγούς.
Έχουμε ένα αυξημένο κόστος παραγωγής αλλά και 4 - 5 χρόνια κρίσης στην σταφίδα με τις χαμηλές τιμές. Υπάρχει απώλεια εισοδήματος όλα αυτά τα χρόνια.
Θα πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος για να μπορέσει να συνεχίσει να παράγει ο σταφιδοπαραγωγός και για αυτό ζητάμε μια τιμή στα 2,50 ευρώ το κιλό.
Υπάρχει όμως ακόμη ένα ερώτημα προς το ΥπΑΑΤ που θα θέλαμε να μας απαντήσει. Πέρυσι είδαμε μειωμένο πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας εξαιτίας των επιλέξιμων στρεμμάτων (ενώ θα περιμέναμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας και αύξηση της ενίσχυσης). Από από 56,1 ευρώ το στρέμμα έφτασε σε 36,93 ευρώ το στρέμμα.
Αυτό πως μπορεί να συμβαίνει με τις περσινές ζημιές από τον περονόσπορο και την μειωμένη παραγωγή αλλά και τις εκριζώσεις που έχουμε όλα τα προηγούμενα χρόνια; Δηλαδή έγινε κάτι αντίστοιχο με ότι είχαμε στα πορτοκάλια για χυμοποίηση».
Στις 22 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, στην Αθήνα, συνάντηση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) και των δύο μελών του (Σ.Ε.Ο. και ΚΕΟΣΟΕ) με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κ. Τσιάρα.
Την ΕΔΟΑΟ εκπροσώπησε η Πρόεδρος της κα Κ. Σπυροπούλου, μέλος του Δ.Σ. του Σ.Ε.Ο., ο Αντιπρόεδρος κ. Κ. Ευθυμίου και η Διευθύντρια κα Μαρία Τριανταφύλλου.
Ο Σ.Ε.Ο. εκπροσωπήθηκε από τον Διευθυντή του Θ. Γεωργόπουλο, ενώ η ΚΕΟΣΟΕ από τον Διευθυντή της κ. Π. Κορδοπάτη.
Οι εκπρόσωποι των φορέων ανέλυσαν τα προβλήματα του κλάδου, τόσο τα δομικά όσο και εκείνα που σχετίζονται με τον φετινό τρύγο.
Με το πέρας της συνάντησης, ο Σ.Ε.Ο. επέδωσε στον Υπουργό την ολοκληρωμένη πρότασή του για κρίσιμα θέματα που αφορούν στο μέλλον του ελληνικού κρασιού, όπως έχουν αποτυπωθεί στα τρία Ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν ομοφώνως κατά την ετήσια Γενική Συνέλευσή του στο Ηράκλειο, την 1η Ιουλίου 2024.
Υπενθυμίζεται ότι τα εν λόγω Ψηφίσματα αφορούν στα εξής θέματα:
1. Αναγκαιότητα θέσπισης καθεστώτος αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών για του οίνους ΠΟΠ/ΠΓΕ
2. Θέσπιση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης
3. Στρατηγικό σχέδιο για τη διάσωση του ελληνικού αμπελώνα στις αστικές, περιαστικές και τουριστικές περιοχές
Ο Σ.Ε.Ο. ζήτησε να ληφθούν σοβαρά και άμεσα υπόψη οι συγκεκριμένες προτάσεις για τη διάσωση και ανάπτυξη του αμπελοοινικού τομέα και έλαβε τη διαβεβαίωση από τον Υπουργό ότι θα μελετηθούν δεόντως και ότι θα ληφθούν όσα θεσμικά μέτρα είναι αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας.
Σε εξέλιξη βρίσκεται ο τρύγος για τα οινοποιήσιμα σταφύλια στις ζώνες καλλιέργειας της χώρας. Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την φετινή παραγωγή.
Πολύ γρήγορα τέλειωσε ο φετινός τρύγος στη Σαντορίνη λόγω των μειωμένων ποσοτήτων σταφυλιών που τρυγήθηκαν. Για μείωση περισσότερο από 30% σε σχέση με την ήδη χαμηλή παραγωγή της περσινής χρονιάς μιλούν οι οινοπαραγωγοί. Μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε στο νησί, τα αμπέλια είναι αδύναμα και δεν αναμένεται να υπάρχει ικανή ποσότητα σταφυλιών ούτε στον επόμενο τρύγο.
Ο κ. Μάρκος Καφούρος, πρόεδρος του συνεταιρισμού Santo Wines και βουλευτής Κυκλάδων με τη ΝΔ, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος ήταν μια καταστροφική χρονιά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Αν το 2023 είχαμε μια μείωση των σταφυλιών κατά 65 - 70% σε σχέση με τον μέσο όρο παραγωγής, το 2024 έχουμε μια περαιτέρω μείωση κατά 41%. Να σας αναφέρω για παράδειγμα η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων - Santo Wines το 2023 παρέλαβε 260 τόνους σταφυλιών και το 2024 καταφέραμε να παραλάβουμε μόλις 155 τόνους. Δεν υπάρχει καμιά στήριξη στην αμπελοκαλλιέργεια και είναι πολύ δύσκολα για τους αμπελουργούς. Ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει την απώλεια της παραγωγής και αναγκάζονται οι οινοποιοί να αυξήσουν τις τιμές. Φέτος η τιμή παραγωγού διπλασιάστηκε σε σχέση με τα περσινά επίπεδα».
Πρώιμος χρονικά (από τις 22 Ιουλίου) αλλά εξαιρετικής ποιότητας είναι ο τρύγος του Σαμιώτικου μοσχάτου σταφυλιού. Η συγκομιδή αναμένεται να διαρκέσει ως το Σεπτέμβιο. Όπως ανακοίνωσε ο ΕΟΣ Σάμου, εκτάκτως για τον φετινό τρύγο, σταφύλια που θα παραδοθούν ως ΣΑΜΑΙΝΑ τις ημέρες παραλαβής και με απόδοση μέχρι 1.000 κιλά/στρέμμα, θα πληρωθούν ως εκλεκτά (0,77 €/κιλό), όπως και όσα έχουν μέχρι σήμερα παραδοθεί ως τέτοια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού, η παραλαβή σταφυλιών στο οινοποιείο του Καρλοβάσου θα συνεχιστεί από 26 ως 31 Αυγούστου.
Πριν καλά καλά αρχίσει τελείωσε φέτος ο τρύγος στο νομό Ηρακλείου, μιας και η παρατεταμένη λειψυδρία και οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελείωσαν την παραγωγή οινοστάφυλων, που φέτος καταγράφει ιστορικό χαμηλό ρεκόρ.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης και περιφερειακό σύμβουλο, Πρίαμο Ιερωνυμάκη, «φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής σταφυλιών - μεγαλύτερη από αυτή που περιμέναμε - και αυτό θα φανεί από τα στοιχεία που θα ανακοινώσουν οι ΔΑΟΚ. Ήδη έχει σχεδόν ολοκληρωθεί ο τρύγος στο Ηράκλειο και πολλές δεξαμενές των οινοποιιών παρέμειναν άδειες γιατί δεν κατάφεραν να μαζέψουν σταφύλια. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για ελληνοποιήσεις το επόμενο διάστημα».
Ο τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών, εσοδείας 2024, που ανακοίνωσε η Ένωσης Ηρακλείου, είναι οι εξής:
Ασύρτικο - 0,90€
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Θραψαθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα, Αθήρι, Πλυτό) - 0,85€
Βιδιανό - 0,75€
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,70€
Λιάτικο - 0,65€
Βηλάνα - 0,65€
Syrah - 0,60€
Κοτσιφάλι - 0,60€
Μαντηλάρι - 0,60€
Κοτσιφολιάτικο - 0,60€
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,60€
Στη ζώνη της Νεμέας ο τρύγος είναι πρώιμος κατά δέκα έως και δεκαπέντε ημέρες, αναλόγως την περιοχή, ενώ η παραγωγή είναι μειωμένη σχεδόν στο μισό μιας κανονικής χρονιάς, αν και η ποιότητα των σταφυλιών είναι καλή.
Μειωμένη σε ποσοστό 10% με 15% αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή της οινοποίησιμης ποικιλίας ξινόμαυρο στην αμπελουργική ζώνη Οίνου Ονομασίας Προέλευσης Νάουσας, λόγω της παρατεταμένης ζέστης, του καύσωνα και της ανομβρίας. Παρατηρείται μια πρωιμότητα στην παραγωγή κατά 20 μέρες. Έτσι, ο φετινός τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου, σε αντίθεση με πέρυσι που η έναρξη του τρύγου έγινε στις 25 Σεπτεμβρίου.
Με μiα πρώτη εκτίμηση προβλέπεται πρώιμος τρύγος (10-15 μέρες νωρίτερα από το 2023) για το Μοσχοφίλερο στον αμπελώνα της Μαντινείας, με ικανοποιητικές αποδόσεις και εξαιρετική ποιότητα. Ο τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ πέρσυσι είχε ξεκινήσει από αρχές Οκτωβρίου.
Από 1 Αυγούστου 2024 υποβάλλονται οι δηλώσεις συγκομιδής αμπελουργικών προϊόντων, από τους υπόχρεους αμπελουργούς οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου.
Η υποβολή πραγματοποιείται, μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας «Δήλωση Συγκομιδής Αμπελουργικών Προϊόντων», στην επίσημη ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ.
Η ημερομηνία λήξης της υποβολής των Δηλώσεων Συγκομιδής είναι η 15η Δεκεμβρίου 2024.
Όπως προβλέπεται από την ισχύουσα, εθνική και ενωσιακή νομοθεσία η δήλωση συγκομιδής αφορά την πραγματική ποσότητα που συγκομίσθηκε και τον ακριβή προορισμό της παραγόμενης ποσότητας με παραστατικά-δικαιολογητικά που τεκμηριώνουν τα δηλωθέντα στοιχεία.
Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για υπεύθυνη δήλωση στοιχείων, η οποία συμπληρώνεται με ατομική ευθύνη του υπόχρεου αμπελουργού οινοποιήσιμων ποικιλιών και σε περιπτώσεις δήλωσης ψευδών στοιχείων ή απόκρυψης των πραγματικών στοιχείων, προβλέπονται κυρώσεις.
Για την υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής αμπελοοινικών προϊόντων, μεταξύ άλλων, ισχύουν τα εξής:
Α) Οι αμπελουργοί μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων, διατηρούν το δικαίωμα παρασκευής ποσότητας οίνου μικρότερης από 10 εκατόλιτρα με οινοποίηση για οικογενειακή κατανάλωση. Στην περίπτωση αυτή και μόνο, συμπληρώνεται στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» η ένδειξη «ΙΔΙΟΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ – ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ».
Β) Αμπελουργοί (μη μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων/ομάδων παραγωγών) που επιθυμούν να παράξουν οίνο, από αμπελοτεμάχια της δικής τους εκμετάλλευσης, στο οινοποιείο που διαθέτουν ή με τη χρήση εγκαταστάσεων άλλου οινοποιείου (φασόν), θα πρέπει να είναι καταγεγραμμένοι στην ψηφιακή υπηρεσία των «Δηλώσεων παραγωγής οίνου» ως «οινοποιοί» ή ως «οινοποιοί - χωρίς εγκατάσταση» αντίστοιχα. Στην περίπτωση αυτή, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» οι αμπελουργοί – οινοποιοί συμπληρώνουν την ένδειξη «ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΛΟΥΝΤΑ» και οι αμπελουργοί – οινοποιοί χωρίς εγκατάσταση συμπληρώνουν την ένδειξη «ΦΑΣΟΝ».
Γ) Μόνο οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση έως και του ενός (1) στρέμματος και ανώτατο όριο παραγωγής τα 1.700 κιλά σταφυλιών συμπληρώνουν:
- Όταν παράγουν οίνο, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΟΙΝΟΣ».
- Όταν οδηγούν την ποσότητα τους για απόσταξη στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ».
Δ) Οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση μεγαλύτερη του ενός (1) στρέμματος δύνανται να οδηγήσουν ποσότητα σταφυλιών για απόσταξη συμπληρώνοντας στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ». Κατά τα λοιπά ισχύουν οι εθνικές διατάξεις του Υπουργείου Οικονομικών.
Οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση συγκομιδής για όλα τα αγροτεμάχια, ακόμη και αν είχαν μηδενική παραγωγή.
Η μηδενική δήλωση παραγωγής δικαιολογείται όταν υπάρχει ολοκληρωτική καταστροφή της ετήσιας σταφυλικής παραγωγής εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων ή άλλων μεμονωμένων περιπτώσεων και στις περιπτώσεις νέων αμπελώνων που δεν είναι ακόμη παραγωγικοί.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επιλεχθεί το αντίστοιχο πεδίο (π.χ. αναδιάρθρωση, ζημιά από παγετό, χαλάζι, περονόσπορο, καύσωνα, ανωτέρα βία, οικονομικοί λόγοι κλπ., επισημαίνεται ότι οι εν λόγω δηλώσεις θα διασταυρωθούν από αρχεία, όπως τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ).
Λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 15 παρ. 5 της απόφασης 2454/235853/20-9-2019 (ΦΕΚ 3645/Β/1-10-2019) και την τροποποίηση αυτής, στις περιπτώσεις όπου δεν έχει υποβληθεί η δήλωση συγκομιδής από τον υπόχρεο ή υπέρβαση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης συγκομιδής κατά 15 εργάσιμες ημέρες το μέγιστο (εκτός περιπτώσεων ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιπτώσεων άρθρο 2 παρ. 2 του καν. 1306/2013) προκύπτουν κυρώσεις που έχουν τη μορφή χρηματικού προστίμου.
Στις περιπτώσεις μη υποβολής της δήλωσης συγκομιδής καθώς και της υποβολής της με καθυστέρηση μεγαλύτερης των 15 εργάσιμων ημερών, εκτός από τα χρηματικά πρόστιμα ισχύουν και οι κυρώσεις της παρ. 6 του άρθρου 15 της παραπάνω απόφασης.
Όσοι αμπελουργοί έχουν αμπελουργική άδεια (αμπελουργικό μητρώο), άσχετα αν το αμπέλι είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από 1 στρέμμα πρέπει να υποβάλλουν ηλεκτρονική δήλωση συγκομιδής, ενώ δεν θα χορηγεί πλέον βεβαίωση ο οικείος Δήμος για την απόσταξη, γιατί για τα αμπελοτεμάχια για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις συγκομιδής έως και πέντε (5) αμπελοοινικές περιόδους θα υπόκεινται σε έλεγχο μέσω του μητρώου, για τον χαρακτηρισμό τους σύμφωνα με το άρθρο 2 της παρ. 1 του στοιχείου δ) του Καν. (ΕΕ) 2018/273 ως «εγκαταλειμμένη καλλιεργούμενη έκταση»: αμπελουργική έκταση στην οποία δεν εκτελούνται πλέον τακτικές καλλιεργητικές εργασίες με σκοπό τη λήψη εμπορεύσιμου προϊόντος, και της οποίας η εκρίζωση έχει ως αποτέλεσμα να μην δικαιούται ο παραγωγός να λάβει άδεια για αναφύτευση.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή επιτραπέζιων σταφυλιών, κυρίως ποικιλίας σουλτανίνας αυτή την περίοδο, με τις ποσότητες να είναι μειωμένες αλλά και την τιμή παραγωγού καθηλωμένη.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit στην Κρήτη, «φέτος είχαμε μια πρωίμηση της καλλιέργειας σε σχέση με τις άλλες χρονιές στις πρώιμες ποικιλίες επιστραπέζιων σταφυλιών αλλά και στην σουλτανίνα.
Αυτή την περίοδο είμαστε στο 50% της συγκομιδής σουλτανίνα. Η παραγωγή φέτος είναι μειωμένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν στο νησί όλο το προηγούμενο διάστημα. Εκτιμώ ότι η εμπορική περίοδος θα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του Αυγούστου.
Η εγχώρια αγορά έχει σταθερή ζήτηση λόγω του τουρισμού αλλά υπάρχει και καλή ζήτηση για σταφύλια στις διεθνείς αγορές. Ωστόσο οι ευρωπαϊκές αγορές γνωρίζουν ότι δεν έχουμε φέτος καλή παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών και στρέφεται σε άλλες χώρες παραγωγής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αν και έχουμε μειωμένη παραγωγή να μην έχουμε υψηλές τιμές.
Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι αυτή την περίοδο οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται από 80 λεπτά έως 1 ευρώ το κιλό.
Επειδή τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας πολλοί αμπελουργοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Επίσης μεγάλο πρόβλημα, που δεν απασχολεί την κυβέρνηση, είναι η έλλειψη εργατών γης. Ακούμε από τους υπεύθυνους ότι θέλουν να εξαλειφθεί η μαύρη εργασία στην χώρα μας αλλά δεν βλέπουμε εργάτες για την άσπρη εργασία.
Πρέπει να καταλάβουν στην κυβέρνηση ότι τα πράγματα είναι οριακά για τον κλάδο επιτραπέζιων σταφυλιών».
Από την πλευρά του ο κ. Νάκος Ιωάννης, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Βέλου - Βόχας της Κορινθίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και περίπου μια εβδομάδα έχει ξεκινήσει στην περιοχή η συγκομιδή σουλτανίνας.
Φέτος είχαμε μια πρωίμιση κατά 15 - 20 ημέρες της καλλιέργειας σε όλες τις περιοχές. Αρκεί να σας αναφέρω ότι και στις ορεινές περιοχές της Κορινθίας ξεκίνησαν οι κοπές.
Πάντως η παραγωγή είναι μειωμένη και η συγκομιδή αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στην περιοχή σε μια εβδομάδα. Αυτό σημαίνει μειωμένο εισόδημα για τους σταφυλοπαραγωγούς.
Αλλά αν και δεν έχουμε παραγωγή οι τιμές στον παραγωγό φτάνουν έως 1 ευρώ το κιλό για την καλή ποιότητα σταφυλιών.
Οι παραγωγοί λόγω των συνεχόμενων υψηλών θερμοκρασιών προσπαθούν να μαζέψουν όση παραγωγή μπορούν πριν σταφιδιάσουν τα σταφύλια. Από την άλλη ο ΕΛΓΑ έχει αναγγελία ζημιών λόγω καύσωνα μέχρι τις 2 Αυγούστου.
Ένα σοβαρό πρόβλημα στην Κόρινθο είναι η έλλειψη νερού για άρδευση. Βέβαια και νερό να είχαμε με τόσο υψηλές θερμοκρασίες φέτος δεν θα μπορούσαμε να σώσουμε την παραγωγή μας».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρατείνει κατά ένα έτος την ισχύ των αδειών φύτευσης και αναφύτευσης, που λήγουν το 2024, σε περιοχές που πλήττονται από ξηρασία ή από υπερβολικές βροχοπτώσεις.
Αυτή η απόφαση αφορά ιδιαίτερα περιφέρειες της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας.
Η πρόταση της Επιτροπής έγινε δεκτή, στις 24 Ιουλίου, από τα κράτη μέλη και θα εγκριθεί τις προσεχείς εβδομάδες.
Θα βιοηθήσει τους αμπελοκαλλιεργητές να μην χάσουν την άδειά τους λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και θα τους επιτρέψει να φυτέψουν τα αμπέλια το 2025.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 62 του κανονισμού 1308/2013), οι άδειες φύτευσης και αναφύτευσης αμπέλου ισχύουν γενικά για 3 έτη από την ημερομηνία χορήγησής τους. Εντός της περιόδου ισχύος κάθε άδειας, οι αμπελοκαλλιεργητές λαμβάνουν συνήθως τις αποφάσεις σχετικά με τις ποικιλίες και τον τύπο οίνου που θα παράγουν στους νέους αμπελώνες, θα προετοιμάζουν το έδαφος το φθινόπωρο ή το χειμώνα και θα προμηθεύονται τα νέα αμπέλια, τα οποία στη συνέχεια φυτεύονται κατά τη διάρκεια της άνοιξης από την άνοιξη είναι η καταλληλότερη περίοδος του έτους για φύτευση.
Ωστόσο, η Ισπανία και η νότια Ιταλία υποφέρουν από επίμονη ξηρασία, ενώ οι υπερβολικές και συνεχείς βροχοπτώσεις έπληξαν τη βόρεια Ιταλία και τη Γαλλία.
Λόγω αυτών των εξαιρετικών καιρικών συνθηκών, οι αμπελοκαλλιεργητές δεν μπόρεσαν να εκτελέσουν εγκαίρως ορισμένες εργασίες – π.χ. προετοιμασία του εδάφους - οι οποίες είναι αναγκαίες για τη φύτευση των αμπελώνων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να διακινδυνεύσουν να χάσουν τις σύντομα εναπομένουσες άδειες τους.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή αποφάσισε ότι η ισχύς των αδειών φύτευσης και αναφύτευσης θα παραταθεί, για 12 επιπλέον μήνες, από την τρέχουσα ημερομηνία λήξης τους το 2024.
Μειωμένη παραγωγή αναμένεται φέτος για τα οινοστάφυλα στο Ηράκλειο.
Όπως αναφέρουν στον ΑγροΤύπο γεωπόνοι της Ένωσης Ηρακλείου, φέτος οι υψηλές θερμοκρασίες που είχαμε στην καρπόδεση, σε συνδυασμό με την ανομβρία και τους συνεχόμενους καύσωνες, είχαν σαν αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη παραγωγή σταφυλιών.
Στο μεταξύ αυξημένες σε σχέση με το 2023, είναι οι τιμές που ανακοίνωσε η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου ανά ποικιλία σταφυλιών για τη φετινή χρονιά. Η παραλαβή των οινοσταφύλων θα ξεκινήσει την Τετάρτη, 31 Ιουλίου, στο Οινοποιείο της Παλιανής.
Ο τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών, εσοδείας 2024, είναι οι εξής:
Ασύρτικο - 0,90€
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Θραψαθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα, Αθήρι, Πλυτό) - 0,85€
Βιδιανό - 0,75€
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,70€
Λιάτικο - 0,65€
Βηλάνα - 0,65€
Syrah - 0,60€
Κοτσιφάλι - 0,60€
Μαντηλάρι - 0,60€
Κοτσιφολιάτικο - 0,60€
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,60€
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Επίσης με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης, όπως επισημαίνεται, στο πλαίσιο της αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών, από τις φετινές τιμές που ανακοινώθηκαν, το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας του παραγόμενου κρασιού, η Οργάνωση συνιστά στους παραγωγούς-μέλη της, τα οινοστάφυλα να προσκομίζονται σε πλαστικά κιβώτια (κλούβες) την ίδια μέρα της κοπής τους και απαρέγκλιτα να τηρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α. Να έχουν ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας τουλάχιστον 12,5 Be για τις ερυθρές ποικιλίες και 12 Be για τις λευκές.
β. Να μην έχουν μυκητολογική προσβολή (σάπισμα) και ηλιοεγκαύματα.
Το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ έγινε το πρώτο ελληνικό οινοποιείο που εντάχθηκε από τα τέλη Απριλίου 2024 στο “INTERNATIONAL WINERIES FOR CLIMATE ACTION” (IWCA), την διεθνώς αναγνωρισμένη ομάδα εργασίας που στοχεύει στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του κλάδου σε παγκόσμια επίπεδο και τη διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. «Ένα σημείο-σταθμός στην ιστορία της ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ αλλά και ένα ορόσημο για το ελληνικό κρασί», σύμφωνα με τον Στέλλιο Μπουτάρη, οινοποιό 5ης γενιάς και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Κτήματος, που τονίζει ότι «πλέον οι μεγάλες προκλήσεις απαιτούν μεγάλες αποφάσεις και μεγάλες συνέργειες για να αντιμετωπιστούν. Μακρόπνοη στοχοθέτηση, ανταλλαγή εμπειρίας και τεχνογνωσίας με τους κορυφαίους του πλανήτη. Αυτή είναι η δύναμη του IWCA».
Η Πρόεδρος του IWCA, Katie Jackson, 2ης γενιάς οινοποιός της Jackson Family Wines, στο επίσημο καλωσόρισμα της ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ έκανε ιδιαίτερη μνεία στη συστηματική δουλειά του ελληνικού οινοποιείου που συνέβαλε στην ένταξή του ως «Silver Member», πληρώντας από την αρχή τις απαιτητικές προϋποθέσεις της ασημένιας βαθμίδας μελών. Πράγματι, στη σύνθετη διαδικασία ένταξης, το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ μέτρησε το ανθρακικό του αποτύπωμα σε ολιστικό επίπεδο (παραγωγή, αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, συσκευασία, μεταφορές ανθρώπων και προϊόντων) και επαλήθευσε το αποτέλεσμα κατά ISO 14064 – ακόμη μια πρωτιά στον ελληνικό οινικό κλάδο.
«Δεν μπορούμε να κάνουμε σχέδια και ανακοινώσεις, όταν δεν ξέρουμε που πραγματικά βρισκόμαστε. Η μέτρηση του ανθρακικού αποτυπώματος είναι η κρίσιμη αφετηρία της προσπάθειας και μια ένδειξη ότι παρά την απίστευτη δυσκολία του εγχειρήματος, τόσο σε επίπεδο οικονομικών πόρων όσο και ανθρώπινου δυναμικού και χρόνου, έχεις ένα σοβαρό και υπεύθυνο πλάνο, και τη δέσμευση να το υλοποιήσεις. Όχι λόγια, πράξεις με μετρήσιμα αποτελέσματα», τόνισε ο Στέλλιος Μπουτάρης.
Ως μέλος τoυ ΙWCA, το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ έχει την υποχρέωση να μειώνει σταθερά κάθε χρόνο το ανθρακικό του αποτύπωμα φτάνοντας στην ουδετερότητα το 2050, ακολουθώντας και την εκστρατεία των Ηνωμένων Εθνών “Race to Zero”. Στόχος υψηλής δυσκολίας που όμως αντικατοπτρίζει τα συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα του κλάδου διεθνώς, αφενός σε επίπεδο των νέων προαπαιτούμενων σε εμπορικές και οικονομικές συνεργασίες αφετέρου στις προτεραιότητες που θα καθορίζουν τα κριτήρια αγοράς των νέων οινόφιλων στο άμεσο μέλλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ σύστησε ομάδα «Βιώσιμης Ανάπτυξης» τον Νοέμβριο του 2022, με εξειδικευμένα στελέχη και επιστήμονες από το αμπέλι και την παραγωγή στις λειτουργίες, την εφοδιαστική αλυσίδα και την επικοινωνία, σηματοδοτώντας τη συστηματική οργάνωση και διαχείριση αυτού του κρίσιμου άξονα. Μέσα σε 16 μήνες, οι δύο πρώτοι στόχοι -ISO 14064 και ένταξη στο IWCA- υλοποιήθηκαν, ενώ την ίδια στιγμή, οι αμπελώνες του Κτήματος σε Νάουσα και Αμύνταιο έγιναν οι πρώτοι εκπρόσωποι της χώρας μας στο «The Regenerative Viticulture Foundation», μια διεθνή κοινότητα που ανταλλάσσει τεχνογνωσία στην αναγεννητική αμπελοκαλλιέργεια. Η στοχοθέτηση της επόμενης διετίας έχει ήδη ξεκινήσει.
Οι βιώσιμες και περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες πρακτικές βρίσκονται στον πυρήνα της φιλοσοφίας της ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ από την ίδρυσή της το 1997 από τον Γιάννη Μπουτάρη (είχε προηγηθεί το 1992 η ίδρυση της ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ). Την τελευταία 20ετια, ο Στέλλιος Μπουτάρης ως επικεφαλής του Κτήματος, εντάσσει αυτή την κληρονομιά στην ευρύτερη στρατηγική ανάπτυξης. Σήμερα η ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ αποτελεί ένα από τα πιο δυναμικά ελληνικά οινοποιεία εντός και εκτός συνόρων, με σταθερά ανοδική πορεία, αύξηση πωλήσεων και παρουσία σε περισσότερες από 50 χώρες. Με ετήσιες επενδύσεις ύψους 2 εκατ. ευρώ την τελευταία τριετία και πλάνο που αναμένεται να ξεπεράσει τα 12 εκατ. ευρώ την επόμενη πενταετία (2025-2029), συνεχίζει την έρευνα και ανάπτυξη των αμπελώνων, την πράσινη αναβάθμιση και επέκταση των οινοποιείων του Κτήματος σε Νάουσα και Αμύνταιο, ενώ επεκτείνεται και σε νέες δραστηριότητες όπως τα νέα premium αφρώδη SCAPERDAS FRÈRES αλλά και η διαχείριση του εμβληματικού ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΓΑΛΑ στη Σαντορίνη.
Επόμενο πράσινο ραντεβού για το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ είναι το CLIMATE WEEK στη Νέα Υόρκη (22-29 Σεπτεμβρίου 2024) με ειδικό Press Event και γευσιγνωσία κρασιών χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος (low-emission wines) των οινοποιείων – μελών του IWCA.
Θέσπιση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης ζητά ο Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ).
Η Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), κατά την ετήσια σύγκλησή της για τo 2024, που έγινε στο Ηράκλειο, την 1η Ιουλίου 2024, αποφάσισε τα εξής:
Λαμβάνοντας υπ΄όψιν:
- την υπαρξιακή διάσταση της κλιματικής κρίσης για το μέλλον του ελληνικού αμπελώνα,
- την αναγκαιότητα γενναίων και ολιστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης,
- την περίπτωση του κρητικού αμπελώνα, ο οποίος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης και πρέπει να αποτελέσει ζώνη προτεραιότητας ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης,
- τα συμπεράσματα των συνεδρίων που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου στις 15 Ιουνίου 2024 στην Αθήνα, και σήμερα, στο Ηράκλειο, με θέμα την Βιωσιμότητα του ελληνικού αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης,
Καλεί τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και κάθε συναρμόδιο υπουργό να πράξουν αρμοδίως τα δέοντα προκειμένου:
1. να αναγνωριστούν οι υδάτινοι πόροι ως εθνικό κεφάλαιο και να διασωθεί το απόθεμα υδάτων μέσω των κατάλληλων έργων, ενώ για την αμπελουργία η διαχείριση νερού να ρυθμιστεί νομοθετικά με γνώμονα τη λελογισμένη χρήση,
2. να προχωρήσει άμεσα η αναγνώριση της ελληνικής επικράτειας ως ενιαίο αμπελουργικό διαμέρισμα, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανανέωση και προσαρμογή του οινικού δυναμικού της Χώρας, με σεβασμό στην ιδιαίτερη ταυτότητα ζωνών ΠΟΠ/ΠΓΕ και σύμφωνα με τη βούληση των παραγωγών,
3. να αναμορφωθεί το υπάρχον εθνικό καθεστώς χορήγησης νέων αδειών φύτευσης αμπέλου στην κατεύθυνση της προτεραιότητας στις βιώσιμες αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις (από οικονομικής και περιβαλλοντικής άποψης),
4. να επιτραπεί η μετατροπή όλων των ανενεργών δικαιωμάτων φύτευσης από το 2013 σε άδειες φύτευσης με προτεραιότητα στα αμπελοτεμάχια που κατόπιν εμπεριστατωμένης επιστημονικής μελέτης μπορούν να λειτουργήσουν ως αντιπυρικές ζώνες με ταυτόχρονη πλήρη κρατική ασφαλιστική κάλυψη κινδύνου,
5. να επιτραπεί, κατόπιν σχετικής διαπραγμάτευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε συντονισμό με άλλα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου, η δυνατότητα μεταφοράς των δικαιωμάτων φύτευσης μιας εκμετάλλευσης σε πιο κατάλληλες περιοχές για αμπελοκαλλιέργεια εντός της ίδιας ζώνης ΠΟΠ/ΠΓΕ, ενώ το κόστος για τη νέα φύτευση να εντάσσεται στην αναδιάρθωση αμπελώνων, η οποία θα πρέπει να ενισχυθεί γενναία από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.,
6. να δημιουργηθεί Εθνικό Ταμείο Ανακούφισης του Πρωτογενούς Τομέα από φυσικές καταστροφές,
7. να δοθεί προτεραιότητα οριζόντια στις επενδύσεις (με χρηματοδότηση τουλάχιστον 75 % και το υπόλοιπο με άτοκο δάνειο) που δίδουν έμφαση στη βιωσιμότητα, την περιβαλλοντική προστασία, την μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος,
8. να προχωρήσει η θέσπιση συστήματος αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών για οίνους ΠΟΠ/ΠΓΕ με ουσιαστικές ρυθμιστικές αρμοδιότητες και υπό κρατική εποπτεία προκειμένου να υπάρξουν τοπικές δράσεις για την κλιματική μετάβαση του αμπελοοινικού κλάδου,
9. να εκσυγχρονιστούν οι τεχνικοί φάκελοι των οίνων ΠΟΠ/ΠΓΕ, με πρωτοβουλία μεν του αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών αλλά με τρόπο συντονισμένο, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στους κανόνες διαχείρισης του αμπελώνα (στρεμματική απόδοση, μεταφερόμενα αποθέματα οίνου) και να ενταχθούν ρήτρες βιωσιμότητας στην διαδικασία παραγωγής οίνων με ΠΟΠ/ΠΓΕ,
10. να αναγνωριστεί ειδικό νομικό καθεστώς για τις δεντροστοιχίες, θαμνώδεις εκτάσεις που έχουν τεθεί ή διατηρηθεί εντός ή πληίον του αμπελώνα (π.χ. πρανή) τα οποία αποδεδειγμένα βοηθούν στην βιοποικιλότητα, την προστασία των εδαφών από τη διάβρωση και την δημιουργία μικροκλίματος, ώστε να μην υπολογίζονται ως έκταση για τις στρεμματικές αποδόσεις και τις άδειες φύτευσης αλλά ταυτόχρονα να θεωρούνται ως οργανικό μέρος του αμπελώνα (από άποψη χρήσης γης κλπ),
11. να υπάρξει ενίσχυση της εφαρμοσμένης έρευνας γύρω από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και την αντιμετώπισή του αλλά με συντονισμό, διάχυση και συζήτηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και ελεύθερων δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας και λοιπών περιοριστικών δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας,
12. να ενισχυθεί η κατάρτιση των αμπελουργών με εθνικά προγράμματα εκμάθησης βιώσιμων αμπελουργικών πρακτικών,
13. να δοθούν φορολογικά κίνητρα (απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ, μείωση φόρου εισοδήματος) για τους αμπελουργούς που εντάσσονται σε προγράμματα προστασίας και αναγέννησης του εδάφους.
Ο καύσωνας της προηγούμενης εβδομάδας με το θερμόμετρο να φτάνει έως και τους 43 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης έφερε πολλές ζημιές στα αμπέλια.
Ήδη έχει ανοίξει το σύστημα του ΕΛΓΑ για την καταγραφή των ζημιών από τους αμπελοκαλλιεργητές.
Το πρωί της περασμένης Δευτέρας έγινε σύσκεψη με τον τοπικό διευθυντή του ΕΛΓΑ Κρήτης, Νίκο Δασκαλάκη, στην οποία συμμετείχαν, αμπελουργοί, εξαγωγείς καθώς και ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος της Περιφέρειας, αρμόδιος για θέματα ποιότητας ζωής της υπαίθρου, Πρίαμος Ιερωνυμάκης.
Κατά σύσκεψη επισημάνθηκε η ανάγκη να αποζημιωθούν πραγματικά οι αμπελουργοί, που πληρώνουν σημαντικά ποσά για ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ που φθάνουν έως και 100 ευρώ το στρέμμα.
Δήλωσαν μάλιστα αγανακτισμένοι οι παραγωγοί καθώς τον περασμένο Οκτώβριο, μέσω του προγράμματος Daniel, είχαν ενταχθεί και αποζημιώθηκαν όλες οι καλλιέργειες – εκτός της Κρήτης – για ζημιές από παρόμοια καιρικά φαινόμενα αλλά και από τον περονόσπορο.
Ο αμπελουργός και Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος, Πρίαμος Ιερωνυμάκης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «το σύστημα άνοιξε και οι παραγωγοί δηλώνουν την ζημιά στα αμπέλια τους. Εκτός από τις ζημιές λόγω του καύσωνα τα σταφύλια - επιτραπέζια και οινοποιήσιμα - έχουν σταφιδιάσει.
Μετά τις δηλώσεις ζημιάς θα πρέπει ο τοπικός ΕΛΓΑ να κάνει προσλήψεις εποχικών γεωπόνων για να κάνουν τις εκτιμήσεις. Αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα.
Από την πλευρά τους οι αμπελουργοί θα πρέπει να προσέξουν να τοποθετήσουν τους μάρτυρες γιατι αλλιώς δεν θα γίνουν εκτιμήσεις.
Πάντως αυτό που παρατηρείται στην ύπαιθρο είναι αρκετοί αμπελώνες να εγκαταλείπονται από τους παραγωγούς καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα συντήρησής τους».
Ξεκίνησε η συγκομιδή για τις πρώιμες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών από τις περιοχές της Κρήτης.
Φέτος είχαμε μια πρωίμηση της καλλιέργειας κατά 25 ημέρες σε σχέση με τις άλλες χρονιές.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit, «οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν στο νησί όλο το προηγούμενο διάστημα έφεραν πρωιμότητα αλλά και μειωμένες αποδόσεις.
Έτσι ξεκίνησε εδώ και δύο ημέρες η συγκομιδή για την πρώιμη ποικιλία Prime και από την ερχόμενη Δευτέρα θα ξεκινήσει ο τρύγος για τα Star Light.
Από τα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας θα ξεκινήσουν τα Σουπέριορ (Superior seedless) και θα ακολουθήσουν τα Ralli.
Τα συγκεκριμένα σταφύλια πηγαίνουν κυρίως στην εγχώρια αγορά. Η σουλτανίνα που θα ακολολουθήσει πάει και για εξαγωγή.
Το σταφύλι είναι καλοκαιρινό φρούτο και εκτιμώ ότι θα έχει καλή ζήτηση. Βέβαια αυτή την εποχή έχει να ανταγωνιστεί και τα άλλα φρούτα, όπως κεράσια, ροδάκινα, καρπούζια και πεπόνια.
Πάντως δεν νομίζω ότι φέτος θα υπάρξει πρόβλημα με την απορρόφηση του προϊόντος μιας και φέτος η παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών είναι μειωμένη, κατά 50%, σε σχέση με πέρυσι.
Επειδή τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας πολλοί αμπελουργοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Και φέτος πάντως παραμένει το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης εργατών στα χωράφια και στα τυποποιητήρια. Όλοι οι ξένοι πάνε στην εστίαση και στον τουρισμό».
Από την πλευρά του ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου (ΕΑΣΗ) και πρόεδρος της μικρής ΕΘΕΑΣ Κ. Μύρων Χιλετζάκης, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος δεν είχαμε κρύο χειμώνα και επίσης οι καύσωνες ταλαιπώρησαν τα αμπέλια.
Έχουμε μια μεγάλη πρωιμότητα αλλά και μείωση της παραγωγής. Οι μικρές ποσότητες πρώιμων επιτραπέζιων ποικιλιών θα πάνε στην εγχώρια αγορα. Δεν συμφέρει τους εξαγωγείς να ανοίξουν τα τυποποιητήρια για τόσο μειωμένες ποσότητες.
Εκτιμώ ότι όταν ξεκινήσει ο τρύγος στην Σουλτανίνα - γύρω στις αρχές Αυγούστου με τα μέχρι στιγμής δεδομένα - τότε θα ξεκινήσουν και οι εξαγωγές επιτραπέζιων σταφυλιών.
Οι τιμές που ξεκίνησαν τα Prime φέτος είναι στα 1,40 ευρώ το κιλό. Πάντως, λόγω της θέσης μου στην ΕΘΕΑΣ, έχω μια πανελλαδική εικόνα της παραγωγής και θέλω να επισημάνω ότι η φετινή χρονιά είναι πολύ δύσκολη για τους αμπελουργούς όλης της χώρας.
Τα πράγματα είναι οριακά για τον κλάδο επιτραπέζιων αλλά και οινοποιήσιμων σταφυλιών. Αν με τα τόσα προβλήματα που έχουν φέτος οι αμπελουργοί δεν δούμε «άλμα» προς τα πάνω των τιμών παραγωγού τότε πάμε για μεγάλη εγκατάλειψη του ελληνικού αμπελώνα».
Το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της φετινής οινικής περιόδου (2023/2024).
Η μακρά περίοδο ξηρασίας στην χώρα επηρέασε και την παραγωγή κρασιού, η οποία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ανήλθε σε 32 εκατομμύρια εκατόλιτρα (hl) κρασιού και γλεύκους, 21% λιγότερη σε σύγκριση με την περσινή παραγωγή και 25% σε σύγκριση με μέσο όρος των πέντε τελευταίων πέντε ετών.
Στην σύσκεψη στο ισπανικό υπουργείο, που έγινε στις 4 Ιουνίου 2024, με φορείς του κλάδου, αναφέρθηκαν τα αποθέματα κρασιού στα τέλη Απριλίου, τα οποία ανέρχονται σε σε 37 εκατομμύρια εκατόλιτρα, σύμφωνα με τα στοιχεία από όλες τις μεγάλες παραγωγικές περιοχές.
Πάντως από την αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου (1η Αυγούστου 2023) τιμή του λευκού κρασιού παρέμεινε πάνω από αυτή του κόκκινου.
Και στις δύο περιπτώσεις όμως οι τιμές είναι υψηλότερες σε σχέση με της προηγούμενης καμπάνιας, αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο από το αναμενόμενο για τόσο χαμηλή διαθεσιμότητα κρασιού, λόγω της πτώσης της κατανάλωσης.
Άρα βλέπουμε ότι στην Ισπανία έχουμε πτώση κατανάλωσης και στο κρασί, όπως στο ελαιόλαδο. Εκεί είναι μετρήσιμη και δεν υπάρχουν εξωπραγματικά σενάρια για αυξήσεις στις τιμές παραγωγού.
Οι εξαγωγές ισπανικών κρασιών ανήλθαν σε 20 εκατομμύρια εκατόλιτρα κρασιού, για την περίοδο μεταξύ Απριλίου 2023 και Μαρτίου 2024, που είναι μειωμένες κατά 3,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και κατά 2,6% χαμηλότερες από τον μέσο όρο της 5ετίας.
Η έκταση που ζητήθηκε για τη χορήγηση νέων αδειών φύτευσης για αμπελώνες το 2024 ήταν 1.900 εκτάρια, αυξημένη σε σχέση με την συνολικα διαθέσιμη έκταση (900 εκτάρια).
Πάντως οι εκπρόσωποι του ισπανικού υπουργείου υποσχέθηκαν στήριξη στους αμπελουργούς για την απώλεια εισοδήματος που είχαν λόγω της ξηρασίας.
Με δύο σπουδαίες εκδηλώσεις σε Ηνωμένο Βασίλειο και Αυστρία υποδέχεται την καλοκαιρινή σεζόν ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ).
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περισσότερες από 70 κάβες και εστιατόρια (αναλυτικός κατάλογος παρέχεται κατόπιν αιτήματος στο Σύνδεσμο) συμμετέχουν στην καμπάνια Greek Wine Month που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου με στόχο την βελτίωση της αναγνωρισιμότητας και την αύξηση των πωλήσεων του ελληνικού κρασιού. Τα σημεία λιανικής που συμμετέχουν στην καμπάνια προσφέρουν για τον μήνα Ιούνιο γευστικές δοκιμές, food & wine pairing menus, προγράμματα by the glass και ειδικές προσφορές ελληνικών κρασιών. Τα σημεία που θα εξασφαλίσουν την μεγαλύτερη δραστηριότητα θα κερδίσουν ένα ταξίδι στις οινοπαραγωγικές περιοχές της χώρας μας.
Στο πλαίσιο της έναρξης του μήνα ελληνικού κρασιού, στις 30 Μαΐου παρατέθηκε πάρτι για καβίστες, εστιάτορες και influencers στο εστιατόριο Kima στο Marylebone, με γευστικές δημιουργίες του βραβευμένου με δύο αστέρια Michelin chef Νίκου Ρούσσου ενώ στις 29 Μαΐου διοργανώθηκε σεμινάριο για το ελληνικό κρασί από την Σοφία Πέρπερα, Χημικό-Οινολόγο & Σύμβουλο του ΣΕΟ, για 65 μέλη του The Red Herring Wine Club, ενός από τα παλαιότερα στο Λονδίνο.
«Το ελληνικό κρασί έχει υπερδιπλασιάσει την αξία των εξαγωγών του την τελευταία 5ετία στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου που αυτή τη στιγμή αποτελεί την 4η σημαντικότερη. Για το λόγο αυτό εδώ και δύο χρόνια ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου δίνει έμφαση στο Ηνωμένο Βασίλειο με στοχευμένες ενέργειες για επαγγελματίες και καταναλωτές. Πρέπει να ομολογήσω ότι η ανταπόκριση περισσότερων από 70 σημείων λιανικής τα οποία δήλωσαν συμμετοχή στον μήνα Ελληνικού Κρασιού που για πρώτη φορά διοργανώνει ο ΣΕΟ στο Ηνωμένο Βασίλειο ξεπέρασε τις πιο μεγάλες μας προσδοκίες, μας γεμίζει αισιοδοξία και μας ωθεί να συνεχίσουμε στο ίδιο μήκος κύματος!» δήλωσε ο Δρ. Γιάννης Βογιατζής, Πρόεδρος του ΣΕΟ.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, από 25 έως 27 Μαΐου, ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου διοργάνωσε την Ελληνική αποστολή στη Βιέννη, στην υψηλότερου ποιοτικού δυναμικού έκθεση οίνων παγκοσμίως, την VieVinum όπου η Ελλάδα ήταν τιμώμενη χώρα. Η έκθεση VieVinum συνδιοργανώνεται από το Austrian Wine Marketing Board το οποίο φέτος προσκάλεσε περισσότερους από 1200 διακεκριμένους επαγγελματίες της παγκόσμιας οινικής αγοράς.
Πολλοί από τους προσκεκλημένους επαγγελματίες από ΗΠΑ, Καναδά, Ιαπωνία, Γερμανία, Σουηδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Εσθονία, Σερβία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστραλία κλπ και φυσικά την Αυστρία, ανάμεσά τους αρκετοί Masters of Wine, Master Sommeliers, δημοσιογράφοι, εισαγωγείς, χονδρέμποροι, οινοχόοι, καβίστες κλπ είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν ελληνικά κρασιά από τα 22 οινοποιεία-μέλη του ΣΕΟ που συμμετείχαν στη διοργάνωση.
Η ελληνική συμμετοχή περιλάμβανε επίσης ένα master class για τις οινοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας με ομιλήτρια την Σοφία Πέρπερα και ένα wine bar με επιλογή ελληνικών οίνων.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η αξιοσημείωτη επισκεψιμότητα του ελληνικού περιπτέρου στη VieVinum και το γεγονός ότι το master class για το ελληνικό κρασί έγινε sold out σε λιγότερο από 10 ημέρες, αποτελούν επιπλέον αποδείξεις της καταλληλότατης χρονικής συγκυρίας για την βελτίωση της παρουσίας του ελληνικού κρασιού διεθνώς. Το γεγονός αυτό έχει επισημανθεί από το Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου, ο οποίος θα συνεχίσει τη διοργάνωση υψηλού επιπέδου ενεργειών προβολής στις κυριότερες χώρες στόχους του εξωτερικού, πάντα σε συνάφεια με το επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο marketing του κλάδου.
Το Messinia Terroirs Wine Festival, το οποίο διοργανώθηκε για πρώτη φορά πέρυσι με μεγάλη επιτυχία, γίνεται πλέον θεσμός, δημιουργώντας μια νέα, ζωντανή οινική παράδοση και αναβιώνοντας τους πανάρχαιους θρύλους της «αμπελόεσσας» Μεσσηνίας.
Το Messinia Terroirs Wine Festival 2024, που θα φιλοξενηθεί στον πολυχώρο Navarino Agora, από 14 έως 16 Ιουνίου, δίνει την ευκαιρία στους τοπικούς οινοποιούς να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους και να αναδείξουν τα συναρπαστικά πρόσωπα του μεσσηνιακού αμπελώνα. Ταυτόχρονα, καλεί τους επισκέπτες να ζήσουν μια μεγάλη γιορτή αρωμάτων και γεύσεων, να ανακαλύψουν τους θησαυρούς της μεσσηνιακής γης, και να συμβάλλουν στο όραμα της πολύπλευρης αναγέννησης ενός ιστορικού τόπου.
Το φεστιβάλ αποτελεί την κεντρική εκδήλωση του προγράμματος Messinia Terroirs, μιας πρωτοβουλίας του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, που έχει ως στόχο να προβάλλει την οινική παράδοση της Μεσσηνίας, να αναδείξει το σύγχρονο δυναμικό της, και να εμφυσήσει νέα πνοή σε ένα τόπο με βαθιές ρίζες στην αμπελουργία, την ιστορική κληρονομιά και τον πολιτισμό.
Εκτός από παρουσιάσεις κρασιών και εκδηλώσεις γευσιγνωσίας, το τριήμερο φεστιβάλ θα περιλαμβάνει master classes για επαγγελματίες και φίλους του κρασιού, ομιλίες και πάνελ συζητήσεων, ενημερώσεις παραγωγών, διαλέξεις, χορευτικές παραστάσεις, live μουσική, προγράμματα ζωγραφικής με κρασί, τμήματα food & wine pairing, καθώς και καλλιτεχνικά δρώμενα για μικρούς και μεγάλους.
Tα καταστήματα, τα εστιατόρια και τα delicatessen, του Navarino Agora, θα συμμετέχουν στο φεστιβάλ με ιδιαίτερα μενού και μεσσηνιακά εδέσματα, τα οποία συνοδεύουν ιδανικά τα κρασιά των τοπικών παραγωγών, ολοκληρώνοντας τη γαστρονομική και πολιτισμική εμπειρία του Messinia Terroirs Wine Festival.
Να γίνει άμεσα καταγραφή των καταστροφών στα αμπέλια από τον ΕΛΓΑ και να αποζημιωθούν οι αγρότες ζητά ο Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος.
Με φαινόμενα ισχυρών ανέμων ήρθαν αντιμέτωποι, χθες και προχθές, οι αμπελοκαλλιεργητές στη Σάμο με αποτέλεσμα πολλά αμπέλια να υποστούν μεγάλες καταστροφές ιδιαίτερα στις περιοχές Πλάτανου, Υδρούσσα, Κοντακέικα, Βουρλιώτες, Άμπελο.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανσαμιακού Αγροτικού Συλλλογου από την πρώτη στιγμή ήρθε σε επαφή με συναδέλφους αμπελοκαλλιεργητές, ούτως ώστε να σχηματίσει εικόνα για τις καταστροφές.
Επίσης, επικοινώνησε με τον ανταποκριτή του ΕΛΓΑ για να έχουμε ενημέρωση πώς θα προχωρήσουν οι διαδικασίες. Αναμένεται ανακοίνωση από την υπηρεσία όπως και από την ΕΟΣΣ.
Ο κ. Γιώργος Λάφης, πρόεδρος στον Πανσαμιακό Αγροτικό Σύλλογο, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι ισχυροί άνεμοι στην περιοχή είχαν σαν αποτέλεσμα να πέσουν στο έδαφος πολλά αμπέλια. Ζητάμε να γίνει εδώ και τώρα η καταγραφή των ζημιών και να αποζημιωθούν έγκαιρα και στο 100% της ζημιάς οι παραγωγοί.
Ο ανταποκριτής του ΕΛΓΑ μας δήλωσε ότι πρόκειται για φυσική καταστροφή και αποζημιώνονται από τον Κανονισμό.
Περιμένουμε τις επόμενες ημέρες να ξεκινήσει η καταγραφή των ζημιών από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ.
Πάγιο αίτημα του Συλλόγου μας είναι να αποζημιώνονται οι παραγωγοί σε όλες τις καταστροφές που έρχονται αντιμέτωποι, γιατί πληρώνουμε πολύ μεγάλα ποσά στον ΕΛΓΑ.
Θυμίζουμε την περσινή χρονιά στην Σάμο είχαμε ζημιές στα αμπέλια από περονόσπορο και στην ελιά ποικιλίας Θρούμπα που είχε ακαρπία. Και για τις δύο καλλιέργειες δεν λάβαμε καμιά αποζημίωση».
Σημαντική σύναψη συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Κτήματος ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ.
Η δημιουργία αμπελώνα στον χώρο του αγροκτήματος της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών εγκαινιάζει τη συμφωνία.
Μια σημαντική σύμπραξη της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Κτήματος ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ υπεγράφη την Τετάρτη, 10 Απριλίου, στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος στην Κοζάνη, παρουσία του Πρύτανη του Ιδρύματος Καθηγητή Θεόδωρου Θεοδουλίδη, και του Οινοποιού και Διευθύνοντος Συμβούλου του Κτήματος Στέλλιου Μπουτάρη.
Στόχος, η εγκαθίδρυση ενός πλαισίου που θα προσφέρει στην ακαδημαϊκή κοινότητα της Σχολής επιπλέον σύγχρονα εκπαιδευτικά και ερευνητικά εργαλεία στον τομέα της αμπελουργίας και της οινοποίησης.
Η δημιουργία του αμπελώνα στον χώρο του αγροκτήματος της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών είναι το πρώτο βήμα της συμφωνίας, με το έργο φύτευσης να ξεκινά άμεσα.
Παράλληλα, το μνημόνιο συνεργασίας περιλαμβάνει και επιμέρους άξονες, προβλέποντας από κοινού δράσεις των δύο φορέων όσον αφορά στη διοργάνωση σεμιναρίων, ημερίδων, συνεδρίων και workshops πάνω σε θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη επιστήμη της αμπελουργίας και οινοποίησης, μπροστά στις προκλήσεις της αειφόρου ανάπτυξης και της κλιματικής αλλαγής.
Επιπλέον, θα προσφέρεται η δυνατότητα πρακτικής άσκησης των φοιτητών / τριών της Σχολής στην ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ, καθώς και της εκπαίδευσής τους στις εγκαταστάσεις του Κτήματος στη Νάουσα και το Αμύνταιο.
Η εκπόνηση Βιομηχανικών Διδακτορικών με σκοπό τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την επίλυση προβλημάτων στον παραγωγικό τομέα μέσα από την εστιασμένη βιομηχανική έρευνα, η αξιοποίηση του θεσμού του «Επισκέπτη Καθηγητή», αλλά και οι ευκαιρίες που προκύπτουν και για τους δύο φορείς μέσω της υποστήριξης «Επώνυμης Έδρας» σε θέματα αμπελουργίας και οινοποίησης από το Κτήμα ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ, ήταν μερικά από τα θέματα που συζητήθηκαν στη συνάντηση που ακολούθησε την υπογραφή του μνημονίου αναδεικνύοντας το ουσιαστικό ενδιαφέρον των δύο πλευρών ώστε αυτή η σύμπραξη να εξελίσσεται με μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Η συγκεκριμένη συμφωνία ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και του Κτήματος ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη δυναμική της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών και του ερευνητικού έργου που αυτή παράγει, συμβάλλοντας στην κατεύθυνση της προσέλκυσης φοιτητών/τριών, τη διασύνδεση με την αγορά εργασίας και την ανάπτυξη ευκαιριών για την τοπική κοινωνία.
Όπως αναφέρει ο ΣΕΟ (Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου), με απεριόριστη θλίψη, περισυλλογή αλλά και ευγνωμοσύνη για το τεράστιο και πολυσχιδές έργο της, ο αμπελοοινικός κόσμος πάνδημος, αποχαιρετά την πιο εμβληματική προσωπικότητα της πρόσφατης ιστορίας μας, την Σταυρούλα Κουράκου.
Την ώρα αυτή αναλογιζόμαστε, όσοι είχαμε την τύχη να την γνωρίσουμε, να συνεργαστούμε ή και να συναναστραφούμε μαζί της, να μάθουμε για αυτήν από διηγήσεις άλλων ή από το έργο της, το μέγεθος της συνεισφοράς, τις παρακαταθήκες και το παράδειγμα που μας αφήνει και οδηγούμε έτσι τη σκέψη μας να την συνοδεύσει με αγάπη στον τελευταίο της δρόμο, την οδό της αναπαύσεως.
Η επιδραστική - ηγετική συμμετοχή της στα δρώμενα του κλάδου για πάνω από μισό αιώνα έχει διαμορφώσει από τα θεμέλια το οικοδόμημα της σύγχρονης οινικής Ελλάδας, ενώ η θητεία της στον OIV και τις επιτροπές της ΕΕ ήταν εξίσου σημαντική.
Με σπουδές και σημαντικό ερευνητικό έργο στο γνωστικό της αντικείμενο που ήταν η οινολογία, διακρίθηκε για την ευρύτητα των ενδιαφερόντων της και την επιστημονική της ευρυμάθεια. Εκτός όμως από την πλούσια μόρφωση, διακρίθηκε και για το ήθος και την ακεραιότητα του χαρακτήρα της, την απλότητα και την ευγένειά της.
Η τιμή στο όνομα και τη μνήμη της αποτελεί για τον ΣΕΟ ύψιστη υποχρέωση όπως και η ανάδειξη και αξιοποίηση της κληρονομιάς που μας αφήνει.
Ανακοίνωση του ΥπΑΑΤ αναφέρει τα εξής:
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, για την απώλεια της Σταυρούλας Κουράκου-Δραγώνα, δήλωσε τα εξής:
Χθες έφυγε από τη ζωή η Σταυρούλα Κουράκου-Δραγώνα, η «Κυρά των Αμπελιών», η μεγάλη κυρία του ελληνικού κρασιού.
Μια λαμπρή επιστήμονας που ανέδειξε την ιστορία του ελληνικού κρασιού, πρωτοστατώντας με την αρθρογραφία της αλλά και το σπουδαίο επιστημονικό και συγγραφικό έργο της.
Η βαρύνουσα και συνάμα ηγετική συμμετοχή της στα δρώμενα του αμπελοοινικού κλάδου για πάνω από μισό αιώνα ήταν αυτή που διαμόρφωσε το οικοδόμημα της σύγχρονης οινικής Ελλάδας.
Το εμβληματικό έργο της είναι δύσκολο να περιγραφεί μέσα σε λίγες λέξεις. Η πρώτη γυναίκα με δίπλωμα οινολόγου στην Ευρώπη, διετέλεσε, μεταξύ άλλων - και αφού εξελέγη παμψηφεί- Πρόεδρος του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου, Διευθύντρια επί 20 έτη του Ινστιτούτου Οίνου στην Ελλάδα, Πρόεδρος Επιτροπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα αμπελοοινικής νομοθεσίας.
Με βαθιά θλίψη αποχαιρετούμε την εμβληματική αυτή προσωπικότητα του ελληνικού κρασιού, η οποία αφήνει πίσω της μια σπουδαία κληρονομιά ήθους, αφοσίωσης και αγάπης στην έρευνα και στη γνώση για τον οίνο που τόσο λάτρεψε.
Το 2023 ο κλάδος της ελληνικής ποτοποιίας/αποσταγματοποιίας ξεχώρισε εμφανίζοντας άνοδο των εξαγωγών του, κατά 9,4%, ξεπερνώντας το φράγμα των 100 εκ. ευρώ.
Όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της EUROSTAT, που επεξεργάσθηκε ο ΣΕΑΟΠ (Σύνδεσμος Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων & Αλκοολούχων Ποτών), το 2023 η εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών ενισχύεται περαιτέρω και ξεπερνά κατά πολύ σε αξία τα προ πανδημίας επίπεδα.
Ειδικότερα, σε σύγκριση με το 2022, σημειώθηκε συνολική αύξηση (εντός ΕΕ 27 & σε Τρίτες Χώρες) σε αξία € κατά 9,4% (+9,12 εκ. € σε απόλυτες τιμές).
Σε αντίθεση με την συνολική αξία, οι εξαγωγές σε ποσότητα, των ελληνικών αλκοολούχων ποτών εμφανίζουν πτώση, καταγράφοντας μείωση -5,02% (-2 εκ. κιλά σε απόλυτες τιμές).
Αυξητική καταγράφεται το 2023 και η εξέλιξη της μέσης τιμής μονάδος, ανά εξαγόμενο κιλό ποτού όπου εμφανίζει αύξηση, κατά 15,2%.
Σε σύγκριση με την τελευταία 5ετία (2023-2019) ο κλάδος της ελληνικής παραγωγής αλκοολούχων ποτών, καταγράφει διαχρονική αύξηση των εξαγωγών του, σε αξία κατά +39,3%, αλλά και σε ποσότητα κατά +5,2%.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η πτώση του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αλκοολούχων ποτών προς Τρίτες Χώρες το 2023, ευθύνεται κατά μεγάλο μέρος στη μείωση των εξαγωγών προς το Ιράκ, όπου το 2023 εφαρμόστηκε ο Νόμος περί απαγόρευσης εισαγωγής και πώλησης αλκοολούχων ποτών. Η αρνητική αυτή μεταβολή, έπληξε ιδιαίτερα τις ελληνικές εξαγωγές αλκοολούχων καθώς το Ιράκ αποτελεί την δεύτερη σημαντικότερη χώρα προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών.
Η μείωση του της ποσότητας των εξαγωγών «συμβάλλει» στην άνοδο της μέσης τιμής πώλησης (€/Kg) των ελληνικών αλκοολούχων ποτών η οποία καταγράφει ανοδική πορεία καθώς το 2023 αυξήθηκε +15,2 % (19,2 % σε Τρίτες Χώρες & 14,5 % εντός ΕΕ 27), σε σύγκριση με το 2022.
Ως προς τους εξαγωγικούς προορισμούς, σύμφωνα με τα στοιχεία, τα Κράτη Μέλη της ΕΕ-27, αποτελούν σταθερά τους σημαντικότερους προορισμούς των ελληνικών αποσταγμάτων, με ποσοστό 76% σε αξία δηλαδή 80,7 εκ. € και 78% σε ποσότητα δηλαδή 28,4 εκ κιλά.
Το ελληνικό ούζο αποτελεί τον μεγάλο πρωταγωνιστή και βρίσκεται στην κορυφή αναφορικά με τις εξαγωγές ελληνικών αλκοολούχων ποτών. Παρ’ όλο που έχει να ανταγωνιστεί αντίστοιχα ποτά από χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, κλπ., έχει καθιερωθεί διεθνώς λόγω της υψηλής ποιότητάς του. Αποτελεί διαχρονικά το κυριότερο εξαγόμενο προϊόν της ελληνικής ποτοποιίας, καταλαμβάνοντας το τελευταίο έτος (2023) το 58% της αξίας και το 68% της ποσότητας του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αποσταγμάτων
Το 2023 καταγράφεται αύξηση της αξίας των εξαγωγών του ούζου διεθνώς η οποία ποσοστιαία μεταφράζεται κατά 4% (+2,3 εκ €), ενώ σε ποσότητα εμφανίζει πτώση κατά -7,3% (σχεδόν -2 εκ. Kg).
Οι εξαγωγές του ούζου εντός ΕΕ-27 το 2023, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση σε αξία κατά 13,5% , ενώ σε ποσότητα εμφανίζουν μείωση κατά -1,8%, σε σύγκριση με το 2022. Σε αντίθεση με την ΕΕ, οι εξαγωγές του σε Τρίτες Χώρες εμφανίζουν μεγάλη μείωση και σε αξία και σε ποσότητα, για την οποία ευθύνεται η μείωση των εξαγωγών του προς το Ιράκ. Ειδικότερα, η ποσοστιαία μείωση σε αξία είναι -13% και η ποσοστιαία μείωση σε ποσότητα -19%.
Ως προς τις σημαντικότερες χώρες εξαγωγής του ούζου, την πρώτη θέση κατέχει η Γερμανία με 46,5 % του συνόλου σε αξία και 50,8 % σε ποσότητα, ακολουθεί το Ιράκ με 23,3% σε αξία και 21,9% σε ποσότητα και στην τρίτη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία με 13 % σε αξία και 10,7 % σε ποσότητα.
Οι εξαγωγές του τσίπουρου/τσικουδιάς αν και αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό μερίδιο (2% σε αξία & 1% σε ποσότητα) του συνόλου των εξαγωγών, καταγράφουν σταθερή άνοδο.
Ειδικότερα, οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 το 2023, σε σύγκριση με το 2022, εμφάνισαν αύξηση +22% σε αξία και μείωση -1,5% σε ποσότητα. Όσον αφορά τις Τρίτες Χώρες εμφανίζεται αύξηση σε αξία +15% και πτώση σε ποσότητα -13%.
Σε σύγκριση με το 2020 (όπου για πρώτη φορά η EUROSTAT το περιγράφει σε ξεχωριστό TARIC code) η συνολική αύξηση είναι 61,2% σε αξία (+0,89 εκ. €) και 50% σε ποσότητα (+0,11 εκ.Kg)
Η Γερμανία βρίσκεται στην πρώτη θέση προορισμού του τσίπουρο με μερίδιο 44,1%, του συνόλου σε αξία €, στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Κύπρος με 10,8% και στην τρίτη θέση οι ΗΠΑ με 10,1%.
Το καθεστώς των Αδειών Φύτευσης (που αντικατέστησε το καθεστώς των Δικαιωμάτων Φύτευσης σύμφωνα με το οποίο το Δικαίωμα φύτευσης μπορούσε να γίνει αυτοτελώς αντικείμενο αγοραπωλησίας), έχει αρχίσει να εφαρμόζεται σε όλη την ΕΕ - από 1/1/2016 - και προβλέπει την αύξηση των αμπελουργικών εκτάσεων, το ανώτερο κατά 1% ετησίως, επί των υφιστάμενων εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας κάθε Κράτους Μέλους.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, οι Άδειες Φύτευσης μπορούν να μεταβιβάζονται με την προϋπόθεση και την μεταβίβαση της έκτασης που αφορούν.
Στη χώρα μας τα πρώτα έτη εφαρμογής του μέτρου και συγκεκριμένα τα έτη 2016, 2017, 2018 και 2019, η χορήγηση των Αδειών Φύτευσης, πραγματοποιήθηκε σε Εθνικό Επίπεδο, ενώ σήμερα η χορήγηση νέων Αδειών Φύτευσης, πραγματοποιείται σε επίπεδο Περιφερειών, μερικές από τις οποίες, συναποτελούν μικρή ομάδα Περιφερειών (Αττική + Στερεά Ελλάδα) και (Ιόνια Νησιά + Β. Αιγαίο + Ν. Αιγαίο + Κρήτη + Ήπειρο), ενώ οι υπόλοιπες Περιφέρειες αντιμετωπίζονται ως αυτοτελείς περιφέρειες. Η χορήγηση των Αδειών Φύτευσης από το 2016 έως το 2019, σε Εθνικό Επίπεδο, δημιούργησε άνιση χορήγηση Αδειών Φύτευσης, σε σύγκριση με το 1% με βάση την Περιφερειακή κατανομή, και γι αυτό αντικαταστάθηκε.
Η διάκριση των Περιφερειών πλέον σχετίζεται και με την διαφοροποίηση των κριτηρίων προτεραιότητας στη χορήγηση Αδειών, κριτήρια που ενεργοποιούνται, όταν τα ετήσια αιτήματα για χορήγηση Αδειών Φύτευσης υπερβαίνουν σε έκταση το 1% των κατ' έτος φυτεμένων εθνικών εκτάσεων.
Το σημαντικότερο κριτήριο προτεραιότητας στην ισχύουσα απόφαση, που δίνει τη μεγαλύτερη μοριοδότηση (35%) είναι αυτό της διεύρυνσης του μεγέθους των υφιστάμενων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και ισχύει από την έναρξη εφαρμογής του μέτρου. Η διάρκεια ισχύος του συστήματος χορήγησης Αδειών Φύτευσης εκπνέει το 2045, όπως αποφασίστηκε με την ψήφιση της ΚΑΠ 2023-2027.
Από το 2016 έως το 2023 στη χώρα μας έχουν χορηγηθεί 48.584,28 στρέμματα μέσω νέων Αδειών Φύτευσης, παραμένει όμως μέχρι σήμερα άγνωστο, το ποσοστό πραγματικών φυτεύσεων (εκτός του 2016 ποσοστό που ανερχόταν στο 61% περίπου), λαμβανομένου υπόψιν και του ότι η υποχρέωση φύτευσης του αμπελώνα μπορεί να πραγματοποιηθεί έως και τρία χρόνια μετά τη χορήγηση της Άδειας Φύτευσης (με εξαίρεση τα έτη της πανδημίας).
Σύμφωνα με επεξεργασία των στοιχείων των Αδειών Φύτευσης, στην οποία προέβη η ΚΕΟΣΟΕ, πρώτη Περιφέρεια στην χορήγηση Αδειών Φύτευσης, κατατάσσεται η Περιφέρεια της Πελοποννήσου με χορηγήσεις 7.868,64 στρεμμάτων για την περίοδο 2016-2023. Πρέπει να τονισθεί όμως ότι η Περιφέρεια Πελοποννήσου κατατάσσεται πρώτη και ως προς την υφιστάμενη έκταση αμπελώνων σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Με κριτήριο την περιφερειακή κατανομή των Αδειών Φύτευσης, ως μοντέλο κατανομής, που σημαίνει ότι κάθε Περιφέρεια λαμβάνει Άδειες Φύτευσης ίσες σε έκταση με το 1% της φυτεμένης με αμπέλια σε αυτή έκταση (απολύτως αναλογικό κριτήριο, για όλες τις Περιφέρειες) από το 2016 και μετά, παρατηρείται ότι, κατά σειρά οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Αν. Μακεδονίας - Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας, έχουν λάβει Άδειες Φύτευσης, σημαντικά αυξημένες σε έκταση σε σύγκριση με το 1% των ήδη φυτεμένων εκτάσεων με αμπέλια σε αυτές και αυτό όπως προαναφέρθηκε οφείλεται στη χορήγηση Αδειών Φύτευσης από το 2016 έως το 2019, σε Εθνικό Επίπεδο.
Αντίθετα στην Αττική, στα Ιόνια Νησιά, στη Δυτική Ελλάδα, στο Βόρειο και Νότιο Αιγαίο και στην Πελοπόννησο, οι χορηγηθείσες Άδειες Φύτευσης υπολείπονται σε σύγκριση με το 1% επί των ήδη φυτεμένων εκτάσεων σε αυτές με αμπελώνες, όπως εμφαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Να επισημάνουμε ότι σε αρκετές Περιφέρειες που εμφανίζουν, μειωμένη χορήγηση εκτάσεων, αυτή οφείλεται σε αιτήματα που η αιτούμενη έκταση νέων φυτεύσεων είναι μικρότερη από αυτήν που αναλογεί στην Περιφέρεια, βάσει του 1% της φυτεμένης σε αυτή έκτασης με αμπέλια.
H Βόρεια Ελλάδα, εμφανίζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για νέες φυτεύσεις μέσω περισσότερων αιτημάτων για μεγάλες εκτάσεις επειδή:
- Καταβάλλονται συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα μεγαλύτερες τιμές σταφυλιών
- Υπάρχει επάρκεια εκτάσεων για φυτεύσεις σε σύγκριση με τα νησιά , την Αττική κλπ
- Ανέκαθεν στη Βόρεια Ελλάδα διαμορφωνόταν διαφορετική κουλτούρα για το κρασί και παρατηρούνται σχετικά λιγότερα φαινόμενα παραοικονομίας
- Δραστηριοποιείται μαζικά στην παραγωγή αποσταγμάτων ,γεγονός που ενισχύει το αμπελουργικό εισόδημα.
- Όταν εφαρμόσθηκε η κατανομή Αδειών Φύτευσης σε Εθνικό επίπεδο η Δ. Μακεδονία πριμοδοτήθηκε αποκλειστικά με το κριτήριο της εγκατάστασης αμπελώνα σε υψόμετρο άνω των 500 μ ,με αποτέλεσμα να ικανοποιούνται όλα τα αιτήματα.
- Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είναι σχετικά μικρότερες στη Βόρεια Ελλάδα
Το κρασί πρωταγωνιστής στην κοινωνικοοικονομική και αγροτική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Οίνων, Comite Européen des Enterprises Vins (CEEV), της οποία ιδρυτικό μέλος αποτελεί ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), παρουσίασε χθες Πέμπτη, στο Ευρωκοινοβούλιο τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποιήθηκε από την PwC και έχει ποσοτικοποιήσει την εντυπωσιακή κοινωνικοοικονομική και περιβαλλοντική συμβολή του αμπελοοινικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η μελέτη απέδειξε ξεκάθαρα τον πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραματίζει ο αμπελοοινικός κλάδος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην κοινωνικοοικονομική βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών της ΕΕ συνεισφέροντας 130 δισεκατομμύρια ευρώ στο ΑΕΠ της ΕΕ το 2022 το οποίο αντιστοιχεί στο 0,8% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ και σχεδόν 3 εκ θέσεις εργασίας», ανέφερε ο Πρόεδρος του ΣΕΟ, Δρ Γιάννης Βογιατζής και πρόσθεσε ότι:
«Οι αμπελοοινικές περιοχές της ΕΕ όπως και της Ελλάδας στηρίζουν την ανάπτυξη της υπαίθρου και αποτελούν μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρομονιάς και Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής».
Στόχος της έκθεσης ήταν να ποσοτικοποιηθεί η οικονομική συνεισφορά του αμπελοοινικού τομέα στην ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη κάθε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής και εμπορικής διακίνησης και αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπό του σε Έρευνα & Καινοτομία, Κοινωνία, Πολιτισμό και Περιβάλλον.
Η έκθεση δείχνει ξεκάθαρα πώς ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ κατέχει ηγετική θέση σε διάφορους τομείς:
Σε διεθνές επίπεδο, ηγείται της παγκόσμιας αγοράς κρασιού, αντιπροσωπεύοντας το 62% της παγκόσμιας παραγωγής και εμπορίου κρασιού. Με εξαγωγές ύψους 17,9 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2022 και θετικό εμπορικό ισοζύγιο 15,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, το κρασί διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος της ΕΕ κατά 3,7%.
Ο αμπελοοινικός τομέας συνεισφέρει σημαντικά στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας. Σε κοινωνικό επίπεδο, οι αμπελοοινικές περιοχές τείνουν να παρουσιάζουν μικρότερη δημογραφική κάμψη και σε οικονομικό επίπεδο, οι αμπελώνες είναι 37% πιο κερδοφόροι από άλλες μόνιμες καλλιέργειες.
Ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ αποτελεί αξιοσημείωτη πηγή θέσεων εργασίας, κυρίως σε αγροτικές περιοχές, αντιπροσωπεύοντας το 1,4% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ.
Η συμβολή του αμπελοοινικού τομέα σε φορολογικά έσοδα ανήλθε σχεδόν σε 52 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, που αντιστοιχεί στο 0,7% των κρατικών δαπανών της ΕΕ
Το κρασί έχει αναδειχθεί σε μεγάλο πόλο έλξης τουριστών, αποτελώντας, ως εκ τούτου, βασικό οικονομικό καταλύτη σε πολλές αγροτικές περιοχές της ΕΕ και δημιουργώντας έσοδα 15 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον Οινοτουρισμό
Από περιβαλλοντικής πλευράς, η έκθεση δείχνει πώς τα περισσότερα από 3,2 εκατομμύρια εκτάρια αμπελώνων της ΕΕ συμβάλλουν στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα της ΕΕ με πολλούς τρόπους, όπως η διατήρηση της βιοποικιλότητας, ο περιορισμός της διάβρωσης του εδάφους, η βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων και η παροχή πυροπροστασίας.
«Η συνολική επίδραση του κρασιού στην Ευρωπαϊκή κοινωνία είναι εντυπωσιακή και σαφώς θετική», δήλωσε ο κ. Ignacio Sánchez Recarte, Γενικός Γραμματέας του CEEV. «Αυτό όμως το εντυπωσιακό παράδειγμα επιτυχίας παραμένει ευάλωτο και χρειάζεται υποστήριξη με την περαιτέρω προσαρμογή του περίπλοκου νομικού πλαισίου που ισχύει για το κρασί, ώστε να ανταποκριθεί στις επιθέσεις εκείνων που προσπαθούν να το δαιμονοποιήσουν. Μία επίθεση στο κρασί της ΕΕ είναι επίθεση στον πολιτισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Κοινωνία και στην Οικονομία της ΕΕ», πρόσθεσε.
Διαβάστε την έκθεση στα αγγλικά (εδώ)