Αίτημα μείωσης του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας κατέθεσε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός (Α.Σ.) Ένωση Μεσσηνίας για την λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης από τους σταφιδοπαραγωγούς.
Ο πρόεδρος του Α.Σ. Ένωση Μεσσηνίας, Γιώργος Λαζόγιαννης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας. Μιλάμε για την κορινθιακή σταφίδα στις Περιφερειακές Ενότητες Αχαΐας, Αργολίδας, Ηλείας, Κορινθίας, Μεσσηνίας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας.
Πολλοί παραγωγοί δεν μπήκαν στα χωράφια να κάνουν συγκομιδή. Η φετινή παραγωγή ήταν όμως καλής ποιότητας και έφερε τιμή παραγωγού αρχικά στα 1,80 ευρώ το κιλό αλλά στην συνέχεια αυξήθηκε στα 2 ευρώ (αυτό το ποσό θα πάρουν και όσοι παρέδωσαν το προϊόν τους το προηγούμενο διάστημα).
Αγωνιζόμαστε μαζί με τις υπόλοιπες Συνεταιριστικές Οργανώσεις για την στήριξη του πολύτιμου αλλά και πολύπαθου προϊόντος.
Το πρόβλημα είναι ότι οι μειωμένες αποδόσεις δημιουργούν πρόβλημα στην συνδεδεμένη ενίσχυση. Με την εικόνα που έχουμε κανείς σταφιδοπαραγωγός δεν πρόκειται να έχει πιάσει το πλαφόν κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας. Για αυτό ζητάμε από το ΥπΑΑΤ να προχωρήσει στην μείωση του πλαφόν στα 80 κιλά το στρέμμα».
Η επιστολή με αίτημα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχετικά με την μαύρη σταφίδα και την χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης, αναφέρει τα εξής:
«Όπως είναι γνωστό, για τη λήψη της ετήσιας συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας, κάθε παραγωγός θα πρέπει να παραδώσει, σε κάποια από τις εγκεκριμένες από το Υπουργείο μεταποιητικές επιχειρήσεις, κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας.
Ωστόσο, όπως διαπιστώνουμε από τα στοιχεία της βαίνουσας προς ολοκλήρωση διαδικασίας συγκέντρωσης του προϊόντος ως ο μοναδικός Συνεταιρισμός που εμπορεύεται μαύρη κορινθιακή σταφίδα στην Μεσσηνία, κατά τη φετινή εσοδεία, λόγω των απρόβλεπτων και εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών παρατεταμένης ξηρασίας, υψηλών θερμοκρασιών κατά την θερινή περίοδο και δεδομένου ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κορινθιακής σταφίδας είναι μη αρδευόμενες και οι περισσότερες επικλινείς και ως εκ τούτου ιδιαίτερα εκτεθειμένες στα φαινόμενα μακράς ανομβρίας, δεν κατέστη δυνατό για πάρα πολλούς σταφιδοπαραγωγούς να συγκομίσουν το παραπάνω ελάχιστο όριο του προϊόντος ανά στρέμμα καλλιέργειας.
Άμεσο αποτέλεσμα αυτής της δυσμενούς εξέλιξης είναι να κινδυνεύουν να απωλέσουν στο σύνολό της τη συνδεδεμένη ενίσχυση που κάθε χρόνο ελάμβαναν, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσουν την καλλιέργεια των κτημάτων τους.
Ως εκ τούτου, είναι απολύτως αναγκαίο να τροποποιηθεί ο Κανονισμός χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας και να οριστεί ως ελάχιστη παραδοτέα ποσότητα του προϊόντος για τη λήψη της εκείνη των ογδόντα (80) κιλών ανά στρέμμα καλλιέργειας, προκειμένου οι σταφιδοπαραγωγοί να είναι σε θέση να συγκεντρώσουν το ελάχιστο αυτό όριο και να μην απωλέσουν την απολύτως αυτή αναγκαία χρηματική ενίσχυσή τους.
Κατόπιν αυτών, παρακαλούμε και για τις δικές σας ενέργειες για την αντιμετώπιση αυτής της εξαιρετικά δυσμενούς κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι σταφιδοπαραγωγοί μας».
Την μείωση του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για την είσπραξη της συνδεδεμένης ενίσχυσης ζητούν οι σταφιδοπαραγωγοί.
Όπως υποστηρίζουν οι παραγωγοί η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας.
Επίσης για να πάρουν την συνδεδεμένη ενίσχυση πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα τους.
Για να σταματήσει ο εκβιασμός ζητούν από την κυβέρνηση των μείωση του πλαφόν 150 κιλών ανά στρέμμα αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για να καταφέρουν να πάρουν το πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας.
Ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος, αναφέρει στον ΑγροΤύπο τα εξής:
«Να σταματήσει εδώ και τώρα ο εκβιασμός των σταφιδοπαραγωγών από την κυβέρνηση που για ακόμη μια χρόνια κάνοντας πλάτες σε έμπορους εξαγωγείς προσπαθούν να αρπάξουν το προϊόν σε χαμηλές τιμές .
Μας αναγκάζουν για να εισπράξουμε την συνδεδεμένη ενίσχυση να πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα. Δίνοντας έτσι μια ακόμα βοήθεια στους έμπορους να καθορίσουν την τιμή που αυτοί θέλουν.
Ζητάμε να δοθεί παράταση και να ύπαρξη σημαντική μειώσει στα κιλά που πρέπει να παραδώσουμε στους μεταποιητές γιατί με της τεράστιες ζημίες από την ανομβρία και τους καύσωνες του καλοκαιριού παρά πολλοί σταφιδοπαραγωγοί δεν θα φτάσουν το όριο τον 150 κιλών το στρέμμα, που πρέπει να παραδώσουν και θα χάσουν την συνδεδεμένη ενίσχυση.
Επιμένουμε στην πάγια θέση μας ότι το σύνολο των επιδοτήσεων πρέπει να δοθεί σε αυτούς που πραγματικά δουλεύουν και παράγουν και όχι στους διάφορους κηφήνες, επιτήδειους, που λυμαίνονται βασική ενίσχυση και συνδεδεμένες ενισχύσεις της ΚΑΠ. Να δίνονται όλες οι επιδοτήσεις με βάση την παραγωγή στα προϊόντα».
Να ενταθούν οι έλεγχοι και να παταχθεί η αισχροκέρδεια, η παραοικονομία και η παραπλάνηση του καταναλωτή από τις ελληνοποιήσεις των εισαγόμενων οίνων, ζητούν με ανακοίνωσή τους παραγωγικοί φορείς του αμπελοοινικού τομέα.
Η αναμενόμενη μικρού όγκου ελληνική οινοπαραγωγή στα 1.378.706 hl (137.870 tn) σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ΔΑΟΚ και η κατά πάσα βεβαιότητα οριστικοποίηση χαμηλού όγκου αποθεμάτων την 31η Ιουλίου, στερούν από την αγορά σημαντικές ποσότητες οίνου, γεγονός που ήδη έχει εκκινήσει διαδικασίες εισαγωγών (ερυθρών και λευκών) οίνων, κυρίως από Ιταλία με κατεύθυνση την εγχώρια αγορά και τη διάθεσή τους ως οίνων με ελληνική προέλευση.
Ο κίνδυνος που ελλοχεύει με τις εισαγωγές οίνων δεν είναι μόνο, η επισήμανση με την οποία θα διατεθούν στον Έλληνα καταναλωτή, αλλά οι χαμηλές τιμές με τις οποίες παραδίδονται στα οινοποιεία (0,55 €/lt ερυθροί οίνοι και 0,63 €/lt λευκοί οίνοι), τιμές οι οποίες σύμφωνα με πληροφορίες της ΚΕΟΣΟΕ, οφείλονται στο ότι οι εν λόγω οίνοι προέρχονται από Τρίτες Χώρες (κυρίως Χιλή) και αναβαπτίζονται ως ευρωπαϊκοί οίνοι, για να φτάσουν στη χώρα μας και τελικά στον καταναλωτή, είτε ως ευρωπαϊκοί, είτε ως οίνοι ελληνικής προέλευσης.
Οι πρακτικές ενδοκοινοτικών αποκτήσεων οίνων, παρ' ότι δεν απαγορεύονται, επιβάλλεται από τη νομοθεσία να διατίθενται στον καταναλωτή με την επισήμανση ως οίνοι Ευρωπαϊκής Ένωσης - όταν πράγματι πρόκειται για οίνους που παράγονται στο ευρωπαϊκό έδαφος - γεγονός που αποτελεί το μόνο στοιχείο άμυνας των ελληνικών κρασιών έναντι του ανταγωνισμού.
Οι τιμές με τις οποίες εισέρχονται στο ελληνικό έδαφος οι οίνοι μη ελληνικής προέλευσης, είναι κατά ανεξήγητο τρόπο ιδιαίτερα χαμηλές, αφού οι συνθήκες παραγωγής στα οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη της ΕΕ δεν ευνόησαν όπως και στην Ελλάδα την παραγωγή οίνων σε επίπεδο κόστους παραγωγής που να αιτιολογεί τόσο χαμηλές τιμές.
Η εξέλιξη αυτή, δημιουργεί ένα σαφές και έντονο ανταγωνιστικό μειονέκτημα στους εγχωρίως παραγόμενους οίνους, το κόστος παραγωγής των οποίων είναι φέτος σημαντικά υψηλότερο, εξαιτίας των αδυναμιών ελέγχου των συντελεστών του κόστους εισροών.
Αυτό πλέον που διακυβεύεται σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, είναι η προστασία και το συμφέρον του Έλληνα καταναλωτή, ιδιαίτερα όσον αφορά την επισήμανση των οίνων που προμηθεύεται, ή καταναλώνει στα σημεία εστίασης.
Θα πρέπει κατά συνέπεια οι καταναλωτές, να ελέγχουν την προέλευση των οίνων που καταναλώνουν, είτε σε εμφιαλωμένη συσκευασία, είτε σε καράφα ( bag in box- ασκούς), μιας και η υφιστάμενη νομοθεσία τους παρέχει σημαντικές δυνατότητες.
Όπως προβλέπει η απόφαση για τους κανόνες Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙΕΠΠΥ) του υπουργείου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 2044/Β/22.8.2013), τα σημεία εστίασης (εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ) είναι υποχρεωμένα να αναγράφουν στους τιμοκαταλόγους τους όταν διαθέτουν κρασί σε καράφα, την χώρα προέλευσης και τον παραγωγό. Παράλληλα η ίδια απόφαση δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή εφόσον το ζητήσει να γίνεται παρουσία του, η μετάγγιση της ποσότητας οίνου που παρήγγειλε, ώστε να μπορεί να διαβάσει την επισήμανση της συγκεκριμένης συσκευασίας και συνεπώς (σσ. ΚΕΟΣΟΕ) να ταυτοποιήσει το προϊόν σε σχέση με αυτό που αναγράφεται στον τιμοκατάλογο.
Οι σχετικές διατάξεις που προστατεύουν τον Έλληνα καταναλωτή στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν περιλαμβάνονται στους τιμοκαταλόγους των σημείων εστίασης και ουδέποτε αποτέλεσαν αντικείμενο ελέγχου από το αρμόδιο υπουργείο.
Ειδικά η μη αναγραφή στους τιμοκαταλόγους της χώρας προέλευσης και του παραγωγού του οίνου, έχει σαν αποτέλεσμα όχι μόνο να παραπλανάται ο Έλληνας καταναλωτής, αλλά να δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός, συνοδευόμενος σε πολλές περιπτώσεις με διακίνηση οίνων χωρίς παραστατικά.
Να επισημάνουμε ότι οι οίνοι αυτοί αποτελούν αντικείμενο εμπορικής συναλλαγής που έχει τα χαρακτηριστικά της αισχροκέρδειας, αφού πωλούνται στον τελικό καταναλωτή έως 15 φορές ακριβότεροι, σε σχέση με την τιμή αγοράς τους, καταστρέφοντας κατ' ουσίαν τον κλάδο του κρασιού στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις πρακτικές που εφαρμόζονται στα οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη της ΕΕ.
Για τους λόγους που προαναφέραμε καλούμε τους συναρμόδιους κρατικούς φορείς, να προβούν σε ελέγχους εφαρμογής της νομοθεσίας, προκειμένου να προστατευθεί ο Έλληνας καταναλωτής από την παραπληροφόρηση και την οικονομική νοθεία των προϊόντων, που καταναλώνει.
Την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2024, η Yara Ελλάς και το Κτήμα Κυρ-Γιάννη διοργάνωσαν στους χώρους του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στο Γιαννακοχώρι Ημαθίας, μια εκδήλωση αφιερωμένη στην Αναγεννητική Γεωργία. Μία ημέρα εστιασμένη στις βέλτιστες βιώσιμες γεωργικές πρακτικές που επηρεάζουν θετικά τη φύση και βελτιώνουν την παραγωγικότητα των καλλιεργειών.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα διαφορετικών πρακτικών θρέψης που εφαρμόστη- καν σε 2 πειραματικούς αμπελώνες του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στη Νάουσα και στο Αμύνταιο, με ποικι- λίες Ξινόμαυρο και Gewurztraminer αντίστοιχα. Το ερευνητικό έργο που υποστηρίχτηκε επιστημονικά από ερευνητική ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, στοχεύει στη μέτρηση της συσχέτι- σης του Δείκτη Υγείας του Εδάφους (βασικός πυλώνας της Αναγεννητικής Γεωργίας) με την ενίσχυση της απόδοσης και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της παραγωγής. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό ερευνητικό έργο στην Ελλάδα που συνδυάζει με μετρήσιμους όρους τη βιωσιμότητα με την αειφορία.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκλεκτοί καλεσμένοι του ευρύτερου αγροδιατροφικού χώρου εκφράζοντας την πεποίθηση πως το αγροδιατροφικό σύστημα θα πρέπει να ενδυναμωθεί και ότι χρειάζεται επειγόντως να κλιμακώσουμε τις δράσεις μας, με συνεργασίες και μετρήσιμες πρακτικές για τους αγρότες.
Ιδιαίτερα τιμητική ήταν η παρουσία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύση Σταμενίτη. Ο κ. Σταμενίτης συνομίλησε με τα στελέχη της Yara και του Κτήματος Κυρ-Γιάννη και ενημερώθηκε για τη σημασία της ανάδειξης της Αναγεννητικής Γεωργίας και της πιο βιώσιμης προσέγγισης της αγροτικής παραγωγής.
Στην πρώτη ενότητα της εκδήλωσης , ο κ. Στέλλιος Μπουτάρης, Οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος της Κυρ-Γιάννη, αφού καλωσόρισε τους καλεσμένους στη Νάουσα, παρουσίασε την ιστορία και την ανάπτυξη του Κτήματος στη Νάουσα και το Αμύνταιο, με έμφαση στη φιλοσοφία και τις αξίες που διέπουν τη λειτουργία του. Με συνεχείς επενδύσεις στην έρευνα του αμπελώνα, κτίζοντας την παράδοση μέσα από την καινοτομία, και ανοίγοντας νέους δρόμους για το ελληνικό κρασί. Ο κ. Μπουτάρης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη σημασία της ένταξης της της Κυρ-Γιάννη, ως το πρώτο ελληνικό οινοποιείο στο International Wineries for Climate Action, ένα δίκτυο κορυφαίων οινοποιείων από όλο τον κόσμο που όχι μόνο είναι ευαισθητοποιημένα απέναντι στις σύνθετες προκλήσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, αλλά είναι κυρίως αποφασισμένα να αναλάβουν πρωτοβουλίες επενδύοντας και ανταλλάσσοντας τεχνογνωσία και εμπειρία. Αναφερόμενος τέλος στο ερευνητικό πρόγραμμα, τόνισε πως ο καλύτερος τρόπος να ανταποκριθούμε στις πολλαπλές προκλήσεις του αγροδιατροφικού τομέα είναι η συνεργασία, η συστημική έρευνα, μέσω διαρκούς αξιολόγησης, και ο συντονισμός με μακροπρόθεσμο πλάνο.
Ακολούθως, η κ. Marion Martinez, SVP, South Europe της Yara, παρουσίασε τις θέσεις της Yara ως προς την Αναγεννητική Γεωργία. Συνδέοντας το όραμα και τη φιλοδοξία της Yara «Να αναπτύξουμε ένα διατροφικό μέλλον με θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα» τόνισε ότι αποτελεί προτεραιότητα ο μετασχηματισμός του αγροδιατροφικού τομέα και η Αναγεννητική Γεωργία αποτελεί τη λύση για να το επιτύχουμε. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κ. Martinez «Η Yara παίζει καθοριστικό ρόλο στην Αναγεννητική Γεωργία. Αν δούμε τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι παραγωγοί, αυτές είναι τρομακτικές. Σήμερα, μπορούμε να προσφέρουμε λύσεις στους παραγωγούς για να 2 / 2 παράξουν τροφή και να ενσωματώσουν τις λύσεις αυτές σε ένα πιο βιώσιμο σύστημα παραγωγής τροφίμων».
Ο κ. Γιάννης Ζαφειρίου, Εδαφολόγος - Ερευνητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, ανέπτυξε με τη σειρά του τον ορισμό και τη σημασία της Υγείας του Εδάφους, μια έννοια που βασίζεται όπως ανέφερε στη βελτιστοποίηση των φυσικών, χημικών και βιολογικών διεργασιών του εδάφους. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη δημιουργίας ενός κοινώς αποδεκτού συστήματος παρακολούθησης των εδαφικών δεικτών, αλλά και ενός κοινού ορισμού της υγιούς κατάστασης του εδάφους. Στη συνέχεια ο κ. Ζαφειρίου παρουσίασε το μεθοδολογικό περίγραμμα για την διεξαγωγή του πειραματικού στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη, παρουσιάζοντας τις διαφορετικές εφαρμογές που έγιναν τόσο στο αμπελοτόπι στο Γιαννακοχώρι, όσο και το Αμύνταιο. Καθώς το πειραματικό βρίσκεται σε εξέλιξη, τα πρώτα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν αφορούσαν την επίδραση σε δείκτες όπως: η διαθεσιμότητα συγκεκριμένων θρεπτικών στοιχείων, η μέτρηση τιμών στους δείκτες SPAD και NDVI, η επίδραση στην απόδοση και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Η δεύτερη ενότητα περιλάμβανε την επίσκεψη στον πειραματικό αμπελώνα του Γιαννακοχωρίου με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Ο κ. Νίκος Μυτιλέκας, Marketing & Agronomy Manager και ο κ. Αλέξανδρος Παναγόπουλος, Agronomy Specialist της Yara Ελλάς, ανέπτυξαν εις βάθος τα πρωτόκολλα που ακολουθήθηκαν τόσο στο Γιαννακοχώρι όσο και το Αμύνταιο, ως προς τις επιμέρους μεταχειρίσεις και τα προϊόντα που εφαρμόστηκαν. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο γεγονός ότι κατά την φετινή χρονιά ο τρύγος ήταν εξαιρετικά πρώιμος, σχεδόν δύο εβδομάδες νωρίτερα από τη συνηθισμένη περίοδο συγκομιδής. Ως προς τα αποτελέσματα και τις παραμέτρους παρατηρήθηκε θετική επίδραση των αξιολογούμενων παραμέτρων σύμφωνα με το πρωτόκολλο αξιολόγησης, ενώ τα πειραματικά θα συνεχιστούν και θα επεκταθούν και σε άλλους πυλώνες αξιολόγησης της Αναγεννητικής Γεωργίας.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ξενάγηση στους χώρους του οινοποιείου, όπου παρουσιάστηκαν οι αμπελώνες, οι εγκαταστάσεις και το κελάρι του κτήματος, όπου δόθηκε έμφαση στην βιώσιμη ανάπτυξη και στον σεβασμό προς το περιβάλλον, και ολοκληρώθηκε με γεύμα προς τους καλεσμένους που παρευρέθηκαν.
Σε λιγότερο από μια πενταετία - αν δεν ληφθούν άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης των αμπελουργών της Αττικής - ο πάλαι ποτέ μεγαλύτερος αμπελώνας της χώρας με την ιδιαίτερη ιστορική του αξία και την περιβαλλοντική του συμβολή για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, δυστυχώς δεν θα υπάρχει.
Ο κ. Σταμάτης Γεωργάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού (ΑΟΣ) Κορωπίου, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είναι μια κρίσιμη χρονιά για τον Αττικό αμπελώνα και αναμένεται πολλοί να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια.
Οι ξηρικοί αμπελώνες (που είναι η μεγάλη πλειοψηφία) είχαν μια μεγάλη μείωση της παραγωγής που κυμάνθηκε από 50 έως 55% σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια να επισημάνουμε ότι και την περσινή χρονιά είχαμε μειωμένη παραγωγή. Σε σχέση με μια κανονική χρονιά φέτος η μείωση της παραγωγής ξεπερνά το 65%.
Όμως εκτός της λιγότερης παραγωγής έχουμε φέτος και απώλεια του φυτικού κεφαλαίου λόγω της λειψυδρίας και των αυξημένων θερμοκρασιών. Μιλάμε για οριστική καταστροφή των αμπελιών σε ποσοστό 10 - 15%. Επίσης όλες οι νέες φυτεύσεις είχαν πρόβλημα επειδή είχαν μικρό ριζικό σύστημα.
Αν συνεχιστούν αυτές οι καιρικές συνθήκες μέλον στην καλλιέργεια αμπελιού θα έχουν μόνο όσοι έχουν γεωτρήσεις και ενιαίο αμπελώνα (συνεχόμενη έκταση).
Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού, μέχρι στιγμής ανακοινώθηκαν από την αγορά τιμές παραγωγού που κυμαίνονται από 38 έως 40 λεπτά το κιλό. Αυτή η τιμή μπορεί να είναι αυξημένη σε σχέση με την περσινή (κατά περίπου 5 λεπτά) αλλά με τις μειωμένες αποδόσεις που έχουμε φέτος δεν είναι βιώσιμες για τους αμπελουργούς. Μια κανονική χρονιά οι ξηρικοί αμπελώνες έχουν αποδόσεις 650 έως 700 κιλά το στρέμμα, ενώ φέτος κυμάνθηκαν από 130 έως 200 κιλά. Την ίδια στιγμή έχουμε εισαγωγές σταφυλιών με χαμηλές τιμές.
Φέτος ο τρύγος ήταν πρωιμότερος κατά 15 ημέρες λόγω των καιρικών συνθηκών. Από τις 4 Σεπτεμβρίου είχε ολοκληρωθεί και μικρές ποσότητες κατάφεραν να συλλέξουν τα συνεταιριστικά Οινοποιεία μικρές ποσότητες στις δεξαμενές τους.
Με αυτές τις συνθήκες δεν έχει μέλλον η αμπελοκαλλιέργεια στην Αττική και θα πρέπει να μελετήσουν σοβαρά τα προβλήματα στο ΥπΑΑΤ».
Σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ, «οι αιτίες της αρνητικής αυτής εξέλιξης, αφορούν πρώτα και κύρια τις απαράδεκτα χαμηλές τιμές που καταβλήθηκαν στα οινοποιήσιμα σταφύλια εξ' αιτίας του αθέμιτου ανταγωνισμού και της απουσίας ελέγχων στην αγορά.
Οι τιμές σε συνδυασμό με την πρωτοφανή μείωση της σταφυλικής παραγωγής δεν διασφαλίζουν την βιωσιμότητα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και δεν επανατροφοδοτούν οικονομικά την συνέχιση της καλλιέργειας.
Η δεύτερη αιτία της συρρίκνωσης του αμπελώνα αφορά την κλιματική κρίση και ιδιαίτερα την λειψυδρία και την ξηρασία που για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ευθύνονται για την σημαντική μείωση της παραγωγής.
Ο χειμώνας στην Αττική ήταν αρκετά ήπιος με ελάχιστες αλλά έντονες βροχοπτώσεις, οι οποίες δεν κατάφεραν να ποτίσουν αρκετά τα αμπέλια.
Οι θερμοκρασίες ήταν αισθητά πιο υψηλές για την εποχή. Η Άνοιξη χαρακτηρίζεται επίσης από υψηλές θερμοκρασίες και παντελή έλλειψη βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα την γρήγορη ανάπτυξη των αμπελιών.
Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού μπήκε με πολύ ψηλές θερμοκρασίες και χωρίς βροχές κάτι που συνεχίστηκε και τους υπόλοιπους μήνες, με αποτέλεσμα τα αμπέλια μη έχοντας αποθέματα νερού να σταματήσει απότομα η ανάπτυξή τους.
Το χαλάζι που έπεσε αρχές Ιουλίου έκανε λίγες ζημιές σε μεμονωμένες περιοχές των Μεσογείων.
Η μεγάλη φωτιά στην Βορειοανατολική Αττική επηρέασε τον αμπελώνα στις περιοχές που πέρασε. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τα αμπέλια αποτέλεσαν ανάχωμα για την εξάπλωση της πυρκαγιάς.
Ο παρατεταμένος καύσωνας που συνεχίστηκε για περίπου σαράντα ημέρες, ανάγκασε τους παραγωγούς να τρυγήσουν τα αμπέλια περίπου δεκαπέντε μέρες νωρίτερα από άλλες χρονιές.
Στις λευκές ποικιλίες, που τρυγήθηκαν αρχές Αυγούστου, η μείωση της παραγωγής ανήλθε σε ποσοστό 40% σε σχέση με την εσοδεία 2023 (όπου και αυτή ήταν μειωμένη σε σχέση με το 2022).
Στις ερυθρές, που τρυγήθηκαν λίγο πριν τον Δεκαπενταύγουστο, η μείωση ήταν ακόμα πιο σημαντική και ανήλθε στο 50% του 2023.
Στο Σαββατιανό, που καλύπτει περίπου το 80% της παραγωγής της Αττικής, ο τρύγος πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, η μείωση ήταν σημαντική και στο 55- 60%.
Η ποιότητα των σταφυλιών σε αντίθεση με την ποσότητα τους, ήταν εξαιρετικά καλή.
Ο αλκοολικός βαθμός στις λευκές ποικιλίες ήταν λίγο χαμηλότερος φέτος και άγγιζε σε μέσο όρο περίπου το 12,5% , επίσης οι ισορροπημένες οξύτητες θα δώσουν καλά δομημένα κρασιά με πλούσια αρώματα.
Το αποτέλεσμα της συνεχούς μείωσης της παραγωγής χρόνο με τον χρόνο, θα είναι η οριστική εγκατάλειψη του Αττικού αμπελώνα, αφού πλέον η καλλιέργεια των αμπελιών είναι ζημιογόνα.
Αυτή τη στιγμή ο αμπελώνας της Αττικής αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους αμπελώνες της Ευρώπης, τον μεγαλύτερο ενιαίο Αμπελώνα της Ελλάδας και την τελευταία ίσως πηγή πράσινου που έχει απομείνει στην Αττική, μετά από όλες τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών. Βρισκόμαστε στο και πέντε.
Αν δεν ληφθούν τώρα άμεσα μέτρα διάσωσης της αμπελοκαλλιέργειας, με στοχευμένες κινήσεις εισοδηματικής στήριξης και με μεσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης (εμπλουτισμό υδροφόρου ορίζοντα, δίκτυα άρδευσης κ.λ.π ), ο Αττικός αμπελώνας θα είναι μία θλιβερή ανάμνηση».
Σοβαρά προβλήματα αντιμετώπισε και φέτος η παραγωγή σταφυλιών, σύμφωνα με το δελτίο τρύγου που εξέδωσε η ΚΕΟΣΟΕ.
Ο περονόσπορος, που έπληξε τους αμπελώνες το 2023 στην μεγάλη πλειοψηφία των αμπελουργικών περιοχών της χώρας (Τύρναβος, Νεμέα, Ηράκλειο, κλπ.) και η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ξηρασίας, συνοδευόμενη από τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου Ιουλίου, είναι τα γενικά αίτια, μιας αναμενόμενης για δεύτερη χρονιά, μικρής συγκομιδής σταφυλιών και κατ' επέκταση παραγωγής οίνου, το 2024.
Ο περονόσπορος του 2023, ευθύνεται για την δημιουργία μικρού αριθμού αναπαραγωγικών οφθαλμών, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής σταφυλιών, καθώς επίσης οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες επηρέασαν την καρπόδεση και την ομοιογένεια στην ωρίμαση, με αποτέλεσμα τα σταφύλια να είναι αφυδατωμένα, ελλιποβαρή και σε πολλές περιπτώσεις να παρατηρείται ακαρπία στο μεγαλύτερο μέρος των πρέμνων.
Κοινός παρανομαστής που αφορά την εισκόμιση σταφυλιών σε ολόκληρη τη χώρα, είναι η δυνατότητα ή όχι άρδευσης των αμπελώνων, που εξελίσσεται πλέον σε κριτήριο βιωσιμότητας του αμπελώνα, ενώ οι πιθανές λύσεις αντιμετώπισης του φαινομένου της λειψυδρίας, έχουν καθυστερήσει δραματικά.
Παρ' όλα αυτά οι ξηροθερμικές συνθήκες συνέβαλλαν στην απουσία γενικά μυκητολογικών προσβολών, με αποτέλεσμα η εναπομείνασα σταφυλική παραγωγή να χαρακτηρίζεται εξαιρετική από άποψη ποιότητας.
Είναι γεγονός ότι πολλά οινοποιεία προβληματίζονται για την επάρκεια της οινοπαραγωγής, ακόμη και για να εφοδιάσουν το παραδοσιακό πελατολόγιό τους, ενώ ήδη οι εισαγωγές οίνων σε άκρως ανταγωνιστικές τιμές από τη γείτονα Ιταλία είναι γεγονός και μάλιστα για λευκούς οίνους 12,50 vol στην τιμή των 0,63 € συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών, είτε 11,50 vol στην τιμή των 0,56 € χωρίς μεταφορικά, τιμές οι οποίες θα επιδράσουν αρνητικά στις αντίστοιχες εγχώριες τιμές.
Τέλος οι τιμές των σταφυλιών, ήδη καταβάλλονται αυξημένες, χωρίς όμως να αναπληρώνουν το εισόδημα των αμπελουργών, εξαιτίας των μειωμένων ποσοτήτων που εισκομίζονται , ενώ πλέον αυξάνονται με γρήγορο ρυθμό οι περιπτώσεις αμπελουργών που δεν προβαίνουν σε τρύγο λόγω του ασύμφορου της καλλιέργειας, με πρωταγωνίστρια την περιοχή της Ανατολικής Αττικής, όπου παρατηρούνται για πρώτη φορά και φαινόμενα εγκατάλειψης από νέους αμπελουργούς.
Αναλυτικά ανά περιοχή, η εικόνα είναι η ακόλουθη:
Αμύνταιο
Στο Αμύνταιο ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες. Στις πρώιμες λευκές ποικιλίες όπως το Sauvignon Blanc και το Traminer η παραγωγή προβλέπεται μειωμένη κατά τουλάχιστον 40% , δεδομένων και των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών του Ιουλίου. Στις ερυθρές ποικιλίες Merlot αλλά και στο Ξινόμαυρο η μείωση προβλέπεται να κυμανθεί σε χαμηλότερα επίπεδα αν και οι αποδόσεις φαίνεται ότι είναι μικρότερες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Οι αμπελουργοί που δεν ξεφύλλισαν νωρίς και είχαν τη δυνατότητα να προβούν σε ποτίσματα, δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα σε σχέση με τον όγκο παραγωγής.
Οι τιμές σταφυλιών θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα μεταξύ 0,60 € και 0,90€.
Νάουσα
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 22-23 ημέρες με τις λευκές ποικιλίες και τις ερυθρές ποικιλίες, Syrah και Merlot στις οποίες δεν παρατηρείται μεγάλη μείωση. Αντίθετα στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται το φαινόμενο της ακαρπίας και η μείωση προβλέπεται να είναι της τάξης του 40%.
Η κύρια ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο δεν θα παρουσιάσει μεγάλη πτώση κατά τη συγκομιδή της, αν και είναι νωρίς δεδομένων των άγνωστων κλιματολογικών συνθηκών που θα επικρατήσουν μέχρι τον τρύγο.
Γενικός κανόνας της περιοχής, αλλά κανόνας που ισχύει και για την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι η δυνατότητα άρδευσης των αμπελώνων (και για τις λευκές και για τις ερυθρές ποικιλίες), δυνατότητα που αποτελεί τη συνθήκη για κανονική ή ελαφρά μειωμένη συγκομιδή, σε σχέση με τους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η παραγωγή έχει καταστραφεί.
Οι τιμές θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα, με τη βασική ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο να πληρώνεται στα 0,70€.
Ιωάννινα
Για πρώτη φορά στα χρονικά της περιοχής, ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα από τις 20 Αυγούστου με τη βασική ποικιλία της περιοχής Ντεμπίνα . Οι αυξημένες θερμοκρασίες έχουν ανεβάσει τα σάκχαρα των σταφυλιών, αλλά και η οξύτητά τους κυμαίνεται σε άριστα επίπεδα. Η κλιματολογικές συνθήκες της προηγούμενης του τρύγου περιόδου, θα επηρεάσουν αρνητικά την παραγωγή σταφυλιών, η οποία προβλέπεται μειωμένη κατά 20% - 30%. Οι τιμές σταφυλιών που θα καταβληθούν θα είναι ελαφρά αυξημένες σε σχέση με την περσινή περίοδο.
Τύρναβος
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες, με τις λευκές ποικιλίες να τρυγούνται πριν το δεκαπενταύγουστο, γεγονός πρωτοφανές για την περιοχή. Η ποιότητα είναι εξαιρετική και για τις λευκές ποικιλίες, αλλά και για το μοσχάτο Τυρνάβου. Στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται πτώση της παραγωγής σταφυλιών κατά 40% , ενώ στο μοσχάτο Τυρνάβου η πτώση θα είναι άνω του 50%.
Ο συνεταιρισμός προσκάλεσε την κυρία Μπινιάρη από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, προκειμένου να μελετήσει τις αιτίες μείωσης της παραγωγής.
Σύμφωνα με πόρισμα που εξέδωσε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η μείωση οφείλεται στην ακαρπία που δημιούργησε η προσβολή του περονόσπορου κατά την περσινή χρονιά, η οποία επηρέασε την ανθοφορία και στις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες κατά τον Ιούλιο, οι οποίες επηρέασαν την ανάπτυξη των ραγών.
Οι τιμές για το μοσχάτο Τυρνάβου θα ξεκινήσουν από τη βάση των 0,48€/κιλό σταφυλιού, ενώ αυξημένες καταβάλλονται οι τιμές και για τις υπόλοιπες οινοποιήσιμες ποικιλίες (Ροδίτης 0,37€).
Βοιωτία
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα και στη Βοιωτία και γενικά οι συνθήκες ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων που παρατηρούνται στην Ελλάδα από τη Θεσσαλία και νοτιότερα, παρατηρούνται και στο νόμο Βοιωτίας. Η παραγωγή σταφυλιών αναμένεται μειωμένη σε ποσοστό 50% και για το Σαββατιανό και για τις ξενικές ποικιλίες.
Οι τιμές για το Σαββατιανό ξεκινούν φέτος από τα 40 λεπτά ενώ αντίστοιχα πέρυσι καταβάλλονταν 33 λεπτά. Οι τιμές στις ξενικές ποικιλίες ξεκινούν από τα 0,55 λεπτά και είναι οι ίδιες με τις περσινές.
Μέγαρα
Πρώιμος είναι ο τρύγος και στα Μέγαρα. Παρατηρείται σοβαρή μείωση της παραγωγής της τάξεως του 50% λόγω και εδώ των φαινομένων ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων. Ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα παρατηρείται στους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων καταστράφηκε ολοσχερώς η σταφυλική παραγωγή. Πρόβλημα επίσης παρατηρείται από τις καταστροφές που προκαλούν αγριογούρουνα.
Οι τιμές που θα καταβληθούν για το Σαββατιανό έχουν καθοριστεί μέχρι σήμερα στα 40 λεπτά.
Ανατολική Αττική
Η πραγματικότητα στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής διαψεύδει και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες. Πέραν της πρωιμότητας του τρύγου, παρατηρείται πρωτοφανής μείωση της παραγωγής η οποία αναμένεται μειωμένη κατά 40 έως 50% συγκριτικά με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των ξερικών αμπελώνων, κυμαίνονται από 150 έως 200 kg ανά στρέμμα , ενώ στους ποτιστικούς αμπελώνες οι αποδόσεις κυμαίνονται στα 1000 kg ανά στρέμμα αντί της κανονικής απόδοσης των 1.500 κιλών ανά στρέμμα που είναι συνήθης για την περιοχή.
Οι τιμές ξεκινούν από τα 40 και 42 λεπτά ανά κιλό σταφυλιού για το Σαββατιανό.
Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία έχουν προκαλέσει θερμικό σοκ στο 10% των αμπελώνων με αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή τους. Η κλιματολογικές συνθήκες μετά από 2 χρόνια ξηρασίας, θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο φυτικό κεφάλαιο και το ύψος της παραγωγής σταφυλιών και τα επόμενα χρόνια.
Αχαΐα
Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται στο νομό Αχαΐας για τις ποικιλίες μαυροδάφνη και μοσχάτο με την παραγωγή να αναμένετε μειωμένη κατά 50%. Οι τιμές των παραπάνω ποικιλιών παραμένουν στα ίδια επίπεδα με την περσινή περίοδο και κυμαίνονται από 60 λεπτά και πάνω. Το ίδιο ισχύει και για τις ποικιλίες που παράγουν ποικιλιακούς οίνους, για τις οποίες καταβάλλονται τιμές που ξεκινούν από τα 55 λεπτά.
Για τον Ροδίτη αναμένεται μικρή μείωση της παραγωγής λόγω κυρίως της δυνατότητας άρδευσης των αμπελώνων. Η περιοχή της Αχαΐας, έχει προσελκύσει αγοραστές σταφυλιών από όλη τη χώρα και η τιμή εκκίνησης ενώ αρχικά προβλεπόταν στα 33 λεπτά ξεκινά από τα 40 λεπτά με την προϋπόθεση παράδοσης από τον αμπελουργό και Μαυροδάφνης ή Μοσχάτου , ενώ μόνο για παράδοση Ροδίτη η τιμή ξεκίνησε από τα 38 λεπτά και σήμερα έχει φτάσει τα 45 λεπτά και μάλιστα τοις μετρητοίς.
Νεμέα
Παρά τις αρχικές προβλέψεις παραγωγή Αγιωργίτικου προβλέπεται και στη Νεμέα μειωμένη σε σχέση ακόμη και με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των αμπελώνων κυμαίνονται από 300 έως 500 kg το στρέμμα, εξαιτίας της ακαρπίας που προκάλεσε η προσβολή του περονόσπορου την περσινή περίοδο και των παρατεταμένων θερμοκρασιών που κατέστησαν τα σταφύλια ελλιποβαρή. Η ποιότητα του αγιωργίτικου είναι εξαιρετική και οι τιμές που έχουν ανακοινώσει τα μεγάλα οινοποιεία ξεκινούν από 65 έως 75 λεπτά.
Η παραγωγή σουλτανίνας και κορινθιακής σταφίδας είναι εξαιρετικά μειωμένες και ποιοτικά μη εμπορεύσιμες. Οι τιμές για τις ποικιλίες αυτές πού οδεύουν παράνομα στα οινοποιεία ξεκίνησαν στα 23 λεπτά και σήμερα έχουν φτάσει στα 41 λεπτά ανά κιλό.
Σάμος
Ο τρύγος στο νησί ξεκίνησε πρώιμα και η συγκομιδή του μοσχάτου αναμένεται μειωμένη εξαιτίας των παραγόντων που προκαλούν μείωση και στις άλλες περιοχές της Ελλάδας, δηλαδή των επιπτώσεων της προσβολής του περονόσπορου της περσινής περιόδου και των παρατεταμένων θερμοκρασιών. Η μείωση αναμένεται να είναι της τάξης του 50%, ενώ οι τιμές είναι σταθερές με ελαφρά αυξητική τάση. Μεγάλο πρόβλημα για τη σταφυλική παραγωγή του νησιού αποτελούν οι επιδρομές στους αμπελώνες των αγριογούρουνων.
Λήμνος
Όμοια εικόνα επικρατεί και στο νησί της Λήμνου σχετικά με την ποσότητα παραγωγής σταφυλιών η οποία φέτος είναι μειωμένη κατά 30% σύγκριση συγκριτικά με την περσινή παραγωγή και κατά 55% μειωμένη σε σχέση με την κανονική παραγωγή. Η ποιότητα των σταφυλιών είναι πολύ καλή εξαιτίας της μειωμένης σταφυλικής παραγωγής, ενώ αναμένεται αύξηση των τιμών σταφυλιού, η οποία θα επηρεάσει και τις τιμές των εμφιαλωμένων ινών στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Σαντορίνη
Γενικά ήταν μια χρονιά συνέχεια της περσινής, με όλα τα κακά που θα μπορούσαν να συμβούν στον αμπελώνα της Σαντορίνης. Τα χαρακτηριστικά της χρονιάς πριν τον τρύγο:
- Ανομβρία τον χειμώνα.
- Ισχυροί νοτιάδες όταν άνοιγαν οι ταξιανθίες
- Χαλαζόπτωση στις 4 Μαΐου που έπληξε πάλι τη νοτιοανατολική πλευρά, την περιοχή δηλαδή με τους καλύτερους αμπελώνες του νησιού.
- Καύσωνες παρά τα μελτέμια το καλοκαίρι.
Τα σταφύλια, παρά το γεγονός ότι δοκιμάστηκαν στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες του προηγούμενου διαστήματος και ο τρύγος τους ξεκίνησε νωρίτερα, αναπτύχθηκαν σωστά, χωρίς ασθένειες με αποτέλεσμα να δώσουν άριστη ποιότητα μούστου.
Η μείωση της σταφυλικής παραγωγής, ήταν πρωτοφανής και αφού το ποσοστό μείωσης σε σχέση με την κανονική παραγωγή του νησιού ξεπέρασε το 80%.
Αποτέλεσμα της μικρής συγκομιδής σταφυλιών, ήταν ο διπλασιασμός των τιμών του Ασύρτικου που έφτασε να πωλείται στα 9-10€ το κιλό.
Πάρος
Πρώιμος τρύγος και μειωμένη παραγωγή κατά 50% στην Πάρο. Ανοδική τάση των τιμών των σταφυλιών για τα οποία καταβλήθηκαν 1,80€ ανά κιλό.
Ρόδος
Το φαινόμενο της ακαρπίας με κύρια αίτια τον περσυνό περονόσπορο και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες , παρατηρήθηκε και στην Ρόδο. Σε πολλούς αμπελώνες τα σταφύλια αφυδατωμένα δεν τρυγήθηκαν από τους αμπελουργούς, με γενικό αποτέλεσμα η μείωση της παραγωγής να ανέλθει άνω του 60%.
Η έλλειψη σταφυλιών για τις βασικές ανάγκες των οινοποιείων (Αθήρι για την παρασκευή αφρωδών οίνων), οδήγησε σε αύξηση των τιμών κατά 50%, από 0,55€/kg.
Ηράκλειο Κρήτης
Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την καρπόδεση, σε συνδυασμό με την ανομβρία και τους συνεχόμενους καύσωνες, είχαν σαν αποτέλεσμα την μειωμένη παραγωγή σταφυλιών, κατά 70%, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό για το νομό. Αν και οι τιμές παρουσιάζουν ανοδική τάση τα σταφύλια είναι λιγοστά, δεν καλύπτουν τις ανάγκες των οινοποιείων και υπάρχουν πληροφορίες για εισαγωγές οίνων, 12,5 % vol από Ιταλία, στα 0,62€/lt (περιλαμβανομένων των μεταφορικών).
Ζάκυνθος
Καταστροφική θεωρείται η χρονιά και στην Ζάκυνθο, αφού η μείωση της συγκομιδής σταφυλιών ξεπέρασε το 70%, λόγω του καύσωνα και της ανομβρίας.
Οι τιμές σταφυλιών αυξήθηκαν, κατά 0,05€/kg.
Κεφαλλονιά
Εξαίρεση από τη γενική εικόνα φέτος η Κεφαλλονιά, ενώ η χρονιά είχε πολλές προκλήσεις. Αμπελουργικά ήταν μια απαιτητική χρονιά και χρειάστηκε πολλή προσπάθεια από τους παραγωγούς, καθώς η έντονη ξηρασία και οι διαδοχικοί καύσωνες με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς Κελσίου για συνεχόμενες ημέρες, σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων, έφεραν αφυδάτωση των αμπελιών, προκαλώντας ζημιές στους αμπελώνες που βρίσκονται στις πλαγιές, με απώλειες στο 20%.
Στο τέλος όμως η εξαιρετική ποιότητα των σταφυλιών αποζημίωσε τους παραγωγούς, του κάμπου των Ομαλών, που είδαν φέτος τους κόπους τους να αμείβονται με καλό προϊόν, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.
Ένας ακόμη δύσκολος τρύγος για τον Σαντορινιό αμπελώνα φέτος οδήγησε στη χαμηλότερη παραγωγή ιστορικά στο νησί. Ως «δυο κοφίνια τρύγος» χαρακτήρισε ο Στέλλιος Μπουτάρης τη φετινή συγκομιδή, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η ποιότητα των σταφυλιών ήταν σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, παρά ταύτα η παραγόμενη ποσότητα δεν μπορεί παρά να προβληματίσει σοβαρά τους παραγωγούς. Μάλιστα ο 5ης γενιάς οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος του Κτήματος Σιγάλα, ζωγράφισε ο ίδιος τα δύο κοφίνια για το αναμνηστικό μπλουζάκι του τρύγου.
«Η κλιματική αλλαγή απαιτεί αλλαγή τρόπου σκέψης και απαγκίστρωση από αγκιλώσεις και στερεοτυπικά αφηγήματα» συνέχισε ο Στέλλιος Μπουτάρης. «Στο Κτήμα Σιγάλα έχουμε επιταχύνει την επένδυση προς αυτή την κατεύθυνση, με έμφαση στην επιστημονική γνώση και την έρευνα. Όταν λέμε ότι η τεράστια αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης πρέπει να διαφυλαχθεί, δεν εννοούμε να γίνει «μουσειακή» αλλά βιώσιμη. Δουλεύουμε για ένα δυναμικό μέλλον που θα αναδεικνύει, τόσο τη μοναδικότητα του Σαντορινιού αμπελώνα όσο και την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να αναδημιουργείται όταν απαιτείται. Η ανθεκτικότητα είναι από τα σπουδαιότερα κληροδοτήματα, καθώς και από τα ισχυρότερα κίνητρα και για τις επόμενες γενιές των ντόπιων αμπελουργών να συνεχίσουν».
Όπως τόνισε ο Κώστας Τέλλης, γεωπόνος του Κτήματος Σιγάλα, «οι κλιματολογικές συνθήκες που καταγράφηκαν κατά την καλλιεργητική περίοδο 2023-2024 ήταν μια σύνθεση και αλληλουχία αντίξοων σεναρίων. Η επιπλέον επιβάρυνση όμως προήλθε από το γεγονός ότι οι συνθήκες αυτές ακολούθησαν και λειτούργησαν συσσωρευτικά της εξίσου δύσκολης περσινής χρονιάς. Αυτή είναι η κρίσιμη παράμετρος που αυξάνει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, υπερβαίνοντας το πλαίσιο που έως σήμερα περιγράφαμε ως ηρωική αμπελουργία».
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2023-2024
Θερμοκρασία
Θερμός χειμώνας με μέση θερμοκρασία στους 14οC που συνετέλεσε στη διακοπή του λήθαργου των κλημάτων και την ανομοιόμορφη έκπτυξη των οφθαλμών που έλαβε χώρα 15 μέρες νωρίτερα από πέρσι και 7 μέρες από τον μέσο όρο.
Κατά την περίοδο βλαστικής ανάπτυξης του αμπελιού οι υψηλές για τα δεδομένα του νησιού θερμοκρασίες συνεχίστηκαν με τη μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 2 βαθμούς Κελσίου από την περσινή χρονιά. Ταυτόχρονα, οι παρατεταμένες περίοδοι με θερμοκρασίες πάνω από τους 36οC τον Ιούνιο και τον Ιούλιο στρέσαραν τα φυτά με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μερική φυλλόπτωση σε αρκετούς αμπελώνες του νησιού. Σημαντική ήταν και η απουσία της χαρακτηριστικής για τη Σαντορίνη υγρασίας που δροσίζει κατά τις βραδινές ώρες τα αμπέλια.
Βροχή
Για τρίτη χρονιά, οι βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν ήταν αρκετά κάτω από τον μέσο όρο, με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή αλλά και τη βιωσιμότητα του αμπελώνα στο μέλλον.
Πιο συγκεκριμένα κατά την καλλιεργητική περίοδο Σεπτεμβρίου 2023 – Αυγούστου 2024 καταγράφηκαν 206 mm βροχής, 80 χιλιοστά χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 15 ετών (2010-2024). Όπως φαίνεται και στον πίνακα, και στις δύο περιόδους (2024 και μέσος όρος 15ετιας), η βροχή κατανεμήθηκε με παρόμοιο τρόπο μέσα στον χρόνο (Οκτώβριος με Μάρτιος). Η κρίσιμη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι φέτος οι περισσότερες βροχοπτώσεις ήταν της τάξης των 10mm ή και μικρότερες, καθιστώντας τες μη-αποδοτικές καθώς το νερό εξατμιζόταν και δεν διηθούταν στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους ώστε να αποθηκευτεί.
Άνεμοι
Οι άνεμοι έπνεαν κυρίως από βόρειες διευθύνσεις, που δεν ευνοούν την εμφάνιση της πρωϊνής δροσιάς («ανεδοσά») συγκρατώντας τη σχετική υγρασία σε χαμηλά για το νησί επίπεδα και εντείνοντας το πρόβλημα της ξηρασίας. Επιπλέον, καταγράφηκαν δύο περιστατικά ανεμοθύελλας. Το πρώτο στις τελευταίες μέρες του Μαρτίου, με ριπές ανέμου της τάξης των 90km/h που ζημίωσε την ηρτημένη παραγωγή κατά 5-10%. Το δεύτερο, ηπιότερης έντασης, στο τέλος Μαΐου, προκάλεσε ζημιές στην τρυφερή ακόμη βλάστηση των αμπελιών, αλλά όχι στα σταφύλια, μιας και ήταν σε προχωρημένο στάδιο.
Ακραία καιρικά φαινόμενα
Στις 4 Μαΐου, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, χαλάζι έπληξε μέρος του αμπελώνα της Σαντορίνης, στις περιοχές του Μεγαλοχωρίου και του Ακρωτηρίου. Το φαινόμενο δεν είχε μεγάλη έκταση ευτυχώς, αλλά οι ζημιές στις περιοχές του επίκεντρου ήταν άνω του 30% στην ήδη μικρή παραγωγή.
Όλες οι παραπάνω συνθήκες συνετέλεσαν στη μείωση της συνολικής παραγωγής κατά 30-40% ανάλογα με την περιοχή. Ως επακόλουθο, οι τιμές των σταφυλιών αυξήθηκαν 20-30% σε σχέση με πέρσι, καταγράφοντας την υψηλότερη τιμή ιστορικά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης.
Ο ΤΡΥΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΣΙΓΑΛΑ
Ένας από τους κορυφαίους τρύγους σε επιπέδο ποιότητας ήταν ο φετινός για το Κτήμα Σιγάλα.
Η περιοχή της Οίας από όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μας, αντιμετώπισε ηπιότερο θερμικό στρες (3-4οC χαμηλότερα) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε σχέση με τα ενδότερα του νησιού. Σε αυτό βοήθησε το μεσο-κλίμα της περιοχής που βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού, σε συνδυασμό με την εγγύτητα των αμπελώνων με τη θάλασσα και τους βόρειους ανέμους που έρχονται απευθείας από την θάλασσα, μην έχοντας άλλα γεωγραφικά εμπόδια.
Η πορεία ωρίμασης των σταφυλιών ήταν φυσιολογική, γεγονός που δείχνει ότι τα φυτά ανταπεξήλθαν στις δύσκολες συνθήκες. Παράλληλα, η φυτουγεία ήταν άριστη σε όλες τις περιοχές του νησιού, λόγω του ξερού καιρού, των συνεχόμενων ανέμων και της περιορισμένης βλαστικής ανάπτυξης των φυτών.
Οι κλιματικές συνθήκες οδήγησαν σε έναν από τους πρωιμότερους τρύγους των τελευταίων ετών. Ξεκινήσαμε με το Μαυροτράγανο στις 29 Ιουλίου, και Μανδηλαριά λίγες μέρες μετά. Συνεχίσαμε με το Ασύρτικο και το Αθήρι από τις πρώιμες περιοχές και φτάσαμε έως και τις 16 Αυγούστου όταν παραλάβαμε την πιο όψιμη ποικιλία της ζώνης, το Αηδάνι.
ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΟΔΕΙΑ 2024 ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΓΑΛΑ
Σύμφωνα με την οινοποιό του Κτήματος, Σάρα Ιακωβίδου, διαφαίνεται μια εξαιρετική ποιοτικά χρονιά. Ενώ σιγά-σιγά ολοκληρώνεται το στάδιο αποζύμωσης για τους περισσότερους μούστους, οι πρώτες εντυπώσεις είναι άριστες. «Ασύρτικα με σώμα και δομή, οξύτητες που κυμαίνονται σε πολύ καλά επίπεδα, και έντονο φρούτο. Ιδιαίτερα αρωματικά Μαυροτράγανα, με καλές οξύτητες και πλούσιο χρώμα. Αν κάτι θα λείψει σε όλους τους οινόφιλους που αγαπούν τη Σαντορίνη» σημειώνει η Σάρα Ιακωβίδου, «αυτό σίγουρα θα είναι η ποσότητα».
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα, όπως έδειξε και το σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου.
Oι σταφιδοπαραγωγοί για να εισπράξουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση κορινθιακής σταφίδας θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να μειώσει το όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.
Για το θέμα έκανε ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής Μεσσηνίας κ. Περικλής Μαντάς.
Όπως σημειώνει στην ερώτησή του ο κ. Μαντάς, η φετινή παραγωγή «δέχεται συνεχή και αλλεπάλληλα πλήγματα από τον παρατεταμένο καύσωνα», γεγονός που «μειώνει σε μεγάλο βαθμό τις παραγόμενες ποσότητες και πλήττει καίρια το αγροτικό εισόδημα».
Παράλληλα με βάση τα έως τώρα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους παραγωγοί και αγροτικοί συνεταιρισμοί, τα φετινά προβλήματα θα είναι ακόμη μεγαλύτερα κυρίως λόγω των ζημιών που έχουν προκαλέσει σε πολλές καλλιέργειες αγριόχοιροι και άλλα ζώα, καταστροφές οι οποίες όπως είναι γνωστό δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ.
Υπό τις συνθήκες αυτές, ο βουλευτής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς την πλευρά του υπουργείου, σημειώνοντας ότι το όριο των 150 κιλών ξηρού προϊόντος ανά στρέμμα για την παροχή της συνδεδεμένης ενίσχυσης σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολο να καλυφθεί, με αποτέλεσμα να «υφίσταται πλέον υψηλός κίνδυνος ώστε πολλοί παραγωγοί ειδικά στη Μεσσηνία να απολέσουν την ενίσχυση ολοκληρωτικά».
Ταυτόχρονα τονίζει ότι πρόκειται για ένα «σημαντικό μέτρο ανακούφισης» το οποίο είναι αναγκαίο να διατηρηθεί, καθώς και ότι αποτελεί «ένα πολύτιμο βοήθημα που γίνεται ακόμα πιο απαραίτητο απέναντι στις τρέχουσες προκλήσεις», γεγονός που καθιστά την ανάγκη αναπροσαρμογής του παραπάνω ορίου ως άμεση και επιτακτική.
Ανακοινώθηκε για το 2024 η τιμή παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα στα 1,80 ευρώ το κιλό. Αυτό αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος.
Να θυμίσουμε ότι το 2023 η τιμή παραγωγού ήταν στα 1,40 ευρώ το κιλό.
«Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος και προσθέτει:
«Ο τρύγος ξεκίνησε πρόωρα στην περιοχή μας μετά την παρατεταμένη ξηρασία και τον συνεχόμενο καύσωνα του φετινού καλοκαιριού. Φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής κορινθιακής σταφίδας λόγω της ξηρασίας, ενώ πέρσι είχαμε μείωση της παραγωγής λόγω του περονόσπορου.
Μιλάμε για δύο χρονιές με μια μέση παραγωγή περίπου 10.000 τόνους η καθεμία, όταν στο παρελθόν είχαμε μια καλή παραγωγή στους 25.000 τόνους (τότε που είχαμε τα αποθέματα).
Θυμίζω ότι πέρυσι μας είχαν υποσχεθεί αποζημιώσεις για τις ζημιές από τον περονόσπορο (δεν είναι στον Κανονισμό Ασφάλισης του ΕΛΓΑ) αλλά τελικά δεν πήραμε ούτε ένα ευρώ.
Τα αμπέλια πάντως φέτος πάντως αν και έχουν λίγη παραγωγή έχουν πολύ καλή ποιότητα. Η τιμή στα 1,80 ευρώ δεν ικανοποιεί τους σταφιδοπαραγωγούς.
Έχουμε ένα αυξημένο κόστος παραγωγής αλλά και 4 - 5 χρόνια κρίσης στην σταφίδα με τις χαμηλές τιμές. Υπάρχει απώλεια εισοδήματος όλα αυτά τα χρόνια.
Θα πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος για να μπορέσει να συνεχίσει να παράγει ο σταφιδοπαραγωγός και για αυτό ζητάμε μια τιμή στα 2,50 ευρώ το κιλό.
Υπάρχει όμως ακόμη ένα ερώτημα προς το ΥπΑΑΤ που θα θέλαμε να μας απαντήσει. Πέρυσι είδαμε μειωμένο πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας εξαιτίας των επιλέξιμων στρεμμάτων (ενώ θα περιμέναμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας και αύξηση της ενίσχυσης). Από από 56,1 ευρώ το στρέμμα έφτασε σε 36,93 ευρώ το στρέμμα.
Αυτό πως μπορεί να συμβαίνει με τις περσινές ζημιές από τον περονόσπορο και την μειωμένη παραγωγή αλλά και τις εκριζώσεις που έχουμε όλα τα προηγούμενα χρόνια; Δηλαδή έγινε κάτι αντίστοιχο με ότι είχαμε στα πορτοκάλια για χυμοποίηση».
Στις 22 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, στην Αθήνα, συνάντηση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) και των δύο μελών του (Σ.Ε.Ο. και ΚΕΟΣΟΕ) με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κ. Τσιάρα.
Την ΕΔΟΑΟ εκπροσώπησε η Πρόεδρος της κα Κ. Σπυροπούλου, μέλος του Δ.Σ. του Σ.Ε.Ο., ο Αντιπρόεδρος κ. Κ. Ευθυμίου και η Διευθύντρια κα Μαρία Τριανταφύλλου.
Ο Σ.Ε.Ο. εκπροσωπήθηκε από τον Διευθυντή του Θ. Γεωργόπουλο, ενώ η ΚΕΟΣΟΕ από τον Διευθυντή της κ. Π. Κορδοπάτη.
Οι εκπρόσωποι των φορέων ανέλυσαν τα προβλήματα του κλάδου, τόσο τα δομικά όσο και εκείνα που σχετίζονται με τον φετινό τρύγο.
Με το πέρας της συνάντησης, ο Σ.Ε.Ο. επέδωσε στον Υπουργό την ολοκληρωμένη πρότασή του για κρίσιμα θέματα που αφορούν στο μέλλον του ελληνικού κρασιού, όπως έχουν αποτυπωθεί στα τρία Ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν ομοφώνως κατά την ετήσια Γενική Συνέλευσή του στο Ηράκλειο, την 1η Ιουλίου 2024.
Υπενθυμίζεται ότι τα εν λόγω Ψηφίσματα αφορούν στα εξής θέματα:
1. Αναγκαιότητα θέσπισης καθεστώτος αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών για του οίνους ΠΟΠ/ΠΓΕ
2. Θέσπιση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης
3. Στρατηγικό σχέδιο για τη διάσωση του ελληνικού αμπελώνα στις αστικές, περιαστικές και τουριστικές περιοχές
Ο Σ.Ε.Ο. ζήτησε να ληφθούν σοβαρά και άμεσα υπόψη οι συγκεκριμένες προτάσεις για τη διάσωση και ανάπτυξη του αμπελοοινικού τομέα και έλαβε τη διαβεβαίωση από τον Υπουργό ότι θα μελετηθούν δεόντως και ότι θα ληφθούν όσα θεσμικά μέτρα είναι αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας.
Σε εξέλιξη βρίσκεται ο τρύγος για τα οινοποιήσιμα σταφύλια στις ζώνες καλλιέργειας της χώρας. Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την φετινή παραγωγή.
Πολύ γρήγορα τέλειωσε ο φετινός τρύγος στη Σαντορίνη λόγω των μειωμένων ποσοτήτων σταφυλιών που τρυγήθηκαν. Για μείωση περισσότερο από 30% σε σχέση με την ήδη χαμηλή παραγωγή της περσινής χρονιάς μιλούν οι οινοπαραγωγοί. Μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε στο νησί, τα αμπέλια είναι αδύναμα και δεν αναμένεται να υπάρχει ικανή ποσότητα σταφυλιών ούτε στον επόμενο τρύγο.
Ο κ. Μάρκος Καφούρος, πρόεδρος του συνεταιρισμού Santo Wines και βουλευτής Κυκλάδων με τη ΝΔ, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος ήταν μια καταστροφική χρονιά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Αν το 2023 είχαμε μια μείωση των σταφυλιών κατά 65 - 70% σε σχέση με τον μέσο όρο παραγωγής, το 2024 έχουμε μια περαιτέρω μείωση κατά 41%. Να σας αναφέρω για παράδειγμα η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων - Santo Wines το 2023 παρέλαβε 260 τόνους σταφυλιών και το 2024 καταφέραμε να παραλάβουμε μόλις 155 τόνους. Δεν υπάρχει καμιά στήριξη στην αμπελοκαλλιέργεια και είναι πολύ δύσκολα για τους αμπελουργούς. Ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει την απώλεια της παραγωγής και αναγκάζονται οι οινοποιοί να αυξήσουν τις τιμές. Φέτος η τιμή παραγωγού διπλασιάστηκε σε σχέση με τα περσινά επίπεδα».
Πρώιμος χρονικά (από τις 22 Ιουλίου) αλλά εξαιρετικής ποιότητας είναι ο τρύγος του Σαμιώτικου μοσχάτου σταφυλιού. Η συγκομιδή αναμένεται να διαρκέσει ως το Σεπτέμβιο. Όπως ανακοίνωσε ο ΕΟΣ Σάμου, εκτάκτως για τον φετινό τρύγο, σταφύλια που θα παραδοθούν ως ΣΑΜΑΙΝΑ τις ημέρες παραλαβής και με απόδοση μέχρι 1.000 κιλά/στρέμμα, θα πληρωθούν ως εκλεκτά (0,77 €/κιλό), όπως και όσα έχουν μέχρι σήμερα παραδοθεί ως τέτοια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού, η παραλαβή σταφυλιών στο οινοποιείο του Καρλοβάσου θα συνεχιστεί από 26 ως 31 Αυγούστου.
Πριν καλά καλά αρχίσει τελείωσε φέτος ο τρύγος στο νομό Ηρακλείου, μιας και η παρατεταμένη λειψυδρία και οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελείωσαν την παραγωγή οινοστάφυλων, που φέτος καταγράφει ιστορικό χαμηλό ρεκόρ.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης και περιφερειακό σύμβουλο, Πρίαμο Ιερωνυμάκη, «φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής σταφυλιών - μεγαλύτερη από αυτή που περιμέναμε - και αυτό θα φανεί από τα στοιχεία που θα ανακοινώσουν οι ΔΑΟΚ. Ήδη έχει σχεδόν ολοκληρωθεί ο τρύγος στο Ηράκλειο και πολλές δεξαμενές των οινοποιιών παρέμειναν άδειες γιατί δεν κατάφεραν να μαζέψουν σταφύλια. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για ελληνοποιήσεις το επόμενο διάστημα».
Ο τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών, εσοδείας 2024, που ανακοίνωσε η Ένωσης Ηρακλείου, είναι οι εξής:
Ασύρτικο - 0,90€
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Θραψαθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα, Αθήρι, Πλυτό) - 0,85€
Βιδιανό - 0,75€
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,70€
Λιάτικο - 0,65€
Βηλάνα - 0,65€
Syrah - 0,60€
Κοτσιφάλι - 0,60€
Μαντηλάρι - 0,60€
Κοτσιφολιάτικο - 0,60€
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,60€
Στη ζώνη της Νεμέας ο τρύγος είναι πρώιμος κατά δέκα έως και δεκαπέντε ημέρες, αναλόγως την περιοχή, ενώ η παραγωγή είναι μειωμένη σχεδόν στο μισό μιας κανονικής χρονιάς, αν και η ποιότητα των σταφυλιών είναι καλή.
Μειωμένη σε ποσοστό 10% με 15% αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή της οινοποίησιμης ποικιλίας ξινόμαυρο στην αμπελουργική ζώνη Οίνου Ονομασίας Προέλευσης Νάουσας, λόγω της παρατεταμένης ζέστης, του καύσωνα και της ανομβρίας. Παρατηρείται μια πρωιμότητα στην παραγωγή κατά 20 μέρες. Έτσι, ο φετινός τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου, σε αντίθεση με πέρυσι που η έναρξη του τρύγου έγινε στις 25 Σεπτεμβρίου.
Με μiα πρώτη εκτίμηση προβλέπεται πρώιμος τρύγος (10-15 μέρες νωρίτερα από το 2023) για το Μοσχοφίλερο στον αμπελώνα της Μαντινείας, με ικανοποιητικές αποδόσεις και εξαιρετική ποιότητα. Ο τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ πέρσυσι είχε ξεκινήσει από αρχές Οκτωβρίου.
Από 1 Αυγούστου 2024 υποβάλλονται οι δηλώσεις συγκομιδής αμπελουργικών προϊόντων, από τους υπόχρεους αμπελουργούς οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου.
Η υποβολή πραγματοποιείται, μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας «Δήλωση Συγκομιδής Αμπελουργικών Προϊόντων», στην επίσημη ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ.
Η ημερομηνία λήξης της υποβολής των Δηλώσεων Συγκομιδής είναι η 15η Δεκεμβρίου 2024.
Όπως προβλέπεται από την ισχύουσα, εθνική και ενωσιακή νομοθεσία η δήλωση συγκομιδής αφορά την πραγματική ποσότητα που συγκομίσθηκε και τον ακριβή προορισμό της παραγόμενης ποσότητας με παραστατικά-δικαιολογητικά που τεκμηριώνουν τα δηλωθέντα στοιχεία.
Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για υπεύθυνη δήλωση στοιχείων, η οποία συμπληρώνεται με ατομική ευθύνη του υπόχρεου αμπελουργού οινοποιήσιμων ποικιλιών και σε περιπτώσεις δήλωσης ψευδών στοιχείων ή απόκρυψης των πραγματικών στοιχείων, προβλέπονται κυρώσεις.
Για την υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής αμπελοοινικών προϊόντων, μεταξύ άλλων, ισχύουν τα εξής:
Α) Οι αμπελουργοί μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων, διατηρούν το δικαίωμα παρασκευής ποσότητας οίνου μικρότερης από 10 εκατόλιτρα με οινοποίηση για οικογενειακή κατανάλωση. Στην περίπτωση αυτή και μόνο, συμπληρώνεται στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» η ένδειξη «ΙΔΙΟΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ – ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ».
Β) Αμπελουργοί (μη μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων/ομάδων παραγωγών) που επιθυμούν να παράξουν οίνο, από αμπελοτεμάχια της δικής τους εκμετάλλευσης, στο οινοποιείο που διαθέτουν ή με τη χρήση εγκαταστάσεων άλλου οινοποιείου (φασόν), θα πρέπει να είναι καταγεγραμμένοι στην ψηφιακή υπηρεσία των «Δηλώσεων παραγωγής οίνου» ως «οινοποιοί» ή ως «οινοποιοί - χωρίς εγκατάσταση» αντίστοιχα. Στην περίπτωση αυτή, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» οι αμπελουργοί – οινοποιοί συμπληρώνουν την ένδειξη «ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΛΟΥΝΤΑ» και οι αμπελουργοί – οινοποιοί χωρίς εγκατάσταση συμπληρώνουν την ένδειξη «ΦΑΣΟΝ».
Γ) Μόνο οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση έως και του ενός (1) στρέμματος και ανώτατο όριο παραγωγής τα 1.700 κιλά σταφυλιών συμπληρώνουν:
- Όταν παράγουν οίνο, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΟΙΝΟΣ».
- Όταν οδηγούν την ποσότητα τους για απόσταξη στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ».
Δ) Οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση μεγαλύτερη του ενός (1) στρέμματος δύνανται να οδηγήσουν ποσότητα σταφυλιών για απόσταξη συμπληρώνοντας στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ». Κατά τα λοιπά ισχύουν οι εθνικές διατάξεις του Υπουργείου Οικονομικών.
Οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση συγκομιδής για όλα τα αγροτεμάχια, ακόμη και αν είχαν μηδενική παραγωγή.
Η μηδενική δήλωση παραγωγής δικαιολογείται όταν υπάρχει ολοκληρωτική καταστροφή της ετήσιας σταφυλικής παραγωγής εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων ή άλλων μεμονωμένων περιπτώσεων και στις περιπτώσεις νέων αμπελώνων που δεν είναι ακόμη παραγωγικοί.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επιλεχθεί το αντίστοιχο πεδίο (π.χ. αναδιάρθρωση, ζημιά από παγετό, χαλάζι, περονόσπορο, καύσωνα, ανωτέρα βία, οικονομικοί λόγοι κλπ., επισημαίνεται ότι οι εν λόγω δηλώσεις θα διασταυρωθούν από αρχεία, όπως τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ).
Λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 15 παρ. 5 της απόφασης 2454/235853/20-9-2019 (ΦΕΚ 3645/Β/1-10-2019) και την τροποποίηση αυτής, στις περιπτώσεις όπου δεν έχει υποβληθεί η δήλωση συγκομιδής από τον υπόχρεο ή υπέρβαση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης συγκομιδής κατά 15 εργάσιμες ημέρες το μέγιστο (εκτός περιπτώσεων ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιπτώσεων άρθρο 2 παρ. 2 του καν. 1306/2013) προκύπτουν κυρώσεις που έχουν τη μορφή χρηματικού προστίμου.
Στις περιπτώσεις μη υποβολής της δήλωσης συγκομιδής καθώς και της υποβολής της με καθυστέρηση μεγαλύτερης των 15 εργάσιμων ημερών, εκτός από τα χρηματικά πρόστιμα ισχύουν και οι κυρώσεις της παρ. 6 του άρθρου 15 της παραπάνω απόφασης.
Όσοι αμπελουργοί έχουν αμπελουργική άδεια (αμπελουργικό μητρώο), άσχετα αν το αμπέλι είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από 1 στρέμμα πρέπει να υποβάλλουν ηλεκτρονική δήλωση συγκομιδής, ενώ δεν θα χορηγεί πλέον βεβαίωση ο οικείος Δήμος για την απόσταξη, γιατί για τα αμπελοτεμάχια για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις συγκομιδής έως και πέντε (5) αμπελοοινικές περιόδους θα υπόκεινται σε έλεγχο μέσω του μητρώου, για τον χαρακτηρισμό τους σύμφωνα με το άρθρο 2 της παρ. 1 του στοιχείου δ) του Καν. (ΕΕ) 2018/273 ως «εγκαταλειμμένη καλλιεργούμενη έκταση»: αμπελουργική έκταση στην οποία δεν εκτελούνται πλέον τακτικές καλλιεργητικές εργασίες με σκοπό τη λήψη εμπορεύσιμου προϊόντος, και της οποίας η εκρίζωση έχει ως αποτέλεσμα να μην δικαιούται ο παραγωγός να λάβει άδεια για αναφύτευση.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή επιτραπέζιων σταφυλιών, κυρίως ποικιλίας σουλτανίνας αυτή την περίοδο, με τις ποσότητες να είναι μειωμένες αλλά και την τιμή παραγωγού καθηλωμένη.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit στην Κρήτη, «φέτος είχαμε μια πρωίμηση της καλλιέργειας σε σχέση με τις άλλες χρονιές στις πρώιμες ποικιλίες επιστραπέζιων σταφυλιών αλλά και στην σουλτανίνα.
Αυτή την περίοδο είμαστε στο 50% της συγκομιδής σουλτανίνα. Η παραγωγή φέτος είναι μειωμένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν στο νησί όλο το προηγούμενο διάστημα. Εκτιμώ ότι η εμπορική περίοδος θα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του Αυγούστου.
Η εγχώρια αγορά έχει σταθερή ζήτηση λόγω του τουρισμού αλλά υπάρχει και καλή ζήτηση για σταφύλια στις διεθνείς αγορές. Ωστόσο οι ευρωπαϊκές αγορές γνωρίζουν ότι δεν έχουμε φέτος καλή παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών και στρέφεται σε άλλες χώρες παραγωγής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αν και έχουμε μειωμένη παραγωγή να μην έχουμε υψηλές τιμές.
Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι αυτή την περίοδο οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται από 80 λεπτά έως 1 ευρώ το κιλό.
Επειδή τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας πολλοί αμπελουργοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Επίσης μεγάλο πρόβλημα, που δεν απασχολεί την κυβέρνηση, είναι η έλλειψη εργατών γης. Ακούμε από τους υπεύθυνους ότι θέλουν να εξαλειφθεί η μαύρη εργασία στην χώρα μας αλλά δεν βλέπουμε εργάτες για την άσπρη εργασία.
Πρέπει να καταλάβουν στην κυβέρνηση ότι τα πράγματα είναι οριακά για τον κλάδο επιτραπέζιων σταφυλιών».
Από την πλευρά του ο κ. Νάκος Ιωάννης, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Βέλου - Βόχας της Κορινθίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και περίπου μια εβδομάδα έχει ξεκινήσει στην περιοχή η συγκομιδή σουλτανίνας.
Φέτος είχαμε μια πρωίμιση κατά 15 - 20 ημέρες της καλλιέργειας σε όλες τις περιοχές. Αρκεί να σας αναφέρω ότι και στις ορεινές περιοχές της Κορινθίας ξεκίνησαν οι κοπές.
Πάντως η παραγωγή είναι μειωμένη και η συγκομιδή αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στην περιοχή σε μια εβδομάδα. Αυτό σημαίνει μειωμένο εισόδημα για τους σταφυλοπαραγωγούς.
Αλλά αν και δεν έχουμε παραγωγή οι τιμές στον παραγωγό φτάνουν έως 1 ευρώ το κιλό για την καλή ποιότητα σταφυλιών.
Οι παραγωγοί λόγω των συνεχόμενων υψηλών θερμοκρασιών προσπαθούν να μαζέψουν όση παραγωγή μπορούν πριν σταφιδιάσουν τα σταφύλια. Από την άλλη ο ΕΛΓΑ έχει αναγγελία ζημιών λόγω καύσωνα μέχρι τις 2 Αυγούστου.
Ένα σοβαρό πρόβλημα στην Κόρινθο είναι η έλλειψη νερού για άρδευση. Βέβαια και νερό να είχαμε με τόσο υψηλές θερμοκρασίες φέτος δεν θα μπορούσαμε να σώσουμε την παραγωγή μας».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρατείνει κατά ένα έτος την ισχύ των αδειών φύτευσης και αναφύτευσης, που λήγουν το 2024, σε περιοχές που πλήττονται από ξηρασία ή από υπερβολικές βροχοπτώσεις.
Αυτή η απόφαση αφορά ιδιαίτερα περιφέρειες της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας.
Η πρόταση της Επιτροπής έγινε δεκτή, στις 24 Ιουλίου, από τα κράτη μέλη και θα εγκριθεί τις προσεχείς εβδομάδες.
Θα βιοηθήσει τους αμπελοκαλλιεργητές να μην χάσουν την άδειά τους λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και θα τους επιτρέψει να φυτέψουν τα αμπέλια το 2025.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 62 του κανονισμού 1308/2013), οι άδειες φύτευσης και αναφύτευσης αμπέλου ισχύουν γενικά για 3 έτη από την ημερομηνία χορήγησής τους. Εντός της περιόδου ισχύος κάθε άδειας, οι αμπελοκαλλιεργητές λαμβάνουν συνήθως τις αποφάσεις σχετικά με τις ποικιλίες και τον τύπο οίνου που θα παράγουν στους νέους αμπελώνες, θα προετοιμάζουν το έδαφος το φθινόπωρο ή το χειμώνα και θα προμηθεύονται τα νέα αμπέλια, τα οποία στη συνέχεια φυτεύονται κατά τη διάρκεια της άνοιξης από την άνοιξη είναι η καταλληλότερη περίοδος του έτους για φύτευση.
Ωστόσο, η Ισπανία και η νότια Ιταλία υποφέρουν από επίμονη ξηρασία, ενώ οι υπερβολικές και συνεχείς βροχοπτώσεις έπληξαν τη βόρεια Ιταλία και τη Γαλλία.
Λόγω αυτών των εξαιρετικών καιρικών συνθηκών, οι αμπελοκαλλιεργητές δεν μπόρεσαν να εκτελέσουν εγκαίρως ορισμένες εργασίες – π.χ. προετοιμασία του εδάφους - οι οποίες είναι αναγκαίες για τη φύτευση των αμπελώνων και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να διακινδυνεύσουν να χάσουν τις σύντομα εναπομένουσες άδειες τους.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή αποφάσισε ότι η ισχύς των αδειών φύτευσης και αναφύτευσης θα παραταθεί, για 12 επιπλέον μήνες, από την τρέχουσα ημερομηνία λήξης τους το 2024.
Μειωμένη παραγωγή αναμένεται φέτος για τα οινοστάφυλα στο Ηράκλειο.
Όπως αναφέρουν στον ΑγροΤύπο γεωπόνοι της Ένωσης Ηρακλείου, φέτος οι υψηλές θερμοκρασίες που είχαμε στην καρπόδεση, σε συνδυασμό με την ανομβρία και τους συνεχόμενους καύσωνες, είχαν σαν αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη παραγωγή σταφυλιών.
Στο μεταξύ αυξημένες σε σχέση με το 2023, είναι οι τιμές που ανακοίνωσε η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου ανά ποικιλία σταφυλιών για τη φετινή χρονιά. Η παραλαβή των οινοσταφύλων θα ξεκινήσει την Τετάρτη, 31 Ιουλίου, στο Οινοποιείο της Παλιανής.
Ο τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών, εσοδείας 2024, είναι οι εξής:
Ασύρτικο - 0,90€
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Θραψαθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα, Αθήρι, Πλυτό) - 0,85€
Βιδιανό - 0,75€
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,70€
Λιάτικο - 0,65€
Βηλάνα - 0,65€
Syrah - 0,60€
Κοτσιφάλι - 0,60€
Μαντηλάρι - 0,60€
Κοτσιφολιάτικο - 0,60€
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,60€
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Επίσης με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης, όπως επισημαίνεται, στο πλαίσιο της αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών, από τις φετινές τιμές που ανακοινώθηκαν, το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας του παραγόμενου κρασιού, η Οργάνωση συνιστά στους παραγωγούς-μέλη της, τα οινοστάφυλα να προσκομίζονται σε πλαστικά κιβώτια (κλούβες) την ίδια μέρα της κοπής τους και απαρέγκλιτα να τηρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α. Να έχουν ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας τουλάχιστον 12,5 Be για τις ερυθρές ποικιλίες και 12 Be για τις λευκές.
β. Να μην έχουν μυκητολογική προσβολή (σάπισμα) και ηλιοεγκαύματα.
Ο καύσωνας της προηγούμενης εβδομάδας με το θερμόμετρο να φτάνει έως και τους 43 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης έφερε πολλές ζημιές στα αμπέλια.
Ήδη έχει ανοίξει το σύστημα του ΕΛΓΑ για την καταγραφή των ζημιών από τους αμπελοκαλλιεργητές.
Το πρωί της περασμένης Δευτέρας έγινε σύσκεψη με τον τοπικό διευθυντή του ΕΛΓΑ Κρήτης, Νίκο Δασκαλάκη, στην οποία συμμετείχαν, αμπελουργοί, εξαγωγείς καθώς και ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος της Περιφέρειας, αρμόδιος για θέματα ποιότητας ζωής της υπαίθρου, Πρίαμος Ιερωνυμάκης.
Κατά σύσκεψη επισημάνθηκε η ανάγκη να αποζημιωθούν πραγματικά οι αμπελουργοί, που πληρώνουν σημαντικά ποσά για ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ που φθάνουν έως και 100 ευρώ το στρέμμα.
Δήλωσαν μάλιστα αγανακτισμένοι οι παραγωγοί καθώς τον περασμένο Οκτώβριο, μέσω του προγράμματος Daniel, είχαν ενταχθεί και αποζημιώθηκαν όλες οι καλλιέργειες – εκτός της Κρήτης – για ζημιές από παρόμοια καιρικά φαινόμενα αλλά και από τον περονόσπορο.
Ο αμπελουργός και Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος, Πρίαμος Ιερωνυμάκης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «το σύστημα άνοιξε και οι παραγωγοί δηλώνουν την ζημιά στα αμπέλια τους. Εκτός από τις ζημιές λόγω του καύσωνα τα σταφύλια - επιτραπέζια και οινοποιήσιμα - έχουν σταφιδιάσει.
Μετά τις δηλώσεις ζημιάς θα πρέπει ο τοπικός ΕΛΓΑ να κάνει προσλήψεις εποχικών γεωπόνων για να κάνουν τις εκτιμήσεις. Αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα.
Από την πλευρά τους οι αμπελουργοί θα πρέπει να προσέξουν να τοποθετήσουν τους μάρτυρες γιατι αλλιώς δεν θα γίνουν εκτιμήσεις.
Πάντως αυτό που παρατηρείται στην ύπαιθρο είναι αρκετοί αμπελώνες να εγκαταλείπονται από τους παραγωγούς καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα συντήρησής τους».
Ξεκίνησε η συγκομιδή για τις πρώιμες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών από τις περιοχές της Κρήτης.
Φέτος είχαμε μια πρωίμηση της καλλιέργειας κατά 25 ημέρες σε σχέση με τις άλλες χρονιές.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit, «οι υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν στο νησί όλο το προηγούμενο διάστημα έφεραν πρωιμότητα αλλά και μειωμένες αποδόσεις.
Έτσι ξεκίνησε εδώ και δύο ημέρες η συγκομιδή για την πρώιμη ποικιλία Prime και από την ερχόμενη Δευτέρα θα ξεκινήσει ο τρύγος για τα Star Light.
Από τα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας θα ξεκινήσουν τα Σουπέριορ (Superior seedless) και θα ακολουθήσουν τα Ralli.
Τα συγκεκριμένα σταφύλια πηγαίνουν κυρίως στην εγχώρια αγορά. Η σουλτανίνα που θα ακολολουθήσει πάει και για εξαγωγή.
Το σταφύλι είναι καλοκαιρινό φρούτο και εκτιμώ ότι θα έχει καλή ζήτηση. Βέβαια αυτή την εποχή έχει να ανταγωνιστεί και τα άλλα φρούτα, όπως κεράσια, ροδάκινα, καρπούζια και πεπόνια.
Πάντως δεν νομίζω ότι φέτος θα υπάρξει πρόβλημα με την απορρόφηση του προϊόντος μιας και φέτος η παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών είναι μειωμένη, κατά 50%, σε σχέση με πέρυσι.
Επειδή τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας πολλοί αμπελουργοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Και φέτος πάντως παραμένει το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης εργατών στα χωράφια και στα τυποποιητήρια. Όλοι οι ξένοι πάνε στην εστίαση και στον τουρισμό».
Από την πλευρά του ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου (ΕΑΣΗ) και πρόεδρος της μικρής ΕΘΕΑΣ Κ. Μύρων Χιλετζάκης, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος δεν είχαμε κρύο χειμώνα και επίσης οι καύσωνες ταλαιπώρησαν τα αμπέλια.
Έχουμε μια μεγάλη πρωιμότητα αλλά και μείωση της παραγωγής. Οι μικρές ποσότητες πρώιμων επιτραπέζιων ποικιλιών θα πάνε στην εγχώρια αγορα. Δεν συμφέρει τους εξαγωγείς να ανοίξουν τα τυποποιητήρια για τόσο μειωμένες ποσότητες.
Εκτιμώ ότι όταν ξεκινήσει ο τρύγος στην Σουλτανίνα - γύρω στις αρχές Αυγούστου με τα μέχρι στιγμής δεδομένα - τότε θα ξεκινήσουν και οι εξαγωγές επιτραπέζιων σταφυλιών.
Οι τιμές που ξεκίνησαν τα Prime φέτος είναι στα 1,40 ευρώ το κιλό. Πάντως, λόγω της θέσης μου στην ΕΘΕΑΣ, έχω μια πανελλαδική εικόνα της παραγωγής και θέλω να επισημάνω ότι η φετινή χρονιά είναι πολύ δύσκολη για τους αμπελουργούς όλης της χώρας.
Τα πράγματα είναι οριακά για τον κλάδο επιτραπέζιων αλλά και οινοποιήσιμων σταφυλιών. Αν με τα τόσα προβλήματα που έχουν φέτος οι αμπελουργοί δεν δούμε «άλμα» προς τα πάνω των τιμών παραγωγού τότε πάμε για μεγάλη εγκατάλειψη του ελληνικού αμπελώνα».
Να γίνει άμεσα καταγραφή των καταστροφών στα αμπέλια από τον ΕΛΓΑ και να αποζημιωθούν οι αγρότες ζητά ο Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος.
Με φαινόμενα ισχυρών ανέμων ήρθαν αντιμέτωποι, χθες και προχθές, οι αμπελοκαλλιεργητές στη Σάμο με αποτέλεσμα πολλά αμπέλια να υποστούν μεγάλες καταστροφές ιδιαίτερα στις περιοχές Πλάτανου, Υδρούσσα, Κοντακέικα, Βουρλιώτες, Άμπελο.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανσαμιακού Αγροτικού Συλλλογου από την πρώτη στιγμή ήρθε σε επαφή με συναδέλφους αμπελοκαλλιεργητές, ούτως ώστε να σχηματίσει εικόνα για τις καταστροφές.
Επίσης, επικοινώνησε με τον ανταποκριτή του ΕΛΓΑ για να έχουμε ενημέρωση πώς θα προχωρήσουν οι διαδικασίες. Αναμένεται ανακοίνωση από την υπηρεσία όπως και από την ΕΟΣΣ.
Ο κ. Γιώργος Λάφης, πρόεδρος στον Πανσαμιακό Αγροτικό Σύλλογο, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι ισχυροί άνεμοι στην περιοχή είχαν σαν αποτέλεσμα να πέσουν στο έδαφος πολλά αμπέλια. Ζητάμε να γίνει εδώ και τώρα η καταγραφή των ζημιών και να αποζημιωθούν έγκαιρα και στο 100% της ζημιάς οι παραγωγοί.
Ο ανταποκριτής του ΕΛΓΑ μας δήλωσε ότι πρόκειται για φυσική καταστροφή και αποζημιώνονται από τον Κανονισμό.
Περιμένουμε τις επόμενες ημέρες να ξεκινήσει η καταγραφή των ζημιών από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ.
Πάγιο αίτημα του Συλλόγου μας είναι να αποζημιώνονται οι παραγωγοί σε όλες τις καταστροφές που έρχονται αντιμέτωποι, γιατί πληρώνουμε πολύ μεγάλα ποσά στον ΕΛΓΑ.
Θυμίζουμε την περσινή χρονιά στην Σάμο είχαμε ζημιές στα αμπέλια από περονόσπορο και στην ελιά ποικιλίας Θρούμπα που είχε ακαρπία. Και για τις δύο καλλιέργειες δεν λάβαμε καμιά αποζημίωση».
Το καθεστώς των Αδειών Φύτευσης (που αντικατέστησε το καθεστώς των Δικαιωμάτων Φύτευσης σύμφωνα με το οποίο το Δικαίωμα φύτευσης μπορούσε να γίνει αυτοτελώς αντικείμενο αγοραπωλησίας), έχει αρχίσει να εφαρμόζεται σε όλη την ΕΕ - από 1/1/2016 - και προβλέπει την αύξηση των αμπελουργικών εκτάσεων, το ανώτερο κατά 1% ετησίως, επί των υφιστάμενων εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας κάθε Κράτους Μέλους.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, οι Άδειες Φύτευσης μπορούν να μεταβιβάζονται με την προϋπόθεση και την μεταβίβαση της έκτασης που αφορούν.
Στη χώρα μας τα πρώτα έτη εφαρμογής του μέτρου και συγκεκριμένα τα έτη 2016, 2017, 2018 και 2019, η χορήγηση των Αδειών Φύτευσης, πραγματοποιήθηκε σε Εθνικό Επίπεδο, ενώ σήμερα η χορήγηση νέων Αδειών Φύτευσης, πραγματοποιείται σε επίπεδο Περιφερειών, μερικές από τις οποίες, συναποτελούν μικρή ομάδα Περιφερειών (Αττική + Στερεά Ελλάδα) και (Ιόνια Νησιά + Β. Αιγαίο + Ν. Αιγαίο + Κρήτη + Ήπειρο), ενώ οι υπόλοιπες Περιφέρειες αντιμετωπίζονται ως αυτοτελείς περιφέρειες. Η χορήγηση των Αδειών Φύτευσης από το 2016 έως το 2019, σε Εθνικό Επίπεδο, δημιούργησε άνιση χορήγηση Αδειών Φύτευσης, σε σύγκριση με το 1% με βάση την Περιφερειακή κατανομή, και γι αυτό αντικαταστάθηκε.
Η διάκριση των Περιφερειών πλέον σχετίζεται και με την διαφοροποίηση των κριτηρίων προτεραιότητας στη χορήγηση Αδειών, κριτήρια που ενεργοποιούνται, όταν τα ετήσια αιτήματα για χορήγηση Αδειών Φύτευσης υπερβαίνουν σε έκταση το 1% των κατ' έτος φυτεμένων εθνικών εκτάσεων.
Το σημαντικότερο κριτήριο προτεραιότητας στην ισχύουσα απόφαση, που δίνει τη μεγαλύτερη μοριοδότηση (35%) είναι αυτό της διεύρυνσης του μεγέθους των υφιστάμενων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και ισχύει από την έναρξη εφαρμογής του μέτρου. Η διάρκεια ισχύος του συστήματος χορήγησης Αδειών Φύτευσης εκπνέει το 2045, όπως αποφασίστηκε με την ψήφιση της ΚΑΠ 2023-2027.
Από το 2016 έως το 2023 στη χώρα μας έχουν χορηγηθεί 48.584,28 στρέμματα μέσω νέων Αδειών Φύτευσης, παραμένει όμως μέχρι σήμερα άγνωστο, το ποσοστό πραγματικών φυτεύσεων (εκτός του 2016 ποσοστό που ανερχόταν στο 61% περίπου), λαμβανομένου υπόψιν και του ότι η υποχρέωση φύτευσης του αμπελώνα μπορεί να πραγματοποιηθεί έως και τρία χρόνια μετά τη χορήγηση της Άδειας Φύτευσης (με εξαίρεση τα έτη της πανδημίας).
Σύμφωνα με επεξεργασία των στοιχείων των Αδειών Φύτευσης, στην οποία προέβη η ΚΕΟΣΟΕ, πρώτη Περιφέρεια στην χορήγηση Αδειών Φύτευσης, κατατάσσεται η Περιφέρεια της Πελοποννήσου με χορηγήσεις 7.868,64 στρεμμάτων για την περίοδο 2016-2023. Πρέπει να τονισθεί όμως ότι η Περιφέρεια Πελοποννήσου κατατάσσεται πρώτη και ως προς την υφιστάμενη έκταση αμπελώνων σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Με κριτήριο την περιφερειακή κατανομή των Αδειών Φύτευσης, ως μοντέλο κατανομής, που σημαίνει ότι κάθε Περιφέρεια λαμβάνει Άδειες Φύτευσης ίσες σε έκταση με το 1% της φυτεμένης με αμπέλια σε αυτή έκταση (απολύτως αναλογικό κριτήριο, για όλες τις Περιφέρειες) από το 2016 και μετά, παρατηρείται ότι, κατά σειρά οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Αν. Μακεδονίας - Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας, έχουν λάβει Άδειες Φύτευσης, σημαντικά αυξημένες σε έκταση σε σύγκριση με το 1% των ήδη φυτεμένων εκτάσεων με αμπέλια σε αυτές και αυτό όπως προαναφέρθηκε οφείλεται στη χορήγηση Αδειών Φύτευσης από το 2016 έως το 2019, σε Εθνικό Επίπεδο.
Αντίθετα στην Αττική, στα Ιόνια Νησιά, στη Δυτική Ελλάδα, στο Βόρειο και Νότιο Αιγαίο και στην Πελοπόννησο, οι χορηγηθείσες Άδειες Φύτευσης υπολείπονται σε σύγκριση με το 1% επί των ήδη φυτεμένων εκτάσεων σε αυτές με αμπελώνες, όπως εμφαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Να επισημάνουμε ότι σε αρκετές Περιφέρειες που εμφανίζουν, μειωμένη χορήγηση εκτάσεων, αυτή οφείλεται σε αιτήματα που η αιτούμενη έκταση νέων φυτεύσεων είναι μικρότερη από αυτήν που αναλογεί στην Περιφέρεια, βάσει του 1% της φυτεμένης σε αυτή έκτασης με αμπέλια.
H Βόρεια Ελλάδα, εμφανίζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για νέες φυτεύσεις μέσω περισσότερων αιτημάτων για μεγάλες εκτάσεις επειδή:
- Καταβάλλονται συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα μεγαλύτερες τιμές σταφυλιών
- Υπάρχει επάρκεια εκτάσεων για φυτεύσεις σε σύγκριση με τα νησιά , την Αττική κλπ
- Ανέκαθεν στη Βόρεια Ελλάδα διαμορφωνόταν διαφορετική κουλτούρα για το κρασί και παρατηρούνται σχετικά λιγότερα φαινόμενα παραοικονομίας
- Δραστηριοποιείται μαζικά στην παραγωγή αποσταγμάτων ,γεγονός που ενισχύει το αμπελουργικό εισόδημα.
- Όταν εφαρμόσθηκε η κατανομή Αδειών Φύτευσης σε Εθνικό επίπεδο η Δ. Μακεδονία πριμοδοτήθηκε αποκλειστικά με το κριτήριο της εγκατάστασης αμπελώνα σε υψόμετρο άνω των 500 μ ,με αποτέλεσμα να ικανοποιούνται όλα τα αιτήματα.
- Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είναι σχετικά μικρότερες στη Βόρεια Ελλάδα
Το κρασί πρωταγωνιστής στην κοινωνικοοικονομική και αγροτική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Οίνων, Comite Européen des Enterprises Vins (CEEV), της οποία ιδρυτικό μέλος αποτελεί ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), παρουσίασε χθες Πέμπτη, στο Ευρωκοινοβούλιο τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποιήθηκε από την PwC και έχει ποσοτικοποιήσει την εντυπωσιακή κοινωνικοοικονομική και περιβαλλοντική συμβολή του αμπελοοινικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η μελέτη απέδειξε ξεκάθαρα τον πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραματίζει ο αμπελοοινικός κλάδος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην κοινωνικοοικονομική βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών της ΕΕ συνεισφέροντας 130 δισεκατομμύρια ευρώ στο ΑΕΠ της ΕΕ το 2022 το οποίο αντιστοιχεί στο 0,8% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ και σχεδόν 3 εκ θέσεις εργασίας», ανέφερε ο Πρόεδρος του ΣΕΟ, Δρ Γιάννης Βογιατζής και πρόσθεσε ότι:
«Οι αμπελοοινικές περιοχές της ΕΕ όπως και της Ελλάδας στηρίζουν την ανάπτυξη της υπαίθρου και αποτελούν μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρομονιάς και Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής».
Στόχος της έκθεσης ήταν να ποσοτικοποιηθεί η οικονομική συνεισφορά του αμπελοοινικού τομέα στην ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη κάθε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής και εμπορικής διακίνησης και αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπό του σε Έρευνα & Καινοτομία, Κοινωνία, Πολιτισμό και Περιβάλλον.
Η έκθεση δείχνει ξεκάθαρα πώς ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ κατέχει ηγετική θέση σε διάφορους τομείς:
Σε διεθνές επίπεδο, ηγείται της παγκόσμιας αγοράς κρασιού, αντιπροσωπεύοντας το 62% της παγκόσμιας παραγωγής και εμπορίου κρασιού. Με εξαγωγές ύψους 17,9 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2022 και θετικό εμπορικό ισοζύγιο 15,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, το κρασί διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος της ΕΕ κατά 3,7%.
Ο αμπελοοινικός τομέας συνεισφέρει σημαντικά στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας. Σε κοινωνικό επίπεδο, οι αμπελοοινικές περιοχές τείνουν να παρουσιάζουν μικρότερη δημογραφική κάμψη και σε οικονομικό επίπεδο, οι αμπελώνες είναι 37% πιο κερδοφόροι από άλλες μόνιμες καλλιέργειες.
Ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ αποτελεί αξιοσημείωτη πηγή θέσεων εργασίας, κυρίως σε αγροτικές περιοχές, αντιπροσωπεύοντας το 1,4% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ.
Η συμβολή του αμπελοοινικού τομέα σε φορολογικά έσοδα ανήλθε σχεδόν σε 52 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022, που αντιστοιχεί στο 0,7% των κρατικών δαπανών της ΕΕ
Το κρασί έχει αναδειχθεί σε μεγάλο πόλο έλξης τουριστών, αποτελώντας, ως εκ τούτου, βασικό οικονομικό καταλύτη σε πολλές αγροτικές περιοχές της ΕΕ και δημιουργώντας έσοδα 15 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον Οινοτουρισμό
Από περιβαλλοντικής πλευράς, η έκθεση δείχνει πώς τα περισσότερα από 3,2 εκατομμύρια εκτάρια αμπελώνων της ΕΕ συμβάλλουν στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα της ΕΕ με πολλούς τρόπους, όπως η διατήρηση της βιοποικιλότητας, ο περιορισμός της διάβρωσης του εδάφους, η βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων και η παροχή πυροπροστασίας.
«Η συνολική επίδραση του κρασιού στην Ευρωπαϊκή κοινωνία είναι εντυπωσιακή και σαφώς θετική», δήλωσε ο κ. Ignacio Sánchez Recarte, Γενικός Γραμματέας του CEEV. «Αυτό όμως το εντυπωσιακό παράδειγμα επιτυχίας παραμένει ευάλωτο και χρειάζεται υποστήριξη με την περαιτέρω προσαρμογή του περίπλοκου νομικού πλαισίου που ισχύει για το κρασί, ώστε να ανταποκριθεί στις επιθέσεις εκείνων που προσπαθούν να το δαιμονοποιήσουν. Μία επίθεση στο κρασί της ΕΕ είναι επίθεση στον πολιτισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Κοινωνία και στην Οικονομία της ΕΕ», πρόσθεσε.
Διαβάστε την έκθεση στα αγγλικά (εδώ)
Με σχετική απόφασή του, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΟΣΟΕ καλεί τους αμπελουργούς της χώρας και τα μέλη των 27 οινοποιητικών συνεταιρισμών οργανώσεων που την απαρτίζουν, να συμμετέχουν στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας των Ελλήνων αγροτών που γίνεται την Τρίτη (20 Φεβρουαρίου) στην Αθήνα και σκοπό έχει να υπερασπιστεί τα ζωτικής σημασίας αιτήματα του κόσμου της πρωτογενούς παραγωγής και κυρίως να ανατρέψει την αδιέξοδη αγροτική πολιτική όπως αυτή εκφράζεται από την ισχύουσα ΚΑΠ 2023 – 2027.
Ιδιαίτερα για τον πολύπαθο αμπελοοινικό τομέα διεκδικούμε:
- Την πάταξη της παραοικονομίας, της παράτυπης οινοποίησης και των ελληνοποιήσεων, που ναρκοθετούν τις συνθήκες ανταγωνισμού
- Την διασφάλιση ικανού αμπελουργικού εισοδήματος μέσα από το κλείσιμο της απαράδεκτης ψαλίδας των τιμών παραγωγού - καταναλωτή
- Την μείωση και συγκράτηση των τιμών των συντελεστών παραγωγής, μα κυρίως ζητάμε την ακύρωση του σχεδίου επιβολής ενός παραγωγικού μοντέλου που θέλει τον Ευρωπαίο αγρότη, εργάτη γης στις εκτατικές αγροτικές επιχειρήσεις φορέων, που δεν έχουν σχέση με τον πρωτογενή τομέα.
Αγωνιζόμαστε για ένα παραγωγικό μοντέλο βιώσιμης και ανταγωνιστικής γεωργίας οικογενειακού τύπου, που θα παράγει προϊόντα φυσικά μακριά από τις επικίνδυνες διαδικασίες παραγωγής των μεταλλαγμένων, που θα σέβεται το περιβάλλον και την υγεία των καταναλωτών. Για άλλη μια φορά δηλώνουμε απερίφραστα πως για την Ευρώπη και τους λαούς της, ένας δρόμος υπάρχει, ο δρόμος της αγροτοδιατροφικής ανεξαρτησίας και της επισιτιστικής επάρκειας .
Η Ομάδα Παραγωγών (ΟΠ) Επιτραπέζιων Σταφυλιών «Μακεδονικοί Αμπελώνες» εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει τα εξής:
Κατά την εφαρμογή της συναφθείσης σύμβασης μεταξύ της «Μακεδονικοί Αμπελώνες» που εδρεύει στην Τέρπυλλο Κιλκίς και των εταιρειών:
1. Luribay Business INC, 2. POLAR FRUIT EUROPA SL BARCELONA SPAIN,
έχει απαγορευτεί η παραγωγή και η διακίνηση επιτραπέζιων σταφυλιών της ποικιλίας A C S V 01 – PRISTINE (όπως αυτή εμφανίζεται στον Ευρωπαϊκό και τον Ελληνικό κατάλογο προστατευμένων ποικιλιών) όπως και άδεια χρήσης της ονομασίας PRISTINE-BLANC SEEDLESS στην Ελλάδα.
Προειδοποιούμε αυστηρά:
Τους παραγωγούς φυτών (ΦΥΤΩΡΙΑ), τους παραγωγούς σταφυλιών, τους χονδρεμπόρους και όλα τα καταστήματα διάθεσης φρούτων, συμπεριλαμβανομένων των υπεραγορών (super market) να μην προβούν σε οποιαδήποτε παράνομη αναπαραγωγή, καλλιέργεια, διακίνηση και εμπορία φυτών ή προϊόντων - φρούτων της ποικιλίας ACSV-PRISTINE.
Η παραγωγή και η διακίνηση της παραπάνω ποικιλίας ανήκει αποκλειστικά στην «Μακεδονικοί Αμπελώνες».
Επιφυλασσόμαστε παντός νόμιμου δικαιώματός μας για την προάσπιση των περιουσιακών μας συμφερόντων και της φήμης της εταιρείας μας.
Σύσκεψη οινοποιητικών συνεταιρισμών της χώρας, υπό την ΚΕΟΣΟΕ, πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 13 Φεβρουαρίου 2024, με θέμα: «Μια άλλη αγροτική πολιτική, για την αμπελουργία που βρίσκεται σε κίνδυνο» και αντικείμενο τα χρόνια προβλήματα του κλάδου, που έχουν οδηγήσει σε πρωτοφανή συρρίκνωση τον ελληνικό αμπελώνα.
Στη συνέχεια η ΚΕΟΣΟΕ και οι παρευρισκόμενοι πρόεδροι και στελέχη των οινοποιητικών συνεταιρισμών εξέδωσαν την ακόλουθη ανακοίνωση:
Οι πρωτόγνωρες αγροτικές κινητοποιήσεις στο σύνολο της ΕΕ που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, για τις χώρες του Νότου ήταν λίγο ως πολύ αναμενόμενες λόγω των πολιτικών αστοχιών και των ανισοτήτων στις ρυθμίσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), που εφαρμόσθηκαν την τελευταία δεκαετία και έχουν στόχο την αλλαγή του μοντέλου παραγωγής.
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις είναι αποτέλεσμα κυρίως της πολιτικής θυσίας της πρωτογενούς παραγωγής και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων οικογενειακού τύπου της ΕΕ, απέναντι στην επικράτηση της κερδοφορίας των πολυεθνικών της γηραιάς ηπείρου, μετά τον απαράδεκτο συμβιβασμό στις συνομιλίες για το παγκόσμιο εμπόριο.
Η σημερινή κρίση ούτε τυχαία είναι ούτε συγκυριακή και προκαλείται από το επιδιωκόμενο μοντέλο συγκέντρωσης της αγροτικής παραγωγής, που συμπιέζει αφόρητα τον παραγωγό και αυξάνει τα κέρδη των ενδιάμεσα εμπλεκομένων στην εμπορία των αγροτικών προϊόντων, αποδεικνύοντας εν τέλει ότι η «αυτορρυθμιζόμενη ελεύθερη αγορά» δεν λειτουργεί υπέρ του παραγωγού και του καταναλωτή.
Στο ίδιο περιβάλλον με τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους, οι Έλληνες αγρότες βρίσκονται σε ακόμα πιο δυσμενή θέση, εξαιτίας εγγενών αδυναμιών και των χρόνιων στρεβλώσεων που διατρέχουν ολόκληρο το φάσμα της αγροτικής οικονομίας, από την παραγωγή έως την κατανάλωση.
Οι αλληλοδιάδοχες κρίσεις με κύρια αυτήν της δημοσιονομικής εκτροπής, είχε δραματικές επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα, παγιώνοντας τις συνθήκες της οξύτατης περιθωριοποίησης της πλειοψηφίας της αγροτικής τάξης. Ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής γης και σημαντικός αριθμός παραγωγικών μονάδων των συνεταιρισμών, είναι υποθηκευμένο στις συστημικές τράπεζες και οι εισπρακτικές εταιρείες στις οποίες έχουν περιέλθει τα κόκκινα δάνεια, δεσμεύουν σημαντικούς παραγωγικούς πόρους.
Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους, των επιπτώσεων της covid-19 και του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, τις συνέπειες του οποίου φαίνεται ότι θα απορροφήσει μόνο η ΕΕ, αποτελούν τη θηλιά γύρω από τον λαιμό των Ευρωπαίων και Ελλήνων αγροτών. Πρόκειται συνεπώς για αγώνα επιβίωσης της αγροτικής τάξης και για το λόγο αυτό, δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια επιφανειακών διευθετήσεων.
Όσον αφορά τον αμπελοοινικό τομέα της χώρας μας τα συσσωρευμένα προβλήματα του χώρου της πρωτογενούς παραγωγής που αφορούν την αμπελοκαλλιέργεια σταφυλιών οινοποιίας, έχουν διατυπωθεί εδώ και χρόνια σε όλες τις πολιτικές ηγεσίες, χωρίς ουσιαστικά να υιοθετούνται πολιτικές επίλυσης τους, με αποτέλεσμα την εγκατάλειψη εκτάσεων, εξαιτίας της οικονομικά ασύμφορης καλλιέργειας.
Η ΚΕΟΣΟΕ έχει θέσει επανειλημμένως τα ζητήματα του πρωτογενούς, του μεταποιητικού τομέα και της αγοράς, διαχρονικά σε όλες τις πολιτικές ηγεσίες, ζητήματα των οποίων απαιτείται άμεσα η αντιμετώπιση και έχουν σχέση με το κόστος παραγωγής, την παραοικονομία και εν τέλει με το αμπελουργικό εισόδημα.
Μας ανησυχεί ιδιαίτερα η πρόσφατη απόφαση του Γάλλου υπουργού Γεωργίας, Marc Fesneau, για προσωρινή ή οριστική εγκατάλειψη 1.000.000 στρεμμάτων αμπελώνων, σαν αποτέλεσμα του πολιτικού αυτοχειριασμού της ΕΕ, αφού στον ρευστό διαμορφούμενο πολυπολικό κόσμο η ΕΕ από τη μία αδυνατεί να αποκτήσει ισχυρό γεωπολιτικό αποτύπωμα και από την άλλη πλήττει ακατανόητα τον πρωτογενή της τομέα και την ανταγωνιστικότητά της στην οικονομία.
Πριν να αρχίσουμε να εξετάζουμε παρόμοιες πολιτικές επιδοτούμενων εκριζώσεων και για την χώρα μας, επαναφέρουμε για μία ακόμη φορά τα θέματα προτεραιότητας, που θεωρούμε ότι θα ανασχέσουν τη συρρίκνωση του ελληνικού αμπελώνα και τον αφανισμό χιλιάδων αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων.
Το κυρίαρχο θέματα που απασχόλησε τη σύσκεψη των οινοποιητικών συνεταιρισμών ήταν η απροθυμία των αμπελουργών, σε πολλές περιοχές της χώρας να ξεκινήσουν φέτος τις καλλιεργητικές φροντίδες και η πρόθεσή τους να εγκαταλείψουν την αμπελοκαλλιέργεια.
Οι τάσεις εγκατάλειψης των αμπελώνων μονιμοποιούνται πλέον, αρκεί να επισημανθεί ότι από το 1990, ο ελληνικός αμπελώνας συρρικνώθκε κατά 30%.
Προκειμένου να ανασταλούν οι ραγδαίοι ρυθμοί εγκατάλειψης είναι επιτακτικό να ληφθούν μέτρα στην κατεύθυνση προστασίας του πρωτογενούς τομέα που αφορούν:
1) Την αντιμετώπιση της χρόνιας παθογένειας του κλάδου, που προκαλείται από την παραοικονομία, οι παρενέργειες της οποίας στρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό και πλήττουν κυρίως τη βιωσιμότητα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, αφού την επηρεάζουν ευθέως διαμορφώνοντας ζημιογόνα αποτελέσματα σε αυτές, ενώ επίσης πλήττουν την βιωσιμότητα και των νόμιμων οινοποιείων.
2) Την αντιμετώπιση του ζητήματος των παράτυπων εισαγωγών οίνων και των ελληνοποιήσεων.
3) Την αντιμετώπιση των φαινομένων αισχροκέρδειας που υποδηλώνει η χαοτική διαφορά τιμών της σταφυλικής παραγωγής με τις τιμές που καταβάλλει ο καταναλωτής, κυρίως στα σημεία εστίασης.
Την αναγκαιότητα πλέον της δημιουργίας Κεντρικού ελεγκτικού φορέα, υπό την ευθύνη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με στόχευση στους ελέγχους κατά την διάρκεια του τρυγητού, αλλά και τους ελέγχους των οινοποιείων
4) Την επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν οι αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις της χώρας, που δεν ενισχυθήκαν μέχρι σήμερα από τις επιπτώσεις της πανδημίας, της αύξησης του κόστους καλλιέργειας, του Ρωσοουκρανικου πολέμου και της κλιματικής κρίσης.
5) Τον έλεγχο των διαδικασιών καθορισμού τιμών και των ανατιμήσεων στην αγορά των εισροών στον αγροτικό τομέα και ειδικά των λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων, της ενέργειας, του κόστους των καυσίμων και των ξηρών υλικών (φιάλες, υλικά συσκευασίας κλπ), με σκοπό την καταστολή των φαινομένων κερδοσκοπίας που αυξάνουν δραματικά το κόστος παραγωγής και θέτουν σε κίνδυνο την αμπελοκαλλιέργεια και τα οινοποιεία, που δεν μπορούν να επιρρίψουν τις αυξήσεις στον καταναλωτή.
Τον εξορθολογισμό των κριτηρίων κατανομής των Αδειών Φύτευσης, μέσω της κάθετης χορήγησης ανά νόμο, σύμφωνα με το δυναμικό παραγωγής του.
6) Την αντιμετώπιση, με βάση τις προτάσεις της ΕΘΕΑΣ, του ασφυκτικού κλοιού που έχουν δημιουργήσει οι διαχειριστές (servicers) και οι αγοραστές πιστώσεων (funds), σε πολλές συνεταιριστικές οργανώσεις, με προφανή την προοπτική οικονομικής τους εξόντωσης.
7) Την αντιμετώπιση των μείζονος σημασίας θεμάτων που άπτονται με τις πολιτικές γης, το δίκαιο διαδοχής και το χωροταξικό χρήσεων γης, θέματα που σχετίζονται με τον κατακερματισμό του αγροτικού κλήρου.
Την άμεση επίλυση του θέματος που αφορά την ενωσιακή ενίσχυση του μέτρου: «Αναδιάρθρωση και μετατροπή αμπελώνων» του Εθνικού Προγράμματος Στήριξης, που η ΑΑΔΕ και ο ΟΠΕΚΕΠΕ αντιμετωπίζουν ως εισοδηματική ενίσχυση και όχι ως επένδυση, με αποτέλεσμα την άδικη επιβάρυνση των αμπελουργών με υπέρογκα πρόστιμα και δυσβάσταχτα διαχειριστικά κόστη.
8) Την ένταξη σε χρηματοδότηση από πόρους της ΕΕ των αμπελοκαλλιεργητών, των περιοχών που επλήγησαν από τον περονόσπορο και από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα και την άμεση καταβολή αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ , των αγροτών που επλήγησαν από τις πρόσφατες πλημμύρες και πυρκαγιές.
9) Τη διαφοροποίηση των όρων χρηματοδότησης των αγροτών και των συνεταιριστικών οργανώσεων, προκειμένου να καταστούν ανταγωνιστικοί και να επιτελέσουν τον παραγωγικό τους ρόλο.
10) Την επαναδιαπραγμάτευση της ΚΑΠ 2023-2027, με στόχο την επανεξέταση της λεγόμενης πράσινης συμφωνίας (Green Deal), που δεν αποτελεί μια ευρύτερη δεσμευτική συμφωνία, αλλά είναι απλά μονομερής ευρωπαϊκή πολιτική δήλωση της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα ως το 2050. Η στόχευση αυτή μέσω της ισχύουσας ΚΑΠ, στέρησε σημαντικό μέρος από τις άμεσες ενισχύσεις των Ευρωπαίων και Ελλήνων αγροτών.
11) Την απόρριψη του σχεδίου, που ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο καταργεί τις περισσότερες απαιτήσεις για ελέγχους ασφαλείας μιας νέας κατηγορίας μεταλλαγμένων φυτών που παράγονται με τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές (NGTs)
12) Την υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδιασμού για την βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αμπελουργίας, μέσω και της διενέργειας εξειδικευμένου συνεδρίου.
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις τόσο στις χώρες της ΕΕ, όσο και στη χώρα μας, μόνο «κεραυνός εν αιθρία» δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν, αναφέρει ανακοίνωση της ΚΕΟΣΟΕ. Και προσθέτει:
Τα συσσωρευμένα προβλήματα του χώρου της πρωτογενούς παραγωγής στην Ελλάδα και ειδικότερα του τομέα της αμπελοκαλλιέργειας, έχουν διατυπωθεί εδώ και χρόνια σε όλες τις πολιτικές ηγεσίες, χωρίς ουσιαστικά να υιοθετούνται πολιτικές επίλυσης τους, με αποτέλεσμα την εγκατάλειψη εκτάσεων, εξ αιτίας της οικονομικά ασύμφορης καλλιέργειας.
Η ΚΕΟΣΟΕ έχει θέσει επανειλημμένως τα ζητήματα του πρωτογενούς, του μεταποιητικού τομέα και της αγοράς, των οποίων απαιτείται άμεσα η αντιμετώπιση και έχουν σχέση με το κόστος παραγωγής, την παραοικονομία και εν τέλει με το αμπελουργικό εισόδημα, διαχρονικά σε όλες τις πολιτικές ηγεσίες.
Δεδομένου του ασφυκτικά πιεστικού πλαισίου εντός του οποίου δραστηριοποιούνται οι αμπελοκαλλιεργητές και οι οινοποιητικοί συνεταιρισμοί, εξαιτίας των διαχρονικών προβλημάτων που παραμένουν άλυτα, η ΚΕΟΣΟΕ συγκαλεί σύσκεψη των οινοποιητικών συνεταιρισμών μελών της, την Τρίτη (13 Φεβρουαρίου 2024) και ώρα 13:00 με θέμα: «Μια άλλη αγροτική πολιτική, για την αμπελουργία που βρίσκεται σε κίνδυνο».