Τα αποτελέσματα από το ερευνητικό πρόγραμμα Εμβληματικής Δράσης «οι Δρόμοι των Αμπελώνων» παρουσιάστηκε τη Δευτέρα (14/3/2022) στο Ζάπειο Μέγαρο της Αθήνας, στα πλαίσια του Οινόραμα.
Στόχος του προγράμματος ήταν να υποστηριχτεί η διαφορετικότητα των ελληνικών οινικών προϊόντων από τις εγχώριες ποικιλίες και να εξασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού αμπελοοινικού κλάδου.
Όπως ανέφερε στην ομιλία του ο κ. Στέφανος Κουνδουράς, Καθηγητής Αμπελουργίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), «στόχοι του έργου ήταν:
- η προστασία των φυτογενετικών πόρων
- η υποστήριξη κλωνικής επιλογής - παραγωγή πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού
- η βελτιστοποίηση των μεθόδων παραγωγής (αμπελουργικές και οινοποιητικές) - ενδυνάμωση της ταυτότητας των ελληνικών οίνων
- η ανάπτυξη ψηφιακής βιβλιοθήκης δεδομένων.
Επίσης επιδιώχθηκε η απόκτηση οινικής ταυτότητας των ελληνικών ποικιλιών βάση της μοναδικότητας που προσφέρουν οι γεωγραφικές - περιβαλλοντικές συνθήκες της χώρας.
Για το έργο συνεργάστηκαν πάνω από 200 Έλληνες ερευνητές από 12 Ιδρύματα, ενώ χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά ελληνικός εργαστηριακός εξοπλισμός και όλες οι αναλύσεις έγιναν στην χώρα μας. Ο προϋπολογισμός του έργου ανήλθε στα 2,5 εκατ. ευρώ και η διάρκεια ήταν τρία χρόνια».
Απαντώντας ο κ. Κουνδουράς σε ερώτηση του ΑγροΤύπου τόνισε ότι «σταδιακά θα δημοσιευθούν τα αποτελέσματα της έρευνας. Το επόμενο ερευνητικό στάδιο θα πρέπει να είναι πως επηρεάζονται οι εγχώριες ποικιλίες στις κλιματικές αλλαγές και σε συνθήκες στρες. Θα θέλαμε επίσης να κάνουμε πιο ειδικές έρευνες με την βοήθεια του κλάδου και της Διεπαγγελματικής. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και στο εξωτερικό. Θα πρέπει οι ερευνητές να συνεργαστούν με τους παραγωγούς».
Σε τοποθέτηση που έκανε ο κ. Διονύσης Γραμματικός, εκπρόσωπος του ΥπΑΑΤ, τόνισε ότι «υπάρχει το πρόγραμμα καινοτομία στον οίνο, που θα μπορούσε να στηρίξει την έρευνα μεταξύ ιδρυμάτων και οινοποιών για την καινοτομία στον οίνο. Υπάρχουν κονδύλια που μένουν ανεκμετάλλευτα από το ταμείο των 23 εκατ. ευρώ».
Το πρόγραμμα «Οι δρόμοι των Αμπελώνων» έχει τρία Υποέργα.
Το Υποέργο 1 που ασχολήθηκε με τη γενετική και γονιδιωματική ανάλυση της αμπέλου που παρουσίασε ο Δρ. Αναγνώστης Αργυρίου, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου και Αναπληρωτής Διευθυντής ΕΚΕΤΑ - ΙΝΕΒ. Όπως ανέφερε ο κ. Αργυρίου, «με το συγκεκριμένο πρόγραμμα έγινε εφικτή η ταυτοποίηση περίπου 40 εγχώριων ποικιλιών. Υπήρξε μελέτη των ποικιλιών και αποτύπωση της γενετικής ταυτότητας και δημιουργία βάσεων δεδομένων που περιέχει τις γενετικές πληροφορίες. Έγινε μια πιστοποίηση της κάθε ποικιλίας αμπέλου αλλά η έρευνα προχώρησε και στον τρόπο που αντιδρούν σε ξηρασία ή αν μολυνθούν από κάποια ασθένεια (ωίδιο κ.α.). Με τη βοήθεια του Πανεπιστημίου Κρήτης δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων. Είναι η πρώτη βάση δεδομένων στην χώρα μας η οποία μπορεί να βοηθήσει ους φυτωριούχους στο να προχωρήσουν στη βελτίωση μια ποικιλίας».
Το Υποέργο 2 ασχολήθηκε με τον χημικό και οργανοληπτικό χαρακτηρισμό ντόπιων ποικιλιών και το παρουσίασε ο κ. Γεώργιος Κοτσερίδης, Καθηγητής Γεωπονικού Αθηνών (ΓΠΑ). Όπως ανέφερε ο κ. Κοτσερίδης, «για την έρευνα πήραμε σταφύλια από πολλές περιοχές της χώρας και προχωρήσαμε στην οινοποίηση (μέχρι 50 κιλά). Συνεργαστήκαμε με οινοποιούς και το εργαστήριο Οινολογίας του ΓΠΑ. Υπήρχαν πολλά προβλήματα γιατί είχαμε διαφορετικές ημερομηνίες συγκομιδής αλλά και περιοχές που είχαν πρόβλημα παραγωγής (Σαντορίνη κ.α.). Στη συνέχεια προχωρήσαμε στον οργανοληπτικό χαρακτηρισμό των ντόπιων ποικιλιών. Προχωρήσαμε σε γευσιγνωσία από εκπαιδευμένους γευσιγνώστες και καταγράψαμε τα χαρακτηριστικά της κάθε ποικιλίας. Στη συνέχεια έγινε βαθμολόγηση της κάθε ποικιλίας. Έτσι απόκτησε ένα διαβατήριο η κάθε ποικιλία όπως συμβαίνει στο εξωτερικό. Σε ειδική βάση καταγράφηκε το άρωμα των ποικιλιών. Επίσης έγινε η ανίχνευση των αρωματικών συστατικών των λευκών και κόκκινων κρασιών. Προχωρήσαμε σε ποσοστική ανάλυση των πτητικών συστατικών και σε προσδορισμό των φαινολογικών συστατικών σε νωπές ρόγες. Όπως ανακαλύψαμε η θρέψη μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των αρωμάτων. Εκτιμώότι η γνώση του οινολογικού δυναμισμού των σταφυλιών των εμβληματικών ποικιλιών θα βοηθήσει αμπελουργούς και οινοποιούς στην παραγωγή καλής ποιότητας κρασιού».
Το Υποέργο 3 ασχολήθηκε με την φυτοπροστασία και το μικροβίωμα των ντόπιων ποικιλιών και το παρουσίασε ο κ. Κρίτων Καλαντίδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης. Όπως ανέφερε ο κ. Καλαντίδης, «στα 3 χρόνια της έρευνας ανακαλύψαμε ότι έχουν αναπτυχθεί σημαντικοί εχθροί στον ελληνικό αμπελώνα (περονόσπορος, ασθένειες ξύλου κ.α.). Προχωρήσαμε στην μοριακή ανάλυση της ανθεκτικότητας των γηγενών ποικιλιών. Διαλέγαμε αμπελώνες οινοποιών για να κάνουμε την έρευνα. Επίσης ταυτοποιήσαμε ότι το μικροβίωμα αλληλεπιδρά με το φυτό και επηρεάζει την ευρωστία και την ανθεκτικότητά του. Έγινε μια κατάταξη με βάση την ανθεκτικότητά τους στους μύκητες (παθογόνα φυλώματος) και μελετήθηκαν 13 ποικιλίες στην ανθεκτικότητα στο βοτρίτη. Επίσης απομονώθηκαν τρία παθογόνα του ξύλου και έγινε καταγραφή της ανθεκτικότητας των ποικιλιών που ερευνήσαμε. Το δυσάρεστο ήταν ότι βρήκαμε πληθώρα ιών και ιοειδών που δημιουργούν ασθένειες που επηρεάζουν αρνητικά τα αμπέλια και οδηγούν σε απώλεια παραγωγής. Ιούς που τους βρίσκαμε στο παρελθόν σε κηπευτικά τους βρίσκουμε σήμερα στο αμπέλι. Εκτιμάμε λόγω ηλικίας των αμπελώνων που ερευνήσαμε ότι μεγάλο μέρος των ιών οφείλεται στο φυτωριακό υλικό. Σε δειγματοληψές που κάναμε ανακαλύψαμε ότι οι απομονωμένοι αμπελώνες είναι καθαροί από ιούς που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του κρασιού. Επίσης έγινε καταγραφή των ποικιλιών και έρευνα στην ανθεκτικότητα στην ευδεμίδα που θεωρείται ο κυριότερος εντομολογικός εχθρός του αμπελιού».
Θα πρέπει να αλλάξει το ελάχιστο όριο κιλών για να μην χάσουν παραγωγοί την συνδεδεμένη κορινθιακής σταφίδας.
Την παρέμβαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Λ. Αυγενάκη, για την αλλαγή του ελάχιστου ύψους κιλών για την χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης για την κορινθιακή σταφίδα της τρέχουσας καλλιεργητικής περιόδου ζήτησε με επιστολή του ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Θεόδωρος Βασιλόπουλος.
Οι άσχημες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν από την αρχή της καλλιέργειας μέχρι τελευταία με την εμφάνιση περονόσπορου έχουν οδηγήσει σε απόγνωση παραγωγούς Ηλείας, που βλέπουν να μην μπορούν να συμπληρώσουν το απαιτούμενο όριο κιλών, που σύμφωνα με την υπουργική Απόφαση η συνδεδεμένη ενίσχυση χορηγείται σε όσους παραγωγούς παραδίδουν το ελάχιστο όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.
Ο κ. Βασιλόπουλος επισημαίνει ακόμα ότι οι σταφιδοπαραγωγοί έχουν αντιμετωπίσει δύσκολες καλλιεργητικές περιόδους, με αποτέλεσμα το φυτικό κεφάλαιο να έχει υποστεί ζημιές που έχουν αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες στην παραγωγή.
Σε δήλωσή του ο αντιπεριφερειάρχης αναφέρει τα εξής: «Ζήτησα με επιστολή μου στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης την τροποποίηση του ελάχιστου ορίου κιλών, που απαιτούνται για τη χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης της κορινθιακής σταφίδας. Είναι ζήτημα επιβίωσης για τους παραγωγούς της Ηλείας και το εισόδημά τους αλλά και να συνεχίσουν να καλλιεργούν ειδικά μετά τις καταστροφές που έχουν υποστεί από τις ακραίες καιρικές συνθήκες».
Το πρόβλημα στην παραγωγή επιβεβαίωσε και ο πρόεδρος της Ομάδα Παραγωγών Αμαλιάδας κ. Χρήστος Βαλλιανάτος, ο οποίος τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «οι άσχημες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν φέτος είχαν σαν αποτέλεσμα να υπάρξουν απώλειες στην φετινή παραγωγή κορινθιακής σταφίδας. Υπάρχουν αμπελουργοί που είχαν μηδενική παραγωγή. Η Ομάδα κάθε χρόνο συγκέντρωνε περίπου 700 τόνους σταφίδας, ενώ φέτος έχουμε καταφέρει να συγκεντρώσουμε μόλις 130 τόνους. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν προβλήματα στις τιμές παραγωγού και θα πρέπει να μην χάσουν με τίποτα την συνδεδεμένη ενίσχυση οι σταφιδοπαραγωγοί».
Η Ελλάδα έρχεται δεύτερη στην ΕΕ όσον αφορά την αύξηση τιμών στα αγροτικά προϊόντα (πρώτη έρχεται η Πορτογαλία που επηρεάστηκε η παραγωγή της από την ξηρασία).
Όμως έχουμε και μειώσεις τιμών στην ΕΕ, με την μεγαλύτερη να αφορά την Λιθουανία και να ακολουθεί η Εσθονία.
Ειδικότερα μεταξύ του δεύτερου τριμήνου του 2022 και του δεύτερου τριμήνου του 2023, η μέση τιμή στην ΕΕ των γεωργικών προϊόντων (στην παραγωγή) αυξήθηκε κατά 2%, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat.
Βέβαια αυτή η αύξηση είναι μικρότερη σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο όταν η μέση τιμή αυξήθηκε κατά 17% (πρώτο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2022).
Σε εθνικό επίπεδο, η πλειονότητα των χωρών της ΕΕ (17 από τις 27) συνέχισε να παρουσιάζει αυξήσεις στις τιμές των γεωργικών προϊόντων το δεύτερο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Οι ταχύτεροι ρυθμοί αύξησης καταγράφηκαν στην Πορτογαλία (+22% ), Ελλάδα (+21%) και Ισπανία (+16%). Αντίθετα, η Λιθουανία (-26%) και η Εσθονία (-15%) κατέγραψαν τη μεγαλύτερη πτώση τιμών.
Οι πιο απότομες αυξήσεις τιμών το δεύτερο τρίμηνο του 2023 μεταξύ των κύριων ομάδων προϊόντων παραγωγής ήταν για τα εσπεριδοειδή (κατά μέσο όρο +89%), το ελαιόλαδο (+48%) και τις πατάτες (+38%). Αυτές οι αυξήσεις τιμών αντανακλούσαν σε μεγάλο βαθμό τους μειωμένους όγκους παραγωγής που επηρεάστηκαν από την ξηρασία.
Αξίζει επίσης να επισημανθούν οι ισχυρές αυξήσεις τιμών για τα αυγά (+31%) και τους χοίρους (+28%). Αντίθετα, οι τιμές των δημητριακών μειώθηκαν (-31%), ενώ αυτές των πουλερικών (+4%) και του γάλακτος (-2%) παρέμειναν πιο σταθερές.
Την ίδια περίοδο, η μέση τιμή των αγαθών και των υπηρεσιών που καταναλώνονται στη γεωργία (εισροές που δεν σχετίζονται με επενδύσεις) μειώθηκε κατά 5%. Αυτή η μείωση ακολούθησε την επιβράδυνση της αύξησης των τιμών που είχαμε το προηγούμενο τρίμηνο (είχαμε αύξηση κατά 11%). Η μείωση των τιμών αφορούσε κυρίως τα λιπάσματα και τα βελτιωτικά εδάφους (-23%), την ενέργεια (-13%) και τις ζωοτροφές (-5%).
Η πολιτική της ΕΕ στον αμπελοοινικό τομέα δεν βοηθάει την ανταγωνιστικότητα των καλλιεργητών και δεν ανταποκρίνεται στους περιβαλλοντικούς στόχους. Αυτό επισημαίνεται σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ είναι υπό αυστηρή ρύθμιση και υποστήριξη. Οι αμπελουργοί έχουν λάβει περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ από χρήματα της ΕΕ ετησίως για να αναδιαρθρώσουν τους αμπελώνες τους και να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί.
Από το 2016, οι αμπελουργοί μπορούν επίσης να ζητήσουν άδεια για να φυτέψουν επιπλέον αμπέλια. Στόχος να επιτραπεί η ελεγχόμενη αύξηση του παραγωγικού δυναμικού (έως μέγιστη ετήσια αύξηση 1 %), αποφεύγοντας παράλληλα την υπερπροσφορά.
«Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αμπελοοινικού τομέα είναι απαραίτητη και ιδιαίτερα σημαντική για την ΕΕ, αλλά θα πρέπει να συμβαδίζει με τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας», δήλωσε η Joëlle Elvinger, μέλος του ECA που ηγήθηκε του ελέγχου. «Το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι, σε κάθε στόχο, η δράση της ΕΕ πρέπει ακόμη να αποδώσει».
Στην ΕΕ, τα κρασιά μπορεί να είναι κόκκινα, λευκά και ροζέ, αλλά ο τρόπος που καλλιεργούνται σπάνια είναι «πράσινος». Παρά το μεγάλο ποσό της χρηματοδότησης, η πολιτική της ΕΕ για το κρασί έχει κάνει πολύ λίγα για το περιβάλλον.
Ειδικότερα, το μέτρο αναδιάρθρωσης δίνει ελάχιστη προσοχή για τους πράσινους στόχους. Στην πράξη, τα χρήματα της ΕΕ δεν έχουν διοχετευθεί σε έργα για τη μείωση των επιπτώσεων της οινοκαλλιέργειας στο κλίμα ή και στο περιβάλλον. Όμως θα μπορούσε να έχει ακόμη και το αντίθετο αποτέλεσμα, όπως η μετάβαση σε ποικιλίες σταφυλιού που χρειάζονται περισσότερο νερό για άρδευση. Επίσης, η ετήσια αύξηση 1 % στις αμπελοοινικές εκτάσεις, η οποία παρατάθηκε κατά 15 επιπλέον χρόνια (μέχρι το 2045), δεν αξιολογήθηκε ποτέ από περιβαλλοντική άποψη.
Όπως τονίζει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το πλαίσιο στο οποίο βασίζεται το μέτρο της αναδιάρθρωσης στερείται κατάλληλων ορισμών, συνεκτικών στρατηγικών και σχετικών δεικτών. «Τα πέντε κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε χρηματοδοτούσαν όλες τις επιλέξιμες αιτήσεις και δεν χρησιμοποιούσαν κριτήρια για την επιλογή έργων με γνώμονα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Τα συγκεκριμένα κράτη μέλη χρηματοδότησαν επίσης έργα στα οποία δεν παρατηρήθηκε διαρθρωτική αλλαγή. Ούτε η Επιτροπή ούτε τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε δεν αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο τα έργα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας, και οι δικαιούχοι δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν στοιχεία σχετικά με το πώς η δραστηριότητα αναδιάρθρωσης τούς κατέστησε περισσότερο ανταγωνιστικούς», προσθέτει.
Επίσης διαπιστώθηκε ότι η αναδιάρθρωση παλαιών αμπελώνων μπορεί να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή. Όπως αναφέρει: «Κατά τη χορήγηση αδειών, τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε εφαρμόζουν λίγα μόνο κριτήρια επιλεξιμότητας και προτεραιότητας που συνδέονται με την ανταγωνιστικότητα, και οι άδειες συχνά κατανέμονται κατ’ αναλογία. Στους δικαιούχους παραχωρούνται πολύ μικρές εκτάσεις και δεν μπορούν να κάνουν μακροπρόθεσμα σχέδια, γεγονός που ενδεχομένως να παρεμποδίζει την επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας».
Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή:
- να στοχεύσει το μέτρο αναδιάρθρωσης και το καθεστώς αδειοδότησης φύτευσης προς την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και
- να αυξήσει την περιβαλλοντική φιλοδοξία της πολιτικής για τον αμπελοοινικό τομέα.
Διαβάστε το κείμενο του ΕΕΣ (εδώ)
Αυξημένη ζήτηση έχουμε αυτή την εποχή για επιτραπέζια σταφύλια στις αγορές της Ευρώπης.
Η παραγωγή όμως στις χώρες της Μεσογείου αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω των καιρικών συνθηκών, κάτι που βοηθά τις τιμές να είναι σε καλά για την εποχή επίπεδα.
Η Ελλάδα έχει προβλήματα από τις βροχοπτώσεις και δεν έχει μεγάλη διαθεσιμότητα. Αυτή την εποχή η χώρα μας εξάγει σταφύλια μόνο από την περιοχή της Καβάλας.
Τα άσπερμα ιταλικά σταφύλια έχουν και αυτά μειωμένη παραγωγή και πωλούνται με τιμές λιανικής γύρω στα 2 ευρώ το κιλό. Αναμένεται να είναι στις αγορές μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Η Ισπανία έχει επίσης λιγότερα διαθέσιμα σταφύλια λόγω της ξηρασίας. Πάντως τα τελευταία χρόνια η χώρα έχει κάνει αναδιάρθρωση καλλιεργειών και έχει προχωρήσει σε φύτευση όψιμων ποικιλιών, με αποτέλεσμα τα προηγούμενα χρόνια να καταφέρνει να κυριαρχεί στις αγορές μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου, εκτοπίζοντας τα ελληνικά σταφύλια από τις αγορές.
Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «οι Ισπανοί έκαναν οργανωμένη αναδιάρθρωση καλλιέργειας με όψιμες ποικιλίες και κυριαρχούν στην Ευρώπη μέχρι τέλη Νοεμβρίου. Μας έβγαλαν ουσιαστικά από τις αγορές, που στο παρελθόν είχαμε μονοπώλειο. Με την ξηρασία που αντιμετωπίζουν όμως είχαν φέτος μειωμένες παραγωγές. Η χώρα μας έχει ευκαιρία αν κάνει με σχέδιο αναδιάρθρωση ποικιλιών και προσαρμογή στις συνθήκες των καταναλωτικών αγορών να ξανακερδίσει σημαντικό μερίδιο στις αγορές. Ήδη γίνονται μεμονωμένα αναδιάρθρωση ποικιλιών σε Χαλκιδική (πρώιμες) και σε Καβάλα (όψιμες). Θα πρέπει να γίνει σε πανελλαδικό επίπεδο γιατί η ζήτηση είναι μεγάλη στο εξωτερικό και πρέπει να αυξηθεί η εμπορική περίοδος για τα ελληνικά σταφύλια».
Όσον αφορά τις φετινές ελληνικές εξαγωγές στα επιτραπέζια σταφύλια ανά περιοχή μέχρι σήμερα έχουμε τα εξής:
- Στο Ηράκλειο το 2023 είχαμε εξαγωγή 3.652 τόνων (από 3.430 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Κορινθία το 2023 είχαμε εξαγωγή 2.174 τόνων (από 3.981 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Αργολίδα το 2023 είχαμε εξαγωγή 3.313 τόνων (από 5.265 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Καβάλα το 2023 είχαμε εξαγωγή 14.560 τόνων (από 8.108 τόνους που είχαμε το 2022).
Επιβεβαιώθηκε η παρουσία του επιβλαβούς οργανισμού καραντίνας Spodoptera frugiperda στις Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ) Λακωνίας και Ανατολικής Αττικής.
Όπως αναφέρει το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ) τα δείγματα του επιβλαβούς οργανισμού προέρχονται από συλλήψεις σε φερομονικές παγίδες που έχουν τοποθετηθεί στο πλαίσιο του Ετήσιου Εθνικού Προγράμματος Επισκοπήσεων για επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας.
Το είδος Spodoptera frugiperda ανήκει στην οικογένεια Noctuidae και είναι εξαιρετικά πολυφάγο. Έχει καταγραφεί σε πάνω από 350 είδη φυτών ξενιστών από περισσότερες από 75 οικογένειες, αν και προτιμά κυρίως τα φυτά της οικογένειας Poaceae. Πέρα από τα αγρωστώδη, σημαντικές ζημιές προκαλεί και καλλιέργειες όπως βαμβάκι, κράμβες, 2 κολοκυνθοειδή, φιστίκια, μηδική, κρεμμύδι, φασόλια, γλυκοπατάτα, τομάτες και άλλα σολανώδη (μελιτζάνες, πιπεριές, καπνός) και σε αρκετά καλλωπιστικά φυτά.
Το έντομο αποτελεί ενωσιακό επιβλαβή οργανισμό καραντίνας για την Ε.Ε. και συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο επιβλαβών οργανισμών προτεραιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω του σοβαρού δυνητικού οικονομικού, περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντίκτυπου για το έδαφος της Ένωσης.
Για την πρόληψη της εισαγωγής, της εγκατάστασης και της διασποράς του Spodoptera frugiperda η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει ειδικά μέτρα, σύμφωνα με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2023/1134.
Για να διαβάσετε περισσότερα για το έντομο πατήστε εδώ
Η φετινή ιταλική παραγωγή οίνου προβλέπεται να κυμανθεί λίγο κάτω από τα 44 εκατομμύρια εκατόλιτρα, μειωμένη, κατά 12%, σε σύγκριση με 50 εκατομμύρια που ήταν πέρυσι.
Αυτό ανακοινώθηκε την Τρίτη (12 Σεπτεμβρίου 2023) από εκπροσώπους του παρατηρητηρίου οίνου (Assoenologi), του Ismea (Ινστιτούτο Ενημέρωσης Αγροδιατροφικού Εμπορίου) και της Ιταλικής Ένωσης Οίνου (Unione italiana vini - Uiv).
Στην πραγματικότητα ο ιταλικός αμπελώνας φαίνεται να είναι χωρισμένος στα δύο, αυτός στον Βορρά που φαίνεται να έχει μια παραγωγή στα περσινά επίπεδα με μια μικρή αύξηση (+0,8%), ενώ στο κέντρο, το νότο και τα νησιά παρατηρούνται μειώσεις της παραγωγής της τάξης του 20% και 30 %.
Ειδικότερα οι απώλειες της παραγωγής, που οφείλονται στον περονόσπορο, υπολογίζονται σε -25% στην Απουλία, -30% στη Σικελία και -40% στο Abruzzo. Επίσης μεγάλα προβλήματα φυτοπροστασίας αντιμετώπισαν και οι παραγωγοί βιολογικών σταφυλιών.
Μιλώντας, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, που έγινε στην Ρώμη, ο πρόεδρος της Assoenologi, Riccardo Cotarella, επιβεβαίωσε ότι «φέτος είναι μια δύσκολη συγκομιδή όπου η τεχνική και επιστημονική γνώση πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να μετριαστεί η ζημιά που προκαλείται από τις καιρικές συνθήκες».
«Η απώλεια παραγωγής είναι πάντα πολύ επιζήμια σε ατομικό επίπεδο, αλλά η μείωση του όγκου δεν είναι κακή είδηση. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να παράγουμε 50 εκατομμύρια εκατόλιτρα, όπως στις προηγούμενες σοδειές, που οδήγησε σε ρεκόρ αποθεμάτων τα τελευταία χρόνια», τόνισε ο πρόεδρος της Unione italiana vini, Lamberto Frescobaldi.
Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Ismea, Livio Proietti, ανέφερε ότι «το θέμα δεν είναι τόσο η μείωση στους όγκους παραγωγής, αλλά η επιβράδυνση της εγχώριας και ξένης ζήτησης, η οποία μειώνει τις τιμές των ιταλικών οίνων. Πρέπει να εργαστούμε για να μειώσουμε το χάσμα ως προς την αξία μεταξύ μας και της Γαλλίας και της χώρας μας και να ενισχύσουμε την ανταγωνιστική θέση των ποιοτικών κρασιών».
Eκπαιδευτικά σεμινάρια στους πυρόπληκτους Μελισσοκόμους, Κτηνοτρόφους και Γεωργούς της Ρόδου, από τις 18 έως και τις 22 Σεπτεμβρίου, που έχουν πληγεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, προχωρά ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους παραγωγικούς φορείς του νησιού.
Θα πραγματοποιηθούν τέσσερα ενημερωτικά - εκπαιδευτικά σεμινάρια, τα οποία έχουν στόχο αφενός να ενημερώσουν τους παραγώγους για τις άμεσες ενέργειες που θα πρέπει να κάνουν για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της καταστροφικής πυρκαγιάς στην παραγωγική διαδικασία της γεωργικής τους εκμετάλλευσης και αφετέρου τη διαχείριση των φυσικών πόρων και του εδάφους, προκειμένου στο συντομότερο χρονικό διάστημα να καταφέρουν να επαναλειτουργήσουν τις γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις.
Το πρόγραμμα των σεμιναρίων είναι το ακόλουθο:
Μελισσοκομία - Διαχείριση Δασών τη Δευτέρα, 18 Σεπτεμβρίου 2023.
Εισηγητές θα είναι ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών Δρ Θωμάς Παπαχρήστου και η Δρ Σοφία Γούναρη, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων. Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στις 18:30 στο ΚΕΚ Γ. Γεννηματάς, στο Πάρκο Ροδίνι.
Κτηνοτροφία - Διαχείριση Βοσκοτόπων την Τετάρτη, 20 Σεπτεμβρίου 2023.
Εισηγητές θα είναι ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών Δρ Θωμάς Παπαχρήστου και η Δρ Βασιλική Κοτσάμπαση, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής.
Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στις 19:30, στα Λάερμα, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.
Ελαιοκομία (διήμερο σεμινάριο) την Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου και την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2023
Εισηγητής θα είναι ο Δρ Γιώργος Κουμπούρης, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.
Την Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στις 19:00 στα Απόλλωνα στην κοινοτική αίθουσα «Απολλώνων».
Την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στις 19:00 στο Γεννάδι, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημοτικού Σχολείου Γενναδίου.
Εκπόνηση ειδικού επιστημονικού σχεδίου για την αποκατάσταση της γονιμότητας των εδαφών, αναφέρει ανακοίνωση του ΥπΑΑΤ.
Και προσθέτει: Με στόχο την όσο το δυνατόν ταχύτερη αποκατάσταση της γονιμότητας των πλημμυρισμένων εδαφών στη Θεσσαλία, για να μπορέσουν να καλλιεργηθούν άμεσα, ύστερα από την αποστράγγισή τους, ο ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, μετά από σύσκεψη που είχε η ηγεσία του με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρη Αυγενάκη, προχώρησε στην εκπόνηση ειδικού σχεδίου, αξιοποιώντας τις προτάσεις του εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού που διαθέτει.
Το συμπέρασμα της σύσκεψης του ΥπΑΑΤ, Λευτέρη Αυγενάκη, με τον Πρόεδρο του Οργανισμού, Σέρκο Χαρουτουνιάν και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, Παναγιώτη Χατζηνικολάου, ήταν ότι η πολυπλοκότητα της κατάστασης στα πλημμυρισμένα εδάφη της Θεσσαλίας επιβάλλει την υιοθέτηση υπεύθυνων προσεγγίσεων και δράσεων που είναι ακριβείς, επιστημονικά τεκμηριωμένες, και μακριά από κάθε γενικευμένη κριτική στην οποία απουσιάζει η γεωτεχνική υπόσταση.
Η επιστημονική κατάρτιση και εμπειρία του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ υποδεικνύει οι εκτάσεις που έχουν απλά πλημμυριστεί θα μπορέσουν να καλλιεργηθούν άμεσα μετά την αποστράγγισή τους και οι εκτάσεις που αναμείχθηκαν με φερτά υλικά (ιδιαίτερα σε επίπεδες ζώνες) θα είναι καλλιεργήσιμες υπό προϋποθέσεις. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ δεσμεύεται να προσφέρει τις απαραίτητες επιστημονικές λύσεις που θα συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.
Με επίκεντρο το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας και σε συνεργασία με άλλα Ινστιτούτα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ (Ινστ. Εδαφοϋδατικών Πόρων και Ινστ. Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων), έχουν εκκινήσει ήδη οι εργασίες που βασίζονται και στους ψηφιοποιημένους εδαφολογικούς χάρτες που διαθέτουν.
Όπως επισημαίνει η διοίκηση του Οργανισμού οι ψηφιοποιημένοι εδαφολογικοί χάρτες αποτελούν ζωτικό εργαλείο για την ακριβή κατανόηση και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που προκαλούνται από τα πλημμυρικά φαινόμενα στη γονιμότητα των εδαφών της περιοχής.
Το σχέδιο του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:
- Επιτόπιες επισκέψεις και αρχική μακροσκοπική εκτίμηση της έκτασης των ζημιών του πλημμυρικού φαινομένου δίνοντας έμφαση στην απώλεια επιφανειακού εδάφους (ειδικά σε επικλινή εδάφη) και την πιθανή αλλαγή της κοκκομετρίας και δομής των εδαφών (λόγω φερτών υλικών).
- Συμβουλευτική υποστήριξη για τις άμεσες ενέργειες που θα πρέπει να ληφθούν ή να αποφευχθούν, προκειμένου να μην επιτείνονται τα προβλήματα της διάβρωσης και της συμπίεσης του εδάφους.
- Εδαφολογικές αναλύσεις για τη μέτρηση της γονιμότητας των εδαφών από τα διαπιστευμένα εργαστήρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και κινητή μονάδα για άμεσες δειγματοληψίες και αναλύσεις σε όλα τα πλημμυρισμένα χωράφια.
- Μέτρα αποκατάστασης βασισμένα στις εδαφολογικές αναλύσεις για τη βελτίωση της γονιμότητας των εδαφών, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου διαχείρισης μακροχρόνιας διάρκειας σε βάθος 3ετίας ή 5ετίας.
- Συνεχής συμβουλευτική υποστήριξη προς τους παραγωγούς για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέτρων αποκατάστασης.
Τέλος, επισημαίνεται ότι το κινητό εδαφολογικό/υδρολογικό εργαστήριο του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας είναι σε ετοιμότητα και, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, θα ξεκινήσει τις εργασίες του στο Θεσσαλικό κάμπο άμεσα.
«Στόχος μας είναι», όπως αναφέρει η διοίκηση του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, «η έγκαιρη και συνεχής υποστήριξη και συνεργασία με τους παραγωγούς, δίνοντας προτεραιότητα στην αξιοπιστία και την επιστημονική ακρίβεια».
Η φετινή απόδοση του αμπελώνα της Σαντορίνης έφτασε μόλις το 30% σε σχέση με τον ετήσιο μέσο όρο παραγωγής, τονίζει η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων-Santo Wines.
Καθυστερημένη ήταν φέτος η ημερομηνία έναρξης του τρύγου για το οινοποιείο μας, με το χρονολόγιό του να έχει ως εξής:
7 Αυγούστου - Ασύρτικο (λευκή) για τον αφρώδη οίνο από την περιοχή του Πύργου
16 Αυγούστου - Αθήρι (λευκή)
19 Αυγούστου - Ασύρτικο (λευκή)
17 Αυγούστου - Μαυροτράγανο και Βουδόματο (ερυθρές)
29 Αυγούστου - Αηδάνι (λευκή)
29 Αυγούστου - Μαντηλαριά (ερυθρή)
Όλες οι ποικιλίες από το σύνολο των αμπελώνων τρυγήθηκαν με το χέρι.
Κλιματολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της χρονιάς:
Χειμώνας: Ήπιος με λιγοστές βροχοπτώσεις (114 mm). Το συνολικό ύψος βροχής από Σεπτέμβριο 2022 έως Ιούλιο 2023 ήταν 188 mm (322 mm κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο).
Άνοιξη: Κρύα και ενίοτε με παγετό, με αρκετές βροχές μέχρι τις 2 Ιουνίου (74 mm), Χωρίς καταστροφικούς Νότιους ανέμους, μόνο στις 31 Μαρτίου και 1η Απριλίου είχαμε ισχυρούς Βοριάδες. 23 Απριλίου σημειώθηκε Χαλαζόπτωση.
Καλοκαίρι: Τυπικό νησιωτικό, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, επίμονους καύσωνες τον Ιούλιο, και με αρκετή υγρασία που καθυστέρησαν πολύ την ωρίμαση.
Γενικά ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά, με όλα τα κακά που θα μπορούσαν να συμβούν στον αμπελώνα της Σαντορίνης.
Ανομβρία τον χειμώνα
Ισχυρός Βοριάς όταν άνοιγαν οι ταξιανθίες.
Χαλαζόπτωση, στις 23 Απριλίου, που έπληξε τη νοτιοανατολική πλευρά, την περιοχή δηλαδή με τους καλλίτερους αμπελώνες του νησιού.
Βροχές την Άνοιξη που ναι μεν βοήθησαν τα φυτά να δυναμώσουν όμως βοήθησαν και στην ανάπτυξη του περονόσπορου.
Καύσωνες και υγρασία παρά τα μελτέμια το καλοκαίρι.
Όμως από το οινοποιείο μας δόθηκαν οι απαραίτητες οδηγίες φυτοπροστασίας προς τους αμπελουργούς – μέλη μας και έγινε αυστηρή διαλογή των λιγοστών σταφυλιών, ώστε να έχουμε καλό αποτέλεσμα στο τέλος.
Παραγωγή του 2023
Η συνολική παραγωγή φέτος μόλις που ξεπέρασε τους 1.000 τόνους σταφυλιών. Είχαμε δηλαδή μια πολύ μικρή παραγωγή για τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Έχουν σημειωθεί και μικρότερες πάντως, το 1991 και το 1994.
Οινοποίηση και εκτιμήσεις:
Παρόλα τα προβλήματα που προαναφέρθηκαν και η φετινή χρονιά έχει προϋποθέσεις για την παραγωγή κρασιών με υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Οι φετινές «Σαντορίνες» όπως πάντα αναμένεται να είναι αρωματικά έντονες και ευχάριστες. Αυτή τη στιγμή στις δεξαμενές μας παρουσιάζονται με:
-Αρωματικό μπουκέτο από λευκά άνθη, εσπεριδοειδή όπως λεμόνι και γκρέιπφρουτ, και λευκόσαρκα φρούτα όπως πεπόνι, ροδάκινο και αχλάδι.
-Στόμα νευρώδες με έντονη οξύτητα σε συνδυασμό με τη χαρακτηριστική ορυκτότητα της Σαντορίνης.
-Σώμα πλούσιο και γεμάτο με ιδιαίτερη ένταση.
Ο αλκοολικός τίτλος που κυμαίνεται στο 13 – 14%, οι οξύτητες που ανάλογα με το βαθμό ωριμότητας κυμαίνονται από 6 έως 6,5 gr/lt (εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ), και το pH από 3,00 έως 3,20, μας κάνουν να νοιώθουμε σίγουροι ότι η εσοδεία 2023 θα είναι αντάξια της υψηλής ποιότητας των κρασιών της Σαντορίνης με αντοχή στο χρόνο.
Ο γενικός Διευθυντής της Santo Wines, Ματθαίος Δημόπουλος έκανε αναφορά στη μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, και τόνισε ότι από τα 25.000 στρέμματα αμπελώνα που υπήρχαν στην Σαντορίνη την δεκαετία του 60, τώρα πλέον καλλιεργούνται μόλις 12.000.
Την βάσιμη ανησυχία τους, για την ενδυνάμωση των τάσεων εγκατάλειψης των αμπελώνων, εξέφρασαν οι πρόεδροι και τα στελέχη των οινοποιητικών συνεταιρισμών, στην τηλεδιάσκεψη της 6ης Σεπτεμβρίου, που διοργάνωσε η ΚΕΟΣΟΕ.
Κατά την διάρκεια της σύσκεψης περιγράφηκε η τρέχουσα πρωτοφανής στα χρονικά καταστροφική εικόνα στους αμπελώνες ολόκληρης της χώρας ως αποτέλεσμα, των ακραίων βροχοπτώσεων, με συνέπεια την μη αντιμετωπίσιμη επέλαση του περονόσπορου, των χαλαζοπτώσεων, της ξηρασίας και των διαδοχικών καυσώνων του Ιουλίου, ενώ διατυπώθηκε ότι φέτος δημιουργείται ένα επιπλέον πρόβλημα που αφορά την επάρκεια προμήθειας σταφυλικής παραγωγής για την ομαλή λειτουργία των οινοποιείων.
Στις παρεμβάσεις των εκπροσώπων των οινοποιητικών συνεταιρισμών ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στα θέματα:
Των διαχρονικών προβλημάτων και της ελλιπούς εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου, της απουσίας ελέγχων, της παραοικονομίας (από το αμπέλι και την μεταποίηση έως την εστίαση), θέματα που δεν αντιμετωπίσθηκαν ποτέ από τους κρατικούς μηχανισμούς ελέγχου, με αποτέλεσμα την ένταση της παραοικονομίας και παράλληλα τον εκτοπισμό των οινοποιητικών συνεταιρισμών από την αγορά.
Των διαδοχικών κρίσεων την τελευταία δεκαετία (ΕΦΚ, Covid-19, ενεργειακό κόστος, ρωσο-ουκρανικός πόλεμος), κρίσεις που επέφεραν την αλματώδη αύξηση του κόστους καλλιέργειας.
Των τιμών σταφυλιών που είναι καθηλωμένες στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, με αποκλειστική ευθύνη του ιδιωτικού εμπορίου.
Ειδικότερα στην συνεδρίαση τονίστηκαν:
Το αποτέλεσμα των προαναφερθέντων, που απεικονίζεται από την σημαντική μείωση των εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας κατά 27% από την περίοδο 1990/1991 έως την περίοδο 2021/2022.
Φέτος, με υψηλότατο το κόστος καλλιέργειας και κατεστραμμένη την σταφυλική παραγωγή παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών, πολλοί αμπελουργοί προβληματίζονται για τη συνέχιση της καλλιέργειας, δεδομένης και της ελκυστικότητας πλέον της ελαιοκαλλιέργειας.
Της αναγκαιότητας συνεργασίας μεταξύ των οινοποιητικών συνεταιρισμών για την κοινή προμήθεια ξηρών υλικών (φιάλες, χαρτοκιβώτια, κλπ.), προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι πρακτικές καρτέλ, των εισαγωγικών επιχειρήσεων.
Της σημασίας που έχει για τον αγροτικό και αμπελουργικό κόσμο η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΛΓΑ και στην αναγκαιότητα της συμμετοχής των αγροτών στις διαδικασίες αναδιάρθρωσής του.
Τέλος τονίστηκε ότι φέτος που απειλείται άμεσα η βιωσιμότητα της αμπελοκαλλιέργειας θα πρέπει να ενισχυθεί αποτελεσματικά και να αντιμετωπισθούν οι πρακτικές παραοικονομίας στην αγορά σταφυλιών που καθορίζουν αποκλειστικά, τις τιμές οινοσταφύλων στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας.
Στην παρέμβασή του ο Νίκος Ταβουλάρης εκπρόσωπος του ΥπΑΑΤ και συνεργάτης του Γενικού Γραμματέα, Γιώργου Στρατάκου, τόνισε την καθοριστική σημασία συμμετοχής του υπουργείου στην τηλεδιάσκεψη, λόγω της άμεσης πληροφόρησης που του παρεσχέθη. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου αναφέρθηκε ειδικότερα:
- Στην πρόθεση του υπουργείου για την ενεργοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων συμπεριλαμβανομένου και του αποθεματικού κρίσης, με δεδομένο ότι η εικόνα του κλάδου έχει μεταφερθεί στο υπουργείο από την ΚΕΟΣΟΕ, από την οποία ζήτησε τη συνεργασία της.
- Στην σύνταξη σχετικής μελέτης από το ΥπΑΑΤ, προκειμένου να τεθεί το θέμα του περονόσπορου στο επόμενο Συμβούλιο υπουργών και στον Επίτροπο Γεωργίας.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, «κάθε σκέψη του ιδιωτικού εμπορίου, για κατασπατάληση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ανεπίτρεπτη, τη στιγμή που καταρρέει και βρίσκεται στα πρόθυρα του αφανισμού ο πρωτογενής τομέας».
Οι Υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ πραγματοποίησαν άτυπη συνάντηση, στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου 2023, στην Κόρδοβα. Της συνεδρίασης προεδρεύει ο κ. Luis Planas, Υπουργός Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας.
Το Συμβούλιο απασχόλησε η εφαρμογή νέων τεχνολογιών, περιλαμβανομένων και των νέων γονιδιακών τεχνικών για μια βιώσιμη και ανθεκτική στην κλιματική μετάβαση γεωργία. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι Υπουργοί αναφέρθηκαν στην ανάγκη λήψης πρωτοβουλιών για την προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης και στα οφέλη από την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στον τομέα της γεωργίας, θέτοντας ωστόσο επιφυλάξεις ως προς τη χρήση των νέων γονιδιακών τεχνικών.
Στο πλαίσιο της άτυπης συνόδου, οι Υπουργοί επισκέφθηκαν το γεωργικό ερευνητικό κέντρο του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα και τις τοπικές οινοποιητικές βιομηχανίες, έχοντας την ευκαιρία να γνωρίσουν καινοτόμες τεχνολογικές εφαρμογές με τις οποίες προωθείται η μείωση των εισροών στη γεωργία.

Ο Ισπανός Υπουργός επεσήμανε ότι ο κλάδος του κρασιού κατέχει ηγετική θέση στην καινοτομία και την έρευνα και είναι στρατηγικός για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό, η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία καταλαμβάνουν τις κορυφαίες θέσεις στην παραγωγή κρασιού, εκτός από το ότι αντιπροσωπεύουν το 61% των παγκόσμιων εξαγωγών σε αξία.
Στη συνέχεια, οι υπουργοί της ΕΕ επισκέφτηκαν το Bodegas Alvear, που ιδρύθηκε το 1729, ένα από τα πιο διάσημα και διεθνώς αναγνωρισμένα οινοποιεία στην Ανδαλουσία και ένα από τα παλαιότερα στην Ισπανία.
Τοποθέτηση Έλληνα Υπουργού ΑΑΤ
Πρώτη προτεραιότητα για την Ελλάδα είναι η αποκατάσταση των ζημιών και των απωλειών της γεωργικής παραγωγής, που προκλήθηκαν από τις πυρκαγιές και από τα πρόσφατα, έντονα, καιρικά φαινόμενα, επισήμανε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σε παρέμβασή του.
Για το σκοπό αυτό, όπως τόνισε ο Έλληνας υπουργός, θα αξιοποιηθεί κάθε δυνατότητα που προσφέρεται μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, η οποία πρέπει να βασίζεται σε δύο αρχές: Την ευελιξία έναντι της γραφειοκρατίας και την ισορροπία μεταξύ άμεσων αναγκών και μακροπρόθεσμων στόχων.
Στην παρέμβασή του με θέμα «οι νέες τεχνολογίες ως εργαλείο για μια πιο ανθεκτική στο κλίμα γεωργία», ο Λευτέρης Αυγενάκης είπε ότι «το παρόν και το μέλλον της παραγωγής συνδέεται με την επιστημονική πρόοδο» και ότι «η αύξηση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας δεν μπορεί παρά να είναι μονόδρομος». Τάχθηκε υπέρ της ανάπτυξης επενδυτικού κλίματος που θα ενισχύει τέτοιες πρωτοβουλίες και επισήμανε ότι η αξιοποίηση της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών είναι ο δρόμος για να επιτύχουμε το περίφημο «more with less», δηλαδή την παραγωγή περισσότερων με λιγότερα. Σημείωσε ότι η καινοτομία αποτελεί το μοχλό της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας και υπογράμμισε ότι «το ζητούμενο είναι φυτά υψηλής διατροφικής αξίας για τους καταναλωτές, που θα μπορούν να προσαρμόζονται καλύτερα στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες».
O υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, μεταξύ άλλων είπε: «Αναλογιζόμενος τη σημασία της διατήρησης της ιδιαίτερης αγροδιατροφικής και φυσικής κληρονομιάς της Ένωσης, διαπιστώνω ότι η αύξηση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας δεν μπορεί παρά να είναι μονόδρομος και το σημερινό θέμα συζήτησης αντικατοπτρίζει ακριβώς αυτή την ανάγκη.
Οι έκτακτες καταστάσεις στον αγροτικό τομέα επιτάσσουν να είμαστε σε συνεχή εγρήγορση και συγχρόνως να χτίζουμε με στέρεα βήματα την μακροπρόθεσμη προοπτική του. Και ερχόμενος στο πρώτο σας ερώτημα, θεωρώ σαφές ότι η καινοτομία είναι το κλειδί για βιώσιμα συστήματα τροφίμων και η τεχνολογική αναβάθμιση του αγροδιατροφικού τομέα ο καταλύτης για την πράσινη μετάβαση. Η πλήρης ψηφιοποίηση της γεωργίας, η παρακολούθηση των γεωργικών εκτάσεων μέσω δορυφόρων, η ανθρακοδεσμευτική γεωργία, η γεωργία ακριβείας και η γονιδιακή επεξεργασία αποτελούν τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες που έχουν ανοίξει νέους ορίζοντες στους γεωργούς. Επιπλέον, η βελτιστοποίηση της χρήσης των γεωργικών εισροών με μείωση της εφαρμογής φυτοπροστατευτικών προϊόντων και λιπασμάτων, εξυπηρετεί όχι μόνο τον στόχο της περιβαλλοντικής προστασίας αλλά και αυτόν της ενεργειακής αυτονομίας – έναν στόχο που επηρεάζει άμεσα όλους τους υπόλοιπους. Η παραγωγή περισσότερων με λιγότερα, «more with less», δεν αποτελεί αντίφαση αλλά μια μεγάλη πρόκληση για την ευρωπαϊκή γεωργία. Τέλος, οι παρεμβάσεις για τον μετριασμό των καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόμενα θα αποτελέσουν το σημαντικότερο μέσο για την ομαλή συνέχιση της γεωργικής δραστηριότητας, ώστε να πετύχουμε την επιθυμητή μετάβαση.
Στην Ελλάδα, δουλεύουμε εντατικά προς αυτή την κατεύθυνση. Τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης διασφαλίζουν ότι οι αγρότες, ειδικά οι νέοι, αποκτούν τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις για να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες, ώστε να τις χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά. Επιπλέον, δίνουμε έμφαση στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων με στόχο την ενίσχυση των επενδύσεων στα ψηφιακά συστήματα στη γεωργία. Το γεγονός ότι η Ελλάδα ανέβηκε τρεις θέσεις στην κατάταξη στο ρυθμιστικό περιβάλλον, κινήθηκε ψηλά στην Έρευνα και Ανάπτυξη στον κλάδο της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας και πραγματοποίησε σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές υψηλής ταχύτητας, δημιουργεί προϋποθέσεις για περαιτέρω αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη γεωργία.
Η ανάπτυξη και η υποστήριξη ενός επενδυτικού κλίματος που θα υποστηρίζει την ευρεία υιοθέτηση τέτοιων εργαλείων πραγματοποιείται μέσα από την αξιοποίηση όλων των πτυχών πολιτικής παρέμβασης, όπως η ΚΑΠ, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι υλοποιήσιμες τεχνολογίες αιχμής μπορούν να χρηματοδοτηθούν και να εφαρμοστούν. Ωστόσο, η εφαρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου είναι μια δυναμική διαδικασία, η οποία πρέπει να προσαρμόζεται συνεχώς στα νέα δεδομένα. Αυτή τη χρονιά στην Ελλάδα, η ξηρασία και η μεγάλης έκτασης καλοκαιρινές πυρκαγιές έχουν ανατρέψει τις ισορροπίες και τον γεωργικό προγραμματισμό στις διάφορες περιφέρειες της χώρας. Η αποκατάσταση των ζημιών και των απωλειών της γεωργικής παραγωγής είναι επομένως πρώτη προτεραιότητα.
Συμπερασματικά, η συνολική θεώρηση για την ΚΑΠ πρέπει να βασίζεται σε δύο αρχές, πρώτον ευελιξία έναντι της γραφειοκρατίας και δεύτερον ισορροπία μεταξύ άμεσων αναγκών και μακροπρόθεσμων στόχων. Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο είναι το όχημα προς την ανάδειξη ενός ακόμη ισχυρότερου αγροδιατροφικού τομέα στην Ένωση και το στοίχημα είναι να αξιοποιηθεί πλήρως.
Αναφορικά με το δεύτερο ερώτημα, είναι προφανές ότι η βιοτεχνολογία μέσα από νέες γονιδιωματικές τεχνικές, ενισχύει την εργαλειοθήκη του αγρότη για όλα τα μοντέλα παραγωγής, μικρής και μεγάλης κλίμακας. Η καινοτομία αποτελεί τον μοχλό της ανταγωνιστικότητας και ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας. Το παρόν και το μέλλον της παραγωγής συνδέεται με την επιστημονική πρόοδο.
Η δημιουργία νέων ποικιλιών για την παροχή σταθερών αποδόσεων, μέσα από τη διατήρηση των φυσικών πόρων, είναι πλέον αναγκαία προϋπόθεση τόσο για τη διασφάλιση του γεωργικού εισοδήματος όσο και για την επισιτιστική επάρκεια. Ωστόσο, τα οφέλη για την ευρωπαϊκή γεωργία από τα αποτελέσματα της έρευνας για τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές θα προκύψουν μόνο κατόπιν εισαγωγής σαφούς νομοθετικού πλαισίου βάσει του οποίου θα σχεδιαστούν δράσεις πολιτικής, επενδύσεων, συνεργασίας και προβολής των πλεονεκτημάτων. Ζητούμενό μας είναι φυτά υψηλής διατροφικής αξίας για τους καταναλωτές, που θα μπορούν να προσαρμόζονται καλύτερα στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες, θα είναι πιο ανθεκτικά σε εχθρούς και ασθένειες και θα συμβάλλουν στη μείωση των εισροών και στην ενίσχυση της αποδοτικότητας των πόρων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την προώθηση συνεργασιών μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, αγροτών και μικρών και μικρομεσαίων αγροτικών επιχειρήσεων είναι καίριας σημασίας, ώστε να επιταχυνθεί η πρακτική εφαρμογή και η αξιοποίηση της έρευνας στο αγρόκτημα.
Η μεγιστοποίηση του παραγωγικού δυναμικού της γεωργίας μέσω της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών αποτελεί την ευκαιρία προς την κατεύθυνση του στόχου της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας, μιας πιο βιώσιμης οικονομίας και της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Η καινοτομία οφείλει να είναι ανθρωποκεντρική με γνώμονα τη στήριξη των ευρωπαίων αγροτών και την πρόσβαση των πολιτών σε βιώσιμα, υγιεινά και χωρίς αποκλεισμούς συστήματα τροφίμων».
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, από την Τετάρτη (6/9), ξεκινά να παραλαμβάνει οινοποιήσιμα σταφύλια εσοδείας του 2023, σύμφωνα με όσα ανέφεραν στον ΑγροΤύπο εκπρόσωποι του συνεταιρισμού.
Η διαφορά με την λίστα τιμών που ανακοινώθηκε πρόσφατα είναι ότι η σουλτανίνα που πάει για οινοποίηση θα έχει τιμή στα 35 λεπτά το κιλό.
Οι τιμές για τις υπόλοιπες ποικιλίες είναι οι εξής:
Ασύρτικο- 0,80 €
Θραψαθήρι - 0,70 €
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα , Αθήρι, Πλυτό) - 0,70 €
Βιδιανό - 0,60 €
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,60 €
Syrah - 0,50 €
Κοτσιφάλι - 0,45 €
Λιάτικο - 0,45 €
Βηλάνα - 0,40 €
Μαντηλάρι - 0,35 €
Κοτσιφολιάτικο - 0,35 €
Η παραλαβή οινοσταφύλων θα γίνεται μόνο από παραγωγούς που εμπιστεύτηκαν την Ένωση Ηρακλείου και ενεργοποίησαν τα δικαιώματά τους (Επιδότηση) σε αυτή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Στα πλαίσια αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, από τις προαναφερόμενες τιμές το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Ανιχνεύθηκε πληθυσμός της Μύγας της Μεσογείου (Ceratitis capitata Wiedemann, Diptera: Tephritidae) στην περιοχή της Ημαθίας και της Πέλλας.
Συγκεκριμένα στο ευρύ δίκτυο των παγίδων του Περιφερειακού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου και των ερευνητικών προγραμμάτων (European Union’s Horizon 2020 Program FF-IPM Project και European Union's Horizon Research and Innovation Programme) παρατηρήθηκαν συλλήψεις του εντόμου.
Είναι πολυφάγο είδος. Προσβάλλει την ροδακινιά, αχλαδιά, δαμασκηνιά, συκιά, λωτούς, μηλιά, κυδωνιά, κ.α.
Ο κ. Κώστας Καζαντζής, γεωπόνος από το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Νάουσας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στο παρελθόν η Μύγα της Μεσογείου δημιουργούσε προβλήματα στην χώρα μας μέχρι το ύψος της Πιερίας. Τώρα με την κλιματική αλλαγή έχει κάνει κάποιους θύλακες στην Μακεδονία αλλά μπορεί περιστασιακά να κάνει ζημιές και σε άλλες περιοχές».
Το έντομο προσβάλει τους καρπούς από την αλλαγή του χρώματος και έως την συγκομιδή, με αποτέλεσμα να ωριμάζουν πρόωρα και να πέφτουν. Τα θηλυκά ωοτοκούν ομάδες αυγών στους ώριμους καρπούς όπου η οπή ωοτοκίας στην αρχή είναι αδιόρατη. Οι εκκολαπτόμενες προνύμφες τρέφονται με τη σάρκα των καρπών, ενώ η προσβολή συχνά ακολουθείται από δευτερογενείς φυτοπαθολογικές προσβολές που επιτείνουν περαιτέρω την απώλεια παράγωγης.
Έχει μεγάλη διασπορά και μπορεί να πετάξει σε αποστάσεις εκατοντάδων μέτρων για να βρει κατάλληλο καρπό για ωοτοκία.
Τρόποι αντιμετώπισης
Καλλιεργητικά μέτρα: Συλλογή και καταστροφή των προσβεβλημένων καρπών που πέφτουν στο έδαφος ή είναι πάνω στα δένδρα. Καταστροφή των καρπών αυτοφυών φυτών ή φυτών χωρίς οικονομική σημασία (πχ νεράντζια, σύκα) στην περιοχή της καλλιέργειας ειδικά την εποχή που οι καρποί δεν είναι ώριμοι και κατά συνέπεια επιδεκτικοί προσβολής.
Βιοτεχνολογικές μέθοδοι
Μαζική παγίδευση: Βασίζεται σε έτοιμο δόλωμα, με την μορφή παγίδων, προσέλκυσης και θανάτωσης των ακμαίων του εντόμου. Η ανάρτηση των παγίδων γίνεται νωρίς με χαμηλό πληθυσμό των εντόμων και πριν την ωρίμανση των καρπών.
Μαζική εξαπόλυση στείρων εντόμων: Μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε πάρα πολύ μεγάλες εκτάσεις και πολλές φορές σε συνδυασμό και με άλλα μέτρα καταπολέμησης.
Χημική καταπολέμηση
Δολωματικοί ψεκασμοί: Πραγματοποιούνται με τη χρήση εγκεκριμένου σκευάσματος (κατάλληλο για κάθε καλλιέργεια) και την προσθήκη ελκυστικής ουσίας (υδρολυµένη πρωτεΐνη) σε αναλογία 2%. Η εφαρμογή συνιστάται να γίνεται σε κάθε δεύτερο ή τρίτο δένδρο του οπωρώνα, ενώ τα δένδρα της περιμέτρου ψεκάζονται όλα. Επισημαίνεται ότι οι δολωµατικοί ψεκασµοί είναι αποτελεσματικοί, όταν η εφαρμογή τους είναι καθολική σε µία περιοχή, δηλ. όταν εφαρμόζονται από το σύνολο των καλλιεργητών.
Ψεκασμοί καλύψεως: Συνίσταται σε ψεκασμό όλου του φυλλώματος των δένδρων με τη χρήση εγκεκριμένου σκευάσματος (κατάλληλο για κάθε καλλιέργεια), οι οποίοι πρέπει να επαναλαμβάνονται ανάλογα µε τη διάρκεια δράσης του σκευάσματος
Σημαντικές αλλαγές θα ισχύσουν, από 15 Σεπτεμβρίου 2023, για τα επιτρεπόμενα όρια των καταλοίπων φυτοπροστασίας σε σειρά αγροτικών προϊόντων, μετά και από την ανάκληση της άδειας κυκλοφορίας στην αγορά της δραστικής ουσίας φοσμέτ (phosmet).
Όπως αναφέρει Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ), η δραστική ουσία phosmet, μία ευρέως χρησιμοποιούμενη ουσία κατά το παρελθόν, δεν είναι πλέον εγκεκριμένη για χρήση ως φυτοπροστατευτικό προϊόν, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία (Κανονισμός (ΕΕ) 2022/94).
Όλες οι άδειες διάθεσης στην αγορά των φυτοπροστατευτικών προϊόντων που περιείχαν τη δραστική ουσία phosmet έχουν ανακληθεί, ενώ η καταληκτική ημερομηνία χρήσης αποθεμάτων από́ τον τελικό χρήστη έληξε την 1 Νοεμβρίου 2022.
Σε συνέχεια της μη ανανέωσης της έγκρισης της δραστικής ουσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ανώτατα όρια υπολειμμάτων αναθεωρήθηκαν με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1029, ο οποίος εφαρμόζεται από τις 15 Σεπτεμβρίου 2023 και θα ισχύει για όλα τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, ανεξάρτητα από την ημερομηνία παραγωγής τους.
Για τις επιτραπέζιες ελιές (κωδικός 0161030 στην ομάδα καρπών με βρώσιμο φλοιό́) το νέο ανώτατο όριο καταλοίπων ανέρχεται στα 0,01mg/kg (κατώτατο όριο αναλυτικού προσδιορισμού).
Για τις ελιές παραγωγής ελαιολάδου (κωδικός 0402010 στην ομάδα ελαιούχων καρπών) το νέο ανώτατο όριο καταλοίπων ανέρχεται επίσης στα 0,01mg/kg (κατώτατο όριο αναλυτικού προσδιορισμού).
Η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου, προκειμένου να προστατευθούν οι καταναλωτές και να ενημερωθούν οι τυποποιητικές επιχειρήσεις ελαιολάδου, τονίζει ότι λόγω των νέων πολύ χαμηλών τιμών αναφοράς (ARfD/ADI) της δραστικής ουσίας phosmet, καθώς και της έλλειψης τοξικολογικών δεδομένων του μεταβολίτη phosmet-oxon, μη συμμορφώσεις αγροτικών προϊόντων με τα ανώτατα όρια υπολειμμάτων, μεταξύ άλλων ενεργειών (κυρώσεις, απόσυρση προϊόντων από την αγορά κ.α.), δύναται να οδηγήσουν και σε ανακοινώσεις στο Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF), ένα σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των Κρατών Μελών αλλά και αξιολόγησης των προϊόντων ως προς την ασφάλειά τους με βάση τη χώρα προέλευσης.
Αρμόδιος φορέας ελέγχου είναι το τμήμα Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων, της Διεύθυνσης Προστασίας Φυτικής Παραγωγής, της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας του ΥπΑΑΤ (έγγραφο υπ'αριθμ.7656/214113/6-7-23).
Με βάση τα πιο πάνω, ενημερώνουμε όλους τους εμπλεκόμενους συνεργάτες - προμηθευτές και κυρίως τους ελαιοπαραγωγούς, ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωση του παραγόμενου και διακινούμενου ελαιολάδου με τα νέα (μειωμένα) Μrls και να αποφευχθούν προβλήματα αποσύρσεων, κυρώσεων και επιστροφών, σε όλες τις συναλλαγές, εντός και εκτός της χώρας μας.
Διαβάστε τον Κανονισμό ΕΕ 2022/94 (εδώ)
Προς ολοκλήρωση πάει και φέτος ο τρύγος για την κορινθιακής σταφίδας. Ακολουθεί η ξήρανση και στην συνέχεια η αποθήκευση του προϊόντος.
Τρίτη συνεχόμενη χρόνια οι τιμές παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα είναι πολύ κάτω του κόστους παραγωγής.
Για άλλη μια χρόνια μας άφησαν στο έλεος των έμπορων και του καιρού, χωρίς καμία στήριξη, τελειώνοντας έτσι ένα ιστορικό προϊόν με υψηλή διατροφική αξία του τόπου μας που είναι η κορινθιακή σταφίδα.
Αυτό αναφέρει σε δηλώσεις του στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος, σταφιδοπαραγωγός και πρόεδρος στον Αγροτικό Σύλλογο Χανδρινού στη Μεσσηνία.
Και προσθέτει: «Φέτος οι βροχές Μαΐου και Ιουνίου, καθώς και ο καύσωνας του Ιουλίου, έδωσαν την χαριστική βολή στις καλλιέργειες, με ζημίες που κυμαίνονται από το 60% και φτάνοντας σε ορισμένα σταφιδοχώραφα και το 100%.
Με μεγάλες επίσης αυξήσεις στο κόστος καλλιέργειας για να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε της διαφορές μυκητολογικές ασθένειες που δημιούργησαν οι βροχοπτώσεις .
Από την άλλη έχουμε τον ΕΛΓΑ να μην μας αποζημιώνει για τον περονόσπορο.
Αυτή την εποχή οι τιμές παραγώγου είναι στα 70 λεπτά το κιλό, ενώ το κόστος καλλιέργειας κυμαίνεται από το 1,20 έως 1,40 ευρώ το κιλό και συνεχώς να ανεβαίνει.
Με αρκετούς παραγωγούς να μην έχουν πληρωθεί ακόμα για την περσινή σοδειά η κατάσταση είναι τραγική. Πολλά στρέμματα εκριζώθηκαν ή έχουν εγκαταλειφτεί και η καλλιέργεια της μαύρης κορινθιακής σταφίδας αν δεν στηριχτεί ουσιαστικά τελειώνει.
Η ευθύνες της κυβέρνησης τεράστιες, χορτάσαμε σύσκεψης επερωτήσεις υποσχέσεις που κάθε φορά κατέληγαν σε ψίχουλα ενίσχυσης.
Μόνο μας όπλο ο οργανωμένος συλλογικός αγώνας και αυτά τα ψίχουλα, που δόθηκαν ύστερα από την πίεση τον αγώνων και τον τρακτέρ. Δεν έχουμε τίποτα να περιμένουμε από το νέο κυβερνητικό σχήμα. Η ελπίδα βρίσκεται στα δικά μας χέρια.
Καλούμε όλους τους αγρότες να μπουν στον αγώνα διεκδικώντας:
- Εγγυημένες τιμές σε όλα τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα (2 ευρώ για τη σταφίδα), που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να επιτρέπουν την επιβίωση των παραγωγών και συνέχιση της καλλιεργητικής δραστηριότητας
- Καταγραφή και άμεση αποζημίωση για τις καταστροφές που έχουν «μαύρη» κορινθιακή σταφίδα, σουλτανίνα, επιτραπέζια και οινοποιήσιμα σταφύλια. Αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλες τις φυσικές καταστροφές και νόσους στο 100% με επαρκή κρατική χρηματοδότηση.
- Άμεση αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος των σταφιδοπαραγωγών
- Μείωση του κόστους παραγωγής με αφορολόγητο πετρέλαιο όπως στους εφοπλιστές. Μείωση της τιμής του αγροτικού ρεύματος. Κατάργηση του ΦΠΑ σε μέσα και εφόδια και σε βασικά είδη των αναγκών της λαϊκής οικογένειας. Εξασφάλιση φθηνών λιπασμάτων, άλλων πρώτων υλών κ.α
- Άμεση επιδότηση στους αγροτοπαραγωγούς για την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους παραγωγής».
Δυνατότητα παράτασης στις άδειες φυτεύσεων αμπέλων, οι οποίες λήγουν το έτος 2023 και πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε περιοχές που επλήγησαν από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της Άνοιξης του 2023 (έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες ξηρασία, κλπ), χορηγεί στα κράτη μέλη ο Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1619.
Οι εν λόγω άδειες θα λήγουν μετά την παρέλευση 12 μηνών από την αρχική ημερομηνία λήξης τους, δηλαδή το 2024.
Παράλληλα αναβάλλεται, επίσης για 12 μήνες, η υποχρέωση εκρίζωσης ισοδύναμης έκτασης αμπελώνα για την όσους είναι δικαιούχοι άδειας αναφύτευσης, επειδή τα καιρικά φαινόμενα μπορεί λόγω ζημιών που προκάλεσαν να καθυστερήσουν την έναρξη χρήσης της νεοφυτευθείσας έκτασης.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό τα κράτη μέλη - και κατά συνέπεια η Ελλάδα - θα πρέπει να καθορίσουν τις περιοχές και τα μετεωρολογικά φαινόμενα, που επίδρασαν αρνητικά την άνοιξη του 2023, ώστε να εφαρμόσουν τις διατάξεις που προβλέπουν, παράταση κατά ένα έτος αδειών φύτευσης που θα λήξουν το 2023 και παράταση κατά ένα έτος της υποχρέωσης εκρίζωσης του υφιστάμενου αμπελώνα σε περίπτωση αναφύτευσης.
Το αιτιολογικό μέρος του κανονισμού αναφέρει:
«Τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της άνοιξης του 2023 επηρέασαν σοβαρά και τον αμπελοοινικό τομέα της Ένωσης, όπου οι αμπελοκαλλιεργητές που βρίσκονται στις εν λόγω περιοχές των κρατών μελών έχουν αντιμετωπίσει εξαιρετικές δυσκολίες. Ειδικότερα, οι έκτακτες καιρικές συνθήκες εμπόδισαν τους αμπελοκαλλιεργητές να εκτελέσουν εργασίες στους αμπελώνες τους, οι οποίες συνήθως εκτελούνται την άνοιξη, όπως ο καθαρισμός και η προετοιμασία του εδάφους, η φύτευση νέων αμπελιών ή ο εμβολιασμός. Στις περιοχές που πλήττονται από εξαιρετική ξηρασία, τέτοιες δραστηριότητες δεν είναι δυνατές λόγω της ξηρασίας του εδάφους και των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών για την ανάπτυξη των νεοφυτευθέντων φυτών, στις περιοχές που πλήττονται από πλημμύρες, οι εν λόγω δραστηριότητες δεν είναι δυνατές επειδή οι αμπελώνες είτε δεν είναι προσβάσιμοι είτε καταστρέφονται από τις υδάτινες μάζες.
Τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα εμπόδισαν τους αμπελοκαλλιεργητές που κατέχουν άδειες αμπελοφυτεύσεων για χρήση στις πληγείσες περιοχές που λήγουν το 2023 να χρησιμοποιήσουν τις άδειες κατά τη διάρκεια της άνοιξης του τελευταίου έτους ισχύος τους, όπως είχε προγραμματιστεί. Δεδομένου ότι είναι αδύνατο να προβλεφθεί πόσο θα διαρκέσουν αυτά τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα και οι συνέπειές τους, δεν είναι βέβαιο ότι οι εν λόγω αμπελοκαλλιεργητές θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις άδειες αμπελοφυτεύσεών τους εντός των αντίστοιχων περιόδων ισχύος. Οι αμπελοκαλλιεργητές θα πρέπει να φυτέψουν τα αμπέλια κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου και, επομένως, σε λιγότερο κατάλληλη στιγμή του βλαστικού κύκλου, υπό δύσκολες συνθήκες και με πρόσθετο κόστος, και τούτο σε μια περίοδο κατά την οποία ο αμπελοοινικός τομέας υποφέρει ήδη από δυσμενείς συνθήκες της αγοράς.
Για τον λόγο αυτό και για να αποφευχθεί η απώλεια των αδειών φύτευσης ή η ταχεία επιδείνωση των συνθηκών υπό τις οποίες πρέπει να πραγματοποιηθεί η φύτευση, είναι αναγκαίο να επιτραπεί, χωρίς καθυστέρηση, η παράταση ισχύος των αδειών φύτευσης που λήγουν το 2023 σε περιοχές που επλήγησαν από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα. Συνεπώς, όλες οι άδειες που λήγουν το 2023 και πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στις πληγείσες περιοχές θα πρέπει να παραταθούν για 12 μήνες από την τρέχουσα ημερομηνία λήξης τους το 2023, ώστε να έχουν οι αμπελοκαλλιεργητές τη δυνατότητα να φυτέψουν τα αμπέλια το 2024.
Δεδομένων των απρόβλεπτων δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι αμπελοκαλλιεργητές στις πληγείσες περιοχές λόγω των δυσμενών μετεωρολογικών φαινομένων, θα πρέπει να τους επιτραπεί να παραιτηθούν από την άδεια φύτευσης που λήγει το 2023 χωρίς να υποστούν τη διοικητική κύρωση που αναφέρεται στο άρθρο 62 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 εάν δεν επιθυμούν πλέον να επεκτείνουν την αμπελουργική τους έκταση.
Όσον αφορά τους αμπελοκαλλιεργητές που κατέχουν πρόσφατα φυτευθέντες αμπελώνες στις περιοχές που έχουν πληγεί σοβαρά από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της άνοιξης του 2023 στις εν λόγω περιοχές και οι οποίοι φυτεύτηκαν, εν αναμονή της εκρίζωσης ισοδύναμης έκτασης, χρησιμοποιώντας άδειες αναφύτευσης που χορηγήθηκαν από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 66 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, είναι σκόπιμο να παραταθεί κατά ένα έτος η τετραετής προθεσμία για την εκρίζωση της προηγούμενης φυτευθείσας έκτασης.
Αυτό θα επιτρέψει στους αμπελοκαλλιεργητές να επωφεληθούν για ένα επιπλέον έτος συγκομιδής από την προηγούμενη φυτευθείσα έκταση ως αποζημίωση για τις ζημίες στον νεοφυτευθέντα αμπελώνα, δεδομένου ότι οι εν λόγω ζημίες μπορεί να καθυστερήσουν την έναρξη χρήσης της νεοφυτευθείσας έκτασης ή να έχουν ως αποτέλεσμα να πρέπει να φυτευθεί εκ νέου η νεοφυτευθείσα έκταση. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να προσαρμοστεί επίσης η προθεσμία που ορίζεται στο άρθρο 5 δεύτερο εδάφιο του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2018/273 της Επιτροπής».
Συνεχίζεται ο τρύγος στην Κρήτη με την παραγωγή να είναι μειωμένη λόγω των καιρικών συνθηκών και των προβλημάτων φυτοπροστασίας. Το θετικό είναι ότι οι όψιμες ποικιλίες στο νησί δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα από την ευδεμίδα.
Ο κ. Πρίαμος Ιερωνυμάκης, πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ολοκληρωθεί ο τρύγος στην Κρήτη. Φέτος έχουμε μια δύσκολη χρονιά για τους αμπελουργούς. Πέρσι αυτή την εποχή είχαμε βροχοπτώσεις (πάνω στο τρύγο) με αποτέλεσμα να έχουμε μια άσχημη χρονιά. Φέτος, λόγω περονόσπορου και καύσωνα, η παραγωγή είναι μειωμένη κατά 40% σε σχέση με την άσχημη περσινή χρονιά. Δηλαδή έχουμε μια μείωση σε σχέση με μια κανονική παραγωγή στην Κρήτη κατά 70%. Αφορά επιτραπέζια, σουλτανίνα και οινάμπελα. Ειδικά στα βιολογικά έχουμε μεγάλη ζημιά στην παραγωγή. Θα πρέπει να υπάρξει στήριξη του εισοδήματος στους αμπελουργούς για την δύσκολη φετινή χρονιά».
Στο μεταξύ το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου κάνει λόγο για μέτρια δραστηριότατα της ευδεμίδας (συλλήψεις, ωοτοκίες) στην όψιμη ζώνη του νησιού. Αντίθετα, από την πρώιμη έως και τη μεσοπρώιμη ζώνη η δραστηριότητα που καταγράφεται είναι πολύ χαμηλή. Γενικά, η 3η πτήση του εντόμου κυμάνθηκε σε χαμηλά επίπεδα για τα συνήθη δεδομένα του νησιού λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν το διάστημα 13 - 27 Ιουλίου.
Στα σταφύλια που προορίζονται για τελικό ποιοτικό προϊόν, το όριο ανοχής προσβολών την εποχή αυτή (περκασμός, ωρίμαση) είναι πολύ μικρό έως μηδενικό. Επιπλέον, ο τρύγος καθυστερεί λόγω οψιμότητας της χρονιάς αλλά και άλλων παραγόντων που επηρεάζουν τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φύλλων (καύσωνας, υδατική καταπόνηση, περονόσπορος, τζιτζικάκια). Αμπέλια πάντως που θα τρυγηθούν μέσα στο επόμενο δεκαήμερο δεν χρειάζονται αντιμετώπιση.
Στα προβλήματα από τις παράνομες οινοποιήσεις επιτραπέζιων ποικιλιών αναφέρεται η ΚΕΟΣΟΕ, υποστηρίζοντας παράλληλα την ανάγκη στήριξης του κλάδου από το ΥπΑΑΤ λόγω των προβλημάτων στην παραγωγή από ακραίες καιρικές συνθήκες.
Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει «σε έντονα αρνητικό περιβάλλον έχει εισέλθει φέτος προ του τρύγου ο αμπελοοινικός κλάδος της χώρας, εξαιτίας του δυσανάλογου βάρους των συσσωρευμένων προβλημάτων, αλλά και των φετινών σοβαρών ζημιών που προκλήθηκαν από τις επιπτώσεις κυρίως του περονόσπορου, (που παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπισθεί) και των διαδοχικών καυσώνων, του περασμένου Ιουλίου.
Τα αθεράπευτα προβλήματα που δημιούργησαν οι αλληλοδιάδοχες κρίσεις (δημοσιονομική – ΕΦΚ, πανδημία COVID-19, κρίση ακριβείας) τα οποία οδήγησαν τα οινοποιεία, αλλά κυρίως τις αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις σε συνεχείς περιόδους μη βιώσιμης δραστηριότητας αφενός, και αφετέρου οι δραματικά μειωμένες αποδόσεις των αμπελώνων πριν τον επερχόμενο τρυγητό, απειλούν να δώσουν χαρακτήρα συνολικής κατάρρευσης στον τομέα.
Και ενώ σε μεμονωμένες, αλλά και μη αντιπροσωπευτικές περιοχές, η μείωση της παραγωγής οινοσταφύλων, ενεργοποιεί τους νόμους της αγοράς και της ζήτησης, προκαλώντας μερική άνοδο των τιμών, παραδοσιακή σιγή για τις τιμές παρατηρείται στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας (Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, κλπ.), περιοχές οι οποίες γίνονται αποδέκτες της παράνομης σταφυλικής παραγωγής επιτραπέζιων σταφυλιών και ποικιλιών σταφιδοποιίας, που έχουν εξίσου πληγεί από τον περονόσπορο και τους καύσωνες.
Η επανάληψη του φαινομένου, της εισόδου στον οινικό τομέα απαγορευμένων για οινοποίηση ποικιλιών, ήδη υλοποιείται σε πρώτο στάδιο, αφού ποσότητες από τις ποικιλίες αυτές εξαγοράζονται στο επίπεδο των 0,10 €/kg με 0,12 €/kg και οδεύουν, είτε για χυμοποίηση, είτε χωρίς παραστατικά απευθείας σε οινοποιεία. Κάθε χρόνο η πρακτική αυτή βάζει φρένο σε κάθε υγιή αντίδραση ανόδου των τιμών στην αγορά των οινοσταφύλων, τη στιγμή που παρατηρείται έκρηξη του κόστους καλλιέργειας.
Σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία (Bordeaux), οι αμπελουργοί ζητούν να γίνει δεκτό το μέτρο της οριστικής εγκατάλειψης αμπελώνων, οι οποίοι ζητούν να φύγουν από το επάγγελμα με αξιοπρέπεια, μέσω ενός προγράμματος με κοινωνικά κριτήρια.
Μια τέτοια προοπτική δεν είναι μακριά και για τους Έλληνες αμπελουργούς, εάν το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ο κρατικός μηχανισμός δεν παρέμβει φέτος, ώστε να κατασταλούν τα γνωστά φαινόμενα παραοικονομίας και εάν δεν ενισχυθούν βραχυπρόθεσμα, είτε με εθνικούς, είτε με ευρωπαϊκούς πόρους, οι αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις της χώρας, ώστε με όρους βιωσιμότητας να συνεχίσουν να καλλιεργούν και τα επόμενα χρόνια.
Είναι κατά συνέπεια άμεσα αναγκαίο ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Λ. Αυγενάκης, να θέσει το θέμα της ενίσχυσης του τομέα στο επόμενο Συμβούλιο υπουργών (μαζί με τους ομολόγους του των άλλων Κρατών Μελών της ΕΕ που έχουν ανάλογα πληγεί), με στόχο να ενισχυθεί εκτάκτως λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών ο αμπελουργικός τομέας οινοποιήσιμων ποικιλιών».
Σε προαύλιο χώρο εταιρείας αγροχημικών προϊόντων η αστυνομία βρήκε θαμμένα τα απόβλητα φυτοπροστατευτικών καλυμμένα με σκυρόδεμα.
Ειδικότερα, τον περασμένο Ιούλιο, αστυνομικοί του Τμήματος Περιβαλλοντικής Προστασίας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, έπειτα από αξιοποίηση πληροφοριών, προχώρησαν στη σύλληψη δύο ημεδαπών ατόμων, ηλικίας 54 και 60 ετών, για παράβαση της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι συλληφθέντες, από τον Οκτώβριο του 2022, είχαν προβεί στην απόρριψη και επίχωση ποσοτήτων, τουλάχιστον δύο (2) κυβικών μέτρων, στερεών και επικίνδυνων χημικών αποβλήτων, προερχόμενων από την παραγωγική της διαδικασία, με αποτέλεσμα την εκτεταμένη πρόκληση περιβαλλοντικής ρύπανσης.
Ανακοίνωση καταδίκης από ΕΣΥΦ (Ελληνικός Σύνδεσμος Φυτοπροστασίας) αναφέρει τα εξής:
Το τελευταίο διάστημα είδε το φως της δημοσιότητας Δελτίο Τύπου της Αστυνομίας «13-07-2023: Σύλληψη δύο ατόμων για περιβαλλοντική ρύπανση», βάσει των οποίων αστυνομικοί του Τμήματος Περιβαλλοντικής Προστασίας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης εντόπισαν επιχείρηση - εργοστάσιο φυτοπροστατευτικών προϊόντων στη Βιομηχανική Περιοχή της Σίνδου, η οποία σύμφωνα με ανώνυμη καταγγελία, φέρονταν να είχε θαμμένα βιομηχανικά της απόβλητα στον αύλειο χώρο του εργοστασίου, καλύπτοντάς τα και με σκυρόδεμα.
Με τη συνδρομή των Αστυνομικών Αρχών και κατόπιν εκσκαφών, βρέθηκε σημαντική ποσότητα θαμμένων αποβλήτων, ενώ ελέγχεται περαιτέρω εάν τα συγκεκριμένα υλικά είναι απαγορευμένα στην Ευρωπαϊκή αγορά και εάν εισήχθησαν παράνομα στη χώρα.
Ο Ε.ΣΥ.Φ. δηλώνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι θεωρεί τις πρακτικές αυτές απαράδεκτες, αφού αποτελούν μια τεράστια δυνητική πηγή ρύπανσης του περιβάλλοντος και του υδροφόρου ορίζοντα και δυσφημούν αναίτια τον κλάδο τον οποίο υπηρετεί.
Τα μέλη του Ε.ΣΥ.Φ. ακολουθούν όλες τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής και Ελληνικής νομοθεσίας σχετικά με τη διαχείριση των εργοστασιακών τους αποβλήτων και καταδικάζουν απερίφραστα κάθε παράνομη ενέργεια που συνεπάγεται κίνδυνο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον και, εκτός των άλλων, αποτελούν αθέμιτο ανταγωνισμό για τον κλάδο.
Ο Ε.ΣΥ.Φ. και τα μέλη του είναι και θα είναι αρωγοί κάθε προσπάθειας των Ελληνικών Αρχών για την αυστηρότατη εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.
Από την 1η Σεπτεμβρίου 2023 θα είναι σε ισχύ ο Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1032 για την πρόληψη της εισαγωγής και της διασποράς του ιού της καστανής ρυτίδωσης των καρπών της τομάτας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο συγκεκριμένος ιός, διαπιστώθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας το 2019 και έχει εντοπιστεί σε αρκετές περιοχές.
Ο ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών της τομάτας μεταδίδεται με επαφή (μέσω των εργαλείων, των υλικών, των ρούχων, των υποδημάτων ή των χεριών κατά τις καλλιεργητικές εργασίες), μέσω μολυσμένου πολλαπλασιαστικού υλικού και μολυσμένου σπόρου. Βασική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος, στο οποίο ο ιός, αν υπάρχουν μολυσμένα φυτικά υπολείμματα, μπορεί να επιβιώσει τουλάχιστον για έξι μήνες.
Μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο προϊστάμενος της ΔΑΟΚ Τριφυλλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, επισημαίνει ότι «στην περιοχή καλλιεργούνται συνολικά 3.000 στρέμματα με ντομάτα θερμοκηπίου. Γίνονται δύο καλλιέργειες η πρώτη από Δεκέμβριο έως Ιούλιο και η δεύτερη από Αύγουστο μέχρι Νοέμβριο.
Τα πρώτα χρόνια ιός της καστανής ρυτίδωσης δημιούργησε πρόβλημα στην καλλιέργεια στη συνέχεια όμως οι παραγωγοί έμαθαν να παίρνουν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα και το πρόβλημα μειώθηκε. Αυτό που μάθαμε για τον συγκεκριμένο ιό είναι ότι τα μέτρα πρόσληψης αποδίδουν.
Να θυμίσουμε ότι για την πρόληψη τού συγκεκριμένου ιού και για τον περιορισμό της εξάπλωσής του όταν εμφανίζεται, προτείνεται η λήψη των ακόλουθων μέτρων:
α) Χρησιμοποίηση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού (απόκτηση φυτών προς φύτευση μόνο με τη συνοδεία φυτοϋγειονομικού διαβατηρίου).
β) Έλεγχο, σε τακτά χρονικά διαστήματα, των φυτών και ασφαλή απομάκρυνση και καταστροφή αυτών που εμφανίζουν ιολογικά συμπτώματα. Η απομάκρυνση των φυτών από το θερμοκήπιο πρέπει να γίνεται με προσοχή, χρησιμοποιώντας μεγάλες πλαστικές σακούλες εντός των οποίων θα τοποθετούνται τα συμπτωματικά φυτά, καθώς και τα γειτονικά προς αυτά φυτά. Η καταστροφή αυτών συνιστάται να γίνεται με ταφή σε βάθος σε ακαλλιέργητο σημείο της εκμετάλλευσης.
γ) Απολύμανση των εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης εμπορίου 10% ή Virkon S.
δ) Καλό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι πριν από κάθε χειρισμό των φυτών.
ε) Κάλυψη των παπουτσιών και χρησιμοποίηση γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους, καθώς και αλλαγή ρούχων κατά τις μετακινήσεις μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων. Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με χέρια τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένα φυτά κατά τις διάφορες εργασίες, εκτός αν προηγουμένως τα χέρια έχουν πλυθεί καλά.
στ) Καλό πλύσιμο όλων των επιφανειών, δίσκων κλπ. εντός των θερμοκηπίων κατά τη διαδικασία της μεταφύτευσης ή της φύτευσης.
ζ) Μείωση όσο είναι δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης.
η) Αφαίρεση των ζιζανίων στους χώρους γύρω από το θερμοκήπιο.
θ) Απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας μετά το τέλος αυτής, καθώς και απολύμανση των χώρων τού θερμοκηπίου
ι) Αποφυγή δανεισμού κυψελών με βομβίνους από ή προς άλλους καλλιεργητές και
ια) τοποθέτηση τάπητα με απολυμαντικό (χλωρίνη) στην είσοδο του θερμοκηπίου».
Διαβάστε τον Κανονισμό (εδώ)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εντόπισε, για πρώτη φορά, την μαύρη κηλίδωση εσπεριδοειδών (Phyllosticta citricarpa) σε εισαγωγή φορτίου πορτοκαλιών από την Αίγυπτο.
Πρόκειται για μια πολύ επικίνδυνη μυκητολογική ασθένεια, αποτελεί παθογόνο καραντίνας, που προσβάλει τα εσπεριδοειδή των τροπικών και υποτροπικών περιοχών, μειώνοντας την ποσότητα και την ποιότητα των παραγόμενων καρπών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το παθογόνο μπορεί να υπάρχει σε μια περιοχή για πολλά χρόνια πριν εμφανιστούν συμπτώματα στα φυτά.
Αυτό έχει ξεσηκώσει μεγάλες αντιδράσεις από την πλευρά των αγροτικών οργανώσεων της Ισπανίας, οι οποίες ζητούν από την Κομισιόν αλλά και από τον Ισπανό Υπουργό Γεωργίας, Λουίς Πλάνα (έχουμε ισπανική Προεδρία στην ΕΕ), να προχωρήσει σε ελέγχους.
Συγκεκριμένα η AVA-ASAJA προτρέπει την Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων (SANTE) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να στείλει μια αποστολή επιθεώρησης στην περιοχή παραγωγής των μολυσμένων φρούτων για να προσδιορίσει την έκταση της νόσου και, όπου χρειάζεται, να κλείσει τις οδούς εισόδου στην ΕΕ για τα αιγυπτιακά εσπεριδοειδή, εφόσον η συγκεκριμένη χώρα δεν εγγυάται τη φυτοϋγειονομική της ασφάλεια.
Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτών Βαλένθιας (AVA-ASAJA), Cristóbal Aguado, τονίζει ότι «η μαύρη κηλίδα είναι ένα παράσιτο καραντίνας, σύμφωνα με το πόρισμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), που προσαρμόζεται τέλεια στο μεσογειακό κλίμα. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι εξαπλώνεται ήδη στην Τυνησία και, προφανώς, έφτασε και στην Αίγυπτο. Σε περίπτωση εισαγωγής και εξάπλωσης αυτής της ασθένειας σε ευρωπαϊκό έδαφος, θα υπάρξουν προβλήματα στην αντιμετώπισή της λόγω των περιορισμών που έχει θέσει η ΕΕ στην χρήση φυτοπροστατευτικών».
Αυτό που ζητάνε οι Ευρωπαϊκοί φορείς των τροφίμων είναι ότι ισχύει για τους αγρότες της ΕΕ (φιλοπεριβαλλοντική πολιτική κ.α.) να ισχύει και για τις τρίτες χώρες που εξάγουν τα προϊόντα τους στην ΕΕ. Αναμένουμε την θέση του Έλληνα Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου ενημερώνει τους παραγωγούς - μέλη της για τις τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών εσοδείας του 2023.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου κ. Σταύρος Γαβαλάς, «φέτος ήταν μια δύσκολη χρονιά για τους αμπελουργούς λόγω των προβλημάτων από τον περονόσπορο. Η Ένωση δίνει τιμές που είναι αυξημένες κατά 10 - 20% σε σχέση με πέρσι. Έχουμε μια οψίμιση κατά 15 ημέρες για αυτό κάνουμε μετρήσεις και όταν τα σταφύλια είναι έτοιμα θα ανακοινώσουμε την ημερομηνία για έναρξη παραλαβής».
Οι τιμές είναι οι εξής:
Ασύρτικο- 0,80 €
Θραψαθήρι - 0,70 €
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα , Αθήρι, Πλυτό) - 0,70 €
Βιδιανό - 0,60 €
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,60 €
Syrah - 0,50 €
Κοτσιφάλι - 0,45 €
Λιάτικο - 0,45 €
Βηλάνα - 0,40 €
Μαντηλάρι - 0,35 €
Κοτσιφολιάτικο - 0,35 €
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,30 €
Η παραλαβή οινοσταφύλων θα γίνεται μόνο από παραγωγούς που εμπιστεύτηκαν την Ένωση Ηρακλείου και ενεργοποίησαν τα δικαιώματά τους (Επιδότηση) σε αυτή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Στα πλαίσια αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, από τις προαναφερόμενες τιμές το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Στα πλαίσια αναβάθμισης της ποιότητας του παραγόμενου κρασιού, η Οργάνωση μας συνιστά στους παραγωγούς-μέλη της, τα οινοστάφυλα να προσκομίζονται σε πλαστικά κιβώτια (κλούβες) την ίδια μέρα της κοπής τους και απαρέγκλιτα να τηρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α. Να έχουν ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας τουλάχιστον 12,5 Be για τις ερυθρές ποικιλίες και 12 Be για τις λευκές.
β. Να μην έχουν μυκητολογική προσβολή (σάπισμα) και ηλιοεγκαύματα.
Τόπος παραλαβής των οινοσταφύλων θα είναι το Οινοποιείο στην Παλιανή, καθώς και τα Υποκαταστήματα Αστερουσίων και Αρκαλοχωρίου. Παραλαβή θα γίνεται και στις Αρχάνες Ηρακλείου.
Πριμοδότηση της ιδιωτικής δακοκτονίας με μέθοδο μαζικής παγίδευσης στην ελιά αλλά και σε μεθόδους εναλλακτικής φυτοπροστασίας στα εσπεριδοειδή δίνει η νέα ΚΑΠ.
Συγκεκριμένα η Δράση 31.6-ΙΓ «Εφαρμογή των εθελοντικών οδηγιών ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας» της νέας ΚΑΠ συνίσταται στην εφαρμογή της μεθόδου αντιμετώπισης του δάκου (Βactocera oleae) στην ελαιοκαλλιέργεια και της μύγας της Μεσογείου (Ceratitis capitata) σε καλλιέργειες εσπεριδοειδών (πορτοκαλιά, μανταρινιά).
Όπως αναφέρει η σχετική απόφαση της εφαρμογής του οικολογικού σχήματος, η βιοτεχνολογική μέθοδος της μαζικής παγίδευσης των ακμαίων των παραπάνω εντόμων-στόχων, συνίσταται στην ανάρτηση εντομοπαγίδων στα κλαδιά των δέντρων, οι οποίες μέσω προσελκυστικών τροφής ή και φερομόνης φύλου τις οποίες περιέχουν, έλκουν τα ακμαία του εντόμου, τα παγιδεύουν και στη συνέχεια τα θανατώνουν είτε μέσω της επαφής της με το μέρος της παγίδας που περιέχει εντομοκτόνο ή μέσω πνιγμού εντός της παγίδας, είτε τα θανατώνουν μέσω επαφής των εντόμων με το εντομοκτόνο με το οποίο είναι εμποτισμένη η επιφάνεια της παγίδας (προσέλκυση και θανάτωση/ attract and kill).
Η παρακολούθηση του πληθυσμού του εχθρού - στόχου για τον προσδιορισμό του κατάλληλου χρόνου τοποθέτησης των παγίδων μαζικής σύλληψης, του κατάλληλου αριθμού παγίδων ανά εκτάριο, και της αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας εφαρμογής της ενισχυόμενης μεθόδου, γίνεται μέσω παγίδων παρακολούθησης (monitoring).
Στόχος της δράσης είναι η μείωση της χημικής καταπολέμησης των ανωτέρω εχθρών - στόχων (δάκου και μύγας της Μεσογείου), συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη βελτίωση της ποιότητας των υδατικών πόρων και στην ανάκαμψη της βιοποικιλότητας στους ελαιώνες και τους οπωρώνες εσπεριδοειδών στους οποίους θα εφαρμοστεί η δράση.
Οι γεωργοί υποχρεούνται να τηρούν της «Οδηγίες Ολοκληρωμένης Φυτοπροστασίας» για της καλλιέργειες της ελιάς, της πορτοκαλιάς και της μανταρινιάς, κατά περίπτωση. Στο πλαίσιο της δράσης, οι γεωργοί δεσμεύονται:
α) Να εφαρμόζουν τη μέθοδο της μαζικής παγίδευσης (mass trapping) του δάκου της ελιάς (Βactocera Oleae) σε αγροτεμάχια με ελιές ή και της μύγας της Μεσογείου (Ceratitis capitata) σε αγροτεμάχια με εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, μανταρινιά). Ο αριθμός παγίδων μαζικής σύλληψης ανά μονάδα επιφανείας (εκτάριο, Ηa) που εφαρμόζεται για το σύνολο των δηλούμενων εκτάσεων που χρησιμοποιούν το ίδιο σκεύασμα, δεν μπορεί να είναι μικρότερος από τον ελάχιστο αριθμό παγίδων ανά μονάδα επιφανείας (εκτάριο, Ηa) που προβλέπεται στην Άδεια Διάθεσης του σκευάσματος στην Αγορά (ΑΑΔΑ).
β) Να κάνουν αποκλειστική χρήση εγκεκριμένων για την αντιμετώπιση των παραπάνω εντομολογικών εχθρών σκευασμάτων φυτοπροστασίας μαζικής παγίδευσης, τα οποία βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ (εδώ)
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις κατά τις οποίες το επίπεδο του πληθυσμού του εχθρού - στόχου είναι τέτοιο ώστε η πραγματική ή η προβλεπόμενη ζημιά στην ηρτημένη παραγωγή είναι πάνω από το κατώφλι επέμβασης, σύμφωνα με τεκμηριωμένη έκθεση του τεχνικού συμβούλου στο ΣΠΔ της δράσης, επιτρέπεται η εφαρμογή στα αγροτεμάχια της δράσης φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων που είναι συμβατά με τη βιολογική γεωργία (Καν. (ΕΕ) 2018/848), συμπεριλαμβανομένων των ωφέλιμων μακρο-οργανισμών, για την αντιμετώπιση του εντομολογικού εχθρού - στόχου.
Ο γεωργός δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει χημικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα για την αντιμετώπιση των εχθρών - στόχων στα αγροτεμάχια της δράσης, πέραν των εντομοκτόνων περιορισμένης κλίμακας που τυχόν περιέχονται της παγίδες μαζικής σύλληψης και των εντομοκτόνων που χρησιμοποιούνται κατά την εφαρμογή των δολωματικών ψεκασμών του εθνικού προγράμματος δακοκτονίας στην καλλιέργεια της ελιάς, εφόσον προηγουμένως δεν έχει αποδεδειγμένα εφαρμόσει φυτοπροστατευτικά σκευάσματα που είναι συμβατά με τη βιολογική γεωργία (Καν. (ΕΕ) 2018/848).
γ) Να διατηρούν ηρτημένες στα δέντρα, της παγίδες μαζικής σύλληψης (mass trapping) καθώς και της παγίδες παρακολούθησης (monitoring).
δ) Να τηρούν της δεσμεύσεις της δράσης 31.6-Α, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ). Στο ΣΠΔ πρέπει να αποτυπώνεται η εφαρμογή της μεθόδου της μαζικής παγίδευσης μέσω της αναγραφής του εμπορικού ονόματος και της ΑΑΔΑ των σκευασμάτων μαζικής παγίδευσης ανά επιλέξιμη καλλιέργεια και εντομολογικό εχθρό - στόχο, του συνιστώμενου αριθμού παγίδων μαζικής σύλληψης καθώς και των ημερομηνιών ή του εύρους ημερομηνιών εγκατάστασης των παγίδων μαζικής σύλληψης.
ε) Να διατηρούν φάκελο με τα φορολογικά παραστατικά αγοράς των παγίδων μαζικής σύλληψης τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στα αγροτεμάχια της δράσης κατά το έτος της αίτησης. Από τα φορολογικά παραστατικά πρέπει να
προκύπτει η συνολική ποσότητα των παγίδων μαζικής σύλληψης.
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται ως εξής:
Ελαιώνες - 35 ευρώ το στρέμμα
Εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, μανταρινιά) - 17,5 ευρώ το στρέμμα