Στη Βουλή συζητήθηκε το πρόβλημα των πολύ μεγάλων ζημιών κατά την ανθοφορία και την καρποδεσία ελιάς από τον πρόσφατο καύσωνα.
Συγκεκριμένα την Δευτέρα 15 Ιουνίου συζητήθηκε στην Βουλή η με αριθμό 789/5-6-2020 Επίκαιρη Ερώτηση του βουλευτή Λακωνίας του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Σταύρου Αραχωβίτη προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα: «Αντιμετώπιση μειωμένης παραγωγής στην ελαιοκομία, λόγω των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών (καύσωνα) στην ανθοφορία της ελιάς».
Ο υπουργός ανέφερε εν ολίγοις ότι πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η αναλυτική καταγραφή των ζημιών ανά νομό και να εκτιμηθεί σε ποιό στάδιο βρίσκονταν οι καλλιέργειες, τις ημέρες του καύσωνα, ώστε μετέπειτα να αξιοποιηθούν τα υπάρχοντα εργαλεία (ΕΛΓΑ και λοιπές εναλλακτικές) για αποζημιώσεις.
Σε σχέση μόνο για τις περσινές ζημιές στην ελαιοπαραγωγή της Κρήτης, τόνισε ότι γίνεται προσπάθεια μέσω σχετικού φακέλου που θα υποβληθεί στην ΕΕ να υπάρξει βοήθεια λόγω κλιματικής αλλαγής.
Για θέμα de minimis που του έθεσε ο πρώην υπουργός για περσινές χρονιές, ο κ. Βορίδης σημείωσε επί της ουσίας ότι χρειάζονται πάρα πολλά χρήματα.
Μόνο από εθνικά κονδύλια θα μπορούσε να δοθούν χρήματα στους ελαιοπαραγωγούς βάσει της απάντησης Χόγκαν σε Αραχωβίτη
Παράλληλα, δήλωσε ανοιχτός σε διαβούλευση για αλλαγές στη θέσπιση των συνδεδεμένων ενισχύσεων (θυμίζουμε ότι ελαιόλαδο και ελιές είναι εκτός), αν και όπως φάνηκε από τα λεγόμενά του για να καθιερωθεί συνδεδεμένη στο ελαιόλαδο, πρέπει να κοπούν οι συνδεδεμένες από πολλά άλλα προϊόντα, μιας και το μπάτζετ είναι συγκεκριμένο.
Από τα λεγόμενα Βορίδη προκύπτει ότι οι ελαιοπαραγωγοί μάλλον δεν πρέπει να περιμένουν και πολλά πράγματα.
Σημειωτέον ότι ο Σταύρος Αραχωβίτης έθεσε και το ζήτημα των χαμηλών τιμών απορρόφησης σε ελαιόλαδο και ελιές, που σε συνδυασμό με τις ζημιές, έχουν δημιουργήσει οικονομικά προβλήματα στον κλάδο, κάτι που φαίνεται ήδη στις τοπικές κοινωνίες των ελαιοπαραγωγικών ζωνών.
Αναλυτικά ο διάλογος των δυο αντρών από τα πρακτικά της Βουλής έχει ως εξής:
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Καλησπέρα και καλή εβδομάδα σε όλους.
Κύριε Υπουργέ, θα πληροφορηθήκατε εγκαίρως κι από τους συνεργάτες σας κι από τις υπηρεσίες ότι το τριήμερο μεταξύ 16, 17 και 18 Μαΐου είχαμε ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες για μήνα Μάιο, γεγονός που συνέπεσε με την κορύφωση της ανθοφορίας της ελιάς στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Είναι γνωστό ότι σε θερμοκρασίες πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου έχουμε ζημιές στην καρπόδεση, στην γονιμότητα του άνθους που αντανακλάται στην καρπόδεση με διάφορους τρόπους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τη φετινή χρονιά συνέπεσε να έχουμε ταυτόχρονα τρία γεγονότα: να έχουμε και υψηλές θερμοκρασίες, ρεκόρ θερμοκρασιών, να έχουμε και μεγάλη διάρκεια σε ώρες, αλλά να έχουμε και επανάληψη του φαινομένου για τρεις συνεχόμενες μέρες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν καταγεγραμμένα, από το 1860 μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί τον μήνα Μάιο δεκαοχτώ φορές όλες κι όλες θερμοκρασίες πάνω από 35 βαθμούς. Τα πρώτα εκατόν τριάντα χρόνια, δηλαδή από το 1860 μέχρι το 1990 σημειώθηκαν οκτώ φορές. Δέκα φορές σημειώθηκαν μόλις τα τελευταία τριάντα χρόνια. Αυτό δείχνει, λοιπόν, ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι εδώ. Άρα βλέπουμε τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής.
Επειδή όλο και πιο συχνά και όλο με μεγαλύτερη σφοδρότητα και ένταση παρατηρούμε φαινόμενα κλιματικής αλλαγής, είχαμε ξεκινήσει έγκαιρα την αλλαγή του Κανονισμού αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ, που ο βασικός του κορμός είναι ο ίδιος από το 1988. Ξεκίνησε η διαδικασία ανάθεσης της αναλογιστικής μελέτης. Αλλά γι’ αυτό θα τα πούμε αργότερα σε επόμενη επίκαιρη ερώτηση, γιατί για τον ΕΛΓΑ έχουμε να πούμε πολλά.
Στην προκειμένη περίπτωση όμως επειδή απ’ ό,τι φαίνεται -όπως αναφέρουν και οι συνάδελφοι των υπηρεσιών και οι ιδιώτες αλλά και οι παραγωγοί- στην ελιά έχουμε τόσο μειωμένη καρπόδεση όσο έχουμε και καρπόπτωση καρπιδίου αλλά και μικροκαρπία, μικρό καρπίδιο, σχινοκαρπία δηλαδή, φαίνεται ότι θα υπάρχει μεγάλη μείωση της παραγωγής την επόμενη χρονιά.
Και το ερώτημα είναι, κύριε Υπουργέ, αν σκοπεύετε και με ποιον τρόπο να στηρίξετε την ελαιοκομία, επειδή ακριβώς το φαινόμενο παρατηρήθηκε σε περίοδο που δεν καλύπτεται από τον ισχύοντα Κανονισμό, και αν σκοπεύετε να αξιοποιήσετε τα εργαλεία που προσφέρονται στην επιστολή του κ. Χόγκαν που έχετε στο γραφείο σας από τις 27 Ιουλίου του 2019 για τη στήριξη της ελαιοκομίας.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Απόστολος Αβδελάς): Και εμείς ευχαριστούμε, κύριε Αραχωβίτη.
Τον λόγο έχει για να απαντήσει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Βορίδης για τρία λεπτά.
ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΒΟΡΙΔΗΣ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε συνάδελφε, τα περιστατικά νομίζω εν πολλοίς είναι έτσι όπως τα εξιστορήσατε, πράγματι. Το πραγματικό μέρος, δηλαδή, της υποθέσεως αυτής είναι έτσι. Τι έχουμε κάνει τώρα εμείς; Να πάω σε αυτό και μετά να δούμε τη μεθοδολογία.
Κοιτάζουμε να κάνουμε μία αρκετά αναλυτική καταγραφή του τι έχει συμβεί ανά περιοχή και να μην πάμε σε μία γενίκευση. Δηλαδή, για να το πω αλλιώς, πηγαίνουμε τμήμα-τμήμα, καλλιέργεια-καλλιέργεια, χωριό-χωριό να δούμε τι ακριβώς έχει γίνει. Γιατί η αλήθεια είναι ότι η επίπτωση δεν ήταν ομοιόμορφη παντού. Ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο είχε εξελιχθεί η καρποδεσία, η ανθοφορία, είχε διαφορετικές επιπτώσεις. Σε άλλες η ζημιά είναι πολύ μεγάλη, σε άλλες υπάρχει μία μέτρια ζημιά, άλλες έχουν πολύ λιγότερη ζημιά. Άρα, λοιπόν, κάνουμε μία τέτοια καταγραφή, προκειμένου να δούμε τι είναι εκείνο που μπορεί να γίνει.
Δεύτερον. Σύμφωνα με τον Κανονισμό του ΕΛΓΑ δεν είναι πάλι ενιαία η εφαρμογή των απαραίτητων κριτηρίων, δηλαδή εξαρτάται από τη φάση που βρισκόταν η καρποδεσία για να πούμε εάν καλύπτεται ή δεν καλύπτεται ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ η ζημιά. Άρα, λοιπόν, γίνεται μία πιο αναλυτική, πιο στοχευμένη, πιο επιτόπια, ας το πω, προσέγγιση στο ζήτημα αυτό, γιατί αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό που θα καθορίσει και τα εργαλεία αποζημίωσης ή ενίσχυσης, αν τυχόν χρειαστούν.
Αυτή η δουλειά είναι σε εξέλιξη. Το παρακολουθούμε από κοντά. Το ξέρουν οι παραγωγοί. Είμαστε κοντά τους, μιλάμε. Θα προσδιορίσουμε το τι ακριβώς θα γίνει σε συνεννόηση και με τον ΕΛΓΑ εν συνεχεία.
Το βασικό μας εργαλείο εξακολουθεί να παραμένει και είναι ο ΕΛΓΑ, προκειμένου να καλύψει προφανώς τις αποζημιώσεις εκεί που αυτό καλύπτεται. Εκεί που δεν θα υπάρχει κάλυψη, γεννιέται ένα ζήτημα εναλλακτικών εργαλείων και ενναλακτικών στοχεύσεων, ενναλακτικών μηχανισμών για να ενισχύσουμε το εισόδημα των ελαιοπαραγωγών.
Εγώ θα το αφήσω κατ’ αρχήν εδώ, μη αξιοποιώντας το επόμενο λεπτό, για να περάσω στη δευτερολογία μου ενδεχομένως με μία μεγαλύτερη άνεση, αν μου δώσετε, για να πάω στα εργαλεία, μόνο και μόνο για την ενότητα της απάντησης, για να μην τη διακόψω στη μέση εν συνεχεία, καθώς θα πάμε στις ενισχύσεις και στους μηχανισμούς ενισχύσεων και στην επιστολή Χόγκαν σε θέματα που έθεσε ο κύριος συνάδελφος.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Απόστολος Αβδελάς): Θα σας δώσω την άνεση γιατί είναι ενδιαφέρον το θέμα.
Τον λόγο έχει για τρία λεπτά ο κ. Αραχωβίτης.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Κύριε Υπουργέ, το πρώτο που μας είπατε, ότι παρακολουθούνται από τις υπηρεσίες, αυτό είναι γνωστό γιατί η αγωνία των ελαιοπαραγωγών είναι μεγάλη. Και δεν είναι μεγάλη μόνο γιατί αναμένεται μειωμένη ελαιοπαραγωγή, που αυτό είναι πασιφανές, αλλά γιατί και η τιμή του ελαιολάδου, αλλά και της βρώσιμης ελιάς ήδη την περίοδο που διανύουμε είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Δηλαδή το συνολικό εισόδημα έχει συμπιεστεί και ένα δεύτερο τελειωτικό χτύπημα από τον καύσωνα θα ήταν καταστροφικό για την ελαιοκαλλιέργεια, όπως καταλαβαίνετε.
Αυτήν την ώρα, λοιπόν, οι ελαιοκαλλιεργητές περιμένουν μία απάντηση, αν έχετε εικόνα του τι καλύπτεται από τον ΕΛΓΑ και αν πρόκειται να αξιοποιήσετε τα ΠΣΕΑ, που όλοι γνωρίζουμε ότι τα ΠΣΕΑ έχουν περιορισμένες δυνατότητες.
Από εκεί και πέρα να δούμε και άλλα μέτρα τα οποία περιγράφονται στην επιστολή Χόγκαν. Χρειάζονται, όμως, χρηματοδότηση από άλλες πηγές και δεν είναι μόνο για τον καύσωνα, αλλά γενικότερα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη στήριξη της ελαιοκαλλιέργειας εφόσον υπάρχει βούληση. Πώς μπορούν να αξιοποιηθούν;
Θα περιμένουμε την απάντησή σας και θα τεθεί στην κρίση όχι μόνο τη δική μας, αλλά και των ελαιοκαλλιεργητών η δέσμευσή σας εδώ σήμερα. Γιατί εδώ δεν ρωτάμε για έναν λόγο προσωπικής, όπως καταλαβαίνετε, ικανοποίησης. Είναι οι παραγωγοί έξω, οι οποίοι πιέζουν και εμάς και εσάς γιατί τους πιέζει το πραγματικό εισόδημα. Μια χρονιά ακόμα, λοιπόν, με μειωμένο εισόδημα καταλαβαίνετε ότι έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ελαιοπαραγωγή και στην οικονομία όμως.
Διότι να σας θυμίσω ότι από τον Σεπτέμβριο, Οκτώβριο άρχισαν να φαίνονται τα μηνύματα για μειωμένη τιμή, τόσο στο ελαιόλαδο, όσο και στη βρώσιμη ελιά. Στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές, η συνέπεια φάνηκε στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και στα εμπορικά καταστήματα, με κορύφωση τις ημέρες των εορτών, όπου χαρακτηριστικά έλεγαν οι καταστηματάρχες των ελαιοπαραγωγικών περιοχών ότι ήταν από τις χειρότερες χρονιές των τελευταίων ετών. Αυτό είναι προφανές ότι σχετίζεται με την αγοραστική δύναμη.
Επίσης, τις τελευταίες μέρες, αυτό που λένε οι παραγωγοί είναι ότι η αγοραστική ζήτηση σταμάτησε ακριβώς λόγω του φόβου για το τι εισόδημα θα υπάρχει την επόμενη χρονιά. Όλα αυτά, λοιπόν, τα αναφέρω επειδή συνδέονται. Η ελαιοπαραγωγή έχει ανάγκη τη στήριξη. Περιμένουμε να ακούσουμε τις δεσμεύσεις σας.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Απόστολος Αβδελάς): Κι εμείς ευχαριστούμε, κύριε Αραχωβίτη.
Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.
ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΒΟΡΙΔΗΣ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Ως προς τις δεσμεύσεις που περιμένει ο κ. Αραχωβίτης να ακούσει και εκφράζοντας και διερμηνεύοντας –δεν λέω εγώ όχι- την αγωνία, πράγματι, των ελαιοπαραγωγών, νομίζω ότι σας είπα το καλύτερο που μπορούσα να σας πω για σήμερα. Διότι όλο το υπόλοιπο είναι προφανώς συναρτώμενο από την εξέλιξη των πορισμάτων και της κατάστασης που βρίσκουμε στο πεδίο.
Επομένως, δεν μπορώ να σας απαντήσω κάτι περισσότερο αν δεν έχει ολοκληρωθεί αυτή η διεργασία στο πεδίο. Θα ήταν ούτως ή άλλως από την πλευρά μου απολύτως ανεύθυνο και μη σοβαρό το να σας πω το οτιδήποτε συγκεκριμένο, δηλαδή στην «τάδε» περιοχή θα κάνουμε αυτό, στη «δείνα» περιοχή το άλλο, τη στιγμή που αυτό είναι μία διεργασία η οποία συνεχίζεται και εξελίσσεται.
Επειδή, όμως, ανοίξατε γενικότερα ζητήματα και επειδή προέρχεστε από ελαιοπαραγωγική περιοχή και έχετε χρηματίσει και Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, εδώ ίσως θα αρκούσε να πει κανείς πώς αντιμετωπίσατε εσείς –για να με διδάξετε, δηλαδή, με αυτήν την έννοια και να παραδειγματιστώ από τη δράση σας- αντίστοιχα αιτήματα που είχατε το 2018 στην περιοχή σας και πώς ενισχύσατε τους ελαιοπαραγωγούς εκεί, πόσα τους δώσατε. Διότι αυτά είναι πεπραγμένα. Και επειδή η απάντηση είναι «μηδέν» -τους δώσατε «μηδέν»- εγώ σας έχω πει ότι δεν θα κάνω αυτό που κάνατε εσείς. Επομένως, θα προσπαθήσουμε, κατά το δυνατόν, να αντιμετωπίσουμε το θέμα και όλα τα προβλήματα, τα οποία δημιουργούνται.
Αναφερθήκατε σε κάτι ακόμα, το οποίο είπατε στον κ. Τσίπρα να το πει. Και έχουμε συζητήσει για αυτό. Είδα, όμως, ότι το είπε και ο κ. Σκουρλέτης. Το αναπαράγετε. Αναφέρομαι στην επιστολή Χόγκαν, κατόπιν της επιστολής που κάνατε για τα προβλήματα της ελαιοπαραγωγής.
Εγώ σας έχω πει –και το καταλαβαίνω- ότι δέκα μήνες μετά δεν έχει μεγάλο νόημα να κάνουμε μία αντιπαράθεση για το τι κάνατε εσείς και τι κάναμε εμείς, αρκεί να μην το θέτετε εσείς. Εγώ ποτέ δεν το θέτω από μόνος μου. Όσο δεν τα θέτετε τα ζητήματα αντιπαραθετικά, εγώ δεν έρχομαι ποτέ να σας πω: «Γιατί κάνατε αυτό; Γιατί κάνατε εκείνο; Γιατί κάνατε το άλλο;». Δεν το λέω.
Μου λέτε, όμως: «Μα, ξέρετε η επιστολή Χόγκαν κατόπιν ενεργειών μου προεκλήθη». Τώρα, μοιραία δεν το θέτετε εσείς; Εσείς το θέσατε. Δεν φταίω εγώ τώρα. Δεν μπορούσα να κάνω διαφορετικά. Εσείς με προκαλείτε σε αυτό.
Πάμε, τώρα, λοιπόν στην επιστολή Χόγκαν, η οποία είναι η δική σας απάντηση στο πρόβλημα της ελαιοπαραγωγής. Με δυο λόγια, έχει εμφανιστεί πρόβλημα ελαιοπαραγωγής επί των ημερών σας και απευθύνετε μία επιστολή με κάποια στοιχεία, σχετικά συνημμένα, προκειμένου να ζητήσετε την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ζήτημα αυτό.
Πρώτον, φυσικά και δεν λάβατε καμία ενίσχυση. Θέσατε, δηλαδή, ένα κακό προηγούμενο εδώ.
Δεύτερο ζήτημα: Τι σας απαντάει; Του στέλνετε επιστολή και του λέτε: «Θα μας δώσετε βοήθεια για αυτό το οποίο έχουμε πάθει;». Και σας στέλνει επιστολή και σας απαντά: «Έχετε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε εθνικά κονδύλια». Δηλαδή, τι έρχεται και σας λέει; «Να είστε καλά! Σας ευχαριστώ πολύ. Πηγαίνετε στον κρατικό προϋπολογισμό και αν έχετε λεφτά, πληρώστε». Αυτά λέει ο Χόγκαν. Εν συνεχεία, σας κάνει μία ενημέρωση. Η ενημέρωση που σας κάνει είναι ως προς τα εργαλεία τα οποία έχετε εσείς ως υπουργός στη διάθεσή σας.
Κύριε Αραχωβίτη, θέλω να ελπίζω ότι δεν την χρειαζόσασταν από τον Επίτροπο την ενημέρωση.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Θα σας πω γιατί…
ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΒΟΡΙΔΗΣ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ότι ξέρατε τις νομικές δυνατότητες που έχετε, για να ενισχύσετε τον παραγωγό.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Αν επιτρέπετε ένα λεπτό, κύριε Πρόεδρε…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Απόστολος Αβδελάς): Μην τον διακόπτετε, σας παρακαλώ. Δεν σας διέκοψε καθόλου.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Θα μου δώσετε ένα λεπτό μετά;
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Απόστολος Αβδελάς): Δεν θα σας δώσω κανένα λεπτό!
ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΒΟΡΙΔΗΣ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Περιμένατε τον Επίτροπο να σας ενημερώσει για τα νομικά εργαλεία που έχετε στη διάθεσή σας; Εγώ δεν το περίμενα αυτό από τον Επίτροπο. Τα ξέρω τα νομικά εργαλεία που έχω στη διάθεσή μου για να κάνω ενίσχυση.
Όμως τώρα, για να ενημερωνόμαστε γενικώς, ποια είναι τα νομικά εργαλεία που σας επισημαίνει ο κύριος Επίτροπος ότι έχετε στη διάθεσή σας; Το de minimis. Το de minimis ξέρετε πόσα λεφτά είναι. Λέτε να καλύπτει το de minimis τις ανάγκες ενίσχυσης της ελαιοπαραγωγής; Όχι. Συμφωνούμε σε αυτό, γι’ αυτό δεν το χρησιμοποιήσατε ποτέ και λογικό είναι υπό αυτή την έννοια.
Λέει μετά: «Να χορηγηθεί βάσει των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση μη χρηματοπιστωτικών προβληματικών επιχειρήσεων». Εκεί, λέει: «Μπορούμε να χωρίσουμε εγγυήσεις δανείων ή δανείων με ελάχιστο επιτόκιο και πρέπει να περιορίζονται στο ποσό…». Άρα δάνεια! Η πρότασή σας είναι να δώσουμε δάνειο στους ελαιοπαραγωγούς; Για να το καταλάβω.
Τρίτο εργαλείο το οποίο έχετε, το πλαίσιο προώθησης και τα απλά προγράμματα προώθησης. Αυτά όπως ξέρετε εκτελούνται και ούτως η άλλως υπάρχουν. Επομένως, δεν υπάρχει κάτι πρόσθετο επ’ αυτού.
Σας λέω, όμως, κάτι άλλο. Μπορείτε, λέει, να χορηγήσετε προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη. Τι λέτε για αυτό; Να το κάνουμε; Η προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη, όπως ξέρετε, κύριε Αραχωβίτη, έχει εξαντληθεί ως πλαφόν και έχει ένα όριο 10% των συνολικών άμεσων ενισχύσεων. Αυτό προσδιορίζει ένα συνολικό ποσό ενισχύσεων 182 εκατομμύριων ευρώ για το 2019. Αυτό είναι το σύνολο των ενισχύσεων.
Ποια προϊόντα ενισχύονται με αυτά τα 182 εκατομμύρια, με δική σας απόφαση; Το ρύζι, το σκληρό σιτάρι, το βόειο κρέας, η βιομηχανική τομάτα, τα πορτοκάλια, το ροδάκινο, οι σπόροι σποράς, τα σπαράγγια, η σηροτροφεία, τα ζαχαρότευτλα, το αιγοπρόβειο κρέας, οι καρποί με κέλυφος, η κορινθιακή σταφίδα, τα μήλα. Από τον τομέα της κτηνοτροφίας, ειδικά δικαιώματα για τα βοοειδή και ειδικά δικαιώματα για τα αιγοπρόβατα, τα όσπρια, πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή, πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή. Αυτά βάλατε στην απόφασή σας για να είναι συνδεδεμένες ενισχύσεις.
Θέλετε να βάλουμε την ελιά; Θέλετε να βάλουμε το λάδι να το ενισχύσουμε; Με ποιο ποσό; Θέλετε στο λάδι, που περίπου έχει τριακόσιες χιλιάδες τόνους, να βάλουμε 0,50 ευρώ ενίσχυση το κιλό, δηλαδή 150 εκατομμύρια ευρώ; Θέλετε να μου πείτε και ποιους θα κόψουμε από αυτούς για να δώσουμε τα 150 εκατομμύρια ευρώ στο λάδι;
Εγώ ακούω προτάσεις. Είμαι έτοιμος για διαβούλευση. Επειδή σας ακούω ότι αγωνιάτε για το ζήτημα της αιγοπροβατοτροφίας. Θέλετε να κόψουμε τα 35, 50 και 40 εκατομμύρια ευρώ της αιγοπροβατοτροφίας και να τα βάλουμε στο λάδι; Γιατί αυτό έτσι γίνεται. Δεν είναι από πάνω. Είναι μέσα στο ποσό αυτό.
Είπα τώρα την αιγοπροβατοτροφία γιατί έχει μεγάλη ενίσχυση, αλλιώς πρέπει να τους κόψουμε άλλους για να βγάλουμε τα 150 εκατομμύρια ευρώ από το λάδι. Αυτά σας είπε ο κ. Χόγκαν. Και το τελευταίο που σας είπε είναι προγράμματα για τη στήριξη του τομέα του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών. Αυτά είναι που έχει στη διάθεση του ο Υπουργός.
Η άλλη δυνατότητα η οποία υπάρχει είναι αυτή που προσπαθώ να ενεργοποιήσω στην περίπτωση της Κρήτης, όπως ξέρετε, και παραδίδεται ο φάκελος τώρα όπου ουσιαστικά επικαλείται την κλιματική αλλαγή, για να στηρίξουμε ένα αίτημα, προκειμένου να υπάρξει ενίσχυση από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και όχι από τον εθνικό προϋπολογισμό.
Άρα, λοιπόν, με αυτά τα εργαλεία στο τραπέζι, στην πραγματικότητα σας απαντώ, θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό που έχουμε στη διάθεσή μας για να στηρίξουμε την ελαιοπαραγωγή. Και είμαι βέβαιος και σας το λέω ότι θα υπάρξει ένα σημείο ισορροπίας, παρατηρώντας, όμως, κυρίως -ξαναλέω και γυρνώ στο αρχικό σημείο της τοποθέτησής μου- τις επιτόπιες συνθήκες που επικρατούν και το τι θα γίνει με τον ΕΛΓΑ και το πώς ακριβώς θα προσδιοριστούν οι ζημιές, με ποιον ακριβώς τρόπο, ώστε να καλυφθούν με τον σωστό, προβλεπόμενο, δίκαιο και ορθολογικό τρόπο και να καλυφθούν οι παραγωγοί μας.
Μεγάλο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι ελαιοκαλλιεργητές στο Παγγαίο της Καβάλας.
Βλέπουμε ότι οι καιρικές συνθήκες έχουν επηρεάσει αρνητικά την φετινή παραγωγή της ποικιλίας ελιάς Χαλκιδικής σε όλες της περιοχές της χώρας.
Όπως υποστηρίζουν οι παραγωγοί, ο όψιμος παγετός που υπήρξε νωρίς την Άνοιξη δημιούργησε πρόβλημα ακαρπίας στην βρώσιμη ελιά. Επίσης σημαντικό πρόβλημα υπήρξε και από την ανομβρία.
Από την άλλη όλα τα καλλιεργητικά έξοδα (κλαδέματα, λιπάνσεις κ.α.) έγιναν από τους παραγωγούς, οι οποίοι ζητούν να υπάρξει μέριμνα από το κράτος για την φετινή απώλεια εισοδήματος που έχουν.
Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «έχουμε καταθέσει αίτημα στον ΕΛΓΑ να έρθει και να κάνει καταγραφή του προβλήματος της ακαρπίας. Αφορά ελαιοποιήσιμη αλλά κυρίως βρώσιμη ελιά ποικιλίας Χαλκιδικής. Επίσης ζητήσαμε την επιστημονική βοήθεια από το ΓΕΩΤΕΕ ώστε να δούμε που οφείλεται η φετινή ακαρπία. Υπάρχουν περιοχές που η απώλεια στην παραγωγή φτάνει και το 100%».
Παράσταση διαμαρτυρίας στο υποκατάστημα του ΕΛΓΑ στην Βέροια πραγματοποίησε, την Τετάρτη (7 Ιουνίου), ο Αγροτικός Σύλλογος Νάουσας «Μαρίνος Αντύπας».
Η κινητοποίηση έγινε καθώς - όπως υποστηρίζουν - τα προβλήματα που προέκυψαν από τις τεράστιες ζημιές στην αναμενόμενη παραγωγή του 2023 (κεράσια, βερίκοκα, ροδάκινα, δαμάσκηνα κ.λπ.) στην Ημαθία έχουν οδηγήσει σε απόγνωση τους αγρότες.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Νάουσας «Μαρίνος Αντύπας» κ. Δημήτρης Τσιουλάκος, «τα δέντρα μας δεν έχουν παραγωγή και ζητάμε αποζημιώσεις. Αιτίες οι παγετοί και οι παρατεταμένες βροχοπτώσεις στα κρίσιμα στάδια της ανθοφορίας και της καρπόδεσης με αποτέλεσμα στη συνέχεια την πτώση της καρποφορίας (ατροφικοί καρποί).
Η προϊσταμένη του υποκαταστήματος μας ανέφερε ότι δεν καλύπτει ασφαλιστικά ο Οργανισμός την ακαρπία. Επίσης για τις ζημιές από τις βροχοπτώσεις καλύπτει ο Οργανισμός μόνο αν έχουμε σκάσιμο του καρπού.
Ζητάμε αλλαγή στον κανονισμό του ΕΛΓΑ (Ν. 3877/2010), έναν κανονισμό που είχαμε και στην ψήφισή του καταγγείλει και μας δικαιώνει η φετινή χρονιά. Ζητάμε να αποζημιώνεται το 100% της ζημιάς στην αγροτική παραγωγή και το ζωικό κεφάλαιο. Επίσης να προχωρήσουν σε προσλήψεις γεωπόνων στον ΕΛΓΑ για να γίνονται γρήγορα και σωστά οι εκτιμήσεις της ζημιάς».
Κινητικότητα υπάρχει το τελευταίο διάστημα για τα φετινά προβλήματα της ακαρπίας που υπάρχουν στην επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής.
Η μείωση της παραγωγής προβλέπεται να είναι μεγάλη και για αυτό όλοι οι πρόεδροι των συνεταιρισμών ζήτησαν από το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ στην Θεσσαλονίκη αλλά και το Τμήμα Γεωπονίας του Α.Π.Θ. να κάνουν έρευνα για τον λόγο που η συγκεκριμένη ποικιλία έχει πληγεί σε τέτοιο βαθμό από την ακαρπία.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Θανάσης Χαλάτης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών, «ζητάμε από τον ΕΛΓΑ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) να κάνουν μελέτη στην οποία να αναφέρουν το αίτιο για το πρόβλημα της ακαρπίας. Με αυτά τα έγγραφα και σε συνεργασία με τη νέα ηγεσία του ΥπΑΑΤ που θα υπάρξει μετά τις εκλογές θέλουμε να καταθέσουμε αίτημα στην ΕΕ για να υπάρξει στήριξη της απώλειας εισοδήματος των παραγωγών. Το κόστος καλλιέργειας ξεπερνά τα 700 ευρώ και μια ενίσχυση de minimis ύψους 80 ευρώ το στρέμμα δεν δίνει καμιά βοήθεια στους παραγωγούς. Στήριξη σοβαρή για τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής κατάφεραν να πάρουν οι άλλες χώρες της ΕΕ. Γιατί να μην το καταφέρουμε και εμείς».
Την Τρίτη (6 Ιουνίου 2023) η αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής, Κατερίνα Ζωγράφου, συμμετείχε σε σύσκεψη στα γραφεία του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης για το θέμα της ακαρπίας της βρώσιμης ελιάς. Στόχος της σύσκεψης ήταν η προετοιμασία συγκέντρωσης παραγωγικών στοιχείων για τη διαφαινόμενη ακαρπία της ελιάς το προσεχές φθινόπωρο και η επιστημονική τεκμηρίωση αυτής, ώστε να εμπλουτισθεί η εργαλειοθήκη με την οποία θα διεκδικήσουμε τις τυχόν απαιτούμενες αποζημιώσεις. Στη συνέχεια η κ. Ζωγράφου επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Κουνδουρά, σε συνέχεια τηλεφωνικών επαφών, με σκοπό τη σύναψη άμεσα Πρωτοκόλλου Συνεργασίας του Τμήματος Γεωπονίας του Α.Π.Θ. και της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής.
Για την ακαρπία στην βρώσιμη ελιά Χαλκιδικής κάνει λόγο και ο δήμαρχος Νέας Προποντίδας κ. Εμμανουήλ Καρράς. Σε επιστολή που έστειλε προς τον ΕΛΓΑ αναφέρει ότι θα πρέπει να υπάρξει παρακολούθησει του φαινομένου και καταγραφή της απώλειας παραγωγής.
«Οι περισσότεροι κάτοικοι του δήμου μας ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα και κυρίως με την καλλιέργεια βρώσιμης ελιάς Χαλκιδικής. Το προϊόν κατά κύριο λόγο εξάγεται σε χώρες του εξωτερικού, ενώ είναι χαρακτηρισμένο και ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.
Επίσης, πρόκειται για μία ιδιαιτέρως απαιτητική καλλιέργεια σε έξοδα, όπως: λίπανση, φυτοπροστασία, ενεργειακό κόστος (μεγάλες ανάγκες σε άρδευση), εργατικά κλαδέματος/συγκομιδής. Αν σε αυτά προστεθούν οι συνεχείς ανατιμήσεις, είναι εύκολα αντιληπτό το μεγάλο κόστος που επιβαρύνονται οι παραγωγοί, χωρίς όμως να υπάρχουν τα αντίστοιχα έσοδα.
Αντιθέτως, οι παραγωγές στον δήμο μας επλήγησαν από θεομηνία το 2019 και ακολούθησαν χρονιές παγετού/ακαρπίας που δεν αποζημιώθηκαν. Σε αυτά τα δύσκολα χρόνια, επίσης, ακόμη και η λιγοστή παραγωγή πουλήθηκε με μειωμένη τιμή λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία που δυσκόλεψε τις εξαγωγές.
Φέτος όλα δείχνουν οτι παραγωγή θα είναι μειωμένη σε ποσοστό που θα αγγίζει το 90%.
Σωρευτικά όλα τα παραπάνω έχουν οδηγήσει σε απελπιστική οικονομική κατάσταση τους ελαιοκαλλιεργητές. Γνωρίζετε κι εσείς πολύ καλά ότι όλες αυτές τις χρονιές τα έξοδα έγιναν από τη μεριά των παραγωγών, χωρίς πάρουν τα ανάλογα έσοδα. Επίσης, οι υποχρεώσεις «τρέχουν» (έξοδα, δάνεια κτλ) οδηγώντας τους σε δεινή θέση. Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη καλλιέργεια είναι βασική οικονομική δραστηριότητα (περισσότερο κι από τα έσοδα του τουρισμού) καταλαβαίνετε ότι πλήττονται συνακόλουθα κι όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματική κλάδοι.
Καταλήγοντας, θα παρακαλέσω οι υπηρεσίες σας να παρακολουθήσουν την πορεία του φαινομένου, ώστε στη συνέχεια να ζητηθούν από την κεντρική διοίκηση μέτρα στήριξης των παραγωγών».
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γιώργος Τσακίρης και ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ κ. Ανδρέας Θ. Λυκουρέντζος, συνεργάστηκαν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην αγροτική κοινωνία των ζημιών, οι οποίες προκλήθηκαν από τις βαρύτατες χαλαζοπτώσεις και τις ραγδαίες βροχές των τελευταίων ημερών.
Αποφάσισαν τα ακόλουθα:
1) Θα καταγραφούν από τα συνεργεία του ΕΛΓΑ το σύνολο των ζημιών οι οποίες έχουν προκληθεί στις δενδροκαλλιέργειες και ετήσιες καλλιέργειες είτε οι ζημίες εντάσσονται σε όσα προβλέπει ο Κανονισμός Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής του Οργανισμού είτε αντιμετωπίζονται με άλλα χρηματοδοτικά Προγράμματα, μέσω των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) ή της Κρατικής Αρωγής.
2) Τα συνεργεία του ΕΛΓΑ ευρίσκονται ήδη στις πληγείσες περιοχές, για να επισημάνουν την έκταση των ζημιών και να οριοθετήσουν τις περιοχές και τις καλλιέργειες, οι οποίες επλήγησαν.
3) Οι παραγωγοί, κατόπιν της έκδοσης αναγγελιών ζημιών από τους ανταποκριτές του ΕΛ.Γ.Α., θα υποβάλλουν δηλώσεις ζημίας και αμέσως μετά θα ξεκινήσει το εκτιμητικό έργο.
4) Ο ΕΛΓΑ προσλαμβάνει καθημερινά συμβασιούχους Γεωπόνους - εκτιμητές, για την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των Υποκαταστημάτων και τις αμέσως επόμενες ημέρες θα προκηρύξει κατεπειγόντως, με το άρθρο 36 του ν.4765, νέες θέσεις εκτάκτων υπαλλήλων ούτως ώστε να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν η διαδικασία του εκτιμητικού έργου και η σύνταξη των πορισμάτων.
Ο ΕΛΓΑ από την πλευρά του υπόσχεται ότι θα εξαντλήσει κάθε δυνατότητα τόσο για την ταχύτερη ολοκλήρωση του εκτιμητικού έργου, την σύνταξη των πορισμάτων και του υπολογισμού των αποζημιώσεων όσο και για την καταβολή τους στους παραγωγούς.
Στις πολύ πρώιμες παραλιακές και στις πρώιμες περιοχές της Κρήτης ολοκληρώνεται η καρπόδεση ελιάς και οι καρποί αποκτούν μέγεθος κόκκου σταριού για την ποικιλία Κορωνέικη.
Σε αυτή τη ζώνη καλλιέργειας παρατηρείται κατά περιοχές μειωμένη, ανομοιόμορφη καρπόδεση και σχινοκαρπικά φαινόμενα.
Όπως επισημαίνει το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου, παρότι δεν αναμενόταν ικανοποιητική καρποφορία «βεντέμα» στις περισσότερες περιοχές, ωστόσο τόσο η παραγωγικότητα όσο και η δυναμική των ελαιοδέντρων έχει διαταραχτεί σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας κυρίως σε μη ποτιστικούς ελαιώνες. Συστήνονται μέτρα προστασίας που συνεισφέρουν στην ανάκαμψη της βλαστικής και υγιεινής κατάσταση των δένδρων.
Στο δίκτυο παγίδευσης πρώιμων περιοχών οι συλλήψεις των ακμαίων της καρπόβιας γενιάς του πυρηνοτρήτη ξεκίνησαν λίγο πριν τα μέσα Μαΐου. Παρατηρούνται οι πρώτες ωοτοκίες στους μικρούς καρπούς. Οι προνύμφες εκκολάπτονται πάνω στον κάλυκα των καρπών και αμέσως εισέρχονται και αναπτύσσονται στον πυρήνα. Η ζημιά γίνεται κατά την έξοδο των προνυμφών λόγω τραυματισμού του ποδίσκου και προκαλεί καρπόπτωση συνήθως στα τέλη του καλοκαιριού. Οι περισσότεροι προσβεβλημένοι καρποί ξηραίνονται, μαυρίζουν και πέφτουν πρόωρα πριν τους εγκαταλείψουν οι προνύμφες.
Στους ελαιώνες παραλιακών και πρώιμων περιοχών συστήνεται επέμβαση κατά των νεαρών προνυμφών με εγκεκριμένα εντομοκτόνα στο διάστημα 3 έως 5 Ιουνίου. Ελαιώνες με μικρή ή μέτρια καρποφορία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας. Μπορεί να γίνει συνδυασμένη αντιμετώπιση πυρηνοτρήτη με τον ρυγχίτη.
Σοβαρές είναι οι ζημιές που έχουν υποστεί οι αγρότες στον κάμπο των Ιωαννίνων αλλά και στις πεδιάδες της Άρτας και της Πρέβεζας, λόγω της συνεχιζόμενης κακοκαιρίας των τελευταίων ημερών. Ήδη οι παραγωγοί της περιοχής υποβάλλουν αναφορές ζημιών προκειμένου να λάβουν αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Αντώνης Πιλιαφάς από το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ των Ιωαννίνων, «συνεχίζεται η κακοκαιρία των τελευταίων ημερών με ζημιές από έντονες βροχοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις, καθώς και ανεμοθύελλες, που έπληξαν πολλές περιοχές και μέσα στο Σαββατοκύριακο. Υπάρχουν ζημιές σε σανοδοτικά φυτά, καλαμπόκι και κηπευτικά.
Επίσης βλέπουμε ζημιές σε ακτινιδιές στην Άρτα, που αυτή την εποχή είναι σε προχωρημένο στάδιο η καλλιέργεια. Δεν γνωρίζουμε ακόμη τι ζημιές έχει προκαλέσει η κακοκαιρία στα αμπέλια της Ζίτσας. Ακόμη θα πρέπει να δούμε σε τι στάδιο βρίσκονται τα εσπεριδοειδή σε Άρτα, Πρέβεζα και Θεσπρωτία, γιατί από τον ΕΛΓΑ καλύπτονται οι ζημιές μόνο μετά το δέσιμο του καρπού».
Στο μεταξύ λόγω των παρατεταμένων δυσμενών καιρικών συνθηκών, που πλήττουν περιοχές της χώρας και έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημιές στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ζητώντας άμεση ενεργοποίηση και καταγραφή των ζημιών από τον ΕΛΓΑ. H επιστολή αναφέρει τα εξής:
«Αντιμέτωποι με σοβαρά αδιέξοδα για το εισόδημά τους βρίσκονται πολλοί παραγωγοί, μέλη Συνεταιρισμών και μη, σε πολλές περιοχές της χώρας. Αιτία οι ζημιές που προκλήθηκαν τον τελευταίο μήνα της άνοιξης και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα αρχές καλοκαιριού από τις ασυνήθιστα συνεχείς και παρατεταμένες βροχοπτώσεις.
Οι βροχοπτώσεις αυτές δημιουργούν μια σειρά έντονων προβλημάτων, που πρέπει να καταγραφούν και να αντιμετωπισθούν τώρα, ώστε να υπάρξουν οι κατάλληλες ενέργειες αποζημίωσης για την απώλεια εισοδήματος και, παράλληλα, την αποφυγή απώλειας κοινοτικών ενισχύσεων.
Οι ζημιές αυτές ανησυχούν σοβαρά τους παραγωγούς γιατί το κόστος καλλιέργειας στην αρχή της περιόδου ειδικά στα σιτηρά ήταν πολύ αυξημένο, οπότε από τη μείωση της παραγωγής η ζημιά φέτος είναι μεγαλύτερη.
Ενδεικτικά, ανά μεγάλη ομάδα καλλιεργειών αυτή τη στιγμή μας μεταφέρονται από τους Συνεταιρισμούς μέλη μας οι εξής σημαντικές ζημιές:
1. Σιτηρά και άλλα ετήσια σανοδοτικά ή καρποδοτικά φυτά: Από τον Έβρο και μέχρι την Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα, μεγάλες εκτάσεις ετήσιων καλλιεργειών προσβλήθηκαν από ασθένειες λόγω των βροχοπτώσεων και πλέον σημαντικές εκτάσεις δεν θα μπορούν να συγκομισθούν γιατί πλάγιασαν από το βάρος του νερού. Όμοια, ήδη κοπές, ειδικά μηδικής, ακόμα και σε περιοχές, όπως η Πελοπόννησος δεν θα μπορέσουν να συγκομισθούν γιατί σάπισαν στο έδαφος. Σε όσες από αυτές τις καλλιέργειες καταβάλλονται συνδεμένες ενισχύσεις με βάση και την παραγωγή πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.
2. Νέες σπορές και φυτεύσεις σε Βαμβάκι, Αραβόσιτο, βιομηχανική τομάτα, ετήσια κηπευτικά κλπ.: Στις ίδιες παραγωγικές περιοχές οι παραγωγοί, είτε έχουν προβλήματα καταστροφής των πρώτων σπορών σε αυτές τις καλλιέργειες και αναγκάζονται να επανασπείρουν, ή οι μεταφυτεύσεις που έκαναν δεν έχουν επιτυχία και αναγκάζονται ξαναπροβούν στην ίδια διαδικασία. Ειδικά για τις καλλιέργειες, όπως το Βαμβάκι που η ειδική ενίσχυση καταβάλλεται και με βάση την απόδοση θα χρειαστεί προσαρμογή.
3. Δενδρώδεις καλλιέργειες και αμπέλια: Από τις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας και μέχρι την Κρήτη πολλές ζημιές έχουν σημειωθεί στα ροδάκινα και στα βερίκοκα από χαλαζόπτωση και βροχές, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται σοβαρά προβλήματα στην αμπελοκαλλιέργεια με τις μεγάλες προσβολές από ασθένειες που την πλήττουν, λόγω της παρατεταμένης ασυνήθιστης υψηλής ατμοσφαιρικής υγρασίας.
Όλα τα παραπάνω έχουν σημαντική αρνητική επίδραση στο εισόδημα των αγροτών. Απαιτούν άμεση ενεργοποίηση και καταγραφή των ζημιών από τον ΕΛΓΑ και παρακαλούμε τις επόμενες ημέρες να υπάρξει μια συνάντηση μαζί σας για να συζητήσουμε αυτά τα θέματα, καθώς και τα επείγοντα για την εφαρμογή της Νέας ΚΑΠ ενόψει της υποβολής των Δηλώσεων ΟΣΔΕ 2023, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα στους αγρότες μέλη μας. Ευχαριστούμε εκ των προτέρων και είμαστε πάντα στη διάθεσή σας για οτιδήποτε σας είναι αναγκαίο».
Παραμένει ίδια η θέση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ) για το θέμα του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.
Αυτό ανέφερε ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Γ. Ντούτσιας, κατά την εισήγησή του στο Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του 8ου Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Ελιάς (που πραγματοποιήθηκε στις 26, 27 και 28 Μαΐου 2023) στην πόλη της Αμαλιάδας. Φέτος το Φεστιβάλ είχε τιμώμενο προορισμό το Νομό Λακωνίας.
Θυμίζουμε ότι είμαστε σε αναμονή της απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την προσφυγή του ΣΥΜΕΠΟΠ (Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευτόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και άλλων φορέων της Μεσσηνίας, κατά της πρόσφατης απόφασης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντά, για το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.
Ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Ντούτσιας, στην εισήγηση του, μεταξύ άλλων ανέλυσε τους λόγους για τους οποίους είναι αυτονόητο να διασφαλιστούν οι εξαγωγές των επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα (73.000 τόνοι, αξίας πάνω από 230 εκατ. ευρώ σήμερα). «Δυστυχώς, η Δημόσια Διοίκηση είναι η αιτία της σύγχυσης, όταν μετά την αναγνώριση της ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας/PDO Elia Kalamatas, το 1996, απαίτησε από τους εξαγωγείς να αλλάξουν μια παγκόσμια ελληνική ονομασία, «Kalamata olives», που προϋπήρχε από 60ηκονταετίας (1930)», τόνισε.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ντούτσιας, «ευτυχώς και οι δύο κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων με υπουργικές αποφάσεις προσπαθούν να διορθώσουν το λάθος της Δημόσιας Διοίκησης, κατανοώντας το τεράστιο πρόβλημα της σύγχυσης που συμβάλει στην οικονομική καταστροφή ενός εθνικού προϊόντος, συμπαρασύροντας τους ελαιοπαραγωγούς, τις μεταποιητικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και τελικά την εθνική οικονομία. Σήμερα τα τρία μεγαλύτερα κόμματα του δημοκρατικού τόξου είναι σύμφωνα με την εθνική λύση που δίνει η Απόφαση Γεωργαντά. Οι προσφεύγοντες στο ΣτΕ εκπρόσωποι της Μεσσηνίας δείχνουν αλαζονική στάση απέναντι στους παραγωγούς, μεταποιητές και εξαγωγείς του εθνικού προϊόντος της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα που στην αγορά αντιπροσωπεύει το 99,7% του συνολικού ελληνικού προϊόντος της ποικιλίας».
Ο κ. Κ. Ζούκας (πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ), στην εισήγηση του για τις «Εξαγωγές Επιτραπέζιων Ελιών: Μια Εκπληκτική Πορεία σε καμπή;», παρουσίασε την σημαντική εξαγωγική δυναμική του προϊόντος την τελευταία 15ετία, αναφερόμενος στον υπερδιπλασιασμό της αξίας των εξαγωγών του, που το 2022 ξεπερνούν τα 650 εκ. ευρώ. Αναφέρθηκε στην διαχείριση των συνθηκών υπερεσοδείας που έχουν οδηγήσει στην πτώση των τιμών, τόσο στην εξαγωγή, όσο και στον ελαιοπαραγωγό. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «Μετά την μακροχρόνια υγειονομική κρίση, η ενεργειακή κρίση ως απόρροια του συνεχιζόμενου πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας, έχει εκτοξεύσει το κόστος παραγωγής και παρασκευής του προϊόντος και το κόστος ενέργειας που σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθωρισμού έχει περιορίσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών σε παγκόσμιο επίπεδο. Αποτέλεσμα είναι ο περιορισμός της αγοραστικής δυνατότητας των νοικοκυριών ακόμη και για τα τρόφιμα, ιδιαίτερα αυτών που δεν είναι πρώτης ανάγκης όπως είναι οι ελιές. Η σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού αποτελεί ενθαρρυντικό σημάδι για το μέλλον».
Μεταξύ των συμμετεχόντων παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του πρωτογενή τομέα που καλλιεργούν επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες ποικιλίες ελιάς, μονάδες μεταποίησης, τυποποίησης και εμπορίας επιτραπέζιας ελιάς και ελαιολάδου, φυτωριακές επιχειρήσεις, μεγάλες εταιρίες παραγωγής και αντιπροσώπευσης ελαιουργικών μηχανημάτων, εκπρόσωποι Πανεπιστημίων, Επιμελητηρίων και της Διοίκησης.
Οι επισκέπτες του 8ου Φεστιβάλ είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να δοκιμάζουν εκλεκτά εδέσματα με βάση τα διαφορετικά είδη ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών.
«Να ενταχθούν σε καθεστώς δήλωσης ζημιάς οι καλλιέργειες που επλήγησαν από την κακοκαιρία», ζητά ο Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας κ. Ιορδάνης Τζαμτζής από τον ΕΛΓΑ.
Με επιστολή του προς τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, Ανδρέα Λυκουρέντζο, ο Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας, αναφέρεται στις τεράστιες ζημιές που υπέστησαν οι γεωργικές παραγωγές στην Πέλλα, εξαιτίας των επίμονων βροχοπτώσεων, των επανειλημμένων χαλαζοπτώσεων αλλά και των παγετών, που σημειώθηκαν μεταξύ 4/3/2023 και 30/03/2023.
Κυρίως αναφέρεται στα πυρηνόκαρπα, ροδάκινα, βερίκοκα και δαμάσκηνα, που υπέστησαν ζημιές σε διάφορα βλαστικά στάδια, από την έναρξη της άνθησης μέχρι την καρπόδεση, στα μηλοειδή και τις καλλιέργειες πατάτας. Επίσης κάνει λόγο για καθολικές ζημιές από το χαλάζι, στο στάδιο της συγκομιδής ή πριν από αυτή.
Ο Αντιπεριφερειάρχης παραθέτει δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού Γιαννιτσών και επισημαίνει ότι οι καθημερινές βροχοπτώσεις σε όλη την Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας, από τις αρχές Μαΐου έως και σήμερα (τέλη Μαΐου), καταστρέφουν ολοκληρωτικά τους καρπούς των πρώιμων και των μεσοπρώιμων ποικιλιών κερασιών, υποβαθμίζουν την ποιότητα και μειώνουν εξαιρετικά τη μετασυλλεκτική ζωή των καρπών, που γλίτωσαν από το σχίσιμο, καθιστώντας πολύ δύσκολη την διάθεση τους στην αγορά (μη εμπορεύσιμα).
Τέλος προσκαλεί τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ να επισκεφθεί την Πέλλα και τις πληγείσες περιοχές, ώστε να έχει ιδία άποψη.
Διαβάστε αναλυτικά την επιστολή (εδώ)
Αυτοψία στις καλλιέργειες, που υπέστησαν ζημιές από τις έντονες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών στην Καρδίτσα πρόκειται να κάνουν άμεσα συνεργεία του ΕΛΓΑ.
Σύμφωνα με ενημέρωση από τον ΕΛΓΑ του πρώην Υπουργού Δικαιοσύνης και υποψήφιου Βουλευτή Καρδίτσας της ΝΔ, Κώστα Τσιάρα, θα γίνει αποτίμηση της ζημιάς και θα γίνει προσπάθεια, ώστε να εξευρεθεί λύση για την αποζημίωση των πληγέντων παραγωγών. Μάλιστα την ερχόμενη εβδομάδα θα μεταβεί στο νομό ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ κ. Λυκουρέντζος. «Ο ΕΛΓΑ βρίσκεται δίπλα στους αγρότες και είμαι σίγουρος πως το ίδιο θα πράξει και τώρα. Το απέδειξε εμπράκτως όταν η Καρδίτσα επλήγη από τον «ΙΑΝΟ» και για πρώτη φορά αποζημίωσε το φυτικό κεφάλαιο στο 100% της ασφαλιζόμενης αξίας και όχι στο 80%, όπως προέβλεπε ο Κανονισμός», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Τσιάρας.
Ωστόσο επιφυλακτικοί είναι οι παραγωγοί που έχουν ζημιές και γνωρίζουν ότι ο Κανονισμός δεν αιτιολογεί αποζημιώσεις.
Σε δηλώσεις στον ΑγροΤύπο ο Κώστας Τζέλλας, πρόεδρος Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας, ανέφερε ότι «ο ΕΛΓΑ δεν έχει κάνει μέχρι σήμερα αναγγελίες ζημιάς γιατί δεν δικαιολογεί αποζημιώσεις.
Οι βροχές αναγκάζουν επανασπορές στα βαμβάκια και δεν μπορούν να γίνουν κοπές στα τριφύλλια. Επίσης έχει πάει πίσω η καλλιέργεια καλαμποκιού. Γιατί το monitoring το έχουν μόνο για ελέγχους και δεν το χρησιμοποιούν για αποζημιώσεις; Τις ζημιές θα μπορούν να τις δουν, αφού λένε ότι λειτουργεί σωστά.
Με τις επανασπορές στα βαμβάκια θα έχουμε μείωση των αποδόσεων. Για την Καρδίτσα αναφέρει το ΦΕΚ ότι θα πρέπει να παραδίνει ο παραγωγός 306 κιλά ανά στρέμμα για να εισπράξει την ειδική ενίσχυση στο βαμβάκι. Με τα σημερινά δεδομένα το ανώτερο που μπορεί να φτάσει είναι τα 270 έως τα 300 κιλά. Δηλαδή θα μείνουν εκτός ενίσχυσης οι βαμβακοπαραγωγοί. Τέλη της εβδομάδας θα πάμε στον ΕΛΓΑ της Λάρισας για να δούμε τι θα γίνει με τις ζημιές στις καλλιέργειες λόγω των βροχοπτώσεων και να μπορεί το «υπηρεσιακό» ΥπΑΑΤ να αναλάβει πρωτοβουλίες για το πρόβλημα».
Στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί με τις ζημιές από τον παγετό του Απριλίου και τις δυσμενείς καιριμές συνθήκες των προηγούμενων ημερών, αναφέρονται σε κοινή επιστολή του Δήμου Τρίπολης και του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμό Αρκαδίας «η ΕΝΩΣΗ» προς τον ΕΛΓΑ.
Η επιστολή αναφέρει τα εξής:
«Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να σας γνωστοποιήσουμε ότι έχουμε γίνει αποδέκτες αντιδράσεων από παραγωγούς της περιοχής μας, σχετικά με ζημιές σε καλλιέργειες, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, οι οποίες χρήζουν την άμεση παρέμβαση των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ.
Οι ζημιές αυτές, πέρα από τις πληροφορίες που έχουμε λάβει από τα 650 και πλέον μέλη του Συνεταιρισμού μας, αλλά και από τους παραγωγούς με τους οποίους συνεργαζόμαστε καθημερινά, έχουν επιβεβαιωθεί και από επιτόπιους ελέγχους σε κτήματα από τους γεωπόνους τού Συνεταιρισμού και του Δήμου Τρίπολης.
Πιο συγκεκριμένα, ο ΕΛΓΑ Τρίπολης δεν έχει βγάλει αναγγελία για δηλώσεις ζημιάς από τον παγετό του Απριλίου στις όψιμες ποικιλίες κερασιών αλλά και στις βυσσινιές. Η ζημιά στις εν λόγω καλλιέργειες είναι πράγματι αξιοσημείωτη καθώς σύμφωνα με στοιχεία του μετεωρολογικού σταθμού που έχει εγκαταστήσει ο Αγροτικός Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Αρκαδίας στις Ρίζες Τεγέας, η θερμοκρασία στις 7 Απριλίου 2023 άγγιξε τους - 1,53 βαθμούς Κελσίου.
Επίσης, ο ΕΛΓΑ θα πρέπει να λάβει μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος των παραγωγών μήλων, καθώς οι κόκκινες ποικιλίες κυρίως αλλά και η ποικιλία Delicious Πιλαφά Τριπόλεως, εμφανίζουν μειωμένο ποσοστό καρπόδεσης. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως
- τις υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του χειμώνα, που οδήγησαν τα δέντρα να μην συμπληρώσουν τις απαιτούμενες ώρες ψύχους για τη διαφοροποίηση των οφθαλμών,
- τον παγετό του Απριλίου και γενικότερα τις χαμηλές θερμοκρασίες και τις βροχοπτώσεις που επικράτησαν κατά την διάρκεια της ανθοφορίας, πού περιόρισαν τις πτήσεις των μελισσών και
- τις μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας ημέρας-νύχτας που σημειώθηκαν με αποτέλεσμα να παρατηρείται απόρριψη των καρπιδίων.
Τέλος, οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών έχουν δημιουργήσει τεράστια ζημιά στις καλλιέργειες που προορίζονταν για κοπή σανού, καθώς δεν μπορούν να γίνουν κοπές, να αποξηραθούν και να αποθηκευτούν τα προϊόντα όπως πρέπει, χωρίς να υπάρξει ποιοτική υποβάθμιση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι παραγωγοί που καλλιεργούν σανοδοτικά φυτά να μην πάρουν εισόδημα, τη στιγμή που όλα τα καλλιεργητικά έξοδα έχουν ήδη γίνει. Θα πρέπει ο ΕΛΓΑ να λάβει σοβαρά υπόψη του το πρόβλημα αυτό και να μεριμνήσει για την αποζημίωση των πληγέντων παραγωγών.
Παρακαλούμε για τις ενέργειές σας και να μας ενημερώσετε σχετικά».
Το Σάββατο και την Κυριακή, 27 και 28 Μαΐου 2023, θα πραγματοποιηθεί το «9ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας».
Το Φεστιβάλ θα λάβει χώρα στο συνεδριακό κέντρο του Elite City Resort, στην παραλία της πόλης. Το συνδιοργανώνουν ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Καλαμάτας, η Περιφέρεια Πελοποννήσου, οι δήμοι Καλαμάτας, Πύλου - Νέστορος και Τριφυλίας, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Παράλληλα θα διεξαχθεί ο διαγωνισμός ελαιολάδου όπου επιτροπή γευσιγνωσίας των διαγωνιζόμενων ελαιολάδων θα απαρτίζεται από γευσιγνώστες ελαιολάδου, παραγωγούς, επισκέπτες και από εκπρόσωπους φορέων.
Ο ΑγροΤύπος είναι χορηγός επικοινωνίας του 9ου Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας.
Ο κ. Μιχάλης Αντωνόπουλος, πρόεδρος Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού (ΑΕΣ) Καλαμάτας, που είναι ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «Θα πραγματοποιηθούν σημαντικές παρουσιάσεις και ομιλίες που αφορούν το παρόν και το μέλλον της ελαιοπαραγωγής.
Οι βασικοί άξονες των ομιλητών θα αφορούν:
- Αθροιστική συσσώρευση Φυτοφαρμάκων στις τροφές και ελαιόλαδο
- Κλιματική αλλαγή και προσαρμογή στην ελαιοκαλλιέργεια του 2030
- Σύγχρονοι τρόποι ελαιοσυγκομιδής, ελαιοποίησης κόστος καλλιέργειας ανά εδαφικές ενότητες και ζώνες.
- Επισκέψεις στα ελαιοτριβεία με την καινούργια νομοθεσία
- Νομοθετικές αλλαγές στη λειτουργία των ελαιοτριβείων και στην ελαιοκομία
Σημαντική ομιλία θα κάνει ο κ. Roberto Garcia Ruiz, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Xαέν (Ισπανία), στην οποία θα παρουσιάσει την έρευνα που έχει κάνει, με τη βοήθεια του προγράμματος Sunstolive, για την ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας και το πως έχει επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το θέμα που θα αναφερθεί ο κ. Χριστοφόρου Ευάγγελος, Διευθυντής Εργαστηρίου Ηλεκτρονικών Αισθητηρίων του ΕΜΠ, ο οποίος με την βοήθεια της τεχνολογίας κατάφερε να κάνει καταγραφεί του DNA του ελαιολάδου. Ουσιαστικά μιλάμε για την ιχνηλασιμότητα του ελαιολάδου με τεχνικές φθορισμού. Με αυτό τον τρόπο θα γνωρίζουμε από που προέρχεται το ελαιόλαδο που καταναλώνουμε.
Όλες τις εξελίξεις και τα νέα δεδομένα για την άρδευση αλλά και την μέτρηση των υπόγειων υδάτων θα αναφέρει ο κ. Κώστας Χαρτζουλάκης, Γεωπόνος ερευνητής και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου ελιάς και υποτροπικών φυτών. Έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε τα αποθέματα των υδάτων που έχουμε γιατί έτσι μπορούμε να κάνουμε μια πιο ορθολογική χρήση τους.
Θα υπάρχει επίσης ομιλία και για τα επισκέψιμα ελαιοτριβεία, τις προδιαγραφές και παρεχόμενες υπηρεσίες που αναφέρει η ελληνική νομοθεσία. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τα ελαιοτριβεία της περιοχής να πάρουν την πιστοποίηση και να γίνουν επισκέψιμα.
Ένα ακόμη θέμα που θα παρουσιαστεί είναι η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το ανθρακικό αποτύπωμα στην καλλιέργεια και πώς μπορούν να επωφεληθούν οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί. Ο ΑΕΣ Καλαμάτας έχει ήδη ξεκινήσει την σχετική διαδικασία και αναμένεται σε περίπου ένα έτος να έχει πάρει την σχετική πιστοποίηση».
Φέτος υπάρχει μια ελαιοκομική χρονιά σχετικά όψιμη, λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
Επίσης λόγω της μεγάλης περσινής παραγωγής ελαιολάδου στις περισσότερες περιοχές της χώρας αναμέναμε φέτος μικρότερη παραγωγή.
Όμως οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις αρχίζουν να προβληματίζουν τους παραγωγούς σε θέματα φυτοπροσίας (μυκητολογικές και εντομολογικές ασθένειες).
Ο εκπρόσωπος της ΔΑΟΚ Λακωνίας, Ιωάννης Ράλλης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε πολλά χωράφια της περιοχής είναι ορατός ο δάκος αν και ακόμη δεν έχουν τοποθετηθεί παγίδες. Οι καιρικές συνθήκες έχουν ευνοήσει τους πληθυσμούς. Θα πρέπει να υπάρξει προσοχή και συντονισμός φέτος στην δακοκτονία. Το θετικό είναι ότι έχουμε όψιμη ανθοφορία και καρπόδεση. Ελπίζουμε στα τέλη Ιουνίου που θα ξεκινήσουν οι ψεκασμοί από ΔΑΟΚ να υπάρχουν και καλές καιρικές συνθήκες για να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε το δάκο και να μην δημιουργήσει προβλήματα στη νέα παραγωγή του ελαιολάδου».
Κάποιες περιοχές έχουν πρόβλημα με το δάκο, ενώ άλλες περιοχές με την ακαρπία. Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Μιλάμε για άδεια δέντρα που δεν άνθισαν ούτε έχουν καρπίδιο.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ΕΑΣ Πολυγύρου, Ευάγγελος Ευαγγελινός, «εξήντα χρόνια στην καλλιέργεια ελιάς δεν έχω ξαναδεί τέτοια εικόνα. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Φέτος όμως η εικόνα στα δέντρα είναι ακόμη χειρότερη. Πολλές ελιές (επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες) δεν άνθισαν και δεν πρόκειται να δώσουν καρπό. Θα είναι μια δύσκολη χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς της Χαλκιδικής».
Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, «ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει την ακαρπία. Περιμένουμε όμως ένα επίσημο έγγραφο από τον ΕΛΓΑ ότι έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω ακαρπίας. Η προϊσταμένη του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης έχει υποσχεθεί ότι μετά την καπρόδεση (μέσα Ιουνίου) θα πάνε εκτιμητές του Οργανισμού στα χωράφια να καταγράψουν το πρόβλημα. Επίσης έχει υποσχεθεί και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ότι θα πραγματοποιήσει μια έρευνα για το πρόβλημα στην περιοχή».
Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς. Αυτό ζητά σε επιστολή της προς το ΥπΑΑΤ η ΕΘΕΑΣ.
Αναφέρεται ειδικά στις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων (που ακόμη δεν έχουν βγει οι Εφαρμοστικές) αλλά και στους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.).
Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:
«Ως γνωστό σημαντική αλλαγή στη νέα ΚΑΠ 2023-27, αποτελούν τα τομεακά προγράμματα, ένα εκ των οποίων αποτελεί αυτό του Ελαιόλαδου και της Επιτραπέζιας Ελιάς.
Η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών - ΕΘΕΑΣ στην οποία μέλη της είναι οι σημαντικότερες οργανώσεις αγροτών που δραστηριοποιούνται στην ελαιοκαλλιέργεια ζήτησε με τα δύο έγγραφά της στις 7.7.2022 και 20.12.022 να συμμετέχει θεσμικά και ενεργά στις υπηρεσιακές ομάδες έργου, που προετοιμάζουν, τις εφαρμοστικές των νέων τομεακών προγραμμάτων της νέας ΚΑΠ 2023-202, προκειμένου αυτά να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό για τους συνεταιρισμούς, τους παραγωγούς και την ίδια την καλλιέργεια.
Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς, με το οποίο θα εξειδικευθούν όσα καταρχήν αναφέρονται στο κεφάλαιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου (Σ.Σ) “Ελαιόλαδο και επιτραπέζια ελιά” σελ. 663- 704 και ειδικότερα:
i. Τους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.) και μάλιστα με αυξημένο κύκλο εργασιών (μεγαλύτερο των 800.000€), όπως αναφέρεται στη σελίδα 672 του Σ.Σ. και
ii. Τις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων που αναφέρεται στη σελίδα 674 του Σ.Σ και μάλιστα με ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 45% του προϋπολογισμού του επιχειρησιακού σχεδίου.
Ζητούμε την άμεση σύγκλιση των ομάδων εργασίας προκειμένου να μη διακινδυνεύσουμε την απώλεια των σχετικών πόρων για τα νέα 5-ετή προγράμματα Ο.Ε.Φ., καθώς και τη συμμετοχή της ΕΘΕΑΣ κατά τη διαμόρφωση των σχεδίων, όπου έχουμε προετοιμασθεί για κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα εφαρμογής και απώλειας πόρων για την ελαιοκαλλιέργεια».
Σφοδρότατες χαλαζοπτώσεις έπληξαν την προηγούμενη εβδομάδα (Τετάρτη - 17/5/2023) αγροτικές καλλιέργειες, σε πολλές περιοχές της Ημαθίας και της Πέλλας.
Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου, τις μεγαλύτερες ζημιές έχουν τα φρούτα που είναι στην περίοδο συγκομιδής.
Χιλιάδες στρέμματα ροδάκινα επιτραπέζια και συμπύρηνα, νεκταρίνια, δαμάσκηνα, βερίκοκα, κεράσια, ακτινίδια, αχλάδια, μήλα, βαμβάκια, σιτηρά, καλαμπόκια, ηλιόσπορα και ανοικτά κηπευτικά, στις περιοχές που εκδηλώθηκε το καιρικό φαινόμενο, έχουν υποστεί σχεδόν ολική καταστροφή, ενώ ειδικά σε πολλές περιπτώσεις έχει πληγεί και το φυτικό κεφάλαιο.
Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου του ΕΛΓΑ, Ανδρέα Λυκουρέντζου, από σήμερα Δευτέρα (22 Μαΐου), θα ενισχυθεί το υποκατάστημα Βέροιας του Οργανισμού με εκτάκτους υπαλλήλους γεωπόνους - εκτιμητές.
Μάμιστα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, υπάρχει έγκριση απο το Συμβούλιο της Επικράτειας (ΣτΕ) για την κατ´ εξαίρεση - λόγω ζημιών από καιρικά φαινόμενα - πρόσληψη εκτός των απαγορεύσεων εξαιτίας των εκλογών.
Στο μεταξύ έχουν ήδη ξεκινήσει οι επισημάνσεις ζημιάς από τα στελέχη του Οργανισμού στις πληγείσες περιοχές, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ. Οι εκτιμήσεις θα ξεκινήσουν από τις ζημιές λόγω παγετού στα βερίκοκα και θα ακολουθήσουν οι βροχοπτώσεις στα κεράσια (σκασίματα), ενώ στην συνέχεια θα ξεκινήσουν οι εκτιμήσεις ζημιών από χαλάζια.
Μεγάλες ζημιές στις αγροτικές καλλιέργειες είχαμε από την χαλαζόπτωση, της Τετάρτης (17/5), στην περιοχή Τραγανό της Ηλείας. Σε απόγνωση βρίσκονται οι παραγωγοί που είδαν τους κόπους της χρονιάς να καταστρέφονται.
Ο κ. Δημήτρης Τσάκωνας, παραγωγός και πρόεδρος Ομάδας Παραγωγών Εσπεριδοειδών «Δίας» Τραγανού, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το χαλάζι έπεσε την Τετάρτη και έκανε μεγάλες ζημιές στο καρπούζι και στις πατάτες που σε λίγες ημέρες θα ξεκινούσε η συγκομιδή αλλά και στα πορτοκάλια που ήταν στο καρπίδιο. Υπάρχουν μεγάλες ζημιές στις καλλιέργειες και ζητάμε από τον ΕΛΓΑ να κάνει σωστές εκτιμήσεις για να καταβληθούν οι αποζημιώσεις».

Το πρωί της Πέμπτης (18/5), επόπτες από τον ΕΛΓΑ της Πάτρας επισκέφθηκαν τα χωράφια στην περιοχή του Τραγανού και έδειξαν να μην δέχονται την ολική ζημιά που έχει υποστεί το καρπούζι, κάτι που έφερε εκνευρισμό και αντιδράσεις από την πλευρά των παραγωγών της περιοχής, που πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές και απαιτούν δίκαιες αποζημιώσεις.
Ο κ. Θεόδωρος Βασιλόπουλος, Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «η επαναλαμβανόμενη άσχημη συμπεριφορά των γεωπόνων - εκτιμητών του ΕΛΓΑ στρέφεται κατά των αγροτών που έχουν πάθει ζημιά στην παραγωγή τους. Κάποτε αυτό πρέπει να σταματήσει. Ο ΕΛΓΑ χρηματοδοτείται από τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών και θα πρέπει να έχουν καλύτερη αντιμετώπιση. Αν τα καρπούζια χάσουν την πρωιμότητα και βγουν όψιμα θα έχουν μειωμένη τιμή. Ούτε μπορείς να επιβάλλεις στους παραγωγούς να πληρώσουν για να βάλουν αντιχαλαζικά. Με όλα αυτά που κάνουν στον ΕΛΓΑ θα αναγκάσουν τους παραγωγούς να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις όχι για τις αποζημιώσεις αλλά για αυτές τις συμπεριφορές».
Σημαντικές ζημίες σε δενδρώδεις και αροτραίες καλλιέργειες είχαμε από την μεγάλη χαλαζόπτωση που έπληξε, την Τετάρτη (17/5), πολλές περιοχές της Ημαθίας και της Πέλλας.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο παραγωγός ροδακινιών από τη Νάουσα κ. Μάκης Αντωνιάδης, «χτυπήθηκαν πολλές περιοχές του κάμπου σε Νάουσα και Βέροια. Η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη αυτή την περίοδο για όλες τις ποικιλίες. Βέβαια τις μεγαλύτερες ζημιές έχουν τα φρούτα που είναι στην περίοδο συγκομιδής. Αναμένουμε τις εκτιμήσεις και τις αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ».
Από την πλευρά του ο Τάσος Χαλκίδης, παραγωγός από την Βέροια, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «περίπου το μισό του κάμπου της Ημαθίας και πολλές περιοχές της Πέλλας χτυπήθηκαν από το χαλάζι και την μεγάλη βροχόπτωση που ακολούθησε. Πολλά χωριά, όπως Αρχάγγελος, Σκύδρα, ορεινή Αλμωπία, Αγία Τριάδα, αλλά και η Επισκοπή, έχουν σημαντικές ζημιές. Σε πείπου 15 ημέρες θα ξεκινούσε η συγκομιδή σε ροδάκινα και νεκταρίνια και τώρα όλα αυτά είναι μη εμπορεύσιμα. Πολλά βαμβακοχώραφα έχουν πλημμυρίσει και έπαθαν ζημιά. Οι παραγωγοί έκαναν όλα τα καλλιεργητικά έξοδα και τώρα πρέπει να αποζημιωθούν. Άμεσα η νέα κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει τον Κανονισμό Ασφάλισης του ΕΛΓΑ γιατί έχουν αυξηθεί τα ακραία καιρικά φαινόμενα».
Ακραία καιρικά φαινόμενα με ισχυρό χαλάζι έπληξαν την ορεινή Αλμωπία, κυρίως περιοχές σε Αρχάγγελο και Περίκλεια. Ο κ. Γιάννης Τσολάκης, παραγωγός από την Αριδαία, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το χαλάζι χτύπησε ταυτόχρονα από δύο πλευρές τον κάμπο της Αλμωπίας, ανατολικά και δυτικά. Οι ζημιές για όλα τα πυρηνόκαρπα που ήταν στην συγκομιδή είναι μεγάλες. Είναι μια δύσκολη χρονιά φέτος για τους παραγωγούς».
Ο κ. Θωμάς Δεληγιάννης, παραγωγός από την Αλεξάνδρεια, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «χαλάζι χτύπησε τα χωριά Καμποχώρι, Επισκοπή και Λουτρό. Ήταν τόσο μεγάλη η διάρκεια του φαινομένου που ακόμη και την επόμενη ημέρα τα χωράφια ήταν κάτασπρα σαν να είχε χιονίσει. Τα νεκταρίνια ήταν να συγκομιστούν σε 15 ημέρες. Το χαλάζι τα έκανε μη εμπορεύσιμα. Η ζημιά στα νεκταρίνια είναι ολική 100%. Όμως ζημιά έπαθε σε πολλές περιπτώσεις και το φυτικό κεφάλαιο. Θα υπάρξει πρόβλημα και τον επόμενο χρόνο στην παραγωγή».
Πήρε ΦΕΚ η τροποποιητική απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών η οποία αφορά τις διαδικασίες επιχορήγησης αποζημιώσεων αγροτών για ζημιές από θεομηνίες.
Συγκεκριμένα, το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του Άρθρου 5, που ανέφερε ότι: «Η Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Οικονομικών μπορεί να ζητά από τις επιχειρήσεις επιπρόσθετα δικαιολογητικά, στο πλαίσιο ελέγχου νομιμοποίησης των δικαιούχων», τροποποιείται ως εξής: «Η Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Οικονομικών στο πλαίσιο της συγκέντρωσης των απαραίτητων δικαιολογητικών καθώς και η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών στο πλαίσιο ελέγχου, εκκαθάρισης και πληρωμής των δαπανών δύνανται να ζητούν την προσκόμιση επιπρόσθετων δικαιολογητικών».
Επίσης η παράγραφος 2 του άρθρου 5, που ανέφερε ότι: «Ειδικά στις περιπτώσεις επιχορήγησης αγροτικών εκμεταλλεύσεων και αγροτών των άρθρων 11 και 12 του ν. 4797/2021, αντίστοιχα, απαιτείται επιπλέον η προσκόμιση αποδεικτικού υποβολής δήλωσης ενιαίας ενίσχυσης στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχου (ΟΣΔΕ) και αποδεικτικό εκπλήρωσης της υποχρέωσης καταβολής της ασφαλιστικής εισφοράς στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ)», τροποποιείται ως εξής: «Ειδικά στις περιπτώσεις επιχορήγησης αγροτικών εκμεταλλεύσεων και αγροτών των άρθρων 11 και 12 του ν. 4797/2021, αντίστοιχα, απαιτείται επιπλέον των δικαιολογητικών των περιπτώσεων α έως και ζ, καθώς και θ της παρ. 1, η προσκόμιση αποδεικτικού υποβολής δήλωσης ενιαίας ενίσχυσης στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχου (ΟΣΔΕ) και αποδεικτικό εκπλήρωσης της υποχρέωσης καταβολής της ασφαλιστικής εισφοράς στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) για το έτος της θεομηνίας».
Δηλαδή εκτός του ΟΣΔΕ και της καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών ΕΛΓΑ θα απαιτηθούν:
α. Πρακτικό εκτίμησης ζημιών υπογεγραμμένο από την αρμόδια επιτροπή κρατικής αρωγής.
β. Βεβαίωση της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με την οποία βεβαιώνεται ότι δεν έχει εγκριθεί δωρεάν κρατική αρωγή για τις ίδιες ζημιές κτισμάτων με βάση το άρθρο 10 του ν. 2576/1998, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 84 του ν. 4313/2014 και ισχύει, ούτε εκκρεμεί σε αυτήν σχετική αίτηση.
γ. Υπεύθυνη Δήλωση ότι ο δικαιούχος δεν αποζημιώνεται από άλλον φορέα για τις ζημιές της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4797/2021.
δ. Βεβαίωση της ασφαλιστικής εταιρίας στην οποία εμφανίζεται το συνολικό ύψος αποζημίωσης που έλαβε ή πρόκειται να λάβει ο δικαιούχος ή άλλως Υπεύθυνη Δήλωση του δικαιούχου περί μη ύπαρξης ασφαλιστικού συμβολαίου με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής.
ε. Ενιαίο Πιστοποιητικό Δικαστικής Φερεγγυότητας τελευταίου τριμήνου.
στ. Γενικό Πιστοποιητικό από το Γ.Ε.Μ.Η. τελευταίου τριμήνου, όπου προβλέπεται.
ζ. Πιστοποιητικό ισχύουσας εκπροσώπησης της εταιρείας από το Γ.Ε.Μ.Η. τελευταίου τριμήνου, όπου προβλέπεται
.....
θ. Άδεια λειτουργίας της επιχείρησης ή λοιπές άδειες που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο
Διαβάστε την τροποποιητική απόφαση στο ΦΕΚ (εδώ)
Η Green Land Co-farming καταγράφει μια μακρά πορεία επιτυχημένης δραστηριοποίησης στον τομέα της παραγωγής και της πώλησης ελαιοκομικών προϊόντων.
Τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρογιάννη συσπειρώθηκαν το 2013, έπειτα από την επίπονη περίοδο της οικονομικής κρίσης, και δημιούργησαν την άνω ομάδα, η οποία αποτελείται από νέους αγρότες και τεχνολόγους τροφίμων, με έδρα την Στέρνα Μεσσηνίας.
Κατά την προσπάθεια εκκίνησης του άνω επιχειρηματικού εγχειρήματος ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Στέρνας Μεσσηνίας, όπως σημειώνει η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη, υπήρξε αρωγός, καθώς τους παρείχε τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και μηχανήματα με τη μορφή παροχής υπηρεσιών. Σήμερα, η Green Land Co-farming καλλιεργεί ένα μεγάλο αριθμό ελαιοδέντρων, που εκτείνονται σε χίλια στρέμματα γης. Παράλληλα, φροντίζει κάθε χρόνο να αυξάνει την παραγωγή της με την φύτευση νέων δένδρων ελιάς είτε σε νέες εκτάσεις, τις οποίες αγοράζουν, είτε σε εκτάσεις που ήδη κατέχουν. Βέβαια, όπως εξηγεί η κ. Ιουλία Ξηρόγιαννη, η αύξηση στην απόδοσης της ετήσιας παραγωγής με την φύτευση νέων ελαιοδένδρων είναι μικρή αλλά σταθερή, καθώς «τα ελαιόδεντρα τα οποία έχουν φυτευτεί την τελευταία τριετία, έχουν μικρότερη παραγωγικότητα».
Ελιές Καλαμών και η παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος
Δύο χρόνια έπειτα από το ξεκίνημα της, η Green Land Co-farming επέκτεινε την ενασχόληση της και στην παραγωγή της ελιάς Καλαμών. Έχοντας ως στόχο, μάλιστα, να διαφοροποιηθούν από την αγορά, ώστε να μπορέσουν να ανταγωνιστούν την παραγωγική δυναμικότητα των διάφορων άλλων εταιρειών στον χώρο των ελαιοκομικών προϊόντων, η οικογένεια Ξηρόγιαννη «επέστεψε» στην παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος της ελιάς. Η απόφαση τους αυτή όχι μόνο τους βοήθησε στο να διακριθούν από την υπόλοιπη αγορά αλλά και στο να κερδίσουν μια πληθώρα βραβείων σε διαγωνισμούς ποιότητας. Μέσα στην επόμενη διετία από την σύλληψη της άνω ιδέας δημιούργησαν και το πρώτο τους τυποποιητήριο ελιάς.
Η συγκομιδή των ελαιοδένδρων
Η διαδικασία της συγκομιδής έχει άμεση επίπτωση τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα της παραγωγής των ελαιοκομικών προϊόντων, είτε πρόκειται για ελαιόλαδο είτε για βρώσιμες ελιές. Μάλιστα, η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη τόνισε ότι «η διαδικασία της συγκομιδής είναι αυτή που θα καθορίσει την ποιότητα της Κορωνέικης ποικιλίας, την οποία και παράγουμε, όσο και της ελιάς Καλαμών, η οποία, μάλιστα, είναι αρκετά ευαίσθητη».
Στην Green Land Co-farming κατά την συγκομηδή «ντύνουν» το κάτω μέρος της ελιάς με μεγάλα πανιά, ώστε η χρήση των μηχανημάτων, τα οποία έχουν τη μορφή «χτένας» με δόνηση, να μην «τραυματίζουν» το δένδρο. Εν συνεχεία, οι ελιές τοποθετούνται σε τελάρα χωρητικότητας 300 κιλών αντί των σακιών, καθώς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η παραγωγός «οι ελιές στα σακιά συμπιέζονται, πατώντας η μια την άλλη». Την ίδια κιόλας ημέρα της συγκομιδής προχωρούν στην διαδικασία της ελαιοποίησης και έως τις 21:00 το βράδυ, η ποσότητα των ελαιοποιήσιμων ελιών μετατρέπεται σε λάδι, το οποίο μπαίνει σε ανοξείδωτες δεξαμενές, συνδυασμένες με συμπλήρωμα αδρανούς αζώτου.
Πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια
Η Green Land Co-farming, επιλέγοντας ορθές πρακτικές καλλιέργειας με φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες, έχει λάβει πιστοποίηση για την βιολογική της καλλιέργεια, με την κα Ξηρόγιαννη να σημειώνει ότι «προσπαθούμε όσο το δυνατόν να μην επεμβαίνουμε στη φυσική χλωρίδα και πανίδα των εκτάσεων που έχουμε τις καλλιέργειες μας». Συγκεκριμένα:
- Τα ξερά χορτάρια, που συλλέγονται κατά το «καθάρισμα» των εκτάσεων, χρησιμοποιούνται ως λίπασμα για τα δέντρα.
- Επιλέγεται βιολογικό ράντισμα και όχι χρήση ισχυρών φαρμάκων.
- Δεν οργώνουν το έδαφος, παρά μόνο όταν κάνουν χρήση γραβάλου, το οποίο δεν ανακατεύει το χώμα.
- Προσεκτικό κλάδεμα και μόνο όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Αναφορικά με το κλάδεμα η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη εκμυστηρεύτηκε στον ΑγροΤύπο, ότι μπορεί να αφήσουν να περάσει ένα διάστημα 3 χρόνων προτού κλαδέψουν τις ελιές και μόνο, μάλιστα, όταν οι παραγωγοί κρίνουν ότι χρειάζεται να «καθαρίσουν» εσωτερικά τα δέντρα από ξηρά κλαριά και φύλλα.
Ωστόσο, παρά τις εργασίες, στις οποίες επιδίδονται, για μια φιλική προς το περιβάλλον καλλιέργεια, όπως η ίδια τονίζει, φέτος σε μέρος της καλλιέργειας τους ανιχνεύθηκαν στοιχεία φυτοφαρμάκων, γεγονός, το οποίο η παραγωγός αποδίδει στις ανελλιπείς μελέτες και στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται η περιφέρεια τον ψεκασμό για τον δάκο, επηρεάζοντας έτσι την ποιότητα της ελιάς και του ελαιόλαδου των καλλιεργητών, που επιθυμούν οι καλλιέργειες τους να λάβουν βιολογική πιστοποίηση. Εντούτοις, το βιολογικό λάδι διατηρεί την τιμή πώλησης σε ικανοποιητικά επίπεδα, γεγονός που αποζημιώνει την σκληρή δουλειά για την εξασφάλιση της βιολογικής καλλιέργειας.
Εξαγωγή στο εξωτερικό και το πρότζεκτ Fruits of solidarity
Ήδη κατά το ξεκίνημα του άνω εγχειρήματος των αδερφών Ξηρόγιαννη η τύχη ήταν με το μέρος τους, καθώς η ποιότητα του λαδιού που παρήγαγαν ήταν πολύ καλή και αυτό τους οδήγησε στην απόφαση να στείλουν δείγματα σε αρκετούς διεθνείς διαγωνισμούς. Παράλληλα, στην εξαγωγή των ελαιοκομικών προϊόντων τους, συνέβαλε και το γεγονός, ότι αρκετοί φίλοι τους, που διέμεναν εκτός χώρας, λειτούργησαν ως δίαυλο επικοινωνίας με την αγορά στο εξωτερικό.
Η Green Land Co-farming έχει καταφέρει μέσω του πρότζεκτ Fruits of solidarity, το οποίο αποτελείται από τρείς συνεταιρισμούς, με έναν εξ αυτών να είναι της οικογένειας Ξηρόγιαννη, να πουλά τα προϊόντα της κατευθείαν στους τελικούς καταναλωτές. Πιο συγκεκριμένα, σε συνεργασία με ορισμένους ΜΚΟ της Γερμανίας και της Αυστρίας διοργανώνεται μια φορά το χρόνο μια καμπάνια με online καταστήματα, από τα οποία παρέχεται η δυνατότητα σε κάποιον καταναλωτή των άνωθεν χωρών να παραγγείλει ένα προϊόν από την ηλεκτρονική πλατφόρμα και να το παραλάβει από ένα κεντρικό σημείο της χώρας του. Το 80% των πωλήσεων της Green Land Co-farming γίνεται με αυτόν τον τρόπο, ενώ αξίζει να σημειωθεί, ότι με το 10% από τα κέρδη υποστηρίζουν συλλόγους και δράσεις της χώρας μας με κοινωνικό ή περιβαλλοντολογικό περιεχόμενο.
Καινοτομίες, βραβεία και αγροτουρισμός
Η Green Land Co-farming έχει αποσπάσει μια πληθώρα βραβείων ποιότητας από τις συμμετοχές της σε διεθνείς διαγωνισμούς, οι οποίοι έχουν πραγματοποιηθεί στην Ιταλία, το Λονδίνο, το Λος Άντζελες και το Τόκυο. Ιδιαίτερη θέση, ωστόσο, κατέχει το τελευταίο βραβείο που κατέκτησε στο Παρίσι, το οποίο μάλιστα αποτελεί βραβείο καινοτομίας, όπου διαγωνίστηκαν με τις «Kalamata baked olives», ένα υγιεινό σνακ ψημένων ελιών.
Επιπροσθέτως, με αφορμή το φόρουμ που διοργανώθηκε από το σύλλογο εστίασης Μεσσηνίας με θέμα την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας σε όλους τους τομείς που συνδέονται με την εστίαση, τα ξενοδοχεία και τις τοπικές εμπορικές επιχειρήσεις, η Green Land Co-farming παρουσίασε το «Μix ξηρών καρπών», με πρωταγωνιστή στη γεύση την ελιά «Kalamata baked olive», το αράπικο φιστίκι και τη σταφίδα.
Αναμφισβήτητα, τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρόγιαννη γνωρίζουν να τολμούν και ως αποτέλεσμα αυτού διακρίνονται και επεκτείνονται. Μάλιστα, ήδη από το 2019 έχουν στρέψει το βλέμμα τους προς τον αγροτουρισμό, όπου μέσω της πλατφόρμας Open Farms ομάδες ατόμων από διάφορα μέρη του κόσμου έρχονται στα κτήματα τους στη Στέρνα Μεσσηνίας με σκοπό να ζήσουν την εμπειρία της αγροτικής ζωής, καθώς και να μάθουν και να συμβάλλουν στην καλλιέργεια της ελιάς.
Ατέλειωτη ουρά και μεγάλος χρόνος αναμονής ταλαιπωρούν τους αγρότες που πρέπει να καταθέσουν τις δηλώσεις ζημιάς για τον ΕΛΓΑ στα κατά τόπους δημαρχεία της χώρας.
Αυτό έγινε και την Τετάρτη (10/5), στο δημαρχείο Βέροιας, με τους αγρότες που υπέστησαν ζημίες από τα πρόσφατα έντονα καιρικά φαινόμενα και θέλησαν να κάνουν τις δηλώσεις ζημιάς.
Θυμίζουμε ότι σε κάθε δήμο υπάρχουν υπάλληλοι που έχουν υπογράψει σύμβαση με τον ΕΛΓΑ και αναλαμβάνουν την όλη διαδικασία.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Στέφανος Νταούκας, διευθυντής της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών Ομάδων Παραγωγών Ημαθίας, «πρόκειται για μια διαδικασία εξαιρετικά αναχρονιστική. Οι αγρότες, μετά τις ζημίες που υπέστησαν στην παραγωγή τους, υποχρεούνται να υποβληθούν στην ταλαιπωρία μιας ατέλειωτης αναμονής ψάχνοντας να βρούνε το δίκιο τους. Ο συγκεκριμένος τρόπος υποβολής δηλώσεων ζημίας ανάγεται σε άλλες εποχές με ουρές και ταλαιπωρίες.
Θα μπορούσε να εφαρμοστεί μια άλλη πιο σύγχονη μέθοδος. Τα Κέντρα Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ) θα μπορούσαν να κάνουν τις δηλώσεις ζημιάς του ΕΛΓΑ. Στα ΚΥΔ γίνεται η δήλωση ΟΣΔΕ και υπάρχουν ήδη τα στοιχεία από την καταγραφή των αγροτεμαχίων και του ζωικού κεφαλαίου κάθε παραγωγού. Θα ήταν πολύ εύκολο να υπάρξει μια «γέφυρα» του ΕΛΓΑ με το gov.gr και να πάρει τα στοιχεία με τις ζημιές από τα ΚΥΔ άμεσα. Έτσι θα μπορούσε κάλλιστα να αποφευχθεί όλη αυτή η ταλαιπωρία των αγροτών αλλά και η ταυτόχρονη επιβάρυνση της λειτουργίας του κάθε Δημαρχείου».
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, το συγκεκριμένο θέμα συζητήθηκε στο ΔΣ του ΕΛΓΑ που έγινε την Τετάρτη (10/5) και το βλέπει θετικά η διοίκηση του Οργανισμού. Μάλιστα θα μπορούσε να εφαρμοστεί από φέτος πιλοτικά σε όλη χώρα.
Οι ελαιοπαραγωγοί της Σάμου ζητούν να τους καταβληθούν αποζημιώσεις για ακαρπία την περίοδο 2020-2021, όπως έδωσαν στη Λέσβο.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Λάφης, αγρότης και πρόεδρος Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος, «οι αγρότες στη Μυτιλήνη αποζημιώθηκαν για την ακαρπία στα ελαιόδεντρα για την ελαιοκομική περίοδο 2020-2021, με 21 ευρώ ανά στρέμμα. Αυτό σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση de minimis στους ελαιοκαλλιεργητές της Λέσβου που είχε δημοσιευτεί σε ΦΕΚ τον περασμένο Δεκέμβριο.
Στο νησί της Σάμου είχαμε το ίδιο πρόβλημα της ακαρπίας με αυτό της Λέσβου και την ίδια χρονική περίοδο. Κάναμε συζητήσεις με τοπικούς φορείς αλλά το μόνο που εισπράξαμε ήταν υποσχέσεις.
Το ΔΣ του Πανσαμιακού Αγροτικού Συλλόγου ήρθε σε επικοινωνία με εκπρόσωπο της Ομοσπονδίας των Αγροτικών Συλλόγων στη Μυτιλήνη, ο οποίος επιβεβαίωσε την πίστωση στους λογαριασμούς τους, τονίζοντας ότι δε σταμάτησαν να διεκδικούν και να καλούν τους αγρότες να συσπειρωθούν στους Συλλόγους τους για να ικανοποιηθεί τα συγκεκριμένο αίτημα καθώς και άλλα.
Και ρωτάμε εμείς; Οι αγρότες στη Σάμο, ίδιας περιφέρειας με το νησί της Λέσβου, είναι δεύτερης κατηγορίας αγρότες; Καλώς αποζημιώθηκαν οι συνάδελφοί μας και πίεσαν τους αρμόδιους προς αυτή την κατεύθυνση. Εμείς εδώ στη Σάμο τα τελευταία χρόνια έχουμε έρθει αντιμέτωποι με καύσωνες, λειψυδρία, καταστροφή από δάκο. Είναι ώρα να μας λάβουν κι εμάς υπ’ όψιν. Πόσο μάλλον όταν την τελευταία χρονιά ήρθαμε αντιμέτωποι και με αύξηση του εκθλιπτικού δικαιώματος στα λιοτρίβια από 14% στο 18% και παρά τις παρεμβάσεις μας στους ελαιοτριβείς, σε βουλευτή, Περιφέρεια και Δήμους, απάντηση ακόμα δεν έχουμε λάβει.
Επιπλέον, ενώ ήταν να πληρωθούμε την επιδότηση για τις συνδεδεμένες (διατήρηση παραδοσιακής ελιάς στα νησιά του Αιγαίου κ.α.) που πληρωνόμασταν μέχρι τέλη Μαρτίου, ακόμα δεν έχει μπει στους λογαριασμούς μας τίποτα.
Με βάση τα παραπάνω ζητάμε την άμεση ενίσχυση - αποζημίωσή μας για την ακαρπία των ελαιώνων μας για τη χρονική περίοδο 2020-2021, όπως στο νησί της Μυτιλήνης, ενώ δε σταματάμε να διεκδικούμε: μείωση του κόστους παραγωγής, κατώτατες εγγυημένες τιμές, την αναπλήρωση του εισοδήματός μας, αλλαγή κανονισμού του ΕΛΓΑ για προστασία από κάθε φυσική καταστροφή και νόσο, τη μη περικοπή των επιδοτήσεών μας, τη μη περικοπή των βασικών ενισχύσεων, τη μη κατάργηση του πρασινίσματος, τη μη περικοπή των συνδεδεμένων ενισχύσεων σε προϊόντα, και γενικότερα στήριξη των βιοπαλαιστών αγροτών και του πρωτογενούς τομέα.
Συνεχίζουμε με συντονισμό της δράσης μας με τους αγροτικούς Συλλόγους ειδικά στην Περιφέρειά μας».
Θυμίζουμε ότι και οι ελαιοπαραγωγοί της Χαλκιδικής ζητούν αποζημιώσεις για την ακαρπία για το ίδιο χρονικό διάστημα.
Αν και ακόμα δεν ξεκίνησε η υποβολή αιτήσεων ΟΣΔΕ με τροποποιητική Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), που πήρε ΦΕΚ, καθορίζονται η διαδικασία υποβολής της ετήσιας Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής και οι τρόποι καταβολής της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ για το 2023.
Ειδικότερα στην τροποποιητική απόφαση, μεταξύ άλλων, καθορίζεται ο τρόπος εξουσιοδότησης του ΕΛΓΑ να εισπράξει την ειδική ασφαλιστική εισφορά αγροτών από τον τραπεζικό τους λογαριασμό με την πληρωμή της ενίσχυσης. Στην περίπτωση αυτή οι παραγωγοί οφείλουν να υπογράφουν το έντυπο της Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής και το γνήσιο της υπογραφής του ίδιου του υπόχρεου ή άλλου νόμιμα εξουσιοδοτημένου για το σκοπό αυτό προσώπου να βεβαιώνεται αρμοδίως, σύμφωνα με το νόμο.
Η είσπραξη πραγματοποιείται κυρίως κατά το χρόνο που πρόκειται να κατατεθούν σε αυτόν οι τυχόν απαιτήσεις τους από το Δημόσιο, όπως η ενιαία ενίσχυση, η καταβολή ενισχύσεων από καθεστώτα ή παράλληλες δράσεις κ.λ.π. Η πρώτη χρέωση του λογαριασμού θα πραγματοποιείται οπωσδήποτε μέχρι το τέλος του έτους αναφοράς της Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής.
Στα Παραρτήματα της ΚΥΑ αναγράφονται οι Πίνακες με την ασφαλιζόμενη αξία και την ειδική ασφαλιστική εισφορά σε φυτική και ζωική παραγωγή για το έτος 2023.
Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)
Καταβλήθηκε από τον ΕΛΓΑ την Τρίτη, 9 Μαΐου 2023, το υπόλοιπο των αποζημιώσεων για καλλιέργειες, οι οποίες επλήγησαν στο Προανθικό Στάδιο από τον «Παγετό Άνοιξη 2021».
Με την σημερινή πληρωμή συμπληρώνεται το 100% της αξίας των αποζημιώσεων σε 960 δικαιούχους παραγωγούς των Υποκαταστημάτων Τρίπολης, Αλεξανδρούπολης και Κοζάνης, ύψους 1.109.398 ευρώ.
Από τον ΕΛΓΑ υποστηρίζουν ότι συνεχίζεται η επεξεργασία των ενστάσεων των παραγωγών, οι οποίοι υπάγονται στα Υποκαταστήματα του Οργανισμού Βέροιας και Λάρισας, ώστε στο άμεσο μέλλον να εξοφληθούν και αυτοί.
Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Όπως φαίνεται θα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επαναληφθεί το φαινόμενο της ακαρπίας που είχαμε το 2021 και δημιούργησε πολλά προβλήματα στους παραγωγούς.
Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «τα δέντρα αυτή την εποχή είναι σε ταξιανθίες αλλά βλέπουμε παντού άδεια χωράφια. Οι γεωπόνοι στην περιοχή εκτιμούν ότι τα δέντρα θα ανθίσουν 15 - 20 Ιουνίου. Όμως ακόμη δεν έχουμε ταξιανθίες και είμαστε μήνα Μάιο. Έχω επισκεφτεί μεγάλο αριθμό χωραφιών και βλέπω παντού αυτή την εικόνα.
Πρέπει να μας προβληματίσει το φαινόμενο της ακαρπίας. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Οι καιρικές συνθήκες φαίνεται ότι έχουν δημιουργήσει στρες στα δέντρα. Επίσης υπάρχουν και ποιλλές μυκητολογικές ασθένειες.
Εκτιμώ ότι υπάρχει πρόβλημα με θερμοκρασίες και ακραία καιρικά φαινόμενα. Τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου είχαμε ποιλύ χαμηλές θερμοκρασίες που επηρέασαν τα δέντρα. Πάντως σε αντίθεση με τις βρώσιμες ελιές οι λαδοελίες έχουν καλύτερη εικόνα και μιλάμε για δέντρα που είναι στο ίδιο χωράφι. Βλέπουμε ότι η βρώσιμη ελιά Χαλκιδικής βάλλεται πρώτη από όλες τις ποικιλίες από την κλιματική αλλαγή.
Το 2022 είχαμε μια καλή χρονιά όσον αφορά την παραγωγή ελιάς Χαλκιδικής αλλά υπήρξε ανομοιογένεια στις αποδόσεις ανάλογα την κάθε περιοχή. Είχαμε μια παραγωγή γύρω στους 150.000 τόνους. Φέτος αναμένεται μια μείωση της παραγωγής και δεν είναι μόνο η παρενιαυτοφορία. Θα είμαστε πολύ τυχεροί αν δούμε την παραγωγή να φτάσει τους 40.000 τόνους.
Οι παραγωγοί είναι προβληματισμένοι από την εικόνα των δέντρων. Πρόσφατα είχα ταξιδέψει στην Ιταλία και με ενημέρωσαν ότι η Κομισιόν διαθέτει ένα «ταμείο» με κονδύλια για τους παραγωγούς που έχουν προβλήματα στο εισόδημά τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Αυτό όμως σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουμε και τις καλλιεργητικές φροντίδες και να προσαρμοστούμε και εμείς οι παραγωγοί στα νέα δεδομένα. Θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί πάντως να προετοιμαστούμε για μια δύσκολη χρονιά που έρχεται».