Το 2024 τελείωσε με αύξηση και καταγραφή ρεκόρ, για άλλη μια χρονιά, των ελληνικών εξαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών κατά 8,2%, και θα ξεπεράσει τα 1,861 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Συνδέσμου Incofruit-Hellas.

Έτος κατά το οποίο και οι εισαγωγές εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατακόρυφα, 13,6% βάσει επισήμων στοιχείων ενδεκαμήνου 2024 και προσωρινών στοιχείων για τον Δεκέμβριο.

Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει ότι «οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών το 2024 θα είναι αυξημένες κατά 8,2% σε αξία σε σύγκριση με το 2023, σύμφωνα με εκτιμήσεις μας με βάση τα επίσημα στοιχεία από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο και των προσωρινών για τον Δεκέμβριο. Ο όγκος θα αυξηθεί επίσης, γύρω στο 1,7% και θα ξεπεράσει τους 1,78 εκατ. τόνους.

Οι ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών στην ΕΕ ανήλθαν σε 1,24 εκατ. τόνους και 1,26 δισεκατομμύρια ευρώ το πρώτο ενδεκάμηνο του 2024, που αντιπροσώπευαν το 78,34% του όγκου των εξαγωγών εκείνη την περίοδο, ο οποίος ανήλθε σε 1,582 εκατ. τόνους και στο 76,92% της αξίας που αποκτήθηκε, που ανήλθε στα 1,638 δισ. ευρώ.

Η Ρουμανία καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην αγορά της ΕΕ, όπου 296,59 χιλιάδες τόνοι φρέσκων φρούτων και λαχανικών προορίζονταν, από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο, έναντι αξίας 222,252 εκατ. ευρώ, με μεσοσταθμική τιμή ανά μονάδα 0,75 ευρώ/κιλό.

Η Βουλγαρία διατήρησε επίσης τη θέση της ως η δεύτερη αγορά του ελληνικού τομέα στην ΕΕ, με 248,2 χιλιάδες τόνους, αξίας 132,215 εκατ. ευρώ, με μεσοσταθμική τιμή 0,53 ευρώ/κιλό (ατυποποίητων και υποτιμολογημένων; ποιοτικά υποβαθμισμένων; κ.α με τις διαμορφούμενες συνθήκες ελευθέρων συνόρων το φαινόμενο να μεγενθύνεται).

Οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών στη Γερμανία αυξήθηκαν σε όγκο σε 161,27 χιλιάδες τόνους, τρίτη αγορά στην ΕΕ ως προς τον όγκο, και πρώτη σε αξία, φθάνοντας τα 249,04 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, με μεσοσταθμική τιμή στα 1,54 ευρώ/κιλό.

Ακολουθούν: Πολωνία, Ιταλία, Ισπανία, με 142,43, 79,93, 45,45 χιλιάδες τόνους και 143,59, 118,98, 62,97 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.

Οι εξαγωγές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν 22% του συνόλου και ανέρχονται στους 342,7 χιλ.τόνους και 377,96 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία ενδεκαμήνου ΕΛΣΤΑΤ.

Η «γάγραινα» του ελληνικού εξαγωγικού εμπορίου είναι η δραστηριοποίηση «Ελλήνων, Βαλκάνιων, Ιταλών κ.α. εμπόρων» που διακινούν ατυποποίητα, χωρίς ταυτότητα (απευθείας από τον αγρό) προϊόντα, με συνέπεια να μην καρπούται η χώρα την μετασυλλεκτική αξία τους και να πλήτεται η φήμη και η ποιότητα τους στις διεθνείς αγορές.

Οι σχετικοί έλεγχοι για την τήρηση των κοινοτικών και εθνικών προδιαγραφών εμπορίας είναι ελλιπείς (εκτιμάται ότι τα εξαχθέντα φορτία το 2024 ανέρχονται σε 320 χιλιάδες, από αυτά 65 χιλιάδες προς τρίτες χώρες και τα εκδοθέντα πιστοποιητικά ελέγχου για τρίτες χώρες σε 45 χιλιάδες, με τα αντίστοιχα φυτουγειονομικά να είναι περισσότερα παρά το ότι δεν είναι υποχρεωτικά).

Οι εισαγωγές θα διατηρήσουν την υψηλή ανάπτυξη των τελευταίων ετών και βάσει επισήμων στοιχείων ΕΛΣΤΑΤ ενδεκαμήνου 2024 και αυξήθηκαν, κατά 6,2% κατ όγκο σε σύγκριση με το 2023, φτάνοντας συνολικά τους 866 χιλιάδες τόνους, αυξάνοντας την αξία τους υπερδιπλάσια, 13,2%, φτάνοντας στα 805 εκατ. ευρώ.

Η αξία των ελληνικών εισαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών από τρίτες χώρες διαμορφώθηκε, από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 2024, σε 321,6 εκατ. ευρώ, το 43,8% του συνόλου, ενώ όσα εισήχθησαν από την ΕΕ ανήλθαν σε 433,3 εκατ. ευρώ, 56,2% του συνόλου.

Η Αίγυπτος είναι ο πρώτος προμηθευτής στην εθνική αγορά, με 80,91 εκατ. ευρώ, έως τον Νοέμβριο 2024.

Ακολουθεί η Τουρκία με 53,7 εκατ. ευρώ και την τρίτη θέση καταλαμβάνει η Β. Μακεδονία με 17,68 εκατ. ευρώ.

Η αξία των συνολικών εισαγωγών φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα, μέχρι το Νοέμβριο 2024, διαμορφώθηκε στα 804,935 εκατ. ευρώ, ενώ ο όγκος διαμορφώθηκε σε 715 χιλιάδες τόνους.

Σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ισπανία, για τις αγοραστικές και καταναλωτικές συνήθειες του 2024, μεταξύ των άλλων καταγράφει ότι η επιλογή προϊόντος καθορίζεται από την τιμή (με ποσοστό 35%) λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού, ακολουθούμενη από την ποιότητα (28%), τις προσφορές (19%), τις προσωπικές προτιμήσεις (16%) και το εμπορικό σήμα (2%), τάσεις που σε συνδυασμό με την αύξηση του τουρισμού εξηγεί και την αύξηση των φθηνότερων εισαγομένων φρούτων και λαχανικών.

Οι σχετικοί έλεγχοι στα εισαγόμενα φρούτα και λαχανικά για την τήρηση των κοινοτικών και εθνικών προδιαγραφών εμπορίας και υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων είναι ελλιπείς (εκτιμάται ότι τα εισαχθέντα φορτία το 2024 ανέρχονται σε 120 χιλιάδες και τα εκδοθέντα πιστοποιητικά ελέγχου σε 5 χιλιάδες).

Το 2024, η ανησυχία αυξήθηκε επίσης για παράγοντες που επηρεάζουν καθοριστικά την παραγωγή: η έλλειψη υδάτινων πόρων, η έλλειψη εργαζομένων και η αύξηση του κόστους εργασίας, η αύξηση ενέργειας και λιπασμάτων - φυτοφαρμάκων, σε έναν τομέα στον οποίο η εργασία μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το 45% του κόστους σε ορισμένες καλλιέργειες και τρίτον η έλλειψη φθηνών φυτοϋγειονομικών προϊόντων, η οποία μειώνει ολοένα και περισσότερο την ικανότητα παραγωγής σε επαρκείς ποσότητες και με αποτελεσματικό και ασφαλή τρόπο.

Η υφιστάμενη διαφορά μεταξύ των φυτοϋγειονομικών, εργασιακών, κοινωνικών προτύπων, που απαιτούνται στην ΕΕ, τα οποία δεν απαιτούνται στις τρίτες χώρες προέλευσης των κοινοτικών εισαγωγών, καθιστά τους παραγωγούς στα κράτη μέλη ολοένα και λιγότερο ανταγωνιστικούς.

Προτεραιότητα, ενόψει της αυξανόμενης απειλής από χώρες, που είναι σαφώς εξαγωγικά προσανατολισμένες στην αγορά της ΕΕ (όπως το Μαρόκο ή ορισμένα μέλη της Mercosur) προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, μεταξύ των οποίων είναι η μείωση της γραφειοκρατία και οι υπερ-ρυθμίσεις.

Στην εμπορική πολιτική, απαιτείται η αναζωογόνηση της κοινοτικής προτίμησης, με βάση την εφαρμογή μέτρων διασφάλισης, όταν οι εισαγωγές φθάνουν σε όγκους που προκαλούν σοβαρές διαταραχές στις αγορές ή σοβαρή ζημιά στην κοινοτική παραγωγή. Και, από την άλλη, ότι οι εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες θεσπίζουν μέτρα αμοιβαιότητας στους πιο ευαίσθητους τομείς, όπως φυτοϋγειονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα.

Προτείνονται τα ακόλουθα μέτρα για την αντιμετώπιση των διαταραχών στις αγορές ήτοι

• Τη διευκόλυνση αφενός της προσαρμογής του κλάδου στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας τη σημασία της ενίσχυσης της έρευνας και των επενδύσεων, και αφ ετέρου την ανάληψη διαφόρων πρωτοβουλιών για την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών.
• Να ισχύσουν κατοπτρικές ρήτρες, στο πλαίσιο διεθνών εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ με τρίτες χώρες, που είναι συμβατικές διατάξεις απαιτούμενες για τα εισαγόμενα προϊόντα, ήτοι να συμμορφώνονται στα ίδια ρυθμιστικά πρότυπα που ισχύουν για τα εγχώρια προϊόντα της χώρας εισαγωγής της ΕΕ. Η αμοιβαιότητα των προτύπων έχει προταθεί τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχει ακόμη επιτευχθεί.
• Απαιτείται σε εθνικό επίπεδο χάραξη ζωνών καλλιέργειας φρούτων και λαχανικών κατά είδος, εμπλουτισμός τους με νέες ποικιλίες και επέκταση ημερολογιακά της συγκομιδής, της μεταποίησης και εμπορίας τους».

Σε πλήρη αδιέξοδο βρίσκεται η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια με το ΥπΑΑΤ να παραμένει απλά θεατής της όλης εικόνας της αγοράς.

Βέβαια σε άλλες χώρες της ΕΕ έχει θεσμοθετηθεί εδώ και χρόνια η υποχρέωση πώλησης αγροτικών προϊόντων πάνω από το κόστος παραγωγής.

Επίσης πολλοί αναφέρουν τις τιμές της Ισπανίας αλλά δεν αναφέρουν το μειωμένο κόστος που έχουν οι Ισπανοί ελαιοπαραγωγοί λόγω πυκνής φύτευσης.

Στην Ελλάδα αυτή την εποχή οι τιμές παραγωγού έχουν πέσει σε χαμηλά επίπεδα αλλά οι ελαιοπαραγωγοί πουλάνε γιατί έχουν οικονομικές υποχρεώσεις.

Όσο πουλάνε βέβαια η τιμή δεν υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί. Αποτέλεσμα να αναμένεται το επόμενο διάστημα να έχουμε εγκατάλειψη ή ακόμη και πώληση των ελαιώνων.

Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας, αυτή την στιγμή οι τιμές παραγωγού είναι στα επίπεδα των 4,20 έως 4,30 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Οι παραγωγοί πουλάνε σε αυτές τις τιμές γιατί έχουν μεγάλες οικονομικές ανάγκες. Αφού όμως υπάρχει προσφορά δεν υπάρχει λόγος να αυξηθεί η τιμή. Με αυτή την εικόνα είναι πιο πιθανό να μειωθεί η τιμή ακόμη περισσότερο.

Οι παραγωγοί έρχονται μετά από μια χρονιά που είχαν μειωμένες παραγωγές και θέλουν τα χρήματα. Το κόστος παραγωγής για ένα αρδευόμενο ελαιώνα είναι στα 3,5 ευρώ το κιλό. Στον ξηρικό μπορεί να έχει λιγότερα έξοδα αλλά έχει και μειωμένες αποδόσεις, οπότε το κόστος ξεπερνά τα 5 ευρώ το κιλό.

Χαμηλές τιμές παραγωγού είχαμε στο ελαιόλαδο και το 2020 και τότε υπήρξε κύμα εγκατάλειψης των ελαιώνων στην Μεσσηνία. Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και αυτή την ελαιοκομική περίοδο. Ήδη πολλοί παραγωγοί αναγκάζονται να πουλάνε τους ελαιώνες τους. Η καλλιέργεια γίνεται ασύμφορη και μη βιώσιμη. Οι επενδυτές που θα έρθουν θα αλλάξουν όλο το τοπίο στον ελληνικό ελαιοκομικό τομέα.

Όσον αφορά τους εργάτες γης υπάρχουν προβλήματα που τις επόμενες ημέρες θα αυξηθούν. Οι εργάτες από τις Βαλκανικές χώρες φεύγουν από την χώρα μας τις ημέρες των εορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, οπότε οι όψιμες περιοχές θα έχουν πρόβλημα».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, Μανώλης Μαυροματάκης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στο παρελθόν τέτοια εποχή κάναμε εμπορικές πράξεις φέτος ακόμη δεν έχουμε κλείσει καμιά συμφωνία. Στην χώρα μας δεν έχουμε μεγάλη τυποποίηση και εξαρτώμαστε από τις χύμα εξαγωγές.

Είμαστε περίπου στα μέσα της συγκομιδής στην περιοχή μας. Φέτος έχουμε μείωση κατά 70% στην παραγωγή ελαιολάδου της περιοχής μας. Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω της ξηρασίας και έχουμε ακαρπία.

Ακόμη και φέτος είμαστε στο Δεκέμβριο και έχουμε λίγα νερά και αν συνεχιστεί αυτή η εικόνα θα έχουμε πρόβλημα και τον επόμενο χρόνο στην παραγωγή.

Το κόστος αυτή την στιγμή είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Με τιμή παραγωγού πάνω από 5,5 ευρώ θα μιλάμε για κάποιο εισόδημα στον παραγωγό.

Αυτή την στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο αδιέξοδο στην αγορά γιατί οι καταναλωτές δεν έχουν δυνατότητα να πληρώσουν αλλά και οι παραγωγοί έχουν αυξημένο κόστος και δεν είναι βιώσιμοι αν πουλάνε σε χαμηλή τιμή».

Επανήλθε το αίτημα της αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών, την φετινή ελαιοκομική περίοδο (2024-2025), λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών που οφείλονται στην κλιματική κρίση. Βέβαια το ΥπΑΑΤ αναφέρεται σε περιοχές που έχουν καταγραφεί οι ζημιές στην ελαιοκαλλιέργεια.

Συγκεκριμένα ο Υφυπουργός ΑΑΤ, Διονύσιος Σταμενίτης, απάντησε στην Βουλή σε ερώτηση του βουλευτή Λέσβου, Χαρ. Αθανασίου, για την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών του νησιού.

Στην ερώτησή του ο βουλευτής της Λέσβου ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι ελαιοπαραγωγοί της Λέσβου περιμένουν την στήριξη του ΥπΑΑΤ, όπως έγινε και την ελαιοκομική περίοδο 2021/2022, όπου διατέθηκαν 8,1 εκ. ευρώ (20 ευρώ/στρέμμα). Και ρωτούσε τον Υφυπουργό σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσει το ΥπΑΑΤ και αν υπάρχει σχέδιο της πολιτείας για στήριξη των παραγωγών ελιάς λόγω των καιρικών συνθηκών.

Από την πλευρά του ο Υφυπουργός ΑΑΤ επιβεβαίωσε ότι ο ΕΛΓΑ και της ΔΑΟΚ έκανε ελέγχους και προκύπτει ότι υπάρχει μείωση της παραγωγής λόγω ξηρασίας και ανομβρίας.

Και πρόσθεσε: «Το πρόβλημα έχει να κάνει με συρρίκνωση και αφυδάτωση του ελαιοκάρπου και ξήρανση της κόμης. Οι απώλειες αυτές δεν καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ. Θα διερευνήσουμε όμως την ύπαρξη άλλου εργαλείου εφόσον πληρούνται οι δημοσιονομικές και θεσμικές προϋποθέσεις για ΚΟΕ ή αποζημίωση λόγω ξηρασίας μέσω εργαλείων από την ΕΕ.

Ωστόσο πριν την λήξη της συγκομιδής δεν γίνεται να έχουμε σαφή εικόνα. Αυτό θα γίνει αρχές του 2025. Θα κάνουμε καθετί να ενισχύσουμε τους παραγωγούς.
Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την εξέλιξη της παραγωγής ελαιοκάρπου στην Λέσβο αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Θα έχουμε πιο ακριβή στοιχεία τους πρώτους μήνες του 2025. Τότε θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για την επιλογή του χρηματοδορικού εργαλείου που θα στηρίξει τους παραγωγούς για την στήριξη της ελιάς».

Σοβαρά προβλήματα θα αντιμετωπίσουν τα επόμενα χρόνια οι παραγωγοί επιτραπέζιας ελιάς στην ΕΕ λόγω των κλιματολογικών συνθηκών και της ξηρασίας.

Ο ελαιοκομικός κλάδος αντιμετώπισε δύο διαδοχικές εκστρατείες με χαμηλή παραγωγή το 2022/23 και το 2023/24, που επηρεάσαν ιδιαίτερα τους ελαιοκαλλιεργητές της Ιβηρικής, επισημαίνει η Κομισιόν. Η παραγωγή επιτραπέζιων ελιών στην ΕΕ αναμένεται να αντιμετωπίσει παρόμοιες προκλήσεις και για την επόμενη δεκαετία, αναφέρει στις μακροχρόνιες προβλέψεις της για την καλλιέργεια.

Είναι ανάγκη να γίνουν επενδύσεις για εκσυγχρονισμό των ελαιώνων και μετασχηματισμό των παραγωγικών συστημάτων, με στόχο τη διασφάλιση της οικονομικής κερδοφορίας του κλάδου τις επόμενες δεκαετίες.

Επιπλέον, πρέπει να γίνει σωστή διαχείριση των υδάτων που να υποστηρίζεται από μια καλά σχεδιασμένη πολιτική υδάτων σε επίπεδο κράτους μέλους, η οποία θα φέρει αύξηση των αποδόσεων. Ένα σωστό παράδειγμα αρδευτικής πολιτικής στους ελαιώνες αναφέρει η Κομισιόν την Πορτογαλία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, για την επόμενη δεκαετία αναμένονται μια ετήσια αύξηση της παραγωγής επιτραπέζιων ελιών κατά 0,4% και 1,1% σε Ισπανία και Πορτογαλία αντίστοιχα (σε σύγκριση με τον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας 2020-2024).

Αντίθετα στην Ιταλία και την Ελλάδα αναμένεται μια ετήσια μείωση, κατά περίπου 0,3%, στις καλλιεργούμενες εκτάσεις. Στην Ιταλία, αυτή η τάση ενισχύεται από τις ετήσιες μειώσεις των αποδόσεων κατά περίπου 1,3%. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα η ιταλική παραγωγή επιτραπέζιων ελιών το 2035 να είναι της τάξης των 56.000 τόνων.

Για την Ελλάδα η Κομισιόν προβλέπει ότι την επόμενη δεκαετία (2024/2035) η ετήσια παραγωγή επιτραπέζιων ελιών θα κυμαίνεται σχεδόν τους 200.000 τόνους.

Όσον αφορά τις εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών της ΕΕ, κατά την περίοδο 2024/2035, αναμένονται θετικές εξελίξεις για τις εξαγωγές, κυρίως στην Ισπανία και την Πορτογαλία, με ετήσιους μέσους ρυθμούς ανάπτυξης περίπου 0,2-0,3%.

Η Ελλάδα αναμένεται επίσης να παραμείνει καθαρός εξαγωγέας επιτραπέζιων ελιών, αν και προβλέπεται να έχει μια ελαφρά πτώση σε ετήσια βάση.

Στην Ιταλία, οι εισαγωγές επιτραπέζιων ελιών αναμένεται να αυξηθούν και να ανέλθουν περίπου στους 94 000 τόνους, έως το 2035.

H κατά κεφαλήν κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί ελαφρά την επόμενη δεκαετία.

Προβλήματα θα αντιμετωπίσει η καλλιέργεια τα επόμενα χρόνια από το αυξημένο κόστος ενέργειας (κόστος άρδευσης) και την πιθανότητα επιβολής δασμών στις εξαγωγές από τρίτες χώρες (π.χ. ΗΠΑ).

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στοχευμένες τροποποιήσεις του ισχύοντος νομικού πλαισίου που ορίζεται στον κανονισμό για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης της αγοράς γεωργικών προϊόντων (ΚΟΑ) και ένα νέο κανονισμό για τη διασυνοριακή επιβολή της νομοθεσίας κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

Οι προτάσεις αυτές αποσκοπούν στην ενίσχυση της θέσης των γεωργών και στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των παραγόντων της αλυσίδας εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής. Και οι δύο προτάσεις αντικατοπτρίζουν άμεσα διάφορες συστάσεις του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ και ανταποκρίνονται σε ορισμένες από τις πιο πιεστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο γεωργικός τομέας.

Η βελτίωση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής και η στήριξη του εισοδήματός τους αποτελούν σημαντικούς στόχους της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ).

Οι σημερινές στοχευμένες τροποποιήσεις αποσκοπούν συγκεκριμένα στην ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής και στην επίτευξη υψηλότερου βαθμού εμπιστοσύνης μεταξύ των παραγόντων:

• ενίσχυση των κανόνων για τις συμβάσεις μεταξύ γεωργών και αγοραστών, καθιστώντας τις γραπτές συμβάσεις γενική υποχρέωση και βελτιώνοντας τον τρόπο με τον οποίο οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις λαμβάνουν υπόψη τις εξελίξεις της αγοράς και τις διακυμάνσεις του κόστους και των οικονομικών συνθηκών·
• να καταστήσει υποχρεωτική τη θέσπιση μηχανισμών διαμεσολάβησης μεταξύ των γεωργών και των αγοραστών τους·
• ενίσχυση των οργανώσεων παραγωγών και των ενώσεών τους μέσω της βελτίωσης της διαπραγματευτικής τους δύναμης, της παροχής στα κράτη μέλη μεγαλύτερης χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο των τομεακών παρεμβάσεων της ΚΓΠ και της απλούστευσης των κανόνων σχετικά με τη νομική τους αναγνώριση·
• παροχή στην ΕΕ της δυνατότητας να στηρίζει οικονομικά τις οργανώσεις παραγωγών που θα αναλάβουν ιδιωτικές πρωτοβουλίες για τη διαχείριση κρίσεων·
• ο ορισμός των προαιρετικών όρων όπως «δίκαιες», «δίκαιες» και «σύντομες αλυσίδες εφοδιασμού» μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την περιγραφή της οργάνωσης της αλυσίδας εφοδιασμού κατά την εμπορία γεωργικών προϊόντων·
• επέκταση της δυνατότητας των γεωργών και άλλων παραγόντων να συμφωνήσουν σε πρωτοβουλίες βιωσιμότητας με ορισμένες κοινωνικές διαστάσεις, όπως η στήριξη της ανανέωσης των γενεών, η διατήρηση της βιωσιμότητας των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων ή η βελτίωση των συνθηκών εργασίας των γεωργών και των εργαζομένων σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις.

Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει νέους κανόνες για τη διασυνοριακή επιβολή κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων και τροφίμων που απαγορεύονται από τη λεγόμενη οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Κατά μέσο όρο, περίπου το 20 % των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων που καταναλώνονται σε ένα κράτος μέλος προέρχονται από άλλο κράτος μέλος. Είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η συνεργασία των εθνικών αρχών επιβολής, ιδίως με τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών, των ερευνών και της είσπραξης κυρώσεων.

Η σημερινή πρόταση σχετικά με τη διασυνοριακή επιβολή κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών θα ενισχύσει περαιτέρω την επιβολή κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στις σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, υποστηρίζοντας τη διακρατική επιβολή. Η πρόταση εισάγει διαδικαστικούς κανόνες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιηθεί και θα επιτευχθεί αυτή η συνεργασία σε διασυνοριακές υποθέσεις. Με τη δημιουργία ενός μηχανισμού αμοιβαίας συνδρομής, οι εθνικές αρχές επιβολής θα έχουν τη δυνατότητα να ζητούν και να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να ζητούν από άλλη αρχή επιβολής να λαμβάνει μέτρα επιβολής εξ ονόματός τους. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει στις αρχές επιβολής του νόμου να συμφωνήσουν για την ανάληψη συντονισμένης δράσης όταν υπάρχουν εύλογες υποψίες για εκτεταμένες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές με διασυνοριακή διάσταση. Οι έρευνες αυτές ενισχύουν την προστασία σε επίπεδο ΕΕ για τους γεωργούς και τους μικρούς και μεσαίους προμηθευτές έναντι των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής.

Η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Καθώς πλησιάζει η εορταστική περίοδος και οι οικογένειες συγκεντρώνονται για να μοιραστούν τα γεύματα, μας υπενθυμίζουν την αφοσίωση των αγροτών που κάνουν δυνατές αυτές τις στιγμές γύρω από το τραπέζι. Η δικαιοσύνη για τους γεωργούς αποτελεί βασική προτεραιότητα. Αξιοπρεπές εισόδημα, δίκαιες τιμές, ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση στην τροφική αλυσίδα και καλύτερη προστασία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, ως ένα από τα πρώτα μέτρα αυτής της εντολής, είμαι υπερήφανος που ανακοινώνω προτάσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστική τους θέση».

Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι καλλιεργητές, κυρίως οι επαγγελματίες, αυτή την περίοδο έχουν αρχίσει τη συγκομιδή στις ελιές ή μερικοί έχουν ήδη πάρει το ελαιόλαδο.

Οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία φέτος δεν επέτρεψαν σε πολλές περιπτώσεις τη συγκομιδή να είναι η προσδοκώμενη, αλλά αυτό το ζήτημα θα το θίξουμε σε επόμενη αρθρογραφία. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν αυτή την περίοδο καθώς και μετά τη συγκομιδή της ελιάς, διότι αυτό το διάστημα πρέπει να βοηθήσουμε τα δέντρα να επουλώσουν τις πληγές της συγκομιδής και να αναπληρώσουν μέρος των χαμένων κατά τη συγκομιδή θρεπτικών στοιχείων, ώστε η επόμενη χρονιά να είναι παραγωγική και απαλλαγμένη κατά το δυνατόν από προβλήματα.

Κλάδεμα

Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες. Οι στόχοι του κλαδέματος είναι αφενός η δημιουργία ισχυρού σκελετού με κατάλληλο σχήμα, που να διευκολύνει τις καλλιεργητικές φροντίδες και να επηρεάζει θετικά τη σχέση βλάστησης / καρποφορίας, ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής και αφετέρου η μείωση της παρενιαυτοφορίας στην ελιά. Σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε ένα ορθολογικό κλάδεμα είναι ο τρόπος καρποφορίας της ελιάς, η παρουσία λαίμαργων βλαστών, ο φωτισμός της κόμης, οι συνθήκες καλλιέργειας, η ευρωστία των δένδρων και η ηλικία τους.

Το κλάδεμα διακρίνεται:

• Σε κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα.
• Σε κλάδεμα καρποφορίας στα παραγωγικά δένδρα και
• Σε κλάδεμα ανανέωσης στα ηλικιωμένα δένδρα
• Κλάδεμα διαμόρφωσης ή ανανέωσης πρέπει να γίνεται με το τέλος της χειμερινής περιόδου και την αρχή της εαρινής. Ο λόγος είναι ότι η κόμη δεν είναι καλό να αραιώνει πολύ κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς αποτελεί παράγοντα που βοηθά το δέντρο να αντέξει το κρύο του χειμώνα, προστατεύοντας τα κλαδιά και τον κορμό.

Διαχείριση εδάφους και ζιζανίων

Παραδοσιακά πολλοί καλλιεργητές, καίνε τα κλαδιά στο χωράφι. Στη σημερινή εποχή, καλό είναι αυτή η πρακτική να εγκαταλειφθεί. Είτε συνεταιρικά, είτε κατά μόνας, αν το μέγεθος της εγκατάστασης το επιτρέπει, ένας θρυμματιστής κλαδιών και μια εγκατάσταση κομποστοποίησης είναι μια λύση πολύ προτιμότερη. Αφενός για το περιβάλλον, που δεν επιβαρύνεται με διοξείδιο του άνθρακα και μικροσωματίδια κατά την καύση και αφετέρου για το έδαφος όπου η προσθήκη κομπόστ αυξάνει την οργανική ουσία του και με την απόθεση στην επιφάνειά του θρυμματισμένων κλαδιών, περιορίζεται η απώλεια της εδαφικής υγρασίας κατά την περίοδο που η ελιά έχει αυξημένες υδατικές και θρεπτικές ανάγκες (άνοιξη – καλοκαίρι), καθώς και η ανάπτυξη ζιζανίων.

Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα δένδρα στην προσρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, δημιουργούν προβλήματα στη συγκομιδή και όταν είναι ξερά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, είναι πολλές φορές χρήσιμα γιατί προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση, φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα και εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Η διαχείριση των ζιζανίων στον ελαιώνα είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία των δένδρων, την εποχή και από το αν ο ελαιώνας είναι αρδευόμενος ή όχι.

Τα ζιζάνια πρέπει να περιορίζονται τους χειμερινούς μήνες γιατί εκτός των άλλων αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον σε περίπτωση παγετού. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη μέθοδος καταπολέμησης. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται ο συνδυασμός μηχανικής και χημικής καταπολέμησης (χορτοκοπή, σκάλισμα ή ελαφρά άροση μεταξύ των γραμμών) ενώ τα χημικά ζιζανιοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο επί της γραμμής. Η χρήση ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι στοχευμένη, προσεκτική και αποτελεσματική. Η χρήση ουσιών νανοτεχνολογίας που βοηθούν την καλύτερη διείσδυση των ζιζανιοκτόνων μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει την απαιτούμενη ποσότητά τους.

Λίπανση

Κατά τη διάρκεια της καρποφορίας και μέχρι τη συγκομιδή, απομακρύνονται πολλά θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν. Γενικά για κάθε 50Kg ελαιοκάρπου απομακρύνονται από το έδαφος 450g άζωτο, 100g φώσφορος, 500g κάλιο και 200g ασβέστιο. Η χρήση σύνθετων λιπασμάτων αυξάνει υπερβολικά το φώσφορο στο έδαφος με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόσληψη άλλων θρεπτικών στοιχείων. Η χημική ανάλυση του εδάφους και η φυλλοδιαγνωστική είναι οι απαραίτητες μέθοδοι που μπορούν να καθορίσουν την ορθολογική λίπανση των ελαιόδεντρων. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής οι καλλιεργητές μπορούν να εφαρμόσουν διαφυλλική θρέψη, το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο καθώς, όσο ο καιρός κρυώνει, η δραστηριότητα και η μετακίνηση θρεπτικών από τη ρίζα προς τα φύλλα μειώνεται. Πιο συγκεκριμένα μια διαφυλλική εφαρμογή θρεπτικών πρέπει να περιλαμβάνει όξινο κάλιο και πυρίτιο, ενώ αμέσως μετά το φούσκωμα των ματιών πρέπει να χορηγηθεί ασβέστιο, άζωτο, βόριο και μαγνήσιο. Σημειωτέον ότι η επάρκεια ασβεστίου στους βλαστούς στα αρχικά στάδια της βλάστησης βοηθά την ανθοφορία και τη μείωση των προσβολών από γλοιοσπόριο. Ο δε συνδυασμός του καλίου με πυρίτιο, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικός, καθώς αποτελούν δύο στοιχεία που βοηθούν το δέντρο να ανταποκριθεί στο αβιοτικό στρες που προκαλείται από το κρύο και τους χειμωνιάτικους παγετούς. Η μεγάλη ποσότητα αζώτου πρέπει να αποφεύγεται πριν τον χειμώνα, καθώς δεν είναι επιθυμητή η παράταση της βλάστησης ή και ανάπτυξη νέας βλάστησης πρόωρα, διότι αυτή η βλάστηση δεν θα μπορέσει να αντέξει το κρύο του χειμώνα. Ιχνοστοιχεία όπως το μολυβδαίνιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και ο σίδηρος που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση των οφθαλμών, μπορεί να χρησιμεύσουν, ώστε τα δέντρα να μπουν στη φάση της χειμερινής ανάπαυσης ομαλά. Στο τέλος του χειμώνα, αναπληρώνουμε τις ανάγκες όλων εκείνων των θρεπτικών στοιχείων που θα βοηθήσουν στη επερχόμενη νέα βλάστηση και την προετοιμασία για την επόμενη ανθοφορία.

Φυτοπροστασία

Μετά το πέρας της συγκομιδής, τα δέντρα μπορεί να είναι πληγωμένα από τη χρήση των εργαλείων συλλογής (ραβδιστικές μηχανές, λανάρια, πριόνια). Ακόμη, η δραστηριότητα των εντόμων που είναι αυξημένη κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, μπορεί να έχει λειτουργήσει ως φορέας μετάδοσης ασθενειών. Οι ασθένειες αυτές είναι κυρίως μυκητολογικές και βακτηριακές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η βακτηριακή καρκίνωση, το γλοιοσπόριο, το κυκλοκόνιο κλπ. Γι’ αυτό η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι κατάλληλη για να εφαρμόσουμε μυκητοκτόνα. Όσο περισσότερους πληθυσμούς εξουδετερώσουμε, τόσο λιγότεροι βλαβεροί μικροοργανισμοί θα διαχειμάσουν, και τόσο λιγότερους θα χρειαστεί να καταπολεμήσουμε κατά την περίοδο της άνθησης και της καρποφορίας. Τα σκευάσματα καλό θα είναι να είναι βιολογικά και κυρίως χαλκούχα. Η δραστηριότητα των εντόμων κατά τη χειμερινή περίοδο είναι περιορισμένη, διότι τα περισσότερα διαχειμάζουν.

Σημείωση για τη μετασυλλεκτική φροντίδα του προϊόντος

Η συσκευασία και αποθήκευση του τελικού προϊόντος, είτε αυτό είναι ελαιόλαδο, είτε είναι βρώσιμη ελιά, είναι πολύ σημαντική γιατί προσθέτει και διαφυλάσσει την αξία του προϊόντος και συνακόλουθα το εισόδημα του παραγωγού. Προτείνουμε αυτή να μην γίνεται κατ’ οίκον, αλλά σε πιστοποιημένα ελαιουργεία και τυποποιητήρια, είτε συνεταιρισμών, είτε ιδιωτικά.
Εκεί μπορούν να τηρηθούν τα πρωτόκολλα τύπου HACCP που απαιτούνται ώστε το τελικό προϊόν να είναι εμπορεύσιμο και αξιόπιστο, να πωλείται στην καλύτερη δυνατή τιμή και οι πωλήσεις αυτές να επαναλαμβάνονται, καθώς ο καταναλωτής μπορεί βάσιμα να το θεωρεί αξιόπιστο και να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με το προϊόν.

Επίλογος

Μιλήσαμε για τις καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνουμε να υιοθετούνται, καθώς και ποιες χρειάζεται να ξεπεραστούν, για τη θρέψη και τους χρόνους εφαρμογής της, την απαραίτητη φυτοπροστασία από τις ασθένειες, και θίξαμε επίσης και το θέμα της μετασυλλεκτικής διαχείρισης του τελικού προϊόντος.
Η διεθνής και εγχώρια έρευνα και η καλλιεργητική εμπειρία έχει αποδείξει τη σημασία της ορθής γεωργικής πρακτικής για την ποιοτική παραγωγή ελαιόλαδου καθώς και της μετασυλλεκτικής φροντίδας της ελιάς. Ας την αποδώσουμε κι εμείς στην καλλιέργεια του σημαντικότερου δέντρου της ελληνικής γης.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος
Geogreen Agro Solutions

Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκου, καταργείται η υποχρέωση των πωλητών λαϊκών αγορών να προσκομίζουν αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας κατά την ανανέωση της άδειας τους ή για τη χορήγηση νέας άδειας.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Ανάπτυξης, με τη ρύθμιση αυτή, μειώνεται η γραφειοκρατία κατά τη διαδικασία ανανέωσης των αδειών λαϊκών αγορών ενώ, παράλληλα, οι πωλητές λαϊκών αγορών δεν κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους λόγω χρεών.

Ικανοποιείται έτσι ακόμα ένα αίτημα των παραγωγών και των επαγγελματιών πωλητών λαϊκών αγορών που πρόσφερει ταχύτερες διαδικασίες ανανέωσης αδειών και, κυρίως, εργασιακή ασφάλεια στους πωλητές.

Πάντως η υποχρέωση τήρησης των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων των πωλητών λαϊκών αγορών συνεχίζει να υφίσταται και να ελέγχεται από τις αρμόδιες αρχές (ΑΑΔΕ και e-ΕΦΚΑ).

Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή της επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών στις κύριες ζώνες καλλιέργειας της χώρας.

Οι βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών έχουν φέρει μια καθυστέρηση στην συγκομιδή, ενώ η έλλειψη εργατών γης έχει αυξήσει τα μεροκάματα που κυμαίνονται πάνω από 60 ευρώ. Φέτος δεν έχουμε πολλά μεγάλα μεγέθη λόγω της ξηρασίας και αυτή την εποχή οι μεγάλοι παραγωγοί πάνε για αποθήκευση.

Ο κ. Κώστας Τσιριμώκος, παραγωγός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή με τις βροχοπτώσεις μας πήγε πίσω η συγκομιδή. Φέτος δεν έχει μεγάλα μεγέθη η παραγωγή και τα πολλά μικρά θα πάνε για ελαιοποίηση. Περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν στην περιοχή».

Ο κ. Γιάννης Ξαγοράκης, παραγωγός και αυτός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «λίγα φέτος τα μεγάλα μεγέθη και δεν υπάρχουν περσινά αποθέματα. Οι παραγωγοί συγκομίζουν και αποθηκεύουν αυτή την εποχή. Οι τιμές στο 200άρι ξεκίνησαν από 1,50 και πρόσφατα έγινε μια αγορά στα 1,70 ευρώ».

Ο κ. Τάσος Σουλτανόπουλος, γεωπόνος και παραγωγός ελιάς Καλαμών από την περιοχή της Αταλάντης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε περίπου 10 ημέρες θα ολοκληρωθεί η φετινή συγκομιδή της ελιάς Καλαμών στην Φθιώτιδα. Την περασμένη εβδομάδα είχαμε ζημιές από ισχυρούς ανέμους που έριξαν στο έδαφος τις ελιές. Θα γίνουν εκτιμήσεις από τον ΕΛΓΑ αλλά δεν περιμένουμε αποζημιώσεις για την ζημιά στην παραγωγή.
Φέτος είναι μια μέτρια χρονιά όσον αφορά την ποσότητα παραγωγής και όσον αφορά τα μεγέθη. Από την άλλη υπάρχει αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές και πολύ λίγα είναι τα αποθέματα. Πάντως γίνεται προσπάθεια για ακόμη μια φορά από την αγορά να κρατήσουν σε χαμηλά επίπεδα τις τιμές παραγωγού. Οι περσινές ελιές έχουν τιμή σκούπα στα 2,50 ευρώ το κιλό. Για τις φετινές αυτή την εποχή δίνουν στον παραγωγό 1,50 έως 1,55 ευρώ το κιλό. Αυτή την εποχή οι μεγάλοι παραγωγοί δεν πουλάνε αλλά αποθηκεύουν».

Ο κ. Γεώργιος Φλώρος, παραγωγός ελιάς Καλαμών απο Αγίους Αναργύρους της Λακωνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «προχωρά κανονικά η συγκομιδή της ελιάς και μέχρι 15 Δεκεμβρίου αναμένεται να έχει συγκομιστεί το 95% της παραγωγής στην Λακωνία. Φέτος δεν έχουμε μεγάλα μεγέθη αλλά πολλά ψιλά που πάνε για ελαιοποίηση.
Το 80% της παραγωγής είναι στα 220 έως 260 τεμάχια στο κιλό. Αρνητικό είναι ότι φέτος κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα η τιμή του ελαιολάδου. Αυτή την εποχή μόνο οι ετεροεπαγγελματίες και οι μικροί παραγωγοί πουλάνε ελιές. Οι μεγάλοι παραγωγοί αποθηκεύουν και περιμένουν από Μάρτιο έως και Μάιο να πουλήσουν. Οι τιμές παραγωγού είναι για το 200άρι στα 1,60 - 1,70 ευρώ το κιλό. Από την άλλη τα ελαιοτριβεία δίνουν για ελιές Καλαμών στον παραγωγό τιμή 5,5 ευρώ το κιλό. Πάντως περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν και η ζήτηση αναμένεται να είναι αυξημένη».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την χρηματοδότηση για το 2024 των προγραμμάτων προώθησης αγροτικών προϊόντων τόσο στην ΕΕ όσο και στην παγκόσμια αγορά.

Οι εκστρατείες προώθησης θα λάβουν χρηματοδότηση από την ΕΕ ύψους 142,6 εκατ. ευρώ έως το τέλος του 2024.

Η φετινή πρόσκληση χρηματοδότησης συγκέντρωσε 162 προτάσεις εκστρατειών, οι οποίες περιλάμβαναν μια σειρά θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών προϊόντων, των φρέσκων προϊόντων και των συστημάτων πιστοποίησης ποιότητας της ΕΕ.

Μετά από τις αξιολογήσεις ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να συγχρηματοδοτήσει 75 εκστρατείες εκ των οποίων:

• 58 είναι τα λεγόμενα «απλά» προγράμματα που υλοποιούνται από έναν ή περισσότερους οργανισμούς από την ίδια χώρα της ΕΕ, και
• 17 είναι τα λεγόμενα προγράμματα «σύνθετα» που υλοποιούνται από τουλάχιστον δύο εθνικές οργανώσεις από τουλάχιστον δύο κράτη μέλη, ή από έναν ή περισσότερους ευρωπαϊκούς οργανισμούς.

Οι επιλεγμένες προτάσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα της ΕΕ, ενώ παράλληλα ευθυγραμμίζονται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο». Επιπλέον, οι εκστρατείες θα υλοποιηθούν σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τη βιολογική παραγωγή, διασφαλίζοντας την τήρηση αυστηρών προτύπων ασφάλειας και ποιότητας.

Η συγχρηματοδότηση της ΕΕ για τα «απλά» προγράμματα θα ανέλθει σε 94 εκατομμύρια ευρώ. Περισσότερες από τις μισές εκστρατείες θα επικεντρωθούν σε χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και ο Καναδάς.

Τα «σύνθετα» προγράμματα θα συγχρηματοδοτηθούν με 48,6 εκατ. ευρώ. Οι επιτυχόντες προέρχονται από 13 κράτη μέλη. Οι αιτήσεις που θα γίνουν δεκτές θα επικεντρωθούν τόσο στην εσωτερική όσο και στην αγορά εκτός ΕΕ. Το 59% του προϋπολογισμού θα διατεθεί σε χώρες της ΕΕ, στις οποίες περιλαμβάνονται η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία.

Τα προγράμματα που επιλέχθηκαν θα αρχίσουν να υπογράφουν τις συμφωνίες επιχορήγησης τον Δεκέμβριο του 2024, ξεκινώντας τη δραστηριότητά τους από τον Ιανουάριο του 2025.

Δείτε τα προγράμματα (εδώ)

Νέες ευκαιρίες χρηματοδότησης το 2025

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι οι ενδιαφερόμενοι να προωθήσουν τα προϊόντα τους και να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδότηση, πρέπει να παραμείνουν ενημερωμένοι ακολουθώντας τη σελίδα για την προώθηση των γεωργικών προϊόντων της ΕΕ (εδώ)

Μετά τον τιμοκατάλογο που ανακοίνωσε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας για τις ελιές Καλαμών έχουμε ανακοίνωση νέου τιμοκαταλόγου από ιδιωτική εταιρεία.

Αφορά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της επεξεργασίας, μεταποίησης και συσκευασίας βρώσιμης ελιάς, στην περιοχή της Αταλάντης, που ανακοίνωσε τιμές για Καλαμών εσοδείας 2024/2025.

Οι τιμές ανά τεμαχισμό είναι:
για τεμάχια 140 το κιλό τιμή παραγωγού 2,20 ευρώ
για τεμάχια 150 το κιλό τιμή παραγωγού 2 ευρώ
για τεμάχια 160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,80 ευρώ
για τεμάχια 170 το κιλό τιμή παραγωγού 1,70 ευρώ
για τεμάχια 180 το κιλό τιμή παραγωγού 1,60 ευρώ
για τεμάχια 200 το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ
για τεμάχια 220 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ
για τεμάχια 240 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ
για τεμάχια 260 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ
για τεμάχια 280 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ
για τεμάχια 300 το κιλό τιμή παραγωγού 1 ευρώ
για τεμάχια 320 το κιλό τιμή παραγωγού 0,90 ευρώ
για τεμάχια 350 το κιλό τιμή παραγωγού 0,80 ευρώ
για τεμάχια 400 το κιλό τιμή παραγωγού 0,70 ευρώ

Οι εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας αναμένεται να μειωθούν την περίοδο εμπορίας 2024/25 λόγω μειωμένων παραγωγών, λιγότερων αποθεμάτων και των συνεχιζόμενων προβλημάτων της ναυτιλίας στην Μαύρη Θάλασσα. Αυτό αναφέρει η υπηρεσία του USDA (Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ) από το γραφείο του Κιέβου.

Σύμφωνα με αυτές τις προβλέψεις, οι συνολικές εξαγωγές καλαμποκιού της Ουκρανίας, την περίοδο 2024/2025, προβλέπεται τώρα να μειωθούν κατά 38% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σε 17,8 εκατομμύρια τόνους.

Η υπηρεσία του USDA υπολόγισε τις εξαγωγές σιταριού το 2024/2025 σε 15,2 εκατομμύρια τόνους, οι οποίες φαίνεται να είναι μειωμένες κατά 18%.

Οι εξαγωγές κριθαριού προβλέπεται να μειωθούν κατά 19% στους 2 εκατ. τόνους.

Επίσης το USDA προσδιόρισε την φετινή παραγωγή ουκρανικού καλαμποκιού στους 23,3 εκατομμύρια τόνους, η οποία ήταν μειωμένη κατά 25% σε σχέση με την παραγωγή που υπήρξε το 2023/2024.

Η παραγωγή κριθαριού μειώθηκε, κατά 5%, σε σχέση με πέρυσι, στους 5,5 εκατομμύρια τόνους, ενώ το ουκρανικό σιτάρι παρέμεινε σταθερό στους 22,3 εκατομμύρια τόνους.

Πάντως ήδη έχουν παρουσιαστεί προβλήματα στις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από τον Ιανουάριο μέχρι Οκτώβριο του 2024, από το λιμάνι της Κωνστάντζας στη Ρουμανία έγιναν εξαγωγές 5,6 εκατομμύρια τόνους ουκρανικών σιτηρών, μειωμένες κατά 52% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023. Μόνο τον μήνα Οκτώβριο έγιναν εξαγωγές της τάξης των 490.000 τόνων ουκρανικών σιτηρών μέσω της Κωνστάντζας.

Πάντως, λόγω της ρωσικής εισβολής και του ναυτικού αποκλεισμού της Οδησσού και άλλων ουκρανικών λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, η δυνατότητα εξαγωγών της Ουκρανίας έχει μειωθεί τους τελευταίους μήνες.

Τον Οκτώβριο ξεκίνησε η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην Ισπανία με μια παραγωγή ελαιολάδου ύψους 36.000 τόνων.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 11 έως τις 17 Νοεμβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 5,2 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 4,8 και στο λαμπάντε 4,6 ευρώ το κιλό.

Στο μεταξύ με την ευκαιρία της πρώτης συνάντησης του νέου Παρατηρητηρίου Αγοράς Ελαιόλαδου και Επιτραπέζιας Ελιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, ο διευθυντής της Ισπανικής Ένωση Δήμων Ελαιολάδου (AEMO), José María Penco, παρουσίασε τη μελέτη του κόστους παραγωγής στην χώρα του με τα στοιχεία του 2023.

Αυτή η έκθεση δείχνει «τη σκληρή πραγματικότητα που προκύπτει από την έντονη αύξηση του κόστους τα τελευταία τρία χρόνια», σε ποσοστό 32% για όλα τα συστήματα καλλιέργειας. Συγκεκριμένα το κόστος για την παραγωγή ενός κιλού ελαιολάδου στην Ισπανία κυμαίνεται στα 2,81 ευρώ/κιλό στους αρδευόμενους ελαιώνες, στα 4,61 ευρώ/κιλό από ορεινούς ελαιώνες, στα 3 και 4 ευρώ στους παραδοσιακούς ελαιώνες ανάλογα αν είναι αρδευόμενοι ή ξηρικοί.

«Αυτό που θα πρέπει να καταλάβουν στην ΕΕ είναι το υψηλό κόστος καλλιέργειας που έχει το ελαιόλαδο, που είναι το πιο υγιές έλαιο στη διατροφή μας», τόνισε ο κ. José María Penco.

«Είναι φυσιολογικό να υπάρχει φέτος μια προσαρμογή τιμών λόγω της αυξημένης προσφοράς», δήλωσε ο κ. José María Penco, αν και θεώρησε ότι «καταρρέουν γρήγορα, οι τιμές, γεγονός που ενέχει κίνδυνο για το κόστος παραγωγής».

Από την πλευρά του ο κ. Cristóbal Cano, Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του Κλάδου Ελαιολάδου της Ένωσης Μικροκαλλιεργητών και Αγροτών (UPA), σε δηλώσεις του τόνισε ότι «όλο το προηγούμενο διάστημα από τίτλους δημοσιευμάτων που παραπληροφορούν για μια υποτιθέμενη «πτώση της ζήτηση» στο ελαιόλαδο. Ό,τι δεν υπάρχει δεν μπορεί να πουληθεί.

Εάν οι διαθεσιμότητες ήταν 40% χαμηλότερες, προφανώς έπρεπε να πουληθεί πολύ μικρότερος όγκος στην λιανική αγορά. Αν γινόταν το αντίθετο θα σήμαινε ότι θα είχαμε μια τεράστια απάτη (νοθεία) και θα πουλούσαμε κάτι που δεν υπήρχε. Όλα τα αποθέματα που είχαμε αποθηκεύσει έχουν πουληθεί και με τις υψηλότερες τιμές στην ιστορία.

Μετά από δύο χρόνια έντονης ξηρασίας, όπου υπήρχε τιμή αλλά όχι ποσότητα και υψηλό κόστος παραγωγής, τώρα έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ρευστότητα στον παραγωγικό τομέα. Ζητάμε λοιπόν τιμή παραγωγού. Νομίζουμε ότι το αξίζουμε».

Το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) του ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ διοργανώνει ένα διαδικτυακό σεμινάριο την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2024, 14:00 μ.μ.
Με αφορμή της παγκόσμια Ημέρα της Ελιάς (26 Νοεμβρίου) το σεμινάριο θα έχει ως κύριες θεματικές την Υγεία του Εδάφους ως φυσικός πόρος & την αντίστοιχη βιώσιμη διαχείριση ελαιώνων ενώ απευθύνεται σε γεωπόνους, ερευνητές, ακαδημαϊκούς αγρότες & ευρύτερο κοινό. Στόχος είναι η ενημέρωση σχετικά με τις τελευταίες σχετικές εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ & η ανάδειξη των αποτελεσμάτων της έρευνας που υλοποιεί το Ινστιτούτο για την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών & τεχνολογιών για τη διασφάλιση της υγείας & γονιμότητας εδάφους. Επίσης, θα παρουσιαστούν οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τη διαχείριση εδάφους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και του έργου Soil O-live, το οποίο υλοποιείται από το τμήμα Ελαίας & Οπ/κων Καλαμάτας του ΙΕΛΥΑ, με σκοπό την ενίσχυση της αειφορίας στον ελαιοκομικό τομέα μέσω καινοτόμων αγροοικολογικών πρακτικών που αφορά, μεταξύ άλλων, στη διαχείριση εδάφους.
Κύριοι ομιλητές του σεμιναρίου:
-Δρ. Πάνος Πανάγος: Με περισσότερα από 20 χρόνια επιστημονικής δραστηριότητας στο Κοινό Ερευνητικό Κέντρο (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ειδικεύεται στη διαμόρφωση περιβαλλοντικών μοντέλων και στην ανάπτυξη πολιτικών. Επικεφαλής Αξιολόγησης της Υγείας του Εδάφους που συμβάλλει στην υποστήριξη των Αγρο-περιβαλλοντικών πολιτικών στην ΕΕ. Αναγνωρισμένος ως μία από τις κύριες προσωπικότητες στο Παρατηρητήριο Εδάφους της ΕΕ, τιμήθηκε ως ένας από τους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως για 5 χρόνια από το Web of Science.
-Δρ. Γεώργιος Ψαρράς: Διευθυντής του ΙΕΛΥΑ & ερευνητής με εμπειρία στις καινοτόμες μεθόδους διαχείρισης ελαιώνων, ο οποίος θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα μακροχρόνιων ερευνών του Ινστιτούτου, σχετικά με τη διαχείριση εδάφους & θρέψης των ελαιώνων.
Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Δρ. Βασίλειος Γκισάκης, εντεταλμένος ερευνητής, ενώ θα εστιάσει στις εφαρμογές & αρχικά αποτελέσματα του έργου Soil O-live, ως επιστημονικός υπεύθυνος του έργου που υλοποιείται από το Τμήμα Ελαίας & Οπ/κων Καλαμάτας, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Tο Soil O-live, διάρκειας 5 ετών (2023-2027), σκοπεύει στην στήριξη της βιώσιμης γεωργίας, καθώς προωθεί πρακτικές διαχείρισης εδαφών που ενισχύουν τη βιοποικιλότητα και τη γονιμότητα τους, με απώτερο σκοπό την ανθεκτικότητα και την παραγωγικότητα των ελαιώνων στην Ευρώπη. Περιλαμβάνει δε, την ανάπτυξη & εφαρμογή νέων τεχνολογιών & μεθόδων που θα επιτρέψουν στους ελαιοπαραγωγούς να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις, όπως η υποβάθμιση των εδαφών και οι αυξανόμενες κλιματικές πιέσεις.
Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί μέσω Microsoft Teams.
Η συμμετοχή είναι δωρεάν με απαραίτητη εγγραφή στην ακόλουθη πλατφόρμα: https://forms.office.com/e/X2MQNGhzbH

Ανάγκη λήψης μέτρων στήριξης του εισοδήματος των ελαιοκαλλιεργητών από τις μεγάλες ζημιές λόγω ανομβρίας.

Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στις ελαιοκαλλιέργειες, μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε ανά περιοχές, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν, τόσο ποσοτικές, όσο και ποιοτικές ζημιές.

Όπως αναφέρει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, φέτος η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25-40% και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά.

Επίσης οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρό μέγεθος και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς.

Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

Η φετινή ελαιοκομική περίοδος, χαρακτηρίζεται από συνεχή ανομβρία, σε συνδυασμό με τον παρατεταμένο θερινό καύσωνα που προηγήθηκε και ξηρούς ανέμους το φθινόπωρο. Αυτός ο συνδυασμός ασυνήθιστων κλιματικών συνθηκών, είχε προκαλέσει έντονο υδατικό στρες, ιδιαίτερα σε μη αρδευόμενες περιοχές, όπως είναι οι ορεινές και νησιωτικές όπου βρίσκεται μεγάλο μέρος από τα εκατομμύρια ελαιόδεντρα της χώρας. Επακόλουθο αυτών των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών, είναι η συρρίκνωση του ελαιοκάρπου, η καρπόπτωση και εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών, ζημιές μη αντιστρέψιμες από τις λίγες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών.

Τα ανωτέρω προβλήματα, συναντώνται στις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, με τους καλλιεργητές ελιάς να βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές απώλειες στην παραγωγή τους και ως εκ τούτου με μεγάλη απώλεια του εισοδήματός τους, κρίσιμο για την επιβίωσή τους. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των ελαιοπαραγωγικών συνεταιρισμών μελών μας, από όλες τις ελαιοκομικές περιφέρειες της χώρας, έχουν δημιουργηθεί δύο είδη ζημιών:

α) Ποσοτικές ζημιές:
Η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25 - 40 % και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά. Με βάση αυτά τα στοιχεία οι ελαιοκομικοί συνεταιρισμοί μέλη μας εκτιμούν πως η μείωση στο ελαιόλαδο θα ανέλθει σε 50 - 60.000 τόνους.

β) Ποιοτικές ζημιές:
Οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρότερο μέγεθος, ένεκα της αφυδάτωσης και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς, οι οποίες είναι σημαντικά μικρότερες.

Καθίσταται σαφές, πως πλέον οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής πλήττουν ανεπανόρθωτα τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις με επακόλουθο τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω δυσμενή δεδομένα, όπως διαμορφώθηκαν για τους καλλιεργητές ελιάς, κρίνεται αναγκαία η αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης των ζημιών που έχουν προκληθεί.

Τέλος, είναι απαραίτητη η οικονομική ενίσχυση και η υποστήριξη των παραγωγών, ώστε να υπάρξει αντιστάθμιση στην απώλεια του εισοδήματος τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν απρόσκοπτα την παραγωγική τους δραστηριότητα.

Ζεσταίνεται η αγορά μιας και ξεκίνησαν ξανά οι δημοπρασίες ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ αρχίζει να μπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς η φετινή συγκομιδή ελαιοκάρπου.

Ο Αγροτικός Ελαιοκομικός Συνεταιρισμός Ζάκρου ανακοίνωσε ότι προκηρύσσει δημοπρασία για την πώληση 20 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου, περσινής εσοδείας (2023-2024) και οξύτητας 0,5.

Η κατάθεση προσφορών πρέπει να γίνει έως την Πέμπτη (14/11/2024).

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Κεκερίδης, «από σήμερα ξεκινά η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην περιοχή μας. Οι περισσότεροι ελαιώνες είναι αρδευόμενοι και αναμένεται να έχουμε συγκομιδή αν και θα είναι μειωμένη σε σχέση με την περσινή. Πάντως οι ξηρικοί ελαιώνες σε όλη την χώρα θα έχουν μειωμένη παραγωγή. Το ελαιόλαδο μας είναι καλής ποιότητας και ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου. Αναμένουμε να υπάρξει ζήτηση και περιμένουμε να δούμε τις προσφορές».

Κινητοποιήσεις ελαιοπαραγωγών Δυτικής Ελλάδας

Στην οργάνωση της πάλης και των διεκδικήσεών τους, με πολύμορφες δράσεις το επόμενο διάστημα, απέναντι στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τα οποία οξύνονται από την παρατεταμένη ανομβρία, προχωρούν Αγροτικοί Σύλλογοι και Ομοσπονδίες από τη Δυτική Ελλάδα που, το βράδυ του Σαββάτου (9 Νοεμβρίου), πραγματοποίησαν σύσκεψη στην Πάτρα.

Στο κάλεσμα των Αγροτικών Συλλόγων Καινούργιου Αιτωλοακαρνανίας, Πελοπίου και Ζαχάρως Ηλίας, Αιγίου «Μπακόπουλος - Ντρίνιας», καθώς και των τριών Ομοσπονδιών από τους τρεις νομούς, ανταποκρίθηκαν επιπλέον οι Σύλλογοι Ακτίου – Βόνιτσας, Αγρινίου, Κατούνας, Καρδαμά, Χειμαδιού – Σοπίου, Ξυλοκέρας, Αμαλιάδας, Ερυμάνθου, Ωλενίας, Ζακύνθου.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αιγίου «Μπακόπουλος-Ντρίνιας», ο Γιάννης Μποδιώτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής πραγματοποίησαν την συνάντηση γιατί θα πρέπει το κράτος να προχωρήσει στην στήριξη της ελαιοκαλλιέργειας.

Εδώ και χρόνια ζητάμε την αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ γιατί αν και πληρώνουν οι ελαιοπαραγωγοί ασφαλιστικές εισφορές δεν έχουν ποτέ αποζημιωθεί. Ο ΕΛΓΑ ασφαλίζει την ελιά για χαλάζι και ανεμοθύελλα. Οι περιοχές ελαιοκαλλιέργειας σπάνια έχουν χαλάζι και όποτε είχαμε ανεμοθύελλα δεν αποζημιωθήκαμε.

Η απώλεια της παραγωγής λόγω της ξηρασίας τελικά είναι μεγαλύτερη από τις αρχικές προβλέξεις που κάναμε το καλοκαίρι. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγω για μια απώλεια της τάξης του 80% μιας και οι περισσότεροι ελαιώνες στην περιοχή είναι ξηρικοί.

Οι βροχές ήρθαν πολύ αργά δεν θα βοηθήσουν την κατάσταση στην παραγωγή. Οι ελιές έχουν μόνο κουκούτσι και σάρκα αλλά καθόλου χυμό. Επίσης οι αρδευόμενοι ελαιώνες είχαν αύξηση του κόστους ρεύματος με τα συνεχόμενα ποτίσματα που αναγκάστηκαν να κάνουν οι παραγωγοί.

Θα προχωρήσουμε σε δυναμικές κινητοποιήσεις κάθε σύλλογος γιατί πρέπει να στηριχθεί η ελαιοκαλλιέργεια, αφού η σταφίδα στην περιοχή φάνηκε ότι δεν μπορεί να δώσει εισόδημα στον παραγωγό και την εγκαταλείπουμε».

Στην συνάντηση οι αγρότες αναφέρθηκαν στις χαμηλές τιμές κάτω του κόστους παραγωγής κυρίως στη βρώσιμη ελιά.

Ο Γιάννης Καρναβιάς, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Αιτωλοακαρνανίας, αναφέρθηκε στο τεράστιο κόστος παραγωγής, «με τα λιπάσματα και τα εφόδια να έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια», καθώς και στις ασθένειες, όπως ο δάκος κ.α. «που απειλούν την παραγωγή και απαιτούν νέα μεγαλύτερα έξοδα, μιας και το κράτος δεν μας προστατεύει επαρκώς». Ακόμη αναφέρθηκε στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ «που έφτιαξαν όλες οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, όπου είτε παίρνουμε ελάχιστα από μια καταστροφή όπως το χαλάζι είτε καθόλου όπως πέρυσι με την ακαρπία». Τέλος τονίσε την έλλειψη αρδευτικού δικτύου, που σε συνδυασμό με την ξηρασία, δημιουργεί υποβάθμιση της παραγωγής.

«Ακόμα και όταν η τιμή των προϊόντων είναι καλύτερη, έστω και προσωρινά, κερδισμένοι πάντα βγαίνουν οι εμποροβιομήχανοι. Από τις εξαγωγές που κάνουν, από την πώληση του λαδιού στα ράφια των σουπερμάρκετ όπου οι εργαζόμενοι τελικά το αγοράζουν σε διπλάσια και τριπλάσια τιμή. Ακόμα και από την εκμετάλλευση του πυρήνα της ελιάς που μας ανήκει, οι εμποροβιομήχανοι βγάζουν κέρδος», σημείωσε.

Μετά από εισήγηση των διοργανωτών, αποφασίστηκε να οριστεί ως ημέρα δράσης η Πέμπτη (14 Νοέμβρη), με συγκεντρώσεις στα κατά τόπους γραφεία του ΕΛΓΑ. Επίσης, θα συμμετάσχουν μαζικά με τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα στις απεργιακές συγκεντρώσεις την ημέρα της πανελλαδικής, πανεργατικής απεργίας στις 20 Νοεμβρίου, ενώ θα γίνουν συλλαλητήρια στις 29 του μήνα σε κάθε νομό της Δυτικής Ελλάδας.

Με 1,50 ευρώ το 200άρι και 2 ευρώ το κιλό για τα μεγάλα μεγέθη (131-140 τεμάχια το κιλό) ανακοίνωσε τιμοκατάλογο για τις συμβατικές ελιές Καλαμών, εσοδείας 2024/2025, ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας.

Ο Συνεταιρισμός θα παραλαμβάνει και ψιλά μεγέθη (281-300 τεμάχια το κιλό) με τιμή παραγωγού στα 1 ευρώ το κιλό.

Όσον αφορά τις βιολογικές ελιές Καλαμών, ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας δίνει συν 20 λεπτά στην κάθε κατηγορίας επιτραπέζιας ελιάς.

Οι τιμές ανά τεμαχισμό είναι:
για τεμάχια 131-140 το κιλό τιμή παραγωγού 2 ευρώ συμβατικές και 2,20 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 141-150 το κιλό τιμή παραγωγού 1,90 ευρώ συμβατικές και 2,10 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 151-160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,80 ευρώ συμβατικές και 2 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 161-170 το κιλό τιμή παραγωγού 1,70 ευρώ συμβατικές και 2,20 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 171-180 το κιλό τιμή παραγωγού 1,60 ευρώ συμβατικές και 1,80 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 181-200 το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ συμβατικές και 1,70 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 201-220 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ συμβατικές και 1,60 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 221-240 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ συμβατικές και 1,50 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 241-260 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ συμβατικές και 1,40 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 261-280 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ συμβατικές και 1,30 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 281-300 το κιλό τιμή παραγωγού 1 ευρώ συμβατικές και 1,20 ευρώ βιολογικές

Την 5η Νοεμβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη εκπροσώπων των φορέων μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ (Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς) για θέματα της τρέχουσας ελαιοκομικής περιόδου 2024/25

Αναφέρθηκαν συγκεκριμένα στην εσοδεία του πράσινου ελαιόκαρπου των ποικιλιών «Χαλκιδικής» και «Αμφίσσης/Κονσερβολιά» που οδηγήθηκαν στην επιτραπέζια χρήση, καθώς και για την επανεκτίμηση της ηρτημένης εσοδείας των μαύρων ελιών των ποικιλιών «Καλαμών/Καλαμάτα» και «Αμφίσσης/Κονσερβολιά».

Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι των μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ από τις βασικότερες Π.Ε. καλλιέργειας επιτραπέζιων ποικιλιών (Αιτωλοακαρνανίας, Άρτας, Καβάλας, Λακωνίας, Μαγνησίας, Χαλκιδικής, Φθιώτιδας και Φωκίδας) και από όλους τους τομείς του κλάδου (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής).

Με το τέλος της συλλογής η ποσότητα του πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Χαλκιδικής που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση εκτιμάται σε 185.000 τόνους, ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες της κατανάλωσης και των εξαγωγών της χώρας.

Ο πράσινος ελαιόκαρπος της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση δεν ξεπερνά τους 25.000 τόνους, ποσότητα που υπολείπεται σημαντικά για την κάλυψη των αναγκών της χώρας. Σημαντική ποσότητα πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης δεν συλλέχθηκε. Η παρατεταμένη ανομβρία και οι καύσωνες του καλοκαιριού επηρέασαν το μέγεθος του καρπού ακόμα και σε αρδευόμενους ελαιώνες.

Oι χαμηλές τιμές αγοράς του προϊόντος από τους ελαιοπαραγωγούς που ανακοινώθηκαν αργοπορημένα σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος της άρδευσης, θεωρήθηκαν ασύμφορες από μεγάλο μέρος των ελαιοπαραγωγών της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά, έχοντας ως εναλλακτική λύση να οδηγήσουν τον ελαιόκαρπο αργότερα στην ελαιοποίηση και ενδεχομένως και στην συλλογή μαύρου ελαιόκαρπου για επιτραπέζια χρήση.

Η ποιότητα του πράσινου ελαιόκαρπου και των δυο ποικιλιών (Χαλκιδικής, Αμφίσσης/Κονσερβολιά) είναι εξαιρετική.

Οι άνθρωποι του κλάδου της επιτραπέζιας ελιάς (ελαιοπαραγωγοί, μεταποιητές, εξαγωγείς) είναι προβληματισμένοι με την εξέλιξη που είχε η αξιοποίηση του πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά.

Όσον αφορά στην ηρτημένη εσοδεία της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα εκτιμάται στους 110.000 τόνους, μια καλή εσοδεία, που όμως αν δεν βρέξει, στο άμεσο διάστημα, η ποσότητα που θα οδηγηθεί στην επιτραπέζια χρήση θα είναι σημαντικά μειωμένη.

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Γεώργιος Ντούτσιας, «η κλιματική κρίση δημιουργεί επιτακτικότερη την ανάγκη άρδευσης των ελαιώνων. Χωρίς έγγειες βελτιώσεις οι ελαιοπαραγωγοί μένουν ανοχύρωτοι ακόμη και στις Π.Ε. που είναι πλούσιες σε υδατικό δυναμικό. Διάχυτη είναι και η ανησυχία για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο, αλλά και για το μέλλον του ελαιώνα. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα καθιστούν πολύ δύσκολες τις οποιεσδήποτε εκτιμήσεις. Η παρατεταμένη ανομβρία έχει επίπτωση στην μελλοντική ανθοφορία και επομένως και στην καρποφορία την Άνοιξη του 2025».

Αλλαγές ετοιμάζει η αλβανική κυβέρνηση στα υγειονομικά πιστοποιητικά που χρησιμοποιούνται για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και ζώντων ζώων τα οποία εισάγει από την Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά τη διαδικασία ελληνικών εξαγωγών τροφίμων ζωϊκής προέλευσης και ζώντων ζώων στην Αλβανία σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα, ισχύουν και χρησιμοποιούνται τα υγειονομικά πιστοποιητικά για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και ζώντων ζώων που εκδίδονται επίσημα από τις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές στην Ελλάδα και τα οποία έχουν συμφωνηθεί αμοιβαία από τις δύο χώρες.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, η αρμόδια αλβανική αρχή πρότεινε νέα υγειονομικά κτηνιατρικά πιστοποιητικά με τις εξής τεχνικές λεπτομέρειες:

• Επίσημο έμβλημα της χώρας
• Επίσημη μετάφραση στην ελληνική

Ωστόσο, επειδή η όλη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης των νέων πιστοποιητικών, της μετάφρασής τους και της διάχυσης της πληροφορίας σε όλες τις κτηνιατρικές μονάδες πιστοποίησης και τα εμπλεκόμενα μέρη, είναι αρκετά χρονοβόρα, καθίσταται δύσκολη η άμεση εφαρμογή του.

Για το λόγο αυτό και μέχρι να οριστικοποιηθούν όλες οι ρυθμίσεις μεταξύ των δύο αρμόδιων αρχών, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν καθυστερήσεις και αρνητικές επιπτώσεις σε συνθήκες μεταφοράς ζώων ζητήθηκε από ελληνικής πλευράς μία μεταβατική περίοδος.

Οι αλβανικές αρχές βρίσκονται σε άμεση και συνεχή επικοινωνία με την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην Ελλάδα, προκειμένου να διασφαλισθεί η ομαλή και απρόσκοπτη διέλευση των εμπορευμάτων από τα σύνορα.

Η αρμόδια αλβανική Υπηρεσία διευκρίνισε ότι προκειμένου αποφευχθούν καθυστερήσεις, αρκεί επί του παρόντος όπως ελληνικές αρχές συμπεριλάβουν το επίσημο έμβλημα της αρμόδιας Υπηρεσίας, ενώ η μετάφραση στην ελληνική μπορεί να ακολουθήσει σε δεύτερη φάση.

Διήμερη επίσημη επίσκεψη, στην Αθήνα, πραγματοποιεί η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κύπρου, Δρ. Μαρία Παναγιώτου, κατά τη διάρκεια της οποίας θα συναντηθεί με τον Έλληνα Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα.

Να θυμίσουμε πάντως ότι η η Κύπρος έχει εισαγάγει μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως βρεφικό γάλα, πάνες για βρέφη και ενήλικες, προϊόντα γυναικείας υγιεινής και επιλεγμένα φρούτα και λαχανικά, με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Το Τμήμα Φορολογίας της χώρας ανακοίνωσε ότι ο μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ θα ισχύει για τις κατηγορίες βασικών αγαθών όπως ορίζεται στο Υπουργικό Διάταγμα (ΚΔΠ 349/2024).

Τα φρέσκα ή διατηρημένα με απλή ψύξη λαχανικά που περιλαμβάνονται στην κατηγορία μηδενικού συντελεστή περιλαμβάνουν πατάτες, ντομάτες, κρεμμύδια, ασκαλώνια, σκόρδο, πράσα, λάχανα, κουνουπίδι, μπρόκολο, μαρούλι, καρότα, γογγύλια, παντζάρια, αγγούρια και όσπρια όπως μπιζέλια και φασόλια.

Η κατηγορία φρούτων περιλαμβάνει μπανάνες, σύκα, εσπεριδοειδή, όπως πορτοκάλια, μανταρίνια, κλημεντίνες, γκρέιπφρουτ και λεμόνια, σταφύλια, πεπόνια, καρπούζια, μήλα, αχλάδια, βερίκοκα, ροδάκινα, κεράσια, νεκταρίνια, δαμάσκηνα, φράουλες και ακτινίδια.

Η φορολογική απαλλαγή ισχύει για συγκεκριμένους κωδικούς εμπορευμάτων, όπως περιγράφεται στο διάταγμα τόσο για τις κατηγορίες φρούτων όσο και λαχανικών.

Το μείζον ζήτημα της άμεσης αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών λόγω της δραστικής μείωσης της παραγωγής εξαιτίας της ανομβρίας, φέρνει στη Βουλή των Ελλήνων, με την κατάθεση ερώτησης, σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, κατόπιν πρωτοβουλίας του Βουλευτή Ρεθύμνης και υπευθύνου ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της παράταξης, Μανόλη Χνάρη.

Ειδικότερα, οι βουλευτές επισημαίνουν ότι οι ολοένα αυξανόμενες επιπτώσεις των έκτακτων κλιματικών μεταβολών (παρατεταμένη ανομβρία – διαρκείς και ασυνήθιστοι καύσωνες) έχουν προκαλέσει αφυδάτωση των καρπών, μικροκαρπία και ακαρπία στις ελιές, με τεράστιες καταστροφές στην παραγωγή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με συνέπεια, παρά τις ενδεδειγμένες καλλιεργητικές εργασίες την απώλεια παραγωγής λόγω χαμηλής περιεκτικότητας λίγο πριν τη συγκομιδή του ελαιόκαρπου, οδηγώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τους ελαιοπαραγωγούς σε απόγνωση καθώς αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο αφανισμού του εισοδήματος τους.

Παράλληλα, τονίζουν ότι, αν και τα ελαιοκομικά προϊόντα συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, δεδομένου ότι οι εξαγωγές ελαιόλαδου και βρώσιμων ελιών εισφέρουν τεράστια έσοδα στο κράτος, εντούτοις η ελαιοκαλλιέργεια εισπράττει από την ΚΑΠ τα λιγότερα χρήματα, καθώς δε συμπεριλαμβάνεται στις συνδεδεμένες ενισχύσεις και αποζημιώνεται μόλις κατά το 1/4 των εισφορών παραγωγών από τον ΕΛΓΑ.

Επιπλέον, ασκούν δριμεία κριτική στην Κυβέρνηση της ΝΔ, για την ολιγωρία της στην ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών για τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού λειτουργίας του ΕΛΓΑ, με αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα να μην υπάρχει σχετική πρόβλεψη για τη διεύρυνση των ασφαλιστικών καλύψεων που προκαλούνται από τις έκτακτες κλιματικές μεταβολές, μεταξύ των οποίων είναι και η απώλεια παραγωγής του ελαιόκαρπου, τονίζοντας ότι το εισόδημα των ελαιοκαλλιεργητών δεν μπορεί να αναπληρωθεί με κάποιον άλλο τρόπο χωρίς τη συνδρομή του κράτους ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εν κατακλείδι, υπογραμμίζουν ότι τα ανωτέρω, έχουν ως συνέπεια να καθίσταται αδύνατη τόσο η αποζημίωση των παραγωγών όσο και η συνέχιση της παραγωγικής διαδικασίας, παρά το γεγονός ότι η ελιά αποτελεί το εθνικό μας προϊόν και η ελαιοκομική παραγωγή συμβάλλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, θέτουν στον αρμόδιο Υπουργό ΑΑΤ τα ακόλουθα ερωτήματα:

• Πως και πότε προτίθεται να αποζημιώσει τους ελαιοπαραγωγούς της χώρας που έχουν πληγεί από τη μείωση της παραγωγής λόγω του φαινομένου των έκτακτων κλιματικών μεταβολών προκειμένου να καταστεί εφικτή η συνέχιση της παραγωγικής τους διαδικασίας,
• Αν υπάρχει προγραμματισμός για την κατασκευή νέων αλλά και τη συντήρηση των παλαιών εγγειοβελτιωτικών έργων για την άρδευση των ελαιώνων με σκοπό την αντιμετώπιση των έκτακτων συνεπειών της κλιματικής κρίσης και κατ’ επέκταση τη διατήρηση και την αύξηση της καρποφορίας των ελαιόδεντρων,
• Αν επιτέλους σκοπεύει να προβεί στον εκσυγχρονισμό του ΕΛΓΑ με σκοπό να περιλαμβάνει τη διεύρυνση των ασφαλιστικών καλύψεων για τις καταστροφές που προκαλούνται από τις έκτακτες κλιματικές μεταβολές σε φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, μεταξύ των οποίων είναι: η απώλεια παραγωγής στην ελιά είτε από μικροκαρπία είτε από ακαρπία των καρποφόρων δέντρων,
• Αν προτίθεται να αναλάβει πρωτοβουλία για την εκπόνηση μελέτης και κατάθεσης φακέλου επιστημονικά τεκμηριωμένου που να αφορά τη μείωση της παραγωγής ελιάς λόγω της ανομβρίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση,
• Αν προτίθεται να προβεί στην Αναθεώρηση του τρέχοντος ΣΣ και στην αύξηση της βασικής ενίσχυσης στην ελαιοκαλλιέργεια και
• Ποιες είναι οι θέσεις της Κυβέρνησης της ΝΔ για την ενίσχυση της ελαιοκαλλιέργειας στο πλαίσιο της Αναθεώρησης της ΚΑΠ της επομένης προγραμματικής περιόδου.

Μεγάλες αντιδράσεις έχει ξεσηκώσει η αδιαφορία του ΥπΑΑΤ για τα προβλήματα που υπάρχουν στην ελαιοκαλλιέργεια εξαιτίας της ξηρασίας που έχει πλήξει πολλές περιοχές της χώρας.

Οι ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Στερεάς και της Βόρειας Ελλάδας μας μεταφέρουν εφιαλτικές εικόνες.

Παρόλα αυτά η ηγεσία του ΥπΑΑΤ δεν έχει αναλάβει καμιά πρωτοβουλία στήριξης της ελαιοκαλλιέργειας. Η δικαιολογία είναι ότι έχουμε πολλά στρέμματα καλλιέργειας στην χώρα μας και δεν μπορεί η κυβέρνηση να βρει κονδύλια αλλά επειδή δεν έχει και στοιχεία (δεν υπάρχουν σωστά μητρώα) αδυνατεί να καταθέσει στην ΕΕ σχετικό φάκελο με αποζημιώσεις.

Όσον αφορά την υπόλοιπη κυβέρνηση, με το μόνο που φαίνεται να ασχολείται είναι πόσο γρήγορα θα μειωθεί η τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο, ώστε να έχουμε πτώση της τιμής στο ράφι. Βλέπετε το κυβερνητικό αφήγημα είναι ότι ο υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα οφείλεται μόνο στην αύξηση των τιμών παραγωγού.

Επιστολή προς όλα τα κόμματα

Ο κ. Γεώργιος Κατσούλης, πρόεδρος στον Σύνδεσμο Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε), σε επιστολή του αναφέρει τα εξής:

Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κρίση στον πρωτογενή τομέα, με την ελαιοκαλλιέργεια - τον πυλώνα της αγροτικής μας οικονομίας - να πλήττεται σοβαρά από την παρατεταμένη ανομβρία και την κλιματική κρίση. Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι εξαιρετικά ανησυχητικές, όχι μόνο για την παραγωγή ελαιολάδου, αλλά και για την κοινωνική συνοχή των αγροτικών περιοχών.

Τα μέλη μας από όλη την χώρα και ιδιαίτερα από τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Στερεάς και της Βόρειας Ελλάδας μας μεταφέρουν εφιαλτικές εικόνες. Η ανομβρία έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών και τις οικονομίες των ελαιοπαραγωγικών περιοχών της χώρας. Χωρίς επαρκείς υποδομές για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και με τη δημόσια διοίκηση να αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, οι παραγωγοί βρίσκονται χωρίς μηχανισμούς στήριξης και αποζημίωσης. Οι προοπτικές για τη μείωση της παραγωγής ελαιολάδου είναι σοβαρές, με αναμενόμενες απώλειες που μπορεί να φτάσουν σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Η έλλειψη εργατικών χεριών έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα. Η διαθεσιμότητα εποχιακών εργατών έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία χρόνια, αναγκάζοντας πολλούς παραγωγούς να αφήσουν τα χωράφια τους ακαλλιέργητα ή να καθυστερήσουν τη συγκομιδή, με αποτέλεσμα απώλειες 15%-20% της παραγωγής. Η διαδικασία μετάκλησης εργατών από τρίτες χώρες είναι γραφειοκρατική και χρονοβόρα, καθυστερώντας την κάλυψη των αναγκών των παραγωγών.

Απαιτούμε την άμεση απλούστευση των διαδικασιών μετάκλησης και την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής μέσω κινήτρων για τη συμμετοχή νέων και γηγενών εργατών στον τομέα. Παράλληλα, η κυβέρνηση πρέπει να εκσυγχρονίσει τον ΕΛΓΑ και να εφαρμόσει άμεσα αποζημιωτικά μέτρα για τους πληγέντες παραγωγούς.

Επιπλέον, οι αγρότες αντιμετωπίζουν νέες υποχρεώσεις με τα mydata και τους πίνακες προσωπικού για τους εργάτες γης, οι οποίες, αντί να απλοποιούν τη διαδικασία, προσθέτουν επιπλέον διοικητικά βάρη και πρόστιμα.

Ζητούμε την αναγκαία αναθεώρηση αυτών των υποχρεώσεων ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία και να ενισχυθεί η παραγωγικότητα.

Ο Σύνδεσμος Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε) απαιτεί από την κυβέρνηση και την αυτοδιοίκηση να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δράσουν με αποφασιστικότητα:

1. Άμεση εφαρμογή αποζημιωτικών μέτρων για τους πληγέντες παραγωγούς με υποβολή τεκμηριωμένου αιτήματος προς την Ε.Ε όπως έπραξαν άλλες χώρες. Ο ΕΛΓΑ πρέπει να εκσυγχρονίσει τα εργαλεία του ώστε να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες.

2. Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων υποδομής για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Είναι απαραίτητο να γίνουν έργα άρδευσης και ταμιευτήρες για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των καλλιεργειών.

3. Ενίσχυση και στήριξη της νέας γενιάς αγροτών με ουσιαστικά κίνητρα και προγράμματα εκπαίδευσης.

4. Δημιουργία κινήτρων για τη διατήρηση και προσέλκυση πληθυσμών στην ύπαιθρο, ώστε να αντιμετωπιστεί η δημογραφική κρίση.

5. Ανάπτυξη βιώσιμων καλλιεργητικών πρακτικών και ενσωμάτωσης ψηφιακών δεξιοτήτων για την ανθεκτικότητα της παραγωγής.

6. Στήριξη στα συνεργατικά σχήματα με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση (νομοθετικά – χρηματοδοτικά – φορολογικά – ασφαλιστικά)

7. Απλούστευση της διαδικασίας μετάκλησης εργατών και κίνητρα για την ενασχόληση των γηγενών με τον πρωτογενή τομέα.

8. Θέσπιση βιώσιμων χρηματοδοτικών και ασφαλιστικών εργαλείων για την ανάπτυξη των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

9. Στήριξη της έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της γεωργίας για την ανάπτυξη νέων, πιο ανθεκτικών καλλιεργειών και τεχνολογιών.

Η αδράνεια δεν είναι επιλογή. Η κρίση είναι παρούσα και απαιτεί άμεσες δράσεις.

Ο Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε θα συνεχίσει να διεκδικεί λύσεις που θα στηρίξουν τους παραγωγούς, θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία και θα διασφαλίσουν το μέλλον της γεωργικής παραγωγής σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας.

Μειωμένη παραγωγή ελαιοκάρπου και για την επόμενη χρονιά

Για την ξηρασία στην ελαιοκαλλιέργεια ανακοίνωση του Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών αναφέρει τα εξής:

Κύριοι, όπως σας είναι απόλυτα γνωστό η Ελλάδα πλήττεται από σοβαρή ξηρασία και μαζί με το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, το οποίο μάλιστα επηρεάζει όλο το φάσμα των λειτουργιών στην ύδρευση έως και άρδευση, με απρόβλεπτες συνέπειες. Όσον αφορά την περιοχή αρμοδιότητας μας οπού ζούμε και εργαζόμαστε, την Τριφυλία Μεσσηνίας, στον τομέα της άρδευσης των καλλιεργειών και κυρίως στην ελαιοκαλλιέργεια η οποία είναι με διαφορά η πρώτη σε έκταση, η κατάσταση είναι απλά τραγική.

Βρισκόμαστε ήδη στην περίοδο ελαιοσυγκομιδής και ένα μεγάλο ποσοστό (οι πρώτες εκτιμήσεις λένε για 60-70 %) των κτημάτων που δεν αρδεύονται (ξερικές), βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση με αποτέλεσμα η παραγωγή να είναι μηδενική η ελάχιστη και ποιοτικά υποβαθμισμένη. Αυτό σημαίνει ότι ελαχιστοποιείται ή και μηδενίζεται η ακαθάριστη πρόσοδος των παράγωγων που αποτελεί για τους περισσοτέρους την μοναδική πηγή εισοδήματος, παρά τα αυξημένα κόστη που έχουν καταβάλει στην διάρκεια της χρονιάς.

Επιπρόσθετα, με τέτοιες συνθήκες απειλείται και η παραγωγή του επομένου έτους αλλά και το φυτικό κεφάλαιο. Τα αρδευόμενα κτήματα βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, αλλά αυτό έχει απαιτήσει αρκετά μεγαλύτερο κόστος άρδευσης αλλά και όγκους νερού που δοκιμάζουν τα όρια όσων γεωτρήσεων παραμένουν ακόμη σε λειτουργία, αφού αρκετές έχουν πρακτικά μηδενίσει την παροχή τους.

Επειδή έστω και τώρα είναι ώρα για αποφάσεις και έργα προκειμένου να υπάρξει διαχείριση των προβλημάτων στο άμεσο μέλλον , ζητάμε επιτακτικά την ολοκλήρωση του έργου του φράγματος του Φιλιατρινού ποταμού με την τοποθέτηση - εγκατάσταση των δίκτυών άρδευσης (πρόκειται για πανευρωπαϊκή πρωτιά να έχεις έτοιμο φράγμα χωρίς δίκτυα) προκειμένου να συντελεστεί η πολυπόθητη άρδευση της Τριφυλίας.

Επίσης θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να βελτιωθεί ο κανονισμός του ΕΛΓΑ προκειμένου να μπορούν να ενταχθούν τέτοια φαινόμενα και να τυγχάνουν αποζημίωσης δεδομένου ότι θα εμφανίζονται συνέχεια τα επόμενα χρόνια λόγω κλιματικής αλλαγής.

Άμεση στήριξη μέσω του κρατικού προϋπολογισμού των ελαιοπαραγωγών που πλήττονται από την παρατεταμένη ξηρασία, αλλά και προετοιμασία φακέλου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κατ’ εξαίρεση έγκριση της ενίσχυσης, ζητά με παρέμβασή του ο βουλευτής Μεσσηνίας, Περικλής Μαντάς, από την κυβέρνηση.

Παράλληλα ζητά να υπάρξει επίσημη ενημέρωση αναφορικά με τα ποσά που αποδίδουν προς τον ΕΛΓΑ οι μεσσήνιοι ελαιοπαραγωγοί μέσω των εισφορών τους, καθώς και για τα ποσά των ενισχύσεων που αντίστοιχα έχουν λάβει κατά την περασμένη δεκαετία.

Ο κ. Μαντάς στην παρέμβασή του πραγματοποιεί αναφορά στις πολύ μεγάλες ζημιές λόγω ξηρασίας που εντοπίζονται σε πολλές ελαιοκαλλιέργειες της Μεσσηνίας, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν το 100% της παραγωγής, τη στιγμή που οι συνολικές εκτιμήσεις για τον νομό μιλούν για απώλεια παραγωγής άνω του 40%. «Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας πρωτόγνωρης και ιδιαίτερης κατάστασης, η οποία απειλεί καίρια το αγροτικό εισόδημα θέτοντας ζητήματα επιβίωσης για χιλιάδες μεσσηνιακές οικογένειες» τονίζει, ενώ ζητά τη λήψη έκτακτων μέτρων που θα διασφαλίσουν ότι η παραγωγή θα παραμείνει ενεργή και στο μέλλον.

Ο βουλευτής της ΝΔ επίσης αναφέρεται στο παράδειγμα της πρόσφατης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ανάλογο αίτημα της ρουμανικής κυβέρνησης για παροχή έκτακτης στήριξης ύψους 400 εκ. ευρώ σε αγρότες που έχουν πληγεί από την ξηρασία. Σημειώνει ακόμα ότι η Επιτροπή έκρινε ότι η ενίσχυση είναι «απαραίτητη» και «αντίστοιχη των ζημιών που υπέστησαν οι αγρότες λόγω του ακραίου κλιματικού φαινομένου», καθώς και ότι είναι σύμφωνη με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που διέπουν τις έκτακτες ενισχύσεις.

Κατά τον κ. Μαντά, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις και για την ελληνική πλευρά να αναλάβει αντίστοιχη πρωτοβουλία στήριξης των ελαιοπαραγωγών.

«Αφενός να προγραμματισθεί η άμεση ενίσχυση των ελαιοπαραγωγών από τον κρατικό προϋπολογισμό, αφετέρου να τεκμηριωθεί επαρκώς η ανάγκη αυτή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημειώνει χαρακτηριστικά, ζητώντας παράλληλα να λάβει επίσημη ενημέρωση για τα στοιχεία «που αφορούν στα ποσά που έχουν αποδοθεί από τους μεσσήνιους παραγωγούς ελαιολάδου ως ασφαλιστικές εισφορές προς τον ΕΛΓΑ κατά την περασμένη δεκαετία, καθώς και τα ποσά των αποζημιώσεων που έχουν λάβει κατά το ίδιο χρονικό διάστημα».