Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς. Αυτό ζητά σε επιστολή της προς το ΥπΑΑΤ η ΕΘΕΑΣ.
Αναφέρεται ειδικά στις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων (που ακόμη δεν έχουν βγει οι Εφαρμοστικές) αλλά και στους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.).
Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:
«Ως γνωστό σημαντική αλλαγή στη νέα ΚΑΠ 2023-27, αποτελούν τα τομεακά προγράμματα, ένα εκ των οποίων αποτελεί αυτό του Ελαιόλαδου και της Επιτραπέζιας Ελιάς.
Η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών - ΕΘΕΑΣ στην οποία μέλη της είναι οι σημαντικότερες οργανώσεις αγροτών που δραστηριοποιούνται στην ελαιοκαλλιέργεια ζήτησε με τα δύο έγγραφά της στις 7.7.2022 και 20.12.022 να συμμετέχει θεσμικά και ενεργά στις υπηρεσιακές ομάδες έργου, που προετοιμάζουν, τις εφαρμοστικές των νέων τομεακών προγραμμάτων της νέας ΚΑΠ 2023-202, προκειμένου αυτά να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό για τους συνεταιρισμούς, τους παραγωγούς και την ίδια την καλλιέργεια.
Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς, με το οποίο θα εξειδικευθούν όσα καταρχήν αναφέρονται στο κεφάλαιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου (Σ.Σ) “Ελαιόλαδο και επιτραπέζια ελιά” σελ. 663- 704 και ειδικότερα:
i. Τους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.) και μάλιστα με αυξημένο κύκλο εργασιών (μεγαλύτερο των 800.000€), όπως αναφέρεται στη σελίδα 672 του Σ.Σ. και
ii. Τις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων που αναφέρεται στη σελίδα 674 του Σ.Σ και μάλιστα με ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 45% του προϋπολογισμού του επιχειρησιακού σχεδίου.
Ζητούμε την άμεση σύγκλιση των ομάδων εργασίας προκειμένου να μη διακινδυνεύσουμε την απώλεια των σχετικών πόρων για τα νέα 5-ετή προγράμματα Ο.Ε.Φ., καθώς και τη συμμετοχή της ΕΘΕΑΣ κατά τη διαμόρφωση των σχεδίων, όπου έχουμε προετοιμασθεί για κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα εφαρμογής και απώλειας πόρων για την ελαιοκαλλιέργεια».
Άμεση στήριξη μέσω του κρατικού προϋπολογισμού των ελαιοπαραγωγών που πλήττονται από την παρατεταμένη ξηρασία, αλλά και προετοιμασία φακέλου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κατ’ εξαίρεση έγκριση της ενίσχυσης, ζητά με παρέμβασή του ο βουλευτής Μεσσηνίας, Περικλής Μαντάς, από την κυβέρνηση.
Παράλληλα ζητά να υπάρξει επίσημη ενημέρωση αναφορικά με τα ποσά που αποδίδουν προς τον ΕΛΓΑ οι μεσσήνιοι ελαιοπαραγωγοί μέσω των εισφορών τους, καθώς και για τα ποσά των ενισχύσεων που αντίστοιχα έχουν λάβει κατά την περασμένη δεκαετία.
Ο κ. Μαντάς στην παρέμβασή του πραγματοποιεί αναφορά στις πολύ μεγάλες ζημιές λόγω ξηρασίας που εντοπίζονται σε πολλές ελαιοκαλλιέργειες της Μεσσηνίας, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν το 100% της παραγωγής, τη στιγμή που οι συνολικές εκτιμήσεις για τον νομό μιλούν για απώλεια παραγωγής άνω του 40%. «Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας πρωτόγνωρης και ιδιαίτερης κατάστασης, η οποία απειλεί καίρια το αγροτικό εισόδημα θέτοντας ζητήματα επιβίωσης για χιλιάδες μεσσηνιακές οικογένειες» τονίζει, ενώ ζητά τη λήψη έκτακτων μέτρων που θα διασφαλίσουν ότι η παραγωγή θα παραμείνει ενεργή και στο μέλλον.
Ο βουλευτής της ΝΔ επίσης αναφέρεται στο παράδειγμα της πρόσφατης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ανάλογο αίτημα της ρουμανικής κυβέρνησης για παροχή έκτακτης στήριξης ύψους 400 εκ. ευρώ σε αγρότες που έχουν πληγεί από την ξηρασία. Σημειώνει ακόμα ότι η Επιτροπή έκρινε ότι η ενίσχυση είναι «απαραίτητη» και «αντίστοιχη των ζημιών που υπέστησαν οι αγρότες λόγω του ακραίου κλιματικού φαινομένου», καθώς και ότι είναι σύμφωνη με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που διέπουν τις έκτακτες ενισχύσεις.
Κατά τον κ. Μαντά, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις και για την ελληνική πλευρά να αναλάβει αντίστοιχη πρωτοβουλία στήριξης των ελαιοπαραγωγών.
«Αφενός να προγραμματισθεί η άμεση ενίσχυση των ελαιοπαραγωγών από τον κρατικό προϋπολογισμό, αφετέρου να τεκμηριωθεί επαρκώς η ανάγκη αυτή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημειώνει χαρακτηριστικά, ζητώντας παράλληλα να λάβει επίσημη ενημέρωση για τα στοιχεία «που αφορούν στα ποσά που έχουν αποδοθεί από τους μεσσήνιους παραγωγούς ελαιολάδου ως ασφαλιστικές εισφορές προς τον ΕΛΓΑ κατά την περασμένη δεκαετία, καθώς και τα ποσά των αποζημιώσεων που έχουν λάβει κατά το ίδιο χρονικό διάστημα».
Αποζημιώσεις λόγω της φετινής ανομβρίας ζητούν οι ελαιοπαραγωγοί σε ψήφισμά τους, το οποίο υιοθετήθηκε ομόφωνα, στην συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη (30 Οκτωβρίου 2024), στην Χώρα της Μεσσηνίας.
Το ψήφισμα, που στάλθηκε προς τον πρωθυπουργό και την ηγεσία του ΥπΑΑΤ, αναφέρει τα εξής:
Την Τετάρτη, 30 Οκτωβρίου 2024, οι ελαιοκαλλιεργητές και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και παραγωγικών φορέων, που συγκεντρωθήκαμε στη Χώρα στην αίθουσα REX, από την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας, με θέμα τις καταστροφές από τους πρωτοφανείς θερινούς καύσωνες και την παρατεταμένη ανομβρία στην ελαιοκαλλιέργεια, αφού ανταλλάξαμε απόψεις και λάβαμε υπόψη μας ότι:
Εδώ και μια δεκαετία οι αλλαγή του κλίματος ζημιώνει σταθερά την καλλιέργεια της ελιάς αυξάνοντας παράλληλα το κόστος παραγωγής και την ανασφάλεια.
Ειδικότερα, φέτος το 2024, οι ελάχιστες χειμερινές βροχές συνδυαστικά με τους παρατεταμένους θερινούς καύσωνες και την συνεχιζόμενη ανομβρία έχουν δημιουργήσει μεγάλες ζημιές στην παραγωγή. Πολλά αγροτεμάχια δεν θα συγκομιστούν, εφόσον η ζημιά είναι 100% και με εκτιμήσεις μας η μέση απώλεια παραγωγής ξεπερνά το 50% ως την ώρα, και είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί αν δεν έχουμε γρήγορα βροχές.
Παράλληλα έχει ζημιωθεί και το φυτικό κεφάλαιο και σε πολλές περιπτώσεις είναι βέβαιο ότι δεν θα ανακάμψει, ακόμα και αν ο καιρός το 2025 εξελιχθεί φυσιολογικά, το οποίο δεν αναμένεται. Αν μάλιστα οι βροχές αργήσουν θα έχουμε ολοσχερή ξήρανση πολλών ελαιοδένδρων.
Οι περιοχές που έχουν υποστεί ζημιές είναι εντοπισμένες και οριοθετημένες από εμάς, όπως διαπίστωσε κλιμάκιο του ΕΛΓΑ, το οποίο μας επισκέφτηκε στις 18 Οκτωβρίου 2024.
Η οικονομία της ευρύτερης περιοχής της δυτικής Μεσσηνίας στηρίζεται στην παραγωγή ελαιολάδου, σχεδόν αποκλειστικά.
Συνεπώς τα τεράστιο οικονομικό πρόβλημα που αναμένεται, θα έχει και σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις και μάλιστα σε περιοχές που ήδη δοκιμάζονται από χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και το δημογραφικό πρόβλημα.
Απαιτούμε από την κυβέρνηση:
- Την άμεση αποζημίωση των παραγωγών που έχουν πληγεί με καταγραφή και εξατομίκευση των ζημιών (αποζημίωση των παραγωγών με βάση την απώλεια παραγωγής τους).
- Την αναθεώρηση και επικαιροποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να αποζημιώνει τις ζημιές από την ξηρασία και όλων των δυσμενών φαινομένων που πλήττουν τη γεωργία από την κλιματική κρίση.
- Άμεση σύσταση επιστημονικής τεχνικής ομάδας για την δρομολόγηση με διαδικασίες κατεπείγοντος αρδευτικών έργων, προσαρμοσμένων στις εδαφικές-γεωλογικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες των περιοχών της δυτικής Μεσσηνίας.
Ως ελαιοπαραγωγοί και εκπρόσωποι αυτοδιοικητικών και παραγωγικών φορέων, εκφράζουμε τους έντονους φόβους και την αγωνία μας ότι αν δεν ληφθούν άμεσα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα υποστηρικτικά μέτρα, η γεωργία και δη η ελαιοκομία θα οδηγηθεί μοιραία σε κατάρρευση με ανυπολόγιστες συνέπειες, όχι μόνο για την ύπαιθρο αλλά για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Εκφράζουμε δε τη λύπη και αγανάκτησή μας, διότι τα παραπάνω ενώ συνεχώς διατυπώνονται από τον επιστημονικό κόσμο εδώ και πολλά χρόνια, οι κυβερνώντες δεν δείχνουν να συγκινούνται αφήνοντας τη γεωργία και τον αγροδιατροφικό τομέα στην τύχη του.
Από την πλευρά μας παραμένουμε σε ετοιμότητα προκειμένου να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα. «Οι καιροί ου μενετοί…».
Ξεκίνησαν να συγκομίζονται σε κάποιες περιοχές της χώρας οι πρώτες ελιές της ποικιλίας Καλαμών.
Φέτος τα ελαιόδεντρα έχουν ταλαιπωρηθεί από την ξηρασία με αποτέλεσμα τα μεγάλα τεμάχια να είναι λίγα.
Οι πρώτες αναφορές από τους εμπόρους μιλάνε για τιμές παραγωγού στο 200άρι στα 1,30 έως 1,40 ευρώ το κιλό.
Πάντως ήδη στις λαϊκές αγορές έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτες φετινές ελιές Καλαμών, με τιμή για το μεγάλο μέγεθος στα 6 ευρώ το κιλό.
Στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας πολύ λίγες ποσότητες συγκομίζονται και οι παραγωγοί περιμένουν βροχές το επόμενο διάστημα για να βελτιωθεί έστω και τώρα το μέγεθος στις βρώσιμες ελιές.
Πολλά ψιλά τεμάχια έχει η Φθιώτιδα, ενώ ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας από το Νοέμβριο και ανάλογα πως θα εξελιχθεί η συγκομιδή αναμένεται να ανακοινώσει τιμοκατάλογο.
Στην Λακωνία οι παραγωγοί κάνουν λόγο για αυξημένη ποσότητα αλλά μικρά τεμάχια. Οι εκτιμήσεις μιλάνε για μια παραγωγή της τάξης των 50.000 τόνων αλλά επειδή θα είναι πολλές οι ψιλές ελιές θα οδηγηθούν κάποιες ποσότητες για ελαιοποίηση.
Χωρίς να φαίνεται ακόμη που θα κυμανθούν οι τιμές στο ελαιόλαδο, η Λακωνία αναμένεται φέτος να βγάλει παραγωγή περίπου στους 30.000 τόνους επιτραπέζιες ελιές ποικιλίας Καλαμών.
Ο κ. Τάσος Σουλτανόπουλος, γεωπόνος και παραγωγός ελιάς Καλαμών από την περιοχή της Αταλάντης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «πολλές ελιές Καλαμών φαίνεται να έχουν μαύρο χρώμα αλλά ακόμη εσωτερικά δεν έχουν ωριμάσει.
Επίσης το χώμα έχει στεγνώσει σε τέτοιο βαθμό που παρά την άρδευση δεν μπορεί να φτάσει το νερό στους καρπούς και το δέντρο θέλει αυξημένες ποσότητες. Θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση στους ελαιοπαραγωγούς για το πως θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα με την ξηρασία που θα έχουμε τα επόμενα χρόνια.
Πολλοί παραγωγοί περιμένουν να δουν που θα πάει η αγορά στο ελαιόλαδο για να δουν τι θα κάνουν με τα ψιλά μεγέθη της Καλαμών. Πάντως η τιμή στο 200άρι ελιάς Καλαμών στα 1,40 ευρώ είναι πολύ χαμηλή και αν δεν αυξηθεί σε πολλές περιπτώσεις δεν θα υπάρξει συγκομιδή».
Μετά την Πελοπόννησο και η Κρήτη ζητά αποζημιώσεις για τους ελαιοπαραγωγούς λόγω της μεγάλης φετινής λειψυδρίας.
Την Τετάρτη, 23 Οκτωβρίου 2024, πραγματοποιήθηκε αυτοψία από τον Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας Σταύρο Τζεδάκη και τον Προϊστάμενο του ΕΛΓΑ Κρήτης Νίκο Δασκαλάκη σε ελαιώνες της ΠΕ Ηρακλείου που έχουν πληγεί από την παρατεταμένη ξηρασία, συνοδευόμενοι από τον Εντεταλμένο Σύμβουλο της Περιφέρειας Πρίαμο Ιερωνυμάκη, τον Πρόεδρο Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ Μύρων Χιλετζάκη και τον Προϊστάμενο της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΕΗ Γιάννη Ζηδιανάκη.
Κατά την αυτοψία διαπιστώθηκε το σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας που πλήττει κυρίως την ανατολική Κρήτη και έχει δημιουργήσει έντονο υδατικό στρες σε χιλιάδες ελαιόδενδρα, ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν αρδεύονται.
Το πρωτόγνωρο φαινόμενο εκδηλώνεται στην καλύτερη περίπτωση με συρρίκνωση του ελαιοκάρπου ενώ όπου υπάρχει έντονη υδατική καταπόνηση παρατηρείται καρπόπτωση και κυρίως εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών. Με αυτά τα δεδομένα, η φετινή παραγωγή δυστυχώς αναμένεται μειωμένη, αρκετές χιλιάδες ελαιόδενδρα θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να επανέλθουν σε πλήρη παραγωγή ενώ η κατάσταση θα επιδεινώνεται όσο παρατείνεται η ανομβρία στο νησί.
Μέλημα της Περιφέρειας Κρήτης είναι σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή της, για την διαχείριση των εκτεταμένων προβλημάτων που προκλήθηκαν στις καλλιέργειες ελιάς και αμπέλου στην Κρήτη, να τεκμηριωθεί ο φάκελος και να διαμορφωθεί μια πρόταση με βάση την έκταση του προβλήματος ώστε να αναζητηθούν λύσεις για την αποζημίωση από την Πολιτεία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θυμίζουμε την περασμένη εβδομάδα εκπρόσωποι των αγροτικών συλλόγων από την Αρκαδία, τη Μεσσηνία και τη Λακωνία, πραγματοποίησαν διαμαρτυρία στον ΕΛΓΑ Τρίπολης για τις μεγάλες ζημιές που έχει προκαλέσει στους ελαιώνες τους η φετινή ξηρασία.
Τον δρόμο προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥπAAT και της ΕΕ παίρνει ο φάκελος για τον χαρακτηρισμό της κολοβής ελιάς της Λέσβου ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
Η παρουσίαση του φακέλου πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου Βορείου Αιγαίου, την Τετάρτη (23 Οκτωβρίου 2024), παρουσία του Περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη, της Αντιπεριφερειάρχη Αναστασίας Αντωνέλλη, του Διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας, καθώς και ελαιοκαλλιεργητών – τυποποιητών της Λέσβου, από τον Σέρκο Χαρουτουνιάν, Καθηγητή Χημείας, στο Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως & Διατροφής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ).
Ο φάκελος περιλαμβάνει την έρευνα που ολοκλήρωσε ΓΠΑ με το οποίο συνεργάζεται η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και η οποία καταδεικνύει τα παραδοσιακά αλλά και τα οργανοληπτικά στοιχεία που δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό ΠΟΠ της ελιάς κολοβής Λέσβου.
Έτσι η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, μετά από την σύνταξη φακέλου για τη Σαρδέλα Καλλονής Λέσβου, το Μελί Άναμμα Ικαρίας, το Άνυδρο ντοματάκι Χίου, των οποίων οι φάκελοι ήδη έχουν κατατεθεί και αναμένεται η έγκριση της ΕΕ, ήρθε η σειρά της ελιάς κολοβής Λέσβου να διεκδικήσει τον χαρακτηρισμό ΠΟΠ προϊόν.
Η επιτραπέζια «ΚΟΛΟΒΗ ΕΛΙΑ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ / KOLOVI ELIA MYTILINIS» είναι μια μεσόκαρπη ποικιλία ελιάς που καλλιεργείται κατά κύριο λόγο στο νησί της Λέσβου (για το λόγο αυτό ονομάζεται και Μυτιληνιά ελιά) και χρησιμοποιείται ευρέως από την τοπική γαστρονομία είτε ως βρώσιμη ελιά είτε για την παραγωγή ελαιολάδου.
Το μέσο βάρος καρπού είναι 3 - 4,5 γραμμάρια και η ελαιοπεριεκτικότητα του καρπού είναι γύρω στο 25%. Επίσης χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης ποικιλίας είναι η μεγάλη χρονική περίοδος της άνθησης (περίπου 3-4 εβδομάδες),γεγονός το οποίο,σε ευνοικές συνθήκες, εξασφαλίζει τη γονιμοποιήση μεγάλου ποσοστού ανθέων.
«Πάγο» βάζει το ΥπΑΑΤ στο αίτημα των Μεσσήνιων ελαιοπαραγωγών για αποζημιώσεις στις ζημιές από την παρατεταμένη ανομβρία και τους καύσωνες του καλοκαιριού.
Βέβαια ο ΕΛΓΑ ξέρει να εισπράττει κάθε χρόνο τις ασφαλιστικές εισφορές, που κατάντησαν ένα ακόμη «χαράτσι» για τους παραγωγούς, αφού δεν έχουν κανένα όφελος.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, το ΥπΑΑΤ δεν θέλει να ανοίξει την συζήτηση για να μην ζητάνε και άλλες περιοχές της χώρας αποζημιλώσεις.
Πάντως οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής φαίνονται οργισμένοι και, όπως δηλώνουν στον ΑγροΤύπο, μόνο κάνα χαλάζι περιμένουν για να αποζημιωθούν από τον ΕΛΓΑ.
Στην χώρα μας έχουμε και το εξής περίεργο ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει τις ζημιές από ξηρασία αλλά από μόνο από καύσωνα. Από την άλλη η ξηρασία αποζημιώνεται από τα ΚΟΑ - ΠΣΕΑ. Στην πράξη όμως δεν αποζημιώνεται τίποτα από τα δύο.
Τις προηγούμενες ημέρες στάλθηκε από τον ΑΕΣ Νηλέας επιστολή στον ΕΛΓΑ Τρίπολης, με κοινοποίηση στον αντιπεριφερειάρχη Μεσσηνίας και στην ΔΑΟΚ Κυπαρισσίας, στην οποία ανέφερε τις ζημιές που έχουν γίνει από την ξηρασία στην ελαιοκαλλιέργεια και στη συνέχεια ενημερώθηκαν οι βουλευτές του νομού.
Ακολούθησε νέα επιστολή, από τον Αγροτικό Σύλλογο Χανδρινού και Περιφέρειας, που κάνει λόγο για τεράστιες καταστροφές που έχουν υποστεί τα ελαιόδεντρα της ευρύτερης περιοχής του δήμου Πύλου Νέστορος από την παρατεταμένη ανομβρία, και τους καύσωνες του καλοκαιριού. Σε πολλές περιπτώσεις γίνεται λόγος ακόμη και για ζημιά που φτάνει στο 100% της παραγωγής. Με την ζημία να γίνεται μεγαλύτερη όσο συνεχίζεται η ανομβρία και η ζέστη. Μάλιστα απαιτεί να γίνει άμεσα η καταγραφή της ζημίας από τον ΕΛΓΑ και να αποζημιωθούν στο 100% και άμεσα οι παραγωγοί, χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
Ο πρόεδρος στον Αγροτικό Σύλλογο Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το πρόβλημα αφορά μια μεγάλη περιοχή του Δήμου Πύλου Νέστορος, στην οποία τα ξηρικά χωράφια έχουν μεγάλη ζημιά. Δεν έβρεξε ούτε τον Σεπτέμβριο και τώρα εκτιμώ ότι και βροχές να έχουμε δεν πρόκειται να αλλάξει η κατάσταση. Ήδη υπάρχει πρόβλημα στην πρώιμη ποικιλία Μαυροελιά που τώρα γίνεται συγκομιδή αλλά και στην Κορωνέικη που η συγκομιδή θα ξεκινήσει από τα τέλη Οκτωβρίου».
Το θέμα έθεσε στον αρμόδιο υπουργό ΑΑΤ, Κώστα Τσιάρα, ο βουλευτής Περικλής Μαντάς στην πρόσφατη επίσκεψη που έκανε στο ΥπΑΑΤ, ενώ τις προηγούμενες ημέρες ανάλογη παρέμβαση είχε γίνει από τον βουλευτή Ιωάννη Λαμπρόπουλο.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) γνωστοποίησε την τιμή ελαιλάδου ελαιοκομικού έτους 2024-2025, για την εφαρμογή των διατάξεων της εισφοράς δακοκτονίας.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, η εισφορά δακοκτονίας ορίζεται σε ποσοστό 2% επί της αξίας λαδιού που παράγεται.
Η εισφορά δακοκτονίας στις πωλούμενες χονδρικά από τους παραγωγούς ή τους εντολοδόχους αυτών ελιές, ορίζεται όπως και πριν σε ποσοστό 2% επί της τιμολογιακής αξίας πώλησής τους.
Η κατώτατη τιμή αναφοράς για τη χορήγηση ενίσχυσης για ιδιωτική αποθεματοποίηση για την κατηγορία ελαιολάδου Λαμπάντε (lampante) με ελεύθερη οξύτητα δύο βαθμών, για το ελαιοκομικό έτος 2024-2025, θα είναι 1.524 ευρώ/τόνο, η οποία θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της εισφοράς δακοκτονίας του λαδιού. Στο ανωτέρω ποσό αναλογεί ανά κιλό, εισφορά δακοκτονίας 1,524 x 2% = 0,030 ευρώ.
Σημειώνεται ότι το ποσό των 1.524 ευρώ /τόνο, μειώνεται κατά 36,70 ευρώ/τόνο για κάθε επιπλέον βαθμό οξύτητας.
Δείτε την εγκύκλιο (εδώ)
Η εισφορά αυτή προκειμένου για λάδι καταβάλλεται σε χρήμα από το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου γίνεται η έκθλιψη των ελιών στον ελαιοτριβέα. και όταν το πρόσωπο αυτό αρνείται, ο ελαιοτριβέας δικαιούται, να παρακρατήσει από το λάδι που παράχθηκε ποσότητα της οποίας η αξία υπολογιζόμενη με την τιμή χονδρικής πώλησης από τον παραγωγό κατά το χρόνο της έκθλιψης.
Αναγράφεται στην απόδειξη παροχής υπηρεσιών, η οποία εκδίδεται από τον ελαιοτριβέα μόλις τελειώσει η έκθλιψη των ελιών και αμέσως μετά τη σχετική ζύγιση του λαδιού που παράχθηκε.
Προκειμένου όμως για ελιές η εισφορά δακοτονίας αναγράφεται στο τιμολόγιο αγοράς που εκδίδεται από τον αγοραστή ή στην εκκαθάριση που εκδίδεται, όταν πρόκειται για πώληση ελιών από επιτηδευματία για λογαριασμό του παράγωγου.
Στις περιπτώσεις που ο πωλητής των ελιών παραγωγός έχει υποχρέωση από τις διατάξεις του Κ.Φ.Σ., έκδοσης του τιμολογίου, η εισφορά δακοκτονίας δεν είναι απαραίτητο να αναγράφεται σ' αυτό, γιατί βαρύνει τον ίδιο τον εκδότη του τιμολογίου.
Επίσης να θυμήσουμε ότι οι επιχειρήσεις παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας ελαιόκαρπου και ελαιόλαδου από 1 Δεκεμβρίου υποχρεούνται να εκδίδουν ψηφιακά παραστατικά διακίνησης και να διαβιβάζουν τα δεδομένα τους στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Σε περίπτωση μη έκδοσης παραστατικών διακίνησης, το πρόστιμο ανέρχεται:
- στα πεντακόσια (500) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν η επιχείρηση τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα ή
- στα χίλια (1.000) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν η επιχείρηση τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
Το μέλλον του παραδοσιακού ελαιώνα ήταν το κύριο θέμα του διαδραστικού συμποσίου Oliday που πραγματοποιήθηκε, για δεύτερη συνεχή χρονιά, στις 27 και 28 Σεπτεμβρίου, στη Χώρα της Μεσσηνίας.
Τη διοργάνωση της ημερίδας έκανε ο ΑΕΣ - ΟΠ Νηλέας. Ο ΑγροΤύπος έκανε αισθητή την παρουσία του και ήταν χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης.
Η πρώτη ημέρα, Παρασκευή (27 Σεπτεμβρίου), περιλάμβανε ξενάγηση των μαθητών στον ελαιώνα και γευσιγνωσία ελαιολάδου.
Τη δεύτερη μέρα, Σάββατο (28 Σεπτεμβρίου), πραγματοποιήθηκε διάλογος για το μέλλον του παραδοσιακού ελαιώνα. Εισηγητές από όλη την Ελλάδα θα κατέθεσαν τις απόψεις τους για τη θέση του ελληνικού ελαιώνα στον παγκόσμιο ελαιοκομικό χάρτη και αναφέρθηκαν στις προκλήσεις, τις απειλές και τις ευκαιρίες που έχει ο παραδοσιακός ελαιώνας.
Κατά την ομιλία του ο πρόεδρος του ΑΕΣ-ΟΠ Νηλέας κ. Γιώργος Κόκκινος, στην ομιλία του αναφέρθηκε στην εξάπλωση σε παγκόσμιο επίπεδο των συστημάτων καλλιέργειας πυκνής φύτευσης εις βάρος των παραδοσιακών ελαιώνων.
«Το 2050 προβλέπεται ότι το 77% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου θα παράγεται από εντατικούς ελαιώνες. Αυτή είναι η μια πτυχή του προβλήματος. Η άλλη είναι η κλιματική κρίση που απειλεί το μέλλον μας. Οι συνάδελφοι το γνωρίζουν πολύ καλά. Οι πρόσφατες βροχοπτώσεις δεν ήταν σε όλη την περιοχή. Οι ζημιές του ελαιοκάρπου από τις μετρήσεις που κάναμε φτάνουν στο 80% στις περιοχές που δεν έχει βρέξει και σε πολλές περιπτώσεις οι ελαιοπαραγωγοί δεν θα κάνουν καν συγκομιδή», ανέφερε ο κ. Κόκκινος.
Και πρόσθεσε: Δεν θέλουμε να κάνουμε διαπιστώσεις του προβλήματος αλλά το ζητούμενο είναι τι κάνουμε για την λύση του προβλήματος. Ο συνεταιρισμός έχει νέα μέλη και θα είναι καταστροφικό να αναγκαστούν αυτοί οι άνθρωποι να εγκαταλείψουν την ύπαιθρο. Έχουμε όλοι μια τεράστια ευθύνη να μην αφήσουμε τους νέους ανθρώπους να εγκαταλείψουν την γεωργία. Πολλοί διαμαρτύρονται για τις υψηλές τιμές ελαιολάδου. Κανένας ελαιοπαραγωγός δεν έβαλε χρήματα στην τσέπη του από αυτή την αύξηση της τιμής. Αντίθετα είχαμε μια αύξηση του κόστους καλλιέργειας και θα το δούμε μπροστά μας αυτό. Αρχές Ιουλίου είχαμε μια εποικοδομητική συζήτηση με τον Περιφερειάρχη και καταθέσαμε τις προτάσεις μας. Πιστεύω ότι σε κάθε πρόβλημα υπάρχουν λύσεις αρκεί να κάτσουμε όλοι μαζί για να τις βρούμε».
Από την πλευρά του ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Δημήτρης Πτωχός, αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας ενός ισχυρού brand name στο ελαιόλαδο της Πελοποννήσου. «Η ποιότητα του ελαιολάδου της περιφέρειας μας είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο. Δεν αρκεί αυτό αλλά θα πρέπει να ενσωματώσουμε την καινοτομία σε κάθε στάδιο της παραγωγής του. Θα πρέπει να συνδέσουμε την παραγωγή με τον τουρισμό και της πολιτισμικής μας ταυτότητας. Οι τουρίστες να έρχονται όχι μόνο για να απολαύσουν το ελαιόλαδό μας αλλά για να ζήσουν μια εμπειρία ζωής. Πρέπει να προχωρήσουμε στην παραγωγή βιώσιμων πρακτικών ελαιοκαλλιέργειας ακολουθώντας παραδείγματα και πρακτικές από άλλες χώρες που τα έχουν καταφέρει (π.χ. Ιταλία). Πρέπει να επενδύσουμε σε καμπάνιες προώθησης. Μπορούμε να χτίσουμε ένα πρότυπο βιολογικής καλλιέργειας που να σέβεται το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας. Η αειφορία είναι μια ανάγκη. Για να γίνουν όλα αυτά όμως θα πρέπει να στηρίξουμε τους ελαιοπαραγωγούς και να ενισχύσουμε τις υποδομές. Όμως στην προσπάθεια για τη δημιουργία ενός Place Brand δεν έχουμε ακόμη τον αριθμό των παραγωγών που θα θέλαμε να συμμετέχουν με τις δικές τους προτάσεις και ιδέες. Για αυτό σας καλώ να συμμετέχετε προκειμένου να σας ακούσουμε και να ενσωματώσουμε τις προτάσεις σας στην στρατηγική μας».
Η κα Χριστίνα Στριμπάκου, συνιδρύτρια της εταιρείας παραγωγή εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου LIA Cultivators, ενός προϊόντος υψηλής ποιότητας που προέρχεται από τους οικογενειακούς ελαιώνες στα Φιλιατρά, αναφέρθηκε στην προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο μοντέλο βιώσιμης μικρής παραγωγικής μονάδας στην σημερινή εποχή και στις δυσκολίες που υπάρχουν. Στην συνέχεια αναφέρθηκε στην σημασία της ορολογίας παραδοσιακός ελαιώνας. Στην χώρα μας επίσημα αναγνωρισμένος είναι ο παραδοσιακός ελαιώνας της Άμφισσας που έχει δέντρα ηλικίας τριών χιλιάδων χρόνων και της Μαρώνειας στους πρόποδες του Ισμάρου. Στην Μεσσηνία έχουμε αναφορές στις μοναδικές αιωνόβιες ελιές αλλά μπορεί να αποφασίσουμε ότι είναι ένας παραδοσιακός ελαιώνας και να ενταχθεί στην UNESCO. Το ηλικιακό πρόβλημα είναι σημαντικό, αφού στην χώρα μας οι αγρότες που είναι μικρότεροι των 35 ετών με πλήρη γεωργικά εκπαιδευση αποτελούν μόλις 2,9%, έναντι 21,7% στην ΕΕ. Η ελαιοκαλλιέργεια αντί να θεωρείται σαν μια επιχειρηματική ευκαιρία εκλαμβάνεται σαν μια κατώτερη αγροτική εργασία. Τα ελαιοτριβεία από την άλλη θα πρέπει να στραφούν στην παραγωγή ενός ποιοτικού προϊόντος και όχι να ρίχνουν βάρος μόνο στην ποσότητα. Δεν θα πρέπει να θεωρείται επιτυχία όταν ελαιοτριβεία και ομάδες παραγωγών διαθέτουν μεγάλες ποσότητες χύμα ελαιολάδου (βυτίο) στους Ιταλούς και να πουλάνε κάποια λεπτά παραπάνω το προϊόν. Το να πουλάς ένα επώνυμο προϊόν είναι δύσκολο και θα πρέπει να λειτουργούμε σαν ομάδα. Κάποιος να αναλάβει την παραγωγή του και κάποιος την πώλησή του.
Ο κ. Φώτης Μαθιός, ελαιοπαραγωγός και μέλος του ΔΣ του ΑΕΣ - ΟΠ Νηλέας, αναφέρθηκε στις δυσκολίες που έχει ένας ελαιοπαραγωγός που μάλιστα ασχολείται με την βιολογική καλλιέργεια. Τόνισε ότι οι συνεταιρισμοί είναι η μόνη λύση για να καταφέρει να αποκτήσει ένα προϊόν την υπεραξία που του αρμόζει. Σε λίγες ημέρες θα ξεκινήσει η νέα συγκομιδή αλλά πολλοί παραγωγοί δεν θα καταφέρουν να την κάνουν λόγω της ξηρασίας. Αυτοί που θα καταφέρουν να την κάνουν θα έχουν πρόβλημα με την έλλειψη εργατικού δυναμικού. Υπάρχουν ελαιώνες που η διαδικασία της ελαιοσυλλογής γίνεται χειρωνακτικά και αυτοί οι ελαιώνες κινδυνεύουν σήμερα με εγκατάλειψη λόγω του αυξημένου κόστους καλλιέργειας. Για να είναι βιώσιμη η παραδοσιακή ελαιοκαλλιέργεια θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τα ύδατα. Επίσης οι παραγωγοί θα πρέπει να έχουν εύκολη πρόσβαση σε οικονομικά εργαλεία για να μπορούν να κάνουν επενδύσεις.
Η κα Sheila Darmos, συνιδρύτρια του αγροκτήματος Νότιο Σέλας (Southern Lights) στην Λακωνία, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός εκπαίδευσης και διαχείρισης της γης, που έχει ως σκοπό την ενεργή αναγέννηση των οικοσυστημάτων. Μίλησε για την αναγεννητική γεωργία και την αγροδασοπονία. Όπως ανέφερε η αγροοικολογία αποτελεί την μετάβαση προς μια βιώσιμη, φιλική για το κλίμα και τα οικοσυστήματα γεωργία. Παρατήρησε με τα χρόνια ότι με αυτή τη νέα μέθοδο καλλιέργειας ο ελαιώνας γίνεται πιο ανθεκτικός σε ξηρασία και σε απειλές από έντομα. «Είμαστε ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ξεκινήσαμε από το 2021 το πρόγραμμα διάδοσης της αναγεννητικής γεωργίας, έχουμε μεταφράσει ενημερωτικό υλικό και δημιουργούμε πιλοτικά αγροκτήματα», τόνισε.
Ο Δρ. Θεόδωρος Ζαχαριάδης, Καθηγητής και Πρόεδρος στο Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης, Αγροδιατροφής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναφέρθηκε στα προβλήματα μη σωστής άρδευσης και στους υπέρμετρους ψεκασμούς. Μόνο στην Πελοπόννησο έχουμε μείωση 36% της καλλιεργήσιμης έκτασης. Ακόμη αναφέρθηκε στα προβλήματα της μειωμένης παραγωγικότητας στην χώρα μας που οφείλονται στις μειωμένες επενδύσεις που γίνονται στον αγροτικό τομέα της χώρας μας. Η γεωργία ακριβείας βοηθά την μείωση των εκροών και την βελτίωση της απόδοσης. Επίσης με νέες τεχνολογίες κάνουμε ορθολογική άρδευση και μπορούμε να έχουμε σημαντικά οφέλη στο κόστος αλλά και να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή.
Η αναγεννητική γεωργία είναι σίγουρο ότι θα μας απασχολήσει στο μέλλον και εντάχθηκε στην ΚΑΠ. Μίλησε επίσης για ελαιοτριβεία που με τις νέες τεχνολογίες θα είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες που υπάρχουν με στόχο την καλύτερη ποιότητα του ελαιολάδου που θα παράγουν. Η νέα τεχνολογία μπορεί να προσαρμοστεί στον παραδοσιακό ελαιώνα και να δώσει πολλά θετικά αποτελέσματα.
Ο Δρ. Βασίλειος Γκισάκης, ερευνητής στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ στην Καλαμάτα, ανέφερε την ανάγκη για πιστοποιημένο προβασικό υλικό που δίνει πιστοποιημένες ελιές. Ακλόμη ανέφερε ότι ο ελαιώνας θα πρέπει να δίνει έμφαση στις φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις αλλά θα πρέπει να είναι και βιώσιμος. Τόνισε την προστιθέμενη αξία που έχει ο παραδοσιακός ελαιώνας, που έχει να κάνει με το περιβάλλον αλλά και την ποιότητα του ελαιολάδου που παράγει. Η αγροοικολογία δεν αφορά μόνο τα λιγότερα εφόδια (π.χ.λιπάσματα κ.α.) αλλά είναι μια διαφορετική προσέγγιση στην καλλιέργεια.
Μια βασική αρχή που θα πρέπει να γνωρίζουν οι παραγωγοί είναι ότι η μείωση της βιοποικιλότητας μειώνει την παραγωγικότητα. Ακόμη ανέφερε ότι «ο παραγωγός θα πρέπει να έχει δίπλα του τον ερευνητή και μαζί να δουλεύουν στο πεδίο. Έτσι θα μπορέσουμε να έχουμε καλά αποτελέσματα στην έρευνα».
Την Πέμπτη (26/9/2024) πραγματοποιήθηκε εσπερίδα, την οποία διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου – ΣΕΒΙΤΕΛ με θέμα «Το ελαιόλαδο και η Βιομηχανία Τυποποίησής του, προβλήματα και προοπτικές», στην οποία συμμετείχαν άνθρωποι της αγοράς ελαιολάδου και εκπρόσωποι του ΥπΑΑΤ.
Σε μια προσπάθεια το ελληνικό κράτος να αποκτήσει μια εικόνα της παραγωγής ελαιολάδου σε ετήσια βάση (όπως γίνεται στις ανταγωνίστριες χώρες της Ισπανία και της Ιταλία) ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στρατάκος, ανακοίνωσε ότι το επόμενο διάστημα έρχεται ψηφιακό σύστημα στο οποίο οι ελαιοπαραγωγοί θα κάνουν δηλώσεις συγκομιδής. Παράλληλα θα γίνεται ψηφιακή δήλωση της παραγωγής ελαιολάδου από τα ελαιοτριβεία και τα τυποποιητήρια. Τα συγκεκριμένα μέτρα θα ξεκινήσουν να εφαρμόζονται από την επόμενη ελαιοκομική περίοδο.
Ακόμη ο κ. Στρατάκος έκανε αναφορά στην ΚΑΠ και στα προγράμματα που στηρίζουν την ελαιοκομία, όπως τα ΟΕΦ (απάντησε σε ερώτηση του ΑγροΤύπου ότι οι προκαταβολές θα καταβληθούν μέσα Οκτωβρίου). Ακόμη αναφέρθηκε στα προγράμματα προβολής και προώθησης που εφαρμόζει η ΕΕ στην εσωτερική αγορά της Ένωσης αλλά και σε τρίτες χώρες, τα οποία χαρακτήρισε ένα σημαντικό εργαλείο για τον τομέα του ελαιολάδου. Βέβαια στην συνέχεια αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι αυτή την στιγμή τρέχουν μόλις 4 προγράμματα προώθησης που έχουν προϋπολογισμό γύρω στα 6,5 εκ. ευρώ. Επίσης υπάρχει και το πρόγραμμα Μεταποίησης 4.2 στο οποίο την προηγούμενη περίοδο είχαν ενταχθεί 36 επιχειρήσεις ελαιολάδου. Ακόμη έκανε αναφορά στα Οικολογικά Σχήματα της ΚΑΠ τα οποία αφορούν όλους τους αγρότες και τους ελαιοπαραγωγούς, στους οποίους καταβάλουν 62 εκ. ευρώ.
Πάντως στα θετικά είναι ότι οι εξαγωγές ελαιολάδου είναι στο 17,9% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων.
Από τα 119 προϊόντα με γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΟΠ - ΠΓΕ) που έχει η χώρα μας τα 32 αφορούν ελαιόλαδα. Η κατοχύρωση αυτών των προϊόντων θα γίνει με το νέο νομοσχέδιο που κατέθεσαι το ΥπΑΑΤ στην Βουλή.
Αναφορά έκανε επίσης ο Γραμματέας του ΥπΑΑΤ και στους ελέγχους στα ελαιόλαδα και τόνισε ότι την περίοσο 2023 - 2024 υπήρξαν πρόστιμα συνολικού ύψους 63.000 ευρώ. Στο σημείο αυτό έκανε παρέμβαση ο γενικός Διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ, Γιώργος Οικονόμου, ο οποίος ζήτησε να γίνονται έλεγχοι και στη διακίνηση χύμα ελαιολάδου και όχι μόνο στην τυποποίηση (όπως γίνεται σήμερα).
Πάντως όλοι οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην προσπάθεια επαναλειτουργίας της Διεπαγγελματικής Ελαιολάδου.
Επίσης τονίστηκε η αποτυχία του συστήματος σήμανσης Nutri-Score που έβαζε το ελαιόλαδο στην ίδια διατροφική αξίμα με το κέτσαπ.
Από την πλευρά του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, στον χαιρετισμό του ανέφερε ότι υπάρχουν θετικές επιδόσεις στον κλάδο του ελαιολάδου, που οφείλονται στην ποιότητα του προϊόντος αλλά και στις επενδύσεις που έχουν γίνει. Πρέπει όμως να γίνουν περισσότερα βήματα με στοχο να δοθεί υπεραξία στο προϊόν με ένα νέο rebranding (ο κατεξοχήν σκοπός του rebranding είναι να επανατοποθετήσει το brand στην αγορά και να επανεγκαταστήσει νέα εικόνα στη συνείδηση του κοινού του) στην παραγωγή του.
Στη διεθνοποίηση των ελληνικών ελαιοκομικών επιχειρήσεων», αναφέρθηκε ο Γιάννης Ρέτσας, Γενικός Δντής ανάπτυξης εξωτερικού εμπορίου του ENTERPRISE GREECE, ενώ ο Πρόεδρος του ΠΣΕ & ΣΕΚ κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης περιέργραψε τρόπους και διαδικασίες με την εισήγησή του «Βελτιώνοντας την εξωστρέφεια του ελληνικού ελαιολάδου» και τόνισε την ανάγκη για αύξηση των εξαγωγών τυποποιημένου ελαιολάδου.
Υπήρξε επίσης προβληματισμός για το γεγονός ότι η χώρα μας εξάγει μόλις το 12% της ελληνικής παραγωγής ελαιολάδου ενώ το υπόλοιπο εξάγεται χύμα. Ακόμη πρέπει να υπάρξει βελτίωση στο έργο της δακοκτονίας, ειδικά στην Κρήτη που υπάρχει πρόβλημα με απώλεια παραγωγής.
Στην συνέχεια έγινε βράβευση του κ. Γρηγόρη Αντωνιάδη, για τα 20 χρόνια παρουσίας στην προεδρία του ΣΕΒΙΤΕΛ και 26 χρόνια αδιάληπτης παρουσίας του στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου. Την βράβευση έκανε ο επί 41 χρόνια γενικός Διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ, Γιώργος Οικονόμου. Όπως δήλωσε ο κ. Αντωνιάδης, ο κλάδος δεν έχει παραγωγικές επενδύσεις αλλά μέχρι σήμερα έχουμε κυρίως χρηματηστηριακές επενδύσεις και αυτό θα πρέπει να αλλάξει.
Όλοι οι ομιλητές τόνισαν προς την πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ την ανάγκη να καταρτιστεί ένα σχέδιο ανάπτυξης του ελληνικού ελαιολάδου.
Ανακοινώθηκαν οι τιμοκατάλογοι για την ποικιλία της πράσινης ελιάς Χαλκιδικής μετά από 15 περίπου ημέρες που ξεκίνησε η συγκομιδή του προϊόντος και έφεραν μεγάλη απογοήτευση στους παραγωγούς.
Όλες οι τιμές παραγωγού που ανακοινώθηκαν μέχρι σήμερα δίνουν για τα μεγάλα μεγέθη ελιάς (έως 110 τεμάχια το κιλό) τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ.
Οι παραγωγοί πάντως θα πρέπει να προσέχουν τα «ψιλά γράμματα» των τιμοκαταλόγων για να μην βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
Γενικά δεν υπάρχουν αποκλίσεις προς τα πάνω, εκτός από έναν κατάλογο που έδωσε 1,55 ευρώ το κιλό. Παρατηρήθηκαν μικρές διαφορές κυρίως στην 3η και 4η κατηγορία, καθώς και στα μικρότερα κομμάτια.
Ορισμένοι κατάλογοι επιβάλλουν περιορισμό για παράδοση άνω των 200 τεμαχίων. Όλοι οι μεταποιητές ζητούν την άριστη ποιότητα των προϊόντων κατά την παραλαβή.
Υπάρχει κατάλογος που αναφέρει σαφέστατα ότι θα αφαιρούνται κιλά «φύρα» για τις αδιαλόγιστες (πάει για μείωση τιμής).
Επίσης υπάρχει αναφορά οποιοδήποτε λάθος γίνει στον τεμαχισμό στο χωράφι θα μπορεί να διορθωθεί στο εργοστάσιο (πάει και αυτό για μείωση τιμής).
Ο ελαιοπαραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «η μεταποίηση ακολουθεί συγκεκριμένη στρατηγική απέναντι στον παραγωγό. Στην αρχή λέει ότι θα πάει καλά η τιμή για να γίνουν οι απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες. Μετά κάνει λόγο για μείωση της τιμής και έτσι οι ελαιοπαραγωγοί είναι «ικανοποιημένοι» με τα 1,50 ευρώ το κιλό.
Με την εικόνα της φετινής παραγωγής αυτή η τιμή για τα μεγάλα τεμάχια δίνει στον παραγωγό επιτραπέζιας ελιάς ποικιλίας Χαλκιδικής μια μέση τιμή στα 1 - 1,10 ευρώ το κιλό.
Και αυτή η τιμή έρχεται να καλύψει ένα υψηλό κόστος καλλιέργειας με αυξημένα ποτίσματα και υψηλά εργατικά, που στην πράξη δεν αφήνουν κανένα εισόδημα στον παραγωγό.
Η συγκομιδή εκτιμώ ότι θα ολοκληρωθεί σε ένα μήνα και ελπίζω να έχουμε μια αναπροσαρμογή προς τα πάνω αυτών των τιμών. Υπάρχει φέτος μεγάλη δυσαρέσκεια από την πλευρά των ελαιοπαραγωγών από αυτές τις χαμηλές τιμές.
Όλα τα αγροτικά προϊόντα πιέζονται σε επίπεδο τιμών παραγωγού αλλά είμαστε όλοι καταναλωτές και βλέπουμε ότι δεν μειώνονται οι τιμές στο ράφι. Αν υπάρχει σε κάποιο στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας αισχροκέρδεια είναι δουλειά του κράτους να το βρει.
Υπάρχει πρόβλημα στην χώρα μας από τις συνεταιριστικές οργανώσεις που δεν μπορούν να κάνουν παρέμβαση στην αγορά (όπως κάνουν άλλα κράτη της ΕΕ). Αυτό που έχω πει εδώ και καιρό είναι ότι για να λειτουργήσει ένας συνεταιρισμός και να δημιουργήσει ένα brand name στην αγορά θα πρέπει να υπάρξει εξειδικευμένο προσωπικό και αυτό το προσωπικό θα πρέπει να έχει μια αμοιβή. Έτσι θα καταφέρουν τα μέλη της οργάνωσης να έχουν προστιθέμενη αξία από το προϊόν που παράγουν».
Ανακοίνωση συνεταιρισμών
Με αφορμή την ανακοίνωση τιμών για ποικιλίες πράσινης ελιάς Χαλκιδικής και Κονσερβοελιάς, η Πανελλήνια Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΑΣΟΕΠΕ) ανακοινώνει τα εξής:
«Τελικά ανακοινώθηκαν τιμές από διάφορες μεταποιητικές εταιρείες. Δυστυχώς οι παραγωγοί είναι πολύ δυσαρεστημένοι από τις χαμηλές τιμές που είναι σχεδόν τιμές κόστους.
Τις τιμές επιτραπέζιας Ελιάς της βγάζουν μόνοι τους οι μεταποιητές. Γιατί; Οι παραγωγοί δεν έχουν λόγο; Παραγωγοί και μεταποιητές δεν είναι στην ίδια αλυσίδα του προϊόντος;
Πότε επιτέλους θα καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι να συζητήσουμε για αρκετά προβλήματα που απασχολούν την επιτραπέζια ελιά και να βρούμε μία λογική τιμή παραγωγού, να μπορεί να ζήσει την οικογένεια του αξιοπρεπώς και να έχει την οικονομική άνεση να καλλιεργήσει την επόμενη χρονιά για να έχουμε ένα ποιοτικό προϊόν.
Η Επιτραπέζια ελιά το πρώτο εξαγώγιμο αγροτικό προϊόν της χώρας μας με αυξητικές τάσεις σε ποσότητα και σε συνάλλαγμα. Είναι δυνατόν οι παραγωγοί να είναι δυσαρεστημένοι. Γιατί δεν έχουν λογικό κέρδος;
Κύριοι της μεταποίησης συνεργάτες των παραγωγών σας ενημερώνουμε ότι ο πρωτογενής τομέας της επιτραπέζιας Ελιάς δεν θέλουμε να γίνουμε πλούσιοι από τη δουλειά μας. Απαιτούμε όμως να ζήσουμε αξιοπρεπώς τις οικογένειες μας να μπορούμε να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας και όχι να δουλεύουμε και να έχουμε χρέη.
Η επιτραπέζια ελιά έχει προοπτική και μέλλον και για τους παραγωγούς και για το εμπόριο - μεταποίηση αρκεί να συνεννοηθούμε.
Φίλοι συνεργάτες μεταποιητές αλλάξτε τις τιμές προς τα πάνω. Αυτές οι τιμές που ανακοινώθηκαν είναι ντροπή και για εσάς που διακινείται ένα προϊόν σημαία για την Ελληνική αγροτιά. Μην μας θεωρείται εργάτες κατώτερης νοημοσύνης.
Ο ευχαριστημένος ελαιοπαραγωγός θα είναι και δικό σας όφελος. Εάν συνεχίσουν αυτές οι τιμές ετοιμαστείτε να αλλάξετε μηχανήματα θα μεταπιείτε άλλα προϊόντα γιατί ελιές δεν θα βρίσκεται και αν βρίσκεται θα είναι υποβαθμισμένες. Περιμένουν όλοι οι παραγωγοί διόρθωση των τιμών ΑΜΕΣΑ.
Υ.Γ. Ξέρετε ότι υπάρχει και η λύση του ελαιολάδου».
Συνεχίζεται η συγκομιδή της πράσινης Κονσερβολιάς (ελιά Αμφίσσης) με τα περισσότερα μεγέθη στις ελιές που δεν είχαν καλή άρδευση να είναι μικρά.
Ο κ. Χρήστος Καραδήμος, Διευθυντής στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Στυλίδας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε σχέση με πέρυσι που είχαμε σχεδόν μηδενική παραγωγή φέτος έχουμε μια μέτρια παραγωγή επιτραπέζιας ποικιλίας Κονσερβολίας.
Οι καιρικές συνθήκες και οι υψηλές θερμοκρασίες είχαν σαν αποτέλεσμα οι ξηρικοί ελαιώνες να μην δώσουν παραγωγή και όσα ελαιόδεντρα δεν είχαν καλή άρδευση να έχουν μικρά μεγέθη.
Η συγκομιδή έχει ξεκινήσει από 3 Σεπτεμβρίου και ο συνεταιρισμός μας έβγαλε τιμοκατάλογο την Πέμπτη (19/9). Το 200άρι στην πράσινη Κονσερβολιά έχει τιμή παραγωγού στα 90 λεπτά».
Αξίζει ακόμη να αναφέρουμε ότι ο συνεταιρισμός ανακοίνωσε τιμοκατάλογο και για τις άλλες ποικιλίες εσοδείας 2024, ενώ για την ποικιλία Χαλκιδικής θα παραλαμβάνει και μικρά μεγέθη (300 τεμάχια).
Ο τιμοκατάλογος για την πράσινη Κονσερβολία (ελιά Αμφίσσης) που ανακοινώθηκε από Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Στυλίδας, αναφέρει τις εξής τιμές ανά τεμαχισμό:
για μεγάλα μεγέθη έως 110 τεμάχια το κιλό τιμή παραγωγού 1,60 ευρώ
για τεμάχια 111-120 το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ
για τεμάχια 121-130 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ
για τεμάχια 131-140 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ
για τεμάχια 141-150 το κιλό τιμή παραγωγού 1,15 ευρώ
για τεμάχια 151-160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,05 ευρώ
για τεμάχια 161-170 το κιλό τιμή παραγωγού 1,00 ευρώ
για τεμάχια 171-180 το κιλό τιμή παραγωγού 0,95 ευρώ
για τεμάχια 181-200 το κιλό τιμή παραγωγού 0,90 ευρώ
για τεμάχια 201-220 το κιλό τιμή παραγωγού 0,80 ευρώ
για τεμάχια 221-240 το κιλό τιμή παραγωγού 0,70 ευρώ
για τεμάχια 241-260 το κιλό τιμή παραγωγού 0,60 ευρώ
για τεμάχια 261-280 το κιλό τιμή παραγωγού 0,55 ευρώ
για τεμάχια 281-300 το κιλό τιμή παραγωγού 0,50 ευρώ
Ο τιμοκατάλογος για την πράσινη ποικιλία Χαλκιδικής που ανακοινώθηκε από Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Στυλίδας, αναφέρει τις εξής τιμές ανά τεμαχισμό:
για μεγάλα μεγέθη έως 110 τεμάχια το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ
για τεμάχια 111-120 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ
για τεμάχια 121-130 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ
για τεμάχια 131-140 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ
για τεμάχια 141-150 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ
για τεμάχια 151-160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,00 ευρώ
για τεμάχια 161-170 το κιλό τιμή παραγωγού 0,90 ευρώ
για τεμάχια 171-180 το κιλό τιμή παραγωγού 0,80 ευρώ
για τεμάχια 181-200 το κιλό τιμή παραγωγού 0,75 ευρώ
για τεμάχια 201-220 το κιλό τιμή παραγωγού 0,70 ευρώ
για τεμάχια 221-240 το κιλό τιμή παραγωγού 0,60 ευρώ
για τεμάχια 241-260 το κιλό τιμή παραγωγού 0,55 ευρώ
για τεμάχια 261-280 το κιλό τιμή παραγωγού 0,50 ευρώ
για τεμάχια 281-300 το κιλό τιμή παραγωγού 0,40 ευρώ
Για τις ελιές Μεγάρων:
Σκούπα όλα τα μεγέθη στα 80 λεπτά το κιλό
Για τις Κόκκινες ελιές:
τα μεγάλα τεμάχια (110) 1,00 ευρώ το κιλό
τα μεσαία τεμάχια (160) 0,50 ευρώ το κιλό
Ανακοινώθηκε ο πρώτος τιμοκατάλογος για τη νωπή επιτραπέζια πράσινη ελιά ποικιλίας Χαλκιδικής εσοδείας 2024.
Ο τιμοκατάλογος που ανακοινώθηκε από εταιρεία μεταποίησης της Χαλκιδικής από την περιοχή Ορμύλια, αναφέρει τις εξής τιμές ανά τεμαχισμό:
για μεγάλα μεγέθη έως 110 τεμάχια το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ
για τεμάχια 111-120 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ
για τεμάχια 121-130 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ
για τεμάχια 131-140 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ
για τεμάχια 141-150 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ
για τεμάχια 151-160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,00 ευρώ
για τεμάχια 161-170 το κιλό τιμή παραγωγού 0,90 ευρώ
για τεμάχια 171-180 το κιλό τιμή παραγωγού 0,80 ευρώ
για τεμάχια 181-200 το κιλό τιμή παραγωγού 0,75 ευρώ
Το εξοργιστικό είναι ότι σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου αυτές οι τιμές διαμορφώθηκαν το απόγευμα της Τρίτης (17/9), ενώ το κλίμα της αγοράς ήθελε να δώσει τιμή για τα μεγάλα μεγέθη στα 1,20 ευρώ.
Με τα νέα δεδομένα του τιμοκαταλόγου και με την εικόνα της φετινής παραγωγής στην Χαλκιδική ο μέσος όρος της παραλαβής αφορά 150άρια και επειδή οι ψιλές ελιές δεν έχουν βάρος ο έμπορας θα παραλάβει με κιλά και όχι με μεγέθη άρα χαμένος ο παραγωγός.
Ένα μικρό ποσοστό γύρω στο 17% αφορά τα μεγάλα μεγέθη που θα πάρουν τιμή στα 1,50 ευρώ. Το 50 - 60% της φετινής παραγωγής αφορά 200άρια και το υπόλοιπο ποσοστό αφορά τις ψιλές ελιές.
Ακόμη θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο παραλαβές γίνονται μέχρι τα 200 τεμάχια αλλά φέτος έχουμε πολλά ψιλά ακόμη και 220 τεμάχια που δεν θα τα παραλάβουν οι έμποροι.
Αυτά θα πάνε για ελαιοποίηση επειδή όμως έχουμε πρωίμιση παραγωγής και οι ψιλές ελιές θα έχουν μειωμένες αποδόσεις, με 15 κιλά καρπού να δίνουν μόλις 1 κιλό ελαιολάδου.
Ουσιαστικά φέτος οι ελαιοπαραγωγοί έχουν ζημιά με βάση το κόστος καλλιέργειας και συγκομιδής. Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που δεν θα φέρει εισόδημα στους παραγωγούς επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή της πράσινης επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής αν και οι παραγωγοί μέχρι αυτή την στιγμή την παραδίνουν με ανοικτή τιμή στην μεταποίηση.
Μετά την περσινή ακαρπία τα δέντρα έχουν παραγωγή αλλά σε μεγάλο ποσοστό ο καρπός είναι μικρός σαν αποτέλεσμα της ξηρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών.
Η αγορά μέχρι στιγμής δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της αλλά οι παραγωγοί ζητούν η τιμή να κυμανθεί στα περσινά επίπεδα για να είναι βιώσιμη η καλλιέργεια και να έχουν ένα εισόδημα.
Όπως τονίζουν στον ΑγροΤύπο η τιμή δεν πρέπει να πέσει κάτω από τα 2 ευρώ για τα μεγάλα μεγέθη (110 τεμάχια το κιλό) που είναι λίγα, ώστε να βγει μια καλή μέση τιμή.
Τιμές στα 1,30 και 1,40 ευρώ το κιλό είναι «καταστροφικές» για την καλλιέργεια και θα φέρουν μεγάλες αντιδράσεις από τους παραγωγούς, σε μια δύσκολη χρονιά που υπάρχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Ο κ. Θανάσης Χαλάτης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών της Χαλκιδικής, στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και 2,5 εβδομάδες έχει ξεκινήσει η συγκομιδή στην Χαλκιδική και σε κάποια χωριά στα Μουδανιά είμαστε στο 60% της συγκομιδής ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί τιμή παραγωγού για την πράσινη επιτραπέζια ελιά.
Το κόστος είναι στα 1 ευρώ το κιλό και ζητάμε να μας δώσουν τιμές που θα μας αφήσουν κάποιο εισόδημα για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την ελαιοκαλλιέργεια.
Η περσινή ακαρπία έφερε δύο μεγάλα προβλήματα στην ελιά Χαλκιδικής.
Το πρώτο είναι ότι δεν υπήρχε παραγωγή και δεν κατάφεραμε να έχουμε εισόδημα από την καλλιέργεια.
Το δεύτερο είναι ότι οι μεταποιητές για να καλύψουν τους πελάτες τους στο εξωτερικό έκαναν εισαγωγές από τρίτες χώρες (μεσαία και μικρά μεγέθη) που βοηθάνε την συσκευασία.
Πρέπει κάποια στιγμή το κράτος να αποφασίσει να κάνει σοβαρούς ελέγχους στις εισαγωγές.
Οι παραγωγοί φέτος ζητούν καλές τιμές στα λίγα μεγάλα μεγέθη που υπάρχουν για να βγάλουν μια μέση τιμή που αν τους αφήσει ένα εισόδημα».
Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου στην Καβάλα, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και 10 ημέρες έχουμε ξεκινήσει την συγκομιδή της ποικιλίας πράσινης επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής και ακόμη δεν μας έχουν ανακοινώσει τιμές. Η ποιότητα των ελιών είναι καλή αλλά υπάρχουν λίγα μεγάλα μεγέθη.
Αυτό που συμβαίνει στην χώρα μας είναι εξοργιστικό, η συγκομιδή στην πράσινη ελιά Χαλκιδικής κρατάει ένα μήνα έχουμε τόσες ημέρες ξεκινήσει και ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί τιμές.
Γνωρίζει η μεταποίηση ότι δεν μπορούμε να κρατήσουμε τις ελιές για μεγάλο διάστημα και μας εκβιάζει να την παραλάβει με ανοικτή τιμή.
Το κόστος καλλιέργειας και συγκομιδής είναι στο 1 ευρώ το κιλό αν έχουμε μια μέση τιμή σε αυτά τα επίπεδα θα είναι οικονομική καταστροφή για τους παραγωγούς και αυτό θα πρέπει να το καταλάβει η μεταποίηση».
Στις 27 και 28 Σεπτεμβρίου 2024 θα πραγματοποιηθεί το «2ο Oliday: Διαδραστικό Συμπόσιο», στη Χώρα της Μεσσηνίας. Το Oliday είναι μια ετήσια συνάντηση των ανθρώπων του μεσογειακού ελαιώνα και κυρίως μια πλατφόρμα αλληλεπίδρασης, που διοργανώνει ο ΑΕΣ Νηλέας.
Ο ΑγροΤύπος θα παρευρεθεί στην ημερίδα, στις 28 Σεπτεμβρίου - στο κτήριο Rex, με τον δημοσιογράφο κ. Σταύρο Παϊσιάδη, που θα συντονίζει την ενότητα «Παραδοσιακός ελαιώνας: Προκλήσεις, απειλές και ευκαιρίες».
Ανακοίνωση του ΑΕΣ Νηλέας αναφέρει τα εξής:
Με αφετηρία τη ρήση του Πλάτωνα «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός» («αρχή ήμισυ παντός»), το 2023, ο ΑΕΣ Νηλέας εγκαινίασε το «Oliday: Διαδραστικό Συμπόσιο», δικαιώνοντας τις προσδοκίες και θέτοντας το πρώτο λιθαράκι για το μεγάλο όραμα.
Το «2ο Oliday: Διαδραστικό Συμπόσιο» είναι ένα επόμενο σημαντικό βήμα.
Η πρώτη ημέρα, Παρασκευή (27 Σεπτεμβρίου), δικαιωματικά θα ανήκει πάντα στη νέα γενιά, στους μικρούς μαθητές που έχουμε χρέος να μπολιάσουμε με τις διαχρονικές και ανυπέρβλητες αξίες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του διατροφικού μας πολιτισμού.
Τη δεύτερη μέρα, Σάββατο (28 Σεπτεμβρίου), αποφασίσαμε να ανοίξουμε έναν διάλογο για το μέλλον του παραδοσιακού ελαιώνα. Σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει με καταιγιστικό ρυθμό, με προκλήσεις και απειλές που ήδη βιώνουμε, αλλά και με ορατές ευκαιρίες που μπορούμε να αξιοποιήσουμε, πιστεύουμε ότι επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας στον παγκόσμιο ελαιοκομικό χάρτη.
Για να γίνει αυτό πρέπει να δούμε που βρισκόμαστε αλλά και που θέλουμε να πάμε, να εντοπίσουμε τις αδυναμίες αλλά και τα δυνατά μας σημεία, αυτά που πρέπει να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Εισηγητές από όλη την Ελλάδα θα καταθέσουν τις απόψεις τους συνθέτοντας τη θέση του ελληνικού ελαιώνα στον παγκόσμιο ελαιοκομικό χάρτη και απαντώντας στο εύλογο ερώτημα αν έχει μέλλον ο παραδοσιακός ελαιώνας.
Ο δημιουργικός διάλογος ενέχει αντιρρήσεις, αλλά και κριτική. Μέσω της διάδρασης, θέλουμε να βελτιώσουμε αδυναμίες και να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα οποία είναι πολλά και μεγάλα. Και το πιο σημαντικό είναι ότι αυτά βρίσκονται δίπλα μας, είναι η κληρονομιά μας, είναι το πανέμορφο περιβάλλον που ζούμε, ο τοπικός πολιτισμός και το ελληνικό φως.
Ο μεσογειακός παραδοσιακός ελαιώνας, άρρηκτα συνδεδεμένος με το τοπίο από την εμφάνιση του ανθρώπινου πολιτισμού, με την ανυπέρβλητη αισθητική και ανεκτίμητη πολιτιστική, περιβαλλοντική και οικονομική αξία, απειλείται και μαζί με αυτόν ο κοινωνικός και ο οικονομικός ιστός της υπαίθρου.
Η ευθύνη μας απέναντι στις γενιές που έρχονται είναι να παραδώσουμε τη μεγάλη εντολή να μας ξεπεράσουν. Ένας τόπος ευλογημένος σαν τον δικό μας, «ηλιοστάλακτος», αγκαλιασμένος από θάλασσα και με γη σχεδόν αμόλυντη, θα πρέπει επιτέλους να σταματήσει τις διαπιστώσεις, πρακτική κοινότυπη και κοινόχρηστη, και να δημιουργήσει τη γέφυρα μεταξύ του χθες, του σήμερα και του αύριο. Διότι το μέλλον ανήκει σε αυτούς που ξέρουν να το σχεδιάζουν και ακόμα περισσότερο σε αυτούς που μπορούν να το ονειρευτούν.
Δείτε το πρόγραμμα (εδώ)
Την Τετάρτη (11/09/2024) πραγματοποιήθηκε η Γενική Συνέλευση της Πανελλήνιας Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών και Οργανώσεων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΑΣΟΕΠΕ) και συζητήθηκαν τα τρέχοντα θέματα που αφορούν την επιτραπέζια ελιά.
Όπως επισημαίνουν το κύριο θέμα ήταν οι πράσινες ελιές που σε πολλές περιοχές άρχισαν να συγκομίζονται.
Η φετινή χρονιά για τις πράσινες ελιές ξεκίνησε ιδανικά αλλά μετά τον Μάιο 2024 παρατηρήθηκαν προβλήματα που σχετίζονται με την κλιματική κρίση όπως ανομβρία και υψηλές θερμοκρασίες. Τα προηγούμενα χρόνια ο παραγωγός άρδευε τον ελαιώνα του για να αυξήσει το μέγεθος του καρπού ενώ φέτος άρδευε έως και δύο φορές την εβδομάδα για να μπορέσει να κρατήσει τον καρπό στα δέντρα του, ανεξαρτήτως μεγέθους. Το αποτέλεσμα είναι σε ξερικούς ελαιώνες ο καρπός να είναι πάνω από 260 τεμάχια το κιλό, μην μπορεί να πάει στο εμπόριο και να οδηγείτε προς ελαιοποίηση ενώ στους αρδευόμενους ελαιώνες η μισή παραγωγή να είναι εμπορεύσιμη αλλά η άλλη μισή να οδηγείτε στην ελαιοποίηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η ΠΕΑΣΟΕΠΕ η παραγωγή ελιών ποικιλίας Χαλκιδικής αναμένεται να φτάσει περίπου τους 200.000 τόνους.
Περίπου το 40% της ποσότητας θα οδηγηθεί στην ελαιοποίηση καθώς είναι πάνω από τα 200 τεμάχια ανά κιλό και το υπόλοιπο θα οδηγηθεί στο εμπόριο.
Από τις ποσότητες που θα οδηγηθούν στο εμπόριο το 25% αφορά κομμάτια μέχρι 130, το 40% τα κομμάτια μέχρι 160 και 35% είναι μέχρι 200 κομμάτια.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο παραγωγός της πράσινης ελιάς έρχεται από μια χρονιά ακαρπίας 80% σε ελιές Χαλκιδικής και 90% ακαρπίας σε άλλες ποικιλίες. Το κόστος παραγωγής φέτος λόγω της κλιματικής κρίσης εκτοξεύτηκε ενώ η ποσότητα που θα οδηγηθεί στην ελαιοποίηση είναι κοντά στο 50%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που δημοσιοποίησε και η ΠΕΜΕΤΕ, η αξία εξαγωγών του 2023 ξεπέρασε τα 640 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2024 ξεπέρασε τα 400 εκατομμύρια ευρώ.
Η μέση τιμή πώλησης στο εξωτερικό ανέρχεται σε 2,93 ευρώ το κιλό για όλες τις επιτραπέζιες ελιές.
Η ΠΕΑΣΟΕΠΕ αντιλαμβανόμενη την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τις πράσινες ελιές στηρίζει απόλυτα την πρόταση των Αγροτικών Συνεταιρισμών και των παραγωγών για τιμή εκκίνησης για τις πράσινες ελιές:
- 2,00 ευρώ ανά κιλό για τα 110-130 τεμάχια.
- 1,80 ευρώ ανά κιλό για τα 130-160 τεμάχια.
- 1,50 ευρώ ανά κιλό για τα 160-200 τεμάχια.
Για τις κονσερβοελιές ο εμπορικός τεμαχισμός είναι μέχρι 320-340 τεμάχια. Για τον τεμαχισμό αυτό δεν μπορεί να δοθεί τιμή κάτω του κόστους παραγωγής. Δεν νοείται παραγωγός να πουλάει την παραγωγή του κάτω του κόστους παραγωγής ούτε μεταποιητής - εξαγωγέας να αγοράζει την παραγωγή κάτω του κόστους παραγωγής. Ιστορικά όποτε συμβαίνει αυτό την επόμενη ελαιοκομική χρονιά υπάρχει μείωση της ποσότητας και ποιοτική υποβάθμιση της παραγωγής καθώς ο παραγωγός δεν έχει τα απαραίτητα κεφάλαια να καλλιεργήσει. Αποτέλεσμα είναι να ζημιώνεται ολόκληρος ο κλάδος της επιτραπέζιας ελιάς.
Ο αγροτικός τομέας στηρίζει διαχρονικά την κοινωνία και την οικονομία παράγοντας ποιοτικά αγροτικά προϊόντα τα οποία παραλαμβάνει η μεταποίηση και εξάγει. Η μεταποίηση έχει επενδύσει σε εξοπλισμό, τεχνολογία και ανθρώπινο δυναμικό και έχει κάνει γνωστή την Ελληνική επιτραπέζια ελιά σε όλο τον κόσμο. Ο κλάδος της επιτραπέζιας ελιάς με την συνεργασία παραγωγών και μεταποιητών καταγράφει κάθε χρόνο ρεκόρ εξαγωγών. Ευχόμαστε να συνεχίσουμε έτσι σαν κλάδος. Όμως να μην ξεχνάμε ότι χωρίς παραγωγή δεν θα υπάρχει μεταποίηση και εξαγωγή, αλλά και χωρίς μεταποίηση και εξαγωγή δεν θα υπάρχει αγροτική παραγωγή. Αυτό οφείλουμε να το αντιληφθούμε όλοι μας.
«Δύο πέτρες αν δε μονοιάσουν, αλεύρι δεν βγάζουν», τονίζει η ΠΕΑΣΟΕΠΕ.
Ξεκίνησε, με μικρές ποσότητες αλλά θα αυξηθούν τις επόμενες ημέρες, η συγκομιδή της επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής.
Φέτος αναμένεται μια καλή παραγωγή στην Χαλκιδική και στην Καβάλα. Όμως δεν θα υπάρχουν πολλά μεγάλα μεγέθη καρπού λόγω της ξηρασίας.
Οι παραγωγοί περιμένουν με αγωνία να ανακοινωθούν οι τιμές από την μεταποίηση πριν ξεκινήσει η συγκομιδή.
Κάποτε θα πρέπει η κυβέρνηση να ασχοληθεί σοβαρά με αυτό το πρόβλημα που ακολουθούν οι μεταποιητές να μην ανακοινώνουν τιμή παραγωγού πριν την συγκομιδή. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το ΥπΑΑΤ αν είναι αυτό νόμιμο σύμφωνα με τις εθνικές και κοινοτικές νομοθεσίες και να πάψει να πετά χαρταετό, αδιαφορώντας για το εισόδημα των παραγωγών. Οι παραγωγοί γνωρίζουν ότι αν φύγει το προϊόν από τα χέρια τους δεν μπορούν αν διαπραγματευτούν την τιμή.
Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος έχουμε μια καλή παραγωγή με υψηλή ποιότητα. Όμως δεν υπάρχουν μεγάλα μεγέθη λόγω των καιρικών συνθηκών.
Ξεκίνησαν να συγκομίζουν κάποιοι παραγωγοί και ζητάμε να μας που τιμές οι μεταποιητές. Δεν μπορεί να παραδίνουμε τις ελιές μας και να μην γνωρίζουμε την τιμή παραγωγού.
Για αυτό θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη των ελαιοπαραγωγών επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής των μελών του Α.Σ. Παγγαίου, σήμερα Πέμπτη (12/9) το απόγευμα, στην πλατεία στο Ποδοχώρι.
Πέρυσι που ήταν μια καταστροφική χρονιά με μειωμένη παραγωγή οι έμποροι έδωσαν τιμή σκούπα στα 2 έως 2,5 ευρώ το κιλό.
Φέτος ζητάμε μια καλή τιμή για τα μεγάλα μεγέθη που να καλύπτει το κόστος παραγωγής της ελιάς. Το κόστος εκτός της συγκομιδής ανέρχεται σε 94 έως 98 λεπτά το κιλό.
Οι εργάτες για την συγκομιδή πληρώνονται στα 3 έως 3,5 ευρώ το τελάρο. Οι παραγωγοί ζητούν μια τιμή που να τους αφήνει εισόδημα για να συνεχίσουν να καλλιεργούν τις ελιές τους».
Ο κ. Θανάσης Χαλάτης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών Χαλκιδικής, τονίζει από την πλευρά του στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος η μεγάλη πλειοψηφία των παραγωγών έχει καλλιεργήσει με δανεισμό λόγω της απώλειας εισοδήματος που είχε από την περσινή ακαρπία. Το κόστος συγκομιδής είναι υψηλό και στην περιοχή ανέρχεται στα 3,5 έως 4 ευρώ το τελάρο. Πρέπει άμεσα να ανακοινωθούν τιμές από την μεταποίηση για να δουν οι παραγωγοί τι θα κάνουν το προϊόν τους».
Από την πλευρά μας θα αναφέρουμε τα στοιχεία της ΠΕΜΕΤΕ που λένε για τις επιτραπέζιες ελιές ότι «το 2023 έγιναν εξαγωγές που ξεπέρασαν τα 640 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2024 η αξία των εξαγωγών παρουσιάζει αύξηση, κατά 24,6% (400 εκατ. ευρώ), συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (320 εκατ. ευρώ). Η εκτίμηση είναι ότι για το 2024 οι εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών θα έχουν την καλύτερη εξαγωγική επίδοση όλων των εποχών».
Αφού έχετε κέρδη δώστε τιμή στους ελαιοπαραγωγούς. Θα πρέπει ακόμη να επισημάνουμε ότι αν δεν δώσουν καλή τιμή στα μεγάλα μεγέθη και έχουμε φέτος μέσες τιμές των 70 και 80 λεπτών το κιλό, αυτό θα είναι καταστροφικό για την επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής.
Θυμίζουμε πέρυσι είναι δεδομένο ότι είχαμε ακαρπία στις ελιές. Φέτος έχει καλή παραγωγή με μικρά μεγέθη. Του χρόνου θα έχουμε δεδομένη ακαρπία λόγω της υπερβολικής φετινής καρποφορίας.
Άρα η φετινή τιμή που θα πάρουν οι ελαιοπαραγωγοί θα διαιρεθεί δια τρία έτη. Ήδη πολλοί παραγωγοί είναι με την πλάτη στον τοίχο από τα χρέη, αν δεν τους στηρίξουν οι φέτος μεταποιητές τελειώνει η καλλιέργεια στην χώρα μας.
Στην Ελλάδα φέτος οι παραγωγοί «κλαίνε» για την ξηρασία που έχει πλήξει τα ελαιόδεντρα. Αντίθετα στην Τυνησία, με βάση τον σχεδιασμό που έχουν κάνει, αυξάνουν σε ετήσια βάση τους αρδευόμενους ελαιώνες τους, με στόχο να αυξήσουν την παραγωγή τυνησιακού ελαιολάδου.
Η Τυνησία είναι μια χώρα στην βόρεια Αφρική δίπλα στην έρημο Σαχάρα. Παρόλα αυτά έχει στρατηγική στον ελαιοκομικό τομέα την οποία ακολουθεί κατά γράμμα.
Το Υπουργείο Γεωργίας της Τυνησίας τα τελευταία χρόνια προωθεί και ενισχύει με συγκεκριμένα προγράμματα τις αρδευόμενες ελαιοκαλλιέργειες, που μπορούν να προσφέρουν σταθερή παραγωγή, όποιες κι αν είναι οι κλιματικές συνθήκες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου, οι αρδευόμενες ελαιοκαλλιέργειες έχουν αυξηθεί μέσα στην τελευταία δεκαετία στην Τυνησία, από 400.000 στρέμματα σε 1.000.000 στρέμματα, από τα οποία παράγουν μεταξύ 80.000 και 100.000 τόνους ελαιολάδου κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της κυβέρνησης, οι αρδευόμενες φυτείες θα μπορούσαν να παρέχουν σχεδόν το 80% της ελαιοκομίας στην χώρα.
Η σημασία της ελαιοπαραγωγής για την Τυνησία τονίζεται με κάθε τρόπο και υπάρχει ισχυρή κρατική και επιστημονική φροντίδα, καθώς και προωθητικές ενέργειες για το τυνησιακό ελαιόλαδο στην παγκόσμια αγορά.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Τυνησιακού Οργανισμού Ελαιολάδου, οι μεγαλύτερες ποσότητες εξάγονται κυρίως στον Καναδά, τη Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ.
Αντίθετα στην χώρα μας εδώ και χρόνια οι Ιταλοί αποτελούν τον αποκλειστικό προμηθευτή του ελληνικού ελαιολάδου, κάτι που κανένας δεν ενδιαφέρεται να αλλάξει.
Γενικότερα, το ελαιόλαδο αποτελεί ένας από τους κύριους πυλώνες της τυνησιακής οικονομίας, καθώς παρέχει εισόδημα σε ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Επίσης αποτελεί το κύριο εξαγώγιμο γεωργικό προϊόν, και πολύτιμη πηγή συναλλάγματος.
Στόχος του τυνησιακού Υπουργείου Γεωργίας είναι η αύξηση της παραγωγικότητας και της επιστημονικής έρευνας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τυνησιακού ελαιολάδου στις ξένες αγορές, η κατάκτηση νέων αγορών, η αύξηση της προστιθέμενης αξίας του, η προώθηση του βιολογικού ελαιολάδου κ.α.
Σύμφωνα με το κυβερνητικό σχεδιασμό, η αύξηση των εκτάσεων ελαιοκαλλιέργειας (με νέες γραμμικές φυτεύσεις και σύγχρονα αρδευτικά συστήματα) φθάνει τα 22 χιλιάδες εκτάρια ετησίως.
Στην Ελλάδα προτιμούμε να «φυτεύουμε» φωτοβολταϊκά ή αιολικά πάρκα. Υπάρχει διαφορά στρατηγικής μεταξύ των δύο χωρών, το μέλλον θα δείξει ποια πλευρά βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση.
Συνεχόμενα ρεκόρ στις εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών έχουμε τα τελευταία χρόνια.
Συγκεκριμένα το 2023 έγιναν εξαγωγές που ξεπέρασαν τα 640 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2024 η αξία των εξαγωγών παρουσιάζει αύξηση κατά 24,6% (400 εκατ. ευρώ), συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (320 εκατ. ευρώ).
Η εκτίμηση είναι ότι για το 2024 οι εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών θα έχουν την καλύτερη εξαγωγική επίδοση όλων των εποχών.
Αυτά τονίστηκαν στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών της ΠΕΜΕΤΕ (Πανελλήνια Ένωση Μεταποιητών και Εξαγωγέων Επιτραπέζιας Ελιάς), που έγινε στις 7 Σεπτεμβρίου 2024, στην Λάρισα.
Ο Πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ, Κώστας Ζούκας, αναφερόμενος στην χρονιά που πέρασε, αλλά και στην τρέχουσα περίοδο τόνισε τις ιδιαίτερες οικονομικές, περιβαλλοντολογικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν τόσο στη χώρα μας, όσο και στην παγκόσμια κοινότητα. Η κλιματική αλλαγή και ιδιαίτερα το φαινόμενο της λειψυδρίας επηρεάζουν τόσο τον όγκο, όσο και την ποιότητα της αγροτικής παραγωγής, επομένως και του ελαιοκομικού κλάδου και από κοινού με τις συνέπειες των πολεμικών συρράξεων (κόστος ενέργειας και πρώτων υλών) και την έλλειψη εργατικού δυναμικού συνιστούν παράγοντες:
- αυξητικούς του κόστους των προϊόντων και
- μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε:
για το ζήτημα της από την δεκαετία του ’60 συνεχούς/επταήμερης λειτουργίας των μεταποιητικών μονάδων κατά την περίοδο της συλλογής του ελαιόκαρπου από τους παραγωγούς και την ολιγωρία της Δι οίκησης για την εναρμόνιση της εργατικής νομοθεσίας για την ομαλή απορρόφηση του πρωτογενούς προϊόντος από τις μεταποιητικές/εξαγωγικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων, και των επιτραπέζιων ελιών, και την έλλειψη προσοχής της Διοίκησης για την σύσταση «Μητρώου Συσκευαστηρίων Επιτραπέζιων Ελιών» - πάγιο αίτημα της ΠΕΜΕΤΕ από το 2010 - όπως συμβαίνει και σε άλλα αγροτικά προϊόντα, για να εξασφαλισθούν:
- η διακίνηση ασφαλών και ποιοτικών τελικών προϊόντων επιτραπέζιας ελιάς,
- η διαφάνεια κατά την εμπορική διακίνηση του προϊόντος και καταπολέμηση αδήλωτων συναλλαγών,
- η βιώσιμη επιχειρηματικότητα και ο υγιής ανταγωνισμός,
- η προστασία του εισοδήματος των Ελλήνων ελαιοπαραγωγών και καταναλωτών περιορίζοντας την διαφορά της τιμής από το «χωράφι στο ράφι».
Ο Πρόεδρος επισήμανε επίσης, ότι παρά το προαναφερθέν δυσμενές περιβάλλον η πορεία των εξαγωγών του προϊόντος κρίνεται ιδιαίτερα ικανοποιητική, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2023 οι εξαγωγές του ξεπέρασαν τα 640 εκατομμύρια ευρώ, παρά τον μικρό όγκο της πρωτογενούς παραγωγής της ελαιοκομικής περιόδου 2023/2024, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2024 η αξία των εξαγωγών παρουσιάζει αύξηση κατά 24,6% (400 εκατ. ευρώ), συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (320 εκατ. ευρώ).
Εκτιμάται δε, ότι το 2024 οι εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών θα έχουν την καλύτερη εξαγωγική επίδοση όλων των εποχών συμβάλλοντας τα μέγιστα στην επίτευξη των μακροοικονομικών στόχων της χώρας!
Επισημάνθηκε ωστόσο ότι η μέχρι τώρα ανοδική πορεία των εξαγωγών δεν διασφαλίζεται και για το μέλλον, αν δεν ρυθμιστούν σοβαρά διαρθρωτικά θέματα του κλάδου (όπως τα προαναφερόμενα) και δεν γίνει η απαραίτητη προσαρμογή στα νέα δεδομένα και τις προκλήσεις των καιρών.
Ειδική μνεία έγινε στην Απόφαση του ΣτΕ που έκρινε πλέον οριστικά, ότι η ονομασία "KALAMATA OLIVES" που έγινε παγκοσμίως γνωστή χάρη στις προσπάθειες των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων και συνδέεται άρρηκτα με την Ελλάδα, νόμιμα και μόνιμα καταχωρίστηκε ως συνώνυμο της ποικιλίας ΚΑΛΑΜΩΝ" και δικαιώνει την ισχύουσα πλέον "Απόφαση Γεωργαντά" που προβλέπει και την παράλληλη κυκλοφορία του προϊόντος ΠΟΠ "Ελιά Καλαμάτας"/PDO "Elia Kalamatas" και αποκαθιστά την ομαλότητα:
- για το 98% των ελαιοπαραγωγών εκτός της γεωγραφικής ζώνης ΠΟΠ που καλλιεργούν την επιτραπέζια ποικιλία ελιάς "ΚΑΛΑΜΩΝ/ΚΑΛΑΜΑΤΑ" και βρίσκονταν σε καθεστώς αβεβαιότητας μέχρι την εν λόγω Απόφαση του ΣτΕ και
- για τις εξαγωγές του προϊόντος που η αξία τους ξεπερνά πλέον τα 280 εκατ. ευρώ ετησίως και διενεργείται από το σύνολο των μεταποιητικών - τυποποιητικών - εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας που εξάγουν με την ονομασία "KALAMATA OLIVES" από τις αρχές του 20ου αιώνα.
Στην συνέχεια τον λόγο πήρε ο Πρόεδρος της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ (Διεπαγγελματική Οργάνωση. Επιτραπέζιας Ελιάς), Γιώργος Ντούτσιας, ο οποίος αναφέρθηκε σε σοβαρά θέματα που αποτελούν πάγια αιτήματα της Οργάνωσης από την ίδρυση της:
- στην έλλειψη διαχειριστικών στοιχείων για τις επιτραπέζιες ελιές και συνεργασίας από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και των κατά τόπους ΔΑΟΚ,
- στην ανάγκη υπολογισμού αντικειμενικού κόστους παραγωγής του πρωτογενούς τομέα του προϊόντος σύμφωνα με την γεωργική λογιστική και
- στην ανάγκη αναδιάρθρωσης του ελληνικού ελαιώνα, η επίτευξη του οποίου απαιτεί πολιτική βούληση και εθνικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με επιστημονική έρευνα και μόνιμη συνεργασία με την Οργάνωση.
Για την τρέχουσα ελαιοκομική περίοδο 2024/2025 από την συζήτηση προέκυψε ότι ο όγκος της πρωτογενούς παραγωγής προβλέπεται ικανοποιητικός για τις βασικές επιτραπέζιες ποικιλίες ελιάς και εκτιμάται ότι θα καλύψει τις εξαγωγικές ανάγκες της χώρας, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης αγοράς που θα εξασφαλίζει μεν το αγροτικό εισόδημα, αλλά δεν θα εντείνει τις πληθωριστικές πιέσεις και δεν θα περιορίσει την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος στις αγορές του εξωτερικού.
Yψηλή αναμένεται να είναι η ζήτηση για τη φετινή πράσινη επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής. Η μειωμένη έως και 90% περσινή παραγωγή έχει φέρει μηδενικά αποθέματα και οι παραγωγοί ελπίζουν σε μια καλή φετινή τιμή.
Ωστόσο η ξηρασία έχει φέρει μικρά μεγέθη στην φετινή παραγωγή. Μόνο όσες ελιές είχαν καλή άρδευση θα έχουν τα μεγάλα μεγέθη.
Πάντως οι παραγωγοί είναι αποφασισμένοι ότι σε περίπτωση που οι έμποροι δεν πληρώσουν «σε ικανοποιητικά επίπεδα» την επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής, ένα μέρος της παραγωγής να πάει για παραγωγή ελαιολάδου.
Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «από τα τέλη της εβδομάδας με αρχές της επόμενης αναμένεται να ξεκινήσει η φετινή συγκομιδή της πράσινης επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής.
Φέτος αναμένεται μια καλή παραγωγή, που δεν θα έχει σχέση με την περσινή καταστροφική χρονιά. Όμως δεν θα υπάρχουν πολλά μεγάλα μεγέθη καρπού λόγω της ξηρασίας, εκτός από τα χωράφια που είχαν καλή άρδευση.
Το κόστος όμως είναι υψηλό λόγω της άρδευσης αλλά και των εργατικών. Θα θέλαμε να γνωρίζουμε πριν την συγκομιδή την τιμή παραγωγής για να δούμε τι θα γίνει με τους εργάτες γης. Σήμερα ο εργάτης για την συγκομιδή πληρώνεται στα 50 - 60 ευρώ μεροκάματο. Για να πληρωθούν πρέπει να γνωρίζουμε ότι θα πουλήσουμε την σοδειά μας σε τιμή που να μας φέρει εισόδημα. Για αυτό προτείνουμε φέτος οι παραγωγοί να δώσουν εργατικά για τις ελιές τους στα 3 έως 3,5 ευρώ, πλέον του εργοσήμου».
Ο κ. Θανάσης Χαλάτης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών Χαλκιδικής, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος η μεγάλη πλειοψηφία των παραγωγών έχει καλλιεργήσει με δανεισμό λόγω της απώλειας εισοδήματος που είχε από την περσινή ακαρπία. Οι παραγωγοί περιμένουν με αγωνία φέτος τις τιμές που θα ανακοινώσουν οι έμποροι, που θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος καλλιέργειας και εργατικών. Εκτιμώ ότι η αρχική τιμή θα πρέπει να ξεκινήσει από τα περσινά επίπεδα (2 ευρώ το κιλό) που λόγω τεμαχισμού θα καταλήξει σε μια μέση τιμή της τάξης των 1,5 ευρώ το κιλό».
Ανακοίνωση - Πρόταση συνεταιρισμών Χαλκιδικής
Ο Αγροτικός Ελαιοκομικός Συνεταιρισμός Καλυβών Χαλκιδικής και η Ομάδα Παραγωγών και η Ομάδα Παραγωγών Biolivia Ολύνθου Χαλκιδικής, ανακοινώνουν από κοινού τα κάτωθι:
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα δεδομένα της φετινής καλλιεργητικής περιόδου, ανακοινώνει - προτείνει τιμή κόστους συγκομιδής της Επιτραπέζιας Ελιάς Χαλκιδικής ανά κλούβα, πόσο που θα κυμαίνεται μεταξύ 3 έως 3,5 ευρώ, πλέον του εργοσήμου. Παρακαλούνται όλοι οι ελαιοπαραγωγοί, συνέταιροι και μη, όπως ακολουθήσουν την παραπάνω προτεινόμενη τιμή.
Συνεχίζεται η εμπορία ελαιολάδου στην Ισπανία, σε αντίθεση με την Ιταλία που έχουν παγώσει οι αγοραπωλησίες λόγω αδειών Αυγούστου.
Έτσι στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 19 έως τις 25 Αυγούστου, η μέση τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 7,05 ευρώ το κιλό, το παρθένο ελαιόλαδο 6,73 ευρώ και το λαμπάντε 6,42 ευρώ.
Όσον αφορά τις μέσες τιμές παραγωγού που αφορούν την πρώιμη ποικιλία Picual (Χαέν), στις 26 Αυγούστου, είχαν ως εξής: το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι στα 7,09 ευρώ το κιλό, το παρθένο στα 6,73 ευρώ και το λαμπάντε στα 6,59 ευρώ.
Στο μεταξύ, μετά από μεγάλο διάστημα ξηρασίας, άρχισαν να δημιουργούν προβλήματα στην ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας και οι χαλαζοπτώσεις.
Σε ενημέρωση του ΑγροΤύπου από την Ισπανία μας ανέφεραν ότι η πρώτη χαλαζόπτωση, που έγινε στις 21 Αυγούστου, έπληξε αρκετά μεγάλες περιοχές της επαρχίας Χαέν (στις δημοτικές περιφέρειες Pegalajar, Cambil, Cárcheles, Ibros, Ubeda, Torreperogil, Sabiote, Canena, Peal de Cercero).
Ακολούθησε νέα χαλαζόπτωση, στις 23 Αυγούστου, που έπληξε κυρίως την περιοχή Beas de Segura.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει οι αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις της περιοχής, το ποσοστό ζημιάς κυμαίνεται από 20% έως και 90% σε κάποιες περιοχές.
Ο Πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ (Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης), Γιάννης Μαλανδράκης, σε υπόμνημά του, το οποίο υποβάλλεται στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, στον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ και συγχρόνως κοινοποιείται στους Βουλευτές και τοπικούς φορείς της Κρήτης, ζητά αποζημιώσεις για τις ζημίες της ελαιοπαραγωγής, από την ανομβρία και ξηρασία.
Ειδικότερα στο υπόμνημα αναφέρονται τα εξής:
«Έχοντας υπόψη τις πρόσφατες σημαντικές ζημίες που προκλήθηκαν στην περσινή και ερχόμενη ελαιοπαραγωγή από ανομβρία (μειωμένες βροχοπτώσεις) και ασυνήθιστους καύσωνες που έπληξαν την Κρήτη κατά την περίοδο της άνθησης –καρπόδεσης της ελιάς καθώς και την «Διαβούλευση για το νέο Θεσμικό Πλαίσιο Ασφαλίσεων ΕΛΓΑ» που έχει ανοίξει, το ΔΣ του ΣΕΔΗΚ στην συνεδρίαση του 2-7-2024 αποφάσισε ομόφωνα να θέσει υπόψη σας τα παρακάτω, με την παράκληση να τα εξετάσετε με την δέουσα προσοχή.
H ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη, που αποτελούσε διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, δέχεται τα τελευταία χρόνια αλλεπάλληλα ισχυρά πλήγματα από διάφορες ακραίες καιρικές και αγρονομικές συνθήκες, με συνέπεια να οδεύει σε μη αντιστρεπτή κατάρρευση.
Είναι γνωστές οι απώλειες της τάξεως του 40% σε σχέση με τον μέσο όρο που προκλήθηκαν στην περσινή ελαιοπαραγωγή αλλά και οι απώλειες παρόμοιου ύψους, που έχει ήδη δεχτεί η ερχόμενη ελαιοπαραγωγή, λόγω συνθηκών ακραίας ανομβρίας και παρατεταμένων καυσώνων, που επεκράτησαν κατά την κρίσιμη περίοδο της άνθησης - καρπόδεσης
Ωστόσο, ενώ αποζημιώσεις από ΕΛΓΑ για τις περσινές ζημίες 2023-2024 δεν δόθηκαν, όπως έγινε και για τις παρόμοιες ζημίες του 2013/14 και 2016/17 για τις οποίες έγιναν υπομνήματα μας, το ίδιο φαίνεται θα ισχύσει και για τις ζημίες τις φετινής περιόδου.
Όμως, όλες οι ζημιές αυτές, που μάλλον λανθασμένα ονομάζονται από διάφορους «ακαρπία», πρόεκυψαν από ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις (ανομβρία), κατά την κρίσιμη για την ελαιοπαραγωγή περίοδο της άνθησης - καρπόδεσης και σύμφωνα με τις ερμηνείες που κατά καιρούς δίδονται από τον ΕΛΓΑ, «πριν από το δέσιμο του καρπού» οπότε δεν είναι αποζημιώσιμες.
Πράγματι, ο Κανονισμός ΕΛΓΑ (Απ.157502/27-7-2011) στο άρθρο 6, παρ.4. αναφέρει ότι δεν αποζημιώνονται «ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια πριν από το δέσιμο του καρπού, εκτός του παγετού στα καρποφόρα δέντρα»,
Όμως κ. Υπουργέ και κ. Πρόεδρε του ΕΛΓΑ, όπως και με παλαιότερα υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ (αρ.πρ.34/15-07-2013, αρ.27/27-7-2020), έχουμε τεκμηριώσει η πρόβλεψη αυτή δεν έχει ούτε επιστημονική, ούτε λογική, ούτε ηθική βάση.
Και δεν έχει επιστημονική βάση γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι, τα άνθη η και οι νεοδημιουργηθέντες μικροί καρποί, δεν αποτελούν μέρος και μάλιστα βασικό της ερχομένης παραγωγής και επομένως η καταστροφή τους από καιρικά αίτια ανομβρία η και ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, αποτελεί στάδιο που πρέπει να υπαχθεί στα μη αποζημιώσιμα αίτια!
Όμως δεν έχει ούτε λογική βάση, αφού ζημιές στα ίδια βλαστικά στάδια (προ της καρπόδεσης) όταν προκαλούνται από παγετό καλύπτονται ασφαλιστικά! Επομένως υπάρχει λογική αντίφαση ως προς την αξιολόγηση των αιτίων.
Αλλά δεν έχει ούτε ηθική βάση όταν είναι γνωστό ότι οι ελαιοκαλλιεργητές, ενώ με τις εισφορές που καταβάλλουν ανελλιπώς μέσω των επιδοτήσεων, καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, σχεδόν ποτέ δεν τυγχάνουν αποζημιώσεων.
Ανάγκη αποζημιώσεων και τροποιήσεων του Κανονισμού
Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι φανερό ότι πρέπει να δρομολογηθούν τα έξης:
α) Άμεση έναρξη διαδικασιών χορήγησης αποζημιώσεων για τις ζημιές που προκλήθηκαν στην περσινή και φετινή ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από ακραίες συνθήκες ανομβρίας η υψηλών θερμοκρασιών που επεκράτησαν κατά την περσινή και φετινή περίοδο άνθησης - καρπόδεσης.
Οι αποζημιώσεις αυτές μπορούν να χορηγηθούν είτε με άμεση τροποποίηση του Κανονισμού ΕΛΓΑ, είτε από πιστώσεις «de minimiς», η σε έσχατη περίπτωση από Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΠΣΕΑ).
β) Τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές που μπορούν να προκληθούν στην ελαιοπαραγωγή από ακραία και ασυνήθιστα καιρικά αίτια, τα οποία δεν μπορούν να προληφθούν ή αποτραπούν από τους παραγωγούς.
Ειδικότερα, για τις ζημιές από καύσωνες πρέπει να ισχύουν ότι και για τις ζημιές από παγετούς με σχετική τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4 .
Επίσης, στο άρθρο 3, παρ. 8 ε, θα πρέπει να απαλειφθεί η προϋπόθεση του χαρακτηρισμού ως ζημιών απο καύσωνες εκείνων που συμβαίνουν «από καταγεγραμμένες θερμοκρασίες άνω 40 βαθμών». Και αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι ζημιές από καύσωνες συμβαίνουν μονο υπό θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, αφού είναι γνωστό ότι ζημιές απο αφυδάτωση ανθέων η καρπών μπορούν να συμβούν και υπό χαμηλότερες θερμοκρασίες εάν αυτές συνοδεύονται απο ξηρούς θερμούς ανέμους».
Μειωμένη παραγωγή για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά θα έχει ο ελαιώνας της Σητείας λόγω κλιματολογικών συνθηκών.
Η μείωση διαπιστώθηκε και στην διάρκεια των επιτόπιων ελέγχων που έγιναν την Τετάρτη, 26 Ιουνίου από τον ΕΛΓΑ Κρήτης.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, Μανώλης Μαυροματάκης, «σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις η ακαρπία και η σχινοκαρπία στην περιοχή είναι πάνω από 65% και σε ορισμένες περιοχές ανέρχεται στο 90%.
Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που υπάρχει πρόβλημα ακαρπίας στο δήμο Σητείας.
Φέτος είχαμε μια πολύ καλή ανθοφορία πάνω από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών. Όμως τα άνθη έπεσαν και δεν είχαμε καλή καρποφορία. Και όσα δέντρα γονιμοποιήθηκαν παρουσίασαν σχινοκαρπία.
Εκτιμώ ότι το πρόβλημα οφείλεται στον ήπιο χειμώνα και στις λίγες βροχοπτώσεις που είχε φέτος η περιοχή.
Στην περιοχή όταν έχουμε μια καλή παραγωγή βγάζουμε περίπου 16.000 τόνους ελαιολάδου. Με την εικόνα της φετινής ανθοφορίας αναμέναμε μια παραγωγή της τάξης των 12.000 έως 13.000 τόνους. Τελικά μετά την καρπόδεση προβλέπεται μια παραγωγής της τάξης των 3.500 τόνων.
Ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει τις ζημιές οι οποίες προέρχονται στο προανθικό στάδιο ή στην σχοινοκαρπία. Για αυτό θα πρέπει να κατατεθεί φάκελος στην ΕΕ για οικονομική στήριξη των ελαιοπαραγωγών από την ακαρπία.
Δεδομένου ότι η καλλιέργεια της ελιάς αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων στην περιοχή και επειδή υπήρξε μειωμένη παραγωγή και τα προηγούμενα χρόνια, οι ελαιοπαραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση και δεν έχουν ρευστότητα για να συνεχίσουν την καλλιέργεια.
Σε επιστολή, που έστειλε ο συνεταιρισμός, την Τετάρτη (3/7/2024), στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ, ενημερώνουμε για τη μεγάλη καταστροφή που αντιμετωπίζει κατά τη φετινή καλλιεργητική περίοδο ο ελαιώνας της περιοχής.
Η ηγεσία του ΕΛΓΑ θα πρέπει να δώσει εντολή για να γίνουν οι εκτιμήσεις ζημιάς και μετά από πολιτική απόφαση να κατατεθεί φάκελος στην ΕΕ για οικονομική στήριξη των ελαιοπαραγωγών λόγω απώλειας εισοδήματος εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής».
Χαλαζόπτωση σημειώθηκε το πρωί της Πέμπτης (4 Ιουλίου), σε αγροτικές περιοχές της Νέας Φώκαιας, της Νέας Ποτίδαιας και των Βραστάμων της Χαλκιδικής, στη διάρκεια της κακοκαιρίας που έπληξε τον νομό.
Από το χαλάζι προκλήθηκαν ζημιές σε ελαιοκαλλιέργειες και από τη Δευτέρα (8 Ιουλίου) αναμένεται στην περιοχή κλιμάκιο του ΕΛΓΑ, προκειμένου να προχωρήσει σε μια πρώτη απογραφή και προεκτίμηση των καταστροφών.
Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «το χαλαζι χτύπησε συγκεκριμένες περιοχές κυρίως με ελαιόδεντρα.
Όμως σε άλλες περιοχές της Χαλκιδιικής δεν έριξε ούτε μια σταγόνα βροχής.
Φέτος η Χαλκιδική έχει ξεκινήσει ποτίσματα από τον Απρίλιο και Μάιο έγιναν πιο εντατικά λόγω των υψηλών θερμοκρασίων και της ξηρασίας.
Άλλες χρονιές ξεκινούσαμε από τα τέλη Μαΐου και αν είχε κάποια βροχή Ιούνιο πηγαίναμε από Ιούλιο.
Όπως όλα δείχνουν φέτος μας περιμένει ένα δύσκολο καλοκαίρι.
Το πρόβλημα με τις γεωτρήσεις είναι μεγάλο και θα πρέπει τα επόμενα χρόνια να σχεδιαστούν αρδευτικά έργα στην χώρα μας για την αντιμετώπιση της ανομβρίας».