Σε απελπιστική κατάσταση χιλιάδες οικογένειες αγροτών στις περισσότερες παραγωγικές ζώνες της χώρας με εσπεριδοειδή και ελιές.
Με καθαρά... αρνητικό πρόσημο η καλλιέργεια Κλημεντίνης φέτος στην Ελλάδα, αλλά και της ελιάς Καλαμών, με τους παραγωγούς να δηλώνουν απογοητευμένοι όχι μόνο από την κατάσταση στο εμπόριο, αλλά και από την χαρακτηριστική αδράνεια της πολιτείας και ειδικά του ΥπΑΑΤ, που όπου θέλει βρίσκει και δίνει ενισχύσεις και de mimimis. Οι παραγωγοί τονίζουν με νόημα μιλώντας στον ΑγροΤύπο ότι η ώρα της κάλπης πλησιάζει και ότι θα τιμωρήσουν παραδειγματικά, όσους αδιαφορούν για την κατάστασή τους.
Ο κ. Αντώνης Σταμάτης είναι μεγάλος παραγωγός με Κλημεντίνες και ελιές Καλαμών από την περιοχή της Γουριάς Μεσολογγίου, μια περιοχή που βασίζεται στην καλλιέργεια κυρίως της ελιάς Καλαμών, αλλά και των εσπεριδοειδών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο: «φέτος η κατάσταση στην περιοχή μας είναι απερίγραπτα κακή και ο αγροτικός κόσμος αδυνατεί να καλύψει και τις βασικές του υποχρεώσεις. Εκτός από κάποια πολύ πρώιμα μανταρίνια που έπιασαν στο ξεκίνημα 40 λεπτά το κιλό, η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών με Κλημεντίνες, είτε εισέπραξε ψίχουλα, είτε και τίποτα. Τα πιο πολλά κτήματα έμειναν αμάζευτα και υπάρχουν κτήματα που πληρώθηκαν 8 και 10 λεπτά το κιλό. Την ίδια ώρα, τα συλλεκτικά στοίχιζαν 15 ολόκληρα λεπτά το κιλό, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να μη μπει πολύς κόσμος στο χωράφι να μαζέψει. Εκτός όλων των άλλων είχαμε και τα γνωστά θέματα με τους εργάτες γης, που έχουν εξελιχθεί σε είδος... πολυτελείας, μαζεύουν όποτε θέλουν και ζητάνε όσα θέλουν. Σαν να μην έφτανε αυτό με τις Κλημεντίνες, ήρθε και το τελειωτικό χτύπημα με τις ελιές Καλαμών. Οι έμποροι βγήκαν στο ξεκίνημα με τιμή τελάρου στα 1,10-1,20 το 200άρι και ο περισσότερος κόσμος πήγε το προϊόν στις κάδες για να πουλήσει αργότερα. Λόγω της μικροκαρπίας το στήσιμο, μια μέση τιμή δηλαδή στον παραγωγό, δεν ξεπερνά φέτος τα 70 λεπτά το κιλό, δηλαδή είμαστε κάτω από το κόστος και δεν μιλάει κανένας. Αντίθετα βλέπουμε να δίνονται ενισχύσεις έκτακτες και de minimis σε άλλες καλλιέργειες και άλλες περιοχές. Ο αγροτικός κόσμος θέλει να λιπάνει και να περιποιηθεί τα δέντρα του, αλλά όπως πάει η κατάσταση, θα δυσκολευτεί πολύ φέτος».
Για εξαιρετικά δυσχερή θέση στην οποία έχουν περιέλθει φέτος οι οικογένειες των ελαιοπαραγωγών στη Φθιώτιδα κάνει λόγο μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Μπουραμάς, αγρότης με ελιές Καλαμών, αλλά και άλλα προϊόντα, από τις Λιβανάτες Φθιώτιδας. Όπως τονίζει: «φέτος στην περιοχή μας υπήρχε μεγάλη και έντονη μικροκαρπία στις ελιές Καλαμών. Οι τιμές είναι στα τάρταρα και δεν κουνιέται φύλλο. Ο αγροτικός κόσμος έχει ανάγκες να καλύψει καλλιεργητικές και ο λογαριασμός φέτος είναι... μείον. Στο στήσιμο η ελιά δεν πιάνει ούτε 70-80 λεπτά επειδή είναι ψιλή και γενικά είμαστε κάτω από το κόστος. Πρέπει το κράτος να σκεφτεί σοβαρά να μας ενισχύσει ή να βάλει τάξη στην αγορά και να πατάξει επιτέλους τυχόν ελληνοποιήσεις, που καταρρακώνουν το εισόδημά μας».
Στα κάγκελα οι αγρότες και στην Άρτα, έμειναν δίχως εισόδημα
Για πολλά περιβόλια, τα οποία έμειναν αμάζευτα, κάνει λόγο από την πλευρά του μιλώντας στον ΑγροΤύπο, ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Άρτας, κ. Νίκος Γκίζας. «Βασικό πρόβλημα παραμένει η εκτίναξη του κόστους παραγωγής. Πέρσι καλλιεργήσαμε με τα πάντα στα ύψη. Φέτος υπάρχει μια αποκλιμάκωση στις εισροές, αλλά δεν έχουμε επιστρέψει σε καμιά περίπτωση στο 2021. Μέσα σε όλα αυτά αναγκαστήκαμε σε πολλές περιπτώσεις να αφήσουμε τα μανταρίνια, της Κλημεντίνες αμάζευτες, καθώς είτε δεν τις έπαιρναν οι έμποροι, είτε δεν συνέφερε με τις τρέχουσες τιμές να τις μαζέψουμε. Βασικό πρόβλημα για μας είναι τα πανάκριβα εργατικά. Ο καθένας ζητάει ό,τι θέλει. Αν οι τιμές στις Κλημεντίνες ήταν 25 λεπτά, στον παραγωγό δεν έμειναν παρά 10 λεπτά το κιλό. Αυτό επαναλαμβάνω, αν κατάφερε να πουλήσει, γιατί πολλές έμειναν στα δέντρα. Για ενίσχυση, φυσικά, ούτε λόγος...», σημειώνει ο ίδιος.
Αναλυτικό ρεπορτάζ-συνεντεύξεις για το θέμα των μανταρινιών και της ελιάς μπορείτε να διαβάσετε στο Περιοδικό Γεωργία - Κτηνοτροφία που κυκλοφορεί από τις 4 Μαρτίου στα περίπτερα όλης της χώρας
Τα στοιχεία με την πορεία των τιμών για τα πορτοκάλια κατά την περσινή περίοδο (2023/2024) δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σύμφωνα με αυτά τον Οκτώβριο του 2024, η μέση τιμή παραγωγού στα πορτοκάλια, σε επίπεδο ΕΕ, διαμορφώθηκε στα 98 λεπτά το κιλά, σημειώνοντας μια αύξηση σε σχέση με τον Οκτώβριο που ήταν στα 85 λεπτά αλλά σημαντική πτώση, κατά 26,26%, σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2023.
Οι συνολικές εισαγωγές πορτοκαλιών στην ΕΕ την περσινή εμπορική περίοδο (από Οκτώβριο 2024 έως Σεπτέμβριος 2024) ανήλθαν στους 929.000 τόνους, ποσότητα που είναι αυξημένη σε σχέση με τον μέσο όρο 5ετίας (871.587 τόνοι).
Η Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2024 είχε μέση τιμή πορτοκαλιού στα 74 λεπτά το κιλό, έχοντας μια μεγάλη πτώση, κατά 40%, σε σχέση με την τιμή που είχε τον Οκτώβριο του 2023, που ήταν στα 1,20 ευρώ το κιλό. Επίσης η τιμή αυτή είναι μειωμένη, κατά 11,10%, σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας.
Το Νοέμβριο η πτώση της τιμής συνεχίστηκε στην χώρα μας και έφτασε στα 61 λεπτά το κιλό.
Τα στοιχεία της ΕΕ δείχουν ότι η μεγάλη πτώση της τιμής έγινε από το Νοέμβριο έως το Δεκέμβριο του 2024 (από 1,04 ευρώ έπεσε στα 57 λεπτά).
Η χώρα μας την χαμηλότερη τιμή κατά την περσινή εμπορική περίοδο (Οκτωβριος 2023 - Σεπτέμβριος 2024) την είχε καταγράψει τον Μάιο, που η τιμή έφτασε στα 50 λεπτά το κιλό (το χαμηλότερο επίπεδο σε όλη την ΕΕ). Από τον Ιούνιο και μετά άρχισε η σταδιακή άνοδος της τιμής.
Η Ελλάδα πάντως παρουσίασε την μεγαλύτερη πτώση της τιμής πορτοκαλιού στην ΕΕ.
Η Ισπανία, ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς εσπεριδοειδών στην ΕΕ, τον Οκτώβριο του 2024 κατέγραψε τιμές πορτοκαλιού στα 88 λεπτά το κιλό. Αυτό αντιπροσωπεύει μια πτώση τιμή, κατά 7,38%, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ωστόσο οι τιμές παραμένουν 29,62% πάνω από τον μέσο όρο της 5ετίας.
Από την πλευρά της η Πορτογαλία, τον Οκτώβριο του 2024, είχε μια μέση τιμή στα πορτοκάλια στα 83 ευρώ το κιλό, εμφανίζοντας μια μικρή αύξηση, κατά 0,92%, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Οι τιμές αυτές είναι κατά 36,01% υψηλότερες σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας, υποδηλώνοντας μια σχετικά σταθερή απόδοση της αγοράς σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Ιταλία εμφανίζει μια σταθερότητα στις τιμές, από τα 1,43 ευρώ το κιλό που ήταν τον Οκτώβριο του 2023, φτάνει στα 1,14 ευρώ το κιλό τον Ιούνιο του 2024. Για το υπόλοιπο διάστημα δεν ανέφερε συγκεκριμένα στοιχεία στην ΕΕ για τις τιμές του πορτοκαλιού.
Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι καλλιεργητές, κυρίως οι επαγγελματίες, αυτή την περίοδο έχουν αρχίσει τη συγκομιδή στις ελιές ή μερικοί έχουν ήδη πάρει το ελαιόλαδο.
Οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία φέτος δεν επέτρεψαν σε πολλές περιπτώσεις τη συγκομιδή να είναι η προσδοκώμενη, αλλά αυτό το ζήτημα θα το θίξουμε σε επόμενη αρθρογραφία. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν αυτή την περίοδο καθώς και μετά τη συγκομιδή της ελιάς, διότι αυτό το διάστημα πρέπει να βοηθήσουμε τα δέντρα να επουλώσουν τις πληγές της συγκομιδής και να αναπληρώσουν μέρος των χαμένων κατά τη συγκομιδή θρεπτικών στοιχείων, ώστε η επόμενη χρονιά να είναι παραγωγική και απαλλαγμένη κατά το δυνατόν από προβλήματα.
Κλάδεμα
Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες. Οι στόχοι του κλαδέματος είναι αφενός η δημιουργία ισχυρού σκελετού με κατάλληλο σχήμα, που να διευκολύνει τις καλλιεργητικές φροντίδες και να επηρεάζει θετικά τη σχέση βλάστησης / καρποφορίας, ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής και αφετέρου η μείωση της παρενιαυτοφορίας στην ελιά. Σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε ένα ορθολογικό κλάδεμα είναι ο τρόπος καρποφορίας της ελιάς, η παρουσία λαίμαργων βλαστών, ο φωτισμός της κόμης, οι συνθήκες καλλιέργειας, η ευρωστία των δένδρων και η ηλικία τους.
Το κλάδεμα διακρίνεται:
- Σε κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα.
- Σε κλάδεμα καρποφορίας στα παραγωγικά δένδρα και
- Σε κλάδεμα ανανέωσης στα ηλικιωμένα δένδρα
- Κλάδεμα διαμόρφωσης ή ανανέωσης πρέπει να γίνεται με το τέλος της χειμερινής περιόδου και την αρχή της εαρινής. Ο λόγος είναι ότι η κόμη δεν είναι καλό να αραιώνει πολύ κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς αποτελεί παράγοντα που βοηθά το δέντρο να αντέξει το κρύο του χειμώνα, προστατεύοντας τα κλαδιά και τον κορμό.
Διαχείριση εδάφους και ζιζανίων
Παραδοσιακά πολλοί καλλιεργητές, καίνε τα κλαδιά στο χωράφι. Στη σημερινή εποχή, καλό είναι αυτή η πρακτική να εγκαταλειφθεί. Είτε συνεταιρικά, είτε κατά μόνας, αν το μέγεθος της εγκατάστασης το επιτρέπει, ένας θρυμματιστής κλαδιών και μια εγκατάσταση κομποστοποίησης είναι μια λύση πολύ προτιμότερη. Αφενός για το περιβάλλον, που δεν επιβαρύνεται με διοξείδιο του άνθρακα και μικροσωματίδια κατά την καύση και αφετέρου για το έδαφος όπου η προσθήκη κομπόστ αυξάνει την οργανική ουσία του και με την απόθεση στην επιφάνειά του θρυμματισμένων κλαδιών, περιορίζεται η απώλεια της εδαφικής υγρασίας κατά την περίοδο που η ελιά έχει αυξημένες υδατικές και θρεπτικές ανάγκες (άνοιξη – καλοκαίρι), καθώς και η ανάπτυξη ζιζανίων.
Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα δένδρα στην προσρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, δημιουργούν προβλήματα στη συγκομιδή και όταν είναι ξερά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, είναι πολλές φορές χρήσιμα γιατί προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση, φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα και εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Η διαχείριση των ζιζανίων στον ελαιώνα είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία των δένδρων, την εποχή και από το αν ο ελαιώνας είναι αρδευόμενος ή όχι.
Τα ζιζάνια πρέπει να περιορίζονται τους χειμερινούς μήνες γιατί εκτός των άλλων αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον σε περίπτωση παγετού. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη μέθοδος καταπολέμησης. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται ο συνδυασμός μηχανικής και χημικής καταπολέμησης (χορτοκοπή, σκάλισμα ή ελαφρά άροση μεταξύ των γραμμών) ενώ τα χημικά ζιζανιοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο επί της γραμμής. Η χρήση ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι στοχευμένη, προσεκτική και αποτελεσματική. Η χρήση ουσιών νανοτεχνολογίας που βοηθούν την καλύτερη διείσδυση των ζιζανιοκτόνων μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει την απαιτούμενη ποσότητά τους.
Λίπανση
Κατά τη διάρκεια της καρποφορίας και μέχρι τη συγκομιδή, απομακρύνονται πολλά θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν. Γενικά για κάθε 50Kg ελαιοκάρπου απομακρύνονται από το έδαφος 450g άζωτο, 100g φώσφορος, 500g κάλιο και 200g ασβέστιο. Η χρήση σύνθετων λιπασμάτων αυξάνει υπερβολικά το φώσφορο στο έδαφος με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόσληψη άλλων θρεπτικών στοιχείων. Η χημική ανάλυση του εδάφους και η φυλλοδιαγνωστική είναι οι απαραίτητες μέθοδοι που μπορούν να καθορίσουν την ορθολογική λίπανση των ελαιόδεντρων. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής οι καλλιεργητές μπορούν να εφαρμόσουν διαφυλλική θρέψη, το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο καθώς, όσο ο καιρός κρυώνει, η δραστηριότητα και η μετακίνηση θρεπτικών από τη ρίζα προς τα φύλλα μειώνεται. Πιο συγκεκριμένα μια διαφυλλική εφαρμογή θρεπτικών πρέπει να περιλαμβάνει όξινο κάλιο και πυρίτιο, ενώ αμέσως μετά το φούσκωμα των ματιών πρέπει να χορηγηθεί ασβέστιο, άζωτο, βόριο και μαγνήσιο. Σημειωτέον ότι η επάρκεια ασβεστίου στους βλαστούς στα αρχικά στάδια της βλάστησης βοηθά την ανθοφορία και τη μείωση των προσβολών από γλοιοσπόριο. Ο δε συνδυασμός του καλίου με πυρίτιο, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικός, καθώς αποτελούν δύο στοιχεία που βοηθούν το δέντρο να ανταποκριθεί στο αβιοτικό στρες που προκαλείται από το κρύο και τους χειμωνιάτικους παγετούς. Η μεγάλη ποσότητα αζώτου πρέπει να αποφεύγεται πριν τον χειμώνα, καθώς δεν είναι επιθυμητή η παράταση της βλάστησης ή και ανάπτυξη νέας βλάστησης πρόωρα, διότι αυτή η βλάστηση δεν θα μπορέσει να αντέξει το κρύο του χειμώνα. Ιχνοστοιχεία όπως το μολυβδαίνιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και ο σίδηρος που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση των οφθαλμών, μπορεί να χρησιμεύσουν, ώστε τα δέντρα να μπουν στη φάση της χειμερινής ανάπαυσης ομαλά. Στο τέλος του χειμώνα, αναπληρώνουμε τις ανάγκες όλων εκείνων των θρεπτικών στοιχείων που θα βοηθήσουν στη επερχόμενη νέα βλάστηση και την προετοιμασία για την επόμενη ανθοφορία.
Φυτοπροστασία
Μετά το πέρας της συγκομιδής, τα δέντρα μπορεί να είναι πληγωμένα από τη χρήση των εργαλείων συλλογής (ραβδιστικές μηχανές, λανάρια, πριόνια). Ακόμη, η δραστηριότητα των εντόμων που είναι αυξημένη κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, μπορεί να έχει λειτουργήσει ως φορέας μετάδοσης ασθενειών. Οι ασθένειες αυτές είναι κυρίως μυκητολογικές και βακτηριακές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η βακτηριακή καρκίνωση, το γλοιοσπόριο, το κυκλοκόνιο κλπ. Γι’ αυτό η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι κατάλληλη για να εφαρμόσουμε μυκητοκτόνα. Όσο περισσότερους πληθυσμούς εξουδετερώσουμε, τόσο λιγότεροι βλαβεροί μικροοργανισμοί θα διαχειμάσουν, και τόσο λιγότερους θα χρειαστεί να καταπολεμήσουμε κατά την περίοδο της άνθησης και της καρποφορίας. Τα σκευάσματα καλό θα είναι να είναι βιολογικά και κυρίως χαλκούχα. Η δραστηριότητα των εντόμων κατά τη χειμερινή περίοδο είναι περιορισμένη, διότι τα περισσότερα διαχειμάζουν.
Σημείωση για τη μετασυλλεκτική φροντίδα του προϊόντος
Η συσκευασία και αποθήκευση του τελικού προϊόντος, είτε αυτό είναι ελαιόλαδο, είτε είναι βρώσιμη ελιά, είναι πολύ σημαντική γιατί προσθέτει και διαφυλάσσει την αξία του προϊόντος και συνακόλουθα το εισόδημα του παραγωγού. Προτείνουμε αυτή να μην γίνεται κατ’ οίκον, αλλά σε πιστοποιημένα ελαιουργεία και τυποποιητήρια, είτε συνεταιρισμών, είτε ιδιωτικά.
Εκεί μπορούν να τηρηθούν τα πρωτόκολλα τύπου HACCP που απαιτούνται ώστε το τελικό προϊόν να είναι εμπορεύσιμο και αξιόπιστο, να πωλείται στην καλύτερη δυνατή τιμή και οι πωλήσεις αυτές να επαναλαμβάνονται, καθώς ο καταναλωτής μπορεί βάσιμα να το θεωρεί αξιόπιστο και να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με το προϊόν.
Επίλογος
Μιλήσαμε για τις καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνουμε να υιοθετούνται, καθώς και ποιες χρειάζεται να ξεπεραστούν, για τη θρέψη και τους χρόνους εφαρμογής της, την απαραίτητη φυτοπροστασία από τις ασθένειες, και θίξαμε επίσης και το θέμα της μετασυλλεκτικής διαχείρισης του τελικού προϊόντος.
Η διεθνής και εγχώρια έρευνα και η καλλιεργητική εμπειρία έχει αποδείξει τη σημασία της ορθής γεωργικής πρακτικής για την ποιοτική παραγωγή ελαιόλαδου καθώς και της μετασυλλεκτικής φροντίδας της ελιάς. Ας την αποδώσουμε κι εμείς στην καλλιέργεια του σημαντικότερου δέντρου της ελληνικής γης.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος
Geogreen Agro Solutions
Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή της επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών στις κύριες ζώνες καλλιέργειας της χώρας.
Οι βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών έχουν φέρει μια καθυστέρηση στην συγκομιδή, ενώ η έλλειψη εργατών γης έχει αυξήσει τα μεροκάματα που κυμαίνονται πάνω από 60 ευρώ. Φέτος δεν έχουμε πολλά μεγάλα μεγέθη λόγω της ξηρασίας και αυτή την εποχή οι μεγάλοι παραγωγοί πάνε για αποθήκευση.
Ο κ. Κώστας Τσιριμώκος, παραγωγός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή με τις βροχοπτώσεις μας πήγε πίσω η συγκομιδή. Φέτος δεν έχει μεγάλα μεγέθη η παραγωγή και τα πολλά μικρά θα πάνε για ελαιοποίηση. Περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν στην περιοχή».
Ο κ. Γιάννης Ξαγοράκης, παραγωγός και αυτός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «λίγα φέτος τα μεγάλα μεγέθη και δεν υπάρχουν περσινά αποθέματα. Οι παραγωγοί συγκομίζουν και αποθηκεύουν αυτή την εποχή. Οι τιμές στο 200άρι ξεκίνησαν από 1,50 και πρόσφατα έγινε μια αγορά στα 1,70 ευρώ».
Ο κ. Τάσος Σουλτανόπουλος, γεωπόνος και παραγωγός ελιάς Καλαμών από την περιοχή της Αταλάντης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε περίπου 10 ημέρες θα ολοκληρωθεί η φετινή συγκομιδή της ελιάς Καλαμών στην Φθιώτιδα. Την περασμένη εβδομάδα είχαμε ζημιές από ισχυρούς ανέμους που έριξαν στο έδαφος τις ελιές. Θα γίνουν εκτιμήσεις από τον ΕΛΓΑ αλλά δεν περιμένουμε αποζημιώσεις για την ζημιά στην παραγωγή.
Φέτος είναι μια μέτρια χρονιά όσον αφορά την ποσότητα παραγωγής και όσον αφορά τα μεγέθη. Από την άλλη υπάρχει αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές και πολύ λίγα είναι τα αποθέματα. Πάντως γίνεται προσπάθεια για ακόμη μια φορά από την αγορά να κρατήσουν σε χαμηλά επίπεδα τις τιμές παραγωγού. Οι περσινές ελιές έχουν τιμή σκούπα στα 2,50 ευρώ το κιλό. Για τις φετινές αυτή την εποχή δίνουν στον παραγωγό 1,50 έως 1,55 ευρώ το κιλό. Αυτή την εποχή οι μεγάλοι παραγωγοί δεν πουλάνε αλλά αποθηκεύουν».
Ο κ. Γεώργιος Φλώρος, παραγωγός ελιάς Καλαμών απο Αγίους Αναργύρους της Λακωνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «προχωρά κανονικά η συγκομιδή της ελιάς και μέχρι 15 Δεκεμβρίου αναμένεται να έχει συγκομιστεί το 95% της παραγωγής στην Λακωνία. Φέτος δεν έχουμε μεγάλα μεγέθη αλλά πολλά ψιλά που πάνε για ελαιοποίηση.
Το 80% της παραγωγής είναι στα 220 έως 260 τεμάχια στο κιλό. Αρνητικό είναι ότι φέτος κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα η τιμή του ελαιολάδου. Αυτή την εποχή μόνο οι ετεροεπαγγελματίες και οι μικροί παραγωγοί πουλάνε ελιές. Οι μεγάλοι παραγωγοί αποθηκεύουν και περιμένουν από Μάρτιο έως και Μάιο να πουλήσουν. Οι τιμές παραγωγού είναι για το 200άρι στα 1,60 - 1,70 ευρώ το κιλό. Από την άλλη τα ελαιοτριβεία δίνουν για ελιές Καλαμών στον παραγωγό τιμή 5,5 ευρώ το κιλό. Πάντως περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν και η ζήτηση αναμένεται να είναι αυξημένη».
Οι Ισπανοί παραγωγοί πορτοκαλιού καταγγέλλουν την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης που ασκούν οι βιομηχανίες που ασχολούνται με την παραγωγή χυμού, οι οποίες έχουν κάνει τις πρώτες τους προσφορές αγοράς σε πολύ χαμηλές τιμές.
Οι αγροτικές οργανώσεις ASAJA Alicante και η ASAJA-Andalucía τονίζουν ότι τα τελευταία χρόνια η τιμή του χυμού πορτοκαλιού κινείται ανοδικά. Φέτος όμως αυτό δεν φαίνεται να ισχύει, αφού οι παραγωγοί λαμβάνουν προσφορές για τιμή 15 λεπτών το κιλό, για πορτοκάλια που πάνε για χυμοποίηση, τα οποία έχχουν ήδη συγκομιστεί και φορτωθεί σε φορτηγά. «Αυτές οι τιμές κάτω από το κόστος παραγωγής και πολύ χαμηλότερες από τις τιμές της διεθνούς αγοράς», τονίζουν οι Ισπανοί αγροτοσυνδικαλιστές.
Οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις προσθέτουν ότι «φέτος οι καιρικές συνθήκες αλλά και τα προβλήματα φυτοπροστασίας έχουν μειώσει τις ποσότητες πορτοκαλιών στις κύριες χώρες παραγωγής. Το παγκόσμιο έλλειμμα παραγωγής έχει εκτοξεύσει την τιμή των φρούτων και του παγωμένου συμπυκνώματος πορτοκαλιού. Επίσης αυτή την εποχή υπάρχει αυξημένη ζήτηση που δεν καλύπτεται από την προσφορά. Δεν υπάρχει κανένας λόγος η μεταποίηση να μην υποστηρίξει την παραγωγή των Ισπανών αγροτών, στην προκειμένη περίπτωση δύο ιδιαίτερα σημαντικών περιοχών παραγωγής εσπεριδοειδών της χώρας, όπως είναι το Αλικάντε και η Ανδαλουσία».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσαν οι αγροτικές οργανώσεις, στην Ισπανία η τιμή πώλησης στην λιανική αγορά του χυμού πορτοκαλιού είναι μεταξύ 2,5 και 4 ευρώ ανά λίτρο, τιμή που είναι ιδιάιτερα υψηλή. Το λίτρο χυμού πορτοκαλιού έχει διπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι, παρότι είναι ένα από τα βασικά προϊόντα για μια υγιεινή διατροφή.
«Ο καταναλωτής αναγκάζεται να πληρώσει έως και 4 ευρώ το λίτρο στις ισπανικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Για τον φρεσκοστυμμένο χυμό η τιμή είναι 6 ευρώ για το συσκευασμένο λίτρο. Πλήρης δυσαναλογία, αν λάβουμε υπόψη ότι ένα κιλό πορτοκάλι βγάζει 0,5 λίτρο χυμό. Ο χυμός θα πρέπει να πωλείται στην λιανική μεταξύ 1,5 και 2,5 ευρώ το λίτρο, ενώ ο αγρότης θα πρέπει να πληρώνεται για τα πορτοκάλια μεταξύ 30 έως 35 λεπτά κιλό», τονίζει ο πρόεδρος της ASAJA Alicante, José Vicente Andreu.
Ο συνολικός όγκος της παραγωγής εσπεριδοειδών στην ΕΕ, στις χώρες της Μεσογείου εκτός ΕΕ και στις ΗΠΑ, αναμένεται να μειωθεί την φετινή περίοδο (2024/2025).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εσπεριδοειδών (WCO) δημοσίευσε την ετήσια πρόβλεψή του για το Βόρειο Ημισφαίριο για την επερχόμενη περίοδο εσπεριδοειδών, προβλέποντας μια πτώση του συνολικού όγκου σε σχέση με την περσινή.
Η παραγωγή εσπεριδοειδών εκτιμάται σε λίγο λιγότερο από 27,3 εκατ. τόνους, που αντιπροσωπεύει μείωση, κατά 8,73%, σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν.
Η παραγωγή εσπεριδοειδών της Ισπανίας, αναμένεται να μειωθεί κατά 3,3% σε σχέση με τις προηγούμενες σεζόν, στα 6,18 εκατομμύρια τόνους, με αποτέλεσμα τη μείωση των λεμονιών, κατά 21,01% σε σχέση με το περσινό έτος ρεκόρ. Τα δραματικά καιρικά φαινόμενα στην Ισπανία «δεν αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική προσφορά», η οποία παραμένει όπως είχε προβλεφθεί, σημείωσε ο οργανισμός.
Οι όγκοι της Ιταλίας αναμένονται μειώμένοι, κατά 12,32%, στους 2,77 εκατ. τόνους, με πτώση 17,51% στα πορτοκάλια, ενώ η Ελλάδα παραμένει σταθερή στους 1,09 εκατ. τόνους.
Στις άλλες μεσογειακές χώρες, η Τουρκία προβλέπεται να μειώσει την παραγωγή της κατά 17,575 σε 4,95 εκατομμύρια τόνους μετά τα νούμερα ρεκόρ της περασμένης σεζόν.
Η Αίγυπτος με 4,35 εκατ. τόνους θα είναι μειωμένη κατά 19,55% σε σχέση με το 2023/24, ενώ η παραγωγή του Μαρόκου αναμένεται να αυξηθεί κατά 11,97% σε 2,14 εκατ. τόνους.
Η παραγωγή του Ισραήλ εκτιμάται επίσης ότι θα ανακάμψει στους 560.000 τόνους, αυξημένη κατά 18,5%.
Η Πορτογαλία, η οποία συνέβαλε για πρώτη φορά στις προβλέψεις του WCO, εκτιμά μείωση 3,37% την ερχόμενη σεζόν, ή 380.000 τόνους συνολικά).
Η παραγωγή στις ΗΠΑ αναμένεται να συρρικνωθεί σε 4,55 εκατ. τόνους, μειωμένη κατά 4,28%, συνεχίζοντας να μειώνεται σε σύγκριση με τον μέσο όρο των προηγούμενων σεζόν (μείωση 11,52%).
Ο κ. Philippe Binard, γενικός γραμματέας του WCO, δήλωσε: «Οι εξαγωγές εσπεριδοειδών του βορείου ημισφαιρίου θα μειωθούν, κατά 8,94%, σε σύγκριση με την περασμένη σεζόν και θα ανέλθουν σε 8,38 εκατ. τόνους, ενώ στην μεταποίηση και χυμοποίηση θα μειωθούν σε 5,16 εκατ. τόνους (κατά 4,15%), αφήνοντας 13,76 εκατ. τόνους για τις εγχώριες πωλήσεις (μείωση 10,21%)».
Μετά τον τιμοκατάλογο που ανακοίνωσε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας για τις ελιές Καλαμών έχουμε ανακοίνωση νέου τιμοκαταλόγου από ιδιωτική εταιρεία.
Αφορά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της επεξεργασίας, μεταποίησης και συσκευασίας βρώσιμης ελιάς, στην περιοχή της Αταλάντης, που ανακοίνωσε τιμές για Καλαμών εσοδείας 2024/2025.
Οι τιμές ανά τεμαχισμό είναι:
για τεμάχια 140 το κιλό τιμή παραγωγού 2,20 ευρώ
για τεμάχια 150 το κιλό τιμή παραγωγού 2 ευρώ
για τεμάχια 160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,80 ευρώ
για τεμάχια 170 το κιλό τιμή παραγωγού 1,70 ευρώ
για τεμάχια 180 το κιλό τιμή παραγωγού 1,60 ευρώ
για τεμάχια 200 το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ
για τεμάχια 220 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ
για τεμάχια 240 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ
για τεμάχια 260 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ
για τεμάχια 280 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ
για τεμάχια 300 το κιλό τιμή παραγωγού 1 ευρώ
για τεμάχια 320 το κιλό τιμή παραγωγού 0,90 ευρώ
για τεμάχια 350 το κιλό τιμή παραγωγού 0,80 ευρώ
για τεμάχια 400 το κιλό τιμή παραγωγού 0,70 ευρώ
Τον Οκτώβριο ξεκίνησε η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην Ισπανία με μια παραγωγή ελαιολάδου ύψους 36.000 τόνων.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 11 έως τις 17 Νοεμβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 5,2 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 4,8 και στο λαμπάντε 4,6 ευρώ το κιλό.
Στο μεταξύ με την ευκαιρία της πρώτης συνάντησης του νέου Παρατηρητηρίου Αγοράς Ελαιόλαδου και Επιτραπέζιας Ελιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, ο διευθυντής της Ισπανικής Ένωση Δήμων Ελαιολάδου (AEMO), José María Penco, παρουσίασε τη μελέτη του κόστους παραγωγής στην χώρα του με τα στοιχεία του 2023.
Αυτή η έκθεση δείχνει «τη σκληρή πραγματικότητα που προκύπτει από την έντονη αύξηση του κόστους τα τελευταία τρία χρόνια», σε ποσοστό 32% για όλα τα συστήματα καλλιέργειας. Συγκεκριμένα το κόστος για την παραγωγή ενός κιλού ελαιολάδου στην Ισπανία κυμαίνεται στα 2,81 ευρώ/κιλό στους αρδευόμενους ελαιώνες, στα 4,61 ευρώ/κιλό από ορεινούς ελαιώνες, στα 3 και 4 ευρώ στους παραδοσιακούς ελαιώνες ανάλογα αν είναι αρδευόμενοι ή ξηρικοί.
«Αυτό που θα πρέπει να καταλάβουν στην ΕΕ είναι το υψηλό κόστος καλλιέργειας που έχει το ελαιόλαδο, που είναι το πιο υγιές έλαιο στη διατροφή μας», τόνισε ο κ. José María Penco.
«Είναι φυσιολογικό να υπάρχει φέτος μια προσαρμογή τιμών λόγω της αυξημένης προσφοράς», δήλωσε ο κ. José María Penco, αν και θεώρησε ότι «καταρρέουν γρήγορα, οι τιμές, γεγονός που ενέχει κίνδυνο για το κόστος παραγωγής».
Από την πλευρά του ο κ. Cristóbal Cano, Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του Κλάδου Ελαιολάδου της Ένωσης Μικροκαλλιεργητών και Αγροτών (UPA), σε δηλώσεις του τόνισε ότι «όλο το προηγούμενο διάστημα από τίτλους δημοσιευμάτων που παραπληροφορούν για μια υποτιθέμενη «πτώση της ζήτηση» στο ελαιόλαδο. Ό,τι δεν υπάρχει δεν μπορεί να πουληθεί.
Εάν οι διαθεσιμότητες ήταν 40% χαμηλότερες, προφανώς έπρεπε να πουληθεί πολύ μικρότερος όγκος στην λιανική αγορά. Αν γινόταν το αντίθετο θα σήμαινε ότι θα είχαμε μια τεράστια απάτη (νοθεία) και θα πουλούσαμε κάτι που δεν υπήρχε. Όλα τα αποθέματα που είχαμε αποθηκεύσει έχουν πουληθεί και με τις υψηλότερες τιμές στην ιστορία.
Μετά από δύο χρόνια έντονης ξηρασίας, όπου υπήρχε τιμή αλλά όχι ποσότητα και υψηλό κόστος παραγωγής, τώρα έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ρευστότητα στον παραγωγικό τομέα. Ζητάμε λοιπόν τιμή παραγωγού. Νομίζουμε ότι το αξίζουμε».
Το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) του ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ διοργανώνει ένα διαδικτυακό σεμινάριο την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2024, 14:00 μ.μ.
Με αφορμή της παγκόσμια Ημέρα της Ελιάς (26 Νοεμβρίου) το σεμινάριο θα έχει ως κύριες θεματικές την Υγεία του Εδάφους ως φυσικός πόρος & την αντίστοιχη βιώσιμη διαχείριση ελαιώνων ενώ απευθύνεται σε γεωπόνους, ερευνητές, ακαδημαϊκούς αγρότες & ευρύτερο κοινό. Στόχος είναι η ενημέρωση σχετικά με τις τελευταίες σχετικές εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ & η ανάδειξη των αποτελεσμάτων της έρευνας που υλοποιεί το Ινστιτούτο για την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών & τεχνολογιών για τη διασφάλιση της υγείας & γονιμότητας εδάφους. Επίσης, θα παρουσιαστούν οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τη διαχείριση εδάφους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και του έργου Soil O-live, το οποίο υλοποιείται από το τμήμα Ελαίας & Οπ/κων Καλαμάτας του ΙΕΛΥΑ, με σκοπό την ενίσχυση της αειφορίας στον ελαιοκομικό τομέα μέσω καινοτόμων αγροοικολογικών πρακτικών που αφορά, μεταξύ άλλων, στη διαχείριση εδάφους.
Κύριοι ομιλητές του σεμιναρίου:
-Δρ. Πάνος Πανάγος: Με περισσότερα από 20 χρόνια επιστημονικής δραστηριότητας στο Κοινό Ερευνητικό Κέντρο (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ειδικεύεται στη διαμόρφωση περιβαλλοντικών μοντέλων και στην ανάπτυξη πολιτικών. Επικεφαλής Αξιολόγησης της Υγείας του Εδάφους που συμβάλλει στην υποστήριξη των Αγρο-περιβαλλοντικών πολιτικών στην ΕΕ. Αναγνωρισμένος ως μία από τις κύριες προσωπικότητες στο Παρατηρητήριο Εδάφους της ΕΕ, τιμήθηκε ως ένας από τους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως για 5 χρόνια από το Web of Science.
-Δρ. Γεώργιος Ψαρράς: Διευθυντής του ΙΕΛΥΑ & ερευνητής με εμπειρία στις καινοτόμες μεθόδους διαχείρισης ελαιώνων, ο οποίος θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα μακροχρόνιων ερευνών του Ινστιτούτου, σχετικά με τη διαχείριση εδάφους & θρέψης των ελαιώνων.
Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Δρ. Βασίλειος Γκισάκης, εντεταλμένος ερευνητής, ενώ θα εστιάσει στις εφαρμογές & αρχικά αποτελέσματα του έργου Soil O-live, ως επιστημονικός υπεύθυνος του έργου που υλοποιείται από το Τμήμα Ελαίας & Οπ/κων Καλαμάτας, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Tο Soil O-live, διάρκειας 5 ετών (2023-2027), σκοπεύει στην στήριξη της βιώσιμης γεωργίας, καθώς προωθεί πρακτικές διαχείρισης εδαφών που ενισχύουν τη βιοποικιλότητα και τη γονιμότητα τους, με απώτερο σκοπό την ανθεκτικότητα και την παραγωγικότητα των ελαιώνων στην Ευρώπη. Περιλαμβάνει δε, την ανάπτυξη & εφαρμογή νέων τεχνολογιών & μεθόδων που θα επιτρέψουν στους ελαιοπαραγωγούς να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις, όπως η υποβάθμιση των εδαφών και οι αυξανόμενες κλιματικές πιέσεις.
Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί μέσω Microsoft Teams.
Η συμμετοχή είναι δωρεάν με απαραίτητη εγγραφή στην ακόλουθη πλατφόρμα: https://forms.office.com/e/X2MQNGhzbH
Ανάγκη λήψης μέτρων στήριξης του εισοδήματος των ελαιοκαλλιεργητών από τις μεγάλες ζημιές λόγω ανομβρίας.
Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στις ελαιοκαλλιέργειες, μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε ανά περιοχές, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν, τόσο ποσοτικές, όσο και ποιοτικές ζημιές.
Όπως αναφέρει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, φέτος η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25-40% και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά.
Επίσης οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρό μέγεθος και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς.
Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:
Η φετινή ελαιοκομική περίοδος, χαρακτηρίζεται από συνεχή ανομβρία, σε συνδυασμό με τον παρατεταμένο θερινό καύσωνα που προηγήθηκε και ξηρούς ανέμους το φθινόπωρο. Αυτός ο συνδυασμός ασυνήθιστων κλιματικών συνθηκών, είχε προκαλέσει έντονο υδατικό στρες, ιδιαίτερα σε μη αρδευόμενες περιοχές, όπως είναι οι ορεινές και νησιωτικές όπου βρίσκεται μεγάλο μέρος από τα εκατομμύρια ελαιόδεντρα της χώρας. Επακόλουθο αυτών των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών, είναι η συρρίκνωση του ελαιοκάρπου, η καρπόπτωση και εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών, ζημιές μη αντιστρέψιμες από τις λίγες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών.
Τα ανωτέρω προβλήματα, συναντώνται στις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, με τους καλλιεργητές ελιάς να βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές απώλειες στην παραγωγή τους και ως εκ τούτου με μεγάλη απώλεια του εισοδήματός τους, κρίσιμο για την επιβίωσή τους. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των ελαιοπαραγωγικών συνεταιρισμών μελών μας, από όλες τις ελαιοκομικές περιφέρειες της χώρας, έχουν δημιουργηθεί δύο είδη ζημιών:
α) Ποσοτικές ζημιές:
Η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25 - 40 % και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά. Με βάση αυτά τα στοιχεία οι ελαιοκομικοί συνεταιρισμοί μέλη μας εκτιμούν πως η μείωση στο ελαιόλαδο θα ανέλθει σε 50 - 60.000 τόνους.
β) Ποιοτικές ζημιές:
Οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρότερο μέγεθος, ένεκα της αφυδάτωσης και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς, οι οποίες είναι σημαντικά μικρότερες.
Καθίσταται σαφές, πως πλέον οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής πλήττουν ανεπανόρθωτα τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις με επακόλουθο τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω δυσμενή δεδομένα, όπως διαμορφώθηκαν για τους καλλιεργητές ελιάς, κρίνεται αναγκαία η αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης των ζημιών που έχουν προκληθεί.
Τέλος, είναι απαραίτητη η οικονομική ενίσχυση και η υποστήριξη των παραγωγών, ώστε να υπάρξει αντιστάθμιση στην απώλεια του εισοδήματος τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν απρόσκοπτα την παραγωγική τους δραστηριότητα.
Μέχρι την Παρασκευή (15 Νοεμβρίου 2024) θα γίνονται οι δηλώσεις για τις αγωγές κατά ΕΛΓΑ που αφορούν τον παγετό Ιανουαρίου 2022
Όπως αναφέρει η Διαρκής Επιτροπή Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΔΕΣΑ), με βάση νεότερα δεδομένα οι δηλώσεις των παραγωγών για τις ομαδικές αγωγές κατά του ΕΛΓΑ για τον παγετό του 2022 θα γίνουν έως την Παρασκευή (15/11/2024).
Και προσθέτει: «Οι παραγωγοί μέλη των Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΑΣ) πρέπει να δηλώσουν στον συνεταιρισμό τους την αίτηση καταβάλλοντας 25 ευρώ. Μη μέλη ΑΣ μπορούν επίσης να δηλώσουν σε όποιον από τους παρακάτω ΑΣ τους εξυπηρετεί, καταβάλλοντας 50 ευρώ.
Οι αγωγές αφορούν την μη επιστροφή της αποζημίωσης των 300 ευρώ/στρέμμα, που έχουν λάβει οι παραγωγοί για τον παγετό του Ιανουαρίου 2022 και καλούνται να επιστρέψουν με τα πορίσματα των ενστάσεων που ανακοινώθηκαν πρόσφατα.
Να υπενθυμίσουμε ότι οι «εκτιμήσεις» των ενστάσεων πραγματοποιήθηκαν από τον ΕΛΓΑ, μέσα 736 ημέρες μετά τον παγετό, όταν είχαν καταστραφεί τα στοιχεία τεκμηρίωσης των ζημιών, κατά παράβαση της νομοθεσίας».
Την αγωγή υπογράφουν οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί:
Α.Σ. ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ, Α.Σ. ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ, Α.Σ. ΑΝΥΦΙΟΥ, Α.Σ. ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΓΗ, Α.Σ.Ε.Π.Κ.Π. ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙΟΥ, Α.Σ. ΑΤΡΕΑΣ, Α.Σ. ΔΑΛΑΜΑΝΑΡΑΣ, Α.Σ. ΗΛΙΟΣ, Α.Σ. ΗΡΑΙΟΥ, Α.Σ. ΗΡΑΣ, Α.Σ. ΙΝΑΧΟΥ, Α.Σ. COOPERATIVE (ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ & ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ & ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΑΡΓΟΥΣ), Α.Σ. ΚΙΒΕΡΙΟΥ, Α.Σ. ΚΟΥΡΤΑΚΙΟΥ, Α.Σ. ΛΑΛΟΥΚΑ, Α.Σ. ΜΕΛΙΣΣΑ, Α.Σ. ΚΕΦΑΛΑΡΙΟΥ, Α.Σ. ΠΗΓΑΣΟΣ, Α.Σ. ΠΥΡΑΜΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, Α.Σ. ΠΥΡΓΕΛΑΣ, Α.Σ.Ε.Π.Ε. ΠΥΡΓΕΛΑΣ, Α.Σ. ΣΚΑΦΙΔΑΚΙΟΥ, Α.Σ. ΧΟΥΝΗΣ
Ζεσταίνεται η αγορά μιας και ξεκίνησαν ξανά οι δημοπρασίες ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ αρχίζει να μπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς η φετινή συγκομιδή ελαιοκάρπου.
Ο Αγροτικός Ελαιοκομικός Συνεταιρισμός Ζάκρου ανακοίνωσε ότι προκηρύσσει δημοπρασία για την πώληση 20 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου, περσινής εσοδείας (2023-2024) και οξύτητας 0,5.
Η κατάθεση προσφορών πρέπει να γίνει έως την Πέμπτη (14/11/2024).
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Κεκερίδης, «από σήμερα ξεκινά η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην περιοχή μας. Οι περισσότεροι ελαιώνες είναι αρδευόμενοι και αναμένεται να έχουμε συγκομιδή αν και θα είναι μειωμένη σε σχέση με την περσινή. Πάντως οι ξηρικοί ελαιώνες σε όλη την χώρα θα έχουν μειωμένη παραγωγή. Το ελαιόλαδο μας είναι καλής ποιότητας και ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου. Αναμένουμε να υπάρξει ζήτηση και περιμένουμε να δούμε τις προσφορές».
Κινητοποιήσεις ελαιοπαραγωγών Δυτικής Ελλάδας
Στην οργάνωση της πάλης και των διεκδικήσεών τους, με πολύμορφες δράσεις το επόμενο διάστημα, απέναντι στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τα οποία οξύνονται από την παρατεταμένη ανομβρία, προχωρούν Αγροτικοί Σύλλογοι και Ομοσπονδίες από τη Δυτική Ελλάδα που, το βράδυ του Σαββάτου (9 Νοεμβρίου), πραγματοποίησαν σύσκεψη στην Πάτρα.
Στο κάλεσμα των Αγροτικών Συλλόγων Καινούργιου Αιτωλοακαρνανίας, Πελοπίου και Ζαχάρως Ηλίας, Αιγίου «Μπακόπουλος - Ντρίνιας», καθώς και των τριών Ομοσπονδιών από τους τρεις νομούς, ανταποκρίθηκαν επιπλέον οι Σύλλογοι Ακτίου – Βόνιτσας, Αγρινίου, Κατούνας, Καρδαμά, Χειμαδιού – Σοπίου, Ξυλοκέρας, Αμαλιάδας, Ερυμάνθου, Ωλενίας, Ζακύνθου.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αιγίου «Μπακόπουλος-Ντρίνιας», ο Γιάννης Μποδιώτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής πραγματοποίησαν την συνάντηση γιατί θα πρέπει το κράτος να προχωρήσει στην στήριξη της ελαιοκαλλιέργειας.
Εδώ και χρόνια ζητάμε την αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ γιατί αν και πληρώνουν οι ελαιοπαραγωγοί ασφαλιστικές εισφορές δεν έχουν ποτέ αποζημιωθεί. Ο ΕΛΓΑ ασφαλίζει την ελιά για χαλάζι και ανεμοθύελλα. Οι περιοχές ελαιοκαλλιέργειας σπάνια έχουν χαλάζι και όποτε είχαμε ανεμοθύελλα δεν αποζημιωθήκαμε.
Η απώλεια της παραγωγής λόγω της ξηρασίας τελικά είναι μεγαλύτερη από τις αρχικές προβλέξεις που κάναμε το καλοκαίρι. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγω για μια απώλεια της τάξης του 80% μιας και οι περισσότεροι ελαιώνες στην περιοχή είναι ξηρικοί.
Οι βροχές ήρθαν πολύ αργά δεν θα βοηθήσουν την κατάσταση στην παραγωγή. Οι ελιές έχουν μόνο κουκούτσι και σάρκα αλλά καθόλου χυμό. Επίσης οι αρδευόμενοι ελαιώνες είχαν αύξηση του κόστους ρεύματος με τα συνεχόμενα ποτίσματα που αναγκάστηκαν να κάνουν οι παραγωγοί.
Θα προχωρήσουμε σε δυναμικές κινητοποιήσεις κάθε σύλλογος γιατί πρέπει να στηριχθεί η ελαιοκαλλιέργεια, αφού η σταφίδα στην περιοχή φάνηκε ότι δεν μπορεί να δώσει εισόδημα στον παραγωγό και την εγκαταλείπουμε».
Στην συνάντηση οι αγρότες αναφέρθηκαν στις χαμηλές τιμές κάτω του κόστους παραγωγής κυρίως στη βρώσιμη ελιά.
Ο Γιάννης Καρναβιάς, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Αιτωλοακαρνανίας, αναφέρθηκε στο τεράστιο κόστος παραγωγής, «με τα λιπάσματα και τα εφόδια να έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια», καθώς και στις ασθένειες, όπως ο δάκος κ.α. «που απειλούν την παραγωγή και απαιτούν νέα μεγαλύτερα έξοδα, μιας και το κράτος δεν μας προστατεύει επαρκώς». Ακόμη αναφέρθηκε στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ «που έφτιαξαν όλες οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, όπου είτε παίρνουμε ελάχιστα από μια καταστροφή όπως το χαλάζι είτε καθόλου όπως πέρυσι με την ακαρπία». Τέλος τονίσε την έλλειψη αρδευτικού δικτύου, που σε συνδυασμό με την ξηρασία, δημιουργεί υποβάθμιση της παραγωγής.
«Ακόμα και όταν η τιμή των προϊόντων είναι καλύτερη, έστω και προσωρινά, κερδισμένοι πάντα βγαίνουν οι εμποροβιομήχανοι. Από τις εξαγωγές που κάνουν, από την πώληση του λαδιού στα ράφια των σουπερμάρκετ όπου οι εργαζόμενοι τελικά το αγοράζουν σε διπλάσια και τριπλάσια τιμή. Ακόμα και από την εκμετάλλευση του πυρήνα της ελιάς που μας ανήκει, οι εμποροβιομήχανοι βγάζουν κέρδος», σημείωσε.
Μετά από εισήγηση των διοργανωτών, αποφασίστηκε να οριστεί ως ημέρα δράσης η Πέμπτη (14 Νοέμβρη), με συγκεντρώσεις στα κατά τόπους γραφεία του ΕΛΓΑ. Επίσης, θα συμμετάσχουν μαζικά με τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα στις απεργιακές συγκεντρώσεις την ημέρα της πανελλαδικής, πανεργατικής απεργίας στις 20 Νοεμβρίου, ενώ θα γίνουν συλλαλητήρια στις 29 του μήνα σε κάθε νομό της Δυτικής Ελλάδας.
Με 1,50 ευρώ το 200άρι και 2 ευρώ το κιλό για τα μεγάλα μεγέθη (131-140 τεμάχια το κιλό) ανακοίνωσε τιμοκατάλογο για τις συμβατικές ελιές Καλαμών, εσοδείας 2024/2025, ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας.
Ο Συνεταιρισμός θα παραλαμβάνει και ψιλά μεγέθη (281-300 τεμάχια το κιλό) με τιμή παραγωγού στα 1 ευρώ το κιλό.
Όσον αφορά τις βιολογικές ελιές Καλαμών, ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας δίνει συν 20 λεπτά στην κάθε κατηγορίας επιτραπέζιας ελιάς.
Οι τιμές ανά τεμαχισμό είναι:
για τεμάχια 131-140 το κιλό τιμή παραγωγού 2 ευρώ συμβατικές και 2,20 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 141-150 το κιλό τιμή παραγωγού 1,90 ευρώ συμβατικές και 2,10 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 151-160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,80 ευρώ συμβατικές και 2 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 161-170 το κιλό τιμή παραγωγού 1,70 ευρώ συμβατικές και 2,20 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 171-180 το κιλό τιμή παραγωγού 1,60 ευρώ συμβατικές και 1,80 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 181-200 το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ συμβατικές και 1,70 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 201-220 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ συμβατικές και 1,60 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 221-240 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ συμβατικές και 1,50 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 241-260 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ συμβατικές και 1,40 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 261-280 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ συμβατικές και 1,30 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 281-300 το κιλό τιμή παραγωγού 1 ευρώ συμβατικές και 1,20 ευρώ βιολογικές
Να ανακοινώσουν τα χυμοποιεία τιμή χυμού για να ξεκινήσουν οι παραλαβές πορτοκαλιών στα πλαίσια μια υγιούς εμπορικής σχέσης, ζητούν οι εκπρόσωποι των Αγροτικών Συνεταιρισμών της Αργολίδας.
Όσον αφορά την πώληση των πορτοκαλιών για εμπορία, ζητούν αυτή να πραγματοποιείται μόνο με «επιστρεφόμενα» και το «ποσοστό επιστροφής» να είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμο ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Τα παραπάνω αναφέρει το Μνημόνιο, που υπέγραψαν, στις 5/11/2024, οι 23 Αγροτικοί Συνεταιρισμοί της Αργολίδας, με σκοπό - όπως υποστηρίζουν - να διορθωθεί το πρόβλημα της έλλειψης υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά των πορτοκαλιών χυμοποίησης, που καθιστά τους παραγωγούς ευάλωτους σε ενδεχόμενες εναρμονισμένες πρακτικές ή ενδεχόμενη καταχρηστική εκμετάλλευση συλλογικής δεσπόζουσας θέσης των χυμοποιείων.
Το Μνημόνιο Συνεργασίας των Αγροτικών Συνεταιρισμών Αργολίδας για το 2024/2025 αναφέρει τα εξής:
Στο Άργος, σήμερα 5 Νοεμβρίου 2024, οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί που υπογράφουν το παρόν Μνημόνιο Συνεννόησης και Συνεργασίας, αναγνωρίζουν από κοινού ότι:
1. Υπάρχει έλλειψη υγιούς ανταγωνισμού στον τρόπο που διαμορφώνεται η τιμή των πορτοκαλιών χυμοποίησης.
2. Οι παραγωγοί πορτοκαλιών είναι υποχρεωμένοι με βάση την νομοθεσία να παραδίδουν 7 τόνους/εκτάριο πορτοκαλιών στις βιομηχανίες χυμοποίησης για να λάβουν την «συνδεδεμένη ενίσχυση» εσπεριδοειδών και κατά συνέπεια είναι αναγκασμένοι να δέχονται τις τιμές που επιβάλλουν μονομερώς τα χυμοποιεία.
3. Τα χυμοποιεία έχουν επίσης καθοριστικό ρόλο και στο εμπορικό κύκλωμα των επιτραπέζιων πορτοκαλιών και επειδή στην Αργολίδα αποτελούν ολιγοψώνιο, αυξάνεται η δυνητική τους ευχέρεια να επιβάλλουν χαμηλές τιμές.
4. Η τιμή του χυμού πορτοκαλιού διαμορφώνεται στο Διηπειρωτικό Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (ICE). Είναι ένας αξιόπιστος δείκτης συγκριτικής αξιολόγησης της τιμής των πορτοκαλιών χυμοποίησης και εάν λειτουργούσε υγιής ανταγωνισμός θα υπήρχε ευθεία συσχέτιση.
5. Από την συγκριτική ανάλυση των τιμών του χυμού πορτοκαλιού και των τιμών πορτοκαλιών χυμοποίησης φαίνεται ότι ενώ τα τελευταία χρόνια η τιμή του χυμού αυξάνεται, η τιμή των πορτοκαλιών μειώνεται αναλογικά.
6. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνεται ότι για τα έτη 2020 και 2021 οι τιμές των πορτοκαλιών προς την τιμή του χυμού σε σχέση ποσότητας 1:1 ήταν ίσες με το 3% και 3,1% αντίστοιχα, αλλά το 2022 και 2023 μειώθηκαν στο 1,8% και 2,3%, αντίστοιχα.
7. Αν η τιμή των πορτοκαλιών προς την τιμή του χυμού είχε την σχέση του 2020 και 2021 (3%), το 2022 θα ήταν 130 αντί για 80 ευρώ/τόνο, και το 2023 θα ήταν 260 αντί για 200 ευρώ/τόνο.
8. Μια ακόμη ένδειξη της έλλειψης υγιούς ανταγωνισμού είναι ότι στο τέλος της σεζόν 2023-2024, η τιμή των πορτοκαλιών μειώθηκε αυθαίρετα από τα χυμοποιεία από τα 200 στα 170 ευρώ/τόνο, ενώ η τιμή του χυμού σταδιακά αυξήθηκε την ίδια περίοδο.
9. Ενώ έχει ξεκινήσει η παράδοση πορτοκαλιών προς χυμοποίηση για την σεζόν 2024-2025 και η τιμή του χυμού έχει διαμορφωθεί στα 10.056 ευρώ/τόνο (17/10/2024), τα χυμοποιεία δεν έχουν δηλώσει τιμές, όπως θα όφειλαν στα πλαίσια μια υγιούς εμπορικής σχέσης. Στοιχείο που και αυτό αναδεικνύει την δεσπόζουσα θέση που κατέχουν.
10. Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν ότι η έλλειψη υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά των πορτοκαλιών χυμοποίησης καθιστά τους παραγωγούς ευάλωτους σε ενδεχόμενες εναρμονισμένες πρακτικές ή ενδεχόμενη καταχρηστική εκμετάλλευση συλλογικής δεσπόζουσας θέσης των χυμοποιείων.
11. Τα φαινόμενα αυτά είναι γνωστά στην αγορά και για το σκοπό αυτό υπάρχει σχετική νομοθεσία, όπως η «Επιτροπή Καταπολέμησης Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων» του νόμου 4792/2021, όσο και η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία ελέγχει, τόσο Απαγορευμένες Συμπράξεις (επίσημες ή όχι), ή εναρμονισμένες πρακτικές βάσει των οποίων επιχειρήσεις συμφωνούν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες στην αγορά, όπως χαμηλότερες τιμές αγοράς (άρθρο 1 ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ), όσο και περιπτώσεις Κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης (άρθρα 2 ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ), η οποία μπορεί να είναι και συλλογική.
Σκοπός
Ο σκοπός του παρόντος μνημονίου είναι να διορθωθεί το πρόβλημα της έλλειψης υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά των πορτοκαλιών χυμοποίησης.
Δράσεις
Θα κοινοποιηθεί το παρόν μνημόνιο σε όλες τις βιομηχανίες χυμοποίησης ώστε να έχουν σαφή εικόνα των προβληματισμών και των απόψεων των συνεταιρισμών που το υπογράφουν και θα γίνει αίτημα σε κάθε μία:
Να εκφράσει - αν επιθυμεί - γνώμη/άποψη για τον τρόπο που μπορεί να υπάρξει ένας αξιόπιστος τρόπος, ώστε τα χυμοποιεία να αποδίδουν στους παραγωγούς μια εύλογη και δίκαιη τιμή για τα πορτοκάλια χυμοποίησης.
Να δηλώσει τις τιμές αγοράς των πορτοκαλιών χυμοποίησης για την τρέχουσα εμπορική περίοδο και ότι η πληρωμή των προϊόντων θα πραγματοποιείται εντός των προβλεπόμενων από τον νόμο χρονικών ορίων.
Αλλά θέματα
Επιπλέον συμφωνούνται τα ακόλουθα:
Πώληση πορτοκαλιών εμπορίας μόνο με επιστρεφόμενα.
Ακολουθούνται 2 τρόποι πώλησης των πορτοκαλιών για εμπορία:
α) με «επιστρεφόμενα» και
β) με «ποσοστό αφαίρεσης».
Με τον 2ο τρόπο τα πορτοκάλια πωλούνται από τους εμπόρους - εξαγωγείς στις βιομηχανίες χυμοποίησης και οι παραγωγοί «αποξενώνονται» από το προϊόν τους. Για να διορθωθεί αυτό συμφωνούμε η πώληση των πορτοκαλιών για εμπορία να πραγματοποιείται μόνο με «επιστρεφόμενα» και το «ποσοστό επιστροφής» να είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμο ανάμεσα στις 2 πλευρές.
Αποφασίστηκε ακόμη η Διαρκής Επιτροπή Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΔΕΣΑ), που δημιουργήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2023, να λειτουργεί ως κέντρο συντονισμού, ενημέρωσης, διαβούλευσης και συλλογικής εκπροσώπησης των αγροτικών συνεταιρισμών της Αργολίδας που υπογράφουν το παρόν.
Το Μνημόνιο υπογράφουν οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί
Α.Σ. ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ, Α.Σ. ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ, Α.Σ. ΑΝΥΦΙΟΥ, Α.Σ. ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΓΗ, Α.Σ.Ε.Π.Κ.Π. ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙΟΥ, Α.Σ. ΑΤΡΕΑΣ, Α.Σ. ΔΑΛΑΜΑΝΑΡΑΣ, Α.Σ. ΗΛΙΟΣ, Α.Σ. ΗΡΑΙΟΥ, Α.Σ. ΗΡΑΣ, Α.Σ. ΙΝΑΧΟΥ, Α.Σ. COOPERATIVE (ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ & ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ & ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΑΡΓΟΥΣ), Α.Σ. ΚΙΒΕΡΙΟΥ, Α.Σ. ΚΟΥΡΤΑΚΙΟΥ, Α.Σ. ΛΑΛΟΥΚΑ, Α.Σ. ΜΕΛΙΣΣΑ, Α.Σ. ΚΕΦΑΛΑΡΙΟΥ, Α.Σ. ΠΗΓΑΣΟΣ, Α.Σ. ΠΥΡΑΜΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, Α.Σ. ΠΥΡΓΕΛΑΣ, Α.Σ.Ε.Π.Ε. ΠΥΡΓΕΛΑΣ, Α.Σ. ΣΚΑΦΙΔΑΚΙΟΥ, Α.Σ. ΧΟΥΝΗΣ
Την 5η Νοεμβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη εκπροσώπων των φορέων μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ (Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς) για θέματα της τρέχουσας ελαιοκομικής περιόδου 2024/25
Αναφέρθηκαν συγκεκριμένα στην εσοδεία του πράσινου ελαιόκαρπου των ποικιλιών «Χαλκιδικής» και «Αμφίσσης/Κονσερβολιά» που οδηγήθηκαν στην επιτραπέζια χρήση, καθώς και για την επανεκτίμηση της ηρτημένης εσοδείας των μαύρων ελιών των ποικιλιών «Καλαμών/Καλαμάτα» και «Αμφίσσης/Κονσερβολιά».
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι των μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ από τις βασικότερες Π.Ε. καλλιέργειας επιτραπέζιων ποικιλιών (Αιτωλοακαρνανίας, Άρτας, Καβάλας, Λακωνίας, Μαγνησίας, Χαλκιδικής, Φθιώτιδας και Φωκίδας) και από όλους τους τομείς του κλάδου (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής).
Με το τέλος της συλλογής η ποσότητα του πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Χαλκιδικής που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση εκτιμάται σε 185.000 τόνους, ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες της κατανάλωσης και των εξαγωγών της χώρας.
Ο πράσινος ελαιόκαρπος της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση δεν ξεπερνά τους 25.000 τόνους, ποσότητα που υπολείπεται σημαντικά για την κάλυψη των αναγκών της χώρας. Σημαντική ποσότητα πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης δεν συλλέχθηκε. Η παρατεταμένη ανομβρία και οι καύσωνες του καλοκαιριού επηρέασαν το μέγεθος του καρπού ακόμα και σε αρδευόμενους ελαιώνες.
Oι χαμηλές τιμές αγοράς του προϊόντος από τους ελαιοπαραγωγούς που ανακοινώθηκαν αργοπορημένα σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος της άρδευσης, θεωρήθηκαν ασύμφορες από μεγάλο μέρος των ελαιοπαραγωγών της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά, έχοντας ως εναλλακτική λύση να οδηγήσουν τον ελαιόκαρπο αργότερα στην ελαιοποίηση και ενδεχομένως και στην συλλογή μαύρου ελαιόκαρπου για επιτραπέζια χρήση.
Η ποιότητα του πράσινου ελαιόκαρπου και των δυο ποικιλιών (Χαλκιδικής, Αμφίσσης/Κονσερβολιά) είναι εξαιρετική.
Οι άνθρωποι του κλάδου της επιτραπέζιας ελιάς (ελαιοπαραγωγοί, μεταποιητές, εξαγωγείς) είναι προβληματισμένοι με την εξέλιξη που είχε η αξιοποίηση του πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά.
Όσον αφορά στην ηρτημένη εσοδεία της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα εκτιμάται στους 110.000 τόνους, μια καλή εσοδεία, που όμως αν δεν βρέξει, στο άμεσο διάστημα, η ποσότητα που θα οδηγηθεί στην επιτραπέζια χρήση θα είναι σημαντικά μειωμένη.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Γεώργιος Ντούτσιας, «η κλιματική κρίση δημιουργεί επιτακτικότερη την ανάγκη άρδευσης των ελαιώνων. Χωρίς έγγειες βελτιώσεις οι ελαιοπαραγωγοί μένουν ανοχύρωτοι ακόμη και στις Π.Ε. που είναι πλούσιες σε υδατικό δυναμικό. Διάχυτη είναι και η ανησυχία για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο, αλλά και για το μέλλον του ελαιώνα. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα καθιστούν πολύ δύσκολες τις οποιεσδήποτε εκτιμήσεις. Η παρατεταμένη ανομβρία έχει επίπτωση στην μελλοντική ανθοφορία και επομένως και στην καρποφορία την Άνοιξη του 2025».
Αν και είχαμε ένα καλό ξεκίνημα φέτος στα λεμόνια όταν άρχισαν να αυξάνουν οι κοπές και ξεκίνησαν οι εισαγωγές από Τουρκία άρχισε η «πίεση» στις τιμές παραγωγού.
Πάντως τα λεμόνια φέτος λόγω της ξηρασίας έχουν μειωμένη παραγωγή και ποιοτικά προβλήματα.
Ο κ. Κώστας Δεληγιάννης, παραγωγός από την περιοχή Αιγιαλείας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «από τα μέσα Οκτωβρίου που είχαμε αύξηση στις κοπές λεμονιών ξεκίνησαν και οι εισαγωγές από Τουρκία και άρχισε να υποχωρεί η ζήτηση και οι τιμές παραγωγού.
Επίσης φέτος βλέπουμε να έχουμε ίδιες τιμές στα Ιντερντονάτο και τα Μαγληνά. Πάντως στα Μαγληνά λόγω της ξηρασίας πήγε πίσω η συγκομιδή.
Από τα μέσα του Οκτωβρίου είχαμε απότομη πτώση στις τιμές παραγωγού. Στα συμβατικά από τα 90 λεπτά που ξεκίνησε η τιμή παραγωγού σήμερα έχει φτάσει στα 40 λεπτά το κιλό. Στα βιολογικά ξεκίνησαν από 84 λεπτά το κιλό και έφτασαν σήμερα στα 57 - 60 λεπτά.
Επίσης έχουμε το φαινόμενα λόγω της ξηρασίας σε πολλά λεμόνια να σκίζεται η σάρκα τους που οφείλεται στην συνεχιζόμενη ξηρασία.
Το πρόβλημα που έχει η παραγωγή λεμονιών στην χώρα μας είναι ότι δεν υπάρχει σταθερή ζήτηση και έχουμε απότομη πτώση των τιμών λόγω των εισαγωγών που κάνουμε από Τουρκία. Με μεροκάματα στα 50 ευρώ και αύξηση κόστους καλλιέργειας δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να ανταγωνιστούμε τα τούρκικα λεμόνια. Από την άλλη στην λιανική αγορά δεν βλέπεις πουθενά να αναγράφουν χώρα προέλευσης της Τουρκία».
Από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Μπούρμπουλας, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ξυλοκάστρου και καλλιεργητής λεμονιών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «έχουμε μια μείωση της τιμής που αυτή την περίοδο είναι στα 45 λεπτά το κιλό. Η παραγωγή είναι μειωμένη λόγω υψηλών θερμοκρασιών και προβλημάτων φυτοπροστασίας.
Επίσης λόγω της ξηρασίας τα λεμόνια δεν έχουν καλά μεγέθη και σκίζεται η σάρκα τους. Πάντως αξίζει να αναφέρουμε ότι τα ελληνικά Μαγληνά είναι πολύ καλύτερα στον χυμό και δεν έχουν καμιά σχέση με τα τούρκικα που είναι στεγνά».
Ισπανία
Ο αντίκτυπος από τα πρόσφατα έντονα καιρικά φαινομένων στην Ισπανία ήταν καταστροφικός για πολλά είδη εσπεριδοειδών. Εξαίρεση όμως αποτελούν τα λεμόνια, που καλλιεργούνται κυρίως στην περιοχή της Μούρθια, τα οποία τροφοδοτούν κανονικά ισπανική την αγορά.
Αν και αρχικά είχαν προβλήματα μικροκαρπίας στην συνέχεια οι βροχοπτώσεις βοήθησαν και έδωσαν καλά μεγέθη.
Τα πρώτα λεμόνια ξεκίνησαν με τιμές παραγωγού πάνω από 30 λεπτά το κιλό και φαινόταν ότι λόγω μειωμένης παραγωγής θα υπάρξει ανοδική πορεία αλλά έγιναν μεγάλες εισαγωγές από Νότια Αφρική, με αποτέλεσμα αυτή την εποχή οι τιμές να έχουν μειωθεί στα 14 - 15 λεπτά το κιλό.
H αγροτοσυνδικαλιστική οργάνωση ASAJA - Murcia τονίζει ότι η φετινή παραγωγή λεμονιών θα είναι μειωμένη κατά περίπου 30%. Εκτιμά ότι κατά 20% λιγότερο είναι φέτος λεμόνι της ποικιλίας Fino και κατά 30% της ποικιλίας Verna.
Σε σχέση το κόστος παραγωγής υπολογίζεται ότι κυμαίνεται περίπου στα 22 - 28 λεπτά το κιλό.
Πάντως καταδικάζει την μεγάλη διαφορά τιμών από το χωράφι στο ράφι ένα φαινόμενο που έχουμε και στην χώρα μας. Όπως δείχνουν τα στοιχεία από το Παρατηρητήριο Τιμών, στα σημεία λιανικής πώλησης οι τιμές στους καταναλωτές κυμαίνονται μεταξύ 1,79 και 2,39 ευρώ το κιλό, όταν στο χωράφι η τιμή δεν έχει ξεπεράσει τα 18 λεπτά το κιλό.
Έως 22 Νοεμβρίου 2024 οι δηλώσεις των παραγωγών για την Ομαδική Αγωγή κατά ΕΛΓΑ που οργανώνει η Διαρκούς Επιτροπής Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΔΕΣΑ).
Όπως επισημαίνει η ΔΕΣΑ, «736 ημέρες μετά τον παγετό στην Αργολίδα, στις 26/01/2022, έκανε «επανεκτιμήσεις» ζημίας ο ΕΛΓΑ, χωρίς μάλιστα οι ελεγκτές να επισκεφθούν τα αγροκτήματα. Από τα γραφεία.
Αυτές τις μοναδικές «πρωτοτυπίες» της εκτιμητικής επιστήμης που εισάγει ο ΕΛΓΑ, διότι προφανώς θεωρεί ότι απευθύνεται σε μη νοήμονες, θα καταγγελθούν με ομαδικές αγωγές που οργανώνει η ΔΕΣΑ.
Οι παραγωγοί, που έχουν αδικηθεί, μπορούν να ενταχθούν στις ομαδικές αγωγές ΔΕΣΑ απευθυνόμενοι, έως 22 Νοεμβρίου 2024, στον Αγροτικό Συνεταιρισμό τους.
Το κόστος για κάθε παραγωγό έχει διαμορφωθεί μέχρι στιγμής στα 25 ευρώ και εφόσον αυξηθεί η συμμετοχή, ενδέχεται να μειωθεί και άλλο».
Το μείζον ζήτημα της άμεσης αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών λόγω της δραστικής μείωσης της παραγωγής εξαιτίας της ανομβρίας, φέρνει στη Βουλή των Ελλήνων, με την κατάθεση ερώτησης, σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, κατόπιν πρωτοβουλίας του Βουλευτή Ρεθύμνης και υπευθύνου ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της παράταξης, Μανόλη Χνάρη.
Ειδικότερα, οι βουλευτές επισημαίνουν ότι οι ολοένα αυξανόμενες επιπτώσεις των έκτακτων κλιματικών μεταβολών (παρατεταμένη ανομβρία – διαρκείς και ασυνήθιστοι καύσωνες) έχουν προκαλέσει αφυδάτωση των καρπών, μικροκαρπία και ακαρπία στις ελιές, με τεράστιες καταστροφές στην παραγωγή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με συνέπεια, παρά τις ενδεδειγμένες καλλιεργητικές εργασίες την απώλεια παραγωγής λόγω χαμηλής περιεκτικότητας λίγο πριν τη συγκομιδή του ελαιόκαρπου, οδηγώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τους ελαιοπαραγωγούς σε απόγνωση καθώς αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο αφανισμού του εισοδήματος τους.
Παράλληλα, τονίζουν ότι, αν και τα ελαιοκομικά προϊόντα συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, δεδομένου ότι οι εξαγωγές ελαιόλαδου και βρώσιμων ελιών εισφέρουν τεράστια έσοδα στο κράτος, εντούτοις η ελαιοκαλλιέργεια εισπράττει από την ΚΑΠ τα λιγότερα χρήματα, καθώς δε συμπεριλαμβάνεται στις συνδεδεμένες ενισχύσεις και αποζημιώνεται μόλις κατά το 1/4 των εισφορών παραγωγών από τον ΕΛΓΑ.
Επιπλέον, ασκούν δριμεία κριτική στην Κυβέρνηση της ΝΔ, για την ολιγωρία της στην ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών για τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού λειτουργίας του ΕΛΓΑ, με αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα να μην υπάρχει σχετική πρόβλεψη για τη διεύρυνση των ασφαλιστικών καλύψεων που προκαλούνται από τις έκτακτες κλιματικές μεταβολές, μεταξύ των οποίων είναι και η απώλεια παραγωγής του ελαιόκαρπου, τονίζοντας ότι το εισόδημα των ελαιοκαλλιεργητών δεν μπορεί να αναπληρωθεί με κάποιον άλλο τρόπο χωρίς τη συνδρομή του κράτους ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εν κατακλείδι, υπογραμμίζουν ότι τα ανωτέρω, έχουν ως συνέπεια να καθίσταται αδύνατη τόσο η αποζημίωση των παραγωγών όσο και η συνέχιση της παραγωγικής διαδικασίας, παρά το γεγονός ότι η ελιά αποτελεί το εθνικό μας προϊόν και η ελαιοκομική παραγωγή συμβάλλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, θέτουν στον αρμόδιο Υπουργό ΑΑΤ τα ακόλουθα ερωτήματα:
- Πως και πότε προτίθεται να αποζημιώσει τους ελαιοπαραγωγούς της χώρας που έχουν πληγεί από τη μείωση της παραγωγής λόγω του φαινομένου των έκτακτων κλιματικών μεταβολών προκειμένου να καταστεί εφικτή η συνέχιση της παραγωγικής τους διαδικασίας,
- Αν υπάρχει προγραμματισμός για την κατασκευή νέων αλλά και τη συντήρηση των παλαιών εγγειοβελτιωτικών έργων για την άρδευση των ελαιώνων με σκοπό την αντιμετώπιση των έκτακτων συνεπειών της κλιματικής κρίσης και κατ’ επέκταση τη διατήρηση και την αύξηση της καρποφορίας των ελαιόδεντρων,
- Αν επιτέλους σκοπεύει να προβεί στον εκσυγχρονισμό του ΕΛΓΑ με σκοπό να περιλαμβάνει τη διεύρυνση των ασφαλιστικών καλύψεων για τις καταστροφές που προκαλούνται από τις έκτακτες κλιματικές μεταβολές σε φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, μεταξύ των οποίων είναι: η απώλεια παραγωγής στην ελιά είτε από μικροκαρπία είτε από ακαρπία των καρποφόρων δέντρων,
- Αν προτίθεται να αναλάβει πρωτοβουλία για την εκπόνηση μελέτης και κατάθεσης φακέλου επιστημονικά τεκμηριωμένου που να αφορά τη μείωση της παραγωγής ελιάς λόγω της ανομβρίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση,
- Αν προτίθεται να προβεί στην Αναθεώρηση του τρέχοντος ΣΣ και στην αύξηση της βασικής ενίσχυσης στην ελαιοκαλλιέργεια και
- Ποιες είναι οι θέσεις της Κυβέρνησης της ΝΔ για την ενίσχυση της ελαιοκαλλιέργειας στο πλαίσιο της Αναθεώρησης της ΚΑΠ της επομένης προγραμματικής περιόδου.
Με χαλαρούς ρυθμούς γίνονται αυτή την εποχή οι κοπές στα πορτοκάλια της ποικιλίας Βαλέντσια στην Λακωνία.
Αν και έχουν βγει στην αγορά Ναβελίνες από άλλες περιοχές της χώρας η ζήτηση για τα Βαλέντσια παραμένει σε καλά επίπεδα.
Το πρόβλημα είναι ότι δεν γίνεται σωστή διαλογή των πορτοκαλιών και δεν πάνε τα καλής ποιότητας πορτοκάλια για νωπή χρήση.
Πάντως αυτή την εποχή όσοι παραγωγοί έχουν κάνει σωστές καλλιεργητικές πρακτικές έχουν ένα πολύ καλής ποιότητας Βαλέντσια χυμώδη και με καλό χρωματισμό. Το πρόβλημα είναι ότι την καλή ποιότητα δεν την πληρώνεται ο παραγωγός.
Ο κ. Βασίλης Δεληκωνσταντίνου, παραγωγός εσπεριδοειδών από την Σκάλα Λακωνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή η μέση τιμή παραγωγού κυμαίνεται στα 27 λεπτά το κιλό, ενώ η τιμή χυμού είναι στα 16 λεπτά. Μιλάμε για χαμηλά επίπεδα αν σκεφτεί κανείς ότι σήμερα η διεθνή τιμή συμπυκνωμένου χυμού είναι στα 10 - 11 ευρώ το κιλό.
Από το 2021 και μετά λόγω ζημιών στην παραγωγή πορτοκαλιών στην Βραζιλία και ΗΠΑ οι διεθνείς τιμές χυμού βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα και αναμένεται να παραμείνουν και τα επόμενα χρόνια. Από την άλλη στα Βαλέντσια έχουμε αναλογία 11 κιλά πορτοκαλιού για 1 κιλό συμπυκνωμένου χυμού. Κάποτε θα πρέπει να κερδίσει ο παραγωγός από την καλή ποιότητα πορτοκαλιού.
Προβλημα είναι ότι δεν γίνεται σωστή διαλογή πορτοκαλιών αλλά δίνουν τιμή «σκούπα» στους παραγωγούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να πηγαίνουν για νωπή χρήση πορτοκάλια που δεν έχουν καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά και το αντίστροφο τα καλής ποιότητας πάνε για χυμοποποίηση. Όλα αυτά γίνονται για να μειωθεί η χονδρική τιμή τους.
Σίγουρα έχουμε αυτή την περίοδο έχουμε μειωμένες ποσότητες Βαλέντσια στην Λακωνία αλλά στην χώρα μας δεν υπάρχουν στοιχεία (αυτό συμβαίνει και σε άλλες καλλιέργειες).
Το σίγουρο είναι ότι αυτή την εποχή είμαστε στα τελειώματα και οι παραγωγοί έχουν ανάγκη για οικονομική ρευστότητα, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους. Αυτό τους αναγκάζει να πουλάνε υπό πίεση. Το θετικό πάντως είναι ότι παραμένει σταθερή η ζήτηση για Βαλέντσια αν και σε άλλες περιοχές ξεκίνησαν να κάνουν κοπές στις Ναβαλίνες.
Μεγάλο πρόβλημα επίσης για τους παραγωγούς είναι η μαύρη αμοιβή των εργατών. Οι παραγωγοί φορολογούνται για αυτήν αλλά δεν μπορούν να τη δικαιολογήσουν σαν έξοδο».
Ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και μια εβδομάδα έχει «ζεσταθεί» ξανά το εμπόριο για τα Βαλέντσια και υπάρχει καλή ζήτηση. Όπως φαίνεται η αγορά θα απορροφήσει όλη την παραγωγή.
Οι τιμές παραγωγού ξεκινούν για νωπή κατανάλωση από τα 22 λεπτά και πάνω ανάλογα με την ποιότητα του πορτοκαλιού.
Εκτιμώ ότι ακόμη έχουμε περίπου 2 έως 3 χιλιάδες τόνους πορτοκαλιών αυτής της ποικιλίας με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά (χρώμα και χυμό).
Μετά από τις 20 Νοεμβρίου θα ξεκινήσουν οι κοπές για τις Ναβαλίνες στην περιοχή της Λακωνίας».
Μεγάλες αντιδράσεις έχει ξεσηκώσει η αδιαφορία του ΥπΑΑΤ για τα προβλήματα που υπάρχουν στην ελαιοκαλλιέργεια εξαιτίας της ξηρασίας που έχει πλήξει πολλές περιοχές της χώρας.
Οι ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Στερεάς και της Βόρειας Ελλάδας μας μεταφέρουν εφιαλτικές εικόνες.
Παρόλα αυτά η ηγεσία του ΥπΑΑΤ δεν έχει αναλάβει καμιά πρωτοβουλία στήριξης της ελαιοκαλλιέργειας. Η δικαιολογία είναι ότι έχουμε πολλά στρέμματα καλλιέργειας στην χώρα μας και δεν μπορεί η κυβέρνηση να βρει κονδύλια αλλά επειδή δεν έχει και στοιχεία (δεν υπάρχουν σωστά μητρώα) αδυνατεί να καταθέσει στην ΕΕ σχετικό φάκελο με αποζημιώσεις.
Όσον αφορά την υπόλοιπη κυβέρνηση, με το μόνο που φαίνεται να ασχολείται είναι πόσο γρήγορα θα μειωθεί η τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο, ώστε να έχουμε πτώση της τιμής στο ράφι. Βλέπετε το κυβερνητικό αφήγημα είναι ότι ο υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα οφείλεται μόνο στην αύξηση των τιμών παραγωγού.
Επιστολή προς όλα τα κόμματα
Ο κ. Γεώργιος Κατσούλης, πρόεδρος στον Σύνδεσμο Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε), σε επιστολή του αναφέρει τα εξής:
Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κρίση στον πρωτογενή τομέα, με την ελαιοκαλλιέργεια - τον πυλώνα της αγροτικής μας οικονομίας - να πλήττεται σοβαρά από την παρατεταμένη ανομβρία και την κλιματική κρίση. Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι εξαιρετικά ανησυχητικές, όχι μόνο για την παραγωγή ελαιολάδου, αλλά και για την κοινωνική συνοχή των αγροτικών περιοχών.
Τα μέλη μας από όλη την χώρα και ιδιαίτερα από τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Στερεάς και της Βόρειας Ελλάδας μας μεταφέρουν εφιαλτικές εικόνες. Η ανομβρία έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών και τις οικονομίες των ελαιοπαραγωγικών περιοχών της χώρας. Χωρίς επαρκείς υποδομές για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και με τη δημόσια διοίκηση να αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, οι παραγωγοί βρίσκονται χωρίς μηχανισμούς στήριξης και αποζημίωσης. Οι προοπτικές για τη μείωση της παραγωγής ελαιολάδου είναι σοβαρές, με αναμενόμενες απώλειες που μπορεί να φτάσουν σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Η έλλειψη εργατικών χεριών έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα. Η διαθεσιμότητα εποχιακών εργατών έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία χρόνια, αναγκάζοντας πολλούς παραγωγούς να αφήσουν τα χωράφια τους ακαλλιέργητα ή να καθυστερήσουν τη συγκομιδή, με αποτέλεσμα απώλειες 15%-20% της παραγωγής. Η διαδικασία μετάκλησης εργατών από τρίτες χώρες είναι γραφειοκρατική και χρονοβόρα, καθυστερώντας την κάλυψη των αναγκών των παραγωγών.
Απαιτούμε την άμεση απλούστευση των διαδικασιών μετάκλησης και την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής μέσω κινήτρων για τη συμμετοχή νέων και γηγενών εργατών στον τομέα. Παράλληλα, η κυβέρνηση πρέπει να εκσυγχρονίσει τον ΕΛΓΑ και να εφαρμόσει άμεσα αποζημιωτικά μέτρα για τους πληγέντες παραγωγούς.
Επιπλέον, οι αγρότες αντιμετωπίζουν νέες υποχρεώσεις με τα mydata και τους πίνακες προσωπικού για τους εργάτες γης, οι οποίες, αντί να απλοποιούν τη διαδικασία, προσθέτουν επιπλέον διοικητικά βάρη και πρόστιμα.
Ζητούμε την αναγκαία αναθεώρηση αυτών των υποχρεώσεων ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία και να ενισχυθεί η παραγωγικότητα.
Ο Σύνδεσμος Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε) απαιτεί από την κυβέρνηση και την αυτοδιοίκηση να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δράσουν με αποφασιστικότητα:
1. Άμεση εφαρμογή αποζημιωτικών μέτρων για τους πληγέντες παραγωγούς με υποβολή τεκμηριωμένου αιτήματος προς την Ε.Ε όπως έπραξαν άλλες χώρες. Ο ΕΛΓΑ πρέπει να εκσυγχρονίσει τα εργαλεία του ώστε να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες.
2. Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων υποδομής για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Είναι απαραίτητο να γίνουν έργα άρδευσης και ταμιευτήρες για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των καλλιεργειών.
3. Ενίσχυση και στήριξη της νέας γενιάς αγροτών με ουσιαστικά κίνητρα και προγράμματα εκπαίδευσης.
4. Δημιουργία κινήτρων για τη διατήρηση και προσέλκυση πληθυσμών στην ύπαιθρο, ώστε να αντιμετωπιστεί η δημογραφική κρίση.
5. Ανάπτυξη βιώσιμων καλλιεργητικών πρακτικών και ενσωμάτωσης ψηφιακών δεξιοτήτων για την ανθεκτικότητα της παραγωγής.
6. Στήριξη στα συνεργατικά σχήματα με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση (νομοθετικά – χρηματοδοτικά – φορολογικά – ασφαλιστικά)
7. Απλούστευση της διαδικασίας μετάκλησης εργατών και κίνητρα για την ενασχόληση των γηγενών με τον πρωτογενή τομέα.
8. Θέσπιση βιώσιμων χρηματοδοτικών και ασφαλιστικών εργαλείων για την ανάπτυξη των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
9. Στήριξη της έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της γεωργίας για την ανάπτυξη νέων, πιο ανθεκτικών καλλιεργειών και τεχνολογιών.
Η αδράνεια δεν είναι επιλογή. Η κρίση είναι παρούσα και απαιτεί άμεσες δράσεις.
Ο Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε θα συνεχίσει να διεκδικεί λύσεις που θα στηρίξουν τους παραγωγούς, θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία και θα διασφαλίσουν το μέλλον της γεωργικής παραγωγής σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας.
Μειωμένη παραγωγή ελαιοκάρπου και για την επόμενη χρονιά
Για την ξηρασία στην ελαιοκαλλιέργεια ανακοίνωση του Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών αναφέρει τα εξής:
Κύριοι, όπως σας είναι απόλυτα γνωστό η Ελλάδα πλήττεται από σοβαρή ξηρασία και μαζί με το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, το οποίο μάλιστα επηρεάζει όλο το φάσμα των λειτουργιών στην ύδρευση έως και άρδευση, με απρόβλεπτες συνέπειες. Όσον αφορά την περιοχή αρμοδιότητας μας οπού ζούμε και εργαζόμαστε, την Τριφυλία Μεσσηνίας, στον τομέα της άρδευσης των καλλιεργειών και κυρίως στην ελαιοκαλλιέργεια η οποία είναι με διαφορά η πρώτη σε έκταση, η κατάσταση είναι απλά τραγική.
Βρισκόμαστε ήδη στην περίοδο ελαιοσυγκομιδής και ένα μεγάλο ποσοστό (οι πρώτες εκτιμήσεις λένε για 60-70 %) των κτημάτων που δεν αρδεύονται (ξερικές), βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση με αποτέλεσμα η παραγωγή να είναι μηδενική η ελάχιστη και ποιοτικά υποβαθμισμένη. Αυτό σημαίνει ότι ελαχιστοποιείται ή και μηδενίζεται η ακαθάριστη πρόσοδος των παράγωγων που αποτελεί για τους περισσοτέρους την μοναδική πηγή εισοδήματος, παρά τα αυξημένα κόστη που έχουν καταβάλει στην διάρκεια της χρονιάς.
Επιπρόσθετα, με τέτοιες συνθήκες απειλείται και η παραγωγή του επομένου έτους αλλά και το φυτικό κεφάλαιο. Τα αρδευόμενα κτήματα βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, αλλά αυτό έχει απαιτήσει αρκετά μεγαλύτερο κόστος άρδευσης αλλά και όγκους νερού που δοκιμάζουν τα όρια όσων γεωτρήσεων παραμένουν ακόμη σε λειτουργία, αφού αρκετές έχουν πρακτικά μηδενίσει την παροχή τους.
Επειδή έστω και τώρα είναι ώρα για αποφάσεις και έργα προκειμένου να υπάρξει διαχείριση των προβλημάτων στο άμεσο μέλλον , ζητάμε επιτακτικά την ολοκλήρωση του έργου του φράγματος του Φιλιατρινού ποταμού με την τοποθέτηση - εγκατάσταση των δίκτυών άρδευσης (πρόκειται για πανευρωπαϊκή πρωτιά να έχεις έτοιμο φράγμα χωρίς δίκτυα) προκειμένου να συντελεστεί η πολυπόθητη άρδευση της Τριφυλίας.
Επίσης θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να βελτιωθεί ο κανονισμός του ΕΛΓΑ προκειμένου να μπορούν να ενταχθούν τέτοια φαινόμενα και να τυγχάνουν αποζημίωσης δεδομένου ότι θα εμφανίζονται συνέχεια τα επόμενα χρόνια λόγω κλιματικής αλλαγής.
Άμεση στήριξη μέσω του κρατικού προϋπολογισμού των ελαιοπαραγωγών που πλήττονται από την παρατεταμένη ξηρασία, αλλά και προετοιμασία φακέλου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κατ’ εξαίρεση έγκριση της ενίσχυσης, ζητά με παρέμβασή του ο βουλευτής Μεσσηνίας, Περικλής Μαντάς, από την κυβέρνηση.
Παράλληλα ζητά να υπάρξει επίσημη ενημέρωση αναφορικά με τα ποσά που αποδίδουν προς τον ΕΛΓΑ οι μεσσήνιοι ελαιοπαραγωγοί μέσω των εισφορών τους, καθώς και για τα ποσά των ενισχύσεων που αντίστοιχα έχουν λάβει κατά την περασμένη δεκαετία.
Ο κ. Μαντάς στην παρέμβασή του πραγματοποιεί αναφορά στις πολύ μεγάλες ζημιές λόγω ξηρασίας που εντοπίζονται σε πολλές ελαιοκαλλιέργειες της Μεσσηνίας, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν το 100% της παραγωγής, τη στιγμή που οι συνολικές εκτιμήσεις για τον νομό μιλούν για απώλεια παραγωγής άνω του 40%. «Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας πρωτόγνωρης και ιδιαίτερης κατάστασης, η οποία απειλεί καίρια το αγροτικό εισόδημα θέτοντας ζητήματα επιβίωσης για χιλιάδες μεσσηνιακές οικογένειες» τονίζει, ενώ ζητά τη λήψη έκτακτων μέτρων που θα διασφαλίσουν ότι η παραγωγή θα παραμείνει ενεργή και στο μέλλον.
Ο βουλευτής της ΝΔ επίσης αναφέρεται στο παράδειγμα της πρόσφατης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ανάλογο αίτημα της ρουμανικής κυβέρνησης για παροχή έκτακτης στήριξης ύψους 400 εκ. ευρώ σε αγρότες που έχουν πληγεί από την ξηρασία. Σημειώνει ακόμα ότι η Επιτροπή έκρινε ότι η ενίσχυση είναι «απαραίτητη» και «αντίστοιχη των ζημιών που υπέστησαν οι αγρότες λόγω του ακραίου κλιματικού φαινομένου», καθώς και ότι είναι σύμφωνη με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που διέπουν τις έκτακτες ενισχύσεις.
Κατά τον κ. Μαντά, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις και για την ελληνική πλευρά να αναλάβει αντίστοιχη πρωτοβουλία στήριξης των ελαιοπαραγωγών.
«Αφενός να προγραμματισθεί η άμεση ενίσχυση των ελαιοπαραγωγών από τον κρατικό προϋπολογισμό, αφετέρου να τεκμηριωθεί επαρκώς η ανάγκη αυτή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημειώνει χαρακτηριστικά, ζητώντας παράλληλα να λάβει επίσημη ενημέρωση για τα στοιχεία «που αφορούν στα ποσά που έχουν αποδοθεί από τους μεσσήνιους παραγωγούς ελαιολάδου ως ασφαλιστικές εισφορές προς τον ΕΛΓΑ κατά την περασμένη δεκαετία, καθώς και τα ποσά των αποζημιώσεων που έχουν λάβει κατά το ίδιο χρονικό διάστημα».
Ξεκίνησε στην Αργολίδα η συγκομιδή πορτοκαλιών Ναβελίνας με την παραγωγή να είναι μειωμένη όπως και το εμπορικό ενδιαφέρον, ενώ το κόστος αυξημένο λόγω της άρδευσης και των εργατικών.
Οι τιμές παραγωγού (μικτά) για τα πορτοκάλια εξαγωγής είναι από 35 έως 40 λεπτά το κιλό για τα καλής ποιότητας, ενώ για την εγχώρια αγορά στα 45 λεπτά.
Από τον συνεταιρισμό Σταθέικων του Δήμου Άργους Μυκηνών η κ. Άννα Λαμπάδα, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «υπάρχει σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας στην περιοχή. Υπάρχουν πρόβλημα στα μεγέθη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Έχουμε φτάσει Νοέμβριο και ποτίζουμε σαν να είμαστε καλοκαίρι. Εδώ και 9 μήνες κάνουμε συνεχώς άρδευση. Αν δεν έχουμε βροχές φέτος τον επόμενο χρόνο τα εσπεριδοειδή στην Αργολίδα θα έχουν σοβαρό πρόβλημα.
Όσον αφορά τις προκαταβολές του παγετού που έδωσε ο ΕΛΓΑ, τα 300 ευρώ το στρέμμα, μας κάνουν συμψηφισμούς αλλά τελικά δεν γνωρίζουν οι παραγωγοί τι χρωστάνε και πότε θα τα εξοφλήσουν τις οφειλές. Είμαστε σε ένα θολό τοπίο και ζητάμε ενημέρωση».
Συνάντηση εσπεριδοπαραγωγών Αργολίδας
Στο μεταξύ στις 4 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην ΚΑΣΟΑ ΔΑΝΑΟΣ στην Πυργέλλα, η 1η συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΔΕΣΑ) για τη σεζόν 2024/2025, όπου θα συζητηθούν θέματα εμπορίας των εσπεριδοειδών, καθώς και η αγωγή κατά του ΕΛΓΑ για τα πορίσματα παγετού της 26/01/2022. Η σχετική ανακοίνωση αναφέρει τα εξής:
«Η περσινή εμπειρία από την λειτουργία της ΔΕΣΑ έδειξε ότι υπάρχει ανάγκη για κοινή οργάνωση και συντονισμό των συνεταιρισμών, καθώς ο κάμπος της Αργολίδας έχει περάσει στο τελικό στάδιο μια μεγάλης ιστορικής καμπής, με μια σειρά από παθογένειες να έχουν κορυφωθεί.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η μαζική συμμετοχή των συνεταιρισμών, αλλά και των παραγωγών, είναι αυτό που θα ενισχύσει το κύρος και την δυναμική της πρωτοβουλίας, ιδιαίτερα στην 1η συνεδρίαση της σεζόν.
Αξιοποιώντας την εμπειρία της προηγούμενης περιόδου, έχουν σχεδιαστεί μια σειρά από βελτιώσεις στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της Επιτροπής που θα παρουσιαστούν στην σύσκεψη, προκειμένου η ΔΕΣΑ να γίνεται συνεχώς πιο αποτελεσματική στην στήριξη του τομέα».
Αποζημιώσεις λόγω της φετινής ανομβρίας ζητούν οι ελαιοπαραγωγοί σε ψήφισμά τους, το οποίο υιοθετήθηκε ομόφωνα, στην συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη (30 Οκτωβρίου 2024), στην Χώρα της Μεσσηνίας.
Το ψήφισμα, που στάλθηκε προς τον πρωθυπουργό και την ηγεσία του ΥπΑΑΤ, αναφέρει τα εξής:
Την Τετάρτη, 30 Οκτωβρίου 2024, οι ελαιοκαλλιεργητές και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και παραγωγικών φορέων, που συγκεντρωθήκαμε στη Χώρα στην αίθουσα REX, από την ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας, με θέμα τις καταστροφές από τους πρωτοφανείς θερινούς καύσωνες και την παρατεταμένη ανομβρία στην ελαιοκαλλιέργεια, αφού ανταλλάξαμε απόψεις και λάβαμε υπόψη μας ότι:
Εδώ και μια δεκαετία οι αλλαγή του κλίματος ζημιώνει σταθερά την καλλιέργεια της ελιάς αυξάνοντας παράλληλα το κόστος παραγωγής και την ανασφάλεια.
Ειδικότερα, φέτος το 2024, οι ελάχιστες χειμερινές βροχές συνδυαστικά με τους παρατεταμένους θερινούς καύσωνες και την συνεχιζόμενη ανομβρία έχουν δημιουργήσει μεγάλες ζημιές στην παραγωγή. Πολλά αγροτεμάχια δεν θα συγκομιστούν, εφόσον η ζημιά είναι 100% και με εκτιμήσεις μας η μέση απώλεια παραγωγής ξεπερνά το 50% ως την ώρα, και είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί αν δεν έχουμε γρήγορα βροχές.
Παράλληλα έχει ζημιωθεί και το φυτικό κεφάλαιο και σε πολλές περιπτώσεις είναι βέβαιο ότι δεν θα ανακάμψει, ακόμα και αν ο καιρός το 2025 εξελιχθεί φυσιολογικά, το οποίο δεν αναμένεται. Αν μάλιστα οι βροχές αργήσουν θα έχουμε ολοσχερή ξήρανση πολλών ελαιοδένδρων.
Οι περιοχές που έχουν υποστεί ζημιές είναι εντοπισμένες και οριοθετημένες από εμάς, όπως διαπίστωσε κλιμάκιο του ΕΛΓΑ, το οποίο μας επισκέφτηκε στις 18 Οκτωβρίου 2024.
Η οικονομία της ευρύτερης περιοχής της δυτικής Μεσσηνίας στηρίζεται στην παραγωγή ελαιολάδου, σχεδόν αποκλειστικά.
Συνεπώς τα τεράστιο οικονομικό πρόβλημα που αναμένεται, θα έχει και σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις και μάλιστα σε περιοχές που ήδη δοκιμάζονται από χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και το δημογραφικό πρόβλημα.
Απαιτούμε από την κυβέρνηση:
- Την άμεση αποζημίωση των παραγωγών που έχουν πληγεί με καταγραφή και εξατομίκευση των ζημιών (αποζημίωση των παραγωγών με βάση την απώλεια παραγωγής τους).
- Την αναθεώρηση και επικαιροποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να αποζημιώνει τις ζημιές από την ξηρασία και όλων των δυσμενών φαινομένων που πλήττουν τη γεωργία από την κλιματική κρίση.
- Άμεση σύσταση επιστημονικής τεχνικής ομάδας για την δρομολόγηση με διαδικασίες κατεπείγοντος αρδευτικών έργων, προσαρμοσμένων στις εδαφικές-γεωλογικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες των περιοχών της δυτικής Μεσσηνίας.
Ως ελαιοπαραγωγοί και εκπρόσωποι αυτοδιοικητικών και παραγωγικών φορέων, εκφράζουμε τους έντονους φόβους και την αγωνία μας ότι αν δεν ληφθούν άμεσα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα υποστηρικτικά μέτρα, η γεωργία και δη η ελαιοκομία θα οδηγηθεί μοιραία σε κατάρρευση με ανυπολόγιστες συνέπειες, όχι μόνο για την ύπαιθρο αλλά για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Εκφράζουμε δε τη λύπη και αγανάκτησή μας, διότι τα παραπάνω ενώ συνεχώς διατυπώνονται από τον επιστημονικό κόσμο εδώ και πολλά χρόνια, οι κυβερνώντες δεν δείχνουν να συγκινούνται αφήνοντας τη γεωργία και τον αγροδιατροφικό τομέα στην τύχη του.
Από την πλευρά μας παραμένουμε σε ετοιμότητα προκειμένου να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα. «Οι καιροί ου μενετοί…».
Άρχισαν οι κοπές για τις πρώιμες Κλημεντίνες στις ζώνες καλλιέργειας της χώρας, με την ζήτηση να είναι σε καλά επίπεδα και τις ποσότητες να είναι μειωμένες αλλά με καλή ποιότητα. Οι μειωμένες ποσότητες έφεραν ένα καλό ξεκίνημα όσον αφορά τις τιμές.
Ο κ. Αριστοτέλης Μπακάκης, παραγωγός μανταρινιών από το Μάστρο του Μεσολογγίου, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος έχουμε μια πρωιμότητα στα μανταρίνια Κλημεντίνες λόγω των καιρικών συνθηκών. Οι κοπές ξεκίνησαν εδώ και 15 ημέρες στην περιοχή και γίνονται με αυξημένους ρυθμούς στα περιβόλια. Έχουμε μια καλή παραγωγή με καλή ποιότητα και μεγέθη. Η ζήτηση είναι πολύ καλή και συνεχώς φεύγουν φορτία από την περιοχή. Φέτος έχουμε ένα καλό ξεκίνημα στα μανταρίνια με τις υπερπρώιμες ποικιλίες (Clement Ruby κ.α.) στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας να δίνουν τιμές παραγωγού από 1 ευρώ το κιλό. Τώρα για τις Κλημεντίνες οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται από 50 έως 60 λεπτά το κιλό».
Ξεκίνησαν οι κοπές στις Κλημεντίνες αυτές τις ημέρες στην Θεσπρωτία, με τις αποδόσεις να είναι μειωμένες και τις τιμές να κυμαίνονται από 60 έως 65 λεπτά. Οι παραγωγοί ελπίζουν οι μειωμένες ποσότητες να φέρουν καλές τιμές, μιας και η ζήτηση να είναι σε καλά επίπεδα. Το πρόβλημα είναι ότι στην περιοχή δεν είναι οργανωμένοι οι παραγωγοί για να μπορέσουν να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Θωμάς Φάκλαρης από την περιοχή Σκαφιδακίου στην Αργολίδα, «αυτές τις ημέρες μπήκαν στα περιβόλια οι παραγωγή και ξεκίνησαν τις κοπές μανταρινιών. Η Αργολίδα έχει πρόβλημα από την ξηρασία και η παραγωγή είναι μειωμένη κατά 20 - 30% αλλά έχει πολύ καλή ποιότητα. Οι Κλημεντίνες, όπως και πέρυσι, έχουν κάνει ένα καλό ξεκίνημα με τις τιμές παραγωγού (μικτές) της εξαγωγής για την καλή ποιότητα να κυμαίνονται 1,70 έως 1,80 ευρώ το κιλό, ενώ στην εσωτερική αγορά φτάνουν και στο 1 ευρώ το κιλό. Προς το παρόν η ζήτηση είναι σε καλά επίπεδα».
Από την πλευρά του ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι κοπές μανταρινιών στην περιοχή. Πάντως από μια πρώτη εικόνα φαίνεται μειωμένη η φετινή παραγωγή. Αναμένεται να ξεκινήσουν να κόβουν Κλημεντίνες μετά από τις 10 Νοεμβρίου.
Όσον αφορά τις εισαγωγές μανταρινιών στην ΕΕ, τα στοιχεία της Κομισιόν αναφέρουν ότι κατά την εμπορική περίοδο Οκτώβριος 2023 - Σεπτέμβριος 2024 ανήλθαν σε 445.000 τόνους, μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο (482.000 τόνους). Οι κυριότερες εισαγωγές μανταρινιών στην ΕΕ γίνονται από την Νότια Αφρική (162.000), την Τουρκία (84.500) και το Μαρόκο (74.000).