Οικονομική κρίση και παραγωγοί καρυδιών.
Είναι γνωστό σε όλους ότι η οικονομία έχει μπει σε περιπέτειες, όχι μόνο εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και μιας σειράς παραγόντων που δεν έχουν καμία σχέση με τον πόλεμο. Η άνοδος των τιμών στην ενέργεια, ξεκίνησε ένα εξάμηνο πριν και απλώς ο πόλεμος απλά επιτάχυνε και όξυνε τα προβλήματα. Δεν θα ασχοληθούμε σε αυτή την ανάρτηση μας με προβλήματα γεωπολιτικού χαρακτήρα, αλλά θα επικεντρωθούμε καθαρά σε προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην χώρα μας ,μιας και η οικονομία δεν είναι φυσικό φαινόμενο για να επηρεάζεται από την κίνηση στη στρατόσφαιρα.
Ο αγροτικός κόσμος αντιμετωπίστηκε από την κοινωνία κατά αρχήν, αλλά και από την πολιτεία σαν ένα επάγγελμα δεύτερης η τρίτης κατηγορίας που δεν συμβαδίζει με το κοινωνικό status άλλων επαγγελμάτων. To life style που επιβλήθηκε στην κοινωνία μας, δεν χώραγε το αγροτικό επάγγελμα. Ήταν προτιμότερο άλλωστε οι νέοι μας να κατευθυνθούν στις υπηρεσίες και στον τουρισμό. Η επαρχία αποψιλώθηκε από νέο κόσμο με ότι αυτό συνεπάγεται. Ο μέσος όρος του κλήρου ποτέ στην χώρα μας δεν ήταν μεγάλος. Απεναντίας ήταν πάντα μικρός και σε μια περίοδο εκμηχάνισης της παραγωγής γίνεται ακόμη μικρότερος, με την έννοια ότι το κόστος κτήσης των μηχανημάτων είναι παντελώς ασύμφορο για μικρούς κλήρους. Αντί λοιπόν να μάθουν οι αγρότες μας να συνεργάζονται μεταξύ τους, όπως έκαναν παλιότερα στα χωριά μας, κυριάρχησε η λογική της ιδιώτευσης με αποτέλεσμα η κάθε αυλή να έχει και ένα γεωργικό ελκυστήρα, ανεξαρτήτως πόσα στρέμματα καλλιεργεί.
Τα όποια προγράμματα στήριξης του αγροτικού κόσμου εξαντλήθηκαν σε επιδοτήσεις με αμφίβολο αποτέλεσμα. Από το 2008 και με τα νέα δεδομένα που διαμόρφωσε η οικονομική κρίση – συνεχίζεται μέχρι σήμερα – παρατηρήθηκε μια στροφή αξιοποίησης των όποιων κτημάτων είχε ο καθένας στο χωριό του με φυτεύσεις νέων καλλιεργειών – επί το πλείστων δενδροκαλλιέργειες -. Λογικές : Είδα Άκουσα Έμαθα κυριάρχησαν σε ένα κόσμο που έψαχνε - και καλά έκανε- ενναλακτικούς τρόπους αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος. Πρέπει να σημειώσουμε ότι στη τάση αυτή κυριάρχησαν οι μη κατ΄ επάγγελμα αγρότες, δεδομένου ότι είχαν και άλλα εισοδήματα από άλλες πηγές. Υπολειπόταν όμως στην τεχνογνωσία. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος ήταν τα τραγικά λάθη στις φυτεύσεις νέων δένδρων –λάθη για τα οποία δεν ευθύνονται, αλλά τα πληρώνουν αυτοί. Λάθη που τους πήγαν 3-5 χρόνια πίσω παραγωγικά χωρίς να υπολογίσουμε τα έξοδα που έχουν καταβάλει. Καλλιεργήθηκαν επίσης κτήματα σε περιοχές που δεν υπήρχε γεωπόνος για να τα επιβλέπει με αποτέλεσμα να συμβουλεύονται μέσω των social media το τι να κάνουν σε κάθε περίπτωση. Ας σημειωθεί ότι, ο κάθε κήπος με γκαζόν έχει και τον γεωπόνο του στην Αθήνα…
Σε παλαιότερα άρθρα μας, είχαμε εξηγήσει ακριβώς το τι χρειάζεται μια καθετοποιημένη δενδρώδης επιχείρηση. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει δεδομένου ότι το κόστος κτήσης των μηχανημάτων έχει εκτιναχθεί για παραγωγούς 20-30 στρεμμάτων και τα καλλιεργητικά έξοδα αυξάνουν κάθε μέρα. Το αυξημένο καλλιεργητικό κόστος επηρεάζει πολλούς παραγωγούς κάνοντας οικονομία σε φάρμακα και λιπάσματα, (λαμβάνοντας και υπόψιν ότι την περσινή χρονιά δεν πήγε καλά η παραγωγή καρυδιών), κάτι το οποίο είναι λάθος, διότι η όποια οικονομία σε καλλιεργητικά εφόδια, επηρεάζει την ποιότητα της παραγωγής. Ένα προϊόν του οποίου η ποιότητα είναι μέτρια η κακή απλώς η αγορά το αποβάλλει και οι έμποροι αλλάζουν πελατολόγιο με ότι αυτό συνεπάγεται μελλοντικά. Όπως επίσης επηρεάζει και την ποιότητα του προϊόντος το κατά πόσο έχει κάποιος τα αναγκαία μηχανήματα. Αν αργήσει κάποιος την συγκομιδή και το στέγνωμα των καρυδιών, τότε η ποιότητα πέφτει με αποτέλεσμα να πέφτει και η τιμή του. Επίσης με την έλλειψη εργατικών χεριών στη συγκομιδή, κρίνεται αναγκαία η αγορά συλλεκτικού μηχανήματος για να διασφαλίσει κάποιος την προσδοκώμενη ποιότητα. Αλλά μια τέτοια κίνηση είναι εκτός οικονομικού πλάνου για μικρούς παραγωγούς. Γι’ αυτούς τους λόγους, ήδη όπως γνωρίζουμε αρκετά κτήματα με καρυδεώνες οδεύουν λόγω μη προϋπολογισμένων δυσκολιών προς ενοικίαση ή και πώληση.
Ζούμε σε ένα καπιταλιστικό περιβάλλον με κύρια και πρωτεύουσα συνιστώσα το κέρδος. Ως εκ τούτου κυριαρχεί η ελεύθερη αγορά σε όλα τα προϊόντα. Αυτό ακριβώς το γεγονός δεν έχουν λάβει υπόψιν τους οι παραγωγοί. Το καρύδι τα προηγούμενα χρόνια είχε μια τιμή περί τα τέσσερα ευρώ χονδρική. Σήμερα αυτή η τιμή μοιάζει πολύ μακρινή. Η προσφορά και η ζήτηση είναι βασικός νόμος στο εμπόριο. Όπως ο κάθε παραγωγός προσδοκά κέρδος από την δραστηριότητα του, έτσι και η κάθε εμπορική- εισαγωγική επιχείρηση προσδοκά και αυτή το κέρδος.
Η διεθνής τιμή στο καρύδι είναι πτωτική φέτος, με αποτέλεσμα να επηρεάζει και την τιμή του ελληνικού προϊόντος. Εδώ ακριβώς ο μικρός παραγωγός βρίσκεται σε αδιέξοδο. Η τιμή σήμερα στο καρύδι φλοιό αγγίζει προς τα κάτω και τα 2,70 ευρώ. Μερικά λεπτά του ευρώ παραπάνω από την διεθνή τιμή για το ίδιας ποικιλίας και ποιότητας προϊόν. Πράγμα που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την όποια προώθηση του προϊόντος στο εξωτερικό σε τιμή υψηλότερη της παγκόσμιας αγοράς καρυδιού. Πέρα από την ποιότητα θα πρέπει η τιμή εξαγωγής να είναι στα διεθνή στάνταρ του προϊόντος. Αυτή η τιμή είναι απαγορευτική για ένα μικρό παραγωγό δεδομένου ότι δεν μπορεί να ανακεφαλοποιήσει το κεφάλαιο του, επειδή ο τζίρος της καλλιέργειας του δεν φθάνει ούτε για την αμοιβή του σαν εργαζομένου, πόσο μάλλον για αγορά μηχανημάτων ή κέρδος. Και μιας και αναφερθήκαμε στις τιμές ας δούμε πως πρέπει να γίνεται η τιμολόγηση του προϊόντος από τον παραγωγό.
Παράμετροι υπολογισμού κόστους παραγωγής γεωργικών προϊόντων
Κόστος παραγωγής ενός γεωργικού προϊόντος είναι όλες οι δαπάνες των χρησιμοποιούμενων συντελεστών παραγωγής, ανεξάρτητα αν είναι ιδιόκτητοι ή ξένοι, για την παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος. Όταν αυτό αναφέρεται στη μονάδα του προϊόντος (π.χ. κιλό), τότε αυτό ονομάζεται κόστος παραγωγής ανά μονάδα προϊόντος. Το κόστος παραγωγής περιέχει τα παρακάτω στοιχεία:
α) ΓΗ
Υπολογίζεται το καταβαλλόμενο ενοίκιο για ενοικίαση κτήματος και τεκμαρτό ενοίκιο για ιδιόκτητο κτήμα.
β) ΕΡΓΑΣΙΑ
Για τους εποχιακούς η μόνιμους συνεργάτες υπολογίζεται η αμοιβή που καταβάλλεται, ενώ για τον παραγωγό και τα μέλη της οικογένειάς του υπολογίζεται κανονικά σαν τους μόνιμους συνεργάτες. Στις παραπάνω περιπτώσεις λαμβάνονται υπόψιν τα μεικτά ποσά (καθαρό ημερομίσθιο η μισθός, συν τις ασφαλιστικές εισφορές ΟΓΑ).
γ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Το κεφάλαιο διακρίνεται σε μεταβλητό και σε σταθερό η πάγιο.
Μεταβλητό κεφάλαιο: Λογίζονται οι δαπάνες που απαιτούνται για την κάθε καλλιεργητική περίοδο. Λιπάσματα, φυτοφάρμακα, κόστος άρδευσης, ΔΕΗ, καύσιμα, συντηρήσεις μηχανήματων, αναλώσιμα κτλ, και ο τόκος τους για το χρονικό διάστημα της χρήσης τους.
Σταθερό κεφάλαιο: Το σταθερό κεφάλαιο χρησιμοποιείται πολλές φορές. Είναι το σύνολο των ετήσιων σταθερών δαπανών (π.χ. για μηχανήματα , κτίσματα κ.λπ. άνω των 150000 ευρώ), στις οποίες υπολογίζεται απόσβεση, συντήρηση, ασφάλιστρα και τόκος.
Ο υπολογισμός του κόστους παραγωγής αποτελεί σημαντικό οικονομικό δείκτη της επιχειρηματικής προσπάθειας, αφού πληροφορεί τον παραγωγό για τη τιμή που μπορεί να πωλήσει το προϊόν του, ώστε να εξασφαλίσει ένα λογικό κέρδος από την επαγγελματική απασχόληση του στη γεωργία, αλλά και για την αντιμετώπιση των κινδύνων από δυσμενείς φυσικές και οικονομικές συνθήκες. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει και η διαφορά των κερδών προ φόρων και μετά φόρων για να δούμε επακριβώς την οικονομική απόδοση της επένδυσής μας. Αντί γι΄ αυτή την ανάλυση κυριάρχησαν οι αναλύσεις του καφενείου πχ. εγώ έδωσα 5 ευρώ το καρύδι και 15 την πεταλούδα, χωρίς να διευκρινίζει κανείς ότι αυτή ήταν λιανική τιμή. Πολλοί πίστεψαν ότι μπορούν να γίνουν πλούσιοι σε μερικά χρόνια. Όπως συμβαίνει πάντα όμως, είναι και οι πρώτοι που θα βγουν εκτός αγοράς διότι η «ανάλυση» αυτή δεν λαμβάνει υπόψιν την αγορά.
Όπως καταλαβαίνουμε το κέρδος από την καλλιέργεια της καρυδιάς βγαίνει από την ποσότητα, βάση της οικονομοτεχνικής μελέτης όπως αναλύθηκε παραπάνω. Ποσότητα που έρχεται από την παραγωγή πολλών στρεμμάτων και όχι 20-30. Εδώ πρέπει να λάβουμε υπόψιν το κατά πόσο βοηθούν οι καιρικές συνθήκες η τι χρηματοδότηση έχει γίνει με ιδία κεφάλαια στην αρχή της επένδυσης. Επίσης καθοριστικό ρόλο παίζει η τυχόν καθετοποίηση της παραγωγής καθώς και το δίκτυο πωλήσεων που έχει αναπτύξει ο παραγωγός. Μια καλή λύση θα ήταν η συνεργασία μεταξύ των παραγωγών, αλλά η ζωή έχει δείξει ότι στις υπάρχουσες κοινωνικές αξίες, κάθε τέτοια απόπειρα έχει μικρή διάρκεια ζωής. Συμπερασματικά λοιπόν το μέλλον για νέους η μικρούς παραγωγούς σε αυτή την τιμή του προϊόντος είναι απαγορευτικό. Με νόμους αγοράς δεν μπορεί τα έξοδα να είναι μεγαλύτερα από τα έσοδα.
Του Γεωργίου Παπακώστα, Chief Executive Officer (CEO) & Founder
Σοβαρά προβλήματα αναμένεται να αντιμετωπίσει τα επόμενα χρόνια η παραγωγή κάστανου από την από την «φαιά σήψη» και την σφήκα της καστανιάς (Dryocosmus kuriphilus). Για αυτό θα πρέπει το κράτος να αναλάβει δράσεις για την στήριξη της παραγωγής και του εισοδήματος των καστανοπαραγωγών.
Αυτό τονίστηκε κατά την ημερίδα με θέμα: «Η Καλλιέργεια της καστανιάς στο όρος Πάικο», η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή (21 Απριλίου 2023), στο Πολιτιστικό Κέντρο Γουμένισσας.
Τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν:
- «ΠΓΕ Κάστανο Πάικου (Οφέλη και Προοπτικές για την Ευρύτερη Περιοχή)» με ομιλητή τον κ. Δημήτριο Μίσκο, MSc γεωπόνος - καστανοπαραγωγός
- «Μυκητολογικές Ασθένειες της Καστανιάς», από την Δρ. Ελένη Τοπαλίδου, Φυτοπαραγωγός - Εντεταλμένη Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών- ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ
- «Έντομα Εχθροί της Καστανιάς και Ολοκληρωμένη Αντιμετώπισή τους» από τον Δρ. Διονύσιος Περδίκης, Αν. Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών- Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας
- «Ομάδες Παραγωγών (Σύσταση και Οφέλη)» από την κ. Παρθένα Παμπουκίδου, Εισηγήτρια- Τμήμα Φυτικής και Ζωικής Παραγωγής- ΔΑΟΚ Κιλκίς
Ο κ. Δημήτριος Μίσκος ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «πέρυσι υπήρξε έξαρση της φαιάς σήψης στην περιοχή της Λάρισας και δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στην παραγωγή. Η συγκεκριμένη μυκητολογική ασθένεια εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην χώρα μας το 2015 και μετά 5 χρόνια έκανε την εμφάνισή της και στην περιοχή του Πάικου (Γρίβα και Καστανερή). Μεγάλο ρόλο για την διάδοση της ασθένειας παίζει το μικροκλίμα της περιοχής και για αυτό δεν είχαμε μεγάλη έξαρση στο Πάικο μέχρι σήμερα. Πάντως η υγρασία σε συνδιασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες (που έχουμε αυτή την περίοδο στην χώρα μας) ευνοούν την ασθένεια. Θα πρέπει να σας επισημάνω ότι στις περιοχές που πέρυσι υπήρχαν πρόβλημα λόγω της «φαιάς σήψης» και φέτος θα υπάρξει πρόβλημα στην παραγωγή κάστανου.
Σημαντικότερος εντομολογικός εχθρός στην καστανοκαλλιέργεια είναι η καρπόκαψα. Θα πρέπει να γίνονται οι σωστοί ψεκασμοί από τους καστανοπαραγωγούς για την αντιμετώπισή της. Επίσης θα πρέπει να τοποθετηθούν παγίδες κατά την περίοδο της ανθοφορίας (τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου).
Η σφήκα της καστανιάς είναι ακόμη ένας σοβαρός εντομολογικός εχθρός. Στην Ιταλία που υπήρξε μεγάλο πρόβλημα κατάφεραν το 2022 να επαναφέρουν την παραγωγή τους μετά από την εφαρμογή μακροχρόνιων προγραμμάτων αντιμετώπισης. Στην περιοχή μας έχουν εγκαταλειφθεί αρκετοί καστανεώνες. Αποτέλεσμα να γίνουν δάση που δεν είναι εύκολη η πρόσβαση και τα δέντρα να είναι υψηλά. Αυτό κάνει δύσκολη την έρευνα και την αντιμετώπισή της. Εκτιμώ ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθεί ο πληθυσμός και θα χρειαστούν χρόνια για να αντιμετωπίσουμε την ασθένεια.
Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού ήταν πέρυσι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οι τιμές για τα extra (καλής ποιότητας) ξεκίνησαν από τα 2,80 ευρώ το κιλό (την προηγούμενη χρονιά ξεκίνησαν από 3,80) και στη συνέχεια έπεσαν στα 1,80 ευρώ. Τα μικρά μεγέθη τα έδιναν οι παραγωγοί στα 20 λεπτά. Στην περιοχή μας τα κάστανα εξάγονται στην Ιταλία.
Οι παραγωγοί θα πρέπει να οργανωθούν σε Ομάδες και Συνεταιρισμούς και να προχωρήσουν στην μεταποίηση του προϊόντος όπως κάνουν στο εξωτερικό. Επίσης ο χαρακτηρισμός ΠΟΠ, ΠΓΕ θα βοηθήσει την εμπορία του προϊόντος. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα το κάστανο να χαρακτηριστεί σαν «ορεινό προϊόν», που είναι στην περιοχή και είναι εύκολο να γίνει αίτηση στην ΕΕ».
Την πραγματοποίηση αγροτικών κινητοποιήσεων την Τετάρτη, 26 Απριλίου, σε Αγιά και Ελασσόνα, καθώς και με αντίστοιχες κινητοποιήσεις από τους αμυγδαλοπαραγωγούς στον Δήμο Τεμπών και Κιλελέρ. Αυτό αποφασίστηκε σε σύσκεψη που έγινε στην Αγιά της Λάρισας, την Τρίτη (18 Απριλίου) από τους αμυγδαλοπαραγωγούς των Δήμων Ελασσόνας, Νέσσωνος, Κιλελέρ.
Στην σύσκεψη επίσης συμμετείχαν οι Δήμαρχοι Αγιάς και Ελασσόνας, Αντιδήμαρχοι και εκπρόσωποι των Δήμων Κιλελέρ και Τεμπών που όλοι συμφώνησαν με το δίκαιο του αγώνα και την κινητοποίηση την ερχόμενη Τετάρτη.
Οι αγρότες απαιτούν:
- Τα Αμύγδαλα υπέστησαν τεράστια οικονομική ζημιά, με τιμές κάτω από το κόστος παραγωγής και μεγάλες αδιάθετες ποσότητες στα χέρια των παραγωγών. Όπως πολύ σωστά θα υπάρχει κάλυψη της απώλειας εισοδήματος σε αμυγδαλοπαραγωγούς 3 χωριών της Μαγνησίας, το ίδιο θα πρέπει να υπάρχει κάλυψη του εισοδήματος στα αμύγδαλα στον Νομό Λάρισας, την υπόλοιπη Μαγνησία και σε όλες τις περιοχές. Θεωρούμε αδιανόητη την απόφαση της Κυβέρνησης να διαχωρίζει τους αγρότες σε Α και Β κατηγορία πολίτες και για το ίδιο προϊόν να μην καλύπτει εξίσου την απώλεια εισοδήματος.
- Να ενταχθούν τα Κεράσια στην κάλυψη χαμένου εισοδήματος όπως είχε δεσμευτεί το Κυβερνητικό Κλιμάκιο υπό τους κ. Γεραπετρίτη και κ. Γεωργαντά πριν 2 μήνες. Στα προϊόντα που στάλθηκαν για έγκριση στην ΕΕ, δεν υπάρχει το Κεράσι παρά τις δεσμεύσεις της Κυβέρνησης και απαιτούμε να ενταχθούν εδώ και τώρα!
- Να δοθούν άμεσα τα 50 €/στρέμμα για τα πράσινα μήλα της Αγιάς τα οποία χτυπήθηκαν από την καρπόκαψα με συνέπεια μεγάλη μείωση της παραγωγής και του εισοδήματος και είχε δεσμευτεί για αυτά προσωπικά ο Υπουργός Γεωργαντάς αλλά δεν υπάρχουν στο δελτίο τύπου του ΥΠΑΑΤ. Να δοθεί επιπλέον ενίσχυση στα Κάστανα του Νομού Λάρισας όπως υπήρχε υπόσχεση, αλλά και ο ΕΛΓΑ κατέγραψε, τα οποία υπέστησαν ζημιά στην παραγωγή εξαιτίας της φαιά σήψης και τα 150€/στρέμμα δεν καλύπτουν παρά ελάχιστο μέρος της απώλειας εισοδήματος.
- Το θέμα της συνδεδεμένης ενίσχυσης στα Μήλα και τους καρπούς με κέλυφος για μας δεν έχει τελειώσει. Χάνονται από τους αγρότες και τις τοπικές κοινωνίες των μηλοπαραγωγικών περιοχών πάνω από 200 €/στρέμμα ως το 2027 επειδή η Κυβέρνηση άδικα και αυθαίρετα έκοψε την συνδεδεμένη ενίσχυση που είχε υποσχεθεί ένα χρόνο πριν ότι θα ίσχυε για τα μήλα.
- Άμεσα μέτρα μείωσης του υπέρογκου κόστους παραγωγής. Αφορολόγητο πετρέλαιο όπως στους εφοπλιστές. Αύξηση της επιστροφής ΕΦΚ των μόλις 76 εκ ευρώ που έχει ανακοινώσει η Κυβέρνηση κάτω από την πίεση των κινητοποιήσεων μας και στην συνάντηση με τον Πρωθυπουργό δόθηκε η υπόσχεση για ενέργειες και αύξηση του ποσού. Πλαφόν 7 λεπτά/Kwh στο αγροτικό ρεύμα, κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και του προστίμου Ρύπων. Επιδότηση των μέσων και εφοδίων και ζωοτροφών και κατάργηση του ΦΠΑ.
Δεν είμαστε επαίτες, επενδύουμε χρήματα στην καλλιέργεια, μοχθούμε για να παράγουμε ποιοτικά τρόφιμα και πρώτη ύλη για την μεταποιητική βιομηχανία, δεκάδες επαγγέλματα στηρίζονται στην παραγωγή μας, απαιτούμε να πουλάμε τα προϊόντα μας σε τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να μας αφήνουν βιώσιμο εισόδημα να ζούμε τις οικογένειες μας και να συνεχίζουμε την καλλιεργητική δραστηριότητα. Το υπέρογκο κόστος παραγωγής αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την συνέχιση του επαγγέλματος. Η Κυβέρνηση έχει τον δημοσιονομικό χώρο και οφείλει να στηρίξει τον πρωτογενή τομέα όπως κάνει με τους επιχειρηματικούς ομίλους τους οποίους μπουκώνει με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Θέλει πρωτογενή τομέα στην Ελλάδα, ναι ή όχι; Με την ενότητα μας, την μαζική συμμετοχή στους αγώνες μας, την οργάνωση μας στους Αγροτικούς Συλλόγους, το δυνάμωμα της ΕΟΑΣΝΛ και της ΠΕΜ, σε συντονισμό με τους συναδέλφους σε όλη την Ελλάδα, θα νικήσουμε.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν:
ΔΣ της ΕΟΑΣΝΛ
Αγροτικοί Σύλλογοι και Συνεταιρισμοί Αγιάς
Αγροτικός Σύλλογος πρώην Δήμου Νέσσωνα και Ελάτειας
Συνεταιρισμός Καλαμακίου
Ομάδα παραγωγών Αμυγδάλου Μακρυχωρίου
Αμυγδαλοπαραγωγοί Καστρί και Αμυγδαλή
Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Μαγνησίας
Δυσαρέσκεια στον αγροτικό κόσμο φέρνει η νέα λίστα με τις έκτακτες ενισχύσεις de minimis για στήριξη στους παραγωγούς αμυγδάλου αποκλειστικά στα Κανάλια Βόλου Μαγνησίας.
Μετά από ομόφωνη απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής υπό τον Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό κ. Χρήστο Τριαντόπουλο, υποβλήθηκε εγγράφως εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής, στις 6 Φεβρουαρίου 2023, προς τους Υπουργούς Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναφορικά με τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης ήσσονος σημασίας γεωργικού τομέα προς τους καλλιεργητές αμυγδάλων στην ευρύτερη περιοχή των Καναλίων. Συγκεκριμένα, η Κυβερνητική Επιτροπή - με βάση και το σχετικό σημείωμα του ΕΛΓΑ - εισηγήθηκε ενίσχυση που αγγίζει τα 90 ευρώ ανά στρέμμα προς τους κατά κύριο επάγγελμα καλλιεργητές αμυγδάλων, με την ενίσχυση να περιορίζεται στο 50% για τις περιπτώσεις των μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Χρήστος Τριαντόπουλος σημείωσε ότι «αναγνωρίζοντας τα προβλήματα στην παραγωγή από τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, οι αμυγδαλοκαλλιέργειες της ευρύτερης περιοχής των Καναλίων εντάχθηκαν - μετά και από εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής- στον σχεδιασμό της χορήγησης ειδικής ενίσχυσης κατά την τρέχουσα περίοδο, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το Υπουργείο Οικονομικών».
Έντονη δυσαρέσκεια εκφράζουν οι πρόεδροι του Α.Σ. Πλατυκάμπου, κ. Ιωάννης Κουκούτσης και της Ο.Π. Μακρυχωρίου κ. Νίκος Μητσογιάννης για τις ενισχύσεις de minimis στα αμύγδαλα.
Σε κοινή τους δήλωση αναφέρουν ότι: «Δε μπορούν να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά όσον αφορά τη χορήγηση ενίσχυσης από τα de minimis στα αμύγδαλα. Σε περιοχές τόσο του Δήμου Κιλελέρ, όσο και του Δήμου Τεμπών, καλλιεργούνται πολλές χιλιάδες στρέμματα αμυγδάλου που αντιστοιχούν στο 2% της παγκόσμιας παραγωγής. Όφειλε η κυβέρνηση να στηρίξει και αυτές τις περιοχές, ώστε να υπάρχει δικαιοσύνη προς τους αγρότες παραγωγούς και όχι να μεροληπτεί, ειδικότερα, όταν το κόστος παραγωγής συνεχώς αυξάνεται. Αναμένουμε άμεσα διόρθωση αυτής της αδικίας, διαφορετικά επιφυλασσόμαστε για περαιτέρω ενέργειες».
Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου Καβάλας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «υπάρχει σοβαρό πρόβλημα από τη μη απορρόφηση των αμυγδάλων από τις ξένες αγορές, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Μας είχαν υποσχεθεί ενισχύσεις αλλά δεν τις βλέπουμε. Είμαστε έτοιμοι να κατέβουμε σε κινητοποιήσεις αν και έχουμε προεκλογική περίοδο».
Από την πλευρά της σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Ολυμπία Τελιγιορίδου, Αναπληρωτής Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αναφέρει τα εξής:
Συνεχίζεται ο απαράδεκτος και ρουσφετολογικός διαχωρισμός των αγροτών με τις ίδιες καλλιέργειες όσον αφορά τις αποζημιώσεις. Το τελευταίο κραυγαλέο παράδειγμα αφορά την απόφαση της κυβέρνησης να αποζημιώσει με de minimis μόνο τους αμυγδαλοπαραγωγούς στο Κανάλι Μαγνησίας, αφήνοντας εκτός όλους τους υπόλοιπους παραγωγούς αμυγδάλου στην υπόλοιπη χώρα. Η αποζημίωση μάλιστα ανακοινώθηκε για την εν λόγω περιοχή από τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργό κ. Τριαντόπουλο, καθώς αφορά μόνο την εκλογική του περιφέρεια και το χωριό καταγωγής του!
Αδιαφορεί η κυβέρνηση της ΝΔ για το σύνολο των αμυγδαλοπαραγωγών της χώρας π.χ. της Λάρισας, της Καβάλας, της Καστοριάς και αλλού, που αντιμετωπίζει ακριβώς τα ίδια προβλήματα και βρίσκεται στα όρια της απόγνωσης. Παρά τις συνεχείς επισημάνσεις μας και της κατάθεσης κοινοβουλευτικής ερώτησης από 33 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, από τις 10 Ιανουαρίου, η ηγεσία του ΥπΑΑΤ αποφάσισε επιλεκτικά να ενισχύσει μόνο τους αμυγδαλοπαραγωγούς της συγκεκριμένης περιοχής, ενώ το πρόβλημα παράλληλα έχει επισημανθεί επανειλημμένα και από τους αγροτικούς φορείς της υπόλοιπης χώρας.
Η συνέχιση της αδικίας είναι δείγμα της καθεστωτικής λογικής της κυβέρνησης της ΝΔ και του εμπαιγμού στους αγρότες μας και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Πρόκειται για μια απαράδεκτη απόφαση που έρχεται να προστεθεί στις επιλεκτικές αποφάσεις μόνο για τα καπνά της Ροδόπης και Κατερίνης, τη διάκριση των μηλοπαραγωγικών περιοχών, τον αποκλεισμό στα κάστανα της Αγιάς, τις χαοτικές πληρωμές σε ροδάκινα και νεκταρίνια χωρίς καμία λογική, την αδιαφορία για τις αναγκαίες ενισχύσεις στα κεράσια.
Αν σε αυτό προσθέσουμε τον αδικαιολόγητο αποκλεισμό μεγάλου ποσοστού κτηνοτρόφων για τα φυτικά, αλλά και τη μη καταβολή συνδεδεμένων για τα ζώα, γίνεται αντιληπτό πως η κυβέρνηση της ΝΔ δεν είναι απλά κατώτερη των περιστάσεων, αλλά και ολοκληρωτικά καταστροφική για την πρωτογενή παραγωγή».
Στην ανθοφορία βρίσκονται αυτή την εποχή οι φιστικιές, ενώ τα περσινά αποθέματα, που είναι κυρίως στα χέρια εμπόρων, είναι πολύ μειωμένα.
Ο κ. Μάκης Μπούργος, παραγωγός από την περιοχή της Μάκρης στην Φθιώτιδα, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «τα αποθέματα είναι μειωμένα και αυξημένη η ζήτηση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η τιμή του κελυφωτού φιστικιού αυτή την εποχή να κυμαίνεται από 9,5 έως 10 ευρώ το κιλό για το ανοικτό.
Το προηγούμενο διάστημα είχαμε χαλαζοπτώσεις σε κάποιες περιοχές στην Φθιώτιδα που έχουν κάνει σημαντικές ζημιές στα δέντρα που βρίσκονται στην ανθοφορία. Το πρόβλημα είναι ότι ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει τις ζημιές πριν την καρπόδεση.
Πάντως οι πρόσφατες βροχοπτώσεις βοήθησαν την καλλιέργεια γιατί τα δέντρα είχαν ταλαιπωρηθεί από την ξηρασία. Μετά την περσινή καλή παραγωγή αναμένουμε φέτος μια μειωμένη παραγωγή. Ωστόσο την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει πολλές νέες φυτεύσεις στην Φθιώτιδα και την Λάρισα. Τα δέντρα που μπαίνουν στην παραγωγική διαδικασία αναμένεται να επηρεάσουν το μέγεθος της παραγωγής, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια».
Ο κ. Αδάμ Αργυρίου είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης και ασχολείται αποκλειστικά με την καλλιέργεια κελυφωτού φιστικιού. Καλλιεργεί 40 στρέμματα στην περιοχή της Ελευσίνας. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο, «αυτή την εποχή τα δέντρα είναι στην εποχή της ανθοφορίας. Πάντως φέτος αναμένουμε μειωμένη σε σχέση παραγωγή. Οι υψηλές θερμοκρασίες είχαν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση της ψύλλας στην περιοχή, που είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί επειδή έχει αρχίσει να αποκτά ανθεκτικότητα. Η ψύλλα φέρνει πρόωρη φυλλόπτωση, η καταστροφή των οφθαλμών και η μη πλήρης ωρίμανση των καρπών, οι οποίοι μένουν κλειστοί. Επίσης μεγάλο πρόβλημα είναι η ξηρασία σε όλη την περιοχή Ελευσίνας και Μεγάρων. Οι βροχές φέτος ήταν λίγες στην Αττική και η ξηρασία επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή».
Εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η πληρωμή των αποζημιώσεων καλλιεργειών στους παραγωγούς μήλων και καστάνων.
Κατόπιν της σχετικής έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπογράφηκε η υπ' αρ. 516/100039/31-03-2023 κοινή υπουργική απόφαση από τους ΥΠΑΑΤ, κ. Γ. Γεωργαντά, Αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ, κ. Θ. Σκυλακάκη και Υφυπουργό ΥΠΑΝΕΠ, κ. Ι. Τσακίρη, με την οποία δρομολογείται η εκταμίευση για την ενίσχυση των καλλιεργειών που αφορούν μήλα και κάστανα, σύμφωνα με το «Προσωρινό πλαίσιο κρίσης για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας».
Πρόκειται για παραγωγές που επλήγησαν ιδιαίτερα από τις πρωτογενείς και δευτερογενείς συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής, συντήρησης και διάθεσης. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τη διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας και της ομαλής εμπορικής ροής και πρόσβασης στις αγορές, οδήγησαν σε προσδιορισμένο ζημιογόνο αποτέλεσμα, όπως αυτό έχει καταγραφεί και αξιολογηθεί με βάση τις εκτιμήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών.
Η ενίσχυση για τα κάστανα αφορά σε 57.332 παραγωγικά στρέμματα καστανιάς και 4.885 δικαιούχους, με ύψος ενίσχυσης 150 €/στρ και συνολικό ποσό ενίσχυσης 7.438.750 €.
Η ενίσχυση για τα μήλα αφορά σε 74.950 παραγωγικά στρέμματα μηλιάς και 6.710 δικαιούχους, με ύψος ενίσχυσης 250 €/στρ και συνολικό ποσό ενίσχυσης 17.706.680 €.
Η πληρωμή στους δικαιούχους θα πραγματοποιηθεί εντός των επόμενων ημερών.
Σύσκεψη, πραγματοποιήθηκε στο ΥπΑΑΤ μεταξύ εκπροσώπων αγροτικών συνεταιρισμών καστανοπαραγωγών, βουλευτών Λάρισας και υπουργού κ. Γεώργιου Γεωργαντά, στην οποία οι καστανοπαραγωγοί ξεκαθάρισαν ότι η ενίσχυση των 150 ευρώ το στρέμμα δεν καλύπτει το μέγεθος της φετινής απώλειας εισοδήματός τους.
Κατά τη σύσκεψη στην οποία συμμετείχαν οι πρόεδροι των συνεταιρισμών Καρίτσας κ. Θύμιος Τριανταφύλλου, Σκήτης-Ποταμιάς «το Μαυροβούνι» κ. Βαγγέλης Μανίκας και Μελιβοίας κ. Βαγγέλης Κρανιώτης, παρουσιάστηκε η δυσμενής θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι παραγωγοί της περιοχής, εξαιτίας της καταστροφής σε μεγάλο βαθμό της σοδειάς τους από τη φαιά σήψη, σε συνέχεια της απώλειας παράγωγης των τελευταίων χρόνων, λόγω της σφήκας της καστανιάς.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ενημέρωσε ότι για τα 57.400 στρέμματα καστανεώνων στο σύνολο της χώρας -εκ των οποίων 16.850 στρέμματα στην περιοχή της Αγιάς- θα δοθούν για τη στήριξη των παραγωγών μέσω του «ουκρανόμετρου» 7,4 εκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, όπως επισήμαναν όλοι οι συμμετέχοντες η στρεμματική ενίσχυση των 150 ευρώ που ανακοινώθηκε μέσω του λεγόμενου «ουκρανόμετρου» δεν καλύπτει το μέγεθος της ζημιάς.
Έγινε πρόταση να εξεταστεί κάθε δυνατότητα επιπλέον ενίσχυσης των καστανοπαραγωγών του νομού Λάρισας, μεταξύ αυτών, και η ένταξή τους σε Πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ), ως ζημία από έκτακτο γεγονός, πρόταση που ο κ. Γεωργαντάς αποδέχθηκε να εξετάσει με τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργό με αρμοδιότητα σε θέματα κρατικής αρωγής κ. Χρήστο Τριαντόπουλο.
Τέλος, οι πρόεδροι των συνεταιρισμών ζήτησαν να εξεταστεί ταυτόχρονα η δυνατότητα αναστολής κάθε καταβολής υποχρεώσεών τους σε οφειλές στο δημόσιο.
Η ομάδα που τώρα σχηματοποιείται, έχει ήδη μέλη από τους νομούς Πιερίας, Λάρισας, Φθιώτιδας, Κιλκίς, Ημαθίας κ.ά.
Σάρκα και οστά παίρνει μια νέα ομάδα παραγωγών καρυδιού από διάφορες περιοχές της χώρας. Την σχετική πρωτοβουλία είχε λάβει πριν από 2,5 έτη ο παραγωγός Θεόδωρος Εφραιμίδης από την Κατερίνη, ο οποίος καλλιεργεί Τσάντλερ. Μαζί με άλλους συναδέλφους του, όπως χαρακτηριστικά μας λέει, προσπαθεί εδώ και 2,5 χρόνια να υλοποιήσει την ιδέα.
Βασικός στόχος της ομάδας είναι, όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο, η μείωση του κόστους παραγωγής και η παροχή προϊόντος στην αγορά με ανταγωνιστικές τιμές, που θα μπορούν να κοντράρουν και το προϊόν από άλλες χώρες, που μπαίνει στην Ελλάδα σε πιο χαμηλή τιμή.
Εξορθολογισμός κόστους και brand name
«Φέτος είναι μια χαρακτηριστική χρονιά για το τί συμβαίνει με το Ελληνικό προϊόν να δέχεται πιέσεις και το ίδιο να νιώθουμε και εμείς οι παραγωγοί, που έχουμε καλλιεργήσει πολύ ακριβά, αλλά δεν μπορούμε να διαθέσουμε σε υψηλές τιμές το καρύδι μας. Το να οργανωθούμε σε μια ομάδα, θεωρώ, ότι αποτελεί ως κίνηση, μονόδρομο, ώστε να εξορθολογίσουμε τα κόστη παραγωγής», αναφέρει ο κ. Εφραιμίδης και συνεχίζει: «Στόχος μας, επίσης, μεγάλος είναι να φθάσουμε στο σημείο, αφού αναγνωριστούμε και επίσημα ως ομάδα, να διαθέσουμε την παραγωγή μας ως τελικό προϊόν με brand name και να καρπωθούμε την υπεραξία. Μέχρι τώρα έχουμε συμφωνήσει 22 άτομα - καρυδοπαραγωγοί να μπούμε στην ομάδα, από περιοχές της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, αλλά και της Στερεάς Ελλάδας, αλλά υπάρχει ενδιαφέρον και από αλλού και επίσης και οι αγρότες επιθυμούν διακαώς την οργάνωσή τους».
Συναντήσεις για τη λειτουργία
«Την προηγούμενη Κυριακή πραγματοποιήθηκε συνάντηση της ομάδας παραγωγών στην Κατερίνη. Αντικείμενο της συζήτησης ήτανε κυρίως η λειτουργία της ομάδας, συζητήσαμε για τους προβληματισμούς μας και αναλύσαμε την μεθοδολογία επίτευξης των πρώτων στόχων, που θέσαμε από κοινού. Η δυναμική της ομάδας μεγάλωσε και είναι μια πρόκληση για όλους μας ως παραγωγούς να καταφέρουμε να υλοποιήσουμε τους στόχους μας. Είναι καιρός να αποδείξουμε ότι οι Έλληνες αγρότες αξίζουν πολύ παραπάνω απο αυτό, που πολλοί πιστεύουν. Η επόμενη συνάντηση θα γίνει στη Λάρισα την Κυριακή 19 του μηνός», καταλήγει.
Οι παραγωγοί μιλούν στον ΑγροΤύπο σχετικά με τις καλλιεργητικές τεχνικές, αλλά και το εμπόριο.
Από μια δύσκολη -εμπορικά- χρονιά προέρχονται οι αμυγδαλοπαραγωγοί της χώρας, καθώς και ζημιές υπέστησαν από τον καιρό πέρσι, αλλά και εμπορικά, το προϊόν, δεν τραβάει. Αυτό ελπίζουν να αλλάξει φέτος.
Ο κ. Γιάννης Αδαμίδης, αμυγδαλοπαραγωγός από το νομό Σερρών καλλιεργεί τις ποικιλίες Ferragnes και Texas και όπως αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο: «τρεις σερί χρονιές έχουμε καταστραφεί από τον παγετό, αλλά ευτυχώς φέτος και ως ώρας τουλάχιστον, πάνε καλά τα πράγματα. Τα κλαδέματα τα τελειώσαμε το χειμώνα και πριν από μια εβδομάδα κάναμε και τον πρώτο ψεκασμό στην ανθοφορία για τη μονίλια. Ευελπιστούμε φέτος να έχουμε καλή παραγωγή. Εγώ δίνω μόνος μου την παραγωγή μου, αλλά απ' ό,τι ακούω από συναδέλφους το εμπόριο δεν πάει καλά και οι τιμές είναι στα 5,5 με 6 ευρώ το κιλό».
«Στις Ferragnes είναι στα 6,5 ευρώ, συν ΦΠΑ την ψίχα και 5,5 ευρώ συν ΦΠΑ τις Marta και Antoneta, ενώ στα Tuono ακούμε στο εμπόριο για τιμές ακόμα και στα 4,5 ευρώ το κιλό. Γενικά, υπάρχει ένα κούμπωμα στην αγορά. Βέβαια εμείς ως συνεταιρισμός έχουμε δώσει τις περισσότερες ποσότητες. Από καλλιεργητικής άποψης πάμε πολύ καλά και τελειώνουμε αυτή την περίοδο τα κλαδέματα. Ως προς τις ώρες ψύχους θεωρώ ότι δεν έχουμε πρόβλημα γιατί δεν έχουν οι αυτογόνιμες ποικιλίες και τόσες μεγάλες απαιτήσεις. Πρέπει να πούμε πως όσον αφορά στις Ferragnes ίσως να υπάρξιε πρόβλημα με την επικονίαση καθώς με τις τρέχουσες καιρικές συνθήκες του κρύου και των ανέμων δεν πετάει η μέλισσα και αυτό δεν βοηθά. Στις αυτογόνιμες ποικιλίες αυτό δεν ισχύει και δεν υπάρχει ζήτημα», τόνισε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας, κ. Θύμιος Κασούμης.
Τέλος, από την Οικοτεχνία Γκισάκη, μια οικογενειακή αγροτική εκμετάλλευση με έδρα κοντά στον Τύρναβο μας είπαν τα ακόλουθα: «εμείς καλλιεργούμε Ferragnes και Tuono στην περιοχή του Τυρνάβου. Αυτή την περίοδο είμαστε στη φάση που ετοιμαζόμαστε για τον πρώτο ψεκασμό από τους τρεις συνολικά που κάνουμε για την καταπολέμηση των μυκήτων. Καλλιεργητικά πάμε πολύ καλά, δεν αντιμετωπίζουμε πρόβλημα. Θεωρώ πως από τον Τύρναβο κι άνω οι απαιτούμενες ώρες ψύχους έχουν συμπληρωθεί και με το παραπάνω και δεν θα έχουμε πρόβλημα. Από κει και κάτω ίσως να υπάρπξει πρόβλημα. Εμπορικά, είναι ακόμα καθισμένη η αγορά και το αμύγδαλο παίζει στα 5-5,5 ευρώ το κιλό».
Για μειωμένη παραγωγή το 2022-2023, κάνει αναφορά το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ σε έκθεση που δημοσίευσε στις 16 Φεβρουαρίου.
Η παγκόσμια παραγωγή για το 2022/23 προβλέπεται ότι θα υποχωρήσει κατά 5%, φθάνοντας στους 791.000 τόνους, λέει το USDA, καθώς οι μειώσεις στις κορυφαίες χώρες παραγωγής, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και το Ιράν, υπεραντισταθμίζουν την αύξηση της παραγωγής στην Τουρκία. Εξαιτίας της χαμηλότερης παραγωγής σε κορυφαίες εξαγωγικές χώρες, οι παγκόσμιες αποστολές προβλέπεται να υποχωρήσουν σχεδόν 20% και να ανέλθουν σε 403.000, ενώ η κατανάλωση προβλέπεται σχεδόν αμετάβλητη (σε 763.000 τόνους), σε σύγκριση και με το προηγούμενο έτος.
Ιράν
Η παραγωγή του Ιράν, σύμφωνα με τον αρμόδιο σύνδεσμο επιχειρήσεων του Ιράν, προβλέπεται μειωμένη κατά 21% (στους 106.000 τόνους), καθώς οι αποδόσεις πέφτουν για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων του παγετού και της ξηρασίας. Ως αποτέλεσμα της μικρότερης συγκομιδής, οι εξαγωγές προβλέπονται κατά 30% μειωμένες και συγκεκριμένα 80.000 τόνοι.
Ηνωμένες Πολιτείες
Η παραγωγή των ΗΠΑ προβλέπεται να μειωθεί κατά 23% (401.000 τόνοι), λόγω των χαμηλότερων αποδόσεων σε σύγκριση με πέρσι. Οι εξαγωγές προβλέπεται να μειωθούν σχεδόν 20%, από τα περσινά επίπεδα - ρεκόρ των 270.000 τόνων, καθώς οι αδύναμες αποστολές προς την Κίνα αναμένεται να υπεραντισταθμίσουν τις υψηλότερες αποστολές προς την ΕΕ. Τα τελικά αποθέματα προβλέπονται κατά 20% χαμηλότερα από τα περσινά επίπεδα - ρεκόρ, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής.
Τουρκία
Η παραγωγή της Τουρκίας προβλέπεται αυξημένη κατά 140% (θα φτάσει τους 210.000 τόνους), λόγω των υψηλών αποδόσεων. Περίπου το 80% της παραγωγής συγκεντρώνεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας και τα δέντρα στην περιοχή αυτή επωφελήθηκαν από τις ευνοϊκές συνθήκες καλλιέργειας φέτος. Η υψηλότερη παραγωγή έχει περιορισμένη επίδραση στο εμπόριο.
Κίνα
Οι εισαγωγές στην Κίνα προβλέπεται να μειωθούν δραστικά (κατά 45%), φθάνοντας τους 80.000 τόνους, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής στο Ιράν, του κύριου προμηθευτή της Κίνας, ειδικά από τότε που η χώρα εφάρμοσε ανταποδοτικούς δασμούς κατά των Ηνωμένων Πολιτειών το 2018.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Η παραγωγή της ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί κατά 4% (σε 24.000 τόνους), λόγω ελαφρών απωλειών στην Ισπανία και την Ιταλία.. Οι εισαγωγές αναμένεται να αυξηθούν κατά 11% (135.000 τόνοι), με τις Ηνωμένες Πολιτείες να κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς.
Ήδη, άρχισε να κινείται σε καλύτερους ρυθμούς η αγορά του αμυγδάλου.
«Από εκεί που το περασμένο διάστημα το τηλέφωνο δεν χτυπούσε με την... καμία, έχει αρχίσει το ενδιαφέρον για το προϊόν». Μ' αυτή τη φράση αποτυπώνει παράγοντας του χώρου την κατάσταση στο αμύγδαλο, ένα προϊόν, που δέχτηκε μεγάλες πιέσεις φέτος στην τιμή του, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να ζητούν και ενισχύσεις από το κράτος για απώλεια εισοδήματος.
«Την τιμή που καθορίσαμε στην αρχή της σεζόν, αυτή ισχύει και σήμερα. Στις Φυρανιές είναι στα 6,5 ευρώ, συν ΦΠΑ την ψίχα και 5,5 ευρώ συν ΦΠΑ τις Marta και Antoneta. Βέβαια, από ποσότητες, έχουμε πλέον μόνο Φυρανιές, καθώς στις Marta και Antoneta έχει φύγει το προϊόν. Σε γενικές γραμμές οι τιμές παραγωγού είναι μέτριες φέτος στη χώρα μας και γενικά δεν υπάρχει απόκλιση, σε σχέση με 1-2 μήνες πριν. Ζήτηση υπάρχει πάντως και μας τηλεφωνούν συνέχεια για το προϊόν μας. Ως συνεταιρισμός αναμένουμε το άνοιγμα του Αναπτυξιακού, για να κάνουμε γραμμή επεξεργασίας αμυγδάλου. Σε κάθε περίπτωση, είτε δηλαδή ανοίξει το πρόγραμμα, είτε όχι, εμείς το φθινόπωρο θα έχουμε την εν λόγω γραμμή», δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας, κ. Θύμιος Κασούμης. Όσον αφορά στις καλλιεργητικές φροντίδες, ο ίδιος μας λέει πως τώρα οι περισσότεροι παραγωγοί κλαδεύουν, ενώ πριν είχαν κάνει εφαρμογές βασικής λίπανσης. Σε λίγο, προσθέτει, ξεκινάνε τα βλαστάρια και κάποιοι, όπου παρίσταται ανάγκη με βάση και τις αναλύσεις, θα ρίξουν θειική αμμωνία, αλλά και διαφυλλικά.
Ο κ. Μόσχος Τσομπανάκης από την εταιρεία Pella Almonds που διαθέτει και σπαστήρα ανέφερε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «ο Φεβρουάριος ήταν κακός μήνας για τις πωλήσεις, όπως στα περισσότερα προϊόντα. Όμως τώρα σιγά-σιγά υπάρχει ενδιαφέρον από την αγορά για το απόθεμα αμυγδάλου και εκτιμώ πως η ζήτηση και οι τιμές θα ανεβούν το επόμενο διάστημα. Σε αυτό θα συνδράμει η γιορτή των Απόκρεων και η κατανάλωση νηστήσιμων γλυκών, αλλά και μετέπειτα από το Πάσχα ουσιαστικά και μετά το τουριστικό ρεύμα. Κινητικότητα ιδιαίτερη υπάρχει στην αγορά και για το βούτυρο από αμύγδαλο, κάτι που θεωρώ, πως μεσομακροπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα ανεβάσει ακόμα περισσότερο το προϊόν μας. Ακούμε ότι πολύς κόσμος ειδικά για τη διατροφή των παιδιών αντικαθιστά το κοινό βούτυρο με το βούτυρο από αμύγδαλο. Αυτό μας ευνοεί. Από τη νέα χρονιά νομίζω θα πάνε καλύτερα τα πράγματα γιατί και οι παραγωγοί έχουν πλέον μαζέψει εμπειρία. Πολύς κόσμος μπήκε στην καλλιέργεια από άλλους χώρους, με αποτέλεσμα τώρα να μαθαίνει. Τέλος, όσον αφορά στις τιμές, οι τάσεις είναι ανοδικές και η ψίχα στη Φυρανιά και τα Tuono είναι από 6,5 ευρώ κι άνω πλέον».
Νέα κανάλια διανομής, άνευ μεσαζόντων
Τα Αμύγδαλα Σερρών είναι μια σύγχρονη γεωργική εκμετάλλευση, που έχει αναπτύξει ειδικά τον τελευταίο χρόνο, μια σημαντική δραστηριότητα, βρίσκοντας νέα κανάλια διανομής του προϊόντος και διαύλους επικοινωνίας με τον τελικό καταναλωτή. Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο, ο ιδιοκτήτης της, κ. Γιάννης: «καλλιεργούμε στο νομό Σερρών 25 στρέμματα με Τέξας και Φυρανιές. Έχουμε επιλέξει να μην δίνουμε ούτε κιλό στο χονδρεμπόριο και έχουμε αναλάβει να πουλάμε στη λιανική μόνο, κάνοντας μόνοι μας τη διάθεση. Σε αυτό μας έχουν βοηθήσει πολύ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μας έχουν μάθει σε διάφορα μέρη, γι' αυτό και αγοράζουν τα προϊόντα μας. Εκτός από ψίχα αμύγδαλο στην τιμή των 9 ευρώ, δίνουμε αλεύρι με 10 ευρώ το κιλό. Στο αλεύρι οι απαιτήσεις είναι μεγάλες για να έχουμε το τελικό προϊόν. Δίνουμε επίσης και αμυγδαλέλαιο. Το προϊόν έχει ζήτηση και το βγάζουμε σε συνεργασία με ειδική μονάδα επεξεργασίας και εκχύλισης. Τα 100 ml τιμώνται 9 ευρώ. Από 30 κιλά αμύγδαλο, βγήκαν φέτος 9 κιλά έλαιο, άρα μιλάμε για μια απόδοση κοντά στο 30%. Τεράστια εξάλλου είναι η ζήτηση για το βούτυρο αμυγδάλου, που το μαθαίνει τώρα ο κόσμος και το ζητάει πολύ. Η τιμή εδώ είναι στα 500 γραμμάρια 8 ευρώ και με προσθήκη κουβερτούρας στα 9 ευρώ η ίδια ποσότητα».
Θετικά είναι τα μηνύματα από το υπουργείο ΑΑΤ για τους αγρότες της Καβάλας.
Σε νεότερη συνάντηση που είχαν, την Πέμπτη (9/2), οι εκπρόσωποι του Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γεώργιο Γεωργαντά, παρουσία του βουλευτή Καβάλας και Θάσου κ. Γιάννη Πασχαλίδη, ο υπουργός δεσμεύτηκε ότι θα ληφθεί μέριμνα για τους αμπελοκαλλιεργητές και τους αμυγδαλοκαλλιεργητές, που δε μπόρεσαν να διαθέσουν τις παραγωγές τους, όπως επίσης και για τις δενδροκαλλιέργειες που έχουν καταστραφεί.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι λόγω μειωμένης ζήτησης μεγάλες ποσότητες επιτραπέζιων σταφυλιών έμειναν απούλητες. Για τα αμύγδαλα οι τιμές παραγωγού κυμάνθηκαν φέτος από 1,80 έως 2 ευρώ το κιλό (με κέλυφος) από 3 έως 3,40 ευρώ που είχαν τιμή πέρυσι.
Μέριμνα θα ληφθεί επίσης και για τα de minimis των ετών 2020 - 2021 που αφορά τους αμπελοκαλλιεργητές, καθώς και για το de minimis που αφορούν σπαραγγοπαραγωγούς και μηλοκαλλιεργητές δήλωσε ο υπουργός.
Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία για τις υποσχέσεις που δόθηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα στους αγρότες της Καβάλας.
Το Σάββατο (11/2) θα πραγματοποιηθούν γενικές συνελεύσης των αγροτών για να πάρουμε τις αποφάσεις μας».
Θετικό είναι και για τους μικρομεσαίους αγρότες ότι τα μισθωτήρια αγροτεμαχίων, που αφορούν εκτάσεις ανά αγροτεμάχιο πάνω από 40 στρέμματα ή με αντικείμενο μισθίου από 960 ευρώ και πάνω, θα είναι υποχρεωτικά ηλεκτρονικά για το ΟΣΔΕ. Αυτό σημαίνει ότι μένουν εκτός οι μικρές εκτάσεις καλλιέργειας.
Από την πλευρά του ο βουλευτής Καβάλας κ. Πασχαλίδης τονίζει ότι κύριο θέμα συζήτησης αποτέλεσε η ολική καταστροφή των αγροτικών καλλιεργειών, που προκάλεσαν οι εντονότατες βροχοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις του περασμένου καλοκαιριού και τονίστηκε η ανάγκη για άμεση αποζημίωση των πληγέντων αγροτών.
Επίσης, συζητήθηκε το σοβαρό πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί από τη μη απορρόφηση των σταφυλιών και των αμυγδάλων από τις ξένες αγορές, λόγω του πολέμου της Ουκρανίας.
Ένα ακόμη ζήτημα που τέθηκε είναι η ανάγκη αντιμετώπισης της καταστροφής των δενδροκαλλιεργειών ελαιόδενδρων, αμπελιών και αμυγδαλιών, ενώ εθίγη και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες με τα ηλεκτρονικά συμβόλαια.
Ο Υπουργός ήταν ενήμερος επί όλων των θεμάτων και διαβεβαίωσε ότι μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των δικαιούχων οι αποζημιώσεις για τα χωριά που δεν ήταν έτοιμα τα πορίσματα.
Επίσης ανέφερε ότι λύση θα δοθεί και για το ζήτημα που έχει προκύψει με τα ηλεκτρονικά συμβόλαια, ωστόσο ο Υπουργός προέτρεψε τους αγρότες να απευθύνονται στους λογιστές τους.
Δυναμικό συλλαλητήριο με τρακτέρ και αγροτικά αυτοκίνητα στο κέντρο της Λάρισας πραγματοποίησαν, την Τετάρτη (9/2), αγρότες από τα μπλόκα του Τυρνάβου και του Πλατυκάμπου, της Ελασσόνας, καθώς και αγρότες της επαρχίας Αγιάς. Επίσης συμμετείχαν καστανοπαραγωγοί από τον δήμο Τεμπών.
Οι αγρότες τόνισαν ότι θα υπάρξει κλιμάκωση του αγώνα τους μέχρι να υπάρξουν ικανοποιητικές απαντήσεις στα αιτήματά τους από την πλευρά της κυβέρνησης.
Οι εκπρόσωποι των αγροτών παρέδωσαν το ψήφισμα με τα αιτήματα τους στην Περιφέρεια.
Στη συνέχεια καστανοπαραγωγοί πέταξαν κάστανα υποστηρίζοντας ότι η ενίσχυση των 150 ευρώ ανά στρέμμα που ανακοινώθηκε από το ΥπΑΑΤ είναι εξευτελιστική και αποχώρησαν ανανεώνοντας το αγωνιστικό ραντεβού τους στις συνελεύσεις των μπλόκων, εν αναμονή και της συνάντησης με το κυβερνητικό κλιμάκιο.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Τυρνάβου, Στέλιος Τσικριτζής, «κάναμε διαμαρτυρία στον κέντρο της Λάρισας με περίπου 30 τρακτέρ και συμμετείχαν αγρότες από όλες τις περιοχές του νομού. Ζητήσαμε να υπάρξει άμεσα η συνάντηση με το κυβερνητικό κλιμάκιο.
Το ΥπΑΑΤ έχει ανακοινώσει ότι de minimis θα πληρωθούν τα μήλα Gala αλλά οι μηλοπαραγωγοί ζητούν να ενταχθούν και άλλες ποικιλίες. Από την πλευρά τους οι καστανοπαραγωγοί που έχουν πάθει μεγάλη ζημιά τονίζουν ότι τα 150 ευρώ το στρέμμα είναι λίγα για να καλύψουν το μέγεθος της ζημιάς».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμπελακίων κ. Ευθύμιος Καζαντζής, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «οι καστανοπαραγωγοί που έπαθαν ζημιά είναι κυριολεκτικά στα κάγκελα. Τα 150 ευρώ το στρέμμα είναι πολυ λίγα για να καλύψουν την ζημιά που έπαθαν οι καστανοπαραγωγοί της Λάρισας. Εμείς ζητάμε πάνω από 400 ευρώ το στρέμμα ενίσχυση για να μπορέσουμε να καλλιεργήσουμε την επόμενη χρονιά».
Ο κ. Κώστας Γκόνος, ιδιοκτήτης του Αγροκτήματος Γκόνου, που βρίσκεται στην Αριδαία στο νομό Πέλλας, έχει μια καθετοποιημένη μονάδα στην οποία καλλιεργεί 2.500 καρυδιές σε 180 στρέμματα και διαθέτει την παραγωγή του στην χονδρική και λιανική αγορά. Σε συνέντευξη που έδωσε στον ΑγροΤύπο μας αναφέρει γιατί αποφάσισε να προχωρήσει σε καθετοποίηση της καλλιέργειας.
Τι συμβαίνει στην ελληνική αγορά καρυδιού;
Από τα μέσα Νοεμβρίου γεμίζει η αγορά με καρύδια εγχώρια και εισαγωγής. Βέβαια τα περισσότερα καρύδια είναι εισαγόμενα και έχουν μειωμένες τιμές. Κάθε χρόνο η αγορά «ζεσταίνεται» από 1 έως 20 Δεκεμβρίου λόγω των εορτών των Χριστουγέννων. Φέτος όμως δεν υπήρχε η ζήτηση που είχαμε τις προηγούμενες χρονιές και ήταν μειωμένη κατά 50%. Οι πελάτες είναι οι ίδιοι οι ποσότητες που αγοράζουν όμως είναι λιγότερες. Επίσης φέτος το καρύδι από την Ουκρανία στην αγορά είχε τιμή λιανικής στα 5 ευρώ όταν το ελληνικό κυμαινόταν γύρω στα 10 ευρώ. Είχαμε μεγάλη στις τιμές των εισαγόμενων σε σχέση με τα εγχώρια. Εισάγουμε καρύδια και από τις ΗΠΑ αλλά φέτος με την ισοτιμία ευρώ - δολαρίου και την αύξηση στο κόστος των μεταφορικών οι τιμές ήταν αυξημένες για τα αμερικάνικα καρύδια σε σχέση με το παρελθόν. Τα αμερικάνικα έρχονται κυρίως άσπαστα. Πάντως είναι καλύτερης ποιότητας σε σχέση με τα ουκρανικά, τα ρουμάνικα και τα βουλγάρικα. Ειδικά οι καρυδιές στη Βουλγαρία βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο και δεν τις καλλιεργούν παρά μόνο κάνουν την συγκομιδή και έχουν σοβαρά προβλήματα ποιότητας. Την εποχή της πανδημίας είχε μεγάλη ζήτηση το άσπαστο καρύδι γιατί οι καταναλωτές φοβήθηκαν και αυξήθηκε η τιμή του προσωρινά. Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού φέτος για το ελληνικό καρύδι, η πεταλούδα έπιασε τα 10 ευρώ το κιλό, το 1/4 ήταν στα 8 ευρώ και το άσπαστο κυμάνθηκε από 3 έως 3,5 ευρώ.
Τι ποικιλίες έχεις και τι εργασίες κάνεις αυτή την εποχή στο χωράφι;
Είμαστε μια οικογένεια που κρατάει την παράδοση της καλλιέργιας του καρυδιού από τους γονείς μας για πάνω απο 40 χρόνια. Ο πατέρας μου ήταν ο πρώτος στην περιοχή που, από το 1975 έως το 1980, φύτεψε καρυδιές που έφερε με ειδική άδεια από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ. Στην συνέχεια ανέλαβα εγώ την καλλιέργεια. Διαθέτω τις ποικιλίες Chandler, Franquette, Pedro και Serr. Πάντως όλες οι νέες φυτεύσεις γίνονται με ποικιλίες Chandler. Κάθε χρόνο επενδύω στην καλλιέργεια και αγοράζω στρέμματα και κάνω νέες φυτεύσεις. Αυτή την εποχή γίνονται κλαδέματα. Οι προληπτικοί ψεκασμοί ξεκινούν με την έναρξη της βλάστησης. Τέλος Φεβρουαρίου θα γίνει και η βασική λίπανση της καλλιέργειας. Τα επόμενα χρόνια θα μειωθούν τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια και θα γίνουν πιο ακριβά. Αυτό σημαίνει ότι θα αυξηθεί το κόστος για τον παραγωγό. Για αυτό θα πρέπει να γίνει εκμηχάνιση της καλλιέργειας.
Πότε αποφάσισες να κάνεις μια καθετοποιημένη μονάδα και τι μηχανολογικό εξοπλισμό αγόρασες;
Η καθετοποιημένη μονάδα θέλει επενδύσεις και οικονομική ρευστότητα. Τα πρώτα χρόνια που ήμουν με τον πατέρα μου υπήρχε μικρή ποσότητα εγχώριας παραγωγής. τα καρύδια τα πουλούσαμε πάνω στα δέντρα. Από εκείνα τα χρόνια κατάλαβα ότι θα είχαμε αύξηση της καλλιέργειας για να καλύψει την ζήτηση. Αποφάσισα να μεγαλώσω τα στρέμματα και να ξεκινήσω να αγοράζω μηχανήματα. Ξεκίνησα με ένα Σχέδιο Βελτίωσης για να πάρω τρακτέρ και μηχανολογικό εξοπλισμό για την καλλιέργεια. Στην συνέχεια αγόρασα δονητικό μηχάνημα για συγκομιδή των καρυδιών. Επίσης για να μην έχω ανάγκη από εργάτες να μαζέψουν τα καρύδια που έπεφταν στο έδαφος πήρα μηχάνημα περισυλλογής. Κατάφερα να μειώσω τους εργαζόμενους στην επιχείρησή μου κατά 50%. Όμως δεν έμεινα εκεί αλλά θέλησα να καλύψω τις ανάγκες της αγοράς και αγόρασα μετασυλλεκτικά μηχανήματα. Τα καρύδια μετά το χωράφι πρέπει να πάνε στο αποφλoιωτή (πλυντήριο) που θα βγάζει μέσα σε λίγα λεπτά το πράσινο, το οποίο το χρησιμοποιώ για λίπανση. Αν ήθελα εργάτες θα έπρεπε να πλήρωνα πολλά μεροκάματα τώρα γίνεται πολύ γρήγορα. Μετά άσπαστα τα καρύδια πάνε στο ξηραντήριο που θα πρέπει να μείνουν για 3 - 4 ημέρες ανάλογα με την υγρασία που έχουν. Στη συνέχεια θα πάνε στο διαλογέα μεγέθους. Τα μικρά και μεσαία καρύδια οι έμποροι τα θέλουν για ψύχα και τα μεγάλα τα αγοράζουν με κέλυφος. Το 2015 - 2016 αγόρασα τον σπαστήρα και ξεκίνησα να πουλώ πεταλούδα 1/4 και 1/8. Συνεργάζομαι με άλλους παραγωγούς που φέρνουν τα καρύδια τους για να τα περάσω απο τον σπαστήρα. Το κέλυφος του καρυδιού πωλείται για βιομάζα στους καυστήρες. Το επόμενο μηχάνημα που θα αγοράσω είναι για να κάνω το κέλυφος πέλετ και να το πουλάω. Έτσι θα εκμεταλλεύομαι όλα τα υποπροϊόντα της καλλιέργειας.
Ήταν εύκολο να μπεις στην αγορά για να πουλάς τα καρύδια σου;
Η ελληνική αγορά είναι πολύ δύσκολη. Ο Έλληνας καταναλωτής δεν γνωρίζει τι αγοράζει. Περισσότερο νοιάζεται για την τιμή και πολύ λίγο για την προέλευση των καρυδιών. Δεν εκτιμά την ποιότητα. Από την άλλη τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλές νέες φυτεύσεις καρυδιών χωρίς κανένα σχεδιασμό. Άτομα που δεν γνώριζαν τίποτα για το εμπόριο του καρυδιού έβαλαν δέντρα και τώρα δεν ξέρουν τι να κάνουν για να τα πουλήσουν. Πολλοί έχουν μάθει να «παρκάρουν» την παραγωγή τους σε κάποιο συνεταιρισμό και να περιμένουν την πληρωμή. Δεν ψάχνουν την αγορά ούτε θέλουν να αγοράσουν μηχανήματα. Κάθε χρόνο θέλουν παραγωγοί να μου πουλήσουν τα καρύδια τους. Φέτος μόνο 30 άτομα επικοινώνησαν μαζί μου για να μου πουλήσουν την παραγωγή τους. Μέχρι και το δονητικό μηχάνημα μου ζητούν να πάει στο χωράφι τους για να κάνουν την συγκομιδή. Εγώ ξεκίνησα να χτίζω δίκτυο πωλήσεων κάτι που θέλει χρόνο. Σήμερα το 80% της παραγωγής μου το πουλάω στην χονδρική και το 20% στην λιανική αγορά. Το επόμενο βήμα μου θα είναι να μπω πιο δυνατά στην λιανική αγορά. Ήδη παράγω καρυδόψυχα μέγεθος 1/8 (τρίμμα), βούτυρο καρυδιού, καρυδάκι άγουρο για γλυκό του κουταλιού και καρυδέλαιο. Επίσης θα προχωρήσω στις αναγκαίες πιστοποιήσεις για να μπορώ να κάνω εξαγωγές.
Είναι τελικά εύκολη η καλλιέργεια καρυδιού;
Το να βάζεις καρυδιά για να πάρεις μια τιμή 6 ευρώ το κιλό είναι μεγάλο λάθος. Λένε ότι η καρυδιά θέλει μόνο νερό και αυτό είναι λάθος. Η καλλιέργεια θέλει σχεδιασμό και επενδύσεις για να είναι βιώσιμη σε μια δύσκολη εποχή μεγάλου ανταγωνισμού. Μια νέα φύτευση θα σου δώσει παργωγή μετά 6 - 7 χρόνια. Πολλοί απογοητεύτηκαν γιατί φύτεψαν καρυδεώνες με φυτά χωρίς πιστοποίηση και ουσιαστικά δεν γνώριζαν τι έβαλαν. Από την τιμή παραγωγού θα πρέπει να αφαιρέσεις τα χρήματα που θα πληρώσεις αν πας τα καρύδια σου για ξήρανση και στον σπαστήρα. Τότε θα δεις πόσα χρήματα θα σου μείνουν. Και όταν πας να τα πουλήσεις και θες να μην σου μείνουν θα κοιτάξεις να τα δώσεις σε χαμηλή τιμή. Έτσι όμως καταστρέφεις την αγορά και τους επαγγελματίες παραγωγούς. Όσοι παραγωγοί καλλιεργούν μικρές εκτάσεις, 20 - 30 στρέμματα, δεν θα μπορούν να είναι βιώσιμοι. Το κόστος δεν φαίνεται ότι θα μειωθεί τα επόμενα χρόνια.
Δεν υπάρχουν ωστόσο αποθέματα αρκετά σε χέρια παραγωγών τέτοια περίοδο.
Ανοδικά κινούνται οι τιμές παραγωγού στο ντόπιο κελυφωτό φιστίκι, καθώς έχουν κάνει επέλαση στην αγορά, Τούρκοι έμποροι. Το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου αναφέρει πως ήδη έγιναν πράξεις κοντά στα 9 ευρώ, με την ζήτηση να είναι εξαιρετικά υψηλή ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα και τις τάσεις ανοδικές.
«Πιθανόν να έχουμε περάσει και τα 9 ευρώ στον παραγωγό, ωστόσο τέτοια εποχή λίγοι έως και ελάχιστοι κάθε χρόνο είναι οι αγρότες που κρατάνε προϊόν για να πιάσουν υψηλότερη τιμή», τονίζει μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιάννης Χονδρόπουλος, παραγωγός από την Φθιώτιδα, ενώ σημειώνει πως Τούρκοι έμποροι έχουν σαρώσει την Ελληνική αγορά. «Στην Τουρκία η παραγωγή ήταν φέτος πολύ μειωμένη λόγω του εκεί ανοιξιάτικου παγετού στην περίοδο της ανθοφορίας και του μετέπειτα καύσωνα το καλοκαίρι. Ένα άλλο πρόβλημα στην Τουρκία είχε να κάνει με την έλλειψη νερού. Πρόβλημα εξίσου μεγάλο με την ξηρασία είχε και το Ιράν πρέπει να πούμε, γι΄αυτό είναι και εκεί ακριβό το φιστίκι. Στην Τουρκία στο εμπόριο το κελυφωτό πιάνει σήμερα 12 ευρώ το κιλό. Στην Ελλάδα στον παραγωγό ίσως έχει πάει 9 ευρώ και άνω ήδη. Το καλό είναι πως πάει καλά η εξαγωγή και το φθινόπωρο έφυγαν για εξαγωγή από Ελλάδα περίπου 2.500 τόνοι», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Χονδρόπουλος.
«Του χρόνου θα είναι χαμηλή η παραγωγή», λέει ο Χονδρόπουλος
Σύμφωνα με τον κ. Χονδρόπουλο, του χρόνου η παραγωγή στην χώρα μας θα είναι μειωμένη, καθώς πέρσι έγινε το αντίθετο. «Όσον αφορά τέλος στις καλλιεργητικές πρακτικές αυτή την περίοδο, είμαστε στα κλαδέματα, ενώ κάποιοι κάνουν και λίπανση», αναφέρει ο έμπειρος παραγωγός.
Υψηλά τα κόστη στα κλαδέματα, μεγάλη ζήτηση
Ο κ. Χρήστος Κουκουτσέλος είναι παραγωγός κελυφωτού φιστικιού και αντιπρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό «Θεσσαλικό Φιστίκι». Αυτή την περίοδο, όπως μας ανέφερε είναι στα κλαδέματα. «Προσωπικά κάνω τα κλαδέματα μόνος μου και επειδή έχω πολλά στρέμματα ξεκινάω τη διαδικασία από τον Οκτώβριο και την ολοκληρώνω το Φεβρουάριο. Όποιος δεν μπορεί όμως ή δεν ξέρει πρέπει να βάλει εργάτη, ο οποίος πληρώνεται είτε με μεροκάματο αυξημένο από πέρσι, στα 45 ευρώ, ή με την ώρα στα 10 ευρώ, είτε και με το δέντρο στα 2 με 2,5 ευρώ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μας ζητάνε και τα καύσιμα». Σύμφωνα με τον κ. Κουκουτσέλο, η παραγωγή τη νέα χρονιά, θα είναι μειωμένη στην περιοχή, παρότι θα μπουν νέα δέντρα στην παραγωγή, αλλά όχι με μεγάλες αποδόσεις.
Κοροϊδία με την επιστροφή πετρελαίου
Στην συνέχεια ο κ. Κουκουτσέλος αναφέρεται στα κόστη του πετρελαίου: «είναι πολύ υψηλά οι τιμές τόσο για τις μετακινήσεις μας, όσο και για τα μηχανήματα που δουλεύουν με πετρέλαιο, για να στεγνώνουμε τα φιστίκια. Την εφετινή χρονιά, για να στεγνώσω 2 τόνους κελυφωτό φιστίκι, χρειάστηκε να δώσω για πετρέλαιο περί τα 3.000 ευρώ, ενώ μας επέστρεψαν ΕΦΚ πετρελαίου... 90 λεπτά του ευρώ ανά στρέμμα». Σύμφωνα, τέλος, με τον κ. Κουκουτσέλο, στην περιοχή του, μπαίνουν ακόμα νέες φιστικιές, πλην όμως όχι με το ρυθμό των προηγούμενων ετών.
Συνεργασία του Συνεταιρισμού Μελιβοίας με τοπική ζυθοποιία.
Μια νέα συνεργασία για την παραγωγή ενός πρωτότυπου προϊόντος προέκυψε στην Λάρισα, μεταξύ του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μελιβοίας και της τοπικής ζυθοποιίας.
Σκοπός της συνεργασίας είναι η παραγωγή ενός πρωτότυπου και καινοτόμου προϊόντος, λέει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του τοπικού Συνεταιρισμού, κ. Βαγγέλης Κρανιώτης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η επίσημη παρουσίαση του προϊόντος αναμένεται την Τρίτη. Όπως μας εξηγεί: «εμείς από την πλευρά μας θα προμηθεύουμε με πρώτη ύλη την ζυθοποιία Πηνειός που είναι διακεκριμένη, έχοντας πολλά ποιοτικά προϊόντα, τα οποία και διαθέτει σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε περαιτέρω την ποιότητα του κάστανου της περιοχής μας, από το οποία θα παράγεται με ειδική επεξεργασία αλεύρι. Αυτό θα αναμιγνύεται με τη βύνη και άλλα συστατικά, για να παρασκευαστεί εν συνεχεία η μπύρα. Πρόκειται για μια πρωτοτυπία, που θα συνδράμει στην περαιτέρω ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών του κάστανου Μελιβοίας και θα του προσδώσει περαιτέρω υπεραξία».
Η εταιρεία που δημιούργησαν το 2018 ένας Έλληνας και ένας Ιταλός συνεχίζει να ξεδιπλώνει το πλάνο ανάπτυξής της.
Συνεχίζει τις προσπάθειές της για επέκταση και καθιέρωση και στον Ελλαδικό χώρο εκ νέου, της καλλιέργειας φουντουκιάς η εταιρεία Carpus Cultura, που έχει μεταφέρει την έδρα της πρόσφατα στην ακριτική Ξάνθη. Η φουντουκιά παλαιότερα καλλιεργούνταν σε αρκετά μεγάλη κλίμακα σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας και της Θράκης, για να δώσει εν συνεχεία τη θέση της, στον καπνό, με τον οποίο μεγαλούργησαν τις προηγούμενες δεκαετίες χιλιάδες αγροτικά νοικοκυριά σε όλη τη χώρα, αλλά και οι συναφείς επιχειρήσεις.
Όραμα του Χρήστου Φουσέκη, εκ των ιδιοκτητών της εταιρείας, είναι η αναβίωση συνολικότερα της καλλιέργειας, με νέες όμως, εμπορικές ποικιλίες, οι οποίες έχουν ζήτηση από την αγορά, τόσο ως επιτραπέζιες, όσο και για τη βιομηχανία (σοκολάτας). Από το 2018 ο Χρήστος Φουσέκης, με τον συνεταίρο του από την Ιταλία, από όπου πρόερχονται και τα φυτά, που δίνονται στους συνεργαζόμενους παραγωγούς, έχουν κάνει αρκετή δουλειά και το πλάνο τους υλοποιείται κατά... γράμμα.
«Φέτος ήταν πρώτη χρονιά παραγωγής για αρκετές από τις εκτάσεις που έχουμε βάλει με φουντουκιές. Ως εταιρεία έχουμε κάποιες εκτάσεις δικές μας, αναπτύσσοντας ένα πρόγραμμα φύτευσης συνολικά 2.000 στρεμμάτων. Μάλιστα έχουμε κάνει και μια θυγατρική εταιρεία με την επωνυμία Φάρμα Φουντούκι και ενταχθήκαμε στον Αναπτυξιακό. Από τα 2.000 στρέμματα του πλάνου ανάπτυξής μας, ήδη είναι γεγονός και καλλιεργούμε τα 600 σε περιοχές της Μακεδονίας, Θράκης. Τα υπόλοιπα στρέμματα, θα τα βάλουμε κι αυτά στη βόρεια Ελλάδα», τονίζει ο κ. Φουσέκης.
Οι συνεργασίες με αγρότες, οι ποικιλίες και οι τιμές παραγωγού
Παράλληλα με τα 2.000 στρέμματα της εταιρείας, γίνονται συμβάσεις και συμφωνίες με άλλους παραγωγούς, κυρίως σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας (Μακεδονία, Θράκη). Έως σήμερα, σύμφωνα με τον κ. Φουσέκη, οι συμφωνίες αυτές αφορούν γύρω στα 1.650 στρέμματα φουντουκιάς. Οι προωθούμενες ποικιλίες είναι τρεις και συγκεκριμένα, η Tonda di Giffoni, Tonda Romana και Fertil de Coutard. Με τις τρεις αυτές ποικιλίες έχουν γίνει φυτεύσεις τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα συνολικά 2.300 στρεμμάτων, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον και από νοτιότερες περιοχές.
«Πέρα από τις δικές μας εκτάσεις κάνουμε συμφωνίες με άλλους παραγωγούς, στους οποίους δίνουμε τα φυτά, αλλά και τεχνική υποστήριξη για την καλλιέργεια. Επίσης, 13ετή συμβόλαια απορρόφησης της παραγωγής, η οποία προωθείται μετά τη συλλογή της στην Ιταλία. Τα συγκεκριμένα φουντούκια κάνουν και για κατανάλωση ως καρπός, αλλά τα ζητάει πολύ και η βιομηχανία στην Ιταλία. Η Ιταλία εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των φουντουκιών που χρειάζεται από την Τουρκία, η οποία έχει 3.000.000 στρέμματα με φουντουκιές, αλλά η παραγωγή της πέφτει διαρκώς, γιατί μιλάμε για πολύ παλιές φυτείες. Εκτός από την απορρόφηση, οι συμφωνίες που κάνουμε με τους παραγωγούς στην Ελλάδα, προβλέπουν τιμή ασφαλείας στα 2,20 ευρώ το κιλό. Φέτος, οι παραγωγοί πληρώθηκαν 4 ευρώ ανά κιλό αφού ήταν σε υψηλά επίπεδα η τιμή στην Ιταλία, που καθορίζει το παιχνίδι», αναφέρει.
Κόστη καλλιέργειας, αποδόσεις και συγκαλλιέργεια με τριφύλλια
Σύμφωνα με τον Φουσέκη, το κόστος παραγωγής κυμάνθηκε φέτος στη φουντουκιά γύρω στα 150 ευρώ το στρέμμα. Μέσα σε αυτό το κόστος υπολογίζονται η βασική λίπανση, που χρειάζεται το δέντρο, το κόστος κλαδεμάτων, αλλά και το νερό, δεδομένου πως το φυτό πρέπει να αρδεύεται από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο. «Παρά την ξηρασία που επικράτησε στην χώρα μας και όχι μόνον, δεν παρουσιάστηκαν προβλήματα στα δέντρα μας και συμπεριφέρθηκαν πολύ καλά, δίνοντας και αποδόσεις, παραπάνω από αυτές που περιμέναμε. Η φουντουκιά ως δέντρο έχει καλές αποδόσεις και πάει καλά σε περιοχές με υψηλά ποσοστά υγρασίας», σημειώνει ο κ. Φουσέκης, ενώ εξηγεί πως ένα από τα πλεονεκτήματα του φουντουκιού είναι πως μετά τη συλλογή του, μπορεί να αποθηκευτεί για διάστημα ακόμα και 1 έτους, σε στεγαζόμενο χώρο. Ένα ακόμα πλεονέκτημα, είναι αυτό της συγκαλλιέργειας. «Στις δικές μας εκτάσεις, κάνουμε συγκαλλιέργεια με τριφύλλια, αφού έχουμε και τον αντίστοιχο εξοπλισμό, αλλά και τα μηχανήματα. Έτσι έχουμε και ένα πρόσθετο εισόδημα, μιας και οι αποδόσεις είναι καλές, ενώ εμπλουτίζεται και το έδαφος μέσω αυτής της πρακτικής», προσθέτει.
Σχέδια για μονάδα επεξεργασίας-μεταποίησης
Επόμενο βήμα, καταλήγει ο κ. Φουσέκης, αλλά πιο μακροπρόθεσμο, είναι η δημιουργία ιδιόκτητης μονάδας επεξεργασίας, αλλά και μεταποίησης φουντουκιού, ώστε να απορροφάται η εγχώρια παραγωγή και να καλύπτονται οι ανάγκες.
Συνάντηση του περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού με προέδρους συνεταιριστικών οργανώσεων.
Στην ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μεταφέρει ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός το αίτημα των καστανοπαραγωγών του νομού Λάρισας για περαιτέρω ενίσχυση του εισοδήματος τους, καθώς το αρχικό ποσό στήριξης (150 ευρώ το στρέμμα) που ανακοινώθηκε προ ημερών, δεν καλύπτει το κόστος παραγωγής και την απώλεια εισοδήματος.
Αυτό συμφωνήθηκε στη συνάντηση που είχε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός με τους προέδρους των Συνεταιρισμών Μελιβοίας Βαγγέλη Κρανιώτη, Ποταμιάς- Σκήτης Βαγγέλη Μανίκα, Καρίτσας- Στομίου Ευθύμιο Τριανταφύλλου, Αμπελακίων Ευθύμιο Καζαντζή και του αντιδημάρχου Αγιάς Γιώργου Γιάνναρου, παρουσία του Αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενούς Τομέα Απ. Μπίλλη και του αναπλ. Διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας Π.Ε. Λάρισας Δημήτρη Σταυρίδη.
Οι συνεταιριστές ανέλυσαν τα αίτια της σημαντικής απώλειας εισοδήματος που είχαν τη φετινή χρονιά, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο πρόβλημα της ασθένειας της φαιάς σήψης, υπενθυμίζοντας ότι το κάστανο αποτελεί τη βασική καλλιέργεια στην ευρύτερη περιοχή του Κισσάβου, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της περιοχής, ζητώντας την παρέμβαση του κ. Αγοραστού προς το ΥπΑΑΤ.
Ο κ. Αγοραστός αναφέρθηκε στα έργα υποδομής που υλοποιεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας, με ιδιαίτερη αναφορά στην αγροτική οδοποιία και τα αρδευτικά δίκτυα, αλλά και στις δράσεις που υλοποιούνται για την προστασία της παραγωγής, με το πρωτοπόρο πρόγραμμα βιολογικής καταπολέμησης της σφήκας της καστανιάς και με την συνεχή και έγκαιρη ενημέρωση των παραγωγών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φαιάς σήψης και την έγκαιρη προετοιμασία για τον δραστικό περιορισμό της ασθένειας, τη νέα χρονιά.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, τις αμέσως επόμενες ημέρες θα αποστείλει σχετική επιστολή με τα αιτήματα των καστανοπαραγωγών στο ΥπΑΑΤ. Ανάλογη επιστολή για την ανάγκη κάλυψης του χαμένου εισοδήματος για όλα τα πληττόμενα προϊόντα του νομού, είχε στείλει στις 9-12-2022. Τέλος θα επιδιωχθεί συνάντηση των παραγωγών με τον Υπουργό κ. Γεωργαντά.
Την τιμή την ορίζει ο πωλητής, δηλαδή ο ΑΣ, λέει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας, Θύμιος Κασούμης.
Στις αυτογόνιμες ποικιλίες Marta και Antoneta ποντάρει ο Συνεταιρισμός Αμυγδάλων Λαμίας, μια φρέσκια οργάνωση με ιδέες και όρεξη και παραγωγούς-μέλη από Φθιώτιδα-Λάρισα. Μόλις το 2022 συστήθηκε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας, αν και η ιδέα προϋπήρχε, τονίζει μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του νεοσύστατου σχήματος με τα 16 μέλη-παραγωγούς, κ. Θύμιος Κασούμης, που είναι και γεωπόνος.
Σύμφωνα με τον κ. Κασούμη, που έχει όπως μας ανέφερε ασχοληθεί στο παρελθόν και με άλλα προϊόντα, στόχος του Συνεταιρισμού που περιλαμβάνει στους κόλπους του αγρότες από τη Φθιώτιδα, αλλά και από την Λάρισα, είναι η παραγωγή τοπικών και ποιοτικών ξηρών καρπών. Μέχρι τώρα στον Συνεταιρισμό, δηλαδή τα μέλη του, έχουν εντρυφήσει στο αμύγδαλο και συγκεκριμένα σε δυο αυτογόνιμες, Ισπανικές ποικιλίες, την Marta και την Antoneta.

«Είναι πιστοποιημένες ποικιλίες από Ισπανία, που παράγουν πιο μικρό σε μέγεθος αμύγδαλο από την Φυρανιά, αλλά πιο νόστιμο. Συνολικά είμαστε στον ΑΣ 16 παραγωγοί από δυο περιοχές και καλλιεργούμε πλέον γύρω στα 15.000 δέντρα με τις ποικιλίες που προαναφέραμε, συν κάποιες Φυρανιές. Το μέγεθος αμυγδάλων που δίνουν οι εν λόγω ποικιλίες είναι μεταξύ του αμύγδαλου Τέξας και της Φυρανιάς», υπογραμμίζει.
«Ορίζουμε μόνοι μας τιμή για την παραγωγή μας»
Όπως εξηγεί ο κ. Κασούμης, τον οποίο πετύχαμε να τρέχει για τα του... Συνεταιρισμού: «δεν περιμένουμε από τους εμπόρους και δη τους χονδρέμπορους να ορίσουν τιμή για την παραγωγή μας. Την τιμή την καθορίζουμε εμείς. Για παράδειγμα φέτος έχουμε βάλει τιμή στις Φυρανιές 6,5 ευρώ συν ΦΠΑ την ψίχα και 5,5 ευρώ συν ΦΠΑ τις Marta και Antoneta και σκοπεύουμε να πάμε και σε νέα προϊόντα, τα οποία δοκιμάζουμε αυτή την περίοδο, όπως το βούτυρο αμυγδάλου και το έλαιο αμυγδάλου».
Παράλληλα, σημειώνει πως ο Συνεταιρισμός συνεχίζει να οργανώνεται. «Έχουμε ενοικιάσει κάποιες εγκαταστάσεις για τις ανάγκες μας, αλλά είμαστε και σε διαδικασία κατάρτισης φακέλου για να ενταχθούμε στον Αναπτυξιακό. Σκοπός μας είναι να κάνουμε μια γραμμή επεξεργασίας αμυγδάλου, ώστε να είμαστε ανεξάρτητοι και σε αυτό το κομμάτι», προσθέτει ο κ. Κασούμης, ο οποίος τονίζει με νόημα πως ο Συνεταιρισμός πληρώνεται μόνο μετρητοίς στις συμφωνίες που κάνει.
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας διαθέτει εκτός από αμύγδαλα σε ψίχα και προϊόν με κέλυφος (άσπαστο). Η ίδρυση του Αγροτικού Συνεταιρισμού πραγματοποιήθηκε στις 27/01/2022 στην περιοχή της Λαμίας, ενώ τα νεοεκλεγέντα μέλη προχώρησαν σε σύσταση σε Σώμα βάσει του νόμου περί Συνεταιρισμών 4673/2020.
«Δυο χαλκοί και ένα κλάδεμα ως τέλος Φεβρουαρίου»
Αυτή την περίοδο είναι εποχή κλαδέματος υπογραμμίζει, καταλήγοντας ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, ενώ προσθέτει πως έχει κάνει μια εφαρμογή χαλκού με την πτώση των φύλλων του δέντρου πριν τα Χριστούγεννα και στο τέλος του μήνα θα κάνει ακόμα μία, απαραίτητα όμως αφού ολοκληρώσει τα κλαδέματα.
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς πρόκειται να υποβάλλει φάκελο μέσω σχετικού προγράμματος της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) θέλει να αναδείξει το κάστανο που παράγεται στην ευρύτερη περιοχή του Πηλίου, στη Μαγνησία δηλαδή, ο τοπικός, ιστορικός Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Παναγιώτης Γουβιώτης, γεωπόνος στον Συνεταιρισμό που έχει το πρώτο μήλο ΠΟΠ στην Ελλάδα αλλά και στην ΕΕ, τα οφέλη από από μια τέτοια κίνηση-πρωτοβουλία είναι γνωστά και ο παραγωγός, αν γίνει αυτό, θα αποκτήσει πρόσθετη αξία στο προϊόν του.
Σύμφωνα με τον κ. Γουβιώτη, φέτος το κάστανο στην περιοχή του Πηλίου, ήταν πολύ ποιοτικό, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, χωρίς ζημιές από μύκητες, όπως συνέβη σε άλλες περιοχές της χώρας.
Η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει συνολικά 107 ονομασίες ως ΠΟΠ και ΠΓΕ (Προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης), εκ των οποίων οι 76 αφορούν προϊόντα ΠΟΠ και οι 31 προϊόντα ΠΓΕ. Συγκαταλέγονται σε αυτά: 30 ελαιόλαδα, 11 επιτραπέζιες ελιές, 21 τυριά, 34 φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, όσπρια, 2 κρέατα, 2 μέλια και 7 ακόμη προϊόντα.
Με σημαντικές απώλειες στο εισόδημα των καστανοπαραγωγών της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, έκλεισε το έτος 2022, όπως τονίζει ο Αντιπεριφερειάρχης, Ιορδάνης Τζαμτζής, σε επιστολή του προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γεώργιο Γεωργαντά.
Όπως αναφέρει αιτία είναι η ασθένεια «Φαιά σήψη», που προσβάλλει τους καρπούς του κάστανου, καθιστώντας τους μη εμπορεύσιμους.
Ο κ. Τζαμτζής έστειλε στον κ. Γεωργαντά πίνακα παραγωγής και τιμών, αναγνωρισμένων Ομάδων Παραγωγών της ΠΕ Πέλλας, στον οποίο καταγράφεται η πτώση, σε ποσοστό περίπου 40% - 50% των τιμών πώλησης και των ποσοτήτων που διατέθηκαν στην αγορά.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας τονίζει ότι η απώλεια εισοδήματος για τους καστανοπαραγωγούς εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 500 ευρώ ανά στρέμμα και ζητεί από τον ΥπΑΑΤ την οικονομική ενίσχυση όσων επλήγησαν από την καταστροφική αυτή ασθένεια.
Η καλλιεργούμενη έκταση με καστανιές στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας, είναι 9.222 στρέμματα (δηλώσεις ΟΣΔΕ 2022).
Ο κ. Μάκης Μπούργος ασχολείται όλη του την ζωή με την καλλιέργεια του κελυφωτού φιστικιού στην περιοχή της Μάκρης στην Φθιώτιδα.
Ο πατέρας του ήταν από τους πρώτους που φύτεψαν φιστικιές στην περιοχή πριν από 70 χρόνια. Σήμερα ο ίδιος καλλιεργεί 280 στρέμματα με φιστικιές, ενώ είναι και μέλος της διοίκησης του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Μάκρης.
Αυτή την περίοδο τι γίνεται στην καλλιέργεια;
Από τον Δεκέμβριο έχει ξεκινήσει το μεγάλο κλάδεμα, ενώ την Άνοιξη θα γίνει και ένα πιο ελαφρύ κλάδεμα με τα φύλλα. Τώρα θα ρίξουμε και τα πρώτα λιπάσματα. Εγώ ρίχνω αυτή την περίοδο φώσφορο και κάλιο. Τα αζωτούχα τα ρίχνω μετά τον Μάρτιο και επίσης μαζί με τα καλοκαιρινά ποτίσματα.
Πώς εξελίχθηκε η περσινή παραγωγή και οι τιμές;
Πέρυσι είχαμε μια μεγάλη ποσοτικά παραγωγή. Φυτοπαθολογικά προβλήματα δεν υπήρξαν. Κάποια ποιοτικά προβλήματα δημιούργησαν οι βροχοπτώσεις κατά την συγκομιδή. Η μεγάλη όμως παραγωγή φιστικιών είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρξει «πανικός» στους παραγωγούς που φοβήθηκαν μην τους μείνουν απούλητα τα φιστίκια. Αποτέλεσμα τα περισσότερα φιστίκια πουλήθηκαν σε τιμές γύρω στα 6,5 ευρώ το κιλό. Στη συνέχεια ήρθαν οι Ιταλοί και οι Τούρκοι έμποροι και η ζήτηση αύξησε τις τιμές. Αγόρασαν στα 7 - 8 ευρώ το κιλό. Σήμερα η τιμή έχει φτάσει στα 8,5 ευρώ το κιλό. Το δίμηνο Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου η ισοτιμία ευρώ με δολάριο βοήθησε και κάναμε εξαγωγές στην αγορά των ΗΠΑ.
Τι αναμένουμε την φετινή χρονιά, ποιοι οι ανταγωνιστές μας στις διεθνείς αγορές;
Θεωρητικά αναμένουμε μια μειωμένη παραγωγή φιστικιών το 2023. Την τελευταία δεκαετία όμως έχουν γίνει πολλές νέες φυτεύσεις στην Φθιώτιδα και την Λάρισα. Τα δέντρα που μπαίνουν στην παραγωγική διαδικασία αναμένεται να επηρεάσουν το μέγεθος της παραγωγής, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Πάντως θεωρώ ότι είναι θετικό να αυξηθεί η ελληνική παραγωγή φιστικιών. Είναι ένα εξαγώγιμο προϊόν και η ζήτηση θα είναι πάντα μεγάλη στις αγορές του εξωτερικού. Μέχρι στιγμής δεν έχει βροχοπτώσεις αλλά δεν θα επηρεάσει τα δέντρα επειδή είναι σε λήθαργο.
Όσον αφορά τον ανταγωνισμό, οι Ισπανοί έχουν σχεδιάσει στρατηγική για αύξηση της παραγωγής και έχουν κάνει πολλές νέες φυτεύσεις. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αποκτήσουν αυξημένο ρόλο στη διεθνή αγορά. Οι Τούρκοι έχουν μεγάλη παραγωγή αλλά και μεγάλη ζήτηση. Από την άλλη οι Ιρανοί έχουν αυξημένη παραγωγή αλλά πολλά προβλήματα ποιότητας και διακίνησης του προϊόντος; στις διεθνείς αγορές.
Υπάρχει μέλλον για την καλλιέργεια φιστικιού στην χώρα μας;
Στην Ελλάδα τη δεκαετία 1990 έως 2000 υπήρξε μια κρίση στην καλλιέργεια λόγω μυκητολογικών ασθενειών που δεν γνωρίζαμε ή δεν είχαμε τα φυτοπροστατευτικά να τις αντιμετωπίσουμε. Πολλά δέντρα ξεριζώθηκαν εκείνη την εποχή. Στην συνέχεια όμως ξεπεράστηκαν τα προβλήματα και άρχισαν ξανά οι φυτεύσεις.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια ανάπτυξη της καλλιέργειας του κελυφωτού φιστικιού στην χώρα μας. Γίνονται οργανωμένες επενδύσεις στον κλάδο και μάλιστα από επιχειρηματίες. Το μοντέλο του οικογενειακού αγροκτήματος φαίνεται ότι αρχίζει να μην είναι βιώσιμο στην χώρα μας.
Οι παραγωγοί έχουν προοπτικές μόνο όταν κάνουν επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό για τις ανάγκες της καλλιέργειας. Η έλλειψη εργατών γης δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί στο κοντινό μέλλον. Η λύση είναι η μηχανική συγκομιδή. Τα δέντρα παράγουν ποσότητα μια φορά κάθε δύο χρόνια. Δεν έχει την πολυτέλεια ο παραγωγός να μην μαζέψει τα φιστίκια του επειδή δεν βρίσκει εργάτες. Εγώ έχω ένα αυτοκινούμενο δονητή και κάνω με αυτόν την συγκομιδή. Μειώνει το κόστος κατά 30 - 40%, καθώς επίσης μειώνει και τον χρόνο. Είναι σύνθετο μηχάνημα και θέλει χειριστή που να είναι εξοικειωμένος με αυτό.
Κάποιοι παραγωγοί προχωρούν σε καθετοποίηση των μονάδων τους. Βέβαια αν έχεις μικρή παραγωγή είναι εύκολο να αγοράσεις μηχανήματα για μεταποίηση και συσκευασία. Αν έχεις όμως μεγάλη παραγωγή τα έξοδα αυξάνουν και παράλληλα χρειάζεσαι εργάτες, που όμως είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν.
Ενώ η ντόπια παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση, εντούτοις υπάρχει πίεση στους παραγωγούς να πουλήσουν με ζημία.
Αντιμέτωπη με πολλά προβλήματα είναι η εγχώρια παραγωγή καρυδιού, μια καλλιέργεια, που έχει επεκταθεί μεν τα τελευταία χρόνια, αλλά αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού. Βέβαια, οι παραγωγοί εξακολουθούν και διαμαρτύρονται φέτος, γιατί όπως λένε, δεν μπορούν να διαθέσουν το προϊόν τους.
Ο κ. Κώστας Γκόνος καλλιεργεί κοντά στην Αριδαία Πέλλας 2.500 δέντρα, εκ των οποίων τα 2.000 είναι παραγωγικά των ποικιλιών Σερ, Φρανκέτ και Τσάντλερ. Όπως αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο φέτος συνεχίζει και είναι δύσκολη η κατάσταση στην αγορά. «Η αγορά παραμένει... πεθαμένη στο καρύδι από την στιγμή που ο καταναλωτής έχει πιεστεί οικονομικά και υπάρχει πληθώρα-καθώς φαίνεται-εισαγωγών από το εξωτερικό σε εξευτελιστικές τιμές. Ο Έλληνας παραγωγός δεν μπορεί, δεν έχει τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί το εισαγόμενο καρύδι που έρχεται εδώ με 4-5,5 ευρώ το κιλό η ψίχα, μια τιμή που αντιστοιχεί σε άσπαστο 1,5 και 2 ευρώ ανά κιλό. Αν δεν πουλάμε το σπαμένο, την πεταλούδα από 10 ευρώ και άνω δεν μας συμφέρει και το μόνο που καταφέρνουμε με τιμές χαμηλότερες, είναι να μην μας μένει η παραγωγή στα χέρια. Αντίθετα στο ράφι των σούπερ μάρκετ η τιμή που αγοράζει ο καταναλωτής δεν πέφτει. Συγκεκριμένα η τιμή για την εισαγόμενη πεταλούδα δεν πέφτει κάτω από 16-18 ευρώ το κιλό και στα ξηροκαρπάδικα κάτω από 11-12 ευρώ το κιλό. Όσο για την πολιτεία, είμαστε σχεδόν εγκαταλελειμένοι, είτε σε επίπεδο ενισχύσεων, καθώς μας κόβουν τις συνδεδεμένες, ενώ δεν γίνεται και καμιά κουβέντα για de minimis, όπως σε άλλα προϊόντα. Οι μικροί παραγωγοί που έχουν ακόμα προϊόν παρακαλάνε τους πιο μεγάλους, που έχουν σπαστήρες, να τους το αγοράσουν», τονίζει ο κ. Γκόνος.
Από το κτήμα Γκανέτσιου στην Ελασσόνα, ο κ. Κώστας Γκανέτσιος, που καλλιεργεί 14 στρέμματα με ποικιλία Τσάντλερ τόνισε μιλώντας στον ΑγροΤύπο, ότι δεν έχει επί της ουσίας αλλάξει κάτι στο καρύδι σε σχέση με ένα μήνα πριν. «Από τη μια ξέρουμε ότι η εγχώρια παραγωγή είναι ελλειμματική κι από την άλλη βλέπουμε πως οι τιμές που αναγκάζεται να πουλάει ο παραγωγός παραμένουν πολύ χαμηλά. Αυτό έχει να κάνει, θεωρώ, με την έλλειψη αγοραστικής δύναμης από το καταναλωτικό κοινό, αλλά και από τις αθρόες εισαγωγές και τα παιχνίδια των εμπόρων. Κατά τα άλλα, προσπαθούμε να δώσουμε την παραγωγή μας σε τιμές γύρω στα 3,5-4 ευρώ το άσπαστο και κοντά στα 10 την πεταλούδα, αλλά οι δυσκολίες είναι πολλές και δεν υπάρχει από πουθενά βοήθεια. Καλλιεργητικά, κάνουμε τους απαραίτητους ψεκασμούς και πιο μετά λίπανση, ώστε σε 2 μήνες περίπου από σήμερα να αρχίσουμε τα κλαδέματα», προσθέτει.
Σε ένα μικρό χωριό στους πρόποδες του Ολύμπου, 15 χλμ. από την Ελασσόνα, ο κ. Νίκος Παζάρας καλλιεργεί 50 στρέμματα καρυδιές Τσάντλερ. Όπως σημειώνει στον ΑγροΤύπο: «η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη φέτος και το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής παραμένει αδιάθετο. Προσωπικά έχω 4-5 τόνους αδιάθετο καρύδι, αλλά και γενικότερα στο χωριό μας υπάρχουν 10-15 καρυδοκαλλιεργητές με γύρω στους 80 τόνους ακόμα πίσω. Πιστεύω πως αυτό δεν είναι καθόλου φυσιολογικό, γιατί η εγχώρια παραγωγή μας είναι ελλειμματική. Απ' ότι ακούγεται και βλέπουμε και στην αγορά έχει γίνει μεγάλη εισαγωγή από Ουκρανία σε πολύ χαμηλή τιμή στα 5-6 ευρώ η ψίχα, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να διαθέσουμε εμείς το καρύδι μας, που είναι ακριβότερο. Με τέτοιες χρεώσεις σε ρεύματα, λιπάσματα, καύσιμα κ.λπ. δεν υπάρχει περιθώρια για πωλήσεις κάτω από τα 10 ευρώ. Αυτό πρέπει να το κοιτάξουν και από την πολιτεία και να κάνουν ελέγχους για τυχόν βαφτίσια».
Ο κ. Παναγιώτης Τσαγδής καλλιεργεί στην περιοχή της Καλλιθέας Ηλείας 32 στρέμματα με καρυδιές Τσάντλερ, αλλά όπως λέει φέτος η χρονιά έχει πολλές αναποδιές, τόσο από την άποψη της παραγωγής, όσο και της απορρόφησης του προϊόντος. «Περιμέναμε φέτος, με βάση και τις ηλικίες των δέντρων, αλλά και τις φροντίδες που τους κάνουμε, να έχουμε μια απόδοση ανά δέντρο της τάξης των 15-17 κιλά καρύδι, όμως δεν πιάσαμε πάνω από 5,5 κιλά στο δέντρο. Πιστεύω ότι όλο αυτό έχει να κάνει με τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, γιατί δεν έχουμε αλλάξει κάτι στην φροντίδα των δέντρων σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Εδώ στην περιοχή μας η καλλιέργεια δεν είναι διαδεδομένη. Όσον αφορά στην τιμή, φέτος στον χονδρέμπορο δεν περνάει τα 4-5 ευρώ το κιλό το άσπαστο καρύδι, αν και όταν το προωθούμε μόνοι μας σε μικρές ποσότητες πιάνουμε 6-7 ευρώ», αναφέρει καταλήγοντας.
Για αυξανόμενη ζήτηση κάνει λόγο το USDA
«Οι ΗΠΑ εξάγουν το 72% των καρυδιών της παραγωγής, καθιστώντας το καρύδι σε ποσότητες, το τέταρτο μεγαλύτερο εξαγόμενο προϊόν ΗΠΑ», δήλωσε ο αναπληρωτής διαχειριστής της FAS, Κλέι Χάμιλτον. «Τα καρύδια που καλλιεργούνται στις ΗΠΑ έχουν μεγάλη ζήτηση σε πολλές χώρες, με τη βιομηχανία των ΗΠΑ να κατέχει σχεδόν το ήμισυ των παγκόσμιων εξαγωγών καρυδιών», πρόσθεσε, όπως αναφέρεται σε ενημερωτικό σημείωμα που δημοσίευσε πριν λίγες ημέρες το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ.
Το 2021, η αξία των εξαγωγών ξηρών καρπών ΗΠΑ διεθνώς ανήλθε σε 8,9 δις δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 6% σε σχέση με το 2020. Οι τρεις πρώτες αγορές, που αντιπροσωπεύουν το 52% των πωλήσεων, ήταν η ΕΕ, η Κίνα και η Ινδία με συνολική αξία 2,8 δις δολάρια δολάρια, 978 εκατ. δολάρια και 889 εκατομμύρια δολάρια, αντίστοιχα. Η Κίνα, η Χιλή και η Ουκρανία είναι οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές για τις Ηνωμένες Πολιτείες στη βιομηχανία καρυδιάς. Οι εξαγωγές των ΗΠΑ συνεχίζουν να κυριαρχούν στις παγκόσμιες αγορές καρυδιών με περιορισμένο ανταγωνισμό από την Αυστραλία, το Ιράν, την Κίνα, τη Χιλή και την Ουκρανία.
«Σε συνεργασία με την FAS, καταφέραμε να δημιουργήσουμε εξαγωγική ζήτηση για καρύδια σε όλο τον κόσμο και τα τελευταία 20 χρόνια, είδαμε τις εξαγωγές και την παραγωγή καρυδιών Καλιφόρνιας να διπλασιάζονται», δήλωσε η Pam Graviet, Senior Marketing Director της California Walnuts. «Ως αποτέλεσμα, οι ασιατικές χώρες, όπως η Ιαπωνία και η Κορέα, έχουν γίνει μερικοί από τους κορυφαίους εισαγωγείς αμερικανικών καρυδιών, προσθέτοντας στην ήδη ισχυρή και αυξανόμενη ζήτηση σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή», κατέληξε.
Αίτημα έχουν υποβάλλει αρκετές περιοχές της χώρας, καθώς οι ζημιές από τη φαιά σήψη ήταν μεγάλες, επηρεάζοντας και τα καλά κάστανα.
Στο... ακουστικό τους αναμένουν οι χιλιάδες καστανοπαραγωγοί της χώρας για τα de minimis που έχει υποσχεθεί ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιώργος Γεωργαντάς. Πρόσφατα, θυμίζουμε, πληρώθηκαν de minimis 144 ευρώ το στρέμμα στο νομό Πιερίας για ζημιές παλιότερου έτους. Φέτος, όμως, υπάρχουν αιτήματα από διάφορες περιοχές της χώρας λόγω των απωλειών στο εισόδημα.
Ειδικότερα πάντως για την περιοχή της Μελιβοίας Λάρισας ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δεσμεύθηκε το Νοέμβριο σε αντιπροσωπεία των παραγωγών, που κατέβηκαν στην Αθήνα σε ΕΛΓΑ και ΥπΑΑΤ, ότι προχωρά η διαδικασία.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το θέμα έχει κολλήσει στο υπουργείο Οικονομικών, καθώς εκκρεμεί η σχετική υπογραφή.
Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο διευθυντής του Συνεταιρισμού Μελιβοίας κ. Θανάσης Σουφλιός, οι ζημιές ήταν τεράστιες φέτος, όπως και η απώλεια εισοδήματος, ο ΕΛΓΑ έχει κάνει θετική εισήγηση στο ΥπΑΑΤ, ο κ. Γεωργαντάς δεσμεύθηκε για τα de minimis, αλλά ακόμα το θέμα δεν έχει τρέξει από την άποψη, ότι εκκρεμεί η υπογραφή στο ΥπΑΑΤ. Σε σχέση με το ποσό, δεν έχει γίνει καμιά αναφορά από το ΥπΑΑΤ.
De minimis στο κάστανο ζητούν κι άλλες περιοχές της χώρας από Πελοπόννησο, Δυτική Ελλάδα, Βόρεια Ελλάδα κ.λπ. καθώς οι παραγωγοί έμειναν χωρίς εισόδημα...