Στην πρόσφατη συνάντηση των Δ.Σ. των Αγροτικών Συλλόγων Γαργαλιάνων και Φιλιατρών με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γεωργαντά, συζητήθηκε και το θέμα των ζημιών στην καλλιέργεια τομάτας από τον ιό της καστανής ρυτίδωσης.
Θυμίζουμε ότι στην Ελλάδα το 2019 ο ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις στα Χανιά και στην Κυπαρισσία.
Ο κ. Άγγελος Κοροβίλας, παραγωγός θερμοκηπιακών καλλιεργειών και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «το πρόβλημα θα συνεχιστεί και φέτος, αφού δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισής του.
Στην περιοχή της Τριφυλίας η καλλιεργούμενη έκταση στα θερμοκήπια ανέρχεται σε 2.800 στρέμματα περίπου. Η καλλιέργεια γίνεται σε δύο καλλιεργητικές περιόδους. Η 1η αρχίζει Δεκέμβριο και ολοκληρώνεται Ιούλιο και η 2η αρχίζει Ιούλιο και ολοκληρώνεται Δεκέμβριο. Η καλλιεργούμενη έκταση της πρώτης καλλιεργητικής περιόδου ανέρχεται σε περίπου 1.300 στρέμματα και στην δεύτερη καλλιεργητική περίοδο περίπου σε 1.100 στρέμματα.
Τα τελευταία χρόνια οι ζημιές από τον ιό της καστανής ρυτίδωσης των καρπών της τομάτας είναι πολύ μεγάλες. Ο ιός προσβάλλει τα φύλλα και προκαλεί χλώρωση, μωσαϊκό και κατσάρωμα. Προσβάλλει τους καρπούς και προκαλεί καστανές περιοχές, ρυτίδωση, παραμορφώσεις, ανομοιόμορφη ωρίμανση και τους καθιστά μη εμπορεύσιμους. Τα ασθενή φυτά παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και καρπόδεση με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση της παραγωγής έως και 70%.
Η μείωση της παραγωγής ξεπέρασε το 50% για το 2022 στην περιοχή μας. Επιπλέον προέκυψε υποβάθμιση της ποιότητας και μείωση της εμπορικής αξίας του προϊόντος.
Το κόστος παραγωγής είναι αυξημένο, κατά 50%, λόγω αύξησης της τιμής των λιπασμάτων, των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, της ενέργειας και των εργατικών. Τα έσοδα από τις πωλήσεις πολύ μειωμένα κατά 50% εξαιτίας της υποβάθμισης της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων και της μείωσης της παραγωγής. Η ακαθάριστη πρόσοδος τελικά πολύ μειωμένη.
Οι παραγωγοί με σεμινάρια και ενημερώσεις με έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα για την μείωση των προσβολών και τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Όμως η υψηλή μολυσματική ικανότητα του ιού και η ένταση των προσβολών, καθώς και ο τρόπος μετάδοσης του ιού δυσκολεύουν την αντιμετώπισή του. Επιπλέον οι καλλιεργούμενες ποικιλίες και υβρίδια είναι ευαίσθητες και προσβάλλονται από τον ιό. Δεν υπάρχουν ανθεκτικά υβρίδια και ποικιλίες.
Η προσβολή της καλλιέργειας από τον ιό και οι επιπτώσεις από την έλλειψη εργατικών χεριών, την αύξηση της τιμής των εισροών και της ενέργειας έχουν μειώσει το εισόδημα των παραγωγών σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Η οικονομική ενίσχυση είναι αναγκαία για να στηριχθεί το εισόδημα των παραγωγών και να συνεχιστεί η τροφοδοσία της διατροφικής αλυσίδας».
Tο πρόγραμμα ενίσχυσης θερμοκηπιακών καλλιεργειών, με 600 εκ. ευρώ, παρουσίασε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, σε ομιλία του στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Γενική Γραμματεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με την Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών στη Θεσσαλονίκη και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με θέμα: «Θερμοκήπιο και καινοτομία. Καλλιεργώντας, επενδύοντας στο μέλλον της αγροτικής ανάπτυξης».
Με βάση το προσχέδιο του προγράμματος που έχει ανακοινωθεί, χρηματοδοτούνται επενδύσεις αγροτών, συνεργατικών σχημάτων και επιχειρήσεων με αγροτικό ΑΦΜ, από 30.000 ευρώ έως 1.000.000 ευρώ. Οι επενδύσεις θα επιδοτηθούν σε ποσοστό 50%. Το 35% μπορεί να προέλθει από δανεισμό και το 15% από ίδια κεφάλαια. Σε περιοχές όπως η Θεσσαλία και ο Έβρος που έχουν χτυπηθεί από φυσικές καταστροφές, αλλά και στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και περιοχές που βρίσκονται σε καθεστώς απολιγνιτοποίησης, η επιδότηση θα φτάσει το 60%.
«Πρόκειται για ένα ελκυστικό πρόγραμμα στήριξης μιας καλλιέργειας που αποτελεί το μέλλον της αγροτικής παραγωγής», τόνισε ο κ. Τσιάρας.
Με δεδομένα τα πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας στον συγκεκριμένο τομέα, ο πρωθυπουργός, όπως είπε ο κ. Τσιάρας, προχώρησε, στη ΔΕΘ, στην εξαγγελία του προγράμματος στήριξης των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, ύψους 600 εκατ. ευρώ, θέτοντας παράλληλα το πλαίσιο και το στόχο του προγράμματος.
Όπως σημείωσε ο υπουργός, υπάρχουν θερμοκηπιακές καλλιέργειες που μπορούν να δώσουν έως και 10 φορές μεγαλύτερη παραγωγή στο καλλιεργούμενο προϊόν, προσφέροντας, ταυτόχρονα περισσότερη ασφάλεια, έναντι των φαινομένων της κλιματικής κρίσης, αλλά και περισσότερο εισόδημα, αφού το κόστος παραγωγής είναι μειωμένο.
Επικεντρώνοντας στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, ο κ. Τσιάρας επισήμανε ότι η ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών αποτελεί επιτακτική ανάγκη, για τη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας και την ενίσχυση των εξαγωγών της χώρας μας. Αναφέρθηκε δε στο έντονο ενδιαφέρον που υπάρχει για οπωροκηπευτικά που παράγονται στην Ελλάδα σημειώνοντας ότι ενώ το 2019 οι εξαγωγές έφταναν στα 2,2 δις ευρώ, το 2023 ανέβηκαν στα 3,2 δις ευρώ. «Επιμένοντας στην παραγωγή ποιοτικών και υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντων, μπορούμε να ενισχύσουμε το ελληνικό brand name και να κατακτήσουμε μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες δίνουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα μας με αποτέλεσμα να στέκονται με επιτυχία στον διεθνή ανταγωνισμό», είπε.
Ο Γ. Γρ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στρατάκος, αναφέρθηκε στα πλεονεκτήματα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, ιδιαίτερα απέναντι στην κλιματική κρίση και στην προστασία του περιβάλλοντος τονίζοντας: «Η διαχείριση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης απαιτεί σύγχρονες, αποτελεσματικές λύσεις που βασίζονται στην επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία».
Όπως εξήγησε: «Μέσω των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, δίνουμε νέα πνοή στην ελληνική γεωργία, προσαρμόζοντάς την στις προκλήσεις της εποχής. Εξοικονομούμε πολύτιμους πόρους σε μια κρίσιμη περίοδο για το περιβάλλον και το κλίμα, ενώ παράλληλα δημιουργούμε νέες ευκαιρίες, θέσεις εργασίας και ενισχύουμε την αυτάρκεια και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας στις διεθνείς αγορές. Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες αποτελούν μια στοχευμένη και σύγχρονη απάντηση στην κλιματική κρίση. Καθώς προσφέρουν ένα βιώσιμο αγροτικό μοντέλο που υπερέχει έναντι παραδοσιακών καλλιεργητικών πρακτικών, χάρη στο μικρότερο περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και την αποδοτική αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων».
Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης, ο Senior Director στην Ανάπτυξη Εργασιών Αγροτικού Τομέα της Τράπεζας Πειραιώς Γιάννης Χανιωτάκης, ο αντιπρόεδρος της ΕΘΕΑΣ Χρήστος Γιαννακάκης, ο προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Παρεμβάσεων Αγροτικής Ανάπτυξης Δημ. Παππάς και ο κύριος Ερευνητής του Εργαστηρίου Αειφόρων Γεωργικών Κατασκευών και Ανανεώσιμων γεωργικών Πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ Γιώργος Ντίνας.
Στην ανάγκη για την ανάπτυξη κατάλληλου νομικού πλαισίου, ώστε να διευκολυνθεί η χρήση drones στη φυτοπροστασία, τόνισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ.
Όπως ανέφερε ο Έλληνας υπουργός, η χρήση των drones και νέων τεχνολογικών θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας.
Παράλληλα, κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει αξιόπιστες μεθοδολογίες αξιολόγησης, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας είναι έτοιμη να συνεισφέρει με συγκεκριμένες προτάσεις.
Για τη μελλοντική ΚΑΠ ο κ. Τσιάρας, υπογράμμισε τη σημασία της σταθερότητας του γεωργικού εισοδήματος, της ανανέωσης των γενεών και των επενδύσεων που αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα.
«Η διατήρηση των δύο πυλώνων είναι καίριας σημασίας για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τους γεωργούς μας, ιδιαίτερα στις μικρές και παραδοσιακές εκμεταλλεύσεις», τόνισε.
Εξίσου σημαντική, κατά τον Υπουργό, είναι η ενίσχυση των κινήτρων για την εκπλήρωση περιβαλλοντικών υποχρεώσεων, η απλοποίηση των διαδικασιών και η παροχή ευελιξίας στα κράτη-μέλη.\
Υπενθύμισε, δε, ότι το ΕΛΚ παρέδωσε στον νέο Επίτροπο κ. Χάνσεν ένα κείμενο που συμπληρώνει τον Στρατηγικό Διάλογο, «ένα κείμενο που κατάφερε να συγκεράσει διαφορετικές απόψεις και προτεραιότητες, ένα κείμενο που μεταφέρει τη φωνή των Κρατών Μελών, τη φωνή των αγροτών από κάθε πλευρά της Ένωσης».
Για το θέμα της μεταφοράς ζώων, ανέφερε ότι «η προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά αγγίζει τον πυρήνα του πολιτισμού μας», ενώ υποστήριξε ένθερμα την ανάγκη εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις θαλάσσιες μεταφορές, λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της Ελλάδας.
Ταυτόχρονα, υπογράμμισε την ανάγκη σταδιακής εφαρμογής των νέων κανονισμών, ώστε να μην επιβαρυνθούν δυσανάλογα οι μικροί μεταφορείς και οι παραδοσιακές κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
Παράλληλα, ο Κώστας Τσιάρας αναφέρθηκε στις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η μελισσοκομία, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Επεσήμανε ότι «οι μέλισσες δεν είναι μόνο παραγωγοί μελιού, αλλά αποτελούν ζωτικής σημασίας επικονιαστές για το οικοσύστημα», ζητώντας άμεση δράση για τη στήριξη των μελισσοκόμων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Τέλος, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υποστήριξε σθεναρά την ενίσχυση των μέτρων βιοασφάλειας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προσέγγιση «Μία Υγεία», που προωθεί τη συνεργασία και την αποτελεσματικότητα.
Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι καλλιεργητές, κυρίως οι επαγγελματίες, αυτή την περίοδο έχουν αρχίσει τη συγκομιδή στις ελιές ή μερικοί έχουν ήδη πάρει το ελαιόλαδο.
Οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία φέτος δεν επέτρεψαν σε πολλές περιπτώσεις τη συγκομιδή να είναι η προσδοκώμενη, αλλά αυτό το ζήτημα θα το θίξουμε σε επόμενη αρθρογραφία. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν αυτή την περίοδο καθώς και μετά τη συγκομιδή της ελιάς, διότι αυτό το διάστημα πρέπει να βοηθήσουμε τα δέντρα να επουλώσουν τις πληγές της συγκομιδής και να αναπληρώσουν μέρος των χαμένων κατά τη συγκομιδή θρεπτικών στοιχείων, ώστε η επόμενη χρονιά να είναι παραγωγική και απαλλαγμένη κατά το δυνατόν από προβλήματα.
Κλάδεμα
Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες. Οι στόχοι του κλαδέματος είναι αφενός η δημιουργία ισχυρού σκελετού με κατάλληλο σχήμα, που να διευκολύνει τις καλλιεργητικές φροντίδες και να επηρεάζει θετικά τη σχέση βλάστησης / καρποφορίας, ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής και αφετέρου η μείωση της παρενιαυτοφορίας στην ελιά. Σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε ένα ορθολογικό κλάδεμα είναι ο τρόπος καρποφορίας της ελιάς, η παρουσία λαίμαργων βλαστών, ο φωτισμός της κόμης, οι συνθήκες καλλιέργειας, η ευρωστία των δένδρων και η ηλικία τους.
Το κλάδεμα διακρίνεται:
- Σε κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα.
- Σε κλάδεμα καρποφορίας στα παραγωγικά δένδρα και
- Σε κλάδεμα ανανέωσης στα ηλικιωμένα δένδρα
- Κλάδεμα διαμόρφωσης ή ανανέωσης πρέπει να γίνεται με το τέλος της χειμερινής περιόδου και την αρχή της εαρινής. Ο λόγος είναι ότι η κόμη δεν είναι καλό να αραιώνει πολύ κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς αποτελεί παράγοντα που βοηθά το δέντρο να αντέξει το κρύο του χειμώνα, προστατεύοντας τα κλαδιά και τον κορμό.
Διαχείριση εδάφους και ζιζανίων
Παραδοσιακά πολλοί καλλιεργητές, καίνε τα κλαδιά στο χωράφι. Στη σημερινή εποχή, καλό είναι αυτή η πρακτική να εγκαταλειφθεί. Είτε συνεταιρικά, είτε κατά μόνας, αν το μέγεθος της εγκατάστασης το επιτρέπει, ένας θρυμματιστής κλαδιών και μια εγκατάσταση κομποστοποίησης είναι μια λύση πολύ προτιμότερη. Αφενός για το περιβάλλον, που δεν επιβαρύνεται με διοξείδιο του άνθρακα και μικροσωματίδια κατά την καύση και αφετέρου για το έδαφος όπου η προσθήκη κομπόστ αυξάνει την οργανική ουσία του και με την απόθεση στην επιφάνειά του θρυμματισμένων κλαδιών, περιορίζεται η απώλεια της εδαφικής υγρασίας κατά την περίοδο που η ελιά έχει αυξημένες υδατικές και θρεπτικές ανάγκες (άνοιξη – καλοκαίρι), καθώς και η ανάπτυξη ζιζανίων.
Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα δένδρα στην προσρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, δημιουργούν προβλήματα στη συγκομιδή και όταν είναι ξερά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, είναι πολλές φορές χρήσιμα γιατί προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση, φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα και εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Η διαχείριση των ζιζανίων στον ελαιώνα είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία των δένδρων, την εποχή και από το αν ο ελαιώνας είναι αρδευόμενος ή όχι.
Τα ζιζάνια πρέπει να περιορίζονται τους χειμερινούς μήνες γιατί εκτός των άλλων αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον σε περίπτωση παγετού. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη μέθοδος καταπολέμησης. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται ο συνδυασμός μηχανικής και χημικής καταπολέμησης (χορτοκοπή, σκάλισμα ή ελαφρά άροση μεταξύ των γραμμών) ενώ τα χημικά ζιζανιοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο επί της γραμμής. Η χρήση ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι στοχευμένη, προσεκτική και αποτελεσματική. Η χρήση ουσιών νανοτεχνολογίας που βοηθούν την καλύτερη διείσδυση των ζιζανιοκτόνων μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει την απαιτούμενη ποσότητά τους.
Λίπανση
Κατά τη διάρκεια της καρποφορίας και μέχρι τη συγκομιδή, απομακρύνονται πολλά θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν. Γενικά για κάθε 50Kg ελαιοκάρπου απομακρύνονται από το έδαφος 450g άζωτο, 100g φώσφορος, 500g κάλιο και 200g ασβέστιο. Η χρήση σύνθετων λιπασμάτων αυξάνει υπερβολικά το φώσφορο στο έδαφος με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόσληψη άλλων θρεπτικών στοιχείων. Η χημική ανάλυση του εδάφους και η φυλλοδιαγνωστική είναι οι απαραίτητες μέθοδοι που μπορούν να καθορίσουν την ορθολογική λίπανση των ελαιόδεντρων. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής οι καλλιεργητές μπορούν να εφαρμόσουν διαφυλλική θρέψη, το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο καθώς, όσο ο καιρός κρυώνει, η δραστηριότητα και η μετακίνηση θρεπτικών από τη ρίζα προς τα φύλλα μειώνεται. Πιο συγκεκριμένα μια διαφυλλική εφαρμογή θρεπτικών πρέπει να περιλαμβάνει όξινο κάλιο και πυρίτιο, ενώ αμέσως μετά το φούσκωμα των ματιών πρέπει να χορηγηθεί ασβέστιο, άζωτο, βόριο και μαγνήσιο. Σημειωτέον ότι η επάρκεια ασβεστίου στους βλαστούς στα αρχικά στάδια της βλάστησης βοηθά την ανθοφορία και τη μείωση των προσβολών από γλοιοσπόριο. Ο δε συνδυασμός του καλίου με πυρίτιο, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικός, καθώς αποτελούν δύο στοιχεία που βοηθούν το δέντρο να ανταποκριθεί στο αβιοτικό στρες που προκαλείται από το κρύο και τους χειμωνιάτικους παγετούς. Η μεγάλη ποσότητα αζώτου πρέπει να αποφεύγεται πριν τον χειμώνα, καθώς δεν είναι επιθυμητή η παράταση της βλάστησης ή και ανάπτυξη νέας βλάστησης πρόωρα, διότι αυτή η βλάστηση δεν θα μπορέσει να αντέξει το κρύο του χειμώνα. Ιχνοστοιχεία όπως το μολυβδαίνιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και ο σίδηρος που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση των οφθαλμών, μπορεί να χρησιμεύσουν, ώστε τα δέντρα να μπουν στη φάση της χειμερινής ανάπαυσης ομαλά. Στο τέλος του χειμώνα, αναπληρώνουμε τις ανάγκες όλων εκείνων των θρεπτικών στοιχείων που θα βοηθήσουν στη επερχόμενη νέα βλάστηση και την προετοιμασία για την επόμενη ανθοφορία.
Φυτοπροστασία
Μετά το πέρας της συγκομιδής, τα δέντρα μπορεί να είναι πληγωμένα από τη χρήση των εργαλείων συλλογής (ραβδιστικές μηχανές, λανάρια, πριόνια). Ακόμη, η δραστηριότητα των εντόμων που είναι αυξημένη κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, μπορεί να έχει λειτουργήσει ως φορέας μετάδοσης ασθενειών. Οι ασθένειες αυτές είναι κυρίως μυκητολογικές και βακτηριακές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η βακτηριακή καρκίνωση, το γλοιοσπόριο, το κυκλοκόνιο κλπ. Γι’ αυτό η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι κατάλληλη για να εφαρμόσουμε μυκητοκτόνα. Όσο περισσότερους πληθυσμούς εξουδετερώσουμε, τόσο λιγότεροι βλαβεροί μικροοργανισμοί θα διαχειμάσουν, και τόσο λιγότερους θα χρειαστεί να καταπολεμήσουμε κατά την περίοδο της άνθησης και της καρποφορίας. Τα σκευάσματα καλό θα είναι να είναι βιολογικά και κυρίως χαλκούχα. Η δραστηριότητα των εντόμων κατά τη χειμερινή περίοδο είναι περιορισμένη, διότι τα περισσότερα διαχειμάζουν.
Σημείωση για τη μετασυλλεκτική φροντίδα του προϊόντος
Η συσκευασία και αποθήκευση του τελικού προϊόντος, είτε αυτό είναι ελαιόλαδο, είτε είναι βρώσιμη ελιά, είναι πολύ σημαντική γιατί προσθέτει και διαφυλάσσει την αξία του προϊόντος και συνακόλουθα το εισόδημα του παραγωγού. Προτείνουμε αυτή να μην γίνεται κατ’ οίκον, αλλά σε πιστοποιημένα ελαιουργεία και τυποποιητήρια, είτε συνεταιρισμών, είτε ιδιωτικά.
Εκεί μπορούν να τηρηθούν τα πρωτόκολλα τύπου HACCP που απαιτούνται ώστε το τελικό προϊόν να είναι εμπορεύσιμο και αξιόπιστο, να πωλείται στην καλύτερη δυνατή τιμή και οι πωλήσεις αυτές να επαναλαμβάνονται, καθώς ο καταναλωτής μπορεί βάσιμα να το θεωρεί αξιόπιστο και να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με το προϊόν.
Επίλογος
Μιλήσαμε για τις καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνουμε να υιοθετούνται, καθώς και ποιες χρειάζεται να ξεπεραστούν, για τη θρέψη και τους χρόνους εφαρμογής της, την απαραίτητη φυτοπροστασία από τις ασθένειες, και θίξαμε επίσης και το θέμα της μετασυλλεκτικής διαχείρισης του τελικού προϊόντος.
Η διεθνής και εγχώρια έρευνα και η καλλιεργητική εμπειρία έχει αποδείξει τη σημασία της ορθής γεωργικής πρακτικής για την ποιοτική παραγωγή ελαιόλαδου καθώς και της μετασυλλεκτικής φροντίδας της ελιάς. Ας την αποδώσουμε κι εμείς στην καλλιέργεια του σημαντικότερου δέντρου της ελληνικής γης.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος
Geogreen Agro Solutions
Αντικατάσταση της βαμβακοκαλλιέργειας και δενδοκαλλιέργειας με θερμοκηπιακή καλλιέργεια, περιλαμβάνει η κυβερνητική στρατηγική για την ανασυγκρότηση Θεσσαλία μετά την θεομηνία, σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο των Ολλανδών, όπως πρώτος είχε αναφέρει ο ΑγροΤύπος.
Συγκεκριμένα τον οδικό χάρτη των κυβερνητικών παρεμβάσεων που θα πραγματοποιηθούν από το νέο έτος, παρουσίασε ο Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, στην ημερίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ.) Θεσσαλίας, που διεξήχθη την Κυριακή (1/12), στα Τρίκαλα, με θέμα «Η επόμενη μέρα μετά τον Ντάνιελ».
Αναλυτικά, ο κ. Κοντογεώργης επισήμανε ότι τον Φεβρουάριο σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στη Μαγνησία πρόκειται να ανακοινωθεί το πλήρες χρονοδιάγραμμα για το σύνολο των έργων τόσο σε άμεσο όσο και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Στη συνέχεια τον Μάρτιο στη Λάρισα θα αναλυθεί το ζήτημα της διαχείρισης υδάτων με τη νέα διοίκηση που ανέλαβε τον Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας.
Τον Απρίλιο σειρά έχει η Καρδίτσα όπου θα πραγματοποιηθεί η ανοιχτή διαβούλευση για τον πρωτογενή τομέα και ο κύκλος κλείνει τον Μάιο στα Τρίκαλα όπου θα εκτεθούν ζητήματα κοινωνικής ανάπτυξης σε δήμους και στον πληθυσμό που αφορούν τα θέματα υγείας, παιδείας και ψηφιακότητας.
Επίσης, ο Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ έκανε ειδική αναφορά σε έργα που έχει ανακοινώσει ο πρωθυπουργός και οι μελέτες θα ολοκληρωθούν σε έναν χρόνο όπως τα Φράγματα Πύλης και Μουζακίου, η Διώρυγα Γυρτώνης κ.α.
Από την πλευρά του ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποδομών για την αγροτική ανάπτυξη και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Συνάμα, έκανε ειδική αναφορά ότι από τα επτά πανελλαδικά έργα ΣΔΙΤ τα δύο αφορούν τη Θεσσαλία και είναι το Δίκτυο Άρδευση Ταυρωπού και τα αρδευτικά δίκτυα σε Υπέρεια Λάρισας και Ορφανά Καρδίτσας.
Επίσης, τόνισε την αναγκαιότητα θωράκισης της περιοχής με έναν σχεδιασμό που να δημιουργεί αίσθηση μακροχρόνιας πολιτικής, ώστε να αντιμετωπίζει τα όποια προβλήματα προκύψουν.
Παρουσιάζοντας τις δράσεις του ΥπΑΑΤ το τελευταίο διάστημα απηύθυνε κάλεσμα για επενδύσεις στη θερμοκηπιακή καλλιέργεια που έχουν υψηλή απόδοση και μείωση κινδύνου σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Το δικό του στίγμα έδωσε ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος τόνισε ότι «με αρωγό την τεχνολογία μπορούμε να προλάβουμε ακραίες καιρικές καταστάσεις».
Ο ίδιος εξήρε την πρωτοβουλία της ΠΕΔ να διοργανώσει την ημερίδα τονίζοντας ότι απαιτείται συνεργασία σε όλους τους βαθμούς.
Αναδρομή σε όσα υπέστησαν η Θεσσαλία και οι πολίτες της εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων «Ντάνιελ» και «Ελίας» έκανε στην παρέμβασή του ο Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Θεσσαλίας και Δήμαρχος Τρικκαίων Νικόλαος Σακκάς. Μεταξύ άλλων επισήμανε: «Εμείς που υπηρετούμε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουμε λόγο και ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας. Άλλωστε, βαθιά μου πεποίθηση είναι πως η ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας είναι το μέγιστο των καθηκόντων μας, ημών των αιρετών, σε όποιο επίπεδο και αν βρισκόμαστε, όπου οι πολίτες μας έχουν οδηγήσει με την εμπιστοσύνη τους. Χρέος μας είναι να δημιουργήσουμε μια – όσο γίνεται περισσότερο – θωρακισμένη Θεσσαλία από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Οφείλουμε να φτιάξουμε μια Θεσσαλία ασφαλή για εμάς, τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές».
Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, τόνισε ότι οποιοδήποτε μοντέλο ανάπτυξης δεν θα έχει κανένα μέλλον αν δεν έχει ένα περιβάλλον που να διασφαλίζει βιωσιμότητα. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε αναλυτικά στα βήματα που έκανε η περιφερειακή Αρχή από την εκλογή της μέχρι σήμερα στην Πολιτική Προστασία, όπως και στη διαχείριση κρίσεων στον κτηνοτροφικό τομέα.
Ο Γραμματέας της ΠΕΔ Θεσσαλίας Δημήτρης Νασίκας έθεσε τα ζητήματα της διαχείρισης των υδατικών πόρων και του περιβάλλοντος, ενώ τόνισε ότι αν υπάρχει ενότητα, συνεργασία και διάλογος, μπορούν να ξεπεραστούν πολλά αυτά μέσα κι από τον ΟΔΥΘ όπου εκπροσωπεί με τον κ. Σακκά την ΠΕΔ Θεσσαλίας.
Ο δήμαρχος Τυρνάβου, Στέλιος Τσικριτσής, είπε ότι «για να συνεχίσουν να παράγουν και να ζουν οι εργαζόμενοι και οι αγρότες, πρέπει να μπει πιο μαζικά στο στόχαστρο ο πραγματικός ένοχος για την καταστροφή, που δεν είναι άλλος από τον κοινωνικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα που ζούμε».
Κλείνοντας τις εργασίες της ημερίδας ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας, Νικόλαος Σακκάς, ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες και δήλωσε ότι θα συνεχιστεί ο κύκλος του διαλόγου που έχει ξεκινήσει μεταξύ Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την ανάπτυξη της περιοχής.
Για τα προβλήματα στην αγορά και την καλλιέργεια αγγουριών μίλησε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νίκο Επιτροπάκη, παραγωγός και μέλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ψαρή Φοράδα» στην Κρήτη. Ο ίδιος καλλιεργεί εδώ και χρόνια στο θερμοκήπιό του αγγούρι με τη μέθοδο της υδροπονίας.
Ερ. Πότε ξεκίνησαν κοπές αγγουριών στην Κρήτη, τι γίνεται με εξαγωγές και τιμές
Στην Ψαρή Φοράδα και στην Άρβη οι κοπές των πρώιμων αγγουριών ξεκίνησαν από το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου, ενώ από 15 έως 20 του μήνα κάνουμε κοπές για τις κανονικές φυτεύσεις. Φέτος δεν είχαμε προβλήματα φυτοπροστασίας. Τα θερμοκήπια ήταν «καθαρά» και είχαμε λιγότερους ψεκασμούς. Αυτό σημαίνει ότι τα αγγούρια που θα αγοράσουν οι καταναλωτές δεν θα έχουν προβλήματα υπολειμματικότητας.
Λόγω καιρικών συνθηκών και υψηλών θερμοκρασιών οι κοπές το προηγούμενο διάστημα ήταν αυξημένες. Όμως οι βοριάδες των τελευταίων ημερών «φρέναραν» τις κοπές και τις ποσότητες αγγουριών που πέφτουν στην αγορά.
Οι τιμές φέτος είχαν ένα καλό ξεκίνημα. Το πρώτο 10ήμερο του Νοεμβρίου οι τιμές παραγωγού στα αγγούρια κυμαίνονταν από 80 λεπτά έως 1 ευρώ το κιλό. Όμως οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν το Νοέμβριο στην Ισπανία έφεραν αυξημένες ροές στην συγκομιδή αγγουριών με αποτέλεσμα να πέσουν μεγάλες ποσότητες στις αγορές της Ευρώπης. Η αύξηση της προσφοράς έφερε απότομη πτώση των τιμών, με αποτέλεσμα το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου να φτάσουν τα αγγούρια στα 40 λεπτά. Αυτή η τιμή είναι κάτω του κόστους παραγωγής, που στην περιοχή της Ψαρής Φοράδας με τα υψηλά μεροκάματα φτάνει στα 60 λεπτά το κιλό.
Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλοι οι παραγωγοί του συνεταιρισμού είναι ότι κάνουν φυτοπροστασία με ωφέλιμα και πιστοποιήσεις στην παραγωγή που φέρνουν μεγάλες αυξήσεις στο κόστος. Μόνο τα ωφέλιμα στην φυτοπροστασία φέρνουν αύξηση στο κόστος κατά 20 λεπτά το κιλό. Το πρόβλημα είναι ότι αν και η φυτοπροστασία με ωφέλιμα επιδοτείται για τις δενδρώδεις καλλιέργειες από την ΚΑΠ δεν ισχύει το ίδιο για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών.
Ερ. Πείτε μας λίγα λόγια για την Ομάδα Παραγωγών Ψαρής Φοράδας
Βρισκόμαστε σε μια περιοχή της Νότιας Κρήτης η οποία ονομάζεται Ψαρή Φοράδα. Απέχουμε από την Ιεράπετρα περίπου 35 χιλιόμετρα. Η περιοχή της Ψαρής Φοράδας χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα ηλιοφάνειας και αρκετά υψηλές θερμοκρασίες μέσα στο χειμώνα. Η οικογένεια μου έστησε ένα από τα πρώτα θερμοκήπια. Μέχρι τη δεκαετία του 90 η περιοχή ήταν γνωστή για τις υπαίθριες ντομάτες της.
Το 2008 συστάθηκε επίσημα η Ομάδα Παραγωγών που ασχολείται βασικά με την παραγωγή αγγουριών. Αποτελείται από 60 τακτικά μέλη και 85 συνεργάτες παραγωγούς. Οι παραγωγοί έχουν μεγάλη εμπειρία στην καλλιέργεια αγγουριού. Έχουμε ειδικές εγκαταστάσεις για πρώτη τυποποίηση και διαλογή και στην συνέχεια πάνε για την αγορά.
Το 95% της παραγωγής αγγουριών που παράγει η οργάνωση πάνε για εξαγωγές και το υπόλοιπο 5% στην εγχώρια αγορά. Συνεργαζόμαστε απευθείας με σούπερ μάρκετ σε όλη την Ευρώπη. Έχουμε 10.000 προορισμούς λιανικής αγοράς. Τα αγγούρια μας πάνε από το χωράφι στο ράφι με το brand name μας και χωρίς κανένα μεσάζοντα. Έχουμε καταφέρει να στήσει ένα ελληνικό δίκτυο εμπορίας.
Ερ. Παράγετε αγγούρια με υδροπονία, από πότε ξεκίνησατε και τι θετικό έχει αυτή η καλλιέργεια για τον παραγωγό
Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την υδροπονία από το 2004. Έκανα ένα ταξίδι που διοργάνωσε τότε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο μας πήγε στην Ολλανδία. Εκεί είδα θερμοκήπια αγγουριών και γνώρισα σημαντικούς ανθρώπους. Εκεί κατάλαβα ότι το μέλλον στην παραγωγή κηπευτικών θερμοκηπίου είναι η υδροπονία.
Στην αρχή ήμουν εντελώς μόνος γιατί τότε δεν υπήρχε εμπειρία για την υδροπονία στην περιοχή. Έκανα παραγωγή με ελαφρόπετρα αντιμετώπισα πολλά προβλήματα που μόνος μου κατάφερα να τα ξεπεράσω. Τότε έλεγα για εξοικονόμηση ενέργειας, λίπανσης και νερού άρδευσης.
Το 2024 δικαιώθηκα γιατί βλέπουμε πόσο αυξήθηκε η ενέργεια, το κόστος λίπανσης και η ξηρασία τι προβλήματα δημιούργησε στην άρδευση των καλλιεργειών. Κάτι ακόμη που ξεκινήσαμε να κάνουμε είναι η μερική ανακύκλωση στο νερό άρδευσης.
Ερ. Πως βλέπετε το πρόγραμμα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός για επενδύσεις σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες με 600 εκ. ευρώ
Σαν μέτρο είναι θετικό και πάει προς την σωστή κατεύθυνση. Θα πρέπει όμως οι επενδύσεις να γίνουν από Έλληνες παραγωγούς ή μέσω παραγωγών σε συνεταιριστικά σχήματα.
Δεν πρέπει οι επενδυτές να είναι οι μεγάλες εταιρείες, που αύριο μπορεί να πουληθούν ή να συγχωνευτούν με πολυεθνικές.
Δεν θα πρέπει η παραγωγή τροφίμων στην χώρα μας να φύγει από τα χέρια των Ελλήνων παραγωγών. Τότε δεν θα μπορεί να υπάρξει κανένας έλεγχος του κράτους σε αυτούς τους ομίλους και στο τι και πως το παράγουν.
Οι ισχυροί άνεμοι του περασμένου Σαββατοκύριακου άφησαν πίσω τους πολλές ζημιές σε θερμοκήπια και ελαιώνες στην περιοχή της Ιεράπετρας. Θερμποκήπια καταστράφηκαν ολοσχερώς μαζί με την φυτική παραγωγή τους.
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο Μιχάλης Βιαννιτάκης, Γραμματέας του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, «για τις ζημιές στο πάγιο κεφάλαιο στο παρελθόν έδιναν αποζημιώσεις μέσω των ΠΣΕΑ αλλά τώρα είναι στην αρωγή του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Για την φυτική παραγωγή που καταστράφηκε ο ΕΛΓΑ έχει βάλει ένα «φίλτρο» που λέει ότι για να πληρωθεί αποζημίωση θα πρέπει να έχει γίνει ζημιά τουλάχιστον στο 30% της έκτασης.
Μιλάμε ότι θα έπρεπε να είχαν ζημιά 6.000 στρέμματα με θερμοκήπια κάτι που δεν είναι δυνατόν να συμβεί εκτός αν έχουμε κάποια θεομηνία.
Επειδή οι παραγωγοί θερμοκηπίων δεν έχουν ποτέ αποζημιωθεί από τον ΕΛΓΑ για αυτό οι περισσότεροι ζητούν απαλλαγή ασφάλισης.
Στη διαβούλευση για την τροποποίηση του Ασφαλιστικού Κανονισμού καταθέσαμε πρόταση να μην υπάρχει αυτή η ρήτρα του 30% που λειτουργεί κατά των παραγωγών που έχουν πάθει ζημιά. Είναι σαν να πάθεις ζημιά σε ένα φανάρι του αυτοκινήτου σου και η ασφαλιστική να μην σε αποζημιώσει επειδή δεν έπαθε ζημιά το 30% του οχήματος.
Έχουμε τονίσει στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ ότι ο ΕΛΓΑ θα πρέπει να σταματήσει να αποτελεί ένα ψηφοθηρικό εργαλείο στα χέρια της κάθε κυβέρνησης και προκαλούμε να δημοσιοποιήσει ο Οργανισμός Ασφάλισης τις περιοχές και τις καλλιέργειες που έχει αποζημιώσει τα τελευταία χρόνια».
Κατά την συνάντηση, που είχε ο Πρωθυπουργός, στο ΥπΑΑΤ, τον Ιούνιο του 2024, με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, είχε κάνει αναφορά στο υψηλό κόστος αγροτικών εφοδίων στην χώρα μας.
Ειδικά για τα φυτοφάρμακα ο κ. Μητσοτάκης είχε επισημάνει ότι «θα υπάρξει παρέμβαση υπάρχουν πολυεθνικές που τα διαθέτουν σε διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με τις τιμές που έχουν στις γειτονικές χώρες και αυτό είναι ένα θέμα προς εξέταση. Δεν θα γίνουν ανεκτές αυτές οι πρακτικές των πολυεθνικών». Από τότε όμως δεν έχει γίνει καμιά παρέμβαση ή ανακοίνωση από την κυβέρνηση.
Ερώτηση στην Βουλή
Για το θέμα κατέθεσε ερώτηση, προς τους κ.κ. Υπουργούς, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Ζεϊμπέκ Χουσεΐν, στην οποία αναφέρει τα εξής:
«Έχουν περάσει πέντε (5) μήνες από την τελευταία επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μετά το πέρας της οποίας δήλωνε ότι «Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι η ηγεσία του υπουργείου μου υπέδειξε κάτι το οποίο δεν γνώριζα, ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με τις πολυεθνικές στον τομέα των τροφίμων, φαίνεται να τα αντιμετωπίζουμε και στον τομέα των φυτοφαρμάκων. Όπου τα ίδια προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες. Θα επαναλάβω ότι και στον τομέα αυτό τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές».
Μία δήλωση από την οποία προκύπτει εμφανώς ότι η κυβέρνηση και τα συναρμόδια Υπουργεία είναι ενήμερα για την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων.
Επειδή το κόστος παραγωγής αγροτικών προϊόντων είναι ιδιαίτερα υψηλό στη χώρα μας, κάτι που έχει παραδεχθεί και ο αρμόδιος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
Επειδή το υψηλό αυτό κόστος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις υψηλές τιμές αγροτικών εφοδίων,
Επειδή το υπερβολικό κόστος πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και ανεβάζει τις τιμές των τροφίμων στο ράφι,
Επειδή ο αγροτικός κόσμος έχει την απαίτηση από την κυβέρνηση και από τον Πρωθυπουργό προσωπικά, πέρα από την διαπίστωση των προβλημάτων, να εφαρμοστούν και συγκεκριμένες πολιτικές για την επίλυσή τους,
Επειδή μετά την αναγνώριση από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό του προβλήματος δεν απαιτείται προφανώς να υποβληθούν «συγκεκριμένες καταγγελίες σχετικά με την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων προκειμένου να επέμβουν άμεσα οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης», όπως απαντούσε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου σε προηγούμενες κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις, αλλά θα έπρεπε οι αρμόδιες αρχές να προβούν αυτοβούλως στις απαραίτητες ενέργειες,
Ερωτώνται οι Υπουργοί:
1. Σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες έχουν προβεί από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση του φαινομένου που περιέγραψε ο Πρωθυπουργός, ώστε η δήλωση του ότι «τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές» να μην αποτελεί κενό γράμμα;
2. Σε πόσους ελέγχους έχουν προβεί οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων και με ποια αποτελέσματα;
3. Έχει προσκομίσει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τα στοιχεία που είναι εις γνώσιν του και ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό, στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, που δείχνουν ότι τα ίδια φυτοπροστατευτικά προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες, ώστε η Επιτροπή να τα εξετάσει και να επιβάλει εάν διαπιστωθούν παραβάσεις, διοικητικές κυρώσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της;».
Η Ισπανική αγροτική Ένωση Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG) ζήτησε από την κυβέρνηση της χώρας την άμεση αναστολή της εμπορικής συμφωνίας για τα γεωργικά θέματα μεταξύ ΕΕ και Μαρόκου.
Οι Ισπανοί αγρότες βγαίνουν στους δρόμους και ζητούν την άμεση κατάργηση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Μαρόκο μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΔΕΕ) τον περασμένο μήνα που ακύρωσε την εμπορική συμφωνία των δύο πλευρών.
Η εν λόγω συμφωνία, που τροποποιήθηκε το 2019, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δικαστήριο παραβιάζει τις αρχές της αυτοδιάθεσης, καθώς το Μαρόκο μπορούσε να εξάγει αγροτικά προϊόντα της Δυτικής Σαχάρας, χωρίς να έχει τη συγκατάθεσή του λαού της.
Το δικαστήριο του Λουξεμβούργου ακύρωσε τις εμπορικές συμφωνίες αλιείας και γεωργικών προϊόντων, αφού διαπίστωσε ότι η ρητή συναίνεση του λαού της Δυτικής Σαχάρας δεν είχε ζητηθεί, όμως χορήγησε περίοδο χάριτος ενός έτους για να αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.
Τα ισπανικά αγροτικά συνδικάτα όμως διαφωνούν με μια άλλη πτυχή της συμφωνίας, δηλαδή ότι επιτρέπει τον αθέμιτο ανταγωνισμό από Μαροκινούς παραγωγούς που δεν χρειάζεται να τηρούν τα ίδια πρότυπα με αυτά που έχουν οι αγρότες της ΕΕ.
Ο κ. Andrés Góngora, υπεύθυνος του τομέα οπωροκηπευτικών της COAG, δήλωσε ότι «εάν η απόφαση κρίνει ότι η συμφωνία δεν είναι νόμιμη, η ΕΕ δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια και να διατηρήσει μια παράνομη συμφωνία σε ισχύ για 12 ακόμη μήνες, για να ευνοήσει ορισμένες εμπορικές εταιρείες, ενώ οι Ισπανοί παραγωγοί συνεχίζουν να χάνουν ην κερδοφορία τους. Η COAG απαιτεί επίσης από την ισπανική κυβέρνηση να τοποθετηθεί υπέρ των παραγωγών και να πιέσει την ΕΕ να ακυρώσει τη συμφωνία. Το ημερομίσθιο στο Μαρόκο είναι περίπου 8 ευρώ, ενώ το κόστος στην Ισπανία είναι 10 ευρώ την ώρα».
Σήμερα Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια στοχευμένη αναθεώρηση της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας, η οποία βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ καταπολεμά τα παράσιτα των φυτών, διασφαλίζει ότι τα φυτά που εισέρχονται στην ΕΕ είναι ασφαλή, ενώ παράλληλα απλοποιεί τις διαδικασίες.
«Αυτός ο κανονισμός θα διασφαλίσει ένα συνεχές υψηλό επίπεδο φυτοϋγειονομικής προστασίας σε ολόκληρη την ΕΕ και θα μας προστατεύσει από απειλές. Η αναθεώρηση περιορίζει επίσης τη γραφειοκρατία και εξορθολογίζει τους υφιστάμενους κανόνες, κάτι που θα ωφελήσει τις εθνικές αρχές, καθώς και τους φορείς του κλάδου», επισήμανε σε δηλώσεις του ο κ. István Nagy, υπουργός Γεωργίας της Ουγγαρίας.
Κύρια στοιχεία
Ένας από τους τρόπους με τους οποίους η αναθεώρηση βελτιώνει το υπάρχον πλαίσιο και προστατεύει καλύτερα την υγεία των φυτών είναι μέσω της δημιουργίας μιας ενωσιακής φυτοϋγειονομικής ομάδας έκτακτης ανάγκης. Η ομάδα θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες ειδικευμένους στην υγεία των φυτών που μπορούν να παρέχουν βοήθεια σε περίπτωση νέων εστιών παρασίτων στην ΕΕ. Η ομάδα μπορεί επίσης να παράσχει επείγουσα βοήθεια και τεχνογνωσία σε γειτονικές χώρες εκτός ΕΕ σε περίπτωση εστιών, με σκοπό την πρόληψη της εισόδου επιβλαβών φυτικών παρασίτων στην ΕΕ.
Επιπλέον, ο αναθεωρημένος κανονισμός μειώνει τον διοικητικό φόρτο για τις αρμόδιες αρχές αυξάνοντας τη διάρκεια των πολυετών προγραμμάτων ερευνών τους. Αυτά θα καλύπτουν πλέον περίοδο πέντε έως δέκα ετών, αντί για τα σημερινά πέντε έως επτά έτη. Για να εξασφαλιστεί η έγκαιρη ανίχνευση των παρασίτων, τα προγράμματα αυτά επανεξετάζονται και ενημερώνονται όταν χρειάζεται, προκειμένου να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στη φυτοϋγειονομική κατάσταση.
Η αυξημένη ψηφιοποίηση θα μειώσει επίσης τη γραφειοκρατία τόσο για τους φορείς εκμετάλλευσης όσο και για τις εθνικές αρχές.
Επόμενα βήματα
Η επίσημη έγκριση σήμερα σηματοδοτεί το τελικό βήμα στη συνήθη νομοθετική διαδικασία.
Ο κανονισμός θα υπογραφεί τώρα και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. Θα τεθεί σε ισχύ την 20ή ημέρα από τη δημοσίευσή του.
Διαβάστε τον Κανονισμό (εδώ)
Την τελευταία 5ετία μειώθηκε η παραγωγή και οι εξαγωγές κηπευτικών της Ισπανίας, ενώ αυξήθηκαν οι εισαγωγές της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής (MAPA), τα κηπευτικά θερμοκηπίου μειώθηκαν κατά 1% στην παραγωγή και 2,8% στις εξαγωγές, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 13%.
Τα υπαίθρια κηπευτικά μειώθηκαν κατά 7,8% στην παραγωγή και 1,6% στις εξαγωγές, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 12,7%.
Ειδικότερα, η ισπανική παραγωγή λαχανικών θερμοκηπίου της περιόδου 2023/2024 (Σεπτέμβριο 2023 έως τον Αύγουστο 2024), που περιλαμβάνει την παραγωγή ντομάτας, πιπεριάς, αγγουριού, κολοκυθιού και μελιτζάνας, ανήλθε σε 4,29 εκατομμύρια τόνους, που αντιπροσωπεύει μείωση 1%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών.
Οι εξαγωγές μειώθηκαν σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, κατά 2,8%, φτάνοντας τους 2,7 εκατ. τόνους, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν, κατά 13,2%, φτάνοντας στους 326.003 τόνους.
Η ισπανική παραγωγή υπαίθριων λαχανικών (μαρούλι, μπρόκολο, κουνουπίδι, αγκινάρα, κρεμμύδι, σκόρδο, καρότο και καλοκαιρινή ντομάτα), ανήλθε σε 4 εκατομμύρια τόνους, κατά 7,8%, λιγότερο σε σχέση με τον μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών.
Όσον αφορά τις εξαγωγές και σε σύγκριση με την ίδια περίοδο, διαμορφώθηκαν στους 2,4 εκατ. τόνους, μειωμένες κατά 1,6%. Αντίθετα οι εισαγωγές, αυξήθηκαν, κατά 12,7%, φτάνοντας τους 545.681 τόνους.
Η Ισπανία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής λαχανικών θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ποσοστό 35% της αγοράς στα πέντε κύρια προϊόντα (ντομάτα, πιπεριά, κολοκυθάκια, μελιτζάνα και αγγούρι), τόσο σε όγκο όσο και σε αξία.
Στα υπαίθρια το μαρούλι είναι το κύριο εξαγωγικό προϊόν και αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% της προσφοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως αναφέρει η Ισπανική Ομοσπονδία Ενώσεων Παραγωγών και Εξαγωγέων Φρούτων και Λαχανικών (FEPEX), αν και το ισοζύγιο της τελευταίας σεζόν (2023/2024) έχει βελτιωθεί σε ορισμένες παραμέτρους, η πτωτική τάση της ισπανικής παραγωγής και εξαγωγής λαχανικών είναι πολύ ανησυχητική και η απώλεια μεριδίου αγοράς στο εξωτερικό για κάποια προϊόντα, όπως οι ντομάτες είναι ιδιαίτερα ανησυχητική.
Μάλιστα τονίζει ότι την τελευταία δεκαετία, το μερίδιο αγοράς της ισπανικής ντομάτας μειώθηκε σε όλες τις κύριες αγορές της Ευρώπης εκτός από της Γερμανίας.
Αυτό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στον ισχυρό ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και ιδιαίτερα από το Μαρόκο, το οποίο έχει καταφέρει να κερδίσει πολλές αγορές από την Ισπανία.
Παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο οι εξαγωγές ισπανικής ντομάτας πριν από 5 χρόνια ήταν στους 112.140 τόνους, μειώθηκαν στους 60.682 τόνους και το 2023 έφτασαν στους 58.171 τόνους.
Την ίδια περίοδο, οι εξαγωγές μαροκινής ντομάτας στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν από 55.594 τόνους το 2018 στους 144.316 τόνους το 2022.
Την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών, ανακοίνωσαν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας και ο Γενικός Γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρης Παπαγιαννίδης.
Με επενδύσεις από 150.000 ευρώ έως και 1 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και επιδότηση έως 70%, καθώς και με τη δυνατότητα ενίσχυσης αγοράς γης, τρακτέρ και παρελκόµενων, προβλέπονται στο θεσµικό πλαίσιο του Μέτρου που αναµένεται να προκηρυχθεί αρχές του 2025.
Ως ημερομηνία λήξης της επιλεξιμότητας των δαπανών ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2029.
Στόχος της Παρέμβασης
Στόχος της Παρέμβασης είναι η ίδρυση γεωργικών εκμεταλλεύσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό της καλλιέργειας των κηπευτικών με ταυτόχρονη μετατόπιση σε καλλιεργητικές πρακτικές υψηλότερης προστιθέμενης αξίας μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας της μεθόδου καλλιέργειας και την μείωση των εισροών. Η παρέμβαση είναι εμβληματική για τον πρωτογενή τομέα και θεωρείται πολύ σημαντική για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή.
Επιλέξιμοι υποψήφιοι
Επιλέξιμες είναι οι αιτήσεις που υποβάλλονται από φυσικά πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων καθώς και από νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου.
Επιλέξιμες επενδύσεις
Η επιλεξιμότητα αφορά τις εξής κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών:
1. Ανέγερση, επέκταση και εκσυγχρονισμός προσπελάσιμων στεγάστρων. Ενισχύονται αποκλειστικά τα θερμοκήπια και οι κλειστοί θάλαμοι καλλιέργειας μανιταριών της ΥΑ 2243/333582/27.11.2020 (Β’ 5432), τα δικτυοκήπια της ΚΥΑ 2244/333595/09.12.2020 (Β’ 5430) και οι εγκαταστάσεις φυτικής παραγωγής τύπου υψηλού ΤΟΛ συγκεκριμένων προδιαγραφών.
2. Κατασκευές και αγορά γης για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω κατασκευών και ιδίως, αποθήκες και λοιποί αποθηκευτικοί χώροι, εγκαταστάσεις προετοιμασίας προϊόντων για πρώτη πώληση όπως ψυγεία, διαλογητήρια, πλυντήρια κ.α., αγορά γης για την εγκατάσταση των επιλέξιμων κατασκευών και μέχρι 10% επί των επιλέξιμων δαπανών, ομβροδεξαμενές κ.α.
3. Μηχανολογικός εξοπλισμός που ενσωματώνεται στις ανωτέρω κατασκευές όπως, υδροπονικά συστήματα, συστήματα θέρμανσης και ψύξης, συστήματα σκίασης, αυτοματισμοί, φίλτρα, διαχείριση αποβλήτων κ.α.
4. Ο εξοπλισμός φυτικής παραγωγής και παραγωγής μανιταριών ο οποίος χρησιμοποιείται αποκλειστικά εντός των επιλέξιμων κατασκευών, όπως, μηχανήματα προετοιμασίας εδάφους, σποράς, μεταφύτευσης, συλλογής, φυτοπροστασίας, υδρονέφωσης, μικροί γεωργικοί ελκυστήρες (ηλεκτρικοί και συμβατικοί), αισθητήρες κ.λπ.
5. Οι δαπάνες που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και μέχρι 30% (αθροιστικά) επί των επιλέξιμων δαπανών υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των επιλέξιμων εγκαταστάσεων.
6. Οι γενικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται δαπάνες λήψης υπηρεσιών που συνδέονται άμεσα με την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου.
7. Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες ΦΠΑ, φόρων και τελών, απλής αντικατάστασης, απόκτησης μεταχειρισμένων επενδυτικών αγαθών, εργασιών και υλικών συντηρήσεων, ενοικίασης και συντήρησης εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, αγοράς δικαιωμάτων, αγοράς αναλωσίμων, αγοράς εργαλείων, σύνδεσης με δίκτυα, χρηματοοικονομικών εξόδων, οι δαπάνες που δεν δύναται να επαληθευτούν, οι δαπάνες αυτοτιμολόγησης / αυτοπαράδοσης κ.λπ.
Προϋπολογισμός Παρέμβασης και όρια προϋπολογισμού επενδύσεων
Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης (δημόσια δαπάνη) ανέρχεται στα 150.000.000 ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Ελλάδα. Αναμένεται να δοθεί υπερδέσμευση, ανάλογα με τη ζήτηση της παρέμβασης, λόγω της εξαιρετικής σημασίας του μέτρου που είναι εμβληματικό για τον πρωτογενή τομέα. Με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ο προϋπολογισμός θα κατανεμηθεί στις Περιφέρειες της Χώρας.
Ένταση στήριξης
Ανάλογα με τον τύπο της επένδυσης, την ιδιότητα του υποψηφίου και τον τόπο έδρας ή μόνιμης κατοικίας του, η ένταξη στήριξης διαμορφώνεται από 50% έως 70%.
Βαθμολογία
Το μέτρο είναι ανταγωνιστικό, δηλαδή κάθε αίτηση βαθμολογείται ξεχωριστά και ύστερα από την συνολική αξιολόγηση κατατάσσεται σύμφωνα με τη βαθμολογία της. Στην περίπτωση μη επάρκειας πόρων, εγκρίνονται κατά προτεραιότητα οι αιτήσεις με την υψηλότερη βαθμολογία ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις απορρίπτονται. Οι αρχές των κριτηρίων επιλογής είναι:
- Η ιδιότητα του επαγγελματία γεωργού.
- Η συμμετοχή σε συλλογικά σχήματα αγροτών.
- Η συνέργεια με την παρέμβαση της πρώτης εγκατάστασης γεωργών νεαρής ηλικίας και της συμπληρωματικής ενίσχυσης για γεωργούς νεαρής ηλικίας.
- Η ηλικία του εν δυνάμει δικαιούχου, με προτεραιότητα στους νεαρότερους εν δυνάμει δικαιούχους.
- Για τα νομικά πρόσωπα η προέλευση των ακαθάριστων εσόδων και η ιδιότητα του κατόχου γεωργικής εκμετάλλευσης.
- Η αναλογία ύψους προτεινόμενου επενδυτικού σχεδίου με την τυπική απόδοση υφιστάμενης εκμετάλλευσης.
- Η χρηματοοικονομική ικανότητα υποψηφίου.
- Η αξιοποίηση εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής (ενδεικτικά, υδροπονία, αεροπονία, αυτοματοποίηση, ψηφιοποίηση, γεωργία ακριβείας).
- Φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις όπως ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση αυτοκινούμενων οχημάτων κ.λπ.
- Η παραγωγή προϊόντων με Ευρωπαϊκά σήματα ποιότητας.
- Το εκπαιδευτικό επίπεδο και επαγγελματική εμπειρία υποψηφίου ή νόμιμου εκπροσώπου του.
- Η κατηγορία περιοχής παρέμβασης. Μεταξύ άλλων, προτεραιότητα δίνεται σε περιοχές που έχουν πληγεί από τις επιπτώσεις των φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, στα νησιά με πληθυσμό έως 3.100 κατοίκους, καθώς επίσης και σε ηπειρωτικές περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στα Σχέδια Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, περιοχές απολιγνιτοποίησης.
Περίοδος υποβολής
Η περίοδος υποβολής θα καθοριστεί στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας δήλωσε: «Η ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τη χώρα μας, διότι η βιώσιμη και αποδοτική γεωργία είναι το μέλλον της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδας. Σήμερα με την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών γίνεται το πρώτο και ουσιαστικό βήμα. Η χώρα μας μπορεί και πρέπει να επενδύσει στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, γιατί μέσω αυτών δίνουμε νέα δυναμική στην ελληνική γεωργία, εξοικονομούμε πόρους σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για το περιβάλλον και το κλίμα, δημιουργούμε ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας και ενισχύουμε την αυτάρκεια και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας».
Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:
Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα
Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».
Μοναδικός τρόπος δράσης
Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).
Πολύτιμο εργαλείο
«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».
Απαιτούνται νέες λύσεις
Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr
Στο ζήτημα των ελληνοποιήσεων αγροτικών προϊόντων που εισάγονται από τρίτες χώρες αναφέρονται σε επιστολή τους προς το ΥπΑΑΤ παραγωγοί κηπευτικών θερμοκηπιακής καλλιέργειας από την Μεσσηνία και την Κρήτη.
Μάλιστα ζητούν από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ οι εισαγωγές τομάτας από την Τουρκία να ενταχθούν σε καθεστώς υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Στην επιστολή τους οι παραγωγοί αναφέρουν τα εξής:
«Επαναλαμβανόμενα έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες, «λουσμένα» με δηλητήρια, τα οποία φτάνουν στο τραπέζι των καταναλωτών ως υψηλής διατροφικής αξίας «ελληνικά-πιστοποιημένα» τρόφιμα.
Προφανώς, αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι επιτρέπουν αυτήν την πρακτική, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι πολιτικοί κύκλοι επιθυμούν να μην αλλάξει ποτέ, εξυπηρετώντας προσωπικά συμφέροντα.
Συγκεκριμένα, αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα οι αγρότες έχουν εναρμονιστεί πλήρως με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει η ΕΕ για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, η χρήση χημικών δραστικών ουσιών που θεωρούνται απαγορευμένες έχει σταματήσει. Ο Έλληνας αγρότης έχει αντικαταστήσει αυτές τις ουσίες με βιολογικά σκευάσματα, των οποίων το κόστος αγοράς και εφαρμογής είναι τουλάχιστον πενταπλάσιο σε σχέση με τα χημικά.
Την ίδια στιγμή, για παράδειγμα, ο Τούρκος αγρότης δεν αντιμετωπίζει κανέναν περιορισμό στη χρήση αυτών των χημικών ουσιών – ουσιών που ευθύνονται για καρκινογενέσεις – και κάνει αλόγιστη χρήση, καθώς η αποτελεσματικότητά τους στην καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών αγγίζει το 100%, ενώ το κόστος τους δεν ξεπερνά το 1/5 των βιολογικών σκευασμάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τομάτα από την Τουρκία, η οποία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία των καταναλωτών.
Πρόσφατα, δημοσιεύτηκε η είδηση ότι ένα μεγάλο φορτίο τομάτας από την Τουρκία, που προοριζόταν για το Ισραήλ (μέσω τριγωνικής πώλησης Έλληνα εμπόρου), έμεινε εγκλωβισμένο στο ελληνικό έδαφος, καθώς το Ισραήλ αρνήθηκε να το παραλάβει λόγω ελλείψεων σε έγκυρα έγγραφα φυτοϋγείας, κ.λπ.
Τι πιστεύετε ότι έγινε με αυτό το φορτίο τομάτας από την Τουρκία; Ή τι πιστεύετε ότι έγινε με τα υπόλοιπα 4.617.000 κιλά τομάτας από την Τουρκία που εισήχθησαν στη χώρα μας μόνο τον Σεπτέμβριο; Έχετε εντοπίσει κάποιο σημείο πώλησης όπου αναγράφεται τομάτα προέλευσης Τουρκίας; Η απάντηση είναι, φυσικά, όχι.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η σκόπιμη υποστελέχωση των υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για αυτούς τους ελέγχους. Ακόμα και αν υπήρχε επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό, η νομοθεσία παραμένει ανενεργή, ώστε να μην γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Σας επισημαίνουμε ότι, βάσει του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1793 και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 149/2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει υποχρεωτικούς ελέγχους σε μόλις 10 αγροτικά προϊόντα προέλευσης Τουρκίας κατά την είσοδό τους στην Ευρώπη. Ωστόσο, επιτρέπεται σε κάθε κράτος-μέλος να ορίσει επιπλέον εθνικό κατάλογο υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Για τον λόγο αυτό, επανειλημμένα έχουμε ζητήσει από το ΥπΑΑΤ να συμπεριλάβει την τομάτα από την Τουρκία σε αυτήν τη λίστα, κάτι που πεισματικά αρνείστε να πράξετε.
Προκύπτουν πολλά ερωτήματα: Γιατί η ηγεσία του ΥπΑΑΤ διατηρεί αυτή την κατάσταση; Γιατί η κυβέρνηση επιτρέπει τη δημιουργία αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των Ελλήνων παραγωγών;
Ενδιαφέρει κανέναν από τις ηγεσίες των Υπουργείων, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ή τους τοπικούς βουλευτές το γεγονός ότι τα παιδιά μας καταλήγουν να τρώνε δηλητήρια επειδή το κράτος αρνείται να βάλει φρένο σε αυτή την παρανομία;
Επειδή για όλα τα παραπάνω η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά εσάς, σας καλούμε να αναθεωρήσετε τις προτεραιότητές σας και να ασχοληθείτε ουσιαστικά με τα ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη για τους αγρότες, όπως είναι οι παράνομες ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων.
Τέλος, σας δηλώνουμε ότι θα σταθούμε δίπλα σας σε αυτό το ζήτημα, εάν βέβαια το επιθυμείτε και εσείς. Αναμένουμε τις ανάλογες ενέργειές σας».
Την επιστολή υπογράφουν τα ΔΣ
Α.Σ Ιεράπετρας Λασιθίου - Πρ. Γαϊτάνης Ιωάννης
Α.Σ. Καντάνου Σελίνου Χανίων - Πρ. Βιδαλάκης Κώστας.
Α.Σ. Τυμπακίου Ηρακλείου - Πρ. Ορφανουδάκης Εμμ.
Α.Σ. Σητείας Λασιθίου - Πρ. Τσιφετάκης Γεώργιος.
Α.Σ Φιλιατρών Μεσσηνίας - Πρ. Κοροβίλας Ευάγγελος
Μέτρα που απευθύνονται κυρίως στις ευάλωτες ομάδες αλλά και συνολικά στη μεσαία τάξη και κυρίως στα νέα ζευγάρια, και τα οποία αφορούν προϊόντα με μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ, ανακοίνωσε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, ύστερα από σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.
Συγκεκριμένα, μετά τη σύσκεψη, ο κ. Κεραυνός είπε ότι τα προϊόντα θα είναι οι παιδικές πάνες, οι πάνες ενηλίκων, το παιδικό γάλα, τα είδη γυναικείας υγιεινής προστασίας, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα οποία θα πωλούνται «με μηδενικό ΦΠΑ, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη περίοδος» λήξης του μέτρου.
Η συγκεκριμένη πρόταση για το μηδενικό ΦΠΑ θα κατατεθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου είπε ότι η οικονομική πολιτική που ακολουθεί η Κυβέρνηση «είναι μια πολιτική που στοχεύει, μεταξύ άλλων, πέραν από τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και βιωσιμότητα και αντοχή της οικονομίας μέσα σε αυτό το δύσκολο γεωπολιτικό περιβάλλον που ζούμε στην ενίσχυση της μεσαίας τάξης και των ευάλωτων ομάδων».
Οι παραγωγοί θερμοκηπιακών καλλιεργειών της Κρήτης δημοσιεύουν τις θέσεις τους για το πρόγραμμα αύξησης των θερμοκηπίων, που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, ο Eνιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας, σε επιστολή του προς τον υπουργό ΑΑΤ, Κώστα Τσιάρα, την οποία κοινοποιεί στο γραφείο του Πρωθυπουργού, κάνει λόγο για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, το οποίο ανακοίνωσε στην Λάρισα, σε μια «φιέστα» - όπως αναφέρουν οι Κρητικοί - που οργανώθηκε απουσία των αγροτών.
Όπως καταγγέλλουν ακόμη ποτέ δεν ρωτήθηκαν οι παραγωγοί θερμοκηπίων της Κρήτης για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που τους αφορά άμεσα, μιας και διαθέτουν στην περιοχή πάνω από 20.000 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας εδώ και 60 χρόνια.
Μάλιστα οι Κρητικοί θεωρούν δεδομένο ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.
Επίσης υποστηρίζουν ότι η πολιτική που προσπαθεί το ΥπΑΑΤ να εφαρμόσει στον πρωτογενή τομέα «είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας».
Ακόμη τoνίζουν ότι ο υπουργός ΑΑΤ κ. Τσιάρας, την μοναδική φορά που επισκέφτηκε την Κρήτη, κατά την τετράμηνη έως τώρα θητεία του στο ΥπΑΑΤ, το έκανε για μια «σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης» (αναφέρονται στην ολλανδική εταιρεία).
Ο ΑγροΤύπος επισημαίνει από την πλευρά του ότι ήταν το πρώτο μέσο που ανέφερε σε σχετικό άρθρο τα προβλήματα που αναμένεται να δημιουργήσει το πρόγραμμα αύξησης θερμοκηπίων στην χώρα μας, έτσι όπως πάει να εφαρμοστεί (δείτε εδώ).
Αναλυτικότερα, η επιστολή του Eνιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, αναφέρει τα εξής:
«Κύριε Υπουργέ,
Λυπούμαστε ειλικρινά που μας αναγκάζετε και επιλέξουμε αυτόν τον τρόπο να επικοινωνήσουμε μαζί σας.
Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων σας ως ΥπΑΑΤ, σας έχουμε αποστείλει δυο αιτήματα συνάντησης, συνοδευόμενα από αναρίθμητες τηλεφωνικές επικοινωνίες.
Ο μοναδικός σκοπός μας για αυτό ήταν, να ενημερωθείτε ορθά για όλα τα ζητήματα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα και κυρίως των τομέα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, όπου ως εκπρόσωποι αγροτών από την μεγαλύτερη σε έκταση περιοχή με θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην Ελλάδα, την Ιεράπετρα, επιβάλλεται να είμαστε δίπλα και να στηρίξουμε την οποιαδήποτε νέα ηγεσία του ΥπΑΑΤ.
Δυστυχώς ουδέποτε ανταποκριθείτε θετικά σε αυτό το κάλεσμα μας, με φυσικό επακόλουθο η υπομονή και εμπιστοσύνη μας προς το πρόσωπο σας ,πλέον να εξανεμίζονται.
Αποκορύφωμα δε όλων, ήταν όταν φτάσαμε στο κατώφλι του γραφείου σας, όχι απλά του Υπουργείου αλλά του γραφείου σας, όπου με τεχνάσματα καταφέρατε να αποφύγετε την συνάντηση μας.
Την ίδια αίσθηση βέβαια έχει το σύνολο του αγροτικού κόσμου σε όλη την επικράτεια, ενώ αντιθέτως έχετε ως τακτική σας να ανταποκρίνεστε θετικά μόνο σε ιδιωτικές εταιρείες με πολλά μηδενικά στον ισολογισμό τους.
Συγκεκριμένα, στην τετράμηνη έως τώρα θητεία σας στο ΥπΑΑΤ έχετε επισκεφτεί την περιοχή της Κρήτης, μόνο μια φορά και μόνο για τέσσερις ώρες, σε μια σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης.
Αυτό και μόνο το γεγονός, αναδεικνύει την ανικανότητα της Κυβέρνησης να καλύψει αυτό το μικρό κόστος για την μελέτη, σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα και ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η λειψυδρία ταλανίζει έντονα τους αγρότες.
Για αυτό το θέμα, σας τονίζουμε την αντίθετη άποψη μας, γιατί όλες έως τώρα οι κινήσεις σας, υποδηλώνουν μεθόδευση για υφαρπαγή αυτού του κοινωνικού αγαθού και μετατροπή του σε επενδυτικό προϊόν για μια ιδιωτική εταιρεία. Σας διαμηνύουμε λοιπόν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν θα επιτρέψουμε να προχωρήσουν τα επενδυτικά σχέδια της Κυβέρνησης για το θέμα του νερού.
Άλλο ένα παράδειγμα που επιβεβαιώνει όλα όσα έχουμε αναφέρει προηγουμένως, είναι η «φιέστα» που οργανώθηκε στην περιοχή της Θεσσαλίας για να παρουσιαστεί το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, απουσία βέβαια των αγροτών. Προφανώς, δεν είναι στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων σας να συνομιλείτε με τους αγρότες γενικά αλλά και ειδικά, αφού ποτέ δεν ζητήσατε την άποψη των αγροτών που ασχολούνται στην πράξη με το αντικείμενο των θερμοκηπιακών καλλιέργειών και όχι από την δερμάτινη καρέκλα ενός υπουργικού γραφείου.
Είναι όμως πραγματικά κρίμα, γιατί η εξαγγελία του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών καλλιεργειών, περιέχει αλήθειες, ΜΟΝΟ για τις προοπτικές αυτού του κλάδου, ενώ ταυτόχρονα περικλείει αληθοφανείς προθέσεις για τους «ποιους» πραγματικά θα ωφελήσει αυτό το εγχείρημα.
Για εμάς, τους αγρότες της Ιεράπετρας, όντας περιοχή με άνω των 20.000 στρεμμάτων θερμοκηπιακών καλλιεργειών και με πάνω από 60 χρόνια εμπειρίας σε αυτό τον κλάδο, δεν ζητήσατε ποτέ την άποψη μας. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι σιγουρά δεν προορίζεται προς όφελος μας, αλλά το αντίθετο και θεωρούμε ως δεδομένο ότι προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.
Για όλα τα παραπάνω εκφράζουμε την απογοήτευση μας, καθώς η πολιτική που «προσπαθείτε» να εφαρμόσετε στον πρωτογενή τομέα είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.
Τέλος σας ενημερώνουμε ότι η πρόθεση μας δεν είναι να μείνουμε σε επίπεδα επιστολών και ότι προγραμματίζουμε ήδη το επόμενο στάδιο αντιδράσεων, εάν δεν αλλάξει το ΥπΑΑΤ τις προτεραιότητάς για την επίλυση των αγροτικών θεμάτων».
Μονόδρομο για το μέλλον της ελληνικής αγροτικής παραγωγής χαρακτήρισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του σε εκδήλωση, υπό τον τίτλο «Η επόμενη μέρα των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα», που έγινε στην Λάρισα.
«Το μέλλον της αγροτικής παραγωγής περνά από την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, από τη στιγμή που θέλουμε να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα, μιας και η κυβέρνησή μας, αναγνωρίζει την εξαιρετικά σημαντική συμβολή που έχει, όχι μόνο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και της ελληνικής περιφέρειας, καθώς και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής», υπογράμμισε ο Υπουργός ΑΑΤ και επισήμανε την στρατηγική απόφαση της κυβέρνησης να στηριχθεί ο συγκεκριμένος κλάδος.
Παραθέτοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τόνισε ότι σήμερα στην Ελλάδα καλλιεργούνται περί τα 50.000 στρέμματα θερμοκηπίων, την στιγμή που στην Ολλανδία, η έκταση της οποίας είναι λίγο περισσότερο από τη διπλάσια έκταση της Θεσσαλίας, έχει 120.000 στρέμματα θερμοκηπίων. Την ίδια στιγμή, συμπλήρωσε, η Θεσσαλία διαθέτει μόλις 3.500 στρέμματα θερμοκηπιακών καλλιεργειών.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης εξήγησε ότι -μεταξύ άλλων- με τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες στοχεύουμε:
- Σε αύξηση της παραγωγικότητας ανά μονάδα επιφάνειας, έως και κατά 10 φορές.
- Λιγότερες απαιτήσεις σε νερό και λίπανση.
- Εξοικονόμηση ενέργειας λόγω δυνατότητας χρήσης αγροβολταϊκών στις οροφές των θερμοκηπίων.
- Χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
- Μεγαλύτερη αντοχή στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Σε δηλώσεις του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας, είπε:
«Έχουμε δει, το τελευταίο χρονικό διάστημα, ότι ειδικά τα προϊόντα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών δημιουργούν μια μεγάλη υπεραξία και για την ίδια την οικονομία και για την εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 είχαμε εξαγωγές κηπευτικών που προσέγγιζαν τα 2,2 δις ευρώ και τέσσερα χρόνια μετά το ύψος των εξαγωγών έφτασε στα 3,2 δις ευρώ.
Είναι η στιγμή που πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας στον πρωτογενή τομέα και να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες ώστε και νέοι άνθρωποι αλλά και όσοι ασχολούνται πολλά χρόνια με τον πρωτογενή τομέα να έχουν δυνατότητες προκειμένου να αναπτύξουν την θερμοκηπιακή καλλιέργεια.
Είναι κάτι το οποίο θα αλλάξει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τον πρωτογενή τομέα και τα οικονομικά δεδομένα που τον αφορούν, κυρίως όμως θα κρατήσει ζωντανή την ελληνική περιφέρεια, θα ενισχύσει τις τοπικές κοινωνίες και θα δώσει άλλη διάσταση στη δυνατότητα εξαγωγών της χώρας μας».
Τους εργάτες τώρα περιμένουμε για να δουλέψουν στα θερμοκήπια.
Από τις αρχές Οκτωβρίου ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις στα σκόρδα και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του μήνα. Η αύξηση του κόστους καλλιέργειας αλλά και η γήρανση των παραγωγών έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, παρά την αυξημένη ζήτηση που υπάρχει στην χώρα μας.
Ο παραγωγός σκόρδου στη νέα Βύσσα κ. Αναστάσιος Γιακμογλίδης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και μια εβδομάδα ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις σκόρδων στην περιοχή και θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
Η ζήτηση για τα ξερά σκόρδα είναι μεγάλη στην εγχώρια αγορά, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον και για εξαγωγές αλλά δεν φτάνει η παραγωγή. Η χώρα μας είναι ελλειματική και δεν υπάρχουν ποτέ αποθέματα. Ήδη αυτή την στιγμή έχει πουληθεί όλη η περσινή παραγωγή ξερών σκόρδων.
Έγινε προσπάθεια να αναπτυχθεί η καλλιέργεια και σε άλλες περιοχές της χώρας αλλά δεν καρποφόρησε. Το κόστος καλλιέργειας είναι μεγάλο και υπάρχει έλλειψη εργατών γης. Σήμερα το κόστος καλλιέργειας για τον παραγωγό φτάνει στα 1.200 ευρώ το στρέμμα, που είναι ένα ποσό αρκετά υψηλό.
Η καλλιέργεια είναι πολύ απαιτητική, αρκεί να σας αναφέρουμε ότι χρειάζονται 13 ραντίσματα με μυκητοκτόνα ετησίως. Επίσης χρειάζεται πολλά ποτίσματα και φέτος οι γεωτρήσεις είχαν αυξημένη κατανάλωση ρεύματος.
Η ξήρανση των σκόρδων γίνεται με φυσικό τρόπο, από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο και στην συνέχεια τα ξερά σκόρδα θα βγουν στην αγορά.
Πέρυσι οι τιμές παραγωγού κυμάνθηκαν από 28 έως 30 λεπτά το τεμάχιο.
Ωστόσο το υψηλό κόστος και η μεγάλη ηλικία των παραγωγών στην περιοχή φέρνουν μείωση κάθε χρόνο στα στρέμματα καλλιέργειας. Μια μέση απόδοση της καλλιέργειας που είχαμε πέρυσι ήταν στα 1.000 κιλά το στρέμμα. Κάπου εκεί θα κυμανθεί και την επόμενη περίοδο.
Αυτό που ελπίζουν οι παραγωγοί είναι να μην έχουμε ζημιές λόγω των καιρικών συνθηκών».
Ο κ. Γιάννης Μαργαριτίδης, παραγωγός σκόρδων και πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγής Επεξεργασίας Εμπορίας (Α.Σ.Π.Ε.Ε.) Σκόρδου Βύσσας, «άλλη μια παραδοσιακή και δυναμική καλλιέργεια της περιοχής μας, αυτή του σκόρδου, εγκαταλείπεται από τους ντόπιους παραγωγούς. Οι τιμές τα προηγούμενα χρόνια ήταν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ και η ηλικία των παραγωγών είναι μεγάλη και δεν έρχονται νέοι στην καλλιέργεια.
Από τα 3.500 στρέμματα με σκόρδα που ήταν στην περιοχή σήμερα κυμαίνονται από 1.500 έως 1.700 στρέμματα.
Τα περσινά σκόρδα πάντως είχαν μια καλή τιμή που κυμάνθηκε για τα καλά μεγέθη στα 30 λεπτά το τεμάχιο. Ο συνεταιρισμός συνεργάζεται με τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας και η ζήτηση για ξερά σκόρδα είναι αυξημένη.
Αυτή την εποχή γίνονται νέες φυτεύσεις και οι καιρικές συνθήκες δεν δημιουργούν πρόβλημα. Αυτό που προβληματίζει τους παραγωγούς είναι η συνεχιζόμενη ξηρασία».
Φυτεύσεις σκόρδων γίνονται και στην περιοχή του Πλατυκάμπου στην Λάρισα.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου, Γιάννης Κουκούτσης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή είναι η περίοδος φυτεύσεις στα σκόρδα.
Καλλιεργούμε σκόρδα όλων των ποικιλιών αλλά ρίχνουμε περισσότερο το βάρος μας στην τοπική ποικιλία «eNtopio» που έχει καλή ποιότητα και προχωρά η συνεργασία με την ιαπωνική εταιρεία Wakunaga Pharmaceuticals.
Το πρόβλημα είναι ότι οι έμποροι δεν θέλουν να πληρώσουν την ποιότητα της τοπικής ποικιλίας, που είναι ευαίσθητη και θέλει αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Οι τιμές παραγωγού για τα περσινά σκόρδα κυμάνθηκαν στα 23 λεπτά το τεμάχιο. Από την άλλη οι τιμές λιανικής αυτή την περίοδο είναι στα 65 λεπτά και μετά από μερικούς μήνες μπορεί να φτάσει στα 70 λεπτά. Μιλάμε για μεγάλη διαφορά από το χωράφι στο ράφι.
Ζητάμε εδώ και χρόνια από το ΥπΑΑΤ τα προγράμματα στην μεταποίηση να γίνουν πιο «ελκυστικά» για τους συνεταιρισμούς για να μπορέσουμε να κάνουμε χώρους αποθήκευσης αλλά μας δίνουν αρνητική απάντηση. Επίσης θα πρέπει να έχουμε εμπορικές συμφωνίες για να κάνουμε προγραμματισμό στην έρευση σπόρου για φυτεύσεις.
Στην περιοχή η καλλιέργεια σκόρδου ανέρχεται σε 1.000 στρέμματα. Όμως τα τελευταία χρόνια έχουμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας. Αυτό οφείλεται στο υψηλό κόστος παραγωγής που φτάνει στα 1.500 ευρώ το στρέμμα αλλά και στην έλλειψη εργατικών χεριών. Η λύση για τα εργατικά είναι να γίνει εκμηχάνιση της καλλιέργειας αλλά αυτό θέλει επενδύσεις.
Επίσης πληρώνουμε κάθε χρόνο ασφαλιστική εισφορά στον ΕΛΓΑ για το σκόρδο, 62 ευρώ το στρέμμα, όμως ποτέ δεν έχει αποζημιώσει ο οργανισμός ζημιές στην καλλιέργεια.
Η χώρα μας είναι ελλειματική στο σκόρδο αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ελλειματική αγορά. Χρειάζεται μέτρα στήριξης της καλλιέργειας από την Κομισιόν αλλά δεν φαίνεται να δείχνει κάποιο ενδιαφέρον.
Βλέπετε για τα κινέζικα ηλεκτρικά αυτοκίνητα βρήκε τρόπο η Κομισιόν να βάλει δασμούς στις εισαγωγές στην ΕΕ αλλά για τα κινέζικα σκόρδα δεν έχει ασχοληθεί καθόλου».
Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε τις προτάσεις της στο ΥπΑΑΤ για τα πρόσφατα μέτρα, που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, όσον αφορά τις επενδύσεις στα θερμοκήπια και τη διανομή δημόσιων γαιών.
Όπως τονίζει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, θα πρέπει να υπάρξει ποσόστωση για αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς. Επίσης η κατανομή των θερμοκηπίων να γίνει σε όλη την χώρα και να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας με την χρήση γεωθερμίας και ΑΠΕ.
Προτάσεις για τις επενδύσεις στα θερμοκήπια
Με βάση τα πρώτα στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί για 600 εκατ. επενδύσεις στα Θερμοκήπια και ότι για την πρώτη χρονιά θα διατεθούν από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 115 εκατ. ευρώ, το Δ.Σ. της ΕΘΕΑΣ προτείνει ως βασικούς άξονες της υλοποίησης τα εξής:
I. Επειδή πρόκειται για ενισχύσεις που αφορούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις (Σχέδια Βελτίωσης) πρέπει να υπάρξει ποσόστωση στους δικαιούχους και το 60% των κονδυλίων πρέπει να αφορούν αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, κάτι αντίστοιχο που έγινε σε κάποια μέτρα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
II. Να υπάρξει ισομερής χωρική κατανομή, σε όλες τις περιοχές της χώρας που είναι κατάλληλες για εγκατάσταση θερμοκηπίων, με έμφαση σε περιοχές γεωθερμίας, καθώς και μειωμένης ανάγκης σε θέρμανση. Ειδικότερα, η έμφαση στη γεωθερμία που είναι πλούσια η χώρα μας, θα οδηγήσει και σε προϊόντα πολύ χαμηλής εκπομπής CO2 ή μηδενικής, που είναι το ζητούμενο για προϊόντα, όπως τα κηπευτικά και τα φρούτα από την κατανάλωση και τις εξαγωγές.
III. Να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας, ώστε να εξασφαλισθεί και η ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων, η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, όσο και η μικρότερη κατανάλωση νερού, παράλληλα με το πλεονέκτημα που έχουν αυτές οι εγκαταστάσεις στην αξιοποίηση εδαφών χαμηλής παραγωγικότητας.
IV. Να αξιολογηθεί ειδικότερα για τις ομάδες παραγωγών και τους συνεταιρισμούς, όσον αφορά την απασχόληση, αφού 100 στρέμματα σύγχρονων θερμοκηπίων δημιουργούν απασχόληση για 32- 35 άτομα.
V. Η διανομή γαιών για αγροτική χρήση, να συνδυαστεί με τις επενδύσεις για τα θερμοκήπια, ώστε να διευκολύνεται η εγκατάσταση σε γη χαμηλής παραγωγικότητας, ενώ θα πρέπει το μέτρο να συνδυαστεί με την προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί για τους Έλληνες κατασκευαστές θερμοκηπίων, που είναι σε θέση να παρέχουν υψηλής τεχνολογικής στάθμης υποδομή, προσαρμοσμένη κατάλληλα στο μεσογειακό περιβάλλον.
Προτάσεις για την διανομή δημόσιων αγροτικών γαιών
I. Πρέπει και σε αυτό το μέτρο, να υπάρξει σημαντική ποσόστωση 60-70%, για την κατανομή τους, σε νέους αγρότες, αγρότες, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, τόσο για παραγωγική ανάπτυξη, όσο και ειδικότερα για τους νεοεισερχόμενους για τη δημιουργία βιώσιμων μονάδων.
II. Να υπάρξει ειδική πρόνοια για αυτούς τους αγρότες που τα κτήματα τους συνορεύουν με δημόσιες γαίες, ώστε να δημιουργούν καλύτερης κλίμακας μεγέθη αγροκτημάτων και εκμεταλλεύσεων για καλλιέργεια.
III. Να υπάρξει πρόνοια για την οργανωμένη εγκατάσταση ΑΠΕ από αγρότες, ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, Ομάδες Παραγωγών και Συνεταιρισμούς, σε εκτάσεις χαμηλής παραγωγικότητας, κοντά στις εκμεταλλεύσεις τους, ώστε να περιοριστεί και να σταματήσει η δέσμευση για ΑΠΕ εκτάσεων υψηλής παραγωγικότητας, που αποτελεί σπατάλη φυσικού πόρου υπό έλλειψη στην χώρα μας.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος και η Οργανωτική Επιτροπή του 20ου Πανελλήνιου Εντομολογικού Συνεδρίου, αποφάσισαν την αναβολή του 20ου ΠΕΣ, το οποίο είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί από 11-14 Νοεμβρίου 2024, στο Συνεδριακό Κέντρο ΚΕΔΕΑ, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η αναβολή του συνεδρίου οφείλεται σε οργανωτικά προβλήματα που προέκυψαν λόγω περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου και έθεταν σε κίνδυνο την επιτυχημένη διενέργεια του Συνεδρίου.
Με νεότερη ανακοίνωση θα ενημερωθείτε για τις νέες ημερομηνίες διενέργειας του Συνεδρίου. Παρακαλούμε να λάβετε υπόψη σας ότι το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί εντός του 2025.
Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι επαγγελματιών χρηστών φυτοπροστατευτικών προϊόντων με τη συνδρομή των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών των τοπικών ΔΑΟΚ των ΠΕ και των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του ΥπΑΑΤ.
Σύμφωνα με το υπουργείο ο στόχος της εντατικοποίησης των ελέγχων είναι διπλός:
- Πρώτον, η ενημέρωση και θωράκιση των αγροτών φυτικής παραγωγής να αποφεύγουν πρακτικές μη ορθολογικής παραγωγικής διαδικασίας και
- Δεύτερον, η προστασία του καταναλωτή και του περιβάλλοντος.
Οι έλεγχοι αφορούν κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που χρησιμοποιεί γεωργικά φάρμακα (φυτοπροστατευτικά προϊόντα) κατά την επαγγελματική του δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των ψεκαστών, αγροτών-παραγωγών, γεωπόνων ή άλλων που εφαρμόζουν γεωργικά φάρμακα στο γεωργικό τομέα ή σε άλλους τομείς δραστηριότητάς τους.
Οι έλεγχοι των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών περιλαμβάνουν επιτόπιους ελέγχους κατά την εφαρμογή τους, ελέγχους ψεκαστικού υγρού και μηχανήματος εφαρμογής του, δειγματοληψία και ελέγχους φυτικών ιστών κτλ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις διαδικασίες που περιγράφονται στην Εγκύκλιο του ΥΠΑΑΤ με Αριθ. Πρωτ. 8222/108917/03-08-2018.
Οι επαγγελματίες χρήστες καλούνται να συμμορφώνονται πλήρως με τις ορθολογικές διαδικασίες που επιτάσσει η σύγχρονη παραγωγή τροφίμων φυτικής προέλευσης και είναι νομοθετημένες τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο και ιδίως σε ό,τι αφορά στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.
Υπενθυμίζεται ότι τα διοικητικά πρόστιμα που επιβάλλονται στους παραβάτες δύναται να ανέρχονται έως και του ποσού των 30.000 ευρώ αναλογικά της φύσης του παραπτώματος.
Ο Τομέας Επιστήμης Γεωργίας της Bayer ανακοινώνει με χαρά την κυκλοφορία του νέου προϊόντος Tuta Pro Press, το οποίο εντάσσεται στη σειρά βιοφυτοπροστατευτικών προϊόντων Vynyty®. Το προϊόν αυτό έρχεται να εμπλουτίσει το ήδη πλούσιο χαρτοφυλάκιο Βiologicals της Bayer, προσφέροντας μια καινοτόμο λύση για την καταπολέμηση του εντόμου Tuta absoluta.
Το Tuta Pro Press είναι ένα πρωτοποριακό προϊόν φυτοπροστασίας, σχεδιασμένο ειδικά για την προστασία των θερμοκηπιακών καλλιεργειών τομάτας, πιπεριάς και μελιτζάνας. Βασίζεται στην τεχνολογία των φερομονών σεξουαλικής σύγχυσης, προσφέροντας μια φιλική προς το περιβάλλον λύση μέσω της μείωσης των χημικών επεμβάσεων.
Σε ένα αγροτικό περιβάλλον με συνεχόμενες προκλήσεις, η Bayer προσφέρει λύσεις που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των αγορών, προωθώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των καλλιεργειών. Το Tuta Pro Press αποτελεί σημαντικό εργαλείο της διαχείρισης του εντόμου Tuta absoluta για τον Έλληνα παραγωγό, καθώς προσφέρει σημαντικά οφέλη, όπως:
- Αποτελεσματικότητα στην Καταπολέμηση: Η χρήση φερομονών σεξουαλικής σύγχυσης έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τον πληθυσμό της Tuta absoluta, περιορίζοντας με φιλικό τρόπο τις ζημιές στις καλλιέργειες.
- Αποτελεσματική Διαχείριση της Ανθεκτικότητας: Αντιμετωπίζει το υπαρκτό πρόβλημα της ανθεκτικότητας στα χημικά εντομοκτόνα.
- Εύκολη και Ταχεία Εφαρμογή: Η τεχνολογία PRESS επιτρέπει την ταχύτερη εφαρμογή με λιγότερους πόρους σε σύγκριση με άλλες φερομόνες της κατηγορίας του.
- Περιβαλλοντική Υπευθυνότητα: Το Tuta Pro Press είναι φιλικό προς το περιβάλλον, δεν διαθέτει διαλύτες ή μικροπλαστικά, βιοδιασπώμενο και δεν αφήνει υπολείμματα.
- Ασφάλεια για Χρήστες και Περιβάλλον: Είναι ασφαλές για τον χρήστη και δεν προκαλεί καμία απολύτως επιβάρυνση στο περιβάλλον.
- Συμβατότητα με Βιολογική Γεωργία: Κατάλληλο για χρήση στη βιολογική γεωργία, καθιστώντας το ιδανικό για παραγωγούς που επιθυμούν να υιοθετήσουν πιο βιώσιμες πρακτικές.
Ο Γρηγόρης Μοσχόπουλος, Head of Field Activation & Marketing Operations του Τομέα Επιστήμης Γεωργίας της Bayer Ελλάς, δήλωσε: «Με το Tuta Pro Press, η Bayer επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που προάγουν τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια στην γεωργία. Το προϊόν αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης των χημικών επεμβάσεων και της υποστήριξης των παραγωγών στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η Tuta absoluta».
Με την εγγύηση της Bayer, το Tuta Pro Press εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα και την κερδοφορία της καλλιέργειας με περιβαλλοντική ευθύνη, προωθώντας βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και μειώνοντας την ανάγκη για χημικά εντομοκτόνα.
Tuta Pro Press! Για τον παραγωγό που αναζητά καινοτόμες, πρακτικές και εύκολες στην εφαρμογή τους λύσεις, φιλικές για το περιβάλλον, τους καταναλωτές και τον ίδιο.
Συνεχίζεται η πολιτική κατά των Ευρωπαίων παραγωγών, που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια η Κομισιόν, η οποία «πιέζει» για απελευθέρωση των εισαγωγών τροφίμων από τρίτες χώρες που περιέχουν υπολείμματα απαγορευμένων δραστικών ουσιών στην ΕΕ.
Να θυμίσουμε οι εισαγωγές από τρίτες χώρες ήταν ένα βασικό αίτημα των μεγάλων αγροτικών κινητοποιήσεων που έγιναν πέρυσι σε όλη την Ευρώπη αλλά φαίνεται ότι η Κομισιόν συνεχίζει να αδιαφορεί για τους αγρότες της ΕΕ.
Δύο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιτρέψουν τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες που περιέχουν υπολείμματα απαγορευμένων στην ΕΕ δραστικών ουσιών καταψηφίστηκαν, την Τετάρτη (18/9), στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι Ευρωβουλευτές απέρριψαν τις αποφάσεις για να επιτραπούν ανοχές στην εισαγωγή (γνωστές και ως μέγιστα επίπεδα υπολειμμάτων) που αφορούν τις δραστικές ουσίες cyproconazole και spirodiclofen στα δημητριακά, σπόροι, κρέας, καθώς και τις benomyl, carbendazim και thiophanate‐methyl σε οπωροκηπευτικά (όπως λεμόνια, λάιμ, μανταρίνια και μπάμιες).
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η χρήση όλων αυτών των φυτοφαρμάκων είναι απαγορευμένη στην ΕΕ.
522 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της ένστασης στην απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την cyproconazole και τη spirodiclofen, 127 κατά και 28 απείχαν.
Για το benomyl, το carbendazim και το thiophanate-methyl, 516 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της ένστασης, 129 κατά και 27 απείχαν.
Χρειαζόταν απόλυτη πλειοψηφία τουλάχιστον 359 βουλευτών για την απόρριψη των δύο αποφάσεων της Επιτροπής.
Η Επιτροπή πρέπει τώρα να αποσύρει τις προτάσεις της.
Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να υποβάλει νέο σχέδιο που να μειώνει όλα τα μέγιστα επίπεδα υπολειμμάτων (στη χαμηλότερη ποσότητα στην οποία μπορεί να ανιχνευθεί) ή στην προεπιλεγμένη τιμή του 0,01 mg/kg και να απορρίψει τυχόν αιτήματα για ανοχές εισαγωγής τροφίμων από τρίτες χώρες.
Για το θέμα σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μανώλης Κεφαλογιάννης, αναφέρει ότι απορρίφθηκαν από το Ευρωκοινοβούλιο δύο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα επέτρεπαν την αύξηση των ορίων ανοχής στις εισαγωγές εσπεριδοειδών, λαχανικών και σιτηρών από τρίτες χώρες. Η οποιαδήποτε αυξημένη ανοχή αυτών των φυτοφαρμάκων θα έδειχνε ασυνέπεια των πολιτικών της ΕΕ απέναντι στον στόχο για μείωση της παρουσίας φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα και την προστασία της υγείας των καταναλωτών και κυρίως θα παραβίαζε την αρχή της αμοιβαιότητας των κανόνων σχετικά με τη χρήση φυτοφαρμάκων.Οι παραπάνω δραστικές ουσίες είναι απαγορευμένες στην Ε.Ε. εδώ και πολλά χρόνια, αλλά χρησιμοποιούνται ευρέως από τρίτες χώρες που εξάγουν προϊόντα στην Ευρώπη.
Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για την αύξηση των ανώτατων ορίων καταλοίπων (MRLs) για τις ουσίες αυτές σε εισαγόμενα προϊόντα. Η αλλαγή αυτή θα επέφερε πολύ σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους Έλληνες και Ευρωπαίους παραγωγούς, οι οποίοι βρίσκονται ήδη σε σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των παραγωγών τρίτων χωρών».
Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί ντομάτας θερμοκηπίου από την εμφάνιση ενός ιού που δημιουργεί απώλεια παραγωγής και κάνει τους καρπούς μη εμπορεύσιμους.
Το πρόβλημα αφορά πάνω από 100 στρέμματα καλλιέργειας και συνεχώς εξαπλώνεται. Οι παραγωγοί ντομάτας ζητούν οικονομική ενίσχυση για την απώλεια του εισοδήματος που έχουν.
Ο προϊστάμενος της ΔΟΑΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο έχουμε την επανεμφάνιση του ιού του κίτρινου καρουλιάσματος των φύλλων στις τομάτες (TYLCV).
Το 2007 είχε κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στην περιοχή και είχε δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα.
Το 2024 έχουμε ξανά μεγάλες προσβολές από τον TYLCV που οδηγούν σε ολοκληρωτική καταστροφή της παραγωγής.
Ο ιός προκαλεί νανισμό των φυτών και κατσάρωμα των νεαρών φύλλων της κορυφής. Από τους ελέγχους που έκανε η ΔΑΟΚ στην περιοχή είδαμε ότι έχει δημιουργήσει πρόβλημα σε πάνω από 100 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας στην περιοχή. Το πρόβλημα είναι ότι συνεχίζει να εξαπλώνεται.
Οι παραγωγοί ντομάτας βρίσκονται σε απόγνωση και ζητούν από την πολιτεία να τους χορηγηθεί οικονομική ενίσχυση για να μπορέσουν αν συνεχίσουν την καλλιέργεια».
Ακολουθεί αναδημοσίευση άρθρου σχετικά με τον TYLCV, από τεύχος (2007) του περιοδικού Γεωργία - Κτηνοτροφία:
Ιός του Κίτρινου Καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας
Τomato yellow leaf curl virus, TYLCV
O ιός προκαλεί στην τομάτα ασθένεια με χαρακτηριστική συμπτωματολογία και σοβαρή επίπτωση στην ανάπτυξη και παραγωγή των φυτών. Τα μολυσμένα φυτά εμφανίζουν νανισμό και τα φύλλα των βλαστικών κορυφών είναι μικρά, χλωρωτικά και κατσαρά. Πρώϊμη προσβολή των φυταρίων προκαλεί καθηλωμένη ανάπτυξη χωρίς σχηματισμό καρπών και μπορεί να οδηγήσει στην ξήρανση φυτών και στην ολοκληρωτική καταστροφή της καλλιέργειας. Σε οψιμότερες μολύνσεις τα φυτά τομάτας, τα οποία αρχικά εξελίσσονται κανονικά, σταματούν να αναπτύσσονται και να σχηματίζουν νέους σταυρούς, αρχίζουν να παρουσιάζουν τα συμπτώματα μικροφυλλίας, χλώρωσης και κατσαρώματος των φύλλων στη νέα βλάστηση ενώ το τμήμα του φυτού με την παλαιά βλάστηση δεν παρουσιάζει εμφανείς αλλοιώσεις.
Ο TYLCV παρουσιάζει μεγάλη βιοποικιλότητα με επακόλουθο να διαθέτει πλειάδα φυλών (στελεχών). Οι φυλές του ιού που ενδημούν στη Νότιο Ευρώπη ανήκουν στην Ισραηλινή φυλή (TYLCV-Is) και στη φυλή Σαρδηνίας (TYLCV-Sar).
Πηγές μολύσματος
O ιός διαιωνίζεται στα μολυσμένα καλλιεργούμενα φυτά (καπνός, φασόλι, πιπεριά, μελιτζάνα, φακή), ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και αρκετά αυτοφυή. Στην Ισπανία και Ιταλία ο στύφνος (Solanum nigrum) έχει βρεθεί μολυσμένος από τον ιό (εμφανίζει καρούλιασμα των φύλλων), ενώ στο Ισραήλ, Κύπρο και Ιταλία ο τάτουλας (Datura stramonium) ήταν λανθάνων ξενιστής (χωρίς την παρουσία εμφανών συμπτωμάτων).
Μετάδοση
Ο TYLCV δεν μεταδίδεται μηχανικά από ντομάτα σε ντομάτα, ούτε με το σπόρο της ντομάτας ή άλλων ευπαθών ξενιστών. Mοναδικός φορέας του στη φύση είναι ο αλευρώδης του καπνού (Bemisia tabaci). Η μετάδοση γίνεται με έμμονο τρόπο (πρόσληψη: με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών, λανθάνουσα περίοδος 17-20 ωρών, μετάδοση με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών και διατήρηση της μολυσματικότητας για 10-12 ημέρες και σπανίως μέχρι 20 ημέρες). Ο ιός προσλαμβάνεται τόσο από τις προνύμφες όσο και από τα ενήλικα, με τις πρώτες να τον μεταδίδουν μετά την ενηλικίωσή τους. Τα θηλυκά μεταδίδουν τον ιό πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με τα αρσενικά. Η πιθανότητα μετάδοσης του TYLCV από ένα ιοφόρο αλευρώδη είναι 60%.
Η εμφάνιση της ίωσης σχετίζεται άμεσα με την παρουσία του αλευρώδη φορέα. Ετσι, μεγάλη συχνότητα και έντονα συμπτώματα έχουμε στη διάρκεια των θερμών και ξηρών περιόδων, όταν υπάρχουν υψηλοί πληθυσμοί αλευρώδη, ενώ είναι σπάνια στους ψυχρούς και βροχερούς μήνες.
Αντιμετώπιση των αλευρομεταδιδόμενων ιών
Τα κύρια μέτρα προστασίας από τους αλευρομεταδιδόμενους ιούς στα θερμοκήπια, αλλά και στις υπαίθριες καλλιέργειες τομάτας, συνοψίζονται ως εξής:
1. Αποφυγή της μόλυνσης.
Αποτελεί βασικό προληπτικό μέτρο και μπορεί να επιτευχθεί με τα εξής:
- Eγκατάσταση μηχανικών εμποδίων που απαγορεύουν την είσοδο των αλευρωδών στο θερμοκήπιο, όπως κάλυψη των πλάγιων ανοιγμάτων αερισμού και εκείνων της οροφής με εντομοστεγές δίκτυ 1070 mesh, καθώς και δημιουργία προθαλάμου στην είσοδο του θερμοκηπίου εξοπλισμένου με κίτρινες παγίδες.
- Μεταφύτευση αποκλειστικά (πιστοποιημένων) υγιών φυταρίων για την αποφυγή εισόδου της ίωσης στο θερμοκήπιο με το πολλαπλασιαστικό υλικό.
- Άμεση απομάκρυνση και καταστροφή των φυτών που αρχίζουν να εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα – απαραίτητη η γνωμάτευση ειδικών γεωτεχνικών.
- Έγκαιρη καταστροφή των αυτοφυών – πολύ πριν τη μεταφύτευση της τομάτας – τόσο εντός του θερμοκηπίου, όσο και στον εξωτερικό περίγυρο.
- Παγίδευση των αλευρωδών με κίτρινες παγίδες ή και φύτευση φυτών αγγουριάς (φυτά παγίδες) τουλάχιστον 20-30 ημέρες πριν τη μεταφύτευση της τομάτας. Τα φυτά παγίδες συγκεντρώνουν τους αλευρώδεις που περιφέρονται στο θερμοκήπιο και με κατάλληλο σκεύασμα εξοντώνονται.
- Σε περιοχές με συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη της τομάτας, η χρονική μετατόπιση της εγκατάστασης της καλλιέργειας σε περιόδους χαμηλών πληθυσμών των αλευρωδών συνήθως περιορίζει το ποσοστό μολυσμένων με την ίωση φυτών.
- Στις υπαίθριες καλλιέργειες η κάλυψη με δίκτυ σκίασης ή με υλικά διαφανή (προπυλενίου ή πολυεστέρα) σε συνδυασμό με επεμβάσεις εντομοκτόνων σκευασμάτων λειτουργεί αποτρεπτικά για την εγκατάσταση των φορέων - αλευρωδών και των σχετικών ιώσεων.
- Αποφυγή δημιουργίας νέων καλλιεργειών ντομάτας κοντά σε προηγούμενες υπαίθριες φυτεύσεις με πρόβλημα αλευρωδομεταδιδόμενων ιώσεων.
- Γενικός κανόνας υποχρεωτικής εφαρμογής η απαγόρευση μετακίνησης και διάθεσης μη πιστοποιημένων τοματόφυτων από περιοχές με ενδημικό πρόβλημα ιώσεων σε άλλες περιοχές της χώρας.
2. Περιορισμός των πληθυσμών των αλευρωδών
Με δεδομένο τον επιδημιολογικό ρόλο των αλευρωδών-φορέων η επίτευξη του στόχου της εξόντωσης των ακμαίων θα δημιουργούσε προϋποθέσεις ικανοποιητικής διαχείρισης του προβλήματος που προκαλούν οι αλευρομεταδιδόμενοι ιοί. Δυστυχώς η χημική καταπολέμηση των αλευρωδών δεν είναι καθόλου ικανοποιητική, καθόσον μια πλειάδα παραγόντων, όπως η ανάπτυξη ανθεκτικότητας σε πολλά σκευάσματα, η δυναμική των πληθυσμών και η ιδιαιτερότητα της τομάτας στην προοδευτική καρπόδεση, δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής στρατηγικής αντιμετώπισης των εντόμων. Η επιλογή εντομοκτόνων σκευασμάτων που παραμένουν ακόμη δραστικά και η εφαρμογή τους μέχρι και το στάδιο της καρπόδεσης του πρώτου σταυρού παρέχει τη δυνατότητα ελέγχου των πληθυσμών. Στη συνέχεια η λογική χρήση ειδικών σκευασμάτων (ρυθμιστικά της ανάπτυξης των εντόμων) επιτρέπει συνήθως τον περιορισμό του πληθυσμού των αλευρωδών. Με δεδομένη λοιπόν τη δυσκολία αξιοποίησης των εντομοκτόνων, συνιστάται η συνεχής παροχή στους καλλιεργητές τομάτας τεχνικών συμβουλών από ειδικούς και επαρκώς ενημερωμένους γεωτεχνικούς.
Η βιολογική καταπολέμηση των αλευρωδών, που αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο αντιμετώπισής τους με τη χρήση των φυσικών εχθρών τους, μολονότι στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στον περιορισμό του πληθυσμού τους, δεν φαίνεται να περιορίζει σε ανάλογο βαθμό και την εκδήλωση της ίωσης.
3. Χρησιμοποίηση ανθεκτικών υβριδίων
Για τον TYLCV, κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο ορισμένα υβρίδια με ανεκτικότητα στην ίωση, η οποία μάλλον λειτουργεί ικανοποιητικά μόνο σε περιπτώσεις μειωμένης έντασης της ασθένειας.