Αντικατάσταση της βαμβακοκαλλιέργειας και δενδοκαλλιέργειας με θερμοκηπιακή καλλιέργεια, περιλαμβάνει η κυβερνητική στρατηγική για την ανασυγκρότηση Θεσσαλία μετά την θεομηνία, σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο των Ολλανδών, όπως πρώτος είχε αναφέρει ο ΑγροΤύπος.

Συγκεκριμένα τον οδικό χάρτη των κυβερνητικών παρεμβάσεων που θα πραγματοποιηθούν από το νέο έτος, παρουσίασε ο Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, στην ημερίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ.) Θεσσαλίας, που διεξήχθη την Κυριακή (1/12), στα Τρίκαλα, με θέμα «Η επόμενη μέρα μετά τον Ντάνιελ».

Αναλυτικά, ο κ. Κοντογεώργης επισήμανε ότι τον Φεβρουάριο σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στη Μαγνησία πρόκειται να ανακοινωθεί το πλήρες χρονοδιάγραμμα για το σύνολο των έργων τόσο σε άμεσο όσο και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Στη συνέχεια τον Μάρτιο στη Λάρισα θα αναλυθεί το ζήτημα της διαχείρισης υδάτων με τη νέα διοίκηση που ανέλαβε τον Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας.

Τον Απρίλιο σειρά έχει η Καρδίτσα όπου θα πραγματοποιηθεί η ανοιχτή διαβούλευση για τον πρωτογενή τομέα και ο κύκλος κλείνει τον Μάιο στα Τρίκαλα όπου θα εκτεθούν ζητήματα κοινωνικής ανάπτυξης σε δήμους και στον πληθυσμό που αφορούν τα θέματα υγείας, παιδείας και ψηφιακότητας.

Επίσης, ο Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ έκανε ειδική αναφορά σε έργα που έχει ανακοινώσει ο πρωθυπουργός και οι μελέτες θα ολοκληρωθούν σε έναν χρόνο όπως τα Φράγματα Πύλης και Μουζακίου, η Διώρυγα Γυρτώνης κ.α.

Από την πλευρά του ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποδομών για την αγροτική ανάπτυξη και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Συνάμα, έκανε ειδική αναφορά ότι από τα επτά πανελλαδικά έργα ΣΔΙΤ τα δύο αφορούν τη Θεσσαλία και είναι το Δίκτυο Άρδευση Ταυρωπού και τα αρδευτικά δίκτυα σε Υπέρεια Λάρισας και Ορφανά Καρδίτσας.

Επίσης, τόνισε την αναγκαιότητα θωράκισης της περιοχής με έναν σχεδιασμό που να δημιουργεί αίσθηση μακροχρόνιας πολιτικής, ώστε να αντιμετωπίζει τα όποια προβλήματα προκύψουν.

Παρουσιάζοντας τις δράσεις του ΥπΑΑΤ το τελευταίο διάστημα απηύθυνε κάλεσμα για επενδύσεις στη θερμοκηπιακή καλλιέργεια που έχουν υψηλή απόδοση και μείωση κινδύνου σε ακραία καιρικά φαινόμενα.

Το δικό του στίγμα έδωσε ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος τόνισε ότι «με αρωγό την τεχνολογία μπορούμε να προλάβουμε ακραίες καιρικές καταστάσεις».

Ο ίδιος εξήρε την πρωτοβουλία της ΠΕΔ να διοργανώσει την ημερίδα τονίζοντας ότι απαιτείται συνεργασία σε όλους τους βαθμούς.

Αναδρομή σε όσα υπέστησαν η Θεσσαλία και οι πολίτες της εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων «Ντάνιελ» και «Ελίας» έκανε στην παρέμβασή του ο Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Θεσσαλίας και Δήμαρχος Τρικκαίων Νικόλαος Σακκάς. Μεταξύ άλλων επισήμανε: «Εμείς που υπηρετούμε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουμε λόγο και ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας. Άλλωστε, βαθιά μου πεποίθηση είναι πως η ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας είναι το μέγιστο των καθηκόντων μας, ημών των αιρετών, σε όποιο επίπεδο και αν βρισκόμαστε, όπου οι πολίτες μας έχουν οδηγήσει με την εμπιστοσύνη τους. Χρέος μας είναι να δημιουργήσουμε μια – όσο γίνεται περισσότερο – θωρακισμένη Θεσσαλία από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Οφείλουμε να φτιάξουμε μια Θεσσαλία ασφαλή για εμάς, τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές».

Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, τόνισε ότι οποιοδήποτε μοντέλο ανάπτυξης δεν θα έχει κανένα μέλλον αν δεν έχει ένα περιβάλλον που να διασφαλίζει βιωσιμότητα. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε αναλυτικά στα βήματα που έκανε η περιφερειακή Αρχή από την εκλογή της μέχρι σήμερα στην Πολιτική Προστασία, όπως και στη διαχείριση κρίσεων στον κτηνοτροφικό τομέα.

Ο Γραμματέας της ΠΕΔ Θεσσαλίας Δημήτρης Νασίκας έθεσε τα ζητήματα της διαχείρισης των υδατικών πόρων και του περιβάλλοντος, ενώ τόνισε ότι αν υπάρχει ενότητα, συνεργασία και διάλογος, μπορούν να ξεπεραστούν πολλά αυτά μέσα κι από τον ΟΔΥΘ όπου εκπροσωπεί με τον κ. Σακκά την ΠΕΔ Θεσσαλίας.

Ο δήμαρχος Τυρνάβου, Στέλιος Τσικριτσής, είπε ότι «για να συνεχίσουν να παράγουν και να ζουν οι εργαζόμενοι και οι αγρότες, πρέπει να μπει πιο μαζικά στο στόχαστρο ο πραγματικός ένοχος για την καταστροφή, που δεν είναι άλλος από τον κοινωνικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα που ζούμε».

Κλείνοντας τις εργασίες της ημερίδας ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας, Νικόλαος Σακκάς, ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες και δήλωσε ότι θα συνεχιστεί ο κύκλος του διαλόγου που έχει ξεκινήσει μεταξύ Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την ανάπτυξη της περιοχής.

Για τα προβλήματα στην αγορά και την καλλιέργεια αγγουριών μίλησε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νίκο Επιτροπάκη, παραγωγός και μέλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ψαρή Φοράδα» στην Κρήτη. Ο ίδιος καλλιεργεί εδώ και χρόνια στο θερμοκήπιό του αγγούρι με τη μέθοδο της υδροπονίας.

Ερ. Πότε ξεκίνησαν κοπές αγγουριών στην Κρήτη, τι γίνεται με εξαγωγές και τιμές

Στην Ψαρή Φοράδα και στην Άρβη οι κοπές των πρώιμων αγγουριών ξεκίνησαν από το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου, ενώ από 15 έως 20 του μήνα κάνουμε κοπές για τις κανονικές φυτεύσεις. Φέτος δεν είχαμε προβλήματα φυτοπροστασίας. Τα θερμοκήπια ήταν «καθαρά» και είχαμε λιγότερους ψεκασμούς. Αυτό σημαίνει ότι τα αγγούρια που θα αγοράσουν οι καταναλωτές δεν θα έχουν προβλήματα υπολειμματικότητας.

Λόγω καιρικών συνθηκών και υψηλών θερμοκρασιών οι κοπές το προηγούμενο διάστημα ήταν αυξημένες. Όμως οι βοριάδες των τελευταίων ημερών «φρέναραν» τις κοπές και τις ποσότητες αγγουριών που πέφτουν στην αγορά.

Οι τιμές φέτος είχαν ένα καλό ξεκίνημα. Το πρώτο 10ήμερο του Νοεμβρίου οι τιμές παραγωγού στα αγγούρια κυμαίνονταν από 80 λεπτά έως 1 ευρώ το κιλό. Όμως οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν το Νοέμβριο στην Ισπανία έφεραν αυξημένες ροές στην συγκομιδή αγγουριών με αποτέλεσμα να πέσουν μεγάλες ποσότητες στις αγορές της Ευρώπης. Η αύξηση της προσφοράς έφερε απότομη πτώση των τιμών, με αποτέλεσμα το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου να φτάσουν τα αγγούρια στα 40 λεπτά. Αυτή η τιμή είναι κάτω του κόστους παραγωγής, που στην περιοχή της Ψαρής Φοράδας με τα υψηλά μεροκάματα φτάνει στα 60 λεπτά το κιλό.

Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλοι οι παραγωγοί του συνεταιρισμού είναι ότι κάνουν φυτοπροστασία με ωφέλιμα και πιστοποιήσεις στην παραγωγή που φέρνουν μεγάλες αυξήσεις στο κόστος. Μόνο τα ωφέλιμα στην φυτοπροστασία φέρνουν αύξηση στο κόστος κατά 20 λεπτά το κιλό. Το πρόβλημα είναι ότι αν και η φυτοπροστασία με ωφέλιμα επιδοτείται για τις δενδρώδεις καλλιέργειες από την ΚΑΠ δεν ισχύει το ίδιο για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών.

Ερ. Πείτε μας λίγα λόγια για την Ομάδα Παραγωγών Ψαρής Φοράδας

Βρισκόμαστε σε μια περιοχή της Νότιας Κρήτης η οποία ονομάζεται Ψαρή Φοράδα. Απέχουμε από την Ιεράπετρα περίπου 35 χιλιόμετρα. Η περιοχή της Ψαρής Φοράδας χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα ηλιοφάνειας και αρκετά υψηλές θερμοκρασίες μέσα στο χειμώνα. Η οικογένεια μου έστησε ένα από τα πρώτα θερμοκήπια. Μέχρι τη δεκαετία του 90 η περιοχή ήταν γνωστή για τις υπαίθριες ντομάτες της.

Το 2008 συστάθηκε επίσημα η Ομάδα Παραγωγών που ασχολείται βασικά με την παραγωγή αγγουριών. Αποτελείται από 60 τακτικά μέλη και 85 συνεργάτες παραγωγούς. Οι παραγωγοί έχουν μεγάλη εμπειρία στην καλλιέργεια αγγουριού. Έχουμε ειδικές εγκαταστάσεις για πρώτη τυποποίηση και διαλογή και στην συνέχεια πάνε για την αγορά.

Το 95% της παραγωγής αγγουριών που παράγει η οργάνωση πάνε για εξαγωγές και το υπόλοιπο 5% στην εγχώρια αγορά. Συνεργαζόμαστε απευθείας με σούπερ μάρκετ σε όλη την Ευρώπη. Έχουμε 10.000 προορισμούς λιανικής αγοράς. Τα αγγούρια μας πάνε από το χωράφι στο ράφι με το brand name μας και χωρίς κανένα μεσάζοντα. Έχουμε καταφέρει να στήσει ένα ελληνικό δίκτυο εμπορίας.

Ερ. Παράγετε αγγούρια με υδροπονία, από πότε ξεκίνησατε και τι θετικό έχει αυτή η καλλιέργεια για τον παραγωγό

Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την υδροπονία από το 2004. Έκανα ένα ταξίδι που διοργάνωσε τότε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο μας πήγε στην Ολλανδία. Εκεί είδα θερμοκήπια αγγουριών και γνώρισα σημαντικούς ανθρώπους. Εκεί κατάλαβα ότι το μέλλον στην παραγωγή κηπευτικών θερμοκηπίου είναι η υδροπονία.

Στην αρχή ήμουν εντελώς μόνος γιατί τότε δεν υπήρχε εμπειρία για την υδροπονία στην περιοχή. Έκανα παραγωγή με ελαφρόπετρα αντιμετώπισα πολλά προβλήματα που μόνος μου κατάφερα να τα ξεπεράσω. Τότε έλεγα για εξοικονόμηση ενέργειας, λίπανσης και νερού άρδευσης.

Το 2024 δικαιώθηκα γιατί βλέπουμε πόσο αυξήθηκε η ενέργεια, το κόστος λίπανσης και η ξηρασία τι προβλήματα δημιούργησε στην άρδευση των καλλιεργειών. Κάτι ακόμη που ξεκινήσαμε να κάνουμε είναι η μερική ανακύκλωση στο νερό άρδευσης.

Ερ. Πως βλέπετε το πρόγραμμα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός για επενδύσεις σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες με 600 εκ. ευρώ

Σαν μέτρο είναι θετικό και πάει προς την σωστή κατεύθυνση. Θα πρέπει όμως οι επενδύσεις να γίνουν από Έλληνες παραγωγούς ή μέσω παραγωγών σε συνεταιριστικά σχήματα.

Δεν πρέπει οι επενδυτές να είναι οι μεγάλες εταιρείες, που αύριο μπορεί να πουληθούν ή να συγχωνευτούν με πολυεθνικές.

Δεν θα πρέπει η παραγωγή τροφίμων στην χώρα μας να φύγει από τα χέρια των Ελλήνων παραγωγών. Τότε δεν θα μπορεί να υπάρξει κανένας έλεγχος του κράτους σε αυτούς τους ομίλους και στο τι και πως το παράγουν.

Οι ισχυροί άνεμοι του περασμένου Σαββατοκύριακου άφησαν πίσω τους πολλές ζημιές σε θερμοκήπια και ελαιώνες στην περιοχή της Ιεράπετρας. Θερμποκήπια καταστράφηκαν ολοσχερώς μαζί με την φυτική παραγωγή τους.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο Μιχάλης Βιαννιτάκης, Γραμματέας του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, «για τις ζημιές στο πάγιο κεφάλαιο στο παρελθόν έδιναν αποζημιώσεις μέσω των ΠΣΕΑ αλλά τώρα είναι στην αρωγή του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Για την φυτική παραγωγή που καταστράφηκε ο ΕΛΓΑ έχει βάλει ένα «φίλτρο» που λέει ότι για να πληρωθεί αποζημίωση θα πρέπει να έχει γίνει ζημιά τουλάχιστον στο 30% της έκτασης.

Μιλάμε ότι θα έπρεπε να είχαν ζημιά 6.000 στρέμματα με θερμοκήπια κάτι που δεν είναι δυνατόν να συμβεί εκτός αν έχουμε κάποια θεομηνία.

Επειδή οι παραγωγοί θερμοκηπίων δεν έχουν ποτέ αποζημιωθεί από τον ΕΛΓΑ για αυτό οι περισσότεροι ζητούν απαλλαγή ασφάλισης.

Στη διαβούλευση για την τροποποίηση του Ασφαλιστικού Κανονισμού καταθέσαμε πρόταση να μην υπάρχει αυτή η ρήτρα του 30% που λειτουργεί κατά των παραγωγών που έχουν πάθει ζημιά. Είναι σαν να πάθεις ζημιά σε ένα φανάρι του αυτοκινήτου σου και η ασφαλιστική να μην σε αποζημιώσει επειδή δεν έπαθε ζημιά το 30% του οχήματος.

Έχουμε τονίσει στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ ότι ο ΕΛΓΑ θα πρέπει να σταματήσει να αποτελεί ένα ψηφοθηρικό εργαλείο στα χέρια της κάθε κυβέρνησης και προκαλούμε να δημοσιοποιήσει ο Οργανισμός Ασφάλισης τις περιοχές και τις καλλιέργειες που έχει αποζημιώσει τα τελευταία χρόνια».

Η Ισπανική αγροτική Ένωση Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG) ζήτησε από την κυβέρνηση της χώρας την άμεση αναστολή της εμπορικής συμφωνίας για τα γεωργικά θέματα μεταξύ ΕΕ και Μαρόκου.

Οι Ισπανοί αγρότες βγαίνουν στους δρόμους και ζητούν την άμεση κατάργηση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Μαρόκο μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΔΕΕ) τον περασμένο μήνα που ακύρωσε την εμπορική συμφωνία των δύο πλευρών.

Η εν λόγω συμφωνία, που τροποποιήθηκε το 2019, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δικαστήριο παραβιάζει τις αρχές της αυτοδιάθεσης, καθώς το Μαρόκο μπορούσε να εξάγει αγροτικά προϊόντα της Δυτικής Σαχάρας, χωρίς να έχει τη συγκατάθεσή του λαού της.

Το δικαστήριο του Λουξεμβούργου ακύρωσε τις εμπορικές συμφωνίες αλιείας και γεωργικών προϊόντων, αφού διαπίστωσε ότι η ρητή συναίνεση του λαού της Δυτικής Σαχάρας δεν είχε ζητηθεί, όμως χορήγησε περίοδο χάριτος ενός έτους για να αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.

Τα ισπανικά αγροτικά συνδικάτα όμως διαφωνούν με μια άλλη πτυχή της συμφωνίας, δηλαδή ότι επιτρέπει τον αθέμιτο ανταγωνισμό από Μαροκινούς παραγωγούς που δεν χρειάζεται να τηρούν τα ίδια πρότυπα με αυτά που έχουν οι αγρότες της ΕΕ.

Ο κ. Andrés Góngora, υπεύθυνος του τομέα οπωροκηπευτικών της COAG, δήλωσε ότι «εάν η απόφαση κρίνει ότι η συμφωνία δεν είναι νόμιμη, η ΕΕ δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια και να διατηρήσει μια παράνομη συμφωνία σε ισχύ για 12 ακόμη μήνες, για να ευνοήσει ορισμένες εμπορικές εταιρείες, ενώ οι Ισπανοί παραγωγοί συνεχίζουν να χάνουν ην κερδοφορία τους. Η COAG απαιτεί επίσης από την ισπανική κυβέρνηση να τοποθετηθεί υπέρ των παραγωγών και να πιέσει την ΕΕ να ακυρώσει τη συμφωνία. Το ημερομίσθιο στο Μαρόκο είναι περίπου 8 ευρώ, ενώ το κόστος στην Ισπανία είναι 10 ευρώ την ώρα».

Την τελευταία 5ετία μειώθηκε η παραγωγή και οι εξαγωγές κηπευτικών της Ισπανίας, ενώ αυξήθηκαν οι εισαγωγές της.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής (MAPA), τα κηπευτικά θερμοκηπίου μειώθηκαν κατά 1% στην παραγωγή και 2,8% στις εξαγωγές, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 13%.

Τα υπαίθρια κηπευτικά μειώθηκαν κατά 7,8% στην παραγωγή και 1,6% στις εξαγωγές, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 12,7%.

Ειδικότερα, η ισπανική παραγωγή λαχανικών θερμοκηπίου της περιόδου 2023/2024 (Σεπτέμβριο 2023 έως τον Αύγουστο 2024), που περιλαμβάνει την παραγωγή ντομάτας, πιπεριάς, αγγουριού, κολοκυθιού και μελιτζάνας, ανήλθε σε 4,29 εκατομμύρια τόνους, που αντιπροσωπεύει μείωση 1%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών.

Οι εξαγωγές μειώθηκαν σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, κατά 2,8%, φτάνοντας τους 2,7 εκατ. τόνους, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν, κατά 13,2%, φτάνοντας στους 326.003 τόνους.

Η ισπανική παραγωγή υπαίθριων λαχανικών (μαρούλι, μπρόκολο, κουνουπίδι, αγκινάρα, κρεμμύδι, σκόρδο, καρότο και καλοκαιρινή ντομάτα), ανήλθε σε 4 εκατομμύρια τόνους, κατά 7,8%, λιγότερο σε σχέση με τον μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών.

Όσον αφορά τις εξαγωγές και σε σύγκριση με την ίδια περίοδο, διαμορφώθηκαν στους 2,4 εκατ. τόνους, μειωμένες κατά 1,6%. Αντίθετα οι εισαγωγές, αυξήθηκαν, κατά 12,7%, φτάνοντας τους 545.681 τόνους.

Η Ισπανία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής λαχανικών θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ποσοστό 35% της αγοράς στα πέντε κύρια προϊόντα (ντομάτα, πιπεριά, κολοκυθάκια, μελιτζάνα και αγγούρι), τόσο σε όγκο όσο και σε αξία.

Στα υπαίθρια το μαρούλι είναι το κύριο εξαγωγικό προϊόν και αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% της προσφοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όπως αναφέρει η Ισπανική Ομοσπονδία Ενώσεων Παραγωγών και Εξαγωγέων Φρούτων και Λαχανικών (FEPEX), αν και το ισοζύγιο της τελευταίας σεζόν (2023/2024) έχει βελτιωθεί σε ορισμένες παραμέτρους, η πτωτική τάση της ισπανικής παραγωγής και εξαγωγής λαχανικών είναι πολύ ανησυχητική και η απώλεια μεριδίου αγοράς στο εξωτερικό για κάποια προϊόντα, όπως οι ντομάτες είναι ιδιαίτερα ανησυχητική.

Μάλιστα τονίζει ότι την τελευταία δεκαετία, το μερίδιο αγοράς της ισπανικής ντομάτας μειώθηκε σε όλες τις κύριες αγορές της Ευρώπης εκτός από της Γερμανίας.

Αυτό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στον ισχυρό ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και ιδιαίτερα από το Μαρόκο, το οποίο έχει καταφέρει να κερδίσει πολλές αγορές από την Ισπανία.

Παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο οι εξαγωγές ισπανικής ντομάτας πριν από 5 χρόνια ήταν στους 112.140 τόνους, μειώθηκαν στους 60.682 τόνους και το 2023 έφτασαν στους 58.171 τόνους.

Την ίδια περίοδο, οι εξαγωγές μαροκινής ντομάτας στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν από 55.594 τόνους το 2018 στους 144.316 τόνους το 2022.

Την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών, ανακοίνωσαν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας και ο Γενικός Γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρης Παπαγιαννίδης.

Με επενδύσεις από 150.000 ευρώ έως και 1 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και επιδότηση έως 70%, καθώς και με τη δυνατότητα ενίσχυσης αγοράς γης, τρακτέρ και παρελκόµενων, προβλέπονται στο θεσµικό πλαίσιο του Μέτρου που αναµένεται να προκηρυχθεί αρχές του 2025.

Ως ημερομηνία λήξης της επιλεξιμότητας των δαπανών ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2029.

Στόχος της Παρέμβασης

Στόχος της Παρέμβασης είναι η ίδρυση γεωργικών εκμεταλλεύσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό της καλλιέργειας των κηπευτικών με ταυτόχρονη μετατόπιση σε καλλιεργητικές πρακτικές υψηλότερης προστιθέμενης αξίας μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας της μεθόδου καλλιέργειας και την μείωση των εισροών. Η παρέμβαση είναι εμβληματική για τον πρωτογενή τομέα και θεωρείται πολύ σημαντική για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή.

Επιλέξιμοι υποψήφιοι

Επιλέξιμες είναι οι αιτήσεις που υποβάλλονται από φυσικά πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων καθώς και από νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου.

Επιλέξιμες επενδύσεις

Η επιλεξιμότητα αφορά τις εξής κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών:
1. Ανέγερση, επέκταση και εκσυγχρονισμός προσπελάσιμων στεγάστρων. Ενισχύονται αποκλειστικά τα θερμοκήπια και οι κλειστοί θάλαμοι καλλιέργειας μανιταριών της ΥΑ 2243/333582/27.11.2020 (Β’ 5432), τα δικτυοκήπια της ΚΥΑ 2244/333595/09.12.2020 (Β’ 5430) και οι εγκαταστάσεις φυτικής παραγωγής τύπου υψηλού ΤΟΛ συγκεκριμένων προδιαγραφών.
2. Κατασκευές και αγορά γης για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω κατασκευών και ιδίως, αποθήκες και λοιποί αποθηκευτικοί χώροι, εγκαταστάσεις προετοιμασίας προϊόντων για πρώτη πώληση όπως ψυγεία, διαλογητήρια, πλυντήρια κ.α., αγορά γης για την εγκατάσταση των επιλέξιμων κατασκευών και μέχρι 10% επί των επιλέξιμων δαπανών, ομβροδεξαμενές κ.α.
3. Μηχανολογικός εξοπλισμός που ενσωματώνεται στις ανωτέρω κατασκευές όπως, υδροπονικά συστήματα, συστήματα θέρμανσης και ψύξης, συστήματα σκίασης, αυτοματισμοί, φίλτρα, διαχείριση αποβλήτων κ.α.
4. Ο εξοπλισμός φυτικής παραγωγής και παραγωγής μανιταριών ο οποίος χρησιμοποιείται αποκλειστικά εντός των επιλέξιμων κατασκευών, όπως, μηχανήματα προετοιμασίας εδάφους, σποράς, μεταφύτευσης, συλλογής, φυτοπροστασίας, υδρονέφωσης, μικροί γεωργικοί ελκυστήρες (ηλεκτρικοί και συμβατικοί), αισθητήρες κ.λπ.
5. Οι δαπάνες που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και μέχρι 30% (αθροιστικά) επί των επιλέξιμων δαπανών υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των επιλέξιμων εγκαταστάσεων.
6. Οι γενικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται δαπάνες λήψης υπηρεσιών που συνδέονται άμεσα με την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου.
7. Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες ΦΠΑ, φόρων και τελών, απλής αντικατάστασης, απόκτησης μεταχειρισμένων επενδυτικών αγαθών, εργασιών και υλικών συντηρήσεων, ενοικίασης και συντήρησης εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, αγοράς δικαιωμάτων, αγοράς αναλωσίμων, αγοράς εργαλείων, σύνδεσης με δίκτυα, χρηματοοικονομικών εξόδων, οι δαπάνες που δεν δύναται να επαληθευτούν, οι δαπάνες αυτοτιμολόγησης / αυτοπαράδοσης κ.λπ.

Προϋπολογισμός Παρέμβασης και όρια προϋπολογισμού επενδύσεων

Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης (δημόσια δαπάνη) ανέρχεται στα 150.000.000 ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Ελλάδα. Αναμένεται να δοθεί υπερδέσμευση, ανάλογα με τη ζήτηση της παρέμβασης, λόγω της εξαιρετικής σημασίας του μέτρου που είναι εμβληματικό για τον πρωτογενή τομέα. Με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ο προϋπολογισμός θα κατανεμηθεί στις Περιφέρειες της Χώρας.

Ένταση στήριξης

Ανάλογα με τον τύπο της επένδυσης, την ιδιότητα του υποψηφίου και τον τόπο έδρας ή μόνιμης κατοικίας του, η ένταξη στήριξης διαμορφώνεται από 50% έως 70%.
Βαθμολογία
Το μέτρο είναι ανταγωνιστικό, δηλαδή κάθε αίτηση βαθμολογείται ξεχωριστά και ύστερα από την συνολική αξιολόγηση κατατάσσεται σύμφωνα με τη βαθμολογία της. Στην περίπτωση μη επάρκειας πόρων, εγκρίνονται κατά προτεραιότητα οι αιτήσεις με την υψηλότερη βαθμολογία ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις απορρίπτονται. Οι αρχές των κριτηρίων επιλογής είναι:

• Η ιδιότητα του επαγγελματία γεωργού.
• Η συμμετοχή σε συλλογικά σχήματα αγροτών.
• Η συνέργεια με την παρέμβαση της πρώτης εγκατάστασης γεωργών νεαρής ηλικίας και της συμπληρωματικής ενίσχυσης για γεωργούς νεαρής ηλικίας.
• Η ηλικία του εν δυνάμει δικαιούχου, με προτεραιότητα στους νεαρότερους εν δυνάμει δικαιούχους.
• Για τα νομικά πρόσωπα η προέλευση των ακαθάριστων εσόδων και η ιδιότητα του κατόχου γεωργικής εκμετάλλευσης.
• Η αναλογία ύψους προτεινόμενου επενδυτικού σχεδίου με την τυπική απόδοση υφιστάμενης εκμετάλλευσης.
• Η χρηματοοικονομική ικανότητα υποψηφίου.
• Η αξιοποίηση εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής (ενδεικτικά, υδροπονία, αεροπονία, αυτοματοποίηση, ψηφιοποίηση, γεωργία ακριβείας).
• Φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις όπως ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση αυτοκινούμενων οχημάτων κ.λπ.
• Η παραγωγή προϊόντων με Ευρωπαϊκά σήματα ποιότητας.
• Το εκπαιδευτικό επίπεδο και επαγγελματική εμπειρία υποψηφίου ή νόμιμου εκπροσώπου του.
• Η κατηγορία περιοχής παρέμβασης. Μεταξύ άλλων, προτεραιότητα δίνεται σε περιοχές που έχουν πληγεί από τις επιπτώσεις των φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, στα νησιά με πληθυσμό έως 3.100 κατοίκους, καθώς επίσης και σε ηπειρωτικές περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στα Σχέδια Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, περιοχές απολιγνιτοποίησης.

Περίοδος υποβολής

Η περίοδος υποβολής θα καθοριστεί στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας δήλωσε: «Η ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τη χώρα μας, διότι η βιώσιμη και αποδοτική γεωργία είναι το μέλλον της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδας. Σήμερα με την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών γίνεται το πρώτο και ουσιαστικό βήμα. Η χώρα μας μπορεί και πρέπει να επενδύσει στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, γιατί μέσω αυτών δίνουμε νέα δυναμική στην ελληνική γεωργία, εξοικονομούμε πόρους σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για το περιβάλλον και το κλίμα, δημιουργούμε ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας και ενισχύουμε την αυτάρκεια και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας».

Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:

Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα

Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».

Μοναδικός τρόπος δράσης

Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).

Πολύτιμο εργαλείο

«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».

Απαιτούνται νέες λύσεις

Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr

Στο ζήτημα των ελληνοποιήσεων αγροτικών προϊόντων που εισάγονται από τρίτες χώρες αναφέρονται σε επιστολή τους προς το ΥπΑΑΤ παραγωγοί κηπευτικών θερμοκηπιακής καλλιέργειας από την Μεσσηνία και την Κρήτη.

Μάλιστα ζητούν από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ οι εισαγωγές τομάτας από την Τουρκία να ενταχθούν σε καθεστώς υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.

Στην επιστολή τους οι παραγωγοί αναφέρουν τα εξής:

«Επαναλαμβανόμενα έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες, «λουσμένα» με δηλητήρια, τα οποία φτάνουν στο τραπέζι των καταναλωτών ως υψηλής διατροφικής αξίας «ελληνικά-πιστοποιημένα» τρόφιμα.

Προφανώς, αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι επιτρέπουν αυτήν την πρακτική, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι πολιτικοί κύκλοι επιθυμούν να μην αλλάξει ποτέ, εξυπηρετώντας προσωπικά συμφέροντα.

Συγκεκριμένα, αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα οι αγρότες έχουν εναρμονιστεί πλήρως με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει η ΕΕ για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, η χρήση χημικών δραστικών ουσιών που θεωρούνται απαγορευμένες έχει σταματήσει. Ο Έλληνας αγρότης έχει αντικαταστήσει αυτές τις ουσίες με βιολογικά σκευάσματα, των οποίων το κόστος αγοράς και εφαρμογής είναι τουλάχιστον πενταπλάσιο σε σχέση με τα χημικά.

Την ίδια στιγμή, για παράδειγμα, ο Τούρκος αγρότης δεν αντιμετωπίζει κανέναν περιορισμό στη χρήση αυτών των χημικών ουσιών – ουσιών που ευθύνονται για καρκινογενέσεις – και κάνει αλόγιστη χρήση, καθώς η αποτελεσματικότητά τους στην καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών αγγίζει το 100%, ενώ το κόστος τους δεν ξεπερνά το 1/5 των βιολογικών σκευασμάτων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τομάτα από την Τουρκία, η οποία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία των καταναλωτών.

Πρόσφατα, δημοσιεύτηκε η είδηση ότι ένα μεγάλο φορτίο τομάτας από την Τουρκία, που προοριζόταν για το Ισραήλ (μέσω τριγωνικής πώλησης Έλληνα εμπόρου), έμεινε εγκλωβισμένο στο ελληνικό έδαφος, καθώς το Ισραήλ αρνήθηκε να το παραλάβει λόγω ελλείψεων σε έγκυρα έγγραφα φυτοϋγείας, κ.λπ.

Τι πιστεύετε ότι έγινε με αυτό το φορτίο τομάτας από την Τουρκία; Ή τι πιστεύετε ότι έγινε με τα υπόλοιπα 4.617.000 κιλά τομάτας από την Τουρκία που εισήχθησαν στη χώρα μας μόνο τον Σεπτέμβριο; Έχετε εντοπίσει κάποιο σημείο πώλησης όπου αναγράφεται τομάτα προέλευσης Τουρκίας; Η απάντηση είναι, φυσικά, όχι.

Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η σκόπιμη υποστελέχωση των υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για αυτούς τους ελέγχους. Ακόμα και αν υπήρχε επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό, η νομοθεσία παραμένει ανενεργή, ώστε να μην γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι.

Σας επισημαίνουμε ότι, βάσει του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1793 και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 149/2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει υποχρεωτικούς ελέγχους σε μόλις 10 αγροτικά προϊόντα προέλευσης Τουρκίας κατά την είσοδό τους στην Ευρώπη. Ωστόσο, επιτρέπεται σε κάθε κράτος-μέλος να ορίσει επιπλέον εθνικό κατάλογο υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.

Για τον λόγο αυτό, επανειλημμένα έχουμε ζητήσει από το ΥπΑΑΤ να συμπεριλάβει την τομάτα από την Τουρκία σε αυτήν τη λίστα, κάτι που πεισματικά αρνείστε να πράξετε.

Προκύπτουν πολλά ερωτήματα: Γιατί η ηγεσία του ΥπΑΑΤ διατηρεί αυτή την κατάσταση; Γιατί η κυβέρνηση επιτρέπει τη δημιουργία αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των Ελλήνων παραγωγών;

Ενδιαφέρει κανέναν από τις ηγεσίες των Υπουργείων, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ή τους τοπικούς βουλευτές το γεγονός ότι τα παιδιά μας καταλήγουν να τρώνε δηλητήρια επειδή το κράτος αρνείται να βάλει φρένο σε αυτή την παρανομία;

Επειδή για όλα τα παραπάνω η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά εσάς, σας καλούμε να αναθεωρήσετε τις προτεραιότητές σας και να ασχοληθείτε ουσιαστικά με τα ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη για τους αγρότες, όπως είναι οι παράνομες ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων.

Τέλος, σας δηλώνουμε ότι θα σταθούμε δίπλα σας σε αυτό το ζήτημα, εάν βέβαια το επιθυμείτε και εσείς. Αναμένουμε τις ανάλογες ενέργειές σας».

Την επιστολή υπογράφουν τα ΔΣ
Α.Σ Ιεράπετρας Λασιθίου - Πρ. Γαϊτάνης Ιωάννης
Α.Σ. Καντάνου Σελίνου Χανίων - Πρ. Βιδαλάκης Κώστας.
Α.Σ. Τυμπακίου Ηρακλείου - Πρ. Ορφανουδάκης Εμμ.
Α.Σ. Σητείας Λασιθίου - Πρ. Τσιφετάκης Γεώργιος.
Α.Σ Φιλιατρών Μεσσηνίας - Πρ. Κοροβίλας Ευάγγελος

Μέτρα που απευθύνονται κυρίως στις ευάλωτες ομάδες αλλά και συνολικά στη μεσαία τάξη και κυρίως στα νέα ζευγάρια, και τα οποία αφορούν προϊόντα με μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ, ανακοίνωσε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, ύστερα από σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.

Συγκεκριμένα, μετά τη σύσκεψη, ο κ. Κεραυνός είπε ότι τα προϊόντα θα είναι οι παιδικές πάνες, οι πάνες ενηλίκων, το παιδικό γάλα, τα είδη γυναικείας υγιεινής προστασίας, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα οποία θα πωλούνται «με μηδενικό ΦΠΑ, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη περίοδος» λήξης του μέτρου.

Η συγκεκριμένη πρόταση για το μηδενικό ΦΠΑ θα κατατεθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Ο Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου είπε ότι η οικονομική πολιτική που ακολουθεί η Κυβέρνηση «είναι μια πολιτική που στοχεύει, μεταξύ άλλων, πέραν από τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και βιωσιμότητα και αντοχή της οικονομίας μέσα σε αυτό το δύσκολο γεωπολιτικό περιβάλλον που ζούμε στην ενίσχυση της μεσαίας τάξης και των ευάλωτων ομάδων».

Οι παραγωγοί θερμοκηπιακών καλλιεργειών της Κρήτης δημοσιεύουν τις θέσεις τους για το πρόγραμμα αύξησης των θερμοκηπίων, που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση.

Συγκεκριμένα, ο Eνιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας, σε επιστολή του προς τον υπουργό ΑΑΤ, Κώστα Τσιάρα, την οποία κοινοποιεί στο γραφείο του Πρωθυπουργού, κάνει λόγο για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, το οποίο ανακοίνωσε στην Λάρισα, σε μια «φιέστα» - όπως αναφέρουν οι Κρητικοί - που οργανώθηκε απουσία των αγροτών.

Όπως καταγγέλλουν ακόμη ποτέ δεν ρωτήθηκαν οι παραγωγοί θερμοκηπίων της Κρήτης για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που τους αφορά άμεσα, μιας και διαθέτουν στην περιοχή πάνω από 20.000 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας εδώ και 60 χρόνια.

Μάλιστα οι Κρητικοί θεωρούν δεδομένο ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.

Επίσης υποστηρίζουν ότι η πολιτική που προσπαθεί το ΥπΑΑΤ να εφαρμόσει στον πρωτογενή τομέα «είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας».

Ακόμη τoνίζουν ότι ο υπουργός ΑΑΤ κ. Τσιάρας, την μοναδική φορά που επισκέφτηκε την Κρήτη, κατά την τετράμηνη έως τώρα θητεία του στο ΥπΑΑΤ, το έκανε για μια «σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης» (αναφέρονται στην ολλανδική εταιρεία).

Ο ΑγροΤύπος επισημαίνει από την πλευρά του ότι ήταν το πρώτο μέσο που ανέφερε σε σχετικό άρθρο τα προβλήματα που αναμένεται να δημιουργήσει το πρόγραμμα αύξησης θερμοκηπίων στην χώρα μας, έτσι όπως πάει να εφαρμοστεί (δείτε εδώ).

Αναλυτικότερα, η επιστολή του Eνιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, αναφέρει τα εξής:

«Κύριε Υπουργέ,
Λυπούμαστε ειλικρινά που μας αναγκάζετε και επιλέξουμε αυτόν τον τρόπο να επικοινωνήσουμε μαζί σας.

Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων σας ως ΥπΑΑΤ, σας έχουμε αποστείλει δυο αιτήματα συνάντησης, συνοδευόμενα από αναρίθμητες τηλεφωνικές επικοινωνίες.

Ο μοναδικός σκοπός μας για αυτό ήταν, να ενημερωθείτε ορθά για όλα τα ζητήματα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα και κυρίως των τομέα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, όπου ως εκπρόσωποι αγροτών από την μεγαλύτερη σε έκταση περιοχή με θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην Ελλάδα, την Ιεράπετρα, επιβάλλεται να είμαστε δίπλα και να στηρίξουμε την οποιαδήποτε νέα ηγεσία του ΥπΑΑΤ.

Δυστυχώς ουδέποτε ανταποκριθείτε θετικά σε αυτό το κάλεσμα μας, με φυσικό επακόλουθο η υπομονή και εμπιστοσύνη μας προς το πρόσωπο σας ,πλέον να εξανεμίζονται.

Αποκορύφωμα δε όλων, ήταν όταν φτάσαμε στο κατώφλι του γραφείου σας, όχι απλά του Υπουργείου αλλά του γραφείου σας, όπου με τεχνάσματα καταφέρατε να αποφύγετε την συνάντηση μας.

Την ίδια αίσθηση βέβαια έχει το σύνολο του αγροτικού κόσμου σε όλη την επικράτεια, ενώ αντιθέτως έχετε ως τακτική σας να ανταποκρίνεστε θετικά μόνο σε ιδιωτικές εταιρείες με πολλά μηδενικά στον ισολογισμό τους.

Συγκεκριμένα, στην τετράμηνη έως τώρα θητεία σας στο ΥπΑΑΤ έχετε επισκεφτεί την περιοχή της Κρήτης, μόνο μια φορά και μόνο για τέσσερις ώρες, σε μια σκηνοθετημένη ημερίδα για την προβολή ιδιωτικής τεχνικής εταιρείας, όπου «αφιλοκερδώς» ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την μελέτη για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων Κρήτης.

Αυτό και μόνο το γεγονός, αναδεικνύει την ανικανότητα της Κυβέρνησης να καλύψει αυτό το μικρό κόστος για την μελέτη, σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα και ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η λειψυδρία ταλανίζει έντονα τους αγρότες.

Για αυτό το θέμα, σας τονίζουμε την αντίθετη άποψη μας, γιατί όλες έως τώρα οι κινήσεις σας, υποδηλώνουν μεθόδευση για υφαρπαγή αυτού του κοινωνικού αγαθού και μετατροπή του σε επενδυτικό προϊόν για μια ιδιωτική εταιρεία. Σας διαμηνύουμε λοιπόν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν θα επιτρέψουμε να προχωρήσουν τα επενδυτικά σχέδια της Κυβέρνησης για το θέμα του νερού.

Άλλο ένα παράδειγμα που επιβεβαιώνει όλα όσα έχουμε αναφέρει προηγουμένως, είναι η «φιέστα» που οργανώθηκε στην περιοχή της Θεσσαλίας για να παρουσιαστεί το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, απουσία βέβαια των αγροτών. Προφανώς, δεν είναι στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων σας να συνομιλείτε με τους αγρότες γενικά αλλά και ειδικά, αφού ποτέ δεν ζητήσατε την άποψη των αγροτών που ασχολούνται στην πράξη με το αντικείμενο των θερμοκηπιακών καλλιέργειών και όχι από την δερμάτινη καρέκλα ενός υπουργικού γραφείου.

Είναι όμως πραγματικά κρίμα, γιατί η εξαγγελία του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ για το πρόγραμμα ανάπτυξης νέων θερμοκηπιακών καλλιεργειών, περιέχει αλήθειες, ΜΟΝΟ για τις προοπτικές αυτού του κλάδου, ενώ ταυτόχρονα περικλείει αληθοφανείς προθέσεις για τους «ποιους» πραγματικά θα ωφελήσει αυτό το εγχείρημα.

Για εμάς, τους αγρότες της Ιεράπετρας, όντας περιοχή με άνω των 20.000 στρεμμάτων θερμοκηπιακών καλλιεργειών και με πάνω από 60 χρόνια εμπειρίας σε αυτό τον κλάδο, δεν ζητήσατε ποτέ την άποψη μας. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι σιγουρά δεν προορίζεται προς όφελος μας, αλλά το αντίθετο και θεωρούμε ως δεδομένο ότι προετοιμάζεται ένα «πάρτι εκατομμυρίων» για ολίγους, εκλεκτούς και ημέτερους.

Για όλα τα παραπάνω εκφράζουμε την απογοήτευση μας, καθώς η πολιτική που «προσπαθείτε» να εφαρμόσετε στον πρωτογενή τομέα είναι πολύ κατώτερη των περιστάσεων και σε τίποτα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη για την ανάπτυξη ενός βασικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.

Τέλος σας ενημερώνουμε ότι η πρόθεση μας δεν είναι να μείνουμε σε επίπεδα επιστολών και ότι προγραμματίζουμε ήδη το επόμενο στάδιο αντιδράσεων, εάν δεν αλλάξει το ΥπΑΑΤ τις προτεραιότητάς για την επίλυση των αγροτικών θεμάτων».

Μονόδρομο για το μέλλον της ελληνικής αγροτικής παραγωγής χαρακτήρισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του σε εκδήλωση, υπό τον τίτλο «Η επόμενη μέρα των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα», που έγινε στην Λάρισα.

«Το μέλλον της αγροτικής παραγωγής περνά από την ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, από τη στιγμή που θέλουμε να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα, μιας και η κυβέρνησή μας, αναγνωρίζει την εξαιρετικά σημαντική συμβολή που έχει, όχι μόνο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και της ελληνικής περιφέρειας, καθώς και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής», υπογράμμισε ο Υπουργός ΑΑΤ και επισήμανε την στρατηγική απόφαση της κυβέρνησης να στηριχθεί ο συγκεκριμένος κλάδος.

Παραθέτοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τόνισε ότι σήμερα στην Ελλάδα καλλιεργούνται περί τα 50.000 στρέμματα θερμοκηπίων, την στιγμή που στην Ολλανδία, η έκταση της οποίας είναι λίγο περισσότερο από τη διπλάσια έκταση της Θεσσαλίας, έχει 120.000 στρέμματα θερμοκηπίων. Την ίδια στιγμή, συμπλήρωσε, η Θεσσαλία διαθέτει μόλις 3.500 στρέμματα θερμοκηπιακών καλλιεργειών.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης εξήγησε ότι -μεταξύ άλλων- με τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες στοχεύουμε:

• ⁠⁠Σε αύξηση της παραγωγικότητας ανά μονάδα επιφάνειας, έως και κατά 10 φορές.
• ⁠⁠Λιγότερες απαιτήσεις σε νερό και λίπανση.
• ⁠⁠Εξοικονόμηση ενέργειας λόγω δυνατότητας χρήσης αγροβολταϊκών στις οροφές των θερμοκηπίων.
• ⁠⁠Χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
• ⁠⁠Μεγαλύτερη αντοχή στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.

Σε δηλώσεις του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας, είπε:

«Έχουμε δει, το τελευταίο χρονικό διάστημα, ότι ειδικά τα προϊόντα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών δημιουργούν μια μεγάλη υπεραξία και για την ίδια την οικονομία και για την εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 είχαμε εξαγωγές κηπευτικών που προσέγγιζαν τα 2,2 δις ευρώ και τέσσερα χρόνια μετά το ύψος των εξαγωγών έφτασε στα 3,2 δις ευρώ.

Είναι η στιγμή που πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, να αναδείξουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας στον πρωτογενή τομέα και να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες ώστε και νέοι άνθρωποι αλλά και όσοι ασχολούνται πολλά χρόνια με τον πρωτογενή τομέα να έχουν δυνατότητες προκειμένου να αναπτύξουν την θερμοκηπιακή καλλιέργεια.

Είναι κάτι το οποίο θα αλλάξει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τον πρωτογενή τομέα και τα οικονομικά δεδομένα που τον αφορούν, κυρίως όμως θα κρατήσει ζωντανή την ελληνική περιφέρεια, θα ενισχύσει τις τοπικές κοινωνίες και θα δώσει άλλη διάσταση στη δυνατότητα εξαγωγών της χώρας μας».

Τους εργάτες τώρα περιμένουμε για να δουλέψουν στα θερμοκήπια.

Από τις αρχές Οκτωβρίου ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις στα σκόρδα και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του μήνα. Η αύξηση του κόστους καλλιέργειας αλλά και η γήρανση των παραγωγών έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, παρά την αυξημένη ζήτηση που υπάρχει στην χώρα μας.

Ο παραγωγός σκόρδου στη νέα Βύσσα κ. Αναστάσιος Γιακμογλίδης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και μια εβδομάδα ξεκίνησαν οι νέες φυτεύσεις σκόρδων στην περιοχή και θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.

Η ζήτηση για τα ξερά σκόρδα είναι μεγάλη στην εγχώρια αγορά, ενώ υπάρχει ενδιαφέρον και για εξαγωγές αλλά δεν φτάνει η παραγωγή. Η χώρα μας είναι ελλειματική και δεν υπάρχουν ποτέ αποθέματα. Ήδη αυτή την στιγμή έχει πουληθεί όλη η περσινή παραγωγή ξερών σκόρδων.

Έγινε προσπάθεια να αναπτυχθεί η καλλιέργεια και σε άλλες περιοχές της χώρας αλλά δεν καρποφόρησε. Το κόστος καλλιέργειας είναι μεγάλο και υπάρχει έλλειψη εργατών γης. Σήμερα το κόστος καλλιέργειας για τον παραγωγό φτάνει στα 1.200 ευρώ το στρέμμα, που είναι ένα ποσό αρκετά υψηλό.

Η καλλιέργεια είναι πολύ απαιτητική, αρκεί να σας αναφέρουμε ότι χρειάζονται 13 ραντίσματα με μυκητοκτόνα ετησίως. Επίσης χρειάζεται πολλά ποτίσματα και φέτος οι γεωτρήσεις είχαν αυξημένη κατανάλωση ρεύματος.

Η ξήρανση των σκόρδων γίνεται με φυσικό τρόπο, από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο και στην συνέχεια τα ξερά σκόρδα θα βγουν στην αγορά.

Πέρυσι οι τιμές παραγωγού κυμάνθηκαν από 28 έως 30 λεπτά το τεμάχιο.

Ωστόσο το υψηλό κόστος και η μεγάλη ηλικία των παραγωγών στην περιοχή φέρνουν μείωση κάθε χρόνο στα στρέμματα καλλιέργειας. Μια μέση απόδοση της καλλιέργειας που είχαμε πέρυσι ήταν στα 1.000 κιλά το στρέμμα. Κάπου εκεί θα κυμανθεί και την επόμενη περίοδο.

Αυτό που ελπίζουν οι παραγωγοί είναι να μην έχουμε ζημιές λόγω των καιρικών συνθηκών».

Ο κ. Γιάννης Μαργαριτίδης, παραγωγός σκόρδων και πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγής Επεξεργασίας Εμπορίας (Α.Σ.Π.Ε.Ε.) Σκόρδου Βύσσας, «άλλη μια παραδοσιακή και δυναμική καλλιέργεια της περιοχής μας, αυτή του σκόρδου, εγκαταλείπεται από τους ντόπιους παραγωγούς. Οι τιμές τα προηγούμενα χρόνια ήταν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ και η ηλικία των παραγωγών είναι μεγάλη και δεν έρχονται νέοι στην καλλιέργεια.

Από τα 3.500 στρέμματα με σκόρδα που ήταν στην περιοχή σήμερα κυμαίνονται από 1.500 έως 1.700 στρέμματα.

Τα περσινά σκόρδα πάντως είχαν μια καλή τιμή που κυμάνθηκε για τα καλά μεγέθη στα 30 λεπτά το τεμάχιο. Ο συνεταιρισμός συνεργάζεται με τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας και η ζήτηση για ξερά σκόρδα είναι αυξημένη.

Αυτή την εποχή γίνονται νέες φυτεύσεις και οι καιρικές συνθήκες δεν δημιουργούν πρόβλημα. Αυτό που προβληματίζει τους παραγωγούς είναι η συνεχιζόμενη ξηρασία».

Φυτεύσεις σκόρδων γίνονται και στην περιοχή του Πλατυκάμπου στην Λάρισα.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου, Γιάννης Κουκούτσης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή είναι η περίοδος φυτεύσεις στα σκόρδα.

Καλλιεργούμε σκόρδα όλων των ποικιλιών αλλά ρίχνουμε περισσότερο το βάρος μας στην τοπική ποικιλία «eNtopio» που έχει καλή ποιότητα και προχωρά η συνεργασία με την ιαπωνική εταιρεία Wakunaga Pharmaceuticals.

Το πρόβλημα είναι ότι οι έμποροι δεν θέλουν να πληρώσουν την ποιότητα της τοπικής ποικιλίας, που είναι ευαίσθητη και θέλει αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες σε σχέση με τις υπόλοιπες.

Οι τιμές παραγωγού για τα περσινά σκόρδα κυμάνθηκαν στα 23 λεπτά το τεμάχιο. Από την άλλη οι τιμές λιανικής αυτή την περίοδο είναι στα 65 λεπτά και μετά από μερικούς μήνες μπορεί να φτάσει στα 70 λεπτά. Μιλάμε για μεγάλη διαφορά από το χωράφι στο ράφι.

Ζητάμε εδώ και χρόνια από το ΥπΑΑΤ τα προγράμματα στην μεταποίηση να γίνουν πιο «ελκυστικά» για τους συνεταιρισμούς για να μπορέσουμε να κάνουμε χώρους αποθήκευσης αλλά μας δίνουν αρνητική απάντηση. Επίσης θα πρέπει να έχουμε εμπορικές συμφωνίες για να κάνουμε προγραμματισμό στην έρευση σπόρου για φυτεύσεις.

Στην περιοχή η καλλιέργεια σκόρδου ανέρχεται σε 1.000 στρέμματα. Όμως τα τελευταία χρόνια έχουμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας. Αυτό οφείλεται στο υψηλό κόστος παραγωγής που φτάνει στα 1.500 ευρώ το στρέμμα αλλά και στην έλλειψη εργατικών χεριών. Η λύση για τα εργατικά είναι να γίνει εκμηχάνιση της καλλιέργειας αλλά αυτό θέλει επενδύσεις.

Επίσης πληρώνουμε κάθε χρόνο ασφαλιστική εισφορά στον ΕΛΓΑ για το σκόρδο, 62 ευρώ το στρέμμα, όμως ποτέ δεν έχει αποζημιώσει ο οργανισμός ζημιές στην καλλιέργεια.

Η χώρα μας είναι ελλειματική στο σκόρδο αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ελλειματική αγορά. Χρειάζεται μέτρα στήριξης της καλλιέργειας από την Κομισιόν αλλά δεν φαίνεται να δείχνει κάποιο ενδιαφέρον.

Βλέπετε για τα κινέζικα ηλεκτρικά αυτοκίνητα βρήκε τρόπο η Κομισιόν να βάλει δασμούς στις εισαγωγές στην ΕΕ αλλά για τα κινέζικα σκόρδα δεν έχει ασχοληθεί καθόλου».

Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε τις προτάσεις της στο ΥπΑΑΤ για τα πρόσφατα μέτρα, που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, όσον αφορά τις επενδύσεις στα θερμοκήπια και τη διανομή δημόσιων γαιών.

Όπως τονίζει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, θα πρέπει να υπάρξει ποσόστωση για αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς. Επίσης η κατανομή των θερμοκηπίων να γίνει σε όλη την χώρα και να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας με την χρήση γεωθερμίας και ΑΠΕ.

Προτάσεις για τις επενδύσεις στα θερμοκήπια

Με βάση τα πρώτα στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί για 600 εκατ. επενδύσεις στα Θερμοκήπια και ότι για την πρώτη χρονιά θα διατεθούν από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 115 εκατ. ευρώ, το Δ.Σ. της ΕΘΕΑΣ προτείνει ως βασικούς άξονες της υλοποίησης τα εξής:

I. Επειδή πρόκειται για ενισχύσεις που αφορούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις (Σχέδια Βελτίωσης) πρέπει να υπάρξει ποσόστωση στους δικαιούχους και το 60% των κονδυλίων πρέπει να αφορούν αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, κάτι αντίστοιχο που έγινε σε κάποια μέτρα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

II. Να υπάρξει ισομερής χωρική κατανομή, σε όλες τις περιοχές της χώρας που είναι κατάλληλες για εγκατάσταση θερμοκηπίων, με έμφαση σε περιοχές γεωθερμίας, καθώς και μειωμένης ανάγκης σε θέρμανση. Ειδικότερα, η έμφαση στη γεωθερμία που είναι πλούσια η χώρα μας, θα οδηγήσει και σε προϊόντα πολύ χαμηλής εκπομπής CO2 ή μηδενικής, που είναι το ζητούμενο για προϊόντα, όπως τα κηπευτικά και τα φρούτα από την κατανάλωση και τις εξαγωγές.

III. Να δοθεί έμφαση στη χρήση των υδροπονικών μεθόδων καλλιέργειας, ώστε να εξασφαλισθεί και η ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων, η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, όσο και η μικρότερη κατανάλωση νερού, παράλληλα με το πλεονέκτημα που έχουν αυτές οι εγκαταστάσεις στην αξιοποίηση εδαφών χαμηλής παραγωγικότητας.

IV. Να αξιολογηθεί ειδικότερα για τις ομάδες παραγωγών και τους συνεταιρισμούς, όσον αφορά την απασχόληση, αφού 100 στρέμματα σύγχρονων θερμοκηπίων δημιουργούν απασχόληση για 32- 35 άτομα.

V. Η διανομή γαιών για αγροτική χρήση, να συνδυαστεί με τις επενδύσεις για τα θερμοκήπια, ώστε να διευκολύνεται η εγκατάσταση σε γη χαμηλής παραγωγικότητας, ενώ θα πρέπει το μέτρο να συνδυαστεί με την προστιθέμενη αξία που θα δημιουργηθεί για τους Έλληνες κατασκευαστές θερμοκηπίων, που είναι σε θέση να παρέχουν υψηλής τεχνολογικής στάθμης υποδομή, προσαρμοσμένη κατάλληλα στο μεσογειακό περιβάλλον.

Προτάσεις για την διανομή δημόσιων αγροτικών γαιών

I. Πρέπει και σε αυτό το μέτρο, να υπάρξει σημαντική ποσόστωση 60-70%, για την κατανομή τους, σε νέους αγρότες, αγρότες, ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, τόσο για παραγωγική ανάπτυξη, όσο και ειδικότερα για τους νεοεισερχόμενους για τη δημιουργία βιώσιμων μονάδων.

II. Να υπάρξει ειδική πρόνοια για αυτούς τους αγρότες που τα κτήματα τους συνορεύουν με δημόσιες γαίες, ώστε να δημιουργούν καλύτερης κλίμακας μεγέθη αγροκτημάτων και εκμεταλλεύσεων για καλλιέργεια.

III. Να υπάρξει πρόνοια για την οργανωμένη εγκατάσταση ΑΠΕ από αγρότες, ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, Ομάδες Παραγωγών και Συνεταιρισμούς, σε εκτάσεις χαμηλής παραγωγικότητας, κοντά στις εκμεταλλεύσεις τους, ώστε να περιοριστεί και να σταματήσει η δέσμευση για ΑΠΕ εκτάσεων υψηλής παραγωγικότητας, που αποτελεί σπατάλη φυσικού πόρου υπό έλλειψη στην χώρα μας.

Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί ντομάτας θερμοκηπίου από την εμφάνιση ενός ιού που δημιουργεί απώλεια παραγωγής και κάνει τους καρπούς μη εμπορεύσιμους.

Το πρόβλημα αφορά πάνω από 100 στρέμματα καλλιέργειας και συνεχώς εξαπλώνεται. Οι παραγωγοί ντομάτας ζητούν οικονομική ενίσχυση για την απώλεια του εισοδήματος που έχουν.

Ο προϊστάμενος της ΔΟΑΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο έχουμε την επανεμφάνιση του ιού του κίτρινου καρουλιάσματος των φύλλων στις τομάτες (TYLCV).

Το 2007 είχε κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του στην περιοχή και είχε δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα.

Το 2024 έχουμε ξανά μεγάλες προσβολές από τον TYLCV που οδηγούν σε ολοκληρωτική καταστροφή της παραγωγής.

Ο ιός προκαλεί νανισμό των φυτών και κατσάρωμα των νεαρών φύλλων της κορυφής. Από τους ελέγχους που έκανε η ΔΑΟΚ στην περιοχή είδαμε ότι έχει δημιουργήσει πρόβλημα σε πάνω από 100 στρέμματα θερμοκηπιακής καλλιέργειας στην περιοχή. Το πρόβλημα είναι ότι συνεχίζει να εξαπλώνεται.

Οι παραγωγοί ντομάτας βρίσκονται σε απόγνωση και ζητούν από την πολιτεία να τους χορηγηθεί οικονομική ενίσχυση για να μπορέσουν αν συνεχίσουν την καλλιέργεια».

Ακολουθεί αναδημοσίευση άρθρου σχετικά με τον TYLCV, από τεύχος (2007) του περιοδικού Γεωργία - Κτηνοτροφία:

Ιός του Κίτρινου Καρουλιάσματος των φύλλων της τομάτας
Τomato yellow leaf curl virus, TYLCV

O ιός προκαλεί στην τομάτα ασθένεια με χαρακτηριστική συμπτωματολογία και σοβαρή επίπτωση στην ανάπτυξη και παραγωγή των φυτών. Τα μολυσμένα φυτά εμφανίζουν νανισμό και τα φύλλα των βλαστικών κορυφών είναι μικρά, χλωρωτικά και κατσαρά. Πρώϊμη προσβολή των φυταρίων προκαλεί καθηλωμένη ανάπτυξη χωρίς σχηματισμό καρπών και μπορεί να οδηγήσει στην ξήρανση φυτών και στην ολοκληρωτική καταστροφή της καλλιέργειας. Σε οψιμότερες μολύνσεις τα φυτά τομάτας, τα οποία αρχικά εξελίσσονται κανονικά, σταματούν να αναπτύσσονται και να σχηματίζουν νέους σταυρούς, αρχίζουν να παρουσιάζουν τα συμπτώματα μικροφυλλίας, χλώρωσης και κατσαρώματος των φύλλων στη νέα βλάστηση ενώ το τμήμα του φυτού με την παλαιά βλάστηση δεν παρουσιάζει εμφανείς αλλοιώσεις.

Ο TYLCV παρουσιάζει μεγάλη βιοποικιλότητα με επακόλουθο να διαθέτει πλειάδα φυλών (στελεχών). Οι φυλές του ιού που ενδημούν στη Νότιο Ευρώπη ανήκουν στην Ισραηλινή φυλή (TYLCV-Is) και στη φυλή Σαρδηνίας (TYLCV-Sar).

Πηγές μολύσματος

O ιός διαιωνίζεται στα μολυσμένα καλλιεργούμενα φυτά (καπνός, φασόλι, πιπεριά, μελιτζάνα, φακή), ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και αρκετά αυτοφυή. Στην Ισπανία και Ιταλία ο στύφνος (Solanum nigrum) έχει βρεθεί μολυσμένος από τον ιό (εμφανίζει καρούλιασμα των φύλλων), ενώ στο Ισραήλ, Κύπρο και Ιταλία ο τάτουλας (Datura stramonium) ήταν λανθάνων ξενιστής (χωρίς την παρουσία εμφανών συμπτωμάτων).

Μετάδοση

Ο TYLCV δεν μεταδίδεται μηχανικά από ντομάτα σε ντομάτα, ούτε με το σπόρο της ντομάτας ή άλλων ευπαθών ξενιστών. Mοναδικός φορέας του στη φύση είναι ο αλευρώδης του καπνού (Bemisia tabaci). Η μετάδοση γίνεται με έμμονο τρόπο (πρόσληψη: με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών, λανθάνουσα περίοδος 17-20 ωρών, μετάδοση με τροφική δραστηριότητα 20-30 λεπτών και διατήρηση της μολυσματικότητας για 10-12 ημέρες και σπανίως μέχρι 20 ημέρες). Ο ιός προσλαμβάνεται τόσο από τις προνύμφες όσο και από τα ενήλικα, με τις πρώτες να τον μεταδίδουν μετά την ενηλικίωσή τους. Τα θηλυκά μεταδίδουν τον ιό πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με τα αρσενικά. Η πιθανότητα μετάδοσης του TYLCV από ένα ιοφόρο αλευρώδη είναι 60%.
Η εμφάνιση της ίωσης σχετίζεται άμεσα με την παρουσία του αλευρώδη φορέα. Ετσι, μεγάλη συχνότητα και έντονα συμπτώματα έχουμε στη διάρκεια των θερμών και ξηρών περιόδων, όταν υπάρχουν υψηλοί πληθυσμοί αλευρώδη, ενώ είναι σπάνια στους ψυχρούς και βροχερούς μήνες.

Αντιμετώπιση των αλευρομεταδιδόμενων ιών

Τα κύρια μέτρα προστασίας από τους αλευρομεταδιδόμενους ιούς στα θερμοκήπια, αλλά και στις υπαίθριες καλλιέργειες τομάτας, συνοψίζονται ως εξής:

1. Αποφυγή της μόλυνσης.

Αποτελεί βασικό προληπτικό μέτρο και μπορεί να επιτευχθεί με τα εξής:

• Eγκατάσταση μηχανικών εμποδίων που απαγορεύουν την είσοδο των αλευρωδών στο θερμοκήπιο, όπως κάλυψη των πλάγιων ανοιγμάτων αερισμού και εκείνων της οροφής με εντομοστεγές δίκτυ 1070 mesh, καθώς και δημιουργία προθαλάμου στην είσοδο του θερμοκηπίου εξοπλισμένου με κίτρινες παγίδες.
• Μεταφύτευση αποκλειστικά (πιστοποιημένων) υγιών φυταρίων για την αποφυγή εισόδου της ίωσης στο θερμοκήπιο με το πολλαπλασιαστικό υλικό.
• Άμεση απομάκρυνση και καταστροφή των φυτών που αρχίζουν να εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα – απαραίτητη η γνωμάτευση ειδικών γεωτεχνικών.
• Έγκαιρη καταστροφή των αυτοφυών – πολύ πριν τη μεταφύτευση της τομάτας – τόσο εντός του θερμοκηπίου, όσο και στον εξωτερικό περίγυρο.
• Παγίδευση των αλευρωδών με κίτρινες παγίδες ή και φύτευση φυτών αγγουριάς (φυτά παγίδες) τουλάχιστον 20-30 ημέρες πριν τη μεταφύτευση της τομάτας. Τα φυτά παγίδες συγκεντρώνουν τους αλευρώδεις που περιφέρονται στο θερμοκήπιο και με κατάλληλο σκεύασμα εξοντώνονται.
• Σε περιοχές με συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη της τομάτας, η χρονική μετατόπιση της εγκατάστασης της καλλιέργειας σε περιόδους χαμηλών πληθυσμών των αλευρωδών συνήθως περιορίζει το ποσοστό μολυσμένων με την ίωση φυτών.
• Στις υπαίθριες καλλιέργειες η κάλυψη με δίκτυ σκίασης ή με υλικά διαφανή (προπυλενίου ή πολυεστέρα) σε συνδυασμό με επεμβάσεις εντομοκτόνων σκευασμάτων λειτουργεί αποτρεπτικά για την εγκατάσταση των φορέων - αλευρωδών και των σχετικών ιώσεων.
• Αποφυγή δημιουργίας νέων καλλιεργειών ντομάτας κοντά σε προηγούμενες υπαίθριες φυτεύσεις με πρόβλημα αλευρωδομεταδιδόμενων ιώσεων.
• Γενικός κανόνας υποχρεωτικής εφαρμογής η απαγόρευση μετακίνησης και διάθεσης μη πιστοποιημένων τοματόφυτων από περιοχές με ενδημικό πρόβλημα ιώσεων σε άλλες περιοχές της χώρας.

2. Περιορισμός των πληθυσμών των αλευρωδών

Με δεδομένο τον επιδημιολογικό ρόλο των αλευρωδών-φορέων η επίτευξη του στόχου της εξόντωσης των ακμαίων θα δημιουργούσε προϋποθέσεις ικανοποιητικής διαχείρισης του προβλήματος που προκαλούν οι αλευρομεταδιδόμενοι ιοί. Δυστυχώς η χημική καταπολέμηση των αλευρωδών δεν είναι καθόλου ικανοποιητική, καθόσον μια πλειάδα παραγόντων, όπως η ανάπτυξη ανθεκτικότητας σε πολλά σκευάσματα, η δυναμική των πληθυσμών και η ιδιαιτερότητα της τομάτας στην προοδευτική καρπόδεση, δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής στρατηγικής αντιμετώπισης των εντόμων. Η επιλογή εντομοκτόνων σκευασμάτων που παραμένουν ακόμη δραστικά και η εφαρμογή τους μέχρι και το στάδιο της καρπόδεσης του πρώτου σταυρού παρέχει τη δυνατότητα ελέγχου των πληθυσμών. Στη συνέχεια η λογική χρήση ειδικών σκευασμάτων (ρυθμιστικά της ανάπτυξης των εντόμων) επιτρέπει συνήθως τον περιορισμό του πληθυσμού των αλευρωδών. Με δεδομένη λοιπόν τη δυσκολία αξιοποίησης των εντομοκτόνων, συνιστάται η συνεχής παροχή στους καλλιεργητές τομάτας τεχνικών συμβουλών από ειδικούς και επαρκώς ενημερωμένους γεωτεχνικούς.
Η βιολογική καταπολέμηση των αλευρωδών, που αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο αντιμετώπισής τους με τη χρήση των φυσικών εχθρών τους, μολονότι στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στον περιορισμό του πληθυσμού τους, δεν φαίνεται να περιορίζει σε ανάλογο βαθμό και την εκδήλωση της ίωσης.

3. Χρησιμοποίηση ανθεκτικών υβριδίων

Για τον TYLCV, κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο ορισμένα υβρίδια με ανεκτικότητα στην ίωση, η οποία μάλλον λειτουργεί ικανοποιητικά μόνο σε περιπτώσεις μειωμένης έντασης της ασθένειας.

Να κρατηθεί το ημερομίσθιο του εργάτη γης στο ποσό των 37,07 ευρώ μικτά (μαζί με την ασφάλιση ΕΦΚΑ 10%) ζητά ο πρόεδρος του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας κ. Ιωάννης Γαϊτάνης.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου αυτή την περίοδο έχουμε φαινόμενα με το ημερομίσθιο να ξεπερνά τα 45 ευρώ.

Όπως επισημαίνει «αναφορικά με το πολύπαθο ζήτημα έλλειψης εργατών γης, ενημερώνουμε τους αγρότες στην ευρύτερη περιοχή ότι η προσπάθεια μας ως Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας για να βρεθεί μία οριστική λύση, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό όλους τους τελευταίους μήνες.

Έχοντας ήδη καταθέσει - εγγράφως - όλα τα προβληματικά σημεία στην διαδικασία μετάκλησης εργατών γης από τρίτες χώρες, επιδιώκουμε συνεχώς νέες συσκέψεις με όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες στα αρμόδια Υπουργεία, τονίζοντας για την επιτακτική ανάγκη να διευθετηθεί αυτό το ζήτημα ολικά και οριστικά.

Επίσης, ενημερώνουμε ότι η σύμβαση εργασίας που συνάπτουν οι εργοδότες με τους εργαζομένους στον πρωτογενή τομέα, έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και είναι προϋπόθεση για τη διατήρηση της νόμιμης παραμονής των οικονομικών μεταναστών στην χώρα μας.

Επιπλέον, υπενθυμίζουμε ότι ως νόμιμο ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη στο αγροτικό αντικείμενο ορίζεται το ποσό των 37,07 ευρώ, μικτά (μαζί με την ασφάλιση ΕΦΚΑ 10%) και αυτό μόνο αν διαθέτουν τα απαραίτητα έγγραφα νομιμότητας τους.

Από τα παραπάνω, καλούμε τους παραγωγούς να διατηρήσουν τα ημερομίσθια σε αυτά τα επίπεδα, αντιδρώντας σε οποιασδήποτε μορφής εκβιασμού, λόγω της έλλειψης εργατικού δυναμικού.

Τονίζουμε δε για μία ακόμα φορά, ότι οι παραγωγοί πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην δέχονται να εργαστεί στην αγροτική τους επιχείρηση άτομο που διαθέτει σύμβαση εργασίας σε άλλον εργοδότη, καθώς ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος για καταγγελία στο ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) από τον νόμιμο εργοδότη και το οποίο επισύρει χρηματικό πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, λόγω παράνομης εργασίας σε αυτόν.

Για όλα αυτά τα θέματα καθώς και για πολλά αλλά, οι αγρότες θα κληθούν σύντομα να πάρουν αποφάσεις για την επόμενη μέρα στην περιοχή μας, σε έκτακτη Γενική Συνέλευση που οργανώνεται ήδη από τον Ενιαίο Αγροτικό Σύλλογο Ιεράπετρας».

Διυπουργική Συνέντευξη Τύπου για την εξειδίκευση των μέτρων στήριξης επιχειρήσεων στον πρωτογενή τομέα, στη μεταποίηση και στον τουρισμό, που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στην 88η ΔΕΘ, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα (16/9/2024).

Συμμετείχαν, ο Κωστής Χατζηδάκης Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο Τάκης Θεοδωρικάκος Υπουργός Ανάπτυξης, ο Κώστας Τσιάρας Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Όλγα Κεφαλογιάννη Υπουργός Τουρισμού και ο Νίκος Παπαθανάσης Αν. Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Την συνέντευξη συντόνισε ο Παύλος Μαρινάκης Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.

Το μέτρο για την ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών έχει στόχο την αύξηση της παραγωγής κηπευτικών της χώρας μας, ανέφερε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας.

Το ΥπΑΑΤ, σύμφωνα με την στρατηγική που θέλει να ακολουθήσει, θα κάνει προσπάθεια για διπλασιασμό των εκτάσεων καλλιέργειας κηπευτικών.

Όπως τόνισε ο υπουργός, στην θερμοκηπιακή καλλιέργεια έχουμε μια απόδοση 13,5 τόνους το στρέμμα. Αυτό σημαίνει μια αύξηση της παραγωγής και παράλληλα αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κηπευτικών.

Σχολιάζοντας την θερμοκηπιακή καλλιέργεια στην Ελλάδα, ο υπουργός επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή στην χώρα μας υπάρχουν 49.000 στρέμματα θερμοκηπίων, όταν στην Ολλανδία οι εκτάσεις ανέρχονται σε 120.000 στρέμματα και στην Τουρκία 800.000 στρέμματα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν προπτικές και για αυτό ρίχνουμε το βάρος μας στον κλάδο.

Στόχος του μέτρου για τη ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στη χώρα μας - που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ - είναι η αύξηση παραγωγής, η εξοικονόμηση ενέργειας 30%, η μείωση κατανάλωσης νερού, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η προστασία περιβάλλοντος - εξοικονόμηση φυσικών πόρων.

Επίσης θα έχουμε αύξηση των θέσεων εργασίας ανέφερε ο υπουργός.

Σε ό,τι αφορά στα χρηματοδοτικά εργαλεία, ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 600 εκατ. ευρώ. Από αυτά το 50% θα προέρχεται από το ΠΑΑ (δεύτερο πυλώνα), το 35% από τραπεζικό δανεισμό και το 15% από ίδια κεφάλαια.

Σημειώθηκε ότι σε πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές (π.χ. Θεσσαλία) αλλά και στο βόρειο Αιγαίο το ποσοστό ενίσχυσης προσαυξάνεται κατά 10%.

Δικαιούχοι θα είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου (ομάδες παραγωγών, οργανώσεις παραγωγών, αγροτικοί συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, πλην εκείνων που χρηματοδοτούνται από άλλο Τομεακό Πρόγραμμα).

Το μέτρο θα προκηρυχθεί μέχρι το τέλος του 2024 τόνισε ο κ. Κώστας Τσιάρας.

Οι δύο από τις τέσσερεις παρεμβάσεις για τον αγροτικό τομέα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της 88ης ΔΕΘ, αφορούσαν τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.

Και μιλάμε για μεγάλη επενδυτική ευκαιρία μιας και η γη που θα κατασκευαστούν τα νέα θερμοκήπια θα δοθεί δωρεάν.

Η κυβέρνηση δρομολογεί το επόμενο διάστημα ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα στα 600 εκατ. ευρώ για την μαζική επέκταση των θερμοκηπίων στη χώρα σε αδρανείς δημόσιες γαίες του ΥπΑΑΤ. «Έχουμε πολύ λίγα θερμοκήπια στη χώρα μας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Μάλιστα ανέφερε ότι «θα εγκαινιάσει ένα καινοτόμο σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αυτών των γαιών με επενδυτές που θα αναλάβουν να τις καλλιεργούν, κατασκευάζοντας θερμοκήπια πολύ μεγάλης κλίμακας».

Αυτές οι δηλώσεις του πρωθυπουργού πάντως δημιούργησαν μεγάλο προβληματισμό στους παραγωγούς θερμοκηπιακών καλλιεργειών της χώρας.

Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός θερμοκηπιακών καλλιεργειών, από τα Φιλιατρά της Μεσσηνίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «σήμερα μπορεί όποιος θέλει να κατασκευάσει ή να επεκτείνει θερμοκήπια μέσα από το πρόγραμμα των Σχεδίων Βελτίωσης.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην χώρα μας είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού, το υψηλό κόστος παραγωγής και οι εισαγωγές κηπευτικών από τρίτες χώρες.

Αυτή την περίοδο τα μισά θερμοκήπια στα Φιλιατρά δεν έχουν φυτευτεί γιατί η συγκομιδή των προϊόντων θα συμπέσει με την συγκομιδή ελιάς και δεν θα υπάρχουν διαθέσιμοι εργάτες. Σε αυτά τα προβλήματα θα πρέπει να βρει λύσεις η κυβέρνηση.

Όσον αφορά το επενδυτικό πρόγραμμα με τα 600 εκατ. ευρώ, στην πράξη θα αποτελέσει τον «θάνατο» των μικρομεσαίων καλλιεργητών.

Θα γίνουν επενδύσεις από μεγάλες εταιρείες για κατασκευή θερμοκηπίων, της τάξης των 100 έως 200 στρεμμάτων, που δεν θα μπορεί να τα ανταγωνιστεί ο μικρός παραγωγός της χώρας μας».

Από την πλευρά της αγοράς, ο Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «τα στοιχεία του ΟΣΔΕ αναφέρουν ότι στην χώρα μας έχουμε 119.000 στρέμματα με θερμοκηπιακή καλλιέργεια. Εκτιμώ ότι η έκταση είναι ακόμη πιο μεγάλη. Τώρα μιλάμε για επενδύσεις για να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η έκταση.

Επίσης τα τελευταία χρόνια η πορεία των εξαγωγών κηπευτικών ακολουθεί μια φθίνουσα πορεία. Αν εξαιρέσεις τις πιπεριές και τα αγγουράκια, που εξάγονται στις αγορές της δυτικής Ευρώπης, τα υπόλοιπα κηπευτικά πάνε κυρίως στις γειτονικές χώρες. Μιλάμε για αγορές μειωμένου προϋπολογισμού που αναζητούν χαμηλές τιμές στα προϊόντα. Να σας επισημάνω ότι το 60% των εξαγωγών ντομάτας πάει στην αγορά της Βουλγαρίας.

Είναι επίσης απορίας άξιο που θα κατασκευαστούν τα περίπου 60.000 στρέμματα νέων θερμοκηπίων.

Η έκθεση της Ολλανδικής εταιρείας για την ανασύσταση της Θεσσαλία ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνει αντικατάσταση των καλλιεργειών (βαμβάκι κ.α.) με παραγωγή κηπευτικών θερμοκηπίου που θα πρέπει να είναι δίπλα σε οδικούς άξονες και σιδηροδρομικές γραμμές για να έχουν τα προϊόντα άμεση πρόσβαση στην αγορά της Θεσσαλονίκης και να πάνε για εξαγωγή.

Αν γίνουν στα συγκεκριμένα μέρη αμέσως όμως βγάζουν εκτός ανταγωνισμού τα θερμοκήπια της Κρήτης και της νότιας Πελοποννήσου (Μεσσηνία) λόγω μεταφορικών και απόστασης. Ουσιαστικά αλλάζει ο «χάρτης παραγωγής» στην χώρα μας.

Περιμένουμε εξηγήσεις από την κυβέρνηση για τα προϊόντα που θα παράγουν και τις περιοχές της χώρας που θα κατασκευαστούν αυτά τα νέα θερμοκήπια. Επίσης ποια είναι τα εξαγώγιμα κηπευτικά που αναφέρει ο πρωθυπουργός και προς ποιες αγορές σχεδιάζουν να τα εξάγουν».

Στο RASFF (σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές της ΕΕ) καταγράφηκαν την προηγούμενη εμπορική περίοδο 2023/2024 (1/9/2023-31/8/2024) συνολικά 580 ειδοποιήσεις, που προκλήθηκαν από υπερβολική ποσότητα φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά, τα οποία φθάνουν στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ένωση (ΕΕ) είτε από τρίτες χώρες είτε από την ίδια την ΕΕ.

Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι το 22,4% αυτών των απορρίψεων αντιστοιχούν σε εισαγόμενα προϊόντα φρούτων και λαχανικών από την Τουρκία με 130 ειδοποιήσεις συνολικά.

Οι πιπεριές είναι το προϊόν φρούτων και λαχανικών που εισήχθη από την Τουρκία και παρουσίασε τον μεγαλύτερο αριθμό περιπτώσεων υπερβολικής παρουσίας φυτοφαρμάκων, σε 37 περιπτώσεις, τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν καταστραφεί στα σύνορα της Ε.Ε

Τις πιπεριές, στην κατάταξη των τουρκικών φρούτων και λαχανικών, ακολούθησαν τα λεμόνια με 33 περιπτώσεις υψηλού επιπέδου υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, ακολουθούν τα ρόδια με 10, τα γκρέιπφρουτ και τα αμπελόφυλλα με 9 το κάθε προϊόν, μανταρίνια με 7 και πορτοκάλια με 6 περιπτώσεις.

Η Τουρκία ακολουθείται από την Αίγυπτο ως προς τον αριθμό των κοινοποιήσεων που προέρχονται από υπερβολική ποσότητα φυτοφαρμάκων, με συνολικά 84 κρούσματα με 30 κρούσματα σε πορτοκάλια, 9 σε πιπεριές και 8 σε φράουλες.

Ανιχνεύθηκαν επίσης υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε εισαχθέντα φρούτα και λαχανικά από την Ισπανία με 19 περιπτώσεις, την Ιταλία με 11 ειδοποιήσεις, από το Μαρόκο με 6, όπως και από την χώρα μας με 6, ενώ από τη Γαλλία βρέθηκαν θετικά σε 4 περιπτώσεις, ενώ σε 2 περιπτώσεις από Ολλανδία και Πορτογαλία. βρέθηκε θετική μόνο μία περίπτωση

Οι υπόλοιπες ειδοποιήσεις για την συμπλήρωση των 580 κατανέμονται σε εισαχθέντα φρούτα και λαχανικά από διάφορες χώρες απ όλο τον κόσμο.

Οι περισσότερες απορρίψεις φορτίων φρούτων και λαχανικών της Τουρκίας έγιναν από την Βουλγαρία.

Δεδομένου ότι οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών στην χώρα μας αυξάνονται και ειδικότερα από Τουρκία εφιστάται η προσοχή των ελεγκτικών αρχών της χώρας μας για τον φυτουγειονομικό έλεγχο των αφικνούμενων αλλά και διερχομένων με προορισμό τις χώρες της ΕΕ φορτίων φρούτων και λαχανικών ως προς τις απαιτήσεις της Ενωσιακής Νομοθεσίας.

Η Τουρκία απαγόρευσε τις εξαγωγές ντομάτας προς το Ισραήλ και ήδη εκδηλώθηκε έντονο ενδιαφέρον για εισαγωγή από την Ελλάδα.

Αυτό τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas.

Στις 27 Αυγούστου έφτασαν στο Ισραήλ οι πρώτες αποστολές ντομάτας από την Ευρώπη (Ελλάδα, Ολλανδία και Πολωνία).

Το κόστος εισαγωγής τομάτας από την Ευρώπη είναι από 1,97 έως 2,46 ευρώ το κιλό. Αν και αυτή η τιμή είναι υψηλή, είναι σημαντικά χαμηλότερη από την τρέχουσα τιμή των 4,30 ευρώ το κιλό που έχει η λιανική αγορά της χώρας.

Αν και μειώνονται οι εξαγωγές στις τομάτες και τις πιπεριές βλέπουμε αντιθέτως να αυξάνουν οι εισαγωγές τους. Τις τελευταίες ημέρες έχουμε και κινητικότητα με εισαγωγές καρπουζιών από Αλβανία.

Όλο και περισσότεροι καταναλωτές στην χώρα μας βλέπουμε φέτος το καλοκαίρι να αγοράζουν εισαγόμενες ντομάτες και πιπεριές, με αποτέλεσμα να βγαίνουν εκτός αγοράς οι ντόπιες παραγωγές. Η κυβέρνηση είναι απλός παρατηρητής αυτής της εικόνας στην αγορά, η οποία στην ουσία απαξιώνει την εγχώρια παραγωγή.

Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εξαγωγές ντομάτας, για την περίοδο 1/1/2024-26/7/2024, εκτιμώνται ότι ανήλθαν στους 28.300 τόνους, έναντι 30.900 τόνων το αντίστοιχο διάστημα του 2023 (μείωση κατά -7,4%).

Εντύπωση ωστόσο προκαλούν οι εισαγωγές ντομάτας, από την 1η Ιουλίου μέχρι σήμερα, που ανέρχονται σε 1.400 περίπου τόνους. Οι εισαγόμενες ντομάτες προέρχονται κυρίως από Τουρκία, Σερβία, Πολωνία και Κόσοβο, με τον ρυθμό των εισαγωγών τις τελευταίες ημέρες να είναι ανοδικός.

Αλλά και οι εξαγωγές πιπεριών κινούνται αυτή την περίοδο με υποτονικούς ρυθμούς. Συγκεκριμένα από 1/4/2024 έως 26/7/2024 οι εξαγωγές πιπεριάς ανέρχονται σε 7.500 τόνους, έναντι 8.800 τόνων του αντίστοιχου διαστήματος 2023 (παρουσιάζοντας μείωση κατά -14,9%)

Αντιθέτως οι εισαγωγές πιπεριάς στην χώρα μας, για το ίδιο χρονικό διάστημα, ανήλθαν σε 1.600 τόνους, ποσότητες που είναι αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο που ήταν 900 τόνους περίπου (αύξηση κατά 62,5%)».

Στο μεταξύ με δύο εβδομάδες πρωίμηση αναμένεται να έχει η συγκομιδή για τα καρπούζια της Ουγγαρίας.

Όπως τονίζει ο κ. Πολυχρονάκης, «η Ουγγαρία αναμένει μια συγκομιδή από 160.000 έως 180.000 τόνους καρπουζιών και πρόκειται να προμηθεύσει κυρίως τις γειτονικές της χώρες. Το περίεργο όμως - που αφορά την χώρα μας - είναι ότι ακόμη και στα καρπούζια παρατηρείται δραστηριότητα εισαγωγής τις τελευταίες ημέρες ποσοτήτων από την Αλβανία».

Μια διατροφική απάτη με ψευδείς ενδείξεις σήμανσης ερευνούν οι αρχές της Ιταλίας.

Συγκεκριμένα η ιταλική Οικονομική Αστυνομία (Guardia di Finanza) στο Σαλέντο της Απουλίας έκανε έφοδο τον περασμένο Μάιο σε εταιρεία που ασχολούνταν με το εμπόριο καρπουζιών, αγκινάρας και ελαιολάδου.

Η έρευνα, που έγινε μετά από καταγγελία, αφορούσε εταιρεία που πουλούσε εισαγόμενα τρόφιμα, τα οποία είχαν επισημανθεί ως ιταλικής προέλευσης και καλλιέργειας.

Συνολικά, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, κατασχέθηκαν 9 τόνοι καρπούζια, 2 τόνοι αγκινάρες, 1.500 λίτρα ελαιόλαδο και 300 λίτρα κρασί, με ψευδή σήμανση.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας φάνηκε ότι το ελαιόλαδο, που είχε ετικέτα έξτρα παρθένου, ήταν μείγμα διάφορων ελαίων.

Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον είναι ότι κατασχέθηκαν 9 τόνοι καρπουζιών που είχαν εισαχθεί στην Ιταλία από την Ελλάδα.

Το κόστος των καρπουζιών ήταν 25 λεπτά το κιλό αλλά τα πουλούσαν - σαν ιταλικά - στα 2 ευρώ το κιλό.

Στα εισαγόμενα καρπούζια από Ελλάδα άλλαζαν τις συσκευασίες και έβαζαν ιταλικά σύμβολα (αυτοκόλλητα) και στην συνέχεια τα πουλούσαν σε όλη την χώρα σαν «ιταλικά».

Η Εισαγγελία του Λέτσε κάλεσε τον εκπρόσωπο της εταιρείας για «απάτη και πώληση προϊόντων με πλαστές πινακίδες».

Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι Ιταλοί στην έρευνα που έκαναν βρήκαν στα καρπούζια και πλαστά πιστοποιητικά προέλευσης από χώρα της Αφρικής.

Το θέμα των ελέγχων στα τρόφιμα είναι μεγάλο και κάποτε θα πρέπει να ασχοληθεί σοβαρά και το δικό μας ΥπΑΑΤ για να γνωρίζουν οι καταναλωτές από που προέρχονται τα τρόφιμα που τρώνε.

Η τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου σηματοδότησε το τέλος της φετινής εμπορικής περιόδου (2023/2024) για την φράουλα στην Ιταλία.

Η φετινή παραγωγή ιταλικής φράουλας εξελίχθηκε σε καλά επίπεδα τόσο όσον αφορά την ποσότητα όσο και την ποιότητα.

Όπως αναφέρει έκθεση του ιταλικού ινστιτούτου Ismea, που σας παρουσιάζει ο ΑγροΤύπος, σε αντίθεση με το 2023 η ήπια άνοιξη του 2024, τόσο στο βορρά όσο και στο νότο, επέτρεψε να γίνει ομαλά η συγκομιδή του προϊόντος και ευνόησε την ποιότητα με εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και καλή διατηρησιμότητα.

Πάντως η εισαγωγή της ιταλικής φράουλας στις αγορές έγινε σταδιακά και η σχεδόν παντελής απουσία ισπανικού προϊόντος, μαζί με την αυξημένη ζήτηση, ευνόησαν τις πωλήσεις.

Όσον αφορά τις μέσες τιμές αν και μειώθηκαν, κατά περίπου 7%, σε σύγκριση με το 2023 (2,50 ευρώ/κιλό το 2024, έναντι 2,70 ευρώ/κιλό το 2023), διατηρήθηκαν σε αυτά τα επίπεδα για την ολόκληρη την περίοδο συγκομιδής.

Οι πληροφορίες του Ismea για τις λιανικές πωλήσεις φράουλας στην καμπάνια του 2024 (περίοδος 29 Ιανουαρίου - 16 Ιουνίου) δείχνουν ποσότητες στα επίπεδα της προηγούμενης εκστρατείας, παρά τις υψηλότερες δαπάνες.

Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες της παρακολούθησης Ismea-NielsenIQ, κατά την εκστρατεία του 2024 αγοράστηκαν 53,3 χιλιάδες τόνοι φράουλες (μείωση κατά -1,7% σε σχέση με το 2023), με κόστος 296 εκατ. ευρώ (αύξηση +4,6% σε σχέση με το 2023).

Η μείωση των εισαγωγών επηρέασε και τη μέση τιμή λιανικής του 2024 που κυμάνθηκε στα 5,55 ευρώ/κιλό (6,3% υψηλότερη σε σχέση με το 2023 που ήταν στα 5,22 ευρώ/κιλό).

Οι εισαγόμενοι όγκοι φράουλας (δίμηνο Φεβρουάριος-Μάρτιος 2024) ανήλθαν σε 3,3 χιλιάδες τόνους, μειωμένες κατά 50% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023.