Ο ΑγροΤύπος συνομίλησε με τον Δρ. Δημήτρη Σταυρίδη, γενικό διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Θεσσαλίας, ώστε να μας αποτυπώσει την εικόνα της καλλιέργειας της αμυγδαλιάς και των παθογόνων στην περιοχή.

Ο Δρ. Σταυρίδης δήλωσε αναλυτικά:

«Η μονίλια είναι μια ασθένεια που σε γενικές γραμμές μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα αλλά αντιμετωπίζεται, μέσω προληπτικών ψεκασμών σε συγκεκριμένα χρονικα σημεία. Η ασθένεια η οποία μας έχει δημιουργήσει ανησυχία είναι η Φόμοψη.»

«Η ασθένεια κάνει την εμφάνισή της κατά περιόδους και δεν δημιουργεί κάθε χρόνο προβλήματα. Το 2017 υπήρξε έξαρση της ασθένειας, δημιουργώντας πολύ μεγάλη μείωση στην παραγωγή στην ποικιλία Φυρανιά. Οι παραγωγοί έφτασαν σε σημείο να ζητήσουν παύση της καλλιέργειας και εκρίζωση των φυτών. Το πρόβλημα παρουσιάστηκε εκ νέου το 2023, επηρεάζοντας και την παραγωγή του 2024. Το αποτέλεασμα είναι οι παραγωγοί να ζητήσουν εκ νέου παύση της καλλιέργειας. Κάποιοι παραγωγοί με απομονωμένες φυτείες κατάφεραν να αντιμετωπίσουν την ασθένεια σε ικανοποιητικό επίπεδο, οι περισσότεροι όμως δεν είχαν αυτή την τύχη, χάνοντας σημαντικό κομμάτι της παραγωγής τους.»

«Φέτος, το 2025, η ασθένεια είναι σε ύφεση, ωστόσο γνωρίζουμε πως το δυναμικό μολύσματος υπάρχει και πρέπει να βρεθεί μια λύση αντιμετώπισης κι όχι αναδιάρθρωσης. Οι παραγωγοί είναι σύμφωνοι με αυτό, καθώς δεν θέλει κανείς μας να χαθεί η ποικιλία της Φυρανιάς, η οποία καθιστά την Ελλάδα ξεχωριστή στο εμπόριο αμυγδάλων.

Πρόκεται για σύμπλεγμα παθογόνων κι όχι για έναν μόνο οργανισμό, κάτι που καθιστά την αντιμετώπιση της ασθένειας δύσκολη έως αδύνατη. Λόγω αυτού, έχουμε εισηγηθεί, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης της Φόμοψης. Συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι κ. Βαγγέλας Ιωάννης από το τμήμα Φυτοπαθολογίας, κ. Μαδέσης Παναγιώτης του τμήματος Κυτταρικής και Μοριακής Βιολογίας και κ. Νάνος Γεώργιος του τμήματος Δενδροκομίας. Το πρόγραμμα που έχουμε καταθέσει στο Υπουργείο Γεωργίας, και το οποίο αναμένουμε να εγκριθεί τις επόμενες ημέρες, θα εισηγηθεί δειγματοληψίες από την περιοχή, μοριακή εξέταση ώστε να αναγνωριστούν τα παθογόνα και μεταγονιδιωματική ανάλυση των δειγμάτων. Θα δοκιμαστούν επίσης τρόποι βιολογικής καταπολέμισης, με τη χρήση βιολογικών παραγόντων και βιοδιεγερτών, εξετάζοντας την ευρωστία των φυτών στην κάθε εφαρμογή.»

Ο Δρ. Γεώργιος Νάνος, καθηγητής Δενδροκομίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και εκ των εισηγητών του προγράμματος, δήλωσε για την εικόνα στην καλλιέργεια της Φυρανιάς:

«Η φυρανιά είναι η ναυαρχίδα στην ελληνική παραγωγή αμυγδάλων και η μόνη ανταγωνιστική ελληνική ποικιλία αμυγδαλιάς, όμως η καλλιέργειά της βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο. Η ασθένεια της Φόμοψης, πριν μερικά χρόνια έφτασε σε επίπεδα πανδημίας στην περιοχή. Η καταστροφή άρχισε από τη Λάρισα και επεκτάθηκε αρκετά. Η ασθένεια πλήττει μόνο την Φυρανιά.Οι καλλιέργεις της ποικιλίας εγκαταλήφθηκαν από πολλούς παραγωγούς, με αποτέλεσμα τα χωράφια να παραμείνουν ως εστίες μόλυνσης. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα μεγάλο στα Κανάλια, στο Συκούριο και ακόμα και στον Τύρναβο.»

«Χωρίς την έγκριση του προγράμματος το οποίο εισηγηθήκαμε δυστυχώς δεν γίνεται να αντιμετωπιστεί η ασθένεια. Το να προβαίνουμε στις ίδιες πρακτικές ξανά και ξανά δεν θα οδηγήσει κάπου. Το ζήτημα χρήζει σφαιρικής επιστημονικής προσέγγισης, εξ ’ου και η σημασία του προγράμματος, ώστε να έχουμε απτά στοιχεία στα χέρια μας και να πράξουμε βάσει αυτών.

Το πρόγραμμα έχει ως σκοπό να δοθούν κατευθυντήριες γραμμές ως προς τη χρήση συγκεκριμένων φυτοφαρμάκων, την εύρεση του παθογόνου μέσω μοριακών τεχνικών και πόσα και ποιά παθογόνα βρίσκονται πάνω στα φυτά. Αν για παράδειγμα η ασθένεια ξεκινά από έναν μύκητα και στη συνέχεια εμφανίζονται κι άλλοι, που σχετίζονται με την καταστροφή της παραγωγής, σε ποιο στάδιο θα πρέπει να καταπολεμηθεί ο κάθε μύκητας, όλα αυτά αποτελούν ερωτήσεις στις οποίες πρέπει να δοθεί απάντηση. Ο κ. Βαγγέλας, ως φυτοπαθολόγος θέλει να εστιάσει στον κύκλο της ασθένειας μέσω του προγράμματος. Εγώ, σαν δενδροκόμος, θα ήθελα να εξετάσω την επαγωγή της άμυνας των φυτών και τη χρήση βιοδιεγερτών σε αυτόν τον τομέα.»

Ο κ. Ιωάννης Κωτούλας, παραγωγός αμυγδάλων στη Λάρισα, δήλωσε στον ΑγροΤύπο:

«Υπάρχει όντως πρόβλημα και φόβος γύρω από την ασθένεια της Φόμοψης. Το πρόβλημα ξεκινά από το γεγονός πως έχουν αποσυρθεί τα σκευάσματα και οι δραστικές ουσίες που κρατούσαν την ασθένεια υπό έλεγχο και δεν έχουν αντικατασταθεί. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει θεραπεία για τη Φόμοψη. Άπαξ και ο παραγωγός ανακαλύψει την προσβολή, κλαδεύει και καταστρέφει τους προσβεβλημένους κλάδους αλλά η εξάπλωση της ασθένειας συνήθως συνεχίζεται. Υπάρχουν παραγωγοί που τα προηγούμενα έτη έχουν χάσει ολικώς τη σοδειά τους ή ακόμα και την καλλιέργειά τους. Μιλάμε λοιπόν για καταστροφή φυτικού κεφαλαίου και σε αυτή την περίπτωση τα κτήματα που καταστράφηκαν θα χρειάστουν τουλάχιστον μια 5ετία για να επανέλθουν.

Περιμένουμε να μεριμνήσει η πολιτεία για το ζήτημα. Σε αυτή τη φάση, επειδή δεν υπάρχει θεραπεία για την ασθένεια, η ασφαλέστερη πρακτική είναι η καταστροφή ενός χωραφιού προσβεβλημένου, ζητώντας από τους αρμόδιους φορείς να αποζημιώσουν τους παραγωγούς που θα προβούν σε κάτι τέτοιο. Η ασθένεια δείχνει να μεταφέρεται με τον αέρα και με τα έντομα, οπότε η καταστροφή της καλλιέργειας είναι ένα μέτρο για την πρόληψη εξάπλωσης σε γειτονικές καλλιέργειες

Φυσικά το ιδανικό θα ήταν να βρεθεί μια μέθοδος πρόληψης και θεραπείας της Φόμοψης. Περιμένουμε από τους γεωπόνους επιστήμονες επίσημες οδηγίες περι αυτού. Ίσως και την επισημοποίηση ποικιλιών ως ανθεκτικές, καθώς αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποια επίσημη ανακοίνωση για ανθεκτικότητα ποικιλιών στη Φόμοψη, παρά μόνο όσα λέγονται από στόμα σε στόμα ανάμεσα στους παραγωγούς. Εάν κάποια ποικιλία είναι όντως ανθεκτική, τότε θα πρέπει να γίνει χρήση της σε πληγείσες περιοχές.»

Τα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα για το Phomopsis amygdali στην αμυγδαλιά έχουν δραστική ουσία το captan.
Δείτε εδώ σχετική γεωργική προειδοποίηση

Υπογράφηκε, με αρκετές ημέρες καθυστέρηση, από τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Θάνο Πετραλιά, η απόφαση για την εισοδηματική ενίσχυση των παραγωγών πυρηνοκάρπων, οι οποίοι επλήγησαν από την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών.

Να θυμίσουμε ότι από τα τέλη Ιανουαρίου είχε υπογραφεί η σχετική απόφαση από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα.

Το εγκεκριμένο ποσό υπερβαίνει τα 5 εκατομμύρια ευρώ (ενίσχυση 200 ευρώ το στρέμμα).

Επισημαίνεται ότι οι ενισχύσεις θα δοθούν στους πληγέντες παραγωγούς πυρηνόκαρπων που δήλωσαν στην σχετική ηλεκτρονική βάση τα στρέμματα με παραμορφωμένα φρούτα.

Με την υπ’ αρ. 392905/11.12.2024 Υπουργική Απόφαση χορηγήθηκε οριστική άδεια διάθεσης στην αγορά του ζιζανιοκτόνου RIPPER^® (AAΔΑ: 70573) με δ.ο. clethodim 12% + pyraflufen-ethyl 1% β/ο

Το RIPPER^® ελέγχει:
Ετήσια αγρωστώδη: Αιματόχορτο, μουχρίτσα, πόα κοινή, πράσινη σετάρια, ελευσίνη, ήρα πολύανθη, βρόμος, αγριοβρώμη μεγάλη, αγριοκρίθαρο.

Ετήσια πλατύφυλλα: Βλήτο τραχύ, λουβουδιά, μαρτιάκος, αντράκλα, καψέλλα, κόνυζα, πολυκόμπι, βερόνικα, στελλάρια, τσουκνίδα μικρή, μολόχα, ξινολάπαθο, άγριο ρόκα, γεράνιο, οξαλίδα.

Πολυετή αγρωστώδη: Αγριάδα, βέλιουρας.

Πολυετή πλατύφυλλα: Περιπλοκάδα, αγριοράδικο, ζωχός πολυετής, αγριοτρίφυλλο.

Είναι εγκεκριμένο στις εξής καλλιέργειες: Αμπέλι, μηλιά, αχλαδιά, κυδωνιά, μουσμουλιά, ιαπωνική μουσμουλιά, βερικοκιά, ροδακινιά, δαμασκηνιά, κερασιά, γκρέιπφρουτ, πορτοκαλιά, λεμονιά, λιμμετία, μανταρινιά, αμυγδαλιά, καρυδιά, φουντουκιά, ροδιά, λωτός, αγροί σε αγρανάπαυση, όρια αγρών με ακαλλιέργητη γη.

Το RIPPER^® αποτελεί εργαλείο διαχείρισης ανθεκτικότητας, λόγω του διαφορετικού τρόπου δράσης του, ειδικά σε ζιζάνια όπως η κόνυζα και η ήρα, στα οποία υπάρχει διαπιστωμένη ανθεκτικότητα στη χώρα μας.
Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε απευθυνθείτε στην εταιρεία SIPCAM ΕΛΛΑΣ ΜΟΝ. Α.Ε., στο ανανεωμένο site της εταιρίας www.sipcam.gr και στους συνεργάτες γεωπόνους σε κάθε περιοχή.
Προσοχή: Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα να χρησιμοποιούνται με ασφαλή τρόπο. Να διαβάζετε πάντα την ετικέτα και τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν πριν από τη χρήση, καθώς και τις προειδοποιητικές φράσεις και σύμβολα.

Σε αγωνία βρίσκονται οι παραγωγοί επειδή το πρόγραμμα προστασίας από το χαλάζι με εναέρια μέσα του ΕΛΓΑ δεν θα τεθεί σε λειτουργία κατά την απαιτούμενη ημερομηνία έναρξής του, στις 20 Μαρτίου 2025.

Ο διαγωνισμός ήταν άγονος το 2024 και τελικά δεν θα επεκταθεί το 2025 το πρόγραμμα της εναέριας αντιχαλαζικής προστασίας σε Χαλκιδική, Κοζάνη και Φλώρινα, ούτε σε Καβάλα, Ξάνθη και Ροδόπη.

Τώρα ο ΕΛΓΑ προχώρησε σε επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, για μικρότερη έκταση, συνολικά 5,2 εκατ. στρέμματα και σε λιγότερες περιοχές που είναι:

• Περιοχή Προστασίας της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας (Περιοχή 1), που περιλαμβάνει τμήματα των Π.Ε. Πέλλας, Ημαθίας, Πιερίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς.
• Περιοχή Προστασίας της Κεντρικής Ελλάδας (Περιοχή 2), που περιλαμβάνει τμήματα των Π.Ε. Λάρισας, Καρδίτσας, Τρικάλων, Μαγνησίας, Φθιώτιδας.

Ο συνολικός προϋπολογισμός με το νέο διαγωνισμό συρρικνώθηκε στα 6,4 εκατ. ευρώ.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Μάκης Αντωνιάδης, παραγωγός πυρηνόκαρπων από τη Νάουσα, «την πιο δύσκολη περίοδο από Μάρτο μέχρι Μάιο, μένει η περιοχή μας χωρίς αντιχαλαζική προστασία από τον ΕΛΓΑ. Το κενό στην κάλυψη αφήνει τις καλλιέργειές μας ευάλωτες και εκτεθειμένες. Κατά την ανθοφορία αλλά και τον Απρίλιο που θα έχουμε καρπίδιο αν χτυπηθεί η καλλιέργεια από χαλάζι θα έχουμε μεγάλη ζημιά.

Να επισημάνουμε ότι μας έλεγε ο πρωθυπουργός ότι η Πέλλα και η Ημαθία εισπράττει το μισό προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ με την αντιχαλαζική προστασία. Τώρα που δεν θα την έχουμε τα πράγματα θα είναι ακόμη χειρότερα.

Εμείς οι παραγωγοί δεν θέλουμε να έχουμε ζημιές γιατί καμιά αποζημίωση δεν μπορεί να αναπληρώσει το χαμένο εισόδημα. Από τις αρχές Ιανουαρίου ρωτούσαμε, με επιστολή μας προς τον πρωθυπουργό, αν είναι έτοιμο το πρόγραμμα της εναέριας αντιχαλαζικής προστασίας να ξεκινήσει, στις 20 Μαρτίου, από τον ΕΛΓΑ, όπως οφείλει να ξεκινά κάθε χρόνο, στην Κεντρική Μακεδονία, για να μην έχουμε ζημίες από το χαλάζι. Πρέπει να βρει τρόπο η διοίκηση του ΕΛΓΑ άμεσα να λύσει το πρόβλημα».

Μέτρο 23 και ροδάκινα

Στο μεταξύ μεγάλες ήταν οι ζημιές των ροδακινοπαραγωγών, στις όψιμες ποικιλίες, από τις βροχοπτώσεις στις 18 και 20 Αυγούστου 2024. Οι ζημιές αφορούν μεταξύ άλλων επιτραπέζια και βιομηχανικά ροδάκινα.

Επειδή οι ροδακινοπαραγωγοί δεν αποζημιώθηκαν από τον ΕΛΓΑ, το ΥπΑΑΤ - σε άτυπη ενημέρωση - αναφέρει ότι ετοίμασε φάκελο για να αποζημιωθούν από το Μέτρο 23 για απώλεια παραγωγής.

Κύκλοι από το ΥπΑΑΤ όμως διαρρέουν ότι θα ενταχθούν μόνο τα βιομηχανικά ροδάκινα. Αυτό όμως αν συμβεί θα είναι άδικο.

Οι ποσότητες επιτραπέζιων που έπαθαν ζημιά δεν είναι μεγάλες και μπορεί να τις καλύψει ο προϋπολογισμός του Μέτρου. Επίσης η απώλεια εισοδήματος (λόγω προστιθέμενης αξίας) είναι μεγάλη για το επιτραπέζιο ροδάκινο και θα πρέπει να αναπληρωθεί.

Παραγωγοί επιτραπέζιων ροδάκινων τονίζουν στον ΑγροΤύπο ότι θα υπάρξουν μεγάλες αντιδράσεις αν βγουν εκτός οικονομικής στήριξης.

Συνεδρίασε η Ομάδα Εργασίας της Περιφέρειας Κρήτης για τη δακοκτονία, υπό την προεδρία του Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας, Σταύρου Τζεδάκη.

Βασικό θέμα συζήτησης ήταν ο σχεδιασμός που εξελίσσεται για την συγκρότηση ολοκληρωμένης πρότασης εναλλακτικών μορφών δακοκτονίας, με σύγχρονες, τεχνολογικά πρωτοπόρες και περιβαλλοντικά φιλικές μεθόδους.

Όπως τονίστηκε, ο δάκος επηρεάζει πάρα πολύ την ποιότητα και την ποσότητα των παραγόμενων προϊόντων του ελαιοκάρπου.

Για το λόγο αυτό στόχος είναι να προταθούν, επιστημονικά αποδεκτές και δραστικά αποτελεσματικές λύσεις προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Επιδίωξη είναι να βελτιωθεί περαιτέρω το εθνικό πρόγραμμα της δακοκτονίας, τόσο στην Κρήτη όσο και πανελλαδικά. Για το σκοπό αυτό επιδιώκεται η πιλοτική εφαρμογή στην Κρήτη.

«Διερευνούμε προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή του εθνικού προγράμματος δακοκτονίας στο νησί μας κι ετοιμαζόμαστε για να τις καταθέσουμε, στην Ένωση Περιφερειών, αλλά και στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για χρηματοδότηση. Όπως για την ηλεκτρονική παγίδα, προκειμένου να έχουμε πιο αξιόπιστα στοιχεία αλλά και μεθόδους καταπολέμησης πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Ή όπως τα παρασιτοειδή του γένους Psytallia και η χρήση νανοσωματιδίων του χαλκού. Μέθοδοι όμως που χρειάζονται να υλοποιηθούν σε πειραματικό στάδιο (2-3 έτη) προκειμένου να προχωρήσει η ευρύτερη εφαρμογή», ανέφερε ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας, εξηγώντας το έργο, που είναι σε εξέλιξη από τα μέλη της ομάδας Εργασίας.

Στη συνεδρίαση μετείχαν - δια ζώσης και διαδικτυακά - στελέχη των αρμόδιων Υπηρεσιών και εκπρόσωποι των Εκπαιδευτικών και Ερευνητικών Ιδρυμάτων.

Μεγάλες ήταν οι ζημιές των ροδακινοπαραγωγών, στις όψιμες ποικιλίες, από τις βροχοπτώσεις στις 18 και 20 Αυγούστου 2024.

Όπως είχε αναφέρει από την πρώτη στιγμή ο ΑγροΤύπος, ο ΕΛΓΑ, συνεχίζοντας την θέση που έχει εδώ και χρόνια, αρνείται να ικανοποιήσει την αξίωση των πληγέντων παραγωγών να υπάρξει ασφαλιστική κάλυψη για τις ζημίες που υπέστησαν, επικαλούμενος την απόφαση του 2017 (παρά την τότε αντίθετη άποψη που τότε είχε ανακοινώσει η σχετική επιτροπή).

Να θυμίσουμε ότι τον περασμένο Αύγουστο είχε κατατεθεί στο ΥπΑΑΤ αίτημα σύστασης επιστημονικής επιτροπής για τις ζημίες στα πυρηνόκαρπα, έτσι ώστε να εφαρμοστεί ο νόμος 3877/2010 και να αποζημιωθούν οι ζημιές των αγροτών από τις άκαιρες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών, από την Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ).

Με βάση τα στοιχεία της μετεωρολογικής υπηρεσίας, στην περιοχή της Βέροιας ενώ όλες τις ημέρες του μήνα Αυγούστου το ύψος της βροχόπτωσης ήταν μηδενικό, στις ημερομηνίες 18 Αυγούστου και 20 Αυγούστου, το ύψος βροχής ανήλθε στα 60,8 και 20,8 χιλιοστά αντίστοιχα και στην περιοχή της Αριδαίας στις 20 Αυγούστου στα 42,8 χιλιοστά.

Στις εν λόγω ημερομηνίες είχαμε και τις ζημίες της καρπόπτωσης. Επομένως στοιχειοθετείται και από επίσημα στοιχεία, το ύψος της βροχόπτωσης για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες, το οποίο είναι υψηλό. Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το γεγονός της καρπόπτωσης σημειώθηκε αμέσως μετά τη βροχόπτωση, άρα είναι εμφανές ότι αυτό ήταν το ζημιογόνο αίτιο.

Τέλος, επισημαίνουμε ότι η βροχόπτωση δεν προκάλεσε την καθυστέρηση της συγκομιδής, για να θεωρηθεί ότι αυτή αποτέλεσε το αίτιο της ζημιάς, διότι η καρπόπτωση επισυνέβη αμέσως μετά τη βροχόπτωση και μάλιστα σε όλες τις ποικιλίες επιτραπέζιων, νεκταρινιών και συμπύρηνων ροδακίνων.

Επειδή οι ροδακινοπαραγωγοί δεν αποζημιώθηκαν από τον ΕΛΓΑ για την απώλεια παραγωγής, θα πρέπει το ΥπΑΑΤ και ο αρμόδιος για την φυτική παραγωγή Υφυπουργός κ. Διονύσης Σταμενίτης, να ετοιμάσει φάκελο για να αποζημιωθούν από Μέτρο 23 για απώλεια παραγωγής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα το όραμά της για το μέλλον της γεωργίας και των τροφίμων στην Ευρώπη.

Όπως αναφέρει ο «οδικός χάρτης», που ανακοίνωσε η Επιτροπή, θα αρχίσει να λαμβάνει μέτρα, από το 2025, για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της μεγαλύτερης συνοχής των προτύπων όσον αφορά τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα που απαγορεύονται στην ΕΕ.

Στην ουσία αναφέρει ότι θα «φρενάρει» τις απαγορεύσεις δραστικών ουσιών δίχως εναλλακτικές λύσεις. Αυτό δηλαδή που έκανε όλα τα προηγούμενα χρόνια με αποτέλεσμα σήμερα πολλές καλλιέργειες να μένουν απροστάτευτες στην φυτοπροστασία.

H εισαγωγή εναλλακτικών λύσεων σε µια µορφή βιολογικών ή καινοτόµων φυτοπροστατευτικών προϊόντων χαµηλού κινδύνου δεν ακολούθησε τον ίδιο ρυθµό όπως η απόσυρση των δραστικών ουσιών από την αγορά της ΕΕ, παραδέχεται η Κοµισιόν.

Γιατί όμως αποφάσισε να κάνει αυτή την στροφή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

Γιατί δέχεται «πιέσεις» από την μείωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών τροφίμων σε σχέση με τις εισαγωγές τις τρίτες χώρες, που χρησιμοποιούν ελεύθερα τα απαγορευμένα φυτοπροστατευτικά στην ΕΕ.

Στην επόμενη παράγραφο του «οδικού χάρτη» παραδέχεται ότι έτσι «ανταποκρίνεται στα αιτήματα των γεωργών, των πολιτών και της κοινωνίας γενικότερα για μεγαλύτερη ευθυγράμμιση των προτύπων παραγωγής για τα εισαγόμενα προϊόντα, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα φιλόδοξα πρότυπα της ΕΕ δεν οδηγούν σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα, ενώ παράλληλα συνάδουν με τους διεθνείς κανόνες».

Θα αποζημιώσει όμως η Επιτροπη την απώλεια εισοδήματος των Ευρωπαίων Αγροτών από τα μέτρα που ακολουθούσε όλα αυτά τα χρόνια; Δεν νομίζουμε.

Επίσης τονίζει η Επιτροπή ότι στις εμπορικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες της ΕΕ με τρίτες χώρες θα χρησιμοποιηθούν στο έπακρο, προστατεύοντας παράλληλα τα συμφέροντα των ευρωπαίων γεωργών. Κάτι που οι ευρωπαϊκές αγροτικές οργανώσεις το ζητούσαν τα τελευταία χρόνια.

Χορηγήθηκε κατά παρέκκλιση άδεια διάθεσης στην αγορά για το προϊόν STAPLE^® SL με δ.ο. pyrithiobac-sodium 38.3%, της εταιρείας SIPCAM ΕΛΛΑΣ ΜΟΝ. Α.Ε., για την καλλιέργεια του βαμβακιού.
Η ισχύς της άδειας αφορά την περίοδο χρήσης από 15/03/2025 έως 13/07/2025.
Η άδεια χορηγείται για χρήση του προϊόντος στις Περιφερειακές Ενότητες:
Ροδόπης, Ξάνθης, Δράμας, Θεσσαλονίκης, Σερρών, Ηλείας, Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας, Αιτωλοακαρνανίας, Έβρου, Λάρισας, Μαγνησίας και Σποράδων, Τρικάλων, Καρδίτσας, Φθιώτιδας, Βοιωτίας, Αττικής, Εύβοιας, Κιλκίς, Χαλκιδικής και Καβάλας
Το ζιζανιοκτόνο STAPLE^® SL μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο βαμβάκι:

• Είτε προσπαρτικά με ελαφρά ενσωμάτωση ή μετασπαρτικά-προφυτρωτικά για την καταπολέμηση της πορφυρής κύπερης, της ακανθώδους σίντα και του λεπτού βλήτου
• Είτε μεταφυτρωτικά για την καταπολέμηση της αγριοβαμβακιάς, της αγριομελιτζάνας, του τραχέως βλήτου, του τάτουλα, της αγριοτοματιάς, της ακανθώδους σίντα, της Physalis angulata, της αγροποϊνσέτιας και της κύπερης.

ΔΟΣΗ: 18 κ.εκ./στρ. με 20-40 λίτρα νερού /στρ.
Αποτελεί δε τη μοναδική λύση για τη μεταφυτρωτική αντιμετώπιση σημαντικών πλατύφυλλων ζιζανίων, που δεν ελέγχθηκαν με την προσπαρτική - προφυτρωτική ζιζανιοκτονία στο βαμβάκι.
Δείτε περισσότερες πληροφορίες, εδώ
Προσοχή: Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα να χρησιμοποιούνται με ασφαλή τρόπο. Να διαβάζετε πάντα την ετικέτα και τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν πριν από τη χρήση, καθώς και τις προειδοποιητικές φράσεις και σύμβολα.

Παλαιότερα μας είχε απασχολήσει ο νομός Πέλλας και Ημαθίας, με τις προσβολές από τα ακάρεα που παραμόρφωσαν καρπούς ροδάκινων, καθιστώντας τους μη εμπορεύσιμους. Στις τότε συναντήσεις και ομιλίες των παραγωγών με τις θεσμικές αρχές, δεν είχε γίνει λόγος για κάποια αποζημίωση. Να σημειωθεί πως οι παραγωγοί αντιμετώπιζαν ήδη οικονομικά προβλήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής, κάτι το οποίο αναμένεται να ενταθεί ακόμα περισσότερο τους επόμενους μήνες.

Ο κ. Αναστάσιος Χαλκίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Βέροιας, δήλωσε αναλυτικά στον ΑγροΤύπο:
«Κοιτάξτε να δείτε. Όπως γνωρίζετε βρισκόμαστε σε πολυήμερο αγώνα για τα συμφέροντά μας. Είχαμε συναντήσεις με θεσμικούς φορείς του υπουργείου και με τον κ. Τσιάρα τον ίδιο στην Αθήνα. Ενώ φαίνεται η θεσμική αρχή να μοιράζεται τους προβληματισμούς μας και να πιστεύει πως πρέπει να αποζημιωθούμε για την κλιματική αλλαγή και για όποιο άλλο πρόβλημα αντιμετωπίζουμε, δεν έχουμε λάβει κάτι ακόμα. Το μοναδικό μας όπλο είναι το τρακτέρ, έτσι λοιπόν βγαίνουμε στους δρόμους»
«Η κατάσταση στο νομό Ημαθίας και πιο συγκεκριμένα στη Βέροια, είναι οριακή. Οι τιμές του συμπύρηνου ροδάκινου είναι στα τάρταρα. Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη εργατικών χεριών ώστε να ολοκληρωθεί η παραγωγική διαδικασία, μας έχει φέρει σε πολύ δυσχερή θέση. Θα πρέπει να καταλάβουν όλοι πως εάν σταματήσουμε να παράγουμε ή στραφούμε σε άλλη καλλιέργεια, θα υπάρξουν επιπτώσεις τις οποίες ούτε εμείς θέλουμε. Θα αναγκαστεί η Ελλάδα να εισάγει ροδάκινα ίσως και αμφιβόλου ποιότητας από το εξωτερικό, χωρίς την γνώση τι φυτοφάρμακα έχουν χρησιμοποιηθεί στις καλλιέργειες αυτές, χωρίς τίποτα. Το δικό μας προϊόν έχει καταγεγραμμένη όλη την παραγωγική διαδικασία, τη λίπανση που χρησιμοποιήθηκε, τα φυτοφάρμακα, όλα. Και φυσικά πάντα με τη συμβουλή γεωπόνου»
«Στα μάτια του κόσμου ίσως μοιάζουμε επαίτες, αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να ξέρετε ότι έχουμε κοπιάσει πολύ και ζητούμε απλά όσα δικαιούμαστε. Τίποτε παραπάνω. Η δουλειά του αγρότη είναι συνεχής, δεν σταματάει ποτέ. Και παρουσιάζει δεκάδες διαφορετικά προβλήματα που ούτε τα φαντάζεται κάποιος που δεν είναι στο χώρο».

Ο κ. Στέφανος Τοπαλίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Σκύδρας, δήλωσε για την κατάσταση στο νομό Πέλλας:
«Η κατάσταση στο νομό Πέλλας είναι τραγική. Ακόμα περιμένουμε να βγει ΦΕΚ για τις παραμορφώσεις στα ροδάκινα, ενώ σε άλλες καλλιέργειες μικρότερης οικονομικής σημασίας έχουν εκδοθεί. Έχει υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση και στην πληρωμή από τα οικολογικά σχήματα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ αντιμετωπίζουμε προβλήματα και με τον ΕΛΓΑ. Είχαμε ενημέρωση για την πληρωμή των οικολογικών σχημάτων τα Χριστούγεννα, μετά μας είπαν το Φεβρουάριο και τώρα πάμε για αρχές Μαρτίου.
«Οι παραγωγοί πυρηνόκαρπων εδώ πέρα είναι απλήρωτοι μήνες, ζητούν εξηγήσεις και λαμβάνουν σαν απάντηση κλειστές πόρτες ή τις ίδιες διαβεβαιώσεις πως κάτι θα γίνει, ενώ στην πραγματικότητα για ακόμη μια φορά δεν συμβαίνει τίποτα. Ταυτόχρονα τα έξοδα τρέχουν, οι χειρισμοί στις δενδροκαλλιέργειες έχουν ήδη αρχίσει για φέτος. Η κατάσταση παραμένει απαράλλακτη , από το 2014 που ασχολούμαι ενεργά με τον κλάδο βλέπω το ίδιο πράγμα.»

Διαβάστε στο περιοδικό Γεωργία - Κτηνοτροφία, τεύχος 10/2024, σελίδα 22, σχετικό άρθρο:
Παραμόρφωση καρπών ροδακινιάς: Μία στενή σχέση με την παρουσία ακάρεων της οικογένειας Eriophyidae σε οφθαλμούς (Β. Μαλιόγκα, Χρ. Ορφανίδου, Ν. Βασιλείου, Μ. Γεωργούση, Λ. Λώτος, Ν. Κατής, Δ. Κωβαίος, Γ. Φλώρος, Αν. Κοκκάρη, Ε. Κοπρίτη, Ν. Κουλούσης)

Υπεγράφη, την Πέμπτη, 23 Ιανουάριου 2025, από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστα Τσιάρα, η απόφαση για την εισοδηματική ενίσχυση των παραγωγών πυρηνοκάρπων, οι οποίοι επλήγησαν από την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών.

Το εγκεκριμένο ποσό υπερβαίνει τα 5 εκατομμύρια ευρώ (200 ευρώ το στρέμμα). Επισημαίνεται ότι οι ενισχύσεις θα δοθούν στους πληγέντες παραγωγούς πυρηνόκαρπων που δήλωσαν τα στρέμματα με παραμορφωμένα φρούτα.

Στο προσεχές χρονικό διάστημα, θα ακολουθήσουν σχετικές οδηγίες για την υλοποίηση της απόφασης και την καταβολή των ενισχύσεων.

Υπενθυμίζει η ΕΘΕΑΣ, σε ανακοίνωσή της, πως καθ’ όλη τη διάρκεια καταγραφής του φαινομένου των παραμορφωμένων πυρηνοκάρπων, κατέθετε λεπτομερείς αναφορές προς την πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ, για την πληρέστερη εικόνα και ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων.

Συγκεκριμένα, για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω σκοπών δημιουργήθηκε ηλεκτρονική βάση για την παρακολούθηση της ασθένειας, με αξιόπιστα δεδομένα που βασίστηκαν στις Δηλώσεις ΟΣΔΕ της προηγούμενης χρονιάς. Μάλιστα δε, υπήρξε από τους αρμοδίους ενημέρωση των ΚΥΔ των περιοχών Κεντρικής, Δυτικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας, τόσο για την εξέλιξη του φαινόμενου, όσο και για τη λειτουργία της βάσης δεδομένων.

Όπως αναφέρει η ΕΘΕΑΣ, το ηλεκτρονικό σύστημα καταχώρησης έκλεισε, στις 3 Σεπτεμβρίου 2024, αφού είχαν λάβει γνώση όλα τα ΚΥΔ, οι αγρότες και ακολούθως η ηγεσία του ΥπΑΑΤ.

Θα ακολουθήσει πρόγραμμα αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών, με κονδύλι 14 εκατ. ευρώ. Θα πρέπει όμως οι παραγωγοί να βάλουν άλλη καλλιέργεια και να βάλουν αντιχαλαζικό και στάγδην άρδευση στη νέα φύτευση. Επίσης θα πρέπει να πληρώσουν οι παραγωγοί μέρος της επένδυσης.

Σοβαρές καταγγελίες έχουν προκύψει σχετικά με την παρουσία επικίνδυνων υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε μανταρίνια (Κλημεντίνες) που παράγονται στην Αλβανία και εξάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πολλές χώρες της ΕΕ, όπως η Κροατία, η Τσεχία, η Ιταλία και η Λιθουανία, οι οποίες εισήγαγαν φρούτα από την Αλβανία, επέστρεψαν τα φορτία στα σύνορα μετά από ανάλυση. Ακόμη και το Κόσοβο που δεν ανήκει στην ΕΕ ανακοίνωσε μέτρα ελέγχων για τα αλβανικά μανταρίνια.

Τα συγκεκριμένα φορτία, που καταγράφηκαν στο ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF), αναφέρουν περιπτώσεις ανίχνευσης των ουσιών Chlorpyrifos και Phosmet.

Από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Δεκεμβρίου, το RASFF ανέφερε συνεχώς περιπτώσεις ανίχνευσης αυτών των ουσιών σε φορτία με Κλημεντίνες από την Αλβανία.

Παρόλο που η χρήση αυτών των ουσιών έχει απαγορευτεί τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στην Αλβανία, οι έλεγχοι φαίνεται να είναι ανεπαρκείς, καθώς οι συγκεκριμένες συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται από τους παραγωγούς.

Το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF), το οποίο δημιουργήθηκε πριν από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες (το 1979) είναι κατά κύριο λόγο ένα «εργαλείο» της ΕΕ που προορίζεται για την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρχών σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία που σχετίζονται με τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές.

Από ημέρα σε ημέρα αναμένεται να δημοσιευτεί το ΦΕΚ με τις αποζημιώσεις, μέσω προγράμματος de minimis, για τα παραμορφωμένα ροδάκινα.

Τελευταίες πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι το ΥπΑΑΤ εγκαταλείπει το σενάριο για οριζόντια ενίσχυση 200 ευρώ το στρέμμα σε όλες τις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας όπου εντοπίστηκαν παραμορφωμένα πυρηνόκαρπα.

Αυτό που αναμένεται να γίνει και να δημοσιευτεί στο ΦΕΚ είναι οι περιοχές που επλήγησαν από την ασθένεια να χωριστούν σε δύο ζώνες. Η πρώτη θα αφορά αυτές που έχουν ζημιές από 30% έως 70% και η δεύτερη ζημιές από 70% έως 100%.

Για την πρώτη ζώνη οι αποζημιώσεις θα κυμαίνονται από 50 έως 150 ευρώ το στρέμμα και για τη δεύτερη ζώνη από 200 έως 250 ευρώ το στρέμμα.

Οι αποζημιώσεις για την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών με τα παραμορφωμένα ροδάκινα θα καταβληθούν είτε στις 29 Δεκεμβρίου 2024 είτε κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2025.

Ανοιχτό είναι το θέμα με την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, επειδή οι παραγωγοί δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος του 20% της αξίας που ανέφερε το σχέδιο γιατί έχουν οικονομικά καταστραφεί λόγω της ζημιάς.

Στην ανάγκη για την ανάπτυξη κατάλληλου νομικού πλαισίου, ώστε να διευκολυνθεί η χρήση drones στη φυτοπροστασία, τόνισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ.

Όπως ανέφερε ο Έλληνας υπουργός, η χρήση των drones και νέων τεχνολογικών θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας.

Παράλληλα, κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει αξιόπιστες μεθοδολογίες αξιολόγησης, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας είναι έτοιμη να συνεισφέρει με συγκεκριμένες προτάσεις.

Για τη μελλοντική ΚΑΠ ο κ. Τσιάρας, υπογράμμισε τη σημασία της σταθερότητας του γεωργικού εισοδήματος, της ανανέωσης των γενεών και των επενδύσεων που αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα.

«Η διατήρηση των δύο πυλώνων είναι καίριας σημασίας για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τους γεωργούς μας, ιδιαίτερα στις μικρές και παραδοσιακές εκμεταλλεύσεις», τόνισε.

Εξίσου σημαντική, κατά τον Υπουργό, είναι η ενίσχυση των κινήτρων για την εκπλήρωση περιβαλλοντικών υποχρεώσεων, η απλοποίηση των διαδικασιών και η παροχή ευελιξίας στα κράτη-μέλη.

Υπενθύμισε, δε, ότι το ΕΛΚ παρέδωσε στον νέο Επίτροπο κ. Χάνσεν ένα κείμενο που συμπληρώνει τον Στρατηγικό Διάλογο, «ένα κείμενο που κατάφερε να συγκεράσει διαφορετικές απόψεις και προτεραιότητες, ένα κείμενο που μεταφέρει τη φωνή των Κρατών Μελών, τη φωνή των αγροτών από κάθε πλευρά της Ένωσης».

Για το θέμα της μεταφοράς ζώων, ανέφερε ότι «η προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά αγγίζει τον πυρήνα του πολιτισμού μας», ενώ υποστήριξε ένθερμα την ανάγκη εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις θαλάσσιες μεταφορές, λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της Ελλάδας.

Ταυτόχρονα, υπογράμμισε την ανάγκη σταδιακής εφαρμογής των νέων κανονισμών, ώστε να μην επιβαρυνθούν δυσανάλογα οι μικροί μεταφορείς και οι παραδοσιακές κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.

Παράλληλα, ο Κώστας Τσιάρας αναφέρθηκε στις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η μελισσοκομία, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Επεσήμανε ότι «οι μέλισσες δεν είναι μόνο παραγωγοί μελιού, αλλά αποτελούν ζωτικής σημασίας επικονιαστές για το οικοσύστημα», ζητώντας άμεση δράση για τη στήριξη των μελισσοκόμων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Τέλος, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υποστήριξε σθεναρά την ενίσχυση των μέτρων βιοασφάλειας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προσέγγιση «Μία Υγεία», που προωθεί τη συνεργασία και την αποτελεσματικότητα.

Το πρόβλημα με τις αποζημιώσεις για τα παραμορφωμένα ροδάκινα, που ο ΑγροΤύπος έχει ασχοληθεί από την πρώτη στιγμή σε αρκετά άρθρα, έχει πολλά θολά σημεία.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι από που θα βρεθούν τα κονδύλια για την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών, επειδή σίγουρα δεν θα πληρώσει ο ΕΛΓΑ.

Επίσης δεν έχει απαντηθεί ξεκάθαρα αν όσοι αποζημιωθούν θα πρέπει να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση καλλιέργειας γιατί σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν αλλά και να ενημερωθούν οι παραγωγοί με ποιες καλλιέργειες πρέπει θα ασχοληθούν.

Ακόμη ένα μεγάλο πρόβλημα είναι με βάση ποιες εκτιμήσεις ζημιάς θα πάρουν χρήματα οι ροδακινοπαραγωγοί. Θα πρέπει ακόμη να αναφέρουμε ότι άλλο είναι μια απλή καταγραφή και άλλο είναι μια εκτίμηση ζημιάς που μπορεί να γίνει είτε από τον ΕΛΓΑ είτε από την Περιφέρεια.

Έχουμε τρεις κατηγορίες παραγωγών, αυτοί έχουν πρόβλημα και ζητούν αποζημίωση, αυτοί που έχουν πρόβλημα αλλά δεν θέλησαν να ζητήσουν αποζημίωση για να μην υποχρεωθούν να προχωρήσουν σε εκρίζωση των δέντρων τους και τέλος αυτοί που θέλουν να αντικαταστήσουν τα δέντρα τους επειδή είναι προβληματικές ποικιλίες ή είναι μη παραγωγικά. Πάντως η ασθένεια παραμένει στην περιοχή.

Στο μεταξύ σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τα παραμορφωμένα ροδάκινα, προχώρησαν οι αγρότες με τα τρακτέρ τους, σήμερα Δευτέρα (9/12), έξω από το Δημαρχείο στα Γιαννιτσά. Συμμετείχαν αγρότες που είχαν πρόβλημα από την ασθένεια στην Πέλλα, από τα χωριά Αμπελειές, Αγροσυκιά, Λεπτοκαρυά, Δαμιανού, Αχλαδοχωρίου, Αρχονικά κ.α. Η απόφαση για την κινητοποίηση πάρθηκε στην γενική έκτακτη συνέλευση που έγινε μετά από την πρωτοβουλία αγροτών στις Αμπελειές, παρουσία των βουλευτών και του Δημάρχου Πέλλας.

Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο κ. Άγγελος Κουβάτσης, γεωπόνος και παραγωγός πυρηνόκαρπων από τις Αμπελειές της Πέλλας, «ζητάμε να καταβληθεί ελάχιστη αποζημίωση 600 ευρώ το στρέμμα πριν το τέλος του 2024. Να σας αναφέρω ενδεικτικά το κόστος παραγωγής 3 τόνων νωπού ροδάκινου ανέρχεται σε 650 ευρώ το στρέμμα. Ακόμη ζητάμε αναστολή πληρωμών σε ΕΦΚΑ και ΕΛΓΑ και σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου. Θα πρέπει να συσταθεί Ειδική Επιτροπή Επιστημόνων που θα συλλέξει στοιχεία από τον περιοχή που έχει εμφανιστεί η ασθένεια και ενόψει της καλλιεργητικής περιόδου του 2025 να μας ενημερώσει ποιες καλλιέργειες μπορούν να γίνουν. Αφού θα ενταχθούμε σε πρόγραμμα αναδιάρθρωσης καλλιεργειών όπως μας είπαν δεν θα μπορούμε να καλλιεργήσουμε πυρηνόκαρπα. Ρωτάμε το ΥπΑΑΤ τι καλλιέργειες θα μπορούμε να βάλουμε. Επίσης για να γίνει αναδιάρθρωση καλλιέργειας θα χρειαστεί οικονομική στήριξη στους παραγωγούς».

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα και όπως μας ανέφεραν κύκλοι από το ΥπΑΑΤ, οι περιοχές που επλήγησαν από την ασθένεια θα χωριστούν σε δύο ζώνες. Η πρώτη θα αφορά αυτές που έχουν ζημιές πάνω από 70% της παραγωγής και η δεύτερη κάτω από αυτό το ποσοστό. Δέντρα ηλικίας κάτω από 5 ετών και πάνω από 15 ετών φαίνεται ότι μένουν εκτός αποζημίωσης.

Το Υπουργείο προσανατολίζεται να προχωρήσει στην χορήγηση ενισχύσεων de minimis για την απώλεια εισοδήματος στους παραγωγούς. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, οι αποζημιώσεις για τα παραμορφωμένα ροδάκινα θα καταβληθούν είτε στις 29 Δεκεμβρίου 2024 είτε κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2025. Αυτό που ακόμη δεν έχει γίνει γνωστό είναι η τιμή της στρεμματικής αποζημίωσης.

Πάντως η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί είναι πολύ κρίσιμη και χρειάζεται δίκαιες λύσεις.

Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι καλλιεργητές, κυρίως οι επαγγελματίες, αυτή την περίοδο έχουν αρχίσει τη συγκομιδή στις ελιές ή μερικοί έχουν ήδη πάρει το ελαιόλαδο.

Οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία φέτος δεν επέτρεψαν σε πολλές περιπτώσεις τη συγκομιδή να είναι η προσδοκώμενη, αλλά αυτό το ζήτημα θα το θίξουμε σε επόμενη αρθρογραφία. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν αυτή την περίοδο καθώς και μετά τη συγκομιδή της ελιάς, διότι αυτό το διάστημα πρέπει να βοηθήσουμε τα δέντρα να επουλώσουν τις πληγές της συγκομιδής και να αναπληρώσουν μέρος των χαμένων κατά τη συγκομιδή θρεπτικών στοιχείων, ώστε η επόμενη χρονιά να είναι παραγωγική και απαλλαγμένη κατά το δυνατόν από προβλήματα.

Κλάδεμα

Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες. Οι στόχοι του κλαδέματος είναι αφενός η δημιουργία ισχυρού σκελετού με κατάλληλο σχήμα, που να διευκολύνει τις καλλιεργητικές φροντίδες και να επηρεάζει θετικά τη σχέση βλάστησης / καρποφορίας, ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής και αφετέρου η μείωση της παρενιαυτοφορίας στην ελιά. Σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε ένα ορθολογικό κλάδεμα είναι ο τρόπος καρποφορίας της ελιάς, η παρουσία λαίμαργων βλαστών, ο φωτισμός της κόμης, οι συνθήκες καλλιέργειας, η ευρωστία των δένδρων και η ηλικία τους.

Το κλάδεμα διακρίνεται:

• Σε κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα.
• Σε κλάδεμα καρποφορίας στα παραγωγικά δένδρα και
• Σε κλάδεμα ανανέωσης στα ηλικιωμένα δένδρα
• Κλάδεμα διαμόρφωσης ή ανανέωσης πρέπει να γίνεται με το τέλος της χειμερινής περιόδου και την αρχή της εαρινής. Ο λόγος είναι ότι η κόμη δεν είναι καλό να αραιώνει πολύ κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς αποτελεί παράγοντα που βοηθά το δέντρο να αντέξει το κρύο του χειμώνα, προστατεύοντας τα κλαδιά και τον κορμό.

Διαχείριση εδάφους και ζιζανίων

Παραδοσιακά πολλοί καλλιεργητές, καίνε τα κλαδιά στο χωράφι. Στη σημερινή εποχή, καλό είναι αυτή η πρακτική να εγκαταλειφθεί. Είτε συνεταιρικά, είτε κατά μόνας, αν το μέγεθος της εγκατάστασης το επιτρέπει, ένας θρυμματιστής κλαδιών και μια εγκατάσταση κομποστοποίησης είναι μια λύση πολύ προτιμότερη. Αφενός για το περιβάλλον, που δεν επιβαρύνεται με διοξείδιο του άνθρακα και μικροσωματίδια κατά την καύση και αφετέρου για το έδαφος όπου η προσθήκη κομπόστ αυξάνει την οργανική ουσία του και με την απόθεση στην επιφάνειά του θρυμματισμένων κλαδιών, περιορίζεται η απώλεια της εδαφικής υγρασίας κατά την περίοδο που η ελιά έχει αυξημένες υδατικές και θρεπτικές ανάγκες (άνοιξη – καλοκαίρι), καθώς και η ανάπτυξη ζιζανίων.

Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα δένδρα στην προσρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, δημιουργούν προβλήματα στη συγκομιδή και όταν είναι ξερά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, είναι πολλές φορές χρήσιμα γιατί προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση, φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα και εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Η διαχείριση των ζιζανίων στον ελαιώνα είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία των δένδρων, την εποχή και από το αν ο ελαιώνας είναι αρδευόμενος ή όχι.

Τα ζιζάνια πρέπει να περιορίζονται τους χειμερινούς μήνες γιατί εκτός των άλλων αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον σε περίπτωση παγετού. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη μέθοδος καταπολέμησης. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται ο συνδυασμός μηχανικής και χημικής καταπολέμησης (χορτοκοπή, σκάλισμα ή ελαφρά άροση μεταξύ των γραμμών) ενώ τα χημικά ζιζανιοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο επί της γραμμής. Η χρήση ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι στοχευμένη, προσεκτική και αποτελεσματική. Η χρήση ουσιών νανοτεχνολογίας που βοηθούν την καλύτερη διείσδυση των ζιζανιοκτόνων μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει την απαιτούμενη ποσότητά τους.

Λίπανση

Κατά τη διάρκεια της καρποφορίας και μέχρι τη συγκομιδή, απομακρύνονται πολλά θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν. Γενικά για κάθε 50Kg ελαιοκάρπου απομακρύνονται από το έδαφος 450g άζωτο, 100g φώσφορος, 500g κάλιο και 200g ασβέστιο. Η χρήση σύνθετων λιπασμάτων αυξάνει υπερβολικά το φώσφορο στο έδαφος με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόσληψη άλλων θρεπτικών στοιχείων. Η χημική ανάλυση του εδάφους και η φυλλοδιαγνωστική είναι οι απαραίτητες μέθοδοι που μπορούν να καθορίσουν την ορθολογική λίπανση των ελαιόδεντρων. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής οι καλλιεργητές μπορούν να εφαρμόσουν διαφυλλική θρέψη, το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο καθώς, όσο ο καιρός κρυώνει, η δραστηριότητα και η μετακίνηση θρεπτικών από τη ρίζα προς τα φύλλα μειώνεται. Πιο συγκεκριμένα μια διαφυλλική εφαρμογή θρεπτικών πρέπει να περιλαμβάνει όξινο κάλιο και πυρίτιο, ενώ αμέσως μετά το φούσκωμα των ματιών πρέπει να χορηγηθεί ασβέστιο, άζωτο, βόριο και μαγνήσιο. Σημειωτέον ότι η επάρκεια ασβεστίου στους βλαστούς στα αρχικά στάδια της βλάστησης βοηθά την ανθοφορία και τη μείωση των προσβολών από γλοιοσπόριο. Ο δε συνδυασμός του καλίου με πυρίτιο, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικός, καθώς αποτελούν δύο στοιχεία που βοηθούν το δέντρο να ανταποκριθεί στο αβιοτικό στρες που προκαλείται από το κρύο και τους χειμωνιάτικους παγετούς. Η μεγάλη ποσότητα αζώτου πρέπει να αποφεύγεται πριν τον χειμώνα, καθώς δεν είναι επιθυμητή η παράταση της βλάστησης ή και ανάπτυξη νέας βλάστησης πρόωρα, διότι αυτή η βλάστηση δεν θα μπορέσει να αντέξει το κρύο του χειμώνα. Ιχνοστοιχεία όπως το μολυβδαίνιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και ο σίδηρος που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση των οφθαλμών, μπορεί να χρησιμεύσουν, ώστε τα δέντρα να μπουν στη φάση της χειμερινής ανάπαυσης ομαλά. Στο τέλος του χειμώνα, αναπληρώνουμε τις ανάγκες όλων εκείνων των θρεπτικών στοιχείων που θα βοηθήσουν στη επερχόμενη νέα βλάστηση και την προετοιμασία για την επόμενη ανθοφορία.

Φυτοπροστασία

Μετά το πέρας της συγκομιδής, τα δέντρα μπορεί να είναι πληγωμένα από τη χρήση των εργαλείων συλλογής (ραβδιστικές μηχανές, λανάρια, πριόνια). Ακόμη, η δραστηριότητα των εντόμων που είναι αυξημένη κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, μπορεί να έχει λειτουργήσει ως φορέας μετάδοσης ασθενειών. Οι ασθένειες αυτές είναι κυρίως μυκητολογικές και βακτηριακές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η βακτηριακή καρκίνωση, το γλοιοσπόριο, το κυκλοκόνιο κλπ. Γι’ αυτό η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι κατάλληλη για να εφαρμόσουμε μυκητοκτόνα. Όσο περισσότερους πληθυσμούς εξουδετερώσουμε, τόσο λιγότεροι βλαβεροί μικροοργανισμοί θα διαχειμάσουν, και τόσο λιγότερους θα χρειαστεί να καταπολεμήσουμε κατά την περίοδο της άνθησης και της καρποφορίας. Τα σκευάσματα καλό θα είναι να είναι βιολογικά και κυρίως χαλκούχα. Η δραστηριότητα των εντόμων κατά τη χειμερινή περίοδο είναι περιορισμένη, διότι τα περισσότερα διαχειμάζουν.

Σημείωση για τη μετασυλλεκτική φροντίδα του προϊόντος

Η συσκευασία και αποθήκευση του τελικού προϊόντος, είτε αυτό είναι ελαιόλαδο, είτε είναι βρώσιμη ελιά, είναι πολύ σημαντική γιατί προσθέτει και διαφυλάσσει την αξία του προϊόντος και συνακόλουθα το εισόδημα του παραγωγού. Προτείνουμε αυτή να μην γίνεται κατ’ οίκον, αλλά σε πιστοποιημένα ελαιουργεία και τυποποιητήρια, είτε συνεταιρισμών, είτε ιδιωτικά.
Εκεί μπορούν να τηρηθούν τα πρωτόκολλα τύπου HACCP που απαιτούνται ώστε το τελικό προϊόν να είναι εμπορεύσιμο και αξιόπιστο, να πωλείται στην καλύτερη δυνατή τιμή και οι πωλήσεις αυτές να επαναλαμβάνονται, καθώς ο καταναλωτής μπορεί βάσιμα να το θεωρεί αξιόπιστο και να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με το προϊόν.

Επίλογος

Μιλήσαμε για τις καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνουμε να υιοθετούνται, καθώς και ποιες χρειάζεται να ξεπεραστούν, για τη θρέψη και τους χρόνους εφαρμογής της, την απαραίτητη φυτοπροστασία από τις ασθένειες, και θίξαμε επίσης και το θέμα της μετασυλλεκτικής διαχείρισης του τελικού προϊόντος.
Η διεθνής και εγχώρια έρευνα και η καλλιεργητική εμπειρία έχει αποδείξει τη σημασία της ορθής γεωργικής πρακτικής για την ποιοτική παραγωγή ελαιόλαδου καθώς και της μετασυλλεκτικής φροντίδας της ελιάς. Ας την αποδώσουμε κι εμείς στην καλλιέργεια του σημαντικότερου δέντρου της ελληνικής γης.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος
Geogreen Agro Solutions

Κατά την συνάντηση, που είχε ο Πρωθυπουργός, στο ΥπΑΑΤ, τον Ιούνιο του 2024, με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, είχε κάνει αναφορά στο υψηλό κόστος αγροτικών εφοδίων στην χώρα μας.

Ειδικά για τα φυτοφάρμακα ο κ. Μητσοτάκης είχε επισημάνει ότι «θα υπάρξει παρέμβαση υπάρχουν πολυεθνικές που τα διαθέτουν σε διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με τις τιμές που έχουν στις γειτονικές χώρες και αυτό είναι ένα θέμα προς εξέταση. Δεν θα γίνουν ανεκτές αυτές οι πρακτικές των πολυεθνικών». Από τότε όμως δεν έχει γίνει καμιά παρέμβαση ή ανακοίνωση από την κυβέρνηση.

Ερώτηση στην Βουλή

Για το θέμα κατέθεσε ερώτηση, προς τους κ.κ. Υπουργούς, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Ζεϊμπέκ Χουσεΐν, στην οποία αναφέρει τα εξής:

«Έχουν περάσει πέντε (5) μήνες από την τελευταία επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μετά το πέρας της οποίας δήλωνε ότι «Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι η ηγεσία του υπουργείου μου υπέδειξε κάτι το οποίο δεν γνώριζα, ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με τις πολυεθνικές στον τομέα των τροφίμων, φαίνεται να τα αντιμετωπίζουμε και στον τομέα των φυτοφαρμάκων. Όπου τα ίδια προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες. Θα επαναλάβω ότι και στον τομέα αυτό τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές».

Μία δήλωση από την οποία προκύπτει εμφανώς ότι η κυβέρνηση και τα συναρμόδια Υπουργεία είναι ενήμερα για την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων.

Επειδή το κόστος παραγωγής αγροτικών προϊόντων είναι ιδιαίτερα υψηλό στη χώρα μας, κάτι που έχει παραδεχθεί και ο αρμόδιος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
Επειδή το υψηλό αυτό κόστος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις υψηλές τιμές αγροτικών εφοδίων,
Επειδή το υπερβολικό κόστος πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και ανεβάζει τις τιμές των τροφίμων στο ράφι,
Επειδή ο αγροτικός κόσμος έχει την απαίτηση από την κυβέρνηση και από τον Πρωθυπουργό προσωπικά, πέρα από την διαπίστωση των προβλημάτων, να εφαρμοστούν και συγκεκριμένες πολιτικές για την επίλυσή τους,
Επειδή μετά την αναγνώριση από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό του προβλήματος δεν απαιτείται προφανώς να υποβληθούν «συγκεκριμένες καταγγελίες σχετικά με την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων προκειμένου να επέμβουν άμεσα οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης», όπως απαντούσε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου σε προηγούμενες κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις, αλλά θα έπρεπε οι αρμόδιες αρχές να προβούν αυτοβούλως στις απαραίτητες ενέργειες,

Ερωτώνται οι Υπουργοί:

1. Σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες έχουν προβεί από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση του φαινομένου που περιέγραψε ο Πρωθυπουργός, ώστε η δήλωση του ότι «τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές» να μην αποτελεί κενό γράμμα;

2. Σε πόσους ελέγχους έχουν προβεί οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων και με ποια αποτελέσματα;

3. Έχει προσκομίσει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τα στοιχεία που είναι εις γνώσιν του και ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό, στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, που δείχνουν ότι τα ίδια φυτοπροστατευτικά προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες, ώστε η Επιτροπή να τα εξετάσει και να επιβάλει εάν διαπιστωθούν παραβάσεις, διοικητικές κυρώσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της;».

Σήμερα Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια στοχευμένη αναθεώρηση της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας, η οποία βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ καταπολεμά τα παράσιτα των φυτών, διασφαλίζει ότι τα φυτά που εισέρχονται στην ΕΕ είναι ασφαλή, ενώ παράλληλα απλοποιεί τις διαδικασίες.

«Αυτός ο κανονισμός θα διασφαλίσει ένα συνεχές υψηλό επίπεδο φυτοϋγειονομικής προστασίας σε ολόκληρη την ΕΕ και θα μας προστατεύσει από απειλές. Η αναθεώρηση περιορίζει επίσης τη γραφειοκρατία και εξορθολογίζει τους υφιστάμενους κανόνες, κάτι που θα ωφελήσει τις εθνικές αρχές, καθώς και τους φορείς του κλάδου», επισήμανε σε δηλώσεις του ο κ. István Nagy, υπουργός Γεωργίας της Ουγγαρίας.

Κύρια στοιχεία

Ένας από τους τρόπους με τους οποίους η αναθεώρηση βελτιώνει το υπάρχον πλαίσιο και προστατεύει καλύτερα την υγεία των φυτών είναι μέσω της δημιουργίας μιας ενωσιακής φυτοϋγειονομικής ομάδας έκτακτης ανάγκης. Η ομάδα θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες ειδικευμένους στην υγεία των φυτών που μπορούν να παρέχουν βοήθεια σε περίπτωση νέων εστιών παρασίτων στην ΕΕ. Η ομάδα μπορεί επίσης να παράσχει επείγουσα βοήθεια και τεχνογνωσία σε γειτονικές χώρες εκτός ΕΕ σε περίπτωση εστιών, με σκοπό την πρόληψη της εισόδου επιβλαβών φυτικών παρασίτων στην ΕΕ.

Επιπλέον, ο αναθεωρημένος κανονισμός μειώνει τον διοικητικό φόρτο για τις αρμόδιες αρχές αυξάνοντας τη διάρκεια των πολυετών προγραμμάτων ερευνών τους. Αυτά θα καλύπτουν πλέον περίοδο πέντε έως δέκα ετών, αντί για τα σημερινά πέντε έως επτά έτη. Για να εξασφαλιστεί η έγκαιρη ανίχνευση των παρασίτων, τα προγράμματα αυτά επανεξετάζονται και ενημερώνονται όταν χρειάζεται, προκειμένου να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στη φυτοϋγειονομική κατάσταση.

Η αυξημένη ψηφιοποίηση θα μειώσει επίσης τη γραφειοκρατία τόσο για τους φορείς εκμετάλλευσης όσο και για τις εθνικές αρχές.

Επόμενα βήματα

Η επίσημη έγκριση σήμερα σηματοδοτεί το τελικό βήμα στη συνήθη νομοθετική διαδικασία.
Ο κανονισμός θα υπογραφεί τώρα και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. Θα τεθεί σε ισχύ την 20ή ημέρα από τη δημοσίευσή του.

Διαβάστε τον Κανονισμό (εδώ)

Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:

Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα

Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».

Μοναδικός τρόπος δράσης

Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).

Πολύτιμο εργαλείο

«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».

Απαιτούνται νέες λύσεις

Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr

Οι επιπτώσεις στη ροδακινοκαλλιέργεια από την ασθένεια που παραμορφώνει τους καρπούς συζητήθηκαν σε πρόσφατη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Π.Ε. Πέλλας, παρουσία κλιμακίου του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.

Ακολούθησε δεύτερη συνάντηση των ερευνητών του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου με την ομάδα εργασίας των γεωπόνων στην Π.Ε. Πέλλας. Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι έγινε δειγματοληψία στην περιοχή και θα ακολουθήσει νέα δειγματοληψία την Άνοιξη.

Και στις δύο συναντήσεις πάντως δεν έγινε καμιά αναφορά για τις αποζημιώσεις των παραγωγών που έπαθαν ζημιά και για την αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος.

Αυτή την στιγμή οι ροδακινοπαραγωγοί είναι ξεκρέμαστοι και δεν γνωρίζουν αν παρά τους ψεκασμούς κατά των ακάρεων και τις καλλιεργητικές φροντίδες και έξοδα που θα κάνουν όλο τον χρόνο τι θα γίνει με την επερχόμενη παραγωγή τους.

Επίσης δεν έχουν κάποια επίσημη ενημέρωση αν θα πρέπει να προχωρήσουν σε εκριζώσεις των χωραφιών που υπάρχει πρόβλημα και αλλαγή καλλιέργειας.

Μιλάμε για παραγωγούς πυρηνόκαρπων που έχουν μείνει χωρίς εισόδημα και δεν ξέρουν τι θα κάνουν στο μέλλον.

Από την πλευρά του ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και βουλευτής Πέλλας, Διονύσης Σταμενίτης, κατά την συνάντηση που είχε ανέφερε ότι σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις Αντιπεριφέρειες και το Μπενάκειο, έχει εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που περιλαμβάνει:

Α. Την αναλυτική εξέταση της ασθένειας με σκοπό να εντοπιστούν με ακρίβεια τα παθογόνα αίτια που προκαλούν την παραμόρφωση των καρπών (ροδακίνων), και

Β. Την έκδοση οδηγού συμβουλών προς τους παραγωγούς για υιοθέτηση καλλιεργητικών πρακτικών.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί δύο αποφάσεις:

1. «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ιώσεων και ιοειδών στα πυρηνόκαρπα», Α.Π. 4894/123121/26-04-2024

2. «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ακάρεων του γένους Eriophyes sp. σε καλλιέργειες πυρηνοκάρπων», Α.Π. 10086/278395/17-09-2024

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης τονίστηκε η ανάγκη της συνδυαστικής εφαρμογής των ορθών καλλιεργητικών πρακτικών, όπως αυτές περιγράφονται στις παραπάνω οδηγίες, γεγονός που αναμένεται, σύμφωνα με την εκτίμηση των επιστημόνων, να συμβάλλει στον περιορισμό του φαινομένου.

Παράλληλα, ήδη το κλιμάκιο του Μπενακείου βρίσκεται στη περιοχή, με σκοπό την ολοκληρωμένη συλλογή δειγμάτων, ώστε να προχωρήσει η έρευνα του φαινομένου, την οποία έχει ζητήσει και χρηματοδοτεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σύμφωνα με το επιστημονικό προσωπικό η συλλογή των δειγμάτων από τους ίδιους είναι απαραίτητη, καθώς θα γίνει με τον προβλεπόμενο τρόπο (ποσότητα, περιοχές συλλογής, τμήματα του δέντρου).

Μέτρα που πρέπει να ληφθούν

Η ΠΕ Πέλλας σε ανακοίνωσή της αναφέρει τα άμεσα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο (Σεπτέμβριος –Οκτώβριος), περιλαμβάνουν:

α) Την απομάκρυνση από τους οπωρώνες και την καταστροφή (με θάψιμο), των καρπών που έχουν πέσει στο έδαφος ή παραμένουν πάνω στα δέντρα, και

β) Τον ψεκασμό των οπωρώνων ροδάκινων/νεκταρινιών, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος) με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα για να αντιμετωπισθούν οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί του ακάρεως (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ΥπΑΑΤ).

Μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά την επερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω μείωση των πληθυσμών του ακάρεως, τα οποία περιλαμβάνουν:

α) Μετά το κλάδεμα καρποφορίας, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή των αφαιρούμενων κατά το κλάδεμα φυτικών ιστών, και

β) Τον ψεκασμό με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα στο φούσκωμα των οφθαλμών.

Μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα οποία περιλαμβάνουν:

α) Μετά τα οποιαδήποτε τύπου κλαδέματα/κλαδοκάθαρο, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή, του αφαιρούμενου φυτικού υλικού, και

β) Αποφυγή μετακίνησης οποιουδήποτε φυτικού υλικού (π.χ. εμβόλια) μεταξύ περιοχών/οπωρώνων.

Τονίζεται ότι οι καλλιεργητές ροδάκινων / νεκταρινιών πρέπει, παράλληλα να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την διαχείριση των ιολογικών προσβολών στους οπωρώνες τους, όπως αυτά περιγράφονται στο έγγραφο της υπηρεσίας μας με Α.Π.: 4894/123121/26-04-2024 και τίτλο: «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ιώσεων και ιοειδών στα πυρηνόκαρπα».

Σημειώνεται ότι, μετά και την εξέταση των δειγμάτων καρπών, που ακολούθησε της εξέτασης των δειγμάτων φύλλων, πέραν της ιογενούς προσβολής, εντοπίστηκε και ύπαρξη ακάρεων. Για τον λόγο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό οι παραγωγοί να ακολουθήσουν τις οδηγίες που έχουν εκδοθεί στο σύνολο τους και όχι αποσπασματικά.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή του Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Πέλλας, Δάνη Τζαμτζή, του Προϊσταμένου της ΔΑΟΚ Γιώργου Γαϊτάνη, του Προϊσταμένου του Τμήματος Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ Συμεών Μαρνασίδη, της Διευθύντριας του Τμήματος Φυτοπαθολογίας του Μπενάκειου Χριστίνα Βαρβέρη και της Γεωπόνου-Ακαρολόγου του Μπενακείου Ελευθερίας Καπαξίδη.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος και η Οργανωτική Επιτροπή του 20ου Πανελλήνιου Εντομολογικού Συνεδρίου, αποφάσισαν την αναβολή του 20ου ΠΕΣ, το οποίο είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί από 11-14 Νοεμβρίου 2024, στο Συνεδριακό Κέντρο ΚΕΔΕΑ, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η αναβολή του συνεδρίου οφείλεται σε οργανωτικά προβλήματα που προέκυψαν λόγω περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου και έθεταν σε κίνδυνο την επιτυχημένη διενέργεια του Συνεδρίου.

Με νεότερη ανακοίνωση θα ενημερωθείτε για τις νέες ημερομηνίες διενέργειας του Συνεδρίου. Παρακαλούμε να λάβετε υπόψη σας ότι το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί εντός του 2025.

Συνάντηση με τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ, κ. Α. Λυκουρέντζο, πραγματοποίησε ο Βουλευτής Ημαθίας, Τάσος Μπαρτζώκας, από κοινού με τον Βουλευτή Πέλλας, Λάκη Βασιλειάδη.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα ζητήματα που αφορούν τις δύο περιοχές σε σχέση με τις αποζημιώσεις των αγροτών και των παραγωγών από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που υπέστησαν ενώ η παραγωγή τους βρίσκονταν σε φάση συγκομιδής ή λίγο πριν από αυτή.

Συγκεκριμένα, οι δύο Βουλευτές έθεσαν στον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ τα προβλήματα που έχουν ανακύψει μετά τις άκαιρες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν μέσα στον Αύγουστο και είχαν ως αποτέλεσμα εκτεταμένες ζημιές κυρίως σε πυρηνόκαρπα -και άλλα προϊόντα-, που βρίσκονταν στο στάδιο της συγκομιδής ή λίγο πριν από αυτό.

Όπως τόνισαν οι Βουλευτές, είναι επιτακτική ανάγκη να αναγνωριστεί το ζημιογόνο αίτιο και να προχωρήσει τελικά η διαδικασία με τις σχετικές αναγγελίες μέσω ΕΛΓΑ, ώστε να αποζημιωθούν οι παραγωγοί.

Επίσης, θα πρέπει να εξασφαλισθεί η ένταξη στον νέο κανονισμό του ΕΛΓΑ της ζημίας από έντονες και ακραίες βροχοπτώσεις, ώστε να αποφεύγεται η ταλαιπωρία για τους παραγωγούς που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια λόγω των ακραίων καιρικών αυτών φαινομένων.

Επιπλέον, ο Τάσος Μπαρτζώκας έθεσε στον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ την ανάγκη ενίσχυσης σε προσωπικό του Υποκαταστήματος του ΕΛΓΑ Ημαθίας - Πέλλας, αίτημα στο οποίο ο κ. Λυκουρέντζος ανταποκρίθηκε θετικά, ενημερώνοντας πως στο εγγύς μέλλον θα υπάρξει πρόσληψη επιπλέον προσωπικού με τριετείς συμβάσεις και δυνατότητα ανανέωσης για ακόμα τρία έτη.

Ο Τάσος Μπαρτζώκας επεσήμανε για ακόμη μια φορά το σύνολο των ζημιών που έχουν υποστεί οι αγρότες της Ημαθίας εξαιτίας καιρικών φαινομένων, όπως οι έντονες βροχοπτώσεις στα τέλη Μαρτίου 2024, αλλά και η καταστροφική ανεμοθύελλα στις αρχές Ιουνίου 2024, και τόνισε ότι για όλα τα περιστατικά θα πρέπει να υπάρξει επίσπευση στην έκδοση των πορισμάτων και τελικά στις αποζημιώσεις.

Ο στόχος της επίσκεψης αλλά και της όλης προσπάθειας από πλευράς των δύο Βουλευτών όλο αυτό το διάστημα από τις αρχές του καλοκαιριού είναι αφενός να εξασφαλιστεί η αποζημίωση των πληγέντων παραγωγών από τις καταστροφές που τους οδήγησαν σε απώλεια της παραγωγής και του εισοδήματός τους, και αφετέρου, να γίνει πράξη η ένταξη της αιτίας αυτής ξεκάθαρα στον νέο κανονισμό του ΕΛΓΑ, ώστε να αποφεύγεται η ταλαιπωρία της διεκδίκησης των αποζημιώσεων από τους αγρότες και οι μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται τώρα.

Η ανάγκη να δημιουργηθεί το πλαίσιο αυτό είναι επιτακτική δεδομένου πως τα φαινόμενα αυτά έχουν παγιωθεί και γίνονται όλο και συχνότερα.

Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι επαγγελματιών χρηστών φυτοπροστατευτικών προϊόντων με τη συνδρομή των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών των τοπικών ΔΑΟΚ των ΠΕ και των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του ΥπΑΑΤ.

Σύμφωνα με το υπουργείο ο στόχος της εντατικοποίησης των ελέγχων είναι διπλός:

• Πρώτον, η ενημέρωση και θωράκιση των αγροτών φυτικής παραγωγής να αποφεύγουν πρακτικές μη ορθολογικής παραγωγικής διαδικασίας και
• Δεύτερον, η προστασία του καταναλωτή και του περιβάλλοντος.

Οι έλεγχοι αφορούν κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που χρησιμοποιεί γεωργικά φάρμακα (φυτοπροστατευτικά προϊόντα) κατά την επαγγελματική του δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των ψεκαστών, αγροτών-παραγωγών, γεωπόνων ή άλλων που εφαρμόζουν γεωργικά φάρμακα στο γεωργικό τομέα ή σε άλλους τομείς δραστηριότητάς τους.

Οι έλεγχοι των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών περιλαμβάνουν επιτόπιους ελέγχους κατά την εφαρμογή τους, ελέγχους ψεκαστικού υγρού και μηχανήματος εφαρμογής του, δειγματοληψία και ελέγχους φυτικών ιστών κτλ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις διαδικασίες που περιγράφονται στην Εγκύκλιο του ΥΠΑΑΤ με Αριθ. Πρωτ. 8222/108917/03-08-2018.

Οι επαγγελματίες χρήστες καλούνται να συμμορφώνονται πλήρως με τις ορθολογικές διαδικασίες που επιτάσσει η σύγχρονη παραγωγή τροφίμων φυτικής προέλευσης και είναι νομοθετημένες τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο και ιδίως σε ό,τι αφορά στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.

Υπενθυμίζεται ότι τα διοικητικά πρόστιμα που επιβάλλονται στους παραβάτες δύναται να ανέρχονται έως και του ποσού των 30.000 ευρώ αναλογικά της φύσης του παραπτώματος.