Θετική καταρχήν απόκριση από Βρυξέλλες για τη συνδεδεμένη στο καλαμπόκι, είπε ο ΥπΑΑΤ στο πλαίσιο συζήτησης στη βουλή επειτά από ερώτηση Αραχωβίτη για τα κόστη.
«Προσπαθούμε να μειώσουμε όχι μόνο το κόστος της παραγωγής, αλλά συνολικά το κόστος λειτουργίας αυτών των εγκαταστάσεων για να μπορέσουνε να αντεπεξέλθουν στη δύσκολη αυτή περίοδο. Και βεβαίως σημαντικό σε αυτό -για να κλείσω αυτή την ενότητα- είναι και οι συνδεδεμένες ενισχύσεις, που και αυξάνονται για την κτηνοτροφία και ενισχύονται με δύο καινούργια προϊόντα: το μαλακό σιτάρι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ζωοτροφές και τον αραβόσιτο, που επίσης χρησιμοποιείται για ζωοτροφές, για τα οποία έχουμε υποβάλει τα αιτήματα και έχουμε θετική εν πρώτοις ανταπόκριση -τις επόμενες μέρες θα οριστικοποιηθεί- από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να βοηθήσουμε τους κτηνοτρόφους στην παραγωγή ζωοτροφών είτε μέσω ιδιοπαραγωγής, είτε στον έλεγχο των τιμών των συγκεκριμένων προϊόντων», σημείωσε αναφορικά με το ενδεχόμενο θέσπισης συνδεδεμένης στο καλαμπόκι.
Ελάχιστη η μείωση στο πρόβειο γάλα, ισχυρίζεται ο ΥπΑΑΤ ενώ ξεκληρίζονται τα κοπάδια
Σε άλλο σημείο της συζήτητης ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ισχυρίστηκε πως ελάχιστη εκτιμάται η μείωση παραγωγής στο πρόβειο γάλα. Μάλιστα την ώρα που τα κοπάδια των κτηνοτρόφων ξεκληρίζονται, τόνισε πως «για να αποσαφηνίζουμε λίγο τα νούμερα, αυτά τα οποία ανέφερα πριν, κύριε συνάδελφε, είναι οι εισκομίσεις γάλακτος. Αυτά ανέφερα. Όντως έχουμε τη μικρή μείωση στο αγελαδινό και στο γίδινο, ενώ τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο δεν φαινόταν κάποια μείωση στο πρόβειο. Αυτό απλά σε σχέση με τις εισκομίσεις γάλακτος. Σίγουρα όμως εμείς θέλουμε να μην υπάρχει καθόλου μείωση, διότι βεβαίως μέσα από αυτή την πρώτη ύλη παράγεται εξαιρετικό ελληνικό προϊόν που βοηθάει και την εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας».
Αναλυτικά η συζήτηση από τα πρακτικά της βουλής έχει ως εξής:
Προχωρούμε στη συζήτηση της πρώτης με αριθμό 33/6-10-2022 επίκαιρης ερώτησης δεύτερου κύκλου του Βουλευτή Λακωνίας του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Σταύρου Αραχωβίτη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα: «Το κόστος παραγωγής σκοτώνει την εγχώρια κτηνοτροφία». Θα απαντήσει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Γεώργιος Γεωργαντάς. Κύριε Αραχωβίτη, έχετε τον λόγο για δύο λεπτά για να παρουσιάσετε την ερώτησή σας.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Κύριε Υπουργέ, η ανεξέλεγκτη πλέον αύξηση του κόστους παραγωγής, τόσο σε ζωοτροφές, όσο και σε ηλεκτρικό ρεύμα και σε πετρέλαιο, που γίνεται εδώ και πάνω από ένα χρόνο -μιλάμε για αυξήσεις στις ζωοτροφές από τον Μάιο ήδη του 2021 και το λέω από την αρχή γιατί είναι πολύ πριν τον πόλεμο, για να μην βρούμε ξανά δικαιολογία όπως ο Πρωθυπουργός ότι φταίει ο Πούτιν- απειλεί την εγχώρια κτηνοτροφία.
Από την άλλη μεριά έχουμε ταυτόχρονα τη συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών η οποία με ένα δεδομένο πληθωρισμό της τάξης του 12%, που είναι από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, οδηγεί σε ραγδαία πτώση των πωλήσεων των γαλακτοκομικών προϊόντων. Από τα επίσημα στοιχεία που έχουμε η πτώση κατ’ όγκο είναι πάνω από 5,5% για το πρώτο εξάμηνο του 2022. Αυτά τα επισημαίνει η Διεπαγγελματική Οργάνωση της Φέτας, αλλά και ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας, οι οργανώσεις των κτηνοτρόφων και μια σειρά άλλων παραγόντων της αγοράς.
Παρά την ανοδική τάση του αιγοπρόβειου γάλακτος -γενικότερα του γάλακτος, αλλά ιδιαίτερα του αιγοπρόβειου- που εν πολλοίς οφείλεται και στην ΚΥΑ 838/2019 που είναι γνωστή και ως «ισοζύγιο γάλακτος», η τιμή που διαμορφώνεται σήμερα δεν φτάνει να καλύψει το κόστος παραγωγής, που για το αιγοπρόβειο γάλα εκτιμάται από τους παράγοντες της αγοράς ότι φτάνει στο 1,65 περίπου ευρώ ανά κιλό γάλακτος.
Έτσι, πέρα από την ανάγκη της ουσιαστικής στήριξης για όσο διαρκεί η κρίση ακρίβειας στην αγορά ζωοτροφών, προκύπτει και η ανάγκη της στήριξης της τιμής του γάλακτος με την εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά και στη γαλακτοβιομηχανία, τόσο στην παραγωγή της φέτας, όσο και στη διακίνησή της.
Ακόμα, αποκαλύπτεται ότι στην Επιτροπή Παρατυπιών του Υπουργείου υπάρχουν εκκρεμείς υποθέσεις, που για διάφορους λόγους, που θα θέλαμε να ακούσουμε ποιοι είναι, εκκρεμούν και δεν έχουν φτάσει σε τελικό αποτέλεσμα, σε επιβολή προστίμων ή στα περαιτέρω, οι οποίες εκτιμώνται από την ΕΔΟΦ ότι είναι πάνω από 100.
Επίσης, το σύστημα «Άρτεμις», το οποίο μάλιστα σας παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες, λειτουργεί ακόμα πιλοτικά καλύπτοντας, αν δεν κάνω λάθος, μόλις διακόσιους παραγωγούς στην περιοχή της Θεσσαλίας.
Είναι, λοιπόν, προφανές ότι η κατάσταση έτσι όπως διαμορφώνεται, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή ενός πολύ σημαντικού τομέα της πρωτογενούς παραγωγής, της κτηνοτροφίας, αλλά και της μεταποίησης.
Τα μέτρα που μέχρι τώρα έχετε λάβει, κύριε Υπουργέ, χαρακτηρίζονται είτε ως ανεπαρκή είτε ως επιεικώς λίγα. Και το ερώτημα εδώ που προκύπτει προφανώς είναι πώς σκοπεύετε να ανατρέψετε την καταστροφική πορεία που έχει πάρει ο κλάδος της κτηνοτροφίας. Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Βίτσας): Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑΣ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Κύριε συνάδελφε, πράγματι στον κλάδο της κτηνοτροφίας το τελευταίο διάστημα και κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης έχουμε αυξημένο κόστος παραγωγής και το αυξημένο κόστος παραγωγής κυρίως είναι στην αύξηση των ζωοτροφών. Νομίζω ότι είναι ένα θέμα που συζητήθηκε πολλές φορές και καλό είναι να συζητηθεί εκ νέου για να γνωρίζουν και οι κτηνοτρόφοι ποιες ακριβώς παρεμβάσεις κάνουμε, αλλά και ποιες καινούργιες ετοιμαζόμαστε να κάνουμε. Πρώτα, όμως, να δώσουμε λίγο τα στοιχεία τουλάχιστον όπως από τον ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ διαφαίνονται σε σχέση με την παραγωγή του γάλακτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου επταμήνου του έτους, όπως φαίνονται από το μητρώο που κρατάει ο ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ φαίνεται ότι έχουμε ελάχιστη μείωση της παραγωγής του πρόβειου γάλακτος -αυτό ήταν μέχρι τον Ιούλιο-, έχουμε μείωση 4,2% στο γίδινο γάλα και μείωση επίσης 4,2% στο αγελαδινό γάλα. Επαναλαμβάνω ότι είναι στοιχεία επταμήνου, ο μέσος όρος του επταμήνου από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούλιο του 2022.
Βεβαίως, ακόμα και αυτή η μικρή μείωση είναι μια μείωση η οποία μπορεί να επηρεάσει την αγορά και οφείλουμε να στηρίξουμε τους παραγωγούς για να μπορέσουμε να έχουμε τις παραγωγές που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια. Να σημειώσω βέβαια εδώ ότι σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται μια δυσκολία στην κτηνοτροφία, στον πρωτογενή τομέα.
Σε σχέση με τις τιμές πώλησης, να πω το εξής: Είπατε ένα μέρος της αλήθειας. Θα σας πω τι εννοώ. Η αλήθεια είναι ότι η τιμή γάλακτος έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει ότι αυτή η αύξηση της τιμής δίνει τη δυνατότητα να υπάρχει η προστιθέμενη αξία που κανείς θα περίμενε και για τους κτηνοτρόφους μας. Οι τιμές ξέρετε πολύ καλά ότι είναι ιδιαίτερα αυξημένες στις τελευταίες συμφωνίες οι οποίες γίνονται. Βεβαίως να σημειώσω εδώ, γιατί οφείλω να το πω, ότι την άνοιξη του 2019 προς καλοκαίρι του 2019 οι τιμές ήταν περίπου κατά μέσο όρο 0,78 στο πρόβειο γάλα, τιμές οι οποίες, όπως έχουν διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή είναι, όπως ξέρετε, περίπου στο διπλάσιο. Δεν θέλω να μπω στην ανάλυση των τιμών τότε και των τιμών τώρα. Δεν νομίζω ότι έχει καμία αξία. Αξία έχει να μπορούν οι κτηνοτρόφοι μας να πληρώνονται για την πολύ δύσκολη εργασία την οποία κάνουν.
Οφείλω, όμως, να δώσω μία απάντηση σε σχέση με την υπουργική απόφαση του Μαρτίου του 2019 που κατά την ερώτησή σας και το κείμενο της ερώτησης είναι αυτή που συνέβαλε ουσιαστικά στην αύξηση της τιμής του γάλακτος. Είναι μια ΚΥΑ η οποία είναι σχετική με το ισοζύγιο γάλακτος, αλλά εδώ οφείλω να πω ότι όπως ξέρουν πολύ καλά οι κτηνοτρόφοι και το γνωρίζουν όλοι ο έλεγχος του ισοζυγίου γάλακτος και η αυστηροποίηση που έγινε στη συνέχεια -και έγινε και με νόμο του 2020 από την παρούσα Κυβέρνηση- είναι κάτι που ξεκίνησε από το 2006, τροποποιήθηκε το 2011, τροποποιήθηκε και με εσάς το 2019 και αυστηροποιήθηκε το πλαίσιο το 2020. Και βεβαίως όλο αυτό το πλαίσιο το οποίο ξεκίνησε από τότε και αυστηροποιήθηκε το 2020 βοήθησε στο να υπάρχουν αυστηρότεροι έλεγχοι στην αγορά, αποτέλεσμα που σίγουρα συνέβαλε και στην αύξηση της τιμής του προϊόντος.
Δυο κουβέντες μόνο θα μου επιτρέψετε να πω, κύριε Πρόεδρε, για τις ενισχύσεις -και μετά θα συνεχίσω στη δευτερολογία μου-, όχι γι’ αυτές οι οποίες έχουν δοθεί, αλλά γι’ αυτές οι οποίες αναμένονται. Ξέρετε, δεν είναι απλά οι άμεσες ενισχύσεις που δίνονται προς τους κτηνοτρόφους είτε με το 2% επί του τζίρου για τις ζωοτροφές είτε με τα 89 εκατομμύρια που θα δοθούν το επόμενο διάστημα, που είναι από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Με πολλούς τρόπους προσπαθούμε να τους βοηθήσουμε. Ένας από αυτούς τους τρόπους είναι η αύξηση των ποσών για τη βιολογική κτηνοτροφία και τη γεωργία στη χώρα. Είναι πολύ σημαντικό. Έχουμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα βιολογικής κτηνοτροφίας και γεωργίας που είχε ποτέ η χώρα, 705 εκατομμυρίων, και αυτά είναι χρήματα που πάνε στους κτηνοτρόφους μας.
Και βεβαίως υπάρχει και η ανακοίνωση, όπως ξέρετε, που άμεσα θα υλοποιηθεί για τα φωτοβολταϊκά επάνω σε μικρές αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, 75.000 περίπου τέτοιες εκμεταλλεύσεις, που ανακοινώθηκαν ήδη από τον Πρωθυπουργό και το επόμενο διάστημα θα αρχίσει η υλοποίησή τους. Προσπαθούμε να μειώσουμε όχι μόνο το κόστος της παραγωγής, αλλά συνολικά το κόστος λειτουργίας αυτών των εγκαταστάσεων για να μπορέσουνε να αντεπεξέλθουν στη δύσκολη αυτή περίοδο.
Και βεβαίως σημαντικό σε αυτό -για να κλείσω αυτή την ενότητα- είναι και οι συνδεδεμένες ενισχύσεις, που και αυξάνονται για την κτηνοτροφία και ενισχύονται με δύο καινούργια προϊόντα: το μαλακό σιτάρι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ζωοτροφές και τον αραβόσιτο, που επίσης χρησιμοποιείται για ζωοτροφές, για τα οποία έχουμε υποβάλει τα αιτήματα και έχουμε θετική εν πρώτοις ανταπόκριση -τις επόμενες μέρες θα οριστικοποιηθεί- από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να βοηθήσουμε τους κτηνοτρόφους στην παραγωγή ζωοτροφών είτε μέσω ιδιοπαραγωγής, είτε στον έλεγχο των τιμών των συγκεκριμένων προϊόντων.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Βίτσας): Κύριε Αραχωβίτη, έχετε τον λόγο.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Κύριε Υπουργέ, αναφερθήκατε και εσείς στις τιμές του 2018. Να πούμε το εξής, ότι πράγματι τότε αντιμετωπίσαμε μία κρίση τιμής στο αιγοπρόβειο γάλα. Να θυμίσουμε ότι στη Γαλλία την ίδια περίοδο το γάλα είχε φτάσει στα 50 λεπτά. Εδώ πώς αντιμετωπίσαμε την κρίση εκείνη την περίοδο; Πρώτον, με άμεση στήριξη των κτηνοτρόφων με τα de minimis που δόθηκαν λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2018 και ήταν 44 εκατομμύρια μόνο για την αιγοπροβατοτροφία. Δεύτερον, με συντονισμό των ελέγχων. Γιατί δεν είναι οι κυρώσεις μόνο, κυρώσεις μπορείς να βάλεις στον παραβάτη που πιάνεις. Αν δεν πιάσεις, τι νόημα έχει το πλαίσιο των κυρώσεων; Άρα ο συντονισμός των ελέγχων με το ΣΥΚΕΑΑΠ που συντόνιζε όλους τους φορείς που πραγματοποιούν μέρος του ελέγχου, είτε είναι ΕΦΕΤ, είτε είναι ΕΛΓΟ, σε συνεργασία με την Οικονομική Αστυνομία, με το ΣΔΟΕ, με το Λιμενικό ακόμα, όπου κι εκεί συνεισέφερε πολύ στον έλεγχο του τι μπαίνει και τι βγαίνει –κυρίως τι μπαίνει- από τα θαλάσσια σύνορά μας, εκτός από τα χερσαία, που κι εκεί και τα Τελωνεία συνέβαλαν, ο συντονισμός όλων αυτών, λοιπόν, έφερε αποτελέσματα. Και τρίτον, ήταν η ΚΥΑ 838 για το ισοζύγιο, η οποία συνεισέφερε -όχι ότι έκανε τα πάντα, αλλά ήταν ένα βασικό πλαίσιο- για να έχουμε τις τιμές που απολαμβάνουν σήμερα οι παραγωγοί, οι οποίες όμως -ξαναλέω- είναι κατά πολύ χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής ενός κιλού γάλακτος. Δηλαδή με λίγα λόγια, η τιμή που παίρνει σήμερα ένας κτηνοτρόφος δεν φτάνει να καλύψει το κόστος. Όχι να του αφήσει ένα μικρό κερδάκι για να επιβιώσει, αλλά δεν φτάνει ούτε για να καλύψει το κόστος παραγωγής του, δηλαδή να ξεπληρώσει τις ζωοτροφές του, να ξεπληρώσει τη ΔΕΗ για τις παγολεκάνες, για το ρεύμα, να ξεπληρώσει το πετρέλαιο για να πάει στον στάβλο του ή να κάνει τη μεταφορά του νερού, και όλα αυτά τα πράγματα.
Και η δεύτερη ερώτηση που σας υπέβαλα, δηλαδή ποια συγκεκριμένα μέτρα προτίθεσθε να λάβετε, είναι συναφής και σε συνέχεια όλων αυτών, γιατί πραγματικά τα 40 εκατομμύρια που δόθηκαν για όλη την κτηνοτροφία με το 2% επί των τιμολογίων -από όλους τους παράγοντες της αγοράς φαντάζομαι έχει φθάσει και από συναδέλφους όλων των κομμάτων αλλά και από φορείς των παραγωγών- δεν ωφέλησαν, ήταν σταγόνα στον ωκεανό για τους παραγωγούς. Τα 89 εκατομμύρια που αναφέρατε είναι χρήματα του ΠΑΑ, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να λάβετε ως Κυβέρνηση την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθυστερεί. Ακόμα κι ο χρόνος έχει τη σημασία του, γιατί η παραγωγή στο χωράφι έχει τελειώσει, οπότε τώρα που θα μπορούσε να γίνει αγορά από τους κτηνοτρόφους κατευθείαν από τους παραγωγούς, σιγά σιγά παρέρχεται η δυνατότητα. Οι ζωοτροφές αποθηκεύονται και δυνατότητα αποθήκευσης έχουν μόνο οι έμποροι ή στην καλύτερη περίπτωση οι συνεταιρισμοί, άρα χάνεται η διαπραγματευτική ικανότητα. Και τρίτον, είναι πόροι που στερούνται από το ΠΑΑ, είναι πόροι οι οποίοι θα μπορούσαν να έχουν πάει στους νέους αγρότες. Κι εδώ το ερώτημα που τίθεται είναι: ο κρατικός προϋπολογισμός, ο οποίος έχει εργαλεία να στηρίξει άμεσα τους παραγωγούς, πού είναι; Το Υπουργείο Οικονομικών τι λέει γι’ αυτό; Είναι διατεθειμένο το Υπουργείο Οικονομικών να συνεισφέρει στη στήριξη των αγροτών; Διότι οι πόροι του ΠΑΑ την τελευταία χρονιά είναι ιδιαίτερα πολύτιμοι και το ξέρετε.
Και ένα σημείο ακόμα, μιας κι αναφερθήκατε για τις σφαγές. Τα στοιχεία που έχουμε πράγματι είναι αυτά που αναφέρατε, δεν τα αμφισβητεί κανένας. Όμως να δούμε κάτι άλλο. Στον τομέα της αγελαδοτροφίας οι σφαγές είναι 17%, είναι ένα ιλιγγιώδες νούμερο -και μιλώ για την εγχώρια, όχι για τα εισαγόμενα- και αντίστοιχα έχουμε μια πολύ μεγάλη μείωση στο γάλα. Η αναντιστοιχία των στοιχείων μεταξύ της αγελαδοτροφίας και της αιγοπροβατοτροφίας μάς παραξενεύει. Δεν θέλω να πω όσον αφορά τα στοιχεία ότι δεν είναι ορθές οι καταγραφές, αλλά ενδεχομένως να το δούμε στο δεύτερο εξάμηνο ή να δούμε στην πορεία μια μεγάλη μείωση. Πάντως 17% μείωση σε ένα εξάμηνο είναι ένα τεράστιο, ασύλληπτο νούμερο, συγκρίνοντας εξάμηνο με εξάμηνο.
Θα κλείσω λέγοντας κάτι τελευταίο για τη νέα ΚΑΠ. Κάνατε μια αναφορά, δεν είχα σκοπό να αναφερθώ, θα το κάνω όμως μιας και το αναφέρατε. Τη φετινή χρονιά στην τελευταία πληρωμή σε αυτή την ΚΑΠ οι κτηνοτρόφοι έχουν και το κομμάτι του «πρασινίσματος» που είναι ένα σημαντικό μέρος, είναι σχεδόν το 40% του συνόλου της επιδότησής τους. Από την επόμενη χρονιά αυτό δεν θα υπάρχει. Θα έχουμε τα οικολογικά σχήματα, τα οποία οικολογικά σχήματα όμως για να πάρει κάποιος μέρος του ποσού που αντιστοιχεί στο σημερινό «πρασίνισμα» θα πρέπει να κάνει κάτι. Είμαστε τρεις μήνες πριν την έναρξη της επόμενης χρονιάς -τα συζητούσαμε την προηγούμενη βδομάδα σε άλλη ερώτηση, ακόμα δεν έχουμε έγκριση του εθνικού στρατηγικού σχεδίου-, χωρίς να ξέρουμε πώς θα εξειδικευτούν, πώς θα λειτουργήσουν οι υπηρεσίες έτσι ώστε οι κτηνοτρόφοι να πάρουν μέρος του «πρασινίσματος» ακολουθώντας κάποια από τα οικολογικά σχήματα. Αυτό δεν μας καθησυχάζει και τόσο για το πώς θα είναι η κατάσταση στην ελληνική κτηνοτροφία την επόμενη χρονιά. Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Δημήτριος Βίτσας): Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑΣ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Απλά για να αποσαφηνίζουμε λίγο τα νούμερα, αυτά τα οποία ανέφερα πριν, κύριε συνάδελφε, είναι οι εισκομίσεις γάλακτος. Αυτά ανέφερα. Όντως έχουμε τη μικρή μείωση στο αγελαδινό και στο γίδινο, ενώ τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο δεν φαινόταν κάποια μείωση στο πρόβειο. Αυτό απλά σε σχέση με τις εισκομίσεις γάλακτος. Σίγουρα όμως εμείς θέλουμε να μην υπάρχει καθόλου μείωση, διότι βεβαίως μέσα από αυτή την πρώτη ύλη παράγεται εξαιρετικό ελληνικό προϊόν που βοηθάει και την εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας.
Να πούμε, κύριε συνάδελφε, δυο πράγματα που νομίζω ότι αξίζει να ακουστούν. Αυτή τη στιγμή το ελεγκτικό πλαίσιο στηρίζεται κατά βάση σε μια υπουργική απόφαση του 2007, στην ΚΥΑ 261611 του 2007, η οποία προέβλεπε τη λειτουργία πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων επιτροπών παρατυπιών και παραβάσεων. Δεν νομίζω ότι κανείς μπορεί να είναι ευχαριστημένος από αυτό το πολυδαίδαλο, πολύπλοκο και γραφειοκρατικό σύστημα, το οποίο δυστυχώς το είδαμε στην πράξη να λειτουργεί και τουλάχιστον εγώ δεν είμαι ευχαριστημένος από αυτή τη λειτουργία. Είμαι αποφασισμένος το αμέσως επόμενο διάστημα και αμέσως μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου για τον ΕΛΓΟ να προβώ στις αναγκαίες εκείνες παρεμβάσεις οι οποίες θα μπορέσουν να εξορθολογίσουν το σύστημα του ελέγχου κυρίως ως προς τους χρόνους και τη γραφειοκρατία, που πρέπει αυτό να γίνεται, έτσι ώστε να μπορέσουμε και τις προτάσεις της διεπαγγελματικής να υιοθετήσουμε κατά μεγάλο μέρος, οι οποίες με πολύ σωστό τρόπο γίνονται. Γιατί, κύριε Πρόεδρε, είναι απαράδεκτο να υπάρχει από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο δυνατότητα μεγάλων καθυστερήσεων στην επιβολή των κυρώσεων και αυτό να δημιουργεί, όπως καταλαβαίνετε, μια πολύ άσχημη εντύπωση σε όλους τους παράγοντες της αγοράς.
Για να δώσω και την εικόνα της λειτουργίας των συγκεκριμένων αυτών επιτροπών οφείλω να αναφέρω και τα στοιχεία έτσι όπως υπάρχουν αυτή τη στιγμή και μου δόθηκαν. Με την εντολή τη δική μου -παρ’ όλο που υπήρχε η πανδημία το 2020 και το 2021 και καταλαβαίνουμε ότι έκανε δυσλειτουργικές τις συγκεκριμένες επιτροπές- να έχουμε μια επιτάχυνση πλέον των διαδικασιών, για να μπορέσουν να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι των εκκρεμών υποθέσεων, οι οποίοι δεν είναι όλοι της ίδιας σημασίας, αλλά σίγουρα πρέπει να τελειώσουν όλοι.
Όμως, οφείλω εδώ να σημειώσω το εξής. Το ΄20, ΄21, ΄22 έως σήμερα οι συνεδριάσεις της πρωτοβάθμιας επιτροπής και ο αριθμός των παραπομπών που εξετάστηκαν ήταν εκατόν τρεις, όταν, κύριε συνάδελφε –και λυπάμαι που το αναφέρω- το ’16, το ’17, το ’18 και όλο το ’19 και οι συνεδριάσεις και οι παραπομπές ήταν μηδέν. Τέσσερα ολόκληρα χρόνια, κύριε Πρόεδρε, οι δύο συγκεκριμένες επιτροπές δεν συνεδρίασαν ποτέ. Ο ρυθμός των συνεδριάσεων το ’20, το ’21, το ’22 δεν με ικανοποιεί. Θα ήθελα να είναι μεγαλύτερος. Αλλά έχουν εκατόν τρεις υποθέσεις που εκδικάστηκαν. Υπάρχουν και αρκετές άλλες που εκκρεμούν. Όμως δυστυχώς δεν συνεδρίασε τέσσερα χρόνια. Αναφέρω πάλι ότι αυτές οι συνεδριάσεις έγιναν σε περίοδο πανδημίας. Είναι δυσλειτουργικό, γιατί συμμετέχουν μέλη τα οποία έρχονται «ex officio» από διευθύνσεις συγκεκριμένες. Όταν αλλάζουν τα πρόσωπα αυτά, πρέπει να αλλάξουν και οι συνθέσεις. Είναι ένα σύστημα το οποίο θεωρώ ότι μπορεί να γίνει πιο λειτουργικό.
Είμαι αποφασισμένος το επόμενο άμεσο διάστημα και ήδη υπάρχει ο σκελετός των παρεμβάσεων αυτών στον οποίο θα χρησιμοποιήσω και νέους και θα ενισχύσω τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, αλλά πάνω απ’ όλα το πιο σημαντικό νομίζω είναι να υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό σημείο επί του οποίου αποφαίνεται η κάθε μία από αυτές τις επιτροπές ή από όποιο όργανο αποφασιστεί, έτσι ώστε να υπάρχει απόδοση ευθυνών ή όχι ανάλογα με την περίπτωση.
Καταλήγοντας, κύριε Πρόεδρε, σίγουρα η κτηνοτροφία είναι σε μια πολύ δύσκολη περίοδο. Δεν είναι η ενίσχυση προς την κτηνοτροφία μόνο τα χρήματα των 50 εκατομμυρίων που δόθηκαν για τις ζωοτροφές ή τα 89 που σωστά είπε ο κύριος συνάδελφος θα δοθούν από το ΠΑΑ το επόμενο διάστημα. Η στήριξη γίνεται με πολλούς τρόπους και επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης πήγε και προς τους κτηνοτρόφους. Προς τους αγρότες έχουμε το επόμενο διάστημα την επιδότηση που θα δοθεί για την αγορά λιπασμάτων.
Έχουμε την ενίσχυση στο κόστος του πετρελαίου με τα 15 λεπτά που μέχρι πρόσφατα ίσχυε επάνω στην αντλία. Έχουμε την ενίσχυση σε σχέση με την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Κανείς δεν ισχυρίστηκε από την Κυβέρνηση και βεβαίως δεν είμαι εγώ αυτός που θα πω κάτι διαφορετικό ότι όλο αυτό βοηθάει στο να πάρουμε όλο το βάρος αυτών των επιβαρύνσεων από τους Έλληνες κτηνοτρόφους. Προσπαθούμε να τους ενισχύσουμε με διάφορους τρόπους και μερικοί είναι θεσμικοί και είναι μεσοπρόθεσμοι. Μπορούν να καταλάβουν αυτοί που μας ακούν πόσο σημαντικό είναι να έχουμε βιολογική κτηνοτροφία σε νούμερο που δεν το είχαμε ποτέ άλλοτε και να έχουμε επίσης και συνδεδεμένες ενισχύσεις δύο καινούργιες ζωοτροφές, τον αραβόσιτο και το μαλακό σιτάρι. Θα βοηθήσει την κτηνοτροφία αυτό. Βεβαίως η Κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι είναι συνεχώς πάνω από τα ζητήματα και παρεμβαίνει, όταν βεβαίως το επιτρέπουν οι δημοσιονομικές δυνατότητες κατά προτεραιότητα στον πρωτογενή τομέα και νομίζω ότι αυτό είναι κατανοητό από όλους τους Έλληνες παραγωγούς. Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Η Αλγερία εισάγει σήμερα το 100% των αναγκών της σε καλαμπόκι και ελαιούχους σπόρους. Συνολικά διαθέτει 3,24 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την εισαγωγή αυτών των προϊόντων.
Για να μειώσει αυτή την εξάρτηση από τις εισαγωγές η αλγερινή κυβέρνηση ξεκίνησε ένα στρατηγικό πρόγραμμα ανάπτυξης αυτών των καλλιεργειών στην χώρα.
Το πρόγραμμα, που θα ξεκινήσει τον Μάρτιο του 2025, προβλέπει την ανάπτυξη, σε συνολική έκταση 5.200.000 στρεμμάτων, της καλλιέργειας καλαμποκιού και ελαιούχων σπόρων (ηλίανθου, ελαιοκράμβης και σόγιας), μέχρι το 2028.
Σε δηλώσεις της η κα η Hanane Labiad, Διευθύντρια Ανάπτυξης και Προώθησης Αγροτικών Προϊόντων στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας, τόνισε ότι η χώρα «διαθέτει τους γεωργούς, την αγροτική γη και τους υδάτινους πόρους, που είναι απαραίτητοι, για να αναπτύξει τις συγκεκριμένες καλλιέργειες». Το πρόγραμμα στρατηγικής ανάπτυξης καλλιεργειών το χαρακτήρισε ένα «φιλόδοξο έργο» που στοχεύει στη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας της χώρας.
Για να το επιτύχει αυτό, η Αλγερία έχει θέσει ως στόχο να καλλιεργήσει συνολικά 2.200.000 στρέμματα με καλαμπόκι και μια έκταση 3.000.000 στρέμματα με ελαιούχους σπόρους, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε η εκπρόσωπος του Υπουργείου Γεωργίας.
Επίσης επισήμανε στους ενδιαφερόμενους αγρότες και επενδυτές, την ανάγκη τήρησης του στρατηγικού προγράμματος ανάπτυξης αυτών των καλλιεργειών. Ήδη τον ερχόμενο Μάρτιο προγραμματίζεται η καλλιέργεια καλαμποκιού σε 300.000 στρέμματα και ελαιούχων σπόρων σε 600.000 στρέμματα.
«Οι πλημμυροπαθείς κτηνοτρόφοι ζητούν από την πολιτεία να προβεί σε διορθωτικές ενέργειες, ώστε να καλυφθεί η διαφορά των χαμηλότερων αποζημιώσεων που έλαβαν για το ζωικό τους κεφάλαιο, σε σχέση με τις αποζημιώσεις στους πληγέντες από τις ζωονόσους και επιπλέον αξιώνουν την λειτουργία ενός πιο ευέλικτου μέτρου, ανάλογου με το 5.2, ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν και να επιδοτηθούν για να επαναφέρουν σε πλήρη λειτουργία τις μονάδες τους».
Τα παραπάνω τονίζει ο βουλευτής Λαρίσης της ΝΔ κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος σε ερώτησή του προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κώστα Τσιάρα, μεταφέροντας τις ενστάσεις πληγέντων από τον Daniel κτηνοτρόφων.
Ο Θεσσαλός πολιτικός που έγινε αποδέκτης παραπόνων από πολλούς κτηνοτρόφους που έχασαν ζωικό κεφάλαιο και είχαν σοβαρές ζημιές στις εγκαταστάσεις τους από τις πλημμύρες του 2023, αναφέρει στην ερώτησή του ότι «οι πληγέντες από τις πρωτοφανείς πλημμύρες στη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο του 2023 κτηνοτρόφοι μιλούν για αποζημιώσεις δύο ταχυτήτων και ζητούν από την πολιτεία να λάβει ευέλικτα μέτρα ώστε να μπορέσουν να ξαναδημιουργήσουν τα κοπάδια τους και να επιδιορθώσουν τις κτιριακές τους εγκαταστάσεις.
Συγκεκριμένα, οι ανωτέρω κτηνοτρόφοι αναφέρουν ότι οι αποζημιώσεις που έλαβαν για το χαμένο ζωικό τους κεφάλαιο είναι σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που ισχύουν για τους συναδέλφους τους που επλήγησαν από τις ζωονόσους.
Επιπλέον, τονίζουν ότι ως πλημμυροπαθείς, εκτός από την απώλεια του ζωικού κεφαλαίου, είχαν να αντιμετωπίσουν και τις ζημιές στις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό των κτηνοτροφικών τους μονάδων, οι οποίες έπρεπε να επιδιορθωθούν άμεσα για να μπορέσουν να συνεχίσουν να λειτουργούν, γεγονός που τους έφερε σε ακόμα δυσμενέστερη οικονομική θέση, μέχρι να λάβουν τις αποζημιώσεις της κρατικής αρωγής. Ωστόσο, λόγω των δυσκαμψιών του προγράμματος 5.2, για την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου και την αποκατάσταση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων - καθώς, ακόμη και μετά τις ολοκληρωτικές καταστροφές, απαιτούνταν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα για την συμμετοχή τους σε αυτό- πολλοί είναι εκείνοι που έμειναν εκτός νυμφώνος. Όπως διατείνονται οι εν λόγω κτηνοτρόφοι, το πρωτεύον μέλημά τους ήταν η κάλυψη των αναγκαίων εξόδων για την επαναλειτουργία των μονάδων τους και συνεπώς η προσκόμιση των ενημεροτήτων θα μπορούσε να είναι απαιτητή σε επόμενο στάδιο του προγράμματος, καθώς θα είχαν λυθεί τα βασικά λειτουργικά προβλήματα και οι ίδιοι θα ήταν σε θέση να τις προσκομίσουν».
Κατόπιν τούτων ο Μάξιμος Χαρακόπουλος ρωτά τον αρμόδιο υπουργό:
1. Προτίθεστε να προβείτε σε διορθωτική αποζημίωση για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου στους πλημμυροπαθείς κτηνοτρόφους, ώστε να τύχουν ανάλογης αποζημίωσης με όσους έχασαν τα ζώα τους από ζωονόσους;
2. Για τους πληγέντες από τον Daniel κτηνοτρόφους που δεν μπόρεσαν να ενταχθούν στο μέτρο 5.2, προτίθεστε να επανεξετάσετε την δυνατότητα ένταξής τους ή την ενεργοποίηση ανάλογου ευέλικτου μέτρου, ώστε να μπορέσουν να συμμετάσχουν και αυτοί οι κτηνοτρόφοι;
Παραγωγοί δημητριακών από όλη την χώρα συμφώνησαν να συντάξουν υπόμνημα προ το ΥπΑΑΤ, στο οποίο να ζητούν την οικονομική στήριξη για ζημιά στην καλλιέργεια που είχαν τις προηγούμενες δύο χρονιές.
Αυτό αποφασίστηκε στην συνάντηση, που έγινε, την Πέμπτη (7/2), στο Αιγίνιο της Πιερίας.
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Τάσος Λιολιόπουλος, εκπρόσωπος του Αγροτικού Συλλόγου Αλεξάνδρειας, «τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε στα σιτηρά μειωμένες αποδόσεις και χαμηλές τιμές. Αυτό συμβαίνει ενώ έχουμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας.
Από την άλλη έχουμε μια διαχρονική πολιτική του ΥπΑΑΤ με την οποία μεταφέρονται πόροι της ΚΑΠ από τα σιτηρά σε άλλες καλλιέργειες. Αυτή την πολιτική ζητάμε να την αλλάξει και να στηρίξει την καλλιέργεια γιατί την έχει ανάγκη.
Ένα τρίτο θέμα που αποφασίσαμε, το οποίο βέβαια είναι πιο μακροχρόνιο, είναι η σύσταση Διεπαγγελματικής Δημητριακών, όπως έχει γίνει και σε άλλες καλλιέργειες».
Πάντως το πρώτο θέμα της συνάντησης που αφορά την οικονομική στήριξη των παραγωγών σιτηρών φαίνεται να έχει προχωρήσει.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, το ΥπΑΑΤ έχει καταθέσει φάκελο στην ΕΕ για στήριξη της καλλιέργειας λόγω καιρικών συνθηκών.
Να θυμίσουμε ότι η ρουμανική κυβέρνηση κατέθεσε φάκελο και κέρδισε τις αποζημιώσεις (περιλάμβαναν και την καλλιέργεια σιτηρών) από την ΕΕ. Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το καθεστώς κρατικής ενίσχυσης της Ρουμανίας, ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ, για την αποζημίωση των αγροτών που επλήγησαν από σοβαρή ξηρασία, για την περίοδο μεταξύ Σεπτεμβρίου 2023 και Αυγούστου 2024.
Αναστάτωση επικρατεί στις τάξεις των κτηνοτρόφων του Ηρακλείου Κρήτης, καθώς έχουμε δεύτερο κρούσμα ευλογιάς των αιγοπροβάτων. Τα 120 ζώα του κοπαδιού θανατώθηκαν.
Το δεύτερο κρούσμα είναι δίπλα στην εκτροφή που είχε εντοπιστεί το πρώτο κρούσμα, στις 21 Ιανουαρίου. Το πρόβλημα είναι ότι μετά το πρώτο κρούσμα είχαν γίνει έλεγχοι στις εκτροφές της περιοχής.
Ήδη ανακοινώθηκαν νέοι έλεγχοι στο Δήμο Αρχανών Αστερουσίων και απαγορεύεται η μετακίνηση ζώων εκτός των ορίων της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου και η αγοραπωλησία ζώων για την αποτροπή εξάπλωσης της νόσου. Επίσης αναστέλλεται η σφαγή ζώων, μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου, ενώ απαγορεύεται και η ελεύθερη βόσκηση σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
Ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με τον κ. Μύρων Χιλετζάκη, Αντιπρόεδρο ΕΑΣ Ηρακλείου και πρόεδρος Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, ο οποίος ανέφερε ότι «η ευλογιά φαίνεται πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Τη δεκαετία του 80 είχαμε στο Ηράκλειο το πρόβλημα με την φυλλοξήρα στα σταφιδάμπελα. Για πρώτη φορά, η φυλλοξήρα διαπιστώνεται στα αμπέλια της Κρήτης το 1977. Από τότε άρχισε η αντίστροφη πορεία της αμπελοκαλλιέργειας στην Κρήτη. Σε λίγα χρόνια η καταστροφή των αμπελιών της ήταν καθολική. Το 1985, που άρχισε η αναμπέλωση στην Κρήτη, τα αμπέλια της είχαν καταστραφεί στη μεγάλη τους πλειοψηφία.
Τότε είχαμε στην Κρήτη δημόσιες υπηρεσίες που ήταν επανδρωμένες με γεωπόνους και κτηνιάτρους. Παρόλα αυτά δεν καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε το έντομο και χάθηκαν χιλιάδες στρέμματα με αμπέλια. Σήμερα με την υποστελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών είναι σίγουρο ότι θα χάσουμε και αυτόν τον «πόλεμο». Όπως τότε έτσι και σήμερα δεν θα καταφέρουμε να αποφύγουμε την καταστροφή».
Ζητάει επειγόντως κτηνιάτρους η Περιφέρεια
Την Στελέχωση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών με Κτηνιάτρους και το απαιτούμενο διοικητικό προσωπικό, ζητά ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, με επιστολή του προς τους Υπουργούς Αγροτικής ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστα Τσιάρα και Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβάνιο.
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης υπογραμμίζει στο αίτημα του την σημασία του πρωτογενή τομέα για την οικονομία της Κρήτης, την υποστελέχωση που υπάρχει σήμερα στις υπηρεσίες, επισημαίνοντας τον αυξημένο βαθμό δυσκολίας στο έργο των κτηνιατρικών υπηρεσιών.
Σημειώνει την αναγκαιότητα παρουσίας νέων στελεχών λόγω και των αυξημένων ελέγχων που διενεργούν οι υπηρεσίες, εξαιτίας της εμφάνισης των ζωονόσων της Πανώλης των μικρών μηρυκαστικών (1 Αυγούστου 2024) και της Ευλογιάς του προβάτου (20 Ιανουαρίου 2025) η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζει πως καθίσταται αναγκαία η στελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών με επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό.
Σύσκεψη στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, πραγματοποίησαν εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων με την Αντιπεριφερειάρχη Μαγνησίας, Άννα Μαρία Παπαδημητρίου και τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργο Στρατάκο, ο οποίος μίλησε διαδικτυακά.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Μαγνησίας, Γιώργος Τερζάκης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «όλο αυτό το διάστημα έχουμε μόνο υποσχέσεις από το ΥπΑΑΤ. Ούτε ποσά μας λένε ούτε ημερομηνίες πληρωμής.
Υπάρχουν μεγάλες απώλειες ζωικού κεφαλαίου εξαιτίας αρχικά των πυρκαγιών, στη συνέχεια των πλημμυρών και στο τέλος ήρθε πανώλη και ευλογιά και «αποτελείωσε» τα κοπάδια. Μόνο σε επίπεδο Μαγνησίας χάθηκε το 20% των αιγοπροβάτων.
Χρήματα δεν υπάρχουν και έχουμε περιπτώσεις να έχει κοπεί η ηλεκτροδότηση σε σπίτια κτηνοτρόφων επειδή δεν έχουν να πληρώσουν. Προσωπικά μου θανατώθηκε το κοπάδι μου και δεν έχω εισπράξει ούτε ένα επίδομα για να ζήσω εγώ και η οικογένειά μου.
Από προχθές στην Θεσσαλία τα πρόβατα βόσκουν ελεύθερα, καλώς ή κακώς, γιατί στους κτηνοτρόφους τελείωσαν οι ζωοτροφές και δεν έχουν χρήματα για να αγοράσουν.
Δεν θέλουμε ψίχουλα (8 ευρώ ανά ζώο). Απαιτούμε ενίσχυση για αγορά ζωοτροφών στα 50 ευρώ ανά ζώο και για πέντε μήνες. Το ΥπΑΑΤ γνωρίζει ότι έχουμε κλείσει μέσα τα ζώα μας για πέντε μήνες. Αυτοί αποφάσισαν να τα κλείσουμε μέσα στις εκτροφές.
Δίνουμε πίστωση χρόνου δέκα ημερών στην ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για την ικανοποίηση των αιτημάτων μας».
Μια καλή εικόνα έχει μέχρι στιγμής η καλλιέργεια σκληρού σιταριού στην χώρα μας. Οι βροχές βοήθησαν και έχουμε καλά φυτρώματα στις περισσότερες περιοχές της χώρας.
Πρόβλημα στην καλλιέργεια είναι η έλλειψη ρευστότητας των παραγωγών μετά από μια δύσκολη περσινή χρονιά.
Ο Νίκος Τούτουζας, παραγωγός σκληρού σιταριού από την Θήβα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «οι βροχές βοήθησαν την καλλιέργεια και έχουμε καλά φυτρώματα. Οι σπορές έγιναν σε δύο δόσεις γιατί πολλοί περίμεναν τις βροχές για να μαλακώσει το χώμα και να μπουν στα χωράφια. Ακόμη είμαστε σε μικρό στάδιο η καλλιέργεια και δεν έχει εμφανίσει κάποιο πρόβλημα φυτοπροστασίας. Τις επόμενες ημέρες, από τέλη Φεβρουαρίου μέχρι αρχές Μαρτίου αναμένεται θα γίνει η λίπανση.
Πέρυσι ήταν μια δύσκολη χρονιά για τους παραγωγούς με μειωμένες αποδόσεις λόγω ξηρασίας και χαμηλές τιμές. Η μέση τιμή που πούλησαν οι παραγωγοί το σκληρό σιτάρι ήταν στα 23 λεπτά το κιλό, που, σε συνδιασμό με τα μειωμένα κιλά, σημαίνει μειωμένο εισόδημα και μεγάλη έλλειψη ρευστότητας.
Και τα πράγματα δεν φαίνεται να βελτιώνονται τα επόμενα χρόνια για μια καλλιέργεια που έχει αυξηθεί το κόστος της. Έχουμε μια στροφή των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της Ρωσίας από το μαλακό στο σκληρό σιτάρι. Στο παρελθόν όλοι βλέπαμε την καλλιέργεια στον Καναδά. Τώρα έχουν αυξηθεί οι ανταγωνιστές μας που έχουν πολύ μειωμένο κόστος καλλιέργειας. Επίσης με τις αυξημένες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και αρδευόμενο χωράφι να έχει κάνεις λιγότερα ποτίσματα με αποτέλεσμα να μειώνονται τα κιλά».
Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή έχουμε καλά φυτρώματα. Σε άλλες περιοχές που επλήγησαν από τον Daniel είχαμε προβλήματα στα φυτρώματα και σε κάποιες περιπτώσεις αναγκάστηκαν οι παραγωγοί να κάνουν επανασπορές.
Οι παραγωγοί ετοιμάζονται σε περίπου 15 ημέρες να κάνουν τις επιφανειακές λιπάνσεις. Αυτές θα γίνουν είτε σε μια δόση είτε σε δύο. Τα στρεσαρισμένα φυτά θα χρειαστούν κάποιους βιοδιεγέρτες για να επανέλθουν και να μπορέσουν να προσλάβουν τα θρεπτικά στοιχεία μέσω της λίπανσης.
Αυτή την περίοδο οι σιτοπαραγωγοί θα πρέπει να προσέχουν πολύ για τους μύκητες λόγω της αυξημένης υγρασίας. Επειδή δεν μπορεί ο παραγωγός να είναι συνεχώς στο χωράφι προτείνω να γίνουν και κάποιες προληπτικές εφαρμογές με μυκητοκτόνα, αν έχουν την οικονομική δυνατότητα οι παραγωγοί. Αν εμφανιστεί ο μύκητας στο φυτό θα είναι πολύ αργά. Είναι πολύ βασικό να μην έχουμε προσβολή από μύκητα για να έχουμε μια αυξημένη παραγωγή.
Είναι γεγονός ότι αυτή την εποχή έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες λόγω χειμώνα. Προτιμώ να υπάρχουν τώρα τα κρύα παρά αργότερα να έχουμε παγετούς που θα δημιουργήσουν προβλήματα στην καλλιέργεια.
Το 2024 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά για τα σιτάρια. Οι αποδόσεις ήταν μειωμένες και είχαμε προβλήματα με την ποιότητα. Επίσης είχαμε και χαμηλές τιμές, ξεκίνησαν από 23 λεπτά και αυτή την εποχή έχουν φτάσει στα 27 λεπτά. Μια μέση τιμή που πούλησαν οι παραγωγοί πέρυσι ήταν στα 25 λεπτά που είναι πολύ χαμηλή. Αυτό σημαίνει ότι φέτος έχουμε πρόβλημα οικονομικής ρευστότητας στους παραγωγούς, με ότι αυτό σημαίνει για τις οφειλές που έχουν στα μαγαζιά εφοδίων και στις άλλες υποχρεώσεις τους. Όσον αφορά τα στρέμματα καλλιέργειας εκτιμώ ότι μπορεί να αυξήθηκαν σε πανελλαδικό επίπεδο, μιας και δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, αφού και οι υπόλοιπες καλλιέργειες έφεραν μειωμένα εισοδηματα (βαμβάκια, καλαμπόκια κ.α.)».
Ο κ. Δημήτρης Παπαδάκης, γεωργοκτηνοτρόφος που καλλιεργεί σιτηρά στην Χαλκιδική, «η καλλιέργεια φέτος πάει μέχρι στιγμής πολύ καλά σε όλη την χώρα. Οι βροχές βοήθησαν την καλλιέργεια και δεν φαίνεται να έχουμε προβλήματα φυτοπροστασίας. Ήδη στα πρώιμα σιτάρια έγινε η επιφανειακή λίπανση και θα ακολουθήσει σε λίγες ημέρες και στα υπόλοιπα. Το πρόβλημα στην καλλιέργεια είναι το υψηλό ρίσκο. Υπάρχει μια μεγάλη αύξηση του κόστους στα δημητριακά λόγω της αύξησης των εφοδίων. Στο παρελθόν με αποδόσεις 200 κιλά το στρέμμα θα έφερνα εισόδημα στον παραγωγό. Σήμερα χρειαζόμαστε 400 κιλά το στρέμμα για να καλύψουμε το κόστος και να έχουμε εισόδημα.
Η Τουρκία που είναι μια μεγάλη δύναμη στην παραγωγή σκληρού σιταριού έχει κόστος για τη ζιζανιοκτονία γύρω στο 1,5 ευρώ το στρέμμα. Στην χώρα μας το κόστος είναι δεκαπλάσιο και κυμαίνεται στα 9 έως 10 ευρώ. Αυτό μας βγάζει εκτός ανταγωνισμού. Επίσης στην Τουρκία αναγράφουν τις τιμές λιανικής στην συσκευασία των φυτοπροστατευτικών κάτι που δεν συμβαίνει στην χώρα μας.
Πέρυσι χαμηλές αποδόσεις και μειωμένες τιμές στο σκληρό σιτάρι, από 23 έως 25 λεπτά το κιλό, έφεραν μια έλλειψη ρευστότητας στους παραγωγούς. Θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να στηρίξει την καλλιέργεια. Γενικά στην Ελλάδα δεν συμφέρει να κάνεις καλλιέργεια δημητριακών σε μικρές εκτάσεις. Έχουν μείνει μόνο οι μεγάλοι παραγωγοί και τα πράγματα θα πάνε ακόμη χειρότερα αν δεν υπάρξουν μέτρα στήριξης της καλλιέργειας. Θα πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός στην αγροτική πολιτική της χώρας μας.
Επενδύουμε 100 ευρώ το στρέμμα για να βγάλουμε 110 ευρώ το στρέμμα. Δεν αφήνει εισόδημα η καλλιέργεια. Η μόνη εναλλακτική λύση για τους παραγωγούς σιτηρών είναι να στραφούν στη δενδροκαλλιέργεια».
Ο κ. Γιάννης Μαργαριτίδης, παραγωγός από τον Έβρο, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος η καλλιέργεια έχει μια καλύτερη εικόνα σε σχέση με πέρυσι. Οι λίγες βροχές βοήθησαν και έχουμε καλά φυτρώματα. Η βασική λίπανση έγινε με την σπορά. Τις επόμενες ημέρες προς τα τέλη του μήνα θα γίνει η επιφανειακή λίπανση. Ακόμη είναι μικρά τα σιτάρια και δεν έχουμε κάποια προβλήματα. Η ζιζανιοκτονία θα γίνει κατά τον Μάρτιο.
Πέρυσι ήταν μια δύσκολη χρονιά για το σκληρό σιτάρι. Η μέση τιμή που πούλησαν οι παραγωγοί ήταν στα 26 λεπτά το κιλό. Είχαμε και μειωμένες αποδόσεις, σε αρδευόμενο μια μέση απόδοση ήταν στα 500 κιλά. Με αυτές τις αποδόσεις και τις τιμές δεν βγαίνει οικονομικά η καλλιέργεια. Έχουμε και το πρόβλημα στην άρδευση λόγω της Βουλγαρίας. Για όλα αυτά τα προβλήματα οι αγρότες βρίσκονται εδώ και μέρες στο μπλόκο στις Καστανιές του Έβρου και ζητάμε στήριξη του εισοδήματος».
Τελικά φαίνεται στο ΥπΑΑΤ κατέληξαν στο πρόγραμμα ενισχύσεων de minimis στους κτηνοτρόφους, για τις αυξημένες δαπάνες στις ζωοτροφές, λόγω του εγκλεισμού των ζώων στους στάβλους.
Η ενίσχυση, σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ, θα είναι οριζόντια και θα αφορά ένα μήνα απαγόρευσης μετακίνησης των ζώων στην χώρα.
Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι σε όλη την χώρα θα καταβληθούν στους αιγοπροβατοτρόφους 8 ευρώ ανά ζώο για 30 ημέρες (1 μήνα).
Να επισημάνουμε όμως ότι η πληρωμή θα αφορά τα αιγοπρόβατα που ενισχύονται μέσω της συνδεδεμένης ενίσχυσης (κόφτης).
Στο ποσό των 8 ευρώ θα προστεθούν 2 ευρώ ανά ζώο για τις εκτροφές που βρέθηκαν στη ζώνη επιτήρησης (των 10 χιλιομέτρων) και ακόμη 4 ευρώ ανά ζώο για τις εκτροφές που βρέθηκαν μέσα στη ζώνη προστασίας (των 3 χιλιομέτρων).
Άρα για ένα μέσο κοπάδι με 400 ζώα ο κτηνοτρόφος το ανώτερο ποσό που θα λάβει θα είναι 5.600 ευρώ ενίσχυση τον μήνα.
Μένει να δούμε όμως πότε θα γίνει αυτή η πληρωμή. Κτηνοτρόφοι που επικοινωνούν με τον ΑγροΤύπο τονίζουν ότι τα χρήματα θα πρέπει να καταβληθούν άμεσα γιατί δεν υπάρχουν αποθέματα ζωοτροφών για να ταΐσουν τα ζώα τον χειμώνα.
Αν καλοκαιριάσει θα πάνε τα αιγοπρόβατα να βοσκήσουν. Από την άλλη με τους ρυθμούς που πάει το ΥπΑΑΤ φαίνεται να πάμε για πληρωμή στα αλώνια.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η εγχώρια εκτροφή ζωικού κεφαλαίου η περιφέρεια Θεσσαλίας σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και κάποιους παραγωγούς θα παρουσιάσει, στις αρχές Μαρτίου, μία πρόταση για την εκτροφή και αναπαραγωγή του θεσσαλικού προβάτου.
Το πρόγραμμα θα τρέξει από την περιφέρεια, με στόχο να περιορίσει την ανάγκη για εισαγωγές ζώντων ζώων. Αυτό ανέφερε ο Περιφερειάρχης, Δημήτρης Κουρέτας, στην συνάντηση με εκπροσώπους από τις Ομοσπονδίες Αγροτικών Συλλόγων και αγροτών των μπλόκων.
Το θεσσαλικό πρόβατο θα αποτελέσει τη λύση του προβλήματος και στην αντιμετώπιση των ζωονόσων. «Θα πρέπει να αποφύγουμε το εμβόλιο, το οποίο συνιστά καταστροφή για το εθνικό μας προϊόν, τη φέτα», σημείωσε χαρακτηριστικά o Περιφερειάρχης.
Πάντως οι Θεσσαλοί κτηνοτρόφοι έχουν τις επιφυλάξεις τους για το αν θα καταφέρει να εφαρμοστεί αυτό το φιλόδοξο μέτρο.
Ο κ. Αργύρης Μπαϊρακτάρης, πρόεδρος Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Τυρνάβου «Bune Coop», τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «σε συναντήσεις που είχαμε με τον Περιφερειάρχη κ. Κουρέτα και τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Τσέτσιλα μας ανέφεραν για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανασύστασης του ζωικού κεφαλαίου. Εμείς καταθέσαμε δύο βασικά ερωτήματα που θα βρεθούν τόσα πολλά πρόβατα και αν υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια. Στις περιοχές που χτυπήθηκαν από την θεομηνία Daniel, στον κάμπο Τρικάλων - Καρδίτσας, τα περισσότερα ζώα που χάθηκαν ήταν από την φυλή Καραγκούνικο πρόβατο.
Που θα βρεθούν τα χρήματα και τα ζώα για να αναπληρώσουμε τα 150.000 πρόβατα που έχουν χαθεί στην Θεσσαλία. Όταν μάλιστα το Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης Καρδίτσας Ζώων στην Καρδίτσα σήμερα είναι υποστελεχωμένο. Πάντως οι κτηνοτρόφοι γύρισαν την πλάτη τους στο πρόγραμμα της κυβέρνησης με το Μετρό στήριξης 5.2 για την αγορά αιγοπροβάτων. Άμα κάποιος θέλει να συνεχίσει το επάγγελμα με λίγα χρήματα που έχει προσπαθεί μόνος του να ξαναστήσει το κοπάδι με την αγορά λίγων ζώων. Εμείς είχαμε καταθέσει αίτημα στην προηγούμενη ηγεσία του ΥπΑΑΤ να χορηγήσει ενισχύσεις de minimis στους κτηνοτρόφους για τα θηλυκά ζώα για να καταφέρουν να στήσουν ξανά τα κοπάδια αλλά δεν έγινε δεκτό».
Ο κ. Δημήτρης Μπαλούκας, από τα Καλύβια Ελασσόνας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «περιμένουμε ενημέρωση από την Περιφέρεια για το συγκεκριμένο πρόγραμμα στην συνάντηση που θα έχουμε σε λίγες ημέρες. Είναι πιο εύκολο πάντως να τρέξει πρόγραμμα ανασυγκρότησης ζωικού κεφαλαίου για τις θανατώσεις ζώων λόγω ζωονόσων (ευλογιά, πανώλη). Υπάρχουν στοιχεία καταγεγραμμένα για τον αριθμό των αιγοπροβάτων που έχασε ο κάθε κτηνοτρόφος.
Πολλοί αναμένεται να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Όσοι θελήσουν να συνεχίσουν το πρώτο που θα κάνουν είναι να αγοράζουν ζώα για να μπορέσουν να έχουν εισόδημα. Για αυτό θα πρέπει η πολιτεία θα πρέπει να μην καθυστερήσει για να τρέξει τέτοια προγράμματα. Πάντως με τα σημερινά δεδομένα οι κτηνοτρόφοι θα στραφούν στο εξωτερικό για την αγορά αιγοπροβάτων γαλακτοπαραγωγής. Αν και είχαμε καλές φυλές προβάτων, όπως Χιώτικο και Καραγκούνικο, δεν θελήσαμε να ασχοληθούμε με τα ζώα και να στήσουμε κέντρα αναπαραγωγής, όπως έχουν κάνει στην Γαλλία και την Ισπανία».
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού διεξήγαγε χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού στον κλάδο ζωοτροφών και συγκεκριμένα στις ζωοτροφές για αιγοπρόβατα.
Αυτό που αξίζει να αναφέρουμε από την έρευνα είναι ότι αν και από το 2023 υποχωρούν οι διεθνείς τιμές και η τιμή της ενέργειας αυξάνουν τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων πώλησης ζωοτροφών. Επίσης το 62,7% των αγορών των ζωοτροφών για αιγοπρόβατα προέρχεται από την Ελλάδα.
Οι ζωοτροφές για αιγοπρόβατα επιλέχθηκαν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού επειδή αυτά τα είδη παραγωγικών ζώων αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του ζωικού πληθυσμού στην Ελλάδα (με εξαίρεση τα κοτόπουλα) και επειδή το αιγοπρόβειο γάλα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή φέτας, η οποία αποτελεί προϊόν μεγάλης σημασίας για τον Έλληνα καταναλωτή και αντιπροσωπεύει το 2% των πωλήσεων των αλυσίδων λιανικής.
Αξιολογήθηκαν στοιχεία που συνελέγησαν από 41 επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας ζωοτροφών.
Η περίοδος για την οποία ελήφθησαν στοιχεία είναι μεταξύ 1/1/2021 και 30/6/2024 (Περίοδος Αναφοράς).
Τα κύρια αποτελέσματα είναι τα εξής:
- Ο κλάδος των ζωοτροφών χαρακτηρίζεται από «οικονομίες φάσματος» και η διάθεση ζωοτροφών για αιγοπρόβατα συνοδεύεται και από τη διάθεση άλλων ζωοτροφών και άλλες δραστηριότητες σχετικές με τα λοιπά παραγωγικά ζώα.
- Οι ζωοτροφές είναι Απλές και Σύνθετες. Απλές Ζωοτροφές (ΑΖ) είναι πρώτες ύλες (π.χ. καλαμπόκι, σιτάρι, κριθάρι, σόγια, πίτουρο, τριφύλλι). Σύνθετες Ζωοτροφές (ΣΖ) είναι μείγμα δύο τουλάχιστον πρώτων υλών, που μπορεί να περιέχουν και πρόσθετες ύλες.
- Το 2023, το σύνολο των ΑΖ για αιγοπρόβατα και λοιπά παραγωγικά ζώα αφορά στο 14,2% του Κύκλου Εργασιών των εταιριών του δείγματος και των ΣΖ για αιγοπρόβατα το 9,7%.
- Το 2023, το 62,7% των αγορών των ζωοτροφών για αιγοπρόβατα προέρχεται από την Ελλάδα, ενώ τα λοιπά ποσοστά αγορών πραγματοποιούνται κυρίως από τη Ρουμανία και την Ιταλία.
- Αναφορικά με την διάρθρωση των πωλήσεων ζωοτροφών των εταιριών του δείγματος, διαπιστώνεται ότι, τόσο σε αξία όσο και σε ποσότητα, το μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων αφορά σε ΣΖ για αιγοπρόβατα (κατά 65,8% σε αξία και κατά 55,4% σε ποσότητα).
- Ο κλάδος, στην κατηγορία των ΣΖ για αιγοπρόβατα, χαρακτηρίζεται από χαμηλή συγκέντρωση καθώς το CR4 και το CR5 για το έτος 2023 υπολογίζονται σε 41,6% και 48% αντίστοιχα. Το ίδιο συμπέρασμα επιβεβαιώνει και ο δείκτης Herfindahl Index ο οποίος, για το 2023, υπολογίζεται σε 665 μονάδες. Μέτρια συγκέντρωση διαπιστώνεται στην κατηγορία Τριφύλλι, ενώ υψηλός βαθμός συγκέντρωσης στα Προμίγματα.
- Ως προς τις κατηγορίες πελατών του δείγματος, το 45,3% των πωλήσεων ζωοτροφών για αιγοπρόβατα διοχετεύεται σε χονδρέμπορους και το 39,0% απευθείας σε εκτροφείς. Στις ΑΖ και ΣΖ δεν παρατηρείται αξιοσημείωτη διαφοροποίηση τιμών μεταξύ χονδρέμπορων και εκτροφέων. Στην κατηγορία Λιανέμποροι εντοπίζονται ελαφρά αυξημένες τιμές γεγονός που είναι, σε μεγάλο βαθμό, αναμενόμενο.
- Το 2023, στις ΑΖ, παρατηρείται υψηλότερο ποσοστό πωλήσεων στην Κεντρική Ελλάδα και συγκεκριμένα στις περιφέρειες Θεσσαλία (2023: 27,9%) και Ηπείρου (2023: 41,9%) και σε μικρότερο ποσοστό στην Κρήτη (14,3%), ενώ στις ΣΖ για αιγοπρόβατα παρατηρείται υψηλότερο ποσοστό πωλήσεων στην Κεντρική Μακεδονία (2023: 36,6%) και στην Κρήτη (35,1%). Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Δυτική Ελλάδα και Θράκη παρουσιάζουν μικρά ποσοστά στις πωλήσεις τόσο στις ΑΖ όσο και στις ΣΖ.
- Ως προς τις αγορές των ΑΖ/Πρώτων Υλών από τις εταιρίες παραγωγής/εμπορίας παρατηρείται αύξηση των μέσων τιμών αγορών κατά το έτος 2022 σε σχέση με το 2021, ενώ το 2023 οι τιμές παρουσιάζουν μείωση. Η μείωση αυτή συνεχίζεται και κατά το α’ εξάμηνο του 2024, όπου οι τιμές φτάνουν να είναι χαμηλότερες και από το 2021. Αντίστοιχη τάση παρουσιάζουν οι μέσες τιμές αγορών στις ΣΖ.
- Ως προς την τιμολογιακή πολιτική αρκετές εταιρίες που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι στην περίπτωση που το προϊόν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης στις διεθνείς αγορές, τιμολογούν τα προϊόντα τους με βάση τις αντίστοιχες διεθνείς τιμές την ημερομηνία της πώλησης, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσης του προϊόντος (είτε από την Ελλάδα είτε από το εξωτερικό).
- Οι τάσεις των τιμών πώλησης των ελεγχόμενων επιχειρήσεων φαίνεται να ακολουθούν τις αντίστοιχες τιμές αγοράς που αντιμετωπίζουν για κάθε προϊόν, τους αντίστοιχους διεθνείς δείκτες πιθανώς λόγω ανταγωνισμού από το εξωτερικό, έστω και αν αυτό γίνεται με διαφορετικό ρυθμό απόκρισης στις αυξήσεις και στις μειώσεις. Παρέκκλιση από αυτή τη μέθοδο τιμολόγησης ενδεχομένως να οδηγήσει σε απώλεια πελατείας.
- Ωστόσο, διαπιστώνεται ότι τα spread των τιμών (τιμές πώλησης μείον τιμές αγοράς) δεν παραμένουν σταθερά αλλά βαίνουν αυξανόμενα έως το 2023, παρότι η ενέργεια αποτελεί διαχρονικά μικρό ποσοστό του συνολικού κόστους λειτουργίας των εταιριών του κλάδου παραγωγής ζωοτροφών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Το αυξανόμενο spread κάθε προϊόντος δεν φαίνεται να είναι αποτέλεσμα των τιμών ενέργειας.
- Δεν διαπιστώνεται ταύτιση τιμών πώλησης μεταξύ των επιχειρήσεων τόσο για τις απλές όσο και για τις σύνθετες ζωοτροφές, παρά μόνο μια παρόμοια τάση στην άνοδο και την κάθοδο των τιμών.
- Οι εταιρίες του δείγματος συνολικά παρουσιάζουν μέσο Περιθώριο Μικτού Κέδρους μεταξύ 10% και 13,6% και μέσο Περιθώριο Καθαρού Κέδρους σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο, μεταξύ 2% και 4%. Ωστόσο παρατηρείται ότι, το 2023, που υποχωρούν οι διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων και των τιμών ενέργειας, τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων αυξάνονται.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την χαρτογράφηση στον κλάδο των ζωοτροφών και αναλυτική παρουσίαση των αποτελεσμάτων (εδώ)
Στην Μαγνησία, την Παρασκευή (31/1), επιβεβαιώθηκε νέο κρούσμα ευλογιάς.
Το νέο κρούσμα αφορά ποιμνιοστάσιο με 600 ζώα στην περιοχή του Αλμυρού, τα οποία οδηγήθηκαν σε θανάτωση και υγειονομική ταφή.
Παρά τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί για τον νομό, εδώ και μήνες, για την εκρίζωση της νόσου, συνεχίζουν να εντοπίζονται κρούσματα, με τους κτηνοτρόφους να εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το μέλλον του τομέα στην περιοχή.
Η κτηνοτροφία απαιτεί, πλέον, συνεργατικά σχήματα
Στο μεταξύ ο υπουργός ΑΑΤ, Κώστας Τσιάρας, μίλησε σε εκδήλωση της ΕΘΕΑΣ, στα πλαίσια της 13ης Διεθνής Έκθεση Zootechnia, υπογραμμίζοντας την ανάγκη οι κτηνοτρόφοι να ενταχθούν σε συνεργατικά σχήματα, καθώς αυτός είναι ο δρόμος για τη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων τους.
«Δεσμεύομαι προσωπικά, όπως και όλα τα στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ότι μέσα από διάλογο, συνεργασία, σχεδιασμό και συγκεκριμένη στρατηγική, θα κρατήσουμε όρθιο τον πρωτογενή τομέα και θα στηρίξουμε την κτηνοτροφία. Η κτηνοτροφία απαιτεί, πλέον, συνεργατικά σχήματα, ώστε να γίνει ακόμα πιο αποδοτική», σημείωσε και προσέθεσε ότι «πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να τη βελτιώσουμε και να δημιουργήσουμε μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, καθώς και πώς, σε βάθος χρόνου, μπορεί να καταστεί ανθεκτική. Ένα από τα βασικά μειονεκτήματα που έχουμε στην Ελλάδα στον πρωτογενή τομέα, ειδικά στην κτηνοτροφία, είναι οι μικρές αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Και το μειονέκτημα αυτό μπορούμε να το ξεπεράσουμε μόνο αν οι παραγωγοί ενταχθούν και δραστηριοποιηθούν σε συνεργατικά σχήματα».
«Η κτηνοτροφία έχει μια τεράστια δυναμική. Είναι στο χέρι μας να τη στηρίξουμε και να διαμορφώσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να δημιουργηθεί προστιθέμενη αξία και ένα αξιοπρεπές εισόδημα για τους κτηνοτρόφους», ανέφερε.
Ο Υπουργός ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του δηλώνοντας ότι το ΥπΑΑΤ, σε συνεργασία με την ΕΘΕΑΣ και όλους τους παραγωγικούς φορείς, εργάζεται μεθοδικά για τη δημιουργία ενός ανθεκτικού και βιώσιμου αγροτικού και κτηνοτροφικού μοντέλου, που θα επιτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα στη χώρα.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, Παύλος Σατολιάς, αναφέρθηκε στα προβλήματα των κτηνοτρόφων και γενικότερα των αγροτών, συγχαίροντας παράλληλα τον Υπουργό Κώστα Τσιάρα για τη θέση που διατύπωσε, ότι οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις πρέπει να πηγαίνουν στους πραγματικούς παραγωγούς.
«Θα πικράνουμε κάποιους, αλλά τα χρήματα της ΕΕ πρέπει να πηγαίνουν σε εκείνους που παράγουν. Είστε ο πρώτος υπουργός που το αναφέρει και στηρίζουμε αυτή τη θέση», δήλωσε ο κ. Σατολιάς.
Τα Οικολογικά Σχήματα, όπως φάνηκε από την μέχρι σήμερα εφαρμογή τους, δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στο περιβάλλον ούτε και στην αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή.
Είναι απλά ένα «πριμ» που στηρίζεται σε στοιχεία που δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα.
Όπως ανέφερε ο κ. Μόσχος Κορασίδης, Διευθυντής ΕΘΕΑΣ, μιλώντας πρόσφατα σε ημερίδα για την ΚΑΠ στο ΓΠΑ, «πολλά χρήματα πάνε σε ένα μηχανισμό υπηρεσιών που δεν προσφέρει τίποτα. Από πρασίνισμα της προηγούμενης ΚΑΠ έχουμε μια μείωση με τα Οικολογικά Σχήματα στην τρέχουσα ΚΑΠ κατά 21% σε κονδύλια και κατά 50% του αριθμού παραγωγών που καταβλήθηκε η ενίσχυση. Για παράδειγμα:
Στο Οικολογικό Σχήμα Βοσκοτόπων (Π1-31.5) μια περιφέρεια έχει πάρει το 32% της συνολικής ενίσχυσης. Υπάρχει πρόβλημα μεγάλης ανισοκατανομής των ενισχύσεων.
Στο Οικολογικό Σχήμα για ψηφιακά εργαλεία (Π1.31.6 ) μία περιφέρεια εισπράττει το 29% των ενισχύσεων. Εδώ έχουμε υπονόμευση των παραγωγών γιατί ζημιώθηκαν όσοι έκαναν δαπάνες για ένταξη.
Στο Οικολογικό Σχήμα Βιολογικά (Π131.9) σε μια Περιφέρεια δίνεται το 29% των ενισχύσεων. Η ελιά έχει την μικρότερη συμμετοχή (7%) στο οικολογικό σχήμα. Μιλάμε για υπονόμευση από τον μηχανισμό παραγωγής δικαιολογητικών».
Ειδικότερα, η κτηνοτροφία στην χώρα μας είναι σε μεγάλο βαθμό εκτατική και οι βοσκοτόποι περιλαμβάνονται στα αγροδασικά συστήματα.
Θα μπορούσε να γίνει τροποποίηση με ένα οικολογικό σχήμα για όσους βόσκουν τα κοπάδια τους και να έχουν μια οριζόντια ενίσχυση ανά στρέμμα βοσκοτόπου (που θα έχουν από την τεχνική λύση του ΟΠΕΚΕΠΕ και στο οποίο δεν μπορούν να εφαρμόσουν καμιά δράση), όπως δηλαδή είχαμε στην προηγούμενη ΚΑΠ το λεγόμενο «πρασίνισμα». Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι η «βόσκηση» να θεωρείται φιλοπεριβαλλοντική δράση.
Ανάγκη θεσμοθέτησης της αναπλήρωσης εισοδήματος των κτηνοτρόφων σε περίπτωση επιβολής καραντίνας σε κάποια περιοχή.
Αυτό αναφέρουν κτηνοτρόφοι σε δηλώσεις τους στον ΑγροΤύπο και προσθέτουν ότι «οι αποζημιώσεις για θανάτωση ζώων, που και αυτά δόθηκαν με καθυστέρηση, με κανένα τρόπο δεν αποτελούν αναπλήρωση εισοδήματος».
Όταν έχουμε καραντίνα σε μια περιοχή, με ζώνη προστασίας των 3 χιλιομέτρων και ζώνη επιτήρησης των 10 χιλιομέτρων, τότε έχουμε απώλεια εισοδήματος για τις εκτροφές που βρίσκονται στις ζώνες.
Ο περιορισμός στις μετακινήσεις είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τη βιωσιμότητα της εκτροφής. Απλά ο νομοθέτης θα πρέπει να βάλει κάποια κριτήρια για τον μηχανισμό αναπλήρωσης εισοδήματος των παραγωγών.
Ειδικά για τους κτηνοτρόφους που θανατώθηκαν τα ζώα τους πρέπει να αναφέρουμε ότι αυτή την στιγμή έχουν μείνει άνεργοι. Αυτό σημαίνει πρόβλημα επιβίωσης για αυτούς και τις οικογένειές τους. Δεν είδαμε όμως από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) - πρώην ΟΑΕΔ - κάποιο ενδιαφέρον για αυτόν τον κλάδο.
Υπάρχει πρόβλημα με τις ζωονόσους στις γειτονικές χώρες (πανώλη από Ρουμανία ευλογιά από Τουρκία) και επίσης υπάρχει πρόβλημα με τους ελέγχους στα σύνορα. Αφού περνάνε τα σύνορα η ευθύνη είναι του κράτους και όχι των παραγωγών, όπως θέλει να λέει η κυβέρνηση.
Ένα ακόμη πρόβλημα που υπάρχει στην χώρα μας είναι ότι το κράτος δεν έχει καταγράψει τις εκτροφές που κάνουν βόσκηση (γενικά έχει πρόβλημα με τα μητρώα).
Το κόστος αγοράς ζωοτροφών φαίνεται από τα τιμολόγια. Από την ΑΑΔΕ μπορεί να φανεί ο αριθμός ζώων που πάνε για σφαγή.
Στις εκτροφές που θανατώθηκαν τα ζώα (άρα είναι υπαρκτά ζώα) η αναπλήρωση εισοδήματος μπορεί να γίνει άμεσα για τα θηλυκά ζώα του κοπαδιού.
Η επανασύσταση του κοπαδιού πρέπει να γίνεται με μια γνωστή διαδικασία για τους κτηνοτρόφους. Σήμερα είναι όλα στο σκοτάδι, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα το ΥπΑΑΤ μιλά για τροποποίηση του Μέτρου 5.2 αλλά μέχρι σήμερα δεν ανακοινώνει τις αλλαγές που θέλει να κάνει.
Επίσης να αναφέρουμε ότι αν οι κτηνοτρόφοι αγοράσουν αρνιά με το πρόγραμμα θα πρέπει να περιμένουν δύο χρόνια για να γίνουν παραγωγικά.
Ένας κτηνοτρόφος μεγάλης ηλικίας που χάνει το κοπάδι του λόγω ζωονόσου γιατί να θελήσει να το αναπληρώσει αν δεν του δοθούν κάποια οικονομικά κίνητρα.
Επίσης ένας κτηνοτρόφος κοντά στα σύνορα με την Τουρκία με πρόβατα που θανατώθηκαν λόγω της ευλογιάς γιατί να μην του δοθεί το δικαίωμα να αγοράσει γίδες, μέσα από το 5.2, που φάνηκαν ότι πιο ανθεκτικές. Τι φοβάται το ΥπΑΑΤ μην γεμίσουμε γιδινό γάλα και δεν ξέρουμε τι να το κάνουμε;
Γενικά δεν γνωρίζει το ΥπΑΑΤ τι συμβαίνει επί του πεδίου στην κτηνοτροφία.
Η πολιτική της «ασάφειας» που ακολουθεί το ΥπΑΑΤ στο μόνο που βοηθά είναι στη ρουσφετολογική πολιτική. Δηλαδή να μην έχουμε κανόνες και να παρακαλάνε οι κτηνοτρόφοι για κάτι που δικαιούνται. Έτσι βέβαια έχουν ρόλο ύπαρξης οι διοικούντες.
Πληροφορίες πάντως του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι η ηγεσία του ΥπΑΑΤ ξεγέλασε τους κτηνοτρόφους με τις αποζημιώσεις για θανατώσεις ζώων. Τους υποσχέθηκε τιμή 250 ευρώ αλλά τελικά αυτό το ποσό ήταν το ανώτερο πλαφόν για τα καθαρόαιμα ζώα. Η μέση αποζημίωση τελικά κυμάνθηκε σε επίπεδα των 150 ευρώ.
Επίσης, η περίπτωση της Τουρκία, που αν και εκτός ΕΕ κατάφερε να πιστοποιήσει το τουρκικό γιαούρτι στην λίστα με τα προϊόντα με Προστασία Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) της ΕΕ, δείχνει μια ανικανότητα του ΥπΑΑΤ. Ήξερε (αφού η Τουρκία κατέθεσε φάκελο στην ΕΕ) και δεν έκανε κάτι να προστατέψει το ελληνικό γιαούρτι.
Η Ελλάδα, από το 2018, προσπαθεί να φτιάξει φάκελο για το ελληνικό γιαούρτι να γίνει ΠΓΕ και ακόμη δεν το έχει καταφέρει. Αλλά την ίδια στιγμή το γιαούρτι δεν παράγεται απόκλειστικά από ελληνικό γάλα (με αλλαγή Κώδικα Τροφίμων και Ποτών). Άρα τι να προστατέψει; Να διαβάσουν τον φάκελο τον Τούρκων και να μάθουν τι πρέπει να κάνουν. Οι ανίκανοι κάποτε θα πρέπει να πηγαίνουν σπίτια τους.
Όσον αφορά τους κτηνίατρους, τα τελευταία 5 χρόνια στην Θεσσαλία έχουν γίνει μόλις 5 προσλήψεις.
Τέλος, ένα ερώτημα καταθέτει στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ ο Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, Στέλιος Σπανογιάννης, «τι έχει κάνει από το 2018 μέχρι σήμερα για τη νοθεία στο γάλα;».
Λόγια αόριστα χωρίς ποσά και ημερομηνίες πληρωμής στους κτηνοτρόφους από το ΥπΑΑΤ.
Μήνυμα διαλόγου προς το σύνολο του αγροτικού κόσμου, έστειλε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, εγκαινιάζοντας την 13η έκθεση Zootechnia.
Ο Κώστας Τσιάρας αναγνώρισε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αγρότες, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να ενισχύσει τον πρωτογενή τομέα μέσα από στοχευμένες πολιτικές.
«Οι κρίσεις δεν λύνονται με συνθήματα, αλλά με ουσιαστικές παρεμβάσεις και διάλογο. Οι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι και αλιείς, είναι η ψυχή της ελληνικής περιφέρειας, και η στήριξή τους είναι προτεραιότητα για εμάς», είπε.
Παράλληλα, σχολιάζοντας όσους επιχειρούν να κεφαλαιοποιήσουν πολιτικά τις αγωνίες των αγροτών επισήμανε: «Τα προβλήματα των ανθρώπων του πρωτογενούς τομέα δεν προσφέρονται για κομματική εκμετάλλευση. Όσοι στο παρελθόν το επιχείρησαν, όχι μόνο δεν αποκόμισαν οφέλη, αλλά αντίθετα βυθίστηκαν στην ανυποληψία».
Στην ομιλία του, αναφέρθηκε, επίσης, στη συμβολή του πρωτογενή τομέα και ιδιαίτερα της κτηνοτροφίας στην οικονομία και την ανάγκη στήριξής του. «Εσείς που με την παραγωγική και οικονομική σας δραστηριότητα όχι μόνο προσφέρετε στις τοπικές οικονομίες, αλλά συμβάλλετε καθοριστικά στο ΑΕΠ της χώρας και, κυρίως, με την επαγγελματική σας δράση κρατάτε την ελληνική περιφέρεια ζωντανή».
Μιλώντας για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας, τόνισε: «Δεν υπηρετούμε την πολιτική για να είμαστε ευχάριστοι, αλλά χρήσιμοι για τον λαό και τα συμφέροντά του. Οι συνέπειες των γεωστρατηγικών, ενεργειακών και κλιματικών κρίσεων δεν αντιμετωπίζονται με διαγκωνισμό υποσχέσεων, αλλά με ρεαλιστικές προτάσεις και συνεργασία. Ο διάλογος φέρνει λύσεις και καλώ τους Έλληνες αγρότες να συμμετάσχουν με ουσιαστικές και υλοποιήσιμες προτάσεις."
Ο κ. Τσιάρας στάθηκε επίσης στη σημασία του πρωτογενούς τομέα για την εθνική ανάπτυξη, τονίζοντας πως "δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή Ελλάδα χωρίς ισχυρή ελληνική περιφέρεια. Και δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή ελληνική περιφέρεια, χωρίς ισχυρό πρωτογενή τομέα. Η στήριξη της αγροτικής παραγωγής δεν είναι μόνο οικονομική ή κοινωνική προτεραιότητα, αλλά πρωτίστως εθνική υπόθεση».
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επικαλούμενος τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), επισήμανε ότι η Ζωική Παραγωγή συμμετείχε στη Συνολική Αγροτική Παραγωγή με ποσοστό 20,3% το 2022 και 23,6% το 2023. «Παρότι η παραγωγή παρουσίασε κάμψη τα τελευταία χρόνια, η εξαγωγική διείσδυση των ελληνικών προϊόντων ζωικής προέλευσης ενισχύθηκε, αγγίζοντας το 17% το 2023. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των γαλακτοκομικών προϊόντων, με τις εξαγωγές τους να ξεπερνούν το 1,3 δισ. ευρώ το 2023», προσέθεσε χαρακτηριστικά.
Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της κτηνοτροφίας
Ο Υπουργός αναφέρθηκε στις δράσεις της κυβέρνησης για τη στήριξη της κτηνοτροφίας, όπως:
- Ενίσχυση όλων των κτηνοτρόφων της χώρας μέσω de minimis για ζωοτροφές που αντιστοιχούν στον περιορισμό των ζώων για ένα μήνα, λόγω της πανώλης.
- Η θεσμοθέτηση του ΑΡΤΕΜΙΣ 2 για την προστασία της ελληνικής γαλακτοκομικής παραγωγής.
- Η εντατικοποίηση των ελέγχων για την αποτροπή των παράνομων ελληνοποιήσεων.
- Η αναβάθμιση των υποδομών της Γαλακτοκομικής Σχολής Ιωαννίνων και η επέκταση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλη την Ελλάδα.
- Η πρόταση και της χώρας για τη δημιουργία εντός Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλοβοήθειας για τους αγρότες, με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.
- Η διατήρηση χαμηλού κόστους παραγωγής μέσω των ήδη θεσπισμένων φορολογικών ελαφρύνσεων και της, επίσης νομοθετημένης - με ειδικό μόνιμο μηχανισμό - επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, αλλά και του φθηνού ρεύματος.
Επιπλέον, ο Υπουργός ανακοίνωσε την ενίσχυση των κτηνοτρόφων που επλήγησαν από την πανώλη των μικρών μηρυκαστικών και την ευλογιά, με αποζημιώσεις και μέτρα όπως η δωρεάν ανασύσταση των κοπαδιών με πρόγραμμα κατά τα πρότυπα του μέτρου 5.2, καθώς επίσης και την καταβολή εφάπαξ ενίσχυσης στους κτηνιάτρους που μετείχαν σε αυτή την πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα επιχείρηση, αλλά και την καταβολή του ανθυγιεινού επιδόματος στους κτηνιάτρους, με αναδρομική μάλιστα ισχύ από 1/1/2025.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων της κυβέρνησης, ο Υπουργός αναφέρθηκε στη σημασία της ενίσχυσης του αγροτικού τομέα με σύγχρονες πολιτικές, επενδύσεις και δομές που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των παραγωγών. «Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης της χώρας μας και γι’ αυτό επενδύουμε στη διασφάλιση των προϊόντων μας, στην ενίσχυση των παραγωγών μας και στη θωράκιση της ελληνικής κτηνοτροφίας. Με συγκεκριμένα μέτρα και στρατηγικές παρεμβάσεις, διαμορφώνουμε ένα νέο, ανθεκτικό μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης, ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες ανάγκες», τόνισε ο υπουργός.
Οι Κτηνοτροφικοί Σύλλογοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, εν όψει της 13ης «Ζωοτέχνια», στη Θεσσαλονίκη, από σήμερα 30 Ιανουαρίου έως και τις 2 Φεβρουαρίου, εφιστούν την προσοχή στα μέλη τους που θα συμμετάσχουν στην έκθεση, σχετικά με τα μέτρα που θα πρέπει να λάβουν για την αποφυγή της μετάδοσης της ευλογιάς αιγοπροβάτων.
Όπως υποστηρίζουν σε ανακοίνωσή τους «κανένας κρατικός φορέας και κυρίως η Διεύθυνση Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν ενεργοποιήθηκε για να προειδοποιήσει και να ευαισθητοποιήσει διοργανωτές και συμμετέχοντες ώστε να λάβουν μέτρα βιοπροστασίας».
Έτσι συστήνεται στους κτηνοτρόφους, που θα βρεθούν στην έκθεση, να φροντίσουν για την απολύμανση των ιδίων και του μέσου μεταφοράς τους πριν και μετά τη μετακίνησή τους στην διοργάνωση, «για να μη γίνει η «Ζωοτέχνια» κέντρο μετάδοσης και διασποράς της ζωονόσου».
Οι κτηνοτρόφοι της Θεσσαλίας, οι οποίοι καταστράφηκαν από το Daniel, γύρισαν την πλάτη τους στο Μέτρο 5.2, το οποίο προέβλεπε μεταγκατάσταση ή εκσυγχρονισμό των πλημμυρισμένων κτηνοτροφικών μονάδων με 100% επιχορήγηση από το κράτος.
Επισκέφθηκα τις πληγείσες περιοχές, από τις καταστροφικές πλημμύρες του Daniel (τον Σεπτέμβριο του 2023), έκανα αυτοψίες, στις κατεστραμμένες κτηνοτροφικές μονάδες και συνομίλησα με τους ιδιοκτήτες στις περιοχές: Φαλάνης, Αμπελώνα, Γιάννουλης (Κιόσκι), Φαρσάλων, Βαμβακού, Σιτοχωρίου, Βρισιών της Π.Ε Λάρισας, Παλαμά, Κοσκινά, Καρποχωρίου, Καρδιτσομαγούλα, Αγία Τριάδα, Νέο Ικόνιο της Π.Ε Καρδίτσας, Πύλης Aγ. Βησσαρίωνα, Φήκης, Παλαιομοναστήρου, Πετρωτού, Γεωργανάδες, Ζάρκο και Φαρκαδώνας της Π.Ε Τρικάλων, Βόλου, Διμήνι, Νέα Αγχίαλος, Βελεστίνου, Στεφανοβήκειο, Ριζόμυλος και χλόη της Π.Ε Μαγνησίας και Δομοκού της Π.Ε Φθιώτιδας.
Τα Συμπεράσματα μου από τις αναφερόμενες επισκέψεις και συναντήσεις μου και οι ενέργειες του Ελληνικού Κράτους είναι τα εξής:
Α) Οι Ζημίες είναι ανυπολόγιστες και μεγάλες σε: Υποδομές κτιριακών εγκαταστάσεων, σε ζωικό κεφάλαιο, σε εξοπλισμούς, εργαλεία και σε ζωοτροφές. Ο Θεσσαλικός κάμπος υπέστη το καταστροφικό πλήγμα από τον Daniel που άφησε πολλές κτηνοτροφικές μονάδες με σημαντικές βλάβες και τις κατέστησε κυριολεκτικά εκτός λειτουργίας και εκτός παραγωγικής διαδικασίας. Μέσα σε μόνο λίγες ημέρες αδιάκοπης και έντονης βροχόπτωσης, ολόκληρα χωριά βυθιστήκαν κάτω από το νερό, περιουσίες χαθήκανε, κόποι μίας ζωής εξαφανιστήκανε και η τύχη πολλών θεσσαλών αγροτών και κτηνοτρόφων, που ζούσαν και εργαζόντουσαν στην ύπαιθρο, έγινε έρμαιο στο μένος της φύσης και στα πρωτοφανή ακραία καιρικά φαινόμενα.
Το μέγεθος της ζημιάς μεγάλο, ειδικά σε ποιμνιοστάσια που λειτουργούσαν ως πρόχειρα καταλύματα και ήταν κατασκευασμένα από ευτελή υλικά (ξύλινες κολώνες της ΔΕΗ, τσιμεντόλιθους, λαμαρίνες), τα αποτελέσματα από τον Daniel ήταν σε πολλές περιπτώσεις η ολοσχερής καταστροφή. Ο απολογισμός ολέθριος, η βλάβη ανήκεστος και η ανάγκη στήριξης του πληγέντα αγρότη-κτηνοτρόφου επιτακτική.
Β) Η Ελληνική Πολιτεία, για την αποκατάσταση των πληγέντων κτηνοτρόφων της Θεσσαλίας, εξέδωσε την Απόφαση με Αριθμ. 1874/ ΦΕΚ με αρ. Φύλλου 1187/19 Φεβρουαρίου 2024, με την οποία καθορίζεται το πλαίσιο εφαρμογής του Υπομέτρου 5.2.2 «Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό, ζωικό και πάγιο) από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα» του Μέτρου 5, «Αποκατάσταση του δυναμικού γεωργικής παραγωγής που έχει πληγεί από φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συμβάντα και ανάληψή κατάλληλων προληπτικών δράσεων» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α), 2014-2020.
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με έγγραφο του, με αριθμό πρωτ. στις 04-03-2024/ Α.Π: οι.611, δημοσίευσε την 1η Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014-2024 , με περίοδο υποβολής από 07/03/2024 έως 30/04/2024. Εντούτοις, λόγω ασαφειών ως προς τα κριτήρια ένταξης στο υπομέτρο και λόγω των έντονων διαμαρτυριών των μελετητών και παραγωγών, το Υπουργείο παράτεινε τρείς φορές ακόμη, την υποβολή των αιτήσεων, η 2η μέχρι 31/7/2024 , η 3η παράταση μέχρι 30/9/2024 και η 4η μέχρι 31/10/2024.
Το Πρόγραμμα με τις τέσσερις αναβολές καθυστέρησε ήδη 8 μήνες.
Β1) Η υλοποίηση του Προγράμματος (Μέτρο 5.2), ανατέθηκε στον ΕΛΓΑ (στο άρθρο 15, Όργανα διοικητικού ελέγχου και αιτήσεων στήριξης πραγματοποιεί ο ΕΛΓΑ).
Β2) Ο προϋπολογισμός του Μέτρου 5.2 ανέρχονταν στα 45.000.000 ευρώ, όπως αναγράφεται στην σελίδα 1, της πρώτης πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος,(του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων), για την υποβολή αιτήσεων στήριξης , στο Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη τής Ελλάδας 2014-2022, με Ημερομηνία 04-03-2024 και Α.Π.: οικ.611. Πέραν του αναφερόμενου προϋπολογισμού των 45 εκατομμυρίων Ευρώ, στην πρώτη πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, (του ΥπΑΑΤ), για την υποβολή αιτήσεων στήριξης, στο Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη τής Ελλάδας 2014-2022, με ημερομηνία 4/3/2024 και Α.Π.: οικ.611, στην σελίδα 19 με αριθμό: 6.2.4, με τίτλο: ΥΠΕΡΔΕΣΜΕΥΣΗ.
α) Παρέχεται η δυνατότητα στον ΕΛΓΑ να αυξήσει τις προβλεπόμενες στην παράγραφο 1.6 πιστώσεις (υπερδέσμευση), σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διαδικασία Ι.1.3 «Διοικητικός έλεγχος αιτήσεων στήριξης» του ΣΔΕ προκειμένου να επιλεγούν επιπλέον αιτήσεις στήριξης είτε λόγω της επικαιροποίησης του ΠΑΔΕ μετά την εξέταση των προσφυγών είτε για οποιαδήποτε άλλη αιτία (όπως για παράδειγμα τη βέλτιστη προσαρμογή των πιστώσεων της παραγράφου 1.6 της παρούσας στο συνολικό προϋπολογισμό των αιτήσεων στήριξης).
β) Το ποσό της υπερδέσμευσης μπορεί να ανέλθει έως το 110% της συνολικής δημόσιας ενίσχυσης που καθορίζεται στην πρόσκληση. Σε περίπτωση που αυτό το ποσοστό δεν επαρκεί, δύναται να αυξηθεί μετά από έγκριση της ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ.
Άρα το επιπλέον ποσό της Υπερδέσμευσης ανέρχεται σε 49.500.00 €. Τότε το συνολικό διαθέσιμο ποσό από πλευράς Υπουργείου ανέρχεται σε 94.500.000 €, μπορεί να είναι διαθέσιμο εφόσον υπάρχουν επιπλέον αιτήσεις πλημμυρισμένων παραγωγών.
Β3) Στο άρθρο 9, το ύψος του επιλέξιμου προϋπολογισμού, είναι επιχορηγούμενο 100%, με ανώτατο επιλέξιμο κόστος 250.000 €, σε περιπτώσεις μετεγκατάστασης και για επιδιορθώσεις – εκσυγχρονισμός υφισταμένης κτηνοτροφικής μονάδας μέχρι του ποσού 100.000 €, επιχορηγούμενο 100%. Επιπλέον χρηματοδότηση για τα πνιγμένα ζώα, με επιχορήγηση 100% από το Κράτος.
Β4) Χρόνος υλοποίησης: Η διάρκεια υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου δεν μπορεί να υπερβεί την 30/09/2025, (σύμφωνα με το 5.2, άρθρο 9 παράγραφος 5).
Β5) Αποκλεισμός εκτροφών: Οι μετεγκαταστάσεις ή οι εκσυγχρονισμοί, προβλέπονταν μόνο σε κτηνοτροφικές μονάδες που αφορούσαν: Πρόβατα, Αίγες, Βοοειδή και Μελισσοκομία. Αποκλείονταν από την ένταξη στο πρόγραμμα με Ν. 5.2, όταν αφορούσαν: Χοιροτροφία, Πτηνοτροφία και Ιχθυοκαλλιέργειες.
Διευκρίνιση: Αποζημιώσεις όμως προβλεπόταν για παντός είδους ζώου από τον ΕΛΓΑ.
Β6) Η αποκατάσταση των πρόχειρων καταλυμάτων (Ν. 4052/2012, άρθρο 1, παρ. 2) δεν είναι επιλέξιμη στην παρούσα δράση. Η αντικατάστασή τους είναι επιλέξιμη, υπό την προϋπόθεση της μετατροπής τους είτε σε συμβατικές κατασκευές – οι οποίες θα διαθέτουν στατική μελέτη – είτε σε εγκαταστάσεις θερμοκηπιακού τύπου – οι οποίες θα διαθέτουν έγκριση τύπου. Και στις δύο περιπτώσεις οι νέες κατασκευές πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις των Κοινοτικών προτύπων, Υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων.
Β7) Θεώρησα το Μέτρο 5.2, όταν ανακοινώθηκε σχεδόν προ έτους, ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα, με δωρεά, 100%. Για πρώτη φορά δίδονταν από το Κράτος σε κτηνοτρόφους πρόγραμμα το οποίο θα μπορούσε να φθάσει σε προϋπολογισμό 350.000 €, για μία μονάδα τριακοσίων αιγοπροβάτων, με δωρεά 100% σε: (κτίρια, μηχανολογικούς εξοπλισμούς, αγορά 300 αιγοπροβάτων), μία πλήρης κτηνοτροφική μονάδα, έτοιμη για λειτουργία. Ο κτηνοτρόφος συμμετέχει μόνο με το αγροτεμάχιο και τίποτα άλλο.
Τελικά, το πρόγραμμα δεν «περπάτησε» όπως είχε σχεδιαστεί, θα αναλύσω παρακάτω, τα πέντε προβλήματα και τα αίτια για τα οποία οι κτηνοτρόφοι έδειξαν πλήρη αδιαφορία να συντάξουν Σχέδιο προγράμματος ένταξης στο Υπομέτρο 5.2.
Ποια είναι τα προβλήματα τα οποία προέκυψαν μέχρι σήμερα για το Υπομέτρο 5.2
Μετά τα ολέθρια αποτελέσματα από τον DANIEL, η Κρατική αρωγή, μέσω του ΕΛΓΑ, αποζημιώνει, εν μέρει, τους πληγέντες παραγωγούς για απώλεια ζωικού κεφαλαίου και φθορές σε κτιριακές εγκαταστάσεις, σε αναλώσιμα και σε μηχανολογικό εξοπλισμό και εν συνεχεία προκηρύσσεται το υπομέτρο 5.2. για την υποστήριξη των πλημμυροπαθών, που με τη συμμετοχή τους στο εν λόγω μέτρο, τους παρέχεται η δυνατότητα με 100% επιδότηση να αποκαταστήσουν τις μονάδες τους ή ακόμη και να μετεγκατασταθούν, φτιάχνοντας νέες σύγχρονες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, υπό προϋποθέσεις.
Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν άμεση, όπως εξάλλου και αναμενόταν, η αναγκαιότητα του μέτρου ζωτικής σημασίας και η πρόθεση συμμετοχής αδιαμφησβήτητη. Εντούτοις, η έκβαση του μέτρου, εκ των αποτελεσμάτων, δεν ήταν η αναμενόμενη, καθώς κατατέθηκαν λιγοστές αιτήσεις, εν αντιθέσει με τον μεγάλο αριθμό των δικαιούχων.
Οι κυριότεροι λόγοι που λειτουργήσαν ως τροχοπέδη στην κατάθεση αιτήσεων αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω.
Πολλές κτηνοτροφικές μονάδες δεν διαθέταν Άδεια Λειτουργίας (θα επανέλθω με απαραίτητες διευκρινίσεις για την Άδεια Λειτουργίας, αφού γίνει η συνοπτική αναφορά των λόγων) και συνεπώς δεν μπορούσαν να υποβάλλουν την αίτηση (αποκλείονταν). ·
Αδυναμία φορολογικής και Ασφαλιστικής ενημερότητας, λόγω μη δυνατότητας πληρωμής ή διακανονισμού των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων, στοιχείο προ απαιτούμενο για την υποβολή της αίτησης, (αποκλεισμός). Κανονικά, θα έπρεπε να υπάρχει ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα για την είσπραξη των χρημάτων, όπως εφαρμόζεται στα σχέδια Βελτίωσης, στον Αναπτυξιακό Νόμο, κ.λπ.
Ασαφές πλαίσιο σε ότι αφορούσε την διπλή χρηματοδότηση. Ο παραγωγός σε συνεργασία και υπό την καθοδήγηση του μελετητή του, δεν είχε σαφή εικόνα για το ύψος της επιλέξιμης δαπάνης που πρόκειται να αιτηθεί στο μέτρο. Οι αποζημιώσεις από την Κρατική αρωγή, δεν ήταν ξεκάθαρα κατανεμημένες ως κονδύλια, για να γνωρίζει ο παραγωγός τι έχει πληρωθεί για εξοπλισμό, αναλώσιμα- ζωοτροφές, κτηριακές εγκαταστάσεις.
Επιπλέον, το 30% που ήταν προϋπόθεση τεκμηριωμένης ζημιάς για το μέτρο, λειτούργησε ανασταλτικά για την κατάθεση αιτήσεων στο μέτρο. Λόγω αδυναμίας συνέχισης της παραγωγικής διαδικασίας στις υφιστάμενες μονάδες, (καταστροφή πρόχειρων καταλυμάτων, απώλεια ζωικού κεφαλαίου), πολλοί κτηνοτρόφοι αποκατέστησαν, με ίδια κεφάλαια, σε κάποιο βαθμό τις βλάβες, όσο το δυνατόν συντομότερα, για να μπορέσουν να εξασφαλίσουν κάποιο εισόδημα και με την προσδοκία να ενταχθούν μελλοντικά σε προσεχές Σχέδιο Βελτίωσης, Αναπτυξιακός, Ταμείο Ανάκαμψης κ.λ.π.
Σε άμεση συνάφεια και σε συνέχεια με το προηγούμενο, η προ απαιτούμενη κατεδάφιση της πληγείσας μονάδας που όμως αποκαταστάθηκε, με ίδια κεφάλαια όπως επισημάναμε, δαπανώντας σε κάποιες περιπτώσεις σημαντικά ποσά, είναι ένα κριτήριο που απέτρεψε τους κτηνοτρόφους από το να υποβάλλουν αίτηση στο μέτρο, διότι πολλές από αυτές τις κατασκευές θα λειτουργούσαν μελλοντικά όχι ως στάβλοι, αλλά επικουρικά ως αποθήκες για την φύλαξη ζωοτροφών και μηχανημάτων, ειδικά στις μεγάλες μονάδες.
Η έλλειψη αρκετού χρόνου για την υλοποίηση των αναφερομένων κτηνοτροφικών Μονάδων, μέτρησε αρνητικά στις αποφάσεις των κτηνοτρόφων να μην υποβάλουν μελέτη για ένταξη στο Υπο μέτρο 5.2, φοβούμενοι την απένταξη και τις οικονομικές συνέπειες και αυτό φαίνεται ακόμη και έως σήμερα, αφού οι αιτήσεις των παραγωγών δεν αξιολογήθηκαν, όντας στα μέσα του Ιανουαρίου και ο Σεπτέμβριος όπως αναφέρθηκε παραπάνω είναι καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου.
Επιπρόσθετα, συμπληρωματικά στο παραπάνω να τονιστεί ιδιαιτέρως ότι ο απαιτούμενος χρόνος για όλη τη διαδικασία της έκδοσης της άδειας και της κατασκευής της μονάδας είναι μεγάλος και πρέπει να ληφθεί υπόψιν.
Ο χρόνος και οι εγκρίσεις που χρειάζονται για τη λειτουργία μιας κτηνοτροφικής μονάδας, είναι οι εξής:
1. Χρόνος αξιολόγησης της Μελέτης για ένταξη στο πρόγραμμα,
2. Άδεια Ίδρυσης (προϋποθέτει εγκρίσεις από υπηρεσίες: Εφορεία Αρχαιοτήτων, Νεότερων Μνημείων, Κλασσικών μνημείων, Δασαρχεία, Είσοδο-Έξοδο από Δήμο, Χρήσης Γης από Πολεοδομία, άδεια διάθεσης και επεξεργασία λυμάτων από το Υγειονομικό).
3. άδειες οικοδομής, (στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται παρέκκλιση, διαδικασία αρκετά χρονοβόρα διότι, η απόφαση της παρέκκλισης βγαίνει από την Περιφέρεια).
4. η κατασκευή των κτηριακών,
5. αγορά και εγκατάσταση του εξοπλισμού
6. έκδοση τιμολογίων
7. άδεια λειτουργίας,
8. παραλαβή από επιτροπές και
9. πληρωμές.
Αναγκαίες Διευκρινίσεις
1ον) Όλες οι κτηνοτροφικές μονάδες, πρέπει να έχουν υποχρεωτικά άδεια λειτουργίας και να τηρούν τα Κοινοτικά Πρότυπα, (Επενδύσεις στη ζωική παραγωγή – Κοινοτικά πρότυπα υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων,) όπως αναφέρονται και περιγράφονται στα Παραρτήματα 3- 6 και επισυνάπτονται στην 1η Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων στήριξης στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014-2024, με περίοδο υποβολής από : 07-03-2024 έως 30-04- 2024, στις σελίδες 50-69 και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πρόσκλησης του Υ/Μ 5.2 του ΠΑΑ.
2ον) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ( τα τελευταία 30 χρόνια, όλες οι κυβερνήσεις),δίδει επιδοτήσεις σε κτηνοτρόφους μέσου δηλώσεων ΟΣΔΕ, (ο ΟΠΕΚΕΠΕ πληρώνει) χωρίς να έχουν άδεια λειτουργίας και αυτό συνεχίζεται και τώρα το 2024.
3ον) Αποτελεί σχήμα οξύμωρο όπως φαίνεται παραπάνω, δηλαδή αποκλείονται οι πλημμυρισμένοι κτηνοτρόφοι να ενταχθούν στο Μέτρο 5.2 για να ξανακτίσουν τις κτηνοτροφικές τους μονάδες, διότι δεν 8 έχουν άδεια λειτουργίας, αλλά μπορούν μέσω του ΟΣΔΕ να παίρνουν επιδοτήσεις.
4ον) Αν συνέβαινε αυτό σε άλλο Ευρωπαϊκό Κράτος , το Υπουργείο θα ζητούμε τα χρήματα που πληρώθηκαν οι παραγωγοί να τα επιστρέψουν όλα τα χρηματικά ποσά που πήραν και μάλιστα έντοκα.
5ον) Πολλοί Κτηνοτρόφοι δεν είχαν οικόπεδα δικά τους και ζήτησαν από τον Δήμο τους να τους παραχωρηθούν εκτάσεις και κατασκεύασαν τις κτηνοτροφικές τους μονάδες, με την μορφή των πρόχειρων καταλυμάτων, όπως προβλέπονται οι αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων, δηλαδή, ενοικίαση τόσων στρεμμάτων σύμφωνα με το τοπογραφικό για 15 έτη, αλλά για κατασκευή πρόχειρων εγκαταστάσεων. Οι πρόχειρες εγκαταστάσεις όμως όπως αναφέρθηκα παραπάνω. Από όσα ανέφερα με το Ν. 6, γίνεται κατανοητό ότι χρειάζεται βελτίωση του Νομικού πλαισίου για να μπορούν οι κτηνοτρόφοι να κάνουν χρήση με Μεταλλικές κατασκευές συμβατικού τύπου ή Μεταλλικές κατασκευές θερμοκηπιακού τύπου για να λυθεί του θέμα και μετά την απομάκρυνση τους από τα δημοτικά οικόπεδα μπορούν να μεταφερθούν όλα τα υλικά σε ιδιόκτητα οικόπεδα των κτηνοτρόφων.
6ον) Το μέτρο 5.2, παρόλα αυτά, δεν είχε την απαιτούμενη απήχηση όπως αναμενόταν, για λόγους που θίξαμε παραπάνω, ελάχιστοι κτηνοτρόφοι υποβάλανε Σχέδιο αποκατάστασης για Μετεγκατάσταση και εκσυγχρονισμό, (περίπου 20 αιτήσεις), ο μεγάλος αριθμός αιτήσεων ήταν για αγορά ζώων, αντικαθιστώντας αυτά που πνίγηκαν, ( σύμφωνα με τις πιστοποιήσεις του ΕΛΓΑ). Αν ακόμη οι αιτηθέντες αξιολογηθούν θετικά δεν θα δεσμεύσουν άνω των 15.000.000 € , από τα 45.000.000 €, (πλέον της υπερδέσμευσης, που ανέρχεται όπως αναλύθηκε παραπάνω σε 49.500.000 €) του διαθέσιμου προγράμματος. Το αναφερόμενο παραπάνω γεγονός, ότι δεν υπήρξε συμμετοχή (αιτήσεις), των κτηνοτρόφων στις μετεγκαταστάσεις και των εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών μονάδων, (λόγω των παράλογων κριτηρίων που αναφέρθηκαν αναλυτικά παραπάνω), αυτό όμως δεν αναιρεί την πρόθεση και συγχρόνως την αναγκαιότητα διατήρησης και ενίσχυσης του κτηνοτροφικού κλάδου στη Θεσσαλία, αλλά και γενικότερα σε όλη την Ελληνική επικράτεια, προκειμένου να εξελιχθεί ο κλάδος, να γίνουν 9 σύγχρονες, πιστοποιημένες εγκαταστάσεις, με σωστές συνθήκες υγιεινής για το ζωικό κεφάλαιο, που θα οδηγήσουν στην αύξηση της παραγωγικής διαδικασίας, σε ανταγωνιστικότητα στις διεθνείς αγορές, αλλά και στην επιδίωξη της επάρκειας και της εγχώριας κατανάλωσης. Έχοντας ως πρότυπα, προηγμένες Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν επενδύσει στον κτηνοτροφικό τομέα, δίνοντας ουσιαστικές δυνατότητες στον κτηνοτρόφο να μεγιστοποιήσει την παραγωγή του και ακόμη περισσότερο να διευρύνει τον κύκλο των εργασιών του, περνώντας και στο κομμάτι της μεταποίησης, θα πρέπει και η Ελλάδα να κινηθεί, εκσυγχρονίζοντας την παραγωγή της.
7ον) Ένα σοβαρό πρόβλημα που δημιουργεί επιπλέον το πρόγραμμα 5.2 είναι το εξής:
Το αναφερόμενο πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , επιχορηγεί την αγορά αιγοπροβάτων (350€/ ζώο), με 100% επιδότηση, από το εξωτερικό. Αν συνεχίσουμε να εισάγουμε από το εξωτερικό πρόβατα, σε βάθος χρόνου, δεν θα έχει ο Έλληνας κτηνοτρόφος ντόπιες Ελληνικές φυλές οι οποίες είναι προϋπόθεση για να παραχθεί η φέτα ΠΟΠ (καθώς και τα 22 πιστοποιημένα τυριά ΠΟΠ, πέραν της φέτας), ανησυχεί το Υπουργείο μήπως σε λίγα χρόνια θα χάσουμε την φέτα ΠΟΠ, καθώς και τα λοιπά πιστοποιημένα ζωικά προϊόντα;
Δρ. ΓΟΥΛΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ (ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ και
ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ - ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΤΟΥ ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Στην Αθήνα έρχονται οι Κρητικοί, την Τετάρτη (29/1), προκειμένου να έχουν κατ' ιδίαν συνάντηση με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα.
Στην συνάντηση θα συμμετέχουν εκπρόσωποι από 16 κτηνοτροφικούς συλλόγους μαζί με την συντονιστική επιτροπή του Παγκρήτιου συλλαλητηρίου της περασμένης βδομάδας.
Το ραντεβού ήταν αρχικά να γίνει σήμερα αλλά πήγε για την επόμενη εβδομάδα επειδή έχει καταθέσει ερώτημα η αντιπολίτευση στο πρωθυπουργό για τον πρωτογενή τομέα.
Θα συζητηθεί το κόστος παραγωγής, η χαμηλή τιμή στο γάλα και το κρούσμα της ευλογίας στο νησί. Οι εκπρόσωποι των κτηνοτροφικών συλλόγων αναμένεται να θίξουν το ζήτημα της ενίσχυσης ζωοτροφών, η οποία βάσει τελευταίων υπουργικών ανακοινώσεων, μέχρι στιγμής αφορά ένα μήνα εγκλεισμού των ζωντανών και μόνο λόγω πανώλης.
Επίσης θα ζητήσουν λεπτομέρειες αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα ενεργοποίησης του ξεχασμένου προγράμματος στήριξης της αιγοπροβατοτροφίας «Αμάλθεια», ύψους 10,2 εκατ. ευρώ, όπου 7,8 εκατ. ευρώ αφορούν την Κρήτη.
Για άλλη μια φορά το ΥπΑΑΤ και η κυβέρνηση υπεκφεύγουν και απαντούν αόριστα στα ερωτήματα που τους απηύθυνε η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Χριστίνα Σταρακά, για το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι της περιοχής εξαιτίας της εξάπλωσης της πανώλης και της ευλογιάς.
Συγκεκριμένα, «σιγή ιχθύος» επέδειξε το ΥπΑΑΤ στην ερώτηση της Βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας, για το αν προτίθεται να λάβει περισσότερα μέτρα, αυξάνοντας τις αποζημιώσεις των πληγέντων κτηνοτρόφων που τα ζώα τους θανατώθηκαν και αποζημιώνοντας όσους κτηνοτρόφους βρίσκονταν μέσα στις ζώνες επιτήρησης και υπέστησαν μεγάλες οικονομικές καταστροφές γιατί αναγκάστηκαν να περιορίσουν τα κοπάδια τους.
Στην απάντηση που διαβίβασε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δεν υπάρχει μέσα κανένα νέο στοιχείο, ούτε για τις μέχρι τώρα αποζημιώσεις, αλλά ούτε και για το πώς θα μπορέσουν να ανανεώσουν το ζωικού τους κεφαλαίο, να αναδιαμορφώσουν τις σταβλικές τους εγκαταστάσεις και να καλύψουν όλες τις καθημερινές τους ανάγκες.
Αντιθέτως, εκτενής αναφορά γίνεται στα προγράμματα για την προστασία της χώρας από την εισχώρηση και την εξάπλωση των ζωονόσων για τις οποίες όμως η κυβέρνηση ακόμα δεν είναι σίγουρη πώς εισάγονται στη χώρα μας.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Υπουργείο είμαστε πλήρως προστατευμένοι. Παραλείπει όμως να μας πει για ποιόν λόγο είχαμε τέτοια ραγδαία εξάπλωση πρώτα της πανώλης και μετά της ευλογιάς, από τον Έβρο μέχρι την Πελοπόννησο και την Κρήτη. Ενώ υπάρχουν ακόμα περιοχές, όπως η Αιτωλοακαρνανία, που εξακολουθούν να πλήττονται από νέα κρούσματα ευλογιάς.
«Δυστυχώς για άλλη μια φορά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αντί να σταθεί αρωγός στις ανησυχίες και να συνδράμει στα προβλήματα των κτηνοτρόφων μας, εξακολουθεί να τους κοροϊδεύει. Η ραγδαία εξάπλωση της πανώλης και της ευλογιάς ελλείψει συντονισμένου σχεδίου περιορισμού των ζωονόσων και μέτρων πρόληψης έδωσε τη χαριστική βολή σε έναν κλάδο που καθημερινά «ρημάζεται» λόγω της κλιματικής κρίσης.
Στην Αιτωλοακαρνανία, οι κτηνοτρόφοι εκπέμπουν S0S. Ο μεγαλύτερος νομός της χώρας που η οικονομία του στηρίζεται κατεξοχήν στον πρωτογενή τομέα κινδυνεύει να μαραζώσει. Δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε. Θα σταθούμε μέχρι τέλος δίπλα στους αγρότες μας που δοκιμάζονται και απέναντι στη κυβέρνηση που συνεχίζει να τους αγνοεί», δήλωσε χαρακτηριστικά η Χριστίνα Σταρακά.
Nα προβλεφθούν μεγαλύτερες ενισχύσεις για τις ζωοτροφές σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα, ζητούν οι Θεσσαλοί κτηνοτρόφοι.
Επίσης αναφέρουν ότι η πρόσφατη πτώση της τιμής του αιγοπρόβειου γάλακτος δεν αιτιολογείται, σύμφωνα με τον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά
«Τα πολλαπλά χτυπήματα που δέχεται η κτηνοτροφία από τις ζωονόσους δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό. Οι αποζημιώσεις για την πανώλη και την ευλογιά είναι ικανοποιητικές -σε σχέση με αυτές για την απώλεια ζώων από τον Daniel-, άλλα για να αντιμετωπιστεί η δύσκολη κατάσταση απαιτούνται έγκαιρες παρεμβάσεις σε όλους του τομείς. Εύλογα οι κτηνοτρόφοι, ιδιαίτερα της Θεσσαλίας, προσβλέπουν σε δίκαιες ενισχύσεις για τις ζωοτροφές, ενώ εγρήγορση πρέπει να υπάρξει και για την προστασία της φέτας στην συμφωνία της ΕΕ με τις χώρες Mercosur στην Λατινική Αμερική». Τα παραπάνω τόνισε ο βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος μετά την συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας κ. Δημήτρη Μπαλούκα και τον Γενικό Γραμματέα κ. Στέλιο Σπανογιάννη, για τα ζέοντα θέματα που αντιμετωπίζει ο κτηνοτροφικός κόσμος.
Ζωονόσοι, ζωοτροφές και κτηνίατροι
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε το φλέγον ζήτημα των ζωονόσων και των αποζημιώσεων, με τους εκπροσώπους των κτηνοτρόφων να τονίζουν ότι ο περιορισμός των ζωονόσων μπορεί να ξεπεραστεί με την συνεργασία πολιτείας και κτηνοτρόφων. Ζήτησαν επιπλέον μέριμνα και σε ό,τι άλλο απασχολεί τους πληγέντες από τις ζωονόσους συναδέλφους τους, όπως για παράδειγμα ευέλικτα κίνητρα, τύπου προγράμματος 5.2, για να μπορέσουν να ξαναφτιάξουν γρήγορα τις εκμεταλλεύσεις τους. Επίσης, κομβικής σημασίας είναι και η οικονομική ενίσχυση των κτηνοτρόφων για τις ζωοτροφές που καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες λόγω της καραντίνας. Ειδικότερα για τη Θεσσαλία, όπου η καραντίνα διήρκησε αποδεδειγμένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από άλλες περιφέρειες, είναι δικαιότερο να προβλεφθούν μεγαλύτερες ενισχύσεις για τις ζωοτροφές σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Τέλος, για τους κτηνοτρόφους η επέλαση των ζωονόσων ανέδειξε ακόμα περισσότερο την ανάγκη στελέχωσης των κτηνιατρικών υπηρεσιών και ζήτησαν την πρόνοια του κράτους για την πρόσληψη κτηνιάτρων.
Τιμή στο γάλα και έλεγχοι
Επίσης, σημειώθηκε ότι η πρόσφατη πτώση της τιμής του αιγοπρόβειου γάλακτος δεν αιτιολογείται, σύμφωνα με τον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά, αφού η σφαγή χιλιάδων αιγοπροβάτων θα έπρεπε να οδηγήσει σε άνοδο των τιμών για τον κτηνοτρόφο. Συνεπώς, οι έλεγχοι για τα ισοζύγια και τις ελληνοποιήσεις θα πρέπει να είναι αυστηρότατοι, όπως και οι έλεγχοι στα σύνορα για τις ζωονόσους, γιατί όχι μόνο οι κτηνοτρόφοι άλλα και το κράτος «αιμορραγεί» με τις αποζημιώσεις που καλείται να δώσει. Οι κτηνοτρόφοι επιμένουν στην ανάγκη ελέγχων και απολυμάνσεων στις πύλες εισόδου της χώρας.
Προστασία της φέτας στην Συμφωνία ΕΕ-Mercosur
Τέλος, οι εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων έθεσαν στον Μάξιμο Χαρακόπουλο τις ανησυχίες του κλάδου για την συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της ΕΕ με τις χώρες Mercosur (Αργεντινή, Βολιβία, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη), όπου η φέτα δεν απολαμβάνει πλήρους προστασίας. Σύμφωνα με τα όσα έχουν προσυμφωνηθεί, άλλα δεν έχουν ακόμη κατακυρωθεί από το ευρωκοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια, ο όρος «φέτα» θα μπορεί να χρησιμοποιείται από παρασκευαστές στις χώρες αυτές για 7 έτη από την έναρξη ισχύος της συμφωνίας, εφόσον αναγράφεται εμφανώς στη συσκευασία η γεωγραφική προέλευση του προϊόντος. Το γεγονός αυτό δεν ευνοεί την επέκταση της ελληνικής φέτας σε μια αγορά πολλών εκατομμυρίων καταναλωτών και η πολιτεία θα πρέπει να επιμείνει στο ζήτημα της προστασίας για το εθνικό μας αυτό προϊόν.
Ξεκίνησαν οι σφαγές αμνοεριφίων στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης (ΠΑΜΘ).
Ο κ. Νικόλαος Φωτεινιάς, Προϊστάμενος Κτηνιατρικής στην ΠΑΜΘ αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «από την προηγούμενη εβδομάδα ξεκίνησαν οι σφαγές αμνοεριφίων στη Ροδόπη και σταδιακά θα επεκταθούν σε Ξάνθη, Έβρο και Καβάλα. Επειδή η Καβάλα δεν έχει σφαγείο θα γίνονται οι σφαγές των ζώων θα γίνονται σε σφαγεία στην Ξάνθη.
Τα μέτρα για τις ζωονόσους έχουν μεγάλη διάρκεια ο Κανονισμός της ΕΕ μας δίνει το δικαίωμα να κάνουμε σφαγές από ζώνη επιτήρησης (10 χλμ) σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα.
Οι σφαγές όμως θα είναι μεμονωμένες και κάθε κτηνοτρόφος θα έχει δικό του πρόγραμμα για το πότε θα μπορεί να πάει τα ζώα του για σφαγή.
Επίσης έξω από το κάθε σφαγείο θα υπάρχει εταιρεία που θα κάνει την απολύμανση στα φορτηγά.
Θα ενημερώνουμε τους κτηνοτρόφους για το πότε θα μπορούν να μετακινήσουν τα ζώα στο σφαγείο.
Το θετικό είναι ότι αυτή την εποχή δεν έχουμε μεγάλο αριθμό αρνιών στην Περιφέρεια που έχουν το κατάλληλο βάρος για να πάνε για σφαγή. Αυτό βοηθά να κάνουμε τον προγραμματισμό μας».
Θανατώθηκαν τα ζώα στην Κρήτη, 3 εστίες στην Σαμοθράκη
Πάντως η ευλογιά δείχνει σημάδια υποχώρησης στον Έβρο αλλά έχουμε πρόβλημα στα νησιά.Μετά το επιβεβαιωμένο κρούσμα ευλογιάς των αιγοπροβάτων στην περιοχή του δήμου Αρχανών Αστερουσίων της Κρήτης θανατώθηκαν τελικά 250 πρόβατα. Το θετικό είναι ότι κανένα νέο κρούσμα δεν είχαμε σε ζώνη τριών χιλιομέτρων μετά από ελέγχους σε κοπάδια του νομού Ηρακλείου. Τώρα θα ξεκινήσουν έλεγχοι στη ζώνη των δέκα χιλιομέτρων.
Στην Σαμοθράκη όμως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με την ευλογιά. Μόνο μέσα το περασμένο Σαββατοκύριακο θανατώθηκαν συνολικά 950 αιγοπρόβατα επειδή βρέθηκαν θετικά κρούσματα σε τρεις εκτροφές του νησιού.
Συστάσεις και ενημέρωση για εξέλιξη της ευλογιάς
Η Διεύθυνση Κτηνιατρικής της Περιφέρειας ΑΜΘ ενημερώνει ότι η μέχρι τώρα εξέλιξη της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στην Περιφέρεια ΑΜΘ δεν επιτρέπει ασφαλείς προβλέψεις και εκτιμήσεις. Παρόλα αυτά υπάρχει σχετική ύφεση την τελευταία εβδομάδα (13/01/2025 – 22/01/2025), ως προς την συχνότητα και τον αριθμό εμφάνισης νέων κρουσμάτων.
Η ευλογιά το νέο έτος εξαπλώθηκε και στο νησί της Σαμοθράκης, εμφανίζοντας εστίες ευλογιάς σε ολόκληρο το νησί. Για το λόγο αυτό αναστέλλονται όλες οι προγραμματισμένες σφαγές στο σφαγείο του νησιού Σαμοθράκης.
Λόγω της παρατεταμένης διάρκειας των επαναλαμβανόμενων κρουσμάτων σε όλες τις προσβεβλημένες Π.Ε., οι αρμόδιες τοπικές Κτηνιατρικές Αρχές προτίθενται να επιτρέψουν τις μετακινήσεις των ευπαθών ειδών από τις περαιτέρω απαγορευμένες ζώνες και τις ζώνες επιτήρησης (των 10 χλμ) με σκοπό την σφαγή των αμνοεριφίων στα πλησιέστερα σφαγεία της περιοχής τηρώντας απαρέγκλιτα τα μέτρα βιοασφάλειας που απαιτούνται κατά την μεταφορά των ζώων από την κτηνοτροφική εκμετάλλευση στο σφαγείο.
Τα ερωτήματα και η ανησυχία ίσως των καταναλωτών σχετικά με την πιθανότητα μετάδοσης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στον άνθρωπο, θα θέλαμε να σημειώσουμε τα παρακάτω:
- Η ευλογιά των αιγοπροβάτων δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο ή σε άλλα είδη ζώων.
- Τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (γάλα, κρέας κλπ) είναι απολύτως ασφαλή, εφόσον υφίστανται την συνηθισμένη θερμική επεξεργασία (παστερίωση, βρασμό, καλό ψήσιμο κλπ), που βέβαια δεν αφορά στην προστασία από την ευλογιά.
- Χρέος όλων μας είναι να προστατέψουμε την περιοχή μας από την διασπορά του νοσήματος της ευλογιάς, και να αποτρέψουμε κάθε γεγονός που θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή, του ζωικού κεφαλαίου.
- Επισήμανση προς τους πολίτες: Αν για οποιοδήποτε λόγω απαιτείται η μετακίνηση σας σε περιοχές πλησίον των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή των μέτρων προστασίας. Κάθε περιττή μετακίνηση θα μπορούσε να αποτελέσει αιτία διασποράς και μετάδοσης της ασθένειας.
- Επισήμανση προς τους κυνηγούς: Εξασκήστε την δραστηριότητα του κυνηγιού, διατηρήστε τους κυνηγετικούς σκύλους μακριά από τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και εφαρμόστε πιστά τα μέτρα βιοασφάλειας που αποτρέπουν την μετάδοση του νοσήματος. Μην επιτρέψεις την δική σου κυνηγητική δραστηριότητα να κατηγορηθεί για την διασπορά του νοσήματος της ευλογιάς και την απώλεια του εισοδήματος των κτηνοτρόφων.
- Επισήμανση προς τους Κτηνοτρόφους: Κτηνοτρόφε προκειμένου να προφυλάξεις το κοπάδι σου και να προστατέψεις την περιουσία σου και το εισόδημά σου φρόντισε να τηρήσεις σχολαστικά τις παρακάτω οδηγίες:
- Παρακολούθησε τα ζώα σου καθημερινά για την εμφάνιση τυχόν ύποπτων συμπτωμάτων, όπως δερματικές αλλοιώσεις κυρίως στα άτριχα μέρη του ζώου (κοκκινίλες, σπυράκια, έκκριμα και οζίδια, στην επιφάνεια του θώρακα και της κοιλιάς, στις μασχάλες και κάτω από την ουρά, καθώς και στο πρόσωπο, γύρω από το στόμα) ή επιδείνωση της γενικής κατάστασης της υγείας τους. Αν παρατηρήσεις κάτι από τα παραπάνω, να επικοινωνήσεις άμεσα, με το Κτηνιατρικό Κέντρο της περιοχής σου και να ενημερώσεις τον υπεύθυνο κτηνίατρο.
- Μην επιτρέπεις την είσοδο στην εκτροφή σου σε άτομα που δεν έχουν δουλειά σ’ αυτήν, παρά μόνο στο προσωπικό που εργάζεται εκεί και στην Κτηνιατρική Υπηρεσία.
- Όλα τα ζώα πρέπει να παραμείνουν εντός των σταβλικών τους εγκαταστάσεων Μη φέρνεις το κοπάδι σου σε επαφή με άλλα κοπάδια και προπαντός μην ανταλλάζεις και μη δανείζεις ζώα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η μετάδοση του ιού της Ευλογιάς είναι άμεση.
- Ειδικότερα για την νήσο Σαμοθράκη δεν επιτρέπεται η μετακίνηση αιγοπροβάτων εντός του νησιού για οποιοδήποτε λόγο.
- Χρησιμοποίησε διαφορετικό ρουχισμό και υποδήματα για τις εργασίες σου στον στάβλο τα οποία θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά εντός της σταβλικής εκμετάλλευσης.
- Μη δανείζεσαι και μη δανείζεις, γεωργικά μηχανήματα, εργαλεία, ζωοτροφές, ή οποιοδήποτε άλλο κτηνοτροφικό εξοπλισμό, από συνάδελφο κτηνοτρόφο που διατηρεί αιγοπρόβατα.
- Φρόντισε κυρίως να μην περιφέρεσαι άσκοπα σε περιοχές υψηλού κινδύνου που εμφάνισαν το νόσημα.
- Προμηθεύσου κάποιο εγκεκριμένο απολυμαντικό καθώς και φορητή συσκευή απολύμανσης και να απολυμαίνεις σε τακτά χρονικά διαστήματα τα εργαλεία σου και τους χώρους της εγκατάστασής σου. Πάντα ακολουθώντας σχολαστικά τις οδηγίες χρήσης του απολυμαντικού.
- Αν οι εγκαταστάσεις σου το επιτρέπουν, κατασκεύασε απολυμαντική τάφρο ή χρησιμοποίησε στην είσοδό της εκμετάλλευσης την φορητή απολυμαντική συσκευή με εγκεκριμένο απολυμαντικό για την απολύμανση των οχημάτων που είναι αναγκαίο να εισέρχονται στη εκτροφή σου.
- Να απαιτείς από το όχημα-βυτίο παραλαβής γάλακτος, την υποχρεωτική απολύμανσή του κατά την είσοδο και έξοδο από την εκτροφή σου, με ψεκαστήρα, τον οποίο είναι υποχρεωμένο να μεταφέρει μαζί του, στα δρομολόγια που εκτελεί.
- Μην επιτρέπεις οχήματα εμπόρων ζώντων ζώων και ζωοτροφών να εισέρχονται στην εκτροφή αλλά αυτά να σταθμεύουν μακριά από αυτήν και με δικό σου όχημα να μεταφέρεις τα ζώα και τις ζωοτροφές σου προκειμένου αυτά να φορτωθούν.
Η συνεργασία του Κτηνοτρόφου με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες είναι σημαντική, απαραίτητη και προς όφελος όλων.
Τα μέτρα απαγόρευσης στις ζώνες προστασίας και επιτήρησης διατηρούνται για 21 ημέρες μετά τη θανάτωση όλων των ζώων της μολυσμένης εκτροφής και υπό τον όρο ότι δεν θα υπάρξουν νέα κρούσματα.
Σε δηλώσεις που έκανε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, δικαιώνει τον ΑγροΤύπο για τις ενισχύσεις στις ζωοτροφές.
Ο Υφυπουργός επεσήμανε - το ήδη γνωστό - ότι έχει αποφασιστεί η καταβολή ενίσχυσης, μέσω του προγράμματος de minimis, για τις αυξημένες δαπάνες στις ζωοτροφές, λόγω του εγκλεισμού των ζώων στους στάβλους.
«Οι ενισχύσεις και οι αποζημιώσεις είναι αγώνας ταχύτητας, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που απαιτούν χρόνο. Παρόλα αυτά, είμαστε εδώ για να διασφαλίσουμε ότι κανένας από τους παραγωγούς δεν θα μείνει χωρίς στήριξη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Δηλαδή η ενίσχυση θα είναι οριζόντια και θα αφορά ένα μήνα απαγόρευσης μετακίνησης των ζώων στην χώρα, όπως είχε δηλώσει ο υπουργός ΑΑΤ, Κώστας Τσιάρας.
Τώρα οι κτηνοτρόφοι θα μπορούν να ταΐζουν τα ζώα τους με δηλώσεις.
Σχετικά με τις αποζημιώσεις για τις επιζωοτίες της πανώλης και της ευλογιάς, τόνισε ότι έχουν ήδη αποπληρωθεί 13,3 εκατ. ευρώ για τα θανατωθέντα ζώα σε όλη τη χώρα.
Η, δε, ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου θα γίνει με 100% επιχορήγηση (δηλαδή δωρεάν) μέσω ευρωπαϊκού προγράμματος, διασφαλίζοντας ότι οι κτηνοτρόφοι θα λάβουν τον ίδιο αριθμό ζώων της ίδιας φυλής που είχαν με αυτά που θανατώθηκαν. Το Μέτρο όμως δεν παρουσιάζει το ΥπΑΑΤ για να μάθουμε τα κριτήρια ένταξης.
Όσον αφορά στη μειωμένη παραγωγή βαμβακιού φέτος, ο Χρήστος Κέλλας επεσήμανε ότι: «Όταν θα έχουμε το ισοζύγιο στο τέλος της εκκοκκιστικής περιόδου, και ανάλογα με τη μείωση παραγωγής, θα μειώσουμε το πλαφόν ώστε να διευκολύνουμε τους αγρότες να ενεργοποιήσουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση».
Επίσης αναφέρθηκε στις ενισχύσεις που θα λάβουν οι μηλοπαραγωγοί και οι καστανοπαραγωγοί της Π.Ε. Λάρισας, τονίζοντας ότι έχουν εγκριθεί αποζημιώσεις ύψους 8,74 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του προγράμματος de minimis.
Άρον άρον παίρνουν πίσω στο ΥπΑΑΤ τις αποφάσεις που σχεδίαζαν για την πληρωμή με «ψίχουλα» της ενίσχυσης για την αγορά των ζωοτροφών.
Μιλάμε για την ενίσχυση των 27 λεπτών την ημέρα ανά ζώο, που σχεδίαζε η κυβέρνηση να δώσει την ενίσχυση στους κτηνοτρόφους για ένα μήνα απαγόρευσης μετακίνησης των ζώων στην χώρα.
Τώρα διαρρέουν από το ΥπΑΑΤ ότι όλα βρίσκονται ακόμη σε «διαβούλευση» και δεν πρόκειται να γίνει πληρωμή στα τέλη Ιανουαρίου.
Οπότε με «άδεια χέρια» θα πάει η ηγεσία του ΥπΑΑΤ στα εγκαίνεια της 13ης Διεθνούς Έκθεσης για την Κτηνοτροφία και την Πτηνοτροφία, ZOOTECHNIA 2025, στις 31 Ιανουαρίου 2025, στην Θεσσαλονίκη.
Το νέο αφήγημα του ΥπΑΑΤ είναι ότι στην τελική ευθεία βρίσκονται οι διεργασίες για την υπογραφή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για το έτος 2025, προκειμένου να καταβληθεί το τρίτο «πακέτο» αποζημιώσεων των πληγέντων κτηνοτρόφων από τις ζωονόσους της πανώλης και της ευλογιάς. Να δούμε αν με αυτά τα χρήματα τελικά ικανοποιηθούν οι κτηνοτρόφοι.
Πάντως οι έλεγχοι του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Κρήτη έκαναν μια τρύπα στο νερό. Δεν φόβησαν τους Κρητικούς για να μην κάνουν κινητοποιήσεις - όπως αρχικά σχεδίαζαν - αλλά είχαμε και το πρώτο κρούσμα ευλογιάς στο νησί και άντε τώρα να τα μαζέψει το ΥπΑΑΤ.
Τελικά εκεί στο ΥπΑΑΤ δεν έχουν πραγματική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στην κτηνοτροφία της χώρας μας.
Σύμφωνα με εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ, δικαιούχοι της συνδεδεμένης ενίσχυσης αραβόσιτου είναι οι ενεργοί γεωργοί που πληρούν τους παρακάτω όρους επιλεξιμότητας:
1. Να χρησιμοποιούν τουλάχιστον 25 κιλά σπόρου αραβοσίτου ανά εκτάριο ή 70.000 σπόρους ανά εκτάριο, δηλαδή η απαιτούμενη ελάχιστη ποσότητα σπόρου προς σπορά ποικιλιών (υβριδίων) αραβοσίτου να είναι 2,5 κιλά/στρέμμα ή 7.000 σπόροι/στρέμμα, για τον οποίο πρέπει να προσκομίζουν αντίστοιχο τιμολόγιο αγοράς.
2. Να καλλιεργούν αραβόσιτο σε επιλέξιμες εκτάσεις. Οι επιλέξιμες αυτές εκτάσεις πρέπει να βρίσκονται σε περιοχές με υδατικά συστήματα των οποίων τα ύδατα είναι σε καλή κατάσταση από ποσοτικής και ποιοτικής πλευράς.
3. Να παραδίδουν κατ’ ελάχιστον 9 τόνους προϊόν ανά εκτάριο ή 40 τόνους ενσίρωμα ανά εκτάριο από 15/07 του έτους ενίσχυσης έως τις 28/02 του επόμενου έτους. Προϋπόθεση για τη χορήγηση της ενίσχυσης είναι η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς ή πώλησης του προϊόντος σε μεταποιητική μονάδα, κτηνοτρόφο ή έμπορο του προϊόντος.
Στην περίπτωση που οι δικαιούχοι διατηρούν παράλληλα κτηνοτροφική εκμετάλλευση, απαιτείται η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς σπόρου για το μέρος της παραγωγής που προορίζεται για ζωοτροφή και αυτό υπολογίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό, το είδος και τις διατροφικές απαιτήσεις εκάστου ζώου σε αραβόσιτο. Δεν απαιτείται η προσκόμιση τιμολογίου αγοράς ή πώλησης για το μέρος της ζωοτροφής που προορίζεται για τα ζώα της
εκμετάλλευσής τους, το οποίο θα υπολογίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό, το είδος και τις διατροφικές απαιτήσεις εκάστου ζώου σε αραβόσιτο.
4. Επίσης, η συνδεδεμένη αυτή ενίσχυση χορηγείται υπό την προϋπόθεση ότι, εκτός από την συμβατότητα με την Οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (δηλ. 2000/60/ΕΚ), τηρείται και η Εθνική νομοθεσία σχετικά με την προστασία και διαχείριση των υδατικών πόρων δηλαδή ο ν. 3199/2003 (Α’ 280), τα Σχέδια Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών των 14 Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας, η Εθνική Στρατηγική Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και το π.δ. 51/2007 (Α’ 54).
Οι Λεκάνες Απορροής Ποταμών και τα Υδατικά Διαμερίσματα έχουν καθορισθεί με την απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων της 16/07/2010. Στα αναθεωρημένα ΣΔΛΑΠ όπως ισχύουν υπάρχουν για κάθε Υδατικό Διαμέρισμα επικαιροποιημένα προγράμματα βασικών και συμπληρωματικών μέτρων για την προστασία και την αποκατάσταση των υδατικών πόρων. Επίσης, στην Εθνική Στρατηγική Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή περιλαμβάνεται πλαίσιο για δράσεις και μέτρα που αφορούν και τους γεωργικούς υδατικούς πόρους.
5. Εάν διαπιστωθεί τυχόν μη συμμόρφωση κατά τη διάρκεια των ελέγχων τήρησης της αιρεσιμότητας, επιβάλλεται η αντίστοιχη κύρωση, όπως προβλέπεται στο άρθρο 10 της υπ’ αρ. 1313/178948/9-6-2023 υπουργικής απόφασης. Η εν λόγω αστοχία κοινοποιείται στην αρμόδια αρχή ελέγχου εφαρμογής της Οδηγίας - πλαίσιο για τα νερά, προκειμένου να διαπιστώσει εάν όντως λαμβάνει χώρα παράνομη χρήση αυτού του πόρου.
Επιπλέον, εκτός από τα παραπάνω στοιχεία που εφαρμόζονται άμεσα στην Κοινοτική νομοθεσία, θα γίνονται αναφορές που θα προκύπτουν από διασταυρωτικούς ελέγχους μεταξύ των αρχών ελέγχων των απαιτήσεων και προτύπων που σχετίζονται με την αιρεσιμότητα και των αρχών ελέγχου χρήσης νερού (φορείς λεκάνης απορροής).
Εάν, ως αποτέλεσμα αυτών των κοινοποιήσεων, στους αιτούντες ενίσχυσης έχουν επιβληθεί οριστικά κυρώσεις από την αρμόδια υδατική αρχή για παράνομη χρήση αυτού του πόρου, αυτοί οι γεωργοί δεν θα λάβουν κανένα ποσό για τα αρδευόμενα εκτάρια, για τα οποία έχουν υποβάλει αίτηση για συνδεδεμένη ενίσχυση.
6. Στην περίπτωση που υπάρχουν διαπιστωμένες εξατομικευμένες ζημιές ανά δικαιούχο από τον Ελληνικό Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) δύναται οι ποσότητες αυτές να προσμετρούνται στην συνολική επιλέξιμη ποσότητα. Ο ΕΛΓΑ, υποχρεούται στην καταχώρηση των αποτελεσμάτων εκτιμήσεων ζημιών στη σχετική εφαρμογή του ΟΠΕΚΕΠΕ, το αργότερο ως το τέλος Φεβρουαρίου του επόμενου έτους από το έτος υποβολής ΕΑΕ.
Υποχρεώσεις Δικαιούχων
Οι γεωργοί προκειμένου να τύχουν της συνδεδεμένης ενίσχυσης αραβόσιτου υποχρεούνται:
1. Να τηρούν στο σύνολο της εκμετάλλευσης τους τα πρότυπα της Ε.Ε. για την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση της γης (ΚΓΠΚ), με βάση τον υπ ́αρ. 2115/2021 Κανονισμό (Ε.Ε.), τον υπ ́αρ. 126/2022 κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (Ε.Ε , τον υπ ́αρ. 2022/1317 εκτελεστικό κανονισμό (Ε.Ε.) και σύμφωνα με την υπουργική απόφαση που αφορά την αιρεσιμότητα.
2. Να δέχονται και να διευκολύνουν τους προβλεπόμενους ελέγχους από τις αρμόδιες Εθνικές και Ενωσιακές αρχές ελέγχου παρέχοντας οποιοδήποτε συμπληρωματικό στοιχείο ή πληροφορία τους ζητηθεί.
3. Να υποβάλλουν αίτημα λήψης συνδεδεμένης ενίσχυσης. Το αίτημα λήψης της εν λόγω συνδεδεμένης ενίσχυσης γίνεται σε ειδική θέση του εντύπου της δήλωσης καλλιέργειας - ενιαίας αίτησης ενίσχυσης (επιλογή του κωδικού καθεστώτος 0114: «ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΥ»), ανεξάρτητα αν οι ενδιαφερόμενοι είναι δικαιούχοι ή όχι της βασικής ενίσχυσης.
Για την εν λόγω δήλωση συμμετοχής ισχύουν τα οριζόμενα από τις σχετικές αποφάσεις για τη βασική ενίσχυση συμπεριλαμβανομένων και των προθεσμιών υποβολής της. Η δήλωση συμμετοχής του γεωργού συνεπάγεται ότι ο/η γεωργός αποδέχεται τα οριζόμενα στην σχετική απόφαση σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης της ενίσχυσης, τους ισχύοντες όρους και τις προϋποθέσεις, καθώς και την κοινοποίηση των στοιχείων του.
4. Να διατηρούν τα επίσημα παραστατικά τα οποία τεκμηριώνουν την παράδοση της πρώτης ύλης στις μεταποιητικές επιχειρήσεις ή τους φορείς ή και οποιαδήποτε άλλα στοιχεία απαιτούνται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ τουλάχιστον για 3 έτη.
Υποχρεώσεις Φορέων
Οι φορείς, στους οποίους οι γεωργοί παραδίδουν το προϊόν υποχρεούνται:
1. Να έχουν υποβάλλει αίτηση ένταξης το αργότερο πριν την έναρξη των παραδόσεων στο σχετικό μητρώο του ΟΠΕΚΕΠΕ, προσκομίζοντας κατά περίπτωση:
- Απόφαση αναγνώρισης (για τις ΑΣΟ)
- Έναρξη επιτηδεύματος και/ή
- Βεβαίωση Γ.Ε.ΜΗ. (για εμπόρους).
Οι φορείς μπορούν να απεντάσσονται από το σχετικό μητρώο με αίτηση διαγραφής στα ανωτέρω διαστήματα, από το επόμενο έτος της ένταξής τους.
2. Εφόσον εντάσσονται στο ανωτέρω μητρώο, να καταχωρούν στην ηλεκτρονική εφαρμογή του ΟΠΕΚΕΠΕ τα απαιτούμενα στοιχεία για κάθε γεωργό. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν τουλάχιστον το ΑΦΜ του γεωργού, τη συνολική παραλαμβανομένη ποσότητα προϊόντος και τα αναλυτικά στοιχεία του Δελτίου ποσοτικής παραλαβής - τιμολογίου. Τα τιμολόγια αγοράς υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή στην εφαρμογή, προκειμένου να είναι διαθέσιμα σε κάθε έλεγχο.
3. Να τηρούν αρχείο όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών εγγράφων και παραστατικών τα οποία απαιτούνται για τους οποιουσδήποτε διοικητικούς ή λογιστικούς ελέγχους
4. Να συνεργάζονται και να διευκολύνουν τις αρμόδιες αρχές κατά την πραγματοποίηση των ελέγχων.
Διαδικασία χορήγησης ενίσχυσης
Οι δικαιούχοι γεωργοί υποχρεούνται να υποβάλλουν τα τιμολόγια αγοράς σπόρου κατά την επιλογή της ενίσχυσης καθώς και να συμπληρώνουν τα αντίστοιχα απαιτούμενα πεδία. Η δήλωση των σπόρων προς σπορά μπορεί να γίνεται είτε σε κιλά είτε σε αριθμό σπόρων ανάλογα με την περίπτωση αγοράς. Επιπλέον:
Για την περίπτωση ιδιοκατανάλωσης του προϊόντος, οι δικαιούχοι υποχρεούνται επιπλέον:
- να υποβάλλον ηλεκτρονικά το αντίστοιχο τιμολόγιο αγοράς σπόρου για το μέρος της παραγωγής που προορίζεται για ζωοτροφή
- να επιλέγεται το πεδίο «Ιδιοκατανάλωση» στην αίτηση με την υποχρεωτική συμπλήρωση του πεδίου «Κιλά Προϊόντος για Ιδιοκατανάλωση»
Για την περίπτωση παραδόσεων σε κτηνοτρόφους, οι δικαιούχοι υποχρεούνται επιπλέον:
- να συμπληρώνουν τα πεδία «ΑΦΜ Αγοραστή Κτηνοτρόφου», «Κιλά Προϊόντος προς Πώληση» και «Ημερομηνία Τιμολογίου»
- να υποβάλλουν ηλεκτρονικά το σχετικό παραστατικό (Κωδικός δικαιολογητικού 194: Τιμολόγιο αγοράς ή πώλησης του προϊόντος σε κτηνοτρόφο - Αραβόσιτος).
Σε περίπτωση απώλειας ή άλλης επίσημης χρήσης των πρωτότυπων τιμολογίων, ο παραγωγός πρέπει να προσκομίσει γνήσια αντίγραφα τους, από το στέλεχος του τιμολογίου του προμηθευτή σπόρου, σφραγισμένα και υπογεγραμμένα από τον εκδότη.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ διενεργεί τους προβλεπόμενους ελέγχους επαλήθευσης των όρων επιλεξιμότητας και πριν την πληρωμή του καθεστώτος, προχωρά σε μηχανογραφικούς διασταυρωτικούς ελέγχους προκειμένου:
- Να καθοριστούν οι δικαιούχοι γεωργοί που τηρούν τους όρους επιλεξιμότητας, δηλαδή όσοι:
- έχουν υποβάλλει αίτημα λήψης της συνδεδεμένης ενίσχυσης
- έχουν χρησιμοποιήσει σπόρο σποράς τουλάχιστον 25 κιλά ή 70.000 σπόρους ανά εκτάριο στα αγροτεμάχια με αραβόσιτο, σύμφωνα με τα ανωτέρω παραστατικά
- έχουν παραδώσει τουλάχιστον 9 τόνους προϊόν ή 40 τόνους ενσίρωμα ανά εκτάριο σε μεταποιητική μονάδα/έμπορο του προϊόντος ή σε κτηνοτρόφο από 15/07 του έτους ενίσχυσης έως 28/02 του επόμενου έτους και έχουν συμπληρώσει τα απαραίτητα πεδία ή διατηρούν κτηνοτροφική εκμετάλλευση και έχουν επιλέξει το πεδίο της ιδιοκατανάλωσης
- Να υπολογιστούν οι προσδιορισθείσες επιλέξιμες εκτάσεις αραβόσιτου προκειμένου να καθοριστεί η μοναδιαία τιμή.
- Να πραγματοποιηθεί η χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης.
- Nα κοινοποιηθούν τα προκύπτοντα στατιστικά στοιχεία στη Δ/νση Συστημάτων Καλλιέργειας & Π.Φ.Π. του ΥπΑΑΤ
Σημειώνεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ότι γεωργοί που δεν τηρούν το σύνολο των ανωτέρω όρων επιλεξιμότητας, δεν λαμβάνουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση.
Θετικό κρούσμα ευλογιάς σε εκτροφή αιγοπροβάτων στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Σε ισχύ τίθεται από Τρίτη, 21 Ιανουαρίου, το μέτρο απαγόρευσης μετακίνησης αιγοπροβάτων προς σφαγή, λόγω ευλογιάς.
Οργή των κτηνοτρόφων που ρίχνουν τις ευθύνες στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ.
Για να φτάσει η ευλογιά από την βόρεια Ελλάδα στην Κρήτη σημαίνει ότι δεν γίνονται σοβαροί έλεγχοι στην χώρα, όπως λένε οι κτηνοτρόφοι αλλά και αναφέρει σε άρθρα του ο ΑγροΤύπος. Είτε λόγω ζωοτροφών είτε λόγω μετακίνησης των ζώων μεταφέρθηκε η ευλογιά στο νησί. Υπάρχουν ευθύνες και κάποιοι πρέπει να παραιτηθούν.
Επίσης το κράτος θα πρέπει να «αποζημιώσει» τους αιγοπροβατοτρόφους λόγω των ζημιών που προξένησε σε ολόκληρο τον κλάδο με δική του ευθύνη.
Όπως αναφέρεται σε σχετική απόφαση, με υπογραφή της αναπληρώτριας προϊσταμένης της διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κρήτης, «σε συνέχεια της εμφάνισης επιβεβαιωμένου κρούσματος ευλογιάς του προβάτου, σε εκτροφή αιγοπροβάτων στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) Ηρακλείου, απαγορεύεται η μετακίνηση αιγοπροβάτων προς σφαγή στα σφαγεία οπληφόρων της Π.Ε. Ηρακλείου από 21/1/2025 έως και 28/1/2025. Η λειτουργία των σφαγείων οπληφόρων της Π.Ε. Ηρακλείου επιτρέπεται την 21/1/2025 αποκλειστικά και μόνο για τη σφαγή των ζώων, τα οποία έχουν ήδη μεταφερθεί σε αυτά, από την προηγούμενη ημέρα και βρίσκονται προσωρινά στους χώρους παραμονής προς σφαγή».
Σε ανακοίνωση η Συνεργασία Κτηνοτρόφων Ηρακλείου αναφέρει τα εξής:
«Προς όλους τους κτηνοτρόφους Ν. Ηρακλείου και Κρήτης, οι κτηνοτροφικοί σύλλογοι είχαν πριν λίγο καιρό ραντεβού με το Κώστα Τσιάρα για το θέμα της ευλογιάς.
Θέσαμε στο κύριο υπουργό να σταματήσουν να έρχονται όλες οι χονδροειδές ζωοτροφές και όλα τα ζώντα ζώα στο νησί μας και μας είπε ότι είναι θέμα περιφέρειας από μένα δε τίθεται θέμα και η περιφέρεια μας απάντησε ότι είναι θέμα υπουργείου.
Από όσο ξέρουμε δεν έγινε τίποτα από αυτά. Να αναλάβει ο υπεύθυνος τις ευθύνες του.
Ζητήσαμε επίσης και στελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών η οποία έμεινε στο θα δούμε.
Πριν 25 μέρες περίπου ξεκίνησαν κλιμάκια απ όλη την Ελλάδα και ήρθαν στη Κρήτη, ώστε να κάνουν ελέγχους στα ζωικά κεφάλαια. Από την πρώτη στιγμή, οι Σύλλογοι Κτηνοτρόφων Κρήτης υπήρξαν συνεργάσιμοι και κανένας δεν τάχθηκε κατά τους ελέγχους. Προτεραιότητα για όλους είναι να γίνονται δίκαιες πληρωμές και ο κάθε δικαιούχος να εισπράττει αυτά που πραγματικά του αναλογεί. Ήταν και παραμένει πάγια θέση μας ο ΟΠΕΚΕΠΕ να λειτουργεί με συνέπεια και διαφάνεια.
Ωστόσο, τις τελευταίες μέρες και ενόψει των κινητοποιήσεων των αγροτών, πραγματοποιήθηκαν ανοργάνωτοι έλεγχοι με άκρως εκβιαστικό χαρακτήρα,και χωρίς τις απαραίτητες υγειονομικές συνθήκες όπως καταγγέλλουν κτηνοτρόφοι. Η συμπεριφορά αυτή θίγει και προσβάλει τους ίδιους τους κτηνοτρόφους, που μοχθούν να τα βγάλουν πέρα και θέτει σε κίνδυνο το ζωικό τους κεφάλαιο.
Παράλληλα, αυτή τη στιγμή, δυστυχώς, εξελίσσεται μπροστά μας μια άκρως ανησυχητική κατάσταση με την υποψία κρουσμάτων ευλογιάς στα πρόβατα του νομού Ηρακλείου. Η αγωνία και ο φόβος των κτηνοτρόφων για το ζωικό τους κεφάλαιο είναι μεγάλοι. Ευελπιστούμε να μην επιδεινωθεί, αν και όλα δείχνουν ότι θα έχουμε νέα κρούσματα.
Μετά απ’ όλα αυτά, τι έχετε να πείτε Υπουργέ, κ. Τσιάρα;
Ποιος έχει την ευθύνη, εάν προκύψουν πάλι ζημιές και προβλήματα στο ζωικό κεφάλαιο;
Είχε υπολογίσει κάποιος τις συνέπειες όλων αυτών των πρόχειρων και κακοστημένων πρωτοβουλιών, με επιθετικό χαρακτήρα, του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ και των συνεργατών σας;».