Συσκέψεις αγροτών σε Καβάλα και Κρήτη για την παρατεταμένη ανομβρία και τα προβλήματα που δημιουργεί στην παραγωγή.

Την Παρασκευή (15/11) θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη στην Ελευθερούπολη της ΠΕ Καβάλας, στην οποία θα συμμετάσχουν οι Αγροτικοί Σύλλογοι Παγγαίου, Δράμας και Καβάλας. Βασικό θέμα συζήτησης θα είναι η ανομβρία που έχει πλήξει την περιοχή και τα έργα που πρέπει να πραγματοποιηθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, Γρηγόρης Γρουζίδης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «η ανομβρία έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην περιοχή. Θα συζητήσουμε το θέμα του φράγματος του Μαρμαρά και το αρδευτικό πρόβλημα της Τενάγης Φιλίππων.

Επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα που θα συζητηθεί είναι η απώλεια στην φετινή ελαιοπαραγωγή λόγω της ξηρασίας.

Τέλος θα μιλήσουμε για τις αποζημιώσεις ΕΛΓΑ για την χαλαζόπτωση που είχαμε το 2022. Έχει αποζημιωθεί η ζημιά στην φυτική παραγωγή αλλά όχι στο φυτικό κεφάλαιο».

Στην Κρήτη η έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου βρίσκει την αγροτική Ιεράπετρα να αντιμετωπίζει έντονα το ζήτημα της παρατεταμένης ανομβρίας.

Το θέμα αυτό απασχολεί συνεχώς τον Ενιαίο Αγροτικό Σύλλογο Ιεράπετρας και για αυτό οργανώθηκε σύσκεψη, στις 11/11/2024, με σκοπό να αναλυθεί η ισχύουσα κατάσταση αλλά και η διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων αντιμετώπισης αυτής της κρίσης.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο Μιχάλης Βιαννιτάκης, Γραμματέας Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, «στην σύσκεψη παραβρέθηκαν, ο Αντιπερειαρχής νομού Λασιθίου κ. Ανδρουλάκης, ο Δήμαρχος Ιεράπετρας κ. Φραγκούλης, ο πρόεδρος ΤΟΕΒ Ιεράπετρας κ Καραλάκης και μέλη του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας.
Μεταξύ άλλων συζητήθηκε η εξέλιξη του έργου προσαγωγούς διώρυγας Φράγματος Μπραμιανών, η άμεση εγκατάσταση του αναδόχου για τα Συνοδά Έργα του φράγματος, οι δυνατότητες από τις πηγές στην περιοχή της Μαλαύρας, το υδατικό δυναμικό στην περιοχή Λιβάδια, αλλά και τεχνικά ζητήματα που συνδέονται με όλα τα προηγούμενα.

Κοινή διαπίστωση όλων των παρευρισκόμενων ήταν ότι επιβάλλεται να κινηθούμε σύσσωμη οι τοπικοί φορείς μαζί με την κοινωνία για αυτό το θέμα, σε στόχο να αποφευχθούν τα χειρότερα, όπως δυστυχώς συμβαίνει σε πολλές περιοχές στην Κρήτη, ακόμα και σε δήμους όμορους στον Δήμο Ιεράπετρας. Η επάρκεια νερού είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για την περιοχή και μας αφορά όλους».

Πραγματοποιήθηκε η ομιλία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην εκδήλωση με θέμα: «Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη. Συζητάμε, Αποφασίζουμε, Προχωράμε, ΜΑΖΙ για την Αργολίδα». Στην ομιλία του αναφέρθηκε και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέας και τόνισε τα εξής:

«Απολύτως κρίσιμος τομέας πολιτικής σε μία εποχή κλιματικής κρίσης, όταν γνωρίζουμε πια ότι θα αντιμετωπίζουμε φαινόμενα λειψυδρίας. Το είπε σωστά, νομίζω, ο Δήμαρχος Ερμιονίδας, δεν είναι καινούργια αυτά τα φαινόμενα για την περιοχή σας. Γνωρίζουμε, όμως, ότι η κλιματική κρίση θα κάνει τα ζητήματα της διαχείρισης του νερού ολοένα και πιο επίκαιρα, ολοένα και πιο σημαντικά.

Γι’ αυτό και θέλω να κρατήσετε το ποσό των 155 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο εκταμιεύεται συνολικά, με την εξαιρετική συνεργασία των δύο Υπουργείων, Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο χρηματοδοτεί πολλά από αυτά τα έργα για να μπορέσουμε, επιτέλους, να ολοκληρώσουμε μια σειρά έργων που αφορούν τον Ανάβαλο.

Εγώ θυμάμαι τον Ανάβαλο, με τον Γιάννη, από τότε που ήμασταν νέοι βουλευτές, ως ένα έργο το οποίο έμοιαζε λίγο με το γεφύρι της Άρτας. Και ενδεχομένως κάποια από τα έργα, ειδικά το έργο που αφορά τη μεταφορά προς τους Δήμους Ασκληπιείου και Επιδαύρου, να έχουν αυτό τον χαρακτήρα.

Για πρώτη φορά, όμως, πιστεύω ότι κυβέρνηση έσκυψε πάνω στο πρόβλημα και δρομολογεί μια σειρά από έργα, με πιο σημαντικό την πρόσφατη υπογραφή των έργων μεταφοράς και διανομής νερού άρδευσης στον Δήμο Ερμιονίδας. Γιατί το κάνουμε; Διότι εδώ υπάρχει νερό. Υπάρχει νερό, υπάρχει μία, η μόνη εξ όσων γνωρίζω στην Ελλάδα, υποθαλάσσια πηγή με νερό, το οποίο αν δεν το αξιοποιήσουμε, πολύ απλά θα χαθεί.

Νομίζω ότι ακριβώς γι’ αυτό τα έργα για τα οποία μιλήσαμε έχουν τόσο μεγάλη σημασία. Και θέλω να τονίσω εδώ ότι δεν αρκεί απλά να φτιάχνουμε έναν κεντρικό αγωγό, πρέπει να μεριμνούμε, προφανώς, και για όλα τα τοπικά δίκτυα άρδευσης.

Γι’ αυτό και αντιμετωπίζουμε τα έργα αυτά συνολικά, διότι πολλές φορές, ξέρετε, στη χώρα μας έχουμε φτιάξει υποδομές οι οποίες τελικά μένουν ημιτελείς: φράγματα τα οποία ολοκληρώνονται, είναι πανάκριβα και τελικά διαπιστώνουμε μετά ότι κανείς δεν έχει προβλέψει για τα δίκτυα της άρδευσης. Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να φτάσουμε στο σημείο να αντιμετωπίζουμε τέτοιες εκκρεμότητες.

Και βέβαια, όπου χρειάζεται, οι αφαλατώσεις θα έρθουν να συμπληρώσουν κυρίως ελλείψεις που υπάρχουν. Ως προς την ύδρευση δεν μπορούμε, όπως είπε και ο Υπουργός, να προσευχόμαστε για το πότε θα βρέξει σε περιοχές που ιστορικά έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά βροχόπτωσης. Αλλά οι αφαλατώσεις και αυτές χρειάζονται ενέργεια, γι’ αυτό και η μετάβαση της χώρας στην πράσινη ενέργεια έχει σημασία και για την τροφοδοσία με φθηνό ρεύμα των μονάδων αφαλατώσεων, τις οποίες θα τις χρειαζόμαστε ολοένα και περισσότερο, όχι μόνο εδώ στην Αργολίδα.

Τέλος, για τον πρωτογενή τομέα να επαναλάβω αυτά τα οποία είπε ο Κώστας (Τσιάρας) εν συντομία. Έχουμε κάνει μία σειρά από πολύ σημαντικές εξαγγελίες για τη στήριξη των αγροτών μας και του πρωτογενούς τομέα. Ίσως, ως πιο σημαντική εδώ θα προέτασσα τη μονιμοποίηση και επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, η οποία νομοθετείται οσονούπω, ώστε να μην είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε Υπουργού ή της κάθε κυβέρνησης να επεκτείνει ή όχι το πολύ σημαντικό μέτρο, το οποίο μειώνει το κόστος παραγωγής.

Και βέβαια, να θυμίσω ότι, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Ενέργειας, έχουμε πια φθηνό ρεύμα για τους αγρότες, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, με τα δύο πρώτα χρόνια να είμαστε στα 9,3 λεπτά έως 11 λεπτά την κιλοβατώρα και με ένα πλαίσιο προβλέψιμων τιμών για την επόμενη οκταετία.

Για να μπορέσουμε να λύσουμε, λοιπόν, το ζήτημα του ρεύματος, το ζήτημα του πετρελαίου, το ζήτημα του νερού, έχουμε κάνει πολύ σημαντικές παρεμβάσεις για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα και να κάνουμε την αγροτική μας παραγωγή ολοένα και πιο ανταγωνιστική.

Και μας λείπει, βέβαια, το ζήτημα της κατάρτισης. Χαίρομαι που έγινε ειδική μνεία στα ζητήματα αυτά. Ξέρουμε ότι έχουμε αγρότες οι οποίοι μπορεί να είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι σε θέση και αυτοί να καταρτιστούν και να ενημερωθούν για την τεράστια πρόοδο που μπορεί να κάνει ο αγροτικός τομέας στα ζητήματα της παραγωγικότητας.

Έχουμε φυσικά και πολλούς νέους αγρότες οι οποίοι θέλουν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα και εκεί, προφανώς, η κατάρτισή τους και η εξειδίκευσή τους γίνεται ακόμα πιο απαραίτητη».

Ύστερα από συνεργασία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, με τον ΥφΑΑΤ, Διονύση Σταμενίτη και τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Δημήτρη Οδ. Παπαγιαννίδη, εκδόθηκε, στις 31 Οκτωβρίου 2024, προδημοσίευση πρόσκλησης για την υποβολή προτάσεων στο πλαίσιο της παρέμβασης Π3-73-1.1: «Έργα υποδομών εγγείων βελτιώσεων» του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ελλάδας 2023-2027 (ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027).

Η δράση συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο με ποσοστό 100%.

Ο συνολικός προϋπολογισμός της παρέμβασης ανέρχεται σε 169.000.000 € και λόγω του σημαντικού χαρακτήρα της παρέμβασης, ανάλογα με τη ζήτηση, θα δοθεί υπερδέσμευση.

Δικαιούχοι για την υποβολή των σχετικών προτάσεων είναι:
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Γενική Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης, Δ/νση Εγγείων Βελτιώσεων και Εδαφοϋδατικών Πόρων.
Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, Γενική Δ/νση Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτιριακών Υποδομών, Δ/νση Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων.
Περιφέρειες (Αρμόδιες υπηρεσίες οι οποίες έχουν την ευθύνη, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, για το σχεδιασμό και την κατάρτιση του προγράμματος των σχετικών έργων).
Δήμοι Περιφέρειας Θεσσαλίας και Δήμοι Περιφερειακών Ενοτήτων Έβρου και Φθιώτιδας (Αρμόδιες υπηρεσίες οι οποίες έχουν την ευθύνη, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, για το σχεδιασμό και την κατάρτιση του προγράμματος των σχετικών έργων).

Με τις πιστώσεις της πρόσκλησης θα χρηματοδοτηθούν υποδομές εγγείων βελτιώσεων που αφορούν:

• Εκσυγχρονισμό υπαρχόντων δικτύων άρδευσης, καθώς και των σχετικών υποστηρικτικών τους υποδομών.
• Ανακαίνιση και αντικατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού.
• Έργα ταμίευσης νερού και συνοδά αρδευτικά δίκτυα.
• Έργα εξοικονόμησης ενέργειας στην άρδευση.
• Προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων τηλεμετρίας και γεωργίας ακριβείας.
• Χρήση ανακυκλωμένων υδάτων.
• Έργα τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδάτων σε ανακαίνιση δικτύου από γεωτρήσεις.

Ως ελάχιστος προϋπολογισμός των υποβαλλόμενων πράξεων ορίζεται το ποσό των 5.000.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).

Ως μέγιστος προϋπολογισμός των υποβαλλόμενων πράξεων ορίζεται το ποσό των 105.000.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας δήλωσε: «Σε μια εποχή που η λειψυδρία αποτελεί ένα από τα μεγάλα προβλήματα στον πρωτογενή τομέα έχουμε χρέος να αναζητήσουμε τρόπους σωστής αξιοποίησης των υφισταμένων υδάτινων πόρων. Με τα έργα που θα συγχρηματοδοτηθούν, επιτυγχάνεται η μείωση των απωλειών νερού, ενισχύεται η αύξηση της αποδοτικότητας της χρήσης του νερού στη γεωργία μέσω παρεμβάσεων για τη συγκράτηση των χειμερινών απορροών και παρεμβάσεων που στοχεύουν στη μείωση των απωλειών ύδατος. Στόχος μας μέσω ων έργων είναι η αύξηση της αποδοτικότητας της χρήσης του αρδευτικού νερού και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας».

Η προδημοσίευση της πρόσκλησης της παρέμβασης Π3-73-1.1: «Έργα υποδομών εγγείων βελτιώσεων», κοινοποιείται στους δικαιούχους για την υποβολή των σχετικών προτάσεων και αναρτάται στις ιστοσελίδες του ΥπΑΑΤ (εδώ)

Η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, κα Ελίζα Φερέιρα, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απάντησε στον Ευρωβουλευτή της ΝΔ, Γιώργο Αυτιά, ο οποίος ζήτησε να ενημερωθεί για τις ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί η ΕΕ αναφορικά με το θέμα της ανομβρίας.

Στην απάντηση της Επιτρόπου, τονίζεται μεταξύ άλλων ότι «η πολιτική συνοχής της ΕΕ στην Ελλάδα στηρίζει ήδη τις μονάδες αφαλάτωσης για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και της ανάγκης για αυξημένα πρότυπα ποιότητας. Κατά την περίοδο 2014-2020, διατέθηκε χρηματοδότηση ύψους 49 εκατ. ευρώ σε περισσότερα από 25 έργα αφαλάτωσης στη νησιωτική Ελλάδα.

Κατά την περίοδο 2021-2027, διατέθηκαν 20 εκατ. ευρώ για επενδύσεις στη βιώσιμη αφαλάτωση υδάτων μέσω ενός ολοκληρωμένου μοντέλου εφαρμογής, «από την πηγή στη βρύση του πολίτη», στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) της Ελλάδας.

Ο Ευρωβουλευτής, Γιώργος Αυτιάς στην ερώτησή του είχε επισημάνει: «Η ανομβρία είναι ένα τεράστιο ζήτημα που δοκιμάζει ιδιαίτερα τις χώρες της Νότιας Ευρώπης και κυρίως την Ελλάδα.

Οι επιπτώσεις είναι τεράστιες σε γεωργία, κτηνοτροφία, βιομηχανία, τουρισμό και σε εκατοντάδες οικονομικές δραστηριότητες. Η δυσάρεστη αυτή εξέλιξη ενδεχομένως να συνεχιστεί, καθώς ουδείς γνωρίζει πότε θα ομαλοποιηθεί η δυσμενής αυτή κοινωνική και οικονομική επίπτωση σε εκατομμύρια ανθρώπους, η οποία δημιουργεί τεράστιες επιπτώσεις στην οικονομική σταθερότητα των χωρών.

Η παρέμβασή σας με ειδική χρηματοδότηση στις χώρες της ΕΕ καθίσταται αναγκαία. Η έλλειψη υδάτων θα επιφέρει και πρόβλημα στην παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, αλλά και σε πλήθος οικονομικών δραστηριοτήτων».

Για το αντικείμενο και τα οφέλη του μεγάλου αρδευτικού έργου μεταφοράς και διανομής νερού από τα δίκτυα Αναβάλου προς τον Δήμο Ερμιονίδας, στην Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, ενημέρωσε τη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας.

Όπως τόνισε ο κ. Σταϊκούρας: «Η κατασκευή του έργου θα οδηγήσει σε σωστή διαχείριση, μεταφορά και κατανομή του διαθέσιμου νερού, με ορθολογικό και ελεγχόμενο τρόπο και σύμφωνα με τις ανάγκες της αρδευόμενης περιοχής και του είδους καλλιέργειας, με αλλαγή του σημερινού καθεστώτος, κατά το οποίο η άρδευση γίνεται πλημμελώς, με επιφανειακές μεθόδους. Συνεπώς, το έργο θα εξασφαλίσει σημαντικό όφελος στην παραγωγική δραστηριότητα των περιοχών, με ταυτόχρονη αύξηση εισοδήματος και τόνωση της οικονομίας σε τοπικό επίπεδο».

Η υπογραφή της σύμβασης τoυ έργου, προϋπολογισμού 53 εκατ. ευρώ, προγραμματίζεται για την Πέμπτη (31 Οκτωβρίου 2024).

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της τοποθέτησης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σταϊκούρα:

«Σήμερα ενημερώνουμε τη Βουλή των Ελλήνων για το έργο της μεταφοράς και διανομής νερού άρδευσης από τα δίκτυα Αναβάλου, στο Δήμο Ερμιονίδας, της Περιφερειακής Ενότητας Αργολίδας. Έργο, του οποίου οι οριστικές μελέτες εγκρίθηκαν, για πρώτη φορά, το 2014, και σήμερα μπαίνουμε στην τελική ευθεία για την υλοποίησή του.

Ο διαγωνισμός διεξήχθη στις 31 Ιουλίου 2023, από την αρμόδια Διεύθυνση Τεχνικών Έργων και Αγροτικών Υποδομών, που υπάγεται πλέον στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο και θα δρομολογήσει την υλοποίηση του έργου.

Η διαδικασία κατακύρωσης του διαγωνισμού στον προσωρινό ανάδοχο ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις και αντίστοιχα πρακτικά, στις 24 Νοεμβρίου 2023 και στις 23 Φεβρουαρίου 2024, μετά από τον έλεγχο των απαραίτητων δικαιολογητικών. Με την υπ’ αριθ. 289/2024 Πράξη του Ε’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης εκτέλεσης του έργου.

Το υπό ανάθεση έργο έχει εγγειοβελτιωτικό χαρακτήρα και το φυσικό αντικείμενό του περιλαμβάνει τον σχεδιασμό των έργων μεταφοράς και διανομής νερού από τη διώρυγα του αρδευτικού δικτύου Αναβάλου, στην περιοχή της Ερμιονίδας, για την κάλυψη τοπικών αρδευτικών αναγκών, σε συνολική έκταση περίπου 22.000 στρεμμάτων.

Βασικοί στόχοι του έργου είναι ο σχεδιασμός παρεμβάσεων διαχείρισης υδάτινων πόρων, η παροχή νερού για αγροτική χρήση και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων αρδευτικών μεθόδων και μέσων.

O σχεδιασμός, συνοπτικά, περιλαμβάνει έργο υδροληψίας από τις πηγές Αναβάλου, αγωγούς μεταφοράς νερού άρδευσης συνολικού μήκους περί τα 45,9 χλμ., 4 δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 10.500 m3, και 2 αντλιοστάσια.

Με την κατασκευή του έργου επιτυγχάνεται η εξασφάλιση αρδευτικού νερού καλής ποιότητας στο σύνολο των καλλιεργειών της περιοχής, βελτιώνοντας παράλληλα τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά των υπογείων υδάτων.

Επίσης, η κατασκευή του θα οδηγήσει σε σωστή διαχείριση, μεταφορά και κατανομή του διαθέσιμου νερού, με ορθολογικό και ελεγχόμενο τρόπο, και σύμφωνα με τις ανάγκες της αρδευόμενης περιοχής και του είδους καλλιέργειας, με αλλαγή του σημερινού καθεστώτος, κατά το οποίο η άρδευση γίνεται πλημμελώς, με επιφανειακές μεθόδους. Συνεπώς, το έργο θα εξασφαλίσει σημαντικό όφελος στην παραγωγική δραστηριότητα των περιοχών, με ταυτόχρονη αύξηση εισοδήματος και τόνωση της οικονομίας σε τοπικό επίπεδο.

Η υπογραφή της Σύμβασης θα γίνει μεθαύριο, Πέμπτη, 31 Οκτωβρίου, η συμβατική διάρκεια υλοποίησής του είναι 24 μηνών από την υπογραφή της Σύμβασης, και ο Προϋπολογισμός δημοπράτησης ανέρχεται στα 53 εκατ. ευρώ, με τη χρηματοδότηση να προέρχεται από το Πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας 2014-2020», με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Εθνικούς Πόρους.

Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο, διαχρονικό αίτημα των τοπικών κοινωνιών, που σήμερα αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία λόγω της αυξανόμενης λειψυδρίας. Έργο που θα συμβάλει στην αναβάθμιση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της ευρύτερης περιοχής της Αργολίδας».

Αύξηση είχαμε στις τιμές του ηλίανθου στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα, που πλησίασαν στο ιστορικό υψηλό ρεκόρ είχε το προϊόν το 2021.

Συγκεκριμένα οι τιμές παραγωγού που αγόρασε η μεταποίηση κυμάνθηκαν από 504,39 έως 549,23 ευρώ ο τόνος.

Οι υψηλότερες τιμές του ηλίανθου στην Ουκρανία είχαν καταγραφεί τον Μάρτιο του 2021, όταν είχαν φτάσει στα επίπεδα των 571,65 έως 614,24 ευρώ ο τόνος.

Όπως αναφέρουν οι μεταποιητές αυτό συμβαίνει γιατί υπάρξει αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές ηλιέλαιου στις διεθνείς αγορές και στην ΕΕ.

Η αύξηση των τιμών ηλίανθου ενισχύεται από την αύξηση της τιμής του ηλιελαίου στις ξένες αγορές.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν οι Ουκρανοί εξαγωγοί, η τιμή στο ηλιέλαιο αυξήθηκε, κατά 20-30 δολάρια ανά τόνο, την περασμένη εβδομάδα, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο τιμών από τον Ιανουάριο του 2023, που ήταν 937,23 - 941,82 ευρώ ανά τόνο τιμή στο λιμάνι.

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι ενεργειακές καλλιέργειες στην χώρα μας ηλίανθου και ελαιοκράμβης.

Τα προβλήματα αφορούν την καθυστέρηση της υπογραφή της απόφασης για τον καθορισμό ποσότητας κατανομής βιοντίζελ για το 2024. Ακόμη δεν έχει πραγματοποιηθεί η διυπουργική σύσκεψη για τον καθορισμό της φετινής κατανομής. Όλη αυτή η καθυστέρηση λειτουργεί αρνητικά για τις καλλιέργειες.

Το πρόβλημα οξύνθηκε μετά από τις δηλώσεις που έκανε ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, που ανέφερε ότι θα υπάρξει μείωσης της παραγωγής βιοντίζελ κατά 40%.

Κάτι τέτοιο θα φέρει περαιτέρω μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, μετά και από μια δύσκολη χρονιά λόγω της ξηρασίας που είχε φέτος ο ηλίανθος.

Τον προβληματισμό του για την μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας ηλίανθου και ελαιοκράμβης επισημαίνει σε επιστολή που έστειλε στον ΥΠΕΝ ο κ. Αλέξανδρος Πίττας, πρόεδρος του Σύνδεσμου Τυποποιητών Συσκευαστών - Εξαγωγέων Μελιού (ΣΕΤΣΕΜ).

Όπως τονίζει στον Γενικό Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ κ. Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη, «η απόφασή σας για μείωση των καλλιεργειών ηλίανθου και ελαιοκράμβης στην χώρα μας επηρεάζουν άμεσα τους μελισσοκόμους, τα μελισσοσμήνοι των οποίων αξιοποιούν τις καλλιέργειες αυτές για επιβίωση ή την παραγωγή μελιών. Ιδιαίτερα ο ηλίανθος είναι βασικό μελισσοκομικό φυτό για τους μελισσοκόμους του Έβρου, τους οποίους η πολιτεία προσπαθεί να ενισχύσει προκειμένου να μην εγκαταλείψουν τον ακριτικό νομό».

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Αλέξανδρος Πίττας, «εδώ και χρόνια αγοράζαμε όλη την παραγωγή μελιού από τους μελισσοκόμους του Έβρου. Ο ηλίανθος αποτελεί βασική καλλιέργεια της περιοχής και βλέπουμε μια φθίνουσα πορεία των στρεμμάτων καλλιέργειας, η οποία μας προβληματίζει. Μετά και τις πρόσφατες πυρκαγιές στον Έβρο ο ηλίανθος αποτελεί την βασική καλλιέργεια για την μελισσοκομία της περιοχής. Αν χαθεί και αυτός οδηγούμαστε σε μεγάλα προβλήματα στον κλάδο».

Διαβάστε όλη την επιστολή που έστειλε η ΣΕΤΣΕΜ στο ΥΠΕΝ (εδώ)

Από το Δήμο Φαρσάλων έγινε γνωστό ότι ο ΕΛΓΑ απέστειλε πίνακες με τα πορίσματα εκτίμησης των ζημιών από την θεομηνία Daniel.

Οι παραγωγοί που πήραν στα χέρια τους το πόρισμα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση επανεκτίμησης μέσα σε προθεσμία δέκα ημερολογιακών ημερών (έως 21/10/2024).

Ωστόσο με έκπληξη είδαν το κούρεμα του ποσοστού ζημιάς οι παραγωγοί της βιομηχανικής ντομάτας, μιας καλλιέργειας που είχε ολική καταστροφή από τις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες της θεομηνίας.

Ενώ όμως περίμεναν 100% ζημιά - δεν είχαν κάνει παράδοση στην βιομηχανία - είδαν το ποσοστό να μειώνεται στο 50 - 60%. Θυμίζουμε ότι η προκαταβολή στην βιομηχανική ντομάτα ήταν στα 500 ευρώ το στρέμμα.

Ο ΑγροΤύπος συζήτησε με τον κ. Δημήτρη Προσμίτη, παραγωγό βιομηχανικής ντομάτας από τα Φάρσαλα, ο οποίος ανέφερε ότι «πληρώνω ασφάλιστρο +20% στον ΕΛΓΑ και είχα την προκαταβολή των 500 ευρώ το στρέμμα και τώρα περιμένω με την εξόφληση να πάρω 350 ευρώ το στρέμμα. Αυτή την αποζημίωση πρέπει να έχω για την ζημιά 100% που έπαθα στην καλλιέργεια. Αν είναι η αποζημίωση κουρεμένη αυτό είναι πολύ άδικο».

Με αποδόσεις 9 - 10 τόνους το στρέμμα και τιμή αποζημίωσης αισθητά μειωμένη, στα 76 ευρώ το τόνο (τιμή αναφοράς 2020 - 2021), θα περίμεναν οι παραγωγοί βιομηχανικής ντομάτας μια αποζημίωση γύρω στα 900 το στρέμμα. Εδώ όμως έχουμε περιπτώσεις με παραγωγούς που θα δουν μηδενική εξόφληση. Μπορεί όμως σε κάποιες περιπτώσεις να ζητήσει ο ΕΛΓΑ και επιστροφή χρημάτων από τους παραγωγούς.

Θυμίζουμε επίσης ότι τα πορίσματα ζημιάς δεν τα υπόγραψαν οι εκτιμητές γεωπόνοι του ΕΛΓΑ αλλά τριμερή επιτροπή. Αυτό μειώνει τις πιθανότητες να υπάρξουν κάποια θετικά αποτελέσματα για τους παραγωγούς μετά την ένσταση.

Ένταξη της καλλιέργειας του ηλίανθου σε πρόγραµµα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) ή σε ενισχύσεις de minimis λόγω των ζημιών που είχε η φετινή παραγωγή εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας.

Αυτό ζητούν σε επιστολή τους προς το ΥπΑΑΤ οι δήμαρχοι Αμφίπολης, Βισαλτίας, Εμμανουήλ Παππά, Ηράκλειας, Νέας Ζίχνης και Σερρών

Συγκεριμένα αναφέρουν τα εξής:

Η συμβολαιακή καλλιέργεια των ενεργειακών φυτών τα τελευταία χρόνια έχει βοηθήσει πολύ την τοπική οικονομία των Σερρών.

Ειδικότερα ο ηλίανθος, ως εναλλακτική λύση αμειψισποράς στα χειμερινά σιτηρά, έχει προσφέρει υπεραξία στα μη αρδευόμενα χωράφια των Δήμων μας, που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να αποφέρουν σημαντικά έσοδα.

Σε μία εποχή αστάθειας των διεθνών τιμών των αγροτικών προιόντων, η συμβολαιακή γεωργία δίνει σημαντικά πλεονεκτήματα στον αγρότη, όπως ακριβή προγραμματισμό της παραγωγής, διασφάλιση της διάθεσης του προϊόντος και της τιμής πώλησης, καθώς και προσδιορισμό του χρόνου και του τρόπου πληρωμής.

Οι εξαιρετικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες και κυρίως η παρατεταμένη ανομβρία της φετινής χρονιάς έχει επηρεάσει αρνητικά την καλλιέργεια του ηλίανθου, όπου σε πολλές των περιπτώσεων, η συγκομιδή ήταν οικονομικά ασύμφορη, δοκιμάζοντας έτσι τις αντοχές των παραγωγών σε μία εποχή ακρίβειας και αβεβαιότητας του αγροτικού τομέα.

Επειδή ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει ασφαλιστικά την παρατεταμένη ξηρασία.
Επειδή ο Σερραικός κάμπος είναι η δύναμη του τόπου μας και θα πρέπει να στηριχτεί έμπρακτα.
Επειδή τα περισσότερα προβλήματα των αγροτών έχουν κοινό παρονομαστή.
Επειδή ένας Δήμος είναι ισχυρός μόνο όταν είναι κοντά στους πολίτες του, στα προβλήματά τους, στις ανάγκες τους.

Για τους λόγους αυτούς:
Ως δήμαρχοι του νομού Σερρών, με σεβασμό και υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στους δημότες, είμαστε πεπεισμένοι ότι η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή αποτελεί τον βασικό πυλώνα για την ανάπτυξη και την επανεκκίνηση της τοπικής και ελληνικής οικονομίας, για αυτό ζητούμε άμεσα την ένταξη της καλλιέργειας του ηλίανθου σε πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) ή σε ενισχύσεις de minimis και την επικαιροποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ, έτσι ώστε να δώσουμε διέξοδο, ελπίδα και προοπτική στους Σερραίους αγρότες και στον πρωτογενή τομέα γενικότερα.

Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για αγροτική χρήση (ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ), θα πρέπει να αναλάβουν την σταδιακή τοποθέτηση συστημάτων μέτρησης της κατανάλωσης ύδατος στο σύνολο των χρηστών του δικτύου αρμοδιότητάς τους.

Σε κάθε περίπτωση, η τοποθέτηση συστημάτων μέτρησης της κατανάλωσης ύδατος πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2026, αναφέρει η σχετική ΚΥΑ που δημοσιεύθηκε στην Εφημεριδα της Κυβέρνησης.

Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος δύνανται να αναλαμβάνουν το σχετικό κόστος και να το ανακτούν μέσω της αποπληρωμής του από τους χρήστες.

Επίσης στο ίδιο ΦΕΚ, αναφέρει ότι με απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία εκδίδεται κατόπιν τεκμηριωμένης εισήγησης της οικείας Διεύθυνσης Υδάτων, δύνανται να εξαιρούνται ή να βαρύνονται μερικώς με τα περιβαλλοντικά τέλη αγρότες οι οποίοι, με την εφαρμογή πρακτικών ορθολογικής διαχείρισης υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της επαναχρησιμοποίησης επεξεργασμένων λυμάτων, συμβάλλουν στη διατήρηση ή και βελτίωση της καλής κατάστασης των υδάτων. Η μείωση του περιβαλλοντικού τέλους πρέπει να είναι ανάλογη της παρέμβασης.

Κανόνες τιμολόγησης

1. Ο προσδιορισμός των τιμολογίων γίνεται κατά τρόπο ώστε τα έσοδα των παρόχων από την δραστηριότητα παροχής των υπηρεσιών ύδατος για αγροτική χρήση, να ανακτούν το κόστος παροχής της υπηρεσίας. Για τον προσδιορισμό τους δύναται να λαμβάνεται υπόψιν η βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην περιοχή και τυχόν ειδικές συνθήκες λόγω καταστάσεων έκτακτων αναγκών ή ανωτέρας βίας.

2. Ο τρόπος τιμολόγησης των τελικών χρηστών πραγματοποιείται με μικτό σύστημα χρέωσης. Τα τέλη βάσει της μεθόδου αυτής αποτελούνται από ένα σταθερό τέλος και ένα μεταβλητό τέλος ανά μονάδα όγκου ύδατος, το οποίο αυξάνεται με την αύξηση της κατανάλωση ύδατος αποτελώντας κίνητρο για τη μείωση αυτής. Για τον προσδιορισμό του μεταβλητού τέλους δύναται να λαμβάνεται υπόψη το είδος της αγροτικής εκμετάλλευσης και η συγκριτική αξιολόγηση ομοειδών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, στην βάση των επιδόσεων τους ως προς την ορθολογική χρήση του ύδατος (π.χ. βάσει ορθών γεωργικών πρακτικών).

3. Το σταθερό τέλος αφορά στο κόστος διοίκησης του παρόχου υπηρεσιών ύδατος για αγροτική χρήση και εφαρμόζεται ανά στρέμμα καλλιέργειας.

4. Τα μεταβλητά τέλη ανά κυβικό μέτρο εφαρμόζονται στους χρήστες ανάλογα με την μετρηθείσα ποσότητα του ύδατος που χρησιμοποιήθηκε.

5. Σε περιπτώσεις όπου δεν είναι εφικτή η καταμέτρηση του ύδατος ώστε να γίνεται χρέωση ανά κυβικό μέτρο και μέχρι την συμμόρφωση των παρόχων με την τοποθέτηση μετρητών νερού, ο πάροχος εκτιμά την ποσότητα του ύδατος που χρησιμοποιήθηκε, είτε κατά έκταση γης, είδος καλλιέργειας και μέθοδο άρδευσης, είτε ανάλογα με το χρόνο χρήσης του ύδατος από τον τελικό χρήστη (π.χ. βάσει της καταναλισκόμενης ενέργειας για άντληση νερού) ανάλογα με τα διαθέσιμα δεδομένα.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Ξεκίνησε αυτή την εποχή η σπορά της ελαιοκράμβης μετά από μια δύσκολη χρονιά, αφού το 2024 οι αποδόσεις στα αλώνια ήταν κατώτερες των προσδοκιών. Η παρατεταµένη ανοµβρία του περσινού φθινοπώρου δεν επέτρεψε να γίνει η σπορά στο σωστό χρόνο.

Η συγκομιδή ξεκίνησε αρχές Ιουνίου και ήταν 15-20 ηµέρες πιο πρώιμη, με μειωμένες αποδόσεις ακόμη και 150 κιλά το στρέµµα, όταν σε µια καλή χρονιά κυμαίνονταν 250-300 κιλά το στρέµµα, ενώ η συµβολαιακή έδωσε 47 λεπτά το κιλό.

Για τη νέα καλλιεργητική περίοδο φαίνεται ότι θα παραμείνουν σε καλά επίπεδα οι τιμές στα συμβόλαια. Σύμφωνα με πληροφορίες από τις βιομηχανίες βιοντίζελ, η τιμή παραγωγού στα συμβόλαια της ελαιοκραμβης για τον Ιούνιο του 2025 θα είναι πάντω από 40 λεπτά ανά κιλό προϊόντος.

Ο κ. Τζίμος Θεόδωρος, γεωπόνος στον συνεταιρισμό Ροδολίβους Σερρών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή γίνεται η σπορά της ελαιοκράμβη από τους παραγωγούς. Πάντως τα τελευταία χρόνια οι εκτάσεις με ελαιοκράμβη στον Ροδόβιλο αλλά και στην υπόλοιπη χώρα έχουν μειωθεί σημαντικά. Αυτό οφείλεται στην αδυναµία των παραγωγών να σπείρουν έγκαιρα το φθινόπωρο (Σεπτέμβριο - Οκτώβριο), λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων που έχουμε τέτοια εποχή τα τελευταία χρόνια.

Πέρυσι όμως είχαμε προβλήματα με τις αποδόσεις και στον ηλίανθο λόγω της ξηρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα μειωμένες αποδόσεις σε όλη την χώρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα κάποιοι παραγωγοί να αποφασίσουν να στραφούν ξανά στην ελαιοκράμβη.

Ακόμη είναι νωρίς για την υπογραφή συμβολαίων, όμως οι τιμές που ακούγονται στην αγορά δείχνουν ότι δεν πρόκειται να πέσουν κάτω από τα 40 λεπτά».

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «η ελαιοκράμβη πρέπει να σπαρθεί όσο το δυνατόν νωρίτερα και επειδή πάει κυρίως σε ξηρικές περιοχές το πρόβλημα είναι ότι καθυστερούν οι βροχοπτώσεις.

Ένα ακόμη πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε βαρύ χειμώνα και δεν καίγεται η κορυφή για να πετάξει πλάγια. Αυτό δίνει ύψος στο φυτό και μειώνει την παραγωγικότητα.

Αν γίνει η σπορά σωστά και έχουμε ένα καλό χειμώνα οι αποδόσεις μπορεί να φτάσουν ακόμη και στα 500 κιλά το στρέμμα. Με καλές αποδόσεις και με συμβόλαια στα 47 λεπτά το κιλό - που είχαμε την περσινή περίοδο - η καλλιέργεια μπορεί να φέρει εισόδημα στον παραγωγό. Βέβαια θα πρέπει να πούμε ότι η ελαιοκράμβη θα έπρεπε να είχε τιμή συμβολαίου στην σπορά και όχι τον Μάιο - Ιούνιο, όπως γίνεται στην χώρα μας.

Πάντως όταν το σιτάρι κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, αυτή την περίοδο έχει τιμή παραγωγού στα 21 - 22 λεπτά, τότε συμφέρει η καλλιέργεια ελαιοκράμβης. Επίσης ο ηλίανθος είχε φέτος μια καταστροφική χρονιά λόγω υψηλών θερμοκρασιών.

Τα τελευταία χρόνια και στα σιτηρά έχουμε έξοδα φυτοπροστασίας που αυξάνουν το κόστος καλλιέργειας. Επίσης τώρα έχουμε νέα υβρίδια ελαιοκράμβης που είναι πιο ανθεκτικά και βοηθούν τον παραγωγό στην φυτοπροστασία».

Εγκύκλιο για τη λειψυδρία και την πιο ορθολογική διαχείριση των υδάτων για την άρδευση εξέδωσε ο Άρειος Πάγος, τονίζοντας ότι οι επιπτώσεις της μείωσης των υδατικών πόρων είναι έντονες και πολλές περιοχές της χώρας βρίσκονται ή αναμένεται να βρεθούν σε ανησυχητική κατάσταση.

Η Εισαγγελέας του Άρειου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, κάνει λόγο για αλόγιστη χρήση των υδάτων, στην οποία συμβάλλουν ουσιωδώς τόσο οι παράνομες γεωτρήσεις, όσο και η ανέλεγκτη λήψη ύδατος από τις νόμιμες γεωτρήσεις, χωρίς την τήρηση κάποιου πλαφόν για την ποσότητα που δικαιούνται οι κατά νόμο δικαιούχοι αυτών.

Συγκεκριμένα, όπως υποστηρίζει, οι παράνομες γεωτρήσεις, όσο και η ανέλεγκτη λήψη ύδατος από τις νόμιμες γεωτρήσεις, χωρίς την τήρηση οιουδήποτε ανωτάτου ορίου (πλαφόν) για την ποσότητα που δικαιούνται οι κατά νόμο δικαιούχοι αυτών, συνιστούν, εκτός των άλλων και αξιόποινες πράξεις, αφού εμπίπτουν στο πεδίο του άρθρου 28 του ν. 1650/1986, για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ζητά από τους Εισαγγελείς όλης της χώρας να παρέμβουν δυναμικά και να προχωρούν σε ελέγχους παράνομων γεωτρήσεων εφαρμόζοντας το νόμο, με την συνδρομή των αρμόδιων αρχών ελέγχου (Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού, αλλά και της ΕΛΑΣ, σχετικά με τη διενέργεια ελέγχων των όρων των αδειών χρήσης ύδατος και των παραβάσεων των διατάξεων της ΚΥΑ 146896/2014») και να ζητούν να τους αποστέλλουν, όταν διαπιστώνουν τις πιο πάνω παραβάσεις, τις εκθέσεις διαπίστωσης αυτών, για την εκ μέρους σας αξιολόγησή τους και την άσκηση της ενδεδειγμένης κατά περίπτωση ποινικής δίωξης.

Διαβάστε την σχετική εγκλύκλιο (εδώ)

Πάντως να επισημάνουμε ότι σε σχετικό άρθρο του ΑγροΤύπου, αναφέραμε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες με τις άδειες γεωτρήσεων και τις άδειες χρήσης νερού. Οι άδειες γεώτρησης εκδίδονται από τη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας. Ο φάκελος κατατίθεται στο δήμο και από εκεί μεταβιβάζεται στην Αποκεντρωμένη. Το πρόβλημα είναι ότι οι άδειες βγαίνουν με «ρυθμό χελώνας» λόγω μεγάλης γραφειοκρατίας και ελλείψεων προσωπικού στις αρμόδιες υπηρεσίες.

Έρχονται αυξήσεις στο νερό άρδευσης, αφού είναι η εύκολη λύση σε μια χώρα που δεν έχει καμιά μακροχρόνια στρατηγική ύδατος.

Ενώ σε άλλες χώρες εδώ και χρόνια έχουν δημιουργήσει φράγματα και έχουν κάνει επενδύσεις με στόχο την την αφαλάτωση νερού με χαμηλό ενεργειακό κόστος αλλά ακόμη και την ανακύκλωση του νερού για άρδευση καλλιεργειών, στην Ελλάδα είναι πιο εύκολο κάθε φορά που έχουμε πρόβλημα λειψυδρίας να αυξάνουμε τις τιμές του νερού.

Την Τετάρτη, 11 Σεπτεμβρίου, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, σε ειδική συνέντευξη τύπου, ανακοίνωσε τα μέτρα αντιμετώπισης της λειψυδρίας.

Μεταξύ των μέτρων ανέφερε την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για την κοστολόγηση - τιμολόγηση υπηρεσιών ύδατος.

Η εν λόγω Κοινή Απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, περιλαμβάνει σαφείς και διαφανείς κανόνες, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 που απαιτεί πλήρη ανάκτηση κόστους υπηρεσιών ύδατος.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, θα προβλέπει πως τα τιμολόγια καθορίζονται από τον πάροχο και ελέγχονται από την ΡΑΑΕΥ και δεν μπορούν (γενικός κανόνας) να αυξηθούν περισσότερο από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ δίνεται η δυνατότητα να καθοριστούν από τον ίδιο πάροχο διαφορετικές τιμές ανά περιοχή.

Στο πλαίσιο της Απόφασης παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών τιμών ανά περιοχή, η κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης, με υποχρέωση η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή και να καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού.

Θα υπάρχει μέριμνα για: ειδικό τιμολόγιο για συγκεκριμένους χρήστες, όπως είναι οι δημόσιες κοινωνικές υποδομές, τα ευάλωτα νοικοκυριά και οι πολύτεκνες ή τρίτεκνες οικογένειες, για υποχρέωση καταμέτρησης της κατανάλωσης 3 φορές ετησίως κ.ά.

Η λειψυδρία έχει φέρει σε απελπιστική κατάσταση πολλές περιοχές της χώρας και το κόστος των γεωτρήσεων που κατεβαίνουν όλο και βαθύτερα καθιστούν επιτακτική τη λήψη μέτρων.

Oι παραγωγοί προειδοποιούν πως αν συνεχιστεί η κατάσταση ως έχει, αναμένεται σταδιακά να γίνουν είδος πολυτελείας ή και να εκλείψουν είδη όπως τα σταφύλια, οι ελιές, τα εσπεριδοειδή και τα κηπευτικά.

H αγροτική παραγωγή είναι ένας κλάδος που απαιτεί σημαντικό όγκο νερού προκειμένου να προχωρήσει στην παραγωγή των προϊόντων του.

Στην ανάγκη ορθολογικής διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού, αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την επίσκεψή του στην Θεσσαλία. Αρκεί όμως μόνο η ορθολογική χρήση; Το μόνο σίγουρο είναι ότι το νερό δεν το έχουμε όποτε το θέλουμε καθότι πέφτει σε μεγάλη ένταση και ποσότητες χωρίς να μπορούμε να το μαζέψουμε και χάνεται είτε στη θάλασσα συμπαρασύροντας γόνιμο έδαφος και θρεπτικά στοιχεία για την γεωργία μας, ή στο υπέδαφος.

Η χώρα έχει ανάγκη από ένα εθνικό σχέδιο συγκομιδής νερού για άρδευση. Μπορεί να αραίωσαν οι βροχές αλλά το νερό που είναι να πέσει θα πρέπει και να μαζευτεί.

Αναγκαία η ανάληψη πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Την βούλησή τους να επενδύσουν περισσότερο σε καινοτόμες πρακτικές για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, διατύπωσαν τα κράτη μέλη της ΕΕ που ανήκουν στην ομάδα της EUMED9 και εκπροσωπούν τις χώρες της Μεσογείου, κατά τηn συνεδρίασή τους, στις 3 Σεπτεμβρίου 2024, στη Λάρνακα της Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Επιτρόπου Γεωργίας και Αλιείας, Γιάνους Βόιτσεσχόφσκι.

Στην κοινή τους δήλωση οι εκπρόσωποι των χωρών μελών της EUMED9 δεσμεύονται στην υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων και πρακτικών για τη διασφάλιση υδατικών αποθεμάτων, όπως η αφαλάτωση, η επαναχρησιμοποίηση του νερού λυμάτων για άρδευση στην αγροτική παραγωγή, η ανακύκλωση στη χρήση υδάτινων πόρων στη γεωργία.
Στη συνεδρίαση της Ομάδας των χωρών των EUMED9, με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, τη χώρα μας εκπροσώπησε ο Γ. Γ. Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, Κώστας Μπαγινέτας, ο οποίος μετέφερε μήνυμα του κ. Τσιάρα για την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσον αφορά την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.

Συγκεκριμένα οι εννέα εκπρόσωποι των χωρών μελών της ΕΕ από την Μεσόγειο (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Σλοβενία, Κροατία, Ελλάδα και Κύπρο), δεσμεύθηκαν:

1. Να εφαρμόσουν ήπιες και βιώσιμες πρακτικές διαχείρισης του νερού στη γεωργία και να υιοθετήσουμε προηγμένες τεχνικές άρδευσης και γεωργικές πρακτικές και τεχνολογίες εξοικονόμησης νερού, συμπεριλαμβανομένων των ανθεκτικών στην ξηρασία καλλιεργειών και ποικιλιών.

2. Να ενισχύσουν την συνεργασία μεταξύ των χωρών MED 9, την ανταλλαγή πληροφοριών, τη συμμετοχή σε κοινά ερευνητικά προγράμματα, την ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με τις καλύτερες δυνατές πρακτικές διαχείρισης και τις καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις για να μετριαστούν οι συνέπειες της ξηρασίας.

3. Να ενισχύσουν τις εταιρικές σχέσεις με τις μεσογειακές χώρες στο Νότο της ΕΕ, των οποίων ο γεωργικός τομέας αντιμετωπίζει επίσης ξηρασία και λειψυδρία.

4. Να υποστηρίξουν την καινοτομία και την ψηφιοποίηση στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων διατροφής, με στόχο την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης του νερού ως εργαλείου για την προσαρμογή της γεωργίας μας στην κλιματική αλλαγή.

5. Να ενισχύσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού και να προωθήσουν την καλλιέργεια κουλτούρας εξοικονόμησης νερού στους αγρότες μας.

Οι εκπρόσωποι, κράτη μέλη της ΕΕ, της Ομάδας EUMED9, καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει με γρήγορα βήματα στην υλοποίηση μιας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Ανθεκτικότητας για το Νερό. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, όπως η μακροπρόθεσμη μη διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων και οι μελλοντικές κλιματικές προβλέψεις, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα ολόκληρης της αγροδιατροφικής αλυσίδας, την ασφάλεια του εφοδιασμού των τροφίμων, του εισοδήματος των αγροτών και των προσδοκιών των καταναλωτών.

Σε αυτή τη λογική οι ομάδα των EUMED9 καλούν την ΕΕ:

• Σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διασφάλιση συνέργειας και συνοχής σε όλες τις νομοθετικές διαδικασίες, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα νερού και να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία, διασφαλίζοντας την απαραίτητη αποθήκευση νερού, δεδομένης της κρίσιμης σημασίας του νερού για τον πρωτογενή τομέα.
• Σε ευελιξία και απλούστευση στο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΚΓΠ για μέτρα διαχείρισης των υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της επιλεξιμότητας χρηματοδότησης παρεμβάσεων σε επενδύσεις άρδευσης και παροχής εργαλείων προσαρμογής και μετριασμού των επιπτώσεων της λειψυδρίας και της ξηρασίας, συμπεριλαμβανομένων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΓΠ).
• Στην προώθηση της εφαρμοσμένης έρευνας στην ΕΕ για τη συμβολή στη βιώσιμη διαχείριση του νερού, την προώθηση της χρήσης των διαθέσιμων τεχνολογιών και των καινοτόμων τεχνικών αναπαραγωγής φυτών για την απόκτηση φυτικών ποικιλιών καλύτερα προσαρμοσμένων στη λειψυδρία.

Κλείνοντας την διακήρυξή τους, οι εκπρόσωποι της ομάδας των EUMED9 τονίζουν ότι υποστηρίζουν την ανάπτυξη μιας συνολικής προσέγγισης, σύμφωνα με την ατζέντα που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 27 Ιουνίου 2024, πάντα με στόχο τη διασφάλιση ενός μέλλοντος ανθεκτικού στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, το οποίο θα μπορεί να διασφαλίζει την ευημερία των αγροτών.

Μνημόνιο συνεργασίας Ελλάδας - Κύπρου - Μάλτας

Στο περιθώριο της συνεδρίασης EUROMED9 οι εκπρόσωποι της Ελλάδας - Μάλτας και Κύπρου υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας για την ενίσχυση της σχέσης των τριών χωρών στον αγροτικό τομέα.

Στο μνημόνιο προβλέπεται η διοργάνωση τακτικών διαβουλεύσεων για θέματα που αφορούν στην προώθηση της συνεργασίας στον τομέα της αγροτικής παραγωγής.

Οι διαβουλεύσεις περιλαμβάνουν όλους τους τομείς της αγροτικής πολιτικής συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, των επιστημονικών εξελίξεων, της οικονομικής συνεργασίας και άλλων θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος.

Στο μνημόνιο επίσης προβλέπεται η συγκρότηση ομάδων εργασίας που θα εμβαθύνουν σε συγκεκριμένους τομείς της παραγωγής όπως η ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω ανταλλαγών εμπειρογνωμόνων, πρακτικής άσκησης, επισκέψεων μελέτης κ.λπ., με επίκεντρο:
Ποιότητα εδάφους.
Δέσμευση άνθρακα.
Εκπομπές οξειδίων.
Υποστήριξη Νέων Αγροτών.
Ενδυνάμωση των Γυναικών στη Γεωργία.
Προόδους στην καλή διαβίωση των ζώων στα αγροκτήματα.
Διαχείριση Υδάτων.
Εναλλακτικές και Βιώσιμες Μέθοδοι Γεωργίας (π.χ. υδροπονία).
Διευκόλυνση της πρόσβασης στην επίσημη εκπαίδευση ή/και κατάρτιση.
Παροχή συμβουλών για νομοθετικές αναθεωρήσεις και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.
Προώθηση της συνεργασίας σε έργα που βοηθούν τους μικρούς αγρότες στην προστιθέμενη αξία, ιδίως στην εμπορία και στη μεταποίηση.
Δημιουργία ή ενίσχυση πληροφοριακών συστημάτων για τη γεωργία.
Διευκόλυνση ανταλλαγών επισκέψεων για αγρότες.

Η χώρα χρειάζεται περισσότερα φράγματα, όλων των μεγεθών αλλά και ορθολογική διαχείριση του υδάτινου δυναμικού, τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην κατασκευή νέων έργων άρδευσης της Θεσσαλίας, στην εκδήλωση με θέμα «Στρατηγικό Σχέδιο για την Ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας – Φράγματα, Υποδομές και Έργα Υδρονομίας», που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Κιλελέρ στη Νίκαια Λάρισας.

Περισσότερα από 16 έργα υλοποιούνται ή είναι σε προγραμματισμό στην Περιφέρεια Θεσσαλίας τα οποία εξασφαλίζουν την άρδευση σε πάνω από 500.000 στρέμματα, ανέφερε από την πλευρά του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας, κατά τη παρουσίαση που έγινε στην εκδήλωση στο Δημαρχείο της Νίκαιας, ενώπιον του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Μεταξύ των έργων που παρουσιάσθηκαν κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλία είναι:

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΤΟΕΒ ΤΑΥΡΩΠΟΥ (ΕΡΓΟ ΥΔΩΡ 2.0 ΜΕΣΩ ΣΔΙΤ).
Πρόκειται για ένα έργο άρδευσης εκτάσεων 19 χωριών και οικισμών από τον Νομό, συνολικού μήκους 685 χλμ. Η συνολική εξυπηρετούμενη έκταση του έργου ανέρχεται σε 115.000 στρέμματα, ήτοι το σύνολο της έκτασης που διαχειρίζεται ο ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Ο Συνολικός προϋπολογισμός κατασκευής ανέρχεται σε 114 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Το ανωτέρω έργο πρόκειται να εξυπηρετήσει την άρδευση των αγροκτημάτων Καναλίων, Παλαιοκκλησίου, Καρδίτσας, Ρούσσου, Αρτεσιανού, Κρύας Βρύσης, Γεωργικού, Μητρόπολης, Φράγκου, Φαναρίου, Λωξάδας, Μακρυχωρίου, Σταυρού, Προδρόμου και Μυρίνης της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας.

ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΥΠΕΡΕΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ – ΟΡΦΑΝΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (ΥΔΩΡ 2.0 (ΣΔΙΤ).
Ο προϋπολογισμός κατασκευής του έργου ανέρχεται σε 80.148.358 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Είναι ένα έργο που καλύπτει περίπου 74.300 στρέμματα συνολική έκταση και περιλαμβάνει:
11 δεξαμενές ημερήσιας αναρρύθμισης (7,000 μ³ 11,500μ³)
11 αντλιοστάσια (52 αντλίες)
Περίπου 325 χλμ αγωγούς δικτύου

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ Ν.ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΠΟΥΡΝΑΡΙΟΥ-ΑΜΠΕΛΑΚΙΩΝ ”ΛΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ” (ΠΑΑ 2014-2022).
Ο προϋπολογισμός φτάνει 10.969.698 ευρώ και αντικείμενο είναι η κατασκευή φράγματος επί του ρέματος Λιβαδόρεμα, το οποίο εκβάλλει στον π. Πηνειό και των αγωγών μεταφοράς και διανομής νερού.

ΚΑΤΑΣΚΕΥH TAMIEYTHΡΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ: “ΑΓΙΟΚΑΜΠΟΣ-ΛΙΒΑΔΟΤΟΣ” Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ (ΠΑΑ 2014-2022).
Ο προϋπολογισμό αγγίζει τα 21.185.000 ευρώ. Αντικείμενο είναι η κατασκευή φράγματος στη θέση Αγιόκαμπος – Λιβαδότοπος, επί του ρέµατος Πουρί στην περιοχή του Αγιόκαµπου στο Ν. Λάρισας, στοχεύοντας στην κάλυψη των αναγκών άρδευσης, ύδρευσης, αλλά και των περιβαλλοντικών αναγκών της πεδιάδας Αγιάς – Ανάβρας.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΔΕΛΕΡΙΑ – “ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΜΠΕΓΔΕΝΙ” ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΑΥΤΟΥ ΕΡΓΩΝ (ΑΓΩΓΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ, ΟΔΟΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ, ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ).
Αφορά στην κατασκευή και λειτουργία ενός ταμιευτήρα νερού στη θέση Δελέρια – «Χείμαρρος Μπεγδένι» και των συνοδών αυτού έργων που είναι ο αγωγός μεταφοράς του νερού, το αρδευτικό δίκτυο και οι αναγκαίοι οδοί πρόσβασης. Ενώ έχουν ήδη ολοκληρωθεί ο 2ος Ταμιευτήρας Γλαύκης Ν. Λάρισας και ο Ταμιευτήρας Καστρίου Δήμου Λακέρειας. Ο συνολικός προϋπολογισμός αγγίζει τα 27 εκατ. ευρώ.

ΥΠΟΓΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΕΩΤΡΗΣΕΩΝ Τ.Ο.Ε.Β ΣΕΛΛΑΝΩΝ Ν.ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ.
Αφορά την υπογειοποίηση του υπάρχοντος αρδευτικού δικτύου, με στόχο την διαχείριση των υδάτων, η οποία θα βασίζεται στον προγραμματισμό των αρδεύσεων και στη μέτρηση του εφαρμοζόμενου νερού.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ.
Ο προϋπολογισμός αγγίζει τα 13,1 εκατ. ευρώ, με το έργο να αφορά στην κατασκευή υπόγειων αγωγών συνολικού μήκους 255.230 μέτρων σε αγροκτήματα στους 4 Δήμους του Νομού Τρικάλων (ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ, ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ, ΠΥΛΗΣ, ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ).

ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ “ΦΡΑΓΜΑ ΛΗΘΑΙΟΥ – ΑΠΟΠΕΡΑΤΩΣΗ”

Το ΦΡΑΓΜΑ ΝΕΟΧΩΡΙΤΗ ΔΗΜΟΥ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ
με ταμιευτήρα 32 εκατ. μ3 και αρδευόμενη έκταση συνολικά 270.000 στρέμματα, έναντι γεωργικής γης 462.500 στρεμμάτων (μελλοντικό έργο).

«ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗΣ ΞΕΡΙΑ ΑΛΜΥΡΟΥ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ».
Αντικείμενο του έργου είναι η κατασκευή τεχνικών έργων για τη συλλογή και αξιοποίηση των χειμερινών πλημμυρικών απορροών του χειμάρρου Ξεριά για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της περιοχής. Όπως τονίστηκε πρέπει να γίνει αποτίμηση των ζημιών και επανοδημοπράτηση του έργου.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΓΩΓΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗ ΞΕΡΙΑ ΑΛΜΥΡΟΥ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ.
Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 3.558.800 ευρώ και αφορά στην κατασκευή του αγωγού μεταφοράς νερού από την λιμνοδεξαμενή Ξεριά προς την Ευξεινούπολη και τον Αλμυρό του Δήμου Αλμυρού και ο οποίος θα εξυπηρετεί τοπικές ανάγκες άρδευσης.

Στην ομιλία του ο Πρωθυπουργός ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:

Θέλω καταρχάς να σας πω ότι βρισκόμαστε σήμερα εδώ, έναν χρόνο μετά από μία πρωτοφανή φυσική καταστροφή. Η πλημμύρα του “Daniel” ήταν μια πλημμύρα έξω από τα προβλεπτικά μοντέλα, ένα πρωτοφανές καιρικό φαινόμενο, τις συνέπειες του οποίου βιώσαμε και βιώσατε πρώτα και πάνω απ’ όλα εσείς με πρωτοφανή ένταση.

Θέλω, όμως, επίσης, να ξεκινήσω λέγοντας, κ. Περιφερειάρχα, ότι έναν χρόνο μετά απ’ αυτή την πολύ μεγάλη καταστροφή, τη μεγαλύτερη φυσική καταστροφή σχετιζόμενη με την κλιματική κρίση που έχει βιώσει ποτέ η χώρα μας, έχουν γίνει πολλά πράγματα. Έχουν να γίνουν πολλά περισσότερα και θα μιλήσουμε γι’ αυτά.

Αλλά πρώτα και πάνω απ’ όλα θέλω να σας ευχαριστήσω, την τοπική αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού, αλλά πρώτα και πάνω απ’ όλα τους ίδιους τους κατοίκους της Θεσσαλίας. Εργαστήκαμε και εργαστήκατε πάρα πολύ σκληρά για να μπορέσουμε όσο το δυνατόν πιο σύντομα πρώτα να ανατάξουμε, έστω και προσωρινά, από τις μεγάλες, τις πρωτοφανείς ζημιές που έγιναν, αλλά ταυτόχρονα να εργαστούμε και να σχεδιάσουμε μακροπρόθεσμες λύσεις, σε βάθος χρόνου, που θα μας επιτρέψουν με αρκετή βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι τέτοια καταστροφή δεν θα επαναληφθεί ποτέ ξανά.

Είναι η πολλοστή φορά που επισκέπτομαι την Θεσσαλία, το γνωρίζετε καλά. Είχαμε την ευκαιρία σε προηγούμενες παρουσιάσεις να μιλήσουμε και για την άμεση αποκατάσταση, την κρατική αρωγή, όπως αυτή δρομολογείται υπό την εποπτεία του κ. Τριαντόπουλου.

Γνωρίζω πολύ καλά ότι, παρά τα σημαντικά ποσά τα οποία ήδη έχουν εκταμιευθεί, πρέπει να κινηθούμε πιο γρήγορα για να μπορέσουμε να καλύψουμε όλους τους συμπολίτες μας οι οποίοι επλήγησαν, αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι μια διαδικασία πρωτοφανούς πολυπλοκότητας, επειδή κάθε υπόθεση έχει τα δικά της ξεχωριστά χαρακτηριστικά.

Και σήμερα είμαστε εδώ να μιλήσουμε στα πλαίσια του στρατηγικού σχεδίου ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας για τη διαχείριση του υδάτινου δυναμικού, για το τι πρέπει να γίνει βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, έτσι ώστε αφενός να αποτρέψουμε νέα πλημμυρικά φαινόμενα και για καταιγίδες μικρότερης έντασης από αυτή του «Daniel», που μετά βεβαιότητας θα έχουμε, αλλά και -θέλω να δώσω πολύ μεγάλη σημασία σε αυτό- να μπορέσουμε επιτέλους να βάλουμε τις βάσεις για μια σωστή και ορθολογική διαχείριση του υδάτινου δυναμικού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 85% της κατανάλωσης νερού στη χώρα προορίζεται ουσιαστικά για ανάγκες άρδευσης. Προφανώς η Θεσσαλία σε αυτό έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο.

Είχαμε την ευκαιρία πριν -και θα προσπαθήσω να συνοψίσω αυτά τα οποία είπαμε- να μιλήσουμε σε τρία επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο, τα έργα τα οποία διεξάγει η Περιφέρεια. Προσωρινές και γρήγορες αλλά σημαντικότατες παρεμβάσεις που αφορούν χειμάρρους, ρέματα, αναχώματα, έργα τα οποία έχουν ήδη δρομολογηθεί και τα οποία δρομολογούνται με μια γενναία χρηματοδότηση από το κράτος προς την Περιφέρεια. Πάντα καθ’ υπόδειξη, ανοίγω μια παρένθεση, των ειδικών και της εταιρείας στην οποία προΐσταται ο Μίλτος Γκουζούρης, τον οποίο τον γνωρίζετε πια καλά διότι έχει κάνει τη Θεσσαλία δεύτερο σπίτι του.

Γιατί κρίνω τόσο σημαντική αυτή την επιστημονική υποστήριξη; Γιατί έχω ακούσει και διάφορα κακοπροαίρετα σχόλια κριτικής για τους δήθεν Ολλανδούς οι οποίοι “έρχονται να μας υποδείξουν”.

Χρειαζόμαστε βαριά τεχνοκρατική και επιστημονική υποστήριξη από εταιρείες και από ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά το αντικείμενο και οι οποίοι συνεργάζονται απόλυτα -και θέλω να το τονίσω αυτό- με τους δικούς μας επιστήμονες και με την Περιφέρεια. Διότι όλα αυτά τα έργα τα οποία έχουμε δρομολογήσει δεν είναι έργα τα οποία τα σχεδιάσαμε σε κάποιο γραφείο, είναι έργα τα οποία συζητήθηκαν στο πεδίο με εκτεταμένες επισκέψεις και τα οποία βρίσκουν απολύτως σύμφωνη και την Περιφέρεια και τους ειδικούς τους οποίους έχουμε εδώ.

Άρα, τα πρώτα έργα παρέμβασης, εξαιρετικά σημαντικά έργα τα οποία δρομολογεί η Περιφέρεια, ήδη τα βλέπετε στο πεδίο. Θα εκδηλώνονται και μέσα στους επόμενους μήνες. Είναι έργα τα οποία πολλά χρόνιζαν, ενδεχομένως κάποια να μην είχαν γίνει και ποτέ, και είναι τα έργα της άμεσης προστασίας απέναντι σε ενδεχόμενα νέα πλημμυρικά φαινόμενα.

Το δεύτερο πεδίο παρέμβασης -και θέλω να σταθώ λίγο περισσότερο σε αυτό, γιατί αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία- είναι τα έργα για τα οποία μας μίλησε ο Θοδωρής Σκυλακάκης. Είναι έργα τα οποία μπορεί να μην τα δούμε ποτέ, γιατί γίνονται πάνω στα βουνά. Πολλά, μικρά έργα. Είδατε οπτικοποιημένα για τι μιλάμε, γι’ αυτούς οι οποίοι δεν είναι ειδικοί.
Έργα τα οποία έχουν δύο βασικούς σκοπούς: να συγκρατήσουν το νερό και να καθυστερήσουν την ορμή του νερού καθώς αυτό θα έρχεται από τα βουνά προς τα πεδινά. Από τα βουνά έρχονται τα νερά πρωτίστως, το ξέρουμε πολύ καλά. Τα έργα αυτά, τα οποία μας τα έχουν υποδείξει με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια, είναι έργα τα οποία μπορούν να υλοποιηθούν σχετικά γρήγορα, υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και έχουν πάρα-πάρα πολύ μεγάλο όφελος. Δεν λύνουν από μόνα τους το πρόβλημα, αλλά έχουν ένα πολύ μεγάλο όφελος και είναι τα πρώτα έργα τα οποία μπορούμε να δρομολογήσουμε και να υλοποιήσουμε.

Για τα έργα που έχουν γίνει ουσιαστικά σε ένα κομμάτι των ορεινών της Καρδίτσας, παλιά έργα, όχι τόσο στα Τρίκαλα, θα ήθελα να σας μεταφέρω -το δείξαμε κιόλας- το παράδειγμα της Εύβοιας, όπου κάναμε τέτοιες παρεμβάσεις -και δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα. Ήταν πάρα πολύ αποτελεσματικές, κατά γενική ομολογία και των κατοίκων της Εύβοιας.
Φανταστείτε, λοιπόν, αντίστοιχα τέτοια έργα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση σε όλα τα ορεινά της Θεσσαλίας. Εδώ και πολύ καιρό ειδικοί επιστήμονες στην Ελλάδα φώναζαν για τα έργα ορεινής υδρονομίας, ότι έχουν πολύ καλή σχέση κόστους-οφέλους. Έχει έρθει η ώρα τα έργα αυτά επιτέλους να τα υλοποιήσουμε.

Είναι και έργα τα οποία εμπλέκουν σε μεγάλο βαθμό και την τοπική κατασκευαστική κοινότητα, διότι είναι μικρά, σχετικά απλά έργα, δεν απαιτούν μεγάλη μελετητική ωριμότητα. Είναι έργα στα οποία, όμως, πιστεύουμε πάρα πολύ και τα οποία νομίζω ότι συνολικά θα έχουν ένα πολύ σημαντικό αποτύπωμα στη διαχείριση ενδεχόμενων μελλοντικών πλημμυρικών φαινομένων.

Μετά, βέβαια, πάμε στα μεγάλα έργα, στη μεγάλη “προίκα” για τη Θεσσαλία. Τέσσερα έργα τα οποία έχουμε προτάξει και τα οποία θα μελετηθούν με πόρους της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, εξασφαλισμένη δαπάνη και ταχύτητα ταυτόχρονα, έτσι ώστε να μπορούμε μέσα σε έναν χρόνο να έχουμε μελετητική ωριμότητα για έργα τα οποία συζητούσαμε εδώ και πάρα πολύ καιρό, ουσιαστικά παρέμεναν όμως στο φαντασιακό μας, έτσι; Δεν υπήρχε τίποτα, υπήρχε μια ιδέα. Πύλη, Μουζάκι, η διώρυγα της Γυρτώνης προς την Κάρλα και φυσικά τα έργα τα οποία αφορούν την Κάρλα, σημαντικά έργα.

Γίνονται και άλλα έργα, τα παρουσιάσαμε, αλλά αυτά είναι τέσσερα έργα τα οποία απαιτούν μελετητική ωριμότητα. Προσθέστε στα μεγάλα φράγματα και τον Ενιπέα, ο οποίος είναι ούτως ή άλλως ένα έργο δρομολογημένο. Περιέγραψε όμως -και θέλω να το τονίσω αυτό- ο Χρήστος Σταϊκούρας τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των έργων αυτών.
Η χώρα χρειάζεται περισσότερα φράγματα, όλων των μεγεθών. Όμως όταν φτιάχναμε τα φράγματα πριν από κάποιες δεκαετίες, τότε, θα έλεγα, οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες και οι κανονιστικές υποχρεώσεις ήταν πολύ πιο “ελαφριές” από ό,τι είναι σήμερα.
Όμως το συνολικό αποτύπωμα των φραγμάτων είναι πολλαπλό. Δεν είναι μόνο αντιπλημμυρικά, είναι αρδευτικά, μπορεί να είναι υδροηλεκτρικά και σε μία εποχή που χρειαζόμαστε μεγαλύτερα και περισσότερα φράγματα για να διαχειριζόμαστε το ίδιο το ηλεκτρικό δίκτυο έχουν τεράστια σημασία. Δείτε τα φράγματα, ουσιαστικά, ως μπαταρίες σε ένα μελλοντικό δίκτυο, το οποίο θα είναι πολύ περισσότερο εξαρτημένο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Αυτά τα έργα λοιπόν είναι, θα έλεγα, όχι τόσο μακράς ωρίμανσης, αλλά σίγουρα μακράς υλοποίησης. Ξέρετε, τα μεγάλα έργα έχουν μία ιδιαιτερότητα: πολλές φορές άλλος τα σχεδιάζει, άλλος τα υλοποιεί και άλλος τα εγκαινιάζει.

Δεν υπήρξε ορθή διαχείριση των νερών στην περιοχή της Κάρλας, αφού στάλθηκαν στον Παγασητικό ποσότητες που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση.

Αυτό αναφέρουν μέλη της Περιβαλλοντικής Πρωτοβουλίας Μαγνησίας (ΠΠΜ), που επισκέφτηκαν χθες την περιοχή της Κάρλας και διαπίστωσαν τα εξής:

1. Πολύ λίγα νερά έχουν μείνει πλέον εκτός ταμιευτήρα και ήταν υπόθεση λίγων ημερών η πλήρης αποστράγγισή τους. Αυτό φυσικά ήταν και η αιτία για τους τόνους ψαριών που κατέληξαν στον Παγασητικό.

2. Με την αποκατάσταση χθες της ηλεκτροκίνητης λειτουργίας του θυροφράγματος, έκλεισε το θυρόφραγμα και σταμάτησε η ροή βρώμικων νερών και των ψαριών στον Παγασητικό.

3. Η στάθμη στον ταμιευτήρα ήταν χθες στα 48 m (σε σχέση με τη στάθμη της θάλασσας), με οικολογικό όριο τα 47 m, λόγω του ότι έχει αρχίσει η χρήση των νερών του ταμιευτήρα για ποτίσματα και το αναμενόμενο είναι να επαναληφθούν τα περυσινά. Δηλαδή η πτώση των νερών θα επιφέρει ξανά εκεί θάνατο των ψαριών του ταμιευτήρα, γεγονός για το οποίο η ΠΠΜ είχε κάνει πέρυσι μηνυτήρια αναφορά.

Και προσθέτουν: «Το συμπέρασμα είναι ότι δεν υπήρξε ορθή διαχείριση των νερών αφού στάλθηκαν στον Παγασητικό ποσότητες που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση και τώρα θα προκύψουν συνέπειες στον ταμιευτήρα.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι το έργο του ταμιευτήρα της Κάρλας, για το οποίο είχαν ξοδευτεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, είχε εγκαταλειφθεί από την εποχή Αγοραστού να ρημάξει, γεγονός που είχε καταγγελθεί από τότε από την ΠΠΜ.

Οι συνέπειες αυτού φαίνονται σήμερα.

Σε όλα αυτά υπάρχει η τραγική φιγούρα του Δημάρχου Βόλου κ. Μπέου ο οποίος προκειμένου για την κόντρα του με τον Περιφερειάρχη αδράνησε όλες αυτές τις μέρες για ένα πρόβλημα που δυσφήμισε περαιτέρω την περιοχή μας και έπληξε τον τουρισμό της. Σε χθεσινές του δηλώσεις μας είπε τι έκανε πέρυσι αλλά όχι τι έκανε φέτος! Όλοι βέβαια έχουμε καταλάβει ότι έκανε το θεατή σε ένα πρόβλημα στο οποίο έπρεπε να πρωταγωνιστήσει για να λυθεί, είναι δεν είναι αρμόδιος».

Στο μεταξύ η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Μαγνησίας παίρνει μια πρωτοβουλία - ένα χρόνο μετά την πλημμύρα στην περιοχή - και καλεί όλους τους φορείς, τους εργαζόμενους, τη νεολαία και τους συνταξιούχους του νομού σε διαμαρτυρία, την Πέμπτη, 5 Σεπτέμβρη, στις 7 μ.μ., στον Άγιο Νικόλαο Βόλου.

Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανος Γκίκας, υπέγραψε τις εγκρίσεις αδειών προσωρινής εγκατάστασης και λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης στις νήσους Νάξο και Σέριφο, προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα της λειψυδρίας.

Συγκεκριμένα οι σχετικές αποφάσεις αφορούν:

• Στη νήσο Νάξο την άδεια προσωρινής εγκατάστασης και λειτουργίας δύο μονάδων αφαλάτωσης, συνολικής δυναμικότητας 1600μ3/d, στη θέση «ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ» της Χώρας Νάξου για λογαριασμό του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων
• Στη νήσο Σέριφο την άδεια προσωρινής εγκατάστασης και λειτουργίας μιας μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 600μ3/d, στην περιοχή «Αυλόμωνας» για λογαριασμό του Δήμου Σερίφου.

Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Στέφανος Γκίκας, σχετικά με το θέμα, δήλωσε: «Οι ιδιαίτερα πιεστικές ανάγκες και τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από το παρατεταμένο πρόβλημα της λειψυδρίας στα νησιά, μας υποχρεώνουν να κινηθούμε άμεσα, αποτελεσματικά και ευέλικτα προκειμένου οι τοπικές κοινωνίες να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και οι οικονομίες των νησιών μας να μην αντιμετωπίσουν πρόβλημα.
Ήδη το πρώτο επτάμηνο του 2024 έχουν εκδοθεί 16 άδειες προσωρινής λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης, όταν στην περίοδο 2018-2023 είχαν εκδοθεί συνολικά 25.
Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, υπό τις κατευθύνσεις του Υπουργού Χρήστου Στυλιανίδη, με συγκεκριμένες αποφάσεις και σειρά παρεμβάσεων στο νησιωτικό χώρο, δίνει λύσεις στα ζητήματα που αφορούν στη διαχείριση του νερού. Η Κυβέρνησή μας, στηρίζει έμπρακτα τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης των νησιωτικών περιοχών, στις πρωτόγνωρες καταστάσεις που βιώνουμε λόγω της κλιματικής κρίσης».

Στο πρόβλημα της λειψυδρίας στη Νάξο έχει αναφερθεί σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου και μέλος της ΕΘΕΑΣ, κ. Δημήτρης Καπούνης. Όπως τόνισε από 6.000 τόνους πατάτας Νάξου που είχε παραγωγή στο παρελθόν φέτος είχε 1.800 τόνους επειδή δεν υπάρχει νερό στο νησί. Στην περιοχή του Λιβαδιού, πηγάδια 60 ετών και είναι από 15 έως 18 μέτρα αυτή τη στιγμή είναι ξερά.

Όπως αναφέρει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΟΓΕΔΥ), «το τελευταίο χρονικό διάστημα όλο και συχνότερα γίνεται αναφορά στα φαινόμενα λειψυδρίας που παρατηρούνται στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας.

Λίμνες σβήνουν, ποτάμια έχουν μειώσει δραματικά την παροχή τους και οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες έχουν «βυθιστεί» στα τάρταρα με αποτέλεσμα πάρα πολλές γεωτρήσεις είτε για ύδρευση, είτε για άρδευση να αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες καταναλωτών και αρδευτών.

Όλα τα ανωτέρω σίγουρα σχετίζονται με δύο παράγοντες. Αφενός με την κλιματική αλλαγή - κρίση, αφετέρου με την φυσική κλιματική μεταβλητότητα και τους διάφορους κλιματικούς κύκλους. Σε ότι αφορά το δεύτερο, τους διάφορους φυσικούς κύκλους δηλαδή, επισημαίνουμε πως για πολλές περιοχές και ιδιαίτερα για κάποιες λίμνες (π.χ. την διασυνοριακή λίμνη της Δοϊράνης στο Κιλκίς) είναι φυσικό φαινόμενο κάποιες χρονιές να είναι στο μέγιστο τους και μετά να ακολουθεί ένας κύκλος μείωσης έως κάποιο ελάχιστο και ξανά από την αρχή. Το θέμα είναι να παρατηρούμε τα μέγιστα και τα ελάχιστα του κάθε κύκλου και γενικά τις μετρήσεις της στάθμης σε βάθος χρόνου και μετά να βγάζουμε συμπεράσματα χωρίς να προτρέχουμε μόνο για την δημιουργία εντυπώσεων.

Σε κάθε περίπτωση όμως η ΠΟΓΕΔΥ δεν εφησυχάζει και έχει κατά καιρούς κάνει πολλές παρεμβάσεις σε ότι αφορά το θέμα του περιβάλλοντος γενικά και την διαχείριση των υδάτινων πόρων ειδικά.

Για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή υπενθυμίζουμε την θέση μας και τα πολλά έγγραφα που έχουμε κάνει για την αλόγιστη τοποθέτηση ανεμογεννητριών στα βουνά, αλλά και φωτοβολταϊκών (φ/β) συστημάτων σε παραγωγική γη. Δυστυχώς όσο περνάει ο καιρός, τόσο δικαιωνόμαστε αφενός για το γεγονός ότι όλη αυτή η άναρχη κατάσταση μόνο κακό κάνει στο περιβάλλον (καταστροφή των βουνών μας και αλλαγή του μικροκλίματος στις περιοχές με φ/β), αλλά και στην τσέπη μας καθώς τελικά οι ΑΠΕ αποδεικνύονται πολύ ακριβές. Δεν θα υιοθετήσουμε αβίαστα τις υποψίες και κατηγορίες ότι για πάρα πολλές φωτιές στις ορεινές περιοχές ευθύνονται οι ανεμογεννήτριες (συγκεκριμένα αυτοί που πρόκειται να τις εγκαταστήσουν), αλλά ο λαός λέει ότι «όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά» και εδώ δυστυχώς υπάρχουν πάρα πολύ και τα δύο.

Ειδικότερα για το θέμα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, τουλάχιστον από το 2017 που με «ανώμαλο» τρόπο επέστρεψε η εποπτεία των τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β) από τους ΟΤΑ Α΄ στους ΟΤΑ Β΄, έχουμε κάνει παρεμβάσεις τόσο προς την Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε), όσο και προς τους Περιφερειάρχες εν΄όψη των κατά περίπτωση εξαγγελθέντων αλλαγών στους οργανισμούς των περιφερειών τους. Λίγες ήταν οι Περιφέρειες που μας άκουσαν (π.χ. Δυτικής Μακεδονίας και Δυτικής Ελλάδας), ενώ οι περισσότερες είτε δεν έκαναν απολύτως τίποτα, είτε έκαναν άλλα αντ΄ άλλων (π.χ. της Θεσσαλίας).

Στις προτάσεις αυτές η Ομοσπονδία μας (Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ) ζητούσε την επαναδημιουργία και ενίσχυση των δομών εγγείων βελτιώσεων στις Περιφέρειες της χώρας και την ενίσχυσή τους με γεωτεχνικούς και άλλους ειδικούς επιστήμονες και με τεχνολογικό εξοπλισμό, ώστε να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο συντονισμό του συνόλου των φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση των αρδευτικών υδάτων προς όφελος των παραγωγικών τάξεων και του περιβάλλοντος.

Συγκεκριμένα τα πειράματα-εγκλήματα που η πολιτεία κάνει στην διαχείριση του νερού για την άρδευση των αγρών και τον έλεγχο των τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β) είναι συνεχόμενα και διαρκή. Αρχικά ο νόμος «Καλλικράτης από 1-1-2011 μετάφερε τον έλεγχο των Τ.Ο.Ε.Β από τις τέως Νομαρχίες στους Νέους Δήμους, διαλύοντας τις υπηρεσίες εγγείων βελτιώσεων (Υ.Ε.Β) και στην συνέχεια, μετά από επτά χρόνια από το τέλος του 2017, μετάφερε τον έλεγχο και εποπτεία στις Περιφέρειες με ένα θολό καθεστώς.

Στο μεσοδιάστημα, εξαιτίας της προφανούς αδυναμίας των Δήμων, κανένας έλεγχος και εποπτεία δεν υπήρχε και το εξειδικευμένο προσωπικό των Υ.Ε.Β που από τις τέως Νομαρχίες μεταφέρθηκε στις Περιφέρειες είτε ασχολήθηκε με άλλα αντικείμενα, είτε συνταξιοδοτήθηκε σιγά-σιγά. Σε κάθε περίπτωση και δεδομένης της χρονικής συγκυρίας νέοι διορισμοί ποτέ δεν έγιναν και σε ελάχιστες Περιφέρειες επανιδρύθηκαν οι Υ.Ε.Β (Δ/νσεις ή Τμήματα Εγγείων Βελτιώσεων). Στην Θεσσαλία δε, οι αρμοδιότητες εποπτείας και ελέγχου των Τ.Ο.Ε.Β αντί να μεταφερθούν σε νέες Δ/νσεις ή Τμήματα Εγγείων Βελτιώσεων ή έστω στις Δ.Α.Ο-Δ.Α.Ο.Κ, εκχωρήθηκαν από την Περιφερειακή Διοίκηση της στα Τμήματα Υδροοικονομίας, τα οποία αφενός ήταν υποστελεχωμένα, αφετέρου το αντικείμενο που είχαν ήδη ήταν υπεραρκετό και εντελώς διαφορετικό στην ουσία και στο πνεύμα από αυτό που τους εκχωρήθηκε.

Αντί όλων όσων εμείς προτείνουμε η πολιτεία με αφορμή το πλημμυρικό φαινόμενο «Ντάνιελ» του καλοκαιριού του 2023, προχώρησε στο πείραμα της δημιουργίας του οργανισμού – τέρατος του ΟΔΥΘ Α.Ε για την διαχείριση των υδάτων στην Θεσσαλία, ο οποίος είναι το πρώτο βήμα για την εκχώρηση των υδάτων στον ιδιωτικό τομέα και σιγά - σιγά αποσκοπούν αυτό το πείραμα να το εφαρμόσουν και στις άλλες περιφέρειες. Ήδη ακούγεται ως ο επόμενος «σταθμός» η Κρήτη και βλέπουμε.

Εμείς αυτό που προτείνουμε για τον σωστό έλεγχο των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων και κατ΄ επέκταση της ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων στην γεωργία είναι, να αναβαθμιστούν οι λειτουργίες των υπηρεσιών των Περιφερειών της χώρας, να δημιουργηθούν δομές (δ/νσεις και τμήματα) Εγγείων Βελτιώσεων και να στελεχωθούν με αρμόδιους γεωτεχνικούς επιστήμονες (Γεωπόνους και Γεωλόγους), αλλά και άλλους τεχνικούς επιστήμονες.

Εναλλακτικά και εάν πράγματι η Πολιτεία θέλει να κάνει μία μεγάλη και θεσμική παρέμβαση στην συνολική διαχείριση των υδάτινων πόρων και του νερού για ύδρευση, άρδευση και βιομηχανική χρήση και δεν επιθυμεί απλά να αναβαθμίσει και ενισχύσει τις υπάρχουσες δομές, τότε θα μπορούσε να πάρει μαθήματα από το καλύτερο μοντέλο διαχείρισης που υπάρχει στην «γειτονιά» μας και είναι αυτό του Ισραήλ. Εκεί το νερό το σέβονται ως έναν εθνικό πόρο ζωής και βασικό στοιχείο της ύπαρξης του κράτους τους. Οι ιδιώτες εμπλέκονται μόνο στην αφαλάτωση στις παράκτιες περιοχές.

Δεδομένου ότι οι αλλαγές του κλίματος μας οδηγούν όλο και πιο κοντά σε αυτό του Ισραήλ, καλούμε την κυβέρνηση να το αντιγράψει.
Να δημιουργήσει ένα Εθνικό - Κρατικό Οργανισμό Υδάτων με αρμοδιότητα από τον Έβρο έως την Γαύδο και να ξεχάσει τα πειράματα τύπου Ο.Δ.Υ.Θ Α.Ε.
Ειλικρινά πιστεύουμε ότι αυτό θα είναι μία ειλικρινή, έντιμη και γενναία απόφαση για την ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων και την αντιμετώπιση της επερχόμενης λειψυδρίας. Εάν θέλεις να κάνεις κάτι σωστό μαθαίνεις από τους καλύτερους που έχουν συνθήκες ανάλογες με σένα και τέτοιοι είναι οι Ισραηλινοί».

Σοβαρά προβλήματα από την ξηρασία αντιμετωπίζουν τα χωράφια της Τενάγιας και Παρατενάγιας περιοχής των δήμων Καβάλας, Παγγαίου και Δοξάτου.

Μάλιστα πριν λίγες ημέρες ενεργοποιήθηκε μια σχολάζουσα γεώτρηση για να αρδεύσει έκταση περίπου 1.500 στρεμμάτων στην Παρατενάγια περιοχή.

Σήμερα Τρίτη (6/8) έγινε σύσκεψη, στο δήμο Δήμο Καβάλας, για να συζητηθεί το πρόβλημα της άρδευσης στα χωράφια της Τενάγης.

Στην σύσκεψη συμμετείχε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Καβάλας, Κώστας Στεφανίδης, ο οποίος δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και 25 χρόνια πλημμυρίζαμε αλλά τα τελευταία δυο χρόνια λόγω καιρικών συνθηκών έχουμε θέμα με την ξηρασία.

Φέτος ιδιαίτερα, που δεν έβρεξε καθόλου τον χειμώνα και τα βουνά είναι χωρίς χιόνια, το αποτέλεσμα είναι να μην μπορεί να υπάρξει καλλιέργεια στην περιοχή.

Πάντως θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο κάμπος των Τεναγών έχει περίπου 100.000 στρέμματα, που ανήκουν στην Καβάλα, στις Σέρρες και στη Δράμα. Και τα προβλήματα ξεκινούν ότι έχουμε πρόβλημα συντονισμού των διαφορετικών υπηρεσιών.

Από το 1922 που ξεκίνησε η καλλιέργεια δεν έχει γίνει καμιά επένδυση στον κάμπο. Βλέπετε η ιδιομορφία του εδάφους δεν είχε ανάγκη δημιουργίας αρδευτικών έργων.

Ωστόσο εδώ και χρόνια μιλάγαμε για μείωση βροχοπτώσεων και κλιματική αλλαγή αλλά κανένα έργο δεν κάναμε. Φέτος έχουμε και μείωση των ποσοτήτων νερού που έρχονται από τη Δράμα.

Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μια πολύ άσχημη ατμόσφαιρα στους αγρότες της περιοχής. Σήμερα, μετά από πολλά χρόνια απραξίας, καταφέραμε κάνουμε αυτή την συνάντηση και να αναδείξουμε τα προβλήματα άρδευσης που έχει η περιοχή μας.

Κατάφεραν να βρουν μια σχολάζουσα γεώτρηση ανενεργή για πολλά χρόνια και να την ενεργοποιήσουν αλλά είναι μια σταγόνα στον ωκεανό.

Πρέπει να κάνουμε έργα και να βρεθούν κονδύλια αν θέλουμε να συνεχίσουμε να παράγουμε αγροτικά προϊόντα. Το παράρτημα του ΓΕΩΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας έχει κάνει με μελέτες για τα Τενάγη που μιλάνε για κατασκευή φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών.

Να ξεκινήσουν άμεσα τα αρδευτικά έργα γιατί έρχονται δύσκολα χρόνια για τις καλλιέργειες στην περιοχή αλλά και σε όλη την χώρα».

Μετά το master plan της Θεσσαλίας η Ολλανδική HVA «μελετά» και τα νερά της Κρήτης.

Η μελέτη για την διαχείριση των υδάτων της Κρήτης υπεγράφη, την Πέμπτη (25 Ιουλίου), ανάμεσα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, την ολλανδική εταιρεία HVA, που θα αναλάβει τη μελέτη και την ΤΕΡΝΑ Α.Ε, η οποία θα πραγματοποιήσει τη δωρεά για τη χρηματοδότηση της μελέτης.

Εκ μέρους του Υπουργείου, υπέγραψε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας και ο γενικός γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρης Παπαγιαννίδης, ενώ εκ μέρους της HVA ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Μιλτιάδης Γκουζούρης. Την ΤΕΡΝΑ Α.Ε εκπροσώπησε ο διευθύνων Σύμβουλος, Χρίστος Παναγιωτόπουλος.

Η σύμβαση, υπό τον τίτλο, «Στρατηγικό Σχέδιο για τη διαχείριση των υδάτων για το νησί της Κρήτης με στόχο την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων», προβλέπει αρχικά την αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης στο νησί της Κρήτης και στη συνέχεια τη σύνταξη ενός Στρατηγικού σχεδίου για προληπτικά μέτρα αναδιάρθρωσης που πρέπει να ληφθούν, τόσο σε τεχνική βάση (π.χ. κατασκευή αναχωμάτων, φραγμάτων, παρακαμπτήριων καναλιών), όσο και σε διοικητική βάση (π.χ. σχεδιασμός Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων).

Το κόστος της μελέτης, θα αναλάβει εξ ολοκλήρου η ΤΕΡΝΑ Α.Ε, ενώ το Στρατηγικό Σχέδιο θα υποβληθεί εντός δώδεκα (12) μηνών από την υποβολή της Έκθεσης.

Τέλος θέλει να βάλει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις ενεργειακές καλλιέργειες στην χώρα μας, ηλίανθου και ελαιοκράμβης, για την παραγωγή βιοντίζελ.

Αυτό φάνηκε στην συνάντηση που είχαν οι εκπρόσωποι των παραγωγών βιοντίζελ με τον Γενικό Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη, με θέμα την υπογραφή της απόφασης για τον καθορισμό ποσότητας κατανομής για το 2024.

Θυμίζουμε πέρυσι, λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, υπογράφηκε η Υπουργική Απόφαση, με την οποία έδιναν παράταση της περιόδου κατανομής βιοντίζελ και καθορισμό ποσότητας κατανομής για το 2023.

Όπως δήλωσε στην συνάντηση ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, για φέτος θα υπάρξει μια μείωση της ποσότητας βιοντίζελ κατά 40%. Από το 2025 θα έχουμε μια ετήσια μείωσης της ποσότητας κατά 5% και μέχρι το 2029 θα μηδενιστεί η ποσότητα.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Αγροτικού Συλλόγου Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος, «από τον Μάρτιο του 2024, σε σύσκεψη που είχαμε κάνει στον ΥΠΕΝ, μας είχαν υποσχεθεί ότι θα υπόγραφαν την κατανομή. Φτάσαμε Ιούλιο και ακόμη δεν έχει υπογραφεί. Τώρα μιλάνε στο ΥΠΕΝ για μείωση ποσοτήτων. Οι δηλώσεις που έκανε ο Γραμματέας κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης θα οδηγήσουν σε κλείσιμο των εργοστασίων και σε «ολοκληρωτική καταστροφή» στις ενεργειακές καλλιέργειες, δίνοντας ένα ακόμη χτύπημα στο αγροτικό εισόδημα. Στην χώρα οι καλλιέργειες ενεργειακών φυτών γίνονται σε περίπου 1.000.000 στρέμματα (44.000 ΑΦΜ) και αυτή η απόφαση βάζει τίτλους τέλους στον ηλίανθο και την ελαιοκράμβη».

Πάντως μοναδικοί ωφελημένοι από όλη αυτή την εικόνα είναι οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών, οι οποίες μπορούν να εισάγουν βιοντίζελ από το εξωτερικό.

Ένα έργο ζωτικής σημασίας πραγματοποιεί ο Δήμος Δέλτα μαζί με τη ΔΕΥΑΔΔ (Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης Δήμου Δέλτα), το οποίο έχει να κάνει με την αναβάθμιση των υποδομών άρδευσης του ΤΟΕΒ Χαλάστρας - Καλοχωρίου.

Στο συγκεκριμένο έργο με τίτλο: «Συστήματα Αυτοματισμού και τηλεμετρίας – τηλεελέγχου διαρροών, εξοικονόμησης νερού και ενέργειας δικτύου άρδευσης» η χρηματοδότηση προέρχεται από το Πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας 2014 – 2020» το οποίο έχει παραταθεί, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης - Ε.Γ.Τ.Α.Α. και από Εθνική Δαπάνη και αφορά στους τρόπους αποτελεσματικής αξιοποίησης και εξοικονόμησης των υδατικών πόρων μέσω του αυτοματοποιημένου ελέγχου στα δίκτυα μεταφοράς/διανομής, με τέτοιο τρόπο ώστε να επέρχεται μείωση του συνόλου των απωλειών νερού στα δίκτυα.

Στόχος του έργου είναι:

1. Να αναβαθμιστεί η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών άρδευσης εξασφαλίζοντας επάρκεια ποσότητας νερού.

2. Να διασφαλιστεί η απαιτούμενη παροχή, ελαχιστοποιώντας τις απώλειες και μεγιστοποιώντας τη σωστή διαχείριση.

Η Δήμαρχος Δέλτα, Γερακίνα Μπισμπινά, η οποία υπέγραψε χθες την σύμβαση υλοποίησης του έργου τόνισε ότι: «Τα έργα που αναβαθμίζουν τις υποδομές του Δήμου μας είναι πολύ σημαντικά για το σήμερα και το αύριο του τόπου μας, για την βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη που όλους πρέπει να μας απασχολεί. Θα συνεχίσουμε με γνώμονα τα παραπάνω και θα προχωρήσουμε ακόμα περισσότερο με νέα έργα αναβάθμισης υποδομών άλλα και με την δημιουργία ενεργειακής κοινότητας όπου θα συμμετέχουν και τα ΤΟΕΒ ώστε να καταστεί δυνατή η μείωση του κόστους παραγωγής, παράλληλα με την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Χαλάστρας - Καλοχωρίου, Γιώργος Κανάκας, σημείωσε ότι: «Είναι ένα εμβληματικό έργο για την λειτουργία του ΤΟΕΒ και είναι μεγάλη η χαρά μου που το βλέπω να υλοποιείται και να υπογράφουμε την σύμβαση. Η άψογη συνεργασία που έχουμε με το Δήμο Δέλτα και την ΔΕΥΑΔΔ φέρνει αυτά τα αποτελέσματα και είμαι κάτι παραπάνω από σίγουρος ότι θα φέρει ακόμα περισσότερα».

Ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΔΔ, Σπύρος Σταματάκης, από την πλευρά του δήλωσε ότι: «Η ΔΕΥΑΔΔ συνεχίζει στον δρόμο της αναβάθμισης των υποδομών του τόπου μας, έχοντας την στήριξη και την έμπρακτη υποστήριξη σε αυτή την προσπάθεια, της Δημάρχου Γερακίνας Μπισμπινά και την ευχαριστώ για αυτό. Σε όλα τα επίπεδα είτε πρόκειται για τα οικιακά δίκτυα, είτε πρόκειται για τα δίκτυα των καλλιεργειών, η ΔΕΥΑΔΔ είναι εδώ για να συμβάλλει στην βελτίωση των υπηρεσιών, των υποδομών με γνώμονα τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των υδατικών πόρων και των δικτύων άρδευσης και με έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών».