Την ανάγκη για μια νέα προσέγγιση στον πρωτογενή τομέα, προσαρμοσμένη στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης επανέλαβε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, κατά τη διάρκεια σύσκεψης με τους προέδρους των Αγροτικών Συνεταιρισμών του Δήμου Τυρνάβου.

«Ο πρωτογενής τομέας δεν είναι απλώς αριθμοί, είναι άνθρωποι. Ο στόχος μας είναι να κρατήσουμε τους νέους στα χωριά τους και να διασφαλίσουμε την κοινωνική συνοχή. Βρισκόμαστε σε μια εποχή που απαιτεί επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων μας», επισήμανε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Τσιάρας ανέδειξε τη μοναδικότητα και την πρωτόγνωρη φύση των σημερινών προκλήσεων, οι οποίες επιβάλλουν την αναθεώρηση στρατηγικών για την υποστήριξη του πρωτογενή τομέα. Αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος, επεσήμανε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης ξεπερνούν τα εθνικά όρια, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αποφάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Η μειωμένη παραγωγή σε βασικές καλλιέργειες, όπως η ελιά, το βαμβάκι και το καλαμπόκι, επιβεβαιώνει την ανάγκη για άμεσες και συνολικές παρεμβάσεις», είπε ο Υπουργός, ξεκαθαρίζοντας ότι πλέον το πρόβλημα έχει ξεπεράσει το εθνικό επίπεδο.

Ο κ. Τσιάρας είπε ότι πρέπει ευρωπαϊκά να βρεθεί ο τρόπος που θα υποστηρίζονται οι αγρότες, θυμίζοντας ότι την πρόταση για την ίδρυση Ταμείου Αλληλοβοήθειας την έχει ο ίδιος θέσει στον Ευρωπαίο Επίτροπο Γεωργίας, Κ. Χάνσεν και στηρίζεται από τους Med9. «Η πρωτοβουλία αυτή θα λειτουργήσει ως μοχλός υποστήριξης και αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης στον πρωτογενή τομέα», δήλωσε.

Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας παρεμβαίνοντας στη σύσκεψη τόνισε ότι όντως υπήρξε πρόβλημα με μειωμένες παραγωγές λόγω ανομβρίας, προσθέτοντας ότι «πρέπει να εξαντλήσουμε τις δημοσιονομικές δυνατότητες που υπάρχουν, γιατί πραγματικά το κόστος καλλιέργειας και για τα αχλάδια είναι πολύ υψηλό».

Σημειώνεται ότι στη σύσκεψη συμμετείχε και ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στρατάκος.

Εμπορική συμφωνία μετά από δημοπρασία έκλεισε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Eλαιοπαραγωγών Παλαιοπαναγιάς στην Λακωνία.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο διαχειριστής του Συνεταιρισμού, Γιώργος Κοκολάκης, «η δημοπρασία αφορούσε περίπου ένα βυτίο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, 0,2 οξύτητας. Είχαμε δύο προσφορές πάνω από τα 5 ευρώ το κιλό. Τελικά ήρθαμε σε συμφωνία με Έλληνα έμπορο με τιμή στα 5,61 ευρώ το κιλό.

Στην περιοχή μας με καλούς ρυθμούς προχωρά η συγκομιδή ελαιοκάρπου. Έχουμε ξεπεράσει το 50% της φετινής παραγωγής (περίπου 350 τόνοι).

Πάντως, όπως υποστηρίζουν οι ελαιοπαραγωγοί, το κόστος είναι πολύ αυξημένο και κανείς δεν περίμενε τόσο μεγάλη πτώση της τιμής σε σχέση με την εικόνα που είχαμε στις αρχές της φετινής ελαιοκομικής περιόδου».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας την επιτακτική ανάγκη εξυγίανσης του κλάδου του ελαιολάδου, έχει, από το Νοέμβριο 2003, θεσπίσει την πλήρη απαγόρευση της διακίνησης συσκευασιών άνω των 5 λίτρων, ανώνυμων, μη τυποποιημένων, σε όλο το φάσμα της εσωτερικής κατανάλωσης στην λιανική πώληση, τονίζει σε ανακοίνωσή του ο ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου).

Και προσθέτει: «Ο ΣΕΒΙΤΕΛ ως ο θεσμικός φορέας των εταιρειών τυποποιήσεως ελαιολάδου τάσσεται ανοικτά κατά της εμπορίας του χύμα ελαιολάδου και έχει προβεί σε όλες τι απαραίτητες ενέργειες προς τα αρμόδια Υπουργεία για την πλήρη εφαρμογή του του μέτρου.

Η απαγόρευση αυτή ισχύει σε όλες τις χώρες της ΕΕ ως εγγύηση ποιότητας και προστασίας από φαινόμενα νοθείας και φοροδιαφυγής που παρέχει το επώνυμο – τυποποιημένο ελαιόλαδο. Το τυποποιημένο ελαιόλαδο εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή ποιότητα και την προστασία του καταναλωτή τόσο σε θέματα υγείας, όσο και σε θέματα νοθείας και απάτης.

Οι βιομηχανίες ελαιολάδου εφαρμόζουν αυστηρούς ελέγχους στο προϊόν σε όλα τα στάδια παραγωγής και διακίνησης σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας και υγιεινής και εναρμονίζονται με την αυστηρή ευρωπαϊκή νομοθεσία και την προστασία του περιβάλλοντος.

Είναι αυτονόητο το δικαίωμα της αυτοκατανάλωσης σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Πέραν αυτού, ο ΣΕΒΙΤΕΛ ευελπιστεί ότι επιτέλους θα εφαρμοστεί η νομοθεσία που απαγορεύει την εμπορία χύμα ελαιολάδου σε προτυπωμένους τενεκέδες 17 λίτρων. Η εφαρμογή της υποχρέωσης έκδοσης δελτίου αποστολής θα συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, χωρίς παράλληλα να επηρεάζει την αυτοκατανάλωση».

Έντονες συζητήσεις έχουν ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σχετικά με επιβολή προστίμων στη διακίνηση ελαιολάδου με τενεκέ.

Τελικά μετά από «πιέσεις» των ελαιοπαραγωγών η κυβέρνηση αναγκάστηκε να δώσει διευκρινίσεις για το θέμα της διακίνησης του ελαιολάδου.

«Η μεταφορά μικρών ποσοτήτων συμβαίνει άτυπα στην ελληνική πραγματικότητα. Για όσους θέλουν να είναι απολύτως νομότυποι, μπορούν να χρησιμοποιούν μικρότερες συσκευασίες των 5 λίτρων», λέει ο Χρίστος Δήμας, υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών και ξεκαθάρισε ότι «δεν έχουμε σχεδιάσει κάποια αλλαγή στη μεταφορά ελαιολάδου με τενεκέδες. Όσα ακούγονται τις τελευταίες μέρες δεν ισχύουν. Το θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη μεταφορά του ελαιολάδου ισχύει από το 2017». Και πρόσθεσε: «η μεταφορά μικρών ποσοτήτων ελαιολάδου μεταξύ φίλων και συγγενών συνεχίζεται άτυπα, χωρίς να τίθεται ζήτημα παραβάσεων. Αυτό το θέμα πήρε μεγαλύτερη διάσταση απ’ ό,τι έπρεπε. Θέλω να καθησυχάσω τους πολίτες: δεν προχωράμε σε αλλαγές».

Παράλληλα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, δήλωσε ότι ο έλεγχος παραστατικών διακίνησης ελαιολάδου αφορά αποκλειστικά τους εμπόρους και όχι τους παραγωγούς που αυτοκαταναλώνουν ελαιόλαδο ή δωρίζουν ελαιόλαδο σε συγγενείς και φίλους για ίδια κατανάλωση.

Όμως είναι τελικά το πρόβλημα ο τενεκές;

Ο Μύρων Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός, Αντιπρόεδρος ΕΑΣ Ηρακλείου και πρόεδρος Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, ανακοίνωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το ερώτημα είναι εφαρμόζονται οι νόμοι στη χώρα μας; Γιατί το 2017 είχαμε ένα νόμο πάλι στο ελαιόλαδο που λέει στην εστίαση θα πρέπει να υπάρχουν ατομικές φιάλες ελαιόλαδου, συσκευασμένες με πώμα μιας χρήσης. Εφαρμόστηκε αυτός ο νόμος; Όχι δεν εφαρμόστηκε.

Ο ίδιος νόμος έλεγε ότι απαγορεύεται η εστίαση να αγοράσει από παραγωγό σε 17λιτρο τενεκέ. Θα πρέπει ο παραγωγός να πάρει άδεια τυποποιητή, δηλαδή να κάνει μια ατομική επιχείρηση. Αυτό ισχύει και σήμερα.

Αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στους ελαιοπαραγωγούς είναι ότι από την 1η Οκτωβρίου 2025 θα πρέπει να βγάζουν ηλεκτρονικά παραστατικά διακίνησης ελαιοκάρπου. Με αυτό θα γίνεται ιχνηλασιμότητα του προϊόντος που γίνεται ελαιόλαδο και διασταύρωση με τα παραστατικά που βγάζει το ελαιοτριβείο είτε προς φύλαξη είτε προς σπίτι. Θυμίζουμε ότι το ελαιόλαδο που γράφει ότι είναι για το σπίτι ο παραγωγός δεν μπορεί να το πουλήσει. Αυτή η διαδικασία θα γίνεται από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Έρχεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και με βάση αυτά τα στοιχεία θα κάνει διασταυρώσεις με το ελαιοκομικό μητρώο που έχει. Όλα αυτά είναι προς την σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των ελληνοποιήσεων.

Το πρόβλημα είναι διαδικαστικό γιατί από 1η Οκτωβρίου θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί (με μέση ηλικία 63 ετών) να βγάζουν ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής ελαιοκάρπου στο χωράφι για να φύγει να πάει στο ελαιοτριβείο. Όταν βγάζαμε έντυπα παραστατικά αναγράφαμε «δελτίο αποστολής προς ζύγιση» γιατί ο παραγωγός δεν κάνει ζύγισμα στο χωράφι. Δεν γνωρίζουμε αν η πλατφόρμα θα δεχτεί «δελτίο αποστολής προς ζύγιση».

Εκτιμώ ότι ο παραγωγός δεν μπορεί να υποστηρίζει αυτή τη διαδικασία στο χωράφι και θα υπάρξουν προβλήματα στην εφαρμογή της. Αυτό θα πρέπει να το προβλέψουν από τώρα στην κυβέρνηση».

Εγκρίθηκαν οι καταβολές ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis), συνολικού ύψους 11,165 εκατομμυρίων ευρώ, για την αποκατάσταση του εισοδήματος παραγωγών νωπών σύκων, φιστικιών, μήλων και καστάνων, που επλήγησαν από ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές κατά το 2024 και συγκεκριμένα κατά τη περίοδο από 01/01/2024 έως 31/08/2024.

Σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ, οι ενισχύσεις αυτές έρχονται να καλύψουν μέρος των απωλειών που υπέστησαν οι παραγωγοί στις περιοχές της Π.Ε. Ανατολικής Αττικής και της Π.Ε. Λάρισας, όπου οι καλλιέργειες επλήγησαν από τη θεομηνία «Daniel», ασθένειες και ακραία καιρικά φαινόμενα.

Αναλυτικά οι ενισχύσεις:

• Παραγωγοί σύκων και φιστικιών (Π.Ε. Ανατολικής Αττικής): Ενίσχυση 650 €/στρ. για σύκα και 400 €/στρ. για φιστίκια, με συνολικό ποσό 2,425 εκατ. ευρώ.
• Παραγωγοί μήλων (Π.Ε. Λάρισας): Ενίσχυση 320 €/στρ. με συνολικό ποσό 3,84 εκατ. ευρώ.
• Παραγωγοί καστάνων (Π.Ε. Λάρισας): Ενίσχυση 200 €/στρ. με συνολικό ποσό 4,9 εκατ. ευρώ.

Με την καταβολή των ενισχύσεων, επιβεβαιώνεται η δέσμευση της κυβέρνησης και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να στηρίξει τους ανθρώπους του πρωτογενή τομέα, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.

Γεμίζουν οι δεξαμενές με ελαιόλαδο στην Ισπανία, με την παραγωγή να φτάνει στους 590.936 τόνους κατά τον μήνα Δεκέμβριο.

Η συνολική παραγωγή ισπανικού ελαιολάδου από την αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου (1 Οκτωβρίου) υπολογίζεται σε 883.589 τόνους, σύμφωνα με την Ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA).

Μόνο στην επαρχία Jaén, έχουν παραχθεί 298.157 τόνοι από την έναρξη της φετινής εκστρατείας.

«Με παραγωγή σχεδόν στους 600.000 τόνους τον Δεκέμβριο, είναι πιθανό να ξεπεράσουμε την αρχική εκτίμηση που δόθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας, γιατί είμαστε σχεδόν στους 900.000 τόνους και αυτό είναι ήδη αρκετά σημαντική παραγωγή», εξήγησε ο διευθυντής και εκπρόσωπος της ASAJA-Jaén, Luis Carlos Valero, ενώ υπενθύμισε ότι υπάρχουν ακόμη οι μήνες Ιανουάριος, Φεβρουάριος και Μάρτιος.

Οι πωλήσεις το Δεκέμβριο διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα, στους 87.249 τόνους.

Τα ισπανικά αποθέματα υπολογίζονται σε 823.729 τόνους, εκ των οποίων οι 683.854 τόνοι βρίσκονται στα ελαιοτριβεία, 135.560 τόνοι στα συσκευαστήρια και 4.314 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage).

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του συστήματος Poolred, από τις 7 έως τις 13 Ιανουαρίου 2025, η τιμή παραγωγού στην Ισπανία για το έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν στα 4,437 ευρώ/κιλό, στο παρθένο 3,889 ευρώ/κιλό και στο λαμπαντέ 3,739 ευρώ το κιλό.

Μετά τις μεγάλες αντιδράσεις, από τους ελαιοπαραγωγούς και τους καταναλωτές, η κυβέρνηση «ανέκρουσε πρύμναν» για το κυνήγι και επιβολή πρόστιμου σε όσους μεταφέρουν τενεκέδες λάδι. Σε δηλώσεις που έκανε, τη Δευτέρα (13/1/2025), ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ανέφερε τα εξής:

«Δύο πράγματα τα οποία είναι ξεκάθαρα, αλλά ο λαϊκισμός, ο οποίος μάλιστα ανθεί περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνει ότι δεν τα βλέπει.

Το ένα είναι ότι δεν πρόκειται να πάρει την οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία η κυβέρνηση, δηλαδή θα συνεχίσει να ισχύει το νομικό καθεστώς το οποίο ίσχυε πολλά χρόνια πριν την εκλογή της κυβέρνησης αυτής, πριν δηλαδή το 2019 και το δεύτερο είναι ότι όλοι αυτή η συζήτηση δεν αφορά τους παραγωγούς οι οποίοι αυτοκαταναλώνουν το λάδι, δηλαδή καταναλώνουν οι ίδιοι το λάδι τους ή το δωρίζουν σε συγγενικά ή φιλικά τους πρόσωπα.

Άρα, αυτό που λέμε ότι ο τενεκές λάδι που πηγαίνει από τη γιαγιά στα εγγόνια ή στα παιδιά ή από τον έναν αδερφό στον άλλον αδερφό ή από τον φίλο σε έναν άλλον φίλο, δεν έχει να κάνει με αυτή τη συζήτηση. Είναι δεδομένο, γιατί μιλάμε για μία δωρεά. Είναι κάτι νομίζω που όσοι προσπάθησαν να μπούνε στο κάδρο της δημοσιότητας των τελευταίων ημερών, με αφορμή αυτήν τη συζήτηση, ξέρανε, νομίζω, ότι απλά, συνειδητά, εξαπατούν τους πολίτες.

Πιστεύω, όμως, ότι αυτή η σκόπιμη εξαπάτηση, αυτό το ψέμα έχει και πιο κοντά ποδάρια, γιατί ξεχνάνε κάτι οι λαϊκιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ότι οι προηγούμενες εκδοχές εκείνων κυβέρνησαν τον τόπο. Το 2025 δεν είναι 2012, ούτε 2015, γιατί μεσολάβησε το 2015 - 2019, όπου οι λαϊκιστές της Αριστεράς συγκυβέρνησαν με τους λαϊκιστές της άκρας Δεξιάς και η χώρα μας έγινε μία χώρα στο χειρότερο σημείο, η χώρα «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης. Δεν λύθηκε κανένα πρόβλημα, τίποτα απ’ όσα έλεγαν στα τότε δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα δεν έγινε πραγματικότητα και ευτυχώς που δεν πάθαμε και πολλά χειρότερα θα πω εγώ.

Είναι, λοιπόν, δεδομένο ότι δεν υπάρχει κάποιος στόχος της Κυβέρνησης ή σκοπός ή εξαγγελία πουθενά καταγεγραμμένη ν’ αλλάξει αυτό το οποίο ισχύει, αλλά είναι προφανές ότι σε επίπεδο εμπορίας λαδιού και όχι δωρεάν διάθεσής του, θέλουν οι ελεγκτικές αρχές να εφαρμόσουν το νόμο, να κάνουν ελέγχους, να προστατεύσουν τους παραγωγούς ελαιολάδου, να προστατεύσουν τους καταναλωτές, γιατί υπάρχει κι ένα ζήτημα όπως αντιλαμβάνεσθε της ποιότητας του προϊόντος, υπάρχουν, λοιπόν, κάποιες διατάξεις οι οποίες ισχύουν και μάλιστα ρητώς αναφέρεται ότι δεν έχει να κάνει αυτό με την αυτοκατανάλωση, τις οποίες μπορώ να σας τις διαβάσω:

«Επί όλων των παραστατικών εμπορίας και διακίνησης των προϊόντων αναγράφονται, πέρα από τα απαραίτητα φορολογικά στοιχεία και ονομασία του είδους του ελαιολάδου, δηλαδή ποικιλία και κατηγορία, όπως ορίζεται από το νόμο» - επαναλαμβάνω ο νόμος πολλά χρόνια πριν το 2019 - «επιτρέπεται η πώληση χύμα ελαιολάδου από παραγωγούς σε τυποποιητές με βυτία ή κατάλληλους περιέκτες, αντίθετα δεν επιτρέπεται η πώληση χύμα ελαιολάδου στους καταναλωτές και επιχειρήσεις εστίασης. Το ελαιόλαδο διατίθεται στους καταναλωτές σε τυποποιημένες συσκευές έως πέντε λίτρων, μπορεί να διατίθεται σε επιχειρήσεις εστίασης και σε μεγαλύτερες συσκευασίες από δέκα έως 50 λίτρα. Το ελαιόλαδο διατίθεται από τα καταστήματα εστίασης στους καταναλωτές σε δοχεία χωρητικότητας έως 500 ml, μη επαναγεμιζόμενα και ως 100 ml για ατομική χρήση. Δεν επιτρέπεται η διάθεση χύμα ελαιολάδου για επιτραπέζια χρήση. Το ύψος των προστίμων είναι από 500 έως 2.000 ευρώ».

Επαναλαμβάνω, λοιπόν, ότι ο έλεγχος παραστατικών διακίνησης ελαιολάδου αφορά αποκλειστικά τους εμπόρους και όχι τους παραγωγούς, που αυτοκαταναλώνουν ελαιόλαδο ή δωρίζουν ελαιόλαδο σε συγγενείς και φίλους για ίδια κατανάλωση. «Άνθρακας ο θησαυρός» με λίγα λόγια».

Χαμηλότοκα δάνεια, ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ, θα μπορούν να λαμβάνουν, από τις 27 Ιανουαρίου 2025, μικρές επιχειρήσεις με έως 10 άτομα προσωπικό μέσα από το νέο Ταμείο Μικροπιστώσεων, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και από το Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» 2021-2027.

Σχετική απόφαση ένταξης υπέγραψε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, ενώ είχε προηγηθεί η επιχειρησιακή συμφωνία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα – HDB, που αναλαμβάνει τη δημιουργία και τη διαχείριση του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου, στο πλαίσιο του Ταμείου Χαρτοφυλακίου «Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ)».

Με την στήριξη του Ταμείου Μικροπιστώσεων, από τη λειτουργία του οποίου προβλέπεται ότι θα ενισχυθούν 3.300 επιχειρήσεις, εκ των οποίων 1.000 επιχειρήσεις στο πλαίσιο της γυναικείας επιχειρηματικότητας, τα Ιδρύματα Μικροχρηματοδοτήσεων θα χορηγούν δάνεια κεφαλαίου κίνησης και δάνεια για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, ύψους 3.000 - 25.000 ευρώ και διάρκειας 12 - 96 μηνών, με δυνατότητα περιόδου χάριτος έως 6 μήνες. Για τη χορήγηση των δανείων δεν θα λαμβάνονται εμπράγματες εξασφαλίσεις.

Το Ταμείο θα παρέχει άτοκη χρηματοδότηση σε ποσοστό 60% για τη γενική επιχειρηματικότητα ή 75% για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, ενώ το υπόλοιπο 40% ή 25% αντίστοιχα, θα παρέχεται από τα Ιδρύματα Μικροχρηματοδοτήσεων.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης δήλωσε: «Συνεχίζουμε την υλοποίηση των δεσμεύσεων της Κυβέρνησης για την περαιτέρω κάλυψη του επενδυτικού κενού και τη διεύρυνση της περιμέτρου των επιχειρήσεων που έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρούμε στη δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου με έμφαση στη χορήγηση χαμηλότοκων δανείων, ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ, προς πολύ μικρές επιχειρήσεις και σχήματα γυναικείας επιχειρηματικότητας. Το γεγονός ότι η παρέμβαση χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, αποτελεί μια ακόμα έμπρακτη απάντηση στο ερώτημα που και προς όφελος ποιων κατευθύνονται τα κονδύλια από τους ευρωπαϊκούς πόρους που εξασφαλίσαμε. Επιταχύνουμε τις παρεμβάσεις προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας, για μια ανθεκτική και δυναμική ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή, για τη βελτίωση των εισοδημάτων των συμπολιτών μας».

Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, Ισμήνη Παπακυρίλλου δήλωσε: «Είναι μια σημαντική στιγμή για την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, καθώς με το νέο Ταμείο Μικροπιστώσεων διευρύνουμε ουσιαστικά και στοχευμένα τον αριθμό των πολύ μικρών επιχειρήσεων που αποκτούν πρόσβαση στη χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους. Το νέο Ταμείο που παρέχεται για πρώτη φορά από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, στηρίζει -με αυξημένη επιδότηση- τη χρηματοδότηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας ειδικά σε περιπτώσεις εταιρικών σχημάτων όπου μέτοχος/εταίρος ποσοστού (άνω του 50%) είναι γυναίκα και η διαχείριση/εκπροσώπηση της επιχείρησης πραγματοποιείται από γυναίκα. Υπογραμμίζεται επιπλέον η καθοριστικής σημασίας πρόβλεψη χρηματοδότησης για συμβουλευτικές υπηρεσίες επιχειρηματικής εκπαίδευσης και καθοδήγησης (mentoring) έως 900 ευρώ».

Από αρχές 2024 το ΥπΑΑΤ (σύμφωνα με όσα έλεγε ο τότε υπουργός Λ. Αυγενάκης) μιλούσε για κάποιες διορθώσεις που έπρεπε να γίνουν για την καταχώριση του έξτρα παρθένου ελαιολάδου με την ονομασία «Κρήτη/Kriti» ως Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Φτάσαμε αρχές 2025 και ακόμη δεν έχει προχωρήσει το θέμα.

Για το πρόβλημα υπήρξε νέα κοινοβουλευτική παρέμβαση - ερώτηση του Βουλευτή Ρεθύμνης και υπεύθυνου ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανόλη Χνάρη.

«Ολιγωρία της Κυβέρνησης για την καταχώριση του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιόλαδου «Κρήτη/Kriti» ως Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ)», κάνει λόγο ο βουλευτής.

Ερώτηση στην Βουλή

Την αμέλεια και την έλλειψη συντονισμένων ενεργειών από την Κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο αναφορικά με την καταχώριση του Εξαιρετικού Παρθένου «Κρήτη/Kriti» ως Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), επικρίνει έντονα με νέα κοινοβουλευτική παρέμβαση του – Ερώτηση, ο Βουλευτής Ρεθύμνης και υπεύθυνος ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανόλης Χνάρης.

Ο Βουλευτής εξαίροντας πρωτίστως την αδιαμφισβήτητη ποιοτική και θρεπτική αξία του κρητικού ελαιόλαδου και την τεράστια συμβολή του στην ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας, αναφέρεται στην υποβολή σχετικού αιτήματος στην αρμόδια υπηρεσία του ΥπΑΑΤ για την καταχώριση του ως ΠΓΕ ήδη από το έτος 2018.

Επιπλέον, επισημαίνει ότι το εν λόγω αίτημα υποβλήθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας της Περιφερείας Κρήτης σε συνεργασία με όλους τους φορείς ελαιόλαδου του νησιού οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τους ακόλουθους συνεταιρισμούς:
α) Αγροτικό Συνεταιρισμό Μυλοποτάμου,
β) Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Ένωση Ηρακλείου Α.Ε.,
γ) Κρητικό Αγρό Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Α.Ε. και
δ) Αγροτικό Συνεταιρισμό Χανίων.

Περαιτέρω, αναφέρθηκε στο σύνολο των νομικών και διαδικαστικών ενεργειών που ακολουθήθηκαν καθώς και στη θετική γνωμοδότηση του ΥπΑΑΤ που οδήγησε στη διαβίβαση του σχετικού φακέλου το έτος 2021 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τελική διαδικασία ελέγχου του αιτήματος, η οποία όμως μέχρι και σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί.

Τέλος, επισημαίνει ότι όλα τα παραπάνω στοιχεία είχαν τεθεί λεπτομερώς υπόψη του τότε Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με την κατάθεση της υπ’ αρ. 2501/9-1-2024 Ερώτησης, με το Υπουργείο όμως να αρκείται σε μία γενικόλογη και αόριστη απάντηση και να περιορίζεται στην επανάληψη γνωστών στοιχείων, χωρίς νέες διευκρινίσεις.

Με δεδομένο, λοιπόν, ότι αφενός το κρητικό ελαιόλαδο αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού μας και αφετέρου ότι έχει παρέλθει ένα χρονικό διάστημα πλέον των 3,5 ετών από τότε που ο σχετικός φάκελος διαβιβάστηκε προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παραμένει σε εκκρεμότητα, ο Βουλευτής Ρεθύμνης του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, θέτει εκ νέου στον αρμόδιο Υπουργό, τα ακόλουθα ερωτήματα:

• Που οφείλεται η υφιστάμενη αδικαιολόγητη καθυστέρηση των 3,5 και πλέον ετών για την ολοκλήρωση του αιτήματος καταχώρισης, δεδομένου ότι ο σχετικός φάκελος έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το έτος 2021 και μέχρι και σήμερα δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η διαδικασία,
• Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί για την επίσπευση της διαδικασίας τελικής έγκρισης και πως έχει διασφαλίσει τα σημαντικά σημεία του φακέλου που αφορούν την ποιότητα και την τυποποίηση του προϊόντος αποκλειστικά και μόνο στην οριοθετημένη περιοχή της Κρήτης και
• Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας καταχώρισης του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιόλαδου «Κρήτη/Kriti» ως ΠΓΕ, προκειμένου να επιλυθεί αποτελεσματικά το χρόνιο αίτημα των Κρητικών ελαιοπαραγωγών.

Ο Ελαιουργικός Αγροτικός Συνεταιρισμός Μολάων - Πακίων προχώρησε, την Τρίτη (7/1/2025), σε πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιόλαδου.

Η τιμή πώλησης, για το ελαιόλαδο φετινής εσοδείας (2024/2025), ήταν στα 5,70 ευρώ το κιλό και αγοραστής ήταν Έλληνας τυποποιητής.

Πάντως στην χώρα μας τιμές παραγωγού, κάτω από τα 5 ευρώ το κιλό, με το σημερινό κόστος καλλιέργειας, είναι σίγουρο ότι θα φέρουν απαξίωση στην παραγωγή ελαιολάδου, με ότι αυτό συνεπάγεται για ολόκληρο τον κλάδο.

Από την Μεσσηνία, ο Αγροτικός Σύλλογος Χανδρινού και Περιφέρειας, σε ανακοίνωσή του κάνει λόγο για «παιχνίδια» εμπόρων στις πλάτες των ελαιοπαραγωγών, με την κυβέρνηση να παίρνει το μέρος τους. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «οι έμποροι αρπάζουν το λάδι φτηνά από τον παραγωγό για να το πουλήσουν ακριβά στον καταναλωτή. Ενώ η τιμή παραγωγού έχει πέσει στα 5 ευρώ το κιλό η τιμή για τον καταναλωτή στο ράφι δεν έχει μειωθεί.

Ζητάμε κατώτατες εγγυημένες τιμές που θα ανταποκρίνονται στο κόστος παραγωγής, διασφαλίζοντας παράλληλα εισόδημα επιβίωσης και προσιτές τιμές των προϊόντων στην κατανάλωση. Επίσης η κυβέρνηση, με τις ίδιες δικαιολογίες - όπως έκανε τα προιηγούμενα χρόνια με ζημιές από δάκο και ακαρπία - προσπαθεί να μην αποζημιώσει τις ζημιές που είχαμε από την ξηρασία. Μόνο με αγώνα και διεκδικήσεις, με τα τρακτέρ καταφέραμε να αποσπάσουμε κατακτήσεις. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει από το να απαντήσουμε οργανωμένα στην επίθεση».

Στο μεταξύ αυτή την εποχή στην Ισπανία ξεκίνησαν αντιδράσεις για την απότομη πτώση των τιμών που έπεσαν στα 4,35 ευρώ το κιλό.

Στην Ιταλία, που έχει φέτος μειωμένη παραγωγή ελαιολάδου και παρά τις αυξημένες εισαγωγές που κάνει η μεταποίηση, οι παραγωγοί προσπαθούν να μην πουλήσουν σε χαμηλότερες τιμές σε σχέση με πέρσι.

Φέτος τα ιταλικά αποθέματα έξτρα παρθένου ελαιολάδου, στα τέλη Οκτωβρίου 2024, έφταναν τους 70.300 τόνους, το 43% των οποίων ήταν ιταλικής προέλευσης (πέρυσι το ίδιο διάστημα ξεπερνούσαν τους 100.000 τόνους).

Πάντως την περσινή εμπορική περίοδο οι υψηλότερες τιμές ενίσχυσαν την αξία των εξαγωγών ιταλικού ελαιολάδου. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ismea, τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 η αξία των εξαγωγών ήταν πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, ξεπερνώντας το σύνολο του 2023, δηλαδή τεράστια κέρδη για την μεταποποίηση.

Από την άλλη φέτος στην Τουρκία αναμένεται ρεκόρ εξαγωγών ελαιολάδου, μετά τις απαγορεύσεις που είχαμε την προηγούμενη χρονιά.

Η κυβέρνηση της Άγκυρας έχει βάλει υψηλά τον πήχη για τις εξαγωγές ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών της χώρας, με στόχο να φτάσουν σε αξία ρεκόρ 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων (950 εκατ. ευρώ) το έτος καλλιέργειας 2024/2025.

Οι Τούρκοι κάνουν λόγο για μια παραγωγή φέτος 475.000 τόνους ελαιολάδου και 750.000 τόνων επιτραπέζιων ελιών, που θα πριμοδοτήσουν την τουρκική οικονομία (με συμφωνίες ΕΕ και ψήφο των ελληνικών κυβερνήσεων είναι αδασμολόγητες οι εξαγωγές που κάνει στην Ευρώπη).

Από την άλλη βλέπουμε μια αδιαφορία από την ελληνική κυβέρνηση να στηρίξη τους παραγωγούς και τον ελαιοκομικό κλάδο της χώρας, κάτι που θα οδηγήσει σε απαξίωση το προϊόν τα επόμενα χρόνια. Με απλά λόγια η Άγκυρα θέλει αύξηση παραγωγής, ενώ η Αθήνα αδιαφορεί για την μείωση της παραγωγής ελαιολάδου.

Δεν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για την τόση γρήγορη κατάρρευση της τιμής παραγωγού στο ελαιόλαδο, υποστηρίζουν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις.

Να τονίσουμε ότι η πτώση των τιμών στην Ισπανία έχει επηρεάσει και τις τιμές στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιταλία στην οποία παραμένουν σε σταθερά επίπεδα.

Η ASAJA de Castilla-La Mancha, στις αρχές του 2025, καταγγέλλει ότι η πτώση των τιμών ανταποκρίνεται περισσότερο σε κερδοσκοπικές κινήσεις παρά στην πραγματικότητα της αγοράς. Τονίζει δε ότι δεν υπάρχει επαρκής δικαιολογία για μια τόσο γρήγορη πτώση της τιμής παραγωγού του ελαιολάδου, ενώ αναφέρει κερδοσκοπικές κινήσεις ως τον κύριο λόγο για αυτή την κατάρρευση.

Όπως εξηγεί η ισπανική οργάνωση, οι παράτυπες και καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές, μεσαζόντων και εμπορικών φορέων, προκαλούν αστάθεια στην αγορά ελαιολάδου, οι συνέπειες των οποίων επιβαρύνουν μόνο τους παραγωγούς.

Ο πρόεδρος της αγροτικής οργάνωσης, José María Fresneda, δήλωσε ότι «πριν από ένα χρόνο, όταν ουσιαστικά δεν υπήρχε παραγωγή, κάποιοι μιλούσαν για τις υψηλές τιμές του ελαιολάδου στα σούπερ μάρκετ. Τώρα, η πτώση των τιμών είναι για άλλη μια φορά στην επικαιρότητα προς ικανοποίηση των καταναλωτών, αλλά κανείς δεν θυμάται ότι οι μόνοι που επηρεάζονται αρνητικά είναι οι παραγωγοί και ότι το κόστος ελαιοκαλλιέργειας όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά και αυξήθηκε».

Όπως ανέφερε το δεδομένο είναι ότι «στην τροφική αλυσίδα χάνουν πάντα είτε οι καταναλωτές είτε οι αγρότες, παρά το γεγονός ότι έχουμε ένα νόμο που πρέπει να ελέγχει και να διασφαλίζει την ισορροπία των τιμών (ισπανικός νόμος για τιμές πάνω από το κόστος παραγωγής - δεν υπάρχει στην Ελλάδα). Ο ισπανικός ελαιοκομικός τομέας έχει πολύ υψηλό κόστος παραγωγής και πολλές δυσκολίες στην εύρεση εργατικού δυναμικού και τέτοιου είδους μειώσεις των τιμών δεν πρέπει να επιτρέπονται».

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από το σύστημα Poolred, στην Ισπανία, τον Ιανουάριο του 2025 η τιμή παραγωγού στο έξτρα παρθένο έχει μειωθεί, κατά 51%, σε σχέση την τιμή του Ιανουαρίου του 2024, από τα 8,87 στα 4,35 ευρώ/κιλό. Η τιμή του παρθένου ελαιολάδου έχει υποχωρήσει, κατά 53%, από 8,37 στα 3,90 ευρώ/κιλό και το μειονεκτικό (λαμπάντε ή βιομηχανικό) έχει υποχωρήσει, κατά 59%, από 7,96 σε 3,29 ευρώ/κιλό.

«Αυτές οι τιμές δεν δικαιολογούνται επαρκώς και τις επόμενες εβδομάδες θα πρέπει να αυξηθούν σε πιο λογικά επίπεδα και να επανέλθει η κανονικότητα», τονίζει η ισπανική αγροτική οργάνωση.

Ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) εκφράζει την έντονη ανησυχία του στη νέα νομοθετική ρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση για τα κόκκινα δάνεια των αγροτών, καθώς η ρύθμιση καλύπτει αποκλειστικά συγκεκριμένα δάνεια που ανήκουν σε ένα μόνο fund/διαχειριστή, αφήνοντας εκτός χιλιάδες δάνεια που βρίσκονται στα χέρια άλλων φορέων διαχείρισης.

Η προσέγγιση αυτή δημιουργεί ανισότητες και διακρίσεις, ενώ υπονομεύει τη συνολική βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα. Θεωρούμε απαράδεκτο να προωθείται μια ρύθμιση περιορισμένης εμβέλειας, όταν το σύνολο των αγροτών που παλεύουν να διατηρήσουν τις εκμεταλλεύσεις τους βρίσκεται σε κρίσιμη οικονομική κατάσταση.

Να σημειώσουμε ότι το επάγγελμα της κτηνοτροφίας είναι ένα εξαιρετικά κοστοβόρο επάγγελμα και απαιτεί υψηλή χρηματοδότηση σε συνδυασμό με το ότι οι αγρότες και κτηνοτρόφοι δεν μπορούσαν ποτέ να λάβουν δάνειο με εγγυήσεις αέρα, όπως κάνανε διάφορες άλλες επιχειρήσεις, με λόγια μάλιστα μερικών επιχειρηματιών να έχουν ακουστεί και εντός της βουλής σε ακροαματικές διαδικασίες αναφέροντας πως για υποθήκη βάλανε αέρα ενώ οι αγρότες και κτηνοτρόφοι αναγκαζόταν από τις ίδιες τράπεζες να υποθηκεύουν σπίτια και αγροκτήματα.

Η Θέση του ΣΕΚ:

Κάθε νομοθετική ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια πρέπει να είναι συνολική και να αφορά όλα τα δάνεια, ανεξαρτήτως του fund ή του διαχειριστή στον οποίο ανήκουν.
Οι αγρότες πρέπει να έχουν τη δυνατότητα αποπληρωμής των κόκκινων δανείων τους με βάση την τιμή αγοράς του δανείου από το fund ή τον διαχειριστή. Συγκεκριμένα, εάν ένα fund ή διαχειριστής αγοράσει ένα δάνειο για 10.000 ευρώ, ο αγρότης να μπορεί να το αποπληρώσει με ένα λογικό περιθώριο, 10-20%, δηλαδή με 11.000 ή 12.000 ευρώ.

Η πρότασή μας είναι δίκαιη και ρεαλιστική, εξασφαλίζοντας:

• Τη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
• Την αποφυγή πλειστηριασμών και την προστασία της πρώτης κατοικίας, κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων και της αγροτικής γης.
• Την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους, αγροτών και πιστωτικών ιδρυμάτων.

Καλούμε την κυβέρνηση να αναθεωρήσει τη στάση της και να ακούσει τη φωνή των αγροτών, υιοθετώντας μία δίκαιη και ρεαλιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του ζητήματος των κόκκινων δανείων.

Οποιαδήποτε άλλη τακτική επιτείνει την αδικία και υπονομεύει το μέλλον του αγροτικού κόσμου οδηγώντας σε μια κατάσταση αγροτών και κτηνοτρόφων δυο ταχυτήτων, ο αγροτικός τομέας χρειάζεται λύσεις που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες όλων και όχι διαχωρισμό.

Από το 2025 μονιμοποιείται η επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο με νέο σύστημα το οποίο βασίζεται στην πραγματική κατανάλωση, μέτρο συνολικού δημοσιονομικού κόστους 100 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.

Αυτό περιλαμβάνεται στην ανακοίνωση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τις 18 μειώσεις φόρων και βαρών και 7 μέτρα στήριξης των εισοδημάτων.

Επίσης απαλλάσσονται από τον φόρο ασφαλίστρων (15%) τα συμβόλαια υγείας για παιδιά έως 18 ετών. Σε περίπτωση οικογενειακού ή ομαδικού συμβολαίου ο φόρος μειώνεται αναλογικά με τον αριθμό των ανήλικων μελών που καλύπτει. Το κόστος εκτιμάται σε 17 εκατ. ευρώ.

Ακόμη παρέχονται εκπτώσεις από 2%- 4% για την καταβολή ολόκληρου του ποσού του φόρου εισοδήματος μέχρι την 31η Ιουλίου (4% έκπτωση για όποιον υποβάλλει φορολογική δήλωση από 15 Μαρτίου έως 30 Απριλίου, 3% από 1 Μαΐου έως 15 Ιουνίου και 2% από 16 Ιουνίου έως 15 Ιουλίου).

Μειώνεται, κατά 50%, το ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για ελεύθερους επαγγελματίες σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μικρότερο των 1.500 κατοίκων.

Επίσης στο πακέτο μέτρων περιλαμβάνονται όρια στις προμήθειες των τραπεζών για καθημερινές συναλλαγές με εφαρμογή εντός του Ιανουαρίου 2025. Έτσι θα υπάρχει μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, μέσω web-banking και mobile-banking.

Επιπλέον, μειώνονται 50% έως 80% οι χρεώσεις για αποστολή χρημάτων σε άλλη τράπεζα, ενώ η ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος θα έχουν μηδενική χρέωση. Παράλληλα επεκτείνεται η μείωση κατά 50% των προμηθειών για αγορές από 10 ευρώ μέσω POS στην λεγόμενη «μικρή λιανική» στα 20 ευρώ, ενώ θα ισχύει μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ.

Είμαστε προς το τέλος της συγκομιδής ελαιοκάρπου και στην παραγωγή ελαιολάδου και κάποιοι έβγαλαν στην φόρα τα πρόστιμα που ετοιμάζει η κυβέρνηση για το λάδι σε τενεκέ χωρίς δελτίο αποστολής.

Ισχύει αυτό ή βρήκαν ευκαιρία που τις πρώτες μέρες του 2025 οι τιμές παραγωγού στο ελαιόλαδο καταρρέουν και προσπαθούν να τις ρίξουν ακόμη πιο κάτω.

Στα λόγια είμαστε καλοί στην χώρα μας και όπως λέει ο λαός «ο Μανώλης με τα λόγια χτίζει ανώγεια και κατώγεια».

Έχουμε λοιπόν την απόφαση της ΑΑΔΕ που αναφέρει ότι αρχές του 2025 ξεκινά «προαιρετικά» η υλοποίηση της εφαρμογής του ψηφιακού δελτίου αποστολής στην πλατφόρμα myDATA, για την παρακολούθηση της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων και αγαθών σε πραγματικό χρόνο.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, μετά την πρώτη παράταση που δόθηκε με απόφαση Πιτσιλή, οι προθεσμίες έκδοσης και διαβίβασης δελτίων αποστολής στο myDATA για ελαιόκαρπο και ελαιόλαδο είναι: Προαιρετικά μέχρι 31/3/2025, υποχρεωτικά από 1/4/2025.

Αυτό σημαίνει ότι όταν γίνει υποχρεωτικό το μέτρο θα έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή. Επίσης επειδή ζούμε στην Ελλάδα είναι πιθανόν να δοθεί και ακόμη μια παράταση.

Η ΑΑΔΕ αναφέρει ακόμη ότι από 1η Οκτωβρίου 2025 κάθε επιχείρηση και αγρότης σε όλη την αγορά δεν θα μπορεί να διακινεί αγαθά αν δεν έχει εκδώσει ψηφιακό δελτίο αποστολής. Αν δεν το κάνει θα έχει πρόστιμο.

Συγκεκριμένα τα πρόστιμα πρόκειται να ανέλθουν σε:

• πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και
• δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικού συστήματος.

Μιλάμε για πρόστιμα που αφορούν όχι μόνο τους τενεκέδες με τα λάδια αλλά για οποιαδήποτε συναλλαγή που θα γίνεται στο χωράφι.

Τώρα πως κάποιοι μιλάνε για πρόστιμα όταν η ίδια η ΑΑΔΕ τους διαψεύδει ας το σκεφτούμε.

Τέλος να θυμήσουμε ότι στην χώρα μας το εμπόριο ελαιολάδου σε τενεκέ απαγορεύεται εδώ και χρόνια αλλά δεν είδαμε κάποια μέτρα από το κράτος για την αποτροπή του.

Ένα βήμα μπροστά βρίσκονται τα funds σε σχέση με την κυβέρνηση για την ρύθμιση που αφορά τα «κόκκινα δάνεια» των αγροτών.

Μετά τα τελεσίγραφα που έστελναν το προηgούμενο χρονικό διάστημα για ρύθμιση δανείων πριν την αναμενόμενη νομοθετική ρύθμιση, τώρα βρήκαν και τρόπο να «βαφτίζουν» αγρότες σε μη αγρότες, ώστε να μην μπορούν να ενταχθούν στην ρύθμιση. Με αυτό το κόλπο θα καταφέρουν να βγάλουν εκτός ρύθμισης πολλούς αγρότες.

Η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψιν το πρόβλημα για να μην αφήσει «παράθυρα» στη νομοθετική παρέμβαση που λέει ότι θα καταθέσει στη Βουλή.

Όπως καταγγέλλει στον ΑγροΤύπο ο Πρίαμος Ιερωνυμάκης, αντιπρόεδρος της ΚΕΟΣΟΕ και Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης, «έμαθαν τα τα funds ότι έρχεται ρύθμιση με κούρεμα δανείων και τόκων και προσπαθούν να πετάξουν εκτός ρύθμισης με νομικά τερτίπια τους αγρότες.

Πως είναι δυνατόν να μην ενταχθεί στη ρύθμιση ένας κατά επάγγελμα αγρότης ή ένας αγρότης που εντάχθηκε σε κάποιο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) και πήρε δάνειο για να προχωρήσει στην επένδυση. Έχουμε καταγγελίες από άτομα που δεν έχουν χάσει την ιδιότητα του αγρότη. Η κυβέρνηση πρέπει στη νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει να ξεκαθαρίσει τι είναι αγροτικό δάνειο. Πρέπει επίσης να καταλάβουν και οι δικαστές (όταν καταφεύγουν αγρότες στα δικαστήρια) ότι αυτά τα δάνεια είναι αγροτικά.
Υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει ρύθμιση αλλά να μην μπορούν να ενταχθούν οι αγρότες».

Από την πλευρά της η κτηνοτρόφος, Χαρούλα Διβάνη, πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Αιγοπροβατοτρόφων Αισωνίας και μέλος του Συλλόγου Κτηνοτρόφων Μαγνησίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο τους εκβιασμούς που δέχονται τα funds και τονίζει ότι «οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι έχουν δάνεια στην πρώην Αγροτική Τράπεζα είτε για να κατασκευάσουν στάβλους είτε για να επενδύσουν στον εκσυγχρονισμό τους. Αρκετά από αυτά τα δάνεια «κοκκίνισαν» λόγω των πανωτοκίων και της οικονομικής κρίσης. Άκουσαν από την κυβέρνηση ότι θα φέρει το επόμενο διάστημα νομοθετική ρύθμιση για τα «κόκκινα δάνεια» των αγροτών και επειδή μιλάνε για κούρεμα οφειλών και τόκων τα funds (που αγόρασαν τα δάνεια) και ο ειδικός εκκαθαριστής της πρώην Αγροτικής Τράπεζας στέλνουν τελεσίγραφα απειλώντας τους κτηνοτρόφους με κατασχέσεις».

Στην Ισπανία προχωρούν σε έρευνα για την πτώση των τιμών παραγωγού που υπήρξε φέτος στο ελαιόλαδο.

Η Συντονιστική Αγροτικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG) ζητά από τις αρχές της Ισπανίας έρευνα της λειτουργίας του ανταγωνισμού και της ύπαρξης καρτέλ στις αγοραπωλησίες ελαιολάδου την φετινή ελαιοκομική περίοδο.

Όπως υποστηρίζει η COAG Jaén, «η πτώση που σημειώθηκε φέτος στην τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο ήταν «εντελώς τεχνητή», δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αντικειμενικά στοιχεία της αγοράς που να δικαιολογούν αυτή την καθοδική πορεία των τιμών».

Σε δηλώσεις του γενικού γραμματέα της COAG Jaén, Juan Luis Ávila, τονίζεται ότι «η πτώση της τιμής φτωχαίνει τον Ισπανό ελαιοπαραγωγό και πλουτίζει τον εξαγωγικό κλάδο». Και προσθέτει ότι «με τη δικαιολογία της μείωσης της τιμής του ελαιολάδου, που δεν αντιπροσωπεύει μεγάλη δαπάνη για το οικογενειακό καλάθι αγορών (30 ευρώ ανά οικογένεια), εξαθλιώνει πάνω από 200.000 οικογένειες ελαιοπαραγωγών στην Ανδαλουσία για να πλουτίσει τις τέσσερις οικογένειες που είναι ασχολούνται με το παγκόσμιο εμπόριο ελαιολάδου».

Στο μεταξύ η μέση τιμή παραγωγού του ελαιολάδου στην Ισπανία, στοιχεία από το σύστημα Poolred, για την εβδομάδα από 21 έως 27 Δεκεμβρίου 2024 ήταν:
Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο: 4,26 ευρώ το κιλό
Παρθένο Ελαιόλαδο: 3,90 ευρώ το κιλό
Ελαιόλαδο Lampante: 3,17 ευρώ το κιλό.

Στην Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξει καμιά έρευνα της επιτροπής Ανταγωνισμού γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την παραγωγή, εμπορία, αποθέματα και τιμές. Το μόνο που υπάρχει είναι τιμές από κάποιες δημοπρασίες συνεταιρισμών, που όμως επειδή είναι μικρές ποσότητες δεν μπορούν να επηρεάσουν την αγορά. Επισης ο πληθωρισμός εξαρτάται από τις τιμές στο ράφι και όχι στο χωράφι και, όπως λένε οι Ισπανοί, το ελαιόλαδο δεν αποτελεί την μεγάλη δαπάνη στο «καλάθι αγορών» των καταναλωτών (όσοι ακόμη πίνουν καφέ στην χώρα μας το γνωρίζουν).

Συνάντηση με κεντρικό θέμα την ενίσχυση των προσπαθειών για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού ο οποίος συνεχίζει να ασκεί σημαντική πίεση στο οικογενειακό εισόδημα, είχε με τον υπουργό Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκο, ο βουλευτής Μεσσηνίας, Περικλής Μαντάς.

Επί τάπητος τέθηκε επίσης το ζήτημα με την κάθετη πτώση στη τιμή του ελαιολάδου, με τον βουλευτή να ζητά από τον υπουργό να μην υπάρχει στοχοποίηση σε τόσο μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα να ζημιώνονται χιλιάδες παραγωγοί τόσο στη Μεσσηνία, όσο και σε άλλες περιοχές της χώρας.

Όσον αφορά στο ζήτημα του ελαιολάδου, ο κ. Μαντάς σημείωσε ότι η αυξημένη τιμή, που υπήρχε το προηγούμενο διάστημα δεν οφειλόταν στην αύξηση του πληθωρισμού, αλλά ήταν αποτέλεσμα των μεγάλων ελλείψεων στην παραγωγή κατά τα τελευταία δύο έτη σε διεθνές επίπεδο.

Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο αφενός να διαφυλαχθεί η τιμή του προϊόντος σε ικανοποιητικά επίπεδα για την παραγωγή, αφού άλλωστε το ελαιόλαδο αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα εθνικά προϊόντα, αφετέρου να περιοριστεί η επιθετική ρητορική σχετικά με τη τιμή του, δεδομένου ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και ενδεχομένως να προκαλεί υπέρμετρη ζημιά στους Έλληνες παραγωγούς ελαιολάδου.

Αναφορικά με το ζήτημα της ανάσχεσης των πληθωριστικών πιέσεων, τονίστηκε και από τις δύο πλευρές ότι αποτελεί μια ιδιαίτερα σύνθετη πρόκληση για το πεδίο των τροφίμων. Είναι γεγονός επίσης ότι πολλές πρωτοβουλίες του υπουργείου έχουν ευοδωθεί, με αποτέλεσμα τη συγκράτηση του πληθωρισμού τροφίμων σε σχετικά χαμηλά επίπεδα απέναντι στον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ, ωστόσο ενδεχομένως να υπάρχουν ορισμένα επιπλέον μέτρα τα οποία μπορούν να ληφθούν με άμεσο στόχο τη μείωση των τιμών στα σούπερ μάρκετ.

Δέσμη 5 σημείων

Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Μαντάς πρότεινε στον υπουργό μια δέσμη 5 σημείων, προκειμένου αφενός να αντιμετωπιστούν φαινόμενα που υπονομεύουν την ελεύθερη αγορά και τον ανταγωνισμό, αφετέρου να βελτιωθεί η καταναλωτική συμπεριφορά και να στηριχθούν τα χαμηλότερα εισοδήματα.

«Οι πέντε προτάσεις Μαντά για περαιτέρω αύξηση του ανταγωνισμού και μείωση των τιμών»
Ειδικότερα, οι προτάσεις που κατέθεσε ο Μεσσήνιος βουλευτής εστιάζουν στους εξής τομείς:

1. Ενίσχυση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού
Εμπλουτισμός της ηλεκτρονικής πλατφόρμας σύγκρισης τιμών: Οι καταναλωτές να μπορούν να ενημερώνονται άμεσα για τις χαμηλότερες τιμές σε πολύ περισσότερα προϊόντα, μέσα από την επέκταση της λειτουργίας της πλατφόρμας σύγκρισης τιμών που ήδη υπάρχει για τα βασικά προϊόντα των σούπερ μάρκετ.
Εντατικοποίηση των ελέγχων κατά των εναρμονισμένων πρακτικών: Αυστηρή επιτήρηση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για τον εντοπισμό και την αποτροπή συνεννοήσεων μεταξύ ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.

2. Μείωση του κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας
Μεγαλύτερη υποστήριξη τοπικών προϊόντων: Επενδύσεις σε τοπικές αγροτικές και παραγωγικές δομές για να μειωθούν τα κόστη μεταφοράς.
Συνεργασίες παραγωγών και καταναλωτών: Ενίσχυση των Ομάδων Παραγωγών οι οποίες μπορούν να πωλούν προϊόντα απευθείας σε καταναλωτές (π.χ. σε λαϊκές αγορές ή συνεργατικά παντοπωλεία).

3. Βελτίωση της καταναλωτικής συμπεριφοράς
Καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών για εναλλακτικές λύσεις: Μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την κατανάλωση προϊόντων σε προσφορά ή εποχικών ειδών που συνήθως έχουν ανταγωνιστικότερες τιμές.
Μείωση της σπατάλης των τροφίμων: Λήψη πρωτοβουλιών για την καλλιέργεια καλύτερης καταναλωτικής κουλτούρας και την υιοθέτηση πρακτικών με στόχο την αγορά και κατανάλωση μόνο των απαραίτητων προϊόντων.

4. Στήριξη ευάλωτων ομάδων
Διανομή τροφίμων σε πλεόνασμα: Δημιουργία δομών και δράσεων για την πολύ φθηνή ή δωρεάν διανομή των τροφίμων που περισσεύουν, αλλά παραμένουν κατάλληλα για κατανάλωση.

5. Ενίσχυση των μικρών παραγωγών
Στήριξη μικρών επιχειρήσεων: Μείωση φορολογικών βαρών για τα μικρά παντοπωλεία και τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, με στόχο την αύξηση της διαθεσιμότητας ανταγωνιστικών προϊόντων και τη μεγαλύτερη συμπίεση των τιμών καταναλωτή.
Ενίσχυση συνεργατικών σχημάτων: Ανάπτυξη περισσότερων αγροτικών και εμπορικών συνεταιρισμών που διαθέτουν αυξημένη διαπραγματευτική ισχύ και ενισχύουν τον ανταγωνισμό.

Τέλος, ο κ. Μαντάς έθεσε στον υπουργό την ανάγκη να γίνει δικαιότερος ο τρόπος κατανομής των κονδυλίων του αναπτυξιακού νόμου στις περιφέρειες της χώρας, υπογραμμίζοντας την περίπτωση των μηδενικών ενισχύσεων που έλαβε το σύνολο της Περιφέρειας Πελοποννήσου για επενδύσεις κάτω του 1 εκατ. ευρώ στον τουρισμό, σε αντίθεση με τις Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης που έλαβαν το 50% των κινήτρων, με αποτέλεσμα όλο και μεγαλύτερα ποσά να διοχετεύονται προς τις ήδη ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, ενώ όσες περιοχές αγωνίζονται να αναπτυχθούν, να μένουν ουσιαστικά στο περιθώριο της κρατικής στήριξης. Eπανέλαβε επίσης την πρότασή του για διεύρυνση των κριτηρίων, ώστε να λαμβάνονται υπόψη στοιχεία όπως ο πληθυσμός μιας περιοχής, η αναπτυξιακή υστέρηση, η ύπαρξη και λειτουργία κρίσιμων υποδομών, κ.ά.

Ανακοινώθηκε το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) για την έναρξη επιχείρησης από ανέργους, ηλικίας 30-59 ετών, με έμφαση στις γυναίκες.

Το πρόγραμμα αφορά 100% επιδότηση του ποσού των 17.000 ευρώ και περιλαμβάνει όλη την Ελληνική Επικράτεια και σχεδόν το σύνολο των επιχειρηματικών κλάδων και δραστηριοτήτων.

Η διάρκεια της επιχορήγησης ορίζεται σε δώδεκα (12) μήνες. Το χρονικό διάστημα των 12 μηνών ισχύει από την ημερομηνία έναρξης δραστηριότητας της επιχείρησης.

Στο πρόγραμμα δεν είναι επιλέξιμη καμιά αγροτική ή κτηνοτροφική δραστηριότητα.

Μετά μην λέμε ότι οι Έλληνες δεν θέλουν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα.

Το κράτος δεν θέλει οι άνεργοι να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα αλλά με το να στήσουν καφενέδες.

Σε πλήρη αδιέξοδο βρίσκεται η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια με το ΥπΑΑΤ να παραμένει απλά θεατής της όλης εικόνας της αγοράς.

Βέβαια σε άλλες χώρες της ΕΕ έχει θεσμοθετηθεί εδώ και χρόνια η υποχρέωση πώλησης αγροτικών προϊόντων πάνω από το κόστος παραγωγής.

Επίσης πολλοί αναφέρουν τις τιμές της Ισπανίας αλλά δεν αναφέρουν το μειωμένο κόστος που έχουν οι Ισπανοί ελαιοπαραγωγοί λόγω πυκνής φύτευσης.

Στην Ελλάδα αυτή την εποχή οι τιμές παραγωγού έχουν πέσει σε χαμηλά επίπεδα αλλά οι ελαιοπαραγωγοί πουλάνε γιατί έχουν οικονομικές υποχρεώσεις.

Όσο πουλάνε βέβαια η τιμή δεν υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί. Αποτέλεσμα να αναμένεται το επόμενο διάστημα να έχουμε εγκατάλειψη ή ακόμη και πώληση των ελαιώνων.

Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας, αυτή την στιγμή οι τιμές παραγωγού είναι στα επίπεδα των 4,20 έως 4,30 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Οι παραγωγοί πουλάνε σε αυτές τις τιμές γιατί έχουν μεγάλες οικονομικές ανάγκες. Αφού όμως υπάρχει προσφορά δεν υπάρχει λόγος να αυξηθεί η τιμή. Με αυτή την εικόνα είναι πιο πιθανό να μειωθεί η τιμή ακόμη περισσότερο.

Οι παραγωγοί έρχονται μετά από μια χρονιά που είχαν μειωμένες παραγωγές και θέλουν τα χρήματα. Το κόστος παραγωγής για ένα αρδευόμενο ελαιώνα είναι στα 3,5 ευρώ το κιλό. Στον ξηρικό μπορεί να έχει λιγότερα έξοδα αλλά έχει και μειωμένες αποδόσεις, οπότε το κόστος ξεπερνά τα 5 ευρώ το κιλό.

Χαμηλές τιμές παραγωγού είχαμε στο ελαιόλαδο και το 2020 και τότε υπήρξε κύμα εγκατάλειψης των ελαιώνων στην Μεσσηνία. Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και αυτή την ελαιοκομική περίοδο. Ήδη πολλοί παραγωγοί αναγκάζονται να πουλάνε τους ελαιώνες τους. Η καλλιέργεια γίνεται ασύμφορη και μη βιώσιμη. Οι επενδυτές που θα έρθουν θα αλλάξουν όλο το τοπίο στον ελληνικό ελαιοκομικό τομέα.

Όσον αφορά τους εργάτες γης υπάρχουν προβλήματα που τις επόμενες ημέρες θα αυξηθούν. Οι εργάτες από τις Βαλκανικές χώρες φεύγουν από την χώρα μας τις ημέρες των εορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, οπότε οι όψιμες περιοχές θα έχουν πρόβλημα».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, Μανώλης Μαυροματάκης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στο παρελθόν τέτοια εποχή κάναμε εμπορικές πράξεις φέτος ακόμη δεν έχουμε κλείσει καμιά συμφωνία. Στην χώρα μας δεν έχουμε μεγάλη τυποποίηση και εξαρτώμαστε από τις χύμα εξαγωγές.

Είμαστε περίπου στα μέσα της συγκομιδής στην περιοχή μας. Φέτος έχουμε μείωση κατά 70% στην παραγωγή ελαιολάδου της περιοχής μας. Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω της ξηρασίας και έχουμε ακαρπία.

Ακόμη και φέτος είμαστε στο Δεκέμβριο και έχουμε λίγα νερά και αν συνεχιστεί αυτή η εικόνα θα έχουμε πρόβλημα και τον επόμενο χρόνο στην παραγωγή.

Το κόστος αυτή την στιγμή είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Με τιμή παραγωγού πάνω από 5,5 ευρώ θα μιλάμε για κάποιο εισόδημα στον παραγωγό.

Αυτή την στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο αδιέξοδο στην αγορά γιατί οι καταναλωτές δεν έχουν δυνατότητα να πληρώσουν αλλά και οι παραγωγοί έχουν αυξημένο κόστος και δεν είναι βιώσιμοι αν πουλάνε σε χαμηλή τιμή».

Μέσες τιμές παραγωγού άνω των 8 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είχαμε το Νοέμβριο του 2024 στην Ιταλία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν.

Αυτή η τιμή είναι ελαφρά μειωμένη, κατά -6%, σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2024 αλλά αυξημένη, κατά 2%, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Αντίθετα στην Ισπανία έχουμε μικρή αύξηση της παραγωγής και πτώση της τιμής. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 10 έως τις 15 Δεκεμβρίου, η τιμή παραγωωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 4,1 ευρώ/κιλό, το παρθένο στα 3,9 ευρώ το κιλό και το lampante στα 3,6 ευρώ το κιλό.

Η Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία της αγοράς του ελαιολάδου, για τον μήνα Νοέμβριο, τα οποία αναφέρουν μια ισπανική παραγωγή 292.019 τόνων.

Όσον αφορά τα αποθέματα, από τους 321.147 τόνους, οι 227.750 τόνοι βρίσκονται σε ελαιοτριβεία, 98.550 τόνοι στα συσκευαστήρια και 847 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage).

Στην χώρα μας αυτή την περίοδο δεν υπάρχει κάποιο εμπορικό ενδιαφέρον για αγοραπωλησία ελαιολάδου. Πάντως το Νοέμβριο του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, η μέση τιμή που πούλησαν οι Έλληνες παραγωγοί το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 5,3 ευρώ το κιλό. Πάντως όπως δηλώνουν παραγωγοί από τις ζώνες καλλιέργειας της χώρας μας, η συγκομιδή προχωρά με προβλήματα λόγω της έλλειψης εργατών.

Αποζημιώσεις για ξηρασία

Επανήλθε το αίτημα της αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών, την φετινή ελαιοκομική περίοδο (2024-2025), λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών που οφείλονται στην κλιματική κρίση. Βέβαια το ΥπΑΑΤ αναφέρεται σε περιοχές που έχουν καταγραφεί οι ζημιές στην ελαιοκαλλιέργεια. Συγκεκριμένα ο Υφυπουργός ΑΑΤ, Διονύσιος Σταμενίτης, απάντησε στην Βουλή σε ερώτηση του βουλευτή Λέσβου, Χαρ. Αθανασίου, για την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών.

Συγκεκριμένα ο Υφυπουργός δήλωσε: «Το πρόβλημα έχει να κάνει με συρρίκνωση και αφυδάτωση του ελαιοκάρπου και ξήρανση της κόμης. Οι απώλειες αυτές δεν καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ. Θα διερευνήσουμε όμως την ύπαρξη άλλου εργαλείου εφόσον πληρούνται οι δημοσιονομικές και θεσμικές προϋποθέσεις για ΚΟΕ ή αποζημίωση λόγω ξηρασίας μέσω εργαλείων από την ΕΕ. Ωστόσο πριν την λήξη της συγκομιδής δεν γίνεται να έχουμε σαφή εικόνα. Αυτό θα γίνει αρχές του 2025. Θα κάνουμε καθετί να ενισχύσουμε τους παραγωγούς».

Άγονος κηρύχθηκε ο διαγωνισμός που έκανε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Δήμου Καντάνου - Σελίνου «Ένωση Σελίνου», σήμερα Τρίτη (17/12), για τη διάθεση βιομηχανικού ελαιολάδου.

Όπως ανέφερε εκπρόσωπος του συνεταιρισμού στον ΑγροΤύπο, ο πλειοδοτικός διαγωνισμός αφορούσε την πώληση 1 βυτίου βιομηχανικού ελαιολάδου 28 τόνων και οξύτητας 6,30.

Θυμίζουμε ο ίδιος συνεταιρισμός στον προηγούμενο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την πώληση 1 βυτίου περσινού βιομηχανικού ελαιολάδου, 28 τόνων και οξύτητας 6,20, είχε πετύχει τιμή στα 3,35 ευρώ το κιλό.

Στο μεταξύ η έλλειψη εργατών γης, που έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση του κόστους συγκομιδής, σε συνδιασμό με την μειωμένη παραγωγή λόγω ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών, που υπάρχει σε πολλές περιοχές της χώρας, είναι τα βασικά προβλήματα της φετινή ελαιοκομικής περιόδου. Οι σκέψεις για επαναφορά των τιμών παραγωγού στα επίπεδα των 2,5 και 3 ευρώ το κιλό, αποτελούν καταστροφικά σενάρια για τους παραγωγούς και αυτά τα γνωρίζει το ΥπΑΑΤ.

Πανευρωπαϊκό σύστημα ιχνηλασιμότητας ελαιολάδου

Από την πλευρά τους οι Ιταλοί ζητούν από την κυβέρνησή τους τη δημιουργία ενός συστήματος ηλεκτρονικής καταχώρισης και ιχνηλασιμότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προστασία του έξτρα παρθένου ελαιολάδου και την εγγύηση της διαφάνειας σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής. Το συγκεκριμένο αίτημα διατύπωσε ο αντιπρόεδρος της Coldiretti και πρόεδρος της Unaprol, David Granieri, με επιστολή που απέστειλε στον Ιταλό υπουργό Γεωργίας, Διατροφής και Δασών, Francesco Lollobrigida. Όπως τονίζει ο στόχος είναι σαφής: η προστασία της ποιότητας ενός συμβολικού προϊόντος της ιταλικής και ευρωπαϊκής διατροφής και η προστασία τόσο των καταναλωτών όσο και των έντιμων παραγωγών.

Η επιστολή του κ. Granieri μεταξύ άλλων αναφέρει: «Οι απάτες και οι νοθείες στο ελαιόλαδο διαβρώνουν την αξία και την αυθεντικότητα ενός από τους πυλώνες της ιταλικής και ευρωπαϊκής αγροδιατροφικής παράδοσης. Είναι απαράδεκτο αυτές οι δόλιες πρακτικές να συνεχίσουν να απειλούν μια κληρονομιά που βασίζεται στην ποιότητα, τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Η τρέχουσα κατάσταση βλέπει την αγορά έξτρα παρθένου ελαιολάδου υπό πολιορκία, με ολοένα και πιο εξελιγμένες απάτες, που έχουν σαν αποτέλεσμα την πώληση του προϊόντος σε χαμηλές και μη βιώσιμες τιμές για τους έντιμους παραγωγούς».

Τα φαινόμενα αυτα, όπως υπογραμμίζουν οι Coldiretti και Unaprol, «προκαλούν ανεπανόρθωτη ζημιά τόσο στους καταναλωτές, που εξαπατώνται και παραβιάζονται τα δικαιώματά τους, όσο και στους έντιμους παραγωγούς, των οποίων η καλλιεργητική προσπάθεια που κάνουν υποβαθμίζεται συστηματικά από ανέντιμες πρακτικές».

Ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση τα μέτρα για μείωση των προμηθειών από τα πιστωτικά ιδρύματα, ιδιαίτερα κατά την πληρωμή λογαριασμών ρεύματος, ύδρευσης και τηλεπικοινωνιών, αλλά και κατά τη μεταφορά ποσών μεταξύ τραπεζών.

Οι 10 νέες πρωτοβουλίες αναλύονται ως εξής:

1. Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, μέσω web-banking και mobile-banking. Ενδεικτικά, σήμερα η χρέωση για πληρωμή λογαριασμών ΔΕΚΟ ή ΟΤΑ είναι συνήθως 0,6 ευρώ ανά συναλλαγή. Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 35 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες κάτι που μεταφράζεται σε αντίστοιχη ανακούφιση για τους πολίτες.

2. Μείωση 50% έως 80% των χρεώσεων για αποστολή χρημάτων σε άλλη τράπεζα. Συγκεκριμένα καθιερώνεται μέγιστο ύψος χρέωσης 0,5 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,5 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000€ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών. Αφορά τόσο απλά εμβάσματα, όσο και άμεσες μεταφορές πίστωσης (SEPA). Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους για τις εν λόγω προμήθειες από 50% έως και 80% αναλόγως την τράπεζα και το είδος εμβάσματος (από 1 έως 2,5 ευρώ που κοστίζει σήμερα). Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 95 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες κάτι που μεταφράζεται σε αντίστοιχη ανακούφιση για τους πολίτες. Επιπλέον, από τις αρχές του νέου έτους, βάσει του κανονισμού 2024/88, προβλέπεται η ισοδύναμη επιβάρυνση των άμεσων μεταφορών πίστωσης με τις απλές μεταφορές πίστωσης.

3. Με μηδενικές χρεώσεις πλέον η ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος, όπου σήμερα οι αντίστοιχες χρεώσεις ανέρχονται από 0-3 ευρώ ανα συναλλαγή. Αντίστοιχα, καθιερώνονται μηδενικές χρεώσεις για ερώτηση υπολοίπου σε κάθε ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε όλη τη χώρα, όπου σήμερα το κόστος ανέρχεται σε 0,2 ευρώ.

4. Επεκτείνεται η μείωση κατά 50% των προμηθειών για αγορές από 10 ευρώ μέσω POS στην λεγόμενη «μικρή λιανική» στα 20 ευρώ. Έτσι, ο όγκος συναλλαγών που καλύπτεται ανέρχεται πλέον σε 2 δισ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ κατ΄ έτος.

5. Μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ (από περίπου 1 ευρώ που ισχύει σήμερα).

6. Διευρύνεται η χρήση του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS καθώς αυξάνεται το όριο των ημερήσιων συναλλαγών στα 1.000 ευρώ από 500 ευρώ που είναι σήμερα. Συγκεκριμένα, καθιερώνονται διακριτά όρια ημερήσιων συναλλαγών: 500 ευρώ μεταξύ πολιτών και 500 ευρώ για πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες. Υπενθυμίζεται πως οι πολίτες δεν πληρώνουν καμία προμήθεια για τις μεταξύ τους συναλλαγές, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν πολύ χαμηλότερες προμήθειες σε σχέση με τις αντίστοιχες που πληρώνουν αν η ίδια συναλλαγή γίνει μέσω POS. Τονίζεται δε πως το σύστημα IRIS έχει ήδη γίνει υποχρεωτικό για ελεύθερους επαγγελματίες και εντός του 2025 θα είναι υποχρεωτικό και για το σύνολο των επιχειρήσεων. Το πλήθος των χρηστών ανέρχεται σε 3,4 εκατ. για IRIS μεταξύ πολιτών και 560.000 για ελεύθερους επαγγελματίες. Η ενεργοποίηση των νέων ορίων εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός 3-6 μηνών από σήμερα.

7. Διπλασιασμός του ΕΝΦΙΑ για κενά οικιστικά ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι τράπεζες και οι servicers, ώστε να διοχετευτούν στην αγορά. Η πρωτοβουλία αφορά τον ΕΝΦΙΑ του 2026 και τα επόμενα έτη. Έτσι, ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται κατά 100% αν στις 31/12/2025 δεν υπήρχε ενεργό ηλεκτρονικό μισθωτήριο οποιαδήποτε στιγμή κατά το 2025 για τα ακίνητα αυτά. Τονίζεται πως τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν συνολικά 21.500 ακίνητα και άλλα 10.000 περίπου οι servicers, σημαντικό μέρος των οποίων είναι οικιστικά. Στόχος είναι τα ακίνητα αυτά να διατεθούν σε ένα εύλογο χρόνο στην αγορά προκειμένου να συμβάλλουν στην κοινωνική ανάγκη εξεύρεσης στέγης. Το δυνητικό κόστος για τις τράπεζες ανέρχεται σε 10 έως 20 εκατ. ευρώ ετησίως.

8. Ενισχύεται ο ανταγωνισμός στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η πρόσβαση σε δανεισμό καθώς απαλείφονται οι περιορισμοί στη χρηματοδότηση από τις Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων. Πλέον, οι Εταιρίες αυτές θα μπορούν να χορηγούν δάνεια και κάθε είδους πιστώσεις- όπως κάνουν οι τράπεζες - με στόχο να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και προσφέρονται περισσότερες επιλογές σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Υπενθυμίζεται ότι για φυσικά πρόσωπα επιτρέπεται ήδη η χορήγηση στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων ή παροχή δανείων για αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου. Η νέα ρύθμιση αφορά στις επιχειρήσεις, καθώς θα επιτρέπεται η χορήγηση δανείων ανεξάρτητα εάν το εν λόγω πρόσωπο έχει δάνειο που βρίσκεται σε καθεστώς ρύθμισης ή σκοπός του δανείου είναι η αναδιάρθρωση της δανειοληπτικής επιχείρησης. Οι Εταιρίες Παροχής Πιστώσεων είναι ανώνυμες εταιρίες οι οποίες έχουν ως κύριο σκοπό την παροχή πιστώσεων που λειτουργούν κατόπιν άδειας της Τράπεζας της Ελλάδας και υπό την εποπτεία αυτής.

9. Ενισχύεται η διαφάνεια, ο ανταγωνισμός και το πλαίσιο ενημέρωσης των πολιτών, οι οποίοι πλέον θα μπορούν να συγκρίνουν επιτόκια καταθέσεων και πιστώσεων, καθώς και χρεώσεις αλλά και προμήθειες που συνδέονται με τους λογαριασμούς πληρωμών. Η πληροφόρηση αυτή θα είναι διαθέσιμη στον ιστοχώρο της Τράπεζας της Ελλάδας. Η πρώτη σχετική ανάρτηση των εν λόγω στοιχείων θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2025.

10. Οι συστημικές τράπεζες θα διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για την ανακατασκευή σχολείων. Οι διαθέσιμοι πόροι για το εν λόγω πρόγραμμα θα φτάσουν συνολικά στα 350 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, οι ίδιες τράπεζες θα διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για την δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ώστε να καταστεί ενεργός τους επόμενους μήνες.