Συνεχίζονται οι πωλήσεις ελαιολάδου στην χώρα μας σε τιμές σταθερά πάνω από 5 ευρώ με ανοδικές τάσεις, ενώ αύξηση παρουσιάζουν οι τιμές σε Ιταλία και Ισπανία.
Ο κ. Παναγιώτης Βαρελάς, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη της Λακωνίας, δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα εξής: «συμφωνήσαμε στην πώληση 30 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,35, στην τιμή των 5,60 ευρώ το κιλό. Το ελαιόλαδο το αγόρασαν Ιταλοί και έφυγε ήδη στο εξωτερικό. Η ζήτηση παραμένει σε υψηλά επίπεδα».
Σήμερα Παρασκευή (21/4/2023) έχουμε νέα πώληση στην Λακωνία. Ακόμα μια πρωτιά για τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μολάων - Πακίων, ο οποίος πούλησε 90 τόνους έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,3, στην τιμή των 5,63 ευρώ το κιλό. Αγοραστής ήταν μια Λακωνική εταιρεία εμπορίας ελαιόλαδου.
Στο μεταξύ στην Ισπανία η Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία της αγοράς για τον κλάδο του ελαιολάδου που αντιστοιχεί στον μήνα Μάρτιο. Τα συνολικά αποθέματα στο τέλος του Μαρτίου είναι 670.300 τόνοι, 68.740 λιγότερα από τον Φεβρουάριο, εκ των οποίων οι 399.751 τόνοι βρίσκονται σε ελαιοτριβεία. 261.800 τόνοι σε συσκευαστήρια και 8.749 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα. Είναι ουσιαστικά τα τελευταία στοιχεία και το τέλος της ελαιοκομικής περίόδου στην Ισπανία.
Η ξηρασία έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ελαιοκαλλιέργεια της χώρας με απώλειες παραγωγής ειδικά σε ξηρικούς ελαιώνες.
Πάντως αναμένονται προβλήματα και στην παραγωγή ελαιολάδου της επόμενης χρονιάς, λόγω της αφυδάτωσης των ελαιόδεντρων που έχουν υποστεί από την ανομβρία και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
Επίσης οι παραγωγοί φοβούνται για το φυτικό κεφάλαιο γιατί αρχίζουν να ξεραίνονται τα δέντρα, ενώ στις γεωτρήσεις έχει αρχίσει να μειώνεται σε επικίνδυνο βαθμό η στάθμη των υδάτων μετά από τόσο συχνά ποτίσματα.
Από την άλλη το εμπόριο προσπαθεί να αγοράσει με μειωμένες τιμές και ήδη σε κάποιες περιοχές η τιμή παραγωγού έπεσε κάτω από τα 6 ευρώ.
Οι ελαιοπαραγωγοί όμως δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένοι να πουλήσουν σε χαμηλή τιμή την σοδειά τους σε μια χρονιά που έκαναν έξοδα λόγω της υψηλής περσινής τιμής. Οι πωλήσεις έχουν παγώσει και υπάρχει πρόβλημα με τους παραγωγούς που δεν έχουν ρευστότητα για να πληρώσουν τα εργατικά έξοδα για την συγκομιδή.
Ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού από την Μεσσηνία, η κατάσταση στο δήμο Πύλου - Νέστορος είναι τραγική. Οι ξηρικοί ελαιώνες έχουν μεγάλη απώλεια παραγωγής. Από την άλλη το εμπόριο αυτή την εποχή αγοράζει με τιμή παραγωγού από 5,80 έως 6 ευρώ το κιλό.
Η μείωση της παραγωγής και η χαμηλή τιμή κάνει ασύμφορη την συγκομιδή. Και μάλιστα όταν έχουμε μεροκάματα 40 έως 60 ευρώ. Πολλοί ελαιώνες δεν συμφέρει να συγκομιστούν στην περιοχή της Μεσσηνίας».
Σοβαρά προβλήματα λόγω της ξηρασίας έχουμε και στους ελαιώνες της Σάμου. Ο κ. Γιώργος Λάφης, πρόεδρος στον Πανσαμιακό Αγροτικό Σύλλογο, ζητάει άμεση αποζημίωση για τους ελαιοπαραγωγούς της Σάμου λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και ξηρασίας. Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο, το 80% των ελαιώνων στην Σάμο είναι ξηρικοί. Από τον περασμένο Μάρτιο έχει να βρέξει στο νησί.
Η μείωση της παραγωγής είναι μεγάλη και είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μετά την περσινή ακαρπία.
Βρισκόμαστε στην έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου του 2024-2025 με την ελαιοκαλλιέργεια, μία από τις σημαντικότερες καλλιέργειες στη χώρα μας και στο νησί μας, να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες. Συγκεκριμένα, καταστροφή της σοδειάς, καρπόπτωση, διαλυμένος καρπός, μεγάλες ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο με ότι αυτό συνεπάγεται για τη μείωση του εισοδήματός μας.
Οι καιρικές συνθήκες κατά την περίοδο της ανθοφορίας και της καρποδεσίας, όσο και η έλλειψη νερού, λειτούργησαν αρνητικά σαν καταλύτης για την καταστροφή αυτή.
Την ίδια ώρα όμως, οι αγρότες ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνώντων και τοπικών αρχόντων (περιφέρεια, δήμος) για την έλλειψη των απαραίτητων υποδομών άρδευσης, που θα προλάμβαναν αυτή την κατάσταση.
Αναφερόμαστε επίσης στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ όπου δεν καλύπτει ασφαλιστικά το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ζητάμε:
- Άμεση καταγραφή των ζημιών στην ελαιοπαραγωγή
- Άμεση αποζημίωση για τις καταστροφές στην ελαιοκαλλιέργεια στο νησί της Σάμου
- Να αλλάξει ο αναχρονιστικός κανονισμός του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτεται το σύνολο των ζημιών στο 100%, από όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις αρρώστιες με την απαραίτητη κρατική χρηματοδότηση και την ταυτόχρονη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους βιοπαλαιστές αγρότες.
- Να προχωρήσουν άμεσα, με κρατική ευθύνη και χρηματοδότηση, όλα τα αναγκαία αρδευτικά έργα υποδομής».
Απογοήτευση υπάρχει φέτος στους παραγωγούς της Λέσβου, που περίμεναν μια καλή παραγωγή αλλά οι καιρικές συνθήκες διέψευσαν τις προβλέψεις τους. Ο κ. Στρατής Ψαριανός, μέλος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Παλαιοκήπου Α' από την Λέσβο, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είχαμε μια πολύ καλή ανθοφορία και καρπόδεση.
Αναμέναμε μια καλή παραγωγή στην Λέσβο. Ωστόσο η ξηρασία και οι παρατεταμένοι καύσωνες έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην παραγωγή των ξηρικών ελαιώνων σε όλο το νησί. Υπάρχουν ακόμη δέντρα που έχουν ξεραθεί. Και δεν φαίνεται ότι θα έχουμε βροχές μέσα στο Νοέμβριο κάτι που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση.
Ξεκίνησαν να συγκομίζουν στην περιοχή αλλά είναι ακόμη μικρές οι ποσότητες. Η τιμή που έδωσαν αρχικά οι έμποροι για τα παρθένα ελαιόλαδα με οξύτητα ενός βαθμού (άσσος) είναι στα 6 ευρώ το κιλό. Στην συνέχεια όμως έχει παγώσει η αγορά και περιμένουν να δουν τι θα γίνει με την φετινή παραγωγή της Ισπανίας.
Πάντως για το πρόβλημα της ξηρασίας, που φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουμε και τα επόμενα χρόνια, τα δέντρα χρειάζονται ένα σωστό κλάδεμα».
Υπόμνημα ΣΕΔΗΚ
Υπόμνημα έστειλε ο ΣΕΔΗΚ προς το ΥπΑΑΤ με το οποίο ζητά αποζημιώσεις απωλειών ελαιοπαραγωγής από ανομβρία και καύσωνες. Συγκεκριμένα το υπόμνημα αναφέρει τα εξής:
Μετά το ιστορικό χαμηλό των 52.000 τόνων, το όποιο σημείωσε η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης την περσινή χρονιά, δυστυχώς έρχεται και δεύτερο, πιθανότατα χαμηλότερο από περσινό, κατά την τρέχουσα περίοδο. Βασική αιτία και των ζημιών αυτών είναι η ασυνήθιστη ανομβρία και οι παρατεταμένοι καύσωνες, που έπληξαν φέτος την Κρητη κατά τις περιόδους της Άνοιξης και του Φθινοπώρου οι οποίες συμπίπτουν με τις πλέον ευαίσθητες για την ελαιοκαλλιέργεια φάσεις της άνθησης - καρπόδεσης η πρώτη και της ελαίωσης του καρπού η δεύτερη.
Ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) με το αρ.πρ. 53/24-7-2024 Υπόμνημα που έχει προ μηνών υποβάλλει στο Υπουργείο σας, σας εξέθεσε ήδη τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στην ελαιοπαραγωγή του νησιού από τις ζημιές στην άνθηση - καρπόδεση κατά την περασμένη Άνοιξη.
Ωστόσο, στην συνέχεια, λόγω των θερινών καυσώνων και της παρατεταμένης ανομβρίας του φετινού Φθινόπωρου, προκλήθηκε και νέα δραματική καταστροφή της ήδη χαμηλής ηρτημένης ελαιοπαραγωγής, αλλά και μόνιμη μάρανση και ξήρανση των ιδίων των ελαιοδέντρων αρκετών ελαιώνων του νησιού, η έκταση και ένταση των οποίων μπορεί να εκτιμηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ και του ΕΛΓΑ.
Μετά από αυτά το Δ.Σ. του ΣΕΔΗΚ, κατά την συνεδρίαση του της 1/11/2024, αποφάσισε ομόφωνα όπως επαναφέρει το θέμα των δραματικών καταστροφών της φετινής ελαιοπαραγωγής του νησιού, με την παράκληση όπως αυτή την φορά το εξετάσετε με την δέουσα προσοχή λαμβάνοντας υπόψη τα εξής:
1. H ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη, που αποτελούσε διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, με τα αλλεπάλληλα ισχυρά πλήγματα που δέχεται τελευταία από ακραίες καιρικές συνθήκες, οδεύει ήδη σε μη αντιστρεπτή κατάρρευση.
2. Οι απώλειες της τάξεως του 40% σε σχέση με τον μέσο όρο που προκλήθηκαν στην περσινή ελαιοπαραγωγή αλλα και οι απώλειες παρόμοιου ύψους που ήδη δέχεται η ερχόμενη ελαιοπαραγωγή λόγω συνθηκών ακραίας ανομβρίας και παρατεταμένων καυσώνων έχει φέρει σε δραματική κατάσταση μεγάλο μέρος των ελαιοπαραγωγών της Κρήτης
3. Οι ζημιές που προκλήθηκαν στην ελαιοπαραγωγή κατά την φετινή και περσινή Άνοιξη, όπως και οι παρόμοιες ζημίες του 2013/14 και 2016/17, για τις οποίες έγιναν σχετικά υπομνήματα, δεν αποζημιώθηκαν γιατί θεωρήθηκαν ως υπαγόμενες στις εξαιρέσεις του άρθρου 6, παρ. 4. του Κανονισμού ΕΛΓΑ (Απ. 157502/27-7-2011), σύμφωνα με το οποίο δεν αποζημιώνονται «ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια πριν από το δέσιμο του καρπού, εκτός του παγετού στα καρποφόρα δέντρα»
4. Οι πρόσφατες καταστροφές, που προκλήθηκαν κατά το τρέχον Φθινόπωρο και επομένως «μετά το δέσιμο του καρπού», από τους έντονους καύσωνες και την παρατεταμένη ανομβρία, από διάφορα δημοσιεύματα, διαφαίνεται ότι και πάλι θα υπαχθούν στις εξαιρέσεις του άρθρου 6 του Καν. ΕΛΓΑ (Απ. 157502/27-7-2011) και θα θεωρηθούν ως μη αποζημιώσιμες.
Κύριε Υπουργέ και κύριε Πρόεδρε του ΕΛΓΑ
Μετά από αυτά, όπως και με παλαιότερα υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ (αρ.πρ.34/15-07-2013, αρ.27/27-7-2020 και αρ. 53/24-7-2024) έχουμε τεκμηριώσει, οι προβλέψεις του Κανονισμού του ΕΛΓΑ για τις ελιές είναι φανερό ότι δεν έχουν ούτε επιστημονική, ούτε λογική,ούτε ηθική βάση.
Και δεν έχουν επιστημονική βάση γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι τα άνθη ή και οι νεοδημιουργηθέντες μικροί καρποί, δεν αποτελούν μέρος και μάλιστα βασικό της ερχομένης παραγωγής και επομένως η καταστροφή τους από καιρικά αίτια ανομβρία η και ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, αποτελεί στάδιο που πρέπει να υπαχθεί στα μη αποζημιώσιμα αίτια!
Όμως δεν έχουν ούτε λογική βάση, αφού ζημιές στα ίδια βλαστικά στάδια (προ της καρπόδεσης) όταν προκαλούνται από παγετό καλύπτονται ασφαλιστικά!
Επομένως υπάρχει λογική αντίφαση ως προς την αξιολόγηση των αιτίων.
Αλλά δεν έχουν ούτε ηθική βάση όταν είναι γνωστό ότι οι ελαιοκαλλιεργητές, που αποτελούν το 38% των εκμεταλλεύσεων της χώρας και με τις εισφορές που καταβάλλουν καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, σχεδόν ποτέ δεν τυγχάνουν αποζημιώσεων
ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι φανερό ότι πρέπει επιτέλους να δρομολογηθούν τα έξης:
(α) Άμεση έναρξη διαδικασιών χορήγησης αποζημιώσεων για τις ζημιές που προκλήθηκαν κατά φετινή ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από ακραίες συνθήκες ανομβρίας και υψηλών θερμοκρασιών, είτε με άμεση τροποποίηση του Κανονισμού ΕΛΓΑ, είτε από πιστώσεις «de minimiς», ή σε έσχατη περίπτωση από Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΠΣΕΑ).
(β) Τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές που μπορούν να προκληθούν στην ελαιοπαραγωγή από ακραία και ασυνήθιστα καιρικά αίτια, τα οποία δεν μπορούν να προληφθούν ή αποτραπούν από τους παραγωγούς.
Ειδικότερα, για τις ζημιές από καύσωνες, πρέπει να ισχύουν ότι και για τις ζημιές από παγετούς, με σχετική τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4 και απάλειψη από το άρθρο 3, παρ. 8 ε, του χαρακτηρισμού ως ζημιών από καύσωνες εκείνων που συμβαίνουν «από καταγεγραμμένες θερμοκρασίες άνω 40 βαθμών».
Και αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι ζημιές από καύσωνες συμβαίνουν μόνο υπό θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, αφού είναι γνωστό ότι ζημιές από αφυδάτωση ανθέων η καρπών μπορούν να συμβούν και υπό χαμηλότερες θερμοκρασίες εάν αυτές συνοδεύονται από ξηρούς θερμούς ανέμους.
Η πρόσφατη πληρωμή της προκαταβολής της βασικής που έκανε ο ΟΠΕΚΕΠΕ εξελίχθηκε σε φιλοδώρημα για τους ελαιοπαραγωγούς.
Αυτό έφερε μεγαλύτερη οικονομική πίεση φέτος, που είναι μια χρονιά με αυξημένο κόστος στους αρδευόμενους ελαιώνες, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολο να αντέξει ο ελαιοπαραγωγός.
Οι τιµές παραγωγού είναι βέβαιο ότι θα καθοριστούν από την πραγµατική προσφορά και την πραγµατική ζήτηση, που θα διαµορφωθούν σε κάθε περίοδο και σε κάθε περιοχή.
Ένας σημαντικός παράγοντας που θα επηρεάσει την τιμή του ελαιολάδου είναι η κατανάλωση. Μέχρι σήμερα όμως οι καταναλωτές αγοράζουν στις περσινές υψηλές υψηλές τιμές.
Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, η αγορά αυτή την στιγμή θέλει να ρίξει την τιμή παραγωγού στα 6 ευρώ το κιλό. Μάλιστα υπάρχουν πληροφορίες ότι έμποροι προσπαθούν να χαλάσουν προηγούμενες εμπορικές συμφωνίες που ήταν στα 7 ευρώ για να μειώσουν την τιμή.
Από την άλλη η Κρήτη, που είναι η περιφέρεια με τη μεγαλύτερη παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα, αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα ξηρασίας. Οι αρχικές εκτιμήσεις για την φετινή χρονιά (2024-2025) έκαναν λόγο για παραγωγή 70 με 80 χιλιάδες τόνους ελαιολάδου, όμως όσο περνούν οι εβδομάδες και δε βρέχει οι προσδοκίες μειώνονται.
Μάλιστα στην Κρήτη, όπως και στην Μεσσηνία, γίνονται συσκέψεις για το φαινόμενο της λειψυδρίας και την αποτίμηση των προβλημάτων που έχουν προκύψει από την ξήρανση των ελαιοδένδρων.
Στην Μεσσηνία οι ελάχιστες χειμερινές βροχές συνδυαστικά με τους παρατεταμένους θερινούς καύσωνες και την συνεχιζόμενη ανομβρία έχουν δημιουργήσει μεγάλες ζημιές στην παραγωγή. Πολλά αγροτεμάχια δεν θα συγκομιστούν, εφόσον η ζημιά είναι 100% και σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ομάδας Παραγωγών Νηλέας, η μέση απώλεια παραγωγής ξεπερνά το 50% ως την ώρα, και είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί αν δεν έχουμε γρήγορα βροχές.
Στην Λακωνία κλιμάκιο στελεχών του ΕΛΓΑ βρέθηκε σε περιοχές του Δήμου Μονεμβασίας, προκειμένου να διαπιστώσουν την έκταση του προβλήματος στον ελαιόκαρπο εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας. Ξεκίνησαν από Ζάρακα και την επόμενη εβδομάδα σύμφωνα με ενημέρωσή μου, θα επισκεφθούν περιοχές του Δήμου Σπάρτης. Το φαινόμενο είναι πρωτόγνωρο και είναι απόλυτη ανάγκη να υπάρξει τρόπος στήριξης, τονίζουν οι ελαιοπαραγωγοί.
Απώλεια παραγωγής πάνω από 30% έχουμε και τον ελαιώνα της Λέσβου, ενώ στις ορεινές περιοχές του νησιού η μείωση φτάνει έως και στο 50%.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Μύρων Χιλετζάκης, πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ στο τμήμα των μικρών συνεταιρισμών, «η κατάσταση στην ελαιοκαλλιέργεια σε όλη την χώρα που έχω εικόνα είναι πολύ άσχημη λόγω της συνεχόμενης ξηρασίας.
Σε αυτοψία που πρόσφατα κάναμε στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Κρήτης, διαπιστώθηκε το σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας που πλήττει κυρίως το Λασίθι και το Ηράκλειο και έχει δημιουργήσει έντονο υδατικό στρες σε χιλιάδες ελαιόδενδρα, ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν αρδεύονται. Το πρωτόγνωρο φαινόμενο εκδηλώνεται στην καλύτερη περίπτωση με συρρίκνωση του ελαιοκάρπου, ενώ παρατηρείται καρπόπτωση και κυρίως εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών.
Σήμερα βρέθηκα στην Χαλκιδική όπου είδα και εδώ σοβαρά προβλήματα με την Κρήτη. Ακόμη και σε αρδευόμενους ελαιώνες επειδή έχει στεγνώσει το χώμα και αφυδατώνονται πολύ γρήγορα οι ελιές.
Αν δεν έχουμε βροχοπτώσεις τις επόμενες ημέρες θα έχει προβλήματα και η ποιότητα του ελαιολάδου. Όλη η διεθνή βιβλιογραφία λέει ότι δεν πρέπει να κάνουμε συγκομιδή σε αφυδατωμένα ελαιόδεντρα.
Μπορεί όμως σε όλη την χώρα να έχουμε απώλεια παραγωγής αλλά στην Κρήτη έχουμε τώρα απώλεια φυτικού κεφαλαίου.
Θα πρέπει να προσέξουν οι ελαιοπαραγωγοί τι κλάδεμα θα κάνουν τον χειμώνα. Στην Ανδαλουσία που αντιμετώπισαν σοβαρό πρόβλημα ξηρασίας έκαναν «κλάδεμα ανανέωσης». Αφαιρούμε τα ξερά ή διασταυρούμενα κλαδιά και μειώνουμε στο μισό το μήκος των δευτερογενών βραχιόνων. Όσα ελαιόδεντρα κλαδεύτηκαν με αυτό τον τρόπο έδωσαν καρπό μετά από 4 χρόνια, ενώ τα υπόλοιπα θέλουν ακόμη και 10 χρόνια για να γίνουν παραγωγικά.
Πάντως η κατάσταση είναι πολύ κρίσιμη φέτος για την ελαιοκαλλιέργεια στην χώρα μας. Εκτιμώ ότι οι αποδόσεις στους ξηρικούς ελαιώνες θα κυμανθούν 10 προς 1. Οι ελαιοπαραγωγοί πρέπει άμεσα να στηριχτούν οικονομικά από την πολιτεία γιατί αν δεν γίνει αυτό θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια».
Οι βροχοπτώσεις, από τη θεομηνία που σάρωσε την Ισπανία, «αν και ευπρόσδεκτες» για τις ελιές έχουν παραλύσει την συγκομιδή του ελαιοκάρπου, αναφέρουν οι συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας.
Όπως επισήμανε σε δηλώσεις του ο κ. Álvaro Olavarría, διευθυντής του ελαιουργικού συνεταιρισμού Oleoestepa, στην Ανδαλουσία της Ισπανίας, αναμένεται μια βραχυπρόθεσμη αύξηση των τιμών ελαιολάδου λόγω της διακοπής της συγκομιδής εξαιτίας των προβλημάτων από την πρόσφατη θεομηνία. Τα ελαιοτριβεία δεν μπορούν να λειτουργήσουν κάτω από αυτές τις συνθήκες και δημιουργείται πρόβλημα στην παραγωγή ελαιολάδου.
Σε μια αγορά τόσο ευαίσθητη όσο αυτή του ελαιολάδου, οι άσχημες καιρικές συνθήκες επηρεάζουν άμεσα τις τιμές. Χωρίς βέβαια ακόμη να γνωρίζουμε τις ζημιές στην καλλιέργεια.
Θυμίζουμε ότι η φετινή ελαιοκομική περίοδος (2024-2025) στην Ισπανία ξεκίνησε με μόλις 186.304 τόνους αρχικά αποθέματα, δηλαδή τα πράγματα είναι οριακά.
Αυτό σημαίνει ότι εάν οι ελιές δεν μπορούν να συγκομιστούν για λίγες μόνο ημέρες, μπορεί να οδηγήσουν την μεταποίηση - που αυτή την στιγμή έχει λάδι μόνο για 30 ημέρες - να μείνει χωρίς προϊόν και θα μπορούσε να προκαλέσει ξανά άνοδο των τιμών».
Στην ανάλυσή του για την κατάσταση της αγοράς ελαιολάδου, ο κ. Olavarría τόνισε ότι οι ισπανικές εξαγωγές μειώθηκαν, κατά 30%, από 1.073.000 τόνους που εξήχθησαν την εκστρατεία 2021/2022 στους 752.250 τόνους που εξήχθησαν το 2023-2024.
Από την άλλη οι εισαγωγές ελαιολάδου της περιόδου 2023-2024 ανήλθαν σε 246.200 τόνους, που είναι «η μεγαλύτερη ποσότητα που έχει εισαχθεί ποτέ στην Ισπανία», τόνισε ο κ. Álvaro Olavarría.
Μικρή μείωση της τιμής παραγωγού στο ελαιόλαδο είχαμε τις προηγούμενες ημέρες στην Ισπανία, ενώ σε αναζήτηση ελαιολάδου βρίσκονται οι Ιταλοί για να καλύψουν τις ανάγκες στις εξαγωγές τους. Επίσης ο ΑγροΤύπος σας παρουσιάζει τις τελευταίες προβλέψεις για την φετινή παραγωγή ελαιολάδου σε Πορτογαλία, Τυνησία, Τουρκία και Μαρόκο.
Ειδικότερα, στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 21 έως τις 27 Οκτωβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 6,59 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 6,20 και στο λαμπάντε 5,83 ευρώ το κιλό. Στην περίπτωση της πρώιμης ποικιλία Πικουάλ από την Jaén, στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 6,54 ευρώ το κιλό, στο παρθένο στα 6,18 και στο λαμπάντε στα 5,80 ευρώ το κιλό. Πάντως ακόμη η παραγωγή φρέσκου ελαιολάδου κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Από την άλλη στην Ιταλία την φετινή περίοδο προβλέπεται μια παραγωγή ελαιολάδου μειωμένη, κατά 32%, σε σχέση την περσινή. Ειδικά όμως στις μεγάλες ζώνες καλλιέργειας της νότιας Ιταλίας - κυρίως της Απουλίας - η μείωση ξεπερνά το 50% σε σχέση με πέρσι.
Σύμφωνα με όσα ανέφεραν στον ΑγροΤύπο γνώστες της αγοράς, η Ιταλία χρειάζεται γύρω στους 300.000 τόνους για να καλύψει τις φετινές της ανάγκες, με ένα απόθεμα της τάξης των 20.000 τόνων. Η εξαγωγή έχει ανάγκη μιας ποσότητα 1.000.000 τόνων ελαιολάδου για να καλύψει τις παραγγελίες της. Αυτή την ποσότητα θα πρέπει να την βρει από εισαγωγές.
Στην Πορτογαλία οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια φετινή παραγωγή της τάξης των 170.000 έως 200.000 τόνους, αυξημένη σε σχέση με πέρσι αλλά πολύ κάτω από το ρεκόρ της περιόδου 2019/2020. Υπάρχουν στην παραγωγή προβλήματα από δακοπροσβολές και μειωμένες αποδόσεις.
Στην Τυνησία η παραγωγή ελαιολάδου, σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις της κυβέρνησης, αναμένεται να φτάσει τους 340.000 τόνους την περίοδο 2024/2025. Στην χώρα η ετήσια κατανάλωση ελαιολάδου υπολογίζεται σε 30.000 τόνους. Αυτό θα επιτρέψει τη διάθεση περίπου 310.000 τόνων ελαιολάδου στη διεθνή αγορά
Στην Τουρκία ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιολάδου (UZZK) Δρ. Μουσταφά Ταν ανακοίνωσε ότι αναμένεται μια παραγωγή στην χώρα του της τάξης των 475.000 τόνων ελαιόλαδου την σεζόν 2024-2025. Επίσης λόγω των περιορισμών στις εξαγωγές ελαιολάδου, που είχε επιβάλλει την περσινή περίοδο, υπάρχει ένα απόθεμα της τάξης των 100.000 τόνων. Να θυμίσουμε ότι μετά από πιέσεις της τουρκικής μεταποίησης το υπουργείο Εμπορίου της χώρας έδωσε 50 χιλιάδες τόνους ποσόστωσης στους Τούρκους εξαγωγείς ελαιολάδου, για να καλύψουν τις ανάγκες τους μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2024.
Οι υψηλές θερμοκρασίες δημιούργησαν προβλήματα στο Μαρόκο, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για μια παραγωγή το 2024/2025 της τάξης των 60.000 έως 80.000 τόνων, που αντιπροσωπεύει πτώση 45 έως 60% σε σύγκριση με την παραγωγή ενός κανονικού έτους.
Παραμένει σε υψηλά επίπεδα η τιμή ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ καλή εικόνα στις αποδόσεις στους αρδευόμενους ελαιώνες φαίνεται να έχει η δυτική Ελλάδα.
Στην Λακωνία είχαμε τις πρώτες εμπορικές συμφωνίες για πωλήσεις δύο βυτίων στα 10,20 ευρώ το κιλό, που έκανε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων, ενώ ιδιωτικά ελαιοτριβεία της περιοχής δίνουν για καλή ποιότητα έξτρα παρθένου στα 10,30 ευρώ.
Στην Μεσσηνία ακόμη δεν έχουμε κάποια εμπορική συμφωνία για φετινό ελαιόλαδο αλλά οι έμποροι μιλάνε για τιμές γύρω στα 7 ευρώ το κιλό. Στο μεταξύ έχει ξεκινήσει η συγκομιδή της ποικιλίας Κορωνέικη, με την πρώτη εικόνα να δείχνει ότι έχουμε καλές αποδόσεις (18-20%) για τους αρδευόμενους ελαιώνες. Στους ξηρικούς η κατάσταση είναι πολύ άσχημη και δύσκολα θα γίνει συγκομιδή.
Πολλά προβλήματα από την ανομβρία φαίνεται αντιμετωπίζουν οι ελαιώνες της Κρήτης, ενώ η συγκομιδή αναμένεται να ξεκινήσει από Νοέμβριο.
Στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 7 έως τις 13 Οκτωβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 6,94 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 6,5 και στο lampante 5,8 ευρώ το κιλό. Στην περίπτωση της πρώιμης ποικιλία Πικουάλ από την Jaén, στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 6,83 ευρώ το κιλό, στο παρθένο στα 6,5 και στο λαμπάντε στα 6 ευρώ το κιλό.
Στην Ιταλία, την προηγούμενη εβδομάδα οι τιμές για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κυμάνθηκαν μεταξύ 8 ευρώ/κιλό έως 9,20 ευρώ/κιλό
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC), στην Πορτογαλία η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιολάδου είναι στα 7,5 ευρώ το κιλό.
Σε σταθερά επίπεδα παραμένει η τιμή του έξτρα παρθένου στην Τυνησία, από την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου του 2024, η οποία κυμαίνται στα 7,53 ευρώ το κιλό.
Συνεχίστηκαν οι εξαγωγές ισπανικού ελαιολάδου τον Σεπτέμβριο και τελικά έμειναν και αποθέματα για τη νέα περίοδο, ενώ κάποιες μικρές ποσότητες φετινής επιτραπέζιας ελιάς πήγαν για ελαιοποίηση.
Συγκεκριμένα η ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) έδωσε στη δημοσιότητα τα τελικά στοιχεία της αγοράς ελαιολάδου, που αντιστοιχούν στον μήνα Σεπτέμβριο, τα οποία αναδεικνύουν μια εξαγωγή της 86.847 τόνων (χωρίς να περιλαμβάνονται οι εισαγωγές).
«Με αυτά τα δεδομένα ολοκληρώνεται η εκστρατεία της εμπορικής περιόδου 2023/2024 και στο τέλος θα έχουμε ένα απόθεμα 186.303 τόνων, που είναι αυτό που είχαμε προβλέψει», δηλώνει ο διευθυντής της ASAJA-Jaén, Luis Carlos Valero. Μάλιστα επισημαίνει ότι τον Σεπτέμβριο πήγαν για ελαιοποίηση μικρά μεγέθη επιτραπέζιων ελιών και είχαμε μια παραγωγή νέας εσοδείας ελαιολάδου της τάξης των 1.422 τόνων.
Όσον αφορά τα αποθέματα, από τους 186.303 τόνους, οι 77.489 τόνοι βρίσκονται σε ελαιοτριβεία. 107.841 στα συσκευαστήρια και 970 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage).
Σε νέα συμπληρωματική πώληση, ενός ακόμη βυτίου αγουρέλαιου, εσοδείας 2024-2025, από την ποικιλία της Αθηνοελιάς, προχώρησε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων στην Λακωνία.
Θυμίζουμε ότι στις 5 Οκτωβρίου έγινε η πρώτη δημοπρασία της νέας ελαιοκομικής περιόδου, με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Αγίων Αποστόλων της Λακωνίας να προχωρά στην πώληση ενός βυτίου αγουρέλαιου, εσοδείας 2024-2025, στην ασύλληπτη για τα σημερινά δεδομένα τιμή των 10,20 ευρώ/κιλό.
«Ο Ιταλός έμπορος όμως επανήλθε τις επόμενες ημέρες και ζήτησε ακόμη ένα βυτίο στην ίδια τιμή (10,20 ευρώ το κιλό)», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων, Παναγιώτης Μπατσάκης.
Και προσθέτει: «Έτσι συνολικά ο συνεταιρισμός πούλησε 51 - 53 τόνους εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου φετινής εσοδείας στην τιμή των 10,20 ευρώ/κιλό. Το πρώτο βυτίο έχει ήδη φύγει και το δεύτερο βυτίο αναμένεται να αναχωρήσει μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Η συγκομιδή του ελαιόκαρπου πάντως συνεχίζεται στην περιοχή. Η έλλειψη προσβολών από δάκο και οι ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες συνέβαλαν στην παραγωγή ελαιολάδου υψηλής ποιότητας».
Να θυμήσουμε ότι πέρσι, στις 16 Οκτωβρίου, ο συνεταιρισμός είχε πουλήσεις ένα βυτίο (σχεδόν 26 τόνους) εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου οξύτητας (ποικιλίας Αθηνοελιάς) στην τιμή των τιμή των 9,25 ευρώ το κιλό.
Ανακοινώθηκε από το ΥπΑΑΤ η κατάταξη αιτούντων για την εφαρμογή της παρέμβασης Π2-47.2 «Επιχειρησιακά Προγράμματα Εργασίας Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ).
Στη δημοσίευση του προσωρινού πίνακα αποτελεσμάτων των δυνητικών δικαιούχων, καθώς και των απορριπτέων, της παρέμβασης Π2-47.2, η κατάταξη γίνεται κατά φθίνουσα σειρά βαθμολογίας, με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν από τις εκθέσεις αξιολόγησης - προέγκρισης.
Δείτε τον πίνακα αποτελεσμάτων κατάταξης (εδώ)
Στην συνέχεια έχουμε νέα απόφαση στην οποία γίνεται ο καθορισμός του συνολικού ποσού επιχορήγησης, των δικαιούχων και του ποσού ενίσχυσης ανά δικαιούχο, για την υλοποίηση της παρέμβασης.
Η συνολική δημόσια δαπάνη για την υλοποίηση προγραμμάτων δικαιούχων της Παρέμβασης Π2-47.2 «Επιχειρησιακά Προγράμματα Εργασίας Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) για την περίοδο 2024- 2027», καθορίστηκε για πόσο ύψους 49.016.017 ευρώ.
Η χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης αποτελεί σε κάποιες παρεμβάσεις το 75% και σε κάποιες παρεμβάσεις το 50% των επιλέξιμων δαπανών και μέχρι του ποσού των 40.520.261 ευρώ.
Η ενίσχυση αποτελεί σε κάποιες παρεμβάσεις το 12,5% και σε κάποιες παρεμβάσεις το 25% των επιλέξιμων δαπανών και μέχρι του ποσού των 8.495.756 ευρώ και βαρύνει τις πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του ΥπΑΑΤ.
Κάθε ΟΕΦ δύναται να λάβει προκαταβολή, το αργότερο έως 15 Οκτωβρίου 2024, κατόπιν αιτήματός της στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Στην ίδια απόφαση καθορίζεται το μέγιστο ύψος επιχορήγησης ανά δικαιούχο ΟΕΦ.
Δείτε τα ποσά ανά ανά δικαιούχο (εδώ)
Στις 5 Οκτωβρίου έγινε η πρώτη δημοπρασία της νέας ελαιοκομικής περιόδου, με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Αγίων Αποστόλων της Λακωνίας να προχωρά στην πώληση ενός βυτίου αγουρέλαιου εσοδείας 2024-2025 από την ποικιλία της Αθηνοελιάς.
Ο κ. Παναγιώτης Μπατσάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων, μετά από σκληρή διαπραγμάτευση κατάφερε να το πουλήσει σε ιταλική εταιρεία στην ασύλληπτη για τα σημερινά δεδομένα τιμή των 10,20 ευρώ/κιλό.
Την ίδια στιγμή το εμπόριο στην περιοχή της Νεάπολης έδινε για το φρέσκο αγουρέλαιο τιμή στα 8,5 ευρώ το κιλό, ενώ στην Μεσσηνία το έξτρα παρθένο από την ποικιλία της Μαυροελιάς ήταν στα 7 ευρώ το κιλό.
Να θυμίσουμε ότι την περσινή εμπορική περίοδο, η πρώτη πράξη από τον Συνεταιρισμό της Νεάπολης είχε γίνει, στις 16 Οκτωβρίου, στην τιμή των 9,25 ευρώ το κιλό, πάλι για ένα βυτίο.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του συνεταιρισμού αναφέρει: «Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων σας ενημερώνει πως προχώρησε στην πώληση ενός βυτίου εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου εσοδείας 2024-2025 στην τιμή των 10,20 €/κιλό. Ευχόμαστε σε όλους καλή ελαιοκομική περίοδο!».
Η ιστορία έχει δείξει πως η πρώτη αγοραπωλησία ελαιολάδου του Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων της Λακωνίας δείχνει μια τάση της αγοράς.
Πάντως η τιμή για τα ιταλικά δεδομένα φαίνεται λογική, αφού μιλάμε για ένα εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο. Να θυμίσουμε ότι πάνω από 9 ευρώ το κιλό παραμένει σταθερή η τιμή παραγωγού για το ελαιόλαδο στην Ιταλία το τελευταίο διάστημα, ανέφερε το Ινστιτούτο Ismea.
Οι επίσημες προβλέψεις για φέτος μιλάνε για μια μείωση της παραγωγής του ιταλικού ελαιολάδου κατά 32%.
Επίσης στην Ισπανία η συγκομιδή αναμένεται να ξεκινήσει από το Νοέμβριο, όμως οι μεγάλες ποσότητες ελαιοποίησης θα γίνονται κατά το Δεκέμβριο.
Όλο αυτό το διάστημα η ζήτηση για ελαιόλαδα στη διεθνή αγορά θα είναι μεγάλη.
Τις πρώτες επίσημες προβλέψεις για την ισπανική παραγωγή ελαιολάδου ανακοίνωσε, στις 4 Οκτωβρίου 2024, ο Υπουργός Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA), Λουίς Πλανά.
Σύμφωνα με τον Ισπανό Υπουργό, «τα δεδομένα φέτος είναι θετικά» και η ανάκτηση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας «θα επιτρέψει στις αγορές να επανέλθουν στην κανονικότητα».
Όπως ανέφερε ο κ. Πλάνα, η ισπανική παραγωγή ελαιολάδου, εσοδείας 2024-2025, προβλέπεται να ανέλθει στους 1.262.300 τόνους, που θα αντιπροσωπεύει αύξηση 48% σε σύγκριση με την περσινή συγκομιδή και θα είναι 4% πάνω από τον μέσο όρο τις τελευταίες έξι ετών.
Και πρόσθεσε: «Οι βροχές που υπήρξαν την περασμένη άνοιξη επέτρεψαν την καλή ανθοφορία και την καρποφορία της ελιάς.
Οι κλιματικές συνθήκες των επόμενων εβδομάδων θα είναι καθοριστικές για τη διασφάλιση της σωστής εξέλιξης της καλλιέργειας, ιδιαίτερα στους ξηρικούς ελαιώνες, όπου οι βροχοπτώσεις σε αυτή τη φάση αποτελούν το «κλειδί» για την παραγωγή ελαιολάδου.
Τα στοιχεία είναι προκαταρκτικά και θα προσαρμοστούν ανάλογα με την εξέλιξη της συγκομιδής, αφού η συγκομιδή αναμένεται να ξεκινήσει στην χώρα από το Νοέμβριο».
Όσον αφορά τις περιφέρειες της χώρας, η εκτίμηση δείχνει μια σημαντική αύξηση της παραγωγής ελαιολάδου στην Ανδαλουσία, την κύρια παραγωγική περιφέρεια, σε ποσοστό 77% σε σύγκριση με την προηγούμενη εκστρατεία.
Η παραγωγή της Ανδαλουσίας, που υπολογίζεται σε 1.021.000, θα αντιπροσωπεύει το 81% του συνόλου της ισπανικής παραγωγής, όταν την προηγούμενη εκστρατεία ήταν μόλις 68%.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η αύξηση της παραγωγής και στην Castilla-La Mancha, με 140.000 τόνους, κατά 29% σε σχέση με την περίοδο 2023-2024.
Πώληση έξτρα παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου, ποσότητας 75 τόνων, οξύτητας 0,5, εσοδείας 2023-2024, έκανε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Ζάκρου.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κωνσταντίνος Κεκερίδης, πρόεδρος Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Ζάκρου στη Σητεία, «στις 25 Σεπτεμβρίου 2024 είχαμε προκηρύξει διαγωνισμό πώλησης για την συγκεκριμένη ποσότητα έξτρα παρθένου ελαιολάδου περσινής εσοδείας αλλά είχε κυρηχθεί άγονος.
Επανήλθαμε σε διαπραγματεύσεις και τελικά καταλήξαμε σε εμπορική συμφωνία με τιμή στα 8 ευρώ το κιλό. Ο αγοραστής είναι Έλληνας έμπορος και ήταν το τελευταίο περσινό απόθεμα.
Φέτος η παραγωγή είναι μειωμένη αλλά είναι πολύ καλή η ποιότητα στην περιοχή της Σητείας. Η συγκομιδή για το φετινό αγουρέλαιο αναμένεται να ξεκινήσει από τις 21 Οκτωβρίου και ελπίζουμε να έχουμε μια καλή πορεία στις τιμές παραγωγού».
Στο μεταξύ η περιοχή των Αγίων Αποστόλων στην Λακωνία αποτελεί παραδοσιακά το σημείο εκκίνησης για τη νέα εμπορική περίοδο του ελαιολάδου στην χώρα, καθώς στην περιοχή αυτή ξεκινά η συγκομιδή από τις πρώτες ελιές ποικιλίας Αθηνολιά. Η παραγωγή στα αρδευόμενα χωράφια είναι καλή σε αντίθεση με τα ξηρικά που δεν αναμένεται να γίνει συγκομιδή.
Από τις 28 Σεπτεμβρίου ξεκίνησε η παραγωγή του πρώτου φετινού αγουρέλαιου στην Λακωνία. Το κλείσιμο συμφωνίας για τα φρέσκα ελαιόλαδα είναι πλέον θέμα ημερών.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, το αγουρέλαιο αναμένεται να «πιάσει» τιμή πάνω απο τα 9 ευρώ/κιλό, ενώ τους τελευταίους 40 τόνους που είχε σε απόθεμα ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων Λακωνίας, πωλήθηκαν προς 7,25 ευρώ/κιλό.
Οι Ιταλοί έχουν ήδη κάνει αισθητή την παρουσία τους στην περιοχή της Λακωνίας και βιάζονται να κλείσουν εμπορικές συμφωνίες για το ελαιόλαδο της φετινής παραγωγής.
Με αφορμή την έναρξη της συγκομιδής ελαιοκάρπου, που ξεκίνησε νωρίτερα φέτος στην Ιταλία, ανακοινώθηκαν και οι επίσημες προβλέψεις για την φετινή παραγωγή ελαιολάδου.
Φέτος οι καιρικές συνθήκες, με τις υψηλές θερμοκρασίες, έφεραν νωρίτερα την ωρίμανση της ελιάς στην χώρα, με αποτέλεσμα η νέα συγκομιδή να ξεκινήσει, από τις περιοχές της Σικελίας, πριν από περίπου 15 ημέρες.
Σε κοινή συνέντευξη τύπου, που έγινε Συρακούσες της Σικελίας, οι οργανώσεις Unaprol (Ένωση Ελαιοπαραγωγών Ιταλίας), Coldiretti (ιταλική οργάνωση αγροτών) και Ismea (Ινστιτούτο Ενημέρωσης Αγροδιατροφικού Εμπορίου), ανακοίνωσαν τις επίσημες προβλέψεις τους για την φετινή (2024/2025) ιταλική παραγωγή ελαιολάδου. Παρόντες στη συνάντηση ήταν ο κ. David Granieri αντιπρόεδρος της Coldiretti και πρόεδρος της Unaprol, η κ. Maria Chiara Zaganelli γενική διευθύντρια της Ismea και ο κ. Nicola Di Noia διευθυντής της Unaprol.
Όπως ανέφεραν η ξηρασία και οι αυξημένες θερμοκρασίες που επικράτησαν σε πολλές περιοχές της χώρας θα έχουν σαν αποτέλεσμα φέτος να υπάρξει μια μείωση της παραγωγής του ιταλικού ελαιολάδου κατά 32%. Μεγαλύτερα προβλήματα αντιμετώπισαν οι περιοχές της νότιας Ιταλίας και κυρίως η Απουλία (μείωση κατά 50% σε σχέση με πέρσι).
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των ιταλικών οργανώσεων, η φετινή παραγωγή του ιταλικού ελαιολάδου προβλέπεται να ανέλθει σε 224.000 τόνους. Αυτό θα ρίξει στην πέμπτη θέση την Ιταλία στην παγκόσμια κατάταξη των χωρών παραγωγής ελαιολάδου.
Ειδικά στην Απουλία, που έχει το ένα τρίτο των ελαιώνων της χώρας, η κατάσταση είναι τραγική. Η ανθοφορία και η καρποφορία ήταν αρκετά περιορισμένη φέτος, με τα δέντρα να αντιμετωπίζουν στρες λόγω των ελάχιστων καλοκαιρινών βροχοπτώσεων και των υψηλών θερμοκρασιών.
Παρόμοια εικόνα στην παραγωγή υπάρχει στην Καλαβρία και την Σικελία, όπου όμως η μείωση της παραγωγής δεν θα είναι τόσο μεγάλη. Επίσης στην Σικελία είχαμε το φαινόμενο της καρπόπτωσης από τον Ιούνιο έως τον Ιούλιο, που θα φέρει πρόσθετη απώλεια της παραγωγής.
«Πάντως μπορεί η ποσότητα να είναι μειωμένη αλλά αναμένεται να υπάρξει καλή ποιότητα στη νέα παραγωγή», τόνισαν οι εκπρόσωποι των ιταλικών οργανώσεων.
Τροποποιητική βγήκε στη Διαύγεια για τα προγράμματα των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ).
Πριν μια εβδομάδα στην Βουλή ο υπουργός ΑΑΤ, Κώστας Τσιάρας, δήλωσε ότι εντός των επομένων ημερών ολοκληρώνεται από τις δύο αρμόδιες επιτροπές η αξιολόγηση των υποβληθέντων προτάσεων και, συνεπώς, Δευτέρα με Τρίτη θα έχουμε την ανακοίνωση του προσωρινού πίνακα κατάταξης. Όμως μέχρι σήμερα ακόμη δεν έχει βγει η κατάταξη με ευθύνη ΥπΑΑΤ.
Επίσης η τροποποιητική απόφαση αναφέρει ότι για το 1ο έτος υλοποίησης (δηλαδή το 2024) κάθε ΟΕΦ δύναται να λάβει προκαταβολή έως 15 Οκτωβρίου 2024, κατόπιν αιτήματός της στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Να δούμε αν τελικά γίνει εφικτή μια τέτοια απόφαση, όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο Γ. Γρ. ΥπΑΑΤ κ. Στρατάκος.
Προς αξιολόγηση είναι 80 κατατεθειμένα επιχειρησιακά προγράμματα, συνολικού αιτούμενου ενωσιακού προϋπολογισμού περίπου 71,5 εκατ. ευρώ. Από την μέχρι σήμερα εικόνα αναμένεται να γίνει απορρόφηση γύρω στα 25 εκ. ευρώ, δηλαδή στο 50% του κονδυλίου.
Η τροποποιητική απόφαση αναφέρει τα εξής:
Η αίτηση χορήγησης προκαταβολής υποβάλλεται μέσω της σχετικής εφαρμογής από τους ενδιαφερόμενους, καταχωρίζοντας και επισυνάπτοντας κατά περίπτωση τα κάτωθι δικαιολογητικά:
α) Εγγυητική επιστολή της ΟΕΦ ύψους 110% της αιτηθείσας
β) Πιστοποιητικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων που να καλύπτει την ημερομηνία αίτησης και απαραιτήτως άνευ παρακρατήσεων. Σε περίπτωση λήξης ισχύος πριν την έκδοση των εντολών πληρωμής επανυποβάλλονται με ευθύνη της Ο.Ε.Φ.
γ) Αναλυτική κίνηση του ειδικού λογαριασμού/επιχειρησιακού ταμείου, ο οποίος με ευθύνη της Ο.Ε.Φ. χρησιμοποιείται αποκλειστικά για όλες τις οικονομικές πράξεις που πραγματοποιούνται στα πλαίσια υλοποίησης του εγκεκριμένου προγράμματος για κάθε έτος, από την οποία αποδεικνύεται η κατάθεση της χρηματοδοτικής συμμετοχής των φορέων [Κανονισμός (ΕΕ) 2022/126].
δ) Έγγραφo Νόμιμης Εκπροσώπησης της ΟΕΦ από τον αιτούντα (π.χ. Καταστατικό λειτουργίας, Απόσπασμα Πρακτικού Διαχειριστικής Επιτροπής, Απόσπασμα/πράξη Διοικητικού Συμβουλίου, Ειδικός Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας).
Για το 1ο έτος υλοποίησης του προγράμματος η αίτηση προκαταβολής υποβάλλεται πλήρης σε έντυπο φάκελο, με τα παραπάνω δικαιολογητικά στο πρωτόκολλο της υπηρεσίας του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάθε εμπρόθεσμη αίτηση χρηματοδότησης που δεν πληροί τους όρους της παρούσας θεωρείται μη παραδεκτή και απορρίπτεται. Η ΟΕΦ μπορεί να υποβάλλει νέα αίτηση εφόσον δεν έχει παρέλθει η καταληκτική ημερομηνία υποβολής.
Διαβάστε την τροποποιητική (εδώ)
Οι υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων ή παραφινελαίων είναι επιμολυντές του ελαιολάδου και στο μέλλον θα ασχοληθούμε σοβαρά μαζί τους.
Για το πρόβλημα με τους επιμολυντές του ελαιολάδου και ειδικότερα των υδρογονανθράκων παραφινελαίων, αναφέρθηκε η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αλκοόλης και Τροφίμων του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΑΑΔΕ) Δρ. Διονυσία Στεφανίτση, στην εκδήλωση του ΣΕΒΙΤΕΛ, που έγινε την Πέμπτη (26/9), στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΒΕΑ).
Όπως αναφέρει η EFSA, αυτοί που σχετίζονται με την ασφάλεια των τροφίμων είναι οι κορεσμένοι και οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες παραφινελαίων.
Όσον αφορά την επικινδυνότητα οι κορεσμένοι (συγκεντρώνονται κυρίως στο συκώτι) από τις μελέτες που έχουν γίνει φαίνεται ότι δεν προκαλούν προβλήματα στην υγεία.
Αντίθετα οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες παραφινελαίων δημιουργούν καρκινογόνο δράση στους ανθρώπους και πρέπει τους ελέγχουμε.
Όπως επισήμανε η Δρ. Διονυσία Στεφανίτση, μια από τις κύριες πηγές παρουσίας τους στο ελαιόλαδο είναι τα λιπαντικά του εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται κατά την συλλογή και επεξεργασία του ελαιοκάρπου. Επίσης ανιχνεύεται πολλές φορές στα τσουβάλια που συγκεντρώνεται ο καρπός. Οι αρχές θα πρέπει να βρίσκουν τα σημεία της επιμόλυνσης κατά την παραγωγική διαδικασία.
Το 2012 η EFSA γνωμοδότησε για πρώτη φορά για τις επιπτώσεις που έχουν οι υδρογονάνθρακες στην υγεία του ανθρώπου. Αφορμή ήταν ότι βρέθηκαν το 2008 σε ηλιέλαιο που προερχόταν από την Ουκρανία και το οποίο διακινήθηκε σε όλη την ΕΕ.
Το 2017 η Κομισιόν δημοσίευσε σύσταση για την παρακολούθηση της παρουσίας αυτών των ουσιών σε όλα τα τρόφιμα και συνεργασία με τις βιομηχανίες τροφίμων.
Το 2019 εκδόθηκε Οδηγία από την ΕΕ για δειγματοληψία και εργαστηριακή ανάλυση για να γίνει πιο αξιόπιστη η μελέτη. Από τα αποτελέσματα βρέθηκε ότι υπήρχαν αυξημένες συγκενρώσεις αυτών των ουσιών σε βρεφικές τροφές από τα λίπη που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους.
Το 2021 ξεκίνησαν οι συστηματικοί έλεγχοι στα ελαιόλαδα για την ανίχνευση αυτών των ουσιών.
Το 2022 η αρμόδια Επίτροπος Υγείας της ΕΕ ζήτησε από τα κράτη μέλη να κάνουν συστηματικούς ελέγχους σε όλα τα τρόφιμα, μεταξύ αυτών σε ελαιόλαδα και στο πυρηνέλαιο για να εκτιμηθεί η παρουσία τους. Κατόπιν αυτών των ελέγχων που έγιναν αποφασίστηκε η εφαρμογή ενός ορίου δράσης για το οποίο θα έπρεπε να αναλάβουν μέτρα τα κράτη μέλη.
Το 2024 η Κομισιόν παρουσίασε σχέδιο Κανονισμού για θέσπιση ορίων σε όλες τις κατηγορίες τροφίμων στην ΕΕ. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα λίπη και έλαια.
Όπως τόνισε η η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αλκοόλης και Τροφίμων του Γενικού Χημείου του Κράτους, η κοινή δήλωση των κρατών μελών για το όριο δράσης στους υδρογονάνθρακες είναι σήμερα σε ισχύ. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη αλλά και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για μείωση της παρουσίας τους.
Στο σχέδιο Κανονισμού προβλέπεται θέσπιση ορίων μόνο για τους αρωματικούς υδρογονάνθρακες. Επίσης υπάρχει σύσταση για παρακολούθηση και των κορεσμένων υδρογονανθράκων παραφινελαίων.
Ειδικότερα στα ελαιόλαδα η συγκέντρωση των αρωματικών υδρογονανθράκων θα πρέπει να είναι μικρότερη των 2 mg ανά κιλό, όπως πωλείται στον καταναλωτή. Προτείνεται από την Κομισιόν ο Κανονισμός να εφαρμοστεί στην ΕΕ από 1/1/2026.
Αντίστοιχα για το πυρηνέλαιο προτείνεται από το 2026 να εφαρμοστεί όριο 10 mg ανά κιλό και μέχρι το 2030 να μειωθεί στα 2 mg ανά κιλό (στα ίδια επίπεδα με το ελαιόλαδο).
Αυτό που τόνισε η κ. Στεφανίτση είναι ότι όταν από την ΕΕ έχουμε δεσμευτικά όρια υπολειμμάτων θα πρέπει να υπάρχει και αξιόπιστη μέθοδος ελέγχων. Πολλά κράτη μέλη ζητούν αυξημένους έλεγχους ρουτίνας που θα αυξήσουν όμως υπερβολικά το κόστος και ειδικά για την χώρα μας μιλάμε για εργαστηριακά όργανα που θα μπορούσαν να κάνουν αυτούς τους ελέγχους φτάνουν σε αξία έως και 1 εκατ. ευρώ.
Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι οι ελαιοπαραγωγοί και ελαιοτριβείς της χώρας μας δείχνουν αδυναμία αντικατάστασης των λιπαντικών με λιπαντικά food grade λόγω του αυξημένου κόστους. Επίσης δηλώνουν αδυναμία για αντικατάσταση υλικών που έρχονται σε επαφή με τους καρπούς και έχουν μολυνθεί με αρωματικούς υδρογονάνθρακες.
Στο πυρηνέλαιο υπάρχουν όμως μεγαλύτερα προβλήματα, τόνισε η κ. Στεφανίτση.
Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη των Ισπανών η αύξηση της συγκέντρωσης αρωματικών υδρογονανθράκων οφείλεται πιο πολύ στα στάδια επεξεργασίας από τον ελαιοπυρήνα μέχρι να φτάσει στο πυρηνέλαιο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να είναι πιο δύσκολο να μειωθούν τα όρια.
Με βάση όσα σχεδιάζει η Κομισιόν αναμένεται στο μέλλον να υπάρξουν σοβαρά προβλήματα στη διάθεση πυρηνέλαιου στην ΕΕ.
Η Ελλάδα έχει ζητήσει από την Κομισιόν να υπάρξει μεγαλύτερη μεταβατική περίοδο για την θέσπιση ορίων στο ελαιόλαδο, προκειμένου να εκδοθούν αναλυτικές οδηγίες για τους επαγγελματίες του κλάδου.
Ακόμη για το πυρηνέλαιο προτείνει η χώρα μας να μην υπάρξει δέσμευση από τον παρών Κανονισμό για μείωση το 2030 στα 2 mg ανά κιλό αλλά να γίνει επανεξέταση στο μέλλον, με νεώτερο Κανονισμό, εφόσον αποδειχτεί ότι μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η μείωση του ορίου.
Στις 30 Σεπτεμβρίου στην Ισπανία ολοκληρώνεται η εμπορική περίοδο του ελαιολάδου της περιόδου 2023/2024 και από αρχές Οκτωβρίου ξεκινά η εμπορία της νέας εσοδείας (2024/2025).
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία που εξέδωσε η ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) τα ελαιοτριβεία αναμένεται να έχουν ελάχιστα αποθέματα στο κλείσιμο της φετινής περιόδου.
Όπως επισημαίνει η συντονιστική επιτροπή αγροτικών και κτηνοτροφικών οργανώσεων (COAG), μπορεί η συγκομιδή στην Ισπανία να ξεκινά από τις αρχές Οκτωβρίου ωστόσο οι μεγάλες ποσότητες ελαιοκάρπου συγκομίζονται από το Νοέμβριο και μετά. Τον Οκτώβριο θα υπάρχει συγκομιδή κυρίως πρώιμων ποικιλίων για την παραγωγή αγουρέλαιου που πωλείται (όπως και στην χώρα μας) σε υψηλότερη τιμή σε σχέση με το έξτρα παρθένο.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 17 έως 23 Σεπτεμβρίου 2024, η μέση τιμή παραγωγού έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν στα 7,10 ευρώ το κιλό, το παρθένο ελαιόλαδο 6,99 ευρώ και το λαμπάντε 6,49 ευρώ.
Πάντως οι οργανώσεις των Ισπανών ελαιοπαραγωγών υποστηρίζουν ότι οι πρόσφατες βροχοπτώσεις που έπεσαν στα κεντρικά και νότια της χώρας δεν ήταν αρκετές για να να μετριάσουν τις επιπτώσεις της επίμονης ξηρασίας που είχαμε στις κύριες περιοχές παραγωγής ελαιολάδου.
Στην αποστολή 155.415 μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προχώρησε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων σε εξατομικευμένες επιχειρήσεις, που θα υποχρεούνται να εκδίδουν ψηφιακά παραστατικά διακίνησης και να διαβιβάζουν τα δεδομένα τους στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την Α.1122/2024 (Β΄4570) κοινή απόφαση του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ, την παραπάνω υποχρέωση, έχουν από 1η/12 οι επιχειρήσεις που:
- τα ακαθάριστα έσοδά τους υπερβαίνουν τις 200.000 ευρώ, βάσει της υποβληθείσας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2022 ή
- δραστηριοποιούνται στους τομείς των ενεργειακών προϊόντων (καύσιμα), φαρμακευτικών προϊόντων και ιατρικών αναλωσίμων, οικοδομικών και συναφών υλικών, καθώς και της παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας ελαιόκαρπου και ελαιόλαδου.
Περαιτέρω, υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση μη έκδοσης παραστατικών διακίνησης, το πρόστιμο ανέρχεται :
- στα πεντακόσια (500) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν η επιχείρηση τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα ή
- στα χίλια (1.000) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν η επιχείρηση τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
Από τις 28 Σεπτεμβρίου θα έχουμε την παραγωγή του πρώτου φετινού αγουρέλαιου στην Λακωνία.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων Λακωνίας, κ. Παναγιώτης Μπατσάκης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «το πρώτο αγουρέλαιο αναμένεται να βγει φέτος μετά τις 28 Σεπτεμβρίου. Η παραγωγή φέτος αναμένεται να είναι αυξημένη σε σχέση με πέρσι.
Εκτιμούμε ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον από το εμπόριο όπως συμβαίνει κάθε χρόνο. Βέβαια πρέπει να δούμε και τις ποιότητες που θα έχουμε φέτος.
Στο παρελθόν η τιμή του αγουρέλαιου αποτελούσε κάθε χρόνο δείκτη για την εξέλιξη των τιμών του έξτρα παρθένου ελαιολάδου.
Πέρυσι η τιμή που βγήκε το πρώτο αγουρέλαιο από τον συνεταιρισμό ήταν στα 9,5 ευρώ το κιλό. Εκτιμώ από την μέχρι σήμερα εικόνα της αγοράς ότι φέτος δεν θα πέσει κάτω από τα 8 ευρώ».
Πάντως αυτή την περίοδο η αγορά του ελαιολάδου είναι παγωμένη σε αναμονή της νέας εσοδείας. Από την άλλη κύκλοι της αγοράς κάνουν λόγο για τιμή αγουρέλαιου νέας εσοδείας στα 8,5 ευρώ το κιλό.
Θυμίζουμε ότι η τελευταία μεγάλη πώληση ελαιολάδου, εσοδείας 2023-2024, στην Λακωνία, έγινε στις 10 Σεπτεμβρίου, από τον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμός Παπαδιανίκων. Συγκεκριμένα πούλησε σε Ιταλούς δύο βυτία έξτρα παρθένο, οξύτητας 0,3, στην τιμή των 7,90 ευρώ το κιλό.
Πάνω από 9 ευρώ το κιλό παραμένει η τιμή παραγωγού για το ελαιόλαδο στην Ιταλία, ανέφερε το Ινστιτούτο Ismea με αφορμή την έναρξη της νέας ελαιοκομικής περιόδου.
Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση για την ιταλική αγορά ελαιολάδου, που έγινε εν όψει της νέας συγκομιδής, την οποία διοργάνωσαν η Confagricoltura και η Costa d' Oro, πριν λίγες ημέρες στη Ρώμη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ismea, «η Ιταλία είναι ο δεύτερος παραγωγός της παγκόσμιας αγοράς, με μερίδιο που φτάνει το 15% της παραγωγής, ο δεύτερος εξαγωγέας ελαιολάδου στον κόσμο και ο πρώτος καταναλωτής, με 8,2 λίτρα ανά άτομο ετησίως.
Κατέχει επίσης το παγκόσμιο ρεκόρ ποικιλιών, με πάνω από 500, από τους οποίους προέρχεται ο μεγαλύτερος αριθμός εξαιρετικών παρθένων ελαιόλαδων ονομασίας στην Ευρώπη (42 ΠΟΠ και 8 ΠΓΕ).
Παρά όμως τον μεγάλο αριθμό προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και γεωγραφικών ενδείξεων, η ποσότητα της πιστοποιημένης παραγωγής είναι πολύ περιορισμένη, καλύπτοντας ποσοστό 2 - 4% της συνολικής εθνικής παραγωγής ελαιολάδου.
Πάντως η εξαιρετική ποιότητα παραγωγής των δύο τελευταίων ετών οδήγησε σε μεγάλες αυξήσεις τιμών που παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα, σε αντίθεση με τις Ισπανία, Ελλάδα και Τυνησία, που παρουσιάζουν διακυμάνσεις στις τιμές».
Πώληση ελαιολάδου στην Κρήτη
Στο μεταξύ ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Μαλλών Ιεράπετρας ακολουθώντας τις ορθές πρακτικές για τη διάθεση ελαιολάδου, προκηρύσσει πρόχειρο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την πώληση:
α. 5 τόνων ελαιολάδου εσοδείας 2023-2024 με οξύτητα 0,29 και
β. 10 τόνων ελαιολάδου εσοδείας 2023-2024 οξύτητας 1,0
Η κατάθεση των προσφορών έγινε έως τη Δευτέρα (16/9/2024).
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Φραγκιαδάκης, πρόεδρος στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Μαλλών, «οι τιμές που συμφώνησε ο συνεταιρισμός είναι για το έξτρα παρθένο στα 7,50 ευρώ το κιλό και για το παρθένο στα 6,20 ευρώ το κιλό.
Αυτές τις ημέρες θα βγουν οι νέες παραγωγές στην Ιταλία, ενώ ήδη η Τυνησία έχει ξεκινήσει τις εξαγωγές ελαιολάδου νέας εσοδείας. Αυτό αναμένεται να στρέψει το ενδιαφέρον των εμπόρων στη νέα παραγωγή ελαιολάδου».
Η παρουσίαση των σημαντικότερων επίκαιρων θεμάτων που απασχολούν τον κλάδο της τυποποίησης, διακίνησης και εξαγωγής ελαιολάδου θα πρωταγωνιστήσει στην ανοιχτή εσπερίδα που διοργανώνει ο ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου), την Πέμπτη (26 Σεπτεμβρίου 2024) και ώρα 6.00μμ στην Αίθουσα του ΒΕΑ (Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών), Ακαδημίας 18, Αθήνα.
Από πλευράς του αρμόδιου Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα είναι εισηγητής ο Γενικός Γραμματέας του κ. Γιώργος Στρατάκος, με θέμα «τα μέτρα και τις δράσεις για τον ελαιοκομικό τομέα», ενώ έχει προσκληθεί να απευθύνει χαιρετισμό και ο Υπουργός κ. Κώστας Τσιάρας.
Η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αλκοόλης και Τροφίμων του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΑΑΔΕ) Δρ. Διονυσία Στεφανίτση θα αναλύσει το επίκαιρο θέμα: «Επιμολυντές ελαιολάδου: Η περίπτωση των υδρογονανθράκων παραφινελαίων».
Ακολούθως, στη «Διεθνοποίηση των ελληνικών ελαιοκομικών επιχειρήσεων» θα αναφερθεί ο κ. Γιάννης Ρέτσας, Γεν. Δντής ανάπτυξης εξωτερικού εμπορίου του ENTERPRISE GREECE ενώ ο Πρόεδρος του ΠΣΕ & ΣΕΚ κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης θα περιγράψει τρόπους και διαδικασίες με την εισήγησή του “Βελτιώνοντας την εξωστρέφεια του ελληνικού ελαιολάδου».
Το εξίσου ενδιαφέρον θέμα «Ελαιόλαδο και μαζική εστίαση», θα αναπτύξει ο καταλληλότερος κ. Γιώργος Καββαθάς ως Πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ & ΓΣΕΒΕΕ.
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 60 χρόνων από την ίδρυση του ΣΕΒΙΤΕΛ, στην διάρκεια της εσπερίδας, το Δ.Σ θα βραβεύσει τον επί σειρά ετών (2001-2020) Πρόεδρό του κ. Γρηγόρη Αντωνιάδη και τον Διευθυντή του κ. Παναγιώτη Καραντώνη.
Για το πρόγραμμα πατήστε (εδώ)
Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι τα χρήματα του 2024 δεν θα χαθούν. Για αυτό και υπέγραψα μια τελευταία τροποποίηση της απόφασης, με την οποία προβλέπουμε ότι κάθε Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) δύναται να λάβει προκαταβολή, κατόπιν αιτήματος της στον ΟΠΕΚΕΠΕ, μετά την έγκριση του επιχειρησιακού της προγράμματος έως την 15η Οκτώβριου.
Αυτό υπογράμμισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, απαντώντας στη Βουλή σε Επίκαιρη Ερώτηση που κατέθεσε ο Πρόεδρος της Νέας Αριστεράς, Αλέξης Χαρίτσης, με θέμα: «Μετά την απαράδεκτη απώλεια πόρων από την ΚΑΠ 2023-2027 για το 2023, η πολύμηνη καθυστέρηση για τα προγράμματα των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) θέτει σε κίνδυνο και τους πόρους για το 2024».
Σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ, με την συγκεκριμένη τροποποίηση παρατάθηκε η δυνατότητα κατάθεσης αιτήματος προκαταβολής πέραν της 25ης Σεπτεμβρίου, που αρχικώς προέβλεπε η Υπουργική Απόφαση.
Υφίστανται προς αξιολόγηση 80 κατατεθειμένα επιχειρησιακά προγράμματα συνολικού αιτούμενου ενωσιακού προϋπολογισμού περίπου 71,5 εκατ. €.
Εάν καταφέρουμε να απορροφήσουμε το σύνολο του προγράμματος, με την άθροιση της εθνικής συμμετοχής και των ίδιων κεφαλαίων το σύνολο του προϋπολογισμού των επιχειρησιακών προγραμμάτων των ΟΕΦ θα ανέρχεται σε 63,2 εκατ. € ή περίπου 15,8 εκατ/ έτος, είπε ο υπουργός.
Ακόμη ανακοίνωσε ότι εντός των επομένων ημερών ολοκληρώνεται από τις δύο αρμόδιες επιτροπές η αξιολόγηση των υποβληθέντων προτάσεων και, συνεπώς, Δευτέρα με Τρίτη θα έχουμε την ανακοίνωση του προσωρινού πίνακα κατάταξης.
Κατά τη διάρκεια της δευτερολογίας του ο Κώστας Τσιάρας, διευκρίνισε ότι για τα επόμενα έτη οι προκαταβολές, οι οποίες ανέρχονται από το 30% έως το 80% του προγράμματος, θα καταβάλλονται έως τις 31 Μαρτίου εκάστου έτους.
Σε ό,τι αφορά τα κονδύλια του 2023, ο κ. Τσιάρας διευκρίνισε ότι, με βάση τις ανάγκες αναθεώρησης του ΣΣ ΚΑΠ, και τους νέους όρους που είχαν τεθεί για την υποβολή των αιτημάτων από τους ΟΕΦ, ακόμα και ως προς την χρονική περίοδο που καλύπτεται (ημερολογιακό και όχι ελαιοκομικό έτος), κρίθηκε σκόπιμο να δοθεί προτεραιότητα στις αλλαγές που ζητούσε και η ΕΘΕΑΣ, έστω και αν υπήρχαν επιπτώσεις στην απορρόφηση των κονδυλίων του 2023, καθώς η μη προσαρμογή στις νέες συνθήκες θα είχε επιπτώσεις στο σύνολο των επομένων ετών.
Στο πλαίσιο της FOOD & DRINKS Expo by Detrop την 1η Νοεμβρίου 2024 στη ΔΕΘ.
Στην Βόρεια Ελλάδα, η οποία φημίζεται για την εξαιρετική της κουζίνα αλλά όχι και τόσο για την ελαιοπαραγωγή της (με εξαίρεση περιοχές που πρόσφατα έχουν εξελιχθεί και αναπτυχθεί με μεγάλη επιτυχία), επεκτείνεται για το 2024 ο θεσμός της Λέσχης Φίλων Ελαιολάδου & Ελιάς ΦΙΛΑΙΟΣ με τίτλο «EVOO (Extra Virgin Olive Oil) IN GASTRONOMY» της επιβράβευσης των εστιατορίων τα οποία προβάλλουν τις διαφορετικές ποικιλίες ελαιολάδων και γενικά προάγουν την κουλτούρα του.
Στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης FOOD & DRINKS Expo by Detrop, η ΦΙΛΑΙΟΣ θα τιμήσει για 2η συνεχή χρονιά τα εστιατόρια εκείνα που συστηματικά εργάζονται προς την κατεύθυνση προβολής και ανάδειξης του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, μέσα από τις εξειδικευμένες λίστες ή την ποικιλία των εμφιαλωμένων ελαιολάδων των εστιατορίων τους.
Κάθε εστιατόριο που θα πληροί τις προδιαγραφές, θα λάβει την τιμητική διάκριση της ΦΙΛΑΙΟΣ ως αναγνώριση της προσπάθειας που καταβάλει προκειμένου τα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα του τόπου μας να αποκτήσουν τη θέση που αρμόζει στο χώρο της εκλεπτυσμένης γαστρονομίας.
Τα εστιατόρια (από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και βορειότερα, καθώς και από το Ιόνιο και το Βόρειο Αιγαίο) τα οποία διαθέτουν εξειδικευμένη λίστα εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων, ή προσφέρουν ποικιλία εμφιαλωμένων ελαιολάδων, μπορούν να στείλουν συμμετοχή στη δράση μέχρι τις 18 Οκτωβρίου 2024, στο email [email protected] ή στο τηλέφωνο 2104132945.
Η συμμετοχή των εστιατορίων στον διαγωνισμό είναι δωρεάν.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης απονομής των διακρίσεων, οι εκπρόσωποι των εστιατορίων και οι προσκεκλημένοι θα έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν διαφορετικά πρωτόλαδα της νέας ελαιοκομικής περιόδου 2024/25, τα οποία θα εκθέτουν οι παραγωγοί τους.
Η τελετή απονομής των διακρίσεων θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή (1 Νοεμβρίου 2024) και ώρα 3.30 μμ, στο χώρο της FOOD & DRINKS Expo by Detrop, (Εκθεσιακό & Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, στο lounge του θεματικού σαλονιού Golden Olive, Περίπτερο 15).
Η Ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία της αγοράς του κλάδου του ελαιολάδου που αντιστοιχούν στον μήνα Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα με αυτά τα ισπανικά αποθέματα υπολογίζονται σε περίπου 271.970 τόνους ελαιολάδου.
Οι ποσότητες που διαθέτουν τα ελαιοτριβεία ανέρχονται στους 138.662 τόνους, στα συσκευαστήρια 131.741 τόνους, ενώ τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage) ανέρχονται σε 1.564 τόνους.
Αν το εμπόριο ελαιολάδου στην Ισπανία τον μήνα Σεπτέμβριο έχει την εικόνα του Αυγούστου υπολογίζεται ότι στα τέλη μένα τα ισπανικά αποθέματα θα είναι περίπου 200.000 τόνοι.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 2 έως τις 8 Σεπτεμβρίου, η μέση τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 7,3 ευρώ το κιλό, το παρθένο ελαιόλαδο 6,7 ευρώ και το λαμπάντε 6,6 ευρώ.
Τα ελαιοτριβεία της φοροδιαφυγής που έκρυβαν έσοδα πάνω από 80 εκατ. ευρώ.
Ένα γιγαντιαίο συνοθύλευμα υπαρκτών και ανύπαρκτων συναλλαγών, μεταξύ πραγματικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων που αποτελούν άδειο κέλυφος, διερευνά η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) μετά από καταγγελία πολίτη, η οποία καταδείκνυε ως διακινητές εικονικών τιμολογίων ελαιόλαδου έναν επιτηδευματία και ένα φυσικό πρόσωπο - διαχειριστή νομικών προσώπων (κυρίως ελαιοτριβείων).
Τι βρήκε η ΑΑΔΕ
Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με τη χρήση των στοιχείων του myDATA, αρχείων, που κατασχέθηκαν κατά τις εφόδους στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, καθώς και κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών τους.
Από την έως τώρα έρευνα, έχει διαπιστωθεί ότι, στο δαιδαλώδες αυτό κύκλωμα, το 2022-2023, εμπλέκονται πάνω από 30 επιχειρήσεις, από τις οποίες τουλάχιστον 14 έχουν συσταθεί με σκοπό την έκδοση και τη λήψη εικονικών τιμολογίων, και κατ΄ επέκταση:
Α. Tη δημιουργία πιστωτικών υπολοίπων ΦΠΑ και την καταχρηστική επιστροφή φόρου, από υπαρκτές λήπτριες επιχειρήσεις
B. Την κάλυψη αγορών από αγρότες ειδικού ή κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ ή από ελαιοτριβεία χωρίς φορολογικά στοιχεία.
Τα βήματα της έρευνας:
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι επιχείρηση με ημερομηνία έναρξης εργασιών το 2021, δεν είχε υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ, ενώ και από τα δεδομένα myDATA δεν προέκυπταν αγορές (δηλαδή δεν φαινόταν να έχουν δηλώσει έσοδα από πωλήσεις προς αυτήν τρίτοι προμηθευτές, ενώ παράλληλα δεν προέκυπτε από τους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες (listing) η ύπαρξη ενδοκοινοτικών αποκτήσεων). Επομένως η ΙΚΕ δεν προκύπτει να έχει πραγματοποιήσει αγορές, ενώ δεν ανταποκρίθηκε σε πρόσκληση του ελέγχου για προσκόμιση λογιστικών αρχείων.
Ωστόσο, από το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών της ΙΚΕ και από το MyDΑΤΑ, προκύπτει να έχουν εκδοθεί 15 φορολογικά στοιχεία προς ατομική επιχείρηση (μέλος του κυκλώματος απάτης), καθαρής αξίας 200.000 ευρώ.
Πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια μερικός επιτόπιος έλεγχος στη λήπτρια ατομική επιχείρηση, με αντικείμενο δραστηριότητας το εμπόριο ελαιολάδου, όπου κατόπιν πρόσκλησης προσκομίσθηκαν στον έλεγχο επιπλέον φορολογικά στοιχεία, που είχαν εκδοθεί από την ΙΚΕ, με συνέπεια να προκύπτει ότι η λήπτρια εταιρεία έλαβε και καταχώρησε στα βιβλία της συνολικά 32 τιμολόγια, συνολικής καθαρής αξίας 700.000 ευρώ. Από το σύνολο των στοιχείων αυτών, στο MyData είχαν ανέβει ως έσοδα της ανύπαρκτης ΙΚΕ, και επομένως ως έξοδα της λήπτριας ατομικής επιχείρησης, 15 φορολογικά στοιχεία, συνολικής καθαρής αξίας 200.000 ευρώ.
Τα τιμολόγια αυτά εξοφλήθηκαν μέσω e-banking, ενώ τα φορολογικά στοιχεία, για τα οποία δεν έγινε ανάρτηση στο myDATA, εξοφλήθηκαν με επιταγές , όπου η είσπραξή τους έγινε από φυσικά πρόσωπα για τα οποία δεν προκύπτει σχέση τους ή συναλλαγές τους με την ΙΚΕ (καθώς πρόκειται για φυσικά πρόσωπα χωρίς έναρξη δραστηριότητας), τα οποία κλήθηκαν από τον έλεγχο εγγράφως για εξηγήσεις, χωρίς να ανταποκριθούν.
Οι 30 αυτές επιχειρήσεις έχουν συναλλαχθεί σε τουλάχιστον 60 συνδυασμούς, έχοντας εκδώσει πάνω από 1.700 εικονικά τιμολόγια, καθαρής αξίας άνω των 80 εκατ. ευρώ.
Από την έως τώρα έρευνα, προκύπτει ότι 4 εκδότες εξέδωσαν 1.632 φορολογικά στοιχεία, με καθαρή αξία 33,17 εκατ. ευρώ και ΦΠΑ 4,32 εκατ. ευρώ, τα οποία, στην πλειονότητά τους, εξοφλούνταν από τους λήπτες τους, ακόμη και μέσω τραπεζικού συστήματος, το οποίο… «ξεγελούσαν», διενεργώντας συστηματικές άμεσες αναλήψεις των χρηματικών ποσών.
Πέραν των φορολογικών επιβαρύνσεων, που θα προκύψουν κατά την ολοκλήρωση της συνολικής ελεγκτικής διαδικασίας, οι εμπλεκόμενοι κινδυνεύουν και με ποινική δίωξη, καθώς η έκδοση και η λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων συμπεριλαμβάνονται στα εγκλήματα φοροδιαφυγής.
Η έρευνα στους υπόλοιπους εκδότες και λήπτες συνεχίζεται.