Τα σοβαρά προβλήματα του αντιμετωπίζει το ελληνικό ελαιόλαδο, έθεσαν σε πρόσφατο υπόμνημά τους προς την Κυβέρνηση, όλοι οι φορείς του τομέα, απαιτώντας άμεσες παρεμβάσεις για την επίλυσή τους.
Οι πρόεδροι των φορέων κ.κ. Εμμανουήλ Γιαννούλης (ΕΔΟΕ), Κωνσταντίνος Κουτσιούμπης (ΣΕΒΙΤΕΛ), Γιώργος Ανδρεαδάκης (ΣΥΤΕΚ - Σύνδεσμος Τυποποιητών Ελαιολάδου Κρήτης) και Αλκιβιάδης Καλαμπόκης (ΣΕΚ - Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης), δήλωσαν ότι «τα προβλήματα που αφορούν στο ελαιόλαδο διαρκώς μεγεθύνονται και δεν επιλύονται ή επιλύονται με μεγάλη καθυστέρηση» Για τον λόγο αυτό «ζητούν άμεσα την παρέμβαση του πρωθυπουργού, προκειμένου να οργανωθεί μία συνάντηση με τους αρμόδιους υπουργούς και φορείς, προκειμένου να αντιμετωπισθούν άμεσα, πριν να οδηγηθεί το ελληνικό ελαιόλαδο σε απαξία και καταστροφή».
Τα αιτήματα που τέθηκαν από την ΕΔΟΕ (Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου), τον ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμο Ελληνικών Βοιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου), τον ΣΥΤΕΚ (Σύνδεσμος Τυποποιητών Ελαιολάδου Κρήτης) & ΣΕΚ (Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης) ανά θέμα, είναι συνοπτικά τα επόμενα:
1. Ένταξη των Υπηρεσιών Επεξεργασίας και Τυποποίησης Ελαιόλαδου (ΚΑΔ 10.41.99.02) στον Αναπτυξιακό Νόμο.
Παρά την ένταξη του εν λόγω ΚΑΔ, η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αμφισβητεί για το αν είναι τελικά «μεταποιητική» δραστηριότητα η τυποποίηση του ελαιολάδου, με αποτέλεσμα να αποκλείονται επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων του ελαιοκομικού τομέα από τον Αναπτυξιακό Νόμο. Παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες και συναντήσεις με τους αρμόδιους για την ανάδειξη του εν λόγω προβλήματος, δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστική ενασχόληση και ενδιαφέρον, για την επίλυση του επείγοντος αυτού θέματος.
2. Προστασία επώνυμου - τυποποιημένου ελαιολάδου
Εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για τη διακίνηση του ελαιόλαδου, με απαγόρευση πώλησης χύμα και ανεξέλεγκτου προϊόντος (αφορά περίπου το 45% ή 50.000 τόνους της εσωτερικής κατανάλωσης ελαιόλαδου), απαγόρευση πώλησης κενών προτυπωμένων μεταλλικών δοχείων ελαιολάδου στην ελεύθερη αγορά και αντικατάστασής αυτών με ατύπωτα δοχεία που θα φέρουν ειδική σήμανση με στόχο την προστασία της υγείας των καταναλωτών, την αποφυγή εξαπάτησής τους και τον περιορισμό της παράνομης διακίνησης. Αύξηση των ελέγχων από τους εκλεκτικούς μηχανισμούς σε σημεία διακίνησης (λιμάνι Πειραιά, διόδια, ΚΤΕΛ, Μεταφορικές εταιρίες, κλπ). Μείωση του ΦΠΑ στην πώληση τυποποιημένου ελαιολάδου, προκειμένου να αποκοπεί η πτωτική τάση της κατανάλωσης του.
3. Θέματα ποιότητας
α) Έλεγχος ποιότητας σε χαμηλής τιμής επώνυμα ελαιόλαδα.
β) Εφαρμογή του προταθέντος από την ΕΔΟΕ ηλεκτρονικού Μητρώου καταγραφής της παραγωγής και διακίνησης από τα ελαιουργεία μέχρι και τα σημεία κατανάλωσης. Σχετική πλατφόρμα έχει ήδη αναπτυχθεί, παρέχεται δωρεάν και έχει παρουσιαστεί στην ΑΑΔΕ, η οποία έχει σαφώς τοποθετηθεί υπέρ της και θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε συνδυασμό με την δυνατότητα που έχει πλέον και ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ.
γ) Μελέτη και καταγραφή των ελληνικών ποικιλιών και των ποιοτικών τους δεικτών (φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά) σε όλη την επικράτεια (χαρτογράφηση), προκειμένου να θωρακισθεί η εγχώρια παραγωγή μας για την ανώτερη ποιοτική κατηγορία του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου.
δ) Εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για την χρήση ελαιολάδου στους χώρους μαζικής εστίασης (σύμφωνα με τους κανόνες ΔΙΕΠΠΥ) και εκσυγχρονισμό της με συγκεκριμένη πρόταση που έχει ήδη αναπτυχθεί και έχει κατατεθεί στο ΥΠΑΑΤ (είχε εγκριθεί από την Νομική Υπηρεσία του ΥπΑΑΤ).
4. Τεχνικά θέματα
α) Παρέμβαση για τα νέα όρια στους αρωματικούς υδρογονάνθρακες παραφινελαίων (ΜΟΑΗ) στα ελαιόλαδα και πυρηνέλαια.
- Συνεργασία με το ΓΧΚ για την ενιαία παρακολούθηση του θέματος, παράλληλα με την εκπροσώπηση μέσω της ΜΕΑ Βρυξελλών και την δημιουργία μετώπου με τις λοιπές ελαιοπαραγωγικές χώρες.
- Ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθών καλλιεργητικών πρακτικών (ιδίως στην συλλογή του ελαιόκαρπου με βενζινοκίνητα ελαιοραβδιστικά), των ελαιουργών για την υπεύθυνη και συνεπή διαδικασία ελαιοποίησης και τέλος την αυξημένη προσοχή όλων των ενδιάμεσων κλάδων σε θέματα ποιότητας, γνησιότητας και ασφάλειας.
β) Βελτίωση του ισχύοντος μηχανισμού δακοκτονίας
5. Θέματα εξωστρέφειας
α) Επιστροφή ΦΠΑ εξαγωγικών επιχειρήσεων με συνοπτικές και όχι χρονοβόρες διαδικασίες,
β) «ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕ ΕΞΩ - Υποστήριξη Διεθνούς Προβολής ΜΜΕ με Εξωστρεφή Προσανατολισμό» Νέος Κύκλος και άμεση προκήρυξη,
γ) Προστασία προϊόντων ΠΟΠ - ΠΓΕ - Διεύρυνση διμερών εμπορικών συμφωνιών
δ) Γραφεία ΟΕΥ (Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων) - ενοποίησή τους, δόμηση των πληροφοριών, ουσιαστική πληροφόρηση, μετρήσιμοι στόχοι. Υπάρχει Προεδρικό Διάταγμα υπό διαμόρφωση, που ουσιαστικά τους καταργεί και ανατίθεται η οικονομική διπλωματία στους Πρέσβεις.
ε) Στήριξη της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης για τον κάθετο συντονισμό των δράσεων όλου του τομέα. Καθιέρωση «Ανταποδοτικής Συνεισφοράς» για την συγκέντρωση των απαραίτητων πόρων για την προβολή και την προώθηση του ελληνικού ελαιολάδου.
στ) Να αναπτυχθεί και να δημοσιευτεί η θέση - πρόταση της χώρας μας για τα συστήματα FOPL και το NUTRISCORE.
Τα ελαιοτριβεία της φοροδιαφυγής που έκρυβαν έσοδα πάνω από 80 εκατ. ευρώ.
Ένα γιγαντιαίο συνονθύλευμα υπαρκτών και ανύπαρκτων συναλλαγών, μεταξύ πραγματικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων που αποτελούν άδειο κέλυφος, διερευνά η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) μετά από καταγγελία πολίτη, η οποία καταδείκνυε ως διακινητές εικονικών τιμολογίων ελαιόλαδου έναν επιτηδευματία και ένα φυσικό πρόσωπο - διαχειριστή νομικών προσώπων (κυρίως ελαιοτριβείων).
Τι βρήκε η ΑΑΔΕ
Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται με τη χρήση των στοιχείων του myDATA, αρχείων, που κατασχέθηκαν κατά τις εφόδους στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, καθώς και κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών τους.
Από την έως τώρα έρευνα, έχει διαπιστωθεί ότι, στο δαιδαλώδες αυτό κύκλωμα, το 2022-2023, εμπλέκονται πάνω από 30 επιχειρήσεις, από τις οποίες τουλάχιστον 14 έχουν συσταθεί με σκοπό την έκδοση και τη λήψη εικονικών τιμολογίων, και κατ΄ επέκταση:
Α. Tη δημιουργία πιστωτικών υπολοίπων ΦΠΑ και την καταχρηστική επιστροφή φόρου, από υπαρκτές λήπτριες επιχειρήσεις
B. Την κάλυψη αγορών από αγρότες ειδικού ή κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ ή από ελαιοτριβεία χωρίς φορολογικά στοιχεία.
Τα βήματα της έρευνας:
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι επιχείρηση με ημερομηνία έναρξης εργασιών το 2021, δεν είχε υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ, ενώ και από τα δεδομένα myDATA δεν προέκυπταν αγορές (δηλαδή δεν φαινόταν να έχουν δηλώσει έσοδα από πωλήσεις προς αυτήν τρίτοι προμηθευτές, ενώ παράλληλα δεν προέκυπτε από τους ανακεφαλαιωτικούς πίνακες (listing) η ύπαρξη ενδοκοινοτικών αποκτήσεων). Επομένως η ΙΚΕ δεν προκύπτει να έχει πραγματοποιήσει αγορές, ενώ δεν ανταποκρίθηκε σε πρόσκληση του ελέγχου για προσκόμιση λογιστικών αρχείων.
Ωστόσο, από το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών της ΙΚΕ και από το MyDΑΤΑ, προκύπτει να έχουν εκδοθεί 15 φορολογικά στοιχεία προς ατομική επιχείρηση (μέλος του κυκλώματος απάτης), καθαρής αξίας 200.000 ευρώ.
Πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια μερικός επιτόπιος έλεγχος στη λήπτρια ατομική επιχείρηση, με αντικείμενο δραστηριότητας το εμπόριο ελαιολάδου, όπου κατόπιν πρόσκλησης προσκομίσθηκαν στον έλεγχο επιπλέον φορολογικά στοιχεία, που είχαν εκδοθεί από την ΙΚΕ, με συνέπεια να προκύπτει ότι η λήπτρια εταιρεία έλαβε και καταχώρησε στα βιβλία της συνολικά 32 τιμολόγια, συνολικής καθαρής αξίας 700.000 ευρώ. Από το σύνολο των στοιχείων αυτών, στο MyData είχαν ανέβει ως έσοδα της ανύπαρκτης ΙΚΕ, και επομένως ως έξοδα της λήπτριας ατομικής επιχείρησης, 15 φορολογικά στοιχεία, συνολικής καθαρής αξίας 200.000 ευρώ.
Τα τιμολόγια αυτά εξοφλήθηκαν μέσω e-banking, ενώ τα φορολογικά στοιχεία, για τα οποία δεν έγινε ανάρτηση στο myDATA, εξοφλήθηκαν με επιταγές , όπου η είσπραξή τους έγινε από φυσικά πρόσωπα για τα οποία δεν προκύπτει σχέση τους ή συναλλαγές τους με την ΙΚΕ (καθώς πρόκειται για φυσικά πρόσωπα χωρίς έναρξη δραστηριότητας), τα οποία κλήθηκαν από τον έλεγχο εγγράφως για εξηγήσεις, χωρίς να ανταποκριθούν.
Οι 30 αυτές επιχειρήσεις έχουν συναλλαχθεί σε τουλάχιστον 60 συνδυασμούς, έχοντας εκδώσει πάνω από 1.700 εικονικά τιμολόγια, καθαρής αξίας άνω των 80 εκατ. ευρώ.
Από την έως τώρα έρευνα, προκύπτει ότι 4 εκδότες εξέδωσαν 1.632 φορολογικά στοιχεία, με καθαρή αξία 33,17 εκατ. ευρώ και ΦΠΑ 4,32 εκατ. ευρώ, τα οποία, στην πλειονότητά τους, εξοφλούνταν από τους λήπτες τους, ακόμη και μέσω τραπεζικού συστήματος, το οποίο… «ξεγελούσαν», διενεργώντας συστηματικές άμεσες αναλήψεις των χρηματικών ποσών.
Πέραν των φορολογικών επιβαρύνσεων, που θα προκύψουν κατά την ολοκλήρωση της συνολικής ελεγκτικής διαδικασίας, οι εμπλεκόμενοι κινδυνεύουν και με ποινική δίωξη, καθώς η έκδοση και η λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων συμπεριλαμβάνονται στα εγκλήματα φοροδιαφυγής.
Η έρευνα στους υπόλοιπους εκδότες και λήπτες συνεχίζεται.
«Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απέρριψε το ενδεχόμενο της μείωσης του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο προκειμένου να μειωθεί η τιμή του, καθώς ισχυρίστηκε πως το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα έφτανε στον καταναλωτή», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη, για τις τιμές του ελαιόλαδου, σχολιάζει με ανακοίνωση του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Συγκεκριμένα αναφέρει:
«Οι δηλώσεις του κ. Μαρινάκη αναφορικά με τον ΦΠΑ στο ελαιόλαδο κατέρριψαν κάθε έννοια κοινής λογικής. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απέρριψε το ενδεχόμενο της μείωσης του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο προκειμένου να μειωθεί η τιμή του, καθώς ισχυρίστηκε πως το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα έφτανε στον καταναλωτή.
Και την ίδια στιγμή, πανηγύρισε για τη μείωση του ΦΠΑ στον καφέ, που είχε λάβει η κυβέρνηση μόλις πριν δύο μήνες.
Από ό,τι φαίνεται, η αποδοτικότητα των φορολογικών μέτρων της κυβέρνησης εξαρτάται από το είδος των προϊόντων στα οποία επιλέγει να τα εφαρμόσει. Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Μαρινάκη, η μείωση του ΦΠΑ στον καφέ λειτουργεί, αλλά στο ελαιόλαδο δεν λειτουργεί».
Μεγάλη συμφωνία για πώληση ελαιολάδου έκλεισε αγροτικός συνεταιρισμός στην Λακωνία, ενώ φαίνεται ότι ζεστάθηκε το ενδιαφέρον των εμπόρων μετά την απραξία του καλοκαιριού.
Ο κ. Παναγιώτης Ντανάκας, Διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιολάδου Μολάων – Πακίων, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «η συμφωνία αφορούσε 150 τόνοι έξτρα παρθένου ελαιόλαδου περσινής εσοδείας με τιμή στα 7,60 ευρώ το κιλό.
Tην Παρασκευή (30/8) έκλεισε η συμφωνία και τη Δευτέρα (2/9) ήρθε το φορτηγό και το πήραν.
Απομένουν ακόμη στις αποθήκες του συνεταιρισμού 250 τόνοι ελαιολάδου και θα δούμε πως θα πουληθεί μετά από τις 15 Σεπτεμβρίου».
Στο μεταξύ ήδη κλιμάκιο του ΕΛΓΑ επισκέπτεται την περιοχή της Λακωνίας που επλήγηκε από την χαλαζόπτωση της 1ης Σεπτεμβρίου (Συκιά, Φοινίκι και Ασωπό).
Στο επόμενο διάστημα θα οριοθετηθούν επακριβώς οι περιοχές όπου σημειώθηκε ζημιά για να ξεκινήσει η διαδικασία δηλώσεων των πληγέντων παραγωγών.
Τιμές Ισπανίας
Στο μεταξύ στην Ισπανία στα 7,66 ευρώ το κιλό κυμάνθηκε η μέση τιμή παραγωγού για το ελαιόλαδο, κατά τη διάρκεια της εμπορικής περιόδου 2023/2024, σύμφωνα με τα στοιχεία από το Poolred.
Ο μέσος όρος των τιμών των τελευταίων έντεκα μηνών έδειξε ότι την υψηλότερη τιμή είχε τον Ιανουάριο που έφτασε στα 8,74 ευρώ το κιλό και την χαμηλότερη τον Ιούλιο που ήταν στα 6,72 ευρώ το κιλό.
Η αγροτοσυνδικαλιστική ισπανική οργάνωση ASAJA-Jaén αναφέρει ότι με αυτά τα δεδομένα η καμπάνια τιμολόγησης την φετινή περίοδο ήταν πολύ καλή για τους Ισπανούς ελαιοπαραγωγούς.
Συνεχίζεται η εμπορία ελαιολάδου στην Ισπανία, σε αντίθεση με την Ιταλία που έχουν παγώσει οι αγοραπωλησίες λόγω αδειών Αυγούστου.
Έτσι στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 19 έως τις 25 Αυγούστου, η μέση τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 7,05 ευρώ το κιλό, το παρθένο ελαιόλαδο 6,73 ευρώ και το λαμπάντε 6,42 ευρώ.
Όσον αφορά τις μέσες τιμές παραγωγού που αφορούν την πρώιμη ποικιλία Picual (Χαέν), στις 26 Αυγούστου, είχαν ως εξής: το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι στα 7,09 ευρώ το κιλό, το παρθένο στα 6,73 ευρώ και το λαμπάντε στα 6,59 ευρώ.
Στο μεταξύ, μετά από μεγάλο διάστημα ξηρασίας, άρχισαν να δημιουργούν προβλήματα στην ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας και οι χαλαζοπτώσεις.
Σε ενημέρωση του ΑγροΤύπου από την Ισπανία μας ανέφεραν ότι η πρώτη χαλαζόπτωση, που έγινε στις 21 Αυγούστου, έπληξε αρκετά μεγάλες περιοχές της επαρχίας Χαέν (στις δημοτικές περιφέρειες Pegalajar, Cambil, Cárcheles, Ibros, Ubeda, Torreperogil, Sabiote, Canena, Peal de Cercero).
Ακολούθησε νέα χαλαζόπτωση, στις 23 Αυγούστου, που έπληξε κυρίως την περιοχή Beas de Segura.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει οι αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις της περιοχής, το ποσοστό ζημιάς κυμαίνεται από 20% έως και 90% σε κάποιες περιοχές.
Οι Ισπανοί ξεκινούν προσπάθεια προώθησης της κατανάλωσης ελαιολάδου μετά από μια δύσκολη χρονιά που είχαμε αύξηση τιμών καταναλωτή.
Η προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση της Μαδρίτης έχει σαν στόχο να μειώσει το κόστος παραγωγής αλλά παράλληλα να αποτρέψει τους καταναλωτές να στραφούν σε άλλα πιο φτηνά λάδια (ηλιέλαια κ.α.).
Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων δημοσίευσε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως την σχετική διάταξη με την οποία η Διεπαγγελματική Οργάνωση Ισπανικού Ελαιόλαδου θα αναλάβει να πραγματοποιήσει δραστηριότητες προώθησης, ενημέρωσης για παραγωγές και αγορές και προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης κατά τα επόμενα πέντε έτη (2024-2029).
Τα προγράμματα θα ξεκινήσουν από τον προσεχή Οκτώβριο και για αυτό τον σκοπό θα καθιερωθεί η υποχρεωτική οικονομική συνεισφορά στη Διεπαγγελματική Οργάνωση Ισπανικού Ελαιόλαδου, η οποία θα ανέλθει συνολικά στα 6 ευρώ ανά τόνο ελαιόλαδου.
Θα διαιρεθεί σε δύο είδη εισφοράς που θα είναι η «υποχρεωτική οικονομική συνεισφορά για παραγωγή και μεταποίηση» και η «υποχρεωτική οικονομική εισφορά εμπορίας και συσκευασίας», που θα είναι στα 3 ευρώ ο τόνος για την καθεμία κατηγορία.
Από το ποσό που θα συγκεντρωθεί ποσοστό 80% θα διατεθεί για την προώθηση του ελαιολάδου στην κατανάλωσh και το 20% για πληροφορίες όσον αφορά την αγορά αλλά και μελέτες - ερευνητικά προγράμματα, με στόχο την τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία.
Ακόμη ένα δείγμα ότι οι Ισπανοί έχουν μια μακροχρόνια στρατηγική στον ελαιοκομικό κλάδο. Εδώ στην χώρα μας ακόμη ασχολούμαστε με τις προβλέψεις.
Μετά από μεγάλες «πιέσεις» Τούρκων παραγωγών και εξαγωγέων το Υπουργείο Εμπορίου αποφάσισε να «χαλαρώσει» τα μέτρα απαγόρευσης εξαγωγής χύμα ελαιολάδου στην χώρα.
Έτσι έδωσε το «πράσινο φως» για την εξαγωγή έως και 50.000 τόνων τουρκικού ελαιολάδου έως την 1η Νοεμβρίου 2024.
Θυμίζουμε τέτοια εποχή πριν ένα χρόνο (Αύγουστος 2023) η Τουρκία ανακοίνωσε μια τρίμηνη απαγόρευση εξαγωγής ελαιολάδου (επιτρεπόταν η εξαγωγή συσκευασμένου μέχρι 18 λίτρα) λόγω της μειωμένης παραγωγής στις μεσογειακές χώρες και για να κρατήσει σε χαμηλά επίπεδα τις τιμές στην κατανάλωση. Η απόφαση αυτή παρατάθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2023 επ' αόριστον.
Μετά από μήνες αντιδράσεων από τους Τούρκους εξαγωγείς και παραγωγούς ελαιολάδου, τον Μάιο του 2024, υπογράφηκε κοινή δήλωση, από 20 οργανώσεις στον τομέα της ελιάς και του ελαιολάδου, οι οποίοι ζητούσαν την άμεση άρση της απαγόρευσης των εξαγωγών.
Όπως υποστήριζαν οι ελαιοκομικοί φορείς της χώρας, «αν και οι παγκόσμιες τιμές ελαιολάδου κυμαίνονται στα 10 ευρώ το λίτρο, οι Τούρκοι παραγωγοί χάνουν από την συγκεκριμένη απαγόρευση ένα καλό εισόδημα. Επίσης η αποθήκευση του ελαιολάδου για μεγάλο χρονικό διάστημα δημιουργεί προβλήματα ποιότητας. Οι απώλειες από τις εξαγωγές όλο αυτό το διάστημα υπολογίζεται ότι ανήλθαν σε περίπου 400 εκατ. ευρώ».
Μετά από αυτή την αντίδραση η Ένωση Εξαγωγέων Ελιάς και Ελαιόλαδου Αιγαίου (Aegean Olive and Olive Oil Exporters' Association) ανακοίνωσε την απόφαση του υπουργείου Εμπορίου για την άρση της απαγόρευσης.
Σύμφωνα με την Ένωση, «η απόφαση αυτή θα αυξήσει την αξία των εξαγωγών του τουρκικού ελαιολάδου κατά 274,58 εκ. δολάρια. Ο Νοέμβριος 2024 είναι η αρχή της νέας περιόδου συγκομιδής. Τότε θα γίνει νέα αξιολόγηση και ανάλογα με την κατάσταση της συγκομιδής, μπορεί να αρθεί εντελώς η απαγόρευση ή να εφαρμοστεί ξανά».
Η Aegean Olive and Olive Oil Exporters' Association υποστηρίζει ότι η Τουρκία έχει αυτή την στιγμή 200.000 τόνους αποθέματα ελαιολάδου.
Επίσης η επίσημη πρόβλεψη που κάνει για παραγωγή ελαιολάδου της νέας περιόδου (2024/2025) αναφέρει ότι θα φτάσει στους 400.000 τόνους, ελαφρώς χαμηλότερη από την υψηλή απόδοση ρεκόρ της καλλιεργητικής περιόδου 2022/2023, αλλά σημαντικά υψηλότερη από τη συγκομιδή του προηγούμενου έτους (2023/2024).
Αν ισχύουν αυτά τα νούμερα η Τουρκία αποτελεί πια έναν ακόμη μεγάλο παίκτη στη διεθνή αγορά ελαιολάδου.
Δημοσιεύθηκε η τροποποιητική απόφαση στη Διαύγεια με την οποία δίνεται παράταση για την υποβολή αιτήσεων των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ).
Η τροποποιητική αναφέρει ότι κάθε Ο.Ε.Φ. μπορεί να υποβάλλει αίτηση στήριξης/συμμετοχής για ένα μόνο επιχειρησιακό πρόγραμμα και μόνο ψηφιακά στο πεδίο των Ψηφιακών Υπηρεσιών της ιστοσελίδας του ΥπΑΑΤ, έως και την 2α Αυγούστου 2024.
Θυμίζουμε ότι έκδοση της απόφασης για την υποβολή των προγραμμάτων ΟΕΦ έγινε στις 15/7/2024 και η κατάθεση των αιτήσεων θα ολοκληρωνόταν έως τα τέλη Ιουλίου.
Επίσης να αναφέρουμε ότι η ΕΘ.Ε.Α.Σ. με επιστολή της ζητούσε χορήγηση παράτασης προθεσμίας 10 εργάσιμων ημερών, ήτοι μέχρι τη Δευτέρα (12 Αυγούστου 2024), για την αποφυγή απώλειας κοινοτικών ενισχύσεων και ίσης μεταχείρισης όλων των ΟΕΦ.
Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός (ΑΕΣ) Ασωπού στην Λακωνία προχώρησε σε πώληση έξτρα παρθένου ελαιολάδου μετά από διαπραγμάτευση.
Ο πρόεδρος ΑΕΣ Ασωπού, Χρήστος Τερζιώτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «προχωρήσαμε μετά από διαπραγμάτευση στην πώληση δύο βυτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,36, στην τιμή των 7,40 ευρώ το κιλό. Ο αγοραστής είναι έμπορας από την Λακωνία.
Έχουμε ακόμη περσινό απόθεμα και θα κάνουμε νέα πώληση το επόμενο χρονικό διάστημα.
Όσον αφορά τη νέα παραγωγή έχουμε τις υψηλές θερμοκρασίες και δεν είναι εύκολο να γίνει σωστή πρόβλεψη. Εκτιμώ ότι θα έχουμε μια καλύτερη παραγωγή από την περσινή αλλά μειωμένη σε σχέση με την προπέρσινη».
Ανάγκη παράτασης τουλάχιστον 10 εργάσιμων ημερών για την υποβολή των προγραμμάτων ΟΕΦ ζητά η ΕΘΕΑΣ.
Σε σχετική ανακοίνωση, που εξέδωσε η Οργάνωση, με θέμα τη δημοσιοποίηση της απόφασης για την υποβολή αιτήσεων συμμετοχής των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ), είχε επισημανθεί το εξαιρετικά ασφυκτικό και πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα των μόλις 10 εργάσιμων ημερών, που έχουν στη διάθεσή τους οι Ελαιοκομικοί Φορείς για τη σύνταξη και την υποβολή των προγραμμάτων.
Θυμίζουμε ότι έκδοση της απόφασης έγινε 15/7/2024 και η κατάθεση των αιτήσεων γίνεται έως τα τέλη Ιουλίου.
Σήμερα, Δευτέρα (29/07), η ΕΘ.Ε.Α.Σ. επαναφέρει το εν λόγω θέμα, αποστέλλοντας επιστολή προς την πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ, ενόψει εκπνοής της προθεσμίας.
Στην επιστολή αναφέρει τα εξής:
Λαμβάνοντας υπόψη, πως δεν είχε προηγηθεί καμία προκαταρκτική διαδικασία ενημέρωσης για το περιεχόμενο της απόφασης, ούτε υπήρξε και καμία διαβούλευση, καθίσταται σαφές πως οι ενδιαφερόμενοι ήταν αδύνατον, εντός 10 εργάσιμων ημερών και εν μέσω αδειών των εταιρειών προμηθευτών κ.λ.π. να επιλέξουν ένα μόνο επιχειρησιακό πρόγραμμα και να προβούν στην ανάλογη κατάθεση της πρότασης, συνοδευόμενη από τεχνικά στοιχεία και ακριβείς προσφορές.
Επίσης, η απόφαση με τους όρους συμμετοχής που περιέχει, δεν διευκολύνει τους φορείς ορεινών και νησιωτικών περιοχών, ενώ δεν έχει καμία πρόνοια για τους νεοσύστατους φορείς ή τη συνεργασία μικρών φορέων για την κατάθεση από κοινού προγράμματος.
Ως εκ τούτου, με γνώμονα τη στήριξη των Ελαιοκομικών Συνεταιρισμών και Οργανώσεων Παραγωγών, η ΕΘ.Ε.Α.Σ. κρίνει απαραίτητη τη χορήγηση παράτασης προθεσμίας 10 εργάσιμων ημερών, ήτοι μέχρι τη Δευτέρα (12 Αυγούστου 2024) για την αποφυγή απώλειας κοινοτικών ενισχύσεων και ίσης μεταχείρισης όλων των ΟΕΦ.
Στα σοβαρά προβλήματα του ελαιοκομικού τομέα στην χώρα μας, αναφέρεται σε συνέντευξη, που έδωσε στον ΑγροΤύπο, ο κ. Γιώργος Οικονόμου, Διευθυντής ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου).
Μεταξύ άλλων χαρακτηρίζει σαν «απασφαλισμένη βόμβα μεγατόνων» τα νέα όρια για τους αρωματικούς υδρογονάνθρακες παραφινελαίων (ΜΟΑΗ) στα ελαιόλαδα. Για το μέλλον αναφέρει ποιοί αναμένεται να είναι οι ελαιοπαραγωγοί που θα καταφέρουν, μέσα σε αυτό το δύσκολο διεθνές περιβάλλον, να παραμείνουν βιώσιμοι.
Ειδικότερα ο κ. Γιώργος Οικονόμου αναφέρει τα εξής:
«Το ελαιόλαδο αποτελεί σύμβολο για την χώρα μας, δημιουργεί απασχόληση, εισόδημα, ευημερία και συμβάλει σε έναν υγιεινό και βιώσιμο τρόπο ζωής.
Για να υπερασπιστούμε αυτό το προϊόν μας, ιδιαίτερα σε περιόδους ανόδου των τιμών και καταναλωτικής κρίσης όπως αυτή που βιώνουμε αυτή την περίοδο, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητά μας η οικοδόμηση μιας προοπτική ανάπτυξης, βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και ενίσχυσης, ολόκληρου του ελαιοκομικού τομέα και της συνδεόμενης μαζί του εφοδιαστικής αλυσίδας.
Οι θετικές επιδράσεις του ελαιολάδου είναι γνωστές σε όλους μας αλλά θα πρέπει διαρκώς να τις υπενθυμίζουμε ώστε ως καταναλωτές να μην έχουμε κανέναν δισταγμό ότι αυτή η υπερτροφή, σε συνδυασμό με την τήρηση της πυραμίδας της Μεσογειακής Διατροφής, δρα θετικά και σε όλα τα απαραίτητα για την υγεία μας όργανα. Στην καρδιά και το καρδιαγγειακό σύστημα, στην εξουδετέρωση της φλεγμονής των αρτηριών, στη γνωστική υγεία, στον εγκέφαλο κλπ. Παράλληλα λειτουργεί ως πρεβιοτικό και αντιβακτηριακό στο εντερικό μικροβίωμα, βοηθά στη μείωση του σακχάρου στο αίμα μας κλπ.
Αυτός ο υγειονομικός, γαστρονομικός, οικονομικός, βιομηχανικός, πολιτιστικός θησαυρός, βλέπει την περίοδο αυτή αρκετά σύννεφα στον ορίζοντα, καθώς η ξηρασία, που έπληξε τις μεσογειακές χώρες, τα τελευταία δύο χρόνια, είχε προκαλέσει σημαντική πτώση της παραγωγής, η οποία στη συνέχεια είχε προκάλεσε αύξηση του κόστους και των τιμών στην διεθνή αγορά.
Αν σε αυτά προσθέσουμε και τις λοιπές αυξήσεις, της ενέργειας, των εργατικών, των βοηθητικών υλών κλπ, καθώς και τις διεθνείς εντάσεις, είναι αναμενόμενο το πως είχε επιδεινωθεί το γενικό οικονομικό πλαίσιο και στον τομέα μας.
Από την πανδημία του COVID-19 αλλά και την μακροχρόνια οικονομική κρίση - ύφεση στη χώρα μας, έχει αποκαλυφθεί εντονότερα, η ευθραυστότητα πολλών εταιρειών-ανεξαρτήτως μεγέθους, οργανισμών, επαγγελματικών εκμεταλλεύσεων και άλλων παραγόντων στον ελαιοκομικό τομέα, που εκτίθενται σε μια συντριπτική κατάσταση ευπάθειας, κυρίως λόγω της έλλειψης προσαρμογής τους στο οικονομικό εξωτερικό περιβάλλον.
Η ελαιοκαλλιέργεια, όπως και άλλες δραστηριότητες, έχει επηρεαστεί από την ένταση που προκαλεί ο συνδυασμός παγκοσμιοποίησης και διαρκούς εξέλιξης της καταναλωτικής συμπεριφοράς, των αλλαγών στην τεχνολογία, τον τρόπο ζωής μας κλπ.
Ο καιρός για προκατασκευασμένες και κληρονομημένες ιδέες τελείωσε. Τώρα είναι η ώρα να δώσουμε προσοχή στην αναστάτωση της καθημερινής μας διαχείρισης.
Τελείωσε επίσης ο χρόνος του να θεωρούμε οτιδήποτε δεδομένο. Πρέπει να γνωρίζουμε και να παρακολουθούμε το περιβάλλον και να κάνουμε τους κατάλληλους ελιγμούς ακριβείας στον σωστό χρόνο.
Υπάρχει αδήριτη ανάγκη παραγωγικότητας, αποτελεσματικότητας και καινοτομίας, συνεργασίας, εξωστρέφειας.
Επέκταση της γκάμας των προϊόντων και υπηρεσιών μας, η αναζήτηση νέων αγορών, η διαφοροποίηση, οι συνέργειες και συγχωνεύσεις, η ίδρυση νέων σύγχρονων μονάδων κλπ, είναι στοιχεία που πρέπει κανείς να έχει στην φαρέτρα του.
Έχουμε παράλληλα και τομείς που οφείλουμε να αναπτύξουμε, όπως η γαστρονομία, η ευρύτερη χρήση του ελαιολάδου στην μαζική εστίαση και στις τουριστικές μονάδες, ο ελαιοτουρισμός κλπ.
Πρέπει να δημιουργήσουμε, εθνικά και συλλογικά, ένα ποιοτικό τουριστικό προϊόν που να προσελκύει τους επισκέπτες να μάθουν για την κουλτούρα του λαδιού και της ελιάς.
Επίσης, σημαντικό είναι να κερδίσουμε νέους καταναλωτές. Το μέλλον της κατανάλωσης ελαιολάδου βρίσκεται στα παιδιά αλλά και στους εφήβους. Σε αυτούς κινδυνεύουμε να χάσουμε τον πόλεμο, μιας και από έρευνες η κατανάλωση ελαιολάδου συγκεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στους ηλικιωμένους και αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές πεθαίνουν.
Το μυστικό για την κατανάλωση εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου και την εκτίμηση της ποιότητας είναι η γνώση και η κουλτούρα αυτού του προϊόντος και πρέπει όλοι και διαρκώς να δουλέψουμε πάνω σε αυτό.
Για να πάμε και λίγο στη διεθνή σκηνή.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το σημαντικότερο φαινόμενο που γνώρισε ο ελαιοκομικός τομέας τα τελευταία 30 χρόνια, ήταν η θεαματική αύξηση της ζήτησης.
Σύμφωνα με το Διεθνές Ελαιοκομικό Συμβούλιο, από τα μέσα της δεκαετίας του '90 του περασμένου αιώνα, η κατανάλωση αυξήθηκε κατά ένα εκατομμύριο τόνους, (από 2 εκατομμύρια σε 3 εκατομμύρια σήμερα), αύξηση που σε κανένα άλλο αγροδιατροφικό προϊόν δεν έχει υπάρξει θετική μεταβολή κατά 50%.
Είμαστε αισιόδοξοι ότι η παγκόσμια κατανάλωση θα συνεχίσει να αυξάνεται και στα επόμενα χρόνια, καθώς το ελαιόλαδο (χρήση, οφέλη, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε σύγκριση με άλλα λάδια και λίπη κ.λπ.) γίνεται όλο και πιο γνωστό.
Οι αποδεδειγμένα θετικές επιπτώσεις της κατανάλωσης ελαιολάδου στην υγεία, ήταν και παραμένει ο σημαντικότερος (αν και όχι ο μοναδικός) λόγος αυτής της εξαιρετικής συμπεριφοράς στην αυξητική ζήτηση. Συνέβαλαν φυσικά η υψηλή γαστρονομία αλλά και οι κατά καιρούς καμπάνιες επικοινωνίας διεθνών και όχι μόνο Οργανισμών, ιδρυμάτων, φορέων, επαγγελματικών οργανώσεων, εταιριών.
Από τις γενικές προσεγγίσεις και τα ευχολόγια, ας περάσουμε στην σκληρή πραγματικότητα του σήμερα στην Ελλάδα «με το καλύτερο ελαιόλαδο στον κόσμο και το υγρό χρυσάφι και το εθνικό μας προϊόν».
1. Υπάρχει άραγε προστασία του επώνυμου-τυποποιημένου ελαιολάδου;
Η ισχύουσα ενωσιακή και εθνική νομοθεσία για τη διακίνηση του ελαιόλαδου με απαγόρευση πώλησης χύμα και ανεξέλεγκτου προϊόντος, δεν εφαρμόζεται επί δεκαετίες.
2. Οι έλεγχοι σε σημεία διακίνησης (λιμάνι Πειραιά, διόδια, ΚΤΕΛ, μεταφορικές εταιρίες, ελαιουργεία) είναι όχι μόνο ελλείπεις αλλά ανύπαρκτοι.
3. Ανύπαρκτος και ο έλεγχος στην μαζική εστίαση για την υποχρέωση παρουσίας μη επαναχρησιμοποιούμενων συσκευασιών και αντίστοιχα της ποιότητας στα χαμηλής τιμής επώνυμα ελαιόλαδα.
4.Το σύνολο του τομέα, δια της Διεπαγγελματικής μας Οργάνωσης - ΕΔΟΕ έχει αιτηθεί την εφαρμογή ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού Μητρώου καταγραφής της παραγωγής και διακίνησης των ελαιολάδων, από τα ελαιουργεία μέχρι και τα σημεία τελικής κατανάλωσης και εξαγωγής.
5. Επί σειρά ετών ζητάμε την μελέτη και καταγραφή των ελληνικών ποικιλιών και των ποιοτικών τους δεικτών (φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά) σε όλη την επικράτεια (χαρτογράφηση), προκειμένου να θωρακισθεί η εγχώρια παραγωγή μας για την ανώτερη ποιοτική κατηγορία του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου.
6. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια απασφαλισμένη βόμβα μεγατόνων με τα νέα όρια για τους αρωματικούς υδρογονάνθρακες παραφινελαίων (ΜΟΑΗ) στα ελαιόλαδα, που θα εφαρμοστούν και θα αλλάξουν την γεωγραφία σε μεγάλη ποσότητα των ελληνικών και άλλων χωρών ελαιόλαδα και δυστυχώς δεν έχει υπάρξει ακόμα ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθών καλλιεργητικών πρακτικών (ιδίως στην συλλογή του ελαιόκαρπου με βενζινοκίνητα ελαιοραβδιστικά), των ελαιουργών για την υπεύθυνη και συνεπή διαδικασία ελαιοποίησης και τέλος την αυξημένη προσοχή όλων των ενδιάμεσων κλάδων σε θέματα ποιότητας, γνησιότητας και ασφάλειας.
7. Ο ισχύον μηχανισμός δακοκτονίας χρήζει άμεσων βελτιώσεων.
8. Η επιστροφή ΦΠΑ των εξαγωγικών επιχειρήσεων πρέπει να γίνεται άμεσα και με συνοπτικές και όχι χρονοβόρες διαδικασίες.
9. Να υπάρξει στήριξη των εξαγωγών και σοβαρότερη ενασχόληση του ENTERPISE GREECE και των ΟΕΥ με τα ελαιοκομικά προϊόντα.
10. Άμεση στήριξη της ΕΔΟΕ - Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου, για τον κάθετο συντονισμό των δράσεων όλου του τομέα. Ένταξή της στα Προγράμματα των ΟΕΦ (από τα οποία δυστυχώς δεν μπορεί να επωφεληθεί), καθιέρωση της «Ανταποδοτικής Συνεισφοράς» για την συγκέντρωση των απαραίτητων πόρων για την προβολή και την προώθηση του ελληνικού ελαιολάδου.
11. Εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής για το ελαιόλαδο
12. Εκπαίδευση - ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών και ελαιουργών
13. Ενημέρωση των καταναλωτών για την αξία του ελαιολάδου και την διαφορετικότητα των ποιοτικών κατηγοριών.
Συνοψίζοντας, δύο τύποι ελαιοπαραγωγών και επιχειρήσεων του τομέα θα είναι βιώσιμες: αυτές που ανταγωνίζονται στην τιμή και εκείνες που στηρίζονται σε προστιθέμενες αξίες.
Προσωπικά πάντα βλέπω το μέλλον του ελαιοκομικού τομέα με αισιοδοξία, για έναν πολύ απλό λόγο: γιατί παράγουμε ίσως την πιο υγιεινή και πλούσια τροφή, η οποία παράγεται στο μεγαλύτερο καλλιεργούμενο δάσος της Μεσογείου.
Έχει στο πακέτο της την υγεία, γαστρονομία, ιστορία, πολιτισμό, περιβάλλον, οπότε είναι τουλάχιστον απίθανο να μην της πρέπει ένα πολύ ελπιδοφόρο μέλλον.
Η περιουσία των ελαιόλαδων και κυρίως των εξαιρετικών παρθένων, εδράζεται στην ποιότητα και συνεπώς οφείλουμε να ενθαρρύνουμε και να πείσουμε τους ελαιοπαραγωγούς μας ότι το μέλλον ανήκει σε όσους από αυτούς παράγουν ποιότητα.
Και, παράλληλα αλλά εξίσου σημαντικό, να κοινοποιήσουμε όλα αυτά που οι επιστήμονες αλλά και το φωτισμένο μας παρελθόν έχει αποδείξει για το ελαιόλαδο, στους καταναλωτές. Να βοηθήσουμε αγόρια και κορίτσια, πατέρες και μητέρες, παππούδες και γιαγιάδες να γνωρίσουν την κουλτούρα του ελαιολάδου, να το απορροφήσουν και να τους πείσουμε ότι είμαστε τυχεροί που έχουμε το καλύτερο λιπαρό και εμείς οι Έλληνες ένα από τα καλύτερα στον κόσμο».
Οι ποσότητες ελαιολάδου που έχουν απομείνει δεν δικαιολογούν μείωση τιμής πριν την έναρξη της νέας συγκομιδής, τονίζουν οι αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις της Ισπανίας.
Όπως υποστηρίζει η ASAJA-Jaén, η Ισπανία, στα τέλη Ιουνίου, είχε παραγωγή 415.022 τόνων ελαιολάδου, εκ των οποίων οι 251.521 θα ήταν στα χέρια των ελαιουργείων και 162.179 στα χέρια των συσκευαστηρίων (8.360 τόνοι λιγότεροι από τον προηγούμενο μήνα).
Και προσθέτει: «Κάνοντας απλά μαθηματικά με αυτές τις ποσότητες και βλέποντας ότι απομένουν 3 μήνες για την ολοκλήρωση της φετινής εκστρατείας και στην πραγματικότητα 3,5 μήνες μέχρι να αρχίσουν να βγαίνουν τα νέα ελαιόλαδα στην χώρα, προβλέπεται στο τέλος της φετινής περιόδου να υπάρχουν μηδενικά αποθέματα σε ελαιουργεία και θα έμεναν μόνο ό,τι θα έχουν αποθηκεύσει οι συσκευαστές για διανομή.
Άρα δεν υπάρχει λόγος για μείωση της τιμής του ελαιολάδου που παρατηρούμε να γίνεται το τελευταίο διάστημα.
Όμως δεν είναι μόνο η έλλειψη αποθεμάτων στην Ισπανία, αφού μειώνονται τα αποθέματα και σε άλλες παραγωγικές χώρες με μεγάλη κατανάλωση, όπως η Ιταλία, που αυτή την περίοδο δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αποθέματα, με αποτέλεσμα να πρέπει να εισάγουν στην χώρα περίπου 140.000 τόνους, μέχρι το τέλος της περιόδου, για να καλύψουν την ζήτηση».
Η ASAJA-Jaén ζητά από τους παραγωγούς να οργανωθούν, για να αποφύγουν τις σοβαρές διακυμάνσεις των τιμών αυτής της δύσκολης περιόδου, που δημιουργούν άσχημη ψυχολογία στην αγορά.
Με τα νέα όρια υπολειμμάτων για αρωματικούς υδρογονάνθρακες, που θέλει να βάλει η Κομισιόν, το 40% του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου της χώρας μας θα είναι μη βρώσιμο.
Αυτό δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Οικονόμου, Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ. «Το πρόβλημα αφορά τα βενζινοκίνητα ελαιοραβδιστικά και αλυσοπρίονα που αφήνουν υπολείμματα στον καρπό», προσθέτει.
Επείγουσα συνάντηση με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Κώστα Τσιάρα, ζητούν με υπόμνημα τους οι κεντρικοί φορείς του ελαιοκομικού τομέα, ΕΔΟΕ και ΣΕΒΙΤΕΛ δια των Προέδρων τους Μανώλη Γιαννούλη και Κώστα Κουτσιούμπη αντίστοιχα, τονίζοντας την ανάγκη για την λήψη μέτρων για τα προβλήματα που επηρεάζουν την συνολική παραγωγή, εμπορία και εξαγωγή του εθνικού μας προϊόντος.
Τα βασικά ζητήματα, που αντιμετωπίζει την τρέχουσα περίοδο ο τομέας του ελαιολάδου είναι τα νέα όρια για αρωματικούς υδρογονάνθρακες παραφινελαίων (ΜΟΑΗ) τα οποίο πρόκειται να ισχύσουν (και ήδη εφαρμόζονται σε μεγάλες εισαγωγικές χώρες), ύψους 2 ppm (10 ppm για το πυρηνέλαιο) και τα οποία κινδυνεύουν να αποκλείσουν πολλά από τα ελληνικά ελαιόλαδα (εξαιρετικά παρθένα, παρθένα και μειονεκτικά καθώς και τα πυρηνέλαια) από την αγορά των καταναλωτών, εντός και εκτός της χώρας μας.
Το θέμα αυτό απαιτεί άμεσα την ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθών πρακτικών κατά την συγκομιδή του ελαιοκάρπου, με την μη χρήση ακατάλληλων λιπαντικών στα μηχανήματα ελαιοσυλλογής και γιούτινων σακιών συλλογής του καρπού και με πιθανή καθιέρωση ηλεκτρικών ελαιοραβδιστικών.
Για το εν λόγω θέμα οι φορείς θεωρούν ως επιβεβλημένη την ανάγκη άμεσης συνεργασίας του ΥπΑΑΤ με τον ΕΦΕΤ και το ΓΧΚ, για την ενιαία παρακολούθηση του θέματος, παράλληλα με την εκπροσώπηση μέσω της ΜΕΑ Βρυξελλών και την δημιουργία κοινού μετώπου με τις λοιπές ελαιοπαραγωγικές χώρες για την ανάγκη επιπλέον μελετών και την ορθολογικοποίηση των προς θέσπιση ορίων.
Εξίσου αναγκαία είναι η άμεση ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθών καλλιεργητικών πρακτικών (ιδίως κατά την συλλογή του ελαιόκαρπου με βενζινοκίνητα ελαιοραβδιστικά και το κλάδεμα των ελαιόδεντρων με λιπαινόμενα αλυσοπρίονα), των ελαιουργών για την υπεύθυνη και συνεπή διαδικασία ελαιοποίησης και τέλος την αυξημένη προσοχή όλων των ενδιάμεσων κλάδων σε θέματα ποιότητας, γνησιότητας και ασφάλειας.
Για μια ακόμα φορά παραμένει ως πάγιο αίτημα η ανάγκη προστασίας του επώνυμου-τυποποιημένου ελαιολάδου, με την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για τη διακίνησή του. Τα άρθρα 4,5,6,9 του Καν. ΕΕ 2022/2014 είναι ξεκάθαρα αλλά δεν εφαρμόζονται ενώ θα έπρεπε να εφαρμοστεί απαγόρευση πώλησης χύμα και ανεξέλεγκτου προϊόντος (αφορά περίπου το 34-37% ή 34.000-39.000 τόνους της εσωτερικής κατανάλωσης ελαιόλαδου), απαγόρευση πώλησης κενών προτυπωμμένων μεταλλικών δοχείων ελαιολάδου στην ελεύθερη αγορά και αντικατάστασής αυτών με ατύπωτα δοχεία που θα φέρουν ειδική σήμανση με στόχο την προστασία της υγείας των καταναλωτών και την αποφυγή εξαπάτησής του.
Άμεσο αποτέλεσμα μπορεί να προκύψει με την εφαρμογή του προταθέντος από την ΕΔΟΕ, ηλεκτρονικού Μητρώου καταγραφής (ιχνηλασιμότητα) της παραγωγής και διακίνησης ελαιολάδων σε όλα τα στάδια, από τα ελαιουργεία μέχρι και τα σημεία κατανάλωσης. Σχετική πλατφόρμα έχει ήδη αναπτυχθεί από την ΕΔΟΕ, παρέχεται δωρεάν και έχει παρουσιαστεί στην ΑΑΔΕ, η οποία έχει σαφώς τοποθετηθεί υπέρ της, ωστόσο για άγνωστους σε εμάς λόγους, η υιοθέτηση και εφαρμογή της, έχει παγώσει.
Οι αυστηροί έλεγχοι για την κυκλοφορία παράνομων φυτοπροστατευτικών ουσιών είναι το επόμενο θέμα που θίγεται στο υπόμνημα της ΕΔΟΕ και του ΣΕΒΙΤΕΛ. Τελευταία έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις παρουσίας μη εγκεκριμένων ουσιών σε ελαιόλαδα, γεγονός το οποίο απειλεί την εικόνα του εθνικού μας προϊόντος σε διεθνές επίπεδο.
Παράλληλα με τις περιπτώσεις της απαγορευμένης ουσίας phosmet, αλλά και της δραστικής chlorpyrifos, έχουν εμφανισθεί και άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις ουσιών όπως το etofenprox κλπ. Οι επιχειρήσεις τυποποίησης οι οποίες και ως τελικός αποδέκτης πρώτης ύλης, είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίζουν τα ανώτατα όρια (MRLs) ανίχνευσης υπολειμμάτων για όλες τις φυτοδραστικές ουσίες στο ελαιόλαδο και μέσω της ΕΔΟΕ & του ΣΕΒΙΤΕΛ να συμβάλουν στην προσπάθεια να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση εξάλειψης αυτών των φαινομένων.
Τέλος τονίζεται η ανάγκη διαμόρφωσης εθνικής στρατηγικής για τον τομέα, αίτημα δεκαετιών καθώς και η εκ νέου αναγνώριση και στήριξη της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ), για τον κάθετο συντονισμό των δράσεων όλου του τομέα.
Στα προγράμματα ΟΕΦ και καθυστέρησαν την προκήρυξη αλλά υπάρχουν και σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή της. Όπως φαίνεται αναμένεταιο να υπάρχει δυσκολία απορρόφησης της κοινοτικής χρηματοδότησης από όσα προγράμματα τύχουν έγκρισης.
Ειδικότερα, μετά από μήνες αδικαιολόγητης καθυστέρησης και χωρίς να προηγηθεί καμία διαβούλευση από τον αρμόδιο γι’ αυτό Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εκδόθηκε στις 15.7.2024 η απόφαση για την υποβολή των προγραμμάτων ΟΕΦ. Αν και υπήρξε καθυστέρηση τουλάχιστον 15 μηνών, οι Ελαιοκομικοί Φορείς καλούνται να συντάξουν και να υποβάλουν τα προγράμματα, που αφορούν νέες δράσεις για μια τετραετία, μέσα σε 15 ημέρες.
Όπως επισημαίνει η ΕΘΕΑΣ, αντί οι fast-track διαδικασίες να αφορούν τις υπηρεσίες για την καλύτερη εξυπηρέτηση των δικαιούχων, έχουμε ακριβώς την αντίθετη συμπεριφορά. Οι υπεύθυνοι, δηλαδή, να διαθέτουν τον χρόνο που νομίζουν για την έκδοση των αποφάσεων εφαρμογής, επιβάλλοντας στους διοικουμένους καταληκτικές ημερομηνίες, που ακόμα και με ταχείες διαδικασίες, δεν μπορούν να ικανοποιηθούν.
Χαρακτηριστικά αγνοούν ότι από την έκδοση της απόφασης (15-07-2024) έως τα τέλη Ιουλίου είναι η κύρια περίοδος λήψης αδειών και οι ενδιαφερόμενοι αδυνατούν να εξυπηρετηθούν από τεχνικούς συμβούλους, τράπεζες και άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου που υπολειτουργούν.
Σταχυολογούμε ορισμένα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην απόφαση και δημιουργούν προβλήματα, εμπόδια, καθώς και αδυναμίες εφαρμογής, που πρέπει επειγόντως, να «θεραπευθούν».
Καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης:
Ορίζεται πως «κάθε Ο.Ε.Φ. μπορεί να υποβάλει αίτηση στήριξης/συμμετοχής για ένα μόνο επιχειρησιακό πρόγραμμα και μόνο ψηφιακά στο πεδίο των Ψηφιακών Υπηρεσιών της ιστοσελίδας του ΥΠΑΑΤ, έως και την 15η ημέρα από τη δημοσίευση της παρούσας», δηλαδή έως τα τέλη Ιουλίου. Για πρώτη φορά χωρίς προδημοσίευση, όπως είχε ζητηθεί για ένα τέτοιο πρόγραμμα, εφαρμόζεται 15νθημερη προθεσμία που πρέπει να αλλάξει. Ένας τέτοιος δραματικός χρονικός περιορισμός δεν θέλουμε να εικάσουμε «ότι χρησιμοποιήθηκε επωφελώς από ορισμένους γιατί κάποια γραφεία είχαν προνομιακή ενημέρωση, όπως μας αναφέρθηκε από Οργανώσεις μας, για προετοιμασία». Η παράταση είναι απαραίτητη.
Στοιχειοθέτηση ύψους οικονομικής δραστηριότητας των Ομάδων Παραγωγών:
Ειδικότερα, στον τομέα του ελαιολάδου, το 2023, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης και συγκεκριμένα λόγω των άκαιρων για την εποχή καιρικών φαινομένων, οι ελαιοκαλλιέργειες επλήγησαν από τον δάκο, όπως συνέβη στις περιοχές της Πελοποννήσου, ενώ στο βόρειο τμήμα της χώρας, (π.χ. Χαλκιδική), οι παραγωγοί ήρθαν αντιμέτωποι με την ακαρπία, ζητήματα που παρά το ότι είχαν επισημανθεί, αγνοήθηκαν παντελώς.
Ο κύκλος εργασιών των 800.000 €, αν και μειώθηκε από το 1.000.000 €, παραμένει πολύ υψηλός για ορεινές και νησιωτικές περιοχές: Για την άμβλυνση αυτής της δυσκολίας δεν υπήρξε κινητροδότηση και βαθμολογική ενίσχυση για τις συνενώσεις Ελαιοκομικών Φορέων με μικρό κύκλο εργασιών. Η απόφαση κάνει δεκτές μόνο «αναγνωρισμένες Οργανώσεις Παραγωγών και Ενώσεις Οργανώσεων Παραγωγών του τομέα Ελαιολάδου και Επιτραπέζιων Ελιών ….. με έτος αναφοράς 2023». Αυτό καθιστά πολλές Οργανώσεις Παραγωγών που πληρούν τις προϋποθέσεις αναγνώρισης μη επιλέξιμες, ενώ παράλληλα βγάζει πολλούς παραγωγούς αναγνωρισμένων
Οργανώσεων Παραγωγών, εκτός των μέτρων στήριξης της ελαιοκαλλιέργειας στο πλαίσιο της Νέας ΚΑΠ:
Αγνοείται δηλαδή, πως το ελαιόλαδο είναι ένα προϊόν που δεν έχει σταθερή απόδοση σε ετήσια βάση, καθώς αυτή επηρεάζεται, τόσο από ασθένειες που προκύπτουν λόγω των κλιματικών συνθηκών, όσο και από το ίδιο το είδος της καλλιέργειας, η οποία υπό τις πλήρη κατάλληλες κλιματολογικές συνθήκες και καλλιεργητικές τεχνικές αποδίδει ιδανικά τις μέγιστες ποσότητες κάθε δύο με τρία χρόνια.
Δυσκολία απορρόφησης της κοινοτικής χρηματοδότησης από όσα προγράμματα τύχουν έγκρισης:
Με τον ορισμό ελάχιστου ορίου Κοινοτικής Συμμετοχής τις 500.000 € για την Ηπειρωτική Ελλάδα, την Πελοπόννησο, την Εύβοια και την Κρήτη, (ισοδυναμεί ελάχιστος προϋπολογισμό τις 800.000 €) σε συνδυασμό με τον περιορισμό που έχει τεθεί στο ποσοστό Κοινοτικής Συμμετοχής, η οποία θα περιορίζεται στο 30% το έτος 2024, στο 15% το έτος 2025 & 2026 και στο 10% το έτος 2027 της αξίας παραγωγής που διατέθηκε στο εμπόριο από τα προϊόντα της Οργάνωσης Παραγωγών ή Ένωσης Οργανώσεων Παραγωγών βάσει του έτους αναφοράς 2023, προκύπτει αυξανόμενο ποσό ιδίας συμμετοχής ανά έτος που λόγω της αστάθειας της παραγωγής, οι οργανώσεις δεν θα πληρούν.
Νεοσύστατες Οργανώσεις Παραγωγών:
Τα βαθμολογικά κριτήρια που έχουν τεθεί είναι απαγορευτικά και δεν διαθέτουν παραγωγικές δομές και κύκλο εργασιών μικρότερο των 800.000 €, καθώς δεν δύναται να πετύχουν ούτε την ελάχιστη απαιτούμενη βαθμολογία των 50 βαθμών.
Η ΕΘΕΑΣ είναι σε επαφή με τα μέλη της, ειδικά με τους Ελαιοκομικούς Συνεταιρισμούς και τις Οργανώσεις Παραγωγών και θα επανέλθει, πριν τη λήξη της καταληκτικής ημερομηνίας, για την αξιολόγηση της κατάστασης και την αποφυγή απώλειας κοινοτικών ενισχύσεων που τόσο ανάγκη έχουν οι ελαιοπαραγωγοί στις δυσκολίες, που αντιμετωπίζουν.
Με την σύσταση μιας κοινής Εταιρείας η οποία θα αποκτήσει το πλειοψηφικό πακέτο των Εταιρειών «Λατζιμάς Α.Ε.», «Έλαια Σητείας-LASITIA Α.Ε.» και «Olympian Green International Α.Ε.», δημιουργείται ένας νέος ισχυρός όμιλος στα προϊόντα ελαιολάδου.
Μέσω της ένωσης των εταιρειών θα διαμορφωθούν σημαντικές συνέργειες τόσο σε επίπεδο διαμόρφωσης κόστους, όσο και στην ευέλικτη εμπορική πολιτική μιας μεγάλης γκάμας προϊόντων.
Ο νέος όμιλος διαθέτει πολυετείς συμφωνίες που εξασφαλίζουν πρόσβαση στις ποιοτικότερες και σημαντικότερες παραγωγές ελαιολάδου της Κρήτης (Ρέθυμνο, Σητεία) και της Πελοποννήσου.
Κύριος στόχος του νέου ομίλου είναι η επέκταση της επώνυμης ετικέτας στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά αλλά και η περαιτέρω ανάπτυξη στις αγορές της Βόρειας Αμερικής (Η.Π.Α., Καναδά), της Νότιας Αμερικής (Βραζιλία), της Ασίας (Ιαπωνία) και της Ωκεανίας, που είναι και οι περιοχές με τις μεγαλύτερες παγκοσμίως εισαγωγές ελαιολάδου.
Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε 10 εκ.€. Η δύναμη των νέων κεφαλαίων και των επιπρόσθετων τραπεζικών χρηματοδοτήσεων θα υποστηρίξει μια αναπτυξιακή εμπορική πολιτική για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του ομίλου. Οι στόχοι αυτοί αφορούν στη γεωγραφική εξάπλωσή του, στην ανάπτυξη συμπληρωματικών προϊόντων και στην καθετοποίησή του με συνεργασίες και επενδύσεις στις στοχευόμενες αγορές και εταιρείες για την αύξηση του κύκλου εργασιών και της κερδοφορίας.
Ο κ. Νικόλαος Καραμούζης, Πρόεδρος του SMERemediumCap δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι και αισιόδοξοι για την είσοδό μας σε έναν κλάδο, στον οποίο η χώρα μας έχει σταθερή και σημαντική παγκόσμια παρουσία, καθώς και για την προσπάθειά μας για τη χρηματοοικονομική εξυγίανση εταιρειών με δυναμική προοπτική με οφέλη για τις τοπικές οικονομίες, τους εργαζόμενους και τη χώρα. Το ελληνικό ελαιόλαδο έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης και χρειάζεται μεγαλύτερες, πιο ισχυρές και πιο εξωστρεφείς επιχειρήσεις. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τις εμπλεκόμενες τράπεζες και τους servicers για τη συνεργασία μας και για την αποδοχή των προτάσεών μας για τη χρηματοδότηση και την απομείωση των συνολικών υποχρεώσεων της εταιρείας».
Ο κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Πρόεδρος και CEO της Inspiring Earth, δήλωσε: «Με την δεκαετή εμπειρία μας στο χώρο του ελαιόλαδου, βλέπουμε πως σε μια περίοδο αναταραχών στην παγκόσμια παραγωγή, η συνεργασία αυτή είναι το κατάλληλο βήμα για την ανάδειξη ενός νέου σχήματος με ηγετικό ρόλο, που θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες στη διεθνή αγορά. Στην προσπάθεια αυτή, σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν τα στελέχη των εταιρειών, ιδιαίτερα της «ΛΑΤΖΙΜΑΣ Α.Ε.» που αποτελεί τη μεγαλύτερη Εταιρεία του νέου ομίλου στην οποία οι αδελφοί Κοτζαμπασάκη έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά».
Η «Λατζιμάς Α. Ε.», είναι από τις σημαντικότερες ελληνικές εταιρείες του κλάδου με ιδιαίτερη παρουσία στην ελληνική και την ευρωπαϊκή αγορά. Έχει έδρα το Ρέθυμνο και διαθέτει πλήρη και καθετοποιημένη παραγωγική υποδομή ενώ παράλληλα έχει πρόσβαση σε ιδιόκτητους ελαιώνες, γεγονός που συντείνει στην ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της.
Η «Έλαια Σητείας-LASITIA Α.Ε.» ιδρύθηκε πριν από τέσσερα χρόνια, τυποποιεί και εμπορεύεται το διεθνώς αναγνωρισμένο και περιζήτητο ελαιόλαδο Π.Ο.Π. Σητείας από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της περιοχής και διαθέτει εγκαταστάσεις εμφιάλωσης με δυνατότητα τυποποίησης 90 τόνων ημερησίως.
Η «Olympian Green International Α.Ε.» τυποποιεί εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο από τη Δυτική Πελοπόννησο με έμφαση στο ελαιόλαδο Π.Γ.Ε. Ολυμπίας. Η Εταιρεία είναι μεταξύ των πέντε ελληνικών brands με τις περισσότερες βραβεύσεις και διακρίσεις κύρους, έχοντας αποσπάσει πάνω από 60 διεθνή βραβεία.
To SMERemediumCap ως πλειοψηφών μέτοχος της κοινής Εταιρείας θα συμβάλει στην χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση των Εταιρειών του ομίλου και θα διασφαλίσει την πρόσβαση σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και δανειακά κεφάλαια.
Το management του νέου ομίλου θα αναλάβουν τα στελέχη της «Ιnspiring Εarth» με Διευθύνοντα Σύμβουλο τον κ. Κωνσταντίνο Αντωνόπουλο. Πρόκειται για μια ομάδα που διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αγορά του επώνυμου εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου.
Η παραμονή ιδρυτικών στελεχών των «Λατζιμάς» και στελεχών της «ΕΑΣ Σητείας» στο νέο σχήμα, είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική για την παρουσία και τον ισχυρό ρόλο του νέου ομίλου στις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιούνται οι εταιρείες, αφού πρωταρχικός στόχος του ομίλου είναι να εργαστεί για την ενίσχυση και την ενδυνάμωση των τοπικών παραγωγών.
Δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια η απόφαση για τον καθορισμό αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων για τα Επιχειρησιακά Προγράμματα Εργασίας Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.).
Όπως αναφέρει η χρονική διάρκεια των επιχειρησιακών Προγραμμάτων θα είναι τέσσερα έτη με πρώτο έτος εφαρμογής το 2024. Η συνδρομή της Ε.Ε για την περίοδο 2024-2027 ανέρχεται σε 10.666.000 ευρώ για κάθε οικονομικό έτος.
Οι ενδιαφερόμενοι Ο.Ε.Φ. μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στήριξης/συμμετοχής για ένα μόνο επιχειρησιακό πρόγραμμα και μόνο ψηφιακά στο πεδίο των Ψηφιακών Υπηρεσιών της ιστοσελίδας του ΥπΑΑΤ «έως και την 15η ημέρα από τη δημοσίευση» της απόφασης, δηλαδή έως το τέλος Ιουλίου.
Επιλέξιμα για χρηματοδότηση είναι επιχειρησιακά προγράμματα:
α) που υποβάλλονται από Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.),όπου ως ΟΕΦ ορίζονται όλες οι οργανώσεις παραγωγών (Ο.Π) αναγνωρισμένες βάσει του άρθρου 152 και οι ενώσεις οργανώσεων παραγωγών (Ε.Ο.Π.) αναγνωρισμένες βάσει του άρθρου 156 που υποβάλλουν επιχειρησιακό πρόγραμμα με τους όρους και προϋποθέσεις έγκρισης της παρούσας και της υπ΄ αριθ. 397/18235/2017 Υπουργικής Απόφασης (Β’ 601) όπως ισχύει κάθε φορά και με τους περιορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 3 της παρούσας .
β) με ελάχιστο αιτούμενο προϋπολογισμό συνολικής ενωσιακής χρηματοδότησης ανά πρόγραμμα, το ποσό των 500.000 Ευρώ και μέγιστο αιτούμενο προϋπολογισμό συνολικής ενωσιακής χρηματοδότησης ανά πρόγραμμα το ποσό των 2.500.000 Ευρώ.
Για τα Νησιά ως ελάχιστος αιτούμενος προϋπολογισμός συνολικής ενωσιακής χρηματοδότησης ανά πρόγραμμα ορίζεται το ποσό των 150.000 Ευρώ και ως μέγιστος αιτούμενος προϋπολογισμός συνολικής ενωσιακής χρηματοδότησης ανά πρόγραμμα το ποσό των 2.500.000 Ευρώ.
γ) που διαθέτουν το 55% του προϋπολογισμού του επιχειρησιακού προγράμματος στις ακόλουθες κατηγορίες Παρεμβάσεων:
1. Τουλάχιστον το 20% του προϋπολογισμού του επιχειρησιακού προγράμματος στις ακόλουθες κατηγορίες επενδύσεων της Π2-47.1α σχετικά με υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, έρευνα και πειραματικές και καινοτόμες μεθόδους παραγωγής και άλλες δράσεις, σε τομείς όπως:
47.1α (ii) σχετικά με τη βελτίωση της χρήσης και ορθή διαχείριση των υδάτων, συμπεριλαμβανομένων της εξοικονόμησης νερού, της διατήρησης των υδάτινων πόρων και της αποστράγγισης.
47.1α (iv) σχετικά με την αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης και της χρήσης ανανεώσιμης ενέργειας,
47.1α (vii) σχετικά με τη μείωση εκπομπών και αποβλήτων, βελτίωση της χρήσης υποπροϊόντων, συμπεριλαμβανομένων της επαναχρησιμοποίησης και αξιοποίησής τους και της διαχείρισης των αποβλήτων.
47.1α (viii) σχετικά με τη βελτίωση της ανθεκτικότητας έναντι των επιβλαβών οργανισμών και μείωση των κινδύνων και των επιπτώσεων από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής τεχνικών ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας,
47.1α (x) σχετικά με τη δημιουργία και διατήρηση οικοτόπων ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα
Η οικονομική ενίσχυση της E.E περιορίζεται στο 30% της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από την κάθε Οργάνωση Παραγωγών ή Ένωση Οργανώσεων Παραγωγών το 2024, στο 15% το 2025 και 2026 και 10% από το 2027. Επιλέξιμα προς αξιολόγηση είναι μόνο τα επιχειρησιακά προγράμματα που έχουν συνυπολογίσει και καταγράψει τα παραπάνω ποσοστά ανά έτος της οικονομικής ενίσχυσης της E.E. Ως περίοδος αναφοράς για την αξία παραγωγής θεωρείται το έτος 2023. Για τις ανάγκες της παρούσας η αξία παραγωγής:
(α) στο στάδιο του νωπού προϊόντος υπολογίζεται από την εμπορική αξία των νωπών ελιών,
(β) για το στάδιο πρώτης μεταποίησης αθροίζεται η αξία του ελαιολάδου που διατίθεται χύδην και η αξία των επιτραπέζιων ελιών (ετοίμων προς βρώση αλλά όχι περεταίρω μεταποιημένων/τροποποιημένων). Η αξία της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από μια οργάνωση παραγωγών ή ένωση οργανώσεων παραγωγών, υπολογίζεται με βάση την παραγωγή της ίδιας της οργάνωσης παραγωγών ή της ένωσης οργανώσεων παραγωγών και περιλαμβάνει μόνο την παραγωγή των προϊόντων για τα οποία έχει αναγνωριστεί η οργάνωση παραγωγών ή η ένωση οργανώσεων παραγωγών.
Διαβάστε την απόφαση (εδώ)
Την Κυριακή (14/7), στα γράφεια του ΑΣ Γλυφάδας, στην Μεσσηνία, πραγματοποιήθηκε δημοπρασία ελαιολάδου από τον συνεταιρισμό.
Ο κ. Βασίλειος Κατσάς, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Γλυφάδας, από την Πύλο, μιλώντας στον ΑγροΤύπο δηλώνει τα εξής: «η δημοπρασία αφορούσε 14,5 τόνοι ελαιολάδου ΠΟΠ Καλαμάτας και 7 τόνοι έξτρα παρθένου ελαιολάδου.
Τα ελαιόλαδα ήταν πολύ καλής ποιότητας και οξύτητας, χωρίς υπολείμματα ορυκτελαίων και φυτοφαρμάκων.
Ο αγοραστής ήταν έμπορος από την Μεσσηνία. Η τιμή που έδωσε στον συνεταιρισμό ήταν 7,50 (συν ΦΠΑ) για το ΠΟΠ Καλαμάτας και 7,30 ευρώ το κιλό (συν ΦΠΑ) για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο.
Μετά από αυτή την πώληση δεν υπάρχουν άλλα αποθέματα ελαιολάδου στον συνεταιρισμό και τώρα αναμένουμε τη νέα συγκομιδή».
Τα ισπανικά αποθέματα ελαιολάδου ανακοίνωσε το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας (MAPA).
Η κατανομή των αποθεμάτων στο τέλος Ιουνίου έχει ως εξής:
Τα αποθέματα στα ελαιοτριβεία ανέρχονται στους 251.521,15 τόνους, δηλαδή 67.496,58 λιγότερα από τον Μάιο, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε αυτόν τον μήνα το ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας.
Τα αποθέματα στα συσκευαστήρια είναι 162.178,61 τόνοι, δηλαδή 8.360 λιγότερα από τον προηγούμενο μήνα.
Τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage) ανέρχονται σε 1.322 τόνους, δηλαδή 340 λιγότερους από τον Μάιο.
Τα συνολικά αποθέματα στην Ισπανία, στο τέλος Ιουνίου, ανέρχονται σε 415.022 τόνους ελαιολάδου, δηλαδή 76.500 λιγότερους από τον Μάιο.
Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA), που αντιστοιχούν στον μήνα Ιούνιο, τον ένατο μήνα εμπορίας της φετινής περιόδου, οι αποστολές ελαιολάδου στην αγορά ανήλθαν σε περίπου 93.350 τόνους. Η εκτίμηση για τις εισαγωγές, που αναμένεται να επιβεβαιωθούν από τα στοιχεία των τελωνειακών αρχών, είναι στους 16.850 τόνους.
Στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ελαιολάδου (Olive Oil World Congress, OOWC), στη Μαδρίτη (26-28 Ιουνίου), που συμμετείχαν πάνω από 300 εμπλεκόμενοι στον ελαιοκομικό τομέα, από 30 χώρες, συζητήθηκαν όλα τα θέματα που αφορούν την καλλιέργεια της ελιάς σε συνθήκες κλιματικής κρίσης και το ελαιόλαδο.
Πάνω από 40 διακεκριμένοι επιστήμονες σε θέματα καλλιέργειας και ελαιολάδου υπό το συντονισμό του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (IOC) παρουσίασαν προτάσεις για την προσαρμογή της καλλιέργειας της ελιάς στη κλιματική κρίση, την βελτίωση και πιστοποίηση της ποιότητας του ελαιολάδου, την αξιοποίηση των υποπροϊόντων της βιομηχανίας του ελαιολάδου, τη εμπορία του, τις ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία του ανθρώπου, την χρήση στην εστίαση αλλά και τον ελαιοτουρισμό.
Η Κρήτη με τον Γιώργο Κουμπούρη και τον Κων/νο Χαρτζουλάκη, που ήταν προσκεκλημένοι ομιλητές στην ενότητα «Ελαιοκαλλιέργεια και κλιματική αλλαγή» εκπροσώπησαν την Ελλάδα.
Ο κ. Κουμπούρης παρουσίασε την εισήγηση «Προσαρμογή στην κλιματική κρίση των ελαιώνων», ενώ η παρουσίαση του κ. Χαρτζουλάκη αφορούσε την «Αύξηση της αποτελεσματικότητας της άρδευσης σε συνθήκες έλλειψης νερού».
Η συμμετοχή τους αποτελεί άλλη μια επιβεβαίωση της σημαντικής δουλειάς που γινόταν και γίνεται στο Ινστιτούτο Ελιάς στα Χανιά.
Στο συνέδριο φάνηκε το βάρος και η στήριξη του ελαιοκομικού τομέα από την κυβέρνηση αλλά και τους φορείς του ελαιοκομικού τομέα της Ισπανίας.
Εκτός από το επιτελείο του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (IOC) με επικεφαλείς τον πρόεδρο Javad Mirarab Razi (Ιράν) και τον εκτελεστικό διευθυντή Jaime Lillo (Ισπανία), παρόντες ήταν ο διευθυντής του IAM Zaragosa Raul Lopez, η πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Ελαιολάδου της Ισπανία Tereza Perez, ο πρόεδρος του Ισπανικού Οργανισμού Εξαγωγών και Εμπορίας Ελαιολάδου Antonio Callego, εμπειρογνώμονες του FAO και ο υπουργός Γεωργίας της Ισπανίας Louis Planas.
Ήταν ένα παραγωγικό συνέδριο που καθόρισε στόχους, προτεραιότητες και δράσεις για μια βιώσιμη ελαιοκαλλιέργεια σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Το τι θα υλοποιηθεί θα το δείξει το άμεσο μέλλον.
Στα πλαίσια του συνεδρίου οι Έλληνες επιστήμονες μεταξύ των άλλων είχαν εποικοδομητικές συναντήσεις με τον διευθυντή του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου της Σαραγόσας R. Lopez και τον πρόεδρο της Golestan Olives του Ιράν J. Αrab.
Την σημαντική συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων αναγνώρισε η Ελληνική Πρεσβεία στην Ισπανία και επικοινωνία μαζί τους, πράγμα που συνέβη πρώτη φορά στα 30 χρόνια συνεργασίας ερευνητών του Ινστιτούτο με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας.
Στην συνάντηση που είχαν στην Ελληνική πρεσβεία συζητήθηκε η ανάγκη ενδυνάμωσης των ενεργειών που κάνει η χώρα για την στήριξη της ελληνικής ελαιοκομίας σε διεθνές επίπεδο, αλλά και την ενεργό συμμετοχή ελλήνων στο οργανωτικό-διοικητικό επίπεδο του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας.
Μειωμένη παραγωγή για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά θα έχει ο ελαιώνας της Σητείας λόγω κλιματολογικών συνθηκών.
Η μείωση διαπιστώθηκε και στην διάρκεια των επιτόπιων ελέγχων που έγιναν την Τετάρτη, 26 Ιουνίου από τον ΕΛΓΑ Κρήτης.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, Μανώλης Μαυροματάκης, «σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις η ακαρπία και η σχινοκαρπία στην περιοχή είναι πάνω από 65% και σε ορισμένες περιοχές ανέρχεται στο 90%.
Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που υπάρχει πρόβλημα ακαρπίας στο δήμο Σητείας.
Φέτος είχαμε μια πολύ καλή ανθοφορία πάνω από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών. Όμως τα άνθη έπεσαν και δεν είχαμε καλή καρποφορία. Και όσα δέντρα γονιμοποιήθηκαν παρουσίασαν σχινοκαρπία.
Εκτιμώ ότι το πρόβλημα οφείλεται στον ήπιο χειμώνα και στις λίγες βροχοπτώσεις που είχε φέτος η περιοχή.
Στην περιοχή όταν έχουμε μια καλή παραγωγή βγάζουμε περίπου 16.000 τόνους ελαιολάδου. Με την εικόνα της φετινής ανθοφορίας αναμέναμε μια παραγωγή της τάξης των 12.000 έως 13.000 τόνους. Τελικά μετά την καρπόδεση προβλέπεται μια παραγωγής της τάξης των 3.500 τόνων.
Ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει τις ζημιές οι οποίες προέρχονται στο προανθικό στάδιο ή στην σχοινοκαρπία. Για αυτό θα πρέπει να κατατεθεί φάκελος στην ΕΕ για οικονομική στήριξη των ελαιοπαραγωγών από την ακαρπία.
Δεδομένου ότι η καλλιέργεια της ελιάς αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων στην περιοχή και επειδή υπήρξε μειωμένη παραγωγή και τα προηγούμενα χρόνια, οι ελαιοπαραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση και δεν έχουν ρευστότητα για να συνεχίσουν την καλλιέργεια.
Σε επιστολή, που έστειλε ο συνεταιρισμός, την Τετάρτη (3/7/2024), στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ, ενημερώνουμε για τη μεγάλη καταστροφή που αντιμετωπίζει κατά τη φετινή καλλιεργητική περίοδο ο ελαιώνας της περιοχής.
Η ηγεσία του ΕΛΓΑ θα πρέπει να δώσει εντολή για να γίνουν οι εκτιμήσεις ζημιάς και μετά από πολιτική απόφαση να κατατεθεί φάκελος στην ΕΕ για οικονομική στήριξη των ελαιοπαραγωγών λόγω απώλειας εισοδήματος εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής».
Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Σαρακήνας, του δήμου Καντάνου - Σελίνου, προχώρησε, το Σάββατο (29/06/2024), σε διαγωνισμό για την πώληση 40 τόνων ελαιολάδου, ποικιλίας τσουνάτης, εσοδείας 2023-2024, με οξύτητα 1,80-5,20.
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Μανώλης Γρηγοράκης, «κατατέθηκαν προσφορές με τιμές από 5 έως 6 ευρώ το κιλό και τώρα βρισκόμαστε με δύο υποψηφίους εμπόρους για να δούμε που θα καταλήξουμε.
Η δημοπρατούμενη ποσότητα και οξύτητα διαμορφώνεται ως:
- 10.000 κιλά - 1,80 οξύτητα
- 3.000 κιλά - 2,80 οξύτητα
- 12.000 κιλά - 4,20 οξύτητα
- 15.000 κιλά - 5,20 οξύτητα
Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο του συνεταιρισμού έχει ήδη πωληθεί προς εξαγωγή».
Όσον αφορά την επερχόμενη παραγωγή ο κ. Γρηγοράκης τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «είναι νωρίς να κάνουμε κάποια πρόβλεψη γιατί οι καιρικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές για την καλλιέργεια.
Πάντως αυτή την εποχή αν και έχουμε υψηλές θερμοκρασίες βλέπουμε υψηλούς πληθυσμούς δάκου στην περιοχή, κάτι που θα πρέπει να το προσέξουν οι παραγωγοί».
Εξαιρούνται τα ελαιόλαδα, πυρηνέλαια και σπορέλαια που διακινούνται σε πλαστικούς περιέκτες μέχρι 3 λίτρα, από την υποχρέωση να φέρουν πώματα μη αποσπώμενα (προσαρτημένα στην συσκευασία).
Η τελική γνωμοδότηση του ΣΕΒΙΤΕΛ επιβεβαιώθηκε και από το αρμόδιο τμήμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τον ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης), δεδομένου ότι τα έλαια δεν χαρακτηρίζονται ως ποτά βάσει της Οδηγίας 219/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον) και των κατευθυντήριων γραμμών της Επιτροπής, λόγω της χρήσης τους κατά κανόνα περισσότερες από μια φορές και δεν καταναλώνονται άπαξ.
Με την εν λόγω διευκρίνιση ξεκαθαρίζεται κάθε αμφιβολία κυρίως από μερίδα των καταστημάτων λιανικής πώλησης και από ορισμένες επιχειρήσεις τυποποίησης ελαίων για το τι ακριβώς ισχύει επί του θέματος.
Θυμίζουμε ότι η οδηγία της ΕΕ ανέφερε την υποχρέωση των επιχειρήσεων να προνοήσουν όπως τα καπάκια και τα καλύμματα πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, παραμένουν προσαρτημένα στους περιέκτες. Η περίοδος προσαρμογής με την απαίτηση αυτή λήγει στις 2 Ιουλίου 2024. Τα ελαιόλαδα, πυρηνέλαια και σπορέλαια εξαιρούνται αυτής της απόφασης, όπως αναφέρει ο ΣΕΒΙΤΕΛ.
Σε δημοπρασία πώλησης 20 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, προχώρησε η Ομάδα Παραγωγών Βακιώτες ΙΚΕ από το Ηράκλειο της Κρήτης, το Σάββατο (22/6/2024).
Το ελαιόλαδο ήταν εσοδείας 2023/2024 σε τρεις δεξαμενές:
- 6,5 τόνοι οξύτητας 0,43
- 10,3 τόνοι οξύτητας 0,45
- 3,2 τόνοι οξύτητας 0,40
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Λέριος, παραγωγός και υπεύθυνος εμπορίας ελαιολάδου της Ομάδας, «ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος γιατί δεν είχαμε καμιά προσφορά. Θα επαναληφθεί όμως τις επόμενες ημέρες και εκτιμώ ότι θα υπάρξουν προσφορές αλλά μένει να δούμε τις τιμές που θα δώσουν. Πάντως αυτή την περίοδο δεν υπάρχει μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον.
Όσον αφορά τη νέα παραγωγή η εικόνα μέχρι στιγμής είναι ότι δεν θα είναι η καταστροφική περσινή χρονιά αλλά τα πράγματα θα είναι κάπως καλύτερα.
Ωστόσο εκτιμώ ότι η ελληνική παραγωγή του επόμενου έτους θα κυμανθεί γύρω στους 200.000 τόνους, που δεν έχει καμιά σχέση με την προπέρσινη υπερπαραγωγή».
Η Ισπανική κυβέρνηση, προκειμένου να μετριάσει την οικονομική επιβάρυνση των καταναλωτών και να ενθαρρύνει την κατανάλωση βασικών προϊόντων, ανακοίνωσε ότι θα εγκρίνει τη περαιτέρω μείωση του ΦΠΑ, στο 0%, για το ελαιόλαδο, από την 1η Ιουλίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, η απόφαση για μηδενισμό του ΦΠΑ θα επισημοποιηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη Τρίτη (25/6).
Να θυμίσουμε ότι η προηγούμενη μείωση του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο είχε γίνει το 2023 και ήταν από 10% σε 5%. Όπως φαίνεται πάντως η χώρα δεν χρεοκόπησε από την μείωση του ΦΠΑ για αυτό και στην συνέχεια τον μηδένησε.
Στο μεταξύ τα στοιχεία των φετινών εξαγωγών ελαιολάδου δημοσίευσαν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις. Βλέπετε η χώρα της Ιβηρικής διαθέτει και ανακοινώνει τα στοιχεία παραγωγής και εμπορίας ελαιολάδου, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην χώρα μας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, που αφορούν το πρώτο 7μηνό της φετινής εμπορικής περιόδου 2023/2024 (Οκτώβριος 2023 - Απρίλιος 2024), οι εξαγωγές ισπανικού παρθένου ελαιολάδου μειώθηκαν κατά 10% σε όγκο και αυξήθηκαν κατά 52% σε αξία, σε σύγκριση με το πρώτο επτάμηνο της προηγούμενης περιόδου.
Ωστόσο η τάση των εξαγωγών στην ευρωπαϊκή αγορά είναι διαφορετική από την περασμένη σεζόν.
Το παρθένο αντιπροσωπεύει το 56% (σε όγκο) και το 79% (σε αξία) των εξαγωγών ελαιολάδου για την συγκεκριμένη περίοδο.
Όσον αφορά τις εξαγωγές των υπόλοιπων ειδών ελαιόλαδου, έχουν μειωθεί κατά 7% σε όγκο και έχουν αυξηθεί κατά 54% σε αξία, σε σύγκριση με την προηγούμενη εκστρατεία, το πρώτο επτάμηνο.
Αντίθετα οι εξαγωγές πυρηνελαίου αυξήθηκαν κατά 17% σε όγκο και 38% σε αξία, σε σύγκριση με το πρώτο επτάμηνο της προηγούμενης εμπορικής περιόδου.