Το Σάββατο και την Κυριακή, 27 και 28 Μαΐου 2023, θα πραγματοποιηθεί το «9ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας».

Το Φεστιβάλ θα λάβει χώρα στο συνεδριακό κέντρο του Elite City Resort, στην παραλία της πόλης. Το συνδιοργανώνουν ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Καλαμάτας, η Περιφέρεια Πελοποννήσου, οι δήμοι Καλαμάτας, Πύλου - Νέστορος και Τριφυλίας, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

Παράλληλα θα διεξαχθεί ο διαγωνισμός ελαιολάδου όπου επιτροπή γευσιγνωσίας των διαγωνιζόμενων ελαιολάδων θα απαρτίζεται από γευσιγνώστες ελαιολάδου, παραγωγούς, επισκέπτες και από εκπρόσωπους φορέων.

Ο ΑγροΤύπος είναι χορηγός επικοινωνίας του 9ου Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας.

Ο κ. Μιχάλης Αντωνόπουλος, πρόεδρος Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού (ΑΕΣ) Καλαμάτας, που είναι ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «Θα πραγματοποιηθούν σημαντικές παρουσιάσεις και ομιλίες που αφορούν  το παρόν και το μέλλον της ελαιοπαραγωγής.

Οι βασικοί άξονες των ομιλητών θα αφορούν:

• Αθροιστική συσσώρευση Φυτοφαρμάκων στις τροφές και ελαιόλαδο
• Κλιματική αλλαγή και προσαρμογή στην ελαιοκαλλιέργεια του 2030
• Σύγχρονοι τρόποι ελαιοσυγκομιδής, ελαιοποίησης κόστος καλλιέργειας ανά εδαφικές ενότητες και ζώνες.
• Επισκέψεις στα ελαιοτριβεία με την καινούργια νομοθεσία 
• Νομοθετικές αλλαγές στη λειτουργία των ελαιοτριβείων και στην ελαιοκομία

Σημαντική ομιλία θα κάνει ο κ. Roberto Garcia Ruiz, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Xαέν (Ισπανία), στην οποία θα παρουσιάσει την έρευνα που έχει κάνει, με τη βοήθεια του προγράμματος Sunstolive, για την  ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας και το πως έχει επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το θέμα που θα αναφερθεί ο κ. Χριστοφόρου Ευάγγελος, Διευθυντής Εργαστηρίου Ηλεκτρονικών Αισθητηρίων του ΕΜΠ, ο οποίος με την βοήθεια της τεχνολογίας κατάφερε να κάνει καταγραφεί του DNA του ελαιολάδου. Ουσιαστικά μιλάμε για την ιχνηλασιμότητα του ελαιολάδου με τεχνικές φθορισμού. Με αυτό τον τρόπο θα γνωρίζουμε από που προέρχεται το ελαιόλαδο που καταναλώνουμε.

Όλες τις εξελίξεις και τα νέα δεδομένα για την άρδευση αλλά και την μέτρηση των υπόγειων υδάτων θα αναφέρει ο κ. Κώστας  Χαρτζουλάκης, Γεωπόνος ερευνητής και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου ελιάς και υποτροπικών φυτών. Έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε τα αποθέματα των υδάτων που έχουμε γιατί έτσι μπορούμε να κάνουμε μια πιο ορθολογική χρήση τους.

Θα υπάρχει επίσης ομιλία και για τα επισκέψιμα ελαιοτριβεία, τις προδιαγραφές και παρεχόμενες υπηρεσίες που αναφέρει η ελληνική νομοθεσία. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τα ελαιοτριβεία της περιοχής να πάρουν την πιστοποίηση και να γίνουν επισκέψιμα. 

Ένα ακόμη θέμα που θα παρουσιαστεί είναι η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το ανθρακικό αποτύπωμα στην καλλιέργεια και πώς μπορούν να επωφεληθούν οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί. Ο ΑΕΣ Καλαμάτας έχει ήδη ξεκινήσει την σχετική διαδικασία και αναμένεται σε περίπου ένα έτος να έχει πάρει την σχετική πιστοποίηση».

Φέτος υπάρχει μια ελαιοκομική χρονιά σχετικά όψιμη, λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

Επίσης λόγω της μεγάλης περσινής παραγωγής ελαιολάδου στις περισσότερες περιοχές της χώρας αναμέναμε φέτος μικρότερη παραγωγή.

Όμως οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις αρχίζουν να προβληματίζουν τους παραγωγούς σε θέματα φυτοπροσίας (μυκητολογικές και εντομολογικές ασθένειες).

Ο εκπρόσωπος της ΔΑΟΚ Λακωνίας, Ιωάννης Ράλλης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε πολλά χωράφια της περιοχής είναι ορατός ο δάκος αν και ακόμη δεν έχουν τοποθετηθεί παγίδες. Οι καιρικές συνθήκες έχουν ευνοήσει τους πληθυσμούς. Θα πρέπει να υπάρξει προσοχή και συντονισμός φέτος στην δακοκτονία. Το θετικό είναι ότι έχουμε όψιμη ανθοφορία και καρπόδεση. Ελπίζουμε στα τέλη Ιουνίου που θα ξεκινήσουν οι ψεκασμοί από ΔΑΟΚ να υπάρχουν και καλές καιρικές συνθήκες για να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε το δάκο και να μην δημιουργήσει προβλήματα στη νέα παραγωγή του ελαιολάδου».

Κάποιες περιοχές έχουν πρόβλημα με το δάκο, ενώ άλλες περιοχές με την ακαρπία.  Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Μιλάμε για άδεια δέντρα που δεν άνθισαν ούτε έχουν καρπίδιο.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ΕΑΣ Πολυγύρου, Ευάγγελος Ευαγγελινός, «εξήντα χρόνια στην καλλιέργεια ελιάς δεν έχω ξαναδεί τέτοια εικόνα. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Φέτος όμως η εικόνα στα δέντρα είναι ακόμη χειρότερη. Πολλές ελιές (επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες) δεν άνθισαν και δεν πρόκειται να δώσουν καρπό. Θα είναι μια δύσκολη χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς της Χαλκιδικής».

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, «ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει την ακαρπία. Περιμένουμε όμως ένα επίσημο έγγραφο από τον ΕΛΓΑ ότι έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω ακαρπίας. Η προϊσταμένη του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης έχει υποσχεθεί ότι μετά την καπρόδεση (μέσα Ιουνίου) θα πάνε εκτιμητές του Οργανισμού στα χωράφια να καταγράψουν το πρόβλημα. Επίσης έχει υποσχεθεί και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ότι θα πραγματοποιήσει μια έρευνα για το πρόβλημα στην περιοχή».  
 

Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς. Αυτό ζητά σε επιστολή της προς το ΥπΑΑΤ η ΕΘΕΑΣ.

Αναφέρεται ειδικά στις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων (που ακόμη δεν έχουν βγει οι Εφαρμοστικές) αλλά και στους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.).

Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

«Ως γνωστό σημαντική αλλαγή στη νέα ΚΑΠ 2023-27, αποτελούν τα τομεακά προγράμματα, ένα εκ των οποίων αποτελεί αυτό του Ελαιόλαδου και της Επιτραπέζιας Ελιάς.

Η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών - ΕΘΕΑΣ στην οποία μέλη της είναι οι σημαντικότερες οργανώσεις αγροτών που δραστηριοποιούνται στην ελαιοκαλλιέργεια ζήτησε με τα δύο έγγραφά της στις 7.7.2022 και 20.12.022 να συμμετέχει θεσμικά και ενεργά στις υπηρεσιακές ομάδες έργου, που προετοιμάζουν, τις εφαρμοστικές των νέων τομεακών προγραμμάτων της νέας ΚΑΠ 2023-202, προκειμένου αυτά να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό για τους συνεταιρισμούς, τους παραγωγούς και την ίδια την καλλιέργεια.

Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς, με το οποίο θα εξειδικευθούν όσα καταρχήν αναφέρονται στο κεφάλαιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου (Σ.Σ) “Ελαιόλαδο και επιτραπέζια ελιά” σελ. 663- 704 και ειδικότερα:

i. Τους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.) και μάλιστα με αυξημένο κύκλο εργασιών (μεγαλύτερο των 800.000€), όπως αναφέρεται στη σελίδα 672 του Σ.Σ. και

ii. Τις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων που αναφέρεται στη σελίδα 674 του Σ.Σ και μάλιστα με ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 45% του προϋπολογισμού του επιχειρησιακού σχεδίου.

Ζητούμε την άμεση σύγκλιση των ομάδων εργασίας προκειμένου να μη διακινδυνεύσουμε την απώλεια των σχετικών πόρων για τα νέα 5-ετή προγράμματα Ο.Ε.Φ., καθώς και τη συμμετοχή της ΕΘΕΑΣ κατά τη διαμόρφωση των σχεδίων, όπου έχουμε προετοιμασθεί για κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα εφαρμογής και απώλειας πόρων για την ελαιοκαλλιέργεια».

Η ​​​​Green Land Co-farming καταγράφει μια μακρά πορεία επιτυχημένης δραστηριοποίησης στον τομέα της παραγωγής και της πώλησης ελαιοκομικών προϊόντων. 

Τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρογιάννη συσπειρώθηκαν το 2013, έπειτα από την επίπονη περίοδο της οικονομικής κρίσης, και δημιούργησαν την άνω ομάδα, η οποία αποτελείται από νέους αγρότες και τεχνολόγους τροφίμων, με έδρα την Στέρνα Μεσσηνίας.

Κατά την προσπάθεια εκκίνησης του άνω επιχειρηματικού εγχειρήματος ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Στέρνας Μεσσηνίας, όπως σημειώνει η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη, υπήρξε αρωγός, καθώς τους παρείχε τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και μηχανήματα με τη μορφή παροχής υπηρεσιών. Σήμερα, η Green Land Co-farming καλλιεργεί ένα μεγάλο αριθμό ελαιοδέντρων, που εκτείνονται σε χίλια στρέμματα γης. Παράλληλα, φροντίζει κάθε χρόνο να αυξάνει την παραγωγή της με την φύτευση νέων δένδρων ελιάς είτε σε νέες εκτάσεις, τις οποίες αγοράζουν, είτε σε εκτάσεις που ήδη κατέχουν. Βέβαια, όπως εξηγεί η κ. Ιουλία Ξηρόγιαννη, η αύξηση στην απόδοσης της ετήσιας παραγωγής με την φύτευση νέων ελαιοδένδρων είναι μικρή αλλά σταθερή, καθώς «τα ελαιόδεντρα τα οποία έχουν φυτευτεί την τελευταία τριετία, έχουν μικρότερη παραγωγικότητα».

Ελιές Καλαμών και η παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος

Δύο χρόνια έπειτα από το ξεκίνημα της, η Green Land Co-farming επέκτεινε την ενασχόληση της και στην παραγωγή της ελιάς Καλαμών. Έχοντας ως στόχο, μάλιστα, να διαφοροποιηθούν από την αγορά, ώστε να μπορέσουν να ανταγωνιστούν την παραγωγική δυναμικότητα των διάφορων άλλων εταιρειών στον χώρο των ελαιοκομικών προϊόντων, η οικογένεια Ξηρόγιαννη «επέστεψε» στην παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος της ελιάς. Η απόφαση τους αυτή όχι μόνο τους βοήθησε στο να διακριθούν από την υπόλοιπη αγορά αλλά και στο να κερδίσουν μια πληθώρα βραβείων σε διαγωνισμούς ποιότητας. Μέσα στην επόμενη διετία από την σύλληψη της άνω ιδέας δημιούργησαν και το πρώτο τους τυποποιητήριο ελιάς.

Η συγκομιδή των ελαιοδένδρων

Η διαδικασία της συγκομιδής έχει άμεση επίπτωση τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα της παραγωγής των ελαιοκομικών προϊόντων, είτε πρόκειται για ελαιόλαδο είτε για βρώσιμες ελιές. Μάλιστα, η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη τόνισε ότι «η διαδικασία της συγκομιδής είναι αυτή που θα καθορίσει την ποιότητα της Κορωνέικης ποικιλίας, την οποία και παράγουμε, όσο και της ελιάς Καλαμών, η οποία, μάλιστα, είναι αρκετά ευαίσθητη».
Στην Green Land Co-farming κατά την συγκομηδή «ντύνουν» το κάτω μέρος της ελιάς με μεγάλα πανιά, ώστε η χρήση των μηχανημάτων, τα οποία έχουν τη μορφή «χτένας» με δόνηση, να μην «τραυματίζουν» το δένδρο. Εν συνεχεία, οι ελιές τοποθετούνται σε τελάρα χωρητικότητας 300 κιλών αντί των σακιών, καθώς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η παραγωγός «οι ελιές στα σακιά συμπιέζονται, πατώντας η μια την άλλη». Την ίδια κιόλας ημέρα της συγκομιδής προχωρούν στην διαδικασία της ελαιοποίησης και έως τις 21:00 το βράδυ, η ποσότητα των ελαιοποιήσιμων ελιών μετατρέπεται σε λάδι, το οποίο μπαίνει σε ανοξείδωτες δεξαμενές, συνδυασμένες με συμπλήρωμα αδρανούς αζώτου.

Πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια 

Η Green Land Co-farming, επιλέγοντας ορθές πρακτικές καλλιέργειας με φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες, έχει λάβει πιστοποίηση για την βιολογική της καλλιέργεια, με την κα Ξηρόγιαννη να σημειώνει ότι «προσπαθούμε όσο το δυνατόν να μην επεμβαίνουμε στη φυσική χλωρίδα και πανίδα των εκτάσεων που έχουμε τις καλλιέργειες μας». Συγκεκριμένα: 

• Τα ξερά χορτάρια, που συλλέγονται κατά το «καθάρισμα» των εκτάσεων, χρησιμοποιούνται ως λίπασμα για τα δέντρα. 
• Επιλέγεται βιολογικό ράντισμα και όχι χρήση ισχυρών φαρμάκων. 
• Δεν οργώνουν το έδαφος, παρά μόνο όταν κάνουν χρήση γραβάλου, το οποίο δεν ανακατεύει το χώμα. 
• Προσεκτικό  κλάδεμα και μόνο όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Αναφορικά με το κλάδεμα η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη εκμυστηρεύτηκε στον ΑγροΤύπο, ότι μπορεί να αφήσουν να περάσει ένα διάστημα 3 χρόνων προτού κλαδέψουν τις ελιές και μόνο, μάλιστα, όταν οι παραγωγοί κρίνουν ότι χρειάζεται να «καθαρίσουν» εσωτερικά τα δέντρα από ξηρά κλαριά και φύλλα. 
Ωστόσο, παρά τις εργασίες, στις οποίες επιδίδονται, για μια φιλική προς το περιβάλλον καλλιέργεια, όπως η ίδια τονίζει, φέτος σε μέρος της καλλιέργειας τους ανιχνεύθηκαν στοιχεία φυτοφαρμάκων, γεγονός, το οποίο η παραγωγός αποδίδει στις ανελλιπείς μελέτες και στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται η περιφέρεια τον ψεκασμό για τον δάκο, επηρεάζοντας έτσι την ποιότητα της ελιάς και του ελαιόλαδου των καλλιεργητών, που επιθυμούν οι καλλιέργειες τους να λάβουν βιολογική πιστοποίηση. Εντούτοις, το βιολογικό λάδι διατηρεί την τιμή πώλησης σε ικανοποιητικά επίπεδα, γεγονός που  αποζημιώνει την σκληρή δουλειά για την εξασφάλιση της βιολογικής καλλιέργειας.

Εξαγωγή στο εξωτερικό και το πρότζεκτ Fruits of solidarity

Ήδη κατά το ξεκίνημα του άνω εγχειρήματος των αδερφών Ξηρόγιαννη η τύχη ήταν με το μέρος τους, καθώς η ποιότητα του λαδιού που παρήγαγαν ήταν πολύ καλή και αυτό τους οδήγησε στην απόφαση να στείλουν δείγματα σε αρκετούς διεθνείς διαγωνισμούς. Παράλληλα, στην εξαγωγή των ελαιοκομικών προϊόντων τους, συνέβαλε και το γεγονός, ότι αρκετοί φίλοι τους, που διέμεναν εκτός χώρας, λειτούργησαν ως δίαυλο επικοινωνίας με την αγορά στο εξωτερικό. 
Η Green Land Co-farming έχει καταφέρει μέσω του πρότζεκτ Fruits of solidarity, το οποίο αποτελείται από τρείς συνεταιρισμούς, με έναν εξ αυτών να είναι της οικογένειας Ξηρόγιαννη, να πουλά τα προϊόντα της κατευθείαν στους τελικούς καταναλωτές. Πιο συγκεκριμένα, σε συνεργασία με ορισμένους ΜΚΟ της Γερμανίας και της Αυστρίας διοργανώνεται μια φορά το χρόνο μια καμπάνια με online καταστήματα, από τα οποία παρέχεται η δυνατότητα σε κάποιον καταναλωτή των άνωθεν χωρών να παραγγείλει ένα προϊόν από την ηλεκτρονική πλατφόρμα και να το παραλάβει από ένα κεντρικό σημείο της χώρας του. Το 80% των πωλήσεων της Green Land Co-farming γίνεται με αυτόν τον τρόπο, ενώ αξίζει να σημειωθεί, ότι με το 10% από τα κέρδη υποστηρίζουν συλλόγους και δράσεις της χώρας μας με κοινωνικό ή περιβαλλοντολογικό περιεχόμενο. 

Καινοτομίες, βραβεία και αγροτουρισμός

Η Green Land Co-farming έχει αποσπάσει μια πληθώρα βραβείων ποιότητας από τις συμμετοχές της σε διεθνείς διαγωνισμούς, οι οποίοι έχουν πραγματοποιηθεί στην Ιταλία, το Λονδίνο, το Λος Άντζελες και το Τόκυο. Ιδιαίτερη θέση, ωστόσο, κατέχει το τελευταίο βραβείο που κατέκτησε στο Παρίσι, το οποίο μάλιστα αποτελεί βραβείο καινοτομίας, όπου διαγωνίστηκαν με τις «Kalamata baked olives», ένα υγιεινό σνακ ψημένων ελιών.
Επιπροσθέτως, με αφορμή το φόρουμ που διοργανώθηκε από το σύλλογο εστίασης Μεσσηνίας με θέμα την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας σε όλους τους τομείς που συνδέονται με την εστίαση, τα ξενοδοχεία και τις τοπικές εμπορικές επιχειρήσεις, η Green Land Co-farming παρουσίασε το «Μix ξηρών καρπών», με πρωταγωνιστή στη γεύση την ελιά «Kalamata baked olive», το αράπικο φιστίκι και τη σταφίδα. 
Αναμφισβήτητα, τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρόγιαννη γνωρίζουν να τολμούν και ως αποτέλεσμα αυτού διακρίνονται και επεκτείνονται. Μάλιστα, ήδη από το 2019 έχουν στρέψει το βλέμμα τους προς τον αγροτουρισμό, όπου μέσω της πλατφόρμας Open Farms ομάδες ατόμων από διάφορα μέρη του κόσμου έρχονται στα κτήματα τους στη Στέρνα Μεσσηνίας με σκοπό να ζήσουν την εμπειρία της αγροτικής ζωής, καθώς και να μάθουν και να συμβάλλουν στην καλλιέργεια της ελιάς.

Παραμένουν απαγορευμένες οι πωλήσεις λιανικής χύμα ελαιολάδου. Απορρίφθηκε η τροποποίηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Όπως τονίζει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ), «η γνώμη και η απόφαση όλων των επαγγελματικών Οργανώσεων αλλά και των ελαιοπαραγωγών κρατών - μελών της ΕΕ, για την εγγύηση ποιότητας και προστασίας από φαινόμενα νοθείας και φοροδιαφυγής που παρέχει το επώνυμο - τυποποιημένο ελαιόλαδο, επικράτησε και στις πρόσφατες τελικές συνεδριάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αποτέλεσμα να απορριφθεί η πρόταση τροποποίησης του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου των κανόνων εμπορίας, από τους οποίους επιτρέπεται η διακίνηση ελαιολάδων μόνο σε συσκευασίες μέχρι 5 λίτρα.

Ο ΣΕΒΙΤΕΛ, παράλληλα και με όλες τις επαγγελματικές οργανώσεις εντός και εκτός της χώρας μας, κινητοποιήθηκε και «πίεσε» σε πολλά επίπεδα, επί μήνες προκειμένου να  αποφευχθεί η πιθανή νομοθέτηση από πλευράς Commission, της δυνατότητας πώλησης χύμα ελαιολάδου από καταστήματα πώλησης και από διάφορα άλλα δίκτυα διανομής, καθώς θα αποτελούσε μια ιδιαίτερα δυσάρεστη εξέλιξη, τόσο για την ασφάλεια του καταναλωτή, όσο και για την ανάπτυξη του συνόλου του ελαιοκομικού τομέα.

Σε μια περίοδο κατά την οποία η αντίληψη των καταναλωτών για την σιγουριά και εγγύηση ποιότητας, που παρέχουν τα τυποποιημένα και επώνυμα ελαιοκομικά προϊόντα, είναι θετική και παράλληλα η αλλαγή της νομοθεσίας προς το αυστηρότερο, μείωσε την διακίνηση αμφιβόλου ποιότητας ελαιόλαδα, κάθε πιθανή επιστροφή στην αβεβαιότητα της διακίνησης σε ανώνυμη μορφή ενός τόσο ευαίσθητου τροφίμου θα απέβαινε καταστροφική για το σύνολο του τομέα, προεξάρχοντος του πρωτογενούς τομέα και των ελαιοπαραγωγών που τον απαρτίζουν.

Όπως και στο παρελθόν έχει τονισθεί:
1. Η πώληση χύμα ελαιολάδου στην λιανική αγορά αποτελεί πρακτική η οποία δεν εγγυάται την ασφάλεια του τροφίμου, σε αντίθεση με την τυποποίηση και συσκευασία σε περιέκτες έως 5 λίτρα, πρακτική η οποία έχει αποδειχθεί ως η μόνη που εγγυάται την προστασία του καταναλωτή και έχει επικυρωθεί και μέσω της πρόσφατης δημοσίευσης του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού 2022/2104 για τις προδιαγραφές εμπορίας ελαιολάδου.
2. Η μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια των καταναλωτών και η διασφάλιση της αυθεντικότητας και ποιότητας των προϊόντων του τομέα, επιτυγχάνεται μόνο με τα επώνυμα τυποποιημένα  προϊόντα τα οποία και δημιουργούν αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους.
3. Οι μικρές και εξασφαλισμένες ποιοτικά επώνυμες τυποποιημένες συσκευασίες έχουν επί δεκαετίες καταξιωθεί και έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
4. Οι  περιβαλλοντικές επιπτώσεις ήδη λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τις επιχειρήσεις του τομέα και οι συσκευασίες του τυποποιημένου ελαιολάδου καθώς τηρούν όλους τους σχετικούς κανονισμούς. 
5. Η τυποποίηση ελαιολάδου, λαμβάνοντας υπόψη την υψηλή διατροφική αξία του προϊόντος, αποτελεί εγγύηση για την ποιότητά του, την αποφυγή νοθείας και την τήρηση των κανόνων υγιεινής και προστασίας από την θερμότητα, το φως και την οξείδωση σε όλο το διάστημα αποθήκευσης και διακίνησης, προς όφελος της ασφάλειας του καταναλωτή.
6. Όλες οι επιχειρήσεις τυποποίησης και συσκευασίας πληρούν διαρκώς και σε όλα τα στάδια παραγωγής και διακίνησης, τις υψηλότερες απαιτήσεις για διαπίστευση, σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας (HACCP,ISO, BRC, IFS κλπ) και υγιεινής και εξασφαλίζουν την ποιότητα του ελαιολάδου αλλά και την φήμη της ποιότητάς του μέχρι το τραπέζι του καταναλωτή.
7. Οι ποιοτικοί έλεγχοι στις επιχειρήσεις τυποποίησης και συσκευασίας είναι πάντα σε πολύ μεγαλύτερο επίπεδο σε σχέση με τους αντίστοιχους σε ένα κατάστημα λιανικής πώλησης, όπου πρακτικά είναι σχεδόν αδύνατη η παρακολούθηση της ποιότητας του παραμένοντος ελαιολάδου μετά την αποσφράγιση της «χύμα» μεγάλης συσκευασίας και την σταδιακή του πώληση.
8. Είναι γνωστό, ότι ήδη μέσα και από την διαρκώς αυστηρότερη ευρωπαϊκή νομοθεσία, καταβάλλεται προσπάθεια από τις επιχειρήσεις τυποποίησης για την μείωση των υπολειμμάτων των συσκευασιών και την ανακύκλωση των υλικών τους, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Ε.Ε (χρήση μη αποσπώμενων πωμάτων, χρήση ανακυκλωμένου PET, κλπ). Όλα αυτά είναι αμφίβολο ότι θα μπορούν να εφαρμοστούν και να ελεγχθούν στους «περιστασιακούς» περιέκτες που θα προσφέρονταν προς άμεση χρήση από τους καταναλωτές».

Όπως δηλώνει ο πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ κ. Κωνσταντίνος Κουτσιούμπης, «το ελαιόλαδο είναι πηγή υγείας και ζωής. Είναι ένα πλούσιο φυσικό προϊόν με υψηλή θρεπτική και  βιολογική αξία  το οποίο όμως απαιτεί κατά τα διάφορα στάδια της παραγωγής, της τυποποίησης και της εμπορίας του, την τήρηση αυξημένων γενικών και ειδικών απαιτήσεων, οι οποίες διασφαλίζονται μόνο με τα τυποποιημένα και επώνυμα προϊόντα, που χιλιάδες επιχειρήσεις του ελαιοκομικού τομέα παράγουν και διακινούν, συμβάλλοντας στην οικονομία και στην προστασία των καταναλωτών».

Οι ελαιοπαραγωγοί της Σάμου ζητούν να τους καταβληθούν αποζημιώσεις για ακαρπία την περίοδο 2020-2021, όπως έδωσαν στη Λέσβο.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Λάφης, αγρότης και πρόεδρος Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος, «οι αγρότες στη Μυτιλήνη αποζημιώθηκαν για την ακαρπία στα ελαιόδεντρα για την ελαιοκομική περίοδο 2020-2021, με 21 ευρώ ανά στρέμμα. Αυτό σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση de minimis στους ελαιοκαλλιεργητές της Λέσβου που είχε δημοσιευτεί σε ΦΕΚ τον περασμένο Δεκέμβριο.

Στο νησί της Σάμου είχαμε το ίδιο πρόβλημα της ακαρπίας με αυτό της Λέσβου και την ίδια χρονική περίοδο. Κάναμε συζητήσεις με τοπικούς φορείς αλλά το μόνο που εισπράξαμε ήταν υποσχέσεις.

Το ΔΣ του Πανσαμιακού Αγροτικού Συλλόγου ήρθε σε επικοινωνία με εκπρόσωπο της Ομοσπονδίας των Αγροτικών Συλλόγων στη Μυτιλήνη, ο οποίος επιβεβαίωσε την πίστωση στους λογαριασμούς τους, τονίζοντας ότι δε σταμάτησαν να διεκδικούν και να καλούν τους αγρότες να συσπειρωθούν στους Συλλόγους τους για να ικανοποιηθεί τα συγκεκριμένο αίτημα καθώς και άλλα. 

Και ρωτάμε εμείς; Οι αγρότες στη Σάμο, ίδιας περιφέρειας με το νησί της Λέσβου, είναι δεύτερης κατηγορίας αγρότες; Καλώς αποζημιώθηκαν οι συνάδελφοί μας και πίεσαν τους αρμόδιους προς αυτή την κατεύθυνση. Εμείς εδώ στη Σάμο τα τελευταία χρόνια έχουμε έρθει αντιμέτωποι με καύσωνες, λειψυδρία, καταστροφή από δάκο. Είναι ώρα να μας λάβουν κι εμάς υπ’ όψιν. Πόσο μάλλον όταν την τελευταία χρονιά ήρθαμε αντιμέτωποι και με αύξηση του εκθλιπτικού δικαιώματος στα λιοτρίβια από 14% στο 18% και παρά τις παρεμβάσεις μας στους ελαιοτριβείς, σε βουλευτή, Περιφέρεια και Δήμους, απάντηση ακόμα δεν έχουμε λάβει. 

Επιπλέον, ενώ ήταν να πληρωθούμε την επιδότηση για τις συνδεδεμένες (διατήρηση παραδοσιακής ελιάς στα νησιά του Αιγαίου κ.α.) που πληρωνόμασταν μέχρι τέλη Μαρτίου, ακόμα δεν έχει μπει στους λογαριασμούς μας τίποτα. 

Με βάση τα παραπάνω ζητάμε την άμεση ενίσχυση - αποζημίωσή μας για την ακαρπία των ελαιώνων μας για τη χρονική περίοδο 2020-2021, όπως στο νησί της Μυτιλήνης, ενώ δε σταματάμε να διεκδικούμε: μείωση του κόστους παραγωγής, κατώτατες εγγυημένες τιμές, την αναπλήρωση του εισοδήματός μας, αλλαγή κανονισμού του ΕΛΓΑ για προστασία από κάθε φυσική καταστροφή και νόσο, τη μη περικοπή των επιδοτήσεών μας, τη μη περικοπή των βασικών ενισχύσεων, τη μη κατάργηση του πρασινίσματος, τη μη περικοπή των συνδεδεμένων ενισχύσεων σε προϊόντα, και γενικότερα στήριξη των βιοπαλαιστών αγροτών και του πρωτογενούς τομέα.

Συνεχίζουμε με συντονισμό της δράσης μας με τους αγροτικούς Συλλόγους ειδικά στην Περιφέρειά μας».

Θυμίζουμε ότι και οι ελαιοπαραγωγοί της Χαλκιδικής ζητούν αποζημιώσεις για την ακαρπία για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Όπως φαίνεται θα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επαναληφθεί το φαινόμενο της ακαρπίας που είχαμε το 2021 και δημιούργησε πολλά προβλήματα στους παραγωγούς.

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «τα δέντρα αυτή την εποχή είναι σε ταξιανθίες αλλά βλέπουμε παντού άδεια χωράφια. Οι γεωπόνοι στην περιοχή εκτιμούν ότι τα δέντρα θα ανθίσουν 15 - 20 Ιουνίου. Όμως ακόμη δεν έχουμε ταξιανθίες και είμαστε μήνα Μάιο. Έχω επισκεφτεί μεγάλο αριθμό χωραφιών και βλέπω παντού αυτή την εικόνα.

Πρέπει να μας προβληματίσει το φαινόμενο της ακαρπίας. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Οι καιρικές συνθήκες φαίνεται ότι έχουν δημιουργήσει στρες στα δέντρα. Επίσης υπάρχουν και ποιλλές μυκητολογικές ασθένειες.

Εκτιμώ ότι υπάρχει πρόβλημα με θερμοκρασίες και ακραία καιρικά φαινόμενα. Τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου είχαμε ποιλύ χαμηλές θερμοκρασίες που επηρέασαν τα δέντρα. Πάντως σε αντίθεση με τις βρώσιμες ελιές οι λαδοελίες έχουν καλύτερη εικόνα και μιλάμε για δέντρα που είναι στο ίδιο χωράφι. Βλέπουμε ότι η βρώσιμη ελιά Χαλκιδικής βάλλεται πρώτη από όλες τις ποικιλίες από την κλιματική αλλαγή. 

Το 2022 είχαμε μια καλή χρονιά όσον αφορά την παραγωγή ελιάς Χαλκιδικής αλλά υπήρξε ανομοιογένεια στις αποδόσεις ανάλογα την κάθε περιοχή. Είχαμε μια παραγωγή γύρω στους 150.000 τόνους. Φέτος αναμένεται μια μείωση της παραγωγής και δεν είναι μόνο η παρενιαυτοφορία. Θα είμαστε πολύ τυχεροί αν δούμε την παραγωγή να φτάσει τους 40.000 τόνους. 

Οι παραγωγοί είναι προβληματισμένοι από την εικόνα των δέντρων. Πρόσφατα είχα ταξιδέψει στην Ιταλία και με ενημέρωσαν ότι η Κομισιόν διαθέτει ένα «ταμείο» με κονδύλια για τους παραγωγούς που έχουν προβλήματα στο εισόδημά τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Αυτό όμως σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουμε και τις καλλιεργητικές φροντίδες και να προσαρμοστούμε και εμείς οι παραγωγοί στα νέα δεδομένα. Θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί πάντως να προετοιμαστούμε για μια δύσκολη χρονιά που έρχεται».  

Είμαστε ακόμη Μάιο και οι τιμές στο ελαιόλαδο έχουν σπάσει το κοντέρ, όπως δείχνουν τα σχετικά ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγίων Απόστολων Βοιών γνωστοποίησε την Παρασκευή (5/5/2023) ότι προχώρησε στη διάθεση 120 περίπου τόνων εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου στην τιμή των 6,15 ευρώ το κιλό.

Θυμίζουμε ότι στα τέλη Απριλίου, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Παλαιοπαναγιάς διέθεσε τις τελευταίες ποσότητες βιολογικού ελαιόλαδου προς 6 ευρώ το κιλό σε εταιρεία από τη Μεσσηνία.

Ακόμη να αναφέρουμε ότι ιδιωτικό ελαιοτριβείο από την περιοχή Βλαχιώτη της Λακωνίας, στα τέλη του προηγούμενου μήνα, έκλεισε εμπορική συμφωνία για πώληση δύο βυτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,25, το οποίο είχε παραχθεί τον Οκτώβριο του 2022. Η τιμή πώλήσης ανήλθε στα 5,70 ευρώ το κιλό. 

Στις ίδιες υψηλές «πτήσεις» κινήθηκε και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Μολάων-Πακίων, ο οποίος ανακοίνωσε τον Μάιο την συμφωνία πώλησης 3 βυτίων συμβατικού ελαιολάδου, στην τιμή των 6 ευρώ ανά κιλό, που αγόρασε λακωνική επιχείρηση.

Κοντά στα 6 ευρώ κινήθηκε και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αιγιών Μάνης, την Τετάρτη (4/5), προχώρησε σε δημοπρασία για την πώληση ενός βυτίου 28 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0.39. Η τιμή στην οποία έκλεισε η συμφωνία με λακωνική εταιρεία ήταν 5,9767 ευρώ το κιλό.

Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βλαχιώτη προχώρησε την ίδια ημέρα στην πώληση ενός βυτίου (30 τόνων) έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,4 και εσοδείας 2022-2023, στην τιμή των 6,10 ευρώ το κιλό (χωρίς ΦΠΑ).

Στα επίπεδα των 6 ευρώ το κιλό διαμορφώνονται οι τιμές του ελαιολάδου στην Λακωνία, ενώ αυξητική τάση έχουμε στις τιμές και στην Ιταλία. 

Μετά τις πρόσφατες αγοραπωλησίες στα 6 ευρώ το κιλό για συμβατικό ελαιόλαδο από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μολάων - Πακίων και για βιολογικό ελαιόλαδο από Αγροτικό Συνεταιρισμό Παλαιοπαναγιάς, δύο ακόμη συνεταιρισμοί από την Λακωνία κατάφεραν να πωλήσουν το ελαιόλαδο σε υψηλά επίπεδα. Και αναμένεται συνέχεια όσο περνά ο καιρός.

Ο κ. Παναγιώτης Βαρελάς, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη, δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα εξής: «σήμερα προχωρήσαμε στην πώληση ενός βυτίου (30 τόνων) έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,4 και εσοδείας 2022-2023, στην τιμή των 6,10 ευρώ το κιλό (χωρίς ΦΠΑ). Αποτελεί την υψηλότερη τιμή στην χώρα. Υπάρχουν πάντως ακόμη αρκετές ποσότητες ελαιολάδου στις αποθήκες του συνεταιρισμού».   

Από την πλευρά του ο κ. Ιωάννης Χατζηχαραλάμπους, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Αιγιών Μάνης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «την Τετάρτη (3/5/2023) προχώρησε σε δημοπρασία ο συνεταιρισμός για την πώληση ενός βυτίου (28 τόνοι) έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,39. Η συμμετοχή ήταν μεγάλη και οι τιμές ικανοποιητικές.

Η τιμή που κλείσαμε σε ελληνική εταιρία, που εδρεύει στην Λακωνία, ήταν στα 5,9767 ευρώ το κιλό. Ο συνεταιρισμός ευχαριστεί όλους τους συμμετέχοντες που έλαβαν μέρος στην δημοπρασία ελαιόλαδου για ακόμα μια φορά και δείχνουν με τις τιμές τους πως σέβονται και εκτιμούν των κόπο των αγροτών μας.

Για την φετινή χρονιά αναμένεται η παραγωγή να είναι μειωμένη σε σχέση με φέτος. Ωστόσο είμαστε ακόμη στην ανθοφορία και είναι νωρίς να κάνουμε ασφαλή πρόβλεψη. Εκτιμώ πάντως ότι τον Σεπτέμβριο, που θα έχουμε καλή εικόνα για την φετινή παραγωγή στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες της Μεσογείου, αναμένεται οι τιμές να έχουν πάει σε πιο υψηλά επίπεδα».

Πάντως ισχυρή ανοδική τάση εμφανίζουν οι τιμές του ελαιολάδου και στην Ιταλία.

Συγκεκριμένα τον μήνα Απρίλιο η μέση εβδομαδιαία χονδρική τιμή του ιταλικού έξτρα παρθένου ξεπέρασε τα 6 ευρώ ανά κιλό, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Ismea. Ανοδικά κινήθηκε και η τιμή του ιταλικού παρθένου ελαιολάδου που την προηγούμενη εβδομάδα έφθασε στα 5,17 ευρώ ανά κιλό, ενώ το ίδιο συμβαίνει και για το βιομηχανικό (lampante) ελαιόλαδο η τιμή του οποίου ανέβηκε στα 4,2 ευρώ ανά κιλό.

Έπιασαν τα 6 ευρώ το κιλό οι τιμές ελαιολάδου στην χώρα μας, όπως είχε προβλέψει σε σχετικό άρθρο του ο ΑγροΤύπος.

Τις τελευταίες ποσότητες βιολογικού ελαιολάδου πούλησε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Παλαιοπαναγιάς στην Λακωνία. όπως δήλωσε ο κ. Γεώργιος Κοκολάκης, διαχειριστής του συνεταιρισμού, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «την Τρίτη (2/5) πουλήσαμε 15 τόνους βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, εσοδείας 2022-2023, στην τιμή των 6 ευρώ το κιλό σε μεσσηνιακή εταιρεία.

Την προγηούμενη εβδομάδα είχαμε μια ακόμη πώληση συμβατικού αυτή την φορά ελαιολάδου ΠΓΕ Λακωνίας. Μιλάμε για 30 τόνους (1 βυτίο) έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, εσοδείας 2022-2023, το οποίο πουλήθηκε στα 5,56 ευρώ το κιλό στην Λακωνική εταιρεία Χελιώτης. Απομένουν περίπου 40 τόνοι συμβατικού ελαιολάδου που είναι απόθεμα στις αποθήκες του συνεταιρισμού».   

Την ίδια στιγμή νέο ρεκόρ τιμής έκανε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Μολάων - Πακίων. Συγκεκριμένα προχώρησε σε πώληση 3 βυτίων (90 τόνοι) συμβατικού ελαιολάδου, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας έως 0,3, στην τιμή των 6 ευρώ το κιλό. Αγοραστής η εταιρεία Χελιώτης.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο Αντιπρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Ηλίας Σταθάκης, «υπάρχουν ακόμη αρκετά αποθέματα στις αποθήκες και οι παραγωγοί δεν βιάζονται να πωλήσουν. Όσον αφορά την φετινή παραγωγή μέχρι στιγμής όλα δείχνουν ότι θα έχουμε μια όψιμη χρονιά. Οι τελευταίες βροχές είναι ποτιστικές και κάνουν καλό στα δέντρα. Αναμένουμε μια χρονιά με μικρότερη σε σχέση με πέρυσι παραγωγή αλλά δεν αναμένεται να κυμανθεί κάτω από τα επίπεδα της προπέρσινης χρονιάς».

Νέα πώληση ελαιολάδου είχαμε στην Λακωνία στην τιμή των 5,70 ευρώ το κιλό. Η πώληση του ελαιολάδου έγινε από το ελαιοτριβείο Κολοκούρης - Βλάχος που είναι στην περιοχή Βλαχιώτη.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Βλάχος, ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου, «την Τετάρτη (26/4) έγινε εμπορική συμφωνία για πώληση δύο βυτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,25, το οποίο είχε παραχθεί τον Οκτώβριο του 2022. Η τιμή πώλήσης ανήλθε στα 5,70 ευρώ το κιλό. Πάντως υπάρχουν ακόμη αρκετά αποθέματα ελαιολάδου στην περιοχή γιατί οι παραγωγοί δεν φαίνεται να βιάζονται να πουλήσουν».

Προβλήματα στην Ισπανία
Στο μεταξύ στην Ισπανία υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στον ελαιοκομικό κλάδο που απειλούν την βιωσιμότητά του, τονίστηκε σε συνέδριο για την καινοτομία που διοργανώθηκε από την ισπανική Ένωση Νέων Αγροτών (Asociación Agraria jovenes Agricultores - ASAJA) της Σεβίλλης.

Όπως τονίστηκε μεταξύ άλλων η αύξηση του κόστους, η μείωση της στήριξης από την ΚΑΠ και η ξηρασία απειλούν την επιβίωση των ελαιοκαλλιεργειών στην χώρα.

«Για την μείωση του κόστους καλλιέργειας και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες της αγοράς οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να στραφούν σε νέες ποικιλίες (ανθεκτικές στην ξηρασία) που θα πρέπει γίνουν σε πυκνές φυτεύσεις», ανέφεραν οι ομιλητές.

Πάντως ο ελαιοκομικός κλάδος της χώρας συμφωνεί ότι η νέα ΚΑΠ αφήνει μεγάλο αριθμό ελαιοκαλλιεργητών, που είναι ετεροεπαγγελματίες, εκτός ενισχύσεων, κάτι που μειώνει την ανταγωνιστικότητά τους και επιβαρύνει το κόστος παραγωγής.

Συνεχίζονται οι πωλήσεις ελαιολάδου στην χώρα μας σε τιμές σταθερά πάνω από 5 ευρώ με ανοδικές τάσεις, ενώ αύξηση παρουσιάζουν οι τιμές σε Ιταλία και Ισπανία.

Ο κ. Παναγιώτης Βαρελάς, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη της Λακωνίας, δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα εξής: «συμφωνήσαμε στην πώληση 30 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,35, στην τιμή των 5,60 ευρώ το κιλό. Το ελαιόλαδο το αγόρασαν Ιταλοί και έφυγε ήδη στο εξωτερικό. Η ζήτηση παραμένει σε υψηλά επίπεδα».

Σήμερα Παρασκευή (21/4/2023) έχουμε νέα πώληση στην Λακωνία. Ακόμα μια πρωτιά για τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μολάων - Πακίων, ο οποίος πούλησε 90 τόνους έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,3, στην τιμή των 5,63 ευρώ το κιλό. Αγοραστής ήταν μια Λακωνική εταιρεία εμπορίας ελαιόλαδου.

Στο μεταξύ στην Ισπανία η Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία της αγοράς για τον κλάδο του ελαιολάδου που αντιστοιχεί στον μήνα Μάρτιο. Τα συνολικά αποθέματα στο τέλος του Μαρτίου είναι 670.300 τόνοι, 68.740 λιγότερα από τον Φεβρουάριο, εκ των οποίων οι 399.751 τόνοι βρίσκονται σε ελαιοτριβεία. 261.800 τόνοι σε συσκευαστήρια και 8.749 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα. Είναι ουσιαστικά τα τελευταία στοιχεία και το τέλος της ελαιοκομικής περίόδου στην Ισπανία.

Ακόμη μια πώληση ελαιολάδου είχαμε στην Λακωνία με υψηλή τιμή. 

Βρισκόμαστε σε εξέλιξη της  ανθοφορίας, ενώ έμποροι και παραγωγοί αυτή την εποχή αναμένουν τις προβλέψεις για τη νέα παραγωγή και κρατούν στάση αναμονής.

Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισµός (ΑΕΣ) Παπαδιανίκων του Δήµου Μονεµβασίας προχώρησε, την Τρίτη (18/4) σε διαπραγμάτευση και πώληση έξτρα παρθένου ελαιολάδου.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Παναγιώτης Αλιφέρης, Γραμματέας στον ΑΕΣ Παπαδιανίκων, «πουλήσαμε σε ιταλική εταιρεία 3 βυτία (περίπου 90 τόνους) ελαιόλαδο, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,32, στην τιμή των 5,50 ευρώ το κιλό. 

Συνολικά φέτος είχαμε στον συνεταιρισμό 1.300 τόνους, ενώ μετά την πρόσφατη πώληση απομένουν 350 τόνοι απόθεμα στις αποθήκες μας. Πουλάμε μετά από εντολή των μελών του συνεταιρισμού μας. Υπάρχει καλή ζήτηση αλλά δεν αναμένεται σύντομα να πουλήσουμε ξανά ελαιόλαδο. 

Οι προβλέψεις στην περιοχή δείχνουν ότι αναμένουμε μια μείωση της νέας παραγωγής ελαιολάδου κατά 30%. Αυτό οφείλεται στο ότι είχαμε πέρυσι αυξημένη παραγωγή αλλά και στην ξηρασία που υπάρχει. Πάντως είμαστε στο στάδιο της ανθοφορίας και δεν υπάρχουν προβλήματα στην καλλιέργεια».

Το φράγμα των 5 ευρώ έσπασε η τιμή του ελαιολάδου στην Κρήτη. Συγκεκριμένα στον Αγροτικό Ελαιοκομικό Συνεταιρισμό Παπαγιαννάδων στην Σητεία το ελαιόλαδο πωλήθηκε προς 5,40 ευρώ το κιλό.

Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Παπαγιαννάδων, ακολουθώντας πιστά και με σεβασμό τις προδιαγραφές που ορίζει η νομοθεσία παράγει εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο ΠΟΠ Σητεία Κρήτης, αποκλειστικά από καρπούς της ποικιλίας Κορωνεϊκη από ελιές που βρίσκονται εντός της οριοθετημένης ζώνης.

Με θετικό πρόσημο έκλεισε το 2022 για τις εξαγωγές της Κρήτης, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης. 

Οι κρητικές εξαγωγές, μη συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, έφτασαν το ποσό των 682,10 εκ. ευρώ και τους 418.820 τόνους, έναντι των 615,70 εκ. ευρώ και τους 415.536 τόνους το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, παρουσιάζοντας αύξηση ίση με 10,8% σε αξία και 0,8% σε ποσότητα και καταρρίπτοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ των τελευταίων 10 ετών τουλάχιστον.

Ο κλάδος των Τροφίμων και Ποτών, ο οποίος αποτελεί το 58,8% του συνόλου των Κρητικών εξαγωγών με 400,9 εκ. ευρώ, παρουσιάζει αύξηση ίση με 14,7%. 

Στον αγροδιατροφικό τομέα, το Ελαιόλαδο έφτασε τα 274,4 εκ. ευρώ, καταλαμβάνοντας το 40% του συνόλου των κρητικών εξαγόμενων προϊόντων και το 68,5% στην κατηγορία των Τροφίμων και Ποτών, με αύξηση 21% σε σχέση με το περυσινό αντίστοιχο διάστημα. 

Τα Κηπευτικά έφτασαν τα 70,1 εκ. ευρώ με μείωση 1,5%, τα Φρούτα τα 13,5 εκ. ευρώ και μείωση 27,8% και με μικρότερα ποσοστά ακολουθούν τα Ψάρια και Θαλασσινά, τα Γαλακτοκομικά, η κατηγορία των Νερών - Αναψυκτικών - Χυμών, το Κρασί, το Μέλι και το Κρέας και Παρασκευάσματά του.

Για τον κλάδο των Τροφίμων και Ποτών, τους κυριότερους αγοραστές αποτελούν η Ιταλία, με τις εξαγωγές να φτάνουν τα 161.8 εκ. ευρώ, η Γερμανία με 82.3 εκ. ευρώ, η Ισπανία με 18,2 εκ. ευρώ, η Πολωνία με 15,4 εκ. ευρώ  και στην πέμπτη θέση η Κύπρος με 12 εκ. ευρώ.

Το 2022 αποτέλεσε μια εξαιρετική χρονιά για τις εξαγωγές της Κρήτης, καθοριστική για την πορεία των εξαγωγικών επιδόσεων του νησιού. Αν και αρχικά φαινόταν θα είναι μία δύσκολη χρονιά, με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και του κόστους των καυσίμων, το τεράστιο κόστος μεταφοράς και των πρώτων υλών, τελικά οι εξαγωγείς μας κατάφεραν να ανταπεξέλθουν και να τονώσουν την τοπική οικονομία, τονίζει ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης. 

Συνεχίζονται οι εμπορικές πράξεις στην αγορά ελαιολάδου στην χώρα μας, στα βασικά παραγωγικά κέντρα σε Μεσσηνία, Λακωνία και Κρήτη, με τις τιμές να έχουν σταθεροποιηθεί πάνω από 5 ευρώ το κιλό.

Στα 5,27 ευρώ το κιλό πούλησε το έξτρα παρθένο Αγροτικό Συνεταιρισμό Ξηροκαμπίου στην Λακωνία, στις 6 Απριλίου. Σύμφωνα με όσα ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του συνεταιρισμού κ. Αντώνης Παπαγιαννάκης,  «πουλήθηκαν σε δημοπρασία 48 τόνοι έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, εσοδείας 2022-2023, οξύτητας 0,6, στην τιμή των 5,273 ευρώ το κιλό σε Μεσσηνιακή εταιρεία. Επίσης πουλήθηκαν 7 τόνοι ελαιόλαδο λαμπάντε, εσοδείας 2022-20-23, στην τιμή των 4,17 ευρώ το κιλό σε Λακωνική εταιρεία».

Από την πλευρά του ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Καλαμάτας προχώρησε, την Παρασκευή (7 Απριλίου 2023), σε διαγωνισμό πώλησης εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Καλαμάτας, εσοδείας 2022-2023, ποσότητας περίπου 22 τόνων, με οξύτητα 0,4%. Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Καλαμάτας, Μιχάλης Αντωνόπουλος, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «αν και δόθηκε τιμή στα 5,11 ευρώ το κιλό, τα μέλη του συνεταιρισμού δεν προχώρησαν σε πώληση ελαιολάδου. Θα επαναληφθεί η δημοπρασία το επόμενο χρονικό διάστημα».

Στο μεταξύ η ξηρασία στην Ισπανία έρχεται να ενισχύσει τα σενάρια που θέλουν μειωμένη παραγωγή ελαιολάδου και για το 2023. Κάτι τέτοιο θα σημάνει και διατήρηση των τιμών στα σημερινά επίπεδα, αν όχι παραπάνω, αφού και στην χώρα μας οι προβλέψεις κάνουν λόγω για μια παραγωγή φέτος μειωμένη σε σχέση με την περυσινή.

Τα σοβαρά προβλήματα του αντιμετωπίζει το ελληνικό ελαιόλαδο, έθεσαν σε πρόσφατο υπόμνημά τους προς την Κυβέρνηση, όλοι οι φορείς του τομέα, απαιτώντας άμεσες παρεμβάσεις για την επίλυσή τους.

Οι πρόεδροι των φορέων κ.κ. Εμμανουήλ Γιαννούλης (ΕΔΟΕ), Κωνσταντίνος Κουτσιούμπης (ΣΕΒΙΤΕΛ), Γιώργος Ανδρεαδάκης (ΣΥΤΕΚ - Σύνδεσμος Τυποποιητών Ελαιολάδου Κρήτης) και Αλκιβιάδης Καλαμπόκης (ΣΕΚ - Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης), δήλωσαν ότι «τα προβλήματα που αφορούν στο ελαιόλαδο διαρκώς μεγεθύνονται και δεν επιλύονται ή επιλύονται με μεγάλη καθυστέρηση» Για τον λόγο αυτό «ζητούν άμεσα την παρέμβαση του πρωθυπουργού, προκειμένου να οργανωθεί μία συνάντηση με τους αρμόδιους υπουργούς και φορείς, προκειμένου να αντιμετωπισθούν άμεσα, πριν να οδηγηθεί το ελληνικό ελαιόλαδο σε απαξία και καταστροφή».

Τα αιτήματα που τέθηκαν από την ΕΔΟΕ (Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου), τον ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμο Ελληνικών Βοιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου), τον ΣΥΤΕΚ (Σύνδεσμος Τυποποιητών Ελαιολάδου Κρήτης) & ΣΕΚ (Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης) ανά θέμα, είναι συνοπτικά τα επόμενα: 

1. Ένταξη των Υπηρεσιών Επεξεργασίας  και Τυποποίησης Ελαιόλαδου (ΚΑΔ 10.41.99.02) στον Αναπτυξιακό Νόμο.
Παρά την ένταξη του εν λόγω ΚΑΔ, η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αμφισβητεί για το αν είναι τελικά «μεταποιητική» δραστηριότητα η τυποποίηση του ελαιολάδου, με αποτέλεσμα να αποκλείονται επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων του ελαιοκομικού τομέα από τον Αναπτυξιακό Νόμο. Παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες και συναντήσεις με τους αρμόδιους για την ανάδειξη του εν λόγω προβλήματος, δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστική ενασχόληση και ενδιαφέρον, για την επίλυση  του επείγοντος αυτού θέματος.

2. Προστασία επώνυμου - τυποποιημένου ελαιολάδου
Εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για τη διακίνηση του ελαιόλαδου, με απαγόρευση πώλησης χύμα και ανεξέλεγκτου προϊόντος (αφορά περίπου το 45% ή 50.000 τόνους της εσωτερικής κατανάλωσης ελαιόλαδου), απαγόρευση πώλησης κενών προτυπωμένων μεταλλικών δοχείων ελαιολάδου στην ελεύθερη αγορά και αντικατάστασής αυτών με ατύπωτα δοχεία που θα φέρουν ειδική σήμανση με στόχο την προστασία της υγείας των καταναλωτών, την αποφυγή εξαπάτησής τους και τον περιορισμό της παράνομης διακίνησης. Αύξηση των ελέγχων από τους εκλεκτικούς μηχανισμούς σε σημεία διακίνησης (λιμάνι Πειραιά, διόδια, ΚΤΕΛ, Μεταφορικές εταιρίες, κλπ). Μείωση του ΦΠΑ στην πώληση τυποποιημένου ελαιολάδου, προκειμένου να αποκοπεί η πτωτική τάση της κατανάλωσης του. 

3. Θέματα ποιότητας
α) Έλεγχος ποιότητας σε χαμηλής τιμής επώνυμα ελαιόλαδα.
β) Εφαρμογή του προταθέντος από την ΕΔΟΕ ηλεκτρονικού Μητρώου καταγραφής της παραγωγής και  διακίνησης από τα ελαιουργεία μέχρι και τα σημεία κατανάλωσης. Σχετική πλατφόρμα έχει ήδη αναπτυχθεί, παρέχεται δωρεάν και έχει παρουσιαστεί στην ΑΑΔΕ, η οποία έχει σαφώς τοποθετηθεί υπέρ της και θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε συνδυασμό με την δυνατότητα που έχει πλέον και ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. 
γ) Μελέτη και καταγραφή  των ελληνικών ποικιλιών και των ποιοτικών τους δεικτών (φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά) σε όλη την επικράτεια (χαρτογράφηση), προκειμένου να θωρακισθεί η εγχώρια παραγωγή μας για την ανώτερη ποιοτική κατηγορία του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου.
δ) Εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για την χρήση ελαιολάδου στους χώρους μαζικής εστίασης (σύμφωνα με τους κανόνες ΔΙΕΠΠΥ) και εκσυγχρονισμό της με συγκεκριμένη πρόταση που έχει ήδη αναπτυχθεί και έχει κατατεθεί στο ΥΠΑΑΤ (είχε εγκριθεί από την Νομική Υπηρεσία του ΥπΑΑΤ).

4. Τεχνικά θέματα
α) Παρέμβαση για τα νέα όρια στους αρωματικούς υδρογονάνθρακες παραφινελαίων (ΜΟΑΗ) στα ελαιόλαδα και πυρηνέλαια.

• Συνεργασία με το ΓΧΚ για την ενιαία παρακολούθηση του θέματος, παράλληλα με την εκπροσώπηση μέσω της ΜΕΑ Βρυξελλών και την δημιουργία μετώπου με τις λοιπές ελαιοπαραγωγικές χώρες.
• Ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθών καλλιεργητικών πρακτικών (ιδίως στην συλλογή του ελαιόκαρπου με βενζινοκίνητα ελαιοραβδιστικά), των ελαιουργών για την υπεύθυνη και συνεπή διαδικασία ελαιοποίησης και τέλος την αυξημένη προσοχή όλων των ενδιάμεσων κλάδων σε θέματα ποιότητας, γνησιότητας και ασφάλειας.

β) Βελτίωση του ισχύοντος μηχανισμού δακοκτονίας

5. Θέματα εξωστρέφειας 
α) Επιστροφή ΦΠΑ εξαγωγικών επιχειρήσεων με συνοπτικές και όχι χρονοβόρες διαδικασίες,
β) «ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕ ΕΞΩ - Υποστήριξη Διεθνούς Προβολής ΜΜΕ με Εξωστρεφή Προσανατολισμό» Νέος Κύκλος και άμεση προκήρυξη,
γ) Προστασία προϊόντων ΠΟΠ - ΠΓΕ - Διεύρυνση διμερών εμπορικών συμφωνιών
δ) Γραφεία ΟΕΥ (Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων) - ενοποίησή τους, δόμηση των πληροφοριών, ουσιαστική πληροφόρηση, μετρήσιμοι στόχοι. Υπάρχει Προεδρικό Διάταγμα υπό διαμόρφωση, που ουσιαστικά τους καταργεί και ανατίθεται η οικονομική διπλωματία στους Πρέσβεις.
ε) Στήριξη της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης για τον κάθετο συντονισμό των δράσεων όλου του τομέα. Καθιέρωση «Ανταποδοτικής Συνεισφοράς» για την συγκέντρωση των απαραίτητων πόρων για την προβολή και την προώθηση του ελληνικού ελαιολάδου.
στ) Να αναπτυχθεί και να δημοσιευτεί η θέση - πρόταση της χώρας μας για τα συστήματα FOPL και το NUTRISCORE.

Πωλήσεις και δημοπρασίες είχαμε το προηγούμενο διάστημα έξτρα παρθένου ελαιολάδου σε Μεσσηνία και Λακωνία.

Σε πώληση προχώρησε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Μολάων - Πακίων ποσότητας 60 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου οξύτητας 0,3 σε τιμή 5,35 ευρώ το κιλό και ακόμη 30 τόνων οξύτητας 0,5 σε τιμή 5,20. Η πώληση έγινε σε λακωνική εταιρεία εμπορίας ελαιολάδου.

Σε δημοπρασία προχώρησε την Τετάρτη (5/4/) ο Αγροτικός Συνεταιρισµός Συκιάς Λακωνίας. Εκπρόσωποι του συνεταιρισμού ανέφεραν στον ΑγροΤύπο ότι πωλήθηκε ένα βυτίο έξτρα παρθένου ελαιολάδου (γύρω στους 30 τόνους) στην τιμή των 5,37 ευρώ το κιλό.

Δημοπρασία έγινε την Τετάρτη (5/4/) και στην Μεσσηνία. Ο κ. Βασίλειος Κατσάς, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γλυφάδας στην Πύλο, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «το ελαιόλαδο το αγόρασε η Κωνσταντόπουλος Α. Ε. Olymp. Πωλήθηκαν 20 τόνοι συμβατικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, οξύτητας 0,44%, στην τιμή των 5,223 ευρώ το κιλό συν ΦΠΑ και ακόμη 31 τόνοι ΠΟΠ ελαιόλαδο Καλαμάτας, οξύτητας 0,21%, στην τιμή των 5,316 ευρώ το κιλό συν ΦΠΑ. Αυτό ήταν και το τελευταίο ελαιόλαδο που είχαμε στην συνεταιρισμό. Έχουμε κάποιες βροχές τις τελευταίες ημέρες που είναι ποτιστικές και βοηθούν πολύ την καλλιέργεια και ελπίζουμε να συνεχιστούν».

Σε βροχοπτώσεις, τον υπόλοιπο Απρίλιο και τον μήνα Μάιο, ελπίζουν οι Ισπανοί για να καταφέρουν να έχουν φέτος μια μέση παραγωγή ελαιολάδου.

Οι καύσωνες όταν τα ελαιόδεντρα ανθούσαν την περασμένη άνοιξη και τα προβλήματα ξηρασίας από το περασμένο καλοκαίρι αναμένεται να επηρεάσουν και την φετινή παραγωγή. 

Όπως υποστηρίζουν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις COAG, ASAJA, UPA και Cooperativas Agro-alimentarias, ο ελαιώνας έχει δύο κρίσιμες περιόδους, στις οποίες χρειάζεται το νερό, αυτές είναι οι μήνες Απρίλιος - Μάιος που έχουμε την ανθοφορία και αυτή της ωρίμανσης του καρπού που είναι τον μήνα Σεπτέμβριο.

Αυτή την εποχή τα ελαιόδεντρα φαίνεται να είναι στρεσαρισμένα λόγω της ξηρασίας των προηγούμενων ετών. Επίσης στις αρχές της Άνοιξης είχαμε υψηλές θερμοκρασίες, κάτι που αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη νέα παραγωγή. Από την άλλη οι υψηλές τιμές στα λιπάσματα ανάγκασαν πολλούς παραγωγούς να μην κάνουν καλές λιπάνσεις στα ελαιόδεντρα.

Η καλλιέργεια φαίνεται να έχει μια πρωιμότητα κατά δύο εβδομάδες. Το νερό αυτή την εποχή είναι απαραίτητο για να μην έχουμε προβλήματα στην επερχόμενη παραγωγή ελαιολάδου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA), που εξέδωσε τον Μάρτιο του 2023, η περυσινή ισπανική παραγωγή ελαιολάδου (περίοδος 2022/2023) ανήλθε στους 652.086 τόνους, ποσότητα που είναι μικρότερη και από το αρνητικό ρεκόρ παραγωγής που είχαμε την περίοδο 2012/2013, όταν παρήχθησαν στην χώρα 652.687 τόνοι.

Εκδικάστηκε, την Τρίτη (4/4/2023), στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) η προσφυγή του ΣΥΜΕΠΟΠ (Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευτόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και άλλων φορέων της Μεσσηνίας, κατά της πρόσφατης απόφασης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντά, για το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Κατά της συγκεκριμένης απόφασης, που ουσιαστικά ενεργοποιεί την απόφαση του πρώην υπουργού της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Βαγγέλη Αποστόλου και η οποία πριν ένα περίπου χρόνο είχε κριθεί αντισυνταγματική από το Συμβούλιο της Επικρατείας, έχει προσφύγει εκτός από τον ΣΥΜΕΠΟΠ, η Περιφέρειας Πελοποννήσου και δήμοι της Μεσσηνίας.

Απέναντι στους φορείς από τη Μεσσηνία βρίσκονται ενώσεις τυποποιητών, σύλλογοι και επιμελητήρια από άλλες περιοχές της χώρας, όπως η ΠΕΜΕΤΕ, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κ.α.

Οι δύο πλευρές κατέθεσαν τους ισχυρισμούς τους, με τους Μεσσήνιους να υποστηρίζουν το δικαίωμά τους στην ονομασία ΠΟΠ και την αντίθετη πλευρά να ισχυρίζεται ότι τυχόν ακύρωση της απόφασης Γεωργαντά θα σήμαινε την απώλεια περίπου 200.000.000 ευρώ για το εθνικό εισόδημα, το οποίο αποφέρουν οι εξαγωγές της επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών.

Η νέα απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου αναμένεται να εκδοθεί τους επόμενους μήνες.

Υπενθυμίζεται από τον ΑγροΤύπο ότι στην πρώτη τους προσφυγή οι φορείς από τη Μεσσηνία δικαιώθηκαν στο ΣτΕ, αλλά ήρθε η απόφαση Γεωργαντά να ενεργοποιήσει και πάλι τις προβλέψεις της απόφασης Αποστόλου.

Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Βρυσών Λασιθίου προχώρησε σε διαγωνισμό πώλησης έξτρα παρθένου ελαιολάδου την Κυριακή (2 Απριλίου 2023). 

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο η πρόεδρος του συνεταρισμού κ. Σοφία Γαλανάκη, «ο διαγωνισμός αφορούσε συνολική ποσότητα 100 τόνων και ήταν οξύτητας 0,35% και 0,42%. Δεχτήκαμε προσφορά από ντόπιο τυποποιητή στην τιμή των 5,215 ευρώ το κιλό. Ήταν η τελευταία ποσότητα ελαιολάδου εσοδείας 2022-2023 που είχε ο συνεταιρισμός στις αποθήκες του.

Όσον αφορά την φετινή παραγωγή έχουμε μεγάλη ξηρασία στην Κρήτη και θα θέλαμε βροχοπτώσεις μέσα στον Απρίλιο. Είναι σίγουρο ότι η έλλειψη των βροχοπτώσεων εγκυμονεί κινδύνους για τις ελιές και την επερχόμενη παραγωγή ελαιολάδου».

Στο μεταξύ ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Καλαμάτας προκηρύσσει πλειοδοτικό διαγωνισμό για πώληση εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Καλαμάτας, εσοδείας 2022-2023, ποσότητας περίπου 22 τόνων, με οξύτητα 0,4%. Οι προσφορές θα ανοιχτούν την Παρασκευή, 7 Απριλίου 2023, στο γραφείο του Συνεταιρισμού. Πληροφορίες στο τηλέφωνο 2721024590.

Η ΕΕ θα αυξήσει τις εισαγωγές ελαιολάδου από Τυνησία και Τουρκία για να καταφέρει να καλύψει τις ανάγκες της κατά το επόμενο χρονικό διάστημα.

Αυτό προβλέπει έκθεση της Κομισιόν που αναφέρεται στην μεγάλη μείωση της ευρωπαϊκής παραγωγής που είχαμε την περίοδο 2022/2023.

Η μειωμένη παραγωγή έφερε μια άνοδο της τιμής λιανικής (στο ράφι) - που σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν - αναμένεται να φέρει μια μείωση της κατανάλωσης κατά 10 - 11% στην ΕΕ. Μεγαλύτερη θα είναι η μείωση στις χώρες παραγωγής ελαιολάδου (Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα κ.α.). Μείωση - αν θα είναι μικρή - θα έχει και η χρήση ελαιολάδου στην βιομηχανία επεξεργασίας των τροφίμων γιατί ακόμη η τιμή στο ηλιέλαιο είναι σε υψηλά επίπεδα.

Οι εξαγωγές ελαιολάδου της ΕΕ αναμένεται να είναι μειωμένες την φετινή εμπορική περίοδο και εκτιμά η Κομισιόν ότι θα φτάσουν στους 600.000 τόνους (μείωση κατά -27% σε σχέση με πέρυσι). Από την άλλη οι εισαγωγές ελαιολάδου από τρίτες χώρες αναμένεται να ξεπεράσουν τους 200.000 τόνους (κυρίως θα είναι από Τουρκία και Τυνησία).

Δημοπρασία ελαιολάδου στην Μεσσηνία
Στο μεταξύ ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Γλυφάδας στη Μεσσηνία, ακολουθώντας τις καλές πρακτικές για την διάθεση ελαιολάδου, προκηρύσσει διαγωνισμό πώλησης για την πώληση έξτρα παρθένου ελαιολάδου. Αφορά συνολική ποσότητα 51 τόνων, από τους οποίους οι περίπου 31 τόνοι είναι έξτρα παρθένο ΠΟΠ ελαιόλαδο οξύτητας 0,21 και περίπου 20 τόνοι αφορούν έξτρα παρθένο ελαιόλαδο οξύτητας 0,44. Οι κλειστές προσφορές θα γίνονται δεκτές μέχρι την Τετάρτη (5/4/2023). Επικοινωνία: τηλ. 2723041548 και 6932236464.

Ποιότητα, μοναδικότητα, ταυτότητα ήταν από οι προϋποθέσεις που έθεσε ο Σωτήρης Μπούρος για την παραγωγή ενός ποιοτικού ελαιολάδου. 

Στην Σταμνά Μεσολογγίου, δίπλα στον Αχελώο ποταμό και τις εύφορες εκτάσεις του, σε μια εξόχως ελαιοπαραγωγική περιοχή με καλλιέργειες από την αρχαιότητα στη θέση Δυό Εκκλησιές, εξελίσσεται μια εντυπωσιακή προσπάθεια δημιουργίας ενός πρότυπου βιολογικού, επισκέψιμου, αγροτουριστικού, πολυλειτουργικού ελαιώνα, του «Ελαιώνα Κτήμα ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ». 

Ο ιδιοκτήτης του Σωτήρης Μπούρος, δικηγόρος Πειραιά με ειδίκευση στο ναυτικό δίκαιο, έλκει την καταγωγή του από το Αιτωλικό και τη Σταμνά Μεσολογγίου και πριν περίπου εννέα χρόνια σε γη της οικογένειας ξεκίνησε τη φύτευση ελιών κορωνέικης ποικιλίας. Όραμά του ήταν να φτιάξει το καλύτερο ελαιόλαδο της Ελλάδας, ενώ πολλοί ελαιοπαραγωγοί αμφισβήτησαν τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος. 

Ο Σωτήρης Μπούρος άρχισε να αποκτά κομμάτι κομμάτι όμορες εκτάσεις που ενοποίησε με γη της οικογένειάς του, ώστε να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της καλλιέργειας, που αυξάνει το καλλιεργητικό κόστος. Κατόπιν αποφάσισε ότι θα ακολουθούσε τελείως διαφορετική καλλιεργητική φροντίδα από εκείνη της περιοχής. 

Στο Ρέθυμνο της Κρήτης, τόπο καταγωγής της γυναίκας του, Μαρίας Κατσογριδάκι, γνώρισε τον γεωπόνο, Νίκο Χαρκιανάκη, ιδιοκτήτη του γεωπονικού καταστήματος, με εξαιρετικές γνώσεις και εμπειρία στην καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή ελαιόλαδου και αποφάσισε ότι θα ακολουθούσε τις συμβουλές του, αφού η ιδέα ενθουσίασε και τους δυο τους. Από τότε ο Νίκος Χαρκιανάκης ξεκίνησε να πετά από το Ρέθυμνο μέχρι τον ελαιώνα και μια μακρά, δύσκολη αλλά επίμονη προσπάθεια ξεκινούσε… Στον ελαιώνα εφαρμόστηκαν πρακτικές ευφυούς γεωργίας. Ο καιρός, και οι συνθήκες που επικρατούν στο κτήμα παρακολουθούνται από σύγχρονα όργανα και κάμερες πολύ υψηλής ευκρίνειας. 

Τοποθετήθηκε μετεωρολογικός σταθμός αλλά και αισθητήρες σε διάφορα σημεία του ελαιώνα αλλά και διάφορα βάθη του εδάφους. Ο ελαιώνας χωρίστηκε σε ενότητες ενώ κάθε ενότητα συνδέθηκε με δική της παροχή ποτίσματος και υδρολίπανσης και σε κάθε τμήμα του δικτύου τοποθετήθηκαν ηλεκτροβάνες με τηλεχειρισμό. Η γεώτρηση από την οποία αντλείται το νερό έγινε και αυτή «έξυπνη», δίνοντας της δυνατότητα στον γεωπόνο του ελαιώνα να ποτίζει τον ελαιώνα στο Μεσολόγγι από το Ρέθυμνο, ενώ με τις ηλεκτροβάνες μπορεί να ποτίζει ή και να λιπαίνει μόνο το τμήμα του ελαιώνα που το χρειάζεται. Το νερό έγινε πλέον πολύ λιγοστό, ενώ το πότισμα πλέον γίνεται με σταγόνες. 

Τα δέντρα κλαδεύτηκαν χαμήλωσαν σε ύψος. Το κλάδεμα γίνεται αυστηρά από τον γεωπόνο του κτήματος με ηλεκτρικό ψαλίδι, που εξασφαλίζει τέλειες κοπές ώστε να μην εισέρχονται μύκητες από τις τομές. 

Ο ελαιώνας είναι αυστηρά βιολογικός και την πιστοποίηση έχει κάνει η TUV AUSTRIA εφαρμόζοντας αυστηρά πρωτόκολλα. Ο έλεγχος για προσβολές και τροφοπενίες γίνεται κάθε τρείς μήνες με επίσκεψη του γεωπόνου στο κτήμα αλλά και κάθε τρεις εβδομάδες με … ιπτάμενο drone που φέρει φασματογραφική κάμερα, ώστε να εντοπίζονται άμεσα τυχόν προσβολές, ενώ κατόπιν ακολουθεί ο εναέριος στοχευμένος ψεκασμός. 

Όλα τα παραπάνω περιόρισαν κατά 60% την δαπάνη για πότισμα, λίπανση και φυτοπροστασία, ενώ σε τακτά διαστήματα γίνεται ζιζανιοκτονία με μηχανικά μέσα εφυούς γεωργίας. Εντός και περιμετρικά του ελαιώνα φυτεύτηκαν αρωματικά και άλλα μελισσοκομικά φυτά και τοποθετήθηκε βιολογικό μελισσοκομείο διακοσίων κυψελών ώστε να βοηθήσουν στη βελτίωση του φρουτώδους του ελαιόλαδου. Ο ελαιώνας υποστηρίζει την κυκλική οικονομία και την αειφόρο ανάπτυξη. Στο μελισσοκομείο σύντομα θα παρέχονται μελισσοκομικές θεραπείες σε όσους πάσχουν από άσθμα. Τα μελίσσια του κτήματος φροντίζουν ο Βασίλης Ξεσφίγγης και η Φρόσω Χαραλάμπους. 

Η ενέργεια που καταναλίσκεται στο κτήμα παράγεται από φωτοβολταϊκά αφήνοντας μηδενικό περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα.

Στο κέντρο του ελαιώνα δεσπόζουν δύο βυζαντινά μοναστήρια του 900 μ.Χ. που σύντομα, με τη συνδρομή της Αρχιεπισκοπής και της Εφορίας Βυζαντινών αρχαιοτήτων, θα αναστηλωθούν αποκαθιστώντας το φυσικό περιβάλλον, σε μια περιοχή που φιλοξένησε ελαιοπαραγωγή για χιλιάδες χρόνια.  

Στην πορεία δύο καλοί φίλοι προστέθηκαν στην προσπάθεια και ένωσαν τις δυνάμεις τους, ο τοπογράφος πολιτικός μηχανικός, Λάμπρος Αυδής, από το Μεσολόγγι ιδιοκτήτης ενός ελαιώνα στη θέση Άγιος Αθανάσιος έκτασης 100 στρεμμάτων και ο Γερμανός δικηγόρος από το Αμβούργο, Thomas Leidereiter, που αγόρασε επιπλέον γη 20 στρεμμάτων, αναλαμβάνοντας να προωθήσει το παραγόμενο ελαιόλαδο στην Γερμανική κυρίως αγορά.  

Η συλλογή του καρπού γίνεται αυστηρά μέχρι την 15η Οκτωβρίου κάθε χρόνο, η παραγωγή του ελαιόλαδου γίνεται εντός επτά ωρών από τη συλλογή του καρπού και την ίδια ημέρα συσκευάζεται σε κενό αέρα το σύνολο της παραγωγής. Το ελαιοτριβείο, το οποίο παραμετροποιείται από τον γεωπόνο του κτήματος πριν την έκθλιψη είναι των αδερφών ΜΗΛΑ, βρίσκεται στο Αγγελόκαστρο, ενώ στο πιστοποιημένο τυποποιητήριο του ελαιοτριβείου γίνεται και η τυποποίηση. 

Το ελαιόλαδο που παράγεται είναι έξτρα παρθένο πολυφαινολικό με ισχυρισμό υγείας, έκθλιψη εν ψυχρώ , σε παραμετροποιημένο ελαιοτριβείο σύγχρονης έκθλιψης και πληρεί τις νέες αυστηρές προδιαγραφές της νέας κατηγορίας Ultra Premium. Η χημική ανάλυση του ελαιολάδου γίνεται από εξειδικευμένα πιστοποιημένα εργαστήρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και η φετινή οξύτητα που μετρήθηκε από το χημείο ήταν 0,08.

Το σύνολο της παραγωγής διατίθεται στη Γερμανική αγορά αντί του ποσού των 250 ευρώ το λίτρο, ενώ ο καταναλωτής μπορεί να παρακολουθεί όλη την διαδικασία παραγωγής. Το ελαιόλαδο το πουλάνε με «πιστοποιητικό υγείας» ή πηγαίνει σε ακριβά εστιατόρια. Μπορεί σήμερα η παραγωγή ελαιολάδου να είναι μικρή (2 τόνοι) αλλά όσο παιρνούν τα χρόνια θα αυξάνει με νέα δέντρα να εισέρχονται στην παραγωγική διαδικασία.

Το κτήμα θα έχει τη δική του φάρμα ζώων, ενώ θα υποστηρίζει ποικίλες δράσεις αγροτοτουρισμού αξιοποιώντας και τη γειτνίαση με τον Αχελώο ποταμό για κανό, καγιάκ, πεζοδρομία και εκπαιδευτικές επισκέψεις, ενώ σύντομα θα προσφέρει υπηρεσίες φιλοξενίας.   

Με πόρους του κτήματος χρηματοδοτούνται κοινωνικές δράσεις επ' ωφελεία των κατοίκων του χωριού της Σταμνάς και της πόλης του Αιτωλικού, επιστρέφοντας έτσι μέρος των εσόδων στο κοινωνικό σύνολο υπό μορφή κοινωνικού μερίσματος.

Ο Σωτήρης Μπούρος τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «τελικά άξιζε τον κόπο», όχι μόνο γιατί το εγχείρημα είναι πλέον κερδοφόρο αλλά γιατί δείχνει ότι «οι Έλληνες παραγωγοί πρέπει να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας και όχι να παρακαλάμε τον Ιταλό έμπορο να αγοράσει το ελαιόλαδό μας χύμα, σε βυτίο, αντί πινακίου φακής, όταν ποιοτικά το Ελληνικό ελαιόλαδο είναι το καλύτερο του κόσμου».