Αργά αλλά σταθερά αυξάνονται οι παραγωγοί, όμως στην Ελλάδα, δεν υπάρχει συστηματική καλλιέργεια.
Περιορισμένα είναι και τα τυποποιημένα αγριέλαια που υπάρχουν στην αγορά, ενώ με τον κορονοϊό φαίνεται πως η ζήτηση για εξαγωγή έχει περιοριστεί λόγω του ότι πρόκειται για ένα διατροφικό προϊόν πολυτελείας. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει κόσμος που το κυνηγά, καθώς εξασφαλίζει αρκετά έσοδα, όταν βρει αγορά να το διαθέσει.
Ο κ. Αναστάσιος Αθανασόπουλος παράγει εδώ και κάποια χρόνια και τυποποιεί το δικό του brand αγριελαίου. Ο ίδιος εκμεταλλεύεται τις ιδιόκτητες αγριελιές του στο νομό Αργολίδος, ενώ αγοράζει προϊόν, όταν υπάρχουν ανάγκες, κι από άλλες περιοχές, καθότι οι αποδόσεις της αγριελιάς είναι πολύ μικρές. Όπως μας εξηγεί εμπορεύεται το αγριέλαιό του, που τυποποιεί σε συσκευασίες των 250 ml μόνος του, από το μαγαζί του αλλά και από το e-shop και κάνει εξαγωγές στη Γερμανία. Φέτος ήδη έχει παράξει 30 κιλά αγριέλαιο, το οποίο πουλά στην τιμή των 18,5 ευρώ τα 250 ml. Όπως μας εξηγεί η ποσότητα των 30 κιλών βγήκε από 750 κιλά καρπό αγριελιάς. Το κακό σύμφωνα με τον ίδιο είναι ότι λόγω του κορονοϊού η ζήτηση για προϊόντα πολυτελείας όπως το αγριέλαιο έχει παγώσει στην κυριολεξία, παρότι οι καταναλωτές γνωρίζουν πολύ καλά τις ευεργετικές ιδιότητες του συγκεκριμένου προϊόντος, που είναι απόλυτα βιολογικό. Ένα άλλο πρόβλημα για τους παραγωγούς αγριέλαιου, σύμφωνα με τον κ. Αθανασόπουλο, είναι ότι δεν υπάρχει τρόπος να πιστοποιηθεί ως βιολογική η παραγωγή.
Ο κ. Λουκάς Μαρίνος από το Αλιβέρι Εύβοιας ασχολείται ερασιτεχνικά με την παραγωγή αγριελαίου εδώ και μια διετία. Όπως λέει μιλώντας στον ΑγροΤύπο στην συγκεκριμένη περιοχή υπάρχει κι άλλος κόσμος που έχει μπει σε διαδικασία να μαζέυει άγριες ελιές για την παραγωγή αγριελαίου, επειδή κυρίως ακούει ότι το συγκεκριμένο είδος πιάνει πολύ καλές τιμές. Όπως μας λέει ο ίδιος τώρα ξεκινά σιγά σιγά και η φετινή συγκομιδή στην περιοχή του Αλιβερίου. Σημειωτέον ότι πέρσι η απόδοση σε αγριέλαιο εκεί ήταν 8-10 κιλά στα 100 κιλά καρπού. Σύμφωνα με τον κ. Μαρίνο, το αγριέλαιο είναι ένα ιδιαίτερα προϊόν που πωλείται σε πολύ υψηλές τιμές, ενώ εύκολα το ξεχωρίζει ο καταναλωτής μόλις το γευθεί, αφού το άρωμά του είναι ιδιαίτερο, η γεύση του πολύ έντονη, ενώ δε χάνει την φρεσκάδα του μετά από μήνες. Ο κ. Μαρίνος, όπως μας είπε, πούλησε πέρσι, αγριέλαιο σε τιμή άνω των 20 ευρώ το κιλό, ωστόσο όπως μας λέει ο κόσμος τώρα αρχίζει και το μαθαίνει και επί της ουσίας δεν υπάρχει αγορά.
Πάνω από 60 στρέμματα με ελιές, εκ των οποίων και αρκετές άγριες, καλλιεργεί ο κ. Αλέξανδρος Καρακικές, σε μια περιοχή μεταξύ Πηλίου και λίμνης Κάρλας, που «βλέπει» στον Παγασητικό, όπως έχει γράψει ο ΑγροΤύπος. Δεν κάνει ο ίδιος την τυποποίηση, μας εξηγεί ο κ. Καρακικές, δίνοντας το έλαιο, που παράγει σε συνεργαζόμενη εταιρεία, ώστε μετέπειτα να το προωθήσει μέσω διανομέων στο εξωτερικό. Ο κ. Καρακικές για να καλύψει τις ανάγκες του αγοράζει καρπό από συλλέκτες ή ομάδες συλλεκτών. Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο «η τιμή για τα άγρια έλαια Οκτωβρίου, ανάλογα τη δυναμικη σε φαινόλες με ανάλυση από το Πανεπιστήμιο Αθηνών κυμαίνεται μεταξύ 12,50 - 20.00 ευρώ το κιλό, ενώ βάσει στατιστικών η τιμή παραγωγού αγριέλαιου κυμαίνεται μεταξύ 14,50 και 17,50 ευρώ το κιλό, συν ΦΠΑ».
Λίγα λόγια για το φυτό της αγριελιάς
Η αγριλιά ή άγρια ελιά είναι ένα σπορόφυτο δέντρο που προέρχεται από τον καρπό της ελιάς. Την συναντούμε κυρίως σε ακαλλιέργητες περιοχές και γίνεται εύκολα αντιληπτή από την διαφορετικότητα στον καρπό της, που είναι πιο μικρός, αλλά και από το σχήμα των φύλλων της. Η συγκομιδή των καρπών της αγριελιάς είναι ιδιαίτερα δύσκολη λόγω του μικρού μεγέθους, αλλά και της αραιής εμφάνισης πάνω στο δέντρο. Το αγριέλαιο εκτός από τη χαμηλή του οξύτητα είναι πιο πλούσιο σε Ω-3 και Ω-6 λιπαρά. Επίσης, περιέχει υψηλότερο ποσοστό σε ελαιοπρωτεΐνη, ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη, πολυφαινόλες που υπάρχουν στον καρπό της ελιάς και προσδίδουν πολύτιμες αντιοξειδωτικές ιδιότητες στο λάδι.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 432/2012 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα έλαιο μπορεί να επικαλεστεί Ισχυρισμό Υγείας (Health Claim), σχετικό με την προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος, αν περιέχει περισσότερα από 5 μιλιγκράμ υδροξυτυροσόλης, τυροσόλης ή παράγωγών τους στη συνήθη ημερήσια δόση των 20 γραμμαρίων (ή αλλιώς πάνω από 250 μιλιγκράμ το κιλό).
Η τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο στην χώρα μας κινείται στα 8,5 ευρώ το λίτρο, με τη λιανική τιμή του λίτρου να έχει ξεπεράσει τα 10 ευρώ το λίτρο. Αυτό τονίστηκε σε συνέντευξη που έδωσε ο κλάδος του ελαιολάδου για τη νέα ελαιοκομική περίοδο σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας.
Ωστόσο για ακόμη μια φορά φάνηκε ότι δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία αλλά κατά προσέγγιση εκτιμήσεις για το ύψος της παραγωγής, της κατανάλωσης, των ποσοτήτων που διακινούνται χύμα και για το ύψος των αποθεμάτων. Και χωρίς στοιχεία δεν μπορεί να υπάρξει στρατηγική. Μάλιστα η χώρα μας διαθέτει και επαγγελματίες «προφήτες» για να λένε τα στοιχεία της εγχώριας και ξένης παραγωγής με το αζημίωτο φυσικά, σε αντίθεση με την Ισπανία που το εκεί Υπουργείο Γεωργίας ανακοινώνει επίσημα τα στοιχεία για όλες τις παραγωγές της χώρας πριν την συγκομιδή. Διαβάστε σχετικό άρθρο του ΑγροΤύπου για την έλλειψη στρατηγικής στο ελαιόλαδο (εδώ).
Στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός ΑΑΤ κ Διονύσης Σταμενίτης, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «τόσο το ελαιόλαδο όσο και η επιτραπέζια ελιά είναι εθνικά εμβληματικά προϊόντα. Συνδέονται με τον πολιτισμό μας, τις διατροφικές μας συνήθειες, τον τουρισμό και την ανάπτυξη της χώρας μας. Για την ελληνική κυβέρνηση, η προστασία της καλλιέργειας, η ενίσχυσή της και η προώθηση των προϊόντων της, βρίσκονται στον πυρήνα των πολιτικών της. Ειδικά για το ελληνικό ελαιόλαδο αλλά και την επιτραπέζια ελιά, βάζουμε τον πήχη πολύ ψηλά, φιλοδοξώντας μέσα από την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού να καταστήσουμε αυτά τα προϊόντα κυρίαρχα σε κάθε αγορά του εξωτερικού. Και εδώ νομίζω θα συμφωνήσουμε όλοι, ότι σε αυτήν την προσπάθεια κύρια όπλα μας είναι τόσο η εξαιρετική τους γεύση όσο και η υψηλή διατροφική τους αξία».
Πάντως αντίθετα με τα «όνειρα» κάποιων δεν θα μπει σε διατίμηση το ελαιόλαδο στην ελληνική αγορά. Κατά την συζήτηση στη Βουλή τροπολογίας για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων, αναφερόμενος στις τιμές του ελαιολάδου, ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε: «Γιατί στο λάδι έχουμε 8 ή 9 ευρώ; Φταίει η ελληνική κυβέρνηση; Όχι. Αυτή είναι η τιμή σε επίπεδο Ευρώπης. Εάν βάλουμε μία διατίμηση 3 ευρώ, για παράδειγμα, στην τιμή του λαδιού στον παραγωγό, τι θα γίνει; Την επόμενη μέρα δεν θα υπάρχει λάδι την Ελλάδα. Θα πουληθεί και θα εξαχθεί στην Ισπανία την Ιταλία και στις υπόλοιπες χώρες. Δυστυχώς έτσι δουλεύει η ελεύθερη αγορά. Άρα τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για το λάδι; Να ελέγξουμε τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας μετά τον παραγωγό, εάν εκμεταλλευτούν την κρίσιμη κατάσταση και προσθέσουν κέρδος παραπάνω από αυτό που είχανε τα προηγούμενα χρόνια. Και αυτό ελέγχουμε» ανέφερε.
Τιμές αγοράς για επιτραπέζιες ελιές, εσοδείας 2023, ανακοίνωσε, στις 28/9/2023, ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας.
Για τις πράσινες ελιές Αμφίσσης (Κονσερβολιά):
- τα μεγάλα τεμάχια (110) για συμβατικές και βιολογικές 2,10 ευρώ το κιλό.
- τα μεσαία (200άρι) 1,50 ευρώ για συμβατικές και 1,70 για βιολογικές
- τα ψιλά (300άρι) 1 ευρώ για συμβατικές και 1,20 για βιολογικές
Για τις πράσινες ελιές Χαλκιδικής:
- τα μεγάλα τεμάχια (110) για συμβατικές και βιολογικές 2,10 ευρώ το κιλό.
- τα μεσαία (200άρι) 1,50 ευρώ για συμβατικές και 1,70 για βιολογικές
- τα ψιλά (300άρι) 1 ευρώ για συμβατικές και 1,20 για βιολογικές
Για τις ελιές Μεγάρων:
- τα μεγάλα τεμάχια (110) 1,10 ευρώ το κιλό
- τα μεσαία (200άρι) 1,10 ευρώ
- τα ψιλά (300άρι) 1 ευρώ
Για τις Κόκκινες ελιές:
- τα μεγάλα τεμάχια (110) 1,20 ευρώ το κιλό
- τα μεσαία τεμάχια (180) 0,80 ευρώ το κιλό
Υψηλές τιμές θεωρούν οι μεταποιητές τα 2,20 ευρώ το κιλό τιμή παραγωγού που δίνουν φέτος για τις επιτραπέζιες ελιές Χαλκιδικής.
Βέβαια οι τιμές αυτές δίνονται επειδή υπάρχει ακαρπία και μειωμένη παραγωγή και μεγάλος αριθμός ελαιοπαραγωγών δεν θα μπει ούτε στο χωράφι για να κάνει συγκομιδή, δηλαδή θα έχει μηδενικό εισόδημα (θα χάσει φόρους και το κράτος).
Μάλιστα στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των Μελών της ΠΕΜΕΤΕ, που έγινε στην Λάρισα, έκαναν λόγο για μείωση της αξίας των εξαγωγών και για έντονα υψηλές πληθωριστικές πιέσεις και απώλεια αγορών.
Όταν όμως οι τιμές παραγωγού στις επιτραπέζιες ελιές είναι σε χαμηλά επίπεδα το εμπόριο πάει καλά οι εξαγωγές αυξάνουν και κερδίζουμε νέες αγορές. Ποτέ δεν θα ακούσουμε για μείωση κέρδων στην εμπορία και ποτέ δεν θα ακούσουμε για στήριξη των παραγωγών. Η προσφορά και ζήτηση λειτουργεί μόνο όταν υπάρχει χαμηλή τιμή προϊόντος στο χωράφι. Όταν αυξηθεί η τιμή παραγωγού η μεταποίηση διαμαρτύρεται και ζητά ... οικονομική στήριξη.
Εμείς πάντως βλέπουμε ότι οι τιμές στα ράφια του εξωτερικού είναι σε καλά επίπεδα και αφήνουν κέρδη στους μεταποιητές. Στην φώτο οι τιμές σήμερα στο Marks and Spender στην Αγγλία.
Κάτι που αξίζει να αναφέρουμε επίσης είναι ότι Αίγυπτο και Τουρκία προβλέπεται να έχουν φέτος παραγωγή. Ευκαιρία λοιπόν να γίνει και ένας έλεγχος να δούμε τις εισαγωγές που γίνονται από αυτές τις χώρες.
Φέτος όμως υπάρχει μια διαφορετική χρονιά γιατί οι τιμές στο ελαιόλαδο βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα και ακόμη δεν μπορούμε να προβλέψουμε που θα φτάσουν. Οπότε υπάρχει και η λύση της ελαιοποίησης. Θυμίζουμε ότι οι ελιές για ελαιοποίηση έχουν μειωμένο κόστος συγκομιδής και δεν έχουν έξοδα διαλογής και μειωμένο μεταφορικό κόστος.
Η ανακοίνωση της ΠΕΜΕΤE για την Γενική Συνέλευση των Μελών της αναφέρει τα εξής:
«Μέσα σε κλίμα θλίψης και συμπαράστασης για τους κατοίκους των περιοχών της χώρας που έχουν πληγεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού και τις πρωτοφανείς πλημμύρες του Σεπτεμβρίου, ολοκληρώθηκε με επιτυχία η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των Μελών της ΠΕΜΕΤΕ, στις 24 Σεπτεμβρίου 2023, στην Λάρισα.
Ο Πρόεδρος κ. Ζούκας, εξέφρασε τα θερμά συλλυπητήρια των μελών της ΠΕΜΕΤΕ στις πληγείσες οικογένειες και τους συγγενείς αυτών που έχασαν την ζωή τους, αλλά και την συμπαράσταση στους συναδέλφους μας στην Θεσσαλία που επλήγησαν από τις πρωτοφανείς πλημμύρες.
Στο ίδιο κλίμα ο Πρόεδρος, αναφέρθηκε και στους αγαπητούς συναδέλφους που «έφυγαν» τη χρονιά που πέρασε, τον Λεωνίδα Κωνσταντόπουλο και τον Δημήτρη Αναγνωστάκο και το δυσαναπλήρωτο κενό που άφησαν στις οικογένειες τους και τον κλάδο.
Ο κ. Ζούκας αναφερόμενος στην χρονική περίοδο από την προηγούμενη Γενική Συνέλευση (10/9/22), τόνισε ότι σε επίπεδο οικονομίας το άνοιγμα των αγορών μετά την πανδημία σε συνδυασμό με την έλλειψη πρώτων υλών συσκευασίας και πηγών ενέργειας ως απόρροια της Ρωσοουκρανικής σύρραξης, έχουν προκαλέσει έντονα υψηλές πληθωριστικές πιέσεις τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις Τρίτες χώρες περιορίζοντας σημαντικά την αγοραστική δυνατότητα των νοικοκυριών.
Επισήμανε ότι ήδη το πρώτο επτάμηνο του 2023 (ΙΑΝ-ΙΟΥΛ) σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφεται μείωση 7,9% της αξίας των ελληνικών εξαγωγών επιτραπέζιων ελιών, συγκριτικά με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2022. Η μείωση αυτή προβλέπεται ότι θα αυξηθεί τους επόμενους μήνες επειδή στο πρώτο επτάμηνο του 2023 εκτελούνται ακόμη Συμβόλαια των εξαγωγικών επιχειρήσεων με υψηλότερες τιμές.
Σε επίπεδο αγροτικής παραγωγής και για την νέα ελαιοκομική περίοδο 2023/24 ο Πρόεδρος επισήμανε ότι η κλιματική κρίση έχει περιορίσει σημαντικά την αναμενόμενη πρωτογενή παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς σε όλη την μεσογειακή λεκάνη, με εξαίρεση την Αίγυπτο και εν μέρει την Τουρκία. Σε Π.Ε. της χώρας μας η ακαρπία φθάνει και το 90% όπως είχε επισημάνει έγκαιρα η ΠΕΜΕΤΕ σε σχετικό Δελτίο Τύπου (28/8/23).
Η μειωμένη φετινή παραγωγή 2023/24) πέραν της συμπίεσης του αγροτικού εισοδήματος θα χρειαστεί άμεση και επαρκή στήριξη από τα Ευρωπαϊκά ταμεία, θα επιφέρει επίπονες συνέπειες και στις μεταποιητικές, τυποποιητικές, εξαγωγικές επιχειρήσεις επιτραπέζιων ελιών της χώρας. Η έλλειψη πρώτης ύλης οδηγεί σε απενεργοποίηση γραμμών παραγωγής και την δημιουργία κενών θέσεων εργασίας. Επιπλέον, οι ιδιαίτερα υψηλές τιμές πώλησης από τον ελαιοπαραγωγό που ήδη έχουν κυκλοφορήσει για τις πράσινες ελιές (προσφορά/ζήτηση), θα έχουν ως αποτέλεσμα αντίστοιχα υψηλές τιμές πώλησης του τελικού προϊόντος, με συνέπεια την μείωση της ανταγωνιστικότητας του στα ράφια του εξωτερικού.
Διαφαίνεται ο κίνδυνος για:
- Απώλεια αγορών και κατακόρυφη μείωση εξαγωγών, ιδιαίτερα στις μικρές συσκευασίες ραφιού,
- Αντικατάσταση των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών στα ράφια των εφοδιαστικών αλυσίδων του εξωτερικού με ομοειδή προϊόντα άλλων τρίτων ανταγωνιστριών χωρών (Αίγυπτος, Τουρκία)
Ο μεταποιητικός, τυποποιητικός εξαγωγικός τομέας των επιτραπέζιων ελιών χρειάζεται άμεσα μέτρα στήριξης μοντέλου Covid-19.
Η κρισιμότητα του προβλήματος έχει γνωστοποιηθεί έγκαιρα από την ΠΕΜΕΤΕ στα αρμόδια υπουργεία, αλλά και σε υψηλότερο επίπεδο στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, ζητώντας άμεση στήριξη των θιγόμενων κοινωνικών ομάδων και προτείνοντας προληπτικά μέτρα στήριξης των μεταποιητικών, τυποποιητικών, εξαγωγικών επιχειρήσεων.
Για τα σοβαρά θέματα του κλάδου:
Ο Πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ εξέφρασε την ελπίδα ότι το ΣτΕ θα εξετάσει και θα αποκαταστήσει την τάξη και ομαλότητα στην διακίνηση/εξαγωγή της συγκεκριμένης ποικιλίας που έχει θεσμοθετηθεί από την Πολιτεία και εξάγεται με την ονομασία «KALAMATA» από το 1930 και έχει καταφέρει να αναδειχθεί σε ένα από τα πιο δυναμικά και εμβληματικά εθνικά brand της χώρας. Αποφέρει εξαγωγές πλέον των 220 εκατ. ευρώ ετησίως, δημιουργώντας πολλαπλά οφέλη για τον πρωτογενή τομέα, τις εξαγωγικές μονάδες και την ίδια την χώρα, που σε διαφορετική περίπτωση τίθενται σε απόλυτη αμφισβήτηση.
Αναφέρθηκε στην σύσταση «Μητρώου Συσκευαστηρίων Επιτραπέζιων Ελιών» και την θετική βούληση του Υπουργού ΑΑΤ, κ. Λ. Αυγενάκη για να εξασφαλισθούν:
- η διακίνηση ασφαλών και ποιοτικών τελικών προϊόντων επιτραπέζιας ελιάς,
- η διαφάνεια κατά την εμπορική διακίνηση του προϊόντος,
- η βιώσιμη επιχειρηματικότητα και τον υγιή ανταγωνισμό,
- η προστασία των Ελλήνων αγροτών και
- η προστασία των καταναλωτών και της τιμής στο ράφι
Χαρακτήρισε θετικό βήμα το κίνητρο της Κυβέρνησης για την μείωση της φορολογίας των αγροτών, που αποτελεί θετικό βήμα για την οργάνωση τους και την καθιέρωση της συμβολαιακής γεωργίας.
Η ανακήρυξη του κ. Νέλου Γεωργούδη ως Επίτιμου Προέδρου της ΠΕΜΕΤΕ, μετά από Απόφαση του Δ.Σ., έλαβε χώρα κατά την Γενική Συνέλευση για την μεγάλη και πολυετή συνεισφορά του στην πορεία και εξέλιξη της ΠΕΜΕΤΕ από το αξίωμα του Προέδρου της που κατείχε για 20 συνεχόμενα χρόνια».
Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το σεμινάριο με θέμα «Efficient Water Use in Olive Orchards in a Context of Climate Change» για την κατάρτιση 50 γεωπόνων από χώρες-μέλη του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (IOC) σε θέματα αποτελεσματικής άρδευσης της ελιάς.
Το σεμινάριο έγινε στις εγκαταστάσεις του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου της Σαραγόσας της Ισπανίας και το οργάνωσε το IOC και το CIHEAM από 18 έως 23 Σεπτεμβρίου 2023.
Ο κ. Κωνσταντίνος Χαρτζουλάκης, Γεωπόνος-Ερευνητής και τέως Δ/ντής Ινστιτούτου Ελιάς & Υποτροπικών Φυτών, που συμμετείχε στην εκδήλωση, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στην Ισπανία περίμεναν φέτος μια καλή παραγωγή όμως οι καύσωνας του Μαΐου δημιούργησε το πρόβλημα. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια φετινή ισπανική παραγωγή ελαιολάδου της τάξης των 600.000 τόνων.
Πάντως στην Ισπανία που θεωρείται σοβαρό κράτος έχουν ξεκινήσει να μελετούν το φαινόμενο και να προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες για μια πιο ορθολογική άρδευση. Παραμένουν όμως «δέσμιοι» στην προώθηση της υπέρπυκνης φύτευσης, που έχει υψηλές ανάγκες νερού. Για παράδειγμα αν σε έναν παραδοσιακό ελαιώνα χρειάζονται 1.500 κυβικά νερού για άρδευση ανά εκτάριο σε μια υπέρπυκνη φύτευση η ποσότητα διπλασιάζεται και φτάνει στα 3.000 κυβικά.
Επίσης τα τελευταία χρόνια γίνονται χωρίς κάποιο σχεδιασμό νέες φυτεύσεις ελαιόδεντρων, με ισπανικές ποικιλίες, σε τρίτες χώρες, στις οποίες υπάρχει πρόβλημα επάρκειας νερού.
Η τάση πάντως που υπάρχει σήμερα στην Ισπανία είναι να γίνεται συνένωση των συνεταιριστικών οργανώσεων της χώρας με στόχο την μείωση του κόστους καλλιέργειας.
Αντίθετα στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά πολιτική για τον ελαιοκομικό τομέα. Δεν ασχολείται το ΥπΑΑΤ με την ελαιοκαλλιέργεια.
Στην χώρα μας δεν μπορεί να δίνει προστιθέμενη αξία στο ελαιόλαδο μια ισπανική ποικιλία. Δεν υπάρχει όμως καμιά στήριξη στις ντόπιες ποικιλίες. Πουλάμε σε καλύτερη τιμή τα ελληνικά ελαιόλαδα λόγω των καλύτερων ποιοτικών χαρακτηριστικών. Αλλά προχωράμε σε υπέρπυκνες φυτεύσεις στην Ελλάδα, που έχουν διπλάσιες ανάγκες σε άρδευση. Επίσης το έδαφος δεν είναι ίδιο με αυτό της Ισπανίας για να υποστηρίξουμε αυτό το είδος φυτεύσεων.
Πέρυσι στην Κρήτη είχαμε μια πολύ καλή ελαιοπαραγωγή αλλά μεγάλο μέρος χάθηκε επειδή δεν υπήρχαν εργάτες στην συγκομιδή. Σε πολλές περιπτώσεις καθυστέρηση η συγκομιδή. Το κράτος δεν φαίνεται να θέλει να λύσει το πρόβλημα. Φέτος στην Κρήτη δεν αναμένουμε μεγάλη παραγωγή. Αντίθετα σε άλλες περιοχές, όπως στην Τριφυλία, που οι παραγωγοί έχουν κάνει τις απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες, αναμένεται να έχουν καλή παραγωγή.
Η λύση για την μείωση του κόστους παραγωγής είναι η οργάνωση με Ομάδες Παραγωγών. Έτσι μπορούν οι παραγωγοί να μειώνουν τα έξοδα αλλά και να κάνουν ένα προϊόν με καλή ποιότητα.
Επίσης με τη νέα τεχνολογία μπορούμε να κάνουμε μια πιο ορθολογική άρδευση στα ελαιόδεντρα και να αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις που ζουν σήμερα οι Ισπανοί. Σε τοπικό επίπεδο συνεργαστήκαμε με το δήμο Κισάμου και μπορούμε να δίνουμε με αποστολή email συμβουλές άρδευσης στους ελαιοπαραγωγούς της περιοχής.
Πάντως εκτιμώ ότι όπως έγινε και με το ηλιέλαιο η αγορά στο ελαιόλαδο θα ισορροπήσει σε τιμές παραγωγού γύρω στα 4-5 ευρώ το κιλό».
Τα βασικά συμπεράσματα από τις εισηγήσεις των εκπαιδευτών αλλά και από τις τοποθετήσεις των εκπαιδευομένων από τις ελαιοπαραγωγικές χώρες, που αφορούν και την Ελλάδα, είναι:
- Η έλλειψη νερού αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για την αγροτική παραγωγή και την ελαιοκαλλιέργεια, ιδιαίτερα στις νέες υπερεντατικές φυτεύσεις σε όλες τις χώρες.
- Η ελιά είναι μια από τις λίγες δενδρώδεις καλλιέργειες που έχουν μικρές ανάγκες σε νερό για να παράγουν οικονομικά, επειδή έχει μηχανισμούς προσαρμογής και αντοχής στην έλλειψη νερού αλλά και γρήγορης ανάκαμψης.
- Η έρευνα και η τεχνολογία έχουν δώσει εργαλεία για την αποτελεσματική χρήση του νερού άρδευσης (ελλειμματική άρδευση, άρδευση ακριβείας, συμβουλευτική άρδευση) σε ακραίες συνθήκες που εξασφαλίζουν την αειφορία.
- Υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης σε θέματα άρδευσης (σχεδιασμός, εφαρμογής στον αγρό, εργαλεία, επιπτώσεις στην ποιότητα ελαιολάδου, κλπ), εκτός από τα πολύ μεγάλα ιδιωτικά και συλλογικά αγροκτήματα.
- Υπάρχει έντονη ανάγκη επιμόρφωσης των ελαιοπαραγωγών σε θέματα άρδευσης για την εξοικονόμηση νερού, την αειφορία του ελαιώνα αλλά και την βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου.
- Η χρήση των νερών υποβαθμισμένης ποιότητας (αλατούχων, επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων) ακολουθώντας τις προδιαγραφές είναι πλέον αναγκαιότητα.
- Χωρίς την αλλαγή νοοτροπίας των ελαιοπαραγωγών οποιαδήποτε προσπάθεια δεν θα έχει αποτέλεσμα.
Στα 8,50 και 8,60 ευρώ το κιλό πουλήθηκαν ελαιόλαδα της Λακωνίας σε πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες που έκανε ο Συνεταιρισμό Συκεάς.
Ο κ. Σωτήρης Μπατσάκης, διευθυντής στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Συκεάς, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «την προηγούμενη εβδομάδα πουλήσαμε 15 τόνους ελαιόλαδου περσινής χρονιάς με τιμή στα 8,60 ευρώ το κιλό. Επίσης την περασμένη Παρασκευή (22/9) πουλήσαμε 58 τόνους ελαιολάδου στην τιμή των 8,50 ευρώ το κιλό. Από τα τέλη Οκτωβρίου αναμένεται να ξεκινήσει η νέα συγκομιδή ελιάς, με τις ποσότητες να παρουσιάζουν μείωση κατά περίπου 50% σε σχέση με τις περσινές».
Μεγάλος αριθμός ελαιοπαραγωγών δεν φαίνεται πάντως διατεθειμένος να πουλήσει ελαιόλαδο αυτή την εποχή. Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Εμπάρου, Γιώργος Περογιαννάκης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται στα 8,5 ευρώ το κιλό. Υπάρχουν μειωμένα περυσινά αποθέματα. Όμως οι συνεταιρισμοί στην Κρήτη που έχουν ελαιόλαδο δεν είναι εύκολο να πουλήσουν γιατί αντιδρούν τα μέλη τους. Εκτιμώ όμως ότι οι τιμές είναι καλές και θα πρέπει να πουληθεί το περσινό ελαιόλαδο γιατί θα πρέπει να αδειάσουν οι δεξαμενές για τη νέα σοδειά. Πρέπει να φύγει το περσινό για να μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε το φετινό. Όσον αφορά τη νέα παραγωγή στην περιοχή μας θα είναι πολύ μειωμένη. Αρκεί να σας αναφέρω ότι από 1.200 τόνους που είχαμε παραγωγή στην περιοχή ζήτημα φέτος να έχουμε γύρω στους 70 τόνους».
Στο μεταξύ η ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA), σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή έχουμε 321.183 τόνους, εκ των οποίων οι 195.848 τόνοι βρίσκονται σε συσκευαστήρια, οι 116.821 τόνοι στα ελαιουργεία και 8.514 τόνοι τα αποθέματα του οργανισμού Patrimonio.
Ξεκίνησε να κάνει παραλαβαλές επιτραπέζιων ελιών η Ένωση Αγρινίου.
Όπως δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο η κα Ακριβή Κούκη, υπεύθυνη του εργοστασίου της Ένωσης Αγρινίου, «ξεκινήσαμε παραλαβές βρώσιμης πράσινης ελιάς Αγρινίου (Χονδροελιάς). Πριν λίγους μήνες υπολογίζαμε ότι θα υπάρξει μια μείωση της παραγωγής λόγω ακαρπίας κατά 60 έως 70%. Από την πρώτη εικόνα που είδαμε στα ελαιόδεντρα προβλέπουμε ότι η μείωση της φετινής παραγωγής θα ξεπεράσει το 80%. Κάθε χρόνο η Ένωση παραλαμβάνει 3.000 έως 5.000 τόνους επιτραπέζιας ελιάς. Φέτος είναι πολύ δύσκολο να βρούμε αυτές τις ποσότητες».
Οι παραγωγοί καλούνται να προσέρχονται στις εγκαταστάσεις της Ένωσης Αγρινίου στη Σπολάϊτα, όπου και το εργοστάσιο επεξεργασίας – τυποποίησης βρώσιμης ελιάς, στα υποκαταστήματα της Λεπενούς και της Αμφιλοχίας. Επίσης οι παραγωγοί μπορούν να απευθύνονται και στα σταθερά σημεία παραλαβής ελιών στο Αγγελόκαστρο, στην Παλαιομάνινα, στην Παραβόλα, στο Ελαιόφυτο και στο Καστράκι.
Όπως αναφέρει ο συνεταιρισμός, η εξόφληση των τιμολογίων θα γίνεται, όπως πάντα, στην καλύτερη τιμή και τοις μετρητοίς, μέσω τραπεζικών λογαριασμών των παράγωγων. Σημειώνεται ότι για τα μέλη των Ομάδων Παραγωγών της Ένωσης Αγρινίου θα υπάρξει, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, πρόσθετη αμοιβή.
Οι τιμές ελαιολάδου ανεβαίνουν από τότε που φάνηκε η έκταση της φετινής μειωμένης σοδειάς, τονίζει σε έκθεσή του το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA).
Πάντως η αναστάτωση στη διεθνή αγορά έχει και ευκαιρίες γιατί υπάρχουν θετικές προοπτικές φέτος για τις εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου στις ΗΠΑ.
Το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ τονίζει ότι οι ανησυχίες σχετικά με την μειωμένη φετινή παραγωγή στην Ισπανία (χώρα που κάνει το 45% των παγκόσμιων εξαγωγών) οδήγησαν τις τιμές στα ύψη και αναμένεται να παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα.
Τον Σεπτέμβριο το UDSA αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για την παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου του 2022/2023, που εκτιμά ότι θα ανέλθουν στους 2,5 εκατομμύρια τόνους, μια παραγωγή που είναι μειωμένη τόσο σε σχέση με το περσινό έτος όσο και με τον μέσο της τελευταίας 5ετίας.
Όπως αναφέρει το USDA, η παγκόσμια κατανάλωση ελαιολάδου προβλέπεται να είναι μειωμένη το 2022/2023 στις χώρες παραγωγής, εκτός από την Τουρκία όπου η κυβέρνηση απαγόρευσε πρόσφατα τις εξαγωγές χύμα ελαιολάδου για να διασφαλίσει τον εγχώριο εφοδιασμό και να μετριάσει την αύξηση των τιμών.
Πάντως τονίζεται ότι αν και οι αυξήσεις στις τιμές έχουν μειώσει κάπως την κατανάλωση, οι καταναλωτικές προτιμήσεις για το ελαιόλαδο θα παραμείνουν και στα επόμενα χρόνια στις χώρες παραγωγής (Μεσόγειο) γιατί οι διατροφικές συνήθειες που έχουν οι καταναλωτές καθιστούν δύσκολη την υποκατάστασή του από άλλα φυτικά έλαια.
Οι φτωχές χώρες στη βόρεια Αφρική τείνουν να μειώσουν την κατανάλωση ελαιολάδου με στόχο να αυξήσουν τις εξαγωγές τους (που έχουν αυξημένες τιμές) για να καλύψουν τη διεθνή ζήτηση.
Αντίθετα η κατανάλωση στις ΗΠΑ προβλέπεται να αυξηθεί. Τα προηγούμενα χρόνια οι Αμερικάνικες εισαγωγές αποτελούν περίπου το 30 τοις εκατό του παγκόσμιου εμπορίου ελαιολάδου, αλλά προβλέπεται να αυξηθούν και να φτάσουν στο 35 - 37% για την περίοδο 2023/2024.
Ο δήμος Πύλου - Νέστορος απεύθυνε κάλεσμα στους πολίτες της Θεσσαλίας, που επλήγησαν από την θεομηνία, να εργαστούν εργάτες στην συγκομιδή ελιάς.
Μια κακοκαιρία λοιπόν μπορεί να γίνει «ευκαιρία» για να λυθεί το πρόβλημα των εργατών γης στην χώρα.
Συγκεκριμένα o δήμος Πύλου - Νέστορος έστειλε έγγραφο, προς τους δήμους της Περιφέρειας Θεσσαλίας, στο οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:
«Ως έμπρακτη πράξη αλληλεγγύης στις δύσκολες συγκυρίες που βιώνουμε, με τιμή απευθύνουμε ανοικτό κάλεσμα προς τους πολίτες της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλίας, οι οποίοι επλήγησαν από τις πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες της κακοκαιρίας Daniel, όπως εκδηλώσουν ενδιαφέρον να μετοικήσουν σε βραχυπρόθεσμη βάση και να απασχοληθούν στην ευρύτερη περιοχή του δήμου Πύλου - Νέστορος ως εργάτες γης ενόψει της επικείμενης ελαιοκομικής περιόδου.
Σε κάθε ενδιαφερόμενο πλέον της συμφωνηθείσας αμοιβής θα παρέχεται όπου αυτό είναι εφικτό δωρεάν διαμονή και σίτηση για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που θα απασχοληθούν».
Στο έγγραφο (με Αριθμ. Πρωτ. 14381) τονίζεται ότι για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τα τηλέφωνα 2723360212 και 2723360246. Το κείμενο υπογράφει ο Αντιδήμαρχος κ. Ηλίας Κανάκης.
Στις 12/9/2023 πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη εκπροσώπων των φορέων-μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ για την τρέχουσα ελαιοκομική περίοδο 2023/24 και ειδικότερα για την ηρτημένη εσοδεία πράσινων ελιών των ποικιλιών «Χαλκιδική» και «Αμφίσσης»/«Κονσερβολιά».
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι από από τις ελαιοπαραγωγικές Π.Ε. Χαλκιδικής, Καβάλας, Φθιώτιδας, Αιτωλοακαρνανίας, Άρτας, Φωκίδας, Μαγνησίας, Πιερίας και Αρκαδίας και από όλους τους τομείς του κλάδου των επιτραπέζιων ελιών (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής).
Ο προέδρος της Διεπαγγελματικής, Γ. Ντούτσιας, πήρε τον λόγο εκφράζοντας «την λύπη και την συμπάθεια των μελών της Οργάνωσης για τις καταστροφικές πλημμύρες στην Θεσσαλία με ανθρώπινες απώλειες και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές σε κατοικίες, καλλιέργειες και εργοστάσια.
Σε κλίμα απαισιοδοξίας και προβληματισμού για την δύσκολη ελαιοκομική περίοδο που διανύουμε, η οποία ήδη ξεκίνησε όσον αφορά στη συγκομιδή του πράσινου ελαιόκαρπου, τον λόγο πήραν διαδοχικά οι συμμετέχοντες με εκτιμήσεις ποσοτήτων ηρτημένης εσοδείας στην περιοχή τους.
Επιβεβαιώνεται το μεγάλο πρόβλημα της ακαρπίας στις πράσινες ελιές, σχεδόν 90%, που ήδη είχε επισημάνει η Εθνική ΔΟΕΠΕΛ, αλλά και η ΠΕΜΕΤΕ με σχετική ανακοίνωση της, στις 28/8/2023.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που αναφέρθηκαν, η ηρτημένη εσοδεία της χώρας για την ποικιλία Χαλκιδική εκτιμάται περίπου στους 50.000 τόνους και για την ποικιλία Αμφίσσης να μην ξεπερνά τους 10.000 τόνους.
Είναι εμφανές ότι η φετινή εσοδεία είναι προβληματική και δεν θα καλύψει τις εξαγωγικές ανάγκες της χώρας που τα τελευταία χρόνια ανέρχονται πλέον σε πάνω από 185.000 τόνους.
Στο έντονο κλίμα απογοήτευσης και του οικονομικού αδιέξοδου που δημιουργείται, κρίνεται απαραίτητη η Ευρωπαϊκή και εθνική στήριξη του κλάδου.
Η μειωμένη παραγωγή των πράσινων ελιών (ακαρπία) θα έχει σαν συνέπεια την αύξηση των τιμών παραγωγού (προσφορά/ζήτηση).
Κατά την προηγούμενη εσοδεία (2022/23), ρεκόρ των πράσινων ελιών, η τιμή παραγωγού κυμάνθηκε σε χαμηλά επίπεδα, ιδιαίτερα στην ποικιλία «Αμφίσσης»/«Κονσερβολιά», ίσως και κάτω του κόστους παραγωγής, το οποίο επιβαρύνθηκε με την αύξηση των δαπανών εργασίας (κόστος εισροών, σημαντική έλλειψη εργατικών χεριών, κ.α.). Το μεγάλο σκαμπανέβασμα των τιμών παραγωγού δημιουργεί ανασφάλεια, παρενέργειες και τελικά προσφορά προϊόντος υποδεέστερης ποιότητας απο τους ελαιοπαραγωγούς.
Προκειμένου οι ονομαστές ελληνικές επιτραπέζιες ελιές να διατηρήσουν την ανταγωνιστική θέση τους στις αγορές του εξωτερικού, προκύπτει η επιτακτική ανάγκη εφαρμογής διεπαγγελματικής συμφωνίας στους κόλπους της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ (π.χ. συμβολαιακή γεωργία, κ.α.), η οποία όμως να εδράζεται σε «σταθερές»:
- όσον αφορά στο αντικειμενικό κόστος παραγωγής πρωτογενούς τομέα σύμφωνα με την γεωργική λογιστική,
- στη σύσταση Μητρώου Συσκευαστηρίων Επιτραπέζιων Ελιών ώστε να μην υπεισέρχονται «τυχάρπαστοι» στην διαδικασία αγοράς του προϊόντος από τα χέρια του παραγωγού και ότι άλλο κριθεί αναγκαίο στη συνέχεια.
Ήρθε η ώρα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων να στηρίξει ουσιαστικά τον κλάδο των επιτραπέζιων ελιών».
Σε μάστιγα έχουν εξελιχθεί οι κλοπές καρπού από τα ελαιόδεντρα.
Το φαινόμενο της κλοπής ελιάς υπήρχε και στο παρελθόν όμως φέτος είναι σε έξαρση. Αυτό οφείλεται στην υψηλή τιμή του ελαιολάδου αλλά και στην μειωμένη παραγωγή και άρα υψηλή τιμή της επιτραπέζιας ελιάς.
Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, ελαιοπαραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος έχουμε μειωμένη παραγωγή ελιάς λόγω ακαρπίας. Όμως και αυτή την λίγη παραγωγή δεν είναι σίγουρο ότι θα καταφέρουμε να την συγκομίσουμε γιατί έχουμε μεγάλο αριθμό κλοπών. Έρχονται στα χωράφια και μαζεύουν τις ελιές μας. Ακόμη και τις βραδυνές ώρες γίνονται κλοπές της παραγωγής μας.
Έχουμε κάνει εθελοντικές ομάδες και προσπαθούμε να φυλάξουμε τα ελαιόδεντρα μας. Όμως φοβόμαστε και να μην γίνει κάνα κακό όταν βρεθούμε με τους κλέφτες και τότε θα το πληρώσουμε εμείς.
Κάναμε συνάντηση με τον Αντιπεριφερειάχη Καβάλας, Αλέξη Πολίτη, από τον οποίο ζητήσαμε να μεταφέρει στην Περιφέρεια το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Ζητάμε να αναλάβουν την φύλαξη των ελαιόδεντων οι δασάρχες και αγροφύλακες αλλά και η αστυνομία.
Στο μεταξύ αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή της βρώσιμης πράσινης ελιάς ποικιλίας Χαλκιδικής. Η τιμή παραγωγού είναι από 2 έως 2,20 ευρώ το κιλό. Η ακαρπία στην περιοχή είναι μεγάλο πρόβλημα, ξεκινά από 70% και σε κάποια χωράφια είναι ολική».
Από 2 ευρώ σκούπα ξεκίνησαν φέτος οι επιτραπέζιες ελιές Χαλκιδικής, στην συνέχεια ανέβηκαν στα 2,20 ευρώ και τώρα βλέπουν τα 2,50.
Ο ελαιοπαραγωγός και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ορμύλιας, Χρήστος Τσιπέλης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή της Σιθωνίας ανακοινώθηκε ο πρώτος τιμοκατάλογος σκούπα στα 2 ευρώ το κιλό για όλα τα μεγέθη.
Στην συνέχεια στην Ορμύλια άλλη εταιρεία επεξεργασίας βρώσιμης ελιάς ανακοίνωσε νέο τιμοκατάλογο με τιμές για τα μεγάλα μεγέθη 110 - 150 τεμάχια το κιλό (που φέτος είναι πολλά λόγω μειωμένης παραγωγής) στα 2,20 ευρώ το κιλό, ενώ για τα μικρά 160 - 200άρι στα 2 ευρώ το κιλό.
Το επόμενο διάστημα αναμένουν οι παραγωγοί η τιμή να φτάσει στα 2,5 ευρώ. Φέτος έχουμε ακαρπία και μειωμένη παραγωγή. Επίσης φέτος η τιμή στο ελαιόλαδο είναι υψηλή. Μαθηματικά η τιμή για ελαιόλαδο είναι στα 2 ευρώ το κιλό για τον παραγωγό. Επίσης οι ελιές για ελαιοποίηση έχουν μειωμένο κόστος συγκομιδής και δεν έχουν έξοδα διαλογής και μειωμένο μεταφορικό κόστος. Αν δεν ανέβει η τιμή ότι ελιές υπάρχουν φέτος θα πάνε για παραγωγή ελαιολάδου.
Επίσης μας είπε το ΥπΑΑΤ ότι πήγε ο φάκελος στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποζημίωση στις δενδρώδεις καλλιέργειες, η οποία συμπεριλαμβάνει και την ελιά Χαλκιδικής, ώστε να διατεθούν κονδύλια για την αποζημίωση των παραγωγών. Από το πακέτο των 2,25 δις ευρώ, που είναι για ζημιές από την κλιματική αλλαγή θα καταβληθούν οι ενισχύσεις για την φετινή ακαρπία.
Παράλληλα οι παραγωγοί ελιάς Χαλκιδικής περιμένουν ακόμη τα 30 ευρώ το στρέμμα που τους χρωστάνε για την πανδημία. Θυμίζουμε ότι για την ελιά Χαλκιδικής έδωσαν 40 ευρώ το στρέμμα κορωνοενίσχυση (λόγω λάθους), όταν οι άλλες ποικιλίες επιτραπέζιας ελιάς εισέπραξαν 70 ευρώ το στρέμμα».
Ο ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου) με ανακοίνωσή του ζητά από τους καταναλωτές να παραμείνουν στην χρήση του ελαιολάδου.
Βέβαια η ανοδική πορεία των τιμών έχει δημιουργήσει πρόβλημα στην εγχώρια αγορά. Το ελληνικό κράτος όμως παραμένει απλός παρατηρητής.
Όμως δεν αρκεί μόνο μια ανακοίνωση για την ποιοτική υπεροχή του ελαιολάδου από την οργάνωση των τυποποιητών αλλά και η κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει μέτρα για να μην έχουμε μείωση της κατανάλωσης στην χώρα μας αλλά και για να προστατέψει την ποιότητα του ελληνικού προϊόντος.
Ήδη θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο ΦΠΑ μεταξύ των ελαιοπαραγωγικών χωρών της ΕΕ. Συγκεκριμένα η χώρα μας έχει ΦΠΑ στο ελαιόλαδο 13%, όταν η Γαλλία έχει 5,5%, η Ισπανία 5%, η Ιταλία 4% και η Πορτογαλία 0%. Την μείωση του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο η Ελλάδα έπρεπε να την είχε πάρει εδώ και μήνες.
Επίσης υπάρχει ο κίνδυνος από τις προσμίξεις του ελαιολάδου με σπορέλαια. Κανένα μέτρο δεν έχει πάρει η χώρα μας για αυτόν τον κίνδυνο αδιαφορώντας εντελώς για τους Έλληνες καταναλωτές. Θυμίζει ο ΑγροΤύπος ότι μόνο οι ελαιοπαραγωγικές χώρες στην ΕΕ έχουν επιβάλλει απαγορεύσεις στην ανάμιξη του ελαιολάδου με σπορέλαια (ηλιέλαιο, αραβοσιτέλαιο, κραμβέλαιο κ.α.) με στόχο να προστατέψουν την εγχώρια παραγωγή τους. Η γειτονική Βουλγαρία όμως που έχει μεγάλες ποσότητες ηλιέλαιο έχει τη δυνατότητα να το αναμιγνύει με ελαιόλαδο και στην συνέχεια να το εξάγει στην χώρα μας σαν έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Ποιος θα το ελέγξει; Το ίδιο μπορεί να κάνει και το Βέλγιο αλλά και οποιαδήποτε χώρα της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Άρα θα πρέπει άμεσα να πάρει μέτρα η χώρα μας για να προφυλάξει τους καταναλωτές από τους κερδοσκόπους.
Η ανακοίνωση του ΣΕΒΙΤΕΛ αναφέρει τα εξής:
«O ΣΕΒΙΤΕΛ εκπροσωπώντας το 85% των Εταιριών Τυποποίησης Ελαιολάδου του Επώνυμου προϊόντος, που διακινείται εντός της ελληνικής αγοράς αλλά και το σύνολο σχεδόν των ελληνικών εξαγωγών Επώνυμου Ελαιολάδου, παρακολουθεί με προσοχή την κατάσταση, που έχει διαμορφωθεί στην διεθνή αλλά και την εγχώρια αγορά.
Οι επιπτώσεις από την κλιματική κρίση (μειωμένες βροχοπτώσεις, υψηλές θερμοκρασίες, καύσωνες, ασθένειες των ελαιόδενδρων) στις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγές χώρες της Ε.Ε (Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα) επηρέασαν την ελαιοκαλλιέργεια και τις παραγόμενες ποσότητες ελαιολάδου σε παγκόσμιο επίπεδο (μείωση μεταξύ 2022 και 2023 κατά 11% στην παγκόσμια αγορά, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας - ΔΣΕ και πάνω από 40% στην Ε.Ε.).
Οι πρωτοφανείς και συνεχείς αυξητικές τάσεις στις τιμές των τελευταίων μηνών, δημιούργησαν αστάθεια στην αγορά και ανησυχία στους καταναλωτές, ωστόσο σημειώνεται ότι η χώρα μας, ως πλεονασματική στον ελαιοκομικό τομέα αλλά και λόγω της δομής και διάρθρωσής της, δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα επάρκειας.
Οι Επιχειρήσεις της Τυποποίησης και των Επώνυμων Εξαγωγών Ελαιολάδου, προσπαθούν να απορροφούν τις αυξήσεις των υπόλοιπων συντελεστών κόστους (καύσιμα, υλικά συσκευασίας, εργατικά, κλπ) και να συμπιέζουν τα περιθώρια τους, προκειμένου, να εξελίσσονται ομαλότερα οι τιμές των προϊόντων, για να διατηρείται η εμπιστοσύνη του καταναλωτή, στο επώνυμο ελαιόλαδο και καλούν όλους τους κρίκους της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, να υποστηρίξουν αντίστοιχα, τον κλάδο του ελαιολάδου, προς την ίδια κατεύθυνση.
Θεωρούμε χρήσιμο, να διευκρινιστεί επίσης, ότι οι Εταιρίες Τυποποίησης Ελαιολάδου, διαχειρίζονται τις προμήθειες αγορών τους, σταδιακά και ανάλογα με την ζήτηση, από την εκκίνηση κάθε ελαιοκομικής περιόδου (Νοέμβριο) μέχρι την έναρξη της επόμενης (Οκτώβριο) και λειτουργούν σύμφωνα με το αυστηρό πλαίσιο της Εθνικής και Ενωσιακής Νομοθεσίας.
Κατά συνέπεια, η διαμόρφωση της τιμής του τελικού επώνυμου ελαιολάδου είναι κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, αποτέλεσμα του κόστους πρώτης ύλης που προμηθεύονται από τους παραγωγούς. Προσβλέποντας, στην σύντομη ομαλοποίηση της αγοράς του εθνικού μας προϊόντος, ελπίζουμε οι καταναλωτές να παραμείνουν πιστοί στην ποιοτική υπεροχή του ελαιολάδου και να διατηρήσουν την αυξημένη ευαισθητοποίηση τους, για τις ευεργετικές ιδιότητες και τα οφέλη του στην υγεία».
Οι βροχές και η υγρασία έφεραν πρόβλημα δάκου και γλοιοσπόριου στις ελιές. Οι παραγωγοί θα πρέπει να δώσουν προσοχή στην αντιμετώπισή τους επειδή φέτος αναμένουμε μειωμένη ποσότητα.
Ο προϊστάμενος της ΔΑΟΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «είχαμε πολλές βροχοπτώσεις στην χώρα. Στην περιοχή μας έπεσε πάνω από 50 χιλιοστά νερού. Βοήθησε την παραγωγή ελιάς ποτιστικά αλλά οι υγρασίες και οι χαμηλές θερμοκρασίες που έχουμε χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή για προσβολές δάκου και γλοιοσπορίου.
Αναμένουμε φέτος μια καλή πορεία των τιμών του ελαιολάδου και θα πρέπει οι παραγωγοί να είναι προσεκτικοί, να επισκέφτονται τα χωράφια τους και να προσέχουν τις παγίδες.
Ήδη η ΔΑΟΚ κάνει τον τρίτο ψεκασμό για δάκο. Σε όσες περιοχές δεν είναι στο πρόγραμμα δακοκτονία θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητοι ψεκασμοί.
Επίσης προτείνουμε στους παραγωγούς να προχωρήσουν σε πρόωρη συγκομιδή από αρχές Νοεμβρίου ιδιαίτερα στις περιοχές που έχουν μειωμένη παραγωγή. Στόχος μας να διαφυλάξουμε φέτος την καλή ποιότητα του ελαιολάδου».
Ένα νέο ρεκόρ πώλησης ελαιολάδου είχαμε την Τετάρτη (6/9) από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη στην Λακωνία.
Ο κ. Χαράλαμπος Μυλωνάς, Γραμματέας στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «συμφωνήσαμε στην πώληση 58 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2022/2023, στην τιμή παραγωγού των 8,50 ευρώ το κιλό. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο πήγε για εξαγωγή στην Ιταλία». Πάντως ο συνεταιρισμός διαθέτει ακόμη περσινό απόθεμα ελαιολάδου στις αποθήκες του.
Πάντως το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου σε απολογισμό της χρονιάς ανέφερε ότι η παραγωγή ελαιολάδου, την περίοδο 2022-2023, στην Ισπανία και την Ιταλία, τους σημαντικότερους παραγωγούς στον κόσμο, μειώθηκε κατά 20% λόγω της ξηρασίας. Τα πράγματα θα είναι άσχημα και για την φετινή περίοδο.
Θυμίζουμε επίσης ότι η Τουρκία προχώρησε σε απαγόρευση στις εξαγωγές χύμα ελαιολάδου μέχρι την περίοδο συγκομιδής τον Νοέμβριο.
Στην Ιταλία η τιμή του ελαιολάδου έχει αυξηθεί κατά μέσο όρο 50% από πέρυσι, ενώ το τελικό κόστος για τον καταναλωτή είναι ήδη περίπου 10 ευρώ στην Ιταλία.
Σημαντικές αλλαγές θα ισχύσουν, από 15 Σεπτεμβρίου 2023, για τα επιτρεπόμενα όρια των καταλοίπων φυτοπροστασίας σε σειρά αγροτικών προϊόντων, μετά και από την ανάκληση της άδειας κυκλοφορίας στην αγορά της δραστικής ουσίας φοσμέτ (phosmet).
Όπως αναφέρει Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ), η δραστική ουσία phosmet, μία ευρέως χρησιμοποιούμενη ουσία κατά το παρελθόν, δεν είναι πλέον εγκεκριμένη για χρήση ως φυτοπροστατευτικό προϊόν, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία (Κανονισμός (ΕΕ) 2022/94).
Όλες οι άδειες διάθεσης στην αγορά των φυτοπροστατευτικών προϊόντων που περιείχαν τη δραστική ουσία phosmet έχουν ανακληθεί, ενώ η καταληκτική ημερομηνία χρήσης αποθεμάτων από́ τον τελικό χρήστη έληξε την 1 Νοεμβρίου 2022.
Σε συνέχεια της μη ανανέωσης της έγκρισης της δραστικής ουσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ανώτατα όρια υπολειμμάτων αναθεωρήθηκαν με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1029, ο οποίος εφαρμόζεται από τις 15 Σεπτεμβρίου 2023 και θα ισχύει για όλα τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, ανεξάρτητα από την ημερομηνία παραγωγής τους.
Για τις επιτραπέζιες ελιές (κωδικός 0161030 στην ομάδα καρπών με βρώσιμο φλοιό́) το νέο ανώτατο όριο καταλοίπων ανέρχεται στα 0,01mg/kg (κατώτατο όριο αναλυτικού προσδιορισμού).
Για τις ελιές παραγωγής ελαιολάδου (κωδικός 0402010 στην ομάδα ελαιούχων καρπών) το νέο ανώτατο όριο καταλοίπων ανέρχεται επίσης στα 0,01mg/kg (κατώτατο όριο αναλυτικού προσδιορισμού).
Η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου, προκειμένου να προστατευθούν οι καταναλωτές και να ενημερωθούν οι τυποποιητικές επιχειρήσεις ελαιολάδου, τονίζει ότι λόγω των νέων πολύ χαμηλών τιμών αναφοράς (ARfD/ADI) της δραστικής ουσίας phosmet, καθώς και της έλλειψης τοξικολογικών δεδομένων του μεταβολίτη phosmet-oxon, μη συμμορφώσεις αγροτικών προϊόντων με τα ανώτατα όρια υπολειμμάτων, μεταξύ άλλων ενεργειών (κυρώσεις, απόσυρση προϊόντων από την αγορά κ.α.), δύναται να οδηγήσουν και σε ανακοινώσεις στο Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF), ένα σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των Κρατών Μελών αλλά και αξιολόγησης των προϊόντων ως προς την ασφάλειά τους με βάση τη χώρα προέλευσης.
Αρμόδιος φορέας ελέγχου είναι το τμήμα Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων, της Διεύθυνσης Προστασίας Φυτικής Παραγωγής, της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας του ΥπΑΑΤ (έγγραφο υπ'αριθμ.7656/214113/6-7-23).
Με βάση τα πιο πάνω, ενημερώνουμε όλους τους εμπλεκόμενους συνεργάτες - προμηθευτές και κυρίως τους ελαιοπαραγωγούς, ώστε να διασφαλιστεί η συμμόρφωση του παραγόμενου και διακινούμενου ελαιολάδου με τα νέα (μειωμένα) Μrls και να αποφευχθούν προβλήματα αποσύρσεων, κυρώσεων και επιστροφών, σε όλες τις συναλλαγές, εντός και εκτός της χώρας μας.
Διαβάστε τον Κανονισμό ΕΕ 2022/94 (εδώ)
Από τα 8,20 ευρώ το κιλό ξεκίνησαν να κλείνουν εμπορικές συμφωνίες για τα ελαιόλαδα νέας σοδειάς στην Ισπανία, την Τρίτη (29 Αυγούστου 2023).
Η Ισπανία, που παράγει περίπου το 45% της παγκόσμιας παραγωγής, αναμένεται να έχει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μειωμένη παραγωγή λόγω της ξηρασίας.
Θυμίζουμε ότι την περίοδο 2022/2023, η Ισπανία παρήγαγε περίπου 662.000 τόνους ελαιόλαδου, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας της Ισπανίας. Πρόκειται για μείωση 54% σε σχέση τον μέσο όρο παραγωγής της τελευταίας τετραετίας.
Αντίστοιχη μείωση αναμένουν οι ελαιοπαραγωγοί της χώρας και για το 2023/2024. Όπως αναφέρουν οι ισπανικές οργανώσεις παραγωγών, η φετινή ισπανική παραγωγή αναμένεται να κυμανθεί στα ίδια με τα περσινά επίπεδα. Από την άλλη στην λιανική αγορά οι τιμές του ελαιολάδου έχουν διπλασιαστεί, ενώ η κατανάλωση στην ισπανική αγορά έχει μειωθεί κατά 50%, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Χαέν.
Το διεθνές εμπόριο όμως οργανώνεται και υπάρχουν κάποιες επιφυλάξεις και ανησυχίες για την φετινή πορεία των τιμών παραγωγού στο ελαιόλαδο. Μερικά πράγματα δεν είναι όπως κάποιοι θέλουν να τα παρουσιάσουν.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Κόκκινος, πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Νηλέας, από την Χώρα της Τριφυλλίας, «πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί για την φετινή πορεία των τιμών ελαιολάδου.
Πέρυσι ήταν μια χρονιά που οι Ισπανοί είχαν υπογράψει μεγάλα συμβόλαια με ρήτρες και έπρεπε να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών τους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αγοράζουν με κάθε τρόπο ελαιόλαδο από τις χώρες του εξωτερικού και κυρίως, από την Ελλάδα που είχε μια καλή παραγωγή. Οι Ιταλοί δεν μπορούσαν να βρουν ελαιόλαδο στην χώρα μας. Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα να έχουμε το περσινό ράλι τιμών.
Φέτος όμως γνώριζαν από καιρό ότι θα είχαν μειωμένη ισπανική παραγωγή και το περσινό πάθημα τους έγινε μάθημα. Έτσι στις εμπορικές τους συμφωνίες με τους πελάτες δεν πρόκειται να επαναλάβουν το ίδιο λάθος. Αυτό μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα να μην έχουμε την εξέλιξη των τιμών που αναμένουμε».
Σήμερα Τετάρτη (30/8/2023) έγινε συνάντηση εκπροσώπων Αγροτικών Συνεταιρισμών και Αγροτικών Συλλόγων της Χαλκιδικής με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Αυγενάκη, τον Υφυπουργό κ. Σταμενίτη, τους Γενικούς Γραμματείς του ΥπΑΑΤ και τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ κ. Λυκουρέντζο, στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ).
Θέμα της συνάντησης ήταν η ακαρπία της ελιάς Χαλκιδικής.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ορμύλιας, Χρήστος Τσιπέλης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «στη συνάντηση τέθηκαν από την πλευρά μας ερωτήματα και προβληματισμοί για την ακαρπία στην πράσινη ελιά Χαλκιδικής και για το υψηλό κόστος παραγωγής. Ζητήσαμε ακόμη την αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ γιατί η ακαρπία οφείλεται στις καιρικές συνθήκες και την κλιματική αλλαγή.
Η απάντηση που λάβαμε ήταν ότι συντάσσεται ήδη επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποζημίωση στις δενδρώδεις καλλιέργειες, η οποία συμπεριλαμβάνει και την ελιά Χαλκιδικής, ώστε να διατεθούν κονδύλια για την αποζημίωση των παραγωγών. Οι προσπάθειες μας δεν θα σταματήσουν μέχρι να ικανοποιηθούν τα δίκαια αιτήματα μας.
Στην σύσκεψη συμμετείχαν ο πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών κ. Θανάσης Χαλάτης και ο εκπρόσωπος του αγροτικού συνεταιρισμού Biolivia κ. Δημήτρης Ευαγγελινός».
Απόγνωση δημιουργεί στους παραγωγούς η πρωτοφανής φετινή ακαρπία των ελαιόδενδρων στις επιτραπέζιες ελιές.
Η ακαρπία των επιτραπέζιων ελιών ποικιλίας «Χαλκιδική», όπως επισημαίνει η ΠΕΜΕΤΕ, διαπιστώνεται στις Π.Ε. Χαλκιδικής, Καβάλας, Μαγνησίας, κ.ά και ποικιλία «Αμφίσοης» (Κονσερβολιά) στις Π.Ε Φθιώτιδας, Αιτωλοακαρνανίας, Μαγνησίας, Φωκίδας, Άρτας, Λάρισας κ.α.
Ιδιαίτερα στις βασικές ελαροπαραγωγικές ΠΕ Χαλκιδικής και Φθιώτιδας, που η οικονομία τους στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην καλλιέργεια και αξιοποίηση του ελαιοκάρπου των παραπάνω ποικιλιών, παράγεται και αξιοποιείται ο κύριος όγκος αυτών (ποικιλία «Χαλκιδική» 80% και «Αμφίσσης» 75% της εγχώριας παραγωγής, από συνολικά 4.000 ελαιοκομικές εκμεταλλεύσεις, σε 316.000 στρέμματα), το φαινόμενο της ακαρπίας προσεγγίζει το 90% με επίπονες συνέπειες σε οικονομικό και κοινωνικά επίπεδο.
Η ΠΕΜΕΤΕ, τα μέλη της οποίας εκπροσωπούν πλέον του 85% στην μεταποίηση των επιτραπέζιων ελιών της εγχώριας παραγωγής και πλέον του 96% των Ελληνικών εξαγωγών του προϊόντος, λαμβάνοντος υπόψιν την σπουδαιότητα του προϊόντος για το σύνολο του κλάδου και την χώρα (Ελλάδα 2η εξαγωγός χώρα στον κόσμο με ετήσια αξία εξαγωγών 600 εκατ. ευρώ), στέκεται στο πλευρό του Έλληνα ελαιοκαλλιεργητή και μεταποιητή, επισημαίνει το μέγεθος αλλά και την κρισιμότητα του προβλήματος και επιδιώκει λύση έχοντας θέσει το θέμα στο υψηλότερο επίπεδο, στο γραφείο του πρωθυπουργού, ζητώντας άμεση στήριξη των θιγόμενων κοινωνικών ομάδων.
Μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ (Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς) κ. Γιώργος Ντούτσιας, τόνισε ότι «το 2022 είχαμε μια παραγωγή ελιάς Καλαμών που πήγε για βρώσιμη χρήση μια παραγωγή της τάξης των 160.000 τόνων. Με την σημερινή εικόνα των δέντρων προβλέπουμε ότι το 2023 στις Καλαμών θα έχουμε μια μείωση της παραγωγής πάνω από 50%. Βέβαια οι ελιές Αμφίσσης και Χαλκιδικής έχουν ακόμη μεγαλύτερη ακαρπία που φτάνει ακόμη και στη μηδενική παραγωγή σε κάποιες περιοχές.
Η ακαρπία είναι πρωτόγνωρη για όσα χρόνια ασχολούμε με την καλλιέργεια της ελιάς (από δεκαετία του 50). Δεν αποζημιώνεται από τον ΕΛΓΑ αλλά θα πρέπει σε επίπεδο ΕΕ να βρεθεί ένας νέος χρηματοδοτικός μηχανισμός που να καλύπτει την απώλεια του εισοδήματος των παραγωγών. Είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλες η χώρες της ΕΕ αλλά και της Μεσογείου (Αφρική και Ασία). Εκτός βέβαια από τους παραγωγούς μεγάλα προβλήματα αντιμετωπίζει η μεταποίηση και οι εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς».
Θα τρέξει το πιλοτικό πρόγραμμα μετακίνησης 500 ανέργων για εποχική απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου Κρήτης.
Το πρόγραμμα εγκρίθηκε από τους εκπροσώπους των Εργατικών Κέντρων στις συγκεκριμένες περιοχές και του υπουργού Εργασίας, Άδωνι Γεωργιάδη, ενώ εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΥΠΑ.
Αφορά μετακίνηση ανέργων από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου που έχει αυξημένες ανάγκες για εργάτες γης στη συγκομιδή ελιάς, που πραγματοποιείται από Οκτώβριο μέχρι Ιανουάριο κρίθηκε αναγκαίο, καθώς διαπιστώθηκε η αδυναμία του νομού Ηρακλείου να καλύψει τις απαιτούμενες θέσεις από τους εγγεγραμμένους ανέργους στις τοπικές υπηρεσίες της ΔΥΠΑ.
Στόχος του προγράμματος είναι η παροχή επιδόματος μετακίνησης ύψους 250 ευρώ και μετεγκατάστασης ύψους 250 ευρώ τον μήνα, προς τους άνεργους της Δυτικής Μακεδονίας, προκειμένου να μετακινηθούν από την περιοχή της μόνιμης κατοικίας τους στο νομό Ηρακλείου για να απασχοληθούν στον πρωτογενή τομέα.
Ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 625.000 ευρώ και δικαιούχοι του επιδόματος μετακίνησης και μετεγκατάστασης είναι άνεργοι εγγεγραμμένοι στο ψηφιακό μητρώο ΔΥΠΑ που εδρεύουν στις περιοχές Κοζάνης, Φλώρινας, Καστοριάς και Γρεβενών.
Το επίδομα θα καταβάλλεται από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι τον Ιανουάριο του 2024, που ολοκληρώνεται η περίοδος συγκομιδής της ελιάς.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Μιχάλης Βιαννιτάκης, Γενικός Γραμματέας Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, «το βασικό είναι να υπάρξει ενδιαφέρον από τους άνεργους για να έρθουν να εργαστούν στον αγροτικό τομέα στην Κρήτη. Στο παρελθόν σε αντίστοιχες προσκλήσεις που κάναμε δεν είχαμε δει να υπάρξει ενδιαφέρον. Η εργασία στην συγκομιδή της ελίας διαρκεί περίπου δύο μήνες και δεν θα υπάρχει χρόνος εκπαίδευσης των εργατών. Ένα ακόμη πρόβλημα είναι που θα μείνουν αυτοί οι 500 εργάτες γης στο νομό Ηρακλείου. Ήδη αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στο να βρουν στέγη οι φοιτητές που έρχονται στο νησί».
Ο Σεπτέμβριος θα είναι ο μήνας των αλλαγών στον ΕΛΓΑ, αυτό φάνηκε μετά την ενημέρωση που είχε από τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Διονύσιο Σταμενίτη, ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΔΕ, Θεόδωρος Βασιλόπουλος.
Ο εκσυγχρονισμός του κανονισμού του ΕΛΓΑ θα είναι το πρώτο νομοσχέδιο που θα φέρει στη Βουλή το ΥπΑΑΤ (στις αρχές της επόμενης εβδομάδας), όπου μεταξύ άλλων θα προβλέπει την υποχρεωτική ασφάλιση, όμως θα υπάρξει αναπροσαρμογή στα ασφάλιστρα.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό στόχος είναι ο επικαιροποιημένος κανονισμός λειτουργίας του ΕΛΓΑ να δίνει απαντήσεις στα νέα προβλήματα, τις νέες ασθένειες και κινδύνους και τα νέα δεδομένα που άλλαξαν με την κλιματική αλλαγή, ώστε να μπει στην καθημερινότητα όλων εκείνων που ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα.
Σε ότι αφορά την ακαρπία της ελιάς το θέμα θα τεθεί στην άτυπη συνάντηση, στις 3, 4 και 5 Σεπτεμβρίου, των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, στην Κόρδοβα της Ισπανίας. Ένα θέμα που αγγίζει τις μεσογειακές χώρες που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ακαρπίας της ελιάς με σκοπό την δημιουργία κοινού μετώπου για αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών.
Ο αντιπεριφερειάρχης κ. Βασιλόπουλος, επεσήμανε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «Η νέα ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης έχει κατανοήσει τα σοβαρά ζητήματα που έχουν ανακύψει στην αγροτική παραγωγή και φαίνεται να έχει δρομολογήσει λύσεις. Έπειτα και από την τελευταία συνάντηση που είχα με τον αρμόδιο υφυπουργό Διονύση Σταμενίτη ο ΕΛΓΑ θα αλλάξει με βάση τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή, μένει να δούμε τις τροποποιήσεις του νέου κανονισμού. Για τις αποζημιώσεις στις ελιές, τα αμπέλια και τις σταφίδες που δεν καλύπτονται ασφαλιστικά το υπουργείο έχει την πρόθεση να αξιοποιήσει ενισχύσεις από την Ε.Ε, πιέζουμε και εμείς από την πλευρά μας να δοθούν αποζημιώσεις μέχρι τέλος του έτους».
Πάντως, στην άτυπη σύνοδο υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, στην Κόρδοβα, που θα πραγματοποιηθεί υπό την προεδρία του Ισπανού, Λουίς Πλάνας, στο επίκεντρο θα βρεθούν οι νέες τεχνολογίες, ως εργαλείο για πιο ανθεκτική γεωργία απέναντι στις κλιματικές προκλήσεις.
Οι ελαιοπαραγωγοί πρέπει να σταματήσουν να ελπίζουν σε κατά εξαίρεση αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ για την φετινή ακαρπία.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σε συσκέψεις με εκπροσώπους αγροτικών φορέων σε Λάρισα και Καρδίτσα, αναφερόμενος στο ζήτημα της ακαρπίας της ελιάς είπε ότι, σε συνεννόηση και με τις άλλες μεσογειακές χώρες που αντιμετωπίζουν αντίστοιχο πρόβλημα, θα θέσει το ζήτημα στην επόμενη Σύνοδο υπουργών Γεωργίας, στις Βρυξέλλες, καθώς το πρόβλημα είναι μεγάλο αλλά και γιατί δεν υπάρχει πρόβλεψη κάλυψής του από τον ΕΛΓΑ.
Θυμίζουμε στην Χαλκιδική υπάρχει μεγάλο πρόβλημα ακαρπίας στις ελιές. Όπως αναφέρουν παραγωγοί στον ΑγροΤύπο φέτος από τέλη Μαρτίου φάνηκε ότι δεν θα είχαμε καθόλου παραγωγή. Μιλάμε για μεγάλο οικονομικό πρόβλημα που δεν αφορά μόνο τους ελαιοκαλλιεργητές αλλά όλη την περιοχή της Χαλκιδικής.
Σε απελπιστική κατάσταση βρίσκονται οι παραγωγοί Κονσερβολιάς (Αμφίσσης) στην Φθιώτιδα λόγω της ακαρπίας. Σε σύσκεψη, που έγινε την Τετάρτη (23/8), στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Στυλίδας, αποφασίστηκε να δημιουργηθεί μια επιτροπή από παραγωγούς και μεταποιητικές μονάδες για να έρθουν σε επικοινωνία με το ΥπΑΑΤ και να βρουν τρόπο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
Στο μεταξύ στην συνάντηση σε Λάρισα και Καρδίτσα ο Λευτέρης Αυγενάκης, αναφερόμενος στις προτεραιότητες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, επικεντρώθηκε σε τέσσερα σημεία:
Ως πρώτη προτεραιότητα ανέφερε την αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ, που θα δώσει τη δυνατότητα κάλυψης νέων κινδύνων, αλλά θα δημιουργήσει και νέους κανόνες και νέα πεδία επιλογής για ασφαλιστική κάλυψη. Η αλλαγή δεσμεύθηκε ότι θα γίνει με διάλογο με τους εμπλεκομένους, ζήτησε προτάσεις από τους εκπροσώπους συνεταιρισμών και με κατηγορηματικότητα δήλωσε ότι θα παραμείνει δημόσιος ο χαρακτήρας λειτουργίας του ΕΛΓΑ.
Δεύτερη προτεραιότητα για το ΥΠΑΑΤ είναι η μεταρρύθμιση στον ΟΠΕΚΕΠΕ ώστε να λειτουργεί με μεγαλύτερη ταχύτητα προσφέροντας διαφάνεια και δικαιοσύνη στους παραγωγούς. Ο υπουργός τάχθηκε κατά οποιασδήποτε μονοπωλιακής αντίληψης και τόνισε ότι είναι αποφασισμένος να υλοποιήσει την εντολή του πρωθυπουργού και να «σπάσει αυγά». Όπως είπε «Φθάσαμε στο σημείο μηδέν. Η παλιά νοοτροπία οδήγησε σε λάθος δρόμους. Ο καθένας από τους εμπλεκόμενους έχει τη δική του ευθύνη. Παιχνιδάκια στην πλάτη των αγροτών δεν θα επιτρέψω να γίνουν», τόνισε, επισημαίνοντας ότι θα υπάρχει σε όλα διαφάνεια και εσωτερικός έλεγχος.
Τρίτη προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Αναφέρθηκε στο ζήτημα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, υπενθυμίζοντας ότι η Θεσσαλία έχει μεγάλο μερίδιο στο πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0» προϋπολογισμού 4 δις ευρώ, ενώ από τα έξι μεγάλα έργα που γίνονται μέσω ΣΔΙΤ, τα δύο εκτελούνται στη Θεσσαλία. «Δεν είμαστε εμείς κι εσείς. Είμαστε εμείς. Είμαστε στην ίδια πλευρά της όχθης» τόνισε ο Λευτέρης Αυγενάκης επισημαίνοντας την ανάγκη συνεργασίας, ενώ αναφέρθηκε και στην ανάγκη αλλαγής του καθεστώτος λειτουργίας των ΓΟΕΒ- ΤΟΕΒ, που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950. Επίσης ο υπουργός υπενθύμισε ότι με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης Μητσοτάκη για την αποζημίωση για έκτακτα φαινόμενα άλλαξε ο κανονισμός που αφορά στην Κρατική Αρωγή, με αποτέλεσμα πλέον οι πληγέντες να αποζημιώνονται μέσα σε λίγους μήνες και όχι σε τρία ή τέσσερα χρόνια.
Τέταρτη προτεραιότητα για τον ΥπΑΑΤ είναι η επίτευξη του στόχου για την είσοδο 60.000 νέων στον πρωτογενή τομέα προσφέροντας κίνητρα και κάνοντας πιο ελκυστικό το αγροτικό επάγγελμα. Προς την κατεύθυνση αυτή θύμισε ότι κινήθηκε και η πρώτη απόφαση που έλαβε για ένταξη περίπου 2.100 επιλαχόντων στο πρόγραμμα Νέων Αγροτών ενισχύοντας τον προϋπολογισμό του προγράμματος κατά 77 εκατ. ευρώ.
Η άνοδος των τιμών ελαιολάδου στο ράφι των σούπερ μάρκετ οφείλεται στο γεγονός υπάρχει έλλειψη αποθεμάτων, ωστόσο δεν βελτιώνει την κερδοφορία του Ισπανού παραγωγού. Αυτό υποστηρίζουν οι ισπανικές αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις.
Η ξηρασία επηρεάζει αρνητικά την ελαιοκαλλιέργεια σε όλη την Ισπανία. Η μόνη ελπίδα για την ισπανική παραγωγή είναι ένα πολύ βροχερό φθινόπωρο.
Η αναμενόμενη μειωμένη παραγωγή σε συνδιασμό με τα χαμηλά αποθέματα λόγω της καταστροφικής περσινής χρονιάς, έφεραν τις λιανικές τιμές του ελαιολάδου να εκτοξεύονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με αύξηση, σε ποσοστό 86,4%, σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές της περιόδου του 2022. Μάλιστα η ASAJA (Ένωση Νέων Αγροτών) της επαρχίας Alicante θεωρεί ότι η τιμή θα συνεχίσει να αυξάνεται και τους επόμενους μήνες.
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της ASAJA Alicante, José Vicente Andreu, «η αύξηση της τιμής του ελαιολάδου είναι φυσιολογική όταν υπάρχει τόσο σημαντική μείωση της παραγωγής. Ωστόσο οι αλυσίδες εφοδιασμού λόγω του πληθωρισμού ενδέχεται να ωφεληθούν από την αύξηση και όχι οι ελαιοπαραγωγοί της Ισπανίας. Επιπλέον, οι ελαιοπαραγωγοί έχουν να αντιμετωπίσουν την αύξηση του κόστους που υφίσταται ο αγροτικός τομέας. Δεν μπορούμε να μιλάμε για αποφυγή της ερήμωσης, δεν μπορούμε να μιλάμε για ενσωμάτωση νέων αγροτών στην παραγωγή, εάν δεν είναι εγγυημένη μια τιμή που να μας επιτρέπει να κάνουμε τα αγροκτήματα μας κερδοφόρα».
Επίσης η ΕΕ έχει επιβάλλει διαφορετικούς κανόνες παιχνιδιού στους παραγωγούς της Ευρώπης σε σχέση αυτούς των τρίτων χωρών. Ο José Vicente Andreu υπενθυμίζει ότι τον Οκτώβριο του 2022 η ισπανική κυβέρνηση έβαλε την υπογραφή της (όπως έκανε και η ελληνική) για να χορηγήσει η ΕΕ στο Μαρόκο 115 εκατομμύρια ευρώ για να προωθήσει την ελαιοκαλλιέργεια. Αυτά τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για την φύτευση 600.000 νέων ελαιόδεντρων στην χώρα της Αφρικής.
Η τουρκική κυβέρνηση μελετά την απαγόρευση εξαγωγών χύμα ελαιολάδου της χώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, οι εξαγωγές ελαιολάδου στην γειτονική χώρα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, ξεπέρασαν σε ποσότητα τις εξαγωγές που έκανε ολόκληρο τον χρόνο. Αυτό οφείλεται στην υψηλή ζήτηση που υπήρχε από τις αγορές της Ιταλίας και Ισπανίας.
Όμως η αύξηση των εξαγωγών έφερε μείωση της προσφοράς στην τουρκική αγορά και αύξηση των τιμών. Η κυβέρνηση της Άγκυρας σε μια προσπάθεια να συγκρατηθεί η άνοδος των τιμών στην εγχώρια αγορά μελετά να απαγορεύσει τις εξαγωγές μέχρι τον Οκτώβριο που θα αρχίσει η συγκομιδή της νέας παραγωγής.
Πάντως θα επιτρέπεται η εξαγωγή συσκευασμένου ελαιολάδου μέχρι 18 λίτρα.
Το τουρκικό υπουργείο εμπορίου υποστηρίζει ότι οι τιμές του ελαιολάδου στην αγορά αυξήθηκαν κατά 77% μέσα σε δύο μήνες, από 90 λίρες σε 160 λίρες.
Πάντως, μειωμένη προβλέπεται να είναι η φετινή τουρκική παραγωγή ελαιολάδου σε σχέση με το ρεκόρ που είχε την περσινή περίοδο. Οι προβλέψεις του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) η παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να ανέλθει στους 280.000 τόνους το 2023/2024, από τους 380.000 τόνους που ήταν το 2022/2023. Όμως παρά την μείωση της παραγωγής εξακολουθεί να είναι, σχεδόν 14%, πάνω από τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας (246.000 τόνους).
Θυμίσουζε ότι η Κομισιόν πόνταρε στην παραγωγή ελαιολάδου της Τουρκίας, που λόγω των υψηλών τιμών στην ΕΕ, θα είχε ενδιαφέρον για την ευρωπαϊκή αγορά. Αν εφαρμοστεί η απόφαση αυτή από την τουρκική κυβέρνηση θα ανατρέψει αυτά τα σχέδια και θα φέρει νέα αναταραχή στην αγορά.
Πάντως παρά τα αρνητικά σχόλια που θα υπάρξουν για αυτή την απόφαση ένα είναι δεδομένο, η κυβέρνηση της Άγκυρας θέλησε να προστατεύσει τους Τούρκους καταναλωτές για να μην έχουν έλλειψη του προϊόντος και να το αγοράζουν σε λογικές τιμές. Αυτό δεν το έκαναν οι χώρες της ΕΕ (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) γιατί έχουν ιδεολογικές παρωπίδες και δεν βλέπουν τα προβλήματα με τις αυξημένες τιμές των τροφίμων. Καλή η ελεύθερη αγορά αλλά να τρώνε και οι πολίτες της χώρας σε λογικές τιμές.