Όπως είχε αναφέρει ο ΑγροΤύπος, πανελλαδική συνάντηση κτηνοτρόφων θα γίνει, στην Λάρισα, το ερχόμενο Σάββατο (9 Δεκεμβρίου 2023).

Την συνάντηση συνδιοργανώνουν ο Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου «BUNE COOP» και ο πανελλαδικός Συνεταιρισμός Εκτροφέων Βοοειδών «Βους Ελλάς».

Σύμφωνα με τους συνδιοργανωτές, η συνάντηση που θα λάβει χώρα στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας, στις 12 το μεσημέρι, και είναι ανοιχτή για κάθε ενδιαφερόμενο και είναι καλεσμένοι όλοι οι κτηνοτροφικοί φορείς - όλων των κλάδων - αλλά και οι μεμονωμένοι κτηνοτρόφοι.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα αναπτυχθούν, μεταξύ των άλλων, τα εξής θέματα:
1. Οι τιμές παραγωγού στο γάλα και οι «ελληνοποιήσεις» τόσο στο γάλα όσο και στο κρέας  
2. Οι κακές πληρωμές των επιδοτήσεων σε συνδυασμό με την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ 2023-2027
3. Τα προβλήματα με τις καταβολές των συνδεδεμένων ενισχύσεων
4. Τα βαλτωμένα διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης
5. Τα προβλήματα που απορρέουν από τον υφιστάμενο Κανονισμό του ΕΛΓΑ και προτάσεις τροποποίησής του.

Συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις κτηνοτρόφων μεταποιητών για την τιμή αιγοπρόβειου γάλακτος τη νέα γαλακτοκομική περίοδο.

Φτάσαμε τέλη Νοεμβρίου και ακόμη δεν έχουν επίσημες συμφωνίες κτηνοτρόφων με γαλακτοβιομηχανίες.

Ωστόσο  μετά το πρώτο δεκαήμερο κάθε μήνα οι γαλακτοβιομηχανίες τιμολογούν το γάλα και δίνουν τιμές.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου, το πρόβειο γάλα που παραδόθηκε τον Οκτώβριο είχε τιμή στα 1,56 ευρώ το κιλό.

Στο 10ήμερο του Δεκεμβρίου αναμένεται να βγουν τα τιμολόγια για το Νοέμβριο. Θυμίζουμε πέρυσι το γάλα του Νοεμβρίου είχε τιμή παραγωγού στα 1,60 ευρώ το κιλό.

Οι γαλακτοβιομηχανίες με αφορμή την ανάγκη για μείωση της τιμής των γαλακτοκομικών προϊόντων στο ράφι κάνουν προσπάθεια να μειώσουν τις τιμές κατά 10 λεπτά.

Σε αυτό βέβαια αντιδρούν οι κτηνοτρόφοι που υποστηρίζουν ότι η διαφορά της τιμής παραγωγού με την τιμή στο ράφι είναι μεγάλη, ενώ στο γάλα δεν υπάρχουν μεσάζοντες. Επίσης αναφέρουν ότι υπάρχει μεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια στις τιμές ζωοτροφών και ενέργειας. Δεν γίνονται έλεγχοι από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και θα πρέπει η κυβέρνηση να πάρει μέτρα, τονίζουν.

Στις 9 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί συνάντηση των μεγάλων συνεταιριστικών οργανώσεων και αιγοπροβαοτρόφων, στην Λάρισα, για να συζητηθεί η προσπάθεια μείωσης των τιμών που θέλουν να κάνουν οι γαλακτοβιομηχανίες και οι τρόποι αντίδρασης από την πλευρά των παραγωγών.

Την εξόφληση των συνδεδεμένων ενισχύσεων στην κτηνοτροφία ζητούν οι Κτηνοτροφικοί Σύλλογοι Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης (ΑΜ-Θ).

Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Νίκος Δημόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηνοτρόφων Καβάλας, «υπάρχουν εκκρεμότητες συνδεδεμένων ενισχύσεων από το 2022 που ακόμη δεν έχουν πληρώσει. Επίσης περιμένουμε να συναντήσουμε τον υπουργό ΑΑΤ, Λευτέρη Αυγενάκη, για να του εξηγήσουμε γιατί με τη νέα ΚΑΠ και τα βοσκοτόπια χάνουν ενισχύσεις οι κτηνοτρόφοι».

Η ανακοίνωση των κτηνοτρόφων αναφέρει τα εξής:
Παρακολουθώντας τις ανακοινώσεις του ΥπΑΑΤ και του ΟΠΕΚΕΠΕ για πληρωμές αλλά και για τον προγραμματισμό πληρωμών ενισχύσεων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, μέχρι το τέλος του έτους, με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα και δεν έχει προβλεφθεί καμία πληρωμή, για την εξόφληση των συνδεδεμένων ενισχύσεων της κτηνοτροφίας.
Εκκρεμότητες συνδεδεμένων για το αιγοπρόβειο (γάλα) και βόειο κρέας (γέννες) του 2022, οι οποίες τα προηγούμενα έτη εξοφλούνταν πριν την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, δηλαδή εντός Οκτωβρίου.
Σας υπενθυμίζουμε επίσης, αν το έχετε ξεχάσει, ότι με βάση την τροποποιητική ΥΑ375/224528/19-7-2023, η οποία φέρει την υπογραφή σας, πρέπει να  πληρωθούν οι βοοτρόφοι που δικαιούνται τη συνδεδεμένη ενίσχυση για τις γέννες των βοοειδών, με επιπλέον 20,5 ευρώ για κάθε επιλέξιμο ζώο, αφού ο ΟΠΕΚΕΠΕ δε λογάριασε σωστά την ενίσχυση πριν την πρώτη πληρωμή!
Επειδή απ’ ότι φαίνεται, για τις οικονομικές σας υποχρεώσεις, ΥπΑΑΤ και ΟΠΕΚΕΠΕ έχετε ασθενή μνήμη, σας τις υπενθυμίζουμε εμείς οι κτηνοτρόφοι και σας καλούμε να προβείτε άμεσα, σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την εξόφληση των δικαιούχων.
Εξοφλήστε έγκαιρα τις οικονομικές σας υποχρεώσεις προς εμάς τους κτηνοτρόφους, για να μπορούμε να είμαστε κι εμείς συνεπείς, στις δικές μας οικονομικές υποχρεώσεις!
ΥΓ. Υπενθυμίστε αν σας είναι εύκολο κ. υπουργέ ΑΑΤ, πείτε στον υπουργό ναυτιλίας και νησιωτικής πολιτικής, ότι οι κτηνοτρόφοι των νησιών περιμένουν να δεήσει για να πληρωθούν την ενίσχυση με το όνομα «ΑΜΑΛΘΕΙΑ». Νεαρή παρέλαβε την τροφό του Δία και κοντεύει να τη βγάλει στην σύνταξη!

ΤΑ Δ.Σ. ΤΩΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΤΗΣ ΑΜ-Θ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ Δ. Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ Δ. ΠΡΟΣΟΤΣΑΝΗΣ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΡΑΜΑΣ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΞΑΝΘΗΣ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ Δ. ΙΑΣΜΟΥ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ Δ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΘΡΑΚΩΝ ΑΜΝΟΣ
ΑΓΡΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΡΡΙΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΟΚΚΙΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΥΛΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Συνεδρίασε, την Πέμπτη (23/11/2023), το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) με θέματα που απασχολούν τον κλάδο της κτηνοτροφίας. Στην ημερήσια διάταξη συμπεριλαμβάνονται θέματα όπως:

1. Η κατάσταση της κτηνοτροφίας σήμερα, ιδιαίτερα μετά τις πυρκαγιές σε Έβρο, Φθιώτιδα κ.α. και τις πλημμύρες στη Θεσσαλία.
Παρουσιάστηκαν τα  σημαντικότερα χρόνια προβλήματα του κλάδου, όπως η υπεροφορολόγηση, η υπερχρέωση, η έλλειψη ρευστότητας, το υψηλό κόστος παραγωγής, η  έλλειψη εργατών, το τεράστιο πρόβλημα της επάρκειας και του κόστους των ζωοτροφών και της ενέργειας, που οξύνεται συνεχώς  και σε συνδυασμό με την απειλή των τραπεζικών χρεών που δημιουργήθηκαν ή επιδεινώθηκαν στην περίοδο της κρίσης, δημιουργείται κατάσταση ασφυξίας σε όλο τον πρωτογενή τομέα.
Το ΔΣ του ΣΕΚ ζητά ουσιαστική στήριξη για τους πληγέντες κτηνοτρόφους, σύμφωνα με τα μέτρα που έχει προτείνει στα αρμόδια υπουργεία και στην πολιτική ηγεσία.
Τονίζεται ότι, είναι θέμα επιβίωσης πλέον, όταν δεν έχουν αποδοθεί, σε όλους τους δικαιούχους κτηνοτρόφους, οι προκαταβολές των αποζημιώσεων, καθώς και η ενίσχυση των 6.000 € για την κύρια κατοικία (επισκευή ή αντικατάσταση οικοσκευής) και κάλυψης των πρώτων αναγκών (600 ευρώ).
Για την κατασκευή των στάβλων στις πληγείσες περιοχές και την αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έγιναν από το ΥπΑΑΤ, προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν από το Μέτρο 5.2 προϋπολογισμού 45 εκατ. ευρώ, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε πότε το συγκεκριμένο μέτρο θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται.
Θυμίζουμε ότι ο ΣΕΚ  ζητάει οι αποζημιώσεις για τα απωλεσθέντα ζώα να είναι τέτοιες που να μπορούν οι συνάδελφοί μας που έχασαν τα ζώα τους να αποζημιωθούν τουλάχιστον με:

• 250 ευρώ, ανά αρσενικό & θηλυκό αιγοπρόβατο άνω του έτους και 120 ευρώ για κάτω του έτους.
• Για τα απολεσθέντα χοιρινά, για τις χοιρομητέρες 500 ευρώ (minimum), για τα χοιρίδια 200 ευρώ (Μ.Ο. μικρά και μεγάλα) και για τους κάπρους 3.500 ευρώ ανά κάπρο.
• Για τα απολεσθέντα βοοειδή, 1.500 ευρώ (Μ.Ο.) ανά βοοειδές.

2. Οι τιμές του αιγοπρόβειου και αγελαδινού γάλακτος στη νέα σεζόν
Εκφράσθηκε έντονος προβληματισμός για:  

• την τακτική πίεσης των βιομηχανιών μείωσης των τιμών παραγωγού στο αιγοπρόβειο γάλα και καθυστέρησης των διαπραγματεύσεων για την υπογραφή συμβολαίων για τη νέα σεζόν. Οι βιομηχανίες προμηθεύονται γάλα δίχως να γνωρίζει ο κτηνοτρόφος την τιμή με την οποία θα πληρωθεί.
• τη συνεχιζόμενη τάση μείωσης των τιμών παραγωγού αγελαδινού γάλακτος, ενώ αντίθετα συνεχίζεται η αύξηση της τιμής που αυτό διατίθεται στο «ράφι» των Σούπερ Μάρκετ.

Επισημαίνεται από το Δ.Σ. ότι αν δεν υπάρξουν ικανοποιητικές, βιώσιμες συμφωνίες, κρούομε τον κώδωνα του κινδύνου αφανισμού της ελληνικής κτηνοτροφίας, με μείωση του ζωικού κεφαλαίου και παύση δραστηριότητας. 
Διεκδικούμε οι τιμές πώλησης για την περίοδο 2023-2024 να είναι: για το πρόβειο γάλα 1,70 €/κιλό τουλάχιστον, για το γίδινο γάλα 1,15 €/κιλό τουλάχιστον και για το αγελαδινό γάλα 0,60 € /κιλό τουλάχιστον.

3. Η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ 2023-2027, όπως οι νέες συνδεδεμένες ενισχύσεις στην κτηνοτροφία.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχουν ενημερωθεί έγκαιρα οι κτηνοτρόφοι και δεν έχει ολοκληρωθεί η έκδοση όλων των απαραίτητων αποφάσεων και εφαρμοστικών οδηγιών, έχουμε προτείνει έγκαιρα, από τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους,  το έτος 2023 να είναι μεταβατικός χρόνος και να λάβουν οι κτηνοτρόφοι τις επιδοτήσεις που έπαιρναν τα προηγούμενα χρόνια.
Για τη Συνδεδεμένη Ενίσχυση προτείνουμε:
Για τον τομέα της αιγοπροβατοτροφίας τα ποσά ενίσχυσης ανά επιλέξιμο ζώο να διαμορφωθούν:

• για την Κρήτη - νησιά : 30€/θηλυκό ζώο,
• για τις ορεινές, μειονεκτικές περιοχές :25€/θηλυκό ζώο,
• για τις υπόλοιπες  περιοχές: 20€/θηλυκό ζώο,
• για τις αρνάδες αναπαραγωγής: 10 €/αρνάδα.

Για τον τομέα της βοοτροφίας τα ποσά ενίσχυσης ανά επιλέξιμο ζώο να διαμορφωθούν:

• για τις αγελάδες: 200€ /ζώο.
• για τα μοσχάρια ηλικίας έως 14 μηνών: 100€/ζώο.
• για τα μοσχάρια ηλικίας 14 έως 24 μηνών 150€ /ζώο.
• για τις μοσχίδες αναπαραγωγής: 500€ /ζώο.

4. Για τα δάνεια των κτηνοτροφικών - πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων ζητάμε:
α) Νομοθέτηση προστασίας της πρώτης κατοικίας και σταβλικών εγκαταστάσεων των πτηνοκτηνοτρόφων.
β) ειδική ρύθμιση όσον αφορά τα κόκκινα δάνεια των κτηνοτρόφων ώστε να αποπληρώνονται με βάση τη δυνατότητα που έχει ο κάθε κτηνοτρόφος, αφού γίνει διαγραφή όλων των τόκων και μέρους του κεφαλαίου και το υπόλοιπο να αποπληρώνεται σε δέκα χρόνια.

Η επιζωοτική αιμορραγική νόσος EHD, που μπορεί να είναι θανάσιμη στα βοοειδή, έχει έρθει από το 2022 στην Ευρώπη.

Ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Προστασίας Ζώων, Φαρμάκων και Κτηνιατρικών Εφαρμογών του ΥπΑΑΤ, Σπύρος Ντουντουνάκης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «η άφιξη στην ήπειρο ενός είδους σκνίπας μέσω της οποίας μεταδίδεται ο ιός είναι συνέπεια της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης της θερμοκρασίας. Μπορεί να μεταδοθεί σε ελάφια, βοοειδή και μικρά μηρυκαστικά. Στα βοοειδή αυτή η ασθένεια είναι δυνητικά θανατηφόρα. Προκαλεί πυρετό, ανορεξία, χωλότητα και αναπνευστική δυσχέρεια. Τα αιγοπρόβατα  μπορούν επίσης να μεταφέρουν τον ιό, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί συμπτωματικά κρούσματα».

Ήδη υπάρχουν κρούσματα σε Ισπανία, Ιταλία (Σικελία και Σαρδηνία) και νότια Γαλλία. Πριν λίγες ημέρες η επιζωοτική αιμορραγική νόσος έκανε την εμφάνισή της σε ένα μοσχάρι, σε αγρόκτημα κοντά στη Βέρνη της Ελβετίας.

Το θέμα είναι να μην κάνει την εμφάνισή της η νόσος στην χώρα μας και δημιουργήσει προβλήματα στα ελληνικά κοπάδια.

Η Γαλλία είναι επίσημα μολυσματική. Από την συγκεκριμένη χώρα όμως εισάγουμε μοσχάρια για πάχυνση αλλά και αιγοπρόβατα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναμένεται να πάρει κάποια απόφαση για το θέμα πριν το 2024. Αυτό που προτείνει είναι να υπάρξει μιας μορφής συνεργασία σε διμερές επίπεδο, μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, που θα εξασφαλίσει ότι θα γίνονται έλεγχοι στα ζώα που έρχονται στην χώρα μας.

Ο κ. Ιωάννης Φασουλάς, πρόεδρος Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Κρέατος και Κτηνοτροφίας (ΕΔΟΤΟΚΚ), ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «ήδη η Γαλλία έχει υπογράψει συμφωνίες με Ισπανία και Ιταλία για τους ελέγχους στα βοοειδή που εξάγει. Γίνεται προσπάθεια να έρθει σε συμφωνία και με την χώρα μας. Χτες Τρίτη (7/11) είχαμε σύσκεψη στο ΥπΑΑΤ για το θέμα, όπου παρουσιάσαμε τις απόψεις μας στη Διεύθυνση Κτηνιατρικής και πήραμε τις τελικές αποφάσεις. Εκτιμώ ότι από την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει η διαδικασία μεταξύ των δύο χωρών για να υπογραφεί η σχετική συμφωνία. Μιλάμε για ελέγχους με καραντίνα των ζώων που πρόκειται να έρθουν στην χώρα μας και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις».

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου από το 2024 σταματούν οι εμβολιασμοί για την Οζώδη ∆ερματίτιδα των βοοειδών.

Τον Αύγουστο του 2015 επιβεβαιώθηκε στη χώρα μας η εμφάνιση της Οζώδους ∆ερματίτιδας των Βοοειδών, η οποία οφείλεται στον ιό του γένους Caprivoxvirus. Το νόσημα αυτό εντοπίστηκε σε εκτροφές βοοειδών σε περιοχή του νοτίου Έβρου πλησίον του ποταμού.

Από τότε κάναμε εμβολιασμούς στα ζώα και όπως ανέφεραν στον ΑγροΤύπο κτηνίατροι με το εμβόλιο είχαμε εισαγωγή του ιού στο ζώο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξαχθούν ζώντα ζώα εκτός Ελλάδας.

Όπως δηλώνουν από την πλευρά τους αγελαδοτρόφοι, οι εμβολιασμοί ήταν μια ταλαιπωρία. Επίσης επειδή είχαμε πάρει μεγάλο αριθμό εμβολίων αν και δεν είχαμε κρούσματα συνεχιζόταν το καθεστώς του εμβολιασμού.

Σύμφωνα με αγελαδοτρόφους της φυλής Χολστάιν όταν σταματήσουν οι εμβολιασμοί θα ανοίξει η χώρα μας για το εμπόριο ζώντων ζώων. Εκτός από εξαγωγή θα μπορεί να γίνει η χώρα μας και κέντρο διαμετακόμισης ζώντων ζώων, με εισαγωγή και επανεξαγωγή τους προς τις γειτονικές χώρες (π.χ. Τουρκία).

Η αγελαδοτρόφος κρεατοπαραγωγής Δέσποινα Γκερσάνη, που έχει εκτροφή στο Ξινό Νερό της Φλώρινας, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «ήταν μεγάλο πρόβλημα για τους κτηνοτρόφους ο εμβολιασμός. Είχα ένα μοσχάρι 5 μηνών που έπρεπε να το πουλήσω. Έπρεπε να κάνω τον εμβολιασμό στο ζώο και να παραμείνει στον στάβλο για 28 ημέρες. Όλες αυτές τις ημέρες εγώ είχα το κόστος των ζωοτροφών. Και βέβαια δεν είχα κάποια καλύτερη τιμή από τον παχυντή αν και αυτός γλύτωνε το κόστος ζωοτροφών για ένα ολόκληρο μήνα. Επίσης εμείς οι κτηνοτρόφοι παρατηρούσαμε μετά το εμβόλιο αυξημένες αποβολές αλλά αυτό δεν το παραδέχτηκαν τα κτηνιατρεία».

Για την εφαρμογή διαχείρισης τυροκομείων «Πολύφημος» μίλησε στον ΑγροΤύπο ο κ. Παντελής Βακάκης, από την εταιρεία Nanosoft.

Η NanoSoft είναι μια σύγχρονη επιχείρηση η οποία δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη εφαρμογών, παρέχοντας αποτελεσματικές και ολοκληρωμένες μηχανογραφικές υπηρεσίες για μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.

Ο «Πολύφημος» είναι ένα πρόγραμμα μηχανογράφησης, ένα είδος εξειδικευμένου λογισμικού που αφορά τα τυροκομεία, από την παραλαβή του γάλακτος μέχρι και την πώληση των προϊόντων. Διαθέτει μεγάλο βαθμό προσαρμοστικότητας και μπορεί να συνδέει τα παραστατικά εμπορίας με το myDATA της ΑΑΔΕ. Η εφαρμογή είναι γραμμένη ειδικά για τυροκομεία και δεν αποτελεί προσαρμογή κάποιου άλλου προγράμματος. Οι δυνατότητες του προγράμματος αφορούν:

Πλήρη παρακολούθηση κτηνοτρόφων

Το πρώτο που μπορεί να κάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι η καταχώρηση των κτηνοτρόφων που παραδίδουν το γάλα τους στο τυροκομείο. Εκτός από τα βασικά στοιχεία (όνομα κ.α.) το πρόγραμμα μπορεί να αποθηκεύει και κάποια πρόσθετα σύνθετα στοιχεία (εμβολιασμός ζώων, έλεγχοι κ.α.).
Επίσης με την βοήθεια ενός αρχείου (Excel) μπορεί να περνά τα στοιχεία μέσα στη βάση του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ (Άρτεμις).
Ο  «Πολύφημος» μπορεί να καταγράψει αν ο κτηνοτρόφος που παραδίδει γάλα είναι κανονικού ή ειδικού καθεστώτος βγάζοντας και τα αντίστοιχα παραστατικά.
Το λογισμικό μπορεί να καταγράψει 4 διαφορετικά είδη γάλακτος.
Αν θέλει ο τυροκόμος μπορεί να καταχωρήσει και τις εμπορικές συμφωνίες για το γάλα ανάλογα τις λιποπρωτεΐνες τους.
Καταγράφει τις ποσότητες και τις τιμές του γάλακτος που παραδίδει ο κάθε κτηνοτρόφος (στατιστική και ποιοτική παρακολούθηση).
Επίσης καταγράφει τον «συγκεντρωτή γάλακτος» που έχει ρόλο να συγκεντρώνει το γάλα από τις εκτροφές για να το στείλει στο τυροκομείο και παράλληλα κάνει τον επιμερισμό των ποσοτήτων ξεχωριστά για τον κάθε κτηνοτρόφο.

Παραλαβές γάλακτος από τα τυροκομεία

Έχουμε δύο τρόπους παράδοσης του γάλακτος είτε από τον ίδιο τον κτηνοτρόφο είτε με φορτηγό από το τυροκομείο.
Όταν ο κτηνοτρόφος πάει στο τυροκομείο γίνεται επί τόπου άμεση παραλαβή γάλακτος στο τυροκομείο.
Όταν το τυροκομείο συγκεντρώνει το γάλα από τον στάβλο τότε καταγράφονται οι διαδρομές που κάνει το φορτηγό.  
Επίσης το πρόγραμμα μπορεί να καταγραφεί οποιαδήποτε αλλαγή έχουμε στη διαδρομή. Κάνει ακόμη ενημέρωση κεντρικής βάσης δεδομένων όταν το όχημα επιστρέψει.
Μπορεί να κάνει τη διαδικασία της αυτοτιμολόγησης και να εκδόσει αυτοτιμολόγιο.

Παρακολούθηση παραγωγής τυροκομικών προϊόντων

Υπάρχει ειδική φόρμα τυροκόμησης. Το πρόγραμμα δείχνει τις διαθέσιμες ποσότητες γάλακτος.
Η καταγραφή γίνεται με Lot Number κάτι που βοηθά στην ιχνηλασιμότητα κάθε παρτίδας που παράγεται.
Επίσης περνά στην αποθήκη κάθε προϊόν που παράγεται από το τυροκομείο (π.χ. μπορεί να είναι κάποιο τυρί ΠΟΠ κ.α.).
Γίνεται καταγραφή των τυριών που παράγει το τυροκομείο και των παραπροϊόντων του. Επίσης παρακολουθείται η παραγωγή των τυριών αν γίνεται σε κιλά ή σε όποια άλλη εμπορική μορφή έχουν (κεφάλη, βαρέλι, φέτες κ.α.). Επίσης γίνεται:

• Αυτόματος υπολογισμός ορού (όπου υπάρχει).
• Αυτόματη προσθήκη των παραγομένων προϊόντων στην αποθήκη.
• Παραγωγή ενδιάμεσων προϊόντων τα οποία θα συσκευαστούν.
• Παρακολούθηση βοηθητικών πρώτων υλών (π.χ. ρύζι, ζάχαρη)

Πλήρες κύκλωμα εμπορίας προϊόντων γαλακτοκομίας

Καταγράφει και εκτυπώνει όλα τα παραστατικά πώλησης. Έκδοση κάθε είδους παραστατικού χονδρική και λιανική. 
Επίσης υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας «γέφυρας» με την εφαρμογή Γενικής Λογιστικής του λογιστηρίου και κάνει ηλεκτρονική τιμολόγηση.
Καταγράφει όλους τους σειριακούς αριθμούς της κάθε πώλησης.
Παρακολουθούνται οι καρτέλες των πελατών, όπως γίνεται σε όλα τα προγράμματα πώλησης.
Γίνεται πλήρης ιχμηλασιμότητα από στάβλο μέχρι τον αγοραστή για την καθε παρτίδα του προϊόντος.

Ακόμη δεν έχει πληρωθεί το πρόσθετο ποσό που ανακοινώθηκε για την συνδεδεμένη ενίσχυση στα βοοειδή του 2022.

Θυμίζουμε ότι το ποσό της συνδεδεμένης ενίσχυσης στα βοοειδή για το 2022 ήταν στα 114 ευρώ ανά ζώο, έναντι των 131 ευρώ που πληρώθηκαν οι παραγωγοί για το έτος ενίσχυσης 2021. 

Όμως με τροποποιητική απόφαση, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ, στις 19 Ιουλίου 2023, ήρθαν αλλαγές στην συνδεδεμένη ενίσχυση του βόειου κρέατος.

Συγκεκριμένα στο άρθρο 1 της απόφασης ανέφερε ότι ο καθορισμό του ύψους της συνδεδεμένης ενίσχυσης ανέρχεται στο ποσό των 134,5 ευρώ ανά επιλέξιμο θηλυκό ζώο, για το έτος ενίσχυσης 2022.

Έχουμε φτάσει στο Νοέμβριο πέρασαν τόσες ημέρες και ακόμη οι αγελαδοτρόφοι δεν έχουν δει στους λογαριασμούς τους τα 20,5 ευρώ που ανέφερε η σχετική απόφαση.

Ίσως το ξέχασαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ για αυτό ο ΑγροΤύπος του το θυμίζει (εμείς σας το είχαμε αναφέρει πρώτη φορά).

Σας παρουσιάζουμε το σχετικό ΦΕΚ (εδώ)

Στις αλλαγές που θα πρέπει να υπάρξουν στην ελληνική βοοτροφία για να γίνει πιο βιώσιμη αναφέρεται σε συνέντευξη που έδωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Αθανάσιος Κουτίνας, πρόεδρος του Πανελλήνιου Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Εκτροφέων Βοοειδών «Βοῦς Ελλάς».

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των ερευνών ζωικού κεφαλαίου. Σύμφωνα με αυτά, ο αριθμός των βοοειδών μειώθηκε κατά 5,3% το 2022 σε σχέση με το 2021 και κατά 2,8% το 2021 σε σχέση με το 2020. Ποια είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι βοοτρόφοι κρεατοπαραγωγής και εγκαταλείπουν το επάγγελμα στην χώρα μας;

Απ: Όντως υπάρχει μεγάλη μείωση τόσο στον αριθμό των εκμεταλλεύσεων όσο και στον αριθμό των εκτρεφόμενων Βοοειδών. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως κτηνοτρόφοι εκτός των συνθηκών εργασίας (365 μέρες τον χρόνο σε εξωτερικό χώρο) είναι το υψηλό κόστος παραγωγής, η συμπίεση στην τιμή του κρέατος, η μείωση του ζωικού κεφαλαίου, η έλλειψη εργατικών χεριών και η αβεβαιότητα στην αγορά ζωοτροφών τόσο ως προς την τιμή όσο και προς την ποσότητα και τέλος οι περιβαλλοντικές προκλήσεις που ανακύπτουν τον τελευταίο διάστημα. και αλλά και επειδή δεν υπάρχουν κίνητρα να συνεχίσουν το επάγγελμα.
Οι συζητήσεις μας καθημερινά περιστρέφονται γύρω από τα έντονα προβλήματα του επαγγέλματος μας και ένας από τους λόγους που αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε τον Συνεταιρισμό ήταν ότι θέλαμε να μοιραστούμε και τα προβλήματα μας αλλά και να προσπαθήσουμε ενωμένοι να δώσουμε λύσεις σε όσα εξ αυτών μπορούμε.

Οι πρόσφατες πλημμύρες είχαν αποτέλεσμα πολλά ζώα να πνιγούν και οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις να καταστραφούν. Έχετε κάποιες προτάσεις για την αναπλήρωση του ζωικού κεφαλαίου και την ανακατασκευή των κτιριακών εγκαταστάσεων;

Απ: Στα υπάρχοντα προβλήματα της κτηνοτροφίας ήρθε να προστεθεί και αυτό με τις πλημμύρες. Ο συνεταιρισμός Βοῦς Ελλάς προτείνει άμεση αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου, με ζώα από το εξωτερικό και αγορά απευθείας από την Ελληνική Κυβέρνηση, προκειμένου να βγούν γρήγορα και άμεσα στην παραγωγή και δεύτερον επιδότηση100 % για τις σταυλικές τους εγκαταστάσεις.

Τι έχει να κερδίσει ένας κτηνοτρόφος αν ενταχθεί στον Συνεταιρισμό;

Απ: Ο Πανελλήνιος Συνεταιρισμός Βοῦς Ελλάς είναι ένας νεοσύστατος συνεταιρισμός. Ξεκίνησε μόλις τον Ιανουάριο του 2023 ως ιδέα και έχει μόλις 6 μήνες λειτουργίας. Απαριθμεί σχεδόν 50 μονάδες σε όλη την Ελλαδα. θέλει να ενώσει τους εκτροφείς βοοειδών σε όλη την Ελλάδα και να δώσει λύσεις, φωνή και στήριξη και στην πιο απόμερη εκτροφή και στον πιο απομακρυσμένο κτηνοτρόφο!

Στόχος μας είναι η ανταλλαγή γνώσεων, η αύξηση της ελληνικής παραγωγής μοσχαριών, η μεγιστοποίηση του κέρδους του παραγωγού, η μείωση του κόστους παραγωγής, η βελτίωση της συνολικής ευημερίας των μελών και όλα αυτά επιτυγχάνονται με την εκπαίδευση των μελών του, την άμεση, έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση, τη αγαστή συνεργασία όλων των μελών, την εθελοντική και ελεύθερη συμμετοχή αλλά και την Δημοκρατική Διοίκηση.

Ο Βοῦς ΕΛΛΑΣ στηρίζεται στις Συνεταιριστικές Αξίες και στα ανθρώπινα ιδεώδη και έχει ως σημαία του τις αξίες της αυτοβοήθειας, της αυτευθύνης, της δημοκρατίας, της ισότητας, της ισοτιμίας και της αλληλεγγύης. Τα μέλη μας πρέπει να στηρίζονται στις ηθικές αξίες της εντιμότητας, της διαφάνειας, της κοινωνικής υπευθυνότητας, της φροντίδας για τους άλλους αλλά κυρίως να έχουν αγάπη και το μεράκι για τα κοπάδια τους!

Στους πέντε πρώτους μήνες λειτουργίας του έχει τζίρο 1.300.000 ευρώ και έχει δυναμικό περί των 4.500 βοοειδών αναπαραγωγής. Πράγμα που τον κάνει υπολογίσιμο στον κλάδο από τους πρώτους κιόλας μήνες ζωής! Πέραν όλων των παραπάνω και των τετριμμένων, εκπαίδευση, σεμινάρια, καλύτερες τιμές σε φάρμακα κ.τ.λ. (που ισχύουν βέβαια). 

Θα ήθελα να αναφερθώ και να κάνω ειδική μνεία ότι ο Βοῦς Ελλάς είναι συνεταιρισμός Εκτροφέων Βοοειδών και ως τέτοιος παλεύει και διεκδικεί για τα μέλη του το καλύτερο δυνατό στη διάθεση της παραγωγής μας και ναι μεν συνεργάζεται με πολλούς εμπόρους αλλά δεν διστάζει να έρθει  σε ρήξη μαζί τους όπου αισθάνεται ότι αδικούνται τα μέλη του.

Η χώρα μας μπορεί να προχωρήσει σε τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου της νέας ΚΑΠ. Τι θα ζητούσατε από το ΥπΑΑΤ να αλλάξει;

Απ: Η νέα ΚΑΠ έχει ξεκινήσει να τρέχει από 1/1/2023 θεωρητικά. Έχουμε κάποια δεδομένα για εμάς τους Εκτροφείς Βοοειδών, όπως το Μέτρο Α, Β, Γ (συνδεδεμένη αγελαδοτροφίας) αλλά με τα οικολογικά σχήματα το τοπίο είναι θολό, καθώς ως κτηνοτρόφοι έχουμε μόνο δύο να επιλέξουμε: βιολογική και μετακινούμενη κτηνοτροφία, με την πρώτη να είναι μονόδρομος για τους περισσότερους, καθώς η μετακινούμενη έχει πολλές προϋποθέσεις που την καθιστούν ανέφικτη.

Για παράδειγμα: Είμαστε μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι από τα 500 μέτρα στα 1.100 μέτρα και απόσταση περίπου 200 χιλιομέτρων. Δεν δικαιούμαστε όμως γιατί η χειμερινή τοποθεσία (600 μέτρα) θεωρείται μειονεκτική, ενώ θα έπρεπε να είναι πεδινή.

Επίσης, ως προς το Μέτρο Β και Γ υπάρχει ένα κενό, αυτό του 13ου μήνα σφαγής, πράγμα που δημιουργεί δυσκολίες τουλάχιστον ως προς την σφαγή των θηλυκών ή ακόμα και αυτών των ζωών που σε αυτήν την ηλικία πρέπει να οδηγηθούν στα σφαγεία.

Συνοπτικά οι προτάσεις μας είναι:
Α) Απαλοιφή του κενού 13ου μήνα σφαγής ανάμεσα στα μέτρα Β και Γ
Β) Επιδότηση μοσχίδων αντικατάστασης
Γ) Εξέλιξη - τροποποίηση των οικολογικών σχημάτων, ώστε να μπορούν οι κτηνοτρόφοι να καλύπτουν τις ανάγκες τους.

Επίσης, όλοι οι φορείς, μαζί με την ΕΘΕΑΣ, τονίζουμε ότι τα οικολογικά σχήματα έτσι όπως είναι δημιουργούν ανισότητες μεταξύ των κτηνοτρόφων! Το ίδιο και για την αδικία της αναδιανεμητικής.

Όλα αυτά μπορούν να αλλάξουν αν εντάξουμε και άλλα οικολογικά σχήματα για κτηνοτρόφους, όπως για παράδειγμα αυτό που πρότεινε η ΕΘΕΑΣ για περι-δασική βόσκηση ή αλλά τα οποία θα μπορούσαν με μεγαλύτερη ευκολία να απορροφηθούν από εμάς τους κτηνοτρόφους και θα έχουν και θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.

Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει αλλαγή στον Κανονισμό του ΕΛΓΑ, τι προτείνετε;

Απ: Θα πρέπει να συζητηθεί η αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ από τη βάση, καθώς και η επιδότηση από τον ΕΛΓΑ για τα νεκρά μοσχάρια / απώλεια παραγωγής ή και της μη παραγωγή, όπως επιδοτούνται οι αγρότες για την απώλεια της δικής τους παραγωγής (ακαρπία και απώλεια εισοδήματος).
Πιστεύουμε ότι με συζήτηση και υπογραμμίζοντας τα κακώς κείμενα στους Υπευθύνους Φορείς θα διορθωθούν.
Είμαστε πάντως θετικοί στο ότι οι ενισχύσεις προσανατολίζονται στην παραγωγή και στους παραγωγικούς κτηνοτρόφους. Όμως αν όλα αυτά δεν εφαρμοστούν σωστά και απωλέσουμε ακόμα μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος μας η μείωση στις εκτροφές θα είναι ακόμα μεγαλύτερη!

Η βοοτροφία στην χώρα μας, επειδή είναι σε μεγάλο βαθμό ελευθέρας βοσκής, θεωρούν πολλοί ότι δεν επηρεάστηκε από την αύξηση στις τιμές των ζωοτροφών. Ισχύει κάτι τέτοιο;

Απ: H αλήθεια είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της κρεοπαραγωγού  βοοτροφίας της Ελλάδας είναι εκτατικής μορφής, δηλαδή ελευθέρας βοσκής. Αυτό συμβαίνει με τις αγελάδες - μάνες για περίπου 6 μήνες το χρόνο που τρώνε στα βοσκοτόπια ελεύθερες. Τους υπόλοιπους 6 μήνες το χρόνο ταΐζονται κανονικά. Πέραν αυτού όμως, τα αρσενικά της εκτροφής, δηλαδή οι ταύροι, καθώς και οι μοσχίδες αναπαραγωγής - αντικατάστασης ταΐζονται όλον το χρόνο προκειμένου να μπορούν να είναι παραγωγικά.

Τέλος το μεγαλύτερο μέρος των ζωοτροφών δαπανούνται για τα παράγωγα - μοσχάρια, τα οποία ταΐζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και για περίπου 12-17 μήνες ανελλιπώς.

Επιπλέον, ο κυριότερος λόγος αύξησης των τιμών των ζωοτροφών ήταν η αύξηση του κόστους ενέργειας. Στην βοοτροφία ελευθέρας βοσκής επηρεαστήκαμε επίσης από την αύξηση στις τιμές των καυσίμων, καθώς αυξήθηκαν οι τιμές για την μετακίνηση των ζώων μας από θερινό σε χειμερινό βοσκότοπο και αντίστροφα.

Οπότε, το συμπέρασμα ότι η κρεοπαραγωγός βοοτροφία στην Ελλάδα δεν κλονίστηκε από την αύξηση των ζωοτροφών λόγω της εκτατικής της φύσης είναι αβάσιμο και είναι ένα συμπέρασμα που μόνο όσοι δεν γνωρίζουν από το επάγγελμα μπορούν να εξάγουν.

Όλο το έτος δεν υπάρχει η ίδια ζήτηση για βοδινό κρέας. Ποια περίοδο εμφανίζεται αύξηση της ζήτησης και συμφέρει τον κτηνοτρόφο να προχωρήσει σε σφαγή;

Απ: Οι Έλληνες, ως λαός, έχουμε συνδέσει τις Κυριακές μας και τις  περιόδους των εορτών με οικογενειακά τραπέζια και στο μενού μας κύριο ρόλο έχει το κρέας. Το βόειο κρέας που διαθέτουμε οι περισσότεροι εξ ημών απευθύνεται στην αγορά των μεγάλων αστικών κέντρων με κυριότερο αυτό της Αθήνας.

Όπως είναι λογικό λοιπόν η περίοδος γύρω από τα Χριστούγεννα αυξάνεται η ζήτηση και το καλοκαίρι που αδειάζουν τα  μεγάλα αστικά κέντρα η μειώνεται ελάχιστα και επανέρχεται αμέσως μετά από μέσα Σεπτεμβρίου, με κορύφωση την εποχή των Γιορτών.

Για τον Έλληνα κτηνοτρόφο όμως, το καλύτερο είναι να υπάρχει σταθερή ροή και άμεση απορροφησιμότητα της παραγωγής του για όλη τη διάρκεια του έτους.
Αυτό μπορεί να γίνει... Η Ελληνική παραγωγή βόειο κρέατος καλύπτει ένα μικρό ποσοστό της εγχώριας ζήτησης, της τάξεως του 15% - 20%.

Συμπερασματικά, λοιπόν, είναι αστείο να μιλάμε για περιόδους με μειωμένη ζήτηση και περιόδους με αυξημένη ζήτηση, όταν καλύπτουμε ένα τόσο μικρό ποσοστό της εγχώριας ζήτησης.

Υπάρχει διαχωρισμός στα μοσχάρια θηλυκά - αρσενικά όσον αφορά την τιμή και αν ναι γιατί;

Απ: Ο Πανελλήνιος Αγροτικός Κτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Εκτροφέων Βοοειδών «Βοῦς Ελλάς» είναι κάθετα αρνητικός σχετικά με την διαφοροποίηση τιμής σε αρσενικά και θηλυκά μοσχάρια. Η τιμή των ζωοτροφών που ταΐζουμε είναι ίδια και στα αρσενικά και στα θηλυκά και τρώνε το ίδιο κατά την διάρκεια της πάχυνσης μέχρι το τελικό στάδιο και ταυτόχρονα οι αγελάδες μας είχαν την ίδια προετοιμασία μέχρι να γεννήσουν σε σιτηρέσιο , ποσότητα τροφής, βιταμίνες και ό,τι άλλο χρειάζεται είτε κυοφορούσαν αρσενικό μοσχάρι είτε θηλυκό.

Ως Συνεταιρισμός Βοῦς Ελλάς αρνούμαστε να αποδεχτούμε τη διαφορά τιμής συναρτήσει φύλου μοσχαριού καθώς:

α) ΠΟΤΕ τουλάχιστον στην περιοχή της Θεσσαλίας, δεν υπήρχε μέχρι τώρα!

β) δεν γίνεται σε κανένα άλλο ζώο (π.χ. αρσενικά αρνιά - θηλυκά αρνιά, γουρούνια, κ.α.)

γ) δεν υπάρχει διαφορά ως προς την τιμή πώλησης του προϊόντος (ερώτηση: στο κρεοπωλείο αν αγοράσει θηλυκό μοσχάρι ο καταναλωτής θα πληρώσει λιγότερο;).

Έχουμε υποχρέωση, ως Συνεταιρισμός να προασπιζόμαστε τις τιμές διάθεσης των προϊόντων και των παραγωγών των μελών μας και θα το κάνουμε με οποιοδήποτε κόστος.

Οι λόγοι της αύξησης και της μείωσης της ζήτησης κρέατος, η επιρροή της ζήτησης στην τιμή του κρέατος αλλά και η διαμόρφωση της τιμής συναρτήσει φύλου ή οτιδήποτε άλλο είναι για να «ζυμωνόμαστε» ως κλάδος ανώφελα και ένας μοχλός αρνητικής πίεσης  της τιμής του προϊόντος μας.

Η συζήτηση αυτή είναι μεγάλη και στο τραπέζι ΠΡΕΠΕΙ να καθίσουμε όλοι οι άμεσα εμπλεκόμενοι με ειλικρίνεια και σεβασμό και να συζητήσουμε. Για να κλείσω όμως θα ήθελα να θέσω δύο ερωτήσεις προς όλους εκείνους που ενστερνίζονται τα παραπάνω:

Α) Για ποια ζήτηση αυξημένη ή μειωμένη μπορούμε να συζητάμε και να διαπραγματευόμαστε τιμή όταν καλύπτουμε ένα μικρό ποσοστό της εγχώριας ζήτησης; Μήπως θα ήταν ειλικρινέστερο, αν θέτανε το θέμα της ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΤΙΜΗΣ συναρτήσει της διαθεσιμότητας και της τιμής που έχουν τα εισαγόμενα βόεια κρέατα  από περίοδο σε περίοδο;

Β) Στα πρότυπα του εξωτερικού λοιπόν, η τιμή στα αρσενικά και στα θηλυκά διαφοροποιείται ή διαφοροποιείται βάση ποιοτικής κατάταξης;

Μπορεί με τη νέα τεχνολογία να γίνουν πιο βιώσιμες οι μονάδες εκτροφής στην χώρα μας;

Απ: Οι εκτροφείς βοοειδών Αγελαίας Μορφής, όπως εμείς, τα τελευταία χρόνια ενσωματώνουν όλο και περισσότερο την καινοτομίας στις μονάδες τους.
Για παράδειγμα έχουμε κολάρα GPS, συσκευή ενημέρωσης τοκετού, συστήματα καταχώρισης στατιστικών κοπαδιού, ζωοτροφές bypass κ.α.
Οι τεχνικές μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, που προσπαθούμε να ενσωματώσουμε, περιλαμβάνουν μια ολοκληρωμένη διαχείριση που να αφορά τη συνεχή παρακολούθηση των παραμέτρων που καθορίζουν την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος, το σιτηρέσιο των ζώων, τη χρήση σύγχρονου και χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας εξοπλισμού σε κτήρια κατάλληλα κατασκευασμένα (σε ό,τι αφορά υλικά αλλά και γεωμετρικά χαρακτηριστικά) που θα λειτουργεί με σύστημα αυτοματισμών, παράλληλα με την καταγραφή των βασικών στοιχείων της μονάδας, ολοκληρωμένη διαχείριση της κοπριάς κ.α.
Η νέα τεχνολογία σίγουρα μας βοηθάει ως εκτροφές να μειώσουμε το κόστος και τις απώλειες οπότε και να γίνουμε πιο παραγωγικοί.

Εδώ και 20 ημέρες δεν έχω μιλήσει με καμιά γαλακτοβιομηχανία για να διαπραγματευτώ. Αυτό δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Κ. Χαράλαμπος Τζέβος, πρόεδρος Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού «Φάρμες Λιβαδίου» της επαρχίας Ελασσόνας.

Ο συνεταιρισμός διαπραγματεύεται για τους περίπου 4.300 τόνους αιγοπρόβειου γάλακτος που θα παραδώσουν τα μέλη του όλο το έτος.

Καμιά εξέλιξη δεν υπάρχει και για τον Συνεταιρισμό Αιγοπροβατοτρόφων Ελασσόνας «Γάλα Ελάςς» µε δυναµική 40.000 τόνους γάλακτος αλλά ούτε και από τον Κτηνοτροφικό Συνεταιρισμό «Βοσκό», με έδρα το Λιβάδι, με περίπου 1.200 τόνους.   

Πάντως το πλήγμα που υπέστη το ζωικό κεφάλαιο στην Θεσσαλία από τις συνεχόμενες θεομηνίες είναι μεγάλο, όχι μόνο λόγω του θανάτου μεγάλου αριθμού αιγοπροβάτων, αλλά και της αμφίβολης επιβίωσης όσων μεν σώθηκαν αλλά κινδυνεύουν εξ’ αιτίας του υποσιτισμού, με επιπτώσεις στην παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος.

Η έλλειψη αιγοπρόβειου γάλακτος πυροδοτεί ήδη δυσεπίλυτα και αλυσιδωτά προβλήματα, καθώς η Θεσσαλία παράγει το μεγαλύτερο ποσοστό της εγχώριας παραγωγής σε Φέτα ΠΟΠ.

Η φετινή χρονιά είναι κρίσιμη για τον κλάδο και όλα θα εξαρτηθούν από τις τιμές για την βιωσιμότητα των εκτροφών.

Όμως δεν είναι μόνο οι φυσικές καταστροφές. Ο κλάδος έχει ήδη σοβαρά προβλήματα οικονομικής επιβίωσης που οδηγά σε μείωση των κοπαδιών.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά το χρονικό διάστημα 2020 - 2021 - 2022, στην χώρα μας μειώνεται το ζωικό κεφάλαιο αλλά και ο αριθμό των εκμεταλλεύσεων.

Ο αριθμός των προβάτων μειώθηκε κατά 4,1% το 2022 σε σχέση με το 2021 και κατά 0,4% το 2021 σε σχέση με το 2020. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των προβάτων ανήλθε σε 7.378.357 ζώα το 2022 (έναντι 7.690.930 ζώων το 2021 και 7.721.800 ζώων το 2020). Επίσης μείωση παρατηρείται στον αριθμό των εκμεταλλεύσεων που εκτρέφουν πρόβατα κατά 2,6% το 2022, σε σχέση με το 2021 και κατά 7,8% το 2021 σε σχέση με το 2020.

Ο αριθμός των αιγών μειώθηκε κατά 5,6% το 2022 σε σχέση με το 2021 και κατά 0,4% το 2021 σε σχέση με το 2020. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των αιγών ανήλθε σε 2.960.884 ζώα το 2022 (έναντι 3.135.087 ζώων το 2021 και 3.149.008 ζώων το 2020). Τέλος, μείωση παρατηρείται και στον αριθμό των εκμεταλλεύσεων που εκτρέφουν αίγες κατά 3,9% το 2022 σε σχέση με το 2021 και κατά 9,8% το 2021 σε σχέση με το 2020.

Στις βλαπτικές συνέπειες των καρτέλ, στο παράδειγμα του καρτέλ αγελαδινού γάλακτος αλλά και στη δικαίωση των γαλακτοπαραγωγών, αναφέρει σε άρθρο του ο δικηγόρος Δρ. Δημήτριος Κουτσούκης, το οποίο έστειλε προς δημοσίευση στον ΑγροΤύπο. 

Τα καρτέλ είναι μορφές συμπαιγνίας ανεξάρτητων επιχειρήσεων που συντονίζουν τη συμπεριφορά τους στην αγορά και έτσι εμποδίζουν να διαμορφώνεται η τιμή με βάση τους νόμους της  αγοράς, δηλαδή με βάση την προσφορά και τη ζήτηση. 

Κατά κανόνα συστήνονται με συμφωνία, με την οποία οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις δεσμεύονται να ακολουθήσουν κοινή συμπεριφορά στην αγορά σε σχέση με την τιμή ή άλλους παράγοντες (ποιότητα, ποσότητα παραγωγής, επενδύσεις). 

Καρτέλ δημιουργούνται τόσο στην πλευρά της προσφοράς-πώλησης προϊόντων υπηρεσιών, όσο και στην πλευρά της ζήτησης αγαθών. Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν καθορίζουν από κοινού τις τιμές που θα πωλήσουν στην πρώτη περίπτωση ή θα αγοράσουν στη δεύτερη περίπτωση.  

Τα καρτέλ στην πλευρά της προσφοράς δημιουργούν μία τεχνητή τιμή, που είναι μικρότερη από τη λεγόμενη ανταγωνιστική τιμή, εκείνη δηλαδή που θα διαμορφωνόταν αν δεν λειτουργούσε το καρτέλ, ενώ η τεχνητή τιμή στα καρτέλ στην πλευρά της ζήτησης είναι μικρότερη από την ανταγωνιστική. 

Μοναδικός σκοπός των καρτέλ είναι η μεγιστοποίηση των κερδών των επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε αυτά. Στα καρτέλ συνήθως συμμετέχουν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις στην αγορά και καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό της αγοράς.  

Δημιουργούν ειδική οργάνωση για την ανταλλαγή των πληροφοριών (τιμοκαταλόγους και άλλες χρήσιμες πληροφορίες), αλλά και για τον έλεγχο τήρησης όσων συμφωνήθηκαν.

Τα καρτέλ στην πλευρά της προσφοράς, εκτός των άλλων, αυξάνουν τις τιμές αγοράς των προϊόντων και βλάπτουν τους καταναλωτές, αλλά και ανεβάζουν τον πληθωρισμό. 

Τα καρτέλ στην πλευρά της ζήτησης, με τη συμπίεση της τιμής αγοράς των προϊόντων, εκτός των άλλων, εκτοπίζουν τους προμηθευτές από την αγορά, λόγω του ότι αυτοί δεν έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν κέρδη, για να  διατηρήσουν βιώσιμες τις επιχειρήσεις τους. 

Λόγω των παραπάνω και άλλων βλαπτικών συνεπειών η σύσταση καρτέλ τιμωρείται από το νόμο, με υψηλά πρόστιμα που φθάνουν μέχρι 10% του παγκόσμιου τζίρου πωλήσεων των επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε αυτά.
  
Επειδή τα καρτέλ βλάπτουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό, τους αγοραστές ή πωλητές των καρτελικών προϊόντων, αλλά και τους καταναλωτές και η αποκάλυψή τους έχει ως συνέπεια την επιβολή προστίμων, από τις αρχές ανταγωνισμού και την καταβολή αποζημιώσεων στα θύματά τους, οι σχετικές συμφωνίες αλλά και η λειτουργία του καρτέλ κρατούνται μυστικές.  

Το καρτέλ αφορούσε την πλευρά της ζήτησης του αγελαδινού γάλακτος ως πρώτης ύλης για την παραγωγή του φρέσκου-νωπού γάλακτος. Σε αυτό συμμετείχαν οι πέντε μεγαλύτερες γαλακτοβιομηχανίες της χώρας, ήτοι η ΔΕΛΤΑ-Vivartia, ΦΑΓΕ, ΜΕΒΓΑΛ, ΟΛΥΜΠΟΣ-ΤΥΡΑΣ, ΝΕΣΤΛΕ. Λειτούργησε στο χρονικό διάστημα από το Μάιο 2001 έως τέλη 2007. Κάλυπτε το 56% έως 70% της σχετικής αγοράς. 

Λόγω των χαμηλών τιμών αγοράς που εφάρμοζαν οι παραπάνω γαλακτοβιομηχανίες, είχε ως αποτέλεσμα πολλοί γαλακτοπαραγωγοί να παύσουν τη λειτουργία των μονάδων τους, γιατί δεν έβγαιναν λόγω της αύξησης των ζωοτροφών και έτσι να συρρικνωθεί σημαντικά η εγχώρια παραγωγή γάλακτος.  

Δικαιώθηκαν και δικαιώνονται οι γαλακτοπαραγωγοί που κινήθηκαν κατά των παραπάνω γαλακτοβιομηχανιών με αγωγές αποζημίωσης. Εξακολουθούν ακόμη να έχουν δικαιώματα αποζημίωσης όσοι ήταν γαλακτοπαραγωγοί όλη εκείνη την περίοδο ή και σε ένα τμήμα της και πωλούσαν το γάλα σε μία από τις παραπάνω γαλακτοβιομηχανίες, χωρίς να έχει σημασία το αν τώρα δεν διατηρούν τις μονάδες τους. Ομοίως δικαιώματα αποζημίωσης έχουν και οι κληρονόμοι αυτών των γαλακτοπαραγωγών. Δικαιώθηκαν και γαλακτοπαραγωγοί που άσκησαν την τελευταία διετία σχετικές αγωγές αποζημίωσης. 

Τα ελληνικά δικαστήρια έκριναν ότι η ανταγωνιστική τιμή, στο ανωτέρω χρονικό διάστημα που λειτουργούσε το καρτέλ, ήταν για μικρομεσαίους γαλακτοπαραγωγούς κατά μέσο όρο 0,40 € ανά κιλό γάλα, η δε ζημία τους ήταν η διαφορά μεταξύ της τιμής που κατέβαλε η γαλακτοβιομηχανία και της ανταγωνιστικής τιμής 0,40 € ανά κιλό γάλα. Κρίθηκε πρόσφατα από το Εφετείο Αθηνών ότι η ανταγωνιστική τιμή για τους μεγάλους και πολύ μεγάλους γαλακτοπαραγωγούς είναι υψηλότερη και ανέρχεται σε 0,45 € ανά κιλό.

Οι αγωγές αποζημίωσης συμβάλλουν, πέρα από την αποκατάσταση της ζημίας των θυμάτων του καρτέλ και στην αποτελεσματικότητα των κανόνων ανταγωνισμού και είναι ευθύνη κάθε ζημιωθέντος να αντιληφθεί το καθήκον του και έτσι να συμβάλει στη διαφύλαξη του δημόσιου αγαθού που λέγεται «ελεύθερος και ανόθευτος ανταγωνισμός».

Ο Δρ. Δημήτριος Κουτσούκης είναι Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο & ΣτΕ, μέλος στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών και ειδικευμένος στο Δίκαιο αθέμιτου και ελεύθερου ανταγωνισμού.

Όταν είχαμε τα μνημόνια μας «πίεσαν» οι δανειστές να καταργηθεί το «φρέσκο» αγελαδινό γάλα - για να μειωθεί όπως έλεγαν - η τιμή στο ράφι. 

Καταργήθηκε το φρέσκο γάλα για να μην ενοχλούνται οι εισαγωγείς (και να φέρνουν το γάλα υψηλής παστερίωσης να πίνουν τα παιδιά μας) αλλά η τιμή λιανικής στα ράφια παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Μάλιστα η Ελλάδα είναι σήμερα στις τρεις ακριβότερες χώρες της ΕΕ.

Την ακρίβεια στα τρόφιμα, που συμπιέζει τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, τις αυξήσεις στις τιμές του γάλακτος, και την ανάγκη λήψης επιπλέον μέτρων για την αντιμετώπισή της, επισημαίνει ο βουλευτής Λαρίσης της ΝΔ κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος με ερώτησή του στον υπουργό Ανάπτυξης κ. Κώστα Σκρέκα.

Ο Θεσσαλός πολιτικός τονίζει ότι «αν και η Ελλάδα καταγράφει χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού σε σχέση με το μέσο ευρωπαϊκό πληθωρισμό, εντούτοις, είναι φανερό ότι υφίσταται έντονη πίεση στις τιμές των τροφίμων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα νοικοκυριά. Ανάμεσα στα είδη πρώτης ανάγκης, τα οποία επιμένουν να διατηρούν υψηλές τιμές στο ράφι, είναι το γάλα. Όπως προκύπτει, μάλιστα, από σχετική επιστημονική μελέτη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που είδε το φως της δημοσιότητας, η τιμή του γάλακτος είναι από τις ακριβότερες στην ΕΕ, παρά το γεγονός ότι οι τιμές παραγωγού αλλά και το κόστος ενέργειας έχει πέσει αισθητά από το προηγούμενο έτος».

Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος υπογραμμίζει ότι «σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Ενημερωτικό Δελτίο της Επιτροπής Ανταγωνισμού (Αύγουστος 2023, σελ. 23-32), προκύπτει ότι η Ελλάδα, με βάση την Αγοραστική Δύναμη, έχοντας 80% του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος της ΕΕ, σε γάλα, τυρί και αυγά, είναι αναλογικά η ακριβότερη χώρα της ΕΕ (περίπου 40% ακριβότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο).

Ειδικότερα:
• Στο φθηνότερο φρέσκο αγελαδινό γάλα με χαμηλά λιπαρά η Ελλάδα, ως προς την ελάχιστη τιμή, είναι η τρίτη ακριβότερη χώρα (1,12 ευρώ/λίτρο), μετά την Εσθονία (1,39) και τη Σουηδία (1,21), ενώ ως προς την υψηλότερη τιμή είναι η δεύτερη ακριβότερη χώρα (2,22), μετά την Εσθονία (2,39). 
• Αντιστοίχως, στο φρέσκο πλήρες γάλα, ως προς την χαμηλότερη τιμή, είναι η έβδομη ακριβότερη χώρα (1,12), ενώ ως προς την υψηλότερη τιμή είναι η δεύτερη ακριβότερη χώρα (2,22), μετά τη Λιθουανία (2,25).
• Τέλος, το επίπεδο του πληθωρισμού (Ιούνιος 2023) στο φρέσκο πλήρες γάλα καταγράφεται στην Ελλάδα 12,8%.

Παρά τη μείωση στην τιμή διάθεσης του γάλακτος από τον παραγωγό και την αποκλιμάκωση των τιμών στην ενέργεια δεν υπήρξε η αναμενόμενη μείωση της τιμής στην ελληνική αγορά, όπως συνέβη στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ούτε καν με τον συνήθη σταδιακό τρόπο, αλλά οι τιμές στο ράφι παραμένουν υψηλές. 

Το φαινόμενο του υψηλού πληθωρισμού στην ευρωζώνη, όπως διαπιστώνει σε πρόσφατη ερευνά του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και αναφέρει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλής (Έκθεση Α΄ Τριμήνου 2023, Ιούλιος 2023, σελ. 7), οφείλεται πρωτίστως στα υπερβολικά εταιρικά κέρδη ή αλλιώς στον λεγόμενο πληθωρισμό της «απληστίας» (greedflation)». 

Ο κυβερνητικός βουλευτής επικαλούμενος «τα δημοσιευθέντα στοιχεία στο Ενημερωτικό Δελτίο της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τις τιμές πώλησης του γάλακτος, που αποδεικνύουν ότι αυτές δεν συνάδουν με τις μειώσεις του κόστους παραγωγής και ενέργειας, αλλά και με την μέση αγοραστική δύναμη του Έλληνα καταναλωτή» και ρωτά τον αρμόδιο υπουργό «τι προτίθεστε να πράξετε για την αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς και την προστασία των νοικοκυριών;». 

Το οικολογικό σχήμα (eco-schemes) Π1-31.7 - «Περιβαλλοντική διαχείριση κτηνοτροφικών συστημάτων» περιλαμβάνει τις εξής δράσεις:

α) 31.7-Β «Μετακίνηση από υποβαθμισμένους βοσκοτόπους»
β) 31.7-Δ «Κατάρτιση και εφαρμογή βελτιωμένου σιτηρεσίου»

Οι δικαιούχοι πρέπει να:
α) ’Εχουν την ιδιότητα του ενεργού γεωργού,
β) υποβάλλουν αίτηση ενιαίας ενίσχυσης για το ζωικό κεφάλαιο για το όποιο τους κατανέμεται ο ανάλογος βοσκότοπος,
γ) είναι μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι στην περίπτωση της δράσης 31.7 Β. Μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι νοούνται οι κτηνοτρόφοι που μετακινούν το σύνολο του ζωικού κεφαλαίου (αίγες, πρόβατα, βοοειδή) για τουλάχιστον 4 μήνες το χρόνο, από πεδινό σε ορεινό βοσκότοπο, όπως προκύπτει από την δήλωση του ΟΣΔΕ στο αρχείο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
δ) εφαρμόζουν τις απαιτήσεις για την αναγνώριση και καταγραφή των ζώων όπως προβλέπονται στο εθνικό και ενωσιακό δίκαιο.

Επίσης πέραν των υποχρεωτικών απαιτήσεων και δεσμεύσεων υποχρεούνται:
α) να διατηρούν τη χρήση των μονίμων βοσκοτόπων
β) να τηρούν περιβαλλοντικό φάκελο σε έντυπη μορφή, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους που αφορά την αίτηση, ο οποίος θα πρέπει να είναι διαθέσιμος στις ελεγκτικές αρχές,
γ) να δέχονται και να διευκολύνουν όλους τους προβλεπόμενους ελέγχους από τα αρμόδια εθνικά και ενωσιακά ελεγκτικά όργανα.
δ) να υποβάλλουν αίτημα συμμετοχής στο εν λόγω πρόγραμμα. Το αίτημα συμμετοχής γίνεται σε ειδική θέση του εντύπου της δήλωσης του αγροτεμαχίου. Για την εν λόγω δήλωση συμμετοχής ισχύουν τα οριζόμενα από τις σχετικές αποφάσεις για τη βασική ενίσχυση συμπεριλαμβανομένων και των προθεσμιών υποβολής της. Η δήλωση συμμετοχής συνεπάγεται ότι ο ενδιαφερόμενος αποδέχεται τα οριζόμενα στην σχετική απόφαση σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης της ενίσχυσης, τους ισχύοντες όρους και τις προϋποθέσεις, καθώς και την κοινοποίηση των στοιχείων του.

Δράση 31.7-Β Μετακίνηση από υποβαθμισμένους βοσκοτόπου
Υποχρεώσεις:

• Διάρκεια παραμονής στον ορεινό βοσκότοπο τουλάχιστον 4 συνεχόμενους μήνες το έτος.
• Μετακίνηση για το σύνολο του ζωικού κεφαλαίου.
• Μετακίνηση κατόπιν έκδοσης άδειας διακίνησης από τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες.
• Κατά την διάρκεια των μετακινήσεων να εξασφαλίζεται η πλήρης εφαρμογή των κανόνων ευζωίας.
• Συμμόρφωση στα διαχειριστικά σχέδια των περιοχών NATURA όπου αυτά υπάρχουν.

Η ενίσχυση ορίζεται:
Aίγες, πρόβατα μέγιστο ύψος ενίσχυσης 65 ευρώ/εκτάριο (6,5 ευρώ/στρέμμα)
Bοοειδή  μέγιστο ύψος ενίσχυσης 55 ευρώ/εκτάριο (5,5 ευρώ/στρέμμα)

Δράση 31.7-Δ Κατάρτιση και εφαρμογή βελτιωμένου σιτηρεσίου σε μέσης-καλής κατάστασης βοσκοτόπους
Η εκμετάλλευση, σε συνεργασία με σύμβουλο, καταρτίζει και εφαρμόζει σιτηρέσιο με στόχο αφ’ ενός τη μείωση των αερίων θερμοκηπίου και αφετέρου τον εμπλουτισμό της τροφής με φυσικά συστατικά με αντιμικροβιακή δράση έτσι ώστε να συμβάλλει στη μείωση της χρήσης αντιβιοτικών.
Οι αποδοχές του συμβούλου καθορίζονται κατά μέγιστο σε ποσοστό έως και 5% της ενίσχυσης που λαμβάνει ο δικαιούχος για την παρούσα δράση, και σε έως 500 ευρώ συνολικά.

Η ενίσχυση ορίζεται:
Αιγοπρόβατα - βοοειδή μέγιστο ύψος ενίσχυσης 30 ευρώ/εκτάριο (3 ευρώ/στρέμμα). 

Όπως αναφέρει το σχετικό ΦΕΚ με την απόφαση, για να λάβουν την ετήσια οικονομική ενίσχυση οι κτηνοτρόφοι υποβάλλουν ΕΑΕ με την συμπλήρωση σχετικού πεδίου (κωδικός παράλληλης δράσης) για τα αγροτεμάχια στα οποία εφαρμόζουν το αντίστοιχο οικολογικό πρόγραμμα.

Συνάντηση με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρη Αυγενάκη και στελέχη του υπουργείου, είχαν ο πρόεδρος, Ηλίας Κοτόπουλος και μέλη του ΔΣ της Ένωσης Φυλής Χολστάιν Ελλάδας (ΕΦΧΕ) στα γραφεία της οργάνωσης στη Θεσσαλονίκη.
 
Συγκεκριμένα στη σύσκεψη υπό τον υπουργό κ. Αυγενάκη συμμετείχαν ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης Φάνης Παπάς από την πλευρά του υπουργείου οι δυο γενικοί γραμματείς Γιώργος Στρατάκος και Δημήτρης Παπαγιαννίδης. Από την πλευρά της ΕΦΧΕ, εκτός από τον πρόεδρο Ηλία Κοτόπουλο, συμμετείχαν στη συνάντηση ο επίτιμος πρόεδρος της οργάνωσης Θανάσης Βασιλέκας και από την πλευρά του ΔΣ και μελών της ΕΦΧΕ, ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, Κεντρικής Μακεδονίας, Γιώργος Κεφαλάς, ο Χρήστος Βουλγαρίδης, ο Στέφανος Μπακαρτσάκης, ο Κώστας Κεφαλάς, ο Δημήτρης Τζελέπης, ο Κώστας Κουκουζέλης, ο διευθυντής της ΕΦΧΕ Σταμάτης Μηλιούδης κ.ά. 

Η Ένωση Φυλής Χολστάιν Ελλάδας είναι επιστημονική ένωση και μη κερδοσκοπικό σωματείο, που ασχολείται με τις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής της φυλής Χολστάιν. 

Οι αγελάδες φυλής Χολστάιν φημίζονται για την καλή προσαρμοστικότητα στο κλίμα της Ελλάδας, την υψηλή απόδοσή τους σε γάλα καθώς και την καλή συμπεριφορά του ζώου. Η έδρα μας είναι στη Θεσσαλονίκη κι αξιοποιούμε τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες για να παράγουμε ελληνικό, ποιοτικό γάλα στις κτηνοτροφικές μονάδες μας. 

Η ΕΦΧΕ είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο 23.000 αγελάδων γαλακτοπαραγωγής, των 213 παραγωγών – μελών της, οι οποίες παράγουν περίπου 200.000 τόνους φρέσκου αγελαδινού γάλακτος, ήτοι το 1/3 της συνολικής ελληνικής παραγωγής.

Παραμένουμε εταίρος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης τρέχοντας Προγράμματα Γενετικής Βελτίωσης αγελάδων αναπαραγωγής Χολστάιν από το 2003 μέχρι και σήμερα. Έχουμε αναγνωριστεί ως επίσημος φορέας τήρησης και κατάρτισης του Γενεαλογικού Βιβλίου αγελάδων αναπαραγωγής καθαρής φυλής Xoλστάιν βάση του Νο2/13.03.2007 Πρακτικού – Απόφασης της Συνεδρίασης της Μόνιμης Επιτροπής Αναγνώρισης Φορέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθώς και εκ νέου με το ΦΕΚ 1997/08.09.2011.

Θεωρούμε επιτακτική ανάγκη την χάραξη εθνικής στρατηγικής για την ανάπτυξη της ελληνικής γαλακτοπαραγωγού αγελαδοτροφίας, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

1. Αλλαγή του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών σε ό, τι αφορά στο άρθρο 82 για το γιαούρτι (επαναφορά ισχύος της παρασκευής του στραγγιστού γιαουρτιού από 100% νωπό ελληνικό γάλα, και όχι από 70% και 30% υποκατάστατα γάλακτος).

2. Θέσπιση μέτρων για τις παραπλανητικές ετικέτες ώστε να αποτρέπεται η σύγχυση του καταναλωτή από παραπλανητικά τοπωνύμια (ΠΓΕ).

3. Νομοθέτηση για ξεχωριστό ράφι για τα νωπά προϊόντα στο ψυγείο, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες στο εξωτερικό, αντί να μπλέκονται μαζί και ροφήματα, που ουδεμία σχέση έχουν σε θρεπτική αξία, καθώς επίσης και διαχωρισμός ελληνικών και μη προϊόντων.

4. Αλλαγή στο ασφαλιστικό καθεστώς για την απορρόφηση εργατών στις αγελαδοτροφικές μονάδες (μετατροπή από ΙΚΑ σε εργόσημο ή έστω δυνατότητα προσέλκυσης και ξένων εργατών μέσω ΟΑΕΔ).

5. Άρση της απαγόρευσης εμπορίου ζώντος ζώων και σφαγείων σε άλλες χώρες λόγω της οζώδους δερματίτιδας των βοοειδών, η οποία ισχύει μέχρι 31/12/2023.

6. Θέσπιση και ενεργοποίηση μεταβατικού διετούς προγράμματος Γενετικής Βελτίωσης του τρέχοντος ΠΑΑ 2014–2020, με πρόσκληση στο πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου 2023. Προώθηση των διεργασιών της Νέας ΚΑΠ 2023-2027, ιδίως όσον αφορά τα Προγράμματα Γενετικής Βελτίωσης, ώστε να μην υπάρξουν μεγάλες διακοπές και καθυστερήσεις από την λήξη τους, στις 31/10/2023.

Συνοψίζοντας θα θέλαμε να ζητήσουμε την στήριξή σας για την επιτακτική ανάγκη που υπάρχει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να θέσει σαφείς στόχους για την αλλαγή της φθίνουσας πορείας στον τομέα της γαλακτοπαραγωγού αγελαδοτροφίας της χώρας προς την κατεύθυνση της επάρκειας.
 

Μεγάλη διαφορά υπάρχει στην συνδεδεμένη στο βόειο κρέας που δίνει η Φιλανδία (έχει και συνδεδεμένη για αγελαδινό γάλα) σε σχέση με αυτή που δήλωσε η Ελλάδα.

Αυτό δείχνει ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης η στήριξη της βοοτροφίας. 

Ο κτηνοτρόφος και τεχνικός σύμβουλος του ΣΕΚ, Θωμάς Μόσχος, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «για το 2020 η Φινλανδία που έχει πληθυσμό 5,5 εκατομμύρια, διαθέτουν 260.000 αγελάδες κρεατοπαραγωγής με ανώτερη συνδεδεμένη επιδότηση 721 ευρώ ανά ζώο. Η Ελλάδα που έχει 10 εκατομμύρια πληθυσμός, 221.000 αγελάδες κρεατοπαραγωγής ανώτερη συνδεδεμένη επιδότηση 143 ευρώ ανά ζώο. Μην απορείτε μετά γιατί εισάγουμε το 85% του μοσχαρίσιου κρέατος και γιατί η ακρίβεια σε βασικά αγαθά θα συνεχίσει να καλπάζει».

Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο η κ. Άννα Μόσχου, βοοτρόφος κρεατοπαραγωγής από την Καστοριά και ταμίας στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Δημητριακών και Κτηνοτροφικών Προϊόντων «η Ελλάδα έχει ουσιαστικά υποβιβάσει εδώ και χρόνια την γέννα μοσχαριού κρεατοπαραγωγής. Εμείς παράγουμε την πρώτη ύλη για τους παχυντές και όμως η συνδεδεμένη ενίσχυση είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τα 200 και 250 ευρώ που θα πάρουν οι παχυντές στη νέα ΚΑΠ. Και μάλιστα με τη νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ βλέπουμε ότι το ΥπΑΑΤ έχει την τάση να μειώση αυτή την ενίσχυση ακόμη περισσότερο.

Η χώρα μας είναι ελλειματική στο μοσχαρίσιο κρέας και παρόλα αυτά δίνουμε λιγότερα χρήματα σε σχέση με άλλες χώρες όπως η Φιλανδία. Επίσης στις γέννες υπάρχει μεγάλη θνησιμότητα. Ένα 10% των μοσχαριών που θα γεννηθούν στους πρώτους δύο μήνες θα πεθάνουν. Για τα μοσχάρια αυτά δεν θα αποζημιωθούμε από τον ΕΛΓΑ. Το οικονομικό κόστος είναι μεγάλο και είναι ορατή πια η τάση αποχώρησης από το επάγγελμα που αν δεν πάρει μέτρα το ΥπΑΑΤ το επόμενο διάστημα θα κορυφωθεί. Τέλος θέλω να ευχαριστήσω τον ΑγροΤύπο για την φωνή που μας δίνει, ειδικά σε εμάς τις γυναίκες, που κάνουμε ένα πολύ δύσκολο επάγγελμα πάνω στα βουνά».      

Θυμίζουμε ότι στη νέα ΚΑΠ για τη συνδεδεμένη βόειου κρέατος τα μέτρα παρέμβασης είναι τα ακόλουθα:

i) Μέτρο Α: Συνδεδεμένη ενίσχυση για τα θηλυκά βοοειδή που έχουν γεννήσει στο έτος ενίσχυσης (ΜΚ1- 32.3-2).
Η παρέμβαση αφορά την ενίσχυση για την εκτροφή αγελάδων, δηλαδή τη συνδεδεμένη ενίσχυση σε θηλυκά βοοειδή ηλικίας 18 μηνών έως 12 ετών, που έχουν γεννήσει στο έτος ενίσχυσης. Το Μέτρο αυτό στοχεύει στην αξιοποίηση του εγχώριου αναπαραγωγικού δυναμικού και θα αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για τη διατήρηση του αριθμού των εγχώριων γεννήσεων σε ικανοποιητικά επίπεδα.

ii) Μέτρο Β: Συνδεδεμένη ενίσχυση για σφάγια ηλικίας 11-12 μηνών (ΜΚ1-32.3-3). Η παρέμβαση αφορά τη συνδεδεμένη ενίσχυση σε βοοειδή (αρσενικά και θηλυκά) που σφάζονται σε ηλικία 11-12 μηνών.

iii) Μέτρο Γ: Συνδεδεμένη ενίσχυση για σφάγια ηλικίας από 14 έως 24 μηνών (ΜΚ1- 32.3-4).
Η παρέμβαση αφορά τη χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης σε βοοειδή (αρσενικά και θηλυκά), τα οποία εκτρέφονται για πάχυνση και σφάζονται σε ηλικία από 14 έως και 24 μηνών, με σκοπό την παραγωγή σφάγιων μεγάλου βάρους.

Ο ετήσιος προϋπολογισμός για το έτος ενίσχυσης 2023, ανέρχεται για το Μέτρο Α σε 22.680.000 €, για το Μέτρο Β σε 1.770.600 € και για το Μέτρο Γ σε 21.925.000 €. Δηλαδή δίνουν 22.680.000 € για τις γέννες και 23.695.600 € για την σφαγή. 

Να μπει ένα τέλος στην επιδότηση των «πλασματικών κτηνοτρόφων» που εμφανίζουν για συνεχόμενα έτη μηδενικές πωλήσεις, τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Τσόκανος, πρόεδρος στον ΑΚΣ Κρέατος Ελευθέρας Βοσκής «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΟΣΧΟΣ».

Και προσθέτει:  «Δεν ζητάμε να σταματήσει η οικονομική στήριξη στους μικρούς βοοτρόφους που έχουν μειωμένη παραγωγή και μικρό ετήσιο τζίρο ή σε κάποιους που για λόγους ανωτέρας βίας (φωτίες, ασθένειες κ.α.) δεν κατάφεραν να κάνουν πωλήσεις κρέατος και μπορεί να υπάρξει μια εξαίρεση. Να σταματήσει η ενίσχυση στα μηδενικά έσοδα. Τα ποσά των ενισχύσεων από την ΚΑΠ είναι συγκεκριμένα. Αν μειωθούν οι δικαιούχοι θα εισπράττουν περισσότερα οι κτηνοτρόφοι που παράγουν.

Ερ.: Γνωρίζεται ότι έχουν εισπράξει ενισχύσεις για βοσκοτόπια άτομα που δεν έχουν ζωικό κεφάλαιο;

Απ: Διαφωνούμε κάθετα σε αυτό. Βοσκοτόπια θα πρέπει να έχουν μόνο όσοι διαθέτουν ζωικό κεφάλαιο. Επίσης θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο για την ενίσχυση στον μετακινούμενο κτηνοτρόφο. Ρωτάμε το ΥπΑΑΤ να μας απαντήσει ξεκάθαρα δικαιούται ενίσχυση ο κτηνοτροφος για μετακίνηση από τα πεδινά στα ορεινά, δικαιούται όμως και για μετακίνηση από ημιορεινά στα ορεινά; Η χώρα έχει περίεργο ανάγλυφο εδάφους και θα πρέπει να μην υπάρχουν αδικίες. 

Ερ.: Δόθηκε ενίσχυση για ζωοτροφές, θα πρέπει να συνεχιστεί και φέτος;

Απ: Και φέτος θα πρέπει να καταβληθούν ενισχύσεις στους κτηνοτρόφους για την αγορά των ζωοτροφών. Ήδη οι τιμές σε πολλές ζωοτροφές έχει αρχίσει να έχουν ανοδική πορεία. Και μάλιστα η ενίσχυση θα πρέπει να καταβληθεί με βάση τα τιμολόγια αγοράς ζωοτροφών. Δεν μπορεί να πληρώνονται για ζωοτροφές «διαβατήρια ζώων που είναι κρυμμένα στα συρτάρια». Κάποιοι χωρίς να φαίνεται πουθενά ότι αγόρασαν ζωοτροφές εισέπραξαν την ενίσχυση. Αυτό θα πρέπει να σταματήσει στην χώρα μας, δεν μπορεί να αγοράζεις ζωοτροφές και να μην υπάρχουν παραστατικά.

Ερ. Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές ζωοτροφών έχει αυξηθεί η ζήτηση;

Απ: Εδώ θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Έχουμε στρεβλώσεις στην αγορά που θα πρέπει να μελετήσει η κυβέρνηση. Δεν μπορεί να επιδοτούνται μονάδες παραγωγής βιοαερίου που χρησιμοποιούν σαν πρώτη ύλη ζωοτροφές και ενσιρώματα με ίδια ποσά με αυτές που χρησιμοποιούν κοπριές και υπολείμματα αγροτικής παραγωγής. Μειώνονται οι ποσότητες και αυξάνεται η ζήτηση. Πρέπει να υπάρξουν κίνητρα στις μονάδες βιοαερίων να χρησιμοποιούν κοπριές. Αυτό κάνουν και στην Ευρώπη που έχουν μεγάλες μονάδες παραγωγής βιοαερίου. Δεν λέμε να σταματήσει η επιδότηση αλλά να υπάρξει τιμολογιακή πολιτική ανάλογα μα την πρώτη ύλη. Δηλαδή να γίνει διαφοροποίηση των ποσών της ενίσχυσης και όσοι χρησιμοποιούν ζωοτροφές να εισπράττουν λιγότερα ποσά.

Ερ. Υπάρχει πρόβλημα με την έλλειψη κτηνιάτρων;

Απ: Τα δημόσια κτηνιατρία υπολειτουργούν και αυτό σημαίνει ταλαιπωρία για τους κτηνοτρόφους. Πρέπει να γίνονται έλεγχοι αλλά πρέπει να γίνονται άμεσα. Οι καθυστερήσεις δημιουργούν προβλήματα. Να υπάρξουν προσλήψεις και όχι με 8μηνη σύμβαση αλλά με αορίστου χρόνου. Έτσι θα λειτουργούν αποτελεσματικά και θα γίνονται οι έλεγχοι την στιγμή που πρέπει. 

Ερ. Η συνδεδεμένη ενίσχυση στην αγελαδοτροφία με τη νέα ΚΑΠ έφερε μεγάλες αντιδράσεις;

Απ: Έχουμε δύο κατηγορίες ενίσχυσης στη νέα ΚΑΠ για την σφαγή των 200 και των 250 ευρώ.
Στην συνδεδεμένη ενίσχυση για σφάγια ηλικίας 11-12 μηνών, με προτεινόμενη τιμή ενίσχυσης: 200 ευρώ/κεφαλή ζώου και συνδεδεμένη ενίσχυση για σφάγια ηλικίας από 14 έως 24 μηνών, με προτεινόμενη τιμή ενίσχυσης: 250 ευρώ/κεφαλή ζώου. Έχουμε την εξαίρεση για σφάγια του 13ου μήνα. 
Αυτό δημιουργεί πρόβλημα μόνο στα ελληνικά μοσχάρια κρεατοπαραγωγής. Οι μισές περίπου γέννες είναι μοσχίδες (θηλυκά) που σφάζονται στην χώρα μας στους 12 - 14 μήνες. Τα αρσενικά πάνε για σφαγή στους 15-18 και πάνω αλλά η εξέλιξη είναι να γίνει ότι και στην Ευρώπη με σφαγές από 13 - 14 μήνες. Ουσιαστικά χάνεται ένας μήνας για την σφαγή. Από την άλλη δεν επηρεάζει τα εισαγόμενα μοσχάρια που πάνε για σφαγή από 16 έως 20 μήνες. Θα πρέπει να γίνει τροποποίηση του μέτρου.

Ερ. Έχετε στην κτηνοτροφία πρόβλημα με τους εργάτες όπως έχουν και στην φυτική παραγωγή; 

Απ: Το πρόβλημα είναι πολυ μεγαλύτερο στη ζωική παραγωγή. Εργατικά χέρια δεν υπάρχουν στην χώρα μας αλλά δεν μπορούμε να φέρουμε ούτε από το εξωτερικό. Όσο και αν ακούγεται περίεργο δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο για «εργάτες στάβλου». Μόνο για εργάτη γης μπορείς να κάνεις πρόσληψη από τρίτες χώρες. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν έχει ο κτηνοτρόφος χωράφι να καλλιεργεί δεν μπορεί να έχει εργάτη. Μα ο κτηνοτρόφος θέλει τον εργάτη για τον στάβλο. Επίσης δεν έχει καμιά ουσία να υπογράψει σύμβαση εργασίας 3μηνης διάρκειας. Οι κτηνοτρόφοι θα πρέπει να υπογράφουν συμβάσεις πάνω από 1 έτος και θα πρέπει να εκπαιδεύουν τον εργαζόμενο στις εργασίες του στάβλου. Άλλα κάνει ένας εργάτης στην συγκομιδή στο χωράφι και άλλα στον στάβλο. 

Στα προβλήματα και στις προοπτικές που έχει η βοοτροφία ελευθέρας βοσκής στην χώρα μας, αναφέρεται σε συνέντευξη που έδωσε στον ΑγροΤύπο η αγελαδοτρόφος κρεατοπαραγωγής, Δέσποινα Γκερσάνη.

Η κ. Δέσποινα Γκερσάνη έχει μια εκτροφή στο Ξινό Νερό της Φλώρινας, με 120 αγελάδες κόκκινης φυλής ελευθέρας βοσκής και είναι πιστοποιημένη στο κέντρο γενετικής βελτίωσης Νέας Μεσημβρίας Θεσσαλονίκης.

«Η εκτροφή ξεκίνησε από το 1970 και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Όπως πολλοί συνάδελφοι έτσι και εμείς με συνεχείς βελτιώσεις στο κοπάδι μας φτάσαμε στο σημερινό αποτέλεσμα, στην ελληνική κόκκινη φυλή, ζώα γεννημένα και μεγαλωμένα στην χώρα μας, τα οποία είναι απόλυτα προσαρμοσμένες στη μορφολογία και το κλίμα της Ελλάδας.

Ερ. Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μια εκτροφή σαν την δική σου;

Απ. Πουλάω τα μοσχάρια σε παχυντές. Τα μοσχάρια είναι ένα πολύ δύσκολο κομμάτι της δουλειάς μας. Μετράμε την χρονιά με τα μοσχάρια που μπορέσαμε να κρατήσουμε. Κάθε χρονιά έχει τις δικές της δυσκολίες και ο αριθμός των μοσχαριών δεν είναι πάντα ο ίδιος. Ο θάνατος των νεογνών από διάρροια, πνευμονία, καθώς και οι αποβολές και οι θάνατοι στον τοκετό και άλλοι αστάθμητοι παράγοντες που έχουν να κάνουν με τις ίδιες τις μάνες δεν δίνουν πάντα τον ίδιο αριθμό μοσχαριών στην εκτροφή. Υπάρχουν χρονιές που θα φτάσει στα 75 μοσχάρια ζωντανά και λέμε ότι ήταν μία πολύ καλή χρονιά. Όμως υπάρχουν και δύσκολες χρονιές με απώλειες μοσχαριών και δεν παίρνεις τα μοσχάρια που θα μπορούσε να σου δώσει η εκτροφή. Έτσι κάθε χρονιά είναι διαφορετική. Μακάρι όσα μοσχάρια γεννιόντουσαν να μπορούσαμε να τα κρατήσουμε, είναι ένας δύσκολος αγώνας να μπορέσεις να κρατήσεις όλα τα νεογνά ζωντανά. Οι γέννες είναι ένα ρίσκο για τον αγελαδοτρόφο για αυτό ζητούσαμε οικονομική στήριξη από την ΚΑΠ αλλά δεν άκουσε το ΥπΑΑΤ. Η συνδεδεμένη ενίσχυση στη νέα ΚΑΠ πρέπει να αυξηθεί σημαντικά, έτσι ώστε να είναι βιώσιμη η βοοτροφεια και στηριχθεί πραγματικά η παραγωγή. Επίσης η νέα ΚΑΠ στηρίζεται στην κλιματική αλλαγή και η βόσκηση όχι μόνο θα έπρεπε να πριμοδοτεί αλλά και να αποτελεί πρότυπο εκτροφής, καθώς έχει μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι οι βοσκότοποι. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια οι διαθέσιμοι βοσκότοποι συνεχώς μειώνονται λόγω της άναρχης τοποθέτησης αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων. Δεν υπάρχει εθνικό χωροταξικό σχέδιο και μία σωστή περιβαλλοντική πολιτική με σαφείς χρήσεις της γης τόσο των βοσκοτόπων όσο και των δασικών εκτάσεων. Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα στην περιοχή μου στο Ξινό Νερό του Αμυνταίου πρόκειται να δημιουργηθεί φωτοβολταϊκό πάρκο 20.000 στρεμμάτων πάνω από το χωριό, μιλάμε για μια έκταση η οποία είναι όλοι βοσκότοπος. Επίσης τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε πως μεγάλοι πληθυσμοί αρκούδας έχουν μετακινηθεί σε πεδινές περιοχές γιατί οι βίαιες παρεμβάσεις που έχουν γίνει στα βουνά με τα αιολικά πάρκα έχουν διαταράξει την αρμονία της φύσης, τα ζώα ενοχλούνται και αναγκάζονται να κατέβουν στα πεδινά για αναζήτηση τροφής.

Ερ. Για τους θανάτους των ζώων σου αποζημιώνεσαι από τον ΕΛΓΑ;

Απ. Ο ΕΛΓΑ είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για την κτηνοτροφία. Οι περιπτώσεις αποζημίωσης του ζωικού κεφαλαίου είναι λίγες. Θα πρέπει να εξετάσουν από την αρχή το θέμα του Κανονισμού Ασφάλισης στην κτηνοτροφία. Από την στιγμή που ασφαλίζεται όλο το ζωικό κεφάλαιο, οποίο και αν είναι το αίτιο του θανάτου θα πρέπει να αποζημιώνεται ο κτηνοτρόφος. Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι τα μοσχάρια τα οποία χάνουμε και δεν αποζημιώνονται. Ένας κερασοπαραγωγός για παράδειγμα αποζημιώνεται για τα «κεράσια» που έπαθαν ζημιά, τα δικά μας «κεράσια» είναι τα μικρά μοσχάρια. Είναι η παραγωγή μας. Δεν πρέπει να αποζημιωθεί; Πολλές φορές σε έναν δύσκολο τοκετό χάνουμε και την μάνα και το μικρό και η αποζημίωση δεν επαρκεί για να καλύψει την ζημιά. Οι εισφορές των κτηνοτρόφων ετησίως στον ΕΛΓΑ αγγίζουν τα 20 εκ. ευρώ ετησίως. Οι κτηνοτρόφοι μέσω των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ παίρνουν μόνο 5 εκατ. ευρώ. Άποψή μου είναι ότι πρέπει να διαχωρίσει ο ασφαλιστικός οργανισμός τα ταμεία ασφάλισης και εισφορών. Οι αποζημιώσεις φυτικής παραγωγής να καταβάλλονται από τις εισφορές των γεωργών και οι αποζημιώσεις ζωικού κεφαλαίου από τις εισφορές των κτηνοτρόφων. Αυτό όχι μόνο είναι δίκαιο αλλά θα έχει σαν αποτέλεσμα να στηριχθεί η κτηνοτροφία για την απώλεια του ζωικού κεφαλαίου.

Ερ. Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση στις ζωοτροφές, αυτό δημιούργησε πρόβλημα στην εκτροφή σου;

Απ. Το κόστος παραγωγής τα τελευταία χρόνια δημιούργησε πρόβλημα σε όλες τις εκτροφές. Δίνουμε ζωοτροφή όταν οι αγελάδες είναι στον σταύλο και στα μοσχάρια για τον απογαλακτισμό τους. Οι ζωοτροφές διπλασιάστηκαν και αυτό οδήγησε σε μια καταστροφική πορεία την κτηνοτροφία. Τα στοιχεία τα οποία δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ σοκάρουν. Την τριετία 2020 - 2022 χάθηκαν 1.332 εκμετάλλευσης βοοειδών, που αντιστοιχούν σε 49.923 βοοειδή. Το ίδιο συνέβη και στην αιγοπροβατοτροφία και στις άλλες εκτροφές. Οδηγήθηκαν χιλιάδες ζώα στη σφαγή. Ζώα παραγωγικά χάθηκαν. Η κερδοσκοπία σε βάρος των κτηνοτρόφων ήταν ανεξέλεγκτη. Όσοι από μας καταφέραμε να κρατήσουμε τα κοπάδια, αυτό έγινε με πολλές θυσίες και τεράστιες αντοχές. Όμως αυτή είναι η δουλειά μας έπρεπε να παλέψουμε να μείνουμε όρθιοι. Η ενίσχυση η οποία δόθηκε από το κράτος ήταν ελάχιστη και δεν άρκουσε. Η κατάσταση ακόμη και σήμερα δεν έχει αλλάξει, είναι ένας ατέλειωτος Γολγοθάς. Ζητάμε στήριξη ουσιαστική και όχι ψίχουλα, έτσι ώστε να συνεχίσουμε να παράγουμε και να μείνουμε ζωντανοί. Κάποτε θα πρέπει να καταλάβουνε ότι ο πρωτογενής τομέας πρέπει να στηριχθεί για να υπάρχει επάρκεια αγαθών σε μία εποχή που η επισιτιστική κρίση είναι γεγονός. Οι βοοτρόφοι μπορούμε.... αλλά χρειαζόμαστε βοήθεια σε αυτόν τον δύσκολο δρόμο.

Ερ. Μπορεί να γίνει βιώσιμη μια εκτροφή κόκκινης φυλής;

Απ. Μία εκτροφή ελληνικής κοκκίνης φυλής βοοειδών μπορεί και πρέπει να γίνει βιώσιμη. Για να αυξηθεί η τιμή του προϊόντος μας πρέπει να πάρει υπεραξία το κρέας ως τελικό προϊόν στον καταναλωτή. Αυτό πιστεύω ότι θα γίνει δημιουργώντας ένα όνομα στην αγορά ή αλλιώς brand name για το ελληνικό κρέας των μονάδων αγελαίας μορφής. Μία τέτοια προσπάθεια γίνεται αυτή τη στιγμή μέσω του συνεταιρισμού Εκτροφέων Βοοειδών Αναπαραγωγής και Πάχυνσης Αγελαίας Μορφής «Βους Ελλάς», στον οποίο είμαι και μέλος. Όμως θα πρέπει να υπάρξει στήριξη και από την πλευρά των παχυντών. Εδώ και πολλά χρόνια η τιμή των μοσχαριών δεν έχει ανέβει σημαντικά, έτσι ώστε να μπορεί μία εκτροφή να είναι βιώσιμη. Όσοι από μας δεν φτάνουμε στο σφάγειο έχουμε ένα μακρύ και δύσκολο δρόμο να κάνουμε. Φροντίζουμε τη μάνα για εννιά μήνες μέχρι τον τοκετό και μετά πρέπει να μεγαλώσουμε τα μοσχάρια μέχρι τους 6 με 7 μήνες μέχρι να πουληθούν στους παχυντές. Η τελική τιμή όμως των μοσχαριών δεν καλύπτει σε καμία περίπτωση αυτό το κόστος. Στη νέα ΚΑΠ έδωσαν συνδεδεμένη ενίσχυση στους παχυντές 200 - 250 ευρώ στο σφαγείο ανάλογα τους μήνες σφαγής, ενώ η ενίσχυση για τη μάνα είναι εξαιρετικά χαμηλή μόλις 114 ευρώ. Το σωστό θα ήταν την ενίσχυση των παχυντών να την έπαιρναν μόνο για τα ελληνικά μοσχάρια και όχι και τα εισαγωγής. Έτσι στηρίζεις την εγχώρια βοοτροφία και έτσι θα μπορούν να βρουν ντόπια μοσχάρια για πάχυνση. Το σίγουρο πάντως είναι ότι το κρέας μας έχει τόσο καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορεί εύκολα να κερδίσει και τον πιο απαιτητικό καταναλωτή. Βόσκουν τα ζώα μας στα ελληνικά βουνά και υπάρχει μεγάλη χλωρίδα με πλούσια θεπτικά στοιχεία. Η ποιότητα των ζώων μας, τόσο σε επίπεδο ζωικού κεφαλαίου γεννετικά όσο και σε επίπεδο κρέατος θρεπτικά είναι αδιαμφισβήτητη. Αυτό που χρειάζεται είναι ενημέρωση των καταναλωτών. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται με σταθερά βήματα ο Βους Ελλάς, ο ΑΚΣ κρέατος ελευθέρας βοσκής, καθώς και άλλοι συνεταιρισμοί, ώστε ο καταναλωτής να ζητάει το δικό μας κρέας, με το όνομά του από τα κρεοπωλεία.

Ερ. Είναι δύσκολο για μια γυναίκα να είναι και αγελαδοτρόφος; 

Απ. Είναι αρκετά δύσκολο για μια γυναίκα να είναι βοοτρόφος γιατί είναι ένα κατεξοχήν ανδρικό επάγγελμα και χρειάζεται μεγάλη υπομονή και επιμονή για να κερδίσεις τον σεβασμό και να σε αντιμετωπίζουν ως ισάξιο μέλος. Θέλει μεγάλες σωματικές αντοχές μα πολύ περισσότερο τεράστια ψυχικά αποθέματα γιατί είναι μια δύσκολη δουλειά που πολλές φορές σε λυγίζει. Τα βουνά είναι δύσκολα για μια γυναίκα. Έχει τύχει πολλές φορές στην βοσκή να συναντήσω άγρια ζώα. Πρέπει να παλέψεις και να νικήσεις τους φόβους σου γιατί διαφορετικά δεν μπορείς να σταθείς στα βουνά. Θέλει πείσμα και δύναμη ψυχής αυτήν η δουλειά».

Πριν δύο εβδομάδες στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συζητήθηκε η πρόταση για την επιβολή προστίμων στις εκτροφές βοοειδών και αιγοπροβάτων της ΕΕ επειδή - όπως υποστηρίζουν κάποιοι Ευρωβουλευτές - μολύνουν το περιβάλλον.

Η πρόταση, που κατατέθηκε από την Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου, ανέφερε ότι κάθε εκτροφή βοοειδών και αιγοπροβάτων που θα έχει πάνω από έναν αριθμό ζώων θα πρέπει η μονάδα εκτροφής να πληρώνει πρόστιμο. Μάλιστα για τις εκτροφές βοοειδών το όριο ήταν οι 200 αγελάδες, είτε είναι κρεατοπαραγωγής είτε γαλακτοπαραγωγής.

Αν και οι Σοσιαλιστές και οι Οικολόγοι ψήφισαν υπέρ τελικά η πρόταση καταψηφίστηκε. 

Δεν πέρασε επίσης η πρόταση των Ευρωβουλευτών για μείωση του ορίου για πρόστιμα, που ήδη εφαρμόζεται από το 2010, στις εκτροφές της πτηνοτροφίας (10.000 κοτόπουλα) και χοιροτροφίας (2.000 χοίρους).

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Γεωργούδης, τεχνικός σύμβουλος του ΣΕΚ και της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Κρέατος και Κτηνοτροφίας (ΕΔΟΤΟΚΚ), «αυτές οι προτάσεις δεν έχουν καμιά επιστημονική βάση αλλά είναι καθαρά ιδεολογικές και μάλιστα δεν έχουν απήχηση στους πολίτες της ΕΕ, όπως κάποιοι κύκλοι θέλουν να το εμφανίσουν. Μάλιστα τις καταθέτουν παρά τις αντιρρήσεις της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (AGRI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που είναι η καθ' ύλην αρμόδια για αυτά τα θέματα και παρά τις μεγάλες αντιδράσεις των αγροτοσυνεταιριστικών ευρωπαϊκών οργανώσεων Copa και Cogeca». 

Όμως η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ENVI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αν και δεν κατάφερε να περάσει το θέμα από την Ολομέλεια τώρα προσπαθεί να το περάσει με πλάγιο τρόπο μέσω της τριμερούς διαβούλευσης. 

Στη νέα πρόταση διαπραγμάτευσης όμως η ENVI βάζει πιο αυστηρούς όρους. Να μην γίνεται η μέτρηση του αριθμού των ζώων ανά εκτροφή αλλά ανά περιοχή. Αυτό θα έχει ακόμη πιο καταστροφικές συνέπειες για την κτηνοτροφία της χώρας μας, γιατί ουσιαστικά θα αφορά ένα πρόσθετο φόρο για τον κλάδο. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την Τρίτη (25/7) ότι ενέκρινε ένα είδος γιαουρτιού, ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) προϊόν από τη Βουλγαρία.

Το γιαούρτι αυτό παρασκευάζεται από νωπό πρόβειο, αγελαδινό, βουβαλίσιο, αιγινό γάλα ή μείγμα αυτών και έναν συμβιωτικό παράγοντα εκκίνησης από τα βακτήρια Lactobacillicus delbrueckii ssp.bulgaricus και Streptococcus thermophilus, που δεν έχουν υποβληθεί σε γενετική τροποποίηση. Το 2005 διεξήχθη στη Σόφια Διεθνές Συμπόσιο για το αυθεντικό βουλγαρικό γιαούρτι.

Οι βουλγαρικές συμβιωτικές ζύμες «συμβάλλουν στην ιδιοτυπία και την απόλυτη μοναδικότητα του αυθεντικού βουλγαρικού γιαουρτιού. Χάρη στη συμβιωτική σχέση τους, το thermophyllous streptococcus και το βουλγαρικό ραβδόμορφο βακτήριο (Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus) μεταβάλλουν τη σύσταση του γάλακτος αυξάνοντας τη θρεπτική και βιολογική του αξία, ενισχύοντας τη γεύση και το άρωμά του και προσδίδοντάς του τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. 

Χαρακτηρίζεται από ξεχωριστή φρέσκια, γευστική οξύτητα και άρωμα, η οποία προέρχεται από 34 είδη αρωματικών ουσιών που προκύπτουν από τη ζύμωση του γάλακτος με τη συνδυασμένη δράση των δύο βακτηρίων.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Θωμάς Μόσχος, τεχνικός σύμβουλος του ΣΕΚ, κτηνοτρόφος και παραγωγός γιαουρτιού, «όσο εμείς τρωγόμαστε για το ελληνικού τύπου στραγγιστό γιαούρτι, ένα παραδοσιακό προϊόν (που θέλουν όμως να το παράγουν βιομηχανικά όχι παραδοσιακά) κάποιοι μας το πήρανε μέσα από τα χέρια. Ουσιαστικά οι Βούλγαροι «κλείδωσαν» κάθε ονομασία παραδοσιακού γιαουρτιού.

Η κυβέρνηση της Βουλγαρίας στην αίτηση της «πάτησε» στο ότι όλα τα παραπάνω φτιάχνονται από το βακτήριο ζύμωσης γνωστό σε όλους ως «lactobacillus bulgaricus», το οποίο ονομάστηκε έτσι από τον Βούλγαρο καθηγητή Στάμεν Γκριγκοροβ ο οποίος ήταν και ο πρώτος που κατάφερε να τον απομονώσει. Στην ουσία η Βουλγαρία όχι μόνο τίμησε την παράδοση της, κατάφερε επίσης να εξασφαλίσει το πολυπόθητο ΠΟΠ στο γιαούρτι της και θεωρητικά και να το κλειδώσει πλέον για όλα τα γιαούρτια, αφού όλα τα παραδοσιακά γιαούρτια φτιάχνονται από το παραπάνω βακτήριο.

Στην Ελλάδα βέβαια βρισκόμαστε ακόμα σε διαβούλευση με τους «γαλακτοβιομήχανους» για το αν θα πρέπει το στραγγιστό γιαούρτι να έχει πρόσθετα. Μέχρι τώρα η Ελλάδα πολεμούσε να πάρει ΠΟΠ για το στραγγιστό γιαούρτι, το οποίο όμως κανείς δεν στραγγίζει αλλά το συμπυκνώνουν με διάφορα μέσα». 

Ο αριθμός των βοοειδών μειώθηκε οπότε αυξήθηκε η συνδεδεμένη ενίσχυση στην αγελαδοτροφία.  

Με τροποποιητική απόφαση που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ, στις 19 Ιουλίου 2023, έρχονται αλλαγές στην συνδεδεμένη ενίσχυση του βόειου κρέατος.

Συγκεκριμένα ο καθορισμός του ύψους της συνδεδεμένης ενίσχυσης ήταν στο ποσό των 114 € ανά επιλέξιμο θηλυκό ζώο, για το έτος ενίσχυσης 2022.

Με την τροποποιητική το άρθρο 1 της, αντικαθίσταται ως εξής:
Τον καθορισμό του ύψους της συνδεδεμένης ενίσχυσης στο ποσό των 134,5 € ανά επιλέξιμο θηλυκό ζώο, για το έτος ενίσχυσης 2022.

Στη νέα ΚΑΠ για τη συνδεδεμένη βόειου κρέατος τα μέτρα παρέμβασης που θεσπίζονται είναι τα ακόλουθα:

i) Μέτρο Α: Συνδεδεμένη ενίσχυση για τα θηλυκά βοοειδή που έχουν γεννήσει στο έτος ενίσχυσης (ΜΚ1- 32.3-2).
Η παρέμβαση αφορά την ενίσχυση για την εκτροφή αγελάδων, δηλαδή τη συνδεδεμένη ενίσχυση σε θηλυκά βοοειδή ηλικίας 18 μηνών έως 12 ετών, που έχουν γεννήσει στο έτος ενίσχυσης. Το Μέτρο αυτό στοχεύει στην αξιοποίηση του εγχώριου αναπαραγωγικού δυναμικού και θα αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για τη διατήρηση του αριθμού των εγχώριων γεννήσεων σε ικανοποιητικά επίπεδα.

ii) Μέτρο Β: Συνδεδεμένη ενίσχυση για σφάγια ηλικίας 11-12 μηνών (ΜΚ1-32.3-3). Η παρέμβαση αφορά τη συνδεδεμένη ενίσχυση σε βοοειδή (αρσενικά και θηλυκά) που σφάζονται σε ηλικία 11-12 μηνών.

iii) Μέτρο Γ: Συνδεδεμένη ενίσχυση για σφάγια ηλικίας από 14 έως 24 μηνών (ΜΚ1- 32.3-4).
Η παρέμβαση αφορά τη χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης σε βοοειδή (αρσενικά και θηλυκά), τα οποία εκτρέφονται για πάχυνση και σφάζονται σε ηλικία από 14 έως και 24 μηνών, με σκοπό την παραγωγή σφάγιων μεγάλου βάρους.

Θυμίζουμε ο ετήσιος προϋπολογισμός για το έτος ενίσχυσης 2023, ανέρχεται για το Μέτρο Α σε 22.680.000 €, για το Μέτρο Β σε 1.770.600 € και για το Μέτρο Γ σε 21.925.000 €.

Η Ελλάδα κατάφερε να προμηθεύει μοσχάρια για πάχυνση την Αλβανία. Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξη που έδωσε στον ΑγροΤύπο ο Δρ. Ιωάννης Καϊμακάμης- Διδάκτωρ Ζωικής Παραγωγής ΑΠΘ, ΜΔΕ στην Αγροτική Οικονομία και βοοτρόφος.

Ο κ. Ιωάννης Καϊμακάμης αξίζει να αναφέρουμε ότι εκτός από επιστήμονας είναι και κτηνοτρόφος, αφού διαθέτει εκτροφή στο Πύθιο της Ελασσόνας με 85 αγελάδες κρεατοπαραγωγής, αποτέλεσμα διασταυρώσεων με ταύρους Limousine (Λιμουζίν).   

Ερ.: Υπάρχει ενδιαφέρον για εξαγωγές ζώντων μοσχαριών από την χώρα μας προς την Αλβανία;

Απ: Η Ελλάδα αποτελεί εμπορικό προμηθευτή της αλβανικής αγοράς σε ζώντα βοοειδή. Είναι σημαντικό να αναφέρω επίσης ότι η Ελλάδα δεν πραγματοποιεί εξαγωγές σε καμία άλλη ευρωπαϊκή ή και τρίτη χώρα ζώντων βοοειδών.
Με βάση τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεση μας το 2022 καταγράφηκε σημαντική αύξηση ζώων που εξήχθησαν στην Αλβανία και η ανάπτυξη αυτή σε κιλά ζώντος βάρος υπολογίζεται +65% εν συγκρίσει με το έτος 2021. Η παραδοχή αυτή από μόνη της αποκαλύπτει ότι το ενδιαφέρον και το διμερές εμπόριο μεταξύ των χωρών βαίνει αυξημένο.
Προοπτική η οποία εκτιμώ ότι θα συνεχιστεί λαμβάνοντας υπόψιν τις πληροφορίες από την αγορά και τις στατιστικές του πρώτου τετραμήνου του τρέχοντος έτους.

Ερ.: Πώς κυμαίνονται αυτή την εποχή οι τιμές εισαγωγής ζώντων μοσχαριών για πάχυνση από χώρες της ΕΕ και οι τιμές στα εγχώρια μοσχάρια;

Απ: Όσο αφορά τις τιμές εισαγωγής από χώρες της ΕΕ, θα αναφερθώ σε τιμές εισαγωγής ζώντων ζώων κυρίως από την Γαλλία. 
Βλέπουμε λοιπόν ως μέση τιμή εισαγωγής τα 3,92 € ανά κιλό ζώντος βάρος (εξαιρούνται οι δαπάνες μεταφοράς και λοιπά έξοδα που συνδέονται με την ενδοκοινοτική διακίνηση) και αναφέρομαι σε ζώα που εισάγονται για αναπαραγωγή - κυρίως αρσενικοί γεννήτορες - και ζώα που εισάγονται με σκοπό τη βραχεία πάχυνση και τη σφαγή (5,5 - 7 μήνες επί ελληνικού εδάφους). Οι τιμές αδιαμφισβήτητα είναι υψηλές. 
Στην ελληνική αγορά γίνονται εμπορικές πράξεις, με τιμές που κυμαίνονται από 3,40 - 3,80 € ανά κιλό ζώντος βάρος για μοσχάρια ηλικίας 6-10 μηνών.  

Ερ.: Είναι βιώσιμες οι ελληνικές εκτροφές; Υπάρχουν προοπτικές για την ελληνική βοοτροφία και αν θα πρέπει να εφαρμόσουμε σχέδιο για αύξηση της εγχώριας παραγωγής;

Απ: Ως προς την οικονομική βιωσιμότητα των ελληνικών εκτροφών κρεοπαραγωγής, αυτή αποτιμάται θετικά. Βρισκόμαστε σε εκείνο το σημείο όπου οι τιμές πώλησης σε ζων βάρος ή κρέας καταγράφουν ιστορικό υψηλό, ενώ οι τιμές των εισροών και κυρίως των ζωοτροφών σημειώνουν σημαντική μείωση. 
Κατά συνέπεια, προσεγγίζοντας αποκλειστικώς με όρους έσοδα - έξοδα τ,ο αποτέλεσμα βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση. 

Από την άλλη, έχουμε δύο σημαντικά γεγονότα: 
1) οι εισαγωγές σε κρέας μειώνονται ως αποτέλεσμα της μείωσης της παραγωγής στις κύριες χώρες εισαγωγής και 
2) καταναλωτική στροφή στο ελληνικό κρέας, όπου πιστέψτε με η αγορά της Αθήνας λαχταρά να γεύεται βόειο κρέας ελληνικής προέλευσης.

Παρά ταύτα, τα προβλήματα στον κλάδο παραμένουν και αυτά έχουν να κάνουν τη σημαντική έλλειψη εξειδικευμένης πολιτικής. Και επιτρέψτε μου να σας αναφέρω ότι για αυτό δεν ευθύνεται μόνο η Κυβέρνηση αλλά είναι ένα ζήτημα όμως που ξεφεύγει από την κύρια σημερινή θεματολογία και θα χαρώ να το συζητήσουμε σε δεύτερο χρόνο. 

Ως προς τις προοπτικές της ελληνικής κρεοπαραγωγού βοοτροφίας, ιστορικά, σταθερά και απαρέγκλιτα απαντώ πως ναι υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Το βροντοφωνάζω άλλωστε. 

Λείπει όμως το στρατηγικό σχέδιο, που θα εστιάζει σε πέντε κλειστούς θεματικούς άξονες και ίσως η θεσμοθέτηση ειδικού συμβούλου, με εξειδίκευση σε θέματα κτηνοτροφίας υπό το ΥπΑΑΤ. Αναφέρω περιληπτικά τους άξονες αυτούς:

• Προσαρμογή της παραγωγής στην εγχώρια αγορά σε πρώτη φάση και μετατροπή του συστήματος εκτροφής αγελάδων σε ολοκληρωμένο σύστημα πάχυνσης μόσχων 
• Έλεγχος κόστους παραγωγής στο πρότυπο του συστήματος COUPROD που ήδη εφαρμόζεται στη Γαλλία 
• Δημιουργία υποχρεωτικού check off προγράμματος με υποχρεωτική συμμετοχή βοοτρόφων και εγκατάσταση μηχανισμού αυθεντικότητας (και όχι ιχνηλασιμότητας - δεν αρκεί)
• Εθνικό πρόγραμμα εκρίζωσης ζωονόσων. Και για όσους βιαστούν να απαντήσουν ότι υπάρχει θα αντιτείνω ότι ναι μεν υπάρχει αλλά δεν φέρει κανένα αποτέλεσμα. Λυπούμαι που αναφέρομαι σε αυτό αλλά δυστυχώς δεν αποτελούμε χώρα ελεύθερη νοσημάτων
• Παροχή κινήτρων για εξαγορές και συγχωνεύσεις επιχειρήσεων με δραστηριότητα στη σφαγή, επεξεργασία και εμπορία κρέατος 

Πήρε ΦΕΚ η Υπουργική Απόφαση με τον καθορισμό του ύψους ενίσχυσης γάλακτος παραγόμενου στα μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους για το έτος 2022.

Το γάλα πρέπει να έχει προορισμό την παραγωγή παραδοσιακών τυριών και γιαούρτη.

Ειδικότερα το ύψος ενίσχυσης ανά επιλέξιμο τόνο αγελαδινού, πρόβειου και αίγειου γάλακτος, παραγόμενου στα μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους, που προορίζεται για την παραγωγή παραδοσιακών τυριών και γιαούρτης, είναι ως εξής: 
(α) σε 51,31 € ανά επιλέξιμο τόνο αγελαδινού γάλακτος, 
(β) σε 58,65 € ανά επιλέξιμο τόνο αίγειου γάλακτος, 
(γ) σε 80,64 € ανά επιλέξιμο τόνο πρόβειου γάλακτος.

Το συνολικό ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται σε τέσσερα εκατομμύρια τριακόσιες τριάντα επτά χιλιάδες ευρώ (4.337.000 €), εκ του οποίου το ποσό τριών εκατομμυρίων επτακοσίων ενενήντα χιλιάδων ευρώ (3.790.000 €) καλύπτεται από ενωσιακή χρηματοδότηση και το ποσό πεντακοσίων σαράντα επτά χιλιάδων ευρώ (547.000 €) από εθνική χρηματοδότηση.

Διαβάστε το ΦΕΚ