Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές υπογράφηκε η Υπουργική Απόφαση με την οποία δίνεται η παράταση της περιόδου κατανομής βιοντίζελ και ο καθορισμός ποσότητας κατανομής για το 2023.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου έγινε αγώνας δρόμου και υπήρξαν μεγάλες πιέσεις από τους υπουργούς Επικρατείας, Άκη Σκέρτσο, και Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργο Γεωργαντά, για να «πέσουν» οι υπογραφές από το ΥΠΕΝ.

Συγκεκριμένα στο άρθρο 157 του ν. 5037/2023 (ΦΕΚ Α’ 78/28.03.2023) προστέθηκε περίπτωση ζ’ στην παράγραφο 7 του άρθρου 15Α του ν. 3054/2002 (ΦΕΚ Α’ 230) όπως ισχύει, σχετικά με την παράταση της περιόδου κατανομής βιοντίζελ έτους 2021, ως ακολούθως: «ζ) Η περίοδος κατανομής, σύμφωνα με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/91141/3744/1.10.2021 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την κατανομή του έτους 2021 (Β’ 4643), παρατείνεται πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2021 και για χρονικό διάστημα μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της κοινής απόφασης της περ. α). Στο χρονικό διάστημα της παράτασης της κατανομής, οι ποσότητες αυτούσιου βιοντίζελ, επιπλέον της κατανομής έτους 2021, που απαιτούνται για το χρονικό διάστημα της παράτασης, παραλαμβάνονται από τους υπόχρεους ανάμειξης εκ των δικαιούχων της κατανομής έτους 2021, με τρόπο ώστε στο τέλος κάθε μήνα: ζα) οι ποσότητες αυτούσιου βιοντίζελ που παραδόθηκαν από τους δικαιούχους, να είναι ανάλογες με τα ποσοστά συμμετοχής τους στην κατανομή έτους 2021, και ζβ) το ποσοστά ανάμειξης του αυτούσιου βιοντίζελ στο πετρέλαιο κίνησης που διατίθεται στην αγορά, να είναι επτά τοις εκατό (7%) κατ’ όγκο. Στο χρονικό διάστημα της παράτασης της κατανομής συνεχίζουν να ισχύουν τα λοιπά καθοριζόμενα στην ανωτέρω υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/91141/3744/1.10.2021 κοινή απόφαση».

Στο πλαίσιο αυτό και αναφορικά με τις ποσότητες κατανομής, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία διακινήσεων καυσίμων από το πληροφοριακό σύστημα fuelstats, η συνολική ποσότητα κατανομής βιοντίζελ για το έτος 2021 ανήλθε σε 116.000 χιλιόλιτρα (έναντι πρόβλεψης 110.000 χιλιολίτρων στην ΚΥΑ κατανομής 2021), ενώ για το έτος 2022 ανήλθε σε 140.000 χιλιόλιτρα. Βάσει των διαθέσιμων συγκριτικών στοιχείων διακινήσεων καυσίμων, για το έτος 2023 εκτιμάται ότι η συνολική ποσότητα κατανομής βιοντίζελ θα ανέλθει επίσης σε 140.000 χιλιόλιτρα.

Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος, οι παραγωγοί ενεργειακών φυτών αναμένουν τώρα να ανακοινώσουν τις νέες τιμές τα εργοστάσια βιοντίζελ της χώρας και να υπογραφούν τα συμβόλαια.

Με πολλά τεχνικά προβλήματα άνοιξε τελικά η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων στο πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη» από την περασμένη εβδομάδα.

Το πρόγραμμα θα παραμείνει «ανοιχτό» μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων ανά κατηγορία.

Το πρόβλημα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, θα είχε αποφευχθεί εάν είχε προηγηθεί ένα κρας τεστ, δεδομένου ότι κριτήριο ένταξης βάσει του οδηγού του προγράμματος είναι αποκλειστικά η χρονική προτεραιότητα υποβολής της αίτησης και άρα οι σχεδιαστές της πλατφόρμας θα έπρεπε να αναμένουν μαζικές αιτήσεις από την πρώτη ημέρα.

Δικαιούχοι του Προγράμματος είναι νοικοκυριά και αγρότες που θα μπορούν να εγκαταστήσουν το δικό τους μικρό φωτοβολταϊκό, σε συνδυασμό με σύστημα αποθήκευσης (μπαταρία). Η επιδότηση του συστήματος φωτοβολταϊκού ξεκινά από 45% και φτάνει το 75% για τα νοικοκυριά. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τους αγρότες είναι 40% – 60%, ενώ η συνολική επιδότηση του συστήματος φωτοβολταϊκού με μπαταρία μπορεί να φτάσει έως και 16.000 ευρώ για νοικοκυριά και 10.000 ευρώ για αγρότες.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος, που αφορά αποκλειστικά για επαγγελματίες αγρότες ή αγρότες ειδικού καθεστώτος, ανέρχεται στα 30 εκατ. ευρώ.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Σπανούλης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών (ΠΣΑΦ), «το πρόβλημα είναι οι απορρίψεις στις αιτήσεις που θα καταθέσουν οι αγρότες. Πρέπει να τονίσουμε ότι το σύστημα αποθήκευσης (μπαταρία) δεν έχει νόημα για τους αγρότες γιατί έχουν συγκεκριμένη αρδευτική περίοδο. Για να γίνει δεκτό όμως αίτημα για φωτοβολταϊκό χωρίς μπαταρία θα πρέπει να υπάρξει σύνδεση με ΔΕΔΔΗΕ και εκεί θα υπάρξει πρόβλημα. 

Εμείς είχαμε ζητήσει τα αγροτικά φωτοβολταϊκά να έχουν μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ μέχρι 20 kW αλλά τελικά το ΥΠΕΝ έβαλε μέχρι 10,8 kW. Είναι θετικό που έδωσε το δικαίωμα οι αγρότες να καταθέτουν αίτηση φωτοβολταϊκά χωρίς μπαταρία. Αλλά θα έπρεπε να υπήρχε και η φράση «όλα τα αιτήματα από αγρότες που έχουν προϋπολογισμό έως 30 εκατ. ευρώ να πάρουν έγκριση». Μόνο τότε θα είχε ουσία το πρόγραμμα και θα έφερνε κάποιο θετικό αποτέλεσμα στον αγροτικό τομέα».

Η υποβολή των αιτήσεων γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΔΕΔΔΗΕ και της χρήσης των κωδικών TAXISNET (εδώ).  

Κονδύλι 100 εκατ. ευρώ μοιράζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε αγρότες πέντε χωρών της ανατολικής Ευρώπης, σε μια προσπάθεια στήριξης του εισοδήματος λόγω των προβλημάτων από τις αδασμολόγητες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία.

Είναι το δεύτερο πακέτο στήριξης, αφού η ΕΕ ενέκρινε πριν ένα μήνα το πρώτο πακέτο ύψους 56,3 εκατομμυρίων ευρώ για τους αγρότες των χωρών αυτών. Η ενίσχυση δίνεται μετά από αίτημα που κατέθεσαν οι κυβερνήσεις των κρατών και μετά τα μέτρα που πήραν κατά των εξαγωγών από την Ουκρανία.

Μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, στις 28 Απριλίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για το μέτρο στήριξης, ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, στους αγρότες αυτών των χωρών. 

Το ποσό προέρχεται από το αποθεματικό του 2023, θα κατευθυνθεί στους αγρότες που παράγουν δημητριακά και ελαιούχους σπόρους σε αυτά τα πέντε κράτη μέλη.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η στήριξη θα βοηθήσει τα κράτη μέλη που συνορεύουν με την Ουκρανία να αντισταθμίσουν εν μέρει τα ζητήματα που προκύπτουν από τις εισαγωγές αυτών των αγροδιατροφικών προϊόντων από την Ουκρανία. 

Παράλληλα, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία έχουν δεσμευτεί να άρουν τα μονομερή μέτρα τους για το σιτάρι, τον αραβόσιτο, την ελαιοκράμβη και τον ηλιόσπορο και οποιαδήποτε άλλα προϊόντα προέρχονται από την Ουκρανία.

Η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 9,77 εκατ. ευρώ στη Βουλγαρία, 15,93 εκατ. ευρώ στην Ουγγαρία, 39,33 εκατ. ευρώ στην Πολωνία, 29,73 ευρώ στη Ρουμανία και 5,24 ευρώ στη Σλοβακία. 

Οι χώρες μπορούν να συμπληρώσουν αυτή την ενίσχυση της ΕΕ έως και 200% με εθνικούς πόρους που θα ανέρχονται σε συνολική οικονομική βοήθεια 300 εκατομμυρίων ευρώ για τους πληγέντες αγρότες. 

Η κατανομή λαμβάνει υπόψη το βάρος κάθε ενδιαφερόμενης χώρας στον γεωργικό τομέα της Ένωσης, με βάση το ποσό των άμεσων πληρωμών της ΚΑΠ, καθώς και τη σχετική αύξηση των ουκρανικών εισαγωγών σιτηρών και ελαιούχων σπόρων σε αυτά τα κράτη μέλη.

Εάν το μέτρο εγκριθεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ η Επιτροπή θα δεσμεύσει τα κονδύλια. Στη συνέχεια θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευσή του, ώστε τα πέντε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να μπορούν να την εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση.

Οι αρχές των πέντε κρατών μελών θα διανείμουν την ενίσχυση στους γεωργούς που καλλιεργούν σιτηρά και ελαιούχους σπόρους, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ζημιά τους και διασφαλίζοντας ότι αυτοί είναι οι τελικοί δικαιούχοι της χρηματοδοτικής στήριξης. 

Οι πληρωμές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Οι πέντε χώρες θα πρέπει να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τις λεπτομέρειες της εφαρμογής του μέτρου, ιδίως τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της ενίσχυσης, τον προβλεπόμενο αντίκτυπο του μέτρου.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της διεθνούς ενεργειακής κρίσης. Τα μέτρα αφορούν τους μήνες Μάιο και Ιούνιο προκειμένου να μην υπάρξει κενό κάλυψης των πολιτών σε περίπτωση δυο εκλογικών αναμετρήσεων.

Συγκεκριμένα, οι επιδοτήσεις για την ηλεκτρική ενέργεια σε οικιακά τιμολόγια και για όλες τις παροχές κύριας και μη κύριας κατοικίας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και ανεξαρτήτως παρόχου διαμορφώνονται ως εξής.

Για μηνιαίες καταναλώσεις έως 500 kWh, η επιδότηση θα είναι 15 €/MWh. Η κατηγορία αυτή αφορά το 90% των νοικοκυριών στην Ελλάδα.

Την ίδια επιδότηση θα λάβουν και όσοι έχουν μηνιαία κατανάλωση πάνω από 500 kWh, υπό την προϋπόθεση ότι θα μειώσουν κατά 15% τη μέση ημερήσια κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή.

Στα νοικοκυριά που είναι ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) η επιδότηση ανέρχεται στα 50 €/MWh.

Για τους αγρότες, η επιδότηση ανέρχεται στα 15 €/MWh.

Η αξία της επιδότησης του ρεύματος για νοικοκυριά και αγρότες, τον Μάιο και τον Ιούνιο, ανέρχεται στα 47 εκατ. ευρώ.

Αδυνατούν να υπογραφούν συμβόλαια μεταξύ παραγωγών και μεταποίησης επειδή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν τηρεί την νομοθεσία και δεν καθορίζει τις ποσότητες βιοντίζελ που πρέπει να διοχετευτούν στην αγορά. 

Τα δύο τελευταία χρόνια η σπορά ηλίανθου και ελαιοκράμβης αλλά οι παραγωγοί δεν γνώριζουν την τιμή συμβολαίου. Από την πλευρά της η μεταποίηση δεν γνωρίζει τι ποσότητες πρέπει να παράγει για να απορροφηθούν από την αγορά. Ουσιαστικά καταργείται στην πράξη η συμβολαιακή γεωργία. 

Την ίδια στιγμή εισάγονται μεγάλες ποσότητες βιοντίζελ από τα διυλιστήρια και τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών ως επί τω πλείστων από τρίτες χώρες, σε χαμηλές τιμές.   

Όπως υποστηρίζει ο ΣύνδεσμοςΒιομηχάνων Βιοντίζελ Ελλάδος (Σ.ΒΙ.ΒΕ), η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τα δύο τελευταία χρόνια στον κλάδο των ανανεώσιμων καυσίμων μάς αναγκάζει να απευθυνθούμε δημοσίως προς όλους του φορείς αλλά και τους Έλληνες αγρότες, οι οποίοι δικαίως βρίσκονται σε σύγχυση σχετικά με τις αποφάσεις που πρέπει να λάβουν για τις επερχόμενες εαρινές καλλιέργειες. 

Συγκεκριμένα, η μη τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών που απορρέουν από το νομικό πλαίσιο που διέπει τα βιοκαύσιμα, πρωτίστως από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και δευτερευόντως από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει οδηγήσει τόσο τους παραγωγούς βιοκαυσίμων όσο και τους αγρότες σε αδιέξοδο. 

Μάλιστα, η πρωτοφανής αδιαφορία του ΥΠ.ΕΝ. έχει δημιουργήσει στρεβλώσεις, συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και αβεβαιότητα σε όλο το φάσμα της αγοράς με αποτέλεσμα να προκύπτει το εύλογο ερώτημα αν η αδιαφορία από πλευράς Υπουργείου αγγίζει τα όρια της ανοχής σε φαινόμενα προνομιακής μεταχείρισης συγκεκριμένων εταιρειών. 

Η αγορά βιοντίζελ στην Ελλάδα είναι μία αγορά που διέπεται από τους νόμους 3054/2002 και 4062/2012 που ρυθμίζουν κάθε λεπτομέρεια για τη λειτουργία της. Ο βασικός πυλώνας λειτουργίας της αγοράς είναι η κατανομή ποσοτήτων σε δικαιούχους παραγωγούς βιοκαυσίμων με βάση κυρίως την απορρόφηση Ελληνικών αγροτικών α’ υλών μέσα από συμβολαική γεωργία αλλά και άλλων κριτηρίων. 

Από το 2005 όταν και λειτούργησε για πρώτη φορά αυτό το πλαίσιο, η συμβολαική γεωργία ενεργειακών ελαιούχων σπόρων έδωσε μία πολύ μεγάλη διέξοδο στους Έλληνες αγρότες να καλλιεργήσουν μετά από πολλά χρόνια ηλίανθο και ελαιοκράμβη σε μεγαλύτερη κλίμακα. 

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι συγκεκριμένες καλλιέργειες να «ανθίσουν» σε τέτοιο βαθμό ώστε μέχρι πέρυσι να καλλιεργούνται σε πανελλήνια κλίμακα περίπου 1.000.000 στρέμματα από σχεδόν 25.000 ελληνικές αγροτικές οικογένειες. Μάλιστα το αγροτικό εισόδημα από αυτές τις καλλιέργειες άγγιζε τα 100.000.000 €. 

Για να μπορεί όμως εύρυθμα να λειτουργήσει το συγκεκριμένο πλαίσιο απαιτείται από το ΥΠΕΝ η τήρηση της νομοθεσίας. Συγκεκριμένα θα πρέπει κάθε χρόνο να καθορίζονται οι συνολικές ποσότητες βιοντίζελ που πρέπει να διοχετευτούν στην αγορά που είναι ίσες με το 7% της κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης στην Ελλάδα. 

Με βάση τις πραγματικές καταναλώσεις που προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. η κατανομή ποσοτήτων βοντίζελ στην Ελλάδα θα έπρεπε να είναι από 150.000 -180.000 m3 κάθε χρόνο. Επίσης το ΥΠ.ΕΝ. εφαρμόζοντας τη νομοθεσία θα έπρεπε να εκδίδει κάθε χρόνο την απόφαση κατανομής μέχρι το τέλος Δεκέμβρίου ώστε να μπορεί η αγορά να λειτουργεί ομαλά. Αντ’αυτού το ΥΠ.ΕΝ. για λόγους που δεν έχουν εξηγηθεί ακόμη αποφάσισε μονομερώς να εκδώσει για το 2021 μια απόφαση κατανομής 110.000 m3 αυτούσιου βιοντίζελ κι έκτοτε να σταματήσει να τηρεί τις υποχρεώσεις του που απορρέουν εκ του νόμου. 

Οι παραπάνω ενέργειες, παραλείψεις και αδικαιολόγητες αποφάσεις από πλευράς ΥΠ.ΕΝ. είχαν ως αποτέλεσμα να φτάσουμε στο έτος 2023 όπου 50.000 - 60.000 m3 βιοντίζελ να εισάγονται από τα διυλιστήρια και τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών ως επί τω πλείστων από τρίτες χώρες, μέσω χωρών της Ε.Ε., με άγνωστης προέλευσης και εγκυρότητας πιστοποιητικά αειφορίας εις βάρος των αειφόρων ελληνικών ενεργειακών α’ υλών. 

Το τελευταίο δεν είναι ένα αυθαίρετο συμπέρασμα αλλά αποτελεί σοβαρό κίνδυνο μιας και η χώρα μας (μαζί με άλλες), με την ανοχή του ΥΠ.ΕΝ., εισάγει ρύπους από χώρες όπως είναι η Κίνα μέσω άλλων Ευρωπαϊκών χωρών κάτι που έχει ήδη μπει στο μικροσκόπιο της Ε.Ε. σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, λόγω των παραλείψεων του ΥΠ.ΕΝ, η μη έκδοσης της κατανομής έχει “θολώσει” τα νερά του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά βιοντίζελ, καθώς παραμένει άγνωστο αν εταιρείες στις οποίες δόθηκε η άδεια να πωλούν βιοντίζελ στην Ελληνική αγορά, το 2021, τηρώντας συγκεκριμένα κριτήρια, τηρούν ακόμη αυτά που προβλέπει ο νόμος ή αποκομίζουν εκατομμύρια ευρώ χωρίς κανένα έλεγχο υπό την ανοχή του Υπουργείου.

 Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, είναι ότι ενώ απομένουν πολύ λίγες μέρες μέχρι να κλείσει το παράθυρο σποράς των ενεργειακών καλλιεργειών, η συνειδητή ή ασυνείδητη άρνηση του ΥΠ.ΕΝ. να εφαρμόσει το νόμο έχει οδηγήσει το σύνολο σχεδόν των παραγωγών βιοντίζελ να μην μπορούν να συνάψουν συμβάσεις με τους Έλληνες αγρότες καθώς είναι εντελώς αβέβαιο αν η παραγωγή τους θα μπορέσει να απορροφηθεί. 

Για τους παραπάνω λόγους, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων του Σ.ΒΙ.Β.Ε. και των Υπουργών, Περιβάλλοντος κ. Σκρέκα και Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γεωργαντά τη Δευτέρα 10/4/2023 όπου είχαμε την ευκαιρία να εκθέσουμε όλα τα παραπάνω προβλήματα. Παρά τις δεσμεύσεις των Υπουργών ώστε να τηρηθούν όσο ο Νόμος προβλέπει, δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε ολοταχώς σε καταστροφή της καλλιέργειας των ενεργειακών φυτών στη χώρα μας και την απώλεια ενός σημαντικού εισοδήματος 25.000 αγροτικών οικογενειών, με μοναδικούς επωφελούμενους από τη συγκεκριμένη εξέλιξη τους εισαγωγείς ποσοτήτων από τρίτες χώρες και αυτούς που δεν τηρούν όσα προβλέπει η νομοθεσία με την ανοχή των Υπουργείων. 

Ολοκληρώνοντας, ο Σ.ΒΙ.ΒΕ. ως μοναδικός θεσμικός εκπρόσωπος των παραγωγών βιοκαυσίμων στην Ελλάδα θα ήθελε να ενημερώσει τους Έλληνες αγρότες ότι από τη πρώτη μέρα εφαρμογής των νόμων που διέπουν την κατανομή βιοντίζελ στάθηκε υπέρμαχος της συμβολαιακής γεωργίας των ενεργειακών φυτών. Δυστυχώς, υπό τις παρούσες συνθήκες και ενώ καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να τηρηθούν τα προβλεπόμενα, το αρμόδιο Υπουργείο έχει επιλέξει να οδηγήσει συνειδητά αυτό το αγροτικό κομμάτι και κατ’επέκταση την Ελληνική παραγωγή βιοκαυσίμων σε μαρασμό. 

Για τους ποιους οφελεί η συγκεκριμένη εξέλιξη δημιουργεί αμείλικτα ερωτήματα τα οποίο μόνο οι αρμόδιοι Υπουργοί μπορούν να απαντήσουν. Ο Σ.ΒΙ.Β.Ε διαχρονικά αποτέλεσε αρωγό στις προσπάθειες των αρμοδίων να εξελίξουν το πλαίσιο, με γνώμονα τη τήρηση των νόμων και την ανάπτυξη της Ελληνικής παραγωγής τόσο των ενεργειακών σπόρων, όσο και βιοκαυσίμων αλλά δυστυχώς πλέον αποδεικνύεται ότι τα συμφέροντα των ολίγων είναι υπεράνω των πολλών και κυρίως υπεράνω του νόμου.

Σταματά η υπογραφή συμβολαίων μεταξύ παραγωγών και βιομηχανιών βιοντίζελ για την καλλιέργεια ηλίανθου.

Όπως είχαμε αναφέρει σε σχετικό άρθρο του ΑγροΤύπου οι τιμές των συμβολαίων είχαν πέσει σε χαμηλά επίπεδα, αφήνοντας στον «αέρα» πολλούς παραγωγούς που έκαναν σπορές.

Τώρα οι μεταποιητές περιμένουν παρέμβαση, από τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, για την υπογραφή της κατανομής, η οποία θα καθορίζει τις ποσότητες βιοκαυσίμου που θα απορροφηθούν από την αγορά. Θυμίζουμε ότι εδώ και δύο χρόνια δεν έχει υπογραφεί αυτή η απόφαση με αποτέλεσμα να έχουν μειωθεί οι ποσότητες βιοντίζελ που παραδίδουν οι βιομηχανίες.

Για το θέμα υπήρξε συνάντηση τη Δευτέρα (3 Απριλίου) μεταξύ των εκπροσώπων του Συνδέσμου Βιοκαυσίμων και Βιομάζας Ελλάδος (ΣΒΙΒΕ) και τους υπουργούς κ.κ. Σκρέκα και Γεωργαντά. Κατά την συνάντηση υπήρξε υπόσχεση από τους υπουργούς στην μεταποίηση ότι θα δοθεί άμεσα λύση στο θέμα της κατανομής.

Πάντως η αγορά ηλιάνθου αυτή την εποχή είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών «Η Ένωση», κ. Λάμπρος Κουμπρίδης, «η αγορά ηλίανθου αυτή την εποχή - με βάση την τιμή στην Βουλγαρία - είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Ακόμη και σήμερα αν υπογραφεί η απόφαση της κατανομής η τιμή των συμβολαίων θα κυμανθεί στα 35 λεπτά το κιλό. Τιμή κάτω από 45 λεπτά δεν φέρνει εισόδημα στους Έλληνες παραγωγούς. 

Για αυτό ζητάμε την ένταξη της καλλιέργειας του ηλιάνθου στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-Schemes) της νέας ΚΑΠ. Την Τρίτη (4 Απριλίου) εκπροσωπώντας την ΕΘΕΑΣ πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με τον υπουργό ΑΑΤ κ. Γεωργαντά, στην οποία του ζητήσαμε να συμπεριληφθεί ο ηλίανθος στη δράση Eco-Scheme Π1-31.1 που αφορά την χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών ποικιλιών (με ενίσχυση 60 ευρώ ανά στρέμμα). Έτσι θα μπορούν οι παραγωγοί ηλίανθου να έχουν ένα πρόσθετο εισόδημα για να παραμείνει βιώσιμη η καλλιέργεια».

«Με έκπληξη ο Σκυριανός λαός και η κοινωνία της Εύβοιας πληροφορούνται ότι επανέρχεται η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών στη Σκύρο, για τέταρτη φορά, με μια πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα διαδικασία. Δρομολογείται και πάλι η έγκριση ενός αιολικού πάρκου 58 ανεμογεννητριών στη νότια Σκύρο», τόνισε ο Βαγγέλης Αποστόλου, βουλευτή Εύβοιας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και πρώην Υπουργού ΑΑΤ.

Και πρόσθεσε: «Η πρώτη ήταν το 2006 για την εγκατάσταση 10 αιολικών πάρκων με 111 ανεμογεννήτριες. Η μη αποδοχή αυτής της πρότασης από την τοπική κοινωνία ήταν καθολική και εκφράστηκε με πολλές ομόφωνες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλεπάλληλα ψηφίσματα λαϊκών συνελεύσεων, αντιδράσεις όλων των φορέων, ακόμη και από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας που απέρριψε τη σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Η δεύτερη ήταν το 2020, όταν η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αποδέχτηκε τη πρόταση επικαιροποίησης της επένδυσης, ως προς τον αριθμό και το μέγεθος των ανεμογεννητριών, διατηρώντας όμως τη συνολική ισχύ των 333 MW, η οποία απορρίφθηκε από το ΣτΕ.

Επανέρχεται για τρίτη φορά το αίτημα από την «Αιολική Νοτίου Σκύρου Α.Ε.» το Μάρτιο του 2022, με σκοπό την ένταξη της νέας πρότασης στις στρατηγικού χαρακτήρα επενδύσεις, έχοντας παράλληλα μειώσει τον αριθμό των αιολικών πάρκων και των ανεμογεννητριών, αλλά γιγαντώσει τις διαστάσεις τους, αφού ουσιαστικά η ισχύς τους μειώνεται μόνο κατά 10%, δηλαδή από τα 333 στα 300 MW.

Απέσυραν το αίτημα για να ξεπεράσουν κάποια προβλήματα και το επανέλαβαν ουσιαστικά για τέταρτη φορά, ακόμη και μετά από τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις φορέων, όπως ο ΥΦΥΠΕΚΑ, από τον οποίο ζήτησαν να προτείνει αντισταθμιστικά μέτρα.

Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων προσφέρει μια προσωρινή προστασία αλλά υπάρχει πιθανότητα όταν εκδοθεί το απαιτούμενο Π.Δ. να ορίζει ότι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών δεν είναι συμβατή με την προστασία της βιοποικιλότητας.

Αυτή τη φορά χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια από όλους μας. Το όχι στη συγκεκριμένη πρόταση πρέπει να είναι και πάλι ξεκάθαρο και αγωνιστικό. Οι ιδιαίτεροι λόγοι που οφείλουμε να αναδείξουμε είναι πολλοί με χαρακτηριστικότερες τις επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον (η περιοχή έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura) όσο και στον τουρισμό (όσοι έχουν επισκεφτεί το νησί το γνωρίζουν καλά).

Έχοντας βρεθεί κι άλλες φορές κοντά στους κατοίκους που υπερασπίζονται το νησί τους συστρατεύομαι κι αυτή τη φορά στον αγώνα που κάνουν για να ανατρέψουν την άλωσή του».

Ξεκίνησαν οι σπορές στον ηλίανθο, ενώ οι τιμές συμβολαίων αρχικά ήταν στα 42 λεπτά το κιλό ξαφνικά υποχώρησαν στα 35 λεπτά, κάτι που έκανε τους παραγωγούς κυριολεκτικά να «παγώσουν» από αυτή την εξέλιξη.

Πέρσι, οι πρώτες τιμές ήταν στα 45 λεπτά, αλλά μετά έγινε αναπροσαρμογή και έφτασαν στα 50 λεπτά.

Ο κ. Κώστας Κάκος, παραγωγός από την Ορεστιάδα δήλωσε στον ΑγροΤύπο, «στην περιοχή μας έχουν ξεκινήσει την σπορά αλλά επίσημα τιμές δεν μας έχουν πει ακόμα». 

Ο Παύλος Αραμπατζής, έμπειρος αγρότης από την περιοχή της Βισαλτίας αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα ακόλουθα: «υπάρχει αβεβαιότητα και μαύρο σκοτάδι γύρω από τις τιμές για αυτό και ο αγροτικός κόσμος έχει αποτραπεί από το να σπείρει ηλίανθο».

Ο παραγωγός ενεργειακών φυτών και πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Παραγωγών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ), κ. Στέργιος Λίτος, από τη Νιγρίτα Σερρών, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «αρχικά 3 εταιρείες από την Κεντρική Μακεδονία ανακοίνωσαν τιμές συμβολαίων στα 42 λεπτά. Στη συνέχεια ήρθαν άλλες εταιρείες βιοντίζελ και ανακοίνωσαν τιμές στα 35 έως 37 λεπτά.

Για ακόμη μια χρονιά οι εταιρείες βιοντίζελ κάνουν λόγο για καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση της πρόσκλησης για τις κατανοµές. Αυτό φέρνει αβεβαιότητα στην αγορά και χαμηλές τιμές στους παραγωγούς. Πέρσι πήγαμε με την κατανομή του 2021. Φέτος όμως έχουν αλλάξει τα πράγματα, δεν υπάρχει πανδημία και πρέπει να υπογραφεί η κατανομή άμεσα από τα αρμόδια υπουργεία.

Αν οι τιμές στα συμβόλαια ήταν στα 42 λεπτά με τον ανταγωνισμό θα ήταν εφικτό να έφταναν γύρω στα 50 λεπτά, στα ίδια επίπεδα δηλαδή που κυμάνθηκαν και πέρυσι. Έτσι θα ήταν εφικτό να είχαμε φέτος μια καλλιέργεια στον ηλίανθο σε περίπου 1 εκατ. στρέμματα. Τώρα που βγήκαν στην αγορά χαμηλότερες τιμές πάνε να καταστρέψουν την καλλιέργεια. Ουσιαστικά καταστρέφουν την συμβολαιακή γεωργία στα ενεργειακά φυτά στην χώρα μας».

Η Κυβέρνηση ανακοινώνει την Παρασκευή (24/3/2023) τις επιδοτήσεις του ρεύματος για τον μήνα Απρίλιο.

Η επιδότηση του Απριλίου είναι η χαμηλότερη που έχει δώσει η κυβέρνηση κατά το διάστημα των 20 μηνών που εφαρμόζει το μέτρο της επιχορήγησης των λογαριασμών ρεύματος.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε ότι «τους τελευταίους 20 μήνες, έχουμε διαθέσει περισσότερα από 9 δισ. ευρώ για να στηρίξουμε την ελληνική κοινωνία απέναντι στην πρωτόγνωρη ενεργειακή κρίση. Το 70% αυτό του ποσού προέρχεται από τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας, και των εσόδων από τις δημοπρασίες αερίων των θερμοκηπίου, επιβαρύνοντας όσο το δυνατόν λιγότερο τον κρατικό προϋπολογισμό. Παράλληλα, συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε μια συνετή και νοικοκυρεμένη πολιτική, ώστε να είμαστε απόλυτα προετοιμασμένοι για τον επόμενο – πιθανώς δύσκολο – χειμώνα.

Είναι αλήθεια πως οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, αυτή τη χρονική στιγμή, βρίσκονται σε πορεία σημαντικής αποκλιμάκωσης, καθώς υπάρχει πτώση στις διεθνείς τιμές φυσικού αερίου. Μάλιστα, πολλοί πάροχοι ανακοίνωσαν για τον Απρίλιο τιμές που προσεγγίζουν επίπεδα προ ενεργειακής κρίσης. Ωστόσο, συνεπείς στη δέσμευσή μας, βρισκόμαστε εδώ για 20ο συνεχόμενο μήνα και προστατεύουμε αποτελεσματικά νοικοκυριά και αγρότες από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Γιατί η ενεργειακή κρίση συνεχίζεται. Και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε για όσο αυτό χρειαστεί. Τον Απρίλιο, οι καταναλωτές, μετά και τις σημερινές επιδοτήσεις, θα δουν ακόμη ποιο μειωμένους τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, σε σχέση με αυτούς του Μαρτίου».

Συγκεκριμένα όσον αφορά το μήνα Απρίλιο, για την επιδότηση ηλεκτρικής ενέργειας σε οικιακά τιμολόγια, για όλες τις παροχές κύριας και μη κύριας κατοικίας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και ανεξαρτήτως παρόχου:

• Για μηνιαίες καταναλώσεις έως 500 kWh, η επιδότηση θα είναι 15 ευρώ/MWh. Η κατηγορία αυτή αφορά το 90% των νοικοκυριών στην Ελλάδα.
• Την ίδια επιδότηση θα λάβουν και όσοι έχουν μηνιαία κατανάλωση πάνω από 500 kWh, υπό την προϋπόθεση ότι θα μειώσουν κατά 15% τη μέση ημερήσια κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή.
• Στα νοικοκυριά που είναι ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) η επιδότηση ανέρχεται στα 54 ευρώ/MWh, απορροφώντας το σύνολο σχεδόν της αύξησης.
• Για τους αγρότες, η επιδότηση ανέρχεται στα 15 ευρώ/MWh.

Η αξία της επιδότησης του ρεύματος για νοικοκυριά και αγρότες τον Απρίλιο ανέρχεται στα 24,4 εκατ. ευρώ.

Μέσα στον Απρίλιο ανοίγει η πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων του νέου προγράμματος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη».

Δικαιούχοι του προγράμματος είναι νοικοκυριά και αγρότες που θα μπορούν να εγκαταστήσουν το δικό τους μικρό φωτοβολταϊκό, σε συνδυασμό με σύστημα αποθήκευσης (μπαταρία).

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 200 εκατομμύρια ευρώ και η επιδότηση του συστήματος φωτοβολταϊκού φτάνει έως και 75% για νοικοκυριά και 60% για τους αγρότες.

Η συνολική επιδότηση του συστήματος φωτοβολταϊκού με μπαταρία μπορεί να φτάσει έως και 16 χιλιάδες ευρώ για νοικοκυριά και 10 χιλιάδες ευρώ για αγρότες.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ οι δικαιούχοι του προγράμματος θα μπορέσουν να δουν εξοικονόμηση στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος που αγγίζει τις 3 χιλιάδες ευρώ ετησίως.

Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τα ευάλωτα νοικοκυριά με τη διάθεση 35 εκατομμυρίων ευρώ αποκλειστικά για αυτούς, ενώ προβλέπεται ειδικό bonus 10% για άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ), μονογονεϊκές και πολύτεκνες οικογένειες.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, στους αγρότες το ποσοστό της επιχορήγησης για φωτοβολταϊκό σταθμό ανέρχεται στο 40% και για μπαταρία στο 90%. Το ανώτατο ποσό επιχορήγησης για φωτοβολταϊκό σταθμό είναι τα 450 ευρώ ανά kWp και για μπαταρία τα 600 ευρώ ανά kWh. Στα ανωτέρω ποσά δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ (24%).

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Με το νέο πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη», χιλιάδες νοικοκυριά και αγρότες θα μπορούν να γίνουν ενεργειακά αυτόνομοι, παράγοντας και αποθηκεύοντας τη δική τους πράσινη ενέργεια. Με αυτόν τον τρόπο, θα μειώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος και θα περιορίσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ειδικότερα, με την επιδότηση για τους αγρότες, στηρίζουμε στην πράξη την ελληνική περιφέρεια, την ανταγωνιστικότητα του πρωτογενούς τομέα, ώστε οι αγρότες μας να παραμείνουν στις καλλιέργειες και στα χωράφια τους, με όρους ανάπτυξης. Για την Κυβέρνηση, η ενεργειακή δημοκρατία δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Είναι μια ανάγκη που ικανοποιείται, διασφαλίζοντας την κοινωνικά δίκαιη πρόσβαση των πολιτών στην πράσινη μετάβαση. Εγγυόμαστε την προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια για όλους τους πολίτες».

Χαρακτηριστικά του Προγράμματος
Βασική προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης είναι ο αιτών να έχει συνάψει ήδη Σύμβαση Σύνδεσης με τον ΔΕΔΔΗΕ αλλά να μην έχει συνδεθεί ο φωτοβολταϊκός σταθμός.
Κάθε φυσικό πρόσωπο μπορεί να υποβάλλει μία μόνο αίτηση, για μία και μόνο κατοικία -κύρια ή δευτερεύουσα- η οποία διαθέτει ενεργή οικιακή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Οι αγρότες μπορούν να υποβάλλουν μια αίτηση για την κατοικία τους και μία μόνο αίτηση που αφορά την παροχή ρεύματος αγροτικής χρήσης.

Ο φωτοβολταϊκός σταθμός μπορεί να τοποθετηθεί στη στέγη ή στο δώμα κτιρίου (στα οποία συμπεριλαμβάνονται και στέγαστρα, βεράντες, προσόψεις, σκίαστρα και πέργκολες), σε βοηθητικούς χώρους του κτιρίου ή της αγροτικής έκτασης (π.χ. αποθήκες και χώροι στάθμευσης), ή στο έδαφος.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος, ύψους 200 εκατ. ευρώ, από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κατανέμεται σε τέσσερις κατηγορίες:
1. Αποκλειστικά για ευάλωτα νοικοκυριά: 35 εκατ. ευρώ.
2. Αποκλειστικά για πολίτες με ατομικό εισόδημα <= 20,000€ ή οικογενειακό εισόδημα <= 40,000€: 85 εκατ. ευρώ.
3. Αποκλειστικά για πολίτες με ατομικό εισόδημα > 20,000€ ή οικογενειακό εισόδημα > 40,000€: 50 εκατ. ευρώ.
4. Αποκλειστικά για επαγγελματίες αγρότες ή αγρότες ειδικού καθεστώτος: 30 εκατ. ευρώ.

Το Πρόγραμμα θα παραμείνει «ανοιχτό» μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων ανά κατηγορία.

Στόχος του προγράμματος είναι η έως και πλήρης κάλυψη του κόστους της μπαταρίας και των δαπανών ανάπτυξης και εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού. Για τις δύο πρώτες κατηγορίες, η επιδότηση της μπαταρίας είναι 100%, ενώ για τη τρίτη και τέταρτη κατηγορία είναι 90%.

Τα νοικοκυριά θα πρέπει υποχρεωτικά να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό σταθμό με μπαταρία, ενώ στους αγρότες δίνεται η δυνατότητα να επιλέξουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού με, ή χωρίς μπαταρία.

H μέγιστη εγκατεστημένη ισχύς του φωτοβολταικού σταθμού προς επιδότηση ορίζεται στα 10,8 kW. Αντίστοιχα, ως προς τη μπαταρία, η μέγιστη επιδότηση ορίζεται στις 10,8 kWh. Η μπαταρία θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αποδώσει για τουλάχιστον μια ώρα την ισχύ του σταθμού ΑΠΕ.

Η υποβολή των αιτήσεων θα γίνεται γρήγορα, χωρίς ταλαιπωρία και περίπλοκη γραφειοκρατία, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΔΕΔΔΗΕ και χρήσης των κωδικών TAXISNET.

Ο οδηγός του προγράμματος προδημοσιεύεται σήμερα, Πέμπτη, 23 Μαρτίου 2023, (εδώ).

Η προδημοσίευση του προγράμματος θα παραμείνει αναρτημένη έως και την Τετάρτη (29 Μαρτίου 2023).

Ήρθε και επίσημα η παράταση που είχαμε προαναγγείλει αρκετές ημέρες πριν και η οποία αφορά στις Δράσεις 4.1.1 και 4.1.3.

Παράταση της προθεσμίας για έξι επιπλέον μήνες δίνει το Υπουργείο Ανάπτυξης & Τροφίμων  για την ολοκλήρωση των επενδυτικών σχεδίων στις Δράσεις: 4.1.1 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης» και 4.1.3 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στη χρήση ΑΠΕ καθώς και στην προστασία του περιβάλλοντος του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) της Ελλάδας 2014-2020».

Ειδικότερα, στην 14η τροποποίηση της υπ’ αρ. 13158/2017 (Β’ 4302) απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που έχει υπογραφεί τον αρμόδιο Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Γιώργο Στύλιο, περιλαμβάνονται τα εξής:

Η απόφαση για τις συγκεκριμένες δράσεις υπεγράφη το 2017, ενώ οι πρώτες εντάξεις έργων ξεκίνησαν το 2020. Επειδή στις περισσότερες περιφέρειες τα σχέδια πρέπει να ολοκληρωθούν εντός της άνοιξης, δόθηκε στους παραγωγούς μια παράταση της προθεσμίας για ακόμη έξι μήνες προκειμένου να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τις επενδύσεις τους. Για το λόγο αυτό, το τελευταίο εδάφιο του σημείου 21 του άρθρου 4 αντικαθίσταται ως εξής: «Σημειώνεται ότι η διάρκεια ολοκλήρωσης υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 42 μήνες (από 36 μήνες που ίσχυε) από την ημερομηνία κατά την οποία το επενδυτικό σχέδιο συμπεριληφθεί σε απόφαση ένταξης».

Εξετάστηκε να βρεθεί λύση για να αντιμετωπιστεί ένα θέμα που είχε προκύψει σχετικά με τις παρακρατήσεις από τα έργα. Με μία αλλαγή που έκανε το ΥΠΑΑΤ εξαντλεί το περιθώριο που έδινε συγκεκριμένος ευρωπαϊκός κανονισμός, προς όφελος των δικαιούχων. Ειδικότερα, το σημείο 3.2.2 της παραγράφου 3 του άρθρου 16 αντικαθίσταται ως εξής: «3.2.2. Στις περιπτώσεις όπου το χρηματοδοτικό εργαλείο εμπεριέχει ενίσχυση, το Ακαθάριστο Ισοδύναμο Επιχορήγησης (ΑΙΕ) αυτής παρακρατείται κατά την ολοκλήρωση του σχεδίου βελτίωσης κατά το ποσοστό που υπερβαίνει την ανώτατη ένταση στήριξης του Παραρτήματος ΙΙ του Καν (ΕΕ) 1305/2013, λαμβάνοντας υπόψη την πηγή χρηματοδότησης (πόροι ΕΓΤΑΑ ή πόροι ΜΑΕΕ του άρθρου 58α του εν λόγω Κανονισμού)».

Στην αίτηση στήριξης των Σχεδίων Βελτίωσης (2018) οι υποψήφιοι όφειλαν να δηλώσουν τη μελλοντική κατάσταση των εκμεταλλεύσεών τους προκειμένου να στοιχειοθετήσουν την ανάγκη απόκτησης των αιτούμενων επενδύσεων. Καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης των σχεδίων και μέχρι την αποπληρωμή τους, οι δικαιούχοι έχουν την δυνατότητα να υποβάλλουν αιτήματα τροποποίησης του επιχειρηματικού τους σχεδίου, μεταβάλλοντας όλα τα στοιχεία αυτού. Μετά την αποπληρωμή δεν υπήρχε δυνατότητα υποβολής επιπλέον τροποποίησης από τον δικαιούχο, και όφειλε να διατηρήσει τη μελλοντική του κατάσταση, σε όρους τυπικής απόδοσης, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί μετά την τελευταία τροποποίηση του επιχειρηματικού του σχεδίου. Δεδομένου ότι οι παγκόσμιες συνθήκες πλέον δεν είναι προβλέψιμες (πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία κλπ), ενδέχεται να υπάρχει ανάγκη τροποποίησης των καλλιεργειών και των εκτροφών και ενδεχόμενα της μελλοντικής κατάστασης της εκμετάλλευσης τους μετά την αποπληρωμή τους. Με την παρούσα τροποποίηση δίνεται η δυνατότητα στους δικαιούχους να τροποποιήσουν την μελλοντική τους κατάσταση μετά την υποβολή του τελικού αιτήματος πληρωμής, υπό την προϋπόθεση ότι δεν επηρεάζεται η επιλεξιμότητα των επενδύσεων. Έτσι, στο άρθρο 25 προστίθεται παρ. 16 ως εξής: «16. Μετά την τελική πληρωμή ενός επενδυτικού σχεδίου παρέχεται η δυνατότητα υποβολής αιτήματος τροποποίησης, η οποία αφορά μόνο το καλλιεργητικό σχήμα και τις εκτροφές της εκμετάλλευσης κατά την μελλοντική της κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση, για να γίνει δεκτή η τροποποίηση, πρέπει από την τροποποίηση της μελλοντικής κατάστασης να μην επηρεάζεται η επιλεξιμότητα των επενδύσεων για τις οποίες έχει ληφθεί στήριξη. Σε καμία περίπτωση η τροποποιημένη τυπική απόδοση της μελλοντικής κατάστασης δεν μπορεί να υπολείπεται της τυπικής απόδοσης της υφιστάμενης κατάστασης της εκμετάλλευσης, όπως αυτή υπολογίστηκε στο ΠΣΚΕ, σύμφωνα με την Ενιαία Δήλωση Εκμετάλλευσης του 2017».

Η παρ. 10 του άρθρου 35 αντικαθίσταται ως εξής: «10. Ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου και υποβολή του τελικού αιτήματος πληρωμής εντός 42 μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία το επενδυτικό σχέδιο θα συμπεριληφθεί σε απόφαση ένταξης». Σημειώνεται ότι η κάθε Περιφέρεια έχει τη δική της ημερομηνία ένταξης πράξεων.

Δήλωση ΥφΑΑΤ, Γιώργου Στύλιου

«Δίνουμε παράταση 6 μηνών για την ολοκλήρωση των επενδύσεων που χρηματοδοτήσαμε με τα «Σχέδια Βελτίωσης» του 2017. Επενδύσεις που ξεκίνησαν να υλοποιούνται από τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους μας το 2020.  Στηρίζουμε στη πράξη τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής παραγωγής. Δημιουργούμε τον καινοτόμο, ανταγωνιστικό και ανθεκτικό πρωτογενή τομέα, που επιτάσσει η σύγχρονη εποχή».

Από την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να αρχίσουν οι σπορές από τους αγρότες.

Από την εταιρεία Ελαιοτριβεία Πατρικίου μας είπαν ότι ξεκίνησε η σύναψη των συμβάσεων για την καλλιεργητική περίοδο 2023 με τους παραγωγούς που θέλουν να βάλουν ηλίανθο και οι τιμές οι ελάχιστες είναι στα 42 λεπτά. Πέρσι, οι πρώτες τιμές ήταν στα 45 λεπτά, αλλά μετά έγινε αναπροσαρμογή και πήγε στα 50 λεπτά. Στην ίδια περιοχή, όπως μας είπαν από την συγκεκριμένη επιχείρηση δεν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον φέτος από τους παραγωγούς.

Ο Παύλος Αραμπατζής, έμπειρος αγρότης από την περιοχή της Βισαλτίας αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα ακόλουθα: «υπάρχει αβεβαιότητα και μαύρο σκοτάδι γύρω από τις τιμές γι' αυτό και ο αγροτικός κόσμος έχει αποτραπεί από το να σπείρει ηλίανθο. Οι σπορές είναι στο... μηδέν. Προσωπικά θα επιλέξω να πάω στο βαμβάκι».

Ο κ. Κώστας Κάκος παραγωγός από την Ορεστιάδα δήλωσε στον ΑγροΤύπο: «στην περιοχή μας έχουν αρχίσει δειλά-δειλά κάποιοι τη σπορά, τιμές δεν μας έχουν πει ακόμα, αλλά προς το τέλος του μήνα. Τα στρέμματα εκτιμώ θα είναι λιγότερα λόγω του ότι έχει μπει πολύ σιτάρι».

Ο Στέργιος Γκιργκίρης, τέλος, γεωπόνος με καταστήματα εφοδίων που έχει μπει και στην εμπορία αγροτικών προϊόντων δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι: «οι πρώτες τιμές που ακούγονται είναι στα 42 λεπτά στον παραγωγό ενώ για κάποιες ποικιλίες high oleic ίσως να είναι και παραπάνω. Μια τιμή γύρω στα 45 λεπτά, κατώτατη εγγυημένη θα είναι μια καλή αρχή για τον παραγωγό. Πέρσι τα συμβόλαια ξεκίνησαν με 38 - 40 λεπτά αλλά μετά ανέβηκε αρκετά η τιμή που πληρώθηκε ο παραγωγός. Στην περιοχή μας κάποιοι έχουν μπει να σπείρουν, αλλά σε πιο φουλ ρυθμό θα μπούμε από βδομάδα».

Tην διαβεβαίωση ότι θα υπάρξει νομοτεχνική βελτίωση στο ενεργειακό νομοσχέδιο που προκάλεσε έντονη ανησυχία σε αγρότες, των οποίων η ιδιοκτησία συνορεύει με επένδυση ΑΠΕ, καθώς κινδυνεύουν με αναγκαστική απαλλοτρίωση του 20% των χωραφιών τους, παρείχε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστας Σκρέκας.

Όπως δήλωσε ο υπουργός αν και μείωσε το ποσοστό της απαλλοτρίωσης στο 20% (νόμο 4951/2022) κατανοώντας τις ανησυχίες των παραγωγών, δεσμεύτηκε ότι θα φέρει νομοθετική βελτίωση, ώστε η δυνατότητα απαλλοτρίωσης για την εγκατάσταση ΑΠΕ να περιοριστεί, από το 20% σε ποσοστό μόλις 2%.

Σύμφωνα με το άρθρο 163 του υπό συζήτηση ενεργειακού νομοσχεδίου, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο κάτοχος φωτοβολταϊκού πάρκου μπορεί να προβεί σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του γηπέδου εγκατάστασης, εφόσον έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού, καθώς η επένδυση χαρακτηρίζεται ως δημόσιας ωφέλειας που εξυπηρετεί, εκτός των άλλων, τη δημόσια ασφάλεια και υγεία.

Θυμίζουμε ότι υπήρξαν μεγάλες αντιδράσεις γιατί στο σχέδιο νόμου που κατέθεσαι στη Βουλή το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο άρθρο 163 αναφέρει ότι θα συνεχίζει να δίνει τη δυνατότητα αναγκαστικών απαλλοτριώσεων χωραφιών, στο όνομα του «δημόσιου συμφέροντος». Ειδικά για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς η απαλλοτριωμένη έκταση μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό μέχρι 20% επί του συνολικού γηπέδου εγκατάστασης.

Η δυνατότητα που παραχωρείται σε εργολάβους μεγάλων πάρκων ΑΠΕ να προχωρούν σε απαλλοτρίωση είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από αγρότες. Όπως δηλώνουν στον ΑγροΤύπο, αφού άφησαν εκτός τους αγρότες από τα φωτοβολταϊκά για να τα πάρουν οι μεγάλες εταιρείες τώρα συνεχίζουν να τους δίνουν το δικαίωμα αν δεν τους φτάνει η έκταση για την επένδυση να έχουν το δικαίωμα να προχωρούν σε αναγκαστικές απαλλοτριώσεις στα γειτονικά χωράφια ακόμη και αν δεν θέλουν οι αγρότες να πουλήσουν.

ΑΠό την πλευρά της η Πανελλαδικής Επιτροπής Μπλόκων (ΠΕΜ) τονίζει ότι οποιοσδήποτε μεγάλος επιχειρηματικός όμιλος που πρόκειται να εγκαταστήσει πάρκο φωτοβολταϊκών μπορεί να προχωρήσει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση δεκάδων, εκατοντάδων ακόμα και χιλιάδων στρεμμάτων. Πρόκειται δηλαδή για τη συνέχιση ενός πλιάτσικου – πειρατείας, σε βάρος των βιοπαλαιστών αγροτών που μπορεί εν μια νυκτί να χάσουν τα χωράφια τους. 

Οι παραγωγοί βιομηχανικής ντομάτας υπογράφουν συμβάσεις με τις βιομηχανίες αλλά κινδυνεύουν να μην μπορέσουν να ποτίσουν τα χωράφια τους.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Χρήστος Βαλιανάτος, πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Βιομηχανικής ντομάτας Αμαλιάδας, « ήδη έχουμε δεσμευτεί με συμβάσεις για την παράδοση 31.000 τόνους βιομηχανικής τομάτας με το εργοστάσιο Κύκνος και ακολουθεί η υπογραφή με την Μινέρβα.

Οι τιμές φέτος που κλείνουν τα συμβόλαια οι παραγωγοί κυμαίνονται από 135 - 137 ευρώ ο τόνος (από 110 ευρώ που ήταν πέρσι).

Με έκπληξη ενημερωθήκαμε όμως ότι η ΔΕΗ έστειλε πάλι ειδοποιητήρια στους ΤΟΕΒ ότι θα τους κόψει το ρεύμα, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην έχουν νερό να ποτίσουν τις καλλιέργειες.

Εάν δεν συμπληρώσουμε τις συμβάσεις λόγω έλλειψης αρδευτικού νερού ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη για τις μετέπειτα συνέπειες (αποζημιώσεις στα εργοστάσια κ.α.).

Ζητάμε από τον Πρωθυπουργό να αναλάβει πρωτοβουλίες γιατί βλέπουμε ότι ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ασχολείται με τα προβλήματα των αγροτών από τον Ισθμό και πάνω. Ίσως θεωρεί ότι οι αγρότες της της Πελοποννήσου δεν έχουν προβλήματα.

Για το θέμα με τους ΤΟΕΒ ζητάμε:
1. Σύνδεση των χρεών του ΤΟΕΒ με το ΟΣΔΕ.
2. Σύνδεση του ΤΟΕΒ με τα δηλωμένα στρέμματα από τους παραγωγούς στο ΟΣΔΕ. Δεν μπορεί ένας ΤΟΕΒ να έχει 50.000 στρέμματα για άρδευση και να δηλώνονται μόνο τα 20.000. Τι συμβαίνει με τα υπόλοιπα είναι ακαλλιέργητα; 

Σε επιστολή που στείλαμε στον Πρωθυπουργό ζητάμε την παρέμβασή του για να υπάρξει συνάντηση με τον κ. Γεωργαντά ώστε να συζητηθούν και να βρεθεί λύση στο πρόβλημα της άρδευσης».

Σε αναμονή βρίσκονται οι καλλιεργητές ηλίανθου για την επίσημη ανακοίνωση από τους μεταποιητές των τιμών συμβολαίων, ενώ από τα τέλη Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσουν οι σπορές.

Οι µεταποιητικές επικαλούµενες την καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση της πρόσκλησης για τις κατανοµές, εξακολουθούν, τουλάχιστον επισήµως, να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους. Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι αυτή την εποχή οι τιμές που μιλάνε προφορικά (και όχι επίσημα) οι εταιρείες βιοντίζελ είναι γύρω στα 40 λεπτά το κιλό, οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν ικανοποιούν τους παραγωγούς που λένε ότι με την αύξηση του κόστους είναι οριακές. Αυτό που ελπίζουν οι παραγωγοί είναι ότι με τον ανταγωνισμό θα γίνει εφικτό να υπάρξουν τιμές στα συμβόλαια γύρω στα 50 λεπτά, στα ίδια επίπεδα δηλαδή που κυμάνθηκαν και πέρυσι.  

Μετά τις 25 Μαρτίου θα ξεκινήσουν οι σπορές ηλίανθου και μέχρι τότε αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις τιμές των συμβολαίων από τις τιμές της μεταποίησης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος στον Πανελλαδικό Αγροτικό Σύλλογο Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος. Πάντως αίτημα του ΠΑΣΚΕΦ είναι η ένταξη των ενεργειακών φυτών (ηλίανθος, ελαιοκράμβη) στα Eco-Schemes, για να στηριχθούν οι καλλιεργητές των εν λόγω προϊόντων στη νέα ΚΑΠ. Ένα ακόμη πρόβλημα που αντιμετωπίζει η καλλιέργεια είναι το ζήτημα της κατανομής βιοντίζελ και των χρονοτριβών που παρατηρούνται κάθε χρόνο εκ μέρους του υπουργείου Ενέργειας.

Ο κ. Κωνσταντίνος Κάκος, παραγωγός ηλίανθου από τις Καστανιές του Έβρου, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή καλλιεργούμε βρώσιμο αλλά και για παραγωγή βιοντίζελ. Οι σπορές ξεκινούν από τέλος Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Ακόμη τιμή όμως δεν έχουν ανακοινώσει επίσημα οι εταιρείες τιμές της συμβολαιακής στον ηλίανθο. Πέρσι είχαμε συμβόλαια στα 50 λεπτά, που ήταν μια καλή τιμή για την καλλιέργεια. Ελπίζουμε και φέτος να έχουμε αντίστοιχη τιμή συμβολαίων. Το πρόβλημα είναι ότι τα βαμβάκια μπαίνουν από αρχές Μαΐου, οπότε αν δεν έχουμε ενημέρωση για τιμή στον ηλίανθο θα πρέπει να στραφούμε στο βαμβάκι». 

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου, που συνεργάζεται με αγρότες για την παραγωγή ενεργειακών φυτών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή του Ρήγα Φεραίου επειδή είναι επιλέξιμη για συνδεδεμένη καλαμποκιού μεγάλος αριθμός παραγωγών στράφηκαν στην συγκεκριμένη καλλιέργεια. Όμως και στις άλλες περιοχές της Θεσσαλίας που δεν θα έχουν συνδεδεμένη η καλή τιμή είναι ένας σημαντικός παράγοντας επιλογής του καλαμποκιού. Στον ηλίανθο ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί οι τιμές συμβολαίων αν και από μέσα Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσουν οι σπορές. Για την ελαιοκράμβη αν και η τιμή της πέρσι ήταν σε καλά επίπεδα τον κρίσιμο μήνα σποράς (Οκτώβριο) είχε βροχοπτώσεις και πολλοί δεν πήραν το ρίσκο. Πάντως όσοι τόλμησαν πάει καλά η καλλιέργεια. Επίσης έχουμε μια μείωση των τιμών στα λιπάσματα που έχει αρχίσει να φαίνεται στην αγορά και θα φανεί περισσότερο την περίοδο λίπανσης των αροτραίων».

Σε σχετική ανακοίνωση της Πανελλαδικής Επιτροπής Μπλόκων (ΠΕΜ) για το νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ Καταγγέλλει την κυβέρνηση που με το άρθρο 163 του νομοσχεδίου επιμένει και συνεχίζει να δίνει τη δυνατότητα αναγκαστικών απαλλοτριώσεων χωραφιών, στο όνομα του «δημόσιου συμφέροντος», όπως αποκαλεί τα κέρδη των μεγαλοεπιχειρηματιών.

Θυμίζουμε ότι με βάση το Νόμο 4951/2022 οι μονοπωλιακοί όμιλοι των ΑΠΕ, έχουν το δικαίωμα αναγκαστικής απαλλοτρίωσης έκτασης γης συνολικά ίσης με το 20% του γηπέδου της εγκατάστασης που θα χρειαστεί για να λειτουργήσει πλήρως το φωτοβολταϊκό.

Αυτό σημαίνει - προσθέτει η ΠΕΜ - ότι ένα μεγάλος επιχειρηματικός όμιλος που πρόκειται να εγκαταστήσει πάρκο φωτοβολταϊκών μπορεί να προχωρήσει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση δεκάδων, εκατοντάδων ακόμα και χιλιάδων στρεμμάτων.

Πρόκειται δηλαδή για τη συνέχιση ενός πλιάτσικου – πειρατείας, σε βάρος των βιοπαλαιστών αγροτών που μπορεί εν μια νυκτί να χάσουν τα χωράφια τους. Είναι άλλη μια πλευρά της «πράσινης ανάπτυξης» την έχουμε ήδη νιώσει στο πετσί μας με το τεράστιο κόστος παραγωγής, το πανάκριβο ακριβό πετρέλαιο, το ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό. Καλούμε τους αγρότες να μην αποδεχτούν αυτούς τους σχεδιασμούς και με τον οργανωμένο αγώνα να τους ανατρέψουν.

Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει τα εξής:
Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή και σταθμοί αποθήκευσης, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα έργα δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, κατασκευής υποσταθμών, οδοποιίας, και εν γένει κάθε κατασκευής που αφορά στην υποδομή, εγκατάσταση και λειτουργία σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. ή/και σταθμών αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων των γηπέδων ασφαλείας του άρθρου 21, χαρακτηρίζονται ως δημόσιας ωφέλειας που εξυπηρετούν, εκτός των άλλων, τη δημόσια ασφάλεια και υγεία και έχουν θετικές επιδράσεις πρωταρχικής σημασίας για το περιβάλλον, ανεξάρτητα από τον φορέα υλοποίησής τους. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων ή η εις βάρος αυτών σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τον ν. 2882/2001 (Α΄ 17).

Ο βαρυνόμενος με τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης υποχρεούται στην αποκατάσταση και κάθε βλάβης ή φθοράς ή στέρησης της χρήσης που προέρχεται από την εκτέλεση των ανωτέρω τεχνικών εργασιών. Η δαπάνη για τη συντέλεση των κατά τα ανωτέρω αναγκαίων αναγκαστικών απαλλοτριώσεων βαρύνει το φυσικό ή νομικό πρόσωπο υπέρ του οποίου εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης ή η Οριστική Προσφορά Συνδεσης στις περιπτώσεις που δεν εκδίδεται Άδεια Εγκατάστασης. Ο κάτοχος του σταθμού παραγωγής προβαίνει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του γηπέδου εγκατάστασης, εφόσον έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού.

Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς η απαλλοτριωμένη έκταση δεν μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) επί του συνολικού γηπέδου εγκατάστασης. Ο ως άνω περιορισμός δεν ισχύει για δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, εφόσον επιτρέπεται επί αυτών η εκτέλεση έργων, σύμφωνα με τα άρθρα 45 και 53 του ν. 998/1979. Για την τεκμηρίωση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου ασφαλείας της παρ. 2 του άρθρου 18 για την έκδοση της Αδείας Εγκατάστασης του αιολικού σταθμου αρκεί η απόφαση κήρυξης της απαλλοτρίωσης.

Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος, Κώστας Σκρέκας, για τον μήνα Μάρτιο η επιδότηση ηλεκτρικής ενέργειας στους αγρότες θα ανέρχεται στα 40 €/MWh.

Στα οικιακά τιμολόγια και για όλες τις παροχές κύριας και μη κύριας κατοικίας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και ανεξαρτήτως παρόχου:

Για μηνιαίες καταναλώσεις έως 500 kWh, η επιδότηση θα είναι 40 €/MWh. Η κατηγορία αυτή αφορά το 90% των νοικοκυριών στην Ελλάδα.

Την ίδια επιδότηση θα λάβουν και όσοι έχουν μηνιαία κατανάλωση πάνω από 500 kWh, υπό την προϋπόθεση ότι θα μειώσουν κατά 15% τη μέση ημερήσια κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή.

Στα νοικοκυριά που είναι ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) η επιδότηση ανέρχεται στα 84 €/MWh.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η αξία της επιδότησης του ρεύματος για νοικοκυριά και αγρότες τον Μάρτιο ανέρχεται στα 58,5 εκατ. ευρώ.

Για τον μήνα Μάρτιο, δεν θα λάβουν επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος οι υπόλοιποι εμπορικοί καταναλωτές και οι επαγγελματίες.

Τι θα φέρει για τους αγρότες όταν ολοκληρωθεί το έργο.

Ένα πρότυπο φωτοβολταϊκό πάρκο, το οποίο θα μετατρέψει την πράσινη ενέργεια σε πράσινη συνέργεια προς όφελος των ανθρώπων, με πολλαπλά οφέλη στην παραγωγή και ολόκληρη την κοινωνία, πρόκειται να κατασκευαστεί στο δίκτυο του ΤΟΕΒ Πηνειού, μετά την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) Πηνειού, του ΓΟΕΒ Θεσσαλίας και μιας κατασκευαστικής εταιρείας γαλλικών συμφερόντων.

To μνημόνιο συνεργασίας προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και πλωτών στοιχείων, που επιτρέπουν τη χρήση των υδάτινων επιφανειών για την παραγωγή ενέργειας, μειώνοντας παράλληλα τα φαινόμενα εξάτμισης. Διατάξεις αποθήκευσης θα συμπληρώσουν αυτές τις εγκαταστάσεις ηλιακής παραγωγής, επιτρέποντας την ενσωμάτωση της πράσινης ενέργειας στο δίκτυο και ένα πιο αποδοτικό και πράσινο ενεργειακό μείγμα για τη Θεσσαλία.

«Σήμερα ανοίγουμε νέους δρόμους, μια νέα λεωφόρο για το μέλλον. Η σημερινή μέρα είναι σημαντική. Δεν ήρθαμε απλώς να μιλήσουμε για λύσεις, ήρθαμε με σχέδιο το οποίο έχουμε εκπονήσει για την πρότυπη εφαρμογή αγροενέργειας  Νet- metering σε αποστραγγιστικά κανάλια και ταμιευτήρες. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει την πρωτοκαθεδρία πανελλαδικά. Στις κρίσεις δεν παραδινόμαστε, αλλά συνεργαζόμαστε. Προχωράμε σε μεγάλα και αποτελεσματικά διαγενεακά έργα. Είμαστε στο πλευρό όλων των ΤΟΕΒ του θεσσαλικού κάμπου που θέλουν να υλοποιήσουν ανάλογα καινοτόμα έργα. Χρειάζεται στρατηγική και όραμα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας τα διαθέτει» δήλωσε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ αναφέρθηκε στα οφέλη του έργου: «Το σχέδιό μας είναι βαθύ κοινωνικό, γιατί επαναφέρει την ισορροπία οφέλους σε  όλους. Γιατί δεν θα σταματήσει η παραγωγή, γιατί το κράτος δεν χρειάζεται να ενισχύει με χρήματα τους λογαριασμούς των αγροτών, δίνοντας τα χρήματα αυτά προς ενίσχυση άλλων κοινωνικών ομάδων. Η ΔΕΗ θα εισπράττει τα χρήματα για το ρεύμα, ενώ σήμερα αδυνατεί να τα εισπράξει, με αποτέλεσμα τα χρέη να μετακυλίονται στον τελικό καταναλωτή, που είναι ο καθένας από μας. Θα εκλείψουν τους καλοκαιρινούς μήνες οι κοινωνικές αναταραχές, οι μικροδιαφωνίες μεταξύ των αγροτών, οι οποίες το τελευταίο χρονικό διάστημα είχαν οξυνθεί λόγω αυξημένου ενεργειακού κόστους. Επιπλέον δεν δεσμεύεται καλλιεργήσιμη γη, εκμηδενίζεται το ενεργειακό και λειτουργικό κόστος για τον ΤΟΕΒ (αγρότες), προκύπτουν πολλά περιβαλλοντικά οφέλη σε τοπικό επίπεδο, εξασφαλίζεται ένα βιώσιμο και αειφόρο σύστημα αγροτικής παραγωγής, με ενεργειακή αυτάρκεια και επάρκεια στον αγρότη, μείωση κόστους παραγωγής και αύξηση ανταγωνιστικότητας. Αλλάζει εποχή ο αγροτικός τομέας, επέρχεται ισορροπία με win-win έργα προς όφελος της κοινωνίας».

Τι προβλέπει το μνημόνιο που υπεγράφη

Για την σημαντική αυτή αναπτυξιακή προοπτική μίλησε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Πηνειού, κ. Δημήτρης Τσιουρής, τονίζοντας τα ακόλουθα: «Την προηγούμενη εβδομάδα υπογράψαμε ένα μνημόνιο πρόθεσης κατασκευής φωτοβολταϊκού πάρκου, συνολικής ισχύος 500 MW και προϋπολογισμού άνω των 500 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό έργο για την Ελλάδα, το οποίο όταν ολοκληρωθεί, θα επιτρέψει την άρδευση των αγροτών στα 250.000 στρέμματα ευθύνης του ΤΟΕΒ μας, με μηδενικό αρδευτικό τέλος. Το μνημόνιο συνυπέγραψαν ο ΤΟΕΒ Πηνειού, ο τοπικός ΓΟΕΒ, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και μια εταιρεία γαλλικών συμφερόντων. Το έργο προβλέπει την εγκατάσταση πάνελ σε αρδευτικά κανάλια, αλλά και σε 13 λιμνοδεξαμενές που διαθέτουμε. Οι λιμνοδεξαμενές μόνο καλύπτουν 7.000 στρέμματα. Επίσης προβλέπεται και η χρήση πλωτών φωτοβολταϊκών. Τα πάνελ δεν θα καλύπτουν όλες τις επιφάνειες στις λιμνοδεξαμενές και τα κανάλια, καθώς κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Για να ολοκληρωθούν τα διαδικαστικά θα πάρει ένας χρόνος τουλάχιστον, συν δυο - τρία χρόνια για την κατασκευή. Θα καλύπτει όλες μας τις ενεργειακές ανάγκες και οι αγρότες δεν θα πληρώνουν ούτε 1 ευρώ για το νερό. Παράλληλα, θα γίνουν διαπραγαμτεύσεις και για πρόσθετα οικονομικά οφέλη στην πορεία. Εμείς ως ΤΟΕΒ προσπαθήσαμε και το 2017 να κάνουμε ενεργειακή κοινότητα, για να κατασκευάσουμε πάρκο, αλλά δεν προχώρησε η πρωτοβουλία. Από συζήτηση με τον κ. Αγοραστό, προέκυψε όλο το πρότζεκτ που σας προανέφερα».

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, δεν αποκλείεται να ανακοινώσει ότι εντάσσεται για χρηματοδότηση από την κυβέρνηση το συγκεκριμένο έργο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που πρόκειται να πάει στη Λάρισα τις επόμενες ημέρες.

Αφορά αγρότες που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα και για χρονική διάρκεια 5 ετών.

Τις (μειωμένες) εισφορές που αντιστοιχούν στους αγρότες και όχι τις αυξημένες των μη μισθωτών (επαγγελματιών) θα καλούνται από φέτος να πληρώνουν, όσοι ετεροεπαγγελματίες γεωργοί εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά, ισχύος έως 500 KW. Αυτό προβλέπει ένα νέο νομοσχέδιο, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και έχει θέμα: «Σύσταση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Ογκολογικό Κέντρο Παίδων "Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη - ΕΛΠΙΔΑ"», ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊου COVID-19 και την προστασία της δημοσίας υγείας και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις».

Μέχρι σήμερα, οι αγρότες που εγκαθιστούν και διαχειρίζονται φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος μικρότερης από πεντακόσια (500 kW) αλλά δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα, τουλάχιστον για μια πενταετία, αγρότες, όπως ορίζονται από το Μ.Α.Α.Ε., έχουν την υποχρέωση καταβολής των αυξημένων ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών ασφαλισμένων (πρώην Ο.Α.Ε.Ε.) του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 (Α' 85) και όχι των χαμηλότερων ασφαλιστικών εισφορών των ασφαλισμένων στον πρώην Ο.Γ.Α., μολονότι για τη φορολογική διοίκηση το εισόδημά τους από την δραστηριότητά τους αυτή θεωρείται αγροτικό από την έναρξη ισχύος του άρθρου 56 του ν. 4811/2021 (Α' 108).

Τι αναφέρει η Αιτιολογική Έκθεση

Άρθρο 68: Με το άρθρο 56 του ν. 4811/2021 (Α' 108), περί αγροτικής δραστηριότητας και διαχείρισης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αυξήθηκε το όριο της απαιτούμενης ισχύος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όριο που αποτελεί προϋπόθεση εγγραφής στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (Μ.Α.Α.Ε.) ως εξής: «Αγροτική εκμετάλλευση είναι η μονάδα παραγωγής προς πώληση αγροτικών προϊόντων, όπως αυτά ορίζονται στην περ. ζ'. Στις δραστηριότητες της αγροτικής εκμετάλλευσης περιλαμβάνονται εκτός από την παραγωγή των προϊόντων και η αποθήκευση, τυποποίηση, συσκευασία και η τοποθέτηση μέχρι και του σταδίου της χονδρικής και λιανικής πώλησης αποκλειστικά των προϊόντων που παράγει η ίδια η μονάδα, καθώς και η πρώτη χωρική ή οικοτεχνική μεταποίησή τους, η θαλάσσια αλιεία, η αλιεία εσωτερικών υδάτων, η σπογγαλιεία, η οστρακαλιεία, η υδατοκαλλιέργεια, ως και η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μικρότερη από πεντακόσια (500) KW».

Το αντίστοιχο, όμως, όριο της κοινωνικοασφαλιστικής νομοθεσίας σχετικώς με την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών των ασφαλισμένων στον πρώην Ο.Γ.Α. του άρθρου 40 του ν. 4387/2016 (Α' 85) παραμένει μέχρι σήμερα στα εκατό (100) kW. Η αξιολογούμενη ρύθμιση αντιμετωπίζει τα διαφορετικά αυτά όρια των ως άνω προϋποθέσεων, εναρμονίζοντάς τα από 1ης.1.2023, προκειμένου αγρότες που εγκαθιστούν και διαχειρίζονται φωτοβολταϊκά συστήματα συνολικής ισχύος μικρότερης από πεντακόσια (500 kW) αλλά δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα, τουλάχιστον για μια πενταετία, αγρότες, όπως ορίζονται από το Μ.Α.Α.Ε., να έχουν υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών των ασφαλισμένων στον πρώην Ο.Γ.Α. και όχι ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτών του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 (Α' 85).

Δείτε όλο το νομοσχέδιο πατώντας εδώ

Απέστειλε επιστολή στους συναρμόδιους υπουργούς ο Πανελλαδικός Αγροτικός Σύλλογος Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών.

Την ένταξη των ενεργειακών φυτών στα Eco-Schemes, για να στηριχθούν οι καλλιεργητές των εν λόγω προϊόντων στη νέα ΚΑΠ, ζητά με επιστολή του από τον Γ. Γεωργαντά ο ΠΑΣΚΕΦ. Παράλληλα, αναφέρεται για μια ακόμα φορά στο ζήτημα της κατανομής βιοντίζελ και των χρονοτριβών που παρατηρούνται εκ μέρους του υπουργείου Ενέργειας.

«Μετά την επιστολή που έστειλαν οι συνεταιρισμοί του Έβρου, με πρωτοβουλία του προέδρου του Αγροτικού Συνεταιρισμου Ορεστιάδας, κ. Λάμπη Κουμπρίδη, όπου μας βρίσκει σύμφωνους ως ΠΑΣΚΕΦ (Πανελλαδικός Αγροτικός Σύλλογος Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών), συνεδρίασε σήμερα Πέμπτη το Διοικητικό Συμβούλιο και αποφασίσαμε να στείλουμε την επιστολή στους δυο αρμόδιους υπουργούς. Προς τον κύριο Γ. Γεωργαντά, από τον οποίο ζητάμε τα ενεργειακά φυτά να μπουνε στο μέτρο Eco-Schemes (31), που πληρούν όλες τις προδιαγραφές σε αυτό το μέτρο για στήριξη των καλλιεργητών. Την στείλαμε και στον κύριο Κώστα Σκρέκα, από το συναρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, που είναι υπεύθυνο, για να κάνει την κατανομή και από συνάντηση που κάναμε στις 18/4/2022 με τον ΠΑΣΚΕΦ, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ορεστιάδας και τον ΣΒΙΒΕ, δεν κράτησε την υπόσχεση πως θα προβεί στην κατανομή εντός του μήνα Μαΐου του 2022, δεν έκανε τίποτα και του υπενθυμίζουμε πως στις εκλογές, που έρχονται, θα μας βρει απέναντί του», δήλωσε μιλώντας σχετικά στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΠΑΣΚΕΦ, κ. Στέργιος Λίτος.

Δείτε εδώ την επιστολή του ΠΑΣΚΕΦ

Την ένταξη της καλλιέργειας του ηλιάνθου στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-Schemes) της νέας ΚΑΠ και στο πακέτο των συνδεδεμένων ενισχύσεων ζητάνε οι αγροτικοί συνεταιρισμοί του Έβρου.

Συγκεκριμένα σε κοινή επιστολή, που έστειλαν στο ΥπΑΑΤ ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», η ΕΑΣ Διδυμοτείχου και ο Α.Σ.Κ.Γ.Ε. Σουφλιώτικα Κελάρια, ζητούν να συμπεριληφθεί ο ηλίανθος στο Eco-Schemes Π1-31.1 που αφορά την χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών ποικιλιών.

Όπως υποστηρίζουν στον ΑγροΤύπο, η καλλιέργεια ηλίανθου καλύπτει τους σχετικούς ειδικούς στόχους του συγκεκριμένου Οικολογικού Σχήματος. Επίσης η σκέψη για συνδεδεμένη ενίσχυση στην συγκεκριμένη καλλιέργεια επιβάλλεται να εξεταστεί.

Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στον σχεδιασμό του στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ η θέση του ακριτικής και παραμεθόριας περιοχής του Έβρου.

Διαπιστώσαμε ότι στη νέα ΚΑΠ η καλλιέργεια του ηλίανθου δεν στηρίζεται και δεν προωθείται όπως άλλες αροτραίες καλλιέργειες.

Σχετικά με την καλλιέργεια ηλίανθου επισημαίνουν οι αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις ότι στον Έβρο τα τελευταία δέκα χρόνια έχει μια έκταση σταθερή περίπου 300.000 στρέμματα σε ετήσια βάση. Τα πλεονεκτήματά της:

Είναι κατά κύριο λόγο ξηρική καλλιέργεια, αξιοποιεί εδάφη μη αρδευόμενα χαμηλής γονιμότητας

Είναι καλλιέργειας με χαμηλές εισροές φυτοπροστατευτικών και λιπασμάτων

Ενδείκνυται για αμειψισπορά στο σχήμα χειμερινά σιτηρά - ηλίανθος - χειμερινά σιτηρά και χρησιμοποιείται από τους αγρότες του Έβρου 

Είναι ιδανική εναλλακτική επιλογή καλλιέργειας σε μη αρδευόμενες εκτάσεις στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές

Αποτελεί εξαίρετο μελισσοκομικό φυτό

Χρησιμοποιείται για την παραγωγή λαδιού (ηλιέλαιο), σημαντικό στοιχείο για τη διατροφή στα πλαίσια της επισιτιστικής κρίσης με τον πόλεμο της Ουκρανίας (που είναι η κύρια παραγωγός χώρα ηλιέλαιου). 

Ικανοποιητικά εξελίσσεται η καλλιέργεια της ελαιοκράμβης.

Μειωμένα καταγράφονται τα στρέμματα που καλλιεργούνται φέτος στην Ελλάδα με ελαιοκράμβη, κάτι που οι γνώστες του χώρου αποδίδουν κυρίως στις ξηροθερμικές συνθήκες που επικράτησαν την περίοδο των σπορών, δηλαδή τον Σεπτέμβριο, αλλά και μετέπειτα. Υπάρχουν όμως και παραγωγοί (και μάλιστα μεγάλοι) που κράτησαν σταθερά τα στρέμματα ή και τα αύξησαν. Υπενθυμίζεται πως πέρσι οι τιμές στα συμβόλαια που προσφέρθηκαν ήταν αρχικά 50 λεπτά, αλλά μετά δόθηκαν περισσότερα χρήματα στους παραγωγούς.

Ο κ. Κώστας Καλδάκης καλλιεργεί μαζί με την οικογένειά του γύρω στα 1.000 στρεμματα με ελαιοκράμβη στο νομό Κιλκίς, όπου γίνονται πρώιμα οι σπορές και το αλώνισμα ανάλογα τον καιρό, μετά τα μέσα Ιουνίου ως επί το πλείστον. Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο: «φέτος βάλαμε παραπάνω στρέμματα από πέρσι. Στο Κιλκίς κάνουμε πρώιμα σπορές και συγκεκριμένα γύρω στις 20 Σεπτεμβρίου. Το αλώνισμα γίνεται τον Ιούνιο, ανάλογα και πώς θα πάει ο καιρός. Η καλλιέργεια πάει πολύ καλά φέτος και τα φυτά έχουν πολύ καλή ανάπτυξη. Με το κρύο τώρα αναμένεται να μπουν σε λήθαργο. Προβλήματα από ζιζάνια και έντομα δεν είχαμε πολλά σε γενικές γραμμές, παρά μόνο σε περιορισμένα χωράφια. Εκεί χρειάστηκε εφαρμογή ζιζανιοκτόνου κατά τη σπορά, αναλόγως και ποιά καλλιέργεια προϋπήρχε στο χωράφι. Έξαρση παρατηρήθηκε και σε ορισμένες περιπτώσεις με έντομα, λόγω παρατεταμένης ανομβρίας. Προβλήματα δημιούργησε για παράδειγμα ο άλτης και το έντομο ζάβρος. Όλα αυτά όμως είναι αντιμετωπίσιμα. Για τις τιμές δεν έχει ακουστεί κάτι ακόμα. Πέρσι πληρωθήκαμε ανάλογα και την εταιρεία έως και 63 λεπτά το κιλό».

Δυόμισι χιλιάδες στρέμματα με ελειοκράμβη καλλιεργούσε πέρσι ο κ. Αλέξανδρος Τάνος στην περιοχή της Φλώρινας. Όπως όμως λέει στον ΑγροΤύπο «φέτος βάλαμε γύρω στα 1.500 στρέμματα. Σπείραμε τον Σεπτέμβριο και το καλό είναι πως έβρεξε μετά την σπορά. Τα φυτά είχαν πολύ καλή ανάπτυξη έως το Δεκέμβριο και γενικά δεν είχαμε προβλήματα. Τώρα είναι σε λήθαργο τα φυτά, όπως προβλέπεται. Μέχρι τώρα δεν είχαμε θέματα με ζιζάνια ή έντομα και δεν κάναμε κανένα ψεκασμό. Αναφορικά με τις τιμές της νέας χρονιάς, δεν μας έχουν πει ακόμα, αλλά ακούγεται ότι θα είναι γύρω στα 50 λεπτά, όπως πέρσι στην αρχή».

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου δήλωσε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «οι εκτάσεις με ελαιοκράμβη που καλλιεργούνται φέτος στην περιοχή μας είναι στο 1/3 από πέρσι. Πρόβλημα υπήρξε με την ξηρασία λίγο πριν τις σπορές, με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να φοβηθεί να σπείρει. Όσοι έσπειραν κοντά στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, δηλαδή πολύ αργά, ευνοήθηκαν από τις βροχές που έπεσαν ως τις 15 Νοεμβρίου. Τώρα οι καλλιέργειες εξελίσσονται πολύ καλά, έχουν κάνει τους απαραίτητους ψεκασμούς οι παραγωγοί και όλα πάνε καλά. Στον κάμπο δεν έχει ρίξει χιόνι, όπως έγινε στα βόρεια της πόλης του Βόλου και στο Πήλιο. Ο αλωνισμός αναμένεται τον Ιούνιο. Προβλήματα γενικώς δεν έχουμε. Οι αγρότες αναμένουν τις τιμές της νέας χρονιάς να είναι γιατί όχι αυξημένες. Πέρσι τους δόθηκε στην αρχή τιμή 50 λεπτά και μετά συν 10 λεπτά, ικανοποιητική τιμή δηλαδή, αν αναλογιστούμε ότι τα έξοδα φθάνουν στα 70-75 ευρώ ανά στρέμμα το πολύ. Όσον αφορά στις στρεμματικές αποδόσεις, μπορεί να φθάσουν στην ελαιοκράμβη έως και τα 500 κιλά το στρέμμα, αλλά στην περιοχή μας κυμαίνονται κάθε χρόνο στα 250-300 κιλά το στρέμμα».

Σύμφωνα με τον κ. Πέτρο Μακκά, γεωπόνο από τη Λάρισα, η ελαιοκράμβη πληρώθηκε 60 λεπτά, συν ΦΠΑ 13% τουλάχιστον και σε όλη την ποσότητα που πουλήθηκε και χωρίς ποιοτικά κριτήρια, όπως κάθε χρόνο από όλες τις εταιρείες. Η εξόφληση έγινε σε 15 ημέρες μαζί με το ΦΠΑ. Το προϊόν δεν συνηθίζεται να αποθηκεύεται στην Θεσσαλία τουλάχιστον και έτσι όλοι οι παραγωγοί πήραν την τιμή και με άμεση εξόφληση, αντίθετα με αρκετά άλλα προϊόντα φέτος.

Στο... μισό οι εκτάσεις, λένε από τον ΠΑΣΚΕΦ

Κατά 50% μειωμένες εκτιμά, τέλος, τις εκτάσεις με ελαιοκράμβη φέτος, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) και παραγωγός από τη Νιγρίτα Σερρών, κ. Στέργιος Λίτος. Όπως αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο: «οι εκτάσεις που σπάρθηκαν φέτος με ελαιοκράμβη είναι κατά 50% μειωμένες σε σχέση με πέρσι. Αυτό οφείλεται στην ξηρασία, που έκανε το Σεπτέμβριο, αλλά και αργότερα. Αν επικρατεί ξηρασία είναι αδύνατα τα φυτρώματα και γι' αυτό οι περισσότεροι παραγωγοί προτίμησαν να πάνε σε άλλες καλλιέργειες. Ιδανικά η ελαιοκράμβη, θέλει βροχές τον Σεπτέμβριο, κάτι που δεν έγινε φέτος. Όσον αφορά στις τιμές, φημολογείται πως θα ανακοινωθούν σχετικά σύντομα. Οι τιμές πέρσι ήταν ικανοποιητικές. Το θετικό φέτος είναι πως οι τιμές των λιπασμάτων πέφτουν συνέχεια».