Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε ξανά αιολικό ισχύος 27 MW στη θέση ''Λειψούτα- Σκιαδοβούνι'' Ερυμάνθου έως τις 7/2/2025. Πρόκειται για τροποποίηση του έργου της εταιρείας Χ.ΡΟΚΑΣ ΑΒΕΕ, που ανήκει στην ισπανική IBERDROLA, για το οποίο πριν δυο χρόνια, στις 22/1/2023, είχε εκδοθεί απόφαση ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ, ύστερα από τον συστηματικό αγώνα φορέων και κατοίκων για την σωτηρία της περιοχής. Αναφέρουμε ότι το εν λόγω αιολικό γειτνιάζει άμεσα με το αιολικό της ΑΙΟΛΙΚΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ στο Σκιαδοβούνι για το οποίο έχει πραγματοποιηθεί στις 20/6/2022 η προσφυγή στο ΣτΕ και η δικάσιμός του έχει λάβει για 5η φορά αναβολή με νέα ημερομηνία την 12η Μαρτίου 2025.

Το νέο υπό διαβούλευση έργο αποτελείται από 5 ανεμογεννήτριες Vestas ύψους 230 μέτρων, αντί των αρχικών 7, βρίσκεται στο ίδιο σημείο και εντος του δικτύου Natura 2000. Oπως είναι προφανές, η αμελητέα και άνευ ουσίας τροποποίηση του αρχικού έργου θα επιφέρει σημαντικές και ανεπανόρθωτες επιπτώσεις και αναμένεται να πλήξει σημαντικά την ακεραιότητα της περιοχής περιβαλλοντικά, πολιτισμικά και οικονομικά. Για το λόγο αυτό η επιτροπη αγώνα φορέων και πολιτών θα συνεχίσει συστηματικά τον αγώνα κατά της αδειοδότησης και υλοποίησης του έργου. Προσεχώς θα αναρτηθεί το έντυπο Δ11 με τις ενστάσεις κατά του έργου με το οποίο μπορούν οι πολίτες να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση στην πλατφόρμα του ηλεκτρονικού περιβαλλοντικού μητρώου.
Ο σύνδεσμος της διαβούλευσης: https://eprm.ypen.gr/src/App/w2/10714

Ο δίκαιος αγώνας για έναν ελεύθερο Ερύμανθο κλιμακώνεται και συνεχίζεται δυναμικά μέχρι την οριστική νίκη!
Η επιτροπή του αγώνα.

Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας ενάντια στα Αιολικά

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάσισε να δοθεί παράταση, κατά δύο μήνες, δηλαδή έως τις 8 Μαρτίου 2025, της προθεσμίας για την υποβολή αίτησης για ΟΠΣ (Οριστική Προσφορά Σύνδεσης) ή για σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης, στην περίπτωση των έργων του προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στο Χωράφι».

Όπως τονίζει η ΕΘΕΑΣ, η παράταση δόθηκε με απόφαση της Υφυπουργού, κας. Αλεξάνδρας Σδούκου, αίροντας έτσι το αδιέξοδο για μια σειρά παραγωγών που κινδύνευαν να βρεθούν εκπρόθεσμοι και να απενταχθούν από το εν λόγω πρόγραμμα.

Υπενθυμίζουμε, πως η ΕΘΕΑΣ είχε αναδείξει το παρόν ζήτημα, καθώς πολλοί Συνεταιρισμοί μέλη της, όπως και αγρότες, αντιμετώπιζαν σοβαρά θέματα κατά την υποβολή της σχετικής αίτησης στην πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ, αφού δεν ήταν ξεκάθαρο το πλαίσιο για την υποβολή της αίτησης, η πλατφόρμα υποδοχής των αιτήσεων, όπως και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που χρειάζονται.

Η παρούσα παράταση θα δώσει τη δυνατότητα στους κατόχους των εγκεκριμένων γεωργικών εκμεταλλεύσεων να μπορέσουν να ωφεληθούν από τις ΑΠΕ, στην προσπάθεια μείωσης του κόστους ενέργειας.

Άμεση ανάγκη παράτασης της προθεσμίας υποβολής των οριστικών δικαιολογητικών από τους αγρότες για το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι», λόγω δυσλειτουργιών της εφαρμογής υποβολής τους στο ΔΕΔΔΗΕ.

Αυτό αναφέρει σε επιστολή της η ΕΘΕΑΣ προς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Συγκεκριμένα η επιστολή αναφέρει τα εξής:

«Στο πλαίσιο του αιτήματος των αγροτών και των συνεταιρισμών που υποστηρίζει ενεργά η ΕΘΕΑΣ, αναφορικά με τη μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της χρήσης ΑΠΕ, θεσπίστηκε το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι» και υποβλήθηκαν αιτήσεις από τους δικαιούχους κατόχους γεωργικών εκμεταλλεύσεων και ήδη έχει ανακοινωθεί ο οριστικός πίνακας των αποτελεσμάτων με όλες τις εγκεκριμένες & επιλαχούσες αιτήσεις.

Με βάση την ακολουθούμενη διαδικασία από τον ΔΕΔΔΗΕ: «Οι συμμετέχοντες δικαιούχοι με εγκεκριμένες αιτήσεις υποχρεούνται να υποβάλλουν αίτηση για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης ή για σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης, εντός 60 ημερών από την ημερομηνία ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, ήτοι έως την Τρίτη (7/01/2025) - εφόσον αυτό έχει ήδη πραγματοποιηθεί, τότε δεν υπάρχει αυτή η υποχρέωση. Σε περίπτωση που τα παραπάνω δεν έχουν ολοκληρωθεί, τότε θα γίνεται αυτόματη απένταξη από το πρόγραμμα».

Όμως, πολλοί Συνεταιρισμοί – μέλη της ΕΘΕΑΣ, καθώς και Αγρότες – αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα κατά την υποβολή της σχετικής αίτησης στην πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ, αφού δεν είναι ξεκάθαρo το πλαίσιο για την υποβολή της αίτησης, η πλατφόρμα υποδοχής των αιτήσεων, όπως και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που χρειάζονται.

Στην πλατφόρμα αρχικής υποδοχής των αιτημάτων (ape4all.deddie.gr), στην οποία έγινε και η ανάρτηση των αξιολογημένων αιτημάτων (επιλέξιμων ή μη), δεν υπάρχει κάποια σαφής διαδικασία για την υποβολή, ούτε κάποια υποστήριξη που να βοηθάει τον ενδιαφερόμενο.

Όσοι μάλιστα έχουν συγκεντρώσει τα εκτιμώμενα δικαιολογητικά αντιμετωπίζουν μια επιπλέον δυσκολία της αργής ανταπόκρισης της πλατφόρμας και των διακοπών λειτουργίας της και εκφράζουν ανησυχία για το αν θα κατορθώσουν μέχρι τις 7/1/2024 να οριστικοποιήσουν την καταχώριση της αίτησής τους.

Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαίο και αιτούμαστε ως ΕΘΕΑΣ, να υπάρξει τροποποίηση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των αιτήσεων για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης ή για σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και να παραταθεί μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου 2025, ώστε οι κάτοχοι των εγκεκριμένων γεωργικών εκμεταλλεύσεων να μπορέσουν να ωφεληθούν από τις ΑΠΕ, στην προσπάθεια μείωσης του κόστους ενέργειας. Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία/ διευκρίνιση σας είναι αναγκαία».

Αλλαγές έρχονται στο νυχτερινό ρεύμα οι οποίες θα αφορούν τα ωράρια ανά ζώνη και εποχή.

Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρου Σκυλακάκη, θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου του 2025 το νέο διζωνικό σύστημα μειωμένης τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο -σε πρώτη φάση- αφορά στους καταναλωτές που διαθέτουν κατάλληλο μετρητή και ενεργό διζωνικό (νυκτερινό) τιμολόγιο (μετρητή με δυνατότητα καταγραφής σε δύο ζώνες ή νέο έξυπνο μετρητή).

Το διζωνικό τιμολόγιο αποτελείται από τη μεσημβρινή ζώνη και από τη νυχτερινή ζώνη. Το ωράριο αυτών των ζωνών θα είναι διαφορετικό τον χειμώνα από το καλοκαίρι.

Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η πρόσβαση των καταναλωτών σε ηλεκτρικό ρεύμα τις ώρες που είναι πιο φθηνό. Πιο συγκεκριμένα τα ωράρια ανά ζώνη και εποχή, τα οποία θα ισχύουν από Δευτέρα έως και Κυριακή, διαμορφώνονται ως εξής:

• Χειμερινό ωράριο, με διάρκεια από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο:
• Μεσημβρινή ζώνη: 12 μ.μ. – 3 μ.μ.
• Νυχτερινή ζώνη: 2 π.μ. – 5 π.μ.
• Θερινό ωράριο, με διάρκεια από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο:
• Μεσημβρινή ζώνη: 11 π.μ. – 3 μ.μ.
• Νυχτερινή ζώνη: 2 π.μ. – 4 π.μ.

Σημειώνεται ότι θα υπάρξει νομοθετική πρόβλεψη, ώστε οι υφιστάμενες συμβάσεις προμήθειας με διζωνικό τιμολόγιο να παραμείνουν σε ισχύ ενσωματώνοντας το νέο ωράριο. Επίσης, στην περίπτωση που κάποιος καταναλωτής δεν επιθυμεί να παραμείνει σε διζωνικό τιμολόγιο θα μπορεί να ζητήσει τη λήξη της τρέχουσας σύμβασης προμήθειας χωρίς κόστος για τον ίδιο (δηλαδή χωρίς κόστος που τυχόν προβλέπεται βάσει σχετικής ρήτρας στην υφιστάμενη σύμβασή του, για την περίπτωση πρόωρης αποχώρησης).

Ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), ως υπεύθυνος για την εφαρμογή του ωραρίου μειωμένης τιμολόγησης έχει αναλάβει να ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να ισχύει το νέο ωράριο μειωμένης τιμολόγησης από τις αρχές Φεβρουαρίου.

Η μετάβαση στο νέο ωράριο θα γίνει αυτομάτως, χωρίς να απαιτείται καμία ενέργεια από την πλευρά των καταναλωτών. Το ίδιο θα ισχύει και για τις όποιες πιθανές μελλοντικές αλλαγές.

Εξαίρεση στην εφαρμογή των παραπάνω, θα αποτελούν περίπου 150.000 καταναλωτές που είναι ενταγμένοι στο ισχύον ωράριο μειωμένης τιμολόγησης, λόγω των προδιαγραφών των υφιστάμενων εγκατεστημένων μετρητών τους. Αυτοί οι καταναλωτές θα ενημερωθούν μέσω επιστολής από την εταιρία προμήθειας ενέργειας με την οποία συνεργάζονται.

Προκειμένου να ισχύσει και γι’ αυτούς το νέο ωράριο, εφόσον επιθυμούν, θα πρέπει να προχωρήσουν σε σχετικό αίτημα προς τον ΔΕΔΔΗΕ. Η αλλαγή θα γίνει χωρίς κόστος για τον καταναλωτή.

Σε αντίθετη περίπτωση θα παραμείνουν ενταγμένοι στο ωράριο μειωμένης τιμολόγησης όπως αυτό ισχύει έως και την 31.1.2025.

Αν και ο νόμος του 2020 ήταν μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία, η εφαρμογή του αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια στην πράξη.

Η απεμπλοκή από εκατοντάδες χιλιάδες ενστάσεις που έχουν υποβληθεί από τους αγρότες, καθώς και των αγωγών (προβολή δικαιωμάτων του Δημοσίου) που έχουν ασκήσει και εξακολουθούν να ασκούν οι Δασικές υπηρεσίες είναι επιβεβλημένη, για να λυθεί το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί.

Εκπρόσωποι της ΕΘΕΑΣ συναντήθηκαν, την Τετάρτη (18/12), με τον Γενικό Γραμματέα Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Στάθη Σταθόπουλο, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων σοβαρών δυσκολιών εφαρμογής που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι με τις περιπτώσεις εκτάσεων, που έχουν αποδεδειγμένη γεωργική δραστηριότητα, στην οποία υπεισέρχεται η δασική νομοθεσία και οι δασικές υπηρεσίες.

Αρχικά, τονίστηκε από την ΕΘΕΑΣ, πως ναι μεν, ο Ν. 4685/2020 επρόκειτο για μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία, ωστόσο οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται «εγκλωβισμένοι», καθώς υπάρχει αδυναμία αποδοχής της γεωργικής χρήσης των εν λόγω εκτάσεων με βάση τις προβλέψεις του νόμου, γεγονός που οδηγεί σε αρνητικές συνέπειες, όπως απώλεια σημαντικών ενισχύσεων ή ακόμη και κυρώσεων.

«Η παραγωγική δραστηριότητα των αγροτών και των κτηνοτρόφων εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το συγκεκριμένο καθεστώς για τη συνέχιση της παραγωγής προϊόντων, ενώ η μη αποσαφήνιση της κατάστασης έχει επίδραση στις ενισχύσεις που λαμβάνουν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γενικός Διευθυντής της ΕΘΕΑΣ, κ. Μόσχος Κορασίδης.

Οι εκπρόσωποι της ΕΘΕΑΣ και των Αγροτικών Συνεταιρισμών-μελών της κατέθεσαν επί τάπητος τα κάτωθι σημεία που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Συγκεκριμένα:

• Να ληφθούν υπόψη οι ιδιόκτητες εκτάσεις, με ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνες για τις οποίες υπάρχουν τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις.
• Να ανακληθούν όλες οι διοικητικές πράξεις αποβολής και να προσαρμοστούν στο χαρτογραφικό υπόβαθρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, διαφορετικά επισύρονται ποινές από τις Δηλώσεις ΟΣΔΕ για τις εν λόγω εκτάσεις.
• Να εξαιρεθούν το αμπελουργικό και το ελαιοκομικό μητρώο από τον Δασικό Χάρτη.
• Να περιληφθούν τα Εποικιστικά Αρχεία και Εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια.
• Να ληφθεί υπόψη το ιδιαίτερο Ιδιοκτησιακό Καθεστώς σε περιοχές, όπως η Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου κλπ.
• Να δοθεί χρόνος για τις αντιρρήσεις επί του Δασικού Χάρτη, στις περιπτώσεις όπου δεν υπήρχε.

Επίσης, έγινε ιδιαίτερη αναφορά στο πρόβλημα της εφαρμογής των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης στην Κεντρική Μακεδονία, τονίζοντας πως θα πρέπει να παρθούν άμεσα αποφάσεις για την υλοποίηση αυτών από την αρμόδια Περιφέρεια.

Κλείνοντας, αμφότεροι πρότειναν στη χθεσινή συνεδρίαση, να προγραμματιστεί εκ νέου μια συνάντηση κατά τα τέλη Ιανουαρίου, προκειμένου να αποφασιστεί, ποια απόφαση θα ακολουθηθεί, ώστε να αρχίσει η εφαρμογή του Ν. 4685/2020. Από τη διερεύνηση των προβλημάτων που τέθηκαν, συμφωνήθηκε να γίνουν προπαρασκευαστικές ενέργειες, εάν χρειάζεται οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση, να εκδοθεί εγκύκλιος ή να υποβληθεί ερώτημα προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.

Στην σύσκεψη μετείχαν οι κάτωθι εκπρόσωποι Αγροτικών Συνεταιρισμών: κ. Κωνσταντίνος Βλαβής (Χαλκιδική), κ. Ματθαίος Φωτάκης (Ηράκλειο), κ. Αριστείδης Λυρώνης (Ηράκλειο), κ. Κωνσταντίνος Πλωμαρίτης (Ηράκλειο), κ. Χρήστος Καραθόδωρος (Κιλκίς), κ. Άγγελος Τσιαρτσιαφλής (Χαλκιδική), κ. Δημήτρης Κοτσώνης, κ. Ιωσήφ Μπατσέλης (Χανιά), κ. Γεώργιος Βιενιεράκης (Ρέθυμνο), ο κ. Ιωάννης Ψωμάς (Ρέθυμνο) και η κα. Παυλίνα Κασάπη (Χαλκιδική).

Η Ε.Ο.Ο.Α., Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης, τιμώντας την παγκόσμια ημέρα βουνού στις 11/12/24, συμμετείχε στην ειρηνική συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας ενάντια στις αλόγιστες και χωρίς σχεδιασμό καταστροφικές επεμβάσεις στους ορεινούς όγκους της πατρίδας μας, από τις εγκαταστάσεις των αιολικών πάρκων. Συμπορεύτηκε μαζί με τα σωματεία-μέλη της σε μια διαφορετική πεζοπορία/διαμαρτυρία, στο κέντρο της Αθήνας, για την προστασία των ελληνικών βουνών.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΟΥΝΟΥ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2024
Ένας από τους καταστατικούς σκοπούς της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας Αναρρίχησης Ε.Ο.Ο.Α. είναι και η προστασία του ορεινού φυσικού περιβάλλοντος. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να είναι αμέτοχη από την καταστροφή που συντελείται στο ορεινό περιβάλλον της πατρίδας μας.
Οι κορυφογραμμές της πατρίδας μας αποτελούν περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλους και τόπος άσκησης της ορειβασίας. Η εγκατάσταση των Α/Γ προϋποθέτει το άνοιγμα τεράστιων δρόμων στις κορυφογραμμές. Η κάθε μια Α/Γ απαιτεί περιμετρικά χώρο, ίσο σχεδόν με ένα γήπεδο ποδόσφαιρου και το ύψος τους ξεπερνά τα 150μ. Επίσης, απαιτείται η κατασκευή δικτύων μεταφοράς ρεύματος, πολλών χιλιομέτρων, σε παρθένες περιοχές. Η καταστροφή του ορεινού ανάγλυφου θα είναι ολοκληρωτική, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το μικρόκλιμα, τον κύκλο του νερού, τον υδροφόρο ορίζοντα και όλες τις πηγές.
Μάθαμε ότι τα πτερύγια των ανεμογεννητριών είναι κατασκευασμένα από ιδιαίτερα τοξικά υλικά που δεν είναι ανακυκλώσιμα. Η αποκομιδή τους, αν ποτέ γίνει λόγω του τεράστιου κόστους απόσυρσης, γίνεται με ταφή στην γη, μετατρέποντας τεράστιες εκτάσεις σε χωματερές τοξικών υλικών, τα οποία διαχέονται σταδιακά στο περιβάλλον και στον υδροφόρο ορίζοντα. Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος της θεμελίωσης τους θα παραμένει για πάντα θαμμένο στο έδαφος, στις κορυφογραμμές των βουνών μας.
Για να μη χάνεται το ρεύμα που παράγουν οι ΒΑΠΕ, θα κατασκευάζονται και εξαιρετικά εύφλεκτα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες λιθίου, εγκαταστάσεις που έχουν το μέγεθος ολόκληρων οικισμών, για να αποθηκεύσουν ενέργεια μόνο για λίγες ώρες αφού δεν μπορούν για μεγάλες περιόδους, λόγω της μικρής τους ενεργειακής πυκνότητας.
Οι επιπτώσεις της εγκατάστασης των ΑΠΕ στους ορεινούς όγκους της χώρας μας είναι άμεσες και στον ορεινό τουρισμό. Αν σκεφτούμε ότι η κύρια ορεινή δραστηριότητα είναι η πεζοπορία-ορειβασία, η αναρρίχηση, το ποδήλατο βουνού και η χιονοδρομία, όλα αυτά είναι άμεσα συνδεδεμένα με το βουνό και το δάσος. Η καταστροφή των βουνών και των δασών από τις πυρκαγιές και τις εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών, σημαίνει ότι σβήνει η κύρια ορεινή δραστηριότητα, άρα και ο τουρισμός σε αυτές τις περιοχές. Είναι σαν να αφαιρούμε τα μνημεία από τους αρχαιολογικούς χώρους.
Την χώρα μας επισκέπτονται εκατομμύρια ξένοι τουρίστες κάθε χρόνο. Για να γνωρίσουν αυτήν την ιδιαιτέρου φυσικού κάλους χώρα με τον πανάρχαιο πολιτισμό. Τι θα βλέπουν μετά; Βουνά, δάση καμένα και το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας ένα νταμάρι, βιομηχανικό τοπίο εξαγωγής ενέργειας.
Αυτή την εικόνα αντικρίζουμε σήμερα σε πολλά ελληνικά βουνά, από την επέλαση των βιομηχανικών αιολικών πάρκων. ΚΡΑΝΙΟΥ ΤΟΠΟΣ!
Καμία χώρα στην ΕΕ δεν επιτρέπει την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στους ορεινούς όγκους. Όλες οι χώρες της ΕΕ διαφυλάττουν και προστατεύουν το ορεινό περιβάλλον.
Ας σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια σε αυτή την ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή.
Για τους παραπάνω λόγους, η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας και Αναρρίχησης, συμμετέχει σε αυτή τη διαμαρτυρία που γίνεται με αφορμή την παγκόσμια ημέρα βουνού, για να εκφράσει την αντίθεσή της στην καταστροφή των βουνών και της φύσης.
Για να φωνάξει: ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ ΑΥΤΗ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ!

Με επιτυχία διοργανώθηκε, την Παρασκευή (6/12), στο Μουσείο Μαραθωνίου δρόμου, η ημερίδα για την πρόληψη και τη διαχείριση των πυρκαγιών, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Interreg IPA ADRION έργου RES2FIRE και επικεντρώνεται στη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, τα γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα GIS και τα μοντέλα πρόβλεψης για την πρόληψη και τη διαχείριση των πυρκαγιών.

Ο κ. Ανδρέας Βασιλόπουλος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της AVMAP GIS A.E. και Δημοτικός Σύμβουλος Ραφήνας - Πικερμίου παρουσίασε το πρόγραμμα RES2FIRE, υπογραμμίζοντας τον ρόλο του ως εργαλείου πρόληψης και διαχείρισης δασικών πυρκαγιών.

Ο Κωνσταντίνος Πανυτσίδης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, επεσήμανε ότι το RES2FIRE ενισχύει την ανθεκτικότητα των δασικών περιοχών μέσω της ανάπτυξης ενός εργαλείου που ενισχύει τη πρόληψη-διαχείριση και προστασία των δασών.

Ο κ. Γιάννης Σταμούλης, Σύμβουλος Πολιτικής Προστασίας Σύνδεσμων Δήμων Υμηττού, τόνισε ότι το RES2FIRE θα συμβάλει στην καλύτερη οργάνωση της πολιτικής προστασίας σε τοπικό επίπεδο, με φόντο τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Ο κ. Ισίδωρος Μάδης, Πρόεδρος ΣΠΑΥ και Δήμαρχος Παιανίας ανέφερε ότι η συνεργασία μεταξύ των δήμων της περιοχής και του ΣΠΑΥ θα δώσει νέα ώθηση στην πρόληψη και διαχείριση των δασικών πυρκαγιών.

Η κ. Μαρία Λεβεντάκη, Αν. Προϊσταμένη Αυτοτελούς Τμήματος Πολιτικού Σχεδιασμού Έκτακτων Αναγκών ΥΠΕΝ, υπογράμμισε στην ομιλία της, τη συμβολή του RES2FIRE στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με τον πολιτικό σχεδιασμό για τις πυρκαγιές.

Ο Δήμαρχος Μαραθώνα κ. Στέργιος Τσίρκας στην ομιλία του τόνισε ότι η προσπάθεια αυτή θα βοηθήσει τα μέγιστα όχι μόνο τον Δήμο Μαραθώνα αλλά και άλλους Δήμους.

Tο πρόγραμμα παρέχει μοντέλα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τα οποία θα εφαρμοστούν για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της πυροπροστασίας, και την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας της περιοχής ενόψει μιας επικείμενης πυρκαγιάς, ενώ δίνει τη δυνατότητα χαρτογράφησης του κινδύνου, τον εντοπισμό και την αξιολόγηση των αντιπυρικών μέτρων.

Ερώτηση προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατέθεσαν στην Βουλή οι βουλευτές της Νέας Αριστεράς κ.κ. Ζεϊμπέκ Χουσεΐν και Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη), στην οποία αναφέρουν τα εξής:

Το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα «Antinero», το οποίο χρηματοδοτείται με πόρους άνω των 350 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στοχεύει στην πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Ωστόσο, η εφαρμογή του έχει προκαλέσει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα στα δασικά οικοσυστήματα της χώρας, σύμφωνα με καταγγελίες ειδικών επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως αυτές έχουν εκφραστεί και από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, που κάνει λόγο για παρεμβάσεις στον καθαρισμό δασών που οδηγούν στην καταστροφή των δασικών οικοσυστημάτων, και βασίζονται σε επιδερμικές μελέτες, κατά παράβαση ακόμη και της κοινοτικής νομοθεσίας.

Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από σαρωτικούς καθαρισμούς, που αφαιρούν τον δασικό υπόροφο, διαταράσσοντας σοβαρά τη βιοποικιλότητα και τη φυσική ανθεκτικότητα των δασών. Οι καθαρισμοί αυτοί υλοποιούνται σε ευρεία κλίμακα χωρίς επιστημονικό σχεδιασμό, χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και με τη χρήση βαρέων μηχανημάτων ακόμη και σε περιοχές αυστηρής προστασίας, όπως αυτές του δικτύου Natura 2000. Τα εν λόγω έργα, που περιλαμβάνουν την απομάκρυνση της βλάστησης και τη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, εκτελούνται βάσει απλών δασοτεχνικών μελετών, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον, η εφαρμογή του προγράμματος παρακάμπτει συστηματικά την εθνική και κοινοτική νομοθεσία που απαιτεί περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση. Η καταστροφή του δασικού υπορόφου, όπως διαπιστώνεται σε περιοχές της Βόρειας Εύβοιας και της Αττικής, αλλά και οι επεμβάσεις με βαριά μηχανήματα στην περιοχή του Καϊάφα, έχουν προκαλέσει σοβαρή υποβάθμιση των δασών και της βιοποικιλότητας, θέτοντας σε κίνδυνο τη φυσική ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.

Ενδεικτικές οι δηλώσεις της Προέδρου του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, η οποία υπογράμμισε πως το πρόγραμμα υλοποιείται χωρίς σχεδιασμό και χωρίς σωστές προδιαγραφές: «δεν θα σωθούν τα δάση αν τα ισοπεδώσουμε σαν να είναι κήπος σε προάστιο» σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ έκανε λόγο για μαρτυρίες δασολόγων από όλη την Ελλάδα που περιγράφουν μια παντελώς ανεξέλεγκτη διαδικασία εκτέλεσης του έργου: «δίνονται τα χρήματα, ανατίθεται σε έναν εργολάβο, ο οποίος μπαίνει σε ένα δάσος και κάνει ό,τι θέλει. Οι δασικές υπηρεσίες είναι τόσο υποστελεχωμένες που είναι αδύνατο να κάνουν επίβλεψη των εργασιών στην πράξη. Οι μελέτες, με βάση τις οποίες γίνονται οι επεμβάσεις, αντιγράφονται στην πλειονότητά τους».

Ταυτόχρονα, δασολόγοι τονίζουν πως το εν λόγω πρόγραμμα υιοθετήθηκε στην πραγματικότητα διότι με αυτόν τον τρόπο βρέθηκε λύση να «μοιραστούν τα χρήματα γρήγορα» γιατί η απορρόφηση ακολουθούσε χαμηλούς ρυθμούς: «βρέθηκε και κάποιος τρόπος διαμοιρασμού του χρήματος με απευθείας αναθέσεις και κάτω από τα μεγάλα γραφεία αναπτύχθηκε ένας στρατός μικρών εργολάβων», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Με βάση τα ανωτέρω, ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

1. Γιατί το πρόγραμμα «Antinero» εφαρμόζεται χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και αξιολόγηση, παρά τις σημαντικές, δυσμενείς επιπτώσεις που επιφέρει στα δασικά οικοσυστήματα;

2. Για ποιο λόγο δεν τηρούνται οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε προστατευόμενες περιοχές όπως το δίκτυο Natura 2000;

3. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση ώστε να διασφαλίσει ότι οι δασικές επεμβάσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Antinero» θα σχεδιάζονται και θα υλοποιούνται με σεβασμό στη δασική οικολογία και τη βιοποικιλότητα;

4. Τι γνωρίζει το Υπουργείο για την πληθώρα των απευθείας αναθέσεων, μέσω των οποίων υλοποιείται το πρόγραμμα «Αntinero», γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τους πραγματικούς σκοπούς υλοποίησης αυτού του προγράμματος;

Η ENFOS Solar και η LORENTZ, με την επιστημονική συνεργασία του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, διοργανώνουν την πρώτη ημερίδα για την ηλιακή άντληση νερού για αγροτική χρήση στην Ελλάδα, με τίτλο: «Ηλιακές αντλίες και Άρδευση ακριβείας: Η εφαρμογή τους στις δεντροκαλλιέργειες και η βιώσιμη διαχείριση του νερού».

Η εκδήλωση, που τελεί υπό την αιγίδα της Αναπτυξιακής Νέστου ΑΕ ΟΤΑ, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2024, από τις 10:00 έως και τις 14:00, στο Δημοτικό Θέατρο Χρυσούπολης, με τη συμμετοχή επιστημόνων, ειδικών αλλά και αγροτών, οι οποίοι πρόκειται να αναλύσουν τη χρήση της ηλιακής ενέργειας για την άρδευση των καλλιεργειών μέσω φωτοβολταϊκών συστημάτων και «έξυπνων» αντλιών και τα πλεονεκτήματα της μεθόδου για το περιβάλλον και την οικονομία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εισηγήσεις πρόκειται να δώσουν ιδιαίτερο βάρος στην Ακτινιδιά, μια καλλιέργεια που ευδοκιμεί ευρέως στον Δήμο Νέστου, με την παρουσίαση καλών πρακτικών και περιπτώσεων όπου έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία η ηλιακή άντληση και άρδευση.

Οι βασικοί ομιλητές της ημερίδας θα είναι οι εξής (με σειρά παρουσίασης):

• Λεωνίδας Χ. Γεωργόπουλος, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός MCs, ιδρυτής και ιδιοκτήτης της ENFOS Solar
• Juergen Pump, Διευθυντής Δικτύου Lorentz Bernt Gmbh
• Δρ Γεώργιος Συλαίος, Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος
• Δρ Ιωάννης Τσακμάκης, ιδρυτής της ENVRIO
• Δρ Νικόλαος Κόκκος
• Δρ Μιχαήλ Μιχαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Εργαστήριο Δενδροκομίας
• Δρ Mihallaq Qirjo, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Τιράνων (Αλβανία), Διευθυντής του REC Albania

Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα της ημερίδας, εδώ

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημερίδας θα υπάρχει η δυνατότητα υποβολής ερωτήσεων από τους συμμετέχοντες, ενώ αγρότες από όλη την Ελλάδα που έχουν ήδη εφαρμόσει την ηλιακή άντληση για άρδευση ακριβείας στα χωράφια τους, πρόκειται να παρουσιάσουν από «πρώτο χέρι» την εμπειρία τους.

Η συμμετοχή στην ημερίδα της ENFOS Solar και της LORENTZ είναι δωρεάν. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα 2510222852 και 2591025627.

Οι παρεμβάσεις αφορούν σε δασοτεχνικά έργα πρόληψης, αντιπυρικές και διαχειριστικές μελέτες και έργα ορεινής υδρονομίας.

Δασοτεχνικά έργα πρόληψης, αντιπυρικές και διαχειριστικές μελέτες, έργα ορεινής υδρονομίας, αναδάσωσης και αντιπλημμυρικά, συνολικής αξίας περί τα 757 εκατ. ευρώ, είτε έχουν ήδη υλοποιηθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη, περιλαμβάνονται στις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται για την προστασία των δασών, όπως ενημέρωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, τους παραβρισκόμενους σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε,την Τρίτη (26 Νοεμβρίου 2024), στο Ζάππειο.

Καταρχάς, στην εκδήλωση έγινε ο απολογισμός του Σχεδίου Προστασίας Δασών (πρόγραμμα Anti-Nero), που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - NextGenerationEU. Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ είναι η Διενεργούσα Αρχή και ενεργεί κατ’ εντολή, για λογαριασμό και στο όνομα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συγκεκριμένα της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος ως Αναθέτουσα Αρχή, εκτελώντας όλες τις απαιτούμενες και προβλεπόμενες ενέργειες για την υλοποίηση του έργου.

Τα νέα έργα

Επιπρόσθετα, ο κ. Σκυλακάκης υπέγραψε με τον Εντεταλμένο Σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Παναγιώτη Σταμπουλίδη, δύο συμβάσεις που αφορούν σε έργα ορεινής υδρονομίας, που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος AQUA MONTIS, ύψους 200 εκατ. ευρώ και σε δασοπονικές μελέτες διαχείρισης δασικών οικοσυστημάτων, έργο ύψους 15 εκατ. ευρώ.

Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και από τη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, με τον κ. Σκυλακάκη και τον κ. Σταμπουλίδη να απευθύνουν τους εναρκτήριους χαιρετισμούς.

Ακόμη, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Υπουργός Κλιματικής Kρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κ. Βασίλης Κικίλιας, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης, ο Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, κ. Ορέστης Καβαλάκης, ο Γενικός Γραμματέας Δασών, κ. Στάθης Σταθόπουλος, ο Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Νίκος Χαρδαλιάς και ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Ευάγγελος Γκουντούφας.

Η Επικεφαλής Τομέα Έργων και Υπεύθυνη έργου του Anti-nero του ΤΑΙΠΕΔ, κυρία Γιούλη Βουρνά, παρουσίασε, αναλυτικά, τις παρεμβάσεις του προγράμματος Anti-nero σε όλη την επικράτεια, ενώ το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν στελέχη των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών, στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, μελετητές και εργολήπτες δασοτεχνικών έργων.

Το Anti-nero

Ειδικότερα όσον αφορά στο πρόγραμμα Anti-Nero, για πρώτη φορά στην Ιστορία της Ελλάδας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με το πρόγραμμα Anti-nero, υλοποίησε και υλοποιεί, μέσω των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών του, εντατικές δράσεις πρόληψης δασικών πυρκαγιών, με σκοπό τη θωράκιση έναντι της κλιματικής κρίσης που πλήττει τα μεσογειακά οικοσυστήματα.

Η επί σειρά ετών συσσώρευση της καύσιμης ύλης στα δάση απομακρύνεται με σχέδιο ανταπόδοσης στις τοπικές κοινωνίες. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η εκπόνηση μελετών αντιπυρικής προστασίας και διαχειριστικών μελετών σε όλη τη χώρα, με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασών μας. Έτσι, με τους καθαρισμούς των δασών και τη μείωση της υπερβάλουσας καύσιμης ύλης μειώνεται η πιθανότητα μετατροπής τυχόν περιστατικών σε μέγα πυρκαγιές με ανεξέλεγκτες διαστάσεις και επιπτώσεις.

Παράλληλα, στόχος του προγράμματος είναι η αποτελεσματική προσβασιμότητα των επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, μέσα από ένα καλά συντηρημένο δασικό οδικό δίκτυο και αντιπυρικές ζώνες.

Συνοπτικά, μέχρι σήμερα, η πορεία υλοποίησης του προγράμματος, το οποίο ξεκίνησε το 2022:

• Έχουν πραγματοποιηθεί καθαρισμοί σε περίπου 190.000 στρέμματα.
• Βελτιώνεται και συντηρείται δασικό οδικό δίκτυο έκτασης 309.000 στρεμμάτων.
• Βελτιώνονται και συντηρούνται αντιπυρικές ζώνες έκτασης άνω των 53.000 στρεμμάτων.
• Πραγματοποιείται διάνοιξη μικτών αντιπυρικών ζωνών έκτασης 67.600 στρεμμάτων.
• Συντηρούνται δεκάδες υδατοδεξαμενές.
• Επισκευάζονται δεκάδες πυροφυλάκια.
• Διατίθεται, δωρεάν, ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή.
• Εκπονούνται μελέτες αντιπυρικής προστασίας, με σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές.
• Εκπονούνται διαχειριστικές μελέτες, με επικαιροποιημένες, σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές.
• Δημιουργείται ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης βιομάζας για την παραγωγή ξυλείας και ενέργειας.

Η πορεία υλοποίησης ανά έτος:

Anti-nero 2022:
Έχουν υπογραφεί 42 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 65,74 εκατ. ευρώ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 11 αντιπυρικές μελέτες, ύψους 9,15 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο των εργασιών, που αφορούν στις συμβάσεις του Anti-nero I έχει ολοκληρωθεί, με εξαίρεση 6 αντιπυρικές μελέτες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν πραγματοποιηθεί δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών), συνολικής έκτασης άνω των 113.000 στρεμμάτων.

Anti-nero 2023:
Έχουν υπογραφεί 47 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 85,01 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο των εργασιών που αφορούν στις συμβάσεις του Anti-nero II έχει ολοκληρωθεί. Πρόκειται για δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών) συνολικής έκτασης άνω των 218.000 στρεμμάτων.

Anti-nero 2024:
Έχουν υπογραφεί 74 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 241,10 εκατ. ευρώ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 8 διαχειριστικές μελέτες, ύψους 2,16 εκατ. ευρώ.
Οι δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών και για πρώτη φορά δημιουργία μεικτών αντιπυρικών ζωνών), συνολικής έκτασης άνω των 288.000 στρεμμάτων, βρίσκονται σε εξέλιξη.

Πρόσθετες πρωτοβουλίες

Πέραν των παραπάνω, υλοποιούνται έργα αναδάσωσης (55,71 εκατ. ευρώ) και αντιπλημμυρικά - αντιδιαβρωτικά (63,92 εκατ. ευρώ). Επιπρόσθετα, με πρωτοβουλία του κ. Σκυλακάκη και μετά από σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Πράσινου Ταμείου έχουν διατεθεί πόροι, ύψους 30 εκατ. ευρώ, για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, πλάτους 10 μέτρων, περιμετρικά οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας για την εκδήλωση πυρκαγιών.
Δασική μεταρρύθμιση

Παράλληλα, μέσω της ολοκληρωμένης διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας θα μπουν στα δάση υβριδικά σχήματα (δασικοί συνεταιρισμοί και ιδιώτες) για την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας, καθώς σκοπός είναι να συντηρείται και να προστατεύεται το δάσος με πιο μόνιμο τρόπο. Η εκκίνηση της μεταρρύθμισης γίνεται από τα δάση της Αττικής (ολοκληρώνονται διαχειριστικές μελέτες δασικών οικοσυστημάτων), αλλά η στρατηγική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι το σύνολο των ελληνικών δασών κατά τα επόμενα χρόνια, να περάσει σε διαχείριση. Και η διαχείριση αυτή εξασφαλίζει την αναζωογόνηση της δασικής οικονομίας, η οποία θα γίνεται με κριτήριο την προστασία του δάσους και όχι το οικονομικό αντικείμενο.

Δηλώσεις

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Η Ελλάδα, ως μεσογειακή χώρα, λόγω κλίματος και ξηροθερμικής αυτοφυούς βλάστησης, είναι επιρρεπής στις δασικές πυρκαγιές. Και το πρόβλημα επιτείνεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας της κλιματικής κρίσης που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για μέγα πυρκαγιές (mega-fires). Το πρόγραμμα Anti-nero, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2022, με πόρους που διασφαλίσαμε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποτελεί μία σημαντική πρωτοβουλία που στον “πυρήνα” της έχει την υλοποίηση δράσεων πρόληψης που, δυστυχώς, δεν είχαν γίνει επί σειρά δεκαετιών στα ελληνικά δάση. Αφορά σε δασικές εργασίες πρόληψης, όπως είναι οι καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, η συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και η συντήρηση αντιπυρικών ζωνών, αλλά και η δημιουργία μεικτών αντιπυρικών ζωνών, με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία των δασών μας. Η πρόληψη, ωστόσο, σε ότι αφορά στα δάση δεν σχετίζεται μόνο με προγράμματα όπως το Anti-nero, για την προστασία τους από τις πυρκαγιές. Τα δάση μας παρέχουν μία πολύτιμη υπηρεσία, αυτήν της προστασίας από τις πλημμύρες. Γι’ αυτό και επενδύουμε σημαντικούς πόρους σε έργα ορεινής υδρονομίας, σε μεγάλο βαθμό από τα δικαιώματα ρύπων, τα οποία ξεκινούν σε πολύ σύντομο διάστημα και θα προστατέψουν ολόκληρη τη Θεσσαλία. Παράλληλα, εξασφαλίζουμε πόρους για να γίνουν και στην Αττική έργα ορεινής υδρονομίας, με σκοπό την προστασία από τις πλημμύρες και τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, μέσα από τη μείωση της ταχύτητας καθόδου του νερού».

Ο Εντεταλμένος Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης, υπογράμμισε: «To Anti-nero αποτελεί ένα πρόγραμμα τομή και μια ισχυρή παρακαταθήκη για το ελληνικό κράτος, καθώς είναι η μεγαλύτερη παρέμβαση που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας για τη θωράκιση των δασικών μας οικοσυστημάτων και την προσαρμογή τους στις σφοδρές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ, με ευθύνη απέναντι στον κρίσιμο ρόλο που της ανέθεσε η Πολιτεία, ολοκλήρωσε σε χρόνο ρεκόρ την υπογραφή περισσότερων από 180 συμβάσεων για εργασίες πρόληψης σε 90 δασικά οικοσυστήματα της χώρας, έχοντας εισφέρει περισσότερα από 390 εκατ. ευρώ στο πεδίο της δασικής πρόληψης. Για το 2025 και τη νέα αντιπυρική περίοδο, οι παρεμβάσεις για τους καθαρισμούς δασών και τις αντιπυρικές ζώνες αναμένεται να ξεπεράσουν τα 120 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τον συνολικό προϋπολογισμό στο μισό δισ. ευρώ για την περίοδο 2022 - 2025. Θέλω να ευχαριστήσω το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τη Γενική Γραμματεία Δασών και τις δασικές υπηρεσίες για την άριστη συνεργασία, όπως επίσης και το έμπειρο και καταρτισμένο προσωπικό της Μονάδας που εργάστηκε μεθοδικά ώστε να έχουμε σήμερα ολοκληρωμένα έργα δασικής προστασίας σε όλη την επικράτεια. Το ΤΑΙΠΕΔ θα συνεχίσει να συμβάλλει στην εθνική στρατηγική της Πολιτείας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και την αναγέννηση υποβαθμισμένων πυρόπληκτων εκτάσεων».

Μείωση του κόστους της ενέργειας για τους αγρότες είναι τα φωτοβολταϊκά στο χωράφι αλλά η μεγάλη γραφειοκρατία και τα προβλήματα στο δίκτυο που έχουμε στην Ελλάδα δημιουργεί πρόβλημα στην εφαρμογή του προγράμματος εδώ και χρόνια.

Αντίθετα στην Κύπρο οι επενδύσεις των αγροτών σε ΑΠΕ για την μείωση του κόστους γίνονται με απλούστευση των διαδικασιών. Το κυπριακό πρόγραμμα αφορά επενδύσεις για φωτοβολταϊκά δυναμικότητας μέχρι 100 KW (30 KW είναι στην Ελλάδα), για τις οποίες οι αγρότες υποβάλλουν απλοποιημένο σχέδιο βελτίωσης και δεν απαιτείται πολεοδομική άδεια. Η συνολική επένδυση πρέπει να ανέρχεται από 5.000 ευρώ μέχρι και 80.000 ευρώ.

Στην Ελλάδα υπάρχουν προβλήματα και στρεβλώσεις με την κατάθεση των αδειών για το σχήμα net metering. Πριν δύο ημέρες ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι» αλλά ακόμη ασχολούμαστε με την απλούστευση των διαδικασιών στην κατάθεση αδειών.

Ο κ. Κώστας Σπανούλης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών (ΠΣΑΦ), δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «πριν λίγες ημέρες βγήκαν τα αποτελέσματα των αιτήσεων για αγροτικά φωτοβολταϊκά με το σχήμα net metering με τους εγκεκριμένους και τους επιλαχόντες και ενημερώθηκαν οι ενδιαφερόμενοι. Αφορούν τις αιτήσεις για το επενδύτικό πρόγραμμα με προϋπολογισμό 30 εκ. ευρώ.

Όπως σημειώνεται στην απόφαση του υπουργείου που αναρτήθηκε στη διαύγεια, οι επιλαχούσες αιτήσεις διατηρούν το δικαίωμα αξιολόγησής τους με την υφιστάμενη κατάταξη, σε περίπτωση μη κάλυψης ή αύξησης των πόρων του προγράμματος, καθώς και τυχόν μη τήρησης της υποχρέωσης από τον ωφελούμενο ή αδυναμίας σύνδεσης του σταθμού για εγκεκριμένη αίτηση.

Οι ενδιαφερόμενοι έχουν 60 ημέρες προθεσμία για να καταθέσουν τις απαραίτητες έγγραφα για να προχωρήσει η επένδυση. Εμείς ζητάμε να δοθεί παράταση για 90 ημέρες προθεσμία για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (εφόσον υφίσταται) ή για σύναψη Σύμβαση Σύνδεσης. Είναι οι γιορτές των Χριστουγέννων αλλά και τα προβλήματα που έχει η πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ με την κατάθεση των εγγράφων.

Όμως ο ΣΠΑΦ ζητά ακόμη να απλοποιηθεί η σχετική διαδικασία της κατάθεσης των αδειών. Το ρεύμα που θα συμψηφίσει ένας αγρότης είναι για την άρδευση του χωραφιών του. Γιατί θα πρέπει να πάρει άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία και από πολεοδομία για την έγκριση ενός οικίσκου (πολλά χωράφια έχουν αποθήκες) για να τα καταθέσει με την αίτηση. Επίσης για να χρησιμοποιήσεις το ρεύμα για άρδευση θα πρέπει να υπάρχει νερό και γεώτρηση στο χωράφι άρα μιλάμε για γη υψηλής παραγωγικότητας. Δεν έχει σημασία ο αγρότης να καταθέσει βεβαίωση ότι δεν είναι γη υψηλής παραγωγικότητας. Τι να κάνει το ρεύμα σε ένα χωράφι άγονο ο αγρότης;».

Τι κάνει η Κύπρος

Οικονομικά κίνητρα ύψους 4 εκατ. ευρώ δίδει στους αγρότες της Κύρπου το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027, για να επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και σε δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας τόσο σε γεωργία όσο και κτηνοτροφία.

Λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος ηλεκτρισμού που επωμίζονται οι γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, καθώς και την ανάγκη για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την γεωργία και κτηνοτροφία, επιδιώκεται μέσω της πρώτης προκήρυξης των Παρεμβάσεων Α.Α. 4.1.1 «Επενδύσεις για εκσυγχρονισμό, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των συνολικών επιδόσεων και της βιωσιμοτητας των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων» και της Παρέμβασης Α.Α. 4.1.2 «Επενδύσεις που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ευημερία των ζώων» να μειωθεί μια σημαντική δαπάνη που έχουν οι αγρότες που καταβάλλουν για να διατηρούν τις μονάδες τους.

Επιπλέον, με την εφαρμογή της Παρέμβασης επιδιώκεται ο εκσυγχρονισμός και η αναδιάρθρωση των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, καθιστώντας τις πιο φιλικές για το περιβάλλον, μέσω της στήριξης μικρών αλλά σημαντικών επενδύσεων. Και αυτό που στο τέλος θα επιτευχθεί θα είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της μείωσης του κόστους παραγωγής, έτσι ώστε να αντισταθούν στις συνεχείς ανταγωνιστικές πιέσεις.

Χωρίς πολεοδομική άδεια

Με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών αλλά και τη διευκόλυνση των αιτητών, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος υπενθυμίζει πως βρίσκεται σε ισχύ η Κοινή Δήλωση Πολιτικής 123/2011, σύμφωνα με την οποία δεν απαιτείται πολεοδομική άδεια, παρά μόνο άδεια οικοδομής, για φωτοβολταϊκά δυναμικότητας μέχρι 100 KW.

Σημειώνει ακόμη πως το πρόβλημα με την ικανοποιητική προσπέλαση έχει διευθετηθεί, αφού για αναπτύξεις φωτοβολταϊκών συστημάτων ισχύος μέχρι 100 KW, που αφορούν στον γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα, θεωρείται ως ικανοποιητική η προσπέλαση (μεταξύ άλλων), όταν το τεμάχιο διαθέτει αγροτικό δρόμο ελάχιστου πλάτους περί τα 4.00 μέτρα. Ο αγροτικός δρόμος πρέπει να έχει διανοιχτεί από την Αρμόδια Αρχή για την εξυπηρέτηση της περιοχής και πρέπει να διατηρείται/συντηρείται από αυτήν, ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη χρήση από οχήματα. Προς τον σκοπό αυτό, ο αιτητής να υποβάλλει στην Πολεοδομικής Αρχή έγγραφη βεβαίωση της Αρμόδιας Αρχής.

Που στοχεύει η Παρέμβαση

Η συγκεκριμένη προκήρυξη έχει ως σκοπό την προώθηση επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ιδιαίτερα αγροτοφωτοβολταϊκών και φωτοβολταϊκών συστημάτων, σε επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς και σε επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας όπως η αντικατάσταση ενεργοβόρων με σημαντικά λιγότερο ενεργοβόρα αντλητικά συστήματα.

Στο πλαίσιο αυτό καλύπτονται μικρές επενδύσεις, για τις οποίες απαιτείται η υποβολή απλοποιημένου σχεδίου βελτίωσης. Η συνολική επένδυση πρέπει να ανέρχεται από 5.000 μέχρι και 80.000 ευρώ.

Η περίοδος υποβολής των αιτήσεων λήγει στις 29 Νοεμβρίου 2024.

Αρχίζουν να αυξάνουν οι φωνές για το θέμα της ενίσχυσης των παραγωγών στην χώρα μας, που είχαν μειωμένη σοδεία λόγω της ξηρασίας, θέμα που ανάδειξε ο ΑγροΤύπος.

Μετά την παρέμβασή του κυβερνητικού βουλευτή Μεσσηνίας, Περικλή Μαντά, για στήριξη των ελαιοπαραγωγών, έχουμε νέα παρέμβαση από τον βουλευτή Λάρισας της ΝΔ, Μάξιμου Χαρακόπουλου.

Συγκεκριμένα ο βουλευτής Λάρισας, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στην Τερψιθέα, όπου είχε επαφές με αγρότες και κτηνοτρόφους της περιοχής, ανέφερε ότι «η φετινή χρονιά δεν ήταν καλή για την πλειονότητα των αγροτικών προϊόντων από άποψη παραγωγής άλλα και τιμών και οι αγρότες βρίσκονται σε δεινή θέση. Όπως σημειώνουν η κλιματική κρίση δείχνει τα δόντια της και οι επιπτώσεις της επηρεάζουν τις παραγωγές τους.

Πέρυσι οι πλημμύρες από τον Daniel εκμηδένισαν τις όψιμες παραγωγές, ενώ φέτος ο παρατεταμένος καύσωνας επέδρασε επίσης αρνητικά. Η πρωτοβουλία χωρών της ΕΕ, όπως η Ρουμανία, για ενισχύσεις λόγω ξηρασίας, δείχνει τον δρόμο που και εμείς θα πρέπει να εξετάσουμε».

Πού ξέμεινε η αλλαγή του ΕΛΓΑ;

Ο Θεσσαλός πολιτικός επισήμανε επίσης ότι «κάποια στιγμή θα πρέπει να τελεσφορήσουν οι ενέργειες που έχουν εξαγγελθεί για να βελτιωθεί το «δίχτυ προστασίας» του ΕΛΓΑ, καθώς το υφιστάμενο πλαίσιο του Κανονισμού του δεν ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα της κλιματικής αλλαγής και δεν προσφέρει επαρκή κάλυψη».

Όπως τόνισαν οι αγρότες, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται λόγω της χαμηλής παραγωγής, άλλα και των τιμών σε βασικά προϊόντα, όπως το βαμβάκι, το σιτάρι, το καλαμπόκι.

Για αυτούς η επίδραση του καιρού, όπως οι συνεχόμενες υψηλές θερμοκρασίες για πάνω από δύο μήνες φέτος και οι έντονες βροχοπτώσεις του Daniel πέρυσι, αποτελούν επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που μείωσαν δραστικά την παραγωγικότητα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η αγροτική παραγωγή είναι καταδικασμένη σε χαμηλές αποδόσεις και πρόσοδο και η πολιτεία θα μπει σε έναν ατέρμονο κύκλο αποζημιώσεων, ενισχύσεων και γενικότερα αναζήτησης λύσεων εκ των υστέρων, αφού παραγίνει το κακό.

Συνεπώς, η συζήτηση για την ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής πρέπει να καταλήξει σε σαφείς προτάσεις και χρονοδιαγράμματα, γιατί θα φοβούνται ότι πάθουν ότι και με τον Daniel. Δεν πίστευαν ότι θα συμβεί, όμως συνέβη. Η υπάρχουσα μέριμνα αποδείχθηκε ανεπαρκής και το κράτος ξοδεύει τεράστιους πόρους για αποζημιώσεις, ενώ θα μπορούσε, αξιοποιώντας εδώ και χρόνια μέρος μόνο αυτών των χρημάτων, να θωρακιστεί αρτιότερα.

Δεν λειτουργεί το net metering

Επίσης, η συζήτηση περιστράφηκε και γύρω από την επέκταση των φωτοβολταϊκών σε αγροτική γη, με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους να δηλώνουν ότι έπρεπε να προωθηθούν περισσότερο τα συστήματα αυτοπαραγωγής και συμψηφισμού (net metering).

Συγκεκριμένα, κτηνοτρόφος ανέφερε ότι η αίτησή του για φωτοβολταϊκά στη στέγη της κτηνοτροφικής του μονάδας για συμψηφισμό της ενέργειας απορρίφθηκε από τον ΔΕΔΔΗΕ λόγω απουσίας χώρου στο δίκτυο, αφού φωτοβολταϊκά σε χιλιάδες στρέμματα χρήσιμης καλλιεργήσιμης γης είχαν ήδη δεσμεύσει τον χώρο.

Συνεπώς, η εξοικονόμηση ενέργειας για την αγροτική παραγωγή έχει περάσει σε υποδεέστερη μοίρα, γεγονός που πρέπει να αλλάξει άμεσα αν θέλουμε να μειωθεί δραστικά το υψηλό κόστος παραγωγής και να μην επηρεάζεται από εξωγενείς κρίσεις.

Εντός Νοεμβρίου θα γίνει ενημέρωση από τον ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) στους παρόχους για διορθώσεις χρεώσεων ρεύματος.

Αυτό ανέφερε απάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρου Σκυλακάκη στην ερώτησή του για χρεώσεις ρεύματος σε αρδευτικές παροχές που είχαν καταστραφεί από τις πλημμύρες πέρυσι και δεν είχε αποκατασταθεί η λειτουργία τους.

«Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για την δρομολόγηση από τον αρμόδιο υπουργό των απαραίτητων ενεργειών ώστε να διευθετηθεί το πρόβλημα με τις αναίτιες επιπρόσθετες χρεώσεις σε λογαριασμούς της ΔΕΗ, που αφορούν γεωτρήσεις που επλήγησαν από τις πλημμύρες και δεν έχουν αποκατασταθεί. Η αναστάτωση που προκλήθηκε στους αγρότες, ειδικά στις παρακάρλιες περιοχές, ήταν εύλογη και χαίρομαι γιατί η πολιτεία σπεύδει να διορθώσει άμεσα λάθη και παραλείψεις που οδήγησαν στην άδικη επιβάρυνση των πληγέντων», δήλωσε ο βουλευτής Λαρίσης της ΝΔ κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, μετά την απάντηση του υπουργού.

Ο Θεσσαλός πολιτικός προέβη στην άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου, καθώς υπήρξε αποδέκτης παραπόνων πλημμυροπαθών αγροτών οι οποίοι είτε έλαβαν λογαριασμούς ρεύματος γεωτρήσεων με χρεώσεις για χρονικό διάστημα που αυτές δεν λειτουργούσαν, είτε διαπίστωσαν αναίτιες επιπλέον επιβαρύνσεις ενώ οι λογαριασμοί είχαν εξοφληθεί.

Το πρόβλημα εντοπίζονταν κυρίως στις παρακάρλιες περιοχές, όπου οι καταστροφές των αρδευτικών παροχών ήταν καθολικές και δεν έχουν προχωρήσει οι αποκαταστάσεις τους λόγω της κάλυψής τους επί μακρόν με πλημμυρικά ύδατα.

Ο αρμόδιος υπουργός στην απάντησή του αναφέρει ότι «το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έδωσε εντολή στον ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος μέσω των συνεργείων του, έχει προγραμματίσει, την ολοκλήρωση της καταγραφής όλων των κατεστραμμένων παροχών για αρδευτική χρήση, στις περιοχές για τις οποίες γίνεται αναφορά στην Ερώτηση, δεδομένου ότι τώρα πλέον έχει αποσυρθεί το σύνολο του όγκου των υδάτων.

Η σχετική εργασία έχει ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί εντός του πρώτου δεκαημέρου του Νοεμβρίου. Κατόπιν, ο ΔΕΔΔΗΕ θα ενημερώσει τους αντίστοιχους συμβεβλημένους Προμηθευτές των καταναλωτών, ώστε να προβούν με τη σειρά τους στις ανάλογες διορθώσεις-ακυρώσεις της χρεωθείσας ενέργειας αυτών των παροχών».

Σοβαρό πρόβλημα υποβάθμισης του εδάφους αντιμετωπίζει η Ευρώπη, το οποίο φαίνεται να επιδεινώνεται πολύ τα τελευταία χρόνια.

Αυτό αναφέρει η έκθεση του 2024, που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την κατάσταση των εδαφών, η οποία αξιολογεί την κατάσταση της υποβάθμισης του εδάφους σε ολόκληρη την ΕΕ και στις άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση δράση για την αντιστροφή αυτής της τάσης.

Όπως τονίζει η Κομισιόν, η υποβάθμιση του εδάφους απειλεί την ανταγωνιστικότητα, την επισιτιστική ασφάλεια, τη γεωργική παραγωγικότητα, τη βιοποικιλότητα και την ανθεκτικότητά μας στα ακραία καιρικά φαινόμενα και την κλιματική αλλαγή.

Για παράδειγμα, η συνολική διάβρωση του εδάφους εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 1 δισεκατομμύριο τόνους ετησίως σε ολόκληρη την ΕΕ.

Επί του παρόντος, περίπου το ένα τέταρτο (24 %) των εδαφών της ΕΕ πλήττονται από τη διάβρωση των υδάτων, κυρίως στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, με τις προβλέψεις να αναφέρονται σε πιθανή αύξηση κατά 13-25 % έως το 2050.

Η μη βιώσιμη διάβρωση του νερού επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο (32 %) της γεωργικής γης.

Η συχνή κατεργασία του εδάφους, μια κοινή πρακτική στη γεωργία, μπορεί επίσης να ξεκινήσει την υποβάθμιση του εδάφους. Αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται διάβρωση άροσης, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα καλλιεργούμενα χωράφια. Άλλες μορφές διάβρωσης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη διάβρωση του ανέμου και τη συγκομιδή των καλλιεργειών.

Επίσης οι αλλαγές στη σύνθεση του εδάφους μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες. Για παράδειγμα, το πλεόνασμα αζώτου αυξάνεται και μπορεί να είναι επιβλαβές για την ανθρώπινη υγεία, τις καλλιέργειες, τα οικοσυστήματα και το κλίμα.

Εν τω μεταξύ, ο οργανικός άνθρακας του εδάφους, ο οποίος είναι απαραίτητος για τη διατήρηση της υγείας του εδάφους, μειώνεται στις γεωργικές περιοχές. Εκτιμάται ότι 70 εκατομμύρια τόνοι αυτού του οργανικού άνθρακα χάθηκαν από τα ανόργανα εδάφη των καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε ολόκληρη την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2009 και 2018.

Η υποβάθμιση των τυρφώνων είναι επίσης ανησυχητική. Αυτοί οι υγρότοποι αποτελούν βασικές καταβόθρες άνθρακα: απορροφούν τα αέρια του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα και τα αποθηκεύουν, συμβάλλοντας στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Όταν επιδεινώνονται, οι τυρφώνες μπορούν να απελευθερώσουν αυτά τα αέρια πίσω στην ατμόσφαιρα. Στην ΕΕ, η αποστράγγιση τυρφώνων ευθύνεται για περίπου το 5 % των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Εκτιμάται πλέον ότι το 50 % των τυρφώνων στην ΕΕ υποβαθμίζεται, πολλοί από τους οποίους έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές.

Να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες εφαρμογής των διατάξεων του νόμου 4685/2020, που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι για τις δασικές εκτάσεις με γεωργική δραστηριότητα, προκειμένου να εξαιρεθούν από την εφαρμογή των δασικών χαρτών, ζητά η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) με επιστολή της προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Τα προβλήματα προέρχονται από την προσφυγή των αγροτών στις Δασικές Υπηρεσίες βρίσκονται πάλι αντιμέτωποι με την ίδια στάσιμη κατάσταση.

Στην επιστολή η ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

«Κύριε υπουργέ,
Στο πλαίσιο των δυσκολιών εφαρμογής των διατάξεων που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι-μέλη μας για τις δασικές εκτάσεις με γεωργική δραστηριότητα (Ν.4685/2020), κρίνεται απαραίτητος ο προγραμματισμός συνάντησης με την ΕΘΕΑΣ. Το εν λόγω θέμα, εάν δεν αντιμετωπισθεί, θα προξενήσει επιπλέον πρόβλημα στους αγρότες, λόγω της μη εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 4685/2020 για τον αποχαρακτηρισμό των αγροτικών εκτάσεων και την εξαίρεσή τους από τον δασικό χάρτη των δασικών υπηρεσιών.

Γνωρίζοντας την μακρά ιστορία αυτού του θέματος, συμφωνούμε ότι ο σχετικός νόμος ήταν μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία αναγνώριζε τα παλαιά (πριν το 1974) χορηγηθέντα, με βάση πρωτίστως την αγροτική και εποικιστική νομοθεσία από το Ελληνικό Κράτος, δικαιώματα ιδίως όσον αφορά στις γεωργικές εκτάσεις. Μετά την ψήφιση του Ν.4685/2020, οι αγρότες στήριξαν τις ελπίδες τους για δικαίωση και την απαλοιφή του κινδύνου να απωλέσουν τις αγροτικές-καλλιεργούμενες επί σειρά δεκαετιών εκτάσεις τους, συνεισφέροντας τα μέγιστα με την πρωτογενή παραγωγή στην εθνική οικονομία.

Όμως, κατά την προσφυγή τους στις Δασικές Υπηρεσίες για την επίλυση αυτού του μακροχρόνιου προβλήματος, βρίσκονται πάλι αντιμέτωποι με την ίδια στάσιμη κατάσταση με σοβαρότατο κίνδυνο πέρα από την αδυναμία γεωργικής χρήσης αυτών των εκτάσεων και την απώλεια σημαντικότατων ενισχύσεων για την επιβίωσή τους.

Η απεμπλοκή από εκατοντάδες χιλιάδες ενστάσεις που έχουν υποβληθεί από τους αγρότες, καθώς και των αγωγών (προβολή δικαιωμάτων του Δημοσίου) που έχουν ασκήσει και εξακολουθούν να ασκούν οι Δασικές υπηρεσίες είναι επιβεβλημένη, για να λυθεί το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί.

Παρακαλούμε θερμά για την άμεση ανταπόκρισή σας για συνάντηση και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση».

Αγρότες και συνεταιρισμοί που υπάγονται σε διαφορετικό πάροχο εκτός της ΔΕΗ, δεν μπορούν να ενταχθούν στην ρύθμιση για μειωμένη τιμή ρεύματος «ΓΑΙΑ», που αφορά τη μείωση του αγροτικού ενεργειακού κόστους.

Αυτό τονίζει η ΕΘΕΑΣ σε επιστολή που έστειλε προς τα υπουργεία Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Η επιστολή αναφέρει τα εξής:

«Στο ευρύτερο πλέγμα των μέτρων, που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, με μοναδικό γνώμονα τη στήριξη των αγροτών και των Αγροτικών Συνεταιρισμών που έχουν πληγεί σημαντικά από την εκτίναξη του κόστους παραγωγής, ανακοινώθηκε το τιμολόγιο «ΓΑΙΑ», για χαμηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

Ωστόσο, σε συνέχεια επικοινωνίας που είχαμε με Αγροτικούς Συνεταιρισμούς - μέλη μας, καθώς και αγρότες και κτηνοτρόφους, διαπιστώθηκαν δύο καίρια προβλήματα, τα οποία «εμποδίζουν» την ένταξή τους στο εν λόγω μέτρο.

Ειδικότερα, αγρότες που υπάγονται σε διαφορετικό πάροχο εκτός της ΔΕΗ, δεν μπορούν να ενταχθούν στη συγκεκριμένη ρύθμιση, που αφορά τη μείωση του αγροτικού ενεργειακού κόστους.

Ταυτόχρονα, εκτός της ρύθμισης φαίνεται πως μένουν και οι κτηνοτρόφοι, οι οποίοι χρήζει να κάνουν χρήση του ρεύματος κατά τους χειμερινούς μήνες για τα συστήματα θέρμανσης για την προστασία των ζώων, σε αντίθεση με τους γεωργούς που καταναλώνουν ενέργεια κατά την Άνοιξη και τους θερινούς μήνες.

Παρακαλούμε θερμά, όπως εξετάσετε τα ανωτέρω ζητήματα, καθώς αγρότες και Αγροτικοί Συνεταιρισμοί επιβαρύνονται σημαντικά από το κόστος ενέργειας».

Μπορεί ο στόχος των Στρατηγικών Σχεδίων της ΚΑΠ των κρατών-μελών να είναι περισσότερο «πράσινα» σε σχέση με το παρελθόν όμως δεν ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον.

Αυτό διαπιστώνει σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), υπογραμμίζοντας παραλληλα ότι οι φιλοδοξίες της ΕΕ δεν έχουν βρει αντίκρισμα σε εθνικό επίπεδο.

Στόχος της έκθεσης είναι να αποτελέσει πηγή αναφοράς για τυχόν μελλοντικές τροποποιήσεις των σχεδίων ή αναθεώρηση των κανονισμών της ΚΓΠ, με γνώμονα την καλύτερη προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος.

Παρά το γεγονός ότι το νέο πλαίσιο παρακολούθησης έχει απλουστευθεί, οι στόχοι της ΚΑΠ στερούνται σαφήνειας, και οι δείκτες εστιάζουν στις εκροές και όχι στα αποτελέσματα. Από ορισμένα σχέδια απουσιάζουν σημαντικοί δείκτες αποτελέσματος, και οι συνδέσεις που έχουν καθορίσει τα κράτη μέλη μεταξύ δεικτών αποτελέσματος και στόχων διαφέρουν. Τα ζητήματα αυτά καθιστούν δύσκολη την απόδειξη των επιτευγμάτων της ΚΑΠ κατά την περίοδο 2023-2027.

Επιπλέον, με δεδομένο ότι ορισμένες απαιτήσεις αιρεσιμότητας χαλάρωσαν (π.χ. αμειψισπορά) ως απάντηση στις διαμαρτυρίες των αγροτών, όπως υπογραμμίζουν «είναι πιθανό ο πράσινος αντίκτυπος των σχεδίων να φθίνει ακόμη περισσότερο».

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή τα εξής:

• να προωθήσει την ανταλλαγή «πράσινων» ορθών πρακτικών στα σχέδια
• να εκτιμήσει τη συμβολή της ΚΓΠ στην επίτευξη των τιμών - στόχου της Πράσινης Συμφωνίας
• να ενισχύσει το μελλοντικό πλαίσιο παρακολούθησης της ΚΑΠ για το κλίμα και το περιβάλλον.

Οι λεπτομέρειες υπαγωγής των ληξιπρόθεσμων οφειλών από συνδέσεις αγροτικού ρεύματος σε 10ετή ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο περιγράφονται σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ).

Όπως αναφέρει το ΥΠΕΝ, η εν λόγω ρύθμιση μπορεί να αξιοποιηθεί από το σύνολο των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας με παροχή αγροτικής χρήσης κατά την 31η.12.2023, συμπεριλαμβανομένων των Γενικών και Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ), ανεξαρτήτως ισχύος και ανεξαρτήτως ένταξής τους στο τιμολόγιο «ΓΑΙΑ».

Την ΚΥΑ υπογράφουν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κωστής Χατζηδάκης και ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κωνσταντίνος Τσιάρας, καθώς επίσης η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Θάνος Πετραλιάς και ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Διονύσης Σταμενίτης.

Όροι και προϋποθέσεις

Για την ένταξη των οφειλών των δικαιούχων σε ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο πρέπει να πληρούνται, συνολικά, οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Να υπάρχει οφειλή για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας για περίοδο κατανάλωσης πριν την 31η Δεκεμβρίου 2023.
• Το ποσό της οφειλής που δύναται να ενταχθεί στη ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο είναι η οφειλή του δικαιούχου που έχει δημιουργηθεί από ανεξόφλητους λογαριασμούς κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2023.

Σημειώνεται πως οι λογαριασμοί κατανάλωσης πρέπει να έχουν εκδοθεί μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας Απόφασης.

Στο πεδίο εφαρμογής δεν περιλαμβάνονται οφειλές από λογαριασμούς καταναλώσεων περιόδου από την 1η Ιανουαρίου 2024 και έπειτα.

• Το ποσό της οφειλής που δύναται να ενταχθεί στη ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο ή ίσο των 100 ευρώ.
• Να μην έχει ενταχθεί η οφειλή του δικαιούχου στη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας πληγεισών περιοχών από τις πλημμύρες Σεπτεμβρίου 2023.

Για τους κατόχους συνδέσεων αγροτικών παροχών ανεξαρτήτως ισχύος, συμπεριλαμβανομένων των ΓΟΕΒ - ΤΟΕΒ, που εντάσσονται στο τιμολόγιο «ΓΑΙΑ», η πρώτη δόση για αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα πρέπει να καταβληθεί έως την 31η Οκτωβρίου 2024.

Όσον αφορά στις δόσεις σχετικά με την αποπληρωμή του συνολικού ποσού της οφειλής, είναι ισόποσες και 120 μηνιαίες και δεν δύνανται να είναι μικρότερες από 10 ευρώ/μήνα.

Μετά από σχετικό αίτημα των δικαιούχων προς τον πάροχο, οι δόσεις δύναται να καταβάλλονται, συγκεντρωτικά, με δύο ισόποσες εξαμηνιαίες πληρωμές έως την 30η Ιουνίου και έως την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους.

Σε περίπτωση που ο καταναλωτής δεν εξοφλήσει εμπρόθεσμα τρεις μηνιαίες δόσεις ή μια εξαμηνιαία δόση, απεντάσσεται από τη ρύθμιση της οφειλής με μηδενικό επιτόκιο και οι υπολογιζόμενοι τόκοι βαρύνουν τον ίδιο. Σε κάθε περίπτωση η αποπληρωμή της οφειλής θα πρέπει να γίνει μέχρι την 31η.12.2034.

Το επιτόκιο για τον δικαιούχο όσον αφορά στην αποπληρωμή της οφειλής του είναι 0,00% για την περίοδο από την έναρξη ισχύος της Απόφασης μέχρι την 31η.12.2034.

Οι δυνητικοί δικαιούχοι που εμπίπτουν σε καθεστώς για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis), ενημερώνονται από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την 10η.11.2024 σχετικά με το ποσό της έντοκης επιβάρυνσης που επιδοτείται με την παρούσα τόσο ανά έτος, αρχής γενομένης το έτος 2025, όσο και συνολικά για όλη τη διάρκεια ισχύος του μέτρου. Οι δικαιούχοι υποβάλλουν Υπεύθυνη Δήλωση (συμπεριλαμβάνεται στα Παραρτήματα της Απόφασης), ψηφιακά υπογεγραμμένη μέσω gov.gr στον πάροχο που εκπροσωπούσε την παροχή τους στις 31.12.2023.

Μετά την επαλήθευση των στοιχείων από τον ΔΕΔΔΗΕ, οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας που εκπροσωπούν τον δικαιούχο τον ενημερώνουν με κάθε πρόσφορο μέσο για το ποσό της ενίσχυσης, το γεγονός ότι πρόκειται για ενίσχυση ήσσονος σημασίας και την ενωσιακή βάση χορήγησης, κ.λπ.

Η ισχύς της ΚΥΑ αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Επιτέλους οι αρμόδιοι διαχειριστές ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ ανακοίνωσαν ότι θα προχωρήσουν σε ελέγχους για να καθορίσουν τα όρια ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, σημειώνοντας ότι δεν θα γίνουν δεκτές νέες επενδύσεις σε περιοχές που έχει καλυφθεί το προβλεπόμενο όριο.

Κάποιοι κατάλαβαν έστω και αργά ότι οι μεγάλες εταιρείες στήνουν φωτοβολταϊκά πάρκα όπου θέλουν χωρίς έλεγχο. Αποτέλεσμα αυτής της εικόνας είναι να χάνονται επιλέξιμες εκτάσεις αγροτεμαχίων από το σύστημα αγροτικών ενισχύσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Το πρόβλημα έχει παρελθόν, αφού από το 2020 ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Δρ. Γρηγόρης Βάρρας είχε προβλέψει την απώλεια επιλέξιμων αγροτεμαχίων λόγω κατασκευής φωτοβολταϊκών σταθμών και είχε πραγματοποιήσει σύσκεψη με τον τότε υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Δημήτρη Οικονόμου και τον πρόεδρο της Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) κ. Νικόλαου Μπουλαξή. Εκεί υπήρξε ενημέρωση για τον κίνδυνο και είχαν αποφασίσει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για τον έλεγχο των αδειών αλλά και να συμπεριλάβουν στις περιβαλλοντικές μελέτες κριτήρια στην κατασκευή φωτοβολταϊκών που να επιτρέπουν την βόσκηση αλλά και την καλλιέργεια στις συγκεκριμένες εκτάσεις. Τελικά η ρύθμιση τότε δεν προχώρησε με ευθύνη του ΥπΑΑΤ (τότε υπουργός Βορίδης) και του ΥΠΕΝ.

Ξεκινούν έλεγχοι από ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΑΔΜΗΕ Α.Ε.

Συγκεκριμένα οι αρμόδιοι Διαχειριστές (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΑΔΜΗΕ Α.Ε.), σε εφαρμογή του άρθρου 3 της Υπουργικής Απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/104605/4389 (ΦΕΚ Β’ 5342/17.10.2022), αναφορικά με τον καθορισμό του μεγίστου ορίου συνολικής ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη εντός του οποίου είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού ≤ 1MW σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας σε MW ανά Περιφερειακή Ενότητα, συνεργάζονται μεταξύ τους για τη συγκέντρωση όλων των απαραίτητων στοιχείων για τη διενέργεια του ελέγχου μη υπέρβασης του μέγιστου ορίου συνολικής ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη, δημοσιοποιούν δε τα στοιχεία αυτά στους δικτυακούς τους τόπους.

Επιπλέον, τίθεται υπόψη των ενδιαφερομένων ότι στις Περιφερειακές Ενότητες, στις οποίες έχει καλυφθεί το μέγιστο αναγραφόμενο στην ανωτέρω Υ.Α. όριο συνολικής ισχύος από φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτική γη που δεσμεύουν ηλεκτρικό χώρο στο Σύστημα ή στο Δίκτυο, οι Διαχειριστές προβαίνουν στα κάτωθι:

• Παύουν να εξετάζουν νέες αιτήσεις χορήγησης Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών εγκατεστημένης ισχύος ≤ 1MW σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας στις υπόψη περιοχές.
• Απορρίπτουν τις εκκρεμείς αιτήσεις χορήγησης Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών εγκατεστημένης ισχύος ≤ 1MW σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας στις υπόψη περιοχές καθώς και τις αιτήσεις για τις οποίες έχει χορηγηθεί Αδυναμία Σύνδεσης και έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για διατήρηση σε εκκρεμότητα της αίτησης για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης.
• Σε περίπτωση κοινών αιτημάτων απαλλασσόμενων σταθμών του άρθρου 14 του ν. 4951/2022, απορρίπτουν το αίτημα κατά το μέρος που αφορά σταθμούς, οι οποίοι προορίζονται για εγκατάσταση σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. O αρμόδιος Διαχειριστής ενημερώνει τον αιτούντα ότι το αίτημα πρόκειται να εξεταστεί μόνο για το εναπομείναν μέρος του αιτήματος. Αιτήματα που έχουν κατατεθεί στον Διαχειριστή του Συστήματος, θα εξεταστούν μόνο εφόσον η συνολική ισχύς του αιτήματος με τους εναπομείναντες σταθμούς είναι άνω των 8 MW.
• Εξακολουθούν να εξετάζουν εκκρεμή ή νέα κοινά αιτήματα ή αυτοτελείς αιτήσεις που αφορούν στις εν λόγω Περιφερειακές Ενότητες, εφόσον οι σταθμοί που απαρτίζουν αυτά τα αιτήματα εδράζουν σε γήπεδα/αγροτεμάχια που δεν έχουν χαρακτηριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας ή εξαιρούνται κατά νόμο από τους σχετικούς περιορισμούς εγκατάστασης.

Δηλώσεις Περιφερειάρχη Θεσσαλίας

Την έντονη ανησυχία του για την άναρχη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων στη Θεσσαλία, εξέλιξη που θέτει σε κίνδυνο τον παραγωγικό ιστό της περιοχής, εξέφρασε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας.
Κατά τη διάρκεια ενημερωτικής σύσκεψης, που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, παρουσίασε αναλυτικά τα στοιχεία αδειοδότησης, ίδρυσης και λειτουργίας φωτοβολταϊκών πάρκων στη Θεσσαλία, εκφράζοντας την ανησυχία του για τους ολοένα και αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών στη θεσσαλική γη.
Επειδή το πλαίσιο της αδειοδότησης παραμένει συγκεχυμένο, ο κ. Κουρέτας ζήτησε ένα πιο διάφανο πλαίσιο και έγκαιρη ενημέρωση από τους αρμόδιους φορείς, κυρίως για τα ποσοστά της γης που καταλαμβάνονται από ΦΒ.
Διευκρίνισε ότι δεν είναι αντίθετος στη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά χαρακτήρισε αναγκαίο τον διάφανο τρόπο αξιοποίησης τους, με στόχο να προστατευτεί η αγροκτηνοτροφική παραγωγή. Υπενθύμισε δε ότι ανάλογες ανησυχίες έχουν εκφράσει με ερωτήσεις τους στη Βουλή και οι παριστάμενοι βουλευτές Λάρισας, Βασίλης Κόκκαλης και Ευαγγελία Λιακούλη.
Όπως ειπώθηκε στη σύσκεψη και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει δοθεί άδεια παραγωγής εγκατάστασης, λειτουργίας και καταχώρισης πολυγώνου σε εγκαταστάσεις που καλύπτουν 373.987 στρέμματα, περίπου το 8,4% της καλλιεργήσιμης γης στη Θεσσαλία.
Στην εγκύκλιο για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτική γη (ΦΕΚ 3149/30-7-2020) αναφέρεται ότι δύναται να αδειοδοτηθεί η εγκατάσταση Φ/Β έως το 1% της καλλιεργήσιμης γης κάθε Περιφέρειας (περίπου 44 χιλιάδες στρέμματα για την Θεσσαλία). Από τα στοιχεία της ΡΑΑΕΥ προκύπτει ότι έχουν ήδη εγκατασταθεί Φ/Β σε έκταση περίπου 40 χιλιάδες στρεμμάτων που σχεδόν έχουν καλύψει το επιτρεπόμενο όριο.
Για τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις Φ/Β (334 χιλιάδες στρέμματα) πού έχουν πάρει τουλάχιστον άδεια παραγωγής τίθενται εύλογα ερωτήματα για το ποιες από αυτές βρίσκονται σε καλλιεργήσιμη γη.
Σύμφωνα με τον κ. Κουρέτα «η Περιφερειακή αρχή έχει βάλει ως προτεραιότητα, ειδικά μετά τις τελευταίες καταστροφές, την αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα της Θεσσαλίας. Η αγωνία η δικιά μας αλλά και των χιλιάδων Θεσσαλών παραγωγών είναι να διατηρηθεί ακέραιος ο κάμπος που στήριξε διατροφικά και κοινωνικά γενιές και γενιές Ελλήνων».

Ανακοίνωση ΠΟΓΕΔΥ

Η ΠΟΓΕΔΥ έχοντας συμπαραστάτη την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Περιφερειάρχη, Κουρέτα Δημήτρη, έβαλαν STOP στην αλόγιστη χρήση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων στη γη υψηλής παραγωγικότητας της Θεσσαλίας.
Έτσι οι αρμόδιοι διαχειριστές (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΑΔΜΗΕ Α.Ε.) αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν το άρθρο 3 της Υπουργικής απόφασης ΥΠΕΝ (ΦΕΚ Β΄5342/17-10-22).
Το ίδιο ισχύει και για όλες τις Περιφερειακές Ενότητες που έχουν καλύψει το όριο συνολικής ισχύος με φωτοβολταϊκά σε γη υψηλής παραγωγικότητας .
Το γεγονός αυτό έρχεται να δικαιώσει για άλλη μία φορά τους Γεωτεχνικούς που αντέδρασαν στο να χρησιμοποιείται η γη υψηλής παραγωγικότητας για μη γεωργικές χρήσεις.
Και όπως λέει ο λαός «Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα».

Ερώτηση στην Βουλή από βουλευτή Λάρισας κ. Μάξιμο Χαρακόπουλο

Ο βουλευτής της ΝΔ, Μάξιμος Χαρακόπουλος, στην ερώτησή του στην Βουλή επισήμανε μεταξύ άλλων το πρόβλημα σχετικά με τα φωτοβολταϊκά.
«Υπάρχει, ένα ζήτημα με την τοποθέτησή τους σε γη υψηλής παραγωγικότητας. Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι στο πλαίσιο της λεγόμενης πράσινης μετάβασης είναι επιβεβλημένη η χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ωστόσο, με δεδομένη την ανάγκη στοιχειώδους αυτάρκειας σε τρόφιμα θεσπίστηκε ως ανώτατο όριο τοποθέτησης ΑΠΕ σε γη υψηλής παραγωγικότητας το 1%.
Στη Θεσσαλία, όπου έχουμε και έντονες διαμαρτυρίες κτηνοτρόφων για συρρίκνωση των βοσκοτόπων, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας από τον Περιφερειάρχη κ. Δημήτρη Κουρέτα - που ζητά κοινό μέτωπο για τα φωτοβολταϊκά - καλύφθηκε το επιτρεπόμενο όριο.
Συγκεκριμένα έχει δοθεί άδεια σε 374 χιλιάδες στρέμματα που αποτελούν το 8,4% της καλλιεργήσιμης γης στον κάμπο.
Το 1% της καλλιεργήσιμης γης της Θεσσαλίας αντιστοιχεί σε 44 χιλιάδες στρέμματα και ήδη έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά σε 40 χιλιάδες στρέμματα, έχει δηλαδή σχεδόν εξαντληθεί το επιτρεπόμενο όριο.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι τα υπόλοιπα 334 χιλιάδες στρέμματα βρίσκονται σε καλλιεργήσιμη γη;».

«Τα φράγματα αποτελούν βασικούς πυλώνες για την ασφάλεια της υδατικής μας διαχείρισης, την αγροτική παραγωγή, την ύδρευση, την παραγωγή ενέργειας και την προστασία από τις πλημμύρες», δήλωσε, σήμερα Τρίτη (10/9), ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, στο 4ο Συνέδριο Φραγμάτων και Ταμιευτήρων, που διοργάνωσε η Ελληνική Επιτροπή Μεγάλων Φραγμάτων (ΕΕΜΦ).

Ο κ. Σταϊκούρας συμπλήρωσε ότι προωθείται η υλοποίηση μεγάλων έργων φραγμάτων και συνοδών δικτύων μεταφοράς του νερού προς εκμετάλλευση. Και πρόσθεσε:

«Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει υπό κατασκευή 18 φράγματα, με προϋπολογισμό 329 εκατ. ευρώ. Υπό μελέτη-δημοπράτηση, ως δημόσιο έργο ή με ΣΔΙΤ, έχει 14 φράγματα, με προϋπολογισμό 626 εκατ. ευρώ. Συνεπώς, προωθεί, σε όλη την επικράτεια, 32 φράγματα, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 955 εκατ. ευρώ.

Οι κλιματικές αλλαγές που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της ενεργειακής μετάβασης, καθιστούν τη διαχείριση των υδατικών πόρων μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Πρόσφατα, η Θεσσαλία βίωσε τις καταστροφικές πλημμύρες του μεσογειακού κυκλώνα «Daniel», με τραγικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και σοβαρές επιπτώσεις στις υποδομές, τις καλλιέργειες και τις περιουσίες των κατοίκων των πληγέντων περιοχών.

Αυτά τα ακραία φαινόμενα αναδεικνύουν την ανάγκη για ένα καλά σχεδιασμένο και ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των υδατικών πόρων, με υποδομές που να μπορούν να προστατεύσουν, αποτελεσματικά, τις τοπικές κοινωνίες.

Θα ήθελα να αναφέρω μερικά σημεία που θεωρώ βασικά για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των φραγμάτων και των ταμιευτήρων στη χώρα μας.

1ον. Είναι πρωταρχικής σημασίας να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των υφιστάμενων έργων και την ικανότητα των υποδομών μας να ανταποκριθούν σε έκτακτες καταστάσεις.
Αυτό επιτυγχάνεται με την αποδοτική εποπτεία και συντήρηση, υπό την ευθύνη οργανωμένων φορέων.
Η Διοικητική Αρχή Φραγμάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών εποπτεύει την εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που απαιτούνται και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων ασφάλειας και ανθεκτικότητας σε όλα τα στάδια της ζωής των έργων, προσβλέποντας στη διασφάλιση της προστασίας των τοπικών κοινωνιών και του περιβάλλοντος.

2ον. Η ανάπτυξη και η λειτουργία των φραγμάτων πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον.
Πρέπει να ενσωματώνουμε σύγχρονες πρακτικές, που μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και καθιστούν τα έργα βιώσιμα.
Η εφαρμογή ολοκληρωμένων προδιαγραφών, από το στάδιο του σχεδιασμού, συμβάλλει καθοριστικά στη βιωσιμότητα των έργων αυτών. Το Υπουργείο μας, για το λόγο αυτό, έχει δρομολογήσει την εφαρμογή σύγχρονων προδιαγραφών κανονισμού εκπόνησης έργων φραγμάτων.

3ον. Παράλληλα, οι τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν νέες δυνατότητες για τη βελτίωση της απόδοσης και της ασφάλειας των φραγμάτων.
Η χρήση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων επιτρέπει στους φορείς να αναβαθμίσουν τις διαδικασίες παρακολούθησης και να διασφαλίσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης. Είναι αναγκαίο να επενδύσουμε σε καινοτόμες λύσεις που θα εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητες των έργων ταμίευσης.

Το Υπουργείο από την πλευρά του, μέσω της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, αναπτύσσει σύγχρονη βάση δεδομένων και διαχείρισης των διαδικασιών παρακολούθησης, που απορρέουν από τις υποχρεώσεις του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων.
Τα φράγματα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Η επιτυχής ανάπτυξη, υλοποίηση και λειτουργία τέτοιων υποδομών απαιτεί τη συνεργασία και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων της πολιτείας, των επιστημονικών ιδρυμάτων, των τοπικών κοινοτήτων και του ιδιωτικού τομέα.
Η συνεργασία αυτή είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η βιώσιμη και ορθολογική χρήση των υδάτινων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.
Το Masterplan για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας αποτελεί παράδειγμα της σωστής προσέγγισης του θέματος.
Η προώθηση της διαβούλευσης και της συνεργασίας εξασφαλίζει ότι λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι ανησυχίες όλων των ενδιαφερομένων, οδηγώντας σε καλύτερες αποφάσεις και πιο βιώσιμες λύσεις.
Με αυτό τον τρόπο, τα φράγματα και άλλες σχετικές υποδομές μπορούν να συμβάλουν στην αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής, προστατεύοντας το περιβάλλον και εξυπηρετώντας τις ανάγκες της κοινωνίας.
Η πρακτική αυτή υποστηρίζεται και προωθείται από εμάς, κατά προτεραιότητα.

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να αναφέρω την πρόσφατη προώθηση υλοποίησης, από το Υπουργείο μας, μεγάλων έργων φραγμάτων και συνοδών δικτύων μεταφοράς του νερού προς εκμετάλλευση. Πρόσφατα ανατέθηκαν για κατασκευή έργα στρατηγικής σημασίας, όπως:

• Τα έργα «Κατασκευής Φράγματος Τσικνιά Ν. Λέσβου, Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού και Δικτύων», προϋπολογισμού ύψους 98 εκατ. ευρώ, για την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού στη Λέσβο.
• Τα έργα για την «Κατασκευή Ταμιευτήρα στη θέση Αγιόκαμπος - Λιβαδότοπος Νομού Λάρισας», προϋπολογισμού 19,1 εκατ. ευρώ, για την άρδευση της περιοχής.

Σε προωθημένο στάδιο ανάθεσης βρίσκεται ο διαγωνισμός για το έργο «Κατασκευή Συμπληρωματικών Έργων Ταμιευτήρια Μπραμιανού, Αντιπλημμυρικών Έργων Γρα Λυγιάς και Φράγματος Μύρτου Π.Ε. Λασιθίου Κρήτης», προϋπολογισμού 53,5 εκατ. ευρώ.

Και έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση, ύψους 170 εκατ. ευρώ, για το φράγμα Πλατύ στην Κρήτη, το οποίο θα εξασφαλίσει την ύδρευση του Ρεθύμνου και την άρδευση 45.000 στρεμμάτων στη Μεσσαρά Ηρακλείου.

Καθώς η υλοποίηση τέτοιων έργων απαιτεί σημαντικούς πόρους, η παράλληλη προώθηση και μέσω Συμπράξεων Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα αποτελεί εργαλείο για την βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων πόρων, την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των απαιτήσεων και την ταχύτερη υλοποίηση αυτών.

Σημαντικά έργα φραγμάτων και δικτύων, τα οποία προωθούνται μέσω ΣΔΙΤ είναι:

• Το Φράγμα του Ενιπέα και δίκτυα διανομής νερού (άρδευση και ύδρευση) στη Θεσσαλία.
• Η αξιοποίηση υδατικού δυναμικού του Ταυρωνίτη ποταμού στα Χανιά.
• Φράγματα για Ύδρευση στην Κέρκυρα.
• Το Φράγμα Αλμωπαίου για άρδευση στην Πέλλα.

Γενικώς, την περίοδο αυτή, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει υπό κατασκευή 18 φράγματα, με προϋπολογισμό 329 εκατ. ευρώ.
Υπό μελέτη-δημοπράτηση, ως δημόσιο έργο ή με ΣΔΙΤ, έχει 14 φράγματα, με προϋπολογισμό 626 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς, προωθεί, σε όλη την επικράτεια, 32 φράγματα, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 955 εκατ. ευρώ.

Τα παραπάνω έργα θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μας για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων αναγκών σε νερό και παράλληλα αποτελούν μοχλό ανάπτυξης που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της χώρας μας στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το Υπουργείο μας, μέσω της ανάθεσης μελετών, προωθεί την ωρίμανση νέων έργων φραγμάτων, με στόχο τη μελλοντική δρομολόγησή τους για την κάλυψη των πολλαπλών αναγκών άρδευσης και ύδρευσης ανά την επικράτεια.

Μέσα σε όλα αυτά, προσβλέποντας στη βέλτιστη συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, είναι σημαντικό να επενδύσουμε και στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τη σημασία της σωστής διαχείρισης των υδάτινων πόρων και το ρόλο των φραγμάτων στην επίτευξή της.

Η πολιτεία αναγνωρίζει τη σημασία των μεγάλων αυτών κατασκευών και είναι δεσμευμένη, μέσα από τη συνεργασία και την καινοτομία, να υποστηρίξει κάθε προσπάθεια που στοχεύει στη βελτίωση των υποδομών και την ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων, με στόχο να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον για όλους.

Πρόσφατα, στις 26 Μαρτίου 2024, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, βελτιώθηκε ο Κανονισμός Ασφάλειας Φραγμάτων, που τηρείται στο Υπουργείο. Οι βελτιώσεις κρίθηκαν αναγκαίες για την καλύτερη και ορθολογικότερη εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων, όσο και για τη βέλτιστη λειτουργία της Διοικητικής Αρχής των Φραγμάτων. Οι κυριότερες είναι:

1ον. Εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων και στα έργα Παραχωρήσεων και με ΣΔΙΤ.
Σε περιπτώσεις συμβάσεων παραχώρησης από δημόσιο φορέα ή ΣΔΙΤ, και μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας, η αναθέτουσα αρχή ειδοποιεί την Αρχή για την υπογραφή της σύμβασης του έργου.
Στη συνέχεια, ο παραχωρησιούχος ή ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) που θα αναδειχθεί είναι υποχρεωμένος να υποβάλει τον Φάκελο Κατασκευής Φράγματος στην Αρχή και αναλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις, λειτουργώντας ως Κύριος του έργου για την περίοδο κατασκευής και συντήρησης.

2ον. Για Επιθεωρήσεις Ασφαλείας.
Οι Επιθεωρήσεις Ασφαλείας είναι ενδελεχείς έλεγχοι του φράγματος και πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο Σχέδιο Παρακολούθησης, προκειμένου να πιστοποιείται η ασφαλής συμπεριφορά του φράγματος.

3ον. Για τα Φράγματα σε στάδιο Λειτουργίας.
Για φράγματα που βρίσκονται στο στάδιο της Λειτουργίας, ο Κύριος του Έργου υποχρεούται να δρομολογήσει τις διαδικασίες για την έγκριση του φράγματος, υποβάλλοντας στην Αρχή Φάκελο Έγκρισης Υφιστάμενου Φράγματος.

4ον. Δημιουργία Ιστοσελίδας της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων (ΔΑΦ) και Ηλεκτρονικό Μητρώο Φραγμάτων.
Η Δημιουργούμενη Ιστοσελίδα της Αρχής να περιέχει κατ’ ελάχιστο γενικές πληροφορίες για φράγματα, νομοθεσία που αφορά τα φράγματα και την ασφάλειά τους, ενημερωτικά και εκπαιδευτικά έντυπα, πληροφορίες για σεμινάρια και δράσεις της Αρχής και το Μητρώο Ελληνικών Φραγμάτων.

5ον. Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Φραγμάτων.
Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Φραγμάτων συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατόπιν σχετικής εισήγησης της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, μετά από ανοικτή πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος από εξειδικευμένους με αποδεδειγμένες γνώσεις σε φράγματα ιδιώτες επιστήμονες, δημοσίους υπαλλήλους και πανεπιστημιακούς καθηγητές, και αποτελεί τον επιστημονικό και τεχνικό Σύμβουλο της Αρχής.

Συμπερασματικά, για τον Κανονισμό Ασφάλειας Φραγμάτων, η Ελλάδα είναι μια από τις 13 χώρες της Ευρώπης, που έχει έναν ολοκληρωμένο Κανονισμό Ασφάλειας Φραγμάτων και τον οποίον βελτιώσαμε στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ασφάλειας των φραγμάτων της χώρας, μέσα από:

• την ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου των φραγμάτων,
• τη βελτίωση του τρόπου επιλογής των εμπειρογνωμόνων που θα κάνουν τους ελέγχους,
• τη συμβατότητα του Κανονισμού με την ισχύουσα νομοθεσία ώστε να ελέγχονται όλα τα φράγμα πριν ακόμα από το στάδιο της κατασκευής τους,
• την εισαγωγή της έννοιας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Φραγμάτων δίνοντας τη δυνατότητα να υπάρχει ο μηχανισμός για την καταγραφή όλων των φραγμάτων της επικράτειας και διατηρώντας παράλληλα ένα συνολικό μητρώο ελέγχων για καθένα από αυτά, και τέλος,
• τη δυνατότητα για την κατασκευή Ιστοσελίδας της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, η οποία είναι και επιφορτισμένη για την τήρηση αυτού του Κανονισμού».

Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (ΠΘ) συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση μίας νέας ηλεκτρονικής παγίδας στα πλαίσια του προγράμματος LIFE eGymer. Οι ερευνητικές ομάδες του εργαστηρίου Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος υπό τον καθηγητή Χρήστο Αθανασίου και του εργαστηρίου Δικτύων και Τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών υπό τον καθηγητή Αθανάσιο Κοράκη συνεργάζονται με Πανεπιστήμια και εταιρείες από την Ισπανία και την Σλοβενία για την υλοποίηση καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων παρακολούθησης του εντόμου, Lymantria dispar σε αστικά και περιαστικά περιβάλλοντα, συμβάλλοντας στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ακρίβειας των μέτρων διαχείρισης και στην προαγωγή της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.

Εισαγωγικά στοιχεία

Η διαχείριση των πληθυσμών των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αποτελεί μια κρίσιμη πρόκληση για τις σύγχρονες πόλεις και κοινότητες. Οι έντονες αλλαγές στο κλίμα, η αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα και η εξάπλωση νέων ειδών εντόμων, μέσω των παγκόσμιων δικτύων εμπορίου και μεταφορών, έχουν δημιουργήσει ένα σύνθετο και δυναμικά μεταβαλλόμενο πλαίσιο που απαιτεί καινοτόμες λύσεις για την προστασία της αστικής και περιαστικής χλωρίδας. Οι παραδοσιακές μέθοδοι παρακολούθησης και καταπολέμησης των εντόμων, αν και αποδοτικές σε πολλές περιπτώσεις, συχνά περιορίζονται από την ανάγκη για συνεχή ανθρώπινη παρουσία και την έλλειψη ακριβούς και έγκαιρης πληροφόρησης. Στο σύγχρονο τεχνολογικό τοπίο, η ανάγκη για πιο αποτελεσματικά, αποδοτικά και βιώσιμα μέσα παρακολούθησης γίνεται επιτακτική. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ηλεκτρονικές παγίδες αναδεικνύονται ως μια επαναστατική προσέγγιση που συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες αισθητήρων, τεχνητή νοημοσύνη και δυνατότητες απομακρυσμένης παρακολούθησης. Αυτές οι συσκευές επιτρέπουν τη συνεχή και ακριβή καταγραφή της παρουσίας και της δραστηριότητας των εντόμων, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για την έγκαιρη λήψη αποφάσεων και τη στοχευμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η υιοθέτηση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως η μείωση των απαιτούμενων ανθρωποωρών, η αυξημένη ακρίβεια στην αναγνώριση ειδών, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων καταπολέμησης και η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Επιπλέον, η χρήση αυτών των τεχνολογιών ενισχύει την κατανόηση της οικολογικής δυναμικής των αστικών οικοσυστημάτων, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η διασύνδεση των ηλεκτρονικών παγίδων με το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) και η δυνατότητα άμεσης ανάλυσης των δεδομένων μέσω τεχνητής νοημοσύνης ανοίγουν νέους δρόμους για την απομακρυσμένη και σε πραγματικό χρόνο παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Οι παραπάνω καινοτόμες προσεγγίσεις δεν είναι μόνο αποτελεσματικές αλλά και οικονομικά αποδοτικές, καθώς μειώνουν την ανάγκη για συνεχή επιθεώρηση και παρέχουν τη δυνατότητα για πιο στοχευμένες και στρατηγικές επεμβάσεις.
Γενικότερα, η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της καινοτόμου και βιώσιμης διαχείρισης των οικοσυστημάτων μας. Καθώς οι τεχνολογίες αυτές συνεχίζουν να εξελίσσονται και να ενσωματώνονται σε ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης, αναμένεται να προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες για την προστασία της χλωρίδας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις μας.

Πλεονεκτήματα της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον

Οι ηλεκτρονικές παγίδες για την παρακολούθηση εντόμων προσφέρουν μια σειρά από πλεονεκτήματα που τις καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμες για την προστασία και τη διαχείριση των δένδρων και της χλωρίδας στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον. Τα κυριότερα πλεονεκτήματά τους μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:

1. Συνεχής Παρακολούθηση

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργούν αδιάκοπα, παρέχοντας συνεχή παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Αυτό σημαίνει ότι οι χειριστές έχουν μια συνεχή ροή δεδομένων και μπορούν να εντοπίσουν έγκαιρα τις αυξημένες συλλήψεις και να αντιδράσουν άμεσα με τα κατάλληλα μέτρα.

2. Ακρίβεια και Αξιοπιστία

Οι αισθητήρες και οι κάμερες υψηλής ανάλυσης παρέχουν ακριβή και αξιόπιστα δεδομένα. Η χρήση τεχνολογίας οπτικής αναγνώρισης επιτρέπει την ακριβή ταυτοποίηση των ειδών εντόμων, μειώνοντας τα σφάλματα που μπορεί να προκύψουν από χειροκίνητες καταγραφές.

3. Άμεση Ανάλυση και Αντίδραση

Τα δεδομένα που συλλέγονται από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο σε κεντρικούς διακομιστές για ανάλυση. Αυτό επιτρέπει την ταχεία αντίδραση σε ενδεχόμενες επιδημίες ή εξάρσεις πληθυσμών εντόμων, επιτρέποντας τη λήψη προληπτικών μέτρων πριν τα προβλήματα γίνουν ανεξέλεγκτα.

4. Μείωση Ανθρωποωρών και Κόστους

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μειώνουν την ανάγκη για συχνές επισκέψεις και επιθεωρήσεις από ανθρώπινο προσωπικό στο πεδίο, εξοικονομώντας έτσι ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους. Η αυτοματοποιημένη παρακολούθηση επιτρέπει στους χειριστές να επικεντρώνονται σε άλλες κρίσιμες εργασίες.

5. Εξοικονόμηση Πόρων

Η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων μειώνει την ανάγκη για εκτεταμένες και συχνές επιθεωρήσεις, μειώνοντας έτσι τη χρήση καυσίμων και άλλων πόρων που θα απαιτούνταν για τις μετακινήσεις και τις χειροκίνητες επιθεωρήσεις.

6. Ολοκληρωμένη Διαχείριση Δεδομένων

Τα δεδομένα από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποθηκεύονται και να αναλύονται συστηματικά, παρέχοντας ολοκληρωμένη εικόνα των πληθυσμών των εντόμων και των τάσεων τους με την πάροδο του χρόνου. Αυτό επιτρέπει τη λήψη πιο ενημερωμένων και στρατηγικών αποφάσεων.

7. Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα

Η στοχευμένη και έγκαιρη αντιμετώπιση των εντομολογικών προβλημάτων συμβάλλει στη μείωση της χρήσης χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων, προωθώντας την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την υγεία των οικοσυστημάτων.

8. Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργήσουν και ως εκπαιδευτικά εργαλεία, παρέχοντας δεδομένα και πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την προστασία της χλωρίδας και τη σημασία της διατήρησης των οικοσυστημάτων.

9. Ευκολία Ενσωμάτωσης σε Υφιστάμενα Συστήματα

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα σε υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης δασών και χώρων πρασίνου, προσφέροντας ένα επιπλέον εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των οικοσυστημάτων.

10. Βελτίωση της Δημόσιας Υγείας

Η αποδοτική διαχείριση των εντόμων-εχθρών μπορεί να μειώσει την εξάπλωση εντομομεταδιδόμενων ασθενειών, συμβάλλοντας στη βελτίωση της δημόσιας υγείας.

Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE eGymer

Το πρόγραμμα LIFE eGymer LIFE20 ENV/GR/000801 είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Πράσινο Ταμείο. Το LIFE είναι το μοναδικό χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ αποκλειστικά αφιερωμένο στο περιβάλλον και την κλιματική δράση, στοχεύοντας στην ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων λύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών.
Ο κύριος στόχος του LIFE eGymer είναι να αποδείξει την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα ενός καινοτόμου συστήματος παγίδευσης και παρακολούθησης του Lymantria dispar, ενός Λεπιδοπτέρου που προκαλεί τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα τόσο σε φυσικούς οικοτόπους όσο και σε ημιαστικές και περιαστικές περιοχές των πόλεων. Είναι πολυφάγο είδος που προσβάλλει τα δάση της βελανιδιάς στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και τη Βόρεια Αμερική και αποτελεί σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα καθώς μπορεί να καταστρέψει ολόκληρα δέντρα και να προκαλέσει προβλήματα υγείας σε ανθρώπους και ζώα (π.χ. αλλεργίες). Για την καταπολέμησή του έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα εντομοκτόνα, όπως και αεροψεκασμοί, οι οποίοι επηρεάζουν αρνητικά τη βιοποικιλότητα. Το προτεινόμενο σύστημα του έργου συνδυάζει τις πλέον σύγχρονες λύσεις που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου εντόμου, αλλά ενσωματώνει επίσης σύγχρονες τεχνολογίες για τη συνεχή παρακολούθηση του πληθυσμού του είδους σε διάφορες χώρες και κλιματικές ζώνες της ΕΕ, όπου οι παραδοσιακές εφαρμογές είναι είτε ανέφικτες είτε/και οικονομικά μη βιώσιμες. Επιπλέον, στοχεύει στη μείωση των ποσοτήτων πλαστικού που σπαταλούνται στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και στη μείωση του συνολικού κόστους τους.
Οι κύριες δραστηριότητες του προγράμματος περιλαμβάνουν την ανάπτυξη και εφαρμογή ηλεκτρονικής παγίδας για την παρακολούθηση του L. dispar σε δασώδεις και περιαστικές εκτάσεις, τη χρήση τεχνολογιών διαδικτύου των πραγμάτων (IoT) και τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση και ανάλυση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, καθώς και την εφαρμογή βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου επιβλαβούς εντόμου, που περιλαμβάνουν την δημιουργία και αξιολόγηση νέων συσκευών παγίδων για τη σύλληψη τόσο των προνυμφών όσο και των ενηλίκων του εντόμου, οι οποίες θα βοηθήσουν στην μείωση του πληθυσμού τους καθώς και στην εφαρμογή και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της μεθόδου παρεμπόδισης της σύζευξης των δύο φύλων (mating disruption), για τον αποτελεσματικό έλεγχο του L. dispar. Όλες οι παραπάνω τεχνικές εφαρμόζονται μεταξύ των ετών 2022-2024 σε περιοχές της Σλοβενίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας. Τέλος, στο πλαίσιο του έργου LIFE eGymer αναπτύχθηκε εφαρμογή με την ονομασία του έργου, όπου οι χρήστες μπορούν ανά πάσα στιγμή με την είσοδο τους σε αυτή να ενημερώνονται για τις συλλήψεις του L. dispar σε Ελλάδα, Σλοβενία και Ισπανία. Συνολικά, τα αποτελέσματα του έργου θα αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα για την παρακολούθηση και τη διαχείριση του L. dispar.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα με Επιστημονικό Υπεύθυνο, τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρήστο Αθανασίου υλοποιείται από έναν συνδυασμό πανεπιστημίων, όπως το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνας στην Σλοβενία και το Πανεπιστήμιο της Λιέιδα στην Ισπανία, εταιρειών, όπως η AIMPLAS - Plastics Technology Centre και η PROBODELT, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, οι οποίοι συνεργάζονται για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, το LIFE eGymer επιδιώκει να επιτύχει μια σειρά από οφέλη, όπως η μείωση της χρήσης χημικών ουσιών για την αντιμετώπιση του L. dispar, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων, και στη παροχή πολύτιμων δεδομένων και γνώσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή παρόμοιων προγραμμάτων αντιμετώπισης για άλλα έντομα-εχθρούς στο μέλλον.
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο υποστηρίζει έργα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική και κλιματική δράση και το Πράσινο Ταμείο. Η σημασία του LIFE eGymer είναι πολλαπλή. Πρώτον, εισάγει νέες τεχνολογίες και μεθόδους για την περιβαλλοντική διαχείριση, προωθώντας την καινοτομία. Δεύτερον, προωθεί βιώσιμες πρακτικές και μειώνει την εξάρτηση από χημικές ουσίες, συμβάλλοντας στην περιβαλλοντική προστασία. Τρίτον, συμβάλλει στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των ειδικών σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και μεθόδους. Τέλος, με την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, το πρόγραμμα συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αστικές και περιαστικές περιοχές.
Συνοψίζοντας, το πρόγραμμα LIFE eGymer αποτελεί μια πρωτοβουλία που ενσωματώνει την τεχνολογία και την περιβαλλοντική διαχείριση για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων, προσφέροντας λύσεις που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της παρακολούθησης και ελέγχου του L. dispar. Μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων και προηγμένων τεχνολογιών, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) και η τεχνητή νοημοσύνη, το πρόγραμμα συμβάλλει στη μείωση της ανάγκης για χημικά προϊόντα, στην προώθηση βιώσιμων πρακτικών και στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων. Επιπλέον, ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών ιδρυμάτων, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, προωθώντας την ανταλλαγή γνώσεων και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που συμβάλλουν στη συνολική περιβαλλοντική προστασία και την ποιότητα ζωής στις πόλεις.
(Το έργο LIFE eGymer έχει συγχρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κωδικό έργου LIFE20 ENV/GR/000801).

Συγγραφείς:
Λαμπίρη Ευαγγελία Υπ. Διδάκτορας ΠΘ, Αγραφιώτη Παρασκευή Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΠΘ, Αθανασίου Χρήστος Καθηγητής Εντομολογίας ΠΘ

Δημοσιεύθηκε το ΦΕΚ με την Υπουργική Απόφαση για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από φωτοβολταϊκά για αυτοπαραγωγούς με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού ή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (net billing).

Η συγκεκριμένη απόφαση προωθεί την αυτοκατανάλωση ενέργειας, είτε μεμονωμένα είτε από κοινού.

Στο ΦΕΚ καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις ανάπτυξης σταθμών παραγωγής για την εφαρμογή της αυτοκατανάλωσης με τα εξής μοντέλα συμψηφισμού:
α) αυτοκατανάλωσης με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού (ενεργειακός συμψηφισμός), ή
β) αυτοκατανάλωσης με δυνατότητα έγχυσης ή μη της πλεονάζουσας ενέργειας (ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός), ή
γ) αυτοκατανάλωσης με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός) ή
δ) αυτοκατανάλωσης με εφαρμογή εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού (εικονικός ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός).

Οι καταναλωτές ενέργειας θα συμμετέχουν, πλέον, ενεργά στις εξελίξεις της αγοράς, αξιοποιώντας τη φθηνή ενέργεια από ΑΠΕ και θα αποφεύγουν τον κίνδυνο αύξησης των τιμών ενέργειας στα τιμολόγια τους.

Ειδικά για τους οικιακούς αυτοκαταναλωτές έως 10,8 kW, δίνεται η δυνατότητα να λαμβάνουν το όφελος του πλεονάσματος ενέργειας ως έκπτωση στον εκκαθαριστικό λογαριασμό ρεύματος του παρόχου τους.

Για τις επιχειρήσεις και τους μεγαλύτερους καταναλωτές που εγκαθιστούν συστήματα άνω των 10,8 kW, τα έσοδα της πλεονάζουσας ενέργειας που θα λαμβάνουν από την αγορά θα πηγαίνουν απευθείας στον τραπεζικό τους λογαριασμό.

Η μετάβαση από το σχήμα net metering στο νέο πρόγραμμα net billing θα γίνεται με απλοποιημένες διαδικασίες και με απλή γνωστοποίηση στον διαχειριστή του δικτύου.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Κόλλησαν οι αιτήσεις για net metering αγροτών

Από την πλευρά του ο κ. Κώστας Σπανούλης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών (ΠΣΑΦ), δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το συγκεκριμένο ΦΕΚ ασχολείται με οικιακούς αυτοκαταναλωτές και το πρόγραμμα net billing. Από την άλλη υπάρχουν μεγάλα προβλήματα και στρεβλώσεις με την κατάθεση των αιτήσεων για αγροτικά φωτοβολταϊκά με το σχήμα net metering.

Μετά την δέσμευση του κονδυλίου τωξν 30 εκατ. ευρώ έχει ξεκινήσει η διαδικασία κατάθεσης αιτήσεων από την πλευρά των ενδιαφερόμενων αγροτών. Όμως δεν προχωρούν οι αιτήσεις γιατί εμφανίζονται συνεχώς γραφειοκρατικά προβλήματα.

Το ρεύμα που θα συμψηφίσει ένας αγρότης είναι για την άρδευση του χωραφιών του. Γιατί θα πρέπει να πάρει άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία και από πολεοδομία για την έγκριση ενός οικίσκου (πολλά χωράφια έχουν αποθήκες) για να τα καταθέσει με την αίτηση. Επίσης για να χρησιμοποιήσεις το ρεύμα για άρδευση θα πρέπει να υπάρχει νερό άρα μιλάμε για γη υψηλής παραγωγικότητας. Τι να κάνει το ρεύμα σε ένα χωράφι άγονο ο αγρότης;

Ζητάμε να απλοποιηθεί η σχετική διαδικασία της κατάθεσης των αιτήσεων».