Με έγγραφη απάντηση στη βουλή επιρρίπτει στις ΔΑΟΚ τυχόν ευθύνες για τη δακοκτονία, ο αρμόδιος ΥπΑΑΤ.
Μέχρι τη βουλή έφθασε η κατάσταση με την έξαρση του δάκου στην Κρήτη, με το βουλευτή Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ, Βασίλη Κεγκέρογλου, να καταθέτει Αναφορά την επιστολή του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (Σ.Ε.ΔΗ.Κ) με τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις του για την έξαρση των δακοσυλλήψεων και αιτείται απαντήσεων. Όπως επισημαίνεται στην επιστολή οι πρόσφατες εξάρσεις δακοσυλλήψεων, που παρατηρήθηκαν σε πολλές περιοχές της Κρήτης, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν και με ανακοινώσεις των ΔΑΟΚ και Αγρ. Συν/σμων Κρήτης, αλλά και η εμφάνιση δακοπροσβολών διαφόρων σταδίων, προκαλούν σοβαρούς προβληματισμούς στους ελαιοπαραγωγούς για την παραπέρα εξέλιξη της πραγματικά εξαιρετικής φετινής ελαιοπαραγωγής.
«Σύμφωνα με τον ν.3852/2010 (Α΄87) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης», άρθρο 186 «Αρμοδιότητες Περιφερειών» και τα Π.Δ. που αφορούν στους Οργανισμούς των Περιφερειών, η ευθύνη της εφαρμογής του προγράμματος δακοκτονίας ανήκει στις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) των Περιφερειών και των Περιφερειακών Ενοτήτων (Π.Ε.) της χώρας», τονίζει μεταξύ των άλλων ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Γιώργος Γεωργαντάς στον βουλευτή Ηρακλείου.
Αναλυτικά η απάντηση έχει ως εξής:
ΘΕΜΑ: Απάντηση στην υπ΄ αριθμ. 3101/29-7-2022 Αναφορά
Σχετικά με την ανωτέρω Αναφορά που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Β. Κεγκέρογλου, για τα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σας πληροφορούμε τα εξής:
Σύμφωνα με τον ν.3852/2010 (Α΄87) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης», άρθρο 186 «Αρμοδιότητες Περιφερειών» και τα Π.Δ. που αφορούν στους Οργανισμούς των Περιφερειών, η ευθύνη της εφαρμογής του προγράμματος δακοκτονίας ανήκει στις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) των Περιφερειών και των Περιφερειακών Ενοτήτων (Π.Ε.) της χώρας.
Συγκεκριμένα, στις αρμοδιότητές τους ανήκουν η κατάρτιση, ο συντονισμός, η εποπτεία και ο έλεγχος του εν λόγω προγράμματος. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (αρμόδια η Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής-Τμήμα Προστασίας Φυτών), στις δεκαετίες που εφαρμόζεται το πρόγραμμα δακοκτονίας, έχει εκδώσει, κατά καιρούς και όποτε κρίνει αναγκαίο, εγκυκλίους με πληροφορίες και οδηγίες προς τις ΔΑΟΚ των Π.Ε. της χώρας. Επίσης, έχει διατεθεί σε όλες η σχετική βιβλιογραφία που διέπει και την εφαρμογή του προγράμματος.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, επί των προτάσεων του ΣΕΔΗΚ, αναφέρονται τα εξής:
1) Ο χρόνος εφαρμογής του πρώτου ψεκασμού αποτελεί βασικό παράγοντα επιτυχίας της καταπολέμησης του δάκου. Εάν η εφαρμογή του πρώτου ψεκασμού γίνει νωρίτερα απ’ ό,τι πρέπει, τότε η αποτελεσματικότητα του ψεκασμού θα είναι μειωμένη, με αποτέλεσμα να απαιτείται επανάληψη του ψεκασμού σε μικρό χρονικό διάστημα. Εάν η εφαρμογή του πρώτου ψεκασμού γίνει αργότερα απ’ ό,τι πρέπει, τότε πάλι η αποτελεσματικότητα είναι μειωμένη, δεδομένου ότι θα έχουν λάβει χώρα εναποθέσεις στον ελαιόκαρπο. Ανάμεσα στις παραμέτρους που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του σωστού χρόνου εφαρμογής του πρώτου ψεκασμού, είναι η κατάσταση του ελαιοκάρπου (το μέσο βάρος του να είναι μεγαλύτερο από 0,20 gr και να έχει αρχίσει η πήξη του πυρήνα, καθώς αυτή, σύμφωνα με μελέτες, ταυτίζεται με την έναρξη δημιουργίας αμινοξέων στον ελαιόκαρπο, τα οποία είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της νεαρής προνύμφης του δάκου).
2) Οι Περιφέρειες και οι Π.Ε. της χώρας, με βάση την αρμοδιότητά τους επί του προγράμματος της δακοκτονίας, από τον νόμο του Καλλικράτη, όπως προαναφέρθηκε, μπορούν να ορίζουν αρμόδια συντονιστικά όργανα κατά τη βούλησή τους.
3) Συνιστάται η εφαρμογή ψεκασμών κάλυψης μέχρι απορροής με την εγκεκριμένη δοσολογία σε δραστική ουσία, όταν δεν ελέγχεται ο δακοπληθυσμός με δολωματικούς ψεκασμούς και όταν το ποσοστό δακοπροσβολής είναι μεγαλύτερο από 5% στις ελαιοποιήσιμες και από 2% στις βρώσιμες ελιές. Οι ψεκασμοί αυτοί πραγματοποιούνται μόνο από τους παραγωγούς μετά από την έκδοση σχετικού Δελτίου Τύπου από την αρμόδια για την περιοχή ΔΑΟΚ και δεν αποτελούν μέρος του εθνικού προγράμματος. Σημειώνεται φυσικά ότι ο κάθε παραγωγός έχει αναφαίρετο δικαίωμα να προβαίνει σε κάθε ενέργεια φυτοπροστασίας του ελαιώνα που αυτός κρίνει αναγκαία. Βάσει των ανωτέρω, είναι εμφανές ότι στο εθνικό πρόγραμμα δακοκτονίας εφαρμόζονται μόνο δολωματικοί ψεκασμοί και όχι συνδυασμός δολωματικών και ψεκασμών κάλυψης και γίνεται χρήση αποκλειστικά και μόνο των εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων για δολωματικούς ψεκασμούς.
4) Για τον καθορισμό των ελαιοκομικών περιοχών που εντάσσονται στο πρόγραμμα, πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις: α) Να υπάρχει απόφαση αποδοχής του προγράμματος από τους Δήμους, η οποία ανταποκρίνεται στην επιθυμία των ελαιοπαραγωγών που κατέχουν πάνω από το 50% των ελαιοδέντρων της υπό ένταξης περιοχής. β) Στην ίδια απόφαση να δηλώνεται η αποδοχή της πληρωμής της εισφοράς δακοκτονίας. γ) Το ποσοστό καρποφορίας των ελαιοδέντρων της υπό ένταξης ελαιοκομικής περιοχής να είναι ανώτερο του 25% και 20% μίας πλήρους εσοδείας για τις ελαιοποιήσιμες και βρώσιμες ελιές αντίστοιχα. Οι ελαιώνες που εντάσσονται πρέπει: - Να είναι συγκροτημένοι, συνεχόμενοι και αμιγείς. - Να βρίσκονται μακριά από κατοικημένες περιοχές. - Χωρίς την παρεμβολή βιολογικής καλλιέργειας ελαιώνων (όπου υπάρχουν παράπονα ή ότι δεν εφαρμόζουν βιολογική αντιμετώπιση του εχθρού) ή ακαλλιέργητων και κλειστών ελαιώνων. -Τα ποσοστά καρποφορίας τους να είναι πάνω από το 25% μίας πλήρους καρποφορίας για τις ελαιοποιήσιμες ελιές και πάνω από 20% για τις βρώσιμες. Μικρές κηλίδες της τάξεως των 1.000 έως 10.000 ελαιοδέντρων, έστω και με μικρό ποσοστό καρποφορίας, θα πρέπει να εντάσσονται λόγω του προληπτικού χαρακτήρα της εφαρμοζόμενης μεθόδου. Για τις περιοχές που δεν θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα, θα πρέπει να ενημερώνονται οι Δήμοι – Κοινότητες καθώς και οι Συνεταιρισμοί, προκειμένου να μεριμνούν οι ίδιοι με δικές τους δαπάνες για την προστασία της ελαιοπαραγωγής υπό την τεχνική καθοδήγηση των ΔΑΟΚ. Οι παραγωγοί, επίσης, που είναι ενταγμένοι σε προγράμματα Βιολογικής Γεωργίας, είναι υποχρεωμένοι να ασκούν φυτοπροστασία οι ίδιοι, σύμφωνα με τους κανόνες της Βιολογικής Γεωργίας, και να ελέγχονται από τους αρμόδιους Οργανισμούς Πιστοποίησης και τις αρμόδιες Υπηρεσίες Ελέγχου.
5) Για την καλύτερη αποτελεσματικότητα των δολωματικών ψεκασμών αυτοί πρέπει να αρχίζουν νωρίς το πρωί και να διακόπτονται, όταν η θερμοκρασία φθάνει τους 28ο C ή όταν η σχετική υγρασία είναι μικρότερη από 25%, όταν βρέχει ή όταν πρόκειται να βρέξει. Σε υψηλές κατά τη διάρκεια της ημέρας θερμοκρασίες η φυσιολογική δραστηριότητα του εντόμου διαταράσσεται και οι προσβολές μειώνονται.
6) Η εφαρμογή δολωματικών ψεκασμών από το έδαφος γίνεται με ψεκαστικό υγρό, το οποίο περιέχει εντομοκτόνο ουσία και ελκυστική ουσία στη δοσολογία που αναφέρεται στην έγκρισή τους. Ψεκάζονται 300-350 κυβικά εκατοστά ψεκαστικού υγρού ανά δένδρο στο εσωτερικό της κόμης, σε μορφή χονδρών σταγονιδίων, διαμέτρου πάνω από 1.000 μm (Μικρομέτρα). Ψεκάζεται κάθε δένδρο ή κάθε δεύτερο ή κάθε τρίτο ανάλογα με την πυκνότητα των ελαιοδένδρων.
7) Στους δολωματικούς ψεκασμούς του προγράμματος δακοκτονίας πρέπει να τηρούνται όλα τα αναγραφόμενα στις εγκρίσεις των εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται σε αυτούς. Τα μεσοδιαστήματα ανάμεσα στις εφαρμογές είναι ανάμεσα στα αναγραφόμενα επί της εγκρίσεως.
8) Στο πλαίσιο του προγράμματος δακοκτονίας, εφαρμόζεται ετήσιο Πρόγραμμα Συγκριτικών και Πειραματικών εργασιών για την καταπολέμηση του δάκου της ελιάς. Κάθε καινοτόμα πρακτική εξετάζεται σε μικρή έκταση και, αφού η έρευνα των επιστημόνων των Ινστιτούτων και των Πανεπιστημίων καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα, με τη σύμφωνη γνώμη τους κατόπιν συσκέψεως, εισάγεται στο πρόγραμμα σε ευρεία εφαρμογή. Η αποτελεσματικότητα των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και η ανθεκτικότητα του δάκου σε αυτά είναι από τις ερευνητικές εργασίες του προγράμματος των Πειραματικών εργασιών. Σύμφωνα με την ανωτέρω περιγραφόμενη διαχείριση των αποτελεσμάτων, διαχειριστήκαμε και το θέμα της ανθεκτικότητας του δάκου στα πυρεθροειδή εντομοκτόνα και έτσι για 3η συνεχόμενη δακική περίοδο φέτος, δεν εφαρμόζουμε πυρεθροειδή εντομοκτόνα στην Περιφέρεια Κρήτης.
9) Οι ΔΑΟΚ που εφαρμόζουν πρόγραμμα δακοκτονίας, είναι αρμόδιες επί όλων των θεμάτων της εφαρμογής των δολωματικών ψεκασμών. Ενημερωτικά, αναφέρεται ότι η Περιφέρεια Κρήτης, για 3η συνεχόμενη χρονιά, διεξάγει διαγωνισμό προμήθειας υλικών παράλληλα με την κεντρική προμήθεια υλικών δακοκτονίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εξαιτίας της μη χρήσης πυρεθροειδών στο πρόγραμμα δακοκτονίας που εφαρμόζεται σε όλη την Περιφέρειά της, προκειμένου να προμηθευτεί ταχύτερα και περισσότερες ποσότητες του φυτοπροστατευτικού προϊόντος spinosad. Η φετινή της διακήρυξη προβλέπει, επίσης, και την προμήθεια μίας μικρής ποσότητας ενός νέου φυτοπροστατευτικού προϊόντος, του cyantraniliprole, το οποίο θα δοκιμαστεί περιορισμένα την τρέχουσα δακική περίοδο και αναμένεται εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς του.
Στις 27 Ιουλίου 2022 διεξήχθη διαδικτυακό σεμινάριο τομεαρχών του προγράμματος δακοκτονίας όλης της χώρας, τη διοργάνωση του οποίου ανέλαβε το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο με την υποστήριξη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατά τη διάρκεια του οποίου έγινε αναφορά και στην εξέλιξη των δακοπληθυσμών στην Περιφέρεια Κρήτης. Τα ερευνητικά Ινστιτούτα και εκπαιδευτικά Ιδρύματα, καθώς και οι αρμόδιοι Φορείς της εφαρμογής του προγράμματος δακοκτονίας, είναι σε διαρκή επαγρύπνηση και συνεργάζονται τόσο για την παρακολούθηση των δακοπληθυσμών όσο και για την αποτελεσματική καταπολέμησή τους.
Επισημαίνεται ότι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με όλους τους αρμόδιους Φορείς για την επίλυση όλων των προβλημάτων που ανακύπτουν κατά τη διάρκεια της δακικής περιόδου. Για περαιτέρω ενημέρωση επί των θεμάτων που θίγονται στην Αναφορά 3113/29-7-2022, σας διαβιβάζουμε τα υπ’ αριθμ. πρωτ. 3132/3-8-2022 και 42233/3-8-2022 σχετικά έγγραφα των Οργανισμών ΜΦΙ και ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ αντίστοιχα.
Δείτε εδώ την απάντηση Γεωργαντά
Στην ανάγκη για την ανάπτυξη κατάλληλου νομικού πλαισίου, ώστε να διευκολυνθεί η χρήση drones στη φυτοπροστασία, τόνισε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ.
Όπως ανέφερε ο Έλληνας υπουργός, η χρήση των drones και νέων τεχνολογικών θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας.
Παράλληλα, κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει αξιόπιστες μεθοδολογίες αξιολόγησης, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας είναι έτοιμη να συνεισφέρει με συγκεκριμένες προτάσεις.
Για τη μελλοντική ΚΑΠ ο κ. Τσιάρας, υπογράμμισε τη σημασία της σταθερότητας του γεωργικού εισοδήματος, της ανανέωσης των γενεών και των επενδύσεων που αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα.
«Η διατήρηση των δύο πυλώνων είναι καίριας σημασίας για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τους γεωργούς μας, ιδιαίτερα στις μικρές και παραδοσιακές εκμεταλλεύσεις», τόνισε.
Εξίσου σημαντική, κατά τον Υπουργό, είναι η ενίσχυση των κινήτρων για την εκπλήρωση περιβαλλοντικών υποχρεώσεων, η απλοποίηση των διαδικασιών και η παροχή ευελιξίας στα κράτη-μέλη.\
Υπενθύμισε, δε, ότι το ΕΛΚ παρέδωσε στον νέο Επίτροπο κ. Χάνσεν ένα κείμενο που συμπληρώνει τον Στρατηγικό Διάλογο, «ένα κείμενο που κατάφερε να συγκεράσει διαφορετικές απόψεις και προτεραιότητες, ένα κείμενο που μεταφέρει τη φωνή των Κρατών Μελών, τη φωνή των αγροτών από κάθε πλευρά της Ένωσης».
Για το θέμα της μεταφοράς ζώων, ανέφερε ότι «η προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά αγγίζει τον πυρήνα του πολιτισμού μας», ενώ υποστήριξε ένθερμα την ανάγκη εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις θαλάσσιες μεταφορές, λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της Ελλάδας.
Ταυτόχρονα, υπογράμμισε την ανάγκη σταδιακής εφαρμογής των νέων κανονισμών, ώστε να μην επιβαρυνθούν δυσανάλογα οι μικροί μεταφορείς και οι παραδοσιακές κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
Παράλληλα, ο Κώστας Τσιάρας αναφέρθηκε στις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η μελισσοκομία, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Επεσήμανε ότι «οι μέλισσες δεν είναι μόνο παραγωγοί μελιού, αλλά αποτελούν ζωτικής σημασίας επικονιαστές για το οικοσύστημα», ζητώντας άμεση δράση για τη στήριξη των μελισσοκόμων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Τέλος, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υποστήριξε σθεναρά την ενίσχυση των μέτρων βιοασφάλειας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προσέγγιση «Μία Υγεία», που προωθεί τη συνεργασία και την αποτελεσματικότητα.
Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι καλλιεργητές, κυρίως οι επαγγελματίες, αυτή την περίοδο έχουν αρχίσει τη συγκομιδή στις ελιές ή μερικοί έχουν ήδη πάρει το ελαιόλαδο.
Οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία φέτος δεν επέτρεψαν σε πολλές περιπτώσεις τη συγκομιδή να είναι η προσδοκώμενη, αλλά αυτό το ζήτημα θα το θίξουμε σε επόμενη αρθρογραφία. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν αυτή την περίοδο καθώς και μετά τη συγκομιδή της ελιάς, διότι αυτό το διάστημα πρέπει να βοηθήσουμε τα δέντρα να επουλώσουν τις πληγές της συγκομιδής και να αναπληρώσουν μέρος των χαμένων κατά τη συγκομιδή θρεπτικών στοιχείων, ώστε η επόμενη χρονιά να είναι παραγωγική και απαλλαγμένη κατά το δυνατόν από προβλήματα.
Κλάδεμα
Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες. Οι στόχοι του κλαδέματος είναι αφενός η δημιουργία ισχυρού σκελετού με κατάλληλο σχήμα, που να διευκολύνει τις καλλιεργητικές φροντίδες και να επηρεάζει θετικά τη σχέση βλάστησης / καρποφορίας, ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής και αφετέρου η μείωση της παρενιαυτοφορίας στην ελιά. Σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε ένα ορθολογικό κλάδεμα είναι ο τρόπος καρποφορίας της ελιάς, η παρουσία λαίμαργων βλαστών, ο φωτισμός της κόμης, οι συνθήκες καλλιέργειας, η ευρωστία των δένδρων και η ηλικία τους.
Το κλάδεμα διακρίνεται:
- Σε κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα.
- Σε κλάδεμα καρποφορίας στα παραγωγικά δένδρα και
- Σε κλάδεμα ανανέωσης στα ηλικιωμένα δένδρα
- Κλάδεμα διαμόρφωσης ή ανανέωσης πρέπει να γίνεται με το τέλος της χειμερινής περιόδου και την αρχή της εαρινής. Ο λόγος είναι ότι η κόμη δεν είναι καλό να αραιώνει πολύ κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς αποτελεί παράγοντα που βοηθά το δέντρο να αντέξει το κρύο του χειμώνα, προστατεύοντας τα κλαδιά και τον κορμό.
Διαχείριση εδάφους και ζιζανίων
Παραδοσιακά πολλοί καλλιεργητές, καίνε τα κλαδιά στο χωράφι. Στη σημερινή εποχή, καλό είναι αυτή η πρακτική να εγκαταλειφθεί. Είτε συνεταιρικά, είτε κατά μόνας, αν το μέγεθος της εγκατάστασης το επιτρέπει, ένας θρυμματιστής κλαδιών και μια εγκατάσταση κομποστοποίησης είναι μια λύση πολύ προτιμότερη. Αφενός για το περιβάλλον, που δεν επιβαρύνεται με διοξείδιο του άνθρακα και μικροσωματίδια κατά την καύση και αφετέρου για το έδαφος όπου η προσθήκη κομπόστ αυξάνει την οργανική ουσία του και με την απόθεση στην επιφάνειά του θρυμματισμένων κλαδιών, περιορίζεται η απώλεια της εδαφικής υγρασίας κατά την περίοδο που η ελιά έχει αυξημένες υδατικές και θρεπτικές ανάγκες (άνοιξη – καλοκαίρι), καθώς και η ανάπτυξη ζιζανίων.
Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα δένδρα στην προσρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, δημιουργούν προβλήματα στη συγκομιδή και όταν είναι ξερά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, είναι πολλές φορές χρήσιμα γιατί προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση, φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα και εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Η διαχείριση των ζιζανίων στον ελαιώνα είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία των δένδρων, την εποχή και από το αν ο ελαιώνας είναι αρδευόμενος ή όχι.
Τα ζιζάνια πρέπει να περιορίζονται τους χειμερινούς μήνες γιατί εκτός των άλλων αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον σε περίπτωση παγετού. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη μέθοδος καταπολέμησης. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται ο συνδυασμός μηχανικής και χημικής καταπολέμησης (χορτοκοπή, σκάλισμα ή ελαφρά άροση μεταξύ των γραμμών) ενώ τα χημικά ζιζανιοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο επί της γραμμής. Η χρήση ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι στοχευμένη, προσεκτική και αποτελεσματική. Η χρήση ουσιών νανοτεχνολογίας που βοηθούν την καλύτερη διείσδυση των ζιζανιοκτόνων μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει την απαιτούμενη ποσότητά τους.
Λίπανση
Κατά τη διάρκεια της καρποφορίας και μέχρι τη συγκομιδή, απομακρύνονται πολλά θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν. Γενικά για κάθε 50Kg ελαιοκάρπου απομακρύνονται από το έδαφος 450g άζωτο, 100g φώσφορος, 500g κάλιο και 200g ασβέστιο. Η χρήση σύνθετων λιπασμάτων αυξάνει υπερβολικά το φώσφορο στο έδαφος με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόσληψη άλλων θρεπτικών στοιχείων. Η χημική ανάλυση του εδάφους και η φυλλοδιαγνωστική είναι οι απαραίτητες μέθοδοι που μπορούν να καθορίσουν την ορθολογική λίπανση των ελαιόδεντρων. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής οι καλλιεργητές μπορούν να εφαρμόσουν διαφυλλική θρέψη, το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο καθώς, όσο ο καιρός κρυώνει, η δραστηριότητα και η μετακίνηση θρεπτικών από τη ρίζα προς τα φύλλα μειώνεται. Πιο συγκεκριμένα μια διαφυλλική εφαρμογή θρεπτικών πρέπει να περιλαμβάνει όξινο κάλιο και πυρίτιο, ενώ αμέσως μετά το φούσκωμα των ματιών πρέπει να χορηγηθεί ασβέστιο, άζωτο, βόριο και μαγνήσιο. Σημειωτέον ότι η επάρκεια ασβεστίου στους βλαστούς στα αρχικά στάδια της βλάστησης βοηθά την ανθοφορία και τη μείωση των προσβολών από γλοιοσπόριο. Ο δε συνδυασμός του καλίου με πυρίτιο, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικός, καθώς αποτελούν δύο στοιχεία που βοηθούν το δέντρο να ανταποκριθεί στο αβιοτικό στρες που προκαλείται από το κρύο και τους χειμωνιάτικους παγετούς. Η μεγάλη ποσότητα αζώτου πρέπει να αποφεύγεται πριν τον χειμώνα, καθώς δεν είναι επιθυμητή η παράταση της βλάστησης ή και ανάπτυξη νέας βλάστησης πρόωρα, διότι αυτή η βλάστηση δεν θα μπορέσει να αντέξει το κρύο του χειμώνα. Ιχνοστοιχεία όπως το μολυβδαίνιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και ο σίδηρος που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση των οφθαλμών, μπορεί να χρησιμεύσουν, ώστε τα δέντρα να μπουν στη φάση της χειμερινής ανάπαυσης ομαλά. Στο τέλος του χειμώνα, αναπληρώνουμε τις ανάγκες όλων εκείνων των θρεπτικών στοιχείων που θα βοηθήσουν στη επερχόμενη νέα βλάστηση και την προετοιμασία για την επόμενη ανθοφορία.
Φυτοπροστασία
Μετά το πέρας της συγκομιδής, τα δέντρα μπορεί να είναι πληγωμένα από τη χρήση των εργαλείων συλλογής (ραβδιστικές μηχανές, λανάρια, πριόνια). Ακόμη, η δραστηριότητα των εντόμων που είναι αυξημένη κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, μπορεί να έχει λειτουργήσει ως φορέας μετάδοσης ασθενειών. Οι ασθένειες αυτές είναι κυρίως μυκητολογικές και βακτηριακές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η βακτηριακή καρκίνωση, το γλοιοσπόριο, το κυκλοκόνιο κλπ. Γι’ αυτό η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι κατάλληλη για να εφαρμόσουμε μυκητοκτόνα. Όσο περισσότερους πληθυσμούς εξουδετερώσουμε, τόσο λιγότεροι βλαβεροί μικροοργανισμοί θα διαχειμάσουν, και τόσο λιγότερους θα χρειαστεί να καταπολεμήσουμε κατά την περίοδο της άνθησης και της καρποφορίας. Τα σκευάσματα καλό θα είναι να είναι βιολογικά και κυρίως χαλκούχα. Η δραστηριότητα των εντόμων κατά τη χειμερινή περίοδο είναι περιορισμένη, διότι τα περισσότερα διαχειμάζουν.
Σημείωση για τη μετασυλλεκτική φροντίδα του προϊόντος
Η συσκευασία και αποθήκευση του τελικού προϊόντος, είτε αυτό είναι ελαιόλαδο, είτε είναι βρώσιμη ελιά, είναι πολύ σημαντική γιατί προσθέτει και διαφυλάσσει την αξία του προϊόντος και συνακόλουθα το εισόδημα του παραγωγού. Προτείνουμε αυτή να μην γίνεται κατ’ οίκον, αλλά σε πιστοποιημένα ελαιουργεία και τυποποιητήρια, είτε συνεταιρισμών, είτε ιδιωτικά.
Εκεί μπορούν να τηρηθούν τα πρωτόκολλα τύπου HACCP που απαιτούνται ώστε το τελικό προϊόν να είναι εμπορεύσιμο και αξιόπιστο, να πωλείται στην καλύτερη δυνατή τιμή και οι πωλήσεις αυτές να επαναλαμβάνονται, καθώς ο καταναλωτής μπορεί βάσιμα να το θεωρεί αξιόπιστο και να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με το προϊόν.
Επίλογος
Μιλήσαμε για τις καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνουμε να υιοθετούνται, καθώς και ποιες χρειάζεται να ξεπεραστούν, για τη θρέψη και τους χρόνους εφαρμογής της, την απαραίτητη φυτοπροστασία από τις ασθένειες, και θίξαμε επίσης και το θέμα της μετασυλλεκτικής διαχείρισης του τελικού προϊόντος.
Η διεθνής και εγχώρια έρευνα και η καλλιεργητική εμπειρία έχει αποδείξει τη σημασία της ορθής γεωργικής πρακτικής για την ποιοτική παραγωγή ελαιόλαδου καθώς και της μετασυλλεκτικής φροντίδας της ελιάς. Ας την αποδώσουμε κι εμείς στην καλλιέργεια του σημαντικότερου δέντρου της ελληνικής γης.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος
Geogreen Agro Solutions
Κατά την συνάντηση, που είχε ο Πρωθυπουργός, στο ΥπΑΑΤ, τον Ιούνιο του 2024, με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, είχε κάνει αναφορά στο υψηλό κόστος αγροτικών εφοδίων στην χώρα μας.
Ειδικά για τα φυτοφάρμακα ο κ. Μητσοτάκης είχε επισημάνει ότι «θα υπάρξει παρέμβαση υπάρχουν πολυεθνικές που τα διαθέτουν σε διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με τις τιμές που έχουν στις γειτονικές χώρες και αυτό είναι ένα θέμα προς εξέταση. Δεν θα γίνουν ανεκτές αυτές οι πρακτικές των πολυεθνικών». Από τότε όμως δεν έχει γίνει καμιά παρέμβαση ή ανακοίνωση από την κυβέρνηση.
Ερώτηση στην Βουλή
Για το θέμα κατέθεσε ερώτηση, προς τους κ.κ. Υπουργούς, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Ζεϊμπέκ Χουσεΐν, στην οποία αναφέρει τα εξής:
«Έχουν περάσει πέντε (5) μήνες από την τελευταία επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μετά το πέρας της οποίας δήλωνε ότι «Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι η ηγεσία του υπουργείου μου υπέδειξε κάτι το οποίο δεν γνώριζα, ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με τις πολυεθνικές στον τομέα των τροφίμων, φαίνεται να τα αντιμετωπίζουμε και στον τομέα των φυτοφαρμάκων. Όπου τα ίδια προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες. Θα επαναλάβω ότι και στον τομέα αυτό τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές».
Μία δήλωση από την οποία προκύπτει εμφανώς ότι η κυβέρνηση και τα συναρμόδια Υπουργεία είναι ενήμερα για την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων.
Επειδή το κόστος παραγωγής αγροτικών προϊόντων είναι ιδιαίτερα υψηλό στη χώρα μας, κάτι που έχει παραδεχθεί και ο αρμόδιος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
Επειδή το υψηλό αυτό κόστος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις υψηλές τιμές αγροτικών εφοδίων,
Επειδή το υπερβολικό κόστος πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και ανεβάζει τις τιμές των τροφίμων στο ράφι,
Επειδή ο αγροτικός κόσμος έχει την απαίτηση από την κυβέρνηση και από τον Πρωθυπουργό προσωπικά, πέρα από την διαπίστωση των προβλημάτων, να εφαρμοστούν και συγκεκριμένες πολιτικές για την επίλυσή τους,
Επειδή μετά την αναγνώριση από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό του προβλήματος δεν απαιτείται προφανώς να υποβληθούν «συγκεκριμένες καταγγελίες σχετικά με την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων προκειμένου να επέμβουν άμεσα οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης», όπως απαντούσε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου σε προηγούμενες κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις, αλλά θα έπρεπε οι αρμόδιες αρχές να προβούν αυτοβούλως στις απαραίτητες ενέργειες,
Ερωτώνται οι Υπουργοί:
1. Σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες έχουν προβεί από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση του φαινομένου που περιέγραψε ο Πρωθυπουργός, ώστε η δήλωση του ότι «τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές» να μην αποτελεί κενό γράμμα;
2. Σε πόσους ελέγχους έχουν προβεί οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων και με ποια αποτελέσματα;
3. Έχει προσκομίσει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τα στοιχεία που είναι εις γνώσιν του και ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό, στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, που δείχνουν ότι τα ίδια φυτοπροστατευτικά προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες, ώστε η Επιτροπή να τα εξετάσει και να επιβάλει εάν διαπιστωθούν παραβάσεις, διοικητικές κυρώσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της;».
Σήμερα Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια στοχευμένη αναθεώρηση της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας, η οποία βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ καταπολεμά τα παράσιτα των φυτών, διασφαλίζει ότι τα φυτά που εισέρχονται στην ΕΕ είναι ασφαλή, ενώ παράλληλα απλοποιεί τις διαδικασίες.
«Αυτός ο κανονισμός θα διασφαλίσει ένα συνεχές υψηλό επίπεδο φυτοϋγειονομικής προστασίας σε ολόκληρη την ΕΕ και θα μας προστατεύσει από απειλές. Η αναθεώρηση περιορίζει επίσης τη γραφειοκρατία και εξορθολογίζει τους υφιστάμενους κανόνες, κάτι που θα ωφελήσει τις εθνικές αρχές, καθώς και τους φορείς του κλάδου», επισήμανε σε δηλώσεις του ο κ. István Nagy, υπουργός Γεωργίας της Ουγγαρίας.
Κύρια στοιχεία
Ένας από τους τρόπους με τους οποίους η αναθεώρηση βελτιώνει το υπάρχον πλαίσιο και προστατεύει καλύτερα την υγεία των φυτών είναι μέσω της δημιουργίας μιας ενωσιακής φυτοϋγειονομικής ομάδας έκτακτης ανάγκης. Η ομάδα θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες ειδικευμένους στην υγεία των φυτών που μπορούν να παρέχουν βοήθεια σε περίπτωση νέων εστιών παρασίτων στην ΕΕ. Η ομάδα μπορεί επίσης να παράσχει επείγουσα βοήθεια και τεχνογνωσία σε γειτονικές χώρες εκτός ΕΕ σε περίπτωση εστιών, με σκοπό την πρόληψη της εισόδου επιβλαβών φυτικών παρασίτων στην ΕΕ.
Επιπλέον, ο αναθεωρημένος κανονισμός μειώνει τον διοικητικό φόρτο για τις αρμόδιες αρχές αυξάνοντας τη διάρκεια των πολυετών προγραμμάτων ερευνών τους. Αυτά θα καλύπτουν πλέον περίοδο πέντε έως δέκα ετών, αντί για τα σημερινά πέντε έως επτά έτη. Για να εξασφαλιστεί η έγκαιρη ανίχνευση των παρασίτων, τα προγράμματα αυτά επανεξετάζονται και ενημερώνονται όταν χρειάζεται, προκειμένου να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στη φυτοϋγειονομική κατάσταση.
Η αυξημένη ψηφιοποίηση θα μειώσει επίσης τη γραφειοκρατία τόσο για τους φορείς εκμετάλλευσης όσο και για τις εθνικές αρχές.
Επόμενα βήματα
Η επίσημη έγκριση σήμερα σηματοδοτεί το τελικό βήμα στη συνήθη νομοθετική διαδικασία.
Ο κανονισμός θα υπογραφεί τώρα και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. Θα τεθεί σε ισχύ την 20ή ημέρα από τη δημοσίευσή του.
Διαβάστε τον Κανονισμό (εδώ)
Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:
Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα
Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».
Μοναδικός τρόπος δράσης
Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).
Πολύτιμο εργαλείο
«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».
Απαιτούνται νέες λύσεις
Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος και η Οργανωτική Επιτροπή του 20ου Πανελλήνιου Εντομολογικού Συνεδρίου, αποφάσισαν την αναβολή του 20ου ΠΕΣ, το οποίο είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί από 11-14 Νοεμβρίου 2024, στο Συνεδριακό Κέντρο ΚΕΔΕΑ, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η αναβολή του συνεδρίου οφείλεται σε οργανωτικά προβλήματα που προέκυψαν λόγω περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου και έθεταν σε κίνδυνο την επιτυχημένη διενέργεια του Συνεδρίου.
Με νεότερη ανακοίνωση θα ενημερωθείτε για τις νέες ημερομηνίες διενέργειας του Συνεδρίου. Παρακαλούμε να λάβετε υπόψη σας ότι το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί εντός του 2025.
Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι επαγγελματιών χρηστών φυτοπροστατευτικών προϊόντων με τη συνδρομή των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών των τοπικών ΔΑΟΚ των ΠΕ και των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του ΥπΑΑΤ.
Σύμφωνα με το υπουργείο ο στόχος της εντατικοποίησης των ελέγχων είναι διπλός:
- Πρώτον, η ενημέρωση και θωράκιση των αγροτών φυτικής παραγωγής να αποφεύγουν πρακτικές μη ορθολογικής παραγωγικής διαδικασίας και
- Δεύτερον, η προστασία του καταναλωτή και του περιβάλλοντος.
Οι έλεγχοι αφορούν κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που χρησιμοποιεί γεωργικά φάρμακα (φυτοπροστατευτικά προϊόντα) κατά την επαγγελματική του δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των ψεκαστών, αγροτών-παραγωγών, γεωπόνων ή άλλων που εφαρμόζουν γεωργικά φάρμακα στο γεωργικό τομέα ή σε άλλους τομείς δραστηριότητάς τους.
Οι έλεγχοι των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών περιλαμβάνουν επιτόπιους ελέγχους κατά την εφαρμογή τους, ελέγχους ψεκαστικού υγρού και μηχανήματος εφαρμογής του, δειγματοληψία και ελέγχους φυτικών ιστών κτλ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις διαδικασίες που περιγράφονται στην Εγκύκλιο του ΥΠΑΑΤ με Αριθ. Πρωτ. 8222/108917/03-08-2018.
Οι επαγγελματίες χρήστες καλούνται να συμμορφώνονται πλήρως με τις ορθολογικές διαδικασίες που επιτάσσει η σύγχρονη παραγωγή τροφίμων φυτικής προέλευσης και είναι νομοθετημένες τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο και ιδίως σε ό,τι αφορά στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.
Υπενθυμίζεται ότι τα διοικητικά πρόστιμα που επιβάλλονται στους παραβάτες δύναται να ανέρχονται έως και του ποσού των 30.000 ευρώ αναλογικά της φύσης του παραπτώματος.
Ο Τομέας Επιστήμης Γεωργίας της Bayer ανακοινώνει με χαρά την κυκλοφορία του νέου προϊόντος Tuta Pro Press, το οποίο εντάσσεται στη σειρά βιοφυτοπροστατευτικών προϊόντων Vynyty®. Το προϊόν αυτό έρχεται να εμπλουτίσει το ήδη πλούσιο χαρτοφυλάκιο Βiologicals της Bayer, προσφέροντας μια καινοτόμο λύση για την καταπολέμηση του εντόμου Tuta absoluta.
Το Tuta Pro Press είναι ένα πρωτοποριακό προϊόν φυτοπροστασίας, σχεδιασμένο ειδικά για την προστασία των θερμοκηπιακών καλλιεργειών τομάτας, πιπεριάς και μελιτζάνας. Βασίζεται στην τεχνολογία των φερομονών σεξουαλικής σύγχυσης, προσφέροντας μια φιλική προς το περιβάλλον λύση μέσω της μείωσης των χημικών επεμβάσεων.
Σε ένα αγροτικό περιβάλλον με συνεχόμενες προκλήσεις, η Bayer προσφέρει λύσεις που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των αγορών, προωθώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των καλλιεργειών. Το Tuta Pro Press αποτελεί σημαντικό εργαλείο της διαχείρισης του εντόμου Tuta absoluta για τον Έλληνα παραγωγό, καθώς προσφέρει σημαντικά οφέλη, όπως:
- Αποτελεσματικότητα στην Καταπολέμηση: Η χρήση φερομονών σεξουαλικής σύγχυσης έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τον πληθυσμό της Tuta absoluta, περιορίζοντας με φιλικό τρόπο τις ζημιές στις καλλιέργειες.
- Αποτελεσματική Διαχείριση της Ανθεκτικότητας: Αντιμετωπίζει το υπαρκτό πρόβλημα της ανθεκτικότητας στα χημικά εντομοκτόνα.
- Εύκολη και Ταχεία Εφαρμογή: Η τεχνολογία PRESS επιτρέπει την ταχύτερη εφαρμογή με λιγότερους πόρους σε σύγκριση με άλλες φερομόνες της κατηγορίας του.
- Περιβαλλοντική Υπευθυνότητα: Το Tuta Pro Press είναι φιλικό προς το περιβάλλον, δεν διαθέτει διαλύτες ή μικροπλαστικά, βιοδιασπώμενο και δεν αφήνει υπολείμματα.
- Ασφάλεια για Χρήστες και Περιβάλλον: Είναι ασφαλές για τον χρήστη και δεν προκαλεί καμία απολύτως επιβάρυνση στο περιβάλλον.
- Συμβατότητα με Βιολογική Γεωργία: Κατάλληλο για χρήση στη βιολογική γεωργία, καθιστώντας το ιδανικό για παραγωγούς που επιθυμούν να υιοθετήσουν πιο βιώσιμες πρακτικές.
Ο Γρηγόρης Μοσχόπουλος, Head of Field Activation & Marketing Operations του Τομέα Επιστήμης Γεωργίας της Bayer Ελλάς, δήλωσε: «Με το Tuta Pro Press, η Bayer επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που προάγουν τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια στην γεωργία. Το προϊόν αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης των χημικών επεμβάσεων και της υποστήριξης των παραγωγών στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η Tuta absoluta».
Με την εγγύηση της Bayer, το Tuta Pro Press εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα και την κερδοφορία της καλλιέργειας με περιβαλλοντική ευθύνη, προωθώντας βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και μειώνοντας την ανάγκη για χημικά εντομοκτόνα.
Tuta Pro Press! Για τον παραγωγό που αναζητά καινοτόμες, πρακτικές και εύκολες στην εφαρμογή τους λύσεις, φιλικές για το περιβάλλον, τους καταναλωτές και τον ίδιο.
Συνεχίζεται η πολιτική κατά των Ευρωπαίων παραγωγών, που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια η Κομισιόν, η οποία «πιέζει» για απελευθέρωση των εισαγωγών τροφίμων από τρίτες χώρες που περιέχουν υπολείμματα απαγορευμένων δραστικών ουσιών στην ΕΕ.
Να θυμίσουμε οι εισαγωγές από τρίτες χώρες ήταν ένα βασικό αίτημα των μεγάλων αγροτικών κινητοποιήσεων που έγιναν πέρυσι σε όλη την Ευρώπη αλλά φαίνεται ότι η Κομισιόν συνεχίζει να αδιαφορεί για τους αγρότες της ΕΕ.
Δύο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιτρέψουν τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες που περιέχουν υπολείμματα απαγορευμένων στην ΕΕ δραστικών ουσιών καταψηφίστηκαν, την Τετάρτη (18/9), στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι Ευρωβουλευτές απέρριψαν τις αποφάσεις για να επιτραπούν ανοχές στην εισαγωγή (γνωστές και ως μέγιστα επίπεδα υπολειμμάτων) που αφορούν τις δραστικές ουσίες cyproconazole και spirodiclofen στα δημητριακά, σπόροι, κρέας, καθώς και τις benomyl, carbendazim και thiophanate‐methyl σε οπωροκηπευτικά (όπως λεμόνια, λάιμ, μανταρίνια και μπάμιες).
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η χρήση όλων αυτών των φυτοφαρμάκων είναι απαγορευμένη στην ΕΕ.
522 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της ένστασης στην απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την cyproconazole και τη spirodiclofen, 127 κατά και 28 απείχαν.
Για το benomyl, το carbendazim και το thiophanate-methyl, 516 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της ένστασης, 129 κατά και 27 απείχαν.
Χρειαζόταν απόλυτη πλειοψηφία τουλάχιστον 359 βουλευτών για την απόρριψη των δύο αποφάσεων της Επιτροπής.
Η Επιτροπή πρέπει τώρα να αποσύρει τις προτάσεις της.
Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να υποβάλει νέο σχέδιο που να μειώνει όλα τα μέγιστα επίπεδα υπολειμμάτων (στη χαμηλότερη ποσότητα στην οποία μπορεί να ανιχνευθεί) ή στην προεπιλεγμένη τιμή του 0,01 mg/kg και να απορρίψει τυχόν αιτήματα για ανοχές εισαγωγής τροφίμων από τρίτες χώρες.
Για το θέμα σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μανώλης Κεφαλογιάννης, αναφέρει ότι απορρίφθηκαν από το Ευρωκοινοβούλιο δύο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα επέτρεπαν την αύξηση των ορίων ανοχής στις εισαγωγές εσπεριδοειδών, λαχανικών και σιτηρών από τρίτες χώρες. Η οποιαδήποτε αυξημένη ανοχή αυτών των φυτοφαρμάκων θα έδειχνε ασυνέπεια των πολιτικών της ΕΕ απέναντι στον στόχο για μείωση της παρουσίας φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα και την προστασία της υγείας των καταναλωτών και κυρίως θα παραβίαζε την αρχή της αμοιβαιότητας των κανόνων σχετικά με τη χρήση φυτοφαρμάκων.Οι παραπάνω δραστικές ουσίες είναι απαγορευμένες στην Ε.Ε. εδώ και πολλά χρόνια, αλλά χρησιμοποιούνται ευρέως από τρίτες χώρες που εξάγουν προϊόντα στην Ευρώπη.
Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για την αύξηση των ανώτατων ορίων καταλοίπων (MRLs) για τις ουσίες αυτές σε εισαγόμενα προϊόντα. Η αλλαγή αυτή θα επέφερε πολύ σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους Έλληνες και Ευρωπαίους παραγωγούς, οι οποίοι βρίσκονται ήδη σε σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των παραγωγών τρίτων χωρών».
Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ακάρεων του γένους Eriophyes sp. που βρέθηκαν στις καλλιέργειες παραμορφωμένων πυρηνόκαρπων.
Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae είναι αποκλειστικά φυτοφάγα είδη, που απαντώνται τόσο σε καλλιεργούμενα όσο και σε αυτοφυή φυτά.
Στην πλειονότητα τους είναι εξειδικευμένα όσον αφορά τον ξενιστή τους, τρεφόμενα σε συγκεκριμένα φυτικά είδη ή μικρό αριθμό συγγενών μεταξύ τους ειδών, συχνά προκαλώντας εντυπωσιακά συμπτώματα. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες.
Όπως τονίζει η Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, επειδή κατά την εξέταση παραμορφωμένων καρπών ροδάκινων και νεκταρινιών από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), οι οποίοι προέρχονταν από οπωρώνες περιοχών της Λάρισας, Ημαθίας και Πέλλας, έχουν βρεθεί ακάρεα του γένους Eriophyes sp., τα οποία υπάρχει πιθανότητα να προκαλούν ή να συμβάλλουν στην εμφάνιση παραμορφώσεων των καρπών των πυρηνοκάρπων (ροδάκινα), προτείνονται προληπτικά μέτρα φυτοπροστασίας (καλλιεργητικά και χημική αντιμετώπιση) και προτείνει τα εξής:
1. Άμεσα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο (Σεπτέμβριος –Οκτώβριος), τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Την απομάκρυνση από τους οπωρώνες και την καταστροφή (με θάψιμο), των καρπών που έχουν πέσει στο έδαφος ή παραμένουν πάνω στα δέντρα, και
β) Τον ψεκασμό των οπωρώνων ροδάκινων/νεκταρινιών, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος) με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα για να αντιμετωπισθούν οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί του ακάρεως (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://1click.minagric.gr/oneClickUI/frmFytoPro.zul του ΥπΑΑΤ.
2. Μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά την επερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω μείωση των πληθυσμών του ακάρεως, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά το κλάδεμα καρποφορίας, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή των αφαιρούμενων κατά το κλάδεμα φυτικών ιστών, και
β) Τον ψεκασμό με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα στο φούσκωμα των οφθαλμών.
3. Μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά τα οποιαδήποτε τύπου κλαδέματα/κλαδοκάθαρο, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή, του αφαιρούμενου φυτικού υλικού, και
β) Αποφυγή μετακίνησης οποιουδήποτε φυτικού υλικού (πχ εμβόλια) μεταξύ περιοχών / οπωρώνων. Τονίζεται ότι οι καλλιεργητές ροδάκινων / νεκταρινιών πρέπει, παράλληλα να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την διαχείριση των ιολογικών προσβολών στους οπωρώνες τους, όπως αυτά περιγράφονται στο έγγραφο της υπηρεσίας μας με Α.Π.: 4894/123121/26-04-2024 και τίτλο: «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ιώσεων και ιοειδών στα πυρηνόκαρπα».
Παρατηρήσεις
α) Κατά την εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων πρέπει να ακολουθούνται πάντα οι οδηγίες της εγκεκριμένης ετικέτας από το Υπ.Α.Α.Τ., οι οποίες αναγράφονται στην συσκευασία και να τηρούνται όλοι οι κανόνες προφυλάξεως για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
β) Σε κάθε περίπτωση εμφάνισης συμπτωματολογίας στα δέντρα του οπωρώνα, παρόλο που ελήφθησαν όλα τα αναγκαία μέτρα, οι καλλιεργητές πυρηνοκάρπων πρέπει άμεσα να ενημερώνουν την ΔΑΟΚ ΠΕ Πέλλας.
Τη Δευτέρα (9 Σεπτεμβρίου 2024), ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης, απάντησε στη Βουλή σε επίκαιρη ερώτηση της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Θεοδώρας Τζάκρη, σχετικά με την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών που απειλεί τα ροδάκινα και νεκταρίνια.
Στην ερώτησή της η κα Τζάκρη αναφέρθηκε στο ιστορικό της νέας ασθένειας η οποία πρωτοεμφανίστηκε το 2021 στο χωριό Αμπελιές των Γιαννιτσών σε κτήματα περίπου 10 στρέμματα με ροδακινιές.
Τόνισε ακόμη τη γρήγορη διασπορά της ασθένειας και το σοβαρό κίνδυνο που ελλοχεύει να καταστραφεί μεγάλο ποσοστό της καλλιέργειας της ροδακινιάς στην Πέλλα και στην Ημαθία, γεγονός που σημαίνει ότι στην πράξη θα απειληθεί η εγχώρια παραγωγή ροδάκινων και η οικονομία αυτών των δυο περιοχών που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την καλλιέργεια της ροδακινιάς πρωτίστως αλλά και των λοιπών πυρηνοκάρπων.
Και πρόσθεσε: «Οι παραγωγοί είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι και προβληματισμένοι ιδιαίτερα φέτος που η εμπορική διαχείριση του συμπύρηνου ροδάκινου δεν εξελίχθηκε ιδιαίτερα καλά (χαμηλή τιμή, παραγωγή που δεν απορροφήθηκε, κλαρίσιος χυμός, κλπ) και ζήτησε να ληφθούν πιο αποτελεσματικά μέτρα τόσο για την οικονομική ενίσχυση των παραγωγών όσο και τον περιορισμό της ασθένειας που περιλαμβάνουν άμεσες αποζημιώσεις και ένα σωστό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που να περιλαμβάνει ενισχύσεις για την εκρίζωση, τις νέες φυτεύσεις και την απώλεια εισοδήματος που θα προκύψει από αυτή τη διαδικασία».
Απάντηση ΥπΑΑΤ
Από την πλευρά του ΥπΑΑΤ, ο Υφυπουργός κ. Σταμενίτης, αναφέρθηκε σε μια σειρά ενεργειών αλλά και σε δυο μελέτες που είναι σε εξέλιξη προκειμένου το Υπουργείο να καταλήξει στον τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας.
Επισήμανε τη συνεχή και άμεση επιστημονική καθοδήγηση και σε μια σειρά οδηγιών που θα δοθούν το επόμενο διάστημα στους παραγωγούς σχετικές με την φυτοπροστασία-εύρεση των ακάρεων, όπως ψεκασμοί και διαχείριση υπολειμμάτων καρπών και κλαδέματος.
Αν και τόνισε ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να σταθεί στο πλευρό των παραγωγών δεν έκανε καμία αναφορά σε αποζημιώσεις των παραγωγών ή σε ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, προκειμένου να εκριζωθούν τα κτήματα που έχουν πληγεί ώστε να περιοριστεί η ασθένεια.
Ειδικότερα, ο υφυπουργός σημείωσε ότι το σχέδιο του ΥπΑΑΤ βασίζεται σε τρία σημεία: Πρώτον, στην ενδελεχή έρευνα των αιτιών του φαινομένου, που είναι αυτή που θα οδηγήσει στην οριστική αντιμετώπιση του. Δεύτερον, στην επιστημονική καθοδήγηση των παραγωγών με στόχο των περιορισμό εξάπλωσης του φαινομένου. Και τρίτον, στη διερεύνηση και εξεύρεση χρηματοδοτικού εργαλείου για τη στήριξη των παραγωγών που έχουν υποστεί μεγάλη ή μικρή απώλεια εισοδήματος αλλά και στην αξιοποίηση των εργαλείων της νέας ΚΑΠ για χρηματοδότηση αναδιάρθρωσης καλλιεργειών.
Για το πεδίο της έρευνας, ο κ. Σταμενίτης περιέγραψε το πλήθος ενεργειών στις οποίες προχώρησε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο ίδιος ως αρμόδιος Υφυπουργός, αμέσως μετά την ενημέρωση που έγινε στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου αλλά και μετά τη σχετική ενημέρωση από το Μπενάκειο για τα αποτελέσματα που είχαν προκύψει από τη μελέτη των δειγμάτων (φύλλα), που εντόπιζαν ιολογική προσβολή.
Συγκεκριμένα:
- Διοργανώθηκε σύσκεψη με τη συμμετοχή αρμοδίων φορέων του ΥπΑΑΤ και της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, επιστημόνων του Μπενάκειου και γεωπόνων της πληγείσας περιοχής όπου αποφασίστηκαν συγκεκριμένες ενέργειες.
- Από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του ΥπΑΑΤ, εκδόθηκε οδηγός καλλιεργητικών πρακτικών, με στόχο τον περιορισμό εξάπλωσης του φαινομένου, και απεστάλη στις ΔΑΟΚ, οι οποίες το γνωστοποίησαν στους παραγωγούς.
- Συστάθηκε ομάδα εργασίας αποτελούμενη από τις Αντιπεριφέρειες που εκδηλώθηκε το πρόβλημα, την ΕΘΕΑΣ, την υπό σύσταση Διεπαγγελματική Πυρηνόκαρπων, την ΕΚΕ και εκπροσώπους των παραγωγών και γεωτεχνικών των περιοχών αυτών.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της διερεύνησης του φαινομένου, την Άνοιξη του 2024, εστάλησαν στο Μπενάκειο και δείγματα από καρπούς, με τα αποτελέσματα των αναλύσεων στους καρπούς να εμφανίζουν την ύπαρξη ακάρεων. Με τα νέα δεδομένα, το Υπουργείο προχώρησε σε μια σειρά νέων ενεργειών που συνοψίζονται ως εξής:
1. Το ΥπΑΑΤ χρηματοδότησε ερευνητικό πρόγραμμα του Μπενακείου Ινστιτούτου για τις αιτίες και τους τρόπους αντιμετώπισης
2. Συστάθηκε επιστημονική επιτροπή από προσωπικό του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για παράλληλη διερεύνηση αιτιών και τρόπων αντιμετώπισης με χρηματοδότηση της EKE.
Αναπτύχθηκε πλατφόρμα για την καταχώριση των προσβεβλημένων τεμαχίων, με χρηματοδότηση της υπό σύσταση Εθνικής Διεπαγγελματικής Πυρηνοκάρπων.
Για το πεδίο της επιστημονικής καθοδήγησης, ο Υφυπουργός σημείωσε ότι, αυτό το διάστημα η έρευνα διεξάγεται σε επίπεδο ιολογικό, ακαρεολογικό και μη παρασιτικών ασθενειών, για την επίδραση των περιβαλλοντικών συνθηκών, όπως έχουν αυτές διαμορφωθεί τελευταία.
Ενώ, με βάση τα στοιχεία ποιοτικά και ποσοτικά, που έχουν προκύψει από την πλατφόρμα και προκειμένου να υπάρξει σχετική καθοδήγηση των παραγωγών ήδη καταρτίζεται νέος οδηγός, που θα συμπληρώνει τον υπάρχοντα και βασίζεται στα ως τώρα ευρήματα της έρευνας και θα επικαιροποιείται όσο αυτή εξελίσσεται και εξάγονται νέα συμπεράσματα.
Όπως ανακοίνωσε ο Υφυπουργός, ο επικαιροποιημένος οδηγός, θα δοθεί τις επόμενες εβδομάδες στους παραγωγούς και θα περιλαμβάνει οδηγίες σχετικές με τη φυτοπροστασία, δεδομένης της εύρεσης των ακάρεων, όπως ψεκασμοί, διαχείριση υπολειμμάτων καρπών και κλαδέματος.
Όσον αφορά τη στήριξη των παραγωγών, ο Υφυπουργός σημείωσε πως αναγνωρίζοντας τη μεγαλύτερη ή μικρότερη απώλεια εισοδήματος των πληγέντων παραγωγών, διερευνώνται όλα τα πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, σημείωσε ότι έχουν ήδη γίνει οι απαραίτητες κινήσεις από την αρμόδια Γενική Γραμματεία του Υπουργείου ώστε να υπάρχουν έτοιμα εργαλεία από την εργαλειοθήκη της νέας ΚΑΠ για χρηματοδότηση.
Το ερώτημα του ΑγροΤύπου προς το ΥπΑΑΤ είναι τι φταίνε οι παραγωγοί για μια ασθένεια που δεν υπήρχε στο παρελθόν και τους έφερε μια απώλεια εισοδήματος σε μια δύσκολη χρονιά για τα πυρηνόκαρπα και αν άμεσα θα βρεθεί κάποιος τρόπος να το αναπληρώσουν για να συνεχίσουν να καλλιεργούν.
Νέα δεδομένα φέρνει η ανακοίνωση της ΠΕ Πέλλας στο πρόβλημα παραμόρφωσης που παρατηρείται σε ροδακινιές και νεκταρινιές μετά τις αναλύσεις των δειγμάτων.
Αναλυτική ενημέρωση σχετικά με τα αποτελέσματα εργαστηριακών ελέγχων του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι), αναφορικά με την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών ροδακίνων και νεκταρινιών στην Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) Πέλλας και τα αποτελέσματα, μαζί με συγκεκριμένες οδηγίες αντιμετώπισης, κοινοποιήθηκαν στον Αντιπεριφερειάρχη Πέλλας κ. Ιορδάνη Τζαμτζή και στον Γενικό Διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας της ΠΚΜ κ. Κωνσταντίνο Τερτιβανίδη, ενώ παράλληλα, παρουσιάστηκαν σε ειδική σύσκεψη με Ομάδα εργασίας Γεωπόνων που πραγματοποιήθηκε χθες (4/9/2024) στο Διοικητήριο.
Συγκεκριμένα, από το εργαστήριο Ιολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι.), πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι ιολογικές μοριακές αναλύσεις σε δείγματα που εστάλησαν από το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας:
1) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1104/21-08-2023. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών Πέλλας: Στο δείγμα διαπιστώθηκε παρουσία των ιών plum pox virus (PPV), prunus necrotic ringspot virus (PNRSV), nectarine stem pitting associated virus (NSPaV), ti ringspot-associated virus (TiRSaV) και του ιοειδούς peach latent mosaic viroid (PLMVd). Οι δυο πρώτοι ιοί και το ιοειδές είναι γνωστά και σημαντικά παθογόνα της ροδακινιάς στην Ελλάδα και ευθύνονται για πληθώρα συμπτωμάτων. Συμπτώματα παραμορφώσεων ειδικά στους καρπούς προκαλούν ο PPV και το PLMVd. Στην περίπτωση των συμπτωμάτων στα ροδάκινα της περιοχής μας πιθανολογείται συνεργιστική δράση των δυο αυτών παθογόνων σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικράτησαν φέτος (παρατεταμένη άνοιξη). Ο ιός nectarine stem pitting associated virus αναφέρεται για πρώτη φορά στη χώρα μας και δεν θεωρείται να προκαλεί ιδιαίτερο πρόβλημα στη ροδακινιά, ενώ ο ti ringspot-associated virus που έχει περιγραφεί πολύ πρόσφατα στην Αμερική αναφέρεται για πρώτη φορά να προσβάλει τη ροδακινιά και δεν ήταν μέχρι τώρα γνωστή η παρουσία του στην Ευρώπη.
2) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1504/17-11-2023: Περιοχές λήψης δείγματος: Ν. Μυλότοπος και Άρνισσα Πέλλας. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Andross με κωδικό 1 που έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με HTS οι ιοί της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV), της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV), ο ιός της χλωρωτικής κηλίδωσης των φύλλων της μηλιάς (apple chlorotic leaf spot virus, ACLSV), o ιός της πράσινης δακτυλιοειδούς ποικιλοχλώρωσης της κερασιάς (cherry green ring mottle virus, και το ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd). Με RT-qPCR επιβεβαιώθηκε η παρουσία των PPV, PNRSV και PLMVd. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Everts με κωδικό 2 που δεν έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με RT-qPCR οι ιοί PPV, PNRSV και το ιοειδές PLMVd. Mε RT-PCR και αλληλούχηση των προϊόντων της επιβεβαιώθηκε η παρουσία του PLMVd και έγινε η ταυτοποίησή του. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Αndross με κωδικό 3 που δεν έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με RT-qPCR ο ιός PPV και το ιοειδές PLMVd. Mε RT-PCR και αλληλούχηση των προϊόντων της επιβεβαιώθηκε η παρουσία το PLMVd και έγινε η ταυτοποίησή του. Οι τρεις απομονώσεις του PLMVd ανήκουν στην φυλλογενετική ομάδα των λανθανόντων στελεχών του ιοειδούς.
3) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1946/12-12-2023. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών Πέλλας: Στο δείγμα ροδακινιάς 9 ετών της ποικιλίας Everts από οπωρώνα της περιοχής Αμπελειές Γιαννιτσών που δεν παρουσίαζε χαρακτηριστικά συμπτώματα παραμόρφωσης καρπών διαπιστώθηκε προσβολή από τον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV), τον ιό της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) και από το ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd).
Συνεπώς τα παρατηρηθέντα συμπτώματα παραμόρφωσης των καρπών σε γειτονικούς οπωρώνες της ίδιας ποικιλίας και ηλικίας δένδρων, δε μπορούν να συσχετισθούν άμεσα με το ιολογικό φορτίο τους, καθώς αυτό παρουσιάζεται ακριβώς το ίδιο ανεξάρτητα της εμφάνισης ή μη συμπτωμάτων στα φυτά.
4) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1925/12-12-2023: Περιοχή λήψης δείγματος: Νάουσα (μη συμπτωματικά δείγματα του Τ.Φ.Δ Νάουσας για σύγκριση). 1. Στα δείγματα ροδακινιάς 4 ετών με α/α 4 και α/α 6 των ποικιλιών Αndross και Α37, αντίστοιχα, της συλλογής του ΤΦΔ Νάουσας διαπιστώθηκε η παρουσία του ιοειδούς του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) και του ιού της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) σε χαμηλή συγκέντρωση. 2. Στο δείγμα ροδακινιάς 4 ετών με α/α 5 της ποικιλίας Everts από τη συλλογή του ΤΦΔ Νάουσας καθώς και στο δείγμα 10 ετών με α/α 7 της ίδιας ποικιλίας από οπωρώνα της περιοχής Αμπελειές Γιαννιτσών που παρουσίαζε χαρακτηριστικά συμπτώματα παραμόρφωσης καρπών διαπιστώθηκε η παρουσία του PLMVd, του PNRSV και του ιού της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV) σε παρόμοιες συγκεντρώσεις.
Συνεπώς δεν μπορεί να γίνει συσχέτιση των παρατηρηθέντων συμπτωμάτων παραμόρφωσης με την παρουσία κάποιου συγκεκριμένου ιού/ιοειδούς. Είναι πιθανότερος ο συνεργισμός των προαναφερθέντων παθογόνων σε συνδυασμό με τη φυσιολογική κατάσταση των δένδρων.
5) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1534/12-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών και Γιαννιτσά-Αρχοντικό Πέλλας. Διαπιστώθηκε σε όλα τα δείγματα προσβολή από:
α. Tον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς (σάρκα) (plum pox virus, PPV), ο οποίος μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό και τις αφίδες,
β. Tο ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) που μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, τη γύρη και μηχανικά (π.χ. εργαλεία κλαδέματος). Η ποσοτικοποίηση των παραπάνω παθογόνων σε μεμονωμένους συμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς καρπούς ποικιλιών «Everts» και «Κατερίνα» (πέντε από κάθε ομάδα) έδειξε τα εξής:
- Για τον PPV, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε χαμηλό στους συμπτωματικούς καρπούς της ποικιλίας «Everts» και στους συμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς καρπούς της ποικιλίας «Κατερίνα». Σχετικά υψηλότερο φορτίο έφεραν οι ασυμπτωματικοί καρποί της ποικιλίας «Everts».
- Για το PLMVd, οι συμπτωματικοί καρποί της ποικιλία «Everts» εμφάνιζαν υψηλότερο φορτίο σε σχέση με τους ασυμπτωματικούς της ίδιας ποικιλίας. Στην ποικιλία «Κατερίνα» παρατηρήθηκε γενικά υψηλότερο φορτίο του ιοειδούς σε σχέση με την ποικιλία «Everts». Σχετικά με την ποσοτικοποίηση του ιοειδούς στους καρπούς της ποικιλίας «Κατερίνα», δεν παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ συμπτωματικών και ασυμπτωματικών καρπών.
Συνεπώς οι μέχρι τώρα αναλύσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο των ιών/ιοειδών που εξετάστηκαν στην εκδήλωση της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων. Επίσης, η παρουσία των παραπάνω παθογόνων δεν έχει αναφερθεί ότι συνδέεται με συμπτώματα παρόμοια της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων, ασθένειας το αίτιο της οποίας τελεί υπό διερεύνηση.
6) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1572/05-08-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Μηλιά Αλμωπίας Πέλλας. Διαπιστώθηκε προσβολή από:
α. Tον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς (σάρκα) (plum pox virus, PPV), ο οποίος μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό και τις αφίδες,
β. Tο ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) που μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, τη γύρη και μηχανικά (π.χ. εργαλεία κλαδέματος).
Η ανίχνευση των παραπάνω παθογόνων σε καρπούς και φύλλα έδειξε τα εξής:
- Για τον PPV, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε σχετικά χαμηλότερο από αυτό των φύλλων.
- Για το PLMVd, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε σχετικά υψηλότερο από αυτό των φύλλων. Οι μέχρι τώρα αναλύσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο των ιών/ιοειδών που εξετάστηκαν στην εκδήλωση της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων. Επίσης, η παρουσία των παραπάνω παθογόνων δεν έχει αναφερθεί ότι συνδέεται με συμπτώματα παρόμοια της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων, ασθένειας το αίτιο της οποίας τελεί υπό διερεύνηση.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Μ.Φ.Ι., στη γεωργική πράξη δεν υπάρχει κανένα θεραπευτικό μέτρο κατά των ιώσεων και η αντιμετώπισή τους βασίζεται στην εφαρμογή των πιο κάτω προληπτικών μέτρων:
- Χρησιμοποίηση υγιούς/πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού για την εγκατάσταση
- Χρησιμοποίηση ανθεκτικών-ανεκτικών ποικιλιών και υποκειμένων στις περιπτώσεις που υπάρχουν και έχουν εμπορική αξία
- Αποφυγή εγκατάστασης του οπωρώνα σε περιοχή όπου ενδημεί η ασθένεια. Εγκατάσταση σε απομακρυσμένες περιοχές όπου υπάρχει εναλλαγή με άλλα είδη μη ή λιγότερο ευπαθή
- Χειρισμοί των φυτών με ορυκτέλαια για τα 3 πρώτα χρόνια
- Λήψη μέτρων απολύμανσης κλαδευτικών και λοιπών εργαλείων για αποφυγή μετάδοσης με μηχανικά μέσα. Χρήση κατάλληλων απολυμαντικών (π.χ. διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl για 1΄)
- Καταστροφή των λαίμαργων βλαστών γιατί προτιμώνται από τις αφίδες
- Αποφυγή επανεμβολιασμού προσβεβλημένων δένδρων
- Αποφυγή χρήσης εμβολίων από δένδρα που δεν είναι ελεγμένα και μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς ιώσεων
- Όταν δένδρα ευαίσθητων ποικιλιών βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές συνιστάται η παρακολούθησή τους για συμπτώματα και η εκρίζωση των μολυσμένων για μείωση της πίεσης του μολύσματος.
Από το εργαστήριο εντομολογίας-ακαρεολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι.)., πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι έλεγχοι σε δείγματα που εστάλησαν από το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας:
1) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1535/08-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών και Γιαννιτσά-Αρχοντικό Πέλλας. Όσον αφορά το δείγμα Δ1Α, βρέθηκαν στο μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών (8/10 καρπούς) 1-3 άτομα από είδος ακάρεως του γένους Eriophyes (Acari: Eriophyidae). Στο δείγμα Δ2Α βρέθηκαν άτομα (1 έως 3 ανά καρπό) σε 4 από τους καρπούς. Υπήρχαν καρποί με συμπτώματα στους οποίους δεν βρέθηκαν άτομα του ακάρεως. Στα δείγματα Δ1Β και Δ2Β δεν βρέθηκαν καθόλου ακάρεα Eriophyes sp. Ο μικρός αριθμός ατόμων που βρέθηκε στα δείγματα Δ1Α και Δ2Α, υπάρχει πιθανότητα να οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας που συμβαίνει κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Η προσβολή στους ανθοφόρους οφθαλμούς και τα εκπτυσσόμενα άνθη και κατόπιν τους μικρούς καρπούς, δεν είναι δυνατόν να την παρατηρηθεί αυτή την εποχή. Θα ήταν σκόπιμο, την επόμενη καλλιεργητική περίοδο να σταλθούν δείγματα των εκπτυσσόμενων ανθοφόρων οφθαλμών, ανθέων καθώς και των μικρών υπό ανάπτυξη καρπών μετέπειτα.
2) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1571/18-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Μηλιά Αλμωπίας Πέλλας. Στο δείγμα βρέθηκαν στο μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών (σχεδόν στο 100%) άτομα από είδος ακάρεως του γένους Eriophyes (Acari: Eriophyidae). Ο αριθμός των ατόμων που βρέθηκαν κυμάνθηκε από 3 -20 άτομα ανά καρπό. Επίσης βρέθηκαν άτομα Eriophyes sp. κατά την εξέταση των οφθαλμών της βλάστησης αυτού του έτους, στον ακραίο οφθαλμό και σε αυτούς στις μασχάλες των φύλλων. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Κατά την διάρκεια των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού πολλά είδη δημιουργούν ανθεκτικές μορφές, τα λεγόμενα δευτερόγυνα άτομα, τα οποία μπορεί να είναι διαφορετικής μορφολογίας του είδους. Η προσβολή στους ανθοφόρους οφθαλμούς και τα εκπτυσσόμενα άνθη και κατόπιν τους μικρούς καρπούς, δεν είναι δυνατόν να την παρατηρηθεί αυτή την εποχή. Θα ήταν σκόπιμο, την επόμενη καλλιεργητική περίοδο να σταλθούν δείγματα των εκπτυσσόμενων ανθοφόρων οφθαλμών, ανθέων καθώς και των μικρών υπό ανάπτυξη καρπών μετέπειτα.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Μ.Φ.Ι., για την αντιμετώπιση της προσβολής και μείωση του πληθυσμού των ακάρεων κατά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, προτείνεται ψεκασμός το επόμενο έτος νωρίς την άνοιξη, με την έκπτυξη των οφθαλμών και την δημιουργία καινούργιας βλάστησης, με φυτοπροστατευτικό σκεύασμα δραστικής ουσίας fatty acids c7-c18 and c18 unsaturated potassium salts ή paraffin oil / (cas 8042-47-5) ή paraffin oil / (cas 64742-46-7), (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση εδώ).
Επίσης προληπτικά προτείνεται μετά το κλάδεμα των δένδρων, τα κομμένα κλαδιά να μην παραμένουν στον αγρό ή σε παρακείμενους αγρούς με ροδακινιές και ή δυνατόν να καταστρέφονται, ώστε να μην υπάρχει πιθανότητα μεταφοράς / διασποράς του ακάρεως μέσω αυτών.
Η ΠΕ Πέλλας θα συνεχίσει να εργάζεται για την επίλυση του προβλήματος της παραμόρφωσης των ροδάκινων.
Υπογράφηκε από το ΥπΑΑΤ η σχετική απόφαση για την χρηματοδότηση υλοποίησης ερευνητικού έργου διερεύνησης της αιτιολογίας της ασθένειας της παραμόρφωσης των καρπών ροδακινιάς στην Π.Ε. Πέλλας.
Το ποσό θα ανέλθει για το έτος 2024 στα 40.480 ευρώ.
Επίσης για την επόμενη τριετία θα καταβληθούν συνολικά 54.280 ευρώ (για τα έτη 2025, 2026 και 2027), αναλυτικά ως εξής:
- ποσού 34.730 ευρώ για το έτος 2025,
- ποσού 9.775 ευρώ για το έτος 2026 και
- ποσού 9.775 ευρώ για το έτος 2027.
Διαβάστε την σχετική απόφαση (εδώ)
Φωτογραφία: Επίσκεψη και αξιολόγηση στον πειραματικό αμπελώνα της Νεμέας από την ερευνητική ομάδα του ΓΠΑ.
Τα ζιζάνια ανήκουν στους σημαντικότερους παράγοντες που περιορίζουν την παραγωγικότητα των καλλιεργειών, την κερδοφορία και τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η επιτυχής διαχείριση των ζιζανίων αποτελεί μια σημαντική προτεραιότητα για τους παραγωγούς, οι οποίοι όμως συχνά βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις εφαρμογές χημικών ζιζανιοκτόνων. Σύμφωνα μάλιστα με τα πρόσφατα στοιχεία του FAO, τα ζιζανιοκτόνα αποτελούν τη δεύτερη πιο διαδεδομένη κατηγορία φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), αντιπροσωπεύοντας το 34.3% του συνόλου των πωλήσεων το 2022.
Ωστόσο, η αλόγιστη και λανθασμένη χρήση ζιζανιοκτόνων έχουν σημαντικές συνέπειες για τη βιωσιμότητα των οικοσυστημάτων και του φυσικού περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, η ανεξέλεγκτη χρήση συχνά συνοδεύεται από ρύπανση του εδάφους και των υπόγειων υδάτων με υπολείμματα ζιζανιοκτόνων, μείωση της μικροβιακής χλωρίδας και των ωφέλιμων οργανισμών του εδάφους, αρνητικές επιδράσεις σε οργανισμούς μη στόχους και ανάπτυξη φαινομένων ανθεκτικότητας των ζιζανίων σε ζιζανιοκτόνα με διάφορους μηχανισμούς δράσης. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, η ΕΕ έχει στρέψει τη προσοχή της στην προώθηση και αξιολόγηση εναλλακτικών αγροοοικολογικών προσεγγίσεων και πρακτικών διαχείρισης ζιζανίων που προάγουν τη βιοποικιλότητα προκειμένου να αναπτυχθούν αποτελεσμαστικά και αειφόρα συστήματα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Ζιζανίων (ΟΔΖ).
Το έργο «GOOD-Agroecology for Weeds» είναι ένα έργο τετραετούς διάρκειας που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του Horizon Europe για την έρευνα και την καινοτομία για το διάστημα 2023-2027. Το έργο στοχεύει να αναδείξει το ρόλο καινοτόμων αγροοικολογικών πρακτικών διαχείρισης ζιζανίων σε 16 «ζωντανά εργαστήρια» (Living Labs), δημιουργώντας ένα Δίκτυο Αγροοικολογικής Διαχείρισης Ζιζανίων (Agroegological Weed Management Network) με σκοπό τη συν-δημιουργία (co-creation) γνώσης, την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων από τους παραγωγούς και την ευρύτερη εφαρμογή και αποδοχή των αγροοικολογικών στρατηγικών και προσεγγίσεων. Τα Living Labs του έργου GOOD θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «οικοσυστήματα ανοικτής καινοτομίας» που σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς αποσκοπούν στην ανάπτυξη και αξιολόγηση εναλλακτικών, μη χημικών και ψηφιακών πρακτικών πρακτικών διαχείρισης ζιζανίων με τη συνδρομή προσεγγίσεων Γεωργίας Ακριβείας (Precision Agriculture). Πιο συγκεκριμένα, το έργο δίνει έμφαση στη χρήση φυτών κάλυψης (cover crops) και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους έναντι των ζιζανίων μέσω εμβολιασμού με ωφέλιμους μικροοργανισμούς (microbial inoculation) αλλά και στο συνδυασμό των καλλιεργειών κάλυψης με άλλες μεθόδους διαχείρισης των ζιζανίων όπως η ψευδοσπορά (false/stale seedbed), ο μηχανικός έλεγχος ζιζανίων (mechanical weed control), οι εντοπισμένες (site-specific) εφαρμογές ζιζανιοκτόνων με τη βοήθεια αισθητήρων και drones κ.ά.
Οι παραπάνω αγροοικολογικές προσεγγίσεις αξιολογούνται σε πειράματα αγρού που πραγματοποιούνται σε συμβατικά, βιολογικά και μικτά καλλιεργητικά συστήματα. Αναλυτικά, έχουν εγκατασταθεί 16 Living Labs σε 9 χώρες με 15 συνολικά υπό μελέτη καλλιέργειες, τόσο ετήσιες (ψυχανθή, σιτηρά, κηπευτικά) όσο και πολυετείς (αμπέλι, ελιά, μηλοειδή, εσπεριδοειδή και πυρηνόκαρπα). Στη χώρα μας, έχουν εγκατασταθεί από την ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών δύο πειραματικοί αγροί, ο ένας στην περιοχή της Νεμέας στην καλλιέργεια του αμπελιού (Εικόνα 1) και ο άλλος στην περιοχή του Δομοκού στην καλλιέργεια του σκληρού σιταριού (Εικόνα 2) με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων, ολιστικών και βιώσιμων αγροοικολογικών πρακτικών για τη διαχείριση των ζιζανίων που θα δημιουργήσουν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη μέσω της μείωσης των χημικών εισροών και της βελτιστοποιημένης χρήσης των φυσικών πόρων. Και στα δύο Living Labs αξιολογούνται οι καλλιέργειες κάλυψης (cover crops) σε συνδυασμό με άλλες αγροοικολογικές πρακτικές για την διαχείριση των ζιζανίων τόσο σε συμβατικό όσο και σε βιολογικό σύστημα καλλιέργειας με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι αρκετά ενθαρρυντικά. Επιστημονικά υπεύθυνοι του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι ο Αναπληρωτής Καθηγητής Ηλίας Τραυλός και ο Καθηγητής Σπύρος Φουντάς. Το έργο υλοποιείται από μια κοινοπραξία είκοσι συμμετεχόντων φορέων υπό τον συντονισμό του Πανεπιστημίου της Coimbra και της Καθηγήτριας Helena Freitas και χρηματοδοτείται από την ΕΕ.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα https://www.goodhorizon.eu/ και στους λογαριασμούς του έργου στο LinkedIn και στο Facebook.
Συγγραφείς:
Ν. Αντωνόπουλος, Ι. Γαζούλης, Φ. Δεληγιάννης, Δ. Πετράκη, Μ. Κοκκίνη, Μ. Δανάσκος, Κ. Κοντογεώργου, Α. Ρέκκας, Α. Ταταρίδας, Π. Κανάτας, Σ. Φουντάς και Η. Τραυλός
Στις 23/7/2024, το πρωί, έντονη χαλαζόπτωση, συνοδευόμενη από ισχυρούς ανέμους, έπληξε τις καλλιέργειες μηλοειδών και πυρηνοκάρπων μιας περιοχής της Αγιάς Λαρίσης, από το Βαθύρεμα και μέχρι την είσοδο του δρόμου για τους Νερομύλους.
Από το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου εκδόθηκαν οδηγίες για την περιοχή της Αγιάς, που επλήγηκε από την χαλαζόπτωση.
Όπως επισημαίνει το χαλάζι εκτός από την καταστροφής της παραγωγής, προκαλεί πληγές στους φυτικούς ιστούς, οι οποίες αποτελούν πύλες εισόδου παθογόνων οργανισμών.
Συστήνεται στους καλλιεργητές των οποίων οι καλλιέργειες επλήγησαν από το χαλάζι αλλά και σε όσους στην γύρω περιοχή δέχτηκαν το ξαφνικό καταρρακτώδες μπουρίνι να επέμβουν άμεσα με κατάλληλα και εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα ή άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα, για την προστασία των δένδρων από παθογόνους μύκητες και βακτήρια.
Καλούνται οι καλλιεργητές, ιδίως αυτήν την εποχή, να επισκέπτονται όσο το δυνατό συχνότερα τις καλλιέργειες, προκειμένου να διαπιστώνουν έγκαιρα τυχόν προσβολές από φυτοπαράσιτα έτσι, ώστε να είναι εφικτή η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, με το μικρότερο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος.
Διαβάστε αναλυτικά τι λέει το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου για τα μηλιά και τα αχλαδιά (εδώ)
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος για την υποβολή περιλήψεων ανακοινώσεων για το 21ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο, η οργανωτική επιτροπή του Συνεδρίου αποφάσισε την παράταση της περιόδου υποβολής έως τη 31η Ιουλίου 2024.
Πέραν της ημερομηνίας αυτής, καμία περίληψη δε θα μπορεί να γίνει δεκτή για λόγους επιμέλειας και έκδοσης των πρακτικών.
Επισημαίνεται ότι για λόγους ομαλής διεξαγωγής και παρακολούθησης του συνεδρίου ο συνολικός αριθμός των προφορικών παρουσιάσεων είναι συγκεκριμένος και ο τελικός τρόπος παρουσίασης αποτελεί αρμοδιότητα της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου.
Η υποβολή περιλήψεων γίνεται από ειδικό σύνδεσμο της ιστοσελίδας του συνεδρίου. Στις θεματικές ενότητες του συνεδρίου περιλαμβάνονται: Νέες ασθένειες - αιτιολογία, μη παρασιτικές ασθένειες των φυτών, καινοτόμα εργαλεία ταυτοποίησης παθογόνων και διάγνωσης ασθενειών των φυτών, οικολογία και χαρακτηρισμός φυτοπαθογόνων μικροοργανισμών, επιδημιολογία ασθενειών των φυτών, σχέσεις παθογόνου-ξενιστή, στρατηγικές και καινοτόμα εργαλεία αντιμετώπισης ασθενειών των φυτών κ.ά. Η εγγραφή στο συνέδριο είναι υποχρεωτική προκειμένου να παρουσιαστεί η εργασία στο συνέδριο και να εξασφαλισθεί η δημοσίευση της στο τεύχος των Περιλήψεων του Συνεδρίου.
Ο κάθε εγγεγραμμένος σύνεδρος θα μπορεί να παρουσιάσει προφορικά μόνο μία (1) εργασία. Πέραν αυτής, θα μπορεί να παρουσιάσει επιπλέον εργασίες μόνο ως εικονογραφημένα κείμενα (posters).
Λεπτομερείς οδηγίες για τη συγγραφή και την υποβολή της περίληψης, για τις διαστάσεις των εικονογραφηµένων κειμένων και το πρόγραμμα του Συνεδρίου, υπάρχουν στον ιστότοπο του 21ου Πανελλήνιου Φυτοπαθολογικού Συνεδρίου (εδώ).
Οι σύνεδροι που επιθυμούν να παρουσιάσουν προφορική ή εικονογραφημένη ανακοίνωση στο συνέδριο παρακαλούνται να ολοκληρώσουν την εγγραφή τους και να αποστείλουν το σχετικό παραστατικό απόδειξης πληρωμής του κόστους εγγραφής μέχρι την 31η Ιουλίου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected].
Περιλήψεις ανακοινώσεων που θα αποσταλούν από συνέδρους που δεν θα έχουν ολοκληρώσει την εγγραφή τους στο συνέδριο δεν θα συμπεριληφθούν στην έκδοση των πρακτικών του συνεδρίου.
ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΚΑΛΥΤΕΡΩΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ
Στα πλαίσια του 21ου Πανελληνίου Φυτοπαθολογικού Συνεδρίου, η Ελληνική Φυτοπαθολογική Εταιρεία θα βραβεύσει έξι νέους ερευνητές, σύμφωνα με τις παρακάτω προϋποθέσεις:
- Βραβείο καλύτερης προφορικής παρουσίασης: 500 €
- Βραβείο καλύτερης εικονογραφημένης παρουσίασης: 150 €
- Βραβεία 2ης και 3ης καλύτερης προφορικής και εικονογραφημένης παρουσίασης: Φυτοπαθολογικό Λεξικό (Αγγλοελληνικό-Ερμηνευτικό), Ελληνική Φυτοπαθολογική Εταιρεία, Π.Η. Κυριακοπούλου, Α.Ε. Βολουδάκης, Κ.Δ. Χολέβας, Α.Σ. Αλιβιζάτος, Εκδόσεις Πάπυρος, 2018, (>13.800 όροι) 845 σελ.
Δυνατότητα συμμετοχής στο θεσμό των βραβεύσεων παρουσιάσεων έχουν μεταπτυχιακοί φοιτητές, και υποψήφιοι διδάκτορες.
Οι υποψήφιοι διδάκτορες θα πρέπει να μην κατέχουν οργανική θέση σε κάποιο φορέα και να είναι πρώτοι συγγραφείς ή επικεφαλής της σχετικής ερευνητικής ομάδας, ενώ κάθε υποψήφιος μπορεί να συμμετέχει μόνο με μια (1) προφορική παρουσίαση ή μία (1) εικονογραφημένη παρουσίαση.
Αναλυτικές πληροφορίες και οδηγίες, σχετικά με τη συμμετοχή σας, την υποβολή των περιλήψεων των εργασιών, το πρόγραμμα του Συνεδρίου, οδηγίες για τις διαστάσεις των εικονογραφημένων κειμένων και πληροφορίες για την πρόσβαση στο χώρο διεξαγωγής του 21ου Πανελλήνιου Φυτοπαθολογικού Συνεδρίου, θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Συνεδρίου (εδώ).
Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Π.Ε Λάρισας, σε συνέχεια των επιτόπιων ελέγχων σχετικά με την εμφάνιση παραμόρφωσης σε καρπούς ροδάκινων, η οποία προκάλεσε έντονη ανησυχία στους παραγωγούς της περιοχής, προέβη σε δειγματοληψίες στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Τυρνάβου και τα δείγματα αποστάλθηκαν στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο για εργαστηριακές εξετάσεις.
Τα αποτελέσματα του Μπενακείου Φυτόπαθολογικού Ινστιτούτο αναφέρουν ότι οι καρποί που ελεγχθήκαν παρουσίαζαν προσβολή από:
α. Τον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα
β. Το ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς
γ. Τον ιό της πράσινης δακτυλιωτής ποικιλοχλώρωσης της κερασιάς
δ. Τον ιό της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων καθώς επίσης και
ε. και από άτομα ενός είδος ακάρεως, του γένους Eriophyes (Acari: Eriophyidae)
Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση, η παρουσία των παραπάνω παθογόνων δεν έχει αποδειχθεί ότι ευθύνεται για τα συμπτώματα της έντονης παραμόρφωσης των ροδακίνων και το αίτιο της παραμόρφωσης των καρπών τελεί υπό περαιτέρω διερεύνηση.
Σχετική βιβλιογραφική έρευνα για ανάλογα συμπτώματα στη ροδακινιά σε άλλες χώρες δεν έδωσε αποτελέσματα ώστε να μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε κάποια διάγνωση.
Ξεκίνησε, από χθες Δευτέρα (1/7/2024), στην Αθήνα, το 20ο Παγκόσμιο Συνέδριο Φυτοπροστασίας (XX IPP Congress).
Το Συνέδριο πραγματοποιείται, από 1 έως τις 5 Ιουλίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και διοργανώνεται από την Φυτιατρική Εταιρεία Ελλάδος, υπό την αιγία της International Association for the Plant Protection Sciences (IAPPS) και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επιπλέον, η Ελληνική Φυτοπαθολογική Εταιρεία, η Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος και η Ελληνική Ζιζανιολογική Εταιρεία συμβάλουν στην οργάνωση του Συνεδρίου.
Το Συνέδριο αποτελείται από παράλληλες συνεδρίες με προσκεκλημένους ομιλητές, καθώς και προφορικές και αναρτημένες παρουσιάσεις, για θα καλύψει όλους τους κλάδους της Φυτοπροστασίας.
Επτακόσιοι και πλέον επιστήμονες από 60 χώρες του κόσμου θα βρίσκονται στην Αθήνα για το παγκόσμιο αυτό γεγονός στην Φυτοπροστασία.
Όπως ανέφερε στην εναρκτήρια ομιλία του ο πρόεδρος του συνεδρίου Δρ Ελευθέριος Τζάμος, «σε μια εποχή του αναμφισβήτητου φαινομένου της κλιματικής αλλαγής που κυριαρχεί σε όλο τον κόσμο, σε μια περίοδο τεράστιας αύξησης του πληθυσμού της γης με τεράστια προβλήματα στην επισιτιστική ασφάλεια, σε μια περίοδο τεράστιας πίεσης στους φυσικούς πόρους για την κάλυψη μιας μεγάλης ανάγκης για ασφαλή τρόφιμα, που αναζητάμε τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και δημιουργία ευκαιριών για οικονομική ανάπτυξη, η φυτοπροστασία θα παίξει έναν εξαιρετικά σημαντικό παγκόσμιο ρόλο στην εξασφάλιση της ανθρώπινης ευημερίας.
Η διαχείριση της απώλειας καλλιεργειών που προκαλείται από παθογόνα και παράσιτα είναι ένα περίπλοκο ζήτημα υψίστης σημασίας για την παγκόσμια γεωργία.
Υπάρχει ανάγκη να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι ασθένειες ή τα παράσιτα που απειλούν την παγκόσμια ανθρώπινη ευημερία.
Το Συνέδριο αποτελείται από ταυτόχρονες συνεδριάσεις με προσκεκλημένους ομιλητές και θα καλύψει όλους τους κλάδους φυτοπροστασίας, συμπεριλαμβανομένης της Φυτοπαθολογίας, της Εντομολογίας, της Ζιζανιολογίας, της Νηματωδολογίας κ.α.
Επίσης οι διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με την επισιτιστική ασφάλεια, την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των φυτών θα είναι αναλύσουν κρίσιμα τπροβλήματα που σχετίζονται με την παγκόσμια γεωργία και θα προτείνουν μέτρα και δράσεις».
Περισσότερες πληροφορίες για το συνέδριο επισκεφθείτε την ιστοσελίδα (εδώ)
Κώστας Τσιάρας στο 20ο Διεθνές Συνέδριο Φυτοπροστασίας
Έναν τετραπλό στόχο για την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων, καθώς και την παραγωγή ποιοτικά καλών και περισσότερων τροφίμων προκειμένου να διασφαλιστεί η επισιτιστική επάρκεια, προέβαλε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του 20ου Διεθνούς Συνεδρίου Φυτοπροστασίας. Ο τετραπλός στόχος στα θέματα φυτοπροστασίας, όπως τον περιέγραψε ο κ. Τσιάρας, εστιάζεται στα εξής:
- Την πλήρη Προστασία του Φυτικού Κεφαλαίου και της Φυτικής Παραγωγής
- Την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας
- Τη μείωση του κόστους παραγωγής των προϊόντων και ταυτόχρονα,
- Την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.
Για την επίτευξη αυτών των στόχων, όπως είπε, εφαρμόζονται συγκεκριμένες και ολοκληρωμένες δράσεις που συμβάλλουν στη διατήρηση, τη διαρκή αξιολόγηση και αξιοποίηση των εγχώριων φυτογενετικών πόρων και προώθηση νέων ποικιλιών και ειδών με βελτιωμένη απόδοση, ποιότητα και προσαρμοστικότητα.
Αναφερόμενος στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας τα εντόπισε στα εξής:
- ο μικρός και κατακερματισμένος κλήρος,
- η ανορθολογική χρήση των υδάτων,
- οι ξεπερασμένες, οριζόντιες μέθοδοι παραγωγής,
- η κατάχρηση ή η απουσία φυτοπροστατευτικών μέσων,
- το αυξημένο κόστος παραγωγής
Όπως είπε, πρόκειται για παράγοντες «που κρατούν την ελληνική αγροτική παραγωγή για χρόνια καθηλωμένη και δεν της επιτρέπουν να αξιοποιήσει το τεράστιο πλεονέκτημα της αναγνωρισμένης ποιότητας των προϊόντων που παράγει η ελληνική γη».
Ο κίνδυνος επισιτιστικής ανεπάρκειας
Σε αυτά τα προβλήματα ο κ. Τσιάρας προσέθεσε και εξωγενείς παράγοντες όπως η κλιματική κρίση και οι συνέπειες από τους πολέμους στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, που ως αποτέλεσμα έχουν την πληθωριστική κρίση και την αύξηση του κόστους παραγωγής, «διακινδυνεύοντας παράλληλα την αυτάρκεια και την επάρκεια αγροτικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο».
Και πρόσθεσε: «Θα μου επιτρέψετε να επιμείνω στον κίνδυνο έλλειψης επισιτιστικής επάρκειας, καθώς από την ύπαρξή της εξαρτάται και η κοινωνική συνοχή και - κατά συνέπεια - και η πολιτική σταθερότητα, σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού η έλλειψη τροφίμων μπορεί να δημιουργήσει κοινωνικές εκρήξεις που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Φυσικά δεν βρισκόμαστε σε αυτήν την κατάσταση, αλλά ο ρόλος των πολιτικών είναι να είμαστε προμηθείς και όχι επιμηθείς. Και ο ρόλος ο δικός σας στην διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας μέσα από την αύξηση της παραγωγής και της παραγωγής ποιοτικά καλών, τροφίμων, είναι καθοριστικός».
Αντίπαλοι και σύμμαχοι της αγροτικής παραγωγής
Αναφερόμενος στους αντιπάλους της ελληνικής αγροτικής παραγωγής ο υπουργός τους εντόπισε στα εξής σημεία:
- στις στρεβλώσεις στην εσωτερική διάρθρωση της παραγωγής,
- στην εντεινόμενη κλιματική κρίση που πλήττει κατά καιρούς διαφορετικές αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας και
- στην διαρκώς αυξανόμενη ανθεκτικότητα των ασθενειών και των εχθρών των φυτών και φυτικών προϊόντων που αποτελεί την πιο σταθερή απειλή για την αγροτική παραγωγή.
Σημείωσε, ωστόσο, ότι η ελληνική αγροτική παραγωγή έχει και ισχυρούς συμμάχους όπως:
- την πλούσια εμπειρία από την μακρά αγροτική μας παράδοση,
- τη διαρκή εξέλιξη της γνώσης,
- την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας
Επένδυση στη γνώση
Ως πρώτη προτεραιότητά του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έθεσε την επένδυση στη γνώση, όπως είναι και η εντολή του Πρωθυπουργού, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
«Να επενδύσουμε στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση, πρωτίστως των κατ’ επάγγελμα αγροτών, για τις νέες μεθόδους παραγωγής και φυτοπροστασίας. Και να μετατρέψουμε την επιστημονική γνώση σε εκπαίδευση και κατάρτιση, ιδίως των νέων αγροτών. Ώστε να μπορέσουν να εφαρμόσουν νέες αποδοτικές μεθόδους στη γεωργία και την κτηνοτροφία μας. Επιδίωξή μας να καταστεί η κατάρτιση και η γνώση ένας πρόσθετος παραγωγικός συντελεστής, που βελτιώνει την παραγωγικότητα, την ποιότητα και την αποδοτικότητα».
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος ο κ. Τσιάρας είπε ότι η πολιτεία διαθέτει τα αναγκαία μέσα, Οργανισμούς, όπως ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο.
Για το θέμα της ίωσης καστανής ρυτίδωσης, σε καλλιέργειες τομάτας και πιπεριάς, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη, την Τρίτη 25/6/2024, στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου Ιεράπετρας.
Στην σύσκεψη παραβρέθηκαν μερίδα αγροτών που αντιμετώπισαν πρόσφατα το πρόβλημα καθώς και η προϊσταμένη τμήματα ΔΑΟΚ Ιεράπετρας κ. Μίχου.
Όπως επισημαίνει ο Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας, «κοινή παραδοχή όλων των παρευρισκόμενων είναι ότι υπήρξε αδυναμία επίσημης καταγραφής των δειγμάτων που έχουν εμφανιστεί στην περιοχή μας.
Για το λόγο αυτό καλούμε όλους τους αγρότες της περιοχής μας να ανταποκριθούν με υπευθυνότητα σε αυτό το κάλεσμα και να ενημερώνουν έγκαιρα της αρμόδιες υπηρεσίες για την εμφάνιση καστανής ρυτίδωσης σε οποιοδήποτε στάδιο καλλιέργειας.
Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να έχουμε συνολική εικόνα την εξέλιξη της ίωσης στην περιοχή μας αλλά και αποδεικτικά στοιχεία για το μέγεθος της καταστροφής που έχει υποστεί κάθε παραγωγός.
Μέχρι τότε είναι σημαντικό να συνεχίζουμε να τηρούμε τα μέτρα υγιεινής στις καλλιεργητικές εργασίες και να αποφεύγουμε οποιοδήποτε τρόπο και μέσο που συντελεί στην περαιτέρω εξάπλωση του ιού».
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, πραγματοποίησε, σήμερα Παρασκευή (21/6/2024), επίσκεψη στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Η ημέρα της επίσκεψης στο ΥπΑΑΤ συμπίπτει με θερινό ηλιοστάσιο που είναι η επίσημη έναρξη του καλοκαιριού.
Τον πρωθυπουργό υποδέχθηκε ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστας Τσιάρας.
Ο νέος κανονισμός του ΕΛΓΑ θα έρθει προς έγκριση στο υπουργικό συμβούλιο πριν του τέλος του καλοκαιριού υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μιλώντας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τόνισε ότι ο αγροτικός τομέας θα συνεχίσει να λαμβάνει τις επιδοτήσεις, υπογραμμίζοντας όμως ότι «θα τις εισπράττουν μόνο αυτοί που πραγματικά παράγουν».
Επίσης τόνισε ότι οι αγορές θα πρέπει να δίνουν ένα καλό εισόδημα στους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων.
Για το κόστος ενέργειας ανέφερε ότι θα δοθεί παράταση για ένταξη στο αγροτικό τιμολόγιο «ΓΑΙΑ» και θα προχωρήσει σε καμπάνια ενημέρωσης των αγροτών το ΥπΑΑΤ.
Τόνισε ακόμη ότι η κυβέρνηση θα πάρει μέτρα για το υψηλό κόστος ζωοτροφών, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Ειδικά για τα φυτοφάρμακα επεσήμανε ότι θα υπάρξει παρέμβαση υπάρχουν πολυεθνικές που τα διαθέτουν σε διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με τις τιμές που έχουν στις γειτονικές χώρες και αυτό είναι ένα θέμα προς εξέταση. Δεν θα γίνουν ανεκτές αυτές οι πρακτικές των πολυεθνικών, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Μεγάλη σημασία αποδίδουμε στα έργα διαχείρισης νερού για να εξορθολογίσουμε συνολικά τη χρήση του, τόνισε και πρόσθεσε ότι είναι μεγάλη η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.
Πάντως ο πρωθυπουργός δήλωσε αισιόδοξος για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα της χώρας μας.
Από τη μεριά του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κα Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, τόνισε ότι «ο πρωθυπουργός μας έδωσε συγκεκριμένες κατευθύνσεις που εδράζονται σε ένα συγκεκριμένο κυβερνητικό σχέδιο που αφορά σύμφωνα με το οποίο ότι πρέπει να κινηθούμε με ταχύτητα στην κατεύθυνση των μεγάλων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων». Πρόσθεσε επίσης ότι ο πρωτογενής τομέας βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, το αυξημένο κόστος παραγωγής και η νέα ΚΑΠ.
Στην σύσκεψη στο ΥπΑΑΤ, που διήρκεσε περίπου δύο ώρες, συμμετείχαν οι υφυπουργοί κ.κ. Χρήστος Κέλλας και Διονύσης Σταμενίτης, οι γενικοί γραμματείας του ΥπΑΑΤ, οι πρόεδροι ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ, ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργό Γιώργος Μυλωνάκης. Το περίεργο είναι ότι δεν υπήρξε κάποιος εκπρόσωπος του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ στην συνάντηση (απουσία Προέδρου πάνε Αντιπρόεδροι).
Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Κέρκυρας ενημερώνει τους ελαιοπαραγωγούς ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει διαπιστωθεί οποιαδήποτε μόλυνση από το παθογόνο βακτήριο Xylella fastidiosa στον Κερκυραϊκό ελαιώνα.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Σουπιώνης, Αναπληρωτής Προϊστάμενος Τμ. Φυτικής-Ζωικής Παραγωγής & Ποιοτικού Ελέγχου Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, μετά την ανησυχία που προκλήθηκε από διάφορα δημοσιεύματα λόγω της εμφάνισης ξεραμένων κλαδίσκων σε ελαιόδεντρα του νησιού, η Υπηρεσία πραγματοποίησε επιτόπιες αυτοψίες και έστειλε σχετικά δείγματα σε διαπιστευμένο από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, αναμένοντας τα αποτελέσματα των εξετάσεων.
Σύμφωνα με την μακροσκοπική εκτίμηση των γεωπόνων της υπηρεσίας, η ξήρανση των συγκεκριμένων κλαδίσκων οφείλεται στην δράση ξυλοφάγων εντόμων.
Ωστόσο, ο κίνδυνος εισόδου του παθογόνου Xylella fastidiosa στο νομό μας παραμένει και για τον λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγεται η οποιαδήποτε εισαγωγή μη πιστοποιημένου φυτικού υλικού».
Οι Έλληνες αγρότες έγιναν οι πρώτοι στην Ευρώπη στους οποίους χορηγήθηκε τον Φεβρουάριο η προσωρινή χρήση ενός νέου βιοεντομοκτόνου για την αντιμετώπιση του φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta), ενός από τα πιο δαπανηρά παράσιτα της Μεσογείου.
Βασισμένο σε πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο αράχνης, το SPEAR® LEP έχει αποδειχθεί ότι είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό κατά του παρασίτου-στόχου - συμπεριλαμβανομένων πληθυσμών ανθεκτικών σε άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως - και ότι είναι ήπιο για τις μέλισσες, τα ωφέλιμα έντομα και τον άνθρωπο.
Αλλά ενώ το SPEAR LEP σηματοδοτεί μια νέα επιλογή για τους καλλιεργητές που αναζητούν πιο φιλικά προς το περιβάλλον φυτοπροστατευτικά προϊόντα, για την Vestaron Corporation, την εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ που το ανέπτυξε, η άφιξή του στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα σχεδόν δύο δεκαετιών έρευνας και καινοτόμου σκέψης.
Η ιστορία της Vestaron
Η ανάπτυξη της Vestaron και της τεχνολογίας SPEAR μοιάζει με ιστορία κόμικς. Επιστήμονες που μελετούσαν αράχνες έπεσαν πάνω στην αράχνη funnel-web (με χωνί) των Μπλε Ορέων της Αυστραλίας, ένα αραχνοειδές με ένα από τα πιο πολύπλοκα δηλητήρια που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ. Καθώς το δηλητήριο αυτής της αράχνης μπορεί να είναι θανατηφόρο για τα θηλαστικά, φαινόταν απίθανο να χρησιμοποιηθεί ως γεωργικό προϊόν φιλικό προς τον άνθρωπο και τους επικονιαστές. Όμως, ψάχνοντας βαθύτερα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ορισμένα από τα συστατικά του δηλητηρίου ήταν τοξικά μόνο για τα έντομα που πέφτουν θύματα της αράχνης –και αυτά τα έντομα τυχαίνει να είναι παράσιτα που απειλούν την παραγωγή φρούτων, λαχανικών και καλλιεργειών. Αντιλαμβανόμενος τον πιθανό ρόλο του δηλητηρίου στη γεωργία, ο Glenn King, καθηγητής βιοχημείας και μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Queensland, κατέθεσε αίτηση για διπλώματα ευρεσιτεχνίας και το 2005 ιδρύθηκε η Vestaron για να φέρει την έρευνα στους αγρότες.
«Γνωρίζαμε ότι είχαμε κάτι που ήταν πραγματικά αποτελεσματικό και μπορούσε να στοχευθεί, παρόμοια με τα συνθετικά», δήλωσε ο Δρ Robert Kennedy, επιστημονικός υπεύθυνος της Vestaron. «Αλλά αυτό είναι πιο φυσικό». Ο Δρ Kennedy δήλωσε ότι οι μεγάλες χημικές εταιρείες είχαν απορρίψει τις δυνατότητες χρήσης πεπτιδίων σε μεγάλο όγκο, αλλά η Vestaron είχε δεσμευτεί να χρησιμοποιήσει αυτή την πολλά υποσχόμενη τεχνολογία για την επίλυση προβλημάτων με τρόπο που κανείς δεν είχε κάνει ποτέ πριν. «Επικεντρωθήκαμε στο πώς να παρασκευάσουμε αρκετά πεπτίδια ώστε να είναι αποτελεσματικά με λογικό κόστος, πώς να εισάγουμε τα πεπτίδια στα έντομα και, το σημαντικότερο, πώς να κάνουμε τις ρυθμιστικές αρχές να κατανοήσουν τα προϊόντα και να τα εγκρίνουν για χρήση».
Λύνοντας τα προβλήματα της γεωργίας
Προκλήσεις παρουσιάστηκαν αρχικά στην παραγωγή, καθώς το δηλητήριο της αράχνης είναι δύσκολο να εξαχθεί σε αρκετά μεγάλες ποσότητες για να παραχθεί σε κλίμακα. Η ομάδα της Vestaron ανέπτυξε έναν τρόπο σύνθεσης και βελτιστοποίησης των γονιδίων από το δηλητήριο και τα τοποθέτησε σε μαγιά, επιτρέποντάς τους να παράγουν το προϊόν μέσω μιας διαδικασίας ζύμωσης σε εμπορικά βιώσιμη κλίμακα. Στη συνέχεια, οι ερευνητές έπρεπε να βρουν έναν τρόπο να μεταφέρουν τα πεπτίδια που δημιουργήθηκαν κατά τη ζύμωση στα έντομα-στόχους - ένα σημαντικό βήμα για την προστασία των καλλιεργειών.
«Είναι διαφορετικό από μια αράχνη που πιάνει ένα έντομο-θύμα και του εγχέει απευθείας το δηλητήριό της», λέει ο Δρ Κένεντι. «Το προϊόν μας προσλαμβάνεται από το έντομο, επομένως χρειαζόμαστε ένα μέσο που θα επιτρέπει στα πεπτίδια να επιβιώνουν από το έντερο του εντόμου και να γίνονται διαθέσιμα στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό που τελικά κάναμε ήταν να συνδυάσουμε το πεπτίδιο με μια πολύ χαμηλή δόση ενός άλλου φυσικού προϊόντος, του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο και το καθιστά κάπως διαπερατό, επιτρέποντας στο εντομοκτόνο πεπτίδιο να περάσει». Τέλος, η εταιρεία χρειαζόταν ρυθμιστική έγκριση. Στις ΗΠΑ, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος χορήγησε στην SPEAR την ταξινόμηση βιοεντομοκτόνου λόγω της σχετικά χαμηλής επικινδυνότητας των μορίων της. Αυτή η ταξινόμηση έδωσε στο προϊόν μια σχετικά ομαλή ρυθμιστική πορεία και το 2020 οι παραγωγοί στις ΗΠΑ και τον Καναδά πήραν το πράσινο φως για να το χρησιμοποιήσουν στις καλλιέργειές τους.
Βοηθώντας τους αγρότες της Ευρώπης
Οι προσπάθειες της Vestaron επικεντρώνονται τώρα στο να φέρει αυτή τη νέα τεχνολογία στους αγρότες στην Ευρώπη, ξεκινώντας με το SPEAR LEP για να βοηθήσει τους καλλιεργητές να αντιμετωπίσουν τις προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) - ένα παράσιτο που είναι γνωστό ότι προκαλεί απώλειες αποδόσεων στην Ευρώπη έως και 350.000 ευρώ/στρέμμα (πηγή AHDB https://horticulture.ahdb.org.uk/knowledge-library/tomato-crop-damage-caused-by-tuta-absoluta). Τον Φεβρουάριο, το ελληνικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων χορήγησε επείγουσα άδεια στους παραγωγούς τομάτας στην Ελλάδα να χρησιμοποιούν το SPEAR LEP από την 1η Μαρτίου έως τις 28 Ιουνίου 2024, ενώ παρόμοιες αιτήσεις για επείγουσα άδεια χρήσης έχουν υποβληθεί και σε άλλες μεσογειακές χώρες. Η Vestaron έχει υποβάλει αίτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πλήρη έγκριση του SPEAR LEP στην Ευρώπη και σχεδιάζει επίσης να εισαγάγει και άλλα προϊόντα που στοχεύουν σε ορισμένα από τα άλλα σημαντικά παράσιτα των καλλιεργειών στην Ευρώπη με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο. Τα βιοεντομοκτόνα με βάση τα πεπτίδια, όπως το SPEAR LEP, αντιπροσωπεύουν μια νέα ισχυρή κατηγορία προϊόντων για τον αποτελεσματικό έλεγχο των παρασίτων και την καταπολέμηση της ανθεκτικότητας", δήλωσε ο Juan Estupinan, προσωρινός διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος της Vestaron.
«Τέτοια εργαλεία είναι απαραίτητα για τους καλλιεργητές και προσφέρουν πλεονεκτήματα για τους εργαζόμενους και τους ειδικούς στον αγρό, τους ωφέλιμους οργανισμούς, το περιβάλλον και τους καταναλωτές».
Σχετικά με το SPEAR LEP
- Βασισμένο σε πεπτίδια που προέρχονται από το δηλητήριο αράχνης, το SPEAR LEP στοχεύει σε λεπιδόπτερα όπως ο φυλλορύκτης της τομάτας, η ευδεμίδα της αμπέλου, η καρποκάψα της μηλιάς κτλ στο προνυμφικό στάδιο ανάπτυξης των εντόμων
- Οι δοκιμές πεδίου με το SPEAR LEP έχουν αποδείξει αποτελεσματικότητα κατά των παρασίτων-στόχων τόσο στον αγρό όσο και σε προστατευμένες συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων πληθυσμών που μπορεί να είναι ανθεκτικοί σε άλλα ευρέως χρησιμοποιούμενα εντομοκτόνα
- Με μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32), το SPEAR LEP δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αυτόνομο ή σε εναλλαγή με συμβατικά εντομοκτόνα.
- Το SPEAR LEP είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο ανθεκτικότητας και ολοκληρωμένης διαχείρισης παρασίτων και είναι ήπιο για τους επικονιαστές και άλλα ωφέλιμα φυτά
- Σύμφωνα με την έκτακτη άδεια της Ελλάδας, οι καλλιεργητές θα μπορούν να κάνουν τρεις εφαρμογές του SPEAR LEP κάθε 5-15 ημέρες σε δόση 1-2 λίτρα ανά εκτάριο
Πώς τα προϊόντα της Vestaron με βάση τα πεπτίδια προσφέρουν βιωσιμότητα:
Ασφάλεια των καταναλωτών: που συνδέονται με ορισμένα συνθετικά χημικά κατάλοιπα φυτοφαρμάκων
Ποιότητα νερού: Πεπτίδια: Τα πεπτίδια βιοδιασπώνται γρήγορα μετά τη χρήση χωρίς παρατεταμένες επιπτώσεις στον υδροφόρο οριζοντα.
Βιοποικιλότητα: Τα προϊόντα με βάση τα πεπτίδια μπορούν να ψεκάζονται όταν οι επικονιαστές είναι ενεργοί στους αγρούς και δεν θα προκαλέσουν έμμεση βλάβη πέραν του στοχευόμενου επιβλαβούς οργανισμού.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: Πεπτίδια παράγονται μέσω ζύμωσης και όχι μέσω ορυκτών καυσίμων.
Υγεία του εδάφους: Τα πεπτίδια αποικοδομούνται σε αμινοξέα - ένα γενικά διαθέσιμο θρεπτικό συστατικό - και είναι ήπια για το μικροβίωμα του εδάφους.
Χρήση γης: Καθώς τα συνθετικά χημικά φυτοφάρμακα χάνουν την αποτελεσματικότητά τους λόγω της αυξανόμενης ανθεκτικότητας των παρασίτων και καθώς τα προϊόντα αυτά απαγορεύονται όλο και περισσότερο από τις ρυθμιστικές αρχές, οι αποδόσεις των καλλιεργειών απειλούνται. Τα πεπτίδια, παρέχοντας μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση στα χημικά φυτοφάρμακα, συμβάλλουν στην πρόληψη αυτής της απώλειας αποδόσεων, αποφεύγοντας έτσι την ανάγκη να τεθούν νέες εκτάσεις σε γεωργική χρήση.
Δείτε την κατά παρέκκλιση άδεια 120 ημέρων (134 / 2903) του σκευάσματος SPEAR LEP, εδώ
Προσοχή: Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα να χρησιμοποιούνται με ασφαλή τρόπο. Να διαβάζετε πάντα την ετικέτα και τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν πριν από τη χρήση, καθώς και τις προειδοποιητικές φράσεις και σύμβολα.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το https://gr.vestaron.com
Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας Π.Ε. Λάρισας της Περιφέρειας Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου (ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Βόλου), ενημερώνει τους βαμβακοπαραγωγούς της Π.Ε. Λάρισας για τις απαραίτητες ενέργειες αποτελεσματικής φυτοπροστασίας της βαμβακοκαλλιέργειας.
1. Στόχοι
1.1. Η ενημέρωση των βαμβακοπαραγωγών για την αποτελεσματική φυτοπροστασία στον πραγματικό καλλιεργητικό χρόνο.
1.2. Η έγκαιρη ενημέρωση κατά την περίοδο μέχρι την εμφάνιση των πρώτων χτενιών και την οργάνωση αποτελεσματικής αυτοάμυνας κάθε βαμβακοφυτείας για όλη την καλλιεργητική περίοδο.
1.3. Η τακτική παρακολούθηση κάθε βαμβακοχώραφου και σύμφωνα με τα πραγματικά δεδομένα, να εφαρμόζονται οι συγκεκριμένες καλλιεργητικές πρακτικές φυτοπροστασίας στο σωστό χρόνο, όπως παρακάτω περιγράφονται κατά περίπτωση.
2. Διαπιστώσεις
Οι υψηλές θερμοκρασίες εδάφους και ατμόσφαιρας που επικράτησαν το πρώτο 15νθήμερο του Απριλίου οδήγησαν σε πρώιμη σπορά των βαμβακοκαλλιεργειών, με την πλειοψηφία της σποράς να ολοκληρώνεται στο τέλος Απριλίου. Οι μεγάλες μεταβολές της θερμοκρασίας και τα χαμηλά επίπεδα των ελάχιστων θερμοκρασιών, σε συνδυασμό με τις βροχοπτώσεις που επικράτησαν μετά τη σπορά, προκάλεσαν έντονα φαινόμενα σηψιρριζιών στις καλλιέργειες, με ξηράνσεις και σημαντικές απώλειες νεαρών φυτών και χαμηλής πυκνότητας βαμβακοφυτείες. Για αυτό τον λόγο, πραγματοποιήθηκαν επανασπορές σε αρκετές περιοχές της Π.Ε. Λάρισας και κυρίως στον Δήμο Φαρσάλων, με συνέπεια την καθυστερημένη πρώτη ανάπτυξη των νεαρών βαμβακοφύτων και την οψίμηση της παραγωγής.
Από επιτόπιους ελέγχους υπαλλήλων της Υπηρεσίας μας σε βαμβακοκαλλιέργειες, διαπιστώθηκε – κατά τόπους – έντονη δραστηριότητα από θρίπα, η οποία αναμένεται να ανασταλεί και εξαλειφθεί από τη βαθμιαία αύξηση της θερμοκρασίας.
3. Συστάσεις - καλλιεργητικές πρακτικές
Επειδή η φετινή χρονιά κρίνεται ιδιαίτερη, εξαιτίας της σημαντικής οψίμησης της παραγωγής, η Υπηρεσία μας συστήνει στους βαμβακοπαραγωγούς να εφαρμόζουν ορθολογική αζωτούχο λίπανση και άρδευση (ποσότητα νερού και αριθμός αρδεύσεων) και να εφαρμόζουν καλλιεργητικά μέτρα που αποσκοπούν στην πρωίμιση της παραγωγής.
Έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι υπερβολικές αζωτούχες λιπάνσεις και αρδεύσεις έχουν ως συνέπεια την υπερβολική βλάστηση των φυτών, οψίμηση της παραγωγής και κυρίως τη δημιουργία υδαρών φυτικών ιστών οι οποίοι προσελκύουν τους επιβλαβείς οργανισμούς.
Ειδικότερα, οι εχθροί που απασχολούν τους βαμβακοκαλλιεργητές στο παρόν φαινολογικό στάδιο του βαμβακιού είναι:
ΑΦΙΔΕΣ:
Η υπηρεσία μας ενημερώνει τους βαμβακοπαραγωγούς ότι στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών πολλές φορές αναπτύσσονται υψηλοί πληθυσμοί αφίδων (μελίγκρων) που απομυζούν τις θρεπτικές ουσίες από τα φύλλα και τους τρυφερούς βλαστούς, προκαλώντας κατσάρωμα των φύλλων (σε προχωρημένα στάδια τα φύλλα κιτρινίζουν) και δυσχεραίνοντας την ομαλή ανάπτυξή τους. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των φύλλων που έχουν προσβληθεί από αφίδες είναι το γυάλισμα που προκαλείται από τις μελιτώδεις ουσίες που εκκρίνουν οι αφίδες. Κατώτερο όριο επέμβασης είναι η ύπαρξη είκοσι πέντε (25) ατόμων κατά μέσο όρο ανά φύλλο σε δείγμα 100 φύλλων. Οι βαμβακοπαραγωγοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι αφίδες έχουν πολλούς φυσικούς εχθρούς (ωφέλιμα) οι οποίοι συνήθως ελέγχουν τους πληθυσμούς τους και τους κρατούν κάτω από τα επίπεδα οικονομικής ζημίας. Επιπρόσθετα, η βαθμιαία αύξηση της θερμοκρασίας το καλοκαίρι αναστέλλει και εξαλείφει τη δραστηριοποίησή τους.
ΘΡΙΠΕΣ:
Στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών δραστηριοποιούνται και οι θρίπες οι οποίοι απομυζούν τους χυμούς από τα βαμβακόφυτα, προκαλώντας έναν αργυρό αποχρωματισμό των φύλλων, τα οποία κατσαρώνουν, σχίζονται και πολλές φορές νεκρώνουν. Η χημική επέμβαση για τον θρίπα κατά κανόνα δεν απαιτείται και δικαιολογείται παρά μόνο στις περιπτώσεις που η παρατεταμένη προσβολή καταστρέφει τους ακραίους οφθαλμούς του βαμβακόφυτου. Το κατώτερο όριο επέμβασης είναι τα 200 άτομα θρίπα κατά μέσο όρο ανά δείγμα 100 φύλλων. Επισημαίνεται ότι η βαθμιαία αύξηση της θερμοκρασίας το καλοκαίρι αναστέλλει και εξαλείφει την δραστηριοποίηση του θρίπα, όπως συμβαίνει ακριβώς και στην περίπτωση των αφίδων.
ΛΥΓΚΟΣ:
Η υπηρεσία μας συνιστά στους παραγωγούς να ελέγχουν τις καλλιέργειές τους σε εβδομαδιαία βάση για τυχόν προσβολές από λύγκο που προσβάλει τα νεαρά χτένια, τα οποία φέρουν μικρά μαύρα στίγματα, συρρικνώνονται, καφετιάζουν και τελικά πέφτουν, ενώ τα μεγάλα προσβεβλημένα χτένια δίνουν λουλούδια που δύσκολα γονιμοποιούνται. Επίσης, ο λύγκος τρέφεται και καταστρέφει τους ακραίους οφθαλμούς των βαμβακοφύτων, δημιουργώντας θαμνώδη φυτά και ευνοώντας τη βλαστική ανάπτυξη που οδηγεί σε οψίμηση και μείωση της παραγωγής.
Ο έλεγχος συνιστάται να είναι πιο συχνός στα αγροτεμάχια που γειτνιάζουν με καλλιέργειες μηδικής, καθώς η πιθανότητα μετανάστευσης του λύγκου από τη συγκομισμένη μηδική προς το βαμβάκι είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με άλλες καλλιέργειες. Το κατώτερο όριο επέμβασης για τον λύγκο είναι τα 5 άτομα κατά μέσο όρο ανά 100 φυτά.
Ενημερώνουμε τους παραγωγούς ότι η αντιμετώπιση του λύγκου κατά κανόνα δεν απαιτείται, καθώς η πρόωρη απώλεια καρποφόρων οργάνων (κυρίως μικρών χτενιών) την οποία πολλοί παραγωγοί την αποδίδουν στον λύγκο, τις περισσότερες φορές οφείλεται σε φυσιολογικά αίτια που έχουν σχέση με τη θρέψη του φυτού και τις κλιματικές συνθήκες (χαμηλές θερμοκρασίες, μεγάλες αυξοµειώσεις της θερµοκρασίας ή της εδαφικής υγρασίας) κατά την περίοδο σχηματισμού των καρποφόρων οργάνων κ.ά.. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που απαιτηθεί χημική καταπολέμηση, τότε αυτή πρέπει να διενεργείται με εγκεκριμένα εντομοκτόνα εκλεκτικής δράσης που είναι φιλικότερα προς τα ωφέλιμα έντομα.
Η Υπηρεσία μας ενημερώνει τους βαμβακοπαραγωγούς ότι τον Ιούνιο πραγματοποιείται η εγκατάσταση των ωφελίµων εντόµων στις βαµβακοφυτείες όπου γεννούν και πολλαπλασιάζονται. Για τον παραπάνω λόγο, είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι άσκοποι και «προληπτικοί» χημικοί ψεκασμοί προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη εγκατάσταση των ωφελίμων εντόμων που θα είναι «σύμμαχοι» των βαμβακοπαραγωγών στην αντιμετώπιση του σημαντικότερου εχθρού του βαμβακιού, δηλαδή του πράσινου σκουληκιού και κυρίως εκείνου της 2ης γενιάς περί τα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου.
Επισημαίνεται στους βαμβακοκαλλιεργητές ότι στα αρχικά στάδια, οι εντομολογικές προσβολές είναι συνήθως τοπικές και περιορισμένης έκτασης, με συνέπεια ακόμη και στο ίδιο βαμβακοχώραφο το ποσοστό προσβολής από κάποιο εχθρό μπορεί να διαφέρει σημαντικά από σημείο σε σημείο, για αυτό και η ανάγκη για χημική επέμβαση πρέπει να εκτιμάται προσεκτικά σε επίπεδο κάθε χωραφιού.
Για αυτόν τον λόγο και επειδή πολλοί παραγωγοί καταφεύγουν από νωρίς σε χημικές επεμβάσεις για την αντιμετώπιση των προαναφερόμενων εχθρών του βαμβακιού, η υπηρεσία μας συστήνει να μην προβαίνουν σε βεβιασμένες επεμβάσεις με χημικά σκευάσματα, αφενός μεν διότι τα προσβεβλημένα φυτά αναλαμβάνουν από την προσβολή, αφετέρου δε η εφαρμογή εντομοκτόνων μπορεί να προκαλέσει δευτερογενείς εξάρσεις τετράνυχου, αφίδων ή άλλων εχθρών, εξαιτίας της θανάτωσης των ωφέλιμων εντόμων που εγκαθίστανται αυτή την εποχή στις καλλιέργειες. Είναι επιτακτική η ανάγκη να προστατευθούν τα ωφέλιμα έντομα προκειμένου να αναπτυχθούν και να προστατέψουν τις βαμβακοκαλλιέργειες στις επόμενες και πιο καταστρεπτικές γενεές.
Παρακαλούνται οι συνάδελφοι Γεωπόνοι (Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων, Γραφεία Αγροτικής Οικονομίας κ.α.) και οι βαμβακοπαραγωγοί που πιθανόν εντοπίσουν σημαντική εντομολογική προσβολή ή οποιοδήποτε άλλο ανησυχητικό σύμπτωμα σε βαμβακοκαλλιέργειες, να επικοινωνήσουν άμεσα με την Υπηρεσία μας και με το ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Βόλου, έτσι ώστε να εκδοθεί προειδοποίηση για την ευρύτερη περιοχή.
4. Εφαρμογή ψεκασμών με Φυτοπροστατευτικά Προϊόντα
Η Υπηρεσία μας ενημερώνει ότι οι βαμβακοπαραγωγοί είναι αποκλειστικά και μόνο υπεύθυνοι για τη λήψη της τελικής απόφασης εφαρμογής χημικών σκευασμάτων, του είδους των σκευασμάτων που θα επιλέξουν, καθώς και του τρόπου και χρόνου χρησιμοποίησης αυτών, τα οποία συμβάλουν στις ποσοτικές και ποιοτικές αποδόσεις της καλλιέργειας.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης των παρασκευαστών οίκων για την αναλογία χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, την συνδυαστικότητά τους, τον κίνδυνο φυτοτοξικότητας, καθώς και για τα μέτρα προστασίας για την αποφυγή δηλητηρίασης. Τα αγροχημικά πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντοτε σύμφωνα με την ετικέτα. Σύμφωνα με τα άρθρα 9&3 και 10&3 του ν.4036/2012 (ΦΕΚ8Α) όποιος χρησιμοποιεί μη εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα υπόκειται σε διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.
Επιπλέον, πρέπει να αποφεύγονται οι ψεκασμοί με μελισσοτοξικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα, ενώ όπου κρίνεται αναγκαίο, οι ψεκασμοί πρέπει να πραγματοποιούνται την ώρα που δεν δραστηριοποιούνται οι μέλισσες, δηλαδή κατά τις απογευματινές ώρες κυρίως και μετά τη δύση του ηλίου. Οι βαμβακοπαραγωγοί οφείλουν να προειδοποιούν τους μελισσοκόμους ώστε να απομακρύνουν τα μελίσσια τους από την περιοχή του ψεκασμού. Για τον σκοπό αυτό, οι μελισσοκόμοι θα πρέπει απαραιτήτως να αναγράφουν στις κυψέλες τον κωδικό τους, το τηλέφωνο και τη διεύθυνσή τους ώστε να είναι δυνατή η έγκαιρη ειδοποίησή τους.