Σφοδρή χαλαζόπτωση σημειώθηκε, στο Βελβεντό της Κοζάνης, το Σάββατο (7/9/2024) το απόγευμα.
Μέσα σε λίγα λεπτά οι ροδακινοπαραγωγοί είδαν να χάνεται ο κόπος μιας ολόκληρης χρονιάς.
Η περιοχή χτυπήθηκε ανελέητα από την κακοκαιρία, όπως περιγράφουν αγρότες της περιοχής, που κάνουν λόγο για «πρωτόγνωρες καταστάσεις».
Το χαλάζι, που έπεφτε για περίπου 15 λεπτά με σφοδρότητα, σε συνδυασμό με τη βροχή και τον αέρα, δημιούργησε συνθήκες «κόλασης», ήταν σαν να ήρθε ο χειμώνας, αναφέρει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Βελβεντού, Βασίλης Τζιούρας.
Για μια ακόμη φορά οι καιρικές συνθήκες δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα στην παραγωγή των αγροτών στην περιοχή. Είχαμε ζημιές εκτός από τα ροδάκινα σε μήλα και σταφύλια.
Οι παραγωγοί δεν μπορούν να μπορούν να πιστέψουν στην συνεχιζόμενη καταστροφή που για μια ακόμη φορά έχουν υποστεί από ακραία καιρικά φαινόμενα, τα προϊόντα που την περίοδο αυτή συγκομίζουν.
Οι ροδακινοπαραγωγοί αναφέρουν ότι στα χωράφια που χτύπησε το χαλάζι είχαμε ολική καταστροφή.
Έκτακτο Δελτίο Επιδείνωσης Καιρού εξέδωσε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ).
Συγκεκριμένα από σήμερα το απόγευμα (Παρασκευή (20/12/2024) κατά τόπους ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται στην περιοχή Κέρκυρας-Παξών, την Ήπειρο και βαθμιαία στη δυτική Στερεά, τις υπόλοιπες περιοχές του Ιονίου και τη δυτική Πελοπόννησο.
Το Σάββατο (21/12/2024) κατά τόπους ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται στη δυτική Πελοπόννησο, τα νοτιότερα νησιά του Ιονίου (περιοχή Κεφαλονιάς-Ζακύνθου), την κεντρική και ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (κυρίως περιοχή Σάμου-Ικαρίας), τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη (κυρίως τη δυτική και τη νότια).
Επίσης από σήμερα το απόγευμα Παρασκευής (20/12/2024) και μέχρι το απόγευμα του Σαββάτου (21/12/2024) στη δυτική και τη νότια Ελλάδα θα πνέουν τοπικά θυελλώδεις άνεμοι δυτικών διευθύνσεων (αρχικά νοτιοδυτικοί και βαθμιαία βορειοδυτικοί).
Την Κυριακή (22/12/2024) ο καιρός θα είναι βελτιωμένος σε όλη τη χώρα και η ένταση των ανέμων δεν θα ξεπερνά τα 5 μποφόρ, αλλά τη Δευτέρα (23/12/2024) αναμένεται σταδιακή επιδείνωση του καιρού από τα βορειοδυτικά
Από ημέρα σε ημέρα αναμένεται να δημοσιευτεί το ΦΕΚ με τις αποζημιώσεις, μέσω προγράμματος de minimis, για τα παραμορφωμένα ροδάκινα.
Τελευταίες πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι το ΥπΑΑΤ εγκαταλείπει το σενάριο για οριζόντια ενίσχυση 200 ευρώ το στρέμμα σε όλες τις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας όπου εντοπίστηκαν παραμορφωμένα πυρηνόκαρπα.
Αυτό που αναμένεται να γίνει και να δημοσιευτεί στο ΦΕΚ είναι οι περιοχές που επλήγησαν από την ασθένεια να χωριστούν σε δύο ζώνες. Η πρώτη θα αφορά αυτές που έχουν ζημιές από 30% έως 70% και η δεύτερη ζημιές από 70% έως 100%.
Για την πρώτη ζώνη οι αποζημιώσεις θα κυμαίνονται από 50 έως 150 ευρώ το στρέμμα και για τη δεύτερη ζώνη από 200 έως 250 ευρώ το στρέμμα.
Οι αποζημιώσεις για την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών με τα παραμορφωμένα ροδάκινα θα καταβληθούν είτε στις 29 Δεκεμβρίου 2024 είτε κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2025.
Ανοιχτό είναι το θέμα με την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, επειδή οι παραγωγοί δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος του 20% της αξίας που ανέφερε το σχέδιο γιατί έχουν οικονομικά καταστραφεί λόγω της ζημιάς.
Aνακοινώθηκαν τα μέτρα πλαισίου κρατικής αρωγής για τη στήριξη πληγέντων περιοχών από την κακοκαιρία «Bora», που είχαμε στα τέλη Νοεμβρίου, από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, σε συνεργασία με όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία και κατόπιν σχετικών εισηγήσεων της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής.
Όπως δήλωσε ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Παύλος Μαρινάκης, τα κλιμάκια της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών προχώρησαν στη διενέργεια ελέγχων και αυτοψιών στο πεδίο των πληγεισών περιοχών, με το έργο της πρώτης βασικής φάσης των αυτοψιών και καταγραφών να έχει ολοκληρωθεί.
Πλέον, κατά τη δεύτερη φάση, τα κλιμάκια της Γενικής Διεύθυνσης είναι σε συνεργασία με τους Δήμους για τη δρομολόγηση αυτοψιών, σε συνέχεια αποστολής στοιχείων από τους Δήμους στη Γενική Διεύθυνση, αλλά και μετά από συνεννόηση με τους ιδιοκτήτες.
Τα μέτρα κρατικής αρωγής που δρομολογούνται είναι τα ακόλουθα:
1. Πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής
Ενεργοποιείται τις αμέσως επόμενες ημέρες η πλατφόρμα arogi.gov.gr για τις πληγείσες περιοχές. Το ύψος της ενίσχυσης πρώτης αρωγής ανέρχεται σε 10.000 ευρώ για τα «κόκκινα» κτίρια και 5.000 ευρώ για τα «κίτρινα» κτίρια
2. Παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτιρίων χορηγείται στους ιδιοκτήτες των πληγέντων κτιρίων και έως το μέγιστο όριο των 150 τ.μ. με σκοπό την επισκευή ή ανακατασκευή, ανάλογα με τις βλάβες που παρουσιάζουν.
3. Επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης
Η οποία ανέρχεται ως και 500 ευρώ.
4. Πρώτη αρωγή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις και κτηνοτροφικές μονάδες.
Το ύψος της ενίσχυσης πρώτης αρωγής ανέρχεται σε 2.000 ευρώ για μεσαίο εύρος ζημιάς και 4.000 ευρώ για μεγάλο εύρος ζημιάς στα στοιχεία ενεργητικού τους.
5. Προκαταβολή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις
6. Κρατική αρωγή προς πληγείσες επιχειρήσεις
7. Κρατική αρωγή προς πληγείσες αγροτικές εκμεταλλεύσεις
8. Αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών για οικοσκευ
α) οικονομική ενίσχυση, ποσού 600 ευρώ, σε κάθε νοικοκυριό που έχει πληγεί η κύρια κατοικία του, για την κάλυψη των πρώτων αναγκών του, προσαυξημένο ανάλογα για πολύτεκνες οικογένειες και άτομα με αναπηρία,
β) οικονομική ενίσχυση ποσού μέχρι 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό, για την επισκευή ή την αντικατάσταση οικοσκευής της κύριας πληγείσας κατοικίας, ενώ η εν λόγω ενίσχυση περιορίζεται στο 50% για τις περιπτώσεις δευτερεύουσας κατοικίας, και
γ) οικονομική ενίσχυση 4.500 ευρώ σε άτομα που υπέστησαν αναπηρία (67%) από τραυματισμό στη φυσική καταστροφή.
9. Αναστολή καταβολής φορολογικών υποχρεώσεων για έξι μήνες, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα.
10. Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών
Παρέχεται η δυνατότητα να ενταχθούν σε διαδικασία ρύθμισης και αναστολής ασφαλιστικών εισφορών, για έξι μήνες, στοχευμένα οι πληγείσες επιχειρήσεις των περιοχών της Ρόδου, της Λήμνου, της Πιερίας και της Χαλκιδικής
11. Αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης
12. Τριετής απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ
13. Έκτακτη χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ.
Σοβαρές ζημιές υπήρξαν στις καλλιέργειες του Παγγαίου από την ισχυρή χαλαζόπτωση του 2022.
Έχουμε φτάσει στο 2024 και ακόμη οι παραγωγοί δεν έχουν αποζημιωθεί για τις ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο, με αποτέλεσμα οι αγρότες να αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Δήμου Παγγαίου κ. Γρηγόριος Γρουζίδης, «ότι πληρωθήκαμε για τις ζημιές στην φυτική παραγωγή σε αμπέλια και δενδρώδεις καλλιέργειες από τον ΕΛΓΑ. Για τις ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο από την χαλαζόπτωση του 2022 δεν είχαμε το όριο 30% σε επίπεδο νομού για να μπορέσουν να ενταχθούν στα ΠΣΕΑ.
Εμείς ζητήσαμε να καταβληθεί μια ενίσχυση τύπου de minimis για τους πληγέντες αλλά δεν έγινε αποδεκτό το αίτημά μας. Από την πλευρά της η κυβέρνηση μας είπε για αποζημιώσεις μέσα από την κρατική αρωγή αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμιά πληρωμή.
Στην περιοχή του Παγγαίου καλλιεργούνται δυναμικές καλλιέργειες (επιτραπέζια αμπέλια, οινοστάφυλλα επιτραπέζιες ελιές, αμυγδαλιές, ακτινίδια κ.α.), καθώς και αροτραίες καλλιέργειες. Κάθε χρόνο οι περιοχές γύρω από το Παγγαίο Όρος και το Σύμβολο Όρος πλήττονται από το χαλάζι και έχουμε ζημιές παρά το γεγονός ότι ορισμένοι παραγωγοί έχουν εγκαταστήσει αντιχαλαζικά δίχτυα.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο ζητήσαμε, με ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου Παγγαίου, να ενταχθεί η περιοχή μας στην αντιχαλαζική προστασία του ΕΛΓΑ με εναέρια μέσα.
Μας είχαν αναφέρει ακόμη από τον ΕΛΓΑ για αντιχαλαζικά συστήματα με επίγεια συστήματα σποράς των χαλαζοφόρων νεφών, όπως τα «μπαλόνια» που εφαρμόζονται στη Γαλλία, που θα λειτουργούσαν σε συνεργασία με ραντάρ και μετεωρολογικούς σταθμούς. Έχουν αγοράσει τους μετεωρολογικούς σταθμούς και τα ραντάρ αλλά ακόμη δεν τα έχουν στήσει. Όπως πάνε θα σαπίσουν στις αποθήκες.
Τελικά ούτε αποζημιώσεις έχουμε πάρει ούτε αντιχαλαζική προστασία έχουμε. Όλα έμειναν στα λόγια».
Το πρόβλημα με τις αποζημιώσεις για τα παραμορφωμένα ροδάκινα, που ο ΑγροΤύπος έχει ασχοληθεί από την πρώτη στιγμή σε αρκετά άρθρα, έχει πολλά θολά σημεία.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι από που θα βρεθούν τα κονδύλια για την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών, επειδή σίγουρα δεν θα πληρώσει ο ΕΛΓΑ.
Επίσης δεν έχει απαντηθεί ξεκάθαρα αν όσοι αποζημιωθούν θα πρέπει να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση καλλιέργειας γιατί σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν αλλά και να ενημερωθούν οι παραγωγοί με ποιες καλλιέργειες πρέπει θα ασχοληθούν.
Ακόμη ένα μεγάλο πρόβλημα είναι με βάση ποιες εκτιμήσεις ζημιάς θα πάρουν χρήματα οι ροδακινοπαραγωγοί. Θα πρέπει ακόμη να αναφέρουμε ότι άλλο είναι μια απλή καταγραφή και άλλο είναι μια εκτίμηση ζημιάς που μπορεί να γίνει είτε από τον ΕΛΓΑ είτε από την Περιφέρεια.
Έχουμε τρεις κατηγορίες παραγωγών, αυτοί έχουν πρόβλημα και ζητούν αποζημίωση, αυτοί που έχουν πρόβλημα αλλά δεν θέλησαν να ζητήσουν αποζημίωση για να μην υποχρεωθούν να προχωρήσουν σε εκρίζωση των δέντρων τους και τέλος αυτοί που θέλουν να αντικαταστήσουν τα δέντρα τους επειδή είναι προβληματικές ποικιλίες ή είναι μη παραγωγικά. Πάντως η ασθένεια παραμένει στην περιοχή.
Στο μεταξύ σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τα παραμορφωμένα ροδάκινα, προχώρησαν οι αγρότες με τα τρακτέρ τους, σήμερα Δευτέρα (9/12), έξω από το Δημαρχείο στα Γιαννιτσά. Συμμετείχαν αγρότες που είχαν πρόβλημα από την ασθένεια στην Πέλλα, από τα χωριά Αμπελειές, Αγροσυκιά, Λεπτοκαρυά, Δαμιανού, Αχλαδοχωρίου, Αρχονικά κ.α. Η απόφαση για την κινητοποίηση πάρθηκε στην γενική έκτακτη συνέλευση που έγινε μετά από την πρωτοβουλία αγροτών στις Αμπελειές, παρουσία των βουλευτών και του Δημάρχου Πέλλας.
Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο κ. Άγγελος Κουβάτσης, γεωπόνος και παραγωγός πυρηνόκαρπων από τις Αμπελειές της Πέλλας, «ζητάμε να καταβληθεί ελάχιστη αποζημίωση 600 ευρώ το στρέμμα πριν το τέλος του 2024. Να σας αναφέρω ενδεικτικά το κόστος παραγωγής 3 τόνων νωπού ροδάκινου ανέρχεται σε 650 ευρώ το στρέμμα. Ακόμη ζητάμε αναστολή πληρωμών σε ΕΦΚΑ και ΕΛΓΑ και σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου. Θα πρέπει να συσταθεί Ειδική Επιτροπή Επιστημόνων που θα συλλέξει στοιχεία από τον περιοχή που έχει εμφανιστεί η ασθένεια και ενόψει της καλλιεργητικής περιόδου του 2025 να μας ενημερώσει ποιες καλλιέργειες μπορούν να γίνουν. Αφού θα ενταχθούμε σε πρόγραμμα αναδιάρθρωσης καλλιεργειών όπως μας είπαν δεν θα μπορούμε να καλλιεργήσουμε πυρηνόκαρπα. Ρωτάμε το ΥπΑΑΤ τι καλλιέργειες θα μπορούμε να βάλουμε. Επίσης για να γίνει αναδιάρθρωση καλλιέργειας θα χρειαστεί οικονομική στήριξη στους παραγωγούς».
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα και όπως μας ανέφεραν κύκλοι από το ΥπΑΑΤ, οι περιοχές που επλήγησαν από την ασθένεια θα χωριστούν σε δύο ζώνες. Η πρώτη θα αφορά αυτές που έχουν ζημιές πάνω από 70% της παραγωγής και η δεύτερη κάτω από αυτό το ποσοστό. Δέντρα ηλικίας κάτω από 5 ετών και πάνω από 15 ετών φαίνεται ότι μένουν εκτός αποζημίωσης.
Το Υπουργείο προσανατολίζεται να προχωρήσει στην χορήγηση ενισχύσεων de minimis για την απώλεια εισοδήματος στους παραγωγούς. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, οι αποζημιώσεις για τα παραμορφωμένα ροδάκινα θα καταβληθούν είτε στις 29 Δεκεμβρίου 2024 είτε κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2025. Αυτό που ακόμη δεν έχει γίνει γνωστό είναι η τιμή της στρεμματικής αποζημίωσης.
Πάντως η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί είναι πολύ κρίσιμη και χρειάζεται δίκαιες λύσεις.
Συνάντηση, στα γραφεία της Κεντρικής Συνεταιριστικής Ένωσης Σουλτανίνας (ΚΣΟΣ), στη Νέα Αλικαρνασσό, είχαν το απόγευμα της Τρίτης (3/12) εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων του Ηρακλείου με τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστο Κέλλα.
Στη διάρκεια της συνάντησης οι κτηνοτρόφοι εξέφρασαν την ανησυχία τους για προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγροτική παραγωγή στην Κρήτη, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του εισοδήματός τους.
Ιδιαίτερη αναφορά έκαναν στην κλιματική κρίση και ειδικότερα στην ανομβρία στο νησί που πλήττει τις καλλιέργειές τους, το αυξημένο κόστος παραγωγής και τη χαμηλή τιμή γάλακτος. Αυτή την περίοδο η τιμή παραγωγού στο αιγοπρόβειο γάλα είναι στα 1,15 έως 1,20 ευρώ το κιλό.
Στο περιθώριο της συνάντησης ο Χρήστος Κέλλας δήλωσε: «Είχαμε μία ζωντανή συζήτηση με τους κτηνοτρόφους της Κρήτης. Στην κυβέρνηση και στο ΥΠΑΑΤ γνωρίζουμε πολύ καλά τα προβλήματα του κτηνοτροφικού κόσμου και κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να ικανοποιήσουμε τα περισσότερα αιτήματα. Μειώσαμε το κόστος παραγωγής, νομοθετήσαμε τη μονιμοποίηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, επιδοτήσαμε κατά 100% τη ρήτρα αναπροσαρμογής στα αγροτικά τιμολόγια, με το πρόγραμμα «ΓΑΙΑ» εξασφαλίσαμε μειωμένη τιμή κιλοβατώρας για την παροχή αγροτικού ρεύματος για τα πρώτα 2 χρόνια. Παράλληλα, μειώσαμε κατά 50% τους φορολογικούς συντελεστές στα μέλη συνεταιρισμών και τις ομάδες παραγώγων, ενώ επίκειται άμεσα η ρύθμιση των κόκκινων αγροτικών δανείων. Όσον αφορά στις πληρωμές των βασικών ενισχύσεων, αυτές πραγματοποιούνται κανονικά».
Σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης ο Υφυπουργός υπογράμμισε: «Η κλιματική κρίση βρίσκεται εδώ, η ανομβρία έχει επηρεάσει την παραγωγή σε όλα σχεδόν τα προϊόντα στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση παίρνει μέτρα για την αντιμετώπισή της, τόσο σε οικονομικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο τεχνικών έργων».
Τέλος, ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης εστίασε στις αποζημιώσεις για τις ζωονόσους της πανώλης και της ευλογιάς λέγοντας: «Την Τρίτη κατεβλήθησαν οι αποζημιώσεις προς τους κτηνοτρόφους για τα ζώα που θανατώθηκαν συνεπεία πανώλης και ευλογιάς και σήμερα η χώρα απελευθερώνεται από την πανώλη στις ζώνες προστασίας και επιτήρησης. Συγκεκριμένα, πιστώθηκαν στους λογαριασμούς των Περιφερειών για τις αποζημιώσεις συνολικά 5.685.251 ευρώ, με τις αποζημιώσεις σε πληγέντες κτηνοτρόφους να ανέρχονται σε 4.737.569,76 ευρώ. Τα αυστηρά μέτρα που ελήφθησαν απέδωσαν και καταφέραμε και εκριζώσαμε την πανώλη. Οι αποζημιώσεις αυτές των κτηνοτρόφων με βάση τη νέα ΚΥΑ, είναι αυξημένες έως και 100%, ενώ η ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου θα γίνει με πλήρη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκό πρόγραμμα».
Μεγάλες ζημιές προκάλεσε η κακοκαιρία Bora που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Οι μεγαλύτερες καταστροφές εντοπίζονται σε Ρόδο και Λήμνο, ωστόσο ζημιές υπήρξαν και σε περιοχές της Μακεδονίας.
Η έντονη κακοκαιρία άφησε πίσω της δύο νεκρούς στην Λήμνο, έναν 57χρονο κτηνοτρόφο που τον παρέσυρε ο χείμαρρος και έναν 70χρονο που στην προσπάθειά του να καθαρίσει τις λάσπες του σπιτιού του γλίστρησε και σκοτώθηκε.
Η Πολιτική Προστασία αποφάσισε την κήρυξη σε κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας του δήμου Ρόδου καθώς και των δημοτικών Ενοτήτων Μύρινας, Ατσικής και Νέας Κούταλης του δήμου Λήμνου για τη διαχείριση των συνεπειών (πλημμύρες) που προέκυψαν από την εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων στις παραπάνω περιοχές, που θα ισχύει από την ημερομηνία εκδήλωσης των φαινομένων και για έναν μήνα, δηλαδή έως και 30 Δεκεμβρίου 2024.
Ο κ. Μιχάλης Νταμπίζας, που έχει το τυροκομείο της ΕΑΣ Λήμνου, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «το νησί έπαθε μεγάλες καταστροφές και δεν υπάρχουν χρήματα για να επανέλθουν. Τα αμπέλια που είναι στις πλαγιές γλύτωσαν αλλά οι καλλιέργειες στα πεδινά με σιτηρά έπαθαν ζημιά από τους χειμάρρους. Όταν σταματήσει η βροχή θα φανεί όλο το μέγεθος των ζημιών στα χωράφια γιατί οι αγρότες τώρα βλέπουν μόνο λίμνες. Ζημιές έπαθαν όμως και οι κτηνοτρόφοι. Γκρεμίστηκαν στάβλοι και χάθηκαν πολλά ζώα. Σε πολλές περιπτώσεις ακόμη δεν έχουν καταφέρει να πάνε στους στάβλους τους για να δουν σε τι κατάσταση βρίσκονται τα ζώα τους επειδή έχουν καταστραφεί οι δρόμοι και τα γεφύρια».
Η Ιαλυσός επλήγη περισσότερο από την κακοκαιρία του προηγούμενου εικοσιτετραώρου στην Ρόδο, ενώ σε κατάσταση συναγερμού βρίσκεται το νησί, όπως τόνισαν σε δηλώσεις τους ο δήμαρχος Ρόδου, Αλέξανδρος Κολιάδης και ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος. Παράλληλα, ο Δήμαρχος ανακοίνωσε τη δημιουργία επιτροπής για την άμεση καταγραφή ζημιών και την παροχή αποζημιώσεων στους πληγέντες, με στόχο την ταχύτερη αντιμετώπιση της κατάστασης και κάλεσε τους κατοίκους να υποβάλλουν από τώρα τις αιτήσεις τους για αποζημίωση, γεγονός που θα συμβάλλει τόσο ώστε να γίνει σαφές το μέγεθος των καταστροφών, όσο και να ολοκληρωθούν σύντομα οι διαδικασίες αποκατάστασης.
Η κακοκαιρία Bora προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στην Χαλκιδική και ιδιαίτερα στο δεύτερο πόδι, στη Σιθωνία. Ο όγκος της βροχής ήταν μεγάλος με αποτέλεσμα οι ποταμοί Χαβρίας και Ολύνθιος και πολλές περιοχές πλημμύρισαν. Νεκρός εντοπίστηκε τη Δευτέρα (2/12) οδηγός στο δρόμο Τορώνη προς Συκιά, ο οποίος έπεσε σε χαντάκι με το αυτοκίνητό του και έμεινε αβοήθητος για ώρες, καταλήγοντας από υποθερμία. Λόγω διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος έχει τεθεί εκτός λειτουργίας το αντλιοστάσιο ύδρευσης στα Δουμπιά και ο Δήμος κάνει έκκληση στους πολίτες να καταναλώνουν νερό με τη μέγιστη δυνατή σύνεση.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, αναφέρει στον Αγροτύπο ότι πλημμύρισε ο κάμπος των Καλυβών από τα νερά της βροχής, ενώ πολλές καλλιέργειες έγιναν απροσπέλαστες. Ο δυνατός άνεμος έριξε κάτω όσες λαδοελιές δεν έχουν συγκομιστεί και έριξε τα μικρά δέντρα. Πάντως ακόμη πολλοί αγρότες δεν έχουν πάει στα χωράφια τους να δουν τις ζημιές».
Αρκετά ήταν τα πλημμυρικά φαινόμενα τα οποία σημειώθηκαν σε πολλές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, με το κύμα κακοκαιρίες να αφήνει πληγές σε καλλιέργειες, υποδομές, υδροδότηση και ηλεκτροδότηση οικισμών. Στην Φλώρινα πλημμύρισαν δενδροκαλλιέργειες, ενώ είχαμε πυκνή χιονόπτωση. Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Ναλπαντίδης, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Φασολοπαραγωγών «ο Πελεκάνος» στις Πρέσπες, «το χιόνι ήταν πολύ πυκνό και έριξε κάτω τις φασολιές. Ήταν φέτος μια δύσκολη χρονιά λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού για τους παραγωγούς φασολιών αλλά τώρα ήρθε το χιόνι και ολοκλήρωσε τη ζημιά».
Δυνατές βροχοπτώσεις πλημμύρισαν χωράφια και θυελλώδεις άνεμοι ξερίζωσαν δένδρα σε πολλές περιοχές της Θεσσαλονίκη. Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κοσμάς Μακρίδης, πρόεδρος του Αγροτοκτηνοτροφικού Συλλόγου Ανατολικής Θεσσαλονίκης, «υπάρχουν τεράστιες ζημιές σε εγκαταστάσεις και φυτικό κεφάλαιο. Δέντρα ξεριζώθηκαν και θερμοκήπια καταστράφηκαν. Κτηνοτρόφοι δεν μπορούν να πάνε στους στάβλους τους επειδή δεν υπάρχουν δρόμοι. Δεν υπάρχει θωράκιση των αγροτών για τέτοιες καταστροφές. Είμαστε αναγκασμένοι να πληρώνουν ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ αλλά ο αναχρονιστικός Κανονισμός Ασφάλισης δεν μας δίνει σωστές αποζημιώσεις μετά από τέτοιες καταστροφές. Ο αγροτικός κλάδος έχει εγκαταλειφθεί από τις κυβερνήσεις και είναι χωρίς υποδομές και αντιπλημμυρικά έργα. Οι αγρότες μετά από αυτή την καταστροφή δεν θα καταφέρουμε να ξαναφτιάξουμε τις υποδομές και θα αναγκαστούμε να εγκαταλείψουμε το επάγγελμά μας».
Δυνατές βροχοπτώσεις είχαμε και σε Πέλλα και Ημαθία. Ο κ. Μάκης Αντωνιάδης, παραγωγός και πρόεδρος στον Ενιαίο Σύλλογο Αγροτών Νάουσας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «είχαμε δυνατή βροχόπτωση σε Ημαθία και Πέλλα. Στις ορεινές περιοχές θα φύγουν γρήγορα τα νερά και δεν θα δημιουργήσουν πρόβλημα στις δεδρώδεις καλλιέργειες. Στις πεδινές όμως αν μείνουν για πολλές ημέρες τα νερά στα χωράφια τότε τα δέντρα θα έχουν πρόβλημα, όπως έγινε και στην Θεσσαλία με το Ντάνιελ».
Από το απόγευμα της Κυριακής η σιδηροδρομική κυκλοφορία δεν διεξάγεται από την Αθήνα έως τη Λάρισα και από τη Θεσσαλονίκη έως την Κατερίνη καθώς το τμήμα μεταξύ Λάρισας και Κατερίνης παραμένει κλειστό. Πολλές ζημιές έχουν τα παράλια της ΠΕ Λάρισας γιατί γέμισαν με νερό τα ρέματα και πολλά χωράφια και χωριά πλημμύρισαν. Ο Πηνειός έχει νερό αλλά η στάθμη του δεν είναι ανησυχητική.
Μεγάλες ποσότητες βροχής
Τα στοιχεία του meteo/Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αναφέρουν ότι το έντονο κύμα της κακοκαιρίας Bora, που βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει δώσει εξαιρετικά μεγάλα ύψη βροχής, από το Σάββατο (30/11) έως το μεσημέρι της Δευτέρας (2/12), κυρίως σε τμήματα της Μακεδονίας (Χαλκιδική, Πιερία, Ημαθία) καθώς και σε νησιωτικά τμήματα του Αιγαίου (Ρόδος, Λήμνος, Θάσος), ενώ σημαντικά ύψη βροχόπτωσης έχουν καταγραφεί και σε άλλες περιοχές της χώρας. Μεγαλύτερα ποσοστά νερού, από 30/11 έως 2/12, έπεσαν στην Σιμωνόπετρα (550 mm), Νεοχώρι Χαλκιδικής (452 mm), Ρόδος (341 mm) και Βουρβουρού Χαλκιδικής (299,2 mm).
Συνεχίζεται η κακοκαιρία
Σύμφωνα με το Επικαιροποιημένο Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων, που εκδόθηκε από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), το σύστημα κακοκαιρίας με το όνομα Bora θα συνεχίσει να προκαλεί βροχές και καταιγίδες σε πολλές περιοχές της χώρας που θα είναι κατά τόπους ισχυρές και θα διατηρηθεί μέχρι τις πρωινές ώρες της Τρίτης (3/12/2024). Πιο αναλυτικά προβλέπονται ισχυρές βροχές και καταιγίδες:
α. Στα νησιά του βορείου και ανατολικού Αιγαίου (περιοχή Λήμνου, Λέσβου, Χίου) πρόσκαιρα τις μεσημβρινές ώρες και στα νοτιότερα τμήματα (περιοχή Σάμου, Ικαρίας) μέχρι και το απόγευμα της Δευτέρας (2-12-24).
β. Στα παράκτια τμήματα της ανατολικής και νότιας Πελοποννήσου πρόσκαιρα έως τις βραδινές ώρες της Δευτέρας (2/12/2024).
γ. Στη Θεσσαλία (κυρίως στους νομούς Λάρισας - Μαγνησίας) έως τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης (3/12/2024).
δ. Στις Σποράδες, τη βόρεια Εύβοια, τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα κατά διαστήματα έως τις πρωινές ώρες της Τρίτης (3/12/2024).
Βαρομετρικό χαμηλό στο Ιόνιο κινούμενο αργά ανατολικά θα προκαλέσει κακοκαιρία στη χώρα μας. Το σύστημα αυτό λαμβάνει την ονομασία Bora.
H κακοκαιρία θα ξεκινήσει από αργά το βράδυ της Παρασκευής (29-11-2024) με βροχές και καταιγίδες που θα είναι κατά τόπους ισχυρές μέχρι και τη Δευτέρα (02-12-2024). Παράλληλα θα επικρατήσουν πολύ ενισχυμένοι και τοπικά έως θυελλώδεις άνεμοι και στα ορεινά της Μακεδονίας και της Ηπείρου θα σημειωθούν πυκνές χιονοπτώσεις.
Πιο αναλυτικά προβλέπονται:
1. Ισχυρές βροχές και καταιγίδες
α. στην κεντρική και την ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη από τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου (30-11-24) έως τις πρωινές ώρες της Δευτέρας (2-12-24).
Επισημαίνεται πως στην κεντρική Μακεδονία (και κυρίως στους νομούς Χαλκιδικής, Θεσσαλονίκης, Πιερίας και Ημαθίας) τα φαινόμενα από το απόγευμα του Σαββάτου (30-11-24) μέχρι το απόγευμα της Κυριακής (1-12-24) θα είναι ιδιαίτερα έντονα
β. στο Ιόνιο, την Ήπειρο και τη δυτική Στερεά από αργά το βράδυ της Παρασκευής (29-11-24) και κατά διαστήματα μέχρι νωρίς το βράδυ του Σαββάτου (30-11-24)
γ. στη δυτική και τη νότια Πελοπόννησο το Σάββατο (30-11-24) από τις πρώτες πρωινές ώρες έως και το βράδυ
δ. στη Θεσσαλία, τις Σποράδες, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα από νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου (30-11-24) έως το πρωί της Δευτέρας (2-12-24)
ε. στην ανατολική Στερεά (συμπεριλαμβανόμενης της Αττικής) και την Εύβοια από νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου (30-11-24) έως και το πρωί της Κυριακής (1-12-24)
στ. στη δυτική Κρήτη και τις Κυκλάδες από το μεσημέρι του Σαββάτου (30-11-24) έως τις πρωινές ώρες της Κυριακής.
2. Επισημαίνεται πως σε κεντρική και ανατολική Μακεδονία και Θράκη θα πνέουν θυελλώδεις ανατολικοί βορειοανατολικοί άνεμοι (8 με 9 μποφόρ) από το απόγευμα του Σαββάτου (30-11-24) έως και αργά το απόγευμα της Κυριακής (1-12-24).
3. Πυκνές χιονοπτώσεις θα σημειωθούν από το απόγευμα του Σαββάτου (30-11-24) έως το απόγευμα της Κυριακής (1-12-24) στα ορεινά της Μακεδονίας και της Ηπείρου.
Σημαντική πτώση θα παρουσιάσει η θερμοκρασία στη χώρα από το Σάββατο 23/11. Σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ψυχρό μέτωπο θα μεταφέρει ψυχρές αέριες μάζες προς τη χώρα μας, προκαλώντας πτώση της θερμοκρασίας που κατά τόπους θα πλησιάσει τους 10 °C. Παράλληλα, στα πελάγη θα επικρατήσουν ενισχυμένοι βόρειοι άνεμοι οι οποίοι στο Αιγαίο το Σαββάτο 23/11 θα φτάνουν κατά τόπους τα 8 μποφόρ. Η μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας θα γίνει το Σάββατο 23/11 περισσότερο αισθητή στα κεντρικά και βόρεια, και την Κυριακή 24/11 στην υπόλοιπη χώρα.
Περισσότερα εδώ
Βαρομετρικό χαμηλό στο Ιόνιο και ασταθείς αέριες μάζες στην ανώτερη ατμόσφαιρα θα προκαλέσουν την κακοκαιρία «ALEXANDROS», με ισχυρές βροχές και καταιγίδες που θα συνοδεύονται από χαλαζοπτώσεις, μεγάλη συχνότητα κεραυνών, ενισχυμένους ανέμους και αισθητή πτώση της θερμοκρασίας στη βόρεια Ελλάδα.
Όπως αναφέρει η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) τα φαινόμενα θα είναι τοπικά επικίνδυνα, με διάρκεια 30 ωρών, από τις απογευματινές ώρες της Παρασκευής (15/11/2024) έως και το βράδυ του Σαββάτου (16/11/2024).
Τα μεγαλύτερα ύψη βροχής θα δεχθούν η Θεσσαλία, οι Σποράδες, η κεντρική και βόρεια Εύβοια καθώς και τα βορειοανατολικά τμήματα της ανατολικής Στερεάς. Παρόλα αυτά και στην υπόλοιπη χώρα οι καταιγίδες θα παρουσιάζουν μεγάλη ραγδαιότητα.
Πιο αναλυτικά:
Α. Ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται:
Την Παρασκευή 15/11/2024
α. Από τις προμεσημβρινές ώρες στο Ιόνιο. Εξασθένηση των φαινομένων από αργά το βράδυ.
β. Από τις μεσημβρινές ώρες στην Ήπειρο, τη δυτική Στερεά και την δυτική και βόρειο Πελοπόννησο. Εξασθένηση των φαινομένων από αργά το βράδυ.
γ. Από αργά το απόγευμα (μετά τις 18:00 τοπική) στη δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία, τις Σποράδες, την Εύβοια και την ανατολική Στερεά.
Το Σάββατο 16/11/2024
α. Μέχρι αργά το απόγευμα (18:00) στη Θεσσαλία, τις Σποράδες και την ανατολική Στερεά και μέχρι τις βραδινές ώρες (21:00) στην Εύβοια.
Τα φαινόμενα αναμένεται να είναι ιδιαίτερα έντονα στην ανατολική Θεσσαλία (ν. Λαρίσης, ν. Μαγνησίας) τις Σποράδες, την κεντρική και βόρεια Εύβοια και πρόσκαιρα στα βορειοανατολικά τμήματα της ανατολικής Στερεάς (ν. Φθιώτιδας, ν. Βοιωτίας).
β. Από τις πρωινές ώρες (02:00) μέχρι τις βραδινές ώρες (20:00) στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.
γ. Μέχρι τις πρωινές ώρες (05:00) στις Κυκλάδες.
δ. Από τις απογευματινές ώρες μέχρι τη νύχτα (18:00 - 24:00) στα δυτικά τμήματα της Κρήτης.
Β. Ενισχυμένοι βορειοανατολικοί άνεμοι εντάσεως 8 με ριπαίους 9 μποφόρ αναμένεται να επικρατήσουν στο βόρειο Αιγαίο από τις βραδινές ώρες της Παρασκευής (15/11/2024) μέχρι τη νύχτα του Σαββάτου (16/11/2024). Ισχυροί βόρειοι βορειοανατολικοί άνεμοι εντάσεως 8 μποφόρ θα πνέουν και στο κεντρικό Αιγαίο από τις μεσημβρινές ώρες του Σαββάτου (16/11/2024).
Επιδείνωση προβλέπεται να παρουσιάσει ο καιρός, από το απόγευμα της Δευτέρας (11/11/2024) μέχρι και την Τετάρτη (13/11/2024), στη δυτική κυρίως Ελλάδα, με ισχυρές βροχές και καταιγίδες, που θα συνοδεύονται από μεγάλη συχνότητα κεραυνών και τοπικές χαλαζοπτώσεις.
Όπως αναφέρει η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) τα ισχυρά φαινόμενα τη Δευτέρα και την Τρίτη θα επηρεάσουν τα νησιά του Νοτίου Ιονίου, τη Δυτική Στερεά και τη Δυτική Πελοπόννησο, ενώ την Τετάρτη όλο το Ιόνιο, την Ήπειρο, τη Δυτική Στερεά, τη Δυτική Πελοπόννησο και πιθανόν τα δυτικά τμήματα της Θεσσαλίας.
Παράλληλα, την Τετάρτη (13/11), θα εκδηλωθεί μεταφορά Αφρικανικής σκόνης.
Σφοδρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες σάρωσαν το νότιο και ανατολικό τμήμα της Ισπανίας.
Τουλάχιστον 51 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Ισπανία, ανακοίνωσαν οι αρχές, την Τετάρτη (30/10), μετά τις ξαφνικές πλημμύρες στην χειρότερη φυσική καταστροφή που έπληξε την ευρωπαϊκή χώρα.
Όπως τονίζει η ισπανική κυβέρνηση, αυτός είναι ένας προσωρινός αριθμός των θυμάτων, καθώς δεν είναι ακόμα δυνατή η πρόσβαση σε πολλές περιοχές που επλήγησαν από την καταιγίδα, επομένως το επόμενο διάστημα ο αριθμός των θυμάτων μπορεί να αυξηθεί.
Καταρρακτώδεις βροχές που έφερε ψυχρό μέτωπο κινούμενο κατά μήκος του νότιου και του ανατολικού τμήματος της Ιβηρικής χερσονήσου προκάλεσαν πλημμύρες, εξωθώντας τις αρχές στις συγκεκριμένες περιοχές να παροτρύνουν τους πολίτες να παραμείνουν σπίτια τους και να αποφεύγουν κάθε μη απολύτως απαραίτητη μετακίνηση.
Η ισπανική μετεωρολογική υπηρεσία κήρυξε σε κόκκινο συναγερμό το ανατολικό τμήμα της περιφέρειας της Βαλένθιας και σε κίτρινο συναγερμό τμήματα της Ανδαλουσίας στον νότο.
Οι ζημιές είναι μεγάλες σε καλλιέργειες και κτηνοτροφικές εκτροφές, στην Βαλένθια, την Καστίλλη-Λα Μάντσα, την Ανδαλουσία και άλλες περιοχές της Ισπανίας.
Μεγάλες ζημιές λίγο πριν την συγκομιδή στον ελαιώνα της Ανδαλουσίας, που αναμενόταν να έχει φέτος μια καλή συγκομιδή της τάξης του 1 εκατ. τόνων ελαιολάδου.
Πάνω από από 1.000 στρατιώτες αναπτύχθηκαν στις κατεστραμμένες περιοχές.
Η Ισπανία έχει βιώσει παρόμοιες φθινοπωρινές καταιγίδες τα τελευταία χρόνια, αλλά τίποτα σε σύγκριση με τις καταστροφές των τελευταίων δύο ημερών.
Οι Έλληνες αγρότες νιώθουν απαξιωμένοι στην Ευρώπη, αφού βλέπουν συναδέλφους τους από άλλα κράτη της ΕΕ να καταφέρνουν να κερδίζουν αποζημιώσεις, ενώ οι ίδιοι να μένουν μόνο στο «διάλογο» με το ΥπΑΑΤ.
Θυμίζουμε πρόσφατα η ηγεσία του ΥπΑΑΤ απέρριψε αίτημα να αποζημιωθούν οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί λόγω της φετινής ξηρασίας.
Η ρουμανική κυβέρνηση όμως κατέθεσε φάκελο και κέρδισε τις αποζημιώσεις από την ΕΕ.
Συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, σήμερα Πέμπτη (24/10/2024), το καθεστώς κρατικής ενίσχυσης της Ρουμανίας, ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ, για την αποζημίωση των αγροτών που επλήγησαν από σοβαρή ξηρασία
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της ΕΕ, ένα ρουμανικό πρόγραμμα 400 εκατομμυρίων ευρώ (2 δισεκατομμύρια RON) για την αποζημίωση των αγροτών για τις ζημιές που υπέστησαν λόγω της σοβαρής ξηρασίας, για την περίοδο μεταξύ Σεπτεμβρίου 2023 και Αυγούστου 2024.
Το πρόγραμμα αφορά την αποζημίωση σε παραγωγούς 39 επιλεγμένων καλλιεργειών (όπως για παράδειγμα σιτάρι, τριτικάλε, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, ελαιοκράμβη, μπιζέλια, ηλίανθος, καλαμπόκι κ.α.) που επηρεάστηκαν άμεσα από τη σοβαρή ξηρασία.
Για να επωφεληθούν από την ενίσχυση, οι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων πρέπει να έχουν χάσει περισσότερο από το 30% της παραγωγής τους το χρονικό διάστημα μεταξύ φθινοπώρου 2023 - καλοκαιριού 2024, λόγω της ξηρασίας.
Στο πλαίσιο του καθεστώτος, η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή άμεσων ενισχύσεων.
Το ποσό ενίσχυσης είναι 20 ευρώ (1.000 RON) το στρέμμα για απώλεια 100%, που δεν θα υπερβαίνει το 30% των επιλέξιμων δαπανών. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, που σημαίνει ότι μέχρι τότε θα καταβληθούν οι αποζημιώσεις στους Ρουμάνους αγρότες.
Οι επιπτώσεις στη ροδακινοκαλλιέργεια από την ασθένεια που παραμορφώνει τους καρπούς συζητήθηκαν σε πρόσφατη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Π.Ε. Πέλλας, παρουσία κλιμακίου του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.
Ακολούθησε δεύτερη συνάντηση των ερευνητών του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου με την ομάδα εργασίας των γεωπόνων στην Π.Ε. Πέλλας. Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι έγινε δειγματοληψία στην περιοχή και θα ακολουθήσει νέα δειγματοληψία την Άνοιξη.
Και στις δύο συναντήσεις πάντως δεν έγινε καμιά αναφορά για τις αποζημιώσεις των παραγωγών που έπαθαν ζημιά και για την αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος.
Αυτή την στιγμή οι ροδακινοπαραγωγοί είναι ξεκρέμαστοι και δεν γνωρίζουν αν παρά τους ψεκασμούς κατά των ακάρεων και τις καλλιεργητικές φροντίδες και έξοδα που θα κάνουν όλο τον χρόνο τι θα γίνει με την επερχόμενη παραγωγή τους.
Επίσης δεν έχουν κάποια επίσημη ενημέρωση αν θα πρέπει να προχωρήσουν σε εκριζώσεις των χωραφιών που υπάρχει πρόβλημα και αλλαγή καλλιέργειας.
Μιλάμε για παραγωγούς πυρηνόκαρπων που έχουν μείνει χωρίς εισόδημα και δεν ξέρουν τι θα κάνουν στο μέλλον.
Από την πλευρά του ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και βουλευτής Πέλλας, Διονύσης Σταμενίτης, κατά την συνάντηση που είχε ανέφερε ότι σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις Αντιπεριφέρειες και το Μπενάκειο, έχει εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που περιλαμβάνει:
Α. Την αναλυτική εξέταση της ασθένειας με σκοπό να εντοπιστούν με ακρίβεια τα παθογόνα αίτια που προκαλούν την παραμόρφωση των καρπών (ροδακίνων), και
Β. Την έκδοση οδηγού συμβουλών προς τους παραγωγούς για υιοθέτηση καλλιεργητικών πρακτικών.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί δύο αποφάσεις:
1. «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ιώσεων και ιοειδών στα πυρηνόκαρπα», Α.Π. 4894/123121/26-04-2024
2. «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ακάρεων του γένους Eriophyes sp. σε καλλιέργειες πυρηνοκάρπων», Α.Π. 10086/278395/17-09-2024
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης τονίστηκε η ανάγκη της συνδυαστικής εφαρμογής των ορθών καλλιεργητικών πρακτικών, όπως αυτές περιγράφονται στις παραπάνω οδηγίες, γεγονός που αναμένεται, σύμφωνα με την εκτίμηση των επιστημόνων, να συμβάλλει στον περιορισμό του φαινομένου.
Παράλληλα, ήδη το κλιμάκιο του Μπενακείου βρίσκεται στη περιοχή, με σκοπό την ολοκληρωμένη συλλογή δειγμάτων, ώστε να προχωρήσει η έρευνα του φαινομένου, την οποία έχει ζητήσει και χρηματοδοτεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σύμφωνα με το επιστημονικό προσωπικό η συλλογή των δειγμάτων από τους ίδιους είναι απαραίτητη, καθώς θα γίνει με τον προβλεπόμενο τρόπο (ποσότητα, περιοχές συλλογής, τμήματα του δέντρου).
Μέτρα που πρέπει να ληφθούν
Η ΠΕ Πέλλας σε ανακοίνωσή της αναφέρει τα άμεσα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο (Σεπτέμβριος –Οκτώβριος), περιλαμβάνουν:
α) Την απομάκρυνση από τους οπωρώνες και την καταστροφή (με θάψιμο), των καρπών που έχουν πέσει στο έδαφος ή παραμένουν πάνω στα δέντρα, και
β) Τον ψεκασμό των οπωρώνων ροδάκινων/νεκταρινιών, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος) με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα για να αντιμετωπισθούν οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί του ακάρεως (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ΥπΑΑΤ).
Μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά την επερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω μείωση των πληθυσμών του ακάρεως, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά το κλάδεμα καρποφορίας, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή των αφαιρούμενων κατά το κλάδεμα φυτικών ιστών, και
β) Τον ψεκασμό με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα στο φούσκωμα των οφθαλμών.
Μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά τα οποιαδήποτε τύπου κλαδέματα/κλαδοκάθαρο, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή, του αφαιρούμενου φυτικού υλικού, και
β) Αποφυγή μετακίνησης οποιουδήποτε φυτικού υλικού (π.χ. εμβόλια) μεταξύ περιοχών/οπωρώνων.
Τονίζεται ότι οι καλλιεργητές ροδάκινων / νεκταρινιών πρέπει, παράλληλα να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την διαχείριση των ιολογικών προσβολών στους οπωρώνες τους, όπως αυτά περιγράφονται στο έγγραφο της υπηρεσίας μας με Α.Π.: 4894/123121/26-04-2024 και τίτλο: «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ιώσεων και ιοειδών στα πυρηνόκαρπα».
Σημειώνεται ότι, μετά και την εξέταση των δειγμάτων καρπών, που ακολούθησε της εξέτασης των δειγμάτων φύλλων, πέραν της ιογενούς προσβολής, εντοπίστηκε και ύπαρξη ακάρεων. Για τον λόγο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό οι παραγωγοί να ακολουθήσουν τις οδηγίες που έχουν εκδοθεί στο σύνολο τους και όχι αποσπασματικά.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή του Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Πέλλας, Δάνη Τζαμτζή, του Προϊσταμένου της ΔΑΟΚ Γιώργου Γαϊτάνη, του Προϊσταμένου του Τμήματος Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ Συμεών Μαρνασίδη, της Διευθύντριας του Τμήματος Φυτοπαθολογίας του Μπενάκειου Χριστίνα Βαρβέρη και της Γεωπόνου-Ακαρολόγου του Μπενακείου Ελευθερίας Καπαξίδη.
Συνάντηση με τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ, κ. Α. Λυκουρέντζο, πραγματοποίησε ο Βουλευτής Ημαθίας, Τάσος Μπαρτζώκας, από κοινού με τον Βουλευτή Πέλλας, Λάκη Βασιλειάδη.
Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα ζητήματα που αφορούν τις δύο περιοχές σε σχέση με τις αποζημιώσεις των αγροτών και των παραγωγών από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που υπέστησαν ενώ η παραγωγή τους βρίσκονταν σε φάση συγκομιδής ή λίγο πριν από αυτή.
Συγκεκριμένα, οι δύο Βουλευτές έθεσαν στον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ τα προβλήματα που έχουν ανακύψει μετά τις άκαιρες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν μέσα στον Αύγουστο και είχαν ως αποτέλεσμα εκτεταμένες ζημιές κυρίως σε πυρηνόκαρπα -και άλλα προϊόντα-, που βρίσκονταν στο στάδιο της συγκομιδής ή λίγο πριν από αυτό.
Όπως τόνισαν οι Βουλευτές, είναι επιτακτική ανάγκη να αναγνωριστεί το ζημιογόνο αίτιο και να προχωρήσει τελικά η διαδικασία με τις σχετικές αναγγελίες μέσω ΕΛΓΑ, ώστε να αποζημιωθούν οι παραγωγοί.
Επίσης, θα πρέπει να εξασφαλισθεί η ένταξη στον νέο κανονισμό του ΕΛΓΑ της ζημίας από έντονες και ακραίες βροχοπτώσεις, ώστε να αποφεύγεται η ταλαιπωρία για τους παραγωγούς που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια λόγω των ακραίων καιρικών αυτών φαινομένων.
Επιπλέον, ο Τάσος Μπαρτζώκας έθεσε στον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ την ανάγκη ενίσχυσης σε προσωπικό του Υποκαταστήματος του ΕΛΓΑ Ημαθίας - Πέλλας, αίτημα στο οποίο ο κ. Λυκουρέντζος ανταποκρίθηκε θετικά, ενημερώνοντας πως στο εγγύς μέλλον θα υπάρξει πρόσληψη επιπλέον προσωπικού με τριετείς συμβάσεις και δυνατότητα ανανέωσης για ακόμα τρία έτη.
Ο Τάσος Μπαρτζώκας επεσήμανε για ακόμη μια φορά το σύνολο των ζημιών που έχουν υποστεί οι αγρότες της Ημαθίας εξαιτίας καιρικών φαινομένων, όπως οι έντονες βροχοπτώσεις στα τέλη Μαρτίου 2024, αλλά και η καταστροφική ανεμοθύελλα στις αρχές Ιουνίου 2024, και τόνισε ότι για όλα τα περιστατικά θα πρέπει να υπάρξει επίσπευση στην έκδοση των πορισμάτων και τελικά στις αποζημιώσεις.
Ο στόχος της επίσκεψης αλλά και της όλης προσπάθειας από πλευράς των δύο Βουλευτών όλο αυτό το διάστημα από τις αρχές του καλοκαιριού είναι αφενός να εξασφαλιστεί η αποζημίωση των πληγέντων παραγωγών από τις καταστροφές που τους οδήγησαν σε απώλεια της παραγωγής και του εισοδήματός τους, και αφετέρου, να γίνει πράξη η ένταξη της αιτίας αυτής ξεκάθαρα στον νέο κανονισμό του ΕΛΓΑ, ώστε να αποφεύγεται η ταλαιπωρία της διεκδίκησης των αποζημιώσεων από τους αγρότες και οι μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται τώρα.
Η ανάγκη να δημιουργηθεί το πλαίσιο αυτό είναι επιτακτική δεδομένου πως τα φαινόμενα αυτά έχουν παγιωθεί και γίνονται όλο και συχνότερα.
Έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού ανακοίνωσε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ).
Όπως αναφέρει η κύρια διαταραχή της κακοκαιρίας Cassandra περνά βόρεια της Ελλάδος, χωρίς ωστόσο να μας επηρεάζει σημαντικά.
Ο καιρός θα παρουσιάσει επιδείνωση στη χώρα μας, με την διέλευση ενός ψυχρού μετώπου, από τις απογευματινές ώρες της Παρασκευής (4/10/2024) μέχρι το βράδυ του Σαββάτου (05/10/2024), με κατά τόπους ισχυρές βροχές και καταιγίδες, κυρίως στα δυτικά και τα βορειοανατολικά τμήματα. Αναλυτικά:
Παρασκευή
Από τις απογευματινές ώρες βροχές και καταιγίδες θα επηρεάσουν αρχικά το βόρειο Ιόνιο και βαθμιαία την Ήπειρο, τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου, τη δυτική Στερεά και τη βορειοδυτική Πελοπόννησο. Πιθανόν, κατά τη διάρκεια της νύχτας να επηρεαστούν πρόσκαιρα και τα δυτικά τμήματα της Θεσσαλίας.
Εξασθένηση των φαινομένων από τη νύχτα στα βορειοδυτικά.
Σάββατο
α) Από τις πρώτες πρωινές ώρες μέχρι το μεσημέρι, βροχές και καταιγίδες θα επηρεάσουν τη δυτική Στερεά και τη δυτική Πελοπόννησο.
β) Από τις προμεσημβρινές ώρες μέχρι το βράδυ, την ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη και τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου.
Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ακάρεων του γένους Eriophyes sp. που βρέθηκαν στις καλλιέργειες παραμορφωμένων πυρηνόκαρπων.
Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae είναι αποκλειστικά φυτοφάγα είδη, που απαντώνται τόσο σε καλλιεργούμενα όσο και σε αυτοφυή φυτά.
Στην πλειονότητα τους είναι εξειδικευμένα όσον αφορά τον ξενιστή τους, τρεφόμενα σε συγκεκριμένα φυτικά είδη ή μικρό αριθμό συγγενών μεταξύ τους ειδών, συχνά προκαλώντας εντυπωσιακά συμπτώματα. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες.
Όπως τονίζει η Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, επειδή κατά την εξέταση παραμορφωμένων καρπών ροδάκινων και νεκταρινιών από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), οι οποίοι προέρχονταν από οπωρώνες περιοχών της Λάρισας, Ημαθίας και Πέλλας, έχουν βρεθεί ακάρεα του γένους Eriophyes sp., τα οποία υπάρχει πιθανότητα να προκαλούν ή να συμβάλλουν στην εμφάνιση παραμορφώσεων των καρπών των πυρηνοκάρπων (ροδάκινα), προτείνονται προληπτικά μέτρα φυτοπροστασίας (καλλιεργητικά και χημική αντιμετώπιση) και προτείνει τα εξής:
1. Άμεσα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο (Σεπτέμβριος –Οκτώβριος), τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Την απομάκρυνση από τους οπωρώνες και την καταστροφή (με θάψιμο), των καρπών που έχουν πέσει στο έδαφος ή παραμένουν πάνω στα δέντρα, και
β) Τον ψεκασμό των οπωρώνων ροδάκινων/νεκταρινιών, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος) με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα για να αντιμετωπισθούν οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί του ακάρεως (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://1click.minagric.gr/oneClickUI/frmFytoPro.zul του ΥπΑΑΤ.
2. Μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά την επερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω μείωση των πληθυσμών του ακάρεως, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά το κλάδεμα καρποφορίας, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή των αφαιρούμενων κατά το κλάδεμα φυτικών ιστών, και
β) Τον ψεκασμό με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα στο φούσκωμα των οφθαλμών.
3. Μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά τα οποιαδήποτε τύπου κλαδέματα/κλαδοκάθαρο, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή, του αφαιρούμενου φυτικού υλικού, και
β) Αποφυγή μετακίνησης οποιουδήποτε φυτικού υλικού (πχ εμβόλια) μεταξύ περιοχών / οπωρώνων. Τονίζεται ότι οι καλλιεργητές ροδάκινων / νεκταρινιών πρέπει, παράλληλα να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την διαχείριση των ιολογικών προσβολών στους οπωρώνες τους, όπως αυτά περιγράφονται στο έγγραφο της υπηρεσίας μας με Α.Π.: 4894/123121/26-04-2024 και τίτλο: «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ιώσεων και ιοειδών στα πυρηνόκαρπα».
Παρατηρήσεις
α) Κατά την εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων πρέπει να ακολουθούνται πάντα οι οδηγίες της εγκεκριμένης ετικέτας από το Υπ.Α.Α.Τ., οι οποίες αναγράφονται στην συσκευασία και να τηρούνται όλοι οι κανόνες προφυλάξεως για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
β) Σε κάθε περίπτωση εμφάνισης συμπτωματολογίας στα δέντρα του οπωρώνα, παρόλο που ελήφθησαν όλα τα αναγκαία μέτρα, οι καλλιεργητές πυρηνοκάρπων πρέπει άμεσα να ενημερώνουν την ΔΑΟΚ ΠΕ Πέλλας.
Νομικά αναμένεται να κινηθούν οι Συνεταιριστικοί και Συνδικαλιστικοί φορείς των ροδακινοπαραγωγών για να απαιτήσουν την πληρωμή αποζημιώσεων για τις ζημιές από τις βροχοπτώσεις στις 18 και 20 Αυγούστου.
Όπως είχε αναφέρει από την πρώτη στιγμή ο ΑγροΤύπος, ο ΕΛΓΑ, συνεχίζοντας την θέση που έχει εδώ και χρόνια, αρνείται να ικανοποιήσει την αξίωση των πληγέντων παραγωγών να υπάρξει ασφαλιστική κάλυψη για τις ζημίες που υπέστησαν, επικαλούμενος την απόφαση του 2017 (παρά την τότε αντίθετη άποψη που είχε ανακοινώσει η σχετική επιτροπή).
Να θυμίσουμε ότι τον περασμένο Αύγουστο είχε κατατεθεί στο ΥπΑΑΤ αίτημα σύστασης επιστημονικής επιτροπής για τις ζημίες στα πυρηνόκαρπα, έτσι ώστε να εφαρμοστεί ο νόμος 3877/2010 και να αποζημιωθούν οι ζημιές των αγροτών από τις άκαιρες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών, από την Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ).
Έρχεται σήμερα ο κ. Χρήστος Γιαννακάκης, Αντιπρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, σε επιστολή του προς τους συνεταιρισμούς των ροδακινοπαραγωγών αναφέρει τα κάτωθι στοιχεία, τα οποία αποτελούν τεκμηρίωση για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων από τους ζημιωθέντες παραγωγούς μέλη των Συνεταιρισμών:
«Στοιχείο 1ο
Ο νόμος 3877/2010, ΦΕΚ 160 Α’, 20-9- 2010, στο άρθρο 5, προσδιορίζει τους ασφαλιζόμενους από τον ΕΛΓΑ φυσικούς κινδύνους και στην παράγραφο 1 ζ), αναφέρει ως άμεση ζημιά στη φυτική παραγωγή και επομένως καλυπτόμενη, τη ζημιά που προκαλείται από υπερβολική και άκαιρη βροχόπτωση.
Στοιχείο 2ο
Ο κανονισμός ασφάλισης φυτικής παραγωγής του ΕΛΓΑ, αριθμός 157502/ΦΕΚ 1668 Β΄ 27-7-2011 στο άρθρο 2 παράγραφο α), αναφέρει ότι υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛΓΑ το ζημιογόνο αίτιο των υπερβολικών και άκαιρων βροχοπτώσεων.
Επίσης στον ίδιο κανονισμό στους εννοιολογικούς προσδιορισμούς στο άρθρο 3 παράγραφο 8, ορίζεται ότι τα ζημιογόνα αίτια που καλύπτει η ασφάλιση του ΕΛΓΑ, είναι μεταξύ των άλλων, οι υπερβολικές και άκαιρες βροχοπτώσεις.
Στο ίδιο άρθρο, παράγραφο 8 στ ), προσδιορίζεται και η έννοια του εν λόγω φαινομένου, αναφέροντας ότι «υπερβολικές και άκαιρες βροχοπτώσεις θεωρείται η πτώση βροχής, η οποία λόγω έντασης και ύψους ή παρατεταμένης διάρκειας και ύψους, ή παρατεταμένης διάρκειας και εποχής που συμβαίνει, προκαλεί ζημιές στη φυτική παραγωγή».
Στο άρθρο 4, του ίδιου κανονισμού, παράγραφο 1, αναφέρεται ότι καλύπτονται ασφαλιστικά και αποζημιώνονται μόνο οι άμεσεςζημιές που αποδεδειγμένα προκαλούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια και που προσδιορίζονται στο άρθρο3 του κανονισμού που προαναφέραμε.
Στοιχείο 3ο
Στο εγχειρίδιο εκτιμητικής του ΕΛΓΑ, στο ειδικό κεφάλαιο που αναφέρεται στην ζημιές στα ροδάκινα οι οποίες προκαλούνται από υπερβολικές και αρκετές βροχοπτώσεις,στην παράγραφο 2,1,α), προσδιορίζεται ότι η καρπόπτωσηείναι μία από τις καλυπτόμενες ζημίες (σελίδα 93).
Στοιχείο 4ο
Με βάση τα στοιχεία της μετεωρολογικής υπηρεσίας που έχουμε, στην περιοχή της Βέροιας ενώ όλες τις ημέρες του μήνα Αυγούστου το ύψος της βροχόπτωσης ήταν μηδενικό, στις ημερομηνίες 18 Αυγούστου και 20 Αυγούστου, το ύψος βροχής ανήλθε στα 60,8 και 20,8 χιλιοστά αντίστοιχα και στην περιοχή της Αριδαίας στις 20 Αυγούστου στα 42,8 χιλιοστά. Στις εν λόγω ημερομηνίες είχαμε και τις ζημίες της καρπόπτωσης.
Επομένως στοιχειοθετείται και από επίσημα στοιχεία, το ύψος της βροχόπτωσης για τις συγκεκριμένες ημερομηνίες, το οποίο είναι υψηλό. Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το γεγονός της καρπόπτωσης σημειώθηκε αμέσως μετά τη βροχόπτωση, άρα είναι εμφανές ότι αυτό ήταν το ζημιογόνο αίτιο.
Τέλος, επισημαίνουμε ότιη βροχόπτωση δεν προκάλεσε την καθυστέρηση της συγκομιδής, για να θεωρηθεί ότι αυτή αποτέλεσε το αίτιο της ζημιάς, διότι η καρπόπτωση επισυνέβη αμέσως μετά τη βροχόπτωση και μάλιστα σε όλες τις ποικιλίες επιτραπέζιων, νεκταρινιών και συμπύρηνων ροδακίνων.
Κατόπιν τούτου, καλούνται όλοι οι Συνεταιριστικοί και Συνδικαλιστικοί φορείς των Ροδακινοπαραγωγών, να απαιτήσουν την άμεση εφαρμογή του νόμου και του κανονισμού του ΕΛΓΑ, προασπίζοντας τα νόμιμα συμφέρονται των αγροτών και των μελών τους».
Για το θέμα κατέθεσε ερώτηση στην Βουλή ο Βουλευτής Πέλλας της Νέας Δημοκρατίας, Λάκης Βασιλειάδης.
Τη Δευτέρα (9 Σεπτεμβρίου 2024), ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης, απάντησε στη Βουλή σε επίκαιρη ερώτηση της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Θεοδώρας Τζάκρη, σχετικά με την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών που απειλεί τα ροδάκινα και νεκταρίνια.
Στην ερώτησή της η κα Τζάκρη αναφέρθηκε στο ιστορικό της νέας ασθένειας η οποία πρωτοεμφανίστηκε το 2021 στο χωριό Αμπελιές των Γιαννιτσών σε κτήματα περίπου 10 στρέμματα με ροδακινιές.
Τόνισε ακόμη τη γρήγορη διασπορά της ασθένειας και το σοβαρό κίνδυνο που ελλοχεύει να καταστραφεί μεγάλο ποσοστό της καλλιέργειας της ροδακινιάς στην Πέλλα και στην Ημαθία, γεγονός που σημαίνει ότι στην πράξη θα απειληθεί η εγχώρια παραγωγή ροδάκινων και η οικονομία αυτών των δυο περιοχών που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την καλλιέργεια της ροδακινιάς πρωτίστως αλλά και των λοιπών πυρηνοκάρπων.
Και πρόσθεσε: «Οι παραγωγοί είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι και προβληματισμένοι ιδιαίτερα φέτος που η εμπορική διαχείριση του συμπύρηνου ροδάκινου δεν εξελίχθηκε ιδιαίτερα καλά (χαμηλή τιμή, παραγωγή που δεν απορροφήθηκε, κλαρίσιος χυμός, κλπ) και ζήτησε να ληφθούν πιο αποτελεσματικά μέτρα τόσο για την οικονομική ενίσχυση των παραγωγών όσο και τον περιορισμό της ασθένειας που περιλαμβάνουν άμεσες αποζημιώσεις και ένα σωστό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που να περιλαμβάνει ενισχύσεις για την εκρίζωση, τις νέες φυτεύσεις και την απώλεια εισοδήματος που θα προκύψει από αυτή τη διαδικασία».
Απάντηση ΥπΑΑΤ
Από την πλευρά του ΥπΑΑΤ, ο Υφυπουργός κ. Σταμενίτης, αναφέρθηκε σε μια σειρά ενεργειών αλλά και σε δυο μελέτες που είναι σε εξέλιξη προκειμένου το Υπουργείο να καταλήξει στον τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας.
Επισήμανε τη συνεχή και άμεση επιστημονική καθοδήγηση και σε μια σειρά οδηγιών που θα δοθούν το επόμενο διάστημα στους παραγωγούς σχετικές με την φυτοπροστασία-εύρεση των ακάρεων, όπως ψεκασμοί και διαχείριση υπολειμμάτων καρπών και κλαδέματος.
Αν και τόνισε ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να σταθεί στο πλευρό των παραγωγών δεν έκανε καμία αναφορά σε αποζημιώσεις των παραγωγών ή σε ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, προκειμένου να εκριζωθούν τα κτήματα που έχουν πληγεί ώστε να περιοριστεί η ασθένεια.
Ειδικότερα, ο υφυπουργός σημείωσε ότι το σχέδιο του ΥπΑΑΤ βασίζεται σε τρία σημεία: Πρώτον, στην ενδελεχή έρευνα των αιτιών του φαινομένου, που είναι αυτή που θα οδηγήσει στην οριστική αντιμετώπιση του. Δεύτερον, στην επιστημονική καθοδήγηση των παραγωγών με στόχο των περιορισμό εξάπλωσης του φαινομένου. Και τρίτον, στη διερεύνηση και εξεύρεση χρηματοδοτικού εργαλείου για τη στήριξη των παραγωγών που έχουν υποστεί μεγάλη ή μικρή απώλεια εισοδήματος αλλά και στην αξιοποίηση των εργαλείων της νέας ΚΑΠ για χρηματοδότηση αναδιάρθρωσης καλλιεργειών.
Για το πεδίο της έρευνας, ο κ. Σταμενίτης περιέγραψε το πλήθος ενεργειών στις οποίες προχώρησε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο ίδιος ως αρμόδιος Υφυπουργός, αμέσως μετά την ενημέρωση που έγινε στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου αλλά και μετά τη σχετική ενημέρωση από το Μπενάκειο για τα αποτελέσματα που είχαν προκύψει από τη μελέτη των δειγμάτων (φύλλα), που εντόπιζαν ιολογική προσβολή.
Συγκεκριμένα:
- Διοργανώθηκε σύσκεψη με τη συμμετοχή αρμοδίων φορέων του ΥπΑΑΤ και της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, επιστημόνων του Μπενάκειου και γεωπόνων της πληγείσας περιοχής όπου αποφασίστηκαν συγκεκριμένες ενέργειες.
- Από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του ΥπΑΑΤ, εκδόθηκε οδηγός καλλιεργητικών πρακτικών, με στόχο τον περιορισμό εξάπλωσης του φαινομένου, και απεστάλη στις ΔΑΟΚ, οι οποίες το γνωστοποίησαν στους παραγωγούς.
- Συστάθηκε ομάδα εργασίας αποτελούμενη από τις Αντιπεριφέρειες που εκδηλώθηκε το πρόβλημα, την ΕΘΕΑΣ, την υπό σύσταση Διεπαγγελματική Πυρηνόκαρπων, την ΕΚΕ και εκπροσώπους των παραγωγών και γεωτεχνικών των περιοχών αυτών.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της διερεύνησης του φαινομένου, την Άνοιξη του 2024, εστάλησαν στο Μπενάκειο και δείγματα από καρπούς, με τα αποτελέσματα των αναλύσεων στους καρπούς να εμφανίζουν την ύπαρξη ακάρεων. Με τα νέα δεδομένα, το Υπουργείο προχώρησε σε μια σειρά νέων ενεργειών που συνοψίζονται ως εξής:
1. Το ΥπΑΑΤ χρηματοδότησε ερευνητικό πρόγραμμα του Μπενακείου Ινστιτούτου για τις αιτίες και τους τρόπους αντιμετώπισης
2. Συστάθηκε επιστημονική επιτροπή από προσωπικό του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για παράλληλη διερεύνηση αιτιών και τρόπων αντιμετώπισης με χρηματοδότηση της EKE.
Αναπτύχθηκε πλατφόρμα για την καταχώριση των προσβεβλημένων τεμαχίων, με χρηματοδότηση της υπό σύσταση Εθνικής Διεπαγγελματικής Πυρηνοκάρπων.
Για το πεδίο της επιστημονικής καθοδήγησης, ο Υφυπουργός σημείωσε ότι, αυτό το διάστημα η έρευνα διεξάγεται σε επίπεδο ιολογικό, ακαρεολογικό και μη παρασιτικών ασθενειών, για την επίδραση των περιβαλλοντικών συνθηκών, όπως έχουν αυτές διαμορφωθεί τελευταία.
Ενώ, με βάση τα στοιχεία ποιοτικά και ποσοτικά, που έχουν προκύψει από την πλατφόρμα και προκειμένου να υπάρξει σχετική καθοδήγηση των παραγωγών ήδη καταρτίζεται νέος οδηγός, που θα συμπληρώνει τον υπάρχοντα και βασίζεται στα ως τώρα ευρήματα της έρευνας και θα επικαιροποιείται όσο αυτή εξελίσσεται και εξάγονται νέα συμπεράσματα.
Όπως ανακοίνωσε ο Υφυπουργός, ο επικαιροποιημένος οδηγός, θα δοθεί τις επόμενες εβδομάδες στους παραγωγούς και θα περιλαμβάνει οδηγίες σχετικές με τη φυτοπροστασία, δεδομένης της εύρεσης των ακάρεων, όπως ψεκασμοί, διαχείριση υπολειμμάτων καρπών και κλαδέματος.
Όσον αφορά τη στήριξη των παραγωγών, ο Υφυπουργός σημείωσε πως αναγνωρίζοντας τη μεγαλύτερη ή μικρότερη απώλεια εισοδήματος των πληγέντων παραγωγών, διερευνώνται όλα τα πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, σημείωσε ότι έχουν ήδη γίνει οι απαραίτητες κινήσεις από την αρμόδια Γενική Γραμματεία του Υπουργείου ώστε να υπάρχουν έτοιμα εργαλεία από την εργαλειοθήκη της νέας ΚΑΠ για χρηματοδότηση.
Το ερώτημα του ΑγροΤύπου προς το ΥπΑΑΤ είναι τι φταίνε οι παραγωγοί για μια ασθένεια που δεν υπήρχε στο παρελθόν και τους έφερε μια απώλεια εισοδήματος σε μια δύσκολη χρονιά για τα πυρηνόκαρπα και αν άμεσα θα βρεθεί κάποιος τρόπος να το αναπληρώσουν για να συνεχίσουν να καλλιεργούν.
Σύμφωνα με την ΕΜΥ, το βαρομετρικό χαμηλό που δημιουργήθηκε στη Δυτική Μεσόγειο, προκαλεί την κακοκαιρία «ATENA» στη Κεντρική Μεσόγειο και κινείται ανατολικά.
Το σύστημα αυτό προβλέπεται να προκαλέσει επιδείνωση του καιρού στη χώρα μας από το βράδυ της Δευτέρας (9/9/24) μέχρι τις απογευματινές ώρες της Τετάρτης (11/9/24) με κατά τόπους ισχυρές βροχές και καταιγίδες, κυρίως στα δυτικά, κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά καθώς και τα νησιά του βορείου και ανατολικού Αιγαίου.
Τα φαινόμενα θα συνοδεύονται από μεγάλη συχνότητα κεραυνών, χαλαζοπτώσεις και ισχυρούς ριπαίους ανέμους.
Πιο αναλυτικά:
Ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται:
1. Από το βράδυ της Δευτέρας (09-09-24) μέχρι τις απογευματινές ώρες της Τρίτης (10-09-24) στα νησιά του Ιονίου, την Ήπειρο, τη δυτική Στερεά και τη δυτική Πελοπόννησο.
2. Από τις προμεσημβρινές ώρες της Τρίτης (10-9-2024) μέχρι αργά το απόγευμα στη δυτική Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την ανατολική Στερεά.
3. Από νωρίς το απόγευμα της Τρίτης (10-09-24) μέχρι τις απογευματινές ώρες της Τετάρτης (11-09-24) στην κεντρική και ανατολική Μακεδονία και τις Σποράδες.
4. Από τις πρωινές έως τις απογευματινές ώρες της Τετάρτης (11-09-24) στη Θράκη και τα νησιά του βορείου και ανατολικού Αιγαίου.
Δεν έχει χρήματα ο ΕΛΓΑ για αποζημιώσεις
Δεν μπορούν να ασκηθούν μαξιμαλιστικές πολιτικές όσον αφορά τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, δήλωσε ο υπουργός ΑΑΤ, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας σε εκδήλωση για τους νέους γεωργούς.
Και πρόσθεσε: «Πρέπει με σοβαρότητα να προσεγγίζουμε τα προβλήματα για να μη βιώσουμε ξανά καταστάσεις όπως αυτές που βιώσαμε τη δεκαετία του 2010.
Σε ό,τι αφορά στις αποζημιώσεις που έχουν καταβληθεί είπε ότι την τελευταία 5ετία έχουν καταβληθεί 1,5 δις περίπου για αποζημιώσεις μέσω ΕΛΓΑ όταν ο Οργανισμός από ασφαλιστικές εισφορές έχει εισπράξει μόνο 800 εκατ. ευρώ».
Νέα δεδομένα φέρνει η ανακοίνωση της ΠΕ Πέλλας στο πρόβλημα παραμόρφωσης που παρατηρείται σε ροδακινιές και νεκταρινιές μετά τις αναλύσεις των δειγμάτων.
Αναλυτική ενημέρωση σχετικά με τα αποτελέσματα εργαστηριακών ελέγχων του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι), αναφορικά με την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών ροδακίνων και νεκταρινιών στην Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) Πέλλας και τα αποτελέσματα, μαζί με συγκεκριμένες οδηγίες αντιμετώπισης, κοινοποιήθηκαν στον Αντιπεριφερειάρχη Πέλλας κ. Ιορδάνη Τζαμτζή και στον Γενικό Διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας της ΠΚΜ κ. Κωνσταντίνο Τερτιβανίδη, ενώ παράλληλα, παρουσιάστηκαν σε ειδική σύσκεψη με Ομάδα εργασίας Γεωπόνων που πραγματοποιήθηκε χθες (4/9/2024) στο Διοικητήριο.
Συγκεκριμένα, από το εργαστήριο Ιολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι.), πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι ιολογικές μοριακές αναλύσεις σε δείγματα που εστάλησαν από το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας:
1) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1104/21-08-2023. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών Πέλλας: Στο δείγμα διαπιστώθηκε παρουσία των ιών plum pox virus (PPV), prunus necrotic ringspot virus (PNRSV), nectarine stem pitting associated virus (NSPaV), ti ringspot-associated virus (TiRSaV) και του ιοειδούς peach latent mosaic viroid (PLMVd). Οι δυο πρώτοι ιοί και το ιοειδές είναι γνωστά και σημαντικά παθογόνα της ροδακινιάς στην Ελλάδα και ευθύνονται για πληθώρα συμπτωμάτων. Συμπτώματα παραμορφώσεων ειδικά στους καρπούς προκαλούν ο PPV και το PLMVd. Στην περίπτωση των συμπτωμάτων στα ροδάκινα της περιοχής μας πιθανολογείται συνεργιστική δράση των δυο αυτών παθογόνων σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικράτησαν φέτος (παρατεταμένη άνοιξη). Ο ιός nectarine stem pitting associated virus αναφέρεται για πρώτη φορά στη χώρα μας και δεν θεωρείται να προκαλεί ιδιαίτερο πρόβλημα στη ροδακινιά, ενώ ο ti ringspot-associated virus που έχει περιγραφεί πολύ πρόσφατα στην Αμερική αναφέρεται για πρώτη φορά να προσβάλει τη ροδακινιά και δεν ήταν μέχρι τώρα γνωστή η παρουσία του στην Ευρώπη.
2) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1504/17-11-2023: Περιοχές λήψης δείγματος: Ν. Μυλότοπος και Άρνισσα Πέλλας. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Andross με κωδικό 1 που έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με HTS οι ιοί της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV), της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV), ο ιός της χλωρωτικής κηλίδωσης των φύλλων της μηλιάς (apple chlorotic leaf spot virus, ACLSV), o ιός της πράσινης δακτυλιοειδούς ποικιλοχλώρωσης της κερασιάς (cherry green ring mottle virus, και το ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd). Με RT-qPCR επιβεβαιώθηκε η παρουσία των PPV, PNRSV και PLMVd. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Everts με κωδικό 2 που δεν έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με RT-qPCR οι ιοί PPV, PNRSV και το ιοειδές PLMVd. Mε RT-PCR και αλληλούχηση των προϊόντων της επιβεβαιώθηκε η παρουσία του PLMVd και έγινε η ταυτοποίησή του. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Αndross με κωδικό 3 που δεν έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με RT-qPCR ο ιός PPV και το ιοειδές PLMVd. Mε RT-PCR και αλληλούχηση των προϊόντων της επιβεβαιώθηκε η παρουσία το PLMVd και έγινε η ταυτοποίησή του. Οι τρεις απομονώσεις του PLMVd ανήκουν στην φυλλογενετική ομάδα των λανθανόντων στελεχών του ιοειδούς.
3) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1946/12-12-2023. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών Πέλλας: Στο δείγμα ροδακινιάς 9 ετών της ποικιλίας Everts από οπωρώνα της περιοχής Αμπελειές Γιαννιτσών που δεν παρουσίαζε χαρακτηριστικά συμπτώματα παραμόρφωσης καρπών διαπιστώθηκε προσβολή από τον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV), τον ιό της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) και από το ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd).
Συνεπώς τα παρατηρηθέντα συμπτώματα παραμόρφωσης των καρπών σε γειτονικούς οπωρώνες της ίδιας ποικιλίας και ηλικίας δένδρων, δε μπορούν να συσχετισθούν άμεσα με το ιολογικό φορτίο τους, καθώς αυτό παρουσιάζεται ακριβώς το ίδιο ανεξάρτητα της εμφάνισης ή μη συμπτωμάτων στα φυτά.
4) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1925/12-12-2023: Περιοχή λήψης δείγματος: Νάουσα (μη συμπτωματικά δείγματα του Τ.Φ.Δ Νάουσας για σύγκριση). 1. Στα δείγματα ροδακινιάς 4 ετών με α/α 4 και α/α 6 των ποικιλιών Αndross και Α37, αντίστοιχα, της συλλογής του ΤΦΔ Νάουσας διαπιστώθηκε η παρουσία του ιοειδούς του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) και του ιού της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) σε χαμηλή συγκέντρωση. 2. Στο δείγμα ροδακινιάς 4 ετών με α/α 5 της ποικιλίας Everts από τη συλλογή του ΤΦΔ Νάουσας καθώς και στο δείγμα 10 ετών με α/α 7 της ίδιας ποικιλίας από οπωρώνα της περιοχής Αμπελειές Γιαννιτσών που παρουσίαζε χαρακτηριστικά συμπτώματα παραμόρφωσης καρπών διαπιστώθηκε η παρουσία του PLMVd, του PNRSV και του ιού της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV) σε παρόμοιες συγκεντρώσεις.
Συνεπώς δεν μπορεί να γίνει συσχέτιση των παρατηρηθέντων συμπτωμάτων παραμόρφωσης με την παρουσία κάποιου συγκεκριμένου ιού/ιοειδούς. Είναι πιθανότερος ο συνεργισμός των προαναφερθέντων παθογόνων σε συνδυασμό με τη φυσιολογική κατάσταση των δένδρων.
5) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1534/12-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών και Γιαννιτσά-Αρχοντικό Πέλλας. Διαπιστώθηκε σε όλα τα δείγματα προσβολή από:
α. Tον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς (σάρκα) (plum pox virus, PPV), ο οποίος μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό και τις αφίδες,
β. Tο ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) που μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, τη γύρη και μηχανικά (π.χ. εργαλεία κλαδέματος). Η ποσοτικοποίηση των παραπάνω παθογόνων σε μεμονωμένους συμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς καρπούς ποικιλιών «Everts» και «Κατερίνα» (πέντε από κάθε ομάδα) έδειξε τα εξής:
- Για τον PPV, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε χαμηλό στους συμπτωματικούς καρπούς της ποικιλίας «Everts» και στους συμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς καρπούς της ποικιλίας «Κατερίνα». Σχετικά υψηλότερο φορτίο έφεραν οι ασυμπτωματικοί καρποί της ποικιλίας «Everts».
- Για το PLMVd, οι συμπτωματικοί καρποί της ποικιλία «Everts» εμφάνιζαν υψηλότερο φορτίο σε σχέση με τους ασυμπτωματικούς της ίδιας ποικιλίας. Στην ποικιλία «Κατερίνα» παρατηρήθηκε γενικά υψηλότερο φορτίο του ιοειδούς σε σχέση με την ποικιλία «Everts». Σχετικά με την ποσοτικοποίηση του ιοειδούς στους καρπούς της ποικιλίας «Κατερίνα», δεν παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ συμπτωματικών και ασυμπτωματικών καρπών.
Συνεπώς οι μέχρι τώρα αναλύσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο των ιών/ιοειδών που εξετάστηκαν στην εκδήλωση της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων. Επίσης, η παρουσία των παραπάνω παθογόνων δεν έχει αναφερθεί ότι συνδέεται με συμπτώματα παρόμοια της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων, ασθένειας το αίτιο της οποίας τελεί υπό διερεύνηση.
6) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1572/05-08-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Μηλιά Αλμωπίας Πέλλας. Διαπιστώθηκε προσβολή από:
α. Tον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς (σάρκα) (plum pox virus, PPV), ο οποίος μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό και τις αφίδες,
β. Tο ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) που μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, τη γύρη και μηχανικά (π.χ. εργαλεία κλαδέματος).
Η ανίχνευση των παραπάνω παθογόνων σε καρπούς και φύλλα έδειξε τα εξής:
- Για τον PPV, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε σχετικά χαμηλότερο από αυτό των φύλλων.
- Για το PLMVd, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε σχετικά υψηλότερο από αυτό των φύλλων. Οι μέχρι τώρα αναλύσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο των ιών/ιοειδών που εξετάστηκαν στην εκδήλωση της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων. Επίσης, η παρουσία των παραπάνω παθογόνων δεν έχει αναφερθεί ότι συνδέεται με συμπτώματα παρόμοια της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων, ασθένειας το αίτιο της οποίας τελεί υπό διερεύνηση.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Μ.Φ.Ι., στη γεωργική πράξη δεν υπάρχει κανένα θεραπευτικό μέτρο κατά των ιώσεων και η αντιμετώπισή τους βασίζεται στην εφαρμογή των πιο κάτω προληπτικών μέτρων:
- Χρησιμοποίηση υγιούς/πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού για την εγκατάσταση
- Χρησιμοποίηση ανθεκτικών-ανεκτικών ποικιλιών και υποκειμένων στις περιπτώσεις που υπάρχουν και έχουν εμπορική αξία
- Αποφυγή εγκατάστασης του οπωρώνα σε περιοχή όπου ενδημεί η ασθένεια. Εγκατάσταση σε απομακρυσμένες περιοχές όπου υπάρχει εναλλαγή με άλλα είδη μη ή λιγότερο ευπαθή
- Χειρισμοί των φυτών με ορυκτέλαια για τα 3 πρώτα χρόνια
- Λήψη μέτρων απολύμανσης κλαδευτικών και λοιπών εργαλείων για αποφυγή μετάδοσης με μηχανικά μέσα. Χρήση κατάλληλων απολυμαντικών (π.χ. διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl για 1΄)
- Καταστροφή των λαίμαργων βλαστών γιατί προτιμώνται από τις αφίδες
- Αποφυγή επανεμβολιασμού προσβεβλημένων δένδρων
- Αποφυγή χρήσης εμβολίων από δένδρα που δεν είναι ελεγμένα και μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς ιώσεων
- Όταν δένδρα ευαίσθητων ποικιλιών βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές συνιστάται η παρακολούθησή τους για συμπτώματα και η εκρίζωση των μολυσμένων για μείωση της πίεσης του μολύσματος.
Από το εργαστήριο εντομολογίας-ακαρεολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι.)., πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι έλεγχοι σε δείγματα που εστάλησαν από το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας:
1) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1535/08-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών και Γιαννιτσά-Αρχοντικό Πέλλας. Όσον αφορά το δείγμα Δ1Α, βρέθηκαν στο μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών (8/10 καρπούς) 1-3 άτομα από είδος ακάρεως του γένους Eriophyes (Acari: Eriophyidae). Στο δείγμα Δ2Α βρέθηκαν άτομα (1 έως 3 ανά καρπό) σε 4 από τους καρπούς. Υπήρχαν καρποί με συμπτώματα στους οποίους δεν βρέθηκαν άτομα του ακάρεως. Στα δείγματα Δ1Β και Δ2Β δεν βρέθηκαν καθόλου ακάρεα Eriophyes sp. Ο μικρός αριθμός ατόμων που βρέθηκε στα δείγματα Δ1Α και Δ2Α, υπάρχει πιθανότητα να οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας που συμβαίνει κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Η προσβολή στους ανθοφόρους οφθαλμούς και τα εκπτυσσόμενα άνθη και κατόπιν τους μικρούς καρπούς, δεν είναι δυνατόν να την παρατηρηθεί αυτή την εποχή. Θα ήταν σκόπιμο, την επόμενη καλλιεργητική περίοδο να σταλθούν δείγματα των εκπτυσσόμενων ανθοφόρων οφθαλμών, ανθέων καθώς και των μικρών υπό ανάπτυξη καρπών μετέπειτα.
2) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1571/18-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Μηλιά Αλμωπίας Πέλλας. Στο δείγμα βρέθηκαν στο μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών (σχεδόν στο 100%) άτομα από είδος ακάρεως του γένους Eriophyes (Acari: Eriophyidae). Ο αριθμός των ατόμων που βρέθηκαν κυμάνθηκε από 3 -20 άτομα ανά καρπό. Επίσης βρέθηκαν άτομα Eriophyes sp. κατά την εξέταση των οφθαλμών της βλάστησης αυτού του έτους, στον ακραίο οφθαλμό και σε αυτούς στις μασχάλες των φύλλων. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Κατά την διάρκεια των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού πολλά είδη δημιουργούν ανθεκτικές μορφές, τα λεγόμενα δευτερόγυνα άτομα, τα οποία μπορεί να είναι διαφορετικής μορφολογίας του είδους. Η προσβολή στους ανθοφόρους οφθαλμούς και τα εκπτυσσόμενα άνθη και κατόπιν τους μικρούς καρπούς, δεν είναι δυνατόν να την παρατηρηθεί αυτή την εποχή. Θα ήταν σκόπιμο, την επόμενη καλλιεργητική περίοδο να σταλθούν δείγματα των εκπτυσσόμενων ανθοφόρων οφθαλμών, ανθέων καθώς και των μικρών υπό ανάπτυξη καρπών μετέπειτα.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Μ.Φ.Ι., για την αντιμετώπιση της προσβολής και μείωση του πληθυσμού των ακάρεων κατά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, προτείνεται ψεκασμός το επόμενο έτος νωρίς την άνοιξη, με την έκπτυξη των οφθαλμών και την δημιουργία καινούργιας βλάστησης, με φυτοπροστατευτικό σκεύασμα δραστικής ουσίας fatty acids c7-c18 and c18 unsaturated potassium salts ή paraffin oil / (cas 8042-47-5) ή paraffin oil / (cas 64742-46-7), (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση εδώ).
Επίσης προληπτικά προτείνεται μετά το κλάδεμα των δένδρων, τα κομμένα κλαδιά να μην παραμένουν στον αγρό ή σε παρακείμενους αγρούς με ροδακινιές και ή δυνατόν να καταστρέφονται, ώστε να μην υπάρχει πιθανότητα μεταφοράς / διασποράς του ακάρεως μέσω αυτών.
Η ΠΕ Πέλλας θα συνεχίσει να εργάζεται για την επίλυση του προβλήματος της παραμόρφωσης των ροδάκινων.
Σε 5.094 αγροτεμάχια και σχεδόν 25.000 στρέμματα εντοπίστηκαν οι παραμορφωμένοι καρποί ροδάκινων και νεκταρινιών, ενώ οι πληγέντες είναι συνολικά 1.762 παραγωγοί.
Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στα ροδάκινα και στα νεκταρίνια, με επίκεντρο το νομό Πέλλας, όπου βρίσκονται το 80% των κτημάτων με προσβολές και ακολουθούν η Ημαθία, η Λάρισα, η Πιερία και το Κιλκίς. Δηλώσεις προσβολών υπάρχουν και για περιβόλια με βερίκοκα και με δαμάσκηνα, αλλά πρόκειται για μικρές εκτάσεις.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από τις δηλώσεις παραγωγών που έγιναν στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα που δημιουργήθηκε για το σκοπό αυτό από Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνοκάρπων, μέχρι και το απόγευμα της Δευτέρας (2 Σεπτεμβρίου), οπότε και εξέπνευσε η σχετική προθεσμία που είχε δοθεί.
Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνοκάρπων θα διαβιβαστούν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προκειμένου εκείνο με τη σειρά του να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες, εδώ και στις Βρυξέλες, ώστε να βρεθούν κονδύλια να τρέξει ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης για τους πληγέντες. Οι παραγωγοί περιμένουν να αποζημιωθούν γιατί έχουν μια δύσκολη φετινή χρονιά.
Οι παραγωγοί περίμεναν με αγωνία τις βροχές μετά από τόσο καιρό ξηρασίας. Ο Αύγουστος όμως μας αποχαιρέτησε με καταιγίδες και τοπικές χαλαζοπτώσεις σε πολλές περιοχές της χώρας, που έφεραν πολλές ζημιές στις καλλιέργειες.
Από την άλλη η έλλειψη ρευστότητας του ΕΛΓΑ δεν δίνει αισιοδοξία στους παραγωγούς που επλήγησαν για δίκαιες αποζημιώσεις στην παραγωγή που καταστράφηκε.
Η έτσι κι αλλιώς μειωμένη ελαιοπαραγωγή, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και των συνεχόμενων καύσωνων του καλοκαιριού, χτυπήθηκε από το χαλάζι.
Έντονη χαλαζόπτωση είχαμε την Παρασκευή (30/8) το βράδυ σε περιοχές βόρεια της Φθιώτιδας, κοντά στον Δομοκό. Τα ισχυρά αυτά φαινόμενα, προκάλεσαν όμως και ζημιές σε καλλιέργειες 5.000 στρεμμάτων στον οικισμό Πετριλίων στην Σοφιάδα μέχρι και το χωριό Θαυμακού του δήμου Δομοκού. Ζημιές έχουμε σε καλλιέργειες καρυδιών, φιστικιών, βαμβακιού και κηπευτικών.
Μεγάλη καταστροφή σε καλλιέργειες περιοχών του Αγρινίου, ειδικά στη Νέα Αβώρανη εώς Καινούργιο και Καμαρούλα, Παναιτώλιο και άλλα χωριά, προκάλεσαν η σφοδρή χαλαζόπτωση και η ανεμοθύελλα το απόγευμα του Σαββάτου (31/8). Σε απόγνωση είναι οι παραγωγοί από τις καταστροφές σε καλλιέργειες, ειδικά στα ελαιόδεντρα όπου έπεσε το μεγαλύτερο ποσοστό του καρπού λίγες μέρες πριν τη συγκομιδή. Οι επιτραπέζιες ελιές που έχουν απομείνει στα δέντρα θα καταστούν μη εμπορεύσιμες, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή των παραγωγών. Υπάρχουν αναφορές για μεγάλες ζημιές και σε αμπέλια, ροδιές κ.α. ωστόσο το μέγεθος της καταστροφής θα εκτιμηθεί τις επόμενες ημέρες.
Στην Μεσσηνία σφοδρή χαλαζόπτωση έπληξε το χωριό Κάτω Αμπελόκηποι αλλά και περιοχές των Δήμων Μεσσήνης και Πύλου – Νέστορος. Το χαλάζι έριξε τον καρπό από τα ελαιόδεντρα, αφήνοντας τους αγρότες σε απόγνωση, καθώς οι ζημιές σε πολλές περιπτώσεις είναι ανυπολόγιστες.
Ζημιές στην Λακωνία είχαμε από την χαλαζόπτωση, του Σαββάτου (31/8), σε πολλές περιοχές γύρω από την Συκιά και το Φοινίκι και τα διπλανά χωριά. Έχουμε ζημιές στην παραγωγή ελαιόδεντρων αλλά και εσπεριδοειδών. Ο κ. Μιχάλης Καρούνης, παραγωγός από τους Μολάους, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι έχουμε ζημιές στις περιοχές που έπεσε χαλάζι με μεγάλη ένταση. Στις ελιές ο καρπός έπεσε κάτω αλλά και όσοι καρποί έμειναν στα δέντρα θα πρέπει να τους προσέχουν οι παραγωγοί για μυκητολογικές προσβολές επειδή τις επόμενες ημέρες θα αυξηθούν πάλι οι θερμοκρασίες. Στις πορτοκαλιές θα έχουμε προβλήματα στην επερχόμενη παραγωγή και αυτό θα φανεί αργότερα. Πρέπει άμεσα να έρθουν οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ για να κάνουν εκτιμήσεις.
Σε πολλές περιοχές της Κρήτης είχαμε ισχυρές βροχοπτώσεις, ενώ σε κάποιες εξ αυτών έριξε ακόμα και χαλάζι (Μονοφάτσι και Γόρτυνα στο Ηράκλειο) προκαλώντας μεγάλες ζημιές στα ελαιόδεντρα.