Όπως λέει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ Χρήστος Σουλιώτης, υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τα συμβόλαια των παραγωγών στον αρακά.
Σύμφωνα με τον Χρήστο Σουλιώτη, 4.500 περίπου στρέμματα με βιομηχανική ντομάτα έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από τον πρόσφατο παγετό, σε Λάρισα και Φάρσαλα, ενώ εξίσου μεγάλη είναι η ζημία και στον αρακά. Όπως εξηγεί ο κ. Σουλιώτης η ζημιά εντοπίζεται σε 3.500 στρέμματα με αρακά, όπου κάηκαν οι βλαστοί και τα άνθη, λόγω του σφοδρού παγετού, με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόβλημα, γιατί οι εκτάσεις καλύπτονται με συμβόλαια (αν και σε τέτοιες περιπτώσεις υπεισέρχεται θέμα ανωτέρας βίας, οπότε δεν έχει επίπτωση ο αγρότης).
Όσον αφορά πάλι στη βιομηχανική ντομάτα, σύμφωνα με τον κ. Σουλιώτη, ο κανονισμός του ΕΛΓΑ προβλέπει αποζημίωση για τα 135 ευρώ των εξόδων επαναφύτευσης που απαιτείται. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα έξοδα για τα φυτά αλλά και τη μηχανή.
Επίσκεψη Κέλλα στα χωράφια
«Η ολοκληρωτική καταστροφή, από τον παγετό, στη δυναμική καλλιέργεια της βιομηχανικής ντομάτας, έχει επιπτώσεις τόσο στο εισόδημα των παραγωγών, όσο και στην ομαλή λειτουργία της μεταποίησης. Ο ΕΛΓΑ θα αποζημιώσει τη διαδικασία της επανασποράς, αλλά από τη ζημιά κέρδος δεν βγαίνει. Συμφωνώ με τους παραγωγούς στην αναγκαιότητα άμεσης υλοποίησης αρδευτικών έργων υποδομής, για να υπάρξει σωστός προγραμματισμός των καλλιεργειών και να μειωθεί το κόστος παραγωγής». Αυτά δήλωσε ο αναπληρωτής γραμματέας της Κ.Ο της ΝΔ, βουλευτής Λάρισας Χρήστος Κέλλας, επισκεπτόμενος τη Χάλκη, όπου τον υποδέχτηκαν ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού ΘΕΣΤΟ Χρήστος Σουλιώτης και παραγωγοί της ευρύτερης περιοχής.
Όπως ανέφεραν οι τελευταίοι στον Λαρισαίο πολιτικό, η ζημιά στον κλάδο είναι μεγάλη, αφού ο παγετός έπληξε περίπου 4.500 στρέμματα στους δήμους Κιλελέρ και Φαρσάλων. Θα προχωρήσουν σε επανασπορά, αναλαμβάνοντας το ρίσκο της συγκομιδής το φθινόπωρο, με την ελπίδα ότι ο καιρός, εκείνη την εποχή, θα είναι σύμμαχος τους. Επεσήμαναν δε στον κ. Κέλλα, ότι προέβησαν σε πρώιμες φυτεύσεις, για να αντιμετωπίσουν το οξύ πρόβλημα της έλλειψης νερού, με αποτέλεσμα να χτυπηθούν από τον παγετό.
Οι παραγωγοί ανέφεραν στο βουλευτή, την αναγκαιότητα αναθεώρησης του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, καθώς η αγροτική παραγωγή πλήττεται τα τελευταία χρόνια από πρωτόγνωρες καιρικές συνθήκες. Την αγωνία, μάλιστα, των αγροτών για τις δυσοίωνες εξελίξεις στον πρωτογενή τομέα, μετέφερε ο Λαρισαίος πολιτικός στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά τη συνεδρίαση της Κ.Ο της ΝΔ.
Τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η Κυβέρνηση για την ενίσχυση του ΕΛΓΑ και την έγκαιρη καταβολή αποζημιώσεων στους παραγωγούς, ανέδειξε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, παρουσία των Υφυπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύση Σταμενίτη και Χρήστου Κέλλα και του Προέδρου του ΕΛΓΑ, Ανδρέα Λυκουρέντζου.
«Συνολικά, στο χρονικό διάστημα 2020-2024 έχουν πληρωθεί περίπου 1,5 δις € για αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ και 120 εκ. €, μέσω των Προγραμμάτων Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο Κώστας Τσιάρας.
Όσον αφορά στις πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης για τη στήριξη του ΕΛΓΑ είπε: «Ενισχύσαμε τον ΕΛΓΑ με 372 εκατ. ευρώ για την κάλυψη υπερβολικών αποζημιώσεων λόγω φυσικών καταστροφών, όπως οι πυρκαγιές των ετών 2021, 2022, 2023 και οι ζημιές του παγετού 2021.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα "Daniel" και "Elias" μας οδήγησαν στη διαπραγμάτευση ενός ad-hoc προγράμματος με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ύψους άνω των 310 εκατ. ευρώ, ώστε να στηρίξουμε τους αγρότες στις δύσκολες ώρες που αντιμετωπίζουν».
Σύμφωνα με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι από το 2019 και μετά, εύκολα μπορεί κανείς να δει και να καταγράψει ότι ο ΕΛΓΑ έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ότι έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια δεδομένη πραγματικότητα που ποτέ δεν υπήρχε στο παρελθόν και με την έγκαιρη καταβολή των αποζημιώσεων».
«Πρωτόγνωρη διαδικασία»
Ο Κώστας Τσιάρας αναφέρθηκε διεξοδικά στα όσα έπραξε ο ΕΛΓΑ μετά τις φυσικές καταστροφές, ειδικά στη Θεσσαλία. «Σε μόλις ένα χρόνο, κάτι που δεν έχει ποτέ στην ιστορία της ελληνικής πολιτείας καταβλήθηκαν 312 εκατ. ευρώ μέσα από αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ για ένα μόνο φαινόμενο, για μία μόνο περιοχή, για 33.000 περίπου δικαιούχους. Και επρόκειτο για μια διαδικασία η οποία ήταν απολύτως πρωτόγνωρη. Και επειδή κάποια στιγμή πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, πέρα από τα παράπονα και την γκρίνια για καθυστερήσεις, αυτό το οποίο έγινε, είναι κάτι το οποίο οφείλεται στην εντατικοποίηση της εργασίας και στην πραγματική προσφορά όλων των ανθρώπων που εμπλέκονται στην υπηρεσιακή διαδικασία του ΕΛΓΑ», τόνισε.
Νέες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του ΕΛΓΑ
Παράλληλα, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι πλέον ο Οργανισμός βρίσκεται σε μια νέα εποχή. «Δεν είναι η εποχή που ο ΕΛΓΑ ήταν εντός εισαγωγικών «επαίτης» προς την ελληνική πολιτεία για να πάρει τη νομοθετημένη εισφορά της ελληνικής πολιτείας προκειμένου να συμπληρώσει τις αποζημιώσεις. Δεν είναι η εποχή που οι αποζημιώσεις δίνονταν σε τρεις δόσεις και δεν ξέραμε πότε θα κατέληγε να πληρώσει. Δεν είναι η εποχή που υπήρχε η αμφισβήτηση και αμφιβολία για το αν θα πληρώσει με επάρκεια και αν θα πληρώσει γενναία όλα αυτά τα οποία συνέβαιναν. Είναι μια εποχή που όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν και μια εποχή που ο Οργανισμός τουλάχιστον καταφέρνει - το λέω για τρίτη φορά - να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες που δημιουργεί η σημερινή πραγματικότητα», σημείωσε.
Επιπροσθέτως, ο Κ. Τσιάρας επισήμανε ότι στη νομοθετική μεταρρύθμιση του ΕΛΓΑ, θα υπάρχουν ως βασικές αρχές ο εκσυγχρονισμός του Οργανισμού, η ψηφιοποίησή του, η στελέχωση, η κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η ένταξη των νέων καταστροφών που υπάρχουν και οι οποίες δεν περιγράφονται αυτή τη στιγμή. «Πρέπει να προχωρήσουμε σε μια ουσιαστική μεταρρύθμιση του ΕΛΓΑ και να του δώσουμε τον ρόλο, την οντότητα αλλά και τη δυνατότητα, να ανταποκρίνεται στην προσδοκία όλων αυτών των ανθρώπων του πρωτογενούς τομέα, με την ευχή να μετασχηματιστεί σε έναν Οργανισμό ο οποίος θα είναι σύγχρονος, θα είναι ευέλικτος, θα είναι λειτουργικός και αποτελεσματικός», συμπλήρωσε.
Κατά τη διάρκεια της δευτερολογίας του ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης υπογράμμισε ότι πλέον βρισκόμαστε σε μια νέα συνθήκη, λόγω της κλιματικής κρίσης. «Θέλουμε να δούμε σε ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθούμε. Δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει μαγικό ραβδί. Ο Οργανισμός έχει συγκεκριμένους πόρους και συγκεκριμένη ευθύνη και καλείται να λύσει νέα προβλήματα που δεν είχαμε αντιμετωπίσει μέχρι τώρα», επισήμανε. Αναφέρθηκε, επίσης, στην πρόσφατη συνάντησή του με τον νέο Επίτροπο Γεωργίας, Christophe Hansen, λέγοντας ότι πλέον κανένας Προϋπολογισμός, κανενός κράτους δεν μπορεί να στηρίξει τις φυσικές καταστροφές και ότι απαιτούνται αποφάσεις σε επίπεδο ΕΕ.
Κλείνοντας, ο Κ. Τσιάρας αναφέρθηκε στις ζωονόσους υπογραμμίζοντας ότι είναι μια νέα απειλή και για την αντιμετώπισή τους χρειάζεται η συνεισφορά όλων από το Υπουργείο, τους κτηνιάτρους μέχρι και τον τελευταίο κτηνοτρόφο. «Κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να κλείσουμε τον κύκλο της ευλογιάς, όπως έγινε με την πανώλη μικρών μηρυκαστικών. Είναι σημαντικό να διατηρήσουμε το ζωικό μας κεφάλαιο», δήλωσε.
Δ. Σταμενίτης: Σε νέα εποχή ο ΕΛΓΑ
Στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου τοποθετήθηκε και ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης τονίζοντας: «Έχουμε πραγματικά μεγάλες φιλοδοξίες για τον ΈΛΓΑ. Άποψη μας είναι ότι δεν πρέπει απλώς να καλύπτει την αποζημίωση, που ναι, είναι το κυριότερο και το βασικότερο, θέλουμε παράλληλα να γίνει και ένα εργαλείο ανάπτυξης της πρωτογενούς παραγωγής. Σίγουρα μιλάμε για έναν Οργανισμό, που κύρια δουλειά του είναι να αποζημιώνει, όμως μπορεί να δώσει κίνητρα στον παραγωγό να κερδίσει περισσότερα ή να δώσει κατευθύνσεις στους νέους παραγωγούς προς ποιες καλλιέργειες είναι προτιμότερο να στραφούν ανάλογα με το μέγεθος της γεωργικής τους εκμετάλλευσης ή τη γεωγραφική περιοχή της καλλιέργειας. Είναι βέβαιο ότι ο ΕΛΓΑ πρέπει να περάσει στη νέα εποχή, να συμβαδίζει τόσο με τις αλλαγές των καιρικών συνθηκών όσο και με τα νέα μοντέλα διαχείρισης και ασφαλίσεων».
Χρ. Κέλλας: Διπλάσιες οι αποζημιώσεις για Daniel και ζωονόσους
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας είπε ότι «οι αποζημιώσεις για τις ζημίες του Daniel, είναι διπλάσιες από εκείνη που ήταν ασφαλισμένοι. Έχουν πληρωθεί πέρα των προκαταβολών που δόθηκαν προ μηνών, έγινε στις 8-9 Νοεμβρίου η αποπληρωμή για το ζωικό κεφάλαιο. Υπάρχουν 110 ενστάσεις από κτηνοτρόφους που αισθάνθηκαν αδικημένοι οι οποίες εξετάζονται από τις περιφερειακές επιτροπές ώστε να γίνει η αποπληρωμή και αυτών».
Για τις αποζημιώσεις για την πανώλη και την ευλογιά, ο υφυπουργός επισήμανε ότι είναι και αυτές διπλάσιες από εκείνες που ήταν την περασμένη χρονιά, ενώ αυξήθηκε και η ηλικία των ζώων ώστε να αποζημιώνονται και τα ζώα που είναι έως 8 χρονών από 6 ετών που ήταν «γιατί θέλουμε να στηρίζουμε την κτηνοτροφία».
Ανδρέας Λυκουρέντζος: Η κυβέρνηση μετά το 2019 είναι συνεπής στη καταβολή των επιχορηγήσεων
Τέλος, ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ Ανδρέας Λυκουρέντζος, επισήμανε ότι είναι πολύ σημαντική η θεώρηση να υπάρξει εθνική συνένωση για τον εκσυγχρονισμό του Οργανισμού.
Παράλληλα, ανάφερε ότι έχουν δοθεί περίπου 400 εκατ. ευρώ ως αναδρομικά οφειλόμενα και τακτική επιχορήγηση - γιατί από το 2020 και μετά η Κυβέρνηση είναι συνεπής στην καταβολή της - συν 400 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 310 εκατ. ευρώ (από το πρόγραμμα Daniel και τα χρήματα που αφορούσαν τα προανθικά) και 120 εκατ. ευρώ που είναι οι κρατικές οικονομικές ενισχύσεις.
Tο πρόγραμμα ενίσχυσης θερμοκηπιακών καλλιεργειών, με 600 εκ. ευρώ, παρουσίασε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, σε ομιλία του στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Γενική Γραμματεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με την Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών στη Θεσσαλονίκη και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με θέμα: «Θερμοκήπιο και καινοτομία. Καλλιεργώντας, επενδύοντας στο μέλλον της αγροτικής ανάπτυξης».
Με βάση το προσχέδιο του προγράμματος που έχει ανακοινωθεί, χρηματοδοτούνται επενδύσεις αγροτών, συνεργατικών σχημάτων και επιχειρήσεων με αγροτικό ΑΦΜ, από 30.000 ευρώ έως 1.000.000 ευρώ. Οι επενδύσεις θα επιδοτηθούν σε ποσοστό 50%. Το 35% μπορεί να προέλθει από δανεισμό και το 15% από ίδια κεφάλαια. Σε περιοχές όπως η Θεσσαλία και ο Έβρος που έχουν χτυπηθεί από φυσικές καταστροφές, αλλά και στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και περιοχές που βρίσκονται σε καθεστώς απολιγνιτοποίησης, η επιδότηση θα φτάσει το 60%.
«Πρόκειται για ένα ελκυστικό πρόγραμμα στήριξης μιας καλλιέργειας που αποτελεί το μέλλον της αγροτικής παραγωγής», τόνισε ο κ. Τσιάρας.
Με δεδομένα τα πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας στον συγκεκριμένο τομέα, ο πρωθυπουργός, όπως είπε ο κ. Τσιάρας, προχώρησε, στη ΔΕΘ, στην εξαγγελία του προγράμματος στήριξης των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, ύψους 600 εκατ. ευρώ, θέτοντας παράλληλα το πλαίσιο και το στόχο του προγράμματος.
Όπως σημείωσε ο υπουργός, υπάρχουν θερμοκηπιακές καλλιέργειες που μπορούν να δώσουν έως και 10 φορές μεγαλύτερη παραγωγή στο καλλιεργούμενο προϊόν, προσφέροντας, ταυτόχρονα περισσότερη ασφάλεια, έναντι των φαινομένων της κλιματικής κρίσης, αλλά και περισσότερο εισόδημα, αφού το κόστος παραγωγής είναι μειωμένο.
Επικεντρώνοντας στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, ο κ. Τσιάρας επισήμανε ότι η ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών αποτελεί επιτακτική ανάγκη, για τη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας και την ενίσχυση των εξαγωγών της χώρας μας. Αναφέρθηκε δε στο έντονο ενδιαφέρον που υπάρχει για οπωροκηπευτικά που παράγονται στην Ελλάδα σημειώνοντας ότι ενώ το 2019 οι εξαγωγές έφταναν στα 2,2 δις ευρώ, το 2023 ανέβηκαν στα 3,2 δις ευρώ. «Επιμένοντας στην παραγωγή ποιοτικών και υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντων, μπορούμε να ενισχύσουμε το ελληνικό brand name και να κατακτήσουμε μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες δίνουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα μας με αποτέλεσμα να στέκονται με επιτυχία στον διεθνή ανταγωνισμό», είπε.
Ο Γ. Γρ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στρατάκος, αναφέρθηκε στα πλεονεκτήματα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, ιδιαίτερα απέναντι στην κλιματική κρίση και στην προστασία του περιβάλλοντος τονίζοντας: «Η διαχείριση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης απαιτεί σύγχρονες, αποτελεσματικές λύσεις που βασίζονται στην επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία».
Όπως εξήγησε: «Μέσω των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, δίνουμε νέα πνοή στην ελληνική γεωργία, προσαρμόζοντάς την στις προκλήσεις της εποχής. Εξοικονομούμε πολύτιμους πόρους σε μια κρίσιμη περίοδο για το περιβάλλον και το κλίμα, ενώ παράλληλα δημιουργούμε νέες ευκαιρίες, θέσεις εργασίας και ενισχύουμε την αυτάρκεια και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας στις διεθνείς αγορές. Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες αποτελούν μια στοχευμένη και σύγχρονη απάντηση στην κλιματική κρίση. Καθώς προσφέρουν ένα βιώσιμο αγροτικό μοντέλο που υπερέχει έναντι παραδοσιακών καλλιεργητικών πρακτικών, χάρη στο μικρότερο περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και την αποδοτική αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων».
Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης, ο Senior Director στην Ανάπτυξη Εργασιών Αγροτικού Τομέα της Τράπεζας Πειραιώς Γιάννης Χανιωτάκης, ο αντιπρόεδρος της ΕΘΕΑΣ Χρήστος Γιαννακάκης, ο προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Παρεμβάσεων Αγροτικής Ανάπτυξης Δημ. Παππάς και ο κύριος Ερευνητής του Εργαστηρίου Αειφόρων Γεωργικών Κατασκευών και Ανανεώσιμων γεωργικών Πόρων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ Γιώργος Ντίνας.
Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί στο νότιο Έβρο γιατί λόγω της καραντίνας δεν μπορούν να πουλήσουν τα τριφύλλια τους.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης, Κώστας Αλεξανδρής, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «από τον Αύγουστο που εμφανίστηκε η ευλογιά των προβάτων στην περιοχή είμαστε συνεχώς σε καραντίνα. Αυτό έχει δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στους κτηνοτρόφους αλλά και στους παραγωγούς τριφυλλιού που λόγω της καραντίνας δεν μπορούν να πουλήσουν το προϊόν τους.
Στην περιοχή του νότιου και κεντρικού Έβρου καλλιεργούνται περίπου 50.000 στρέμματα ποτιστικά με τριφύλλι (μηδική) και 20.000 στρέμματα ξηρικά.
Μιλάμε ότι αυτή την στιγμή βρίσκονται στις αποθήκες της περιοχής μας απούλητοι πάνω από 12.000 τόνοι τριφύλλια.
Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής αυτής διοχειτεύεται εκτός νομού και ήδη υπάρχουν ανοικτά συμβόλαια και συμφωνίες που αναγκαστικά και βιαίως διακόπηκαν και αθετούνται.
Αυτή την εποχή η τιμή παραγωγού είναι στα 24 - 30 λεπτά το κιλό και έχει αυξηθεί επειδή υπάρχει έλλειψη στην αγορά λόγω της καραντίνας.
Οι ποσότητες που έχουν συλλεχθεί και αποθηκευτεί, κατά την περίοδο του καλοκαιριού, αποτελούν για τους παραγωγούς ένα βασικό εισόδημα ίσως για πολλούς και το μοναδικό.
Οι βασικές περιοχές παραγωγής τριφυλλιού είναι στη Βοιωτία, στις Σέρρες και στον Έβρο. Κάποιες περιοχές στις Σέρρες και ο ολόκληρος ο Έβρος είμαστε σε καραντίνα εδώ και τρεις μήνες.
Στον Έβρο έχουν θανατωθεί χιλιάδες ζώα, λόγω της ευλογιάς, με αποτέλεσμα οι στάβλοι να έχουν αδειάσει και δεν υπάρχει ζήτηση για ζωοτροφές.
Από την περιοχή μας προμηθεύουμε με τριφύλλια τους κτηνοτρόφους του Βόρειου Αιγαίου. Ούτε οι παραγωγοί μπορούν να πουλήσουν ούτε οι κτηνοτρόφοι μπορούν να αγοράσουν.
Τα εύκολα λοιπόν για κάποιους γενικευμένα μέτρα καταστολής της ευλογιάς, που εφαρμόζονται και που αποδείχθηκαν εκ του αποτελέσματος αναποτελεσματικά είχαν σαν αποτέλεσμα να μείνει αδιάθετη η παραγωγή στις αποθήκες.
Πλέον κινδυνεύει να χαθεί η εμπορική περίοδος που πωλούνται τα συγκεκριμένα προϊόντα. Πως θα καταφέρουν να ζήσουν οι παραγωγοί της περιοχής και πως θα ανταπεξέλθουν στα έξοδα μια πολύ δύσκολης παραγωγικής χρονιάς.
Ρωτάμε το ΥπΑΑΤ τι μέτρα θα πάρει για τις αποθηκευμένες ποσότητες μηδικής που με δική του απόφαση απαγορεύει να διακινηθούν στην αγορά».
Αντικατάσταση της βαμβακοκαλλιέργειας και δενδοκαλλιέργειας με θερμοκηπιακή καλλιέργεια, περιλαμβάνει η κυβερνητική στρατηγική για την ανασυγκρότηση Θεσσαλία μετά την θεομηνία, σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο των Ολλανδών, όπως πρώτος είχε αναφέρει ο ΑγροΤύπος.
Συγκεκριμένα τον οδικό χάρτη των κυβερνητικών παρεμβάσεων που θα πραγματοποιηθούν από το νέο έτος, παρουσίασε ο Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, στην ημερίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ.) Θεσσαλίας, που διεξήχθη την Κυριακή (1/12), στα Τρίκαλα, με θέμα «Η επόμενη μέρα μετά τον Ντάνιελ».
Αναλυτικά, ο κ. Κοντογεώργης επισήμανε ότι τον Φεβρουάριο σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στη Μαγνησία πρόκειται να ανακοινωθεί το πλήρες χρονοδιάγραμμα για το σύνολο των έργων τόσο σε άμεσο όσο και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Στη συνέχεια τον Μάρτιο στη Λάρισα θα αναλυθεί το ζήτημα της διαχείρισης υδάτων με τη νέα διοίκηση που ανέλαβε τον Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας.
Τον Απρίλιο σειρά έχει η Καρδίτσα όπου θα πραγματοποιηθεί η ανοιχτή διαβούλευση για τον πρωτογενή τομέα και ο κύκλος κλείνει τον Μάιο στα Τρίκαλα όπου θα εκτεθούν ζητήματα κοινωνικής ανάπτυξης σε δήμους και στον πληθυσμό που αφορούν τα θέματα υγείας, παιδείας και ψηφιακότητας.
Επίσης, ο Υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ έκανε ειδική αναφορά σε έργα που έχει ανακοινώσει ο πρωθυπουργός και οι μελέτες θα ολοκληρωθούν σε έναν χρόνο όπως τα Φράγματα Πύλης και Μουζακίου, η Διώρυγα Γυρτώνης κ.α.
Από την πλευρά του ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποδομών για την αγροτική ανάπτυξη και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Συνάμα, έκανε ειδική αναφορά ότι από τα επτά πανελλαδικά έργα ΣΔΙΤ τα δύο αφορούν τη Θεσσαλία και είναι το Δίκτυο Άρδευση Ταυρωπού και τα αρδευτικά δίκτυα σε Υπέρεια Λάρισας και Ορφανά Καρδίτσας.
Επίσης, τόνισε την αναγκαιότητα θωράκισης της περιοχής με έναν σχεδιασμό που να δημιουργεί αίσθηση μακροχρόνιας πολιτικής, ώστε να αντιμετωπίζει τα όποια προβλήματα προκύψουν.
Παρουσιάζοντας τις δράσεις του ΥπΑΑΤ το τελευταίο διάστημα απηύθυνε κάλεσμα για επενδύσεις στη θερμοκηπιακή καλλιέργεια που έχουν υψηλή απόδοση και μείωση κινδύνου σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Το δικό του στίγμα έδωσε ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος τόνισε ότι «με αρωγό την τεχνολογία μπορούμε να προλάβουμε ακραίες καιρικές καταστάσεις».
Ο ίδιος εξήρε την πρωτοβουλία της ΠΕΔ να διοργανώσει την ημερίδα τονίζοντας ότι απαιτείται συνεργασία σε όλους τους βαθμούς.
Αναδρομή σε όσα υπέστησαν η Θεσσαλία και οι πολίτες της εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων «Ντάνιελ» και «Ελίας» έκανε στην παρέμβασή του ο Πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Θεσσαλίας και Δήμαρχος Τρικκαίων Νικόλαος Σακκάς. Μεταξύ άλλων επισήμανε: «Εμείς που υπηρετούμε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουμε λόγο και ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας. Άλλωστε, βαθιά μου πεποίθηση είναι πως η ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας είναι το μέγιστο των καθηκόντων μας, ημών των αιρετών, σε όποιο επίπεδο και αν βρισκόμαστε, όπου οι πολίτες μας έχουν οδηγήσει με την εμπιστοσύνη τους. Χρέος μας είναι να δημιουργήσουμε μια – όσο γίνεται περισσότερο – θωρακισμένη Θεσσαλία από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Οφείλουμε να φτιάξουμε μια Θεσσαλία ασφαλή για εμάς, τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές».
Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, τόνισε ότι οποιοδήποτε μοντέλο ανάπτυξης δεν θα έχει κανένα μέλλον αν δεν έχει ένα περιβάλλον που να διασφαλίζει βιωσιμότητα. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε αναλυτικά στα βήματα που έκανε η περιφερειακή Αρχή από την εκλογή της μέχρι σήμερα στην Πολιτική Προστασία, όπως και στη διαχείριση κρίσεων στον κτηνοτροφικό τομέα.
Ο Γραμματέας της ΠΕΔ Θεσσαλίας Δημήτρης Νασίκας έθεσε τα ζητήματα της διαχείρισης των υδατικών πόρων και του περιβάλλοντος, ενώ τόνισε ότι αν υπάρχει ενότητα, συνεργασία και διάλογος, μπορούν να ξεπεραστούν πολλά αυτά μέσα κι από τον ΟΔΥΘ όπου εκπροσωπεί με τον κ. Σακκά την ΠΕΔ Θεσσαλίας.
Ο δήμαρχος Τυρνάβου, Στέλιος Τσικριτσής, είπε ότι «για να συνεχίσουν να παράγουν και να ζουν οι εργαζόμενοι και οι αγρότες, πρέπει να μπει πιο μαζικά στο στόχαστρο ο πραγματικός ένοχος για την καταστροφή, που δεν είναι άλλος από τον κοινωνικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα που ζούμε».
Κλείνοντας τις εργασίες της ημερίδας ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας, Νικόλαος Σακκάς, ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες και δήλωσε ότι θα συνεχιστεί ο κύκλος του διαλόγου που έχει ξεκινήσει μεταξύ Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την ανάπτυξη της περιοχής.
Για τα προβλήματα στην αγορά και την καλλιέργεια αγγουριών μίλησε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νίκο Επιτροπάκη, παραγωγός και μέλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ψαρή Φοράδα» στην Κρήτη. Ο ίδιος καλλιεργεί εδώ και χρόνια στο θερμοκήπιό του αγγούρι με τη μέθοδο της υδροπονίας.
Ερ. Πότε ξεκίνησαν κοπές αγγουριών στην Κρήτη, τι γίνεται με εξαγωγές και τιμές
Στην Ψαρή Φοράδα και στην Άρβη οι κοπές των πρώιμων αγγουριών ξεκίνησαν από το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου, ενώ από 15 έως 20 του μήνα κάνουμε κοπές για τις κανονικές φυτεύσεις. Φέτος δεν είχαμε προβλήματα φυτοπροστασίας. Τα θερμοκήπια ήταν «καθαρά» και είχαμε λιγότερους ψεκασμούς. Αυτό σημαίνει ότι τα αγγούρια που θα αγοράσουν οι καταναλωτές δεν θα έχουν προβλήματα υπολειμματικότητας.
Λόγω καιρικών συνθηκών και υψηλών θερμοκρασιών οι κοπές το προηγούμενο διάστημα ήταν αυξημένες. Όμως οι βοριάδες των τελευταίων ημερών «φρέναραν» τις κοπές και τις ποσότητες αγγουριών που πέφτουν στην αγορά.
Οι τιμές φέτος είχαν ένα καλό ξεκίνημα. Το πρώτο 10ήμερο του Νοεμβρίου οι τιμές παραγωγού στα αγγούρια κυμαίνονταν από 80 λεπτά έως 1 ευρώ το κιλό. Όμως οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν το Νοέμβριο στην Ισπανία έφεραν αυξημένες ροές στην συγκομιδή αγγουριών με αποτέλεσμα να πέσουν μεγάλες ποσότητες στις αγορές της Ευρώπης. Η αύξηση της προσφοράς έφερε απότομη πτώση των τιμών, με αποτέλεσμα το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου να φτάσουν τα αγγούρια στα 40 λεπτά. Αυτή η τιμή είναι κάτω του κόστους παραγωγής, που στην περιοχή της Ψαρής Φοράδας με τα υψηλά μεροκάματα φτάνει στα 60 λεπτά το κιλό.
Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλοι οι παραγωγοί του συνεταιρισμού είναι ότι κάνουν φυτοπροστασία με ωφέλιμα και πιστοποιήσεις στην παραγωγή που φέρνουν μεγάλες αυξήσεις στο κόστος. Μόνο τα ωφέλιμα στην φυτοπροστασία φέρνουν αύξηση στο κόστος κατά 20 λεπτά το κιλό. Το πρόβλημα είναι ότι αν και η φυτοπροστασία με ωφέλιμα επιδοτείται για τις δενδρώδεις καλλιέργειες από την ΚΑΠ δεν ισχύει το ίδιο για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών.
Ερ. Πείτε μας λίγα λόγια για την Ομάδα Παραγωγών Ψαρής Φοράδας
Βρισκόμαστε σε μια περιοχή της Νότιας Κρήτης η οποία ονομάζεται Ψαρή Φοράδα. Απέχουμε από την Ιεράπετρα περίπου 35 χιλιόμετρα. Η περιοχή της Ψαρής Φοράδας χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα ηλιοφάνειας και αρκετά υψηλές θερμοκρασίες μέσα στο χειμώνα. Η οικογένεια μου έστησε ένα από τα πρώτα θερμοκήπια. Μέχρι τη δεκαετία του 90 η περιοχή ήταν γνωστή για τις υπαίθριες ντομάτες της.
Το 2008 συστάθηκε επίσημα η Ομάδα Παραγωγών που ασχολείται βασικά με την παραγωγή αγγουριών. Αποτελείται από 60 τακτικά μέλη και 85 συνεργάτες παραγωγούς. Οι παραγωγοί έχουν μεγάλη εμπειρία στην καλλιέργεια αγγουριού. Έχουμε ειδικές εγκαταστάσεις για πρώτη τυποποίηση και διαλογή και στην συνέχεια πάνε για την αγορά.
Το 95% της παραγωγής αγγουριών που παράγει η οργάνωση πάνε για εξαγωγές και το υπόλοιπο 5% στην εγχώρια αγορά. Συνεργαζόμαστε απευθείας με σούπερ μάρκετ σε όλη την Ευρώπη. Έχουμε 10.000 προορισμούς λιανικής αγοράς. Τα αγγούρια μας πάνε από το χωράφι στο ράφι με το brand name μας και χωρίς κανένα μεσάζοντα. Έχουμε καταφέρει να στήσει ένα ελληνικό δίκτυο εμπορίας.
Ερ. Παράγετε αγγούρια με υδροπονία, από πότε ξεκίνησατε και τι θετικό έχει αυτή η καλλιέργεια για τον παραγωγό
Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την υδροπονία από το 2004. Έκανα ένα ταξίδι που διοργάνωσε τότε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το οποίο μας πήγε στην Ολλανδία. Εκεί είδα θερμοκήπια αγγουριών και γνώρισα σημαντικούς ανθρώπους. Εκεί κατάλαβα ότι το μέλλον στην παραγωγή κηπευτικών θερμοκηπίου είναι η υδροπονία.
Στην αρχή ήμουν εντελώς μόνος γιατί τότε δεν υπήρχε εμπειρία για την υδροπονία στην περιοχή. Έκανα παραγωγή με ελαφρόπετρα αντιμετώπισα πολλά προβλήματα που μόνος μου κατάφερα να τα ξεπεράσω. Τότε έλεγα για εξοικονόμηση ενέργειας, λίπανσης και νερού άρδευσης.
Το 2024 δικαιώθηκα γιατί βλέπουμε πόσο αυξήθηκε η ενέργεια, το κόστος λίπανσης και η ξηρασία τι προβλήματα δημιούργησε στην άρδευση των καλλιεργειών. Κάτι ακόμη που ξεκινήσαμε να κάνουμε είναι η μερική ανακύκλωση στο νερό άρδευσης.
Ερ. Πως βλέπετε το πρόγραμμα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός για επενδύσεις σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες με 600 εκ. ευρώ
Σαν μέτρο είναι θετικό και πάει προς την σωστή κατεύθυνση. Θα πρέπει όμως οι επενδύσεις να γίνουν από Έλληνες παραγωγούς ή μέσω παραγωγών σε συνεταιριστικά σχήματα.
Δεν πρέπει οι επενδυτές να είναι οι μεγάλες εταιρείες, που αύριο μπορεί να πουληθούν ή να συγχωνευτούν με πολυεθνικές.
Δεν θα πρέπει η παραγωγή τροφίμων στην χώρα μας να φύγει από τα χέρια των Ελλήνων παραγωγών. Τότε δεν θα μπορεί να υπάρξει κανένας έλεγχος του κράτους σε αυτούς τους ομίλους και στο τι και πως το παράγουν.
Οι ισχυροί άνεμοι του περασμένου Σαββατοκύριακου άφησαν πίσω τους πολλές ζημιές σε θερμοκήπια και ελαιώνες στην περιοχή της Ιεράπετρας. Θερμποκήπια καταστράφηκαν ολοσχερώς μαζί με την φυτική παραγωγή τους.
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο Μιχάλης Βιαννιτάκης, Γραμματέας του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, «για τις ζημιές στο πάγιο κεφάλαιο στο παρελθόν έδιναν αποζημιώσεις μέσω των ΠΣΕΑ αλλά τώρα είναι στην αρωγή του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Για την φυτική παραγωγή που καταστράφηκε ο ΕΛΓΑ έχει βάλει ένα «φίλτρο» που λέει ότι για να πληρωθεί αποζημίωση θα πρέπει να έχει γίνει ζημιά τουλάχιστον στο 30% της έκτασης.
Μιλάμε ότι θα έπρεπε να είχαν ζημιά 6.000 στρέμματα με θερμοκήπια κάτι που δεν είναι δυνατόν να συμβεί εκτός αν έχουμε κάποια θεομηνία.
Επειδή οι παραγωγοί θερμοκηπίων δεν έχουν ποτέ αποζημιωθεί από τον ΕΛΓΑ για αυτό οι περισσότεροι ζητούν απαλλαγή ασφάλισης.
Στη διαβούλευση για την τροποποίηση του Ασφαλιστικού Κανονισμού καταθέσαμε πρόταση να μην υπάρχει αυτή η ρήτρα του 30% που λειτουργεί κατά των παραγωγών που έχουν πάθει ζημιά. Είναι σαν να πάθεις ζημιά σε ένα φανάρι του αυτοκινήτου σου και η ασφαλιστική να μην σε αποζημιώσει επειδή δεν έπαθε ζημιά το 30% του οχήματος.
Έχουμε τονίσει στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ ότι ο ΕΛΓΑ θα πρέπει να σταματήσει να αποτελεί ένα ψηφοθηρικό εργαλείο στα χέρια της κάθε κυβέρνησης και προκαλούμε να δημοσιοποιήσει ο Οργανισμός Ασφάλισης τις περιοχές και τις καλλιέργειες που έχει αποζημιώσει τα τελευταία χρόνια».
Μεγάλες καταστροφές στις καλλιέργειες προκάλεσε η χαλαζόπτωση που έπληξε τις ορεινές περιοχές της Πέλλας, στις 2 Ιουλίου 2024. Τη δυνατή χαλαζόπτωση ακολούθησε ισχυρή ανεμοθύελλα, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές και στο φυτικό κεφάλαιο.
Μάλιστα ο κ. Ιορδάνης Τζαμτζής, αντιπεριφερειάρχης Πέλλας, είχε κάνει λόγο για ισχυρά καιρικά φαινόμενα που έπληξαν αρκετές περιοχές την περίοδο της συγκομιδής.
Η κακοκαιρία έπληξε όλη την ορεινή περιοχή Καιμακτσαλάν, σε Άρνισσα, Παναγίτσα, Ζέρβη, Άγιο Αθανάσιο, Ξανθόγια, αλλά και τα χωριά Κερασιά, Καρυδιά, Νησί και Κορυφή του Δήμου Έδεσσας.
Μεσα σε λίγες ημέρες επισκέφτηκε την περίοχο που επλήγηκε από την κακοκαιρία ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης, ο οποίος υποσχέθηκε προφορικά ότι θα πληρωθούν προκαταβολές των αποζημιώσεων στους παραγωγούς μέχρι το τέλος έτους.
Παραγωγοί μήλων, ροδάκινων, αχλαδιών κ.α. που επλήγησαν από την κακοκαιρία δηλώνουν στον ΑγροΤύπο ότι καταστράφηκαν όλες οι παραγωγές που δεν είχαν προλάβει μέχρι τότε να συγκομιστούν.
Το χαλάζι είχε μέγεθος καρυδιού και μέσα σε λίγα λεπτά ισοπέδωσε τα πάντα στον ορεινό όγκο, σε μια έκταση χιλιάδων στρεμμάτων. Αν και ο Υφυπουργός μίλησε για πληρωμή αποζημιώσεων ακόμη οι παραγωγοί δεν έχουν πληρωθεί.
Υπάρχουν ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο και θα πρέπει να πληρώσουν χρήματα οι παραγωγοί για να σώσουν τα δέντρα και να έχουν παραγωγή το επόμενο έτος.
Τη διαβεβαίωση ότι θα εξαντληθεί κάθε δυνατότητα ώστε οι παραγωγοί βάμβακος και καλαμποκιού να λάβουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση, έδωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, στην αντιπροσωπεία της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας, που τον επισκέφθηκε στο ΥπΑΑΤ.
Ο υπουργός, Κώστας Τσιάρας, δήλωσε προς τους εκπροσώπους των αγροτών ότι θα εξαντληθούν όλα τα όρια και θα γίνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα που δημιουργεί η μειωμένη παραγωγή λόγω Daniel, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι επιδοτήσεις του επομένου έτους.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Κώστας Τζέλλας, έθεσε, επίσης, μεταξύ άλλων, ζητήματα που αφορούν στην ανάγκη αναπλήρωσης του εισοδήματος των αγροτών της περιοχής, το πρόβλημα της μειωμένης παραγωγής και της ακαρπίας, την ανάγκη επικαιροποίησης του κανονισμού του ΕΛΓΑ αλλά και τη συνέχιση του προγράμματος απονιτροποίησης, το οποίο ο κ. Τσιάρας έχει θέσει ήδη στην ΕΕ.
Έγινε ουσιαστική και εποικοδομητική συζήτηση για το σύνολο των ζητημάτων που ετέθησαν, καθώς και για τις προοπτικές της καλλιέργειας βάμβακος.
Ο κ. Κώστας Τζέλλας, αναφερόμενος στην συνάντηση τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «το Υπουργός δήλωσε ότι θα λύσει τα προβλήματα με συνδεδεμένη. Εμείς του αναφέραμε το πρόβλημα με τις μειωμένες στρεμματικές αποδόσεις και την απώλεια εισοδήματος των βαμβακοπαραγωγών. Με τις χαμηλές τιμές και τις μειωμένες αποδόσεις θα έπρεπε να είχε 600 κιλά απόδοση στο στρέμμα για να έχει εισόδημα ο βαμβακοπαραγωγός.
Εμείς ζητήσαμε να γίνει στήριξη του εισοδήματος των βαμβακοπαραγωγών και μας απάντησε ότι το εξετάζει και θα πρέπει να πάρει το «πράσινο φως» από την Κομισιόν.
Τον επόμενο χρόνο λήγει το πρόγραμμα απονιτροποίησης. Ο υπουργός υποσχέθηκε ότι θα συνεχιστεί το πρόγραμμα μπορεί με διαφορετικό όνομα αλλά θα είναι κάτι αντίστοιχο.
Για τον Ασφαλιστικό Κανονισμό του ΕΛΓΑ θέλει ακόμη τουλάχιστον ένα χρόνο για να ολοκληρωθεί η αλλαγή και να εφαρμοστεί. Αυτό ακούμε βέβαια εδώ και χρόνια από τις ηγεσίες του ΥπΑΑΤ. Το θετικό είναι ότι θα συνεχιστεί η κρατική χρηματοδότηση του ασφαλιστικού Οργανισμού».
Καταβάλλονται την Παρασκευή (22 Νοεμβρίου 2024) και ώρα 12:00 μ.μ., από τον ΕΛΓΑ, αποζημιώσεις ύψους 2.628.897,76 ευρώ σε 2.397 δικαιούχους παραγωγούς.
Οι αποζημιώσεις αφορούν την πληρωμή εκτιμήσεων και επανεκτιμήσεων, κατόπιν ενστάσεων των παραγωγών, των ετών ζημιάς 2021, 2022, 2023 και 2024.
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ, Ανδρέας Λυκουρέντζος, «ο Οργανισμός με διαφανείς διαδικασίες, τόσο ως προς την ολοκλήρωση του εκτιμητικού έργου όσο και την άμεση καταβολή των αποζημιώσεων, εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του και ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των αγροτών, με ταχύτητα, ακρίβεια και δικαιοσύνη».
Η Ισπανική αγροτική Ένωση Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG) ζήτησε από την κυβέρνηση της χώρας την άμεση αναστολή της εμπορικής συμφωνίας για τα γεωργικά θέματα μεταξύ ΕΕ και Μαρόκου.
Οι Ισπανοί αγρότες βγαίνουν στους δρόμους και ζητούν την άμεση κατάργηση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Μαρόκο μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΔΕΕ) τον περασμένο μήνα που ακύρωσε την εμπορική συμφωνία των δύο πλευρών.
Η εν λόγω συμφωνία, που τροποποιήθηκε το 2019, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δικαστήριο παραβιάζει τις αρχές της αυτοδιάθεσης, καθώς το Μαρόκο μπορούσε να εξάγει αγροτικά προϊόντα της Δυτικής Σαχάρας, χωρίς να έχει τη συγκατάθεσή του λαού της.
Το δικαστήριο του Λουξεμβούργου ακύρωσε τις εμπορικές συμφωνίες αλιείας και γεωργικών προϊόντων, αφού διαπίστωσε ότι η ρητή συναίνεση του λαού της Δυτικής Σαχάρας δεν είχε ζητηθεί, όμως χορήγησε περίοδο χάριτος ενός έτους για να αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.
Τα ισπανικά αγροτικά συνδικάτα όμως διαφωνούν με μια άλλη πτυχή της συμφωνίας, δηλαδή ότι επιτρέπει τον αθέμιτο ανταγωνισμό από Μαροκινούς παραγωγούς που δεν χρειάζεται να τηρούν τα ίδια πρότυπα με αυτά που έχουν οι αγρότες της ΕΕ.
Ο κ. Andrés Góngora, υπεύθυνος του τομέα οπωροκηπευτικών της COAG, δήλωσε ότι «εάν η απόφαση κρίνει ότι η συμφωνία δεν είναι νόμιμη, η ΕΕ δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια και να διατηρήσει μια παράνομη συμφωνία σε ισχύ για 12 ακόμη μήνες, για να ευνοήσει ορισμένες εμπορικές εταιρείες, ενώ οι Ισπανοί παραγωγοί συνεχίζουν να χάνουν ην κερδοφορία τους. Η COAG απαιτεί επίσης από την ισπανική κυβέρνηση να τοποθετηθεί υπέρ των παραγωγών και να πιέσει την ΕΕ να ακυρώσει τη συμφωνία. Το ημερομίσθιο στο Μαρόκο είναι περίπου 8 ευρώ, ενώ το κόστος στην Ισπανία είναι 10 ευρώ την ώρα».
Συζήτηση πραγματοποιήθηκε στη Βουλή για το τέλος της τευτλοκαλλιέργειας στην χώρα μας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ελληνικής κυβέρνησης, το 2022 είχαμε 722 στρέμματα με καλλιέργεια τεύτλων και το 2023 είχαμε 328 στρέμματα. Και τις δύο χρονιές τα τεύτλα δεν πήγαν για παραγωγή ζάχαρης αλλά για ζωοτροφή.
Η Ελλάδα έχει νοικιάσει τα εργοστάσια της ΕΒΖ σε Πλατύ και Σέρρες αλλά δεν παράγουν ζάχαρη.
Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ έχουμε και το διατροφικό σκάνδαλο με τον ΕΦΕΤ να αποσύρει παρτίδες εισαγόμενης λευκής και καστανής ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο με ξένα σώματα (λευκών, πλαστικών, πολύ μικρού μεγέθους).
Συζήτηση στην Βουλή για την ΕΒΖ
Σε τι στάδιο βρίσκεται η προαναγγελθείσα εξυγίανση της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (ΕΒΖ) και αν στηρίζονται οι τευτλοπαραγωγοί ήταν το αντικείμενο της συζήτησης στη βουλή, μεταξύ του Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Βουλευτή Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλη Κόκκαλη και της Υφυπουργού Ανάπτυξης κ. Άννας Μάνη - Παπαδημητρίου, μετά από ερώτηση του Λαρισαίου πολιτικού.
Στην πρωτολογία του ο κ. Κόκκαλης τόνισε πως να μου επιτραπεί η έκφραση, μια φορά και έναν καιρό στη χώρα μας υπήρχε η βιομηχανία ζάχαρης. Μια βιομηχανία η οποία έδινε εισόδημα σε χιλιάδες τευτλοπαραγωγούς, αλλά και προστιθέμενη αξία στη μεταποίηση. Αντικείμενο αυτής της ερώτησης δεν είναι τα αίτια που οδηγηθήκαμε στην πτώχευση της βιομηχανίας ζάχαρης, όπως η κακοδιαχείριση κλπ, αλλά είναι αυτό το οποίο έγινε μετά.
Το 2019, όντας η βιομηχανία ζάχαρης σε εκκαθάριση, με παθητικό, με χρέη κ.λ.π. η Κυβέρνησή σας πήρε μια πρωτοβουλία διά του κ. Γεωργιάδη και έγινε μια συμφωνία εξυγίανσης της βιομηχανίας ζάχαρης. Να θυμίσω εδώ ότι εξυγίανση δεν σημαίνει ρευστοποίηση του ενεργητικού ούτε έχει σκοπό την ικανοποίηση των πιστωτών. Ο σκοπός της εξυγίανσης είναι να μπει πάλι σε παραγωγική λειτουργία το εργοστάσιο και θα στηρίζονταν και οι τευτλοκαλλιεργητές.
Τι είπε τότε η Κυβέρνησή σας; «Ένα μεγάλο πρόβλημα που μας κληροδοτήθηκε», είπε ο τότε Υπουργός Ανάπτυξης, «από την προηγούμενη Κυβέρνηση», λες και ο κόσμος δεν ξέρει πότε πτώχευσε και γιατί η βιομηχανία ζάχαρης, «μετά από δική μου επίπονη προσπάθεια», λέει ο τότε Υπουργός, «του κ. Σκρέκα και του κ. Παπαθανάση βρήκε τη λύση του. Ένας δυνατός Έλληνας επιχειρηματίας αποφάσισε να αναλάβει ένα σημαντικό ρίσκο, αλλά στο τέλος θα βγάλει και τους τευτλοπαραγωγούς και την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης ασπροπρόσωπους. Η Ελλάδα θα ξαναμπεί στον χάρτη της παραγωγής ζάχαρης». Προσέξτε, παίρνει τον λόγο ο άλλος Υπουργός, ο κ. Παπαθανάσης «Με τη σημερινή συμφωνία δίνουμε μια νέα πνοή σε μια παλιά ακμάζουσα βιομηχανία, αυτή της ζάχαρης. Πιστεύουμε ότι αυτή η αρχή θα είναι αρχή μιας μεγάλης πορείας για τη βιομηχανία ζάχαρης» και ο κ. Σκρέκας πάλι το ίδιο.
Έγινε αυτή η απόφαση εξυγίανσης, η οποία προέβλεπε συγκεκριμένα πράγματα, θεωρώ ότι τα γνωρίζετε. Δηλαδή να ξεκινήσουν στο Πλατύ Ημαθίας και στις Σέρρες τα εργοστάσια μέσω μεταβίβασης της επιχείρησης σε οκτώ εταιρείες συμφερόντων της Τράπεζας Πειραιώς.
Μάθαμε ότι κάποιοι από τους εμπλεκόμενους στην εξυγίανση εμπλέκονται και σε εικονικά τιμολόγια με την Αρχή Καταπολέμησης του Μαύρου Χρήματος, με τη Συνεταιριστική Τράπεζα Κεντρικής Μακεδονίας. Σήμερα, το 2024, ως Κυβέρνηση, δεδομένου ότι το πήρατε πάνω σας, τι έχετε να πείτε; Ξεκίνησε η παραγωγική διαδικασία της ζάχαρης; Στηρίζονται οι τευτλοπαραγωγοί; Τα εργοστάσια σε τι κατάσταση βρίσκονται και ποιες είναι οι ενέργειες;»
Απάντηση της Υφυπουργού Ανάπτυξης
Στην απάντησή της η Υφυπουργός Ανάπτυξης, Άννα Μάνη-Παπαδημητρίου, τόνιζε μεταξύ άλλων πως «στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας μισθώθηκαν τα εργοστάσια Πλατέος και Σερρών. Όσον αφορά τα υπόλοιπα εργοστάσια συνέχισαν να είναι στην κυριότητα της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης χωρίς όμως να λειτουργεί κανένα από αυτά.
Κατά την περίοδο 2020 και στο πλαίσιο της συμφωνίας συνήφθησαν συμφωνητικά με διακόσιους εξήντα οκτώ παραγωγούς σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, στην Ορεστιάδα, την Κομοτηνή, την Καβάλα, τη Δράμα, τις Σέρρες, την Κατερίνη, την Ημαθία, τη Φλώρινα, τη Λάρισα, τα Τρίκαλα, τον Δομοκό, συνολικής έκτασης δέκα χιλιάδων σαράντα τεσσάρων στρεμμάτων.
Στο ανωτέρω διάστημα δεν υπήρξε παραγωγή ζάχαρης και συνεπώς δεν έγινε ζαχαρομέτρηση και δεν προσδιορίστηκε ο ζαχαρικός τίτλος. Παρόλα αυτά τα ζαχαρότευτλα που καλλιεργήθηκαν παρελήφθησαν από την εταιρεία, η οποία κατάφερε να τα μεταπωλήσει ως ζωοτροφή ή ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοαερίου.
Το έτος 2021 η καλλιεργούμενη έκταση ήταν περίπου τέσσερις χιλιάδες στρέμματα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε από τον ΟΣΔΕ, χωρίς παραγωγή ζάχαρης από αυτά.
Τα έτη 2022 και 2023 η καλλιεργούμενη έκταση περιορίζεται σε μόλις επτακόσια είκοσι δύο και τριακόσια είκοσι οκτώ στρέμματα αντίστοιχα, επίσης χωρίς παραγωγή ζάχαρης.
Είναι αλήθεια ότι οι υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι είχαν ως αποτέλεσμα να απαιτούνται πολλά ποτίσματα με υψηλό κόστος, αλλά και φυσικά και χαμηλή περιεκτικότητα ζάχαρης.
Έτσι λοιπόν λόγω της χαμηλής ανταγωνιστικότητας, οφειλόμενη στο υπερβολικό κόστος παραγωγής, που είναι τουλάχιστον δυόμιση φορές μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, οι εκτάσεις και οι καλλιεργητές μειώθηκαν παρόλο που χορηγούνταν, όπως ανέφερα και παραπάνω, με συνδεδεμένη ενίσχυση μέχρι και το 2022, για να στηριχθούν οι παραγωγοί μας. Αυτό το γεγονός όμως οδήγησε στη μη παραγωγή ζάχαρης στη χώρα μας.
Παρόλα αυτά όσον αφορά τον πρωτογενή τομέα και παρά τις πρωτοφανείς συνθήκες με κυρίαρχη την κλιματική κρίση, κύριε συνάδελφε, από αυτή την Κυβέρνηση γίνονται εντατικές και στοχευμένες προσπάθειες με σκοπό τη μείωση του κόστους παραγωγής και την οργάνωση των αγροτών σε συλλογικά και συνεργατικά σχήματα, ώστε να ενισχυθεί ο πρωτογενής τομέας παραγωγής».
Δευτερολογία Κόκκαλη
Ιδιαίτερα δριμύς υπήρξε στη δευτερολογία του ο κ. Κόκκαλης μιλώντας για «αδιανόητα» πράγματα. Μεταξύ άλλων είπε τα εξής: «Αντί να ζητήσετε συγγνώμη γι’ αυτό το εγχείρημα που αναλάβατε το 2019, το 2020, αντί να ζητήσετε συγγνώμη, έρχεστε και λέτε ότι φταίμε εμείς.
Μειώθηκε η παραγωγή ζάχαρης, είπατε, επειδή μειώθηκαν οι καλλιεργούμενες εκτάσεις. Σωστά; Γιατί συνέβη αυτό, κυρία Υπουργέ; Διότι ο επιχειρηματίας δεν λειτουργούσε τα εργοστάσια και έπαιρνε τα τεύτλα για ζωοτροφές και όχι επειδή θέλουν πολύ πότισμα και λόγω της κλιματικής αλλαγής. Γι’ αυτό μειώθηκαν οι εκτάσεις. Τη συμφωνία, την επισφραγίσατε ως Κυβέρνηση. Έχετε απίστευτο θράσος ως Κυβέρνηση, ειλικρινά.
Εμείς είχαμε βάλει 30 εκατομμύρια, αλλά δεν πανηγυρίσαμε ότι σώσαμε τη χρεοκοπημένη Βιομηχανία Ζάχαρης. Ούτε θα το κάνουμε τώρα. Αυτή είναι η διαφορά μας. Την παραλάβαμε χρεοκοπημένη. Θέλετε να συμφωνήσουμε; Δεν την κάναμε πιο ζημιογόνα. Είναι δύσκολη η εξεύρεση λύσης, γιατί έχει να κάνει και με νομικές διαδικασίες, με εξυγίανση, έχει να κάνει με χρέη. Αλλά από το 2020 να πανηγυρίζουν τέσσερις Υπουργοί ότι η Βιομηχανία Ζάχαρης ξαναμπαίνει σε λειτουργία; Τι ωραία, τι καλά! Και έρχεστε τώρα εδώ και κουνάτε το δάχτυλο και λέτε ότι φταίει το ΣΥΡΙΖΑ; Δεν ντρέπεστε;
Συγνώμη, αλλά σας ακούν παραγωγοί. Και λέτε ότι η ζάχαρη μειώθηκε στη χώρα μας, επειδή μειώθηκαν οι εκτάσεις; Γιατί μειώθηκαν οι εκτάσεις; Γιατί απλούστατα, κυρία Υπουργέ, οι παραγωγοί, όταν συμβάλλονται με έναν επιχειρηματία, αν ο επιχειρηματίας δεν λειτουργήσει το εργοστάσιο, θα πάρει κοψοχρονιά το προϊόν. Γι’ αυτό και τα πήγαινε για ζωοτροφές. Λειτούργησαν αυτά τα εργοστάσια τα οποία δεσμεύτηκε επιχειρηματίας; Είναι ερημωμένα, ναι ή όχι; Και πανηγυρίζετε από πάνω; Και κουνάτε το δάχτυλο; Έλεος! Μόνο αυτό».
Για τις αποζημιώσεις των μηλοπαραγωγών, τα De minimis των καστανοπαραγωγών και τα πορίσματα του ΕΛΓΑ για τις χαλαζοπτώσεις θα συζητήσουν οι παραγωγοί της Αγιάς.
Ανακοίνωση που εξέδωσε η Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Νομού Λάρισας (ΕΟΑΣΝΛ) και οι Αγροτικοί Σύλλογοι της Αγιάς αναφέρει τα εξής:
Καλούμε τους αγρότες του Δήμου Αγιάς να συμμετέχουν στην σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη (19 Νοεμβρίου) και ώρα 7 το βράδυ στην Ταβέρνα ΧΑΤΖΑΚΟΣ στην Αγιά.
Μετά τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, μπροστά στην ενότητα και την αποφασιστικότητα μας, η Κυβέρνηση αναγκάστηκε να αλλάξει την άδικη και παράλογη απόφαση της και να δώσει αποζημιώσεις μέσω De minimis για τις καταστροφές στην παραγωγή από τον Daniel. Πέρασε ενάμιση μήνας και ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί το ακριβές ποσό που θα πάρουν ως αποζημίωση οι παραγωγοί της Αγιάς για τα μήλα αλλά ούτε και το χρονοδιάγραμμα πληρωμής ενώ όλοι οι υπόλοιποι δικαιούχοι αγρότες στην Θεσσαλία έχουν εξοφληθεί για την παραγωγή τους από τον Daniel.
Δεν έχει ζητηθεί από τον ΕΛΓΑ από όσο ξέρουμε να δώσει στο υπουργείο τον ακριβή αριθμό στρεμμάτων μήλων που είναι παραγωγικά, άρα και ασφαλισμένα στον ΕΛΓΑ. Βεβαίως είναι πολύ εύκολο για το Υπουργείο να πάρει τα στοιχεία από τις δηλώσεις του ΟΣΔΕ και τις αρμόδιες υπηρεσίες. Δεν ξέρουμε που οφείλεται αυτή η κωλυσιεργία αλλά απαιτούμε άμεσα να ανακοινωθεί το ποσό της στρεμματικής αποζημίωσης και η ημερομηνία καταβολής του.
Αντίστοιχα να προχωρήσει η διαδικασία στους καστανοπαραγωγούς για την αποζημίωση της παραγωγής τους για τον Daniel.
Σε εκκρεμότητα παραμένει πότε θα δοθούν τα πορίσματα από τον ΕΛΓΑ για την σφοδρή χαλαζόπτωση που έπληξε δενδροκαλλιέργειες στην Αγιά το καλοκαίρι.
Τα καιρικά φαινόμενα και οι εκτεταμένη υψηλή θερμοκρασία που έχει καταγραφεί έπληξε την παραγωγή μήλων σε πολλές ποικιλίες. Χρειάζεται να ξεκινήσει η διαδικασία για την κάλυψη του χαμένου εισοδήματος των παραγωγών, εξάλλου τα φαινόμενα καύσωνα αποζημιώνονται και από τον ΕΛΓΑ.
Για όλα αυτά τα ζητήματα όπως και για το υψηλό κόστος παραγωγής και τις χαμηλές ή και ανοιχτές τιμές στα προϊόντα μας, καλούμε σε μαζική συμμετοχή στην σύσκεψη.
Την τελευταία 5ετία μειώθηκε η παραγωγή και οι εξαγωγές κηπευτικών της Ισπανίας, ενώ αυξήθηκαν οι εισαγωγές της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής (MAPA), τα κηπευτικά θερμοκηπίου μειώθηκαν κατά 1% στην παραγωγή και 2,8% στις εξαγωγές, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 13%.
Τα υπαίθρια κηπευτικά μειώθηκαν κατά 7,8% στην παραγωγή και 1,6% στις εξαγωγές, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 12,7%.
Ειδικότερα, η ισπανική παραγωγή λαχανικών θερμοκηπίου της περιόδου 2023/2024 (Σεπτέμβριο 2023 έως τον Αύγουστο 2024), που περιλαμβάνει την παραγωγή ντομάτας, πιπεριάς, αγγουριού, κολοκυθιού και μελιτζάνας, ανήλθε σε 4,29 εκατομμύρια τόνους, που αντιπροσωπεύει μείωση 1%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών.
Οι εξαγωγές μειώθηκαν σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, κατά 2,8%, φτάνοντας τους 2,7 εκατ. τόνους, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν, κατά 13,2%, φτάνοντας στους 326.003 τόνους.
Η ισπανική παραγωγή υπαίθριων λαχανικών (μαρούλι, μπρόκολο, κουνουπίδι, αγκινάρα, κρεμμύδι, σκόρδο, καρότο και καλοκαιρινή ντομάτα), ανήλθε σε 4 εκατομμύρια τόνους, κατά 7,8%, λιγότερο σε σχέση με τον μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών.
Όσον αφορά τις εξαγωγές και σε σύγκριση με την ίδια περίοδο, διαμορφώθηκαν στους 2,4 εκατ. τόνους, μειωμένες κατά 1,6%. Αντίθετα οι εισαγωγές, αυξήθηκαν, κατά 12,7%, φτάνοντας τους 545.681 τόνους.
Η Ισπανία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής λαχανικών θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ποσοστό 35% της αγοράς στα πέντε κύρια προϊόντα (ντομάτα, πιπεριά, κολοκυθάκια, μελιτζάνα και αγγούρι), τόσο σε όγκο όσο και σε αξία.
Στα υπαίθρια το μαρούλι είναι το κύριο εξαγωγικό προϊόν και αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% της προσφοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως αναφέρει η Ισπανική Ομοσπονδία Ενώσεων Παραγωγών και Εξαγωγέων Φρούτων και Λαχανικών (FEPEX), αν και το ισοζύγιο της τελευταίας σεζόν (2023/2024) έχει βελτιωθεί σε ορισμένες παραμέτρους, η πτωτική τάση της ισπανικής παραγωγής και εξαγωγής λαχανικών είναι πολύ ανησυχητική και η απώλεια μεριδίου αγοράς στο εξωτερικό για κάποια προϊόντα, όπως οι ντομάτες είναι ιδιαίτερα ανησυχητική.
Μάλιστα τονίζει ότι την τελευταία δεκαετία, το μερίδιο αγοράς της ισπανικής ντομάτας μειώθηκε σε όλες τις κύριες αγορές της Ευρώπης εκτός από της Γερμανίας.
Αυτό οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στον ισχυρό ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και ιδιαίτερα από το Μαρόκο, το οποίο έχει καταφέρει να κερδίσει πολλές αγορές από την Ισπανία.
Παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο οι εξαγωγές ισπανικής ντομάτας πριν από 5 χρόνια ήταν στους 112.140 τόνους, μειώθηκαν στους 60.682 τόνους και το 2023 έφτασαν στους 58.171 τόνους.
Την ίδια περίοδο, οι εξαγωγές μαροκινής ντομάτας στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν από 55.594 τόνους το 2018 στους 144.316 τόνους το 2022.
Σε εξέλιξη βρίσκεται ο αλωνισμός των ξερών φασολιών στις Πρέσπες και την Καστοριά, με την παραγωγή φέτος να είναι πολύ μειωμένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του περασμένου καλοκαιριού.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Δημήτριος Λαζαρίδης, πρόεδρος στον αγροτικό συνεταιρισμό Πενταβρύσου Καστοριάς, «αυτές τις ημέρες ξεκινά ο αλωνισμός των μεγάλων ποσοτήτων φασολιών.
Κάθε χρόνο επειδή ο Κανονισμός του ΕΛΓΑ αναφέρει ότι τα φασόλια είναι ασφαλισμένα μέχρι 31/10 οι παραγωγοί προσπαθούν να τα έχουν συγκομίσει αυτή την ημερομηνία. Φέτος όμως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών ο αλωνισμός πήγε πίσω. Τα φασόλια πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου δεν αντέχουν και φέτος είχαμε πολλές συνεχόμενες ημέρες υψηλές θερμοκρασίες. Ευτυχώς που έφτασε η θερμοκρασία στους 40 βαθμούς Κελσίου για να είναι δυνατή η αποζημίωση του ΕΛΓΑ βάση Κανονισμού.
Πάντως η φετινή χρονιά έχει μεγαλύτερες ζημιές από την παραγωγή σε σχέση με την περσινή που ήταν και εκείνη μια μειωμένη παραγωγή. Πέρσι ο ΕΛΓΑ έδωσε ζημιά 85% φέτος θα είναι περισσότερη. Οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ πέρασαν από τα χωράφια και έκαναν τις εκτιμήσεις ζημιάς. Ακούγεται ότι θα γίνει οριζόντια εκτίμηση στην περιοχή.
Οι τιμές παραγωγού είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Από την άλλη τα καλλιεργητικά έξοδα είναι μεγάλα και έχουμε πολλά εργατικά.
Στην περιοχή καλλιεργούμε τα «αναρριχώμενα» φασόλια που τα καλλιεργητικά πρέπει να γίνονται όλα με το χέρι. Πολλοί όμως σκέφτονται να αλλάξουν καλλιέργεια και να βάλουν «καθιστά», που είναι πιο ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες και είναι μηχανική καλλιέργεια.
Την τελευταία 5ετία είχαμε 3 χρονιές με ζημιές στην παραγωγή φασολιών λόγω των καιρικών συνθηκών. Βέβαια ο παραγωγός εκείνες τις χρονιές έπρεπε να κάνει τα καλλιεργητικά έξοδα, ενώ είχε απώλειες εισοδήματος λόγω των ζημιών και μειωμένης παραγωγής».
Από την πλευρά του ο κ. Κώστας Ναλμπαντίδης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φασολοπαραγωγών Εθνικού Δρυμού (ΑΣΦΕΔ) Πρεσπών «Πελεκάνος», αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «συγκομίζουμε ότι παραγωγή φασολιού έχει μείνει. Φέτος είναι η πιο καταστροφική χρονιά σε σχέση με τις ζημιές. Φέτος πολλά προβλήματα λόγω των συνεχόμενων υψηλών θερμοκρασίων είχαμε ανθόπτωση και δεν έγινε καρπόπτωση. Είχαμε πρόβλημα με τους καύσωνες ήρθε και το χαλάζι και αποτελείωσε την παραγωγή φασολιών στις Πρέσπες.
Στα «πλακέ» φασόλια η ζημιά φτάνει στο 95%, ενώ στους «γίγαντες» και «ελέφαντες» κυμαίνεται από 80 έως 85%. Οι τιμές παραγωγού είναι στα 5 ευρώ το κιλό.
Πάντως έγιναν οι εκτιμήσεις των ζημιών από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ. Αυτό που περιμένουν οι φασολοπαραγωγοί είναι να πάρουν την αποζημίωση για να καλύψουν τα έξοδα της καλλιέργειας και να μείνουν στην περιοχή».
Τις επόμενες ημέρες έρχονται πληρωμές αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ παλαιοτέρων ετών.
Σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις, αναμένονται να πιστωθούν συνολικά 6.359.378 ευρώ, τα οποία αφορούν:
- Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (Ετήσιο 2020, Πυρκαγιές 2020, Ετήσιο 2021, Πυρκαγιές 2021) το ποσό των 330.883,1 ευρώ
- Αποζημιώσεις παραγωγών πληρωμή ΚΟΕ (φυτικό) το ποσό 27.270,28 ευρώ
- Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (Ετήσιο 2020, Πυρκαγιές 2020, Ετήσιο 2021, Πυρκαγιές 2021, Ετήσιο 2020 - ΙΑΝΟΣ,ΘΑΛΕΙΑ, Πλημμύρες Κρήτης) το ποσό των 1.906.961 ευρώ
- ΚΟΕ ΦΥΤΙΚΟ το ποσό των 26.288,55 ευρώ
- Κρατικές οικονομικές ενισχύσεις (Πλημμύρες Daniel 2023) 4.067.976 ευρώ
O Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κώστας Τσιάρας και ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ κ. Ανδρέας Θ. Λυκουρέντζος, μετά από συνεργασία τους αποφάσισαν την πληρωμή της εκκαθάρισης των πορισμάτων ζωικού κεφαλαίου στους κτηνοτρόφους, οι οποίοι επλήγησαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα Daniel-Elias.
Οι αποζημιώσεις ύψους 4,1 εκ. ευρώ, θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των πληγέντων κτηνοτρόφων σήμερα Παρασκευή, 8η Νοεμβρίου 2024 και ώρα 12:00.
Εκκρεμούν οι περιπτώσεις περίπου εκατό κτηνοτρόφων, οι οποίες εντάχθηκαν στις διαδικασίες αναθεώρησης των πορισμάτων.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κωνσταντίνος Τσιάρας, για τις περιπτώσεις αυτές, κατόπιν προσωπικής του δεσμεύσεως, με εντολή του στον Πρόεδρο του ΕΛ.Γ.Α. και σύμφωνα με τον Κανονισμό του Οργανισμού Ασφαλίσεων Ζωικού Κεφαλαίου, ζήτησε ενεργοποίηση του Άρθρου 17 για την αναθεώρηση των πορισμάτων των κτηνοτρόφων, οι οποίοι υπέβαλαν σχετικό αίτημα.
Στην υλοποίηση του ad-hoc προγράμματος για την καταβολή ενισχύσεων στους παραγωγούς, οι οποίοι επλήγησαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα Daniel-Elias, δεν προβλέπεται η διαδικασία της υποβολής ενστάσεων, αλλά η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και η Διοίκηση του ΕΛΓΑ με ευαισθησία και αίσθημα δικαιοσύνης απέναντι στους πληγέντες αγρότες, εξήντλησε κάθε δυνατή και νόμιμη διαδικασία για να αντιμετωπισθούν οι οποιεσδήποτε αστοχίες, λάθη ή παραλείψεις διαπιστώθηκαν κατά τη σύνταξη των πορισμάτων του Οργανισμού.
Σε ό,τι αφορά στις αποζημιώσεις για την πανώλη των αιγοπροβάτων, ο υπουργός ΑΑΤ κ. Τσιάρας έχει δηλώσει ότι αναμένονται τα στοιχεία των πληγέντων κτηνοτρόφων από τις Περιφέρειες της χώρας ώστε οι αποζημιώσεις να καταβληθούν έως το τέλος Νοεμβρίου.
Έως 22 Νοεμβρίου 2024 οι δηλώσεις των παραγωγών για την Ομαδική Αγωγή κατά ΕΛΓΑ που οργανώνει η Διαρκούς Επιτροπής Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΔΕΣΑ).
Όπως επισημαίνει η ΔΕΣΑ, «736 ημέρες μετά τον παγετό στην Αργολίδα, στις 26/01/2022, έκανε «επανεκτιμήσεις» ζημίας ο ΕΛΓΑ, χωρίς μάλιστα οι ελεγκτές να επισκεφθούν τα αγροκτήματα. Από τα γραφεία.
Αυτές τις μοναδικές «πρωτοτυπίες» της εκτιμητικής επιστήμης που εισάγει ο ΕΛΓΑ, διότι προφανώς θεωρεί ότι απευθύνεται σε μη νοήμονες, θα καταγγελθούν με ομαδικές αγωγές που οργανώνει η ΔΕΣΑ.
Οι παραγωγοί, που έχουν αδικηθεί, μπορούν να ενταχθούν στις ομαδικές αγωγές ΔΕΣΑ απευθυνόμενοι, έως 22 Νοεμβρίου 2024, στον Αγροτικό Συνεταιρισμό τους.
Το κόστος για κάθε παραγωγό έχει διαμορφωθεί μέχρι στιγμής στα 25 ευρώ και εφόσον αυξηθεί η συμμετοχή, ενδέχεται να μειωθεί και άλλο».
Αρχίζουν να αυξάνουν οι φωνές για το θέμα της ενίσχυσης των παραγωγών στην χώρα μας, που είχαν μειωμένη σοδεία λόγω της ξηρασίας, θέμα που ανάδειξε ο ΑγροΤύπος.
Μετά την παρέμβασή του κυβερνητικού βουλευτή Μεσσηνίας, Περικλή Μαντά, για στήριξη των ελαιοπαραγωγών, έχουμε νέα παρέμβαση από τον βουλευτή Λάρισας της ΝΔ, Μάξιμου Χαρακόπουλου.
Συγκεκριμένα ο βουλευτής Λάρισας, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στην Τερψιθέα, όπου είχε επαφές με αγρότες και κτηνοτρόφους της περιοχής, ανέφερε ότι «η φετινή χρονιά δεν ήταν καλή για την πλειονότητα των αγροτικών προϊόντων από άποψη παραγωγής άλλα και τιμών και οι αγρότες βρίσκονται σε δεινή θέση. Όπως σημειώνουν η κλιματική κρίση δείχνει τα δόντια της και οι επιπτώσεις της επηρεάζουν τις παραγωγές τους.
Πέρυσι οι πλημμύρες από τον Daniel εκμηδένισαν τις όψιμες παραγωγές, ενώ φέτος ο παρατεταμένος καύσωνας επέδρασε επίσης αρνητικά. Η πρωτοβουλία χωρών της ΕΕ, όπως η Ρουμανία, για ενισχύσεις λόγω ξηρασίας, δείχνει τον δρόμο που και εμείς θα πρέπει να εξετάσουμε».
Πού ξέμεινε η αλλαγή του ΕΛΓΑ;
Ο Θεσσαλός πολιτικός επισήμανε επίσης ότι «κάποια στιγμή θα πρέπει να τελεσφορήσουν οι ενέργειες που έχουν εξαγγελθεί για να βελτιωθεί το «δίχτυ προστασίας» του ΕΛΓΑ, καθώς το υφιστάμενο πλαίσιο του Κανονισμού του δεν ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα της κλιματικής αλλαγής και δεν προσφέρει επαρκή κάλυψη».
Όπως τόνισαν οι αγρότες, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται λόγω της χαμηλής παραγωγής, άλλα και των τιμών σε βασικά προϊόντα, όπως το βαμβάκι, το σιτάρι, το καλαμπόκι.
Για αυτούς η επίδραση του καιρού, όπως οι συνεχόμενες υψηλές θερμοκρασίες για πάνω από δύο μήνες φέτος και οι έντονες βροχοπτώσεις του Daniel πέρυσι, αποτελούν επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που μείωσαν δραστικά την παραγωγικότητα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η αγροτική παραγωγή είναι καταδικασμένη σε χαμηλές αποδόσεις και πρόσοδο και η πολιτεία θα μπει σε έναν ατέρμονο κύκλο αποζημιώσεων, ενισχύσεων και γενικότερα αναζήτησης λύσεων εκ των υστέρων, αφού παραγίνει το κακό.
Συνεπώς, η συζήτηση για την ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής πρέπει να καταλήξει σε σαφείς προτάσεις και χρονοδιαγράμματα, γιατί θα φοβούνται ότι πάθουν ότι και με τον Daniel. Δεν πίστευαν ότι θα συμβεί, όμως συνέβη. Η υπάρχουσα μέριμνα αποδείχθηκε ανεπαρκής και το κράτος ξοδεύει τεράστιους πόρους για αποζημιώσεις, ενώ θα μπορούσε, αξιοποιώντας εδώ και χρόνια μέρος μόνο αυτών των χρημάτων, να θωρακιστεί αρτιότερα.
Δεν λειτουργεί το net metering
Επίσης, η συζήτηση περιστράφηκε και γύρω από την επέκταση των φωτοβολταϊκών σε αγροτική γη, με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους να δηλώνουν ότι έπρεπε να προωθηθούν περισσότερο τα συστήματα αυτοπαραγωγής και συμψηφισμού (net metering).
Συγκεκριμένα, κτηνοτρόφος ανέφερε ότι η αίτησή του για φωτοβολταϊκά στη στέγη της κτηνοτροφικής του μονάδας για συμψηφισμό της ενέργειας απορρίφθηκε από τον ΔΕΔΔΗΕ λόγω απουσίας χώρου στο δίκτυο, αφού φωτοβολταϊκά σε χιλιάδες στρέμματα χρήσιμης καλλιεργήσιμης γης είχαν ήδη δεσμεύσει τον χώρο.
Συνεπώς, η εξοικονόμηση ενέργειας για την αγροτική παραγωγή έχει περάσει σε υποδεέστερη μοίρα, γεγονός που πρέπει να αλλάξει άμεσα αν θέλουμε να μειωθεί δραστικά το υψηλό κόστος παραγωγής και να μην επηρεάζεται από εξωγενείς κρίσεις.
Την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών, ανακοίνωσαν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας και ο Γενικός Γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Δημήτρης Παπαγιαννίδης.
Με επενδύσεις από 150.000 ευρώ έως και 1 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και επιδότηση έως 70%, καθώς και με τη δυνατότητα ενίσχυσης αγοράς γης, τρακτέρ και παρελκόµενων, προβλέπονται στο θεσµικό πλαίσιο του Μέτρου που αναµένεται να προκηρυχθεί αρχές του 2025.
Ως ημερομηνία λήξης της επιλεξιμότητας των δαπανών ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2029.
Στόχος της Παρέμβασης
Στόχος της Παρέμβασης είναι η ίδρυση γεωργικών εκμεταλλεύσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό της καλλιέργειας των κηπευτικών με ταυτόχρονη μετατόπιση σε καλλιεργητικές πρακτικές υψηλότερης προστιθέμενης αξίας μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας της μεθόδου καλλιέργειας και την μείωση των εισροών. Η παρέμβαση είναι εμβληματική για τον πρωτογενή τομέα και θεωρείται πολύ σημαντική για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή.
Επιλέξιμοι υποψήφιοι
Επιλέξιμες είναι οι αιτήσεις που υποβάλλονται από φυσικά πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων καθώς και από νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου.
Επιλέξιμες επενδύσεις
Η επιλεξιμότητα αφορά τις εξής κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών:
1. Ανέγερση, επέκταση και εκσυγχρονισμός προσπελάσιμων στεγάστρων. Ενισχύονται αποκλειστικά τα θερμοκήπια και οι κλειστοί θάλαμοι καλλιέργειας μανιταριών της ΥΑ 2243/333582/27.11.2020 (Β’ 5432), τα δικτυοκήπια της ΚΥΑ 2244/333595/09.12.2020 (Β’ 5430) και οι εγκαταστάσεις φυτικής παραγωγής τύπου υψηλού ΤΟΛ συγκεκριμένων προδιαγραφών.
2. Κατασκευές και αγορά γης για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω κατασκευών και ιδίως, αποθήκες και λοιποί αποθηκευτικοί χώροι, εγκαταστάσεις προετοιμασίας προϊόντων για πρώτη πώληση όπως ψυγεία, διαλογητήρια, πλυντήρια κ.α., αγορά γης για την εγκατάσταση των επιλέξιμων κατασκευών και μέχρι 10% επί των επιλέξιμων δαπανών, ομβροδεξαμενές κ.α.
3. Μηχανολογικός εξοπλισμός που ενσωματώνεται στις ανωτέρω κατασκευές όπως, υδροπονικά συστήματα, συστήματα θέρμανσης και ψύξης, συστήματα σκίασης, αυτοματισμοί, φίλτρα, διαχείριση αποβλήτων κ.α.
4. Ο εξοπλισμός φυτικής παραγωγής και παραγωγής μανιταριών ο οποίος χρησιμοποιείται αποκλειστικά εντός των επιλέξιμων κατασκευών, όπως, μηχανήματα προετοιμασίας εδάφους, σποράς, μεταφύτευσης, συλλογής, φυτοπροστασίας, υδρονέφωσης, μικροί γεωργικοί ελκυστήρες (ηλεκτρικοί και συμβατικοί), αισθητήρες κ.λπ.
5. Οι δαπάνες που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και μέχρι 30% (αθροιστικά) επί των επιλέξιμων δαπανών υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των επιλέξιμων εγκαταστάσεων.
6. Οι γενικές δαπάνες, στις οποίες περιλαμβάνονται δαπάνες λήψης υπηρεσιών που συνδέονται άμεσα με την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου.
7. Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες ΦΠΑ, φόρων και τελών, απλής αντικατάστασης, απόκτησης μεταχειρισμένων επενδυτικών αγαθών, εργασιών και υλικών συντηρήσεων, ενοικίασης και συντήρησης εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, αγοράς δικαιωμάτων, αγοράς αναλωσίμων, αγοράς εργαλείων, σύνδεσης με δίκτυα, χρηματοοικονομικών εξόδων, οι δαπάνες που δεν δύναται να επαληθευτούν, οι δαπάνες αυτοτιμολόγησης / αυτοπαράδοσης κ.λπ.
Προϋπολογισμός Παρέμβασης και όρια προϋπολογισμού επενδύσεων
Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης (δημόσια δαπάνη) ανέρχεται στα 150.000.000 ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Ελλάδα. Αναμένεται να δοθεί υπερδέσμευση, ανάλογα με τη ζήτηση της παρέμβασης, λόγω της εξαιρετικής σημασίας του μέτρου που είναι εμβληματικό για τον πρωτογενή τομέα. Με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ο προϋπολογισμός θα κατανεμηθεί στις Περιφέρειες της Χώρας.
Ένταση στήριξης
Ανάλογα με τον τύπο της επένδυσης, την ιδιότητα του υποψηφίου και τον τόπο έδρας ή μόνιμης κατοικίας του, η ένταξη στήριξης διαμορφώνεται από 50% έως 70%.
Βαθμολογία
Το μέτρο είναι ανταγωνιστικό, δηλαδή κάθε αίτηση βαθμολογείται ξεχωριστά και ύστερα από την συνολική αξιολόγηση κατατάσσεται σύμφωνα με τη βαθμολογία της. Στην περίπτωση μη επάρκειας πόρων, εγκρίνονται κατά προτεραιότητα οι αιτήσεις με την υψηλότερη βαθμολογία ενώ οι υπόλοιπες αιτήσεις απορρίπτονται. Οι αρχές των κριτηρίων επιλογής είναι:
- Η ιδιότητα του επαγγελματία γεωργού.
- Η συμμετοχή σε συλλογικά σχήματα αγροτών.
- Η συνέργεια με την παρέμβαση της πρώτης εγκατάστασης γεωργών νεαρής ηλικίας και της συμπληρωματικής ενίσχυσης για γεωργούς νεαρής ηλικίας.
- Η ηλικία του εν δυνάμει δικαιούχου, με προτεραιότητα στους νεαρότερους εν δυνάμει δικαιούχους.
- Για τα νομικά πρόσωπα η προέλευση των ακαθάριστων εσόδων και η ιδιότητα του κατόχου γεωργικής εκμετάλλευσης.
- Η αναλογία ύψους προτεινόμενου επενδυτικού σχεδίου με την τυπική απόδοση υφιστάμενης εκμετάλλευσης.
- Η χρηματοοικονομική ικανότητα υποψηφίου.
- Η αξιοποίηση εξοπλισμού τεχνολογίας αιχμής (ενδεικτικά, υδροπονία, αεροπονία, αυτοματοποίηση, ψηφιοποίηση, γεωργία ακριβείας).
- Φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις όπως ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση αυτοκινούμενων οχημάτων κ.λπ.
- Η παραγωγή προϊόντων με Ευρωπαϊκά σήματα ποιότητας.
- Το εκπαιδευτικό επίπεδο και επαγγελματική εμπειρία υποψηφίου ή νόμιμου εκπροσώπου του.
- Η κατηγορία περιοχής παρέμβασης. Μεταξύ άλλων, προτεραιότητα δίνεται σε περιοχές που έχουν πληγεί από τις επιπτώσεις των φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, στα νησιά με πληθυσμό έως 3.100 κατοίκους, καθώς επίσης και σε ηπειρωτικές περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στα Σχέδια Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, περιοχές απολιγνιτοποίησης.
Περίοδος υποβολής
Η περίοδος υποβολής θα καθοριστεί στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας δήλωσε: «Η ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τη χώρα μας, διότι η βιώσιμη και αποδοτική γεωργία είναι το μέλλον της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδας. Σήμερα με την υπογραφή της προδημοσίευσης της Παρέμβασης Π3-73-2.9 «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών γίνεται το πρώτο και ουσιαστικό βήμα. Η χώρα μας μπορεί και πρέπει να επενδύσει στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, γιατί μέσω αυτών δίνουμε νέα δυναμική στην ελληνική γεωργία, εξοικονομούμε πόρους σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για το περιβάλλον και το κλίμα, δημιουργούμε ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας και ενισχύουμε την αυτάρκεια και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας».
Συνάντηση με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κωνσταντίνο Τσιάρα, είχε ο βουλευτής Ημαθίας, Τάσος Μπαρτζώκας, στον οποίο έθεσε μετ' επιτάσεως το πρόβλημα που αρχίζει να παίρνει σοβαρές διαστάσεις στην Ημαθία - και κυρίως στην περιοχή της Αλεξάνδρειας - με την καταστροφή που έχουν υποστεί πολλές καλλιέργειες βάμβακος, εξαιτίας του ρόδινου σκουληκιού.
Ο βουλευτής της ΝΔ μετέφερε στον κ. Υπουργό την διάχυτη και έντονη ανησυχία των καλλιεργητών, ότι οι ζημιές θα οδηγήσουν σε μεγάλη μείωση της παραγωγής, πιθανώς σε ποσοστό που θα αγγίξει το 40%, με κίνδυνο να μην μπορέσουν να συγκομίσουν την ελάχιστη στρεμματική απόδοση που απαιτείται για να λάβουν την Ειδική Συνδεδεμένη Ενίσχυση, με βάση την υπ'αριθμ. 243/101146/12/04/2024 Υπουργική Απόφαση.
Ο Υπουργός από την πλευρά του, ανταποκρίθηκε στην έκκληση του Βουλευτή για παρέμβαση στο ζήτημα αυτό, και αντιλαμβανόμενος πλήρως την έκταση του προβλήματος, θα εξετάσει κάθε δυνατή λύση προκειμένου να καταστούν δικαιούχοι της Ειδικής Ενίσχυσης - Συνδεδεμένης, ενώ ανεμένει το κλείσιμο της εκκοκκιστικής περιόδου για να λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις.
Επίσης, ο Τάσος Μπαρτζώκας έθεσε για ακόμη μία φορά στον Υπουργό το πρόβλημα - για το οποίο έχει καταθέσει και Κοινοβουλευτική Ερώτηση, και αφορά στις ζημίες σε καλλιέργειες ροδάκινου, αλλά και γενικά σε δενδροκαλλιέργειες, εξαιτίας των έντονων βροχοπτώσεων τον περασμένο Αύγουστο στην Ημαθία.
Ο κ. Υπουργός αναγνώρισε την ανάγκη να αποζημιωθούν οι καλλιεργητές που εξαιτίας της κλιματικής κρίσης έχουν υποστεί πολλαπλά πλήγματα στην παραγωγή τους.
Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:
Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα
Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».
Μοναδικός τρόπος δράσης
Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).
Πολύτιμο εργαλείο
«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».
Απαιτούνται νέες λύσεις
Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr
Στο ζήτημα των ελληνοποιήσεων αγροτικών προϊόντων που εισάγονται από τρίτες χώρες αναφέρονται σε επιστολή τους προς το ΥπΑΑΤ παραγωγοί κηπευτικών θερμοκηπιακής καλλιέργειας από την Μεσσηνία και την Κρήτη.
Μάλιστα ζητούν από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ οι εισαγωγές τομάτας από την Τουρκία να ενταχθούν σε καθεστώς υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Στην επιστολή τους οι παραγωγοί αναφέρουν τα εξής:
«Επαναλαμβανόμενα έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες, «λουσμένα» με δηλητήρια, τα οποία φτάνουν στο τραπέζι των καταναλωτών ως υψηλής διατροφικής αξίας «ελληνικά-πιστοποιημένα» τρόφιμα.
Προφανώς, αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι επιτρέπουν αυτήν την πρακτική, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι πολιτικοί κύκλοι επιθυμούν να μην αλλάξει ποτέ, εξυπηρετώντας προσωπικά συμφέροντα.
Συγκεκριμένα, αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα οι αγρότες έχουν εναρμονιστεί πλήρως με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει η ΕΕ για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες, η χρήση χημικών δραστικών ουσιών που θεωρούνται απαγορευμένες έχει σταματήσει. Ο Έλληνας αγρότης έχει αντικαταστήσει αυτές τις ουσίες με βιολογικά σκευάσματα, των οποίων το κόστος αγοράς και εφαρμογής είναι τουλάχιστον πενταπλάσιο σε σχέση με τα χημικά.
Την ίδια στιγμή, για παράδειγμα, ο Τούρκος αγρότης δεν αντιμετωπίζει κανέναν περιορισμό στη χρήση αυτών των χημικών ουσιών – ουσιών που ευθύνονται για καρκινογενέσεις – και κάνει αλόγιστη χρήση, καθώς η αποτελεσματικότητά τους στην καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών αγγίζει το 100%, ενώ το κόστος τους δεν ξεπερνά το 1/5 των βιολογικών σκευασμάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τομάτα από την Τουρκία, η οποία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία των καταναλωτών.
Πρόσφατα, δημοσιεύτηκε η είδηση ότι ένα μεγάλο φορτίο τομάτας από την Τουρκία, που προοριζόταν για το Ισραήλ (μέσω τριγωνικής πώλησης Έλληνα εμπόρου), έμεινε εγκλωβισμένο στο ελληνικό έδαφος, καθώς το Ισραήλ αρνήθηκε να το παραλάβει λόγω ελλείψεων σε έγκυρα έγγραφα φυτοϋγείας, κ.λπ.
Τι πιστεύετε ότι έγινε με αυτό το φορτίο τομάτας από την Τουρκία; Ή τι πιστεύετε ότι έγινε με τα υπόλοιπα 4.617.000 κιλά τομάτας από την Τουρκία που εισήχθησαν στη χώρα μας μόνο τον Σεπτέμβριο; Έχετε εντοπίσει κάποιο σημείο πώλησης όπου αναγράφεται τομάτα προέλευσης Τουρκίας; Η απάντηση είναι, φυσικά, όχι.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η σκόπιμη υποστελέχωση των υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για αυτούς τους ελέγχους. Ακόμα και αν υπήρχε επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό, η νομοθεσία παραμένει ανενεργή, ώστε να μην γίνονται οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Σας επισημαίνουμε ότι, βάσει του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1793 και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 149/2008, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει υποχρεωτικούς ελέγχους σε μόλις 10 αγροτικά προϊόντα προέλευσης Τουρκίας κατά την είσοδό τους στην Ευρώπη. Ωστόσο, επιτρέπεται σε κάθε κράτος-μέλος να ορίσει επιπλέον εθνικό κατάλογο υποχρεωτικών ελέγχων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Για τον λόγο αυτό, επανειλημμένα έχουμε ζητήσει από το ΥπΑΑΤ να συμπεριλάβει την τομάτα από την Τουρκία σε αυτήν τη λίστα, κάτι που πεισματικά αρνείστε να πράξετε.
Προκύπτουν πολλά ερωτήματα: Γιατί η ηγεσία του ΥπΑΑΤ διατηρεί αυτή την κατάσταση; Γιατί η κυβέρνηση επιτρέπει τη δημιουργία αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των Ελλήνων παραγωγών;
Ενδιαφέρει κανέναν από τις ηγεσίες των Υπουργείων, τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ή τους τοπικούς βουλευτές το γεγονός ότι τα παιδιά μας καταλήγουν να τρώνε δηλητήρια επειδή το κράτος αρνείται να βάλει φρένο σε αυτή την παρανομία;
Επειδή για όλα τα παραπάνω η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά εσάς, σας καλούμε να αναθεωρήσετε τις προτεραιότητές σας και να ασχοληθείτε ουσιαστικά με τα ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη για τους αγρότες, όπως είναι οι παράνομες ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων.
Τέλος, σας δηλώνουμε ότι θα σταθούμε δίπλα σας σε αυτό το ζήτημα, εάν βέβαια το επιθυμείτε και εσείς. Αναμένουμε τις ανάλογες ενέργειές σας».
Την επιστολή υπογράφουν τα ΔΣ
Α.Σ Ιεράπετρας Λασιθίου - Πρ. Γαϊτάνης Ιωάννης
Α.Σ. Καντάνου Σελίνου Χανίων - Πρ. Βιδαλάκης Κώστας.
Α.Σ. Τυμπακίου Ηρακλείου - Πρ. Ορφανουδάκης Εμμ.
Α.Σ. Σητείας Λασιθίου - Πρ. Τσιφετάκης Γεώργιος.
Α.Σ Φιλιατρών Μεσσηνίας - Πρ. Κοροβίλας Ευάγγελος
Αύξηση είχαμε στις τιμές του ηλίανθου στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα, που πλησίασαν στο ιστορικό υψηλό ρεκόρ είχε το προϊόν το 2021.
Συγκεκριμένα οι τιμές παραγωγού που αγόρασε η μεταποίηση κυμάνθηκαν από 504,39 έως 549,23 ευρώ ο τόνος.
Οι υψηλότερες τιμές του ηλίανθου στην Ουκρανία είχαν καταγραφεί τον Μάρτιο του 2021, όταν είχαν φτάσει στα επίπεδα των 571,65 έως 614,24 ευρώ ο τόνος.
Όπως αναφέρουν οι μεταποιητές αυτό συμβαίνει γιατί υπάρξει αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές ηλιέλαιου στις διεθνείς αγορές και στην ΕΕ.
Η αύξηση των τιμών ηλίανθου ενισχύεται από την αύξηση της τιμής του ηλιελαίου στις ξένες αγορές.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν οι Ουκρανοί εξαγωγοί, η τιμή στο ηλιέλαιο αυξήθηκε, κατά 20-30 δολάρια ανά τόνο, την περασμένη εβδομάδα, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο τιμών από τον Ιανουάριο του 2023, που ήταν 937,23 - 941,82 ευρώ ανά τόνο τιμή στο λιμάνι.