Την μείωση του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για την είσπραξη της συνδεδεμένης ενίσχυσης ζητούν οι σταφιδοπαραγωγοί.

Όπως υποστηρίζουν οι παραγωγοί η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας.

Επίσης για να πάρουν την συνδεδεμένη ενίσχυση πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα τους.

Για να σταματήσει ο εκβιασμός ζητούν από την κυβέρνηση των μείωση του πλαφόν 150 κιλών ανά στρέμμα αλλά και την παράταση της ημερομηνίας παράδοσης για να καταφέρουν να πάρουν το πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας.

Ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος, αναφέρει στον ΑγροΤύπο τα εξής:

«Να σταματήσει εδώ και τώρα ο εκβιασμός των σταφιδοπαραγωγών από την κυβέρνηση που για ακόμη μια χρόνια κάνοντας πλάτες σε έμπορους εξαγωγείς προσπαθούν να αρπάξουν το προϊόν σε χαμηλές τιμές .

Μας αναγκάζουν για να εισπράξουμε την συνδεδεμένη ενίσχυση να πρέπει να παραδώσουμε μέχρι της 30 Νοέμβριου την σταφίδα. Δίνοντας έτσι μια ακόμα βοήθεια στους έμπορους να καθορίσουν την τιμή που αυτοί θέλουν.

Ζητάμε να δοθεί παράταση και να ύπαρξη σημαντική μειώσει στα κιλά που πρέπει να παραδώσουμε στους μεταποιητές γιατί με της τεράστιες ζημίες από την ανομβρία και τους καύσωνες του καλοκαιριού παρά πολλοί σταφιδοπαραγωγοί δεν θα φτάσουν το όριο τον 150 κιλών το στρέμμα, που πρέπει να παραδώσουν και θα χάσουν την συνδεδεμένη ενίσχυση.

Επιμένουμε στην πάγια θέση μας ότι το σύνολο των επιδοτήσεων πρέπει να δοθεί σε αυτούς που πραγματικά δουλεύουν και παράγουν και όχι στους διάφορους κηφήνες, επιτήδειους, που λυμαίνονται βασική ενίσχυση και συνδεδεμένες ενισχύσεις της ΚΑΠ. Να δίνονται όλες οι επιδοτήσεις με βάση την παραγωγή στα προϊόντα».

Σε επιφυλακή βρίσκονται οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες αφότου η Βουλγαρία ενημέρωσε το ΥπΑΑΤ για άκρως παθογόνο γρίπη των πτηνών σε πτηνοτροφεία.

Σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ, η εικόνα στα ελληνικά πτηνοτροφεία μέχρι στιγμής δεν εμπνέει ανησυχία. Δεδομένων όμως των εμπορικών ροών της γειτονικής χώρας με την Ελλάδα, οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες τέθηκαν σε επιφυλακή.

Όπως ανέφερε το υπουργείο, οι κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) έχουν λάβει οδηγίες για τη διενέργεια προληπτικών ελέγχων και τη λήψη δειγμάτων για αναλύσεις στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς.

Από την πλευρά τους οι πτηνοτρόφοι δηλώνουν στον ΑγροΤύπο ότι δεν είχαν καμιά ενημέρωση από το ΥπΑΑΤ.

Δεν ενημερώθηκαν στην Ήπειρο

Σε επιφυλακή τέθηκαν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες και οι πτηνοτροφικές επιχειρήσεις της Ηπείρου, για τη λήψη μέτρων κατά της μετάδοσης της γρίπης των πτηνών, μετά και τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε για το σκοπό αυτό στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Ήδη στην Περιφέρεια έγινε συνάντηση της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας με τους εκπροσώπους του Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού «ΠΙΝΔΟΣ» και της ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ, κατά την οποία έγινε ανταλλαγή απόψεων για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν, ενώ ανάλογη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί και στην Π.Ε. Άρτας.

Ο Περιφερειάρχης κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, αναφέρθηκε στο ζήτημα αυτό στη συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής, εκφράζοντας και τη δυσαρέσκειά του για τη μη κλήση στη σύσκεψη στο Υπουργείο των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών της Ηπείρου και των μεγάλων πτηνοτροφικών της επιχειρήσεων.

Σε δηλώσεις του μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Στη σύσκεψη που έγινε στην Αθήνα, θεωρώ ότι έπρεπε να ειδοποιηθούν πρώτα οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της Ηπείρου, οι πτηνοτροφικοί συνεταιρισμοί ΠΙΝΔΟΣ, Άρτας και η ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ, καθώς τόσο σε κοτόπουλα, όσο και σε αβγά, ως Ήπειρος έχουμε, το μεγαλύτερο ποσοστό από όλη την Ελλάδα. Αυτό δεν έγινε, όμως οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες πήραν πρωτοβουλία και μαζί με τα στελέχη Πτηνοτροφικού και Νιτσιάκου έκαναν την πρώτη σύσκεψη για την Π.Ε. Ιωαννίνων. Πρέπει να λάβουμε μέριμνα ώστε να θωρακίσουμε την περιοχή μας. Θα λάβουμε αποφάσεις, με πρώτη που θα τεθεί άμεσα σε ισχύ είναι να μείνουν μέσα τα οικόσιτα, γιατί έχουμε και λίμνες στην περιοχή και μπορούν να περάσουν πτηνά προερχόμενα από άλλες περιοχές εκτός Ελλάδος που έχουν πρόβλημα. Γενικά πρέπει να προετοιμαστούμε, ώστε να διαφυλάξουμε την πτηνοτροφία που έχει συμβάλει πολύ θετικά στην ανάπτυξη της περιοχής».

Ανάγκη πρόσληψης κτηνιάτρων

Μιλώντας στον ΑγροΤύπο η κα Μήνα Μπόρη, κτηνίατρος, αντιπρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ και πρώην πρόεδρος της ΠΕΚΔΥ, ανέφερε ότι «παρακολουθώντας την εξέλιξη των επιζωοτιών (Ευλογιάς, Πανώλους και Καταρροϊκού Πυρετού) στην ελληνική επικράτεια υπάρχει έντονη ανησυχία της για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου.

Λόγω του κρούσματος στην Βουλγαρία της γρίπης των πτηνών οι ελληνικές κτηνιατρικές υπηρεσίες τέθηκαν σε επιφυλακή. Όμως οι κτηνιατρικές υπηρεσίες είναι τρομερά υποστελεχωμένες.

Ζητάμε να προσληφθούν οι κτηνίατροι επιτυχόντες του ΑΣΕΠ. Υπάρχουν οι σχετικές νομοθετικές διαδικασίες που προβλέπουν την άμεση πρόσληψή τους».

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΟΓΕΔΥ), παρακολουθώντας την εξέλιξη των επιζωοτιών (Ευλογιάς, Πανώλους και Καταρροϊκού Πυρετού) στην ελληνική επικράτεια, εκφράζει την έντονη ανησυχία της για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου και της αγροτικής οικονομίας της χώρας.

Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή της, έχουμε πολλές φορές στο παρελθόν αναδείξει τα συστηματικά προβλήματα που οφείλει να αντιμετωπίσει η πολιτική ηγεσία, ώστε να υπάρχει μέλλον για την ελληνική κτηνοτροφία. Ελπίζουμε πλέον να γίνεται κατανοητό ότι χρειάζονται άμεσες δράσεις και αποτελεσματικές ενέργειες, πριν να είναι πολύ αργά.

Οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες τόσο των Περιφερειών όσο και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Κτηνιατρικά Εργαστήρια και Κεντρική Υπηρεσία) είναι τρομερά υποστελεχωμένες.

Οι κτηνίατροι Δημόσιοι Λειτουργοί στέκονται στο ύψος των περιστάσεων όμως πραγματικά «δεν είναι αρκετοί» για να μπορέσουν να πράξουν για ακόμη μια φορά το καθήκον τους.

Πρέπει να γίνει κατανοητό από την πολιτική ηγεσία των δύο συναρμόδιων Υπουργείων (ΥπΑΑΤ & ΥΠΕΣ) ότι άμεσα πρέπει να αναληφθούν διορθωτικές ενέργειες ειδάλλως η καταστροφή της ελληνικής κτηνοτροφίας θα είναι μη αναστρέψιμη.

Η ΠΟΓΕΔΥ σε αυτή τη χρονική συγκυρία, ζητά τα εξής:

1. Ολοκλήρωση - επίσπευση της διαδικασίας του διορισμού των επιτυχόντων κτηνιάτρων του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ κατά απόλυτη προτεραιότητα,

2. Άμεση κάλυψη των κενών των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών με προσλήψεις κτηνιάτρων και λοιπού προσωπικού για την απρόσκοπτη λειτουργία τους. Πρόσληψη κτηνιάτρων από την λίστα των μη επιτυχόντων του γραπτού διαγωνισμού του ΑΣΕΠ μέχρι την κάλυψη των θέσεων που προβλέπονται,

3. Μονιμοποίηση ή μετατροπή των συμβάσεων σε Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου των συμβασιούχων κτηνιάτρων Ι.Δ.Ο.Χ., που εργάζονται για την πρόληψη και αντιμετώπιση των Εξωτικών νοσημάτων, της Σαλμονέλλας, της Γρίππης, του Κορωνοϊού και των Μεταδοτικών Σπογγωδών Εγκεφαλοπαθειών, εδώ και χρόνια σε συγκεκριμένες περιοχές της Ελλάδας βάση ανάλυσης κινδύνου. Οι συγκεκριμένοι συνάδελφοι είναι άρτια εκπαιδευμένοι, διαθέτουν πολύτιμη εμπειρία και προσφέρουν τα μέγιστα αφού έχουν ενσωματωθεί πλήρως στη δύναμη των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες.

4. Άμεση πρόσληψη κτηνιάτρων και λοιπού προσωπικού με συμβάσεις εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου με τη διαδικασία του κατεπείγοντος (άρθρο 36, του Ν. 4765/2021) για κάλυψη απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών στις Περιφέρειες, στις οποίες εμφανίστηκαν κρούσματα Πανώλους και Ευλογιάς.

Αίτημα μείωσης του πλαφόν της κορινθιακής σταφίδας κατέθεσε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός (Α.Σ.) Ένωση Μεσσηνίας για την λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης από τους σταφιδοπαραγωγούς.

Ο πρόεδρος του Α.Σ. Ένωση Μεσσηνίας, Γιώργος Λαζόγιαννης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έφεραν μείωση της παραγωγής σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας. Μιλάμε για την κορινθιακή σταφίδα στις Περιφερειακές Ενότητες Αχαΐας, Αργολίδας, Ηλείας, Κορινθίας, Μεσσηνίας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας.

Πολλοί παραγωγοί δεν μπήκαν στα χωράφια να κάνουν συγκομιδή. Η φετινή παραγωγή ήταν όμως καλής ποιότητας και έφερε τιμή παραγωγού αρχικά στα 1,80 ευρώ το κιλό αλλά στην συνέχεια αυξήθηκε στα 2 ευρώ (αυτό το ποσό θα πάρουν και όσοι παρέδωσαν το προϊόν τους το προηγούμενο διάστημα).

Αγωνιζόμαστε μαζί με τις υπόλοιπες Συνεταιριστικές Οργανώσεις για την στήριξη του πολύτιμου αλλά και πολύπαθου προϊόντος.

Το πρόβλημα είναι ότι οι μειωμένες αποδόσεις δημιουργούν πρόβλημα στην συνδεδεμένη ενίσχυση. Με την εικόνα που έχουμε κανείς σταφιδοπαραγωγός δεν πρόκειται να έχει πιάσει το πλαφόν κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας. Για αυτό ζητάμε από το ΥπΑΑΤ να προχωρήσει στην μείωση του πλαφόν στα 80 κιλά το στρέμμα».

Η επιστολή με αίτημα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σχετικά με την μαύρη σταφίδα και την χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης, αναφέρει τα εξής:

«Όπως είναι γνωστό, για τη λήψη της ετήσιας συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας, κάθε παραγωγός θα πρέπει να παραδώσει, σε κάποια από τις εγκεκριμένες από το Υπουργείο μεταποιητικές επιχειρήσεις, κατ’ ελάχιστον ποσότητα του προϊόντος εκατόν πενήντα (150) κιλά ανά στρέμμα καλλιέργειας.

Ωστόσο, όπως διαπιστώνουμε από τα στοιχεία της βαίνουσας προς ολοκλήρωση διαδικασίας συγκέντρωσης του προϊόντος ως ο μοναδικός Συνεταιρισμός που εμπορεύεται μαύρη κορινθιακή σταφίδα στην Μεσσηνία, κατά τη φετινή εσοδεία, λόγω των απρόβλεπτων και εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών παρατεταμένης ξηρασίας, υψηλών θερμοκρασιών κατά την θερινή περίοδο και δεδομένου ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κορινθιακής σταφίδας είναι μη αρδευόμενες και οι περισσότερες επικλινείς και ως εκ τούτου ιδιαίτερα εκτεθειμένες στα φαινόμενα μακράς ανομβρίας, δεν κατέστη δυνατό για πάρα πολλούς σταφιδοπαραγωγούς να συγκομίσουν το παραπάνω ελάχιστο όριο του προϊόντος ανά στρέμμα καλλιέργειας.

Άμεσο αποτέλεσμα αυτής της δυσμενούς εξέλιξης είναι να κινδυνεύουν να απωλέσουν στο σύνολό της τη συνδεδεμένη ενίσχυση που κάθε χρόνο ελάμβαναν, προκειμένου να είναι σε θέση να συνεχίσουν την καλλιέργεια των κτημάτων τους.

Ως εκ τούτου, είναι απολύτως αναγκαίο να τροποποιηθεί ο Κανονισμός χορήγησης της συνδεδεμένης ενίσχυσης στο προϊόν της κορινθιακής σταφίδας και να οριστεί ως ελάχιστη παραδοτέα ποσότητα του προϊόντος για τη λήψη της εκείνη των ογδόντα (80) κιλών ανά στρέμμα καλλιέργειας, προκειμένου οι σταφιδοπαραγωγοί να είναι σε θέση να συγκεντρώσουν το ελάχιστο αυτό όριο και να μην απωλέσουν την απολύτως αυτή αναγκαία χρηματική ενίσχυσή τους.

Κατόπιν αυτών, παρακαλούμε και για τις δικές σας ενέργειες για την αντιμετώπιση αυτής της εξαιρετικά δυσμενούς κατάστασης που αντιμετωπίζουν οι σταφιδοπαραγωγοί μας».

Πραγματοποιήθηκε, την Τετάρτη (30/10/2024), συνάντηση του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωπόνων Δημοσίων Υπαλλήλων (Π.Ε.Γ.Δ.Υ.) με τον Υπουργό AAT, Κώστα Τσιάρα, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γ. Στρατάκου και του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων Κώστα Μπαγινέτα.

Στη συνάντηση κατατέθηκε υπόμνημα και τέθηκαν τα χρόνια θεσμικά, οικονομικά και διοικητικά προβλήματα που απασχολούν τους Γεωπόνους δημόσιους υπαλλήλους.

Όπως αναφέρει η Π.Ε.Γ.Δ.Υ. ο Υπουργός δεν δεσμεύθηκε για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων του κλάδου μας. Παρά το γεγονός ότι το μισθολόγιο των Γεωπόνων δημοσίων υπαλλήλων αποτελεί ντροπή και κατάντια και οι δημόσιες γεωπονικές υπηρεσίες της Χώρας είναι σε διάλυση το μόνον που εισπράξαμε είναι γενικόλογες υποσχέσεις.

Για το ζήτημα του οργανισμού του ΥπΑΑΤ, στην πρόταση της Π.Ε.Γ.Δ.Υ. για το ενιαίο και αδιάρρηκτο των Γεωπονικών υπηρεσιών είπε ότι χρειάζεται αναδιοργάνωση το υπουργείο σε συμφωνία με τους εργαζόμενους, χωρίς ένταση και βιασύνες, γιατί π.χ. δεν μπορούν να υπάρχουν πολλά επίπεδα ελεγκτικών μηχανισμών. Τα έχουμε ξανακούσει και όχι μόνον από αυτήν την κυβέρνηση. Κάθε φορά που αναδιοργανώνετε το Υπουργείο μειώνονται οι υπάλληλοί του και οι αρμοδιότητές του μεταφέρονται σε ιδιώτες.

Για το θέμα της υποστελέχωσης καμία δέσμευση.

Για τα πρόσθετα ανταποδοτικά τέλη για διενεργηθέντες ελέγχους εκτός του κανονικού ωραρίου εξέφρασε την πρόθεση του να διευθετηθεί το πρόβλημα ώστε να μην υπάρχει περεταίρω καθυστέρηση καταβολής στους δικαιούχους ελεγκτές, μιας και τα χρήματα καταβάλλονται από ιδιώτες και δεν βαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό.

Για την υπογραφή Ειδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας που θα διευθετεί βασικά εργασιακά και κοινωνικά ζητήματα όπως την μείωση του ωραρίου, την χορήγηση διατακτικών επιταγών τροφίμων, την στήριξη των οικογενειών των εργαζομένων λόγω επείγουσας ανάγκης κ.λ.π. ούτε κουβέντα.

Δυστυχώς και στα οικονομικά αιτήματα αρκέστηκε σε υποσχέσεις: «ότι η Κυβέρνηση στο μέλλον θα δώσει κάτι στο σύνολο των εργαζομένων», χωρίς να δεσμευτεί στην επαναφορά του 13ου κ 14ου μισθού, την κατάργηση της εισφοράς 2% υπέρ της ανεργίας, το ξεπάγωμα της διετίας 2016 – 17, το αφορολόγητο στις 12.000 ευρώ κ.α.

Δεν έκανε ουδεμία αναφορά στο αίτημα της Π.Ε.Γ.Δ.Υ. για καταβολή του ελεγκτικού επιδόματος στους Γεωπόνους ελεγκτές Δ.Υ., αλλά και στα υπόλοιπα οικονομικά αιτήματα για την αύξηση των ημερών της ημερήσιας αποζημίωσης ή της τιμαριθμικής - ρεαλιστικής αναπροσαρμογής της χιλιομετρικής και ημερήσιας αποζημίωσης.

Ανακοίνωσε το δίκαιο της καταβολής του ανθυγιεινού επιδόματος στους Γεωπόνους που αφορά το πόρισμα της επιτροπής του Γ.Λ.Κ. και ανέφερε πως θα διευθετηθεί σύντομα.

Για τις αυξήσεις στις αμοιβές αξιολογητών - επιτροπών Π.Α.Α. και την αύξηση του ετήσιου ορίου αμοιβών Γεωπόνων δημοσίων υπαλλήλων βλέπει λογικό το αίτημα της ΠΕΓΔΥ.

Στα λοιπά αιτήματα του υπομνήματος δεσμεύτηκε για τη διερεύνηση με το Υπουργείο Εσωτερικών της δυνατότητας της αναγνώρισης ως πραγματικής προϋπηρεσίας των συναδέλφων Γεωπόνων που έχουν εργαστεί στις συνεταιριστικές οργανώσεις.

Για τις παιδικές κατασκηνώσεις του Υπουργείου πρότεινε δύο λύσεις για την επαναλειτουργία: είτε να λειτουργήσουν με χρήματα του ΥπΑΑΤ, είτε του Υπουργείου Μεταναστευτικής πολιτικής, λόγω των φθορών που έχουν υποστεί κατά τη χρήση τους. Αναφέρθηκε σε ενδεχομένη παραχώρηση σε ιδιώτη κατά το ήμισυ, βάζοντας ως αντάλλαγμα να αναλάβει την αποκατάσταση των ζημιών και ότι θα καταστούν λειτουργικές-πολυτελείας, όλο το χρόνο προκειμένου να χρησιμοποιηθούν όχι μόνο για τα παιδιά των εργαζομένων αλλά και από τους ίδιους τους εργαζόμενους και για τους αγρότες. Αξιοποίηση μέσω ιδιωτικοποίησης κατά το ήμισυ.

Για τη νομική κάλυψη, τόνισε ότι θα πρέπει να βρεθεί μια λύση που να μην καλύπτει όμως και τους υπαλλήλους που πράγματι έχουν προβληματικές υπηρεσιακές συμπεριφορές.

Για τα κτιριακά προβλήματα του Υπουργείου και τις συνθήκες εργασίας αναγνώρισε ότι, είναι πράγματι άθλια η κατάσταση σε πολλά από αυτά. Προβληματίζεται όμως εάν θα ήταν σκόπιμη η μετακίνηση των υπηρεσιών σε άλλο κτήριο ή η επένδυση χρημάτων στα ήδη υπάρχοντα, μιας και το ποσό που θα πρέπει να επενδυθεί είναι πολύ μεγάλο.

Για τις κρίσεις στις θέσεις ευθύνης, επίσης, δεν είχαμε ουδεμία απάντηση.

«Ουσιαστικά ο Υπουργός δεσμεύθηκε σε ελάχιστα αιτήματα. Σταγόνα στον ωκεανό. Λεφτά δεν υπάρχουν για τους εργαζόμενους», τονίζει η Π.Ε.Γ.Δ.Υ.

Και προσθέτει: «Οι Γεωπόνοι δημόσιοι υπάλληλοι δεν είναι επαίτες και δεν πρόκειται να σταματήσουμε να διεκδικούμε το δίκαιο των αιτημάτων μας όχι μόνον για την επιβίωση και το καλό του κλάδου αλλά και για την επιβίωση και το καλό της υπαίθρου και του αγροτικού κόσμου. Το Σωματείο μας εκφράζει την απογοήτευσή του για τα αποτελέσματα της συνάντησης και θα σχεδιάσει αγωνιστικό πλαίσιο διεκδίκησης για την επίλυση των χρόνιων προβλημάτων και την έμπρακτη αναγνώριση του δίκαιου των αιτημάτων μας».

Oλοκληρώθηκε η διαδικασία, που αφορά στην Ημερίδα του ΓΕΩΤΕΕ και του Συλλόγου Ελλήνων Γεωλόγων, με θέμα: «Διαχείριση υδατικών πόρων και κλιματική κρίση. Προκλήσεις - Προτάσεις», που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στις 25 Απριλίου 2024, με την έκδοση - εκτύπωση βιβλίου, που περιλαμβάνει τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στην Ημερίδα και τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από αυτή.

Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της συγκεκριμένης εκδήλωσης, προχώρησε στη δημιουργία ηλεκτρονικού βιβλίου (flip book), δίνοντας με τον τρόπο αυτό τη δυνατότητα πρόσβασης και ενημέρωσης σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Μπορείτε να επισκεφθείτε το ηλεκτρονικό βιβλίο στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: εδώ

Να ενταθούν οι έλεγχοι και να παταχθεί η αισχροκέρδεια, η παραοικονομία και η παραπλάνηση του καταναλωτή από τις ελληνοποιήσεις των εισαγόμενων οίνων, ζητούν με ανακοίνωσή τους παραγωγικοί φορείς του αμπελοοινικού τομέα.

Η αναμενόμενη μικρού όγκου ελληνική οινοπαραγωγή στα 1.378.706 hl (137.870 tn) σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ΔΑΟΚ και η κατά πάσα βεβαιότητα οριστικοποίηση χαμηλού όγκου αποθεμάτων την 31η Ιουλίου, στερούν από την αγορά σημαντικές ποσότητες οίνου, γεγονός που ήδη έχει εκκινήσει διαδικασίες εισαγωγών (ερυθρών και λευκών) οίνων, κυρίως από Ιταλία με κατεύθυνση την εγχώρια αγορά και τη διάθεσή τους ως οίνων με ελληνική προέλευση.

Ο κίνδυνος που ελλοχεύει με τις εισαγωγές οίνων δεν είναι μόνο, η επισήμανση με την οποία θα διατεθούν στον Έλληνα καταναλωτή, αλλά οι χαμηλές τιμές με τις οποίες παραδίδονται στα οινοποιεία (0,55 €/lt ερυθροί οίνοι και 0,63 €/lt λευκοί οίνοι), τιμές οι οποίες σύμφωνα με πληροφορίες της ΚΕΟΣΟΕ, οφείλονται στο ότι οι εν λόγω οίνοι προέρχονται από Τρίτες Χώρες (κυρίως Χιλή) και αναβαπτίζονται ως ευρωπαϊκοί οίνοι, για να φτάσουν στη χώρα μας και τελικά στον καταναλωτή, είτε ως ευρωπαϊκοί, είτε ως οίνοι ελληνικής προέλευσης.

Οι πρακτικές ενδοκοινοτικών αποκτήσεων οίνων, παρ' ότι δεν απαγορεύονται, επιβάλλεται από τη νομοθεσία να διατίθενται στον καταναλωτή με την επισήμανση ως οίνοι Ευρωπαϊκής Ένωσης - όταν πράγματι πρόκειται για οίνους που παράγονται στο ευρωπαϊκό έδαφος - γεγονός που αποτελεί το μόνο στοιχείο άμυνας των ελληνικών κρασιών έναντι του ανταγωνισμού.

Οι τιμές με τις οποίες εισέρχονται στο ελληνικό έδαφος οι οίνοι μη ελληνικής προέλευσης, είναι κατά ανεξήγητο τρόπο ιδιαίτερα χαμηλές, αφού οι συνθήκες παραγωγής στα οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη της ΕΕ δεν ευνόησαν όπως και στην Ελλάδα την παραγωγή οίνων σε επίπεδο κόστους παραγωγής που να αιτιολογεί τόσο χαμηλές τιμές.

Η εξέλιξη αυτή, δημιουργεί ένα σαφές και έντονο ανταγωνιστικό μειονέκτημα στους εγχωρίως παραγόμενους οίνους, το κόστος παραγωγής των οποίων είναι φέτος σημαντικά υψηλότερο, εξαιτίας των αδυναμιών ελέγχου των συντελεστών του κόστους εισροών.

Αυτό πλέον που διακυβεύεται σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, είναι η προστασία και το συμφέρον του Έλληνα καταναλωτή, ιδιαίτερα όσον αφορά την επισήμανση των οίνων που προμηθεύεται, ή καταναλώνει στα σημεία εστίασης.

Θα πρέπει κατά συνέπεια οι καταναλωτές, να ελέγχουν την προέλευση των οίνων που καταναλώνουν, είτε σε εμφιαλωμένη συσκευασία, είτε σε καράφα ( bag in box- ασκούς), μιας και η υφιστάμενη νομοθεσία τους παρέχει σημαντικές δυνατότητες.

Όπως προβλέπει η απόφαση για τους κανόνες Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙΕΠΠΥ) του υπουργείου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 2044/Β/22.8.2013), τα σημεία εστίασης (εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ) είναι υποχρεωμένα να αναγράφουν στους τιμοκαταλόγους τους όταν διαθέτουν κρασί σε καράφα, την χώρα προέλευσης και τον παραγωγό. Παράλληλα η ίδια απόφαση δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή εφόσον το ζητήσει να γίνεται παρουσία του, η μετάγγιση της ποσότητας οίνου που παρήγγειλε, ώστε να μπορεί να διαβάσει την επισήμανση της συγκεκριμένης συσκευασίας και συνεπώς (σσ. ΚΕΟΣΟΕ) να ταυτοποιήσει το προϊόν σε σχέση με αυτό που αναγράφεται στον τιμοκατάλογο.

Οι σχετικές διατάξεις που προστατεύουν τον Έλληνα καταναλωτή στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν περιλαμβάνονται στους τιμοκαταλόγους των σημείων εστίασης και ουδέποτε αποτέλεσαν αντικείμενο ελέγχου από το αρμόδιο υπουργείο.

Ειδικά η μη αναγραφή στους τιμοκαταλόγους της χώρας προέλευσης και του παραγωγού του οίνου, έχει σαν αποτέλεσμα όχι μόνο να παραπλανάται ο Έλληνας καταναλωτής, αλλά να δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός, συνοδευόμενος σε πολλές περιπτώσεις με διακίνηση οίνων χωρίς παραστατικά.

Να επισημάνουμε ότι οι οίνοι αυτοί αποτελούν αντικείμενο εμπορικής συναλλαγής που έχει τα χαρακτηριστικά της αισχροκέρδειας, αφού πωλούνται στον τελικό καταναλωτή έως 15 φορές ακριβότεροι, σε σχέση με την τιμή αγοράς τους, καταστρέφοντας κατ' ουσίαν τον κλάδο του κρασιού στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις πρακτικές που εφαρμόζονται στα οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη της ΕΕ.

Για τους λόγους που προαναφέραμε καλούμε τους συναρμόδιους κρατικούς φορείς, να προβούν σε ελέγχους εφαρμογής της νομοθεσίας, προκειμένου να προστατευθεί ο Έλληνας καταναλωτής από την παραπληροφόρηση και την οικονομική νοθεία των προϊόντων, που καταναλώνει.

Την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2024, η Yara Ελλάς και το Κτήμα Κυρ-Γιάννη διοργάνωσαν στους χώρους του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στο Γιαννακοχώρι Ημαθίας, μια εκδήλωση αφιερωμένη στην Αναγεννητική Γεωργία. Μία ημέρα εστιασμένη στις βέλτιστες βιώσιμες γεωργικές πρακτικές που επηρεάζουν θετικά τη φύση και βελτιώνουν την παραγωγικότητα των καλλιεργειών.

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα διαφορετικών πρακτικών θρέψης που εφαρμόστη- καν σε 2 πειραματικούς αμπελώνες του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στη Νάουσα και στο Αμύνταιο, με ποικι- λίες Ξινόμαυρο και Gewurztraminer αντίστοιχα. Το ερευνητικό έργο που υποστηρίχτηκε επιστημονικά από ερευνητική ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, στοχεύει στη μέτρηση της συσχέτι- σης του Δείκτη Υγείας του Εδάφους (βασικός πυλώνας της Αναγεννητικής Γεωργίας) με την ενίσχυση της απόδοσης και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της παραγωγής. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό ερευνητικό έργο στην Ελλάδα που συνδυάζει με μετρήσιμους όρους τη βιωσιμότητα με την αειφορία.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκλεκτοί καλεσμένοι του ευρύτερου αγροδιατροφικού χώρου εκφράζοντας την πεποίθηση πως το αγροδιατροφικό σύστημα θα πρέπει να ενδυναμωθεί και ότι χρειάζεται επειγόντως να κλιμακώσουμε τις δράσεις μας, με συνεργασίες και μετρήσιμες πρακτικές για τους αγρότες.

Ιδιαίτερα τιμητική ήταν η παρουσία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύση Σταμενίτη. Ο κ. Σταμενίτης συνομίλησε με τα στελέχη της Yara και του Κτήματος Κυρ-Γιάννη και ενημερώθηκε για τη σημασία της ανάδειξης της Αναγεννητικής Γεωργίας και της πιο βιώσιμης προσέγγισης της αγροτικής παραγωγής.

Στην πρώτη ενότητα της εκδήλωσης , ο κ. Στέλλιος Μπουτάρης, Οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος της Κυρ-Γιάννη, αφού καλωσόρισε τους καλεσμένους στη Νάουσα, παρουσίασε την ιστορία και την ανάπτυξη του Κτήματος στη Νάουσα και το Αμύνταιο, με έμφαση στη φιλοσοφία και τις αξίες που διέπουν τη λειτουργία του. Με συνεχείς επενδύσεις στην έρευνα του αμπελώνα, κτίζοντας την παράδοση μέσα από την καινοτομία, και ανοίγοντας νέους δρόμους για το ελληνικό κρασί. Ο κ. Μπουτάρης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη σημασία της ένταξης της της Κυρ-Γιάννη, ως το πρώτο ελληνικό οινοποιείο στο International Wineries for Climate Action, ένα δίκτυο κορυφαίων οινοποιείων από όλο τον κόσμο που όχι μόνο είναι ευαισθητοποιημένα απέναντι στις σύνθετες προκλήσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, αλλά είναι κυρίως αποφασισμένα να αναλάβουν πρωτοβουλίες επενδύοντας και ανταλλάσσοντας τεχνογνωσία και εμπειρία. Αναφερόμενος τέλος στο ερευνητικό πρόγραμμα, τόνισε πως ο καλύτερος τρόπος να ανταποκριθούμε στις πολλαπλές προκλήσεις του αγροδιατροφικού τομέα είναι η συνεργασία, η συστημική έρευνα, μέσω διαρκούς αξιολόγησης, και ο συντονισμός με μακροπρόθεσμο πλάνο.

Ακολούθως, η κ. Marion Martinez, SVP, South Europe της Yara, παρουσίασε τις θέσεις της Yara ως προς την Αναγεννητική Γεωργία. Συνδέοντας το όραμα και τη φιλοδοξία της Yara «Να αναπτύξουμε ένα διατροφικό μέλλον με θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα» τόνισε ότι αποτελεί προτεραιότητα ο μετασχηματισμός του αγροδιατροφικού τομέα και η Αναγεννητική Γεωργία αποτελεί τη λύση για να το επιτύχουμε. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κ. Martinez «Η Yara παίζει καθοριστικό ρόλο στην Αναγεννητική Γεωργία. Αν δούμε τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι παραγωγοί, αυτές είναι τρομακτικές. Σήμερα, μπορούμε να προσφέρουμε λύσεις στους παραγωγούς για να 2 / 2 παράξουν τροφή και να ενσωματώσουν τις λύσεις αυτές σε ένα πιο βιώσιμο σύστημα παραγωγής τροφίμων».

Ο κ. Γιάννης Ζαφειρίου, Εδαφολόγος - Ερευνητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, ανέπτυξε με τη σειρά του τον ορισμό και τη σημασία της Υγείας του Εδάφους, μια έννοια που βασίζεται όπως ανέφερε στη βελτιστοποίηση των φυσικών, χημικών και βιολογικών διεργασιών του εδάφους. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη δημιουργίας ενός κοινώς αποδεκτού συστήματος παρακολούθησης των εδαφικών δεικτών, αλλά και ενός κοινού ορισμού της υγιούς κατάστασης του εδάφους. Στη συνέχεια ο κ. Ζαφειρίου παρουσίασε το μεθοδολογικό περίγραμμα για την διεξαγωγή του πειραματικού στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη, παρουσιάζοντας τις διαφορετικές εφαρμογές που έγιναν τόσο στο αμπελοτόπι στο Γιαννακοχώρι, όσο και το Αμύνταιο. Καθώς το πειραματικό βρίσκεται σε εξέλιξη, τα πρώτα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν αφορούσαν την επίδραση σε δείκτες όπως: η διαθεσιμότητα συγκεκριμένων θρεπτικών στοιχείων, η μέτρηση τιμών στους δείκτες SPAD και NDVI, η επίδραση στην απόδοση και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Η δεύτερη ενότητα περιλάμβανε την επίσκεψη στον πειραματικό αμπελώνα του Γιαννακοχωρίου με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Ο κ. Νίκος Μυτιλέκας, Marketing & Agronomy Manager και ο κ. Αλέξανδρος Παναγόπουλος, Agronomy Specialist της Yara Ελλάς, ανέπτυξαν εις βάθος τα πρωτόκολλα που ακολουθήθηκαν τόσο στο Γιαννακοχώρι όσο και το Αμύνταιο, ως προς τις επιμέρους μεταχειρίσεις και τα προϊόντα που εφαρμόστηκαν. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο γεγονός ότι κατά την φετινή χρονιά ο τρύγος ήταν εξαιρετικά πρώιμος, σχεδόν δύο εβδομάδες νωρίτερα από τη συνηθισμένη περίοδο συγκομιδής. Ως προς τα αποτελέσματα και τις παραμέτρους παρατηρήθηκε θετική επίδραση των αξιολογούμενων παραμέτρων σύμφωνα με το πρωτόκολλο αξιολόγησης, ενώ τα πειραματικά θα συνεχιστούν και θα επεκταθούν και σε άλλους πυλώνες αξιολόγησης της Αναγεννητικής Γεωργίας.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ξενάγηση στους χώρους του οινοποιείου, όπου παρουσιάστηκαν οι αμπελώνες, οι εγκαταστάσεις και το κελάρι του κτήματος, όπου δόθηκε έμφαση στην βιώσιμη ανάπτυξη και στον σεβασμό προς το περιβάλλον, και ολοκληρώθηκε με γεύμα προς τους καλεσμένους που παρευρέθηκαν.

Σε λιγότερο από μια πενταετία - αν δεν ληφθούν άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης των αμπελουργών της Αττικής - ο πάλαι ποτέ μεγαλύτερος αμπελώνας της χώρας με την ιδιαίτερη ιστορική του αξία και την περιβαλλοντική του συμβολή για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, δυστυχώς δεν θα υπάρχει.

Ο κ. Σταμάτης Γεωργάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού (ΑΟΣ) Κορωπίου, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είναι μια κρίσιμη χρονιά για τον Αττικό αμπελώνα και αναμένεται πολλοί να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια.

Οι ξηρικοί αμπελώνες (που είναι η μεγάλη πλειοψηφία) είχαν μια μεγάλη μείωση της παραγωγής που κυμάνθηκε από 50 έως 55% σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια να επισημάνουμε ότι και την περσινή χρονιά είχαμε μειωμένη παραγωγή. Σε σχέση με μια κανονική χρονιά φέτος η μείωση της παραγωγής ξεπερνά το 65%.

Όμως εκτός της λιγότερης παραγωγής έχουμε φέτος και απώλεια του φυτικού κεφαλαίου λόγω της λειψυδρίας και των αυξημένων θερμοκρασιών. Μιλάμε για οριστική καταστροφή των αμπελιών σε ποσοστό 10 - 15%. Επίσης όλες οι νέες φυτεύσεις είχαν πρόβλημα επειδή είχαν μικρό ριζικό σύστημα.

Αν συνεχιστούν αυτές οι καιρικές συνθήκες μέλον στην καλλιέργεια αμπελιού θα έχουν μόνο όσοι έχουν γεωτρήσεις και ενιαίο αμπελώνα (συνεχόμενη έκταση).

Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού, μέχρι στιγμής ανακοινώθηκαν από την αγορά τιμές παραγωγού που κυμαίνονται από 38 έως 40 λεπτά το κιλό. Αυτή η τιμή μπορεί να είναι αυξημένη σε σχέση με την περσινή (κατά περίπου 5 λεπτά) αλλά με τις μειωμένες αποδόσεις που έχουμε φέτος δεν είναι βιώσιμες για τους αμπελουργούς. Μια κανονική χρονιά οι ξηρικοί αμπελώνες έχουν αποδόσεις 650 έως 700 κιλά το στρέμμα, ενώ φέτος κυμάνθηκαν από 130 έως 200 κιλά. Την ίδια στιγμή έχουμε εισαγωγές σταφυλιών με χαμηλές τιμές.

Φέτος ο τρύγος ήταν πρωιμότερος κατά 15 ημέρες λόγω των καιρικών συνθηκών. Από τις 4 Σεπτεμβρίου είχε ολοκληρωθεί και μικρές ποσότητες κατάφεραν να συλλέξουν τα συνεταιριστικά Οινοποιεία μικρές ποσότητες στις δεξαμενές τους.

Με αυτές τις συνθήκες δεν έχει μέλλον η αμπελοκαλλιέργεια στην Αττική και θα πρέπει να μελετήσουν σοβαρά τα προβλήματα στο ΥπΑΑΤ».

Σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ, «οι αιτίες της αρνητικής αυτής εξέλιξης, αφορούν πρώτα και κύρια τις απαράδεκτα χαμηλές τιμές που καταβλήθηκαν στα οινοποιήσιμα σταφύλια εξ' αιτίας του αθέμιτου ανταγωνισμού και της απουσίας ελέγχων στην αγορά.

Οι τιμές σε συνδυασμό με την πρωτοφανή μείωση της σταφυλικής παραγωγής δεν διασφαλίζουν την βιωσιμότητα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων και δεν επανατροφοδοτούν οικονομικά την συνέχιση της καλλιέργειας.

Η δεύτερη αιτία της συρρίκνωσης του αμπελώνα αφορά την κλιματική κρίση και ιδιαίτερα την λειψυδρία και την ξηρασία που για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ευθύνονται για την σημαντική μείωση της παραγωγής.

Ο χειμώνας στην Αττική ήταν αρκετά ήπιος με ελάχιστες αλλά έντονες βροχοπτώσεις, οι οποίες δεν κατάφεραν να ποτίσουν αρκετά τα αμπέλια.

Οι θερμοκρασίες ήταν αισθητά πιο υψηλές για την εποχή. Η Άνοιξη χαρακτηρίζεται επίσης από υψηλές θερμοκρασίες και παντελή έλλειψη βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα την γρήγορη ανάπτυξη των αμπελιών.

Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού μπήκε με πολύ ψηλές θερμοκρασίες και χωρίς βροχές κάτι που συνεχίστηκε και τους υπόλοιπους μήνες, με αποτέλεσμα τα αμπέλια μη έχοντας αποθέματα νερού να σταματήσει απότομα η ανάπτυξή τους.

Το χαλάζι που έπεσε αρχές Ιουλίου έκανε λίγες ζημιές σε μεμονωμένες περιοχές των Μεσογείων.

Η μεγάλη φωτιά στην Βορειοανατολική Αττική επηρέασε τον αμπελώνα στις περιοχές που πέρασε. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι τα αμπέλια αποτέλεσαν ανάχωμα για την εξάπλωση της πυρκαγιάς.

Ο παρατεταμένος καύσωνας που συνεχίστηκε για περίπου σαράντα ημέρες, ανάγκασε τους παραγωγούς να τρυγήσουν τα αμπέλια περίπου δεκαπέντε μέρες νωρίτερα από άλλες χρονιές.

Στις λευκές ποικιλίες, που τρυγήθηκαν αρχές Αυγούστου, η μείωση της παραγωγής ανήλθε σε ποσοστό 40% σε σχέση με την εσοδεία 2023 (όπου και αυτή ήταν μειωμένη σε σχέση με το 2022).

Στις ερυθρές, που τρυγήθηκαν λίγο πριν τον Δεκαπενταύγουστο, η μείωση ήταν ακόμα πιο σημαντική και ανήλθε στο 50% του 2023.

Στο Σαββατιανό, που καλύπτει περίπου το 80% της παραγωγής της Αττικής, ο τρύγος πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, η μείωση ήταν σημαντική και στο 55- 60%.

Η ποιότητα των σταφυλιών σε αντίθεση με την ποσότητα τους, ήταν εξαιρετικά καλή.

Ο αλκοολικός βαθμός στις λευκές ποικιλίες ήταν λίγο χαμηλότερος φέτος και άγγιζε σε μέσο όρο περίπου το 12,5% , επίσης οι ισορροπημένες οξύτητες θα δώσουν καλά δομημένα κρασιά με πλούσια αρώματα.

Το αποτέλεσμα της συνεχούς μείωσης της παραγωγής χρόνο με τον χρόνο, θα είναι η οριστική εγκατάλειψη του Αττικού αμπελώνα, αφού πλέον η καλλιέργεια των αμπελιών είναι ζημιογόνα.

Αυτή τη στιγμή ο αμπελώνας της Αττικής αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους αμπελώνες της Ευρώπης, τον μεγαλύτερο ενιαίο Αμπελώνα της Ελλάδας και την τελευταία ίσως πηγή πράσινου που έχει απομείνει στην Αττική, μετά από όλες τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών. Βρισκόμαστε στο και πέντε.

Αν δεν ληφθούν τώρα άμεσα μέτρα διάσωσης της αμπελοκαλλιέργειας, με στοχευμένες κινήσεις εισοδηματικής στήριξης και με μεσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης (εμπλουτισμό υδροφόρου ορίζοντα, δίκτυα άρδευσης κ.λ.π ), ο Αττικός αμπελώνας θα είναι μία θλιβερή ανάμνηση».

Σοβαρά προβλήματα αντιμετώπισε και φέτος η παραγωγή σταφυλιών, σύμφωνα με το δελτίο τρύγου που εξέδωσε η ΚΕΟΣΟΕ.

Ο περονόσπορος, που έπληξε τους αμπελώνες το 2023 στην μεγάλη πλειοψηφία των αμπελουργικών περιοχών της χώρας (Τύρναβος, Νεμέα, Ηράκλειο, κλπ.) και η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ξηρασίας, συνοδευόμενη από τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου Ιουλίου, είναι τα γενικά αίτια, μιας αναμενόμενης για δεύτερη χρονιά, μικρής συγκομιδής σταφυλιών και κατ' επέκταση παραγωγής οίνου, το 2024.

Ο περονόσπορος του 2023, ευθύνεται για την δημιουργία μικρού αριθμού αναπαραγωγικών οφθαλμών, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής σταφυλιών, καθώς επίσης οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες επηρέασαν την καρπόδεση και την ομοιογένεια στην ωρίμαση, με αποτέλεσμα τα σταφύλια να είναι αφυδατωμένα, ελλιποβαρή και σε πολλές περιπτώσεις να παρατηρείται ακαρπία στο μεγαλύτερο μέρος των πρέμνων.

Κοινός παρανομαστής που αφορά την εισκόμιση σταφυλιών σε ολόκληρη τη χώρα, είναι η δυνατότητα ή όχι άρδευσης των αμπελώνων, που εξελίσσεται πλέον σε κριτήριο βιωσιμότητας του αμπελώνα, ενώ οι πιθανές λύσεις αντιμετώπισης του φαινομένου της λειψυδρίας, έχουν καθυστερήσει δραματικά.

Παρ' όλα αυτά οι ξηροθερμικές συνθήκες συνέβαλλαν στην απουσία γενικά μυκητολογικών προσβολών, με αποτέλεσμα η εναπομείνασα σταφυλική παραγωγή να χαρακτηρίζεται εξαιρετική από άποψη ποιότητας.

Είναι γεγονός ότι πολλά οινοποιεία προβληματίζονται για την επάρκεια της οινοπαραγωγής, ακόμη και για να εφοδιάσουν το παραδοσιακό πελατολόγιό τους, ενώ ήδη οι εισαγωγές οίνων σε άκρως ανταγωνιστικές τιμές από τη γείτονα Ιταλία είναι γεγονός και μάλιστα για λευκούς οίνους 12,50 vol στην τιμή των 0,63 € συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών, είτε 11,50 vol στην τιμή των 0,56 € χωρίς μεταφορικά, τιμές οι οποίες θα επιδράσουν αρνητικά στις αντίστοιχες εγχώριες τιμές.

Τέλος οι τιμές των σταφυλιών, ήδη καταβάλλονται αυξημένες, χωρίς όμως να αναπληρώνουν το εισόδημα των αμπελουργών, εξαιτίας των μειωμένων ποσοτήτων που εισκομίζονται , ενώ πλέον αυξάνονται με γρήγορο ρυθμό οι περιπτώσεις αμπελουργών που δεν προβαίνουν σε τρύγο λόγω του ασύμφορου της καλλιέργειας, με πρωταγωνίστρια την περιοχή της Ανατολικής Αττικής, όπου παρατηρούνται για πρώτη φορά και φαινόμενα εγκατάλειψης από νέους αμπελουργούς.

Αναλυτικά ανά περιοχή, η εικόνα είναι η ακόλουθη:

Αμύνταιο
Στο Αμύνταιο ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες. Στις πρώιμες λευκές ποικιλίες όπως το Sauvignon Blanc και το Traminer η παραγωγή προβλέπεται μειωμένη κατά τουλάχιστον 40% , δεδομένων και των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών του Ιουλίου. Στις ερυθρές ποικιλίες Merlot αλλά και στο Ξινόμαυρο η μείωση προβλέπεται να κυμανθεί σε χαμηλότερα επίπεδα αν και οι αποδόσεις φαίνεται ότι είναι μικρότερες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Οι αμπελουργοί που δεν ξεφύλλισαν νωρίς και είχαν τη δυνατότητα να προβούν σε ποτίσματα, δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα σε σχέση με τον όγκο παραγωγής.
Οι τιμές σταφυλιών θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα μεταξύ 0,60 € και 0,90€.

Νάουσα
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 22-23 ημέρες με τις λευκές ποικιλίες και τις ερυθρές ποικιλίες, Syrah και Merlot στις οποίες δεν παρατηρείται μεγάλη μείωση. Αντίθετα στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται το φαινόμενο της ακαρπίας και η μείωση προβλέπεται να είναι της τάξης του 40%.
Η κύρια ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο δεν θα παρουσιάσει μεγάλη πτώση κατά τη συγκομιδή της, αν και είναι νωρίς δεδομένων των άγνωστων κλιματολογικών συνθηκών που θα επικρατήσουν μέχρι τον τρύγο.
Γενικός κανόνας της περιοχής, αλλά κανόνας που ισχύει και για την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι η δυνατότητα άρδευσης των αμπελώνων (και για τις λευκές και για τις ερυθρές ποικιλίες), δυνατότητα που αποτελεί τη συνθήκη για κανονική ή ελαφρά μειωμένη συγκομιδή, σε σχέση με τους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η παραγωγή έχει καταστραφεί.
Οι τιμές θα κυμανθούν στα περσινά επίπεδα, με τη βασική ποικιλία της περιοχής το Ξινόμαυρο να πληρώνεται στα 0,70€.

Ιωάννινα
Για πρώτη φορά στα χρονικά της περιοχής, ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα από τις 20 Αυγούστου με τη βασική ποικιλία της περιοχής Ντεμπίνα . Οι αυξημένες θερμοκρασίες έχουν ανεβάσει τα σάκχαρα των σταφυλιών, αλλά και η οξύτητά τους κυμαίνεται σε άριστα επίπεδα. Η κλιματολογικές συνθήκες της προηγούμενης του τρύγου περιόδου, θα επηρεάσουν αρνητικά την παραγωγή σταφυλιών, η οποία προβλέπεται μειωμένη κατά 20% - 30%. Οι τιμές σταφυλιών που θα καταβληθούν θα είναι ελαφρά αυξημένες σε σχέση με την περσινή περίοδο.

Τύρναβος
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα κατά 15 ημέρες, με τις λευκές ποικιλίες να τρυγούνται πριν το δεκαπενταύγουστο, γεγονός πρωτοφανές για την περιοχή. Η ποιότητα είναι εξαιρετική και για τις λευκές ποικιλίες, αλλά και για το μοσχάτο Τυρνάβου. Στις λευκές ποικιλίες παρατηρείται πτώση της παραγωγής σταφυλιών κατά 40% , ενώ στο μοσχάτο Τυρνάβου η πτώση θα είναι άνω του 50%.
Ο συνεταιρισμός προσκάλεσε την κυρία Μπινιάρη από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, προκειμένου να μελετήσει τις αιτίες μείωσης της παραγωγής.
Σύμφωνα με πόρισμα που εξέδωσε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η μείωση οφείλεται στην ακαρπία που δημιούργησε η προσβολή του περονόσπορου κατά την περσινή χρονιά, η οποία επηρέασε την ανθοφορία και στις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες κατά τον Ιούλιο, οι οποίες επηρέασαν την ανάπτυξη των ραγών.
Οι τιμές για το μοσχάτο Τυρνάβου θα ξεκινήσουν από τη βάση των 0,48€/κιλό σταφυλιού, ενώ αυξημένες καταβάλλονται οι τιμές και για τις υπόλοιπες οινοποιήσιμες ποικιλίες (Ροδίτης 0,37€).

Βοιωτία
Ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα και στη Βοιωτία και γενικά οι συνθήκες ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων που παρατηρούνται στην Ελλάδα από τη Θεσσαλία και νοτιότερα, παρατηρούνται και στο νόμο Βοιωτίας. Η παραγωγή σταφυλιών αναμένεται μειωμένη σε ποσοστό 50% και για το Σαββατιανό και για τις ξενικές ποικιλίες.
Οι τιμές για το Σαββατιανό ξεκινούν φέτος από τα 40 λεπτά ενώ αντίστοιχα πέρυσι καταβάλλονταν 33 λεπτά. Οι τιμές στις ξενικές ποικιλίες ξεκινούν από τα 0,55 λεπτά και είναι οι ίδιες με τις περσινές.

Μέγαρα
Πρώιμος είναι ο τρύγος και στα Μέγαρα. Παρατηρείται σοβαρή μείωση της παραγωγής της τάξεως του 50% λόγω και εδώ των φαινομένων ακαρπίας και μειωμένων αποδόσεων. Ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα παρατηρείται στους μη αρδευόμενους αμπελώνες των οποίων καταστράφηκε ολοσχερώς η σταφυλική παραγωγή. Πρόβλημα επίσης παρατηρείται από τις καταστροφές που προκαλούν αγριογούρουνα.
Οι τιμές που θα καταβληθούν για το Σαββατιανό έχουν καθοριστεί μέχρι σήμερα στα 40 λεπτά.

Ανατολική Αττική
Η πραγματικότητα στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής διαψεύδει και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες. Πέραν της πρωιμότητας του τρύγου, παρατηρείται πρωτοφανής μείωση της παραγωγής η οποία αναμένεται μειωμένη κατά 40 έως 50% συγκριτικά με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των ξερικών αμπελώνων, κυμαίνονται από 150 έως 200 kg ανά στρέμμα , ενώ στους ποτιστικούς αμπελώνες οι αποδόσεις κυμαίνονται στα 1000 kg ανά στρέμμα αντί της κανονικής απόδοσης των 1.500 κιλών ανά στρέμμα που είναι συνήθης για την περιοχή.
Οι τιμές ξεκινούν από τα 40 και 42 λεπτά ανά κιλό σταφυλιού για το Σαββατιανό.
Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία έχουν προκαλέσει θερμικό σοκ στο 10% των αμπελώνων με αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή τους. Η κλιματολογικές συνθήκες μετά από 2 χρόνια ξηρασίας, θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο φυτικό κεφάλαιο και το ύψος της παραγωγής σταφυλιών και τα επόμενα χρόνια.

Αχαΐα
Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται στο νομό Αχαΐας για τις ποικιλίες μαυροδάφνη και μοσχάτο με την παραγωγή να αναμένετε μειωμένη κατά 50%. Οι τιμές των παραπάνω ποικιλιών παραμένουν στα ίδια επίπεδα με την περσινή περίοδο και κυμαίνονται από 60 λεπτά και πάνω. Το ίδιο ισχύει και για τις ποικιλίες που παράγουν ποικιλιακούς οίνους, για τις οποίες καταβάλλονται τιμές που ξεκινούν από τα 55 λεπτά.
Για τον Ροδίτη αναμένεται μικρή μείωση της παραγωγής λόγω κυρίως της δυνατότητας άρδευσης των αμπελώνων. Η περιοχή της Αχαΐας, έχει προσελκύσει αγοραστές σταφυλιών από όλη τη χώρα και η τιμή εκκίνησης ενώ αρχικά προβλεπόταν στα 33 λεπτά ξεκινά από τα 40 λεπτά με την προϋπόθεση παράδοσης από τον αμπελουργό και Μαυροδάφνης ή Μοσχάτου , ενώ μόνο για παράδοση Ροδίτη η τιμή ξεκίνησε από τα 38 λεπτά και σήμερα έχει φτάσει τα 45 λεπτά και μάλιστα τοις μετρητοίς.

Νεμέα
Παρά τις αρχικές προβλέψεις παραγωγή Αγιωργίτικου προβλέπεται και στη Νεμέα μειωμένη σε σχέση ακόμη και με την περσινή παραγωγή. Οι αποδόσεις των αμπελώνων κυμαίνονται από 300 έως 500 kg το στρέμμα, εξαιτίας της ακαρπίας που προκάλεσε η προσβολή του περονόσπορου την περσινή περίοδο και των παρατεταμένων θερμοκρασιών που κατέστησαν τα σταφύλια ελλιποβαρή. Η ποιότητα του αγιωργίτικου είναι εξαιρετική και οι τιμές που έχουν ανακοινώσει τα μεγάλα οινοποιεία ξεκινούν από 65 έως 75 λεπτά.
Η παραγωγή σουλτανίνας και κορινθιακής σταφίδας είναι εξαιρετικά μειωμένες και ποιοτικά μη εμπορεύσιμες. Οι τιμές για τις ποικιλίες αυτές πού οδεύουν παράνομα στα οινοποιεία ξεκίνησαν στα 23 λεπτά και σήμερα έχουν φτάσει στα 41 λεπτά ανά κιλό.

Σάμος
Ο τρύγος στο νησί ξεκίνησε πρώιμα και η συγκομιδή του μοσχάτου αναμένεται μειωμένη εξαιτίας των παραγόντων που προκαλούν μείωση και στις άλλες περιοχές της Ελλάδας, δηλαδή των επιπτώσεων της προσβολής του περονόσπορου της περσινής περιόδου και των παρατεταμένων θερμοκρασιών. Η μείωση αναμένεται να είναι της τάξης του 50%, ενώ οι τιμές είναι σταθερές με ελαφρά αυξητική τάση. Μεγάλο πρόβλημα για τη σταφυλική παραγωγή του νησιού αποτελούν οι επιδρομές στους αμπελώνες των αγριογούρουνων.

Λήμνος
Όμοια εικόνα επικρατεί και στο νησί της Λήμνου σχετικά με την ποσότητα παραγωγής σταφυλιών η οποία φέτος είναι μειωμένη κατά 30% σύγκριση συγκριτικά με την περσινή παραγωγή και κατά 55% μειωμένη σε σχέση με την κανονική παραγωγή. Η ποιότητα των σταφυλιών είναι πολύ καλή εξαιτίας της μειωμένης σταφυλικής παραγωγής, ενώ αναμένεται αύξηση των τιμών σταφυλιού, η οποία θα επηρεάσει και τις τιμές των εμφιαλωμένων ινών στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Σαντορίνη
Γενικά ήταν μια χρονιά συνέχεια της περσινής, με όλα τα κακά που θα μπορούσαν να συμβούν στον αμπελώνα της Σαντορίνης. Τα χαρακτηριστικά της χρονιάς πριν τον τρύγο:

• Ανομβρία τον χειμώνα.
• Ισχυροί νοτιάδες όταν άνοιγαν οι ταξιανθίες
• Χαλαζόπτωση στις 4 Μαΐου που έπληξε πάλι τη νοτιοανατολική πλευρά, την περιοχή δηλαδή με τους καλύτερους αμπελώνες του νησιού.
• Καύσωνες παρά τα μελτέμια το καλοκαίρι.

Τα σταφύλια, παρά το γεγονός ότι δοκιμάστηκαν στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες του προηγούμενου διαστήματος και ο τρύγος τους ξεκίνησε νωρίτερα, αναπτύχθηκαν σωστά, χωρίς ασθένειες με αποτέλεσμα να δώσουν άριστη ποιότητα μούστου.
Η μείωση της σταφυλικής παραγωγής, ήταν πρωτοφανής και αφού το ποσοστό μείωσης σε σχέση με την κανονική παραγωγή του νησιού ξεπέρασε το 80%.
Αποτέλεσμα της μικρής συγκομιδής σταφυλιών, ήταν ο διπλασιασμός των τιμών του Ασύρτικου που έφτασε να πωλείται στα 9-10€ το κιλό.

Πάρος
Πρώιμος τρύγος και μειωμένη παραγωγή κατά 50% στην Πάρο. Ανοδική τάση των τιμών των σταφυλιών για τα οποία καταβλήθηκαν 1,80€ ανά κιλό.

Ρόδος
Το φαινόμενο της ακαρπίας με κύρια αίτια τον περσυνό περονόσπορο και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες , παρατηρήθηκε και στην Ρόδο. Σε πολλούς αμπελώνες τα σταφύλια αφυδατωμένα δεν τρυγήθηκαν από τους αμπελουργούς, με γενικό αποτέλεσμα η μείωση της παραγωγής να ανέλθει άνω του 60%.
Η έλλειψη σταφυλιών για τις βασικές ανάγκες των οινοποιείων (Αθήρι για την παρασκευή αφρωδών οίνων), οδήγησε σε αύξηση των τιμών κατά 50%, από 0,55€/kg.

Ηράκλειο Κρήτης
Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την καρπόδεση, σε συνδυασμό με την ανομβρία και τους συνεχόμενους καύσωνες, είχαν σαν αποτέλεσμα την μειωμένη παραγωγή σταφυλιών, κατά 70%, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό για το νομό. Αν και οι τιμές παρουσιάζουν ανοδική τάση τα σταφύλια είναι λιγοστά, δεν καλύπτουν τις ανάγκες των οινοποιείων και υπάρχουν πληροφορίες για εισαγωγές οίνων, 12,5 % vol από Ιταλία, στα 0,62€/lt (περιλαμβανομένων των μεταφορικών).

Ζάκυνθος
Καταστροφική θεωρείται η χρονιά και στην Ζάκυνθο, αφού η μείωση της συγκομιδής σταφυλιών ξεπέρασε το 70%, λόγω του καύσωνα και της ανομβρίας.
Οι τιμές σταφυλιών αυξήθηκαν, κατά 0,05€/kg.

Κεφαλλονιά
Εξαίρεση από τη γενική εικόνα φέτος η Κεφαλλονιά, ενώ η χρονιά είχε πολλές προκλήσεις. Αμπελουργικά ήταν μια απαιτητική χρονιά και χρειάστηκε πολλή προσπάθεια από τους παραγωγούς, καθώς η έντονη ξηρασία και οι διαδοχικοί καύσωνες με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς Κελσίου για συνεχόμενες ημέρες, σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων, έφεραν αφυδάτωση των αμπελιών, προκαλώντας ζημιές στους αμπελώνες που βρίσκονται στις πλαγιές, με απώλειες στο 20%.
Στο τέλος όμως η εξαιρετική ποιότητα των σταφυλιών αποζημίωσε τους παραγωγούς, του κάμπου των Ομαλών, που είδαν φέτος τους κόπους τους να αμείβονται με καλό προϊόν, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.

Ένας ακόμη δύσκολος τρύγος για τον Σαντορινιό αμπελώνα φέτος οδήγησε στη χαμηλότερη παραγωγή ιστορικά στο νησί. Ως «δυο κοφίνια τρύγος» χαρακτήρισε ο Στέλλιος Μπουτάρης τη φετινή συγκομιδή, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η ποιότητα των σταφυλιών ήταν σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο, παρά ταύτα η παραγόμενη ποσότητα δεν μπορεί παρά να προβληματίσει σοβαρά τους παραγωγούς. Μάλιστα ο 5ης γενιάς οινοποιός και Διευθύνων Σύμβουλος του Κτήματος Σιγάλα, ζωγράφισε ο ίδιος τα δύο κοφίνια για το αναμνηστικό μπλουζάκι του τρύγου.

«Η κλιματική αλλαγή απαιτεί αλλαγή τρόπου σκέψης και απαγκίστρωση από αγκιλώσεις και στερεοτυπικά αφηγήματα» συνέχισε ο Στέλλιος Μπουτάρης. «Στο Κτήμα Σιγάλα έχουμε επιταχύνει την επένδυση προς αυτή την κατεύθυνση, με έμφαση στην επιστημονική γνώση και την έρευνα. Όταν λέμε ότι η τεράστια αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης πρέπει να διαφυλαχθεί, δεν εννοούμε να γίνει «μουσειακή» αλλά βιώσιμη. Δουλεύουμε για ένα δυναμικό μέλλον που θα αναδεικνύει, τόσο τη μοναδικότητα του Σαντορινιού αμπελώνα όσο και την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να αναδημιουργείται όταν απαιτείται. Η ανθεκτικότητα είναι από τα σπουδαιότερα κληροδοτήματα, καθώς και από τα ισχυρότερα κίνητρα και για τις επόμενες γενιές των ντόπιων αμπελουργών να συνεχίσουν».

Όπως τόνισε ο Κώστας Τέλλης, γεωπόνος του Κτήματος Σιγάλα, «οι κλιματολογικές συνθήκες που καταγράφηκαν κατά την καλλιεργητική περίοδο 2023-2024 ήταν μια σύνθεση και αλληλουχία αντίξοων σεναρίων. Η επιπλέον επιβάρυνση όμως προήλθε από το γεγονός ότι οι συνθήκες αυτές ακολούθησαν και λειτούργησαν συσσωρευτικά της εξίσου δύσκολης περσινής χρονιάς. Αυτή είναι η κρίσιμη παράμετρος που αυξάνει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, υπερβαίνοντας το πλαίσιο που έως σήμερα περιγράφαμε ως ηρωική αμπελουργία».

ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2023-2024

Θερμοκρασία

Θερμός χειμώνας με μέση θερμοκρασία στους 14οC που συνετέλεσε στη διακοπή του λήθαργου των κλημάτων και την ανομοιόμορφη έκπτυξη των οφθαλμών που έλαβε χώρα 15 μέρες νωρίτερα από πέρσι και 7 μέρες από τον μέσο όρο.
Κατά την περίοδο βλαστικής ανάπτυξης του αμπελιού οι υψηλές για τα δεδομένα του νησιού θερμοκρασίες συνεχίστηκαν με τη μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 2 βαθμούς Κελσίου από την περσινή χρονιά. Ταυτόχρονα, οι παρατεταμένες περίοδοι με θερμοκρασίες πάνω από τους 36οC τον Ιούνιο και τον Ιούλιο στρέσαραν τα φυτά με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μερική φυλλόπτωση σε αρκετούς αμπελώνες του νησιού. Σημαντική ήταν και η απουσία της χαρακτηριστικής για τη Σαντορίνη υγρασίας που δροσίζει κατά τις βραδινές ώρες τα αμπέλια.

Βροχή

Για τρίτη χρονιά, οι βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν ήταν αρκετά κάτω από τον μέσο όρο, με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή αλλά και τη βιωσιμότητα του αμπελώνα στο μέλλον.
Πιο συγκεκριμένα κατά την καλλιεργητική περίοδο Σεπτεμβρίου 2023 – Αυγούστου 2024 καταγράφηκαν 206 mm βροχής, 80 χιλιοστά χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 15 ετών (2010-2024). Όπως φαίνεται και στον πίνακα, και στις δύο περιόδους (2024 και μέσος όρος 15ετιας), η βροχή κατανεμήθηκε με παρόμοιο τρόπο μέσα στον χρόνο (Οκτώβριος με Μάρτιος). Η κρίσιμη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι φέτος οι περισσότερες βροχοπτώσεις ήταν της τάξης των 10mm ή και μικρότερες, καθιστώντας τες μη-αποδοτικές καθώς το νερό εξατμιζόταν και δεν διηθούταν στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους ώστε να αποθηκευτεί.

Άνεμοι

Οι άνεμοι έπνεαν κυρίως από βόρειες διευθύνσεις, που δεν ευνοούν την εμφάνιση της πρωϊνής δροσιάς («ανεδοσά») συγκρατώντας τη σχετική υγρασία σε χαμηλά για το νησί επίπεδα και εντείνοντας το πρόβλημα της ξηρασίας. Επιπλέον, καταγράφηκαν δύο περιστατικά ανεμοθύελλας. Το πρώτο στις τελευταίες μέρες του Μαρτίου, με ριπές ανέμου της τάξης των 90km/h που ζημίωσε την ηρτημένη παραγωγή κατά 5-10%. Το δεύτερο, ηπιότερης έντασης, στο τέλος Μαΐου, προκάλεσε ζημιές στην τρυφερή ακόμη βλάστηση των αμπελιών, αλλά όχι στα σταφύλια, μιας και ήταν σε προχωρημένο στάδιο.

Ακραία καιρικά φαινόμενα

Στις 4 Μαΐου, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, χαλάζι έπληξε μέρος του αμπελώνα της Σαντορίνης, στις περιοχές του Μεγαλοχωρίου και του Ακρωτηρίου. Το φαινόμενο δεν είχε μεγάλη έκταση ευτυχώς, αλλά οι ζημιές στις περιοχές του επίκεντρου ήταν άνω του 30% στην ήδη μικρή παραγωγή.
Όλες οι παραπάνω συνθήκες συνετέλεσαν στη μείωση της συνολικής παραγωγής κατά 30-40% ανάλογα με την περιοχή. Ως επακόλουθο, οι τιμές των σταφυλιών αυξήθηκαν 20-30% σε σχέση με πέρσι, καταγράφοντας την υψηλότερη τιμή ιστορικά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης.

Ο ΤΡΥΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΣΙΓΑΛΑ

Ένας από τους κορυφαίους τρύγους σε επιπέδο ποιότητας ήταν ο φετινός για το Κτήμα Σιγάλα.
Η περιοχή της Οίας από όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μας, αντιμετώπισε ηπιότερο θερμικό στρες (3-4οC χαμηλότερα) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε σχέση με τα ενδότερα του νησιού. Σε αυτό βοήθησε το μεσο-κλίμα της περιοχής που βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νησιού, σε συνδυασμό με την εγγύτητα των αμπελώνων με τη θάλασσα και τους βόρειους ανέμους που έρχονται απευθείας από την θάλασσα, μην έχοντας άλλα γεωγραφικά εμπόδια.
Η πορεία ωρίμασης των σταφυλιών ήταν φυσιολογική, γεγονός που δείχνει ότι τα φυτά ανταπεξήλθαν στις δύσκολες συνθήκες. Παράλληλα, η φυτουγεία ήταν άριστη σε όλες τις περιοχές του νησιού, λόγω του ξερού καιρού, των συνεχόμενων ανέμων και της περιορισμένης βλαστικής ανάπτυξης των φυτών.
Οι κλιματικές συνθήκες οδήγησαν σε έναν από τους πρωιμότερους τρύγους των τελευταίων ετών. Ξεκινήσαμε με το Μαυροτράγανο στις 29 Ιουλίου, και Μανδηλαριά λίγες μέρες μετά. Συνεχίσαμε με το Ασύρτικο και το Αθήρι από τις πρώιμες περιοχές και φτάσαμε έως και τις 16 Αυγούστου όταν παραλάβαμε την πιο όψιμη ποικιλία της ζώνης, το Αηδάνι.

ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΟΔΕΙΑ 2024 ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΓΑΛΑ

Σύμφωνα με την οινοποιό του Κτήματος, Σάρα Ιακωβίδου, διαφαίνεται μια εξαιρετική ποιοτικά χρονιά. Ενώ σιγά-σιγά ολοκληρώνεται το στάδιο αποζύμωσης για τους περισσότερους μούστους, οι πρώτες εντυπώσεις είναι άριστες. «Ασύρτικα με σώμα και δομή, οξύτητες που κυμαίνονται σε πολύ καλά επίπεδα, και έντονο φρούτο. Ιδιαίτερα αρωματικά Μαυροτράγανα, με καλές οξύτητες και πλούσιο χρώμα. Αν κάτι θα λείψει σε όλους τους οινόφιλους που αγαπούν τη Σαντορίνη» σημειώνει η Σάρα Ιακωβίδου, «αυτό σίγουρα θα είναι η ποσότητα».

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα, όπως έδειξε και το σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου.

Oι σταφιδοπαραγωγοί για να εισπράξουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση κορινθιακής σταφίδας θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να μειώσει το όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.

Για το θέμα έκανε ερώτηση στη Βουλή ο βουλευτής Μεσσηνίας κ. Περικλής Μαντάς.

Όπως σημειώνει στην ερώτησή του ο κ. Μαντάς, η φετινή παραγωγή «δέχεται συνεχή και αλλεπάλληλα πλήγματα από τον παρατεταμένο καύσωνα», γεγονός που «μειώνει σε μεγάλο βαθμό τις παραγόμενες ποσότητες και πλήττει καίρια το αγροτικό εισόδημα».

Παράλληλα με βάση τα έως τώρα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους παραγωγοί και αγροτικοί συνεταιρισμοί, τα φετινά προβλήματα θα είναι ακόμη μεγαλύτερα κυρίως λόγω των ζημιών που έχουν προκαλέσει σε πολλές καλλιέργειες αγριόχοιροι και άλλα ζώα, καταστροφές οι οποίες όπως είναι γνωστό δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ.

Υπό τις συνθήκες αυτές, ο βουλευτής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς την πλευρά του υπουργείου, σημειώνοντας ότι το όριο των 150 κιλών ξηρού προϊόντος ανά στρέμμα για την παροχή της συνδεδεμένης ενίσχυσης σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολο να καλυφθεί, με αποτέλεσμα να «υφίσταται πλέον υψηλός κίνδυνος ώστε πολλοί παραγωγοί ειδικά στη Μεσσηνία να απολέσουν την ενίσχυση ολοκληρωτικά».

Ταυτόχρονα τονίζει ότι πρόκειται για ένα «σημαντικό μέτρο ανακούφισης» το οποίο είναι αναγκαίο να διατηρηθεί, καθώς και ότι αποτελεί «ένα πολύτιμο βοήθημα που γίνεται ακόμα πιο απαραίτητο απέναντι στις τρέχουσες προκλήσεις», γεγονός που καθιστά την ανάγκη αναπροσαρμογής του παραπάνω ορίου ως άμεση και επιτακτική.

Χωρίς ελέγχους από στελεχωμένες κτηνιατρικές υπηρεσίες δεν μπορεί να έχει μέλλον η ελληνική κτηνοτροφία. Η πρόληψη και ο έλεγχος των νοσημάτων απαιτεί κτηνιατρικές υπηρεσίες με επαρκές κτηνιατρικό προσωπικό.

Η Πανελλήνια Ένωση Κτηνιάτρων Δημοσίων Υπαλλήλων (Π.Ε.Κ.Δ.Υ.), με αφορμή τα κρούσματα Πανώλους και Ευλογιάς των μικρών μηρυκαστικών, που εμφανίστηκαν το τελευταίο χρονικό διάστημα, τονίζει για ακόμη μια φορά τα συστηματικά προβλήματα που οφείλει να αντιμετωπίσει η πολιτική ηγεσία, ώστε να υπάρχει μέλλον για την ελληνική κτηνοτροφία.

Τα κρούσματα της Πανώλους σε όλη την Ελλάδα, αλλά και της Ευλογιάς στην Θράκη είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα των νοσημάτων των ζώων που έχουν εμφανιστεί στην χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Νοσήματα υποχρεωτικής δήλωσης για τα οποία προβλέπεται η λήψη αυστηρών μέτρων αντιμετώπισης, που περιλαμβάνει περιορισμό στις μετακινήσεις και στη διάθεση των προϊόντων, με συντριπτικές επιπτώσεις στην κτηνοτροφική παραγωγή και φτάνει έως την θανάτωση και υγειονομική ταφή των ζώων.

Η πρόληψη και ο έλεγχος αυτών των νοσημάτων απαιτεί κτηνιατρικές υπηρεσίες με επαρκές κτηνιατρικό προσωπικό, καθώς και διάθεση πόρων, όπως αυτοκίνητα, υγειονομικό υλικό, μέσα θανάτωσης και υγειονομικής ταφής.

Αντί αυτών οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της πρώτης γραμμής, αλλά και αυτές που συνδράμουν με ουσιαστικό ρόλο, όπως τα Κτηνιατρικά Εργαστήρια και φυσικά οι κεντρικές υπηρεσίες της Γενικής Δ/νσης Κτηνιατρικής είναι δραματικά υποστελεχωμένες.

Οι κτηνίατροι Δημόσιοι Λειτουργοί όλο αυτό το διάστημα με απόλυτο επαγγελματισμό και αυταπάρνηση πράξαμε το καθήκον μας και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε.

Παρόλα αυτά, δηλώνουμε ότι δεν μπορούμε να ανεχτούμε πλέον πολιτικά παιχνίδια στις πλάτες μας.

Δεν μπορούμε να ανεχτούμε την εργαλειοποίηση του κλάδου για να υπηρετηθεί το «success story» της πολιτικής ηγεσίας, όταν ταυτόχρονα, για παράδειγμα, δεν πράττεται το αυτονόητο, δηλαδή η επαναχορήγηση του ανθυγιεινού επιδόματος, το οποίο σταμάτησε να χορηγείται λόγω των μνημονιακών πολιτικών.

Ταυτόχρονα, δεν μπορούμε να ανεχτούμε και τη στοχοποίηση του κλάδου με θεωρίες στα όρια της συνωμοσιολογίας που διακινούνται προκειμένου να αποκομίσουν κάποιοι αλλότρια οφέλη (πολιτικά και άλλα), εμφανιζόμενοι ως κήνσορες και καταγγέλλοντες ή ακόμα και ως εκπληττόμενοι από τα συστηματικά προβλήματα της ελληνικής κτηνοτροφίας.

Η Πανελλήνια Ένωση Κτηνιάτρων Δημοσίων Υπαλλήλων προειδοποιεί για ακόμη μια φορά ότι δεν μπορεί να υπάρξει αύριο για την Ελληνική Κτηνοτροφία χωρίς ισχυρές και στελεχωμένες κτηνιατρικές υπηρεσίες. Πρέπει όλοι να καταλάβουν, πριν να είναι πολύ αργά, ότι οι κτηνίατροι Δημόσιοι Λειτουργοί δεν είναι μέρος του προβλήματος, αλλά μέρος της λύσης.

Ανακοινώθηκε για το 2024 η τιμή παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα στα 1,80 ευρώ το κιλό. Αυτό αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο σταφιδοπαραγωγός από την Μεσσηνία και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού, Κώστας Αποστολόπουλος.

Να θυμίσουμε ότι το 2023 η τιμή παραγωγού ήταν στα 1,40 ευρώ το κιλό.

«Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μειωμένη παραγωγή στην κορινθιακή σταφίδα», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος και προσθέτει:

«Ο τρύγος ξεκίνησε πρόωρα στην περιοχή μας μετά την παρατεταμένη ξηρασία και τον συνεχόμενο καύσωνα του φετινού καλοκαιριού. Φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής κορινθιακής σταφίδας λόγω της ξηρασίας, ενώ πέρσι είχαμε μείωση της παραγωγής λόγω του περονόσπορου.

Μιλάμε για δύο χρονιές με μια μέση παραγωγή περίπου 10.000 τόνους η καθεμία, όταν στο παρελθόν είχαμε μια καλή παραγωγή στους 25.000 τόνους (τότε που είχαμε τα αποθέματα).

Θυμίζω ότι πέρυσι μας είχαν υποσχεθεί αποζημιώσεις για τις ζημιές από τον περονόσπορο (δεν είναι στον Κανονισμό Ασφάλισης του ΕΛΓΑ) αλλά τελικά δεν πήραμε ούτε ένα ευρώ.

Τα αμπέλια πάντως φέτος πάντως αν και έχουν λίγη παραγωγή έχουν πολύ καλή ποιότητα. Η τιμή στα 1,80 ευρώ δεν ικανοποιεί τους σταφιδοπαραγωγούς.

Έχουμε ένα αυξημένο κόστος παραγωγής αλλά και 4 - 5 χρόνια κρίσης στην σταφίδα με τις χαμηλές τιμές. Υπάρχει απώλεια εισοδήματος όλα αυτά τα χρόνια.

Θα πρέπει να στηριχθεί ο κλάδος για να μπορέσει να συνεχίσει να παράγει ο σταφιδοπαραγωγός και για αυτό ζητάμε μια τιμή στα 2,50 ευρώ το κιλό.

Υπάρχει όμως ακόμη ένα ερώτημα προς το ΥπΑΑΤ που θα θέλαμε να μας απαντήσει. Πέρυσι είδαμε μειωμένο πριμ στην συνδεδεμένη της σταφίδας εξαιτίας των επιλέξιμων στρεμμάτων (ενώ θα περιμέναμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας και αύξηση της ενίσχυσης). Από από 56,1 ευρώ το στρέμμα έφτασε σε 36,93 ευρώ το στρέμμα.

Αυτό πως μπορεί να συμβαίνει με τις περσινές ζημιές από τον περονόσπορο και την μειωμένη παραγωγή αλλά και τις εκριζώσεις που έχουμε όλα τα προηγούμενα χρόνια; Δηλαδή έγινε κάτι αντίστοιχο με ότι είχαμε στα πορτοκάλια για χυμοποίηση».

Στις 22 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε, στην Αθήνα, συνάντηση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) και των δύο μελών του (Σ.Ε.Ο. και ΚΕΟΣΟΕ) με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κ. Τσιάρα.

Την ΕΔΟΑΟ εκπροσώπησε η Πρόεδρος της κα Κ. Σπυροπούλου, μέλος του Δ.Σ. του Σ.Ε.Ο., ο Αντιπρόεδρος κ. Κ. Ευθυμίου και η Διευθύντρια κα Μαρία Τριανταφύλλου.

Ο Σ.Ε.Ο. εκπροσωπήθηκε από τον Διευθυντή του Θ. Γεωργόπουλο, ενώ η ΚΕΟΣΟΕ από τον Διευθυντή της κ. Π. Κορδοπάτη.

Οι εκπρόσωποι των φορέων ανέλυσαν τα προβλήματα του κλάδου, τόσο τα δομικά όσο και εκείνα που σχετίζονται με τον φετινό τρύγο.

Με το πέρας της συνάντησης, ο Σ.Ε.Ο. επέδωσε στον Υπουργό την ολοκληρωμένη πρότασή του για κρίσιμα θέματα που αφορούν στο μέλλον του ελληνικού κρασιού, όπως έχουν αποτυπωθεί στα τρία Ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν ομοφώνως κατά την ετήσια Γενική Συνέλευσή του στο Ηράκλειο, την 1η Ιουλίου 2024.

Υπενθυμίζεται ότι τα εν λόγω Ψηφίσματα αφορούν στα εξής θέματα:

1. Αναγκαιότητα θέσπισης καθεστώτος αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών για του οίνους ΠΟΠ/ΠΓΕ

2. Θέσπιση Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την Βιωσιμότητα του Ελληνικού Αμπελώνα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης

3. Στρατηγικό σχέδιο για τη διάσωση του ελληνικού αμπελώνα στις αστικές, περιαστικές και τουριστικές περιοχές

Ο Σ.Ε.Ο. ζήτησε να ληφθούν σοβαρά και άμεσα υπόψη οι συγκεκριμένες προτάσεις για τη διάσωση και ανάπτυξη του αμπελοοινικού τομέα και έλαβε τη διαβεβαίωση από τον Υπουργό ότι θα μελετηθούν δεόντως και ότι θα ληφθούν όσα θεσμικά μέτρα είναι αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας.

Δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια η απόφαση με τη διαδικασία και τα δικαιολογητικά αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών (Ορ.Π.), των Ομάδων Παραγωγών (Ομ. Π) και των Ενώσεών τους (Ε.Ο.Π.).

Για την αναγνώριση τους το νομικό πρόσωπο υποβάλλει στην υπηρεσιακή μονάδα της Περιφερειακής Ενότητας (ΔΑΟΚ) στην εδαφική περιφέρεια της οποίας έχει την έδρα του, αίτηση που απευθύνεται στην Πρωτοβάθμια Επιτροπή Αναγνώρισης.

Στην αίτηση αναγράφονται υποχρεωτικά η επωνυμία του, ο αριθμός του Φορολογικού του Μητρώου καθώς και ο αριθμός του αντίστοιχου Μητρώου που τηρείται από τις αρμόδιες Αρχές.

Η αίτηση για την αναγνώριση των Ομ.Π. και των Ο.Π. συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

α) Αναλυτική κατάσταση των μελών, φυσικών και νομικών προσώπων του ν.π. της Ομ.Π ή Ο.Π., με τον Α.Φ.Μ. τους και την ελάχιστη αξία εμπορευθείσας παραγωγής του/των προϊόντων προς αναγνώριση.

β) Απόσπασμα Πρακτικών του αρμοδίου για τη λήψη σχετικών αποφάσεων οργάνου του νομικού προσώπου (ν.π.), από το οποίο προκύπτει η έγκριση σύστασης και λειτουργίας της Ομ.Π. ή Ο.Π.

γ) Απόσπασμα πρακτικών του αρμοδίου για τη λήψη σχετικών αποφάσεων οργάνου του ν.π., από το οποίο προκύπτει ότι καταρτίσθηκε-ψηφίστηκε το καταστατικό λειτουργίας.

δ) Καταστατικό λειτουργίας της Ομ.Π. ή Ο.Π., υπογεγραμμένο από όλα τα μέλη της Ομ.Π. ή Ο.Π., στο οποίο προβλέπονται τουλάχιστον τα ακόλουθα:
αα) την υποχρέωση των παραγωγών-μελών της Ομ.Π ή Ο.Π. να εφαρμόζουν τους κανόνες που θεσπίζει η Ομ.Π. ή Ο.Π. και τις διαδικασίες για τον καθορισμό, την έγκριση και την τροποποίηση των κανόνων αυτών, όπως καθορίζονται στο καταστατικό,
ββ) την υποχρέωση των μελών να καταβάλλουν τις χρηματικές εισφορές που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση της Ομ.Π. ή Ο.Π. και να διακινούν εφόσον έχουν εμπορική ιδιότητα μέσω της Ομ.Π. ή Ο.Π τουλάχιστον το 80% της παραγωγής τους,
γγ) το μέγιστο ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου και των μεριδίων που κατέχει φυσικό ή νομικό πρόσωπο μέλος της Ομ.Π. ή Ο.Π. ώστε να διασφαλίζεται η δημοκρατική λειτουργία αυτής. Το εν λόγω ποσοστό δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το 20%, ανεξάρτητα αν τα μέλη αυτά συμμετέχουν με μεγαλύτερο μερίδιο διάθεσης προϊόντων στην Ομ.Π. ή Ο.Π.,
δδ) την επιβολή κυρώσεων στα μέλη της Ομ.Π. ή Ο.Π., σε περίπτωση παραβάσεων των υποχρεώσεών τους, που απορρέουν από το Καταστατικό λειτουργίας,
εε) τους κανόνες για την αποδοχή νέων μελών, την οικειοθελή αποχώρηση μελών, τη διαγραφή μελών καθώς και την ελάχιστη διάρκεια της συμμετοχής στην Ομ.Π. ή Ο.Π. η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός έτους.

Ως περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό της Αξίας Εμπορευθείσας Παραγωγής (ΑΕΠ) λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος της εμπορευθείσας αξίας παραγωγής των δύο προηγούμενων ημερολογιακών ετών από την ημερομηνία αναγνώρισης της Ομ.Π. ή Ο.Π.

Στον τομέα των νωπών οπωροκηπευτικών, ως περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό της Αξίας Εμπορευθείσας Παραγωγής (ΑΕΠ) λαμβάνεται υπόψη το έτος ν-2, όπου ν το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.

Διαβάστε την απόφαση (εδώ)

Στην Θεσσαλονίκη θα βρεθεί, την Τρίτη (27/8), ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα πραγματοποιήσει τις καθιερωμένες συναντήσεις με παραγωγικούς και επιστημονικούς φορείς εν όψει της Διεθνούς Έκθεσης.

Μεταξύ των φορέων θα έχει συνάντηση με το Περιφερειακό Παραρτήματο Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.

Ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. κ. Αθανάσιος Σαρόπουλος επισκέφτηκε σήμερα Δευτέρα (26/8) το Γραφείο του Πρωθυπουργού στη Μακεδονία, προκειμένου να ενημερώσει την αρμόδια Συντονίστρια κ. Έλενα Σώκου σχετικά με την υποβολή Υπομνήματος των προτάσεων των οκτώ (8) Ομάδων Εργασίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην πρωτογενή παραγωγή και στο φυσικό περιβάλλον στη γεωγραφική περιοχή του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. (Ημαθία, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πέλλα, Πιερία, Χαλκιδική), στο οποίο επισυνάπτονται και τα Πορίσματα – Εκθέσεις των Ομάδων Εργασίας.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε ενόψει της αυριανής σύσκεψης του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και Υπουργών της Κυβέρνησης με τους επιστημονικούς φορείς της Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με το υποβληθέν Υπόμνημα, η κλιματική κρίση που βιώνουμε δεν είναι η κλιματική αλλαγή - μεταβολή που πάντα υπήρχε μέσα στην ιστορία της γης. Είναι μία πολύ πιο οξεία και ταχεία στην εκδήλωσή της, αλλά και ανθρωπογενής στην προέλευσή της, μεταβολή του κλίματος, οφειλόμενη στην έκλυση των αερίων του θερμοκηπίου μετά τη βιομηχανική εποχή. Είναι η κρίση που προκάλεσε η αλόγιστη και μονοδιάστατη χρήση του τεχνολογικού πολιτισμού χωρίς φιλοπεριβαλλοντική συνείδηση – διάσταση.

Συνεπώς, είναι μία κρίση με βάση ηθική, κοινωνική και πολιτική και για αυτό το λόγο για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά απαιτείται πρώτα από όλα η συνειδητοποίηση του λάθους και η αλλαγή νοοτροπίας. Η κλιματική κρίση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσει άλλοθι συγκάλυψης λανθασμένων πολιτικών, ανεπαρκειών και σοβαρών παραλείψεων, ούτε να εργαλειοποιηθεί για την προώθηση διεθνών επιχειρηματικών συμφερόντων και σχεδίων (π.χ. πολεμική κατά της ζωικής παραγωγής προς όφελος του «εναλλακτικού κρέατος»). Από αυτόν το ζητούμενο νέο τρόπο σκέψης και πράξης, ο οποίος είναι συμβατός με τη βιώσιμη πράσινη ανάπτυξη, εμπνέονται οι αναλυτικές προτάσεις των Ομάδων Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας που κατατέθηκαν.

Οι εβδομήντα πέντε (75) ειδικοί επιστήμονες του Α.Π.Θ., του ΔΙ.ΠΑ.Ε. και του ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ που συμμετείχαν στις Ομάδες Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας με τις μελέτες και τις προτάσεις τους, τις οποίες κατέθεσαν στις τριακόσιες σαράντα πέντε (345) σελίδες των πορισμάτων - εκθέσεών τους, ετοίμασαν έναν «οδικό χάρτη» για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να θωρακίσουμε την πρωτογενή παραγωγή και το φυσικό περιβάλλον από την κλιματική κρίση και να διαβούμε τα χρόνια που έρχονται με όσο το δυνατό μικρότερες απώλειες.

Αυτός ο «οδικός χάρτης», ο οποίος αναμένεται να συμπληρωθεί και με νέα κεφάλαια στη συνέχεια, δεν αφορά μόνο στην Κεντρική Μακεδονία, αλλά αναλογικά, στη φιλοσοφία του και στους κεντρικούς του άξονες αφορά σε όλη την Ελλάδα και συνεπώς, μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα αποτελεσματικό Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής της Πρωτογενούς Παραγωγής και του Φυσικού Περιβάλλοντος στην Κλιματική Κρίση.

Οποιοδήποτε, όμως, σχέδιο ή οποιαδήποτε πρόταση αποκτούν αξία μόνο όταν εφαρμόζονται επιτυχώς στην πράξη και στη συγκεκριμένη περίπτωση η επιτυχημένη εφαρμογή αποτελεί επιτακτική και αδήριτη ανάγκη. Απαιτείται αποφασιστικότητα και θέληση για ριζικές αλλαγές με το χαρακτήρα του κατεπείγοντος.

Απαιτείται άμεση και στοχευμένη δράση της Κυβέρνησης σε πέντε (5) άξονες δημόσιας πολιτικής με υποχρεωτικό το δημόσιο χαρακτήρα της λόγω της εξυπηρέτησης της δημόσιας ασφάλειας, της δημόσιας υγείας και του δημοσίου συμφέροντος:

1. Εθνική ή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση εξειδικευμένης γεωτεχνικής έρευνας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

2. Εθνική ή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση εκπόνησης μελετών και κατασκευής γεωτεχνικών / τεχνικών έργων για την εξοικονόμηση νερού και για την προστασία από τις πλημμμύρες.

3. Ανασύσταση των Γεωργικών Εφαρμογών, ώστε να διαχυθεί στους Έλληνες αγρότες έγκαιρα, βιωματικά και αποτελεσματικά η γνώση των απαιτούμενων προσαρμογών των καλλιεργειών / εκτροφών στις νέες συνθήκες.

4. Ανασύσταση των Δασικών Υπηρεσιών με καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών, καθώς και επαναλειτουργία μίας οργανικής μονάδας Υδρονομικών (τεχνικών και φυτοτεχνικών) και Αντιπλημμυρικών έργων & Δασικής Υδρολογίας.

5. Στελέχωση και χρηματοδότηση των Γεωτεχνικών Υπηρεσιών.

Κατά τη σημερινή συνάντηση, συμφωνήθηκε αφενός η αδήριτη ανάγκη για άμεση δράση όσον αφορά στην προσαρμογή της πρωτογενούς παραγωγής και του φυσικού περιβάλλοντος της Κεντρικής Μακεδονίας στην κλιματική κρίση και αφετέρου η στενή συνεργασία του Γραφείου του Πρωθυπουργού στη Μακεδονία με το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) για την υλοποίηση των προτάσεων του Υπομνήματος.

Σε εξέλιξη βρίσκεται ο τρύγος για τα οινοποιήσιμα σταφύλια στις ζώνες καλλιέργειας της χώρας. Οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την φετινή παραγωγή.

Πολύ γρήγορα τέλειωσε ο φετινός τρύγος στη Σαντορίνη λόγω των μειωμένων ποσοτήτων σταφυλιών που τρυγήθηκαν. Για μείωση περισσότερο από 30% σε σχέση με την ήδη χαμηλή παραγωγή της περσινής χρονιάς μιλούν οι οινοπαραγωγοί. Μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε στο νησί, τα αμπέλια είναι αδύναμα και δεν αναμένεται να υπάρχει ικανή ποσότητα σταφυλιών ούτε στον επόμενο τρύγο.

Ο κ. Μάρκος Καφούρος, πρόεδρος του συνεταιρισμού Santo Wines και βουλευτής Κυκλάδων με τη ΝΔ, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος ήταν μια καταστροφική χρονιά για τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Αν το 2023 είχαμε μια μείωση των σταφυλιών κατά 65 - 70% σε σχέση με τον μέσο όρο παραγωγής, το 2024 έχουμε μια περαιτέρω μείωση κατά 41%. Να σας αναφέρω για παράδειγμα η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων - Santo Wines το 2023 παρέλαβε 260 τόνους σταφυλιών και το 2024 καταφέραμε να παραλάβουμε μόλις 155 τόνους. Δεν υπάρχει καμιά στήριξη στην αμπελοκαλλιέργεια και είναι πολύ δύσκολα για τους αμπελουργούς. Ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει την απώλεια της παραγωγής και αναγκάζονται οι οινοποιοί να αυξήσουν τις τιμές. Φέτος η τιμή παραγωγού διπλασιάστηκε σε σχέση με τα περσινά επίπεδα».

Πρώιμος χρονικά (από τις 22 Ιουλίου) αλλά εξαιρετικής ποιότητας είναι ο τρύγος του Σαμιώτικου μοσχάτου σταφυλιού. Η συγκομιδή αναμένεται να διαρκέσει ως το Σεπτέμβιο. Όπως ανακοίνωσε ο ΕΟΣ Σάμου, εκτάκτως για τον φετινό τρύγο, σταφύλια που θα παραδοθούν ως ΣΑΜΑΙΝΑ τις ημέρες παραλαβής και με απόδοση μέχρι 1.000 κιλά/στρέμμα, θα πληρωθούν ως εκλεκτά (0,77 €/κιλό), όπως και όσα έχουν μέχρι σήμερα παραδοθεί ως τέτοια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού, η παραλαβή σταφυλιών στο οινοποιείο του Καρλοβάσου θα συνεχιστεί από 26 ως 31 Αυγούστου.

Πριν καλά καλά αρχίσει τελείωσε φέτος ο τρύγος στο νομό Ηρακλείου, μιας και η παρατεταμένη λειψυδρία και οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελείωσαν την παραγωγή οινοστάφυλων, που φέτος καταγράφει ιστορικό χαμηλό ρεκόρ.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης και περιφερειακό σύμβουλο, Πρίαμο Ιερωνυμάκη, «φέτος έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής σταφυλιών - μεγαλύτερη από αυτή που περιμέναμε - και αυτό θα φανεί από τα στοιχεία που θα ανακοινώσουν οι ΔΑΟΚ. Ήδη έχει σχεδόν ολοκληρωθεί ο τρύγος στο Ηράκλειο και πολλές δεξαμενές των οινοποιιών παρέμειναν άδειες γιατί δεν κατάφεραν να μαζέψουν σταφύλια. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για ελληνοποιήσεις το επόμενο διάστημα».

Ο τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών, εσοδείας 2024, που ανακοίνωσε η Ένωσης Ηρακλείου, είναι οι εξής:
Ασύρτικο - 0,90€
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Θραψαθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα, Αθήρι, Πλυτό) - 0,85€
Βιδιανό - 0,75€
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,70€
Λιάτικο - 0,65€
Βηλάνα - 0,65€
Syrah - 0,60€
Κοτσιφάλι - 0,60€
Μαντηλάρι - 0,60€
Κοτσιφολιάτικο - 0,60€
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,60€

Στη ζώνη της Νεμέας ο τρύγος είναι πρώιμος κατά δέκα έως και δεκαπέντε ημέρες, αναλόγως την περιοχή, ενώ η παραγωγή είναι μειωμένη σχεδόν στο μισό μιας κανονικής χρονιάς, αν και η ποιότητα των σταφυλιών είναι καλή.

Μειωμένη σε ποσοστό 10% με 15% αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή της οινοποίησιμης ποικιλίας ξινόμαυρο στην αμπελουργική ζώνη Οίνου Ονομασίας Προέλευσης Νάουσας, λόγω της παρατεταμένης ζέστης, του καύσωνα και της ανομβρίας. Παρατηρείται μια πρωιμότητα στην παραγωγή κατά 20 μέρες. Έτσι, ο φετινός τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου, σε αντίθεση με πέρυσι που η έναρξη του τρύγου έγινε στις 25 Σεπτεμβρίου.

Με μiα πρώτη εκτίμηση προβλέπεται πρώιμος τρύγος (10-15 μέρες νωρίτερα από το 2023) για το Μοσχοφίλερο στον αμπελώνα της Μαντινείας, με ικανοποιητικές αποδόσεις και εξαιρετική ποιότητα. Ο τρύγος αναμένεται να ξεκινήσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ πέρσυσι είχε ξεκινήσει από αρχές Οκτωβρίου.

Από 1 Αυγούστου 2024 υποβάλλονται οι δηλώσεις συγκομιδής αμπελουργικών προϊόντων, από τους υπόχρεους αμπελουργούς οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου.

Η υποβολή πραγματοποιείται, μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας «Δήλωση Συγκομιδής Αμπελουργικών Προϊόντων», στην επίσημη ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ.

Η ημερομηνία λήξης της υποβολής των Δηλώσεων Συγκομιδής είναι η 15η Δεκεμβρίου 2024.

Όπως προβλέπεται από την ισχύουσα, εθνική και ενωσιακή νομοθεσία η δήλωση συγκομιδής αφορά την πραγματική ποσότητα που συγκομίσθηκε και τον ακριβή προορισμό της παραγόμενης ποσότητας με παραστατικά-δικαιολογητικά που τεκμηριώνουν τα δηλωθέντα στοιχεία.

Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για υπεύθυνη δήλωση στοιχείων, η οποία συμπληρώνεται με ατομική ευθύνη του υπόχρεου αμπελουργού οινοποιήσιμων ποικιλιών και σε περιπτώσεις δήλωσης ψευδών στοιχείων ή απόκρυψης των πραγματικών στοιχείων, προβλέπονται κυρώσεις.

Για την υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής αμπελοοινικών προϊόντων, μεταξύ άλλων, ισχύουν τα εξής:

Α) Οι αμπελουργοί μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων, διατηρούν το δικαίωμα παρασκευής ποσότητας οίνου μικρότερης από 10 εκατόλιτρα με οινοποίηση για οικογενειακή κατανάλωση. Στην περίπτωση αυτή και μόνο, συμπληρώνεται στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» η ένδειξη «ΙΔΙΟΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ – ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ».

Β) Αμπελουργοί (μη μέλη συνεταιριστικών οινοποιείων/ομάδων παραγωγών) που επιθυμούν να παράξουν οίνο, από αμπελοτεμάχια της δικής τους εκμετάλλευσης, στο οινοποιείο που διαθέτουν ή με τη χρήση εγκαταστάσεων άλλου οινοποιείου (φασόν), θα πρέπει να είναι καταγεγραμμένοι στην ψηφιακή υπηρεσία των «Δηλώσεων παραγωγής οίνου» ως «οινοποιοί» ή ως «οινοποιοί - χωρίς εγκατάσταση» αντίστοιχα. Στην περίπτωση αυτή, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» οι αμπελουργοί – οινοποιοί συμπληρώνουν την ένδειξη «ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΛΟΥΝΤΑ» και οι αμπελουργοί – οινοποιοί χωρίς εγκατάσταση συμπληρώνουν την ένδειξη «ΦΑΣΟΝ».

Γ) Μόνο οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση έως και του ενός (1) στρέμματος και ανώτατο όριο παραγωγής τα 1.700 κιλά σταφυλιών συμπληρώνουν:

• Όταν παράγουν οίνο, στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΟΙΝΟΣ».
• Όταν οδηγούν την ποσότητα τους για απόσταξη στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΙΔΙΑ ΧΡΗΣΗ» και στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ» πληκτρολογούν την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ».

Δ) Οι αμπελουργοί με συνολική αμπελουργική εκμετάλλευση μεγαλύτερη του ενός (1) στρέμματος δύνανται να οδηγήσουν ποσότητα σταφυλιών για απόσταξη συμπληρώνοντας στο πεδίο «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» την ένδειξη «ΑΠΟΣΤΑΞΗ». Κατά τα λοιπά ισχύουν οι εθνικές διατάξεις του Υπουργείου Οικονομικών.

Οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση συγκομιδής για όλα τα αγροτεμάχια, ακόμη και αν είχαν μηδενική παραγωγή.

Η μηδενική δήλωση παραγωγής δικαιολογείται όταν υπάρχει ολοκληρωτική καταστροφή της ετήσιας σταφυλικής παραγωγής εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων ή άλλων μεμονωμένων περιπτώσεων και στις περιπτώσεις νέων αμπελώνων που δεν είναι ακόμη παραγωγικοί.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επιλεχθεί το αντίστοιχο πεδίο (π.χ. αναδιάρθρωση, ζημιά από παγετό, χαλάζι, περονόσπορο, καύσωνα, ανωτέρα βία, οικονομικοί λόγοι κλπ., επισημαίνεται ότι οι εν λόγω δηλώσεις θα διασταυρωθούν από αρχεία, όπως τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ).

Λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 15 παρ. 5 της απόφασης 2454/235853/20-9-2019 (ΦΕΚ 3645/Β/1-10-2019) και την τροποποίηση αυτής, στις περιπτώσεις όπου δεν έχει υποβληθεί η δήλωση συγκομιδής από τον υπόχρεο ή υπέρβαση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης συγκομιδής κατά 15 εργάσιμες ημέρες το μέγιστο (εκτός περιπτώσεων ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιπτώσεων άρθρο 2 παρ. 2 του καν. 1306/2013) προκύπτουν κυρώσεις που έχουν τη μορφή χρηματικού προστίμου.

Στις περιπτώσεις μη υποβολής της δήλωσης συγκομιδής καθώς και της υποβολής της με καθυστέρηση μεγαλύτερης των 15 εργάσιμων ημερών, εκτός από τα χρηματικά πρόστιμα ισχύουν και οι κυρώσεις της παρ. 6 του άρθρου 15 της παραπάνω απόφασης.

Όσοι αμπελουργοί έχουν αμπελουργική άδεια (αμπελουργικό μητρώο), άσχετα αν το αμπέλι είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο από 1 στρέμμα πρέπει να υποβάλλουν ηλεκτρονική δήλωση συγκομιδής, ενώ δεν θα χορηγεί πλέον βεβαίωση ο οικείος Δήμος για την απόσταξη, γιατί για τα αμπελοτεμάχια για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις συγκομιδής έως και πέντε (5) αμπελοοινικές περιόδους θα υπόκεινται σε έλεγχο μέσω του μητρώου, για τον χαρακτηρισμό τους σύμφωνα με το άρθρο 2 της παρ. 1 του στοιχείου δ) του Καν. (ΕΕ) 2018/273 ως «εγκαταλειμμένη καλλιεργούμενη έκταση»: αμπελουργική έκταση στην οποία δεν εκτελούνται πλέον τακτικές καλλιεργητικές εργασίες με σκοπό τη λήψη εμπορεύσιμου προϊόντος, και της οποίας η εκρίζωση έχει ως αποτέλεσμα να μην δικαιούται ο παραγωγός να λάβει άδεια για αναφύτευση.

Η Ελλάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που δήλωσε (ως όφειλε) την εμφάνιση της Πανώλης των Αιγοπροβάτων και ακολούθησε με καθυστέρηση μερικών ημερών η Ρουμανία.

Όπως αναφέρει το ΓΕΩΤΕΕ, «από την πρώτη στιγμή οι Δημόσιες Κτηνιατρικές Υπηρεσίες καταβάλλουν τα μέγιστα προκειμένου να ελεγχθεί και να μην εξαπλωθεί η νόσος, γεγονός που θα έχει τραγικές συνέπειες για την ελληνική αιγοπροβατοτροφία, την εξαρτώμενη δευτερογενή παραγωγή (κρεοπαραγωγή και γαλακτοκομία) και γενικά την ελληνική οικονομία.

Η Πανώλη των Μικρών Μηρυκαστικών (ΠΜΜ) (Peste des Petits Ruminants-PPR), είναι μια πολύ μεταδοτική ασθένεια των ζώων που προσβάλει τα εκτρεφόμενα και τα άγρια μικρά μηρυκαστικά. Προκαλείται από ιό του γένους Morbillivirus (οικογένειας Paramyxoviridae), μεγάλης μεταδοτικότητας (προσβολή ως 100% των ζώων του κοπαδιού) και υψηλής θνησιμότητας (έως το 90% των προσβεβλημένων ζώων).

Οι πολίτες ας ξέρουν πως ο ιός της ΠΜΜ (PPR virus) ΔΕΝ ΠΡΟΣΒΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. Για τον λόγο αυτό δεν υπάρχει καμία ανησυχία για μετάδοση του ιού στον άνθρωπο από γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας. Η προτεινόμενη επεξεργασία των προϊόντων (γάλα και κρέας) καθώς και τα αυστηρά μέτρα βιοασφάλειας σχετίζονται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ με την αποτροπή μετάδοσης του ιού σε άλλες εκτροφές και άλλες περιοχές.

Οι Κτηνοτρόφοι οφείλουν αυτή τη στιγμή να εφαρμόζουν αυστηρά όλες τις οδηγίες και τα μέτρα προφύλαξης που τους δίνονται από τις Δ/νσεις Κτηνιατρικής της χώρας, να συνεργάζονται απόλυτα και να βοηθούν τόσο στην ιχνηλασιμότητα όσο και στον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου.

Το ΥπΑΑΤ πρέπει άμεσα να ενεργοποιήσει κρατικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να βρεθούν οι απαιτούμενοι πόροι για την εξυγίανση του ζωικού κεφαλαίου και τα ζώα που θανατώνονται να αποζημιώνονται κοντά στην εμπορική τους αξία και σε σύντομο χρόνο. Μόνο έτσι θα προληφθεί μια ραγδαία και μοιραία εγκατάλειψη του κτηνοτροφικού επαγγέλματος.

Η οικονομική πίεση που θα δεχθούν οι κτηνοτρόφοι το επόμενο διάστημα (έλλειψη εισοδήματος, ανεξόφλητα δάνεια κ.λπ.) θα πρέπει να εκτονωθεί από το κράτος μέσω της απλοποίησης των διαδικασιών αποζημιώσεων και την άμεση βοήθεια για τις ανάγκες απολύμανσης και αντικατάστασης των κοπαδιών, ενίοτε και των σταβλικών εγκαταστάσεων.

Η πολιτεία, με την τραγική αφορμή της εμφάνισης της ΠΜΜ στην Ελλάδα, θα πρέπει να κατανοήσει πως οφείλει να υποστηρίξει ενεργά ένα σύστημα αποτελεσματικής προστασίας του ζωικού κεφαλαίου και, κατ’ επέκταση, επισιτιστικής ασφάλειας της χώρας μας.

Ένα σύστημα που θα βασίζεται στις διεθνείς στρατηγικές για τη νόσο, όπως αυτές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας των Ζώων (WOAH/ΟΙΕ) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων (FAO), ενώ θα λαμβάνει ταυτόχρονα υπόψη του τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας, όπου η γειτνίαση της με βαλκανικές χώρες και την Τουρκία αυξάνουν τα επίπεδα κινδύνου για την μετάδοση νοσημάτων από τα οποία η χώρα ήταν απαλλαγμένη.

Η προσέγγιση που ακολούθησε η Πολιτεία τα προηγούμενα χρόνια, με δογματικά μνημονικά κριτήρια και άκριτη αντιγραφή των συστημάτων της «υγειονομικά ασφαλούς» δυτικής Ευρώπης, οδήγησε σε υποστελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών, περιορισμό των κτηνιατρικών υποδομών, πολυδιάσπαση των κτηνιατρικών αρμοδιοτήτων κ.α.

Εξάλλου, η έλλειψη κτηνιατρικού προσωπικού επισημαίνεται σταθερά από το 2006 σε κάθε επιθεώρηση από Ευρωπαϊκούς Φορείς (FVO, DG-SANCO), αποτελεί δε σοβαρή µη συμμόρφωση έναντι της ενωσιακής νομοθεσίας, μιας και η χώρα έχει παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2007 και έχει καταδικαστεί το 2009.

Αν η Ελλάδα θέλει κτηνοτροφία, η πολιτεία πρέπει να ενισχύσει (και όχι να υποβαθμίσει) τη δημόσια κτηνιατρική και να βοηθήσει στην εδραίωση μιας ανεξάρτητης επαγγελματικής σχέσης μεταξύ κτηνοτρόφων και ιδιωτών κτηνίατρων.

Η υγεία του ζωικού κεφαλαίου, ο έλεγχος των εμπόρων, η ευρωστία της κτηνοτροφικής παραγωγής και η επισιτιστική επάρκεια και ασφάλεια δεν μπορεί να βασίζονται ούτε στο φιλότιμο των κτηνίατρων των δημόσιων υπηρεσιών ούτε στον εθελοντισμό των ιδιωτών, δεν μπορεί να γίνεται χωρίς θεσμοθετημένα σαφή όρια, δεν μπορεί να γίνεται με αναλώσιμους, μέσω συμβάσεων ορισμένου χρόνου, επιστήμονες, ούτε με επιδοτούμενους ιδιώτες.

Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ο νέος Κανονισμός για την υγεία των ζώων [ΕΕ 2016/429 «Νόμος για την Υγεία των Ζώων»] καθορίζει πως είναι ΕΥΘΥΝΗ του κάθε κράτους μέλους να διασφαλίζει ότι:

• η αρμόδια αρχή διαθέτει επαρκώς καταρτισμένους κτηνίατρους εγκαταστάσεις, εξοπλισμό, εργαστήρια, χρηματοδοτικούς πόρους και αποτελεσματική οργάνωση που να καλύπτουν το σύνολο της επικράτειας του κράτους μέλους,·
• ενθαρρύνονται οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων και τους κατ' επάγγελμα ασχολούμενοι με τα ζώα να αποκτούν, να διατηρούν και να αναπτύσσουν επαρκείς γνώσεις σχετικά με την υγεία των ζώων.

Ειδικά για τα Κτηνιατρικά Εργαστήρια, που αυτή τη στιγμή αποτελούν την αιχμή του δόρατος στην έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση της νόσου, πρέπει να επισημανθεί το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος τους τόσο σε εξετάσεις ρουτίνας για τον έλεγχο των νοσημάτων υποχρεωτικής δήλωσης του ζωικού κεφαλαίου και της ασφάλειας των τροφίμων αλλά και η ετοιμότητα τους για την υποστήριξη εκτάκτων αναγκών (σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια, γρίπη πτηνών, πανώλη). Το δίκτυο των Κτηνιατρικών Εργαστηρίων του ΥΠ.Α.Α.Τ. πρέπει να ενισχυθεί και να διευρυνθεί (σε χωρικό επίπεδο, σε μεθόδους, σε εργαστήρια αναφοράς).

Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. σημειώνει πως όλοι αρμόδιοι διεθνείς οργανισμοί τονίζουν πως η ΠΜΜ μπορεί να εκριζωθεί διεθνώς μέχρι το 2030. Το εγχείρημα αυτό όμως προϋποθέτει την ενδυνάμωση των Εθνικών Κτηνιατρικών Υπηρεσιών που είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο και την εκρίζωση της ΠΜΜ, καθώς παράλληλα η ενίσχυσή τους παράγει μεγάλα οφέλη στην μάχη και άλλων ασθενειών, εξωτικών και μη (π.χ. αφθώδης πυρετός, βρουκέλλωση των αιγοπροβάτων, φυματίωση, αφρικανική πανώλη των χοίρων κ.α.).

Γενικά, η εκρίζωση της ΠΜΜ αποκτά ιδιαίτερη αξία γιατί, καταπολεμώντας τη νόσο, καταπολεμάται ταυτόχρονα η φτώχεια στις αγροτικές περιοχές, διασφαλίζεται επάρκεια τροφίμων και διατροφή υψηλής βιολογικής αξίας και δυναμώνει η ανθεκτικότητα της κοινωνίας και της εθνικής οικονομίας.

Η κρίση που περνά αυτή την ώρα η ελληνική αιγοπροβατοτροφία είναι πολύ μεγάλη και τα αίτια που φτάσαμε ως εδώ είναι πολλά, διαχρονικά και αφορούν τόσο την πολιτεία όσο και την παραγωγή, με τους όρους που αυτή γίνεται στη χώρα. Αυτή όμως είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει όταν ο κίνδυνος θα έχει περάσει και η κτηνοτροφία θα έχει αντέξει».

Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή επιτραπέζιων σταφυλιών, κυρίως ποικιλίας σουλτανίνας αυτή την περίοδο, με τις ποσότητες να είναι μειωμένες αλλά και την τιμή παραγωγού καθηλωμένη.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit στην Κρήτη, «φέτος είχαμε μια πρωίμηση της καλλιέργειας σε σχέση με τις άλλες χρονιές στις πρώιμες ποικιλίες επιστραπέζιων σταφυλιών αλλά και στην σουλτανίνα.

Αυτή την περίοδο είμαστε στο 50% της συγκομιδής σουλτανίνα. Η παραγωγή φέτος είναι μειωμένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν στο νησί όλο το προηγούμενο διάστημα. Εκτιμώ ότι η εμπορική περίοδος θα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του Αυγούστου.

Η εγχώρια αγορά έχει σταθερή ζήτηση λόγω του τουρισμού αλλά υπάρχει και καλή ζήτηση για σταφύλια στις διεθνείς αγορές. Ωστόσο οι ευρωπαϊκές αγορές γνωρίζουν ότι δεν έχουμε φέτος καλή παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών και στρέφεται σε άλλες χώρες παραγωγής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αν και έχουμε μειωμένη παραγωγή να μην έχουμε υψηλές τιμές.

Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι αυτή την περίοδο οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται από 80 λεπτά έως 1 ευρώ το κιλό.

Επειδή τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας πολλοί αμπελουργοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Επίσης μεγάλο πρόβλημα, που δεν απασχολεί την κυβέρνηση, είναι η έλλειψη εργατών γης. Ακούμε από τους υπεύθυνους ότι θέλουν να εξαλειφθεί η μαύρη εργασία στην χώρα μας αλλά δεν βλέπουμε εργάτες για την άσπρη εργασία.

Πρέπει να καταλάβουν στην κυβέρνηση ότι τα πράγματα είναι οριακά για τον κλάδο επιτραπέζιων σταφυλιών».

Από την πλευρά του ο κ. Νάκος Ιωάννης, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Βέλου - Βόχας της Κορινθίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και περίπου μια εβδομάδα έχει ξεκινήσει στην περιοχή η συγκομιδή σουλτανίνας.

Φέτος είχαμε μια πρωίμιση κατά 15 - 20 ημέρες της καλλιέργειας σε όλες τις περιοχές. Αρκεί να σας αναφέρω ότι και στις ορεινές περιοχές της Κορινθίας ξεκίνησαν οι κοπές.

Πάντως η παραγωγή είναι μειωμένη και η συγκομιδή αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στην περιοχή σε μια εβδομάδα. Αυτό σημαίνει μειωμένο εισόδημα για τους σταφυλοπαραγωγούς.

Αλλά αν και δεν έχουμε παραγωγή οι τιμές στον παραγωγό φτάνουν έως 1 ευρώ το κιλό για την καλή ποιότητα σταφυλιών.

Οι παραγωγοί λόγω των συνεχόμενων υψηλών θερμοκρασιών προσπαθούν να μαζέψουν όση παραγωγή μπορούν πριν σταφιδιάσουν τα σταφύλια. Από την άλλη ο ΕΛΓΑ έχει αναγγελία ζημιών λόγω καύσωνα μέχρι τις 2 Αυγούστου.

Ένα σοβαρό πρόβλημα στην Κόρινθο είναι η έλλειψη νερού για άρδευση. Βέβαια και νερό να είχαμε με τόσο υψηλές θερμοκρασίες φέτος δεν θα μπορούσαμε να σώσουμε την παραγωγή μας».

Η Πανελλήνια Ένωση Κτηνιάτρων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΚΔΥ), εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τις σοβαρές καταγγελίες ότι αιγοπρόβατα που νοσούσαν, στην Θεσσαλία, θάφτηκαν «στην ουσία ζωντανά».

Όπως τονίζει η ΠΕΚΔΥ, «η καταγγελία, που αφορούσε τις συνθήκες ως προς την υποχρεωτική θανάτωση των ζώων, σε μια εκτροφή στην περιοχή των Τρικάλων, στα πλαίσια των μέτρων για την αντιμετώπιση της Πανώλης των μικρών μηρυκαστικών, θα πρέπει να διερευνηθεί αρμοδίως το συγκεκριμένο και μεμονωμένο περιστατικό, για να διαπιστωθεί αν πράγματι ευσταθούν αυτά τα οποία καταγγέλλονται.

Η αρχή της κτηνιατρικής επιστήμης, δεοντολογίας και νομοθεσίας είναι ότι τα ζώα πρέπει να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου, αγωνίας και ταλαιπωρίας.

Τονίζουμε ότι οι κτηνιατρικές υπηρεσίες με ιδιαίτερη μέριμνα εφαρμόζουν τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για την ευθανασία των ζώων κατά την αντιμετώπιση παρόμοιων επιζωοτιών.

Τέλος, θα πρέπει να αναδειχθεί ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια τεράστια προσπάθεια περιορισμού του νοσήματος σε όλη την Περιφέρεια Θεσσαλίας, προκειμένου να προστατευτεί η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ζώων και να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της κτηνοτροφίας και της αγροτικής οικονομίας της περιοχής και της χώρας.

Σε αυτή την προσπάθεια συμμετέχουν δεκάδες συνάδελφοι κτηνίατροι, που παρά τις αντίξοες συνθήκες εξακολουθούν να επιχειρούν στο πεδίο με αυταπάρνηση και επαγγελματισμό».