Στην αναγκαιότητα χορήγησης οικονομικών ενισχύσεων σε επιτραπέζια σταφύλια αναφέρεται το ΓΕΩΤΕΕ Παράρτημα Αν. Μακεδονίας σε επιστολή που έστειλε προς την ηγεσία του ΥπΑΑΤ.
Όπως αναφέρει στην επιστολή, «ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση προκάλεσε ντόμινο ανατιμήσεων και πληθωρισμού σε όλα τα προϊόντα, με αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης των φρούτων και λαχανικών στις ευρωπαϊκές αγορές τουλάχιστον κατά 30 - 40% σε σχέση με πέρσι. Οι καταναλωτές παρά την πεποίθηση τους ότι τα τελευταία πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην καθημερινή τους διατροφή δεν τα θεωρούν είδη πρώτης ανάγκης και προϊόντα προτεραιότητας στη διάρκεια της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης που έχει ενσκήψει στην Ευρώπη και Παγκοσμίως.
Ταυτόχρονα όμως για τους ίδιους λόγους, λόγω του αυξημένου πληθωρισμού, παρατηρήθηκε και μια σημαντική αύξηση του κόστους καλλιέργειας σε όλους τους συντελεστές παραγωγής (ενέργεια, λίπανση, φυτοπροστασία, εργατικά κ.α.), με παράλληλη αύξηση του κόστους συλλογής, συσκευασίας, αποθήκευσης και μεταφοράς.
Παρά το θετικό γεγονός της λήψης μέτρων από τα αρμόδια Υπουργεία, (όπως η μείωση της φορολογίας για τους αγρότες μέλη των συνεταιρισμών ή εκείνων που κάνουν συμβολαιακή πώληση των προϊόντων που παράγουν, η επιδότηση λιπασμάτων, η επιδότηση αγροτικού ρεύματος κ.α.), δυστυχώς φέτος δεν μπόρεσαν να ανακουφίσουν τους παραγωγούς επιτραπέζιων σταφυλιών με τα τόσα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν.
Η κατάσταση πλέον είναι τραγική για τον κλάδο επιτραπέζιων σταφυλιών τα οποία, είτε δεν συγκομίστηκαν καθόλου λόγω χαμηλού εμπορικού ενδιαφέροντος, είτε πωλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές κάτω του κόστους παραγωγής, καθότι πρόκειται για προϊόντα κατεξοχήν εξαγώγιμα με σχετικά μικρή εσωτερική κατανάλωση.
Παρά το γεγονός ότι από την αρχή της φετινής καλλιεργητικής περιόδου και με δεδομένο ότι προηγήθηκαν δύο κακές καλλιεργητικές περίοδοι για το επιτραπέζιο σταφύλι, ήταν εμφανείς οι δυσκολίες που θα συναντούσαν οι παραγωγοί κατά την περίοδο της συγκομιδής, συνέχισαν απτόητοι ακολουθώντας την προτροπή της Κυβέρνησης και των αρμόδιων Υπουργείων για κάλυψη της διατροφικής επάρκειας της χώρας μας, και ολοκλήρωσαν την παραγωγική διαδικασία στην καλλιέργειά τους. Άλλωστε, η φροντίδα μιας πολυετούς καλλιέργειας δεν μπορεί να αμεληθεί ούτε για μια χρονιά λόγω του κινδύνου ολοσχερούς καταστροφής τόσο της ετήσιας παραγωγής όσο και του πολυετούς φυτικού κεφαλαίου.
Τα διαχρονικά προβλήματα του αγροτοδιατροφικού τομέα στη χώρα μας είναι πολλά και γνωστά. Στα κυριότερα όμως που είναι ο μικρός κλήρος, η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, η μεγάλη εξάρτηση από τους αλλοδαπούς εργάτες, η αβάσταχτη γραφειοκρατία, η απουσία ικανοποιητικού αριθμού συλλογικών οργανώσεων, κ.α. σήμερα θα πρέπει να συνυπολογισθούν το αυξημένο κόστος παραγωγής λόγω της ενεργειακής κρίσης, οι πληθωριστικές πιέσεις, η έλλειψη εργατικών χεριών και η αύξηση του κόστους εργασίας καθώς και τα λοιπά προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην παραγωγική διαδικασία, στη συγκομιδή αλλά και στην εφοδιαστική αλυσίδα, με τις τιμές πώλησης να κατρακυλούν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, ζημιώνοντας τους παραγωγούς και συρρικνώνοντας σημαντικά το εισόδημά τους θέτοντας σε κίνδυνο την επιβίωση των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων».
Συνοψίζοντας, οι αναταράξεις στην αγορά των φρούτων, εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, που ευθύνεται και για την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και κατ’ επέκταση του κόστους παραγωγής, αποτελεί μια σκληρή πραγματικότητα που έχει φέρει σε δυσχερή θέση τους καλλιεργητές επιτραπέζιων σταφυλιών.
Έχοντας υπόψη τα αντανακλαστικά του ΥπΑΑΤ στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νόσου του COVID-19 στον αγροτικό τομέα και ταυτόχρονα δεδομένη τη θέληση της Κυβέρνησης να συνεχίζει να καλύπτει στοχευμένα το απολεσθέν εισόδημα των Ελλήνων Αγροτών, λόγω και της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης, παρεμβαίνοντας καίρια όπου παρατηρείται διαταραχή και προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία και η συνέχιση της καλλιέργειας στην Ανατολική Μακεδονία, σας ζητούμε να εξετάσετε τη δυνατότητα χορήγησης οικονομικής ενίσχυσης στους παραγωγούς επιτραπέζιων σταφυλιών, με σκοπό την ενίσχυση και στήριξη του εισοδήματός τους, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει το Υπουργείο (de minimis, Ταμείο αλληλεγγύης,κ.α.), όπως ήδη ορθά κάνατε σε άλλες καλλιέργειες για το έτος 2022 στην Ελληνική επικράτεια, προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν οι Αγρότες μας, την καλλιέργεια των επιτραπέζιων σταφυλιών».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του του Συνδέσμου Incofruit - Hellas, οι εξαγωγές επιτραπέζιων σταφυλιών για το 2022 ανέρχονται σε 49.628 τόνους, εμφανίζοντας μείωση σε σχέση με το 2021 που ήταν 61.030 τόνοι και το 2020 που ήταν 72.610 τόνοι.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Incofruit - Hellas, «H εξαγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών φέτος παρουσίασε μείωση κατά -18,6% έναντι του 2021. Η εκστρατεία των επιτραπέζιων σταφυλιών ουσιαστικά ολοκληρώθηκε. Ήταν μια καταστροφική χρονιά έμειναν ασυγκόμιστες ποσότητες όψιμων σταφυλιών».
Θα πρέπει να αλλάξει το ελάχιστο όριο κιλών για να μην χάσουν παραγωγοί την συνδεδεμένη κορινθιακής σταφίδας.
Την παρέμβαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Λ. Αυγενάκη, για την αλλαγή του ελάχιστου ύψους κιλών για την χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης για την κορινθιακή σταφίδα της τρέχουσας καλλιεργητικής περιόδου ζήτησε με επιστολή του ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Θεόδωρος Βασιλόπουλος.
Οι άσχημες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν από την αρχή της καλλιέργειας μέχρι τελευταία με την εμφάνιση περονόσπορου έχουν οδηγήσει σε απόγνωση παραγωγούς Ηλείας, που βλέπουν να μην μπορούν να συμπληρώσουν το απαιτούμενο όριο κιλών, που σύμφωνα με την υπουργική Απόφαση η συνδεδεμένη ενίσχυση χορηγείται σε όσους παραγωγούς παραδίδουν το ελάχιστο όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.
Ο κ. Βασιλόπουλος επισημαίνει ακόμα ότι οι σταφιδοπαραγωγοί έχουν αντιμετωπίσει δύσκολες καλλιεργητικές περιόδους, με αποτέλεσμα το φυτικό κεφάλαιο να έχει υποστεί ζημιές που έχουν αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες στην παραγωγή.
Σε δήλωσή του ο αντιπεριφερειάρχης αναφέρει τα εξής: «Ζήτησα με επιστολή μου στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης την τροποποίηση του ελάχιστου ορίου κιλών, που απαιτούνται για τη χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης της κορινθιακής σταφίδας. Είναι ζήτημα επιβίωσης για τους παραγωγούς της Ηλείας και το εισόδημά τους αλλά και να συνεχίσουν να καλλιεργούν ειδικά μετά τις καταστροφές που έχουν υποστεί από τις ακραίες καιρικές συνθήκες».
Το πρόβλημα στην παραγωγή επιβεβαίωσε και ο πρόεδρος της Ομάδα Παραγωγών Αμαλιάδας κ. Χρήστος Βαλλιανάτος, ο οποίος τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «οι άσχημες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν φέτος είχαν σαν αποτέλεσμα να υπάρξουν απώλειες στην φετινή παραγωγή κορινθιακής σταφίδας. Υπάρχουν αμπελουργοί που είχαν μηδενική παραγωγή. Η Ομάδα κάθε χρόνο συγκέντρωνε περίπου 700 τόνους σταφίδας, ενώ φέτος έχουμε καταφέρει να συγκεντρώσουμε μόλις 130 τόνους. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν προβλήματα στις τιμές παραγωγού και θα πρέπει να μην χάσουν με τίποτα την συνδεδεμένη ενίσχυση οι σταφιδοπαραγωγοί».
Η πολιτική της ΕΕ στον αμπελοοινικό τομέα δεν βοηθάει την ανταγωνιστικότητα των καλλιεργητών και δεν ανταποκρίνεται στους περιβαλλοντικούς στόχους. Αυτό επισημαίνεται σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ είναι υπό αυστηρή ρύθμιση και υποστήριξη. Οι αμπελουργοί έχουν λάβει περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ από χρήματα της ΕΕ ετησίως για να αναδιαρθρώσουν τους αμπελώνες τους και να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί.
Από το 2016, οι αμπελουργοί μπορούν επίσης να ζητήσουν άδεια για να φυτέψουν επιπλέον αμπέλια. Στόχος να επιτραπεί η ελεγχόμενη αύξηση του παραγωγικού δυναμικού (έως μέγιστη ετήσια αύξηση 1 %), αποφεύγοντας παράλληλα την υπερπροσφορά.
«Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αμπελοοινικού τομέα είναι απαραίτητη και ιδιαίτερα σημαντική για την ΕΕ, αλλά θα πρέπει να συμβαδίζει με τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας», δήλωσε η Joëlle Elvinger, μέλος του ECA που ηγήθηκε του ελέγχου. «Το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι, σε κάθε στόχο, η δράση της ΕΕ πρέπει ακόμη να αποδώσει».
Στην ΕΕ, τα κρασιά μπορεί να είναι κόκκινα, λευκά και ροζέ, αλλά ο τρόπος που καλλιεργούνται σπάνια είναι «πράσινος». Παρά το μεγάλο ποσό της χρηματοδότησης, η πολιτική της ΕΕ για το κρασί έχει κάνει πολύ λίγα για το περιβάλλον.
Ειδικότερα, το μέτρο αναδιάρθρωσης δίνει ελάχιστη προσοχή για τους πράσινους στόχους. Στην πράξη, τα χρήματα της ΕΕ δεν έχουν διοχετευθεί σε έργα για τη μείωση των επιπτώσεων της οινοκαλλιέργειας στο κλίμα ή και στο περιβάλλον. Όμως θα μπορούσε να έχει ακόμη και το αντίθετο αποτέλεσμα, όπως η μετάβαση σε ποικιλίες σταφυλιού που χρειάζονται περισσότερο νερό για άρδευση. Επίσης, η ετήσια αύξηση 1 % στις αμπελοοινικές εκτάσεις, η οποία παρατάθηκε κατά 15 επιπλέον χρόνια (μέχρι το 2045), δεν αξιολογήθηκε ποτέ από περιβαλλοντική άποψη.
Όπως τονίζει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το πλαίσιο στο οποίο βασίζεται το μέτρο της αναδιάρθρωσης στερείται κατάλληλων ορισμών, συνεκτικών στρατηγικών και σχετικών δεικτών. «Τα πέντε κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε χρηματοδοτούσαν όλες τις επιλέξιμες αιτήσεις και δεν χρησιμοποιούσαν κριτήρια για την επιλογή έργων με γνώμονα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Τα συγκεκριμένα κράτη μέλη χρηματοδότησαν επίσης έργα στα οποία δεν παρατηρήθηκε διαρθρωτική αλλαγή. Ούτε η Επιτροπή ούτε τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε δεν αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο τα έργα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας, και οι δικαιούχοι δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν στοιχεία σχετικά με το πώς η δραστηριότητα αναδιάρθρωσης τούς κατέστησε περισσότερο ανταγωνιστικούς», προσθέτει.
Επίσης διαπιστώθηκε ότι η αναδιάρθρωση παλαιών αμπελώνων μπορεί να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή. Όπως αναφέρει: «Κατά τη χορήγηση αδειών, τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε εφαρμόζουν λίγα μόνο κριτήρια επιλεξιμότητας και προτεραιότητας που συνδέονται με την ανταγωνιστικότητα, και οι άδειες συχνά κατανέμονται κατ’ αναλογία. Στους δικαιούχους παραχωρούνται πολύ μικρές εκτάσεις και δεν μπορούν να κάνουν μακροπρόθεσμα σχέδια, γεγονός που ενδεχομένως να παρεμποδίζει την επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας».
Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή:
- να στοχεύσει το μέτρο αναδιάρθρωσης και το καθεστώς αδειοδότησης φύτευσης προς την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και
- να αυξήσει την περιβαλλοντική φιλοδοξία της πολιτικής για τον αμπελοοινικό τομέα.
Διαβάστε το κείμενο του ΕΕΣ (εδώ)
Αυξημένη ζήτηση έχουμε αυτή την εποχή για επιτραπέζια σταφύλια στις αγορές της Ευρώπης.
Η παραγωγή όμως στις χώρες της Μεσογείου αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω των καιρικών συνθηκών, κάτι που βοηθά τις τιμές να είναι σε καλά για την εποχή επίπεδα.
Η Ελλάδα έχει προβλήματα από τις βροχοπτώσεις και δεν έχει μεγάλη διαθεσιμότητα. Αυτή την εποχή η χώρα μας εξάγει σταφύλια μόνο από την περιοχή της Καβάλας.
Τα άσπερμα ιταλικά σταφύλια έχουν και αυτά μειωμένη παραγωγή και πωλούνται με τιμές λιανικής γύρω στα 2 ευρώ το κιλό. Αναμένεται να είναι στις αγορές μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Η Ισπανία έχει επίσης λιγότερα διαθέσιμα σταφύλια λόγω της ξηρασίας. Πάντως τα τελευταία χρόνια η χώρα έχει κάνει αναδιάρθρωση καλλιεργειών και έχει προχωρήσει σε φύτευση όψιμων ποικιλιών, με αποτέλεσμα τα προηγούμενα χρόνια να καταφέρνει να κυριαρχεί στις αγορές μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου, εκτοπίζοντας τα ελληνικά σταφύλια από τις αγορές.
Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «οι Ισπανοί έκαναν οργανωμένη αναδιάρθρωση καλλιέργειας με όψιμες ποικιλίες και κυριαρχούν στην Ευρώπη μέχρι τέλη Νοεμβρίου. Μας έβγαλαν ουσιαστικά από τις αγορές, που στο παρελθόν είχαμε μονοπώλειο. Με την ξηρασία που αντιμετωπίζουν όμως είχαν φέτος μειωμένες παραγωγές. Η χώρα μας έχει ευκαιρία αν κάνει με σχέδιο αναδιάρθρωση ποικιλιών και προσαρμογή στις συνθήκες των καταναλωτικών αγορών να ξανακερδίσει σημαντικό μερίδιο στις αγορές. Ήδη γίνονται μεμονωμένα αναδιάρθρωση ποικιλιών σε Χαλκιδική (πρώιμες) και σε Καβάλα (όψιμες). Θα πρέπει να γίνει σε πανελλαδικό επίπεδο γιατί η ζήτηση είναι μεγάλη στο εξωτερικό και πρέπει να αυξηθεί η εμπορική περίοδος για τα ελληνικά σταφύλια».
Όσον αφορά τις φετινές ελληνικές εξαγωγές στα επιτραπέζια σταφύλια ανά περιοχή μέχρι σήμερα έχουμε τα εξής:
- Στο Ηράκλειο το 2023 είχαμε εξαγωγή 3.652 τόνων (από 3.430 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Κορινθία το 2023 είχαμε εξαγωγή 2.174 τόνων (από 3.981 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Αργολίδα το 2023 είχαμε εξαγωγή 3.313 τόνων (από 5.265 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Καβάλα το 2023 είχαμε εξαγωγή 14.560 τόνων (από 8.108 τόνους που είχαμε το 2022).
Η φετινή ιταλική παραγωγή οίνου προβλέπεται να κυμανθεί λίγο κάτω από τα 44 εκατομμύρια εκατόλιτρα, μειωμένη, κατά 12%, σε σύγκριση με 50 εκατομμύρια που ήταν πέρυσι.
Αυτό ανακοινώθηκε την Τρίτη (12 Σεπτεμβρίου 2023) από εκπροσώπους του παρατηρητηρίου οίνου (Assoenologi), του Ismea (Ινστιτούτο Ενημέρωσης Αγροδιατροφικού Εμπορίου) και της Ιταλικής Ένωσης Οίνου (Unione italiana vini - Uiv).
Στην πραγματικότητα ο ιταλικός αμπελώνας φαίνεται να είναι χωρισμένος στα δύο, αυτός στον Βορρά που φαίνεται να έχει μια παραγωγή στα περσινά επίπεδα με μια μικρή αύξηση (+0,8%), ενώ στο κέντρο, το νότο και τα νησιά παρατηρούνται μειώσεις της παραγωγής της τάξης του 20% και 30 %.
Ειδικότερα οι απώλειες της παραγωγής, που οφείλονται στον περονόσπορο, υπολογίζονται σε -25% στην Απουλία, -30% στη Σικελία και -40% στο Abruzzo. Επίσης μεγάλα προβλήματα φυτοπροστασίας αντιμετώπισαν και οι παραγωγοί βιολογικών σταφυλιών.
Μιλώντας, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, που έγινε στην Ρώμη, ο πρόεδρος της Assoenologi, Riccardo Cotarella, επιβεβαίωσε ότι «φέτος είναι μια δύσκολη συγκομιδή όπου η τεχνική και επιστημονική γνώση πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να μετριαστεί η ζημιά που προκαλείται από τις καιρικές συνθήκες».
«Η απώλεια παραγωγής είναι πάντα πολύ επιζήμια σε ατομικό επίπεδο, αλλά η μείωση του όγκου δεν είναι κακή είδηση. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να παράγουμε 50 εκατομμύρια εκατόλιτρα, όπως στις προηγούμενες σοδειές, που οδήγησε σε ρεκόρ αποθεμάτων τα τελευταία χρόνια», τόνισε ο πρόεδρος της Unione italiana vini, Lamberto Frescobaldi.
Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Ismea, Livio Proietti, ανέφερε ότι «το θέμα δεν είναι τόσο η μείωση στους όγκους παραγωγής, αλλά η επιβράδυνση της εγχώριας και ξένης ζήτησης, η οποία μειώνει τις τιμές των ιταλικών οίνων. Πρέπει να εργαστούμε για να μειώσουμε το χάσμα ως προς την αξία μεταξύ μας και της Γαλλίας και της χώρας μας και να ενισχύσουμε την ανταγωνιστική θέση των ποιοτικών κρασιών».
Το ΓΕΩΤΕΕ επισημαίνει πως τα πλημμυρικά φαινόμενα που έπληξαν την περιοχή της Θεσσαλίας την προηγούμενη εβδομάδα και βύθισαν τη θεσσαλική γη, την παραγωγή και τους οικισμούς σε τόνους λάσπης και φερτών υλικών θα είναι η αρχή μιας σειράς δυσμενών εξελίξεων μακροχρόνιων και βραχυχρόνιων (καταστροφή της παραγωγής, διατροφική κρίση κ.α.).
Ο κρατικός μηχανισμός οφείλει να παρεμβεί άμεσα και ριζικά προκείμενου να μετριάσει τις συνέπειες.
Επείγουσα όμως τώρα είναι η ανάγκη διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας. Για αυτό απαιτείται η άμεση απομάκρυνση και ορθή διαχείριση των νεκρών ζώων της περιοχής (παραγωγικών, ζώων συντροφιάς, άγριων ζώων, μελισσιών). Ο κίνδυνος επιδημιών είναι υψηλός και όσο περνάει ο χρόνος αυξάνεται η επικινδυνότητα της κατάστασης (διάδοση νοσημάτων, ζωονομών, ζωοανθρωπονόσων, μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα, δικτύου νερού κ.α.). Οι επιδημίες εάν ξεσπάσουν δεν είναι εύκολο να ελεγχθούν αριθμητικά ούτε να περιοριστούν γεωγραφικά. Η υγειονομική κατάσταση στη Θεσσαλία αφορά τη Δημόσια Υγεία όλης της Ελλάδας. Η προφύλαξη της ανθρώπινης υγείας περνά μέσα από την ορθή διαχείριση της κρίσης που συνέβη στο ζωικό κεφάλαιο της περιοχής.
Οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες της περιοχής πρέπει να υποστηριχτούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο από την Κεντρική κυβέρνηση: κατάλληλα οχήματα μεταφοράς, εμπλοκή μονάδων καύσης, κινητές μονάδες καύσης, απαραίτητος εξοπλισμός κ.α. Σημειώνεται ότι και η συμμετοχή του στρατού στην αποκομιδή των νεκρών ζώων θα πρέπει να γίνεται με τους ισχύοντες υγειονομικούς κανόνες, υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση των δημόσιων κτηνιατρικών υπηρεσιών.
Οι ήδη υποστελεχωμένες δημόσιες κτηνιατρικές υπηρεσίες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην πρώτη «γραμμή άμυνας» και θα πρέπει να στελεχωθούν με κάθε τρόπο με ανθρώπινο δυναμικό (κτηνιάτρους και βοηθητικό προσωπικό, οχήματα και οδηγούς και όλα τα μέτρα προφύλαξης). Η πίεση που δέχονται αυτή τη στιγμή οι Κτηνίατροι (σωματική και ψυχική) είναι μεγάλη και αυξάνει ο κίνδυνος και για την δική τους υγεία.
Από την άλλη υπάρχει και το ζωικό κεφάλαιο που έχει διασωθεί το οποίο πρέπει να φροντιστεί, να σιτιστεί, να στεγαστεί και να περιθαλφθεί προκειμένου να αποφευχθούν περεταίρω απώλειες. Πρέπει να υπάρξει μέριμνα για συνεχή αποστολή ζωοτροφών και κτηνιατρικό υγειονομικό υλικό αλλά από την άλλη πρέπει να εξασφαλιστεί ένα δίκτυο δίκαιης διανομής. Ομάδες κτηνίατρων πρέπει να οργανωθούν και να σταλούν στην περιοχή με συγκεκριμένες δράσεις ανά περιοχή.
Θα πρέπει να γίνουν έλεγχοι στις υδρογεωτρήσεις που είχαν κατακλυσθεί ως προς τη λειτουργικότητά τους. Επίσης, υπάρχει άμεση ανάγκη ελέγχου της ποιότητας του νερού των γεωτρήσεων ύδρευσης που είχαν κατακλυσθεί από τα νερά των πλημμυρών. Τα αποτελέσματα του έμμεσου τεχνητού εμπλουτισμού της υπόγειας υδροφορίας από τα νερά των πλημμυρών, νερά εν δυνάμει ρυπασμένα, θα πρέπει να ελεγχθούν ως προς τον κίνδυνο επηρεασμού της ποιότητας του υδρευτικού νερού.
Κατά τις αυτοψίες στα κατεστραμμένα οδικά δίκτυα, ιδιαίτερα των ορεινών περιοχών, θα πρέπει να συμμετέχουν και γεωλόγοι, για την εκτίμηση των κινδύνων που συνδέονται με κατολισθήσεις και διαβρώσεις εδαφών. Πρέπει να ελέγχονται οι απομακρύνσεις των μετακινημένων εδαφών, ώστε να μην δημιουργούν περαιτέρω κινδύνους επέκτασης των κατολισθήσεων.
Οι έντονες διαβρώσεις στη ζώνη πλημμύρας των ρεμάτων θα πρέπει να ελεγχθούν, ιδιαίτερα στις κατοικημένες περιοχές, ώστε να εντοπισθούν οι ζώνες επικινδυνότητας για ένα επόμενο πλημμυρικό γεγονός και να ληφθούν άμεσα μέτρα προσωρινής προστασίας.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, οι υποδομές της (δίκτυα, δρόμοι, αγωγοί κ.λπ.) έχουν υποστεί καταστροφές και η αποκατάστασή τους δεν μπορεί να γίνει γρήγορα και άμεσα χωρίς την εμπλοκή του κεντρικού κρατικού μηχανισμού.
Μεγάλες είναι και οι καταστροφές των γεωπονικών καταστημάτων και μελετητικών γραφείων αλλά και των κτηνιατρείων της περιοχής. Θα πρέπει άμεσα να υπάρξει μέριμνα, τόσο για την οικονομική στήριξη των εργαζομένων στην περιοχή, δεδομένου ότι πολλές επιχειρήσεις θα προχωρήσουν, αναγκαστικά, σε προσωρινή αναστολή ή παύση των εργασιών τους, όσο και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν ήδη τεράστια προβλήματα στην ομαλή τροφοδοσία τους με προϊόντα και θα αντιμετωπίσουν, άμεσα, τεράστια προβλήματα οικονομικής ρευστότητας, μιας και το σύνολο των παραγωγών και κτηνοτρόφων της περιοχής θα έχει, εκ των πραγμάτων, αδυναμία κάλυψης των οικονομικών του υποχρεώσεων και οφειλών, λόγω των τεράστιων καταστροφών στις καλλιέργειες και το ζωικό κεφάλαιο.
Το ΓΕΩΤΕΕ είναι σε συνεχή επαφή με τη Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματός του στην Κεντρική Ελλάδα και τους εκεί επιστημονικούς συλλόγους, για την παρακολούθηση της κατάστασης και την αντιμετώπιση των αναγκών της περιοχής. Τονίζουμε ότι βρισκόμαστε δίπλα σε όλους τους συμπολίτες μας που πλήγηκαν από την τεράστια αυτή φυσική καταστροφή και καλούμε όλους τους συναδέλφους γεωτεχνικούς να σταθούν στο πλευρό των πληγέντων και να βοηθήσουν με όλες τους τις δυνάμεις στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και την αποκατάσταση του παραγωγικού αλλά και κοινωνικού ιστού της περιοχής.
Ο πρόεδρος των Γεωτεχνικών της ΠΟΓΕΔΥ, μαζί με αντιπροσωπεία του ΔΣ, επισκέφτηκε τις πληγείσες περιοχές της Θεσσαλίας είχε συναντήσεις που είχε με τους Γεωτεχνικούς της περιοχής.
Στη συνέχεια, μέσω Γρεβενών και Βέροιας, έφτασε στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε συνάντηση με το πρόεδρο της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος), Λαζαρο Κυρίζογλου, με θέμα συζήτησης τις λύσεις που πρέπει να δοθούν και την αποστολή βοήθειας στην κατεστραμμένη Θεσσαλία.
Ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ, Νίκος Κακαβάς, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι εκφράζουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας στις οικογένειες που επλήγησαν από την κακοκαιρία. Πρέπει να επιταχυνθούν οι εκτιμήσεις ζημιάς και όσο το δυνατό γρηγορότερα να καταβληθούν οι αποζημιώσεις στους πληγέντες αγρότες και κτηνοτρόφους της Θεσσαλίας».
Θυμίζουμε επίσης ότι ο υπουργός ΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης, ανακοίνωσε την πρόσληψη 100 τοπικών στελεχών, μέλη του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου, για να κάνουν εκτιμήσεις μαζί με τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ
Την πρόσληψη 100 γεωπόνων για να βοηθήσουν στις εκτιμήσεις των ζημιών ανακοίνωσε το ΥπΑΑΤ.
«Για το φυτικό κεφάλαιο συντομότατα θα έχουμε τουλάχιστον 100 στελέχη, τοπικά στελέχη, μέλη του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου, ώστε να ενδυναμώσουμε τους συνεργάτες του ΕΛΓΑ ώστε να σπεύσουν ταχύτατα για όλα αυτά που πρέπει να γίνουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα», ανέφερε σε δηλώσεις του ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης.
Από την πλευρά του το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Κεντρικής Ελλάδας ανέφερε ότι «έχει ξεκινήσει η απογραφή και οι εκτιμήσεις από τον ΕΛΓΑ για το ζωικό και φυτικό κεφάλαιο. Η απογραφή ξεκινάει από τις περιοχές και τις εκμεταλλεύσεις που είναι προσβάσιμες. Ελέγχονται και απογράφονται από τον ΕΛΓΑ όλες οι ζημιές των εκμεταλλεύσεων (φυτικό, ζωικό, εξοπλισμός αγροτικής παραγωγής, αποθηκευμένα προϊόντα, πάγια κ.α.).
Προτεραιότητα θα δοθεί στις ζωικές εκμεταλλεύσεις, ώστε να απομακρυνθούν τα νεκρά ζώα απο κάθε περιοχή γρήγορα γιατί υπάρχει κίνδυνος της δημόσιας υγείας. Η δήλωση ζημιάς για το ζωικό κεφάλαιο γίνεται απευθείας στον ΕΛΓΑ, ενώ για το φυτικό ισχύει το γνωστό καθεστώς με τους ανταποκριτές (ανά δήμο). Οι εκτιμήσεις είναι ατελώς».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Meteo, πλημμύρισαν 720.000 στρέμματα μόνο στην Θεσσαλία. Ζημιές όμως έχουμε και σε άλλες περιοχές της χώρας. Εκτιμάμαι ότι και όλους τους εκτιμητές του ΕΛΓΑ να πάρουν (μόνιμους και συμβασιούχους) και ακόμη 100 άτομα να προσλάβουν δεν αρκούν για να κάνουν έγκαιρα τις εκτιμήσεις ζημιάς στην φυτική παραγωγή.
Η φετινή απόδοση του αμπελώνα της Σαντορίνης έφτασε μόλις το 30% σε σχέση με τον ετήσιο μέσο όρο παραγωγής, τονίζει η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων-Santo Wines.
Καθυστερημένη ήταν φέτος η ημερομηνία έναρξης του τρύγου για το οινοποιείο μας, με το χρονολόγιό του να έχει ως εξής:
7 Αυγούστου - Ασύρτικο (λευκή) για τον αφρώδη οίνο από την περιοχή του Πύργου
16 Αυγούστου - Αθήρι (λευκή)
19 Αυγούστου - Ασύρτικο (λευκή)
17 Αυγούστου - Μαυροτράγανο και Βουδόματο (ερυθρές)
29 Αυγούστου - Αηδάνι (λευκή)
29 Αυγούστου - Μαντηλαριά (ερυθρή)
Όλες οι ποικιλίες από το σύνολο των αμπελώνων τρυγήθηκαν με το χέρι.
Κλιματολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της χρονιάς:
Χειμώνας: Ήπιος με λιγοστές βροχοπτώσεις (114 mm). Το συνολικό ύψος βροχής από Σεπτέμβριο 2022 έως Ιούλιο 2023 ήταν 188 mm (322 mm κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο).
Άνοιξη: Κρύα και ενίοτε με παγετό, με αρκετές βροχές μέχρι τις 2 Ιουνίου (74 mm), Χωρίς καταστροφικούς Νότιους ανέμους, μόνο στις 31 Μαρτίου και 1η Απριλίου είχαμε ισχυρούς Βοριάδες. 23 Απριλίου σημειώθηκε Χαλαζόπτωση.
Καλοκαίρι: Τυπικό νησιωτικό, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, επίμονους καύσωνες τον Ιούλιο, και με αρκετή υγρασία που καθυστέρησαν πολύ την ωρίμαση.
Γενικά ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά, με όλα τα κακά που θα μπορούσαν να συμβούν στον αμπελώνα της Σαντορίνης.
Ανομβρία τον χειμώνα
Ισχυρός Βοριάς όταν άνοιγαν οι ταξιανθίες.
Χαλαζόπτωση, στις 23 Απριλίου, που έπληξε τη νοτιοανατολική πλευρά, την περιοχή δηλαδή με τους καλλίτερους αμπελώνες του νησιού.
Βροχές την Άνοιξη που ναι μεν βοήθησαν τα φυτά να δυναμώσουν όμως βοήθησαν και στην ανάπτυξη του περονόσπορου.
Καύσωνες και υγρασία παρά τα μελτέμια το καλοκαίρι.
Όμως από το οινοποιείο μας δόθηκαν οι απαραίτητες οδηγίες φυτοπροστασίας προς τους αμπελουργούς – μέλη μας και έγινε αυστηρή διαλογή των λιγοστών σταφυλιών, ώστε να έχουμε καλό αποτέλεσμα στο τέλος.
Παραγωγή του 2023
Η συνολική παραγωγή φέτος μόλις που ξεπέρασε τους 1.000 τόνους σταφυλιών. Είχαμε δηλαδή μια πολύ μικρή παραγωγή για τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Έχουν σημειωθεί και μικρότερες πάντως, το 1991 και το 1994.
Οινοποίηση και εκτιμήσεις:
Παρόλα τα προβλήματα που προαναφέρθηκαν και η φετινή χρονιά έχει προϋποθέσεις για την παραγωγή κρασιών με υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Οι φετινές «Σαντορίνες» όπως πάντα αναμένεται να είναι αρωματικά έντονες και ευχάριστες. Αυτή τη στιγμή στις δεξαμενές μας παρουσιάζονται με:
-Αρωματικό μπουκέτο από λευκά άνθη, εσπεριδοειδή όπως λεμόνι και γκρέιπφρουτ, και λευκόσαρκα φρούτα όπως πεπόνι, ροδάκινο και αχλάδι.
-Στόμα νευρώδες με έντονη οξύτητα σε συνδυασμό με τη χαρακτηριστική ορυκτότητα της Σαντορίνης.
-Σώμα πλούσιο και γεμάτο με ιδιαίτερη ένταση.
Ο αλκοολικός τίτλος που κυμαίνεται στο 13 – 14%, οι οξύτητες που ανάλογα με το βαθμό ωριμότητας κυμαίνονται από 6 έως 6,5 gr/lt (εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ), και το pH από 3,00 έως 3,20, μας κάνουν να νοιώθουμε σίγουροι ότι η εσοδεία 2023 θα είναι αντάξια της υψηλής ποιότητας των κρασιών της Σαντορίνης με αντοχή στο χρόνο.
Ο γενικός Διευθυντής της Santo Wines, Ματθαίος Δημόπουλος έκανε αναφορά στη μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, και τόνισε ότι από τα 25.000 στρέμματα αμπελώνα που υπήρχαν στην Σαντορίνη την δεκαετία του 60, τώρα πλέον καλλιεργούνται μόλις 12.000.
Την βάσιμη ανησυχία τους, για την ενδυνάμωση των τάσεων εγκατάλειψης των αμπελώνων, εξέφρασαν οι πρόεδροι και τα στελέχη των οινοποιητικών συνεταιρισμών, στην τηλεδιάσκεψη της 6ης Σεπτεμβρίου, που διοργάνωσε η ΚΕΟΣΟΕ.
Κατά την διάρκεια της σύσκεψης περιγράφηκε η τρέχουσα πρωτοφανής στα χρονικά καταστροφική εικόνα στους αμπελώνες ολόκληρης της χώρας ως αποτέλεσμα, των ακραίων βροχοπτώσεων, με συνέπεια την μη αντιμετωπίσιμη επέλαση του περονόσπορου, των χαλαζοπτώσεων, της ξηρασίας και των διαδοχικών καυσώνων του Ιουλίου, ενώ διατυπώθηκε ότι φέτος δημιουργείται ένα επιπλέον πρόβλημα που αφορά την επάρκεια προμήθειας σταφυλικής παραγωγής για την ομαλή λειτουργία των οινοποιείων.
Στις παρεμβάσεις των εκπροσώπων των οινοποιητικών συνεταιρισμών ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στα θέματα:
Των διαχρονικών προβλημάτων και της ελλιπούς εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου, της απουσίας ελέγχων, της παραοικονομίας (από το αμπέλι και την μεταποίηση έως την εστίαση), θέματα που δεν αντιμετωπίσθηκαν ποτέ από τους κρατικούς μηχανισμούς ελέγχου, με αποτέλεσμα την ένταση της παραοικονομίας και παράλληλα τον εκτοπισμό των οινοποιητικών συνεταιρισμών από την αγορά.
Των διαδοχικών κρίσεων την τελευταία δεκαετία (ΕΦΚ, Covid-19, ενεργειακό κόστος, ρωσο-ουκρανικός πόλεμος), κρίσεις που επέφεραν την αλματώδη αύξηση του κόστους καλλιέργειας.
Των τιμών σταφυλιών που είναι καθηλωμένες στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, με αποκλειστική ευθύνη του ιδιωτικού εμπορίου.
Ειδικότερα στην συνεδρίαση τονίστηκαν:
Το αποτέλεσμα των προαναφερθέντων, που απεικονίζεται από την σημαντική μείωση των εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας κατά 27% από την περίοδο 1990/1991 έως την περίοδο 2021/2022.
Φέτος, με υψηλότατο το κόστος καλλιέργειας και κατεστραμμένη την σταφυλική παραγωγή παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών, πολλοί αμπελουργοί προβληματίζονται για τη συνέχιση της καλλιέργειας, δεδομένης και της ελκυστικότητας πλέον της ελαιοκαλλιέργειας.
Της αναγκαιότητας συνεργασίας μεταξύ των οινοποιητικών συνεταιρισμών για την κοινή προμήθεια ξηρών υλικών (φιάλες, χαρτοκιβώτια, κλπ.), προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι πρακτικές καρτέλ, των εισαγωγικών επιχειρήσεων.
Της σημασίας που έχει για τον αγροτικό και αμπελουργικό κόσμο η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΛΓΑ και στην αναγκαιότητα της συμμετοχής των αγροτών στις διαδικασίες αναδιάρθρωσής του.
Τέλος τονίστηκε ότι φέτος που απειλείται άμεσα η βιωσιμότητα της αμπελοκαλλιέργειας θα πρέπει να ενισχυθεί αποτελεσματικά και να αντιμετωπισθούν οι πρακτικές παραοικονομίας στην αγορά σταφυλιών που καθορίζουν αποκλειστικά, τις τιμές οινοσταφύλων στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας.
Στην παρέμβασή του ο Νίκος Ταβουλάρης εκπρόσωπος του ΥπΑΑΤ και συνεργάτης του Γενικού Γραμματέα, Γιώργου Στρατάκου, τόνισε την καθοριστική σημασία συμμετοχής του υπουργείου στην τηλεδιάσκεψη, λόγω της άμεσης πληροφόρησης που του παρεσχέθη. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου αναφέρθηκε ειδικότερα:
- Στην πρόθεση του υπουργείου για την ενεργοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων συμπεριλαμβανομένου και του αποθεματικού κρίσης, με δεδομένο ότι η εικόνα του κλάδου έχει μεταφερθεί στο υπουργείο από την ΚΕΟΣΟΕ, από την οποία ζήτησε τη συνεργασία της.
- Στην σύνταξη σχετικής μελέτης από το ΥπΑΑΤ, προκειμένου να τεθεί το θέμα του περονόσπορου στο επόμενο Συμβούλιο υπουργών και στον Επίτροπο Γεωργίας.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, «κάθε σκέψη του ιδιωτικού εμπορίου, για κατασπατάληση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ανεπίτρεπτη, τη στιγμή που καταρρέει και βρίσκεται στα πρόθυρα του αφανισμού ο πρωτογενής τομέας».
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, από την Τετάρτη (6/9), ξεκινά να παραλαμβάνει οινοποιήσιμα σταφύλια εσοδείας του 2023, σύμφωνα με όσα ανέφεραν στον ΑγροΤύπο εκπρόσωποι του συνεταιρισμού.
Η διαφορά με την λίστα τιμών που ανακοινώθηκε πρόσφατα είναι ότι η σουλτανίνα που πάει για οινοποίηση θα έχει τιμή στα 35 λεπτά το κιλό.
Οι τιμές για τις υπόλοιπες ποικιλίες είναι οι εξής:
Ασύρτικο- 0,80 €
Θραψαθήρι - 0,70 €
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα , Αθήρι, Πλυτό) - 0,70 €
Βιδιανό - 0,60 €
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,60 €
Syrah - 0,50 €
Κοτσιφάλι - 0,45 €
Λιάτικο - 0,45 €
Βηλάνα - 0,40 €
Μαντηλάρι - 0,35 €
Κοτσιφολιάτικο - 0,35 €
Η παραλαβή οινοσταφύλων θα γίνεται μόνο από παραγωγούς που εμπιστεύτηκαν την Ένωση Ηρακλείου και ενεργοποίησαν τα δικαιώματά τους (Επιδότηση) σε αυτή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Στα πλαίσια αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, από τις προαναφερόμενες τιμές το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Προς ολοκλήρωση πάει και φέτος ο τρύγος για την κορινθιακής σταφίδας. Ακολουθεί η ξήρανση και στην συνέχεια η αποθήκευση του προϊόντος.
Τρίτη συνεχόμενη χρόνια οι τιμές παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα είναι πολύ κάτω του κόστους παραγωγής.
Για άλλη μια χρόνια μας άφησαν στο έλεος των έμπορων και του καιρού, χωρίς καμία στήριξη, τελειώνοντας έτσι ένα ιστορικό προϊόν με υψηλή διατροφική αξία του τόπου μας που είναι η κορινθιακή σταφίδα.
Αυτό αναφέρει σε δηλώσεις του στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος, σταφιδοπαραγωγός και πρόεδρος στον Αγροτικό Σύλλογο Χανδρινού στη Μεσσηνία.
Και προσθέτει: «Φέτος οι βροχές Μαΐου και Ιουνίου, καθώς και ο καύσωνας του Ιουλίου, έδωσαν την χαριστική βολή στις καλλιέργειες, με ζημίες που κυμαίνονται από το 60% και φτάνοντας σε ορισμένα σταφιδοχώραφα και το 100%.
Με μεγάλες επίσης αυξήσεις στο κόστος καλλιέργειας για να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε της διαφορές μυκητολογικές ασθένειες που δημιούργησαν οι βροχοπτώσεις .
Από την άλλη έχουμε τον ΕΛΓΑ να μην μας αποζημιώνει για τον περονόσπορο.
Αυτή την εποχή οι τιμές παραγώγου είναι στα 70 λεπτά το κιλό, ενώ το κόστος καλλιέργειας κυμαίνεται από το 1,20 έως 1,40 ευρώ το κιλό και συνεχώς να ανεβαίνει.
Με αρκετούς παραγωγούς να μην έχουν πληρωθεί ακόμα για την περσινή σοδειά η κατάσταση είναι τραγική. Πολλά στρέμματα εκριζώθηκαν ή έχουν εγκαταλειφτεί και η καλλιέργεια της μαύρης κορινθιακής σταφίδας αν δεν στηριχτεί ουσιαστικά τελειώνει.
Η ευθύνες της κυβέρνησης τεράστιες, χορτάσαμε σύσκεψης επερωτήσεις υποσχέσεις που κάθε φορά κατέληγαν σε ψίχουλα ενίσχυσης.
Μόνο μας όπλο ο οργανωμένος συλλογικός αγώνας και αυτά τα ψίχουλα, που δόθηκαν ύστερα από την πίεση τον αγώνων και τον τρακτέρ. Δεν έχουμε τίποτα να περιμένουμε από το νέο κυβερνητικό σχήμα. Η ελπίδα βρίσκεται στα δικά μας χέρια.
Καλούμε όλους τους αγρότες να μπουν στον αγώνα διεκδικώντας:
- Εγγυημένες τιμές σε όλα τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα (2 ευρώ για τη σταφίδα), που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να επιτρέπουν την επιβίωση των παραγωγών και συνέχιση της καλλιεργητικής δραστηριότητας
- Καταγραφή και άμεση αποζημίωση για τις καταστροφές που έχουν «μαύρη» κορινθιακή σταφίδα, σουλτανίνα, επιτραπέζια και οινοποιήσιμα σταφύλια. Αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλες τις φυσικές καταστροφές και νόσους στο 100% με επαρκή κρατική χρηματοδότηση.
- Άμεση αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος των σταφιδοπαραγωγών
- Μείωση του κόστους παραγωγής με αφορολόγητο πετρέλαιο όπως στους εφοπλιστές. Μείωση της τιμής του αγροτικού ρεύματος. Κατάργηση του ΦΠΑ σε μέσα και εφόδια και σε βασικά είδη των αναγκών της λαϊκής οικογένειας. Εξασφάλιση φθηνών λιπασμάτων, άλλων πρώτων υλών κ.α
- Άμεση επιδότηση στους αγροτοπαραγωγούς για την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους παραγωγής».
Δυνατότητα παράτασης στις άδειες φυτεύσεων αμπέλων, οι οποίες λήγουν το έτος 2023 και πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε περιοχές που επλήγησαν από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της Άνοιξης του 2023 (έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες ξηρασία, κλπ), χορηγεί στα κράτη μέλη ο Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1619.
Οι εν λόγω άδειες θα λήγουν μετά την παρέλευση 12 μηνών από την αρχική ημερομηνία λήξης τους, δηλαδή το 2024.
Παράλληλα αναβάλλεται, επίσης για 12 μήνες, η υποχρέωση εκρίζωσης ισοδύναμης έκτασης αμπελώνα για την όσους είναι δικαιούχοι άδειας αναφύτευσης, επειδή τα καιρικά φαινόμενα μπορεί λόγω ζημιών που προκάλεσαν να καθυστερήσουν την έναρξη χρήσης της νεοφυτευθείσας έκτασης.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό τα κράτη μέλη - και κατά συνέπεια η Ελλάδα - θα πρέπει να καθορίσουν τις περιοχές και τα μετεωρολογικά φαινόμενα, που επίδρασαν αρνητικά την άνοιξη του 2023, ώστε να εφαρμόσουν τις διατάξεις που προβλέπουν, παράταση κατά ένα έτος αδειών φύτευσης που θα λήξουν το 2023 και παράταση κατά ένα έτος της υποχρέωσης εκρίζωσης του υφιστάμενου αμπελώνα σε περίπτωση αναφύτευσης.
Το αιτιολογικό μέρος του κανονισμού αναφέρει:
«Τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της άνοιξης του 2023 επηρέασαν σοβαρά και τον αμπελοοινικό τομέα της Ένωσης, όπου οι αμπελοκαλλιεργητές που βρίσκονται στις εν λόγω περιοχές των κρατών μελών έχουν αντιμετωπίσει εξαιρετικές δυσκολίες. Ειδικότερα, οι έκτακτες καιρικές συνθήκες εμπόδισαν τους αμπελοκαλλιεργητές να εκτελέσουν εργασίες στους αμπελώνες τους, οι οποίες συνήθως εκτελούνται την άνοιξη, όπως ο καθαρισμός και η προετοιμασία του εδάφους, η φύτευση νέων αμπελιών ή ο εμβολιασμός. Στις περιοχές που πλήττονται από εξαιρετική ξηρασία, τέτοιες δραστηριότητες δεν είναι δυνατές λόγω της ξηρασίας του εδάφους και των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών για την ανάπτυξη των νεοφυτευθέντων φυτών, στις περιοχές που πλήττονται από πλημμύρες, οι εν λόγω δραστηριότητες δεν είναι δυνατές επειδή οι αμπελώνες είτε δεν είναι προσβάσιμοι είτε καταστρέφονται από τις υδάτινες μάζες.
Τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα εμπόδισαν τους αμπελοκαλλιεργητές που κατέχουν άδειες αμπελοφυτεύσεων για χρήση στις πληγείσες περιοχές που λήγουν το 2023 να χρησιμοποιήσουν τις άδειες κατά τη διάρκεια της άνοιξης του τελευταίου έτους ισχύος τους, όπως είχε προγραμματιστεί. Δεδομένου ότι είναι αδύνατο να προβλεφθεί πόσο θα διαρκέσουν αυτά τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα και οι συνέπειές τους, δεν είναι βέβαιο ότι οι εν λόγω αμπελοκαλλιεργητές θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις άδειες αμπελοφυτεύσεών τους εντός των αντίστοιχων περιόδων ισχύος. Οι αμπελοκαλλιεργητές θα πρέπει να φυτέψουν τα αμπέλια κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου και, επομένως, σε λιγότερο κατάλληλη στιγμή του βλαστικού κύκλου, υπό δύσκολες συνθήκες και με πρόσθετο κόστος, και τούτο σε μια περίοδο κατά την οποία ο αμπελοοινικός τομέας υποφέρει ήδη από δυσμενείς συνθήκες της αγοράς.
Για τον λόγο αυτό και για να αποφευχθεί η απώλεια των αδειών φύτευσης ή η ταχεία επιδείνωση των συνθηκών υπό τις οποίες πρέπει να πραγματοποιηθεί η φύτευση, είναι αναγκαίο να επιτραπεί, χωρίς καθυστέρηση, η παράταση ισχύος των αδειών φύτευσης που λήγουν το 2023 σε περιοχές που επλήγησαν από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα. Συνεπώς, όλες οι άδειες που λήγουν το 2023 και πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στις πληγείσες περιοχές θα πρέπει να παραταθούν για 12 μήνες από την τρέχουσα ημερομηνία λήξης τους το 2023, ώστε να έχουν οι αμπελοκαλλιεργητές τη δυνατότητα να φυτέψουν τα αμπέλια το 2024.
Δεδομένων των απρόβλεπτων δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι αμπελοκαλλιεργητές στις πληγείσες περιοχές λόγω των δυσμενών μετεωρολογικών φαινομένων, θα πρέπει να τους επιτραπεί να παραιτηθούν από την άδεια φύτευσης που λήγει το 2023 χωρίς να υποστούν τη διοικητική κύρωση που αναφέρεται στο άρθρο 62 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 εάν δεν επιθυμούν πλέον να επεκτείνουν την αμπελουργική τους έκταση.
Όσον αφορά τους αμπελοκαλλιεργητές που κατέχουν πρόσφατα φυτευθέντες αμπελώνες στις περιοχές που έχουν πληγεί σοβαρά από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της άνοιξης του 2023 στις εν λόγω περιοχές και οι οποίοι φυτεύτηκαν, εν αναμονή της εκρίζωσης ισοδύναμης έκτασης, χρησιμοποιώντας άδειες αναφύτευσης που χορηγήθηκαν από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 66 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, είναι σκόπιμο να παραταθεί κατά ένα έτος η τετραετής προθεσμία για την εκρίζωση της προηγούμενης φυτευθείσας έκτασης.
Αυτό θα επιτρέψει στους αμπελοκαλλιεργητές να επωφεληθούν για ένα επιπλέον έτος συγκομιδής από την προηγούμενη φυτευθείσα έκταση ως αποζημίωση για τις ζημίες στον νεοφυτευθέντα αμπελώνα, δεδομένου ότι οι εν λόγω ζημίες μπορεί να καθυστερήσουν την έναρξη χρήσης της νεοφυτευθείσας έκτασης ή να έχουν ως αποτέλεσμα να πρέπει να φυτευθεί εκ νέου η νεοφυτευθείσα έκταση. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να προσαρμοστεί επίσης η προθεσμία που ορίζεται στο άρθρο 5 δεύτερο εδάφιο του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2018/273 της Επιτροπής».
Ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. κ. Αθανάσιος Σαρόπουλος, συμμετείχε στη σύσκεψη του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και Υπουργών της Κυβέρνησης με τους επιστημονικούς φορείς της Θεσσαλονίκης, η οποία πραγματοποιήθηκε την 30η Αυγούστου 2023 εν όψει της 87ης Δ.Ε.Θ.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, ο κ. Αθ. Σαρόπουλος υπέβαλλε αναλυτικό Υπόμνημα του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε στον Πρωθυπουργό για τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην πρωτογενή παραγωγή και στο φυσικό περιβάλλον και για τις απαιτούμενες ενέργειες υποστήριξης και ενίσχυσης των γεωτεχνικών επιστημών στην Ελλάδα.
Η καταγεγραμμένη πλέον ανθρωπογενής κλιματική κρίση και οι επιστημονικές προβλέψεις για την εξέλιξή της και τις επιπτώσεις της δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελούν άλλοθι συγκάλυψης λανθασμένων πολιτικών, ανεπαρκειών και σοβαρών παραλείψεων, ούτε να εργαλειοποιούνται για την προώθηση διεθνών επιχειρηματικών συμφερόντων και σχεδίων (π.χ. πολεμική κατά της ζωικής παραγωγής προς όφελος του «εναλλακτικού κρέατος»).
Αντιθέτως, θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια στενή συνεργασία της Ελληνικής Πολιτείας με την επιστημονική κοινότητα, για τον ορθό σχεδιασμό των απαιτούμενων νέων πολιτικών και για την κινητοποίηση της κοινωνίας για την εφαρμογή τους. Ιδιαίτερα κρίσιμος είναι ο ρόλος όλων των γεωτεχνικών επιστημόνων (γεωλόγων, γεωπόνων, δασολόγων, κτηνιάτρων και ιχθυολόγων), καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στο φυσικό περιβάλλον και στην αγροτική παραγωγή είναι μεγάλες και άμεσες και ήδη εμφανείς. Γι΄ αυτό το λόγο η διεθνής γεωτεχνική επιστημονική κοινότητα έχει στραφεί εντατικά κατά τα τελευταία χρόνια στην έρευνα των παραμέτρων και των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης προτείνοντας ταυτόχρονα πολλές αλλαγές πολιτικής και διαχείρισης και νέες τεχνικές για την αντιμετώπισή της.
Η ανάλυση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην πρωτογενή παραγωγή και στο φυσικό περιβάλλον, όπως αυτή παρουσιάστηκε σε Υβριδική Διημερίδα που διοργάνωσε το Περιφερειακό Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) σε συνεργασία με το Διεπιστημονικό Κέντρο Αγροδιατροφής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΚΕΑΓΡΟ - Α.Π.Θ.), δείχνει ένα μέλλον εφιαλτικό (και πολύ κοντινό) για την Ελλάδα, ακόμη και στο καλύτερο σενάριο με τις μηδενικές εκπομπές «αερίων θερμοκηπίου» το 2050 και θα πρέπει να επιστρατευθούν άμεσα οι γεωτεχνικές επιστήμες και όλοι οι θεράποντές τους εάν δεν θέλουμε να το ζήσουμε.
Ιδιαίτερα στην Κεντρική Μακεδονία, οι επιστήμονες προβλέπουν πιθανή ακαρπία στην ελιά και στα βερίκοκα στη Χαλκιδική, στα ακτινίδια στην Πιερία, αλλά και στα ροδάκινα στην Ημαθία και στην Πέλλα, ως αποτέλεσμα της αύξησης των χειμερινών θερμοκρασιών, καταστροφές της παραγωγής στα μύδια της Θεσσαλονίκης, μείωση στην ποσότητα και αλλαγή στη σύνθεση των αλιευμάτων, οικονομική αδυναμία για να αντιμετωπιστεί το αναγκαίο αυξημένο κόστος ψύξης και πιθανή εγκατάλειψη των εκμεταλλεύσεων στην χοιροτροφία και στην πτηνοτροφία, αλλά και σημαντική μείωση παραγωγής στη λοιπή κτηνοτροφία με λιγότερες και ακριβότερες ζωοτροφές ως αποτέλεσμα της αύξησης των θερινών θερμοκρασιών, πιθανή αδυναμία άρδευσης του κάμπου της Θεσσαλονίκης με καταστροφικές συνέπειες στο ρύζι και στα βαμβάκια, παντού εναλλαγές ξηρασίας και πλημμυρών / χαλαζοπτώσεων, αλλά και σφοδρές πυρκαγιές να κατακαίνε τα δάση και τη φυσική βλάστηση και να επιδεινώνουν από μόνες τους τα πλημμυρικά φαινόμενα…
Οι καλλιέργειες και οι δραστηριότητες που αναμένεται να πληγούν στην Κεντρική Μακεδονία είναι άμεσα συνδεδεμένες με σημαντικές επενδύσεις της βιομηχανίας τροφίμων (κονσερβοποιεία, μονάδες επεξεργασίας βρώσιμης ελιάς κ.α.) και δεν είναι δυνατή μια μεγάλη παραγωγική αναδιάρθρωση χωρίς τεράστιες κοινωνικοοικονομικές συνέπειες. Η μόνη ελπίδα αντιμετώπισης της κρίσης που έρχεται είναι η γεωτεχνική έρευνα και εφαρμογή, αλλά, δυστυχώς, σε αυτόν τον τομέα εντοπίζονται χρόνιες παθογένειες και μεγάλη αδιαφορία από την Πολιτεία, παρότι διεθνώς οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η Ελλάδα «βιώνει» την κλιματική κρίση 5 – 10 έτη νωρίτερα (θα γίνει θερμότερη και ξηρότερη ταχύτερα καθώς προχωρά η κλιματική αλλαγή) σε σχέση με την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη και θεωρούν τη χώρα μας ιδανικό πεδίο ερευνών.
Για να μπορέσουν οι Έλληνες γεωτεχνικοί να στηρίξουν τον τόπο και να ανασχέσουν τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης κατά τις επόμενες δεκαετίες θα πρέπει πρώτα και άμεσα να λυθούν τα παρακάτω σοβαρά προβλήματα:
1. Αναδιάρθρωση και εξορθολογισμός των πανεπιστημιακών Τμημάτων Γεωπονίας και Δασολογίας
2. Αυτόνομη και αποτελεσματική λειτουργία του Αγροκτήματος και των Πανεπιστημιακών Δασών του Α.Π.Θ.
3. Στήριξη των ερευνητικών Ινστιτούτων και ενίσχυσή τους με ερευνητικό προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή
4. Στήριξη των δημόσιων γεωτεχνικών Υπηρεσιών με άμεση πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού, εξορθολογισμό των αποζημιώσεων και επάρκεια των μέσων
5. Ανάπτυξη του θεσμού των Γεωργικών Συμβούλων και κάθε μορφής επικοινωνίας και διάχυσης της γνώσης στους αγρότες
6. Προστασία της Γεωργικής Γης Υψηλής Παραγωγικότητας
7. Άμεση εκπόνηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης και εκμίσθωση των λιβαδικών μονάδων που θα προκύψουν στους κτηνοτρόφους
8. Στελέχωση και υποστήριξη των Δασικών Υπηρεσιών για την αποτελεσματική πρόληψη και καταστολή των Δασικών Πυρκαγιών
9. Αλλαγή - εκσυγχρονισμός κανονιστικού πλαισίου ΕΛΓΑ
10. Δημιουργία αμειβόμενων Επιτροπών και Ομάδων Εργασίας στο ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
Συνεχίζεται ο τρύγος στην Κρήτη με την παραγωγή να είναι μειωμένη λόγω των καιρικών συνθηκών και των προβλημάτων φυτοπροστασίας. Το θετικό είναι ότι οι όψιμες ποικιλίες στο νησί δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα από την ευδεμίδα.
Ο κ. Πρίαμος Ιερωνυμάκης, πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ολοκληρωθεί ο τρύγος στην Κρήτη. Φέτος έχουμε μια δύσκολη χρονιά για τους αμπελουργούς. Πέρσι αυτή την εποχή είχαμε βροχοπτώσεις (πάνω στο τρύγο) με αποτέλεσμα να έχουμε μια άσχημη χρονιά. Φέτος, λόγω περονόσπορου και καύσωνα, η παραγωγή είναι μειωμένη κατά 40% σε σχέση με την άσχημη περσινή χρονιά. Δηλαδή έχουμε μια μείωση σε σχέση με μια κανονική παραγωγή στην Κρήτη κατά 70%. Αφορά επιτραπέζια, σουλτανίνα και οινάμπελα. Ειδικά στα βιολογικά έχουμε μεγάλη ζημιά στην παραγωγή. Θα πρέπει να υπάρξει στήριξη του εισοδήματος στους αμπελουργούς για την δύσκολη φετινή χρονιά».
Στο μεταξύ το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου κάνει λόγο για μέτρια δραστηριότατα της ευδεμίδας (συλλήψεις, ωοτοκίες) στην όψιμη ζώνη του νησιού. Αντίθετα, από την πρώιμη έως και τη μεσοπρώιμη ζώνη η δραστηριότητα που καταγράφεται είναι πολύ χαμηλή. Γενικά, η 3η πτήση του εντόμου κυμάνθηκε σε χαμηλά επίπεδα για τα συνήθη δεδομένα του νησιού λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν το διάστημα 13 - 27 Ιουλίου.
Στα σταφύλια που προορίζονται για τελικό ποιοτικό προϊόν, το όριο ανοχής προσβολών την εποχή αυτή (περκασμός, ωρίμαση) είναι πολύ μικρό έως μηδενικό. Επιπλέον, ο τρύγος καθυστερεί λόγω οψιμότητας της χρονιάς αλλά και άλλων παραγόντων που επηρεάζουν τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φύλλων (καύσωνας, υδατική καταπόνηση, περονόσπορος, τζιτζικάκια). Αμπέλια πάντως που θα τρυγηθούν μέσα στο επόμενο δεκαήμερο δεν χρειάζονται αντιμετώπιση.
Στα προβλήματα από τις παράνομες οινοποιήσεις επιτραπέζιων ποικιλιών αναφέρεται η ΚΕΟΣΟΕ, υποστηρίζοντας παράλληλα την ανάγκη στήριξης του κλάδου από το ΥπΑΑΤ λόγω των προβλημάτων στην παραγωγή από ακραίες καιρικές συνθήκες.
Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει «σε έντονα αρνητικό περιβάλλον έχει εισέλθει φέτος προ του τρύγου ο αμπελοοινικός κλάδος της χώρας, εξαιτίας του δυσανάλογου βάρους των συσσωρευμένων προβλημάτων, αλλά και των φετινών σοβαρών ζημιών που προκλήθηκαν από τις επιπτώσεις κυρίως του περονόσπορου, (που παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπισθεί) και των διαδοχικών καυσώνων, του περασμένου Ιουλίου.
Τα αθεράπευτα προβλήματα που δημιούργησαν οι αλληλοδιάδοχες κρίσεις (δημοσιονομική – ΕΦΚ, πανδημία COVID-19, κρίση ακριβείας) τα οποία οδήγησαν τα οινοποιεία, αλλά κυρίως τις αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις σε συνεχείς περιόδους μη βιώσιμης δραστηριότητας αφενός, και αφετέρου οι δραματικά μειωμένες αποδόσεις των αμπελώνων πριν τον επερχόμενο τρυγητό, απειλούν να δώσουν χαρακτήρα συνολικής κατάρρευσης στον τομέα.
Και ενώ σε μεμονωμένες, αλλά και μη αντιπροσωπευτικές περιοχές, η μείωση της παραγωγής οινοσταφύλων, ενεργοποιεί τους νόμους της αγοράς και της ζήτησης, προκαλώντας μερική άνοδο των τιμών, παραδοσιακή σιγή για τις τιμές παρατηρείται στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας (Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, κλπ.), περιοχές οι οποίες γίνονται αποδέκτες της παράνομης σταφυλικής παραγωγής επιτραπέζιων σταφυλιών και ποικιλιών σταφιδοποιίας, που έχουν εξίσου πληγεί από τον περονόσπορο και τους καύσωνες.
Η επανάληψη του φαινομένου, της εισόδου στον οινικό τομέα απαγορευμένων για οινοποίηση ποικιλιών, ήδη υλοποιείται σε πρώτο στάδιο, αφού ποσότητες από τις ποικιλίες αυτές εξαγοράζονται στο επίπεδο των 0,10 €/kg με 0,12 €/kg και οδεύουν, είτε για χυμοποίηση, είτε χωρίς παραστατικά απευθείας σε οινοποιεία. Κάθε χρόνο η πρακτική αυτή βάζει φρένο σε κάθε υγιή αντίδραση ανόδου των τιμών στην αγορά των οινοσταφύλων, τη στιγμή που παρατηρείται έκρηξη του κόστους καλλιέργειας.
Σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία (Bordeaux), οι αμπελουργοί ζητούν να γίνει δεκτό το μέτρο της οριστικής εγκατάλειψης αμπελώνων, οι οποίοι ζητούν να φύγουν από το επάγγελμα με αξιοπρέπεια, μέσω ενός προγράμματος με κοινωνικά κριτήρια.
Μια τέτοια προοπτική δεν είναι μακριά και για τους Έλληνες αμπελουργούς, εάν το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ο κρατικός μηχανισμός δεν παρέμβει φέτος, ώστε να κατασταλούν τα γνωστά φαινόμενα παραοικονομίας και εάν δεν ενισχυθούν βραχυπρόθεσμα, είτε με εθνικούς, είτε με ευρωπαϊκούς πόρους, οι αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις της χώρας, ώστε με όρους βιωσιμότητας να συνεχίσουν να καλλιεργούν και τα επόμενα χρόνια.
Είναι κατά συνέπεια άμεσα αναγκαίο ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Λ. Αυγενάκης, να θέσει το θέμα της ενίσχυσης του τομέα στο επόμενο Συμβούλιο υπουργών (μαζί με τους ομολόγους του των άλλων Κρατών Μελών της ΕΕ που έχουν ανάλογα πληγεί), με στόχο να ενισχυθεί εκτάκτως λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών ο αμπελουργικός τομέας οινοποιήσιμων ποικιλιών».
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου ενημερώνει τους παραγωγούς - μέλη της για τις τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών εσοδείας του 2023.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου κ. Σταύρος Γαβαλάς, «φέτος ήταν μια δύσκολη χρονιά για τους αμπελουργούς λόγω των προβλημάτων από τον περονόσπορο. Η Ένωση δίνει τιμές που είναι αυξημένες κατά 10 - 20% σε σχέση με πέρσι. Έχουμε μια οψίμιση κατά 15 ημέρες για αυτό κάνουμε μετρήσεις και όταν τα σταφύλια είναι έτοιμα θα ανακοινώσουμε την ημερομηνία για έναρξη παραλαβής».
Οι τιμές είναι οι εξής:
Ασύρτικο- 0,80 €
Θραψαθήρι - 0,70 €
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα , Αθήρι, Πλυτό) - 0,70 €
Βιδιανό - 0,60 €
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,60 €
Syrah - 0,50 €
Κοτσιφάλι - 0,45 €
Λιάτικο - 0,45 €
Βηλάνα - 0,40 €
Μαντηλάρι - 0,35 €
Κοτσιφολιάτικο - 0,35 €
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,30 €
Η παραλαβή οινοσταφύλων θα γίνεται μόνο από παραγωγούς που εμπιστεύτηκαν την Ένωση Ηρακλείου και ενεργοποίησαν τα δικαιώματά τους (Επιδότηση) σε αυτή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Στα πλαίσια αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, από τις προαναφερόμενες τιμές το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Στα πλαίσια αναβάθμισης της ποιότητας του παραγόμενου κρασιού, η Οργάνωση μας συνιστά στους παραγωγούς-μέλη της, τα οινοστάφυλα να προσκομίζονται σε πλαστικά κιβώτια (κλούβες) την ίδια μέρα της κοπής τους και απαρέγκλιτα να τηρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α. Να έχουν ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας τουλάχιστον 12,5 Be για τις ερυθρές ποικιλίες και 12 Be για τις λευκές.
β. Να μην έχουν μυκητολογική προσβολή (σάπισμα) και ηλιοεγκαύματα.
Τόπος παραλαβής των οινοσταφύλων θα είναι το Οινοποιείο στην Παλιανή, καθώς και τα Υποκαταστήματα Αστερουσίων και Αρκαλοχωρίου. Παραλαβή θα γίνεται και στις Αρχάνες Ηρακλείου.
Σοβαρές ζημιές από τον περονόσπορο και τις αυξημένες θερμοκρασίες στους αμπελώνες οινοποιήσιμων ποικιλιών, αναμένεται σημαντική μείωση της φετινής παραγωγής.
Όπως αναφέρει η ΚΕΟΣΟΕ, οι συνεχείς βροχοπτώσεις της άνοιξης και του Ιουνίου τις οποίες ακολουθούσε ηλιοφάνεια και ζέστη, δημιουργούσαν συνεχώς «νέφος υγρασίας», με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη του μύκητα, ο οποίος, παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών, δεν κατέστη δυνατόν να ανασχεθεί, πλήττοντας τον όγκο της παραγωγής στη συμβατική καλλιέργεια, ενώ η βιολογική καλλιέργεια υπέστη σχεδόν ολική καταστροφή.
Την επέλαση του περονόσπορου, ακολούθησαν, οι ακραίες θερμοκρασιακά συνθήκες (καύσωνες) οι οποίες συνέβαλαν σε πολλές περιοχές στην υδατική και οξειδωτική καταπόνηση των αμπελιών με αποτέλεσμα την υποβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών, την μικροραγία και την μερική ή ολική ξήρανση των φύλλων και των σταφυλιών.
Σύμφωνα με την εικόνα που αποκόμισε η ΚΕΟΣΟΕ ανά περιοχή ευθύνης των μελών της, οι ζημιές σε όλες τις αμπελουργικές ζώνες, ξεκινούν (μέχρι σήμερα) τουλάχιστον από το 50%. Συγκεκριμένα:
Στην περιοχή του Αμυνταίου παρατηρούνται ζημιές από τις εκτεταμένες ζημιές του περονόσπορου, του ωιδίου και του καύσωνα, άνω του 50%.
Στη Νάουσα παρά τις σχετικές επιτυχείς παρεμβάσεις για τον περονόσπορο και το ωίδιο, μεσούντος του καύσωνα παρατηρείται κακή καρπόδεση, με αποτέλεσμα την δυσμενή εξέλιξη σε μικροκαρπία. Η παραγωγή εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μειωμένη από 50% έως 65%.
Στην αμπελουργική ζώνη της Ζίτσας, η εξάπλωση του περονόσπορου ήταν πρωτοφανής με αποτέλεσμα την απώλεια της παραγωγής, έως 70%, ενώ στη βιολογική καλλιέργεια η απώλεια αγγίζει το 90%
Στον Τύρναβο, οι συνεχείς βροχοπτώσεις ευνόησαν τη γρήγορη ανάπτυξη του περονόσπορου, παρά τις φυτοπροστατευτικές παρεμβάσεις με υψηλό κόστος των αμπελουργών. Οι ζημιές κυμαίνονται από 60% έως και 100% σε πολλές περιπτώσεις
Ανάλογη με αυτή του Τυρνάβου εικόνα επικρατεί και στη Νέα Αγχίαλο.
Στο 50% εκτιμάται και η απώλεια παραγωγής στη Βοιωτία.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα με συνεχόμενο καύσωνα επηρέασαν τους αμπελώνες της Αττικής και επιδείνωσαν τις μέχρι πρότινος μεγάλες καταπονήσεις που έχει υποστεί ο αμπελώνας (καταγράφονται εστιασμένες προσβολές από περονόσπορο), ενώ έντονο είναι το φαινόμενο της λειψυδρίας.
Εκτεταμένη προσβολή από περονόσπορο παρατηρείται και στις περιοχές Καρύστου - Μαρμαρίου αλλά και της υπόλοιπης Εύβοιας, σε ποσοστό άνω του 50%, ενώ και οι επιπτώσεις του καύσωνα αναμένονται ιδιαίτερα ανησυχητικές, λόγω των ξηρικών αμπελώνων της περιοχής
Από τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο, είναι αυτή της ζώνης της Νεμέας, στην οποία οι ζημιές από τον περονόσπορο και τους τελευταίους καύσωνες, υπερβαίνει το 70% και κατά περίπτωση φθάνει στο 100%.
Όμοια, αλλά σχετικά ηπιότερη επιβάρυνση παρατηρείται στην Αχαΐα και την Ηλεία, περιοχές στις οποίες όμως οι ζημιές ξεπερνούν το 60%.
Στην Λήμνο, μετά από τους συνεχείς καύσωνες, παρατηρήθηκαν στα περισσότερα αμπελοτεμάχια έντονα ηλιακά εγκαύματα, τόσο στην φυλλική επιφάνεια, όσο δευτερογενώς (αφού υπήρξε πτώση των φύλλων) και στα σταφύλια, δημιουργώντας νεκρικές εστίες στην επιφάνεια τους, με αποτέλεσμα τα σταφύλια να μην μπορέσουν να ωριμάσουν και να είναι εμπορεύσιμα, και συνεπώς να μην συγκομισθούν.
Οι ασυνήθιστα συχνές βροχοπτώσεις, δημιούργησαν σημαντικές ζημιές εξαιτίας του περονόσπορου – που δεν αποτελεί συχνό φαινόμενο – και στο νησί της Σάμου. Παράλληλα παρατηρούνται ζημιές και στο φυτικό κεφάλαιο.
Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει και ο αμπελώνας της Σαντορίνης, εξαιτίας της ανομβρίας που έχει σαν αποτέλεσμα την δραστική μείωση της παραγωγής, λόγω ακαρπίας.
Έξαρση του περονόσπορου παρατηρείται και στην Πάρο και τη Ρόδο, που έχει προκαλέσει ζημιές στο 50% του δυναμικού.
Η σημαντικότερη επέλαση του περονόσπορου, παρατηρείται στα νησιά του Ιονίου Πελάγους, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο και Λευκάδα, στα οποία η παραγωγή έχει καταστραφεί από 80% έως 100%.
Τέλος σχεδόν ολοκληρωτικά καταστροφικές είναι οι επιπτώσεις του περονόσπορου και του καύσωνα στην Κρήτη, καθιστώντας τα σταφύλια υποβαθμισμένα και μη εμπορεύσιμα.
Όπως τονίζει η ΚΕΟΣΟΕ, οινοποιήσιμωνείναι επιτακτική, η εκτίμηση των ζημιών από τους κρατικούς φορείς και η αποζημίωση των παραγωγών, καθ' ότι σε αντίθετη περίπτωση θα αντιμετωπίσουν οξύτατο πρόβλημα επιβίωσης, δεδομένου και του ότι η μεγάλη τους πλειοψηφία έχει προβεί ήδη σε δαπανηρούς αλλά ανεπιτυχείς ψεκασμούς, λόγω της έντασης του φαινομένου των προσβολών από περονόσπορο και των επιπτώσεων από τους διαδοχικούς καύσωνες».
«Για μια ακόμα φορά γινόμαστε μάρτυρες μιας μεγάλης καταστροφής, με τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Ρόδο, στην Αττική, στην Κορινθία και στην υπόλοιπη Ελλάδα», τονίζει σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ κ. Νίκος Κακαβάς.
Και προσθέτει: «πυρκαγιές που, εκτός από τη βαθιά και ανείπωτη θλίψη που προκαλούν σε όλο τον ελληνικό λαό, δημιουργούν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, με άμεσες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας αλλά και της υγείας των κατοίκων των πληγέντων (και όχι μόνο) περιοχών.
Βρίσκομαι, δυστυχώς, στη δυσάρεστη θέση να επαναλάβουμε τις προτάσεις που είχαμε κάνει μετά την καταστροφή στο Μάτι και τις μεγάλες πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, οι οποίες όμως αγνοήθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από την πολιτεία διαχρονικά. Επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας να γίνει αξιολόγηση των υπαρχόντων σχεδίων αντιπυρικής προστασίας και της επιχειρησιακής εφαρμογής τους, ώστε να υπάρξει απόδοση ευθυνών για την καταστροφή που συντελέστηκε, όπου κι αν αυτές ανήκουν. Επίσης, θα πρέπει να υπάρξουν άμεσα δράσεις για την αποκατάσταση των καμένων περιοχών (οι οποίες θα βοηθήσουν και στην προστασία από ενδεχόμενα πλημμυρικά φαινόμενα), με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Όσον αφορά τη γενικότερη πολιτική για τις δασικές πυρκαγιές, επισημαίνουμε ότι: Το μοντέλο δασοπυρόσβεσης που εφαρμόζεται σήμερα, έχει πλέον αποδεδειγμένα αποτύχει. Και αυτό κρίνοντας όχι με βάση τον αριθμό των πυρκαγιών που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε χρόνο η Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά με βάση το κόστος που αυτές έχουν σε οικονομικούς πόρους και στη σωματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων. Έχει αποδειχθεί ότι το κόστος καταστολής είναι 30 φορές μεγαλύτερο από το κόστος πρόληψης.
Επιβάλλεται άμεσα η σύνταξη Επιχειρησιακών Σχεδίων Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών και Φυσικών Καταστροφών ανά Δασαρχείο, που να περιλαμβάνει τη σύνδεση και την ένταξη του αγροτικού χώρου και πληθυσμού στο σχεδιασμό αυτό, ώστε να θωρακιστεί το σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας. Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που έχει οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές προεκτάσεις και ανθρώπινες ζωές.
Επειδή είδαμε, όπως συνήθως, να διακινούνται σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικά σχόλια σε βάρος των Δασικών Υπηρεσιών, τονίζουμε ότι σύμφωνα με το νόμο 2612/1998 στην αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Δασών ανήκει η πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.
Εκφράζουμε την βαθειά θλίψη μας για τον θάνατο των αεροπόρων και των συμπολιτών μας. Συγχαίρουμε τους Πυροσβέστες, Σώματα Ασφαλείας, Στρατό, τους Εθελοντές, τους Πολίτες και τους Γεωτεχνικούς και τους Εργαζόμενους στα Δασαρχεία που δίνουν την καθημερινή τους μάχη.
Ζητούμε να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες αναδιοργάνωσης των Δασικών Υπηρεσιών και να προσλάβει επιτέλους ειδικούς επιστήμονες (Δασολόγους και Δασοπόνους) οι προσλήψεις των οποίων βρίσκονται σε εκκρεμότητα εδώ και τέσσερα χρόνια, αλλά και Δασοφύλακες. 8. Επειδή ο νόμος 2612/1998 εκ του αποτελέσματος όχι μόνο απέτυχε αλλά είναι υπεύθυνος για τις καταστροφές και τους θανάτους, για αυτό επιβάλλεται η πλήρης υιοθέτηση των προτάσεων-λύσεων όπως έχει πολλές φορές υποβάλλει στους Πολιτικούς το Α΄/θμιο Σωματείο μας η Π.Ε.Δ.Δ.Υ. (Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων)».
Στις 19/7/2023 δημοσιεύτηκε η 43926/19-7-2023 εγκύκλιος περί χορήγησης ενισχύσεων βάσει ΟΣΔΕ έτους 2023 του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Επαγγελματιών Γεωπόνων (Π.Ο.Σ.Ε.Γ.), η εγκύκλιος έχει σημαντικά λάθη και εμφανίζεται σαν ένα αντίγραφο της εγκύκλιου του 2022, ενώ φέτος έχουν αλλάξει πολλά (αναφορά σε αυτό είχαμε κάνει και σε σχετικό ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου ότι είναι copy paste).
Και προσθέτει: Στην εγκύκλιο ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων η 25/8/2023, ενώ μέχρι σήμερα δεν έχουν εκδοθεί βασικές υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Συγκεκριμένα, δεν έχουν εκδοθεί:
1. Οι υπουργικές αποφάσεις για τις συνδεδεμένες εισοδηματικής στήριξης σε εφαρμογή των άρθρων 32-35 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, για τα προϊόντα: Αραβόσιτο, Ρύζι, Σπόροι προς Σπορά, Βιομηχανική τομάτα, Πορτοκάλια χυμοποίησης, Όσπρια ανθρώπινης κατανάλωσης, Κορινθιακή Σταφίδα, Μήλα, Πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή, Πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή, Μεταξοσκώληκες
2. Οι εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τις συνδεδεμένες εισοδηματικής στήριξης στα παραπάνω προϊόντα αλλά και για τα προϊόντα σίτος σκληρός, σίτος μαλακός, κριθάρι, βοείο κρέας, πρόβειο και αίγειο κρέας
3. Οι εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με αναλυτικές οδηγίες αναφορικά με το περιεχόμενο και τη δήλωση για τα Προγράμματα για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων του άρθρου 31 του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 (ecoschemes), στα οποία μπορούν να συμμετέχουν οι δικαιούχοι του καθεστώτος βασικής εισοδηματικής στήριξης κατόπιν ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης
4. Οι εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τις διαδικασίες που αφορούν σε μεταβολές στους ελέγχους επιλεξιμότητας, περιφερειοποίησης και επικαλύψεων, όπου αναφέρονται οι καταληκτικές προθεσμίες αιτημάτων επανελέγχου ανά περίπτωση
5. Οι εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για την πολλαπλή συμμόρφωση.
6. Οι εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για την αιρεσιμότητα
7. Οι εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για την ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι.
Επιπλέον και για όσες υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους έχουν εκδοθεί δεν είναι δυνατή η συμπλήρωση των δηλώσεων ΟΣΔΕ διότι:
1. Δεν έχει ενεργοποιηθεί η δυνατότητα για συμπλήρωση των τιμολογίων και των ετικετών πιστοποιημένου σπόρου στην αίτηση για το μαλακό σίτο και το κριθάρι
2. Δεν γίνεται χαρακτηρισμός της έκτασης από το σύστημα ως ορεινής ή μειονεκτικής για να δηλωθούν τα μέτρα 13.1, 13.2, 13.3
3. Δεν μπορούν να δηλωθούν οι εξαιρέσεις της αιρεσιμότητας ως προς την αγρανάπαυση
4. Δεν εμφανίζονται πιστοποιημένες ποικιλίες που είναι εγγεγραμμένες στον εθνικό κατάλογο στα φυτικά είδη για να επιλεγούν για επιδότηση. Για παράδειγμα αναφέρονται στο βαμβάκι (Monica, ST 810, Adora, Irida κα) στον αραβόσιτο DKC7084, DKC6812, P1441, P1884 κα) κριθάρι (fortuna, RGT ASTEROID κ.α) σίτος μαλακός (DIM 401, STAVENTO κα)
5. Δεν γίνονται βασικοί διασταυρωτικοί έλεγχοι και σε περίπτωση που θα οριστικοποιηθούν οι αιτήσεις και περάσει η ημερομηνία της 25/8/2023 θα υπάρχουν προβλήματα στις πληρωμές όπως πέρυσι
Ενδεικτικά λάθη και προβλήματα που προκύπτουν από την 43926/19-7-2023:
A. 1.7.3.1 Χρήση μη Ιδιόκτητων Αγροτεμαχίων «Σημειώνεται ότι όλα τα μισθωτήρια πρέπει να φέρουν βεβαίωση του γνήσιου της υπογραφής των ενδιαφερομένων μερών μέσω gov».
Η παραπάνω απαίτηση της τελευταίας στιγμής μόνο προβλήματα δημιουργεί και ουσιαστικά ακυρώνει όλους τους άλλους εξουσιοδοτημένους φορείς.
«Από το έτος 2022 λαμβάνονται υπόψιν τα στοιχεία του Λειτουργούντος Κτηματολογίου όπου εμφανίζονται κύριοι Φορείς του Ελληνικού Δημοσίου».
Μέχρι σήμερα δεν έχουν ανεβεί στο σύστημα τα γεωχωρικά δεδομένα για τις εκτάσεις που εμφανίζονται ως κύριοι οι Φορείς του Ελληνικού Δημοσίου και δεν γίνεται καμία διασταύρωση.
B. 1.7.3.3 Έλεγχος ΑΤΑΚ
«3. Στις περιπτώσεις που ένα ΑΤΑΚ αντιστοιχεί σε περισσότερους από έναν ενοικιαστές τότε θα γίνεται αντιπαραβολή με τη συνολική έκταση που δηλώνει ο ιδιοκτήτης κι εφόσον είναι επαρκής δεν θα γίνεται καμία προσαρμογή. Στην περίπτωση που δεν επαρκεί η έκταση που δηλώνεται από τον εκμισθωτή θα βγαίνει προειδοποιητικό μήνυμα ότι η δηλούμενη έκταση θα αναπροσαρμοσθεί ενώ θα του επιτρέπει να οριστικοποιεί».
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει στο σύστημα διασταυρωτικός έλεγχος για τα ΑΤΑΚ των εκμισθωτών και δεν μπορεί να γίνει τέτοιος έλεγχος μέχρι να οριστικοποιηθούν όλες οι δηλώσεις.
C. 2.1 Χρήση της Γεωργικής Γης
«3. Για να είναι επιλέξιμες, οι εκτάσεις πρέπει να ανταποκρίνονται στον ορισμό του επιλέξιμου εκταρίου καθ’ όλο το ημερολογιακό έτος, εκτός από περίπτωση ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιστάσεων».
Ενδεικτικά ποιες είναι οι περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή εξαιρετικών περιπτώσεων.
D. 2.3 Δηλούμενες Καλλιέργειες
«Κύριες καλλιέργειες είναι οι φθινοπωρινές/χειμερινές ή ανοιξιάτικες/καλοκαιρινές καλλιέργειες που καταλαμβάνουν το αγροτεμάχιο για το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου και λαμβάνονται υπόψη κατά τον έλεγχο της τήρησης του πρασινίσματος».
Δεν υπάρχει το «πρασίνισμα» πλέον.
«Ως αγρανάπαυση: δηλώνεται η αρόσιμη έκταση που δεν καλλιεργείται καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου αλλά εφαρμόζεται μία άροση ανά έτος».
Με βάση την εθνική και διεθνή γεωπονική βιβλιογραφία η άροση δεν είναι καλό να γίνεται κάθε έτος γιατί επιφέρει μεγάλα προβλήματα στην δομή και την γονιμότητα του εδάφους και στην πανίδα της περιοχής. Επιπλέον το κόστος για την άροση είναι μεγάλο όπως και το ενεργειακό αποτύπωμα κατά την άροση. Η σωστή γεωπονική ορολογία θα έπρεπε να είναι: «η κατεργασία του εδάφους με όποιον τρόπο είναι εφικτός ανάλογα με τις κλίσεις του εδάφους».
E. Γη Υπό Αγρανάπαυση
«Στο πλαίσιο τήρησης των υποχρεώσεων του πρασινίσματος, κατά παρέκκλιση για το έτος υποβολής αιτήσεων 2022:».
Είμαστε στο έτος 2023 και δεν υπάρχει πλέον το πρασίνισμα αλλά το καθεστώτος της Αιρεσιμότητας με τα πρότυπα Καλής Περιβαλλοντικής και Γεωργικής Κατάστασης και συγκεκριμένα το (ΚΠΓΚ)
8 F. 6 Προγράμματα για το Κλίμα, το Περιβάλλον και την Καλή Διαβίωση των Ζώων (ECO- SCHEME)
«Θα ακολουθήσει σχετική εγκύκλιος της Υπηρεσίας με αναλυτικές οδηγίες αναφορικά με το περιεχόμενο και τη δήλωση των οικολογικών σχημάτων».
Μέχρι σήμερα δεν έχουν βγει οι εφαρμοστικές εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ
G. 8.1 Δικαιούχοι και Όροι Επιλεξιμότητας
«Οι παραγωγοί οφείλουν να δηλώνουν όλες τις εκτάσεις που υπάρχουν στην εκμετάλλευση τους και να μην προβαίνουν σε ενέργειες που δημιουργούν τεχνικές προϋποθέσεις/συνθήκες για την λήψη της εν λόγω ενίσχυσης όπως είναι η κατάτμηση ή μείωσης της έκτασης της εκμετάλλευσης για την λήψη της σχετικής ενίσχυσης σε σχέση με την αίτηση του προηγουμένου έτους, περίπτωση στην οποία η Υπηρεσία μπορεί να αρνηθεί την χορήγηση της σχετικής ενίσχυσης μετά την διασταύρωση των αιτήσεων».
Η κατοχή των αγροτεμαχίων είναι μια δυναμική κατάσταση. Ο παραγωγός δεν γνωρίζει κάθε έτος τους μισθωμένους αγρούς που θα έχει την επόμενη χρονιά και μπορεί να απολέσει κάποια μισθωμένα αγροτεμάχια. Έτσι πρέπει να μην είναι γενική η κατάσταση της άρνησης αλλά να ελεγχθεί με τα πραγματικά δεδομένα χρησιμοποιώντας αντικειμενικά θεσμοθετημένα κριτήρια για να μην υπάρχει υποψία συναλλαγής.
H. 9 Συνδεδεμένη Εισοδηματική Στήριξη
«2. Οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης των ενισχύσεων αυτών περιγράφονται σε σχετικές Υπουργικές αποφάσεις».
Μέχρι σήμερα δεν έχουν βγει οι Υπουργικές αποφάσεις για τις περισσότερες ενισχύσεις της συνδεδεμένης εισοδηματικής στήριξης και οι εφαρμοστικές εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ
I. 12 Αιρεσιμότητα
«Οι υποχρεώσεις των γεωργών σε σχέση με τις παραπάνω απαιτήσεις, περιγράφονται αναλυτικά στην κατ’ έτος εκδιδόμενη εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ για την αιρεσιμότητα».
Μέχρι σήμερα δεν έχει βγει η εφαρμοστική εγκύκλιος από τον ΟΠΕΚΕΠΕ
J. 13.1.1.2 Κριτήρια μη Επιλεξιμότητας των προς Ενίσχυση Εκτάσεων
«8. η σπορά δεν είχε ολοκληρωθεί το αργότερο πριν από τις 31 Μαΐου 2022, προκειμένου για το βαμβάκι».
Το έτος υποβολής είναι το 2023 όχι το 2022
«10. το τιμολόγιο αγοράς πιστοποιημένου σπόρου σποράς, για τις ενισχύσεις που προβλέπεται η προσκόμισή του φέρει ημερομηνία μετά τις 31 Ιανουαρίου 2023 ή μετά τις 15/2/2023 στην περίπτωση που υπάρχει δελτίο αποστολής έως 31/1/2023».
Η συγκεκριμένη περίπτωση αφορά συγκεκριμένα φυτικά είδη (όπως το σκληρό σιτάρι) και πρέπει να αναφερθούν.
Με βάση τα ανωτέρω σας ζητάμε:
- την άμεση διόρθωση της συγκεκριμένης εγκυκλίου,
- την άμεση έκδοση των υπουργικών αποφάσεων που αναμένονται,
- την άμεση έκδοση των εφαρμοστικών εγκυκλίων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ,
- την άμεση αναβάθμιση της εφαρμογής με τα απαραίτητα στοιχεία, φόρμες, διασταυρωτικούς και δεχούμενα στο gov για να μπορούν να εισαχθούν οι δηλώσεις ΟΣΔΕ,
- την παροχή του απαραίτητου χρόνου, μετά την οριστικοποίηση των απαραίτητων διαδικασιών, έτσι ώστε το έργο του ΟΣΔΕ να γίνει λειτουργικό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό για όλους τους εμπλεκόμενους και κυρίως για τους 650.000 δικαιούχους.
Μετά τον τρύγο θα υπάρξουν παρεμβάσεις για τυχόν αποζημιώσεις των αμπελουργών από τις προσβολές του περονόσπορου.
Αυτό ανέφερε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Διονύσης Σταμενίτης, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ανδρέα Παναγιωτόπολου, με θέμα: «Αποζημιώσεις και ενίσχυση των παραγωγών για τις πληγείσες από τον περονόσπορο αμπελοκαλλιέργειες».
Συγκεκριμένα ανέφερε ότι «οι φυτοπαθολογικές προσβολές, όπως περονόσπορος συγκεκριμένα, δεν καλύπτονται ασφαλιστικά. Ωστόσο, γνωρίζουμε μέσω των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ ότι έχουν σημειωθεί εκτεταμένες προσβολές από περονόσπορο σε αμπελοκαλλιέργειες, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές όπως η Δυτική Ελλάδα, η Πελοπόννησος, η Κρήτη, αλλά και η Μακεδονία.
Σήμερα, όμως, που συζητάμε δεν έχουμε την πλήρη εικόνα του φαινομένου καθώς αυτό εξελίσσεται και είμαστε υποχρεωμένοι να το παρακολουθούμε όπως και το κάνουμε.
Στο τέλος, λοιπόν, της καλλιεργητικής περιόδου θα γίνει αξιολόγηση της κατάστασης όπως αυτή θα έχει διαμορφωθεί και τότε θα είμαστε σε θέση να πούμε αν και σε ποιες παρεμβάσεις θα προχωρήσουμε, εφόσον αυτές κριθούν απαραίτητες και για τα αμπέλια και για άλλες καλλιέργειες που εμφανίζουν ή θα εμφανίσουν προβλήματα. Και σε αυτήν την περίπτωση, θα εξαντλήσουμε κάθε εργαλείο και μέσο που μας δίνει η εθνική και η ενωσιακή νομοθεσία».
Η κυβέρνηση μελετά την οικονομική στήριξη των παραγωγών κερασιών και επιτραπέζιων σταφυλιών ποικιλίας Crimson.
Συνάντηση της Υφυπουργού Ανάπτυξης, Άννας Μάνη - Παπαδημητρίου, με τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Διονύση Σταμενίτη, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (20 Ιουλίου), με επίκεντρο τις παραγωγές κερασιών και σταφυλιών Crimson.
Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης, η κα Μάνη δήλωσε: «Στο επίκεντρο των επαφών μας βρέθηκαν οι παραγωγείς και ο τρόπος ενίσχυσης και στήριξής τους. Μεταξύ άλλων, με τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σταμενίτη συζητήσαμε για τις καλλιέργειες σταφυλιών ποικιλίας Crimson και τις καλλιέργειες κερασιών.
Συμφωνήσαμε πως θα είμαστε σε συνεχή επικοινωνία για τον συντονισμό των μέτρων στήριξης των αγροτών, τόσο για τις συγκεκριμένες, όσο και για τις άλλες αγροτικές παραγωγές. Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί σημαντικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και δεσμευόμαστε ότι με τις απαραίτητες πρωτοβουλίες και ενέργειες θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας».
Τις προτάσεις του ανακοίνωσε το ΓΕΩΤΕΕ για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Συγκεκριμένα αναφέρει τα εξής:
Για μια ακόμη φορά γινόμαστε μάρτυρες μιας μεγάλης καταστροφής, με τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Αττική, στην Κορινθία και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Πυρκαγιές που, εκτός από τη βαθιά και ανείπωτη θλίψη που προκαλούν σε όλο τον ελληνικό λαό, δημιουργούν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα με άμεσες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας αλλά και της υγείας των κατοίκων των πληγέντων (και όχι μόνο) περιοχών. Τα παραπάνω καθιστούν επιτακτική την ανάγκη ριζικών αλλαγών στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής που αφορά στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών (αλλά και των φυσικών καταστροφών γενικότερα). Η μεγαλύτερη τομή που επιβάλλεται να κάνει η πολιτεία είναι να ρίξει το βάρος της στην ουσιαστική αναβάθμιση της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών έναντι της καταστολής τους, κάτι που θα συμβάλει τα μέγιστα στην άμβλυνση των συνεπειών που αυτές μπορεί να έχουν.
Το Διοιητικό Συμβούλιο του ΓΕΩΤΕΕ, ως σύμβουλος της πολιτείας για θέματα που έχουν να κάνουν με την προστασία και διαχείριση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, ενώνει τη φωνή του και τις δυνάμεις του με τον υπόλοιπο επιστημονικό κόσμο της χώρας, ώστε να βοηθήσει την πολιτεία στο σχεδιασμό μιας νέας πολιτικής η οποία θα βασίζεται στην επιστημονική γνώση και εμπειρία, τόσο για την πρόληψη όσο και για την αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται από τις πυρκαγιές και τα πλημμυρικά φαινόμενα που τις ακολουθούν, όσο και για την αποκατάσταση του κοινωνικού ιστού και του αγρο-δασικού χώρου.
Βρισκόμαστε, δυστυχώς, στη δυσάρεστη θέση να επαναλάβουμε τις προτάσεις που είχαμε κάνει μετά την καταστροφή στο Μάτι και τις μεγάλες πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, οι οποίες όμως αγνοήθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από την πολιτεία διαχρονικά. Επαναλαμβάνουμε την πρότασή μας να γίνει αξιολόγηση των υπαρχόντων σχεδίων αντιπυρικής προστασίας και της επιχειρησιακής εφαρμογής τους, ώστε να υπάρξει απόδοση ευθυνών για την καταστροφή που συντελέστηκε, όπου κι αν αυτές ανήκουν. Επίσης, θα πρέπει να υπάρξουν άμεσα δράσεις για την αποκατάσταση των καμένων περιοχών (οι οποίες θα βοηθήσουν και στην προστασία από ενδεχόμενα πλημμυρικά φαινόμενα), με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Όσον αφορά τη γενικότερη πολιτική για τις δασικές πυρκαγιές, επισημαίνουμε ότι:
1) Το μοντέλο δασοπυρόσβεσης που εφαρμόζεται σήμερα, έχει πλέον αποδεδειγμένα αποτύχει. Και αυτό κρίνοντας όχι με βάση τον αριθμό των πυρκαγιών που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε χρόνο η Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά με βάση το κόστος που αυτές έχουν σε οικονομικούς πόρους και στη σωματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων. Έχει αποδειχθεί ότι το κόστος καταστολής είναι 30 φορές μεγαλύτερο από το κόστος πρόληψης. Άρα, η πρόληψη δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κόστος αλλά ως επένδυση.
2) Επιβάλλεται άμεσα η σύνταξη Επιχειρησιακών Σχεδίων Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών και Φυσικών Καταστροφών ανά Δασαρχείο, που να περιλαμβάνει τη σύνδεση και την ένταξη του αγροτικού χώρου και πληθυσμού στο σχεδιασμό αυτό, ώστε να θωρακιστεί το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας. Επιβάλλεται να γίνει άμεσα η αναθεώρηση του Π.Δ. για τις επικίνδυνες περιοχές έναρξης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς καθώς και η ένταξη της αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού στη πρόληψη και καθαρισμό των Δασικών οικοσυστημάτων, ενώ καθοριστικής πλέον σημασίας θα πρέπει να είναι στο εξής η ένταξη των νέων τεχνολογιών στην διαδικασία πρόληψης και διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών. Επίσης, όπως έχουμε ξαναπεί, θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή προτεραιοτήτων στη χρηματοδότηση δράσεων της πολιτείας. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που το μεγαλύτερο μέρος της έκτασής της είναι δάση ή δασικές εκτάσεις και πολλές αστικές περιοχές περικλείονται ή βρίσκονται εντός δασικών περιοχών, δεν μπορεί η υποστήριξη της δασικής υπηρεσίας να είναι ελλιπής. Σε αντίθεση με την σημερινή κατάσταση, χρειάζεται μια πλήρως εξοπλισμένη και επαρκώς στελεχωμένη δασική υπηρεσία η οποία θα έχει έγκαιρα τους αναγκαίους για την εκπλήρωση της αποστολής της πόρους. Έτσι και προκειμένου η Δασική Υπηρεσία να είναι σε θέση να υλοποιήσει τον προαναφερόμενο σχεδιασμό, απαιτούνται τόσο οι απαραίτητες πιστώσεις όσο και, κυρίως, η άμεση ουσιαστική στελέχωσή της, πέρα και πάνω από τις περιορισμένες και σίγουρα ανεπαρκείς και καθυστερημένες προγραμματισμένες προσλήψεις, οι οποίες ουσιαστικά δεν καλύπτουν ούτε την αντικατάσταση των υπαλλήλων που αποχώρησαν μόλις τα τελευταία έτη.
3) Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που έχει οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές προεκτάσεις. Πλέον οι προεκτάσεις αφορούν και την υγεία των πολιτών (σωματική αλλά και ψυχική), ενώ έχουν άμεση επίδραση στην κοινωνική συνοχή και οργάνωση. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα που θα βοηθήσουν τον πληθυσμό σε όλες αυτές τις παραμέτρους. Κυρίως όμως θα πρέπει να ληφθούν μέτρα συγκράτησης του πληθυσμού στην ύπαιθρο και αναδιοργάνωσης της οικονομικής τους δραστηριότητας.
4) Επίσης, δεν μπορούμε να μην τονίσουμε την ανάγκη για δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με την προστασία από τις φυσικές καταστροφές και την εξαιρετική σημασία που αυτές έχουν στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Στα πλαίσια αυτά, κρίνεται απαραίτητη και επιβεβλημένη η εισαγωγή, ως αυτοτελές αντικείμενο, στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μαθήματος ή σειράς μαθημάτων με αντικείμενο την προστασία από τις φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς κλπ.).
Σε κάθε περίπτωση, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας εκφράζει τη διαθεσιμότητά του να συνδράμει στο έργο της Πολιτείας με όλες τις δυνάμεις και δομές του και τίθεται στην διάθεση των αρμόδιων αρχών.
Τονίζουμε ότι βρισκόμαστε δίπλα σε όλους τους πολίτες που πλήγηκαν από τη φυσική αυτή καταστροφή, συγχαίρουμε τους ήρωες πυροσβέστες, τα σώματα ασφαλείας, το στρατό, τους γεωτεχνικούς και εργαζόμενους στα δασαρχεία, τους εθελοντές και πολίτες που έδωσαν και δίνουν τη μάχη με την πύρινη λαίλαπα.
Τέλος, καλούμε όλους τους συναδέλφους γεωτεχνικούς να σταθούν στο πλευρό των πληγέντων τις δύσκολες τούτες ώρες και να βοηθήσουν, με όλες τους τις δυνάμεις, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των συμπολιτών μας, καθώς και στην αποκατάσταση της περιβαλλοντικής καταστροφής στις πληγείσες περιοχές και στην περίθαλψη των ζώων, δεσποζομένων και αδέσποτων, που αυτή την ώρα χρειάζονται ακόμη περισσότερο τη βοήθειά μας.
Αγωγές και μηνύσεις ενάντια σε έμπορους που δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους και δεν έχουν ακόμη εξοφλήσει τους παραγωγούς κορινθιακής σταφίδας, ξεκινά ο Ανεξάρτητος Αγροτικός Σύλλογος Αιγιαλείας.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Γιάχος, σταφιδοπαραγωγός και πρόεδρος στον Ανεξάρτητο Αγροτικό Σύλλογο Αιγιαλείας, «η 7η Ιουλίου ήταν η ημερομηνία που έβαλε η Συνέλευση του Συλλόγου ώστε να εξοφλήσουν οι έμποροι τα τιμολόγια της περσινής παραγωγής σταφίδας. Επειδή όμως τελικά δεν εξόφλησαν τους παραγωγούς αποφασίσαμε να κινηθούμε δικαστικά. Θα μαζέψουμε υπογραφές μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες και θα ακολουθήσουμε την νομική οδό.
Την σταφίδα οι έμποροι την παρέλαβαν από Αύγουστο έως Οκτώβριο του 2022. Φτάσαμε Ιούλιο του 2023 και ακόμη οι παραγωγοί δεν έχουν πληρωθεί.
Οι τιμές παραγωγού το 2023 ήταν για ακόμη μια χρονιά εξευτελιστικές, από 60 λεπτά έως 1,20 ευρώ για την καλή ποιότητα σταφίδας. Από την άλλη στα σούπερ μάρκετ πωλείται το προϊόν από 5,5 έως 6 ευρώ το κιλό.
Οι παραγωγοί φέτος εκτός τις οφειλές των εμπόρων δεν πληρώθηκαν σωστά την συνδεδεμένη και δεν έχουν ακόμη πληρωθεί το Κομφούζιο. Όλοι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.
Για να καταλάβετε ο ΕΛΓΑ στις ζημιές πληρώνει το κόστος παραγωγής. Πέρυσι αποζημίωσε για ζημιές την κορινθιακή σταφίδα στα 1,30 ευρώ, που είναι σε υψηλότερα επίπεδα από την τιμή πώλησης του προϊόντος στο εμπόριο.
Αν δεν θέλουν να αγοράζουν σταφίδες να μας το πουν να αλλάξουμε καλλιέργεια. Με την κατάσταση που υπάρχει στην αγορά καλούμε τους παραγωγούς φέτος να μην πουλήσουν κάτω από τα 2 ευρώ το κιλό».