Τη Δευτέρα, 11 Δεκεμβρίου 2023, πραγματοποιείται η Επιστημονική Ημερίδα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ) με τίτλο: «Spodoptera frugiperda: Μια νέα απειλή εντός των πυλών της Ευρώπης».
Η Ημερίδα, που διοργανώνεται από την Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος, θα λάβει χώρα στο Αμφιθέατρο της Βιβλιοθήκης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και τελεί υπό την αιγίδα του ΓΠΑ και του ΥπΑΑΤ.
Το πρόγραμμα της Ημερίδας είναι:
11:30-12:00 Προσέλευση
12:00-12:30 Χαιρετισμοί, έναρξη εργασιών Ημερίδας
12:30-12:50 «Το έντομο Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) και η εμφάνισή του στη χώρα μας», Δρ. Δημήτριος Παπαχρήστος, Ερευνητής Α', ΜΦΙ
12:50-13:10 «Φυτοϋγειονομική Νομοθεσία σχετικά με το Spodoptera frugiperda» κ. Χρήστος Αραμπατζής, Προϊστάμενος Τμήματος Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου ΥπΑΑΤ
13:10-13:30 «Είναι η ανθεκτικότητα του Spodoptera frugiperda στα εντομοκτόνα απειλή για τα προγράμματα φυτοπροστασίας στην Ελλάδα;» Καθ. Γιάννης Βόντας, ΓΠΑ & ΙΜΒΒ
13:30-14:30 Συζήτηση, συμπεράσματα
14:30-15:30 Ελαφρύ γεύμα
Η απομακρυσμένη παρακολούθηση θα είναι δυνατή μέσω του συνδέσμου (πατήστε εδώ)
Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι καλλιεργητές, κυρίως οι επαγγελματίες, αυτή την περίοδο έχουν αρχίσει τη συγκομιδή στις ελιές ή μερικοί έχουν ήδη πάρει το ελαιόλαδο.
Οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία φέτος δεν επέτρεψαν σε πολλές περιπτώσεις τη συγκομιδή να είναι η προσδοκώμενη, αλλά αυτό το ζήτημα θα το θίξουμε σε επόμενη αρθρογραφία. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν αυτή την περίοδο καθώς και μετά τη συγκομιδή της ελιάς, διότι αυτό το διάστημα πρέπει να βοηθήσουμε τα δέντρα να επουλώσουν τις πληγές της συγκομιδής και να αναπληρώσουν μέρος των χαμένων κατά τη συγκομιδή θρεπτικών στοιχείων, ώστε η επόμενη χρονιά να είναι παραγωγική και απαλλαγμένη κατά το δυνατόν από προβλήματα.
Κλάδεμα
Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες. Οι στόχοι του κλαδέματος είναι αφενός η δημιουργία ισχυρού σκελετού με κατάλληλο σχήμα, που να διευκολύνει τις καλλιεργητικές φροντίδες και να επηρεάζει θετικά τη σχέση βλάστησης / καρποφορίας, ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής και αφετέρου η μείωση της παρενιαυτοφορίας στην ελιά. Σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε ένα ορθολογικό κλάδεμα είναι ο τρόπος καρποφορίας της ελιάς, η παρουσία λαίμαργων βλαστών, ο φωτισμός της κόμης, οι συνθήκες καλλιέργειας, η ευρωστία των δένδρων και η ηλικία τους.
Το κλάδεμα διακρίνεται:
- Σε κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα.
- Σε κλάδεμα καρποφορίας στα παραγωγικά δένδρα και
- Σε κλάδεμα ανανέωσης στα ηλικιωμένα δένδρα
- Κλάδεμα διαμόρφωσης ή ανανέωσης πρέπει να γίνεται με το τέλος της χειμερινής περιόδου και την αρχή της εαρινής. Ο λόγος είναι ότι η κόμη δεν είναι καλό να αραιώνει πολύ κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς αποτελεί παράγοντα που βοηθά το δέντρο να αντέξει το κρύο του χειμώνα, προστατεύοντας τα κλαδιά και τον κορμό.
Διαχείριση εδάφους και ζιζανίων
Παραδοσιακά πολλοί καλλιεργητές, καίνε τα κλαδιά στο χωράφι. Στη σημερινή εποχή, καλό είναι αυτή η πρακτική να εγκαταλειφθεί. Είτε συνεταιρικά, είτε κατά μόνας, αν το μέγεθος της εγκατάστασης το επιτρέπει, ένας θρυμματιστής κλαδιών και μια εγκατάσταση κομποστοποίησης είναι μια λύση πολύ προτιμότερη. Αφενός για το περιβάλλον, που δεν επιβαρύνεται με διοξείδιο του άνθρακα και μικροσωματίδια κατά την καύση και αφετέρου για το έδαφος όπου η προσθήκη κομπόστ αυξάνει την οργανική ουσία του και με την απόθεση στην επιφάνειά του θρυμματισμένων κλαδιών, περιορίζεται η απώλεια της εδαφικής υγρασίας κατά την περίοδο που η ελιά έχει αυξημένες υδατικές και θρεπτικές ανάγκες (άνοιξη – καλοκαίρι), καθώς και η ανάπτυξη ζιζανίων.
Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα δένδρα στην προσρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, δημιουργούν προβλήματα στη συγκομιδή και όταν είναι ξερά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, είναι πολλές φορές χρήσιμα γιατί προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση, φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα και εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Η διαχείριση των ζιζανίων στον ελαιώνα είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία των δένδρων, την εποχή και από το αν ο ελαιώνας είναι αρδευόμενος ή όχι.
Τα ζιζάνια πρέπει να περιορίζονται τους χειμερινούς μήνες γιατί εκτός των άλλων αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον σε περίπτωση παγετού. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη μέθοδος καταπολέμησης. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται ο συνδυασμός μηχανικής και χημικής καταπολέμησης (χορτοκοπή, σκάλισμα ή ελαφρά άροση μεταξύ των γραμμών) ενώ τα χημικά ζιζανιοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο επί της γραμμής. Η χρήση ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι στοχευμένη, προσεκτική και αποτελεσματική. Η χρήση ουσιών νανοτεχνολογίας που βοηθούν την καλύτερη διείσδυση των ζιζανιοκτόνων μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει την απαιτούμενη ποσότητά τους.
Λίπανση
Κατά τη διάρκεια της καρποφορίας και μέχρι τη συγκομιδή, απομακρύνονται πολλά θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν. Γενικά για κάθε 50Kg ελαιοκάρπου απομακρύνονται από το έδαφος 450g άζωτο, 100g φώσφορος, 500g κάλιο και 200g ασβέστιο. Η χρήση σύνθετων λιπασμάτων αυξάνει υπερβολικά το φώσφορο στο έδαφος με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόσληψη άλλων θρεπτικών στοιχείων. Η χημική ανάλυση του εδάφους και η φυλλοδιαγνωστική είναι οι απαραίτητες μέθοδοι που μπορούν να καθορίσουν την ορθολογική λίπανση των ελαιόδεντρων. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής οι καλλιεργητές μπορούν να εφαρμόσουν διαφυλλική θρέψη, το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο καθώς, όσο ο καιρός κρυώνει, η δραστηριότητα και η μετακίνηση θρεπτικών από τη ρίζα προς τα φύλλα μειώνεται. Πιο συγκεκριμένα μια διαφυλλική εφαρμογή θρεπτικών πρέπει να περιλαμβάνει όξινο κάλιο και πυρίτιο, ενώ αμέσως μετά το φούσκωμα των ματιών πρέπει να χορηγηθεί ασβέστιο, άζωτο, βόριο και μαγνήσιο. Σημειωτέον ότι η επάρκεια ασβεστίου στους βλαστούς στα αρχικά στάδια της βλάστησης βοηθά την ανθοφορία και τη μείωση των προσβολών από γλοιοσπόριο. Ο δε συνδυασμός του καλίου με πυρίτιο, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικός, καθώς αποτελούν δύο στοιχεία που βοηθούν το δέντρο να ανταποκριθεί στο αβιοτικό στρες που προκαλείται από το κρύο και τους χειμωνιάτικους παγετούς. Η μεγάλη ποσότητα αζώτου πρέπει να αποφεύγεται πριν τον χειμώνα, καθώς δεν είναι επιθυμητή η παράταση της βλάστησης ή και ανάπτυξη νέας βλάστησης πρόωρα, διότι αυτή η βλάστηση δεν θα μπορέσει να αντέξει το κρύο του χειμώνα. Ιχνοστοιχεία όπως το μολυβδαίνιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και ο σίδηρος που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση των οφθαλμών, μπορεί να χρησιμεύσουν, ώστε τα δέντρα να μπουν στη φάση της χειμερινής ανάπαυσης ομαλά. Στο τέλος του χειμώνα, αναπληρώνουμε τις ανάγκες όλων εκείνων των θρεπτικών στοιχείων που θα βοηθήσουν στη επερχόμενη νέα βλάστηση και την προετοιμασία για την επόμενη ανθοφορία.
Φυτοπροστασία
Μετά το πέρας της συγκομιδής, τα δέντρα μπορεί να είναι πληγωμένα από τη χρήση των εργαλείων συλλογής (ραβδιστικές μηχανές, λανάρια, πριόνια). Ακόμη, η δραστηριότητα των εντόμων που είναι αυξημένη κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, μπορεί να έχει λειτουργήσει ως φορέας μετάδοσης ασθενειών. Οι ασθένειες αυτές είναι κυρίως μυκητολογικές και βακτηριακές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η βακτηριακή καρκίνωση, το γλοιοσπόριο, το κυκλοκόνιο κλπ. Γι’ αυτό η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι κατάλληλη για να εφαρμόσουμε μυκητοκτόνα. Όσο περισσότερους πληθυσμούς εξουδετερώσουμε, τόσο λιγότεροι βλαβεροί μικροοργανισμοί θα διαχειμάσουν, και τόσο λιγότερους θα χρειαστεί να καταπολεμήσουμε κατά την περίοδο της άνθησης και της καρποφορίας. Τα σκευάσματα καλό θα είναι να είναι βιολογικά και κυρίως χαλκούχα. Η δραστηριότητα των εντόμων κατά τη χειμερινή περίοδο είναι περιορισμένη, διότι τα περισσότερα διαχειμάζουν.
Σημείωση για τη μετασυλλεκτική φροντίδα του προϊόντος
Η συσκευασία και αποθήκευση του τελικού προϊόντος, είτε αυτό είναι ελαιόλαδο, είτε είναι βρώσιμη ελιά, είναι πολύ σημαντική γιατί προσθέτει και διαφυλάσσει την αξία του προϊόντος και συνακόλουθα το εισόδημα του παραγωγού. Προτείνουμε αυτή να μην γίνεται κατ’ οίκον, αλλά σε πιστοποιημένα ελαιουργεία και τυποποιητήρια, είτε συνεταιρισμών, είτε ιδιωτικά.
Εκεί μπορούν να τηρηθούν τα πρωτόκολλα τύπου HACCP που απαιτούνται ώστε το τελικό προϊόν να είναι εμπορεύσιμο και αξιόπιστο, να πωλείται στην καλύτερη δυνατή τιμή και οι πωλήσεις αυτές να επαναλαμβάνονται, καθώς ο καταναλωτής μπορεί βάσιμα να το θεωρεί αξιόπιστο και να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με το προϊόν.
Επίλογος
Μιλήσαμε για τις καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνουμε να υιοθετούνται, καθώς και ποιες χρειάζεται να ξεπεραστούν, για τη θρέψη και τους χρόνους εφαρμογής της, την απαραίτητη φυτοπροστασία από τις ασθένειες, και θίξαμε επίσης και το θέμα της μετασυλλεκτικής διαχείρισης του τελικού προϊόντος.
Η διεθνής και εγχώρια έρευνα και η καλλιεργητική εμπειρία έχει αποδείξει τη σημασία της ορθής γεωργικής πρακτικής για την ποιοτική παραγωγή ελαιόλαδου καθώς και της μετασυλλεκτικής φροντίδας της ελιάς. Ας την αποδώσουμε κι εμείς στην καλλιέργεια του σημαντικότερου δέντρου της ελληνικής γης.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος
Geogreen Agro Solutions
Το Εργαστήριο Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο: «Εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και μεθοδολογία για την εκτίμηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών παραγομένων προϊόντων από εκστατικά και εντατικά συστήματα εκτροφής αιγών και πουλερικών.» και αφορά την παρουσίαση αποτελεσμάτων στα πλαίσια του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος Code-ReFarm, HORIZON 2020.
Η εκδήλωση θα γίνει στο Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου τη Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2024 στις 11:00 στα Πέτρινα κτήρια (Συντεταγμένες 40.536522, 22.988971).
Όσοι γεωπόνοι, παραγωγοί ή άλλοι ενδιαφερόμενοι επιθυμούν να την παρακολουθήσουν θα πρέπει να στείλουν email στο [email protected]
Κατά την συνάντηση, που είχε ο Πρωθυπουργός, στο ΥπΑΑΤ, τον Ιούνιο του 2024, με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, είχε κάνει αναφορά στο υψηλό κόστος αγροτικών εφοδίων στην χώρα μας.
Ειδικά για τα φυτοφάρμακα ο κ. Μητσοτάκης είχε επισημάνει ότι «θα υπάρξει παρέμβαση υπάρχουν πολυεθνικές που τα διαθέτουν σε διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με τις τιμές που έχουν στις γειτονικές χώρες και αυτό είναι ένα θέμα προς εξέταση. Δεν θα γίνουν ανεκτές αυτές οι πρακτικές των πολυεθνικών». Από τότε όμως δεν έχει γίνει καμιά παρέμβαση ή ανακοίνωση από την κυβέρνηση.
Ερώτηση στην Βουλή
Για το θέμα κατέθεσε ερώτηση, προς τους κ.κ. Υπουργούς, Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Ζεϊμπέκ Χουσεΐν, στην οποία αναφέρει τα εξής:
«Έχουν περάσει πέντε (5) μήνες από την τελευταία επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μετά το πέρας της οποίας δήλωνε ότι «Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι η ηγεσία του υπουργείου μου υπέδειξε κάτι το οποίο δεν γνώριζα, ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με τις πολυεθνικές στον τομέα των τροφίμων, φαίνεται να τα αντιμετωπίζουμε και στον τομέα των φυτοφαρμάκων. Όπου τα ίδια προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες. Θα επαναλάβω ότι και στον τομέα αυτό τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές».
Μία δήλωση από την οποία προκύπτει εμφανώς ότι η κυβέρνηση και τα συναρμόδια Υπουργεία είναι ενήμερα για την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων.
Επειδή το κόστος παραγωγής αγροτικών προϊόντων είναι ιδιαίτερα υψηλό στη χώρα μας, κάτι που έχει παραδεχθεί και ο αρμόδιος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
Επειδή το υψηλό αυτό κόστος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις υψηλές τιμές αγροτικών εφοδίων,
Επειδή το υπερβολικό κόστος πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και ανεβάζει τις τιμές των τροφίμων στο ράφι,
Επειδή ο αγροτικός κόσμος έχει την απαίτηση από την κυβέρνηση και από τον Πρωθυπουργό προσωπικά, πέρα από την διαπίστωση των προβλημάτων, να εφαρμοστούν και συγκεκριμένες πολιτικές για την επίλυσή τους,
Επειδή μετά την αναγνώριση από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό του προβλήματος δεν απαιτείται προφανώς να υποβληθούν «συγκεκριμένες καταγγελίες σχετικά με την ύπαρξη φαινομένων αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων προκειμένου να επέμβουν άμεσα οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης», όπως απαντούσε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου σε προηγούμενες κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις, αλλά θα έπρεπε οι αρμόδιες αρχές να προβούν αυτοβούλως στις απαραίτητες ενέργειες,
Ερωτώνται οι Υπουργοί:
1. Σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες έχουν προβεί από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση του φαινομένου που περιέγραψε ο Πρωθυπουργός, ώστε η δήλωση του ότι «τέτοιες πρακτικές δεν θα γίνουν ανεκτές» να μην αποτελεί κενό γράμμα;
2. Σε πόσους ελέγχους έχουν προβεί οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές από τον Ιούνιο για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας στην αγορά αγροτικών εφοδίων και με ποια αποτελέσματα;
3. Έχει προσκομίσει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τα στοιχεία που είναι εις γνώσιν του και ενημέρωσε τον Πρωθυπουργό, στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, που δείχνουν ότι τα ίδια φυτοπροστατευτικά προϊόντα πωλούνται σε πολύ διαφορετικές τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με γειτονικές χώρες, ώστε η Επιτροπή να τα εξετάσει και να επιβάλει εάν διαπιστωθούν παραβάσεις, διοικητικές κυρώσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της;».
Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος με ακρωνύμιο PRIMESOFT (www.prime-soft.eu), πραγματοποιήθηκε το διάστημα 4-5 Νοεμβρίου διεθνές workshop σχετικά με τις προκλήσεις στην καλλιέργεια μαλακών καρπών (φράουλα, σμέουρο, βατόμουρο, μύρτιλο).
Ο Δρ. Γεώργιος Μαγγανάρης, Καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου ήταν ο διοργανωτής του συνεδρίου το οποίο ήταν κλειστού τύπου και το παρακολούθησαν πλέον των 80 ατόμων με ισότιμη συμμετοχή από Πανεπιστημιακά ιδρύματα/ερευνητικούς φορείς και ιδιωτικές εταιρείες.
Το πρόγραμμα του συνεδρίου περιελάβανε 34 προφορικές παρουσιάσεις, κατανεμημένες σε επτά θεματικές ενότητες.
Θεματικές ενότητες:
1.Τεχνολογίες έναυσης για την αντιμετώπιση αβιοτικών συνθηκών καταπόνσης
2.Στρατηγικές γενετικής βελτίωσης και προώθηση νέων ποικιλιών προσαρμοσμένες στην κλιματική αλλαγή
3.Καθορισμός ποιοτικών και φυτοχημικών ιδιοτήτων μαλακών καρπών
4.Μοντέλα παραγωγής και καλλιεργητικές πρακτικές
5.Βιώσιμες λύσεις για την αειφορική παραγωγή μούρων
6.Προκλήσεις στον κλάδο παραγωγής μαλακών φρούτων σε διαφορετικές κλιματικές συνθήκες
7.Τεχνολογικές καινοτομίες στον κλάδο παραγωγής μαλακών φρούτων
Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν δύο συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης στο τέλος κάθε ημέρας του Συνεδρίου που αφορούσαν
(1) την προώθηση ερευνητικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών
(2) και τι αναζητούν οι εταιρείες από τον ακαδημαϊκό χώρο σε επίπεδο βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας.
Τέλος, η Δρ. Sonja Bergner παρουσίασε χρηματοδοτικά εργαλεία για την υποβολή προτάσεων καινοτομίας (Innovation Actions) και έρευνας και καινοτομίας (Research & Innovation Actions) στα πλαίσια του Ορίζοντα 2021-2027.
Ομιλίες συνεδρίου:
Το πρόγραμμα του συνεδρίου και οι περιλήψεις των παρουσιάσεων είναι ηλεκτρονικά διαθέσιμες μέσω του συνδέσμου:
https://www.prime-soft.eu/assets/files/Primesoft_Soft_Fruits_Workshop1.pdf
Σχετικά με το πρόγραμμα PRIMESOFT
Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου συντονίζει το Ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα με το ακρωνύμιο PRIMESOFT σε συνεργασία με 4 εταίρους (Katholieke Universiteit Leuven, The Spanish National Research Council, The University of Potsdam, the National Technical University of Athens) που αφορά την εφαρμογή παραγόντων έναυσης σε νωπούς καρπούς υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως η φράουλα και τα σμέουρα. Σε επίπεδο εφαρμοσμένης έρευνας επιχειρείται η βελτιστοποίηση πρωτοκόλλων παραγωγής με έξυπνες γεωργικές πρακτικές και η διερεύνηση εμπορικής εφαρμογής νέων παραγόντων έναυσης ως μέρος αυτών των πρωτοκόλλων. Σε επίπεδο βασικής έρευνας, το πρόγραμμα PRIMESOFT διερευνά τον τρόπο δράσης των παραγόντων έναυσης μέσω της χρήσης μοντέλων, την ανάλυση του κόστους κύκλου ζωής, καθώς και την εφαρμογή μεταγραφωματικών και μεταβολομικών προσεγγίσεων.
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Γιώργος Μαγγανάρης
Website: www.prime-soft.eu
Με επίκεντρο την κλιματική αλλαγή και την αειφόρο ανάπτυξη, το 2ο Διεθνές Συνέδριο OpenEARTH 2024 θα πραγματοποιηθεί, στο Ρέθυμνο, από τις 26 έως τις 28 Νοεμβρίου, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, και της Περιφέρειας Κρήτης.
Το συνέδριο χρηματοδοτείται από το έργο LIFE ClimaMED: «Καινοτόμες Τεχνολογίες για το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής στο αγροτικό τομέα της Μεσογείου» και διοργανώνεται υπό τον συντονισμό του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), το Πολυτεχνείο Κρήτης, καθώς και άλλους φορείς από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και την Κύπρο.
Το συνέδριο συγκεντρώνει στην Κρήτη κορυφαίους επιστήμονες, εκπροσώπους φορέων, και ειδικούς από τον αγροτικό τομέα, με στόχο την ανταλλαγή γνώσης, την ανάδειξη καινοτόμων λύσεων και εργαλείων για την προσαρμογή του αγροτικού τομέα στην κλιματική κρίση και την ενίσχυση της αειφορίας του αγροτικού περιβάλλοντος.
Παράλληλες εκδηλώσεις με κοινωνικό προσανατολισμό
Το συνέδριο OpenEARTH συνδυάζει την επιστημονική έρευνα με δράσεις που αφορούν την τοπική κοινωνία, και γι’ αυτόν τον λόγο έχει σχεδιάσει και περιλαμβάνει εργαστήρια χρήσης ψηφιακών εργαλείων για τη διαχείριση της αγροτικής παραγωγής και την προστασία του αγροτικού περιβάλλοντος, καθώς και δράσεις δημιουργίας σχολικών και αστικών κήπων (πράσινες στέγες).
Στις 27 Νοεμβρίου, μαθητές από την Κρήτη θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό αφίσας με θέμα «ΕΔΑΦΟΣ: Καλλιεργώ με σεβασμό - Προστατεύω με πάθος».
Το συνέδριο OpenEARTH 2024 αναδεικνύει τη συμβολή της γεωργίας στην κλιματική ανθεκτικότητα και ενισχύει τη συνεργασία ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα, τους φορείς, και την τοπική κοινωνία.
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η απόφαση για την υπαγωγή του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονίας, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εντάσσεται στα πανεπιστημιακά τμήματα μεταπτυχιακού επιπέδου (integrated master 7).
Όπως αναφέρει η σχετική απόφαση, την οποία υπογράφει ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Κυριάκος Πιερρακάκης, η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος σπουδών πρώτου κύκλου του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, οδηγεί στην απονομή ενιαίου και αδιάσπαστου τίτλου σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου (integrated master) στην ειδικότητα του Τμήματος και ο τίτλος σπουδών αντιστοιχεί σε επίπεδο 7 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Επομένως οι απόφοιτοι αυτού του τμήματος με την απόκτηση πτυχίου έχουν και master γεωπονίας.
Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)
Σήμερα Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια στοχευμένη αναθεώρηση της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας, η οποία βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ καταπολεμά τα παράσιτα των φυτών, διασφαλίζει ότι τα φυτά που εισέρχονται στην ΕΕ είναι ασφαλή, ενώ παράλληλα απλοποιεί τις διαδικασίες.
«Αυτός ο κανονισμός θα διασφαλίσει ένα συνεχές υψηλό επίπεδο φυτοϋγειονομικής προστασίας σε ολόκληρη την ΕΕ και θα μας προστατεύσει από απειλές. Η αναθεώρηση περιορίζει επίσης τη γραφειοκρατία και εξορθολογίζει τους υφιστάμενους κανόνες, κάτι που θα ωφελήσει τις εθνικές αρχές, καθώς και τους φορείς του κλάδου», επισήμανε σε δηλώσεις του ο κ. István Nagy, υπουργός Γεωργίας της Ουγγαρίας.
Κύρια στοιχεία
Ένας από τους τρόπους με τους οποίους η αναθεώρηση βελτιώνει το υπάρχον πλαίσιο και προστατεύει καλύτερα την υγεία των φυτών είναι μέσω της δημιουργίας μιας ενωσιακής φυτοϋγειονομικής ομάδας έκτακτης ανάγκης. Η ομάδα θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες ειδικευμένους στην υγεία των φυτών που μπορούν να παρέχουν βοήθεια σε περίπτωση νέων εστιών παρασίτων στην ΕΕ. Η ομάδα μπορεί επίσης να παράσχει επείγουσα βοήθεια και τεχνογνωσία σε γειτονικές χώρες εκτός ΕΕ σε περίπτωση εστιών, με σκοπό την πρόληψη της εισόδου επιβλαβών φυτικών παρασίτων στην ΕΕ.
Επιπλέον, ο αναθεωρημένος κανονισμός μειώνει τον διοικητικό φόρτο για τις αρμόδιες αρχές αυξάνοντας τη διάρκεια των πολυετών προγραμμάτων ερευνών τους. Αυτά θα καλύπτουν πλέον περίοδο πέντε έως δέκα ετών, αντί για τα σημερινά πέντε έως επτά έτη. Για να εξασφαλιστεί η έγκαιρη ανίχνευση των παρασίτων, τα προγράμματα αυτά επανεξετάζονται και ενημερώνονται όταν χρειάζεται, προκειμένου να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στη φυτοϋγειονομική κατάσταση.
Η αυξημένη ψηφιοποίηση θα μειώσει επίσης τη γραφειοκρατία τόσο για τους φορείς εκμετάλλευσης όσο και για τις εθνικές αρχές.
Επόμενα βήματα
Η επίσημη έγκριση σήμερα σηματοδοτεί το τελικό βήμα στη συνήθη νομοθετική διαδικασία.
Ο κανονισμός θα υπογραφεί τώρα και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. Θα τεθεί σε ισχύ την 20ή ημέρα από τη δημοσίευσή του.
Διαβάστε τον Κανονισμό (εδώ)
Παγκοσμίως, τα γεωργικά συστήματα έχουν καταστεί ιδιαίτερα ευάλωτα κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής που έχει μετατρέψει πρώην γόνιμα εδάφη και υγιή περιβάλλοντα σε άγονες εκτάσεις, καθώς και σε διάφορες διαταραχές σε όλη την αλυσίδα αξίας της αγροδιατροφής, οι οποίες είναι αποτέλεσμα της αύξησης των τιμών της ενέργειας και των πρώτων υλών. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο κόσμος μας έχει έρθει αντιμέτωπος με μια δραματική αύξηση των φυτών εισβολέων, την αστάθεια της αγοράς, την απώλεια υπηρεσιών οικοσυστήματος και βιοποικιλότητας, την υποβάθμιση των οικοτόπων, προβλήματα ανθρώπινης υγείας ως παρενέργεια λανθασμένων γεωργικών πρακτικών και των νέων προτύπων κατανάλωσης τροφίμων, καθώς και ασθενειών των ζώων. Ο ελληνικός και ο ευρωπαϊκός γεωργικός τομέας έχουν ακόμη την υποχρέωση να κινηθούν προς την κατεύθυνση της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) της ΕΕ, να αντιληφθούν την ανάγκη υιοθέτησης βιώσιμων εναλλακτικών πλαισίων διαχείρισης καλλιεργειών, ζιζανίων και άλλων επιβλαβών οργανισμών συμβάλλοντας παράλληλα στην αύξηση της παραγωγικότητας των αγροοικοσυστημάτων και σε ένα ευρύ μετασχηματισμό του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα.
Το έργο ONE GREEN είναι ένα έργο διάρκειας 24 μηνών που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο της δράσης του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. «Χρηματοδότηση της Βασικής Έρευνας (Οριζόντια υποστήριξη όλων των Επιστημών)» του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU. Το έργο στοχεύει να δημιουργήσει ένα Ελληνικό Αγροοικολογικό Δίκτυο (Greek Agroecological Network) με 6 Living Labs, με στόχο τη συν-δημιουργία (co-creation) γνώσης, τη βελτίωση της λήψης αποφάσεων (decision making) από τους αγρότες και την αποδοχή των αγροοικολογικών προϊόντων από τους τελικούς χρήστες, καθώς και την τροφική ασφάλεια. Τα Living Labs του έργου ONE GREEN είναι οικοσυστήματα ανοικτής καινοτομίας που σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς αποσκοπούν στην ανάπτυξη και αξιολόγηση αγροοικολογικών πρακτικών, συστημάτων και πρωτοκόλλων, για να αποδείξουν, σε πραγματικές συνθήκες εκμετάλλευσης, πώς η υιοθέτηση αυτών των στρατηγικών μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υγεία του ανθρώπου και των ζώων, να μειώσει τη χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων, να ενισχύσει τη βιωσιμότητα, την παραγωγικότητα και την ανθεκτικότητα των καλλιεργητικών συστημάτων.
Τα Living Labs του έργου ONE GREEN είναι κατανεμημένα σε όλη τη χώρα και αφορούν σημαντικές καλλιέργειες όπως το σιτάρι (Λάρισα), το αμπέλι (Κορινθία), η ελιά (Ηλεία), το ρύζι (Αιτωλοακαρνανία), τα κτηνοτροφικά φυτά (Ιωάννινα) τα κηπευτικά και τα ψυχανθή (Βοιωτία). Πιο συγκεκριμένα, ορισμένες από τις αγροοικολογικές πρακτικές που αξιολογούνται σε πειράματα αγρού είναι η ψευδοσπορά (false/stale seedbed) στην καλλιέργεια του σιταριού (Εικόνα 1), η χρήση καλλιεργειών κάλυψης (cover crops) σε καλλιέργεια ελιάς είτε ως μονοκαλλιέργειες είτε ως μείγματα (Εικόνα 2), η στελεχοκοπή και η επίστρωση, η συγκαλλιέργεια κ.ά.
Ακόμη στα πλαίσια του έργου αναπτύσσεται ένα εύχρηστο Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων (Decision Support System), το οποίο στοχεύει στο να βοηθήσει τους παραγωγούς στη λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση των καλλιεργειών και των ζιζανίων με τη χρήση αγροοικολογικών στρατηγικών (μεμονωμένων ή σε συνδυασμό). Το Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων θα είναι σύντομα διαθέσιμο δωρεάν σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς μέσω της ιστοσελίδας του έργου (https://www.onegreen.gr/).
Στις 22 Οκτωβρίου 2024, το έργο ONE GREEN διοργάνωσε ημερίδα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με θέμα τις «Αγροοικολογικές προσεγγίσεις στη διαχείριση καλλιεργειών και ζιζανίων» και workshops για τα Living Labs του έργου. Στην εκδήλωση συμμετείχαν περισσότεροι από 50 ειδικοί, ερευνητές, γεωπόνοι, παραγωγοί, καταναλωτές και ενδιαφερόμενοι φορείς για να συζητήσουν καινοτόμες και βιώσιμες αγροοικολογικές πρακτικές (Εικόνα 3).
Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου είναι ο Αναπ. Καθηγητής Γεωργίας & Ζιζανιολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ) κ. Ηλίας Τραυλός ενώ εκτός από το ΓΠΑ, στο έργο συμμετέχει ως εταίρος και το Πανεπιστήμιο Πατρών. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο στην ιστοσελίδα (https://www.onegreen.gr/) και στο λογαριασμό του έργου στο LinkedIn (https://gr.linkedin.com/company/one-green-project).
Δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια η σύσταση Ομάδας Εργασίας με αντικείμενο την αποτύπωση και ανάλυση του τρόπου εισόδου και διάδοσης της νόσου της πανώλης μικρών μηρυκαστικών στη χώρα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απόφαση, η Ομάδα Εργασίας συγκροτείται από τους:
α) Μαρία Γιαννιού, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών, ειδικότητας ΠΕ Κτηνιάτρων, με βαθμό Α ́, προϊσταμένη κατ’ αναπλήρωση της Διεύθυνσης Υγείας των Ζώων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως Συντονίστρια.
β) Γεώργιο Κόμητα, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών, ειδικότητας ΠΕ Κτηνιάτρων, με βαθμό Α ́, προϊστάμενο κατ’ αναπλήρωση του Τμήματος Λοιμωδών και Παρασιτικών Νοσημάτων της Διεύθυνσης Υγείας των Ζώων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως τακτικό μέλος.
γ) Χρήστο Γούλα, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών, ειδικότητας ΠΕ Γεωπόνων, με βαθμό Α ́, προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως τακτικό μέλος.
δ) Σμαράγδα Σωτηράκη, Ερευνήτρια βαθμίδας Α ́- Διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Κτηνιατρικών Ερευνών του ΕΛΓΟ «Δήμητρα» με γνωστικό αντικείμενο «Κτηνιατρική Παρασιτολογία», ως τακτικό μέλος.
ε) Ηλία Μπουζαλά, Ερευνητής βαθμίδας Β ́- Κύριος Ερευνητής του ίδιου Ινστιτούτου και Οργανισμού, με γνωστικό αντικείμενο «Μικροβιολογία και Λοιμώδη Νοσήματα Παραγωγικών Ζώων», ως τακτικό μέλος.
στ) Γεώργιο Αρσένο, Καθηγητή του Τμήματος Κτηνιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Διευθυντή του Εργαστηρίου Ζωοτεχνίας, με γνωστικό αντικείμενο «Ζωική Παραγωγή, Ευζωία και Ηθολογία των Ζώων».
ζ) Εμμανουήλ Καλαϊτζάκη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Κτηνιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με γνωστικό αντικείμενο «Παθολογία Μηρυκαστικών», ως τακτικό μέλος.
η) Μαρία Ελένη Φιλιππιτζή, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Κτηνιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με γνωστικό αντικείμενο «Κτηνιατρική Επιδημιολογία» ως τακτικό μέλος.
θ) Αθανάσιο Γελασάκη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής της Σχολής Επιστημών των Ζώων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με γνωστικό αντικείμενο «Νοσήματα Παραγωγικών Ζώων» ως τακτικό μέλος.
ι) Σωτηρία Βουράκη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με γνωστικό αντικείμενο «Ζωοτεχνία και Γενετική Βελτίωση Μικρών Μηρυκαστικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ως τακτικό μέλος.
ια) Γεώργιο Βαλιάκο, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Κτηνιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με γνωστικό αντικείμενο «Βακτηριολογία και Βακτηριακά Νοσήματα», ως τακτικό μέλος.
ιβ) Δημήτριο Μπαλούκα, εκπρόσωπο της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, ως τακτικό μέλος.
Συντονίστρια της Ομάδας Εργασίας Μαρία Γιαννιού, όταν απουσιάζει ή κωλύεται, θα αναπληρώνει το τακτικό μέλος Γεώργιος Κόμητας.
Στην Ομάδα Εργασίας θα μπορούν να συμμετέχουν, χωρίς δικαίωμα ψήφου, μετά από πρόσκληση της Συντονίστριας και εκπρόσωποι από τις Περιφέρειες της χώρας, για να παρέχουν πληροφορίες σχετικές με τα συζητούμενα θέματα.
Η Ομάδα Εργασίας είναι μη αμειβόμενη.
Αντίθετοι με το κλείσιμο των σφαγείων για τον έλεγχο της ευλογιάς των μηρυκαστικών, δηλώνουν δύο καθηγητές Κτηνιατρικής, σε επιστολή τους στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κώστα Τσιάρα.
Οι καθηγητές Κτηνιατρικής Θεσσαλονίκης και Αθήνας κ.κ. Γιώργος Αρσένος και Θανάσης Γελασάκης καταθέτουν την δική τους επιστημονική άποψη για την αντιμετώπιση των ζωονόσων.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Δρ. Γεώργιος Αρσένος, «τι θα πετύχουμε με το να κλείσουμε για δέκα ημέρες τα σφαγεία. Όταν θα τα ανοίξουμε ξανά θα έχει λυθεί το πρόβλημα; Ζητάμε να υπάρξουν ρεαλιστικά μέτρα για έλεγχο επιζωοτιών στη χώρα. Εμείς ζητάμε να υπάρξει μια μακροχρόνια στρατηγική για την αντιμετώπισή τους. Καταθέσαμε την επιστημονική μας άποψη, που είναι ανοικτή σε κριτική. Αυτό που θέλουμε είναι να μην καταστραφούν οικονομικά οι κτηνοτρόφοι».
Πιο αναλυτικά στην επιστολή τους οι επιστήμονες αναφέρουν τα εξής:
1. Συνιστάται η απαγόρευση των αγοραπωλησιών και μετακινήσεων ζώων για αναπαραγωγή σε όλη την επικράτεια για το επόμενο εξάμηνο και επανεξέταση του μέτρου στο τέλος του διαστήματος αυτού
2. Το κλείσιμο των σφαγείων για τα αιγοπρόβατα είναι λάθος μέτρο χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Αυτό που χρειάζεται είναι έλεγχος, επιτήρηση και κανονισμός αυστηρής λειτουργίας συγκεκριμένων σφαγείων εντός κάθε περιφέρειας όπου θα γίνεται η σφαγή των ζώων ως εξής. Στο σφαγείο δημιουργείται υποδομή αποτελεσματικής απολύμανσης οχημάτων μεταφοράς ζώων και το σφαγείο νοικιάζει 2, 3, 4, 5 οχήματα, που τηρούν τις προϋποθέσεις μεταφοράς. Τα οχήματα αυτά βρίσκονται εντός του σφαγείου και απολυμαίνονται με την άφιξή τους και πριν την αναχώρησή τους. Σε κάθε όχημα εγκαθίσταται συσκευή γεωεντοπισμού (gps tracker) σε σημείο που σφραγίζει και κλειδώνεται για την αποτύπωση της πορείας του οχήματος σε πραγματικό χρόνο. Το σφαγείο έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη μεταφορά ζώων για σφαγή με τα δικά του οχήματα. Για κάθε μετακίνηση υποβάλει στη Κτηνιατρική υπηρεσία της περιφέρειας το δρομολόγιο που θα ακολουθηθεί και η επαλήθευση γίνεται με το ηλεκτρονικό ίχνος του οχήματος. Το όχημα απολυμαίνεται στο σφαγείο πηγαίνει ΠΑΝΤΑ μόνο σε μία εκτροφή – φορτώνει ζώα για σφαγή – επιστρέφει στο σφαγείο και απολυμαίνεται ξανά πριν πάει νέο δρομολόγιο. Όλα τα παραπάνω είναι υπό τον εποπτικό μηχανισμό συγκεκριμένου/ων υπαλλήλων της περιφέρειας που τους ανατίθεται το έργο αυτό.
3. Το σύστημα με τον γεωεντοπισμό των οχημάτων να εφαρμόζεται ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ σε όλα τα οχήματα τα οποία εμπλέκονται στις κτηνοτροφικές μονάδες (φορτηγά για συλλογή γάλακτος, φορτηγά για ζωοτροφές κτλ.)
4. Συντήρηση, λειτουργία και αναβάθμιση μονάδων αποτέφρωσης στα σφαγεία που θα επιλεγούν.
5. Το ΥΠΑΑΤ σε συνεργασία με κάθε περιφέρεια ξεχωριστά δημιουργεί ένα task force με αποκλειστικό σκοπό την δυναμική ενεργητική επιτήρηση στις εκτροφές στη διάρκεια του έτους. Δημιουργείται δηλαδή μια νέα υπηρεσία υπό τη διεύθυνση κτηνιατρικής που αποκλειστικό σκοπό σε επίπεδο περιφέρειας έχει το συνεχή έλεγχος του ζωικού κεφαλαίου των εκτροφών και τη διενέργεια δειγματοληψιών που θα γίνεται με βάση πίνακες που θα καταρτίσουμε (power analysis) για ορθή επιδημιολογική μελέτη πριν ξεσπάσουν τα προβλήματα. Οι ομάδες αυτές θα πρέπει να εξοπλιστούν και να εκπαιδευτούν κατάλληλα και να συνεργάζονται στενά με τα 3 πλέον εργαστήρια αναφοράς που θα πρέπει να λειτουργούν στη χώρα.
Υπάρχουν και άλλα ειδικότερα μέτρα αλλά αυτή τη στιγμή το επείγον είναι να περιοριστεί το πρόβλημα χωρίς να καταστραφούν και οι μονάδες οικονομικά.
Οι προσβολές από τον φυλλορύκτη της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν πλήξει σημαντικά την ελληνική παραγωγή τομάτας τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη βοήθεια ενός καινοτόμου βιοεντομοκτόνου, ορισμένοι παραγωγοί αρχίζουν να έχουν το πάνω χέρι ενάντια σε αυτό το καταστροφικό εχθρό.
«Το πρόβλημα του φυλλορύκτη της τομάτας στη Μεσόγειο έχει γίνει τεράστιο, προκαλώντας ζημιές έως και 100% της συγκομιδής των παραγωγών», δήλωσε η Βίκυ Τριανταφυλλίδου, γεωπόνος της Oxygen AgroShield.
«Δυστυχώς, το έντομο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλές ομάδες χημικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για την καταπολέμησή του και οι αγρότες χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές, νέες εναλλακτικές λύσεις που να είναι επίσης βιώσιμες».
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη, η Ελλάδα νωρίτερα φέτος έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που χορήγησε κατά παρέκκλιση άδεια χρήσης στο SPEAR® LEP, ένα νέο βιοεντομοκτόνο της αμερικανικής εταιρείας Vestaron Crop Protection. Σε μελέτες που διεξήχθησαν στην Ευρώπη και αλλού, το προϊόν αποδείχθηκε αποτελεσματικό κατά του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων λεπιδοπτέρων, ενώ παράλληλα είναι ήπιο για τους ανθρώπους και τους επικονιαστές.
Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας συνεχίζουν να συλλέγονται, αλλά οι καλλιεργητές τομάτας που χρησιμοποιούν το προϊόν σε όλη την Ελλάδα δήλωσαν ότι τα πρώτα αποτελέσματα είναι άκρως ελπιδοφόρα.
Δείτε βίντεο με Έλληνες καλλιεργητές τομάτας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους με το SPEAR LEP:
Αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα
Πριν από την κατά παρέκκλιση έγκριση του SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ο Γρηγόρης Σμυρνής, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στα Φιλιατρά, χρησιμοποιούσε συνδυασμό βιολογικών και χημικών σκευασμάτων για την καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας με μικτά αποτελέσματα.
«Σε γενικές γραμμές ο έλεγχος ήταν δύσκολος, επειδή όλο αυτό το διάστημα το έντομο αποκτούσε ανθεκτικότητα, ιδίως στα χημικά σκευάσματα», δήλωσε ο Σμυρνής.
«Ήμασταν από τους πρώτους που δοκιμάσαμε το SPEAR LEP στην Ελλάδα και ειδικά στις αρχικές εφαρμογές είδαμε αποτελέσματα που δεν είχαμε ξαναδεί, τόσο από πλευράς αποτελεσματικότητας όσο και από πλευράς διάρκειας. Είχαμε καλή εμπειρία και καλά σχόλια από τους πελάτες μας, γι' αυτό συνεχίζουμε να το παρακολουθούμε στις καλλιέργειες, σε διαφορετικές περιπτώσεις και διαφορετικές πιέσεις εντόμων».
Ο Νίκος Νικολαΐδης, γεωπόνος - παραγωγός από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος ελέγχει 20 εκτάρια τομάτας, ανέφερε μια παρόμοια θετική εμπειρία.
«Άρχισα να χρησιμοποιώ το SPEAR πριν από τέσσερις μήνες, μόλις πήρε την άδεια έκτακτης ανάγκης, και μπορώ να πω ότι τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά», είπε. «Είχαμε πολύ καλή και γρήγορη αποτελεσματικότητα κατά της Tuta absoluta και καλή υπολειμματική δράση».
Μοναδικός τρόπος δράσης
Το SPEAR LEP έχει μοναδικό τρόπο δράσης (ομάδα IRAC 32) και δεν έχει γνωστή ανθεκτικότητα ή διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με άλλα συνθετικά φυτοφάρμακα, γεγονός που το καθιστά χρήσιμο εργαλείο τόσο για την διαχείριση της ανθεκτικότητας όσο και για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παρασίτων.
Βασισμένο σε φυσικά πεπτίδια που βρίσκονται στο δηλητήριο της αράχνης, το προϊόν προσλαμβάνεται από τις προνύμφες καθώς τρέφονται από τα φύλλα. Όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια χαμηλή δόση του ευρέως χρησιμοποιούμενου εντομοκτόνου Bacillus thuringiensis (Bt), το οποίο διαταράσσει το έντερο της προνύμφης, η δραστική ουσία του προϊόντος εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του παρασίτου και επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό του σύστημα, καταστρέφοντας τις προνύμφες μέσα σε μόλις δύο ημέρες.
Το SPEAR LEP, όσο σκληρό και αν είναι για την Tuta, είναι επίσης πολύ εξειδικευμένο για τα λεπιδόπτερα , πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο τοξικό για τις μέλισσες και άλλα ωφέλιμα έντομα. Πλήρως βιοδιασπώμενο, είναι επίσης εξαιρετικά ασφαλές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, με μηδενικό διάστημα πριν από τη συγκομιδή (PHI) και χωρίς θεσπισμένα ανώτατα όρια υπολειμμάτων (MRL).
Πολύτιμο εργαλείο
«Ως το μοναδικό προϊόν στην κατηγορία του, το SPEAR LEP είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα, χωρίς να βλάψει τα ωφέλιμα έντομα», δήλωσε η κα. Τριανταφυλλίδου, η οποία διανέμει το προϊόν μέσω της Oxygen AgroShield και υπέβαλε την πρώτη αίτηση για την κατά παρέκκλιση έγκρισή του εκ μέρους δεκαεννέα ελληνικών ομάδων καλλιεργητών.
«Τα μηδενικά PHI και το MRL είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικά για τον παραγωγό».
«Μας βοήθησε πολύ το γεγονός ότι το PHI ήταν μηδενικό», επανέλαβε ο Θανάσης Τρύπας, γεωπόνος - παραγωγός ο οποίος ελέγχει 40 εκτάρια τομάτας στη περιοχή της Θεσσαλίας. «Είναι επίσης σημαντικό ότι δεν έχει δείξει καμία τοξικότητα για τις μέλισσες, γιατί σε όλα τα θερμοκήπια η επικονίαση γίνεται με μέλισσες».
Ο κ. Νικολαΐδης πρόσθεσε: «Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το προϊόν χωρίς φόβο, καθώς είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον χρήστη, ακόμη και τις μέλισσες και μας βοηθάει στο πρόγραμμα ψεκασμών μας, ώστε να μην έχουμε ανθεκτικότητα των εντόμων».
Ο κ. Σμυρνής επιβεβαίωσε ότι το SPEAR LEP έχει πολλά σημαντικά πλεονεκτήματα και για τη δική του επιχείρηση.
«Το πρώτο είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να φάει την τομάτα του και να είναι ασφαλής χάρη στην απουσία MRL", είπε. «Είναι επίσης φιλικό προς τον χρήστη και το παρασκεύασμα δεν βλάπτει τα ωφέλιμα έντομα, κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ στην ολοκληρωμένη διαχείριση στο θερμοκήπιο».
Απαιτούνται νέες λύσεις
Από τότε που η Ελλάδα χορήγησε για πρώτη φορά έγκριση έκτακτης ανάγκης στο SPEAR LEP τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησαν η Ιταλία και η Κύπρος. Το SPEAR LEP έχει λάβει πλήρη κανονιστική έγκριση και χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ και τον Καναδά από το 2020 και έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πλήρη έγκριση στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται το 2026. Τον περασμένο Ιούλιο, το ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας παράτεινε την περίοδο επείγουσας χρήσης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024, καθώς το προϊόν αναμένει την πλήρη έγκριση της ΕΕ,
«Είναι πολύ σημαντικό οι παραγωγοί εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να έχουν πρόσβαση σε νέα βιολογικά σκευάσματα, καθώς δεν υπάρχουν πολλές λύσεις και δραστικές ουσίες που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την Tuta στις καλλιέργειες τομάτας», δήλωσε ο κ. Νικολαΐδης.
«Στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταργηθεί πάρα πολλές δραστικές ουσίες και δεν έχουμε όπλα για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων», πρόσθεσε ο Τρύπας.
Ενώ οι εγκρίσεις έκτακτης ανάγκης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή νέων προϊόντων, όπως το SPEAR LEP, στα χέρια των αγροτών που τα χρειάζονται επειγόντως, απαιτείται και είναι σημαντική η πλήρης έγκριση από την ΕΕ για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και βιώσιμη καταπολέμηση του φυλλορύκτη της τομάτας και άλλων δαπανηρών παρασίτων, τόνισε η Τριανταφυλλίδου.
«Είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες παραγωγούς να γνωρίζουν ότι θα έχουν αυτό το προϊόν διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και γι' αυτό είναι σημαντικό για το SPEAR LEP να αποκτήσει κανονική ευρωπαϊκή άδεια - ένα προϊόν που είναι φιλικό προς το περιβάλλον, τον άνθρωπο και τους επικονιαστές και που μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαχείριση της ανθεκτικότητας», δήλωσε.
«Προϊόντα όπως το SPEAR LEP είναι τα ιδανικά εργαλεία για τη βιώσιμη γεωργία».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το SPEAR LEP και τον τρόπο πρόσβασης σε αυτό κατά την περίοδο έκτακτης χρήσης, οι καλλιεργητές τομάτας στην Ελλάδα μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα Vestaron.gr
Η Ελληνική Ζωοτεχνική Εταιρεία (Ε.Ζ.Ε.) πραγματοποίησε με επιτυχία τις εργασίες του 38ου Ετήσιου Επιστημονικού της Συνεδρίου, στις 2 – 4 Οκτωβρίου 2024, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Καρπενησίου.
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην όμορφη πόλη του Καρπενησίου, συνδιοργανώθηκε με την Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας και το Δήμο Καρπενησίου, και ήταν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Σκοπός του Συνεδρίου ήταν η παρουσίαση των αποτελεσμάτων της δραστηριότητας της ερευνητικής κοινότητας στον τομέα της ζωικής παραγωγής και η σχετική ενημέρωση του επιστημονικού γεωτεχνικού δυναμικού της Χώρας και κάθε ενδιαφερομένου ως προς τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις που μπορεί να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενή τομέα.
Την πρώτη ημέρα, έγιναν έξι εισηγήσεις από διακεκριμένους ομιλητές και εκπροσώπους τοπικών φορέων σχετικές με την ιστορία και την υφιστάμενη κατάσταση της κτηνοτροφίας στην Ευρυτανία, καθώς και με επίκαιρα θέματα για τη διατροφή, την ασφάλεια των ζωικών προϊόντων και την προστασία από φαινόμενα παραπληροφόρησης.
Στη συνέχεια, τη δεύτερη και τρίτη ημέρα του συνεδρίου, παρουσιάστηκαν 45 πρωτότυπες επιστημονικές ανακοινώσεις από νέους, κυρίως, επιστήμονες-ερευνητές, στις θεματικές ενότητες: Εκτροφή, Γενετική – Περιβάλλον – Ευζωία, Διατροφή και Ποιότητα προϊόντων.
Επίσης, το απόγευμα της δεύτερης ημέρας του συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη των συνέδρων σε εκτροφείο πέστροφας και την Ιερά Μονή Προυσού.
Συνολικά, η συμμετοχή στο συνέδριο ήταν μεγάλη καθώς το παρακολούθησαν περισσότεροι από 270 σύνεδροι, εκ των οποίων το ήμισυ περίπου ήταν προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, κυρίως από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Άρτα), το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Λάρισα), το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας (Θεσσαλονίκη) και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ), με αντικείμενο σπουδών τους την Επιστήμη της Ζωικής Παραγωγής.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν επιστημονικές απόψεις και να διερευνήσουν δυνατότητες συνεργασιών αλλά και γενικότερη κοινωνική επικοινωνία.
Η ΕΖΕ εκφράζει θερμές ευχαριστίες στην οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου, στους συνδιοργανωτές και τους χορηγούς του συνεδρίου, η στήριξη των οποίων ήταν καθοριστική για την επιτυχή διεξαγωγή του Συνεδρίου στη φιλόξενη πόλη του Καρπενησίου.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος και η Οργανωτική Επιτροπή του 20ου Πανελλήνιου Εντομολογικού Συνεδρίου, αποφάσισαν την αναβολή του 20ου ΠΕΣ, το οποίο είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί από 11-14 Νοεμβρίου 2024, στο Συνεδριακό Κέντρο ΚΕΔΕΑ, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η αναβολή του συνεδρίου οφείλεται σε οργανωτικά προβλήματα που προέκυψαν λόγω περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου και έθεταν σε κίνδυνο την επιτυχημένη διενέργεια του Συνεδρίου.
Με νεότερη ανακοίνωση θα ενημερωθείτε για τις νέες ημερομηνίες διενέργειας του Συνεδρίου. Παρακαλούμε να λάβετε υπόψη σας ότι το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί εντός του 2025.
Το Τμήμα Αγροτικής Παραγωγής του Δήμου Βέροιας, το Κέντρο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ Μακροχωρίου, ο Σύλλογος Γεωπόνων Ν. Ημαθίας, ο Αγροτικός Σύλλογος Γεωργών Βεροίας και ο Αγροτικός Σύλλογος Ημαθίας, διοργανώνουν ανοιχτή για το κοινό, ενημερωτική εκδήλωση - εσπερίδα, με θέμα: «Οπωροφόρα Δέντρα - Ευκαιρίες και προκλήσεις στην σύγχρονη εποχή».
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του Κέντρου ΔΗΜΗΤΡΑ Μακροχωρίου, Αριστοτέλους 2, Μακροχώρι Ημαθίας (έναντι ΕΑΚ ΒΕΡΟΙΑΣ), στις 4 Οκτωβρίου 2024, ημέρα Παρασκευή και ώρα 18:00.
Αναλυτικά το πρόγραμμα της εσπερίδας έχει ως εξής:
18:00 Προσέλευση και εγγραφή συμμετεχόντων.
18:30 Έναρξη και Χαιρετισμοί.
19:00 Εισήγηση του κ. ΒΑΪΔΗ ΙΩΑΝΝΗ, πρόεδρο του Συλλόγου Γεωπόνων Ν. Ημαθίας, με θέμα: «Επιδοτούμενα Προγράμματα Αγροτών και Ομάδων Παραγωγών μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης».
19:10 Εισήγηση της Δρ. ΠΑΥΛΙΝΑΣ ΔΡΟΓΟΥΔΗ, Διευθύντρια Ερευνών του Τμήματος Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δέντρων Νάουσας με θέμα: «Η χρονική εξέλιξη του "χειμερινού ψύχους” στη Νάουσα, οι επιπτώσεις του στα οπωροφόρα δένδρα και μέτρα αντιμετώπισης».
19:25 Εισήγηση του Δρ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Εντεταλμένος Ερευνητής του Τμήματος Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δέντρων Νάουσας «Μέθοδοι υπολογισμού της συσσώρευσης του χειμερινού ψύχους- απαιτήσεις ποικιλιών σε ψύχος».
19:40 Εισήγηση του κ. ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ ΧΡΗΣΤΟΥ, Αντιπρόεδρο ΕΘΕΑΣ με θέμα: «Επικαιροποίηση του Κανονισμού Ασφάλισης του ΕΛΓΑ και αποτελέσματα της καταγραφής των παραμορφωμένων πυρηνοκάρπων».
19:50 Συζήτηση και ερωτήσεις επί των τοποθετήσεων – Λήξη Ημερίδας.
Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι επαγγελματιών χρηστών φυτοπροστατευτικών προϊόντων με τη συνδρομή των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών των τοπικών ΔΑΟΚ των ΠΕ και των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του ΥπΑΑΤ.
Σύμφωνα με το υπουργείο ο στόχος της εντατικοποίησης των ελέγχων είναι διπλός:
- Πρώτον, η ενημέρωση και θωράκιση των αγροτών φυτικής παραγωγής να αποφεύγουν πρακτικές μη ορθολογικής παραγωγικής διαδικασίας και
- Δεύτερον, η προστασία του καταναλωτή και του περιβάλλοντος.
Οι έλεγχοι αφορούν κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που χρησιμοποιεί γεωργικά φάρμακα (φυτοπροστατευτικά προϊόντα) κατά την επαγγελματική του δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των ψεκαστών, αγροτών-παραγωγών, γεωπόνων ή άλλων που εφαρμόζουν γεωργικά φάρμακα στο γεωργικό τομέα ή σε άλλους τομείς δραστηριότητάς τους.
Οι έλεγχοι των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών περιλαμβάνουν επιτόπιους ελέγχους κατά την εφαρμογή τους, ελέγχους ψεκαστικού υγρού και μηχανήματος εφαρμογής του, δειγματοληψία και ελέγχους φυτικών ιστών κτλ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις διαδικασίες που περιγράφονται στην Εγκύκλιο του ΥΠΑΑΤ με Αριθ. Πρωτ. 8222/108917/03-08-2018.
Οι επαγγελματίες χρήστες καλούνται να συμμορφώνονται πλήρως με τις ορθολογικές διαδικασίες που επιτάσσει η σύγχρονη παραγωγή τροφίμων φυτικής προέλευσης και είναι νομοθετημένες τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο και ιδίως σε ό,τι αφορά στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.
Υπενθυμίζεται ότι τα διοικητικά πρόστιμα που επιβάλλονται στους παραβάτες δύναται να ανέρχονται έως και του ποσού των 30.000 ευρώ αναλογικά της φύσης του παραπτώματος.
Ο Τομέας Επιστήμης Γεωργίας της Bayer ανακοινώνει με χαρά την κυκλοφορία του νέου προϊόντος Tuta Pro Press, το οποίο εντάσσεται στη σειρά βιοφυτοπροστατευτικών προϊόντων Vynyty®. Το προϊόν αυτό έρχεται να εμπλουτίσει το ήδη πλούσιο χαρτοφυλάκιο Βiologicals της Bayer, προσφέροντας μια καινοτόμο λύση για την καταπολέμηση του εντόμου Tuta absoluta.
Το Tuta Pro Press είναι ένα πρωτοποριακό προϊόν φυτοπροστασίας, σχεδιασμένο ειδικά για την προστασία των θερμοκηπιακών καλλιεργειών τομάτας, πιπεριάς και μελιτζάνας. Βασίζεται στην τεχνολογία των φερομονών σεξουαλικής σύγχυσης, προσφέροντας μια φιλική προς το περιβάλλον λύση μέσω της μείωσης των χημικών επεμβάσεων.
Σε ένα αγροτικό περιβάλλον με συνεχόμενες προκλήσεις, η Bayer προσφέρει λύσεις που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις των αγορών, προωθώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των καλλιεργειών. Το Tuta Pro Press αποτελεί σημαντικό εργαλείο της διαχείρισης του εντόμου Tuta absoluta για τον Έλληνα παραγωγό, καθώς προσφέρει σημαντικά οφέλη, όπως:
- Αποτελεσματικότητα στην Καταπολέμηση: Η χρήση φερομονών σεξουαλικής σύγχυσης έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τον πληθυσμό της Tuta absoluta, περιορίζοντας με φιλικό τρόπο τις ζημιές στις καλλιέργειες.
- Αποτελεσματική Διαχείριση της Ανθεκτικότητας: Αντιμετωπίζει το υπαρκτό πρόβλημα της ανθεκτικότητας στα χημικά εντομοκτόνα.
- Εύκολη και Ταχεία Εφαρμογή: Η τεχνολογία PRESS επιτρέπει την ταχύτερη εφαρμογή με λιγότερους πόρους σε σύγκριση με άλλες φερομόνες της κατηγορίας του.
- Περιβαλλοντική Υπευθυνότητα: Το Tuta Pro Press είναι φιλικό προς το περιβάλλον, δεν διαθέτει διαλύτες ή μικροπλαστικά, βιοδιασπώμενο και δεν αφήνει υπολείμματα.
- Ασφάλεια για Χρήστες και Περιβάλλον: Είναι ασφαλές για τον χρήστη και δεν προκαλεί καμία απολύτως επιβάρυνση στο περιβάλλον.
- Συμβατότητα με Βιολογική Γεωργία: Κατάλληλο για χρήση στη βιολογική γεωργία, καθιστώντας το ιδανικό για παραγωγούς που επιθυμούν να υιοθετήσουν πιο βιώσιμες πρακτικές.
Ο Γρηγόρης Μοσχόπουλος, Head of Field Activation & Marketing Operations του Τομέα Επιστήμης Γεωργίας της Bayer Ελλάς, δήλωσε: «Με το Tuta Pro Press, η Bayer επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που προάγουν τη βιωσιμότητα και την ασφάλεια στην γεωργία. Το προϊόν αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης των χημικών επεμβάσεων και της υποστήριξης των παραγωγών στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η Tuta absoluta».
Με την εγγύηση της Bayer, το Tuta Pro Press εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα και την κερδοφορία της καλλιέργειας με περιβαλλοντική ευθύνη, προωθώντας βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και μειώνοντας την ανάγκη για χημικά εντομοκτόνα.
Tuta Pro Press! Για τον παραγωγό που αναζητά καινοτόμες, πρακτικές και εύκολες στην εφαρμογή τους λύσεις, φιλικές για το περιβάλλον, τους καταναλωτές και τον ίδιο.
Με απόλυτη επιτυχία ολοκληρώθηκε η παρουσίαση των καινοτόμων συστημάτων γεωργίας ακριβείας της Raven από την P.J. Condellis S.A., επίσημο αντιπρόσωπο της Raven στην Ελλάδα, την Τρίτη, 17 Σεπτεμβρίου 2024, στο αμφιθέατρο «Aliki Perroti Educational Center» της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής.
Η εκδήλωση προσέλκυσε επαγγελματίες από τον αγροτικό τομέα, εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης καθώς και στελέχη αλλά και εκπαιδευτικό προσωπικό με τους μαθητές της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής.
Η ημερίδα ξεκίνησε με χαιρετισμό και εισαγωγικές ομιλίες, που ανέδειξαν τη στρατηγική συνεργασία της Raven με τη CNH Industrial και την P.J. Condellis S.A. για την ανάπτυξη και προώθηση τεχνολογιών γεωργίας ακριβείας.
Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα των αυτόνομων συστημάτων και της ψηφιακής γεωργίας, καθώς και για το πώς οι λύσεις της Raven βελτιώνουν την παραγωγικότητα των αγροτών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, παρουσιάστηκαν οι κύριες τεχνολογικές λύσεις της Raven, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων σποράς και φύτευσης, προστασίας καλλιεργειών, συγκομιδής και διαχείρισης εδάφους.
Ομιλητές από την P.J. Condellis S.A. και τη Raven ανέλυσαν τον τρόπο με τον οποίο οι τεχνολογίες αυτές προσφέρουν ακρίβεια και αποδοτικότητα, βοηθώντας τους αγρότες να μειώσουν τα κόστη και να αυξήσουν την παραγωγή τους.
Η εκδήλωση κορυφώθηκε με μια ζωντανή επίδειξη στο χωράφι, όπου οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να δουν σε πραγματικές συνθήκες την εφαρμογή των συστημάτων της Raven.
Οι τεχνολογίες αυτοματισμού, αυτόματης καθοδήγησης και γεωργίας ακριβείας εντυπωσίασαν τους παρευρισκόμενους με την αποτελεσματικότητά τους, ενώ αναδείχθηκε η συμβολή τους στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω της ορθολογικής χρήσης πόρων.
Η P.J. Condellis S.A. εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη νέα συνεργασία και την ανταπόκριση και τόνισε τη δέσμευσή της να συνεχίσει να προωθεί λύσεις που προάγουν τη βιώσιμη και αποδοτική γεωργία, με την υποστήριξη των καινοτόμων προϊόντων της Raven.
Συνεχίζεται η πολιτική κατά των Ευρωπαίων παραγωγών, που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια η Κομισιόν, η οποία «πιέζει» για απελευθέρωση των εισαγωγών τροφίμων από τρίτες χώρες που περιέχουν υπολείμματα απαγορευμένων δραστικών ουσιών στην ΕΕ.
Να θυμίσουμε οι εισαγωγές από τρίτες χώρες ήταν ένα βασικό αίτημα των μεγάλων αγροτικών κινητοποιήσεων που έγιναν πέρυσι σε όλη την Ευρώπη αλλά φαίνεται ότι η Κομισιόν συνεχίζει να αδιαφορεί για τους αγρότες της ΕΕ.
Δύο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιτρέψουν τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες που περιέχουν υπολείμματα απαγορευμένων στην ΕΕ δραστικών ουσιών καταψηφίστηκαν, την Τετάρτη (18/9), στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι Ευρωβουλευτές απέρριψαν τις αποφάσεις για να επιτραπούν ανοχές στην εισαγωγή (γνωστές και ως μέγιστα επίπεδα υπολειμμάτων) που αφορούν τις δραστικές ουσίες cyproconazole και spirodiclofen στα δημητριακά, σπόροι, κρέας, καθώς και τις benomyl, carbendazim και thiophanate‐methyl σε οπωροκηπευτικά (όπως λεμόνια, λάιμ, μανταρίνια και μπάμιες).
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η χρήση όλων αυτών των φυτοφαρμάκων είναι απαγορευμένη στην ΕΕ.
522 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της ένστασης στην απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την cyproconazole και τη spirodiclofen, 127 κατά και 28 απείχαν.
Για το benomyl, το carbendazim και το thiophanate-methyl, 516 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της ένστασης, 129 κατά και 27 απείχαν.
Χρειαζόταν απόλυτη πλειοψηφία τουλάχιστον 359 βουλευτών για την απόρριψη των δύο αποφάσεων της Επιτροπής.
Η Επιτροπή πρέπει τώρα να αποσύρει τις προτάσεις της.
Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να υποβάλει νέο σχέδιο που να μειώνει όλα τα μέγιστα επίπεδα υπολειμμάτων (στη χαμηλότερη ποσότητα στην οποία μπορεί να ανιχνευθεί) ή στην προεπιλεγμένη τιμή του 0,01 mg/kg και να απορρίψει τυχόν αιτήματα για ανοχές εισαγωγής τροφίμων από τρίτες χώρες.
Για το θέμα σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μανώλης Κεφαλογιάννης, αναφέρει ότι απορρίφθηκαν από το Ευρωκοινοβούλιο δύο αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα επέτρεπαν την αύξηση των ορίων ανοχής στις εισαγωγές εσπεριδοειδών, λαχανικών και σιτηρών από τρίτες χώρες. Η οποιαδήποτε αυξημένη ανοχή αυτών των φυτοφαρμάκων θα έδειχνε ασυνέπεια των πολιτικών της ΕΕ απέναντι στον στόχο για μείωση της παρουσίας φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα και την προστασία της υγείας των καταναλωτών και κυρίως θα παραβίαζε την αρχή της αμοιβαιότητας των κανόνων σχετικά με τη χρήση φυτοφαρμάκων.Οι παραπάνω δραστικές ουσίες είναι απαγορευμένες στην Ε.Ε. εδώ και πολλά χρόνια, αλλά χρησιμοποιούνται ευρέως από τρίτες χώρες που εξάγουν προϊόντα στην Ευρώπη.
Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για την αύξηση των ανώτατων ορίων καταλοίπων (MRLs) για τις ουσίες αυτές σε εισαγόμενα προϊόντα. Η αλλαγή αυτή θα επέφερε πολύ σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους Έλληνες και Ευρωπαίους παραγωγούς, οι οποίοι βρίσκονται ήδη σε σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των παραγωγών τρίτων χωρών».
Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ακάρεων του γένους Eriophyes sp. που βρέθηκαν στις καλλιέργειες παραμορφωμένων πυρηνόκαρπων.
Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae είναι αποκλειστικά φυτοφάγα είδη, που απαντώνται τόσο σε καλλιεργούμενα όσο και σε αυτοφυή φυτά.
Στην πλειονότητα τους είναι εξειδικευμένα όσον αφορά τον ξενιστή τους, τρεφόμενα σε συγκεκριμένα φυτικά είδη ή μικρό αριθμό συγγενών μεταξύ τους ειδών, συχνά προκαλώντας εντυπωσιακά συμπτώματα. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες.
Όπως τονίζει η Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, επειδή κατά την εξέταση παραμορφωμένων καρπών ροδάκινων και νεκταρινιών από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), οι οποίοι προέρχονταν από οπωρώνες περιοχών της Λάρισας, Ημαθίας και Πέλλας, έχουν βρεθεί ακάρεα του γένους Eriophyes sp., τα οποία υπάρχει πιθανότητα να προκαλούν ή να συμβάλλουν στην εμφάνιση παραμορφώσεων των καρπών των πυρηνοκάρπων (ροδάκινα), προτείνονται προληπτικά μέτρα φυτοπροστασίας (καλλιεργητικά και χημική αντιμετώπιση) και προτείνει τα εξής:
1. Άμεσα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο (Σεπτέμβριος –Οκτώβριος), τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Την απομάκρυνση από τους οπωρώνες και την καταστροφή (με θάψιμο), των καρπών που έχουν πέσει στο έδαφος ή παραμένουν πάνω στα δέντρα, και
β) Τον ψεκασμό των οπωρώνων ροδάκινων/νεκταρινιών, μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος) με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα για να αντιμετωπισθούν οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί του ακάρεως (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://1click.minagric.gr/oneClickUI/frmFytoPro.zul του ΥπΑΑΤ.
2. Μέτρα που πρέπει να ληφθούν κατά την επερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω μείωση των πληθυσμών του ακάρεως, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά το κλάδεμα καρποφορίας, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή των αφαιρούμενων κατά το κλάδεμα φυτικών ιστών, και
β) Τον ψεκασμό με εγκεκριμένα ακαρεοκτόνα στο φούσκωμα των οφθαλμών.
3. Μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Μετά τα οποιαδήποτε τύπου κλαδέματα/κλαδοκάθαρο, απομάκρυνση από τους αγρούς και καταστροφή, του αφαιρούμενου φυτικού υλικού, και
β) Αποφυγή μετακίνησης οποιουδήποτε φυτικού υλικού (πχ εμβόλια) μεταξύ περιοχών / οπωρώνων. Τονίζεται ότι οι καλλιεργητές ροδάκινων / νεκταρινιών πρέπει, παράλληλα να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την διαχείριση των ιολογικών προσβολών στους οπωρώνες τους, όπως αυτά περιγράφονται στο έγγραφο της υπηρεσίας μας με Α.Π.: 4894/123121/26-04-2024 και τίτλο: «Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση ιώσεων και ιοειδών στα πυρηνόκαρπα».
Παρατηρήσεις
α) Κατά την εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων πρέπει να ακολουθούνται πάντα οι οδηγίες της εγκεκριμένης ετικέτας από το Υπ.Α.Α.Τ., οι οποίες αναγράφονται στην συσκευασία και να τηρούνται όλοι οι κανόνες προφυλάξεως για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
β) Σε κάθε περίπτωση εμφάνισης συμπτωματολογίας στα δέντρα του οπωρώνα, παρόλο που ελήφθησαν όλα τα αναγκαία μέτρα, οι καλλιεργητές πυρηνοκάρπων πρέπει άμεσα να ενημερώνουν την ΔΑΟΚ ΠΕ Πέλλας.
Τη Δευτέρα (9 Σεπτεμβρίου 2024), ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης, απάντησε στη Βουλή σε επίκαιρη ερώτηση της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Θεοδώρας Τζάκρη, σχετικά με την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών που απειλεί τα ροδάκινα και νεκταρίνια.
Στην ερώτησή της η κα Τζάκρη αναφέρθηκε στο ιστορικό της νέας ασθένειας η οποία πρωτοεμφανίστηκε το 2021 στο χωριό Αμπελιές των Γιαννιτσών σε κτήματα περίπου 10 στρέμματα με ροδακινιές.
Τόνισε ακόμη τη γρήγορη διασπορά της ασθένειας και το σοβαρό κίνδυνο που ελλοχεύει να καταστραφεί μεγάλο ποσοστό της καλλιέργειας της ροδακινιάς στην Πέλλα και στην Ημαθία, γεγονός που σημαίνει ότι στην πράξη θα απειληθεί η εγχώρια παραγωγή ροδάκινων και η οικονομία αυτών των δυο περιοχών που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την καλλιέργεια της ροδακινιάς πρωτίστως αλλά και των λοιπών πυρηνοκάρπων.
Και πρόσθεσε: «Οι παραγωγοί είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι και προβληματισμένοι ιδιαίτερα φέτος που η εμπορική διαχείριση του συμπύρηνου ροδάκινου δεν εξελίχθηκε ιδιαίτερα καλά (χαμηλή τιμή, παραγωγή που δεν απορροφήθηκε, κλαρίσιος χυμός, κλπ) και ζήτησε να ληφθούν πιο αποτελεσματικά μέτρα τόσο για την οικονομική ενίσχυση των παραγωγών όσο και τον περιορισμό της ασθένειας που περιλαμβάνουν άμεσες αποζημιώσεις και ένα σωστό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που να περιλαμβάνει ενισχύσεις για την εκρίζωση, τις νέες φυτεύσεις και την απώλεια εισοδήματος που θα προκύψει από αυτή τη διαδικασία».
Απάντηση ΥπΑΑΤ
Από την πλευρά του ΥπΑΑΤ, ο Υφυπουργός κ. Σταμενίτης, αναφέρθηκε σε μια σειρά ενεργειών αλλά και σε δυο μελέτες που είναι σε εξέλιξη προκειμένου το Υπουργείο να καταλήξει στον τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας.
Επισήμανε τη συνεχή και άμεση επιστημονική καθοδήγηση και σε μια σειρά οδηγιών που θα δοθούν το επόμενο διάστημα στους παραγωγούς σχετικές με την φυτοπροστασία-εύρεση των ακάρεων, όπως ψεκασμοί και διαχείριση υπολειμμάτων καρπών και κλαδέματος.
Αν και τόνισε ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να σταθεί στο πλευρό των παραγωγών δεν έκανε καμία αναφορά σε αποζημιώσεις των παραγωγών ή σε ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, προκειμένου να εκριζωθούν τα κτήματα που έχουν πληγεί ώστε να περιοριστεί η ασθένεια.
Ειδικότερα, ο υφυπουργός σημείωσε ότι το σχέδιο του ΥπΑΑΤ βασίζεται σε τρία σημεία: Πρώτον, στην ενδελεχή έρευνα των αιτιών του φαινομένου, που είναι αυτή που θα οδηγήσει στην οριστική αντιμετώπιση του. Δεύτερον, στην επιστημονική καθοδήγηση των παραγωγών με στόχο των περιορισμό εξάπλωσης του φαινομένου. Και τρίτον, στη διερεύνηση και εξεύρεση χρηματοδοτικού εργαλείου για τη στήριξη των παραγωγών που έχουν υποστεί μεγάλη ή μικρή απώλεια εισοδήματος αλλά και στην αξιοποίηση των εργαλείων της νέας ΚΑΠ για χρηματοδότηση αναδιάρθρωσης καλλιεργειών.
Για το πεδίο της έρευνας, ο κ. Σταμενίτης περιέγραψε το πλήθος ενεργειών στις οποίες προχώρησε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο ίδιος ως αρμόδιος Υφυπουργός, αμέσως μετά την ενημέρωση που έγινε στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου αλλά και μετά τη σχετική ενημέρωση από το Μπενάκειο για τα αποτελέσματα που είχαν προκύψει από τη μελέτη των δειγμάτων (φύλλα), που εντόπιζαν ιολογική προσβολή.
Συγκεκριμένα:
- Διοργανώθηκε σύσκεψη με τη συμμετοχή αρμοδίων φορέων του ΥπΑΑΤ και της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, επιστημόνων του Μπενάκειου και γεωπόνων της πληγείσας περιοχής όπου αποφασίστηκαν συγκεκριμένες ενέργειες.
- Από τη Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του ΥπΑΑΤ, εκδόθηκε οδηγός καλλιεργητικών πρακτικών, με στόχο τον περιορισμό εξάπλωσης του φαινομένου, και απεστάλη στις ΔΑΟΚ, οι οποίες το γνωστοποίησαν στους παραγωγούς.
- Συστάθηκε ομάδα εργασίας αποτελούμενη από τις Αντιπεριφέρειες που εκδηλώθηκε το πρόβλημα, την ΕΘΕΑΣ, την υπό σύσταση Διεπαγγελματική Πυρηνόκαρπων, την ΕΚΕ και εκπροσώπους των παραγωγών και γεωτεχνικών των περιοχών αυτών.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της διερεύνησης του φαινομένου, την Άνοιξη του 2024, εστάλησαν στο Μπενάκειο και δείγματα από καρπούς, με τα αποτελέσματα των αναλύσεων στους καρπούς να εμφανίζουν την ύπαρξη ακάρεων. Με τα νέα δεδομένα, το Υπουργείο προχώρησε σε μια σειρά νέων ενεργειών που συνοψίζονται ως εξής:
1. Το ΥπΑΑΤ χρηματοδότησε ερευνητικό πρόγραμμα του Μπενακείου Ινστιτούτου για τις αιτίες και τους τρόπους αντιμετώπισης
2. Συστάθηκε επιστημονική επιτροπή από προσωπικό του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για παράλληλη διερεύνηση αιτιών και τρόπων αντιμετώπισης με χρηματοδότηση της EKE.
Αναπτύχθηκε πλατφόρμα για την καταχώριση των προσβεβλημένων τεμαχίων, με χρηματοδότηση της υπό σύσταση Εθνικής Διεπαγγελματικής Πυρηνοκάρπων.
Για το πεδίο της επιστημονικής καθοδήγησης, ο Υφυπουργός σημείωσε ότι, αυτό το διάστημα η έρευνα διεξάγεται σε επίπεδο ιολογικό, ακαρεολογικό και μη παρασιτικών ασθενειών, για την επίδραση των περιβαλλοντικών συνθηκών, όπως έχουν αυτές διαμορφωθεί τελευταία.
Ενώ, με βάση τα στοιχεία ποιοτικά και ποσοτικά, που έχουν προκύψει από την πλατφόρμα και προκειμένου να υπάρξει σχετική καθοδήγηση των παραγωγών ήδη καταρτίζεται νέος οδηγός, που θα συμπληρώνει τον υπάρχοντα και βασίζεται στα ως τώρα ευρήματα της έρευνας και θα επικαιροποιείται όσο αυτή εξελίσσεται και εξάγονται νέα συμπεράσματα.
Όπως ανακοίνωσε ο Υφυπουργός, ο επικαιροποιημένος οδηγός, θα δοθεί τις επόμενες εβδομάδες στους παραγωγούς και θα περιλαμβάνει οδηγίες σχετικές με τη φυτοπροστασία, δεδομένης της εύρεσης των ακάρεων, όπως ψεκασμοί, διαχείριση υπολειμμάτων καρπών και κλαδέματος.
Όσον αφορά τη στήριξη των παραγωγών, ο Υφυπουργός σημείωσε πως αναγνωρίζοντας τη μεγαλύτερη ή μικρότερη απώλεια εισοδήματος των πληγέντων παραγωγών, διερευνώνται όλα τα πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, σημείωσε ότι έχουν ήδη γίνει οι απαραίτητες κινήσεις από την αρμόδια Γενική Γραμματεία του Υπουργείου ώστε να υπάρχουν έτοιμα εργαλεία από την εργαλειοθήκη της νέας ΚΑΠ για χρηματοδότηση.
Το ερώτημα του ΑγροΤύπου προς το ΥπΑΑΤ είναι τι φταίνε οι παραγωγοί για μια ασθένεια που δεν υπήρχε στο παρελθόν και τους έφερε μια απώλεια εισοδήματος σε μια δύσκολη χρονιά για τα πυρηνόκαρπα και αν άμεσα θα βρεθεί κάποιος τρόπος να το αναπληρώσουν για να συνεχίσουν να καλλιεργούν.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (ΠΘ) συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση μίας νέας ηλεκτρονικής παγίδας στα πλαίσια του προγράμματος LIFE eGymer. Οι ερευνητικές ομάδες του εργαστηρίου Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος υπό τον καθηγητή Χρήστο Αθανασίου και του εργαστηρίου Δικτύων και Τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών υπό τον καθηγητή Αθανάσιο Κοράκη συνεργάζονται με Πανεπιστήμια και εταιρείες από την Ισπανία και την Σλοβενία για την υλοποίηση καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων παρακολούθησης του εντόμου, Lymantria dispar σε αστικά και περιαστικά περιβάλλοντα, συμβάλλοντας στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ακρίβειας των μέτρων διαχείρισης και στην προαγωγή της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.
Εισαγωγικά στοιχεία
Η διαχείριση των πληθυσμών των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αποτελεί μια κρίσιμη πρόκληση για τις σύγχρονες πόλεις και κοινότητες. Οι έντονες αλλαγές στο κλίμα, η αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα και η εξάπλωση νέων ειδών εντόμων, μέσω των παγκόσμιων δικτύων εμπορίου και μεταφορών, έχουν δημιουργήσει ένα σύνθετο και δυναμικά μεταβαλλόμενο πλαίσιο που απαιτεί καινοτόμες λύσεις για την προστασία της αστικής και περιαστικής χλωρίδας. Οι παραδοσιακές μέθοδοι παρακολούθησης και καταπολέμησης των εντόμων, αν και αποδοτικές σε πολλές περιπτώσεις, συχνά περιορίζονται από την ανάγκη για συνεχή ανθρώπινη παρουσία και την έλλειψη ακριβούς και έγκαιρης πληροφόρησης. Στο σύγχρονο τεχνολογικό τοπίο, η ανάγκη για πιο αποτελεσματικά, αποδοτικά και βιώσιμα μέσα παρακολούθησης γίνεται επιτακτική. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ηλεκτρονικές παγίδες αναδεικνύονται ως μια επαναστατική προσέγγιση που συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες αισθητήρων, τεχνητή νοημοσύνη και δυνατότητες απομακρυσμένης παρακολούθησης. Αυτές οι συσκευές επιτρέπουν τη συνεχή και ακριβή καταγραφή της παρουσίας και της δραστηριότητας των εντόμων, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για την έγκαιρη λήψη αποφάσεων και τη στοχευμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η υιοθέτηση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως η μείωση των απαιτούμενων ανθρωποωρών, η αυξημένη ακρίβεια στην αναγνώριση ειδών, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων καταπολέμησης και η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Επιπλέον, η χρήση αυτών των τεχνολογιών ενισχύει την κατανόηση της οικολογικής δυναμικής των αστικών οικοσυστημάτων, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η διασύνδεση των ηλεκτρονικών παγίδων με το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) και η δυνατότητα άμεσης ανάλυσης των δεδομένων μέσω τεχνητής νοημοσύνης ανοίγουν νέους δρόμους για την απομακρυσμένη και σε πραγματικό χρόνο παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Οι παραπάνω καινοτόμες προσεγγίσεις δεν είναι μόνο αποτελεσματικές αλλά και οικονομικά αποδοτικές, καθώς μειώνουν την ανάγκη για συνεχή επιθεώρηση και παρέχουν τη δυνατότητα για πιο στοχευμένες και στρατηγικές επεμβάσεις.
Γενικότερα, η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της καινοτόμου και βιώσιμης διαχείρισης των οικοσυστημάτων μας. Καθώς οι τεχνολογίες αυτές συνεχίζουν να εξελίσσονται και να ενσωματώνονται σε ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης, αναμένεται να προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες για την προστασία της χλωρίδας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις μας.
Πλεονεκτήματα της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον
Οι ηλεκτρονικές παγίδες για την παρακολούθηση εντόμων προσφέρουν μια σειρά από πλεονεκτήματα που τις καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμες για την προστασία και τη διαχείριση των δένδρων και της χλωρίδας στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον. Τα κυριότερα πλεονεκτήματά τους μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
1. Συνεχής Παρακολούθηση
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργούν αδιάκοπα, παρέχοντας συνεχή παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Αυτό σημαίνει ότι οι χειριστές έχουν μια συνεχή ροή δεδομένων και μπορούν να εντοπίσουν έγκαιρα τις αυξημένες συλλήψεις και να αντιδράσουν άμεσα με τα κατάλληλα μέτρα.
2. Ακρίβεια και Αξιοπιστία
Οι αισθητήρες και οι κάμερες υψηλής ανάλυσης παρέχουν ακριβή και αξιόπιστα δεδομένα. Η χρήση τεχνολογίας οπτικής αναγνώρισης επιτρέπει την ακριβή ταυτοποίηση των ειδών εντόμων, μειώνοντας τα σφάλματα που μπορεί να προκύψουν από χειροκίνητες καταγραφές.
3. Άμεση Ανάλυση και Αντίδραση
Τα δεδομένα που συλλέγονται από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο σε κεντρικούς διακομιστές για ανάλυση. Αυτό επιτρέπει την ταχεία αντίδραση σε ενδεχόμενες επιδημίες ή εξάρσεις πληθυσμών εντόμων, επιτρέποντας τη λήψη προληπτικών μέτρων πριν τα προβλήματα γίνουν ανεξέλεγκτα.
4. Μείωση Ανθρωποωρών και Κόστους
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μειώνουν την ανάγκη για συχνές επισκέψεις και επιθεωρήσεις από ανθρώπινο προσωπικό στο πεδίο, εξοικονομώντας έτσι ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους. Η αυτοματοποιημένη παρακολούθηση επιτρέπει στους χειριστές να επικεντρώνονται σε άλλες κρίσιμες εργασίες.
5. Εξοικονόμηση Πόρων
Η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων μειώνει την ανάγκη για εκτεταμένες και συχνές επιθεωρήσεις, μειώνοντας έτσι τη χρήση καυσίμων και άλλων πόρων που θα απαιτούνταν για τις μετακινήσεις και τις χειροκίνητες επιθεωρήσεις.
6. Ολοκληρωμένη Διαχείριση Δεδομένων
Τα δεδομένα από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποθηκεύονται και να αναλύονται συστηματικά, παρέχοντας ολοκληρωμένη εικόνα των πληθυσμών των εντόμων και των τάσεων τους με την πάροδο του χρόνου. Αυτό επιτρέπει τη λήψη πιο ενημερωμένων και στρατηγικών αποφάσεων.
7. Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα
Η στοχευμένη και έγκαιρη αντιμετώπιση των εντομολογικών προβλημάτων συμβάλλει στη μείωση της χρήσης χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων, προωθώντας την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την υγεία των οικοσυστημάτων.
8. Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργήσουν και ως εκπαιδευτικά εργαλεία, παρέχοντας δεδομένα και πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την προστασία της χλωρίδας και τη σημασία της διατήρησης των οικοσυστημάτων.
9. Ευκολία Ενσωμάτωσης σε Υφιστάμενα Συστήματα
Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα σε υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης δασών και χώρων πρασίνου, προσφέροντας ένα επιπλέον εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των οικοσυστημάτων.
10. Βελτίωση της Δημόσιας Υγείας
Η αποδοτική διαχείριση των εντόμων-εχθρών μπορεί να μειώσει την εξάπλωση εντομομεταδιδόμενων ασθενειών, συμβάλλοντας στη βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE eGymer
Το πρόγραμμα LIFE eGymer LIFE20 ENV/GR/000801 είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Πράσινο Ταμείο. Το LIFE είναι το μοναδικό χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ αποκλειστικά αφιερωμένο στο περιβάλλον και την κλιματική δράση, στοχεύοντας στην ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων λύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών.
Ο κύριος στόχος του LIFE eGymer είναι να αποδείξει την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα ενός καινοτόμου συστήματος παγίδευσης και παρακολούθησης του Lymantria dispar, ενός Λεπιδοπτέρου που προκαλεί τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα τόσο σε φυσικούς οικοτόπους όσο και σε ημιαστικές και περιαστικές περιοχές των πόλεων. Είναι πολυφάγο είδος που προσβάλλει τα δάση της βελανιδιάς στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και τη Βόρεια Αμερική και αποτελεί σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα καθώς μπορεί να καταστρέψει ολόκληρα δέντρα και να προκαλέσει προβλήματα υγείας σε ανθρώπους και ζώα (π.χ. αλλεργίες). Για την καταπολέμησή του έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα εντομοκτόνα, όπως και αεροψεκασμοί, οι οποίοι επηρεάζουν αρνητικά τη βιοποικιλότητα. Το προτεινόμενο σύστημα του έργου συνδυάζει τις πλέον σύγχρονες λύσεις που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου εντόμου, αλλά ενσωματώνει επίσης σύγχρονες τεχνολογίες για τη συνεχή παρακολούθηση του πληθυσμού του είδους σε διάφορες χώρες και κλιματικές ζώνες της ΕΕ, όπου οι παραδοσιακές εφαρμογές είναι είτε ανέφικτες είτε/και οικονομικά μη βιώσιμες. Επιπλέον, στοχεύει στη μείωση των ποσοτήτων πλαστικού που σπαταλούνται στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και στη μείωση του συνολικού κόστους τους.
Οι κύριες δραστηριότητες του προγράμματος περιλαμβάνουν την ανάπτυξη και εφαρμογή ηλεκτρονικής παγίδας για την παρακολούθηση του L. dispar σε δασώδεις και περιαστικές εκτάσεις, τη χρήση τεχνολογιών διαδικτύου των πραγμάτων (IoT) και τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση και ανάλυση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, καθώς και την εφαρμογή βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου επιβλαβούς εντόμου, που περιλαμβάνουν την δημιουργία και αξιολόγηση νέων συσκευών παγίδων για τη σύλληψη τόσο των προνυμφών όσο και των ενηλίκων του εντόμου, οι οποίες θα βοηθήσουν στην μείωση του πληθυσμού τους καθώς και στην εφαρμογή και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της μεθόδου παρεμπόδισης της σύζευξης των δύο φύλων (mating disruption), για τον αποτελεσματικό έλεγχο του L. dispar. Όλες οι παραπάνω τεχνικές εφαρμόζονται μεταξύ των ετών 2022-2024 σε περιοχές της Σλοβενίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας. Τέλος, στο πλαίσιο του έργου LIFE eGymer αναπτύχθηκε εφαρμογή με την ονομασία του έργου, όπου οι χρήστες μπορούν ανά πάσα στιγμή με την είσοδο τους σε αυτή να ενημερώνονται για τις συλλήψεις του L. dispar σε Ελλάδα, Σλοβενία και Ισπανία. Συνολικά, τα αποτελέσματα του έργου θα αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα για την παρακολούθηση και τη διαχείριση του L. dispar.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα με Επιστημονικό Υπεύθυνο, τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρήστο Αθανασίου υλοποιείται από έναν συνδυασμό πανεπιστημίων, όπως το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνας στην Σλοβενία και το Πανεπιστήμιο της Λιέιδα στην Ισπανία, εταιρειών, όπως η AIMPLAS - Plastics Technology Centre και η PROBODELT, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, οι οποίοι συνεργάζονται για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, το LIFE eGymer επιδιώκει να επιτύχει μια σειρά από οφέλη, όπως η μείωση της χρήσης χημικών ουσιών για την αντιμετώπιση του L. dispar, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων, και στη παροχή πολύτιμων δεδομένων και γνώσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή παρόμοιων προγραμμάτων αντιμετώπισης για άλλα έντομα-εχθρούς στο μέλλον.
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο υποστηρίζει έργα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική και κλιματική δράση και το Πράσινο Ταμείο. Η σημασία του LIFE eGymer είναι πολλαπλή. Πρώτον, εισάγει νέες τεχνολογίες και μεθόδους για την περιβαλλοντική διαχείριση, προωθώντας την καινοτομία. Δεύτερον, προωθεί βιώσιμες πρακτικές και μειώνει την εξάρτηση από χημικές ουσίες, συμβάλλοντας στην περιβαλλοντική προστασία. Τρίτον, συμβάλλει στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των ειδικών σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και μεθόδους. Τέλος, με την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, το πρόγραμμα συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αστικές και περιαστικές περιοχές.
Συνοψίζοντας, το πρόγραμμα LIFE eGymer αποτελεί μια πρωτοβουλία που ενσωματώνει την τεχνολογία και την περιβαλλοντική διαχείριση για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων, προσφέροντας λύσεις που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της παρακολούθησης και ελέγχου του L. dispar. Μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων και προηγμένων τεχνολογιών, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) και η τεχνητή νοημοσύνη, το πρόγραμμα συμβάλλει στη μείωση της ανάγκης για χημικά προϊόντα, στην προώθηση βιώσιμων πρακτικών και στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων. Επιπλέον, ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών ιδρυμάτων, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, προωθώντας την ανταλλαγή γνώσεων και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που συμβάλλουν στη συνολική περιβαλλοντική προστασία και την ποιότητα ζωής στις πόλεις.
(Το έργο LIFE eGymer έχει συγχρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κωδικό έργου LIFE20 ENV/GR/000801).
Συγγραφείς:
Λαμπίρη Ευαγγελία Υπ. Διδάκτορας ΠΘ, Αγραφιώτη Παρασκευή Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΠΘ, Αθανασίου Χρήστος Καθηγητής Εντομολογίας ΠΘ
Νέα δεδομένα φέρνει η ανακοίνωση της ΠΕ Πέλλας στο πρόβλημα παραμόρφωσης που παρατηρείται σε ροδακινιές και νεκταρινιές μετά τις αναλύσεις των δειγμάτων.
Αναλυτική ενημέρωση σχετικά με τα αποτελέσματα εργαστηριακών ελέγχων του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι), αναφορικά με την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών ροδακίνων και νεκταρινιών στην Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) Πέλλας και τα αποτελέσματα, μαζί με συγκεκριμένες οδηγίες αντιμετώπισης, κοινοποιήθηκαν στον Αντιπεριφερειάρχη Πέλλας κ. Ιορδάνη Τζαμτζή και στον Γενικό Διευθυντή Αγροτικής Οικονομίας της ΠΚΜ κ. Κωνσταντίνο Τερτιβανίδη, ενώ παράλληλα, παρουσιάστηκαν σε ειδική σύσκεψη με Ομάδα εργασίας Γεωπόνων που πραγματοποιήθηκε χθες (4/9/2024) στο Διοικητήριο.
Συγκεκριμένα, από το εργαστήριο Ιολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι.), πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι ιολογικές μοριακές αναλύσεις σε δείγματα που εστάλησαν από το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας:
1) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1104/21-08-2023. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών Πέλλας: Στο δείγμα διαπιστώθηκε παρουσία των ιών plum pox virus (PPV), prunus necrotic ringspot virus (PNRSV), nectarine stem pitting associated virus (NSPaV), ti ringspot-associated virus (TiRSaV) και του ιοειδούς peach latent mosaic viroid (PLMVd). Οι δυο πρώτοι ιοί και το ιοειδές είναι γνωστά και σημαντικά παθογόνα της ροδακινιάς στην Ελλάδα και ευθύνονται για πληθώρα συμπτωμάτων. Συμπτώματα παραμορφώσεων ειδικά στους καρπούς προκαλούν ο PPV και το PLMVd. Στην περίπτωση των συμπτωμάτων στα ροδάκινα της περιοχής μας πιθανολογείται συνεργιστική δράση των δυο αυτών παθογόνων σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικράτησαν φέτος (παρατεταμένη άνοιξη). Ο ιός nectarine stem pitting associated virus αναφέρεται για πρώτη φορά στη χώρα μας και δεν θεωρείται να προκαλεί ιδιαίτερο πρόβλημα στη ροδακινιά, ενώ ο ti ringspot-associated virus που έχει περιγραφεί πολύ πρόσφατα στην Αμερική αναφέρεται για πρώτη φορά να προσβάλει τη ροδακινιά και δεν ήταν μέχρι τώρα γνωστή η παρουσία του στην Ευρώπη.
2) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1504/17-11-2023: Περιοχές λήψης δείγματος: Ν. Μυλότοπος και Άρνισσα Πέλλας. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Andross με κωδικό 1 που έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με HTS οι ιοί της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV), της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV), ο ιός της χλωρωτικής κηλίδωσης των φύλλων της μηλιάς (apple chlorotic leaf spot virus, ACLSV), o ιός της πράσινης δακτυλιοειδούς ποικιλοχλώρωσης της κερασιάς (cherry green ring mottle virus, και το ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd). Με RT-qPCR επιβεβαιώθηκε η παρουσία των PPV, PNRSV και PLMVd. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Everts με κωδικό 2 που δεν έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με RT-qPCR οι ιοί PPV, PNRSV και το ιοειδές PLMVd. Mε RT-PCR και αλληλούχηση των προϊόντων της επιβεβαιώθηκε η παρουσία του PLMVd και έγινε η ταυτοποίησή του. Στο δείγμα ροδακινιάς ποικ. Αndross με κωδικό 3 που δεν έφερε ιολογικά συμπτώματα ανιχνεύθηκαν με RT-qPCR ο ιός PPV και το ιοειδές PLMVd. Mε RT-PCR και αλληλούχηση των προϊόντων της επιβεβαιώθηκε η παρουσία το PLMVd και έγινε η ταυτοποίησή του. Οι τρεις απομονώσεις του PLMVd ανήκουν στην φυλλογενετική ομάδα των λανθανόντων στελεχών του ιοειδούς.
3) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1946/12-12-2023. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών Πέλλας: Στο δείγμα ροδακινιάς 9 ετών της ποικιλίας Everts από οπωρώνα της περιοχής Αμπελειές Γιαννιτσών που δεν παρουσίαζε χαρακτηριστικά συμπτώματα παραμόρφωσης καρπών διαπιστώθηκε προσβολή από τον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV), τον ιό της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) και από το ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd).
Συνεπώς τα παρατηρηθέντα συμπτώματα παραμόρφωσης των καρπών σε γειτονικούς οπωρώνες της ίδιας ποικιλίας και ηλικίας δένδρων, δε μπορούν να συσχετισθούν άμεσα με το ιολογικό φορτίο τους, καθώς αυτό παρουσιάζεται ακριβώς το ίδιο ανεξάρτητα της εμφάνισης ή μη συμπτωμάτων στα φυτά.
4) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1925/12-12-2023: Περιοχή λήψης δείγματος: Νάουσα (μη συμπτωματικά δείγματα του Τ.Φ.Δ Νάουσας για σύγκριση). 1. Στα δείγματα ροδακινιάς 4 ετών με α/α 4 και α/α 6 των ποικιλιών Αndross και Α37, αντίστοιχα, της συλλογής του ΤΦΔ Νάουσας διαπιστώθηκε η παρουσία του ιοειδούς του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) και του ιού της νεκρωτικής δακτυλιωτής κηλίδωσης των πυρηνοκάρπων (prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) σε χαμηλή συγκέντρωση. 2. Στο δείγμα ροδακινιάς 4 ετών με α/α 5 της ποικιλίας Everts από τη συλλογή του ΤΦΔ Νάουσας καθώς και στο δείγμα 10 ετών με α/α 7 της ίδιας ποικιλίας από οπωρώνα της περιοχής Αμπελειές Γιαννιτσών που παρουσίαζε χαρακτηριστικά συμπτώματα παραμόρφωσης καρπών διαπιστώθηκε η παρουσία του PLMVd, του PNRSV και του ιού της ευλογιάς της δαμασκηνιάς ή σάρκα (plum pox virus, PPV) σε παρόμοιες συγκεντρώσεις.
Συνεπώς δεν μπορεί να γίνει συσχέτιση των παρατηρηθέντων συμπτωμάτων παραμόρφωσης με την παρουσία κάποιου συγκεκριμένου ιού/ιοειδούς. Είναι πιθανότερος ο συνεργισμός των προαναφερθέντων παθογόνων σε συνδυασμό με τη φυσιολογική κατάσταση των δένδρων.
5) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1534/12-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών και Γιαννιτσά-Αρχοντικό Πέλλας. Διαπιστώθηκε σε όλα τα δείγματα προσβολή από:
α. Tον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς (σάρκα) (plum pox virus, PPV), ο οποίος μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό και τις αφίδες,
β. Tο ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) που μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, τη γύρη και μηχανικά (π.χ. εργαλεία κλαδέματος). Η ποσοτικοποίηση των παραπάνω παθογόνων σε μεμονωμένους συμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς καρπούς ποικιλιών «Everts» και «Κατερίνα» (πέντε από κάθε ομάδα) έδειξε τα εξής:
- Για τον PPV, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε χαμηλό στους συμπτωματικούς καρπούς της ποικιλίας «Everts» και στους συμπτωματικούς και ασυμπτωματικούς καρπούς της ποικιλίας «Κατερίνα». Σχετικά υψηλότερο φορτίο έφεραν οι ασυμπτωματικοί καρποί της ποικιλίας «Everts».
- Για το PLMVd, οι συμπτωματικοί καρποί της ποικιλία «Everts» εμφάνιζαν υψηλότερο φορτίο σε σχέση με τους ασυμπτωματικούς της ίδιας ποικιλίας. Στην ποικιλία «Κατερίνα» παρατηρήθηκε γενικά υψηλότερο φορτίο του ιοειδούς σε σχέση με την ποικιλία «Everts». Σχετικά με την ποσοτικοποίηση του ιοειδούς στους καρπούς της ποικιλίας «Κατερίνα», δεν παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά μεταξύ συμπτωματικών και ασυμπτωματικών καρπών.
Συνεπώς οι μέχρι τώρα αναλύσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο των ιών/ιοειδών που εξετάστηκαν στην εκδήλωση της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων. Επίσης, η παρουσία των παραπάνω παθογόνων δεν έχει αναφερθεί ότι συνδέεται με συμπτώματα παρόμοια της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων, ασθένειας το αίτιο της οποίας τελεί υπό διερεύνηση.
6) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1572/05-08-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Μηλιά Αλμωπίας Πέλλας. Διαπιστώθηκε προσβολή από:
α. Tον ιό της ευλογιάς της δαμασκηνιάς (σάρκα) (plum pox virus, PPV), ο οποίος μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό και τις αφίδες,
β. Tο ιοειδές του λανθάνοντος μωσαϊκού της ροδακινιάς (peach latent mosaic viroid, PLMVd) που μεταδίδεται με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό, τη γύρη και μηχανικά (π.χ. εργαλεία κλαδέματος).
Η ανίχνευση των παραπάνω παθογόνων σε καρπούς και φύλλα έδειξε τα εξής:
- Για τον PPV, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε σχετικά χαμηλότερο από αυτό των φύλλων.
- Για το PLMVd, το ιικό φορτίο των εξετασθέντων καρπών βρέθηκε σχετικά υψηλότερο από αυτό των φύλλων. Οι μέχρι τώρα αναλύσεις δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον ρόλο των ιών/ιοειδών που εξετάστηκαν στην εκδήλωση της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων. Επίσης, η παρουσία των παραπάνω παθογόνων δεν έχει αναφερθεί ότι συνδέεται με συμπτώματα παρόμοια της έντονης παραμόρφωσης των ροδάκινων, ασθένειας το αίτιο της οποίας τελεί υπό διερεύνηση.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Μ.Φ.Ι., στη γεωργική πράξη δεν υπάρχει κανένα θεραπευτικό μέτρο κατά των ιώσεων και η αντιμετώπισή τους βασίζεται στην εφαρμογή των πιο κάτω προληπτικών μέτρων:
- Χρησιμοποίηση υγιούς/πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού για την εγκατάσταση
- Χρησιμοποίηση ανθεκτικών-ανεκτικών ποικιλιών και υποκειμένων στις περιπτώσεις που υπάρχουν και έχουν εμπορική αξία
- Αποφυγή εγκατάστασης του οπωρώνα σε περιοχή όπου ενδημεί η ασθένεια. Εγκατάσταση σε απομακρυσμένες περιοχές όπου υπάρχει εναλλαγή με άλλα είδη μη ή λιγότερο ευπαθή
- Χειρισμοί των φυτών με ορυκτέλαια για τα 3 πρώτα χρόνια
- Λήψη μέτρων απολύμανσης κλαδευτικών και λοιπών εργαλείων για αποφυγή μετάδοσης με μηχανικά μέσα. Χρήση κατάλληλων απολυμαντικών (π.χ. διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl για 1΄)
- Καταστροφή των λαίμαργων βλαστών γιατί προτιμώνται από τις αφίδες
- Αποφυγή επανεμβολιασμού προσβεβλημένων δένδρων
- Αποφυγή χρήσης εμβολίων από δένδρα που δεν είναι ελεγμένα και μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς ιώσεων
- Όταν δένδρα ευαίσθητων ποικιλιών βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές συνιστάται η παρακολούθησή τους για συμπτώματα και η εκρίζωση των μολυσμένων για μείωση της πίεσης του μολύσματος.
Από το εργαστήριο εντομολογίας-ακαρεολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Μ.Φ.Ι.)., πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι έλεγχοι σε δείγματα που εστάλησαν από το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας:
1) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1535/08-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Αμπελειές Γιαννιτσών και Γιαννιτσά-Αρχοντικό Πέλλας. Όσον αφορά το δείγμα Δ1Α, βρέθηκαν στο μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών (8/10 καρπούς) 1-3 άτομα από είδος ακάρεως του γένους Eriophyes (Acari: Eriophyidae). Στο δείγμα Δ2Α βρέθηκαν άτομα (1 έως 3 ανά καρπό) σε 4 από τους καρπούς. Υπήρχαν καρποί με συμπτώματα στους οποίους δεν βρέθηκαν άτομα του ακάρεως. Στα δείγματα Δ1Β και Δ2Β δεν βρέθηκαν καθόλου ακάρεα Eriophyes sp. Ο μικρός αριθμός ατόμων που βρέθηκε στα δείγματα Δ1Α και Δ2Α, υπάρχει πιθανότητα να οφείλεται στην αύξηση της θερμοκρασίας που συμβαίνει κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Η προσβολή στους ανθοφόρους οφθαλμούς και τα εκπτυσσόμενα άνθη και κατόπιν τους μικρούς καρπούς, δεν είναι δυνατόν να την παρατηρηθεί αυτή την εποχή. Θα ήταν σκόπιμο, την επόμενη καλλιεργητική περίοδο να σταλθούν δείγματα των εκπτυσσόμενων ανθοφόρων οφθαλμών, ανθέων καθώς και των μικρών υπό ανάπτυξη καρπών μετέπειτα.
2) Δελτίο αποτελεσμάτων Μ.Φ.Ι. ΥΔ 1571/18-07-2024. Περιοχή λήψης δείγματος: Μηλιά Αλμωπίας Πέλλας. Στο δείγμα βρέθηκαν στο μεγαλύτερο ποσοστό των καρπών (σχεδόν στο 100%) άτομα από είδος ακάρεως του γένους Eriophyes (Acari: Eriophyidae). Ο αριθμός των ατόμων που βρέθηκαν κυμάνθηκε από 3 -20 άτομα ανά καρπό. Επίσης βρέθηκαν άτομα Eriophyes sp. κατά την εξέταση των οφθαλμών της βλάστησης αυτού του έτους, στον ακραίο οφθαλμό και σε αυτούς στις μασχάλες των φύλλων. Τα ακάρεα της οικογένειας Eriophyidae προτιμούν για την ανάπτυξή τους μέση θερμοκρασία και υψηλή σχετική υγρασία, οπότε συνήθως αυξημένοι πληθυσμοί και προσβολές εμφανίζονται κατά τους ανοιξιάτικους μήνες. Κατά την διάρκεια των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού πολλά είδη δημιουργούν ανθεκτικές μορφές, τα λεγόμενα δευτερόγυνα άτομα, τα οποία μπορεί να είναι διαφορετικής μορφολογίας του είδους. Η προσβολή στους ανθοφόρους οφθαλμούς και τα εκπτυσσόμενα άνθη και κατόπιν τους μικρούς καρπούς, δεν είναι δυνατόν να την παρατηρηθεί αυτή την εποχή. Θα ήταν σκόπιμο, την επόμενη καλλιεργητική περίοδο να σταλθούν δείγματα των εκπτυσσόμενων ανθοφόρων οφθαλμών, ανθέων καθώς και των μικρών υπό ανάπτυξη καρπών μετέπειτα.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Μ.Φ.Ι., για την αντιμετώπιση της προσβολής και μείωση του πληθυσμού των ακάρεων κατά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, προτείνεται ψεκασμός το επόμενο έτος νωρίς την άνοιξη, με την έκπτυξη των οφθαλμών και την δημιουργία καινούργιας βλάστησης, με φυτοπροστατευτικό σκεύασμα δραστικής ουσίας fatty acids c7-c18 and c18 unsaturated potassium salts ή paraffin oil / (cas 8042-47-5) ή paraffin oil / (cas 64742-46-7), (πλήρης κατάλογος εγκεκριμένων δραστικών ουσιών στην ηλεκτρονική διεύθυνση εδώ).
Επίσης προληπτικά προτείνεται μετά το κλάδεμα των δένδρων, τα κομμένα κλαδιά να μην παραμένουν στον αγρό ή σε παρακείμενους αγρούς με ροδακινιές και ή δυνατόν να καταστρέφονται, ώστε να μην υπάρχει πιθανότητα μεταφοράς / διασποράς του ακάρεως μέσω αυτών.
Η ΠΕ Πέλλας θα συνεχίσει να εργάζεται για την επίλυση του προβλήματος της παραμόρφωσης των ροδάκινων.
Υπογράφηκε από το ΥπΑΑΤ η σχετική απόφαση για την χρηματοδότηση υλοποίησης ερευνητικού έργου διερεύνησης της αιτιολογίας της ασθένειας της παραμόρφωσης των καρπών ροδακινιάς στην Π.Ε. Πέλλας.
Το ποσό θα ανέλθει για το έτος 2024 στα 40.480 ευρώ.
Επίσης για την επόμενη τριετία θα καταβληθούν συνολικά 54.280 ευρώ (για τα έτη 2025, 2026 και 2027), αναλυτικά ως εξής:
- ποσού 34.730 ευρώ για το έτος 2025,
- ποσού 9.775 ευρώ για το έτος 2026 και
- ποσού 9.775 ευρώ για το έτος 2027.
Διαβάστε την σχετική απόφαση (εδώ)