Στις 23 Απριλίου 2024 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων.

Η Οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, η οποία εκδόθηκε το 2019, απαγορεύει 16 πρακτικές που μπορούν να έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στους ασθενέστερους παράγοντες της αλυσίδας, ιδίως στους γεωργούς και στους μικρότερους προμηθευτές.

Η βελτίωση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, η στήριξη του εισοδήματός τους και η διασφάλιση δίκαιης αμοιβής αποτελούν σημαντικούς στόχους της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ).

Ισχύει αυτό όμως στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι το ερώτημα, όταν ο γεωργικός τομέας παραμένει ιδιαίτερα κατακερματισμένος (με 174 στρέμματα να αποτελούν το μέσο μέγεθος μιας γεωργικής εκμετάλλευσης στην ΕΕ) και οι συνεταιριστικές οργανώσεις στην χώρα μας διακινούν ένα μικρό ποσοστό της αγροτικής παραγωγής.

Κύρια πορίσματα της έκθεσης

Όπως αναφέρει η έκθεση της ΕΕ μεγάλη πλειονότητα των κρατών μελών έχουν θεσπίσει υψηλότερο επίπεδο προστασίας, κάνοντας έτσι χρήση της δυνατότητας θέσπισης ή διατήρησης εθνικών κανόνων που υπερβαίνουν τις πρακτικές που απαγορεύονται από την οδηγία.

Σε όλες τις χώρες της ΕΕ έχουν οριστεί αρχές επιβολής του νόμου. Το 2023 κινήθηκαν περίπου 1.500 έρευνες, εκ των οποίων περίπου το 17% κατέληξε στη διαπίστωση παράβασης για την οποία επιβλήθηκε πρόστιμο.

Οι πιο συχνά εντοπιζόμενες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές ήταν οι καθυστερημένες πληρωμές για αλλοιώσιμα ή μη αλλοιώσιμα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα (50% και 13%), οι πληρωμές που δεν σχετίζονταν με συγκεκριμένη συναλλαγή (7%), οι πληρωμές που ζητήθηκαν από τον προμηθευτή για ενέργειες εμπορικής προώθησης (7%), καθώς και για αποθήκευση. Περίπου το 41% των αθέμιτων πρακτικών που εντοπίστηκαν είχαν εντοπιστεί σε επίπεδο λιανικής (47% το 2022), το 36 % σε επίπεδο βιομηχανίας τροφίμων (27% το 2022) και το 22% σε επίπεδο χονδρικού εμπορίου (25% το 2022).

Η τελευταία έρευνα σχετικά με τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων έδειξε ότι η ευαισθητοποίηση σχετικά με την ύπαρξη κανόνων της ΕΕ για το σημαντικό αυτό θέμα εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλή (38% των ερωτηθέντων). Μεγάλο ποσοστό των απαντησάντων (57%) επίσης δεν γνώριζε για τις εθνικές αρχές επιβολής του νόμου. Όταν ρωτήθηκαν γιατί δεν ανέφεραν αθέμιτη εμπορική πρακτική που βίωσαν, οι απαντήσαντες εξέφρασαν κυρίως φόβο για κάποια μορφή αντιποίνων από τον αγοραστή (30 %), ακολουθούμενη από το να την θεωρούν κοινή πρακτική στον τομέα (23%) ή να πιστεύουν ότι η δημόσια αρχή επιβολής του νόμου δεν θα ήταν σε θέση να την χειριστεί (17%).

Δεσμεύσεις της Επιτροπής

Στο πλαίσιο των προτάσεών της για την ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, η Επιτροπή θα προτείνει φέτος νέους κανόνες για τη διασυνοριακή επιβολή της νομοθεσίας κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.

Η έκθεση θα χρησιμοποιηθεί επίσης για μια λεπτομερέστερη αξιολόγηση της εφαρμογής της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, την οποία θα υποβάλει η Επιτροπή το 2025 και η οποία θα μπορούσε να συνοδεύεται, κατά περίπτωση, από νομοθετικές προτάσεις.

Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (απαγορευμένες, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις):

Πληρωμές μετά την παρέλευση 30 ημερών για αλλοιώσιμα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα
Πληρωμές μετά την πάροδο 60 ημερών για μη αλλοιώσιμα αγροδιατροφικά προϊόντα
Ακυρώσεις ευπαθών γεωργικών προϊόντων διατροφής κατόπιν σύντομης ειδοποίησης
Μονομερείς αλλαγές συμβολαίου από τον αγοραστή
Πληρωμή για μη συναφείς υπηρεσίες
Κίνδυνος απώλειας και υποβάθμισης που μεταβιβάζεται στον αγοραστή
Άρνηση γραπτής επιβεβαίωσης των συμφωνιών προμήθειας από τον αγοραστή, παρά το αίτημα του προμηθευτή
Κατάχρηση εμπορικών απορρήτων από τον αγοραστή
Εμπορικά αντίποινα από τον αγοραστή
Μεταβίβαση του κόστους εξέτασης των παραπόνων των πελατών στον προμηθευτή

Γκρίζες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (απαγορεύονται μόνο, εάν δεν έχουν συμφωνηθεί εκ των προτέρων με σαφείς και αδιαμφισβήτητους όρους μεταξύ των μερών):

Ο αγοραστής επιστρέφει τα μη πωληθέντα προϊόντα στον προμηθευτή
Πληρωμή του προμηθευτή για την αποθήκευση και τον κατάλογο
Πληρωμή του προμηθευτή για την προώθηση
Πληρωμή του προμηθευτή για διαφήμιση
Πληρωμή του προμηθευτή για την εμπορία
Πληρωμή του προμηθευτή για το προσωπικό του αγοραστή, διαρρύθμιση χώρων

Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επισκέφθηκε το πρωί της Δευτέρας (22/4) την Κεντρική Λαχαναγορά της Αθήνας στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη.

Συνομίλησε με εμπόρους για την πορεία των τιμών, τη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις επενδύσεις που έχουν γίνει στον τομέα της αποθήκευσης και μεταφοράς αγαθών, προς όφελος και των καταναλωτών.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που συνοδευόταν από τον Υπουργό Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκα, ενημερώθηκε επίσης για το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει στο εξωτερικό για ελληνικά προϊόντα και για τα ποιοτικά πλεονεκτήματα που έχουν οι ελληνικές εξαγωγές ώστε να αυξήσουν τη διείσδυση και το μερίδιό τους στις αγορές εκτός Ελλάδας.

Μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψής του ο Πρωθυπουργός τόνισε: «Δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι την Κεντρική Αγορά Αθηνών εδώ στου Ρέντη και δεν θα είναι η τελευταία. Σε αυτή τη συγκυρία αυτές οι επισκέψεις αποκτούν μία ιδιαίτερη σημασία, καθώς συνεχίζεται η προσπάθεια έτσι ώστε οι Έλληνες καταναλωτές να απολαμβάνουν ποιοτικά προϊόντα σε λογικές τιμές.

Όπως είπε και ο κ. Υπουργός, ξεκινάει σήμερα το «Καλάθι του νονού», ενώ σε λίγες μέρες από τώρα θα ξεκινήσει και το «Καλάθι του Πάσχα». Αγωνιζόμαστε, με αυστηρούς ελέγχους στην αγορά και σε συνεννόηση πάντα με όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, να μπορούμε να προσφέρουμε στους καταναλωτές προϊόντα τα οποία θα είναι σε τιμές αντίστοιχες ή και χαμηλότερες με τις περσινές.

Και ήδη χαίρομαι που διαπιστώνω ότι σε μία σειρά από προϊόντα, λαχανικά και φρούτα, έχουμε τιμές οι οποίες είναι χαμηλότερες από πέρυσι. Και, βέβαια, να τονίσω ότι όσο καλύτερα λειτουργεί η εφοδιαστική αλυσίδα, όσο περισσότερο επενδύουν και οι προμηθευτές μας σε υποδομές logistics, τόσο τελικά αυτό θα καταλήγει και σε καλύτερες τιμές για τους καταναλωτές μας.

Ο αγώνας κατά της ακρίβειας έχουμε πει πολλές φορές ότι είναι ένας αγώνας συνεχής. Έχουμε όμως για πρώτη φορά ενθαρρυντικά δείγματα ότι και ο επίμονος πληθωρισμός στα τρόφιμα φαίνεται να αρχίζει πια να κάμπτεται. Και, όπως είπα, σε αρκετά προϊόντα έχουμε πια και πτώσεις τιμών, που τελικά αυτό είναι το ζητούμενο προκειμένου να ανακουφιστεί το μέσο νοικοκυριό και φυσικά να περάσουμε όλες και όλοι τις διακοπές του Πάσχα με χαμόγελο και απολαμβάνοντας όσο το δυνατόν καλύτερες τιμές για τα τυπικά πασχαλινά προϊόντα».

Ο Υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας δήλωσε: «Η προσπάθεια της κυβέρνησης να διατηρήσουμε προσιτές τιμές για τα νοικοκυριά ενόψει του πασχαλινού τραπεζιού συνεχίζεται. Δεν εφησυχάζουμε. Βλέπουμε ότι σταδιακά οι τιμές των οπωροκηπευτικών προϊόντων έχουν αρχίσει να αποκλιμακώνονται. Βεβαίως, η προσπάθεια συνεχίζεται.

Σήμερα ξεκινάει το «Καλάθι του νονού και της νονάς», όπου θα δώσουμε τη δυνατότητα, με τα προϊόντα τα οποία περιλαμβάνονται, και οι νονοί να κάνουν χαρούμενα τα παιδιά μας τις γιορτινές μέρες του Πάσχα.

Την Τετάρτη, μεθαύριο, θα ξεκινήσει και το «Καλάθι» για το πασχαλινό γιορτινό τραπέζι, που θα συμπεριλαμβάνει αμνοερίφια, τσουρέκι και βεβαίως σοκολατένια αυγά, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε προσιτές τιμές. Τιμές για το αρνί και το κατσίκι, οι οποίες θα είναι ίδιες ή και χαμηλότερες στο «Καλάθι», σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο του Πάσχα».

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας, Απόστολος Αποστολάκος, ανέφερε ότι «υπάρχει μεγάλη διαθεσιμότητα και πλήρης επάρκεια. Οι επιχειρήσεις κάνουν μεγάλη προετοιμασία ώστε το Πάσχα να υπάρχουν προϊόντα προσιτά και σε όλα τα επίπεδα τιμών, συγκριτικά και με πέρυσι αλλά και με τα ευρωπαϊκά επίπεδα».

Σε τριτοκοσμικές συνθήκες γίνονται οι έλεγχοι των γεωτεχνικών του ΥπΑΑΤ στις εισαγωγές τροφίμων από τρίτες χώρες.

Αυτό φάνηκε από την συνέντευξη τύπου που έδωσε, σήμερα Πέμπτη (18/4), η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΟΓΕΔΥ), στα γραφεία της ΕΣΗΕΑ, με την παρουσία των πρωτοβάθμιων σωματείων της Ομοσπονδίας.

Με αμοιβές της τάξης των 5 ευρώ την ώρα και με ελέγχους στον Έβρο χωρίς υποδομές - στις εισαγωγές φορτίων από Τουρκία - επί της Εγνατίας Οδού, δεν είναι τυχαίο στην χώρα μας ότι δεν μπορεί να βρεθούν υπολείμματα φυτοφαρμάκων.

Την ίδια στιγμή οι Βούλγαροι και οι Ισπανοί πιάνουν καθημερινά φορτία με υπολείμματα φυτοφαρμάκων από Τουρκία και Αίγυπτο αντίστοιχα.

Μάλιστα στη συνέντευξη εκπρόσωποι των γεωπόνων του ΥπΑΑΤ παραδέχτηκαν ότι οι Βούλγαροι στα σύνορα με την Τουρκία έχουν καλύτερες υποδομές από την χώρα μας για τους ελέγχους στις εισαγωγές τροφίμων.

Στην συνέντευξη τύπου, παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν τα θεσμικά και οικονομικά αιτήματα των γεωτεχνικών, τα οποία παραμένουν ανεπίλυτα μετά την κήρυξη της απεργίας - αποχής ως παράνομης και καταχρηστικής.

Ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ, Νίκος Κακαβάς, τόνισε ότι παρά την κήρυξη της απεργίας παράνομης, οι γεωτεχνικοί δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους για την διεκδίκηση των δίκαιων αιτημάτων τους.

«Είναι η πρώτη φορά που είδαμε τέτοια συσπείρωση του κλάδου. Αν ξεκινούσε η απεργία όλα θα ήταν κλειστά. Είναι όμως και πρώτη φορά που έχουμε καταδίκη μιας ομοσπονδίας πριν ξεκινήσει η απεργία. Ήταν τόσο μεγάλη η πρεμούρα που ήθελαν να μας καταδικάσουν πριν την απόφαση του δικαστηρίου», τόνισε.

Στην συνέχεια ο πρόεδρος της ΠΟΓΕΔΥ αναφέρθηκε στα αιτήματα που είναι:

Οικονομικά αιτήματα:
Χορήγηση επιδόματος ανθυγιεινής και επικίνδυνης εργασίας στους γεωτεχνικούς που ασχολούνται σε αντίστοιχες συνθήκες.
Αλλαγή στον τρόπο καταβολής των πρόσθετων τελών στους δικαιούχους γεωτεχνικούς.
Χορήγηση τελών επισήμων ελέγχων, σύμφωνα με τον Καν. ΕΕ 2017/625.
Χορήγηση ελεγκτικής αποζημίωσης στους επίσημους ελεγκτές γεωτεχνικούς.
Καταβολή του επιδόματος 6%/ο για τους γεωτεχνικούς, όπως έχει νομοθετηθεί.
Αύξηση των ημερών για τις εκτός έδρας μετακινήσεις και μείωση της χιλιομετρικής απόστασης.
Δημιουργία κλαδικού γεωτεχνικού μισθολογίου που να αντικατοπτρίζει τις ιδιαιτερότητες του κλάδου.
Άμεση επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού.

Θεσμικά αιτήματα:
Άμεση στελέχωση των γεωτεχνικών υπηρεσιών με το απαραίτητο προσωπικό και χορήγηση των αναγκαίων πόρων για την εύρυθμη λειτουργία τους.
Καμία ιδιωτικοποίηση των αντικειμένων των δημοσίων γεωτεχνικών υπηρεσιών.
Υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας μη μισθολογικών παροχών.
Τροποποίηση των οργανισμών εσωτερικής υπηρεσίας των περιφερειών με ξεχωριστές διοικητικές δομές για τις γεωτεχνικές υπηρεσίες (αγροτικής οικονομίας, κτηνιατρικής) σε κάθε περιφερειακή ενότητα.

Ασφάλεια και υγιεινή εργασίας
Άμεση αναμόρφωση της σύνθεσης και του πλαισίου λειτουργίας των Ε.Π.Ε.Α..
Κατάργηση των τριμελών επιτροπών του άρθρου 35 του Ν. 5075/2023.ών.
Άμεση έκδοση του νέου οργανόγραμματoς του Υ.Π.ΕΝ. και των περιφερειακών δασικών υπηρεσιών.
Διοικητική και οικονομική υποστήριξη των δασικών υπηρεσιών με εξασφάλιση των απαραίτητων ειδικοτήτων προσωπικού.
Νομική κάλυψη των γεωτεχνικών υπαλλήλων των δημοσίων υπηρεσιών

Η ΠΟΓΕΔΥ καλεί την Κυβέρνηση και τους συναρμόδιους υπουργούς σε άμεσο διάλογο για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γεωτεχνικοί.

Οι έλεγχοι γίνονται 365 ημέρες τον χρόνο, τα 198 σφαγεία της χώρας δουλεύουν 365 ημέρες τον χρόνο. Γιατί να έχουμε εποχικούς υπαλλήλους είναι το ερώτημα προς την κυβέρνηση.

Οι κυριότεροι έλεγχοι στις εισαγωγές από τρίτες χώρες γίνονται:

• Στον Έβρο 10.000 έλεγχοι ετησίως
• Στον Πειραιά 11.500 έλεγχοι ετησίως
• Στο αεροδρόμιο της Αθήνας 11.500 έλεγχοι ετησίως
• Στην Θεσσαλονίκη 12.000 έλεγχοι ετησίως

Εισπράττει το κράτος ανταποδοτικά τέλη από τους ιδιώτες αλλά δεν τα καταβάλλει στους ελεγκτές. Πάνω από 3 εκ. ευρώ ετησίως έσοδα και κανείς δεν γνωρίζει που πάνε.

Από την άλλη οι ιδιώτες θέλουν να γίνονται έλεγχοι εκτός ωραρίου. Όμως δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για 24ωρη λειτουργία ελέγχων.

Από τα 15 ευρώ την ώρα που παίρνουν οι γεωτεχνικοί τα 5 ευρώ πάνε υπέρ δημοσίου και μετά την φορολογία καταλήγει η αμοιβή να είναι 5 ευρώ την ώρα.

Οι εκπρόσωποι των πρωτοβάθμιων σωματείων αναφέρθηκαν στην υποστελέχωση που υπάρχει σε όλες τρις υπηρεσίες. Χαρακτηριστικά η Εύβοια το 2005 είχε 25 κτηνίατρους που έκαναν ελέγχους στα σφαγεία και σήμερα έχει μόλις 5.

Χρειάζονται άμεσα προλήψεις τόνισαν και οι εκπρόσωποι των δασολόγων και ιχθυολόγων. Μάλιστα τόνισαν ότι εδώ και 5 χρόνια δεν έχει προσληφθεί ούτε ένας δασολόγος.

Μετά από όλα αυτά δεν είναι τυχαίες οι «κόκκινες κάρτες» που έβγαλε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του ο Υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ.

Συγχαρητήρια στην ελληνική κυβέρνηση για τις πρωτοβουλίες της στην κατεύθυνση του περιβάλλοντος με αιχμή την παραγωγή «πράσινης» ενέργειας απένειμε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, κατά την ομιλία του στη διεθνή διάσκεψη του 9ου «Our Ocean Conference».

«Έχετε επιτύχει ένα απίστευτο ρεκόρ στην παραγωγή ενέργειας αποκλειστικά μόνο από ανανεώσιμες πηγές για μεγάλο χρονικό διάστημα το περασμένο καλοκαίρι», τόνισε ο Τζον Κέρι, απευθυνόμενος στον Έλληνα πρωθυπουργό.

Βέβαια μπορεί κάποιοι να δίνουν συγχαρητήρια επειδή γέμισε η Ελλάδα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα αλλά έχουμε και αντίθετες φωνές που υποστηρίζουν ότι σε μια εποχή επισιτιστικής κρίσης δε μπορείς να «καταστρέφεις» την αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας με τη δικαιολογία ότι θέλεις να μειώσεις τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.

Το δίλημμα που θα αντιμετωπίσουν τα επόμενα χρόνια οι πολιτικοί θα είναι λιγότερο πετρέλαιο ή λιγότερα τρόφιμα;

Η αναμενόμενη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού οδηγεί σε αναμενόμενη αύξηση της αντίστοιχης ζήτησης για τρόφιμα. Όμως η αγροτική προσφορά, εκτός από τα προβλήματα λόγω κλίματος αναμένεται να έχει στο κοντινό μέλλον και γεωπολιτικές «πιέσεις». Είναι ενδεχόμενο, οι μεγάλοι προμηθευτές τροφίμων να δημιουργήσουν σφαίρες επιρροής, με βάση τις εξαγωγές τους. Η ομάδα των αναδυόμενων χωρών BRICS μεγαλώνει και περιλαμβάνει χώρες που διαθέτουν αυξημένη προσφορά πετρελαίου και τροφίμων.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός, ότι η Ρωσία ενδεχομένως επιδιώκει να επηρεάσει την πολιτική αφρικανικών χωρών με χαμηλή διατροφική ασφάλεια. Οι ρωσικές εξαγωγές της αγροτικών προϊόντων προς την Αφρική και συγκεκριμένα τις υπο-Σαχάριες περιοχές αυξήθηκαν, κατά 30%, στην περίοδο 2023-2024 σε σχέση με το 2020-2021. Στο μέλλον φαίνεται ότι οι εξαγωγές αγρο-τροφίμων να αποτελούν σημαντικό εργαλείο προβολής ήπιας ισχύος από την Ρωσία προς τον Παγκόσμιο Νότο, με στόχο την δημιουργία περιοχών επιρροής, με προφανή γεωπολιτικά οφέλη.

Επιπλέον, η εντεινόμενη συχνότητα και βιαιότητα απρόβλεπτων καιρικών φαινομένων, είναι ένας επιπρόσθετος παράγοντας πίεσης στην παγκόσμια γεωργική παραγωγή. Σύμφωνα με στοιχεία του FAO, περίπου 12 εκατομμύρια εκτάρια αρόσιμης γης χάνονται κάθε χρόνο λόγω ανυδρίας, πλημμυρών και κυμάτων καύσωνα, που αποσταθεροποιούν ολόκληρες περιοχές.

Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στον πλανήτη, στην χώρα μας έχουμε το φαινόμενο να ξεφυτρώνουν παντού φωτοβολταϊκά πάρκα, χωρίς καμιά στρατηγική αλλά με μια άναρχη ανάπτυξη. Σε όλη την χώρα χωράφια βγαίνουν από την παραγωγή για να βάλουν φωτοβολταϊκά. Αγρότες που νοίκιαζαν χωράφια τα χάνουν γιατί απλά οι ιδιοκτήτες τους προτιμούν να τα δώσουν σε εταιρείες - με το αζημίωτο - για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.

Στις 15 Μαρτίου 2024, ο κ. Σταυρογιάννης, μαζί με έναν συντοπίτη του από τον Παλαμά Φθιώτιδας και δύο ακόμη από το Καλαμάκι Λαμίας, υπέβαλαν μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Λάρισας, κατά παντός υπευθύνου, διοικητικού στελέχους και υπαλλήλου, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδος, του ΔΕΔΔΗΕ, του ΑΔΜΗΕ και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Οι μηνυτές ζητούν να ελεγχθούν και να αξιολογηθούν ποινικά όλοι οι φάκελοι αδειοδότησης φωτοβολταϊκών σταθμών σε γη υψηλής παραγωγικότητας στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας, από τις 9 Αυγούστου 2020.

Την ημερομηνία εκείνη τέθηκε σε ισχύ η πρώτη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) η οποία προβλέπει το όριο ανά Περιφέρεια για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών σε Γη Υψηλής Παραγωγικότητας. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι φωτοβολταϊκοί σταθμοί ισχύος έως 1MW μπορούν να εγκατασταθούν σε γη υψηλής παραγωγικότητας, υπό την προϋπόθεση ότι οι εκτάσεις που θα καλυφθούν δε θα υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων κάθε Περιφερειακής Ενότητας. Ειδικά για την Αττική και τα νησιά, το όριο τίθεται στο 0,5%. Με τροποποιητική ΚΥΑ, τον Οκτώβριο του 2022, το σχετικό όριο περιορίστηκε στο 0,8%, ενώ παρέμεινε στο 0,5% για την Αττική και τα νησιά. Ειδικά στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας, η σχετική ΚΥΑ προβλέπει ότι μπορούν να καλυφθούν από φωτοβολταϊκά έως και 10.875 στρέμματα γης υψηλής παραγωγικότητας, με μέγιστο όριο συνολικά εγκατεστημένης ισχύος τα 776,78 ΜW.

Το ερώτημα είναι κάνει κάποιος έλεγχο για το πόσα στρέμματα καλύπτονται με φωτοβολταϊκά ή μοιράζουν συνεχώς άδειες; Κάποιοι υπεύθυνοι θα πρέπει να απαντήσουν στο ερώτημα.

Σε 15 ημέρες ξεκινούν απεργιακές κινητοποιήσεις οι γεωτεχνικοί του ΥπΑΑΤ.

Θυμίζουμε ότι χτες Δευτέρα (1/4), από την Κοζάνη, ο υπουργός ΑΑΤ δήλωνε ότι «σήμερα έγινε στο υπουργείο υπό τον Γενικό Γραμματέα, Γιώργο Στρατάκο, σύσκεψη για εντατικοποίηση των ελέγχων. Τις επόμενες ημέρες ξεδιπλώνουμε ένα μηχανισμό ελέγχων τόσο για το μέλι, όσο και για το κρέας και για τα αυγά. Είμαστε αποφασισμένοι να τιμωρηθούν όσοι παίζουν παιχνιδάκια σε βάρος των καλλιεργητών και των καταναλωτών. Δεν έχουμε προηγούμενα με κανέναν. Δεν έχουμε σκοπό να κατηγορήσουμε κανέναν άδικα. Αλλά όσοι προσπαθούν να κάνουν ελληνοποιήσεις καλά θα κάνουν να το ξανασκεφθούν».

Από την πλευρά της η ΠΟΓΕΔΥ, ανακοίνωσε ότι με πρόσφατη απόφασή της προχωρά, σε συνεργασία με όλα τα Πρωτοβάθμια Σωματεία μέλη της, σε ΑΠΕΡΓΙΑ - ΑΠΟΧΗ από συγκεκριμένα καθήκοντα με ημερομηνία έναρξης την 15/4/2024 και έως 30/6/2024.

Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε, «η συγκεκριμένη απόφαση δεν ήταν ένα προϊόν βεβιασμένης σκέψης, αλλά αποτελεί αποτέλεσμα της αυταπόδεικτης πλέον διάθεσης μη συνεργασίας και της απουσίας εποικοδομητικού διαλόγου της παρούσας Κυβέρνησης και των αρμόδιων Υπουργών, με τους Γεωτεχνικούς Δημοσίους Υπαλλήλους, κάτι που συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σε όλη την διάρκεια της τελευταίας πενταετίας.

Σε μια δημοκρατία οι Θεσμοί, όπως οι Εκπρόσωποι των Εργαζομένων, πρέπει να αποτελούν συνομιλητές και όχι προϊόν αποκλεισμού και ο εμπαιγμός και η κοροϊδία θα πρέπει να έχουν πολιτικό φραγμό. Μόνο τα καθεστώτα αποφασίζουν και διατάσσουν χωρίς διάλογο. Επιπλέον είναι απαράδεκτο κάποιοι έχοντας πολιτική θέση να διατάσσουν τους Γεωτεχνικούς υπαλλήλους να δουλεύουν Σαββατοκύριακα και εκτός ωραρίου λειτουργίας των Υπηρεσιών χωρίς να πληρώνονται, να λειτουργούν πέρα από τα πλαίσια των καθηκόντων τους, χωρίς να καλύπτονται μόνο και μόνο για να ανακοινώνουν ελέγχους στην πλάτη των εργαζομένων Γεωτεχνικών για τους οποίους εδώ και πέντε χρόνια δεν έχουν κάνει σχεδόν τίποτα.

Βασικές αλλά και αυταπόδεικτες διεκδικήσεις των Γεωτεχνικών βρίσκονται στις καλένδες εδώ και πέντε χρόνια, όπως:

Η έκδοση απόφασης για την εφαρμογή της ειλημμένης απόφασης καταβολής του επικίνδυνου και ανθυγιεινού επιδόματος στους δικαιούχους Γεωτεχνικούς όπου οι Υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας παραπέμπουν στα Υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας και αντίστροφα.

Η αλλαγή του τρόπου απασχόλησης και αμοιβής των Γεωτεχνικών για εργασία πέραν του ωραρίου, τα περιβόητα «πρόσθετα τέλη» όπου και πάλι οι Γεωτεχνικοί εντέλλονται αλλά οι αρμόδιοι αδιαφορούν να προσαρμόσουν το νομικό πλαίσιο ώστε οι συνάδελφοι να μην γίνονται επαίτες των δεδουλευμένων τους, να χάνουν δεδουλευμένα όπως οι Γεωπόνοι του Νομού Άρτας και στην αμοιβή της δουλειάς τους να μπαίνει αυθαίρετα συνεταίρος το κράτος.

Η άρνηση εφαρμογής των προβλέψεων του κανονισμού ΕΕ 625/2017 για κάλυψη των επισήμων ελέγχων από τις ελεγχόμενες επιχειρήσεις, χωρίς επιβάρυνση του Κρατικού προϋπολογισμού.

Η άμεση κάλυψη των λειτουργικών κενών των Γεωτεχνικών υπηρεσιών της χώρας με προσλήψεις και με στελέχωση του αντίστοιχου λοιπού προσωπικού.

Η άρνηση προσέλευσης σε διάλογο για την υπογραφή Ειδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για τους Γεωτεχνικούς, την ίδια μάλιστα στιγμή που βρίσκονται σε ισχύ άλλες παρόμοιες, δείχνοντας έτσι την απαξίωση στους Γεωτεχνικούς αλλά και την ευνοιοκρατία προς Συνδικαλιστικές Οργανώσεις με τις οποίες υποτίθεται ότι οι κυβερνώντες βρίσκονται απέναντι.

Η κοροϊδία με τον πόρο 6%οο όπου το αρμόδιο Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών αρνείται κατ’ ουσίαν να χορηγήσει τον πόρο όχι μόνο στο σύνολο των Γεωτεχνικών (όπως κάθετα κάνει στους Μηχανικούς και Υπομηχανικούς όλου του δημοσίου) αλλά ακόμη και σε αυτούς που εμπλέκονται άμεσα στην υλοποίηση έργων.

Η άρνηση αύξησης του αριθμού εκτός έδρας μετακινήσεων αλλά και μείωσης της χιλιομετρικής απόστασης για την λήψη του την ίδια στιγμή που απαιτείται από τους Γεωτεχνικούς να χρησιμοποιούν Ι.Χ.Ε., να ασκούν έργα οδηγού και να κατευθύνονται σε αγροτικούς δρόμους.

Η επιλεκτική χορήγηση Ελεγκτικού επιδόματος σε συγκεκριμένη Διεύθυνση του Υπ.Α.Α.Τ. μνημείο απαξίωσης των Ελεγκτών Γεωτεχνικών και ισοπέδωσης του ρόλου τους, την ίδια στιγμή που εκδίδονται Δελτία Τύπου του Υπουργείου αυτού με διθυράμβους για τον αριθμό ελέγχων που πραγματοποιούν οι συνάδελφοι, οι δάφνες προφανώς είναι για τους πολιτικούς και όχι για αυτούς που βγάζουν την δουλειά στο πεδίο.

Η άμεση αναμόρφωση σύνθεσης και πλαισίου λειτουργίας ΕΠΕΑ.

Η κατάργηση των Τριμελών Επιτροπών του άρθρου 35 του Ν. 5075/2023 γιατί δεν συμβάλουν στην προστασία των Δασών από τις φωτιές. Για όλα τα παραπάνω οι πολιτικές ηγεσίες των αρμόδιων Υπουργείων είναι ενήμερες, αποδεικνύεται όμως ότι έχουν άλλες προτεραιότητες στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται οι Γεωτεχνικοί Δημόσιοι Υπάλληλοι. Ως Ομοσπονδία εξαντλήσαμε όλα τα τελευταία χρόνια τις προσπάθειες για να ακουστούν και να υλοποιηθούν αιτήματά μας. Δυστυχώς η μόνη συγκεκριμένη απάντηση που πήραμε ήταν η προσπάθεια συνδικαλιστικών διώξεων προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας. Ήρθε η ώρα να σας ενημερώσουμε ότι η προσπάθεια φτάνει ΩΣ ΕΔΩ.

Η λύση που απομένει είναι η πραγματοποίηση ΑΠΕΡΓΙΑΣ-ΑΠΟΧΗΣ ώστε να διαφανεί η σοβαρότητα του ρόλου μας στον Πρωτογενή Τομέα, στην Αγροτική Οικονομία, στην Δημόσια Υγεία, στην προστασία του Περιβάλλοντος.

Η κινητοποίηση, που ξεκινά στις 15/4, χρειάζεται την συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων. Η Ομοσπονδία θα προχωρήσει στις επόμενες δύο εβδομάδες σε όλες τις ενέργειες που απαιτούνται για την κατοχύρωση της συμμετοχής σε αυτήν και θα σας ενημερώνει σχετικά».

Σημαντικές αλλαγές έρχονται στα τρόφιμα με γεωργικές ενδείξεις με τις αποφάσεις που πήρε, στις 26 Μαρτίου 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην ΕΕ.

Μεταξύ άλλων έρχεται η δυνατότητα των κρατών μελών να ορίζουν «αναγνωρισμένες Ομάδες Παραγωγών» με αποκλειστικά δικαιώματα την παραγωγή προϊόντων με προστασία των Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΠΟΠ, ΠΓΕ κ.α.).

Αυτό σημαίνει ότι το ΥπΑΑΤ θα αναλάβει την υποχρέωση να αναγνωρίσει Ομάδες Παραγωγών που θα έχουν το δικαίωμα να παράγουν προϊόνταν ΠΟΠ ή ΠΓΕ (π.χ. Ελιά Καλαμάτας κ.α.).

Ειδικότερα το Συμβούλιο προέβη στην τυπική θέσπιση κανονισμού για τη βελτίωση της προστασίας των γεωγραφικών ενδείξεων (ΓΕ) και άλλων συστημάτων ποιότητας για τον οίνο, τα αλκοολούχα ποτά και τα γεωργικά προϊόντα, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου, και παράλληλα για την απλούστευση των διαδικασιών καταχώρισης των ΓΕ.

Μεταξύ των βελτιώσεων του υφιστάμενου συστήματος ΓΕ περιλαμβάνονται οι ακόλουθες:

• ενίσχυση του ρόλου των ομάδων παραγωγών με την παροχή εξουσιών και αρμοδιοτήτων για τη διαχείριση των γεωγραφικών τους ενδείξεων, συμπεριλαμβανομένης της εκπροσώπησης των μελών τους στα δίκτυα επιβολής της νομοθεσίας για τη διανοητική ιδιοκτησία
• τη δυνατότητα των κρατών μελών να ορίζουν ομάδες παραγωγών ως «αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών» με αποκλειστικά δικαιώματα που πρέπει να ασκούνται εξ ονόματος όλων των παραγωγών του προϊόντος που φέρει ΓΕ
• επιβεβαίωση του ρόλου της Επιτροπής στην εξέταση των αιτήσεων καταχώρισης προϊόντων ως ΓΕ
• καλύτερη προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, μεταξύ άλλων και στο διαδίκτυο, σε ονόματα τομέων που περιέχουν γεωγραφικές ενδείξεις, μέσω γεωγραφικού αποκλεισμού για τον σκοπό αυτό, έχει ανατεθεί στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO) η δημιουργία συστήματος πληροφοριών και προειδοποιήσεων για τα ονόματα τομέα
• μεγαλύτερη προστασία μιας ονομασίας ΓΕ που προσδιορίζει ένα συστατικό όταν αυτό χρησιμοποιείται στην ονομασία ενός σχετικού μεταποιημένου τροφίμου, στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να ενημερώνονται οι αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών και να αναφέρεται το ποσοστό του συστατικού.

O Κανονισμός πρόκειται τώρα να υπογραφεί και να δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Θα αρχίσει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του.

Οι ονομασίες των αγροδιατροφικών προϊόντων και των οίνων προστατεύονται ως προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης (ΠΟΠ) και προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ), ενώ εκείνες των αλκοολούχων ποτών ως γεωγραφικές ενδείξεις (ΓΕ). Ορισμένα γνωστά παραδείγματα είναι το Parmigiano Reggiano, η σαμπάνια, οι ελιές Καλαμών, η πολωνική βότκα και τα τυριά Manchego και Gruyère.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει επίσης τα εγγυημένα παραδοσιακά ιδιότυπα προϊόντα (ΕΠΙΠ). Πρόκειται για τις ονομασίες γεωργικών προϊόντων που τονίζουν τις παραδοσιακές πτυχές ενός προϊόντος χωρίς να συνδέονται με συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Παραδείγματα διάσημων ΕΠΙΠ είναι η Pizza Napoletana και η Vieille Kriek.

Η στήριξη του αγροτικού τομέα της Εύβοιας γίνεται μέσω της ΚΑΠ και μέσω τομεακών και επιχειρησιακών προγραμμάτων, όπως για τους μελισσοκόμους και τους συκοπαραγωγούς. Αυτό απαντά το ΥπΑΑΤ στην Βουλή σε ερώτηση βουλευτών της Νέας Αριστεράς

Συγκεκριμένα, όσον αφορά την ενίσχυση των συκοπαραγωγών, το YπΑAT υποστηρίζει ότι στηρίζει και προωθεί τον τομέα των οπωροκηπευτικών, συμπεριλαμβανομένων και των σύκων, μέσω των Οργανώσεων Παραγωγών. Στη νέα ΚΑΠ (2023-2027) και το Στρατηγικό Σχέδιο που θα υλοποιηθεί, στις τομεακές παρεμβάσεις των οπωροκηπευτικών, οι Οργανώσεις Παραγωγών, μέσω των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων, θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά σε ποσοστό 2%, δράσεις που έχουν στόχο την έρευνα περί των βιώσιμων μεθόδων παραγωγής και ανάπτυξή τους, συμπεριλαμβανομένων της ανθεκτικότητας έναντι των επιβλαβών οργανισμών και του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, των καινοτόμων πρακτικών και των τεχνικών παραγωγής που ενισχύουν την οικονομική ανταγωνιστικότητα και δίνουν ώθηση στην ανάπτυξη αγορών. Επισημαίνεται ότι στην Εύβοια, εν προκειμένω, υπάρχει μία Οργάνωση Παραγωγών με αναγνωρισμένο προϊόν τα σύκα, η «Ο.Π. ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ», η οποία και υλοποιεί τριετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, με το ύψος δαπανών για το έτος 2024 να ανέρχεται σε 85.884 ευρώ.

Επιπρόσθετα, το ΥΠΑΑΤ λαμβάνει μέτρα και για τη στήριξη των κτηνοτρόφων, συμπεριλαμβανομένων και των μελισσοκόμων. Βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και των αγροτικών περιοχών της χώρας αποτελεί το Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ύψους 14 δισ. ευρώ για την περίοδο 2023-2027. Στον τομέα της μελισσοκομίας, τα περισσότερα από τα μέτρα του τομεακού προγράμματος ενίσχυσης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (2020 – 2022) υφίστανται και στο εγκεκριμένο 2023 - 2027, ενώ κάποια από αυτά αναπτύσσονται και εξελίσσονται περαιτέρω. Ο συνολικός προϋπολογισμός για τα έτη 2023 έως 2027 ανέρχεται σε 61.626.450 € (12.325.290 € ετησίως). Το ποσό αυτό θα καλυφθεί κατά 50% από Ενωσιακούς πόρους και κατά 50% από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (εθνικοί πόροι).

Στον σχεδιασμό του ΥπΑΑΤ για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα σε πληττόμενες περιοχές, όπως η Βόρεια Εύβοια, περιλαμβάνεται η αξιοποίηση πόρων, ύψους 2 δις ευρώ, οι οποίοι κατευθύνονται σε σημαντικές μεταρρυθμιστικές αναπτυξιακές δράσεις με ισχυρό περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόσημο.

Το πακέτο αυτό, το οποίο έχει εγκριθεί από την ΕΕ, περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:

• Νέοι Γεωργοί, με 420 εκατ. ευρώγια την ηλικιακή αναδιάρθρωση του παραγωγικού δυναμικού της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 107 εκατ. ευρώγια την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε, ενώ, με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εγκρίθηκαν επιπλέον πόροι 81 εκατ. € για την ένταξη του συνόλου των 2.200 επιλαχόντων της συγκεκριμένης πρόσκλησης.
• Σχέδια Βελτίωσης για την παραγωγική αναδιάρθρωση του πρωτογενούς τομέα, με αρχικό προϋπολογισμό 180 εκατ. ευρώκαι δυνατότητα υπερδέσμευσης στα 230 εκατ. ευρώ. Μετά και την παράταση που χορηγήθηκε με απόφαση του ΥπΑΑΤ, εκδηλώθηκε σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς υποβλήθηκαν 6.901 αιτήσεις στήριξης, με συνολικό προϋπολογισμό προτεινόμενων επενδύσεων 704 εκατ. ευρώ και αιτούμενη δημόσια δαπάνη 403 εκατ. ευρώ περίπου.
• Νέα ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, με 21,5 εκατ. ευρώγια τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παραγωγών σε ρευστότητα με ευνοϊκούς όρους. Προστέθηκαν επιπλέον πόροι, της τάξης των 40 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντας τη συνεισφορά του ΠΑΑ στα 61,5 εκατ. ευρώ.
• Μικρά εγγειοβελτιωτικά αρδευτικά έργα υποδομής, με 40 εκατ. ευρώγια την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση του αρδευτικού νερού, καθώς και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το μέτρο προκηρύχθηκε και μετά από χορήγηση πρόσθετης υπερδέσμευσης, εγκρίθηκαν έργα, ύψους 240 εκατ ευρώ. Αγροτική Οδοποιία, με 43 εκατ. ευρώγια τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, τη μείωση του κόστους μεταφοράς, καθώς και την ταχύτερη και ασφαλέστερη διακίνηση ευπαθών προϊόντων. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 97 εκατ. ευρώ για την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε.
• Ενίσχυση της ποιότητας στην παραγωγή, με 41 εκατ. ευρώγια την αύξηση της προστιθέμενης αξίας στρατηγικής προτεραιότητας προϊόντων, όπως το βαμβάκι και τη βελτίωση της εξωστρέφειάς τους. Το μέτρο προκηρύχθηκε και πρόσφατα ολοκληρώθηκε και η υποβολή των αιτήσεων ενίσχυσης από τους υποψηφίους.

Τέλος, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των πρόσφατων θεομηνιών, προβλέπεται το Μέτρο 5.2 «Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό, ζωικό, και πάγιο από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα», μέσω του οποίου παρέχεται στήριξη στους παραγωγούς (φυσικά και νομικά πρόσωπα, συνεταιρισμούς) και λοιπούς φορείς (ΤΟΕΒ) να αποκαταστήσουν το παραγωγικό δυναμικό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων τους (γεωργικές καλλιέργειες, ζωικό κεφάλαιο και υποδομές). Η ένταση ενίσχυσης για τις εν λόγω επενδύσεις στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις ανέρχεται έως 100%. Το Μέτρο διαθέτει πόρους της τάξης των 45 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη και την ευθύνη εφαρμογής του έχει αναλάβει ο ΕΛΓΑ. Ήδη, ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η ενεργοποίηση του συγκεκριμένου Μέτρου για την αγορά ζωικού κεφαλαίου, καθώς και τη χρηματοδότηση δημιουργίας νέων σταβλικών εγκαταστάσεων, ενώ υπογράφηκε και η σχετική Υπουργική Απόφαση.

Πραγματοποιήθηκε, στις 13/3/2024, στα γραφεία του ΣΕΒΕ στην Θεσσαλονίκη, υβριδικά η 3η Γενική Συνέλευση της «Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ακτινιδίου» (ΕΔΟΑ).

Στη συνεδρίαση συζητήθηκαν θέματα ποιότητας, εμπορίας, διακίνησης και εισόδου ακτινιδίων σε αγορές τρίτων χωρών, πολιτογράφησης ακτινιδίων από χώρες όπως το Ιράν ως ελληνικών, καθώς και το διαχρονικό πρόβλημα της πρόωρης συγκομιδής και της παράνομης διακίνησης ατυποποίητων ακτινιδίων, ιδίως στις γειτονικές χώρες της ΕΕ που πλήττουν την καλή φήμη του ελληνικού ακτινιδίου στις διεθνείς αγορές και τους αξιόπιστους παραγωγούς και τις συνεπείς επιχειρήσεις τυποποίησης και διακίνησης ακτινιδίου.

Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος απαιτείται η λήψη αποτελεσματικών μέτρων από τις αρμόδιες Αρχές, με συστηματικούς ελέγχους τόσο στο χωράφι, όσο και στις εγκαταστάσεις των τυποποιητικών επιχειρήσεων και στους συνοριακούς σταθμούς της χώρας και η αυστηρή εφαρμογή των προβλεπόμενων κυρώσεων στους παραβάτες.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΔΟΑ, η φετινή παραγωγή ακτινιδίου της χώρας κυμάνθηκε στους 240.000 τόνους, ενώ η εμπορική περίοδος 2023-2024 βρίσκεται προς ολοκλήρωση, με τον ανταγωνισμό από άλλες χώρες, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την ανεξέλεγκτη αύξηση των φυτεύσεων και αντίστοιχα της παραγωγής στην Ελλάδα χωρίς μέτρα για έλεγχο ως προς τη διατήρηση υψηλών standards στο προϊόν και στρατηγική για την προώθησή του στις ξένες αγορές να αποτελούν τις προκλήσεις για το μέλλον. Ιδιαίτερα τονίστηκε η στροφή κορυφαίων παραγωγών χωρών όπως η Νέα Ζηλανδία στο κίτρινο ακτινίδιο που για τα επόμενα τουλάχιστον χρόνια φαίνεται να αποτελεί ένα premium προϊόν που διασφαλίζει σε παραγωγούς και εμπόρους υψηλότερες τιμές.

Ιδιαίτερα σημαντική για την χώρα μας ως δεύτερη παραγωγός στον κόσμο σε ακτινίδια είναι η ανάληψη από την ΕΔΟΑ της διοργάνωσης της κορυφαίας εκδήλωσης του κλάδου διεθνώς, τoυ 43rd IKO Convention (2024) στην Άρτα στις 23-25.09.2024.

Σε αυτή συμμετέχουν αντιπροσωπείες των σημαντικότερων παραγωγών χωρών - και συγκεκριμένα, πέραν της Ελλάδας, της Νέας Ζηλανδίας, της Ιταλίας, της Χιλής, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και των ΗΠΑ – οι οποίες ενημερώνονται για τα στοιχεία παραγωγής ανά χώρα και συζητούν για ζητήματα βιοασφάλειας και τις προοπτικές του κλάδου.

Λίγα λόγια για την ΕΔΟΑ

Η ΕΔΟΑ συστάθηκε το 2020 ως Αστική Εταιρία Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα (ΑΜΚΕ) σε συνέχεια της πρωτοβουλίας αντιπροσωπευτικών παραγωγών και τυποποιητών/διακινητών υπό τον συντονισμό και την υποστήριξη του ΣΕΒΕ-Συνδέσμου Εξαγωγέων, για ίδρυση Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ακτινιδίου.

Στην ΕΔΟΑ - που τελεί υπό αναγνώριση από το ΥΠΑΑΤ - συμμετέχουν, πέραν του ίδιου του ΣΕΒΕ, 23 παραγωγοί και τυποποιητές-διακινητές που εκπροσωπούν σημαντικό ποσοστό της εγχώριας παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας-διακίνησης ακτινιδίου. Πρόεδρος του πενταμελούς Διοικητικού Συμβουλίου της είναι ο Χρήστος Κολιός, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της «ΟΜΙΛΟΣ ΚΟΛΙΟΥ ΑΒΕΕ», Μέλος ΔΣ ΣΕΒΕ.

Τελικά βρέθηκε νοθεία στην φέτα με τους ελέγχους του ΥπΑΑΤ. Από τις 57 αναλύσεις που έχουν μέχρι σήμερα ολοκληρωθεί βρέθηκε ένα που περιλάμβανε «φέτα» νοθευμένη με αγελαδινό γάλα και σε ακόμη ένα διαπιστώθηκε μεγαλύτερη υγρασία από την προβλεπόμενη.

Σύμφωνα με το ΥπΑΑΤ, αποτέλεσμα των ελέγχων που διενεργούνται είναι η επιβολή προστίμων σε 12 επιχειρήσεις, ενώ σε ακόμα 300 έχουν επιδοθεί συστάσεις, πριν την επιβολή προστίμων. Επίσης εντός του Μαρτίου αναμένεται να επιδοθούν πρόστιμα σε ακόμη 16 επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα σε δήλωσή του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, αναφέρει: «Δεύτερος μήνας ελέγχων από τα μικτά κλιμάκια του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, του ΕΦΕΤ και της Διεύθυνσης Τροφίμων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Δεύτερο μήνα και τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά, τόσο σε επίπεδο ελέγχων γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων όσο και σε επίπεδο οπωροκηπευτικών, μελιού, λαδιού και λίγο αργότερα και κρέατος. Έλεγχοι οι οποίοι έχουν ήδη φέρει αποτελέσματα ορατά, όμως η προσπάθεια συνεχίζεται και ένα είναι βέβαιο. Κανένα συμφέρον δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο σε αυτή την προσπάθεια που ξεκίνησε οργανωμένα και θα συνεχιστεί. Για να προστατεύσουμε τους καταναλωτές, να βάλουμε τάξη στην αγορά και βέβαια να ενισχύσουμε τους νοικοκυραίους παραγωγούς».

Οι έλεγχοι μέχρι σήμερα

Μέχρι σήμερα οι έλεγχοι επικεντρώνονται στο γάλα και στα ΠΟΠ προϊόντα που παράγονται από αυτό, αλλά και στις ετικέτες των προϊόντων, αν δηλαδή συμβαδίζει το περιεχόμενο με τα αναγραφόμενα και αν η σήμανση που έχουν πληροί την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία. Λαμβάνονται δείγματα προϊόντων και αποστέλλονται για εξέταση στα εργαστήρια του Γενικού Χημείου του Κράτους και του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, ανάλογα το είδος της εξέτασης που πρέπει να γίνει.
Ανάλογα τα ευρήματα – αν και εφόσον προκύψουν- διαβιβάζονται στον ΕΦΕΤ και στον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ για να προχωρήσει η διαδικασία επιβολής των κυρώσεων. Ενημερώνονται οι παραβάτες και κατόπιν και από την εκδίκαση της ένστασης που δικαιούνται- εφόσον δηλαδή τελεσιδικήσει η απόφαση- επιβάλλεται το πρόστιμο και ανακοινώνεται ο παραβάτης.
Επίσης πέραν των δειγματοληψιών στο πλαίσιο των έκτακτων ελέγχων, πάλι από μικτά κλιμάκια, γίνονται επιτόπιοι έλεγχοι ισοζυγίων, στις γαλακτοβιομηχανίες.
Συγκεκριμένα, από 18 Ιανουαρίου έως 3 Μαρτίου, στα σημεία λιανεμπορίου σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Πάτρα, Βόλο, Ιωάννινα, έχουν πραγματοποιηθεί 84 έλεγχοι από όπου έχουν σταλεί προς ανάλυση 175 δείγματα, εκ των οποίων 103 έχουν αποσταλεί για εργαστηριακή ανάλυση στο ΓΧΚ και 72 στα εργαστήρια του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ.
Για τη σήμανση ετικέτας έχουν συλλεχθεί 267 δείγματα και έχουν αποσταλεί σε ΕΦΕΤ (32 για ΦΕΤΑ, 113, λοιπά τυριά, 51 γάλα, 64 γιαούρτι, 3 αριάνη, 3 Κεφίρ και 1 κρέμα) και 30 στον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ (7 ΦΕΤΑ, 16 για κίτρινα τυριά, 3 για γάλα, 1 για επιδόρπιο γιαουρτιού, 1 για γιαούρτι και 2 για κεφίρ).

Στις πύλες εισόδου έχουν πραγματοποιηθεί:

Στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας έχουν γίνει 75 έλεγχοι, όλα σε βυτία που μεταφέρουν προϊόντα γάλακτος.
Στο λιμάνι των Πατρών έχουν γίνει 35 έλεγχοι (16 σε βυτία προϊόντων γάλακτος και 19 σε φορτία με τυριά).
Στον Προμαχώνα έχουν γίνει 3 έλεγχοι, όλοι αφορούν βυτία με προϊόντα γάλακτος.
Στις γαλακτοβιομηχανίες για επιτόπιο έλεγχο ισοζυγίων έχουν πραγματοποιηθεί τρείς έλεγχοι (Αλεξανδρούπολη, Κιλκίς, Τρίπολη) και εντός της εβδομάδας έχουν προγραμματισθεί επιτόπιοι έλεγχοι σε ακόμα δύο γαλακτοβιομηχανίες.

Αντίστοιχοι έλεγχοι έχουν πραγματοποιηθεί και στα νωπά οπωροκηπευτικά.

Συγκεκριμένα:
193 έλεγχοι (Αττική 54, Θεσσαλονίκη 14, Λάρισα 38, Βόλος 23, Ιωάννινα 52, Πάτρα 12).
Σε βιολογικά: 33 έλεγχοι (Αττική 24, Λάρισα 2, Βόλος 5, Θεσσαλονίκη και Βούλα στις Λαϊκές Βιολογικών Προϊόντων).
Εργαστηριακοί έλεγχοι για υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών 26 (Αττική 24, Θεσσαλονίκη 2).
Στο τελικό στάδιο βρίσκεται και το πρόγραμμα κατάρτισης εκτάκτων ελέγχων από τα μικτά κλιμάκια και αναμένεται ότι τις επόμενες μέρες θα εκκινήσουν έλεγχοι, στο ελαιόλαδο, στο κρέας, στο μέλι. Ειδικότερα στα οπωροκηπευτικά οι έλεγχοι αφορούν σε μήλα και στις πατάτες, ενώ έχει ξεκινήσει έλεγχος στα πορτοκάλια και στα μανταρίνια και συνεχίζεται στα ακτινίδια.
Σημειώνεται ότι όλα τα ανωτέρω, αφορούν τους έκτακτους που λειτουργούν συμπληρωματικά με τους τακτικούς ελέγχους που περιλαμβάνονται στον ετήσιο προγραμματισμό του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ και του ΕΦΕΤ.

Αποτελέσματα ελέγχων

Έως σήμερα από τα 103 δείγματα που έχουν σταλεί στο ΓΧΚ τα 86 αφορούν τη ΦΕΤΑ, εκ των οποίων στα 57 έχουν ολοκληρωθεί οι αναλύσεις. Στα 55 δεν προέκυψαν ευρήματα ενώ, ένα είναι νοθευμένο με αγελαδινό γάλα και σε ακόμη ένα διαπιστώθηκε μεγαλύτερη υγρασία από την προβλεπόμενη.

Σε ό,τι αφορά στην επισήμανση ετικέτας:
Ο ΕΦΕΤ εξετάζει 267 δείγματα εκ των οποίων τα 249 είναι διαφόρων γαλακτοκομικών προϊόντων. Μέχρι τώρα έχει ολοκληρωθεί η εξέταση 79 δειγμάτων και έχουν αναφερθεί 45 διαπιστωθείσες μη συμμορφώσεις, οι οποίες αφορούν σε μη αναγραφή της προέλευσης γάλακτος, των στοιχείων του παραγωγού, της χώρας καταγωγής, των ενδείξεων επί των συσκευασιών καθώς και μη ορθή επισήμανση ΠΟΠ προϊόντων.
Στο μικροσκόπιο των ελέγχων των μικτών κλιμακίων έχουν μπει και τα οπωροκηπευτικά. Οι ενδελεχείς έλεγχοι έχουν οδηγήσει σε απόσυρση πατάτας από την Αθήνα και Θεσσαλονίκη (πράσινες).
Επίσης διερευνώνται περαιτέρω και έχουν κληθεί σε ακρόαση περιπτώσεις ελληνοποιήσεων ακτινιδίων από το Ιράν. Επί πλέον, διαπιστώθηκε μία περίπτωση μη συμμόρφωση, ως προς την αναγραφή σε ταμπέλα της χώρας καταγωγής σε πατάτες.

Πρόστιμα

Τους πρώτους δύο μήνες του 2024, έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους 130.000 ευρώ σε 12 επιχειρήσεις.
Έχουν επιδοθεί 24 συστάσεις- κυρίως για σημάνσεις και συσκευασίες- σε επιχειρήσεις εμπορίας νωπών οπωροκηπευτικών.
Τέλος, άνω των 300 συστάσεων έχουν αποσταλεί και παραληφθεί, εντός του 2024 σε εμπόρους, χονδρεμπόρους και εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων για να συμμορφωθούν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΥΠΑΑΤ Μητρώο Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών, (Μ.Ε.Ν.Ο.)
Στον τομέα των γαλακτοκομικών, εντός του Μαρτίου, θα επιδοθούν πρόστιμα σε 16 επιχειρήσεις, συνολικού ύψους 267.286 ευρώ. Οι παραβάσεις αυτές αφορούν ισοζύγια γάλακτος, εκτός ΠΟΠ προϊόντων και οδηγούν σε κυρώσεις απ’ ευθείας από το ΥΠΑΑΤ χωρίς να απαιτείται πόρισμα πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας Επιτροπής.

Εκκρεμότητες από Επιτροπές επιβολής κυρώσεων

Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία τα πορίσματα των ελέγχων για τα προϊόντα στα οποία έχουν διαπιστωθεί παραβάσεις – παρατυπίες, αποστέλλονται στην Α΄ Βάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων του ΥΠΑΑΤ.
Έως σήμερα, έχουν εξετασθεί συνολικά 196 υποθέσεις που εκκρεμούσαν και έχουν υποβληθεί πρόστιμα ύψους 1.297.181 ευρώ. Εξ αυτών η συντριπτική πλειονότητα των υποθέσεων, αφορούσε σε τυροκομικά προϊόντα (182 υποθέσεις). Και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί σε επιχειρήσεις τυροκομικών προϊόντων είναι 1.131.000 ευρώ.
Οι υπόλοιπες 14 υποθέσεις αφορούσαν σε φυτικά προϊόντα (ελαιόλαδα κι ελιές) και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν, είναι 166.181 ευρώ.
Οι συνολικές εκκρεμότητες παραπομπών που παραμένουν προς εξέταση 149 υποθέσεις που αφορούν σε τυροκομικά προϊόντα.
Όσον αφορά στη Β΄ βάθμια Επιτροπή Εξέτασης Παρατυπιών και Παραβάσεων του ΥΠΑΑΤ την τετραετία 2020- 2023, έχουν διαβιβασθεί 26 υποθέσεις επιχειρήσεων οι οποίες προέβησαν σε ένσταση κατά της απόφασης της Α΄βάθμιας Επιτροπής. Εξ αυτών των 26 υποθέσεων, 8 έχουν εξετασθεί (7 για τυροκομικά προϊόντα και μία για φυτικά, σε επί πλέον 6 έχει γίνει εξέταση από την β΄βάθμια Επιτροπή, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έκδοσης πρακτικών και αποστολής των αποφάσεων, ενώ για τις υπόλοιπες 12 που αφορούν σε 10 τυροκομικά και 2 φυτικά, εκκρεμεί η εξέτασή τους. Επόμενη συνεδρίαση της β΄βάθμιας Επιτροπής έχει ορισθεί η 13η Μαρτίου, όπου αναμένεται να συζητηθούν 3 υποθέσεις. Έως το τέλος Απριλίου θα πραγματοποιηθεί η εξέταση 7 ακόμη υποθέσεων τυροκομικών προϊόντων).
Επίσης σε ακόμη 7 υποθέσεις, προκειμένου να εξετασθούν από τη Β΄ βάθμια, αναμένεται απόφαση του ΣτΕ. Οι εν λόγω υποθέσεις αφορούν ελιά Καλαμών.

Όπως επισημαίνει η ΠΟΓΕΔΥ, έστω και με καθυστέρηση τριών σχεδόν χρόνων, «χαιρετίζουμε» την ανάληψη πρωτοβουλίας από την νυν πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ για να επαναφέρει το Νομοσχέδιο - που είχε επεξεργαστεί προηγούμενη πολιτική ηγεσία - και να δημιουργήσει πλαίσιο για την θωράκιση της προστασίας των προϊόντων ΠΟΠ και την επιβολή, επιτέλους, σοβαρών κυρώσεων σε όσους παραβαίνουν συστηματικά την νομοθεσία, λειτουργώντας με αθέμιτες πρακτικές που παραπλανούν τον καταναλωτή, δυσφημίζοντας ταυτόχρονα εμβληματικά προϊόντα.

Η Ομοσπονδία μας έχει αναφέρει κατ’ επανάληψη ότι το θεσμικό πλαίσιο για τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένου του Ελεγκτικού Μηχανισμού, χρειάζεται άμεσα εκσυγχρονισμό και αναπροσαρμογή ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς με ευέλικτο και ενιαίο τρόπο. Δυστυχώς αποδεικνύεται ότι απευθυνόμαστε σε ώτα μη ακουόντων που έχουν μεταβάλει ένα βασικό Υπουργείο, σε Φορέα Διαχείρισης Αγροτικών Επιδοτήσεων και μέτρων, αγνοώντας το κομμάτι του τροφίμου.

Το προτεινόμενο νομοθέτημα, το οποίο πρακτικά αποτελεί συμπληρωματικά μέτρα δύο Κανονισμών, κάνει ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά υπολείπεται εκείνης της τόλμης και της βούλησης να αλλάξει ριζικά πράγματα και καταστάσεις. Θεσπίζει ξεχωριστό κυρωτικό πλαίσιο και ξεχωριστή διαδικασία διαχείρισης των παραβάσεων για μια κατηγορία τροφίμων, διαχωρίζοντάς τα, χωρίς εμφανή λόγο, από τον υφιστάμενο κυρωτικό Νόμο (Ν. 4235/2014) με τον οποίο διαχειρίζονται όλες οι παραβάσεις στον τομέα των τροφίμων, ενώ θα μπορούσε να τον συμπληρώσει και για λόγους απλοποίησης της Νομοθεσίας.

Επίσης δηλώνουμε αντίθετοι στις διατάξεις που αναφέρονται στο άρθρο 15 «Ελεγκτικά όργανα» σύμφωνα με τις οποίες ο ΕΛΓΟ μπορεί να αναθέτει επιμέρους καθήκοντα που αφορούν στην διενέργεια ελέγχων σε ένα ή περισσότερα Εξουσιοδοτημένα Πρόσωπα, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, εντάσσοντάς τα με ειδικό κωδικό αριθμό σε σχετικό μητρώο που τηρεί.

Η πράξη έχει καταδείξει ότι η αξιοπιστία των ελέγχων, η προστασία της Δημόσια Υγείας, του καταναλωτή και της Αγροτικής Οικονομίας διασφαλίζεται μόνο από τους επίσημους ελέγχους που διενεργούν οι Γεωτεχνικοί των Δημοσίων Υπηρεσιών και Φορέων.

Πέρα από τον τρόπο αντιμετώπισης της παραβατικότητας σε αυτή την κατηγορία τροφίμων, πρόδηλη είναι η ανάγκη αναδιάρθρωσης του κατακερματισμένου Ελεγκτικού Μηχανισμού με απαλοιφή των αρμοδιοτήτων που δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον για την παραβατικότητα και με ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του ΥπΑΑΤ και των Περιφερειών.

Στο πλαίσιο αυτό, αναμένουμε από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου να αναγνωρίσει και στην πράξη την αξία των Γεωτεχνικών Ελεγκτών που καθ’ υπέρβαση των υποχρεώσεών τους εργάζονται και εκτός ωραρίου και Σαββατοκύριακα.

Η αναγνώριση θα υπάρξει τηρώντας, μεταξύ άλλων την υπόσχεση να χορηγηθεί ελεγκτική αποζημίωση σε όσους ασκούν αυτά τα ελεγκτικά καθήκοντα, κάτι που δυστυχώς δεν έγινε με την προηγούμενη και πρώτη Νομοθετική πρωτοβουλία της νυν πολιτικής ηγεσίας (Ν. 5087/2024) αν και με αυτήν αναγνώρισε την σπουδαιότητα άλλων ελέγχων, ελπίζουμε μη υποβαθμίζοντας τους ελέγχους των Συναδέλφων μας. Άλλωστε έχει αποδειχθεί ότι ο Υπουργός έχει την ικανότητα να βρίσκει τις πηγές χρηματοδότησης όταν πραγματικά το θέλει. Ελπίζουμε λοιπόν ότι πίσω από τον βαρύγδουπο τίτλο «….Διατάξεις για τα Ελεγκτικά Όργανα και τους ελέγχους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και των εποπτευομένων από αυτό Οργανισμών» θα φροντίσει έμπρακτα και για την αναγνώριση του παρεχομένου έργου των Συναδέλφων.

Η Ομοσπονδία μας είναι υπέρμαχη την ενίσχυσης του Ελεγκτικού έργου για την προστασία των ποιοτικών ελληνικών προϊόντων και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους παραβάτες γιατί με αυτόν τον τρόπο καταπολεμάται ο αθέμιτος ανταγωνισμός και διασφαλίζονται καλύτερες τιμές για τους Έλληνες αγρότες. Είναι προφανές όμως ότι σε κάθε επιτυχία εφαρμογής των μέτρων στήριξης της Αγροτικής οικονομίας, βασικοί συντελεστές είναι οι Γεωτεχνικοί δημόσιοι υπάλληλοι.

Η Πολιτική ηγεσία λοιπόν θα πρέπει να ικανοποιήσει τα δίκαια αιτήματα των Γεωτεχνικών Δημοσίων υπαλλήλων και να μην εφαρμόσει τη γνωστή τακτική της παραπομπής των στις καλένδες γιατί τότε θα είναι υπεύθυνη και για τις συνέπειες που θα προκύψουν.

Από την Τετάρτη (13 Μαρτίου) έως και το Μεγάλο Σάββατο (4 Μαΐου) τίθεται σε ισχύ το «Καλάθι της Σαρακοστής», όπως προβλέπει η Υπουργική Απόφαση, που υπέγραψε σήμερα Τρίτη (5 Μαρτίου), ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας.

Το «Καλάθι της Σαρακοστής» αποτελεί επέκταση του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» που είναι ήδη σε ισχύ, καθώς προστίθενται τρεις νέες κατηγορίες τροφίμων, ώστε κάθε νοικοκυριό να έχει όλα τα απαραίτητα προϊόντα για το σαρακοστιανό τραπέζι σε προσιτές τιμές.

Στο «Καλάθι της Σαρακοστής» εντάσσονται τα εξής προϊόντα:

• Χαλβάς
• Νηστίσιμες Σαλάτες (αλοιφές – μελιτζανοσαλάτες, ταραμοσαλάτες κ.α.)
• Κατεψυγμένα θαλασσινά (δύο τουλάχιστον είδη).

Ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε σχετικά: «Θέλουμε κάθε σπίτι να έχει πρόσβαση σε ποιοτικά προϊόντα στις χαμηλότερες δυνατές τιμές αυτές τις άγιες ημέρες. Το «Καλάθι της Σαρακοστής», το οποίο αποτελεί επέκταση του «Καλαθιού του Νοικοκυριού», περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα τρόφιμα για κάθε νοικοκυριό ενόψει της νηστείας της Σαρακοστής. Κανένας πολίτης δεν θα είναι αποκλεισμένος από τα πολύτιμα εκείνα αγαθά για να γεμίσει το τραπέζι της οικογένειας. Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να παίρνει όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για να βοηθά εμπράκτως όλους τους καταναλωτές».

Πάντως θα έχει ενδιαφέρον αν και φέτος θα είναι τα αμνοερίφια στο «Καλάθι του Πάσχα», όπως έγινε το 2023 και να δούμε πως θα αντιδράσουν οι κτηνοτρόφοι. Θυμίζουμε ο Κώστας Σκρέκας είναι βουλευτής Τρικάλων.

Γίνονται έλεγχοι στα γαλακτοκομικά προϊόντα και θα ενταθούν, ενώ το επόμενο διάστημα θα γίνονται και σε άλλα προϊόντα, δήλωσε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης.

Θυμίζουμε χτες Πέμπτη (29/1) το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε νομοσχέδιο του ΥπΑΑΤ για το θεσμικό πλαίσιο των ελέγχων. Τίτλος του νομοσχεδίου είναι: «Θεσμικό πλαίσιο για την υποβολή αιτήσεων καταχώρησης, τροποποίησης, και ακύρωσης, τις διαδικασίες ελέγχου, τα διοικητικά μέτρα και τις κυρώσεις στην εφαρμογή της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ) και στα Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ) – Διατάξεις για τα ελεγκτικά όργανα και τους ελέγχους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και των εποπτευομένων από αυτό Οργανισμών».

Όπως δήλωσε ο Υπουργός ΑΑΤ, έλεγχοι εκτός από τα γαλακτοκομικά, θα γίνονται και σε άλλα προϊόντα, όπως το μέλι, το κρέας και τα οπωροκηπευτικά, ενώ αποκάλυψε ότι ήδη έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους 1,5 εκατ. ευρώ σε εταιρείες που έχουν διαπιστωθεί παρατυπίες σε προϊόντα που έχουν ελεγχθεί. Ο υπουργός σημείωσε ότι με πρωτοβουλία του οι έλεγχοι γίνονται από μικτά κλιμάκια καθώς οι αρμοδιότητες στις ελεγκτικές υπηρεσίες είναι διάσπαρτες τόσο στο ΥπΑΑΤ όσο και στα υπόλοιπα υπουργεία.

Και τόνισε: «Εμείς τι κάναμε, σε πρώτη φάση ενεργοποιήσαμε το δικό μας το μηχανισμό, τις τρεις ελεγκτικές μηχανές που έχουμε. Κάναμε μικτά κλιμάκια, δεν είχε ξαναγίνει και τους βγάλαμε στο δρόμο. Είχαμε κάποιες δυσκολίες σε σχέσεις, συμπάθειες πολλών ετών, ακόμα και με δίκτυα σούπερ μάρκετ και μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες, τα αφήσαμε όμως στην άκρη και είπαμε πάμε μπροστά να σπάσουμε αυγά και να ελέγξουμε. Να προστατεύσουμε και το κτηνοτρόφο και το σωστό, γαλακτοβιομηχανίες και το σωστό τυροκομείο, αλλά και τον καταναλωτή.

Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα; Κάναμε σειρά ελέγχων. Δώσαμε μάλιστα αναλυτικά στοιχεία στο Υπουργικό Συμβούλιο. Έχουμε ήδη τις πρώτες απαντήσεις πορίσματα από το Γενικό Χημείο του Κράτους. Έχει ενδιαφέρον. Έχουμε ήδη ανακοινώσει σειρά προστίμων. Μάλιστα δώσαμε και κάποιες εταιρείες στις οποίες μας δίνει τη δυνατότητα το δικαίωμα από τον νόμο. Ενάμισι εκατομμύριο είναι τα πρόστιμα τα οποία έχουν μέχρι αυτή την ώρα εγκριθεί. Έχω υπογράψει περίπου 600 χιλιάδες ευρώ πρόστιμα και συνεχίζεται η διαδικασία».

Σήμερα Πέμπτη (29/2) θα παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο το προς διαμόρφωση νομοσχέδιο του ΥπΑΑΤ, με το οποίο ενισχύεται το κυρωτικό πλαίσιο για την προστασία των ελληνικών αγροτικών προϊόντων από ελληνοποιήσεις.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης θα παρουσιάσει το νομοσχέδιο για το Θεσμικό πλαίσιο για τα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης, Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις, και τα Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα, αλλά και τα Ελεγκτικά όργανα και έλεγχοι του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, θα κάνει εισήγηση σχετικά με την τροποποίηση Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου για τη σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία της Κυβερνητικής Επιτροπής για την ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.

Ευρωβουλή

Στο μεταξύ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την αναθεώρηση των ευρωπαϊκών κανόνων για την ενίσχυση της προστασίας των γεωγραφικών ενδείξεων για το κρασί, τα αλκοολούχα ποτά και τα γεωργικά προϊόντα.
Ο κανονισμός που εγκρίθηκε σήμερα με 520 ψήφους υπέρ, 19 κατά και 64 αποχές προστατεύει τις γεωγραφικές ενδείξεις εντός και εκτός διαδικτύου, παρέχει περισσότερα δικαιώματα στους παραγωγούς και απλουστεύει τη διαδικασία καταχώρισης προστατευόμενων προϊόντων.

Προστασία στο διαδίκτυο

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τα κράτη μέλη, οι ευρωβουλευτές επέμειναν ότι οι εθνικές αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν διοικητικά και δικαστικά μέτρα για να αποτρέψουν ή να σταματήσουν την παράνομη χρήση γεωγραφικών ενδείξεων εκτός και εντός διαδικτύου. Οι ιστότοποι που χρησιμοποιούν παράνομα γεωγραφικές ενδείξεις θα κλείσουν ή θα απενεργοποιηθεί η πρόσβαση σε αυτούς μέσω γεωγραφικού αποκλεισμού. Το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO) θα δημιουργήσει σύστημα προειδοποίησης για αυτούς τους ιστοτόπους.

Προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων ως συστατικών

Οι νέοι κανόνες ορίζουν επίσης ότι η γεωγραφική ένδειξη για ένα συστατικό μπορεί να χρησιμοποιείται στην ονομασία, την ετικέτα ή το διαφημιστικό υλικό ενός επεξεργασμένου προϊόντος - αλλά μόνο όταν το συστατικό αυτό χρησιμοποιείται σε επαρκείς ποσότητες ώστε να προσδίδει ένα ουσιώδες χαρακτηριστικό στο τελικό προϊόν και δεν χρησιμοποιείται κανένα άλλο αντίστοιχο συστατικό. Επιπλέον, το σχετικό ποσοστό θα πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα. Οι παραγωγοί του επεξεργασμένου προϊόντος θα πρέπει να ενημερώνουν μια αναγνωρισμένη ομάδα παραγωγών του προστατευόμενου συστατικού, η οποία θα μπορεί να εκδίδει συστάσεις σχετικά με την ορθή χρήση της γεωγραφικής ένδειξης.

Περισσότερα δικαιώματα για τους παραγωγούς γεωγραφικών ενδείξεων

Οι παραγωγοί προϊόντων προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης θα είναι σε θέση να αποτρέψουν ή να αντιμετωπίσουν μέτρα ή πρακτικές που βλάπτουν την εικόνα και την αξία των προϊόντων τους, συμπεριλαμβανομένων εμπορικών πρακτικών που οδηγούν σε απαξίωση και χαμηλότερες τιμές. Για να αυξηθεί η διαφάνεια για τους καταναλωτές, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν επίσης ότι η ονομασία του παραγωγού θα εμφανίζεται στο ίδιο σημείο με τη γεωγραφική ένδειξη στη συσκευασία όλων των σχετικών προϊόντων.

Εξορθολογισμένος μηχανισμός καταχώρισης

Η Επιτροπή θα παραμείνει ο μοναδικός ελεγκτής του συστήματος γεωγραφικών ενδείξεων, σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο κανονισμό. Η διαδικασία καταχώρισης των γεωγραφικών ενδείξεων θα είναι απλούστερη και θα οριστεί προθεσμία έξι μηνών για τον έλεγχο νέων προϊόντων.

Δηλώσεις

Ο εισηγητής Paolo De Castro (Σοσιαλιστές, Ιταλία) δήλωσε: «Χάρη στο Κοινοβούλιο, έχουμε επιτέλους έναν κρίσιμης σημασίας κανονισμό για τα ποιοτικά προϊόντα των αγροδιατροφικών μας αλυσίδων, ο οποίος ενισχύει τον ρόλο των ομάδων παραγωγών και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, με γνώμονα την απλοποίηση των διαδικασιών, τη βιωσιμότητά τους και την διαφάνεια για τους καταναλωτές. Το καινούριο σύστημα είναι καλύτερο, καθώς παράγει προστιθέμενη αξία χωρίς τη χρήση δημόσιων πόρων. Μετά τις κρίσεις που πυροδότησε η πανδημία και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την συνεπακόλουθη κατακόρυφη αύξηση του κόστους των παράγωγών, ο νέος κανονισμός φέρνει επιτέλους καλά νέα για τους αγρότες της ΕΕ».

Μετά την επίσημη έγκριση του κανονισμού και από το Συμβούλιο, θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα.

Ο τρόπος διενέργειας των ελέγχων πρέπει να γίνει πιο ολοκληρωμένος και όχι αποσπασματικός, όπως είναι σήμερα. Αυτό αναφέρει επιστολή που έστειλε η ΕΘΕΑΣ προς το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στην οποία ζητά μέτρα βελτίωσης, που θα πρέπει να παρθούν στην αγορά αγροτικών προϊόντων και τροφίμων.

Μάλιστα ζητά οι ποινές όσων παρανομούν να μετατραπούν σε χρόνο φυλάκισης ένα και δύο ετών και η νοθεία των προϊόντων Π.Ο.Π., Π.Γ.Ε. ή Ε.Π.Ι.Π. να είναι κακούργημα.

Ο έλεγχος για ένα προϊόν ή τρόφιμο, αφού πραγματοποιηθεί σε ένα οποιοδήποτε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής, μεταποίησης, διακίνησης και πώλησής τους, θα πρέπει να επεκτείνεται με την εφαρμογή της ιχνηλασιμότητας, που παρέχει πλέον με χαμηλό κόστος η τεχνολογία, τόσο στα προηγούμενα όσο και στα επόμενα στάδια, δηλαδή να περιλάβει όλα τα βασικά στάδια της αλυσίδας. Να επεκτείνεται παντού, δηλαδή από το χωράφι στο ράφι, ώστε να εξυγιαίνεται όλη η αλυσίδα.

Στην συνέχεια η ΕΘΕΑΣ αναφέρει αυτό που έχουμε γράψει σε σχετικά άρθρα στον ΑγροΤύπο ότι «καμία ουσιαστική και αποτρεπτική ποινή δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα παρά τον εντοπισμό κρουσμάτων νοθείας στη φέτα».

Όπως τονίζει οι κυρώσεις (δηλαδή τα πρόστιμα) θα πρέπει να εφαρμόζονται άμεσα και κυρίως να είναι αποτρεπτικές.

Η χρήση των ηλεκτρονικών τιμολογίων πλέον, τα ισοζύγια, οι ποιοτικοί και εργαστηριακοί έλεγχοι των προϊόντων και των τροφίμων και οι ηλεκτρονικές διασυνδέσεις των υπηρεσιών του κράτους, μπορούν μέσα από διασταυρώσεις να δώσουν έγκαιρα και αξιόπιστα στοιχεία για την επιβολή των κυρώσεων στους παραβάτες.

Πάντως τα θέματα καταστρατήγησης της αγοράς αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, όσον αφορά τόσο τη διαδικασία εξόφλησης των τιμολογίων πώλησης των αγροτικών προϊόντων, των ελληνοποιήσεων, του αθέμιτου ανταγωνισμού, όσο και της νοθείας των ποιοτικών ελληνικών προϊόντων - ιδίως των ΠΟΠ και ΠΓΕ - επηρεάζουν αρνητικά το εισόδημα των αγροτών.

Διαβάστε την επιστολή (εδώ)

Έχει ξεκινήσει η χώρα μας, από τις αρχές του 2024, να εισάγει πορτοκάλια από την Αίγυπτο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «1/9/2023 έως 2/2/2024 οι εξαγωγές ελληνικών πορτοκαλιών ανέρχονται σε 146.074 τόνους, παρουσιάζοντας μια μείωση, κατά -8,7%, έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου (που ανήλθαν στους 159.952 τόνους).

Εντύπωση όμως προκαλεί η εισαγωγή πορτοκαλιών, που από την 1η Ιανουαρίου του 2024 φαίνεται να έχουν εισαχθεί 472 τόνοι, από τους οποίους οι 411 τόνοι είναι από Αίγυπτο».

Στο μεταξύ συνεχίζονται οι εισαγωγές ακτινιδίων στην χώρα μας.

Τα στοιχεία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas δείχνουν ότι από 1/9/2023 έως 2/2/2024 να έχουν εισαχθεί 1.698 τόνοι ακτινιδίων. Ειδικότερα 542 τόνοι σε Πέλλα, Ημαθία και Πιερία ακτινιδίων προέλευσης Ιράν αλλά και 496 τόνοι από Τουρκία (οι οποίοι είναι πιθανόν και αυθτοί να προέρχονται από το Ιράν).

Επίσης αν και φέτος έχουμε μια μείωση στις εξαγωγές μήλων, κατά περίπου 50%, ιδιαίτερα αυξημένες εμφανίζονται οι εισαγωγές μήλων που ανέρχονται σε 13.898 τόνους (από Βαλκανικές χώρες και Πολωνία), έναντι 3.688 τόνων πέρυσι.

Σε υποθέσεις νοθείας σε κρέας και γάλα, από το 2016, δεν έχουν καταφέρει να εισπράξουν μέχρι σήμερα ούτε ένα ευρώ πρόστιμο παραδέχεται το ΥπΑΑΤ.

Συγκεκριμένα σε δηλώσεις που έκανε ο Υπουργός ΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης, είπε ότι ενημερώθηκε, στην αρχή του χρόνου, για 164 υποθέσεις νοθείας σε κρέας και γάλα από το 2016 και ότι δεν έχουν εισπραχθεί τα πρόστιμα.

Πρόσθετε δε ότι ζήτησε να εξεταστούν όλες οι υποθέσεις και να καταβληθούν τα πρόστιμα, όχι τόσο για να μπουν χρήματα στα ταμεία του κράτους, αλλά γιατί πρέπει να σταλεί ένα αυστηρό μήνυμα προς όλους «δεν με νοιάζει πως λέγεται ή ποιος είναι ο παραβάτης. Πρέπει άπαντες να καταλάβουν ότι δεν παίζουμε με την τιμή του γάλακτος ή με την ποιότητα προϊόντων σημαντικών για τη χώρα μας όπως η φέτα».

Θυμίζουμε ότι ο ΑγροΤύπος, σε ρεπορτάζ του έγραφε από τις 30/05/2023:

«Ποτέ δεν τιμωρήθηκε στην χώρα μας κάποιος που έκανε νοθεία σε ένα ΠΟΠ προϊόν. Αυτό ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΛΓΟ Δήμητρα, Καθηγητής Σέρκος Χαρουτουνιάν, σε εκδήλωση για την προώθηση των ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων «Μικροί Θησαυροί της Ευρώπης», που έγινε στην Αθήνα. Δηλαδή η Ελλάδα ξόδεψε χρήματα δημιούργησε τα ισοζύγια προϊόντων (γάλα, κρέας κ.α.), την ηλεκτρονική εφαρμογή Άρτεμις, με χρήματα των φορολογουμένων αλλά και των ίδιων των κτηνοτρόφων και όλα αυτά τα χρόνια οι διάφοροι υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έβγαζαν ανακοινώσεις για «ελέγχους» αλλά ... οι παραβάτες ποτέ δεν είχαν κάποια ποινή και δεν πλήρωναν κανένα πρόστιμο. Αυτό είναι ένα δείγμα κράτους που δεν είναι σοβαρό».

Περιμένουμε λοιπόν τι θα κάνει τώρα το ΥπΑΑΤ.

Η ΟΛΥΜΠΟΣ παραμένει αφοσιωμένη στην παραγωγή προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας και αυτό επιβραβεύεται για ακόμα μία χρονιά από τον καταξιωμένο διεθνή διαγωνισμό Superior Taste Awards 2024 iTQi, του Διεθνούς Ινστιτούτου Γεύσης.

Στην διαγωνιστική διαδικασία ξεχώρισε το ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ ΓΙΑΟΥΡΤΙ 5% ΟΛΥΜΠΟΣ με το CRYSTAL TASTE AWARD, για τη ανώτερη ποιότητα και γεύση του, καθώς για 3 συνεχόμενες χρονιές λαμβάνει το ανώτατο βραβείο των 3 χρυσών αστεριών. Παράλληλα, το ανώτατο βραβείο των 3 χρυσών αστεριών έλαβε το ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΣΑΙ ΦΡΑΟΥΛΑ και πλήθος βραβείων έλαβαν: η ΦΕΤΑ, το ΚΕΦΙΡ ΦΡΑΟΥΛΑ, το ΚΑΡΠΟΣ ΑΜΥΓΔΑΛΟ ΚΑΚΑΟ και το ΚΕΦΙΡ ΦΡΟΥΤΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΟΛΥΜΠΟΣ.

Οι νέες επιτυχίες έρχονται να προστεθούν στην φαρέτρα των βραβείων της ΟΛΥΜΠΟΣ, επιβραβεύοντας την κορυφαία ποιότητά της ως εταιρείας τροφίμων και επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα την βαθιά εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Καθημερινά σταθεροί στις αξίες μας συνεχίζουμε να παράγουμε προϊόντα υψηλής ποιότητας και γεύσης με αγαθά που μας προσφέρει η ελληνική φύση.

Ο τουρκικός κρόκος προστίθεται στο μητρώο προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσθεσε σήμερα Τετάρτη (17/1/2024) το «Safranbolu Safranı», ένα αρωματικό φυτό από την περιοχή Safranbolu της Τουρκίας, στο μητρώο Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

Το «Safranbolu Safranı» είναι βολβώδες καλλιεργούμενο φυτό που ανήκει στο είδος κρόκου Crocus sativus L. Karaarslan, της οικογένειας Ιριδοειδών (Iridaceae).

Καλλιεργείται στην περιοχή Safranbolu (Σαφράμπολη), επί Βυζαντίου η ονομασία της ήταν Θεοδωρούπολη και βρίσκεται στην περιοχή της Παφλαγονίας της Μικράς Ασίας.

Τα άνθη του φυτού είναι εξαπέταλα και έχουν μωβ χρώμα.

Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι σημαντικός καθώς η φύτευση, το τσάπισμα και ιδιαίτερα η συγκομιδή του «Safranbolu Safranı» πρέπει να γίνονται χειρωνακτικά και με προσοχή.

Μετά την πρώτη φύτευση, οι κόρμοι συνεχίζουν να αναπαράγονται κάτω από το έδαφος κατά το δεύτερο και τρίτο έτος, και μετά τη συγκομιδή στο τέλος του τρίτου έτους, οι κόρμοι κάτω από το έδαφος απομακρύνονται με το χέρι προκειμένου να αυξηθεί η απόδοση του προϊόντος λόγω της μείωσης της απόστασης μεταξύ των σειρών των φυτών. Δεδομένου ότι οι σπόροι κρόκου είναι στείροι, δεν παίζουν ρόλο στην αναπαραγωγή του φυτού αυτού. Για την αναπαραγωγή του άνθους του κρόκου, χρησιμοποιείται η βολβοειδής ρίζα του, η οποία παραμένει κάτω από το έδαφος. Ένας κόρμος επιβιώνει μόνο μία περίοδο και τελικά παράγει νέα φυτά που ονομάζονται «βολβάρια (μικροί κόρμοι)». Στο τέλος του τρίτου έτους, οι κόρμοι που αφαιρούνται με το χέρι φυτεύονται ξανά.

Ως εκ τούτου, η αναπαραγωγή του «Safranbolu Safranı» βασίζεται στον ανθρώπινο παράγοντα. Το τσάπισμα στο χωράφι όπου θα καλλιεργηθεί ο κρόκος θα πρέπει να γίνει χειρωνακτικά και προσεκτικά, προκειμένου να διασφαλιστεί η καταπολέμηση των ζιζανίων και η ανάπτυξη των κόρμων και επίσης να μην προκληθεί βλάβη στους κόρμους. Για να αποκτηθεί υψηλής ποιότητας κρόκος, πρέπει να συγκομιστεί από γρήγορο και έμπειρο προσωπικό στο σύντομο χρονικό διάστημα πριν από την ανατολή του ήλιου. Ο κρόκος αρχίζει να χάνει την ποιότητά του μετά την ανατολή του ήλιου με την ακτινοβολία που προέρχεται από τον ήλιο.

Η διάρκεια μεταξύ της ωρίμανσης και της συγκομιδής του κρόκου είναι σχεδόν δύο ημέρες. Επιπλέον, μετά τη συγκομιδή του, η συλλογή των στιγμάτων και οι συνθήκες διατήρησης έχουν μεγάλη σημασία για την ποιότητα του κρόκου. Τα άνθη του κρόκου συλλέγονται ένα προς ένα με το χέρι και ο διαχωρισμός των λευκών τμημάτων στις ρίζες τους απαιτεί ειδική τεχνογνωσία, επειδή το άρωμα, η πικρότητα και η ποιότητα χρώσης του κρόκου, που του προσδίδουν αξία, είναι σημαντικά. Η μη προσεκτική εκτέλεση αυτών των σταδίων επιφέρει απώλεια όλης της εμπορικής αξίας του κρόκου και, κατ’ επέκταση, σοβαρή μείωση της τιμής του.

Η συγκομιδή του άνθους του κρόκου γίνεται με το χέρι νωρίς το πρωί, όταν τα άνθη είναι κλειστά, σε μορφή μπουμπουκιού. Ο λόγος για τον οποίο συλλέγεται σε μορφή μπουμπουκιού τις πρώτες πρωινές ώρες είναι η προστασία των αιθέριων ελαίων, τα οποία αποτελούν μέρος των ενεργών συστατικών του φυτού του κρόκου, που υπάρχουν στο στίγμα της ωοθήκης, τα οποία και επηρεάζουν την ποσότητα της σαφρανάλης.

Για την επιτυχημένη ανάπτυξη της ακτινιδιάς είναι αναγκαία η εξασφάλιση άριστων συνθηκών αερισμού και φωτισμού για τη διασφάλιση της παραγωγικότητας των δένδρων και την παραγωγή καρπών καλής ποιότητας.

Το κλάδεμα διαμόρφωσης κατά τα πρώτα χρόνια δεν πρέπει να είναι αυστηρό ώστε να δίνεται η ευκαιρία στο φυτό να αναπτυχθεί ικανοποιητικά και να αποκτήσει ισχυρό κορμό.

Η Δέσποινα Καϊτίδου, παραγωγός ακτινιδίων από την Σκύδρα, που ασχολείται πάνω από επτά χρόνια με την καλλιέργεια, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «το κλάδεμα πρέπει να γίνεται όταν ο καιρός είναι ξηρός. Αυξημένη υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη μυκητολογικών προσβολών, ενώ τα κλαδευτικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να απολυμαίνονται. Το χειμερινό κλάδεμα επιβάλλεται να διενεργείται την περίοδο του ληθάργου των βλαστών και να γίνεται με βάση τον τρόπο καρποφορίας του φυτού και τις ιδιαιτερότητες της κάθε ποικιλίας.

Τα κρίσιμα σημεία που πρέπει να προσέξουν οι παραγωγοί κατά τη διενέργεια του χειμερινού κλαδέματος της ακτινιδιάς, τα οποία είναι:

• Η ανάπτυξη του φυτού πρέπει να γίνεται σε δυο κεντρικούς άξονες–βραχίονες οι οποίοι αποτελούν την βάση της παραγωγής του φυτού.
• Οι κλάδοι παραγωγής που θα αφεθούν πρέπει να έχουν καλής ποιότητας ξύλο, να έχουν αναπτυχθεί την περασμένη άνοιξη, να έχουν δεχθεί πλήρη ηλιοφάνεια και να είναι πλήρως ώριμοι - ξυλοποιημένοι.
• Να προτιμώνται ως κλάδοι παραγωγής αυτοί που ξεκινούν από τον κεντρικό άξονα του φυτού για να μην δημιουργούνται δευτερεύοντες άξονες που οδηγούν σε απώλεια παραγωγής.
• Να αφαιρούνται κλαδιά που κατευθύνονται προς το κέντρο και δημιουργούν προβλήματα σκίασης.
• Κατά την αφαίρεση των κλιματίδων, το κλάδεμα να μην γίνεται από τη βάση τους αλλά να δημιουργούνται αναμονές (βέργες 15 - 20cm), οι οποίες θα δώσουν κλάδους παραγωγής την επόμενη χρονιά.
• Η απόσταση των κλάδων παραγωγής να είναι όσο το δυνατόν σταθερή και περίπου 35-40cm
• Το επιθυμητό σχήμα που πρέπει να έχουν οι κλάδοι παραγωγής μεταξύ τους είναι το ψαροκόκαλο, ώστε να επιτυγχάνεται καλός αερισμός και φωτισμός του φυτού.
• Ο επιθυμητός αριθμός οφθαλμών ανά κλάδο παραγωγής είναι 15-25 ανάλογα και με τις αποστάσεις φύτευσης (λιγότεροι οφθαλμοί ανά βέργα σε πυκνότερες φυτεύσεις).
• Σε ένα πλήρες ανεπτυγμένο φυτό και ανάλογα με τη ζωηρότητα του κατά το χειμερινό κλάδεμα αφήνονται συνήθως 15 - 20 βέργες παραγωγής.
• Μετά το κλάδεμα ακολουθεί μηχανική καταστροφή των κομμένων κλάδων από το έδαφος του οπωρώνα. Να ακολουθείται χημική επέμβαση με ένα χαλκούχο σκεύασμα εγκεκριμένο για την καλλιέργεια της ακτινιδιάς (εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα)».

Αύξηση των ελληνικών εξαγωγών
Στο μεταξύ με καλούς ρυθμούς συνεχίζεται η εξαγωγή φέτος των ελληνικών ακτινιδίων. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «οι εξαγωγές ακτινιδίων, από 1/9/2023 έως και 5/1/2024, ανέρχονται σε 101.561 τόνους (αύξηση κατά +13,9%) έναντι 89.166 τόνων το αντίστοιχο διάστημα 2022/2023.
Εντύπωση όμως προκαλεί η συνέχιση εισαγωγής στην χώρα μας ακτινιδίων προέλευσης Ιράν και την ανασκοπούμενη εβδομάδα. Συνολικά από 1/9/23 έως 5/1/24 έχουν εισαχθεί από Ιράν 1.100 τόνοι (σε Πέλλα, Ημαθία και Πιερία).

Στο μεταξύ συνεχίζονται οι φορτώσεις ακτινιδίων με προορισμό την Βραζιλία, που μέχρι σήμερα ανήλθαν στους 4.146 τόνους. Όμως επαληθεύεται η αρνητική πρόβλεψη για εξαγωγές μας προς Ινδία, μετά την είσοδο του Ιράν στην ινδική αγορά. Συνολικά έχουν καταγραφεί εξαγωγές 1.825 τόνων - εκ των οποίων οι 1.463 τόνοι από Πέλλα - έναντι 8.179 τόνων το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Σημειώνουμε το γεγονός ότι παρά τις επισημάνσεις μας η ροή των ατυποποίητων ακτινιδίων, κυρίως προς Ιταλία, αντιστοιχούν στο 20% του συνόλου των εξαγωγών μας, με ότι σημαίνει τόσο για την ελληνική ταυτότητα των προϊόντων μας όσο και στην απώλεια της μετασυλλεκτικής προστιθέμενης αξίας τους. Επίσης εκτιμάται ότι η αποφυγή της διαδρομής Ερυθράς Θάλασσας μέσω Σουέζ (λόγω επιθέσων από Χούτι) έχει αντίκτυπο στις εξαγωγές ακτινιδίων μας προς την Ασία, με αύξηση του κόστους και του χρόνου παράδοσης αλλά και κόστους προς άλλους υπερπόντιους προορισμούς.

Στόχος μας οφείλει να είναι η εκμετάλλευση της μείωσης της παραγωγής σε Ιταλία και Ισπανία για διεύρυνση του πελατολογίου των προϊόντων μας, με ταυτοποίηση της προέλευσής τους τυποποίηση και ανάδειξη της ποιότητά τους και όχι η διακίνηση πρώτης ύλης (χωρίς μετασυλλεκτική προστιθέμενη αξία) στο ιταλικό και ισπανικό εξαγωγικό εμπόριο για την κάλυψη των αναγκών του πελατολογίου τους».

Ξεκίνησαν οι αιτήσεις για την ενίσχυση επιχειρηματικών σχεδίων υπο ίδρυση και νεοσύστατων μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω του ΕΣΠΑ 2021-2027.

Οι δραστηριότητες που επιδοτούνται είναι: Αγροδιατροφή / Βιομηχανία Τροφίμων, Υλικά/Κατασκευές, Εφοδιαστική Αλυσίδα, Ενέργεια, Περιβάλλον, Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας ΤΠΕ, Υγεία, Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο, Υπηρεσίες.

Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός κάθε επενδυτικού σχεδίου κυμαίνεται από ​30.000 € έως 400.000 €.

Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 190.000.000 ευρώ.​​

Το ποσοστό ενίσχυσης των αιτήσεων χρηματοδότησης είναι ενιαίο για όλες τις επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων και ανέρχεται στο 45% του επιχορηγούμενου προϋπολογισμού.

Το ποσοστό της επιχορήγησης δύναται να αυξηθεί κατά:

• ​​10% εφόσον η επένδυση πραγματοποιηθεί σε απομακρυσμένη ή πυρόπληκτη ή πλημμυροπαθή περιοχή ή μικρά νησιά και
• επιπλέον κατά 5% με την επίτευξη του στόχου της απασχόλησης τουλάχιστον 1 ΕΜΕ, τον πρώτο χρόνο μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης.

Η διάρκεια υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του επενδυτικού σχεδίου θα είναι 24 μήνες απο την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης.

Σε ποιους απευθύνεται
​Υπό ίδρυση και νεοσύστατες Πολύ Μικρές, Μικρές, και Μεσαίες Επιχειρήσεις, οι οποίες θα δραστηριοποιηθούν ή δραστηριοποιούνται στους επιλέξιμους ΚΑΔ της Πρόσκλησης (Παράρτημα ΙΙ EΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΚΑΔ).

Κατηγορία Α. Υπό ίδρυση. Επιχειρήσεις που θα συσταθούν από την ημερομηνία έκδοσης της Προκήρυξης της Δράσης έως και την πρώτη εκταμίευση της επιχορήγησης και θα δραστηριοποιηθούν αποκλειστικά σε επιλέξιμο/ους ΚΑΔ, καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου και μέχρι την αποπληρωμή της επένδυσης.

Κατηγορία Β. Νεοσύστατες. Με τον όρο νεοσύστατες ορίζονται οι επιχειρήσεις για τις οποίες δεν έχε​​ι παρέλθει 12μηνο συνεχούς λειτουργίας (δεν έχει παρέλθει 12μηνο από την ημερομηνία έναρξης της επιχείρησης στην ΑΑΔΕ έως και την ημερομηνία προκήρυξης της Δράσης). Σημειώνεται ότι θα πρέπει να δραστηριοποιούνται αποκλειστικά σε επιλέξιμους ΚΑΔ της Δράσης κατά την υποβολή της αίτησης χρηματοδότησης, καθ’όλη τη διάρκεια υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου και μέχρι την αποπληρωμή της επένδυσης.

Διευκρινίζεται ότι οι επιχειρήσεις οφείλουν να διαθέτουν τον ΚΑΔ επένδυσης πριν την πρώτη εκταμίευση.

Η υποβολή αιτήσεων έχει ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί έως 29/2/2024.

Οι αιτήσεις χρηματοδότησης θα υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά χωρίς την προσκόμιση φυσικού φάκελου δικαιολογητικών μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ).

Τι χρηματοδοτείται
Κτίρια, εγκαταστάσεις και περιβάλλον χώρος
Μηχανήματα – Εξοπλισμός
Ψηφιακός εξοπλισμός – Λογισμικό και υπηρεσίες Λογισμικού
Συμπληρωματικά, ενισχύονται δαπάνες για:
α) Πιστοποίηση Συστημάτων Διασφάλισης Ποιότητας, Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, σύμφωνα με εθνικά εναρμονισμένα καθώς και λοιπά ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα,
β) προβολή εξωστρέφεια και διεθνοποίηση,
γ) μεταφορικά μέσα,
δ) μελέτες και συμβουλευτικές υπηρεσίες,
ε) σχεδιασμός λογοτύπου και εταιρικής ταυτότητας,
στ) έμμεσες δαπάνες

Δείτε την πρόσκληση (εδώ)

Σε κεντρικά σημεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης βρίσκονται οι ελατοπαραγωγοί με τα φορτηγά τους γεμάτα με έλατα, έτοιμα να διακοσμήσουν τα σπίτια ως χριστουγεννιάτικα δένδρα.

Πάντως η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τις εορταστικές συνήθειες των Ελλήνων που φαίνεται να δυσκολεύονται να κάνουν αγορές. Για αυτό τον λόγο οι παραγωγοί ελάτων προσπαθούν να κρατήσουν σταθερές τις τιμές αν και το κόστος καλλιέργειας αυξάνει χρόνο με τον χρόνο.

Η ενασχόληση της οικογένειας Μπήτσιου με την καλλιέργεια ελάτης ξεκίνησε το 1984. Προτεραιότητα ήταν η οργάνωση του φυτωρίου, διαδικασία χρονοβόρα και κοπιαστική. Οι ιδιόκτητες εκτάσεις που καλλιεργούν έλατα βρίσκονται στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής και φτάνουν τα 40 στρέμματα, ενώ τα φυτεμένα δέντρα είναι πάνω από 50.000.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Χρήστος Μπήτσιος, ελατοκαλλιεργητής δεύτερης γενιάς, «μετά την φύτευση χρειάζεται διάστημα τουλάχιστον 10 ετών προκειμένου το ύψος του δέντρου να φτάσει το 1,5 μέτρο για να είναι εμπορεύσιμο. Για την ανάπτυξη του σπόρου και της μετατροπής του σε δενδρύλλιο απαιτείται η τετραετής παραμονή του στο φυτώριο. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι η μεταφύτευση σε πλαστικά φυτοδοχεία. Έπειτα, με το πέρασμα των χρόνων συνεχίζουμε τις μεταφυτεύσεις σε μεγαλύτερες γλάστρες και χρόνο με το χρόνο το έλατο εξασφαλίζει πλούσιο ρυζικό σύστημα μέσα στη γλάστρα. Με την παροχή κατάλληλων καλλιεργητικών φροντίδων εγγυώμαστε την επιτυχημένη του ανάπτυξη. Εκτός από ριζομένα δέντρα κάνουμε καλλιέργεια και πώληση σε γλάστρα. Διαθέτουμε έλατα σε γλάστρα απο 30 λίτρα έως 1.500 λίτρα και σε ύψος από 10 εκατοστά μέχρι και 8 μέτρα. Εκτός απο έλατα σε γλάστρα διαθέτουμε και έλατα σε μπάλα.

Πάντως αν και είμαστε λίγες ημέρες πριν τις εορτές δεν υπάρχει μεγάλη εμπορική κίνηση. Εμείς από την πλευρά μας οι ελατοπαραγωγοί κρατάμε σταθερές τις τιμές στα περσινά επίπεδα. Ένα έλατο 1,5 μέτρα στοιχίζει στον καταναλωτή από 30 ευρώ και η τιμή του ανεβάινει ανάλογα το ύψος και την ποιότητα. Από την άλλη υπάρχει μεγάλο κόστος. Για να φτάσει ένα δέντρο τα 2,5 μέτρα θα χρειαστεί 15 χρόνια καλλιέργεια. Αυτό σημαίνει ποτίσματα, λιπάσματα και κάποιους ψεκασμούς. Είναι μια καλλιέργεια που γίνεται αποκλειστικά σε ιδιωτικούς αγρούς».

Η οικογένεια Καρανταγλή από το 1980 μέχρι και σήμερα ασχολείται συστηματικά με την παραγωγή και την καλλιέργεια Χριστουγεννιάτικων δένδρων τα οποία τα διαθέτει σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Το έντονο ενδιαφέρον για τη φύση και το περιβάλλον ώθησε τον κ. Καρανταγλή να ασχοληθεί περισσότερο με την παραγωγή ριζωμένων ελάτων. Έτσι όχι μόνο δίνεται η ευκαιρία να διατηρηθεί το έλατο φρέσκο μέσα στη γλάστρα χωρίς να χάνει τις βελόνες του και να «στεγνώνει», αλλά υπάρχει η δυνατότητα μεταφύτευσης είτε στον προσωπικό χώρο είτε έξω στη φύση.

Ο κ. Γεώργιος Καρανταγλής, που ασχολείται συστηματικά με την παραγωγή και την καλλιέργεια, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «οι παραγωγοί κρατούν τις τιμές στα ίδια επίπεδα εδώ και τρία χρόνια. Πουλάω στα 45 ευρώ το μέτρο μέχρι τα 3 μέτρα έλατο. Από εκεί και πάνω αυξάνει η τιμή επειδή έχουμε αύξηση και στο κόστος μεταφοράς. Ένα έλατο για να γίνει εμπορεύσιμο χρειάζεται 12 χρόνια καλλιέργειας.

Οι περιοχές Ταξιάρχης και Πετρούλι παραδοσιακά ασχολούνται με την καλλιέργεια ελάτων. Είναι μια καλλιέργεια που γίνεται σε ιδιόκτητα χωράφια. Οι κοπές γίνονται με ελέγχους από το δασαρχείο. Το κόστος είναι υψηλό φτάνει και τα 5 ευρώ το χρόνο. Επίσης το ενοίκιο στα σημεία πώλησης των ελάτων παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Έχουμε και τα έξοδα μεταφοράς. Μέχρι σήμερα πάντως είναι θετικό ότι καταφέραμε να κάνουμε ίδιο με πέρυσι αριθμό πωλήσεων».

Την τρέχουσα περίοδο, τα ακτινίδια πωλούνται σταδιακά και θα πωλούνται μέχρι και Μάιο, ενώ οι τιμές παραγωγού βλέπουμε πως κυμαίνονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, καθώς σε σύγκριση με πέρυσι είναι διπλάσιες. Αυτό δηλώνει ο κ. Σάββας Αργυράκης, παραγωγός και μέλος της διοίκησης της Ε.Α.Σ. Καβάλας και μέλος του ΔΣ της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ).

«Για τις αποδόσεις στην περιοχή της Άρτας οι παραγωγοί συγκόμισαν 1-2 τόνους το στρέμμα, όπως και στην Αιτωλοακαρνανία, αλλά βορειότερα, όπως κι εδώ στην Καβάλα συγκομίσαμε περίπου 3-3,5 τόνους το στρέμμα», προσθέτει.

Στο μεταξύ αυξημένες είναι φέτος οι ελληνικές εξαγωγές, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων, «από 1/9/2023 έως και 8/12/2023 οι εξαγωγές μας ανέρχονται στους 76.800 τόνους (αύξηση +20,9%), έναντι 63.533 τόνων το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Οι ποσότητες των ελληνικών ακτινιδίων που εξήχθησαν προς Καναδά ανέρχονται σε 3.514 τόνους (έναντι 2.384 τόνων το 2022), ΗΠΑ 6.684 τόνους (έναντι 4.539 τόνων το 2022), Ισπανία 13.735 τόνους (έναντι 11.892 τόνων το 2022) και Ιταλία 18.142 τόνους (έναντι 11.296 τόνων το 2022 και συμπεριλαμβανομένων και φορτίων για βιομηχανική χρήση).

Συνεχίσθηκαν και αυτή την εβδομάδα οι φορτώσεις ακτινιδίων με προορισμό την Βραζιλία, οι οποίες μέχρι σήμερα ανερχόμενες σε 2.272 τόνους. Στο μεταξύ η πρόβλεψη για μηδενισμό των εξαγωγών μας στην Ινδία (μετά την είσοδο των ακτινιδίων του Ιράν) καταγράφοντας μέχρι σήμερα μια ποσότητα 1.507 τόνων έναντι 5.126 τόνων την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Εντύπωση πάντως προκαλεί η εισαγωγή, το ίδιο χρονικό διάστημα, 855 τόνων ακτινιδίων και ιδιαίτερα 230 τόνων, προέλευσης Ιράν, στην Πέλλα, που είναι παραγωγική περιοχή.

Σημειώνουμε επίσης το γεγονός ότι παρά τις επισημάνσεις μας η ροή των «ατυποποίητων» ακτινιδίων, κυρίως προς Ιταλία, αντιστοιχούν στο 30% του συνόλου των εξαγωγών μας, με ότι σημαίνει τόσο για την ελληνική ταυτότητα των προϊόντων μας όσο και στην απώλεια της μετασυλλεκτικής προστιθέμενης αξίας τους».