Μια καταστροφική χρονιά αντιμετωπίζουν φέτος οι παραγωγοί λεμονίων στην Ισπανία, αφού μεγάλο μέρος της παραγωγής παραμένει ασυγκόμιστο στα δέντρα λόγω χαμηλών τιμών και μειωμένου εμπορικού ενδιαφέροντος.

Πρόσφατα έγινε συνάντηση εκπροσώπων από την Ένωση Μικροκαλλιεργητών και Κτηνοτρόφων (UPA) με τον Υπουργό Γεωργίας Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας κ. Luis Plana και στελέχη του υπουργείου.

Οι εκπρόσωποι των παραγωγών τόνισαν στον υπουργό ότι έχουν απομείνει ασυγκόμιστα 400 εκατομμύρια κιλά (400.000 τόνοι) λεμονιών στα δέντρα λόγω έλλειψης εμπορικού ενδιαφέροντος και μειωμένων τιμών.

Όπως δήλωσε στον υπουργό ο επικεφαλής του τομέα λεμονιών της UPA, Antonio Moreno, τα τελευταία πέντε χρόνια υπήρξαν πολλές νέες φυτεύσεις στην χώρα, οι οποίες «ενθαρρύνθηκαν» από την σταθερή τιμή παραγωγού και την αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές.

Όμως όταν οι νέες φυτείες μπήκαν στην παραγωγική διαδικασία είχαν σαν αποτέλεσμα να προκαλέσουν «κορεσμό» στην εγχώρια αγορά και στις εξαγωγές.

Η UPA ζητάει να ενεργοποιηθεί ένα μέτρο απόσυρσης του προϊόντος, ενώ παράλληλα να υπάρξει τροποποίηση για τα προγράμματα των Ομάδων Παραγωγών η οποία να μην ενθαρρύνει τις νέες φυτεύσεις.

Ακόμη κατατέθηκε αίτημα στην Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) να αυξήσει τους ελέγχους στις συμβάσεις των λεμονοπαραγωγών με στόχο να αποτρέψει συμβόλαια σε τιμές κάτω του κόστους καλλιέργειας.

Σύμφωνα με τους Ισπανούς εκπροσώπους των αγροτών το κόστος παραγωγής στα λεμόνια υπολογίζεται στα 25 λεπτά το κιλό, ενώ σήμερα στο χωράφι οι παραγωγοί πουλάνε στα 8 λεπτά το κιλό.

Ακόμη ζητάνε αύξηση των ελέγχων στις εισαγωγές λεμονιών της χώρας, οι οποίες προέρχονται κυρίως από τη Νότια Αφρική και την Αργεντινή.

Επίσης οι Ισπανοί αντιμετωπίζουν προβλήματα από τα λεμόνια που εισάγονται από το Μαρόκο και την Αίγυπτο, τα οποία συγκομίζονται την ίδια εποχή με τα ισπανικά λεμόνια και πωλούνται σε χαμηλές μη ανταγωνιστικές τιμές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Γεωργίας και Αναδασμού της Αιγύπτου, οι αγροτικές εξαγωγές της χώρας στην ΕΕ σημειώνουν φέτος εντυπωσιακή αύξηση.

Συγκεκριμένα οι εξαγωγές αυξήθηκαν στα 1,5 δις δολάρια κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024, σημειώνοντας μια αύξηση κατά 300 εκ. δολάρια σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

Όπως δήλωσε ο Υπουργός Γεωργίας της Αιγύπτου, Sayed Qusier, η συγκεκριμένη αύξηση οφείλεται στο πλεόνασμα της φετινής αιγυπτιακής παραγωγής και στον μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που έχουν τα βασικά προϊόντα της χώρας στην ΕΕ, όπως τα πορτοκάλια.

Το ερώτημα είναι πως κατάφεραν οι Αιγύπτιοι να κάνουν τέτοια αύξηση των εξαγωγών τους στην ΕΕ.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «οι Αιγύπτιοι κατάφεραν να στείλουν τα φρούτα τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε τιμές συγκρίσιμες με αυτές της τοπικής αγοράς. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς να έχουν καθοριστεί προηγουμένως τιμές, μια ασυνήθιστη πρακτική στην Ευρώπη. Αυτή η κατάσταση έχει κάνει την τοποθέτηση αιγυπτιακών πορτοκαλιών στα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ φθηνότερη από ποτέ».

Όσον αφορά τις ελληνικές εξαγωγές, ο κ. Πολυχρονάκης αναφέρει ότι «έχουμε μειωμένη ροή εξαγωγής πορτοκαλιών, οι οποίες μέχρι τις 12 Απριλίου 2024 ανέρχονται σε 250.047 τόνους, έναντι 296.437 τόνων το αντίστοιχο περσινό διάστημα (μείωση -15,69%). Τα αιγυπτιακά πορτοκάλια έχουν κατακλύσει τις καταναλωτικές αγορές ακόμη και τις βαλκανικές χώρες. Στην Ελλάδα από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα έχουν εισαχθεί 1.250 τόνοι ποστοκαλιών, εκ των οποίων οι 1.150 τόνοι είναι από Αίγυπτο. Και βέβαια κάθε μέρα που περνά έρχονται και άλλες ποσότητες».

Πάντως ενδιαφέρον θα είχε να μας έλεγε ο Υπουργός ΑΑΤ αν το θέμα με τις αιγυπτιακές εξαγωγές πορτοκαλιών συζητήθηκε στην πρόσφατη συνάντηση που είχε με τον Υπουργό Γεωργίας Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας κ. Luis Planas Puchades.

Σε κάθετη πτώση βρίσκονται οι εξαγωγές πορτοκαλιών της χώρας μας, κάτι που δημιουργεί μεγάλες «πιέσεις» στις τιμές παραγωγού και πάγωμα του εμπορίου.

Πρόβλημα όμως έχει αρχίσει να υπάρχει και στην εγχώρια αγορά λόγω των πορτοκαλιών της Αιγύπτου.

Από την πλευρά του το ΥπΑΑΤ δεν φαίνεται να δείχνει κάποιο ενδιαφέρον για να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Όπως έχουμε γράψει πρώτοι στον ΑγροΤύπο, οι Αιγύπτιοι λόγω των προβλημάτων στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν σταματήσει τις εξαγωγές προς Ασία και έχουν «πλημμυρίσει» τις ευρωπαϊκές αγορές με τα πορτοκάλια τους.

Στην Ισπανία έχουν ξεσηκωθεί όλες οι οργανώσεις αγροτών και ζητάνε έρευνα για τις εισαγωγές από Αίγυπτο.

Στην Ελλάδα έχει αρχίσει να φαίνεται το πρόβλημα και υπάρχει μεγάλη αναστάτωση στην εγχώρια αγορά αλλά και στις εξαγωγές μας.

Στην Αργολίδα ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι κοπές στα Βαλέντσια επειδή υπάρχουν ποσότητες από άλλες πρωιμότερες ποικιλίες.

Στην Λακωνία οι κοπές στα Βαλέντσια γίνονται με αργούς ρυθμούς γιατί υπάρχει ελάχιστο εμπορικό ενδιαφέρον.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Μιχάλης Καρούνης, παραγωγός από τους Μολάους, «αυτή την εποχή έχουμε λίγες κοπές πορτοκαλιών ποικιλίας Βαλέντσια. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει ελάχιστο εμπορικό ενδιαφέρον. Οι τιμές παραγωγού έχουν πέσει κάτω από τα 20 λεπτά το κιλό. Είμαστε στα μέσα Απριλίου και δεν φαίνεται να υπάρχει ενδιαφέρον από την αγορά. Επίσης τα πορτοκάλια όσο περνά ο καιρός και μένουν στο δέντρο θα αρχίσουν να έχουν προβλήματα ποιότητας».

Από την πλευρά του ο κ. Νίκος Σκάλκος, παραγωγός από την Σκάλα και πρώην πρόεδρος του Λεήμονα Λακωνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στα πρώιμα Μέρλιν οι μεγάλες ποσότητες πήγαν για χυμοποίηση με τιμή παραγωγού στα 18 λεπτά το κιλό (μικτά). Αυτή την εποχή είναι στα αζήτητα τα μανταρίνια Ορτανίκ. Τα καλής ποιότητας Βαλέντσια έχουν τιμή από 18 έως 21 λεπτά αλλά είναι πολύ λίγες ποσότητες. Η τιμή στον χυμό έπεσε στα 15 λεπτά το κιλό. Η εικόνα στην Σκάλα στα πορτοκάλια αυτή την περίοδο είναι τραγική. Πέρσι τα χαλαζόπληκτα πορτοκάλια τα δίναμε στα 30 έως 32 λεπτά και τα κανονικά στα 42 λεπτά. Φέτος δεν μπορούμε να πουλήσουμε την παραγωγή μας και κανείς δεν ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με το πρόβλημα».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, που σας παρουσιάζει αποκλειστικά ο ΑγροΤύπος, από τις αρχές της φετινής εμπορικής περιόδου (Οκτώβριος 2023) έως τέλη Μαρτίου 2024 έχουν γίνει συνολικά στην ΕΕ εισαγωγές 201.400 τόνων πορτοκαλιών από την Αίγυπτο. Μόνο τον μήνα Μάρτιο είχαμε εισαγωγές από Αίγυπτο συνολικά 70.605 τόνων στην αγορά της ΕΕ.

Στην Ελλάδα έχουμε στοιχεία για το πρώτο δίμηνο (Ιανουάριος - Φεβρουάριος) του 2024 που κάναμε εισαγωγές ποσότητας 450 τόνων πορτοκαλιών από Αίγυπτο, με αξία 221.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι τα αιγυπτιακά πορτοκάλια είχαν μέση τιμή CIF (λιμάνι Πειραιά) στα 47 λεπτά το κιλό πορτοκάλια τυποποιημένα - συσκευσμένα.

Την ίδια περίοδο τα ελληνικά πορτοκάλια με μεσοσταθμική τιμή παραγωγού στα 25 λεπτά το κιλό, με συσκευασία και μεταφορικά έφταναν στην Λαχαναγορά να έχουν τιμή στα 70 λεπτά για τα Lane Late και στα 55 λεπτά για τα ομφαλοφόρα.

Επίσης, μέσα Μαρτίου και Απρίλιο, είχαμε συνεχόμενες υποτιμήσεις του νομίσματος της Αιγύπτου, με αποτέλεσμα σήμερα η μέση τιμή CIF των πορτοκαλιών που φτάνουν στον Πειραιά να κυμαίνεται κάτω από τα 40 λεπτά.

Με αυτές τις τιμές όλοι μπορούν να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα αιγυπτιακά τα ελληνικά πορτοκάλια, ούτε στην εγχώρια αγορά ούτε στο εξωτερικό. Αρκεί να αναφέρουμε ότι πριν λίγες ημέρες έφτασε ένα φορτίο με πορτοκάλια από Αίγυπτο στην Κωνστάντζα και αμέσως είχαμε «φρένο» στις ελληνικές εξαγωγές προς την Ρουμανία. Και ακόμη είμαστε στον Απρίλιο.

Την ανάγκη ενίσχυσης του κλάδου της ανθοκομίας μέσω της σύστασης Διεπαγγελματικής Ανθέων επεσήμανε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τη διοίκηση του Αγροτικού Ανθοκομικού Συνεταιρισμού Αθηνών.

Συγκεκριμένα ο Υπουργός, παρουσία και του Γ.Γ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργου Στρατάκου, συναντήθηκε με τον Πρόεδρο του Αγροτικού Ανθοκομικού Συνεταιρισμού Αθηνών Θανάση Κελμάγερ, τον Αντιπρόεδρο του Συνεταιρισμού, Αλέξανδρο Μόσχο και τον Γενικό Γραμματέα του, Αντώνη Σούχλα. Όπως υπογράμμισε και τα 88 μέλη του συνεταιρισμού καθώς και οι συνεργάτες και οι συνάδελφοι τους σε όλη την Ελλάδα πρέπει να ενισχύσουν τη διαδικασία μέσω της προστασίας της παραγωγής.

Εξάλλου, ο κ. Αυγενάκης δεσμεύθηκε ότι εν όψει του Πάσχα, και με τη βοήθειά τους, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου θα πραγματοποιήσουν έκτακτους ελέγχους σε ανθοκομικά είδη, ακριβώς όπως συμβαίνει και με τους ελέγχους σε γαλακτοκομικά προϊόντα, οπωροκηπευτικά, μέλι και κρέας, που και αυτοί εκκινούν άμεσα.

Για τη Διεπαγγελματική Ανθέων ο Υπουργός συμφώνησε με τους εκπροσώπους του Συνεταιρισμού ότι πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα οι σχετικές διαδικασίες σύστασής της με απώτερο στόχο τα ανθοκομικά είδη να απελευθερώσουν πλήρως τη δυναμική τους και να προσελκύσουν περισσότερους νέους να ασχοληθούν με τον κλάδο.

Μιλώντας στον ΑγορΤύπο ο Πρόεδρος του Αγροτικού Ανθοκομικού Συνεταιρισμού Αθηνών, Θανάσης Κελμάγερ, τόνισε ότι «εδώ και επτά χρόνια γίνεται προσπάθεια να συσταθεί η Διεπαγγελματικής Ανθέων και τώρα προσπαθούμε να την ολοκληρώσουμε.

Επίσης ζητήσαμε από το ΥπΑΑΤ να βρεθεί νέος χώρος για ηλεκτρονικό δημοπρατήριο και ήταν θετικό το ΥπΑΑΤ για το συγκεκριμένο θέμα.

Σοβαρό πρόβλημα παραμένει για τον κλάδο το κόστος παραγωγής και αναμένουμε ένα πιο δίκαιο σύστημα στην επιστροφή ΕΦΚ αγροτικού πετρελαίου, όπως μας έχουν υποσχεθεί.

Ακόμη μεγάλο πρόβλημα υπάρχει με την έλλειψη εργατών γης, τους οποίους ο κλάδος τους χρησιμοποιεί όλο το έτος.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη μείωση των παραγωγικών μονάδων στην χώρα μας. Μια από τις κύριες αιτίες είναι οι εισαγωγές ανθέων από τρίτες χώρες.

Δεν κάνουμε πια εισαγωγές μόνο από Ολλανδία. Μεγάλοι παίκτες στη διεθνή αγορά των ανθέων είναι η Αιθιοπία, η Κένυα και ο Ισημερινός. Σε αυτές τις χώρες έχουν γίνει μεγάλες επενδύσεις και το κόστος καλλιέργειας δεν έχει καμιά σχέση με αυτό που έχουμε στην χώρα μας».

Σοβαρά οικονομικά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι Ισπανοί παραγωγοί λεμονιών - όπως και οι Έλληνες - επειδή λόγω μειωμένου εμπορικού ενδιαφέροντος μεγάλος μέρος της παραγωγής μένει ασυγκόμιστη στα δέντρα.

Το πρόβλημα έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στην επαρχία Αλικάντε, όπου καλλιεργείται το 40% της ισπανικής παραγωγής λεμονιού.

Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ισπανικής Ένωση Αγροτών ASAJA της επαρχίας Alicante, José Vicente Andreu, τονίζει ότι το πρόβλημα οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών από τρίτες χώρες, ιδίως από την Τουρκία, λόγω εμπορικών συμφωνιών και του προνομιούχου καθεστώτος της χώρας που έχει δώσει η ΕΕ.

Και προσθέτει: «Οι εισαγωγές λεμονιών από τρίτες χώρες στην ΕΕ αυξήθηκαν, κατά 22%, την τελευταία πενταετία. Από την άλλη οι εξαγωγές λεμονιών της Ισπανίας προς τις χώρες της ΕΕ μειώθηκαν, κατά 12%, την ίδια περίοδο».

Οι παραγωγοί λεμονιών ζητούν από την κυβέρνηση της Μαδρίτης να ενεργοποιηθεί έκτακτο πακέτο στήριξης για την ισπανική παραγωγή λεμονιών.

Τα έκτακτα μέτρα πρέπει να περιλαμβάνουν άμεση ενίσχυση στους παραγωγούς για ζημίες λόγω καιρικών αντιξοοτήτων, χρηματοδότηση (ad hoc) των παραγωγών με την μορφή άτοκων και επιδοτούμενων δανείων, καθώς και φορολογικές και ασφαλιστικές διευκολύνσεις για το 2024.

Ακόμη ζητούν ενίσχυση ήσσονος σημασίας για όλους τους παραγωγούς λεμονιών που πλήττονται από στρεβλώσεις στη διεθνή αγορά οι οποίες προκύπτουν από γεωπολιτικές συγκρούσεις (Ουκρανία, Σουέζ κ.α.).

Απογοητευτική είναι η κατάσταση με τις τιμές παραγωγού στα πορτοκάλια σε Ελλάδα και Ιταλία λόγω των αυξημένων εισαγωγών από τρίτες χώρες.

Στην Ελλάδα ξεκίνησαν οι κοπές στα Βαλέντσια με τις τιμές να κυμαίνονται από 20 έως 22 λεπτά, με το εμπορικό ενδιαφέρον να είναι μειωμένο. Τα Lane αρχίζουν από 28 λεπτά και για καλά μεγέθη και ποιότητα φτάνουν στα 32 λεπτά

Στην Ισπανία τα πορτοκάλια στις ποικιλίες Navel και Lane Late δίνουν τιμή παραγωγού στα 25 λεπτά το κιλό, ενώ στα Βαλέντσια ξεκίνησαν κοπές με τιμή στα 21 λεπτά.

«Η μαζική εισαγωγή πορτοκαλιών από την Αίγυπτο έχει φέρει κορεσμό στην αγορά, βυθίζει τις τιμές και καταστρέφει τους παραγωγούς στην Ανδαλουσία», τονίζει ο κ. Francisco J. Bernal, πρόεδρος ομάδας εσπεριδοειδών Αγροδιατροφικών Συνεταιρισμών της Ανδαλουσίας.

Και προσθέτει: «Η φετινή εμπορική περίοδος ξεκίνησε με λογικές τιμές λόγω της μειωμένης παραγωγής αλλά έχει καταντήσει καταστροφική λόγω των ανεξέλεγκτων εισαγωγών από τρίτες χώρες. Στην Ισπανία γίνονται εισαγωγές κυρίως από Μαρόκο και Αίγυπτο. Η αυξημένη προσφορά έχει φέρει μείωση τιμών παραγωγού».

Ακόμη ο κ. Francisco J. Bernal επικρίνει τον κλάδο της βιομηχανίας χυμών της χώρας του, που εισάγει μεγάλες ποσότητες πορτοκαλιών εκτός ΕΕ και «επαναφέρει προς τα κάτω» τις τιμές στις συμβάσεις με τους συνεταιρισμούς της Ανδαλουσίας, παρότι έχει υπογράψει υψηλές τιμές στην αρχή της εμπορικής περιόδου.

Να επισημάνουμε ότι η περιοχή της Ανδαλουσίας παράγει το 32% των εσπεριδοειδών στην Ισπανία και το 45% της παραγωγής των πορτοκαλιών. Υπάρχουν επτά πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί μέσα από τους οποίους διακινείται το 90% της παραγωγής.

Αυξημένους ελέγχους στις εισαγωγές πορτοκαλιών και μανταρινιών από τις τρίτες χώρες ζητούν οι αγροτικές οργανώσεις της Ισπανίας.

Όπως υποστηρίζουν, οι τιμές παραγωγού στην Ισπανία φαίνεται από τα στοιχεία που έχουν συλλέξει ότι έχουν μια απότομη πτώση σε τιμές κάτω του κόστους αυτόν τον μήνα.

Ζητάνε από την κυβέρνηση της Μαδρίτης να υπάρξει μια έκτακτη οικονομική στήριξη του κλάδου για την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών.

Επίσης η Ένωση Αγροτών της Βαλένθια (AVA-ASAJA) ζητά από την περιφερειακή και εθνική διοίκηση να διεξαγάγει μια εις βάθος έρευνα για να διευκρινιστούν τα αίτια της απότομης πτώσης των τιμών παραγωγού των εσπεριδοειδών στην χώρα.

Σύμφωνα με την αγορά εσπεριδοειδών της Βαλένθια, οι τιμές για τα πορτοκάλια έχουν μειωθεί μέσα στον Μάρτιο κατακόρυφα έως και 30%.

Ειδικότερα στα πορτοκάλια της ποικιλίας Navel και Lane Late, η τιμή παραγωγού από 0,36 μειώθηκε στα 0,25 ευρώ ανά κιλό.

Στην συνέχεια η Valencia ξεκίνησε κοπές με τιμή παραγωγού στα 0,21 ευρώ/κιλό, που είναι επίσης χαμηλότερη σε σχέση με το κόστος παραγωγής.

Όσον αφορά τα μανταρίνια, οι ποικιλίες που έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη μείωση τιμής στο χωράφι είναι τα Orri (-22%) και τα Ortanique (-17%).

Οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις ζητούν να κινητοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός και να γίν ουν έλεγχοι σε όλες τις αλυσίδες διανομής.

Επίσης, προτρέπουν την Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA), που εξαρτάται από το Υπουργείο Γεωργίας, να διερευνήσει και, όπου ενδείκνυται, να επιβάλει κυρώσεις, κάθε σύμβαση για την πώληση εσπεριδοειδών, των οποίων η τιμή είναι χαμηλότερη από το μέσο κόστος παραγωγής (έχουμε αναφερθεί στον ΑγροΤύπο για το νόμο που υπάρχει στην ισπανία που απαγορεύει την πώληση κάτω από το κόστος παραγωγής).

Πάντως τα προβλήματα στις τιμές φάνηκαν από τον περασμένο Ιανουάριο όταν ορισμένες ποικιλίες μανταρινιών, όπως η Clemenvilla ή η Hernandina, είχαν σοβαρά προβλήματα μειωμένης ζήτησης, με αποτέλεσμα πολλά χωράφια που να μείνουν ασυγκόμιστα.

Οι αγροτικές οργανώσεις ζητούν να προχωρήσει άμεσα η κυβέρνηση σε προγράμματα προώθησης της κατανάλωσης εσπεριδοειδών στην χώρα, ειδικά στις νέες ηλικιές.

Στα πορτοκάλια τα προβλήματα με τις τιμές ξεκίνησαν από τον περασμένο Φεβρουάριο. Οι οργανώσεις αγροτών και το ιδιωτικό εμπόριο υποστηρίζουν ότι οφείλονται στις εισαγωγές πορτοκαλιών από τρίτες χώρες (Αίγυπτος, Μαρόκο, Ν. Αφρική κ.α.).

Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει με τα στοιχεία που εξέδωσε ότι εισαγωγές πορτοκαλιών στην ΕΕ από τρίτες χώρες από τον Οκτώβριο έως τον Φεβρουάριο ήταν 263.437 τόνοι, 5% λιγότερες από την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Επίσης οι εξαγωγές πορτοκαλιών, από την Ισπανία στην ΕΕ, την φετινή εμπορική περίοδο ανήλθαν σε 580.337 τόνους, γεγονός που διατηρεί το μερίδιο αγοράς περίπου στο 70%, σε μια εκστρατεία με μειωμένη παραγωγή λόγω των κλιματικών συνθηκών.

Ωστόσο, η AVA-ASAJA επαναλαμβάνει την «αγανάκτησή της για την εμπορική στρατηγική της ΕΕ που ενθαρρύνει τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τις εισαγωγές από τρίτες χώρες, με τίμημα τη «θυσία» των Ισπανών παραγωγών μελών της».

Οι αυξημένες εξαγωγές από Αίγυπτο - που φέτος για πρώτη φορά ξεπέρασαν τις εξαγωγές από Νότια Αφρική - ανήλθαν σε 115.022 τόνους, που σημαίνει μια αύξηση 56% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.

Οι Ισπανοί ζητούν από την ΕΕ να επανεξετάσει την εμπορική συμφωνία που έχει υπογράψει η ΕΕ με την Αίγυπτο, καθώς και με άλλες τρίτες χώρες, όπως η Νότια Αφρική, η Τουρκία και το Μαρόκο.

Αν δεν γίνει αυτό άμεσα αναμένονται δυναμικές κινητοποιήσεις από τους Ισπανούς παραγωγούς εσπεριδοειδών.

Θυμίζουμε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αύξηση των δασμών στις εισαγωγές στην ΕΕ δημητριακών και ελαιούχων σπόρων (κυρίως σιταριού, του καλαμποκιού και του ηλιέλαιου), μια απόφαση που ουσιαστικά οδηγεί σε «μπλόκο» τις εισαγωγές από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.

Σε κάθετη πτώση βρίσκονται οι εξαγωγές πορτοκαλιών στην χώρα μας κάτι που δημιουργεί «πιέσεις» στις τιμές παραγωγού.

Τα πορτοκάλια από την Αίγυπτο έχουν πλημμυρίσει τις ευρωπαϊκές αγορές και είναι άξιο απορίας γιατί στις πρόσφατες επισκέψεις που έκαναν οι Έλληνες πολιτικοί στην χώρα της Αφρικής δεν έθεσαν το θέμα στην κυβέρνηση του Καΐρου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, οι εξαγωγές πορτοκαλιών, από την αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου μέχρι τις 22/3/2024, ανέρχεται σε 224.013 τόνους, παρουσιάζοντας μια μείωση κατά -16,9%, έναντι της αντίστοιχης περσινής (2022/2023) που ήταν στους 269.428 τόνους.

Αυτή τη στιγμή, η κρίση της Ερυθράς Θάλασσας ασκεί πίεση στη διεθνή διακίνηση εμπορευμάτων.

Όσον αφορά τον κλάδο των φρούτων, μεγάλες ποσότητες πορτοκαλιών, αποστέλλονταν από την Αίγυπτο προς τις άλλες ηπείρους, ανακατευθύνθηκαν και κατέληξαν στην αγορά της Ευρώπης, με αποτέλεσμα η μεγάλη προσφορά να φέρνει «πιέσεις» στις τιμές.

Περίπου το 20% της παραγωγής της αιγυπτιακής παραγωγής πορτοκαλιών, που είχε προορισμό αγορές στην Ασία, κατευθύνεται στην Ευρώπη.

Το ίδιο πρόβλημα αλλά σε μικρότερο ποσοστό ισχύει και για τα πορτοκάλια από το Μαρόκο.

Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της TAXUD, για τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2024, η ΕΕ-27 έχει εισαγάγει 120.984 τόνους πορτοκαλιών, που αντιπροσωπεύει μια αύξηση κατά 46,4% (+38.400 τόνοι) σε σύγκριση με το πρώτο δίμηνο του 2023 και μια αύξηση 75,6% (+52.100 τόνους) σε σχέση με τον μέσο όρο.

Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην άνοδο των εισαγωγών από την Αίγυπτο για δεύτερη συνεχή χρονιά, με το ποσοστό να ανέρχεται σε 55,9% (+40.000 τόνοι) σε σχέση με πέρυσι και 124,8% (+61.900 τόνοι) σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων ετών.

Τα πορτοκάλια που φτάνουν στην Ε.Ε. πρέπει να πληρούν τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Για αυτό λέμε ότι χρειάζονται αυξημένοι έλεγχοι στα εισαγόμενα στην Ε.Ε. φρούτα και λαχανικά».

Συνεχίζονται αλλά με αργούς ρυθμούς οι κοπές πορτοκαλιών με το εμπόριο αυτή την εποχή να μην δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον.

Αν και έχουμε μεγάλες ποσότητες ακόμη Μerlin σε εξέλιξη βρίσκεται η συλλογή στα Lane θα συνεχιστεί για περίπου δύο μήνες και στη συνέχεια τη σκυτάλη θα αναλάβουν τα Βαλέντσια.

Ο κ. Αριστοτέλης Μπακάκης, παραγωγός πορτοκαλιών από το Μάστρο του Μεσολογγίου, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή στην περιοχή κάνουμε κοπές κυρίως πορτοκαλιών ποικιλίας Lane Late. Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται από 28 έως 30 λεπτά το κιλό και για τα καλής ποιότητας μπορεί να φτάσει στα 32 (στην τιμή δεν περιλαμβάνονται τα κοπτικά που κυμαίνονται 7 - 8 λεπτά το κιλό). Από τέλος του μήνα θα ξεκινήσουν δυναμικά και οι κοπές στα Βαλέντσια».

Ο κ. Γεώργιος Κογκόλης, παραγωγός εσπεριδοειδών από την Κατοχή της Αιτωλοακαρνανίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «με αργούς ρυθμούς γίνονται οι κοπές πορτοκαλιών στην περιοχή μας. Στην ποικιλία Lane είμαστε περίπου στο 70% της συγκομιδής, ενώ έχουν ξεκινήσει με μικρές ποσότητες και τα Βαλέντσια. Σαν εικόνα φαίνεται να έχει ένα «πάγωμα» η ζήτηση από τους εμπόρους. Οι τιμές παραγωγού στα Lane αρχίζουν από 28 λεπτά και για καλά μεγέθη και ποιότητα μπορεί να φτάσουν στα 32 λεπτά. Τα Βαλέντσια κυμαίνονται από 20 έως 22 λεπτά. Τα κοπτικά έχουν αυξηθεί και είναι στα 6 λεπτά από 4 που ήταν στο παρελθόν».

Ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «με μέτριους ρυθμούς γίνονται αυτή την περίοδο οι κοπές πορτοκαλιών κυρίως Lane αλλά και λίγες κοπές στα Βαλέντσια. Οι τιμές παραγωγού αυτή την περίοδο είναι στα 30 λεπτά το κιλό και για τα καλά μεγέθη στα 32 λεπτά.
Πάντως οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές και τα πορτοκάλια έχουν καλό χρωματισμό και όλα τα μεγέθη (χοντρά, μέτρια και ψιλά). Μέχρι σήμερα έχει συγκομιστεί το 30 - 40% στην ποικιλία Lane. Μετά τις 10 Απριλίου θα ξεκινήσουν δυναμικά τα Βαλέντσια στην περιοχή.
Εκτός πάντως από το κόστος καλλιέργειας οι παραγωγοί έχουν και το κόστος στα κοπτικά, που σήμερα είναι στα 6 - 7 λεπτά το κιλό, αυξημένα σε σχέση με τα 2 - 3 λεπτά που ήταν στο παρελθόν. Επίσης οι παραγωγοί θα πρέπει να πληρώνουν και το εργόσημο 12%».

O κ. Θωμάς Φάκλαρης, από τον Συνεταιρισμό Σκαφιδακίου στην Αργολίδα, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «με αργούς ρυθμούς γίνονται αυτή την περίοδο οι κοπές στα Μέρλιν. Έχουν μείνει πίσω αρκετές ποσότητες. Φέτος ξεκίνησαν από καλά επίπεδα οι τιμές παραγωγού στα 37 λεπτά το κιλό (μικτά). Η συνέχεια όμως δεν φαίνεται καλή και όλα δείχνουν ότι πάμε για μια άσχημη χρονιά, με μειωμένο εμπορικό ενδιαφέρον και πτώση στις τιμές. Ευτυχώς μέχρι σήμερα οι τιμές για τα πορτοκάλια που πάνε για χυμό έχουν κρατηθεί στα 20 λεπτά το κιλό».

Η στήριξη του αγροτικού τομέα της Εύβοιας γίνεται μέσω της ΚΑΠ και μέσω τομεακών και επιχειρησιακών προγραμμάτων, όπως για τους μελισσοκόμους και τους συκοπαραγωγούς. Αυτό απαντά το ΥπΑΑΤ στην Βουλή σε ερώτηση βουλευτών της Νέας Αριστεράς

Συγκεκριμένα, όσον αφορά την ενίσχυση των συκοπαραγωγών, το YπΑAT υποστηρίζει ότι στηρίζει και προωθεί τον τομέα των οπωροκηπευτικών, συμπεριλαμβανομένων και των σύκων, μέσω των Οργανώσεων Παραγωγών. Στη νέα ΚΑΠ (2023-2027) και το Στρατηγικό Σχέδιο που θα υλοποιηθεί, στις τομεακές παρεμβάσεις των οπωροκηπευτικών, οι Οργανώσεις Παραγωγών, μέσω των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων, θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά σε ποσοστό 2%, δράσεις που έχουν στόχο την έρευνα περί των βιώσιμων μεθόδων παραγωγής και ανάπτυξή τους, συμπεριλαμβανομένων της ανθεκτικότητας έναντι των επιβλαβών οργανισμών και του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν, των καινοτόμων πρακτικών και των τεχνικών παραγωγής που ενισχύουν την οικονομική ανταγωνιστικότητα και δίνουν ώθηση στην ανάπτυξη αγορών. Επισημαίνεται ότι στην Εύβοια, εν προκειμένω, υπάρχει μία Οργάνωση Παραγωγών με αναγνωρισμένο προϊόν τα σύκα, η «Ο.Π. ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ», η οποία και υλοποιεί τριετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, με το ύψος δαπανών για το έτος 2024 να ανέρχεται σε 85.884 ευρώ.

Επιπρόσθετα, το ΥΠΑΑΤ λαμβάνει μέτρα και για τη στήριξη των κτηνοτρόφων, συμπεριλαμβανομένων και των μελισσοκόμων. Βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και των αγροτικών περιοχών της χώρας αποτελεί το Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ύψους 14 δισ. ευρώ για την περίοδο 2023-2027. Στον τομέα της μελισσοκομίας, τα περισσότερα από τα μέτρα του τομεακού προγράμματος ενίσχυσης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (2020 – 2022) υφίστανται και στο εγκεκριμένο 2023 - 2027, ενώ κάποια από αυτά αναπτύσσονται και εξελίσσονται περαιτέρω. Ο συνολικός προϋπολογισμός για τα έτη 2023 έως 2027 ανέρχεται σε 61.626.450 € (12.325.290 € ετησίως). Το ποσό αυτό θα καλυφθεί κατά 50% από Ενωσιακούς πόρους και κατά 50% από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (εθνικοί πόροι).

Στον σχεδιασμό του ΥπΑΑΤ για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα σε πληττόμενες περιοχές, όπως η Βόρεια Εύβοια, περιλαμβάνεται η αξιοποίηση πόρων, ύψους 2 δις ευρώ, οι οποίοι κατευθύνονται σε σημαντικές μεταρρυθμιστικές αναπτυξιακές δράσεις με ισχυρό περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόσημο.

Το πακέτο αυτό, το οποίο έχει εγκριθεί από την ΕΕ, περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:

• Νέοι Γεωργοί, με 420 εκατ. ευρώγια την ηλικιακή αναδιάρθρωση του παραγωγικού δυναμικού της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 107 εκατ. ευρώγια την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε, ενώ, με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εγκρίθηκαν επιπλέον πόροι 81 εκατ. € για την ένταξη του συνόλου των 2.200 επιλαχόντων της συγκεκριμένης πρόσκλησης.
• Σχέδια Βελτίωσης για την παραγωγική αναδιάρθρωση του πρωτογενούς τομέα, με αρχικό προϋπολογισμό 180 εκατ. ευρώκαι δυνατότητα υπερδέσμευσης στα 230 εκατ. ευρώ. Μετά και την παράταση που χορηγήθηκε με απόφαση του ΥπΑΑΤ, εκδηλώθηκε σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς υποβλήθηκαν 6.901 αιτήσεις στήριξης, με συνολικό προϋπολογισμό προτεινόμενων επενδύσεων 704 εκατ. ευρώ και αιτούμενη δημόσια δαπάνη 403 εκατ. ευρώ περίπου.
• Νέα ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, με 21,5 εκατ. ευρώγια τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παραγωγών σε ρευστότητα με ευνοϊκούς όρους. Προστέθηκαν επιπλέον πόροι, της τάξης των 40 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντας τη συνεισφορά του ΠΑΑ στα 61,5 εκατ. ευρώ.
• Μικρά εγγειοβελτιωτικά αρδευτικά έργα υποδομής, με 40 εκατ. ευρώγια την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη χρήση του αρδευτικού νερού, καθώς και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το μέτρο προκηρύχθηκε και μετά από χορήγηση πρόσθετης υπερδέσμευσης, εγκρίθηκαν έργα, ύψους 240 εκατ ευρώ. Αγροτική Οδοποιία, με 43 εκατ. ευρώγια τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, τη μείωση του κόστους μεταφοράς, καθώς και την ταχύτερη και ασφαλέστερη διακίνηση ευπαθών προϊόντων. Στο μέτρο διατέθηκαν επιπλέον 97 εκατ. ευρώ για την ικανοποίηση του μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε.
• Ενίσχυση της ποιότητας στην παραγωγή, με 41 εκατ. ευρώγια την αύξηση της προστιθέμενης αξίας στρατηγικής προτεραιότητας προϊόντων, όπως το βαμβάκι και τη βελτίωση της εξωστρέφειάς τους. Το μέτρο προκηρύχθηκε και πρόσφατα ολοκληρώθηκε και η υποβολή των αιτήσεων ενίσχυσης από τους υποψηφίους.

Τέλος, για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των πρόσφατων θεομηνιών, προβλέπεται το Μέτρο 5.2 «Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό, ζωικό, και πάγιο από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα», μέσω του οποίου παρέχεται στήριξη στους παραγωγούς (φυσικά και νομικά πρόσωπα, συνεταιρισμούς) και λοιπούς φορείς (ΤΟΕΒ) να αποκαταστήσουν το παραγωγικό δυναμικό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων τους (γεωργικές καλλιέργειες, ζωικό κεφάλαιο και υποδομές). Η ένταση ενίσχυσης για τις εν λόγω επενδύσεις στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις ανέρχεται έως 100%. Το Μέτρο διαθέτει πόρους της τάξης των 45 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη και την ευθύνη εφαρμογής του έχει αναλάβει ο ΕΛΓΑ. Ήδη, ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η ενεργοποίηση του συγκεκριμένου Μέτρου για την αγορά ζωικού κεφαλαίου, καθώς και τη χρηματοδότηση δημιουργίας νέων σταβλικών εγκαταστάσεων, ενώ υπογράφηκε και η σχετική Υπουργική Απόφαση.

Από τα τέλη Ιανουαρίου έχουν μειωθεί οι κοπές λεμονιών γιατί δεν υπάρχει κανένα εμπορικό ενδιαφέρουν ούτε για εξαγωγή ούτε για την εγχώρια αγορά. Αυτή η εικόνα στην αγορά παραμένει μέχρι σήμερα και φέρνει απόγνωση στους παραγωγούς.

Ο κ. Κώστας Δεληγιάννης, παραγωγός από την περιοχή Αιγιαλείας, δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ότι «τα προβλήματα ξεκίνησαν μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων με την ζήτηση να μειώνεται απότομα. Όταν ξεκίνησε η συγκομιδή ποικιλίας Μαγληνό όσοι παραγωγοί είχαν κρατήσει λεμόνια Ιντερντονάτο τους έμειναν απούλητα. Στην συνέχεια δεν έχουμε κανένα εμπορικό ενδιαφέρον με αποτέλεσμα να έχουν «παγώσει» οι κοπές.

Αυτή την εποχή έχουμε λεμόνια ποικιλίας Μαγληνό. Ζημιές λόγω καιρικών συνθηκών δεν είχαμε αλλά ο ήπιος χειμώνας δημιούργησε προβλήματα φυτοπροστασίας και αυξήθηκε το κόστος.

Επίσης οι παραγωγοί δεν έκαναν κοπές, αφού δεν μπορούσαν να πουλήσουν τα λεμόνια σε τόσο χαμηλή τιμή αλλά και δεν είχε ζήτηση από τους εμπόρους, με αποτέλεσμα να μεγαλώσουν τα μεγέθη και σήμερα να είναι μη εμπορεύσιμα.

Όταν έχουμε μειωμένη ζήτηση έχουμε και μιζέρια. Οι έμποροι ζητούν καλές ποιότητες και με το ζόρι δίνουν τιμές στα 30 λεπτά το κιλό, ενώ προσπαθούν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ποσότητες να βγαλουν μη εμπορεύσιμες.

Από την άλλη οι καταναλωτές πληρώνουν στην λιανική 0,80 έως 2 ευρώ το κιλό για τα λεμόνια. Άλλες χρονιές αυτή την εποχή είχαμε καλή ζήτηση στα λεμόνια αλλά φαίνεται τώρα ότι η αγορά κάθισε και αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα οι καταναλωτές».

Ο κ. Δημήτρης Μπούρμπουλας, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ξυλοκάστρου και καλλιεργητής λεμονιών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «τα πράγματα είναι τραγικά για τους παραγωγούς. Δεν υπάρχει ζήτηση και οι τιμές έχουν παγώσει στα 30 λεπτά το κιλό για τα καλής ποιότητας λεμόνια. Δεν υπάρχει ζήτηση από τους εμπόρους και θέλουν μόνο καλής ποιότητας λεμόνια.

Αυτή την εποχή έχουμε Μαγληνά και τα Καρυστινά λεμόνια. Σε αντίθεση με τα πορτοκάλια δεν έχουμε ζήτηση φέτος ούτε για χυμό, με τις τιμές να είναι στα επίπεδα των 7 λεπτών το κιλό. Με αυτές τις συνθήκες δεν αξίζει να ασχοληθούν οι παραγωγοί με την καλλιέργεια γιατί δεν βγάζουν εισόδημα.

Η παραγωγός από το Ξυλόκαστρο, Αικατερίνα Γκινοπούλου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «οι τιμές είναι καθηλωμένες στα 18 έως 30 λεπτά. Δεν υπάρχει ενδιαφέρον στην εγχώρια αγορά ούτε έχουμε ροές στις εξαγωγές. Το τελευταίο διάστημα δεν έχω κάνει καθόλου κοπές με αυτή την εικόνα που έχει η αγορά».

Πραγματοποιήθηκε, στις 13/3/2024, στα γραφεία του ΣΕΒΕ στην Θεσσαλονίκη, υβριδικά η 3η Γενική Συνέλευση της «Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ακτινιδίου» (ΕΔΟΑ).

Στη συνεδρίαση συζητήθηκαν θέματα ποιότητας, εμπορίας, διακίνησης και εισόδου ακτινιδίων σε αγορές τρίτων χωρών, πολιτογράφησης ακτινιδίων από χώρες όπως το Ιράν ως ελληνικών, καθώς και το διαχρονικό πρόβλημα της πρόωρης συγκομιδής και της παράνομης διακίνησης ατυποποίητων ακτινιδίων, ιδίως στις γειτονικές χώρες της ΕΕ που πλήττουν την καλή φήμη του ελληνικού ακτινιδίου στις διεθνείς αγορές και τους αξιόπιστους παραγωγούς και τις συνεπείς επιχειρήσεις τυποποίησης και διακίνησης ακτινιδίου.

Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος απαιτείται η λήψη αποτελεσματικών μέτρων από τις αρμόδιες Αρχές, με συστηματικούς ελέγχους τόσο στο χωράφι, όσο και στις εγκαταστάσεις των τυποποιητικών επιχειρήσεων και στους συνοριακούς σταθμούς της χώρας και η αυστηρή εφαρμογή των προβλεπόμενων κυρώσεων στους παραβάτες.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΔΟΑ, η φετινή παραγωγή ακτινιδίου της χώρας κυμάνθηκε στους 240.000 τόνους, ενώ η εμπορική περίοδος 2023-2024 βρίσκεται προς ολοκλήρωση, με τον ανταγωνισμό από άλλες χώρες, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την ανεξέλεγκτη αύξηση των φυτεύσεων και αντίστοιχα της παραγωγής στην Ελλάδα χωρίς μέτρα για έλεγχο ως προς τη διατήρηση υψηλών standards στο προϊόν και στρατηγική για την προώθησή του στις ξένες αγορές να αποτελούν τις προκλήσεις για το μέλλον. Ιδιαίτερα τονίστηκε η στροφή κορυφαίων παραγωγών χωρών όπως η Νέα Ζηλανδία στο κίτρινο ακτινίδιο που για τα επόμενα τουλάχιστον χρόνια φαίνεται να αποτελεί ένα premium προϊόν που διασφαλίζει σε παραγωγούς και εμπόρους υψηλότερες τιμές.

Ιδιαίτερα σημαντική για την χώρα μας ως δεύτερη παραγωγός στον κόσμο σε ακτινίδια είναι η ανάληψη από την ΕΔΟΑ της διοργάνωσης της κορυφαίας εκδήλωσης του κλάδου διεθνώς, τoυ 43rd IKO Convention (2024) στην Άρτα στις 23-25.09.2024.

Σε αυτή συμμετέχουν αντιπροσωπείες των σημαντικότερων παραγωγών χωρών - και συγκεκριμένα, πέραν της Ελλάδας, της Νέας Ζηλανδίας, της Ιταλίας, της Χιλής, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και των ΗΠΑ – οι οποίες ενημερώνονται για τα στοιχεία παραγωγής ανά χώρα και συζητούν για ζητήματα βιοασφάλειας και τις προοπτικές του κλάδου.

Λίγα λόγια για την ΕΔΟΑ

Η ΕΔΟΑ συστάθηκε το 2020 ως Αστική Εταιρία Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα (ΑΜΚΕ) σε συνέχεια της πρωτοβουλίας αντιπροσωπευτικών παραγωγών και τυποποιητών/διακινητών υπό τον συντονισμό και την υποστήριξη του ΣΕΒΕ-Συνδέσμου Εξαγωγέων, για ίδρυση Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ακτινιδίου.

Στην ΕΔΟΑ - που τελεί υπό αναγνώριση από το ΥΠΑΑΤ - συμμετέχουν, πέραν του ίδιου του ΣΕΒΕ, 23 παραγωγοί και τυποποιητές-διακινητές που εκπροσωπούν σημαντικό ποσοστό της εγχώριας παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας-διακίνησης ακτινιδίου. Πρόεδρος του πενταμελούς Διοικητικού Συμβουλίου της είναι ο Χρήστος Κολιός, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της «ΟΜΙΛΟΣ ΚΟΛΙΟΥ ΑΒΕΕ», Μέλος ΔΣ ΣΕΒΕ.

Στην Ισπανία άρχισαν τα «βαφτίσια» πορτοκαλιών από την Αίγυπτο, σύμφωνα με όσα καταγγέλουν στον Ισπανό Υπουργό Γεωργίας, Luis Planas, οι ίδιοι οι παραγωγοί.

Όπως καταγγέλλει, στις 4/3/2024, η αγροτική οργάνωση Asaja στην περιοχή της Κόρδοβας προς το Ισπανικό Υπουργείο Γεωργία και στην Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA), στην πόλη Πάλμα ντελ Ρίο, που βρίσκεται στην επαρχία της Κόρδοβας στην Ανδαλουσία, εμφανίζονται πορτοκάλια που στην μια ετικέτα αναφέρει με μεγάλα γράμματα ότι είναι «Πορτοκάλια από την Πάλμα ντελ Ρίο», ενώ σε άλλη ταμπέλα σε πολύ μικρό μέγεθος γράφει ότι χώρα προέλευσης είναι η Αίγυπτος.

Η ισπανική αγροτική οργάνωση ισχυρίζεται ότι το συγκεκριμένο κρούσμα εντοπίστηκε στις 22 Φεβρουαρίου σε ένα σούπερ μάρκετ στην πρωτεύουσα της Κόρδοβα. Και προσθέτει ότι «είναι προφανές ότι αυτά τα γεγονότα αντιπροσωπεύουν μια δυνητικά αθέμιτη και αντιανταγωνιστική εμπορική πρακτική που στρεβλώνει την αγορά και έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα ολόκληρου του ισπανικού αγροδιατροφικού τομέα».

Το θέμα ήταν αναμενόμενο λόγω των αυξημένων εισαγωγών στην Ισπανία πορτοκαλιών από την Αίγυπτο που είχαμε το τελευταίο διάστημα. Θυμίζουμε ότι ο πρόεδρος της Ένωση Νέων Αγροτών (Asaja) της Κόρδοβας, Ignacio Fernández de Mesa, σε πρόσφατες δηλώσεις του είχε εκφράση την λύπη του «για την έλλειψη ζήτησης για πορτοκάλια από την επαρχία του λόγω εισαγωγών από τρίτες χώρες, γεγονός που προκαλεί στασιμότητα στην αγορά. Ο λόγος της χαμηλής ζήτησης είναι ότι πολλά πορτοκάλια έρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως από την Αίγυπτο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρχει πτώση τιμών για τα ισπανικά πορτοκάλια σε επίπεδα που δεν καλύπτουν ούτε το κόστος παραγωγής. Αντίθετα, η Αίγυπτος ευνοείται από το μειωμένο κόστος παραγωγής και έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αφού έχει χαμηλότερο κόστος εργατικών και χαλαρούς κανονισμούς για την προστασία του περιβάλλοντος (φυτοπροστασία, ΚΑΠ, κ.α.)».

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «οι Ισπανοί έκαναν καταγγελία και η κυβέρνηση της χώρας τους είναι σίγουρο ότι θα αναλάβει σχετικά μέτρα κατά του φαινομένου. Το ερώτημα είναι τι γίνεται στην Ελλάδα όταν έχουμε αντίστοιχες καταγγελιές για «βαφτίσια» και αθέμιτο ανταγωνισμό και τι μέτρα παίρνει η πολιτεία για την πάταξη αυτών των φαινομένων. Εδώ και καιρό μιλάμε για αυξημένες εισαγωγές φρούτων και λαχανικών από τρίτες χώρες και δεν βλέπουμε καμιά αντίδραση των ελεγκτικών μηχανισμών».

Οργή επικρατεί στις τάξεις των Ισπανών παραγωγών εσπεριδοειδών γιατί οι αυξημένες εισαγωγές πορτοκαλιών, κυρίως από Αίγυπτο, έχουν σαν αποτέλεσμα ουσιαστικά να υπάρχει «παύση εμπορίου» για τα ισπανικά πορτοκάλια στην χώρα τους.

Οι αυξημένες εισαγωγές πορτοκαλιών από τρίτες χώρες έχουν φέρει αύξηση της προσφοράς και μείωση της ζήτησης, με αποτέλεσμα οι τιμές παραγωγού να είναι σε τόσο χαμηλά επίπεδα που να μην καλύπτουν το κόστος παραγωγής.

Ο πρόεδρος της Ένωση Νέων Αγροτών (Asaja) της Κόρδοβας, Ignacio Fernández de Mesa, εξέφρασε τη λύπη του «για την έλλειψη ζήτησης για πορτοκάλια από την επαρχία του λόγω εισαγωγών από τρίτες χώρες, γεγονός που προκαλεί στασιμότητα στην αγορά.

Ο λόγος της χαμηλής ζήτησης είναι ότι πολλά πορτοκάλια έρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως από την Αίγυπτο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρχει πτώση τιμών για τα ισπανικά πορτοκάλια σε επίπεδα που δεν καλύπτουν ούτε το κόστος παραγωγής.

Αντίθετα, η Αίγυπτος ευνοείται από το μειωμένο κόστος παραγωγής και έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αφού έχει χαμηλότερο κόστος εργατικών και χαλαρούς κανονισμούς για την προστασία του περιβάλλοντος (φυτοπροστασία, ΚΑΠ, κ.α.)».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ισπανικού Υπουργείο Γεωργίας (MAPA), οι εισαγωγές πορτοκαλιών στην χώρα από την Αίγυπτο, τον Ιανουάριο του 2024, ανήλθαν σε 45.281 τόνους, ποσότητα που αντιπροσωπεύει μια αύξηση, κατά 104%, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2023 (που είχαν ανέλθει σε 22.122 τόνους).

Ο κ. Fernández de Mesa, θεωρεί παράλογο μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ να πωλούν στην Ισπανία ή την Ευρώπη πορτοκάλια από την Αίγυπτο και στην περιοχή μας η εγχώρια παραγωγή να μένει απούλητη.

«Το πρόβλημα αφορά τις ποικιλίες Navelina, Salustiana και Lane Late. Μόνο για τα πορτοκάλια που πάνε για χυμοποίηση υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον αλλά και εκεί έχουμε μείωση τιμής σε σύγκριση με τις τελευταίες εβδομάδες.

Όλα αυτά προκαλούν μεγάλες οικονομικές απώλειες εισοδήματος στους Ισπανούς παραγωγούς που, σε πολλές περιπτώσεις, αφήνουν την παραγωγή τους στα δέντρα γιατί η συγκομιδή τους δεν είναι επικερδής. Ωστόσο, στα ράφια ορισμένων σούπερ μάρκετ τα πορτοκάλια μπορεί να φτάνουν και πάνω από τα 2 ευρώ το κιλό», τονίζει.

Προβλήματα αντιμετωπίζουν αυτή την εποχή οι εξαγωγές της Αιγύπτου λόγω της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα.

Οι Χούτι από το Νοέμβριο κάνουν επιθέσεις στα πλοία με διάφορους τύπους βαλιστικών πυραύλων και drones.

Ο κ. Osama Rabie, επικεφαλής της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ, ανέφερε ότι οι ναυτικές μεταφορές έχουν επηρεαστεί από τις εντάσεις στην Ερυθρά Θάλασσα. Μόνο από 1 έως 15 Ιανουαρίου του 2024 σημειώθηκε μείωση κατά 30% στον αριθμό πλοίων που διέρχονται από το κανάλι. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μειωθούν τα έσοδα κατά 40% στην συγκεκριμένη περίοδο.

Η κρίση στο Σουέζ έχει προκαλέσει τεράστιες δυσκολίες στους Αιγύπτιους εξαγωγείς εσπεριδοειδών.

Αν και υπήρξε αυξημένη ζήτηση στις αγορές της Ασίας (λόγω και της Πρωτοχρονιάς στην Κίνα) οι εξαγωγές πορτοκαλιών κινούνται με αργούς ρυθμούς. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με τη ζήτηση στο Ραμαζάνι που ξεκινά από 10 Μαρτίου στις ισλαμικές χώρες.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επικεντρωθούν στις αγορές της Ευρώπης οι εξαγωγές πορτοκαλιών της Αιγύπτου.

Αυτή την εποχή διακινούνται στην Αίγυπτο τα πορτοκάλια ποικιλίας Βαλέντσια και Νάβελ. Η αύξηση των ποσοτήτων έφερε πτώση τιμών κατά 10 - 15% σε σχέση με την αρχή της εμπορικής περιόδου των συγκεκριμένων ποικιλιών.

Το θετικό είναι ότι η ισπανική και μαροκινή παραγωγή αυτή την περίοδο είναι μειωμένη λόγω των προβλημάτων από τις καιρικές συνθήκες. Αυτό μείωσε κάπως το πρόβλημα διακίνησης που αντιμετωπίζουν τα πορτοκάλια της Αιγύπτου.

Επίσης οι Αιγύπτιοι εξαγωγείς αναμένουν αύξηση της ζήτησης το ερχόμενο καλοκαίρι, κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων, που θα γίνουν στη Γαλλία και θα διαρκέσουν από τις 26 Ιουλίου έως τις 11 Αυγούστου 2024.

Η Αίγυπτος είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας νωπού πορτοκαλιού στον κόσμο.

Τα πορτοκάλια αποτελούν το 85% των συνολικών εξαγωγών εσπεριδοειδών της χώρας. Η συνολική καλλιεργήσιμη έκταση με πορτοκάλια στην Αίγυπτου ανέρχεται σε 1.722.000 στρέμματα. Το 75% της έκτασης βρίσκεται σε ειδικά διαμορφωμένες καλλιεργήσιμες εκτάσεις στην έρημο, που χρησιμοποιούν το σύστηµα «στάγδην» άρδευσης.

Τις εισαγωγές λεμονιών από τρίτες χώρες που έγιναν στην ΕΕ, από τον Οκτώβριο του 2022 έως και τον Σεπτέμβριο του 2023, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, οι εισαγωγές λεμονιών της ΕΕ από τρίτες χώρες για την συγκεκριμένη περίοδο ανήλθαν συνολικά στους 429.046 τόνους.

Για την περίοδο 2023/2024 (Οκτωβρίου 2023 - Ιανουάριο 2024) από την Τουρκία έγιναν εισαγωγές 69.000 τόνων λεμονιών και είναι η πρώτη χώρα εισαγωγής με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη που είναι η Αίγυπτος με 5.500 τόνους.

Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Νότια Αφρική με 3.847 τόνους. Από την Αργεντινή έγιναν εισαγωγές 795 τόνους λεμονιών και από την Ουρουγουάη 71 τόνοι.

Από τις υπόλοιπες χώρες (μικρές ποσότητες) έγινε εισαγωγή συνολικά 900 τόνων.

Βέβαια τους επόμενους μήνες αναμένεται να αυξηθούν οι ποσότητες που θα εισάγονται από τις χώρες του νότιου ημισφαιρίου.

Στην Ελλάδα οι συνολικές εισαγωγές λεμονιών ανέρχονται σε 27.000 τόνους, από τους οποίους οι 20.000 τόνοι προέρχονται από τρίτες χώρες. Από την Τουρκία έγιναν εισαγωγές 2.600 τόνων.

Πάντως αυτή την περίοδο στην χώρα δεν γίνονται κοπές λεμονιών γιατί δεν υπάρχει κανένα εμπορικό ενδιαφέρουν.

Έχει ξεκινήσει η χώρα μας, από τις αρχές του 2024, να εισάγει πορτοκάλια από την Αίγυπτο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «1/9/2023 έως 2/2/2024 οι εξαγωγές ελληνικών πορτοκαλιών ανέρχονται σε 146.074 τόνους, παρουσιάζοντας μια μείωση, κατά -8,7%, έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου (που ανήλθαν στους 159.952 τόνους).

Εντύπωση όμως προκαλεί η εισαγωγή πορτοκαλιών, που από την 1η Ιανουαρίου του 2024 φαίνεται να έχουν εισαχθεί 472 τόνοι, από τους οποίους οι 411 τόνοι είναι από Αίγυπτο».

Στο μεταξύ συνεχίζονται οι εισαγωγές ακτινιδίων στην χώρα μας.

Τα στοιχεία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas δείχνουν ότι από 1/9/2023 έως 2/2/2024 να έχουν εισαχθεί 1.698 τόνοι ακτινιδίων. Ειδικότερα 542 τόνοι σε Πέλλα, Ημαθία και Πιερία ακτινιδίων προέλευσης Ιράν αλλά και 496 τόνοι από Τουρκία (οι οποίοι είναι πιθανόν και αυθτοί να προέρχονται από το Ιράν).

Επίσης αν και φέτος έχουμε μια μείωση στις εξαγωγές μήλων, κατά περίπου 50%, ιδιαίτερα αυξημένες εμφανίζονται οι εισαγωγές μήλων που ανέρχονται σε 13.898 τόνους (από Βαλκανικές χώρες και Πολωνία), έναντι 3.688 τόνων πέρυσι.

Ξεκίνησαν οι κοπές των πορτοκαλιών της ποικιλίας Λάνε Λέιτ και μανταρινιών ποικιλίας Ορτανίκ και Αφουρέρ, με την ζήτηση αυτή την εβδομάδα να είναι σε καλά επίπεδα. Καλή ζήτηση υπάρχει αυτή την εποχή και για τα Νόβα.

Η Lane Late είναι ποικιλία πορτοκαλιάς που δίνει καρπούς ομφαλοφόρους χωρίς σπόρους (άσπερμη).

Ο κ. Νίκος Τσακαλόζος, παραγωγός από την Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στην Αιτωλοακαρνανία οι πρώτες κοπές στα Lane Late δίνουν τιμή παραγωγού στα 30 λεπτά το κιλό. Από αυτή την εβδομάδα φάνηκε να αυξάνει το εμπορικό ενδιαφέρον και είχαμε μια κάπως καλύτερη τιμή που έφτασε στα 32 λεπτά. Θυμίζουμε πέρυσι οι τιμές είχαν ξεκινήσει από 21 λεπτά και έφτασαν στα 35 λεπτά.

Επίσης ξεκίνησαν οι κοπές μανταρινιών Ορτανίκ και Αφουρέρ. Από πλευράς ποιότητας δεν υπάρχουν προβλήματα και οι καιρικές συνθήκες βοηθούν την συγκομιδή. Οι τιμές στα Ορτανίκ κυμαίνονται από 25 έως και 27 λεπτά το κιλό, ενώ οι τιμές στα Αφουρέρ είναι από 40 έως 42 λεπτά το κιλό».

Ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «μετά από 1,5 μήνα που είχε παγώσει η αγορά για τα Νόβα τις τελευταίες ημέρες έχουμε μια καλή ροή του εμπορίου και φεύγουν συνεχόμενα φορτία αν και στην περιοχή έχουμε μεγάλες ποσότητες. Οι τιμές παραγωγού τώρα έχουν σταθεροποιηθεί στα 30 λεπτά.

Ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι κοπές στα Ορτανίκ. Λίγες ποσότητες με μανταρίνια Αφουρέρ έχει η περιοχή που διακινούνται κυρίως στην εγχώρια αγορά.

Καλή είκονα έχουν τα πορτοκάλια ποικιλίας Λάνε Λέιτ με τις κοπές να γίνονται με κανονικούς ρυθμούς και τις τιμές να ξεκινούν από 28 και να φτάνουν στα 35 λεπτά. Εκτιμώ όμως ότι το επόμενο διάστημα θα αυξηθεί η ζήτηση».

Εδώ και 20 ημέρες δεν γίνονται κοπές λεμονιών γιατί δεν υπάρχει κανένα εμπορικό ενδιαφέρουν ούτε για εξαγωγή ούτε για την εγχώρια αγορά.

Μείωση εμφανίζουν φέτος οι εξαγωγές λεμονιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία των εξαγωγέων, από την έναρξη της φετινής εμπορικής περιόδου 1 Οκτωβρίου 2023 μέχρι τις 26 Ιανουαρίου 2024 έχουν εξαχθεί 2.587 τόνοι (την αντίστοιχη περσινή περίοδο είχαν εξαχθεί 5.400 τόνοι). Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος η εκτιμώμενη παραγωγή αναμένεται να είναι μειωμένη και να ανέλθει σε 87.000 τόνους, ενώ πέρυσι κυμαινόταν στους 92.000 τόνους. Τα τελευταία 2 χρόνια έχουν περιοριστεί οι εξαγωγές λεμονιών της χώρας μας. Πριν την πανδημία είχαν μια ανάκαμψη είχαν φτάσει μέχρι και 20.000 τόνους. Τώρα η παραγωγή καλύπτει κυρίως την εγχώρια κατανάλωση.

Ο κ. Δημήτρης Μπούρμπουλας, πρόεδρος στο συνεταιρισμό Ξυλοκάστρου και καλλιεργητής λεμονιών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «μέχρι πριν 2 εβδομάδες είχαμε κάποιο εμπορικό ενδιαφέρον και οι τιμές ήταν γύρω στα 50 λεπτά το κιλό. Τώρα δεν υπάρχει κανένα εμπορικό ενδιαφέρον και οι τιμές έχουν μειωθεί στα 35 λεπτά και μπορεί να πέσουν ακόμη περισσότερο. Επίσης και τα εργοστάσια χυμοποιίας σταμάτησαν να ζητούν λεμόνια. Δεν ξέρω τι φταίει και δεν έχουμε ζήτηση ούτε για εξαγωγές ούτε για την εγχώρια αγορά. Η κατάσταση στο εμπόριο είναι πολύ δύσκολη και έρχεται σε μια χρονιά που είχαμε σοβαρά προβλήματα ξηρασίας και έχουμε μειωμένη παραγωγή. Πάντως η έλλειψη βροχοπτώσεων αν συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα θα έχουμε πρόβλημα και στην επόμενη παραγωγή».

Η παραγωγός από το Ξυλόκαστρο, Αικατερίνα Γκινοπούλου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος στα λεμόνια οι τιμές παραγωγού όπως κάθε χρόνο ξεκίνησαν από 70 λεπτά το κιλό. Στην συνέχεια μειώθηκαν και σταθεροποιήθηκαν στα 52 έως 55 λεπτά το κιλό. Εδώ και 15 ημέρες όμως δεν υπάρχει κανένα εμπορικό ενδιαφέρον. Η φετινή ξηρασία είχε σαν αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη παραγωγή και κάποια προβλήματα μικροκαρπίας που κάνουν τα λεμόνια μη εμπορεύσιμα».

Ο κ. Κώστας Δεληγιάννης, παραγωγός από την περιοχή Αιγιαλείας, δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ότι «αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες είναι πρωτόγνωρο. Μέχρι τα Θεοφάνεια έκοβα λεμόνια στα 45 λεπτά τα συμβατικά και στα 55 λεπτά τα βιολογικά. Από εκείνη την ημέρα και μετά σταμάτησαν οι κοπές και οι τιμές έφτασαν μέχρι και τα 30 λεπτά το κιλό. Όμως το πρόβλημα δεν είναι η πτώση τιμής παραγωγού αλλά η έλλειψη εμπορικού ενδιαφέροντος. Εδώ και 20 ημέρες τα τυποποιητήρια υπολειτουργούν και δεν υπάρχει καμιά συμφωνία με τους εμπόρους. Και αυτά συμβαίνουν τον Ιανουάριο που δεν έχουμε μεγάλες παραγωγές. Όσοι παραγωγοί έχουν κρατήσει λεμόνια ποικιλίας Ιντερντονάτο θα έχουν σοβαρό οικονομικό πρόβλημα».

Συνεχίζονται οι εξαγωγές μανταρινιών και πορτοκαλιών της χώρας. Ήδη στις αγορές της Ευρώπης έχουν κάνει την εμφάνισή τους μανταρίνια από Τουρκία και πορτοκάλια Αιγύπτου σε χαμηλές τιμές αλλά δεν έχουν καμιά σχέση με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της χώρας.

Οι Βούλγαροι πάντως έχουν καταφέρει να μπλοκάρουν τις εισαγωγές από Τουρκία και να καθυστερούν τα φορτηγά στα σύνορα λόγω αυξημένων ελέγχων για μετανάστες.

Όσον αφορά την ελληνική παραγωγή πορτοκαλιών και μανταρινιών παραγωγοί από όλη την χώρα μας ανέφεραν τα ακόλουθα.

Ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι τις τελευταίες ημέρες έχει αυξηθεί η ζήτηση για τα μανταρίνια και τα Νόβα η τιμή παραγωγού ανέβηκε από τα 25 στα 30 λεπτά το κιλό. Στην περιοχή τώρα θα συγκομιστούν οι μεγάλες ποσότητες στα Νόβα. Σε περίπου 15 ημέρες αναμένεται να ξεκινήσουν οι κοπές στα Ορτανίκ, στα οποία η ποιότητα είναι πολύ καλή.
Στα πορτοκάλια συνεχίζονται οι κοπές στα Νάβελ με τις τιμές να κυμαίνονται από 30 έως 40 λεπτά για τον παραγωγό. Έχουν ξεκινήσει και οι κοπές στα Μέρλιν που έχουν καλή ποιότητα και τιμές γύρω στα 25 λεπτά. Έχουμε και μια εμπορική συμφωνία στα Lane Late (Λάνε Λέϊτ) στα 30 λεπτά. Εκτιμώ όμως ότι το επόμενο διάστημα θα αυξηθεί η ζήτηση και θα πάνε καλύτερα οι τιμές στα πορτοκάλια».

Πάνω από 30 λεπτά παραμένει η τιμή παραγωγού στα πορτοκάλια Μέρλιν, αναφέρει η Διαρκής Επιτροπή Συνεταιρισμών Αργολίδας (ΔΕΣΑ). Και προσθέτει: Εξακολουθεί να είναι υψηλή και προβλέπεται να παραμείνει, η ζήτηση εσπεριδοειδών στην ευρωπαϊκή αγορά. Περιορισμένες έναντι των προηγούμενων ετών οι ποσότητες πορτοκαλιών που έχουν απομείνει στην Αργολίδα. Η ΔΕΣΑ συστήνει στους παραγωγούς αυτοσυγκράτηση και να λάβουν υπόψη τους πως αν επιτρέψουν οι τιμές των Νάβελ να κατρακυλήσουν κάτω από τα 31 λεπτά το κιλό είναι αδύνατον να αντιμετωπιστεί το κόστος παραγωγής για να διατηρηθούν τα χωράφια παραγωγικά και την επόμενη χρονιά. Τον Οκτώβριο 2023, σε συνέχεια προηγούμενων ετών, πραγματοποιήθηκαν εξαγωγές πορτοκαλιών από την Αργολίδα που δεν είχαν τις κατάλληλες απαιτήσεις για ελάχιστη αναλογία σακχάρων προς οξέα. Επειδή ελλοχεύει ανάλογος κίνδυνος από την πρώιμη είσοδο στην αγορά ανώριμων Lane Late (Λάνε Λέϊτ), οι διευθύνσεις γεωργίας πρέπει να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους για την προστασία του προϊόντος και της φήμης των Ελληνικών πορτοκαλιών. Στην συνέχεια η ΔΕΣΑ αναφέρεται στην «γλυκύτητα» και καλή ποιότητα των πορτοκαλιών της Αργολίδας. Με σκοπό την πιστοποίηση των ξεχωριστών χαρακτηριστικών και την ενίσχυση της δυναμικής στις αγορές των εσπεριδοειδών της Αργολίδας, η ΔΕΣΑ θα εξετάσει άμεσα την προοπτική να αναγνωριστούν τα πορτοκάλια Αργολίδας ως προϊόντα ΠΟΠ. Να σημειωθεί ότι τα ΠΟΠ «Μήλα Ζαγορίν» απολαμβάνουν έως και 120% καλύτερες τιμές από τα μη πιστοποιημένα.

O κ. Θωμάς Φάκλαρης, από τον Συνεταιρισμό Σκαφιδακίου στην Αργολίδα, «αυτή την εποχή παραμένει σε χαμηλά επίπεδα η ζήτηση για εξαγωγές. Έχουν βγει στις αγορές του εξωτερικού τα πορτοκάλια της Αιγύπτου.
Στα μανταρίνια στην περιοχή πάνε προς το τελείωμα. Κλημεντίνες έχουν ολοκληρωθεί η κοπές και έχουν μείνει λίγες ποσότητες με Νόβα. Ειδικά τα Νόβα είχαν καλό ξεκίνημα με τιμή παραγωγού στα 65 λεπτά το κιλό αλλά στην συνέχεια έπεσαν στα 35 λεπτά. Στην πτώση της τιμής παίζει ρόλο και ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε μια αύξηση των ποσοτήτων αλλά τα Νόβα δεν είναι σαν τις Κλημεντίνες και έχουν περιορισμένο κύκλο καταναλωτών. Τα μανταρίνια Page δεν έχουν ακόμη ωριμάσει και έχουν πάει πίσω οι κοπές τους.
Όσον αφορά τα πορτοκάλια, στα τελειώματα είναι οι Ναβαλίνες με τις τιμές παραγωγού να έχουν κρατηθεί στα 30 λεπτά το κιλό. Έχουν αρχίσει οι κοπές στα Μέρλιν. Φέτος έχουν προβλήματα μικροκαρπίας και οι τιμές τους κυμαίνονται από 25 έως 30 λεπτά το κιλό (μικτά). Οι τιμές αυτές μπορεί να φαίνονται αυξημένες σε σχέση με το παρελθόν αλλά έχουμε και το κόστος που κάθε χρόνο αυξάνει. Πάντως τα πορτοκάλια που πάνε για χυμό κρατάνε σε υψηλά επίπεδα της τιμές πάνω από 20 λεπτά. Τα περισσότερα όμως πορτοκάλια έρχονται από τη δυτική Ελλάδα. Βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Αργολίδα είναι το υψηλό κόστος άρδευσης».

Ο κ. Αριστοτέλης Μπακάκης, παραγωγός από το Μάστρο του Μεσολογγίου, «πολλοί παραγωγοί της περιοχής έχουν στραφεί στα μανταρίνια Νόβα και πορτοκάλια Lane Late (Λάνε Λέϊτ). Στις Ναβελίνες έχει ολοκληρωθεί πια η συγκομιδή και εδώ και 10 ημέρες έχουν ξεκινήσει οι κοπές στα πορτοκάλια Λάνε Λέϊτ. Οι τιμές παραγωγού είναι από 28 έως 32 λεπτά το κιλό.
Η χρονιά για τα μανταρίνια Νόβα δεν ήταν καλή. Αν και οι παραγωγοί ξεκίνησαν να πουλάνε από 50 λεπτά στη συνέχεια είχαμε μια πτώση της ζήτησης και της τιμής που έφτασε ακόμη και στα 22 λεπτά. Σε αυτά τα επίπεδα πουλήθηκαν οι περισσότερες ποσότητες. Στα τελειώματα στα Νόβα είχαμε μια ανάκαμψη των τιμών και τα τελευταία φορτία έφυγαν στα 30 λεπτά.
Εδώ και 2 - 3 ημέρες ξεκίνησαν οι κοπές μανταρινιών Ορτανίκ. Από πλευράς ποιότητας δεν υπάρχουν προβλήματα και οι τιμές κυμαίνονται γύρω στα 25 λεπτά το κιλό.
Στην περιοχή κόβονται αυτή την εποχή και τα μανταρίνια Afourer (Αφουρέρ) με τιμές παραγωγού στα 35 - 40 λεπτά».

Από την περιοχή της Άρτας ο παραγωγός εσπεριδοειδών κ. Βασίλης Δήμος, «φέτος έχουμε μια πολύ όψιμη χρονιά για τα εσπεριδοειδή. Επίσης βλέπουμε η αγορά να έχει μια υποκατανάλωση. Τα μανταρίνια μετά τις γιορτές έχουν κάποια ζήτηση, σε αντίθεση τα πορτοκάλια δεν υπάρχει ζήτηση και μεγάλος αριθμός παραγωγών τα πάει για χυμοποίηση. Ο χυμός είναι μια καλή εναλλακτική λύση για τους παραγωγούς φέτος.
Αυτή την εποχή υπάρχουν κάποιες ποσότητες Ναβελίνες και Μέρλιν. Αν και τα πορτοκάλια Lane Late έχουν ωριμάσει οι παραγωγοί δεν έχουν ξεκινήσει κοπές γιατί περιμένουν μια καλύτερη τιμή.
Στα μανταρίνια έχουμε ακόμη κάποιες Κλημεντίνες που είναι μη εμπορεύσιμες. Τα Νόβα έχουν μείνει ποσότητες και το επόμενο διάστημα θα βγουν στην αγορά τα Ορτανίκ. Πάντως το κόστος των εργατικών είναι πολύ υψηλό και υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στη βιωσιμότητα των παραγωγών».

Από την πλευρά του ο κ. Χρήστος Κίτσιος, παραγωγός από το Κεστρίνη της Θεσπρωτίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «ολοκληρώθηκε η συγκομιδή μανταρινιών και πορτοκαλιών. Τα Νόβα πουλήθηκαν σε πολύ χαμηλές τιμές γύρω στα 30 έως 32 λεπτά. Κάπως καλύτερη εικόνα είχαν τα πορτοκάλια και σε αυτό βοήθησε η τιμή του χυμού».

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, τα πορτοκάλια που φτάνουν στην Ε.Ε. πρέπει να πληρούν τους ευρωπαϊκούς Κανονισμούς. Είναι γνωστό ότι τα φρούτα καλλιεργούνται ανάλογα με την αγορά προορισμού. Επειδή δεν έχουν όλες οι χώρες τα ίδια Ανώτατα Ορίων Καταλοίπων (ΑΟΚ) ή δεν επιτρέπουν τις ίδιες δραστικές ουσίες, χρειάζονται αυξημένοι έλεγχοι στα εισαγόμενα στην Ε.Ε. φρούτα και λαχανικά.

Ο τουρκικός κρόκος προστίθεται στο μητρώο προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσθεσε σήμερα Τετάρτη (17/1/2024) το «Safranbolu Safranı», ένα αρωματικό φυτό από την περιοχή Safranbolu της Τουρκίας, στο μητρώο Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

Το «Safranbolu Safranı» είναι βολβώδες καλλιεργούμενο φυτό που ανήκει στο είδος κρόκου Crocus sativus L. Karaarslan, της οικογένειας Ιριδοειδών (Iridaceae).

Καλλιεργείται στην περιοχή Safranbolu (Σαφράμπολη), επί Βυζαντίου η ονομασία της ήταν Θεοδωρούπολη και βρίσκεται στην περιοχή της Παφλαγονίας της Μικράς Ασίας.

Τα άνθη του φυτού είναι εξαπέταλα και έχουν μωβ χρώμα.

Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι σημαντικός καθώς η φύτευση, το τσάπισμα και ιδιαίτερα η συγκομιδή του «Safranbolu Safranı» πρέπει να γίνονται χειρωνακτικά και με προσοχή.

Μετά την πρώτη φύτευση, οι κόρμοι συνεχίζουν να αναπαράγονται κάτω από το έδαφος κατά το δεύτερο και τρίτο έτος, και μετά τη συγκομιδή στο τέλος του τρίτου έτους, οι κόρμοι κάτω από το έδαφος απομακρύνονται με το χέρι προκειμένου να αυξηθεί η απόδοση του προϊόντος λόγω της μείωσης της απόστασης μεταξύ των σειρών των φυτών. Δεδομένου ότι οι σπόροι κρόκου είναι στείροι, δεν παίζουν ρόλο στην αναπαραγωγή του φυτού αυτού. Για την αναπαραγωγή του άνθους του κρόκου, χρησιμοποιείται η βολβοειδής ρίζα του, η οποία παραμένει κάτω από το έδαφος. Ένας κόρμος επιβιώνει μόνο μία περίοδο και τελικά παράγει νέα φυτά που ονομάζονται «βολβάρια (μικροί κόρμοι)». Στο τέλος του τρίτου έτους, οι κόρμοι που αφαιρούνται με το χέρι φυτεύονται ξανά.

Ως εκ τούτου, η αναπαραγωγή του «Safranbolu Safranı» βασίζεται στον ανθρώπινο παράγοντα. Το τσάπισμα στο χωράφι όπου θα καλλιεργηθεί ο κρόκος θα πρέπει να γίνει χειρωνακτικά και προσεκτικά, προκειμένου να διασφαλιστεί η καταπολέμηση των ζιζανίων και η ανάπτυξη των κόρμων και επίσης να μην προκληθεί βλάβη στους κόρμους. Για να αποκτηθεί υψηλής ποιότητας κρόκος, πρέπει να συγκομιστεί από γρήγορο και έμπειρο προσωπικό στο σύντομο χρονικό διάστημα πριν από την ανατολή του ήλιου. Ο κρόκος αρχίζει να χάνει την ποιότητά του μετά την ανατολή του ήλιου με την ακτινοβολία που προέρχεται από τον ήλιο.

Η διάρκεια μεταξύ της ωρίμανσης και της συγκομιδής του κρόκου είναι σχεδόν δύο ημέρες. Επιπλέον, μετά τη συγκομιδή του, η συλλογή των στιγμάτων και οι συνθήκες διατήρησης έχουν μεγάλη σημασία για την ποιότητα του κρόκου. Τα άνθη του κρόκου συλλέγονται ένα προς ένα με το χέρι και ο διαχωρισμός των λευκών τμημάτων στις ρίζες τους απαιτεί ειδική τεχνογνωσία, επειδή το άρωμα, η πικρότητα και η ποιότητα χρώσης του κρόκου, που του προσδίδουν αξία, είναι σημαντικά. Η μη προσεκτική εκτέλεση αυτών των σταδίων επιφέρει απώλεια όλης της εμπορικής αξίας του κρόκου και, κατ’ επέκταση, σοβαρή μείωση της τιμής του.

Η συγκομιδή του άνθους του κρόκου γίνεται με το χέρι νωρίς το πρωί, όταν τα άνθη είναι κλειστά, σε μορφή μπουμπουκιού. Ο λόγος για τον οποίο συλλέγεται σε μορφή μπουμπουκιού τις πρώτες πρωινές ώρες είναι η προστασία των αιθέριων ελαίων, τα οποία αποτελούν μέρος των ενεργών συστατικών του φυτού του κρόκου, που υπάρχουν στο στίγμα της ωοθήκης, τα οποία και επηρεάζουν την ποσότητα της σαφρανάλης.

Απογοητευμένοι είναι οι παραγωγοί πορτοκαλιών και μανταρινιών στην χώρα μας από την μείωση των τιμών αυτή την περίοδο. Από την πλευρά τους οι Ισπανοί υποστηρίζουν ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχει επιβράδυνση στις αγορές επειδή τα Χριστούγεννα και κατά τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους υπάρχει μειωμένη εμπορική δραστηριότητα.

Στο μεταξύ από τον Δεκέμβριο η Αίγυπτος μπήκε δυναμικά στην αγορά της ΕΕ με τα μανταρίνια (Murcott) και τα πορτοκάλια (Ναβελίνες) σε ανταγωνιστικές τιμές. Αν συνεχιστούν τα προβλήματα με τις μεταφορές στην Ερυθρά Θάλασσα λόγω των Χούτι τότε η Αίγυπτος τις ποσότητες πορτοκαλιών που έκανε εξαγωγές προς Ασία θα αναγκαστεί να τις διοχετεύει προς Ρωσία και Ευρώπη.

Ο κ. Πέτρος Μπλέτας, παραγωγός από την Σκάλα Λακωνίας δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι Αιγύπτιοι έχουν βγει στις αγορές με χαμηλές τιμές. Το θετικό είναι ότι ο χυμός κρατά τις τιμές σε καλά επίπεδα από 20 έως 22 λεπτά. Ωστόσο οι εξαγωγές αυτή την περίοδο κινούνται υποτονικά. Τα πορτοκάλια Ναβελίνες και Μέρλιν δίνουν τιμή παραγωγού (καθαρή) στα 30 έως 35 λεπτά το κιλό. Στα μανταρίνια Νόβα όμως οι τιμές είναι μειωμένες και αυτή την περίοδο υπάρχει μικρό εμπορικό ενδιαφέρον. Φέτος ξεκίνησαν με υψηλές τιμές οι εξαγωγές με αποτέλεσμα να χαθούν αγορές από τον ανταγωνισμό».

Η κ. Άννα Λαμπάδα, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Σταθέικων της Αργολίδας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «έχουμε αυτή την εποχή μια διόρθωση τιμής στα πορτοκάλια Νάβελ αλλά παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πέρσι. Αυτές τις ημέρες οι τιμές παραγωγού για τα Νάβελ κυμαίνονται από 30 έως 33 λεπτά το κιλό. Επίσης παραμένουν σε καλά επίπεδα οι τιμές πορτοκαλιών που πάνε για χυμοποίηση στα 20 λεπτά. Ξεκίνησαν οι κοπές πορτοκαλιού Μέρλιν αλλά έχουμε προβλήματα ποιότητας και μικροκαρπίας που οφείλεται στις καιρικές συνθήκες.
Στα μανταρίνια συνεχίζονται οι κοπές για τις Κλημεντίνες. Τελικά όπως φαίνεται δεν ήταν μεγάλη η μείωση της φετινής παραγωγής που όπως δείχνει κυμαίνεται σε ποσοστό 20%. Οι τιμές πάντως στον παραγωγό είναι στα 50 έως 55 λεπτά. Μεγάλη πτώση όμως έχουμε στα Νόβα που από 65 λεπτά που ξεκίνησαν φέτος έχουν πέσει στα 40 λεπτά το κιλό».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διαρκούς Επιτροπής Συνεταιρισμών Αργολίδας (Δ.Ε.Σ.Α.), αυτή την περίοδο οι τιμές παραγωγού είναι αδικαιολόγητα χαμηλές και διαμορφώνονται στην Αργολίδα για τα Νάβελ στα 31 έως 33 λεπτά το κιλό, τις Κλημεντίνες στα 50 έως 55 λεπτά το κιλό και τα Νόβα στα 40 λεπτά το κιλό. Η ΔΕΣΑ συστήνει στους παραγωγούς αυτοσυγκράτηση και να λάβουν υπόψη τους πως αν επιτρέψουν οι τιμές των Νάβελ να κατρακυλήσουν κάτω από τα 31 λεπτά τότε είναι αδύνατον να αντιμετωπιστεί το κόστος παραγωγής για να διατηρηθούν τα χωράφια παραγωγικά και την επόμενη χρονιά.

Ο κ. Νίκος Τσακαλόζος, παραγωγός από την Κατοχή της Αιτωλοακαρνανίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στα πορτοκάλια Ναβελίνες στην περιοχή έχουν ολοκληρωθούν οι κοπές με τις τιμές να είναι στα 35 λεπτά το κιλό. Στα Lane Late οι κοπές αναμένεται να ξεκινήσουν από το τέλος του μήνα.
Στα μανταρίνια όμως Νόβα έχουμε μεγάλη μείωση της τιμής τους που έχει φτάσει στα 24 έως 28 λεπτά το κιλό στον παραγωγό αν και δεν γίνονται πολλές κοπές αυτή την περίοδο. Υπάρχει πρόβλημα με τις εξαγωγές».

Ο κ. Σπύρος Τάτσης, παραγωγός από την Θεσπρωτία, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «συνεχίζονται οι κοπές μανταρινιών Νόβα αλλά οι τιμές έχουν πέσει στα 30 έως 32 λεπτά. Αυτή την περίοδο είναι πολύ δύσκολο στον παραγωγό να κρατήσει μανταρίνια για να πιάσει μια καλύτερη τιμή. Στο μεταξύ φέτος είχαμε ζημιές στην παραγωγή λόγω χαλαζόπτωσης. Περιμένουμε πότε θα πληρώσουν αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑΣ. Οι παραγωγοί πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές κάθε χρόνο και περιμένουν να πάρουν αποζημιώσεις».

Μειωμένη παραγωγή η Ισπανία
Από την Ισπανία η Ένωση Αγροτών της Βαλένθια (AVA-ASAJA), μετά την είσοδο στις αγορές των πορτοκαλιών της Αιγύπτου, αναφέρει ότι αριθμός εμπορικών πράξεων που πραγματοποιούνται τις τελευταίες ημέρες δημιουργούν κλίμα ανησυχίας στις τάξεις των αγροτών. Ζητά όμως από τους παραγωγούς εσπεριδοειδών να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους.

Η ισπανική οργάνωση συνιστά στους καλλιεργητές εσπεριδοειδών να μην βιάζονται κατά την πώληση της παραγωγής τους και να υπερασπίζονται μια αξιοπρεπή τιμή που να αντισταθμίζει το κόστος παραγωγής.

«Η έλλειψη παραγωγής στην Ισπανία, μαζί με τη χαμηλότερη γευστική ποιότητα του αιγυπτιακού πορτοκαλιού και τις τιμές ρεκόρ του χυμού, προσφέρουν ένα ευνοϊκό σενάριο για τους παραγωγούς», τονίζει.

Ακόμη υποστηρίζει ότι οι τιμές χυμού θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα λόγω μειωμένης προσφοράς από τη Βραζιλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, που έχουν φυτοπαθολογικά προβλήματα στην παραγωγή πορτοκαλιών.

Στην Ισπανία η τιμή στα πορτοκάλια (Νάβελ) κυμαίνεται από 26 έως 44 λεπτά το κιλό και τα μανταρίνια (Clemenules) από 30 έως 40 λεπτά.