Παραμένουν ίδιες οι προτεραιότητες, λέει το αρμόδιο υπουργείο, κάπως γενικόλογα είναι η αλήθεια και χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις ενώ οι παραγωγοί ήδη σπέρνουν.
Εξηγήσεις ζήτησε ο βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βασίλης Κόκκαλης σχετικά με την έντονη φημολογία και τη μεγάλη αναστάτωση που προκαλούν στον αγροτικό χώρο, διακινούμενες πληροφορίες για πιθανή αλλαγή του συστήματος κατανομής του βιοντίζελ.
Σε επίκαιρη ερώτηση που συζητήθηκε στις 13 του μήνα με τον αρμόδιο υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νικόλαο Ταγάρα, ο Λαρισαίος πολιτικός τόνισε μεταξύ άλλων πως «σήμερα τα στρέμματα με ενεργειακές καλλιέργειες ανέρχονται περίπου σε 1.000.000. Τα περισσότερα εξ αυτών βρίσκονται στην ακριτική Θράκη. Επαναλαμβάνω ότι η παραγωγή βιοντίζελ στη χώρα μας είναι κυρίως από την ελαιοκράμβη, από τη σόγια και από τον ηλίανθο. Η προστιθέμενη αξία του βιοντίζελ είναι πάρα πολύ σημαντική. Πρώτον, το εισόδημα 25.000 αγροτών, οι οποίοι καλύπτονται με συμβολαιακή γεωργία. Δεύτερον, οι εξαγωγές υποπροϊόντων, όπως είναι οι ζωοτροφές. Τρίτον, απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις παραγωγής βιοντίζελ».
Γι’ αυτό, ο πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην δευτερολογία του ζήτησε μετ’ επιτάσεως διευκρινίσεις για το θέμα της κατανομής, προειδοποιώντας ότι «αν καταργηθεί το σύστημα κατανομής, οι αγρότες θα εγκαταλείψουν τις καλλιέργειές τους, τις ενεργειακές καλλιέργειες, οι οποίες τώρα είναι με συμβολαιακή γεωργία».
Τι απάντησε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Ταγάρας αφού έδωσε στοιχεία για τις κατανομές του βιοντίζελ την τελευταία τριετία αναφέρθηκε εκτενώς στο ζήτημα γενικότερα των βιοκαυσίμων σε συνάρτηση με το περιβάλλον, καταλήγοντας πως «με βάση τις ίδιες, προτεραιότητες σκοπεύουμε να κινηθούμε και το επόμενο διάστημα αναζητώντας μαζί με τους εμπλεκόμενους φορείς όλα αυτά τα οποία χρειάζεται για να μπορέσουμε στη χρήση των εναλλακτικών καυσίμων και βιοκαυσίμων, αξιοποιώντας τα, να μειώσουμε το ενεργειακό περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον τομέα μεταφορών και βέβαια στηρίζοντας, το λέω για πολλαπλή φορά, την εγχώρια παραγωγή και τις επενδύσεις στις δραστηριότητες αυτές».
Σχολιάζοντας την απάντηση του υφυπουργού, ο κ. Κόκκαλης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Σε συνέχεια της απάντησης του υφυπουργού θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο κ. Ταγάρας ορθά περιέγραψε το επιτυχημένο υφιστάμενο πλαίσιο στο χώρο των βιοκαυσίμων κάνοντας κι αυτός ιδιαίτερη αναφορά για το πόσο σημαντικός είναι ο κλάδος των βιοκαυσίμων στην στήριξη του αγροτικού εισοδήματος. Ωστόσο, καμία απολύτως απάντηση δεν δόθηκε σχετικά με το μέλλον. Ο υφυπουργός απέφυγε να πάρει συγκεκριμένη θέση για τις προθέσεις της κυβέρνησης για το πώς θα στηριχτεί η υφιστάμενη αλυσίδα, παρά την αναφορά μου σε προτάσεις ενίσχυσης του κλάδου. Αυτό έχει ως συνέπεια οι παραγωγοί στην ελληνική επικράτεια να συνεχίζουν να ζουν μέσα στην αμφιβολία καθώς τέτοια εποχή όλα τα προηγούμενα χρόνια γνώριζαν τις τιμές πώλησης των αγροτικών προϊόντων τους. Η άρνηση του υφυπουργού να δεσμευτεί συγκεκριμένα, ποια πολιτική και ποιες δράσεις θα ακολουθήσει το υπουργείο ώστε να ξεκαθαρίσει το θολό τοπίο που υπάρχει, παρά την επανάληψη της ερώτησης στη δευτερολογία μου, υποδηλώνει έλλειψη σχεδιασμού και πρόθεση αλλαγής της υφιστάμενης κατάστασης, πράγμα που θα οδηγήσει σε αφανισμό του εισοδήματος χιλιάδων οικογενειών».
Αναλυτικά η συζήτηση από τα πρακτικά της βουλής έχει ως εξής:
Συνεχίζουμε τώρα με την πρώτη επίκαιρη ερώτηση με αριθμό 123/6-11-2020 πρώτου κύκλου του Βουλευτή Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασιλείου Κόκκαλη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με θέμα: «Παραγωγή βιοντίζελ, κατανομή και οι ενεργειακές καλλιέργειες».
Στην ερώτηση αυτή, όπως προείπα, θα απαντήσει ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νικόλαος Ταγαράς. Κύριε Κόκκαλη, έχετε τον λόγο για δύο λεπτά για την πρωτολογία σας.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, με τον ν. 3054/2002 εναρμονίστηκε η χώρα μας με τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες και τη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία προέβλεπε την παραγωγή, την αγορά και τη διάθεση του βιοντίζελ στη χώρα μας. Δειλά-δειλά ξεκίνησε αρκετά φιλόδοξα αυτός ο κλάδος. Στα πρώτα χρόνια ενδεικτικά είχαμε διακόσιες χιλιάδες στρέμματα. Να θυμίσουμε ότι η παραγωγή βιοντίζελ στη χώρα μας -και αυτό είναι το ζητούμενο με αυτήν την επίκαιρη ερώτηση- παράγεται, κυρίως, από ενεργειακά φυτά από τους αγρότες μας.
Σήμερα, κύριε Υπουργέ, τα στρέμματα με ενεργειακές καλλιέργειες ανέρχονται περίπου στο ένα εκατομμύριο. Τα περισσότερα εξ αυτών βρίσκονται στην ακριτική Θράκη. Επαναλαμβάνω ότι η παραγωγή βιοντίζελ στη χώρα μας είναι κυρίως από την ελαιοκράμβη, από τη σόγια και από τον ηλίανθο. Η προστιθέμενη αξία του βιοντίζελ είναι πάρα πολύ σημαντική. Πρώτον, το εισόδημα είκοσι πέντε χιλιάδων αγροτών, οι οποίοι καλύπτονται με συμβολαιακή γεωργία. Δεύτερον, οι εξαγωγές υποπροϊόντων, όπως είναι οι ζωοτροφές. Τρίτον, απασχολούνται χιλιάδες εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις παραγωγής βιοντίζελ.
Πλην, όμως, σήμερα με αυτήν την επίκαιρη ερώτηση περιμένουν οι είκοσι έξι χιλιάδες αγρότες, που καλλιεργούν τα ενεργειακά φυτά, τις ενεργειακές καλλιέργειες, μια σαφή τοποθέτηση από την Ελληνική Κυβέρνηση εάν θα ισχύσει ή εάν θα αλλάξει το σύστημα κατανομής του βιοντίζελ στη χώρα μας. Και αυτό διότι το τελευταίο χρονικό διάστημα υπάρχει έντονη φημολογία και υπάρχει μεγάλη αναστάτωση στον αγροτικό χώρο για πιθανή αλλαγή του συστήματος κατανομής του βιοντίζελ, δοθέντος ότι και η τιμή τα τελευταία δύο χρόνια έχει πέσει δραματικά.
Ερωτάσθε, κύριε Υπουργέ, σαφέστατα -και περιμένω την τοποθέτησή σας- εάν η Κυβέρνησή σας σκοπεύει να διατηρήσει, όπως επιτάσσει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, το ισχύον σύστημα κατανομής βιοντίζελ και αν θα θεραπεύσει τις οποιεσδήποτε ελλείψεις παρατηρούνται στο σύστημα κατανομής βιοντίζελ από αυτούς οι οποίοι παραλαμβάνουν το βιοντίζελ.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Και εμείς ευχαριστούμε.
Κύριε Υπουργέ, κύριε Ταγαρά, έχετε τον λόγο για την πρωτολογία σας.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΑΓΑΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε συνάδελφε, θέλω να σας ευχαριστήσω για την ερώτησή σας. Προερχόμαστε και οι δύο από αγροτικές περιοχές και γνωρίζουμε τη σημασία των ενεργειακών καλλιεργειών στην παραγωγή βιοκαυσίμων.
Ως προς τα ζητήματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος που θέσατε, θέλω να τονίσω ότι από τις προβλέψεις και τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα που παρουσιάστηκε στο τέλος του 2019, προβλέπονται οι διαδικασίες που αφορούν στο βιοντίζελ και στη συμβολή του στις ενεργειακές απαιτήσεις της πατρίδας μας.
Όπως, λοιπόν, η προώθηση των βιοκαυσίμων είναι μία από τις πολιτικές που συμπεριλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο, όπως είπα, για την Ενέργεια και το Κλίμα, επιδιώκεται η προώθηση της χρήσης ελληνικών προϊόντων και η στήριξη των εγχώριων παραγωγών βιοντίζελ. Επιπλέον, προβλέπεται η σημαντική αύξηση της συνεισφοράς των βιοκαυσίμων στη διείσδυση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην δεκαετία από το 2020-2030 στον τομέα των μεταφορών λόγω της ανάγκης μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος στον τομέα αυτό. Παράλληλα προβλέπεται αυξημένο το μερίδιο των προηγμένων βιοκαυσίμων και ιδιαίτερα κατά το τελευταίο διάστημα της περιόδου 2020-2030.
Εκτός, όμως, του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, η πολιτική του Υπουργείου σχετικά με τα βιοκαύσιμα κινείται στο πλαίσιο που καθορίζει –όπως κι εσείς σωστά είπατε- η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία. Με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 98/70 για την ποιότητα των βιοκαυσίμων, η οποία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το άρθρο 19Α του ν.4062/2012, προβλέπεται μεταξύ άλλων η υποχρέωση μείωσης των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 6% από τη χρήση καυσίμων στον τομέα των μεταφορών με πρώτο έτος αναφοράς το 2020 από τους προμηθευτές, δηλαδή, όσους εκτελωνίζουν καύσιμα, κυρίως εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση των εκπομπών είναι η υποκατάσταση μέρους των συμβατικών καυσίμων με βιοκαύσιμα. Μέχρι σήμερα η διαδικασία που ακολουθείται για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις μεταφορές, είναι η κατανομή η οποία επελέγη στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και την οποία με διάφορες τροποποιήσεις τηρούμε μέχρι σήμερα.
Τα βιοκαύσιμα εντάχθηκαν από το 2005 στο ν. 3054/2002 σύμφωνα με τον οποίο διατίθενται στην εγχώρια αγορά αυτούσια ή σε μείγμα με προϊόντα διύλισης αργού πετρελαίου, εφόσον πληρούν τις τεχνικές προδιαγραφές που καθορίζει το Ανώτατο Χημικό Συμβούλιο και σύμφωνα με τις υποχρεώσεις και την κατανομή που ορίζεται με τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις.
(Στο σημείο αυτό χτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κύριου Υπουργού)
Τελειώνω, κύριε Πρόεδρε.
Σήμερα βρισκόμαστε ενόψει της ορθής μεταφοράς της Οδηγίας 2018/2001 που θα πρέπει να ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο –όσο αφορά το τι πρόκειται να γίνει, όπως λέτε στην ερώτησή σας- ως τα μέσα του επόμενου έτους και προβλέπει στόχο 14% για τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις μεταφορές έως το 2030 και θέσπιση ειδικότερου στόχου 3,5% στους προμηθευτές σε σχέση με τα προηγμένα βιοκαύσιμα.
Σε συνδυασμό με τις υποχρεώσεις, λοιπόν, προηγούμενων Οδηγιών και τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα τα συναρμόδια Υπουργεία –γιατί γνωρίζετε και εσείς από την πλευρά σας στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης- εξετάζουμε σχετικά μέτρα πολιτικής ώστε εντός των χρονικών περιθωρίων που έχουμε να βρούμε τη βέλτιστη λύση για την προώθηση των προηγμένων βιοκαυσίμων και τη συνέχιση της στήριξης της εγχώριας παραγωγής, όπως κάνουμε πάντα.
Θα συνεχίσω στη δευτερολογία μου.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Τον λόγο έχει ο κ. Κόκκαλης για τη δευτερολογία του.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, χαίρομαι που στηρίζετε τα βιοκαύσιμα. Πλην, όμως, θα επανέλθω στο καίριο ερώτημα, διότι αναφέρατε μία ή δύο φορές μόνο τη λέξη «κατανομή». Και νομίζω πως είναι η πιο καίρια, η πιο σημαντική λέξη στην παραγωγή βιοντίζελ.
Διότι αυτό ενδιαφέρει τους παραγωγούς, τους αγρότες, αυτό ενδιαφέρει, εν συνεχεία, και όλη την αλυσίδα, τους επιχειρηματίες του κλάδου, που παράγουν βιοντίζελ. Διότι αν -χτυπάω ξύλο- καταργηθεί το σύστημα κατανομής, καταλαβαίνετε ότι οι αγρότες θα εγκαταλείψουν τις καλλιέργειές τους, τις ενεργειακές καλλιέργειες, οι οποίες τώρα είναι με συμβολαιακή γεωργία. Να θυμίσω ότι από την ευρωπαϊκή νομοθεσία κρίνεται νόμιμο το σύστημα κατανομής, κι όχι απλά έχει κριθεί νόμιμο, αλλά χρειάζεται και παρεμβάσεις για την πιστή εφαρμογή του.
Προσκομίζω στα Πρακτικά μια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας του 2016, η οποία αναφέρει ότι το σύστημα αυτούσιου βιοντίζελ, κατανομής βιοντίζελ, δεν αντίκειται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος, στην αρχή της αναλογικότητας και στο κοινοτικό δίκαιο.
(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Βασίλειος Κόκκαλης καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο βρίσκεται στο Αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Άρα θα παρακαλούσα, κύριε Υπουργέ -και πραγματικά χαίρομαι που στηρίζετε τα βιοκαύσιμα- να τοποθετηθείτε λίγο πιο συγκεκριμένα για το σύστημα κατανομής του βιοντίζελ και ποιες είναι οι πολιτικές του Υπουργείου, εάν σκοπεύετε και σε άλλους τομείς για τα βιοκαύσιμα, όπως στη ναυτιλία, όπως στο πετρέλαιο θέρμανσης. Νομίζω ότι πρέπει το Υπουργείο και η Κυβέρνηση να τοποθετηθεί συγκεκριμένα για κάτι το οποίο αφορά πάρα πολύ μεγάλο αριθμό του αγροτικού κόσμου.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Κι εμείς ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
Τον λόγο έχει ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Ταγαράς για τη δευτερολογία του.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΑΓΑΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Πράγματι, το θέμα των κατανομών είναι κρίσιμο θέμα. Εντός του πεδίου αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προωθούμε τη μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση των εναλλακτικών καυσίμων στις μεταφορές, με στόχο τη μείωση, όπως είπα, του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Και γι’ αυτόν τον λόγο στηρίζουμε την εγχώρια παραγωγή βιοκαυσίμων μέσω των ενεργειακών καλλιεργειών, που πολύ σωστά και εσείς αναφέρατε.
Προς πληρέστερη ενημέρωση της Εθνικής Αντιπροσωπείας και του κοινού αναφέρω συνοπτικά τα στοιχεία της κατανομής για τα τρία τελευταία χρόνια. Για το 2018 η συνολική κατανεμηθείσα ποσότητα βιοντίζελ διαμορφώθηκε στα εκατόν τριάντα τρεις χιλιάδες χιλιόλιτρα. Η ποσότητα βιοντίζελ που αντιστοιχούσε στα υποβληθέντα δικαιολογητικά για ενεργειακές καλλιέργειες ήταν ογδόντα δύο χιλιάδες πεντακόσια εννέα χιλιόλιτρα και η κατανεμηθείσα ποσότητα βιοντίζελ, βάσει του κριτηρίου των ενεργειακών καλλιεργειών, ογδόντα δύο χιλιάδες πεντακόσια εννέα χιλιόλιτρα, δηλαδή ως ποσοστό το 62% της συνολικής ποσότητας.
Για το 2019 η συνολική κατανεμηθείσα ποσότητα βιοντίζελ διαμορφώθηκε στα εκατόν σαράντα χιλιάδες χιλιόλιτρα. Η ποσότητα βιοντίζελ που αντιστοιχούσε στα υποβληθέντα δικαιολογητικά για ενεργειακές καλλιέργειες ήταν ενενήντα δύο χιλιάδες εννιακόσια δεκαεννέα χιλιόλιτρα και η κατανεμηθείσα ποσότητα βιοντίζελ, βάσει του κριτήριου των ενεργειακών καλλιεργειών, ήταν ενενήντα δύο χιλιάδες εννιακόσια δεκαεννέα χιλιόλιτρα, δηλαδή ποσοστό 66% της συνολικής ποσότητας.
Για το 2020 η συνολική κατανεμηθείσα ποσότητα βιοντίζελ διαμορφώθηκε στα εκατόν τριάντα δύο χιλιάδες πεντακόσια χιλιόλιτρα. Η ποσότητα βιοντίζελ που αντιστοιχούσε στα υποβληθέντα δικαιολογητικά για ενεργειακές καλλιέργειες ήταν εκατόν έξι χιλιάδες τετρακόσια ενενήντα χιλιόλιτρα και η κατανεμηθείσα ποσότητα βιοντίζελ, βάσει του κριτηρίου των ενεργειακών καλλιεργειών, ήταν ενενήντα δύο χιλιάδες οκτακόσια ενενήντα πέντε χιλιόλιτρα. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί στο 70,22% του συνόλου και είναι ο μέγιστος συντελεστής που μπορεί να λάβει, όπως γνωρίζετε, το κριτήριο κατανομής των ενεργειακών καλλιεργειών.
Αυτά είναι τα στοιχεία τα οποία ανέφερα και προκύπτουν κατά τα τελευταία χρόνια. Έχουμε αύξηση, δηλαδή, της κατανεμηθείσας ποσότητας, βάσει κριτηρίου των ενεργειακών καλλιεργειών, στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, της συνολικής πολιτικής για την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις μεταφορές, οπότε και των εναλλακτικών καυσίμων, καθώς και η στήριξη, όπως το είπα πολλές φορές, της εγχώριας παραγωγής βιοκαυσίμων.
Όπως ανέφερα και στην πρωτολογία στο θέμα αυτό κινείται και η Κυβέρνηση όπως καθορίζει η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία και βεβαίως το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και ενίσχυση διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στο κομμάτι των μεταφορών.
Και βεβαίως μπορεί να μιλάμε για τα αυτοκίνητα και την κίνηση, γιατί αναφερθήκατε και στις θαλάσσιες συγκοινωνίες και όχι μόνο, η τάση είναι, και είναι σταθερή και εξελίσσεται, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα να μειωθεί παρεμβαίνοντας σε όλα τα μέσα μεταφοράς, επειδή αναφερθήκατε και εσείς πριν στην αναφορά σας.
Με βάση τις ίδιες, λοιπόν, προτεραιότητες σκοπεύουμε να κινηθούμε και το επόμενο διάστημα αναζητώντας μαζί με τους εμπλεκόμενους φορείς όλα αυτά τα οποία χρειάζεται για να μπορέσουμε στη χρήση των εναλλακτικών καυσίμων και βιοκαυσίμων, αξιοποιώντας τα, να μειώσουμε το ενεργειακό περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον τομέα μεταφορών και βέβαια στηρίζοντας, το λέω για πολλαπλή φορά, την εγχώρια παραγωγή και τις επενδύσεις στις δραστηριότητες αυτές.
Αυτά είναι με λίγα λόγια η πολιτική μας και οι στόχοι μας για το θέμα που θέσατε και θέλω να σας ευχαριστήσω για την ερώτησή σας.
Συνεχίζονται οι σπορές ηλίανθου, ενώ με τα μέχρι στιγμής στοιχεία φαίνεται ότι αναμένεται φέτος αύξηση των στρεμμάτων καλλιέργειας.
Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», Λάμπης Κουμπρίδης, «πετύχαμε αύξηση τιμής με την εταιρεία που συνεργαζόμαστε (από τα 42 λεπτά που είχαμε στην προηγούμενη συμφωνία).
Έτσι για την καλλιεργητική περίοδο του 2024 δίνουμε ελάχιστη (ανοικτή) τιμή για τον παραγωγό τα 470 ευρώ ανά τόνο (47 λεπτά το κιλό) για τον ενεργειακό ηλίανθο.
Ακόμη στα πλαίσια της σύμβασης ο συνεταιρισμός θα προβεί σε δωρεάν ασφάλιση έναντι προσωπικού ατυχήματος, όλων των παραγωγών που θα της εμπιστευτούν την παραγωγή τους.
Οι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί μπορούν να έρχονται στα Κεντρικά γραφεία της Ένωσης, στην Ορεστιάδα, για την υπογραφεί των συμβάσεων».
Οι ευρωβουλευτές έδωσαν το «πράσινο φως», την Τετάρτη (24/4), για την αναθεώρηση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους αγρότες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την αναθεώρηση του κανονισμού για τον στρατηγικό σχεδιασμό και του οριζόντιου κανονισμού με 425 ψήφους υπέρ, 130 κατά και 33 αποχές. Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τον κανονισμό με τεχνικές τροποποιήσεις που πρότεινε το Συμβούλιο και ενέκρινε η Επιτροπή Γεωργίας του Κοινοβουλίου στις 15 Απριλίου 2024.
Επόμενα βήματα
Ο κανονισμός πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο. Η Βελγική Προεδρία του Συμβουλίου ενημέρωσε το Κοινοβούλιο ότι, εάν οι ευρωβουλευτές εγκρίνουν την πρόταση με τη μορφή που συμφωνήθηκε από την Ειδική Επιτροπή Γεωργίας του Συμβουλίου, το Συμβούλιο θα εγκρίνει επίσης το κείμενο. Μετά την έγκρισή του από το Συμβούλιο, η νομοθεσία θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί αμέσως σε ισχύ. Οι αγρότες θα έχουν ήδη τη δυνατότητα να εφαρμόζουν αναθεωρημένες περιβαλλοντικές «προϋποθέσεις» για τις αιτήσεις τους για χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ το 2024.
Σχετικές πληροφορίες
Η αναθεώρηση τροποποιεί τους κανόνες για τρεις «περιβαλλοντικούς όρους» που πρέπει να τηρούν οι γεωργοί προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση. Παρέχει επίσης μεγαλύτερη ευελιξία στις χώρες της ΕΕ να χορηγούν εξαιρέσεις από τα σχετικά πρότυπα εάν υπάρχουν προβλήματα στην εφαρμογή τους και σε περίπτωση προβλημάτων που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι μικρές μονάδες κάτω των 10 στρεμμάτων θα εξαιρούνται από τους ελέγχους και τις κυρώσεις για μη συμμόρφωση με τους κανόνες.
Για να επιταχυνθεί η έγκριση των μέτρων, το Κοινοβούλιο συμφώνησε να εξετάσει τον φάκελο σύμφωνα με την διαδικασία κατεπείγοντος.
Η απόφαση αφορά τις Καλές Γεωργικές και Περιβαλλοντικές Συνθήκες (ΚΓΠΣ) 6, 7 και 8 (το πρότυπο ΚΓΠΚ 6 για την κάλυψη του εδάφους, το ΚΓΠΚ 7 για την αµειψισπορά και το ΚΓΠΚ 8 για τη γη se αγρανάπαυση).
H απόφαση έχει σαν αποτέλεσμα:
Οι αναθεωρημένες περιβαλλοντικές «προϋποθέσεις» μπορούν ήδη να χρησιμοποιηθούν για την υποβολή αιτημάτων ευρωπαϊκής στήριξης το 2024
Πιθανές περισσότερες εξαιρέσεις από ορισμένα πρότυπα σε περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων
Οι μικρότερες αγροτικές μονάδες εξαιρούνται από ελέγχους και κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με ορισμένους από τους κανόνες
Αλλαγές και στη διατήρηση βοσκοτόπων
Επίσης το Κοινοβούλιο αποφάσισε την Τρίτη (23/4) να μην εναντιωθεί στην πρόταση της Επιτροπής για τη συμπλήρωση της δέσμης μέτρων απλούστευσης της ΚΓΠ. Σύμφωνα με το κείμενο, τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών κατά την εφαρμογή της απαίτησης για διατήρηση της αναλογίας μόνιμων βοσκοτόπων προς γεωργικές εκτάσεις άνω του 5% σε σύγκριση με το 2018.
Το πρότυπο για καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες - ΚΓΠΣ 1, αρχικά επέβαλλε την απαίτηση να διατηρούνται σταθερές οι περιοχές μόνιμων βοσκοτόπων, σε σύγκριση με το 2018. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια εισοδήματος για αυτούς τους αγρότες. Με την τροποποίηση τα κράτη μέλη θα μπορούν πλέον να αλλάξουν το έτος αναφοράς μία φορά κατά την περίοδο της ΚΓΠ 2023-2027 «όπου αυτή η προσαρμογή είναι απαραίτητη λόγω διαρθρωτικών αλλαγών στα γεωργικά συστήματα».
Δηλώσεις Copa - Cogeca
Οι ευρωπαϊκές αγροτοσυνεταιριστικές-συνδικαλιστικές οργανώσεις Copa - Cogeca στην σχετική ανακοίνωσή τους αναφέρουν ότι «κατά την τελευταία σύνοδο ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εγκρίθηκαν τα μέτρα απλούστευσης της ΚΓΠ.
Στο Στρασβούργο αυτή την εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε δύο προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με το πακέτο απλούστευσης της ΚΓΠ. Η πρώτη, που ψηφίστηκε την Τρίτη, επικεντρώθηκε στις τροποποιήσεις της ΚΓΠΣ 1 που δίνουν στα κράτη μέλη την απαραίτητη ευελιξία να εξετάσουν αλλαγές στη μετατροπή των μόνιμων βοσκοτόπων Η δεύτερη αφορά τις απαιτήσεις όρων, ΚΓΠΣ 6, 7 και 8, παρέχοντας περισσότερα περιθώρια στην εφαρμογή της ΚΓΠ λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματικές, γεωπολιτικές και τοπικές συνθήκες που υπάρχουν στα κράτη μέλη.
Η γρήγορη έγκριση από τους βουλευτές των προτάσεων της Επιτροπής θεωρείται ως θετικό μήνυμα για την επείγουσα αντιμετώπιση των ανησυχιών που εξέφρασαν οι αγρότες τους τελευταίους μήνες όσον αφορά το διοικητικό φόρτο που συνδέεται με την εφαρμογή της ΚΓΠ και στην ανάγκη για άμεσες εφαρμόσιμες λύσεις».
Η Copa και η Cogeca παροτρύνουν τώρα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τους αναθεωρημένους κανόνες και να εκδώσουν τη νομοθεσία εφαρμογής το συντομότερο δυνατό, ώστε αυτές οι αλλαγές να μπορούν να εφαρμοστούν σε επίπεδο εκμετάλλευσης και φέτος.
Παραμένει άσχημη εικόνα στην Θεσσαλία αν και έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την θεομηνία του περασμένου Σεπτεμβρίου.
Για τα προβλήματα που εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι σήμερα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, μετά τις σφοδρές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023, η ΕΘΕΑΣ μέσω επιστολών της ζητά άμεση επίλυση δύο σημαντικών ζητημάτων ενόψει έναρξης της εαρινής καλλιεργητικής περιόδου.
A. Ειδικότερα, κατόπιν επικοινωνίας με τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς από περιοχές της Θεσσαλίας, διαπιστώθηκε πως δεν έχουν αποκατασταθεί πλήρως οι ζημιές σε υποδομές δικτύου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας εξαιτίας της παρουσίας μικρού αριθμού συνεργείων, που αδυνατούν εκ των πραγμάτων στο χρονικό διάστημα που απομένει, πριν αρχίσει η άρδευση των καλλιεργειών, να αποκαταστήσουν τις ζημιές. Από πλευράς μας, τονίστηκε η ανάγκη άμεσης ενίσχυσης του προσωπικού και της αύξησης του αριθμού των συνεργείων για την ταχύτερη λύση των προβλημάτων ηλεκτροδότησης αγροτικών εγκαταστάσεων και υποδομών.
B. Ταυτόχρονα, ενόψει έναρξης της εαρινής καλλιεργητικής περιόδου, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως πέραν των εδαφών της Κάρλας, υπάρχουν σημαντικά θέματα με τα μπαζωμένα εδάφη και τα μπαζωμένα ή κατεστραμμένα αρδευτικά δίκτυα. Συγκεκριμένα, εκτός από τις άμεσες ζημίες, οι πλημμύρες άφησαν πίσω τους και μεγάλες ποσότητες μπαζών σε κτήματα που πρέπει να απομακρυνθούν, καθώς επίσης και σε αρδευτικά αυλάκια που εμποδίζουν την ομαλή ροή του νερού, θέτοντας τους αγρότες και τις εκμεταλλεύσεις τους σε κίνδυνο στο μέλλον σε περίπτωση πλημμυρών.
Κρίνεται, λοιπόν, αδήριτη ανάγκη για τους Συνεταιρισμούς και τους αγρότες, να δοθούν τα κατάλληλα τεχνικά μέσα, ώστε αυτά τα δύο προβλήματα να αντιμετωπιστούν, ήτοι:
- της άμεσης απομάκρυνσης των μπαζών από τους αγρούς των καλλιεργούμενων πλημμυροπαθών περιοχών και της αποζημίωσης για την απώλεια εισοδήματος για τους αγρούς που δεν θα μπορέσουν να καλλιεργηθούν λόγω μπάζων κατά το ανάλογο της Κάρλας.
- της αποκατάσταση των αρδευτικών αυλακιών, για τη διασφάλιση της άρδευσης των καλλιεργειών και τη προστασία από νέες πλημμύρες.
Το ΥπΑΑΤ ανακοίνωσε ότι εξετάζει να συμπεριληφθούν στις συνδεδεμένες ο ηλίανθος και η ελαιοκράμβη.
Ο ΑγροΤύπος θυμίζει ότι αυτό ήταν ένα πάγιο αίτημα των καλλιεργητών ενεργειακών φυτών της χώρας, κάθως του Πανελλήνιου Αγροτικού Συλλόγου Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ).
Μιλάμε για καλλιέργειες με πάνω από 1 εκατ. στρέμματα που ακολουθούν την συμβολαιακή γεωργία.
Το θέμα είναι μην απλά είναι λόγια λόγω των Ευρωεκλογών και στην συνέχεια ξεχαστεί το θέμα.
Η απάντηση του ΥπΑΑΤ σε Ερώτηση του προέδρου της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκου Βελόπουλου, αναφέρει τα εξής:
«Η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξετάζει την συμπερίληψη του ηλιάνθου και της ελαιοκράμβης στις καλλιέργειες που λαμβάνουν συνδεδεμένη εισοδηματική στήριξη», τονίζει ο ΥπΑΑΤ Λευτέρης Αυγενάκης, απαντώντας σε Ερώτηση στη Βουλή που κατέθεσε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος.
Η πρόταση για χορήγηση των συνδεδεμένων ενισχύσεων γίνεται μέσα στο πλαίσιο των στόχων της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της ΕΕ και του θεσμικού πλαισίου που την ορίζει.
Σημειώνεται ότι το Στρατηγικό Σχέδιο (ΣΣ) ΚΑΠ 2023-2027 της χώρας μας δεν υπάρχει πρόβλεψη συνδεδεμένης ενίσχυσης για τους ελαιούχους σπόρους και, κατ’ επέκταση, του ηλίανθου και της ελαιοκράμβης.
Όσον αφορά στο νομικό πλαίσιο κατανομής και αγοράς βιοντίζελ, αρμόδιο είναι το συνερωτώμενο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), τo οποίο εκδίδει την Πρόσκληση για τον καθορισμό των ποσοτήτων κατανομής στους δικαιούχους.
Εν τω μεταξύ η Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ έχει επισημάνει ότι τα εγχωρίως καλλιεργούμενα ελαιούχα φυτά (ηλίανθος και ελαιοκράμβη) θα μπορούσαν να πιστοποιηθούν ως χαμηλού κινδύνου ILUC, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2019/807 της Επιτροπής. Ως εκ τούτου, θα εξαιρούνταν από την υποχρέωση μείωσης της συμβολής τους (στο 0%) στην επίτευξη του στόχου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις μεταφορές (και, επίσης, για τον υπολογισμό του εθνικού συνολικού μεριδίου ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές) το έτος 2030, σύμφωνα με την οδηγία REDIII.
Στο άρθρο 33 της οδηγίας REDIIΙ αναφέρεται ότι η Επιτροπή, το έτος 2027, θα υποβάλλει νομοθετική πρόταση σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο για την προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για τη μετά το 2030 περίοδο. Επομένως, μπορεί μέχρι τότε να λειτουργεί απρόσκοπτα η κατανομή βιοντίζελ και, σε περίπτωση δυσμενέστερων εξελίξεων, υπάρχει το απαραίτητο χρονικό διάστημα μέχρι το 2030 για την οποιαδήποτε σταδιακή εξέλιξη του τομέα των ενεργειακών καλλιεργειών.
Μετά τα πρόστιμα για πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ - που ειρήσθω εν παρόδω ανέρχονται σε 175 εκατ. ευρώ επί 4 και όχι 280 εκ. ευρώ- η χώρα μας κινδυνεύει και με νέο πρόστιμο 50 εκατ. ευρώ για τα ανύπαρκτα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης.
Το ερώτημα του ΑγροΤύπου είναι γιατί ασχολείται το ΥπΑΑΤ με ένα θέμα που είναι αρμοπδιότητα του ΥΠΕΝ.
Τηλεδιάσκεψη με τους Περιφερειάρχες της χώρας, με θέμα τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, είχε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης με στόχο την ενεργοποίησή τους έως το τέλος του έτους, ώστε να αποφευχθεί η καταβολή του προστίμου που έχει επιβληθεί στη χώρα μας, το οποίο ανέρχεται στα 450 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα θα μπορέσει να μπει τάξη σε έναν χώρο που επί μια δεκαετία επικρατεί αδιαφάνεια, με αποτέλεσμα να τίθενται εμπόδια στην ανάπτυξη της ζωικής παραγωγής.
Ο υπουργός κάλεσε τους Περιφερειάρχες να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες που μας αναλογούν και υπενθύμισε ότι ήδη έχουν δεσμευθεί συνολικά 19,5 εκατ. ευρώ για το σκοπό αυτό.
«Θέλουμε ισχυρό κτηνοτροφικό τομέα και ζωική παραγωγή; Βεβαίως θέλουμε. Αλλά αυτό πρέπει να γίνει με βάση τις δικές σας πρωτοβουλίες και παρατηρήσεις, καθώς εσείς ξέρετε καλύτερα τον τόπο σας. Αν προχωρήσουμε εμείς στην ανάρτηση των Δ.Σ.Β. δεν θα δικαιούστε να ζητάτε ευθύνες για τυχόν λάθη στον τρόπο κατανομής των επιδοτήσεων», προειδοποίησε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι αν δεν έχει ενεργοποιηθεί η διαδικασία της δημοπράτησης των Δ.Σ.Β. δεν θα μπορέσει η χώρα μας να αποφύγει το πρόστιμο το οποίο θα αποτελέσει τροχοπέδη για τις Περιφέρειες και τους ίδιους τους κτηνοτρόφους και αγρότες.
Πιο δίκαιες ενισχύσεις
Όπως εξήγησε ο υπουργός στους συμμετέχοντες στην τηλεδιάσκεψη «η μη υλοποίηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης θα καθιστούσε απαγορευτική τη διαμόρφωση εθνικού χάρτη επιλέξιμων βοσκοτόπων με αποτέλεσμα να μη μπορούν να εφαρμοσθούν πολιτικές και δράσεις όπως:
- η ενίσχυση της νομαδικής κτηνοτροφίας,
- η βόσκηση βάσει σχεδίου σε προστατευόμενες περιοχές,
- η προστασία της βιοποικιλότητας σε μειονεκτικές περιοχές και γενικότερα
- δεν μπορεί να υπάρξει εθνικός, μακρόπνοος σχεδιασμός στην ζωική παραγωγή.
Με τα διαχειριστικά σχέδια ρυθμίζονται οι όροι χρήσης για βόσκηση, ενώ η έλλειψή τους καθιστά αδύνατο τον προσδιορισμό του αριθμού και του είδους των ζώων που μπορούν να βοσκήσουν σε κάθε βοσκότοπο, στοιχείο που έχει άμεση σχέση με την δίκαιη και διαφανή κατανομή των ενισχύσεων», τόνισε ο ΥΠΑΑΤ.
Ο υπουργός και οι συνεργάτες του που μετείχαν στην τηλεδιάσκεψη (ΟΓΓ Γιώργος Στρατάκος, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών και η νομική σύμβουλός του ΥπΑΑΤ Αργυρώ Αργύρη ΓΓ Γιώργος Στρατάκος, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών Χρήστος Γούλας και η νομική σύμβουλός του ΥπΑΑΤ Αργυρώ Αργύρη), διευκρίνισαν ότι πρέπει να ξεκινήσει εξ αρχής η διαδικασία με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, αφού έγιναν δεκτές οι προδικαστικές προσφυγές σε βάρος των Περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας, τις οποίες είχαν καταθέσει υποψήφιοι ανάδοχοι. Οι προσφυγές είχαν γίνει δεκτές από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο των διαγωνισμών κατά το σκεπτικό.
Καταλήγοντας, ο ΥπΑΑΤ τόνισε: «Από μέρους μας οι είναι καθαρές οι κουβέντες. Όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να τρέξουμε συντονισμένα. Η ευθύνη είναι μπροστά μας για όλους! Οφείλουμε να βάλουμε τάξη και να νοικοκυρέψουμε τη ζωική παραγωγή στη χώρα μας. Πονάμε γι’ αυτό. Θέλουμε να ενισχύσουμε την προσπάθεια και να τρέξουν τα ΔΣΒ σε εύλογο χρόνο». Για το σκοπό αυτό ο υπουργός ζήτησε από τους Περιφερειάρχες να είναι σε επαφή τόσο με τον ΓΓ Γιώργο Στρατάκο όσο και με τους νομικούς του Συμβούλους και τον Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη, εκ μέρους της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.
Στην τηλεδιάσκεψη μετείχαν οι Περιφερειάρχες: Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, Πελοποννήσου Δημήτριος Πτωχός, Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Αμανατίδης, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Χριστόδουλος Τοψίδης, Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός, Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης, Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης. Μετείχαν επίσης οι αντιπεριφερειάρχες πρωτογενούς τομέα: Θεσσαλίας Δημήτρης Τσετσίλας, Αττικής Δήμητρα Αγγελάκη, Κεντρικής Μακεδονίας Γιώργος Κεφαλάς, Νοτίου Αιγαίου Φιλήμονας Ζαννετίδης και Ιονίων Νήσων Σωτήρης Κουρής.
Καχριμάνης: Κάποιοι δεν θέλουν τα Σχέδια Βόσκησης
Όλοι οι Περιφερειάρχες και εκπρόσωποι Περιφερειαρχών, υιοθέτησαν την αγωνία του υπουργού για την εφαρμογή των ΔΣΒ, ιδιαίτερα δε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, λαμβάνοντας το λόγο ως εκπρόσωπος της ΕΝ.Π.Ε. για ζητήματα πρωτογενή τομέα, επισήμανε ότι υπάρχουν κάποιοι που δεν θέλουν την ανάρτηση των χαρτών για τα Δ.Σ.Β. και προτιμούν την τεχνική λύση.
Όπως τόνισε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου η εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης δεν είναι απλώς πολιτική βούληση της κυβέρνησης, αλλά κανονιστική υποχρέωση της χώρας προς την ΕΕ, προκειμένου να δίδει τις επιδοτήσεις με τρόπο σωστό και δίκαιο και με στόχο την τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών.
Αναμένοντας την απάντηση
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κάλεσε όλους τους Περιφερειάρχες και τους εκπροσώπους τους, να απαντήσουν εντός της προθεσμίας που έχει θέσει με την επιστολή που τους είχε στείλει στις 4 Απριλίου και με την οποία τους ζητούσε να γνωστοποιήσουν την τελική τους πρόθεση για το αν θα αναλάβουν ή όχι την εκπόνηση των ΔΣΒ, μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο, δηλαδή έως τις 19 Απριλίου.
Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το μεταρρυθμιστικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Μεταξύ των 10 μεταρυθμίσεων που περιλαμβάνει είναι και ο «Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Ανώνυμη Εταιρεία» (στρατηγικός σχεδιασμός, άρδευση, έγγειες βελτιώσεις και αντιπλημμυρικά).
Ακόμη υπάρχει και η μεταρρύθμιση στη διαχείριση των δασών, καθώς και δυνατότητα άμεσης μαζικής κινητοποίησης δασεργατών και των μηχανημάτων τους σε περιπτώσεις πυρκαγιών.
Επίσης περιλαμβάνει αυστηρά μέτρα κατά των ρευματοκλοπών και των στρατηγικών κακοπληρωτών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος.
Θεσπίζεται το Πρόγραμμα «Απόλλων» για τη μείωση του ενεργειακού κόστους που θα αφορά και τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
Ειδικότερα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση πολυνομοσχέδιο, με τίτλο: «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους τομείς:
α) της διαχείρισης υδάτων,
β) της διαχείρισης και προστασίας των δασών,
γ) της αστικής ανθεκτικότητας και πολιτικής,
δ) της καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης,
ε) της ενεργειακής ασφάλειας».
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν τα σχόλιά τους, συμμετέχοντας στη δημόσια διαβούλευση έως και τη Δευτέρα, 15 Απριλίου 2024 και ώρα 08:00.
Με το εν λόγω πολυνομοσχέδιο η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, δρομολογώντας ενέργειες σε τρία κομβικά επίπεδα:
1ον Στην προστασία των υδάτων, των δασών και ευρύτερα του φυσικού περιβάλλοντος, μέσω του στρατηγικού σχεδιασμού και της εξειδικευμένης διαχείρισης των υδάτων, του εξορθολογισμού της διαχείρισης, προστασίας και εκμετάλλευσης των δημοσίων δασών, καθώς και του εκσυγχρονισμού του πλαισίου λειτουργίας του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, αντίστοιχα.
2ον Στη δημιουργία βιώσιμων και ανθεκτικών αστικών περιοχών που μπορούν να απορροφήσουν κινδύνους και να ανακάμπτουν από προκλήσεις και πάσης φύσεως κρίσεις, στην καταστολή της αυθαίρετης δόμησης και συμπληρωματικά στην επίλυση συναφών χωροταξικών και πολεοδομικών ζητημάτων.
3ον Στην εκπόνηση προγράμματος για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ευάλωτων νοικοκυριών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β’ βαθμού, των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων και των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης ανά την Επικράτεια, στην περαιτέρω προώθηση και τον εκσυγχρονισμό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και γενικότερα στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς ενέργειας για την επίτευξη ενεργειακής ασφάλειας, με έμφαση την προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Οι 10 μεταρρυθμίσεις που συμπεριλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο:
1. Μεταβίβαση των πολυδιασπασμένων αρμοδιοτήτων για τα νερά της Θεσσαλίας που ανήκαν σε πολλαπλούς φορείς (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αποκεντρωμένη διοίκηση, περιφέρεια και δεκάδες οργανισμοί εγγείων βελτιώσεων, εκ των οποίων πολλοί είχαν προβληματική λειτουργία), σε έναν ισχυρό και ευέλικτο οργανισμό, τον «Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Ανώνυμη Εταιρεία», που θα αναλάβει να επιλύσει το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης των υδάτων στη Θεσσαλία (στρατηγικός σχεδιασμός, άρδευση, έγγειες βελτιώσεις και αντιπλημμυρικά). Αναλαμβάνει, δηλαδή, εκπόνηση και παρακολούθηση εφαρμογής Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και Σχεδίων Διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας, εκπόνηση master plan έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας, σχεδιασμό, κατασκευή και συντήρηση αντιπλημμυρικών έργων (πλην των στρατηγικών που εκτελεί το Υπουργείο Υποδομών), κατασκευή, έλεγχο, συντήρηση και διοίκηση εγγειοβελτιωτικών έργων και δικτύου άρδευσης, με καθολική διαδοχή των αντίστοιχων Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων, κ.ά.
2. Η δυνατότητα μεταβίβασης της ευθύνης για τα όμβρια ύδατα (φρεάτια και αγωγοί), δηλαδή των μελετών και κατασκευών δικτύων, επιδιορθώσεων, καθαρισμού, συντήρησης και λειτουργίας τους, που σήμερα βρίσκεται υπό τη διαχείριση επί μέρους δήμων, στην ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ στις αντίστοιχες περιοχές ευθύνης της καθεμίας, ώστε να λειτουργούν ως ένα ενιαίο δίκτυο με υψηλές προδιαγραφές λειτουργίας και με δυνατότητα σχεδιασμού στο μέλλον ενεργητικής διαχείρισης των πλημμυρικών φαινομένων στα δύο μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της χώρας.
3. Η μεγάλη μεταρρύθμιση στη διαχείριση των δασών. Στόχος είναι να ξεκινήσει η ενεργητική διαχείριση των ελληνικών δασών και προπαντός εκείνων των δασικών οικοσυστημάτων στη νότια Ελλάδα, περιοχή περισσότερο ευάλωτη στην κλιματική κρίση, που είναι εδώ και πολλές δεκαετίες χωρίς καμία διαχείριση. Και αυτό, ώστε να αρχίσουν να απομακρύνονται οι τεράστιες ποσότητες εύφλεκτης υπερβάλλουσας βιομάζας που έχει συσσωρευτεί σε αυτά, με ταυτόχρονη ανάπτυξη της οικονομίας του δάσους. Για το σκοπό αυτό καθιερώνεται η επιδότηση της απομάκρυνσης της βιομάζας, με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση Υβριδικών Σχημάτων συνεργασίας δασικών συνεταιρισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων που μεταποιούν βιομάζα (για παραγωγή προϊόντων ξύλου, πέλετ, ενέργειας κ.λπ.), που υπό την επίβλεψη της δασικής υπηρεσίας θα αναλάβουν να εφαρμόσουν σύγχρονες, διαχειριστικές μελέτες που καθιστούν τα δάση παραγωγικά προφυλάσσοντάς τα ταυτόχρονα -κατά το δυνατόν- από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
4. Η δυνατότητα άμεσης μαζικής κινητοποίησης δασεργατών και των μηχανημάτων τους, σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας, με τη δημιουργία συστήματος ενεργοποίησης των Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας σε περίπτωση μεγάλων δασικών πυρκαγιών (megafires), για τη δημιουργία μεγάλων αντιπυρικών ζωνών, που ενισχύουν, καταλυτικά, το έργο της πυροσβεστικής, όταν οι πυρκαγιές αποκτούν ανεξέλεγκτες διαστάσεις και έχουν μεγάλα μέτωπα και πολυήμερη διάρκεια.
5. Η ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος παρακολούθησης του δομημένου περιβάλλοντος, του εντοπισμού και της κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών, με στόχο την εξάλειψη και την κατεδάφιση κάθε νέας, αυθαίρετης δόμησης. Για το σκοπό αυτό μεταβιβάζονται οι αρμοδιότητες για τον εντοπισμό της αυθαίρετης δόμησης σε ισχυρή κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που με τη βοήθεια μεγάλης επένδυσης στη σύγχρονη τεχνολογία (drones, δορυφορικές λήψεις, αεροφωτογραφίες, σύνδεση της με την εφαρμογή e-adeies και ενός συστήματος αυτόματου εντοπισμού κάθε νέου αυθαίρετου κτίσματος), θα επιτρέπει στην ταχύτατη καταγραφή, τον έλεγχο και την κατεδάφιση κάθε νέου αυθαίρετου κτίσματος. Επίσης, με την μεταρρύθμιση αυτή, γίνεται για πρώτη φορά προτεραιοποίηση των κατεδαφίσεων και προτάσσονται όλα τα νέα αυθαίρετα κτίσματα, καθώς και σημαντικός αριθμός παλαιότερων αυθαίρετων που επιλέγονται με πολεοδομικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
6. Θεσμοθετείται Εθνική Στρατηγική Αστικής Ανθεκτικότητας, Στρατηγικά Σχέδια και Σχέδια Δράσης για τους ΟΤΑ με στόχο τη διάγνωση και αντιμετώπιση των προκλήσεων στην ανθεκτικότητα των πόλεων, που συνεπάγεται η κλιματική κρίση και οι άλλες προκλήσεις της σύγχρονης εποχής (γερασμένο οικιστικό απόθεμα, ενεργειακή ανεπάρκεια, προβληματική κοινωνική συνοχή κ.ά.).
7. Θεσπίζεται το Πρόγραμμα «Απόλλων» για τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ευάλωτων νοικοκυριών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων και των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης ανά την Επικράτεια. Το Πρόγραμμα προβλέπει την αξιοποίηση μεγάλων επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που θα τροφοδοτούν με φθηνή ηλεκτρική ενέργεια την κατανάλωση μεγάλων Ενεργειακών Κοινοτήτων, που θα συσταθούν για την εφαρμογή του.
8. Θεσπίζονται μέτρα για την αύξηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου, με στόχο την αύξηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται -μεταξύ άλλων- η δυνατότητα περιορισμών στην έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο από έργα ΑΠΕ και Σ.Η.Θ.Υ.Α., ενθαρρύνεται η αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση που στηρίζεται σε έργα ΑΠΕ και καθιερώνεται η τηλεποπτεία και τηλεδιαχείριση μεγάλου αριθμού σταθμών ΑΠΕ από τον Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας.
9. Καθιερώνονται αυστηρά μέτρα κατά των ρευματοκλοπών και των στρατηγικών κακοπληρωτών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, με στόχο τη μείωση των επιβαρύνσεων που υφίσταται ο μέσος καταναλωτής ηλεκτρικού ρεύματος από τα φαινόμενα αυτά. Στο πλαίσιο αυτό, περιλαμβάνεται η υποχρέωση προσκόμισης νέας Υπεύθυνης Δήλωσης του αδειούχου ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη αν αλλάξει ο φορέας επιχείρησης, η αφαίρεση επαγγελματικής άδειας ηλεκτρολόγου σε περίπτωση συμμετοχής σε ρευματοκλοπή, θεσμοθετείται η δυνατότητα του ΔΕΔΔΗΕ να λαμβάνει πληροφορίες από την ΑΑΔΕ για φορολογικά στοιχεία απαραίτητα για την αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών και τίθεται ρητός χρόνος παραμονής στην καθολική υπηρεσία (τέσσερεις μήνες), για μη ευάλωτους καταναλωτές ρεύματος που δεν πληρώνουν τον λογαριασμό τους.
10. Για την επιτάχυνση της προώθησης του εθνικής σημασίας σχεδίου ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και την ταχύτερη αξιοποίηση του εθνικού αιολικού θαλάσσιου δυναμικού που είναι το καλύτερο στην Ανατολική Μεσόγειο, παρέχεται η δυνατότητα στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων να πραγματοποιεί η ίδια ή μέσω εταιρίας ειδικού σκοπού έρευνες και μετρήσεις, που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη των νέων πάρκων, και ενισχύεται σημαντικά σε προσωπικό για την προώθηση των νέων αρμοδιοτήτων της.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Στο πολυνομοσχέδιο που θέτουμε σε δημόσια διαβούλευση, συμπεριλαμβάνονται νευραλγικές μεταρρυθμίσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως αυτή για τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, αλλά και για τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Οι ενδιαφερόμενοι για τα πολλαπλά και σημαντικά θέματα που καλύπτει το νομοσχέδιό μας, έχουν πλέον όλα τα δεδομένα στη διάθεσή τους για να διατυπώσουν βάσιμα και εμπεριστατωμένα τα σχόλιά τους».
Για να δείτε το νομοσχέδιο και να κάνετε σχόλια στη διαβούλευση πατήστε εδώ
Αλλαγές με τα πρόδηλα σφάλματα στους δασικούς χάρτες ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος. Θα εξετάζονται κατά προτεραιότητα τα αποδεκτά αιτήματα προδήλων σφαλμάτων.
Σε Εγκύκλιο που εξέδωσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προβλέπεται πως τα αποδεκτά αιτήματα προδήλων σφαλμάτων θα προωθούνται, άμεσα, στις αρμόδιες Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), ώστε να εξετάζονται κατά προτεραιότητα.
Σημειώνεται πως τα εν λόγω αιτήματα αφορούν σε προδήλως λανθασμένη αποτύπωση του χαρακτήρα εκτάσεων ιδιοκτησίας πολιτών και φορέων στο δασικό χάρτη της ευρύτερης περιοχής, που έρχεται σε αντίθεση με τα πραγματικά δεδομένα του ιστορικού και του πρόσφατου ορθοφωτοχάρτη.
Στην Εγκύκλιο σημειώνεται πως σκοπός αυτής της προτεραιοποίησης είναι να επιτυγχάνεται αφενός η πρόοδος των εργασιών για την ολική κύρωση του δασικού χάρτη εντός των δεδομένων προθεσμιών και αφετέρου με την υλοποίησή τους επί του υποβάθρου του δασικού χάρτη να αποτελούν οδηγό και εργαλείο για την κρίση της επιτροπής σε όμορες σε αυτές αντιρρήσεις, στο επόμενο στάδιο εξέτασης.
Ακόμη, επισημαίνεται ότι απορριφθέντα πρόδηλα σφάλματα, για τα οποία καταβλήθηκε το αναλογούν ειδικό τέλος, όπου οφείλεται, λογίζονται σε κάθε περίπτωση ως υποβληθείσες αντιρρήσεις (άρθρο 17 ν. 3889/2010).
Η σχετική Εγκύκλιο αναφέρει τα εξής:
Στα πλαίσια της ομαδοποίησης κατά χωρικό τομέα της (5) σχετικής εγκυκλίου, ενόψει του σχεδιασμού των εργασιών σας για την αποστολή υπομνημάτων προς τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.), να προωθούνται κατά προτεραιότητα αιτήματα προδήλων σφαλμάτων, που έχουν γίνει αποδεκτά από την υπηρεσία σας, ώστε να επιτυγχάνεται αφενός η πρόοδος των εργασιών για την ολική κύρωση του δασικού χάρτη εντός των δεδομένων προθεσμιών και αφετέρου µε την υλοποίησή τους επί του υποβάθρου του δασικού χάρτη να αποτελούν οδηγό και εργαλείο για την κρίση της επιτροπής σε όμορες σε αυτές αντιρρήσεις, στο επόμενο στάδιο εξέτασης.
Επισημαίνεται ότι απορριφθέντα πρόδηλα σφάλματα, για τα οποία καταβλήθηκε το αναλογούν ειδικό τέλος, όπου οφείλεται, λογίζονται σε κάθε περίπτωση ως υποβληθείσες αντιρρήσεις (άρθρο 17 ν. 3889/2010).
Οι Δ/νσεις Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών προς τις οποίες αποστέλλεται το παρόν, να ενημερώσουν αναλόγως τις ΕΠ.Ε.Α.
Μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει η διαδικασία με τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης, με αποτέλεσμα να είναι όλα στον «αέρα» και να παραμένει η τεχνική λύση του ΟΠΕΚΕΠΕ στη νέα ΚΑΠ.
Θυμίζουμε ότι με νέο νόμο πάει μέχρι τις 31/12/2025, η διαδικασία εκπόνησης, υποβολής και έγκρισης των διαχειριστικών σχεδίων των βοσκήσιμων γαιών.
Το μπαλάκι των ευθυνών για την καθυστέρηση ο υπουργός ΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης, το ρίχνει στους Περιφερειάρχες.
Τα θύματα πάντως όλης αυτής της καθυστέρησης είναι οι ίδιοι κτηνοτρόφοι.
Επιστολή στους 13 Περιφερειάρχες της χώρας, με την οποία τους ζητεί να δηλώσουν αν προτίθενται ή όχι να αναλάβουν τη διαδικασία εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, έστειλε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, με στόχο να δοθεί άμεση λύση στο μείζον αυτό ζήτημα που λιμνάζει επί χρόνια και προκαλεί προβλήματα στην ανάπτυξη της κτηνοτροφικής παραγωγής.
Στην επιστολή του προς τους Περιφερειάρχες ο ΥπΑΑΤ αναφέρει:
«Λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην διαδικασία εκπόνησης και ολοκλήρωσης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης στην διάρκεια των χρόνων αλλά κυρίως τις προσφάτως ψηφισθείσες διατάξεις, άρθρα 7 και 8 του νόμου 5087/2024 (ΦΕΚ Α 25/16-02-2024), που αφορούν στον τρόπο, στην διαδικασία διεξαγωγής και στο χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσης (έτος 2025) των σχεδίων βόσκησης, παρακαλούμε όπως μας γνωστοποιήσετε την πρόθεσή σας περί ανάληψης της διαδικασίας εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες».
Το πλαίσιο εφαρμογής
Σημειώνεται ότι οι περιφέρειες, Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, που ανέλαβαν την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, μετά την ανάρτηση των σχετικών διακηρύξεων, δέχθηκαν προδικαστικές προσφυγές κατά κάποιων όρων των διακηρύξεων από υποψήφιους αναδόχους, οι οποίες έγιναν δεκτές από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο των διαγωνισμών κατά το σκεπτικό.
Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνοντας υπόψιν αφενός τις χρόνιες καθυστερήσεις επί των διαδικασιών εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης και αφετέρου τις προσφάτως ψηφισθείσες διατάξεις, άρθρα 7 και 8 του νόμου 5087/2024 (ΦΕΚ Α 25/16-02-2024), που αφορούν στον τρόπο, στην διαδικασία διεξαγωγής και στο χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσης (έτος 2025) των σχεδίων βόσκησης, εστάλησαν από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη, επιστολές προς του Περιφερειάρχες, με τις οποίες, καλούνται να γνωστοποιήσουν την πρόθεσή τους περί ανάληψης ή μη της διαδικασίας εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης μέσα στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες, ειδάλλως θα αναλάβει την διαδικασία εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση, δεν έπραξε όσα έπρεπε για να εφαρμόσει το νόμο, αφού ουδέποτε συνέταξε και προχώρησε τις προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ του υπουργείου και των περιφερειών. Και δεν έκανε καμία ενέργεια για να αναρτηθούν οι εν λόγω διαγωνισμοί.
Από τις 13 Περιφέρειες δύο προχώρησαν σε ανάρτηση του διαγωνισμού, πέντε αρνήθηκαν να υπογράψουν προγραμματική σύμβαση, ενώ οι υπόλοιπες έξι αναμενόταν να προχωρήσουν σε αναρτήσεις.
Κυρώσεις
Σημειώνεται ότι η εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης δεν είναι απλώς πολιτική βούληση της κυβέρνησης, αλλά κανονιστική υποχρέωση της χώρας προς την ΕΕ, προκειμένου να δίδει τις επιδοτήσεις με τρόπο σωστό και δίκαιο και με στόχο την τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών. Η μέχρι τώρα μη συμμόρφωση, έχει φέρει την χώρα σε δυσχερή θέση και ελλοχεύει τον κίνδυνο κυρώσεων.
Ήδη έχουν επιβληθεί στη χώρα μας πρόστιμα τα οποία αθροιστικά ξεπερνούν τα 450 εκατ. ευρώ για λόγους που σχετίζονται με το πώς διαχειρίζεται η χώρα μας τους βοσκοτόπους. Η μη ύπαρξη Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης οδήγησε στα πρόστιμα αυτά.
Επιπτώσεις
Παράλληλα χωρίς την ύπαρξη Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης δεν είναι δυνατή η διαμόρφωση εθνικού χάρτη επιλέξιμων βοσκοτόπων με αποτέλεσμα να μη μπορούν να εφαρμοσθούν πολιτικές και δράσεις όπως:
- η ενίσχυση της νομαδικής κτηνοτροφίας,
- η βόσκηση βάσει σχεδίου σε προστατευόμενες περιοχές,
- η προστασία της βιοποικιλότητας σε μειονεκτικές περιοχές και γενικότερα
- δεν μπορεί να υπάρξει εθνικός, μακρόπνοος σχεδιασμός στην ζωική παραγωγή.
Με τα διαχειριστικά σχέδια ρυθμίζονται οι όροι χρήσης για βόσκηση, σύμφωνα με τις υφιστάμενες και τις προκύπτουσες, συμβατές με τη δασική νομοθεσία και τη βοσκή παράλληλες χρήσεις και τη βοσκοϊκανότητα της κάθε περιοχής και διασφαλίζεται η αειφόρος διαχείριση και απρόσκοπτη αξιοποίηση των βοσκήσιμων γαιών για τις ανάγκες βόσκησης των ποιμνίων. Η έλλειψή τους καθιστά αδύνατο τον προσδιορισμό του αριθμού και του είδους των ζώων που μπορούν να βοσκήσουν σε κάθε βοσκότοπο, στοιχείο που έχει άμεση σχέση με την δίκαιη κατανομή των ενισχύσεων.
Νομοθεσία
Για λόγους επιτάχυνσης της διαδικασίας, με την τρέχουσα νομοθεσία, το ΥπΑΑΤ, αναθέτει την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης στις Περιφέρειες της χώρας, οι οποίες υποχρεούνται να αναρτήσουν τη διακήρυξη τους εντός ενός μήνα από την υπογραφή της σχετικής προγραμματικής σύμβασης.
Σε αντίθετη περίπτωση, την ευθύνη ανάρτησης, καθώς και τη διαδικασία εκπόνησης και σύναψης σύμβασης, αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων χωρίς την έγκριση της Δασικής Αρχής, όπως απαιτείται σήμερα.
Παράλληλα, μέχρι τις 31.12.2025 εκπονούνται, υποβάλλονται και εγκρίνονται τα διαχειριστικά σχέδια των βοσκήσιμων γαιών της χώρας. Μετά την προθεσμία αυτή δεν επιτρέπεται η ενεργοποίηση δικαιωμάτων ενίσχυσης για την εν λόγω έκταση, χωρίς την ύπαρξη και εφαρμογή εγκεκριμένου διαχειριστικού σχεδίου βόσκησης.
Ξεκινά η πληρωμή ανταποδοτικού τέλους για τις ανάγκες του εθνικού προγράμματος συλλογής και διαχείρισης νεκρών ζώων.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται κυρίως από κρατικά κονδύλια, προκειμένου να συνδράμει τους κτηνοτρόφους στη συμμόρφωσή τους με τη νομοθετική απαίτηση περί ορθής διαχείρισης των νεκρών ζώων. Συμπληρωματικά της κρατικής χρηματοδότησης, ο κτηνοτρόφος συμβάλλει, στην υλοποίηση αυτής της υποχρέωσης του, με την καταβολή του τέλους.
Ήδη σε κάποιες Περιφέρειες πήγαν τα ειδοποιητήρια στους κτηνοτρόφους.
Η καταβολή του τέλους για το έτος 2024, ξεκινά από 1 Απριλίου και ολοκληρώνεται έως και 30 Ιουνίου 2024.
Το πρόγραμμα δεν εφαρμόζεται σε βόρειο και νότιο Αιγαίο και στα Ιόνια νησιά.
Με το ετήσιο ανταποδοτικό τέλος ανά ζωντανό ζώο γίνεται η χρηματοδότηση του εθνικού προγράμματος συλλογής και διαχείρισης (ΕΠΣΥΔ) των νεκρών βοοειδών, αιγών, προβάτων και χοίρων σε κάθε εκμετάλλευση της χώρας.
Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ, το ετήσιο ανταποδοτικό τέλος θα αφορά την κάθε εκμετάλλευση της χώρας, για τις ανάγκες του προγράμματος ΕΠΣΥΔ.
Καθορίζεται ανάλογα με τον αριθμό των ζώντων ζώων αυτής, όπως δηλώνεται για τους πληθυσμούς αιγοπροβάτων και χοιρινών κατά την τελευταία ετήσια απογραφή, καθώς και για τους πληθυσμούς των βοοειδών, από τα στοιχεία του ηλεκτρονικού Μητρώου της εκμετάλλευσης βοοειδών, στο τέλος κάθε έτους, όπως αποτυπώνονται στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κτηνιατρικής - Σήμανση και Καταγραφή Ζωικού Κεφαλαίου (ΟΠΣΚ).
Το ετήσιο τέλος ανέρχεται σε 1,5 € για κάθε βοοειδές, σε 0,4 € για κάθε χοίρο, σε 0,2 € για κάθε πρόβατο ή αίγα.
Το τέλος εισπράττεται με τη διαδικασία του ηλεκτρονικού παράβολου (e-παράβολο) και αποτελεί έσοδο της κάθε Περιφέρειας που ανήκει ο κάτοχος.
Η μη είσπραξη του ανταποδοτικού τέλους ανά εκμετάλλευση καθιστά τον κάτοχο μη δικαιούχο οιασδήποτε οικονομικής αποζημίωσης και ενίσχυσης που προκύπτει από την επιβολή κτηνιατρικών μέτρων εξυγίανσης του ζωικού του κεφαλαίου, σύμφωνα με τη σχετική ετήσια κοινή υπουργική απόφαση περί έγκρισης του προγράμματος οικονομικών αποζημιώσεων και ενισχύσεων.
Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)
Άρχισαν εδώ και μια εβδομάδα οι σπορές ηλίανθου, ενώ παράλληλα ξεκίνησαν και οι υπογραφές συμβολαίων.
Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», Λάμπης Κουμπρίδης, «έχει ξεκινήσει η σπορά στην περιοχή και έχουν δηλωθεί για ενεργειακό ηλίανθο 15.000 στρέμματα αλλά αυτό το νούμερο μπορεί να αλλάξει.
Η Ένωση ανακοίνωσε την έναρξη των συμβάσεων για την καλλιεργητική περίοδο του 2024 με ελάχιστη (ανοικτή) τιμή για τον παραγωγό τα 400 ευρώ ανά τόνο (40 λεπτά το κιλό) για τον ενεργειακό ηλίανθο.
Επίσης θα πριμοδοτήσει τους αγρότες που θα προμηθευτούν από την Ένωση τα αγροτικά εφόδια του ηλίανθου, με ταυτόχρονη παράδοση της παραγωγής τους στον Συνεταιρισμό, με έκπτωση επί της αξίας των αγροτικών εφοδίων, ισόποση με την αξία που αντιστοιχεί σε 20 ευρώ τον τόνο (2 λεπτά το κιλό) παραδιδόμενου προϊόντος.
Ακόμη στα πλαίσια της σύμβασης θα προβεί σε δωρεάν ασφάλιση έναντι προσωπικού ατυχήματος, όλων των παραγωγών που θα της εμπιστευτούν την παραγωγή τους».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει σήμερα την αύξηση των δασμών στις εισαγωγές στην ΕΕ δημητριακών και ελαιούχων σπόρων (κυρίως σιταριού, του καλαμποκιού και του ηλιέλαιου) από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Ουσιαστικά μετά τις αντιδράσεις των αγροτών από την ανατολική Ευρώπη για τις πτώσεις τιμών, αφήνει τις ελεύθερες εισαγωγές στην ΕΕ για τα ουκρανικά προϊόντα και μπλοκάρει τις εισαγωγές από Ρωσία και Λευκορωσία.
Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η επιβολή δασμού 95 ευρώ ανά τόνο δημητριακών, καθώς επίσης δασμοί 50% σε ελαιούχους σπόρους και προϊόντα που παράγονται με την επεξεργασία τους.
Η Επιτροπή έχει σχεδιάσει τα συγκεκριμένα μέτρα με στόχο:
- να αποτρέψει την αποσταθεροποίηση της αγοράς της ΕΕ μέσω οποιασδήποτε μελλοντικής σημαντικής ανακατεύθυνσης των ρωσικών προϊόντων σιτηρών στην αγορά της ΕΕ.
- την αντιμετώπιση των ρωσικών εξαγωγών παράνομα οικειοποιημένων σιτηρών που παράγονται στα εδάφη της Ουκρανίας, ορισμένα από τα οποία έχουν εξαχθεί παράνομα στην αγορά της ΕΕ εσκεμμένα εσφαλμένα χαρακτηρισμένα ως «ρωσικά». Οι δασμοί που προτείνονται σήμερα θα διασφαλίσουν ότι αυτή η παράνομη μέθοδος εξαγωγής δεν είναι πλέον επικερδής.
- να αποτρέψει τη Ρωσία από το να χρησιμοποιεί τα έσοδα από τις εξαγωγές στην ΕΕ - τόσο των ρωσικών όσο και των παράνομα οικειοποιημένων ουκρανικών προϊόντων σιτηρών - για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, δήλωσε: «Προτείνουμε την επιβολή δασμών σε αυτές τις ρωσικές εισαγωγές για να μετριαστεί ο αυξανόμενος κίνδυνος για τις αγορές μας και τους αγρότες μας. Θα μειώσουν την ικανότητα της Ρωσίας να εκμεταλλευτεί την ΕΕ προς όφελος της πολεμικής της μηχανής Και διατηρούμε τη δέσμευσή μας για τη διατήρηση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας, ειδικά για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιτυγχάνουμε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της στήριξης της οικονομίας μας και των αγροτικών κοινοτήτων. Ταυτόχρονα, διατηρούμε την αδιάκοπη υποστήριξή μας προς την Ουκρανία».
Οι αυξημένοι δασμοί θα ισχύουν επίσης για τη Λευκορωσία, υπό το φως των στενών πολιτικών και οικονομικών δεσμών της χώρας με τη Ρωσία.
Επιπλέον, με τη συμπερίληψη της Λευκορωσίας στο νέο μέτρο, η ΕΕ θα εμποδίσει τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει τη Λευκορωσία για να παρακάμψει τους νέους δασμούς και να διοχετεύσει τα προϊόντα της στην αγορά της ΕΕ.
Η διαμετακόμιση δημητριακών, ελαιούχων σπόρων και παράγωγων αυτών από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία σε τρίτες χώρες δεν επηρεάζεται από τη σημερινή πρόταση, υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αυτό που δεν ανακοίνωσε η Επιτροπή είναι αν τα μέτρα που προτείνει θα επηρεάσουν τις τιμές των συγκεκριμένων προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ξεκάθαρη είναι η στάση της Πολωνίας για την εφαρμογή Οικολογικών Προγραμμάτων (Eco Schemes) της ΚΑΠ 2023 - 2027.
Η κυβέρνηση της Βαρσοβίας ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να είναι «εθελοντικές» οι απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας για τους αγρότες.
Πρόσφατα ο Πολωνός υφυπουργός Εξωτερικών, Adam Nowak, μιλώντας σε συνέδριο με θέμα: «Όραμα για τη Γεωργία στην Ευρώπη», που έγινε στο Plovdiv της Βουλγαρίας, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «οι αγρότες χρειάζονται στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα αυστηρά πρότυπα και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις δεν αναμένεται να καταλήξουν σύντομα μια συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να καταστήσει «εθελοντικές» τις απαιτήσεις της Πράσινης Συμφωνίας και να προσφέρει επαρκή οικονομική αποζημίωση στους αγρότες που τις εφαρμόζουν.
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να ανοίξουν διάλογο με τους διαδηλωτές στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας σε όλα τα στάδια, αντί να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους κεκλεισμένων των θυρών.
«Εάν η αγροτική παραγωγή δεν είναι κερδοφόρα, οι αγρότες δεν θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν σύγχρονες τεχνολογίες. Αυτό θα οδηγήσει σταδιακά στο να γίνεται όλο και λιγότερο ανταγωνιστική η ευρωπαϊκή γεωργία», δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο Πολωνός υπουργός κ. Nowak.
Επίσης ανέφερε ότι «τα κονδύλια των άμεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ δεν έχουν αναπροσαρμοσθεί εδώ και αρκετά χρόνια και θα πρέπει να ανοίξει αυτή η συζήτηση στα όργανα της ΕΕ.
Είναι ένα σημαντικό μέσο οικονομικής στήριξης του αγροτοκτηνοτροφικού κλάδου εν μέσω αυξανόμενου κόστους παραγωγής».
Ακόμη ο Πολωνός υπουργός επεσήμανε την ανάγκη για εξομοίωση των ποιοτικών προτύπων στα αγροδιατροφικά προϊόντα που διακινούνται στην ΕΕ, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής τους.
Για την 21η Μαρτίου Παγκόσμια ημέρα Δασοπονίας και Διεθνή Ημέρα Δασών αναφέρεται ανακοίνωση του ΓΕΩΤΕ.Ε. Ανατολικής Μακεδονίας.
Συγκεκριμένα η ανακοίνωση αναφέρει τα εξής:
Συμπληρώνονται φέτος πενήντα ένα (51) χρόνια από την 21η Μαρτίου του 1973, ημερομηνία που με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας & Τροφίμων (F. A. O.) του ΟΗΕ, ορίστηκε ως η «Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας», με κύριο σκοπό να φέρει τον άνθρωπο πιο κοντά στα δάση που καλύπτουν το 25% της επιφάνειας της Γης, να του κεντρίσει το ενδιαφέρον για να μάθει περισσότερα για τις λειτουργίες τους, αλλά και για την ανάγκη προστασίας τους, που είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη επιβίωση.
H 21η Μαρτίου μέχρι το 2011 εορταζόταν ως η Παγκόσμια Μέρα Δασοπονίας. Τον Δεκέμβριο του 2012 όμως, η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών κήρυξε την 21η Μαρτίου, ως «Διεθνή Μέρα Δασών». Με βάση την απόφαση αυτή, όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ κλήθηκαν να υιοθετήσουν από το 2013 και εντεύθεν, την 21η Μαρτίου, ως την ημέρα κατά την οποία θα τιμάται το δάσος. Περαιτέρω αποφασίστηκε να καθορίζεται κάθε χρόνο ένα θέμα για ανάδειξη σε ότι αφορά την προσφορά των δασών στην ανθρωπότητα. Θέμα της φετινής χρονιάς, όπως καθορίστηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, είναι: «Δάση και καινοτομία: νέες λύσεις για έναν καλύτερο κόσμο».
Η φετινή επέτειος είναι ένα κάλεσμα για δράση όλων μας για την αξιοποίηση των τεχνολογικών καινοτομιών για τα δάση μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε την αυξανόμενη απειλή της αποψίλωσης των δασών, της υποβάθμισης των οικοτόπων και της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον τα δασικά προϊόντα μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία εναλλακτικών λύσεων με βιώσιμα υλικά που θα αντικαταστήσουν υλικά όπως ο χάλυβας, τα πλαστικά και οι συνθετικές ίνες. Τέτοια επιβλαβή πλαστικά μπορούν πλέον να αντικατασταθούν με βιοδιασπώμενες εναλλακτικές λύσεις από το ξύλο ώστε να αντικαταστήσουμε το γραφίτη και τα μέταλλα σπάνιων γαιών στις μπαταρίες και να δημιουργήσουμε νέες βιώσιμες ίνες στην αναμόρφωση της βιομηχανίας της μόδας. Επιπρόσθετα, οι καινοτομίες που υπάρχουν στον τομέα των drones μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που εμείς διαχειριζόμαστε και προστατεύουμε τα δάση μας, βοηθώντας έτσι στον εντοπισμό και την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών κι άλλων παράνομων παρεμβάσεων καθώς και για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και των εύθραυστων οικοσυστημάτων.
Η Διεθνής Μέρα Δασών στοχεύει στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία των δασικών οικοσυστημάτων και των δασών γενικότερα κι έχει καθιερωθεί ως μέρα για την προβολή της αξίας και σημασίας που έχουν τα δάση, καθώς επίσης και για την ανάγκη προστασίας τους, ώστε να διατηρηθεί η ζωή στον πλανήτη μας. Ιδιαίτερα στις μέρες μας, όπου υπάρχει πληθώρα αρνητικών εξελίξεων στα περιβαλλοντικά θέματα, όπως η κλιματική αλλαγή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ερημοποίηση της γης, οι απειλές στη βιοποικιλότητα και η εκτεταμένη υλοτόμηση των τροπικών δασών.
Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα δασοπονίας – διεθνή μέρα δασών, κάθε χρόνο τιμούμε την προσφορά των δασών, εξαίρουμε τη σπουδαιότητα τους και περισσότερο από κάθε άλλη φορά, τονίζουμε την άμεση ανάγκη προστασίας και επαύξησης τους, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη δική μας επιβίωση, ενέργειες τις οποίες θα πρέπει να κάνουμε κάθε μέρα του έτους ώστε να πετύχουμε τον επιθυμητό στόχο που είναι η προστασία των δασών.
Τα υγιή δάση είναι απαραίτητα για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα, παρέχοντας καθαρό αέρα και νερό και αποτελούν καταφύγια βιολογικής ποικιλότητας. Πολλά από τα φάρμακα στα οποία βασιζόμαστε σήμερα προέρχονται από δάση. Το 25% των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις ανεπτυγμένες χώρες είναι φυτικής προέλευσης, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί να φτάσει και το 80%. Περνώντας χρόνο μέσα στο δάσος και στη φύση μειώνεται το άγχος, μειώνεται η αρτηριακή πίεση και βελτιώνεται η διάθεση. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι τόσο η άσκηση στα δάση όσο και η απλή επίσκεψη σε αυτά έχει θετικές επιδράσεις στον άνθρωπο και στην υγεία του, ιδιαίτερα μάλιστα στην περιοχή μας που διαθέτει αρκετά περιαστικά δάση.
Ο 21ος αιώνας θεωρείται ο πλέον κρίσιμος όχι μόνο για την επιβίωση του ανθρώπου αλλά και για τη διάσωση των δασών που απέμειναν, αφού αυτά τα δύο είναι αμοιβαία αλληλοεξαρτώμενα και η επίτευξη του ενός προϋποθέτει την επίτευξη του άλλου. Στο κατώφλι της νέας χιλιετίας, η περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική σπουδαιότητα των δασών καθίσταται περισσότερο σημαντική από ποτέ, εξαιτίας της διαρκώς επιδεινούμενης διαταραχής του οικολογικού ισοζυγίου του πλανήτη. Tον 15ο αιώνα τα δάση κάλυπταν περίπου τη μισή έκταση της γης, ενώ σήμερα λιγότερο από το ένα τρίτο της. Οι καταστροφές των δασών έφθασαν στο ζενίθ στα μέσα του 19ου αιώνα με τη βιομηχανική επανάσταση. Η συστηματική μείωση της συνολικής δασοκάλυψης από τις αλόγιστες, άπληστες και απρογραμμάτιστες ενέργειες του καταναλωτικού ανθρώπου, κυρίως τα τελευταία διακόσια χρόνια, καθώς και οι δυσμενέστατες επιπτώσεις που επακολούθησαν, κατέστησαν προφανή τη ζωτική σημασία των δασών για τη διατήρηση της βιόσφαιρας επί της γης.
Το παράρτημα της Ανατολικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, υπηρετώντας το ρόλο του, ως θεσμοθετημένου συμβούλου σε θέματα πρωτογενούς παραγωγής και προστασίας περιβάλλοντος, προσηλωμένο στις αρχές της ορθολογικής και αειφορικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της κοινής ωφέλειας, της διατήρησης της βιοποικιλότητας και της συνολικής κι ολοκληρωμένης προσέγγισης, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες με την υποστήριξη των επιστημόνων μελών του, προς την εξασφάλιση της διατήρησης των πόρων και των προσόδων στο διηνεκές σε συνδυασμό με την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων.
Η 21η Μαρτίου 2023, είναι η Διεθνής Ημέρα Δασών, αλλά για το Βόρειο Ημισφαίριο είναι η Εαρινή Ισημερία, το ουσιαστικό ξεκίνημα της Άνοιξης. Αυτό το ξύπνημα της φύσης από τη χειμερινή της αδράνεια, ας αποτελέσει μια αφύπνιση για όλους μας και την απαρχή για μια νέα, πιο περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένη πολιτική που θα αναβαθμίσει το διαταραγμένο φυσικό περιβάλλον αλλά και θα δώσει οικονομικές και παραγωγικές λύσεις σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της χώρας μας. Τότε και μόνο τότε θα επιτευχθεί ο πολυπόθητος στόχος της βελτίωσης της ποιότητας της ζωής μας και θα εξασφαλιστεί ένα βιώσιμο μέλλον για εμάς και τις επόμενες γενιές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση ορισμένων διατάξεων της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΑΠ), με στόχο την επίτευξη μείωσης της γραφειοκρατίας και αποδυνάμωσης της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ.
Οι αποφάσεις αυτές ήρθαν μετά από ένα κύμα αντιδράσεων από τους αγρότες σε πολλές χώρες της ΕΕ αλλά και στην Ελλάδα.
Οι προτάσεις αυτές, που σχετίζονται με την αιρεσιμότητα και τα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ, αποσκοπούν στη μείωση του φόρτου εργασίας που σχετίζεται με τους ελέγχους και τους παρέχουν στους αγρότες και κτηνοτρόφους μεγαλύτερη ευελιξία για τη συμμόρφωση με ορισμένες περιβαλλοντικές προϋποθέσεις.
Όπως υποστηρίζει η Επιτροπή, αυτή η νομοθετική πρόταση αποτελεί άμεση απάντηση στα εκατοντάδες αιτήματα που ελήφθησαν των μεγάλο αριθμό αγροτικών οργανώσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Παράλληλα η Επιτροπή στέλνει στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έγγραφο προβληματισμού, στο οποίο περιγράφονται διάφορα μέτρα για τη βελτίωση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά: «Η Επιτροπή αναλαμβάνει ισχυρή και ταχεία δράση για τη στήριξη των γεωργών μας σε μια περίοδο κατά την οποία αντιμετωπίζουν πολυάριθμες προκλήσεις και ανησυχίες. Οι σημερινές προτάσεις - που καταρτίζονται σε στενή συνεργασία με τους γεωργούς, τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, τα κράτη μέλη και τους βουλευτές του ΕΚ - προσφέρουν στοχευμένες δυνατότητες ευελιξίας για να βοηθήσουν τους γεωργούς να επιτελέσουν το ζωτικό τους έργο με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και βεβαιότητα. Στέλνουμε ένα σαφές μήνυμα ότι η γεωργική πολιτική προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες πραγματικότητες, παραμένοντας παράλληλα επικεντρωμένη στη βασική προτεραιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να στέκεται σταθερά στο πλευρό των γεωργών μας, οι οποίοι διατηρούν την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ και υπηρετούν στην πρώτη γραμμή της δράσης μας για το κλίμα και το περιβάλλον».
Μετά την εφαρμογή του πρώτου έτους της ΚΑΠ η Επιτροπή προτείνει στοχευμένη επανεξέταση ορισμένων προϋποθέσεων στον Κανονισμό για τα Στρατηγικά Σχέδια των κρατών μελών. Η επανεξέταση αφορά τις ακόλουθες προϋποθέσεις αιρεσιμότητας και αφορά τα πρότυπα Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΓΠΚ):
- ΚΓΠΚ 8 για ελάχιστο ποσοστό γης που διατίθεται για μη παραγωγικές εκτάσεις ή στοιχεία: Οι γεωργοί της ΕΕ θα πρέπει να διατηρήσουν τα υφιστάμενα χαρακτηριστικά τοπίου στη γη τους, αλλά δεν θα υποχρεούνται πλέον να αφιερώνουν ένα ελάχιστο μέρος της αρόσιμης γης τους σε μη παραγωγικές περιοχές, όπως η γη υπό αγρανάπαυση. Αντί αυτού, μπορούν να επιλέξουν, σε εθελοντική βάση, να διατηρήσουν μέρος της αρόσιμης γης τους μη παραγωγικά - ή να δημιουργήσουν νέα χαρακτηριστικά τοπίου (όπως φυτοφράκτες ή δέντρα) - και, ως εκ τούτου, να λάβουν πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη μέσω ενός οικολογικού προγράμματος που θα πρέπει να προσφέρουν όλα τα κράτη μέλη στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ. Όλοι οι γεωργοί της ΕΕ θα ενθαρρυνθούν να διατηρήσουν μη παραγωγικές περιοχές επωφελείς για τη βιοποικιλότητα χωρίς φόβο απώλειας εισοδήματος.
- ΚΓΠΚ 7 για την αμειψισπορά: Οι γεωργοί της ΕΕ θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν την απαίτηση αυτή επιλέγοντας είτε να εναλλάσσουν είτε να διαφοροποιήσουν τις καλλιέργειές τους, ανάλογα με τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν και εάν η χώρα τους αποφασίσει να συμπεριλάβει την επιλογή της διαφοροποίησης των καλλιεργειών στο στρατηγικό τους σχέδιο για την ΚΑΠ. Η ευελιξία για τη διαφοροποίηση των καλλιεργειών αντί μόνο της αμειψισποράς θα επιτρέψει στους γεωργούς που πλήττονται από τακτική ξηρασία ή υπερβολικές βροχοπτώσεις να συμμορφωθούν ευκολότερα με την απαίτηση αυτή.
- ΚΓΠΚ 6 για την εδαφοκάλυψη κατά τις ευαίσθητες περιόδους: Τα κράτη μέλη θα έχουν πολύ μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τον καθορισμό του τι ορίζουν ως ευαίσθητες περιόδους και των πρακτικών που επιτρέπουν την εκπλήρωση αυτής της απαίτησης, υπό το πρίσμα των εθνικών και περιφερειακών συνθηκών τους και στο πλαίσιο της αυξανόμενης μεταβλητότητας των καιρικών συνθηκών.
Εκτός από αυτές τις ειδικές αλλαγές, η Επιτροπή προτείνει να μπορούν τα κράτη μέλη να εξαιρούν ορισμένες καλλιέργειες, τύπους εδάφους ή γεωργικά συστήματα από τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις σχετικά με την άροση, την εδαφοκάλυψη και την αμειψισπορά/διαφοροποίηση των καλλιεργειών (ΚΓΠΚ 5, 6, 7 αντίστοιχα).
Θα μπορούσαν επίσης να είναι δυνατές στοχευμένες εξαιρέσεις ώστε να επιτραπεί το όργωμα για την αποκατάσταση μόνιμων λειμώνων σε περιοχές Natura 2000 σε περίπτωση ζημίας λόγω θηρευτών ή χωροκατακτητικών ειδών (ΚΓΠΚ 9).
Οι εξαιρέσεις αυτές μπορούν να καθοριστούν για ολόκληρη την περίοδο της ΚΑΠ στα Στρατηγικά Σχέδια.
Ακόμη τονίζει η Επιτροπή ότι οι εξαιρέσεις θα πρέπει να περιορίζονται ως προς την έκταση και να θεσπίζονται μόνο όταν αποδεικνύονται αναγκαίες για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανεξετάσει τις αναγκαίες τροποποιήσεις για την επικύρωση των εξαιρέσεων και τη διατήρηση της συνοχής με τους συνολικούς περιβαλλοντικούς στόχους των Στρατηγικών Σχεδίων.
Σε ακραίες περιπτώσεις δυσμενών καιρικών συνθηκών που εμποδίζουν τους γεωργούς να εργαστούν σωστά και να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις ΚΓΠΚ, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να θεσπίσουν προσωρινές παρεκκλίσεις. Οι παρεκκλίσεις αυτές θα πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένες και να ισχύουν μόνο για τους θιγόμενους δικαιούχους.
Για να διασφαλιστεί ότι οι χώρες της ΕΕ μπορούν να προσαρμόζουν συχνότερα τα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΑΠ στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, η Επιτροπή προτείνει να διπλασιαστεί ο αριθμός των τροποποιήσεων που επιτρέπονται κάθε χρόνο. Κάθε επιτυχής διαδικασία απλούστευσης πρέπει να πραγματοποιείται σε στενή συνεργασία με τις εθνικές διοικήσεις.
Τέλος, η Επιτροπή προτείνει να εξαιρεθούν οι μικρές εκμεταλλεύσεις κάτω των 10 εκταρίων (100 στρέμματα) από τους ελέγχους και τις κυρώσεις που σχετίζονται με τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις αιρεσιμότητας. Αυτό θα μειώσει σημαντικά τον διοικητικό φόρτο που σχετίζεται με τους ελέγχους για τους μικροκαλλιεργητές που αντιπροσωπεύουν το 65 % των δικαιούχων της ΚΑΠ.
Το καμένο δάσος στον Έβρο μπορεί να ξαναγίνει με σημαντικές παρεμβάσεις και με σχεδιασμό που θα αποτρέπει παρόμοιες καταστροφές στο μέλλον.
Αυτό τονίστηκε στην Ημερίδα που οργάνωσε το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. στην Αλεξανδρούπολη, την Πέμπτη (7 Μαρτίου 2024), με τίτλο: «Δασικές Πυρκαγιές. Συμπεράσματα και Κατευθύνσεις. Η περίπτωση του Έβρου»
Την εκδήλωση τίμησαν και στήριξαν με τη συμμετοχή τους εκπρόσωποι της Πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Περιφέρειας, της Εκκλησίας, των Πολιτικών Κομμάτων, της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, των αρμοδίων Υπηρεσιών, των Σωμάτων Ασφαλείας, του Στρατού, της Πυροσβεστικής και πλήθος κόσμου.
Στην ημερίδα συμμετείχαν διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες καθώς και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Freiburg κ. Johan Georg Goldammer, οι οποίοι κατέθεσαν τις απόψεις τους με εμπεριστατωμένες εισηγήσεις και ανέπτυξαν έναν διάλογο με διαπιστώσεις και προτάσεις.
Στην ημερίδα η οποία, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. κ. Μενέλαο Γαρδικιώτη, διοργανώθηκε με στόχο την ανάδειξη της πολυπλοκότητας του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο του πορίσματος που επεξεργάστηκε αρμόδια επιτροπή του επιμελητηρίου, εξειδικευμένοι επιστήμονες σκιαγράφησαν την υφιστάμενη κατάσταση αναφορικά με το νομικό πλαίσιο, τα έργα δασικής αποκατάστασης στον Έβρο, τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς στη χλωρίδα και την πανίδα, καθώς και προτάσεις και κατευθύνσεις για το μέλλον στον σχεδιασμό της πρόληψης αλλά και της διαχείρισης μετά από ακραία φυσικά φαινόμενα.
Κατά την έναρξη της ημερίδας, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Ελευθέριος Αυγενάκης, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, αναφέρθηκε στην προσπάθεια αποκατάστασης των προβλημάτων της πυρκαγιάς που έπληξε το Εθνικό Πάρκο του Δάσους Δαδιάς, τονίζοντας πως η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ ανταποκρίθηκε άμεσα και είχε διαρκή παρουσία στην πληγείσα περιοχή, ενώ και οι εκπρόσωποι των εποπτευομένων φορέων έδρασαν με ταχύτητα, ευελιξία αλλά και αποφασιστικότητα. Η προσπάθεια για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν όχι απλώς δεν έχει σταματήσει, αλλά συνεχίζεται εντονότερη, μιας και αυτό επιβάλλεται να κάνει μία υπεύθυνη Πολιτεία.
Την αναγκαιότητα να προχωρήσει άμεσα η δασική μεταρρύθμιση ώστε, μέσω της ολοκληρωμένης διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων, να επιτευχθεί η θωράκιση των δημόσιων δασών απέναντι στην κλιματική κρίση υπογράμμισε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, συμμετέχοντας διαδικτυακά στην ημερίδα.
Στην σημαντικότητα της συνεργασίας πολιτών, θεσμικών φορέων και εκπροσώπων της πολιτείας σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να αποκατασταθούν τα τραύματα που άφησε στο πέρασμά της η μεγάλη πυρκαγιά, αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σταύρος Κελέτσης. Εκτιμώντας πως «η κλιματική κρίση θα μας φέρνει συχνά αντιμέτωπους με τέτοια φαινόμενα», σημείωσε πως «χρειαζόμαστε οπωσδήποτε τις απόψεις των επιστημόνων, των ειδικών, προκειμένου να αποκαταστήσουμε το δάσος αλλά και γενικότερα την οικονομία της περιοχής μας, άρα να αποκαταστήσουμε την επόμενη μέρα στο νομό, αλλά ταυτόχρονα περιμένουμε και τις προτάσεις που έχουν να κάνουν με την πρόληψη», ο κ. Κελέτσης εξέφρασε την πεποίθησή του για την ταχεία αποκατάσταση τόσο του δάσους όσο και της οικονομίας του νομού.
Την πορεία υλοποίησης του προγράμματος Antinero, της ενίσχυσης του ανθρωπίνου δυναμικού και του εξοπλισμού της Δασικής Υπηρεσίας παρουσίασε ο Γενικός Γραμματέας Δασών κ. Ευστάθιος Σταθόπουλος ο οποίος, αναγνωρίζοντας την ύπαρξη διαχρονικά διαχειριστικών μελετών στα δάση του Έβρου, σημείωσε πως το παγκόσμιο πρόβλημα της κλιματικής κρίσης εξαιτίας της οποίας εμφανίζονται ολοένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, δυσχεραίνει το έργο της προστασίας των δασών, ο σχεδιασμός της οποίας, όπως είπε, χρήζει συνεχούς προσαρμογής λόγω των εκάστοτε νέων δεδομένων.
Στον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών οι τοπικές κοινωνίες αναφέρθηκε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Freiburg κ. Johann Georg Goldammer. Υπογράμμισε την αναγκαιότητα των συνεργασιών και της εκπόνησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου που, μεταξύ άλλων, θα εκπαιδεύει τους πολίτες και θα αποκλείει τις επικαλύψεις ως προς τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων φορέων στην κατάσβεση των πυρκαγιών, με αναφορές σε πρακτικές άλλων χωρών και στον ρόλο και το έργο του παγκόσμιου δικτύου για την πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
Οι ειδικοί επισήμαναν ότι, βάσει των στατιστικών στοιχείων, παρουσιάζεται αυξητική τάση ως προς τη συχνότητα εκδήλωσης αλλά κυρίως την ένταση του φαινομένου των δασικών πυρκαγιών, κάτι που καθιστά αναγκαία την κατανόηση σε βάθος του προβλήματος και των λόγων της σταδιακής επιδείνωσής του. Επίσης, συμφώνησαν ότι το καμένο δάσος στον Έβρο μπορεί να επιστρέψει στην αρχική του κατάσταση μέσα από σημαντικές παρεμβάσεις και με σχεδιασμό που θα αποτρέπει παρόμοιες καταστροφές στο μέλλον. Επισημάνθηκε ότι στις δασικές εκτάσεις που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού, έχουν ξεκινήσει ήδη οι πρώτες παρεμβάσεις. Αφορούν, κατ’ αρχάς τη διατήρηση στην περιοχή των πουλιών και την άμεση κατασκευή έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, ταυτόχρονα όμως εκπονούνται συνεχώς μελέτες για το πώς θα γίνει το δάσος έτσι ακριβώς όπως ήταν πριν την πυρκαγιά.
Έπεσαν οι υπογραφές για συμβολαιακή γεωργία βιομηχανικής ντομάτας στην Ηλεία.
Ο Χρήστος Βαλιανάτος, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «ΕΥΦΟΡΗ ΓΗ», δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «υπογράφηκε εμπορική συμφωνία με την βιομηχανία ντοματοπολτού Κύκνος. Αφορά την βιομηχανική ντομάτα εσοδείας του 2024 και την παράδοση στο εργοστάσιο Σαβαλίων της εταιρείας.
Οι παραγωγοί μέλη του Συνεταιρισμού καλούνται για φέτος να καλλιεργήσουν 3.351 στρέμματα με βιομηχανική ντομάτα και να παραδόσουν 30.429 τόνους πιστοποιημένης παραγωγής με βάση τις απαιτήσεις του πρωτοκόλλου GLOBALGAP.
Η παράδοση του προϊόντος από τον Συνεταιρισμό στη βιομηχανία θα γίνει από τα μέσα Ιουλίου έως 25 Σεπτεμβρίου 2024 και συγκεκριμένα:
- Από μέσα Ιουλίου έως 31/7 - 6.800 τόνους
- Από 1/8 έως 31/8 - 21.166 τόνους
- Από 1/9 έως 25/9 - 2.463 τόνους
Οι τιμές παραγωγού για την βιομηχανική ντομάτα είναι στα ίδια επίπεδα με το 2023 και συγκεκριμένα η βασική τιμή είναι στα 132,10 ευρώ ο τόνος και με το μπόνους φτάνει στα 141,43 ευρώ ο τόνος».
Πραγματοποιήθηκε, το Σάββατο (2/3/2024), στο Δημαρχείο του Πλατέως Ημαθίας, συνάντηση πρώην τευτλοπαραγωγών από τους νομούς Ημαθίας, Πέλλας, Σερρών, Λάρισας, Ροδόπης και Έβρου, μετά από κάλεσμα του προέδρου του Αγροτικού Συλλόγου Γεωργών Αλεξάνδρειας κ. Γεώργιο Διαμαντόπουλου.
Θέμα της συνάντησης ήταν η υφιστάμενη κατάσταση και η σύσταση συντονιστικής επιτροπής για την διευθέτηση νομικών διαδικασιών σχετικά με τις ενέργειες για την κατάθεση αγωγής κατά των διοικήσεων της ΕΒΖ, από το 2016, με σκοπό την ανάκληση της απόφασης του 2020 σχετικά με το σχέδιο εξυγίανσης της ΕΒΖ που είχε εκπονήσει η τράπεζα Πειραιώς και δεν έχει εφαρμοστεί.
Το σχέδιο εξυγίανσης έγινε προκειμένου να τακτοποιηθούν οι οφειλές της ΕΒΖ στην τράπεζα για να επαναλειτουργήσει η βιομηχανία και να παραχθούν τεύτλα.
Η συμφωνία υποβλήθηκε το 2019, η απόφαση εκδόθηκε το 2020. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, το εργοστάσιο έπρεπε να επαναλειτουργήσει. Αντί αυτού, το έχει αποψιλωθεί από το μηχανολογικό εξοπλισμό του.
Το σχέδιο ανέφερε την συνέχιση της τευτλοκαλλιέργειας και ότι θα έπρεπε πανελλαδικά το 2022 να έχουν σπαρθεί 60.000 στρέμματα, ενώ το 2023 να είχαν σπαρθεί 80.000 στρέμματα.
Λόγω της πτώσης της διεθνής τιμής στο βαμβάκι αν ξαναγεννηθεί η καλλιέργεια τεύτλων στην χώρα μας θα είναι μια καλή εναλλακτική λύση.
Ακόμη αξίζει να αναφέρουμε ότι τα εργοστάσια στην Σερβία λειτουργούν κανονικά και δίνουν κέρδη 25 - 30 εκατ. ευρώ ετησίως στην τράπεζα.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Γεωργών Αλεξάνδρειας, Γεώργιος Διαμαντόπουλος, «ζητάμε να λειτουργήσει ξανά το εργοστάσιο ζάχαρης στο Πλατύ, όπως ανέφερε το σχέδιο εξυγίανσης. Αυτή την στιγμή δεν έχουμε τευτλοκαλλιέργεια στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το σχέδιο εξυγίανσης, το 2024 θα έπρεπε να καλιεργηθούν 130.000 στρέμματα με τεύτλα στην χώρα μας. Για να υπάρχει όμως καλλιέργεια θα πρέπει να υπάρχει και μεταποίηση.
Αν σκεφτούμε τις τρέχουσες τιμές της ζάχαρης στην ΕΕ θα καταλάβουμε το μέγεθος των χρημάτων που χάνει το κράτος αλλά και οι παραγωγοί.
Επίσης υπάρχει θέμα ευθυνών της διοίκησης για τον πλιάτσικο που έγινε στον μηχανολογικό εξοπλισμό του εργοστασίου.
Αντί να έχουμε καλλιέργεια και παραγωγή ζάχαρης για να πληρωθούν οι οφειλές της ΕΒΖ, προχωρήσαμε στην εύκολη λύση και πουλήθηκαν εκτάσεις στις Σέρρες και στην Λάρισα και το κτίριο της διοίκησης στην Θεσσαλονίκη».
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι ενεργειακές καλλιέργειες, ηλίανθου και ελαιοκράμβης, στην χώρα λόγω της καθυστέρησης κατανομής και των εισαγωγών βιοντίζελ.
Τα τελευταία χρόνια όταν κάνουν σπορά οι παραγωγοί δεν γνώριζουν την τιμή. Από την πλευρά της η μεταποίηση δεν γνωρίζει τι ποσότητες πρέπει να παράγει για να απορροφηθούν από την αγορά. Ουσιαστικά καταργείται στην πράξη η συμβολαιακή γεωργία.
Ο παραγωγός και πρόεδρος του Πανελλήνιου Αγροτικού Συλλόγου Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος, δηλώνει τα εξής: «αβλεψία και σκόπιμες παραλείψεις του ΥΠΕΝ αλλά και του ΥπΑΑΤ σχετικά με το νομικό πλαίσιο της αγοράς βιοντίζελ οδηγεί σε «μαρασμό» τις ενεργειακές καλλιέργειες, δίνοντας ένα ακόμη χτύπημα στο αγροτικό εισόδημα. Μοναδικοί ωφελημένοι οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών και κυρίως ένα από τα διυλιστήρια, οι οποίες συνεχίζουν να εισάγουν βιοντίζελ εις βάρος του βιοντίζελ που προέρχεται από τις ελληνικές ενεργειακές καλλιέργειες.
Προτιμάει το Υπουργείο Ενέργειας να εισάγονται ποσότητες βιοντίζελ, οι οποίες έρχονται ακόμη και από την Κίνα σύμφωνα με την ΕΕ, εις βάρος του βιοντίζελ από ελληνικές ενεργειακές πρώτες ύλες, οι οποίες σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία θα ενίσχυαν το αγροτικό εισόδημα; Δυστυχώς τα Υπουργεία αδυνατούν να ακούσουν την αγωνία τόσων χιλιάδων αγροτών, που βλέπουν μία μία τις εναλλακτικές καλλιέργειες να κλείνουν μην έχοντας τι να καλλιεργήσουν πλέον προκειμένω να εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα».
Θυμίζουμε πέρυσι λίγες ημέρες πριν τις εκλογές υπογράφηκε η Υπουργική Απόφαση, με την οποία έδιναν παράταση της περιόδου κατανομής βιοντίζελ και καθορισμό ποσότητας κατανομής για το 2023. Σύμφωνα με την τότε απόφαση για το έτος 2023 εκτιμάται ότι η συνολική ποσότητα κατανομής βιοντίζελ θα ανέλθει σε 140.000 χιλιόλιτρα (ίδια με την προηγούμενη χρονιά).
Στην συνέχεια άρχισαν οι εταιρείες να υπογράφουν συμβόλαια με τους παραγωγούς για τον ηλίανθο. Η αγορά, με εξαίρεση μια εταιρεία που υπόγραψε συμβόλαιο στα 42 λεπτά το κιλό, δίνει τιμές στα 33 με 35 λεπτά το κιλό, που οι παραγωγοί θεωρούν ότι είναι σε χαμηλά επίπεδα. Φέτος οι εταιρείες στην βόρεια Ελλάδα έδωσαν τις περσινές τιμές στα 40 έως 42 λεπτά.
Για τους παραγωγούς «κόκκινη γραμμή» είναι τα 45 λεπτά το κιλό συμβόλαιο, με μια απόδοση στα 300 κιλά το στρέμμα για να μπορούν να έχουν εισόδημα.
Ακόμη οι παραγωγοί ενεργειακών φυτών ζητούν με την τροποποίηση της ΚΑΠ να διορθωθεί μια αδικία και να ενταχθούν στις συνδεδεμένες ενισχύσεις οι καλλιέργειες ηλίανθου και ελαιοκράμβης.
Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σταύρος Κελέτσης, ως βουλευτής νομού Έβρου (του πρώτου στην χώρα σε καλλιέργειες ενεργειακών φυτών με περίπου 300.000 στρέμματα), θα πρέπει να αναλάβει τις σχετικές πρωτοβουλίες για στήριξη της καλλιέργειας.
Αύξηση εκτάσεων καλλιέργειας τεύτλων έχουμε στην ΕΕ και παραμένουν στα ύψη οι τιμές της ζάχαρης, ενώ στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη αδιαφορία για εγχώρια παραγωγή ζάχαρης.
Δηλαδή έχουμε μια χώρα που έχει αγρότες με γνώση της καλλιέργειας τεύτλων αλλά αδιαφορεί για να γίνουν επενδύσεις και να εκμεταλλευτεί στη διεθνή και εγχώρια ζήτηση.
Το Σάββατο (2/3) θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση αγροτών έξω από το εργοστάσιο της ΕΒΖ στο Πλατύ, προκειμένουν να ενημερωθούν για το σχέδιο της εξυγίανσης της Τράπεζας Πειραιώς για την βιομηχανία ζάχαρης το οποίο δεν υλοποιείται.
Θυμίζουμε ότι τέλη του 2023 η Τράπεζα Πειραιώς συνέστησε την τρίτη εταιρεία ειδικού σκοπού, προκειμένου να υλοποιηθεί το σχέδιο εξυγίανσης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (ΕΒΖ), το οποίο υπενθυμίζεται πως επικυρώθηκε από το δικαστήριο πριν 4 χρόνια, στις 26 Μαρτίου 2019. Από ότι είχε αποφασίσει το δικαστήριο τίποτα δεν έχει γίνει και οι αγρότες της περιοχής ζητούν να ενημερωθούν πως θα μπορούσαν για το θέμα.
Και ενώ η Ελλάδα δεν δείχνει ενδιαφέρον να παράγει ξανά ζάχαρη οι τιμές του προϊόντος συνεχίζουν να ακολουθούν ανοδική πορεία. Στα τέλη Δεκεμβρίου 2023 η μέση τιμή της λευκής ζάχαρης στην ΕΕ έφτασε στα 857 ευρώ το τόνος.
Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρουν ότι η παραγωγή λευκής ζάχαρης στην ΕΕ εκτιμάται ότι για το 2023/2024 θα ανέλθει σε 15,6 εκατ. τόνους, αυξημένη, κατά 7%, σε σχέση με το 2022/2023 (που ήταν 14,6 εκατ. τόνους) και κοντά στον μέσο όρο της 5ετίας που είναι 15,7 εκατομμύρια τόνους. Αυτό οφείλεται στην αύξηση των εκτάσεων καλλιέργειας τεύτλων στην ΕΕ (δηλαδή στην Ευρώπη αυξάνουν τα στρέμματα καλλιέργειας αλλά στην Ελλάδα δεν υπάρχει καλλιέργεια γιατί δεν μπορεί να βρει λύση στην μεταποίηση).
Παρά την αύξηση της ευρωπαϊκής παραγωγής όμως τα αποθέματα προβλέπεται να μείνουν σε σταθερά επίπεδα λόγω της μείωση των εισαγωγών στην ΕΕ, κατά 25%, που αναμένεται να έχουμε την φετινή εμπορική περίοδο (εκτίμηση για 1,9 εκατ. τόνους), σε σχέση με το ρεκόρ των 2,5 εκατ. τόνων που έγιναν το 2022/2023.
Επίσης παρά τις αυξημένες τιμές λιανικής η κατανάλωση ζάχαρης στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, ενά αναμένεται να ανακάμψει και η βιομηχανική χρήση της.
Την μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των δημόσιων δασών ανέλυσε την Τρίτη (27/2) ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, σε συνέντευξη Τύπου, γνωστοποιώντας παράλληλα τα δάση τα οποία αφορούν οι πρώτες διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται. Από τη διαχείριση πάντως απουσιάζουν για ακόμη μια φορά οι κτηνοτρόφοι.
Την μεταρρύθμιση για τη διαχείριση των δημόσιων δασών ανέλυσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, σήμερα (27/2) σε συνέντευξη Τύπου, γνωστοποιώντας παράλληλα τα δάση, τα οποία αφορούν οι πρώτες διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται. Ακόμη, παρουσίασε την πορεία υλοποίησης του προγράμματος προληπτικών καθαρισμών δασών (AntiNero), το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη σε πληθώρα περιοχών της χώρας.
Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Δασών, κ. Ευστάθιου Σταθόπουλου και του Γενικού Διευθυντή Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, κ. Ευάγγελου Γκουντούφα.
Πιο συγκεκριμένα, για τη διαχείριση των δημόσιων δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, όπως την περιέγραψε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνονται οι εξής πρωτοβουλίες, οι οποίες αποτυπώνονται σε διατάξεις σχεδίου νόμου, που αναμένεται να τεθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα σε δημόσια διαβούλευση:
- Η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων γίνεται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Με την πρόσκληση προκηρύσσεται η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης ενός ή περισσότερων δασών ή μιας ή περισσοτέρων διαχειριστικών μονάδων κατά μόνας ή από κοινού. Ο συνδυασμός των δασών ή των διαχειριστικών μονάδων στηρίζεται στην παραγωγική ικανότητα αυτών, τον βαθμό δυσκολίας της απόληψης, την απόσταση που τα χωρίζει, την πιθανότητα εκδήλωσης επικίνδυνης πυρκαγιάς και το έτος λήξης της διάρκειας των οικείων διαχειριστικών μελετών.
- Στην πρόσκληση ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
α) οι ποσότητες και τα είδη βιομάζας που επιτρέπεται κατ’ ανώτατο όριο να αποληφθούν σύμφωνα με τις εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες,
β) οι εργασίες καθαρισμού δασών, τα είδη και οι ποσότητες βιομάζας που θα αποληφθούν με αυτές, καθώς και ο χρονικός προγραμματισμός υλοποίησης αυτών των εργασιών,
γ) το ύψος της επιδότησης της βιομάζας που απολαμβάνεται ανά είδος και κατά περίπτωση, και
δ) το ελάχιστο ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο κ.ά.
- Το ύψος της εγγύησης συμμετοχής ορίζεται στην πρόσκληση και προσδιορίζεται στο 4% της προϋπολογιζόμενης αξίας της σύμβασης.
- Η ανάθεση γίνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ύστερα από εισήγηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά με βάση τα παρακάτω κριτήρια:
α) το ποσοστό βιομάζας που θα αποληφθεί σε σχέση με το προβλεπόμενο στη διαχειριστική μελέτη και τη μελέτη αντιπυρικής προστασίας (Συντελεστής 40 %)
β) το χρονικό διάστημα υλοποίησης των δασοκομικών εργασιών συντήρησης και βελτίωσης του δάσους που αποβλέπουν στον καθαρισμό αυτού, σε σχέση με το απώτατο σχετικό όριο που θέτει η εγκεκριμένη διαχειριστική - αντιπυρική μελέτη (Συντελεστής 40%)
γ) το ποσοστό της αξίας των τιμολογίων πώλησης της αποληπτόμενης βιομάζας, το οποίο θα αποδοθεί στο Δημόσιο (Συντελεστής 20%).
- Δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της υλοποίησης της διαχείρισης και εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων έχουν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.) που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Επιτρέπεται η σύσταση ενώσεων προσώπων με νομική προσωπικότητα (Υβριδικά Συνεργατικά Σχήματα - Υ.Σ.Σχη.), στις οποίες μετέχουν ως μέρη ΔΑ.Σ.Ε. με συνολικό ποσοστό 50% και λοιπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα με συνολικό ποσοστό 50%, με σκοπό τη διαχείριση των δασών.
Στα Υ.Σ.Σχη. μπορούν να συμμετέχουν ΔΑ.Σ.Ε. που:
α) έχουν συσταθεί και λειτουργούν σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του ν. 4423/2016,
β) είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Δασεργατών («ΜΗ.ΔΑ.Σ.Ο.») και δεν έχουν διαγραφεί οριστικά ή προσωρινά και
γ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη.
Τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εξαιρουμένων των ΔΑΣΕ, που συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) έχουν ως κύριο αντικείμενο δραστηριότητας τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής,
β) έχουν συσταθεί τουλάχιστον πέντε έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης,
γ) ο κύκλος εργασιών τους κατά τα τρία τελευταία πλήρη οικονομικά έτη πριν την δημοσίευση της πρόσκλησης είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 5.000.000 ευρώ, ο δε ειδικός κύκλος εργασιών που αφορά τη μεταποίηση ξυλείας και προϊόντων αυτής είναι αθροιστικά ίσος ή μεγαλύτερος των 3.000.000 ευρώ και
δ) δεν συμμετέχουν σε άλλο Υ.Σ.Σχη.
Μπορούν να συμμετέχουν στα Υ.Σ.Σχη. και νομικά πρόσωπα με οικονομικές δραστηριότητες που επιτρέπουν την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας ως εξής:
α) για παραγωγή θερμικής, ηλεκτρικής ενέργειας ή ανανεώσιμων αερίων από βιομάζα (βιοενέργεια) είτε με σκοπό την ιδιοκατανάλωση είτε την πώληση της ενέργειας αυτής σε τρίτους,
β) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε δίκτυα τηλεθέρμανσης,
γ) για παραγωγή θερμικής ενέργειας με σκοπό τη διάθεση σε εφαρμογές του αγροβιομηχανικού - αγροδιατροφικού κλάδου (θερμοκήπια, ξηραντήρια, κ.λπ.).
Το εταιρικό κεφάλαιο των παραπάνω προσώπων για να αποκτήσουν και να διατηρήσουν την ιδιότητα τους ως μέλη στα Υ.Σ.Σχη ορίζεται σε 3.000.000 ευρώ.
- Τα Υ.Σ.Σχη. και οι ΔΑ.Σ.Ε. που έχουν αναλάβει τη διαχείριση και εκμετάλλευση δασών ή διαχειριστικών μονάδων λαμβάνουν ετήσια επιδότηση με βάση τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων ή από άλλους δημόσιους πόρους. Το ποσό της επιδότησης υπολογίζεται ως ποσοστό των εσόδων πώλησης της βιομάζας που απολαμβάνεται πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή που ορίζεται ανά είδος βιομάζας σε συνδυασμό με τον συντελεστή δυσκολίας διαχείρισης των δασών ή διαχειριστικών μονάδων που έχουν αναλάβει οι παραπάνω φορείς. Το ύψος της επιδότησης δεν μεταβάλλεται μέχρι τη λήξη της διάρκειας της ανάθεσης.
- Ποσοστό των καυσόξυλων που παράγονται από τους αναδόχους της παραπάνω διαδικασίας, το οποίο καθορίζεται στην πρόσκληση, διατίθεται με χαμηλό τίμημα σε αποδεδειγμένα μόνιμους κατοίκους των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης, με προτεραιότητα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (ανταποδοτικά οφέλη).
- Ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 2% επί των προ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας εσόδων ενός Υ.Σ.Σχη. ή ενός ΔΑ.Σ.Ε. από τη διαχείριση των δασών διατίθεται στους ΟΤΑ που είναι εντός ή πλησίον των οικείων περιοχών διαχείρισης και εκμετάλλευσης. Οι ΟΤΑ αυτοί οφείλουν να προβούν σε αντίστοιχη μείωση των δημοτικών τελών που επιβάλλουν σε βάρος των μονίμων κατοίκων των τοπικών κοινοτήτων των περιοχών αυτών.
- Το ποσό της επιδότησης καταβάλλεται μετά από τον έλεγχο και την πιστοποίηση με κάθε αναγκαίο μέσο της βιομάζας που απολήφθηκε και των ειδών αυτής, σύμφωνα με τα αντίστοιχα τιμολόγια πώλησης.
- Συστήνεται Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών που πιστοποιούν και βεβαιώνουν τις ποσότητες βιομάζας που παράγονται από κάθε ανάδοχο.
Ξεκινώντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, θα εκπονηθούν -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- μελέτες διαχείρισης δασών με επικαιροποιημένες τεχνικές προδιαγραφές (εντός του Μαρτίου 2024 η δημοπράτηση τους).
Αυτές οι πρώτες, πιλοτικές, διαχειριστικές μελέτες που ανατίθενται αφορούν σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συμβάσεις, συνολικής επιφάνειας 1.395.258,99 στρεμμάτων και συνολικής εκτιμώμενης αξίας 2.411.422,84 ευρώ.
AntiNero I, II και ΙΙΙ
Τα προγράμματα AntiNero I, II και ΙΙI είναι από τα βασικότερα «εργαλεία» που έχει στη διάθεσή της η χώρα μας για την πρόληψη και την προστασία των δασών. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και υλοποιείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του τακτικού προϋπολογισμού.
Στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων υλοποιούνται πρωτοβουλίες που αφορούν στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών, οι οποίες έχουν πολλαπλά πλεονεκτήματα όπως είναι: η μείωση του κινδύνου μετάδοσης και εξάπλωσης όλων των ειδών των πυρκαγιών (εδάφους, επιφανείας και κόμης), αλλά και η μείωση της ταχύτητας εξάπλωσης πυρκαγιών, της έντασης των πυρκαγιών και του κινδύνου δημιουργίας MEGA FIRE, σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση της προσέγγισης των δασοπυροσβεστών στην περιοχή με ασφάλεια, όπως και της μετακίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων.
Επίσης, δημιουργούνται ζώνες αμιγούς ή μικτής βλάστησης με πλατύφυλλα είδη, τα οποία χαρακτηρίζονται από πιο αργή και ελεγχόμενη εξάπλωση της πυρκαγιάς μέσω φυτεύσεων εμπλουτισμού, με έμφαση σε θέσεις δασών ή δασικών εκτάσεων χωροθετημένων πλησίον ή σε μίξη με οικιστικές περιοχές.
Ακόμη, πραγματοποιούνται εργασίες όπως: καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών κ.λπ.
Ειδικότερα, ανά πρόγραμμα, υλοποιήθηκαν οι εξής πρωτοβουλίες:
AntiNero I
Πραγματοποιήθηκαν καθαρισμοί 52.000 στρ., έγιναν εργασίες για τη βελτίωση και τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου 12.600 χλμ., καθώς και για τη βελτίωση και τη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 2.000 χλμ. Επιπρόσθετα, διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή και εκπονήθηκαν σχέδια αντιπυρικής προστασίας για 39 κρίσιμα δασικά οικοσυστήματα συνολικής έκτασης άνω των 42 εκατ. στρ.
AntiNero II
Έλαβαν χώρα καθαρισμοί 65.000 στρ., βελτιώθηκε και συντηρήθηκε δασικό οδικό δίκτυο 20.000 χλμ., καθώς και αντιπυρικές ζώνες 1.000 χλμ., διατέθηκε δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή.
AntiNero III
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά σε καθαρισμούς δασών 71.058 στρμ., στη βελτίωση και στη συντήρηση δασικού οδικού δικτύου 103.741 στρμ. όπως επίσης στη βελτίωση και στη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 21.197 χλμ., αλλά και στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών 65.357 στρ.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Η προσαρμογή στην κλιματική κρίση απαιτεί, πρωτίστως, εγρήγορση -καθώς ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας- και οργανωμένο σχέδιο με έμφαση στα έργα πρόληψης. Με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, λαμβάνουμε ένα πλέγμα από σημαντικές πρωτοβουλίες. Η δασική μεταρρύθμιση, η οποία συμπεριλαμβάνεται σε προωθούμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας -που αναμένεται να τεθεί, προσεχώς, σε δημόσια διαβούλευση- θα συμβάλλει, δραστικά, στη μείωση των κινδύνων πυρκαγιάς. Ήδη έχουμε προσδιορίσει τα δάση για τα οποία αναθέτουμε τις πρώτες διαχειριστικές μελέτες. Και όλα αυτά, ενώ το πρόγραμμα AntiNero βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τους προληπτικούς καθαρισμούς που έχουν ήδη ολοκληρωθεί να υπερβαίνουν τα 113.380 στρέμματα. Καθαρισμοί περί τα 2.285 στρέμματα είναι σε εξέλιξη και πρόσθετοι, άνω των 71.000 στρεμμάτων, συμπεριλαμβάνονται στις προγραμματισμένες εργασίες. Ταυτόχρονα, τελούνται έργα που αφορούν σε βελτίωση και συντήρηση δασικού οδικού δικτύου και αντιπυρικών ζωνών και διατίθεται δωρεάν ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους στις περιοχές παρέμβασης».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε επίσημα Κανονισμό με τον οποίο χορηγείται μερική εξαίρεση στους ευρωπαίους γεωργούς από τον κανόνα της αιρεσιμότητας για τις εκτάσεις υπό αγρανάπαυση.
Αυτό αποτελεί συνέχεια της πρότασης της Επιτροπής, που υποβλήθηκε στις 31 Ιανουαρίου και των συζητήσεων με τα κράτη μέλη σε συνεδριάσεις επιτροπών.
Ο Κανονισμός τέθηκε σε ισχύ από σήμερα Τετάρτη (14 Φεβρουαρίου) και θα εφαρμοστεί αναδρομικά, από την 1 Ιανουαρίου για ένα έτος, δηλαδή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
Η μερική εξαίρεση ανταποκρίνεται σε διάφορα αιτήματα για μεγαλύτερη ευελιξία, όπως ζητήθηκε από τα κράτη μέλη για την καλύτερη αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί της ΕΕ, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αντί της διατήρησης της γης υπό αγρανάπαυση ή της διατήρησης μη παραγωγικών χαρακτηριστικών στο 4% της αρόσιμης γης τους, οι γεωργοί της ΕΕ που καλλιεργούν καλλιέργειες δέσμευσης αζώτου (όπως φακές, μπιζέλια ή φάβες) ή εμβόλιμες καλλιέργειες χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα, στο 4% της αρόσιμης γης τους, θα θεωρούνται ότι πληρούν την αποκαλούμενη απαίτηση της Καλής Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάστασης - ΚΓΠΚ 8 (ελάχιστο ποσοστό γης που διατίθεται για μη παραγωγικές εκτάσεις). Ωστόσο, οι γεωργοί που το αποφασίζουν μπορούν να συνεχίσουν να πληρούν την απαίτηση με γη υπό αγρανάπαυση ή μη παραγωγικά χαρακτηριστικά.
Η τελική πράξη που εκδόθηκε επιτρέπει επίσης στα κράτη μέλη να τροποποιήσουν τα οικολογικά τους προγράμματα που στηρίζουν μη παραγωγικές περιοχές, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η εναλλακτική βάση αναφοράς στο πλαίσιο της αιρεσιμότητας ΚΓΠΚ 8. Μια απλή κοινοποίηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι αρκετή για την άμεση επικαιροποίηση των σχετικών οικολογικών προγραμμάτων.
Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή, εντός 15 ημερών, από την έναρξη ισχύος του Κανονισμού, ώστε οι γεωργοί να μπορούν να ενημερωθούν το συντομότερο δυνατόν.
Θυμίζουμε ότι οι εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από 10 εκτάρια (100 στρέμματα) αρόσιμης γης ήδη έχουν εξαιρεθεί από την υποχρέωση αυτή.
Ακολουθεί δελτίο τύπου από την Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας ενάντια στα Αιολικά (Δίκτυο Φορέων και Πολιτών ΠελοπόννηSOS):
Οι δασικές υπηρεσίες (Δασαρχείο Πατρών, Διεύθυνση Δασών Αχαΐας, Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου) γνωμοδότησαν αρνητικά για την υλοποίηση του Αιολικού στο Μελισσοβούνι Ερυμάνθου, στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης.
Στην αρνητική γνώμη λήφθηκε υπόψη το έγγραφο του Πανεπιστημίου Πατρών – Τμήματος Γεωλογίας με θέμα:«Γεωλογική έκθεση κατά της κατασκευής ΑΣΠΗΕ στην περιοχή Μελισσοβούνι Ερυμάνθου» σύμφωνα με το οποίο οι έντονες χωματουργικές επεμβάσεις στις πολύ μεγάλες κατά θέση κλίσεις της περιοχής, θα αποτελέσουν την αφετηρία διαβρώσεων, κατολισθήσεων με επικινδυνότητα για τους κοντινούς οικισμούς (Καλούσι), τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες της περιοχής, ενδεχόμενη επίδραση στους υδάτινους πόρους και φυσικά αλλοίωση του τοπίου και του ευρύτερου δασικού οικοσυστήματος και των προστατευόμενων οικοτόπων.
Επιπλέον λόγοι είναι η προτεινόμενη οδοποιία που ξεπερνά τα επιτρεπτά όρια κλίσεων καθώς η έλλειψη διαχείρισης της μεγάλης περίσσειας εδαφικού υλικού εκσκαφών από την μελέτη του έργου. Επίσης η ευρύτερη περιοχή έχει «δεχθεί πολλά αιτήματα» εγκατάστασης έργων ΑΣΠΗΕ, με τις σωρευτικές και συνεργιστικές επιπτώσεις όλων αυτών στο περιβάλλον, τη μορφολογία και φυσιογνωμία της περιοχής αλλά και στη χλωρίδα, πανίδα και ορνιθοπανίδα αυτής, να μην έχουν ουδόλως εκτιμηθεί και αξιολογηθεί συνολικά.
Να αναφέρουμε ότι η θέση Μελισσοβούνι Ερυμάνθου είναι ενταγμένη:
Στο προστατευόμενο Οικολογικό δίκτυο Natura 2000 και συγκεκριμένα σε έκταση που έχει χαρακτηρισθεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ-SPA) με κωδικό GR2320012 «Όρος Ερύμανθος» και Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΖΕΠ-SAC) με κωδικό GR2320008 « Όρος Ερύμανθος»
Το έργο όπως και τμήμα της οδοποιίας πρόσβασης και γραμμής διασύνδεσης περιλαμβάνονται εντός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (ΣΠΠ) με κωδικό GR097 «Όρος Ερύμανθος».
Είναι κρίσιμο οι δασικές υπηρεσίες να λαμβάνουν υπόψη τις τεκμηριωμένες απόψεις των πολιτών και φορέων για την ακαταλληλότητα του έργου, όπως στην περίπτωση αυτή που ανταποκρίθηκαν δεόντως στο έργο τους, το οποίο δεν είναι άλλο από την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και των περιοχών Natura 2000 της περιοχής μας η οποία βρίσκεται στο στόχαστρο των εταιρείων ΑΠΕ, καθώς έχουν υπάρξει περιπτώσεις που οι δασικές υπηρεσίες παράβλεψαν τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις, μη τηρώντας την επιστημονική τους δεοντολογία.
Εξαίρεση και εφέτος από την υποχρεωτικότητα του μέτρου της αγρανάπαυσης.
Όπως αναφέρει το ΥπΑΑΤ, με τη στήριξη της Ελλάδας, πέρασε η πρόταση της Γαλλίας για παρέκκλιση και για την εφετινή καλλιεργητική περίοδο από την τήρηση συγκεκριμένων κανόνων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Για τρίτη χρονιά οι παραγωγοί μπορούν να καλλιεργήσουν σε εκτάσεις που εκ του κανονισμού της ΚΑΠ έπρεπε να μείνουν ακαλλιέργητες.
Με βάση την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία υποβλήθηκε από τη Γαλλία με τη στήριξη της Ελλάδας οι αγρότες μπορούν να καλλιεργήσουν σε εκτάσεις που έπρεπε να παραμείνουν σε αγρανάπαυση, με αποτέλεσμα να τους δίνεται η δυνατότητα να έχουν διπλό κέρδος, αφού θα μπορούν να πουλήσουν τα προϊόντα που θα καλλιεργήσουν στις συγκεκριμένες εκτάσεις, χωρίς να εξαιρεθούν της προβλεπόμενης ενίσχυσης. Επιπρόσθετα απαλλάσσονται από οποιονδήποτε έλεγχο – πρόστιμο.
Συγκεκριμένα η πρόταση εκτελεστικής πράξης της ΕυρωπαϊκήςΕπιτροπής σχετικά με παρέκκλιση από το πρότυπο GAEC 8 για το έτος 2024 δίνει τη δυνατότητα στους αγρότες της Ε.Ε. εναλλακτικής εφαρμογής του συγκεκριμένου προτύπου «καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής πρακτικής».
Η εν λόγω πρόταση κανονισμού προέκυψε κατόπιν σχετικού αιτήματος της Γαλλίας στο Συμβούλιο AGRIFISH, αίτημα το οποίο η Ελλάδα είχε στηρίξει.
Η πρόταση, η οποία μετά την έγκριση της, θα ισχύει αναδρομικά από 01/01/2024, θεωρείται ότι προσφέρει ισορροπία μεταξύ του στόχου για την προστασία της βιοποικιλότητας και της ανάγκης για ενίσχυση του εισοδήματος των γεωργών λόγω των συνεχιζόμενων κρίσεων (εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, υψηλό κόστος εισροών, χαμηλές τιμές αγοράς, κλπ.) και για το λόγο αυτό έγινε αποδεκτή από την Ε. Επιτροπή.
Με την εν λόγω πρόταση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες των ευρωπαίων αγροτών για το εισόδημά τους, τους επιτρέπει να επωφεληθούν από τις παρεκκλίσεις για το έτος 2024 από τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που τους υποχρεώνουν να διατηρούν ορισμένες εκτάσεις μη παραγωγικές.
Ειδικότερα, για να λάβουν τη στήριξη της ΚΓΠ που δικαιούνται, οι αγρότες πρέπει να σέβονται ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων ευεργετικών για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή της αιρεσιμότητας ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην Ε.Ε. και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση της διάστασης της πολιτικής για βιώσιμες γεωργικές πρακτικές. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως GAEC, που σημαίνει «καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές πρακτικές».
Το πρότυπο GAEC 8 απαιτεί, μεταξύ άλλων, την αφιέρωση ενός ελάχιστου γης σε μη παραγωγικές εκτάσεις ή στοιχεία τοπίου. Η δέσμευση αφορά κατά κύριο λόγο σε αγρανάπαυση. Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα εκτάρια αρόσιμης γης εξαιρούνται από αυτή την υποχρέωση.
Με την πρότασή της η Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της Ε.Ε. να εξαιρούνται από αυτήν την απαίτηση και ταυτόχρονα να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη λήψη των άμεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ.
Αντί να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή μη παραγωγική στο 4 % της καλλιεργήσιμης γης τους, οι αγρότες της ΕΕ μπορούν να καλλιεργούν αζωτοδεσμευτικές καλλιέργειες -ψυχανθή (όπως φακές, μπιζέλια, φάβα, κτηνοτροφικά ψυχανθή) ή/και επίσπορες καλλιέργειες στο 7% της αροτραίας έκτασής τους.
Η χρήση των συγκεκριμένων καλλιεργειών αποφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη για την υγεία του εδάφους, τη βιοποικιλότητα και τον περιορισμό της έκπλυσης θρεπτικών ουσιών. Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τη διατήρηση της περιβαλλοντικής φιλοδοξίας της ΚΓΠ.
Η πρόταση της Επιτροπής είναι ισορροπημένη, προκειμένου να παρέχει αφενός ανακούφιση στους αγρότες που αντιμετωπίζουν πολυάριθμες κρίσεις και αφετέρου προστασία της βιοποικιλότητας και της ποιότητας του εδάφους.
Το μέτρο θα ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες από τα Κράτη Μέλη και εν συνεχεία η Ε. Επιτροπή θα προχωρήσει στην επίσημη έγκριση. Ο Κανονισμός θα ισχύει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024. Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή εντός 15 ημερών, ώστε οι αγρότες να ενημερωθούν αντίστοιχα το συντομότερο δυνατό.
Σκεπτικό της πρότασης
Οι αγρότες της Ε.Ε έρχονται αντιμέτωποι με ένα συνδυασμό υψηλού κόστους εισροών και ενέργειας από τη μία και της γεωπολιτικής αστάθειας, που επικρατεί τα δύο τελευταία έτη, κυρίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Επιπλέον η περσινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από μεγάλο αριθμό ακραίων καιρικών φαινομένων και συμβάντων όπως ξηρασίες, πλημμύρες και πυρκαγιές. Αυτά τα φαινόμενα επηρεάζουν αναμφισβήτητα την αγροτική παραγωγή και το εισόδημα των αγροτών, ενώ παράλληλα δυσχεραίνουν την πραγματοποίηση των προγραμματισμένων καλλιεργητικών εργασιών.
Η υψηλή περιβαλλοντική φιλοδοξία της πρόσφατης αναθεώρησης της ΚΑΠ ενδεχομένως φέρνει αντιμέτωπους τους αγρότες με επιπλέον δυσκολίες και αβεβαιότητες.
Υπό αυτό το πρίσμα, η υποχρέωση των παραγωγών να αφιερώσουν ένα ελάχιστο ποσοστό της καλλιεργούμενης έκτασης ως γη υπό αγρανάπαυση, το οποίο πηγάζει από τις απαιτήσεις της νέας ΚΓΠ 2023 -2027, βραχυπρόθεσμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το εισόδημα των παραγωγών. Με την πρόταση της Ε.Ε. επιτρέπεται η παρέκκλιση από την συγκεκριμένη υποχρέωση με τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν ανωτέρω.