Αν είστε αγρότης με έσοδα έως 15.000 ευρώ και επιδοτήσεις έως 5.000 ευρώ, δεν τηρείτε βιβλία και ανήκετε στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ, τότε αυτό το άρθρο σας αφορά.
Κάθε χρόνο, χιλιάδες παραγωγοί του ειδικού καθεστώτος (χωρίς βιβλία) έχουν δικαίωμα επιστροφής ΦΠΑ για τα προϊόντα που πούλησαν. Πρόκειται για ένα ποσοστό 6% επί της καθαρής αξίας των τιμολογίων που εκδίδουν, το οποίο επιστρέφεται από το κράτος, αρκεί να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Ποιοι Δικαιούνται την Επιστροφή;
Η επιστροφή ΦΠΑ αφορά τους παραγωγούς που ανήκουν στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ, δηλαδή δεν έχουν υποχρέωση για τήρηση βιβλίων. Επιπλέον, πρέπει να έχουν εκδώσει τιμολόγια πώλησης αγροτικών προϊόντων μέσα στο προηγούμενο έτος και τα καθαρά τους έσοδα να μην ξεπερνούν τις 15.000 ευρώ, ενώ οι άμεσες ενισχύσεις (όπως βασική ενίσχυση ή πρασίνισμα) δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 5.000 ευρώ.
Αν κάποιος παραγωγός ξεπεράσει αυτά τα όρια, τότε υποχρεούται να περάσει στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, με όλες τις αντίστοιχες υποχρεώσεις που αυτό συνεπάγεται, όπως η τήρηση βιβλίων και η υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ.
Οι νέοι αγρότες που ξεκίνησαν τη δραστηριότητά τους εντός του προηγούμενου έτους μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση επιστροφής, αρκεί να εντάχθηκαν στο ειδικό καθεστώς και να έχουν εκδώσει έστω και λίγα τιμολόγια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η επιστροφή υπολογίζεται αναλογικά με βάση τις πωλήσεις που πραγματοποίησαν.
Νομικό Πλαίσιο και Απόφαση Υπουργείου Οικονομικών
Το δικαίωμα επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος προβλέπεται από το άρθρο 41 του Κώδικα ΦΠΑ (Ν. 2859/2000), το οποίο ρυθμίζει το ειδικό φορολογικό καθεστώς για τους αγρότες που δεν τηρούν βιβλία. Το ποσοστό επιστροφής καθορίζεται κάθε χρόνο με απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών, ανάλογα με τη φορολογική πολιτική που εφαρμόζεται. Για το έτος 2023, η σχετική υπουργική απόφαση ήταν η Α.1024/2023, η οποία διατήρησε την επιστροφή στο 6% επί της καθαρής αξίας των πωλήσεων.
Πώς Υπολογίζεται η Επιστροφή
Η επιστροφή ΦΠΑ υπολογίζεται ως ποσοστό 6% επί της καθαρής αξίας των τιμολογίων πώλησης που έχει εκδώσει ο παραγωγός. Για παράδειγμα, αν έχετε πουλήσει προϊόντα συνολικής αξίας 10.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, τότε δικαιούστε επιστροφή ύψους 600 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό εφαρμόζεται μόνο στην καθαρή αξία και όχι στο συνολικό ποσό που περιλαμβάνει τον ΦΠΑ.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κύριος Σταύρος, παραγωγός ακτινιδίων, που έλαβε πέρυσι επιστροφή ΦΠΑ ύψους 250 ευρώ:
«Μπορεί να μην είναι τεράστιο ποσό, αλλά για εμάς με μικρές εκμεταλλεύσεις είναι μια ανάσα. Το μόνο που χρειάζεται είναι σωστά τιμολόγια και λίγη υπομονή»
Ποια είναι η διαδικασία;
1.Συγκεντρώνετε τα τιμολόγια που εκδώσατε μέσα στη χρονιά.
2.Υποβάλετε αίτηση στο ΚΥΔ που συνεργάζεστε ή στην αρμόδια ΔΟΥ, ανάλογα με την περίπτωση.
3.Γίνεται διασταύρωση και έλεγχος των στοιχείων από την Εφορία.
4.Αν όλα είναι σωστά, η επιστροφή καταβάλλεται απευθείας στον λογαριασμό που έχετε δηλώσει.
Για το έτος 2025, η προθεσμία υποβολής αιτήσεων ξεκίνησε την 1η Απριλίου και διαρκεί έως και τις 15 Δεκεμβρίου 2025, όπως αναφέρεται στην επίσημη πλατφόρμα. Οι παραγωγοί πρέπει να υποβάλουν εγκαίρως τα τιμολόγια στον φορέα που συνεργάζονται (όπως ΚΥΔ ή εξουσιοδοτημένο γεωτεχνικό γραφείο), ώστε να μην υπάρξουν καθυστερήσεις ή απώλεια δικαιώματος επιστροφής.
Η πληρωμή πραγματοποιείται σταδιακά, συνήθως σε δύο κύματα: αρχικά για τους παραγωγούς με μικρότερα ποσά και στη συνέχεια για τους υπόλοιπους, μετά από έλεγχο.
Έλεγχος Τιμολογίων και Διασταυρώσεις
Τα τιμολόγια που υποβάλλονται για επιστροφή ΦΠΑ διασταυρώνονται με τα δεδομένα της πλατφόρμας myData και τις δηλώσεις ΟΣΔΕ του παραγωγού, ώστε να επιβεβαιωθεί η πραγματική παραγωγή και η αντιστοίχιση με τις πωλήσεις. Αν προκύπτουν ασυμφωνίες, η αίτηση ενδέχεται να απορριφθεί ή να καθυστερήσει.
Τι να Προσέξετε
Για να εγκριθεί η επιστροφή ΦΠΑ, είναι απαραίτητο τα τιμολόγια που θα υποβληθούν να είναι ορθά και καταχωρημένα σωστά στο σύστημα. Επίσης, ο παραγωγός πρέπει να έχει δηλώσει έγκυρο IBAN στο όνομά του, ώστε να είναι δυνατή η καταβολή του ποσού.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται ώστε η αίτηση να μην περιλαμβάνει τιμολόγια που δεν αφορούν αγροτικά προϊόντα ιδίας παραγωγής, καθώς και να μην αναφέρονται επιδοτήσεις ή άλλες ενισχύσεις, για τις οποίες δεν επιστρέφεται ΦΠΑ.
Τέλος, σε περίπτωση που υπάρχουν τιμολόγια με λανθασμένο ΑΦΜ, μη αναγνωρίσιμα προϊόντα ή ελλείψεις, όπως απουσία υπογραφών ή μη τεκμηριωμένες ποσότητες, η αίτηση επιστροφής ενδέχεται να απορριφθεί ή να καθυστερήσει σημαντικά. Το ίδιο ισχύει και για παραγωγούς που έχουν περάσει εν αγνοία τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, συνήθως λόγω υπέρβασης εισοδήματος ή λανθασμένων δηλώσεων.
Σύγκριση με Κανονικό Καθεστώς ΦΠΑ
Αν και η επιστροφή ΦΠΑ αφορά το ειδικό καθεστώς, αρκετοί αγρότες αναρωτιούνται αν συμφέρει να μπουν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. Στο κανονικό καθεστώς, ο αγρότης μπορεί να συμψηφίσει τον ΦΠΑ εξόδων (λιπάσματα, γεωργικά εφόδια, πετρέλαιο) με τον ΦΠΑ πωλήσεων, όμως έχει υποχρέωση για τήρηση βιβλίων, υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ κάθε τρίμηνο και γενικά χρειάζεται λογιστική υποστήριξη.
Για μικρές εκμεταλλεύσεις, το ειδικό καθεστώς με την ετήσια επιστροφή 6% είναι συνήθως πιο απλό και αποδοτικό — αρκεί να διατηρούνται σωστά τα τιμολόγια και να τηρούνται τα όρια.
Χρήσιμη Υπενθύμιση
Η επιστροφή ΦΠΑ είναι ένα από τα λίγα απτά «οφέλη» που απολαμβάνουν οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος. Με σωστή προετοιμασία και επίβλεψη από ειδικούς, μπορεί να αποτελέσει μια ετήσια στήριξη που δεν πρέπει να παραμεληθεί.
Φροντίστε να καταθέσετε τα τιμολόγιά σας έγκαιρα και να τηρήσετε τα απαραίτητα δικαιολογητικά, ώστε να μην χάσετε το ποσό που δικαιούστε.
Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στο τοπικό σας ΚΥΔ ή στον λογιστή σας.
Συχνές Ερωτήσεις
Πότε γίνεται η καταβολή της επιστροφής;
Η πληρωμή πραγματοποιείται συνήθως από τα τέλη της άνοιξης έως και τις αρχές του καλοκαιριού. Σε αρκετές περιπτώσεις, γίνεται σε δύο φάσεις: πρώτα για μικρότερα ποσά και αργότερα για τις υπόλοιπες αιτήσεις, ανάλογα με τον έλεγχο.
Μπορώ να υποβάλω αίτηση μόνος μου;
Τεχνικά, ναι. Ωστόσο, συνιστάται να απευθυνθείτε στο ΚΥΔ ή στον λογιστή σας, ώστε να εξασφαλίσετε την ορθή συμπλήρωση και υποβολή της αίτησης, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις με πολλά τιμολόγια ή επιμέρους ιδιαιτερότητες.
Χρειάζεται να ανανεώσω κάτι κάθε χρόνο;
Όχι, δεν απαιτείται κάποια ανανέωση. Αρκεί να πληροίτε τις προϋποθέσεις κάθε έτος (έσοδα έως 15.000 €, επιδοτήσεις έως 5.000 €) και να υποβάλετε έγκαιρα τα τιμολόγια για το αντίστοιχο έτος.
Χρειάζεται να καταχωρώ τα τιμολόγια στο myData;
Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος δεν υποχρεούνται να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα myData. Ωστόσο, τα τιμολόγια διασταυρώνονται με άλλα συστήματα, όπως οι δηλώσεις ΟΣΔΕ ή τα στοιχεία από την ΑΑΔΕ, στο πλαίσιο του ελέγχου.
Τι γίνεται αν έχω τιμολόγια από προηγούμενο έτος που δεν υπέβαλα;
Δυστυχώς, η επιστροφή ΦΠΑ αφορά μόνο το συγκεκριμένο έτος. Αν δεν υποβληθούν τα τιμολόγια εντός της προθεσμίας (π.χ. έως 15/12/2025 για φέτος), δεν είναι δυνατή η αναδρομική επιστροφή.
Πώς μπορώ να ξέρω αν εγκρίθηκε η αίτησή μου;
Δεν αποστέλλεται ατομική ειδοποίηση. Η έγκριση φαίνεται συνήθως από την πίστωση του ποσού στον λογαριασμό που έχετε δηλώσει. Μπορείτε, επίσης, να επικοινωνήσετε με το ΚΥΔ ή τον λογιστή που υπέβαλε την αίτηση, καθώς ενίοτε αναρτώνται πίνακες πληρωμών.
Μπορώ να κάνω τροποποίηση στην αίτηση;
Αν έχει γίνει οριστική υποβολή, δεν προβλέπεται τροποποίηση. Αν εντοπίσετε κάποιο λάθος στα τιμολόγια ή στα στοιχεία, επικοινωνήστε άμεσα με την αρμόδια ΔΟΥ ή το φορέα υποβολής για να σας καθοδηγήσουν σχετικά.
