Κινητικότητα υπάρχει το τελευταίο διάστημα για τα φετινά προβλήματα της ακαρπίας που υπάρχουν στην επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής.

Η μείωση της παραγωγής προβλέπεται να είναι μεγάλη και για αυτό όλοι οι πρόεδροι των συνεταιρισμών ζήτησαν από το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ στην Θεσσαλονίκη αλλά και το Τμήμα Γεωπονίας του Α.Π.Θ. να κάνουν έρευνα για τον λόγο που η συγκεκριμένη ποικιλία έχει πληγεί σε τέτοιο βαθμό από την ακαρπία.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Θανάσης Χαλάτης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Καλυβών, «ζητάμε από τον ΕΛΓΑ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) να κάνουν μελέτη στην οποία να αναφέρουν το αίτιο για το πρόβλημα της ακαρπίας. Με αυτά τα έγγραφα και σε συνεργασία με τη νέα ηγεσία του ΥπΑΑΤ που θα υπάρξει μετά τις εκλογές θέλουμε να καταθέσουμε αίτημα στην ΕΕ για να υπάρξει στήριξη της απώλειας εισοδήματος των παραγωγών. Το κόστος καλλιέργειας ξεπερνά τα 700 ευρώ και μια ενίσχυση de minimis ύψους 80 ευρώ το στρέμμα δεν δίνει καμιά βοήθεια στους παραγωγούς. Στήριξη σοβαρή για τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής κατάφεραν να πάρουν οι άλλες χώρες της ΕΕ. Γιατί να μην το καταφέρουμε και εμείς». 

Την Τρίτη (6 Ιουνίου 2023) η αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής, Κατερίνα Ζωγράφου, συμμετείχε σε σύσκεψη στα γραφεία του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης για το θέμα της ακαρπίας της βρώσιμης ελιάς. Στόχος της σύσκεψης ήταν η προετοιμασία συγκέντρωσης παραγωγικών στοιχείων για τη διαφαινόμενη ακαρπία της ελιάς το προσεχές φθινόπωρο και η επιστημονική τεκμηρίωση αυτής, ώστε να εμπλουτισθεί η εργαλειοθήκη με την οποία θα διεκδικήσουμε τις τυχόν απαιτούμενες αποζημιώσεις. Στη συνέχεια η κ. Ζωγράφου επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Κουνδουρά, σε συνέχεια τηλεφωνικών επαφών, με σκοπό τη σύναψη άμεσα Πρωτοκόλλου Συνεργασίας του Τμήματος Γεωπονίας του Α.Π.Θ. και της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής.

Για την ακαρπία στην βρώσιμη ελιά Χαλκιδικής κάνει λόγο και ο δήμαρχος Νέας Προποντίδας κ. Εμμανουήλ Καρράς. Σε επιστολή που έστειλε προς τον ΕΛΓΑ αναφέρει ότι θα πρέπει να υπάρξει παρακολούθησει του φαινομένου και καταγραφή της απώλειας παραγωγής. 

«Οι περισσότεροι κάτοικοι του δήμου μας ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα και κυρίως με την καλλιέργεια βρώσιμης ελιάς Χαλκιδικής. Το προϊόν κατά κύριο λόγο εξάγεται σε χώρες του εξωτερικού, ενώ είναι χαρακτηρισμένο και ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.

Επίσης, πρόκειται για μία ιδιαιτέρως απαιτητική καλλιέργεια σε έξοδα, όπως: λίπανση, φυτοπροστασία, ενεργειακό κόστος (μεγάλες ανάγκες σε άρδευση), εργατικά κλαδέματος/συγκομιδής. Αν σε αυτά προστεθούν οι συνεχείς ανατιμήσεις, είναι εύκολα αντιληπτό το μεγάλο κόστος που επιβαρύνονται οι παραγωγοί, χωρίς όμως να υπάρχουν τα αντίστοιχα έσοδα.

Αντιθέτως, οι παραγωγές στον δήμο μας επλήγησαν από θεομηνία το 2019 και ακολούθησαν χρονιές παγετού/ακαρπίας που δεν αποζημιώθηκαν. Σε αυτά τα δύσκολα χρόνια, επίσης, ακόμη και η λιγοστή παραγωγή πουλήθηκε με μειωμένη τιμή λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία που δυσκόλεψε τις εξαγωγές.

Φέτος όλα δείχνουν οτι παραγωγή θα είναι μειωμένη σε ποσοστό που θα αγγίζει το 90%.

Σωρευτικά όλα τα παραπάνω έχουν οδηγήσει σε απελπιστική οικονομική κατάσταση τους ελαιοκαλλιεργητές. Γνωρίζετε κι εσείς πολύ καλά ότι όλες αυτές τις χρονιές τα έξοδα έγιναν από τη μεριά των παραγωγών, χωρίς πάρουν τα ανάλογα έσοδα. Επίσης, οι υποχρεώσεις «τρέχουν» (έξοδα, δάνεια κτλ) οδηγώντας τους σε δεινή θέση. Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη καλλιέργεια είναι βασική οικονομική δραστηριότητα (περισσότερο κι από τα έσοδα του τουρισμού) καταλαβαίνετε ότι πλήττονται συνακόλουθα κι όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματική κλάδοι.

Καταλήγοντας, θα παρακαλέσω οι υπηρεσίες σας να παρακολουθήσουν την πορεία του φαινομένου, ώστε στη συνέχεια να ζητηθούν από την κεντρική διοίκηση μέτρα στήριξης των παραγωγών».

Στις πολύ πρώιμες παραλιακές και στις πρώιμες περιοχές της Κρήτης ολοκληρώνεται η καρπόδεση ελιάς και οι καρποί αποκτούν μέγεθος κόκκου σταριού για την ποικιλία Κορωνέικη. 

Σε αυτή τη ζώνη καλλιέργειας παρατηρείται κατά περιοχές μειωμένη, ανομοιόμορφη καρπόδεση και σχινοκαρπικά φαινόμενα.

Όπως επισημαίνει το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου, παρότι δεν αναμενόταν ικανοποιητική καρποφορία «βεντέμα» στις περισσότερες περιοχές, ωστόσο τόσο η παραγωγικότητα όσο και η δυναμική των ελαιοδέντρων έχει διαταραχτεί σε όλες τις ζώνες καλλιέργειας κυρίως σε μη ποτιστικούς ελαιώνες. Συστήνονται μέτρα προστασίας που συνεισφέρουν στην ανάκαμψη της βλαστικής και υγιεινής κατάσταση των δένδρων.

Στο δίκτυο παγίδευσης πρώιμων περιοχών οι συλλήψεις των ακμαίων της καρπόβιας γενιάς του πυρηνοτρήτη ξεκίνησαν λίγο πριν τα μέσα Μαΐου. Παρατηρούνται οι πρώτες ωοτοκίες στους μικρούς καρπούς. Οι προνύμφες εκκολάπτονται πάνω στον κάλυκα των καρπών και αμέσως εισέρχονται και αναπτύσσονται στον πυρήνα. Η ζημιά γίνεται κατά την έξοδο των προνυμφών λόγω τραυματισμού του ποδίσκου και προκαλεί καρπόπτωση συνήθως στα τέλη του καλοκαιριού. Οι περισσότεροι προσβεβλημένοι καρποί ξηραίνονται, μαυρίζουν και πέφτουν πρόωρα πριν τους εγκαταλείψουν οι προνύμφες.

Στους ελαιώνες παραλιακών και πρώιμων περιοχών συστήνεται επέμβαση κατά των νεαρών προνυμφών με εγκεκριμένα εντομοκτόνα στο διάστημα 3 έως 5 Ιουνίου. Ελαιώνες με μικρή ή μέτρια καρποφορία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας. Μπορεί να γίνει συνδυασμένη αντιμετώπιση πυρηνοτρήτη με τον ρυγχίτη.

Παραμένει ίδια η θέση της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ) για το θέμα του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Αυτό ανέφερε ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Γ. Ντούτσιας, κατά την εισήγησή του στο Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του 8ου Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Ελιάς (που πραγματοποιήθηκε στις 26, 27 και 28 Μαΐου 2023) στην πόλη της Αμαλιάδας. Φέτος το Φεστιβάλ είχε τιμώμενο προορισμό το Νομό Λακωνίας.

Θυμίζουμε ότι είμαστε σε αναμονή της απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την προσφυγή του ΣΥΜΕΠΟΠ (Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευτόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και άλλων φορέων της Μεσσηνίας, κατά της πρόσφατης απόφασης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντά, για το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Ντούτσιας, στην εισήγηση του, μεταξύ άλλων ανέλυσε τους λόγους για τους οποίους είναι αυτονόητο να διασφαλιστούν οι εξαγωγές των επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα (73.000 τόνοι, αξίας πάνω από 230 εκατ. ευρώ σήμερα). «Δυστυχώς, η Δημόσια Διοίκηση είναι η αιτία της σύγχυσης, όταν μετά την αναγνώριση της ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας/PDO Elia Kalamatas, το 1996, απαίτησε από τους εξαγωγείς να αλλάξουν μια παγκόσμια ελληνική ονομασία, «Kalamata olives», που προϋπήρχε από 60ηκονταετίας (1930)», τόνισε. 

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ντούτσιας, «ευτυχώς και οι δύο κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων με υπουργικές αποφάσεις προσπαθούν να διορθώσουν το λάθος της Δημόσιας Διοίκησης, κατανοώντας το τεράστιο πρόβλημα της σύγχυσης που συμβάλει  στην οικονομική καταστροφή ενός εθνικού προϊόντος, συμπαρασύροντας τους ελαιοπαραγωγούς, τις μεταποιητικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και τελικά την εθνική οικονομία. Σήμερα τα τρία μεγαλύτερα κόμματα του δημοκρατικού τόξου είναι σύμφωνα με την εθνική λύση που δίνει η Απόφαση Γεωργαντά. Οι προσφεύγοντες στο ΣτΕ εκπρόσωποι της Μεσσηνίας δείχνουν αλαζονική στάση απέναντι στους παραγωγούς, μεταποιητές και εξαγωγείς του εθνικού προϊόντος της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα που στην αγορά αντιπροσωπεύει το 99,7% του συνολικού ελληνικού προϊόντος της ποικιλίας».

Ο κ. Κ. Ζούκας (πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ), στην εισήγηση του για τις «Εξαγωγές Επιτραπέζιων Ελιών: Μια Εκπληκτική Πορεία σε καμπή;», παρουσίασε την σημαντική εξαγωγική δυναμική του προϊόντος την τελευταία 15ετία, αναφερόμενος στον υπερδιπλασιασμό της αξίας των εξαγωγών του, που το 2022 ξεπερνούν τα 650 εκ. ευρώ. Αναφέρθηκε στην διαχείριση των συνθηκών υπερεσοδείας που έχουν οδηγήσει στην πτώση των τιμών, τόσο στην εξαγωγή, όσο και στον ελαιοπαραγωγό. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «Μετά την μακροχρόνια υγειονομική κρίση, η ενεργειακή κρίση ως απόρροια του συνεχιζόμενου πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας, έχει εκτοξεύσει το κόστος παραγωγής και παρασκευής του προϊόντος και το κόστος ενέργειας  που σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθωρισμού έχει περιορίσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών σε παγκόσμιο επίπεδο. Αποτέλεσμα είναι ο περιορισμός της αγοραστικής δυνατότητας των νοικοκυριών ακόμη και για τα τρόφιμα, ιδιαίτερα αυτών που δεν είναι πρώτης ανάγκης όπως είναι οι ελιές. Η σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού αποτελεί ενθαρρυντικό σημάδι για το μέλλον».

Μεταξύ των συμμετεχόντων παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του πρωτογενή τομέα που καλλιεργούν επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες ποικιλίες ελιάς, μονάδες μεταποίησης, τυποποίησης και εμπορίας επιτραπέζιας ελιάς και ελαιολάδου, φυτωριακές επιχειρήσεις, μεγάλες εταιρίες παραγωγής και αντιπροσώπευσης ελαιουργικών μηχανημάτων, εκπρόσωποι Πανεπιστημίων, Επιμελητηρίων και της Διοίκησης.  

Οι επισκέπτες του 8ου Φεστιβάλ είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να δοκιμάζουν εκλεκτά εδέσματα με βάση τα διαφορετικά είδη ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών. 

Το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε Κανονισμό με τον οποίο ανανεώνεται η αναστολή του συνόλου των τελωνειακών δασμών, ποσοστώσεων και μέτρων εμπορικής άμυνας, για τις ουκρανικές εξαγωγές προς την ΕΕ για ένα ακόμη έτος, έως τον Ιούνιο του 2024.

Τα μέτρα, σύμφωνα με την ΕΕ, θα βοηθήσουν ώστε η Ουκρανία να διατηρήσει τη σταθερότητα των εμπορικών της σχέσεων με την ΕΕ και η οικονομία της να συνεχίσει να λειτουργεί, παρά τις πολύ δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει.

Ο κανονισμός θα ισχύσει για ένα έτος και αφορά τα εξής:

• όλους τους εκκρεμείς τελωνειακούς δασμούς βάσει της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας για τη θέσπιση σφαιρικής και σε βάθος ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA). Οι δασμού αυτοί αφορούν δύο κατηγορίες προϊόντων: τα οπωροκηπευτικά που υπόκεινται σε σύστημα τιμών εισόδου και τα γεωργικά και μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα που υπόκεινται σε δασμολογικές ποσοστώσεις
• την είσπραξη δασμών αντιντάμπινγκ στις εισαγωγές καταγωγής Ουκρανίας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του εν λόγω κανονισμού
• την εφαρμογή των κοινών κανόνων για τις εισαγωγές (διασφαλίσεις) όσον αφορά τις εισαγωγές προϊόντων Ουκρανίας

Οι μεγάλοι αγροτικοί συνεταιρισμοί στήνουν εξαγωγική εταιρεία, ανέφερε ο αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) κ. Χρήστος Γιαννακάκης, στα πλαίσια της εκδήλωσης Μικροί Θησαυροί της Ευρώπης.

Μάλιστα όπως είχαμε αποκαλύψει σε ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου, στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς έχουν συμφωνήσει να χρηματοδοτήσουν την προσπάθεια των συνεταιριστικής οργάνωσης.

Ήδη έχει υπογραφεί σύμβαση συνεργασίας με την εταιρεία Ernst & Young (έδρα στο Μαρούσι), η οποία θα παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες τεχνοοικονομικής και νομικής υποστήριξης, σχετικά με τη σύσταση της ανωτέρω εξαγωγικής εταιρείας.

Η Ernst & Young θα προχωρήσει σε:

• Χαρτογράφηση της διεθνούς αγοράς και στη μελέτη αντίστοιχων εμπορικών εταιρειών που ήδη λειτουργούν σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα σε Ισπανία, Ιταλία, Δανία, Ολλανδία, Η.Π.Α. κ.α.
• Ανάλυση του μοντέλου των εν λόγω εταιρειών.
• Έρευνα σε διεθνείς βάσεις δεδομένων.
• Πραγματοποίηση συνεντεύξεων με επιλεγμένα στελέχη αντίστοιχων εταιρειών.
• Ανάλυση βέλτιστων πρακτικών που μπορούν να εφαρμοστούν στην ελληνική πραγματικότητα.

Στο πλαίσιο υλοποίησης της εν λόγω σύμβασης πραγματοποιήθηκε συνάντηση το μεσημέρι της Πέμπτης (25/05) στα γραφεία της οργάνωσης με στελέχη της εταιρείας, όπου παρουσιάστηκαν οι ενέργειες, που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα και καθορίστηκαν με λεπτομέρεια οι βασικοί άξονες της μελέτης, ορίστηκε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωσή της και παρουσιάστηκε η ομάδα εργασίας, η οποία θα υλοποιήσει το ανωτέρω έργο.

Όπως ξεκαθάρισε ο κ. Γιαννακάκης, η επιχείρηση δεν θα είναι κάποια συλλογικότητα που θα θυμίζει τους συνεταιρισμούς του παρελθόντος αλλά μία εταιρεία με σκοπό το κέρδος. 

Το Σάββατο και την Κυριακή, 27 και 28 Μαΐου 2023, θα πραγματοποιηθεί το «9ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας».

Το Φεστιβάλ θα λάβει χώρα στο συνεδριακό κέντρο του Elite City Resort, στην παραλία της πόλης. Το συνδιοργανώνουν ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Καλαμάτας, η Περιφέρεια Πελοποννήσου, οι δήμοι Καλαμάτας, Πύλου - Νέστορος και Τριφυλίας, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

Παράλληλα θα διεξαχθεί ο διαγωνισμός ελαιολάδου όπου επιτροπή γευσιγνωσίας των διαγωνιζόμενων ελαιολάδων θα απαρτίζεται από γευσιγνώστες ελαιολάδου, παραγωγούς, επισκέπτες και από εκπρόσωπους φορέων.

Ο ΑγροΤύπος είναι χορηγός επικοινωνίας του 9ου Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμάτας.

Ο κ. Μιχάλης Αντωνόπουλος, πρόεδρος Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού (ΑΕΣ) Καλαμάτας, που είναι ο συνδιοργανωτής της εκδήλωσης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «Θα πραγματοποιηθούν σημαντικές παρουσιάσεις και ομιλίες που αφορούν  το παρόν και το μέλλον της ελαιοπαραγωγής.

Οι βασικοί άξονες των ομιλητών θα αφορούν:

• Αθροιστική συσσώρευση Φυτοφαρμάκων στις τροφές και ελαιόλαδο
• Κλιματική αλλαγή και προσαρμογή στην ελαιοκαλλιέργεια του 2030
• Σύγχρονοι τρόποι ελαιοσυγκομιδής, ελαιοποίησης κόστος καλλιέργειας ανά εδαφικές ενότητες και ζώνες.
• Επισκέψεις στα ελαιοτριβεία με την καινούργια νομοθεσία 
• Νομοθετικές αλλαγές στη λειτουργία των ελαιοτριβείων και στην ελαιοκομία

Σημαντική ομιλία θα κάνει ο κ. Roberto Garcia Ruiz, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Xαέν (Ισπανία), στην οποία θα παρουσιάσει την έρευνα που έχει κάνει, με τη βοήθεια του προγράμματος Sunstolive, για την  ελαιοκαλλιέργεια της Ισπανίας και το πως έχει επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το θέμα που θα αναφερθεί ο κ. Χριστοφόρου Ευάγγελος, Διευθυντής Εργαστηρίου Ηλεκτρονικών Αισθητηρίων του ΕΜΠ, ο οποίος με την βοήθεια της τεχνολογίας κατάφερε να κάνει καταγραφεί του DNA του ελαιολάδου. Ουσιαστικά μιλάμε για την ιχνηλασιμότητα του ελαιολάδου με τεχνικές φθορισμού. Με αυτό τον τρόπο θα γνωρίζουμε από που προέρχεται το ελαιόλαδο που καταναλώνουμε.

Όλες τις εξελίξεις και τα νέα δεδομένα για την άρδευση αλλά και την μέτρηση των υπόγειων υδάτων θα αναφέρει ο κ. Κώστας  Χαρτζουλάκης, Γεωπόνος ερευνητής και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου ελιάς και υποτροπικών φυτών. Έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε τα αποθέματα των υδάτων που έχουμε γιατί έτσι μπορούμε να κάνουμε μια πιο ορθολογική χρήση τους.

Θα υπάρχει επίσης ομιλία και για τα επισκέψιμα ελαιοτριβεία, τις προδιαγραφές και παρεχόμενες υπηρεσίες που αναφέρει η ελληνική νομοθεσία. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τα ελαιοτριβεία της περιοχής να πάρουν την πιστοποίηση και να γίνουν επισκέψιμα. 

Ένα ακόμη θέμα που θα παρουσιαστεί είναι η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το ανθρακικό αποτύπωμα στην καλλιέργεια και πώς μπορούν να επωφεληθούν οι Έλληνες ελαιοπαραγωγοί. Ο ΑΕΣ Καλαμάτας έχει ήδη ξεκινήσει την σχετική διαδικασία και αναμένεται σε περίπου ένα έτος να έχει πάρει την σχετική πιστοποίηση».

Φέτος υπάρχει μια ελαιοκομική χρονιά σχετικά όψιμη, λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

Επίσης λόγω της μεγάλης περσινής παραγωγής ελαιολάδου στις περισσότερες περιοχές της χώρας αναμέναμε φέτος μικρότερη παραγωγή.

Όμως οι συνεχόμενες βροχοπτώσεις αρχίζουν να προβληματίζουν τους παραγωγούς σε θέματα φυτοπροσίας (μυκητολογικές και εντομολογικές ασθένειες).

Ο εκπρόσωπος της ΔΑΟΚ Λακωνίας, Ιωάννης Ράλλης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε πολλά χωράφια της περιοχής είναι ορατός ο δάκος αν και ακόμη δεν έχουν τοποθετηθεί παγίδες. Οι καιρικές συνθήκες έχουν ευνοήσει τους πληθυσμούς. Θα πρέπει να υπάρξει προσοχή και συντονισμός φέτος στην δακοκτονία. Το θετικό είναι ότι έχουμε όψιμη ανθοφορία και καρπόδεση. Ελπίζουμε στα τέλη Ιουνίου που θα ξεκινήσουν οι ψεκασμοί από ΔΑΟΚ να υπάρχουν και καλές καιρικές συνθήκες για να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε το δάκο και να μην δημιουργήσει προβλήματα στη νέα παραγωγή του ελαιολάδου».

Κάποιες περιοχές έχουν πρόβλημα με το δάκο, ενώ άλλες περιοχές με την ακαρπία.  Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Μιλάμε για άδεια δέντρα που δεν άνθισαν ούτε έχουν καρπίδιο.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ΕΑΣ Πολυγύρου, Ευάγγελος Ευαγγελινός, «εξήντα χρόνια στην καλλιέργεια ελιάς δεν έχω ξαναδεί τέτοια εικόνα. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Φέτος όμως η εικόνα στα δέντρα είναι ακόμη χειρότερη. Πολλές ελιές (επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες) δεν άνθισαν και δεν πρόκειται να δώσουν καρπό. Θα είναι μια δύσκολη χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς της Χαλκιδικής».

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, «ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει την ακαρπία. Περιμένουμε όμως ένα επίσημο έγγραφο από τον ΕΛΓΑ ότι έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω ακαρπίας. Η προϊσταμένη του ΕΛΓΑ Θεσσαλονίκης έχει υποσχεθεί ότι μετά την καπρόδεση (μέσα Ιουνίου) θα πάνε εκτιμητές του Οργανισμού στα χωράφια να καταγράψουν το πρόβλημα. Επίσης έχει υποσχεθεί και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ότι θα πραγματοποιήσει μια έρευνα για το πρόβλημα στην περιοχή».  
 

Η κατάσταση των αγορών αγροτικών προϊόντων, ιδίως μετά την εισβολή στην Ουκρανία, θα είναι το βασικό σημείο της ημερήσιας διάταξης στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ, που θα γίνει, στις 30 Μαΐου 2023, στις Βρυξέλλες.

Οι Υπουργοί της ΕΕ είναι χωρισμένοι στα δύο για τα ουκρανικά σιτηρά. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 2022 η ΕΕ κατήργησε τους τελωνειακούς δασμούς για τα αγροτικά προϊόντα της Ουκρανίας, λόγω του πολέμου με τη Ρωσία και η κατάργηση θα ανανεωθεί για ακόμη ένα χρόνο. 

Στα μέσα Απριλίου η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Βουλγαρία απαγόρευσαν μονομερώς την εισαγωγή σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία καθώς η συσσώρευσή τους προκάλεσε την πτώση των τιμών στις τοπικές αγορές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στα τέλη Απριλίου σε μια συμφωνία με αυτές τις τέσσερις χώρες και τη Ρουμανία, που προβλέπει ότι μπορούν να μπλοκάρουν τη διάθεση του ουκρανικού σιταριού, καλαμποκιού και ηλιελαίου στην εγχώρια αγορά τους, υπό τον όρο ότι δεν θα απαγορεύουν τη διαμετακόμισή τους προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αυτό όμως άνοιξε τις πόρτες για να μπουν τα ουκρανικά αγροτικών προϊόντα (σιτηρά, ηλιόσπορο κ.α.) στις άλλες χώρες της ΕΕ. 

Οι υπουργοί Γεωργίας 12 κρατών μελών της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα (που δεν αντίδρασε κατά της Βουλγαρίας και Ρουμανίας νομίζοντας ότι δεν θα κάνει δεκτές αυτές τις αποφάσεις η Κομισιόν), η Γαλλία και η Γερμανία, εξέφρασαν «σοβαρές ανησυχίες» για τους περιορισμούς που επέβαλαν πέντε χώρες της ανατολικής Ευρώπης στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, στο πλαίσιο συμβιβαστικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε στα τέλη Απριλίου με τις Βρυξέλλες. Πάντως η Ελλάδα δεν έχει δείξει κάποιο ενδιαφέρον για οικονομική στήριξη των παραγωγών σιτηρών στην χώρα μας. Τώρα με τη νέα διαδικασία μένει να δούμε πως θα εξελιχθούν οι τιμές στην εγχώρια αγορά την εποχή του αλωνισμού.

Ένα ακόμη θέμα που θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών θα είναι η ξηρασία. Η πορτογαλική αντιπροσωπεία θα παράσχει πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο των πρόσφατων ξηρασιών στη νότια Ευρώπη και θα ζητήσει από την Επιτροπή να συμφωνήσει με τη χρήση των εργαλείων που διατίθενται στο πλαίσιο της ΚΑΠ για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Επίσης η κροατική αντιπροσωπία θα κοινοποιήσει πληροφορίες για τις τρέχουσες πρακτικές σχετικά με την εμπορία κατεψυγμένων προϊόντων.

Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς. Αυτό ζητά σε επιστολή της προς το ΥπΑΑΤ η ΕΘΕΑΣ.

Αναφέρεται ειδικά στις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων (που ακόμη δεν έχουν βγει οι Εφαρμοστικές) αλλά και στους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.).

Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

«Ως γνωστό σημαντική αλλαγή στη νέα ΚΑΠ 2023-27, αποτελούν τα τομεακά προγράμματα, ένα εκ των οποίων αποτελεί αυτό του Ελαιόλαδου και της Επιτραπέζιας Ελιάς.

Η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών - ΕΘΕΑΣ στην οποία μέλη της είναι οι σημαντικότερες οργανώσεις αγροτών που δραστηριοποιούνται στην ελαιοκαλλιέργεια ζήτησε με τα δύο έγγραφά της στις 7.7.2022 και 20.12.022 να συμμετέχει θεσμικά και ενεργά στις υπηρεσιακές ομάδες έργου, που προετοιμάζουν, τις εφαρμοστικές των νέων τομεακών προγραμμάτων της νέας ΚΑΠ 2023-202, προκειμένου αυτά να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό για τους συνεταιρισμούς, τους παραγωγούς και την ίδια την καλλιέργεια.

Έχοντας ήδη φθάσει στο μέσον της καλλιεργητικής περιόδου για το 2023 κρίνεται επιτακτικό να προχωρήσουν οι διαδικασίες την άμεση έκδοση του εθνικού εφαρμοστικού πλαισίου για τα προγράμματα του τομέα ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς, με το οποίο θα εξειδικευθούν όσα καταρχήν αναφέρονται στο κεφάλαιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου (Σ.Σ) “Ελαιόλαδο και επιτραπέζια ελιά” σελ. 663- 704 και ειδικότερα:

i. Τους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών ως Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων (Ο.Ε.Φ.) και μάλιστα με αυξημένο κύκλο εργασιών (μεγαλύτερο των 800.000€), όπως αναφέρεται στη σελίδα 672 του Σ.Σ. και

ii. Τις διαδικασίες επιλογής και εφαρμογής των υποχρεωτικών συλλογικών οικολογικών σχημάτων που αναφέρεται στη σελίδα 674 του Σ.Σ και μάλιστα με ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 45% του προϋπολογισμού του επιχειρησιακού σχεδίου.

Ζητούμε την άμεση σύγκλιση των ομάδων εργασίας προκειμένου να μη διακινδυνεύσουμε την απώλεια των σχετικών πόρων για τα νέα 5-ετή προγράμματα Ο.Ε.Φ., καθώς και τη συμμετοχή της ΕΘΕΑΣ κατά τη διαμόρφωση των σχεδίων, όπου έχουμε προετοιμασθεί για κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα εφαρμογής και απώλειας πόρων για την ελαιοκαλλιέργεια».

Στην Καλαμάτα Μεσσηνίας και συγκεκριμένα στην περιοχή της Δυτικής Παραλίας εκτείνονται οι καλλιέργειες του Ηλία Σμυρλή, ενός αρχικά μικρού παραγωγού που σήμερα παράγει, συσκευάζει, εμπορεύεται και διακινεί ένα πλήθος αγροτικών προϊόντων. Ο ανωτέρω έχοντας ως οδηγό την αγάπη του για την καλλιέργεια της γης έκανε τα πρώτα του βήματα στον τομέα της παραγωγής πριν 25 χρόνια. Με την πάροδο των χρόνων και την εμπειρία που απέκτησε, το 2010 αποφάσισε να εισέλθει στο χονδρεμπόριο, ξεκινώντας επίσημα την εμπορική του δραστηριότητα. Μέχρι εκείνη την στιγμή ο κος Σμυρλής καλλιεργούσε σε μικρή κλίμακα αγροτικά προϊόντα, με τον ίδιο να αναλαμβάνει την προώθησή τους.

Ποικιλομορφία στην καλλιέργεια

Στα 150 στρέμματα γης που διαθέτει καλλιεργεί μια πληθώρα λαχανικών και μυρωδικών, όπως μαϊντανό, άνηθο, μάραθο, κρεμμυδάκι χλωρό, μαρούλια, λόλες, κουνουπίδια, μπρόκολα, λάχανα, καρότα, σπανάκια, παντζάρια και κολοκύθια. Αναμφίβολα η παραγωγή του διακρίνεται για την ποικιλομορφία της, με τον ίδιο να στηρίζει, ότι πέρα από τις διαφορετικές καλλιεργητικές ανάγκες, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι ορισμένα λαχανικά σπέρνονται απευθείας στο χωράφι, ενώ άλλα προετοιμάζονται στο προστατευμένο περιβάλλον ενός σπορείου, «το να δουλεύεις με μεγάλη ποικιλία προϊόντων ο καιρός μπορεί κάπου να σταθεί σύμμαχος και κάπου εχθρός».
Η προετοιμασία και η βελτίωση του εδάφους αποτελεί το πρώτο βήμα για μία αποδοτική καλλιέργεια. Παράλληλα, η χρονική περίοδος της σποράς και της φύτευσης των λαχανικών διαδραματίζει εξίσου σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη τους, με τον ίδιο, παράλληλα, να σημειώνει, ότι «το κάθε χωράφι είναι ξεχωριστό, η κάθε περίοδος ξεχωριστή, όπως και ο ανάλογος σπόρος στην κάθε εποχή». Οι καλλιέργειες λαχανικών, όπως ο ίδιος εξηγεί, χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες με βάση την εποχή που καλλιεργούνται, ήτοι τα λαχανικά φθινοπωρινής φύτευσης και τα λαχανικά ανοιξιάτικης φύτευσης. Η φύτευση των λαχανικών φθινοπωρινής φύτευσης, τα οποία ονομάζονται και χειμερινά λαχανικά, ξεκινά την περίοδο του φθινοπώρου, με την συγκομιδή τους να πραγματοποιείται μέσα στον χειμώνα, όπως για παράδειγμα η καλλιέργεια του λάχανου, του κουνουπιδιού και του μπρόκολου. Στον αντίποδα βρίσκονται τα λαχανικά ανοιξιάτικης φύτευσης ή αλλιώς καλοκαιρινά λαχανικά, όπου η φύτευσή τους πραγματοποιείται την περίοδο της άνοιξης και η συγκομιδή τους κατά την διάρκεια του φθινοπώρου.

Παραγωγός και Έμπορος μαζί

Όπως ο ίδιος εξηγεί στόχος του είναι να παράγει όσο το δυνατόν περισσότερους κωδικούς λαχανικών ώστε να μπορεί να καλύψει μεγαλύτερο εύρος ζήτησης αγροτικών προϊόντων. Παράλληλα, για την κάλυψη των αναγκών των πελατών, ακόμη και για εξεζητημένα αγροτικά προϊόντα, έχει αναπτύξει σταθερή συνεργασία με τους μεγαλύτερους εισαγωγείς της χώρας. Για περισσότερο από μια δεκαετία διατηρούσε πάγκο στη λαϊκή αγορά της Καλαμάτας, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, ωστόσο, έχει σταματήσει, προμηθεύοντας μόνο άλλους εμπόρους της λαϊκής αγοράς. Την διανομή των άνω προϊόντων την αναλαμβάνει ο ίδιος, ενώ παράλληλα στα πλαίσια μιας σταθερής και αδιάκοπτης συνεργασίας διανέμει και προϊόντα άλλων παραγωγών.
Θίγοντας το θέμα των μεσαζόντων ο Ηλίας Σμυρλής ανέφερε, ότι «οι έμποροι κάνουν μια συγκεκριμένη δουλειά, που ένας παραγωγός δεν έχει τον χρόνο και πολλές φορές τη γνώση για να την υλοποιήσει». Ειδικότερα, ανέφερε ότι ένας παραγωγός, ο οποίος, μάλιστα, επιθυμεί να διακινήσει μεγάλες ποσότητες προϊόντων, που δεν γνωρίζει τη δουλειά που προαπαιτείται να κάνει ένας μεσάζοντας «κινδυνεύει» να μείνει πίσω στην παραγωγή του. Ο έμπορος, επίσης, όχι μόνο είναι εξοπλισμένος με τις κατάλληλες εγκαταστάσεις, όπως είναι τα ψυγεία και τα φορτηγά, αλλά έχει και την απαραίτητη  γνώση και χρόνο, ώστε, ακόμα και από την επιλογή των τελάρων και την τοποθέτηση των προϊόντων μέσα σε αυτά, να μπορεί «να υποστηρίξει σωστά ένα αγροτικό προϊόν και να προσελκύσει το μάτι του καταναλωτή».
«Το κέρδος ενός παραγωγού εξαρτάται από την ποσότητα και τα σωστά προϊόντα που θα βγάλει», πρόσθεσε ο πολυπράγμων Ηλίας Σμυρλής, ενώ τόνισε, ότι  η σωστή συνεργασία ενός παραγωγού με έναν ικανό μεσάζοντα μόνο κέρδος μπορεί να επιφέρει στον πρώτο.

Τα τελευταία χρόνια η επιχείρηση του κ. Σμυρλή αναμφίβολα καταγράφει μια ανοδική πορεία, καθώς από μικρός παραγωγός, που υπήρξε κατά το ξεκίνημα του, σήμερα πέρα του γεγονότος, ότι χαρακτηρίζεται ως ένας παραγωγός μεγάλης κλίμακας, δραστηριοποιείται, επίσης, στον τομέα της συσκευασίας, αποθήκευσης, καθώς και διακίνησης αγροτικών προϊόντων. Ιδίως, όσο αφορά την διακίνηση των αγροτικών προϊόντων, όπως ο ίδιος αναφέρει, έχει αναπτύξει ένα μεγάλο δίκτυο διανομής τόσο σε επίπεδο του νομού Μεσσηνίας όσο και στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, με πελατολόγιο που περιλαμβάνει σημεία λιανικής και χονδρικής πώλησης, όπως κεντρικές λαχαναγορές της χώρας, οπωροπωλεία, σουπερμάρκετ, εστιατόρια και ξενοδοχεία.
Στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της επιχείρησης του, σε έναν χώρο 12.000. τμ περιλαμβάνονται ψυκτικοί χώροι για την αποθήκευση των αγροτικών προϊόντων, καθώς και ο απαραίτητος εξοπλισμός. Παράλληλα, διαθέτει και έναν στόλο από σύγχρονα φορτηγά – ψυγεία, με τα οποία πραγματοποιείται η διακίνηση των αγροτικών προϊόντων.

Συνεργασία με τον Όμιλο Σκλαβενίτη

Τα προϊόντα του Ηλία Σμυρλή σε τοπικό επίπεδο μπορεί να τα αναζητήσει κανείς στα μανάβικα της πόλης της Καλαμάτας αλλά και του νομού της Μεσσηνίας γενικότερα. Πέρα, ωστόσο, από τα όρια της μεσσηνιακής γης, ο κός Σμυρλής έχει εξασφαλίσει μια αξιοσημείωτη συνεργασία μεταξύ άλλων και με τα σουπερμάρκετ του ομίλου Σκλαβενίτη. Η έναρξη αυτής της συνεργασίας οφείλεται στην εμπιστοσύνη που είχε για την ποιότητα των προϊόντων του ως παραγωγός αλλά και στο θάρρος που επέδειξε ως έμπορος, με τον ίδιο να περιγράφει τα ακόλουθα: «Όταν αισθάνθηκα έτοιμος, έπειτα από χρόνια σκληρής δουλειάς και έχοντας αποκτήσει εμπειρία, κυριολεκτικά χτύπησα την πόρτα στα κεντρικά του ομίλου Σκλαβενίτη και τους εξήγησα, ότι το ήπιο κλίμα της Μεσσηνίας σε σχέση με τις άλλες περιοχές της Ελλάδας μας επιτρέπει να εκμεταλλευόμαστε τους χειμερινούς μήνες και να παράγουμε εξαιρετικά προϊόντα καθ’ όλη την διάρκεια του χειμώνα. Κάπως έτσι έγινε η αρχή.»
Φυσικά, απαιτήθηκε να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση των προϊόντων του αναφορικά με την ποιότητα, την ποσότητα και την συνέπεια. Η προμήθεια πραγματοποιείται τρεις φορές την εβδομάδα στα κεντρικά, ενώ τα τοπικά καταστήματα ανατροφοδοτούνται καθημερινά, ανάλογα με τον κωδικό που χρειάζεται ανανέωση. Παράλληλα, όπως ο ίδιος σημειώνει η ανατροφοδότηση πραγματοποιείται από τον ίδιο με δικά του φορτηγά ψυγεία, με την καθημερινή του απασχόληση να αγγίζει τις 15 ώρες, καθώς «είναι απαραίτητο να επιβλέπω και την λεπτομέρεια για την κάθε δουλειά που γίνεται». Η σταθερή συνεργασία που έχει αναπτύξει με τον άνω όμιλο αποδεικνύει, όπως ο ίδιος αναφέρει, την εμπιστοσύνη που δείχνουν στις καλλιέργειες του, αλλά και στον ίδιο αναφορικά με τα προϊόντα που επιλέγει από άλλους παραγωγούς.
Στην ερώτηση για το μυστικό της επιτυχημένης και ανοδικής του πορείας ο κος Σμυρλής απαντά, ότι η εμπειρία είναι αναμφίβολα αυτή που έθεσε τα γερά θεμέλια της επιχείρησης του, αφού οι θεωρητικές του γνώσεις, ιδίως κατά το ξεκίνημα του, περιορίζονταν στις βασικές. «Να μην περιμένουν βοήθεια από κανέναν», προτρέπει ο κος Σμυρλής τους νέους παραγωγούς, καθώς και «να βασίζονται στις δικές τους δυνατότητες και να τολμούν».

Η ​​​​Green Land Co-farming καταγράφει μια μακρά πορεία επιτυχημένης δραστηριοποίησης στον τομέα της παραγωγής και της πώλησης ελαιοκομικών προϊόντων. 

Τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρογιάννη συσπειρώθηκαν το 2013, έπειτα από την επίπονη περίοδο της οικονομικής κρίσης, και δημιούργησαν την άνω ομάδα, η οποία αποτελείται από νέους αγρότες και τεχνολόγους τροφίμων, με έδρα την Στέρνα Μεσσηνίας.

Κατά την προσπάθεια εκκίνησης του άνω επιχειρηματικού εγχειρήματος ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Στέρνας Μεσσηνίας, όπως σημειώνει η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη, υπήρξε αρωγός, καθώς τους παρείχε τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και μηχανήματα με τη μορφή παροχής υπηρεσιών. Σήμερα, η Green Land Co-farming καλλιεργεί ένα μεγάλο αριθμό ελαιοδέντρων, που εκτείνονται σε χίλια στρέμματα γης. Παράλληλα, φροντίζει κάθε χρόνο να αυξάνει την παραγωγή της με την φύτευση νέων δένδρων ελιάς είτε σε νέες εκτάσεις, τις οποίες αγοράζουν, είτε σε εκτάσεις που ήδη κατέχουν. Βέβαια, όπως εξηγεί η κ. Ιουλία Ξηρόγιαννη, η αύξηση στην απόδοσης της ετήσιας παραγωγής με την φύτευση νέων ελαιοδένδρων είναι μικρή αλλά σταθερή, καθώς «τα ελαιόδεντρα τα οποία έχουν φυτευτεί την τελευταία τριετία, έχουν μικρότερη παραγωγικότητα».

Ελιές Καλαμών και η παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος

Δύο χρόνια έπειτα από το ξεκίνημα της, η Green Land Co-farming επέκτεινε την ενασχόληση της και στην παραγωγή της ελιάς Καλαμών. Έχοντας ως στόχο, μάλιστα, να διαφοροποιηθούν από την αγορά, ώστε να μπορέσουν να ανταγωνιστούν την παραγωγική δυναμικότητα των διάφορων άλλων εταιρειών στον χώρο των ελαιοκομικών προϊόντων, η οικογένεια Ξηρόγιαννη «επέστεψε» στην παραδοσιακή συνταγή του χαράγματος και του ξεπρικρίσματος της ελιάς. Η απόφαση τους αυτή όχι μόνο τους βοήθησε στο να διακριθούν από την υπόλοιπη αγορά αλλά και στο να κερδίσουν μια πληθώρα βραβείων σε διαγωνισμούς ποιότητας. Μέσα στην επόμενη διετία από την σύλληψη της άνω ιδέας δημιούργησαν και το πρώτο τους τυποποιητήριο ελιάς.

Η συγκομιδή των ελαιοδένδρων

Η διαδικασία της συγκομιδής έχει άμεση επίπτωση τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα της παραγωγής των ελαιοκομικών προϊόντων, είτε πρόκειται για ελαιόλαδο είτε για βρώσιμες ελιές. Μάλιστα, η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη τόνισε ότι «η διαδικασία της συγκομιδής είναι αυτή που θα καθορίσει την ποιότητα της Κορωνέικης ποικιλίας, την οποία και παράγουμε, όσο και της ελιάς Καλαμών, η οποία, μάλιστα, είναι αρκετά ευαίσθητη».
Στην Green Land Co-farming κατά την συγκομηδή «ντύνουν» το κάτω μέρος της ελιάς με μεγάλα πανιά, ώστε η χρήση των μηχανημάτων, τα οποία έχουν τη μορφή «χτένας» με δόνηση, να μην «τραυματίζουν» το δένδρο. Εν συνεχεία, οι ελιές τοποθετούνται σε τελάρα χωρητικότητας 300 κιλών αντί των σακιών, καθώς, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η παραγωγός «οι ελιές στα σακιά συμπιέζονται, πατώντας η μια την άλλη». Την ίδια κιόλας ημέρα της συγκομιδής προχωρούν στην διαδικασία της ελαιοποίησης και έως τις 21:00 το βράδυ, η ποσότητα των ελαιοποιήσιμων ελιών μετατρέπεται σε λάδι, το οποίο μπαίνει σε ανοξείδωτες δεξαμενές, συνδυασμένες με συμπλήρωμα αδρανούς αζώτου.

Πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια 

Η Green Land Co-farming, επιλέγοντας ορθές πρακτικές καλλιέργειας με φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες, έχει λάβει πιστοποίηση για την βιολογική της καλλιέργεια, με την κα Ξηρόγιαννη να σημειώνει ότι «προσπαθούμε όσο το δυνατόν να μην επεμβαίνουμε στη φυσική χλωρίδα και πανίδα των εκτάσεων που έχουμε τις καλλιέργειες μας». Συγκεκριμένα: 

• Τα ξερά χορτάρια, που συλλέγονται κατά το «καθάρισμα» των εκτάσεων, χρησιμοποιούνται ως λίπασμα για τα δέντρα. 
• Επιλέγεται βιολογικό ράντισμα και όχι χρήση ισχυρών φαρμάκων. 
• Δεν οργώνουν το έδαφος, παρά μόνο όταν κάνουν χρήση γραβάλου, το οποίο δεν ανακατεύει το χώμα. 
• Προσεκτικό  κλάδεμα και μόνο όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Αναφορικά με το κλάδεμα η παραγωγός Ιουλία Ξηρόγιαννη εκμυστηρεύτηκε στον ΑγροΤύπο, ότι μπορεί να αφήσουν να περάσει ένα διάστημα 3 χρόνων προτού κλαδέψουν τις ελιές και μόνο, μάλιστα, όταν οι παραγωγοί κρίνουν ότι χρειάζεται να «καθαρίσουν» εσωτερικά τα δέντρα από ξηρά κλαριά και φύλλα. 
Ωστόσο, παρά τις εργασίες, στις οποίες επιδίδονται, για μια φιλική προς το περιβάλλον καλλιέργεια, όπως η ίδια τονίζει, φέτος σε μέρος της καλλιέργειας τους ανιχνεύθηκαν στοιχεία φυτοφαρμάκων, γεγονός, το οποίο η παραγωγός αποδίδει στις ανελλιπείς μελέτες και στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται η περιφέρεια τον ψεκασμό για τον δάκο, επηρεάζοντας έτσι την ποιότητα της ελιάς και του ελαιόλαδου των καλλιεργητών, που επιθυμούν οι καλλιέργειες τους να λάβουν βιολογική πιστοποίηση. Εντούτοις, το βιολογικό λάδι διατηρεί την τιμή πώλησης σε ικανοποιητικά επίπεδα, γεγονός που  αποζημιώνει την σκληρή δουλειά για την εξασφάλιση της βιολογικής καλλιέργειας.

Εξαγωγή στο εξωτερικό και το πρότζεκτ Fruits of solidarity

Ήδη κατά το ξεκίνημα του άνω εγχειρήματος των αδερφών Ξηρόγιαννη η τύχη ήταν με το μέρος τους, καθώς η ποιότητα του λαδιού που παρήγαγαν ήταν πολύ καλή και αυτό τους οδήγησε στην απόφαση να στείλουν δείγματα σε αρκετούς διεθνείς διαγωνισμούς. Παράλληλα, στην εξαγωγή των ελαιοκομικών προϊόντων τους, συνέβαλε και το γεγονός, ότι αρκετοί φίλοι τους, που διέμεναν εκτός χώρας, λειτούργησαν ως δίαυλο επικοινωνίας με την αγορά στο εξωτερικό. 
Η Green Land Co-farming έχει καταφέρει μέσω του πρότζεκτ Fruits of solidarity, το οποίο αποτελείται από τρείς συνεταιρισμούς, με έναν εξ αυτών να είναι της οικογένειας Ξηρόγιαννη, να πουλά τα προϊόντα της κατευθείαν στους τελικούς καταναλωτές. Πιο συγκεκριμένα, σε συνεργασία με ορισμένους ΜΚΟ της Γερμανίας και της Αυστρίας διοργανώνεται μια φορά το χρόνο μια καμπάνια με online καταστήματα, από τα οποία παρέχεται η δυνατότητα σε κάποιον καταναλωτή των άνωθεν χωρών να παραγγείλει ένα προϊόν από την ηλεκτρονική πλατφόρμα και να το παραλάβει από ένα κεντρικό σημείο της χώρας του. Το 80% των πωλήσεων της Green Land Co-farming γίνεται με αυτόν τον τρόπο, ενώ αξίζει να σημειωθεί, ότι με το 10% από τα κέρδη υποστηρίζουν συλλόγους και δράσεις της χώρας μας με κοινωνικό ή περιβαλλοντολογικό περιεχόμενο. 

Καινοτομίες, βραβεία και αγροτουρισμός

Η Green Land Co-farming έχει αποσπάσει μια πληθώρα βραβείων ποιότητας από τις συμμετοχές της σε διεθνείς διαγωνισμούς, οι οποίοι έχουν πραγματοποιηθεί στην Ιταλία, το Λονδίνο, το Λος Άντζελες και το Τόκυο. Ιδιαίτερη θέση, ωστόσο, κατέχει το τελευταίο βραβείο που κατέκτησε στο Παρίσι, το οποίο μάλιστα αποτελεί βραβείο καινοτομίας, όπου διαγωνίστηκαν με τις «Kalamata baked olives», ένα υγιεινό σνακ ψημένων ελιών.
Επιπροσθέτως, με αφορμή το φόρουμ που διοργανώθηκε από το σύλλογο εστίασης Μεσσηνίας με θέμα την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας σε όλους τους τομείς που συνδέονται με την εστίαση, τα ξενοδοχεία και τις τοπικές εμπορικές επιχειρήσεις, η Green Land Co-farming παρουσίασε το «Μix ξηρών καρπών», με πρωταγωνιστή στη γεύση την ελιά «Kalamata baked olive», το αράπικο φιστίκι και τη σταφίδα. 
Αναμφισβήτητα, τα αδέλφια της οικογένειας Ξηρόγιαννη γνωρίζουν να τολμούν και ως αποτέλεσμα αυτού διακρίνονται και επεκτείνονται. Μάλιστα, ήδη από το 2019 έχουν στρέψει το βλέμμα τους προς τον αγροτουρισμό, όπου μέσω της πλατφόρμας Open Farms ομάδες ατόμων από διάφορα μέρη του κόσμου έρχονται στα κτήματα τους στη Στέρνα Μεσσηνίας με σκοπό να ζήσουν την εμπειρία της αγροτικής ζωής, καθώς και να μάθουν και να συμβάλλουν στην καλλιέργεια της ελιάς.

Οι ελαιοπαραγωγοί της Σάμου ζητούν να τους καταβληθούν αποζημιώσεις για ακαρπία την περίοδο 2020-2021, όπως έδωσαν στη Λέσβο.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Λάφης, αγρότης και πρόεδρος Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος, «οι αγρότες στη Μυτιλήνη αποζημιώθηκαν για την ακαρπία στα ελαιόδεντρα για την ελαιοκομική περίοδο 2020-2021, με 21 ευρώ ανά στρέμμα. Αυτό σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση de minimis στους ελαιοκαλλιεργητές της Λέσβου που είχε δημοσιευτεί σε ΦΕΚ τον περασμένο Δεκέμβριο.

Στο νησί της Σάμου είχαμε το ίδιο πρόβλημα της ακαρπίας με αυτό της Λέσβου και την ίδια χρονική περίοδο. Κάναμε συζητήσεις με τοπικούς φορείς αλλά το μόνο που εισπράξαμε ήταν υποσχέσεις.

Το ΔΣ του Πανσαμιακού Αγροτικού Συλλόγου ήρθε σε επικοινωνία με εκπρόσωπο της Ομοσπονδίας των Αγροτικών Συλλόγων στη Μυτιλήνη, ο οποίος επιβεβαίωσε την πίστωση στους λογαριασμούς τους, τονίζοντας ότι δε σταμάτησαν να διεκδικούν και να καλούν τους αγρότες να συσπειρωθούν στους Συλλόγους τους για να ικανοποιηθεί τα συγκεκριμένο αίτημα καθώς και άλλα. 

Και ρωτάμε εμείς; Οι αγρότες στη Σάμο, ίδιας περιφέρειας με το νησί της Λέσβου, είναι δεύτερης κατηγορίας αγρότες; Καλώς αποζημιώθηκαν οι συνάδελφοί μας και πίεσαν τους αρμόδιους προς αυτή την κατεύθυνση. Εμείς εδώ στη Σάμο τα τελευταία χρόνια έχουμε έρθει αντιμέτωποι με καύσωνες, λειψυδρία, καταστροφή από δάκο. Είναι ώρα να μας λάβουν κι εμάς υπ’ όψιν. Πόσο μάλλον όταν την τελευταία χρονιά ήρθαμε αντιμέτωποι και με αύξηση του εκθλιπτικού δικαιώματος στα λιοτρίβια από 14% στο 18% και παρά τις παρεμβάσεις μας στους ελαιοτριβείς, σε βουλευτή, Περιφέρεια και Δήμους, απάντηση ακόμα δεν έχουμε λάβει. 

Επιπλέον, ενώ ήταν να πληρωθούμε την επιδότηση για τις συνδεδεμένες (διατήρηση παραδοσιακής ελιάς στα νησιά του Αιγαίου κ.α.) που πληρωνόμασταν μέχρι τέλη Μαρτίου, ακόμα δεν έχει μπει στους λογαριασμούς μας τίποτα. 

Με βάση τα παραπάνω ζητάμε την άμεση ενίσχυση - αποζημίωσή μας για την ακαρπία των ελαιώνων μας για τη χρονική περίοδο 2020-2021, όπως στο νησί της Μυτιλήνης, ενώ δε σταματάμε να διεκδικούμε: μείωση του κόστους παραγωγής, κατώτατες εγγυημένες τιμές, την αναπλήρωση του εισοδήματός μας, αλλαγή κανονισμού του ΕΛΓΑ για προστασία από κάθε φυσική καταστροφή και νόσο, τη μη περικοπή των επιδοτήσεών μας, τη μη περικοπή των βασικών ενισχύσεων, τη μη κατάργηση του πρασινίσματος, τη μη περικοπή των συνδεδεμένων ενισχύσεων σε προϊόντα, και γενικότερα στήριξη των βιοπαλαιστών αγροτών και του πρωτογενούς τομέα.

Συνεχίζουμε με συντονισμό της δράσης μας με τους αγροτικούς Συλλόγους ειδικά στην Περιφέρειά μας».

Θυμίζουμε ότι και οι ελαιοπαραγωγοί της Χαλκιδικής ζητούν αποζημιώσεις για την ακαρπία για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Μειωμένη αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή στις ελιές Χαλκιδικής σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις. Όπως φαίνεται θα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επαναληφθεί το φαινόμενο της ακαρπίας που είχαμε το 2021 και δημιούργησε πολλά προβλήματα στους παραγωγούς.

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγών Βιολογικής Ελιάς Ολύνθου (Biolivia), Δημήτρης Ευαγγελινός, επισημαίνει στον ΑγροΤύπο ότι «τα δέντρα αυτή την εποχή είναι σε ταξιανθίες αλλά βλέπουμε παντού άδεια χωράφια. Οι γεωπόνοι στην περιοχή εκτιμούν ότι τα δέντρα θα ανθίσουν 15 - 20 Ιουνίου. Όμως ακόμη δεν έχουμε ταξιανθίες και είμαστε μήνα Μάιο. Έχω επισκεφτεί μεγάλο αριθμό χωραφιών και βλέπω παντού αυτή την εικόνα.

Πρέπει να μας προβληματίσει το φαινόμενο της ακαρπίας. Το 2021 είχαμε σοβαρά προβλήματα και οι παραγωγοί δεν πήραν καμιά ενίσχυση από το κράτος. Οι καιρικές συνθήκες φαίνεται ότι έχουν δημιουργήσει στρες στα δέντρα. Επίσης υπάρχουν και ποιλλές μυκητολογικές ασθένειες.

Εκτιμώ ότι υπάρχει πρόβλημα με θερμοκρασίες και ακραία καιρικά φαινόμενα. Τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου είχαμε ποιλύ χαμηλές θερμοκρασίες που επηρέασαν τα δέντρα. Πάντως σε αντίθεση με τις βρώσιμες ελιές οι λαδοελίες έχουν καλύτερη εικόνα και μιλάμε για δέντρα που είναι στο ίδιο χωράφι. Βλέπουμε ότι η βρώσιμη ελιά Χαλκιδικής βάλλεται πρώτη από όλες τις ποικιλίες από την κλιματική αλλαγή. 

Το 2022 είχαμε μια καλή χρονιά όσον αφορά την παραγωγή ελιάς Χαλκιδικής αλλά υπήρξε ανομοιογένεια στις αποδόσεις ανάλογα την κάθε περιοχή. Είχαμε μια παραγωγή γύρω στους 150.000 τόνους. Φέτος αναμένεται μια μείωση της παραγωγής και δεν είναι μόνο η παρενιαυτοφορία. Θα είμαστε πολύ τυχεροί αν δούμε την παραγωγή να φτάσει τους 40.000 τόνους. 

Οι παραγωγοί είναι προβληματισμένοι από την εικόνα των δέντρων. Πρόσφατα είχα ταξιδέψει στην Ιταλία και με ενημέρωσαν ότι η Κομισιόν διαθέτει ένα «ταμείο» με κονδύλια για τους παραγωγούς που έχουν προβλήματα στο εισόδημά τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Αυτό όμως σημαίνει ότι θα πρέπει να αλλάξουμε και τις καλλιεργητικές φροντίδες και να προσαρμοστούμε και εμείς οι παραγωγοί στα νέα δεδομένα. Θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί πάντως να προετοιμαστούμε για μια δύσκολη χρονιά που έρχεται».  

Η Κομισιόν πρότεινε την ανανέωση και την επέκταση της αναστολής των εισαγωγικών δασμών και ποσοστώσεων για τις εξαγωγές της Μολδαβίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για ένα ακόμη έτος.

Η πρόταση θα εξεταστεί τώρα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πολύ δύσκολο να την αρνηθούν).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν η αναστολή των δασμών στα μολδαβικά αγροτικά προϊόντα είχε σαν αποτέλεσμα συνολικά οι εξαγωγές από τη Μολδαβία προς την ΕΕ αυξήθηκαν από 1,8 δισ. ευρώ το 2021 στα 2,6 δισ. ευρώ το 2022 (σχεδόν διπλασιασμός της αξίας τους).

Επίσης η απόφαση αυτή σημαίνει ότι στην πράξη ότι θα ελευθερωθούν πλέον πλήρως οι εξαγωγές επτά γεωργικών προϊόντων από τη Μολδαβία, που υπόκεινται σε δασμολογικές ποσοστώσεις, τα οποία είναι: ντομάτες, σκόρδα, επιτραπέζια σταφύλια, μήλα, κεράσια, δαμάσκηνα και χυμοί σταφυλιών.

Το μέτρο της αναστολής των δασμών της ΕΕ στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία θα λήξει στις 5 Ιουνίου 2023.  

Η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έδωσε το πράσινο φως, την Πέμπτη (27/4), για ακόμη παράταση ενός ακόμη χρόνου στην αναστολή των εισαγωγικών δασμών της ΕΕ στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων της Ουκρανίας για να στηρίξει - όπως υποστηρίζει - την οικονομία της χώρας.

Τα μέλη της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου ενέκριναν πρόταση για ανανέωση της αναστολής των εισαγωγικών δασμών, των δασμών αντιντάμπινγκ και των διασφαλίσεων στις εξαγωγές της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για έναν ακόμη χρόνο, στο πλαίσιο του πολέμου της Ρωσίας που εμποδίζει την ικανότητα της Ουκρανίας να συναλλάσσεται με τον υπόλοιπο κόσμο.

Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν το σχέδιο έκθεσης της επιτροπής, που εκπονήθηκε από τη μόνιμη εισηγήτρια για την Ουκρανία, Sandra Kalniete (ΕΛΚ, Λιθουανία), με 27 ψήφους, 1 κατά και 7 αποχές.

εργαζόμαστε για να προωθήσουμε τη σταδιακή ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην εσωτερική αγορά της ΕΕ. Η αλληλεγγύη μας με την Ουκρανία είναι συνεπής, διαφανής και σταθερή, η οποία έχει ενισχυθεί περαιτέρω από το καθεστώς υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ της Ουκρανίας. Το μέλλον της Ουκρανίας είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε η Sandra Kalniete.

Η αναστολή των δασμών ισχύει για τα φρούτα και τα λαχανικά που υπόκεινται στο σύστημα τιμών εισόδου, καθώς και για όλα τα γεωργικά και τα μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα που υπόκεινται σε δασμολογικές ποσοστώσεις.

Το σχέδιο έκθεσης έχει προγραμματιστεί να ψηφιστεί από όλους τους ευρωβουλευτές, κατά τη σύνοδο της Ολομέλειας, που θα γίνει στις 8 - 11 Μαΐου 2023. Αλλά και το Συμβούλιο της ΕΕ πρέπει επίσης να εγκρίνει την πρωτοβουλία.

Μόλις εγκριθεί από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, το μέτρο θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα εφαρμοστεί την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευσή του.

Νέα πώληση ελαιολάδου είχαμε στην Λακωνία στην τιμή των 5,70 ευρώ το κιλό. Η πώληση του ελαιολάδου έγινε από το ελαιοτριβείο Κολοκούρης - Βλάχος που είναι στην περιοχή Βλαχιώτη.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Βλάχος, ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου, «την Τετάρτη (26/4) έγινε εμπορική συμφωνία για πώληση δύο βυτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,25, το οποίο είχε παραχθεί τον Οκτώβριο του 2022. Η τιμή πώλήσης ανήλθε στα 5,70 ευρώ το κιλό. Πάντως υπάρχουν ακόμη αρκετά αποθέματα ελαιολάδου στην περιοχή γιατί οι παραγωγοί δεν φαίνεται να βιάζονται να πουλήσουν».

Προβλήματα στην Ισπανία
Στο μεταξύ στην Ισπανία υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στον ελαιοκομικό κλάδο που απειλούν την βιωσιμότητά του, τονίστηκε σε συνέδριο για την καινοτομία που διοργανώθηκε από την ισπανική Ένωση Νέων Αγροτών (Asociación Agraria jovenes Agricultores - ASAJA) της Σεβίλλης.

Όπως τονίστηκε μεταξύ άλλων η αύξηση του κόστους, η μείωση της στήριξης από την ΚΑΠ και η ξηρασία απειλούν την επιβίωση των ελαιοκαλλιεργειών στην χώρα.

«Για την μείωση του κόστους καλλιέργειας και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες της αγοράς οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να στραφούν σε νέες ποικιλίες (ανθεκτικές στην ξηρασία) που θα πρέπει γίνουν σε πυκνές φυτεύσεις», ανέφεραν οι ομιλητές.

Πάντως ο ελαιοκομικός κλάδος της χώρας συμφωνεί ότι η νέα ΚΑΠ αφήνει μεγάλο αριθμό ελαιοκαλλιεργητών, που είναι ετεροεπαγγελματίες, εκτός ενισχύσεων, κάτι που μειώνει την ανταγωνιστικότητά τους και επιβαρύνει το κόστος παραγωγής.

Οι ανταποδοτικές δαπάνες, που καταβάλλονται από ιδιωτικούς φορείς, με σκοπό να χρηματοδοτούνται οι έλεγχοι για την ασφάλεια των τροφίμων, δεν πηγαίνουν στους γεωπόνους ελεγκτές. 

Αυτό καταγγέλουν οι γεωπόνοι μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωπόνων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΓΔΥ) της Ημαθίας και υποστηρίζουν ότι πολλοί παραμένουν απλήρωτοι από το 2020.

Ζητούν την επίλυση των οικονομικών αιτημάτων τους και ενημερώνουν την ηγεσία του ΥπΑΑΤ ότι δεν πρόκειται να σταματήσουν την αποχή από ποιοτικούς και φυτοϋγειονομικούς ελέγχους εκτός του κανονικού ωραρίου των δημοσίων υπηρεσιών. Αυτό, προσθέτουν, μπορεί να οδηγήσει σε ασφυξία τις εξαγωγές στην επερχόμενη σεζόν του ροδάκινου. 

Η ανακοίνωση που εξέδωσαν οι Γεωπόνοι της ΠΕΓΔΥ της ΠΕ Ημαθίας αναφέρει τα εξής:

«Ο Νομός Ημαθίας είναι από τους δυναμικότερους νομούς στην Ελλάδα με πολλές εξαγωγές νωπών και μεταποιημένων οπωροκηπευτικών, οι οποίες κορυφώνονται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες με τις εξαγωγές των ροδάκινων και νεκταρινιών. Για την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία των εξαγωγών και ιδίως το καλοκαίρι με τα όποια προβλήματα, απασχολούνται οι Γεωπόνοι όλες τις ημέρες της εβδομάδας με εξαντλητικά ωράρια. 

Οι γεωπόνοι εργάζονται εκτός ωραρίου, χρησιμοποιώντας τα δικά τους οχήματα πληρώνοντας για τις μετακινήσεις τους, για να πραγματοποιούνται απρόσκοπτα οι εξαγωγές και παραμένουν απλήρωτοι από το 2ο εξάμηνο του 2020 και εντεύθεν. 

Εδώ και μερικά χρόνια αντιμετωπίζονται σαν μπαλάκια του πιγκ – πόγκ και όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ ρίχνουν τις ευθύνες, ο ένας στον άλλο, και οι γεωτεχνικοί νιώθουν αγανάκτηση από την συνολική αντιμετώπιση του ζητήματος. 

Μετά την οκτάμηνη συνεχιζόμενη απεργία - αποχή από τους ποιοτικούς και φυτοϋγειονομικούς ελέγχους εκτός του κανονικού ωραρίου των δημοσίων υπηρεσιών των γεωπόνων ελεγκτών, θέλουμε να στηλιτεύσουμε για ακόμα μια φορά την στάση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Γεωργαντά, που παρόλες τις υποσχέσεις του για σχεδόν καθολική ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων μας, που τέθηκαν στη συνάντηση του Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, δε προχώρησε σε καμία απολύτως κίνηση παρά την υπομονή που δείξαμε όλοι οι γεωπόνοι που ασχολούνται με τον ποιοτικό και φυτοϋγειονομικό έλεγχο των προϊόντων που εξάγονται και εισάγονται. 

Οι αόριστες υποσχέσεις για κατάθεση τροπολογίας προς επίλυση των θεμάτων, στο ήδη ψηφισθέν στο Κοινοβούλιο νομοσχέδιο για τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, εξελίχθηκε σε φιάσκο, διότι πολύ απλά δεν είχε ποτέ πρόθεση να λύσει το πρόβλημα. 

Οι κατά νόμο ανταποδοτικές δαπάνες καταβάλλονται από ιδιωτικούς φορείς με σκοπό να χρηματοδοτούνται οι έλεγχοι για την ασφάλεια των τροφίμων που διακινούνται στην ελληνική επικράτεια. Αντί αυτού και αντί τα χρήματα που εισπράττονται για τον σκοπό αυτό, υπάλληλοι του ΥπΑΑΤ θα μοιραστούν 96.000 ευρώ ως κίνητρο επίτευξης δημοσιονομικών στόχων, όταν οι συνάδελφοι σχεδόν σε όλη την χώρα είναι απλήρωτοι από το 2020 και φυσικά βρέθηκαν άμεσα 500.000 ευρώ από τα ταμεία του ΥπΑΑΤ για κάλυψη λειτουργικών δαπανών της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. 

Για όλους τους παραπάνω λόγους και για να μην προκληθεί ασφυξία στις εξαγωγές στην επερχόμενη σεζόν του ροδάκινου, που αφορά άμεσα την περιοχή μας, θέτουμε προ των ευθυνών τους όλους τους αρμοδίους για την επίλυση των δίκαιων αιτημάτων μας και τους ενημερώνουμε ότι δεν προτιθέμεθα να σταματήσουμε την κινητοποίηση μας».

Με θετικό πρόσημο έκλεισε το 2022 για τις εξαγωγές της Κρήτης, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης. 

Οι κρητικές εξαγωγές, μη συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, έφτασαν το ποσό των 682,10 εκ. ευρώ και τους 418.820 τόνους, έναντι των 615,70 εκ. ευρώ και τους 415.536 τόνους το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, παρουσιάζοντας αύξηση ίση με 10,8% σε αξία και 0,8% σε ποσότητα και καταρρίπτοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ των τελευταίων 10 ετών τουλάχιστον.

Ο κλάδος των Τροφίμων και Ποτών, ο οποίος αποτελεί το 58,8% του συνόλου των Κρητικών εξαγωγών με 400,9 εκ. ευρώ, παρουσιάζει αύξηση ίση με 14,7%. 

Στον αγροδιατροφικό τομέα, το Ελαιόλαδο έφτασε τα 274,4 εκ. ευρώ, καταλαμβάνοντας το 40% του συνόλου των κρητικών εξαγόμενων προϊόντων και το 68,5% στην κατηγορία των Τροφίμων και Ποτών, με αύξηση 21% σε σχέση με το περυσινό αντίστοιχο διάστημα. 

Τα Κηπευτικά έφτασαν τα 70,1 εκ. ευρώ με μείωση 1,5%, τα Φρούτα τα 13,5 εκ. ευρώ και μείωση 27,8% και με μικρότερα ποσοστά ακολουθούν τα Ψάρια και Θαλασσινά, τα Γαλακτοκομικά, η κατηγορία των Νερών - Αναψυκτικών - Χυμών, το Κρασί, το Μέλι και το Κρέας και Παρασκευάσματά του.

Για τον κλάδο των Τροφίμων και Ποτών, τους κυριότερους αγοραστές αποτελούν η Ιταλία, με τις εξαγωγές να φτάνουν τα 161.8 εκ. ευρώ, η Γερμανία με 82.3 εκ. ευρώ, η Ισπανία με 18,2 εκ. ευρώ, η Πολωνία με 15,4 εκ. ευρώ  και στην πέμπτη θέση η Κύπρος με 12 εκ. ευρώ.

Το 2022 αποτέλεσε μια εξαιρετική χρονιά για τις εξαγωγές της Κρήτης, καθοριστική για την πορεία των εξαγωγικών επιδόσεων του νησιού. Αν και αρχικά φαινόταν θα είναι μία δύσκολη χρονιά, με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και του κόστους των καυσίμων, το τεράστιο κόστος μεταφοράς και των πρώτων υλών, τελικά οι εξαγωγείς μας κατάφεραν να ανταπεξέλθουν και να τονώσουν την τοπική οικονομία, τονίζει ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης. 

Αυξάνονται οι εισαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών στην χώρα μας, ενώ από την πλευρά του το ΥπΑΑΤ ανακοινώνει εντατικοποίηση ελέγχων αλλά ... μόνο στο ωράριο του δημοσίου.

Συγκεκριμένα το ΥπΑΑΤ, με το αριθμ. 566/101706/3.4.2023 έγγραφο του, με θέμα: «ελληνοποίηση νωπών οπωροκηπευτικών», δίνει οδηγίες στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές ότι για το χρονικό διάστημα, που αφορά από 05/04/2023 έως 05/05/2023, θα εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για συμμόρφωση με τις εμπορικές προδιαγραφές νωπών οπωροκηπευτικών, με ιδιαίτερη στόχευση στον έλεγχο της ορθής αναγραφής στη σήμανση και στα παραστατικά διακίνησης της χώρας καταγωγής.

Οι έλεγχοι θα διενεργηθούν αποκλειστικά και μόνο:
1. σε σημεία χονδρικής και λιανικής πώλησης νωπών οπωροκηπευτικών δίνοντας έμφαση σε προϊόντα όπως πατάτες, τομάτες, λεμόνια και κρεμμύδια
2. στο ωράριο των Υπηρεσιών δεδομένου ότι η πρόβλεψη για υπερωριακή απασχόληση δεν είναι επαρκής.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Σύνδεσμου Incofruit - Hellas, «με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι εισαγωγές φρούτων και λαχανικών συνεχίστηκαν με αυξητικούς ρυθμούς το πρώτο τρίμηνο του 2023. Συνολικά αυτή την περίοδο έχουν εισαχθεί 200.000 τόνοι φρούτων και λαχανικών. Από αυτούς οι 95.000 τόνοι αφορούν πατάτες, 50.000 τόνοι μπανάνες, 13.000 τόνοι κρεμμύδια, 350 τόνοι ντομάτες και 300 τόνοι λεμόνια. 

Το αντίστοιχο τρίμηνο το 2022, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είχαμε εισαγωγές 80.800 τόνων πατάτας, 54.900 τόνοι μπανάνες, 3.960 τόνοι κρεμμύδια, 400 τόνοι ντομάτες και 746 τόνοι λεμονιών.

Η εισαγωγή νωπών φρούτων και λαχανικών δείχνει τη συνεχή ανάπτυξη του ξένου ανταγωνισμού - τόσο στην χώρα μας όσο και στις κοινοτικές αγορές - και οφείλεται σε λιγότερο απαιτητικούς κανονισμούς στους τόπους παραγωγής σε πολλούς τομείς, όπως ο φυτοϋγειονομικός, ο ηθικός (παιδική εργασία) και ο περιβαλλοντολογικός, καθιστώντας το κοινοτικό μοντέλο παραγωγής στις καταναλωτικές αγορές όλο και λιγότερο ανταγωνιστικό

Θα πρέπει να επιδιωχθεί όπως οι μεν ελληνικές ελεγκτικές αρχές να επιτηρούν την αυστηρή τήρηση των εμπορικών προδιαγραφών και ποιότητας για τα εισαγόμενα οπωροκηπευτικά στην ελληνική αγορά αλλά και στα εξαγόμενα. προς διασφάλιση της φήμης των προϊόντων μας, κάτι που θα συμβάλλει στην περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών τους. Επίσης είναι γνωστό, πιστεύουμε, και στις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ ότι το εμπόριο νωπών οπωροκηπευτικών διενεργείται και εκτός ωραρίου των Δημοσίων Υπηρεσιών».

Σε βροχοπτώσεις, τον υπόλοιπο Απρίλιο και τον μήνα Μάιο, ελπίζουν οι Ισπανοί για να καταφέρουν να έχουν φέτος μια μέση παραγωγή ελαιολάδου.

Οι καύσωνες όταν τα ελαιόδεντρα ανθούσαν την περασμένη άνοιξη και τα προβλήματα ξηρασίας από το περασμένο καλοκαίρι αναμένεται να επηρεάσουν και την φετινή παραγωγή. 

Όπως υποστηρίζουν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις COAG, ASAJA, UPA και Cooperativas Agro-alimentarias, ο ελαιώνας έχει δύο κρίσιμες περιόδους, στις οποίες χρειάζεται το νερό, αυτές είναι οι μήνες Απρίλιος - Μάιος που έχουμε την ανθοφορία και αυτή της ωρίμανσης του καρπού που είναι τον μήνα Σεπτέμβριο.

Αυτή την εποχή τα ελαιόδεντρα φαίνεται να είναι στρεσαρισμένα λόγω της ξηρασίας των προηγούμενων ετών. Επίσης στις αρχές της Άνοιξης είχαμε υψηλές θερμοκρασίες, κάτι που αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη νέα παραγωγή. Από την άλλη οι υψηλές τιμές στα λιπάσματα ανάγκασαν πολλούς παραγωγούς να μην κάνουν καλές λιπάνσεις στα ελαιόδεντρα.

Η καλλιέργεια φαίνεται να έχει μια πρωιμότητα κατά δύο εβδομάδες. Το νερό αυτή την εποχή είναι απαραίτητο για να μην έχουμε προβλήματα στην επερχόμενη παραγωγή ελαιολάδου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της κρατικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA), που εξέδωσε τον Μάρτιο του 2023, η περυσινή ισπανική παραγωγή ελαιολάδου (περίοδος 2022/2023) ανήλθε στους 652.086 τόνους, ποσότητα που είναι μικρότερη και από το αρνητικό ρεκόρ παραγωγής που είχαμε την περίοδο 2012/2013, όταν παρήχθησαν στην χώρα 652.687 τόνοι.

Εκδικάστηκε, την Τρίτη (4/4/2023), στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) η προσφυγή του ΣΥΜΕΠΟΠ (Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευτόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και άλλων φορέων της Μεσσηνίας, κατά της πρόσφατης απόφασης του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντά, για το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας.

Κατά της συγκεκριμένης απόφασης, που ουσιαστικά ενεργοποιεί την απόφαση του πρώην υπουργού της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Βαγγέλη Αποστόλου και η οποία πριν ένα περίπου χρόνο είχε κριθεί αντισυνταγματική από το Συμβούλιο της Επικρατείας, έχει προσφύγει εκτός από τον ΣΥΜΕΠΟΠ, η Περιφέρειας Πελοποννήσου και δήμοι της Μεσσηνίας.

Απέναντι στους φορείς από τη Μεσσηνία βρίσκονται ενώσεις τυποποιητών, σύλλογοι και επιμελητήρια από άλλες περιοχές της χώρας, όπως η ΠΕΜΕΤΕ, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κ.α.

Οι δύο πλευρές κατέθεσαν τους ισχυρισμούς τους, με τους Μεσσήνιους να υποστηρίζουν το δικαίωμά τους στην ονομασία ΠΟΠ και την αντίθετη πλευρά να ισχυρίζεται ότι τυχόν ακύρωση της απόφασης Γεωργαντά θα σήμαινε την απώλεια περίπου 200.000.000 ευρώ για το εθνικό εισόδημα, το οποίο αποφέρουν οι εξαγωγές της επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών.

Η νέα απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου αναμένεται να εκδοθεί τους επόμενους μήνες.

Υπενθυμίζεται από τον ΑγροΤύπο ότι στην πρώτη τους προσφυγή οι φορείς από τη Μεσσηνία δικαιώθηκαν στο ΣτΕ, αλλά ήρθε η απόφαση Γεωργαντά να ενεργοποιήσει και πάλι τις προβλέψεις της απόφασης Αποστόλου.

Σε συγκρότηση Ομάδας Εργασίας για το συντονισμό των ελέγχων εισαγομένων αμνοεριφίων και αυγών κατά την περίοδο του Πάσχα προχώρησε το ΥπΑΑΤ.

Η σύσταση έγινε με απόφαση, που δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια, στις 28 Μαρτίου 2023.

Συγκεκριμένα όπως αναφέρει η απόφαση στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συνιστάται Ομάδα Εργασίας, η οποία συγκροτείται από τους: 

α) Χριστιάνα Καλογήρου, Γενική Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως Συντονίστρια, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

β) Αναστασία Χαραλαμποπούλου, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας Κτηνιάτρων, με βαθμό Α΄, του Τμήματος Προγραμματισμού και Συντονισμού Κτηνιατρικών Εργαστηριακών Ελέγχων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής, που υπηρετεί με απόσπαση στο ιδιαίτερο Γραφείο της Γενικής Γραμματέως Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως επιχειρησιακή συντονίστρια, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

γ) Σπυρίδωνα Ντουντουνάκη, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας Κτηνιάτρων, με βαθμό Α΄, προϊστάμενο της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

δ) Παναγιώτα Παπαδάκη, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας Κτηνιάτρων, με βαθμό Α΄, προϊστάμενη του Τμήματος Σφαγείων της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

ε) Αικατερίνη Αντιπάτη, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας Γεωπόνων, με βαθμό Α’, προϊσταμένη κατ’ αναπλήρωση του Γραφείου Σχεδιασμού και Διενέργειας Εσωτερικών Ελέγχων, της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, Συνεργάτιδα στο Ιδιαίτερο Γραφείο του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια 

στ) Βασιλική Γιαννούλη, υπάλληλο του κλάδου ΠΕ Γεωτεχνικών ειδικότητας Κτηνιάτρων, με βαθμό Α΄, προϊσταμένη του Τμήματος Κρέατος και Αλιευμάτων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Τροφίμων του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (Ε.Φ.Ε.Τ.) ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

ζ) Ευστράτιο Νικολάου, υπάλληλο ΠΕ Γεωπόνων, προϊστάμενο κατ’ αναπλήρωση της Γενικής Διεύθυνσης Διασφάλισης Ποιότητας Αγροτικών Προϊόντων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «ΔΗΜΗΤΡΑ» (ΕΛ.Γ.Ο. – ΔΗΜΗΤΡΑ), ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

η) Γεώργιο Μιχαλόπουλο, Υποστράτηγο της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ), προϊστάμενο Κλάδου Τάξης Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας (Α.Ε.Α), ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

θ) Δημήτριο Λουκόπουλο, Αστυνομικό Διευθυντή της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ), της Διεύθυνσης Οικονομικής Αστυνομίας, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

ι) Ανδριανή Κοκκίνη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Διυπηρεσιακής Συνεργασίας για τον Έλεγχο της Αγοράς και την Αντιμετώπιση του Παράνομου Εμπορίου της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 
ια) Μαρία Μωυσίδου, προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αποκέντρωσης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του Υπουργείου Εσωτερικών, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια.

ιβ) Άγγελο Λυμπέρη, προϊστάμενο της Διεύθυνσης Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων, της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

ιγ) Περικλή Κόκκοτα, προϊστάμενο της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Αξιολόγησης Ελέγχων και Ερευνών (ΔΙ.Π.Α.Ε.Ε.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ως τακτικό μέλος χωρίς αναπληρωτή/τρια.

ιδ) Μιχαήλ Κωστάκη, προϊστάμενο του Τμήματος Η΄ της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.) Αττικής, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

ιε) Ιωάννη Κωφό, προϊστάμενο του Τμήματος Ζ΄ της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.) Μακεδονίας, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια. 

ιστ) Διαμαντή Βασιλακούδη, Διοικητή Λιμενικής Αστυνομίας Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιά, ως τακτικό μέλος, χωρίς αναπληρωτή/τρια