Κάποτε η Ελλάδα είχε καλλιέργεια τεύτλων και εργοστάσια της ΕΒΖ που αγόραζαν τα τεύτλα και έκαναν παραγωγή ζάχαρης. 

Μάλιστα η ΕΒΖ είχε προχωρήσει στη δημιουργία δύο ακόμη εργοστασίων στην Σερβία.

Σήμερα η χώρα μας ούτε τεύτλα καλλιεργεί ούτε ζάχαρη παράγει αλλά καλύπτει τις ανάγκες της από εισαγωγές.

Από την άλλη η Ισπανία - που είναι μεγάλη ανταγωνίστρια χώρα αλλά έχει και σοβαρή στρατηγική στον αγροτικό τομέα - έχει σε ανοδική πορεία την καλλιέργεια τεύτλων και την παραγωγή ισπανικής ζάχαρης.

Τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα από το Ισπανικό Αγροτικό Ταμείο Εγγυήσεων (FEGA), αναφέρουν ότι στις αιτήσεις ενίσχυσης (ΟΣΔΕ) της ΚΑΠ του 2023, έχουν δηλωθεί συνολικά 353.030 στρέμματα με καλλιέργεια τεύτλων στην χώρα.  

Οι μεγαλύτερες εκτάσεις καλλιέργειας τεύτλων στην χώρα είναι στην επαρχία Castilla y León, με 248.270 στρέμματα, ακολουθούμενη από την Ανδαλουσία με 78.640.

Μεγάλο μέρος των τεύτλων που καλλιεργούνται στη νότια Ισπανία προέρχεται από ξηρικές καλλιέργειες και επομένως έχουν μειωμένες αποδόσεις.

Πάντως σημαντικές επενδύσεις γίνονται στην επαρχία León, με νέα συστήματα άρδευσης, με στόχο να υπάρξουν υψηλές αποδόσεις και αύξησης της παραγωγής τεύτλων τα επόμενα χρόνια. 

Για το νέο καλλιεργητικό έτος οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι αναμένονται αυξήσεις στα συμβόλαια που θα υπογράψουν τα δύο εργοστάσια ζάχαρης με τους τευτλοπαραγωγούς λόγω της ανοδικής πορείας των διεθνών τιμών. Επίσης ζητούν νέες επενδύσεις από το ιδιωτικό εργοστάσιο ζάχαρης AB Azucarera και το συνεταιριστικό ACOR, με στόχο την αύξηση των στρεμμάτων καλλιέργειας αλλά και στην μεταποίηση για την παραγωγή ζάχαρης για να καλύψουν τη διεθνή ζήτηση.

Ξεκίνησε η συγκομιδή βιομηχανικής ντομάτας στην Λάρισα ανακοίνωσε ο Α.Σ. ΘΕΣΤΟ. 

Το σύνολο σχεδόν των συνεργαζόμενων εργοστασίων (ΝΟΜΙΚΟΣ, ΝΤΑΜΑΒΑΝΤ, DEL MONTE, AGROFARM, ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ και ΧΥΜΟΦΡΟΥΤ), ανοίγουν τις πύλες τους και ξεκινούν να παραλαμβάνουν το προϊόν.

Ο Α.Σ. ΘΕΣΤΟ δημοσιοποίησε τις συμβάσεις με τις τιμές και τους λοιπούς όρους παράδοσης για την παραγωγή του 2023. 

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο διευθυντής του Συνεταιρισμού Τοματοπαραγωγών (ΘΕΣΤΟ), κ. Αστέριος Σαπουνάς, ξεκίνησε χωρίς προβλήματα η συγκομιδή της βιομηχανικής ντομάτας στην Λάρισα. Η συγκομιδή πρόκειται να εντατικοποιηθεί το επόμενο 10ημερο. Οι τιμές με τα εργοστάσια είναι σε καλύτερα επίπεδα σε σχέση με πέρυσι.

Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση αυξήθηκε λόγω της διατροφικής κρίσης και οι καλές τιμές του προϊόντος ώθησαν αρκετούς παραγωγούς να ασχοληθούν με την καλλιέργειά της. Αποτέλεσμα ήταν τη φετινή καλλιεργητική περίοδο να παρατηρηθεί μια αύξηση περίπου 30% συγκριτικά με το 2022 και οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, μόνο στο νομό Λάρισας, να διαμορφώνονται περί τα 25-26 χιλιάδες στρέμματα.

Η καλλιέργεια επηρεάστηκε ποσοτικά από τις καιρικές συνθήκες αλλά εκτιμώ ότι δεν θα έχει ποιοτικά προβλήματα. Οι ζημιές που είχαμε φέτος στην καλλιέργεια λόγω των καιρικών συνθηκών (βροχοπτώσεις Μαΐου και Ιουνίου έφεραν προβλήματα με περονόσπορο) καταγράφονται από τον ΕΛΓΑ.

Οι τιμές των εργοστασίων για ποιότητα 5,00 Brix (εγγυημένη τιμή) ξεκινούν από 137 και φτάνουν έως 150 ευρώ ο τόνος.

Διαβάστε τον τιμοκατάλογο πατήστε εδώ 

Ζημιές είχαν οι παραγωγοί βιομηχανικής ντομάτας εξαιτίας του παρατεταμένου καύσωνα και ειδικά το διάστημα από 22 έως και 24 Ιουλίου 2023.

Όπως καταγγέλλουν οι παραγωγοί στον ΑγροΤύπο, φέτος μετά τις διαπραγματεύσεις που έκαναν με τα εργοστάσια ντοματοπολτού υπέγραψαν συμβόλαια με μέση τιμή παραγωγού στα 1,5 ευρώ το κιλό.

Έρχεται τώρα ο ΕΛΓΑ να τους αποζημιώσει για τις ζημιές λόγω του καύσωνα με τιμή στα 0,70 ευρώ το κιλό.

Στην ουσία ο ΕΛΓΑ αποζημιώνει με τιμές που ίσχυαν πριν από μια δεκαετία.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Χρήστος Βαλιανάτος, πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Βιομηχανικής ντομάτας Αμαλιάδας, «είναι απαράδεκτο να γίνονται διαπραγματεύσεις με την μεταποίηση και να καταφέρνουμε να κερδίζουμε καλές τιμές αλλά τώρα έρχεται ο ΕΛΓΑ και αποζημιώνει τους παραγωγούς με ουσιαστικά μισή τιμή σε σχέση με την αξία που έχει στην αγορά. Και γνωρίζει ο Οργανισμός ποσό έχει αυξηθεί το κόστος καλλιέργειας».

Πάντως πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι για φέτος έχει υπογραφεί η σχετική υπουργική απόφαση και δεν μπορεί κάτι να αλλάξει.

Βέβαια αυτή την αδικία μπορεί να διορθώσει με προσωπική παρέμβασή του ο ίδιος ο υπουργός ΑΑΤ κ. Αυγενάκης.

Χαμηλή τάση για την σπορά της ελαιοκράμβης καταγράφεται την φετινή χρονιά, σύμφωνα με τους παραγωγούς. Ειδικότερα, όπως εξήγησε ο κος Χαράλαμπος Παπαδόπουλος από την περιοχή της Δράμας, ο μήνας Σεπτέμβριος θεωρείται «απαγορευτικός», καθώς πλέον αποτελεί καλοκαιρινό μήνα, με υψηλές θερμοκρασίες, οι οποίες δεν βοηθούν να ευδοκιμήσει η καλλιέργεια της ελαιοκράμβης. Επιπλέον, ο κος Παπαδόπουλος πρόσθεσε, ότι η τάση της ελαιοκράμβης σημείωσε καθοδική πορεία, αφού την τελευταία διετία υπήρξε άνοδος των σιτηρών. Ο ίδιος τώρα ασχολείται με την καλλιέργεια σκληρών σιταριών σε συνεργασία με την «Βεργίνα» και την «Barilla», ενώ καλλιεργεί και μαλακά σιτάρια σε συνεργασία με τους «Μύλους Θράκης», λέγοντας χαρακτηρίστηκα ότι: «…την περσινή χρονιά γνωρίζαμε, ότι θα πληρωθούμε με αυτές τις τιμές που είχαμε κλείσει. Και, ήδη, φέτος που έπεσαν οι τιμές εμείς είμαστε εξασφαλισμένοι…».
Άλλος ένας παραγωγός, από την περιοχή της Ξάνθης, ο κος Γιώργος Καραγιαννίδης, ο οποίος καλλιεργεί ελαιοκράμβη από το 2008, τη φετινή χρονιά δεν κατάφερε να καλλιεργήσει κανένα στρέμμα, ενώ, όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά, ανέφερε τις προηγούμενες χρονιές καλλιεργούσε από 150 έως 300 στρέμματα γης, με την κατάλληλη περίοδο της σποράς να είναι από τις 20 Σεπτεμβρίου έως τις 10 Οκτωβρίου.
Στην περιοχή της Ξάνθης, σύμφωνα με τον κ. Καραγιαννίδη, όσοι έσπειραν ελαιοκράμβη είχαν πολύ μικρές αποδόσεις. Κάνοντας ο ίδιος μια σύγκριση με προηγούμενες καλές χρονιές διαπίστωσε, ότι ενώ οι αποδόσεις κυμαίνονταν της τάξεως των τριακοσίων πενήντα (350) κιλών, φέτος τα κιλά δεν ξεπερνούσαν τα εκατό (100) με εκατό πενήντα (150). «Φέτος δεν μπόρεσα να σπείρω, γιατί το κτήμα ήταν ξερό και δεν με βοήθησε», τόνισε ο παραγωγός από την Ξάνθη, προσθέτοντας ότι την περσινή χρονιά στον Νομό Ξάνθης τα στρέμματα συνολικά ήταν μερικές χιλιάδες και τώρα ίσως να μην ξεπερνούν τα πεντακόσια.
Και για τον κ. Στέλιο Μάρκου, που βρίσκεται στην περιοχή Λαγκαδά στην Κεντρική Μακεδονία, η φετινή καλλιέργεια της ελαιοκράμβης ακολούθησε μια πτωτική τάση, καθώς όπως ο ίδιος ανέφερε: «οι κλιματολογικές συνθήκες τον καιρό της σποράς ήταν πολύ δύσκολες υπήρξε πολύ ξηρασία…όλοι οι παραγωγοί ζορίστηκαν στο να σπείρουν το φυτό, να φυτρώσει και να εξελιχθεί». Πρόσθεσε, επιπλέον, ότι η ελαιοκράμβη μπορεί να αποτελεί μια απαιτητική καλλιέργεια, εντούτοις αν ο παραγωγός την προσέξει, είναι μια καλλιέργεια που: «συμφέρει πολύ…και φυσικά έχει και πολύ καλύτερη τιμή», όπως ο ίδιος τόνισε. Ο κος Μάρκου φέτος κατάφερε να καλλιεργήσει τριακόσια (300) στρέμματα, λέγοντας ότι όσοι «τόλμησαν» στην περιοχή, που ο ίδιος δραστηριοποιείται, να καλλιεργήσουν «είτε έκαναν επανασπορές είτε σπείρανε λίγο πιο αργά από ότι πρέπει, οπότε η φετινή χρονιά δεν ήταν πετυχημένη, αναφορικά με την καλλιέργεια», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ο Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου, Γεωπόνος από το Τμήμα Ποιοτικού και Φυτουγειονομικού Ελέγχου ΔΑΟΚ ΠΕ Δράμας, μιλώντας για το νότιο τμήμα του νομού Σερρών ανέφερε, πως πάρα το γεγονός ότι παλαιότερα καλλιεργούνταν πολύ η ελαιοκράμβη από τους παραγωγούς, πλέον έχει μειωθεί δραστικά η καλλιέργεια. Όπως ο ίδιος εξηγεί, λόγω των φθινοπώρων που προηγήθηκαν οι σπορές ήταν αποτυχημένες και έτσι μέσα σε ένα διάστημα πέντε ετών κατέληξε να είναι πολύ χαμηλή η παρουσία της ελαιοκράμβης στην περιοχή. Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, ότι στον νομό Καβάλας τα τελευταία έτη παρατηρήθηκε άνοδος. Ειδικότερα στην περιοχή της Ελευθερούπολης και στην πεδιάδα του Κάμπου των Τεναγών Φιλίππων Καβάλας, τα εδάφη, όπως εξήγησε, είναι πολύ εύφορα, με εκτατικές καλλιέργειες κατά κύριο λόγο όπως το καλαμπόκι και η σόγια, ενώ τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ανεβαίνει και η ελαιοκράμβη.

Οι βροχοπτώσεις Μαΐου και Ιουνίου έφεραν ζημιές από τον περονόσπορο στην βιομηχανική τομάτα σε περιοχές της Λάρισας.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Αστέριος Σαπουνάς, Γενικός Διευθυντής στον Α.Σ. ΘΕΣΤΟ, «φέτος αναμέναμε μια καλή παραγωγή βιομηχανικής ντομάτας. Τα προβλήματα όμως λόγω των καιρικών συνθηκών δημιούργησαν ζημιές από τον περονόσπορο σε συγκεκριμένες περιοχές της Λάρισας, με αποτέλεσμα να έχουμε ποσοτικά και ποιοτικά προβλήματα.

Ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει τις ζημιές και θα πρέπει να βρεθεί τρόπος για την καταγραφή τους ώστε να μπορέσουν να αποζημιωθούν οι παραγωγοί.  

Η καλλιέργεια της βιομηχανικής τομάτας αποτελεί μια δυναμική καλλιέργεια, σημαντική για την οικονομία της ευρύτερης περιοχής της Λάρισας και για πολλούς παραγωγούς την κύρια πηγή εισοδήματός τους. 

Τα τελευταία χρόνια μετά από μια περίοδο ύφεσης για την καλλιέργεια, η ζήτηση αυξήθηκε λόγω της διατροφικής κρίσης και οι καλές τιμές του προϊόντος ώθησαν αρκετούς παραγωγούς να ασχοληθούν με την καλλιέργειά της. Αποτέλεσμα ήταν τη φετινή καλλιεργητική περίοδο να παρατηρηθεί μια αύξηση περίπου 30% συγκριτικά με το 2022 και οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, μόνο για το νομό Λάρισας, να διαμορφώνονται περί τα 25-26 χιλ. στρέμματα.

Η καλλιέργειά της ξεκινάει συνηθώς από αρχές Απριλίου και συνεχίζεται μέχρι το δεύτερο δεκαήμερο του Μαΐου, ανάλογα πάντα με το σχεδιασμό που καθορίζουν οι βιομηχανίες για την ομαλή παραλαβή του προϊόντος την περίοδο συγκομιδής και διαχείρισης τους από αυτές (κλιμάκωση συγκομιδής).

Την φετινή καλλιεργητική περίοδο και ιδιαίτερα από τα τέλη Μαρτίου και μετά, επικράτησαν πρωτόγνωρες κλιματολογικές συνθήκες. Μετά από έναν ήπιο χειμώνα ακολούθησαν οι όψιμοι παγετοί του Μαρτίου και μέχρι τώρα επικράτησε ένας συνδυασμός χαμηλών για τη εποχή θερμοκρασιών και παρατεταμένων βροχοπτώσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Απρίλιος ήταν ο πιο κρύος μήνας των τελευταίων 25 χρόνων, με μέση ημερήσια θερμοκρασία χαμηλότερη κατά 1,50 C για το νομό Λάρισας συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες των προηγούμενων χρόνων. 

Ο παραπάνω συνδυασμός (παρατεταμένων βροχοπτώσεων – θερμοκρασιών) κατέστησαν την καλλιέργεια της βιομ. τομάτας ευάλωτη και δημιούργησαν προβλήματα από νωρίς γι΄ αυτή. Οι πρώιμες φυτεύσεις καθηλώθηκαν, δημιουργήθηκαν ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξη ασθενειών και η αδυναμία έγκαιρης φυτοπροστασίας λόγω αδυναμίας πρόσβασης στα χωράφια είχαν σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη διαφόρων ασθενειών από τα αρχικά στάδια των καλλιεργειών. Ανάλογη όμως ήταν η τύχη και των υπολοίπων φυτεύσεων (μεσοπρώιμων και όψιμων). Ταυτόχρονα λόγω των δυσμενών συνθηκών το δέσιμο στις πρώιμες φυτεύσεις είναι μειωμένο και η συνολική εμφάνιση των καλλιεργειών συνομολογούν την καθυστέρηση των καλλιεργειών.

Θα το επαναλάβουμε για να γίνει απόλυτα κατανοητό: Ζήσαμε καιρικές συνθήκες πρωτόγνωρες όχι μόνον για την ένταση τους αλλά και για τη διάρκειά τους. Οι παρατεταμένες βροχοπτώσεις, η  πολύ υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία  και οι χαμηλές θερμοκρασίες δημιούργησαν συνθήκες ιδανικές για την επιδρομή κυρίως του περονόσπορου αλλά και άλλων ασθενειών. Οι παραγωγοί από την πλευρά τους κάνανε όποτε τους επέτρεπε ο καιρός συνεχείς και επαναλαμβανόμενους ψεκασμούς, το αποτέλεσμα όμως ήταν μηδενικό γιατί τα καιρικά φαινόμενα ήταν με το μέρος των ασθενειών.

Τώρα ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε καταστροφές που δεν καλύπτει ο υφιστάμενος (και παρωχημένος επαναλαμβάνουμε για μια ακόμη φορά…) Κανονισμός αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ, αλλά μπορούν να καλυφθούν με την ενεργοποίηση του μηχανισμού αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών. Η χώρα μας θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα και στοχευμένα ώστε να βρεθούν οι πόροι για να καλυφθούν οι καταστροφές. Αυτό που πρέπει να προσέξουμε όλοι μας είναι η εξασφάλιση των χρημάτων και η απόδοση των αποζημιώσεων να είναι ανάλογη των πραγματικών καταστροφών και αυτό θα γίνει μόνον με δίκαιες και σωστές εκτιμήσεις. Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι υπήρξε πανδημία περονόσπορου σε όλη τη χώρα και τα αποτελέσματα θα είναι σε λίγο εμφανή όχι μόνον στους αγρότες αλλά και στις τοπικές οικονομίες και στην οικονομία της χώρας. 

Αν αναλογιστούμε το ήδη αυξημένο κόστος παραγωγής, με τις επιπλέον επεμβάσεις που οφείλουν να κάνουν οι παραγωγοί για να κρατήσουν σε παραγωγική κατάσταση τις καλλιέργειές τους και το χρονικό διάστημα που απαιτείται μέχρι την ολοκλήρωση των καλλιεργειών και τη συγκομιδή του προϊόντος, αντιλαμβανόμαστε όλοι μας την αβεβαιότητα και την ανησυχία που επικρατεί στη τάξη των παραγωγών. Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω και αφουγκραζόμενοι την απόγνωση των παραγωγών, θα θέλαμε να δείτε από κοντά το πρόβλημα και τις δυνατότητες επίλυσής του».

Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές υπογράφηκε η Υπουργική Απόφαση με την οποία δίνεται η παράταση της περιόδου κατανομής βιοντίζελ και ο καθορισμός ποσότητας κατανομής για το 2023.

Σύμφωνα με την απόφαση για το έτος 2023 εκτιμάται ότι η συνολική ποσότητα κατανομής βιοντίζελ θα ανέλθει σε 140.000 χιλιόλιτρα (ίδια με την περσινή). 

Στην συνέχεια άρχισαν οι εταιρείες να υπογράφουν συμβόλαια με τους παραγωγούς για τον ηλίανθο. Η αγορά, με εξαίρεση μια εταιρεία που υπόγραψε συμβόλαιο στα 42 λεπτά το κιλό, δίνει τιμές στα 33 με 35 λεπτά το κιλό, που οι παραγωγοί θεωρούν ότι είναι σε χαμηλά επίπεδα.

Οδηγός πάντως είναι η αγορά της Βουλγαρίας, που αυτή την εποχή έχει τιμή χονδρική (μεσίτη) στα 38,5 λεπτά το κιλό. Αυτό σημαίνει ότι στον παραγωγό θα πρέπει να δίνει τιμή στα 36 λεπτά. Αυτό που επίσης θα πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι το κόστος για να έρθει Ελλάδα και να πάει στη βιομηχανία βιοντίζελ είναι συν 6 λεπτά μεταφορικά. Βέβαια οι Βούλγαροι έχουν εισπράξει την στρεμματική επιδότηση από την ΕΕ, μετά από αίτημα που κατέθεσε η κυβέρνηση της Σόφιας.

Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος, «μετά την κατανομή οι εταιρείες δίνουν μια μέση τιμή στα συμβόλαια γύρω στα 40 λεπτά το κιλό. Υπάρχουν όμως και τρεις εταιρείες που δίνουν τιμή στα 35 λεπτά. Με αυτές τις χαμηλές τιμές δεν συμφέρει η καλλιέργεια τους παραγωγούς».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών «Η Ένωση», κ. Λάμπρος Κουμπρίδης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «οι τιμές είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα και δεν είναι δυνατόν να καλύψουν το κόστος καλλιέργειας. Για μας η «κόκκινη γραμμή» είναι τα 45 λεπτά το κιλό συμβόλαιο, με μια απόδοση στα 300 κιλά το στρέμμα για να έχει εισόδημα ο παραγωγός».

Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές υπογράφηκε η Υπουργική Απόφαση με την οποία δίνεται η παράταση της περιόδου κατανομής βιοντίζελ και ο καθορισμός ποσότητας κατανομής για το 2023.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου έγινε αγώνας δρόμου και υπήρξαν μεγάλες πιέσεις από τους υπουργούς Επικρατείας, Άκη Σκέρτσο, και Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργο Γεωργαντά, για να «πέσουν» οι υπογραφές από το ΥΠΕΝ.

Συγκεκριμένα στο άρθρο 157 του ν. 5037/2023 (ΦΕΚ Α’ 78/28.03.2023) προστέθηκε περίπτωση ζ’ στην παράγραφο 7 του άρθρου 15Α του ν. 3054/2002 (ΦΕΚ Α’ 230) όπως ισχύει, σχετικά με την παράταση της περιόδου κατανομής βιοντίζελ έτους 2021, ως ακολούθως: «ζ) Η περίοδος κατανομής, σύμφωνα με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/91141/3744/1.10.2021 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την κατανομή του έτους 2021 (Β’ 4643), παρατείνεται πέραν της 31ης Δεκεμβρίου 2021 και για χρονικό διάστημα μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της κοινής απόφασης της περ. α). Στο χρονικό διάστημα της παράτασης της κατανομής, οι ποσότητες αυτούσιου βιοντίζελ, επιπλέον της κατανομής έτους 2021, που απαιτούνται για το χρονικό διάστημα της παράτασης, παραλαμβάνονται από τους υπόχρεους ανάμειξης εκ των δικαιούχων της κατανομής έτους 2021, με τρόπο ώστε στο τέλος κάθε μήνα: ζα) οι ποσότητες αυτούσιου βιοντίζελ που παραδόθηκαν από τους δικαιούχους, να είναι ανάλογες με τα ποσοστά συμμετοχής τους στην κατανομή έτους 2021, και ζβ) το ποσοστά ανάμειξης του αυτούσιου βιοντίζελ στο πετρέλαιο κίνησης που διατίθεται στην αγορά, να είναι επτά τοις εκατό (7%) κατ’ όγκο. Στο χρονικό διάστημα της παράτασης της κατανομής συνεχίζουν να ισχύουν τα λοιπά καθοριζόμενα στην ανωτέρω υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/91141/3744/1.10.2021 κοινή απόφαση».

Στο πλαίσιο αυτό και αναφορικά με τις ποσότητες κατανομής, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία διακινήσεων καυσίμων από το πληροφοριακό σύστημα fuelstats, η συνολική ποσότητα κατανομής βιοντίζελ για το έτος 2021 ανήλθε σε 116.000 χιλιόλιτρα (έναντι πρόβλεψης 110.000 χιλιολίτρων στην ΚΥΑ κατανομής 2021), ενώ για το έτος 2022 ανήλθε σε 140.000 χιλιόλιτρα. Βάσει των διαθέσιμων συγκριτικών στοιχείων διακινήσεων καυσίμων, για το έτος 2023 εκτιμάται ότι η συνολική ποσότητα κατανομής βιοντίζελ θα ανέλθει επίσης σε 140.000 χιλιόλιτρα.

Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος, οι παραγωγοί ενεργειακών φυτών αναμένουν τώρα να ανακοινώσουν τις νέες τιμές τα εργοστάσια βιοντίζελ της χώρας και να υπογραφούν τα συμβόλαια.

Κονδύλι 100 εκατ. ευρώ μοιράζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε αγρότες πέντε χωρών της ανατολικής Ευρώπης, σε μια προσπάθεια στήριξης του εισοδήματος λόγω των προβλημάτων από τις αδασμολόγητες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία.

Είναι το δεύτερο πακέτο στήριξης, αφού η ΕΕ ενέκρινε πριν ένα μήνα το πρώτο πακέτο ύψους 56,3 εκατομμυρίων ευρώ για τους αγρότες των χωρών αυτών. Η ενίσχυση δίνεται μετά από αίτημα που κατέθεσαν οι κυβερνήσεις των κρατών και μετά τα μέτρα που πήραν κατά των εξαγωγών από την Ουκρανία.

Μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, στις 28 Απριλίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για το μέτρο στήριξης, ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, στους αγρότες αυτών των χωρών. 

Το ποσό προέρχεται από το αποθεματικό του 2023, θα κατευθυνθεί στους αγρότες που παράγουν δημητριακά και ελαιούχους σπόρους σε αυτά τα πέντε κράτη μέλη.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η στήριξη θα βοηθήσει τα κράτη μέλη που συνορεύουν με την Ουκρανία να αντισταθμίσουν εν μέρει τα ζητήματα που προκύπτουν από τις εισαγωγές αυτών των αγροδιατροφικών προϊόντων από την Ουκρανία. 

Παράλληλα, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία έχουν δεσμευτεί να άρουν τα μονομερή μέτρα τους για το σιτάρι, τον αραβόσιτο, την ελαιοκράμβη και τον ηλιόσπορο και οποιαδήποτε άλλα προϊόντα προέρχονται από την Ουκρανία.

Η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 9,77 εκατ. ευρώ στη Βουλγαρία, 15,93 εκατ. ευρώ στην Ουγγαρία, 39,33 εκατ. ευρώ στην Πολωνία, 29,73 ευρώ στη Ρουμανία και 5,24 ευρώ στη Σλοβακία. 

Οι χώρες μπορούν να συμπληρώσουν αυτή την ενίσχυση της ΕΕ έως και 200% με εθνικούς πόρους που θα ανέρχονται σε συνολική οικονομική βοήθεια 300 εκατομμυρίων ευρώ για τους πληγέντες αγρότες. 

Η κατανομή λαμβάνει υπόψη το βάρος κάθε ενδιαφερόμενης χώρας στον γεωργικό τομέα της Ένωσης, με βάση το ποσό των άμεσων πληρωμών της ΚΑΠ, καθώς και τη σχετική αύξηση των ουκρανικών εισαγωγών σιτηρών και ελαιούχων σπόρων σε αυτά τα κράτη μέλη.

Εάν το μέτρο εγκριθεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ η Επιτροπή θα δεσμεύσει τα κονδύλια. Στη συνέχεια θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευσή του, ώστε τα πέντε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να μπορούν να την εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση.

Οι αρχές των πέντε κρατών μελών θα διανείμουν την ενίσχυση στους γεωργούς που καλλιεργούν σιτηρά και ελαιούχους σπόρους, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ζημιά τους και διασφαλίζοντας ότι αυτοί είναι οι τελικοί δικαιούχοι της χρηματοδοτικής στήριξης. 

Οι πληρωμές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Οι πέντε χώρες θα πρέπει να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τις λεπτομέρειες της εφαρμογής του μέτρου, ιδίως τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της ενίσχυσης, τον προβλεπόμενο αντίκτυπο του μέτρου.

Αδυνατούν να υπογραφούν συμβόλαια μεταξύ παραγωγών και μεταποίησης επειδή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν τηρεί την νομοθεσία και δεν καθορίζει τις ποσότητες βιοντίζελ που πρέπει να διοχετευτούν στην αγορά. 

Τα δύο τελευταία χρόνια η σπορά ηλίανθου και ελαιοκράμβης αλλά οι παραγωγοί δεν γνώριζουν την τιμή συμβολαίου. Από την πλευρά της η μεταποίηση δεν γνωρίζει τι ποσότητες πρέπει να παράγει για να απορροφηθούν από την αγορά. Ουσιαστικά καταργείται στην πράξη η συμβολαιακή γεωργία. 

Την ίδια στιγμή εισάγονται μεγάλες ποσότητες βιοντίζελ από τα διυλιστήρια και τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών ως επί τω πλείστων από τρίτες χώρες, σε χαμηλές τιμές.   

Όπως υποστηρίζει ο ΣύνδεσμοςΒιομηχάνων Βιοντίζελ Ελλάδος (Σ.ΒΙ.ΒΕ), η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τα δύο τελευταία χρόνια στον κλάδο των ανανεώσιμων καυσίμων μάς αναγκάζει να απευθυνθούμε δημοσίως προς όλους του φορείς αλλά και τους Έλληνες αγρότες, οι οποίοι δικαίως βρίσκονται σε σύγχυση σχετικά με τις αποφάσεις που πρέπει να λάβουν για τις επερχόμενες εαρινές καλλιέργειες. 

Συγκεκριμένα, η μη τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών που απορρέουν από το νομικό πλαίσιο που διέπει τα βιοκαύσιμα, πρωτίστως από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και δευτερευόντως από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει οδηγήσει τόσο τους παραγωγούς βιοκαυσίμων όσο και τους αγρότες σε αδιέξοδο. 

Μάλιστα, η πρωτοφανής αδιαφορία του ΥΠ.ΕΝ. έχει δημιουργήσει στρεβλώσεις, συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και αβεβαιότητα σε όλο το φάσμα της αγοράς με αποτέλεσμα να προκύπτει το εύλογο ερώτημα αν η αδιαφορία από πλευράς Υπουργείου αγγίζει τα όρια της ανοχής σε φαινόμενα προνομιακής μεταχείρισης συγκεκριμένων εταιρειών. 

Η αγορά βιοντίζελ στην Ελλάδα είναι μία αγορά που διέπεται από τους νόμους 3054/2002 και 4062/2012 που ρυθμίζουν κάθε λεπτομέρεια για τη λειτουργία της. Ο βασικός πυλώνας λειτουργίας της αγοράς είναι η κατανομή ποσοτήτων σε δικαιούχους παραγωγούς βιοκαυσίμων με βάση κυρίως την απορρόφηση Ελληνικών αγροτικών α’ υλών μέσα από συμβολαική γεωργία αλλά και άλλων κριτηρίων. 

Από το 2005 όταν και λειτούργησε για πρώτη φορά αυτό το πλαίσιο, η συμβολαική γεωργία ενεργειακών ελαιούχων σπόρων έδωσε μία πολύ μεγάλη διέξοδο στους Έλληνες αγρότες να καλλιεργήσουν μετά από πολλά χρόνια ηλίανθο και ελαιοκράμβη σε μεγαλύτερη κλίμακα. 

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι συγκεκριμένες καλλιέργειες να «ανθίσουν» σε τέτοιο βαθμό ώστε μέχρι πέρυσι να καλλιεργούνται σε πανελλήνια κλίμακα περίπου 1.000.000 στρέμματα από σχεδόν 25.000 ελληνικές αγροτικές οικογένειες. Μάλιστα το αγροτικό εισόδημα από αυτές τις καλλιέργειες άγγιζε τα 100.000.000 €. 

Για να μπορεί όμως εύρυθμα να λειτουργήσει το συγκεκριμένο πλαίσιο απαιτείται από το ΥΠΕΝ η τήρηση της νομοθεσίας. Συγκεκριμένα θα πρέπει κάθε χρόνο να καθορίζονται οι συνολικές ποσότητες βιοντίζελ που πρέπει να διοχετευτούν στην αγορά που είναι ίσες με το 7% της κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης στην Ελλάδα. 

Με βάση τις πραγματικές καταναλώσεις που προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. η κατανομή ποσοτήτων βοντίζελ στην Ελλάδα θα έπρεπε να είναι από 150.000 -180.000 m3 κάθε χρόνο. Επίσης το ΥΠ.ΕΝ. εφαρμόζοντας τη νομοθεσία θα έπρεπε να εκδίδει κάθε χρόνο την απόφαση κατανομής μέχρι το τέλος Δεκέμβρίου ώστε να μπορεί η αγορά να λειτουργεί ομαλά. Αντ’αυτού το ΥΠ.ΕΝ. για λόγους που δεν έχουν εξηγηθεί ακόμη αποφάσισε μονομερώς να εκδώσει για το 2021 μια απόφαση κατανομής 110.000 m3 αυτούσιου βιοντίζελ κι έκτοτε να σταματήσει να τηρεί τις υποχρεώσεις του που απορρέουν εκ του νόμου. 

Οι παραπάνω ενέργειες, παραλείψεις και αδικαιολόγητες αποφάσεις από πλευράς ΥΠ.ΕΝ. είχαν ως αποτέλεσμα να φτάσουμε στο έτος 2023 όπου 50.000 - 60.000 m3 βιοντίζελ να εισάγονται από τα διυλιστήρια και τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών ως επί τω πλείστων από τρίτες χώρες, μέσω χωρών της Ε.Ε., με άγνωστης προέλευσης και εγκυρότητας πιστοποιητικά αειφορίας εις βάρος των αειφόρων ελληνικών ενεργειακών α’ υλών. 

Το τελευταίο δεν είναι ένα αυθαίρετο συμπέρασμα αλλά αποτελεί σοβαρό κίνδυνο μιας και η χώρα μας (μαζί με άλλες), με την ανοχή του ΥΠ.ΕΝ., εισάγει ρύπους από χώρες όπως είναι η Κίνα μέσω άλλων Ευρωπαϊκών χωρών κάτι που έχει ήδη μπει στο μικροσκόπιο της Ε.Ε. σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, λόγω των παραλείψεων του ΥΠ.ΕΝ, η μη έκδοσης της κατανομής έχει “θολώσει” τα νερά του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά βιοντίζελ, καθώς παραμένει άγνωστο αν εταιρείες στις οποίες δόθηκε η άδεια να πωλούν βιοντίζελ στην Ελληνική αγορά, το 2021, τηρώντας συγκεκριμένα κριτήρια, τηρούν ακόμη αυτά που προβλέπει ο νόμος ή αποκομίζουν εκατομμύρια ευρώ χωρίς κανένα έλεγχο υπό την ανοχή του Υπουργείου.

 Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, είναι ότι ενώ απομένουν πολύ λίγες μέρες μέχρι να κλείσει το παράθυρο σποράς των ενεργειακών καλλιεργειών, η συνειδητή ή ασυνείδητη άρνηση του ΥΠ.ΕΝ. να εφαρμόσει το νόμο έχει οδηγήσει το σύνολο σχεδόν των παραγωγών βιοντίζελ να μην μπορούν να συνάψουν συμβάσεις με τους Έλληνες αγρότες καθώς είναι εντελώς αβέβαιο αν η παραγωγή τους θα μπορέσει να απορροφηθεί. 

Για τους παραπάνω λόγους, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων του Σ.ΒΙ.Β.Ε. και των Υπουργών, Περιβάλλοντος κ. Σκρέκα και Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γεωργαντά τη Δευτέρα 10/4/2023 όπου είχαμε την ευκαιρία να εκθέσουμε όλα τα παραπάνω προβλήματα. Παρά τις δεσμεύσεις των Υπουργών ώστε να τηρηθούν όσο ο Νόμος προβλέπει, δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε ολοταχώς σε καταστροφή της καλλιέργειας των ενεργειακών φυτών στη χώρα μας και την απώλεια ενός σημαντικού εισοδήματος 25.000 αγροτικών οικογενειών, με μοναδικούς επωφελούμενους από τη συγκεκριμένη εξέλιξη τους εισαγωγείς ποσοτήτων από τρίτες χώρες και αυτούς που δεν τηρούν όσα προβλέπει η νομοθεσία με την ανοχή των Υπουργείων. 

Ολοκληρώνοντας, ο Σ.ΒΙ.ΒΕ. ως μοναδικός θεσμικός εκπρόσωπος των παραγωγών βιοκαυσίμων στην Ελλάδα θα ήθελε να ενημερώσει τους Έλληνες αγρότες ότι από τη πρώτη μέρα εφαρμογής των νόμων που διέπουν την κατανομή βιοντίζελ στάθηκε υπέρμαχος της συμβολαιακής γεωργίας των ενεργειακών φυτών. Δυστυχώς, υπό τις παρούσες συνθήκες και ενώ καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να τηρηθούν τα προβλεπόμενα, το αρμόδιο Υπουργείο έχει επιλέξει να οδηγήσει συνειδητά αυτό το αγροτικό κομμάτι και κατ’επέκταση την Ελληνική παραγωγή βιοκαυσίμων σε μαρασμό. 

Για τους ποιους οφελεί η συγκεκριμένη εξέλιξη δημιουργεί αμείλικτα ερωτήματα τα οποίο μόνο οι αρμόδιοι Υπουργοί μπορούν να απαντήσουν. Ο Σ.ΒΙ.Β.Ε διαχρονικά αποτέλεσε αρωγό στις προσπάθειες των αρμοδίων να εξελίξουν το πλαίσιο, με γνώμονα τη τήρηση των νόμων και την ανάπτυξη της Ελληνικής παραγωγής τόσο των ενεργειακών σπόρων, όσο και βιοκαυσίμων αλλά δυστυχώς πλέον αποδεικνύεται ότι τα συμφέροντα των ολίγων είναι υπεράνω των πολλών και κυρίως υπεράνω του νόμου.

Σταματά η υπογραφή συμβολαίων μεταξύ παραγωγών και βιομηχανιών βιοντίζελ για την καλλιέργεια ηλίανθου.

Όπως είχαμε αναφέρει σε σχετικό άρθρο του ΑγροΤύπου οι τιμές των συμβολαίων είχαν πέσει σε χαμηλά επίπεδα, αφήνοντας στον «αέρα» πολλούς παραγωγούς που έκαναν σπορές.

Τώρα οι μεταποιητές περιμένουν παρέμβαση, από τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, για την υπογραφή της κατανομής, η οποία θα καθορίζει τις ποσότητες βιοκαυσίμου που θα απορροφηθούν από την αγορά. Θυμίζουμε ότι εδώ και δύο χρόνια δεν έχει υπογραφεί αυτή η απόφαση με αποτέλεσμα να έχουν μειωθεί οι ποσότητες βιοντίζελ που παραδίδουν οι βιομηχανίες.

Για το θέμα υπήρξε συνάντηση τη Δευτέρα (3 Απριλίου) μεταξύ των εκπροσώπων του Συνδέσμου Βιοκαυσίμων και Βιομάζας Ελλάδος (ΣΒΙΒΕ) και τους υπουργούς κ.κ. Σκρέκα και Γεωργαντά. Κατά την συνάντηση υπήρξε υπόσχεση από τους υπουργούς στην μεταποίηση ότι θα δοθεί άμεσα λύση στο θέμα της κατανομής.

Πάντως η αγορά ηλιάνθου αυτή την εποχή είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών «Η Ένωση», κ. Λάμπρος Κουμπρίδης, «η αγορά ηλίανθου αυτή την εποχή - με βάση την τιμή στην Βουλγαρία - είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Ακόμη και σήμερα αν υπογραφεί η απόφαση της κατανομής η τιμή των συμβολαίων θα κυμανθεί στα 35 λεπτά το κιλό. Τιμή κάτω από 45 λεπτά δεν φέρνει εισόδημα στους Έλληνες παραγωγούς. 

Για αυτό ζητάμε την ένταξη της καλλιέργειας του ηλιάνθου στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-Schemes) της νέας ΚΑΠ. Την Τρίτη (4 Απριλίου) εκπροσωπώντας την ΕΘΕΑΣ πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με τον υπουργό ΑΑΤ κ. Γεωργαντά, στην οποία του ζητήσαμε να συμπεριληφθεί ο ηλίανθος στη δράση Eco-Scheme Π1-31.1 που αφορά την χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών ποικιλιών (με ενίσχυση 60 ευρώ ανά στρέμμα). Έτσι θα μπορούν οι παραγωγοί ηλίανθου να έχουν ένα πρόσθετο εισόδημα για να παραμείνει βιώσιμη η καλλιέργεια».

Ξεκίνησαν οι σπορές στον ηλίανθο, ενώ οι τιμές συμβολαίων αρχικά ήταν στα 42 λεπτά το κιλό ξαφνικά υποχώρησαν στα 35 λεπτά, κάτι που έκανε τους παραγωγούς κυριολεκτικά να «παγώσουν» από αυτή την εξέλιξη.

Πέρσι, οι πρώτες τιμές ήταν στα 45 λεπτά, αλλά μετά έγινε αναπροσαρμογή και έφτασαν στα 50 λεπτά.

Ο κ. Κώστας Κάκος, παραγωγός από την Ορεστιάδα δήλωσε στον ΑγροΤύπο, «στην περιοχή μας έχουν ξεκινήσει την σπορά αλλά επίσημα τιμές δεν μας έχουν πει ακόμα». 

Ο Παύλος Αραμπατζής, έμπειρος αγρότης από την περιοχή της Βισαλτίας αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα ακόλουθα: «υπάρχει αβεβαιότητα και μαύρο σκοτάδι γύρω από τις τιμές για αυτό και ο αγροτικός κόσμος έχει αποτραπεί από το να σπείρει ηλίανθο».

Ο παραγωγός ενεργειακών φυτών και πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Παραγωγών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ), κ. Στέργιος Λίτος, από τη Νιγρίτα Σερρών, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «αρχικά 3 εταιρείες από την Κεντρική Μακεδονία ανακοίνωσαν τιμές συμβολαίων στα 42 λεπτά. Στη συνέχεια ήρθαν άλλες εταιρείες βιοντίζελ και ανακοίνωσαν τιμές στα 35 έως 37 λεπτά.

Για ακόμη μια χρονιά οι εταιρείες βιοντίζελ κάνουν λόγο για καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση της πρόσκλησης για τις κατανοµές. Αυτό φέρνει αβεβαιότητα στην αγορά και χαμηλές τιμές στους παραγωγούς. Πέρσι πήγαμε με την κατανομή του 2021. Φέτος όμως έχουν αλλάξει τα πράγματα, δεν υπάρχει πανδημία και πρέπει να υπογραφεί η κατανομή άμεσα από τα αρμόδια υπουργεία.

Αν οι τιμές στα συμβόλαια ήταν στα 42 λεπτά με τον ανταγωνισμό θα ήταν εφικτό να έφταναν γύρω στα 50 λεπτά, στα ίδια επίπεδα δηλαδή που κυμάνθηκαν και πέρυσι. Έτσι θα ήταν εφικτό να είχαμε φέτος μια καλλιέργεια στον ηλίανθο σε περίπου 1 εκατ. στρέμματα. Τώρα που βγήκαν στην αγορά χαμηλότερες τιμές πάνε να καταστρέψουν την καλλιέργεια. Ουσιαστικά καταστρέφουν την συμβολαιακή γεωργία στα ενεργειακά φυτά στην χώρα μας».

Από την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να αρχίσουν οι σπορές από τους αγρότες.

Από την εταιρεία Ελαιοτριβεία Πατρικίου μας είπαν ότι ξεκίνησε η σύναψη των συμβάσεων για την καλλιεργητική περίοδο 2023 με τους παραγωγούς που θέλουν να βάλουν ηλίανθο και οι τιμές οι ελάχιστες είναι στα 42 λεπτά. Πέρσι, οι πρώτες τιμές ήταν στα 45 λεπτά, αλλά μετά έγινε αναπροσαρμογή και πήγε στα 50 λεπτά. Στην ίδια περιοχή, όπως μας είπαν από την συγκεκριμένη επιχείρηση δεν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον φέτος από τους παραγωγούς.

Ο Παύλος Αραμπατζής, έμπειρος αγρότης από την περιοχή της Βισαλτίας αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα ακόλουθα: «υπάρχει αβεβαιότητα και μαύρο σκοτάδι γύρω από τις τιμές γι' αυτό και ο αγροτικός κόσμος έχει αποτραπεί από το να σπείρει ηλίανθο. Οι σπορές είναι στο... μηδέν. Προσωπικά θα επιλέξω να πάω στο βαμβάκι».

Ο κ. Κώστας Κάκος παραγωγός από την Ορεστιάδα δήλωσε στον ΑγροΤύπο: «στην περιοχή μας έχουν αρχίσει δειλά-δειλά κάποιοι τη σπορά, τιμές δεν μας έχουν πει ακόμα, αλλά προς το τέλος του μήνα. Τα στρέμματα εκτιμώ θα είναι λιγότερα λόγω του ότι έχει μπει πολύ σιτάρι».

Ο Στέργιος Γκιργκίρης, τέλος, γεωπόνος με καταστήματα εφοδίων που έχει μπει και στην εμπορία αγροτικών προϊόντων δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι: «οι πρώτες τιμές που ακούγονται είναι στα 42 λεπτά στον παραγωγό ενώ για κάποιες ποικιλίες high oleic ίσως να είναι και παραπάνω. Μια τιμή γύρω στα 45 λεπτά, κατώτατη εγγυημένη θα είναι μια καλή αρχή για τον παραγωγό. Πέρσι τα συμβόλαια ξεκίνησαν με 38 - 40 λεπτά αλλά μετά ανέβηκε αρκετά η τιμή που πληρώθηκε ο παραγωγός. Στην περιοχή μας κάποιοι έχουν μπει να σπείρουν, αλλά σε πιο φουλ ρυθμό θα μπούμε από βδομάδα».

Οι παραγωγοί βιομηχανικής ντομάτας υπογράφουν συμβάσεις με τις βιομηχανίες αλλά κινδυνεύουν να μην μπορέσουν να ποτίσουν τα χωράφια τους.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Χρήστος Βαλιανάτος, πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Βιομηχανικής ντομάτας Αμαλιάδας, « ήδη έχουμε δεσμευτεί με συμβάσεις για την παράδοση 31.000 τόνους βιομηχανικής τομάτας με το εργοστάσιο Κύκνος και ακολουθεί η υπογραφή με την Μινέρβα.

Οι τιμές φέτος που κλείνουν τα συμβόλαια οι παραγωγοί κυμαίνονται από 135 - 137 ευρώ ο τόνος (από 110 ευρώ που ήταν πέρσι).

Με έκπληξη ενημερωθήκαμε όμως ότι η ΔΕΗ έστειλε πάλι ειδοποιητήρια στους ΤΟΕΒ ότι θα τους κόψει το ρεύμα, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην έχουν νερό να ποτίσουν τις καλλιέργειες.

Εάν δεν συμπληρώσουμε τις συμβάσεις λόγω έλλειψης αρδευτικού νερού ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη για τις μετέπειτα συνέπειες (αποζημιώσεις στα εργοστάσια κ.α.).

Ζητάμε από τον Πρωθυπουργό να αναλάβει πρωτοβουλίες γιατί βλέπουμε ότι ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ασχολείται με τα προβλήματα των αγροτών από τον Ισθμό και πάνω. Ίσως θεωρεί ότι οι αγρότες της της Πελοποννήσου δεν έχουν προβλήματα.

Για το θέμα με τους ΤΟΕΒ ζητάμε:
1. Σύνδεση των χρεών του ΤΟΕΒ με το ΟΣΔΕ.
2. Σύνδεση του ΤΟΕΒ με τα δηλωμένα στρέμματα από τους παραγωγούς στο ΟΣΔΕ. Δεν μπορεί ένας ΤΟΕΒ να έχει 50.000 στρέμματα για άρδευση και να δηλώνονται μόνο τα 20.000. Τι συμβαίνει με τα υπόλοιπα είναι ακαλλιέργητα; 

Σε επιστολή που στείλαμε στον Πρωθυπουργό ζητάμε την παρέμβασή του για να υπάρξει συνάντηση με τον κ. Γεωργαντά ώστε να συζητηθούν και να βρεθεί λύση στο πρόβλημα της άρδευσης».

Σε αναμονή βρίσκονται οι καλλιεργητές ηλίανθου για την επίσημη ανακοίνωση από τους μεταποιητές των τιμών συμβολαίων, ενώ από τα τέλη Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσουν οι σπορές.

Οι µεταποιητικές επικαλούµενες την καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση της πρόσκλησης για τις κατανοµές, εξακολουθούν, τουλάχιστον επισήµως, να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους. Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι αυτή την εποχή οι τιμές που μιλάνε προφορικά (και όχι επίσημα) οι εταιρείες βιοντίζελ είναι γύρω στα 40 λεπτά το κιλό, οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν ικανοποιούν τους παραγωγούς που λένε ότι με την αύξηση του κόστους είναι οριακές. Αυτό που ελπίζουν οι παραγωγοί είναι ότι με τον ανταγωνισμό θα γίνει εφικτό να υπάρξουν τιμές στα συμβόλαια γύρω στα 50 λεπτά, στα ίδια επίπεδα δηλαδή που κυμάνθηκαν και πέρυσι.  

Μετά τις 25 Μαρτίου θα ξεκινήσουν οι σπορές ηλίανθου και μέχρι τότε αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις τιμές των συμβολαίων από τις τιμές της μεταποίησης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος στον Πανελλαδικό Αγροτικό Σύλλογο Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος. Πάντως αίτημα του ΠΑΣΚΕΦ είναι η ένταξη των ενεργειακών φυτών (ηλίανθος, ελαιοκράμβη) στα Eco-Schemes, για να στηριχθούν οι καλλιεργητές των εν λόγω προϊόντων στη νέα ΚΑΠ. Ένα ακόμη πρόβλημα που αντιμετωπίζει η καλλιέργεια είναι το ζήτημα της κατανομής βιοντίζελ και των χρονοτριβών που παρατηρούνται κάθε χρόνο εκ μέρους του υπουργείου Ενέργειας.

Ο κ. Κωνσταντίνος Κάκος, παραγωγός ηλίανθου από τις Καστανιές του Έβρου, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή καλλιεργούμε βρώσιμο αλλά και για παραγωγή βιοντίζελ. Οι σπορές ξεκινούν από τέλος Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Ακόμη τιμή όμως δεν έχουν ανακοινώσει επίσημα οι εταιρείες τιμές της συμβολαιακής στον ηλίανθο. Πέρσι είχαμε συμβόλαια στα 50 λεπτά, που ήταν μια καλή τιμή για την καλλιέργεια. Ελπίζουμε και φέτος να έχουμε αντίστοιχη τιμή συμβολαίων. Το πρόβλημα είναι ότι τα βαμβάκια μπαίνουν από αρχές Μαΐου, οπότε αν δεν έχουμε ενημέρωση για τιμή στον ηλίανθο θα πρέπει να στραφούμε στο βαμβάκι». 

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου, που συνεργάζεται με αγρότες για την παραγωγή ενεργειακών φυτών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή του Ρήγα Φεραίου επειδή είναι επιλέξιμη για συνδεδεμένη καλαμποκιού μεγάλος αριθμός παραγωγών στράφηκαν στην συγκεκριμένη καλλιέργεια. Όμως και στις άλλες περιοχές της Θεσσαλίας που δεν θα έχουν συνδεδεμένη η καλή τιμή είναι ένας σημαντικός παράγοντας επιλογής του καλαμποκιού. Στον ηλίανθο ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί οι τιμές συμβολαίων αν και από μέσα Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσουν οι σπορές. Για την ελαιοκράμβη αν και η τιμή της πέρσι ήταν σε καλά επίπεδα τον κρίσιμο μήνα σποράς (Οκτώβριο) είχε βροχοπτώσεις και πολλοί δεν πήραν το ρίσκο. Πάντως όσοι τόλμησαν πάει καλά η καλλιέργεια. Επίσης έχουμε μια μείωση των τιμών στα λιπάσματα που έχει αρχίσει να φαίνεται στην αγορά και θα φανεί περισσότερο την περίοδο λίπανσης των αροτραίων».

Απέστειλε επιστολή στους συναρμόδιους υπουργούς ο Πανελλαδικός Αγροτικός Σύλλογος Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών.

Την ένταξη των ενεργειακών φυτών στα Eco-Schemes, για να στηριχθούν οι καλλιεργητές των εν λόγω προϊόντων στη νέα ΚΑΠ, ζητά με επιστολή του από τον Γ. Γεωργαντά ο ΠΑΣΚΕΦ. Παράλληλα, αναφέρεται για μια ακόμα φορά στο ζήτημα της κατανομής βιοντίζελ και των χρονοτριβών που παρατηρούνται εκ μέρους του υπουργείου Ενέργειας.

«Μετά την επιστολή που έστειλαν οι συνεταιρισμοί του Έβρου, με πρωτοβουλία του προέδρου του Αγροτικού Συνεταιρισμου Ορεστιάδας, κ. Λάμπη Κουμπρίδη, όπου μας βρίσκει σύμφωνους ως ΠΑΣΚΕΦ (Πανελλαδικός Αγροτικός Σύλλογος Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών), συνεδρίασε σήμερα Πέμπτη το Διοικητικό Συμβούλιο και αποφασίσαμε να στείλουμε την επιστολή στους δυο αρμόδιους υπουργούς. Προς τον κύριο Γ. Γεωργαντά, από τον οποίο ζητάμε τα ενεργειακά φυτά να μπουνε στο μέτρο Eco-Schemes (31), που πληρούν όλες τις προδιαγραφές σε αυτό το μέτρο για στήριξη των καλλιεργητών. Την στείλαμε και στον κύριο Κώστα Σκρέκα, από το συναρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, που είναι υπεύθυνο, για να κάνει την κατανομή και από συνάντηση που κάναμε στις 18/4/2022 με τον ΠΑΣΚΕΦ, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ορεστιάδας και τον ΣΒΙΒΕ, δεν κράτησε την υπόσχεση πως θα προβεί στην κατανομή εντός του μήνα Μαΐου του 2022, δεν έκανε τίποτα και του υπενθυμίζουμε πως στις εκλογές, που έρχονται, θα μας βρει απέναντί του», δήλωσε μιλώντας σχετικά στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΠΑΣΚΕΦ, κ. Στέργιος Λίτος.

Δείτε εδώ την επιστολή του ΠΑΣΚΕΦ

Την ένταξη της καλλιέργειας του ηλιάνθου στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-Schemes) της νέας ΚΑΠ και στο πακέτο των συνδεδεμένων ενισχύσεων ζητάνε οι αγροτικοί συνεταιρισμοί του Έβρου.

Συγκεκριμένα σε κοινή επιστολή, που έστειλαν στο ΥπΑΑΤ ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», η ΕΑΣ Διδυμοτείχου και ο Α.Σ.Κ.Γ.Ε. Σουφλιώτικα Κελάρια, ζητούν να συμπεριληφθεί ο ηλίανθος στο Eco-Schemes Π1-31.1 που αφορά την χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών ποικιλιών.

Όπως υποστηρίζουν στον ΑγροΤύπο, η καλλιέργεια ηλίανθου καλύπτει τους σχετικούς ειδικούς στόχους του συγκεκριμένου Οικολογικού Σχήματος. Επίσης η σκέψη για συνδεδεμένη ενίσχυση στην συγκεκριμένη καλλιέργεια επιβάλλεται να εξεταστεί.

Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στον σχεδιασμό του στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ η θέση του ακριτικής και παραμεθόριας περιοχής του Έβρου.

Διαπιστώσαμε ότι στη νέα ΚΑΠ η καλλιέργεια του ηλίανθου δεν στηρίζεται και δεν προωθείται όπως άλλες αροτραίες καλλιέργειες.

Σχετικά με την καλλιέργεια ηλίανθου επισημαίνουν οι αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις ότι στον Έβρο τα τελευταία δέκα χρόνια έχει μια έκταση σταθερή περίπου 300.000 στρέμματα σε ετήσια βάση. Τα πλεονεκτήματά της:

Είναι κατά κύριο λόγο ξηρική καλλιέργεια, αξιοποιεί εδάφη μη αρδευόμενα χαμηλής γονιμότητας

Είναι καλλιέργειας με χαμηλές εισροές φυτοπροστατευτικών και λιπασμάτων

Ενδείκνυται για αμειψισπορά στο σχήμα χειμερινά σιτηρά - ηλίανθος - χειμερινά σιτηρά και χρησιμοποιείται από τους αγρότες του Έβρου 

Είναι ιδανική εναλλακτική επιλογή καλλιέργειας σε μη αρδευόμενες εκτάσεις στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές

Αποτελεί εξαίρετο μελισσοκομικό φυτό

Χρησιμοποιείται για την παραγωγή λαδιού (ηλιέλαιο), σημαντικό στοιχείο για τη διατροφή στα πλαίσια της επισιτιστικής κρίσης με τον πόλεμο της Ουκρανίας (που είναι η κύρια παραγωγός χώρα ηλιέλαιου). 

Ικανοποιητικά εξελίσσεται η καλλιέργεια της ελαιοκράμβης.

Μειωμένα καταγράφονται τα στρέμματα που καλλιεργούνται φέτος στην Ελλάδα με ελαιοκράμβη, κάτι που οι γνώστες του χώρου αποδίδουν κυρίως στις ξηροθερμικές συνθήκες που επικράτησαν την περίοδο των σπορών, δηλαδή τον Σεπτέμβριο, αλλά και μετέπειτα. Υπάρχουν όμως και παραγωγοί (και μάλιστα μεγάλοι) που κράτησαν σταθερά τα στρέμματα ή και τα αύξησαν. Υπενθυμίζεται πως πέρσι οι τιμές στα συμβόλαια που προσφέρθηκαν ήταν αρχικά 50 λεπτά, αλλά μετά δόθηκαν περισσότερα χρήματα στους παραγωγούς.

Ο κ. Κώστας Καλδάκης καλλιεργεί μαζί με την οικογένειά του γύρω στα 1.000 στρεμματα με ελαιοκράμβη στο νομό Κιλκίς, όπου γίνονται πρώιμα οι σπορές και το αλώνισμα ανάλογα τον καιρό, μετά τα μέσα Ιουνίου ως επί το πλείστον. Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο: «φέτος βάλαμε παραπάνω στρέμματα από πέρσι. Στο Κιλκίς κάνουμε πρώιμα σπορές και συγκεκριμένα γύρω στις 20 Σεπτεμβρίου. Το αλώνισμα γίνεται τον Ιούνιο, ανάλογα και πώς θα πάει ο καιρός. Η καλλιέργεια πάει πολύ καλά φέτος και τα φυτά έχουν πολύ καλή ανάπτυξη. Με το κρύο τώρα αναμένεται να μπουν σε λήθαργο. Προβλήματα από ζιζάνια και έντομα δεν είχαμε πολλά σε γενικές γραμμές, παρά μόνο σε περιορισμένα χωράφια. Εκεί χρειάστηκε εφαρμογή ζιζανιοκτόνου κατά τη σπορά, αναλόγως και ποιά καλλιέργεια προϋπήρχε στο χωράφι. Έξαρση παρατηρήθηκε και σε ορισμένες περιπτώσεις με έντομα, λόγω παρατεταμένης ανομβρίας. Προβλήματα δημιούργησε για παράδειγμα ο άλτης και το έντομο ζάβρος. Όλα αυτά όμως είναι αντιμετωπίσιμα. Για τις τιμές δεν έχει ακουστεί κάτι ακόμα. Πέρσι πληρωθήκαμε ανάλογα και την εταιρεία έως και 63 λεπτά το κιλό».

Δυόμισι χιλιάδες στρέμματα με ελειοκράμβη καλλιεργούσε πέρσι ο κ. Αλέξανδρος Τάνος στην περιοχή της Φλώρινας. Όπως όμως λέει στον ΑγροΤύπο «φέτος βάλαμε γύρω στα 1.500 στρέμματα. Σπείραμε τον Σεπτέμβριο και το καλό είναι πως έβρεξε μετά την σπορά. Τα φυτά είχαν πολύ καλή ανάπτυξη έως το Δεκέμβριο και γενικά δεν είχαμε προβλήματα. Τώρα είναι σε λήθαργο τα φυτά, όπως προβλέπεται. Μέχρι τώρα δεν είχαμε θέματα με ζιζάνια ή έντομα και δεν κάναμε κανένα ψεκασμό. Αναφορικά με τις τιμές της νέας χρονιάς, δεν μας έχουν πει ακόμα, αλλά ακούγεται ότι θα είναι γύρω στα 50 λεπτά, όπως πέρσι στην αρχή».

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου δήλωσε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «οι εκτάσεις με ελαιοκράμβη που καλλιεργούνται φέτος στην περιοχή μας είναι στο 1/3 από πέρσι. Πρόβλημα υπήρξε με την ξηρασία λίγο πριν τις σπορές, με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να φοβηθεί να σπείρει. Όσοι έσπειραν κοντά στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, δηλαδή πολύ αργά, ευνοήθηκαν από τις βροχές που έπεσαν ως τις 15 Νοεμβρίου. Τώρα οι καλλιέργειες εξελίσσονται πολύ καλά, έχουν κάνει τους απαραίτητους ψεκασμούς οι παραγωγοί και όλα πάνε καλά. Στον κάμπο δεν έχει ρίξει χιόνι, όπως έγινε στα βόρεια της πόλης του Βόλου και στο Πήλιο. Ο αλωνισμός αναμένεται τον Ιούνιο. Προβλήματα γενικώς δεν έχουμε. Οι αγρότες αναμένουν τις τιμές της νέας χρονιάς να είναι γιατί όχι αυξημένες. Πέρσι τους δόθηκε στην αρχή τιμή 50 λεπτά και μετά συν 10 λεπτά, ικανοποιητική τιμή δηλαδή, αν αναλογιστούμε ότι τα έξοδα φθάνουν στα 70-75 ευρώ ανά στρέμμα το πολύ. Όσον αφορά στις στρεμματικές αποδόσεις, μπορεί να φθάσουν στην ελαιοκράμβη έως και τα 500 κιλά το στρέμμα, αλλά στην περιοχή μας κυμαίνονται κάθε χρόνο στα 250-300 κιλά το στρέμμα».

Σύμφωνα με τον κ. Πέτρο Μακκά, γεωπόνο από τη Λάρισα, η ελαιοκράμβη πληρώθηκε 60 λεπτά, συν ΦΠΑ 13% τουλάχιστον και σε όλη την ποσότητα που πουλήθηκε και χωρίς ποιοτικά κριτήρια, όπως κάθε χρόνο από όλες τις εταιρείες. Η εξόφληση έγινε σε 15 ημέρες μαζί με το ΦΠΑ. Το προϊόν δεν συνηθίζεται να αποθηκεύεται στην Θεσσαλία τουλάχιστον και έτσι όλοι οι παραγωγοί πήραν την τιμή και με άμεση εξόφληση, αντίθετα με αρκετά άλλα προϊόντα φέτος.

Στο... μισό οι εκτάσεις, λένε από τον ΠΑΣΚΕΦ

Κατά 50% μειωμένες εκτιμά, τέλος, τις εκτάσεις με ελαιοκράμβη φέτος, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) και παραγωγός από τη Νιγρίτα Σερρών, κ. Στέργιος Λίτος. Όπως αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο: «οι εκτάσεις που σπάρθηκαν φέτος με ελαιοκράμβη είναι κατά 50% μειωμένες σε σχέση με πέρσι. Αυτό οφείλεται στην ξηρασία, που έκανε το Σεπτέμβριο, αλλά και αργότερα. Αν επικρατεί ξηρασία είναι αδύνατα τα φυτρώματα και γι' αυτό οι περισσότεροι παραγωγοί προτίμησαν να πάνε σε άλλες καλλιέργειες. Ιδανικά η ελαιοκράμβη, θέλει βροχές τον Σεπτέμβριο, κάτι που δεν έγινε φέτος. Όσον αφορά στις τιμές, φημολογείται πως θα ανακοινωθούν σχετικά σύντομα. Οι τιμές πέρσι ήταν ικανοποιητικές. Το θετικό φέτος είναι πως οι τιμές των λιπασμάτων πέφτουν συνέχεια».

Οι καπνοπαραγωγοί της χώρας με έκπληξη είδαν να εξαιρούνται από τις ενισχύσεις de minimis όλες οι παραγωγικές περιοχές της χώρας πλην της Ροδόπης.

Και αυτό παρά τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού κ. Γεωργαντά, στις συναντήσεις που είχε με εκπροσώπους της Καπνικής ότι όλοι οι παραγωγοί θα αποζημιωθούν μέσω του συγκεκριμένουν προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης. Όπως τονίζουν φαίνεται θα πρέπει ότι δικαιούμαστε να το ζητάμε μέσω βουλευτή Ροδόπης.

Να θυμίσουμε ότι την Παρασκευή (27/1), η ομάδα εργασίας για το συντονισμό των αγροτικών ενισχύσεων και αποζημιώσεων του ΥπΑΑΤ, με τη συμμετοχή του Υπουργού κ. Γεωργαντά, αποφάσισε ότι θα πάρουν κρατικές ενισχύσεις οι παραγωγοί καπνού μόνο της ΠΕ Ροδόπης.

Ο κ. Θεόδωρος Ιορδανίδης, πρώην πρόεδρος της Καπνικής και νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καπνοπαραγωγών (UNITAB), δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «όταν διαβάσαμε την ανακοίνωση του ΥπΑΑΤ δεν μπορούσαμε να το πιστέψουμε ότι εξαιρέθηκαν από τις ενισχύσεις οι 24 περιοχές της που καλλιεργούν καπνά και θα χορηγηθεί de minimis μόνο στη Ροδόπη. Αιφνιδιαστήκαμε από αυτή την απόφαση. Σε συνάντηση που είχαμε την Τρίτη (31/1) με τον Υφυπουργο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Γεώργιο Στύλιο, τον ενημερώσαμε για το θέμα και ζητήσαμε ότι ισχύει για την Ροδόπη να ισχύσει σε όλη την Ελλάδα. Μας απάντησε προφορικά ότι θα ενημερώσει τον κ. Γεωργαντά. Εμείς περιμένουμε τα λόγια να γίνουν πράξεις».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κεντρικής Κλαδικής Συνεταιριστικής Ένωσης Καπνού (Καπνική), Βαγγέλης Γιαννιώτας, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή ολοκληρώνονται τα ζυγίσματα στο τρίτο χέρι και όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία θα ετοιμάσουμε μελέτη που θα τεκμηριώνει την απώλεια του εισοδήματος για τους καπνοπαραγωγούς όλης της χώρας και για όλες τις ποικιλίες. Θα την καταθέσουμε στο ΥπΑΑΤ και θα ζητήσουμε να αποζημιωθούν για απώλεια εισοδήματος μέσω του προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης de minimis όλοι οι καπνοπαραγωγοί της χώρας». 

Το θέμα έφεραν στη Βουλή με Αναφορά που κατέθεσαν, στις 31 Ιανουαρίου, ο Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Στ. Αραχωβίτης, η Αναπληρωτής Τομεάρχης Ολ. Τελιγιορίδου και 28 ακόμη βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Μόνο στο πλαίσιο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών (ΘΕΣΤΟ) υπολογίζεται πως θα καλλιεργηθούν βάσει προθέσεων περί τα 18.000 στρέμματα.

Η απογοήτευση από άλλες καλλιέργειες, σε συνδυασμό με τις ικανοποιητικές τιμές που δίνει η μεταποίηση για να εξασφαλίσει πρώτη ύλη, αναπτερώνουν το ενδιαφέρον στην Ελλάδα για καλλιέργεια βιομηχανικής ντομάτας, όπως πρώτος και εγκαίρως, έχει καταγράψει ο ΑγροΤύπος, εδώ και αρκετό διάστημα πριν.

Έως και 30% η αύξηση στον ΘΕΣΤΟ

Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι αυτό που γίνεται στην Θεσσαλία. Όπως δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ κ. Χρήστος Σουλιώτης, βάσει των μέχρι σήμερα προθέσεων καλλιέργειας, που έχει στην διάθεσή του ο ΑΣ, προκύπτει μια αύξηση στα στρέμματα για τη νέα χρονιά, της τάξης του 25 με 30%. Αυτό, εξηγεί ο έμπειρος συνεταιριστής μεταφράζεται σε μια έκταση στο πλαίσιο του Συνεταιρισμού τη νέα σεζόν με καλλιέργεια βιομηχανικής ντομάτας, της τάξης των 18.000 στρεμμάτων. «Η τελική εικόνα για την επερχόμενη σεζόν καλλιέργειας, θα προκύψει σε λίγο καιρό. Ενδέχεται, λόγω της κατάστασης με τα νερά και τις χρεώσεις, να υπάρξουν μερικές αυξομειώσεις. Δηλαδή, υπάρχουν παραγωγοί που περιμένουν να δουν πώς θα πάει το θέμα του καιρού και των νερών, των χρεώσεων κ.λπ., ώστε να αποφασίσουν να καλλιεργήσουν ή όχι, καθώς οι τιμές που δίνουν οι μεταποιητές είναι δεδομένες και κυμαίνονται μεταξύ 135 και 150 ευρώ ο τόνος. Τέτοιο ποσοστό αύξησης στην καλλιέργεια, έχουμε να δούμε από το 2021, αλλά φαίνεται πως υπάρχει έντονο ενδιαφέρον, καθώς υπάρχουν και αρκετοί μεταποιητές στην αγορά», δηλώνει ο πρόεδρος του ΑΣ.

Αύξηση εκτάσεων αναμένεται σε Καρδίτσα-Σέρρες

Και στην Καρδίτσα, όμως, είναι αυξημένο το ενδιαφέρον των παραγωγών, κυρίως απογοητευμένων από την κατάσταση στο βαμβάκι, αγροτών, λέει χαρακτηριστικά μιλώντας στον ΑγροΤύπο, ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Τιτανίου Καρδίτσας, κ. Βασίλης Γιαννάκος, καθότι, οι τιμές που προσφέρουν τα εργοστάσια πλέον για συμβόλαια, είναι δελεαστικές για τους αγρότες.

Στις Σέρρες δραστηριοποιείται η ομάδα παραγωγών βιομηχανικής ντομάτας «Πελαργός», πρόεδρος της οποίας είναι ο Στέργιος Νικολής, καλλιεργητής εδώ και πολλά χρόνια, βιομηχανικής ντομάτας. Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο: «φέτος λόγω απογοήτευσης των παραγωγών από άλλα προϊόντα, είναι πολύ πιθανό να πάμε σε αύξηση των στρεμμάτων, όπως άλλωστε συμβαίνει γενικώς τα τελευταία έτη στην περιοχή μας». Η ομάδα «Πελαργός» έχει 15 μέλη - παραγωγούς βιομηχανικής ντομάτας, οι οποίοι δίνουν την παραγωγή τους σε εργοστάσια της Μακεδονίας, αλλά και της Θεσσαλίας.

Σύμφωνα με τον κ. Νικολή, τα τρία εργοστάσια της Μακεδονίας δεν έχουν ακόμα ανακοινώσει τιμές, αλλά σίγουρα θα είναι υψηλές, δεδομένου πως ακούγονται ήδη για 150 και 160 ευρώ τον τόνο. Όσον αφορά τέλος στο κόστος παραγωγής, ο κ. Νικολής, σημειώνει πως με τα σημερινά δεδομένα έχει αγγίξει τα 650-700 ευρώ ανά στρέμμα.

Στα ίδια επίπεδα αναμένονται οι εκτάσεις στην Ηλεία

Από την πλευρά του, ο κ. Χρήστος Βαλιανάτος, πρόεδρος της ομάδας παραγωγών Αμαλιάδας δήλωσε στον ΑγροΤύπο: «οι εκτάσεις που πρόκειται να καλλιεργηθούν φέτος στην περιοχή μας αναμένονται στα ίδια περίπου επίπεδα, με τα περσινά. Είμαστε σε επαφές με δυο εργοστάσια και αναμένουμε νέα για τις τιμές της νέας χρονιάς σύντομα. Απ' ό,τι ακούγεται από τα περίπου 105 ευρώ, αναμένεται να πάμε στα 135 με 140 ευρώ τον τόνο φέτος».

Όπως ανέφερε στη βουλή ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σίμος Κεδίκογλου, το ΥπΑΑΤ σχεδιάζει μια πολιτική που θα αφορά το σύνολο της παραγωγής.

Η απάντηση δόθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2023 στη βουλή, στην υπ' αριθμόν 310/13-1-2023 επίκαιρη ερώτηση δεύτερου κύκλου του βουλευτή Ροδόπης του Κινήματος Αλλαγής κ. Ιλχάν Αχμέτ προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα: «Εφαρμογή της Έκθεσης Διακομματικής Επιτροπής για τον Στρατηγικό Αναπτυξιακό Σχεδιασμό Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (ΑΜ-Θ) - Απευθείας χρηματική ενίσχυση (επιδότηση) από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές».

Δείτε αναλυτικά τι είπε ο Σίμος Κεδίκογλου:

«Ακριβώς αυτό είναι το ζητούμενο και πέραν του ότι το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής μελετάται από το Υπουργείο μας για τον τρόπο χρηματοδότησης σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και κυρίως το Υπουργείο Οικονομικών, θέλουμε την έγκριση, για να μπορέσουμε να δώσουμε στοχευμένα πόρους. Ακόμα είμαστε στη φάση της αποστολής του αιτήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να πάρουμε την έγκριση.

Ιδιαίτερα μας ενδιαφέρει η παραγωγή του καπνού ποικιλίας Μπασμά. Το ενδιαφέρον της χώρας μας είναι εύλογο και έντονο. Ο καπνός ανταποκρίνεται περισσότερο από άλλα προϊόντα προς τις φυσικές και κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε ορισμένες περιοχές, ιδιαίτερα στη Θράκη, κυρίως στη Ροδόπη, γιατί μπορεί να αποδώσει ικανοποιητικό γεωργικό εισόδημα στα μικρά μεγέθη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που χαρακτηρίζουν γενικότερα τον ελληνικό κλήρο, ακόμα περισσότερο στη δική σας περιοχή. Απαιτεί επίσης μεγάλο αριθμό ημερομισθίων, αξιοποιώντας το εργατικό δυναμικό όλων των ηλικιών της αγροτικής οικογένειας, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο. Αξιοποιεί στην περίπτωση των ποικιλιών ανατολικού τύπου, όπως ο Μπασμάς, γεωργικές εκτάσεις μέτριας και χαμηλής παραγωγικής ικανότητας με εδάφη πετρώδη και χαλικώδη και πολλές φορές με μεγάλη κλίση, σημαντικό μέρος των οποίων δεν προσφέρονται για άλλες καλλιέργειες. Αυτά τα χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές συνθήκες, έχουν καταστήσει την καπνοπαραγωγή μία από τις παραδοσιακές καλλιέργειες στην περιοχή σας, αναντικατάστατη σε μεγάλο βαθμό.

Όσον αφορά στις κλιματολογικές συνθήκες, εκεί είχαμε πρόβλημα τα τελευταία χρόνια. Στη σοδιά του 2018, που έχω τα τελευταία στοιχεία αναλυτικότερα, οι αποδόσεις υποχώρησαν σημαντικά, σε ποσοστό 40%, έφτασαν στα 73 κιλά ανά στρέμμα εξαιτίας της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά και της προσβολής των καπνοφύτων από τον ιό του κηλιδωτού μαρασμού της ντομάτας, τον οποίο μεταδίδει ο θρίπας, το έντομο-φορέας του ιού, παρά το γεγονός ότι ελήφθησαν από τους καπνοπαραγωγούς όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για την καταπολέμησή του.

Για τον λόγο αυτό συντάχθηκε ειδική μελέτη επιπτώσεων των ακραίων καιρικών φαινομένων στην καλλιέργεια του καπνού στη Ροδόπη και συστήθηκε και συγκροτήθηκε ειδική ομάδα εργασίας που εξέδωσε ήδη τη μελέτη. Στην εν λόγω μελέτη παρουσιάζεται ότι λόγω των ασυνήθιστων κλιματολογικών συνθηκών -θερμοκρασία υψηλότερη της κανονικής και μειωμένη σχετική υγρασία, αλλά και βροχοπτώσεις στους κρίσιμους μήνες Απρίλιο και Μάιο-, η παραγωγή υποχώρησε, όπως σας είπα, κατά 40% και συγχρόνως υποβαθμίστηκε και η ποιότητα των παραχθέντων καπνοφύλλων. Η ποσοτική υστέρηση και η ποιοτική υποβάθμιση οφειλόταν και στην εκτεταμένη προσβολή από το σπορίο του κηλιδωτού μαρασμού της ντομάτας και αυτό έγινε γιατί λόγω των υψηλών θερμοκρασιών είχαμε υπερπληθυσμό του θρίπα, του εντόμου-φορέα του ιού. Η τιμή πώλησης από 5 ευρώ ανά κιλό -είχε φτάσει 5,17 τα προηγούμενα πέντε χρόνια- έπεσε στα 4,30. Η οικονομική ζημιά για τους παραγωγούς ξεπέρασε τα 10 εκατομμύρια ευρώ.

Ζημιά, όμως, υπέστησαν και οι επιχειρήσεις μεταποίησης, η ΣΕΚΕ και άλλες, για δύο κυρίως λόγους. Είχαν να μεταποιήσουν μικρότερη από το κανονικό συνολική ποσότητα καπνοφύλλων, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις συμφωνημένες παραγγελίες των αγοραστών τους και αγόρασαν την παραχθείσα ποσότητα καπνοφύλλων σε υψηλότερη τιμή από αυτήν που δικαιολογούσε η υποβαθμισμένη ποιότητά τους, γιατί επέδειξαν -και ορθώς- αλληλεγγύη στους καπνοπαραγωγούς.

Με βάση αυτήν τη μελέτη αποστείλαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση αίτημα για την ενεργοποίηση του άρθρου 219, «Μέτρα κατά της διατάραξης της αγοράς» και αναμένουμε την απάντησή τους. Αποτελεί δέσμευσή μας ότι μόλις λάβουμε την απάντηση στο αίτημά μας, θα οριστεί και θα συγκληθεί άμεσα η αρμόδια Επιτροπή μεταξύ του Υπουργείου μας και των αρμόδιων φορέων.

Τέλος, σας γνωρίζω –το ξέρετε βέβαια- ότι ο καπνός δεν εξαιρείται από την ενίσχυση για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές και σας διαβεβαιώνω ότι το Υπουργείο σχεδιάζει μια πολιτική που αφορά το σύνολο της παραγωγής και της καλλιέργειας καπνού ειδικά για τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της Ροδόπης και της Θράκης».

Σήμερα Παρασκευή (16/12/2022) θα πραγματοποιηθεί Γενική Συνέλευση των μελών της ομάδας παραγωγών βιομηχανικής ντομάτας του Α.Σ. Λαρισαίων Αγροτών «Η Νέα Ένωση».

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο αντιπρόεδρος του Α.Σ. Λαρισαίων Αγροτών «Η Νέα Ένωση» και μέλος της Ομάδας Παραγωγών Βιομηχανικής Ντομάτας κ. Τριαντάφυλλος Τσινούλης, «θα συζητήσουμε την εξέλιξη της καλλιέργειας και θέματα που αφορούν τη νέα σπορά.

Από το Σεπτέμβριο έχει ανακοινώσει τιμή ο Νομικός στα 136 ευρώ ο τόνος για τα 5 brix. Εκτιμώ ότι αυτή η τιμή παραγωγού θα πάει σε υψηλότερα επίπεδα. Πέρσι η τιμή ήταν στα 125 ευρώ, όμως υπάρχει φέτος μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας.

Σε παγκόσμιο επίπεδο πάντως έχουμε μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας. Στην Ουκρανία λόγω του πολέμου και στην Ισπανία λόγω της ξηρασίας. Αυτό αναμένεται να φέρει μια αύξηση των στρεμμάτων καλλιέργειας στην χώρα μας τα επόμενα χρόνια».

Στο μεταξύ ακόμη δεν γνωρίζουν οι παραγωγοί αν θα αποζημιωθούν από τον ΕΛΓΑ για τις ζημιές της φετινής χρονιάς στην καλλιέργεια.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο κ. Τσινούλης, «γνωρίζω ότι στο υποκατάστημα της Λάρισας έχουν βγει τα πορίσματα ζημιάς αλλά δεν ξέρω αν έχουν μηχανογραφηθεί και αν έχουν πάει στα κεντρικά του Οργανισμού για να πληρωθούν οι δικαιούχοι στην πληρωμή που θα κάνει ο ΕΛΓΑ μέσα στο Δεκέμβριο».

Ένα αίτημα που κατάθεσαν στην πρόσφατη συνάντηση που είχαν οι παραγωγοί με τον υπουργό κ. Γεωργαντά ήταν να συμπεριληφθεί η βιομηχανική ντομάτα στην πληρωμή από το επόμενο αποθεματικό κρίσης. 

Θυμίζουμε ότι η πληρωμή, ύψους 72 ευρώ το στρέμμα, που έγινε στις αρχές Οκτωβρίου, αφορούσε: 
α) παραγωγούς μέλη Οργανώσεων Παραγωγών (Ο.Π.) του τομέα των οπωροκηπευτικών που υλοποιούν δράσεις στο στόχο «Περιβάλλον» σε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα έτους 2022,
β) τους αμπελοκαλλιεργητές, οινοποιήσιμων αμπελώνων, των νησιών Αιγαίου και Ιονίου Πελάγους
γ) τους βιο-καλλιεργητές επιτραπέζιου σταφυλιού και οινοποιήσιμων αμπελώνων, κορινθιακής σταφίδας και ξηρής σουλτανίνας σε όλη την χώρα.
Όπως διευκρινίζει ο κ. Τσινούλης, τα μέλη έχουν ενταχθεί στο Μέτρο 9 «Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών» αλλά δεν μπορούσε να τρέξει κάποιο επιχειρησιακό πρόγραμμα. Ο υπουργός ανέφερε ότι θα εξετάσει εάν υπάρχει εφικτή λύση για να ενταχθούν στην επόμενη πληρωμή και οι ντοματοπαραγωγοί».

Στην Ηλεία έχουν ξεκινήσει οι επαφές με τις βιομηχανίες για να καταλήξουν στις φετινές τιμές. Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας κ. Χρήστος Βαλιανάτος, «έχουμε έρθει σε επαφή με την Κύκνος και αναμένουμε τις επόμενες ημέρες να ανακοινωθούν οι τιμές παραγωγού για τη βιομηχανική ντομάτα στην περιοχή. Εκτιμώ ότι θα είναι σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα περσινά που κυμάνθηκαν στα 112 ευρώ ο τόνος. Με αυτή την τιμή κανείς δεν πρόκειται να καλλιεργήσει γιατί έχει αυξηθεί το κόστος καλλιέργειας».

Σοβαρές ζημιές στη βιομηχανική ντομάτα δημιούργησαν οι βροχοπτώσεις του Σεπτεμβρίου, στην περιοχή Φαρσάλων. Τις συγκεκριμένες ζημιές δεν καλύπτει ο Ασφαλιστικός Κανονισμός του ΕΛΓΑ. 

Για το θέμα πραγματοποιήθηκε συνάντηση των ντοματοπαραγωγών Φαρσάλων με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιώργο Γεωργαντά, την οποία διοργάνωσε ο ο βουλευτής Λαρίσης της ΝΔ κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος. Ο Θεσσαλός πολιτικός παρουσίασε στον αρμόδιο υπουργό την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι εν λόγω ντοματοπαραγωγοί, οι οποίοι από την ισχυρότατη βροχόπτωση της 4ης Σεπτεμβρίου 2022 απώλεσαν μεγάλο τμήμα της παραγωγής τους. Επεσήμανε το υψηλό κόστος της καλλιέργειας και ζήτησε να υπάρξει μέριμνα από την πολιτεία, ώστε, ένα τοπικό έντονο καιρικό φαινόμενο που έπληξε 1.500 περίπου στρέμματα βιομηχανικής ντομάτας, να μην προκαλέσει την οικονομική καταστροφή των παραγωγών. Επιπλέον, έθεσε ζήτημα επανεξέτασης της πληρωμής από το αποθεματικό κρίσης των 72 ευρώ το στρέμμα, καθώς διατυπώνονται διαμαρτυρίες από ντοματοπαραγωγούς που δεν την έλαβαν.  

Οι πληγέντες ντοματοπαραγωγοί υπογράμμισαν ότι ο συνδυασμός των 70 περίπου χιλιοστών βροχής που έπεσαν στις 4 Σεπτεμβρίου - το ήμισυ της βροχόπτωσης του Ιανού - με τη ζέστη που ακολούθησε, προκάλεσαν μεγάλη ζημιά. Σημαντικό τμήμα της παραγωγής καταστράφηκε, ενώ μεγάλο ποσοστό της εναπομείνασας κρίθηκε ποιοτικά υποβαθμισμένο, με συνέπεια τη μείωση της τιμής πώλησής του. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, σε μια μέση παραγωγή 9 με 9,5 τόνους/στρέμμα, οι απώλειες κυμαίνονται περίπου στους 4-5 τόνους/στρέμμα, για αυτό και ζήτησαν την κρατική αρωγή με αποζημιώσεις και ει δυνατόν με επιπλέον οικονομικές ενισχύσεις.

Όπως διευκρίνισαν τον υπουργό οι εκπρόσωποι των συνεταιριστικών οργανώσεων, υφίσταται διαφορά ανάμεσα στην τιμή αποζημίωσης του προϊόντος από τον ΕΛΓΑ - που υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο τιμής της προηγούμενης τριετίας - και στην πραγματική τιμή πώλησης της βιομηχανικής ντομάτας, η οποία φέτος είναι αυξημένη (123 ευρώ ανά τόνο) και για τούτο ζήτησαν την κάλυψη αυτής της διαφοράς.
 
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης επικοινώνησε με τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ κ. Ανδρέα Λυκουρέντζο, ο οποίος τον ενημέρωσε ότι αυτή τη στιγμή γράφονται τα πορίσματα.  Ο κ. Γεωργαντάς επιφυλάχθηκε, εντός του Δεκεμβρίου, όταν θα υπάρχει σαφής εικόνα των αποζημιώσεων να εξετάσει αν χρειαστεί τη δυνατότητα στήριξης μέσω de minimis. Τέλος, σχετικά με το αποθεματικό κρίσης, διευκρίνισε ότι η πληρωμή έγινε βάσει συγκεκριμένων απαιτήσεων που τέθηκαν από την ΕΕ. 

Στη συνάντηση, εκ μέρους των ντοματοπαραγωγών συμμετείχαν ο πρόεδρος του Μεγάλου Ευίδριου και αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ενιπέας» κ. Νίκος Γούσιος, ο ταμίας του Συνεταιρισμού κ. Κων/νος Ζιάγκας, το μέλος του Δ.Σ ΘΕΣΤΟ κ. Νίκος Κυρίτσης και το μέλος της διαχειριστικής επιτροπής του ΘΕΣΤΟ κ. Τάσος Μακρής.