Την Πέμπτη (13/2), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα επανεξετάσει τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur, εν μέσω ανησυχιών για τον αντίκτυπο της συμφωνίας στην ευρωπαϊκή γεωργία.

Στις 6 Δεκεμβρίου 2024, η Επιτροπή και οι ιδρυτικές χώρες της Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη) κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για εταιρική σχέση ΕΕ-Mercosur, η οποία χρειάζεται την έγκριση του Κοινοβουλίου για να τεθεί σε ισχύ. Οι αρμόδιοι ευρωβουλευτές χαιρέτισαν τη συμφωνία, η οποία ολοκληρώθηκε μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων, ενώ άλλοι εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τη διαφάνεια όσον αφορά τη συμφωνία και τον πιθανό αντίκτυπό της στους γεωργούς της ΕΕ.

Η συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εταιρικής σχέσης με τη Mercosur που καλύπτει τον πολιτικό διάλογο και τη συνεργασία.

Οι διαπραγματεύσεις που ολοκληρώθηκαν αρχικά το 2019 άρχισαν εκ νέου για την ενίσχυση των δεσμεύσεων βιωσιμότητας. Εάν επικυρωθεί, η συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο θα καταργήσει σταδιακά τους δασμούς στο 91% των εξαγωγών της ΕΕ προς τη Mercosur και στο 92% των εξαγωγών της Mercosur προς την ΕΕ.

Όπως υποστηρίζει η Επιτροπή, οι «ευαίσθητες» γεωργικές εισαγωγές θα ελέγχονται μέσω ποσοστώσεων, δασμών εντός ποσόστωσης, παρατεταμένων περιόδων σταδιακής εισαγωγής και διασφαλίσεων για την αντιμετώπιση πιθανών διαταραχών της αγοράς.

Η συμφωνία βρίσκεται επί του παρόντος σε φάση νομικού ελέγχου. Μόλις μεταφραστεί σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, η Επιτροπή θα την υποβάλει προς έγκριση στο Κοινοβούλιο και στις κυβερνήσεις της ΕΕ.

Όπως συμβαίνει με κάθε εμπορική συμφωνία, το Κοινοβούλιο πρέπει να δώσει τη συγκατάθεσή του πριν από τη σύναψή της και την έναρξη ισχύος της.

Σε δύο άρθρα του νομοσχεδίου «Κύρωση Κώδικα εμμέσων φόρων επί των συναλλαγών του πεδίου εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, καθώς και λοιπών εμμέσων φόρων», που κατατέθηκε στην Βουλή, ξεκαθαρίζεται το θέμα της εισφοράς δακοκτονίας.

Συγκεκριμένα στα σχετικά άρθρα του νομοσχεδίου γίνεται η κωδικοποίηση της εισφοράς δακοκτονίας και αναφέρονται τα υπόχρεα πρόσωπα της πληρωμής.

Άρθρο 50

Επιβολή εισφοράς δακοκτονίας
Για την κάλυψη μέρους των πραγματοποιούμενων δαπανών ομαδικής καταπολέμησης του δάκου ή του λεκανίου της ελιάς, που ενεργείται σύμφωνα με το ν.δ. 2413/1953 (Α’ 125), επιβάλλεται εισφορά στο παραγόμενο ελαιόλαδο και επί των ελαιών που πωλούνται χονδρικά από παραγωγούς ή από τους εντολοδόχους τους, και προέρχονται από περιοχές στις οποίες ενεργήθηκε ομαδική καταπολέμηση του δάκου ή του λεκανίου. Η εισφορά ορίζεται σε ποσοστό δυο τοις εκατό (2%) επί της αξίας του ελαιόλαδου που παράγεται, υπολογιζόμενης με τη μικρότερη τιμή συγκέντρωσης (παρέμβασης) μεταξύ εκείνων που καθορίζονται για τις ποιότητες των βρώσιμων ελαιόλαδων (τιμή παρέμβασης ποιοτικής κατηγορίας SEMIFINE ή CURANTE) κατά τον χρόνο της παραγωγής και σε ποσοστό δυο τοις εκατό (2%) επί της αξίας των ελιών που πωλούνται χονδρικά από τους παραγωγούς ή τους εντολοδόχους τους.
2. Η εισφορά της παρ. 1 οφείλεται και για το ελαιόλαδο που παράγεται από την έκθλιψη των ελιών που παράγονται από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι κάτοχος ή εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου ή ελαιοπιεστηρίου.
3. Δεν υπάγεται στην εισφορά του παρόντος άρθρου το ελαιόλαδο που παράγεται από ελιές που αποδεδειγμένα έχουν υπαχθεί στην εισφορά αυτή καθώς και το ελαιόλαδο που παραδίδεται στον ελαιοτριβέα ως εκθλιπτικό δικαίωμα. Ομοίως, δεν υπόκεινται στην εισφορά αυτή το ελαιόλαδο και οι ελιές που προέρχονται από περιοχές στις οποίες η καταπολέμηση του δάκου ή του λεκανίου της ελιάς ενεργήθηκε με μέριμνα και δαπάνες των παραγωγών ή των συνεταιριστικών οργανώσεών τους.
4. Η εισφορά της παρ. 1 βαρύνει, στην περίπτωση του ελαιόλαδου, το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου διενεργείται η έκθλιψη των ελιών και στην περίπτωση ελιών τον πωλητή αυτών παραγωγό. Αυτός υπέρ του οποίου διενεργείται η έκθλιψη των ελιών
υποχρεούται να καταβάλει στον ελαιοτριβέα την οφειλόμενη για το ελαιόλαδο εισφορά. Σε περίπτωση άρνησης καταβολής, ο ελαιοτριβέας δικαιούται να παρακρατήσει από το παραχθέν ελαιόλαδο ποσότητα η αξία της οποίας, βάσει τιμής χονδρικής πώλησης από τον
παραγωγό κατά τον χρόνο της έκθλιψης και στον τόπο της έκθλιψης, είναι ίση με το ποσό της οφειλόμενης εισφοράς, υποχρεούμενος να καταβάλει στη Φορολογική Διοίκηση τη σχετική εισφορά σε χρήμα.

Άρθρο 51

Υπόχρεα πρόσωπα, χρόνος και τρόπος απόδοσης και είσπραξης της εισφοράς
1. Υπόχρεος για την καταβολή της εισφοράς στη Φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με το άρθρο 50 είναι, προκειμένου για πωλούμενες ελιές, ο, σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, υπόχρεος έκδοσης τιμολογίων αγοράς ή τιμολογίων πωλήσεως ή εκκαθαρίσεων επί πωλήσεων για λογαριασμό του παραγωγού, και, προκειμένου για ελαιόλαδο αυτός που ενεργεί την έκθλιψη των ελιών.
2. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ορίζεται ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής της εισφοράς του άρθρου 50, τα στοιχεία που υποβάλλονται στη Φορολογική Διοίκηση, ο τρόπος και ο χρόνος υποβολής τους, και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου αυτού

Σε συμφωνία πώλησης ελαιολάδου προχώρησε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός (ΑΕΣ) Παπαδιανίκων στην Λακωνία.

Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο Γραμματέας του ΑΕΣ Παπαδιανίκων κ. Παναγιώτης Αλιφέρης, «έγινε πώληση τριών βυτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, μια ποσότητα γύρω στους 80 - 85 τόνους, στην τιμή των 4,90 ευρώ το κιλό.

Η συγκομιδή αναμένεται να ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες, απομένει ένα περίπου 10% της παραγωγής στην περιοχή».

Ισπανία
Στην Ισπανία σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 27 Ιανουαρίου έως τις 2 Φεβρουαρίου, η μέση τιμή παραγωγού για το ισπανικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 4,248 ευρώ/κιλό, το παρθένο 3,698 ευρώ/κιλό και το λαμπάντε 3,477 ευρώ/κιλό. Οι τιμές εμφανίζουν ελαφρά μείωση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.

Ιταλία
Στην Ιταλία η τιμή παραγωγού, στις αρχές Φεβρουαρίου, για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο - σύμφωνα εκτίμηση της Ismea - παραμένουν σε σταθερά επίπεδα, με μια μέση τιμή να είναι στα 9,36 ευρώ ανά κιλό.
Στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Μπάρι, στις 4 Φεβρουαρίου 2025, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με μέγιστη οξύτητα 0,4%, είχε τιμή στα 9,10 ευρώ το κιλό στο ελάχιστο και στα 9,50 ευρώ στο μέγιστο, που είναι στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη συνεδρίαση της 28ης Ιανουαρίου. Το βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είχε τιμή στα 10 ευρώ το κιλό στο ελάχιστο και 10,30 ευρώ στη μέγιστη.

Στην πρώτη δημοπρασία της φετινής εμπορικής περιόδου προχώρησε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ξηροκαμπίου στην Λακωνία.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Αντώνης Παπαγιαννάκης, «μετά από δημοπρασία συμφωνήσαμε στην πώληση 40 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, οξύτητας 0,18 και με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά, στην τιμή των 5 ευρώ το κιλό. Στο διαγωνισμό κατατέθηκαν πέντε προσφορές (ξεκινούσαν από τα 4,35 ευρώ το κιλό) αλλά τελικά το αγόρασε Μεσσήνιος έμπορος που έδωσε την υψηλότερη.

Επίσης πωλήθηκε ελαιόλαδο από ελιές Καλαμών, ποσότητα 4 τόνων, στην τιμή των 4,31 ευρώ το κιλό.

Είμαστε προς τα τέλη της συγκομιδής ελαιοκάρπου στην περιοχή. Φέτος ο συνεταιρισμός υπολογίζει να συγκεντρώσει συνολικά 250 τόνους ελαιολάδου.

Το πρόβλημα είναι οι χαμηλές τιμές που έχουν φτάσει κοντά στο κόστος παραγωγής. Πριν δύο χρόνια είχαμε πουλήσει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με 5,35 ευρώ το κιλό. Σήμερα φτάσαμε να πουλάμε στα 5 ευρώ, με το κόστος όμως να είναι μεγάλο και το εισόδημα μειωμένο».

Στασιμότητα παρατηρείται αυτή την περίοδο για τις ελληνικές εξαγωγές εσπεριδοειδών λόγω της εμφάνισης των πορτοκαλιών της Αιγύπτου στις αγορές της ΕΕ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, από την αρχή της εμπορικής περιόδου έως τις 31/1/2025 οι εξαγωγές πορτοκαλιών ανέρχονται σε 163.076 τόνους (έναντι 146.074 τόνων την αντίστοιχη περσινή περίοδο) και μανταρινιών σε 140.435 τόνους (έναντι 116.642 τόνων την αντίστοιχη περσινή περίοδο). Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, αυτή την περίοδο, παρατηρείται επιβράδυνση στη δυναμική των εξαγωγών μας εσπεριδοειδών λόγω μαζικής εισαγωγή φθηνών αιγυπτιακών πορτοκαλιών, τονίζει ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τις προβλέψεις του USDA, αναμένεται μια μείωση (-12%) της φετινής παραγωγής πορτοκαλιών στην Αίγυπτο λόγω των καιρικών συνθηκών. Από την άλλη όμως έχουμε μια αύξηση της έκτασης καλλιέργειας (νέες φυτεύσεις) λόγω αυξημένων κερδών που είχαν οι παραγωγοί πορτοκαλιών τα προηγούμενα χρόνια. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για μια παραγωγή της τάξης των σε 3,7 εκατομμύρια τόνων.

Παρά την μείωση φέτος των εξαγωγών - λόγω χαμηλότερης παραγωγής - η Αίγυπτος αναμένεται να διατηρήσει την ηγετική θέση του προμηθευτή της ΕΕ στα νωπά πορτοκάλια.

Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε ότι αύξηση αναμένεται το 2024-2025, στην χρήση πορτοκαλιών που θα πάνε στην μεταποίηση για χυμοποίηση, κατά 50%, σε 600.000 τόνους.

Φέτος οι Αιγύπτιοι παραγωγοί θα προσπαθήσουν να κερδίσουν το στοίχημα της τιμής. Οι μικρότερες αποδοσεις έχουν σαν αποτέλεσμα καλύτερα μεγέθη και καλύτερες συνθήκες διαλογής καρπού.

Πάντως πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι και φέτος οι αιγυπτιακές εξαγωγές συνεχίζουν να υφίστανται τις επιπτώσεις της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα και τις δυσκολίες εφοδιασμού των ασιατικών αγορών. Αυτό φάνηκε στις εξαγωγές προς τις αγορές της Σαουδικής Αραβίας, που το περασμένο Δεκέμβριο είχαν σημαντική αύξηση του κόστους μεταφοράς (με αποτέλεσμα σχεδόν διπλασιασμό των τιμών).

Οι προβλέψεις αναφέρουν ότι οι φέτος οι συνολικές εξαγωγές πορτοκαλίων της Αιγύπτου αναμένεται να ανέλθουν σε 1.950.000 τόνους (από 2.300.000 τόνους που έκαναν την περσινή εμπορική περίοδο). Βέβαια αν και μειωμένες μιλάμε για τεράστιες ποσότητες, πολλές από τις οποίες θα καταλήξουν στις αγορές της Ευρώπης.

Το επόμενο διάστημα αναμένεται να υπογραφεί η παράταση της εμπορικής συμφωνίας της ΕΕ με τις χώρες της Μεσογείου, που περιλαμβάνει και την Αίγυπτο. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε την στάση της ελληνικής κυβέρνησης.

Κάθε εβδομάδα και χειρότερα βλέπουν τις τιμές του ελαιολάδου στην Ελλάδα οι παραγωγοί. Για το φαινόμενο όμως υπάρχει εξήγηση και θα σας το αναφέρει παρακάτω ο ΑγροΤύπος.

Στην χώρα μας το εμπόριο δεν φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον για αγορές σε υψηλότερες τιμές και όσο περνά ο καιρός στοκάρουν όλο και περισσότερες ποσότητες ελαιολάδου οι αποθήκες στα ελαιοτριβεία.

Στην Κρήτη, την προηγούμενη εβδομάδα, έκανε δημοπρασία συνεταιρισμός, για ποσότητα 30 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2024-2025 και οξύτητας 0,21, με κατάθεση προσφοράς στα 5,465 ευρώ το κιλό. Τα μέλη του συνεταιρισμού δεν δέχτηκαν να πουλήσουν και ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος.

Στην Λακωνία είχαμε, στα μέσα Ιανουαρίου, συμφωνία μετά από δημοπρασία συμφωνία από Αγροτικό Συνεταιρισμό Eλαιοπαραγωγών Παλαιοπαναγιάς για πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, 0,2 οξύτητας, σε τιμή 5,61 ευρώ το κιλό.

Την προηγούμενη εβδομάδα ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Φοινικίου (Α.Ε.Σ. Φοινικίου) προχώρησε σε μια πράξη πώλησης, 40 τόνων έξτρα παρθένου φετινής εσοδείας, στην τιμή των 5,25 ευρώ το κιλό.

Η εβδομάδα πάντως ξεκίνησε με την αγορά να δίνει στην Λακωνία τιμή παραγωγού που κυμαίνεται από 5,10 έως 5,30 ευρώ το κιλό. Όπως δηλώνουν οι παραγωγοί από την Λακωνία, η συγκομιδή φέτος κινήθηκε με αργούς ρυθμούς και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου ένα μήνα. Όσοι έχουν οικονομικές υποχρεώσεις θα αναγκαστούν να πουλήσουν σε χαμηλή τιμή.

Πάντως γίνεται μεγάλη προσπάθεια από τους παραγωγούς της χώρας μας να μην πουλήσουν σε χαμηλή τιμή.

Αν θέλουμε όμως να δούμε γιατί πέφτει η τιμή στην Ελλάδα θα πρέπει να δούμε τι συμβαίνει στην Ιταλία, στην οποία πουλάει τις μεγάλες ποσότητες η χώρα μας.

Σήμερα οι ιταλικές οργανώσεις καταγγέλουν μεγάλες εισαγωγές ελαιολάδου από την Τυνησία σε χαμηλές τιμές.

Συγκεκριμένα η Unaprol (Ένωση Ελαιοπαραγωγών Ιταλίας) και Coldiretti (Ιταλική Οργάνωση Αγροτών) υποστηρίζουν ότι η Ιταλία έχει γίνει φέτος ο κύριος εισαγωγέας ελαιολάδου από την Τυνησία, με το 1/3 της παραγωγής της να έχει εισαχθεί τους δύο πρώτους μήνες της συγκομιδής. Οι αυξημένες εισαγωγές τυνησιακού ελαιολάδου σε χαμηλές τιμές - όπως τονίζουν - τροφοδοτούν τον κίνδυνο κερδοσκοπίας κατά της ιταλικής παραγωγής.

Το τυνησιακό λάδι - έκθεση Coldiretti και Unaprol - πωλείται κάτω από 5 ευρώ το λίτρο, κάτι που «πιέζει» καθοδικά και τις τιμές παραγωγού του ιταλικού ελαιολάδου και αναγκάζει τους ελαιοπαραγωγούς της χώρας να πουλήσουν κάτω του κόστους.

Οι Ιταλοί κάνουν λόγο για «αθέμιτο ανταγωνισμό» λόγω του γεγονότος ότι η αφρικανική χώρα δεν έχει τους ίδιους κανόνες σχετικά με τη χρήση φυτοφαρμάκων και τη συμμόρφωση με τα πρότυπα εργασίας, που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Για την προστασία των Ιταλών ελαιοκαλλιεργητών, είναι απαραίτητο να επανεξεταστεί η περίοδος εφαρμογής της συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τυνησίας, μειώνοντας την περίοδο εισαγωγής στην ΕΕ τυνησιακού ελαιολάδου χωρίς δασμούς (56.700 τόνων), από 1η Ιανουαρίου έως 31η Δεκεμβρίου, που ισχύει σήμερα, στην 1η Απριλίου έως και την 30η Σεπτεμβρίου. Έτσι δεν θα συμπέσει η νέα συγκομιδή ελαιοκάρπου με την εισαγωγή φτηνού ελαιολάδου από την Τυνησία», τονίζουν οι ιταλικές οργανώσεις.

Πάντως να επισημάνουμε ότι επειδή η Ιταλία είναι ο βασικός αγοραστής ελληνικού ελαιολάδου, το ΥπΑΑΤ θα πρέπει επιτέλους να ασχοληθεί με το θέμα των εισαγωγών στην ΕΕ από την Τυνησία ή ακόμη και άλλες τρίτες χώρες.

Από 22 Ιανουαρίου ξεκίνησαν οι αιτήσεις για τα προγράμματα προώθησης αγροτικών προϊόντων της ΕΕ για το 2025.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διαθέσει 132 εκατ. ευρώ για τη συγχρηματοδότηση δραστηριοτήτων προώθησης βιώσιμων και υψηλής ποιότητας γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ στην εσωτερική αγορά και στην παγκόσμια αγορά.

Η προθεσμία της υποβολής λήγει στις 23 Απριλίου 2025.

Τα ποσά για τα προγράμματα που θα επιλεγούν φέτος θα κατανεμηθούν ως εξής: 63,4 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την προώθηση σε τρίτες χώρες και 58,6 εκατ. ευρώ για την προώθηση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ.

Ο προϋπολογισμός για την εσωτερική αγορά της ΕΕ κατανέμεται ως εξής:

Οι εκστρατείες που στοχεύουν στην εσωτερική αγορά θα περιλαμβάνουν μέτρα ενημέρωσης και προώθησης που εστιάζονται στα συστήματα ποιότητας της ΕΕ, ιδίως στις γεωγραφικές ενδείξεις [προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ), προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ) και εγγυημένα παραδοσιακά ιδιότυπα προϊόντα (ΕΠΙΠ)], με ειδικό προϋπολογισμό 17,1 εκατ. ευρώ.

Προϋπολογισμός ύψους 28,8 εκατ. ευρώ διατίθεται σε προγράμματα που αποσκοπούν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης και της αναγνώρισης ή σε προϊόντα που εκτρέφονται βιολογικά και βιώσιμα, μεταξύ άλλων με υψηλότερα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων.

Ποσό 12,7 εκατ. ευρώ προορίζονται για την τόνωση της κατανάλωσης νωπών οπωροκηπευτικών στο πλαίσιο της ισορροπημένης διατροφής.

Επιπλέον 10 εκατ. ευρώ διατίθενται για δράσεις σε περίπτωση σοβαρής διατάραξης της αγοράς, απώλειας της εμπιστοσύνης των καταναλωτών ή άλλων προβλημάτων. Ο προϋπολογισμός αυτός ανακατανέμεται σε προγράμματα σε τρίτες χώρες εάν δεν χρησιμοποιηθεί.

«Ο αγροδιατροφικός τομέας της ΕΕ αποτελεί παγκόσμια εξαγωγική δύναμη. Τα προϊόντα μας και η γαστρονομική μας κληρονομιά είναι γνωστά σ’ ολόκληρο τον κόσμο και δικαίως. Χαίρομαι που μπορούμε να συνεχίσουμε την προώθησή τους την επόμενη χρονιά με προϋπολογισμό 132 εκατ. ευρώ. Μπορούμε να είμαστε περήφανοι για το πώς παράγουμε τρόφιμα εδώ, εντός της ΕΕ. Το λογότυπο «Enjoy, it’ s from Europe» είναι δικό μας και πρέπει να διασφαλίσουμε την αναγνώριση και την κατανόησή του σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να πετύχουμε την καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής για τους γεωργούς και τους παραγωγούς μας», δήλωσε σχετικά ο Επίτροπος Γεωργίας και Τροφίμων της ΕΕ κ. Κριστόφ Χάνσεν.

Για να κάνετε την αίτηση πατήστε (εδώ)

Ανοδική πορεία έχουμε στην τιμή παραγωγού ελαιολάδου στην Ισπανία μετά και τις αντιδράσεις των ελαιοπαραγωγών, ενώ στην χώρα μας υπάρχει μια «ηρεμία» στον κλάδο και αδιαφορία από το ΥπΑΑΤ.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από 13 έως 19 Ιανουαρίου 2025, η μέση τιμή παραγωγού για το ισπανικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 4,517 ευρώ/κιλό, το παρθένο 3,993 ευρώ/κιλό και το λαμπάντε 3,807 ευρώ/κιλό.

Θυμίζουμε την προηγούμενη εβδομάδα (από 7 έως 13 Ιανουαρίου 2025), η τιμή παραγωγού για το ισπανικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 4,437 ευρώ/κιλό, το παρθένο 3,889 ευρώ/κιλό και το λαμπάντε 3,739 ευρώ/κιλό.

Στο μεταξύ στην Ελλάδα είχαμε πριν λίγες ημέρες τον Αγροτικό Συνεταιρισµό Eλαιοπαραγωγών Παλαιοπαναγιάς στην Λακωνία, που έκλεισε συμφωνία με Έλληνα έµπορο, στα 5,61 ευρώ το κιλό, για ένα βυτίο έξτρα παρθένο, οξύτητας 0,2.

Επίσης, το ελαιοτριβείο Π. Κολοκούρη - Γ. Βλάχου, από την Λακωνία, ανακοινώνει νέα τιμή, στα 5,50 ευρώ το κιλό για ελαιόλαδο από ελιές Καλαμών. Όπως ανέφερε ο κ. Βλάχος στον ΑγροΤύπο, «δεν έχουν μείνει ακόμη στην περιοχή πολλές ελιές Καλαμών. Γενικότερα η συγκομιδή ελαιοκάρπου συνεχίζεται χωρίς προβλήματα στην περιοχή, ενώ μέχρι σήμερα έχουμε εξάγει περίπου 2.000 τόνους ελαιολάδου προς την Ιταλία».

Αυτή το χρονικό διάστημα οι τιμές παραγωγού για το έξτρα παρθένο στην Λακωνία είναι στα 5,30 έως 5,50 ευρώ το κιλό, ενώ στην Μεσσηνία κυμαίνονται από 4,50 έως 4,70 ευρώ.

Ο ΑγροΤύπος μίλησε με μικρά ελαιοτριβεία για την έκδοση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, που το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι υποχρεωτικό για παραγωγούς και ελαιοτριβείς. Όπως τονίζουν δεν είναι εφικτή αυτή η διαδικασία της ΑΑΔΕ να εφαρμοστεί στην πράξη, κατά την παράδοση του ελαιοκάρπου στα ελαιοτριβεία. Συμφωνούν με έλεγχο στη διακίνηση του ελαιολάδου αλλά όχι όπως πάει να εφαρμοστεί.

«Δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει το ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής όταν θα πρέπει να παραδοθούν πάνω από 3.000 σακιά μέσα σε μια ώρα», τονίζουν.

Και προσθέτουν: «Πότε θα προλάβει ο ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου να ταξινομήσει και να καταγράψει τις ποσότητες και πότε να περάσει στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ τα ηλεκτρονικά παραστατικά. Όσοι έχουν βρεθεί σε ελαιοτριβείο κατά την παράδοση ελαιοκάρπου αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει εκείνη την στιγμή».

Εκτός βέβαια και αν θέλουν να κλείσουν τους μικρούς και να έρθουν από το εξωτερικό επενδυτές για κατασκευή μεγάλων ελαιοτριβείων. Βέβαια αυτό θα έχει επιπτώσεις γενικότερα στην ελαιοκαλλιέργεια της χώρα μας γιατί μιλάμε για αλλαγή μοντέλου παραγωγής.

Αν πάντως θέλει η ΑΑΔΕ να βρει την «µαύρη» διακίνηση είναι πολύ εύκολο να το κάνει. Θα κάνει μια απλή διασταύρωση της συνολικής ποσότητας ελαιολάδου που παράγει ένα ελαιοτριβείο με την ηλεκτρική ενέργεια που ξόδεψε. Αν για παράδειγμα δηλώνει ότι παράγει 1.000 τόνους ελαιόλαδο και καταθέτει λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος για 2.000 ΚW. Αν ένα άλλο ελαιοτριβείο για ίδια κατανάλωση ρεύματος δηλώνει παραγωγή 500 τόνων ελαιολάδου, τότε σημαίνει ότι έχει «διώξει» άλλους 500 τόνους «μαύρα» στην αγορά. Απλά και γρήγορα πιάνουμε την παράνομη διακίνηση.

Δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η τροποποιητική απόφαση με τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη χορήγηση, τη μεταβίβαση και την ανανέωση της άδειας παραγωγού και επαγγελματία πωλητή και των αντίστοιχων θέσεων ή δικαιωμάτων δραστηριοποίησης στο υπαίθριο εμπόριο.

Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, για την έκδοση και τη χορήγηση, σε φυσικό πρόσωπο, άδειας παραγωγού πωλητή και απόδοσης θέσεων σε αγορά υπαίθριου εμπορίου ή δικαιώματος δραστηριοποίησης στο πλανόδιο εμπόριο κατόπιν έκδοσης προκήρυξης, απαιτείται η προσκόμιση των ακόλουθων δικαιολογητικών και στοιχείων:

Αίτηση του υποψηφίου στην οποία περιλαμβάνονται:
α) Τα στοιχεία ταυτότητας,
β) ο αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.) του υποψηφίου,
γ) ο αριθμός μητρώου κοινωνικής ασφάλισης (ΑΜΚΑ) του υποψηφίου,
δ) τα πωλούμενα είδη, ε) ο αριθμός κυκλοφορίας του προς χρήση οχήματος (ιδιόκτητου ή άλλου οχήματος),
στ) ο αριθμός μητρώου εμπόρων νωπών οπωροκηπευτικών για τους υπόχρεους εγγραφής σε αυτό και
ζ) οι θέσεις άσκησης δραστηριοποίησης για τους πωλητές σε λαϊκές αγορές και το στάσιμο ή οι περιοχές δραστηριοποίησης για τους πωλητές που δραστηριοποιούνται στο πλανόδιο εμπόριο,
η) υπεύθυνη δήλωση στην οποία δηλώνει ότι δεν κατέχει οποιουδήποτε τύπου άλλη άδεια υπαίθριου εμπορίου,

Τα δικαιολογητικά που καθορίζονται από την προκήρυξη για την απόδειξη της συνδρομής των κριτηρίων μοριοδότησης, σύμφωνα με τη μοριοδότηση της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 4849/2021 (Α’ 207),

Αποδεικτικό έναρξης δραστηριότητας στην αρμόδια φορολογική αρχή και ταμειακής μηχανής δηλωμένης και συνδεδεμένης στο πληροφοριακό σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (TAXIS),

Βεβαίωση εγγραφής στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων του ν. 3874/2010 (Α’ 151), στην οποία αναγράφεται ότι ο ενδιαφερόμενος είναι επαγγελματίας αγρότης,

Τελευταία δήλωση στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης και της τελευταίας Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής ΕΛΓΑ,

Υπεύθυνη δήλωση για τις ποσότητες, που θα διαθέσει στο υπαίθριο εμπόριο, ανά προϊόν, για τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στη δήλωση Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (Ο.Σ.Δ.Ε.) της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης και της τελευταίας Ενιαίας Δήλωσης Καλλιέργειας/Εκτροφής Ε.Λ.Γ.Α.,

Αν τα προϊόντα ανήκουν σε αυτά που δεν δηλώνονται στο Ο.Σ.Δ.Ε., υπεύθυνη δήλωση ότι τα προϊόντα αυτά προέρχονται από ίδια παραγωγή και την ποσότητα που θα διαθέσει στο υπαίθριο εμπόριο.

Άδεια κυκλοφορίας οχήματος σε ισχύ, καθώς και Δελτίο Καταλληλότητας Τεχνικού Ελέγχου (ΚΤΕΟ) σε ισχύ, του δηλούμενου προς χρήση οχήματος (ιδιόκτητου ή άλλου οχήματος),
α) πιστοποιητικό υγείας σε ισχύ, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Υ1γ/Γ.Π./οικ. 35797/04.4.2012 (Β’ 1199) απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
β) των ειδικών δικαιολογητικών του άρθρου 7, κατά περίπτωση.

1. Στην περίπτωση μεταβίβασης της άδειας λόγω συνταξιοδότησης, παραίτησης ή αναπηρίας του κατόχου σε ποσοστό τουλάχιστο εξήντα επτά (67%) υποβάλλεται στην αρμόδια αρχή, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 19 και ιδίως της περίπτωσης του ν. 4849/2021, αίτηση από τον κάτοχο της άδειας συνοδευόμενη από τα από τα ακόλουθα στοιχεία και δικαιολογητικά:
α) Βεβαίωση συνταξιοδότησης του κατόχου της άδειας ή υπεύθυνη δήλωση οριστικής παύσης δραστηριοποίησης λόγω παραίτησης από την άδεια ή βεβαίωση που εκδίδεται από τις Υγειονομικές Επιτροπές των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (Κ.Ε.Π.Α.), στην οποία αναγράφεται το ποσοστό της αναπηρίας, κατά περίπτωση,
β) πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του κατόχου της άδειας,
γ) αίτηση του προσώπου στο οποίο μεταβιβάζεται η άδεια στην οποία αναφέρονται:
γα) Τα στοιχεία της ταυτότητας του,
γβ) ο αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) του,
γγ) ο αριθμός μητρώου κοινωνικής ασφάλισης (ΑΜΚΑ) του,
δ) υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (Α’ 75), στην οποία δηλώνει ότι δεν κατέχει οποιουδήποτε τύπου άλλη άδεια υπαίθριου εμπορίου, ε) τα δικαιολογητικά και τα στοιχεία των περ. αστ’ και γ’ έως και ιβ’ της παρ. 1 του άρθρου 1.

2. Στην περίπτωση μεταβίβασης της άδειας λόγω θανάτου, το πρόσωπο που δικαιούται να αποκτήσει την άδεια με τις αντίστοιχες θέσεις ή τα αντίστοιχα δικαιώματα δραστηριο-ποίησης στο πλανόδιο εμπόριο, υποβάλλει στις αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 19 του ν. 4849/2021, εντός προθεσμίας έξι (6) μηνών, από την ημερομηνία θανάτου του κατόχου της άδειας:
α) Αίτηση στην οποία αναφέρονται:
αα) Τα στοιχεία της ταυτότητάς του,
αβ) ο αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.) του,
αγ) ο αριθμός μητρώου κοινωνικής ασφάλισης (ΑΜΚΑ) του,
β) υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (Α’ 75), στην οποία δηλώνει ότι αποδέχεται την άδεια και ότι δεν κατέχει οποιουδήποτε τύπου άλλη άδεια υπαίθριου εμπορίου,
γ) ληξιαρχική πράξη θανάτου του αδειούχου,
δ) πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών, 81260 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ Τεύχος B’ 7590/31.12.2024
ε) έγγραφη παραίτηση των πιθανών υπόλοιπων δικαιούχων ή δημοσιευμένη διάταξη τελευταίας βούλησης με την οποία καθίσταται κληρονόμος της άδειας συνοδευόμενη από υπεύθυνη δήλωση ότι δεν αποποιήθηκε την κληρονομιά ή πρακτικό διενέργειας δημόσιας κλήρωσης από την αρμόδια αρχή,
στ) τα δικαιολογητικά και τα στοιχεία των περ. αστ και γ’ έως και ιβ’ της παρ. 1 του άρθρου 1.

3. Αν το φυσικό πρόσωπο στο οποίο μεταβιβάζεται η άδεια παραγωγού δεν έχει την ιδιότητα του αγρότη για το δικαιολογητικό της περ. ζ’ της παρ. 1 του άρθρου 1 προσκομίζεται υπεύθυνη δήλωση ότι το φυσικό πρόσωπο δεν είχε κατά το προηγούμενο έτος την ιδιότητα του αγρότη και ότι το δικαιολογητικό θα προσκομιστεί αμέσως μετά την πρώτη υποβολή της πρώτης δήλωσης Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (Ο.Σ.Δ.Ε.) της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης καθώς και η υπεύθυνη δήλωση προϊόντων και ποσοτήτων της περ. η’ της παρ. 1 του άρθρου 1.
Στην περίπτωση αυτή, η μεταβίβαση της άδειας παραγωγού είναι προσωρινή και αν παρέλθει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι (6) μηνών από την ημερομηνία προσωρινής μεταβίβασης χωρίς να έχει προσκομιστεί το δικαιολογητικό της περ. ζ’ της παρ. 1 του άρθρου 1 η μεταβίβαση είναι αυτοδικαίως άκυρη.
Η παρούσα καταλαμβάνει και μεταβιβάσεις για τις οποίες έχει υποβληθεί αίτηση από δικαιούχο από την 1η Μαΐου 2022 έως και την έναρξη ισχύος της παρούσας.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

«Δίχτυ προστασίας», με κονδύλι 1 δις ευρώ, θα δημιουργήσει η ΕΕ για να αποζημιώσει τους αγρότες σε περίπτωση που θα ζημιωθούν από την εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τα κράτη της Mercosur.

Όπως ανέφερε ο Επίτροπος Εμπορίου και Οικονομικής Ασφάλειας, Μάρος Σέφκοβιτς, στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα νέο ταμείο, αποθεματικό αξίας τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, από το οποίο θα αποζημιωθεί ο αγροτικός τομέας στην Ευρώπη στην περίπτωση που θα επηρεαστεί αρνητικά μετά την εφαρμογή της εμπορικής συμφωνίας.

Όπως τόνισε «πιστεύουμε ότι η συμφωνία θα λειτουργήσει σωστά και δεν θα προκαλέσει διαταραχή της αγοράς. Ωστόσο, θέλουμε να εγγυηθούμε ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις για τους αγρότες και τις αγροτικές περιοχές. Αυτή η πρόσθετη «εγγύηση» χρησιμεύει ως σχέδιο έκτακτης ανάγκης, διασφαλίζοντας σταθερότητα για τους τομείς της ΕΕ ακόμη και σε εξαιρετικές περιστάσεις. Αν και είναι απίθανο να χρειαστεί, αυτό το δίχτυ ασφαλείας υπογραμμίζει τη δέσμευση της ΕΕ να προστατεύσει τον γεωργικό της τομέα».

Στην συνέχεια ο Επίτροπος, μιλώντας στους Ευρωβουλευτές, αναφέρθηκε στο θέμα των ποσοστώσεων που περιλαμβάνονται στην εμπορική συμφωνία και τόνισε:

«Ειδικότερα για το βόειο κρέας:
Το άνοιγμα της αγοράς για το βόειο κρέας θα είναι εντός λογικών ορίων. Η ποσόστωση των 99.000 τόνων αντιστοιχεί στην πραγματικότητα στο ήμισυ των όγκων που ήδη εισάγονται τώρα από τη Mercosur.
Αυτή η ποσόστωση με μειωμένο δασμολογικό συντελεστή 7,5% θα εφαρμοστεί σταδιακά σε μια περίοδο 7 ετών
Επιπλέον, η ποσόστωση αυτή κατανέμεται σε κατεψυγμένο (45%) και νωπό κρέας (55%).

Για τα πουλερικά:
Η αγορά πουλερικών της ΕΕ αυξάνεται ετησίως κατά μέσο όρο κατά 1,8 % ετησίως τα τελευταία 10 χρόνια. Επιπλέον, η ΕΕ είναι καθαρός εξαγωγέας πουλερικών.
Χορηγήσαμε αδασμολόγητη ποσόστωση 180.000 τόνων που ανοίχτηκε για τις χώρες της Mercosur. Αυτό είναι τα τρία τέταρτα αυτού που ήδη εισάγουμε ετησίως από τη Mercosur. Αυτό ισοδυναμεί λίγο πολύ με την ετήσια αύξηση της κατανάλωσης πουλερικών στην ΕΕ. Επιπλέον, μόνο το ήμισυ αυτής της ποσόστωσης αφορά κοτόπουλο υψηλής ποιότητας (χωρίς κόκαλα).

Επίσης η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης περιέχει διμερείς διασφαλίσεις για την προστασία του γεωργικού τομέα σε περίπτωση που η αύξηση των εισαγωγών προκαλέσει ή κινδυνεύει να προκαλέσει σοβαρή οικονομική ζημία σε κάποιο κλάδο».

Για άλλη μια φορά, η Πολιτεία επιβάλλει μέτρα χωρίς καμία ουσιαστική διαβούλευση με τους παραγωγούς, τους συνεταιρισμούς και τα ελαιοτριβεία.

Αποφάσεις που σχεδιάζονται πίσω από γραφεία, μακριά από τις πραγματικές ανάγκες της παραγωγής. Η υποχρέωση για ψηφιακά Δελτία Αποστολής του ελαιόκαρπου από το χωράφι στο ελαιοτριβείο και η συνολική μετάβαση στην ψηφιακή τιμολόγηση είναι μέτρα που δεν λαμβάνουν υπόψη τις δυσκολίες του πρωτογενούς τομέα.

Αναρωτιέμαι:
Πόσοι παραγωγοί, ειδικά σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, μπορούν να ανταποκριθούν χωρίς τεχνολογική υποδομή και εκπαίδευση;
Είναι λογικό να απαιτείται ψηφιακή διακίνηση για έναν καρπό που μεταφέρεται αυθημερόν στο ελαιοτριβείο, πολλές φορές σε διαδοχικές ημέρες;
Ποιος θα καλύψει το κόστος για τον εξοπλισμό και την προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις;
Και όλα αυτά στην χώρα του πιο αργού & ακριβού internet όπου όπως αποδεικνύεται και στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Digital Decade 2024: Broadband Coverage in Europe 2023»: υστερεί τραγικά σε ψηφιακές υποδομές με έντονο το χάσμα μεταξύ μεταξύ αστικών κέντρων και αγροτικών περιοχών:

Ενδεικτικά:

• FTTP (Οπτικές Ίνες): Η κάλυψη παραμένει περιορισμένη (38.4% συνολικά, 0% στις αγροτικές περιοχές), με την Ελλάδα να υπολείπεται σημαντικά του μέσου όρου της ΕΕ (64% συνολικά, 52.8% στις αγροτικές περιοχές).
• 5G: Συνολική κάλυψη (98.1%), με 92.1% στις αγροτικές περιοχές. Ωστόσο, η χρήση της κρίσιμης συχνότητας 3.4–3.8 GHz, απαραίτητης για πολύ υψηλές ταχύτητες, είναι περιορισμένη (58.8% συνολικά, μόλις 6.2% στις αγροτικές περιοχές)
• DOCSIS (Καλώδιο): Η Ελλάδα δεν διαθέτει υποδομές DOCSIS, σε αντίθεση με την ΕΕ που αξιοποιεί την τεχνολογία (41.1% DOCSIS 3.0, 33.6% DOCSIS 3.1).
• FWA (Fixed Wireless Access): Ανύπαρκτη κάλυψη (0%), ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ ανέρχεται στο 68.5%, κάνοντάς την απαραίτητη για περιοχές με δύσβατο έδαφος.

Η πραγματικότητα είναι σκληρή:
Η Πολιτεία μεταφέρει το βάρος στους παραγωγούς και τους συνεταιρισμούς, αυξάνοντας το κόστος παραγωγής, αντί να στηρίξει τον αγροτικό κόσμο με ρεαλιστικά μέτρα.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα περιβάλλον χωρίς Εθνική Ελαιοκομική Πολιτική, που θα κατοχύρωνε τον κατά κύριο επάγγελμα αγρότη και θα διασφάλιζε τον μικρό καλλιεργητή, αφήνοντας το ελληνικό ελαιόλαδο έρμαιο των κερδοσκόπων και τον παραγωγό απροστάτευτο στις πιέσεις της αγοράς.
Όχι άλλα πειράματα στις πλάτες των παραγωγών.

Απαιτείται:
Μετάθεση σε μεταγενέστερο χρόνο της υποχρέωσης για ψηφιακά Δελτία Αποστολής και Τιμολόγια μέχρι να υπάρξει η κατάλληλη υποδομή και εκπαίδευση.
Ουσιαστική διαβούλευση με τους συνεταιρισμούς και τους παραγωγούς πριν την εφαρμογή οποιουδήποτε μέτρου.
Οικονομική στήριξη των παραγωγών για την κάλυψη των επιπλέον εξόδων που φέρνει η ψηφιακή τιμολόγηση.
Εθνική Ελαιοκομική Πολιτική που θα προστατεύει και θα αναδεικνύει το ελληνικό ελαιόλαδο.
Ακόμη και η συζήτηση περί «τενεκέ» θα είχε λυθεί αν υπήρχε ολοκληρωμένη στρατηγική.
Δεν μπορεί ο παραγωγός να μένει έρμαιο φημών και κυβερνητικών τακτικισμών.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να είναι εργαλείο δίκαιης ανάπτυξης και όχι βάρος.
Η φωνή του αγροτικού κόσμου πρέπει να ακουστεί και να εισακουστεί.

Γιάννης Πάζιος
υπ. Ευρωβουλευτής 2024
Τομεάρχης Ψηφιακής Πολιτικής
Μέλος Κεντρική Πολιτικής Επιτροπής
ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής

Εμπορική συμφωνία μετά από δημοπρασία έκλεισε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Eλαιοπαραγωγών Παλαιοπαναγιάς στην Λακωνία.

Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο διαχειριστής του Συνεταιρισμού, Γιώργος Κοκολάκης, «η δημοπρασία αφορούσε περίπου ένα βυτίο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, 0,2 οξύτητας. Είχαμε δύο προσφορές πάνω από τα 5 ευρώ το κιλό. Τελικά ήρθαμε σε συμφωνία με Έλληνα έμπορο με τιμή στα 5,61 ευρώ το κιλό.

Στην περιοχή μας με καλούς ρυθμούς προχωρά η συγκομιδή ελαιοκάρπου. Έχουμε ξεπεράσει το 50% της φετινής παραγωγής (περίπου 350 τόνοι).

Πάντως, όπως υποστηρίζουν οι ελαιοπαραγωγοί, το κόστος είναι πολύ αυξημένο και κανείς δεν περίμενε τόσο μεγάλη πτώση της τιμής σε σχέση με την εικόνα που είχαμε στις αρχές της φετινής ελαιοκομικής περιόδου».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας την επιτακτική ανάγκη εξυγίανσης του κλάδου του ελαιολάδου, έχει, από το Νοέμβριο 2003, θεσπίσει την πλήρη απαγόρευση της διακίνησης συσκευασιών άνω των 5 λίτρων, ανώνυμων, μη τυποποιημένων, σε όλο το φάσμα της εσωτερικής κατανάλωσης στην λιανική πώληση, τονίζει σε ανακοίνωσή του ο ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου).

Και προσθέτει: «Ο ΣΕΒΙΤΕΛ ως ο θεσμικός φορέας των εταιρειών τυποποιήσεως ελαιολάδου τάσσεται ανοικτά κατά της εμπορίας του χύμα ελαιολάδου και έχει προβεί σε όλες τι απαραίτητες ενέργειες προς τα αρμόδια Υπουργεία για την πλήρη εφαρμογή του του μέτρου.

Η απαγόρευση αυτή ισχύει σε όλες τις χώρες της ΕΕ ως εγγύηση ποιότητας και προστασίας από φαινόμενα νοθείας και φοροδιαφυγής που παρέχει το επώνυμο – τυποποιημένο ελαιόλαδο. Το τυποποιημένο ελαιόλαδο εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή ποιότητα και την προστασία του καταναλωτή τόσο σε θέματα υγείας, όσο και σε θέματα νοθείας και απάτης.

Οι βιομηχανίες ελαιολάδου εφαρμόζουν αυστηρούς ελέγχους στο προϊόν σε όλα τα στάδια παραγωγής και διακίνησης σύμφωνα με τα πρότυπα ποιότητας και υγιεινής και εναρμονίζονται με την αυστηρή ευρωπαϊκή νομοθεσία και την προστασία του περιβάλλοντος.

Είναι αυτονόητο το δικαίωμα της αυτοκατανάλωσης σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Πέραν αυτού, ο ΣΕΒΙΤΕΛ ευελπιστεί ότι επιτέλους θα εφαρμοστεί η νομοθεσία που απαγορεύει την εμπορία χύμα ελαιολάδου σε προτυπωμένους τενεκέδες 17 λίτρων. Η εφαρμογή της υποχρέωσης έκδοσης δελτίου αποστολής θα συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, χωρίς παράλληλα να επηρεάζει την αυτοκατανάλωση».

Έντονες συζητήσεις έχουν ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σχετικά με επιβολή προστίμων στη διακίνηση ελαιολάδου με τενεκέ.

Τελικά μετά από «πιέσεις» των ελαιοπαραγωγών η κυβέρνηση αναγκάστηκε να δώσει διευκρινίσεις για το θέμα της διακίνησης του ελαιολάδου.

«Η μεταφορά μικρών ποσοτήτων συμβαίνει άτυπα στην ελληνική πραγματικότητα. Για όσους θέλουν να είναι απολύτως νομότυποι, μπορούν να χρησιμοποιούν μικρότερες συσκευασίες των 5 λίτρων», λέει ο Χρίστος Δήμας, υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών και ξεκαθάρισε ότι «δεν έχουμε σχεδιάσει κάποια αλλαγή στη μεταφορά ελαιολάδου με τενεκέδες. Όσα ακούγονται τις τελευταίες μέρες δεν ισχύουν. Το θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη μεταφορά του ελαιολάδου ισχύει από το 2017». Και πρόσθεσε: «η μεταφορά μικρών ποσοτήτων ελαιολάδου μεταξύ φίλων και συγγενών συνεχίζεται άτυπα, χωρίς να τίθεται ζήτημα παραβάσεων. Αυτό το θέμα πήρε μεγαλύτερη διάσταση απ’ ό,τι έπρεπε. Θέλω να καθησυχάσω τους πολίτες: δεν προχωράμε σε αλλαγές».

Παράλληλα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, δήλωσε ότι ο έλεγχος παραστατικών διακίνησης ελαιολάδου αφορά αποκλειστικά τους εμπόρους και όχι τους παραγωγούς που αυτοκαταναλώνουν ελαιόλαδο ή δωρίζουν ελαιόλαδο σε συγγενείς και φίλους για ίδια κατανάλωση.

Όμως είναι τελικά το πρόβλημα ο τενεκές;

Ο Μύρων Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός, Αντιπρόεδρος ΕΑΣ Ηρακλείου και πρόεδρος Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, ανακοίνωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το ερώτημα είναι εφαρμόζονται οι νόμοι στη χώρα μας; Γιατί το 2017 είχαμε ένα νόμο πάλι στο ελαιόλαδο που λέει στην εστίαση θα πρέπει να υπάρχουν ατομικές φιάλες ελαιόλαδου, συσκευασμένες με πώμα μιας χρήσης. Εφαρμόστηκε αυτός ο νόμος; Όχι δεν εφαρμόστηκε.

Ο ίδιος νόμος έλεγε ότι απαγορεύεται η εστίαση να αγοράσει από παραγωγό σε 17λιτρο τενεκέ. Θα πρέπει ο παραγωγός να πάρει άδεια τυποποιητή, δηλαδή να κάνει μια ατομική επιχείρηση. Αυτό ισχύει και σήμερα.

Αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στους ελαιοπαραγωγούς είναι ότι από την 1η Οκτωβρίου 2025 θα πρέπει να βγάζουν ηλεκτρονικά παραστατικά διακίνησης ελαιοκάρπου. Με αυτό θα γίνεται ιχνηλασιμότητα του προϊόντος που γίνεται ελαιόλαδο και διασταύρωση με τα παραστατικά που βγάζει το ελαιοτριβείο είτε προς φύλαξη είτε προς σπίτι. Θυμίζουμε ότι το ελαιόλαδο που γράφει ότι είναι για το σπίτι ο παραγωγός δεν μπορεί να το πουλήσει. Αυτή η διαδικασία θα γίνεται από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Έρχεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και με βάση αυτά τα στοιχεία θα κάνει διασταυρώσεις με το ελαιοκομικό μητρώο που έχει. Όλα αυτά είναι προς την σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των ελληνοποιήσεων.

Το πρόβλημα είναι διαδικαστικό γιατί από 1η Οκτωβρίου θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί (με μέση ηλικία 63 ετών) να βγάζουν ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής ελαιοκάρπου στο χωράφι για να φύγει να πάει στο ελαιοτριβείο. Όταν βγάζαμε έντυπα παραστατικά αναγράφαμε «δελτίο αποστολής προς ζύγιση» γιατί ο παραγωγός δεν κάνει ζύγισμα στο χωράφι. Δεν γνωρίζουμε αν η πλατφόρμα θα δεχτεί «δελτίο αποστολής προς ζύγιση».

Εκτιμώ ότι ο παραγωγός δεν μπορεί να υποστηρίζει αυτή τη διαδικασία στο χωράφι και θα υπάρξουν προβλήματα στην εφαρμογή της. Αυτό θα πρέπει να το προβλέψουν από τώρα στην κυβέρνηση».

Γεμίζουν οι δεξαμενές με ελαιόλαδο στην Ισπανία, με την παραγωγή να φτάνει στους 590.936 τόνους κατά τον μήνα Δεκέμβριο.

Η συνολική παραγωγή ισπανικού ελαιολάδου από την αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου (1 Οκτωβρίου) υπολογίζεται σε 883.589 τόνους, σύμφωνα με την Ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA).

Μόνο στην επαρχία Jaén, έχουν παραχθεί 298.157 τόνοι από την έναρξη της φετινής εκστρατείας.

«Με παραγωγή σχεδόν στους 600.000 τόνους τον Δεκέμβριο, είναι πιθανό να ξεπεράσουμε την αρχική εκτίμηση που δόθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας, γιατί είμαστε σχεδόν στους 900.000 τόνους και αυτό είναι ήδη αρκετά σημαντική παραγωγή», εξήγησε ο διευθυντής και εκπρόσωπος της ASAJA-Jaén, Luis Carlos Valero, ενώ υπενθύμισε ότι υπάρχουν ακόμη οι μήνες Ιανουάριος, Φεβρουάριος και Μάρτιος.

Οι πωλήσεις το Δεκέμβριο διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα, στους 87.249 τόνους.

Τα ισπανικά αποθέματα υπολογίζονται σε 823.729 τόνους, εκ των οποίων οι 683.854 τόνοι βρίσκονται στα ελαιοτριβεία, 135.560 τόνοι στα συσκευαστήρια και 4.314 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage).

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του συστήματος Poolred, από τις 7 έως τις 13 Ιανουαρίου 2025, η τιμή παραγωγού στην Ισπανία για το έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν στα 4,437 ευρώ/κιλό, στο παρθένο 3,889 ευρώ/κιλό και στο λαμπαντέ 3,739 ευρώ το κιλό.

Μετά τις μεγάλες αντιδράσεις, από τους ελαιοπαραγωγούς και τους καταναλωτές, η κυβέρνηση «ανέκρουσε πρύμναν» για το κυνήγι και επιβολή πρόστιμου σε όσους μεταφέρουν τενεκέδες λάδι. Σε δηλώσεις που έκανε, τη Δευτέρα (13/1/2025), ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ανέφερε τα εξής:

«Δύο πράγματα τα οποία είναι ξεκάθαρα, αλλά ο λαϊκισμός, ο οποίος μάλιστα ανθεί περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνει ότι δεν τα βλέπει.

Το ένα είναι ότι δεν πρόκειται να πάρει την οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία η κυβέρνηση, δηλαδή θα συνεχίσει να ισχύει το νομικό καθεστώς το οποίο ίσχυε πολλά χρόνια πριν την εκλογή της κυβέρνησης αυτής, πριν δηλαδή το 2019 και το δεύτερο είναι ότι όλοι αυτή η συζήτηση δεν αφορά τους παραγωγούς οι οποίοι αυτοκαταναλώνουν το λάδι, δηλαδή καταναλώνουν οι ίδιοι το λάδι τους ή το δωρίζουν σε συγγενικά ή φιλικά τους πρόσωπα.

Άρα, αυτό που λέμε ότι ο τενεκές λάδι που πηγαίνει από τη γιαγιά στα εγγόνια ή στα παιδιά ή από τον έναν αδερφό στον άλλον αδερφό ή από τον φίλο σε έναν άλλον φίλο, δεν έχει να κάνει με αυτή τη συζήτηση. Είναι δεδομένο, γιατί μιλάμε για μία δωρεά. Είναι κάτι νομίζω που όσοι προσπάθησαν να μπούνε στο κάδρο της δημοσιότητας των τελευταίων ημερών, με αφορμή αυτήν τη συζήτηση, ξέρανε, νομίζω, ότι απλά, συνειδητά, εξαπατούν τους πολίτες.

Πιστεύω, όμως, ότι αυτή η σκόπιμη εξαπάτηση, αυτό το ψέμα έχει και πιο κοντά ποδάρια, γιατί ξεχνάνε κάτι οι λαϊκιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ότι οι προηγούμενες εκδοχές εκείνων κυβέρνησαν τον τόπο. Το 2025 δεν είναι 2012, ούτε 2015, γιατί μεσολάβησε το 2015 - 2019, όπου οι λαϊκιστές της Αριστεράς συγκυβέρνησαν με τους λαϊκιστές της άκρας Δεξιάς και η χώρα μας έγινε μία χώρα στο χειρότερο σημείο, η χώρα «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης. Δεν λύθηκε κανένα πρόβλημα, τίποτα απ’ όσα έλεγαν στα τότε δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα δεν έγινε πραγματικότητα και ευτυχώς που δεν πάθαμε και πολλά χειρότερα θα πω εγώ.

Είναι, λοιπόν, δεδομένο ότι δεν υπάρχει κάποιος στόχος της Κυβέρνησης ή σκοπός ή εξαγγελία πουθενά καταγεγραμμένη ν’ αλλάξει αυτό το οποίο ισχύει, αλλά είναι προφανές ότι σε επίπεδο εμπορίας λαδιού και όχι δωρεάν διάθεσής του, θέλουν οι ελεγκτικές αρχές να εφαρμόσουν το νόμο, να κάνουν ελέγχους, να προστατεύσουν τους παραγωγούς ελαιολάδου, να προστατεύσουν τους καταναλωτές, γιατί υπάρχει κι ένα ζήτημα όπως αντιλαμβάνεσθε της ποιότητας του προϊόντος, υπάρχουν, λοιπόν, κάποιες διατάξεις οι οποίες ισχύουν και μάλιστα ρητώς αναφέρεται ότι δεν έχει να κάνει αυτό με την αυτοκατανάλωση, τις οποίες μπορώ να σας τις διαβάσω:

«Επί όλων των παραστατικών εμπορίας και διακίνησης των προϊόντων αναγράφονται, πέρα από τα απαραίτητα φορολογικά στοιχεία και ονομασία του είδους του ελαιολάδου, δηλαδή ποικιλία και κατηγορία, όπως ορίζεται από το νόμο» - επαναλαμβάνω ο νόμος πολλά χρόνια πριν το 2019 - «επιτρέπεται η πώληση χύμα ελαιολάδου από παραγωγούς σε τυποποιητές με βυτία ή κατάλληλους περιέκτες, αντίθετα δεν επιτρέπεται η πώληση χύμα ελαιολάδου στους καταναλωτές και επιχειρήσεις εστίασης. Το ελαιόλαδο διατίθεται στους καταναλωτές σε τυποποιημένες συσκευές έως πέντε λίτρων, μπορεί να διατίθεται σε επιχειρήσεις εστίασης και σε μεγαλύτερες συσκευασίες από δέκα έως 50 λίτρα. Το ελαιόλαδο διατίθεται από τα καταστήματα εστίασης στους καταναλωτές σε δοχεία χωρητικότητας έως 500 ml, μη επαναγεμιζόμενα και ως 100 ml για ατομική χρήση. Δεν επιτρέπεται η διάθεση χύμα ελαιολάδου για επιτραπέζια χρήση. Το ύψος των προστίμων είναι από 500 έως 2.000 ευρώ».

Επαναλαμβάνω, λοιπόν, ότι ο έλεγχος παραστατικών διακίνησης ελαιολάδου αφορά αποκλειστικά τους εμπόρους και όχι τους παραγωγούς, που αυτοκαταναλώνουν ελαιόλαδο ή δωρίζουν ελαιόλαδο σε συγγενείς και φίλους για ίδια κατανάλωση. «Άνθρακας ο θησαυρός» με λίγα λόγια».

Το 2024 τελείωσε με αύξηση και καταγραφή ρεκόρ, για άλλη μια χρονιά, των ελληνικών εξαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών κατά 8,2%, και θα ξεπεράσει τα 1,861 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Συνδέσμου Incofruit-Hellas.

Έτος κατά το οποίο και οι εισαγωγές εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατακόρυφα, 13,6% βάσει επισήμων στοιχείων ενδεκαμήνου 2024 και προσωρινών στοιχείων για τον Δεκέμβριο.

Ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, αναφέρει ότι «οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών το 2024 θα είναι αυξημένες κατά 8,2% σε αξία σε σύγκριση με το 2023, σύμφωνα με εκτιμήσεις μας με βάση τα επίσημα στοιχεία από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο και των προσωρινών για τον Δεκέμβριο. Ο όγκος θα αυξηθεί επίσης, γύρω στο 1,7% και θα ξεπεράσει τους 1,78 εκατ. τόνους.

Οι ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών στην ΕΕ ανήλθαν σε 1,24 εκατ. τόνους και 1,26 δισεκατομμύρια ευρώ το πρώτο ενδεκάμηνο του 2024, που αντιπροσώπευαν το 78,34% του όγκου των εξαγωγών εκείνη την περίοδο, ο οποίος ανήλθε σε 1,582 εκατ. τόνους και στο 76,92% της αξίας που αποκτήθηκε, που ανήλθε στα 1,638 δισ. ευρώ.

Η Ρουμανία καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην αγορά της ΕΕ, όπου 296,59 χιλιάδες τόνοι φρέσκων φρούτων και λαχανικών προορίζονταν, από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο, έναντι αξίας 222,252 εκατ. ευρώ, με μεσοσταθμική τιμή ανά μονάδα 0,75 ευρώ/κιλό.

Η Βουλγαρία διατήρησε επίσης τη θέση της ως η δεύτερη αγορά του ελληνικού τομέα στην ΕΕ, με 248,2 χιλιάδες τόνους, αξίας 132,215 εκατ. ευρώ, με μεσοσταθμική τιμή 0,53 ευρώ/κιλό (ατυποποίητων και υποτιμολογημένων; ποιοτικά υποβαθμισμένων; κ.α με τις διαμορφούμενες συνθήκες ελευθέρων συνόρων το φαινόμενο να μεγενθύνεται).

Οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών στη Γερμανία αυξήθηκαν σε όγκο σε 161,27 χιλιάδες τόνους, τρίτη αγορά στην ΕΕ ως προς τον όγκο, και πρώτη σε αξία, φθάνοντας τα 249,04 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, με μεσοσταθμική τιμή στα 1,54 ευρώ/κιλό.

Ακολουθούν: Πολωνία, Ιταλία, Ισπανία, με 142,43, 79,93, 45,45 χιλιάδες τόνους και 143,59, 118,98, 62,97 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.

Οι εξαγωγές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν 22% του συνόλου και ανέρχονται στους 342,7 χιλ.τόνους και 377,96 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία ενδεκαμήνου ΕΛΣΤΑΤ.

Η «γάγραινα» του ελληνικού εξαγωγικού εμπορίου είναι η δραστηριοποίηση «Ελλήνων, Βαλκάνιων, Ιταλών κ.α. εμπόρων» που διακινούν ατυποποίητα, χωρίς ταυτότητα (απευθείας από τον αγρό) προϊόντα, με συνέπεια να μην καρπούται η χώρα την μετασυλλεκτική αξία τους και να πλήτεται η φήμη και η ποιότητα τους στις διεθνείς αγορές.

Οι σχετικοί έλεγχοι για την τήρηση των κοινοτικών και εθνικών προδιαγραφών εμπορίας είναι ελλιπείς (εκτιμάται ότι τα εξαχθέντα φορτία το 2024 ανέρχονται σε 320 χιλιάδες, από αυτά 65 χιλιάδες προς τρίτες χώρες και τα εκδοθέντα πιστοποιητικά ελέγχου για τρίτες χώρες σε 45 χιλιάδες, με τα αντίστοιχα φυτουγειονομικά να είναι περισσότερα παρά το ότι δεν είναι υποχρεωτικά).

Οι εισαγωγές θα διατηρήσουν την υψηλή ανάπτυξη των τελευταίων ετών και βάσει επισήμων στοιχείων ΕΛΣΤΑΤ ενδεκαμήνου 2024 και αυξήθηκαν, κατά 6,2% κατ όγκο σε σύγκριση με το 2023, φτάνοντας συνολικά τους 866 χιλιάδες τόνους, αυξάνοντας την αξία τους υπερδιπλάσια, 13,2%, φτάνοντας στα 805 εκατ. ευρώ.

Η αξία των ελληνικών εισαγωγών νωπών φρούτων και λαχανικών από τρίτες χώρες διαμορφώθηκε, από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 2024, σε 321,6 εκατ. ευρώ, το 43,8% του συνόλου, ενώ όσα εισήχθησαν από την ΕΕ ανήλθαν σε 433,3 εκατ. ευρώ, 56,2% του συνόλου.

Η Αίγυπτος είναι ο πρώτος προμηθευτής στην εθνική αγορά, με 80,91 εκατ. ευρώ, έως τον Νοέμβριο 2024.

Ακολουθεί η Τουρκία με 53,7 εκατ. ευρώ και την τρίτη θέση καταλαμβάνει η Β. Μακεδονία με 17,68 εκατ. ευρώ.

Η αξία των συνολικών εισαγωγών φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα, μέχρι το Νοέμβριο 2024, διαμορφώθηκε στα 804,935 εκατ. ευρώ, ενώ ο όγκος διαμορφώθηκε σε 715 χιλιάδες τόνους.

Σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ισπανία, για τις αγοραστικές και καταναλωτικές συνήθειες του 2024, μεταξύ των άλλων καταγράφει ότι η επιλογή προϊόντος καθορίζεται από την τιμή (με ποσοστό 35%) λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού, ακολουθούμενη από την ποιότητα (28%), τις προσφορές (19%), τις προσωπικές προτιμήσεις (16%) και το εμπορικό σήμα (2%), τάσεις που σε συνδυασμό με την αύξηση του τουρισμού εξηγεί και την αύξηση των φθηνότερων εισαγομένων φρούτων και λαχανικών.

Οι σχετικοί έλεγχοι στα εισαγόμενα φρούτα και λαχανικά για την τήρηση των κοινοτικών και εθνικών προδιαγραφών εμπορίας και υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων είναι ελλιπείς (εκτιμάται ότι τα εισαχθέντα φορτία το 2024 ανέρχονται σε 120 χιλιάδες και τα εκδοθέντα πιστοποιητικά ελέγχου σε 5 χιλιάδες).

Το 2024, η ανησυχία αυξήθηκε επίσης για παράγοντες που επηρεάζουν καθοριστικά την παραγωγή: η έλλειψη υδάτινων πόρων, η έλλειψη εργαζομένων και η αύξηση του κόστους εργασίας, η αύξηση ενέργειας και λιπασμάτων - φυτοφαρμάκων, σε έναν τομέα στον οποίο η εργασία μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το 45% του κόστους σε ορισμένες καλλιέργειες και τρίτον η έλλειψη φθηνών φυτοϋγειονομικών προϊόντων, η οποία μειώνει ολοένα και περισσότερο την ικανότητα παραγωγής σε επαρκείς ποσότητες και με αποτελεσματικό και ασφαλή τρόπο.

Η υφιστάμενη διαφορά μεταξύ των φυτοϋγειονομικών, εργασιακών, κοινωνικών προτύπων, που απαιτούνται στην ΕΕ, τα οποία δεν απαιτούνται στις τρίτες χώρες προέλευσης των κοινοτικών εισαγωγών, καθιστά τους παραγωγούς στα κράτη μέλη ολοένα και λιγότερο ανταγωνιστικούς.

Προτεραιότητα, ενόψει της αυξανόμενης απειλής από χώρες, που είναι σαφώς εξαγωγικά προσανατολισμένες στην αγορά της ΕΕ (όπως το Μαρόκο ή ορισμένα μέλη της Mercosur) προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, μεταξύ των οποίων είναι η μείωση της γραφειοκρατία και οι υπερ-ρυθμίσεις.

Στην εμπορική πολιτική, απαιτείται η αναζωογόνηση της κοινοτικής προτίμησης, με βάση την εφαρμογή μέτρων διασφάλισης, όταν οι εισαγωγές φθάνουν σε όγκους που προκαλούν σοβαρές διαταραχές στις αγορές ή σοβαρή ζημιά στην κοινοτική παραγωγή. Και, από την άλλη, ότι οι εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες θεσπίζουν μέτρα αμοιβαιότητας στους πιο ευαίσθητους τομείς, όπως φυτοϋγειονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα.

Προτείνονται τα ακόλουθα μέτρα για την αντιμετώπιση των διαταραχών στις αγορές ήτοι

• Τη διευκόλυνση αφενός της προσαρμογής του κλάδου στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας τη σημασία της ενίσχυσης της έρευνας και των επενδύσεων, και αφ ετέρου την ανάληψη διαφόρων πρωτοβουλιών για την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών.
• Να ισχύσουν κατοπτρικές ρήτρες, στο πλαίσιο διεθνών εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ με τρίτες χώρες, που είναι συμβατικές διατάξεις απαιτούμενες για τα εισαγόμενα προϊόντα, ήτοι να συμμορφώνονται στα ίδια ρυθμιστικά πρότυπα που ισχύουν για τα εγχώρια προϊόντα της χώρας εισαγωγής της ΕΕ. Η αμοιβαιότητα των προτύπων έχει προταθεί τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχει ακόμη επιτευχθεί.
• Απαιτείται σε εθνικό επίπεδο χάραξη ζωνών καλλιέργειας φρούτων και λαχανικών κατά είδος, εμπλουτισμός τους με νέες ποικιλίες και επέκταση ημερολογιακά της συγκομιδής, της μεταποίησης και εμπορίας τους».

Από αρχές 2024 το ΥπΑΑΤ (σύμφωνα με όσα έλεγε ο τότε υπουργός Λ. Αυγενάκης) μιλούσε για κάποιες διορθώσεις που έπρεπε να γίνουν για την καταχώριση του έξτρα παρθένου ελαιολάδου με την ονομασία «Κρήτη/Kriti» ως Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Φτάσαμε αρχές 2025 και ακόμη δεν έχει προχωρήσει το θέμα.

Για το πρόβλημα υπήρξε νέα κοινοβουλευτική παρέμβαση - ερώτηση του Βουλευτή Ρεθύμνης και υπεύθυνου ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανόλη Χνάρη.

«Ολιγωρία της Κυβέρνησης για την καταχώριση του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιόλαδου «Κρήτη/Kriti» ως Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ)», κάνει λόγο ο βουλευτής.

Ερώτηση στην Βουλή

Την αμέλεια και την έλλειψη συντονισμένων ενεργειών από την Κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο αναφορικά με την καταχώριση του Εξαιρετικού Παρθένου «Κρήτη/Kriti» ως Προϊόντος Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), επικρίνει έντονα με νέα κοινοβουλευτική παρέμβαση του – Ερώτηση, ο Βουλευτής Ρεθύμνης και υπεύθυνος ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανόλης Χνάρης.

Ο Βουλευτής εξαίροντας πρωτίστως την αδιαμφισβήτητη ποιοτική και θρεπτική αξία του κρητικού ελαιόλαδου και την τεράστια συμβολή του στην ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας, αναφέρεται στην υποβολή σχετικού αιτήματος στην αρμόδια υπηρεσία του ΥπΑΑΤ για την καταχώριση του ως ΠΓΕ ήδη από το έτος 2018.

Επιπλέον, επισημαίνει ότι το εν λόγω αίτημα υποβλήθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας της Περιφερείας Κρήτης σε συνεργασία με όλους τους φορείς ελαιόλαδου του νησιού οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν από τους ακόλουθους συνεταιρισμούς:
α) Αγροτικό Συνεταιρισμό Μυλοποτάμου,
β) Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Ένωση Ηρακλείου Α.Ε.,
γ) Κρητικό Αγρό Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη Α.Ε. και
δ) Αγροτικό Συνεταιρισμό Χανίων.

Περαιτέρω, αναφέρθηκε στο σύνολο των νομικών και διαδικαστικών ενεργειών που ακολουθήθηκαν καθώς και στη θετική γνωμοδότηση του ΥπΑΑΤ που οδήγησε στη διαβίβαση του σχετικού φακέλου το έτος 2021 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τελική διαδικασία ελέγχου του αιτήματος, η οποία όμως μέχρι και σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί.

Τέλος, επισημαίνει ότι όλα τα παραπάνω στοιχεία είχαν τεθεί λεπτομερώς υπόψη του τότε Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με την κατάθεση της υπ’ αρ. 2501/9-1-2024 Ερώτησης, με το Υπουργείο όμως να αρκείται σε μία γενικόλογη και αόριστη απάντηση και να περιορίζεται στην επανάληψη γνωστών στοιχείων, χωρίς νέες διευκρινίσεις.

Με δεδομένο, λοιπόν, ότι αφενός το κρητικό ελαιόλαδο αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού μας και αφετέρου ότι έχει παρέλθει ένα χρονικό διάστημα πλέον των 3,5 ετών από τότε που ο σχετικός φάκελος διαβιβάστηκε προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παραμένει σε εκκρεμότητα, ο Βουλευτής Ρεθύμνης του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, θέτει εκ νέου στον αρμόδιο Υπουργό, τα ακόλουθα ερωτήματα:

• Που οφείλεται η υφιστάμενη αδικαιολόγητη καθυστέρηση των 3,5 και πλέον ετών για την ολοκλήρωση του αιτήματος καταχώρισης, δεδομένου ότι ο σχετικός φάκελος έχει υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το έτος 2021 και μέχρι και σήμερα δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η διαδικασία,
• Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί για την επίσπευση της διαδικασίας τελικής έγκρισης και πως έχει διασφαλίσει τα σημαντικά σημεία του φακέλου που αφορούν την ποιότητα και την τυποποίηση του προϊόντος αποκλειστικά και μόνο στην οριοθετημένη περιοχή της Κρήτης και
• Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας καταχώρισης του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιόλαδου «Κρήτη/Kriti» ως ΠΓΕ, προκειμένου να επιλυθεί αποτελεσματικά το χρόνιο αίτημα των Κρητικών ελαιοπαραγωγών.

Ο Ελαιουργικός Αγροτικός Συνεταιρισμός Μολάων - Πακίων προχώρησε, την Τρίτη (7/1/2025), σε πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιόλαδου.

Η τιμή πώλησης, για το ελαιόλαδο φετινής εσοδείας (2024/2025), ήταν στα 5,70 ευρώ το κιλό και αγοραστής ήταν Έλληνας τυποποιητής.

Πάντως στην χώρα μας τιμές παραγωγού, κάτω από τα 5 ευρώ το κιλό, με το σημερινό κόστος καλλιέργειας, είναι σίγουρο ότι θα φέρουν απαξίωση στην παραγωγή ελαιολάδου, με ότι αυτό συνεπάγεται για ολόκληρο τον κλάδο.

Από την Μεσσηνία, ο Αγροτικός Σύλλογος Χανδρινού και Περιφέρειας, σε ανακοίνωσή του κάνει λόγο για «παιχνίδια» εμπόρων στις πλάτες των ελαιοπαραγωγών, με την κυβέρνηση να παίρνει το μέρος τους. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «οι έμποροι αρπάζουν το λάδι φτηνά από τον παραγωγό για να το πουλήσουν ακριβά στον καταναλωτή. Ενώ η τιμή παραγωγού έχει πέσει στα 5 ευρώ το κιλό η τιμή για τον καταναλωτή στο ράφι δεν έχει μειωθεί.

Ζητάμε κατώτατες εγγυημένες τιμές που θα ανταποκρίνονται στο κόστος παραγωγής, διασφαλίζοντας παράλληλα εισόδημα επιβίωσης και προσιτές τιμές των προϊόντων στην κατανάλωση. Επίσης η κυβέρνηση, με τις ίδιες δικαιολογίες - όπως έκανε τα προιηγούμενα χρόνια με ζημιές από δάκο και ακαρπία - προσπαθεί να μην αποζημιώσει τις ζημιές που είχαμε από την ξηρασία. Μόνο με αγώνα και διεκδικήσεις, με τα τρακτέρ καταφέραμε να αποσπάσουμε κατακτήσεις. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει από το να απαντήσουμε οργανωμένα στην επίθεση».

Στο μεταξύ αυτή την εποχή στην Ισπανία ξεκίνησαν αντιδράσεις για την απότομη πτώση των τιμών που έπεσαν στα 4,35 ευρώ το κιλό.

Στην Ιταλία, που έχει φέτος μειωμένη παραγωγή ελαιολάδου και παρά τις αυξημένες εισαγωγές που κάνει η μεταποίηση, οι παραγωγοί προσπαθούν να μην πουλήσουν σε χαμηλότερες τιμές σε σχέση με πέρσι.

Φέτος τα ιταλικά αποθέματα έξτρα παρθένου ελαιολάδου, στα τέλη Οκτωβρίου 2024, έφταναν τους 70.300 τόνους, το 43% των οποίων ήταν ιταλικής προέλευσης (πέρυσι το ίδιο διάστημα ξεπερνούσαν τους 100.000 τόνους).

Πάντως την περσινή εμπορική περίοδο οι υψηλότερες τιμές ενίσχυσαν την αξία των εξαγωγών ιταλικού ελαιολάδου. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ismea, τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024 η αξία των εξαγωγών ήταν πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, ξεπερνώντας το σύνολο του 2023, δηλαδή τεράστια κέρδη για την μεταποποίηση.

Από την άλλη φέτος στην Τουρκία αναμένεται ρεκόρ εξαγωγών ελαιολάδου, μετά τις απαγορεύσεις που είχαμε την προηγούμενη χρονιά.

Η κυβέρνηση της Άγκυρας έχει βάλει υψηλά τον πήχη για τις εξαγωγές ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών της χώρας, με στόχο να φτάσουν σε αξία ρεκόρ 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων (950 εκατ. ευρώ) το έτος καλλιέργειας 2024/2025.

Οι Τούρκοι κάνουν λόγο για μια παραγωγή φέτος 475.000 τόνους ελαιολάδου και 750.000 τόνων επιτραπέζιων ελιών, που θα πριμοδοτήσουν την τουρκική οικονομία (με συμφωνίες ΕΕ και ψήφο των ελληνικών κυβερνήσεων είναι αδασμολόγητες οι εξαγωγές που κάνει στην Ευρώπη).

Από την άλλη βλέπουμε μια αδιαφορία από την ελληνική κυβέρνηση να στηρίξη τους παραγωγούς και τον ελαιοκομικό κλάδο της χώρας, κάτι που θα οδηγήσει σε απαξίωση το προϊόν τα επόμενα χρόνια. Με απλά λόγια η Άγκυρα θέλει αύξηση παραγωγής, ενώ η Αθήνα αδιαφορεί για την μείωση της παραγωγής ελαιολάδου.

Δεν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για την τόση γρήγορη κατάρρευση της τιμής παραγωγού στο ελαιόλαδο, υποστηρίζουν οι ισπανικές αγροτικές οργανώσεις.

Να τονίσουμε ότι η πτώση των τιμών στην Ισπανία έχει επηρεάσει και τις τιμές στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιταλία στην οποία παραμένουν σε σταθερά επίπεδα.

Η ASAJA de Castilla-La Mancha, στις αρχές του 2025, καταγγέλλει ότι η πτώση των τιμών ανταποκρίνεται περισσότερο σε κερδοσκοπικές κινήσεις παρά στην πραγματικότητα της αγοράς. Τονίζει δε ότι δεν υπάρχει επαρκής δικαιολογία για μια τόσο γρήγορη πτώση της τιμής παραγωγού του ελαιολάδου, ενώ αναφέρει κερδοσκοπικές κινήσεις ως τον κύριο λόγο για αυτή την κατάρρευση.

Όπως εξηγεί η ισπανική οργάνωση, οι παράτυπες και καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές, μεσαζόντων και εμπορικών φορέων, προκαλούν αστάθεια στην αγορά ελαιολάδου, οι συνέπειες των οποίων επιβαρύνουν μόνο τους παραγωγούς.

Ο πρόεδρος της αγροτικής οργάνωσης, José María Fresneda, δήλωσε ότι «πριν από ένα χρόνο, όταν ουσιαστικά δεν υπήρχε παραγωγή, κάποιοι μιλούσαν για τις υψηλές τιμές του ελαιολάδου στα σούπερ μάρκετ. Τώρα, η πτώση των τιμών είναι για άλλη μια φορά στην επικαιρότητα προς ικανοποίηση των καταναλωτών, αλλά κανείς δεν θυμάται ότι οι μόνοι που επηρεάζονται αρνητικά είναι οι παραγωγοί και ότι το κόστος ελαιοκαλλιέργειας όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά και αυξήθηκε».

Όπως ανέφερε το δεδομένο είναι ότι «στην τροφική αλυσίδα χάνουν πάντα είτε οι καταναλωτές είτε οι αγρότες, παρά το γεγονός ότι έχουμε ένα νόμο που πρέπει να ελέγχει και να διασφαλίζει την ισορροπία των τιμών (ισπανικός νόμος για τιμές πάνω από το κόστος παραγωγής - δεν υπάρχει στην Ελλάδα). Ο ισπανικός ελαιοκομικός τομέας έχει πολύ υψηλό κόστος παραγωγής και πολλές δυσκολίες στην εύρεση εργατικού δυναμικού και τέτοιου είδους μειώσεις των τιμών δεν πρέπει να επιτρέπονται».

Στο μεταξύ, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από το σύστημα Poolred, στην Ισπανία, τον Ιανουάριο του 2025 η τιμή παραγωγού στο έξτρα παρθένο έχει μειωθεί, κατά 51%, σε σχέση την τιμή του Ιανουαρίου του 2024, από τα 8,87 στα 4,35 ευρώ/κιλό. Η τιμή του παρθένου ελαιολάδου έχει υποχωρήσει, κατά 53%, από 8,37 στα 3,90 ευρώ/κιλό και το μειονεκτικό (λαμπάντε ή βιομηχανικό) έχει υποχωρήσει, κατά 59%, από 7,96 σε 3,29 ευρώ/κιλό.

«Αυτές οι τιμές δεν δικαιολογούνται επαρκώς και τις επόμενες εβδομάδες θα πρέπει να αυξηθούν σε πιο λογικά επίπεδα και να επανέλθει η κανονικότητα», τονίζει η ισπανική αγροτική οργάνωση.

Είμαστε προς το τέλος της συγκομιδής ελαιοκάρπου και στην παραγωγή ελαιολάδου και κάποιοι έβγαλαν στην φόρα τα πρόστιμα που ετοιμάζει η κυβέρνηση για το λάδι σε τενεκέ χωρίς δελτίο αποστολής.

Ισχύει αυτό ή βρήκαν ευκαιρία που τις πρώτες μέρες του 2025 οι τιμές παραγωγού στο ελαιόλαδο καταρρέουν και προσπαθούν να τις ρίξουν ακόμη πιο κάτω.

Στα λόγια είμαστε καλοί στην χώρα μας και όπως λέει ο λαός «ο Μανώλης με τα λόγια χτίζει ανώγεια και κατώγεια».

Έχουμε λοιπόν την απόφαση της ΑΑΔΕ που αναφέρει ότι αρχές του 2025 ξεκινά «προαιρετικά» η υλοποίηση της εφαρμογής του ψηφιακού δελτίου αποστολής στην πλατφόρμα myDATA, για την παρακολούθηση της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων και αγαθών σε πραγματικό χρόνο.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, μετά την πρώτη παράταση που δόθηκε με απόφαση Πιτσιλή, οι προθεσμίες έκδοσης και διαβίβασης δελτίων αποστολής στο myDATA για ελαιόκαρπο και ελαιόλαδο είναι: Προαιρετικά μέχρι 31/3/2025, υποχρεωτικά από 1/4/2025.

Αυτό σημαίνει ότι όταν γίνει υποχρεωτικό το μέτρο θα έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή. Επίσης επειδή ζούμε στην Ελλάδα είναι πιθανόν να δοθεί και ακόμη μια παράταση.

Η ΑΑΔΕ αναφέρει ακόμη ότι από 1η Οκτωβρίου 2025 κάθε επιχείρηση και αγρότης σε όλη την αγορά δεν θα μπορεί να διακινεί αγαθά αν δεν έχει εκδώσει ψηφιακό δελτίο αποστολής. Αν δεν το κάνει θα έχει πρόστιμο.

Συγκεκριμένα τα πρόστιμα πρόκειται να ανέλθουν σε:

• πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και
• δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικού συστήματος.

Μιλάμε για πρόστιμα που αφορούν όχι μόνο τους τενεκέδες με τα λάδια αλλά για οποιαδήποτε συναλλαγή που θα γίνεται στο χωράφι.

Τώρα πως κάποιοι μιλάνε για πρόστιμα όταν η ίδια η ΑΑΔΕ τους διαψεύδει ας το σκεφτούμε.

Τέλος να θυμήσουμε ότι στην χώρα μας το εμπόριο ελαιολάδου σε τενεκέ απαγορεύεται εδώ και χρόνια αλλά δεν είδαμε κάποια μέτρα από το κράτος για την αποτροπή του.

Στην Ισπανία προχωρούν σε έρευνα για την πτώση των τιμών παραγωγού που υπήρξε φέτος στο ελαιόλαδο.

Η Συντονιστική Αγροτικών και Κτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG) ζητά από τις αρχές της Ισπανίας έρευνα της λειτουργίας του ανταγωνισμού και της ύπαρξης καρτέλ στις αγοραπωλησίες ελαιολάδου την φετινή ελαιοκομική περίοδο.

Όπως υποστηρίζει η COAG Jaén, «η πτώση που σημειώθηκε φέτος στην τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο ήταν «εντελώς τεχνητή», δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αντικειμενικά στοιχεία της αγοράς που να δικαιολογούν αυτή την καθοδική πορεία των τιμών».

Σε δηλώσεις του γενικού γραμματέα της COAG Jaén, Juan Luis Ávila, τονίζεται ότι «η πτώση της τιμής φτωχαίνει τον Ισπανό ελαιοπαραγωγό και πλουτίζει τον εξαγωγικό κλάδο». Και προσθέτει ότι «με τη δικαιολογία της μείωσης της τιμής του ελαιολάδου, που δεν αντιπροσωπεύει μεγάλη δαπάνη για το οικογενειακό καλάθι αγορών (30 ευρώ ανά οικογένεια), εξαθλιώνει πάνω από 200.000 οικογένειες ελαιοπαραγωγών στην Ανδαλουσία για να πλουτίσει τις τέσσερις οικογένειες που είναι ασχολούνται με το παγκόσμιο εμπόριο ελαιολάδου».

Στο μεταξύ η μέση τιμή παραγωγού του ελαιολάδου στην Ισπανία, στοιχεία από το σύστημα Poolred, για την εβδομάδα από 21 έως 27 Δεκεμβρίου 2024 ήταν:
Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο: 4,26 ευρώ το κιλό
Παρθένο Ελαιόλαδο: 3,90 ευρώ το κιλό
Ελαιόλαδο Lampante: 3,17 ευρώ το κιλό.

Στην Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξει καμιά έρευνα της επιτροπής Ανταγωνισμού γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την παραγωγή, εμπορία, αποθέματα και τιμές. Το μόνο που υπάρχει είναι τιμές από κάποιες δημοπρασίες συνεταιρισμών, που όμως επειδή είναι μικρές ποσότητες δεν μπορούν να επηρεάσουν την αγορά. Επισης ο πληθωρισμός εξαρτάται από τις τιμές στο ράφι και όχι στο χωράφι και, όπως λένε οι Ισπανοί, το ελαιόλαδο δεν αποτελεί την μεγάλη δαπάνη στο «καλάθι αγορών» των καταναλωτών (όσοι ακόμη πίνουν καφέ στην χώρα μας το γνωρίζουν).