Με τα νέα όρια υπολειμμάτων για αρωματικούς υδρογονάνθρακες, που θέλει να βάλει η Κομισιόν, το 40% του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου της χώρας μας θα είναι μη βρώσιμο.
Αυτό δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Οικονόμου, Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ. «Το πρόβλημα αφορά τα βενζινοκίνητα ελαιοραβδιστικά και αλυσοπρίονα που αφήνουν υπολείμματα στον καρπό», προσθέτει.
Επείγουσα συνάντηση με τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων κ. Κώστα Τσιάρα, ζητούν με υπόμνημα τους οι κεντρικοί φορείς του ελαιοκομικού τομέα, ΕΔΟΕ και ΣΕΒΙΤΕΛ δια των Προέδρων τους Μανώλη Γιαννούλη και Κώστα Κουτσιούμπη αντίστοιχα, τονίζοντας την ανάγκη για την λήψη μέτρων για τα προβλήματα που επηρεάζουν την συνολική παραγωγή, εμπορία και εξαγωγή του εθνικού μας προϊόντος.
Τα βασικά ζητήματα, που αντιμετωπίζει την τρέχουσα περίοδο ο τομέας του ελαιολάδου είναι τα νέα όρια για αρωματικούς υδρογονάνθρακες παραφινελαίων (ΜΟΑΗ) τα οποίο πρόκειται να ισχύσουν (και ήδη εφαρμόζονται σε μεγάλες εισαγωγικές χώρες), ύψους 2 ppm (10 ppm για το πυρηνέλαιο) και τα οποία κινδυνεύουν να αποκλείσουν πολλά από τα ελληνικά ελαιόλαδα (εξαιρετικά παρθένα, παρθένα και μειονεκτικά καθώς και τα πυρηνέλαια) από την αγορά των καταναλωτών, εντός και εκτός της χώρας μας.
Το θέμα αυτό απαιτεί άμεσα την ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθών πρακτικών κατά την συγκομιδή του ελαιοκάρπου, με την μη χρήση ακατάλληλων λιπαντικών στα μηχανήματα ελαιοσυλλογής και γιούτινων σακιών συλλογής του καρπού και με πιθανή καθιέρωση ηλεκτρικών ελαιοραβδιστικών.
Για το εν λόγω θέμα οι φορείς θεωρούν ως επιβεβλημένη την ανάγκη άμεσης συνεργασίας του ΥπΑΑΤ με τον ΕΦΕΤ και το ΓΧΚ, για την ενιαία παρακολούθηση του θέματος, παράλληλα με την εκπροσώπηση μέσω της ΜΕΑ Βρυξελλών και την δημιουργία κοινού μετώπου με τις λοιπές ελαιοπαραγωγικές χώρες για την ανάγκη επιπλέον μελετών και την ορθολογικοποίηση των προς θέσπιση ορίων.
Εξίσου αναγκαία είναι η άμεση ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών για την τήρηση των ορθών καλλιεργητικών πρακτικών (ιδίως κατά την συλλογή του ελαιόκαρπου με βενζινοκίνητα ελαιοραβδιστικά και το κλάδεμα των ελαιόδεντρων με λιπαινόμενα αλυσοπρίονα), των ελαιουργών για την υπεύθυνη και συνεπή διαδικασία ελαιοποίησης και τέλος την αυξημένη προσοχή όλων των ενδιάμεσων κλάδων σε θέματα ποιότητας, γνησιότητας και ασφάλειας.
Για μια ακόμα φορά παραμένει ως πάγιο αίτημα η ανάγκη προστασίας του επώνυμου-τυποποιημένου ελαιολάδου, με την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας για τη διακίνησή του. Τα άρθρα 4,5,6,9 του Καν. ΕΕ 2022/2014 είναι ξεκάθαρα αλλά δεν εφαρμόζονται ενώ θα έπρεπε να εφαρμοστεί απαγόρευση πώλησης χύμα και ανεξέλεγκτου προϊόντος (αφορά περίπου το 34-37% ή 34.000-39.000 τόνους της εσωτερικής κατανάλωσης ελαιόλαδου), απαγόρευση πώλησης κενών προτυπωμμένων μεταλλικών δοχείων ελαιολάδου στην ελεύθερη αγορά και αντικατάστασής αυτών με ατύπωτα δοχεία που θα φέρουν ειδική σήμανση με στόχο την προστασία της υγείας των καταναλωτών και την αποφυγή εξαπάτησής του.
Άμεσο αποτέλεσμα μπορεί να προκύψει με την εφαρμογή του προταθέντος από την ΕΔΟΕ, ηλεκτρονικού Μητρώου καταγραφής (ιχνηλασιμότητα) της παραγωγής και διακίνησης ελαιολάδων σε όλα τα στάδια, από τα ελαιουργεία μέχρι και τα σημεία κατανάλωσης. Σχετική πλατφόρμα έχει ήδη αναπτυχθεί από την ΕΔΟΕ, παρέχεται δωρεάν και έχει παρουσιαστεί στην ΑΑΔΕ, η οποία έχει σαφώς τοποθετηθεί υπέρ της, ωστόσο για άγνωστους σε εμάς λόγους, η υιοθέτηση και εφαρμογή της, έχει παγώσει.
Οι αυστηροί έλεγχοι για την κυκλοφορία παράνομων φυτοπροστατευτικών ουσιών είναι το επόμενο θέμα που θίγεται στο υπόμνημα της ΕΔΟΕ και του ΣΕΒΙΤΕΛ. Τελευταία έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις παρουσίας μη εγκεκριμένων ουσιών σε ελαιόλαδα, γεγονός το οποίο απειλεί την εικόνα του εθνικού μας προϊόντος σε διεθνές επίπεδο.
Παράλληλα με τις περιπτώσεις της απαγορευμένης ουσίας phosmet, αλλά και της δραστικής chlorpyrifos, έχουν εμφανισθεί και άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις ουσιών όπως το etofenprox κλπ. Οι επιχειρήσεις τυποποίησης οι οποίες και ως τελικός αποδέκτης πρώτης ύλης, είναι απολύτως απαραίτητο να γνωρίζουν τα ανώτατα όρια (MRLs) ανίχνευσης υπολειμμάτων για όλες τις φυτοδραστικές ουσίες στο ελαιόλαδο και μέσω της ΕΔΟΕ & του ΣΕΒΙΤΕΛ να συμβάλουν στην προσπάθεια να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση εξάλειψης αυτών των φαινομένων.
Τέλος τονίζεται η ανάγκη διαμόρφωσης εθνικής στρατηγικής για τον τομέα, αίτημα δεκαετιών καθώς και η εκ νέου αναγνώριση και στήριξη της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ), για τον κάθετο συντονισμό των δράσεων όλου του τομέα.
Τις πρώτες επίσημες προβλέψεις για την φετινή (2024/2025) παραγωγή ελαιολάδου ανακοίνωσε η Κομισιόν.
Σύμφωνα με αυτές, φέτος η συνολική παραγωγή ελαιολάδου στην ΕΕ είναι αυξημένη, κατά 29%, σε σχέση με την περσινή (2023/2024).
Όσον αφορά τα κράτη μέλη η πρόβλεψη της Κομισιόν για την ελληνική παραγωγή ελαιολάδου είναι ότι θα είναι αυξημένη κατά 43% (250.000 τόνους).
Την μεγαλύτερη αύξηση στην ΕΕ παρουσιάζει η ισπανική παραγωγή ελαιολάδου κατά 51% (1,2 εκατ. τόνους).
Σημαντική αύξηση έχουμε και στην πορτογαλική παραγωγή κατά 21% (190.000 τόνους).
Αντίθετα μειωμένη προβλέπεται να είναι η ιταλική παραγωγή κατά -32% (224.000 τόνους).
Πάντως σημαντικές αυξήσεις στην παραγωγή ελαιολάδου φέτος έχουμε και στις χώρες εκτός ΕΕ κατά 26%.
Μεγάλη αύξηση της παραγωγή ανεμένεται να έχει το τουρκικό ελαιόλαδο που εκτιμά η Κομισιόν ότι θα είναι 104% ( 450.000 τόνους, σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με πέρσι).
Αύξηση παρουσιάζει και η παραγωγή ελαιολάδου της Τυνησίας σε ποσοστό 55% (340.000 τόνους).
Αντίθετα μειωμένη αναμένεται να είναι η παραγωγή ελαιολάδου στο Μαρόκο κατά -15% (106.000 τόνους).
Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού για το έξτρα παρθένο στην ΕΕ, το Νοέμβριο του 2024, η Ελλάδα παρουσίασε την μεγαλύτερη πτώση, κατά -27%, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή (μέση τιμή 5,3 ευρώ το κιλό).
Η Ισπανία είχε μια πτώση της τιμής, κατά -22%, σε σχέση με πέρσι (μέση τιμή 6,1 ευρώ το κιλό), ενώ αντίθετα η Ιταλία είχε μια αύξηση της τιμής, κατά 2% (μέση τιμή 8,6 ευρώ το κιλό).
Συμβουλές προς τους καταναλωτές για την σωστή επιλογή του ελαιολάδου, ανακοίνωσαν οι ιταλικές οργανώσεις Unaprol (Italian Olive Oil Consortium) και Coldiretti, με αφορμή τη έναρξη της νέας εμπορικής περιόδου.
Όπως επισημαίνουν, «ο πρώτος κανόνα που εγγυάται ένα ποιοτικό ελαιόλαδο, είναι να προτιμάτε την κατηγορία έξτρα παρθένο. Η προέλευση του προϊόντος πρέπει να αναφέρεται σαφώς στην ετικέτα της φιάλης. Αν είναι ιταλικό θα λέει «ιταλικό ελαιόλαδο» αλλά αν γράφει «ΕΕ και εκτός ΕΕ» θα μπορούσε να προέρχεται από οποιαδήποτε χώρα του κόσμου.
Ένας επιπλέον τρόπος για να διασφαλιστεί η ταυτότητα του προϊόντος ότι είναι ιταλική είναι να επιλέξετε ελαιόλαδα με ονομασία προέλευσης, ΠΟΠ ή ΠΓΕ. Ελαιόλαδο που αναγράφει ιταλική μάρκα δεν ισοδυναμεί με ένα ιταλικό προϊόν, ειδικά αν έχει χαμηλή τιμή.
Όσον αφορά την εστίαση, είναι απαραίτητο να απαιτηθεί από τον καταναλωτή το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο να σερβίρεται συσκευασμένο και σφραγισμένο με ετικέτα».
Τιμές στην Ισπανία
Στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 25 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 5.133 ευρώ/τόνο (5,13 ευρώ το κιλό), το παρθένο 4.874 (4,87 ευρώ το κιλό) και το λαμπάντε 4.626 (4,62 ευρώ το κιλό). Καταγράφηκε για το συγκεκριμένο διάστημα εμπορική συναλλαγή ποσότητας 5.992 τόνων ελαιολάδου.
Ιστορικό ρεκόρ εξαγωγών ελαιολάδου, όσον αφορά την αξία, πέτυχε η Ιταλία κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2024.
Τα στοιχεία του ιταλικού Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής (Istat) αναφέρουν μια αύξηση των εξαγωγών, κατά 59%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Η αξία των ιταλικών εξαγωγών, για το συγκεκριμένο διάστημα, ξεπέρασε την αξία που καταγράφηκε ολόκληρο το 2023, που έφτανε στα 2 δις ευρώ.
Περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών καταλήγει στην αγορά των ΗΠΑ, που είναι η πρώτη αγορά του ιταλικού ελαιολάδου, ενώ ακολουθούν η Γερμανία και η Γαλλία.
Όσον αφορά την κατανάλωση, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ismea, παρά την αύξηση της τιμής - λόγω της μείωσης της παραγωγής - δεν έχει καταγράψει καμία πτώση στις αγορές.
Πάντως οι Ιταλοί αναφέρουν ότι οι πολυεθνικές θέλουν να μειώσουν, κατά 50%, την αξία του ελαιολάδου τους και αντιδρούν σε αυτό.
«Υπάρχει μια αδικαιολόγητη αύξηση των εισαγωγών από Τυνησία και Τουρκία και άλλες χώρες», καταγγέλλει σε δηλώσεις του ο κ. David Granieri, Αντιπρόεδρος της Coldiretti και Πρόεδρος της Unaprol.
Και προσθέτει: «Οι μεγάλες πολυεθνικές στοχεύουν να μειώσουν στο μισό την τιμή του «πράσινου χρυσού» μας αλλά αυτό εμείς δεν πρόκειται να το αποδεχτούμε. Ένα λάδι που πωλείται σε χαμηλές τιμές δεν είναι ούτε ιταλικό ούτε ποιοτικό. Το ιταλικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο πρέπει να διατηρήσει μια ελάχιστη τιμή πλαφόν για να προστατεύσει τους ελαιοπαραγωγούς και τους ελαιοτριβείς, που εγγυώνται την εξαιρετική ποιότητα παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν.
Ενάντια στην απάτη και την κερδοσκοπία, ζητάμε αυστηρούς ελέγχους για την προστασία ενός μοναδικού προϊόντος, πυλώνα της Μεσογειακής Διατροφής και σύμβολου της Ιταλίας στον κόσμο.
Επίσης η αλυσίδα εφοδιασμού πρέπει να δίνει μια δίκαιη τιμή στους ελαιοπαραγωγούς γιατί χωρίς αυτούς, δεν υπάρχει μέλλον για το ιταλικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο».
Σταμάτησε αυτή την εβδομάδα η «πίεση» για πτώση των τιμών στο ελαιόλαδο και φαίνεται να υπάρχει μια αύξηση της ζήτησης. Κάποιοι ελαιοπαραγωγοί πούλησαν για να καλύψουν τα εξοδά τους και τα εργατικά (που είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα), ενώ οι υπόλοιποι το πάνε για αποθήκευση.
Στην Λακωνία ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Παπαδιανίκων προχώρησε σε πώληση 3 βυτίων έξτρα παρθένου ελαιόλαδου, εσοδείας 2024/2025, στην τιμή των 6 ευρώ το κιλό.
Θυμίζουμε ότι και στην Κρήτη, πριν λίγες ημέρες, στα 6 ευρώ το κιλό τιμή παραγωγού συμφώνησε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Θραψανού στην πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2024/2025 και οξύτητας 0,2.
Στην Μεσσηνία μέχρι πριν μια εβδομάδα είχαμε μια συνεχόμενη καθοδική πορεία των τιμών που έφτασαν στα 4,5 έως και 5 ευρώ. Αυτή την εβδομάδα άρχισε να υπάρχει μια ζήτηση και έγινε προσφορά για τιμή στα 5,20 ευρώ το κιλό.
Στο μεταξύ στην Ισπανία σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 18 έως τις 24 Νοεμβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν στα 5.225 ευρώ/τόνο (5,22 ευρώ το κιλό), το παρθένο 4.909 (4,90 ευρώ το κιλό) και το λαμπάντε 4.637 ευρώ (4,63 ευρώ το κιλό).
Τα τομεακά προγράμματα ελαιολάδου στην Ελλάδα μετράνε πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας, με το πρώτο πρόγραμμα να υλοποιείται το 2003. Παρά τη μακρόχρονη εφαρμογή τους που θα έπρεπε να συνεπάγεται αντίστοιχη διαχειριστική και διοικητική εμπειρία από πλευράς των υπηρεσιακών φορέων εφαρμογής, καμία περίοδος δεν έχει υπάρξει χειρότερη από την τρέχουσα, όπου σημειώθηκε σωρεία παρατυπιών και πασαλειμμάτων υπό την ασφυκτική πίεση χρόνου και το πρόσχημα της μη απώλειας πόρων. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Η αρχή του κακού έχει τη ρίζα της στο Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ 2023-2027. Χωρίς να είναι γνωστό πώς, πότε και κυρίως από ποιούς, ως προϋπόθεση για τις Οργανώσεις που υποβάλλουν αίτηση στήριξης στο τομεακό πρόγραμμα ορίστηκε ο κύκλος εργασιών των 800.000€, ποσό αφύσικα υψηλό σε σχέση με τις τιμές ελαιολάδου που επικρατούσαν το έτος έγκρισης του Στρατηγικού Σχεδίου. Εξίσου αφύσικη ήταν η προσθήκη του ελάχιστου κύκλου εργασιών σε ένα ευρωπαϊκό κείμενο Στρατηγικής όταν είναι γνωστό ότι τέτοιες προϋποθέσεις ορίζονται σε εθνικό επίπεδο, ακριβώς για να αποφεύγεται μια περίπλοκη διαδικασία ευρωπαϊκής έγκρισης. Το γεγονός ότι το ποσό των 800.000€ δεν προέκυψε ως αποτέλεσμα κάποιας επίσημης διαβούλευσης ή ακόμα και μελέτης, δημιουργεί υποψίες ότι προστέθηκε τεχνηέντως από λίγες και συγκεκριμένες Οργανώσεις ελαιολάδου που επιθυμούσαν περισσότερη «πίτα» από τα προγράμματα των ΟΕΦ.
Με τη δημοσιοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου άρχισε να γίνεται γνωστό σε όλο και περισσότερους ενδιαφερόμενους ότι το ποσό αυτό θα δημιουργούσε μόνο προβλήματα, αλλά ήταν πλέον αργά. Άπαξ και εγκριθεί το Στρατηγικό Σχέδιο μιας χώρας, οποιαδήποτε αλλαγή – έστω και μικρή – απαιτεί μια πολύπλοκη διαδικασία που διαρκεί σχεδόν 1 έτος. Αποτέλεσμα της αστοχίας και της οργής που προκάλεσε η δημοσιοποίηση του όρου αυτού ήταν να ζητήσει επισήμως η Ελλάδα την απάλειψη του ποσού που η ίδια είχε προτείνει λίγους μήνες νωρίτερα! Όπως ήταν φυσικό το πισωγύρισμα αυτό προκάλεσε μια χρονοβόρα διαδικασία που διήρκησε όλο το 2023 και στην οποία όχι μόνο χάθηκε το 2023 ως έτος υλοποίησης αλλά και 4,85εκ. € που προβλέπονταν για το τομεακό πρόγραμμα, για τα οποία την αποκλειστική ευθύνη φέρει το ΥΠΑΑΤ.
Αλλά δεν ήταν η μόνη ζημιά – με την απώλεια του 2023 χάθηκε και η δυνατότητα από τις Οργανώσεις ελαιολάδου να διεκδικήσουν το 30% του κύκλου εργασιών τους ως αξία επιδότησης, με αποτέλεσμα να εγκριθούν τελικά για μικρότερα προγράμματα. Το τελευταίο μοιάζει λεπτομέρεια αλλά καθώς τα ποσοστά ενισχύσεων βαίνουν κάθε χρόνο μειούμενα η απώλεια του 2023 με το μοναδικά υψηλό ποσοστό ενίσχυσης είχε μεγάλο ειδικό βάρος που δεν πρόκειται να επαναληφθεί τα επόμενα έτη, όπου το ποσοστό ενίσχυσης πέφτει στο 10%.
Αν το 2024 είχε ξεκινήσει ομαλά τίποτα από τα παραπάνω δεν θα είχε μεγάλη σημασία. Όμως φαίνεται ότι η ασυνεννοησία μεταξύ των αρμόδιων αρχών είχε τραγικά αποτελέσματα στην τελική τροποποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου. Γιατί μπορεί μεν να αφαιρέθηκε ο περιοριστικός όρος των 800.000€ αλλά δεν εξαλείφθηκε η απαίτηση των προγραμμάτων εργασίας να έχουν ελάχιστο προϋπολογισμό 500.000€. Αυτό σήμαινε ότι ο κύκλος εργασιών των Οργανώσεων Παραγωγών έπρεπε να είναι τουλάχιστον 714.000€ - οπότε το πρόγραμμα των ΟΕΦ κατέληξε πάλι στο ίδιο σημείο που ξεκίνησε το 2023, έχοντας εντωμεταξύ χάσει 4,85εκ. €!
Η νέα δυσφορία προκάλεσε και πάλι καθυστερήσεις και γκρίνια. Μέχρι να δημοσιευθεί το κείμενο της Υπουργικής Απόφασης φτάσαμε στον Ιούλιο του 2024 με βασική οδηγία από το ΥΠΑΑΤ το «τρέχετε να προλάβουμε», μεταθέτοντας την ευθύνη (και φυσικά το τρέξιμο) στις ενδιαφερόμενες Οργανώσεις Παραγωγών. Η πίεση χρόνου έφερε μια σειρά από παρατράγουδα και παρατυπίες, πρωτοφανείς για προγράμματα ΟΕΦ:
- Η πρόσκληση ανακοινώνεται στις 15.07 με καταληκτική ημερομηνία την 30.07! Για την προετοιμασία δηλαδή ενός απαιτητικού επιχειρησιακού προγράμματος, που περιλαμβάνει την καταγραφή αναγκών από τους παραγωγούς, προσφορών, δικαιολογητικών, εγγυητικών από την τράπεζα κλπ. δόθηκε περιθώριο μόλις 15 ημερών - και μάλιστα εν μέσω καλοκαιριού - όταν για πολύ μικρότερα σχέδια βελτίωσης το αντίστοιχο διάστημα ξεπέρασε τους 2 μήνες! Περιττό να αναφερθεί ότι κανένας σοβαρός σχεδιασμός δεν μπορούσε να γίνει με τη λύση που επιλέχθηκε να είναι η κατάθεση πανομοιότυπων επιχειρησιακών προγραμμάτων σε ΟΕΦ με τελείως διαφορετικές ανάγκες.
- Η αξιολόγηση των αιτήσεων έγινε χωρίς γραπτές οδηγίες ή οδηγό αξιολόγησης και επί της ουσίας τα αποτελέσματα διαφοροποιούνταν ανάλογα με τον αξιολογητή! Ενδεικτικό της ασυνεννοησίας και της προχειρότητας ήταν ότι δύο μέλη από τις επιτροπές αξιολόγησης παραιτήθηκαν/άλλαξαν εν μέσω της διαδικασίας. Σε οργανώσεις εγκρίνονταν δαπάνες που ίδιες σε άλλη οργάνωση απορρίπτονταν. Η αιτιολόγηση για τις περικοπές ήταν ολιγόλογη και ασαφής. Δαπάνες που εγκρίνονταν στην αιτιολόγηση εμφανίζονταν κομμένες στον προϋπολογισμό του προγράμματος και αντίστροφα. Ειδικά η αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων των φορέων που συμμετείχαν ήταν αόριστη και γενική καθώς φαίνεται ότι Οργανώσεις που δεν είχαν καμιά φερεγγυότητα ούτε τρόπο κάλυψης της ιδίας συμμετοχής τους τελικά εγκρίθηκαν!
- Το σημαντικότερο δε αγκάθι της διαδικασίας, που συνιστά όχι μόνο παράβαση σε σχέση με τις απαιτήσεις που ορίζουν οι Κοινοτικοί Κανονισμοί αλλά και κατάφωρη αδικία για πολλές Οργανώσεις Παραγωγών, ήταν ότι το ποσό της ενίσχυσης καθορίστηκε όχι με βάση την αξία της παραγωγής που εμπορεύεται μια οργάνωση παραγωγών αλλά με βάση την αξία που εμπορεύονται τα μέλη της. Ο βασικός λόγος που θεσπίζονται τα τομεακά προγράμματα είναι για να επιδοτούνται οι δράσεις τους και να ενδυναμώνεται η θέση των Οργανώσεων Παραγωγών με βάση τον κύκλο εργασιών που καταφέρνουν να συγκεντρώνουν και να εμπορεύονται στην αγορά. Τα τομεακά προγράμματα των οπωροκηπευτικών βασίζονται σε αυτή ακριβώς την αρχή επιβράβευσης και για αυτό και χαρακτηρίζονται τόσο πετυχημένα. Αν τα επιχειρησιακά προγράμματα των ΟΕΦ βασίζονται στις πωλήσεις των μελών τους ποιος ο λόγος ύπαρξης των Οργανώσεων Παραγωγών και γιατί να τους επιχορηγείται το πρόγραμμα;
- Για τις Οργανώσεις που απορρίφθηκε το επιχειρησιακό τους πρόγραμμα δεν εκδόθηκαν ποτέ διοικητικές πράξεις απόρριψης, όπως προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο. Επί της ουσίας τα προγράμματα που απορρίφθηκαν δεν είχαν σαφή αιτιολογία με αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι να μην γνωρίζουν τον ακριβή λόγο απόρριψης, μια σοβαρότατη παρατυπία της διαδικασίας.
- Το περιθώριο ενστάσεων που δόθηκε ήταν κυριολεκτικά εντός ενός σαββατοκύριακου, ενώ το διάστημα των τριών ημερών για την αξιολόγησή τους σήμαινε ότι πρακτικά δεν ήταν δυνατό να γίνει αξιολόγηση. Η διαδικασία ήταν τυπική, γιατί προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο να υπάρχει, αλλά δεν υπήρχε καμιά αναφορά στην αξιολόγηση των ενστάσεων ούτε δημοσιεύτηκε κάποια απόφαση για τα αποτελέσματα της αξιολόγησης. Όπου έγινε, έγινε εν κρυπτώ και για συγκεκριμένα προγράμματα. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής αντικαταστάθηκε και η προϊσταμένη του τμήματος Ελαίας από την επιτροπή αξιολόγησης και, ως φαίνεται μετακινήθηκε εν τέλει και σε τελείως διαφορετικό αντικείμενο!
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας η γεωγραφική κατανομή των αποτελεσμάτων μοιάζει περίεργη. Μόνο η Λακωνία με μόλις 17 Οργανώσεις Παραγωγών συγκεντρώνει το 40,3% του συνολικού προϋπολογισμού των προγραμμάτων όταν το δεύτερο στη σειρά Ηράκλειο, με 12 Οργανώσεις Παραγωγών, απορροφά μόλις το 14,6%. Τα στοιχεία αυτά δεν συνάδουν ούτε με την παραγωγή ελαιολάδου της περιόδου αναφοράς (αφού για την περίοδο 2022-2023 η Λακωνία δεν είχε το 40,3% της παραγόμενης ποσότητας ελαιολάδου στην Ελλάδα) ούτε και η παραγωγή της έχει ξεπεράσει ποτέ κατά 3 φορές αυτής του Ηρακλείου.
Στο σημείο που έχουμε φτάσει οι Οργανώσεις τρέχουν να προλάβουν την υλοποίηση του 1ου έτους και να υλοποιήσουν φυσικό και οικονομικό αντικείμενο μέχρι… το τέλος Δεκεμβρίου. Ο στόχος είναι ανέφικτος αλλά κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τις Οργανώσεις για αυτό. Άλλωστε στη χώρα όπου σημασία έχει η απορρόφηση και όχι η αποτελεσματικότητα των έργων η προστιθέμενη αξία των τομεακών προγραμμάτων ελαιολάδου ήταν σταθερά χαμηλή. Φαίνεται ότι η τρέχουσα τετραετία δεν θα αποτελέσει εξαίρεση.
Στα 6 ευρώ το κιλό τιμή παραγωγού συμφώνησε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Θραψανού στην πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2024/2025 και οξύτητας 0,2.
Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο κ. Μανώλης Λιπαράκης, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιοπαραγωγών Θραψανού, «είναι η πρώτη πώληση ελαιολάδου που κάνουμε την φετινή περίοδο.
Στην περιοχή παράγουμε το ελαιόλαδο ΠΟΠ Θραψανό «Λαΐνι» αποκλειστικά από τους ελαιώνες του χωριού, που βρίσκεται στο Δήμο Μινώα Πεδιάδoς του νομού Ηρακλείου.
Ο συνεταιρισμός έχει ελαιοτριβείο και τυποποιητήριο και κάνουμε εξαγωγές απευθείας στην Ιταλία. Κάνουμε κοινή άλεση και μέσα σε μια ωρα από την στιγμή που θα φέρει ο παραγωγός τον καρπό του γίνεται η ελαιοποίηση.
Φέτος λόγω των καιρικών συνθηκών οι ξηρικοί ελαιώνες είχαν μειωμένη παραγωγή αλλά καλή ποιότητα. Στους αρδευόμενους όμως παρά την ξηρασία έχουμε πολύ καλές αποδόσεις.
Η συγκομιδή στην περιοχή ξεκίνησε από τις 29 Οκτωβρίου και μέχρι στιγμής έχουμε φτάσει στο 30% της ελαιοπαραγωγής.
Ήδη στις αποθήκες του συνεταιρισμού έχουμε φέτος 150 τόνους ελαιολάδου και υπολογίζουμε μέχρι την ολοκλήρωση της συγκομιδής να φτάσουμε τους 500 τόνους, ποσότητα που θεωρώ ότι είναι καλή για τα δεδομένα της φετινής χρονιάς».
Στο μεταξύ μετά την φημολογία για απότομη και μεγάλη πτώση των τιμών, που ξεκίνησε από τον περασμένο Μάιο, με τη δικαιολογία της μειωμένης ζήτησης και της υπερπροσφοράς, φαίνεται οι τιμές στην χώρα μας να έχουν σταθεροποιηθεί.
Υπήρξε μια «πίεση» στους ελαιοπαραγωγούς στην αρχή της συγκομιδής για να πουλήσουν σε χαμηλή τιμή ώστε να καλύψουν τα εργατικά έξοδα, με τα μεροκάματα να φτάνουν ακόμη και στα 60 ευρώ.
Όταν ολοκληρωθεί η συγκομιδή και κλείσουν τα ελαιοτριβεία υπάρχει η εκτίμηση για μια αυξητική τάση των τιμών, που βέβαια δεν θα φτάνουν στα περσινά επίπεδα αλλά δεν θα είναι και κάτω του κόστους καλλιέργειας.
Τα 5 ευρώ θα αποτελέσουν την βάση και θα δούμε πως θα διαμορφωθούν οι τιμές μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Δήμου Καντάνου Σελίνου «Ένωση Σελίνου» προχώρησε σε πλειοδοτικό διαγωνισμό για την πώληση 1 βυτίου περσινού βιομηχανικού ελαιολάδου 28 τόνων και οξύτητας 6,20.
Όπως δήλωσαν εκπρόσωποι του συνετιαρισμού στον ΑγροΤύπο, την Παρασκευή (22/11/2024), ήρθε σε συμφωνία με Έλληνα έμπορο στην τιμή των 3,35 ευρώ το κιλό.
Το 80% της παραγωγής ελαιολάδου στην Παλαιόχωρα Σελίνου γίνεται με στρώση μόνιμων διχτυών με αποτέλεσμα η περιοχή να έχει τις μεγαλύτερες ποσότητες βιομηχανικού ελαιολάδου. Η συγκομιδή του ελαιοκάρπου καθε χρόνο φτάνει έως και τον Απρίλιο.
Πάντως αυτή την περίοδο στην περιοχή η τιμή παραγωγού για το φετινό βιομηχανικό ελαιόλαδο είναι στα 3 ευρώ, ενώ για το έξτρα παρθένο είναι στα 5 ευρώ το κιλό. Το μεροκάματο για τους εργάτες στην περιοχή έχει φτάσει στα 70 ευρώ.
Τουρκία και ΕΕ
Στο μεταξύ κανένας ελαιοπαραγωγός αλλά και ελαιουργικός συνεταιρισμός στην χώρα μας δεν αντιδρά για τις εισαγωγές στην ΕΕ τουρκικού ελαιολάδου χωρίς δασμούς.
Θυμίζουμε αρχές Νοεμβρίου η τουρκική κυβέρνηση προχώρησε στην άρση και των τελευταίων περιορισμών στις εξαγωγές χύμα ελαιολάδου από την χώρα, όπως έγινε γνωστό στα τέλη του Οκτωβρίου. Η απόφαση αυτή λήφθηκε σε συνέχεια των αποφάσεων για μερική άρση της απαγόρευσης εξαγωγών που είχε ανακοινωθεί τον περασμένο Ιούλιο.
Όταν ανακοινώθηκε η απόφαση - και χωρίς να χρειαστεί η τουρκική ηγεσία να ρίξει στην αγορά μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου - είχαμε μέσα σε μια ημέρα στην Ελλάδα πτώση της τιμής παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου, από τα 6 στα 5 ευρώ το κιλό.
Να θυμίσουμε ακόμη ότι σε αντίθεση με την Τυνησία που έχει όριο της ποσότητας που μπορεί να εξάγει χωρίς δασμούς στην ΕΕ, η Τουρκία δεν έχει κανένα πλαφόν γιατί απλά είναι σε καθεστώς υπό ένταξη χώρα στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι ποσότητες ελαιολάδου που θα εξάγει η χώρα στην ΕΕ είναι χωρίς δασμούς.
Βέβαια η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει κανένα πρόβλημα να βάζει δασμούς όποτε θέλει στις εισαγωγές ελληνικών αγροτικών προϊόντων, μιας και οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν έχουν ποτέ αντιδράσει για αυτό.
Εξαρθρώθηκαν δύο εγκληματικές ομάδες που δραστηριοποιούνταν στην παρασκευή, τυποποίηση και διακίνηση νοθευμένων ελαίων σε περιοχή της Ημαθίας.
Συνελήφθησαν συνολικά 8 μέλη των οργανώσεων, ενώ έχουν ταυτοποιηθεί ακόμα 4 άτομα
Νόθευαν ηλιέλαιο, προσθέτοντας σε αυτό χρωστικές ουσίες και αρωματικές ουσίες, προκειμένου να προσομοιάζει με ελαιόλαδο
Από το Τμήμα Δίωξης Οικονομικών Εγκλημάτων της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος, σε συνεργασία με τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων, εξαρθρώθηκαν 2 εγκληματικές οργανώσεις, που δραστηριοποιούνταν στην παρασκευή, τυποποίηση και διακίνηση νοθευμένων ελαίων, σε περιοχή της Ημαθίας, με σκοπό την αποκόμιση μεγάλου παράνομου οικονομικού οφέλους.
Για την αποδόμηση των οργανώσεων πραγματοποιήθηκε, απογευματινές ώρες της Δευτέρας, 18 Νοεμβρίου 2024, οργανωμένη αστυνομική επιχείρηση με τη συνδρομή αστυνομικών του Τμήματος Πληροφοριών και Ειδικών Δράσεων, της Διεύθυνσης Αστυνομίας Ημαθίας, της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης και της Διεύθυνσης Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Θεσσαλονίκης.
Επιπλέον, κατά τις έρευνες εντοπίσθηκαν δύο εργαστήρια παρασκευής και τυποποίησης νοθευμένων ελαίων, στα οποία τα μέλη τον οργανώσεων, τουλάχιστον από τον Νοέμβριο του 2023, αφού προμηθεύονταν ποσότητες ηλιελαίου, προχωρούσαν στη νοθεία του, προσθέτοντας χρωστικές ουσίες και αρωματικές ουσίες, προκειμένου το τελικό προϊόν να προσομοιάζει με ελαιόλαδο.
Στην συνέχεια, τα μέλη τυποποιούσαν το προϊόν σε πλαστικούς και μεταλλικούς περιέκτες των 5 λίτρων, στους οποίους επικολλούσαν ετικέτες με την επισήμανση «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο», με ονομασίες προέλευσης περιοχές της Ελλάδας που είναι γνωστές για την παραγωγή ελαιόλαδου.
Όπως αναφέρει η Ελληνική Αστυνομία, κατά τις έρευνες, συνολικά βρέθηκαν και κατασχέθηκαν:
- 17.395 λίτρα ελαίων, εκ των οποίων τα 3.145 ήταν τυποποιημένα σε περιέκτες με αναγραφή «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο»,
- 497 κενοί περιέκτες,
- χρωστικές και αρωματικές ουσίες,
- πλήθος αυτοκόλλητων ετικετών με επισήμανση «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο» και «Παρθένο Ελαιόλαδο», καταφανώς πλαστές,
- πλήθος χαρτοκιβωτιών και πωμάτων,
- παλετοφόρο,
- χειρόγραφες σημειώσεις και
- σύνεργα για νόθευση ελαίων.
Τα κατασχεθέντα αντικείμενα θα παραδοθούν στην αρμόδια τελωνειακή Αρχή, ενώ υπάλληλοι του ΕΦΕΤ έλαβαν δείγματα των κατασχεμένων ελαίων, τα οποία θα αποσταλούν στη Χημική Υπηρεσία Κεντρικής Μακεδονίας για εργαστηριακές εξετάσεις.
Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στην αρμόδια εισαγγελική Αρχή, ενώ οι έρευνες για την ταυτοποίηση και σύλληψη έτερων δραστών συνεχίζονται.
Όλοι μιλάνε για πτώση τιμών λόγω αύξησης της φετινής παραγωγής ελαιολάδου στην Ισπανία αλλά «ξεχνούν» να αναφέρουν τους χιλιάδες τόνους τουρκικού ελαιολάδου που περιμένει να εξαχθεί με χαμηλή τιμή στην ΕΕ.
Ίσως γιατί φοβούνται να μιλήσουν για «βαφτίσια» τουρκικού ελαιολάδου στην χώρα μας, όπως έχει ήδη συμβεί με τις ντομάτες και άλλα προϊόντα;
Μήπως είδατε στην λιανική αγορά κάνα τουρκικό λεμόνι, τουρκική ντομάτα, αιγυπτιακό πορτοκάλι, σερβικό μήλο; Όπως δεν βρήκατε όλα αυτά δεν πρόκειται να βρείτε και τουρκικό λάδι.
Σύμφωνα με τις πρόσφατες φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε 2 εκατ. τόνους αναμένεται να ανέλθει η συνολική φετινή παραγωγή ελαιολάδου σε όλη την ΕΕ. Όπως τονίζει στις εκτιμήσεις της, καθώς φέτος η προσφορά θα αυξάνει αναμένεται να φέρει πτώση τιμών, αύξηση των ευρωπαϊκών εξαγωγών και μείωση των εισαγωγών στην ΕΕ.
Υπάρχει όμως μια «επιφύλαξη» στην παραπάνω πρόβλεψη για μείωση των εισαγωγών, γιατί όπως τονίζει «αυτό θα εξαρτηθεί από την παραγωγή ελαιολάδου της Τουρκίας (μπορεί να εξάγει χωρίς δασμούς στην ΕΕ)».
Η Κομισιόν επίσης παραδέχεται στις προβλέψεις της ότι οι ελαιοπαραγωγοί της ΕΕ (και ειδικά στην Ελλάδα του μικρού κλήρου), λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής, δεν μπορούν να ανταγωνιστούν το ελαιόλαδο που παράγουν σε Τυνησία και Τουρκία (η αύξηση του κόστους οφείλεται στην πολιτική της Κομισιόν αλλά κανείς δεν αντιδρά).
Στο μεταξύ στους 475.000 τόνους αναμένεται να ανέλθει η παραγωγή ελαιολάδου στην Τουρκία, την περίοδο 2024/2025, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εθνικού Συμβουλίου Ελιάς και Ελαιόλαδου της χώρας.
Σε δηλώσεις που έκανε ο κ. Mustafa Tan, πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Ελιάς και Ελαιόλαδου, λόγω των συνθηκών ξηρασίας που υπήρξε στην Τουρκία, χρειάζονται περίπου 6 με 7 κιλά ελιές για να παραχθεί 1 λίτρο ελαιόλαδο. Δηλαδή κατά μέσο όρο η αναλογία είναι 1 στα 6. Όταν διαιρούμε 2.850.000 τόνους επί 6, εκτιμάται ότι η παραγωγή φέτος ελαιολάδου είναι 475.000 τόνοι.
Επίσης ανέφερε ότι λόγω της απαγόρευσης εξαγωγών χύμα ελαιολάδου στην Τουρκία (το μέτρο καταργήθηκε από την τουρκική κυβέρνηση στις αρχές Νοεμβρίου), οι εξαγωγές δεν έφτασαν τα αναμενόμενα επίπεδα πέρυσι, δημιουργώντας ένα απόθεμα γύρω στους 100.000 έως 150.000 τόνους.
Έχουμε δηλαδή μια ποσότητα τουρκικού ελαιολάδου, γύρω στους 625.000 τόνους, που πιθανόν να εξαχθεί στις αγορές της ΕΕ.
Όλοι φωτογραφίζουν σαν αιτία της πτώσης των τιμών την Ισπανία. Δεν θέλουν να πουν ότι οι εισαγωγές από μια τρίτη χώρα (η γειτονική Τουρκία), με το χαμηλό κόστος παραγωγής, είναι ικανές να ρίξουν τις τιμές ελαιολάδου στην ΕΕ. Έλεγχοι στην χώρα μας δεν γίνονται και οι Ιταλοί θα συνεχίζουν να αγοράζουν «ελληνικό» ελαιόλαδο.
Τον Οκτώβριο ξεκίνησε η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην Ισπανία με μια παραγωγή ελαιολάδου ύψους 36.000 τόνων.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 11 έως τις 17 Νοεμβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 5,2 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 4,8 και στο λαμπάντε 4,6 ευρώ το κιλό.
Στο μεταξύ με την ευκαιρία της πρώτης συνάντησης του νέου Παρατηρητηρίου Αγοράς Ελαιόλαδου και Επιτραπέζιας Ελιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, ο διευθυντής της Ισπανικής Ένωση Δήμων Ελαιολάδου (AEMO), José María Penco, παρουσίασε τη μελέτη του κόστους παραγωγής στην χώρα του με τα στοιχεία του 2023.
Αυτή η έκθεση δείχνει «τη σκληρή πραγματικότητα που προκύπτει από την έντονη αύξηση του κόστους τα τελευταία τρία χρόνια», σε ποσοστό 32% για όλα τα συστήματα καλλιέργειας. Συγκεκριμένα το κόστος για την παραγωγή ενός κιλού ελαιολάδου στην Ισπανία κυμαίνεται στα 2,81 ευρώ/κιλό στους αρδευόμενους ελαιώνες, στα 4,61 ευρώ/κιλό από ορεινούς ελαιώνες, στα 3 και 4 ευρώ στους παραδοσιακούς ελαιώνες ανάλογα αν είναι αρδευόμενοι ή ξηρικοί.
«Αυτό που θα πρέπει να καταλάβουν στην ΕΕ είναι το υψηλό κόστος καλλιέργειας που έχει το ελαιόλαδο, που είναι το πιο υγιές έλαιο στη διατροφή μας», τόνισε ο κ. José María Penco.
«Είναι φυσιολογικό να υπάρχει φέτος μια προσαρμογή τιμών λόγω της αυξημένης προσφοράς», δήλωσε ο κ. José María Penco, αν και θεώρησε ότι «καταρρέουν γρήγορα, οι τιμές, γεγονός που ενέχει κίνδυνο για το κόστος παραγωγής».
Από την πλευρά του ο κ. Cristóbal Cano, Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του Κλάδου Ελαιολάδου της Ένωσης Μικροκαλλιεργητών και Αγροτών (UPA), σε δηλώσεις του τόνισε ότι «όλο το προηγούμενο διάστημα από τίτλους δημοσιευμάτων που παραπληροφορούν για μια υποτιθέμενη «πτώση της ζήτηση» στο ελαιόλαδο. Ό,τι δεν υπάρχει δεν μπορεί να πουληθεί.
Εάν οι διαθεσιμότητες ήταν 40% χαμηλότερες, προφανώς έπρεπε να πουληθεί πολύ μικρότερος όγκος στην λιανική αγορά. Αν γινόταν το αντίθετο θα σήμαινε ότι θα είχαμε μια τεράστια απάτη (νοθεία) και θα πουλούσαμε κάτι που δεν υπήρχε. Όλα τα αποθέματα που είχαμε αποθηκεύσει έχουν πουληθεί και με τις υψηλότερες τιμές στην ιστορία.
Μετά από δύο χρόνια έντονης ξηρασίας, όπου υπήρχε τιμή αλλά όχι ποσότητα και υψηλό κόστος παραγωγής, τώρα έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ρευστότητα στον παραγωγικό τομέα. Ζητάμε λοιπόν τιμή παραγωγού. Νομίζουμε ότι το αξίζουμε».
Επανήλθαν δυναμικά οι δημοπρασίες ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ αρχίζει να μπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς η φετινή συγκομιδή ελαιοκάρπου.
Ο Αγροτικός Ελαιοκομικός Συνεταιρισμός Ζάκρου ήρθε σε εμπορική συμφωνία για την πώληση 20 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου, περσινής εσοδείας (2023-2024) και οξύτητας 0,5.
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κωνσταντίνος Κεκερίδης, πρόεδρος Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Ζάκρου, «το ελαιόλαδο πουλήθηκε σε έμπορα στην τιμή των 8,591 ευρώ το κιλό. Θα πάει στην αγορά της Σαουδικής Αραβίας. Είχαμε στείλει δείγματα του ελαιολάδου και έδειξαν ενδιαφέρον και έστειλαν προσφορά για τον διαγωνισμό. Η εκτίμησή μου είναι ότι θα έχουμε καλή πορεία στις τιμές του ελαιολάδου.
Έχει ξεκινήσει κανονικά η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην περιοχή μας. Ένας καύσωνας που είχαμε κατά την καρπόδεση έφερε μείωση της παραγωγής. Οι περισσότεροι ελαιώνες είναι αρδευόμενοι και αναμένεται να έχουμε παραγωγή αν και θα είναι μειωμένη σε σχέση με την περσινή. Πάντως οι ξηρικοί ελαιώνες σε όλη την χώρα θα έχουν μειωμένη παραγωγή. Το ελαιόλαδο μας είναι καλής ποιότητας και ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου».
Ανάγκη λήψης μέτρων στήριξης του εισοδήματος των ελαιοκαλλιεργητών από τις μεγάλες ζημιές λόγω ανομβρίας.
Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στις ελαιοκαλλιέργειες, μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε ανά περιοχές, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν, τόσο ποσοτικές, όσο και ποιοτικές ζημιές.
Όπως αναφέρει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, φέτος η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25-40% και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά.
Επίσης οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρό μέγεθος και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς.
Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:
Η φετινή ελαιοκομική περίοδος, χαρακτηρίζεται από συνεχή ανομβρία, σε συνδυασμό με τον παρατεταμένο θερινό καύσωνα που προηγήθηκε και ξηρούς ανέμους το φθινόπωρο. Αυτός ο συνδυασμός ασυνήθιστων κλιματικών συνθηκών, είχε προκαλέσει έντονο υδατικό στρες, ιδιαίτερα σε μη αρδευόμενες περιοχές, όπως είναι οι ορεινές και νησιωτικές όπου βρίσκεται μεγάλο μέρος από τα εκατομμύρια ελαιόδεντρα της χώρας. Επακόλουθο αυτών των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών, είναι η συρρίκνωση του ελαιοκάρπου, η καρπόπτωση και εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών, ζημιές μη αντιστρέψιμες από τις λίγες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών.
Τα ανωτέρω προβλήματα, συναντώνται στις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, με τους καλλιεργητές ελιάς να βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές απώλειες στην παραγωγή τους και ως εκ τούτου με μεγάλη απώλεια του εισοδήματός τους, κρίσιμο για την επιβίωσή τους. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των ελαιοπαραγωγικών συνεταιρισμών μελών μας, από όλες τις ελαιοκομικές περιφέρειες της χώρας, έχουν δημιουργηθεί δύο είδη ζημιών:
α) Ποσοτικές ζημιές:
Η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25 - 40 % και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά. Με βάση αυτά τα στοιχεία οι ελαιοκομικοί συνεταιρισμοί μέλη μας εκτιμούν πως η μείωση στο ελαιόλαδο θα ανέλθει σε 50 - 60.000 τόνους.
β) Ποιοτικές ζημιές:
Οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρότερο μέγεθος, ένεκα της αφυδάτωσης και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς, οι οποίες είναι σημαντικά μικρότερες.
Καθίσταται σαφές, πως πλέον οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής πλήττουν ανεπανόρθωτα τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις με επακόλουθο τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω δυσμενή δεδομένα, όπως διαμορφώθηκαν για τους καλλιεργητές ελιάς, κρίνεται αναγκαία η αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης των ζημιών που έχουν προκληθεί.
Τέλος, είναι απαραίτητη η οικονομική ενίσχυση και η υποστήριξη των παραγωγών, ώστε να υπάρξει αντιστάθμιση στην απώλεια του εισοδήματος τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν απρόσκοπτα την παραγωγική τους δραστηριότητα.
Το τέλος της πρώτης εβδομάδας του Νοεμβρίου σηματοδότησε πτώση των τιμών του ελαιολάδου στην χώρα μας.
Αυτό αν και είναι φάνερο πως από την αγορά λείπουν ποσότητες και η έλλειψη αυτή θα συνεχιστεί και την επόμενη ελαιοκομική περίοδο. Και επειδή δεν έχουμε ελαιόλαδα ίσως κάποιοι σχεδιάζουν να κάνουν εισαγωγές ελαιολάδου από Τουρκία, με φετινή παραγωγή γύρω στους 400.000 τόνους (έχει συμβεί και σε άλλα προϊόντα και κάνουμε παράλληλα και μια ελληνοποίηση να μην το λέμε τουρκικό).
Η προσπάθεια της εγχώριας αγοράς είναι να πέσει η τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο στα 5 ευρώ το κιλό και ήδη έχουν αρχίσει να μιλάνε για αυτή την τιμή οι γνωστοί «αναλυτές» του κλάδου.
Το εξαγωγικό εμπόριο στην χώρα μας έχει εδώ και χρόνια σχεδιαστεί για να στηρίζει τα συμφέροντα των Ιταλών αγοραστών και όχι των Ελλήνων παραγωγών.
Η πτώση τιμών παραγωγού γίνεται με τη δικαιολογία της μείωσης των τιμών στην λιανική αγορά. Βέβαια με αυτή την πολιτική τιμών που ακολουθούν στην χώρα μας υποβιβάζουν το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στην κατηγορία του λαδιού.
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει η κυβέρνηση, η αύξηση του πληθωρισμού στα τρόφιμα προέρχεται κυρίως από την υψηλή τιμή που έχει στο ράφι το ελαιόλαδο. Οπότε αν πέσουν οι τιμές του ελαιολάδου θα έχουμε και πτώση του πληθωρισμού και θα ανασάνει ο καταναλωτής, λέει το κυβερνητικό αφήγημα.
Παρατηρητήριο Τιμών κάνει η ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Αγοράς Ελαιολάδου και Επιτραπέζιων Ελιών ξεκίνησε, στις 11/11/2024, στις Βρυξέλλες, σηματοδοτώντας ένα ορόσημο στις προσπάθειες της Επιτροπής για την προώθηση της διαφάνειας της αγοράς και της συνεργασίας στον τομέα της ελιάς.
Στόχος του παρατηρητηρίου είναι να παράσχει στους τομείς του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών μεγαλύτερη διαφάνεια μέσω της έγκαιρης διάδοσης των στοιχείων της αγοράς και της βραχυπρόθεσμης ανάλυσης.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Αγοράς Ελαιολάδου και Επιτραπέζιων Ελιών θα χρησιμεύσει ως πλατφόρμα συζήτησης και συνεργασίας μεταξύ εμπειρογνωμόνων που εκπροσωπούν ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, από τους παραγωγούς έως τους εξαγωγείς.
Το νέο αυτό παρατηρητήριο θα διαμορφωθεί σύμφωνα με τα ήδη υφιστάμενα παρατηρητήρια της αγοράς για διάφορους γεωργικούς τομείς, ιδίως το γάλα, τις καλλιέργειες και τα οπωροκηπευτικά. Με τη συλλογή και την αξιολόγηση των δεδομένων της αγοράς και των στατιστικών στοιχείων, το παρατηρητήριο θα συντάσσει εκθέσεις και θα παρέχει πληροφορίες για την αγορά προσβάσιμες σε όλους.
Δεδομένου ότι η παραγωγή ελαιολάδου της ΕΕ διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά, η έναρξη λειτουργίας του παρατηρητηρίου σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο ενημερωμένη και προορατική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του τομέα.
Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μέρος των ευρύτερων προσπαθειών της Επιτροπής για την προώθηση της διαφάνειας της αγοράς και της συνεργασίας στον γεωργικό τομέα, συμβάλλοντας τελικά σε έναν πιο ισχυρό και ανθεκτικό ελαιοκομικό τομέα.
Το ερώτημα είναι τι στοιχεία θα έχει το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την χώρα μας, όταν δεν ξέρουμε ούτε την ποσότητα που παράγουμε ούτε τον ρυθμό πωλήσεων σε μηνιαία βάση που κάνουμε αλλά ούτε τα αποθέματα που έχουμε. Αντίστοιχα Παρατηρητήρια Τιμών έχει δημιουργήσει η ΕΕ και για άλλα προϊόντα, που όμως δεν δίνουν καμιά ουσιαστική ενημέρωση.
Πατήστε εδώ για το Παρατηρητήριο Τιμών
Ζεσταίνεται η αγορά μιας και ξεκίνησαν ξανά οι δημοπρασίες ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ αρχίζει να μπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς η φετινή συγκομιδή ελαιοκάρπου.
Ο Αγροτικός Ελαιοκομικός Συνεταιρισμός Ζάκρου ανακοίνωσε ότι προκηρύσσει δημοπρασία για την πώληση 20 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου, περσινής εσοδείας (2023-2024) και οξύτητας 0,5.
Η κατάθεση προσφορών πρέπει να γίνει έως την Πέμπτη (14/11/2024).
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Κεκερίδης, «από σήμερα ξεκινά η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην περιοχή μας. Οι περισσότεροι ελαιώνες είναι αρδευόμενοι και αναμένεται να έχουμε συγκομιδή αν και θα είναι μειωμένη σε σχέση με την περσινή. Πάντως οι ξηρικοί ελαιώνες σε όλη την χώρα θα έχουν μειωμένη παραγωγή. Το ελαιόλαδο μας είναι καλής ποιότητας και ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου. Αναμένουμε να υπάρξει ζήτηση και περιμένουμε να δούμε τις προσφορές».
Κινητοποιήσεις ελαιοπαραγωγών Δυτικής Ελλάδας
Στην οργάνωση της πάλης και των διεκδικήσεών τους, με πολύμορφες δράσεις το επόμενο διάστημα, απέναντι στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τα οποία οξύνονται από την παρατεταμένη ανομβρία, προχωρούν Αγροτικοί Σύλλογοι και Ομοσπονδίες από τη Δυτική Ελλάδα που, το βράδυ του Σαββάτου (9 Νοεμβρίου), πραγματοποίησαν σύσκεψη στην Πάτρα.
Στο κάλεσμα των Αγροτικών Συλλόγων Καινούργιου Αιτωλοακαρνανίας, Πελοπίου και Ζαχάρως Ηλίας, Αιγίου «Μπακόπουλος - Ντρίνιας», καθώς και των τριών Ομοσπονδιών από τους τρεις νομούς, ανταποκρίθηκαν επιπλέον οι Σύλλογοι Ακτίου – Βόνιτσας, Αγρινίου, Κατούνας, Καρδαμά, Χειμαδιού – Σοπίου, Ξυλοκέρας, Αμαλιάδας, Ερυμάνθου, Ωλενίας, Ζακύνθου.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αιγίου «Μπακόπουλος-Ντρίνιας», ο Γιάννης Μποδιώτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής πραγματοποίησαν την συνάντηση γιατί θα πρέπει το κράτος να προχωρήσει στην στήριξη της ελαιοκαλλιέργειας.
Εδώ και χρόνια ζητάμε την αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ γιατί αν και πληρώνουν οι ελαιοπαραγωγοί ασφαλιστικές εισφορές δεν έχουν ποτέ αποζημιωθεί. Ο ΕΛΓΑ ασφαλίζει την ελιά για χαλάζι και ανεμοθύελλα. Οι περιοχές ελαιοκαλλιέργειας σπάνια έχουν χαλάζι και όποτε είχαμε ανεμοθύελλα δεν αποζημιωθήκαμε.
Η απώλεια της παραγωγής λόγω της ξηρασίας τελικά είναι μεγαλύτερη από τις αρχικές προβλέξεις που κάναμε το καλοκαίρι. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγω για μια απώλεια της τάξης του 80% μιας και οι περισσότεροι ελαιώνες στην περιοχή είναι ξηρικοί.
Οι βροχές ήρθαν πολύ αργά δεν θα βοηθήσουν την κατάσταση στην παραγωγή. Οι ελιές έχουν μόνο κουκούτσι και σάρκα αλλά καθόλου χυμό. Επίσης οι αρδευόμενοι ελαιώνες είχαν αύξηση του κόστους ρεύματος με τα συνεχόμενα ποτίσματα που αναγκάστηκαν να κάνουν οι παραγωγοί.
Θα προχωρήσουμε σε δυναμικές κινητοποιήσεις κάθε σύλλογος γιατί πρέπει να στηριχθεί η ελαιοκαλλιέργεια, αφού η σταφίδα στην περιοχή φάνηκε ότι δεν μπορεί να δώσει εισόδημα στον παραγωγό και την εγκαταλείπουμε».
Στην συνάντηση οι αγρότες αναφέρθηκαν στις χαμηλές τιμές κάτω του κόστους παραγωγής κυρίως στη βρώσιμη ελιά.
Ο Γιάννης Καρναβιάς, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Αιτωλοακαρνανίας, αναφέρθηκε στο τεράστιο κόστος παραγωγής, «με τα λιπάσματα και τα εφόδια να έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια», καθώς και στις ασθένειες, όπως ο δάκος κ.α. «που απειλούν την παραγωγή και απαιτούν νέα μεγαλύτερα έξοδα, μιας και το κράτος δεν μας προστατεύει επαρκώς». Ακόμη αναφέρθηκε στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ «που έφτιαξαν όλες οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, όπου είτε παίρνουμε ελάχιστα από μια καταστροφή όπως το χαλάζι είτε καθόλου όπως πέρυσι με την ακαρπία». Τέλος τονίσε την έλλειψη αρδευτικού δικτύου, που σε συνδυασμό με την ξηρασία, δημιουργεί υποβάθμιση της παραγωγής.
«Ακόμα και όταν η τιμή των προϊόντων είναι καλύτερη, έστω και προσωρινά, κερδισμένοι πάντα βγαίνουν οι εμποροβιομήχανοι. Από τις εξαγωγές που κάνουν, από την πώληση του λαδιού στα ράφια των σουπερμάρκετ όπου οι εργαζόμενοι τελικά το αγοράζουν σε διπλάσια και τριπλάσια τιμή. Ακόμα και από την εκμετάλλευση του πυρήνα της ελιάς που μας ανήκει, οι εμποροβιομήχανοι βγάζουν κέρδος», σημείωσε.
Μετά από εισήγηση των διοργανωτών, αποφασίστηκε να οριστεί ως ημέρα δράσης η Πέμπτη (14 Νοέμβρη), με συγκεντρώσεις στα κατά τόπους γραφεία του ΕΛΓΑ. Επίσης, θα συμμετάσχουν μαζικά με τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα στις απεργιακές συγκεντρώσεις την ημέρα της πανελλαδικής, πανεργατικής απεργίας στις 20 Νοεμβρίου, ενώ θα γίνουν συλλαλητήρια στις 29 του μήνα σε κάθε νομό της Δυτικής Ελλάδας.
Η ξηρασία έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ελαιοκαλλιέργεια της χώρας με απώλειες παραγωγής ειδικά σε ξηρικούς ελαιώνες.
Πάντως αναμένονται προβλήματα και στην παραγωγή ελαιολάδου της επόμενης χρονιάς, λόγω της αφυδάτωσης των ελαιόδεντρων που έχουν υποστεί από την ανομβρία και τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.
Επίσης οι παραγωγοί φοβούνται για το φυτικό κεφάλαιο γιατί αρχίζουν να ξεραίνονται τα δέντρα, ενώ στις γεωτρήσεις έχει αρχίσει να μειώνεται σε επικίνδυνο βαθμό η στάθμη των υδάτων μετά από τόσο συχνά ποτίσματα.
Από την άλλη το εμπόριο προσπαθεί να αγοράσει με μειωμένες τιμές και ήδη σε κάποιες περιοχές η τιμή παραγωγού έπεσε κάτω από τα 6 ευρώ.
Οι ελαιοπαραγωγοί όμως δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένοι να πουλήσουν σε χαμηλή τιμή την σοδειά τους σε μια χρονιά που έκαναν έξοδα λόγω της υψηλής περσινής τιμής. Οι πωλήσεις έχουν παγώσει και υπάρχει πρόβλημα με τους παραγωγούς που δεν έχουν ρευστότητα για να πληρώσουν τα εργατικά έξοδα για την συγκομιδή.
Ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Χανδρινού από την Μεσσηνία, η κατάσταση στο δήμο Πύλου - Νέστορος είναι τραγική. Οι ξηρικοί ελαιώνες έχουν μεγάλη απώλεια παραγωγής. Από την άλλη το εμπόριο αυτή την εποχή αγοράζει με τιμή παραγωγού από 5,80 έως 6 ευρώ το κιλό.
Η μείωση της παραγωγής και η χαμηλή τιμή κάνει ασύμφορη την συγκομιδή. Και μάλιστα όταν έχουμε μεροκάματα 40 έως 60 ευρώ. Πολλοί ελαιώνες δεν συμφέρει να συγκομιστούν στην περιοχή της Μεσσηνίας».
Σοβαρά προβλήματα λόγω της ξηρασίας έχουμε και στους ελαιώνες της Σάμου. Ο κ. Γιώργος Λάφης, πρόεδρος στον Πανσαμιακό Αγροτικό Σύλλογο, ζητάει άμεση αποζημίωση για τους ελαιοπαραγωγούς της Σάμου λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και ξηρασίας. Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο, το 80% των ελαιώνων στην Σάμο είναι ξηρικοί. Από τον περασμένο Μάρτιο έχει να βρέξει στο νησί.
Η μείωση της παραγωγής είναι μεγάλη και είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μετά την περσινή ακαρπία.
Βρισκόμαστε στην έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου του 2024-2025 με την ελαιοκαλλιέργεια, μία από τις σημαντικότερες καλλιέργειες στη χώρα μας και στο νησί μας, να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες. Συγκεκριμένα, καταστροφή της σοδειάς, καρπόπτωση, διαλυμένος καρπός, μεγάλες ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο με ότι αυτό συνεπάγεται για τη μείωση του εισοδήματός μας.
Οι καιρικές συνθήκες κατά την περίοδο της ανθοφορίας και της καρποδεσίας, όσο και η έλλειψη νερού, λειτούργησαν αρνητικά σαν καταλύτης για την καταστροφή αυτή.
Την ίδια ώρα όμως, οι αγρότες ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνώντων και τοπικών αρχόντων (περιφέρεια, δήμος) για την έλλειψη των απαραίτητων υποδομών άρδευσης, που θα προλάμβαναν αυτή την κατάσταση.
Αναφερόμαστε επίσης στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ όπου δεν καλύπτει ασφαλιστικά το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ζητάμε:
- Άμεση καταγραφή των ζημιών στην ελαιοπαραγωγή
- Άμεση αποζημίωση για τις καταστροφές στην ελαιοκαλλιέργεια στο νησί της Σάμου
- Να αλλάξει ο αναχρονιστικός κανονισμός του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτεται το σύνολο των ζημιών στο 100%, από όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις αρρώστιες με την απαραίτητη κρατική χρηματοδότηση και την ταυτόχρονη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους βιοπαλαιστές αγρότες.
- Να προχωρήσουν άμεσα, με κρατική ευθύνη και χρηματοδότηση, όλα τα αναγκαία αρδευτικά έργα υποδομής».
Απογοήτευση υπάρχει φέτος στους παραγωγούς της Λέσβου, που περίμεναν μια καλή παραγωγή αλλά οι καιρικές συνθήκες διέψευσαν τις προβλέψεις τους. Ο κ. Στρατής Ψαριανός, μέλος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Παλαιοκήπου Α' από την Λέσβο, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είχαμε μια πολύ καλή ανθοφορία και καρπόδεση.
Αναμέναμε μια καλή παραγωγή στην Λέσβο. Ωστόσο η ξηρασία και οι παρατεταμένοι καύσωνες έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην παραγωγή των ξηρικών ελαιώνων σε όλο το νησί. Υπάρχουν ακόμη δέντρα που έχουν ξεραθεί. Και δεν φαίνεται ότι θα έχουμε βροχές μέσα στο Νοέμβριο κάτι που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση.
Ξεκίνησαν να συγκομίζουν στην περιοχή αλλά είναι ακόμη μικρές οι ποσότητες. Η τιμή που έδωσαν αρχικά οι έμποροι για τα παρθένα ελαιόλαδα με οξύτητα ενός βαθμού (άσσος) είναι στα 6 ευρώ το κιλό. Στην συνέχεια όμως έχει παγώσει η αγορά και περιμένουν να δουν τι θα γίνει με την φετινή παραγωγή της Ισπανίας.
Πάντως για το πρόβλημα της ξηρασίας, που φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουμε και τα επόμενα χρόνια, τα δέντρα χρειάζονται ένα σωστό κλάδεμα».
Υπόμνημα ΣΕΔΗΚ
Υπόμνημα έστειλε ο ΣΕΔΗΚ προς το ΥπΑΑΤ με το οποίο ζητά αποζημιώσεις απωλειών ελαιοπαραγωγής από ανομβρία και καύσωνες. Συγκεκριμένα το υπόμνημα αναφέρει τα εξής:
Μετά το ιστορικό χαμηλό των 52.000 τόνων, το όποιο σημείωσε η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης την περσινή χρονιά, δυστυχώς έρχεται και δεύτερο, πιθανότατα χαμηλότερο από περσινό, κατά την τρέχουσα περίοδο. Βασική αιτία και των ζημιών αυτών είναι η ασυνήθιστη ανομβρία και οι παρατεταμένοι καύσωνες, που έπληξαν φέτος την Κρητη κατά τις περιόδους της Άνοιξης και του Φθινοπώρου οι οποίες συμπίπτουν με τις πλέον ευαίσθητες για την ελαιοκαλλιέργεια φάσεις της άνθησης - καρπόδεσης η πρώτη και της ελαίωσης του καρπού η δεύτερη.
Ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) με το αρ.πρ. 53/24-7-2024 Υπόμνημα που έχει προ μηνών υποβάλλει στο Υπουργείο σας, σας εξέθεσε ήδη τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στην ελαιοπαραγωγή του νησιού από τις ζημιές στην άνθηση - καρπόδεση κατά την περασμένη Άνοιξη.
Ωστόσο, στην συνέχεια, λόγω των θερινών καυσώνων και της παρατεταμένης ανομβρίας του φετινού Φθινόπωρου, προκλήθηκε και νέα δραματική καταστροφή της ήδη χαμηλής ηρτημένης ελαιοπαραγωγής, αλλά και μόνιμη μάρανση και ξήρανση των ιδίων των ελαιοδέντρων αρκετών ελαιώνων του νησιού, η έκταση και ένταση των οποίων μπορεί να εκτιμηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥπΑΑΤ και του ΕΛΓΑ.
Μετά από αυτά το Δ.Σ. του ΣΕΔΗΚ, κατά την συνεδρίαση του της 1/11/2024, αποφάσισε ομόφωνα όπως επαναφέρει το θέμα των δραματικών καταστροφών της φετινής ελαιοπαραγωγής του νησιού, με την παράκληση όπως αυτή την φορά το εξετάσετε με την δέουσα προσοχή λαμβάνοντας υπόψη τα εξής:
1. H ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη, που αποτελούσε διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, με τα αλλεπάλληλα ισχυρά πλήγματα που δέχεται τελευταία από ακραίες καιρικές συνθήκες, οδεύει ήδη σε μη αντιστρεπτή κατάρρευση.
2. Οι απώλειες της τάξεως του 40% σε σχέση με τον μέσο όρο που προκλήθηκαν στην περσινή ελαιοπαραγωγή αλλα και οι απώλειες παρόμοιου ύψους που ήδη δέχεται η ερχόμενη ελαιοπαραγωγή λόγω συνθηκών ακραίας ανομβρίας και παρατεταμένων καυσώνων έχει φέρει σε δραματική κατάσταση μεγάλο μέρος των ελαιοπαραγωγών της Κρήτης
3. Οι ζημιές που προκλήθηκαν στην ελαιοπαραγωγή κατά την φετινή και περσινή Άνοιξη, όπως και οι παρόμοιες ζημίες του 2013/14 και 2016/17, για τις οποίες έγιναν σχετικά υπομνήματα, δεν αποζημιώθηκαν γιατί θεωρήθηκαν ως υπαγόμενες στις εξαιρέσεις του άρθρου 6, παρ. 4. του Κανονισμού ΕΛΓΑ (Απ. 157502/27-7-2011), σύμφωνα με το οποίο δεν αποζημιώνονται «ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια πριν από το δέσιμο του καρπού, εκτός του παγετού στα καρποφόρα δέντρα»
4. Οι πρόσφατες καταστροφές, που προκλήθηκαν κατά το τρέχον Φθινόπωρο και επομένως «μετά το δέσιμο του καρπού», από τους έντονους καύσωνες και την παρατεταμένη ανομβρία, από διάφορα δημοσιεύματα, διαφαίνεται ότι και πάλι θα υπαχθούν στις εξαιρέσεις του άρθρου 6 του Καν. ΕΛΓΑ (Απ. 157502/27-7-2011) και θα θεωρηθούν ως μη αποζημιώσιμες.
Κύριε Υπουργέ και κύριε Πρόεδρε του ΕΛΓΑ
Μετά από αυτά, όπως και με παλαιότερα υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ (αρ.πρ.34/15-07-2013, αρ.27/27-7-2020 και αρ. 53/24-7-2024) έχουμε τεκμηριώσει, οι προβλέψεις του Κανονισμού του ΕΛΓΑ για τις ελιές είναι φανερό ότι δεν έχουν ούτε επιστημονική, ούτε λογική,ούτε ηθική βάση.
Και δεν έχουν επιστημονική βάση γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι τα άνθη ή και οι νεοδημιουργηθέντες μικροί καρποί, δεν αποτελούν μέρος και μάλιστα βασικό της ερχομένης παραγωγής και επομένως η καταστροφή τους από καιρικά αίτια ανομβρία η και ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, αποτελεί στάδιο που πρέπει να υπαχθεί στα μη αποζημιώσιμα αίτια!
Όμως δεν έχουν ούτε λογική βάση, αφού ζημιές στα ίδια βλαστικά στάδια (προ της καρπόδεσης) όταν προκαλούνται από παγετό καλύπτονται ασφαλιστικά!
Επομένως υπάρχει λογική αντίφαση ως προς την αξιολόγηση των αιτίων.
Αλλά δεν έχουν ούτε ηθική βάση όταν είναι γνωστό ότι οι ελαιοκαλλιεργητές, που αποτελούν το 38% των εκμεταλλεύσεων της χώρας και με τις εισφορές που καταβάλλουν καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, σχεδόν ποτέ δεν τυγχάνουν αποζημιώσεων
ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι φανερό ότι πρέπει επιτέλους να δρομολογηθούν τα έξης:
(α) Άμεση έναρξη διαδικασιών χορήγησης αποζημιώσεων για τις ζημιές που προκλήθηκαν κατά φετινή ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από ακραίες συνθήκες ανομβρίας και υψηλών θερμοκρασιών, είτε με άμεση τροποποίηση του Κανονισμού ΕΛΓΑ, είτε από πιστώσεις «de minimiς», ή σε έσχατη περίπτωση από Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΠΣΕΑ).
(β) Τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές που μπορούν να προκληθούν στην ελαιοπαραγωγή από ακραία και ασυνήθιστα καιρικά αίτια, τα οποία δεν μπορούν να προληφθούν ή αποτραπούν από τους παραγωγούς.
Ειδικότερα, για τις ζημιές από καύσωνες, πρέπει να ισχύουν ότι και για τις ζημιές από παγετούς, με σχετική τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4 και απάλειψη από το άρθρο 3, παρ. 8 ε, του χαρακτηρισμού ως ζημιών από καύσωνες εκείνων που συμβαίνουν «από καταγεγραμμένες θερμοκρασίες άνω 40 βαθμών».
Και αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι ζημιές από καύσωνες συμβαίνουν μόνο υπό θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, αφού είναι γνωστό ότι ζημιές από αφυδάτωση ανθέων η καρπών μπορούν να συμβούν και υπό χαμηλότερες θερμοκρασίες εάν αυτές συνοδεύονται από ξηρούς θερμούς ανέμους.
Η πρόσφατη πληρωμή της προκαταβολής της βασικής που έκανε ο ΟΠΕΚΕΠΕ εξελίχθηκε σε φιλοδώρημα για τους ελαιοπαραγωγούς.
Αυτό έφερε μεγαλύτερη οικονομική πίεση φέτος, που είναι μια χρονιά με αυξημένο κόστος στους αρδευόμενους ελαιώνες, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολο να αντέξει ο ελαιοπαραγωγός.
Οι τιµές παραγωγού είναι βέβαιο ότι θα καθοριστούν από την πραγµατική προσφορά και την πραγµατική ζήτηση, που θα διαµορφωθούν σε κάθε περίοδο και σε κάθε περιοχή.
Ένας σημαντικός παράγοντας που θα επηρεάσει την τιμή του ελαιολάδου είναι η κατανάλωση. Μέχρι σήμερα όμως οι καταναλωτές αγοράζουν στις περσινές υψηλές υψηλές τιμές.
Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, η αγορά αυτή την στιγμή θέλει να ρίξει την τιμή παραγωγού στα 6 ευρώ το κιλό. Μάλιστα υπάρχουν πληροφορίες ότι έμποροι προσπαθούν να χαλάσουν προηγούμενες εμπορικές συμφωνίες που ήταν στα 7 ευρώ για να μειώσουν την τιμή.
Από την άλλη η Κρήτη, που είναι η περιφέρεια με τη μεγαλύτερη παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα, αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα ξηρασίας. Οι αρχικές εκτιμήσεις για την φετινή χρονιά (2024-2025) έκαναν λόγο για παραγωγή 70 με 80 χιλιάδες τόνους ελαιολάδου, όμως όσο περνούν οι εβδομάδες και δε βρέχει οι προσδοκίες μειώνονται.
Μάλιστα στην Κρήτη, όπως και στην Μεσσηνία, γίνονται συσκέψεις για το φαινόμενο της λειψυδρίας και την αποτίμηση των προβλημάτων που έχουν προκύψει από την ξήρανση των ελαιοδένδρων.
Στην Μεσσηνία οι ελάχιστες χειμερινές βροχές συνδυαστικά με τους παρατεταμένους θερινούς καύσωνες και την συνεχιζόμενη ανομβρία έχουν δημιουργήσει μεγάλες ζημιές στην παραγωγή. Πολλά αγροτεμάχια δεν θα συγκομιστούν, εφόσον η ζημιά είναι 100% και σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ομάδας Παραγωγών Νηλέας, η μέση απώλεια παραγωγής ξεπερνά το 50% ως την ώρα, και είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί αν δεν έχουμε γρήγορα βροχές.
Στην Λακωνία κλιμάκιο στελεχών του ΕΛΓΑ βρέθηκε σε περιοχές του Δήμου Μονεμβασίας, προκειμένου να διαπιστώσουν την έκταση του προβλήματος στον ελαιόκαρπο εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας. Ξεκίνησαν από Ζάρακα και την επόμενη εβδομάδα σύμφωνα με ενημέρωσή μου, θα επισκεφθούν περιοχές του Δήμου Σπάρτης. Το φαινόμενο είναι πρωτόγνωρο και είναι απόλυτη ανάγκη να υπάρξει τρόπος στήριξης, τονίζουν οι ελαιοπαραγωγοί.
Απώλεια παραγωγής πάνω από 30% έχουμε και τον ελαιώνα της Λέσβου, ενώ στις ορεινές περιοχές του νησιού η μείωση φτάνει έως και στο 50%.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Μύρων Χιλετζάκης, πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ στο τμήμα των μικρών συνεταιρισμών, «η κατάσταση στην ελαιοκαλλιέργεια σε όλη την χώρα που έχω εικόνα είναι πολύ άσχημη λόγω της συνεχόμενης ξηρασίας.
Σε αυτοψία που πρόσφατα κάναμε στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Κρήτης, διαπιστώθηκε το σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας που πλήττει κυρίως το Λασίθι και το Ηράκλειο και έχει δημιουργήσει έντονο υδατικό στρες σε χιλιάδες ελαιόδενδρα, ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν αρδεύονται. Το πρωτόγνωρο φαινόμενο εκδηλώνεται στην καλύτερη περίπτωση με συρρίκνωση του ελαιοκάρπου, ενώ παρατηρείται καρπόπτωση και κυρίως εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών.
Σήμερα βρέθηκα στην Χαλκιδική όπου είδα και εδώ σοβαρά προβλήματα με την Κρήτη. Ακόμη και σε αρδευόμενους ελαιώνες επειδή έχει στεγνώσει το χώμα και αφυδατώνονται πολύ γρήγορα οι ελιές.
Αν δεν έχουμε βροχοπτώσεις τις επόμενες ημέρες θα έχει προβλήματα και η ποιότητα του ελαιολάδου. Όλη η διεθνή βιβλιογραφία λέει ότι δεν πρέπει να κάνουμε συγκομιδή σε αφυδατωμένα ελαιόδεντρα.
Μπορεί όμως σε όλη την χώρα να έχουμε απώλεια παραγωγής αλλά στην Κρήτη έχουμε τώρα απώλεια φυτικού κεφαλαίου.
Θα πρέπει να προσέξουν οι ελαιοπαραγωγοί τι κλάδεμα θα κάνουν τον χειμώνα. Στην Ανδαλουσία που αντιμετώπισαν σοβαρό πρόβλημα ξηρασίας έκαναν «κλάδεμα ανανέωσης». Αφαιρούμε τα ξερά ή διασταυρούμενα κλαδιά και μειώνουμε στο μισό το μήκος των δευτερογενών βραχιόνων. Όσα ελαιόδεντρα κλαδεύτηκαν με αυτό τον τρόπο έδωσαν καρπό μετά από 4 χρόνια, ενώ τα υπόλοιπα θέλουν ακόμη και 10 χρόνια για να γίνουν παραγωγικά.
Πάντως η κατάσταση είναι πολύ κρίσιμη φέτος για την ελαιοκαλλιέργεια στην χώρα μας. Εκτιμώ ότι οι αποδόσεις στους ξηρικούς ελαιώνες θα κυμανθούν 10 προς 1. Οι ελαιοπαραγωγοί πρέπει άμεσα να στηριχτούν οικονομικά από την πολιτεία γιατί αν δεν γίνει αυτό θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την καλλιέργεια».
Οι βροχοπτώσεις, από τη θεομηνία που σάρωσε την Ισπανία, «αν και ευπρόσδεκτες» για τις ελιές έχουν παραλύσει την συγκομιδή του ελαιοκάρπου, αναφέρουν οι συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας.
Όπως επισήμανε σε δηλώσεις του ο κ. Álvaro Olavarría, διευθυντής του ελαιουργικού συνεταιρισμού Oleoestepa, στην Ανδαλουσία της Ισπανίας, αναμένεται μια βραχυπρόθεσμη αύξηση των τιμών ελαιολάδου λόγω της διακοπής της συγκομιδής εξαιτίας των προβλημάτων από την πρόσφατη θεομηνία. Τα ελαιοτριβεία δεν μπορούν να λειτουργήσουν κάτω από αυτές τις συνθήκες και δημιουργείται πρόβλημα στην παραγωγή ελαιολάδου.
Σε μια αγορά τόσο ευαίσθητη όσο αυτή του ελαιολάδου, οι άσχημες καιρικές συνθήκες επηρεάζουν άμεσα τις τιμές. Χωρίς βέβαια ακόμη να γνωρίζουμε τις ζημιές στην καλλιέργεια.
Θυμίζουμε ότι η φετινή ελαιοκομική περίοδος (2024-2025) στην Ισπανία ξεκίνησε με μόλις 186.304 τόνους αρχικά αποθέματα, δηλαδή τα πράγματα είναι οριακά.
Αυτό σημαίνει ότι εάν οι ελιές δεν μπορούν να συγκομιστούν για λίγες μόνο ημέρες, μπορεί να οδηγήσουν την μεταποίηση - που αυτή την στιγμή έχει λάδι μόνο για 30 ημέρες - να μείνει χωρίς προϊόν και θα μπορούσε να προκαλέσει ξανά άνοδο των τιμών».
Στην ανάλυσή του για την κατάσταση της αγοράς ελαιολάδου, ο κ. Olavarría τόνισε ότι οι ισπανικές εξαγωγές μειώθηκαν, κατά 30%, από 1.073.000 τόνους που εξήχθησαν την εκστρατεία 2021/2022 στους 752.250 τόνους που εξήχθησαν το 2023-2024.
Από την άλλη οι εισαγωγές ελαιολάδου της περιόδου 2023-2024 ανήλθαν σε 246.200 τόνους, που είναι «η μεγαλύτερη ποσότητα που έχει εισαχθεί ποτέ στην Ισπανία», τόνισε ο κ. Álvaro Olavarría.
Μικρή μείωση της τιμής παραγωγού στο ελαιόλαδο είχαμε τις προηγούμενες ημέρες στην Ισπανία, ενώ σε αναζήτηση ελαιολάδου βρίσκονται οι Ιταλοί για να καλύψουν τις ανάγκες στις εξαγωγές τους. Επίσης ο ΑγροΤύπος σας παρουσιάζει τις τελευταίες προβλέψεις για την φετινή παραγωγή ελαιολάδου σε Πορτογαλία, Τυνησία, Τουρκία και Μαρόκο.
Ειδικότερα, στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 21 έως τις 27 Οκτωβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 6,59 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 6,20 και στο λαμπάντε 5,83 ευρώ το κιλό. Στην περίπτωση της πρώιμης ποικιλία Πικουάλ από την Jaén, στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 6,54 ευρώ το κιλό, στο παρθένο στα 6,18 και στο λαμπάντε στα 5,80 ευρώ το κιλό. Πάντως ακόμη η παραγωγή φρέσκου ελαιολάδου κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Από την άλλη στην Ιταλία την φετινή περίοδο προβλέπεται μια παραγωγή ελαιολάδου μειωμένη, κατά 32%, σε σχέση την περσινή. Ειδικά όμως στις μεγάλες ζώνες καλλιέργειας της νότιας Ιταλίας - κυρίως της Απουλίας - η μείωση ξεπερνά το 50% σε σχέση με πέρσι.
Σύμφωνα με όσα ανέφεραν στον ΑγροΤύπο γνώστες της αγοράς, η Ιταλία χρειάζεται γύρω στους 300.000 τόνους για να καλύψει τις φετινές της ανάγκες, με ένα απόθεμα της τάξης των 20.000 τόνων. Η εξαγωγή έχει ανάγκη μιας ποσότητα 1.000.000 τόνων ελαιολάδου για να καλύψει τις παραγγελίες της. Αυτή την ποσότητα θα πρέπει να την βρει από εισαγωγές.
Στην Πορτογαλία οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια φετινή παραγωγή της τάξης των 170.000 έως 200.000 τόνους, αυξημένη σε σχέση με πέρσι αλλά πολύ κάτω από το ρεκόρ της περιόδου 2019/2020. Υπάρχουν στην παραγωγή προβλήματα από δακοπροσβολές και μειωμένες αποδόσεις.
Στην Τυνησία η παραγωγή ελαιολάδου, σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις της κυβέρνησης, αναμένεται να φτάσει τους 340.000 τόνους την περίοδο 2024/2025. Στην χώρα η ετήσια κατανάλωση ελαιολάδου υπολογίζεται σε 30.000 τόνους. Αυτό θα επιτρέψει τη διάθεση περίπου 310.000 τόνων ελαιολάδου στη διεθνή αγορά
Στην Τουρκία ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιολάδου (UZZK) Δρ. Μουσταφά Ταν ανακοίνωσε ότι αναμένεται μια παραγωγή στην χώρα του της τάξης των 475.000 τόνων ελαιόλαδου την σεζόν 2024-2025. Επίσης λόγω των περιορισμών στις εξαγωγές ελαιολάδου, που είχε επιβάλλει την περσινή περίοδο, υπάρχει ένα απόθεμα της τάξης των 100.000 τόνων. Να θυμίσουμε ότι μετά από πιέσεις της τουρκικής μεταποίησης το υπουργείο Εμπορίου της χώρας έδωσε 50 χιλιάδες τόνους ποσόστωσης στους Τούρκους εξαγωγείς ελαιολάδου, για να καλύψουν τις ανάγκες τους μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2024.
Οι υψηλές θερμοκρασίες δημιούργησαν προβλήματα στο Μαρόκο, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για μια παραγωγή το 2024/2025 της τάξης των 60.000 έως 80.000 τόνων, που αντιπροσωπεύει πτώση 45 έως 60% σε σύγκριση με την παραγωγή ενός κανονικού έτους.
Παραμένει σε υψηλά επίπεδα η τιμή ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ καλή εικόνα στις αποδόσεις στους αρδευόμενους ελαιώνες φαίνεται να έχει η δυτική Ελλάδα.
Στην Λακωνία είχαμε τις πρώτες εμπορικές συμφωνίες για πωλήσεις δύο βυτίων στα 10,20 ευρώ το κιλό, που έκανε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων, ενώ ιδιωτικά ελαιοτριβεία της περιοχής δίνουν για καλή ποιότητα έξτρα παρθένου στα 10,30 ευρώ.
Στην Μεσσηνία ακόμη δεν έχουμε κάποια εμπορική συμφωνία για φετινό ελαιόλαδο αλλά οι έμποροι μιλάνε για τιμές γύρω στα 7 ευρώ το κιλό. Στο μεταξύ έχει ξεκινήσει η συγκομιδή της ποικιλίας Κορωνέικη, με την πρώτη εικόνα να δείχνει ότι έχουμε καλές αποδόσεις (18-20%) για τους αρδευόμενους ελαιώνες. Στους ξηρικούς η κατάσταση είναι πολύ άσχημη και δύσκολα θα γίνει συγκομιδή.
Πολλά προβλήματα από την ανομβρία φαίνεται αντιμετωπίζουν οι ελαιώνες της Κρήτης, ενώ η συγκομιδή αναμένεται να ξεκινήσει από Νοέμβριο.
Στην Ισπανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 7 έως τις 13 Οκτωβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 6,94 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 6,5 και στο lampante 5,8 ευρώ το κιλό. Στην περίπτωση της πρώιμης ποικιλία Πικουάλ από την Jaén, στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ήταν στα 6,83 ευρώ το κιλό, στο παρθένο στα 6,5 και στο λαμπάντε στα 6 ευρώ το κιλό.
Στην Ιταλία, την προηγούμενη εβδομάδα οι τιμές για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κυμάνθηκαν μεταξύ 8 ευρώ/κιλό έως 9,20 ευρώ/κιλό
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC), στην Πορτογαλία η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιολάδου είναι στα 7,5 ευρώ το κιλό.
Σε σταθερά επίπεδα παραμένει η τιμή του έξτρα παρθένου στην Τυνησία, από την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου του 2024, η οποία κυμαίνται στα 7,53 ευρώ το κιλό.
Συνεχίστηκαν οι εξαγωγές ισπανικού ελαιολάδου τον Σεπτέμβριο και τελικά έμειναν και αποθέματα για τη νέα περίοδο, ενώ κάποιες μικρές ποσότητες φετινής επιτραπέζιας ελιάς πήγαν για ελαιοποίηση.
Συγκεκριμένα η ισπανική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ελέγχου Τροφίμων (AICA) έδωσε στη δημοσιότητα τα τελικά στοιχεία της αγοράς ελαιολάδου, που αντιστοιχούν στον μήνα Σεπτέμβριο, τα οποία αναδεικνύουν μια εξαγωγή της 86.847 τόνων (χωρίς να περιλαμβάνονται οι εισαγωγές).
«Με αυτά τα δεδομένα ολοκληρώνεται η εκστρατεία της εμπορικής περιόδου 2023/2024 και στο τέλος θα έχουμε ένα απόθεμα 186.303 τόνων, που είναι αυτό που είχαμε προβλέψει», δηλώνει ο διευθυντής της ASAJA-Jaén, Luis Carlos Valero. Μάλιστα επισημαίνει ότι τον Σεπτέμβριο πήγαν για ελαιοποίηση μικρά μεγέθη επιτραπέζιων ελιών και είχαμε μια παραγωγή νέας εσοδείας ελαιολάδου της τάξης των 1.422 τόνων.
Όσον αφορά τα αποθέματα, από τους 186.303 τόνους, οι 77.489 τόνοι βρίσκονται σε ελαιοτριβεία. 107.841 στα συσκευαστήρια και 970 τόνοι τα κοινοτικά αποθέματα (Olivarero Communal Heritage).
Σε νέα συμπληρωματική πώληση, ενός ακόμη βυτίου αγουρέλαιου, εσοδείας 2024-2025, από την ποικιλία της Αθηνοελιάς, προχώρησε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων στην Λακωνία.
Θυμίζουμε ότι στις 5 Οκτωβρίου έγινε η πρώτη δημοπρασία της νέας ελαιοκομικής περιόδου, με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Αγίων Αποστόλων της Λακωνίας να προχωρά στην πώληση ενός βυτίου αγουρέλαιου, εσοδείας 2024-2025, στην ασύλληπτη για τα σημερινά δεδομένα τιμή των 10,20 ευρώ/κιλό.
«Ο Ιταλός έμπορος όμως επανήλθε τις επόμενες ημέρες και ζήτησε ακόμη ένα βυτίο στην ίδια τιμή (10,20 ευρώ το κιλό)», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων, Παναγιώτης Μπατσάκης.
Και προσθέτει: «Έτσι συνολικά ο συνεταιρισμός πούλησε 51 - 53 τόνους εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου φετινής εσοδείας στην τιμή των 10,20 ευρώ/κιλό. Το πρώτο βυτίο έχει ήδη φύγει και το δεύτερο βυτίο αναμένεται να αναχωρήσει μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Η συγκομιδή του ελαιόκαρπου πάντως συνεχίζεται στην περιοχή. Η έλλειψη προσβολών από δάκο και οι ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες συνέβαλαν στην παραγωγή ελαιολάδου υψηλής ποιότητας».
Να θυμήσουμε ότι πέρσι, στις 16 Οκτωβρίου, ο συνεταιρισμός είχε πουλήσεις ένα βυτίο (σχεδόν 26 τόνους) εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου οξύτητας (ποικιλίας Αθηνοελιάς) στην τιμή των τιμή των 9,25 ευρώ το κιλό.
Ανακοινώθηκε από το ΥπΑΑΤ η κατάταξη αιτούντων για την εφαρμογή της παρέμβασης Π2-47.2 «Επιχειρησιακά Προγράμματα Εργασίας Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ).
Στη δημοσίευση του προσωρινού πίνακα αποτελεσμάτων των δυνητικών δικαιούχων, καθώς και των απορριπτέων, της παρέμβασης Π2-47.2, η κατάταξη γίνεται κατά φθίνουσα σειρά βαθμολογίας, με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν από τις εκθέσεις αξιολόγησης - προέγκρισης.
Δείτε τον πίνακα αποτελεσμάτων κατάταξης (εδώ)
Στην συνέχεια έχουμε νέα απόφαση στην οποία γίνεται ο καθορισμός του συνολικού ποσού επιχορήγησης, των δικαιούχων και του ποσού ενίσχυσης ανά δικαιούχο, για την υλοποίηση της παρέμβασης.
Η συνολική δημόσια δαπάνη για την υλοποίηση προγραμμάτων δικαιούχων της Παρέμβασης Π2-47.2 «Επιχειρησιακά Προγράμματα Εργασίας Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) για την περίοδο 2024- 2027», καθορίστηκε για πόσο ύψους 49.016.017 ευρώ.
Η χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης αποτελεί σε κάποιες παρεμβάσεις το 75% και σε κάποιες παρεμβάσεις το 50% των επιλέξιμων δαπανών και μέχρι του ποσού των 40.520.261 ευρώ.
Η ενίσχυση αποτελεί σε κάποιες παρεμβάσεις το 12,5% και σε κάποιες παρεμβάσεις το 25% των επιλέξιμων δαπανών και μέχρι του ποσού των 8.495.756 ευρώ και βαρύνει τις πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του ΥπΑΑΤ.
Κάθε ΟΕΦ δύναται να λάβει προκαταβολή, το αργότερο έως 15 Οκτωβρίου 2024, κατόπιν αιτήματός της στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Στην ίδια απόφαση καθορίζεται το μέγιστο ύψος επιχορήγησης ανά δικαιούχο ΟΕΦ.
Δείτε τα ποσά ανά ανά δικαιούχο (εδώ)
Στις 5 Οκτωβρίου έγινε η πρώτη δημοπρασία της νέας ελαιοκομικής περιόδου, με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Αγίων Αποστόλων της Λακωνίας να προχωρά στην πώληση ενός βυτίου αγουρέλαιου εσοδείας 2024-2025 από την ποικιλία της Αθηνοελιάς.
Ο κ. Παναγιώτης Μπατσάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων, μετά από σκληρή διαπραγμάτευση κατάφερε να το πουλήσει σε ιταλική εταιρεία στην ασύλληπτη για τα σημερινά δεδομένα τιμή των 10,20 ευρώ/κιλό.
Την ίδια στιγμή το εμπόριο στην περιοχή της Νεάπολης έδινε για το φρέσκο αγουρέλαιο τιμή στα 8,5 ευρώ το κιλό, ενώ στην Μεσσηνία το έξτρα παρθένο από την ποικιλία της Μαυροελιάς ήταν στα 7 ευρώ το κιλό.
Να θυμίσουμε ότι την περσινή εμπορική περίοδο, η πρώτη πράξη από τον Συνεταιρισμό της Νεάπολης είχε γίνει, στις 16 Οκτωβρίου, στην τιμή των 9,25 ευρώ το κιλό, πάλι για ένα βυτίο.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του συνεταιρισμού αναφέρει: «Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων σας ενημερώνει πως προχώρησε στην πώληση ενός βυτίου εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου εσοδείας 2024-2025 στην τιμή των 10,20 €/κιλό. Ευχόμαστε σε όλους καλή ελαιοκομική περίοδο!».
Η ιστορία έχει δείξει πως η πρώτη αγοραπωλησία ελαιολάδου του Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων της Λακωνίας δείχνει μια τάση της αγοράς.
Πάντως η τιμή για τα ιταλικά δεδομένα φαίνεται λογική, αφού μιλάμε για ένα εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο. Να θυμίσουμε ότι πάνω από 9 ευρώ το κιλό παραμένει σταθερή η τιμή παραγωγού για το ελαιόλαδο στην Ιταλία το τελευταίο διάστημα, ανέφερε το Ινστιτούτο Ismea.
Οι επίσημες προβλέψεις για φέτος μιλάνε για μια μείωση της παραγωγής του ιταλικού ελαιολάδου κατά 32%.
Επίσης στην Ισπανία η συγκομιδή αναμένεται να ξεκινήσει από το Νοέμβριο, όμως οι μεγάλες ποσότητες ελαιοποίησης θα γίνονται κατά το Δεκέμβριο.
Όλο αυτό το διάστημα η ζήτηση για ελαιόλαδα στη διεθνή αγορά θα είναι μεγάλη.