Την κατάταξη του Εξαιρετικoύ Παρθένου Ελαιολάδου στην υψηλότερη κατηγορία διατροφικής επισήμανσης (κατηγορία Α ή πράσινη στο σύστημα NUTRI-SCORE) και τη ξεκάθαρη διαφοροποίησή του από τα άλλα επεξεργασμένα έλαια, όπως είναι τα σπορέλαια, τα ραφινέ ελαιόλαδα, ζητά ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης (ΣΕΚ).
Αυτό ανέφερε ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης κ. Εμμανουήλ Καρπαδάκης, μιλώντας στο 4ο Διεθνές Συμπόσιο, που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο του Yale, στη Ρώμη, με θέμα «Ελαιόλαδο & Υγεία».
Στο Συμπόσιο συμμετείχε ως προσκεκλημένος ομιλητής ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης, κος Εμμανουήλ Καρπαδάκης, ο οποίος παρουσίασε το σύστημα διατροφικής επισήμανσης NUTRI - SCORE και τα προβλήματα που επιφέρει με το ισχύον σύστημα αξιολόγησής του στα παραδοσιακά μας προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο, το μέλι κ.α.
Ο κ. Καρπαδάκης παρουσίασε τις προτάσεις που έχει καταθέσει ο ΣΕΚ, με τη στήριξη των φορέων του νησιού που συνυπογράφουν τις απόψεις του πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Το βασικότερο αίτημα του ΣΕΚ είναι η πιο δίκαιη και ωφέλιμη για τον καταναλωτή κατάταξη του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιολάδου στην υψηλότερη κατηγορία διατροφικής επισήμανσης (κατηγορία «Α» ή πράσινη στο σύστημα NUTRI - SCORE) και η ξεκάθαρη διαφοροποίησή του από άλλα επεξεργασμένα έλαια, όπως είναι τα σπορέλαια, τα ραφινέ ελαιόλαδα κ.α.
Η συγκεκριμένη πρόταση είναι σύμφωνη με την αντίστοιχη που κατέθεσε το Διεθνές Συμβούλιο Ελαίας (IOC) και θα πρέπει να ισχύσει και για άλλα φυσικά-μονοσυστατικά προϊόντα μας λόγω της αδιαμφισβήτητης διατροφικής τους υπεροχής όπως είναι το μέλι.
Υπενθυμίζουμε ότι ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης είναι ο πρώτος φορέας που ανέδειξε το συγκεκριμένο θέμα, με την αξιόπιστη ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων και οργανισμών, εντός και εκτός της χώρας μας, σχετικά με τα προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του συστήματος NUTRI-SCORE, αλλά και την κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων για την τροποποίηση των κριτηρίων αξιολόγησης του εν λόγω συστήματος και την αντικειμενικότερη κατηγοριοποίησή των φυσικών τροφίμων και ιδιαίτερα των μονοσυστατικών.
Ο κ. Καρπαδάκης δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «η Ισπανία μετά από πιέσεις των ελαιοπαραγωγών ανακοίνωσε ότι όσο εφαρμόζεται προαιρετικά το μέτρο διατροφικής επισήμανσης NUTRI-SCORE οι παραγωγοί της χώρας να μην είναι υποχρεωμένοι να το εφαρμόσουν.
Στην Ιταλία εφαρμόζουν ένα δικό τους σύστημα διατροφικής επισήμανσης και έχουν μάλιστα απαγορεύσει την χρήση του NUTRI-SCORE γιατί δημιουργεί πρόβλημα κυρίως στα μονοσυστατικά τρόφιμα (π.χ. ελιά, μέλι, ελαιόλαδο κ.α.).
Η Ελλάδα έχει περιοριστεί στην υπογραφεί ενός εγγράφου non paper, με το οποίο καταδικάζει το σύστημα αλλά δεν έχει πάρει ακόμη μια επίσημη απαγόρευση, όπως έκανε η Ιταλία. Ζητάμε να πάρει θέση επίσημα και η χώρα μας. Χρόνος δεν υπάρχει. Σύμφωνα με ενημέρωση από την Κομισιόν μέχρι το τέλος του έτους θα πρέπει να έχει αποφασιστεί ποιο σύστημα επισήμανσης στα τρόφιμα θα πρέπει να εφαρμοστεί υποχρεωτικά σε όλη την ΕΕ».
Συνεχίζουν οι ελαιουργικοί συνεταιρισμοί της Λακωνίας να προχωρούν σε εμπορικές συμφωνίες πώλησης ελαιολάδου σε υψηλές τιμές.
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων ανακοίνωσε την Τετάρτη (6/12) ότι προχώρησε στην πώληση 2 βυτίων εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2023-2024, στην εταιρεία ALTA MAREMMA, στην τιμή των 9,05 ευρώ το κιλό.
Επίσης ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Ασωπού έκανε πώληση, την Τρίτη (5/12) ,10 τόνων εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2023-2024, στην εταιρεία Χελιώτης, στην τιμή των 9 ευρώ το κιλό.
Είχε προηγηθεί πώληση από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη, 1 βυτίου (27 τόνους) έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2023-2024 και οξύτητας 0,4, στην τιμή των 8,80 ευρώ το κιλό.
Επίσης είχαμε την πώληση του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φοινικίου, 1 βυτίου έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην εταιρεία Χελιώτης, εσοδείας 2023-2024, οξύτητας 0,35, στην τιμή των 8,65 ευρώ το κιλό.
Αστυνομικοί του Τμήματος Προστασίας Περιουσιακών Δικαιωμάτων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης εντόπισαν και συνέλαβαν, στο πλαίσιο συντονισμένης επιχείρησης, δύο άτομα, τα οποία ενέχονται σε υπόθεση παρασκευής και διάθεσης νοθευμένου ελαιόλαδου.
Πρόκειται για ημεδαπούς ηλικίας 36 και 80 ετών (συγγενικά πρόσωπα), σε βάρος των οποίων σχηματίσθηκε δικογραφία για παράβαση των Ν. 4235/2014 «Ποινικές κυρώσεις επί μη συμμόρφωσης στους τομείς των τροφίμων, των ζωοτροφών, της υγείας και προστασίας ζώων και της διαχείρισης ΖΥΠ και ΠΠ» και Ν. 4177/2013 «Ρυθμίσεις για την αγορά προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών».
Όπως προέκυψε από την αστυνομική έρευνα, οι ανωτέρω δημιούργησαν κατάλληλη και οργανωμένη υποδομή για την παράνομη παρασκευή και συσκευασία ελαιολάδου, το οποίο παράγεται από την επεξεργασία ηλιελαίου με πρόσμιξη κατάλληλων χρωστικών ουσιών, καθώς και τη συσκευασία και τη διάθεσή του στη αγορά, ως εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.
Η πρώτη ύλη (ηλιέλαιο) εισαγόταν από τη Βουλγαρία και στη συνέχεια με τη χρήση των κατάλληλων χρωστικών ουσιών πωλούνταν ως «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» με διάφορες ετικέτες περιοχών της Ελλάδος και διοχετευόταν στην αγορά της Βουλγαρίας και της χώρας μας.
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις 01/12/2023 σε αποθήκη εταιρείας που δραστηριοποιείται στο χονδρικό εμπόριο ειδών διατροφής και βρίσκεται σε περιοχή του Δήμου Δέλτα, με τη συνδρομή ειδικού κλιμακίου του Ε.Φ.Ε.Τ./ Περιφερειακής Διεύθυνσης Κεντρικής Μακεδονίας / Τμήμα Ελέγχου για την Προστασία των Καταναλωτών, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν συνολικά:
- 6.644 λίτρα νοθευμένο ελαιόλαδο, το οποίο ήταν σε δοχεία των 5 και 3 λίτρων με ετικέτες «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» διαφόρων εταιρειών,
- 6.500 λίτρα ηλιέλαιο εντός επτά (7) πλαστικών δεξαμενών,
- Πληθώρα ετικετών που ανέγραφαν «Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο»,
- Μία (1) πλήρης και λειτουργική εγκατάσταση πλήρωσης και τυποποίησης ελαίων αποτελούμενη από σωληνώσεις και δεξαμενές περιέχουσες υγρό αγνώστου χημικής σύστασης και αμφιβόλου ποιότητας,
- 9.035 κενές μεταλλικές συσκευασίες αποθήκευσης ελαίου (δοχεία),
- 358 κενές πλαστικές συσκευασίες και αποθήκευσης ελαίου (δοχεία),
- 5 τιμολόγια παρελθόντων ετών και
- 1 Ι.Χ. Φορτηγό.
Οι συλληφθέντες, με τη δικογραφία που σχηματίστηκε σε βάρος τους, θα οδηγηθούν στις αρμόδιες δικαστικές αρχές, ενώ ελήφθησαν δείγματα από τα κατασχεθέντα συσκευασμένα προϊόντα νοθευμένου ελαιόλαδου, τα οποία θα αποσταλούν στο Γενικό Χημείο του Κράτους.
Μέτρα κατά της νοθείας ζητά ο ΣΕΒΙΤΕΛ
Σε περιπέτειες εισέρχεται συνολικά ο ελαιοκομικός τομέας της χώρας μας από την κυκλοφορία στην ελληνική αγορά, μειγμάτων ελαιολάδου με άλλα φυτικά έλαια/σπορέλαια, παραγόμενα σε άλλες χώρες της Ε.Ε και εισαγόμενα στην χώρα μας.
Όπως τονίζει ο ΣΕΒΙΤΕΛ, ενώ η ενωσιακή νομοθεσία δίνει την δυνατότητα στα κράτη μέλη να απαγορεύσουν την παραγωγή τέτοιων μειγμάτων στην επικράτεια τους για διακίνηση στην εσωτερική τους αγορά, πράγμα που ισχύει και στην Ελλάδα, δεν μπορούν να απαγορεύσουν την εμπορία των μειγμάτων αυτών στην εσωτερική τους αγορά μέσω εισαγωγών από άλλες χώρες. Εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί τους κινδύνους εξαπάτησης του καταναλωτή από την κυκλοφορία μειγμάτων στην χώρα μας, είτε με αντικανονικές ονομασίες είτε και με απεικονίσεις ελιάς στις ετικέτες που παραπέμπουν σε ελαιόλαδα .
Όπως σημειώνει ο Πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ, Κωσταντίνος Κουτσιούμπης, «σε μια περίοδο έντονα ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο και με μειωμένη την διαθεσιμότητα του ελαιολάδου, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν από τα αρμόδια Υπουργεία και τους ελεγκτικούς φορείς, προστατευτικές δικλείδες ασφαλείας, πριν προκληθούν σημαντικά προβλήματα στον ελαιοκομικό τομέα, ένα τομέα που αναζητά επί δεκαετίες την προστιθέμενη αξία που του ανήκει στην εγχώρια αλλά και τις διεθνείς αγορές».
Οι υψηλές τιμές λιανικής στο ελαιόλαδο αναμένεται να μεταβάλλουν έως έναν βαθμό τη ζήτηση στην Ισπανία, ωστόσο η μείωση αυτή δεν αναμένεται να είναι μεγάλη.
Σύμφωνα με μελέτη που έκανε το Γραφείο ΟΕΥ της Ελληνικής Πρεσβείας στη Μαδρίτη, παρά την αύξηση των τιμών λιανικής που έχουμε το τελευταίο διάστημα στο ελαιόλαδο οι Ισπανοί καταναλωτές συνεχίζουν να το προτιμούν.
Ήδη, μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η αύξηση των τιμών έκανε τα νοικοκυριά να μειώσουν την κατανάλωση, όχι όμως σε ανησυχητικό επίπεδο.
Παρατηρήθηκε μία μικρή αύξηση της χρήσης εναλλακτικών ελαίων όπως πυρηνέλαιο, σογιέλαιο και διάφορα σπορέλαια, σε συγκριτικά μικρότερες ωστόσο ποσότητες σε σχέση με τη συνολική ζήτηση για ελαιόλαδο.
Γεγονός είναι πάντως ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών διεξάγεται μεγάλη συζήτηση και υπάρχει αρκετός προβληματισμός στην Ισπανία αναφορικά με το - απαράδεκτα όπως χαρακτηρίζεται - υψηλό επίπεδο των τιμών του ελαιολάδου, το οποίο μάλιστα επιδεινώνεται διαρκώς και με ιδιαίτερα ταχείς ρυθμούς το τελευταίο διάστημα.
Το 2024 εξαιτίας του πληθωρισμού, της μείωσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και της μείωσης της προσφοράς, θεωρείται βέβαιο ότι οι αγορές ελαιολάδου θα μειωθούν, σε σύγκριση με το 2023.
Ωστόσο, παρατηρείται ότι τα νοικοκυριά δαπανούν 23,9% περισσότερο για την αγορά αυτού του προϊόντος από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Δαπανούν, δηλαδή, το 2,41% του προϋπολογισμού τους για την αγορά ελαιόλαδου, ποσοστό που έχει αυξηθεί το τελευταίο έτος, πράγμα που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά αναγκάστηκαν να αυξήσουν τον προϋπολογισμό που διατίθεται για την αγορά ελαιολάδου προκειμένου να αποκτήσουν την ίδια ποσότητα.
Δεδομένης της σημασίας του προϊόντος στην ισπανική κουζίνα, δεν αναμένεται ιδιαίτερα μεγάλη μείωση στην κατανάλωση.
Πάντως για να καλύψουν την ζήτηση οι Ισπανοί κάνουν εισαγωγές ελαιολάδου και από την χώρα μας.
Στο επτάμηνο του 2023 η αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε στα 96,91 εκατ. ευρώ ( 7,3 εκατ. ευρώ έκαναν το 2019), γεγονός βέβαια που λογικά οφείλεται όχι τόσο στις αυξημένες ποσότητες όσο στην σημαντική αύξηση των τιμών του ελαιολάδου κατά το τρέχον έτος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει συνολικά 185,9 εκατ. ευρώ το 2024 για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων προώθησης γεωργικών προϊόντων διατροφής, τόσο στην ΕΕ όσο και παγκοσμίως.
Από το κονδύλι αυτό για τα απλά προγράμματα προώθησης θα διατεθούν 92.000.000 ευρώ και για τα πολλαπλά προγράμματα 93.900.000 ευρώ.
Υπάρχουν δύο είδη δράσεων προώθησης:
- αυτές που υλοποιούνται από ευρωπαϊκές επαγγελματικές ή διεπαγγελματικές ενώσεις και συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ,
- αυτές που υλοποιούνται απευθείας από την ίδια την ΕΕ, όπως οι διπλωματικές πρωτοβουλίες του επιτρόπου σε χώρες εκτός ΕΕ για την ανάπτυξη του εμπορίου γεωργικών ειδών διατροφής, ή η συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις και ενημερωτικές εκστρατείες.
Τα σχέδια προώθησης που επιλέχθηκαν το 2024 αναμένεται να αναδείξουν και να ευνοήσουν προϊόντα που συμμορφώνονται με στόχους όπως:
- η ενθάρρυνση βιώσιμων πρακτικών στη γεωργία της ΕΕ,
- η προώθηση της καλής διαβίωσης των ζώων,
- η προώθηση της κατανάλωσης νωπών φρούτων και λαχανικών, καθώς και η υγιεινή και βιώσιμη διατροφή.
Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για τις προσεχείς εκστρατείες του 2024 θα ανοίξουν από 18 Ιανουαρίου έως τις 14 Μαΐου 2024.
Εξαγωγές ΕΕ
Στο μεταξύ οι τρεις κορυφαίοι προορισμοί για τις εξαγωγές γεωργικών ειδών διατροφής της ΕΕ, μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2023, παρέμειναν το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, τον Αύγουστο του 2023 οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ παρέμειναν σταθερές στα 18,2 δισ. ευρώ.
Για τον συγκεκριμένο μήνα τα εξαγόμενα προϊόντα παρασκευασμάτων δημητριακών και προϊόντων άλεσης παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα σε σύγκριση με το 2022 (+ 1,4 δισ. ευρώ, + 10 %), όπως και οι εξαγωγές παρασκευασμάτων φρούτων και λαχανικών (+ 1,3 δισ. ευρώ, + 20 %), ζαχαροπλαστικής και σοκολάτας (+ 966 εκατ. ευρώ, + 16 %).
Όσον αφορά τους εξαγωγικούς προορισμούς, σε σύγκριση με το 2022, σημειώθηκε σημαντική αύξηση όσον αφορά τις εξαγωγές στην Τουρκία (851 εκατ. ευρώ, +34 %), ενώ οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 8 %, καθώς και προς Αίγυπτο και Αλγερία κατά 20 %.
Νέο ρεκόρ πώλησης ελαιολάδου είχαμε σήμερα Πέμπτη (30/11) από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη στην Λακωνία.
Ο κ. Παναγιώτης Βαρελάς, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «συμφωνήσαμε στην πώληση 1 βυτίου (27 τόνους) έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2023-2024 και οξύτητας 0,4, στην τιμή των 8,80 ευρώ το κιλό.
Το ελαιόλαδο το αγόρασε ντόπιος τυποποιητής. Αυτή την εποχή υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από την εγχώρια αγορά αλλά οι παραγωγοί φαίνονται διστακτικοί στο να πωλήσουν για φορολογικούς λόγους. Πάντως η περιοχή μας είναι όψιμη και αναμένεται να συνεχιστεί και μετά τις γιορτές η συγκομιδή».
Να θυμίσουμε ότι νωρίτερα, επίσης στην Λακωνία, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φοινικίου συμφώνησε στην πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2023-2024, οξύτητας 0,35, στην τιμή των 8,65 ευρώ το κιλό.
Νέα πώληση ελαιολάδου φετινής εσοδείας είχαμε στην Λακωνία.
Ο διαχειριστής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φοινικίου της Λακωνίας κ. Γιώργος Κρητικός, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «ο συνεταιρισμός συμφώνησε για την πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2023-2024, με την εταιρεία Χελιώτης. Το έξτρα αυτό παρθένο ελαιόλαδο που ήταν οξύτητας 0,35 έπιασε τιμή 8,65 ευρώ το κιλό.
Πάντως η φετινή παραγωγή είναι αισθητά μειωμένη και η ζήτηση έχει ζεσταθεί τις τελευταίες ημέρες. Από την πλευρά τους οι παραγωγοί φαίνονται διστακτικοί στο να πουλήσουν για φορολογικούς λόγους. Μεγάλα προβλήματα από τον δάκο δεν έχει η περιοχή. Οι ισχυροί άνεμοι όμως που είχαμε τις προηγούμενες ημέρες έχουν ρίξει κάποιες ελιές».
Ιταλία
Στο μεταξύ η ιταλική οργάνωση αγροτών Coldiretti, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς (World Olive Tree Day), που γιορτάζεται με πρωτοβουλία της UNESCO στις 26 Νοεμβρίου, επισημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ελαιοκαλλιέργεια.
Η μείωση της παγκόσμιας παραγωγής έχει προκαλέσει αύξηση τιμών. Στην Ιταλία η αύξηση της τιμής του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ξεπερνά το 50%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οκτωβρίου της Ιταλικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Istat).
Η παραγωγή ιταλικού έξτρα παρθένου ελαιολάδου φέτος υπολογίζεται σε περίπου 290 χιλιάδες τόνους, κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων τεσσάρων ετών. Ευτυχώς που οι περιοχές του νότου εμφανίζουν μια αύξηση της παραγωγής κατά 34% σε σχέση με πέρυσι και αντισταθμίζουν τις απώλειες της παραγωγής στο βορά.
Πάντως η ιταλική παραγωγή, επισημαίνει η Coldiretti, δεν επαρκεί για να ικανοποιήσει τη ζήτηση για κατανάλωση και εξαγωγές.
Τρεις στις τέσσερις φιάλες ελαιολάδου που καταναλώνονται στην Ιταλία είναι εισαγόμενες (κυρίως από Ελάδα). Οι ιταλικές εισαγωγές ελαιολάδου σημείωσαν το «ρεκόρ αιώνα» το 2022, με αξία πάνω από 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ είχαμε επίσης μεγάλη αύξηση, κατά 20%, το πρώτο εξάμηνο του 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία του Istat.
Συνελήφθησαν, την Πέμπτη (16/11), σε περιοχή της Δυτικής Αχαΐας, από αστυνομικούς του Τμήματος Ασφάλειας Δυτικής Αχαίας, τρεις ημεδαποί άνδρες, σε βάρος των οποίων, σχηματίστηκε δικογραφία, για κλοπή κατά συναυτουργία.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η αστυνομία οι τρεις κατηγορούμενοι, από την 15/11/2023 έως την 16/11/2023, ενεργώντας από κοινού με ακόμα πέντε άγνωστους συνεργούς τους, προέβησαν στην συγκομιδή (10) τόνων και (500) κιλών ελαιοκάρπου, από αγροτεμάχια ιδιοκτησίας δυο ημεδαπών, σε περιοχή της Δυτικής Αχαίας.
Στη συνέχεια οι κατηγορούμενοι μετέφεραν τον συγκεντρωμένο ελαιοκαρπό, με αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του ενός κατηγορούμενου, σε δυο ελαιοτριβεία, όπου εξήγαγαν και πούλησαν στους ιδιοκτήτες των ελαιοτριβείων, 1.355 λίτρα ελαιολάδου, συνολικής αξίας 10.840 ευρώ, τα οποία αποκόμισαν ως παράνομο περιουσιακό όφελος.
Σε έρευνες που πραγματοποίησαν οι αστυνομικοί του Τμήματος Ασφάλειας Δυτικής Αχαίας στα ελαιοτριβεία βρήκαν και κατέσχεσαν συνολικά 652 λίτρα ελαιολάδου και 800 κιλά ελαιοκάρπου, τα οποία αποδόθηκαν στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, ενώ κατασχέθηκε και το όχημα του ενός κατηγορούμενου ως μέσο τέλεσης αξιόποινης πράξης.
Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πατρών, ενώ συνεχίζονται οι έρευνες για να διαπιστωθεί τυχόν εμπλοκή τους και σε άλλες αξιόποινες πράξεις.
Στο μεταξύ, μετά από εμπεριστατωμένη και αναλυτική έρευνα των αστυνομικών του Τμήματος Ασφάλειας Πολυγύρου, σχηματίστηκε δικογραφία για τα αδικήματα της κακουργηματικής υπεξαίρεσης, της απάτης και παράβαση της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος, σε αγροτικό συνεταιρισμό σε περιοχή της Χαλκιδικής.
Ειδικότερα, τον Οκτώβριο του 2023, στο Τμήμα Ασφάλειας Πολυγύρου, καταγγέλθηκε κλοπή μεγάλης ποσότητας ελαιολάδου, από τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης του εν λόγω συνεταιρισμού.
Στο πλαίσιο διερεύνησης της καταγγελίας, δεν προέκυψε η τέλεση κλοπής, ωστόσο διαπιστώθηκαν τα ανωτέρω αδικήματα, με χρόνο τέλεσης που προσδιορίζεται από την Άνοιξη του 2022 έως το Καλοκαίρι του 2023, ενώ η έρευνα συνεχίζεται και για παρελθόντα έτη.
Η συνολική ποσότητα του ελαιολάδου, για το οποίο διερευνάται η αφαίρεσή του, υπερβαίνει τους 80 τόνους.
Επίσης διερευνάται η νόθευση και παράτυπη διάθεση ποσοτήτων ελαιολάδου.
Κατόπιν ενεργειών του Τμήματος Ασφάλειας Πολύγυρου, η μονάδα του Αγροτικού Συνεταιρισμού έχει σφραγισθεί από τις αρμόδιες Αρχές.
Η δικογραφία που σχηματίστηκε υποβλήθηκε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Χαλκιδικής.
Ανακοινώθηκε η καταχώριση των εξαιρετικά παρθένων ελαιολάδων «ΠΟΠ Σητείας» και «ΠΟΠ Καλαμάτα» ως προϊόντα προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης στην Ινδία.
Όπως εξήγησε στον ΑγροΤύπο ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ένωσης Μεσσηνίας κ. Γιάννης Πάζιος, «μετά την αποτυχημένη πρωτοβουλία της ΕΕ το 2018 ο συνεταιρισμός μας μαζί με την ΕΑΣ Σητείας προχωρήσαμε την όλη διαδικασία.
Στις 31 Οκτωβρίου 2023, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα Γεωγραφικών Ενδείξεων της Κυβέρνησης της Ινδίας η καταχώριση της προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης.
Η Ινδία είναι η επόμενη μεγάλη αγορά στην οποία ο Αγροτικός Συνεταιρισμός «Ένωση Μεσσηνίας» κατάφερε, μετά από μια πολυετή και απαιτητική διαδικασία, το εξαιρετικό παρθένο Ελαιόλαδο ΠΟΠ Καλαμάτα να προστατεύεται έναντι απομιμήσεων και να απαιτούνται οι εγκεκριμένες προδιαγραφές που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το όνομα (Καλαμάτα) και την περιοχή προέλευσης (Μεσσηνία).
Αυτή η προστασία έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς η Ινδική αγορά θα αποτελέσει στο μέλλον στόχο των ελληνικών εξαγωγών μιας και αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα παγκοσμίως σε πληθυσμό μετά την Κίνα, με 1,36 δισεκατομμύρια κατοίκους. Συνεπώς, είναι ένα παράθυρο στο μέλλον. Η Ινδία είναι μια δύσκολη αγορά που δεν γνωρίζει γαστρονομικά το προϊόν. Υπάρχει όμως ένας μεγάλος αριθμός πολιτών με μεγάλο εισόδημα που γνωρίζει την Μεσογειακή διατροφή και σε αυτόν θα πρέπει να στοχεύσουν οι Έλληνες εξαγωγείς.
Σειρά το επόμενο διάστημα έχει και η ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» μετά από μια σειρά χωρών στις οποίες έχουμε πετύχει την προστασία της. Έχουμε καταφέρει ήδη να προστατέψουμε την ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» στην Κίνα και την Ιαπωνία.
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε για τον καταλυτικό τους ρόλο, την καθοδήγηση και την υποστήριξη, την Προϊσταμένη και τα στελέχη του Τμήματος ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΕΠΙΠ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τον Πρέσβη της Ελλάδας στο Νέο Δελχί και τα στελέχη του Γραφείου Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας, την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ινδία.
Δελτίο τύπου της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδας:
Πραγματοποιήθηκε στο Pelotas της Βραζιλίας το 15ο Παγκόσμιο Συνέδριο των παραγωγών και μεταποιητών φρούτων – κομπόστας ροδακίνου, CanCon15, από 29 Οκτωβρίου μέχρι 01 Νοεμβρίου. Στο συνέδριο μετείχαν εκπρόσωποι των οκτώ βασικών χωρών παραγωγής κομπόστας, χυμού και κατεψυγμένων ροδακίνων. Οι χώρες που έλαβαν μέρος είναι η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Ελλάδα, οι Η.Π.Α., η Κίνα, η Ισπανία, η Νότια Αφρική και η Χιλή. Τη χώρα μας εκπροσώπησε η Ε.Κ.Ε. (Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδας), με τον Πρόεδρό της, κ. Κωνσταντίνο Αποστόλου, την κ. Σοφία Κονοπισοπούλου από την εταιρεία ΔΑΝΑΙΣ και τους κ.κ. Νίκο και Αλέξανδρο Χριστοδούλου της εταιρείας CHB. Το συνέδριο πραγματοποιείται ανά διετία, αυτή τη φορά όμως λόγω ειδικών συνθηκών (COVID-19) μεσολάβησαν πέντε χρόνια από το τελευταίο. Χρονιές που χαρακτηρίστηκαν από σημαντικές αλλαγές στην ισορροπία του κλάδου. Οι μεγάλοι παραγωγοί, όπως η Κίνα και η Ελλάδα, διατήρησαν τις θέσεις τους. Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι με απόσταση πρώτος εξαγωγέας κομπόστας ροδακίνων παγκοσμίως και δεύτερος παραγωγός. Αντίστροφα η Κίνα είναι με απόσταση πρώτος παραγωγός και δεύτερος εξαγωγέας. Οι λοιπές χώρες είτε μείωσαν την έκταση που καλλιεργούν με αντίστοιχη μείωση της παραγωγής, είτε παρότι μείωσαν την καλλιεργούμενη έκταση, διατήρησαν το επίπεδο της τελικής παραγωγής βελτιώνοντας τις καλλιεργητικές φροντίδες και χρησιμοποιώντας νέες παραγωγικότερες ποικιλίες.
Πιο συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας:
1. Η Ελλάδα διατήρησε στο ίδιο περίπου επίπεδο την καλλιέργεια συμπύρηνου ροδακίνου (±190.000 στρέμματα). Η παραγωγή όμως εμφανίζει θεαματικές αυξομειώσεις λόγω των κλιματολογικών συνθηκών (χαμηλότερη χρονιά το 2021 με 275.000tons και καλύτερη το 2022 με 450.000tons).
2. Η Κίνα πραγματοποίησε σταθερές παραγωγές όγκου ±750.000tons. Χρησιμοποιούν για τη μεταποίηση κυρίως βάζα και λιγότερο μεταλλικά κουτιά. Εξάγουν περί τους 150.000tons κυρίως σε Η.Π.Α. και Ιαπωνία. Ενδιαφέρον εδώ να σημειωθεί ότι η Κίνα είναι ο σημαντικότερος παραγωγός επιτραπέζιου ροδακίνου παγκοσμίως με επίπεδα παραγωγής που ξεπερνούν τους 15.000.000tons.
3. Η Αργεντινή μείωσε την καλλιεργούμενη έκταση κατά 20%. Εντούτοις η παραγωγική της δυνατότητα ήταν σταθερή στις 110-120.000tons. Οφείλεται στην συγκέντρωση της καλλιέργειας και την χρήση νέων ποικιλιών. Αναφέρθηκε ότι οι νέες ποικιλίες που χρησιμοποιούν αποδίδουν περί τους 8-9tons το στρέμμα. Η μέση απόδοση όλων των ποικιλιών ανέρχεται σε 5tons/στρέμμα.
4. Η Βραζιλία έχει ελαφρά μειωμένη καλλιεργούμενη έκταση και παραγωγή. Εξαιρετικά μικρές στρεμματικές αποδόσεις και μείωση της κομπόστας κατά 20% περίπου. Θα είναι και πάλι ένας σημαντικός προορισμός για την ελληνική κομπόστα αν υπογραφεί η εμπορική συμφωνία Ε.Ε. – MERCOSUR.
5. Η Ισπανία εμφανίζει μείωση της μεταποιούμενης ποσότητας σε ποσοστό 10%. Η τελική της παραγωγή είναι σταθερά κάτω από τα 3.000.000 χ/κ ενώ οι εξαγωγές της περιορίζονται κάτω από 1.000.000 χ/κ. Είχε ιδιαίτερες ζημίες το 2022.
6. Στις Η.Π.Α. έχουμε μείωση καλλιεργούμενης έκτασης και παραγωγής περίπου 17% την τελευταία πενταετία. Μεγάλες εισαγωγές περίπου 5.000.000χ/κ κυρίως από Κίνα και Ελλάδα. Το κόστος εργασίας είναι εξαιρετικά υψηλό, προσεγγίζει τα 20USD/ώρα.
7. Στην Νότια Αφρική η καλλιεργούμενη έκταση μειώθηκε κατά 20%, όχι όμως και η παραγωγή που τα τελευταία χρόνια ανέρχεται περίπου σε 150.000tons. Από αυτούς ένα σταθερό μέγεθος περίπου 80.000 χρησιμοποιούνται για κομπόστα. η παραγωγή της οποίας την τελευταία χρονιά ανήλθε στα 2.300.000 χ/κ και 85% από αυτήν εξάγεται. Επίσης σημαντικό μέρος της παραγωγής (40.000tons) διατίθεται ως νωπά.
8. Τέλος, στην Χιλή η καλλιεργούμενη έκταση μειώθηκε κατά 25%. Η δε παραγωγή κυμαίνεται σταθερά περί τους 150.000tons έναντι περισσότερων από 200.000 στην αρχή της πενταετίας. Η παραγωγή κομπόστας επίσης μειώθηκε κατά 25% αλλά οι εξαγωγές είναι σταθερά στο επίπεδο των 2.000.000 χ/κ ετησίως. Μεγάλη φυσικά είναι η παραγωγή συμπυκνωμένου χυμού που ανέρχεται σε επίπεδο 27-30.000tons.
Διαπιστώνεται από τα παραπάνω ο σημαντικός – κομβικός ρόλος της ελληνικής παραγωγής στην παγκόσμια αγορά. Απαραίτητη είναι βέβαια η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας με την βελτίωση των αποδόσεων και των επιδόσεων σε όλο το εύρος της αλυσίδας παραγωγής – διακίνησης και εμπορίου. Το συμπύρηνο ροδάκινο ήταν, είναι, και θα συνεχίσει να είναι βασικό στήριγμα της οικονομίας της Πέλλας και της Ημαθίας αλλά και των γειτονικών περιοχών. Το επόμενο CanCon θα φιλοξενήσει η Κίνα το 2025.
Έντονη ανησυχία υπάρχει για τα περιστατικά νοθείας ελαιολάδου, ενώ έχουν αυξηθεί οι αριθμοί των αναφορών και καταγγελιών που υποβάλλονται το τελευταίο διάστημα σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ.
Συνελήφθη άτομο στην Πέλλα που διέθετε προς πώληση ελαιόλαδο αμφιβόλου ποιότητας από αστυνομικούς του Τμήματος Ασφάλειας Έδεσσας.
Ειδικότερα, χθες (9 Νοεμβρίου 2023) το πρωί σε περιοχή της Πέλλας, συνελήφθη ημεδαπή γυναίκα, η οποία διαπιστώθηκε να ασκεί υπαίθριο εμπόριο, διαθέτοντας προς πώληση 31 πλαστικά δοχεία χωρητικότητας 5 λίτρων το καθένα, που περιείχαν έλαιο αμφιβόλου ποιότητας και προελεύσεως, ως εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και τα οποία απέκρυπτε σε όχημα ιδιοκτησίας της.
Σε έρευνα που ακολούθησε στην οικία της ημεδαπής, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν 668 πανομοιότυπα δοχεία των 5 λίτρων, που έφεραν ετικέτα με την ένδειξη «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο» και περιείχαν έλαιο αμφιβόλου ποιότητας και προελεύσεως, για τα οποία δεν διέθετε τα νόμιμα παραστατικά έγγραφα.
Συνολικά κατασχέθηκαν 699 δοχεία που περιείχαν 3.495 λίτρα ελαίου, δείγμα των οποίων θα αποσταλεί στην αρμόδια Χημική Υπηρεσία για εργαστηριακή εξέταση. Επίσης κατασχέθηκε το όχημα που χρησιμοποιούσε.
Η συλληφθείσα, με τη δικογραφία που σχηματίστηκε σε βάρος της, θα οδηγηθεί στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Έδεσσας.
Οδηγίες ΕΦΕΤ για νοθεία στο ελαιόλαδο
Με αφορμή την έντονη ανησυχία για την εμφάνιση περιπτώσεων νοθείας του ελαιολάδου σε συνδυασμό με την αύξηση του αριθμού των αναφορών/καταγγελιών που υποβάλλονται τελευταία στον ΕΦΕΤ, επισημαίνεται ότι νοθεία του ελαιολάδου συνιστά απάτη που επιφέρει οικονομικές απώλειες στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις και ενδέχεται να εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
Η απάτη κλονίζει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, απειλεί την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και έχει σοβαρές επιπτώσεις στο νόμιμο εμπόριο και τις νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις.
Οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις μπορούν να προστατευθούν από την απάτη ακολουθώντας τα εξής:
Να προμηθεύονται ελαιόλαδο μόνο από νόμιμα άρα και ελεγχόμενα σημεία πώλησης.
Να εξετάζουν με ιδιαίτερη προσοχή την ετικέτα του ελαιολάδου που πρόκειται να αγοράσουν η οποία πρέπει να περιέχει τουλάχιστον:την κατηγορία πώλησης του ελαιολάδου (ΕΞΤΡΑ ΠΑΡΘΈΝΟ, ΠΑΡΘΕΝΟ, ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ).
τον αλφαριθμητικό αριθμό έγκρισης της μονάδας τυποποίησης (EL-40-_ _ _).
τα στοιχεία του υπευθύνου της επιχείρησης.
Να αποφεύγουν την αγορά ελαιολάδου από πλανόδιους (χωρίς την απαραίτητη άδεια) και ανώνυμους πωλητές.
Να επιλέγουν με ιδιαίτερη προσοχή την προμήθεια ελαιολάδου μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, από ιστοσελίδες παραγωγικών ή εμπορικών επιχειρήσεων που διαθέτουν όλες τις εγγυήσεις για την διάθεση επώνυμου ελαιολάδου.
Οι καταναλωτές να προμηθεύονται επώνυμο ελαιόλαδο σε προσυσκευασμένες συσκευασίες, μέγιστης χωρητικότητας 5 λίτρων.
Οι επιχειρήσεις (εστιατόρια, νοσοκομεία, καντίνες ή άλλες παρόμοιες εγκαταστάσεις) να προμηθεύονται επώνυμο ελαιόλαδο σε προσυσκευασμένες συσκευασίες των 5, 10, 20, 25, έως και 50 λίτρων. .
Να μεριμνούν ώστε με την παραλαβή του ελαιολάδου να παραλαμβάνουν τις νόμιμες φορολογικές αποδείξεις αγοράς του.
Να επιλέγουν με προσοχή τους προμηθευτές τους μεταξύ αυτών που διαθέτουν στοιχεία που εγγυόνται την αξιοπιστία τους (διεύθυνση επιχείρησης, εγκαταστάσεις παραγωγής, εγκυρότητα τιμολογίων και άλλων παραστατικών) και τη νομιμότητα της διαδικασίας αγοραπωλησίας.
Να επικοινωνούν άμεσα με τον ΕΦΕΤ στο τηλέφωνο 11717 ή μέσω της ιστοσελίδας του ΕΦΕΤ (εδώ)
Τις αυξήσεις των τιμών λιανικής στην ΕΕ για το βούτυρο, τις πατάτες, το ελαιόλαδο και τα αυγά, με βάση τα στοιχεία της Eurostat, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Γενικά οι τιμές στα τρόφιμα στην ΕΕ συνεχίζουν την ανοδική πορεία που ξεκίνησε από το 2022 και συνεχίζεται το 2023.
Τα στοιχεία για το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους δείχνουν ότι οι τιμές ορισμένων ειδών σημείωσαν μικρότερη αύξηση.
Ειδικότερα τον Σεπτέμβριο του 2023, οι τιμές των αυγών, του βουτύρου και της πατάτας στην ΕΕ είναι υψηλότερες από τον Ιανουάριο του 2021 και του 2022, ενώ οι τιμές του ελαιολάδου παρουσιάζουν συνεχή ανοδική πορεία.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, η τιμή του ελαιολάδου ήταν 75% υψηλότερη από τον Ιανουάριο του 2021. Επισημαίνεται ότι ήδη από τον Ιανουάριο του 2022, οι τιμές είχαν αυξηθεί, κατά 11%, σε σχέση με τον ίδιο μήνα (Ιανουάριο) του 2022. Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2022 και Σεπτεμβρίου 2023, οι τιμές κατέγραψαν απότομη αύξηση.
Οι τιμές της πατάτας έχουν επίσης σε εντυπωσιακή άνοδο. Από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2023 οι τιμές στις πατάτες αυξήθηκαν, κατά 53%, με μια κορύφωση της τιμής τον Ιούνιο του 2023 (+60%).
Όσον αφορά τις τιμές των αυγών, τον Σεπτέμβριο του 2023, ήταν 37% υψηλότερες από τον Ιανουάριο του 2021. Οι τιμές των αυγών σταθεροποιήθηκαν στα 2 πρώτα τρίμηνα του 2023 και παρουσίασαν κάποια μείωση τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους.
Οι τιμές του βουτύρου εξελίχθηκαν με παρόμοιο τρόπο. Κορυφώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2022 (+44% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2021) και στη συνέχεια άρχισαν σιγά σιγά να μειώνονται. Τον Σεπτέμβριο του 2023 το βούτυρο ήταν κατά 27% πιο ακριβό σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2021.
Μετά από κάποιες ημέρες που είχαμε έλλειψη εμπορικού ενδιαφέροντος για το ελαιόλαδο έχουν αρχίσει οι έμποροι να δίνουν ξανά τιμές.
Στην Μεσσηνία το περσινό ελαιόλαδο πουλήθηκε πριν λίγες ημέρες στα 7,90 +ΦΠΑ ευρώ. Τα φετινά ελαιόλαδα ξεκίνησαν από τα 8 ευρώ το κιλό τιμή παραγωγού. Ακολούθησε μια παύση εμπορίου και εμφανίστηκαν ξανά με τιμή στα 7,20 ευρώ το κιλό.
Πολλοί παραγωγοί βέβαια δεν έχουν ελαιόλαδο και όσοι έχουν περιμένουν να δουν καλύτερες τιμές. Το πρόβλημα το έχουν όσοι έχουν οικονομικές υποχρεώσεις και πρέπει άμεσα να πουλήσουν. Στο μεταξύ συνεχίζεται ο βομβαρδισμός για το «ακριβό» για τους καταναλωτές ελαιόλαδο που δεν έχει καμιά σχέση με τους παραγωγούς.
Ο κ. Νικόλαος Αθανασόπουλος, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιώνας από τους Γαργαλιάνους, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είναι μειωμένη η παραγωγή στην χώρα μας. Σε ένα μήνα εκτιμώ ότι θα έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή.
Οι Ιταλοί αυτή την εποχή δεν αγοράζουν και προσπαθούν να δουν την δική τους παραγωγή. Από την άλλη η Ισπανία με τις βροχές που είχε τις προηγούμενες ημέρες περιμένει να δει πως θα εξελιχθεί η επόμενη παραγωγή, ενώ κοιτά να δει και πόσο θα μειωθεί η καταμάλωση. Σε περίπου 20 ημέρες αναμένεται να αλλάξει η εικόνα για την εγχώρια αγορά ελαιολάδου, αφού θα έχουμε εικόνα για τις φετινές ποσότητες ελαιολάδου.
Αυτό που θα ήθελα να επισημάνω είναι ότι τελευταία κάνουν λόγο πολλοί για ακριβές τιμές ελαιολάδου στον καταναλωτή. Έχουμε μια μέση ετήσια κατανάλωση στα 18 - 12 κιλά στην χώρα μας. Αν πούμε για τιμή λιανικής στα 15 ευρώ το λίτρο θα έχουμε στα 12 κιλά μια τιμή γύρω στα 180 ευρώ. Αυτό μας δείχνει ότι ο μέσος Έλληνας ξοδεύει για το ελαιόλαδο που θα καταναλώσει 50 λεπτά την ημέρα».
Για την μεγάλη μείωση της φετινής παραγωγής αναφέρεται στον ΑγροΤύπο ο κ. Βασίλειος Κατσάς, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γλυφάδας στην Πύλο. Όπως τονίζει «η ποσότητα φέτος είναι μειωμένη κατά 80% σε σχέση με πέρυσι. Αρχή του συνεταιρισμού μας είναι να πουλάμε το ελαιόλαδο με δημοπρασίες. Όμως με τόσο μικρές ποσότητες φέτος είναι δύσκολο να γίνει δημοπρασία».
Ο κ. Σωτήρης Κρητικός, πρόεδρος στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Αγίου Δημητρίου Μονεμβασίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «η ποικιλία Αθηνολιά έχει φέτος μεγάλη μείωση παραγωγής. Επίσης μεγάλο είναι και το πρόβλημα με το δάκο. Κάποιοι παραγωγοί που δεν έχουν οικονομικό πρόβλημα έχουν κρατήσει περυσινά ελαιόλαδα και περιμένουν αύξηση της τιμής. Για φετινό ελαιόλαδο οι έμποροι προσφέρουν αυτή την περίοδο 7,5 έως 8 ευρώ το κιλό αλλά οι ελαιοπαραγωγοί δεν δέχονται να πουλήσουν σε αυτή την τιμή».
Είναι αλήθεια ότι η ποιότητα του ελαιολάδου είναι άμεσα συνδεδεμένη με:
- Την ποικιλία
- Τις εδαφο-κλιματικές συνθήκες
- Τις καλλιεργητικές πρακτικές (κλάδεμα, λίπανση, άρδευση)
- Την ορθή εφαρμογή της φυτοπροστασίας (για να μην υπάρχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων)
- Το βαθμό ωριμότητας του καρπού (όταν η επιδερμίδα αλλάζει χρώμα από πρασινο-κίτρινο σε μελανο-ϊώδες).
- Τον τρόπο συγκομιδής (να αποφεύγεται ο τραυματισμός του καρπού)
- Το χρόνο μεταξύ της συγκομιδής και της έκθλιψης (ελαχιστοποίηση του χρόνου μεταφορά και η έκθλιψη να γίνεται μέσα σε 12 ώρες)
- Τη σωστή λειτουργία του ελαιουργείου (συνθήκες HACCP και ποιότητας ISO, θερμοκρασία < 28 βαθμούς C, χρόνος μάλαξης όχι πάνω από 30-40 λεπτά για Κορωνέϊκη.
Είναι μύθος ότι η ελαιοπεριεκτικότητα του ελαιοκάρπου αυξάνεται σημαντικά μέχρι και το Δεκέμβριο.
Η λανθασμένη εντύπωση προέρχεται από το γεγονός ότι η απόδοση (ελαιοππεριεκτικότητα) στο ελαιουργείο υπολογίζεται επί νωπού βάρους και συνήθως ο ελαιόκαρπος λόγω καιρικών συνθηκών χάνει μέρος της υγρασίας.
Η αλήθεια είναι ότι η μέγιστη περιεκτικότητα του καρπού σε λάδι (επί ξηρού βάρους) επιτυγχάνεται σε 170-185 μέρες μετά την καρπόδεση και για την Κορωνέϊκη και παραμένει σταθερή.
Είναι μύθος ότι η καθυστέρηση της συγκομιδής δεν επηρεάζει την ποιότητα του ελαιολάδου;
Ναι. η αλήθεια είναι ότι επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα, αφού η συγκέντρωση πολυφαινολών (αντιοξειδωτικών) μειώνεται σημαντικά με την αλλαγή του χρώματος σε μώβ.
Είναι αλήθεια ή μύθος ότι η καθυστερημένη συγκομιδή επηρεάζει την παραγωγή του επόμενου έτους;
Είναι αλήθεια ότι επηρεάζεται η παραγωγή της επόμενης χρονιά, που μπορεί να φτάσει και μέχρι και 80%, αν η καθυστέρηση είναι 11 εβδομάδες μετά την επίτευξη της μέγιστης ελαιοπεριεκτικότητας,
Κ. Χαρτζουλάκης,
Γεωπόνος-Ερευνητής
O προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) Τριφυλλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, εν όψει της επικείμενης έναρξης συγκομιδής του ελαιόκαρπου στην περιοχή και προκειμένου να διασφαλιστεί η άριστη ποιότητα του ελαιόλαδου, ενημερώνει του ελαιοκαλλιεργητές και τους ελαιοτριβείς για τα παρακάτω:
«Οι ελαιοκαλλιεργητές, καθώς και τα ελαιοτριβεία που έχουν ήδη ή προτίθενται να ενταχθούν στο Σύστημα Ελέγχου και Πιστοποίησης του AGROCERT για την παραγωγή «εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου «ΚΑΛΑΜΑΤΑ» - ΠΟΠ» θα πρέπει να τηρούν με προσοχή τις προϋποθέσεις, σε όλα τα στάδια παραγωγής, ώστε να εξασφαλίζονται οι προδιαγραφές του παραγόμενου προϊόντος.
Για την παραγωγή συμβατικού, εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου θα πρέπει:
Στον Αγρό
1. Εφόσον απαιτηθεί χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, με σκοπό την αποφυγή παρουσίας υπολειμμάτων στο παραγόμενο ελαιόλαδο, οι ελαιοκαλλιεργητές θα πρέπει να χρησιμοποιούν εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα κατά τις επεμβάσεις και να τηρούν με ακρίβεια τα οριζόμενα στην ετικέτα ή τη συσκευασία αυτών, όσον αφορά στη δόση, στο χρόνο εφαρμογής, στο χρονικό διάστημα μεταξύ της τελευταίας επέμβασης και της συγκομιδής, κ.α.
2.Η ελαιοσυλλογή θα πρέπει να προγραμματίζεται να γίνεται στο κατάλληλο στάδιο ωριμότητας του καρπού της κάθε ποικιλίας, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται οι βέλτιστες συνθήκες ποιότητας (οργανοληπτικά και άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά) και απόδοσης ελαιολάδου.
3. Να αποφεύγεται κάθε είδους τραυματισμός του καρπού (χτυπήματα, πατήματα) και οι επιμολύνσεις από το έδαφος κατά τη συγκομιδή.
4. Κατά τη συγκομιδή να χρησιμοποιούνται δίχτυα συλλογής, ελαιόπανα και πλαστικά εξαρτήματα των ελαιοραβδιστικών που πληρούν τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία όρια για τα υλικά σε επαφή με τρόφιμα, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τους πλαστικοποιητές (φθαλικοί εστέρες).
5. Να δίνεται προσοχή στην απομάκρυνση πλαστικών εξαρτημάτων ή τμημάτων αυτών (π.χ. δακτύλιοι) των ελαιοραβδιστικών, από τον ελαιόκαρπο, ενώ στα ελαιοτριβεία να τοποθετείται κατάλληλη σίτα μετά το πλυντήριο και πριν τον σπαστήρα ώστε αυτά να «παγιδεύονται».
6. ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα αλυσοπρίονα και οι ελαιοσυλλεκτικές μηχανές πρέπει να λιπαίνονται με κατάλληλα λιπαντικά φυτικής προέλευσης (food grade). Τα συμβατικά λιπαντικά ορυκτέλαια πετρελαίου είναι πιθανό να επιμολύνουν τον ελαιόκαρπο με υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων (MOSH-MOAH) και να καταστήσουν το παραγόμενο ελαιόλαδο ακατάλληλο προς βρώση. Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγεται διαρροή λιπαντικών και πιθανή επαφή τους με τον ελαιόκαρπο, τα δίχτυα ελαιοσυλλογής και τα σακιά.
7. Μετά τη συγκομιδή, ο ελαιόκαρπος πρέπει να τοποθετείται σε καθαρά διάτρητα πλαστικά τελάρα, στα οποία δεν τραυματίζεται, ενώ παράλληλα διευκολύνεται ο αερισμός του και αποφεύγεται η αύξηση της θερμοκρασίας. Εάν χρησιμοποιούνται σακιά, να είναι πλεκτά, αεροπερατά και κατάλληλα για επαφή με τρόφιμα.
Συνιστάται η αποφυγή χρήσης σακιών καθόσον ο ελαιόκαρπος δεν αερίζεται και υφίσταται επιβλαβείς για την ποιότητα του ελαιόλαδου ζυμώσεις με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας του, γεγονός που επιδεινώνεται και με το στοίβαγμα των σακιών αυτών στο χωράφι και κατά τη μεταφορά.
8. Η μεταφορά του ελαιόκαρπου από το χωράφι στο ελαιουργείο πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό, διότι η παραμονή του σε θερμό και υγρό περιβάλλον για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλεί σημαντική υποβάθμιση του ελαιόλαδου. Τα οχήματα μεταφοράς (π.χ. αυτοκίνητα, τρακτέρ) πρέπει να είναι καθαρά και απαλλαγμένα από υπολείμματα λιπασμάτων ή γεωργικών φαρμάκων.
9. Να αποφεύγεται το κάψιμο των ελαιοκλαδεμάτων εντός των ελαιώνων. Στην περίπτωση που δεν μπορεί να αποφευχθεί (καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών ελιάς), να πραγματοποιείται όταν τα δέντρα δεν έχουν καρπό.
Στο Ελαιουργείο
Διαδικασία Εξαγωγής Ελαιολάδου από Ελαιόκαρπο
Οι εγκαταστάσεις και οι πρακτικές που εφαρμόζονται από το προσωπικό στο ελαιουργείο επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ελαιόλαδου.
Α. Κατά την παραλαβή συνιστάται:
1. Η παραλαβή του ελαιόκαρπου να γίνεται εκτός του χώρου του ελαιουργείου. Τα οχήματα μεταφοράς ελαιόκαρπου να μην προσεγγίζουν το χώρο παραγωγής ελαιολάδου, διότι τα καυσαέριά τους περιέχουν ουσίες που απορροφώνται από το ελαιόλαδο και το επιμολύνουν.
2. Ο χώρος παραμονής του ελαιόκαρπου να είναι καθαρός, ψυχρός, ξηρός και αεριζόμενος. Ο ελαιόκαρπος να μην έρχεται σε επαφή με οξειδωμένα μεταλλικά σκεύη ή τμήματα μηχανημάτων, ούτε με γράσα ή ορυκτέλαια μηχανής, διότι το παραγόμενο ελαιόλαδο επιμολύνεται.
3. Η παρτίδα κάθε παραγωγού θα πρέπει να καταγράφεται στο Ημερολόγιο Παραλαβής Ελαιοκάρπου, να σημαίνεται και να τοποθετείται ξεχωριστά. Τυχόν σακιά να τοποθετούνται πάνω σε ξύλινες παλέτες, όχι περισσότερα από τρία καθ΄ ύψος. Η παραμονή του ελαιόκαρπου μέχρι την έκθλιψη δεν πρέπει να υπερβαίνει τη μία ημέρα.
4. Η τροφοδοσία του ελαιόκαρπου, στη γραμμή παραγωγής, να γίνεται με τη χρήση μεταφορικής ταινίας για την αποφυγή τραυματισμών.
5. Για τον έλεγχο της ποιότητας του ελαιόκαρπου, να γίνεται προσεκτική επιλογή διαδοχής των παρτίδων ελαιόκαρπου προς έκθλιψη, ώστε να διαδέχονται στα ίδια μηχανήματα παρόμοιες ποιότητες.
6. Το πλύσιμο του ελαιόκαρπου να γίνεται με άφθονο, πόσιμο νερό, το οποίο να αλλάζει τακτικά.
Β. Κατά την άλεση του ελαιοκάρπου συνιστάται:
1. Προσθήκη πόσιμου νερού.
2. Καθαρισμός του εξοπλισμού σε περίπτωση που έχει διακοπεί η λειτουργία του για περισσότερο από 4 ώρες και πριν την έναρξη παραγωγής.
Γ. Κατά τη μάλαξη συνιστάται:
1. Χρήση πόσιμου νερού και έλεγχος της θερμοκρασίας στη μάζα η οποία ποτέ δε θα πρέπει να ξεπερνάει τους 35°C.
2. Κατά τη διαδικασία έκθλιψης, θα πρέπει η θερμοκρασία στα επί μέρους στάδια, να διατηρείται στο κατάλληλο επίπεδο. Επισημαίνεται ότι υψηλές θερμοκρασίες υποβαθμίζουν την ποιότητα του ελαιολάδου.
3. Η θερμοκρασία της ελαιοζύμης κατά την μάλαξη να μην ξεπερνά τους 27ο C γιατί καταστρέφονται τα πτητικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου στα οποία οφείλεται το χαρακτηριστικό του άρωμα και αυξάνεται η περιεκτικότητά του σε κηρούς. Οι υψηλές θερμοκρασίες και ο πλημμελής καθαρισμός του διαχωριστήρα οδηγούν στην υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου.
4. Η θερμοκρασία περιβάλλοντος των χώρων αποθήκευσης ελαιολάδου πάντα εντός ανοξείδωτων περιεκτών, δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 24ο C.
5. Η διάρκεια της μάλαξης να μην ξεπερνά τα 30 λεπτά.
6. Η ταχύτητα περιστροφής των πτερυγίων του μαλακτήρα να είναι μικρότερη από 19 στροφές το λεπτό γιατί στις υψηλές στροφές υποβαθμίζεται η ποιότητα.
7. Να πραγματοποιείται έλεγχος της θερμοκρασίας, τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα και διόρθωση της θερμοκρασίας στην περίπτωση που υπερβαίνει την επιθυμητή τιμή.
8. Στα κλασσικά (πιεστικά) ελαιουργεία η κατανομή της ελαιοζύμης να είναι ομοιόμορφη για ομοιόμορφη εξάντληση της μάζας. Οι ελαιοσπυρίδες ή τα ελαιόπανα να τυχαίνουν ιδιαίτερης φροντίδας και καθαρισμού, διαφορετικά προσδίδονται στο παραγόμενο ελαιόλαδο δυσάρεστοι οργανοληπτικοί χαρακτήρες.
Δ. Στον διαχωριστήρα συνιστάται:
Απομάκρυνση του ελαιοπυρήνα και της πάστας που παραμένουν μετά τη συμπίεση και καθημερινός διεξοδικός καθαρισμός ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε ζύμωση.
Οι υψηλές θερμοκρασίες και ο πλημμελής καθαρισμός του διαχωριστήρα οδηγούν στην υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιόλαδου.
Αποθήκευση
1. Να απομακρύνεται η μούργα με μετάγγιση και φιλτράρισμα.
2. Κατά τη μετάγγιση, το ελαιόλαδο να προφυλάσσεται από το φως και τον αέρα και να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση αντλιών που ενσωματώνουν αέρα στη μάζα του ελαιόλαδου και σχηματίζουν γαλακτώματα. Η μούργα να αφαιρείται με μία στρόφιγγα από τον πυθμένα του δοχείου ή της δεξαμενής και η εκροή του ελαιόλαδου να γίνεται από τον πυθμένα της καθαρής δεξαμενής και όχι από πάνω.
3. Ο χώρος αποθήκευσης να έχει θερμοκρασία χαμηλότερη των 20°C, να είναι σκιερός, καθαρός, απαλλαγμένος από οσμές, έντομα και τρωκτικά.
4. Οι δεξαμενές αποθήκευσης πρέπει να είναι ανοξείδωτες και κλειστές. Στον κενό χώρο που δημιουργείται κατά το γέμισμα η άδειασμά τους, πρέπει να διοχετεύεται αδρανές αέριο (άζωτο), ώστε να προστατεύεται το ελαιόλαδο από την οξειδωτική αλλοίωση, που οφείλεται στο οξυγόνο του αέρα.
Γενικές Απαιτήσεις για το Ελαιουργείο
1. Το ελαιόλαδο πολύ εύκολα απορροφά και κατακρατεί δύσοσμες ουσίες που αναδύονται στο χώρο και για το λόγο αυτό πρέπει να διατηρούνται όλοι οι χώροι καθαροί με σχολαστικότητα και αυστηρότητα.
2. Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο χώρο της παραγωγής, παρά μόνο στο προσωπικό της επιχείρησης.
3. Υλικά (π.χ λιπαντικά, πλαστικά) που δε χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία θα πρέπει να απομακρύνονται από τον χώρο της παραγωγής και να τοποθετούνται σε ξεχωριστό χώρο.
4. Να υπάρχει και να τηρείται πρόγραμμα Μυοκτονίας – Εντομοκτονίας.
5. Να υπάρχει και να τηρείται πρόγραμμα Καθαρισμού και Απολύμανσης. Τα σκευάσματα (για καθαρισμό/απολύμανση) που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να είναι σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
6. Το νερό που χρησιμοποιείται στα ελαιουργεία πρέπει να είναι πόσιμο, εκτός των περιπτώσεων που χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς (π.χ. λέβητες). Όταν υπάρχει νερό από ιδιωτική ύδρευση (γεώτρηση, πηγάδι), θα πρέπει να ελέγχεται ως προς την ποιότητα και την υγιεινή του.
7. Οι καυστήρες για την παραγωγή ζεστού νερού να βρίσκονται σε κλειστό και απομακρυσμένο χώρο, μακριά από τον χώρο παραγωγής του ελαιόλαδου και με την καπνοδόχο όσο το δυνατό ψηλότερα και σε τέτοια θέση ώστε η κατεύθυνση των επικρατέστερων τοπικών ανέμων κατά το χειμώνα να οδηγούν τους καπνούς μακριά από το χώρο ελαιοποίησης.
8. Η δεξαμενή συλλογής των απόνερων να διαχωρίζεται από τον χώρο παραγωγής.
9. Τα λιπαντικά του μηχανολογικού εξοπλισμού πρέπει να είναι κατάλληλα για επιχειρήσεις τροφίμων (food grade).
10. Να μην επιτρέπονται κράματα χαλκού σε τμήματα του μηχανολογικού εξοπλισμού, σε διάφορες θέσεις της παραγωγικής διαδικασίας και της διαδικασίας του φιλτραρίσματος του ελαιόλαδου (π.χ. σύνδεσμοι αντλιών, σύνδεσμοι των σωλήνων μεταφοράς ελαιόλαδου).
11. Να μην επιτρέπεται η είσοδος πετρελαιοκίνητων κλάρκ, το κάπνισμα και εστίες καύσης (π.χ. τζάκι) εντός του ελαιουργείου.
12. Να λαμβάνεται μέριμνα για την προστασία του ελαιοπυρήνα από φυσικούς κινδύνους και οποιαδήποτε χημική επιμόλυνση κατά τη συγκέντρωσή του, εφόσον αποτελέσει πρώτη ύλη για την παραγωγή πυρηνέλαιου.
13. Συμμόρφωση με την υφιστάμενη νομοθεσία αναφορικά με τα υλικά και αντικείμενα σε επαφή με τρόφιμα. Αυτό αφορά:
α) Στα πλαστικά, με κυριότερο κίνδυνο τη μετανάστευση των φθαλικών εστέρων στο ελαιόλαδο. Όταν χρησιμοποιούνται εύκαμπτοι σωλήνες μεταφοράς ελαιόλαδου, περιέκτες (βαρέλια, δοχεία) και υλικά συσκευασίας-παρεμβύσματα από πλαστικά, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να κατέχουν τις σχετικές δηλώσεις συμμόρφωσης.
β) Στα δοχεία και στις δεξαμενές, οι οποίες κατά προτίμηση θα πρέπει να είναι από ανοξείδωτο χάλυβα για να προφυλάσσεται το ελαιόλαδο από το φως και τον αέρα.
14. Εκπαίδευση προσωπικού: Το προσωπικό, αν και εποχιακό, θα πρέπει να εκπαιδεύεται σε θέματα υγιεινής (κατάλληλος ιματισμός, πλύσιμο χεριών, χειρισμοί που διενεργεί στο χώρο παραγωγής) και ασφάλειας στην εργασία.
15. Η τήρηση αρχείου εισροών- εκροών (ημερομηνία, στοιχεία παραγωγών, ποσότητες εισερχόμενου ελαιόκαρπου και στοιχεία αποδεκτών και ποσοτήτων παραγόμενου ελαιόλαδου) είναι υποχρεωτική και απαραίτητη για τον εντοπισμό μιας παρτίδας που τυχόν προκάλεσε πρόβλημα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία, που επιτεύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, για την επανεξέταση και την ενίσχυση του συστήματος Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΓΕ) για τον οίνο, τα αλκοολούχα ποτά και τα γεωργικά προϊόντα (αφορά ΠΟΠ, ΠΓΕ κ.α.).
Όπως υποστηρίζει ο νέος κανονισμός θα αυξήσει την αποδοχή των ΓΕ σε ολόκληρη την Ένωση και θα παράσχει υψηλότερο επίπεδο προστασίας, ιδίως στο διαδίκτυο. Αυτό θα συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των τροφίμων και στην ανάπτυξη προτύπων στην ΕΕ και θα διασφαλίσει ότι η πολιτιστική, γαστρονομική και τοπική κληρονομιά μας διατηρείται και πιστοποιείται ως αυθεντική τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι αλλαγές θα ενισχύσουν και θα βελτιώσουν το υφιστάμενο σύστημα ΓΕ με τους εξής τρόπους:
- θα θεσπίσει ενιαίο νομικό πλαίσιο και συντομευμένη, απλουστευμένη διαδικασία καταχώρισης: συγχωνεύονται διαφορετικοί κανόνες σχετικά με τις διαδικασίες ΓΕ και την προστασία για τους τρεις τομείς (τρόφιμα, οίνος και αλκοολούχα ποτά), με αποτέλεσμα μια ενιαία απλουστευμένη διαδικασία καταχώρισης ΓΕ για αιτούντες εντός και εκτός ΕΕ. Αυτό το απλούστερο νομικό πλαίσιο, με συντομότερους χρόνους καταχώρισης, αναμένεται να αυξήσει την ελκυστικότητα των προγραμμάτων για τους παραγωγούς, ιδίως σε χώρες με λιγότερες ΓΕ·
- θα αυξήσει την προστασία των ΓΕ ως συνιστωσών παραμέτρων, και στο διαδίκτυο: οι νέοι κανόνες θα αυξήσουν την προστασία των ΓΕ που χρησιμοποιούνται ως συνιστώσες παράμετροι σε μεταποιημένα προϊόντα, καθώς και των προϊόντων ΓΕ που πωλούνται στο διαδίκτυο. Ο νέος κανονισμός θα προστατεύει επίσης τις ονομασίες ΓΕ στο σύστημα ονομάτων τομέα, υποχρεώνοντας τα κράτη μέλη να αποκλείουν από την επικράτειά τους ονόματα τομέα που ενδέχεται να παραβιάζουν μια ονομασία ΓΕ·
- θα αναγνωρίσει τις βιώσιμες πρακτικές: οι παραγωγοί θα είναι σε θέση να αναδεικνύουν τις δράσεις τους όσον αφορά την περιβαλλοντική, οικονομική ή κοινωνική βιωσιμότητα, συμπεριλαμβανομένης της καλής διαβίωσης των ζώων. Το κείμενο που συμφωνήθηκε από τους συννομοθέτες παραθέτει έναν μη εξαντλητικό κατάλογο των πρακτικών βιωσιμότητας ως κίνητρο για τους παραγωγούς. Αυτό θα συμβάλει στην καλύτερη προστασία των φυσικών πόρων και των αγροτικών οικονομιών, στην εξασφάλιση τοπικών φυτικών ποικιλιών και φυλών ζώων, στη διατήρηση του τοπίου της περιοχής παραγωγής, καθώς και στη βελτίωση της καλής διαβίωσης των ζώων. Μια ομάδα παραγωγών μπορεί να αποφασίσει να καταστήσει ορισμένες βιώσιμες πρακτικές υποχρεωτικές για τα προϊόντα τους. Στην περίπτωση αυτή, οι εν λόγω πρακτικές θα πρέπει να αναγράφονται στις προδιαγραφές του προϊόντος. Σε εθελοντική βάση, οι παραγωγοί μπορούν επίσης να συντάσσουν έκθεση βιωσιμότητας, η οποία θα δημοσιεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·
- θα ενδυναμώσει τις ομάδες παραγωγών: τα νέα μέτρα θα θεσπίσουν ένα εθελοντικό σύστημα αναγνωρισμένων ομάδων παραγωγών ΓΕ, το οποίο θα συσταθεί από τα κράτη μέλη. Προκειμένου να αυξηθεί η ελκυστικότητα του συστήματος, οι εν λόγω ομάδες θα έχουν την εξουσία να διαχειρίζονται, να επιβάλλουν και να αναπτύσσουν τις ΓΕ τους για να ενισχύσουν τη θέση τους στην αξιακή αλυσίδα.
«Οι γεωγραφικές ενδείξεις αποτελούν μια από τις μεγάλες επιτυχίες μας στον αγροδιατροφικό τομέα της ΕΕ. Διατηρούν τη μοναδική κληρονομιά και τις παραδόσεις μας και στηρίζουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην ύπαιθρο: η αξία ενός προϊόντος με προστατευόμενη ονομασία είναι κατά μέσο όρο διπλάσια από την αξία παρόμοιων προϊόντων χωρίς πιστοποίηση. Η ενίσχυση του συστήματος ΓΕ θα είναι επωφελής για όλους τους παραγωγούς και τις περιφέρειές μας», δήλωσε ο κ. Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ
Ξεκίνησε η συγκομιδή ελιάς Καλαμών με την παραγωγή φέτος να είναι μειωμένη, ενώ άρχισαν και οι «ελαιοποιήσεις» λόγω υψηλών τιμών ελαιολάδου.
Ο κ. Κώστας Τσιριμώκος, παραγωγός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, που έχει 10.000 ρίζες ελαιόδεντρα, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος όλη η περιοχή έχει μειωμένη παραγωγή στις ελιές Καλαμών. Υπάρχουν ελαιοχώραφα που δεν έχουν καθόλου ελιά.
Η δική μου παραγωγή φέτος είναι μειωμένη κατά 60% σε σχέση με πέρυσι. Επίσης έχουμε μεγάλα προβλήματα με το δάκο που έχει «τσακίσει» τις λίγες ελιές που υπάρχουν.
Αυτό οφείλεται στις καιρικές συνθήκες αλλά και στην μειωμένη παραγωγή, ενώ είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Πριν 3 - 4 ημέρες ξεκίνησα να συγκομίζω τις ελιές. Σε 5 ημέρες οι Καλαμών θα μαυρίσουν και θα είναι έτοιμες για συγκομιδή αλλά τιμή δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί από τους έμπορους της περιοχής. Εγώ δεν μπορώ να περιμένω και ήδη έχω πάει δύο φορτία στο ελαιοτριβείο. Το πρώτο έδωσε ελαιοποίηση 16% και το δεύτερο 17%. Η τιμή παραγωγού αυτή την εποχή είναι στα 7,5 έως 8 ευρώ το κιλό».
Από την πλευρά του ο Γιάννης Ξαγοράκης, παραγωγός και αυτός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «είναι δύσκολο για έναν παραγωγό να πηγαίνει 130άρι μέγεθος ελιάς στο ελαιοτριβείο. Σήμερα Τετάρτη (25/10) ξεκίνησα την συγκομιδή Καλαμών και τις πήγα απευθείας για ελαιοποίηση, με τιμή 8 ευρώ το κιλό. Μιλάμε «σκούπα» όλα τα μεγέθη, μαύρες και πράσινες ελιές. Φέτος επειδή έχουμε λίγες ποσότητες οι ελιές είναι κυρίως μεγάλα μεγέθη».
Θυμίζουμε ότι η συγκομιδή ελιάς για ελαιοποίηση δεν έχει διαλογή και αυτό σημαίνει χαμηλότερο κόστος. Πάντως οι πρώτες ανεπίσημες τιμές που κυκλοφόρησαν στην περιοχή κάνουν λόγο για το 200άρι στα 1,60 ευρώ το κιλό. Αυτή την τιμή έδιναν και την περίοδο 2018/2019 για μια κανονική όμως παραγωγή (199 χιλιάδες τόνους) και δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή από τους παραγωγούς.
Ανακοινώθηκαν οι πρώτες επίσημες προβλέψεις για την φετινή παραγωγή ελαιολάδου στην Ιταλία.
Οι εκτιμήσεις, που ανακοίνωσε το ISMEA (Ινστιτούτο Ενημέρωσης Αγροδιατροφικού Εμπορίου), σε συνεργασία με την Italia Olivicola (Ένωση Ιταλών Ελαιοπαραγωγών) και την Unaprol - Consorzio Olivicolo Italiano, κάνουν λόγο για μια αύξηση της παραγωγής ιταλικού ελαιολάδου, για την περίοδο 2023/2024, παρά τα προβλήματα λόγω των καιρικών συνθηκών, λόγω της ξηρασίας του χειμώνα και των βροχών της άνοιξης, που δημιούργησαν προβλήματα στην ανθοφορία και την καρπόδεση σε πολλές περιοχές.
Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για μια παραγωγή της τάξης των 290 χιλιάδων τόνων ελαιολάδου, που είναι αυξημένη, κατά 20%, σε σχέση με την περσινή αλλά μειωμένη σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας 4ετίας.
Η αύξηση της παραγωγής οφείλεται κυρίως στην μεγαλύτερη παραγωγή του νότου (αύξηση κατά +34%), χάρη στις καλές αποδόσεις που αναμένονται στην Απουλία και στην Καλαβρία, περιοχές που αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα το 50% και το 13% της ιταλικής παραγωγής ελαιολάδου. Στην Σικελία η παραγωγή εκτιμάται ότι θα είναι ουσιαστικά ίδια σε σχέση με την ήδη χαμηλή παραγωγή του περασμένου έτους.
Αντίθετα μείωση της παραγωγής αναμένεται να υπάρξει στις περιοχές της κεντρικής και βόρειας Ιταλίας, η οποία θα είναι πάνω από 30% σε σχέση με πέρσι (μείωση κατά 33% στις βόρειες και κατά 31% στις κεντρικές περιοχές).
Πάντως οι φετινές υψηλές τιμές του ελαιολάδου στην χώρα είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσουν πολλούς παραγωγούς που έχουν ελιές διπλής χρήσης (βρώσιμες και λαδοελιές) να πάνε τον ελαιόκαρπο στα ελαιοτριβεία για ελαιοποίηση, τονίζει το ISMEA.
Η Κύπρος αποφάσισε να βάλει μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ στο κρέας και τα λαχανικά, από την 1η Δεκεμβρίου 2023 μέχρι το τέλος Μάϊου 2024.
Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην ακρίβεια στα τρόφιμα δήλωσε «οι μειώσεις του ΦΠΑ δεν δουλεύουν. Έχουν μεγάλο δημοσιονομικό κόστος και τελικά οι όποιες μειώσεις, το έκαναν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχω μιλήσει με πολλούς ομολόγους μου, όσοι το έκαναν το μετάνιωσαν γιατί πολύ απλά δεν δούλεψε και επανέρχονται σε προηγούμενους συντελεστές ΦΠΑ».
Η Κύπρος πάντως ακολουθεί το παράδειγμα των άλλων χωρών της ΕΕ που μηδένησαν ή μείωσαν το ΦΠΑ στα τρόφιμα για να μειώσουν τις τιμές στην λιανική.
Άμεσα και μεσοπρόθεσμα μέτρα για στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αποφάσισε, στις 19 Οκτωβρίου 2023, το Υπουργικό Συμβούλιο, που συνήλθε υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας της Κύπρου κ. Νίκου Χριστοδουλίδη.
Τα μέτρα είναι κοστολογημένα και λαμβάνουν υπόψη τις δημοσιονομικές δυνατότητες της κυπριακής οικονομίας. Συγκεκριμένα, τα 11 μέτρα με άμεση επίδραση ανέρχονται στα 141 εκατομμύρια ευρώ και τα έξι μέτρα Στεγαστικής Πολιτικής ανέρχονται στα 55 εκατομμύρια ευρώ.
Τα 11 μέτρα (141 εκατομμύρια ευρώ) αφορούν:
1) Κλιμακωτή επιδότηση του κόστους ηλεκτρικού ρεύματος
Για τους τιμολογούμενους μήνες Νοέμβριο 2023 - Φεβρουάριο 2024, για τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας με καταμέτρηση μέχρι τις 29.2.2024.
Καλύπτει οικιακούς, εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές.
Για τους ευάλωτους καταναλωτές η επιδότηση καλύπτει το 100% της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.
Από την επαναφορά εξαιρείται η Διμηνιαία Διατίμηση 46 «Άντλησης Νερού», λόγω λήψης αντίστοιχων μέτρων από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Περαιτέρω, επαναφορά παρόμοιων ελαφρύνσεων σε πελάτες άλλων προμηθευτών πέραν της ΑΗΚ θα τύχει ανάλογου χειρισμού, νοουμένου ότι η εγκεκριμένη ισχύς των υποστατικών των πελατών αυτών δεν υπερβαίνει τα 70 kVA και για τις περιπτώσεις εκείνες που προκύπτουν αυξημένες τιμολογήσεις, λόγω αύξησης του κόστους καυσίμου για ηλεκτροπαραγωγή, εφόσον οι μεταξύ τους συμβάσεις προνοούν τη μετακύλιση αυτού του επιπλέον κόστους.
Το εκτιμώμενο κόστος της επαναφοράς του μέτρου ανέρχεται στα € 45 εκατ. περίπου.
Καλύπτει 429.000 οικίες και 106.000 επιχειρήσεις.
2) Μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης καυσίμων κίνησης
Μείωση κατά 8,33 σεντ το λίτρο, περιλαμβανομένου ΦΠΑ, στους ελάχιστους συντελεστές βάσει του κοινοτικού κεκτημένου, για τους μήνες Νοέμβριο 2023 - Φεβρουάριο 2024 (βενζίνη από € 0,429/λίτρο σε € 0,359/λίτρο και πετρέλαιο κίνησης από € 0,40/λίτρο σε € 0,33/ λίτρο). Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε ποσό ύψους € 21,8 εκατ.
3) Μείωση του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης
Μείωση στον ελάχιστο συντελεστή βάσει του κοινοτικού κεκτημένου (από €0,07473/λίτρο σε €0,021/λίτρο) κατά 6,39 σεντ το λίτρο, περιλαμβανομένου ΦΠΑ, αναλόγως των καιρικών συνθηκών, για τους μήνες Δεκέμβριο 2023 – Μάρτιο 2024. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε ποσό ύψους € 3,8 εκατ.
4) Σχέδιο Φωτοβολταϊκά για όλους
Το Σχέδιο θα παρέχει στους δικαιούχους τη δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκού συστήματος χωρίς την καταβολή αρχικού κεφαλαίου. Οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν χορηγία ύψους € 1.000 και το υπόλοιπο ποσό θα αποπληρώνεται με διμηνιαία δόση €150 μέσω του λογαριασμού ηλεκτρισμού όταν θα αρχίσει η παραγωγή ηλεκτρισμού από το φωτοβολταϊκό για το υποστατικό. Το κόστος του σχεδίου εκτιμάται σε ποσό € 30 εκατομμύρια, το οποίο θα προέρχεται από το Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞ.Ε) που αποτελεί το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προώθηση των ΑΠΕ και της ΕΞ.Ε. Το αποθεματικό του Ταμείου ΑΠΕ-ΕΞ.Ε. αυτή τη στιγμή είναι πέραν των € 70 εκατομμυρίων.
5) Σχέδιο Φωτοβολταϊκά σε Επιχειρήσεις
Αύξηση της ισχύος αυτοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος μέσω Φ/Β.
Θα παρέχει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα, μέσω virtual net-billing, μέχρι 1MW με αποθήκευση και μέχρι 400kW χωρίς αποθήκευση, με μέγιστη ισχύ τα 30MW.
6) Εφαρμογή μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά είδη – Προσθήκη του κρέατος και των λαχανικών
Εφαρμογή από 1η Δεκεμβρίου 2023 μέχρι 31η Μαΐου 2024.
7) Ένταξη φοιτητών πολύτεκνων οικογενειών στο Επίδομα Τέκνου
Στη νέα αυτή κατηγορία δικαιούχων θα καταβάλλεται το 50% του επιδόματος.
Αφορά φοιτητές για απόκτηση πρώτου πτυχίου.
Όριο ηλικίας μέχρι 23 ετών για κορίτσια και 24 ετών για αγόρια, εφόσον είναι φοιτητές (αντί μέχρι τη λήξη της στρατιωτικής θητείας που ισχύει μέχρι σήμερα).
Αριθμός δυνητικών δικαιούχων: 3860 πολύτεκνοι που λαμβάνουν επίδομα τέκνου.
Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε ποσό ύψους € 3.3 εκατ.
8) Αύξηση 5% στο επίδομα τέκνου.
Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε ποσό ύψους € 3.7 εκατ.
9) Επίδομα ΑΜεΑ
Παραχώρηση εφάπαξ ποσού ύψους € 120 σε ΑμεΑ/ λήπτες επιδόματος διακίνησης.
Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε ποσό ύψους € 500 χιλιάδων.
10) Επίδομα Ενοικίου για Λήπτες ΕΕΕ
Παραχώρηση εφάπαξ ποσού ύψους € 300 σε δικαιούχους ΕΕΕ που λαμβάνουν επιδότηση ενοικίου/τόκων στεγαστικού δανείου και € 500 σε δικαιούχους ΕΕΕ με σοβαρή αναπηρία που λαμβάνουν επιδότηση ενοικίου/επιδότηση τόκων στεγαστικού δανείου. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε ποσό ύψους € 965 χιλιάδων.
11) Σχέδιο επιδότησης κατά 2% του επιτοκίου στεγαστικών δανείων
Αφορά σε δάνεια που συνάφθηκαν από 1/1/2022 μέχρι 31/12/2023.
Το Σχέδιο θα καλύψει αγορά και ανέγερση πρώτης κατοικίας, με μέγιστη επιδότηση για περίοδο 2 ετών.
Για οικογένειες με ετήσιο εισόδημα € 50.000.
Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε ποσό ύψους € 20 εκατ.
Στεγαστική πολιτική - Έξι μέτρα ύψους € 55 εκατομμυρίων
Το κράτος θα πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη παρέμβαση σε θέματα στέγασης για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Η στεγαστική πολιτική περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:
12) Στεγαστική Επιδότηση νεαρών ζευγαριών και νέων
13) Σχέδιο «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω»,
14) Ενίσχυση υφιστάμενων πολεοδομικών κινήτρων
15) Νέο Σχέδιο «Κτίζω και Ενοικιάζω»
16) Ανέγερση οικιστικών μονάδων για κοινωνική στέγαση
17) Παραχώρηση οικοπέδων στην ύπαιθρο για οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα.
«Οι καταναλωτές και οι αγρότες παραμένουν οι αδύναμοι κρίκοι της μεγάλης αισχροκέρδειας που επικρατεί με το λάδι, την ώρα που η κυβέρνηση κινείται ξανά με δημιουργική ασάφεια, ανίκανη να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα», τονίζει ο τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλης Κόκκαλης.
Στη δήλωσή του, ο κ. Κόκκαλης αναφέρει αναλυτικά τα εξής: «Δυστυχώς η τιμή του λαδιού απογειώνεται με ευθύνη της Κυβέρνησης διότι απουσιάζουν ουσιαστικοί έλεγχοι σε όλη την αλυσίδα από το χωράφι μέχρι το ράφι. Οι ποσότητες λαδιού που πωλούνται σήμερα στην τιμή των 10 και 12 ευρώ/λίτρο είναι αγορασμένες με 4 ευρώ/λίτρο.
Ενδεικτικά ο παραγωγός πούλησε με 0,60-0,70 ευρώ την ελιά καλαμών (με κόστος 1 ευρώ) και η ελιά καλαμών πωλείται 5 ευρώ στον καταναλωτή.
Ουδέποτε εφάρμοσε η Κυβέρνηση την ψηφισμένη Ευρωπαϊκή Οδηγία περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
Προτείναμε εγκαίρως στην Βουλή κατά την συζήτηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας την εξ’ ολοκλήρου εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας η οποία προστατεύει και τον αγρότη παραγωγό και τον καταναλωτή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ παραμένει προσηλωμένος και θα είναι αρωγός σε πολιτικές στήριξης της τιμής του ελαιόλαδου και του εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών της χώρας μας, με όλα τα πρόσφορα μέσα και τους πόρους που μπορούν να διατεθούν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορεί να μένει απαθής και να μην ζητά να ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα για την εκτόξευση της τιμής του ελαιολάδου για τον καταναλωτή, αποδεχόμενος τις κυβερνητικές παρόλες για «το παγκόσμιο φαινόμενο αύξησης της τιμής του ελαιολάδου» και τους «νόμους ζήτησης και προσφοράς», καθώς και τα πρωθυπουργικά φληναφήματα για το ότι «αυτό που είναι πρόβλημα για τον καταναλωτή είναι όφελος για τον παραγωγό»!
Δυστυχώς, η κυβέρνηση της ΝΔ επιστρατεύει για άλλη μια φορά τη δημιουργική ασάφεια, τον κοινωνικό αυτοματισμό και την κατευθυνόμενη προπαγάνδα για να αποσείσει τις τεράστιες ευθύνες της και την απουσία ουσιαστικών πολιτικών, τόσο στο επίπεδο του παραγωγού, όσο και στο επίπεδο του καταναλωτή. Και βέβαια αυτό αποτελεί έμπρακτη απόδειξη ότι δεν πιστεύει πως ο πρωτογενής τομέας θα αποτελέσει το βασικό εργαλείο για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και ταυτόχρονα ότι η προστασία του καταναλωτή συνιστά βασική αρχή και αξία κάθε ευνομούμενης Πολιτείας».
Το Ελαιοτριβείο Παπαδόπουλος ανακοίνωσε αυτήν την εβδομάδα τα 9,25 ευρώ το κιλό, ως τιμές αγοράς εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου από τους παραγωγούς της Ηλείας.
Ο κ. Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος ανέφερε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε και να εξελίσσουμε την παροχή ελαιόλαδου υψηλής ποιότητας και να δίνουμε επιλογές τόσο στους παραγωγούς όσο και στους καταναλωτές πάντα με στόχο το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Το 9,25 ευρώ αποτελεί την υψηλότερη τιμή που έχει δοθεί ποτέ για Ελληνικό Ελαιόλαδο και αφορά αγουρέλαια με αυστηρά υψηλές προδιαγραφές ποιότητας.
Το Ελαιοτριβείο Παπαδόπουλος έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη της αγοράς, με πάνω από 400 διεθνείς βραβεύσεις τα τελευταία χρόνια κατάφερε σε συνεργασία με τους ελαιοπαραγωγούς της Ηλείας να αναδείξει το ηλειακό ελαιόλαδο σε ένα από τα καλύτερα ελαιόλαδα της Μεσογείου και να επιτύχει αυτή την ιστορική τιμή».
Πάντως η ελληνική αγορά την περίοδο αυτή παρουσιάζει μια αρκετά χαμηλή κινητικότητα και οι αγοραπωλησίες που πραγματοποιούνται είναι λίγες έως ελάχιστες.
Την προδημοσίευση της προκήρυξης των προγραμμάτων των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) της περιόδου 2024-2027 ζητά η ΕΘΕΑΣ.
Τα νέα προγράμματα ΟΕΦ είναι ετήσια και θα έπρεπε να έχουν προκηρυχθεί ήδη από τους πρώτους μήνες του 2023. Έχουμε φτάσει λίγους μήνες πριν το τέλος του έτους και ακόμη δεν είναι γνωστά τα κριτήρια για την προετοιμασία των οργανώσεων των ελαιοπαραγωγών. Πρέπει άμεσα να γίνει η προδημοσίευση γιατί υπάρχει κίνδυνος απώλειας των αντίστοιχων ενισχύσεων και για το 2024, όπως, δυστυχώς έγινε για το 2023.
Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ προς το ΥπΑΑΤ αναφέρει τα εξής:
Σε συνέχεια των επιστολών μας με τις προτάσεις μας για βελτίωση των επιχειρησιακών προγραμμάτων των ΟΕΦ και την έγκαιρη προκήρυξή τους, ώστε με την εφαρμογή των νέων προϋποθέσεων που περιέχει το ΣΣ ΚΑΠ να μην υπάρξει απώλεια πόρων για τους ελαιοπαραγωγούς και τους φορείς τους, παρατηρούμε μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση της Υπουργικής Απόφασης για την προκήρυξη των προγραμμάτων Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ) της περιόδου 2024-2027, με κίνδυνο την απώλεια των αντίστοιχων ενισχύσεων και για το 2024, όπως, δυστυχώς έγινε για το 2023.
Είναι επιτακτικής ανάγκης η Υπουργική Απόφαση Ένταξης των προγραμμάτων ΟΕΦ για υλοποίηση να εκδοθεί με ημερομηνία εντός του 2023, ώστε να μη διακυβευθούν οι ενωσιακοί πόροι. Έτσι, τα χρονικά περιθώρια για την προετοιμασία των οργανώσεων των ελαιοπαραγωγών (ΟΕΦ), την αναγνώρισή τους, την κατάστρωση και την υποβολή των επιχειρησιακών τους σχεδίων είναι ιδιαίτερα ασφυκτικά, ιδιαίτερα αν συνυπολογίσουμε και τον χρόνο αξιολόγησης αυτών. Ενδεικτικά, το ανωτέρω χρονικό περιθώριο σε προγράμματα 20ετίας, όπως τα ΟΕΦ, πάντοτε ήταν τουλάχιστον 3 μήνες.
Ήδη, οι ελαιοκομικοί και ελαιουργικοί συνεταιρισμοί μέλη μας ανησυχούν σοβαρά για τα προγράμματα ΟΕΦ, που υπενθυμίζουμε είναι τομεακά – Πυλώνας I – Άμεσες Ενισχύσεις- και για αυτό τον λόγο δεν μπόρεσαν οι προβλεπόμενες διαθέσιμες πιστώσεις να μεταφερθούν από το 2023 στο 2024, λόγω μη προκήρυξης των προγραμμάτων έγκαιρα και με αποτέλεσμα να χαθεί η περίοδος 2023 και οι αντίστοιχοι πόροι.
Για βελτιώσεις, που είναι αναγκαίες, σημειώνουμε ότι είναι δυνατή η προδημοσίευση προκήρυξης της προκήρυξης του τομεακού προγράμματος ελαιολάδου, που θα περιλαμβάνει τις κύριες βελτιώσεις, που εστάλησαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την τροποποίηση του στρατηγικού σχεδίου για αυτό το θέμα, ώστε να κερδηθεί πολύτιμος χρόνος μέχρι την τυπική γραπτή απάντηση. Συνημμένα αποστέλλουμε την επιστολή των βελτιωτικών προτάσεων της ΕΘ.Ε.Α.Σ. για τα προγράμματα ΟΕΦ με αριθμό πρωτ. 123, από 28 Ιουνίου 2023, καθώς και την επιστολή τεκμηρίωσης και απρόσκοπτης εφαρμογής τους με αριθμό πρωτ. 132, από 13 Ιουλίου 2023.
Η ποικιλία ελιών για ελαιοποίηση αντιπροσωπεύει το 81,71% της συνολικής παραγωγής ελιάς στην Αλβανία, ενώ η ποικιλία επιτραπέζιων ελιών το 18,29%.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της αλβανικής Στατιστικής Υπηρεσίας (INSTAT), για το 2022 η παραγωγή επιτραπέζιων ελιών ανήλθε σε 28.848 τόνους, ενώ η παραγωγή ελιών που οδηγήθηκαν προς ελαιοποίηση στους 128.861 τόνους.
Ο Νοέμβριος θεωρείται ο καλύτερος μήνας για την ελαιοπαραγωγή στην Αλβανία. Τα Τίρανα, το Δυρράχιο, η Αυλώνα, το Μπεράτι, οι Άγιοι Σαράντα είναι οι νομοί με τη μεγαλύτερη παραγωγή ελαιόλαδου στη χώρα.
Σύμφωνα με το Γραφείο Ο.Ε.Υ. της Ελληνικής Πρεσβείας στα Τίρανα, σχετικά με την ελαιοπαραγωγή στην Αλβανία, κατά το 2022, παρήχθησαν 157.710 τόνοι ελιών, σημειώνοντας αύξηση 43,16% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ το υψηλότερο επίπεδο παραγωγής σημειώθηκε στο Φιέρι με 43.827 τόνους. Επίσης η ελαιοπαραγωγή στο Μπεράτι αυξήθηκε κατά 186,68%.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, η Αλβανία διαθέτει περί τα 450 εργοστάσια επεξεργασίας ελαιόλαδου με το 90% αυτών να επεξεργάζονται την ελιά που τους φέρνει ο αγρότης, ο οποίος, στη συνέχεια, παίρνει το τελικό προϊόν (το ελαιόλαδο) και το χρησιμοποιεί για ιδία κατανάλωσή ή το πουλάει. Με αυτόν τον τρόπο, το μεγαλύτερο μέρος του ελαιόλαδου που παράγεται στην Αλβανία πηγαίνει κατευθείαν από τον αγρότη στους καταναλωτές.
Η Αλβανία εξάγει το ελαιόλαδο της σε γειτονικές χώρες (το Κόσοβο και το Μαυροβούνιο) αλλά και μέχρι την Κένυα και τις ΗΠΑ, ενώ οι χώρες που η Αλβανία εισάγει περισσότερο ελαιόλαδο είναι η Ιταλία και η Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές, κυριαρχούν οι εισαγωγές ελαιόλαδου με ποσοστό 70% έναντι 30% των εξαγωγών.
Οι εξαγωγές ελαιόλαδου της Αλβανίας τετραπλασιάστηκαν το α’ τετράμηνο του 2023 σε σύγκριση με το 2022. Συγκεκριμένα, κατά το α’ τετράμηνο 2023, οι αλβανικές εξαγωγές ελαιόλαδου έφτασαν τους 1.258 τόνους, έναντι μόλις 326 τόνων που είχαμε κατά το α΄ τετράμηνο 2022.
Σε αυτή την αύξηση υποστηρίζεται ότι συνέβαλε κυρίως η μείωση της προσφοράς ελαιόλαδου από τις χώρες της Μεσογείου, λόγω χαμηλής παραγωγής εξαιτίας της ξηρασίας.
Επιπρόσθετα, το Μάιο του 2023, άνοιξε η αγορά για εξαγωγές ελαιόλαδου στην Ιταλία, κυρίως λόγω της προαναφερόμενης ξηρασίας.
Αναφορικά με την τιμή πώλησης του αλβανικού ελαιόλαδου, αυτή ξεκίνησε από 400 λεκ/λίτρο (3,98 ευρώ/λίτρο), ενώ λόγω υψηλής ζήτησης στη συνέχεια υπήρξε αύξηση και έφτασε να εξάγεται στην τιμή των 600 λεκ/λίτρο (6 ευρώ/λίτρο).
Πρώτη εμπορική πράξη για ελαιόλαδο νέας εσοδείας με τιμή στα 9,25 ευρώ το κιλό στη Λακωνία.
Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων, ανακοίνωσε ότι μετά από διαπραγμάτευση και κατάθεση προσφορών, προχώρησε σε εμπορική συμφωνία με την ιταλική Alta Maremma από την Τοσκάνη, για πώληση ενός βυτίου έξτρα παρθένου ελαιολάδου (αγουρέλαιο), εσοδείας 2023/2024, στην τιμή των 9,25 ευρώ το κιλό.
Στο μεταξύ σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Κομισιόν, στην ΕΕ την μεγαλύτερη αύξηση στην τιμή του ελαιολάδου την είχε η Ισπανία, που έφτασε σε ποσοστό 133% σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας (από 365 σε 640 ευρώ/100 κιλά).