Σε μια κρίσιμη καμπή για την ελληνική κτηνοτροφία, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παρουσίασε εχθές, 20/11, σε συνέντευξη Τύπου την πλήρη εικόνα της επιδημιολογικής εξέλιξης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, καθώς και ένα νέο πακέτο 20 μέτρων θωράκισης, που εισηγείται η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευλογιάς (ΕΕΕΔΕΕ). Η Επιτροπή συστάθηκε στα τέλη Οκτωβρίου με απόφαση του Υπουργού Κώστα Τσιάρα και έχει ως στόχο την ενιαία, συντονισμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη διαχείριση της κρίσης.
Τη συνέντευξη συντόνισαν ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπύρος Πρωτοψάλτης, και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Καθηγητής Χαράλαμπος Μπιλλίνης, Πρόεδρος της ΕΕΕΔΕΕ. Όπως τονίστηκε, προτεραιότητα αποτελεί η διαφανής ενημέρωση των κτηνοτρόφων και η ανάγκη συλλογικής εφαρμογής των μέτρων, ώστε να ανακοπεί η διασπορά της νόσου και να προστατευθεί το ζωικό κεφάλαιο.
Η εικόνα της νόσου – Τα επιβεβαιωμένα στοιχεία
Από τον Αύγουστο του 2024 έως τις 14 Νοεμβρίου 2025, έχουν καταγραφεί 1.702 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε 2.135 εκτροφές, ενώ οι αναγκαστικές θανατώσεις ανέρχονται στα 417.365 αιγοπρόβατα.
Σύμφωνα με όσα γνωστοποίησε το ΥΠΑΑΤ στη συνέντευξη Τύπου, η γεωγραφική διασπορά της νόσου εμφανίζει ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση κρουσμάτων σε Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, Θεσσαλία και Δυτική Ελλάδα, ενώ το διάστημα 1–14 Νοεμβρίου παρατηρήθηκε σημαντική επιδημιολογική κινητικότητα σε Περιφερειακές Ενότητες όπως Σέρρες, Ξάνθη, Ροδόπη, Λάρισα και Αχαΐα.
Εντατικοί έλεγχοι και παρεμβάσεις των αρχών
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στους στοχευμένους ελέγχους για την αποτροπή παράνομων μετακινήσεων, που αποτελούν κρίσιμο παράγοντα διασποράς της ευλογιάς. Όπως αναφέρθηκε, από την 1η Οκτωβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκαν 6.318 έλεγχοι, βεβαιώθηκαν 35 παραβάσεις και έγιναν 26 συλλήψεις σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία.
Ο Γενικός Γραμματέας υπογράμμισε πως «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για παραβίαση των μέτρων βιοασφάλειας», επισημαίνοντας ότι κάθε παράνομη μετακίνηση θέτει σε κίνδυνο το σύνολο της κτηνοτροφικής παραγωγής.
Ο νέος οδικός χάρτης - 20 μέτρα για τη θωράκιση της παραγωγής
Η ΕΕΕΔΕΕ προτείνει μία ολοκληρωμένη δέσμη 20 νέων μέτρων, τα οποία οργανώνονται σε έξι βασικούς άξονες:
1. Γενικά μέτρα:
αυστηροποίηση του πλαισίου κυρώσεων,
καμία χαλάρωση περιορισμών ενόψει εορτών,
ενίσχυση κτηνιατρικού προσωπικού,
νέα πιστοποιημένα εργαστήρια,
απαγόρευση κυνηγιού με υποχρεωτική απολύμανση,
δειγματοληπτικές εξετάσεις σε «καθαρές» περιοχές.
2. Μέτρα ελέγχου μετακινήσεων:
απαγόρευση εισόδου οχημάτων χωρίς προειδοποίηση,
υποχρεωτική απολύμανση εκτροφών και οχημάτων,
τήρηση βιβλίων εισόδου – εξόδου,
σταθμοί απολύμανσης 24ωρης λειτουργίας,
έλεγχος στη διακίνηση ζωοτροφών.
3. Μέτρα σε επίπεδο εκτροφής:
εξουσιοδοτημένοι κτηνίατροι με σαφή ευθύνη παρακολούθησης,
υποχρεωτική εκπαίδευση και ενημέρωση των κτηνοτρόφων,
πιστοποιητικό εμπορευσιμότητας για τη διακίνηση ζώντων ζώων και προϊόντων.
4. Μέτρα σε επίπεδο Περιφέρειας:
λειτουργία σταθμών απομόνωσης – καραντίνα,
έγκαιρη θανάτωση και ταφή με αυστηρή τήρηση υγειονομικών κανόνων.
5. Μέτρα σε επίπεδο γαλακτοβιομηχανίας:
ορισμός υπεύθυνων κτηνιάτρων,
συστηματικές δηλώσεις εκτροφών,
τήρηση πρωτοκόλλων βιοασφάλειας σε όλη την αλυσίδα.
6. Μέτρα οικονομικής ενίσχυσης κτηνοτρόφων:
άμεσες αποζημιώσεις με 50% προκαταβολή,
οικονομική ενίσχυση για 6+6 μήνες,
ειδικό επίδομα απαγόρευσης βόσκησης όπου απαιτείται
Σύμφωνα με τον Καθηγητή Χ. Μπιλλίνη, ο σχεδιασμός βασίζεται στα επιδημιολογικά δεδομένα και στη διεθνή εμπειρία, με στόχο την ενίσχυση της βιοασφάλειας σε όλα τα στάδια της παραγωγής και τον περιορισμό της διασποράς της νόσου.
Θεσμική θωράκιση και χρηματοδοτήσεις
Οι παρεμβάσεις αυτές έρχονται ως συνέχεια της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που υπερψηφίστηκε στις 14 Νοεμβρίου. Η ΠΝΠ προβλέπει:
– Ταχύτερες, αφορολόγητες και ακατάσχετες αποζημιώσεις
– Μη αποζημίωση όσων παραβιάζουν τα μέτρα
– Ενίσχυση και προσλήψεις κτηνιατρικού προσωπικού
– Υγειονομική ταφή ζώων εντός 72 ωρών
– Ταχύτερη προμήθεια υλικών
– Καλύτερο συντονισμό Υπουργείου, Περιφερειών και Δήμων
Μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί 48.080.149 ευρώ για αποζημιώσεις και λειτουργικές δαπάνες των Περιφερειών, ενώ 45 εκατ. ευρώ έχουν ήδη δοθεί για ζωοτροφές. Το επόμενο διάστημα αναμένεται η 5η κατανομή πληρωμών και επιπλέον στοχευμένες ενισχύσεις, όπως έχει ανακοινωθεί.
Ένα κρίσιμο σημείο για την ελληνική κτηνοτροφία
Το ΥΠΑΑΤ και η ΕΕΕΔΕΕ υπογραμμίζουν ότι η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική για τη σταθεροποίηση της κατάστασης. Η καθημερινή παρακολούθηση των κρουσμάτων, η αυστηρή τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας και ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την προστασία της δημόσιας υγείας, της κτηνοτροφικής παραγωγής και του εισοδήματος των παραγωγών.