Εξεταστική ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο Στρατάκος δεν είδε, δεν ξέρει, δεν άκουσε

Κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το νέο Σχέδιο Δράσης και λειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG AGRI) είχε θετική αντίδραση και παραδέχτηκε ότι η χώρα μας προσπαθεί να βελτιώσει την λειτουργία του οργανισμού ελέγχων και πληρωμών.

Τέλη της εβδομάδας ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γεωργίας, Κρίστοφ Χάνσεν, θα επισκεφθεί την Αθήνα για να εξετάσει το σχέδιο, ανοίγοντας το δρόμο για την εφαρμογή του.

Το νέο σύστημα θα είναι έτοιμο πλήρως το 2026.

Σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο, που δημοσίευσε η DG AGRI τον περασμένο Αύγουστο, πρέπει να συμμορφωθεί η Ελλάδα στους παρακάτω τομείς:

• Σύστηµα Αναγνώρισης Αγροτεµαχίων (ΣΑΑ)
• Σύστηµα Διαχείρισης και Ελέγχου ΟΣΔΕ
• Έλεγχος γεωργικής δραστηριότητας και κατοχής της γης
• Ενισχύσεις στα αιγοπρόβατα

Το σχέδιο που καταθέτει η χώρα μας προβλέπει αλλαγές στις δηλώσεις ΟΣΔΕ, στα γεωχωρικά δεδομένα και στην καταγραφή των ζωικών μονάδων, με στόχο τη διαφάνεια και την ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, επιβεβαίωσε ότι σήμερα Τρίτη (4 Νοεμβρίου) θα σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Σχέδιο Δράσης. «Η προσπάθεια που γίνεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ λειτουργεί υπέρ των έντιμων παραγωγών», τόνισε.

«Υπάρχει μια προσυνεννόηση και πιστεύω – βεβαίως δεν μιλώ εκ μέρους της ΕΕ - ότι θα προχωρήσουμε μπροστά χωρίς αναταράξεις. Το βασικό είναι ότι πρέπει να κλείσει το θέμα του ΟΣΔΕ στο οποίο, μέχρι να πάμε το 2026 σε ένα πλήρως καινούργιο σύστημα, αλλάζουν 3 πράγματα, σε σχέση τα γεωχωρικά δεδομένα για τα χωράφια, το σύστημα καταγραφής των ζώων και τον τρόπο διεξαγωγής των ελέγχων. Για τα χωράφια βασιζόμαστε σε ένα έγγραφο της Εφορίας, το ΑΤΑΚ και για τον αριθμό των ζώων θα βασιστούμε σε τεκμήρια όπως οι ζωοτροφές που αγόρασαν, το κρέας και το γάλα που πούλησαν», πρόσθεσε.

Για την λεγόμενη «τεχνική λύση» ο κ. Χατζηδάκης είπε ότι στο εξής θα λαμβάνεται υπόψη μόνο για τις όμορες περιφερειακές ενότητες. Σημείωσε πάντως ότι η τεχνική λύση εφαρμόζεται  και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ενώ είχε γίνει αποδεκτή από την ΕΕ τόσο επί ΣΥΡΙΖΑ όσο και επί ΝΔ, «όμως το πράγμα παράγινε».

Η συμφωνία με τις Βρυξέλλες θεωρείται καθοριστική, αφού από την έγκρισή της εξαρτάται η εκταμίευση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για τους Έλληνες παραγωγούς. Σε διαφορετική περίπτωση, η χώρα κινδυνεύει με κυρώσεις, πρόστιμα και απώλεια χρηματοδότησης, πλήγμα που θα επηρεάσει άμεσα τον πρωτογενή τομέα.

Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι όσοι παραγωγοί δηλώνουν ψευδή στοιχεία θα δουν τις επιδοτήσεις τους να περιορίζονται, ενώ οι έντιμοι αγρότες θα ωφεληθούν από τα υπόλοιπα κονδύλια που θα ανακατανεμηθούν μέσω συνδεδεμένων ενισχύσεων και οικολογικών σχημάτων.

Παράλληλα, σχεδιάζεται νέο σύστημα υποβολής δηλώσεων ΟΣΔΕ από το 2026, το οποίο θα στηρίζεται σε διασταυρωτικούς ελέγχους με φορολογικά δεδομένα, τιμολόγια πώλησης και αγορών, προκειμένου να αποτυπώνεται με ακρίβεια το πραγματικό μέγεθος κάθε εμετάλλευσης.

Η κυβέρνηση προχωρά, επίσης, στη μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, ώστε έως το 2026 να δημιουργηθεί ένας πλήρως διαλειτουργικός μηχανισμός πληρωμών και ελέγχων, με στόχο τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των κοινοτικών πόρων.

Η μεταρρύθμιση στοχεύει στην εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος πληρωμών και οι αλλαγές περιλαμβάνουν:

• Αναβάθμιση των διαδικασιών πληρωμών και ενίσχυση του εσωτερικού ελέγχου.
• Διαλειτουργικότητα των συστημάτων ΟΠΕΚΕΠΕ και ΑΑΔΕ.
• Τυποποίηση και πιστοποίηση όλων των διαδικασιών.
• Εξάλειψη καθυστερήσεων και αυστηροποίηση των ελέγχων για αποφυγή καταχρήσεων.

Κατά τη μεταβατική περίοδο, οι υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά, με στόχο η ένταξη να γίνει σταδιακά και χωρίς διακοπή των πληρωμών.

Μετά από τα προβλήματα με το ΑΤΑΚ, που θα αφήσουν εκτός επιλεξιμότητας κάποια αγροτεμάχια, ήρθε και η έφοδος από την οικονοµική αστυνοµία στον ΟΠΕΚΕΠΕ προκειµένου να ελεγχθεί η βάση ΟΣ∆Ε του 2025.

Οι έλεγχοι δεν αποκλείεται να έχουν σαν αποτέλεσμα κάποιοι παραγωγοί να βρεθούν εκτός πληρωµής της προκαταβολής βασικής ενίσχυσης, η οποία σύμφωνα με τις δηλώσεις της ηγεσίας του ΥπΑΑΤ αναμένεται να γίνει μέσα στο Νοέμβριο (αν πάρει το πράσινο φως από την Κομισιόν το νέο πλάνο του ΟΣΔΕ).

Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι οι αστυνοµικοί προχώρησαν στην κατάσχεση όλου του αρχείου αιτήσεων για επιδοτήσεις του 2025, αφού µόλις αυτές τις ηµέρες ολοκληρώθηκε η διαδικασία για το τρέχον έτος. Από αυτή την νέα συλλογή στοιχείων φιλοδοξούν οι Αρχές να εντοπίσουν τυχόν πρόσθετες επιβαρυντικές παράνοµες δραστηριότητες από εµπλεκόµενους και ήδη κατηγορούµενους υφιστάµενων υποθέσεων ή τυχόν πρόσθετα τεκµήρια για τυχόν νέους εµπλεκόµενους. Θέµα ανακύπτει και µε τους χρόνους, αφού κανείς δεν γνωρίζει πόσο θα διαρκέσει ο έλεγχος των ψηφιακών αρχείων, των σκληρών δίσκων και των φακέλων που ήδη µεταφέρθηκαν στην Οικονοµική Αστυνοµία, προκειµένου να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των στοιχείων της φετινής δήλωσης.

Στο μεταξύ έρχονται αλλαγές για την καταβολή της βασικής ενίσχυσης στους κτηνοτρόφους. Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε σε δηλώσεις του ότι φέτος θα εφαρμοστεί μεταβατικό σύστημα για την καταβολή της βασικής ενίσχυσης του 2025 με διασταυρωτικούς ελέγχους, ενώ το 2026 θα τεθεί σε ισχύ νέο σύστημα με υποβολή των αιτήσεων για τις επιδοτήσεις την άνοιξη αντί για το φθινόπωρο κάθε έτους. Ανήγγειλε επίσης και κατανομή των κονδυλίων, που θα περισσέψουν, από τους «κατά φαντασίαν», στους πραγματικούς αγρότες και κτηνοτρόφους.

Όπως εξήγησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, το μεταβατικό καθεστώς, που θα εφαρμοστεί το 2025, θα στηρίζεται στα τιμολόγια για το γάλα και το κρέας που πούλησαν οι κτηνοτρόφοι και τις ζωοτροφές που αγόρασαν. «Αυτά θα είναι τα βασικά τεκμήρια για το μέγεθος της εκμετάλλευσης και τον αριθμό των ζώων, ώστε να πάρουμε τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να προχωρήσουμε», είπε. «Αν αποδειχθεί ότι τα ζώα είναι λιγότερα από αυτά που εμφανίζονταν έως τώρα, τα χρήματα που θα περισσέψουν θα πάνε στους έντιμους παραγωγούς που δεν είχαν κατά φαντασίαν πρόβατα ή κατσίκια. Είναι τελικά ένα μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης. Από το 2026 θα πάμε στο καινούργιο, σύγχρονο, διαφανές, ευρωπαϊκό σύστημα χωρίς ρίσκο για καινούργια πρόστιμα», πρόσθεσε. Βασικό εργαλείο στις διασταυρώσεις θα αποτελέσει το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ), το οποίο διασυνδέεται με το Κτηματολόγιο και αναμένεται να ενεργοποιηθεί έως το τέλος του έτους.

Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε επίσης ότι στόχος της κυβέρνησης είναι από το 2026 οι αιτήσεις για την καταβολή των ετήσιων επιδοτήσεων να υποβάλλονται την άνοιξη και όχι το φθινόπωρο, όπως γινόταν έως τώρα.

Προσπάθεια για συμφωνία με Κομισιόν

«Υπάρχει», ανέφερε, «ένα πλάνο δράσης με 54 βήματα, από τα οποία έχουν γίνει τα 46. Πρέπει να γίνουν και τα υπόλοιπα. Μεταξύ αυτών, έως την ερχόμενη Τρίτη, 4 Νοεμβρίου, θα πρέπει να υποβάλουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την αναθεώρηση του πλάνου για το ΟΣΔΕ, ώστε να υπάρχει συμφωνία για τα γεωχωρικά δεδομένα, δηλαδή πώς καταγράφονται τα χωράφια, πώς καταγράφονται τα ζώα και πώς γίνονται οι έλεγχοι. Αυτή είναι η βασική προϋπόθεση για να ξεκλειδώσουν οι επιδοτήσεις. Χωρίς συμφωνία δεν θα έχουμε το «πράσινο φως» για να πληρώσουμε και αν το κάνουμε είτε θα έχουμε πρόστιμα είτε μερική ή ακόμα και ολική ανατροπή των επιδοτήσεων. Κάτι που θα έβλαπτε πρωτίστως τους ίδιους τους αγρότες. Θα ήταν μια επιπόλαιη λογική στην οποία κανένας από την κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει».

Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκεται ο κλάδος της αιγοπροβατοτροφίας, μετά τις σοβαρές διαπιστώσεις της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευλογιάς των Αιγοπροβάτων, που συστάθηκε πρόσφατα με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της Επιτροπής (Αθήνα, 1 Νοεμβρίου 2025), έχουν εντοπιστεί εκτεταμένες παρανομίες που αφορούν παράνομους εμβολιασμούς με μη αδειοδοτημένα ανοσολογικά προϊόντα και παραβίαση μέτρων βιοασφάλειας στις εκτροφές, με αποτέλεσμα τη διαστρέβλωση της εθνικής επιδημιολογικής εικόνας.

Η Επιτροπή αναφέρει ότι υπάρχουν αδήλωτες εκτροφές με κρούσματα ευλογιάς, είτε από φυσική μόλυνση είτε, πιθανώς, από τη χορήγηση μη εγκεκριμένων εμβολίων. Παράλληλα, σημειώνεται ότι δεν υπάρχει σαφής εικόνα για το ποσοστό του ζωικού κεφαλαίου που έχει πληγεί, ενώ σε πολλές εκτροφές τα μέτρα βιοασφάλειας τηρούνται ελλιπώς.

Η ΕΕΕΔΕΕ τονίζει ότι η εφαρμογή εμβολιασμών χωρίς άδεια θα επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση, επισημαίνοντας πως δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή την Ελλάδα που να επιτρέπει τη διάκριση εμβολιασμένων από φυσικά νοσούντα ζώα. Όπως αναφέρεται, σε καμία χώρα που προχώρησε σε εμβολιασμούς δεν κατέστη δυνατή η εξάλειψη της νόσου — αντίθετα, η ευλογιά μετατράπηκε σε ενδημική ασθένεια, με συνεχή εξάπλωση και οικονομικές απώλειες.

Παράλληλα, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι, αν και ο ιός της ευλογιάς δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, η φημολογία περί μολυσμένων ζωικών προϊόντων μπορεί να πλήξει σοβαρά την εμπορευσιμότητα των ελληνικών προϊόντων, όπως η φέτα, το γιαούρτι και το πρόβειο κρέας. Το θετικό ισοζύγιο από τις εξαγωγές αυτών των προϊόντων υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ ετησίως, ποσό που –όπως σημειώνεται– είναι πολλαπλάσιο του κόστους αποζημιώσεων και καταστροφής εκτροφών με κρούσματα.

Η μόνη αποτελεσματική στρατηγική, σύμφωνα με την ΕΕΕΔΕΕ, είναι η αυστηρή τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας σε όλα τα στάδια της παραγωγής, καθώς αυτή αποτελεί τη μόνη εγγύηση για τη μη μετάδοση του ιού. Η Επιτροπή προετοιμάζει προτάσεις αυστηρών, αλλά ανακουφιστικών μέτρων που θα επιβραβεύουν τους παραγωγούς που συμμορφώνονται με το πλαίσιο βιοασφάλειας και θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του κλάδου.

Κλείνοντας, επισημαίνεται ότι η Πολιτεία έχει την ευθύνη εντοπισμού των υπευθύνων που παραπλάνησαν ή συνέβαλαν στη διαστρέβλωση της επιδημιολογικής εικόνας, καθώς και της προετοιμασίας απέναντι σε νέα ζωονόσα νοσήματα που βρίσκονται προ των πυλών.

Διαβάστε ολόκληρη την ανακοίνωση της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευλογιάς των Αιγοπροβάτων εδώ

Ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) ενημερώνει τους παραγωγούς ότι τα αποτελέσματα του AMS, σχετικά με τις ενισχύσεις ειδικών καθεστώτων – όπως η συνδεδεμένη ενίσχυση βάμβακος – δεν θα επηρεάσουν την προκαταβολή και την εξόφληση της βασικής ενίσχυσης, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν κανονικά έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ διαψεύδει τη φημολογία περί αποστολής σε ΚΥΔ αγροτεμαχίων συνδεδεμένης ενίσχυσης βάμβακος με τον χαρακτηρισμό «κόκκινα», δηλαδή μη επιλέξιμα.
Αντίθετα, τα αγροτεμάχια αυτά έχουν αποσταλεί με τον χαρακτηρισμό «κίτρινα», που σημαίνει πως χρήζουν διορθώσεων από τους δικαιούχους παραγωγούς και επανεξέτασης από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, σύμφωνα με τη συνήθη διαδικασία και το Κοινοτικό Πλαίσιο (Κανονισμός 1173/2022).

Μετά την καταβολή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης – και σε κάθε περίπτωση εντός Δεκεμβρίου 2025 – η διαδικασία εξαγωγής αποτελεσμάτων θα επαναληφθεί.
Η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί τουλάχιστον δύο ακόμη φορές, έως και τον Απρίλιο του 2026, πριν την εξόφληση της συνδεδεμένης ενίσχυσης.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ καλεί όλους τους υποψήφιους δικαιούχους να προχωρήσουν προληπτικά σε επανέλεγχο των γεωχωρικών στοιχείων των αιτήσεών τους, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή απεικόνιση της υφιστάμενης κατάστασης των αγροτεμαχίων που περιλαμβάνονται στις δηλώσεις τους.

Πηγή: Ανακοίνωση ΟΠΕΚΕΠΕ, 31 Οκτωβρίου 2025

Πολυμέτωπο αγώνα έχει ξεκινήσει η κυβερνητική παράταξη σε μία προσπάθεια απεγκλωβισμού από το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, νιώθοντας διαρκώς την ανάσα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και τον κίνδυνο για τη στάση πληρωμών να της χτυπά όλο και πιο δυνατά την πόρτα.

Η στάση του εισηγητή της ΝΔ, Μακάριου Λαζαρίδη κατά τη διάρκεια της Εξεταστικής Επιτροπής αυτήν την εβδομάδα, ιδίως κατά τη διάρκεια της κατάθεσης του Σπύρου Καραμπλιάνη, ως εκπροσώπου της Cognitera SA προϊδέασε και το πως θα κινηθεί η Νέα Δημοκρατία πολιτικά, πέρα από το αμιγώς αγροτικό κομμάτι. Ωστόσο, στον αέρα είναι μέχρι στιγμής οι επιδοτήσεις, αφού ο αντιπρόεδρος, Κωστής Χατζηδάκης παραδέχτηκε, πως δεν μπορεί να προχωρήσει η κυβέρνηση σε πληρωμές αν δεν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες κι επισήμανε ότι από τα 54 βήματα που ζητεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν γίνει τα 46 και χρειάζεται να ολοκληρωθούν τα επόμενα ως την άλλη εβδομάδα.

Αγώνας για διάχυση ευθυνών

Βασικός στόχος εξαρχής είναι να επωμιστεί η κυβερνητική παράταξη μόνο ένα μικρό κομμάτι του σκανδάλου, δηλαδή ότι έφταιγαν όλα τα κόμματα, που κυβέρνησαν, είτε λόγω κτηματολογίου, είτε λόγω περιφερειών «κυνηγώντας» κατά κύριο λόγο το ΠΑΣΟΚ και σε δεύτερο χρόνο τον ΣΥΡΙΖΑ. Στο κάδρο αυτήν την εβδομάδα επιχείρησε να βάλει αυτήν την εβδομάδα ο Μακάριος Λαζαρίδης και τον Αλέξη Τσίπρα, λέγοντας πως πήγε μαζί του επιχειρηματικό ταξίδι ο Γιάννης Κουφουδάκης, διευθύνων σύμβουλος της Cognitera SA, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν διαρκή δημοσκοπική άνοδο για τον πρώην πρωθυπουργό, εφόσον αποφασίσει να ιδρύσει κόμμα.  

Φουλ επίθεση προς «Πασοκικούς» μάρτυρες

Είναι χαρακτηριστική η προσπάθεια του Μακάριου Λαζαρίδη, που σχεδόν έχει «φακελώσει» ποιος μάρτυρας είχε πασοκικές προτιμήσεις, επικαλούμενος μαρτυρίες, φωτογραφικά στιγμιότυπα, επιχειρηματικές συναντήσεις. Το πρόβλημα είναι πως η κυβέρνηση πυροβολεί τα πόδια της γιατί οι περισσότεροι περιφερειάρχες, που είχαν ευθύνη για τα διαχειριστικά σχέδια, είναι ή ήταν γαλάζιοι. Δεύτερον ψέγει συνεταιρισμούς ενώ είναι γνωστό πως μεγάλο μέρος του συνεταιριστικού κινήματος προερχόταν από τη γαλάζια παράταξη. Τρίτον, από τις παρακολουθήσεις του κοριού της ΕΥΠ κι από τις μαρτυρίες προκύπτουν τουλάχιστον μέχρι στιγμής ευθύνες σε ουκ ολίγα στελέχη της γαλάζιας παράταξης, είτε από τη διοίκηση είτε από τον συνεταιριστικό χώρο, ενώ κάποιοι μάρτυρες έβαλαν στο κάδρο έμμεσα ή άμεσα και την πολιτική ηγεσία. Έτσι, με ανοίκειο τρόπο ο Μακάριος Λαζαρίδης επιτέθηκε λεκτικά στον μάρτυρα πρόεδρο της ΕΘΕΑΣ Παύλο Σατολιά. Έχει επιτεθεί επανειλημμένα και στον πρώην γενικό γραμματέα, Μόσχο Κορασίδη, στον καθηγητή πρώην αντιπρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γιώργο Κορμέντζα, στον υπεύθυνο της Cognitera S.A. Γιάννη Κουφουδάκη, στον Νίκο Μπουνάκη, στενό συνεργάτη του Νίκου Ανδρουλάκη κ.ά.  

Κωλυσιεργία μαρτύρων

Ενώ όλη η Ελλάδα μιλά για τα έργα και τις ημέρες του περίφημου «Φραπέ» - Γιώργου Ξυλούρη, συνεταιριστικό στέλεχος της ΝΔ, που τα κτήματα των παιδιών του μεγάλωσαν ξαφνικά την Πάρο η κλήτευση όλο πάει παραπίσω, γεγονός στο οποίο συνδράμει και το προεδρείο. Ανάλογη στάση κρατά η ΝΔ και για τους Ανδρέα Στρατάκη, Καλλιόπη Σεμερτζίδου κ.ά.

Πληρωμές

Γίνεται προσπάθεια από πλευράς του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, να γίνουν κάποιες πληρωμές, ώστε να μειωθούν οι αντιδράσεις στον αγροτικό χώρο, αλλά δίχως ιδιαίτερη επιτυχία.

Νομοσχέδιο για την ένταξη στην ΑΑΔΕ

Υπό αυτές τις συνθήκες αποφασίστηκε να ψηφιστεί νομοσχέδιο για την ένταξη του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ βασισμένο σε όσα ζητεί η αρμόδια αγροτική επιτροπή της Κοινότητας ώστε να ξεμπλοκάρουν οι πληρωμές. Όμως, στη μεταφορά αρμοδιοτήτων στην ΑΑΔΕ, αντιδρά και μερίδα Νεοδημοκρατών βουλευτών.

Πραγματικότητα και ΟΠΕΚΕΠΕ

Η πραγματικότητα όμως ξεπερνά τη Νέα Δημοκρατία, διότι μεγάλο μέρος των παραγωγών έχει μείνει απλήρωτο ή κακοπληρωμένο, οι γεωτεχνικοί του ιδιωτικού τομέα είναι σε απόγνωση και οι αγροτικές επιχειρήσεις βλέπουν τα έξοδα να τρέχουν, χωρίς όμως να μπορούν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Οι αγρότες είδαν πακτωλό χρημάτων να φεύγει προς εταιρεία μελετών, που χρυσοπληρώθηκε αλλά τα θαλάσσωσε π.χ. στο θέμα με τα περίφημα οικολογικά σχήματα. Δεύτερον διαπίστωσαν απευθείας αναθέσεις στις εταιρείες τεχνικών συμβούλων κι από το ΥΠΑΑΤ κι από την Κοινωνία της Πληροφορίας.

Υπουργικό συμβούλιο για να καθησυχάσουν τον κόσμο

Στο πλαίσιο αυτό το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν μονόδρομος να τεθεί το θέμα και στο υπουργικό συμβούλιο με τον πρωθυπουργό κι ο ίδιος να ζητεί επιτάχυνση των διαδικασιών για την ένταξη του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ. Ωστόσο, η νέα έφοδος διωκτικών αρχών στον οργανισμό, έχει θορυβήσει στελέχη της ΝΔ αλλά έχει δημιουργήσει κι ένα χάος και στους ίδιους τους υπαλλήλους, που δεν ξέρουν τι μέλλει γενέσθαι και ζουν σ΄ ένα κλίμα εργασιακής αβεβαιότητας. Κομμάτι της κυβερνητικής παράταξης αφενός βαδίζει στα τυφλά, αφετέρου νιώθει και την ανάσα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αλλά και των αγροτών, που δεν την έχουν συνηθίσει να κατεβαίνουν τέτοιον καιρό σε κινητοποιήσεις. Την κατάσταση στην ύπαιθρο ήρθε να επιδεινώσει το αιφνιδιαστικό λουκέτο σε πάνω από 200 υποκαταστήματα των ΕΛΤΑ, γεγονός που δημιούργησε νέα αναταραχή. Κι έτσι προτού να κλείσει τις πληγές του αγροτικού χώρου, η κυβέρνηση άνοιξε καινούργιες.

Κλίμα αβεβαιότητας στην ύπαιθρο

Παρά τα όσα αναφέρουν κυβερνητικοί παράγοντες η κατάθεση του προέδρου της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή δεν καθησύχασε τους αγρότες αλλά επιδείνωσε το κλίμα αβεβαιότητας. Στελέχη διαμηνύουν πως αδυνατούν να βρουν τρόπο συνεννόησης με στελέχη της ΑΑΔΕ, καθώς έχουν μαύρα μεσάνυχτα στις ανάγκες του αγροτικού χώρου. Σε αυτό το δύσκολο σταυρόλεξο, το Μέγαρο Μαξίμου τρέχει και δεν φτάνει να μαζέψει και τις φωτιές, που έχουν ανάψει μεταξύ αγροτών αλλά και τα φυτίλια μέσα στον οργανισμό. Η ΝΔ επιχειρεί να ρίξει το ανάθεμα και στα αμαρτωλά ΚΥΔ φορτώνοντάς τους εξ ολοκλήρου το σκάνδαλο ώστε να φύγει από πάνω της το βαρύ κοστούμι του ΟΠΕΚΕΠΕ με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Όμως, αυτό ήδη φιγουράρει και στον ξένο Τύπο και πλέον η κυβερνητική παράταξη έχει ν΄ αντιμετωπίσει ακόμη και τις σατιρικές εκπομπές με αποκορύφωμα την «εκτροφή καγκουρό» του Λάκη Λαζόπουλου. Η κυβέρνηση επιχειρεί φυγή προς τα μπρος με την ψήφιση νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα που θέτει η Κομισιόν το αργότερο ως τις αρχές Δεκεμβρίου, μήπως και καταφέρει ως το τέλος του χρόνου και παραμείνει η πιστοποίηση του οργανισμού και πληρωθούν οι αγρότες.  

Η Ελλάδα προσπαθεί να έρθει σε συμφωνία με την Κομισιόν για την αναθεώρηση του ΟΣΔΕ και των γεωχωρικών δεδομένων, δηλαδή πώς καταγράφονται τα χωράφια, πώς καταγράφονται τα ζώα και πώς γίνονται οι έλεγχοι.

Για φέτος θα εφαρμοστεί ένα μεταβατικό σύστημα για την καταβολή της βασικής ενίσχυσης του 2025 με διασταυρωτικούς ελέγχους, ενώ το 2026 θα τεθεί σε ισχύ νέο σύστημα με υποβολή των αιτήσεων για τις επιδοτήσεις την άνοιξη αντί για το φθινόπωρο κάθε έτους.

«Είναι μονόδρομος να βάλουμε τα πράγματα σε τάξη στον ΟΠΕΚΕΠΕ και είμαστε αποφασισμένοι να τα καταφέρουμε», τόνισε σε δηλώσεις του ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης.

Δήλωσε παράλληλα ανοιχτός σε διάλογο με τους αγρότες, με τους εκπροσώπους των οποίων υπάρχει ήδη συνεχής επαφή.

«Υπάρχει», ανέφερε, «ένα πλάνο δράσης με 54 βήματα, από τα οποία έχουν γίνει τα 46. Πρέπει να γίνουν και τα υπόλοιπα.

Μεταξύ αυτών, έως την ερχόμενη Τρίτη (4 Νοεμβρίου) θα πρέπει να υποβάλουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την αναθεώρηση του πλάνου για το ΟΣΔΕ, ώστε να υπάρχει συμφωνία για τα γεωχωρικά δεδομένα, δηλαδή πώς καταγράφονται τα χωράφια, πώς καταγράφονται τα ζώα και πώς γίνονται οι έλεγχοι. Αυτή είναι η βασική προϋπόθεση για να ξεκλειδώσουν οι επιδοτήσεις. Χωρίς συμφωνία δεν θα έχουμε το πράσινο φως για να πληρώσουμε και αν το κάνουμε είτε θα έχουμε πρόστιμα είτε μερική ή ακόμα και ολική ανατροπή των επιδοτήσεων. Κάτι που θα έβλαπτε πρωτίστως τους ίδιους τους αγρότες. Θα ήταν μια επιπόλαιη λογική στην οποία κανένας από την κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει».

Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε ότι φέτος θα εφαρμοστεί μεταβατικό σύστημα για την καταβολή της βασικής ενίσχυσης του 2025 με διασταυρωτικούς ελέγχους, ενώ το 2026 θα τεθεί σε ισχύ νέο σύστημα με υποβολή των αιτήσεων για τις επιδοτήσεις την άνοιξη αντί για το φθινόπωρο κάθε έτους. Ανήγγειλε επίσης και κατανομή των κονδυλίων, που θα περισσέψουν, από τους «κατά φαντασίαν», στους πραγματικούς αγρότες και κτηνοτρόφους.

Όπως εξήγησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, το μεταβατικό καθεστώς, που θα εφαρμοστεί το 2025, θα στηρίζεται στα τιμολόγια για το γάλα και το κρέας που πούλησαν οι κτηνοτρόφοι και τις ζωοτροφές που αγόρασαν. «Αυτά θα είναι τα βασικά τεκμήρια για το μέγεθος της εκμετάλλευσης και τον αριθμό των ζώων, ώστε να πάρουμε τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να προχωρήσουμε», είπε. «Αν αποδειχθεί ότι τα ζώα είναι λιγότερα από αυτά που εμφανίζονταν έως τώρα, τα χρήματα που θα περισσέψουν θα πάνε στους έντιμους παραγωγούς που δεν είχαν κατά φαντασίαν πρόβατα ή κατσίκια. Είναι τελικά ένα μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης. Από το 2026 θα πάμε στο καινούργιο, σύγχρονο, διαφανές, ευρωπαϊκό σύστημα χωρίς ρίσκο για καινούργια πρόστιμα».

Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε επίσης ότι στόχος της κυβέρνησης είναι από το 2026 οι αιτήσεις για την καταβολή των ετήσιων επιδοτήσεων να υποβάλλονται την άνοιξη και όχι το φθινόπωρο, όπως γινόταν έως τώρα.

«Διαχειρίστηκα ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών τις προθεσμίες για τις φορολογικές δηλώσεις και το πέτυχα. Οι δηλώσεις από πέρυσι γίνονται κανονικά. Με τον ίδιο τρόπο θα προχωρήσουμε και εδώ», τόνισε.

Παράλληλα, όπως είπε χαρακτηριστικά, συνεχίζεται η προσπάθεια ώστε «να καθίσει κάθε κατεργάρης στον πάγκο του», με τους ελέγχους της οικονομικής αστυνομίας που συνεχίζονται, τις διώξεις που έχουν ασκηθεί και τις συλλήψεις. «Φαίνεται»,  ανέφερε, «ότι οι έρευνες έχουν φτάσει στον πυρήνα του προβλήματος».

Αναρτήθηκε στη Διαύγεια η Απόφαση Ένταξης Πράξεων στο Μέτρο 23 « Έκτακτη προσωρινή στήριξη ρευστότητας στους γεωργούς, που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, μετά την 1η Ιανουαρίου 2024», του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2022.

Η δράση αποσκοπεί στην οικονομική ενίσχυση των παραγωγών που αντιμετώπισαν σοβαρές ζημιές στις καλλιέργειες και τις εκμεταλλεύσεις τους.

Η συνολική δημόσια δαπάνη του μέτρου ανέρχεται σε 178.507.863,52 ευρώ. Το ίδιο ποσό αποτελεί και τον συνολικό προϋπολογισμό που προτείνεται να εγγραφεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, και συγκεκριμένα στη ΣΑ Ε082/1 με κωδικό έργου 2025ΣΕ08210001.

Όπως διευκρινίζεται στην απόφαση, το τελικό ύψος της ενίσχυσης για κάθε δικαιούχο ενδέχεται να προσαρμοστεί, εφόσον κατά τη διαδικασία πληρωμής από τον Οργανισμό Πληρωμών προκύψουν αδιάθετα ποσά, μέχρι την πλήρη αξιοποίηση του συνολικού προϋπολογισμού. Η πληρωμή διενεργείται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Διαβάστε την απόφαση

Απόφαση να κληθεί ο Γιάννης Κουφουδάκης, έλαβε η Εξεταστική Επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς θεωρήθηκε κι από τον εισηγητή της ΝΔ, Μακάριο Λαζαρίδη αλλά κι από άλλους βουλευτές της αντιπολίτευσης, ως το πρόσωπο – κλειδί.

Αφενός διότι είναι μικρομέτοχος της Cognitera SA αφετέρου διότι παλαιότερα ήταν διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑ Επιχειρείν.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Η απόφαση της Cognitera να μην εκπροσωπηθεί από τον, εν ενεργεία, διευθύνοντα σύμβουλο προκάλεσε έντονη δυσφορία στα μέλη της Επιτροπής. Για μιάμιση ώρα περίπου η Εξεταστική Επιτροπή αναλώθηκε σε διαδικαστικά θέματα. Το προεδρείο δέχτηκε επανειλημμένα πυρά γιατί δέχτηκε την απόφαση της ΝΔ, να μην είναι μόνο φυσικά πρόσωπα αλλά και εκπρόσωποι εταιρειών, σε σημείο ο ανεξάρτητος βουλευτής Αλέκος Αυλωνίτης, να θέσει ένσταση ακυρότητας για τον μάρτυρα Σπύρο Καραμπλιάνη, εκπρόσωπο της Cognitera SA, εταιρία η οποία είχε αναλάβει ρόλο τεχνικού συμβούλου στον διαμοιρασμό των επιδοτήσεων.

ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΣΕ ΚΟΝΤΡΑ ΜΕ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΣΙΠΡΑΣ

Στο κάδρο του εισηγητή της ΝΔ, Μακάριου Λαζαρίδη μπήκε έντονα ο Γιάννης Κουφουδάκης, λέγοντας πως προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ και τόνισε πως «είναι διαχρονική η εμπλοκή του ΠΑΣΟΚ στον ΟΠΕΚΕΠΕ», προκαλώντας την έντονη διαμαρτυρία της βουλευτή Λάρισας του ΠΑΣΟΚ, Ευαγγελίας Λιακούλη. Ο κ. Λαζαρίδης υποστήριξε πως ο Γιάννης Κουφουδάκη είχε πάει και σε επιχειρηματικές αποστολές και με τον Αλέξη Τσίπρα. Ο κ. Λαζαρίδης, υποστήριξε πως ο κ.Κουφουδάκης ήταν κοντά στο ΠΑΣΟΚ, όπως και ο καθηγητής Γιώργος Κορμέντζας (διετέλεσε και αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ) αλλά και ο Μόσχος Κορασίδης (πρώην γενικός γραμματέας και πρώην αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ). Οι επανειλημμένες αναφορές του κ. Λαζαρίδη προκάλεσαν το ειρωνικό σχόλιο της Μιλένας Αποστολάκη πως ο κ. Ανδρέας Στρατάκης ή «Χασάπης» ήταν υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ ενώ ο κ. Χρ. Αυγουλάς, από το ΓΑΙΑ Επιχειρείν, διαχρονικός παραστάτης της οικογένειας Μητσοτάκη. «Αναλαμβάνουμε εις ολόκληρο την ευθύνη πως φταίει το ΠΑΣΟΚ» είπε η κ. Αποστολάκη, τονίζοντας πως «ο κατάλογος είναι χωρίς πάτο για τη ΝΔ».

ΚΛΗΤΕΥΣΕΙΣ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

Η Εξεταστική Επιτροπή έκανε τελικά δεκτό το χθεσινό αίτημα του ΠΑΣΟΚ να μην εξεταστεί ο αρχικά κληθείς μάρτυρας από την εταιρία «SOL Crowe» των ορκωτών ελεγκτών αλλά να κλητευθεί η ορκωτή λογίστρια κ. Δέσποινα Μαρκοπούλου που υπέγραφε τις οικονομικές καταστάσεις του Οργανισμού.

ΖΗΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΛΑ

Ζήτημα τέθηκε κλήτευσης ως μάρτυρα και για τον Χρήστο Αυγουλά, ομότιμο καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, από τον Αλέξανδρο Καζαμία, εισηγητή της Πλεύσης Ελευθερίας, που είναι πρόεδρος στο ΓΑΙΑ Επιχειρείν, αλλά, όπως ειπώθηκε στην Επιτροπή, έχει προνομιακή σχέση με την οικογένεια Μητσοτάκη.

ΚΟΝΤΡΑ ΜΠΑΜΠΑΣΙΔΗ – COGNITERA SA

Ο Σπυρίδων Καραμπλιάνης δήλωσε ότι διετέλεσε νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρείας Cognitera SA έως το 2024 και έχει εργαστεί επί χρόνια ως συνεταιριστικός υπάλληλος της ΕΑΣ Αγρινίου. Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, αποκάλυψε ότι κατά τη διοίκηση Μπαμπασίδη στον ΟΠΕΚΕΠΕ η εταιρεία Cognitera SA παρεμποδίστηκε στην εκτέλεση του έργου της. Εξήγησε πως η εταιρία, που έχει μεγαλομέτοχο τον κ. Παπαδόπουλο έχει ήδη καταθέσει μήνυση κατά του Κυριάκου Μπαμπασίδη και έχει παραδώσει τα σχετικά στοιχεία στις αρμόδιες αρχές και την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Υποστήριξε πως έμαθε από την Εξεταστική Επιτροπή ότι τους έκανε μήνυση η εταιρεία Neuropublic με την οποία συνεργάζονται κι εκπροσωπεί η Ρόζα Γαργαλάκου.

ΠΕΡΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

Ο μάρτυρας κατέθεσε ότι την περίοδο 2022-2023, που ανέλαβε έργο, υπήρχαν αντιδράσεις για την μεταφορά των συστημάτων στο gov.gr και την απεξάρτηση από τον τεχνικό σύμβουλο από στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ. Παρότι δεν ανέφερε ονόματα εξήγησε πως αντιδράσεις υπήρξαν από τους διευθυντές άμεσων ενισχύσεων, τεχνικών ελέγχων και πληροφορικής. Ο μάρτυρας κατέθεσε ότι η καθυστέρηση στις πληρωμές των αγροτών δεν οφειλόταν στις εταιρίες Cognitera ή Neuropublic, αλλά στη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και στο Υπουργείο, τα οποία φέρουν ακέραιη την ευθύνη για τη συνολική πρόοδο του έργου, διότι τουλάχιστον από πλευράς της εταιρείας του τα έργα που της ζητήθηκαν παραδόθηκαν.

ΓΛΩΣΣΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Εξήγησε πως υπήρξαν αρκετά προβλήματα, στην αρχή διότι οι υπάλληλοι του οργανισμού δεν είχαν επαφή με τη γλώσσα προγραμματισμού Python (Πύθωνας), αλλά με τη JAVA, η οποία είναι προγενέστερη. Ανεξάρτητα από το τι είπε ο μάρτυρας, το παράδοξο είναι πως οι ίδιοι υπάλληλοι θα έπρεπε να θέλουν να γνωρίσουν την καινούργια γλώσσα προγραμματισμού, διότι θεωρείται βασική και σημαντική γιατί πάνω σ΄ αυτήν χτίζονται και οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης.

ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ο μάρτυρας Καραμπλιάνης απαντώντας σε ερώτηση για την ασφάλεια των δεδομένων των παραγωγών κατέθεσε ότι η εταιρία έχει υπογράψει σύμφωνο εμπιστευτικότητας και επεξεργάζεται μόνο ανώνυμα δεδομένα. Άφησε να εννοηθεί το ίδιο που είπε κι η Ρόζα Γαργαλάκου, πως αν υπήρχαν παρατυπίες αυτές έπρεπε να γίνουν πιο πριν, δηλαδή ότι οι δηλώσεις κτημάτων ή βοσκοτόπων, γίνονταν μέσω των Κέντρων Υποβολής Δηλώσεων, όπου ο καθένας μπορούσε να δει και να δηλώσει ό,τι να΄ ναι εφόσον είχε πρόσβαση και γνώση της διαδικασίας.

Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΝΔ

Ο εισηγητής της ΝΔ, Μακάριος Λαζαρίδης μίλησε για τριγωνικές σχέσεις μεταξύ των εταιριών, επιχειρώντας να βάλει στο κάδρο τις τρεις εταιρείες γεωπληροφορικής, θεωρώντας πως λειτουργούσαν σαν μία: Neuropublic, ΓΑΙΑ Επιχειρείν, Cognitera. Από τις απαντήσεις όμως αλλά κι από τον πόλεμο μεταξύ των εταιρειών, εκείνη την εποχή με σκληρές ανακοινώσεις, δεν φαίνεται να προκύπτει κάτι τέτοιο. Επίσης, μέχρι στιγμή δεν έχουν δοθεί απαντήσεις ποιοι υπουργοί κι όχι μόνο τελικά Αγροτικής Ανάπτυξης έδιναν έργα με απευθείας αναθέσεις κατά περίπτωση είτε μέσω ΥΠΑΑΤ - ΟΠΕΚΕΠΕ, είτε μέσω της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Αγανάκτηση των παραγωγών στην Θράκη που μιλούν για λάθη του δορυφορικού συστήματος τα οποία τους στερούν πολύτιμες αγροτικές ενισχύσεις.

Όπως ενημερώθηκαν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τα αποτελέσματα του monitoring χαρακτήρισαν χιλιάδες στρέμματα μη επιλέξιμα, παρότι οι καλλιέργειες είχαν πραγματοποιηθεί κανονικά.

Συμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας έφτασαν αρχεία από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στα ΚΥΔ της Θράκης που βγάζουν εκτός επιλεξιμότητας το 70% - 80% των ΑΦΜ.

Αφορούν αρχεία με κόκκινα αγροτεμάχια για κοφτολίβαδα (λιβάδια που καλλιεργούνται για την παραγωγή σανού), στρεμματική ενίσχυση βαμβακιού και μη επιλεξιμότητα αγροτεμαχίων.

Οι παραγωγοί ενημερώθηκαν μόλις λίγες ημέρες πριν λήξει η σχετική προθεσμία, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατη τη διόρθωση των φακέλων και την ορθή τεκμηρίωση των ενστάσεων  από τα ΚΥΔ.

Μετά από αυτό αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν μηχανοκίνητη πορεία και συγκέντρωση στο παράρτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ, στην Κομοτηνή, την Παρασκευή (31 Οκτωβρίου) στις 11 το πρωί.

Οι αγρότες διαμαρτύρονται για το «κοκκίνισμα», από το δορυφόρο, χιλιάδων αγροτεμαχίων, με συνέπεια να τίθενται εκτός επιδοτήσεων, μολονότι είναι νόμιμα και δηλωμένα χωράφια που έχουν δώσει κανονικά παραγωγές.

Αυτό που μας επισήμαναν από τα ΚΥΔ είναι ότι παρά το γεγονός ότι οι αγρότες δηλώνουν τα χωράφια τους όπως τα καλλιεργούν, οι δορυφορικοί έλεγχοι και τα αυστηρά κριτήρια της ΚΑΠ οδηγούν συχνά σε περικοπές ενισχύσεων.

Οι έλεγχοι είναι ενημερωτικοί και όχι τιμωρητικοί. Ενημερώνει το monitoring για να γίνουν διοθρώσεις. Τώρα που έστειλαν τα αρχεία δεν είναι δυνατόν να γίνουν διορθώσεις.

Στην χώρα μας το σύστημα παρακολούθησης εκτάσεων (monitoring) δεν γίνεται με βάση κάποια εφαρμογή αλλά με το μάτι των ελεγκτών και φέτος χωρίς να γίνουν επιτόπιοι έλεγχοι. Αποτέλεσμα να μην έχουμε τα ίδια αποτελέσματα σε όλη την χώρα.

Όπως τονίζουν οι εκπρόσωποι των ΚΥΔ, οι έλεγχοι με το σύστημα παρακολούθησης εκτάσεων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις νέες πληροφορίες ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου και να δίνεται η δυνατότητα διορθωτικών κινήσεων (π.χ. πραγματοποίηση άροσης, διαγραφή τεμαχίου, αλλαγή καλλιέργειας σε τεμάχιο, διόρθωση σχεδίασης κλπ), ή η προσκόμιση geotagged φωτογραφιών. Απαιτείται δηλαδή επικοινωνία με τον παραγωγό, κατά τη διάρκεια του έτους, η οποία να τον καθιστά ενήμερο και συνυπεύθυνο, απαιτώντας την ενεργή συμμετοχή του στην όλη διαδικασία. 

Έφοδο στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ πραγματοποίησε, σήμερα Πέμπτη (30/10), η Οικονομική Αστυνομία, συνοδευόμενη από κλιμάκιο της διεύθυνσης εγκληματολογικών ερευνών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, θα κατάσχουν το αρχείο των αιτήσεων ΟΣΔΕ για το 2025.

Στελέχη του «ελληνικού FBI» εισέβαλαν στα γραφεία του οργανισμού προκειμένου να κατασχέσουν νέα ψηφιακά αρχεία για να συνεχίσουν την έρευνά τους.

Οι αστυνομικοί προχώρησαν στην κατάσχεση όλου του αρχείου αιτήσεων για επιδοτήσεις του 2025, καθώς αυτές τις ημέρες ολοκληρώθηκε η διαδικασία για το τρέχον έτος.

Ψηφιακά αρχεία, σκληροί δίσκοι και φάκελοι θα μεταφερθούν εκ νέου στα εγκληματολογικά εργαστήρια και στην Οικονομική Αστυνομία όπου θα συνεχιστεί η περαιτέρω ανάλυση για την εύρεση στοιχείων σχετικών με το σκάνδαλο επιδοτήσεων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η εν λόγω έρευνα έρχεται λίγες μέρες μετά την έφοδο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) τη Δευτέρα (13/10), στον ΟΠΕΚΕΠΕ, προκειμένου να ελέγξει τις πληρωμές του οργανισμού για τη δωδεκαετία 2014-2025.

Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, σε δηλώσεις του ανέφερε ότι έως τις 4 Νοεμβρίου η Ελλάδα οφείλει να παρουσιάσει στην Επιτροπή το νέο σχέδιο δηλώσεων ΟΣΔΕ και τους κανόνες χαρτογράφησης.

«Εργαζόμαστε εντατικά ώστε να περάσουμε τον σκόπελο και να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τα 2,5 δισ. ευρώ ετησίως που λαμβάνει ο αγροτικός κόσμος», είπε, υπογραμμίζοντας ότι «η κυβέρνηση δεν θα διακινδυνεύσει τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις», τόνισε.

Στην συνέχεια ο υφυπουργός αναφέρθηκε στις πληρωμές που θα πραγματοποιηθούν εντός Νοεμβρίου και θα αφορούν:

• Μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου θα καταβληθεί η επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, χωρίς πλαφόν
• Εντός του μήνα θα δοθεί η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, ύψους 550–600 εκατ. ευρώ (70% του συνολικού ποσού)
• Δεκαπέντε ημέρες μετά την προκαταβολή θα πληρωθούν και οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ για τις παγωνιές της άνοιξης»
• Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου θα καταβληθούν τα 178 εκατ. ευρώ του Μέτρου 23 για τις ζημιές στην παραγωγή και τα 50 εκατ. ευρώ για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου στη Θεσσαλία.

Από την πλευρά του ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, ανέφερε ότι «μέσα στον επόμενο μήνα θα καταβληθούν στους αγρότες περισσότερα από 950 εκατομμύρια ευρώ», επισημαίνοντας ότι πρόκειται για «μια μεγάλη ροή οικονομικών πόρων συνολικά προς τον παραγωγικό κόσμο της χώρας». 

Όπως είπε, «αν σκεφτείτε ότι το Μέτρο 23 είναι 178 εκατομμύρια, η βασική ενίσχυση 550-600 εκατομμύρια και ότι ο ΕΛΓΑ θα δώσει άλλα 170-180 εκατομμύρια αποζημιώσεις, αντιλαμβάνεστε το μέγεθος της στήριξης». 

Ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγής στη δικαιοσύνη εναντίον τουλάχιστον του Δρ. Γρηγόρη Βάρρα άφησε μιλώντας στην Εξεταστική Επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, η Ρόζα Γαργαλάκου, από την πλευρά της εταιρείας Neuropublic. Επέμεινε ότι η εταιρεία είχε ενημερώσει αρμοδίως τον κ. Βάρρα, για την απότομη και ιλιγγιώδη αύξηση του αριθμού αιγοπροβάτων στην Κρήτη, που έφτασαν να μη χωρούν στο νησί με αποτέλεσμα να μη μπορεί να δουλέψει ο αλγόριθμος.

ΦΡΑΣΤΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της Εξεταστικής Επιτροπής υπήρξε έντονο φραστικό επεισόδιο ανάμεσα στην αναπληρώτρια πρόεδρο, βουλευτή της ΝΔ, Μαρία Συρεγγέλα και τη βουλευτή Λάρισας, του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Λιακούλη. Από την πλευρά της βουλευτού του ΠΑΣΟΚ αφέθηκε να εννοηθεί πως η κ. Συρεγγέλα ουσιαστικά προστατεύει τη μάρτυρα, από δύσκολες ερωτήσεις, διότι τη διακόπτει. Από την πλευρά της η κ. Συρεγγέλα την κατηγόρησε για ασέβεια ως προς τον χρόνο.

ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΒΑΡΡΑ

Η κ. Ρόζα Γαργαλάκου αμφισβήτησε ευθέως την κατάθεση του πρώην προέδρου του οργανισμού του ΟΠΕΚΕΠΕ Δρ. Γρηγόρη Βάρρα, αφήνοντας εμμέσως να εννοηθεί πως κάποιους άλλους εξυπηρετούσε. Υποστήριξε πως υπήρξαν συκοφαντικά δημοσιεύματα και μίλησε για «αυτόκλητους σωτήρες». «Δεν ευθυνόμαστε εμείς για προσωπικές ή άλλες επιδιώξεις». «Οι καταγγέλλοντες έχουν και το βάρος της απόδειξης», είπε. «Δεν έχει προσκομιστεί ούτε ένα αποδεικτικό στοιχείο εναντίον μας», τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Ρόζα Γαργαλάκου. «Η πραγματικότητα έρχεται να διαψεύσει τον κ. Βάρρα», ανέφερε σε άλλο σημείο της κατάθεσής της.

NEUROPUBLIC ΚΑΙ ΒΟΡΙΔΗΣ

Υποστήριξε πως δεν υπήρξε κάποια προνομιακή σχέση με τον Μάκη Βορίδη αλλά επειδή η εταιρεία ήταν πρωτοπόρα στον Τομέα της Πληροφορικής ουκ ολίγοι πολιτικοί απ΄ όλο το πολιτικό φάσμα παρευρίσκονταν στις εκδηλώσεις της.

ΕΥΠ ΚΑΙ ΤΑΣΟΣ ΓΑΡΓΑΛΑΚΟΣ

Η κόρη του Τάσου Γαργαλάκου υποστήριξε πως παρά τις παρακολουθήσεις, που έχουν γίνει από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, ο πατέρας της, έχει βρεθεί «καθαρός», στη δικογραφία, για την οποία ενημερώθηκε, όπως είπε, από δημοσιογράφους. Εξήγησε πως η ίδια ήταν γραμμένη ως νέα στην Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδος αλλά δεν είναι πια μέλος σε κανένα κόμμα και πως θείος της ήταν ο αείμνηστος Μιχάλης Γαργαλάκος (αδερφός του πατέρα της), που είχε επαγγελματική σχέση με το συγκρότημα της Αυριανής.

ΣΧΕΣΗ NEUROPUBLIC ΚΑΙ ΓΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ

Έδωσε στοιχεία για τη σχέση που συνδέει τη Neuropublic με τη ΓΑΙΑ Επιχειρείν, αφού είναι μέτοχος σ΄ αυτήν κατά περίπου 40%, αλλά δεν κατόρθωσε να εξηγήσει, παρά τις επίμονες ερωτήσεις των βουλευτών Καζαμία – Αυλωνίτη, την τριγωνική σχέση μεταξύ Neuropublic – ΓΑΙΑ Επιχειρείν και πως επηρέαζε τον οργανισμό σε σχέση με τον συντονισμό των Κέντρων Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ) αλλά και την Τράπεζα Πειραιώς και τον Όμιλο Λάτση.

ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕ ΤΙΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΥΧΕΡΟΠΟΥΛΟΥ – ΖΑΛΙΔΗ – ΣΑΤΟΛΙΑ

Αμφισβήτησε, «κάρφωσε» ή άφησε αιχμές εναντίον της Βιβής Τυχεροπούλου, υπαλλήλου του οργανισμού, του Γιώργου Ζαλίδη, πρώην προεδρεύοντος του οργανισμού και απάντησε αρνητικά στις καταγγελίες Παύλου Σατολιά, προέδρου της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ και στη συνέχεια προέδρου της ΕΘΕΑΣ. «Να ξεστομίσει τέτοιες προσβολές για την εταιρεία η κ. Τυχεροπούλου, ενώ η ίδια παραδέχεται, πως δεν την ήλεγξε», είπε χαρακτηριστικά. Υποστήριξε πως όσα έχουν ειπωθεί και γραφτεί, χωρίς στοιχεία, έχουν πλήξει το κύρος της εταιρείας δίχως λόγο.

ΥΠΕΡΑΜΥΝΘΗΚΕ ΤΟΥ ΚΥΡΟΥΣ ΤΗΣ NEUROPUBLIC

Δεν κατάφερε να εξηγήσει τη σχεδόν «μονοπωλιακή» σχέση, όπως της ανέφεραν βουλευτές της αντιπολίτευσης, που είχε η εταιρεία με το Δημόσιο

Εξήγησε πως ο ΟΠΕΚΕΠΕ συνεργάζεται κατά διαστήματα με την εταιρία Neuropublic από το 2009. «Θεωρώ ότι κάναμε ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν για τον οργανισμό», ανέφερε η Ρόζα Γαργαλάκου, τονίζοντας πως ό, τι προβλεπόταν από τον οργανισμό το παρέδωσαν (παραδοτέα). Υπεραμύνθηκε του έργου της Neuropublic λέγοντας πως έχει εκτελέσει από το 2017 περίπου 220 έργα στον δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ως εταιρεία Πληροφορικής κι έχει 15 υποκαταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Δεν έδωσε πειστικές απαντήσεις για τις απανωτές απευθείας αναθέσεις και τον πακτωλό χρημάτων, που είχαν εισρεύσει στην εταιρεία από το Δημόσιο. Δεν κατάφερε, επίσης, να εξηγήσει τη σχεδόν «μονοπωλιακή» σχέση, όπως της ανέφεραν βουλευτές της αντιπολίτευσης, που είχε η εταιρεία με το Δημόσιο.

ΣΥΝ ΑΔΕΛΦΟΙΣ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΙΣ

Υποστήριξε πως δεν είχε επαφή με τον Γιώργο Ξυλούρη ή «Φραπέ». Σημείωσε πως εργάστηκε στην εταιρεία ο αδερφός του Δημήτρη Μελά αλλά ως συμβασιούχος (για δυο μήνες υπήρξε ταυτόχρονη υψηλόβαθμη θέση Μελά με τον αδερφό του στο λογιστήριο).  Επίσης, είπε πως εργάστηκε και ο υιός του Θάνου Καπρέλλη στη Neuropublic αλλά όχι το ίδιο διάστημα που ο πατέρας του ήταν πρόεδρος στον ΟΠΕΚΕΠΕ αλλά υποστήριξε πως η εταιρεία δεν έκρυψε ποτέ αυτές τις σχέσεις αλλά ήταν διαφανείς.

ΑΜΑΡΤΩΛΑ ΑΦΜ ΚΑΙ NEUROPUBLIC

Η Ρόζα Γαργαλάκου επέμεινε πως η εταιρεία είχε πληροφοριακό ρόλο κι όχι ρόλο ελεγκτή από τις συμβάσεις που είχε υπογράψει η εταιρεία. Άφησε να εννοηθεί πως η όποια παρατυπία ή απάτη γινόταν, αφορούσε στο στάδιο της προδικασίας, όταν κάποιοι έβρισκαν ελεύθερα βοσκοτόπια ή κτήματα και τα δήλωναν είτε με ψεύτικα ΑΦΜ ή όχι. Παρέπεμψε μάλιστα και στο σχετικό δελτίο τύπου της Ελληνικής Αστυνομίας. Δεν εξήγησε ωστόσο πειστικά, πως ήταν δυνατόν η Neuropublic με τη ΓΑΙΑ Επιχειρείν και την Τράπεζα Πειραιώς να πηγαίνουν χεράκι – χεράκι αλλά να μη βλέπουν το σάπιο χαλί ώστε να κατευθυνθούν, όπως προβλέπεται από τον νόμο στον εισαγγελέα.

Ως «την πιο δύσκολη μεταρρύθμιση» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, την μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού Συμβουλίου (29/10).

Όπως είπε, πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία, «γιατί πρέπει να αλλάξει εν κινήσει ένα άρρωστο σύστημα και ταυτόχρονα να μη διακινδυνεύσουν οι πληρωμές προς τους δικαιούχους».

«Κάνουμε το καλύτερο δυνατό για έγκαιρες και κυρίως διαφανείς πληρωμές», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι σε έναν «νέο κόσμο διαφάνειας και διαλειτουργικότητας» δεν θα έχουν ρόλο τα ΚΥΔ, ή τουλάχιστον όχι τον ίδιο ρόλο όπως σήμερα.

«Στόχος είναι να λειτουργούν τα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου και να εξαλειφθεί ο περιττός ρόλος των μεσαζόντων», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, καταλήγοντας ότι το αποτέλεσμα θα είναι «περισσότερα λεφτά στους αληθινούς αγρότες και κτηνοτρόφους».

Όσον αφορά την μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, με τελικό στόχο υλοποίησης την 1η Ιανουαρίου 2026, θα υλοποιηθεί με πέντε (5) βασικούς πυλώνες:
Πυλώνας 1: Μεταφορά της Διαπίστευσης του Εθνικού Οργανισμού Πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και, παράλληλα, όλων των αρμοδιοτήτων του οργανισμού πληρωμών όπως προβλέπονται από την ενωσιακή νομοθεσία.
Πυλώνας 2: Εφαρμογή του μοντέλου της οιονεί καθολικής διαδοχής σε δικαιώματα και υποχρεώσεις μεταξύ των δυο οντοτήτων (από ΟΠΕΚΕΠΕ σε ΑΑΔΕ).
Πυλώνας 3: Οργανωτική ενσωμάτωση και προσαρμογή όλων των υποδομών πληρωμών και ελέγχου με σκοπό την πλήρη ανάληψη της διαχείρισης των δυο (2) ευρωπαϊκών ταμείων: του ΕΓΤΕΕ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων) και του ΕΓΤΑΑ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης)
Πυλώνας 4: Σεβασμός στο προσωπικό: χαρτογράφηση και αξιολόγηση των διαδικασιών και του προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ από ανεξάρτητο εξωτερικό φορέα, υπό την εποπτεία της ΑΑΔΕ και ενσωμάτωση/απορρόφησή τους στην ΑΑΔΕ.
Πυλώνας 5: Πλήρης ανάληψη του ρόλου του Οργανισμού Πληρωμών από την ΑΑΔΕ, με εγγυημένη επιχειρησιακή συνέχεια και σταθερότητα».

Στο μεταξύ το ΥπΑΑΤ προσανατολίζεται να διατηρήσει και φέτος «την τεχνική λύση» αλλά υπό όρους.

Τις επόμενες ημέρες θα υπογραφεί ΚΥΑ με προαπαιτούμενα για πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία θα προβλέπει μεταξύ άλλων ότι στην ηπειρωτική χώρα θα δηλώνονται βοσκοτόπια μόνο σε όμορους νομούς.

Συγκεκριμένα ο κ. Τσιάρας δήλωσε: «Για την εφετινή χρονιά, δεν θα υπάρχει η δυνατότητα να δηλώνει κανείς βοσκότοπους μακριά από τον δικό του τόπο. Η τεχνική λύση, που είχε συμφωνηθεί από την κυβέρνηση του 2015 με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προέβλεπε ότι μπορούσε κανείς να δηλώνει βοσκότοπους ακόμα και πολύ μακριά από το σημείο των εγκαταστάσεών του. Για παράδειγμα, νησιά να δηλώνουν βοσκοτόπους στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτό ήταν μια παραδοχή της Επιτροπής, ώστε να αντληθούν οι ευρωπαϊκοί πόροι, αλλά δεν σημαίνει ότι έπρεπε να συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί οι βοσκοτοπικοί χάρτες, κάτι που τώρα γίνεται».

Όπως έχει ακόμη αναφέρει ο υπουργός για το 2025 ο αριθμός των ζώων θα υπολογιστεί με βάση τα τιμολόγια πώλησης κρέατος και γάλακτος και αγοράς ζωοτροφών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πριν λίγες ημέρες τη νέα της στρατηγική για την «ανανέωση των γενεών στη γεωργία» — μια πολιτική που φιλοδοξεί να φέρει ξανά τους νέους στα χωράφια, με οικονομικά κίνητρα και θεσμικές διευκολύνσεις. Ο μεγάλος στόχος; Μέχρι το 2040, να διπλασιαστεί το ποσοστό των νέων που δραστηριοποιούνται στη γεωργία από 12% σε 24%.

Για πρώτη φορά, η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι το δημογραφικό πρόβλημα στην ύπαιθρο δεν είναι μόνο κοινωνικό, αλλά και οικονομικό. Ένας τομέας που γερνάει, αδυνατεί να καινοτομήσει και να παράγει αξία, όσο κι αν υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια.

Για χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η ηλικιακή γήρανση και η έλλειψη διαδόχων αποτελούν χρόνια πληγή, η νέα στρατηγική δοκιμάζεται στην πράξη — εκεί όπου οι εξαγγελίες συναντούν την πραγματικότητα.

Πώς θα στηριχθεί η νέα γενιά

Η στρατηγική στηρίζεται σε πέντε κατευθύνσεις: πρόσβαση στη χρηματοδότηση, στη γη, στη γνώση, στη διαδοχή και σε αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής για όσους παραμένουν στην ύπαιθρο.

Η πιο ηχηρή εξαγγελία είναι το πριμ πρώτης εγκατάστασης έως 300.000 ευρώ, το οποίο θα συνδυάζεται με εγγυήσεις δανείων και μειωμένα επιτόκια, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Παράλληλα, προωθείται η δημιουργία “τραπεζών γης” και ενός Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Γης, ώστε να περιοριστεί η κερδοσκοπία και να δοθεί πρόσβαση σε όσους θέλουν να ξεκινήσουν από το μηδέν.

Η Επιτροπή υπόσχεται επίσης νέα προγράμματα κατάρτισης, συνεργασίες με πανεπιστήμια και αγροτικά σχολεία, αλλά και δίκτυα καθοδήγησης (mentoring) μέσω συνεταιρισμών. Οι γυναίκες και οι βιοκαλλιεργητές αναμένεται να έχουν ξεχωριστή μεταχείριση μέσω ειδικών δράσεων.

Οι αριθμοί που «καίνε» την Ελλάδα

Αν η Ευρώπη αναζητά φρέσκο αίμα, η Ελλάδα βρίσκεται στα όρια της αναιμίας. Οι νέοι κάτω των 40 ετών αποτελούν ένα πολύ μικρό κομμάτι των αρχηγών εκμετάλλευσης, ενώ οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ξεπερνούν κατά πολύ το μισό του αγροτικού πληθυσμού — ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης σε αναλογία νέων προς ηλικιωμένους αγρότες, ενώ η πλειονότητα των εκμεταλλεύσεων παραμένει χωρίς διάδοχο. Ακόμη και στα προγράμματα πρώτης εγκατάστασης, τα ποσά που δίνονται στους νέους είναι σημαντικά χαμηλότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, γεγονός που αποτυπώνει τη δυσκολία πραγματικής ενίσχυσης.

Τα στοιχεία αυτά δεν δείχνουν απλώς τη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού — καταδεικνύουν μια δομική αποτυχία πολιτικής συνέχειας. Οι δράσεις της ΚΑΠ εφαρμόζονται, αλλά χωρίς εθνική στρατηγική που να συνδέει τα μέτρα με τις πραγματικές ανάγκες των νέων.

Πολιτική με νούμερα, όχι με ψυχή;

Η Κομισιόν καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν τουλάχιστον το 6% των κονδυλίων της ΚΑΠ στη στήριξη των νέων αγροτών. Ωστόσο, η ίδια η στρατηγική δεν συνοδεύεται από δεσμευμένο προϋπολογισμό — κάτι που επισημαίνει και η Ένωση Νέων Αγροτών της Ευρώπης (CEJA). Όπως υπογράμμισε ο Peter Meedendorp, πρόεδρος της CEJA, χωρίς πραγματικούς πόρους και δεσμεύσεις, κάθε στρατηγική κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά. Η παρατήρηση αυτή αποκτά ιδιαίτερο βάρος για χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η πρόσβαση σε πίστωση, γη και εκπαίδευση παραμένει προνόμιο των λίγων.

Για τους νέους που θέλουν να μείνουν στην ύπαιθρο, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, γη και καθοδήγηση παραμένει περισσότερο ευχή παρά πραγματικότητα. Όσο η στρατηγική της Κομισιόν μένει σε επίπεδο εξαγγελιών, οι δυσκολίες στην καθημερινότητα των νέων παραγωγών παραμένουν ίδιες.

Το μεγάλο ζητούμενο: εμπιστοσύνη και συνέχεια

Η πολιτική για τους νέους αγρότες δεν μπορεί να εξαντλείται στα πριμ. Η σταθερότητα των κανόνων, η μείωση της γραφειοκρατίας, η φορολογική απλότητα και οι εγγυήσεις εισοδήματος είναι εξίσου κρίσιμες. Η “αναγέννηση” της υπαίθρου δεν θα προκύψει από ευρωπαϊκές ανακοινώσεις, αλλά από την ικανότητα κάθε κράτους να προσαρμόσει τα εργαλεία στις δικές του πραγματικότητες. Η Ελλάδα χρειάζεται να αποδείξει ότι μπορεί να μετατρέψει τις προτάσεις της Κομισιόν σε πράξη και εμπιστοσύνη — δύο λέξεις που για τους νέους της υπαίθρου είναι, ακόμη, δυσεύρετες.

Η Ευρώπη δείχνει το δρόμο, αλλά η Ελλάδα πρέπει να αποδείξει πως μπορεί να τον βαδίσει — με συνέπεια, όχι μόνο με επιδοτήσεις.

Προφυλακίσεις, απολογίες, αβγά προς τον πρώην υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη, τρικάκια από τον Ρουβίκωνα στο γραφείο του νυν υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και βουλευτή Λάρισας, Χρήστου Κέλλα κι ένα κουβάρι, που μοιάζει απίστευτα μπερδεμένο ώστε να μην τελειώνει πουθενά.

Μέσα στο Σαββατοκύριακο υπήρξαν 9 προφυλακίσεις, ενώ, σύμφωνα με την «Εστία», νέα στοιχεία της Ευρωπαίας Εισαγγελέως «καίνε» τέσσερις υπουργούς, δύο εν ενεργεία και δύο πρώην μέλη της κυβέρνησης και δέκα βουλευτές.

Παραιτήθηκε κι ο αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γιάννης Καϊμακάμης, επικαλούμενος προσωπικούς λόγους ωστόσο, αυτό συνέβη, μετά τις απανωτές αντιδράσεις, που προξένησε η κατάθεσή του στην Εξεταστική Επιτροπή.

Αν και η Βουλή ανδροκρατείται στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ καθοριστικό ρόλο είτε με καταγγελίες είτε με πράξεις ή παραλείψεις έχουν παίξει γυναίκες. Ιδού οι γυναίκες, που κρατούν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους:  

Ξετυλίγοντας το κουβάρι του σκανδάλου

Λάουρα Κόντρουτσα Κοβέσι: 

Η «ψηλή» Ρουμάνα Ευρωπαία εισαγγελέας, αφού είναι κοντά στο 1,80 έχει εξελιχθεί σε πρόσωπο – κλειδί. Ερευνά περίπου 2.700 καταγγελίες σε 24 χώρες της Ε.Ε. όμως έκανε ξεχωριστή αρνητική μνεία στην Ελλάδα ζητώντας ν΄ αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και να καθαρίσει ο κόπρος του Αυγεία. Είναι 52 ετών, υπήρξε παντρεμένη με τον Έντουαρντ Κοβέσι και έχει μεγάλη δικαστική εμπειρία. Έχει υπάρξει η πρώτη και νεότερη γυναίκα Γενική Εισαγγελέας στη Ρουμανία κι υπηρέτησε και στην αρμόδια διεύθυνση καταπολέμησης διαφθοράς. Ερεύνησε το σκάνδαλο για την ιδιωτικοποίηση Rompetrol και κατηγορήθηκαν 4 πρώην διευθυντές για απάτη την περίοδο 2010-2013 κι υπήρξαν και καταδίκες. Κάθισε στο σκαμνί για παράνομες αγοροπωλησίες γης μέχρι και τον δήμαρχο της Τιμισοάρα. Προτού πάει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία τον Οκτώβριο του 2019 ως η πρώτη Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας, είχε ξετυλίξει κι άλλα σκάνδαλα στη χώρα της και συνεχίζει αναζητώντας τα νήματα της διασπάθισης κοινοτικών κονδυλίων.

Πόπη Παπανδρέου: 

Έμπειρη και ικανή νομικός λειτουργός, κάμποσοι ανακουφίστηκαν που βρέθηκε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Γεννημένη στην Άρτα και μεγαλωμένη στη Λαμπρινή Αττικής, για χρόνια ήταν βοηθός εισαγγελέας Διαφθοράς στο πλευρό της Ελένης Ράϊκου. Δεν έκανε πίσω στην υπόθεση του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ, επί σειρά ετών, Άκη Τσοχατζόπουλου. Ανέλαβε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία κρίσιμες υποθέσεις, όπως είναι η περίφημη σύμβαση 717 του ΟΣΕ, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και οδήγησε στον θάνατο 57 ανθρώπων στα Τέμπη και τώρα ασχολείται με το πάρτι διασπάθισης δημοσίου χρήματος στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η Πόπη Παπανδρέου ανακατεύτηκε και στις υποθέσεις του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, όπου εντόπισε κύκλωμα επίορκων υπαλλήλων, ασχολήθηκε με τον ΟΠΑΠ και προχώρησε και θέματα σχετικά με την ΑΕΚ.  

Βιβή Τυχεροπούλου: 

Το τρίτο γυναικείο πρόσωπο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Υπάλληλος του ΟΠΕΚΕΠΕ με ΑΣΕΠ, τεχνολόγος γεωπόνος με μεταπτυχιακό τίτλο. Ως προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, ξεκίνησε το 2020 έναν έλεγχο σε 99 αγρότες. Κατήγγειλε ανομήματα στον οργανισμό, κι έγινε το «μαύρο πρόβατο» διοικητικών παραγόντων, αλλά ακόμη και υπαλλήλων. Υπέφερε τα πάνδεινα, γιατί είχε απλά τη φαεινή ιδέα να ελέγξει δυο διαφορετικές χρονιές και να δει τι συνέβαινε. Την πέταξαν έξω από τους ελέγχους, της αφαίρεσαν τη δυνατότητα να βλέπει ορισμένα αρχεία κι έφτασαν στο σημείο, σύμφωνα με τις καταγγελίες της, να της αφαιρέσουν ακόμη και τον υπολογιστή και να της ανοίξουν το ντουλάπι της. Μίλησε για το θράσος του Γιώργου Ξυλούρη ή «Φραπέ», ο οποίος έφτασε να της τηλεφωνεί μέχρι και στο σπίτι της, επειδή είχε βρει «ευρήματα» στους ελέγχους ΑΦΜ στενών συγγενικών του προσώπων σε κτήματα σ’ ελληνικά νησιά. Ενώ ο κόσμος την καμαρώνει, κινδυνεύει ακόμη και σήμερα να την πετάξουν από τον οργανισμό, εξαιτίας των αλλεπάλληλων πειθαρχικών διώξεων.  

Διαμαντούλα Κρητικού: 

Η Διαμαντούλα Κρητικού, συνδικαλίστρια από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ επί χρόνια στον αγροτικό τομέα και υποψήφια βουλευτής Φλώρινας είχε κάνει καταγγελίες για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Είναι από το Αμύνταιο (Βεγόρα) κι από τις ελάχιστες γυναίκες, που το όνομά τους είναι ταυτόσημο με τον αγροτικό χώρο, διότι συμμετέχει σε κινητοποιήσεις, συνέδρια, συνεταιριστικές συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις κ.ά. Η ίδια έχει διατελέσει κι αντιδήμαρχος στο Αμύνταιο κι εντόπισε ήδη από το 2020 περιπτώσεις στις οποίες δήθεν «νέοι αγρότες» ήταν στην πραγματικότητα ηλικιωμένοι, ακόμη και άνω των 85 ετών.

Οι πρωταγωνίστριες της Εξεταστικής Επιτροπής

Μαρία Συρεγγέλα:

Η αναπληρώτρια πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής χάνει την υπομονή της, όταν ξεφεύγουν από τον χρόνο οι ομιλητές Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με μάστερ στη Διοίκηση Υπηρεσιών από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πιο αυστηρή στην τήρηση του χρόνου από τον πρόεδρο της Επιτροπής, Ανδρέα Νικολακόπουλο, ο οποίος όσο μπορεί, τηρεί τις εύθραυστες ισορροπίες για να μην εξελιχθεί η Επιτροπή σε ανάλογο φιάσκο με των Τεμπών. Ιστορικός στα πολιτικά χρονικά ο τηλεοπτικός τσακωμός της Μ. Συρεγγέλα με τον πρώην αν. υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Η Μαρία Συρεγγέλα είναι βουλευτής Δυτικού Τομέα κι έχει διατελέσει σε σημαντικές κυβερνητικές και κομματικές θέσεις. Έχει εργαστεί στο Δημόσιο και γνωρίζει εκ των έσω τις διαδικασίες. Παρότι συμμετέχουν κι άλλα γυναικεία στελέχη στην Εξεταστική Επιτροπή από πλευράς ΝΔ η κ. Συρεγγέλα κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο και την ακολουθεί κατά πόδας ως δευτεραγωνίστρια η Άννα Μάνη - Παπαδημητρίου, έμπειρη βουλευτής Πιερίας της ΝΔ, νομικός και πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης.

Μιλένα Αποστολάκη: 

Εισηγήτρια του ΠΑΣΟΚ στην Επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, πρώην υφυπουργός Γεωργίας, με αρμοδιότητα στην κτηνοτροφία, ρωτάει πάντα ευθέως και χωρίς περιστροφές. Η νομικός κι επί χρόνια στην πολιτική σκηνή, Μιλένα Αποστολάκη, παρά λίγο να είναι υποψήφια αρχηγός του ΠΑΣΟΚ αλλά τελευταία στιγμή έκανε πίσω. Όσο ήταν υφυπουργός Γεωργίας, επί υπουργίας Σκανδαλίδη, βελτιώθηκε σημαντικά η νομοθεσία για τα ζώα συντροφιάς και τόλμησε να βάλει λουκέτο σε σφαγεία που δεν τηρούσαν προδιαγραφές. Εξαιτίας της προχώρησε το σύστημα «Άρτεμις» για τις ελληνοποιήσεις, που ζητούσαν οι κτηνοτρόφοι. Σήμερα σχεδόν όλα τα κόμματα και εκπρόσωποι φορέων ομονοούν ότι το σύστημα «Άρτεμις» πρέπει να γενικευτεί. Θεωρείται σκληρή κι αποφασιστική και συχνά – πυκνά είναι σε κόντρα με τον εισηγητή της ΝΔ, Μακάριο Λαζαρίδη αλλά και με την Μαρία Συρεγγέλα.  

Ευαγγελία Λιακούλη: 

Βαρύ πυροβολικό στη Λάρισα, η δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω με μεταπτυχιακές σπουδές στο Ποινικό Δίκαιο και τις εξαρτήσεις, έχει ασχοληθεί επανειλημμένα με τα αγροτικά ζητήματα του νομού της ως βουλευτής. Από ευγενική μέχρι ειρωνική αναλόγως ποιον έχει απέναντί της, η Ευαγγελία Λιακούλη θεωρούνταν στην αρχή εκ των πυλώνων του Νίκου Ανδρουλάκη κάτι που άλλαξε στη συνέχεια. Εκλέχθηκε το 2019 και ξανά το 2023. Σε όποιο πόστο έχει τοποθετηθεί κοινοβουλευτικά τα έχει βγάλει πέρα. Μαζί με την Μιλένα Αποστολάκη, που κρατά τον πρώτο ρόλο, κάνουν ένα καλό δίδυμο, διότι η ίδια έχει εμπειρία στο πεδίο της Λάρισας, που είναι αγροτικός νομός ενώ η πρώην υφυπουργός Γεωργίας Μ. Αποστολάκη, έχει γνώση των παθογενειών του υπουργείου από τα μέσα.

Διαμάντω Μανωλάκου: 

Η γεωπόνος με μεταπτυχιακό στον τομέα της ενέργειας, έχει συνδέσει το όνομά της με τον αγροτικό τομέα του ΚΚΕ στο ελληνικό κοινοβούλιο. Γεννημένη και μεγαλωμένη στο μεγάλο λιμάνι κι επί χρόνια βουλευτής Β΄ Πειραιά, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, γνωρίζει τον αγροτικό χώρο, όσο ελάχιστοι απ΄ όλα τα κόμματα. Έχει λιώσει πολλά παπούτσια και για τους αγρότες και για τους υπαλλήλους της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης, τους εργαζόμενους στα λιμάνια και στα νησιά, έχει ασχοληθεί με τα ασφαλιστικά του ΝΑΤ, με τον αγώνα των εργαζομένων στα εργοστάσια ζάχαρης. Καθώς έχει ένσημα ως γεωπόνος στο υπουργείο Γεωργίας, έχει γνώση του χώρου και των ζητημάτων εκ των έσω. Επειδή έχει διατελέσει και στην αυτοδιοίκηση και ευρωβουλευτής, γνωρίζει καλά πως λειτουργεί ο αγροτικός τομέας και στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα αλλά και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Οι εργαζόμενες σε διευθυντικές ή συνδικαλιστικές θέσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ

Αριστέα Βολιτάκη: 

Έχει διατελέσει διευθύντρια Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας του ΟΠΕΚΕΠΕ. Άφησε από τις χειρότερες εντυπώσεις στην Εξεταστική Επιτροπή, αφού με τις απαντήσεις, που έδωσε, έδειξε πως ελάχιστα την ενδιέφεραν οι ουσιαστικοί έλεγχοι. Παρότι η ίδια υποστήριξε πως «δεν εμπλέκομαι σε καμία εγκληματική οργάνωση» θα μείνει η κατάθεσή της, ως μνημείο ωχαδερφισμού και κακής δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας.  

Αθανασία Ρέππα: 

Η πρώην διευθύντρια Τεχνικών Ελέγχων του ΟΠΕΚΕΠΕ  άφησε άπαντες άφωνους στην Επιτροπή, όταν απαντώντας σε ερώτηση του εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Βασίλη Κόκκαλη, για το αν υφίσταται σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ, απάντησε αρνητικά κι άρχισε να κάνει ιδιαίτερες διακρίσεις μεταξύ παρατυπιών, απάτης και παραβατικών συμπεριφορών. «Η απάτη, όπως ξέρετε καλύτερα, ενέχει και τον δόλο. Ενώ ο κάθε οργανισμός πληρωμών φτάνει μέχρι την παρατυπία». Παραδέχτηκε τελικά, πως υπήρξε και απάτη, διότι βρέθηκαν ΑΦΜ, προς πληρωμή ακόμη και πεθαμένων.  

Ανδρονίκη Βασιλούλη: 

Η πρόεδρος των Εργαζομένων στον ΟΠΕΚΕΠΕ προσπάθησε να προστατέψει τους υπαλλήλους, δείχνοντας πόσο λίγοι είναι αναλογικά με άλλες χώρες της Ευρώπης, διότι ενώ ο ιδρυτικός νόμος προβλέπει 1.700 εργαζομένους, σήμερα υπηρετούν 520. Εξήγησε πως κατά την περίοδο 2019-2024 έγιναν 51.500 επιτόπιοι έλεγχοι και 500.000 διοικητικοί έλεγχοι (χωρίς το 2022 που δεν έχουν καταχωρηθεί) και πως σ’ αυτό το διάστημα καταβλήθηκαν περίπου 17 δις σε επιδοτήσεις και εντοπίστηκαν και ανακτήθηκαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, που μπορεί να φτάνουν τα 100 εκατ. Προφανώς όμως κάποιοι δεν έκαναν τόσο καλά τη δουλειά τους, όσο υποστηρίζει η κ. Βασιλούλη, διότι η τρύπα στον οργανισμό εικάζεται πως είναι με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις τουλάχιστον 1,2 δις ευρώ με ανοδική τάση, δηλαδή σταγόνα στον ωκεανό, μπροστά στο μεγάλο φαγοπότι. 

Το απόγευμα της Δευτέρας 27 Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε ο κύκλος των απολογιών για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η διαδικασία έφτασε στο τέλος της στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», όπου ανακριτής και εισαγγελέας μετέβησαν προκειμένου να λάβουν την απολογία κατηγορουμένου που νοσηλευόταν. Ο συγκεκριμένος αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους.

Από το σύνολο των 37 κατηγορουμένων, 13 κρίθηκαν προφυλακιστέοι, 23 αφέθηκαν ελεύθεροι, ενώ μία γυναίκα τελεί σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Η διαδικασία των απολογιών σηματοδοτεί το τέλος μιας κρίσιμης φάσης της έρευνας, με το ενδιαφέρον πλέον να στρέφεται στην αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού και στις επόμενες ενέργειες των δικαστικών αρχών.

Η υπόθεση παραμένει σε εξέλιξη, ενώ αναμένονται τα πορίσματα που θα καθορίσουν τα επόμενα βήματα.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ανακοίνωσε, τη Δευτέρα (27 Οκτωβρίου 2025), στους εν δυνάμει δικαιούχους των ενισχύσεων de minimis για ζωοτροφές και φερτά υλικά λόγω Daniel ότι παρατείνεται η προθεσμία για την υποβολή της απαιτούμενης Υπεύθυνης Δήλωσης έως και την Τετάρτη (29 Οκτωβρίου 2025).

Η παράταση αφορά όσους δεν υπέβαλαν την Υπεύθυνη Δήλωση έως την Κυριακή (26 Οκτωβρίου 2025).

Επίσης, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου, οι πληρωμές για τους δικαιούχους που υπέβαλαν την Υπεύθυνη Δήλωση, έως την Κυριακή (26 Οκτωβρίου), προχωρούν κανονικά και τα ποσά θα είναι διαθέσιμα άμεσα.

Οι εντολές πληρωμής έχουν ήδη αποσταλεί προς την τράπεζα, γεγονός που σημαίνει ότι οι παραγωγοί θα δουν τις πιστώσεις στους λογαριασμούς τους τις επόμενες ώρες.

Η ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρει τα εξής:

Ενημερώνουμε τους εν δυνάμει δικαιούχους, που δεν υπέβαλλαν μέχρι την Κυριακή (26/10/2025) την ΥΔ που προβλέπεται στις  ΚΥΑ 208989/2025 (ΦΕΚ 4202/1-08-2025) (Ενίσχυση Ζωοτροφών) και 208982/2025 (ΦΕΚ 4203/01-08-2025) (Φερτά υλικά λόγω Daniel), όπως τροποποιημένες ισχύουν, ότι δύναται να την υποβάλλουν έως την Τετάρτη (29/10/2025) και ώρα 23:59  μέσω της εφαρμογής (εδώ) με κωδικούς taxis net.

Στην καταβολή 54,3 εκατ. Ευρώ σε 42.522 δικαιούχους, για ενισχύσεις De Minimis του τομέα της ενίσχυσης ζωοτροφών και του τομέα των φερτών υλικών λόγω της κακοκαιρίας Daniel, προχώρησε σήμερα Δευτέρα, 27 Οκτωβρίου 2025, ο ΟΠΕΚΕΠΕ.

Συγκεκριμένα:
Πραγματοποιήθηκε σήμερα πληρωμή ποσού 44.726.678 Ευρώ σε 39.820 δικαιούχους, για ενίσχυση ζωοτροφών De Minimis λόγω ευλογιάς και πανώλης
Και
Πληρωμή ποσού 9.558.297 Ευρώ σε 2.702 δικαιούχους για φερτά υλικά λόγω της κακοκαιρίας Daniel.

Από αυτούς το 80% περίπου των δικαιούχων έχουν λάβει το σχετικό ποσό στον τραπεζικό τους λογαριασμό, ενώ το υπόλοιπο 20% των δικαιούχων αναμένεται να το λάβει εντός της Τετάρτης, 29/10/2025.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 24 Οκτωβρίου 2025 την πρότασή της για τη μελλοντική Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), που θα ισχύσει την περίοδο 2028–2034. Μια πρόταση που υπόσχεται «απλοποίηση», «ανθεκτικότητα» και «πράσινη μετάβαση», αλλά ήδη προκαλεί προβληματισμό για το τι θα σημάνει στην πράξη για τους αγρότες και τις εθνικές διοικήσεις.

Στον πυρήνα της πρότασης βρίσκεται ένα νέο σύστημα “farm stewardship”, το οποίο θα αντικαταστήσει τη σημερινή “πολλαπλή συμμόρφωση” (conditionality). Ουσιαστικά, μιλάμε για μια βασική γραμμή περιβαλλοντικής προστασίας, κοινή για όλα τα κράτη μέλη, αλλά με περισσότερη ευελιξία προσαρμογής στις τοπικές συνθήκες. Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, ο στόχος είναι να μειωθεί η πολυπλοκότητα των κανόνων και ταυτόχρονα να δοθούν στους αγρότες εργαλεία για πιο “πράσινες” πρακτικές, χωρίς να θυσιάζεται η παραγωγικότητα.

Από τα “οικολογικά σχήματα” στα AECA

Ένα ακόμη βασικό στοιχείο είναι η δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου περιβαλλοντικών και κλιματικών δράσεων (AECA – Agri-Environmental and Climate Actions), που ενοποιεί τα υπάρχοντα “eco-schemes” και αγροπεριβαλλοντικά μέτρα. Οι παραγωγοί θα επιβραβεύονται για δράσεις που συμβάλλουν στην προστασία του εδάφους, της βιοποικιλότητας και του νερού, αλλά και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στα εκτατικά κτηνοτροφικά συστήματα, τα οποία –όπως αναφέρει η πρόταση– «προστατεύουν τα τοπία και τα πλούσια σε άνθρακα λιβάδια της Ευρώπης». Για πρώτη φορά, η ΚΑΠ προβλέπει και μεταβατικές πληρωμές, που θα βοηθήσουν τους παραγωγούς να καλύψουν το κόστος μετάβασης σε αγροοικολογικά μοντέλα, όπως η βιολογική γεωργία.

Μικροί αγρότες και κοινωνική διάσταση

Μια σημαντική διαφοροποίηση είναι ότι οι μικροί και βιολογικοί αγρότες θα έχουν λιγότερες υποχρεώσεις, ενώ η συμμόρφωση με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και ζωοτεχνικά πρότυπα θα είναι απαραίτητη για όλους όσοι λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις. Για πρώτη φορά, μάλιστα, η ΚΑΠ προβλέπει άμεση στήριξη για πρακτικές προστασίας, ώστε ο παραγωγός να μη σηκώνει μόνος του το βάρος των «πράσινων» επενδύσεων.

Επενδύσεις, καινοτομία και γνώση

Η Επιτροπή δίνει συνέχεια στα επενδυτικά μέτρα για τον εκσυγχρονισμό των εκμεταλλεύσεων και την περιβαλλοντική απόδοση, με έμφαση στην καινοτομία, την κατάρτιση και τη μεταφορά γνώσης. Το “πράσινο” αφήγημα της νέας ΚΑΠ συνδέεται στενά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για το κλίμα, επιχειρώντας να κάνει τη γεωργία «οικονομικά βιώσιμη και περιβαλλοντικά ισορροπημένη».

Τι σημαίνει για την Ελλάδα

Για την ελληνική γεωργία, το νέο πλαίσιο θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για ουσιαστική στροφή προς τη βιωσιμότητα, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει σαφές εθνικό σχέδιο προσαρμογής. Η εμπειρία της τρέχουσας περιόδου (2023–2027) δείχνει πως η πολυπλοκότητα και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή μπορούν να υπονομεύσουν και τις καλύτερες προθέσεις.

Η πρόταση της Επιτροπής σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο για την ευρωπαϊκή γεωργία. Αν εφαρμοστεί με συνέπεια και προσαρμοστεί σωστά στα εθνικά πλαίσια, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη βιωσιμότητα και στην ανθεκτικότητα του αγροτικού τομέα, συνδυάζοντας την οικονομική σταθερότητα με την περιβαλλοντική προστασία.

Έχουν εγκριθεί και διατίθενται τις αμέσως επόμενες ημέρες 46 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των αναγκών των κτηνοτρόφων που αναγκάσθηκαν να περιορίσουν τα ζώα τους λόγω της καραντίνας, ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, την Κυριακή, 26 Οκτωβρίου.

Ο πρωθυπουργός αναφέρεται στα de minimis για τις ζωοτροφές. Ακόμη ο πρωθυπουργός έκανε αναφορά στις αποζημιώσεις για τις θανατώσεις αιγοπροβάτων λόγω ευλογιάς, που ήδη έχουν διατεθεί, ανερχόμενες σε 40 εκατ. ευρώ, στα οποία προστέθηκαν ακόμη 12 εκατ. ευρώ, τα οποία θα διατίθενται με βάση τους καταλόγους που στέλλουν οι Περιφέρειες

Αναμένουν ακόμη οι παραγωγοί την ενίσχυση de minimis στα φερτά υλικά για τις ζημιές λόγω του Daniel.

Υπενθυμίζεται πως για τον Οκτώβριο του 2025 εκκρεμούν οι εξής πληρωμές για τους αγρότες:

Συνδεδεμένες ενισχύσεις για το 2024: Αυξημένες ενισχύσεις για 8 καλλιέργειες (καλαμπόκι, πορτοκάλι, σιτάρι, ρύζι, ψυχανθή, μήλα, σπόροι, βιομηχανική ντομάτα) εκκρεμούν οι συμπληρωματικές πληρωμές.

Βασική Ενίσχυση για το 2025 εκκρεμεί το 70%  της προκαταβολής και η πληρωμή αναμένεται να γίνει τέλος Νοεμβρίου.

Δεν έχουν πληρωθεί Βασική Ενίσχυση του 2024 κτηνοτρόφοι που έχουν κάνει μεταβίβαση δικαιωμάτων και νέοι αγρότες

Μέτρο 23: Ενισχύσεις για ζημιές από ακραία φαινόμενα μετά την 1η Ιανουαρίου του 2024, εκκρεμεί να γίνει η πληρωμή

Η εξόφληση της βιολογικής του 2024 έχουν πληρωθεί 17,5 εκατ. ευρώ από τα 60 εκατ. ευρώ, ενώ δεν έχει πληρωθεί η βιολογική κτηνοτροφία 20 εκατ. ευρώ.

Ποσό 24 εκατ. ευρώ για πληρωμή του ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ

Ποσό 19 εκατ. ευρώ για πληρωμή των αυτόχθονων φυλών

Ποσό 96 εκατ. ευρώ για την προκαταβολή βιολογικής του 2025

Ποσό 238 εκατ. ευρώ για την εξισωτική του 2025

Για την εξισωτική του 2024 έχουν δεσμευτεί επιλέον 30 εκατ. ευρώ αλλά δεν έχει γίνει η πληρωμή

Ποσό 22 εκατ. ευρώ για τους Νέους Αγρότες

Ακόμη περιμένουν οι εν δυνάµει δικαιούχοι του Μέτρου Νέων Αγροτών του 2025 για τις τελικές τους εντάξεις για να πληρωθούν τις προκαταβολές

Δέκα ημερολογιακές ημέρες προθεσμία έχουν τα ΚΥΔ για να προβούν στις αναγκαίες τροποποιήσεις, εφόσον απαιτείται, για τις συνδεδεμένες στρεμματικές ενισχύσεις φυτικής παραγωγής.

Συγκεκριμένα ο ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο του Συστήματος Παρακολούθησης Εκτάσεων (AMS) απέστειλε τα στοιχεία, που δηλώθηκαν στο ΟΣΔΕ του 2025, μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου, για τα αγροτεμάχια που έχουν ενταχθεί στις παρακάτω ενισχύσεις:

• συνδεδεμένη ενίσχυση για την καλλιέργεια ρυζιού
• συνδεδεμένη ενίσχυση για την καλλιέργεια σκληρού σίτου
• συνδεδεμένη ενίσχυση για την καλλιέργεια βιομηχανικής ντομάτας
• συνδεδεμένης ενίσχυσης στο πορτοκάλι χυμοποίησης
• συνδεδεμένης ενίσχυσης βρώσιμων οσπρίων
• συνδεδεμένης ενίσχυσης καλλιέργειας σπόρων προς σπορά
• συνδεδεμένης ενίσχυσης στην καλλιέργεια των πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών
• συνδεδεμένης ενίσχυσης για την καλλιέργεια μαλακού σίτου
• συνδεδεμένης ενίσχυσης για την καλλιέργεια κριθαριού
• συνδεδεμένης ενίσχυσης για την καλλιέργεια αραβόσιτου
• συνδεδεμένης ενίσχυσης για κορινθιακή σταφίδα
• συνδεδεμένης ενίσχυσης για την καλλιέργεια μήλων
• συνδεδεμένης ενίσχυσης στην καλλιέργεια σανοδοτικών ψυχανθών
• συνδεδεμένης ενίσχυσης στην καλλιέργεια σόγιας
• ειδική ενίσχυση για την καλλιέργεια βάμβακος

Με την παρούσα απόφαση δίνεται η δυνατότητα επανεξέτασης των δηλώσεων ΟΣΔΕ και όπου διαπιστωθούν σφάλματα να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες διορθώσεις στα αγροτεμάχια που περιλαμβάνονται στα συγκεκριμένα αρχεία.

Στις περιπτώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί αλλαγές στο ΟΣΔΕ μετά τις 3 Σεπτεμβρίου τα αγροτεμάχια θα επαβεξεταστούν στο πλαίσιο της διαδικασίας παρακολούθησης από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Οι δέκα ημέρες μετράνε από τις 24 Οκτωβρίου. Αυτό που θα πρέπει να προσέξουν οι παραγωγοί είναι να αποφεύγουν τα λάθη στη δήλωση, γιατί παρατηρείτε συχνά αγροτεμάχια με μόνιμη καλλιέργεια ή καλλιέργεια βοσκοτόπου να δηλώνονται σαν αρόσιμα.

Η υπόθεση των παράνομων επιδοτήσεων μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ παίρνει νέα τροπή, καθώς το απόγευμα της Κυριακής 26 Οκτωβρίου προφυλακιστέος κρίθηκε ο 38χρονος “υπαρχηγός” της εγκληματικής οργάνωσης, υπάλληλος κέντρου υποδοχής δηλώσεων στην Κρήτη, ανεβάζοντας τον αριθμό των προσωρινά κρατούμενων σε εννέα άτομα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο 38χρονος αρνήθηκε τις κατηγορίες που του αποδίδονται, υποστηρίζοντας ότι εκτελούσε νόμιμα καθήκοντα, υποβάλλοντας δηλώσεις στο σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Το ένταλμα προσωρινής κράτησης υπέγραψαν ο Ευρωπαίος Ανακριτής και η Ευρωπαία Εισαγγελέας, στο πλαίσιο της έρευνας που συνεχίζεται με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO).

Η απολογητική διαδικασία συνεχίζεται με τον φερόμενο ως αρχηγό της οργάνωσης, 38χρονο από τα Γιαννιτσά, και τη σύζυγό του, η οποία φέρεται να είχε ενεργό ρόλο στη διακίνηση των χρημάτων που αποκτούσε δολίως η οργάνωση.
Στη δικογραφία σημαντική θέση έχει και ο πατέρας του φερόμενου ως αρχηγού, ο οποίος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο μετά από αδιαθεσία κατά την απολογία του.

Πλαίσιο και επιπτώσεις

Η υπόθεση έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό στον αγροτικό χώρο, καθώς αποκαλύπτει τρύπες και ευπάθειες στο σύστημα ελέγχου και καταχώρισης δηλώσεων. Η εμπλοκή υπαλλήλων ΚΥΔ δημιουργεί ζήτημα αξιοπιστίας στο δίκτυο των πιστοποιημένων φορέων, ενώ οι εξελίξεις αναμένεται να επηρεάσουν το πώς θα λειτουργήσει το σύστημα δηλώσεων τα επόμενα χρόνια — τόσο σε επίπεδο διαφάνειας όσο και σε διαδικασίες πιστοποίησης.

Αρμόδιες πηγές του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΥΠΑΑΤ αναφέρουν ότι παρακολουθούν στενά την εξέλιξη της υπόθεσης, ενώ δεν αποκλείονται διοικητικά μέτρα και εσωτερικοί έλεγχοι σε ΚΥΔ που συνδέονται με την έρευνα.

Η υπόθεση του κυκλώματος παράνομων επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων, καθώς δύο ακόμη αδέλφια οδηγήθηκαν την Κυριακή (26/10) στη φυλακή, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των προσωρινά κρατούμενων σε οκτώ.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα δύο αυτά άτομα φέρονται ως βασικά μέλη της εγκληματικής οργάνωσης και, με την ιδιότητά τους ως καλλιεργητές βαμβακιού, κατηγορούνται ότι δήλωναν ψευδή στοιχεία για καλλιέργειες, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό παράνομες ενισχύσεις. Μετά τις απολογίες τους, κρίθηκαν προφυλακιστέοι με τη σύμφωνη γνώμη της ευρωπαίας εισαγγελέα και της ανακρίτριας.

Κατά τις απολογίες τους φέρονται να αρνήθηκαν τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι ενημερώθηκαν πως, ως νέοι αγρότες, μπορούσαν να λάβουν νόμιμα επιδότηση και πως δεν είχαν γνώση τυχόν παρανομιών.

Νωρίτερα την ίδια ημέρα είχαν κριθεί κρατούμενοι ακόμη δύο κατηγορούμενοι που, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, θεωρούνται επίσης βασικά μέλη του κυκλώματος και οδηγούνται στις φυλακές με τη σύμφωνη γνώμη εισαγγελέα.

Υπενθυμίζεται ότι το Σάββατο (25/10) είχαν απολογηθεί δώδεκα συνολικά άτομα, εκ των οποίων τέσσερις προφυλακίστηκαν. Ανάμεσά τους ένα ζευγάρι από τα Ιωάννινα που, σύμφωνα με τις αρχές, δήλωνε εκτάσεις ως βοσκοτόπια και αιγοπρόβατα χωρίς να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, μία 53χρονη έμπορος που κατηγορείται ως μέλος της οργάνωσης, καθώς και ένας ακόμη συλληφθείς που φέρεται να είχε χρηματικές συναλλαγές με τον φερόμενο ως αρχηγό του κυκλώματος, με τον οποίο τον συνδέει συγγενική σχέση.

Οι υπόλοιποι οκτώ από τους δώδεκα συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι μετά τις απολογίες τους, με την επιβολή περιοριστικών όρων.

Ενώ σε όλη την Ευρώπη οι αγρότες - μετά το πράσινο φως που έδωσε η Κομισιόν - έχουν εισπράξει τις προκαταβολές της βασικής ενίσχυσης του 2025, στην χώρα μας αγρότες και κτηνοτρόφοι είναι εξοργισμένοι επειδή ακόμη περιμένουν τις εκρεμμότητες των πληρωμών από το 2024.

Η πληρωμή της βασικής ενίσχυσης του 2025 (προκαταβολή 70%), σύμφωνα με τις τελευταίες δηλώσεις της ηγεσίας του ΥπΑΑΤ, εκτιμάται ότι θα γίνει στο τέλος Νοεμβρίου.

Πάντως μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει καμιά επίσημη ενημέρωση για τις πληρωμές που κάνει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ούτε από το ΥπΑΑΤ ούτε από την ΑΑΔΕ.

Αυτό έγινε με τα παλιά βιολογικά, την εξόφληση 30% του 2024 για τη φυτική παραγωγή και την μελισσοκομία, που σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχουν απλήρωτα σε Θεσσαλία και Αττική.

Ακόμη δεν υπάρχει ενημέρωση για την πληρωμή που αφορά τις αυξημένες συνδεδεμένες ενισχύσεις (βόειου κρέατος, καλαμπόκι, πορτοκάλι για χυμό, σκληρό σιτάρι, ρύζι, κτηνοτροφικά ψυχανθή, μήλα, σπόροι σποράς και βιομηχανική ντομάτα).

Το ίδιο ισχύει για τις ενισχύσεις του Μέτρου 23, οι οποίες αφορούν καλλιέργειες που επλήγησαν από ακραία φαινόμενα μετά την 1η Ιανουαρίου του 2024, για την πληρωμή των οποίων δεν υπάρχει ενημέρωση πότε θα γίνει.

Πανελλαδικό συλλαλητήριο αγροτών και κτηνοτρόφων στην Αθήνα

Η οργάνωση πανελλαδικού συλλαλητηρίου στην Αθήνα, εντός του πρώτου 15νθημέρου του επόμενου μήνα, ενδεικτικά έως τις 11 Νοεμβρίου 2025, με συμμετοχή όλων των αγροτικών και κτηνοτροφικών φορέων, ως κορύφωση μιας συλλογικής προσπάθειας ενότητας, διεκδίκησης και αφύπνισης, είναι στις βασικές προτάσεις που κατέληξε η συνάντηση όλων των αγροτικών και κτηνοτροφικών φορέων της χώρας, που διοργάνωσε η ΕΘΕΑΣ.

Η σχετική ανακοίνωση της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

Η ΕΘΕΑΣ διοργάνωσε, χθες 23/10/2025, ανοιχτή εκδήλωση σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, με τη συμμετοχή όλων των αγροτικών και κτηνοτροφικών φορέων της χώρας. Κεντρικό θέμα της συνάντησης αποτέλεσαν η εξελισσόμενη και δυσμενέστατη κατάσταση στον πρωτογενή τομέα, από τα οξυμένα προβλήματα στις πληρωμές και στο εισόδημα των παραγωγών, καθώς και της αντιμετώπισης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων.

Η προσέλευση υπήρξε εντυπωσιακά μαζική και αντιπροσωπευτική, με τη συμμετοχή μελών της ΕΘΕΑΣ, εκπροσώπων συνεταιρισμών, αγροτικών συλλόγων και πολλών μεμονωμένων αγροτών και κτηνοτρόφων από κάθε γωνιά της Ελλάδας – από την Κρήτη έως τον Έβρο, από τα νησιά έως τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία.Η εκδήλωση χαρακτηρίστηκε από ισχυρό πνεύμα ενότητας, συσπείρωσης και κοινής αγωνίας, αποδεικνύοντας πως ο πρωτογενής τομέας έχει φωνή, δύναμη και αποφασιστικότητα να σταθεί όρθιος μέσα στη βαθιά κρίση που βιώνει.

Οι συμμετέχοντες ανέδειξαν σειρά αιτημάτων και προτάσεων, μεταξύ των οποίων:

• Άμεση διερεύνηση προς την κατεύθυνση της έγκρισης και εφαρμογής του εμβολίου για την ευλογιά, κατόπιν αξιολόγησης και έγκρισης από τους αρμόδιους εθνικούς, επιστημονικούς και ευρωπαϊκούς φορείς, στο πλαίσιο ενός ξεκάθαρου, ελεγχόμενου και απολύτως διαφανούς σχεδίου εμβολιασμού. Η εφαρμογή του θα πραγματοποιηθεί αποκλειστικά σε εστιασμένες περιοχές προσβολής των κοπαδιών, όπου έχουν επιβεβαιωθεί κρούσματα, με τοπικές και εντοπισμένες και στοχευμένες ενέργειες, σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και την πολιτεία. Στόχος είναι η άμεση ανάληψη δράσης που θα διασφαλίζει την προστασία του ζωικού κεφαλαίου, τη δημόσια υγεία και τη βιώσιμη συνέχεια της παραγωγής.
• Πλήρεις και ταχείες αποζημιώσεις για τους πληγέντες κτηνοτρόφους, κάλυψη της απώλειας εισοδήματος της περιόδου καραντίνας και αποζημίωση για καταστροφή προϊόντων, με άμεση χορήγηση προκαταβολής αμέσως μετά την σφαγή των ζώων.
• Αποζημιώσεις για τους συνδεδεμένους παραγωγούς με τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στις οποίες προμήθευαν ζωοτροφές και πλήττονται έμμεσα από τη μείωση της κτηνοτροφικής δραστηριότητας.
• Ανασύσταση των κοπαδιών και καθορισμός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος αποζημιώσεων.
• Άμεση καταβολή επιδόματος ανεργίας ή εισοδηματικής ενίσχυσης στους κτηνοτρόφους που χάνουν τα κοπάδια τους, προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν οικονομικά και να επανεκκινήσουν την παραγωγική τους δραστηριότητα. Όλες οι ενισχύσεις θα πρέπει να δομηθούν  με τρόπο που να εξασφαλίζει τη συνέχιση της επαγγελματικής τους ιδιότητας ως κτηνοτρόφων, ώστε να μην αποκοπούν από τον κλάδο και να έχουν τη δυνατότητα να επανέλθουν άμεσα στην παραγωγή, διατηρώντας ζωντανό τον πρωτογενή τομέα και την τοπική οικονομία.
• Αποκατάσταση ΑΜΕΣΑ της ρευστότητας και των πληρωμών, που έχουν «παγώσει»  από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για το 2024 και λήψη μέτρων άμεσης πληρωμής της προκαταβολής του 2025 και των υπολοίπων ενισχύσεων. Ένας οδικός χάρτης με χρονοδιάγραμμα βέβαιων πληρωμών πρέπει να ανακοινωθεί για να μπορούν στοιχειωδώς να προγραμματίσουν οι αγρότες την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων τους.
• Έλεγχοι και ανακατανομή των ενισχύσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ, ώστε να στηρίζονται ουσιαστικά οι ενεργοί αγρότες και κτηνοτρόφοι για την αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους παραγωγής.
• Εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης του πρωτογενούς τομέα, με ειδικά προγράμματα επενδύσεων και ανάπτυξης μέσα και από τις επερχόμενες αλλαγές της Νέας ΚΑΠ, όπου οι φορείς των Συνεταιρισμών και των Αγροτών πρέπει να έχουν καθοριστικό ρόλο.

Παράλληλα, επισημάνθηκε η ανάγκη της διαρκούς παρακολούθησης της ευλογιάς μέσα από  επιστημονική και θεσμική προσέγγιση του προβλήματος, με τη δημιουργία συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής, που θα απαρτίζεται από κτηνιάτρους και ειδικούς επιστήμονες, οι οποίοι θα αξιολογήσουν τα δεδομένα για λογαριασμό της ΕΘΕΑΣ.

Η εκδήλωση κατέληξε σε συγκεκριμένες αποφάσεις:

• Δημιουργία Συντονιστικής Επιτροπής, με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των αγροτικών και κτηνοτροφικών οργανώσεων, για την οργάνωση κοινών δράσεων και παρεμβάσεων.
• Συγκρότηση Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής από κτηνιάτρους και γνώστες του αντικειμένου για την τεκμηριωμένη αντιμετώπιση της ευλογιάς και τη διαμόρφωση προτάσεων προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
• Οργάνωση Πανελλαδικού Συλλαλητηρίου στο πρώτο διάστημα του Νοεμβρίου - ενδεικτικά έως τις 11 Νοεμβρίου 2025 - με τη συμμετοχή όλων των αγροτικών και κτηνοτροφικών φορέων, ως κορύφωση μιας συλλογικής προσπάθειας ενότητας, διεκδίκησης και αφύπνισης, κατόπιν συνεννοήσεως όλων των εμπλεκόμενων φορέων, υπό την εισήγηση της συντονιστικής επιτροπής.

Η ΕΘΕΑΣ υπογραμμίζει ότι θα συνεχίσει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για τη στήριξη των συμφερόντων των Συνεταιρισμών, των αγροτών και των κτηνοτρόφων, προωθώντας ενότητα, τεκμηριωμένες προτάσεις και κοινό αγώνα για την προστασία και ανθεκτικότητα του πρωτογενούς τομέα του ζωντανού πυρήνα της ελληνικής υπαίθρου και της εθνικής οικονομίας.