Πληρωμή στα τυφλά θα είναι η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης που θα γίνει σε λίγες ημέρες.
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι κάποιοι κτηνοτρόφοι δεν θα πληρωθούν την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης (τσεκ) αλλά θα πρέπει να περιμένουν να γίνει συμπληρωματική κατανομή των βοσκοτόπων και να ακολουθήσει μια δεύτερη πληρωμή που δεν γνωρίζουμε πότε θα γίνει.
Από την άλλη οι πληρωμές θα γίνουν με βάση το ΟΣΔΕ του 2025 στο οποίο έχουν δηλωθεί και τα «μαϊμού ζώα». Αυτό σημαίνει ότι δεν μιλάμε για τον αληθινό αριθμό των ζώων και για αυτό δεν φτάνουν τα βοσκοτόπια.
Από την άλλη πολλοί κτηνοτρόφοι ενημερώνονται από τους μελετητές και τα ΚΥΔ για πρωτοφανείς μειώσεις στην κατανομή των βοσκοτόπων, έως και 80%, σε σχέση με το 2024. Μιλάμε για αιφνιδιαστική ανακατανομή των βοσκοτόπων από τις ελληνικές αρχές.
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Αριστοτέλης Χατζησταματίου, κτηνοτρόφος και Γεωπόνος Α.Π.Θ Μελετητής που έχει και ΚΥΔ, «δυστυχώς συνεχίζονται οι απρόσμενες εξελίξεις καθημερινά στους πραγματικούς κτηνοτρόφους που παράγουν (με δημόσιο βοσκότοπο) χωρίς να θίγονται οι κτηνοτρόφοι με λιγότερα ζώα και (ιδιωτικό βοσκότοπο) . Μόλις προχθές διαπιστώσαμε στους κτηνοτρόφους στη Μαγνησία να γίνεται μειωμένη κατανομή βοσκοτόπου σε σχέση με τα δικαιώματα που κατέχει ο παραγωγός. Χθες το Υπουργείο με δελτίο τύπου και σε αναμονή της ΚΥΑ εφαρμογής της νέας κατανομής, αναφέρει ότι όπου δεν έφτασε ο βοσκότοπος (εντός Μαγνησίας ή όμορης Περιφερειακής ενότητας) θα χορηγηθεί κατόπιν ένστασης αν και εφόσον ο παραγωγός έχει τιμολόγια γάλακτος κρέατος και ζωοτροφών. Ωστόσο δεν εφάρμοσε το ίδιο και σε όσους κτηνοτρόφους π.χ. των νησιών ή της Ηπειρωτικής Ελλάδας που έχουν ιδιωτικούς βοσκοτόπους και τους χρησιμοποιούν στα χαρτιά μόνο και δεν μετακινούν νόμιμα τα ζώα τους. Μάλιστα οι τελευταίοι απολαμβάνουν την ενεργοποίηση δικαιωμάτων με 0,2ΜΜΖ/εκτάριο, που σημαίνει οτι ενεργοποιούν τα δικαιώματά τους βόσκοντας τα ζώα τους στην άλλη άκρη της χώρας και ας είναι μειωμένα κατά 3,5 φορές... Δηλαδή παίρνει τα ίδια χρήματα ένας που έχει 200 ζώα με έναν που έχει 700. Με λύπη διαπιστώνουμε ότι πάλι η Μαγνησία επηρεάζεται από τη νέα εφεύρεση για δικαιοσύνη, στην κατανομή των επιδοτήσεων σε σχέση με άλλους νομούς που επαρκεί ο βοσκότοπος. Οι περικοπές στη Μαγνησία ξεπερνούν το 25% των επιδοτήσεων στο σύνολο των κτηνοτρόφων. Μετά τις πυρκαγιές, το Daniel, την ευλογιά τώρα και οριζόντια περικοπή επιδοτήσεων».
Θυμίζουμε ότι με βάση την κατανομή των βοσκοτόπων θα πρέπει να γίνει η πληρωμή της προκαταβολής της βασικής, καθώς και η εξισωτική, τα οικολογικά σχήματα και τα βιολογικά.
Τι συμβαίνει με τα βοσκοτόπια
Όπως αναφέρει το ΥπΑΑΤ «στις περιπτώσεις που οι διαθέσιμοι βοσκότοποι δεν επαρκούν για να καλύψουν το ζωικό κεφάλαιο των κτηνοτρόφων, όπως τεκμαίρεται από τα στοιχεία (γάλα – κρέας – ζωοτροφές) αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται καταφανώς άδικα η επιδότηση των κτηνοτρόφων αυτών. Για να διορθωθεί η αδικία αυτή μετά την πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει σε μια συμπληρωματική κατανομή βάσει των τιμολογίων του γάλακτος και του κρέατος που πούλησαν καθώς και των ζωοτροφών που αγόρασαν έτσι ώστε να μην αδικηθούν από τις πληρωμές. Από τα παραπάνω κριτήρια λαμβάνεται υπόψιν το ευμενέστερο για τους κτηνοτρόφους». Για τις ζωοτροφές δεν αναφέρει το ΥπΑΑΤ τι θα γίνει με όσους βοσκάνε τα ζώα τους και δεν αγοράζουν ζωοτροφές για όλη τη διάρκεια του έτους (ημιεκτατική και εκτατική κτηνοτροφία).
Σύμφωνα με όσα έχει αναφέρει το ΥπΑΑΤ, οι δημόσιοι βοσκότοποι κατανέμονται στο νομό που βρίσκεται η κτηνοτροφική εγκατάσταση ή στον όμορο νομό, ενώ όσοι διαθέτουν ιδιωτικούς βοσκότοπους λαμβάνουν ενίσχυση μόνο για τη διατήρηση του βοσκότοπου για την οποία απαιτείται ελάχιστη βοσκοφόρτωση 0,2 MMZ/ha βάσει των προβλέψεων της ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
Ο υπολογισμός του ζωικού κεφαλαίου, δηλαδή ο αριθμός των ζώων, προσδιορίζεται με αντικειμενικά στοιχεία: τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος κρέατος, καθώς και αγορών ζωοτροφών.
Τα στοιχεία αντλούνται από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, από το MYDATA και τις Δηλώσεις Ε3. Ελέγχεται δηλαδή το σύνολο των, σχετικών με την δραστηριότητα του παραγωγού, οικονομικών συναλλαγών αποδίδοντας νόημα στο βασικό όρο επιλεξιμότητας που είναι ο «ενεργός γεωργός».
Για τη διασφάλιση αντικειμενικού υπολογισμού του ζωικού κεφαλαίου εφαρμόζεται ειδική μεθοδολογία, με βάση την ελάχιστη αναλογία παραγωγής γάλακτος και αριθμού ζώων (100 κιλά γάλακτος ανά επιλέξιμη προβατίνα ή αίγα), τα επίσημα στοιχεία σφαγών και τις ζωοτροφές. Όπου υφίστανται όλα τα στοιχεία, λαμβάνεται υπόψη ο υπολογισμός που αποτυπώνει τον μεγαλύτερο αριθμό ζώων.
Προβλήματα με monitoring
Όσον αφορά την φυτική παραγωγή, έχουμε προβλήματα με τους ελέγχους monitoring αλλά και το ΑΤΑΚ ή ΚΑΕΚ στο ΟΣΔΕ με αποτέλεσμα πολλά αγροτεμάχια να μην φαίνονται επιλέξιμα.
Όπως αναφέρει το ΥπΑΑΤ, «για αγροτεμάχια και κοπτολίβαδα που έχουν προκύψει ευρήματα από τους ελέγχους (πχ. αναντιστοιχίες με δορυφορικές φωτογραφίες), κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, θα κληθούν οι αγρότες μέσω του συστήματος AGRISNAP να διορθώσουν τις αναντιστοιχίες αυτές μέσω του συστήματος ενστάσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ, να αξιολογηθούν και στη συνέχεια να πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα. Στις περιπτώσεις που έχουν δηλωθεί λανθασμένα ΚΑΕΚ, με αποτέλεσμα να εξαιρεθούν από την καταβολή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης, θα δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης μέσω ενστάσεων και στη συνέχεια θα πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα». Άρα πάμε και εκεί για συμπληρωματική πληρωμή.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ήδη έμειναν απλήρωτα για συνδεδεμένη του 2024 πάνω από 2.000 ΑΦΜ Σερραίων αγροτών και θα υποστούν τη βάσανο του ελέγχου, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε ο Πανσερραϊκός Αγροτικός Σύλλογος.
Αίτημα ΕΘΕΑΣ για συνάντηση με ΥπΑΑΤ
Αίτημα για συνάντηση απευθύνει η ΕΘΕΑΣ προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ με βασικό θέμα την επείγουσα ανάγκη διορθώσεων στην κατανομή βοσκοτόπων για το 2025, όντας λίγες ημέρες πριν την καταβολή των ενισχύσεων. Η επιστολή αναφέρει τα εξής:
Η ΕΘΕΑΣ από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, δεχόμενη σημαντικό αριθμό παραπόνων και ενστάσεων από κτηνοτρόφους, παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τις σοβαρές και ανησυχητικές ανατροπές που έχουν προκύψει στη φετινή κατανομή των βοσκοτόπων. Οι κατανομές που εμφανίστηκαν στο σύστημα ΟΣΔΕ του ΟΠΕΚΕΠΕ, εάν ληφθούν υπόψη ως έχουν, θα φέρουν σημαντικές απώλειες εισοδήματος σε κτηνοτρόφους σε όλη τη χώρα, λίγες μόλις ημέρες πριν την αναμενόμενη καταβολή της βασικής ενίσχυσης για το 2025. Τα στοιχεία που συγκεντρώνουμε από συνεταιρισμούς και παραγωγούς-μέλη μας καταδεικνύουν ότι η διαδικασία κατανομής βοσκότοπων παρουσιάζει ανεξήγητες ανομοιομορφίες.
Υπάρχει μεγάλη ασάφεια και έλλειψη πληροφόρησης για τους όρους και τις προϋποθέσεις που λαμβάνονται υπόψη από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Αν και η ΕΘΕΑΣ έχει ταχθεί υπέρ της κατανομής κατά προτεραιότητα σε αυτούς που είναι παραγωγικοί κτηνοτρόφοι και μάλιστα με χωρική εγγύτητα κατανομής κατά το δυνατόν, διαπιστώνεται από τις περιπτώσεις που τίθενται υπόψη μας, ότι πολλές περιπτώσεις αυτών, λαμβάνουν εξαιρετικά περιορισμένες εκτάσεις που δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό ζωικό κεφάλαιο, την παραγωγή γάλακτος και κρέατος, καθώς και τις δαπάνες τους για ζωοτροφές.
Έτσι, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι κατανομές έχουν μειωθεί από 30% έως και 80% σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, χωρίς να υπάρχει επίσημη και πλήρης ενημέρωση για τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν. Η Υπουργική Απόφαση που θα καθόριζε τον τρόπο υπολογισμού, δεν έχει δημοσιευθεί και ούτε μας έχει κοινοποιηθεί, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας. Η αναντίστοιχη ή λανθασμένη κατανομή των βοσκοτόπων, πέραν της βασικής επηρεάζει άμεσα και τις υπόλοιπες ενισχύσεις.
Συγκεκριμένα:
- Την βασική ενίσχυση, η οποία αδυνατεί να καλύψει τις απώλειες των κτηνοτρόφων με βάση τα κατανεμημένα ιστορικά δικαιώματα παρά την πιθανή αύξηση του ποσού ανά στρέμμα.
- Την εξισωτική αποζημίωση, όπου η σταθερή τιμή ανά στρέμμα οδηγεί σε σημαντικά χαμηλότερες πληρωμές για όσους είδαν τις εκτάσεις τους να περιορίζονται.
- Τα οικολογικά σχήματα και Βιολογικά, που απαιτούν αντιστοίχιση ζώων–βοσκότοπου, με αποτέλεσμα πολλοί κτηνοτρόφοι να κινδυνεύουν να χάσουν μέρος των ενισχύσεων.
Επιπλέον, οι απώλειες έκτασης έχουν φέρει πολλούς κτηνοτρόφους κάτω από το όριο των 170 στρεμμάτων, καθιστώντας τους εν δυνάμει δικαιούχους της αναδιανεμητικής ενίσχυσης. Ωστόσο, επειδή η μεταβολή δεν ήταν γνωστή κατά την υποβολή των δηλώσεων, δεν είχαν τη δυνατότητα να αιτηθούν την ενίσχυση, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χάσουν σημαντικά ποσά.
Παράλληλα, σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται μεταφορά βοσκοτόπων σε περιοχές άλλης κατηγορίας (π.χ. από μειονεκτική ή ορεινή σε πεδινή), γεγονός που οδηγεί στην απώλεια εξισωτικής.
Η ΕΘΕΑΣ, αναγνωρίζοντας το εύρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική κτηνοτροφία φέτος — από την διάδοση των ζωονόσων έως καθυστερήσεις πληρωμών — επισημαίνει ότι η νέα κατανομή βοσκοτόπων επιβαρύνει ακόμη περισσότερο έναν κλάδο ήδη σε κρίσιμη κατάσταση. Για τον λόγο αυτό, καλεί τους αρμόδιους φορείς να αναλάβουν άμεσες πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση των αδικιών και διατυπώνει τα ακόλουθα βασικά αιτήματα:
- Τη δημοσιοποίηση και πλήρη αποσαφήνιση των κριτηρίων που εφαρμόστηκαν στη φετινή κατανομή.
- Την επανεξέταση όλων των περιπτώσεων όπου παρατηρούνται υπερβολικές μειώσεις έκτασης, ιδίως όταν δεν υπάρχει αντιστοιχία με το δηλωμένο ζωικό κεφάλαιο, την παραγωγή γάλακτος και κρέατος, την αγορά ζωοτροφών καθώς και τις ειδικές συνθήκες παραγωγής και μεταποίησης γάλακτος στα μικρά νησιά και τις ορεινές περιοχές.
Ειδική μέριμνα για τους παραγωγούς που δεν μπόρεσαν να αιτηθούν την αναδιανεμητική ενίσχυση λόγω των αιφνίδιων αλλαγών στα επιλέξιμα στρέμματα.
Στο πλαίσιο αυτό, ζητούμε άμεση συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, προκειμένου να παρουσιαστούν αναλυτικά τα προβλήματα και να προχωρήσει η διαμόρφωση άμεσων και αποτελεσματικών λύσεων πριν την εφαρμογή της κατανομής που υπάρχει στις επικείμενες πληρωμές.