Σε πολύ δύσκολη κατάσταση βρίσκονται οι ελαιοκαλλιεργητές της χώρας, που βλέπουν μειωμένες παραγωγές αλλά και χαμηλές τιμές.

Στο εμπόριο ελαιολάδου κάθε εβδομάδα και χειρότερα βλέπουν τις τιμές οι παραγωγοί. Οι τιμές παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και δεν φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον η μεταποίηση για αγορές σε υψηλότερες τιμές, ενώ όσο περνά ο καιρός στοκάρουν όλο και περισσότερες ποσότητες ελαιολάδου οι αποθήκες στα ελαιοτριβεία.

Από την άλλη οι παραγωγοί ελιών Καλαμών, λόγω των χαμηλών τιμών, δεν προχωρούν σε πωλήσεις και μέχρι σήμερα περίπου 6%, έχει διατεθεί από τους ελαιοπαραγωγούς στις μεταποιητικές επιχειρήσεις.

Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι η ηγεσία του ΥπΑΑΤ κατέθεσε φάκελο στην ΕΕ με αίτημα της αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών, την φετινή ελαιοκομική περίοδο (2024-2025), λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών που οφείλονται στην κλιματική κρίση. Ήδη είμαστε προς το τέλος της συγκομιδής και το ΥπΑΑΤ έχει στοιχεία για την μειωμένη φετινή παραγωγή στις κύριες ελαιοπαραγωγικές περιοχές.

Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει πληρωμή των ελαιοπαραγωγών με ένταξη των ζημιών σε πρόγραμμα ΚΟΕ (πρώην ΠΣΕΑ) μια και προϋποθέτει ύπαρξη συγκεκριμένων προϋποθέσεων κυριότερη από τις οποίες είναι οι ζημιές σε επίπεδο νομού (Π.Ε.) να αποτελούν ποσοστό τουλάχιστο 30% της μέσης απόδοσης της καλλιέργειας τα τρία προηγούμενα έτη.

Πάντως συνάντηση, μεταξύ ελαιοπαραγωγών και της ηγεσίας του ΥπΑΑΤ, θα πραγματοποιηθεί, την προσεχή Τετάρτη (12/2), στην Αθήνα.

Εκπρόσωποι των ελαιοπαραγωγών ζητούν διευκρινήσεις από το ΥπΑΑΤ για το τι είδους στήριξη θα καταβληθεί στον κλάδο για την απώλεια εισοδήματος και αν θα είναι οριζόντια ποια θα είναι η τιμή της ενίσχυσης.

Επίσης ελαιοκαλλιεργητές που μίλησαν στον ΑγροΤύπο ζητούν από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε ελέγχους στις εισαγωγές που κάνει η χώρα μας αλλά και να ενημερωθούν από την Κομισιόν για τις εισαγωγές ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών που γίνονται στην ΕΕ.

Ερώτηση στην Βουλή

Ερώτηση στη Βουλή των Ελλήνων για την ενίσχυση της ελληνικής ελαιοπαραγωγής που διανύει μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας, των χαμηλών τιμών ελαιόλαδου, του αυξημένου κόστους παραγωγής και συγκομιδής κλπ με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής κατά 30% έως 50% σε πολλές περιοχές της χώρας, κατέθεσαν 6 Βουλευτές της Νέας Αριστεράς, με πρωτοβουλία του Βουλευτή Ξάνθης και Τομεάρχη Αγροτικών με τη Νέα Αριστερά, Χουσεΐν Ζεϊμπέκ. Την ερώτηση συνυπογράφει και ο Πρόεδρος της Νέας Αριστεράς, Αλέξης Χαρίτσης.

Οι βουλευτές της Νέας Αριστεράς υπογραμμίζουν, μεταξύ άλλων, πως παρά τη μεγάλη σημασία του ελαιολάδου για την εγχώρια οικονομία, η κυβέρνηση της ΝΔ αρνείται να λάβει μέτρα αντίστοιχα με αυτά της κυβέρνησης της Ισπανίας, η οποία μέσω της μείωσης του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο, αποσκοπεί στη στήριξη της κατανάλωσης, της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας του ελαιοκομικού τομέα της.

Με βάση τα παραπάνω απευθύνουν στους Υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, τα παρακάτω ερωτήματα:

1. Ποια μέτρα σχεδιάζει η κυβέρνηση για την ουσιαστική στήριξη της ελληνικής ελαιοπαραγωγής, τόσο για την τρέχουσα όσο και για τις επόμενες χρονιές;

2. Υπάρχει πρόθεση μείωσης ή μηδενισμού του ΦΠΑ στο ελαιόλαδο, κατά το πρότυπο της Ισπανίας, ώστε να ενισχυθεί η κατανάλωση και να προστατευθεί ο ελαιοπαραγωγός από τις πτωτικές τάσεις των τιμών;

3. Τι πρωτοβουλίες θα ληφθούν για την επίλυση του προβλήματος της έλλειψης εργατικών χεριών και τη μείωση του κόστους συγκομιδής;

4. Θα υπάρξει άμεση ενίσχυση για τους πληγέντες παραγωγούς λόγω της φετινής μειωμένης παραγωγής;

5. Σε ποια συγκεκριμένα μέτρα προτίθεται να προβεί η κυβέρνηση ώστε να μειωθεί η διαφορά στις τιμές παραγωγού-καταναλωτή;

Σε δύο άρθρα του νομοσχεδίου «Κύρωση Κώδικα εμμέσων φόρων επί των συναλλαγών του πεδίου εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, καθώς και λοιπών εμμέσων φόρων», που κατατέθηκε στην Βουλή, ξεκαθαρίζεται το θέμα της εισφοράς δακοκτονίας.

Συγκεκριμένα στα σχετικά άρθρα του νομοσχεδίου γίνεται η κωδικοποίηση της εισφοράς δακοκτονίας και αναφέρονται τα υπόχρεα πρόσωπα της πληρωμής.

Άρθρο 50

Επιβολή εισφοράς δακοκτονίας
Για την κάλυψη μέρους των πραγματοποιούμενων δαπανών ομαδικής καταπολέμησης του δάκου ή του λεκανίου της ελιάς, που ενεργείται σύμφωνα με το ν.δ. 2413/1953 (Α’ 125), επιβάλλεται εισφορά στο παραγόμενο ελαιόλαδο και επί των ελαιών που πωλούνται χονδρικά από παραγωγούς ή από τους εντολοδόχους τους, και προέρχονται από περιοχές στις οποίες ενεργήθηκε ομαδική καταπολέμηση του δάκου ή του λεκανίου. Η εισφορά ορίζεται σε ποσοστό δυο τοις εκατό (2%) επί της αξίας του ελαιόλαδου που παράγεται, υπολογιζόμενης με τη μικρότερη τιμή συγκέντρωσης (παρέμβασης) μεταξύ εκείνων που καθορίζονται για τις ποιότητες των βρώσιμων ελαιόλαδων (τιμή παρέμβασης ποιοτικής κατηγορίας SEMIFINE ή CURANTE) κατά τον χρόνο της παραγωγής και σε ποσοστό δυο τοις εκατό (2%) επί της αξίας των ελιών που πωλούνται χονδρικά από τους παραγωγούς ή τους εντολοδόχους τους.
2. Η εισφορά της παρ. 1 οφείλεται και για το ελαιόλαδο που παράγεται από την έκθλιψη των ελιών που παράγονται από φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι κάτοχος ή εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου ή ελαιοπιεστηρίου.
3. Δεν υπάγεται στην εισφορά του παρόντος άρθρου το ελαιόλαδο που παράγεται από ελιές που αποδεδειγμένα έχουν υπαχθεί στην εισφορά αυτή καθώς και το ελαιόλαδο που παραδίδεται στον ελαιοτριβέα ως εκθλιπτικό δικαίωμα. Ομοίως, δεν υπόκεινται στην εισφορά αυτή το ελαιόλαδο και οι ελιές που προέρχονται από περιοχές στις οποίες η καταπολέμηση του δάκου ή του λεκανίου της ελιάς ενεργήθηκε με μέριμνα και δαπάνες των παραγωγών ή των συνεταιριστικών οργανώσεών τους.
4. Η εισφορά της παρ. 1 βαρύνει, στην περίπτωση του ελαιόλαδου, το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου διενεργείται η έκθλιψη των ελιών και στην περίπτωση ελιών τον πωλητή αυτών παραγωγό. Αυτός υπέρ του οποίου διενεργείται η έκθλιψη των ελιών
υποχρεούται να καταβάλει στον ελαιοτριβέα την οφειλόμενη για το ελαιόλαδο εισφορά. Σε περίπτωση άρνησης καταβολής, ο ελαιοτριβέας δικαιούται να παρακρατήσει από το παραχθέν ελαιόλαδο ποσότητα η αξία της οποίας, βάσει τιμής χονδρικής πώλησης από τον
παραγωγό κατά τον χρόνο της έκθλιψης και στον τόπο της έκθλιψης, είναι ίση με το ποσό της οφειλόμενης εισφοράς, υποχρεούμενος να καταβάλει στη Φορολογική Διοίκηση τη σχετική εισφορά σε χρήμα.

Άρθρο 51

Υπόχρεα πρόσωπα, χρόνος και τρόπος απόδοσης και είσπραξης της εισφοράς
1. Υπόχρεος για την καταβολή της εισφοράς στη Φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με το άρθρο 50 είναι, προκειμένου για πωλούμενες ελιές, ο, σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, υπόχρεος έκδοσης τιμολογίων αγοράς ή τιμολογίων πωλήσεως ή εκκαθαρίσεων επί πωλήσεων για λογαριασμό του παραγωγού, και, προκειμένου για ελαιόλαδο αυτός που ενεργεί την έκθλιψη των ελιών.
2. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ορίζεται ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής της εισφοράς του άρθρου 50, τα στοιχεία που υποβάλλονται στη Φορολογική Διοίκηση, ο τρόπος και ο χρόνος υποβολής τους, και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου αυτού

Παρά το ικανοποιητικό μέγεθος της πρωτογενούς παραγωγής μαύρου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Καλαμών πολύ μικρό ποσοστό, περίπου 6%, έχει διατεθεί από τους ελαιοπαραγωγούς στις μεταποιητικές επιχειρήσεις.

Την 31η Ιανουαρίου 2025 πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη εκπροσώπων των φορέων -μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ από όλους του τομείς του κλάδου (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) για την ανταλλαγή απόψεων όσον αφορά στη διαμόρφωση της αγοράς των μαύρων επιτραπέζιων ελιών και την εξέλιξη της συλλογής του μαύρου ελαιόκαρπου επιτραπέζιων ποικιλιών εσοδείας 2024/25 που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση.

Τα αποθέματα της χώρας μαύρων επιτραπέζιων ελιών, στην αρχή της περιόδου 2024/25, ανέρχονταν σε 29.000 τόνους υπολειπόμενα των αναγκών της χώρας (εξαγωγές/κατανάλωση) μέχρι η νέα εσοδεία να είναι έτοιμη για κατανάλωση.

Η παραγωγή του μαύρου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση εκτιμάται σε 100.000-110.000 τόνους, ποσότητα που θα καλύψει τις ανάγκες της χώρας.

Η παραγωγή του μαύρου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά εκτιμάται σε 7.000-8.000 τόνους, ποσότητα που υπολείπεται των αναγκών της χώρας (25.000-30.000 τόνοι).

Ένα μεγάλο μέρος (50%+) του ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά οδηγήθηκε στο στάδιο του πρασινοκόκκινου καρπού στην ελαιοποίηση εξαιτίας του μικρού μεγέθους των καρπών, της παρατεταμένης ανομβρίας και της έλλειψης εργατικών χεριών (αυξημένο κόστος συλλογής).

Η παραγωγή του μαύρου ελαιόκαρπου της ποικιλίας «Θρούμπα Θάσου» ανήλθε σε 500 τόνους που υπολείπεται (κατά 50%+) των αναγκών της χώρας (κατανάλωση/εξαγωγές).

Στην τηλεδιάσκεψη διαπιστώθηκε ότι παρά το ικανοποιητικό μέγεθος της πρωτογενούς παραγωγής μαύρου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα πολύ μικρό ποσοστό, περίπου 6%, έχει διατεθεί από τους ελαιοπαραγωγούς στις μεταποιητικές επιχειρήσεις, οι εκπρόσωποι των οποίων εξέφρασαν την ανησυχία τους για την αδυναμία σύναψης συμβολαίων με σκοπό την ομαλή διάθεση του προϊόντος χωρίς χρονικά κενά στις αγορές εξωτερικού.

Οι εκπρόσωποι του πρωτογενούς τομέα (ελαιοπαραγωγοί) εξέφρασαν την άποψη ότι η πολιτική των τιμών αγοράς του προϊόντος από την μεταποίηση δεν ευνόησε την απρόσκοπτη προσφορά του.

Τελικά ο ειλικρινής διάλογος μεταξύ των δυο τομέων του κλάδου (πρωτογενή, δευτερογενή) φώτισε όλες τις πτυχές του θέματος και στο αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να υπάρξουν εποικοδομητικές προτάσεις.

Έντονη ανησυχία προκαλεί και στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς το συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές πολιτικο-οικονομικό περιβάλλον. Η ενδεχόμενη επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα στις εξαγωγές της επιτραπέζιας ελιάς της χώρας αφού περίπου το 30% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών του προϊόντος, εξάγεται στις ΗΠΑ.

Η σύσκεψη, που έγινε στο ΥπΑΑΤ, με τους αγρότες της Κρήτης, είχε σαν αποτέλεσμα την απόφαση του υπουργού, Κώστα Τσιάρα, να προχωρήσει σε νέα τροποποίηση της ΚΑΠ.

Η τροποποίηση θα αφορά την ελαιοκαλλιέργεια και θα περιλαμβάνει ένα νέο Οικολογικό Σχήμα και μια τέταρτη αγρονομική περιφέρεια στην ΚΑΠ.

Ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με τον Μύρων Χιλετζάκη, Αντιπρόεδρο ΕΑΣ Ηρακλείου και πρόεδρος Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, ο οποίος κατέθεσε τις συγκεκριμένες προτάσεις στην ηγεσία του ΥπΑΑΤ.

«Η ελαιοκαλλιέργεια έχει πληγεί σε όλη την χώρα λόγω της ξηρασίας», τόνισε ο κ. Χιλετζάκη και πρόσθεσε «χρειάζεται στήριξη η καλλιέργεια για αυτό πρότεινα να δημιουργηθεί ένα νέο Οικολογικό Σχήμα το οποίο να αφορά την ελαιοπαραγωγή που θα ονομάζεται «Κλάδεμα Ανανέωσης» και να δίνει μια ενίσχυση στον παραγωγό που το εφαρμόζει. Αποβλέπει στην ανανέωση της κόμης και στον υποβιβασμό της καρποφόρας ζώνης σε χαμηλότερα επίπεδα. Μιλάμε για μια στρεμματική ενίσχυση της τάξης των 40 ευρώ το στρέμμα.

Η άλλη πρόταση αφορούσε την ΚΑΠ. Σήμερα έχουμε τρεις αγρονομικές περιφέρειες: αροτραίων, βοσκότοπων και δενδρώδη (μόνιμες). Ζήτησα το διαχωρισμό της τρίτης αγρονομικής περιφέρειας και τη δημιουργία μιας τέταρτης. Οι ελαιώνες να ενταχτούν σε αυτή την νέα «αγρονομική περιφέρεια». Η ελαιοκαλλιέργεια παίζει σημαντικό ρόλο στην Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα και που προσφέρει εισόδημα και απασχόληση άμεσα στο 40% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων της χώρας.

Όπως είδαμε και τα δύο αιτήματά τους φαίνεται πως έγιναν δεκτά από τον Υπουργό, Κώστα Τσιάρα, τα οποία θα μελετήσει για να τα συμπεριλάβει στη νέα τροποποίηση της ΚΑΠ».

Στην συνάντηση συζητήθηκε και η πορεία των Σχεδίων Βόσκησης, τα οποία αποτελούν κρίσιμο εργαλείο για τη στήριξη της κτηνοτροφίας, με τον κ. Τσιάρα να υπογραμμίζει ότι σχετική διάταξη βρίσκεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου, το οποίο σε λίγες ημέρες θα συζητηθεί στη Βουλή.

Επίσης έγινε γνωστό ότι θα καταβληθούν ενισχύσεις de minimis για αγορά ζωοτροφών στους κτηνοτρόφους της Κρήτης για την πανώλη.

Όλο το προηγούμενο διάστημα στην Ελλάδα ασχοληθήκαμε με τον τενεκέ ελαιολάδου, ενώ σε άλλες χώρες γίνεται προσπάθεια να ενισχυθεί η ελαιοκαλλιέργεια.

Στην χώρα μας ακούστηκαν και γράφηκαν πολλά σε μια χρονική περίοδο που η τιμή παραγωγού ελαιολάδου είναι σε οριακό επίπεδο και υπάρχει κίνδυνος απαξίωσης της καλλιέργειας, η οποία σε πολλές περιοχές αποτελεί μονοκαλλιέργεια.

Μιλήσαν για πρόστιμα πολλών χιλιάδων ευρώ κατά της απαγορευμένης εδώ και χρόνια εμπορίας χύμα ελαιολάδου σε τενεκέδες 17 λίτρων.

Όλα αυτά με στόχο να συκοφαντήσουν τους ελαιοπαραγωγούς ότι κάνουν λαθρεμπόριο ελαιολάδου.

Και ενώ συμβαίνουν αυτά στην χώρα μας στην Ιταλία νομοθετούν κατά της εγκατάλειψης των ελαιώνων.

Τον περασμένο Δεκέμβριο ενέκριναν περιβαλλοντικό νόμο, που στοχεύει να σταματήσει την εγκατάλειψη αγροτικών εκτάσεων, με τραγικές συνέπειες για καλλιέργειες, όπως οι ελαιώνες.

Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Μελέτης Italia Olivicola, υπάρχουν σήμερα στην Ιταλία τουλάχιστον 2 εκατομμύρια στρέμματα ελαιώνων σε κατάσταση ολικής εγκατάλειψης και πάνω από 3 εκατομμύρια σε μερική εγκατάλειψη όπου διαχειρίζονται με καθαρές πρακτικές συντήρησης και έτσι ώστε να εξασφαλίζεται πολύ χαμηλή παραγωγή, με έντονη μεταβλητότητα από έτος σε έτος και με χαμηλή αντοχή στα δυσμενή κλιματικά φαινόμενα και ασθένειες των φυτών.

Νομοθεσία φιλοπεριβαλλοντική που ενισχύει τον τουρισμό

Το περιβαλλοντικό διάταγμα υπέγραψε ο κ. Pino Bicchielli, αντιπρόεδρος του κόμματος Noi Moderati (συμμετέχει στην κεντροδεξιά κυβέρνηση) στην Βουλή των Αντιπροσώπων. «Η νομοθεσία εισάγει διατάξεις που αφορούν φορολογικές ελαφρύνσεις, τακτοποίηση κτηματολογίου, αγορά ή διαχείριση εγκαταλελειμμένης γεωργικής γης και ίδρυση κοινοτικών συνεταιρισμών και ενώσεων γης. Συγκεκριμένα, προωθεί κανόνες, εργαλεία και πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της εγκατάλειψης της παραδοσιακής και πολυλειτουργικής ελαιοκαλλιέργειας, η τελευταία είναι μια πραγματική ευκαιρία προσέλκυσης τουριστών, που τελευταία δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για τον συνδυασμό ιστορίας, πολιτισμού, γαστρονομίας και περιβάλλοντος», δήλωσε ο βουλευτής του Σαλέρνο.

«Πολλοί ειδικοί του κλάδου έχουν υπογραμμίσει τη σημασία του περιβαλλοντικού ρόλου των καλλιεργειών, όπως οι παραδοσιακοί ελαιώνες σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, όπου συμβάλλουν στην πρόληψη διαβρωτικών φαινομένων και υδρογεωλογικών κινδύνων αλλά και πυρκαγιών, καθώς και σε περιοχές που απειλούνται με ερήμωση, όπου υπάρχουν λίγες εναλλακτικές καλλιέργειες και η εγκατάλειψη γης είναι ευρέως διαδεδομένη.

Σύμφωνα με έρευνα του κέντρου μελέτης της ιταλικής Εθνικής Κοινοπραξίας Ελαιοπαραγωγών, που δημοσιεύθηκε αρχές του 2024, στην Ιταλία η εγκατάλειψη 500 χιλιάδων εκταρίων (1 εκτάριο = 10 στρέμματα), σε σύνολο 1,1 εκατομμυρίων εκταρίων (ποσοστό που πλησιάζει το 50%), πρέπει να θεωρείται μια πραγματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης που πρέπει να αποκατασταθεί, όχι μόνο για να αυξηθεί η εθνική παραγωγική και να επιδιωχθεί ο στόχος της διατροφικής κυριαρχίας αλλά και για να επιτραπεί στην καλλιέργεια της ελιάς να συνεχίσει να αποδίδει τα διάφορα περιβαλλοντικά, εδαφικά και οικονομικά οφέλη», διευκρίνισε ο κ. Bicchielli στο νομοσχέδιό του.

Για τους Ιταλούς η ανάκτηση εγκαταλελειμμένων ελαιώνων έχει αξία που δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και κοινωνική, περιβαλλοντική, με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας της ελιάς, την πρόληψη δασικών πυρκαγιών, τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, τον τουρισμό, καθώς και το ευρύτερο θέμα της αειφορίας.

Ο πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Ελαιοκομικών Δήμων (Associazione Nazionale Città dell'Olio) κ. Michele Sonnessa, σχολίασε την έγκριση της νομοθετικής πρότασης ως μια θεμελιώδη απόφαση, που είναι αποτέλεσμα μακράς διαδικασίας συνεργασίας μεταξύ των φορέων της ιταλικής ελαιοκομίας.

Όπως ανέφερε η απόφαση αυτή αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στην υφιστάμενη νομοθεσία, προσπαθώντας να εφαρμόσει συγκεκριμένες στρατηγικές για την ανάκτηση εγκαταλελειμμένων εκτάσεων και για τη στήριξη ενεργών αγροτικών επιχειρήσεων.

«Η συμμετοχή των παραγωγών είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη μιας κοινής στρατηγικής ικανής να αποκαταστήσει τη ζωτικότητα σε εγκαταλελειμμένα εδάφη, να βελτιώσει την παραγωγή και την ποιότητα του ελαιολάδου», τόνισε ο κ. Sonnessa.

Έντονες συζητήσεις έχουν ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σχετικά με επιβολή προστίμων στη διακίνηση ελαιολάδου με τενεκέ.

Τελικά μετά από «πιέσεις» των ελαιοπαραγωγών η κυβέρνηση αναγκάστηκε να δώσει διευκρινίσεις για το θέμα της διακίνησης του ελαιολάδου.

«Η μεταφορά μικρών ποσοτήτων συμβαίνει άτυπα στην ελληνική πραγματικότητα. Για όσους θέλουν να είναι απολύτως νομότυποι, μπορούν να χρησιμοποιούν μικρότερες συσκευασίες των 5 λίτρων», λέει ο Χρίστος Δήμας, υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών και ξεκαθάρισε ότι «δεν έχουμε σχεδιάσει κάποια αλλαγή στη μεταφορά ελαιολάδου με τενεκέδες. Όσα ακούγονται τις τελευταίες μέρες δεν ισχύουν. Το θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη μεταφορά του ελαιολάδου ισχύει από το 2017». Και πρόσθεσε: «η μεταφορά μικρών ποσοτήτων ελαιολάδου μεταξύ φίλων και συγγενών συνεχίζεται άτυπα, χωρίς να τίθεται ζήτημα παραβάσεων. Αυτό το θέμα πήρε μεγαλύτερη διάσταση απ’ ό,τι έπρεπε. Θέλω να καθησυχάσω τους πολίτες: δεν προχωράμε σε αλλαγές».

Παράλληλα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, δήλωσε ότι ο έλεγχος παραστατικών διακίνησης ελαιολάδου αφορά αποκλειστικά τους εμπόρους και όχι τους παραγωγούς που αυτοκαταναλώνουν ελαιόλαδο ή δωρίζουν ελαιόλαδο σε συγγενείς και φίλους για ίδια κατανάλωση.

Όμως είναι τελικά το πρόβλημα ο τενεκές;

Ο Μύρων Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός, Αντιπρόεδρος ΕΑΣ Ηρακλείου και πρόεδρος Μικρών Συνεταιρισμών της ΕΘΕΑΣ, ανακοίνωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το ερώτημα είναι εφαρμόζονται οι νόμοι στη χώρα μας; Γιατί το 2017 είχαμε ένα νόμο πάλι στο ελαιόλαδο που λέει στην εστίαση θα πρέπει να υπάρχουν ατομικές φιάλες ελαιόλαδου, συσκευασμένες με πώμα μιας χρήσης. Εφαρμόστηκε αυτός ο νόμος; Όχι δεν εφαρμόστηκε.

Ο ίδιος νόμος έλεγε ότι απαγορεύεται η εστίαση να αγοράσει από παραγωγό σε 17λιτρο τενεκέ. Θα πρέπει ο παραγωγός να πάρει άδεια τυποποιητή, δηλαδή να κάνει μια ατομική επιχείρηση. Αυτό ισχύει και σήμερα.

Αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στους ελαιοπαραγωγούς είναι ότι από την 1η Οκτωβρίου 2025 θα πρέπει να βγάζουν ηλεκτρονικά παραστατικά διακίνησης ελαιοκάρπου. Με αυτό θα γίνεται ιχνηλασιμότητα του προϊόντος που γίνεται ελαιόλαδο και διασταύρωση με τα παραστατικά που βγάζει το ελαιοτριβείο είτε προς φύλαξη είτε προς σπίτι. Θυμίζουμε ότι το ελαιόλαδο που γράφει ότι είναι για το σπίτι ο παραγωγός δεν μπορεί να το πουλήσει. Αυτή η διαδικασία θα γίνεται από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Έρχεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και με βάση αυτά τα στοιχεία θα κάνει διασταυρώσεις με το ελαιοκομικό μητρώο που έχει. Όλα αυτά είναι προς την σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση των ελληνοποιήσεων.

Το πρόβλημα είναι διαδικαστικό γιατί από 1η Οκτωβρίου θα πρέπει οι ελαιοπαραγωγοί (με μέση ηλικία 63 ετών) να βγάζουν ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής ελαιοκάρπου στο χωράφι για να φύγει να πάει στο ελαιοτριβείο. Όταν βγάζαμε έντυπα παραστατικά αναγράφαμε «δελτίο αποστολής προς ζύγιση» γιατί ο παραγωγός δεν κάνει ζύγισμα στο χωράφι. Δεν γνωρίζουμε αν η πλατφόρμα θα δεχτεί «δελτίο αποστολής προς ζύγιση».

Εκτιμώ ότι ο παραγωγός δεν μπορεί να υποστηρίζει αυτή τη διαδικασία στο χωράφι και θα υπάρξουν προβλήματα στην εφαρμογή της. Αυτό θα πρέπει να το προβλέψουν από τώρα στην κυβέρνηση».

Είμαστε προς το τέλος της συγκομιδής ελαιοκάρπου και στην παραγωγή ελαιολάδου και κάποιοι έβγαλαν στην φόρα τα πρόστιμα που ετοιμάζει η κυβέρνηση για το λάδι σε τενεκέ χωρίς δελτίο αποστολής.

Ισχύει αυτό ή βρήκαν ευκαιρία που τις πρώτες μέρες του 2025 οι τιμές παραγωγού στο ελαιόλαδο καταρρέουν και προσπαθούν να τις ρίξουν ακόμη πιο κάτω.

Στα λόγια είμαστε καλοί στην χώρα μας και όπως λέει ο λαός «ο Μανώλης με τα λόγια χτίζει ανώγεια και κατώγεια».

Έχουμε λοιπόν την απόφαση της ΑΑΔΕ που αναφέρει ότι αρχές του 2025 ξεκινά «προαιρετικά» η υλοποίηση της εφαρμογής του ψηφιακού δελτίου αποστολής στην πλατφόρμα myDATA, για την παρακολούθηση της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων και αγαθών σε πραγματικό χρόνο.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, μετά την πρώτη παράταση που δόθηκε με απόφαση Πιτσιλή, οι προθεσμίες έκδοσης και διαβίβασης δελτίων αποστολής στο myDATA για ελαιόκαρπο και ελαιόλαδο είναι: Προαιρετικά μέχρι 31/3/2025, υποχρεωτικά από 1/4/2025.

Αυτό σημαίνει ότι όταν γίνει υποχρεωτικό το μέτρο θα έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή. Επίσης επειδή ζούμε στην Ελλάδα είναι πιθανόν να δοθεί και ακόμη μια παράταση.

Η ΑΑΔΕ αναφέρει ακόμη ότι από 1η Οκτωβρίου 2025 κάθε επιχείρηση και αγρότης σε όλη την αγορά δεν θα μπορεί να διακινεί αγαθά αν δεν έχει εκδώσει ψηφιακό δελτίο αποστολής. Αν δεν το κάνει θα έχει πρόστιμο.

Συγκεκριμένα τα πρόστιμα πρόκειται να ανέλθουν σε:

• πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και
• δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικού συστήματος.

Μιλάμε για πρόστιμα που αφορούν όχι μόνο τους τενεκέδες με τα λάδια αλλά για οποιαδήποτε συναλλαγή που θα γίνεται στο χωράφι.

Τώρα πως κάποιοι μιλάνε για πρόστιμα όταν η ίδια η ΑΑΔΕ τους διαψεύδει ας το σκεφτούμε.

Τέλος να θυμήσουμε ότι στην χώρα μας το εμπόριο ελαιολάδου σε τενεκέ απαγορεύεται εδώ και χρόνια αλλά δεν είδαμε κάποια μέτρα από το κράτος για την αποτροπή του.

Σε πλήρη αδιέξοδο βρίσκεται η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια με το ΥπΑΑΤ να παραμένει απλά θεατής της όλης εικόνας της αγοράς.

Βέβαια σε άλλες χώρες της ΕΕ έχει θεσμοθετηθεί εδώ και χρόνια η υποχρέωση πώλησης αγροτικών προϊόντων πάνω από το κόστος παραγωγής.

Επίσης πολλοί αναφέρουν τις τιμές της Ισπανίας αλλά δεν αναφέρουν το μειωμένο κόστος που έχουν οι Ισπανοί ελαιοπαραγωγοί λόγω πυκνής φύτευσης.

Στην Ελλάδα αυτή την εποχή οι τιμές παραγωγού έχουν πέσει σε χαμηλά επίπεδα αλλά οι ελαιοπαραγωγοί πουλάνε γιατί έχουν οικονομικές υποχρεώσεις.

Όσο πουλάνε βέβαια η τιμή δεν υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί. Αποτέλεσμα να αναμένεται το επόμενο διάστημα να έχουμε εγκατάλειψη ή ακόμη και πώληση των ελαιώνων.

Ο κ. Ασημάκης Ντεμερούκας, γεωπόνος και παραγωγός από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας, αυτή την στιγμή οι τιμές παραγωγού είναι στα επίπεδα των 4,20 έως 4,30 ευρώ το κιλό για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Οι παραγωγοί πουλάνε σε αυτές τις τιμές γιατί έχουν μεγάλες οικονομικές ανάγκες. Αφού όμως υπάρχει προσφορά δεν υπάρχει λόγος να αυξηθεί η τιμή. Με αυτή την εικόνα είναι πιο πιθανό να μειωθεί η τιμή ακόμη περισσότερο.

Οι παραγωγοί έρχονται μετά από μια χρονιά που είχαν μειωμένες παραγωγές και θέλουν τα χρήματα. Το κόστος παραγωγής για ένα αρδευόμενο ελαιώνα είναι στα 3,5 ευρώ το κιλό. Στον ξηρικό μπορεί να έχει λιγότερα έξοδα αλλά έχει και μειωμένες αποδόσεις, οπότε το κόστος ξεπερνά τα 5 ευρώ το κιλό.

Χαμηλές τιμές παραγωγού είχαμε στο ελαιόλαδο και το 2020 και τότε υπήρξε κύμα εγκατάλειψης των ελαιώνων στην Μεσσηνία. Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και αυτή την ελαιοκομική περίοδο. Ήδη πολλοί παραγωγοί αναγκάζονται να πουλάνε τους ελαιώνες τους. Η καλλιέργεια γίνεται ασύμφορη και μη βιώσιμη. Οι επενδυτές που θα έρθουν θα αλλάξουν όλο το τοπίο στον ελληνικό ελαιοκομικό τομέα.

Όσον αφορά τους εργάτες γης υπάρχουν προβλήματα που τις επόμενες ημέρες θα αυξηθούν. Οι εργάτες από τις Βαλκανικές χώρες φεύγουν από την χώρα μας τις ημέρες των εορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, οπότε οι όψιμες περιοχές θα έχουν πρόβλημα».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ένωσης Σητείας, Μανώλης Μαυροματάκης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στο παρελθόν τέτοια εποχή κάναμε εμπορικές πράξεις φέτος ακόμη δεν έχουμε κλείσει καμιά συμφωνία. Στην χώρα μας δεν έχουμε μεγάλη τυποποίηση και εξαρτώμαστε από τις χύμα εξαγωγές.

Είμαστε περίπου στα μέσα της συγκομιδής στην περιοχή μας. Φέτος έχουμε μείωση κατά 70% στην παραγωγή ελαιολάδου της περιοχής μας. Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά που έχουμε μείωση της παραγωγής λόγω της ξηρασίας και έχουμε ακαρπία.

Ακόμη και φέτος είμαστε στο Δεκέμβριο και έχουμε λίγα νερά και αν συνεχιστεί αυτή η εικόνα θα έχουμε πρόβλημα και τον επόμενο χρόνο στην παραγωγή.

Το κόστος αυτή την στιγμή είναι γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Με τιμή παραγωγού πάνω από 5,5 ευρώ θα μιλάμε για κάποιο εισόδημα στον παραγωγό.

Αυτή την στιγμή υπάρχει ένα μεγάλο αδιέξοδο στην αγορά γιατί οι καταναλωτές δεν έχουν δυνατότητα να πληρώσουν αλλά και οι παραγωγοί έχουν αυξημένο κόστος και δεν είναι βιώσιμοι αν πουλάνε σε χαμηλή τιμή».

Επανήλθε το αίτημα της αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών, την φετινή ελαιοκομική περίοδο (2024-2025), λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών που οφείλονται στην κλιματική κρίση. Βέβαια το ΥπΑΑΤ αναφέρεται σε περιοχές που έχουν καταγραφεί οι ζημιές στην ελαιοκαλλιέργεια.

Συγκεκριμένα ο Υφυπουργός ΑΑΤ, Διονύσιος Σταμενίτης, απάντησε στην Βουλή σε ερώτηση του βουλευτή Λέσβου, Χαρ. Αθανασίου, για την αποζημίωση των ελαιοπαραγωγών του νησιού.

Στην ερώτησή του ο βουλευτής της Λέσβου ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι ελαιοπαραγωγοί της Λέσβου περιμένουν την στήριξη του ΥπΑΑΤ, όπως έγινε και την ελαιοκομική περίοδο 2021/2022, όπου διατέθηκαν 8,1 εκ. ευρώ (20 ευρώ/στρέμμα). Και ρωτούσε τον Υφυπουργό σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσει το ΥπΑΑΤ και αν υπάρχει σχέδιο της πολιτείας για στήριξη των παραγωγών ελιάς λόγω των καιρικών συνθηκών.

Από την πλευρά του ο Υφυπουργός ΑΑΤ επιβεβαίωσε ότι ο ΕΛΓΑ και της ΔΑΟΚ έκανε ελέγχους και προκύπτει ότι υπάρχει μείωση της παραγωγής λόγω ξηρασίας και ανομβρίας.

Και πρόσθεσε: «Το πρόβλημα έχει να κάνει με συρρίκνωση και αφυδάτωση του ελαιοκάρπου και ξήρανση της κόμης. Οι απώλειες αυτές δεν καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ. Θα διερευνήσουμε όμως την ύπαρξη άλλου εργαλείου εφόσον πληρούνται οι δημοσιονομικές και θεσμικές προϋποθέσεις για ΚΟΕ ή αποζημίωση λόγω ξηρασίας μέσω εργαλείων από την ΕΕ.

Ωστόσο πριν την λήξη της συγκομιδής δεν γίνεται να έχουμε σαφή εικόνα. Αυτό θα γίνει αρχές του 2025. Θα κάνουμε καθετί να ενισχύσουμε τους παραγωγούς.
Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την εξέλιξη της παραγωγής ελαιοκάρπου στην Λέσβο αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Θα έχουμε πιο ακριβή στοιχεία τους πρώτους μήνες του 2025. Τότε θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για την επιλογή του χρηματοδορικού εργαλείου που θα στηρίξει τους παραγωγούς για την στήριξη της ελιάς».

Σοβαρά προβλήματα θα αντιμετωπίσουν τα επόμενα χρόνια οι παραγωγοί επιτραπέζιας ελιάς στην ΕΕ λόγω των κλιματολογικών συνθηκών και της ξηρασίας.

Ο ελαιοκομικός κλάδος αντιμετώπισε δύο διαδοχικές εκστρατείες με χαμηλή παραγωγή το 2022/23 και το 2023/24, που επηρεάσαν ιδιαίτερα τους ελαιοκαλλιεργητές της Ιβηρικής, επισημαίνει η Κομισιόν. Η παραγωγή επιτραπέζιων ελιών στην ΕΕ αναμένεται να αντιμετωπίσει παρόμοιες προκλήσεις και για την επόμενη δεκαετία, αναφέρει στις μακροχρόνιες προβλέψεις της για την καλλιέργεια.

Είναι ανάγκη να γίνουν επενδύσεις για εκσυγχρονισμό των ελαιώνων και μετασχηματισμό των παραγωγικών συστημάτων, με στόχο τη διασφάλιση της οικονομικής κερδοφορίας του κλάδου τις επόμενες δεκαετίες.

Επιπλέον, πρέπει να γίνει σωστή διαχείριση των υδάτων που να υποστηρίζεται από μια καλά σχεδιασμένη πολιτική υδάτων σε επίπεδο κράτους μέλους, η οποία θα φέρει αύξηση των αποδόσεων. Ένα σωστό παράδειγμα αρδευτικής πολιτικής στους ελαιώνες αναφέρει η Κομισιόν την Πορτογαλία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, για την επόμενη δεκαετία αναμένονται μια ετήσια αύξηση της παραγωγής επιτραπέζιων ελιών κατά 0,4% και 1,1% σε Ισπανία και Πορτογαλία αντίστοιχα (σε σύγκριση με τον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας 2020-2024).

Αντίθετα στην Ιταλία και την Ελλάδα αναμένεται μια ετήσια μείωση, κατά περίπου 0,3%, στις καλλιεργούμενες εκτάσεις. Στην Ιταλία, αυτή η τάση ενισχύεται από τις ετήσιες μειώσεις των αποδόσεων κατά περίπου 1,3%. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα η ιταλική παραγωγή επιτραπέζιων ελιών το 2035 να είναι της τάξης των 56.000 τόνων.

Για την Ελλάδα η Κομισιόν προβλέπει ότι την επόμενη δεκαετία (2024/2035) η ετήσια παραγωγή επιτραπέζιων ελιών θα κυμαίνεται σχεδόν τους 200.000 τόνους.

Όσον αφορά τις εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών της ΕΕ, κατά την περίοδο 2024/2035, αναμένονται θετικές εξελίξεις για τις εξαγωγές, κυρίως στην Ισπανία και την Πορτογαλία, με ετήσιους μέσους ρυθμούς ανάπτυξης περίπου 0,2-0,3%.

Η Ελλάδα αναμένεται επίσης να παραμείνει καθαρός εξαγωγέας επιτραπέζιων ελιών, αν και προβλέπεται να έχει μια ελαφρά πτώση σε ετήσια βάση.

Στην Ιταλία, οι εισαγωγές επιτραπέζιων ελιών αναμένεται να αυξηθούν και να ανέλθουν περίπου στους 94 000 τόνους, έως το 2035.

H κατά κεφαλήν κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί ελαφρά την επόμενη δεκαετία.

Προβλήματα θα αντιμετωπίσει η καλλιέργεια τα επόμενα χρόνια από το αυξημένο κόστος ενέργειας (κόστος άρδευσης) και την πιθανότητα επιβολής δασμών στις εξαγωγές από τρίτες χώρες (π.χ. ΗΠΑ).

Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι καλλιεργητές, κυρίως οι επαγγελματίες, αυτή την περίοδο έχουν αρχίσει τη συγκομιδή στις ελιές ή μερικοί έχουν ήδη πάρει το ελαιόλαδο.

Οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία φέτος δεν επέτρεψαν σε πολλές περιπτώσεις τη συγκομιδή να είναι η προσδοκώμενη, αλλά αυτό το ζήτημα θα το θίξουμε σε επόμενη αρθρογραφία. Στο άρθρο αυτό θα μιλήσουμε για τις ορθές πρακτικές που πρέπει να εφαρμοστούν αυτή την περίοδο καθώς και μετά τη συγκομιδή της ελιάς, διότι αυτό το διάστημα πρέπει να βοηθήσουμε τα δέντρα να επουλώσουν τις πληγές της συγκομιδής και να αναπληρώσουν μέρος των χαμένων κατά τη συγκομιδή θρεπτικών στοιχείων, ώστε η επόμενη χρονιά να είναι παραγωγική και απαλλαγμένη κατά το δυνατόν από προβλήματα.

Κλάδεμα

Το κλάδεμα είναι μια από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες. Οι στόχοι του κλαδέματος είναι αφενός η δημιουργία ισχυρού σκελετού με κατάλληλο σχήμα, που να διευκολύνει τις καλλιεργητικές φροντίδες και να επηρεάζει θετικά τη σχέση βλάστησης / καρποφορίας, ανάλογα με τις συνθήκες της περιοχής και αφετέρου η μείωση της παρενιαυτοφορίας στην ελιά. Σημαντικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο σε ένα ορθολογικό κλάδεμα είναι ο τρόπος καρποφορίας της ελιάς, η παρουσία λαίμαργων βλαστών, ο φωτισμός της κόμης, οι συνθήκες καλλιέργειας, η ευρωστία των δένδρων και η ηλικία τους.

Το κλάδεμα διακρίνεται:

• Σε κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα.
• Σε κλάδεμα καρποφορίας στα παραγωγικά δένδρα και
• Σε κλάδεμα ανανέωσης στα ηλικιωμένα δένδρα
• Κλάδεμα διαμόρφωσης ή ανανέωσης πρέπει να γίνεται με το τέλος της χειμερινής περιόδου και την αρχή της εαρινής. Ο λόγος είναι ότι η κόμη δεν είναι καλό να αραιώνει πολύ κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς αποτελεί παράγοντα που βοηθά το δέντρο να αντέξει το κρύο του χειμώνα, προστατεύοντας τα κλαδιά και τον κορμό.

Διαχείριση εδάφους και ζιζανίων

Παραδοσιακά πολλοί καλλιεργητές, καίνε τα κλαδιά στο χωράφι. Στη σημερινή εποχή, καλό είναι αυτή η πρακτική να εγκαταλειφθεί. Είτε συνεταιρικά, είτε κατά μόνας, αν το μέγεθος της εγκατάστασης το επιτρέπει, ένας θρυμματιστής κλαδιών και μια εγκατάσταση κομποστοποίησης είναι μια λύση πολύ προτιμότερη. Αφενός για το περιβάλλον, που δεν επιβαρύνεται με διοξείδιο του άνθρακα και μικροσωματίδια κατά την καύση και αφετέρου για το έδαφος όπου η προσθήκη κομπόστ αυξάνει την οργανική ουσία του και με την απόθεση στην επιφάνειά του θρυμματισμένων κλαδιών, περιορίζεται η απώλεια της εδαφικής υγρασίας κατά την περίοδο που η ελιά έχει αυξημένες υδατικές και θρεπτικές ανάγκες (άνοιξη – καλοκαίρι), καθώς και η ανάπτυξη ζιζανίων.

Τα ζιζάνια ανταγωνίζονται τα δένδρα στην προσρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, δημιουργούν προβλήματα στη συγκομιδή και όταν είναι ξερά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Όμως, είναι πολλές φορές χρήσιμα γιατί προστατεύουν το έδαφος από τη διάβρωση, φιλοξενούν ωφέλιμα έντομα και εμπλουτίζουν το έδαφος με οργανική ουσία. Η διαχείριση των ζιζανίων στον ελαιώνα είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία των δένδρων, την εποχή και από το αν ο ελαιώνας είναι αρδευόμενος ή όχι.

Τα ζιζάνια πρέπει να περιορίζονται τους χειμερινούς μήνες γιατί εκτός των άλλων αποτελούν ευνοϊκό περιβάλλον σε περίπτωση παγετού. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη κατάλληλη μέθοδος καταπολέμησης. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται ο συνδυασμός μηχανικής και χημικής καταπολέμησης (χορτοκοπή, σκάλισμα ή ελαφρά άροση μεταξύ των γραμμών) ενώ τα χημικά ζιζανιοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο επί της γραμμής. Η χρήση ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι στοχευμένη, προσεκτική και αποτελεσματική. Η χρήση ουσιών νανοτεχνολογίας που βοηθούν την καλύτερη διείσδυση των ζιζανιοκτόνων μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει την απαιτούμενη ποσότητά τους.

Λίπανση

Κατά τη διάρκεια της καρποφορίας και μέχρι τη συγκομιδή, απομακρύνονται πολλά θρεπτικά στοιχεία από το έδαφος, τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν. Γενικά για κάθε 50Kg ελαιοκάρπου απομακρύνονται από το έδαφος 450g άζωτο, 100g φώσφορος, 500g κάλιο και 200g ασβέστιο. Η χρήση σύνθετων λιπασμάτων αυξάνει υπερβολικά το φώσφορο στο έδαφος με αποτέλεσμα να παρεμποδίζεται η πρόσληψη άλλων θρεπτικών στοιχείων. Η χημική ανάλυση του εδάφους και η φυλλοδιαγνωστική είναι οι απαραίτητες μέθοδοι που μπορούν να καθορίσουν την ορθολογική λίπανση των ελαιόδεντρων. Λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής οι καλλιεργητές μπορούν να εφαρμόσουν διαφυλλική θρέψη, το αργότερο μέχρι τον Νοέμβριο καθώς, όσο ο καιρός κρυώνει, η δραστηριότητα και η μετακίνηση θρεπτικών από τη ρίζα προς τα φύλλα μειώνεται. Πιο συγκεκριμένα μια διαφυλλική εφαρμογή θρεπτικών πρέπει να περιλαμβάνει όξινο κάλιο και πυρίτιο, ενώ αμέσως μετά το φούσκωμα των ματιών πρέπει να χορηγηθεί ασβέστιο, άζωτο, βόριο και μαγνήσιο. Σημειωτέον ότι η επάρκεια ασβεστίου στους βλαστούς στα αρχικά στάδια της βλάστησης βοηθά την ανθοφορία και τη μείωση των προσβολών από γλοιοσπόριο. Ο δε συνδυασμός του καλίου με πυρίτιο, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικός, καθώς αποτελούν δύο στοιχεία που βοηθούν το δέντρο να ανταποκριθεί στο αβιοτικό στρες που προκαλείται από το κρύο και τους χειμωνιάτικους παγετούς. Η μεγάλη ποσότητα αζώτου πρέπει να αποφεύγεται πριν τον χειμώνα, καθώς δεν είναι επιθυμητή η παράταση της βλάστησης ή και ανάπτυξη νέας βλάστησης πρόωρα, διότι αυτή η βλάστηση δεν θα μπορέσει να αντέξει το κρύο του χειμώνα. Ιχνοστοιχεία όπως το μολυβδαίνιο, ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο και ο σίδηρος που υποστηρίζουν τη διαφοροποίηση των οφθαλμών, μπορεί να χρησιμεύσουν, ώστε τα δέντρα να μπουν στη φάση της χειμερινής ανάπαυσης ομαλά. Στο τέλος του χειμώνα, αναπληρώνουμε τις ανάγκες όλων εκείνων των θρεπτικών στοιχείων που θα βοηθήσουν στη επερχόμενη νέα βλάστηση και την προετοιμασία για την επόμενη ανθοφορία.

Φυτοπροστασία

Μετά το πέρας της συγκομιδής, τα δέντρα μπορεί να είναι πληγωμένα από τη χρήση των εργαλείων συλλογής (ραβδιστικές μηχανές, λανάρια, πριόνια). Ακόμη, η δραστηριότητα των εντόμων που είναι αυξημένη κατά το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, μπορεί να έχει λειτουργήσει ως φορέας μετάδοσης ασθενειών. Οι ασθένειες αυτές είναι κυρίως μυκητολογικές και βακτηριακές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η βακτηριακή καρκίνωση, το γλοιοσπόριο, το κυκλοκόνιο κλπ. Γι’ αυτό η περίοδος μετά τη συγκομιδή είναι κατάλληλη για να εφαρμόσουμε μυκητοκτόνα. Όσο περισσότερους πληθυσμούς εξουδετερώσουμε, τόσο λιγότεροι βλαβεροί μικροοργανισμοί θα διαχειμάσουν, και τόσο λιγότερους θα χρειαστεί να καταπολεμήσουμε κατά την περίοδο της άνθησης και της καρποφορίας. Τα σκευάσματα καλό θα είναι να είναι βιολογικά και κυρίως χαλκούχα. Η δραστηριότητα των εντόμων κατά τη χειμερινή περίοδο είναι περιορισμένη, διότι τα περισσότερα διαχειμάζουν.

Σημείωση για τη μετασυλλεκτική φροντίδα του προϊόντος

Η συσκευασία και αποθήκευση του τελικού προϊόντος, είτε αυτό είναι ελαιόλαδο, είτε είναι βρώσιμη ελιά, είναι πολύ σημαντική γιατί προσθέτει και διαφυλάσσει την αξία του προϊόντος και συνακόλουθα το εισόδημα του παραγωγού. Προτείνουμε αυτή να μην γίνεται κατ’ οίκον, αλλά σε πιστοποιημένα ελαιουργεία και τυποποιητήρια, είτε συνεταιρισμών, είτε ιδιωτικά.
Εκεί μπορούν να τηρηθούν τα πρωτόκολλα τύπου HACCP που απαιτούνται ώστε το τελικό προϊόν να είναι εμπορεύσιμο και αξιόπιστο, να πωλείται στην καλύτερη δυνατή τιμή και οι πωλήσεις αυτές να επαναλαμβάνονται, καθώς ο καταναλωτής μπορεί βάσιμα να το θεωρεί αξιόπιστο και να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με το προϊόν.

Επίλογος

Μιλήσαμε για τις καλλιεργητικές πρακτικές που προτείνουμε να υιοθετούνται, καθώς και ποιες χρειάζεται να ξεπεραστούν, για τη θρέψη και τους χρόνους εφαρμογής της, την απαραίτητη φυτοπροστασία από τις ασθένειες, και θίξαμε επίσης και το θέμα της μετασυλλεκτικής διαχείρισης του τελικού προϊόντος.
Η διεθνής και εγχώρια έρευνα και η καλλιεργητική εμπειρία έχει αποδείξει τη σημασία της ορθής γεωργικής πρακτικής για την ποιοτική παραγωγή ελαιόλαδου καθώς και της μετασυλλεκτικής φροντίδας της ελιάς. Ας την αποδώσουμε κι εμείς στην καλλιέργεια του σημαντικότερου δέντρου της ελληνικής γης.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ
Τεχνολόγος Γεωπόνος
Geogreen Agro Solutions

Σε εξέλιξη βρίσκεται η συγκομιδή της επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών στις κύριες ζώνες καλλιέργειας της χώρας.

Οι βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών έχουν φέρει μια καθυστέρηση στην συγκομιδή, ενώ η έλλειψη εργατών γης έχει αυξήσει τα μεροκάματα που κυμαίνονται πάνω από 60 ευρώ. Φέτος δεν έχουμε πολλά μεγάλα μεγέθη λόγω της ξηρασίας και αυτή την εποχή οι μεγάλοι παραγωγοί πάνε για αποθήκευση.

Ο κ. Κώστας Τσιριμώκος, παραγωγός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή με τις βροχοπτώσεις μας πήγε πίσω η συγκομιδή. Φέτος δεν έχει μεγάλα μεγέθη η παραγωγή και τα πολλά μικρά θα πάνε για ελαιοποίηση. Περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν στην περιοχή».

Ο κ. Γιάννης Ξαγοράκης, παραγωγός και αυτός ελιάς Καλαμών από το Μεσολόγγι, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «λίγα φέτος τα μεγάλα μεγέθη και δεν υπάρχουν περσινά αποθέματα. Οι παραγωγοί συγκομίζουν και αποθηκεύουν αυτή την εποχή. Οι τιμές στο 200άρι ξεκίνησαν από 1,50 και πρόσφατα έγινε μια αγορά στα 1,70 ευρώ».

Ο κ. Τάσος Σουλτανόπουλος, γεωπόνος και παραγωγός ελιάς Καλαμών από την περιοχή της Αταλάντης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «σε περίπου 10 ημέρες θα ολοκληρωθεί η φετινή συγκομιδή της ελιάς Καλαμών στην Φθιώτιδα. Την περασμένη εβδομάδα είχαμε ζημιές από ισχυρούς ανέμους που έριξαν στο έδαφος τις ελιές. Θα γίνουν εκτιμήσεις από τον ΕΛΓΑ αλλά δεν περιμένουμε αποζημιώσεις για την ζημιά στην παραγωγή.
Φέτος είναι μια μέτρια χρονιά όσον αφορά την ποσότητα παραγωγής και όσον αφορά τα μεγέθη. Από την άλλη υπάρχει αυξημένη ζήτηση για εξαγωγές και πολύ λίγα είναι τα αποθέματα. Πάντως γίνεται προσπάθεια για ακόμη μια φορά από την αγορά να κρατήσουν σε χαμηλά επίπεδα τις τιμές παραγωγού. Οι περσινές ελιές έχουν τιμή σκούπα στα 2,50 ευρώ το κιλό. Για τις φετινές αυτή την εποχή δίνουν στον παραγωγό 1,50 έως 1,55 ευρώ το κιλό. Αυτή την εποχή οι μεγάλοι παραγωγοί δεν πουλάνε αλλά αποθηκεύουν».

Ο κ. Γεώργιος Φλώρος, παραγωγός ελιάς Καλαμών απο Αγίους Αναργύρους της Λακωνίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «προχωρά κανονικά η συγκομιδή της ελιάς και μέχρι 15 Δεκεμβρίου αναμένεται να έχει συγκομιστεί το 95% της παραγωγής στην Λακωνία. Φέτος δεν έχουμε μεγάλα μεγέθη αλλά πολλά ψιλά που πάνε για ελαιοποίηση.
Το 80% της παραγωγής είναι στα 220 έως 260 τεμάχια στο κιλό. Αρνητικό είναι ότι φέτος κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα η τιμή του ελαιολάδου. Αυτή την εποχή μόνο οι ετεροεπαγγελματίες και οι μικροί παραγωγοί πουλάνε ελιές. Οι μεγάλοι παραγωγοί αποθηκεύουν και περιμένουν από Μάρτιο έως και Μάιο να πουλήσουν. Οι τιμές παραγωγού είναι για το 200άρι στα 1,60 - 1,70 ευρώ το κιλό. Από την άλλη τα ελαιοτριβεία δίνουν για ελιές Καλαμών στον παραγωγό τιμή 5,5 ευρώ το κιλό. Πάντως περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν και η ζήτηση αναμένεται να είναι αυξημένη».

Μετά τον τιμοκατάλογο που ανακοίνωσε ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας για τις ελιές Καλαμών έχουμε ανακοίνωση νέου τιμοκαταλόγου από ιδιωτική εταιρεία.

Αφορά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της επεξεργασίας, μεταποίησης και συσκευασίας βρώσιμης ελιάς, στην περιοχή της Αταλάντης, που ανακοίνωσε τιμές για Καλαμών εσοδείας 2024/2025.

Οι τιμές ανά τεμαχισμό είναι:
για τεμάχια 140 το κιλό τιμή παραγωγού 2,20 ευρώ
για τεμάχια 150 το κιλό τιμή παραγωγού 2 ευρώ
για τεμάχια 160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,80 ευρώ
για τεμάχια 170 το κιλό τιμή παραγωγού 1,70 ευρώ
για τεμάχια 180 το κιλό τιμή παραγωγού 1,60 ευρώ
για τεμάχια 200 το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ
για τεμάχια 220 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ
για τεμάχια 240 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ
για τεμάχια 260 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ
για τεμάχια 280 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ
για τεμάχια 300 το κιλό τιμή παραγωγού 1 ευρώ
για τεμάχια 320 το κιλό τιμή παραγωγού 0,90 ευρώ
για τεμάχια 350 το κιλό τιμή παραγωγού 0,80 ευρώ
για τεμάχια 400 το κιλό τιμή παραγωγού 0,70 ευρώ

Τον Οκτώβριο ξεκίνησε η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην Ισπανία με μια παραγωγή ελαιολάδου ύψους 36.000 τόνων.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, από τις 11 έως τις 17 Νοεμβρίου 2024, η τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου ήταν 5,2 ευρώ το κιλό, στο παρθένο 4,8 και στο λαμπάντε 4,6 ευρώ το κιλό.

Στο μεταξύ με την ευκαιρία της πρώτης συνάντησης του νέου Παρατηρητηρίου Αγοράς Ελαιόλαδου και Επιτραπέζιας Ελιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, ο διευθυντής της Ισπανικής Ένωση Δήμων Ελαιολάδου (AEMO), José María Penco, παρουσίασε τη μελέτη του κόστους παραγωγής στην χώρα του με τα στοιχεία του 2023.

Αυτή η έκθεση δείχνει «τη σκληρή πραγματικότητα που προκύπτει από την έντονη αύξηση του κόστους τα τελευταία τρία χρόνια», σε ποσοστό 32% για όλα τα συστήματα καλλιέργειας. Συγκεκριμένα το κόστος για την παραγωγή ενός κιλού ελαιολάδου στην Ισπανία κυμαίνεται στα 2,81 ευρώ/κιλό στους αρδευόμενους ελαιώνες, στα 4,61 ευρώ/κιλό από ορεινούς ελαιώνες, στα 3 και 4 ευρώ στους παραδοσιακούς ελαιώνες ανάλογα αν είναι αρδευόμενοι ή ξηρικοί.

«Αυτό που θα πρέπει να καταλάβουν στην ΕΕ είναι το υψηλό κόστος καλλιέργειας που έχει το ελαιόλαδο, που είναι το πιο υγιές έλαιο στη διατροφή μας», τόνισε ο κ. José María Penco.

«Είναι φυσιολογικό να υπάρχει φέτος μια προσαρμογή τιμών λόγω της αυξημένης προσφοράς», δήλωσε ο κ. José María Penco, αν και θεώρησε ότι «καταρρέουν γρήγορα, οι τιμές, γεγονός που ενέχει κίνδυνο για το κόστος παραγωγής».

Από την πλευρά του ο κ. Cristóbal Cano, Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του Κλάδου Ελαιολάδου της Ένωσης Μικροκαλλιεργητών και Αγροτών (UPA), σε δηλώσεις του τόνισε ότι «όλο το προηγούμενο διάστημα από τίτλους δημοσιευμάτων που παραπληροφορούν για μια υποτιθέμενη «πτώση της ζήτηση» στο ελαιόλαδο. Ό,τι δεν υπάρχει δεν μπορεί να πουληθεί.

Εάν οι διαθεσιμότητες ήταν 40% χαμηλότερες, προφανώς έπρεπε να πουληθεί πολύ μικρότερος όγκος στην λιανική αγορά. Αν γινόταν το αντίθετο θα σήμαινε ότι θα είχαμε μια τεράστια απάτη (νοθεία) και θα πουλούσαμε κάτι που δεν υπήρχε. Όλα τα αποθέματα που είχαμε αποθηκεύσει έχουν πουληθεί και με τις υψηλότερες τιμές στην ιστορία.

Μετά από δύο χρόνια έντονης ξηρασίας, όπου υπήρχε τιμή αλλά όχι ποσότητα και υψηλό κόστος παραγωγής, τώρα έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ρευστότητα στον παραγωγικό τομέα. Ζητάμε λοιπόν τιμή παραγωγού. Νομίζουμε ότι το αξίζουμε».

Το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) του ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ διοργανώνει ένα διαδικτυακό σεμινάριο την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2024, 14:00 μ.μ.
Με αφορμή της παγκόσμια Ημέρα της Ελιάς (26 Νοεμβρίου) το σεμινάριο θα έχει ως κύριες θεματικές την Υγεία του Εδάφους ως φυσικός πόρος & την αντίστοιχη βιώσιμη διαχείριση ελαιώνων ενώ απευθύνεται σε γεωπόνους, ερευνητές, ακαδημαϊκούς αγρότες & ευρύτερο κοινό. Στόχος είναι η ενημέρωση σχετικά με τις τελευταίες σχετικές εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ & η ανάδειξη των αποτελεσμάτων της έρευνας που υλοποιεί το Ινστιτούτο για την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών & τεχνολογιών για τη διασφάλιση της υγείας & γονιμότητας εδάφους. Επίσης, θα παρουσιαστούν οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τη διαχείριση εδάφους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς και του έργου Soil O-live, το οποίο υλοποιείται από το τμήμα Ελαίας & Οπ/κων Καλαμάτας του ΙΕΛΥΑ, με σκοπό την ενίσχυση της αειφορίας στον ελαιοκομικό τομέα μέσω καινοτόμων αγροοικολογικών πρακτικών που αφορά, μεταξύ άλλων, στη διαχείριση εδάφους.
Κύριοι ομιλητές του σεμιναρίου:
-Δρ. Πάνος Πανάγος: Με περισσότερα από 20 χρόνια επιστημονικής δραστηριότητας στο Κοινό Ερευνητικό Κέντρο (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ειδικεύεται στη διαμόρφωση περιβαλλοντικών μοντέλων και στην ανάπτυξη πολιτικών. Επικεφαλής Αξιολόγησης της Υγείας του Εδάφους που συμβάλλει στην υποστήριξη των Αγρο-περιβαλλοντικών πολιτικών στην ΕΕ. Αναγνωρισμένος ως μία από τις κύριες προσωπικότητες στο Παρατηρητήριο Εδάφους της ΕΕ, τιμήθηκε ως ένας από τους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως για 5 χρόνια από το Web of Science.
-Δρ. Γεώργιος Ψαρράς: Διευθυντής του ΙΕΛΥΑ & ερευνητής με εμπειρία στις καινοτόμες μεθόδους διαχείρισης ελαιώνων, ο οποίος θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα μακροχρόνιων ερευνών του Ινστιτούτου, σχετικά με τη διαχείριση εδάφους & θρέψης των ελαιώνων.
Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Δρ. Βασίλειος Γκισάκης, εντεταλμένος ερευνητής, ενώ θα εστιάσει στις εφαρμογές & αρχικά αποτελέσματα του έργου Soil O-live, ως επιστημονικός υπεύθυνος του έργου που υλοποιείται από το Τμήμα Ελαίας & Οπ/κων Καλαμάτας, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Tο Soil O-live, διάρκειας 5 ετών (2023-2027), σκοπεύει στην στήριξη της βιώσιμης γεωργίας, καθώς προωθεί πρακτικές διαχείρισης εδαφών που ενισχύουν τη βιοποικιλότητα και τη γονιμότητα τους, με απώτερο σκοπό την ανθεκτικότητα και την παραγωγικότητα των ελαιώνων στην Ευρώπη. Περιλαμβάνει δε, την ανάπτυξη & εφαρμογή νέων τεχνολογιών & μεθόδων που θα επιτρέψουν στους ελαιοπαραγωγούς να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις, όπως η υποβάθμιση των εδαφών και οι αυξανόμενες κλιματικές πιέσεις.
Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί μέσω Microsoft Teams.
Η συμμετοχή είναι δωρεάν με απαραίτητη εγγραφή στην ακόλουθη πλατφόρμα: https://forms.office.com/e/X2MQNGhzbH

Ανάγκη λήψης μέτρων στήριξης του εισοδήματος των ελαιοκαλλιεργητών από τις μεγάλες ζημιές λόγω ανομβρίας.

Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στις ελαιοκαλλιέργειες, μετά την παρατεταμένη ανομβρία που επικράτησε ανά περιοχές, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν, τόσο ποσοτικές, όσο και ποιοτικές ζημιές.

Όπως αναφέρει η τριτοβάθμια συνεταιριστική οργάνωση, φέτος η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25-40% και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά.

Επίσης οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρό μέγεθος και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς.

Η επιστολή της ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

Η φετινή ελαιοκομική περίοδος, χαρακτηρίζεται από συνεχή ανομβρία, σε συνδυασμό με τον παρατεταμένο θερινό καύσωνα που προηγήθηκε και ξηρούς ανέμους το φθινόπωρο. Αυτός ο συνδυασμός ασυνήθιστων κλιματικών συνθηκών, είχε προκαλέσει έντονο υδατικό στρες, ιδιαίτερα σε μη αρδευόμενες περιοχές, όπως είναι οι ορεινές και νησιωτικές όπου βρίσκεται μεγάλο μέρος από τα εκατομμύρια ελαιόδεντρα της χώρας. Επακόλουθο αυτών των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών, είναι η συρρίκνωση του ελαιοκάρπου, η καρπόπτωση και εκτεταμένες ξηράνσεις των βλαστικών μερών, ζημιές μη αντιστρέψιμες από τις λίγες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών.

Τα ανωτέρω προβλήματα, συναντώνται στις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, με τους καλλιεργητές ελιάς να βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές απώλειες στην παραγωγή τους και ως εκ τούτου με μεγάλη απώλεια του εισοδήματός τους, κρίσιμο για την επιβίωσή τους. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των ελαιοπαραγωγικών συνεταιρισμών μελών μας, από όλες τις ελαιοκομικές περιφέρειες της χώρας, έχουν δημιουργηθεί δύο είδη ζημιών:

α) Ποσοτικές ζημιές:
Η μείωση της παραγωγής ελαιόλαδου και της βρώσιμης ελιάς κυμαίνεται από 25 - 40 % και σε ορισμένες περιοχές σε μεγαλύτερα ποσοστά. Με βάση αυτά τα στοιχεία οι ελαιοκομικοί συνεταιρισμοί μέλη μας εκτιμούν πως η μείωση στο ελαιόλαδο θα ανέλθει σε 50 - 60.000 τόνους.

β) Ποιοτικές ζημιές:
Οι καρποί που συγκομίζονται έχουν μικρότερο μέγεθος, ένεκα της αφυδάτωσης και δεν βοηθούν τους παραγωγούς να «αγγίξουν» τα μεγέθη και τις ποιοτικές αποδόσεις μιας κανονικής ελαιοκομικής χρονιάς, οι οποίες είναι σημαντικά μικρότερες.

Καθίσταται σαφές, πως πλέον οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής πλήττουν ανεπανόρθωτα τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις με επακόλουθο τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω δυσμενή δεδομένα, όπως διαμορφώθηκαν για τους καλλιεργητές ελιάς, κρίνεται αναγκαία η αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης των ζημιών που έχουν προκληθεί.

Τέλος, είναι απαραίτητη η οικονομική ενίσχυση και η υποστήριξη των παραγωγών, ώστε να υπάρξει αντιστάθμιση στην απώλεια του εισοδήματος τους και να μπορέσουν να συνεχίσουν απρόσκοπτα την παραγωγική τους δραστηριότητα.

Ζεσταίνεται η αγορά μιας και ξεκίνησαν ξανά οι δημοπρασίες ελαιολάδου στην χώρα μας, ενώ αρχίζει να μπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς η φετινή συγκομιδή ελαιοκάρπου.

Ο Αγροτικός Ελαιοκομικός Συνεταιρισμός Ζάκρου ανακοίνωσε ότι προκηρύσσει δημοπρασία για την πώληση 20 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου, περσινής εσοδείας (2023-2024) και οξύτητας 0,5.

Η κατάθεση προσφορών πρέπει να γίνει έως την Πέμπτη (14/11/2024).

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Κεκερίδης, «από σήμερα ξεκινά η συγκομιδή ελαιοκάρπου στην περιοχή μας. Οι περισσότεροι ελαιώνες είναι αρδευόμενοι και αναμένεται να έχουμε συγκομιδή αν και θα είναι μειωμένη σε σχέση με την περσινή. Πάντως οι ξηρικοί ελαιώνες σε όλη την χώρα θα έχουν μειωμένη παραγωγή. Το ελαιόλαδο μας είναι καλής ποιότητας και ΠΟΠ Σητείας Λασιθίου. Αναμένουμε να υπάρξει ζήτηση και περιμένουμε να δούμε τις προσφορές».

Κινητοποιήσεις ελαιοπαραγωγών Δυτικής Ελλάδας

Στην οργάνωση της πάλης και των διεκδικήσεών τους, με πολύμορφες δράσεις το επόμενο διάστημα, απέναντι στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τα οποία οξύνονται από την παρατεταμένη ανομβρία, προχωρούν Αγροτικοί Σύλλογοι και Ομοσπονδίες από τη Δυτική Ελλάδα που, το βράδυ του Σαββάτου (9 Νοεμβρίου), πραγματοποίησαν σύσκεψη στην Πάτρα.

Στο κάλεσμα των Αγροτικών Συλλόγων Καινούργιου Αιτωλοακαρνανίας, Πελοπίου και Ζαχάρως Ηλίας, Αιγίου «Μπακόπουλος - Ντρίνιας», καθώς και των τριών Ομοσπονδιών από τους τρεις νομούς, ανταποκρίθηκαν επιπλέον οι Σύλλογοι Ακτίου – Βόνιτσας, Αγρινίου, Κατούνας, Καρδαμά, Χειμαδιού – Σοπίου, Ξυλοκέρας, Αμαλιάδας, Ερυμάνθου, Ωλενίας, Ζακύνθου.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αιγίου «Μπακόπουλος-Ντρίνιας», ο Γιάννης Μποδιώτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής πραγματοποίησαν την συνάντηση γιατί θα πρέπει το κράτος να προχωρήσει στην στήριξη της ελαιοκαλλιέργειας.

Εδώ και χρόνια ζητάμε την αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ γιατί αν και πληρώνουν οι ελαιοπαραγωγοί ασφαλιστικές εισφορές δεν έχουν ποτέ αποζημιωθεί. Ο ΕΛΓΑ ασφαλίζει την ελιά για χαλάζι και ανεμοθύελλα. Οι περιοχές ελαιοκαλλιέργειας σπάνια έχουν χαλάζι και όποτε είχαμε ανεμοθύελλα δεν αποζημιωθήκαμε.

Η απώλεια της παραγωγής λόγω της ξηρασίας τελικά είναι μεγαλύτερη από τις αρχικές προβλέξεις που κάναμε το καλοκαίρι. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγω για μια απώλεια της τάξης του 80% μιας και οι περισσότεροι ελαιώνες στην περιοχή είναι ξηρικοί.

Οι βροχές ήρθαν πολύ αργά δεν θα βοηθήσουν την κατάσταση στην παραγωγή. Οι ελιές έχουν μόνο κουκούτσι και σάρκα αλλά καθόλου χυμό. Επίσης οι αρδευόμενοι ελαιώνες είχαν αύξηση του κόστους ρεύματος με τα συνεχόμενα ποτίσματα που αναγκάστηκαν να κάνουν οι παραγωγοί.

Θα προχωρήσουμε σε δυναμικές κινητοποιήσεις κάθε σύλλογος γιατί πρέπει να στηριχθεί η ελαιοκαλλιέργεια, αφού η σταφίδα στην περιοχή φάνηκε ότι δεν μπορεί να δώσει εισόδημα στον παραγωγό και την εγκαταλείπουμε».

Στην συνάντηση οι αγρότες αναφέρθηκαν στις χαμηλές τιμές κάτω του κόστους παραγωγής κυρίως στη βρώσιμη ελιά.

Ο Γιάννης Καρναβιάς, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Αιτωλοακαρνανίας, αναφέρθηκε στο τεράστιο κόστος παραγωγής, «με τα λιπάσματα και τα εφόδια να έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια», καθώς και στις ασθένειες, όπως ο δάκος κ.α. «που απειλούν την παραγωγή και απαιτούν νέα μεγαλύτερα έξοδα, μιας και το κράτος δεν μας προστατεύει επαρκώς». Ακόμη αναφέρθηκε στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ «που έφτιαξαν όλες οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, όπου είτε παίρνουμε ελάχιστα από μια καταστροφή όπως το χαλάζι είτε καθόλου όπως πέρυσι με την ακαρπία». Τέλος τονίσε την έλλειψη αρδευτικού δικτύου, που σε συνδυασμό με την ξηρασία, δημιουργεί υποβάθμιση της παραγωγής.

«Ακόμα και όταν η τιμή των προϊόντων είναι καλύτερη, έστω και προσωρινά, κερδισμένοι πάντα βγαίνουν οι εμποροβιομήχανοι. Από τις εξαγωγές που κάνουν, από την πώληση του λαδιού στα ράφια των σουπερμάρκετ όπου οι εργαζόμενοι τελικά το αγοράζουν σε διπλάσια και τριπλάσια τιμή. Ακόμα και από την εκμετάλλευση του πυρήνα της ελιάς που μας ανήκει, οι εμποροβιομήχανοι βγάζουν κέρδος», σημείωσε.

Μετά από εισήγηση των διοργανωτών, αποφασίστηκε να οριστεί ως ημέρα δράσης η Πέμπτη (14 Νοέμβρη), με συγκεντρώσεις στα κατά τόπους γραφεία του ΕΛΓΑ. Επίσης, θα συμμετάσχουν μαζικά με τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα στις απεργιακές συγκεντρώσεις την ημέρα της πανελλαδικής, πανεργατικής απεργίας στις 20 Νοεμβρίου, ενώ θα γίνουν συλλαλητήρια στις 29 του μήνα σε κάθε νομό της Δυτικής Ελλάδας.

Με 1,50 ευρώ το 200άρι και 2 ευρώ το κιλό για τα μεγάλα μεγέθη (131-140 τεμάχια το κιλό) ανακοίνωσε τιμοκατάλογο για τις συμβατικές ελιές Καλαμών, εσοδείας 2024/2025, ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας.

Ο Συνεταιρισμός θα παραλαμβάνει και ψιλά μεγέθη (281-300 τεμάχια το κιλό) με τιμή παραγωγού στα 1 ευρώ το κιλό.

Όσον αφορά τις βιολογικές ελιές Καλαμών, ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Στυλίδας δίνει συν 20 λεπτά στην κάθε κατηγορίας επιτραπέζιας ελιάς.

Οι τιμές ανά τεμαχισμό είναι:
για τεμάχια 131-140 το κιλό τιμή παραγωγού 2 ευρώ συμβατικές και 2,20 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 141-150 το κιλό τιμή παραγωγού 1,90 ευρώ συμβατικές και 2,10 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 151-160 το κιλό τιμή παραγωγού 1,80 ευρώ συμβατικές και 2 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 161-170 το κιλό τιμή παραγωγού 1,70 ευρώ συμβατικές και 2,20 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 171-180 το κιλό τιμή παραγωγού 1,60 ευρώ συμβατικές και 1,80 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 181-200 το κιλό τιμή παραγωγού 1,50 ευρώ συμβατικές και 1,70 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 201-220 το κιλό τιμή παραγωγού 1,40 ευρώ συμβατικές και 1,60 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 221-240 το κιλό τιμή παραγωγού 1,30 ευρώ συμβατικές και 1,50 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 241-260 το κιλό τιμή παραγωγού 1,20 ευρώ συμβατικές και 1,40 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 261-280 το κιλό τιμή παραγωγού 1,10 ευρώ συμβατικές και 1,30 ευρώ βιολογικές
για τεμάχια 281-300 το κιλό τιμή παραγωγού 1 ευρώ συμβατικές και 1,20 ευρώ βιολογικές

Την 5η Νοεμβρίου 2024 πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη εκπροσώπων των φορέων μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ (Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς) για θέματα της τρέχουσας ελαιοκομικής περιόδου 2024/25

Αναφέρθηκαν συγκεκριμένα στην εσοδεία του πράσινου ελαιόκαρπου των ποικιλιών «Χαλκιδικής» και «Αμφίσσης/Κονσερβολιά» που οδηγήθηκαν στην επιτραπέζια χρήση, καθώς και για την επανεκτίμηση της ηρτημένης εσοδείας των μαύρων ελιών των ποικιλιών «Καλαμών/Καλαμάτα» και «Αμφίσσης/Κονσερβολιά».

Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι των μελών της Εθνικής ΔΟΕΠΕΛ από τις βασικότερες Π.Ε. καλλιέργειας επιτραπέζιων ποικιλιών (Αιτωλοακαρνανίας, Άρτας, Καβάλας, Λακωνίας, Μαγνησίας, Χαλκιδικής, Φθιώτιδας και Φωκίδας) και από όλους τους τομείς του κλάδου (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής).

Με το τέλος της συλλογής η ποσότητα του πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Χαλκιδικής που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση εκτιμάται σε 185.000 τόνους, ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες της κατανάλωσης και των εξαγωγών της χώρας.

Ο πράσινος ελαιόκαρπος της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά που οδηγήθηκε στην επιτραπέζια χρήση δεν ξεπερνά τους 25.000 τόνους, ποσότητα που υπολείπεται σημαντικά για την κάλυψη των αναγκών της χώρας. Σημαντική ποσότητα πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης δεν συλλέχθηκε. Η παρατεταμένη ανομβρία και οι καύσωνες του καλοκαιριού επηρέασαν το μέγεθος του καρπού ακόμα και σε αρδευόμενους ελαιώνες.

Oι χαμηλές τιμές αγοράς του προϊόντος από τους ελαιοπαραγωγούς που ανακοινώθηκαν αργοπορημένα σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος της άρδευσης, θεωρήθηκαν ασύμφορες από μεγάλο μέρος των ελαιοπαραγωγών της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά, έχοντας ως εναλλακτική λύση να οδηγήσουν τον ελαιόκαρπο αργότερα στην ελαιοποίηση και ενδεχομένως και στην συλλογή μαύρου ελαιόκαρπου για επιτραπέζια χρήση.

Η ποιότητα του πράσινου ελαιόκαρπου και των δυο ποικιλιών (Χαλκιδικής, Αμφίσσης/Κονσερβολιά) είναι εξαιρετική.

Οι άνθρωποι του κλάδου της επιτραπέζιας ελιάς (ελαιοπαραγωγοί, μεταποιητές, εξαγωγείς) είναι προβληματισμένοι με την εξέλιξη που είχε η αξιοποίηση του πράσινου ελαιόκαρπου της ποικιλίας Αμφίσσης/Κονσερβολιά.

Όσον αφορά στην ηρτημένη εσοδεία της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτα εκτιμάται στους 110.000 τόνους, μια καλή εσοδεία, που όμως αν δεν βρέξει, στο άμεσο διάστημα, η ποσότητα που θα οδηγηθεί στην επιτραπέζια χρήση θα είναι σημαντικά μειωμένη.

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ κ. Γεώργιος Ντούτσιας, «η κλιματική κρίση δημιουργεί επιτακτικότερη την ανάγκη άρδευσης των ελαιώνων. Χωρίς έγγειες βελτιώσεις οι ελαιοπαραγωγοί μένουν ανοχύρωτοι ακόμη και στις Π.Ε. που είναι πλούσιες σε υδατικό δυναμικό. Διάχυτη είναι και η ανησυχία για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο, αλλά και για το μέλλον του ελαιώνα. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα καθιστούν πολύ δύσκολες τις οποιεσδήποτε εκτιμήσεις. Η παρατεταμένη ανομβρία έχει επίπτωση στην μελλοντική ανθοφορία και επομένως και στην καρποφορία την Άνοιξη του 2025».

Το μείζον ζήτημα της άμεσης αποζημίωσης των ελαιοπαραγωγών λόγω της δραστικής μείωσης της παραγωγής εξαιτίας της ανομβρίας, φέρνει στη Βουλή των Ελλήνων, με την κατάθεση ερώτησης, σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, κατόπιν πρωτοβουλίας του Βουλευτή Ρεθύμνης και υπευθύνου ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της παράταξης, Μανόλη Χνάρη.

Ειδικότερα, οι βουλευτές επισημαίνουν ότι οι ολοένα αυξανόμενες επιπτώσεις των έκτακτων κλιματικών μεταβολών (παρατεταμένη ανομβρία – διαρκείς και ασυνήθιστοι καύσωνες) έχουν προκαλέσει αφυδάτωση των καρπών, μικροκαρπία και ακαρπία στις ελιές, με τεράστιες καταστροφές στην παραγωγή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με συνέπεια, παρά τις ενδεδειγμένες καλλιεργητικές εργασίες την απώλεια παραγωγής λόγω χαμηλής περιεκτικότητας λίγο πριν τη συγκομιδή του ελαιόκαρπου, οδηγώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τους ελαιοπαραγωγούς σε απόγνωση καθώς αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο αφανισμού του εισοδήματος τους.

Παράλληλα, τονίζουν ότι, αν και τα ελαιοκομικά προϊόντα συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, δεδομένου ότι οι εξαγωγές ελαιόλαδου και βρώσιμων ελιών εισφέρουν τεράστια έσοδα στο κράτος, εντούτοις η ελαιοκαλλιέργεια εισπράττει από την ΚΑΠ τα λιγότερα χρήματα, καθώς δε συμπεριλαμβάνεται στις συνδεδεμένες ενισχύσεις και αποζημιώνεται μόλις κατά το 1/4 των εισφορών παραγωγών από τον ΕΛΓΑ.

Επιπλέον, ασκούν δριμεία κριτική στην Κυβέρνηση της ΝΔ, για την ολιγωρία της στην ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών για τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού λειτουργίας του ΕΛΓΑ, με αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα να μην υπάρχει σχετική πρόβλεψη για τη διεύρυνση των ασφαλιστικών καλύψεων που προκαλούνται από τις έκτακτες κλιματικές μεταβολές, μεταξύ των οποίων είναι και η απώλεια παραγωγής του ελαιόκαρπου, τονίζοντας ότι το εισόδημα των ελαιοκαλλιεργητών δεν μπορεί να αναπληρωθεί με κάποιον άλλο τρόπο χωρίς τη συνδρομή του κράτους ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εν κατακλείδι, υπογραμμίζουν ότι τα ανωτέρω, έχουν ως συνέπεια να καθίσταται αδύνατη τόσο η αποζημίωση των παραγωγών όσο και η συνέχιση της παραγωγικής διαδικασίας, παρά το γεγονός ότι η ελιά αποτελεί το εθνικό μας προϊόν και η ελαιοκομική παραγωγή συμβάλλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, θέτουν στον αρμόδιο Υπουργό ΑΑΤ τα ακόλουθα ερωτήματα:

• Πως και πότε προτίθεται να αποζημιώσει τους ελαιοπαραγωγούς της χώρας που έχουν πληγεί από τη μείωση της παραγωγής λόγω του φαινομένου των έκτακτων κλιματικών μεταβολών προκειμένου να καταστεί εφικτή η συνέχιση της παραγωγικής τους διαδικασίας,
• Αν υπάρχει προγραμματισμός για την κατασκευή νέων αλλά και τη συντήρηση των παλαιών εγγειοβελτιωτικών έργων για την άρδευση των ελαιώνων με σκοπό την αντιμετώπιση των έκτακτων συνεπειών της κλιματικής κρίσης και κατ’ επέκταση τη διατήρηση και την αύξηση της καρποφορίας των ελαιόδεντρων,
• Αν επιτέλους σκοπεύει να προβεί στον εκσυγχρονισμό του ΕΛΓΑ με σκοπό να περιλαμβάνει τη διεύρυνση των ασφαλιστικών καλύψεων για τις καταστροφές που προκαλούνται από τις έκτακτες κλιματικές μεταβολές σε φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, μεταξύ των οποίων είναι: η απώλεια παραγωγής στην ελιά είτε από μικροκαρπία είτε από ακαρπία των καρποφόρων δέντρων,
• Αν προτίθεται να αναλάβει πρωτοβουλία για την εκπόνηση μελέτης και κατάθεσης φακέλου επιστημονικά τεκμηριωμένου που να αφορά τη μείωση της παραγωγής ελιάς λόγω της ανομβρίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση,
• Αν προτίθεται να προβεί στην Αναθεώρηση του τρέχοντος ΣΣ και στην αύξηση της βασικής ενίσχυσης στην ελαιοκαλλιέργεια και
• Ποιες είναι οι θέσεις της Κυβέρνησης της ΝΔ για την ενίσχυση της ελαιοκαλλιέργειας στο πλαίσιο της Αναθεώρησης της ΚΑΠ της επομένης προγραμματικής περιόδου.

Μεγάλες αντιδράσεις έχει ξεσηκώσει η αδιαφορία του ΥπΑΑΤ για τα προβλήματα που υπάρχουν στην ελαιοκαλλιέργεια εξαιτίας της ξηρασίας που έχει πλήξει πολλές περιοχές της χώρας.

Οι ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Στερεάς και της Βόρειας Ελλάδας μας μεταφέρουν εφιαλτικές εικόνες.

Παρόλα αυτά η ηγεσία του ΥπΑΑΤ δεν έχει αναλάβει καμιά πρωτοβουλία στήριξης της ελαιοκαλλιέργειας. Η δικαιολογία είναι ότι έχουμε πολλά στρέμματα καλλιέργειας στην χώρα μας και δεν μπορεί η κυβέρνηση να βρει κονδύλια αλλά επειδή δεν έχει και στοιχεία (δεν υπάρχουν σωστά μητρώα) αδυνατεί να καταθέσει στην ΕΕ σχετικό φάκελο με αποζημιώσεις.

Όσον αφορά την υπόλοιπη κυβέρνηση, με το μόνο που φαίνεται να ασχολείται είναι πόσο γρήγορα θα μειωθεί η τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο, ώστε να έχουμε πτώση της τιμής στο ράφι. Βλέπετε το κυβερνητικό αφήγημα είναι ότι ο υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα οφείλεται μόνο στην αύξηση των τιμών παραγωγού.

Επιστολή προς όλα τα κόμματα

Ο κ. Γεώργιος Κατσούλης, πρόεδρος στον Σύνδεσμο Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε), σε επιστολή του αναφέρει τα εξής:

Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κρίση στον πρωτογενή τομέα, με την ελαιοκαλλιέργεια - τον πυλώνα της αγροτικής μας οικονομίας - να πλήττεται σοβαρά από την παρατεταμένη ανομβρία και την κλιματική κρίση. Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι εξαιρετικά ανησυχητικές, όχι μόνο για την παραγωγή ελαιολάδου, αλλά και για την κοινωνική συνοχή των αγροτικών περιοχών.

Τα μέλη μας από όλη την χώρα και ιδιαίτερα από τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Στερεάς και της Βόρειας Ελλάδας μας μεταφέρουν εφιαλτικές εικόνες. Η ανομβρία έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών και τις οικονομίες των ελαιοπαραγωγικών περιοχών της χώρας. Χωρίς επαρκείς υποδομές για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και με τη δημόσια διοίκηση να αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, οι παραγωγοί βρίσκονται χωρίς μηχανισμούς στήριξης και αποζημίωσης. Οι προοπτικές για τη μείωση της παραγωγής ελαιολάδου είναι σοβαρές, με αναμενόμενες απώλειες που μπορεί να φτάσουν σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Η έλλειψη εργατικών χεριών έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα. Η διαθεσιμότητα εποχιακών εργατών έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία χρόνια, αναγκάζοντας πολλούς παραγωγούς να αφήσουν τα χωράφια τους ακαλλιέργητα ή να καθυστερήσουν τη συγκομιδή, με αποτέλεσμα απώλειες 15%-20% της παραγωγής. Η διαδικασία μετάκλησης εργατών από τρίτες χώρες είναι γραφειοκρατική και χρονοβόρα, καθυστερώντας την κάλυψη των αναγκών των παραγωγών.

Απαιτούμε την άμεση απλούστευση των διαδικασιών μετάκλησης και την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής μέσω κινήτρων για τη συμμετοχή νέων και γηγενών εργατών στον τομέα. Παράλληλα, η κυβέρνηση πρέπει να εκσυγχρονίσει τον ΕΛΓΑ και να εφαρμόσει άμεσα αποζημιωτικά μέτρα για τους πληγέντες παραγωγούς.

Επιπλέον, οι αγρότες αντιμετωπίζουν νέες υποχρεώσεις με τα mydata και τους πίνακες προσωπικού για τους εργάτες γης, οι οποίες, αντί να απλοποιούν τη διαδικασία, προσθέτουν επιπλέον διοικητικά βάρη και πρόστιμα.

Ζητούμε την αναγκαία αναθεώρηση αυτών των υποχρεώσεων ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία και να ενισχυθεί η παραγωγικότητα.

Ο Σύνδεσμος Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε) απαιτεί από την κυβέρνηση και την αυτοδιοίκηση να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δράσουν με αποφασιστικότητα:

1. Άμεση εφαρμογή αποζημιωτικών μέτρων για τους πληγέντες παραγωγούς με υποβολή τεκμηριωμένου αιτήματος προς την Ε.Ε όπως έπραξαν άλλες χώρες. Ο ΕΛΓΑ πρέπει να εκσυγχρονίσει τα εργαλεία του ώστε να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες.

2. Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων υποδομής για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Είναι απαραίτητο να γίνουν έργα άρδευσης και ταμιευτήρες για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των καλλιεργειών.

3. Ενίσχυση και στήριξη της νέας γενιάς αγροτών με ουσιαστικά κίνητρα και προγράμματα εκπαίδευσης.

4. Δημιουργία κινήτρων για τη διατήρηση και προσέλκυση πληθυσμών στην ύπαιθρο, ώστε να αντιμετωπιστεί η δημογραφική κρίση.

5. Ανάπτυξη βιώσιμων καλλιεργητικών πρακτικών και ενσωμάτωσης ψηφιακών δεξιοτήτων για την ανθεκτικότητα της παραγωγής.

6. Στήριξη στα συνεργατικά σχήματα με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση (νομοθετικά – χρηματοδοτικά – φορολογικά – ασφαλιστικά)

7. Απλούστευση της διαδικασίας μετάκλησης εργατών και κίνητρα για την ενασχόληση των γηγενών με τον πρωτογενή τομέα.

8. Θέσπιση βιώσιμων χρηματοδοτικών και ασφαλιστικών εργαλείων για την ανάπτυξη των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

9. Στήριξη της έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της γεωργίας για την ανάπτυξη νέων, πιο ανθεκτικών καλλιεργειών και τεχνολογιών.

Η αδράνεια δεν είναι επιλογή. Η κρίση είναι παρούσα και απαιτεί άμεσες δράσεις.

Ο Σ.Α.Σ.Ο.Ε.Ε θα συνεχίσει να διεκδικεί λύσεις που θα στηρίξουν τους παραγωγούς, θα ενισχύσουν την τοπική οικονομία και θα διασφαλίσουν το μέλλον της γεωργικής παραγωγής σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας.

Μειωμένη παραγωγή ελαιοκάρπου και για την επόμενη χρονιά

Για την ξηρασία στην ελαιοκαλλιέργεια ανακοίνωση του Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών αναφέρει τα εξής:

Κύριοι, όπως σας είναι απόλυτα γνωστό η Ελλάδα πλήττεται από σοβαρή ξηρασία και μαζί με το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, το οποίο μάλιστα επηρεάζει όλο το φάσμα των λειτουργιών στην ύδρευση έως και άρδευση, με απρόβλεπτες συνέπειες. Όσον αφορά την περιοχή αρμοδιότητας μας οπού ζούμε και εργαζόμαστε, την Τριφυλία Μεσσηνίας, στον τομέα της άρδευσης των καλλιεργειών και κυρίως στην ελαιοκαλλιέργεια η οποία είναι με διαφορά η πρώτη σε έκταση, η κατάσταση είναι απλά τραγική.

Βρισκόμαστε ήδη στην περίοδο ελαιοσυγκομιδής και ένα μεγάλο ποσοστό (οι πρώτες εκτιμήσεις λένε για 60-70 %) των κτημάτων που δεν αρδεύονται (ξερικές), βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση με αποτέλεσμα η παραγωγή να είναι μηδενική η ελάχιστη και ποιοτικά υποβαθμισμένη. Αυτό σημαίνει ότι ελαχιστοποιείται ή και μηδενίζεται η ακαθάριστη πρόσοδος των παράγωγων που αποτελεί για τους περισσοτέρους την μοναδική πηγή εισοδήματος, παρά τα αυξημένα κόστη που έχουν καταβάλει στην διάρκεια της χρονιάς.

Επιπρόσθετα, με τέτοιες συνθήκες απειλείται και η παραγωγή του επομένου έτους αλλά και το φυτικό κεφάλαιο. Τα αρδευόμενα κτήματα βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, αλλά αυτό έχει απαιτήσει αρκετά μεγαλύτερο κόστος άρδευσης αλλά και όγκους νερού που δοκιμάζουν τα όρια όσων γεωτρήσεων παραμένουν ακόμη σε λειτουργία, αφού αρκετές έχουν πρακτικά μηδενίσει την παροχή τους.

Επειδή έστω και τώρα είναι ώρα για αποφάσεις και έργα προκειμένου να υπάρξει διαχείριση των προβλημάτων στο άμεσο μέλλον , ζητάμε επιτακτικά την ολοκλήρωση του έργου του φράγματος του Φιλιατρινού ποταμού με την τοποθέτηση - εγκατάσταση των δίκτυών άρδευσης (πρόκειται για πανευρωπαϊκή πρωτιά να έχεις έτοιμο φράγμα χωρίς δίκτυα) προκειμένου να συντελεστεί η πολυπόθητη άρδευση της Τριφυλίας.

Επίσης θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να βελτιωθεί ο κανονισμός του ΕΛΓΑ προκειμένου να μπορούν να ενταχθούν τέτοια φαινόμενα και να τυγχάνουν αποζημίωσης δεδομένου ότι θα εμφανίζονται συνέχεια τα επόμενα χρόνια λόγω κλιματικής αλλαγής.

Άμεση στήριξη μέσω του κρατικού προϋπολογισμού των ελαιοπαραγωγών που πλήττονται από την παρατεταμένη ξηρασία, αλλά και προετοιμασία φακέλου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κατ’ εξαίρεση έγκριση της ενίσχυσης, ζητά με παρέμβασή του ο βουλευτής Μεσσηνίας, Περικλής Μαντάς, από την κυβέρνηση.

Παράλληλα ζητά να υπάρξει επίσημη ενημέρωση αναφορικά με τα ποσά που αποδίδουν προς τον ΕΛΓΑ οι μεσσήνιοι ελαιοπαραγωγοί μέσω των εισφορών τους, καθώς και για τα ποσά των ενισχύσεων που αντίστοιχα έχουν λάβει κατά την περασμένη δεκαετία.

Ο κ. Μαντάς στην παρέμβασή του πραγματοποιεί αναφορά στις πολύ μεγάλες ζημιές λόγω ξηρασίας που εντοπίζονται σε πολλές ελαιοκαλλιέργειες της Μεσσηνίας, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζουν το 100% της παραγωγής, τη στιγμή που οι συνολικές εκτιμήσεις για τον νομό μιλούν για απώλεια παραγωγής άνω του 40%. «Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας πρωτόγνωρης και ιδιαίτερης κατάστασης, η οποία απειλεί καίρια το αγροτικό εισόδημα θέτοντας ζητήματα επιβίωσης για χιλιάδες μεσσηνιακές οικογένειες» τονίζει, ενώ ζητά τη λήψη έκτακτων μέτρων που θα διασφαλίσουν ότι η παραγωγή θα παραμείνει ενεργή και στο μέλλον.

Ο βουλευτής της ΝΔ επίσης αναφέρεται στο παράδειγμα της πρόσφατης έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ανάλογο αίτημα της ρουμανικής κυβέρνησης για παροχή έκτακτης στήριξης ύψους 400 εκ. ευρώ σε αγρότες που έχουν πληγεί από την ξηρασία. Σημειώνει ακόμα ότι η Επιτροπή έκρινε ότι η ενίσχυση είναι «απαραίτητη» και «αντίστοιχη των ζημιών που υπέστησαν οι αγρότες λόγω του ακραίου κλιματικού φαινομένου», καθώς και ότι είναι σύμφωνη με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που διέπουν τις έκτακτες ενισχύσεις.

Κατά τον κ. Μαντά, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις και για την ελληνική πλευρά να αναλάβει αντίστοιχη πρωτοβουλία στήριξης των ελαιοπαραγωγών.

«Αφενός να προγραμματισθεί η άμεση ενίσχυση των ελαιοπαραγωγών από τον κρατικό προϋπολογισμό, αφετέρου να τεκμηριωθεί επαρκώς η ανάγκη αυτή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημειώνει χαρακτηριστικά, ζητώντας παράλληλα να λάβει επίσημη ενημέρωση για τα στοιχεία «που αφορούν στα ποσά που έχουν αποδοθεί από τους μεσσήνιους παραγωγούς ελαιολάδου ως ασφαλιστικές εισφορές προς τον ΕΛΓΑ κατά την περασμένη δεκαετία, καθώς και τα ποσά των αποζημιώσεων που έχουν λάβει κατά το ίδιο χρονικό διάστημα».