Οδηγίες εξέδωσε η ΑΑΔΕ για την εφαρμογή του νομικού και κανονιστικού πλαισίου που διέπει το καθεστώς λειτουργίας των διήμερων μικρών αποσταγματοποιών.
Συγκεκριμένα αναφέρει τα ακόλουθα:
1. Στο πλαίσιο της ανάγκης διασφάλισης της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος, της διεξαγωγής της παραγωγικής διαδικασίας με φιλικότερες προς το περιβάλλον πρακτικές (π.χ. εξοικονόμηση των υδάτινων πόρων) και της ενίσχυσης της ασφάλειας των εργαζόμενων παραγωγών κατά την χρήση των αμβίκων, είναι αποδεκτή, η χρήση βελτιωμένων τεχνικά αποστακτικών μηχανημάτων, η οποία δεν αναιρεί επί της ουσίας τον - βάσει των ισχυουσών διατάξεων -παραδοσιακό χαρακτήρα των εν λόγω μηχανημάτων (π.χ. χρησιμοποίηση καλυμμάτων οποιασδήποτε μορφής και διαστάσεων, αυτοματισμών για την εκκένωση των υπολειμμάτων της απόσταξης, καθώς και ψυκτικών συστημάτων με πολλαπλούς παράλληλους σωλήνες /αυλούς ή πιάτα).
2. Για τη χορήγηση άδειας απόσταξης σε κατόχους κληματαριών με την υποβολή της Αίτησης – Δήλωσης διήμερου μικρού αποσταγματοποιού, της περ. α΄ της παρ. 4 του άρθρου 13 της υπό στοιχεία Α.1102/27-07-2022 Α.Υ.Ο., δεν απαιτείται βεβαίωση από τις ΔΑΟΚ ή από τον οικείο δήμο, καθώς δεν πρόκειται για αμπελουργικές εκτάσεις, αλλά με τα λοιπά προβλεπόμενα δικαιολογητικά συνυποβάλλεται ηλεκτρονικά και υπεύθυνη δήλωση του νόμου 1599/1986 (Α΄75), στην οποία δηλώνεται η ακριβής θέση της κληματαριάς καθώς και η ποσότητα των πρώτων υλών που συγκομίσθηκαν.
Ωστόσο αντιδράσεις υπάρχουν από τους αμπελουργούς - αμβυκούχους του Τυρνάβου οι οποίοι ζητούν τη διατήρηση του καθεστώτος των τεσσάρων διημέρων, ιδιαίτερα τη φετινή χρονιά, που παρατηρείται υπερπαραγωγή στα οινοποιήσιμα σταφύλια και οι τιμές παραγωγού είναι σε χαμηλά επίπεδα.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος Αντώνης Τσικριτσής, πρόεδρος στον Σύλλογο Αμβυκούχων - Αμπελουργών Τυρνάβου, «στην απόφαση της ΑΑΔΕ είναι προς την σωστή κατεύθυνση η χρήση βελτιωμένων τεχνικά αποστακτικών μηχανημάτων (ψύχτρα κ.α.), κάτι που ήταν αίτημά μας.
Μας έκοψαν όμως ένα διήμερο και δεν μας απαντάνε γιατί το έκαναν. Εμείς στον Τύρναβο κάνουμε πραδοσιακά διπλοβράσιμο. Για αυτό ζητάμε τη διατήρηση του καθεστώτος των τεσσάρων διημέρων, όπως ήταν τα προηγούμενα χρόνια. Με τις ώρες που μας αφαίρεσαν δεν μπορούμε να κάνουμε διπλοβράσιμο. Οι αμβυκούχοι αμπελουργοί κινδυνεύουν με υψηλά πρόστιμα αν δεν εφαρμόσουν τη νομοθεσία, που ξεκινουν από 1.500 και φτάνουν ακόμη και 42.000 ευρώ. Όμως με αυτό το καθεστώς πολλά καζάνια δεν πρόκειται να ανάψουν φέτος και θα υπάρξει πρόβλημα στην απορρόφηση της παραγωγής σταφυλιών.
Αύριο Παρασκευή (23/9) θα πργματοποιηθεί Γενική Συνέλευση στην πόλη μας, με την παρουσία διήμερων από την Φθιώτιδα, την Μαγνησία, την Λάρισα, την Ελλασόνα και τον Τύρναβο, στην οποία θα παρουσιάσουμε τα νέα δεδομένα στην παραγωγή τσίπουρου και θα αποφασίσουμε για τις ενέργειες που θα κάνουμε».
Η πολιτική της ΕΕ στον αμπελοοινικό τομέα δεν βοηθάει την ανταγωνιστικότητα των καλλιεργητών και δεν ανταποκρίνεται στους περιβαλλοντικούς στόχους. Αυτό επισημαίνεται σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ είναι υπό αυστηρή ρύθμιση και υποστήριξη. Οι αμπελουργοί έχουν λάβει περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ από χρήματα της ΕΕ ετησίως για να αναδιαρθρώσουν τους αμπελώνες τους και να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί.
Από το 2016, οι αμπελουργοί μπορούν επίσης να ζητήσουν άδεια για να φυτέψουν επιπλέον αμπέλια. Στόχος να επιτραπεί η ελεγχόμενη αύξηση του παραγωγικού δυναμικού (έως μέγιστη ετήσια αύξηση 1 %), αποφεύγοντας παράλληλα την υπερπροσφορά.
«Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αμπελοοινικού τομέα είναι απαραίτητη και ιδιαίτερα σημαντική για την ΕΕ, αλλά θα πρέπει να συμβαδίζει με τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας», δήλωσε η Joëlle Elvinger, μέλος του ECA που ηγήθηκε του ελέγχου. «Το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι, σε κάθε στόχο, η δράση της ΕΕ πρέπει ακόμη να αποδώσει».
Στην ΕΕ, τα κρασιά μπορεί να είναι κόκκινα, λευκά και ροζέ, αλλά ο τρόπος που καλλιεργούνται σπάνια είναι «πράσινος». Παρά το μεγάλο ποσό της χρηματοδότησης, η πολιτική της ΕΕ για το κρασί έχει κάνει πολύ λίγα για το περιβάλλον.
Ειδικότερα, το μέτρο αναδιάρθρωσης δίνει ελάχιστη προσοχή για τους πράσινους στόχους. Στην πράξη, τα χρήματα της ΕΕ δεν έχουν διοχετευθεί σε έργα για τη μείωση των επιπτώσεων της οινοκαλλιέργειας στο κλίμα ή και στο περιβάλλον. Όμως θα μπορούσε να έχει ακόμη και το αντίθετο αποτέλεσμα, όπως η μετάβαση σε ποικιλίες σταφυλιού που χρειάζονται περισσότερο νερό για άρδευση. Επίσης, η ετήσια αύξηση 1 % στις αμπελοοινικές εκτάσεις, η οποία παρατάθηκε κατά 15 επιπλέον χρόνια (μέχρι το 2045), δεν αξιολογήθηκε ποτέ από περιβαλλοντική άποψη.
Όπως τονίζει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το πλαίσιο στο οποίο βασίζεται το μέτρο της αναδιάρθρωσης στερείται κατάλληλων ορισμών, συνεκτικών στρατηγικών και σχετικών δεικτών. «Τα πέντε κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε χρηματοδοτούσαν όλες τις επιλέξιμες αιτήσεις και δεν χρησιμοποιούσαν κριτήρια για την επιλογή έργων με γνώμονα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Τα συγκεκριμένα κράτη μέλη χρηματοδότησαν επίσης έργα στα οποία δεν παρατηρήθηκε διαρθρωτική αλλαγή. Ούτε η Επιτροπή ούτε τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε δεν αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο τα έργα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας, και οι δικαιούχοι δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν στοιχεία σχετικά με το πώς η δραστηριότητα αναδιάρθρωσης τούς κατέστησε περισσότερο ανταγωνιστικούς», προσθέτει.
Επίσης διαπιστώθηκε ότι η αναδιάρθρωση παλαιών αμπελώνων μπορεί να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή. Όπως αναφέρει: «Κατά τη χορήγηση αδειών, τα κράτη μέλη που επισκεφθήκαμε εφαρμόζουν λίγα μόνο κριτήρια επιλεξιμότητας και προτεραιότητας που συνδέονται με την ανταγωνιστικότητα, και οι άδειες συχνά κατανέμονται κατ’ αναλογία. Στους δικαιούχους παραχωρούνται πολύ μικρές εκτάσεις και δεν μπορούν να κάνουν μακροπρόθεσμα σχέδια, γεγονός που ενδεχομένως να παρεμποδίζει την επίτευξη του στόχου της ανταγωνιστικότητας».
Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή:
- να στοχεύσει το μέτρο αναδιάρθρωσης και το καθεστώς αδειοδότησης φύτευσης προς την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και
- να αυξήσει την περιβαλλοντική φιλοδοξία της πολιτικής για τον αμπελοοινικό τομέα.
Διαβάστε το κείμενο του ΕΕΣ (εδώ)
Θα πρέπει να αλλάξει το ελάχιστο όριο κιλών για να μην χάσουν παραγωγοί την συνδεδεμένη κορινθιακής σταφίδας.
Την παρέμβαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Λ. Αυγενάκη, για την αλλαγή του ελάχιστου ύψους κιλών για την χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης για την κορινθιακή σταφίδα της τρέχουσας καλλιεργητικής περιόδου ζήτησε με επιστολή του ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Θεόδωρος Βασιλόπουλος.
Οι άσχημες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν από την αρχή της καλλιέργειας μέχρι τελευταία με την εμφάνιση περονόσπορου έχουν οδηγήσει σε απόγνωση παραγωγούς Ηλείας, που βλέπουν να μην μπορούν να συμπληρώσουν το απαιτούμενο όριο κιλών, που σύμφωνα με την υπουργική Απόφαση η συνδεδεμένη ενίσχυση χορηγείται σε όσους παραγωγούς παραδίδουν το ελάχιστο όριο των 150 κιλών ανά στρέμμα.
Ο κ. Βασιλόπουλος επισημαίνει ακόμα ότι οι σταφιδοπαραγωγοί έχουν αντιμετωπίσει δύσκολες καλλιεργητικές περιόδους, με αποτέλεσμα το φυτικό κεφάλαιο να έχει υποστεί ζημιές που έχουν αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες στην παραγωγή.
Σε δήλωσή του ο αντιπεριφερειάρχης αναφέρει τα εξής: «Ζήτησα με επιστολή μου στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης την τροποποίηση του ελάχιστου ορίου κιλών, που απαιτούνται για τη χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης της κορινθιακής σταφίδας. Είναι ζήτημα επιβίωσης για τους παραγωγούς της Ηλείας και το εισόδημά τους αλλά και να συνεχίσουν να καλλιεργούν ειδικά μετά τις καταστροφές που έχουν υποστεί από τις ακραίες καιρικές συνθήκες».
Το πρόβλημα στην παραγωγή επιβεβαίωσε και ο πρόεδρος της Ομάδα Παραγωγών Αμαλιάδας κ. Χρήστος Βαλλιανάτος, ο οποίος τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «οι άσχημες καιρικές συνθήκες που επικράτησαν φέτος είχαν σαν αποτέλεσμα να υπάρξουν απώλειες στην φετινή παραγωγή κορινθιακής σταφίδας. Υπάρχουν αμπελουργοί που είχαν μηδενική παραγωγή. Η Ομάδα κάθε χρόνο συγκέντρωνε περίπου 700 τόνους σταφίδας, ενώ φέτος έχουμε καταφέρει να συγκεντρώσουμε μόλις 130 τόνους. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν προβλήματα στις τιμές παραγωγού και θα πρέπει να μην χάσουν με τίποτα την συνδεδεμένη ενίσχυση οι σταφιδοπαραγωγοί».
Αυξημένη ζήτηση έχουμε αυτή την εποχή για επιτραπέζια σταφύλια στις αγορές της Ευρώπης.
Η παραγωγή όμως στις χώρες της Μεσογείου αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω των καιρικών συνθηκών, κάτι που βοηθά τις τιμές να είναι σε καλά για την εποχή επίπεδα.
Η Ελλάδα έχει προβλήματα από τις βροχοπτώσεις και δεν έχει μεγάλη διαθεσιμότητα. Αυτή την εποχή η χώρα μας εξάγει σταφύλια μόνο από την περιοχή της Καβάλας.
Τα άσπερμα ιταλικά σταφύλια έχουν και αυτά μειωμένη παραγωγή και πωλούνται με τιμές λιανικής γύρω στα 2 ευρώ το κιλό. Αναμένεται να είναι στις αγορές μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Η Ισπανία έχει επίσης λιγότερα διαθέσιμα σταφύλια λόγω της ξηρασίας. Πάντως τα τελευταία χρόνια η χώρα έχει κάνει αναδιάρθρωση καλλιεργειών και έχει προχωρήσει σε φύτευση όψιμων ποικιλιών, με αποτέλεσμα τα προηγούμενα χρόνια να καταφέρνει να κυριαρχεί στις αγορές μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου, εκτοπίζοντας τα ελληνικά σταφύλια από τις αγορές.
Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Incofruit - Hellas, «οι Ισπανοί έκαναν οργανωμένη αναδιάρθρωση καλλιέργειας με όψιμες ποικιλίες και κυριαρχούν στην Ευρώπη μέχρι τέλη Νοεμβρίου. Μας έβγαλαν ουσιαστικά από τις αγορές, που στο παρελθόν είχαμε μονοπώλειο. Με την ξηρασία που αντιμετωπίζουν όμως είχαν φέτος μειωμένες παραγωγές. Η χώρα μας έχει ευκαιρία αν κάνει με σχέδιο αναδιάρθρωση ποικιλιών και προσαρμογή στις συνθήκες των καταναλωτικών αγορών να ξανακερδίσει σημαντικό μερίδιο στις αγορές. Ήδη γίνονται μεμονωμένα αναδιάρθρωση ποικιλιών σε Χαλκιδική (πρώιμες) και σε Καβάλα (όψιμες). Θα πρέπει να γίνει σε πανελλαδικό επίπεδο γιατί η ζήτηση είναι μεγάλη στο εξωτερικό και πρέπει να αυξηθεί η εμπορική περίοδος για τα ελληνικά σταφύλια».
Όσον αφορά τις φετινές ελληνικές εξαγωγές στα επιτραπέζια σταφύλια ανά περιοχή μέχρι σήμερα έχουμε τα εξής:
- Στο Ηράκλειο το 2023 είχαμε εξαγωγή 3.652 τόνων (από 3.430 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Κορινθία το 2023 είχαμε εξαγωγή 2.174 τόνων (από 3.981 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Αργολίδα το 2023 είχαμε εξαγωγή 3.313 τόνων (από 5.265 τόνους που είχαμε το 2022)
- Στην Καβάλα το 2023 είχαμε εξαγωγή 14.560 τόνων (από 8.108 τόνους που είχαμε το 2022).
Η φετινή ιταλική παραγωγή οίνου προβλέπεται να κυμανθεί λίγο κάτω από τα 44 εκατομμύρια εκατόλιτρα, μειωμένη, κατά 12%, σε σύγκριση με 50 εκατομμύρια που ήταν πέρυσι.
Αυτό ανακοινώθηκε την Τρίτη (12 Σεπτεμβρίου 2023) από εκπροσώπους του παρατηρητηρίου οίνου (Assoenologi), του Ismea (Ινστιτούτο Ενημέρωσης Αγροδιατροφικού Εμπορίου) και της Ιταλικής Ένωσης Οίνου (Unione italiana vini - Uiv).
Στην πραγματικότητα ο ιταλικός αμπελώνας φαίνεται να είναι χωρισμένος στα δύο, αυτός στον Βορρά που φαίνεται να έχει μια παραγωγή στα περσινά επίπεδα με μια μικρή αύξηση (+0,8%), ενώ στο κέντρο, το νότο και τα νησιά παρατηρούνται μειώσεις της παραγωγής της τάξης του 20% και 30 %.
Ειδικότερα οι απώλειες της παραγωγής, που οφείλονται στον περονόσπορο, υπολογίζονται σε -25% στην Απουλία, -30% στη Σικελία και -40% στο Abruzzo. Επίσης μεγάλα προβλήματα φυτοπροστασίας αντιμετώπισαν και οι παραγωγοί βιολογικών σταφυλιών.
Μιλώντας, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, που έγινε στην Ρώμη, ο πρόεδρος της Assoenologi, Riccardo Cotarella, επιβεβαίωσε ότι «φέτος είναι μια δύσκολη συγκομιδή όπου η τεχνική και επιστημονική γνώση πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να μετριαστεί η ζημιά που προκαλείται από τις καιρικές συνθήκες».
«Η απώλεια παραγωγής είναι πάντα πολύ επιζήμια σε ατομικό επίπεδο, αλλά η μείωση του όγκου δεν είναι κακή είδηση. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να παράγουμε 50 εκατομμύρια εκατόλιτρα, όπως στις προηγούμενες σοδειές, που οδήγησε σε ρεκόρ αποθεμάτων τα τελευταία χρόνια», τόνισε ο πρόεδρος της Unione italiana vini, Lamberto Frescobaldi.
Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Ismea, Livio Proietti, ανέφερε ότι «το θέμα δεν είναι τόσο η μείωση στους όγκους παραγωγής, αλλά η επιβράδυνση της εγχώριας και ξένης ζήτησης, η οποία μειώνει τις τιμές των ιταλικών οίνων. Πρέπει να εργαστούμε για να μειώσουμε το χάσμα ως προς την αξία μεταξύ μας και της Γαλλίας και της χώρας μας και να ενισχύσουμε την ανταγωνιστική θέση των ποιοτικών κρασιών».
Η φετινή απόδοση του αμπελώνα της Σαντορίνης έφτασε μόλις το 30% σε σχέση με τον ετήσιο μέσο όρο παραγωγής, τονίζει η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων-Santo Wines.
Καθυστερημένη ήταν φέτος η ημερομηνία έναρξης του τρύγου για το οινοποιείο μας, με το χρονολόγιό του να έχει ως εξής:
7 Αυγούστου - Ασύρτικο (λευκή) για τον αφρώδη οίνο από την περιοχή του Πύργου
16 Αυγούστου - Αθήρι (λευκή)
19 Αυγούστου - Ασύρτικο (λευκή)
17 Αυγούστου - Μαυροτράγανο και Βουδόματο (ερυθρές)
29 Αυγούστου - Αηδάνι (λευκή)
29 Αυγούστου - Μαντηλαριά (ερυθρή)
Όλες οι ποικιλίες από το σύνολο των αμπελώνων τρυγήθηκαν με το χέρι.
Κλιματολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της χρονιάς:
Χειμώνας: Ήπιος με λιγοστές βροχοπτώσεις (114 mm). Το συνολικό ύψος βροχής από Σεπτέμβριο 2022 έως Ιούλιο 2023 ήταν 188 mm (322 mm κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο).
Άνοιξη: Κρύα και ενίοτε με παγετό, με αρκετές βροχές μέχρι τις 2 Ιουνίου (74 mm), Χωρίς καταστροφικούς Νότιους ανέμους, μόνο στις 31 Μαρτίου και 1η Απριλίου είχαμε ισχυρούς Βοριάδες. 23 Απριλίου σημειώθηκε Χαλαζόπτωση.
Καλοκαίρι: Τυπικό νησιωτικό, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, επίμονους καύσωνες τον Ιούλιο, και με αρκετή υγρασία που καθυστέρησαν πολύ την ωρίμαση.
Γενικά ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά, με όλα τα κακά που θα μπορούσαν να συμβούν στον αμπελώνα της Σαντορίνης.
Ανομβρία τον χειμώνα
Ισχυρός Βοριάς όταν άνοιγαν οι ταξιανθίες.
Χαλαζόπτωση, στις 23 Απριλίου, που έπληξε τη νοτιοανατολική πλευρά, την περιοχή δηλαδή με τους καλλίτερους αμπελώνες του νησιού.
Βροχές την Άνοιξη που ναι μεν βοήθησαν τα φυτά να δυναμώσουν όμως βοήθησαν και στην ανάπτυξη του περονόσπορου.
Καύσωνες και υγρασία παρά τα μελτέμια το καλοκαίρι.
Όμως από το οινοποιείο μας δόθηκαν οι απαραίτητες οδηγίες φυτοπροστασίας προς τους αμπελουργούς – μέλη μας και έγινε αυστηρή διαλογή των λιγοστών σταφυλιών, ώστε να έχουμε καλό αποτέλεσμα στο τέλος.
Παραγωγή του 2023
Η συνολική παραγωγή φέτος μόλις που ξεπέρασε τους 1.000 τόνους σταφυλιών. Είχαμε δηλαδή μια πολύ μικρή παραγωγή για τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Έχουν σημειωθεί και μικρότερες πάντως, το 1991 και το 1994.
Οινοποίηση και εκτιμήσεις:
Παρόλα τα προβλήματα που προαναφέρθηκαν και η φετινή χρονιά έχει προϋποθέσεις για την παραγωγή κρασιών με υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Οι φετινές «Σαντορίνες» όπως πάντα αναμένεται να είναι αρωματικά έντονες και ευχάριστες. Αυτή τη στιγμή στις δεξαμενές μας παρουσιάζονται με:
-Αρωματικό μπουκέτο από λευκά άνθη, εσπεριδοειδή όπως λεμόνι και γκρέιπφρουτ, και λευκόσαρκα φρούτα όπως πεπόνι, ροδάκινο και αχλάδι.
-Στόμα νευρώδες με έντονη οξύτητα σε συνδυασμό με τη χαρακτηριστική ορυκτότητα της Σαντορίνης.
-Σώμα πλούσιο και γεμάτο με ιδιαίτερη ένταση.
Ο αλκοολικός τίτλος που κυμαίνεται στο 13 – 14%, οι οξύτητες που ανάλογα με το βαθμό ωριμότητας κυμαίνονται από 6 έως 6,5 gr/lt (εκφρασμένη σε τρυγικό οξύ), και το pH από 3,00 έως 3,20, μας κάνουν να νοιώθουμε σίγουροι ότι η εσοδεία 2023 θα είναι αντάξια της υψηλής ποιότητας των κρασιών της Σαντορίνης με αντοχή στο χρόνο.
Ο γενικός Διευθυντής της Santo Wines, Ματθαίος Δημόπουλος έκανε αναφορά στη μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, και τόνισε ότι από τα 25.000 στρέμματα αμπελώνα που υπήρχαν στην Σαντορίνη την δεκαετία του 60, τώρα πλέον καλλιεργούνται μόλις 12.000.
Την βάσιμη ανησυχία τους, για την ενδυνάμωση των τάσεων εγκατάλειψης των αμπελώνων, εξέφρασαν οι πρόεδροι και τα στελέχη των οινοποιητικών συνεταιρισμών, στην τηλεδιάσκεψη της 6ης Σεπτεμβρίου, που διοργάνωσε η ΚΕΟΣΟΕ.
Κατά την διάρκεια της σύσκεψης περιγράφηκε η τρέχουσα πρωτοφανής στα χρονικά καταστροφική εικόνα στους αμπελώνες ολόκληρης της χώρας ως αποτέλεσμα, των ακραίων βροχοπτώσεων, με συνέπεια την μη αντιμετωπίσιμη επέλαση του περονόσπορου, των χαλαζοπτώσεων, της ξηρασίας και των διαδοχικών καυσώνων του Ιουλίου, ενώ διατυπώθηκε ότι φέτος δημιουργείται ένα επιπλέον πρόβλημα που αφορά την επάρκεια προμήθειας σταφυλικής παραγωγής για την ομαλή λειτουργία των οινοποιείων.
Στις παρεμβάσεις των εκπροσώπων των οινοποιητικών συνεταιρισμών ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στα θέματα:
Των διαχρονικών προβλημάτων και της ελλιπούς εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου, της απουσίας ελέγχων, της παραοικονομίας (από το αμπέλι και την μεταποίηση έως την εστίαση), θέματα που δεν αντιμετωπίσθηκαν ποτέ από τους κρατικούς μηχανισμούς ελέγχου, με αποτέλεσμα την ένταση της παραοικονομίας και παράλληλα τον εκτοπισμό των οινοποιητικών συνεταιρισμών από την αγορά.
Των διαδοχικών κρίσεων την τελευταία δεκαετία (ΕΦΚ, Covid-19, ενεργειακό κόστος, ρωσο-ουκρανικός πόλεμος), κρίσεις που επέφεραν την αλματώδη αύξηση του κόστους καλλιέργειας.
Των τιμών σταφυλιών που είναι καθηλωμένες στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, με αποκλειστική ευθύνη του ιδιωτικού εμπορίου.
Ειδικότερα στην συνεδρίαση τονίστηκαν:
Το αποτέλεσμα των προαναφερθέντων, που απεικονίζεται από την σημαντική μείωση των εκτάσεων αμπελοκαλλιέργειας κατά 27% από την περίοδο 1990/1991 έως την περίοδο 2021/2022.
Φέτος, με υψηλότατο το κόστος καλλιέργειας και κατεστραμμένη την σταφυλική παραγωγή παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών, πολλοί αμπελουργοί προβληματίζονται για τη συνέχιση της καλλιέργειας, δεδομένης και της ελκυστικότητας πλέον της ελαιοκαλλιέργειας.
Της αναγκαιότητας συνεργασίας μεταξύ των οινοποιητικών συνεταιρισμών για την κοινή προμήθεια ξηρών υλικών (φιάλες, χαρτοκιβώτια, κλπ.), προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι πρακτικές καρτέλ, των εισαγωγικών επιχειρήσεων.
Της σημασίας που έχει για τον αγροτικό και αμπελουργικό κόσμο η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΛΓΑ και στην αναγκαιότητα της συμμετοχής των αγροτών στις διαδικασίες αναδιάρθρωσής του.
Τέλος τονίστηκε ότι φέτος που απειλείται άμεσα η βιωσιμότητα της αμπελοκαλλιέργειας θα πρέπει να ενισχυθεί αποτελεσματικά και να αντιμετωπισθούν οι πρακτικές παραοικονομίας στην αγορά σταφυλιών που καθορίζουν αποκλειστικά, τις τιμές οινοσταφύλων στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας.
Στην παρέμβασή του ο Νίκος Ταβουλάρης εκπρόσωπος του ΥπΑΑΤ και συνεργάτης του Γενικού Γραμματέα, Γιώργου Στρατάκου, τόνισε την καθοριστική σημασία συμμετοχής του υπουργείου στην τηλεδιάσκεψη, λόγω της άμεσης πληροφόρησης που του παρεσχέθη. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου αναφέρθηκε ειδικότερα:
- Στην πρόθεση του υπουργείου για την ενεργοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων συμπεριλαμβανομένου και του αποθεματικού κρίσης, με δεδομένο ότι η εικόνα του κλάδου έχει μεταφερθεί στο υπουργείο από την ΚΕΟΣΟΕ, από την οποία ζήτησε τη συνεργασία της.
- Στην σύνταξη σχετικής μελέτης από το ΥπΑΑΤ, προκειμένου να τεθεί το θέμα του περονόσπορου στο επόμενο Συμβούλιο υπουργών και στον Επίτροπο Γεωργίας.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, «κάθε σκέψη του ιδιωτικού εμπορίου, για κατασπατάληση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ανεπίτρεπτη, τη στιγμή που καταρρέει και βρίσκεται στα πρόθυρα του αφανισμού ο πρωτογενής τομέας».
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, από την Τετάρτη (6/9), ξεκινά να παραλαμβάνει οινοποιήσιμα σταφύλια εσοδείας του 2023, σύμφωνα με όσα ανέφεραν στον ΑγροΤύπο εκπρόσωποι του συνεταιρισμού.
Η διαφορά με την λίστα τιμών που ανακοινώθηκε πρόσφατα είναι ότι η σουλτανίνα που πάει για οινοποίηση θα έχει τιμή στα 35 λεπτά το κιλό.
Οι τιμές για τις υπόλοιπες ποικιλίες είναι οι εξής:
Ασύρτικο- 0,80 €
Θραψαθήρι - 0,70 €
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα , Αθήρι, Πλυτό) - 0,70 €
Βιδιανό - 0,60 €
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,60 €
Syrah - 0,50 €
Κοτσιφάλι - 0,45 €
Λιάτικο - 0,45 €
Βηλάνα - 0,40 €
Μαντηλάρι - 0,35 €
Κοτσιφολιάτικο - 0,35 €
Η παραλαβή οινοσταφύλων θα γίνεται μόνο από παραγωγούς που εμπιστεύτηκαν την Ένωση Ηρακλείου και ενεργοποίησαν τα δικαιώματά τους (Επιδότηση) σε αυτή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Στα πλαίσια αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, από τις προαναφερόμενες τιμές το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Προς ολοκλήρωση πάει και φέτος ο τρύγος για την κορινθιακής σταφίδας. Ακολουθεί η ξήρανση και στην συνέχεια η αποθήκευση του προϊόντος.
Τρίτη συνεχόμενη χρόνια οι τιμές παραγωγού στην κορινθιακή σταφίδα είναι πολύ κάτω του κόστους παραγωγής.
Για άλλη μια χρόνια μας άφησαν στο έλεος των έμπορων και του καιρού, χωρίς καμία στήριξη, τελειώνοντας έτσι ένα ιστορικό προϊόν με υψηλή διατροφική αξία του τόπου μας που είναι η κορινθιακή σταφίδα.
Αυτό αναφέρει σε δηλώσεις του στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Αποστολόπουλος, σταφιδοπαραγωγός και πρόεδρος στον Αγροτικό Σύλλογο Χανδρινού στη Μεσσηνία.
Και προσθέτει: «Φέτος οι βροχές Μαΐου και Ιουνίου, καθώς και ο καύσωνας του Ιουλίου, έδωσαν την χαριστική βολή στις καλλιέργειες, με ζημίες που κυμαίνονται από το 60% και φτάνοντας σε ορισμένα σταφιδοχώραφα και το 100%.
Με μεγάλες επίσης αυξήσεις στο κόστος καλλιέργειας για να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε της διαφορές μυκητολογικές ασθένειες που δημιούργησαν οι βροχοπτώσεις .
Από την άλλη έχουμε τον ΕΛΓΑ να μην μας αποζημιώνει για τον περονόσπορο.
Αυτή την εποχή οι τιμές παραγώγου είναι στα 70 λεπτά το κιλό, ενώ το κόστος καλλιέργειας κυμαίνεται από το 1,20 έως 1,40 ευρώ το κιλό και συνεχώς να ανεβαίνει.
Με αρκετούς παραγωγούς να μην έχουν πληρωθεί ακόμα για την περσινή σοδειά η κατάσταση είναι τραγική. Πολλά στρέμματα εκριζώθηκαν ή έχουν εγκαταλειφτεί και η καλλιέργεια της μαύρης κορινθιακής σταφίδας αν δεν στηριχτεί ουσιαστικά τελειώνει.
Η ευθύνες της κυβέρνησης τεράστιες, χορτάσαμε σύσκεψης επερωτήσεις υποσχέσεις που κάθε φορά κατέληγαν σε ψίχουλα ενίσχυσης.
Μόνο μας όπλο ο οργανωμένος συλλογικός αγώνας και αυτά τα ψίχουλα, που δόθηκαν ύστερα από την πίεση τον αγώνων και τον τρακτέρ. Δεν έχουμε τίποτα να περιμένουμε από το νέο κυβερνητικό σχήμα. Η ελπίδα βρίσκεται στα δικά μας χέρια.
Καλούμε όλους τους αγρότες να μπουν στον αγώνα διεκδικώντας:
- Εγγυημένες τιμές σε όλα τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα (2 ευρώ για τη σταφίδα), που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να επιτρέπουν την επιβίωση των παραγωγών και συνέχιση της καλλιεργητικής δραστηριότητας
- Καταγραφή και άμεση αποζημίωση για τις καταστροφές που έχουν «μαύρη» κορινθιακή σταφίδα, σουλτανίνα, επιτραπέζια και οινοποιήσιμα σταφύλια. Αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλες τις φυσικές καταστροφές και νόσους στο 100% με επαρκή κρατική χρηματοδότηση.
- Άμεση αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος των σταφιδοπαραγωγών
- Μείωση του κόστους παραγωγής με αφορολόγητο πετρέλαιο όπως στους εφοπλιστές. Μείωση της τιμής του αγροτικού ρεύματος. Κατάργηση του ΦΠΑ σε μέσα και εφόδια και σε βασικά είδη των αναγκών της λαϊκής οικογένειας. Εξασφάλιση φθηνών λιπασμάτων, άλλων πρώτων υλών κ.α
- Άμεση επιδότηση στους αγροτοπαραγωγούς για την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους παραγωγής».
Δυνατότητα παράτασης στις άδειες φυτεύσεων αμπέλων, οι οποίες λήγουν το έτος 2023 και πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε περιοχές που επλήγησαν από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της Άνοιξης του 2023 (έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες ξηρασία, κλπ), χορηγεί στα κράτη μέλη ο Κανονισμός (ΕΕ) 2023/1619.
Οι εν λόγω άδειες θα λήγουν μετά την παρέλευση 12 μηνών από την αρχική ημερομηνία λήξης τους, δηλαδή το 2024.
Παράλληλα αναβάλλεται, επίσης για 12 μήνες, η υποχρέωση εκρίζωσης ισοδύναμης έκτασης αμπελώνα για την όσους είναι δικαιούχοι άδειας αναφύτευσης, επειδή τα καιρικά φαινόμενα μπορεί λόγω ζημιών που προκάλεσαν να καθυστερήσουν την έναρξη χρήσης της νεοφυτευθείσας έκτασης.
Όπως επισημαίνει η ΚΕΟΣΟΕ, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό τα κράτη μέλη - και κατά συνέπεια η Ελλάδα - θα πρέπει να καθορίσουν τις περιοχές και τα μετεωρολογικά φαινόμενα, που επίδρασαν αρνητικά την άνοιξη του 2023, ώστε να εφαρμόσουν τις διατάξεις που προβλέπουν, παράταση κατά ένα έτος αδειών φύτευσης που θα λήξουν το 2023 και παράταση κατά ένα έτος της υποχρέωσης εκρίζωσης του υφιστάμενου αμπελώνα σε περίπτωση αναφύτευσης.
Το αιτιολογικό μέρος του κανονισμού αναφέρει:
«Τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της άνοιξης του 2023 επηρέασαν σοβαρά και τον αμπελοοινικό τομέα της Ένωσης, όπου οι αμπελοκαλλιεργητές που βρίσκονται στις εν λόγω περιοχές των κρατών μελών έχουν αντιμετωπίσει εξαιρετικές δυσκολίες. Ειδικότερα, οι έκτακτες καιρικές συνθήκες εμπόδισαν τους αμπελοκαλλιεργητές να εκτελέσουν εργασίες στους αμπελώνες τους, οι οποίες συνήθως εκτελούνται την άνοιξη, όπως ο καθαρισμός και η προετοιμασία του εδάφους, η φύτευση νέων αμπελιών ή ο εμβολιασμός. Στις περιοχές που πλήττονται από εξαιρετική ξηρασία, τέτοιες δραστηριότητες δεν είναι δυνατές λόγω της ξηρασίας του εδάφους και των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών για την ανάπτυξη των νεοφυτευθέντων φυτών, στις περιοχές που πλήττονται από πλημμύρες, οι εν λόγω δραστηριότητες δεν είναι δυνατές επειδή οι αμπελώνες είτε δεν είναι προσβάσιμοι είτε καταστρέφονται από τις υδάτινες μάζες.
Τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα εμπόδισαν τους αμπελοκαλλιεργητές που κατέχουν άδειες αμπελοφυτεύσεων για χρήση στις πληγείσες περιοχές που λήγουν το 2023 να χρησιμοποιήσουν τις άδειες κατά τη διάρκεια της άνοιξης του τελευταίου έτους ισχύος τους, όπως είχε προγραμματιστεί. Δεδομένου ότι είναι αδύνατο να προβλεφθεί πόσο θα διαρκέσουν αυτά τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα και οι συνέπειές τους, δεν είναι βέβαιο ότι οι εν λόγω αμπελοκαλλιεργητές θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις άδειες αμπελοφυτεύσεών τους εντός των αντίστοιχων περιόδων ισχύος. Οι αμπελοκαλλιεργητές θα πρέπει να φυτέψουν τα αμπέλια κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου και, επομένως, σε λιγότερο κατάλληλη στιγμή του βλαστικού κύκλου, υπό δύσκολες συνθήκες και με πρόσθετο κόστος, και τούτο σε μια περίοδο κατά την οποία ο αμπελοοινικός τομέας υποφέρει ήδη από δυσμενείς συνθήκες της αγοράς.
Για τον λόγο αυτό και για να αποφευχθεί η απώλεια των αδειών φύτευσης ή η ταχεία επιδείνωση των συνθηκών υπό τις οποίες πρέπει να πραγματοποιηθεί η φύτευση, είναι αναγκαίο να επιτραπεί, χωρίς καθυστέρηση, η παράταση ισχύος των αδειών φύτευσης που λήγουν το 2023 σε περιοχές που επλήγησαν από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα. Συνεπώς, όλες οι άδειες που λήγουν το 2023 και πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στις πληγείσες περιοχές θα πρέπει να παραταθούν για 12 μήνες από την τρέχουσα ημερομηνία λήξης τους το 2023, ώστε να έχουν οι αμπελοκαλλιεργητές τη δυνατότητα να φυτέψουν τα αμπέλια το 2024.
Δεδομένων των απρόβλεπτων δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι αμπελοκαλλιεργητές στις πληγείσες περιοχές λόγω των δυσμενών μετεωρολογικών φαινομένων, θα πρέπει να τους επιτραπεί να παραιτηθούν από την άδεια φύτευσης που λήγει το 2023 χωρίς να υποστούν τη διοικητική κύρωση που αναφέρεται στο άρθρο 62 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 εάν δεν επιθυμούν πλέον να επεκτείνουν την αμπελουργική τους έκταση.
Όσον αφορά τους αμπελοκαλλιεργητές που κατέχουν πρόσφατα φυτευθέντες αμπελώνες στις περιοχές που έχουν πληγεί σοβαρά από τα δυσμενή μετεωρολογικά φαινόμενα της άνοιξης του 2023 στις εν λόγω περιοχές και οι οποίοι φυτεύτηκαν, εν αναμονή της εκρίζωσης ισοδύναμης έκτασης, χρησιμοποιώντας άδειες αναφύτευσης που χορηγήθηκαν από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 66 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, είναι σκόπιμο να παραταθεί κατά ένα έτος η τετραετής προθεσμία για την εκρίζωση της προηγούμενης φυτευθείσας έκτασης.
Αυτό θα επιτρέψει στους αμπελοκαλλιεργητές να επωφεληθούν για ένα επιπλέον έτος συγκομιδής από την προηγούμενη φυτευθείσα έκταση ως αποζημίωση για τις ζημίες στον νεοφυτευθέντα αμπελώνα, δεδομένου ότι οι εν λόγω ζημίες μπορεί να καθυστερήσουν την έναρξη χρήσης της νεοφυτευθείσας έκτασης ή να έχουν ως αποτέλεσμα να πρέπει να φυτευθεί εκ νέου η νεοφυτευθείσα έκταση. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να προσαρμοστεί επίσης η προθεσμία που ορίζεται στο άρθρο 5 δεύτερο εδάφιο του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2018/273 της Επιτροπής».
Συνάντηση είχε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, με τον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) και την Ένωση Οινοποιών Βορείου Ελλάδας.
Όπως τονίστηκε στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές οικογενειακές οινοποιητικές επιχειρήσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του οινο-τουρισμού, ενισχύοντας τις τοπικές οικονομίες στην ελληνική περιφέρεια. Σήμερα ενεργά είναι περίπου 1.400 οινοποιεία.
Ο ελληνικός αμπελώνας είναι περίπου 600.000 στρέμματα και επικεντρώνεται στην ποιοτική και όχι στην εντατική παραγωγή. Με την καλλιέργεια αμπελώνων ασχολούνται περίπου 160.000 οικογένειες.
Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του ελληνικού οίνου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΟ κ. Γιάννη Βογιατζή, είναι οι γηγενείς ποικιλίες. Η ελληνική παραγωγή οίνου ανέρχεται στους 212.000 τόνους, η οποία εφέτος αναμένεται να μειωθεί κατά 30% λόγω μειωμένης παραγωγής εξ αιτίας του περονόσπορου.
Στη συνάντηση εξετάσθηκαν τρόποι στήριξης της ελληνικής οινοπαραγωγής, μέσω του ΠΑΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ συζητήθηκε η επικαιροποίηση και επανασχεδιασμός του στρατηγικού σχεδίου προώθησης του ελληνικού οίνου στις διεθνείς αγορές.
Συνεχίζεται ο τρύγος στην Κρήτη με την παραγωγή να είναι μειωμένη λόγω των καιρικών συνθηκών και των προβλημάτων φυτοπροστασίας. Το θετικό είναι ότι οι όψιμες ποικιλίες στο νησί δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα από την ευδεμίδα.
Ο κ. Πρίαμος Ιερωνυμάκης, πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών Κρήτης, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ολοκληρωθεί ο τρύγος στην Κρήτη. Φέτος έχουμε μια δύσκολη χρονιά για τους αμπελουργούς. Πέρσι αυτή την εποχή είχαμε βροχοπτώσεις (πάνω στο τρύγο) με αποτέλεσμα να έχουμε μια άσχημη χρονιά. Φέτος, λόγω περονόσπορου και καύσωνα, η παραγωγή είναι μειωμένη κατά 40% σε σχέση με την άσχημη περσινή χρονιά. Δηλαδή έχουμε μια μείωση σε σχέση με μια κανονική παραγωγή στην Κρήτη κατά 70%. Αφορά επιτραπέζια, σουλτανίνα και οινάμπελα. Ειδικά στα βιολογικά έχουμε μεγάλη ζημιά στην παραγωγή. Θα πρέπει να υπάρξει στήριξη του εισοδήματος στους αμπελουργούς για την δύσκολη φετινή χρονιά».
Στο μεταξύ το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου κάνει λόγο για μέτρια δραστηριότατα της ευδεμίδας (συλλήψεις, ωοτοκίες) στην όψιμη ζώνη του νησιού. Αντίθετα, από την πρώιμη έως και τη μεσοπρώιμη ζώνη η δραστηριότητα που καταγράφεται είναι πολύ χαμηλή. Γενικά, η 3η πτήση του εντόμου κυμάνθηκε σε χαμηλά επίπεδα για τα συνήθη δεδομένα του νησιού λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν το διάστημα 13 - 27 Ιουλίου.
Στα σταφύλια που προορίζονται για τελικό ποιοτικό προϊόν, το όριο ανοχής προσβολών την εποχή αυτή (περκασμός, ωρίμαση) είναι πολύ μικρό έως μηδενικό. Επιπλέον, ο τρύγος καθυστερεί λόγω οψιμότητας της χρονιάς αλλά και άλλων παραγόντων που επηρεάζουν τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φύλλων (καύσωνας, υδατική καταπόνηση, περονόσπορος, τζιτζικάκια). Αμπέλια πάντως που θα τρυγηθούν μέσα στο επόμενο δεκαήμερο δεν χρειάζονται αντιμετώπιση.
Στα προβλήματα από τις παράνομες οινοποιήσεις επιτραπέζιων ποικιλιών αναφέρεται η ΚΕΟΣΟΕ, υποστηρίζοντας παράλληλα την ανάγκη στήριξης του κλάδου από το ΥπΑΑΤ λόγω των προβλημάτων στην παραγωγή από ακραίες καιρικές συνθήκες.
Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει «σε έντονα αρνητικό περιβάλλον έχει εισέλθει φέτος προ του τρύγου ο αμπελοοινικός κλάδος της χώρας, εξαιτίας του δυσανάλογου βάρους των συσσωρευμένων προβλημάτων, αλλά και των φετινών σοβαρών ζημιών που προκλήθηκαν από τις επιπτώσεις κυρίως του περονόσπορου, (που παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπισθεί) και των διαδοχικών καυσώνων, του περασμένου Ιουλίου.
Τα αθεράπευτα προβλήματα που δημιούργησαν οι αλληλοδιάδοχες κρίσεις (δημοσιονομική – ΕΦΚ, πανδημία COVID-19, κρίση ακριβείας) τα οποία οδήγησαν τα οινοποιεία, αλλά κυρίως τις αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις σε συνεχείς περιόδους μη βιώσιμης δραστηριότητας αφενός, και αφετέρου οι δραματικά μειωμένες αποδόσεις των αμπελώνων πριν τον επερχόμενο τρυγητό, απειλούν να δώσουν χαρακτήρα συνολικής κατάρρευσης στον τομέα.
Και ενώ σε μεμονωμένες, αλλά και μη αντιπροσωπευτικές περιοχές, η μείωση της παραγωγής οινοσταφύλων, ενεργοποιεί τους νόμους της αγοράς και της ζήτησης, προκαλώντας μερική άνοδο των τιμών, παραδοσιακή σιγή για τις τιμές παρατηρείται στις μεγάλες αμπελουργικές ζώνες της χώρας (Αττική, Αχαΐα, Βοιωτία, κλπ.), περιοχές οι οποίες γίνονται αποδέκτες της παράνομης σταφυλικής παραγωγής επιτραπέζιων σταφυλιών και ποικιλιών σταφιδοποιίας, που έχουν εξίσου πληγεί από τον περονόσπορο και τους καύσωνες.
Η επανάληψη του φαινομένου, της εισόδου στον οινικό τομέα απαγορευμένων για οινοποίηση ποικιλιών, ήδη υλοποιείται σε πρώτο στάδιο, αφού ποσότητες από τις ποικιλίες αυτές εξαγοράζονται στο επίπεδο των 0,10 €/kg με 0,12 €/kg και οδεύουν, είτε για χυμοποίηση, είτε χωρίς παραστατικά απευθείας σε οινοποιεία. Κάθε χρόνο η πρακτική αυτή βάζει φρένο σε κάθε υγιή αντίδραση ανόδου των τιμών στην αγορά των οινοσταφύλων, τη στιγμή που παρατηρείται έκρηξη του κόστους καλλιέργειας.
Σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία (Bordeaux), οι αμπελουργοί ζητούν να γίνει δεκτό το μέτρο της οριστικής εγκατάλειψης αμπελώνων, οι οποίοι ζητούν να φύγουν από το επάγγελμα με αξιοπρέπεια, μέσω ενός προγράμματος με κοινωνικά κριτήρια.
Μια τέτοια προοπτική δεν είναι μακριά και για τους Έλληνες αμπελουργούς, εάν το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ο κρατικός μηχανισμός δεν παρέμβει φέτος, ώστε να κατασταλούν τα γνωστά φαινόμενα παραοικονομίας και εάν δεν ενισχυθούν βραχυπρόθεσμα, είτε με εθνικούς, είτε με ευρωπαϊκούς πόρους, οι αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις της χώρας, ώστε με όρους βιωσιμότητας να συνεχίσουν να καλλιεργούν και τα επόμενα χρόνια.
Είναι κατά συνέπεια άμεσα αναγκαίο ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Λ. Αυγενάκης, να θέσει το θέμα της ενίσχυσης του τομέα στο επόμενο Συμβούλιο υπουργών (μαζί με τους ομολόγους του των άλλων Κρατών Μελών της ΕΕ που έχουν ανάλογα πληγεί), με στόχο να ενισχυθεί εκτάκτως λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών ο αμπελουργικός τομέας οινοποιήσιμων ποικιλιών».
Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου ενημερώνει τους παραγωγούς - μέλη της για τις τιμές ανά ποικιλία σταφυλιών εσοδείας του 2023.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου κ. Σταύρος Γαβαλάς, «φέτος ήταν μια δύσκολη χρονιά για τους αμπελουργούς λόγω των προβλημάτων από τον περονόσπορο. Η Ένωση δίνει τιμές που είναι αυξημένες κατά 10 - 20% σε σχέση με πέρσι. Έχουμε μια οψίμιση κατά 15 ημέρες για αυτό κάνουμε μετρήσεις και όταν τα σταφύλια είναι έτοιμα θα ανακοινώσουμε την ημερομηνία για έναρξη παραλαβής».
Οι τιμές είναι οι εξής:
Ασύρτικο- 0,80 €
Θραψαθήρι - 0,70 €
Λευκές ποικιλίες (Μοσχάτο, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μαλβαζία Αρωμάτικα , Αθήρι, Πλυτό) - 0,70 €
Βιδιανό - 0,60 €
Ερυθρές Ποικιλίες (Merlot, Cabernet) - 0,60 €
Syrah - 0,50 €
Κοτσιφάλι - 0,45 €
Λιάτικο - 0,45 €
Βηλάνα - 0,40 €
Μαντηλάρι - 0,35 €
Κοτσιφολιάτικο - 0,35 €
Λευκά Οινοστάφυλα με οινοποιήσιμο κωδικό - 0,30 €
Η παραλαβή οινοσταφύλων θα γίνεται μόνο από παραγωγούς που εμπιστεύτηκαν την Ένωση Ηρακλείου και ενεργοποίησαν τα δικαιώματά τους (Επιδότηση) σε αυτή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την παραλαβή των οινοσταφύλων είναι η προσκόμιση από τους παραγωγούς της Δήλωσης Αμπελοκαλλιέργειας.
Στα πλαίσια αλληλοϋποστήριξης Οργάνωσης και παραγωγών με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, από τις προαναφερόμενες τιμές το 30% ανά κιλό αξίας του προϊόντος, θα δίδεται με την μορφή κουπονιού για αγορά αγροτικών εφοδίων από τα Καταστήματα Γεωργικών Εφοδίων της Ένωσης Ηρακλείου.
Στα πλαίσια αναβάθμισης της ποιότητας του παραγόμενου κρασιού, η Οργάνωση μας συνιστά στους παραγωγούς-μέλη της, τα οινοστάφυλα να προσκομίζονται σε πλαστικά κιβώτια (κλούβες) την ίδια μέρα της κοπής τους και απαρέγκλιτα να τηρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α. Να έχουν ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας τουλάχιστον 12,5 Be για τις ερυθρές ποικιλίες και 12 Be για τις λευκές.
β. Να μην έχουν μυκητολογική προσβολή (σάπισμα) και ηλιοεγκαύματα.
Τόπος παραλαβής των οινοσταφύλων θα είναι το Οινοποιείο στην Παλιανή, καθώς και τα Υποκαταστήματα Αστερουσίων και Αρκαλοχωρίου. Παραλαβή θα γίνεται και στις Αρχάνες Ηρακλείου.
Σοβαρές ζημιές από τον περονόσπορο και τις αυξημένες θερμοκρασίες στους αμπελώνες οινοποιήσιμων ποικιλιών, αναμένεται σημαντική μείωση της φετινής παραγωγής.
Όπως αναφέρει η ΚΕΟΣΟΕ, οι συνεχείς βροχοπτώσεις της άνοιξης και του Ιουνίου τις οποίες ακολουθούσε ηλιοφάνεια και ζέστη, δημιουργούσαν συνεχώς «νέφος υγρασίας», με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη του μύκητα, ο οποίος, παρά τις παρεμβάσεις των αμπελουργών, δεν κατέστη δυνατόν να ανασχεθεί, πλήττοντας τον όγκο της παραγωγής στη συμβατική καλλιέργεια, ενώ η βιολογική καλλιέργεια υπέστη σχεδόν ολική καταστροφή.
Την επέλαση του περονόσπορου, ακολούθησαν, οι ακραίες θερμοκρασιακά συνθήκες (καύσωνες) οι οποίες συνέβαλαν σε πολλές περιοχές στην υδατική και οξειδωτική καταπόνηση των αμπελιών με αποτέλεσμα την υποβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών, την μικροραγία και την μερική ή ολική ξήρανση των φύλλων και των σταφυλιών.
Σύμφωνα με την εικόνα που αποκόμισε η ΚΕΟΣΟΕ ανά περιοχή ευθύνης των μελών της, οι ζημιές σε όλες τις αμπελουργικές ζώνες, ξεκινούν (μέχρι σήμερα) τουλάχιστον από το 50%. Συγκεκριμένα:
Στην περιοχή του Αμυνταίου παρατηρούνται ζημιές από τις εκτεταμένες ζημιές του περονόσπορου, του ωιδίου και του καύσωνα, άνω του 50%.
Στη Νάουσα παρά τις σχετικές επιτυχείς παρεμβάσεις για τον περονόσπορο και το ωίδιο, μεσούντος του καύσωνα παρατηρείται κακή καρπόδεση, με αποτέλεσμα την δυσμενή εξέλιξη σε μικροκαρπία. Η παραγωγή εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μειωμένη από 50% έως 65%.
Στην αμπελουργική ζώνη της Ζίτσας, η εξάπλωση του περονόσπορου ήταν πρωτοφανής με αποτέλεσμα την απώλεια της παραγωγής, έως 70%, ενώ στη βιολογική καλλιέργεια η απώλεια αγγίζει το 90%
Στον Τύρναβο, οι συνεχείς βροχοπτώσεις ευνόησαν τη γρήγορη ανάπτυξη του περονόσπορου, παρά τις φυτοπροστατευτικές παρεμβάσεις με υψηλό κόστος των αμπελουργών. Οι ζημιές κυμαίνονται από 60% έως και 100% σε πολλές περιπτώσεις
Ανάλογη με αυτή του Τυρνάβου εικόνα επικρατεί και στη Νέα Αγχίαλο.
Στο 50% εκτιμάται και η απώλεια παραγωγής στη Βοιωτία.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα με συνεχόμενο καύσωνα επηρέασαν τους αμπελώνες της Αττικής και επιδείνωσαν τις μέχρι πρότινος μεγάλες καταπονήσεις που έχει υποστεί ο αμπελώνας (καταγράφονται εστιασμένες προσβολές από περονόσπορο), ενώ έντονο είναι το φαινόμενο της λειψυδρίας.
Εκτεταμένη προσβολή από περονόσπορο παρατηρείται και στις περιοχές Καρύστου - Μαρμαρίου αλλά και της υπόλοιπης Εύβοιας, σε ποσοστό άνω του 50%, ενώ και οι επιπτώσεις του καύσωνα αναμένονται ιδιαίτερα ανησυχητικές, λόγω των ξηρικών αμπελώνων της περιοχής
Από τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο, είναι αυτή της ζώνης της Νεμέας, στην οποία οι ζημιές από τον περονόσπορο και τους τελευταίους καύσωνες, υπερβαίνει το 70% και κατά περίπτωση φθάνει στο 100%.
Όμοια, αλλά σχετικά ηπιότερη επιβάρυνση παρατηρείται στην Αχαΐα και την Ηλεία, περιοχές στις οποίες όμως οι ζημιές ξεπερνούν το 60%.
Στην Λήμνο, μετά από τους συνεχείς καύσωνες, παρατηρήθηκαν στα περισσότερα αμπελοτεμάχια έντονα ηλιακά εγκαύματα, τόσο στην φυλλική επιφάνεια, όσο δευτερογενώς (αφού υπήρξε πτώση των φύλλων) και στα σταφύλια, δημιουργώντας νεκρικές εστίες στην επιφάνεια τους, με αποτέλεσμα τα σταφύλια να μην μπορέσουν να ωριμάσουν και να είναι εμπορεύσιμα, και συνεπώς να μην συγκομισθούν.
Οι ασυνήθιστα συχνές βροχοπτώσεις, δημιούργησαν σημαντικές ζημιές εξαιτίας του περονόσπορου – που δεν αποτελεί συχνό φαινόμενο – και στο νησί της Σάμου. Παράλληλα παρατηρούνται ζημιές και στο φυτικό κεφάλαιο.
Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει και ο αμπελώνας της Σαντορίνης, εξαιτίας της ανομβρίας που έχει σαν αποτέλεσμα την δραστική μείωση της παραγωγής, λόγω ακαρπίας.
Έξαρση του περονόσπορου παρατηρείται και στην Πάρο και τη Ρόδο, που έχει προκαλέσει ζημιές στο 50% του δυναμικού.
Η σημαντικότερη επέλαση του περονόσπορου, παρατηρείται στα νησιά του Ιονίου Πελάγους, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο και Λευκάδα, στα οποία η παραγωγή έχει καταστραφεί από 80% έως 100%.
Τέλος σχεδόν ολοκληρωτικά καταστροφικές είναι οι επιπτώσεις του περονόσπορου και του καύσωνα στην Κρήτη, καθιστώντας τα σταφύλια υποβαθμισμένα και μη εμπορεύσιμα.
Όπως τονίζει η ΚΕΟΣΟΕ, οινοποιήσιμωνείναι επιτακτική, η εκτίμηση των ζημιών από τους κρατικούς φορείς και η αποζημίωση των παραγωγών, καθ' ότι σε αντίθετη περίπτωση θα αντιμετωπίσουν οξύτατο πρόβλημα επιβίωσης, δεδομένου και του ότι η μεγάλη τους πλειοψηφία έχει προβεί ήδη σε δαπανηρούς αλλά ανεπιτυχείς ψεκασμούς, λόγω της έντασης του φαινομένου των προσβολών από περονόσπορο και των επιπτώσεων από τους διαδοχικούς καύσωνες».
Ένα παράνομο αποστακτήριο, που παρήγαγε και διέθετε μεγάλες ποσότητες αλκοολούχων ποτών εντόπισε το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (Σ.Δ.Ο.Ε.) από κοινού με το Τμήμα Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Κρήτης, σε κατοικία στο Νομό Ηρακλείου Κρήτης.
Ειδικότερα:
Αξιοποιώντας σχετικές πληροφορίες, ελεγκτές της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης Σ.Δ.Ο.Ε. Αττικής/Υποδιεύθυνση Β, από κοινού με το Τμήμα Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Κρήτης, ύστερα από καταγγελίες, διενήργησαν έλεγχο σε οικία στο Νομό Ηρακλείου Κρήτης, όπου εντοπίστηκε αποστακτήριο με παράνομη παραγωγή και διάθεση μεγάλων ποσοτήτων αλκοολούχου ποτού και κατασχέθηκε παράνομος εξοπλισμός εμφιάλωσης και τυποποίησης αλκοολούχων ποτών.
Όπως επισημαίνει το Σ.Δ.Ο.Ε. τα αντικείμενα που καταγράφηκαν καταδεικνύουν, αφενός την εγκατάσταση πλήρους συστήματος αποστακτηρίου και αφετέρου, οι κενές παλετοδεξαμενές και βαρέλια συνολικής χωρητικότητας 12.000 λίτρων με υπολείμματα αλκοολούχου ποτού, αφετέρου την προγενέστερη του ελέγχου παραγωγή και διάθεση σε άγνωστο αγοραστή μεγάλων ποσοτήτων άγνωστου αλκοολούχου ποτού, παράνομα αποσταγμένου, για τις οποίες δεν αποδόθηκαν οι αναλογούντες δασμοί και λοιποί φόροι.
Το εν λόγω αποστακτήριο λειτουργούσε χωρίς την απαραίτητη άδεια αποστακτηρίου και ποτοποιού, η οποία εκδίδεται από την αρμόδια Τελωνειακή αρχή.
Συνολικά κατασχέθηκαν 490 λίτρα άγνωστου αλκοολούχου ποτού αλκοολικού βαθμού 40%, 13.500 λίτρα αλκοολούχου μίγματος σε ζύμωση, που χρησιμοποιείτο ως πρώτη ύλη για την παραγωγή του παράνομου αλκοολούχου ποτού, επαγγελματικά μηχανήματα και άλλα συστήματα παραγωγής.
Η έρευνα συνεχίζεται προκειμένου να εντοπιστεί η συνολική ποσότητα αλκοολούχων ποτών που διακινήθηκε από τους εμπλεκόμενους, καθώς επίσης και οι επιχειρήσεις στις οποίες διατέθηκαν.
Επίσης κατασχέθηκαν από το Τμήμα Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Κρήτης δύο κυνηγετικά όπλα με ληγμένες τις σχετικές άδειες.
Σχηματίσθηκε δικογραφία σε βάρος δύο ημεδαπών για παραβάσεις του Τελωνειακού Κώδικα ν.2960/2001, του ν. 2969/2001 και του ν. 2198/1993 περί όπλων.
Από την κατασχεθείσα ποσότητα αλκοολούχων ποτών ελήφθησαν δείγματα, τα οποία έχουν αποσταλεί προς εξέταση στη Χημική Υπηρεσία για να προσδιορισθεί επακριβώς η σύνθεση του παράνομου αλκοολούχου ποτού.
Για τις ανωτέρω διαπιστώσεις θα ενημερωθούν οι Υπηρεσίες της ΑΑΔΕ για τον υπολογισμό των δασμών και λοιπών φόρων που διέφυγαν της είσπραξης και τον καταλογισμό των διοικητικών προστίμων για τις λαθρεμπορικές και φορολογικές παραβάσεις.
Πραγματοποιήθηκε, την Τετάρτη (26/7), στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, ημερίδα και γευστική δοκιμή των οίνων ΠΟΠ και ΠΓΕ της χώρας μας.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος για ενημέρωση των καταναλωτών στους επώνυμους οίνους ΠΟΠ και ΠΓΕ αλλά και στην λελογισμένη κατανάλωση αλκοόλ και ο ΑγροΤύπος ήταν εκεί.
Ο κ. Κωνσταντίνος Ευσταθίου, πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ), μιλώντας στην ημερίδα αναφέρθηκε στην ολοκλήρωση του τριετούς προγράμματος (2021-2023).
Επισήμανε ότι η ΕΔΟΑΟ περιλαμβάνει το 70% της οινοποιίας και το 25% της αμπελουργίας στην χώρα μας. Τα προγράμματα είχαν σαν στόχο να αυξήσουν την κατανάλωση επώνυμου κρασιού.
Είχαν στόχο την αγορά των ΗΠΑ (τρίτη χώρα) αλλά και της Γερμανίας και Ελλάδας (χώρες ΕΕ).
«Η Ελλάδα καταναλώνει χύμα και ανώνυμο κρασί», τόνισε ο κ. Ευσταθίου και πρόσθεσε: «το χύμα δεν δίνει υπεραξία στο κρασί. Κάθε χρόνο έρχονται στην χώρα μας 30 εκατ. τουρίστες. Με αυτό το πρόγραμμα θέλουμε να τους κάνουμε να γνωρίσουν το επώνυμο ελληνικό κρασί και όταν πάνε πίσω στις πατρίδες τους να το αναζητήσουν.
Ακόμη υπήρξε συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις, Ημερίδες, Γευστικές Δοκιμές, Masterclasses, webinars, podcasts και άλλα.
Επίσης με την καμπάνια «ENOS» έγινε εκπαίδευση των εργαζομένων στην εστίαση σε συνεργασία με το ΔΙΕΚ Νεμέας. Τους έδωσε τα απαραίτητα εργαλεία για την παρουσίαση του κρασιού με υπευθυνότητα, εστιάζοντας στα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ελληνικών αμπελουργικών περιοχών, αλλά και των γηγενών ποικιλιών.
Ακόμη ένας σκοπός του προγράμματος ήταν η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση για τη λελογισμένη κατανάλωση επώνυμου οίνου, καθώς και το ενωσιακό καθεστώς που διέπει τους οίνους με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ).
Ο Έλληνας καταναλωτής έμαθε τις ντόπιες ποικιλίες αμπελιού. Έμαθε τον επώνυμο οίνο και μέχρι πόσο να πίνει χωρίς να επιβαρύνει την υγεία του».
Στην συνέχεια οι παρευρισκόμενοι γνώρισαν περίπου 76 επώνυμες φιάλες ΠΟΠ και ΠΓΕ οίνων από όλα τα μέρη της Ελλάδας.
Μετά τον τρύγο θα υπάρξουν παρεμβάσεις για τυχόν αποζημιώσεις των αμπελουργών από τις προσβολές του περονόσπορου.
Αυτό ανέφερε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Διονύσης Σταμενίτης, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ανδρέα Παναγιωτόπολου, με θέμα: «Αποζημιώσεις και ενίσχυση των παραγωγών για τις πληγείσες από τον περονόσπορο αμπελοκαλλιέργειες».
Συγκεκριμένα ανέφερε ότι «οι φυτοπαθολογικές προσβολές, όπως περονόσπορος συγκεκριμένα, δεν καλύπτονται ασφαλιστικά. Ωστόσο, γνωρίζουμε μέσω των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ ότι έχουν σημειωθεί εκτεταμένες προσβολές από περονόσπορο σε αμπελοκαλλιέργειες, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές όπως η Δυτική Ελλάδα, η Πελοπόννησος, η Κρήτη, αλλά και η Μακεδονία.
Σήμερα, όμως, που συζητάμε δεν έχουμε την πλήρη εικόνα του φαινομένου καθώς αυτό εξελίσσεται και είμαστε υποχρεωμένοι να το παρακολουθούμε όπως και το κάνουμε.
Στο τέλος, λοιπόν, της καλλιεργητικής περιόδου θα γίνει αξιολόγηση της κατάστασης όπως αυτή θα έχει διαμορφωθεί και τότε θα είμαστε σε θέση να πούμε αν και σε ποιες παρεμβάσεις θα προχωρήσουμε, εφόσον αυτές κριθούν απαραίτητες και για τα αμπέλια και για άλλες καλλιέργειες που εμφανίζουν ή θα εμφανίσουν προβλήματα. Και σε αυτήν την περίπτωση, θα εξαντλήσουμε κάθε εργαλείο και μέσο που μας δίνει η εθνική και η ενωσιακή νομοθεσία».
Η κυβέρνηση μελετά την οικονομική στήριξη των παραγωγών κερασιών και επιτραπέζιων σταφυλιών ποικιλίας Crimson.
Συνάντηση της Υφυπουργού Ανάπτυξης, Άννας Μάνη - Παπαδημητρίου, με τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Διονύση Σταμενίτη, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (20 Ιουλίου), με επίκεντρο τις παραγωγές κερασιών και σταφυλιών Crimson.
Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης, η κα Μάνη δήλωσε: «Στο επίκεντρο των επαφών μας βρέθηκαν οι παραγωγείς και ο τρόπος ενίσχυσης και στήριξής τους. Μεταξύ άλλων, με τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σταμενίτη συζητήσαμε για τις καλλιέργειες σταφυλιών ποικιλίας Crimson και τις καλλιέργειες κερασιών.
Συμφωνήσαμε πως θα είμαστε σε συνεχή επικοινωνία για τον συντονισμό των μέτρων στήριξης των αγροτών, τόσο για τις συγκεκριμένες, όσο και για τις άλλες αγροτικές παραγωγές. Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί σημαντικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και δεσμευόμαστε ότι με τις απαραίτητες πρωτοβουλίες και ενέργειες θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας».
Αγωγές και μηνύσεις ενάντια σε έμπορους που δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους και δεν έχουν ακόμη εξοφλήσει τους παραγωγούς κορινθιακής σταφίδας, ξεκινά ο Ανεξάρτητος Αγροτικός Σύλλογος Αιγιαλείας.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Γιάχος, σταφιδοπαραγωγός και πρόεδρος στον Ανεξάρτητο Αγροτικό Σύλλογο Αιγιαλείας, «η 7η Ιουλίου ήταν η ημερομηνία που έβαλε η Συνέλευση του Συλλόγου ώστε να εξοφλήσουν οι έμποροι τα τιμολόγια της περσινής παραγωγής σταφίδας. Επειδή όμως τελικά δεν εξόφλησαν τους παραγωγούς αποφασίσαμε να κινηθούμε δικαστικά. Θα μαζέψουμε υπογραφές μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες και θα ακολουθήσουμε την νομική οδό.
Την σταφίδα οι έμποροι την παρέλαβαν από Αύγουστο έως Οκτώβριο του 2022. Φτάσαμε Ιούλιο του 2023 και ακόμη οι παραγωγοί δεν έχουν πληρωθεί.
Οι τιμές παραγωγού το 2023 ήταν για ακόμη μια χρονιά εξευτελιστικές, από 60 λεπτά έως 1,20 ευρώ για την καλή ποιότητα σταφίδας. Από την άλλη στα σούπερ μάρκετ πωλείται το προϊόν από 5,5 έως 6 ευρώ το κιλό.
Οι παραγωγοί φέτος εκτός τις οφειλές των εμπόρων δεν πληρώθηκαν σωστά την συνδεδεμένη και δεν έχουν ακόμη πληρωθεί το Κομφούζιο. Όλοι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.
Για να καταλάβετε ο ΕΛΓΑ στις ζημιές πληρώνει το κόστος παραγωγής. Πέρυσι αποζημίωσε για ζημιές την κορινθιακή σταφίδα στα 1,30 ευρώ, που είναι σε υψηλότερα επίπεδα από την τιμή πώλησης του προϊόντος στο εμπόριο.
Αν δεν θέλουν να αγοράζουν σταφίδες να μας το πουν να αλλάξουμε καλλιέργεια. Με την κατάσταση που υπάρχει στην αγορά καλούμε τους παραγωγούς φέτος να μην πουλήσουν κάτω από τα 2 ευρώ το κιλό».
Ξεκίνησε η συγκομιδή για τις πρώιμες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών από τις περιοχές της Κρήτης, με τις ποσότητες να είναι μειωμένες και τις τιμές να είναι σε καλά επίπεδα.
Ωστόσο οι υψηλές θερμοκρασίες κατά την συγκομιδή των επόμενων ημερών αναμένεται να δημιουργήσουν ποιοτικά προβλήματα στα σταφύλια. Αυτό σε συνδιασμό με το υψηλό κόστος φυτοπροστασίας που είχαμε φέτος λόγω περονόσπορου φέρνει απογοήτευση στους παραγωγούς.
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νικόλαος Γιαννιδάκης, παραγωγός και ιδιοκτήτης της MinoanFruit, «ξεκίνησε ήδη η συγκομιδή για τις πρώιμες ποικιλίες Prime και Star Light και τις επόμενες ημέρες θα ακολουθήσουν οι Σουπέριορ (Superior seedless) και Ralli. Τα συγκεκριμένα σταφύλια πηγαίνουν κυρίως στην εγχώρια αγορά. Η σουλτανίνα που θα ακολολουθήσει πάει και για εξαγωγή. Υπάρχουν κάποια προβλήματα σε τοπικό επίπεδο με περονόσπορο και στα χωράφια αυτά δεν κάνουν συγκομιδή.
Οι ποσότητες φέτος είναι μειωμένες. Αυτό είναι αποτέλεσμα της εγκατάλειψης της καλλιέργειας στην Κρήτη. Όλα τα προηγούμενα χρόνια είχαμε μια μεγάλη αύξηση του κόστους καλλιέργειας και φτάσαμε στο σημείο να μην συμφέρει πια τον αμπελουργό να συνεχίσει την καλλιέργεια αλλά να προχωρά σε αλλαγή επαγγέλματος. Θα πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι για να βρεθεί ένα τρόφιμο στο ράφι του σούπερ μάρκετ θα πρέπει κάποιοι να το καλλιεργήσουν και να αποκτήσουν ένα εισόδημα. Αν δεν μπορούν αν έχουν εισόδημα σταματά η παραγωγή.
Επίσης παραμένει το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης εργατών στα χωράφια και στα τυποποιητήρια. Όλοι οι ξένοι πάνε στην εστίαση και στον τουρισμό. Κανείς πολιτικός δεν θέλησε να ασχοληθεί με το πρόβλημα αλλά καλλιέργεια δεν μπορεί να γίνει χωρίς εργάτες.
Επειδή όπως προαναφέραμε έχουμε μειωμένες παραγωγές υάρχει αυξημένη ζήτηση και η τιμή παραγωγού φέτος είναι αυξημένη σε σχέση με πέρσι κατά 30% (πέρσι οι τιμές ήταν γύρω στα 1,5 ευρώ το κιλό στις πρώιμες ποικιλίες).
Από την πλευρά του ο Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου (ΕΑΣΗ) Μύρων Χιλετζάκης, αναφέρεται στα προβλήματα που υπάρχουν φέτος στην παραγωγή λόγω των καιρικών συνθηκών. Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο, «όλο το προηγούμενο διάστημα οι αμπελουργοί έκαναν μεγάλη προσπάθεια με συνεχόμενους ψεκασμούς για την αντιμετώπιση του περονόσπορου. Αυτό έφερε μεγάλη αύξηση στο κόστος καλλιέργειας.
Φτάσαμε τώρα στην συγκομιδή Σουπέριορ και οι παραγωγοί περίμεναν μια καλή τιμή για να καλύψουν τα έξοδα που έκαναν. Και η κλιματική αλλαγή μας φέρνει τις υψηλές θερμοκρασίες των επόμενων ημερών. Στην Κρήτη περιμένουμε το θερμόμετρο να φτάσει σε κάποιες περιοχές ακόμη και 43 βαθμούς Κελσίου (πεδιάδα της Μεσαράς).
Οι αμπελουργοί δεν μπορούν τώρα να πάρουν κάποιο μέτρο για την αντιμετώπιση των υψηλών θερμοκρασιών γιατί είμαστε στην περίοδο της συγκομιδής. Οι υψηλές θερμοκρασίες θα δημιουργήσουν εγκαύματα στα σταφύλια και προβλήματα ποιότητας. Επίσης οι ξηρικοί αμπελώνες δεν θα μπορέσουν να αντέξουν την μεγάλη εναλλαγή των θερμοκρασιών. Προτείνουμε στους αμπελουργούς, που έχουν τη δυνατότητα χρήσης νερού, να κάνουν άρδευση τις νυκτερινές ώρες για να καταφέρουν να κάνουν τρύγο και να πάρουν μια ικανοποιητική τιμή. Για τους υπόλοιπους η κατάσταση είναι απογοητευτική».
Ενόψει του τρύγου των οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου, για το έτος 2023, αξίζει να αναφέρουμε τα εξής:
Σύμφωνα µε την κοινοτική νομοθεσία (άρθρα 81 και 62 του Καν (ΕΕ) 1308/2013) και την εθνική νομοθεσία (άρθρο 2 της Υπουργικής Απόφασης υπ. αριθµ. 2919/95506/13-9-2017 που δημΦΕΚ Β΄ 3276), απαγορεύεται η οινοποίηση µη οινοποιήσιµων ποικιλιών αμπέλου καθώς και η οινοποίηση ποικιλιών που προέρχονται από αµπελοτεµάχια τα οποία δεν εντάσσονται στο δυναμικό παραγωγής του αµπελοοινικού τοµέα (χωρίς δικαίωμα φύτευσης, τεμάχια ποικιλιών διπλής/τριπλής χρήσης που ενισχύονται από άλλη ΚΟΑ ή επιτραπέζιων σταφυλιών).
Α) Υποχρεώσεις αµπελουργών
Οι αμπελουργοί υποχρεούνται πριν την συγκομιδή των σταφυλιών, να υποβάλουν στις επιχειρήσεις (οινοποιητικές ή εμπορικές), όλα τα αλφαριθμητικά και χαρτογραφικά στοιχεία των αµπελοτεµαχίων από τα οποία πρόκειται να παραδώσουν σταφύλια (επικαιροποιηµένη καρτέλα αµπελοκαλλιέργειας) από τα οποία θα διαπιστώνεται η επιλεξιµότητα της πρώτης ύλης και ιδιαίτερα η ύπαρξη δικαιώματος φύτευσης ή αναφύτευσης.
Τα στοιχεία αυτά, θα πρέπει να συµφωνούν µε τα στοιχεία που δηλώνονται στη δήλωση συγκομιδής των αµπελουργών, στη δήλωση παραγωγής της οινοποιητικής επιχείρησης ή την δήλωση εμπορίας της εμπορικής (κατά περίπτωση) καθώς και µε τα στοιχεία του αµπελουργικού μητρώου.
Β) Υποχρεώσεις οινοποιητικών ή εµπορικών επιχειρήσεων
α) Προκειµένου να διασφαλιστεί η επιλεξιµότητα της πρώτης ύλης, οι οινοποιητικές ή εμπορικές επιχειρήσεις οφείλουν να ζητήσουν από τους αµπελουργούς, πριν την συγκομιδή των σταφυλιών, να τους προσκομιστεί αντίγραφο της προαναφερόµενης επικαιροποιηµένης καρτέλας αµπελοκαλλιέργειας.
β) Κατά την παραλαβή των σταφυλιών από τις επιχειρήσεις (οινοποιητικές ή εμπορικές), καθίσταται υποχρεωτική σύµφωνα µε το άρθρο 9 της ΚΥΑ 5833/155045/12.12.2013 (Β΄3324) όπως ισχύει, η αναγραφή στα τιμολόγια/δελτία παραλαβής των παρακάτω στοιχείων: το ονοµατεπώνυµο και το Α.Φ.Μ. του αµπελοκαλλιεργητή η ποικιλία αµπέλου των σταφυλιών ο κωδικός αµπελοτεµαχίου (δεκατριψήφιος) του Αµπελουργικού Μητρώου καθώς και στην περίπτωση παράδοσης φορτίου από διαφορετικά αµπελοτεµάχια της εκµετάλλευσής του θα πρέπει να αναφέρεται στο παραστατικό η ποσότητα σταφυλικής παραγωγής που αντιστοιχεί σε κάθε αµπελοτεµάχιο. Σε κάθε περίπτωση το ΑΦΜ του παραδίδοντος την σταφυλική παραγωγή πρέπει να ταυτίζεται µε το ΑΦΜ του εγγεγραµµένου αµπελοκαλλιεργητή στο Αμπελουργικό Μητρώο για το συγκεκριμένο αµπελοτεµάχιο.
γ) Όσον αφορά τα συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς των σταφυλιών εφαρµόζονται τα διαλαµβανόµενα στο Κεφάλαιο IV του Καν (ΕΚ) 273/2018 της Επιτροπής και παράλληλα τηρείται το άρθρο 12 της µε αριθµ. 285870/01.09.2004 ΚΥΑ και συγκεκριμένα «Στην περίπτωση µεταφοράς νωπών σταφυλιών, στο συνοδευτικό έγγραφο αναγράφεται υποχρεωτικά η περιοχή προέλευσης, η ποσότητα και η ονομασία της κάθε ποικιλίας των µεταφεροµένων σταφυλιών». δ) Η πρώτη ύλη (σταφύλια) για την παραγωγή οίνων µε Προστατευόµενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόµενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) προέρχονται αποκλειστικά από αµπελοτεµάχια που περιλαµβάνονται στην οριοθετηµένη γεωγραφική περιοχή, για την παραγωγή δε των οίνων, τηρούνται οι εγκεκριμένες προδιαγραφές του προϊόντος.
Σοβαρά προβλήματα με περονόσπορο έχουν τα αμπέλια της Σάμου, όπως και στις υπόλοιπες αμπελουργικές ζώνες της χώρας, λόγω των καιρικών συνθηκών που ευνόησαν τις προσβολές.
Ο Πανσαμιακός Αγροτικός Σύλλογος, με επιστολή του στον ΕΛΓΑ, ζητά άμεση παρέμβασή για τους αμπελώνες του νησιού, καθώς, σύμφωνα με τους αμπελοκαλλιεργητές, υπάρχει εκτεταμένη επιδημία προσβολών από περονόσπορο.
Στην επιστολή αναφέρει τα εξής:
«Σας καλούμε να εκκινήσετε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες (έκδοση αναγγελιών ζημιών) προκειμένου οι παραγωγοί να υποβάλουν δηλώσεις ζημίας ώστε να ξεκινήσει άμεσα το εκτιμητικό έργο. Ζητάμε, δε, εφόσον γίνει η καταγραφή, να προχωρήσει η διαδικασία για την αποζημίωση των παραγωγών.
Γνωρίζουμε ότι ο τωρινός κανονισμός του ΕΛΓΑ δεν καλύπτει ζημιές από περονόσπορο στο αμπέλι, ζητάμε όμως να γίνει έγκαιρη τροποποίηση του κανονισμού προκειμένου να αποζημιωθούν οι καλλιεργητές. Να θυμίσουμε ότι και το 2011 είχε ενεργοποιηθεί πρόγραμμα που κάλυπτε ζημιές από ασθένειες όπως ο περονόσπορος στα αμπέλια.
Τέλος, οι αγρότες κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να διασφαλίσουν την παραγωγή και την ποιότητα του προϊόντος μέσα σε πρωτόγνωρες καιρικές συνθήκες που αντιμετωπίζουμε και θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια.
Αναμένουμε τις ενέργειές σας γιατί το ζήτημα είναι σοβαρό και οι αμπελοκαλλιεργητές του νησιού θα υποστούν τεράστια οικονομική ζημιά αν δεν παρθούν τα απαραίτητα μέτρα που αναφέρουμε παραπάνω».
Προβλήματα με περονόσπορο και στη Βοιωτία
Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Π.Ε. Βοιωτίας και κλιμάκιο ελεγκτών του ΕΛΓΑ Λαμίας, πραγματοποίησαν επιτόπιους ελέγχους, σε όλη την επικράτεια της Π.Ε. Βοιωτίας. Διαπιστώθηκαν σοβαρές ζημιές από περονόσπορο σε αγροτικές καλλιέργειες αμπελιών και κρεμμυδιού.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, το φαινόμενο είναι εξελισσόμενο παρά τις προσπάθειες των αγροτών για την καταπολέμησή του.
Η Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας με επιστολή προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ και τον ΕΛΓΑ Λαμίας, ζήτησε την άμεση λήψη μέτρων για την οικονομική ενίσχυση των αγροτών για τα σοβαρά προβλήματα που έπληξαν τις καλλιέργειές τους.
«Η Βοιωτική γη αποτελεί πυλώνα της αγροτικής οικονομίας, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει τον αγροτικό τομέα που πλήττεται από τα πρωτόγνωρα φαινόμενα που επέφερε η κλιματική αλλαγή.
Συνάντηση με αγρότες, πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Διοικητήριο της Π.Ε. Βοιωτίας. Μετά από προσωπική τηλεφωνική επαφή , με τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ, καθορίστηκε συνάντηση για την Πέμπτη, 17 Ιουλίου 2023, στο γραφείο του Προέδρου.
Είμαστε έτοιμοι, έτσι ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για να στηριχθούν οι αγρότες μετά από τις ζημιές που έπληξαν τις καλλιέργειές τους», τόνισε σε δηλώσεις της η Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Βοιωτίας, Φανή Παπαθωμά.
Η κορινθιακή σταφίδα βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της ιστορίας της για αυτό περισσότερο από ποτέ άλλοτε απαιτείται συστράτευση δυνάμεων για να έχει ως προϊόν παρόν και μέλλον, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου.
Αυτό τονίστηκε την σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, 5 Ιουλίου 2023, στο συνεδριακό κέντρο της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας στον Πύργο.
Η σύσκεψη έγινε με την συμμετοχή του συνόλου των εμπλεκομένων στην αλυσίδα της παραγωγής, εμπορίας και διάθεσης του προϊόντος.
Ο κ. Θεόδωρος Βασιλόπουλος, Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «συμφωνήσαμε τα επόμενα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουμε με την χάραξη βιώσιμης στρατηγικής. Η συντονιστική επιτροπή θα έχει συναντήσεις άμεσα με την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και τα συναρμόδια υπουργεία. Πρέπει να βρεθεί άμεσα τρόπος στήριξης της καλλιέργειας.
Το στέλεχος του ΥπΑΑΤ κ. Διονύσης Γραμματικός παρουσίασε στοιχεία με το μέγεθος της εγκατάλειψης της καλλιέργειας λόγω πολλών προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί, με το σημαντικότερο την χαμηλή τιμή του προϊόντος.
Θα υπάρξει συνεργασία των δύο Περιφερειών, Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου, που υπάρχει καλλιέργεια κορινθιακής σταφίδας και το επόμενο διάστημα θα συντονίσουμε τις κινήσεις μας για τις συναντήσεις στο ΥπΑΑΤ.
Επίσης, μετά από πρότασή μου, αναλαμβάνει διαδικασίες για την δημιουργία Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Κορινθιακής Σταφίδας ο Δντής ΕΑΣ Ζακύνθου κ. Πέτρος Βισβάρδης».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας κ. Χρήστος Βαλιανάτος, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «πρέπει να υπάρξει άμεσα συνάντηση με το νέο υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρη Αυγενάκη, για να συζητήσουμε το μέλλον της κορινθιακής σταφίδας. Ο υπουργός έχει ενημερωθεί για τις προτάσεις μας. Θα πρέπει να βρεθεί λύση στο πρόβλημα των αποθεμάτων για να μπορέσουμε να έχουμε τιμή στο προϊόν».