Στη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis), συνολικού ύψους 2.104.755 ευρώ, προχωρά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατόπιν κοινής υπουργικής απόφασης με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η οποία έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση θεσπίζει ειδικό καθεστώς στήριξης για παραγωγούς που υπέστησαν ζημίες ως άμεσο επακόλουθο έκτακτων συνθηκών, στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 1408/2013, όπως ισχύει, περί ενισχύσεων ήσσονος σημασίας στον γεωργικό τομέα (ΦΕΚ Β’ 6684/11.12.2025).
Ποιες καλλιέργειες αφορά η απόφαση
Η κοινή υπουργική απόφαση αφορά δύο διακριτές περιπτώσεις γεωργικής παραγωγής. Από τη μία πλευρά, ενισχύεται η καλλιέργεια μηδικής υπάτης στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου, η οποία επλήγη κατά το έτος 2024 ως άμεσο αποτέλεσμα των μέτρων περιορισμού που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση των ζωονόσων ευλογιάς και πανώλης. Από την άλλη πλευρά, η απόφαση αφορά την παραγωγή βιομηχανικής τομάτας στην Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας, όπου οι παραγωγοί υπέστησαν σοβαρές ζημίες λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων του Daniel κατά το έτος 2023.
Ποιοι θεωρούνται δικαιούχοι της ενίσχυσης
Δικαιούχοι της κρατικής ενίσχυσης ήσσονος σημασίας είναι οι γεωργοί που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων και ειδικότερα στην καλλιέργεια μηδικής υπάτης στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου και στην παραγωγή βιομηχανικής τομάτας στην Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας. Για τη μηδική στον Έβρο, δικαίωμα ένταξης έχουν οι παραγωγοί που προχώρησαν σε δήλωση των αδιάθετων ποσοτήτων τους στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Έβρου, κατόπιν της σχετικής πρόσκλησης που εκδόθηκε από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης τον Μάρτιο του 2025. Αντίστοιχα, για τη βιομηχανική τομάτα στην Ημαθία, δικαιούχοι θεωρούνται οι παραγωγοί που δεν κατέστη δυνατό να παραδώσουν το προϊόν τους σε εγκεκριμένη μεταποιητική επιχείρηση λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών του έτους 2023.
Βασικές προϋποθέσεις συμμετοχής στο μέτρο
Η απόφαση προβλέπει ότι οι δικαιούχοι θα πρέπει να έχουν υποβάλει Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης για το έτος 2023 και να διατηρούν τουλάχιστον ένα στρέμμα καλλιέργειας. Στην περίπτωση της μηδικής υπάτης στον Έβρο, απαιτείται επιπλέον η εμπρόθεσμη υποβολή αίτησης–δήλωσης των αδιάθετων ποσοτήτων στη ΔΑΟΚ Έβρου, όπως αυτή ζητήθηκε μέσω της επίσημης πρόσκλησης της Περιφέρειας. Για τη βιομηχανική τομάτα στην Ημαθία, η αδυναμία παράδοσης του προϊόντος θα πρέπει να συνδέεται αποκλειστικά με τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες και όχι με εμπορικούς ή άλλους λόγους.
Ύψος ενίσχυσης και διαφοροποίηση ανά δικαιούχο
Το ύψος της ενίσχυσης καθορίζεται στα 65 ευρώ ανά στρέμμα για την καλλιέργεια μηδικής υπάτης στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου και στα 563,5 ευρώ ανά στρέμμα για τη βιομηχανική τομάτα στην Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας. Για τη βιομηχανική τομάτα, δεν θεωρούνται δικαιούχοι της παρούσας ενίσχυσης όσοι παραγωγοί έλαβαν συνδεδεμένη ενίσχυση για το έτος 2023. Παράλληλα, οι παραγωγοί που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων με την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη λαμβάνουν το 100% της προβλεπόμενης ενίσχυσης, ενώ οι λοιποί δικαιούχοι λαμβάνουν το 50% του αντίστοιχου ποσού.
Όρια σώρευσης ενισχύσεων de minimis
Ιδιαίτερη πρόβλεψη γίνεται για τα ανώτατα όρια ενισχύσεων ήσσονος σημασίας. Σύμφωνα με την απόφαση, το συνολικό ποσό ενισχύσεων de minimis που μπορεί να λάβει ένας δικαιούχος, ή επιχείρηση που θεωρείται ενιαία με αυτόν, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ εντός περιόδου τριών ετών. Στην έννοια της ενιαίας επιχείρησης περιλαμβάνονται επιχειρήσεις που συνδέονται μεταξύ τους μέσω μετοχικής συμμετοχής, δικαιωμάτων ψήφου ή δεσπόζουσας επιρροής, όπως προβλέπεται από τον σχετικό ευρωπαϊκό κανονισμό.
Πότε δεν μπορεί να χορηγηθεί η ενίσχυση
Η ΚΥΑ ορίζει ότι δεν μπορούν να χορηγηθούν ενισχύσεις οι οποίες συνδέονται με την τιμή ή την ποσότητα των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά, καθώς και ενισχύσεις που σχετίζονται με εξαγωγικές δραστηριότητες προς τρίτες χώρες ή κράτη μέλη. Παράλληλα, αποκλείονται ενισχύσεις που χορηγούνται υπό τον όρο χρήσης εγχώριων προϊόντων αντί εισαγόμενων, ενώ στις περιπτώσεις επιχειρήσεων με μικτή δραστηριότητα απαιτείται διακριτή λογιστική παρακολούθηση των επιλέξιμων και μη επιλέξιμων δραστηριοτήτων.
Διαδικασία πληρωμής και έλεγχοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ
Αρμόδιος φορέας για την εφαρμογή του μέτρου είναι ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος προβαίνει σε διασταυρωτικούς μηχανογραφικούς ελέγχους με βάση τα στοιχεία της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης και των διαθέσιμων βάσεων δεδομένων. Οι δικαιούχοι ενημερώνονται ηλεκτρονικά για το ποσό της ενίσχυσης που τους αναλογεί και, σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης, οφείλουν να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση εντός δέκα εργάσιμων ημερών. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί μη τήρηση των όρων του Κανονισμού, το σύνολο της ενίσχυσης καθίσταται άμεσα απαιτητό και ανακτάται εντόκως, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα.
Το πλήρες κείμενο της ΚΥΑ είναι διαθέσιμο εδώ.