Γνωριμία με Αγροτικούς Ελαιοκομικούς Συνεταιρισμούς

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ενημερώνει με στόχο τη συνεχή διασφάλιση της ποιότητας του ελληνικού ελαιολάδου, παρέχοντας συνοπτικές οδηγίες καλής πρακτικής για ελαιοπαραγωγούς και επιχειρήσεις σε όλα τα στάδια: καλλιέργεια, συγκομιδή, μεταποίηση, αποθήκευση και συσκευασία.

Η ενημέρωση αυτή εντάσσεται στη συνεχή στήριξη του κλάδου και στην υπενθύμιση απλών ενεργειών πρόληψης που βοηθούν στη διατήρηση της υψηλής ποιότητας.

Τι υπενθυμίζουμε

Οι ορυκτοί υδρογονάνθρακες (MOH) απαντώνται ευρέως στο περιβάλλον λόγω πολλών χρήσεων (καύσιμα, λιπαντικά, υλικά συσκευασίας κ.ά.). Με απλές προληπτικές ενέργειες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας, ο κίνδυνος επιμολύνσεων παραμένει χαμηλός και η ποιότητα του προϊόντος διασφαλίζεται. Με επικείμενο Ευρωπαϊκό κανονισμό θεσπίζονται αυστηρά όρια, η υπέρβαση των οποίων θα κατατάσσει τα ελαιόλαδα που εκτρέπονται, ως μη βρώσιμα για κατανάλωση.

Πρακτικές οδηγίες για ελαιοπαραγωγούς:

1. Κατά την καλλιέργεια & τη συγκομιδή
Περιορίστε τη χρήση ή την παρουσία μηχανών εσωτερικής καύσης κοντά σε ελαιώνες, αποθήκες καρπού και χώρους λαδιού. Όπου είναι εφικτό, προτιμήστε ηλεκτρικό εξοπλισμό.
Χρησιμοποιείτε ποιοτικά συνθετικά ελαιοδίχτυα και πλαστικά τελάρα κατάλληλα για τρόφιμα. Αποφύγετε σάκους από φυτικές ίνες (π.χ. γιούτα) γιατί είναι εμποτισμένα με παραφινέλαιο.
Διασφαλίστε καλό αερισμό σε κλειστούς χώρους ελαιοτριβείων και αποθηκών.
Αποφύγετε την ταυτόχρονη χρήση μηχανών κλαδέματος με την ελαιοσυλλογή.

2. Εξοπλισμός & λιπαντικά
Αποφύγετε επαφή δέντρων/καρπών με μηχανήματα που χρησιμοποιούν κοινά λιπαντικά.
Συνιστώνται λιπαντικά μόνο φυτικής προέλευσης ή λιπαντικά "Low in MOAH"

3. Μεταφορά – Αποθήκευση – Συσκευασία
Χρησιμοποιείτε κατάλληλα δοχεία τροφίμων για το ελαιόλαδο - μην επαναχρησιμοποιείτε δοχεία από άλλες χρήσεις.
Τηρείτε σχολαστική καθαριότητα σε όλα τα στάδια: καθαρός εξοπλισμός – καθαρά δέντρα – καθαρό λάδι.

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην ανακοίνωσή του τονίζει ότι συνεχίζει να παρέχει οδηγίες καλής πρακτικής και τεχνική υποστήριξη στους εμπλεκόμενους της αλυσίδας ελαιολάδου, συνεργάζεται με τους αρμόδιους φορείς για τη συνεχή παρακολούθηση και τεκμηρίωση των διαδικασιών σε όλα τα στάδια παραγωγής, μεταποίησης και διάθεσης, και στηρίζει στοχευμένες δράσεις που ενισχύουν την ποιότητα, την αξιοπιστία και τη φήμη του ελληνικού ελαιολάδου στην εγχώρια και διεθνή αγορά.

Με τη συγκομιδή ελαιόκαρπου σε πλήρη εξέλιξη στην Τουρκία, το Εθνικό Συμβούλιο Ελιάς και Ελαιολάδου (UZZK) ανακοίνωσε την πρόβλεψή του για την φετινή παραγωγή.

Σύμφωνα με αυτήν η παραγωγή ελιάς στην Τουρκία αυτή τη σεζόν θα κυμανθεί στους 2,45 εκατομμύρια τόνους. Από αυτούς οι 740.000 τόνοι θα χρησιμοποιηθούν για επιτραπέζιες ελιές.

Οι υπόλοιποι 1,71 εκατομμύρια τόνοι θα οδηγηθούν για ελαιοποίηση για να αποδώσουν μια ποσότητα 310.000 τόνων ελαιολάδου.

Πέρσι, το Υπουργείο Γεωργίας της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι η συνολική παραγωγή ελιάς της Τουρκίας ανήλθε σε 3,75 εκατομμύρια τόνους, από αυτή την ποσότητα για επιτραπέζιες ελιές πήγαν 750.000 τόνοι και η παραγωγή ελαιολάδου ανήλθε σε 475.000 τόνους. Άρα σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά αναμένουμε φέτος μια μείωση της παραγωγής επιτραπέζιων ελιών και ελαιολάδου στην Τουρκία.

Πάντως η πρόβλεψη για παραγωγή 310.000 τόνων ελαιολάδου για την περίοδο 2025/2026 κρίθηκε μη πειστική από σχεδόν ολόκληρο τον ελαιοκομικό κλάδο της χώρας, που υποστήριξε ότι ήταν «πολύ υψηλή».

Οι Τούρκοι παραγωγοί, εξαγωγείς, ελαιοτριβείς και τυποποιητές, κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ Συγκομιδής Ελιάς, που έγινε στο Αϊβαλί, από τις 16 έως τις 19 Οκτωβρίου, ανέφεραν στις δηλώσεις τους ότι η φετινή τουρκική παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 150.000 και 180.000 τόνων. Ίσως λόγω των βροχοπτώσεων του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου να έχουμε μια μικρή αύξηση και θα μπορούσε να φτάσει έως και τους 200.000 τόνους.

Πάντως ολόκληρος ο ελαιουργικός τομέας της Τουρκίας έχει παράπονα. Οι παραγωγοί παραπονιούνται για το αυξανόμενο κόστος, οι εξαγωγείς παραπονιούνται για την αύξηση των τιμών και την αδυναμία ανταγωνισμού, καθώς και για την απώλεια διεθνών αγορών που προκαλείται από τους περιορισμούς στις εξαγωγές. Η μεταποίηση κάνει λόγο για έλλειψη ποιοτικού λαδιού. Οι καταναλωτές παραπονιούνται για την υψηλή τιμή του ελαιολάδου στα ράφια.

Ξεκίνησε από τα τέλη Οκτωβρίου η συγκομιδή ελαιόκαρπου στο Μαρόκο για την παραγωγή ελαιολάδου.

Το Μαρόκο αποτελεί μια ακόμη ανερχόμενη δύναμη στον κλάδο της παγκόσμιας ελαιοκαλλιέργειας.

Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η αναμενόμενη φετινή παραγωγή ελαιολαδου θα υπερβεί κατά πολύ τους περίπου 140.000 τόνους, που καταναλώνονται στην εγχώρια αγορά, ενώ το πλεόνασμα θα κατευθυνθεί προς τις εξαγωγές.

Σύμφωνα με πρώτα στοιχεία από τους γεωργικούς συεταιρισμούς της χώρας, η παραγωγή ελαιολάδου φέτος αναμένεται να ξεπεράσει τους 350.000 τόνους, σημειώνοντας αύξηση, από 30% έως 75%, ανάλογα με την περιοχή (αρδευόμενη ή ξηρική), σε σύγκριση με την περσινή παραγωγή.

Η αυξημένη παραγωγή του μαροκινού ελαιολάδου οφείλεται στις βροχοπτώσεις που υπήρξαν κατά τη διάρκεια της περασμένης άνοιξης, καθώς και στην επέκταση των ελαιώνων με νέες φυτεύσεις στις βασικές παραγωγικές περιοχές.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι περίπου 250.000 εκτάρια ελαιόδεντρων που φυτεύτηκαν τα τελευταία χρόνια έχουν εισέλθει στο παραγωγικό στάδιο, γεγονός που έχει αυξήσει σημαντικά τον όγκο της παραγωγής του μαροκινού ελαιολάδου.

Ωστόσο η αυξημένη ποσότητα έφερε ένα άσχημο ξεκίνημα στις τιμές παραγωγού με μια μείωση, κατά 50%, στην έναρξη της συγκομιδής.

Παρόλα αυτά ο Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιολάδου του Μαρόκου, Moez Ben Omar, σε δηλώσεις του τόνισε ότι οι τιμές παραγωγού για το ελαιόλαδο αναμένεται να διαμορφωθούν περί τα μέσα Νοεμβρίου, καθώς η ελαιοκομική περίοδος βρίσκεται ακόμη στα αρχικά της στάδια.

Η ελαιοκαλλιέργεια έχει αναπτυχθεί στο σύνολο της χώρας, με εξαίρεση τις παράκτιες περιοχές του Ατλαντικού και τις περιοχές της ερήμου Σαχάρα.

Οι ποικιλίες των ελαιόδεντρων είναι κυρίως ιταλικές και ισπανικές (Picual, Frantoio, Manzanilla, Gordal, Arbequina κ.α.).

Οι διεθνείς αγορές ελαιολάδου μπαίνουν σε φάση εξισορρόπησης μετά τη διετία των ιστορικά υψηλών τιμών. Το νέο δελτίο του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου (IOC) για τον Οκτώβριο 2025 αποτυπώνει μια αργή πτώση των τιμών παραγωγού, ανάκαμψη στο εμπόριο εκτός Ε.Ε. και σταδιακή αποκλιμάκωση των καταναλωτικών τιμών στην ευρωπαϊκή αγορά. Παρά τις πιέσεις, η Ελλάδα παραμένει σε σταθερά επίπεδα, ενώ η διεθνής ζήτηση για ποιοτικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο δείχνει να διατηρείται ισχυρή.

Η εικόνα της αγοράς

Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (IOC) δημοσίευσε τα πρόσφατα στοιχεία για την πορεία του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, καταγράφοντας μια αγορά που δείχνει να «ψάχνει» νέα ισορροπία μετά από μια περίοδο έντονης μεταβλητότητας. Σύμφωνα με την έκθεση, οι τιμές παραγωγού στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ξεπέρασαν εκ νέου τα 4 ευρώ το κιλό, ωστόσο παραμένουν 41% χαμηλότερες σε σχέση με το ίδιο διάστημα της προηγούμενης ελαιοκομικής χρονιάς.

Αναλυτικότερα, στην Ισπανία (Jaén) η τιμή διαμορφώθηκε στα 4,31 €/κιλό, παρουσιάζοντας πτώση 41% σε ετήσια βάση. Στην Ιταλία (Bari) έφτασε τα 9,43 €/κιλό, σημειώνοντας αύξηση 3%, ενώ στα Χανιά η τιμή παραγωγού υποχώρησε στα 4,40 €/κιλό, 34% χαμηλότερα από πέρσι. Η εικόνα αυτή δείχνει οριζόντια υποχώρηση των τιμών στις μεσογειακές χώρες, μετά τη διετία ιστορικών ρεκόρ, με την αγορά να επιστρέφει σταδιακά σε πιο ρεαλιστικά επίπεδα.

Εξαγωγές εκτός Ε.Ε. – Όγκος αυξάνεται, αξία μειώνεται

Παρά τη διόρθωση στις τιμές, οι εξαγωγές ελαιολάδου εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκαν κατά 15% το διάστημα Οκτωβρίου 2024 – Ιουλίου 2025. Η μέση τιμή μονάδας των εξαγωγών διαμορφώθηκε στα 5,32 €/κιλό τον Αύγουστο 2025, καταγράφοντας πτώση 41,9% σε σχέση με πέρσι και 1,9% έναντι του Ιουλίου. Για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, η μέση τιμή ανήλθε στα 5,80 €/κιλό.

Συνολικά, οι εξαγωγές της Ε.Ε. προς τρίτες χώρες έφτασαν τους 51.406 τόνους, εκ των οποίων το 70,8% (36.402 τόνοι) αφορούσε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Παρά τη μείωση της τιμής, η αύξηση του όγκου δείχνει ότι η παγκόσμια ζήτηση παραμένει ισχυρή, ιδίως στις αγορές υψηλής αξίας όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Κίνα και η Αυστραλία.

Εισαγωγές και κατανάλωση – Σημάδια εξισορρόπησης

Την ίδια περίοδο, οι εισαγωγές ελαιολάδου στις κύριες αγορές αυξήθηκαν κατά 11%, επιβεβαιώνοντας την ενίσχυση του διεθνούς εμπορίου μετά τη δύσκολη χρονιά 2023/24. Η άνοδος οφείλεται κυρίως στη βελτίωση των αποθεμάτων και στη σταδιακή αποσυμπίεση των τιμών χονδρικής.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (HICP) για το ελαιόλαδο μειώθηκε κατά 27,5% τον Αύγουστο 2025 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Η μείωση αυτή είναι ελαφρώς μικρότερη από του Ιουλίου (−1,4%), όμως επιβεβαιώνει ότι οι λιανικές τιμές βρίσκονται σε καθοδική πορεία από τον Απρίλιο 2024. Οι μεγαλύτερες μειώσεις παρατηρούνται σε Γαλλία, Φινλανδία και Βουλγαρία, χώρες όπου οι τιμές του ελαιολάδου είχαν εκτοξευθεί το προηγούμενο έτος.

Επιτραπέζιες ελιές – Μείωση στις εισαγωγές

Στον τομέα των επιτραπέζιων ελιών, οι εισαγωγές στις βασικές διεθνείς αγορές μειώθηκαν κατά 13% το διάστημα Σεπτεμβρίου 2024 – Ιουλίου 2025, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο 2023/24. Η πτώση καταγράφεται σε όλες σχεδόν τις αγορές, με μοναδική εξαίρεση τον Καναδά, όπου οι εισαγωγές παρέμειναν σταθερές ή ελαφρώς αυξημένες. Οι κύριοι προμηθευτές παραμένουν η Ισπανία, η Αίγυπτος, η Αργεντινή, η Ελλάδα, το Μαρόκο και η Τουρκία.

Η επόμενη μέρα για το ελαιόλαδο

Η αγορά του ελαιολάδου φαίνεται να περνά σε φάση σταθεροποίησης μετά την έντονη μεταβλητότητα των τελευταίων ετών. Οι τιμές παραγωγού κινούνται πλέον σε πιο ήπια επίπεδα, οι εξαγωγές παρουσιάζουν ανοδική δυναμική και οι καταναλωτικές τιμές στην Ευρώπη ακολουθούν πτωτική πορεία. Για τον παραγωγό, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται ξανά στην ποιότητα και στην οργάνωση της παραγωγής, καθώς η αγορά δείχνει να ανταμείβει τη συνέπεια και την τυποποίηση. Το ελληνικό ελαιόλαδο διατηρεί τη φήμη και τη θέση του, επιβεβαιώνοντας πως η αξία του δεν μετριέται μόνο στην τιμή, αλλά και στη σταθερότητα που προσφέρει σε μια παγκόσμια αγορά που αλλάζει.

Πηγή: International Olive Council (IOC), Olive Sector Statistics – October 2025

Σε συμφωνία για πώληση 1 βυτίου ελαιολάδου προχώρησε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Δήμου Καντάνου Σελίνου στα Χανιά.

Ο γενικός διευθυντής του Συνεταιρισμού κ. Χρήστος Πρασιανάκης ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι καταφέραμε να προχωρήσουμε μέσω πλειοδοτικού διαγωνισμού ένα βυτίο ελαιόλαδου, οξύτητα 2,1 (βιομηχανικό), περίπου 27 τόνων, στην τιμή των 3,20 ευρώ το κιλό.

Πάντως εδώ και μια εβδομάδα έχει ανοίξει το ελαιοτριβείο του συνεταιρισμού και παραλαμβάνει ελαιόλαδα. Φέτος έχουμε προβλήματα από παρατεταμένη ξηρασία του καλοκαιριού αλλά και από γλοιοσπόριο και δάκο. Αποτέλεσμα να μην έχουμε καλές ποιότητες ελαιολάδου. Πάντως ακόμη έχουμε περσινά αποθέματα.

Από την πλευρά του ο κ. Αντώνιος Μπιτσάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιοπαραγωγών Δήμου Καντάνου Σελίνου, εδώ και μια εβδομάδα έχουμε ξεκινήσει την συγκομιδή ελαιοκάρπου. Φέτος έχουμε μειωμένη παραγωγή και με ποιοτικά προβλήματα. Περιμένουμε τις βροχοπτώσεις να βοηθήσουν τις ελιές. Οι καιρικές συνθήκες όμως που επικρατούν σε ολόκληρη τη δυτική Κρήτη έχουν σαν αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλο πρόβλημα από δακοπροσβολές. Οι παραγωγοί προσπαθούν να κάνουν γρήγορα την συγκομιδή για να σώσουν την παραγωγή τους, όμως δεν υπάρχουν εργάτες γης.

Ο Γιώργος Γωνιωτάκης παραγωγός από τα Χανιά και μέλος του ΔΣ της Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι οι καιρικές συνθήκες που έχουμε με υγρασίες το πρωί και ηλιοφανεια την υπόλοιπη ημέρα βοηθούν τις δακοπροσβολές. Θα έχουμε προβλήματα με την ποιότητα φέτος. Επίσης υπάρχουν μεγάλα προβλήματα με την έλλειψη εργατών γης και είναι πολύ δύσκολη η συγκομιδή. Μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη ρευστότητας. Η καταβολή της προκαταβολής της βασικήςε ενίσχυσης που γίνονταν παραδοσιακά τέλη Οκτωβρίου θα πιστωθεί στην καλύτερη των περιπτώσεων στους λογαριασµούς των αγροτών στα τέλη Νοεµβρίου κάτι που σηµαίνει έλλειψη ρευστότητας για πολλούς παραγωγούς. Οι παραγωγοί δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα της συγκομιδής.

Το 2025 εξελίσσεται σε χρονιά με έντονες διαφορές στις τιμές των βασικών τροφίμων. Σημαντικές διαφοροποιήσεις καταγράφουν τα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) για τις μηνιαίες μεσοσταθμικές λιανικές τιμές αγροτικών προϊόντων, αποτυπώνοντας τη δυναμική που διαμορφώνεται στο ράφι.

Με βάση τα επίσημα δεδομένα που αφορούν την πορεία των τιμών έως και τον Σεπτέμβριο, η ελληνική αγορά δείχνει αντίθετες τάσεις ανά προϊόν: το ελαιόλαδο ακολουθεί σταθερή πτωτική πορεία, η φέτα παραμένει σχεδόν αμετάβλητη, ενώ ο βόειος κιμάς καταγράφει αισθητή άνοδο. Η εικόνα αυτή δίνει μια καθαρή αποτύπωση των εξελίξεων στο 2025 και των διαφορών μεταξύ των βασικών κατηγοριών τροφίμων που απαρτίζουν το καλάθι του καταναλωτή.

Ελαιόλαδο – Εντυπωσιακή αποκλιμάκωση τιμών το 2025

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή του ελαιολάδου σημείωσε συνεχή πτώση από τον Ιανουάριο έως και τον Σεπτέμβριο του 2025.

Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο μειώθηκε από 8,62 €/kg τον Ιανουάριο στα 6,50 €/kg τον Σεπτέμβριο.
Το παρθένο ελαιόλαδο από 7,66 €/kg σε 6,05 €/kg την ίδια περίοδο.
Το βιολογικό έξτρα παρθένο από 16,17 €/kg τον Ιανουάριο σε 12,99 €/kg τον Σεπτέμβριο.

Η μείωση είναι σταθερή μήνα με τον μήνα και επιβεβαιώνεται από τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ για το ημερολογιακό έτος 2025, τα οποία αποτυπώνουν με σαφήνεια την καθοδική πορεία των τιμών σε όλες τις κατηγορίες ελαιολάδου.

Φέτα – Σταθερή πορεία χωρίς έντονες διακυμάνσεις

Η μέση σταθμισμένη τιμή της φέτας παραμένει σχεδόν σταθερή σε όλη τη διάρκεια του 2025.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ, οι τιμές κινούνται από 10,08 €/kg τον Ιανουάριο έως 9,72 €/kg τον Σεπτέμβριο για τη συνολική μέση τιμή.

Αναλυτικά, η συνολική φέτα μειώνεται από 10,08 σε 9,72 €/kg, η συμβατική από 10,07 σε 9,70 €/kg, ενώ η βιολογική φέτα από 13,50 σε 11,95 €/kg.

Οι τιμές παρουσιάζουν ελαφρές διακυμάνσεις τους θερινούς μήνες, όπως τον Αύγουστο που φτάνουν στα 9,85 €/kg, χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται ούτε έντονη μεταβολή ούτε καθοδική τάση. Η εικόνα παραμένει συνολικά σταθερή στην αγορά γαλακτοκομικών για το 2025.

Κρέας – Αυξήσεις στον κιμά, σταθερότητα στο κοτόπουλο

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για το 2025, η πορεία των τιμών στα βασικά προϊόντα κρέατος διαφοροποιείται σημαντικά ανά κατηγορία.

Το κοτόπουλο ολόκληρο παραμένει σχεδόν αμετάβλητο καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου, κινούμενο μεταξύ 3,01 ευρώ τον Ιανουάριο και 2,92 ευρώ τον Ιούνιο ανά κιλό.

Το κοτόπουλο φιλέτο παρουσιάζει ήπιες αυξήσεις, με τις τιμές να κυμαίνονται από 8,94 ευρώ τον Ιανουάριο έως 9,04 ευρώ τον Ιούνιο, με μικρές ενδιάμεσες διακυμάνσεις (όπως 8,59 ευρώ τον Φεβρουάριο και 8,97 ευρώ τον Απρίλιο).

Πιο έντονη τάση ανόδου καταγράφεται στον βόειο κιμά, ο οποίος από 8,05 ευρώ τον Ιανουάριο αυξάνεται στα 9,88 ευρώ τον Ιούνιο, παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο από όλα τα εξεταζόμενα είδη.

Η συνολική εικόνα δείχνει σταθερότητα στα πουλερικά και ενισχυμένες τιμές στα βοοειδή, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ για το ημερολογιακό έτος 2025.

Η αγορά τροφίμων σε τρεις ταχύτητες

Η συνολική πορεία των τιμών το 2025, όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σκιαγραφεί μια αγορά με διαφορετικές ταχύτητες. Το ελαιόλαδο βρίσκεται σε φάση αποκλιμάκωσης, με σταθερή πτώση των τιμών σε όλες τις κατηγορίες, τη στιγμή που η φέτα διατηρεί μια σχεδόν αμετάβλητη πορεία και ο βόειος κιμάς καταγράφει αισθητή άνοδο μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους.

Η εικόνα αυτή αναδεικνύει ότι δεν υπάρχει ενιαία τάση στη διαμόρφωση των τιμών των βασικών τροφίμων. Κάθε προϊόν επηρεάζεται από διαφορετικούς παράγοντες — την παραγωγή, το κόστος πρώτων υλών, τη ζήτηση και τη διεθνή συγκυρία. Για τον παραγωγό, τέτοιες διακυμάνσεις δεν είναι απλώς στατιστικά στοιχεία: αποτελούν δείκτη για το πώς κινείται η αγορά, πού υπάρχει πίεση και πού σταθερότητα.

Η παρακολούθηση των μηνιαίων τιμών από το ΥΠΑΑΤ δίνει επομένως μια καθαρή εικόνα της πορείας των βασικών αγροτικών προϊόντων, λειτουργώντας ως χρήσιμο εργαλείο κατανόησης των εξελίξεων στην αγροδιατροφική αλυσίδα, αλλά και ως σημείο αναφοράς για τη χάραξη στρατηγικής, τόσο για την πολιτεία όσο και για τους ίδιους τους παραγωγούς

Πηγή: ΥΠΑΑΤ

Με την έναρξη της ελαιοκομιδής, τα ελαιοτριβεία γεμίζουν ξανά με δραστηριότητα και οι παραγωγοί προγραμματίζουν τη μεταφορά του καρπού. Μαζί όμως με τη δουλειά στο χωράφι και τη φροντίδα της παραγωγής, έρχεται κάθε χρόνο στο προσκήνιο κι ένα επαναλαμβανόμενο ερώτημα: «Πώς πρέπει να δηλωθεί σωστά η αμοιβή του ελαιοτριβείου;»

Σε πολλές περιπτώσεις, το ελαιοτριβείο δεν πληρώνεται με χρήματα, αλλά με ποσοστό από το ελαιόλαδο που παράγει για λογαριασμό του παραγωγού — μια πρακτική γνωστή ως πληρωμή σε είδος. Υπάρχουν βέβαια και συναλλαγές που γίνονται κανονικά με μετρητά, κυρίως όταν πρόκειται για μικρές ποσότητες ή λάδι για προσωπική χρήση. Η πληρωμή σε είδος όμως παραμένει η συνηθέστερη και είναι αυτή που συχνά δημιουργεί τα περισσότερα ερωτήματα γύρω από το πώς πρέπει να αποτυπώνεται σωστά στα παραστατικά.

Αν και το νομοθετικό πλαίσιο είναι σαφές, στην πράξη εξακολουθούν να υπάρχουν «γκρίζες ζώνες». Μικρές αστοχίες στα παραστατικά ή λανθασμένες πρακτικές πληρωμής μπορεί να οδηγήσουν σε φορολογικά προβλήματα, τόσο για το ελαιοτριβείο όσο και για τον ίδιο τον παραγωγό.

Το θεσμικό πλαίσιο

Όταν η αμοιβή του ελαιοτριβείου δεν δίνεται σε χρήμα αλλά με ποσοστό από το ελαιόλαδο που παράγει για τον παραγωγό, η διαδικασία θεωρείται ανταλλαγή προϊόντος με υπηρεσία. Με απλά λόγια, το ελαιοτριβείο παρέχει την υπηρεσία της έκθλιψης και, αντί για μετρητά, λαμβάνει ως αμοιβή ένα μέρος από το παραγόμενο λάδι.

Σύμφωνα με τον νόμο 4308/2014, το ελαιοτριβείο σε αυτή την περίπτωση εκδίδει το παραστατικό που αντιστοιχεί στην υπηρεσία του, ενώ παράλληλα θεωρείται ότι αγοράζει την ποσότητα του προϊόντος που λαμβάνει ως αντάλλαγμα. Με αυτόν τον τρόπο, και οι δύο πλευρές —ελαιοτριβείο και παραγωγός— καλύπτουν πλήρως τις υποχρεώσεις τους, αποτυπώνοντας τη συναλλαγή με τρόπο καθαρό, διαφανή και σύμφωνο με τη νομοθεσία.

Οι υποχρεώσεις των παραγωγών

Οι παραγωγοί που ανήκουν στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. έχουν την υποχρέωση να εκδίδουν παραστατικό πώλησης (τιμολόγιο) για την ποσότητα ελαιολάδου ή ελαιοπυρήνα που διαθέτουν σε άλλες επιχειρήσεις, όπως είναι τα ελαιοτριβεία. Η υποχρέωση αυτή ισχύει ακόμη κι αν δεν τηρούν πλήρη λογιστικά βιβλία, όπως προβλέπεται από τη σχετική εγκύκλιο της ΑΑΔΕ.

Επιπλέον, όταν ο παραγωγός ανήκει στο κανονικό καθεστώς, αποδίδει ο ίδιος την εισφορά δακοκτονίας — επομένως, δεν χρειάζεται να αναγράφεται στο τιμολόγιο που εκδίδει προς το ελαιοτριβείο. Με τον τρόπο αυτό, η διαδικασία παραμένει ξεκάθαρη και δεν δημιουργούνται φορολογικές ασάφειες.

Τι ισχύει για τα ελαιοτριβεία

Για τις υπηρεσίες που παρέχουν στους παραγωγούς και αμείβονται σε είδος, τα ελαιοτριβεία εκδίδουν παραστατικό παροχής υπηρεσιών προς τον παραγωγό — είτε αυτός βρίσκεται στο ειδικό, είτε στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α.

Για την ποσότητα λαδιού που λαμβάνουν ως αμοιβή:

Αν ο παραγωγός είναι στο ειδικό καθεστώς, το ελαιοτριβείο εκδίδει τιμολόγιο αγοράς, το οποίο μπορεί να συνενωθεί με το παραστατικό της υπηρεσίας, αρκεί οι πληροφορίες να διακρίνονται καθαρά.

Αν ο παραγωγός είναι στο κανονικό καθεστώς, το ελαιοτριβείο λαμβάνει τιμολόγιο πώλησης από τον παραγωγό.

Εναλλακτικά, μπορεί να επιλέξει τη διαδικασία της αυτοτιμολόγησης, εκδίδοντας το παραστατικό για λογαριασμό του παραγωγού, εφόσον υπάρχει σχετική συμφωνία μεταξύ τους.

Προσοχή στις πληρωμές “σε είδος”

Ένα από τα συχνότερα λάθη που γίνονται κάθε χρόνο αφορά τους ιδιώτες παραγωγούς που πηγαίνουν τις ελιές τους στο ελαιοτριβείο μόνο για προσωπική χρήση, αλλά επιλέγουν να πληρώσουν «σε είδος». Η πρακτική αυτή δεν επιτρέπεται, γιατί θεωρείται εμπορική συναλλαγή και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη φορολογική εικόνα του παραγωγού.

Αν το ελαιοτριβείο δεχτεί πληρωμή με λάδι, είναι υποχρεωμένο να εκδώσει τίτλο κτήσης, δηλαδή να καταγράψει αγορά προϊόντος. Έτσι όμως, ο ιδιώτης φαίνεται στα φορολογικά στοιχεία να πραγματοποιεί πώληση, κάτι που μπορεί να τον κατατάξει λανθασμένα ως αγρότη ειδικού καθεστώτος, με επιπλέον υποχρεώσεις σε Φ.Π.Α. και ΕΦΚΑ. Για τον λόγο αυτό, όποιος παραδίδει ελιές για ίδια, οικογενειακή χρήση, πρέπει να πληρώνει μόνο με μετρητά, ώστε να αποφευχθούν φορολογικές παρεξηγήσεις.

Και αν ο παραγωγός δεν είναι ενεργός;

Ένα ακόμη ζήτημα που συναντούν συχνά τα ελαιοτριβεία αφορά παραγωγούς που έχουν σταματήσει να καλλιεργούν, αλλά συνεχίζουν να εμφανίζονται στο σύστημα ως αγρότες του ειδικού καθεστώτος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα ελαιοτριβεία —βλέποντας την ένδειξη— εκδίδουν κανονικά Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (Τ.Π.Υ.), κάτι που μπορεί να είναι σωστό λογιστικά, αλλά στην πράξη δημιουργεί προβλήματα για τον ίδιο τον παραγωγό.

Η λύση είναι απλή και πρακτική:

Όσοι έχουν σταματήσει να καλλιεργούν, θα πρέπει να κάνουν διακοπή στο ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α., ώστε να μην εμφανίζονται ως ενεργοί. Παράλληλα, καλό είναι να ενημερώνουν το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ), ώστε τα στοιχεία τους να είναι επικαιροποιημένα και να μην προκύπτουν ασυμφωνίες με τα ελαιοτριβεία.

Καθαρές συναλλαγές για καθαρό λάδι

Η πληρωμή σε είδος στο ελαιοτριβείο προβλέπεται ξεκάθαρα από τη νομοθεσία, όμως στην πράξη χρειάζεται προσοχή. Ένα λάθος παραστατικό ή μια πληρωμή που γίνεται “όπως παλιά” μπορεί να δημιουργήσει περιττά φορολογικά ζητήματα. Η σωστή έκδοση τιμολογίων, η πληρωμή με μετρητά όταν πρόκειται για ίδια χρήση και η ενημέρωση του καθεστώτος για όσους έχουν σταματήσει να καλλιεργούν, εξασφαλίζουν νομιμότητα και ηρεμία για όλους.

Τελικά, η διαφάνεια στη συναλλαγή είναι και θέμα σεβασμού – προς τον κόπο του παραγωγού και τη συνεργασία που κρατά ζωντανή την ελαιοκομική περίοδο.

Αν και η Ισπανία είχε θεσπίσει, μέσα στο 2025, νέο μηχανισμό απόσυρσης ελαιολάδου για την περίοδο 2025/26, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ενδεχόμενη υπερπαραγωγή και πτώση των τιμών, το μέτρο τελικά δεν θα ενεργοποιηθεί. Οι φετινές αποδόσεις αποδείχθηκαν χαμηλότερες των προβλέψεων, αφήνοντας τον μηχανισμό σε εφεδρεία μέχρι νεωτέρας.

Χαμηλή παραγωγή και ασταθείς αποδόσεις

Το ισπανικό Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA) δημοσίευσε στην Εφημερίδα του Κράτους τη νέα υπουργική απόφαση που καθορίζει το πρότυπο εμπορίας ελαιολάδου για την περίοδο 2025/26. Η ρύθμιση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μηχανισμό απόσυρσης ποσοτήτων ελαιολάδου σε περιπτώσεις υπερπαραγωγής, προκειμένου να αποφευχθούν στρεβλώσεις της αγοράς και πιέσεις στις τιμές παραγωγού.

Ωστόσο, το Υπουργείο ανακοίνωσε ότι το μέτρο δεν θα εφαρμοστεί τη φετινή χρονιά, καθώς οι αποδόσεις δεν πληρούν τα κριτήρια ενεργοποίησης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η παραγωγή και τα αποθέματα δεν ξεπερνούν το 120% του μέσου όρου των τελευταίων έξι περιόδων — όριο που προβλέπεται ως προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του μηχανισμού.

Ο καιρός «φρέναρε» τις αποδόσεις

Οι έντονες καιρικές διακυμάνσεις και η μειωμένη καρπόδεση σε αρκετές ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ισπανίας οδήγησαν σε χαμηλότερη σοδειά από τις αρχικές εκτιμήσεις. Το MAPA επισημαίνει ότι, αν και ο μηχανισμός δεν ενεργοποιείται, η ύπαρξή του λειτουργεί προληπτικά, προσφέροντας ένα θεσμικό εργαλείο άμεσης παρέμβασης σε περίπτωση μελλοντικής υπερπαραγωγής.

Νομικό πλαίσιο και ανατροπή σχεδίων

Ο μηχανισμός στηρίζεται στο άρθρο 167Α του Κανονισμού (ΕΕ) 1308/2013 και στο Βασιλικό Διάταγμα 84/2021, τα οποία επιτρέπουν στα κράτη-μέλη να ρυθμίζουν την προσφορά ελαιολάδου μέσω προσωρινών αποσύρσεων προϊόντος από την αγορά ή μετατροπής του σε μη βρώσιμη χρήση.

Η εφαρμογή του μέτρου θεωρείται εξαιρετική και προσωρινή, με στόχο τη σταθεροποίηση των τιμών και τη διασφάλιση του εισοδήματος των παραγωγών. Η Ισπανία είχε ξεκινήσει ήδη από τον Ιούνιο του 2025 τη δημόσια διαβούλευση για τη θέσπιση του μηχανισμού, καθώς οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για πολύ υψηλή παραγωγή λόγω ευνοϊκών καιρικών συνθηκών την άνοιξη.

Ωστόσο, οι μεταγενέστερες καιρικές επιδεινώσεις και η μειωμένη καρπόδεση ανέτρεψαν πλήρως τις προβλέψεις, με αποτέλεσμα ο μηχανισμός να παραμείνει ανενεργός για τη φετινή περίοδο.

Μάθημα σταθερότητας και προνοητικότητας

Η απόφαση να μην ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός επιβεβαιώνει τη μεγάλη αστάθεια που χαρακτηρίζει την ισπανική παραγωγή τα τελευταία χρόνια, με έντονες διακυμάνσεις από περίοδο σε περίοδο. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει τη στρατηγική προνοητικότητα της χώρας, η οποία διαθέτει πλέον ένα θεσμικό εργαλείο έτοιμο να ενεργοποιηθεί άμεσα σε περίπτωση μελλοντικής υπερπαραγωγής.

Η εμπειρία αυτή δείχνει πως, ακόμη και όταν ένα μέτρο δεν εφαρμόζεται, η ύπαρξή του ενισχύει την αίσθηση σταθερότητας και ετοιμότητας στον αγροτικό τομέα — ένα παράδειγμα που θα μπορούσε να έχει αξία και για την Ελλάδα.

Στη χώρα μας, όπου αντίστοιχοι μηχανισμοί παραμένουν ανενεργοί, η ισπανική εμπειρία λειτουργεί ως υπενθύμιση της ανάγκης έγκαιρου σχεδιασμού και αξιοποίησης των εργαλείων που προσφέρει η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Η δημιουργία ενός αντίστοιχου μηχανισμού ρύθμισης θα μπορούσε να ενισχύσει τη σταθερότητα της αγοράς ελαιολάδου και την προστασία του παραγωγού σε περιόδους μεταβλητότητας.

Η Ισπανία δείχνει τον δρόμο

Η Ισπανία αποδεικνύει ότι η θεσμική ετοιμότητα είναι εξίσου καθοριστική με την παραγωγική ικανότητα. Ακόμη κι αν ο μηχανισμός δεν ενεργοποιείται φέτος, η ύπαρξή του λειτουργεί ως ασπίδα σταθερότητας για την αγορά και εγγύηση προστασίας του παραγωγού σε περιόδους αστάθειας. Πρόκειται για ένα δείγμα προνοητικότητας και οργάνωσης που θα άξιζε να εξετάσουν και άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες της Μεσογείου.

Οι τυνησιακές αρχές ανακοίνωσαν ότι αναμένουν να επιτύχουν ρεκόρ παραγωγής ελαιολάδου, περίπου 500.000 τόνων, κατά τη διάρκεια της φετινής περιόδου συγκομιδής (2025/2026).

Η ποσότητα αυτή αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία της χώρας και μια αύξηση, κατά 50%, σε σύγκριση με την περσινή περίοδο, που ανήλθε στους 340.000 τόνους. Όσον αφορά την τιμή παραγωγού κυμαίνεται στα 4,20 ευρώ το κιλό.

Oι κύριοι λόγοι πίσω από αυτή την αύξηση ρεκόρ είναι οι φετινές βροχοπτώσεις, η εφαρμογή εθνικών εκστρατειών για την ολοκληρωμένη διαχείριση της ελαιοκαλλιέργειας και η υποστήριξη των επενδύσεων στον τομέα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της κυβέρνησης, η ελαιοκαλλιέργεια καλύπτει το 60% της γεωργικής γης της Τυνησίας, με πάνω από 120 εκατομμύρια ελαιοδέντρα, φυτεμένα σε περισσότερα από δύο εκατομμύρια εκτάρια (1 εκτάριο = 10 στρέμματα), καθιστώντας την χώρα έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ελαιολάδου στον κόσμο, μετά την Ισπανία.

Οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Γεωργίας, αναφέρουν ότι τα έσοδα από τις φετινές εξαγωγές ελαιολάδου αναμένεται να φτάσουν σχεδόν στα 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια (2,90 δισεκατομμύρια ευρώ), που αντιστοιχεί σε περίπου 15% του ετήσιου προϋπολογισμού της χώρας.

Πάντως η κυβέρνηση της Τυνησίας υποστηρίζει ότι σχεδιάζει να ενισχύσει τις εξαγωγές ελαιολάδου. Στόχος είναι να βρεθούν νέες αγορές στην Ασία και την Λατινική Αμερική, μετά την επιβολή δασμών από τον Τραμπ (25%) στις εξαγωγές ελαιολάδου προς ΗΠΑ. 
 

Ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός (ΑΕΣ) Αγίων Αποστόλων στην Λακωνία ανακοίνωσε την πώληση 10 βυτίων εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου φετινής σοδειάς, στην τιμή των 5,35 ευρώ το κιλό. 

Πάντως οι καιρικές συνθήκες και οι υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου καλοκαιριού έχουν δημιουργήσει προβλήματα και μειωμένη καρποφορία, ιδιαίτερα στην Μεσσηνία και την Κρήτη.

Οι ελαιοπαραγωγοί αυτή την εποχή έχουν μείνει απλήρωτοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, με αποτέλεσμα να μην έχουν οικονομική ρευστότητα ούτε για τα έξοδα της συγκομιδής.

Από την άλλη μεγάλο πρόβλημα αντιμετωπίζουν από την έλλειψη εργατών γης, με αποτέλεσμα τα μεροκάματα να έχουν αυξηθεί και να υπάρχει κίνδυνος πολλοί ελαιώνες να μην κάνουν συγκομιδή.

Σε πολλές περιοχές της χώρας οι παραγωγοί αναγκάζονται να κάνουν εκ περιτροπής συγκομιδή στα χωράφια με τα λίγα συνεργεία που υπάρχουν.

Προβλέψεις ελλληνικής παραγωγής

Σημαντικά μειωμένη, σε σχέση με μία καλή ελαιοκομική χρονιά, εκτιμάται ότι θα είναι η ελαιοπαραγωγή της χώρας μας για το 2025, σύμφωνα με τον Σύλλογο Γεωπόνων Ελευθέρων Επαγγελματιών Νομού Μεσσηνίας.

Από στοιχεία μελών του σε διάφορες περιοχές της Μεσσηνίας, η παραγωγή ελαιολάδου υπολογίζεται στις 35.000–40.000 τόνους. Σε μια καλή χρονιά η Μεσσηνία φτάνει περίπου τους 75.000 τόνους.

Οι αιτίες της πτώσης συνδέονται με τις καιρικές συνθήκες της άνοιξης. Καταγράφονται άνιση καρποφορία, προβλήματα ανθοφορίας και καρπόδεσης. Η παρατεταμένη ξηρασία για μεγάλο διάστημα επηρέασε αρνητικά την ανάπτυξη και την καρποφορία των ελαιοδέντρων.

Ακόμη όπως αναφέρει από την επικοινωνία με συλλόγους γεωπόνων σε όλη τη χώρα, οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι η συνολική παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα για το 2025 δεν θα ξεπεράσει τους 200.000 τόνους. 

Προβλήματα ξηρασίας στην Ισπανία

Σοβαρά προβλήματα ξηρασίας αντιμετωπίζει η περιοχή της Εξτρεμαδούρα στην Ισπανία. Όπως αναφέρει η ισπανική αγροτοσυνδικαλιστική οργάνωση Asaja της περιφέρειας Εξτρεμαδούρας, η παραγωγή ελαιοκάρπου αναμένεται να έχει υποστεί σημαντική μείωση, σαν άμεση συνέπεια της σοβαρής ξηρασίας που έπληξε τους ελαιώνες της περιοχής, κατά τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο.

Η γεωργική οργάνωση επισημαίνει ότι η έλλειψη βροχοπτώσεων και οι υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έχουν προκαλέσει σοβαρή καταπόνηση στα δέντρα. Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε φαινόμενα καρπόπτωσης, γεγονός που επηρεάζει άμεσα τον τελικό όγκο παραγωγής που θα συλλεχθεί από τους παραγωγούς.

Οι παραγωγοί περιμένουν να δουν αν οι βροχοπτώσεις, που αναμένονται τις επόμενες ημέρες, μπορούν να βελτιώσουν τη κατάσταση των ελαιόδέντρων.

Η πρόβλεψη παραγωγής που έκανε το Υπουργείο Γεωργίας για την περιοχή αναφέρει μια συγκομιδή στην περιοχή της Εξτρεμαδούρας περίπου στους 77.000 τόνους ελαιολάδου. Ωστόσο, η ισπανική αγροτική οργάνωση πιστεύει ότι αυτή η πρόβλεψη σίγουρα αναμένεται να μειωθεί μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής.

Όσον αφορά τα περσινά αποθέματα ελαιολάδου στην Ισπανία αυτή την περίοδο (λίγο πριν την έναρξη της συγκομιδής) ανέρχονται σε περίπου 280.000 τόνους.

Άρχισαν να ανακοινώνονται οι πρώτες τιμές για το ελαιόλαδο της φετινής εσοδείας 2025-2026, που αφορούν τις πρώιμες ποικιλίες Αθηνοελιάς στην Λακωνία και Μαυροελιάς στην Μεσσηνία.

Η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν δημιουργήσει προβλήματα και μειωμένη καρποφορία, ιδιαίτερα στην Μεσσηνία και την Κρήτη.

Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για μια μειωμένη φετινή παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα.

Οι ελαιοπαραγωγοί πάντως αυτή την εποχή έχουν μείνει απλήρωτοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με αποτέλεσμα να μην έχουν οικονομική ρευστότητα για τα έξοδα της συγκομιδής. Αυτό το γνωρίζουν οι έμποροι και προσπαθούν να αγοράσουν σε χαμηλές τιμές από όσους έχουν ανάγκη.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Αθανάσιος Κατσάς, μέλος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Γλυφάδας, από την Πύλο της Μεσσηνίας, ακόμη δεν έχουν γίνει πολλές εμπορικές πράξεις. Οι εμπορικές συμφωνίες που έχουν κλειστεί μέχρι σήμερα για το αγουρέλαιο κυμαίνονται γύρω στα 5 ευρώ το κιλό. Αυτή δεν είναι καλή τιμή για τους παραγωγούς αν σκεφτούμε ότι το κόστος σήμερα έχει ξεπεράσει τα 3,5 ευρώ το κιλό. Επίσης έχει αυξηθεί η «παρακράτηση» σε κάποια ιδιωτικά ελαιοτριβεία. Από την άλλη οι ελαιοπαραγωγοί έχουν μείνει απλήρωτοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε δυσμενή οικονομική κατάσταση, κάτι που το γνωρίζουν οι έμποροι και προσπαθούν να αγοράσουν σε χαμηλή τιμή.

Ο κ. Γιώργος Κόκκινος, πρόεδρος στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό - ΟΠ Νηλέας στην Χώρα Τριφυλίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι έχουν υπάρξει κάποιες εμπορικές συμφωνίες που αφορούν το αγουρέλαιο από την Μαυροελιά. Η τιμή είναι στα 5 έως 5,20 ευρώ το κιλό και οι ποσότητες πήγαν για εξαγωγή στην Ιταλία. Η συγκομιδή ελαιοκάρπου βρίσκεται σε εξέλιξη αλλά φαίνεται ότι η παραγωγή φέτος είναι πολύ μειωμένη. Από το 2022 έχουμε να δούμε στην περιοχή μια καλή παραγωγή. Επίσης μεγάλο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί με την έλλειψη εργατών γης με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος πολλοί ελαιώνες να μην κάνουν συγκομιδή.  

Ο κ. Παναγιώτης Μπατσάκης, πρόεδρος στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Αγίων Αποστόλων από την Λακωνία, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι μέχρι σήμερα έχουν πωληθεί 6 βυτία με αγουρέλαιο στην τιμή 7,85 ευρώ το κιλό. Θα γίνει μια νέα δημοπρασία από τον συνεταιρισμό, την Πέμπτη (23/10), για ποσότητα από 1 έως 6 βυτία για φετινό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Πάντως οι ιδιώτες αυτή την εποχή δίνουν για το φετινό ελαιόλαδο τιμή παραγωγού γύρω στα 5,5 ευρώ το κιλό. Φέτος αναμένεται να έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής λόγω των καιρικών συνθηκών αλλά και προβλημάτων από το δάκο.

Ο κ. Ευάγγελος Νικηφόρος, διαχειριστής στον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Παντάνασσας της Λακωνίας, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι κάναμε μια εμπορική συμφωνία, τον Οκτώβριο, για πώληση 1 βυτίου αγουρέλαιου Αθηνοελιάς στην τιμή των 7,85 ευρώ το κιλό. Φέτος έχουμε παραγωγή και από τους ξηρικούς ελαιώνες. Την συγκομιδή για την ποικιλία Κορωνέικη στην περιοχή θα την ξεκινήσουμε από τις αρχές Νοεμβρίου και θα δούμε πως θα πάνε οι τιμές.  

Η ποιότητα του ελαιολάδου ήταν ανέκαθεν σημείο αναφοράς για κάθε ελαιοπαραγωγό, καθώς από αυτήν εξαρτάται όχι μόνο η εμπορική του αξία, αλλά και η φήμη της παραγωγής του. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι παραγωγοί —αλλά και καταναλωτές— αρχίζουν να εξοικειώνονται περισσότερο με τα κριτήρια που καθορίζουν την ποιότητα του λαδιού.

Ο πιο γνωστός δείκτης είναι, φυσικά, η οξύτητα, όμως δεν είναι ο μόνος. Υπάρχουν και άλλες σημαντικές παράμετροι, όπως τα υπεροξείδια και οι δείκτες Κ, που αποκαλύπτουν πολλά για την πορεία του ελαιολάδου — από τον ελαιώνα μέχρι το ελαιοτριβείο και τελικά το ράφι. Πρόκειται για μετρήσεις που συνθέτουν το “ποιοτικό αποτύπωμα” του ελαιολάδου και επηρεάζονται άμεσα από την καλλιέργεια, τη συγκομιδή, την έκθλιψη και τη συντήρηση.

Τι μετράμε και γιατί

Η κατηγοριοποίηση του ελαιολάδου σε «εξαιρετικό παρθένο», «παρθένο» ή «κοινό παρθένο» βασίζεται σε συγκεκριμένα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου (IOC).

Στα εργαστήρια πραγματοποιούνται αναλύσεις που δίνουν μια σαφή εικόνα για την ποιότητα και την κατηγορία του ελαιολάδου. Οι σημαντικότεροι δείκτες είναι:

Η οξύτητα (% ελεύθερων λιπαρών οξέων),

Ο αριθμός υπεροξειδίων,

Η απορρόφηση στο υπεριώδες φως (Κ232, Κ270 και ΔΚ).

Οι τιμές αυτών των παραμέτρων καθορίζουν αν ένα λάδι πληροί τα κριτήρια του εξαιρετικά παρθένου ή αν υποβαθμίζεται σε χαμηλότερη κατηγορία. Ωστόσο, η χαμηλή οξύτητα από μόνη της δεν αποτελεί εγγύηση ποιότητας. Αν δεν συνοδεύεται από χαμηλές τιμές στα «Κ» και απουσία ελαττωμάτων στη γευσιγνωσία, μπορεί να πρόκειται ακόμη και για εξευγενισμένο λάδι ή μείγμα.

Με άλλα λόγια, η πραγματική ποιότητα του ελαιολάδου προκύπτει από τον συνδυασμό χημικής ανάλυσης και οργανοληπτικής αξιολόγησης, όπου κάθε στοιχείο έχει τον δικό του ρόλο στη συνολική εικόνα.

 Οξύτητα: Το πιο γνωστό κριτήριο

Η οξύτητα είναι ο δείκτης που γνωρίζουν σχεδόν όλοι οι ελαιοπαραγωγοί — και συχνά αποτελεί το πρώτο στοιχείο που εξετάζουν όταν μιλούν για “καλό λάδι”. Εκφράζεται συνήθως σε «γραμμές», με κάθε γραμμή να αντιστοιχεί σε 0,1% ελεύθερα λιπαρά οξέα. Έτσι, ένα λάδι “τριών γραμμών” σημαίνει οξύτητα 0,3%.

Χαμηλή οξύτητα υποδηλώνει ότι ο ελαιόκαρπος ήταν υγιής, φρέσκος και σωστά επεξεργασμένος. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται προσοχή σε κάθε στάδιο:
οι ελιές πρέπει να συγκομίζονται χωρίς καθυστερήσεις, να μεταφέρονται άμεσα στο ελαιοτριβείο και να αποθηκεύονται, έστω προσωρινά, σε δροσερό και καλά αεριζόμενο χώρο.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν και οι ειδικοί, η χαμηλή οξύτητα από μόνη της δεν εγγυάται εξαιρετική ποιότητα. Ένα λάδι μπορεί να έχει χαμηλή οξύτητα αλλά να υστερεί σε άλλους δείκτες, όπως τα Κ ή το φρουτώδες άρωμα — και τότε η συνολική του ποιότητα μειώνεται. Το “εξαιρετικά παρθένο” προκύπτει μόνο όταν η οξύτητα, τα Κ και η γευσιγνωσία κινούνται όλα στα σωστά επίπεδα.

Υπεροξείδια: Ο «καθρέφτης» της φρεσκάδας

Ο δείκτης των υπεροξειδίων αποκαλύπτει σε ποιο βαθμό έχει αρχίσει να οξειδώνεται το ελαιόλαδο — δηλαδή να “γερνάει”. Όσο υψηλότερη είναι η τιμή του, τόσο περισσότερο έχει επηρεαστεί η φρεσκάδα και η διάρκεια ζωής του προϊόντος. Η οξείδωση ευνοείται από το φως, τη θερμότητα, τον αέρα και την παρουσία μεταλλικών στοιχείων, όπως χαλκός ή σίδηρος. Για να παραμείνουν οι τιμές των υπεροξειδίων χαμηλές, χρειάζεται προσοχή σε όλα τα στάδια παραγωγής και αποθήκευσης — από τη σωστή έκθλιψη μέχρι τη φύλαξη σε δροσερό, σκοτεινό χώρο, μέσα σε κατάλληλα δοχεία που δεν αντιδρούν με το λάδι

Οι δείκτες «Κ»: Πώς «διαβάζουν» τη γήρανση και τη νοθεία

Οι δείκτες Κ232, Κ270 και ΔΚ μετρούν την απορρόφηση του ελαιολάδου στο υπεριώδες φως, δίνοντας σημαντικές πληροφορίες για τη φρεσκάδα και την καθαρότητά του. 
Το Κ232 αυξάνεται όταν οι ελιές παραμένουν πολλές ημέρες πριν την έκθλιψη ή όταν το λάδι αποθηκεύεται σε ακατάλληλες συνθήκες.
Το Κ270 συνδέεται με τη γήρανση — όσο το ελαιόλαδο παλιώνει, τόσο ανεβαίνει η τιμή του.

Τέλος, ο δείκτης ΔΚ μπορεί να αποκαλύψει νοθεία ή ανάμιξη με εξευγενισμένα έλαια, λειτουργώντας ως ένα “σήμα συναγερμού” για την καθαρότητα του προϊόντος. Για να διατηρούνται χαμηλές και σταθερές τιμές στους δείκτες Κ, το ελαιόλαδο πρέπει να φυλάσσεται μακριά από φως και οξυγόνο, να μεταγγίζεται προσεκτικά και να αποθηκεύεται σε δροσερούς, καθαρούς χώρους, μέσα σε κατάλληλα δοχεία που δεν αντιδρούν με το λάδι

Οργανοληπτική αξιολόγηση: Η τέχνη της γευσιγνωσίας

Η ποιότητα ενός ελαιολάδου δεν καθορίζεται μόνο από τους χημικούς δείκτες, αλλά και από τη γεύση και το άρωμά του. Η οργανοληπτική αξιολόγηση εφαρμόζεται αποκλειστικά στα παρθένα ελαιόλαδα και πραγματοποιείται από ειδική ομάδα γευσιγνωστών, σύμφωνα με τα πρότυπα του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου (IOC).

Κατά τη διαδικασία αυτή εκτιμώνται τόσο τα θετικά χαρακτηριστικά, όπως το φρουτώδες άρωμα, όσο και τυχόν αρνητικά γνωρίσματα, που υποδηλώνουν προβλήματα στον καρπό, στην αποθήκευση ή στην επεξεργασία. Το χρώμα δεν λαμβάνεται υπόψη, καθώς δεν αποτελεί δείκτη ποιότητας.

Για να καταταχθεί ένα λάδι ως εξαιρετικά παρθένο, πρέπει να είναι σαφώς αντιληπτό το φρουτώδες και να μην παρουσιάζει κανένα ελάττωμα στη γεύση ή στην οσμή. Η διαδικασία αυτή συνδυάζει την επιστημονική μέτρηση με την ανθρώπινη αίσθηση, προσφέροντας την πιο ολοκληρωμένη εικόνα της ποιότητας του ελαιολάδου.

Η ποιότητα δεν είναι τυχαία

Η ποιότητα του ελαιολάδου δεν είναι θέμα τύχης, είναι το αποτέλεσμα γνώσης, φροντίδας και συνέπειας σε κάθε στάδιο, από τον ελαιώνα ως το μπουκάλι. Η εργαστηριακή ανάλυση και η οργανοληπτική αξιολόγηση αποτελούν την επιστήμη και την εμπειρία που επιβεβαιώνουν όσα ο παραγωγός έχει ήδη “χτίσει” με τον κόπο του στο χωράφι. Γιατί, τελικά, η ποιότητα του ελαιολάδου δεν μετριέται μόνο στα εργαστήρια· ξεκινά από την ευθύνη και το μεράκι του ανθρώπου που το παράγει — κι αυτή είναι η διαφορά που κρατά τη φήμη του ελληνικού ελαιολάδου ζωντανή, από γενιά σε γενιά.

Πηγή: Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 10/2018 – «Εργαστηριακός έλεγχος του ελαιολάδου», σελ. 42–44.

Με το ξεκίνημα της ελαιοκομικής περιόδου, οι πρώτες κουβέντες στα καφενεία και στα χωράφια περιστρέφονται – όπως πάντα – γύρω από τις τιμές. Όμως, πίσω από κάθε λίτρο ελαιολάδου που θα “βγει”, κρύβεται μια απόφαση που συχνά περνά στα ψιλά: η επιλογή του ελαιοτριβείου.

Πολλοί παραγωγοί, μέσα στη βιασύνη της συγκομιδής, πηγαίνουν σχεδόν «τυφλά» τις ελιές τους για έκθλιψη, με στόχο να τελειώσουν γρήγορα. Κι όμως, το ελαιοτριβείο που θα επιλέξουν μπορεί να καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα – και τελικά την αξία – του λαδιού τους.

Τα ελαιοτριβεία, ως επιχειρήσεις «υγειονομικού ενδιαφέροντος», υπόκεινται σε ειδικές διατάξεις. Αυτό σημαίνει ότι κάθε λεπτομέρεια στη λειτουργία τους έχει σημασία για το τελικό προϊόν, από το νερό και τα μηχανήματα, μέχρι τη θερμοκρασία, την καθαριότητα και τη φύλαξη.

Καθαριότητα και Νερό: Η Πρώτη Εντύπωση Μετράει

Η διαδικασία ξεκινά από το πλυντήριο του ελαιοκάρπου. Αν και οι μικροβιολογικοί κίνδυνοι στο ελαιόλαδο θεωρούνται μικροί, τα βαρέα μέταλλα – και κυρίως ο χαλκός – μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα αν δεν έχει τηρηθεί ο απαραίτητος χρόνος από τον ψεκασμό έως τη συγκομιδή.
Ο παραγωγός καλό είναι να ρίχνει μια ματιά στο νερό του πλυντηρίου: αν είναι υπερβολικά θολό, μπορεί να ζητήσει αλλαγή, κάτι που γίνεται γρήγορα και χωρίς να καθυστερεί η διαδικασία. Το νερό πρέπει να πληροί προδιαγραφές κατάλληλες για ανθρώπινη κατανάλωση.

Τα Μηχανήματα που «Γράφουν» στην Ποιότητα

Το δονούμενο κόσκινο και ο σπαστήρας είναι κρίσιμα σημεία στην παραγωγική διαδικασία.
Ένα σκουριασμένο κόσκινο δείχνει παραμέληση και μπορεί να επηρεάσει την καθαρότητα του προϊόντος. Ακόμη πιο σημαντικός είναι ο σπαστήρας – το μοναδικό μηχανικό μέρος που έρχεται σε επαφή με τον ελαιόκαρπο. Με την πάροδο του χρόνου φθείρεται και απελευθερώνει μικρά σωματίδια μετάλλου, αόρατα στο μάτι.
Η ασφαλής επιλογή είναι ελαιοτριβεία με νέου τύπου σπαστήρες και σύγχρονο εξοπλισμό, που εξασφαλίζουν σταθερή ποιότητα και αποφυγή επιμολύνσεων.

Θερμοκρασία και Σωληνώσεις: Οι «Αόρατοι» Παράγοντες

Οι λεπτομέρειες μετρούν. Η θερμοκρασία του νερού πρέπει να διατηρείται λίγο κάτω από τους 30°C. Αν ξεπεράσει το όριο, μπορεί να δώσει ένα πιο καθαρό στην όψη λάδι, αλλά με αλλοιωμένα χαρακτηριστικά: αυξημένες ουσίες όπως η ερυθροδιόλη και η ουβαόλη οδηγούν το προϊόν εκτός προδιαγραφών του «εξαιρετικά παρθένου».
Το ίδιο ισχύει και για τις σωληνώσεις. Οι ελαστικοί σωλήνες που μεταφέρουν την ελαιόπαστα ή το λάδι πρέπει να είναι κατάλληλοι για λιπαρά τρόφιμα – όχι απλώς «για τρόφιμα». Συνήθως είναι μπλε και αδιαφανείς. Οι λάθος σωλήνες μπορεί να αφήσουν ίχνη ουσιών στο τελικό προϊόν, επηρεάζοντας τη γεύση και τη σταθερότητά του.

Ιχνηλασιμότητα και Φύλαξη: Οργάνωση από το Ζυγολόγιο

Όταν το λάδι παραμένει στο ελαιοτριβείο για φύλαξη, ο παραγωγός πρέπει να ζητήσει να αναγράφεται στο ζυγολόγιο ο αριθμός της δεξαμενής όπου τοποθετείται. Έτσι εξασφαλίζεται πλήρης ιχνηλασιμότητα, ώστε να εντοπίζονται πιθανά προβλήματα ή επιμολύνσεις.
Οι δεξαμενές πρέπει να είναι ανοξείδωτες, στεγασμένες και προστατευμένες από τις καιρικές συνθήκες. Οι πιο σύγχρονες διαθέτουν διπλά τοιχώματα ή σύστημα πλήρωσης αζώτου, που συμβάλλει στη διατήρηση των χαρακτηριστικών του ελαιολάδου για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ο Χώρος του Ελαιοτριβείου: Καθρέφτης της Λειτουργίας του

Ένα καθαρό και τακτοποιημένο ελαιοτριβείο είναι ένδειξη επαγγελματισμού. Ο χώρος παραγωγής πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα και να μην φιλοξενεί άλλα εργαλεία ή μηχανήματα, όπως τροχούς ή σιδηροκατασκευές.
Οι πόρτες οφείλουν να κλείνουν σωστά, ώστε να μην εισέρχονται έντομα ή τρωκτικά. Τα φωτιστικά σώματα πρέπει να είναι καλυμμένα με πλαστικό, ενώ η οροφή δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να περιέχει αμίαντο. Το δάπεδο, ιδανικά βιομηχανικό ή ρητίνης, βοηθά στη διατήρηση της καθαριότητας και της ασφάλειας.

Η Επιλογή που Καθορίζει το Αποτέλεσμα

Το ποιοτικό ελαιόλαδο δεν είναι μόνο αποτέλεσμα καλής καλλιέργειας ή σωστής συγκομιδής, αλλά και της προνοητικότητας στην επιλογή του ελαιοτριβείου. Η καθαριότητα, η σωστή συντήρηση των μηχανημάτων και η τήρηση βασικών κανόνων υγιεινής και ιχνηλασιμότητας αποτελούν τις «σιωπηλές» εγγυήσεις ενός ελαιολάδου που θα σταθεί με αξιώσεις στην αγορά.

Σε μια εποχή που η ποιότητα και η ταυτότητα του προϊόντος καθορίζουν την αξία του, το σωστό ελαιοτριβείο είναι ο πρώτος σύμμαχος του παραγωγού. Γιατί τελικά, ο παραγωγός δεν εμπιστεύεται απλώς το λάδι του — εμπιστεύεται τον κόπο, τον χρόνο και τη γη του.
Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη αδικία από το να χαθεί η αξία αυτού του κόπου, όχι στην αγορά, αλλά μέσα στο ίδιο το ελαιοτριβείο.

 Πηγή: Περιοδικό Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 7/2014, «Επιλέγοντας το ελαιοτριβείο», σελ. 34–35

O Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης ζητά από ελαιουργούς και τυποποιητές να προχωρήσουν άμεσα στην κατάθεση αιτήσεων για ελαιόλαδο ΠΓΕ Κρήτη.

Σε συνέχεια της επίσημης πλέον ένταξης του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιολάδου «ΚΡΗΤΗ / KRITI» στο μητρώο των ευρωπαϊκών προϊόντων με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) και της σχετικής ενημερωτικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη στην Περιφέρεια Κρήτης, και μετά από συνομιλίες που είχε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης τόσο με την Περιφέρεια όσο και με τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, προτείνουμε, για την επίσπευση των διαδικασιών, οι ενδιαφερόμενοι ελαιουργοί και τυποποιητές να προχωρήσουν άμεσα με κατάθεση αιτήσεων στην σχετική πλατφόρμα (εδώ)

Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον παρακάτω σύνδεσμο (εδώ)

Ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης, τονίζει στην ανακοίνωσή του ότι είχε ουσιαστική και καθοριστική συμβολή στη διαχείριση του φακέλου για το ΠΓΕ ΚΡΗΤΗ, ενώ προσθέτει ότι από εδώ και στο εξής, καθήκον όλων είναι η αυστηρή τήρηση και η προάσπιση των προδιαγραφών που έχουν θεσπιστεί, ώστε να προστατευθεί η ταυτότητά του και να ενισχυθεί περαιτέρω η εμπορική επιτυχία του πιστοποιημένου κρητικού ελαιολάδου.

Σοβαρά προβλήματα μπορούν να δημιουργήσουν στα ελαιόλαδα επιμολυντές, δηλαδή τα υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων (από ψεκασμούς), υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων (MOSH-MOHA) κλπ.

Οι επιμολυντές επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα και οδηγούν σε απόρριψη ολόκληρες παρτίδες ελαιολάδων, δημιουργούνται κυρίως λόγω της χρήσης ακατάλληλων λιπαντικών στα κλαδευτικά μηχανήματα, όταν υπάρχει η πρακτική της κοπής των κλαδιών ταυτόχρονα με την ελαιοσυλλογή.

Στην ανάγκη ενημέρωσης των παραγωγών για την επικείμενη εφαρμογή ελέγχων επιμολυντών, από 1/1/2027, σε ευρωπαϊκές χώρες όπου η Ελλάδα εξάγει ελαιόλαδο, αναφέρθηκε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Γιάννης Ανδριανός, ο οποίος κήρυξε την έναρξη των εργασιών της Ημερίδας Ενημέρωσης Ελαιοτριβέων και Ελαιοπαραγωγών, που πραγματοποιήθηκε, το Σάββατο (4 Οκτωβρίου), στην Τρίπολη, υπό την αιγίδα του ΥπΑΑΤ.

Στον χαιρετισμό του, ο Υφυπουργός τόνισε ότι η ελιά και το ελαιόλαδο είναι για την Ελλάδα στοιχείο ταυτότητας, ιστορίας και πολιτισμού και πως η διατήρηση της ποιότητας και η ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού ελαιολάδου αποτελούν σταθερή κυβερνητική προτεραιότητα.

Συγκεκριμένα ο κ. Ανδριανός αναφέρθηκε μεταξύ άλλων:

• Στην ανάγκη ενημέρωσης των παραγωγών για την επικείμενη εφαρμογή ελέγχων επιμολυντών από 1/1/2027 σε ευρωπαϊκές χώρες όπου η Ελλάδα εξάγει ελαιόλαδο,
• Στην αναβάθμιση του Ελαιοκομικού Μητρώου, που έως το 2026 θα είναι πλήρως διασυνδεδεμένο με το Κτηματολόγιο, το ΟΣΔΕ και τους δασικούς χάρτες,
• Στη μετάθεση της έναρξης της υποχρεωτικής υποβολής Δηλώσεων Συγκομιδής Ελαιοκάρπου στην επόμενη ελαιοκομική περίοδο (1η Οκτωβρίου 2026) με πρόσφατη Υπουργική Απόφαση, ώστε να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες τεχνικές προσαρμογές,
• και στη θεσμοθέτηση των επισκέψιμων ελαιοτριβείων από τον Μάρτιο του 2025, μια πρωτοβουλία που, όπως είπε, «ανοίγει νέους δρόμους για την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών και την ανάδειξη του πολιτισμού της ελιάς ως αυθεντικής εμπειρίας για τον επισκέπτη».

Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι «η ελαιοκομία είναι για την Ελλάδα ένας εθνικός θησαυρός» και πως με στρατηγικό σχέδιο, συνεργασία κράτους και παραγωγών, επένδυση στην ποιότητα, την εξωστρέφεια και την τυποποίηση, η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει το εισόδημα των παραγωγών και να εξασφαλίσει ένα βιώσιμο μέλλον για τις τοπικές κοινωνίες.

Η ημερίδα διοργανώθηκε από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ελαιουργείων – ΠΑΣΕΛ, το Επιμελητήριο Αρκαδίας, την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ) και την Επιστημονική Λέσχη Φίλων Ελαιολάδου & Ελιάς (ΦΙΛΑΙΟΣ).

Σε ανοιχτή δημοπρασία προχώρησε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων Λακωνίας, το Σάββατο (4/10), διαθέτοντας δύο βυτία εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου νέας εσοδείας (2025-2026), με την τιμή να διαμορφώνεται στα 7,85 ευρώ/κιλό.

Πρόκειται για το πρώτο αγουρόλαδο της χρονιάς, ποικιλίας Αθηνοελιάς προϊόν ιδιαίτερα πρώιμο και με ξεχωριστά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, άρα η τιμή καταγράφει τάση και όχι «κανόνα» για την ευρύτερη αγορά.

Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Παναγιώτης Μπατσάκης, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Αγίων Αποστόλων, φέτος έχουμε καλές αποδόσεις αλλά και κάποια προβλήματα με το δάκο. Το θετικό είναι ότι από την αρχή βλέπουμε να υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον για την αγορά ελαιολάδου. Το περσινό ελαιόλαδο το πουλήσαμε με μέση τιμή στα 7,30 ευρώ το κιλό. Αναμένουμε και φέτος να έχουμε καλή πορεία των τιμών.

Επίσημη πρόβλεψη ισπανικής παραγωγής

Στο μεταξύ το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας (MAPA) ανακοίνωσε την επίσημη πρόβλεψή του για την ισπανική παραγωγή ελαιολάδου εσοδείας 2025/2026.

Η πρόβλεψη κάνει λόγο για παραγωγή 1.371.938 τόνων, που είναι μειωμένη, κατά 3%, σε σχέση με την περσινή παραγωγή.

Ο Ισπανός υπουργός, Λουίς Πλάνας, ανέφερε ότι, «η αναμενόμενη φετινή παραγωγή έχει μια μικρή μείωση 3%, σε σύγκριση με την προηγούμενη συγκομιδή, αλλά 19% πάνω από τον μέσο όρο των τελευταίων έξι καλλιεργητικών περιόδων, οι οποίες είχαν μεγάλα προβλήματα από την ξηρασία, κυρίως τις χρονιές του 2023/2024 και 2022/2023.

Οι έντονες βροχοπτώσεις φέτος την άνοιξη επέτρεψαν μια εξαιρετική ανθοφορία και καρπόδεση. Ωστόσο, η παραγωγή έχει μειωθεί λόγω των υψηλών καλοκαιρινών θερμοκρασιών, που καταγράφηκαν στις κύριες περιοχές παραγωγής, οι οποίες έχουν επηρεάσει τις ελιές.

Οι καιρικές συνθήκες τις επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για να διασφαλιστεί η επιτυχής ανάπτυξη της ελαιοκομικής περιόδου και η απόδοση σε λάδι.

Σύμφωνα τα στοιχεία φαίνεται να υπάρχει, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, μια μέση παραγωγή ελαιολάδου, που θα μας επιτρέψει να διατηρήσουμε έναν ομαλό εφοδιασμό της εγχώριας αγοράς και των εξαγωγών μας».

Η συγκομιδή στην Ισπανία ξεκινά από το Νοέμβριο.

Ανά περιοχή, η εκτίμηση δείχνει μια πτώση παραγωγής 5% στην Ανδαλουσία, τον μεγαλύτερο παραγωγό, όπου αναμένεται να παραχθούν 1.080.900 τόνοι (79% ισπανικής παραγωγής). Η παραγωγή θα μειωθεί επίσης στη δεύτερη μεγαλύτερη περιοχή παραγωγής, την Καστίλλη-Λα Μάντσα, όπου αναμένονται 121.500 τόνοι, 17% λιγότεροι από ό,τι την περίοδο 2024/25. Στην τρίτη βασική παραγωγική περιοχή της Εξτρεμαδούρας, αναμένεται αντίθετα μια αύξηση, κατά περίπου 3% και μιλάμε για μια παραγωγή ύψους 80.500 τόνων.

Ο Αγροτικός Σύλλογος Αιγιών Λακωνίας ανακοίνωσε ότι ήρθε σε εμπορική συμφωνία για την πώληση 30 τόνων ελαιολάδου, εσοδείας 2024/2025, στην τιμή των 4,86 ευρώ το κιλό.

Όπως ανέφεραν στον ΑγροΤύπο εκπρόσωποι του συνεταιρισμού, συνολικά κατατέθηκαν τέσσερις προσφορές και τα μέλη του συνεταιρισμού συμφώνησαν στην υψηλότερη τιμή. Μετά και από αυτή την πώληση συνεταιρισμός δεν έχει άλλα περσινά αποθέματα.

Ο γεωπόνος και πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αιγιών κ. Ιωάννης Χατζηχαραλάμπους, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι από τέλος Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή ελαιολάδου στην περιοχή μας. Η φετινή παραγωγή - παρά την καλή εικόνα της ανθοφορίας - αναμένεται να είναι μειωμένη σε συγκριση με άλλες χρονιές λόγω των καιρικών συνθηκών. Αυτό που θα πρέπει να προσέχουν οι παραγωγοί είναι να κάνουν ψεκασμούς για τον δάκο με βάση τα στοιχεία που βλέπουν στις παγίδες που έχουν τοποθετήσει στους ελαιώνες τους.

Τιμές Ισπανίας

Στο μεταξύ συνεχίζεται για ακόμη μια εβδομάδα η ανοδική πορεία της τιμής παραγωγού για το ελαιολάδου στην Ισπανία, ενώ έχουμε και τις πρώτες προβλέψεις για τη νέα παραγωγή.
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα από το σύστημα Poolred, από τις 22 έως τις 28 Σεπτεμβρίου, η τιμή παραγωγού για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ήταν 4,27 ευρώ το κιλό (από 4,23), το παρθένο ελαιόλαδο 3,76 ευρώ (από 3,68) και το ελαιόλαδο lampante 3,50 ευρώ (από 3,45).

Εξαγωγές Τυνησίας

Κατά τους πρώτους 10 μήνες της ελαιοκομικής περιόδου 2024/2025, η Ιταλία εισήγαγε 67.700 τόνους ελαιολάδου από την Τυνησία. Αυτό ανακοινώθηκε από το Εθνικό Παρατηρητήριο Γεωργίας (Onagri) της βορειοαφρικανικής χώρας, το οποίο δείχνει ότι η ιταλική είναι η μεγαλύτερη αγορά, αντιπροσωπεύοντας το 26,8% των τυνησιακών εξαγωγών ελαιολάδου. Η Ισπανία έρχεται δεύτερη με 25,5%, ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ με 20,1%. Αυτές οι τρεις αγορές αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% των εξαγωγών ελαιολάδου της Τυνησίας, που για το πρώτο 10μηνο της περιόδου 2024/2025 ανήλθαν στους 252,7 χιλιάδες τόνους.

Η νέα περίοδος συγκομιδής ελιάς έχει ξεκινήσει σε όλη την Ιταλία με τις πρώτες προβλέψεις από τους κλαδικούς φορείς να κάνουν λόγο για μια ανάκαμψη φέτος της ιταλικής παραγωγής ελαιολάδου, σε σύγκριση με το 2024, που είχαμε μειωμένη παραγωγή λόγω ξηρασίας.

Οι προβλέψεις, που εξέδωσαν από κοινού η Unaprol (Ιταλική Κοινοπραξία Ελαιολάδου), η FOA Italia (Σύνδεσμος Ιταλικών Ελαιουργείων) και η Coldiretti (αγροτική οργάνωση της Ιταλίας), κάνουν λόγο για μια παραγωγή ελαιολάδου, την περίοδο 2025/2026, η οποία θα φτάσει περίπου τους 300.000 τόνους, αυξημένη, κατά 30%, σε σύγκριση με την περσινή (244.000 τόνους).

Οι περιοχές Απουλία και Καλαβρία από μόνες τους αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% της ιταλικής παραγωγής ελαιολάδου.

Γενικότερα στις νότιες περιοχές της χώρας αναμένεται αύξηση της παραγωγής ελαιολάδου, κατά 40%, χάρη στις καλοκαιρινές βροχές που βοήθησαν την καλλιέργεια.

Αντίθετα, η βόρεια Ιταλία αντιμετωπίζει μια δύσκολη περίοδο, με προβλεπόμενη μείωση 40% λόγω κακοκαιρίας.

Η κεντρική Ιταλία βιώνει μια ανομοιογενή κατάσταση, με εκτιμώμενη μείωση της παραγωγής ελαιολάδου που θα κυμανθεί μεταξύ 10% και 15%.

Παρά την ανάκαμψη της ιταλικής παραγωγής όμως οι τιμές του έξτρα παρθένου ελαιολάδου παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.

Οι μέσες τιμές παραγωγού είναι σταθερά πάνω από 8 ευρώ ανά κιλό, με την περιοχή της Απουλίας να ξεκινούν από 8,5 ευρώ και να φτάσουν στα 9,15 ευρώ το κιλό.

Οι προβλέψεις της αγοράς για το 2025 αναφέρουν ότι οι τιμές θα κυμανθούν μεταξύ 8,40 έως και 9,70 ευρώ το κιλό.

Πάντως φέτος έχουμε μια σημαντική αλλαγή στο εμπόριο ελαιολάδου στην χώρα, που αφορά στην ιχνηλασιμότητα του ελαιόκαρπου και είναι η απαίτηση της 6ωρης καταγραφής της διαδρομής των ελιών, από το χωράφι στο ελαιοτριβείο και στην αγορά.

«Αυτή η νομοθετική ρύθμιση θα τερματίσει οριστικά την εμπορία των ελιών χωρίς ονομασία και προέλευση», δήλωσε ο κ. David Granieri, αντιπρόεδρος της Coldiretti και πρόεδρος της Unaprol.

Συνεχίζεται η ανοδική πορεία, που έχουμε το τελευταίο χρονικό διάστημα, της τιμής παραγωγού για το ελαιολάδου στην Ισπανία, ενώ έχουμε και τις πρώτες προβλέψεις για τη νέα παραγωγή.

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα από το σύστημα Poolred, από τις 15 έως τις 21 Σεπτεμβρίου, η τιμή παραγωγού για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ήταν 4,23 ευρώ το κιλό, το παρθένο ελαιόλαδο 3,68 ευρώ και το ελαιόλαδο lampante 3,45 ευρώ.

Πριν ένα μήνα οι τιμές για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ήταν 4 ευρώ/κιλό, το παρθένο ελαιόλαδο στα 3,53 ευρώ και το ελαιόλαδο lampante στα 3,29 ευρώ.

Για το ίδιο χρονικό διάστημα έγινε εξαγωγή 7.209 τόνων ελαιολάδου από τις βιομηχανίες της χώρας.

Στο μεταξύ, καθώς πλησιάζουμε στην έναρξη της νέας συγκομιδής ελαιοκάρπου, οι ισπανικοί αγροτικοί συνεταιρισμοί ελαιολάδου ανακοίνωσαν τις πρώτες εκτιμήσεις τους για τη νέα παραγωγή ελαιολάδου της περιόδου 2025/2026.

Σύμφωνα με αυτές στην Ισπανία αναμένεται τη νέα περίοδο (2025/2026) ένας όγκος παραγωγής περίπου 1.372.500 τόνων ελαιολάδου, μειωμένη, κατά 3%, σε σχέση με την προηγουμενη περίοδο (που ήταν στους 1.415.351 τόνους) 

Η περιφέρεια της Ανδαλουσίας εκτιμάται ότι θα υποστεί μια μείωση παραγωγής κατά 5%, φτάνοντας σε ποσότητα γύρω στους 1.000.000 τόνους, με την Κόρδοβα (250.000 τόνους) και τη Χαέν (490.000 τόνους) να είναι οι περιοχές που αναμένεται να έχουν την μεγαλύτερη πτώση στην παραγωγή, 14% και 12,6% αντίστοιχα.

Αντίθετα σε Μάλαγα, Σεβίλλη και Ουέλβα, η παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να αυξηθεί κατά 98%,12% και 10% αντίστοιχα. Συγκεκριμένα στην επαρχία της Μάλαγα, η παραγωγή θα μπορούσε να φτάσει τους 70.000 τόνους, στη Σεβίλλη τους 125.000 τόνους και στην Ουέλβα τους 9.000 τόνους. Καλή παραγωγή αναμένεται φέτος και στην Καταλονία, η οποία προβλέπεται να φτάσει τους 35.000 τόνους, ενώ στην Αραγονία αναμένεται να συγκομιστούν 15.000 τόνοι.

Η αγορά του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου στην Ιαπωνία προορίζεται για σημαντική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Η ασιατική χώρα έχει καθιερωθεί ως ο τέταρτος μεγαλύτερος παγκόσμιος εισαγωγέας ελαιολάδου, αντιπροσωπεύοντας το 6% του παγκόσμιου εμπορίου εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου. Σύμφωνα με τις αναλύσεις της Grand View Research, η ιαπωνική αγορά το 2023 αξίζει 405,7 εκατομμύρια δολάρια και προβλέπεται να φτάσει τα 654 εκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 7,1%.

Τα δεδομένα εισαγωγών δείχνουν ότι το 2023 η Ιαπωνία εισήγαγε 38.000 τόνους ελαιολάδου αξίας 266 εκατομμυρίων δολαρίων, εδραιώνοντας τη θέση ηγεσίας της στην ασιατική ήπειρο. Η συνολική κατανάλωση έφτασε περίπου τους 60.000 μετρικούς τόνους, με κατά κεφαλήν κατανάλωση 0,57 kg, που αντιπροσωπεύει μια εξαιρετική ανάπτυξη 1.387% σε σχέση με τα 0,039 λίτρα του 1992. Αυτοί οι αριθμοί τοποθετούν την Ιαπωνία ως τον μεγαλύτερο κατά κεφαλήν καταναλωτή στην Ασία και την 14η παγκόσμια αγορά.

Η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι διατηρεί περιορισμένη παρουσία στην ιαπωνική αγορά ελαιολάδου, αποτελεί μέρος της ομάδας των ευρωπαίων προμηθευτών που μαζί ελέγχουν το 96% των συνολικών εισαγωγών. Όπως και άλλοι μικρότεροι προμηθευτές της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η Πορτογαλία και η Τυνησία, η Ελλάδα κατέχει περίπου το 0,8% της συνδυασμένης μερίδας αγοράς, επωφελούμενη από τη Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-Ιαπωνίας που εξάλειψε τα μη δασμολογικά εμπόδια από τον Φεβρουάριο του 2019.

Ο μετασχηματισμός που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ιαπωνική αγορά του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου είναι το αποτέλεσμα μιας εξελικτικής διαδικασίας που καθοδηγείται από τρεις κύριους παράγοντες. Πρώτον, η προσβασιμότητα: η προσφορά ποιοτικών εξαιρετικά παρθένων ελαιολάδων στην ιαπωνική αγορά έχει γίνει ευρύτερη και εύκολα διαθέσιμη. Δεύτερον, διαφάνεια και πληροφόρηση: οι ιαπωνέζοι διανομείς επενδύουν όλο και περισσότερο στην ενημέρωση παρέχοντας στους καταναλωτές λεπτομέρειες για την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων, για τις διατροφικές αξίες και για τις σωστές μεθόδους κατανάλωσης, δημιουργώντας μια πιο αξιόπιστη σχέση. Τέλος, μια μεγαλύτερη συνειδητοποίηση των καταναλωτών: οι Ιάπωνες αναπτύσσουν μια βαθύτερη γνώση των οφελών του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου για την υγεία και, γενικότερα, των πλεονεκτημάτων της μεσογειακής διατροφής.

Επίσης το JOOP (Japan Olive Oil Prize), μέσω εκπαιδευτικών σεμιναρίων στα σχολεία, πάνελ συζήτησης και στιγμών γευσιγνωσίας κατά τη διάρκεια του έτους, συμβάλλει στη διάδοση μεταξύ καταναλωτών και φορέων εκμετάλλευσης στην Ιαπωνία μιας μεγαλύτερης συνειδητοποίησης των εξαιρετικών ιδιοτήτων του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου. Γεννημένος το 2013, ο διαγωνισμός μπόρεσε να βασιστεί το 2025 στη συμμετοχή 578 εξαιρετικά παρθένων ελαιολάδων από 28 διαφορετικές χώρες, που κρίθηκαν από ένα διεθνές πάνελ 12 ειδικών. Σήμερα, είναι ένα από τα κύρια σημεία αναφοράς στην Ιαπωνία για την προώθηση ελαιολάδων που δεν είναι ακόμη παρόντα στην αγορά και για δραστηριότητες εκπαίδευσης στον κόσμο του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου.

Πραγματοποιήθηκε, την Πέμπτη (18/9/2025), σε αίθουσα της ΕΣΗΕΑ στην Αθήνα, η Ιδρυτική Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Παραγωγής Εμπορίας Τυποποίησης Ελληνικού Ελαιολάδου (ΣΥ.Π.Ε.Τ.Ε.ΕΛ.).

Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση, η αισιοδοξία αλλά και η ενσυναίσθηση των κρίσιμων εποχών που διανύει το ελληνικό ελαιόλαδο ήταν διάχυτες μεταξύ των ιδρυτικών μελών, τα οποία εξέλεξαν το  παρακάτω Προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο:

Πρόεδρος: Δημήτρης Φάββας από την εταιρεία Ελαιώνες Φάββας

Αντιπρόεδρος: Ιωάννης Ψαρουδάκης από την εταιρεία Creta Eleon Α.Ε.

Γενική Γραμματέας: Γεωργία Κυριακοπούλου από την εταιρεία Hellas Oil A.E.

Ταμίας:  Στέφανος Βοστάνης από την εταιρεία Κατσακούλης Α.Ε.

Μέλος: Τάγαρης Χρήστος από την εταιρεία Τάγαρη Α.Ε.

Μέλος: Ιωάννης Σελλάς από την εταιρεία Sellas Olive House

Μέλος: Θεόδωρος Μπουντούνης από τον Αγροτικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Μολάων Πακίων

Ως διευθυντής του Συνδέσμου αναλαμβάνει ο γεωργοοικονομολόγος κ. Βασίλης Ζαμπούνης.

Ο πρόεδρος κ. Δημήτρης Φάββας, με δήλωσή του συνόψισε τους σκοπούς του ΣΥ.Π.Ε.Τ.Ε.ΕΛ.: «Η ελαιοκομία, η ελαιουργία, καθώς και η εμπορική διαχείριση του ελληνικού ελαιολάδου θα μπορούσαν με τις κατάλληλες συνέργειες και συνεργασίες να προσφέρουν πολλά περισσότερα όχι μόνο στον ελαιοκομικό τομέα αλλά και στην οικονομία της χώρας μας. Στρατηγικά προτάγματα, υπαρξιακής διάστασης, αποτελούν οι διαθέσιμοι παραγωγικοί πόροι, καθώς και η διαθεσιμότητα των εμπλεκομένων να αναζητήσουν λύσεις ώστε να προκαλέσουν τις απαιτούμενες αλλαγές. Ο Σύνδεσμός μας, που σήμερα ιδρύεται , θα κινηθεί μέσα από την αρχή της αντιπροσωπευτικότητας του κλάδου και της αναζήτησης συνεργασιών και διεπιστημονικων αρωγών προς αυτή τη κατεύθυνση».

Η ιδρυτική ΓΣ επαναβεβαίωσε τις παρακάτω ειδικότερες προκλήσεις – κάλεσμα συλλογικής, οργανωμένης δράσης για την αντιμετώπισή τους:

• Οι τιμές παραγωγού (χονδρικής) για το ελληνικό ελαιόλαδο κινούνται σταθερά σε επίπεδα κατώτερα των άλλων χωρών. Η προσφορά είναι κατακερματισμένη σε πολλές χιλιάδες πωλητών με ανεπαρκή γνώση των συνθηκών της αγοράς και περιορισμένη διαπραγματευτική δύναμη.
• Απαιτούνται συντονισμένες δράσεις με την σύμπραξη της Πολιτείας και των Περιφερειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την αύξηση της παραγόμενης ποσότητας, τη διαρκή βελτίωση της ποιότητας.
• Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών κονδυλίων, να σταματήσει η διασπάθισή τους, να καθιερωθούν μηχανισμοί αποτελεσματικών ελέγχων, οι οποίοι σε επίπεδο δικαιούχων μπορούν και πρέπει να απλουστευτούν. Άνετη πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό, με όρους ανάλογους όπως στις άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες.
• Μείωση του κόστους ενέργειας για όλους από την καλλιέργεια μέχρι τη βιομηχανία.
• Ολοκληρωμένο πολύπλευρο σχέδιο προβολής του ελληνικού ελαιολάδου, προώθησης της κατανάλωσης στην εσωτερική και διεθνή αγορά. Ας βάλουμε ένα στόχο να αυξηθούν έστω κατά 2% τα μερίδια του ελληνικού επώνυμου τυποποιημένου ελαιολάδου.
• Ένα ρεαλιστικό σχέδιο μείωσης του 17λιτρου χύμα τενεκέ χωρίς να μειωθεί το εισόδημα των πραγματικών ελαιοπαραγωγών. Επίσης διεύρυνση της χρήσης επώνυμων ελαιολάδων στη μαζική εστίαση.
• Χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας, της εκλαΐκευσης και διάχυσής της.

Ο Σύνδεσμος Παραγωγής Εμπορίας Τυποποίησης Ελληνικού Ελαιολάδου στοχεύει να συνδέσει σε μια ενιαία αλυσίδα αξίας την ελαιοκαλλιέργεια, τα ελαιοτριβεία/ελαιουργεία, την εμπορία, τη βιομηχανία τυποποίησης. Σε αυτή την υγιή βάση που ανταποκρίνεται στα σύγχρονα προβλήματα του ελληνικού ελαιολάδου καλούμε όλες τις επιχειρήσεις, ιδιωτικές και συνεταιριστικές, να συμπράξουν στο εγχείρημά μας.

Η διαδικασία αφορά τόσο νέες εγγραφές παραγωγών στο Ελαιοκομικό Μητρώο, όσο και την επικαιροποίηση στοιχείων για όσους είναι ήδη καταχωρισμένοι. Με απλά λόγια, όσοι δεν έχουν εγγραφεί έως τώρα πρέπει να το κάνουν, ενώ όσοι έχουν ήδη κάνει εγγραφή οφείλουν να επαληθεύσουν ότι τα δεδομένα τους παραμένουν σωστά και ενημερωμένα, προκειμένου να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα κατά την υποβολή της δήλωσης συγκομιδής.

Η έναρξη των δηλώσεων συγκομιδής

Από την 1η Οκτωβρίου 2025 ξεκινά η περίοδος υποβολής δηλώσεων συγκομιδής ελαιόκαρπου, η οποία θα διαρκέσει έως και τις 31 Μαΐου 2026. Πριν ο παραγωγός υποβάλει τη δήλωσή του, πρέπει να έχει επικαιροποιήσει τα στοιχεία της εκμετάλλευσής του στο Ελαιοκομικό Μητρώο.

Τι προβλέπει η διαδικασία

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, πριν από την οριστική υποβολή της δήλωσης συγκομιδής γίνεται έλεγχος και επιβεβαίωση όλων των βασικών στοιχείων της εκμετάλλευσης. Ειδικότερα, εξετάζονται:

οι καλλιεργούμενες εκτάσεις που δηλώνονται,

οι ποικιλίες ελιάς που καλλιεργούνται,

καθώς και οι αποδόσεις των ελαιοτεμαχίων.

Η ορθότητα αυτών των στοιχείων είναι καθοριστική, καθώς αποτελούν τη βάση για τη δήλωση συγκομιδής και για την παρακολούθηση της παραγωγής. Εάν τα στοιχεία δεν είναι επικαιροποιημένα στο Ελαιοκομικό Μητρώο, ο παραγωγός δεν μπορεί να προχωρήσει στη δήλωση.

Η ευθύνη για την ορθή υποβολή ανήκει αποκλειστικά στους ελαιοπαραγωγούς, οι οποίοι πρέπει να μεριμνήσουν ώστε τα δεδομένα τους να είναι ακριβή και συμβατά με τις δηλώσεις καλλιέργειας. Παράλληλα, η επαλήθευση και ο τελικός έλεγχος των στοιχείων πραγματοποιείται από τις αρμόδιες ΔΑΟΚ, που έχουν την αρμοδιότητα να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τυχόν αναντιστοιχίες

Τι πρέπει να κάνουν οι παραγωγοί

Για όσους παραγωγούς απαιτείται νέα εγγραφή ή επικαιροποίηση στο Ελαιοκομικό Μητρώο, η σχετική αίτηση υποβάλλεται στην αρμόδια ΔΑΟΚ. Μαζί με την αίτηση πρέπει να αποσταλούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, όπως:

το τελευταίο ΟΣΔΕ με χάρτες, (εάν έχει υποβληθεί δήλωση) 

καθώς και το αρχείο συντεταγμένων σε μορφή excel.

Λίγη ιστορία

Η πρώτη απόπειρα καταγραφής των ελαιοκομικών εκμεταλλεύσεων είχε επιχειρηθεί το 2002–2003. Ωστόσο, η τότε διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε όπως είχε σχεδιαστεί, με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί χωρίς να αποδώσει ουσιαστικά αποτελέσματα. Η έλλειψη τεχνολογικών εργαλείων, η περιορισμένη οργάνωση των υπηρεσιών και η χαμηλή συμμετοχή των παραγωγών συνέβαλαν στο να μείνει η προσπάθεια ημιτελής.

Σήμερα, σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, η ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό Ελαιοκομικό Μητρώο είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Η ελιά αποτελεί καίριο παραγωγικό κλάδο για τη χώρα και η καταγραφή του δυναμικού της —σε εκτάσεις, δένδρα και ποικιλίες— είναι βασικό εργαλείο για τον σωστό σχεδιασμό πολιτικών, την παρακολούθηση της παραγωγής και την οργάνωση των ενισχύσεων. Η νέα εφαρμογή φιλοδοξεί να βάλει τάξη και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τις μελλοντικές δηλώσεις και παρεμβάσεις.

Γιατί είναι σημαντικό

Η επικαιροποίηση δεν είναι μια τυπική υποχρέωση, αλλά μια ουσιαστική διαδικασία που διασφαλίζει τη συνέχεια της παραγωγής και την αξιοπιστία του κλάδου. Με την έγκαιρη φροντίδα από κάθε ελαιοπαραγωγό, το Ελαιοκομικό Μητρώο μπορεί να αποτελέσει ένα πραγματικά χρήσιμο εργαλείο για το μέλλον της ελληνικής ελαιοκαλλιέργειας.

Αν και είμαστε στον Σεπτέμβριο παραμένει αυξημένο το εμπορικό ενδιαφέρον για το ελαιόλαδο της περσινής χρονιάς λίγο πριν το ξεκίνημα της νέας συγκομιδής ελαιοκάρπου.

Αυτό είναι θετικό γιατί μειώνονται τα αποθέματα και αδειάζουν οι δεξαμενές για να αποθηκευτεί το ελαιόλαδο της νέας χρονιάς.

Εμπορική συμφωνία στην Κρήτη είχαμε για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με τιμή παραγωγού στα 4,70 ευρώ.

Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Μοχού του Ηρακλείου ακολουθώντας ανακοίνωσε, την Τετάρτη (10 Σεπτεμβρίου 2025), διαγωνισμό πώλησης έξτρα παρθένου ελαιολάδου εσοδείας 2024-2025, 30 τόνων, οξύτητας 0,25. 

Ο κ. Μανώλης Ζερβάκης, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μοχού, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «ο διαγωνισμός κυρήχθηκε άγονος επειδή οι τιμές που κατατέθηκαν από τους εμπόρους ήταν σε χαμηλά επίπεδα. Στην συνέχεια όμως προχωρήσαμε σε απευθείας διαπραγμάτευση και δόθηκε τιμή στα 4,70 ευρώ το κιλό. Μετά από αυτή την πώληση ο συνεταιρισμός δεν εχει άλλα περσινά αποθέματα. Από τα μέσα Νοεμβρίου θα ξεκινήσουμε στην περιοχή την φετινή συγκομιδή και θα κορυφωθεί το Δεκέμβριο. Στην περιοχή μεγάλο πρόβλημα είναι η ξηρασία και αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την φετινή παραγωγή γιατί οι ελαιώνες είναι ξηρικοί. Αποτέλεσμα να έχουμε πρόβλημα καρπόπτωσης αλλά παράλληλα και αυξημένους πληθυσμούς του δάκου λόγω των καιρικών συνθηκών που έχουμε και της υψηλής υγρασίας. 

Μια καλή χρονιά παράγουμε 400 τόνους ελαιόλαδο αλλά φέτος δεν αναμένεται να κάνουμε ούτε 50 τόνους. Επειδή αναμένουμε φέτος μειωμένη παραγωγή δεν συμφέρει οικονομικά πολλούς παραγωγούς να κάνουν έξοδα φυτοπροστασίας. Επίσης τα μεροκάματα είναι υψηλά περίπου 60 έως 80 ευρώ αλλά έχουμε και έλλειψη εργατών γης. Ούτε για το ελαιοτριβείο του συνεταιρισμού δεν μπορούμε να βρούμε εργάτες».

Παράλληλα όμως έχουμε εμπορικές πράξεις για πώληση ελαιολάδου και στην Λακωνία κυρίως από Ιταλούς.

Ο κ. Παναγιώτης Βαρελάς, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Βλαχιώτη, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «πρόσφατα κάναμε εμπορική συμφωνία για πώληση δύο βυτίων έξτρα παρθένου ελαιολάδου, εσοδείας 2024-2025, στην τιμή των 5,10 ευρώ το κιλό. Το ελαιόλαδο πάει για την Ιταλία. Έχουμε σαν συνεταιρισμός ακόμη 250 τόνους περσινό απόθεμα. Όσον αφορά τη νέα συγκομιδή στην περιοχή μας αναμένεται να κυμανθεί στα ίδια ή λίγο παραπάνω σε σχέση με την περσινή παραγωγή. Αντίθετα η χώρα μας αναμένεται να έχει μειωμένη παραγωγή. Υπάρχει πρόβλημα με αυξημένους πληθυσμούς του δάκου και οι παραγωγοί προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν». 

Την Πέμπτη (11/9/2025) είχαμε μια ακόμη πώληση ελαιολάδου στην Λακωνία σε ακόμη υψηλότερη τιμή στην περιοχή της Μεταμόρφωσης.

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιάννης Λάγγης, πρόεδρος στον Ελαιουργικό Αγροτικό Συνεταιρισμό Μεταμόρφωσης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «πουλήσαμε ένα βυτίο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στην τιμή των 5,20 ευρώ το κιλό. Το προϊόν έφυγε για εξαγωγή στην Ιταλία. Όλο το προηγούμενο διάστημα μιλούσαν για τις χαμηλές τιμές παραγωγού στο ελαιόλαδο, που δεν ήταν βιώσιμες λόγω του υψηλού κόστους καλλιέργειας. Τώρα όμως που έχουμε αυξημένη ζήτηση και αυξήθηκαν οι τιμές κανείς δεν μιλάει. Επίσης κανείς δεν αναφέρεται στην χώρα μας γιατί η τιμή του ελαιολάδου στο ράφι είναι τριπλάσια σε σχέση με την τιμή που έχει στο χωράφι. Για φέτος η περιοχή μας λόγω καιρικών συνθηκών θα έχει πολύ μειωμένη παραγωγή ελαιολάδου. Προβλέπω ότι θα έχουμε περίπου το 35% της φετινής παραγωγής. Ευτυχώς όμως δεν έχουμε προβλήματα με το δάκο. Στην περιοχή μας η συγκομιδή για το αγουρέλαιο ξεκινά από τα τέλη Οκτωβρίου».