Τι θα φέρει για τους αγρότες όταν ολοκληρωθεί το έργο.
Ένα πρότυπο φωτοβολταϊκό πάρκο, το οποίο θα μετατρέψει την πράσινη ενέργεια σε πράσινη συνέργεια προς όφελος των ανθρώπων, με πολλαπλά οφέλη στην παραγωγή και ολόκληρη την κοινωνία, πρόκειται να κατασκευαστεί στο δίκτυο του ΤΟΕΒ Πηνειού, μετά την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) Πηνειού, του ΓΟΕΒ Θεσσαλίας και μιας κατασκευαστικής εταιρείας γαλλικών συμφερόντων.
To μνημόνιο συνεργασίας προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και πλωτών στοιχείων, που επιτρέπουν τη χρήση των υδάτινων επιφανειών για την παραγωγή ενέργειας, μειώνοντας παράλληλα τα φαινόμενα εξάτμισης. Διατάξεις αποθήκευσης θα συμπληρώσουν αυτές τις εγκαταστάσεις ηλιακής παραγωγής, επιτρέποντας την ενσωμάτωση της πράσινης ενέργειας στο δίκτυο και ένα πιο αποδοτικό και πράσινο ενεργειακό μείγμα για τη Θεσσαλία.
«Σήμερα ανοίγουμε νέους δρόμους, μια νέα λεωφόρο για το μέλλον. Η σημερινή μέρα είναι σημαντική. Δεν ήρθαμε απλώς να μιλήσουμε για λύσεις, ήρθαμε με σχέδιο το οποίο έχουμε εκπονήσει για την πρότυπη εφαρμογή αγροενέργειας Νet- metering σε αποστραγγιστικά κανάλια και ταμιευτήρες. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει την πρωτοκαθεδρία πανελλαδικά. Στις κρίσεις δεν παραδινόμαστε, αλλά συνεργαζόμαστε. Προχωράμε σε μεγάλα και αποτελεσματικά διαγενεακά έργα. Είμαστε στο πλευρό όλων των ΤΟΕΒ του θεσσαλικού κάμπου που θέλουν να υλοποιήσουν ανάλογα καινοτόμα έργα. Χρειάζεται στρατηγική και όραμα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας τα διαθέτει» δήλωσε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ αναφέρθηκε στα οφέλη του έργου: «Το σχέδιό μας είναι βαθύ κοινωνικό, γιατί επαναφέρει την ισορροπία οφέλους σε όλους. Γιατί δεν θα σταματήσει η παραγωγή, γιατί το κράτος δεν χρειάζεται να ενισχύει με χρήματα τους λογαριασμούς των αγροτών, δίνοντας τα χρήματα αυτά προς ενίσχυση άλλων κοινωνικών ομάδων. Η ΔΕΗ θα εισπράττει τα χρήματα για το ρεύμα, ενώ σήμερα αδυνατεί να τα εισπράξει, με αποτέλεσμα τα χρέη να μετακυλίονται στον τελικό καταναλωτή, που είναι ο καθένας από μας. Θα εκλείψουν τους καλοκαιρινούς μήνες οι κοινωνικές αναταραχές, οι μικροδιαφωνίες μεταξύ των αγροτών, οι οποίες το τελευταίο χρονικό διάστημα είχαν οξυνθεί λόγω αυξημένου ενεργειακού κόστους. Επιπλέον δεν δεσμεύεται καλλιεργήσιμη γη, εκμηδενίζεται το ενεργειακό και λειτουργικό κόστος για τον ΤΟΕΒ (αγρότες), προκύπτουν πολλά περιβαλλοντικά οφέλη σε τοπικό επίπεδο, εξασφαλίζεται ένα βιώσιμο και αειφόρο σύστημα αγροτικής παραγωγής, με ενεργειακή αυτάρκεια και επάρκεια στον αγρότη, μείωση κόστους παραγωγής και αύξηση ανταγωνιστικότητας. Αλλάζει εποχή ο αγροτικός τομέας, επέρχεται ισορροπία με win-win έργα προς όφελος της κοινωνίας».
Τι προβλέπει το μνημόνιο που υπεγράφη
Για την σημαντική αυτή αναπτυξιακή προοπτική μίλησε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Πηνειού, κ. Δημήτρης Τσιουρής, τονίζοντας τα ακόλουθα: «Την προηγούμενη εβδομάδα υπογράψαμε ένα μνημόνιο πρόθεσης κατασκευής φωτοβολταϊκού πάρκου, συνολικής ισχύος 500 MW και προϋπολογισμού άνω των 500 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό έργο για την Ελλάδα, το οποίο όταν ολοκληρωθεί, θα επιτρέψει την άρδευση των αγροτών στα 250.000 στρέμματα ευθύνης του ΤΟΕΒ μας, με μηδενικό αρδευτικό τέλος. Το μνημόνιο συνυπέγραψαν ο ΤΟΕΒ Πηνειού, ο τοπικός ΓΟΕΒ, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και μια εταιρεία γαλλικών συμφερόντων. Το έργο προβλέπει την εγκατάσταση πάνελ σε αρδευτικά κανάλια, αλλά και σε 13 λιμνοδεξαμενές που διαθέτουμε. Οι λιμνοδεξαμενές μόνο καλύπτουν 7.000 στρέμματα. Επίσης προβλέπεται και η χρήση πλωτών φωτοβολταϊκών. Τα πάνελ δεν θα καλύπτουν όλες τις επιφάνειες στις λιμνοδεξαμενές και τα κανάλια, καθώς κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Για να ολοκληρωθούν τα διαδικαστικά θα πάρει ένας χρόνος τουλάχιστον, συν δυο - τρία χρόνια για την κατασκευή. Θα καλύπτει όλες μας τις ενεργειακές ανάγκες και οι αγρότες δεν θα πληρώνουν ούτε 1 ευρώ για το νερό. Παράλληλα, θα γίνουν διαπραγαμτεύσεις και για πρόσθετα οικονομικά οφέλη στην πορεία. Εμείς ως ΤΟΕΒ προσπαθήσαμε και το 2017 να κάνουμε ενεργειακή κοινότητα, για να κατασκευάσουμε πάρκο, αλλά δεν προχώρησε η πρωτοβουλία. Από συζήτηση με τον κ. Αγοραστό, προέκυψε όλο το πρότζεκτ που σας προανέφερα».
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, δεν αποκλείεται να ανακοινώσει ότι εντάσσεται για χρηματοδότηση από την κυβέρνηση το συγκεκριμένο έργο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που πρόκειται να πάει στη Λάρισα τις επόμενες ημέρες.
Συσκέψεις αγροτών σε Καβάλα και Κρήτη για την παρατεταμένη ανομβρία και τα προβλήματα που δημιουργεί στην παραγωγή.
Την Παρασκευή (15/11) θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη στην Ελευθερούπολη της ΠΕ Καβάλας, στην οποία θα συμμετάσχουν οι Αγροτικοί Σύλλογοι Παγγαίου, Δράμας και Καβάλας. Βασικό θέμα συζήτησης θα είναι η ανομβρία που έχει πλήξει την περιοχή και τα έργα που πρέπει να πραγματοποιηθούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, Γρηγόρης Γρουζίδης, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «η ανομβρία έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην περιοχή. Θα συζητήσουμε το θέμα του φράγματος του Μαρμαρά και το αρδευτικό πρόβλημα της Τενάγης Φιλίππων.
Επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα που θα συζητηθεί είναι η απώλεια στην φετινή ελαιοπαραγωγή λόγω της ξηρασίας.
Τέλος θα μιλήσουμε για τις αποζημιώσεις ΕΛΓΑ για την χαλαζόπτωση που είχαμε το 2022. Έχει αποζημιωθεί η ζημιά στην φυτική παραγωγή αλλά όχι στο φυτικό κεφάλαιο».
Στην Κρήτη η έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου βρίσκει την αγροτική Ιεράπετρα να αντιμετωπίζει έντονα το ζήτημα της παρατεταμένης ανομβρίας.
Το θέμα αυτό απασχολεί συνεχώς τον Ενιαίο Αγροτικό Σύλλογο Ιεράπετρας και για αυτό οργανώθηκε σύσκεψη, στις 11/11/2024, με σκοπό να αναλυθεί η ισχύουσα κατάσταση αλλά και η διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων αντιμετώπισης αυτής της κρίσης.
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο Μιχάλης Βιαννιτάκης, Γραμματέας Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, «στην σύσκεψη παραβρέθηκαν, ο Αντιπερειαρχής νομού Λασιθίου κ. Ανδρουλάκης, ο Δήμαρχος Ιεράπετρας κ. Φραγκούλης, ο πρόεδρος ΤΟΕΒ Ιεράπετρας κ Καραλάκης και μέλη του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας.
Μεταξύ άλλων συζητήθηκε η εξέλιξη του έργου προσαγωγούς διώρυγας Φράγματος Μπραμιανών, η άμεση εγκατάσταση του αναδόχου για τα Συνοδά Έργα του φράγματος, οι δυνατότητες από τις πηγές στην περιοχή της Μαλαύρας, το υδατικό δυναμικό στην περιοχή Λιβάδια, αλλά και τεχνικά ζητήματα που συνδέονται με όλα τα προηγούμενα.
Κοινή διαπίστωση όλων των παρευρισκόμενων ήταν ότι επιβάλλεται να κινηθούμε σύσσωμη οι τοπικοί φορείς μαζί με την κοινωνία για αυτό το θέμα, σε στόχο να αποφευχθούν τα χειρότερα, όπως δυστυχώς συμβαίνει σε πολλές περιοχές στην Κρήτη, ακόμα και σε δήμους όμορους στον Δήμο Ιεράπετρας. Η επάρκεια νερού είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για την περιοχή και μας αφορά όλους».
Η ENFOS Solar και η LORENTZ, με την επιστημονική συνεργασία του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, διοργανώνουν την πρώτη ημερίδα για την ηλιακή άντληση νερού για αγροτική χρήση στην Ελλάδα, με τίτλο: «Ηλιακές αντλίες και Άρδευση ακριβείας: Η εφαρμογή τους στις δεντροκαλλιέργειες και η βιώσιμη διαχείριση του νερού».
Η εκδήλωση, που τελεί υπό την αιγίδα της Αναπτυξιακής Νέστου ΑΕ ΟΤΑ, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2024, από τις 10:00 έως και τις 14:00, στο Δημοτικό Θέατρο Χρυσούπολης, με τη συμμετοχή επιστημόνων, ειδικών αλλά και αγροτών, οι οποίοι πρόκειται να αναλύσουν τη χρήση της ηλιακής ενέργειας για την άρδευση των καλλιεργειών μέσω φωτοβολταϊκών συστημάτων και «έξυπνων» αντλιών και τα πλεονεκτήματα της μεθόδου για το περιβάλλον και την οικονομία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εισηγήσεις πρόκειται να δώσουν ιδιαίτερο βάρος στην Ακτινιδιά, μια καλλιέργεια που ευδοκιμεί ευρέως στον Δήμο Νέστου, με την παρουσίαση καλών πρακτικών και περιπτώσεων όπου έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία η ηλιακή άντληση και άρδευση.
Οι βασικοί ομιλητές της ημερίδας θα είναι οι εξής (με σειρά παρουσίασης):
- Λεωνίδας Χ. Γεωργόπουλος, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός MCs, ιδρυτής και ιδιοκτήτης της ENFOS Solar
- Juergen Pump, Διευθυντής Δικτύου Lorentz Bernt Gmbh
- Δρ Γεώργιος Συλαίος, Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος
- Δρ Ιωάννης Τσακμάκης, ιδρυτής της ENVRIO
- Δρ Νικόλαος Κόκκος
- Δρ Μιχαήλ Μιχαηλίδης, Επίκουρος Καθηγητής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Εργαστήριο Δενδροκομίας
- Δρ Mihallaq Qirjo, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Τιράνων (Αλβανία), Διευθυντής του REC Albania
Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα της ημερίδας, εδώ
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημερίδας θα υπάρχει η δυνατότητα υποβολής ερωτήσεων από τους συμμετέχοντες, ενώ αγρότες από όλη την Ελλάδα που έχουν ήδη εφαρμόσει την ηλιακή άντληση για άρδευση ακριβείας στα χωράφια τους, πρόκειται να παρουσιάσουν από «πρώτο χέρι» την εμπειρία τους.
Η συμμετοχή στην ημερίδα της ENFOS Solar και της LORENTZ είναι δωρεάν. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα 2510222852 και 2591025627.
Μείωση του κόστους της ενέργειας για τους αγρότες είναι τα φωτοβολταϊκά στο χωράφι αλλά η μεγάλη γραφειοκρατία και τα προβλήματα στο δίκτυο που έχουμε στην Ελλάδα δημιουργεί πρόβλημα στην εφαρμογή του προγράμματος εδώ και χρόνια.
Αντίθετα στην Κύπρο οι επενδύσεις των αγροτών σε ΑΠΕ για την μείωση του κόστους γίνονται με απλούστευση των διαδικασιών. Το κυπριακό πρόγραμμα αφορά επενδύσεις για φωτοβολταϊκά δυναμικότητας μέχρι 100 KW (30 KW είναι στην Ελλάδα), για τις οποίες οι αγρότες υποβάλλουν απλοποιημένο σχέδιο βελτίωσης και δεν απαιτείται πολεοδομική άδεια. Η συνολική επένδυση πρέπει να ανέρχεται από 5.000 ευρώ μέχρι και 80.000 ευρώ.
Στην Ελλάδα υπάρχουν προβλήματα και στρεβλώσεις με την κατάθεση των αδειών για το σχήμα net metering. Πριν δύο ημέρες ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι» αλλά ακόμη ασχολούμαστε με την απλούστευση των διαδικασιών στην κατάθεση αδειών.
Ο κ. Κώστας Σπανούλης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών (ΠΣΑΦ), δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «πριν λίγες ημέρες βγήκαν τα αποτελέσματα των αιτήσεων για αγροτικά φωτοβολταϊκά με το σχήμα net metering με τους εγκεκριμένους και τους επιλαχόντες και ενημερώθηκαν οι ενδιαφερόμενοι. Αφορούν τις αιτήσεις για το επενδύτικό πρόγραμμα με προϋπολογισμό 30 εκ. ευρώ.
Όπως σημειώνεται στην απόφαση του υπουργείου που αναρτήθηκε στη διαύγεια, οι επιλαχούσες αιτήσεις διατηρούν το δικαίωμα αξιολόγησής τους με την υφιστάμενη κατάταξη, σε περίπτωση μη κάλυψης ή αύξησης των πόρων του προγράμματος, καθώς και τυχόν μη τήρησης της υποχρέωσης από τον ωφελούμενο ή αδυναμίας σύνδεσης του σταθμού για εγκεκριμένη αίτηση.
Οι ενδιαφερόμενοι έχουν 60 ημέρες προθεσμία για να καταθέσουν τις απαραίτητες έγγραφα για να προχωρήσει η επένδυση. Εμείς ζητάμε να δοθεί παράταση για 90 ημέρες προθεσμία για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης (εφόσον υφίσταται) ή για σύναψη Σύμβαση Σύνδεσης. Είναι οι γιορτές των Χριστουγέννων αλλά και τα προβλήματα που έχει η πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ με την κατάθεση των εγγράφων.
Όμως ο ΣΠΑΦ ζητά ακόμη να απλοποιηθεί η σχετική διαδικασία της κατάθεσης των αδειών. Το ρεύμα που θα συμψηφίσει ένας αγρότης είναι για την άρδευση του χωραφιών του. Γιατί θα πρέπει να πάρει άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία και από πολεοδομία για την έγκριση ενός οικίσκου (πολλά χωράφια έχουν αποθήκες) για να τα καταθέσει με την αίτηση. Επίσης για να χρησιμοποιήσεις το ρεύμα για άρδευση θα πρέπει να υπάρχει νερό και γεώτρηση στο χωράφι άρα μιλάμε για γη υψηλής παραγωγικότητας. Δεν έχει σημασία ο αγρότης να καταθέσει βεβαίωση ότι δεν είναι γη υψηλής παραγωγικότητας. Τι να κάνει το ρεύμα σε ένα χωράφι άγονο ο αγρότης;».
Τι κάνει η Κύπρος
Οικονομικά κίνητρα ύψους 4 εκατ. ευρώ δίδει στους αγρότες της Κύρπου το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027, για να επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και σε δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας τόσο σε γεωργία όσο και κτηνοτροφία.
Λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος ηλεκτρισμού που επωμίζονται οι γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, καθώς και την ανάγκη για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την γεωργία και κτηνοτροφία, επιδιώκεται μέσω της πρώτης προκήρυξης των Παρεμβάσεων Α.Α. 4.1.1 «Επενδύσεις για εκσυγχρονισμό, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των συνολικών επιδόσεων και της βιωσιμοτητας των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων» και της Παρέμβασης Α.Α. 4.1.2 «Επενδύσεις που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ευημερία των ζώων» να μειωθεί μια σημαντική δαπάνη που έχουν οι αγρότες που καταβάλλουν για να διατηρούν τις μονάδες τους.
Επιπλέον, με την εφαρμογή της Παρέμβασης επιδιώκεται ο εκσυγχρονισμός και η αναδιάρθρωση των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, καθιστώντας τις πιο φιλικές για το περιβάλλον, μέσω της στήριξης μικρών αλλά σημαντικών επενδύσεων. Και αυτό που στο τέλος θα επιτευχθεί θα είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της μείωσης του κόστους παραγωγής, έτσι ώστε να αντισταθούν στις συνεχείς ανταγωνιστικές πιέσεις.
Χωρίς πολεοδομική άδεια
Με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών αλλά και τη διευκόλυνση των αιτητών, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος υπενθυμίζει πως βρίσκεται σε ισχύ η Κοινή Δήλωση Πολιτικής 123/2011, σύμφωνα με την οποία δεν απαιτείται πολεοδομική άδεια, παρά μόνο άδεια οικοδομής, για φωτοβολταϊκά δυναμικότητας μέχρι 100 KW.
Σημειώνει ακόμη πως το πρόβλημα με την ικανοποιητική προσπέλαση έχει διευθετηθεί, αφού για αναπτύξεις φωτοβολταϊκών συστημάτων ισχύος μέχρι 100 KW, που αφορούν στον γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα, θεωρείται ως ικανοποιητική η προσπέλαση (μεταξύ άλλων), όταν το τεμάχιο διαθέτει αγροτικό δρόμο ελάχιστου πλάτους περί τα 4.00 μέτρα. Ο αγροτικός δρόμος πρέπει να έχει διανοιχτεί από την Αρμόδια Αρχή για την εξυπηρέτηση της περιοχής και πρέπει να διατηρείται/συντηρείται από αυτήν, ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη χρήση από οχήματα. Προς τον σκοπό αυτό, ο αιτητής να υποβάλλει στην Πολεοδομικής Αρχή έγγραφη βεβαίωση της Αρμόδιας Αρχής.
Που στοχεύει η Παρέμβαση
Η συγκεκριμένη προκήρυξη έχει ως σκοπό την προώθηση επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ιδιαίτερα αγροτοφωτοβολταϊκών και φωτοβολταϊκών συστημάτων, σε επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς και σε επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας όπως η αντικατάσταση ενεργοβόρων με σημαντικά λιγότερο ενεργοβόρα αντλητικά συστήματα.
Στο πλαίσιο αυτό καλύπτονται μικρές επενδύσεις, για τις οποίες απαιτείται η υποβολή απλοποιημένου σχεδίου βελτίωσης. Η συνολική επένδυση πρέπει να ανέρχεται από 5.000 μέχρι και 80.000 ευρώ.
Η περίοδος υποβολής των αιτήσεων λήγει στις 29 Νοεμβρίου 2024.
Αρχίζουν να αυξάνουν οι φωνές για το θέμα της ενίσχυσης των παραγωγών στην χώρα μας, που είχαν μειωμένη σοδεία λόγω της ξηρασίας, θέμα που ανάδειξε ο ΑγροΤύπος.
Μετά την παρέμβασή του κυβερνητικού βουλευτή Μεσσηνίας, Περικλή Μαντά, για στήριξη των ελαιοπαραγωγών, έχουμε νέα παρέμβαση από τον βουλευτή Λάρισας της ΝΔ, Μάξιμου Χαρακόπουλου.
Συγκεκριμένα ο βουλευτής Λάρισας, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στην Τερψιθέα, όπου είχε επαφές με αγρότες και κτηνοτρόφους της περιοχής, ανέφερε ότι «η φετινή χρονιά δεν ήταν καλή για την πλειονότητα των αγροτικών προϊόντων από άποψη παραγωγής άλλα και τιμών και οι αγρότες βρίσκονται σε δεινή θέση. Όπως σημειώνουν η κλιματική κρίση δείχνει τα δόντια της και οι επιπτώσεις της επηρεάζουν τις παραγωγές τους.
Πέρυσι οι πλημμύρες από τον Daniel εκμηδένισαν τις όψιμες παραγωγές, ενώ φέτος ο παρατεταμένος καύσωνας επέδρασε επίσης αρνητικά. Η πρωτοβουλία χωρών της ΕΕ, όπως η Ρουμανία, για ενισχύσεις λόγω ξηρασίας, δείχνει τον δρόμο που και εμείς θα πρέπει να εξετάσουμε».
Πού ξέμεινε η αλλαγή του ΕΛΓΑ;
Ο Θεσσαλός πολιτικός επισήμανε επίσης ότι «κάποια στιγμή θα πρέπει να τελεσφορήσουν οι ενέργειες που έχουν εξαγγελθεί για να βελτιωθεί το «δίχτυ προστασίας» του ΕΛΓΑ, καθώς το υφιστάμενο πλαίσιο του Κανονισμού του δεν ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα της κλιματικής αλλαγής και δεν προσφέρει επαρκή κάλυψη».
Όπως τόνισαν οι αγρότες, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται λόγω της χαμηλής παραγωγής, άλλα και των τιμών σε βασικά προϊόντα, όπως το βαμβάκι, το σιτάρι, το καλαμπόκι.
Για αυτούς η επίδραση του καιρού, όπως οι συνεχόμενες υψηλές θερμοκρασίες για πάνω από δύο μήνες φέτος και οι έντονες βροχοπτώσεις του Daniel πέρυσι, αποτελούν επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που μείωσαν δραστικά την παραγωγικότητα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η αγροτική παραγωγή είναι καταδικασμένη σε χαμηλές αποδόσεις και πρόσοδο και η πολιτεία θα μπει σε έναν ατέρμονο κύκλο αποζημιώσεων, ενισχύσεων και γενικότερα αναζήτησης λύσεων εκ των υστέρων, αφού παραγίνει το κακό.
Συνεπώς, η συζήτηση για την ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής πρέπει να καταλήξει σε σαφείς προτάσεις και χρονοδιαγράμματα, γιατί θα φοβούνται ότι πάθουν ότι και με τον Daniel. Δεν πίστευαν ότι θα συμβεί, όμως συνέβη. Η υπάρχουσα μέριμνα αποδείχθηκε ανεπαρκής και το κράτος ξοδεύει τεράστιους πόρους για αποζημιώσεις, ενώ θα μπορούσε, αξιοποιώντας εδώ και χρόνια μέρος μόνο αυτών των χρημάτων, να θωρακιστεί αρτιότερα.
Δεν λειτουργεί το net metering
Επίσης, η συζήτηση περιστράφηκε και γύρω από την επέκταση των φωτοβολταϊκών σε αγροτική γη, με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους να δηλώνουν ότι έπρεπε να προωθηθούν περισσότερο τα συστήματα αυτοπαραγωγής και συμψηφισμού (net metering).
Συγκεκριμένα, κτηνοτρόφος ανέφερε ότι η αίτησή του για φωτοβολταϊκά στη στέγη της κτηνοτροφικής του μονάδας για συμψηφισμό της ενέργειας απορρίφθηκε από τον ΔΕΔΔΗΕ λόγω απουσίας χώρου στο δίκτυο, αφού φωτοβολταϊκά σε χιλιάδες στρέμματα χρήσιμης καλλιεργήσιμης γης είχαν ήδη δεσμεύσει τον χώρο.
Συνεπώς, η εξοικονόμηση ενέργειας για την αγροτική παραγωγή έχει περάσει σε υποδεέστερη μοίρα, γεγονός που πρέπει να αλλάξει άμεσα αν θέλουμε να μειωθεί δραστικά το υψηλό κόστος παραγωγής και να μην επηρεάζεται από εξωγενείς κρίσεις.
Πραγματοποιήθηκε η ομιλία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην εκδήλωση με θέμα: «Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη. Συζητάμε, Αποφασίζουμε, Προχωράμε, ΜΑΖΙ για την Αργολίδα». Στην ομιλία του αναφέρθηκε και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέας και τόνισε τα εξής:
«Απολύτως κρίσιμος τομέας πολιτικής σε μία εποχή κλιματικής κρίσης, όταν γνωρίζουμε πια ότι θα αντιμετωπίζουμε φαινόμενα λειψυδρίας. Το είπε σωστά, νομίζω, ο Δήμαρχος Ερμιονίδας, δεν είναι καινούργια αυτά τα φαινόμενα για την περιοχή σας. Γνωρίζουμε, όμως, ότι η κλιματική κρίση θα κάνει τα ζητήματα της διαχείρισης του νερού ολοένα και πιο επίκαιρα, ολοένα και πιο σημαντικά.
Γι’ αυτό και θέλω να κρατήσετε το ποσό των 155 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο εκταμιεύεται συνολικά, με την εξαιρετική συνεργασία των δύο Υπουργείων, Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο χρηματοδοτεί πολλά από αυτά τα έργα για να μπορέσουμε, επιτέλους, να ολοκληρώσουμε μια σειρά έργων που αφορούν τον Ανάβαλο.
Εγώ θυμάμαι τον Ανάβαλο, με τον Γιάννη, από τότε που ήμασταν νέοι βουλευτές, ως ένα έργο το οποίο έμοιαζε λίγο με το γεφύρι της Άρτας. Και ενδεχομένως κάποια από τα έργα, ειδικά το έργο που αφορά τη μεταφορά προς τους Δήμους Ασκληπιείου και Επιδαύρου, να έχουν αυτό τον χαρακτήρα.
Για πρώτη φορά, όμως, πιστεύω ότι κυβέρνηση έσκυψε πάνω στο πρόβλημα και δρομολογεί μια σειρά από έργα, με πιο σημαντικό την πρόσφατη υπογραφή των έργων μεταφοράς και διανομής νερού άρδευσης στον Δήμο Ερμιονίδας. Γιατί το κάνουμε; Διότι εδώ υπάρχει νερό. Υπάρχει νερό, υπάρχει μία, η μόνη εξ όσων γνωρίζω στην Ελλάδα, υποθαλάσσια πηγή με νερό, το οποίο αν δεν το αξιοποιήσουμε, πολύ απλά θα χαθεί.
Νομίζω ότι ακριβώς γι’ αυτό τα έργα για τα οποία μιλήσαμε έχουν τόσο μεγάλη σημασία. Και θέλω να τονίσω εδώ ότι δεν αρκεί απλά να φτιάχνουμε έναν κεντρικό αγωγό, πρέπει να μεριμνούμε, προφανώς, και για όλα τα τοπικά δίκτυα άρδευσης.
Γι’ αυτό και αντιμετωπίζουμε τα έργα αυτά συνολικά, διότι πολλές φορές, ξέρετε, στη χώρα μας έχουμε φτιάξει υποδομές οι οποίες τελικά μένουν ημιτελείς: φράγματα τα οποία ολοκληρώνονται, είναι πανάκριβα και τελικά διαπιστώνουμε μετά ότι κανείς δεν έχει προβλέψει για τα δίκτυα της άρδευσης. Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να φτάσουμε στο σημείο να αντιμετωπίζουμε τέτοιες εκκρεμότητες.
Και βέβαια, όπου χρειάζεται, οι αφαλατώσεις θα έρθουν να συμπληρώσουν κυρίως ελλείψεις που υπάρχουν. Ως προς την ύδρευση δεν μπορούμε, όπως είπε και ο Υπουργός, να προσευχόμαστε για το πότε θα βρέξει σε περιοχές που ιστορικά έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά βροχόπτωσης. Αλλά οι αφαλατώσεις και αυτές χρειάζονται ενέργεια, γι’ αυτό και η μετάβαση της χώρας στην πράσινη ενέργεια έχει σημασία και για την τροφοδοσία με φθηνό ρεύμα των μονάδων αφαλατώσεων, τις οποίες θα τις χρειαζόμαστε ολοένα και περισσότερο, όχι μόνο εδώ στην Αργολίδα.
Τέλος, για τον πρωτογενή τομέα να επαναλάβω αυτά τα οποία είπε ο Κώστας (Τσιάρας) εν συντομία. Έχουμε κάνει μία σειρά από πολύ σημαντικές εξαγγελίες για τη στήριξη των αγροτών μας και του πρωτογενούς τομέα. Ίσως, ως πιο σημαντική εδώ θα προέτασσα τη μονιμοποίηση και επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, η οποία νομοθετείται οσονούπω, ώστε να μην είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε Υπουργού ή της κάθε κυβέρνησης να επεκτείνει ή όχι το πολύ σημαντικό μέτρο, το οποίο μειώνει το κόστος παραγωγής.
Και βέβαια, να θυμίσω ότι, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Ενέργειας, έχουμε πια φθηνό ρεύμα για τους αγρότες, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, με τα δύο πρώτα χρόνια να είμαστε στα 9,3 λεπτά έως 11 λεπτά την κιλοβατώρα και με ένα πλαίσιο προβλέψιμων τιμών για την επόμενη οκταετία.
Για να μπορέσουμε να λύσουμε, λοιπόν, το ζήτημα του ρεύματος, το ζήτημα του πετρελαίου, το ζήτημα του νερού, έχουμε κάνει πολύ σημαντικές παρεμβάσεις για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα και να κάνουμε την αγροτική μας παραγωγή ολοένα και πιο ανταγωνιστική.
Και μας λείπει, βέβαια, το ζήτημα της κατάρτισης. Χαίρομαι που έγινε ειδική μνεία στα ζητήματα αυτά. Ξέρουμε ότι έχουμε αγρότες οι οποίοι μπορεί να είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι σε θέση και αυτοί να καταρτιστούν και να ενημερωθούν για την τεράστια πρόοδο που μπορεί να κάνει ο αγροτικός τομέας στα ζητήματα της παραγωγικότητας.
Έχουμε φυσικά και πολλούς νέους αγρότες οι οποίοι θέλουν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα και εκεί, προφανώς, η κατάρτισή τους και η εξειδίκευσή τους γίνεται ακόμα πιο απαραίτητη».
Εντός Νοεμβρίου θα γίνει ενημέρωση από τον ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) στους παρόχους για διορθώσεις χρεώσεων ρεύματος.
Αυτό ανέφερε απάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρου Σκυλακάκη στην ερώτησή του για χρεώσεις ρεύματος σε αρδευτικές παροχές που είχαν καταστραφεί από τις πλημμύρες πέρυσι και δεν είχε αποκατασταθεί η λειτουργία τους.
«Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για την δρομολόγηση από τον αρμόδιο υπουργό των απαραίτητων ενεργειών ώστε να διευθετηθεί το πρόβλημα με τις αναίτιες επιπρόσθετες χρεώσεις σε λογαριασμούς της ΔΕΗ, που αφορούν γεωτρήσεις που επλήγησαν από τις πλημμύρες και δεν έχουν αποκατασταθεί. Η αναστάτωση που προκλήθηκε στους αγρότες, ειδικά στις παρακάρλιες περιοχές, ήταν εύλογη και χαίρομαι γιατί η πολιτεία σπεύδει να διορθώσει άμεσα λάθη και παραλείψεις που οδήγησαν στην άδικη επιβάρυνση των πληγέντων», δήλωσε ο βουλευτής Λαρίσης της ΝΔ κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, μετά την απάντηση του υπουργού.
Ο Θεσσαλός πολιτικός προέβη στην άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου, καθώς υπήρξε αποδέκτης παραπόνων πλημμυροπαθών αγροτών οι οποίοι είτε έλαβαν λογαριασμούς ρεύματος γεωτρήσεων με χρεώσεις για χρονικό διάστημα που αυτές δεν λειτουργούσαν, είτε διαπίστωσαν αναίτιες επιπλέον επιβαρύνσεις ενώ οι λογαριασμοί είχαν εξοφληθεί.
Το πρόβλημα εντοπίζονταν κυρίως στις παρακάρλιες περιοχές, όπου οι καταστροφές των αρδευτικών παροχών ήταν καθολικές και δεν έχουν προχωρήσει οι αποκαταστάσεις τους λόγω της κάλυψής τους επί μακρόν με πλημμυρικά ύδατα.
Ο αρμόδιος υπουργός στην απάντησή του αναφέρει ότι «το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έδωσε εντολή στον ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος μέσω των συνεργείων του, έχει προγραμματίσει, την ολοκλήρωση της καταγραφής όλων των κατεστραμμένων παροχών για αρδευτική χρήση, στις περιοχές για τις οποίες γίνεται αναφορά στην Ερώτηση, δεδομένου ότι τώρα πλέον έχει αποσυρθεί το σύνολο του όγκου των υδάτων.
Η σχετική εργασία έχει ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί εντός του πρώτου δεκαημέρου του Νοεμβρίου. Κατόπιν, ο ΔΕΔΔΗΕ θα ενημερώσει τους αντίστοιχους συμβεβλημένους Προμηθευτές των καταναλωτών, ώστε να προβούν με τη σειρά τους στις ανάλογες διορθώσεις-ακυρώσεις της χρεωθείσας ενέργειας αυτών των παροχών».
Ύστερα από συνεργασία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, με τον ΥφΑΑΤ, Διονύση Σταμενίτη και τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Δημήτρη Οδ. Παπαγιαννίδη, εκδόθηκε, στις 31 Οκτωβρίου 2024, προδημοσίευση πρόσκλησης για την υποβολή προτάσεων στο πλαίσιο της παρέμβασης Π3-73-1.1: «Έργα υποδομών εγγείων βελτιώσεων» του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ελλάδας 2023-2027 (ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027).
Η δράση συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο με ποσοστό 100%.
Ο συνολικός προϋπολογισμός της παρέμβασης ανέρχεται σε 169.000.000 € και λόγω του σημαντικού χαρακτήρα της παρέμβασης, ανάλογα με τη ζήτηση, θα δοθεί υπερδέσμευση.
Δικαιούχοι για την υποβολή των σχετικών προτάσεων είναι:
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Γενική Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης, Δ/νση Εγγείων Βελτιώσεων και Εδαφοϋδατικών Πόρων.
Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, Γενική Δ/νση Υδραυλικών, Λιμενικών και Κτιριακών Υποδομών, Δ/νση Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων.
Περιφέρειες (Αρμόδιες υπηρεσίες οι οποίες έχουν την ευθύνη, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, για το σχεδιασμό και την κατάρτιση του προγράμματος των σχετικών έργων).
Δήμοι Περιφέρειας Θεσσαλίας και Δήμοι Περιφερειακών Ενοτήτων Έβρου και Φθιώτιδας (Αρμόδιες υπηρεσίες οι οποίες έχουν την ευθύνη, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, για το σχεδιασμό και την κατάρτιση του προγράμματος των σχετικών έργων).
Με τις πιστώσεις της πρόσκλησης θα χρηματοδοτηθούν υποδομές εγγείων βελτιώσεων που αφορούν:
- Εκσυγχρονισμό υπαρχόντων δικτύων άρδευσης, καθώς και των σχετικών υποστηρικτικών τους υποδομών.
- Ανακαίνιση και αντικατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού.
- Έργα ταμίευσης νερού και συνοδά αρδευτικά δίκτυα.
- Έργα εξοικονόμησης ενέργειας στην άρδευση.
- Προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων τηλεμετρίας και γεωργίας ακριβείας.
- Χρήση ανακυκλωμένων υδάτων.
- Έργα τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδάτων σε ανακαίνιση δικτύου από γεωτρήσεις.
Ως ελάχιστος προϋπολογισμός των υποβαλλόμενων πράξεων ορίζεται το ποσό των 5.000.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).
Ως μέγιστος προϋπολογισμός των υποβαλλόμενων πράξεων ορίζεται το ποσό των 105.000.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας δήλωσε: «Σε μια εποχή που η λειψυδρία αποτελεί ένα από τα μεγάλα προβλήματα στον πρωτογενή τομέα έχουμε χρέος να αναζητήσουμε τρόπους σωστής αξιοποίησης των υφισταμένων υδάτινων πόρων. Με τα έργα που θα συγχρηματοδοτηθούν, επιτυγχάνεται η μείωση των απωλειών νερού, ενισχύεται η αύξηση της αποδοτικότητας της χρήσης του νερού στη γεωργία μέσω παρεμβάσεων για τη συγκράτηση των χειμερινών απορροών και παρεμβάσεων που στοχεύουν στη μείωση των απωλειών ύδατος. Στόχος μας μέσω ων έργων είναι η αύξηση της αποδοτικότητας της χρήσης του αρδευτικού νερού και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας».
Η προδημοσίευση της πρόσκλησης της παρέμβασης Π3-73-1.1: «Έργα υποδομών εγγείων βελτιώσεων», κοινοποιείται στους δικαιούχους για την υποβολή των σχετικών προτάσεων και αναρτάται στις ιστοσελίδες του ΥπΑΑΤ (εδώ)
Η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, κα Ελίζα Φερέιρα, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απάντησε στον Ευρωβουλευτή της ΝΔ, Γιώργο Αυτιά, ο οποίος ζήτησε να ενημερωθεί για τις ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί η ΕΕ αναφορικά με το θέμα της ανομβρίας.
Στην απάντηση της Επιτρόπου, τονίζεται μεταξύ άλλων ότι «η πολιτική συνοχής της ΕΕ στην Ελλάδα στηρίζει ήδη τις μονάδες αφαλάτωσης για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και της ανάγκης για αυξημένα πρότυπα ποιότητας. Κατά την περίοδο 2014-2020, διατέθηκε χρηματοδότηση ύψους 49 εκατ. ευρώ σε περισσότερα από 25 έργα αφαλάτωσης στη νησιωτική Ελλάδα.
Κατά την περίοδο 2021-2027, διατέθηκαν 20 εκατ. ευρώ για επενδύσεις στη βιώσιμη αφαλάτωση υδάτων μέσω ενός ολοκληρωμένου μοντέλου εφαρμογής, «από την πηγή στη βρύση του πολίτη», στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) της Ελλάδας.
Ο Ευρωβουλευτής, Γιώργος Αυτιάς στην ερώτησή του είχε επισημάνει: «Η ανομβρία είναι ένα τεράστιο ζήτημα που δοκιμάζει ιδιαίτερα τις χώρες της Νότιας Ευρώπης και κυρίως την Ελλάδα.
Οι επιπτώσεις είναι τεράστιες σε γεωργία, κτηνοτροφία, βιομηχανία, τουρισμό και σε εκατοντάδες οικονομικές δραστηριότητες. Η δυσάρεστη αυτή εξέλιξη ενδεχομένως να συνεχιστεί, καθώς ουδείς γνωρίζει πότε θα ομαλοποιηθεί η δυσμενής αυτή κοινωνική και οικονομική επίπτωση σε εκατομμύρια ανθρώπους, η οποία δημιουργεί τεράστιες επιπτώσεις στην οικονομική σταθερότητα των χωρών.
Η παρέμβασή σας με ειδική χρηματοδότηση στις χώρες της ΕΕ καθίσταται αναγκαία. Η έλλειψη υδάτων θα επιφέρει και πρόβλημα στην παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, αλλά και σε πλήθος οικονομικών δραστηριοτήτων».
Για το αντικείμενο και τα οφέλη του μεγάλου αρδευτικού έργου μεταφοράς και διανομής νερού από τα δίκτυα Αναβάλου προς τον Δήμο Ερμιονίδας, στην Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, ενημέρωσε τη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Όπως τόνισε ο κ. Σταϊκούρας: «Η κατασκευή του έργου θα οδηγήσει σε σωστή διαχείριση, μεταφορά και κατανομή του διαθέσιμου νερού, με ορθολογικό και ελεγχόμενο τρόπο και σύμφωνα με τις ανάγκες της αρδευόμενης περιοχής και του είδους καλλιέργειας, με αλλαγή του σημερινού καθεστώτος, κατά το οποίο η άρδευση γίνεται πλημμελώς, με επιφανειακές μεθόδους. Συνεπώς, το έργο θα εξασφαλίσει σημαντικό όφελος στην παραγωγική δραστηριότητα των περιοχών, με ταυτόχρονη αύξηση εισοδήματος και τόνωση της οικονομίας σε τοπικό επίπεδο».
Η υπογραφή της σύμβασης τoυ έργου, προϋπολογισμού 53 εκατ. ευρώ, προγραμματίζεται για την Πέμπτη (31 Οκτωβρίου 2024).
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της τοποθέτησης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σταϊκούρα:
«Σήμερα ενημερώνουμε τη Βουλή των Ελλήνων για το έργο της μεταφοράς και διανομής νερού άρδευσης από τα δίκτυα Αναβάλου, στο Δήμο Ερμιονίδας, της Περιφερειακής Ενότητας Αργολίδας. Έργο, του οποίου οι οριστικές μελέτες εγκρίθηκαν, για πρώτη φορά, το 2014, και σήμερα μπαίνουμε στην τελική ευθεία για την υλοποίησή του.
Ο διαγωνισμός διεξήχθη στις 31 Ιουλίου 2023, από την αρμόδια Διεύθυνση Τεχνικών Έργων και Αγροτικών Υποδομών, που υπάγεται πλέον στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο και θα δρομολογήσει την υλοποίηση του έργου.
Η διαδικασία κατακύρωσης του διαγωνισμού στον προσωρινό ανάδοχο ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις και αντίστοιχα πρακτικά, στις 24 Νοεμβρίου 2023 και στις 23 Φεβρουαρίου 2024, μετά από τον έλεγχο των απαραίτητων δικαιολογητικών. Με την υπ’ αριθ. 289/2024 Πράξη του Ε’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης εκτέλεσης του έργου.
Το υπό ανάθεση έργο έχει εγγειοβελτιωτικό χαρακτήρα και το φυσικό αντικείμενό του περιλαμβάνει τον σχεδιασμό των έργων μεταφοράς και διανομής νερού από τη διώρυγα του αρδευτικού δικτύου Αναβάλου, στην περιοχή της Ερμιονίδας, για την κάλυψη τοπικών αρδευτικών αναγκών, σε συνολική έκταση περίπου 22.000 στρεμμάτων.
Βασικοί στόχοι του έργου είναι ο σχεδιασμός παρεμβάσεων διαχείρισης υδάτινων πόρων, η παροχή νερού για αγροτική χρήση και ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων αρδευτικών μεθόδων και μέσων.
O σχεδιασμός, συνοπτικά, περιλαμβάνει έργο υδροληψίας από τις πηγές Αναβάλου, αγωγούς μεταφοράς νερού άρδευσης συνολικού μήκους περί τα 45,9 χλμ., 4 δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 10.500 m3, και 2 αντλιοστάσια.
Με την κατασκευή του έργου επιτυγχάνεται η εξασφάλιση αρδευτικού νερού καλής ποιότητας στο σύνολο των καλλιεργειών της περιοχής, βελτιώνοντας παράλληλα τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά των υπογείων υδάτων.
Επίσης, η κατασκευή του θα οδηγήσει σε σωστή διαχείριση, μεταφορά και κατανομή του διαθέσιμου νερού, με ορθολογικό και ελεγχόμενο τρόπο, και σύμφωνα με τις ανάγκες της αρδευόμενης περιοχής και του είδους καλλιέργειας, με αλλαγή του σημερινού καθεστώτος, κατά το οποίο η άρδευση γίνεται πλημμελώς, με επιφανειακές μεθόδους. Συνεπώς, το έργο θα εξασφαλίσει σημαντικό όφελος στην παραγωγική δραστηριότητα των περιοχών, με ταυτόχρονη αύξηση εισοδήματος και τόνωση της οικονομίας σε τοπικό επίπεδο.
Η υπογραφή της Σύμβασης θα γίνει μεθαύριο, Πέμπτη, 31 Οκτωβρίου, η συμβατική διάρκεια υλοποίησής του είναι 24 μηνών από την υπογραφή της Σύμβασης, και ο Προϋπολογισμός δημοπράτησης ανέρχεται στα 53 εκατ. ευρώ, με τη χρηματοδότηση να προέρχεται από το Πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας 2014-2020», με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Εθνικούς Πόρους.
Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο, διαχρονικό αίτημα των τοπικών κοινωνιών, που σήμερα αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία λόγω της αυξανόμενης λειψυδρίας. Έργο που θα συμβάλει στην αναβάθμιση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της ευρύτερης περιοχής της Αργολίδας».
Αγρότες και συνεταιρισμοί που υπάγονται σε διαφορετικό πάροχο εκτός της ΔΕΗ, δεν μπορούν να ενταχθούν στην ρύθμιση για μειωμένη τιμή ρεύματος «ΓΑΙΑ», που αφορά τη μείωση του αγροτικού ενεργειακού κόστους.
Αυτό τονίζει η ΕΘΕΑΣ σε επιστολή που έστειλε προς τα υπουργεία Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Η επιστολή αναφέρει τα εξής:
«Στο ευρύτερο πλέγμα των μέτρων, που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, με μοναδικό γνώμονα τη στήριξη των αγροτών και των Αγροτικών Συνεταιρισμών που έχουν πληγεί σημαντικά από την εκτίναξη του κόστους παραγωγής, ανακοινώθηκε το τιμολόγιο «ΓΑΙΑ», για χαμηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, σε συνέχεια επικοινωνίας που είχαμε με Αγροτικούς Συνεταιρισμούς - μέλη μας, καθώς και αγρότες και κτηνοτρόφους, διαπιστώθηκαν δύο καίρια προβλήματα, τα οποία «εμποδίζουν» την ένταξή τους στο εν λόγω μέτρο.
Ειδικότερα, αγρότες που υπάγονται σε διαφορετικό πάροχο εκτός της ΔΕΗ, δεν μπορούν να ενταχθούν στη συγκεκριμένη ρύθμιση, που αφορά τη μείωση του αγροτικού ενεργειακού κόστους.
Ταυτόχρονα, εκτός της ρύθμισης φαίνεται πως μένουν και οι κτηνοτρόφοι, οι οποίοι χρήζει να κάνουν χρήση του ρεύματος κατά τους χειμερινούς μήνες για τα συστήματα θέρμανσης για την προστασία των ζώων, σε αντίθεση με τους γεωργούς που καταναλώνουν ενέργεια κατά την Άνοιξη και τους θερινούς μήνες.
Παρακαλούμε θερμά, όπως εξετάσετε τα ανωτέρω ζητήματα, καθώς αγρότες και Αγροτικοί Συνεταιρισμοί επιβαρύνονται σημαντικά από το κόστος ενέργειας».
Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για αγροτική χρήση (ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ), θα πρέπει να αναλάβουν την σταδιακή τοποθέτηση συστημάτων μέτρησης της κατανάλωσης ύδατος στο σύνολο των χρηστών του δικτύου αρμοδιότητάς τους.
Σε κάθε περίπτωση, η τοποθέτηση συστημάτων μέτρησης της κατανάλωσης ύδατος πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2026, αναφέρει η σχετική ΚΥΑ που δημοσιεύθηκε στην Εφημεριδα της Κυβέρνησης.
Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος δύνανται να αναλαμβάνουν το σχετικό κόστος και να το ανακτούν μέσω της αποπληρωμής του από τους χρήστες.
Επίσης στο ίδιο ΦΕΚ, αναφέρει ότι με απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία εκδίδεται κατόπιν τεκμηριωμένης εισήγησης της οικείας Διεύθυνσης Υδάτων, δύνανται να εξαιρούνται ή να βαρύνονται μερικώς με τα περιβαλλοντικά τέλη αγρότες οι οποίοι, με την εφαρμογή πρακτικών ορθολογικής διαχείρισης υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της επαναχρησιμοποίησης επεξεργασμένων λυμάτων, συμβάλλουν στη διατήρηση ή και βελτίωση της καλής κατάστασης των υδάτων. Η μείωση του περιβαλλοντικού τέλους πρέπει να είναι ανάλογη της παρέμβασης.
Κανόνες τιμολόγησης
1. Ο προσδιορισμός των τιμολογίων γίνεται κατά τρόπο ώστε τα έσοδα των παρόχων από την δραστηριότητα παροχής των υπηρεσιών ύδατος για αγροτική χρήση, να ανακτούν το κόστος παροχής της υπηρεσίας. Για τον προσδιορισμό τους δύναται να λαμβάνεται υπόψιν η βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην περιοχή και τυχόν ειδικές συνθήκες λόγω καταστάσεων έκτακτων αναγκών ή ανωτέρας βίας.
2. Ο τρόπος τιμολόγησης των τελικών χρηστών πραγματοποιείται με μικτό σύστημα χρέωσης. Τα τέλη βάσει της μεθόδου αυτής αποτελούνται από ένα σταθερό τέλος και ένα μεταβλητό τέλος ανά μονάδα όγκου ύδατος, το οποίο αυξάνεται με την αύξηση της κατανάλωση ύδατος αποτελώντας κίνητρο για τη μείωση αυτής. Για τον προσδιορισμό του μεταβλητού τέλους δύναται να λαμβάνεται υπόψη το είδος της αγροτικής εκμετάλλευσης και η συγκριτική αξιολόγηση ομοειδών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, στην βάση των επιδόσεων τους ως προς την ορθολογική χρήση του ύδατος (π.χ. βάσει ορθών γεωργικών πρακτικών).
3. Το σταθερό τέλος αφορά στο κόστος διοίκησης του παρόχου υπηρεσιών ύδατος για αγροτική χρήση και εφαρμόζεται ανά στρέμμα καλλιέργειας.
4. Τα μεταβλητά τέλη ανά κυβικό μέτρο εφαρμόζονται στους χρήστες ανάλογα με την μετρηθείσα ποσότητα του ύδατος που χρησιμοποιήθηκε.
5. Σε περιπτώσεις όπου δεν είναι εφικτή η καταμέτρηση του ύδατος ώστε να γίνεται χρέωση ανά κυβικό μέτρο και μέχρι την συμμόρφωση των παρόχων με την τοποθέτηση μετρητών νερού, ο πάροχος εκτιμά την ποσότητα του ύδατος που χρησιμοποιήθηκε, είτε κατά έκταση γης, είδος καλλιέργειας και μέθοδο άρδευσης, είτε ανάλογα με το χρόνο χρήσης του ύδατος από τον τελικό χρήστη (π.χ. βάσει της καταναλισκόμενης ενέργειας για άντληση νερού) ανάλογα με τα διαθέσιμα δεδομένα.
Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)
Οι λεπτομέρειες υπαγωγής των ληξιπρόθεσμων οφειλών από συνδέσεις αγροτικού ρεύματος σε 10ετή ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο περιγράφονται σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ).
Όπως αναφέρει το ΥΠΕΝ, η εν λόγω ρύθμιση μπορεί να αξιοποιηθεί από το σύνολο των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας με παροχή αγροτικής χρήσης κατά την 31η.12.2023, συμπεριλαμβανομένων των Γενικών και Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ), ανεξαρτήτως ισχύος και ανεξαρτήτως ένταξής τους στο τιμολόγιο «ΓΑΙΑ».
Την ΚΥΑ υπογράφουν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κωστής Χατζηδάκης και ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κωνσταντίνος Τσιάρας, καθώς επίσης η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Θάνος Πετραλιάς και ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Διονύσης Σταμενίτης.
Όροι και προϋποθέσεις
Για την ένταξη των οφειλών των δικαιούχων σε ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο πρέπει να πληρούνται, συνολικά, οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Να υπάρχει οφειλή για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας για περίοδο κατανάλωσης πριν την 31η Δεκεμβρίου 2023.
- Το ποσό της οφειλής που δύναται να ενταχθεί στη ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο είναι η οφειλή του δικαιούχου που έχει δημιουργηθεί από ανεξόφλητους λογαριασμούς κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2023.
Σημειώνεται πως οι λογαριασμοί κατανάλωσης πρέπει να έχουν εκδοθεί μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας Απόφασης.
Στο πεδίο εφαρμογής δεν περιλαμβάνονται οφειλές από λογαριασμούς καταναλώσεων περιόδου από την 1η Ιανουαρίου 2024 και έπειτα.
- Το ποσό της οφειλής που δύναται να ενταχθεί στη ρύθμιση με μηδενικό επιτόκιο θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο ή ίσο των 100 ευρώ.
- Να μην έχει ενταχθεί η οφειλή του δικαιούχου στη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας πληγεισών περιοχών από τις πλημμύρες Σεπτεμβρίου 2023.
Για τους κατόχους συνδέσεων αγροτικών παροχών ανεξαρτήτως ισχύος, συμπεριλαμβανομένων των ΓΟΕΒ - ΤΟΕΒ, που εντάσσονται στο τιμολόγιο «ΓΑΙΑ», η πρώτη δόση για αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα πρέπει να καταβληθεί έως την 31η Οκτωβρίου 2024.
Όσον αφορά στις δόσεις σχετικά με την αποπληρωμή του συνολικού ποσού της οφειλής, είναι ισόποσες και 120 μηνιαίες και δεν δύνανται να είναι μικρότερες από 10 ευρώ/μήνα.
Μετά από σχετικό αίτημα των δικαιούχων προς τον πάροχο, οι δόσεις δύναται να καταβάλλονται, συγκεντρωτικά, με δύο ισόποσες εξαμηνιαίες πληρωμές έως την 30η Ιουνίου και έως την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους.
Σε περίπτωση που ο καταναλωτής δεν εξοφλήσει εμπρόθεσμα τρεις μηνιαίες δόσεις ή μια εξαμηνιαία δόση, απεντάσσεται από τη ρύθμιση της οφειλής με μηδενικό επιτόκιο και οι υπολογιζόμενοι τόκοι βαρύνουν τον ίδιο. Σε κάθε περίπτωση η αποπληρωμή της οφειλής θα πρέπει να γίνει μέχρι την 31η.12.2034.
Το επιτόκιο για τον δικαιούχο όσον αφορά στην αποπληρωμή της οφειλής του είναι 0,00% για την περίοδο από την έναρξη ισχύος της Απόφασης μέχρι την 31η.12.2034.
Οι δυνητικοί δικαιούχοι που εμπίπτουν σε καθεστώς για τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis), ενημερώνονται από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την 10η.11.2024 σχετικά με το ποσό της έντοκης επιβάρυνσης που επιδοτείται με την παρούσα τόσο ανά έτος, αρχής γενομένης το έτος 2025, όσο και συνολικά για όλη τη διάρκεια ισχύος του μέτρου. Οι δικαιούχοι υποβάλλουν Υπεύθυνη Δήλωση (συμπεριλαμβάνεται στα Παραρτήματα της Απόφασης), ψηφιακά υπογεγραμμένη μέσω gov.gr στον πάροχο που εκπροσωπούσε την παροχή τους στις 31.12.2023.
Μετά την επαλήθευση των στοιχείων από τον ΔΕΔΔΗΕ, οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας που εκπροσωπούν τον δικαιούχο τον ενημερώνουν με κάθε πρόσφορο μέσο για το ποσό της ενίσχυσης, το γεγονός ότι πρόκειται για ενίσχυση ήσσονος σημασίας και την ενωσιακή βάση χορήγησης, κ.λπ.
Η ισχύς της ΚΥΑ αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Επιτέλους οι αρμόδιοι διαχειριστές ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ ανακοίνωσαν ότι θα προχωρήσουν σε ελέγχους για να καθορίσουν τα όρια ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, σημειώνοντας ότι δεν θα γίνουν δεκτές νέες επενδύσεις σε περιοχές που έχει καλυφθεί το προβλεπόμενο όριο.
Κάποιοι κατάλαβαν έστω και αργά ότι οι μεγάλες εταιρείες στήνουν φωτοβολταϊκά πάρκα όπου θέλουν χωρίς έλεγχο. Αποτέλεσμα αυτής της εικόνας είναι να χάνονται επιλέξιμες εκτάσεις αγροτεμαχίων από το σύστημα αγροτικών ενισχύσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Το πρόβλημα έχει παρελθόν, αφού από το 2020 ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Δρ. Γρηγόρης Βάρρας είχε προβλέψει την απώλεια επιλέξιμων αγροτεμαχίων λόγω κατασκευής φωτοβολταϊκών σταθμών και είχε πραγματοποιήσει σύσκεψη με τον τότε υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Δημήτρη Οικονόμου και τον πρόεδρο της Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) κ. Νικόλαου Μπουλαξή. Εκεί υπήρξε ενημέρωση για τον κίνδυνο και είχαν αποφασίσει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για τον έλεγχο των αδειών αλλά και να συμπεριλάβουν στις περιβαλλοντικές μελέτες κριτήρια στην κατασκευή φωτοβολταϊκών που να επιτρέπουν την βόσκηση αλλά και την καλλιέργεια στις συγκεκριμένες εκτάσεις. Τελικά η ρύθμιση τότε δεν προχώρησε με ευθύνη του ΥπΑΑΤ (τότε υπουργός Βορίδης) και του ΥΠΕΝ.
Ξεκινούν έλεγχοι από ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΑΔΜΗΕ Α.Ε.
Συγκεκριμένα οι αρμόδιοι Διαχειριστές (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΑΔΜΗΕ Α.Ε.), σε εφαρμογή του άρθρου 3 της Υπουργικής Απόφασης ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/104605/4389 (ΦΕΚ Β’ 5342/17.10.2022), αναφορικά με τον καθορισμό του μεγίστου ορίου συνολικής ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη εντός του οποίου είναι επιτρεπτή η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού σταθμού ≤ 1MW σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας σε MW ανά Περιφερειακή Ενότητα, συνεργάζονται μεταξύ τους για τη συγκέντρωση όλων των απαραίτητων στοιχείων για τη διενέργεια του ελέγχου μη υπέρβασης του μέγιστου ορίου συνολικής ισχύος φωτοβολταϊκών σταθμών σε αγροτική γη, δημοσιοποιούν δε τα στοιχεία αυτά στους δικτυακούς τους τόπους.
Επιπλέον, τίθεται υπόψη των ενδιαφερομένων ότι στις Περιφερειακές Ενότητες, στις οποίες έχει καλυφθεί το μέγιστο αναγραφόμενο στην ανωτέρω Υ.Α. όριο συνολικής ισχύος από φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτική γη που δεσμεύουν ηλεκτρικό χώρο στο Σύστημα ή στο Δίκτυο, οι Διαχειριστές προβαίνουν στα κάτωθι:
- Παύουν να εξετάζουν νέες αιτήσεις χορήγησης Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών εγκατεστημένης ισχύος ≤ 1MW σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας στις υπόψη περιοχές.
- Απορρίπτουν τις εκκρεμείς αιτήσεις χορήγησης Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών εγκατεστημένης ισχύος ≤ 1MW σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας στις υπόψη περιοχές καθώς και τις αιτήσεις για τις οποίες έχει χορηγηθεί Αδυναμία Σύνδεσης και έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για διατήρηση σε εκκρεμότητα της αίτησης για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης.
- Σε περίπτωση κοινών αιτημάτων απαλλασσόμενων σταθμών του άρθρου 14 του ν. 4951/2022, απορρίπτουν το αίτημα κατά το μέρος που αφορά σταθμούς, οι οποίοι προορίζονται για εγκατάσταση σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. O αρμόδιος Διαχειριστής ενημερώνει τον αιτούντα ότι το αίτημα πρόκειται να εξεταστεί μόνο για το εναπομείναν μέρος του αιτήματος. Αιτήματα που έχουν κατατεθεί στον Διαχειριστή του Συστήματος, θα εξεταστούν μόνο εφόσον η συνολική ισχύς του αιτήματος με τους εναπομείναντες σταθμούς είναι άνω των 8 MW.
- Εξακολουθούν να εξετάζουν εκκρεμή ή νέα κοινά αιτήματα ή αυτοτελείς αιτήσεις που αφορούν στις εν λόγω Περιφερειακές Ενότητες, εφόσον οι σταθμοί που απαρτίζουν αυτά τα αιτήματα εδράζουν σε γήπεδα/αγροτεμάχια που δεν έχουν χαρακτηριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας ή εξαιρούνται κατά νόμο από τους σχετικούς περιορισμούς εγκατάστασης.
Δηλώσεις Περιφερειάρχη Θεσσαλίας
Την έντονη ανησυχία του για την άναρχη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων στη Θεσσαλία, εξέλιξη που θέτει σε κίνδυνο τον παραγωγικό ιστό της περιοχής, εξέφρασε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας.
Κατά τη διάρκεια ενημερωτικής σύσκεψης, που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, παρουσίασε αναλυτικά τα στοιχεία αδειοδότησης, ίδρυσης και λειτουργίας φωτοβολταϊκών πάρκων στη Θεσσαλία, εκφράζοντας την ανησυχία του για τους ολοένα και αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών στη θεσσαλική γη.
Επειδή το πλαίσιο της αδειοδότησης παραμένει συγκεχυμένο, ο κ. Κουρέτας ζήτησε ένα πιο διάφανο πλαίσιο και έγκαιρη ενημέρωση από τους αρμόδιους φορείς, κυρίως για τα ποσοστά της γης που καταλαμβάνονται από ΦΒ.
Διευκρίνισε ότι δεν είναι αντίθετος στη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά χαρακτήρισε αναγκαίο τον διάφανο τρόπο αξιοποίησης τους, με στόχο να προστατευτεί η αγροκτηνοτροφική παραγωγή. Υπενθύμισε δε ότι ανάλογες ανησυχίες έχουν εκφράσει με ερωτήσεις τους στη Βουλή και οι παριστάμενοι βουλευτές Λάρισας, Βασίλης Κόκκαλης και Ευαγγελία Λιακούλη.
Όπως ειπώθηκε στη σύσκεψη και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει δοθεί άδεια παραγωγής εγκατάστασης, λειτουργίας και καταχώρισης πολυγώνου σε εγκαταστάσεις που καλύπτουν 373.987 στρέμματα, περίπου το 8,4% της καλλιεργήσιμης γης στη Θεσσαλία.
Στην εγκύκλιο για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς σε αγροτική γη (ΦΕΚ 3149/30-7-2020) αναφέρεται ότι δύναται να αδειοδοτηθεί η εγκατάσταση Φ/Β έως το 1% της καλλιεργήσιμης γης κάθε Περιφέρειας (περίπου 44 χιλιάδες στρέμματα για την Θεσσαλία). Από τα στοιχεία της ΡΑΑΕΥ προκύπτει ότι έχουν ήδη εγκατασταθεί Φ/Β σε έκταση περίπου 40 χιλιάδες στρεμμάτων που σχεδόν έχουν καλύψει το επιτρεπόμενο όριο.
Για τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις Φ/Β (334 χιλιάδες στρέμματα) πού έχουν πάρει τουλάχιστον άδεια παραγωγής τίθενται εύλογα ερωτήματα για το ποιες από αυτές βρίσκονται σε καλλιεργήσιμη γη.
Σύμφωνα με τον κ. Κουρέτα «η Περιφερειακή αρχή έχει βάλει ως προτεραιότητα, ειδικά μετά τις τελευταίες καταστροφές, την αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα της Θεσσαλίας. Η αγωνία η δικιά μας αλλά και των χιλιάδων Θεσσαλών παραγωγών είναι να διατηρηθεί ακέραιος ο κάμπος που στήριξε διατροφικά και κοινωνικά γενιές και γενιές Ελλήνων».
Ανακοίνωση ΠΟΓΕΔΥ
Η ΠΟΓΕΔΥ έχοντας συμπαραστάτη την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Περιφερειάρχη, Κουρέτα Δημήτρη, έβαλαν STOP στην αλόγιστη χρήση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων στη γη υψηλής παραγωγικότητας της Θεσσαλίας.
Έτσι οι αρμόδιοι διαχειριστές (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και ΑΔΜΗΕ Α.Ε.) αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν το άρθρο 3 της Υπουργικής απόφασης ΥΠΕΝ (ΦΕΚ Β΄5342/17-10-22).
Το ίδιο ισχύει και για όλες τις Περιφερειακές Ενότητες που έχουν καλύψει το όριο συνολικής ισχύος με φωτοβολταϊκά σε γη υψηλής παραγωγικότητας .
Το γεγονός αυτό έρχεται να δικαιώσει για άλλη μία φορά τους Γεωτεχνικούς που αντέδρασαν στο να χρησιμοποιείται η γη υψηλής παραγωγικότητας για μη γεωργικές χρήσεις.
Και όπως λέει ο λαός «Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα».
Ερώτηση στην Βουλή από βουλευτή Λάρισας κ. Μάξιμο Χαρακόπουλο
Ο βουλευτής της ΝΔ, Μάξιμος Χαρακόπουλος, στην ερώτησή του στην Βουλή επισήμανε μεταξύ άλλων το πρόβλημα σχετικά με τα φωτοβολταϊκά.
«Υπάρχει, ένα ζήτημα με την τοποθέτησή τους σε γη υψηλής παραγωγικότητας. Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι στο πλαίσιο της λεγόμενης πράσινης μετάβασης είναι επιβεβλημένη η χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ωστόσο, με δεδομένη την ανάγκη στοιχειώδους αυτάρκειας σε τρόφιμα θεσπίστηκε ως ανώτατο όριο τοποθέτησης ΑΠΕ σε γη υψηλής παραγωγικότητας το 1%.
Στη Θεσσαλία, όπου έχουμε και έντονες διαμαρτυρίες κτηνοτρόφων για συρρίκνωση των βοσκοτόπων, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας από τον Περιφερειάρχη κ. Δημήτρη Κουρέτα - που ζητά κοινό μέτωπο για τα φωτοβολταϊκά - καλύφθηκε το επιτρεπόμενο όριο.
Συγκεκριμένα έχει δοθεί άδεια σε 374 χιλιάδες στρέμματα που αποτελούν το 8,4% της καλλιεργήσιμης γης στον κάμπο.
Το 1% της καλλιεργήσιμης γης της Θεσσαλίας αντιστοιχεί σε 44 χιλιάδες στρέμματα και ήδη έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά σε 40 χιλιάδες στρέμματα, έχει δηλαδή σχεδόν εξαντληθεί το επιτρεπόμενο όριο.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι τα υπόλοιπα 334 χιλιάδες στρέμματα βρίσκονται σε καλλιεργήσιμη γη;».
Εγκύκλιο για τη λειψυδρία και την πιο ορθολογική διαχείριση των υδάτων για την άρδευση εξέδωσε ο Άρειος Πάγος, τονίζοντας ότι οι επιπτώσεις της μείωσης των υδατικών πόρων είναι έντονες και πολλές περιοχές της χώρας βρίσκονται ή αναμένεται να βρεθούν σε ανησυχητική κατάσταση.
Η Εισαγγελέας του Άρειου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, κάνει λόγο για αλόγιστη χρήση των υδάτων, στην οποία συμβάλλουν ουσιωδώς τόσο οι παράνομες γεωτρήσεις, όσο και η ανέλεγκτη λήψη ύδατος από τις νόμιμες γεωτρήσεις, χωρίς την τήρηση κάποιου πλαφόν για την ποσότητα που δικαιούνται οι κατά νόμο δικαιούχοι αυτών.
Συγκεκριμένα, όπως υποστηρίζει, οι παράνομες γεωτρήσεις, όσο και η ανέλεγκτη λήψη ύδατος από τις νόμιμες γεωτρήσεις, χωρίς την τήρηση οιουδήποτε ανωτάτου ορίου (πλαφόν) για την ποσότητα που δικαιούνται οι κατά νόμο δικαιούχοι αυτών, συνιστούν, εκτός των άλλων και αξιόποινες πράξεις, αφού εμπίπτουν στο πεδίο του άρθρου 28 του ν. 1650/1986, για την προστασία του περιβάλλοντος.
Ζητά από τους Εισαγγελείς όλης της χώρας να παρέμβουν δυναμικά και να προχωρούν σε ελέγχους παράνομων γεωτρήσεων εφαρμόζοντας το νόμο, με την συνδρομή των αρμόδιων αρχών ελέγχου (Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού, αλλά και της ΕΛΑΣ, σχετικά με τη διενέργεια ελέγχων των όρων των αδειών χρήσης ύδατος και των παραβάσεων των διατάξεων της ΚΥΑ 146896/2014») και να ζητούν να τους αποστέλλουν, όταν διαπιστώνουν τις πιο πάνω παραβάσεις, τις εκθέσεις διαπίστωσης αυτών, για την εκ μέρους σας αξιολόγησή τους και την άσκηση της ενδεδειγμένης κατά περίπτωση ποινικής δίωξης.
Διαβάστε την σχετική εγκλύκλιο (εδώ)
Πάντως να επισημάνουμε ότι σε σχετικό άρθρο του ΑγροΤύπου, αναφέραμε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες με τις άδειες γεωτρήσεων και τις άδειες χρήσης νερού. Οι άδειες γεώτρησης εκδίδονται από τη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας. Ο φάκελος κατατίθεται στο δήμο και από εκεί μεταβιβάζεται στην Αποκεντρωμένη. Το πρόβλημα είναι ότι οι άδειες βγαίνουν με «ρυθμό χελώνας» λόγω μεγάλης γραφειοκρατίας και ελλείψεων προσωπικού στις αρμόδιες υπηρεσίες.
Έρχονται αυξήσεις στο νερό άρδευσης, αφού είναι η εύκολη λύση σε μια χώρα που δεν έχει καμιά μακροχρόνια στρατηγική ύδατος.
Ενώ σε άλλες χώρες εδώ και χρόνια έχουν δημιουργήσει φράγματα και έχουν κάνει επενδύσεις με στόχο την την αφαλάτωση νερού με χαμηλό ενεργειακό κόστος αλλά ακόμη και την ανακύκλωση του νερού για άρδευση καλλιεργειών, στην Ελλάδα είναι πιο εύκολο κάθε φορά που έχουμε πρόβλημα λειψυδρίας να αυξάνουμε τις τιμές του νερού.
Την Τετάρτη, 11 Σεπτεμβρίου, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, σε ειδική συνέντευξη τύπου, ανακοίνωσε τα μέτρα αντιμετώπισης της λειψυδρίας.
Μεταξύ των μέτρων ανέφερε την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για την κοστολόγηση - τιμολόγηση υπηρεσιών ύδατος.
Η εν λόγω Κοινή Απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, περιλαμβάνει σαφείς και διαφανείς κανόνες, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 που απαιτεί πλήρη ανάκτηση κόστους υπηρεσιών ύδατος.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, θα προβλέπει πως τα τιμολόγια καθορίζονται από τον πάροχο και ελέγχονται από την ΡΑΑΕΥ και δεν μπορούν (γενικός κανόνας) να αυξηθούν περισσότερο από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ενώ δίνεται η δυνατότητα να καθοριστούν από τον ίδιο πάροχο διαφορετικές τιμές ανά περιοχή.
Στο πλαίσιο της Απόφασης παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα καθορισμού διαφορετικών τιμών ανά περιοχή, η κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης, με υποχρέωση η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή και να καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού.
Θα υπάρχει μέριμνα για: ειδικό τιμολόγιο για συγκεκριμένους χρήστες, όπως είναι οι δημόσιες κοινωνικές υποδομές, τα ευάλωτα νοικοκυριά και οι πολύτεκνες ή τρίτεκνες οικογένειες, για υποχρέωση καταμέτρησης της κατανάλωσης 3 φορές ετησίως κ.ά.
Δημοσιεύθηκε το ΦΕΚ με την Υπουργική Απόφαση για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από φωτοβολταϊκά για αυτοπαραγωγούς με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού ή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (net billing).
Η συγκεκριμένη απόφαση προωθεί την αυτοκατανάλωση ενέργειας, είτε μεμονωμένα είτε από κοινού.
Στο ΦΕΚ καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις ανάπτυξης σταθμών παραγωγής για την εφαρμογή της αυτοκατανάλωσης με τα εξής μοντέλα συμψηφισμού:
α) αυτοκατανάλωσης με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού (ενεργειακός συμψηφισμός), ή
β) αυτοκατανάλωσης με δυνατότητα έγχυσης ή μη της πλεονάζουσας ενέργειας (ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός), ή
γ) αυτοκατανάλωσης με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός) ή
δ) αυτοκατανάλωσης με εφαρμογή εικονικού ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού (εικονικός ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός).
Οι καταναλωτές ενέργειας θα συμμετέχουν, πλέον, ενεργά στις εξελίξεις της αγοράς, αξιοποιώντας τη φθηνή ενέργεια από ΑΠΕ και θα αποφεύγουν τον κίνδυνο αύξησης των τιμών ενέργειας στα τιμολόγια τους.
Ειδικά για τους οικιακούς αυτοκαταναλωτές έως 10,8 kW, δίνεται η δυνατότητα να λαμβάνουν το όφελος του πλεονάσματος ενέργειας ως έκπτωση στον εκκαθαριστικό λογαριασμό ρεύματος του παρόχου τους.
Για τις επιχειρήσεις και τους μεγαλύτερους καταναλωτές που εγκαθιστούν συστήματα άνω των 10,8 kW, τα έσοδα της πλεονάζουσας ενέργειας που θα λαμβάνουν από την αγορά θα πηγαίνουν απευθείας στον τραπεζικό τους λογαριασμό.
Η μετάβαση από το σχήμα net metering στο νέο πρόγραμμα net billing θα γίνεται με απλοποιημένες διαδικασίες και με απλή γνωστοποίηση στον διαχειριστή του δικτύου.
Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)
Κόλλησαν οι αιτήσεις για net metering αγροτών
Από την πλευρά του ο κ. Κώστας Σπανούλης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αγροτικών Φωτοβολταϊκών (ΠΣΑΦ), δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «το συγκεκριμένο ΦΕΚ ασχολείται με οικιακούς αυτοκαταναλωτές και το πρόγραμμα net billing. Από την άλλη υπάρχουν μεγάλα προβλήματα και στρεβλώσεις με την κατάθεση των αιτήσεων για αγροτικά φωτοβολταϊκά με το σχήμα net metering.
Μετά την δέσμευση του κονδυλίου τωξν 30 εκατ. ευρώ έχει ξεκινήσει η διαδικασία κατάθεσης αιτήσεων από την πλευρά των ενδιαφερόμενων αγροτών. Όμως δεν προχωρούν οι αιτήσεις γιατί εμφανίζονται συνεχώς γραφειοκρατικά προβλήματα.
Το ρεύμα που θα συμψηφίσει ένας αγρότης είναι για την άρδευση του χωραφιών του. Γιατί θα πρέπει να πάρει άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία και από πολεοδομία για την έγκριση ενός οικίσκου (πολλά χωράφια έχουν αποθήκες) για να τα καταθέσει με την αίτηση. Επίσης για να χρησιμοποιήσεις το ρεύμα για άρδευση θα πρέπει να υπάρχει νερό άρα μιλάμε για γη υψηλής παραγωγικότητας. Τι να κάνει το ρεύμα σε ένα χωράφι άγονο ο αγρότης;
Ζητάμε να απλοποιηθεί η σχετική διαδικασία της κατάθεσης των αιτήσεων».
Η λειψυδρία έχει φέρει σε απελπιστική κατάσταση πολλές περιοχές της χώρας και το κόστος των γεωτρήσεων που κατεβαίνουν όλο και βαθύτερα καθιστούν επιτακτική τη λήψη μέτρων.
Oι παραγωγοί προειδοποιούν πως αν συνεχιστεί η κατάσταση ως έχει, αναμένεται σταδιακά να γίνουν είδος πολυτελείας ή και να εκλείψουν είδη όπως τα σταφύλια, οι ελιές, τα εσπεριδοειδή και τα κηπευτικά.
H αγροτική παραγωγή είναι ένας κλάδος που απαιτεί σημαντικό όγκο νερού προκειμένου να προχωρήσει στην παραγωγή των προϊόντων του.
Στην ανάγκη ορθολογικής διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού, αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την επίσκεψή του στην Θεσσαλία. Αρκεί όμως μόνο η ορθολογική χρήση; Το μόνο σίγουρο είναι ότι το νερό δεν το έχουμε όποτε το θέλουμε καθότι πέφτει σε μεγάλη ένταση και ποσότητες χωρίς να μπορούμε να το μαζέψουμε και χάνεται είτε στη θάλασσα συμπαρασύροντας γόνιμο έδαφος και θρεπτικά στοιχεία για την γεωργία μας, ή στο υπέδαφος.
Η χώρα έχει ανάγκη από ένα εθνικό σχέδιο συγκομιδής νερού για άρδευση. Μπορεί να αραίωσαν οι βροχές αλλά το νερό που είναι να πέσει θα πρέπει και να μαζευτεί.
Αναγκαία η ανάληψη πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Την βούλησή τους να επενδύσουν περισσότερο σε καινοτόμες πρακτικές για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, διατύπωσαν τα κράτη μέλη της ΕΕ που ανήκουν στην ομάδα της EUMED9 και εκπροσωπούν τις χώρες της Μεσογείου, κατά τηn συνεδρίασή τους, στις 3 Σεπτεμβρίου 2024, στη Λάρνακα της Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Επιτρόπου Γεωργίας και Αλιείας, Γιάνους Βόιτσεσχόφσκι.
Στην κοινή τους δήλωση οι εκπρόσωποι των χωρών μελών της EUMED9 δεσμεύονται στην υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων και πρακτικών για τη διασφάλιση υδατικών αποθεμάτων, όπως η αφαλάτωση, η επαναχρησιμοποίηση του νερού λυμάτων για άρδευση στην αγροτική παραγωγή, η ανακύκλωση στη χρήση υδάτινων πόρων στη γεωργία.
Στη συνεδρίαση της Ομάδας των χωρών των EUMED9, με απόφαση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, τη χώρα μας εκπροσώπησε ο Γ. Γ. Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, Κώστας Μπαγινέτας, ο οποίος μετέφερε μήνυμα του κ. Τσιάρα για την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσον αφορά την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
Συγκεκριμένα οι εννέα εκπρόσωποι των χωρών μελών της ΕΕ από την Μεσόγειο (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Σλοβενία, Κροατία, Ελλάδα και Κύπρο), δεσμεύθηκαν:
1. Να εφαρμόσουν ήπιες και βιώσιμες πρακτικές διαχείρισης του νερού στη γεωργία και να υιοθετήσουμε προηγμένες τεχνικές άρδευσης και γεωργικές πρακτικές και τεχνολογίες εξοικονόμησης νερού, συμπεριλαμβανομένων των ανθεκτικών στην ξηρασία καλλιεργειών και ποικιλιών.
2. Να ενισχύσουν την συνεργασία μεταξύ των χωρών MED 9, την ανταλλαγή πληροφοριών, τη συμμετοχή σε κοινά ερευνητικά προγράμματα, την ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με τις καλύτερες δυνατές πρακτικές διαχείρισης και τις καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις για να μετριαστούν οι συνέπειες της ξηρασίας.
3. Να ενισχύσουν τις εταιρικές σχέσεις με τις μεσογειακές χώρες στο Νότο της ΕΕ, των οποίων ο γεωργικός τομέας αντιμετωπίζει επίσης ξηρασία και λειψυδρία.
4. Να υποστηρίξουν την καινοτομία και την ψηφιοποίηση στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων διατροφής, με στόχο την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης του νερού ως εργαλείου για την προσαρμογή της γεωργίας μας στην κλιματική αλλαγή.
5. Να ενισχύσουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού και να προωθήσουν την καλλιέργεια κουλτούρας εξοικονόμησης νερού στους αγρότες μας.
Οι εκπρόσωποι, κράτη μέλη της ΕΕ, της Ομάδας EUMED9, καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει με γρήγορα βήματα στην υλοποίηση μιας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Ανθεκτικότητας για το Νερό. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, όπως η μακροπρόθεσμη μη διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων και οι μελλοντικές κλιματικές προβλέψεις, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα ολόκληρης της αγροδιατροφικής αλυσίδας, την ασφάλεια του εφοδιασμού των τροφίμων, του εισοδήματος των αγροτών και των προσδοκιών των καταναλωτών.
Σε αυτή τη λογική οι ομάδα των EUMED9 καλούν την ΕΕ:
- Σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διασφάλιση συνέργειας και συνοχής σε όλες τις νομοθετικές διαδικασίες, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα νερού και να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία, διασφαλίζοντας την απαραίτητη αποθήκευση νερού, δεδομένης της κρίσιμης σημασίας του νερού για τον πρωτογενή τομέα.
- Σε ευελιξία και απλούστευση στο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΚΓΠ για μέτρα διαχείρισης των υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της επιλεξιμότητας χρηματοδότησης παρεμβάσεων σε επενδύσεις άρδευσης και παροχής εργαλείων προσαρμογής και μετριασμού των επιπτώσεων της λειψυδρίας και της ξηρασίας, συμπεριλαμβανομένων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΓΠ).
- Στην προώθηση της εφαρμοσμένης έρευνας στην ΕΕ για τη συμβολή στη βιώσιμη διαχείριση του νερού, την προώθηση της χρήσης των διαθέσιμων τεχνολογιών και των καινοτόμων τεχνικών αναπαραγωγής φυτών για την απόκτηση φυτικών ποικιλιών καλύτερα προσαρμοσμένων στη λειψυδρία.
Κλείνοντας την διακήρυξή τους, οι εκπρόσωποι της ομάδας των EUMED9 τονίζουν ότι υποστηρίζουν την ανάπτυξη μιας συνολικής προσέγγισης, σύμφωνα με την ατζέντα που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 27 Ιουνίου 2024, πάντα με στόχο τη διασφάλιση ενός μέλλοντος ανθεκτικού στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, το οποίο θα μπορεί να διασφαλίζει την ευημερία των αγροτών.
Μνημόνιο συνεργασίας Ελλάδας - Κύπρου - Μάλτας
Στο περιθώριο της συνεδρίασης EUROMED9 οι εκπρόσωποι της Ελλάδας - Μάλτας και Κύπρου υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας για την ενίσχυση της σχέσης των τριών χωρών στον αγροτικό τομέα.
Στο μνημόνιο προβλέπεται η διοργάνωση τακτικών διαβουλεύσεων για θέματα που αφορούν στην προώθηση της συνεργασίας στον τομέα της αγροτικής παραγωγής.
Οι διαβουλεύσεις περιλαμβάνουν όλους τους τομείς της αγροτικής πολιτικής συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, των επιστημονικών εξελίξεων, της οικονομικής συνεργασίας και άλλων θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος.
Στο μνημόνιο επίσης προβλέπεται η συγκρότηση ομάδων εργασίας που θα εμβαθύνουν σε συγκεκριμένους τομείς της παραγωγής όπως η ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω ανταλλαγών εμπειρογνωμόνων, πρακτικής άσκησης, επισκέψεων μελέτης κ.λπ., με επίκεντρο:
Ποιότητα εδάφους.
Δέσμευση άνθρακα.
Εκπομπές οξειδίων.
Υποστήριξη Νέων Αγροτών.
Ενδυνάμωση των Γυναικών στη Γεωργία.
Προόδους στην καλή διαβίωση των ζώων στα αγροκτήματα.
Διαχείριση Υδάτων.
Εναλλακτικές και Βιώσιμες Μέθοδοι Γεωργίας (π.χ. υδροπονία).
Διευκόλυνση της πρόσβασης στην επίσημη εκπαίδευση ή/και κατάρτιση.
Παροχή συμβουλών για νομοθετικές αναθεωρήσεις και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.
Προώθηση της συνεργασίας σε έργα που βοηθούν τους μικρούς αγρότες στην προστιθέμενη αξία, ιδίως στην εμπορία και στη μεταποίηση.
Δημιουργία ή ενίσχυση πληροφοριακών συστημάτων για τη γεωργία.
Διευκόλυνση ανταλλαγών επισκέψεων για αγρότες.
Η χώρα χρειάζεται περισσότερα φράγματα, όλων των μεγεθών αλλά και ορθολογική διαχείριση του υδάτινου δυναμικού, τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην κατασκευή νέων έργων άρδευσης της Θεσσαλίας, στην εκδήλωση με θέμα «Στρατηγικό Σχέδιο για την Ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας – Φράγματα, Υποδομές και Έργα Υδρονομίας», που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Κιλελέρ στη Νίκαια Λάρισας.
Περισσότερα από 16 έργα υλοποιούνται ή είναι σε προγραμματισμό στην Περιφέρεια Θεσσαλίας τα οποία εξασφαλίζουν την άρδευση σε πάνω από 500.000 στρέμματα, ανέφερε από την πλευρά του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας, κατά τη παρουσίαση που έγινε στην εκδήλωση στο Δημαρχείο της Νίκαιας, ενώπιον του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Μεταξύ των έργων που παρουσιάσθηκαν κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλία είναι:
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΤΟΕΒ ΤΑΥΡΩΠΟΥ (ΕΡΓΟ ΥΔΩΡ 2.0 ΜΕΣΩ ΣΔΙΤ).
Πρόκειται για ένα έργο άρδευσης εκτάσεων 19 χωριών και οικισμών από τον Νομό, συνολικού μήκους 685 χλμ. Η συνολική εξυπηρετούμενη έκταση του έργου ανέρχεται σε 115.000 στρέμματα, ήτοι το σύνολο της έκτασης που διαχειρίζεται ο ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Ο Συνολικός προϋπολογισμός κατασκευής ανέρχεται σε 114 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Το ανωτέρω έργο πρόκειται να εξυπηρετήσει την άρδευση των αγροκτημάτων Καναλίων, Παλαιοκκλησίου, Καρδίτσας, Ρούσσου, Αρτεσιανού, Κρύας Βρύσης, Γεωργικού, Μητρόπολης, Φράγκου, Φαναρίου, Λωξάδας, Μακρυχωρίου, Σταυρού, Προδρόμου και Μυρίνης της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας.
ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΥΠΕΡΕΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ – ΟΡΦΑΝΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (ΥΔΩΡ 2.0 (ΣΔΙΤ).
Ο προϋπολογισμός κατασκευής του έργου ανέρχεται σε 80.148.358 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Είναι ένα έργο που καλύπτει περίπου 74.300 στρέμματα συνολική έκταση και περιλαμβάνει:
11 δεξαμενές ημερήσιας αναρρύθμισης (7,000 μ³ 11,500μ³)
11 αντλιοστάσια (52 αντλίες)
Περίπου 325 χλμ αγωγούς δικτύου
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ Ν.ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΠΟΥΡΝΑΡΙΟΥ-ΑΜΠΕΛΑΚΙΩΝ ”ΛΙΒΑΔΟΤΟΠΟΣ” (ΠΑΑ 2014-2022).
Ο προϋπολογισμός φτάνει 10.969.698 ευρώ και αντικείμενο είναι η κατασκευή φράγματος επί του ρέματος Λιβαδόρεμα, το οποίο εκβάλλει στον π. Πηνειό και των αγωγών μεταφοράς και διανομής νερού.
ΚΑΤΑΣΚΕΥH TAMIEYTHΡΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ: “ΑΓΙΟΚΑΜΠΟΣ-ΛΙΒΑΔΟΤΟΣ” Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ (ΠΑΑ 2014-2022).
Ο προϋπολογισμό αγγίζει τα 21.185.000 ευρώ. Αντικείμενο είναι η κατασκευή φράγματος στη θέση Αγιόκαμπος – Λιβαδότοπος, επί του ρέµατος Πουρί στην περιοχή του Αγιόκαµπου στο Ν. Λάρισας, στοχεύοντας στην κάλυψη των αναγκών άρδευσης, ύδρευσης, αλλά και των περιβαλλοντικών αναγκών της πεδιάδας Αγιάς – Ανάβρας.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΔΕΛΕΡΙΑ – “ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΜΠΕΓΔΕΝΙ” ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΑΥΤΟΥ ΕΡΓΩΝ (ΑΓΩΓΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ, ΟΔΟΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ, ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ).
Αφορά στην κατασκευή και λειτουργία ενός ταμιευτήρα νερού στη θέση Δελέρια – «Χείμαρρος Μπεγδένι» και των συνοδών αυτού έργων που είναι ο αγωγός μεταφοράς του νερού, το αρδευτικό δίκτυο και οι αναγκαίοι οδοί πρόσβασης. Ενώ έχουν ήδη ολοκληρωθεί ο 2ος Ταμιευτήρας Γλαύκης Ν. Λάρισας και ο Ταμιευτήρας Καστρίου Δήμου Λακέρειας. Ο συνολικός προϋπολογισμός αγγίζει τα 27 εκατ. ευρώ.
ΥΠΟΓΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΕΩΤΡΗΣΕΩΝ Τ.Ο.Ε.Β ΣΕΛΛΑΝΩΝ Ν.ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ.
Αφορά την υπογειοποίηση του υπάρχοντος αρδευτικού δικτύου, με στόχο την διαχείριση των υδάτων, η οποία θα βασίζεται στον προγραμματισμό των αρδεύσεων και στη μέτρηση του εφαρμοζόμενου νερού.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ.
Ο προϋπολογισμός αγγίζει τα 13,1 εκατ. ευρώ, με το έργο να αφορά στην κατασκευή υπόγειων αγωγών συνολικού μήκους 255.230 μέτρων σε αγροκτήματα στους 4 Δήμους του Νομού Τρικάλων (ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ, ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ, ΠΥΛΗΣ, ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ).
ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ “ΦΡΑΓΜΑ ΛΗΘΑΙΟΥ – ΑΠΟΠΕΡΑΤΩΣΗ”
Το ΦΡΑΓΜΑ ΝΕΟΧΩΡΙΤΗ ΔΗΜΟΥ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ
με ταμιευτήρα 32 εκατ. μ3 και αρδευόμενη έκταση συνολικά 270.000 στρέμματα, έναντι γεωργικής γης 462.500 στρεμμάτων (μελλοντικό έργο).
«ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗΣ ΞΕΡΙΑ ΑΛΜΥΡΟΥ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ».
Αντικείμενο του έργου είναι η κατασκευή τεχνικών έργων για τη συλλογή και αξιοποίηση των χειμερινών πλημμυρικών απορροών του χειμάρρου Ξεριά για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της περιοχής. Όπως τονίστηκε πρέπει να γίνει αποτίμηση των ζημιών και επανοδημοπράτηση του έργου.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΓΩΓΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗ ΞΕΡΙΑ ΑΛΜΥΡΟΥ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ.
Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 3.558.800 ευρώ και αφορά στην κατασκευή του αγωγού μεταφοράς νερού από την λιμνοδεξαμενή Ξεριά προς την Ευξεινούπολη και τον Αλμυρό του Δήμου Αλμυρού και ο οποίος θα εξυπηρετεί τοπικές ανάγκες άρδευσης.
Στην ομιλία του ο Πρωθυπουργός ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:
Θέλω καταρχάς να σας πω ότι βρισκόμαστε σήμερα εδώ, έναν χρόνο μετά από μία πρωτοφανή φυσική καταστροφή. Η πλημμύρα του “Daniel” ήταν μια πλημμύρα έξω από τα προβλεπτικά μοντέλα, ένα πρωτοφανές καιρικό φαινόμενο, τις συνέπειες του οποίου βιώσαμε και βιώσατε πρώτα και πάνω απ’ όλα εσείς με πρωτοφανή ένταση.
Θέλω, όμως, επίσης, να ξεκινήσω λέγοντας, κ. Περιφερειάρχα, ότι έναν χρόνο μετά απ’ αυτή την πολύ μεγάλη καταστροφή, τη μεγαλύτερη φυσική καταστροφή σχετιζόμενη με την κλιματική κρίση που έχει βιώσει ποτέ η χώρα μας, έχουν γίνει πολλά πράγματα. Έχουν να γίνουν πολλά περισσότερα και θα μιλήσουμε γι’ αυτά.
Αλλά πρώτα και πάνω απ’ όλα θέλω να σας ευχαριστήσω, την τοπική αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού, αλλά πρώτα και πάνω απ’ όλα τους ίδιους τους κατοίκους της Θεσσαλίας. Εργαστήκαμε και εργαστήκατε πάρα πολύ σκληρά για να μπορέσουμε όσο το δυνατόν πιο σύντομα πρώτα να ανατάξουμε, έστω και προσωρινά, από τις μεγάλες, τις πρωτοφανείς ζημιές που έγιναν, αλλά ταυτόχρονα να εργαστούμε και να σχεδιάσουμε μακροπρόθεσμες λύσεις, σε βάθος χρόνου, που θα μας επιτρέψουν με αρκετή βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι τέτοια καταστροφή δεν θα επαναληφθεί ποτέ ξανά.
Είναι η πολλοστή φορά που επισκέπτομαι την Θεσσαλία, το γνωρίζετε καλά. Είχαμε την ευκαιρία σε προηγούμενες παρουσιάσεις να μιλήσουμε και για την άμεση αποκατάσταση, την κρατική αρωγή, όπως αυτή δρομολογείται υπό την εποπτεία του κ. Τριαντόπουλου.
Γνωρίζω πολύ καλά ότι, παρά τα σημαντικά ποσά τα οποία ήδη έχουν εκταμιευθεί, πρέπει να κινηθούμε πιο γρήγορα για να μπορέσουμε να καλύψουμε όλους τους συμπολίτες μας οι οποίοι επλήγησαν, αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι μια διαδικασία πρωτοφανούς πολυπλοκότητας, επειδή κάθε υπόθεση έχει τα δικά της ξεχωριστά χαρακτηριστικά.
Και σήμερα είμαστε εδώ να μιλήσουμε στα πλαίσια του στρατηγικού σχεδίου ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας για τη διαχείριση του υδάτινου δυναμικού, για το τι πρέπει να γίνει βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, έτσι ώστε αφενός να αποτρέψουμε νέα πλημμυρικά φαινόμενα και για καταιγίδες μικρότερης έντασης από αυτή του «Daniel», που μετά βεβαιότητας θα έχουμε, αλλά και -θέλω να δώσω πολύ μεγάλη σημασία σε αυτό- να μπορέσουμε επιτέλους να βάλουμε τις βάσεις για μια σωστή και ορθολογική διαχείριση του υδάτινου δυναμικού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 85% της κατανάλωσης νερού στη χώρα προορίζεται ουσιαστικά για ανάγκες άρδευσης. Προφανώς η Θεσσαλία σε αυτό έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Είχαμε την ευκαιρία πριν -και θα προσπαθήσω να συνοψίσω αυτά τα οποία είπαμε- να μιλήσουμε σε τρία επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο, τα έργα τα οποία διεξάγει η Περιφέρεια. Προσωρινές και γρήγορες αλλά σημαντικότατες παρεμβάσεις που αφορούν χειμάρρους, ρέματα, αναχώματα, έργα τα οποία έχουν ήδη δρομολογηθεί και τα οποία δρομολογούνται με μια γενναία χρηματοδότηση από το κράτος προς την Περιφέρεια. Πάντα καθ’ υπόδειξη, ανοίγω μια παρένθεση, των ειδικών και της εταιρείας στην οποία προΐσταται ο Μίλτος Γκουζούρης, τον οποίο τον γνωρίζετε πια καλά διότι έχει κάνει τη Θεσσαλία δεύτερο σπίτι του.
Γιατί κρίνω τόσο σημαντική αυτή την επιστημονική υποστήριξη; Γιατί έχω ακούσει και διάφορα κακοπροαίρετα σχόλια κριτικής για τους δήθεν Ολλανδούς οι οποίοι “έρχονται να μας υποδείξουν”.
Χρειαζόμαστε βαριά τεχνοκρατική και επιστημονική υποστήριξη από εταιρείες και από ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά το αντικείμενο και οι οποίοι συνεργάζονται απόλυτα -και θέλω να το τονίσω αυτό- με τους δικούς μας επιστήμονες και με την Περιφέρεια. Διότι όλα αυτά τα έργα τα οποία έχουμε δρομολογήσει δεν είναι έργα τα οποία τα σχεδιάσαμε σε κάποιο γραφείο, είναι έργα τα οποία συζητήθηκαν στο πεδίο με εκτεταμένες επισκέψεις και τα οποία βρίσκουν απολύτως σύμφωνη και την Περιφέρεια και τους ειδικούς τους οποίους έχουμε εδώ.
Άρα, τα πρώτα έργα παρέμβασης, εξαιρετικά σημαντικά έργα τα οποία δρομολογεί η Περιφέρεια, ήδη τα βλέπετε στο πεδίο. Θα εκδηλώνονται και μέσα στους επόμενους μήνες. Είναι έργα τα οποία πολλά χρόνιζαν, ενδεχομένως κάποια να μην είχαν γίνει και ποτέ, και είναι τα έργα της άμεσης προστασίας απέναντι σε ενδεχόμενα νέα πλημμυρικά φαινόμενα.
Το δεύτερο πεδίο παρέμβασης -και θέλω να σταθώ λίγο περισσότερο σε αυτό, γιατί αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία- είναι τα έργα για τα οποία μας μίλησε ο Θοδωρής Σκυλακάκης. Είναι έργα τα οποία μπορεί να μην τα δούμε ποτέ, γιατί γίνονται πάνω στα βουνά. Πολλά, μικρά έργα. Είδατε οπτικοποιημένα για τι μιλάμε, γι’ αυτούς οι οποίοι δεν είναι ειδικοί.
Έργα τα οποία έχουν δύο βασικούς σκοπούς: να συγκρατήσουν το νερό και να καθυστερήσουν την ορμή του νερού καθώς αυτό θα έρχεται από τα βουνά προς τα πεδινά. Από τα βουνά έρχονται τα νερά πρωτίστως, το ξέρουμε πολύ καλά. Τα έργα αυτά, τα οποία μας τα έχουν υποδείξει με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια, είναι έργα τα οποία μπορούν να υλοποιηθούν σχετικά γρήγορα, υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και έχουν πάρα-πάρα πολύ μεγάλο όφελος. Δεν λύνουν από μόνα τους το πρόβλημα, αλλά έχουν ένα πολύ μεγάλο όφελος και είναι τα πρώτα έργα τα οποία μπορούμε να δρομολογήσουμε και να υλοποιήσουμε.
Για τα έργα που έχουν γίνει ουσιαστικά σε ένα κομμάτι των ορεινών της Καρδίτσας, παλιά έργα, όχι τόσο στα Τρίκαλα, θα ήθελα να σας μεταφέρω -το δείξαμε κιόλας- το παράδειγμα της Εύβοιας, όπου κάναμε τέτοιες παρεμβάσεις -και δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα. Ήταν πάρα πολύ αποτελεσματικές, κατά γενική ομολογία και των κατοίκων της Εύβοιας.
Φανταστείτε, λοιπόν, αντίστοιχα τέτοια έργα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση σε όλα τα ορεινά της Θεσσαλίας. Εδώ και πολύ καιρό ειδικοί επιστήμονες στην Ελλάδα φώναζαν για τα έργα ορεινής υδρονομίας, ότι έχουν πολύ καλή σχέση κόστους-οφέλους. Έχει έρθει η ώρα τα έργα αυτά επιτέλους να τα υλοποιήσουμε.
Είναι και έργα τα οποία εμπλέκουν σε μεγάλο βαθμό και την τοπική κατασκευαστική κοινότητα, διότι είναι μικρά, σχετικά απλά έργα, δεν απαιτούν μεγάλη μελετητική ωριμότητα. Είναι έργα στα οποία, όμως, πιστεύουμε πάρα πολύ και τα οποία νομίζω ότι συνολικά θα έχουν ένα πολύ σημαντικό αποτύπωμα στη διαχείριση ενδεχόμενων μελλοντικών πλημμυρικών φαινομένων.
Μετά, βέβαια, πάμε στα μεγάλα έργα, στη μεγάλη “προίκα” για τη Θεσσαλία. Τέσσερα έργα τα οποία έχουμε προτάξει και τα οποία θα μελετηθούν με πόρους της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, εξασφαλισμένη δαπάνη και ταχύτητα ταυτόχρονα, έτσι ώστε να μπορούμε μέσα σε έναν χρόνο να έχουμε μελετητική ωριμότητα για έργα τα οποία συζητούσαμε εδώ και πάρα πολύ καιρό, ουσιαστικά παρέμεναν όμως στο φαντασιακό μας, έτσι; Δεν υπήρχε τίποτα, υπήρχε μια ιδέα. Πύλη, Μουζάκι, η διώρυγα της Γυρτώνης προς την Κάρλα και φυσικά τα έργα τα οποία αφορούν την Κάρλα, σημαντικά έργα.
Γίνονται και άλλα έργα, τα παρουσιάσαμε, αλλά αυτά είναι τέσσερα έργα τα οποία απαιτούν μελετητική ωριμότητα. Προσθέστε στα μεγάλα φράγματα και τον Ενιπέα, ο οποίος είναι ούτως ή άλλως ένα έργο δρομολογημένο. Περιέγραψε όμως -και θέλω να το τονίσω αυτό- ο Χρήστος Σταϊκούρας τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των έργων αυτών.
Η χώρα χρειάζεται περισσότερα φράγματα, όλων των μεγεθών. Όμως όταν φτιάχναμε τα φράγματα πριν από κάποιες δεκαετίες, τότε, θα έλεγα, οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες και οι κανονιστικές υποχρεώσεις ήταν πολύ πιο “ελαφριές” από ό,τι είναι σήμερα.
Όμως το συνολικό αποτύπωμα των φραγμάτων είναι πολλαπλό. Δεν είναι μόνο αντιπλημμυρικά, είναι αρδευτικά, μπορεί να είναι υδροηλεκτρικά και σε μία εποχή που χρειαζόμαστε μεγαλύτερα και περισσότερα φράγματα για να διαχειριζόμαστε το ίδιο το ηλεκτρικό δίκτυο έχουν τεράστια σημασία. Δείτε τα φράγματα, ουσιαστικά, ως μπαταρίες σε ένα μελλοντικό δίκτυο, το οποίο θα είναι πολύ περισσότερο εξαρτημένο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Αυτά τα έργα λοιπόν είναι, θα έλεγα, όχι τόσο μακράς ωρίμανσης, αλλά σίγουρα μακράς υλοποίησης. Ξέρετε, τα μεγάλα έργα έχουν μία ιδιαιτερότητα: πολλές φορές άλλος τα σχεδιάζει, άλλος τα υλοποιεί και άλλος τα εγκαινιάζει.
Δεν υπήρξε ορθή διαχείριση των νερών στην περιοχή της Κάρλας, αφού στάλθηκαν στον Παγασητικό ποσότητες που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση.
Αυτό αναφέρουν μέλη της Περιβαλλοντικής Πρωτοβουλίας Μαγνησίας (ΠΠΜ), που επισκέφτηκαν χθες την περιοχή της Κάρλας και διαπίστωσαν τα εξής:
1. Πολύ λίγα νερά έχουν μείνει πλέον εκτός ταμιευτήρα και ήταν υπόθεση λίγων ημερών η πλήρης αποστράγγισή τους. Αυτό φυσικά ήταν και η αιτία για τους τόνους ψαριών που κατέληξαν στον Παγασητικό.
2. Με την αποκατάσταση χθες της ηλεκτροκίνητης λειτουργίας του θυροφράγματος, έκλεισε το θυρόφραγμα και σταμάτησε η ροή βρώμικων νερών και των ψαριών στον Παγασητικό.
3. Η στάθμη στον ταμιευτήρα ήταν χθες στα 48 m (σε σχέση με τη στάθμη της θάλασσας), με οικολογικό όριο τα 47 m, λόγω του ότι έχει αρχίσει η χρήση των νερών του ταμιευτήρα για ποτίσματα και το αναμενόμενο είναι να επαναληφθούν τα περυσινά. Δηλαδή η πτώση των νερών θα επιφέρει ξανά εκεί θάνατο των ψαριών του ταμιευτήρα, γεγονός για το οποίο η ΠΠΜ είχε κάνει πέρυσι μηνυτήρια αναφορά.
Και προσθέτουν: «Το συμπέρασμα είναι ότι δεν υπήρξε ορθή διαχείριση των νερών αφού στάλθηκαν στον Παγασητικό ποσότητες που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση και τώρα θα προκύψουν συνέπειες στον ταμιευτήρα.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι το έργο του ταμιευτήρα της Κάρλας, για το οποίο είχαν ξοδευτεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, είχε εγκαταλειφθεί από την εποχή Αγοραστού να ρημάξει, γεγονός που είχε καταγγελθεί από τότε από την ΠΠΜ.
Οι συνέπειες αυτού φαίνονται σήμερα.
Σε όλα αυτά υπάρχει η τραγική φιγούρα του Δημάρχου Βόλου κ. Μπέου ο οποίος προκειμένου για την κόντρα του με τον Περιφερειάρχη αδράνησε όλες αυτές τις μέρες για ένα πρόβλημα που δυσφήμισε περαιτέρω την περιοχή μας και έπληξε τον τουρισμό της. Σε χθεσινές του δηλώσεις μας είπε τι έκανε πέρυσι αλλά όχι τι έκανε φέτος! Όλοι βέβαια έχουμε καταλάβει ότι έκανε το θεατή σε ένα πρόβλημα στο οποίο έπρεπε να πρωταγωνιστήσει για να λυθεί, είναι δεν είναι αρμόδιος».
Στο μεταξύ η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Μαγνησίας παίρνει μια πρωτοβουλία - ένα χρόνο μετά την πλημμύρα στην περιοχή - και καλεί όλους τους φορείς, τους εργαζόμενους, τη νεολαία και τους συνταξιούχους του νομού σε διαμαρτυρία, την Πέμπτη, 5 Σεπτέμβρη, στις 7 μ.μ., στον Άγιο Νικόλαο Βόλου.
Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα εξελίσσεται η παραγωγή της βιομηχανικής ντομάτας στην Ηλεία, με το προϊόν πάντως να έχει επηρεαστεί από το μειωμένο πότισμα εξαιτίας της έλλειψης νερού.
Από την πλευρά τους οι παραγωγοί κάνουν αγώνα να παραδώσουν τις ποσότητες που έχουν δεσμευτεί με τα συμφωνητικά που έχουν υπογράψει.
Ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας, Χρήστος Βαλιανάτος, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος εκτιμώ ότι η παραγωγή βιομηχανικής ντομάτας στην Ηλεία αναμένεται να κυμανθεί στους 30.000 τόνους. Μιλάμε για μια μέτρια παραγωγή που έχει προβλήματα λόγω των υψηλών θερμοκρασίων και των προβλημάτων στην άρδευση.
Το θετικό είναι ότι αυτή την περίοδο δεν έχουμε καύσωνες και εξελίσσεται ομαλά μέχρι σήμερα η συγκομιδή. Βρισκόμαστε στο 50% της παραγωγής, δηλαδή έχουν συγκομιστεί γύρω στους 15.000 τόνους. Αν όμως τις επόμενες ημέρες έχουμε καύσωνα η παραγωγή θα μειωθεί.
Πέρσι η μέση τιμή παραγωγού κυμάνθηκε στα 1,40 ευρώ το κιλό. Ελπίζουμε φέτος να έχουμε κάτι παραπάνω σε σχέση με την περσινή τιμή.
Όσον αφορά τα προβλήματα στην άρδευσης, τηλεδιάσκεψη πραγματοποιήθηκε, την Τρίτη (6 Αυγούστου 2024), μετά από πρόσκληση του Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας, Ανδρέα Φίλια, με υπηρεσιακούς παράγοντες της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής ΠΔΕ, της ΔΑΟ ΠΕ Ηλείας, εκπροσώπους του ΓΟΕΒ Πηνειού - Αλφειού καθώς και τους εκπροσώπους των ΤΟΕΒ, Μυρτουντίων, Γαστούνης και Αμαλιάδας.
Στη συνάντηση συζητήθηκε η εφαρμογή νέου προγράμματος άρδευσης στα αρδευτικά δίκτυα Ζώνης Πηνειού Ηλείας για το χρονικό διάστημα από 09/08/2024 έως 30/08/2024 και με τη σύμφωνη γνώμη όλων των συμμετεχόντων.
Για φέτος εκτιμώ ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα τα καταφέρουμε να ποτίσουμε τις καλλιέργειες. Αν όμως συνεχιστεί η ξηρασία το επόμενο έτος τότε θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα στην καλλιέργεια».
Πρόγραμμα άρδευσης
Το νέο πρόγραμμα άρδευσης στα αρδευτικά δίκτυα Ζώνης Πηνειού Ηλείας, για το χρονικό διάστημα από 09/08/2024 έως 30/08/2024, έχει ως εξής:
Εφαρμογή στη κεντρική διώρυγα μεταφοράς αρδευτικού νερού από το φράγμα Πηνειού Ηλείας παροχής 17 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο (17 m3/sec) για λειτουργία των δικτύων:
- από την Παρασκευή 09/08/2024 και ώρα 08:00 π.μ., έως τη Δευτέρα 12/08/2024 και ώρα 08:00 μ.μ.
- από την Παρασκευή 16/08/2024 και ώρα 08:00 π.μ., έως τη Δευτέρα 19/08/2024 και ώρα 08:00 μ.μ.
- από την Παρασκευή 23/08/2024 και ώρα 08:00 π.μ., έως τη Δευτέρα 26/08/2024 και ώρα 08:00 μ.μ..
Διακοπή παροχέτευσης στη κεντρική διώρυγα μεταφοράς αρδευτικού νερού από το φράγμα Πηνειού Ηλείας:
- από τη Δευτέρα 12/08/2024 και ώρα 08:00 μ.μ., έως την Παρασκευή 16/08/2024 και ώρα 08:00 π.μ.
- από τη Δευτέρα 19/08/2024 και ώρα 08:00 μ.μ., έως την Παρασκευή 23/08/2024 και ώρα 08:00 π.μ.
- από τη Δευτέρα 26/08/2024 και ώρα 08:00 μ.μ., έως την Παρασκευή 30/08/2024 και ώρα 08:00 π.μ..
Ο Γ.Ο.Ε.Β. υποχρεούται στην τήρηση του παραπάνω προγράμματος άρδευσης στα δίκτυα Ζώνης Πηνειού Ηλείας.
Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανος Γκίκας, υπέγραψε τις εγκρίσεις αδειών προσωρινής εγκατάστασης και λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης στις νήσους Νάξο και Σέριφο, προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα της λειψυδρίας.
Συγκεκριμένα οι σχετικές αποφάσεις αφορούν:
- Στη νήσο Νάξο την άδεια προσωρινής εγκατάστασης και λειτουργίας δύο μονάδων αφαλάτωσης, συνολικής δυναμικότητας 1600μ3/d, στη θέση «ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ» της Χώρας Νάξου για λογαριασμό του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων
- Στη νήσο Σέριφο την άδεια προσωρινής εγκατάστασης και λειτουργίας μιας μονάδας αφαλάτωσης δυναμικότητας 600μ3/d, στην περιοχή «Αυλόμωνας» για λογαριασμό του Δήμου Σερίφου.
Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Στέφανος Γκίκας, σχετικά με το θέμα, δήλωσε: «Οι ιδιαίτερα πιεστικές ανάγκες και τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από το παρατεταμένο πρόβλημα της λειψυδρίας στα νησιά, μας υποχρεώνουν να κινηθούμε άμεσα, αποτελεσματικά και ευέλικτα προκειμένου οι τοπικές κοινωνίες να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και οι οικονομίες των νησιών μας να μην αντιμετωπίσουν πρόβλημα.
Ήδη το πρώτο επτάμηνο του 2024 έχουν εκδοθεί 16 άδειες προσωρινής λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης, όταν στην περίοδο 2018-2023 είχαν εκδοθεί συνολικά 25.
Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, υπό τις κατευθύνσεις του Υπουργού Χρήστου Στυλιανίδη, με συγκεκριμένες αποφάσεις και σειρά παρεμβάσεων στο νησιωτικό χώρο, δίνει λύσεις στα ζητήματα που αφορούν στη διαχείριση του νερού. Η Κυβέρνησή μας, στηρίζει έμπρακτα τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης των νησιωτικών περιοχών, στις πρωτόγνωρες καταστάσεις που βιώνουμε λόγω της κλιματικής κρίσης».
Στο πρόβλημα της λειψυδρίας στη Νάξο έχει αναφερθεί σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου και μέλος της ΕΘΕΑΣ, κ. Δημήτρης Καπούνης. Όπως τόνισε από 6.000 τόνους πατάτας Νάξου που είχε παραγωγή στο παρελθόν φέτος είχε 1.800 τόνους επειδή δεν υπάρχει νερό στο νησί. Στην περιοχή του Λιβαδιού, πηγάδια 60 ετών και είναι από 15 έως 18 μέτρα αυτή τη στιγμή είναι ξερά.
Όπως αναφέρει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΟΓΕΔΥ), «το τελευταίο χρονικό διάστημα όλο και συχνότερα γίνεται αναφορά στα φαινόμενα λειψυδρίας που παρατηρούνται στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας.
Λίμνες σβήνουν, ποτάμια έχουν μειώσει δραματικά την παροχή τους και οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες έχουν «βυθιστεί» στα τάρταρα με αποτέλεσμα πάρα πολλές γεωτρήσεις είτε για ύδρευση, είτε για άρδευση να αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες καταναλωτών και αρδευτών.
Όλα τα ανωτέρω σίγουρα σχετίζονται με δύο παράγοντες. Αφενός με την κλιματική αλλαγή - κρίση, αφετέρου με την φυσική κλιματική μεταβλητότητα και τους διάφορους κλιματικούς κύκλους. Σε ότι αφορά το δεύτερο, τους διάφορους φυσικούς κύκλους δηλαδή, επισημαίνουμε πως για πολλές περιοχές και ιδιαίτερα για κάποιες λίμνες (π.χ. την διασυνοριακή λίμνη της Δοϊράνης στο Κιλκίς) είναι φυσικό φαινόμενο κάποιες χρονιές να είναι στο μέγιστο τους και μετά να ακολουθεί ένας κύκλος μείωσης έως κάποιο ελάχιστο και ξανά από την αρχή. Το θέμα είναι να παρατηρούμε τα μέγιστα και τα ελάχιστα του κάθε κύκλου και γενικά τις μετρήσεις της στάθμης σε βάθος χρόνου και μετά να βγάζουμε συμπεράσματα χωρίς να προτρέχουμε μόνο για την δημιουργία εντυπώσεων.
Σε κάθε περίπτωση όμως η ΠΟΓΕΔΥ δεν εφησυχάζει και έχει κατά καιρούς κάνει πολλές παρεμβάσεις σε ότι αφορά το θέμα του περιβάλλοντος γενικά και την διαχείριση των υδάτινων πόρων ειδικά.
Για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή υπενθυμίζουμε την θέση μας και τα πολλά έγγραφα που έχουμε κάνει για την αλόγιστη τοποθέτηση ανεμογεννητριών στα βουνά, αλλά και φωτοβολταϊκών (φ/β) συστημάτων σε παραγωγική γη. Δυστυχώς όσο περνάει ο καιρός, τόσο δικαιωνόμαστε αφενός για το γεγονός ότι όλη αυτή η άναρχη κατάσταση μόνο κακό κάνει στο περιβάλλον (καταστροφή των βουνών μας και αλλαγή του μικροκλίματος στις περιοχές με φ/β), αλλά και στην τσέπη μας καθώς τελικά οι ΑΠΕ αποδεικνύονται πολύ ακριβές. Δεν θα υιοθετήσουμε αβίαστα τις υποψίες και κατηγορίες ότι για πάρα πολλές φωτιές στις ορεινές περιοχές ευθύνονται οι ανεμογεννήτριες (συγκεκριμένα αυτοί που πρόκειται να τις εγκαταστήσουν), αλλά ο λαός λέει ότι «όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά» και εδώ δυστυχώς υπάρχουν πάρα πολύ και τα δύο.
Ειδικότερα για το θέμα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, τουλάχιστον από το 2017 που με «ανώμαλο» τρόπο επέστρεψε η εποπτεία των τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β) από τους ΟΤΑ Α΄ στους ΟΤΑ Β΄, έχουμε κάνει παρεμβάσεις τόσο προς την Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε), όσο και προς τους Περιφερειάρχες εν΄όψη των κατά περίπτωση εξαγγελθέντων αλλαγών στους οργανισμούς των περιφερειών τους. Λίγες ήταν οι Περιφέρειες που μας άκουσαν (π.χ. Δυτικής Μακεδονίας και Δυτικής Ελλάδας), ενώ οι περισσότερες είτε δεν έκαναν απολύτως τίποτα, είτε έκαναν άλλα αντ΄ άλλων (π.χ. της Θεσσαλίας).
Στις προτάσεις αυτές η Ομοσπονδία μας (Π.Ο.ΓΕ.Δ.Υ) ζητούσε την επαναδημιουργία και ενίσχυση των δομών εγγείων βελτιώσεων στις Περιφέρειες της χώρας και την ενίσχυσή τους με γεωτεχνικούς και άλλους ειδικούς επιστήμονες και με τεχνολογικό εξοπλισμό, ώστε να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο συντονισμό του συνόλου των φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση των αρδευτικών υδάτων προς όφελος των παραγωγικών τάξεων και του περιβάλλοντος.
Συγκεκριμένα τα πειράματα-εγκλήματα που η πολιτεία κάνει στην διαχείριση του νερού για την άρδευση των αγρών και τον έλεγχο των τοπικών οργανισμών εγγείων βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β) είναι συνεχόμενα και διαρκή. Αρχικά ο νόμος «Καλλικράτης από 1-1-2011 μετάφερε τον έλεγχο των Τ.Ο.Ε.Β από τις τέως Νομαρχίες στους Νέους Δήμους, διαλύοντας τις υπηρεσίες εγγείων βελτιώσεων (Υ.Ε.Β) και στην συνέχεια, μετά από επτά χρόνια από το τέλος του 2017, μετάφερε τον έλεγχο και εποπτεία στις Περιφέρειες με ένα θολό καθεστώς.
Στο μεσοδιάστημα, εξαιτίας της προφανούς αδυναμίας των Δήμων, κανένας έλεγχος και εποπτεία δεν υπήρχε και το εξειδικευμένο προσωπικό των Υ.Ε.Β που από τις τέως Νομαρχίες μεταφέρθηκε στις Περιφέρειες είτε ασχολήθηκε με άλλα αντικείμενα, είτε συνταξιοδοτήθηκε σιγά-σιγά. Σε κάθε περίπτωση και δεδομένης της χρονικής συγκυρίας νέοι διορισμοί ποτέ δεν έγιναν και σε ελάχιστες Περιφέρειες επανιδρύθηκαν οι Υ.Ε.Β (Δ/νσεις ή Τμήματα Εγγείων Βελτιώσεων). Στην Θεσσαλία δε, οι αρμοδιότητες εποπτείας και ελέγχου των Τ.Ο.Ε.Β αντί να μεταφερθούν σε νέες Δ/νσεις ή Τμήματα Εγγείων Βελτιώσεων ή έστω στις Δ.Α.Ο-Δ.Α.Ο.Κ, εκχωρήθηκαν από την Περιφερειακή Διοίκηση της στα Τμήματα Υδροοικονομίας, τα οποία αφενός ήταν υποστελεχωμένα, αφετέρου το αντικείμενο που είχαν ήδη ήταν υπεραρκετό και εντελώς διαφορετικό στην ουσία και στο πνεύμα από αυτό που τους εκχωρήθηκε.
Αντί όλων όσων εμείς προτείνουμε η πολιτεία με αφορμή το πλημμυρικό φαινόμενο «Ντάνιελ» του καλοκαιριού του 2023, προχώρησε στο πείραμα της δημιουργίας του οργανισμού – τέρατος του ΟΔΥΘ Α.Ε για την διαχείριση των υδάτων στην Θεσσαλία, ο οποίος είναι το πρώτο βήμα για την εκχώρηση των υδάτων στον ιδιωτικό τομέα και σιγά - σιγά αποσκοπούν αυτό το πείραμα να το εφαρμόσουν και στις άλλες περιφέρειες. Ήδη ακούγεται ως ο επόμενος «σταθμός» η Κρήτη και βλέπουμε.
Εμείς αυτό που προτείνουμε για τον σωστό έλεγχο των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων και κατ΄ επέκταση της ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων στην γεωργία είναι, να αναβαθμιστούν οι λειτουργίες των υπηρεσιών των Περιφερειών της χώρας, να δημιουργηθούν δομές (δ/νσεις και τμήματα) Εγγείων Βελτιώσεων και να στελεχωθούν με αρμόδιους γεωτεχνικούς επιστήμονες (Γεωπόνους και Γεωλόγους), αλλά και άλλους τεχνικούς επιστήμονες.
Εναλλακτικά και εάν πράγματι η Πολιτεία θέλει να κάνει μία μεγάλη και θεσμική παρέμβαση στην συνολική διαχείριση των υδάτινων πόρων και του νερού για ύδρευση, άρδευση και βιομηχανική χρήση και δεν επιθυμεί απλά να αναβαθμίσει και ενισχύσει τις υπάρχουσες δομές, τότε θα μπορούσε να πάρει μαθήματα από το καλύτερο μοντέλο διαχείρισης που υπάρχει στην «γειτονιά» μας και είναι αυτό του Ισραήλ. Εκεί το νερό το σέβονται ως έναν εθνικό πόρο ζωής και βασικό στοιχείο της ύπαρξης του κράτους τους. Οι ιδιώτες εμπλέκονται μόνο στην αφαλάτωση στις παράκτιες περιοχές.
Δεδομένου ότι οι αλλαγές του κλίματος μας οδηγούν όλο και πιο κοντά σε αυτό του Ισραήλ, καλούμε την κυβέρνηση να το αντιγράψει.
Να δημιουργήσει ένα Εθνικό - Κρατικό Οργανισμό Υδάτων με αρμοδιότητα από τον Έβρο έως την Γαύδο και να ξεχάσει τα πειράματα τύπου Ο.Δ.Υ.Θ Α.Ε.
Ειλικρινά πιστεύουμε ότι αυτό θα είναι μία ειλικρινή, έντιμη και γενναία απόφαση για την ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων και την αντιμετώπιση της επερχόμενης λειψυδρίας. Εάν θέλεις να κάνεις κάτι σωστό μαθαίνεις από τους καλύτερους που έχουν συνθήκες ανάλογες με σένα και τέτοιοι είναι οι Ισραηλινοί».
Σοβαρά προβλήματα από την ξηρασία αντιμετωπίζουν τα χωράφια της Τενάγιας και Παρατενάγιας περιοχής των δήμων Καβάλας, Παγγαίου και Δοξάτου.
Μάλιστα πριν λίγες ημέρες ενεργοποιήθηκε μια σχολάζουσα γεώτρηση για να αρδεύσει έκταση περίπου 1.500 στρεμμάτων στην Παρατενάγια περιοχή.
Σήμερα Τρίτη (6/8) έγινε σύσκεψη, στο δήμο Δήμο Καβάλας, για να συζητηθεί το πρόβλημα της άρδευσης στα χωράφια της Τενάγης.
Στην σύσκεψη συμμετείχε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Καβάλας, Κώστας Στεφανίδης, ο οποίος δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «εδώ και 25 χρόνια πλημμυρίζαμε αλλά τα τελευταία δυο χρόνια λόγω καιρικών συνθηκών έχουμε θέμα με την ξηρασία.
Φέτος ιδιαίτερα, που δεν έβρεξε καθόλου τον χειμώνα και τα βουνά είναι χωρίς χιόνια, το αποτέλεσμα είναι να μην μπορεί να υπάρξει καλλιέργεια στην περιοχή.
Πάντως θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο κάμπος των Τεναγών έχει περίπου 100.000 στρέμματα, που ανήκουν στην Καβάλα, στις Σέρρες και στη Δράμα. Και τα προβλήματα ξεκινούν ότι έχουμε πρόβλημα συντονισμού των διαφορετικών υπηρεσιών.
Από το 1922 που ξεκίνησε η καλλιέργεια δεν έχει γίνει καμιά επένδυση στον κάμπο. Βλέπετε η ιδιομορφία του εδάφους δεν είχε ανάγκη δημιουργίας αρδευτικών έργων.
Ωστόσο εδώ και χρόνια μιλάγαμε για μείωση βροχοπτώσεων και κλιματική αλλαγή αλλά κανένα έργο δεν κάναμε. Φέτος έχουμε και μείωση των ποσοτήτων νερού που έρχονται από τη Δράμα.
Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μια πολύ άσχημη ατμόσφαιρα στους αγρότες της περιοχής. Σήμερα, μετά από πολλά χρόνια απραξίας, καταφέραμε κάνουμε αυτή την συνάντηση και να αναδείξουμε τα προβλήματα άρδευσης που έχει η περιοχή μας.
Κατάφεραν να βρουν μια σχολάζουσα γεώτρηση ανενεργή για πολλά χρόνια και να την ενεργοποιήσουν αλλά είναι μια σταγόνα στον ωκεανό.
Πρέπει να κάνουμε έργα και να βρεθούν κονδύλια αν θέλουμε να συνεχίσουμε να παράγουμε αγροτικά προϊόντα. Το παράρτημα του ΓΕΩΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας έχει κάνει με μελέτες για τα Τενάγη που μιλάνε για κατασκευή φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών.
Να ξεκινήσουν άμεσα τα αρδευτικά έργα γιατί έρχονται δύσκολα χρόνια για τις καλλιέργειες στην περιοχή αλλά και σε όλη την χώρα».