Ερώτηση προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατέθεσαν στην Βουλή οι βουλευτές της Νέας Αριστεράς κ.κ. Ζεϊμπέκ Χουσεΐν και Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη), στην οποία αναφέρουν τα εξής:

Το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα «Antinero», το οποίο χρηματοδοτείται με πόρους άνω των 350 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στοχεύει στην πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Ωστόσο, η εφαρμογή του έχει προκαλέσει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα στα δασικά οικοσυστήματα της χώρας, σύμφωνα με καταγγελίες ειδικών επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως αυτές έχουν εκφραστεί και από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, που κάνει λόγο για παρεμβάσεις στον καθαρισμό δασών που οδηγούν στην καταστροφή των δασικών οικοσυστημάτων, και βασίζονται σε επιδερμικές μελέτες, κατά παράβαση ακόμη και της κοινοτικής νομοθεσίας.

Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από σαρωτικούς καθαρισμούς, που αφαιρούν τον δασικό υπόροφο, διαταράσσοντας σοβαρά τη βιοποικιλότητα και τη φυσική ανθεκτικότητα των δασών. Οι καθαρισμοί αυτοί υλοποιούνται σε ευρεία κλίμακα χωρίς επιστημονικό σχεδιασμό, χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και με τη χρήση βαρέων μηχανημάτων ακόμη και σε περιοχές αυστηρής προστασίας, όπως αυτές του δικτύου Natura 2000. Τα εν λόγω έργα, που περιλαμβάνουν την απομάκρυνση της βλάστησης και τη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, εκτελούνται βάσει απλών δασοτεχνικών μελετών, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον, η εφαρμογή του προγράμματος παρακάμπτει συστηματικά την εθνική και κοινοτική νομοθεσία που απαιτεί περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση. Η καταστροφή του δασικού υπορόφου, όπως διαπιστώνεται σε περιοχές της Βόρειας Εύβοιας και της Αττικής, αλλά και οι επεμβάσεις με βαριά μηχανήματα στην περιοχή του Καϊάφα, έχουν προκαλέσει σοβαρή υποβάθμιση των δασών και της βιοποικιλότητας, θέτοντας σε κίνδυνο τη φυσική ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.

Ενδεικτικές οι δηλώσεις της Προέδρου του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, η οποία υπογράμμισε πως το πρόγραμμα υλοποιείται χωρίς σχεδιασμό και χωρίς σωστές προδιαγραφές: «δεν θα σωθούν τα δάση αν τα ισοπεδώσουμε σαν να είναι κήπος σε προάστιο» σημείωσε χαρακτηριστικά, ενώ έκανε λόγο για μαρτυρίες δασολόγων από όλη την Ελλάδα που περιγράφουν μια παντελώς ανεξέλεγκτη διαδικασία εκτέλεσης του έργου: «δίνονται τα χρήματα, ανατίθεται σε έναν εργολάβο, ο οποίος μπαίνει σε ένα δάσος και κάνει ό,τι θέλει. Οι δασικές υπηρεσίες είναι τόσο υποστελεχωμένες που είναι αδύνατο να κάνουν επίβλεψη των εργασιών στην πράξη. Οι μελέτες, με βάση τις οποίες γίνονται οι επεμβάσεις, αντιγράφονται στην πλειονότητά τους».

Ταυτόχρονα, δασολόγοι τονίζουν πως το εν λόγω πρόγραμμα υιοθετήθηκε στην πραγματικότητα διότι με αυτόν τον τρόπο βρέθηκε λύση να «μοιραστούν τα χρήματα γρήγορα» γιατί η απορρόφηση ακολουθούσε χαμηλούς ρυθμούς: «βρέθηκε και κάποιος τρόπος διαμοιρασμού του χρήματος με απευθείας αναθέσεις και κάτω από τα μεγάλα γραφεία αναπτύχθηκε ένας στρατός μικρών εργολάβων», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Με βάση τα ανωτέρω, ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

1. Γιατί το πρόγραμμα «Antinero» εφαρμόζεται χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και αξιολόγηση, παρά τις σημαντικές, δυσμενείς επιπτώσεις που επιφέρει στα δασικά οικοσυστήματα;

2. Για ποιο λόγο δεν τηρούνται οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε προστατευόμενες περιοχές όπως το δίκτυο Natura 2000;

3. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση ώστε να διασφαλίσει ότι οι δασικές επεμβάσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Antinero» θα σχεδιάζονται και θα υλοποιούνται με σεβασμό στη δασική οικολογία και τη βιοποικιλότητα;

4. Τι γνωρίζει το Υπουργείο για την πληθώρα των απευθείας αναθέσεων, μέσω των οποίων υλοποιείται το πρόγραμμα «Αntinero», γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τους πραγματικούς σκοπούς υλοποίησης αυτού του προγράμματος;

Οι παρεμβάσεις αφορούν σε δασοτεχνικά έργα πρόληψης, αντιπυρικές και διαχειριστικές μελέτες και έργα ορεινής υδρονομίας.

Δασοτεχνικά έργα πρόληψης, αντιπυρικές και διαχειριστικές μελέτες, έργα ορεινής υδρονομίας, αναδάσωσης και αντιπλημμυρικά, συνολικής αξίας περί τα 757 εκατ. ευρώ, είτε έχουν ήδη υλοποιηθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη, περιλαμβάνονται στις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται για την προστασία των δασών, όπως ενημέρωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, τους παραβρισκόμενους σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε,την Τρίτη (26 Νοεμβρίου 2024), στο Ζάππειο.

Καταρχάς, στην εκδήλωση έγινε ο απολογισμός του Σχεδίου Προστασίας Δασών (πρόγραμμα Anti-Nero), που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - NextGenerationEU. Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ είναι η Διενεργούσα Αρχή και ενεργεί κατ’ εντολή, για λογαριασμό και στο όνομα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συγκεκριμένα της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος ως Αναθέτουσα Αρχή, εκτελώντας όλες τις απαιτούμενες και προβλεπόμενες ενέργειες για την υλοποίηση του έργου.

Τα νέα έργα

Επιπρόσθετα, ο κ. Σκυλακάκης υπέγραψε με τον Εντεταλμένο Σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Παναγιώτη Σταμπουλίδη, δύο συμβάσεις που αφορούν σε έργα ορεινής υδρονομίας, που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος AQUA MONTIS, ύψους 200 εκατ. ευρώ και σε δασοπονικές μελέτες διαχείρισης δασικών οικοσυστημάτων, έργο ύψους 15 εκατ. ευρώ.

Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και από τη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, με τον κ. Σκυλακάκη και τον κ. Σταμπουλίδη να απευθύνουν τους εναρκτήριους χαιρετισμούς.

Ακόμη, χαιρετισμούς απηύθυναν ο Υπουργός Κλιματικής Kρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κ. Βασίλης Κικίλιας, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης, ο Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, κ. Ορέστης Καβαλάκης, ο Γενικός Γραμματέας Δασών, κ. Στάθης Σταθόπουλος, ο Περιφερειάρχης Αττικής, κ. Νίκος Χαρδαλιάς και ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Ευάγγελος Γκουντούφας.

Η Επικεφαλής Τομέα Έργων και Υπεύθυνη έργου του Anti-nero του ΤΑΙΠΕΔ, κυρία Γιούλη Βουρνά, παρουσίασε, αναλυτικά, τις παρεμβάσεις του προγράμματος Anti-nero σε όλη την επικράτεια, ενώ το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν στελέχη των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών, στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, μελετητές και εργολήπτες δασοτεχνικών έργων.

Το Anti-nero

Ειδικότερα όσον αφορά στο πρόγραμμα Anti-Nero, για πρώτη φορά στην Ιστορία της Ελλάδας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με το πρόγραμμα Anti-nero, υλοποίησε και υλοποιεί, μέσω των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών του, εντατικές δράσεις πρόληψης δασικών πυρκαγιών, με σκοπό τη θωράκιση έναντι της κλιματικής κρίσης που πλήττει τα μεσογειακά οικοσυστήματα.

Η επί σειρά ετών συσσώρευση της καύσιμης ύλης στα δάση απομακρύνεται με σχέδιο ανταπόδοσης στις τοπικές κοινωνίες. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η εκπόνηση μελετών αντιπυρικής προστασίας και διαχειριστικών μελετών σε όλη τη χώρα, με στόχο την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασών μας. Έτσι, με τους καθαρισμούς των δασών και τη μείωση της υπερβάλουσας καύσιμης ύλης μειώνεται η πιθανότητα μετατροπής τυχόν περιστατικών σε μέγα πυρκαγιές με ανεξέλεγκτες διαστάσεις και επιπτώσεις.

Παράλληλα, στόχος του προγράμματος είναι η αποτελεσματική προσβασιμότητα των επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, μέσα από ένα καλά συντηρημένο δασικό οδικό δίκτυο και αντιπυρικές ζώνες.

Συνοπτικά, μέχρι σήμερα, η πορεία υλοποίησης του προγράμματος, το οποίο ξεκίνησε το 2022:

• Έχουν πραγματοποιηθεί καθαρισμοί σε περίπου 190.000 στρέμματα.
• Βελτιώνεται και συντηρείται δασικό οδικό δίκτυο έκτασης 309.000 στρεμμάτων.
• Βελτιώνονται και συντηρούνται αντιπυρικές ζώνες έκτασης άνω των 53.000 στρεμμάτων.
• Πραγματοποιείται διάνοιξη μικτών αντιπυρικών ζωνών έκτασης 67.600 στρεμμάτων.
• Συντηρούνται δεκάδες υδατοδεξαμενές.
• Επισκευάζονται δεκάδες πυροφυλάκια.
• Διατίθεται, δωρεάν, ξυλεία σε χιλιάδες κατοίκους ανά περιοχή.
• Εκπονούνται μελέτες αντιπυρικής προστασίας, με σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές.
• Εκπονούνται διαχειριστικές μελέτες, με επικαιροποιημένες, σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές.
• Δημιουργείται ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης βιομάζας για την παραγωγή ξυλείας και ενέργειας.

Η πορεία υλοποίησης ανά έτος:

Anti-nero 2022:
Έχουν υπογραφεί 42 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 65,74 εκατ. ευρώ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 11 αντιπυρικές μελέτες, ύψους 9,15 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο των εργασιών, που αφορούν στις συμβάσεις του Anti-nero I έχει ολοκληρωθεί, με εξαίρεση 6 αντιπυρικές μελέτες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν πραγματοποιηθεί δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών), συνολικής έκτασης άνω των 113.000 στρεμμάτων.

Anti-nero 2023:
Έχουν υπογραφεί 47 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 85,01 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο των εργασιών που αφορούν στις συμβάσεις του Anti-nero II έχει ολοκληρωθεί. Πρόκειται για δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών) συνολικής έκτασης άνω των 218.000 στρεμμάτων.

Anti-nero 2024:
Έχουν υπογραφεί 74 συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 241,10 εκατ. ευρώ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 8 διαχειριστικές μελέτες, ύψους 2,16 εκατ. ευρώ.
Οι δασοτεχνικές εργασίες (π.χ. καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών και για πρώτη φορά δημιουργία μεικτών αντιπυρικών ζωνών), συνολικής έκτασης άνω των 288.000 στρεμμάτων, βρίσκονται σε εξέλιξη.

Πρόσθετες πρωτοβουλίες

Πέραν των παραπάνω, υλοποιούνται έργα αναδάσωσης (55,71 εκατ. ευρώ) και αντιπλημμυρικά - αντιδιαβρωτικά (63,92 εκατ. ευρώ). Επιπρόσθετα, με πρωτοβουλία του κ. Σκυλακάκη και μετά από σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Πράσινου Ταμείου έχουν διατεθεί πόροι, ύψους 30 εκατ. ευρώ, για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, πλάτους 10 μέτρων, περιμετρικά οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας για την εκδήλωση πυρκαγιών.
Δασική μεταρρύθμιση

Παράλληλα, μέσω της ολοκληρωμένης διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας θα μπουν στα δάση υβριδικά σχήματα (δασικοί συνεταιρισμοί και ιδιώτες) για την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας, καθώς σκοπός είναι να συντηρείται και να προστατεύεται το δάσος με πιο μόνιμο τρόπο. Η εκκίνηση της μεταρρύθμισης γίνεται από τα δάση της Αττικής (ολοκληρώνονται διαχειριστικές μελέτες δασικών οικοσυστημάτων), αλλά η στρατηγική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι το σύνολο των ελληνικών δασών κατά τα επόμενα χρόνια, να περάσει σε διαχείριση. Και η διαχείριση αυτή εξασφαλίζει την αναζωογόνηση της δασικής οικονομίας, η οποία θα γίνεται με κριτήριο την προστασία του δάσους και όχι το οικονομικό αντικείμενο.

Δηλώσεις

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Η Ελλάδα, ως μεσογειακή χώρα, λόγω κλίματος και ξηροθερμικής αυτοφυούς βλάστησης, είναι επιρρεπής στις δασικές πυρκαγιές. Και το πρόβλημα επιτείνεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας της κλιματικής κρίσης που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για μέγα πυρκαγιές (mega-fires). Το πρόγραμμα Anti-nero, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2022, με πόρους που διασφαλίσαμε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποτελεί μία σημαντική πρωτοβουλία που στον “πυρήνα” της έχει την υλοποίηση δράσεων πρόληψης που, δυστυχώς, δεν είχαν γίνει επί σειρά δεκαετιών στα ελληνικά δάση. Αφορά σε δασικές εργασίες πρόληψης, όπως είναι οι καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, η συντήρηση οδικού δασικού δικτύου και η συντήρηση αντιπυρικών ζωνών, αλλά και η δημιουργία μεικτών αντιπυρικών ζωνών, με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία των δασών μας. Η πρόληψη, ωστόσο, σε ότι αφορά στα δάση δεν σχετίζεται μόνο με προγράμματα όπως το Anti-nero, για την προστασία τους από τις πυρκαγιές. Τα δάση μας παρέχουν μία πολύτιμη υπηρεσία, αυτήν της προστασίας από τις πλημμύρες. Γι’ αυτό και επενδύουμε σημαντικούς πόρους σε έργα ορεινής υδρονομίας, σε μεγάλο βαθμό από τα δικαιώματα ρύπων, τα οποία ξεκινούν σε πολύ σύντομο διάστημα και θα προστατέψουν ολόκληρη τη Θεσσαλία. Παράλληλα, εξασφαλίζουμε πόρους για να γίνουν και στην Αττική έργα ορεινής υδρονομίας, με σκοπό την προστασία από τις πλημμύρες και τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, μέσα από τη μείωση της ταχύτητας καθόδου του νερού».

Ο Εντεταλμένος Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης, υπογράμμισε: «To Anti-nero αποτελεί ένα πρόγραμμα τομή και μια ισχυρή παρακαταθήκη για το ελληνικό κράτος, καθώς είναι η μεγαλύτερη παρέμβαση που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας για τη θωράκιση των δασικών μας οικοσυστημάτων και την προσαρμογή τους στις σφοδρές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ, με ευθύνη απέναντι στον κρίσιμο ρόλο που της ανέθεσε η Πολιτεία, ολοκλήρωσε σε χρόνο ρεκόρ την υπογραφή περισσότερων από 180 συμβάσεων για εργασίες πρόληψης σε 90 δασικά οικοσυστήματα της χώρας, έχοντας εισφέρει περισσότερα από 390 εκατ. ευρώ στο πεδίο της δασικής πρόληψης. Για το 2025 και τη νέα αντιπυρική περίοδο, οι παρεμβάσεις για τους καθαρισμούς δασών και τις αντιπυρικές ζώνες αναμένεται να ξεπεράσουν τα 120 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τον συνολικό προϋπολογισμό στο μισό δισ. ευρώ για την περίοδο 2022 - 2025. Θέλω να ευχαριστήσω το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τη Γενική Γραμματεία Δασών και τις δασικές υπηρεσίες για την άριστη συνεργασία, όπως επίσης και το έμπειρο και καταρτισμένο προσωπικό της Μονάδας που εργάστηκε μεθοδικά ώστε να έχουμε σήμερα ολοκληρωμένα έργα δασικής προστασίας σε όλη την επικράτεια. Το ΤΑΙΠΕΔ θα συνεχίσει να συμβάλλει στην εθνική στρατηγική της Πολιτείας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και την αναγέννηση υποβαθμισμένων πυρόπληκτων εκτάσεων».

Σοβαρό πρόβλημα υποβάθμισης του εδάφους αντιμετωπίζει η Ευρώπη, το οποίο φαίνεται να επιδεινώνεται πολύ τα τελευταία χρόνια.

Αυτό αναφέρει η έκθεση του 2024, που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την κατάσταση των εδαφών, η οποία αξιολογεί την κατάσταση της υποβάθμισης του εδάφους σε ολόκληρη την ΕΕ και στις άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση δράση για την αντιστροφή αυτής της τάσης.

Όπως τονίζει η Κομισιόν, η υποβάθμιση του εδάφους απειλεί την ανταγωνιστικότητα, την επισιτιστική ασφάλεια, τη γεωργική παραγωγικότητα, τη βιοποικιλότητα και την ανθεκτικότητά μας στα ακραία καιρικά φαινόμενα και την κλιματική αλλαγή.

Για παράδειγμα, η συνολική διάβρωση του εδάφους εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 1 δισεκατομμύριο τόνους ετησίως σε ολόκληρη την ΕΕ.

Επί του παρόντος, περίπου το ένα τέταρτο (24 %) των εδαφών της ΕΕ πλήττονται από τη διάβρωση των υδάτων, κυρίως στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, με τις προβλέψεις να αναφέρονται σε πιθανή αύξηση κατά 13-25 % έως το 2050.

Η μη βιώσιμη διάβρωση του νερού επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο (32 %) της γεωργικής γης.

Η συχνή κατεργασία του εδάφους, μια κοινή πρακτική στη γεωργία, μπορεί επίσης να ξεκινήσει την υποβάθμιση του εδάφους. Αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται διάβρωση άροσης, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στα καλλιεργούμενα χωράφια. Άλλες μορφές διάβρωσης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη διάβρωση του ανέμου και τη συγκομιδή των καλλιεργειών.

Επίσης οι αλλαγές στη σύνθεση του εδάφους μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες. Για παράδειγμα, το πλεόνασμα αζώτου αυξάνεται και μπορεί να είναι επιβλαβές για την ανθρώπινη υγεία, τις καλλιέργειες, τα οικοσυστήματα και το κλίμα.

Εν τω μεταξύ, ο οργανικός άνθρακας του εδάφους, ο οποίος είναι απαραίτητος για τη διατήρηση της υγείας του εδάφους, μειώνεται στις γεωργικές περιοχές. Εκτιμάται ότι 70 εκατομμύρια τόνοι αυτού του οργανικού άνθρακα χάθηκαν από τα ανόργανα εδάφη των καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε ολόκληρη την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2009 και 2018.

Η υποβάθμιση των τυρφώνων είναι επίσης ανησυχητική. Αυτοί οι υγρότοποι αποτελούν βασικές καταβόθρες άνθρακα: απορροφούν τα αέρια του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα και τα αποθηκεύουν, συμβάλλοντας στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Όταν επιδεινώνονται, οι τυρφώνες μπορούν να απελευθερώσουν αυτά τα αέρια πίσω στην ατμόσφαιρα. Στην ΕΕ, η αποστράγγιση τυρφώνων ευθύνεται για περίπου το 5 % των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Εκτιμάται πλέον ότι το 50 % των τυρφώνων στην ΕΕ υποβαθμίζεται, πολλοί από τους οποίους έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές.

Να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες εφαρμογής των διατάξεων του νόμου 4685/2020, που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι για τις δασικές εκτάσεις με γεωργική δραστηριότητα, προκειμένου να εξαιρεθούν από την εφαρμογή των δασικών χαρτών, ζητά η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) με επιστολή της προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Τα προβλήματα προέρχονται από την προσφυγή των αγροτών στις Δασικές Υπηρεσίες βρίσκονται πάλι αντιμέτωποι με την ίδια στάσιμη κατάσταση.

Στην επιστολή η ΕΘΕΑΣ αναφέρει τα εξής:

«Κύριε υπουργέ,
Στο πλαίσιο των δυσκολιών εφαρμογής των διατάξεων που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι-μέλη μας για τις δασικές εκτάσεις με γεωργική δραστηριότητα (Ν.4685/2020), κρίνεται απαραίτητος ο προγραμματισμός συνάντησης με την ΕΘΕΑΣ. Το εν λόγω θέμα, εάν δεν αντιμετωπισθεί, θα προξενήσει επιπλέον πρόβλημα στους αγρότες, λόγω της μη εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 4685/2020 για τον αποχαρακτηρισμό των αγροτικών εκτάσεων και την εξαίρεσή τους από τον δασικό χάρτη των δασικών υπηρεσιών.

Γνωρίζοντας την μακρά ιστορία αυτού του θέματος, συμφωνούμε ότι ο σχετικός νόμος ήταν μια σωστή νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία αναγνώριζε τα παλαιά (πριν το 1974) χορηγηθέντα, με βάση πρωτίστως την αγροτική και εποικιστική νομοθεσία από το Ελληνικό Κράτος, δικαιώματα ιδίως όσον αφορά στις γεωργικές εκτάσεις. Μετά την ψήφιση του Ν.4685/2020, οι αγρότες στήριξαν τις ελπίδες τους για δικαίωση και την απαλοιφή του κινδύνου να απωλέσουν τις αγροτικές-καλλιεργούμενες επί σειρά δεκαετιών εκτάσεις τους, συνεισφέροντας τα μέγιστα με την πρωτογενή παραγωγή στην εθνική οικονομία.

Όμως, κατά την προσφυγή τους στις Δασικές Υπηρεσίες για την επίλυση αυτού του μακροχρόνιου προβλήματος, βρίσκονται πάλι αντιμέτωποι με την ίδια στάσιμη κατάσταση με σοβαρότατο κίνδυνο πέρα από την αδυναμία γεωργικής χρήσης αυτών των εκτάσεων και την απώλεια σημαντικότατων ενισχύσεων για την επιβίωσή τους.

Η απεμπλοκή από εκατοντάδες χιλιάδες ενστάσεις που έχουν υποβληθεί από τους αγρότες, καθώς και των αγωγών (προβολή δικαιωμάτων του Δημοσίου) που έχουν ασκήσει και εξακολουθούν να ασκούν οι Δασικές υπηρεσίες είναι επιβεβλημένη, για να λυθεί το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί.

Παρακαλούμε θερμά για την άμεση ανταπόκρισή σας για συνάντηση και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση».

Μπορεί ο στόχος των Στρατηγικών Σχεδίων της ΚΑΠ των κρατών-μελών να είναι περισσότερο «πράσινα» σε σχέση με το παρελθόν όμως δεν ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον.

Αυτό διαπιστώνει σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), υπογραμμίζοντας παραλληλα ότι οι φιλοδοξίες της ΕΕ δεν έχουν βρει αντίκρισμα σε εθνικό επίπεδο.

Στόχος της έκθεσης είναι να αποτελέσει πηγή αναφοράς για τυχόν μελλοντικές τροποποιήσεις των σχεδίων ή αναθεώρηση των κανονισμών της ΚΓΠ, με γνώμονα την καλύτερη προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος.

Παρά το γεγονός ότι το νέο πλαίσιο παρακολούθησης έχει απλουστευθεί, οι στόχοι της ΚΑΠ στερούνται σαφήνειας, και οι δείκτες εστιάζουν στις εκροές και όχι στα αποτελέσματα. Από ορισμένα σχέδια απουσιάζουν σημαντικοί δείκτες αποτελέσματος, και οι συνδέσεις που έχουν καθορίσει τα κράτη μέλη μεταξύ δεικτών αποτελέσματος και στόχων διαφέρουν. Τα ζητήματα αυτά καθιστούν δύσκολη την απόδειξη των επιτευγμάτων της ΚΑΠ κατά την περίοδο 2023-2027.

Επιπλέον, με δεδομένο ότι ορισμένες απαιτήσεις αιρεσιμότητας χαλάρωσαν (π.χ. αμειψισπορά) ως απάντηση στις διαμαρτυρίες των αγροτών, όπως υπογραμμίζουν «είναι πιθανό ο πράσινος αντίκτυπος των σχεδίων να φθίνει ακόμη περισσότερο».

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή τα εξής:

• να προωθήσει την ανταλλαγή «πράσινων» ορθών πρακτικών στα σχέδια
• να εκτιμήσει τη συμβολή της ΚΓΠ στην επίτευξη των τιμών - στόχου της Πράσινης Συμφωνίας
• να ενισχύσει το μελλοντικό πλαίσιο παρακολούθησης της ΚΑΠ για το κλίμα και το περιβάλλον.

«Τα φράγματα αποτελούν βασικούς πυλώνες για την ασφάλεια της υδατικής μας διαχείρισης, την αγροτική παραγωγή, την ύδρευση, την παραγωγή ενέργειας και την προστασία από τις πλημμύρες», δήλωσε, σήμερα Τρίτη (10/9), ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, στο 4ο Συνέδριο Φραγμάτων και Ταμιευτήρων, που διοργάνωσε η Ελληνική Επιτροπή Μεγάλων Φραγμάτων (ΕΕΜΦ).

Ο κ. Σταϊκούρας συμπλήρωσε ότι προωθείται η υλοποίηση μεγάλων έργων φραγμάτων και συνοδών δικτύων μεταφοράς του νερού προς εκμετάλλευση. Και πρόσθεσε:

«Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει υπό κατασκευή 18 φράγματα, με προϋπολογισμό 329 εκατ. ευρώ. Υπό μελέτη-δημοπράτηση, ως δημόσιο έργο ή με ΣΔΙΤ, έχει 14 φράγματα, με προϋπολογισμό 626 εκατ. ευρώ. Συνεπώς, προωθεί, σε όλη την επικράτεια, 32 φράγματα, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 955 εκατ. ευρώ.

Οι κλιματικές αλλαγές που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της ενεργειακής μετάβασης, καθιστούν τη διαχείριση των υδατικών πόρων μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Πρόσφατα, η Θεσσαλία βίωσε τις καταστροφικές πλημμύρες του μεσογειακού κυκλώνα «Daniel», με τραγικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και σοβαρές επιπτώσεις στις υποδομές, τις καλλιέργειες και τις περιουσίες των κατοίκων των πληγέντων περιοχών.

Αυτά τα ακραία φαινόμενα αναδεικνύουν την ανάγκη για ένα καλά σχεδιασμένο και ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των υδατικών πόρων, με υποδομές που να μπορούν να προστατεύσουν, αποτελεσματικά, τις τοπικές κοινωνίες.

Θα ήθελα να αναφέρω μερικά σημεία που θεωρώ βασικά για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των φραγμάτων και των ταμιευτήρων στη χώρα μας.

1ον. Είναι πρωταρχικής σημασίας να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των υφιστάμενων έργων και την ικανότητα των υποδομών μας να ανταποκριθούν σε έκτακτες καταστάσεις.
Αυτό επιτυγχάνεται με την αποδοτική εποπτεία και συντήρηση, υπό την ευθύνη οργανωμένων φορέων.
Η Διοικητική Αρχή Φραγμάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών εποπτεύει την εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων, ο οποίος περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που απαιτούνται και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων ασφάλειας και ανθεκτικότητας σε όλα τα στάδια της ζωής των έργων, προσβλέποντας στη διασφάλιση της προστασίας των τοπικών κοινωνιών και του περιβάλλοντος.

2ον. Η ανάπτυξη και η λειτουργία των φραγμάτων πρέπει να γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον.
Πρέπει να ενσωματώνουμε σύγχρονες πρακτικές, που μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και καθιστούν τα έργα βιώσιμα.
Η εφαρμογή ολοκληρωμένων προδιαγραφών, από το στάδιο του σχεδιασμού, συμβάλλει καθοριστικά στη βιωσιμότητα των έργων αυτών. Το Υπουργείο μας, για το λόγο αυτό, έχει δρομολογήσει την εφαρμογή σύγχρονων προδιαγραφών κανονισμού εκπόνησης έργων φραγμάτων.

3ον. Παράλληλα, οι τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν νέες δυνατότητες για τη βελτίωση της απόδοσης και της ασφάλειας των φραγμάτων.
Η χρήση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων επιτρέπει στους φορείς να αναβαθμίσουν τις διαδικασίες παρακολούθησης και να διασφαλίσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης. Είναι αναγκαίο να επενδύσουμε σε καινοτόμες λύσεις που θα εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητες των έργων ταμίευσης.

Το Υπουργείο από την πλευρά του, μέσω της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, αναπτύσσει σύγχρονη βάση δεδομένων και διαχείρισης των διαδικασιών παρακολούθησης, που απορρέουν από τις υποχρεώσεις του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων.
Τα φράγματα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Η επιτυχής ανάπτυξη, υλοποίηση και λειτουργία τέτοιων υποδομών απαιτεί τη συνεργασία και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων της πολιτείας, των επιστημονικών ιδρυμάτων, των τοπικών κοινοτήτων και του ιδιωτικού τομέα.
Η συνεργασία αυτή είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η βιώσιμη και ορθολογική χρήση των υδάτινων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.
Το Masterplan για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας αποτελεί παράδειγμα της σωστής προσέγγισης του θέματος.
Η προώθηση της διαβούλευσης και της συνεργασίας εξασφαλίζει ότι λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι ανησυχίες όλων των ενδιαφερομένων, οδηγώντας σε καλύτερες αποφάσεις και πιο βιώσιμες λύσεις.
Με αυτό τον τρόπο, τα φράγματα και άλλες σχετικές υποδομές μπορούν να συμβάλουν στην αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής, προστατεύοντας το περιβάλλον και εξυπηρετώντας τις ανάγκες της κοινωνίας.
Η πρακτική αυτή υποστηρίζεται και προωθείται από εμάς, κατά προτεραιότητα.

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να αναφέρω την πρόσφατη προώθηση υλοποίησης, από το Υπουργείο μας, μεγάλων έργων φραγμάτων και συνοδών δικτύων μεταφοράς του νερού προς εκμετάλλευση. Πρόσφατα ανατέθηκαν για κατασκευή έργα στρατηγικής σημασίας, όπως:

• Τα έργα «Κατασκευής Φράγματος Τσικνιά Ν. Λέσβου, Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Νερού και Δικτύων», προϋπολογισμού ύψους 98 εκατ. ευρώ, για την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού στη Λέσβο.
• Τα έργα για την «Κατασκευή Ταμιευτήρα στη θέση Αγιόκαμπος - Λιβαδότοπος Νομού Λάρισας», προϋπολογισμού 19,1 εκατ. ευρώ, για την άρδευση της περιοχής.

Σε προωθημένο στάδιο ανάθεσης βρίσκεται ο διαγωνισμός για το έργο «Κατασκευή Συμπληρωματικών Έργων Ταμιευτήρια Μπραμιανού, Αντιπλημμυρικών Έργων Γρα Λυγιάς και Φράγματος Μύρτου Π.Ε. Λασιθίου Κρήτης», προϋπολογισμού 53,5 εκατ. ευρώ.

Και έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση, ύψους 170 εκατ. ευρώ, για το φράγμα Πλατύ στην Κρήτη, το οποίο θα εξασφαλίσει την ύδρευση του Ρεθύμνου και την άρδευση 45.000 στρεμμάτων στη Μεσσαρά Ηρακλείου.

Καθώς η υλοποίηση τέτοιων έργων απαιτεί σημαντικούς πόρους, η παράλληλη προώθηση και μέσω Συμπράξεων Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα αποτελεί εργαλείο για την βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων πόρων, την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των απαιτήσεων και την ταχύτερη υλοποίηση αυτών.

Σημαντικά έργα φραγμάτων και δικτύων, τα οποία προωθούνται μέσω ΣΔΙΤ είναι:

• Το Φράγμα του Ενιπέα και δίκτυα διανομής νερού (άρδευση και ύδρευση) στη Θεσσαλία.
• Η αξιοποίηση υδατικού δυναμικού του Ταυρωνίτη ποταμού στα Χανιά.
• Φράγματα για Ύδρευση στην Κέρκυρα.
• Το Φράγμα Αλμωπαίου για άρδευση στην Πέλλα.

Γενικώς, την περίοδο αυτή, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει υπό κατασκευή 18 φράγματα, με προϋπολογισμό 329 εκατ. ευρώ.
Υπό μελέτη-δημοπράτηση, ως δημόσιο έργο ή με ΣΔΙΤ, έχει 14 φράγματα, με προϋπολογισμό 626 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς, προωθεί, σε όλη την επικράτεια, 32 φράγματα, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 955 εκατ. ευρώ.

Τα παραπάνω έργα θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μας για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων αναγκών σε νερό και παράλληλα αποτελούν μοχλό ανάπτυξης που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της χώρας μας στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το Υπουργείο μας, μέσω της ανάθεσης μελετών, προωθεί την ωρίμανση νέων έργων φραγμάτων, με στόχο τη μελλοντική δρομολόγησή τους για την κάλυψη των πολλαπλών αναγκών άρδευσης και ύδρευσης ανά την επικράτεια.

Μέσα σε όλα αυτά, προσβλέποντας στη βέλτιστη συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, είναι σημαντικό να επενδύσουμε και στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τη σημασία της σωστής διαχείρισης των υδάτινων πόρων και το ρόλο των φραγμάτων στην επίτευξή της.

Η πολιτεία αναγνωρίζει τη σημασία των μεγάλων αυτών κατασκευών και είναι δεσμευμένη, μέσα από τη συνεργασία και την καινοτομία, να υποστηρίξει κάθε προσπάθεια που στοχεύει στη βελτίωση των υποδομών και την ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων, με στόχο να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον για όλους.

Πρόσφατα, στις 26 Μαρτίου 2024, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, βελτιώθηκε ο Κανονισμός Ασφάλειας Φραγμάτων, που τηρείται στο Υπουργείο. Οι βελτιώσεις κρίθηκαν αναγκαίες για την καλύτερη και ορθολογικότερη εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων, όσο και για τη βέλτιστη λειτουργία της Διοικητικής Αρχής των Φραγμάτων. Οι κυριότερες είναι:

1ον. Εφαρμογή του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων και στα έργα Παραχωρήσεων και με ΣΔΙΤ.
Σε περιπτώσεις συμβάσεων παραχώρησης από δημόσιο φορέα ή ΣΔΙΤ, και μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας, η αναθέτουσα αρχή ειδοποιεί την Αρχή για την υπογραφή της σύμβασης του έργου.
Στη συνέχεια, ο παραχωρησιούχος ή ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) που θα αναδειχθεί είναι υποχρεωμένος να υποβάλει τον Φάκελο Κατασκευής Φράγματος στην Αρχή και αναλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις, λειτουργώντας ως Κύριος του έργου για την περίοδο κατασκευής και συντήρησης.

2ον. Για Επιθεωρήσεις Ασφαλείας.
Οι Επιθεωρήσεις Ασφαλείας είναι ενδελεχείς έλεγχοι του φράγματος και πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο Σχέδιο Παρακολούθησης, προκειμένου να πιστοποιείται η ασφαλής συμπεριφορά του φράγματος.

3ον. Για τα Φράγματα σε στάδιο Λειτουργίας.
Για φράγματα που βρίσκονται στο στάδιο της Λειτουργίας, ο Κύριος του Έργου υποχρεούται να δρομολογήσει τις διαδικασίες για την έγκριση του φράγματος, υποβάλλοντας στην Αρχή Φάκελο Έγκρισης Υφιστάμενου Φράγματος.

4ον. Δημιουργία Ιστοσελίδας της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων (ΔΑΦ) και Ηλεκτρονικό Μητρώο Φραγμάτων.
Η Δημιουργούμενη Ιστοσελίδα της Αρχής να περιέχει κατ’ ελάχιστο γενικές πληροφορίες για φράγματα, νομοθεσία που αφορά τα φράγματα και την ασφάλειά τους, ενημερωτικά και εκπαιδευτικά έντυπα, πληροφορίες για σεμινάρια και δράσεις της Αρχής και το Μητρώο Ελληνικών Φραγμάτων.

5ον. Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Φραγμάτων.
Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Φραγμάτων συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατόπιν σχετικής εισήγησης της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, μετά από ανοικτή πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος από εξειδικευμένους με αποδεδειγμένες γνώσεις σε φράγματα ιδιώτες επιστήμονες, δημοσίους υπαλλήλους και πανεπιστημιακούς καθηγητές, και αποτελεί τον επιστημονικό και τεχνικό Σύμβουλο της Αρχής.

Συμπερασματικά, για τον Κανονισμό Ασφάλειας Φραγμάτων, η Ελλάδα είναι μια από τις 13 χώρες της Ευρώπης, που έχει έναν ολοκληρωμένο Κανονισμό Ασφάλειας Φραγμάτων και τον οποίον βελτιώσαμε στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ασφάλειας των φραγμάτων της χώρας, μέσα από:

• την ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου των φραγμάτων,
• τη βελτίωση του τρόπου επιλογής των εμπειρογνωμόνων που θα κάνουν τους ελέγχους,
• τη συμβατότητα του Κανονισμού με την ισχύουσα νομοθεσία ώστε να ελέγχονται όλα τα φράγμα πριν ακόμα από το στάδιο της κατασκευής τους,
• την εισαγωγή της έννοιας του Ηλεκτρονικού Μητρώου Φραγμάτων δίνοντας τη δυνατότητα να υπάρχει ο μηχανισμός για την καταγραφή όλων των φραγμάτων της επικράτειας και διατηρώντας παράλληλα ένα συνολικό μητρώο ελέγχων για καθένα από αυτά, και τέλος,
• τη δυνατότητα για την κατασκευή Ιστοσελίδας της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων, η οποία είναι και επιφορτισμένη για την τήρηση αυτού του Κανονισμού».

Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (ΠΘ) συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση μίας νέας ηλεκτρονικής παγίδας στα πλαίσια του προγράμματος LIFE eGymer. Οι ερευνητικές ομάδες του εργαστηρίου Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος υπό τον καθηγητή Χρήστο Αθανασίου και του εργαστηρίου Δικτύων και Τηλεπικοινωνιών του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών υπό τον καθηγητή Αθανάσιο Κοράκη συνεργάζονται με Πανεπιστήμια και εταιρείες από την Ισπανία και την Σλοβενία για την υλοποίηση καινοτόμων τεχνολογιών και μεθόδων παρακολούθησης του εντόμου, Lymantria dispar σε αστικά και περιαστικά περιβάλλοντα, συμβάλλοντας στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ακρίβειας των μέτρων διαχείρισης και στην προαγωγή της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.

Εισαγωγικά στοιχεία

Η διαχείριση των πληθυσμών των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αποτελεί μια κρίσιμη πρόκληση για τις σύγχρονες πόλεις και κοινότητες. Οι έντονες αλλαγές στο κλίμα, η αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα και η εξάπλωση νέων ειδών εντόμων, μέσω των παγκόσμιων δικτύων εμπορίου και μεταφορών, έχουν δημιουργήσει ένα σύνθετο και δυναμικά μεταβαλλόμενο πλαίσιο που απαιτεί καινοτόμες λύσεις για την προστασία της αστικής και περιαστικής χλωρίδας. Οι παραδοσιακές μέθοδοι παρακολούθησης και καταπολέμησης των εντόμων, αν και αποδοτικές σε πολλές περιπτώσεις, συχνά περιορίζονται από την ανάγκη για συνεχή ανθρώπινη παρουσία και την έλλειψη ακριβούς και έγκαιρης πληροφόρησης. Στο σύγχρονο τεχνολογικό τοπίο, η ανάγκη για πιο αποτελεσματικά, αποδοτικά και βιώσιμα μέσα παρακολούθησης γίνεται επιτακτική. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ηλεκτρονικές παγίδες αναδεικνύονται ως μια επαναστατική προσέγγιση που συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες αισθητήρων, τεχνητή νοημοσύνη και δυνατότητες απομακρυσμένης παρακολούθησης. Αυτές οι συσκευές επιτρέπουν τη συνεχή και ακριβή καταγραφή της παρουσίας και της δραστηριότητας των εντόμων, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για την έγκαιρη λήψη αποφάσεων και τη στοχευμένη αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η υιοθέτηση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως η μείωση των απαιτούμενων ανθρωποωρών, η αυξημένη ακρίβεια στην αναγνώριση ειδών, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων καταπολέμησης και η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Επιπλέον, η χρήση αυτών των τεχνολογιών ενισχύει την κατανόηση της οικολογικής δυναμικής των αστικών οικοσυστημάτων, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η διασύνδεση των ηλεκτρονικών παγίδων με το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) και η δυνατότητα άμεσης ανάλυσης των δεδομένων μέσω τεχνητής νοημοσύνης ανοίγουν νέους δρόμους για την απομακρυσμένη και σε πραγματικό χρόνο παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Οι παραπάνω καινοτόμες προσεγγίσεις δεν είναι μόνο αποτελεσματικές αλλά και οικονομικά αποδοτικές, καθώς μειώνουν την ανάγκη για συνεχή επιθεώρηση και παρέχουν τη δυνατότητα για πιο στοχευμένες και στρατηγικές επεμβάσεις.
Γενικότερα, η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων για την παρακολούθηση των εντόμων-εχθρών σε δένδρα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της καινοτόμου και βιώσιμης διαχείρισης των οικοσυστημάτων μας. Καθώς οι τεχνολογίες αυτές συνεχίζουν να εξελίσσονται και να ενσωματώνονται σε ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης, αναμένεται να προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες για την προστασία της χλωρίδας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις μας.

Πλεονεκτήματα της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον

Οι ηλεκτρονικές παγίδες για την παρακολούθηση εντόμων προσφέρουν μια σειρά από πλεονεκτήματα που τις καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμες για την προστασία και τη διαχείριση των δένδρων και της χλωρίδας στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον. Τα κυριότερα πλεονεκτήματά τους μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:

1. Συνεχής Παρακολούθηση

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργούν αδιάκοπα, παρέχοντας συνεχή παρακολούθηση των πληθυσμών των εντόμων. Αυτό σημαίνει ότι οι χειριστές έχουν μια συνεχή ροή δεδομένων και μπορούν να εντοπίσουν έγκαιρα τις αυξημένες συλλήψεις και να αντιδράσουν άμεσα με τα κατάλληλα μέτρα.

2. Ακρίβεια και Αξιοπιστία

Οι αισθητήρες και οι κάμερες υψηλής ανάλυσης παρέχουν ακριβή και αξιόπιστα δεδομένα. Η χρήση τεχνολογίας οπτικής αναγνώρισης επιτρέπει την ακριβή ταυτοποίηση των ειδών εντόμων, μειώνοντας τα σφάλματα που μπορεί να προκύψουν από χειροκίνητες καταγραφές.

3. Άμεση Ανάλυση και Αντίδραση

Τα δεδομένα που συλλέγονται από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο σε κεντρικούς διακομιστές για ανάλυση. Αυτό επιτρέπει την ταχεία αντίδραση σε ενδεχόμενες επιδημίες ή εξάρσεις πληθυσμών εντόμων, επιτρέποντας τη λήψη προληπτικών μέτρων πριν τα προβλήματα γίνουν ανεξέλεγκτα.

4. Μείωση Ανθρωποωρών και Κόστους

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μειώνουν την ανάγκη για συχνές επισκέψεις και επιθεωρήσεις από ανθρώπινο προσωπικό στο πεδίο, εξοικονομώντας έτσι ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους. Η αυτοματοποιημένη παρακολούθηση επιτρέπει στους χειριστές να επικεντρώνονται σε άλλες κρίσιμες εργασίες.

5. Εξοικονόμηση Πόρων

Η χρήση ηλεκτρονικών παγίδων μειώνει την ανάγκη για εκτεταμένες και συχνές επιθεωρήσεις, μειώνοντας έτσι τη χρήση καυσίμων και άλλων πόρων που θα απαιτούνταν για τις μετακινήσεις και τις χειροκίνητες επιθεωρήσεις.

6. Ολοκληρωμένη Διαχείριση Δεδομένων

Τα δεδομένα από τις ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να αποθηκεύονται και να αναλύονται συστηματικά, παρέχοντας ολοκληρωμένη εικόνα των πληθυσμών των εντόμων και των τάσεων τους με την πάροδο του χρόνου. Αυτό επιτρέπει τη λήψη πιο ενημερωμένων και στρατηγικών αποφάσεων.

7. Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα

Η στοχευμένη και έγκαιρη αντιμετώπιση των εντομολογικών προβλημάτων συμβάλλει στη μείωση της χρήσης χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων, προωθώντας την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την υγεία των οικοσυστημάτων.

8. Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να λειτουργήσουν και ως εκπαιδευτικά εργαλεία, παρέχοντας δεδομένα και πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την προστασία της χλωρίδας και τη σημασία της διατήρησης των οικοσυστημάτων.

9. Ευκολία Ενσωμάτωσης σε Υφιστάμενα Συστήματα

Οι ηλεκτρονικές παγίδες μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα σε υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης δασών και χώρων πρασίνου, προσφέροντας ένα επιπλέον εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των οικοσυστημάτων.

10. Βελτίωση της Δημόσιας Υγείας

Η αποδοτική διαχείριση των εντόμων-εχθρών μπορεί να μειώσει την εξάπλωση εντομομεταδιδόμενων ασθενειών, συμβάλλοντας στη βελτίωση της δημόσιας υγείας.

Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE eGymer

Το πρόγραμμα LIFE eGymer LIFE20 ENV/GR/000801 είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Πράσινο Ταμείο. Το LIFE είναι το μοναδικό χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ αποκλειστικά αφιερωμένο στο περιβάλλον και την κλιματική δράση, στοχεύοντας στην ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων λύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών.
Ο κύριος στόχος του LIFE eGymer είναι να αποδείξει την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα ενός καινοτόμου συστήματος παγίδευσης και παρακολούθησης του Lymantria dispar, ενός Λεπιδοπτέρου που προκαλεί τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα τόσο σε φυσικούς οικοτόπους όσο και σε ημιαστικές και περιαστικές περιοχές των πόλεων. Είναι πολυφάγο είδος που προσβάλλει τα δάση της βελανιδιάς στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και τη Βόρεια Αμερική και αποτελεί σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα καθώς μπορεί να καταστρέψει ολόκληρα δέντρα και να προκαλέσει προβλήματα υγείας σε ανθρώπους και ζώα (π.χ. αλλεργίες). Για την καταπολέμησή του έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα εντομοκτόνα, όπως και αεροψεκασμοί, οι οποίοι επηρεάζουν αρνητικά τη βιοποικιλότητα. Το προτεινόμενο σύστημα του έργου συνδυάζει τις πλέον σύγχρονες λύσεις που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου εντόμου, αλλά ενσωματώνει επίσης σύγχρονες τεχνολογίες για τη συνεχή παρακολούθηση του πληθυσμού του είδους σε διάφορες χώρες και κλιματικές ζώνες της ΕΕ, όπου οι παραδοσιακές εφαρμογές είναι είτε ανέφικτες είτε/και οικονομικά μη βιώσιμες. Επιπλέον, στοχεύει στη μείωση των ποσοτήτων πλαστικού που σπαταλούνται στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και στη μείωση του συνολικού κόστους τους.
Οι κύριες δραστηριότητες του προγράμματος περιλαμβάνουν την ανάπτυξη και εφαρμογή ηλεκτρονικής παγίδας για την παρακολούθηση του L. dispar σε δασώδεις και περιαστικές εκτάσεις, τη χρήση τεχνολογιών διαδικτύου των πραγμάτων (IoT) και τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση και ανάλυση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, καθώς και την εφαρμογή βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων για την καταπολέμηση του συγκεκριμένου επιβλαβούς εντόμου, που περιλαμβάνουν την δημιουργία και αξιολόγηση νέων συσκευών παγίδων για τη σύλληψη τόσο των προνυμφών όσο και των ενηλίκων του εντόμου, οι οποίες θα βοηθήσουν στην μείωση του πληθυσμού τους καθώς και στην εφαρμογή και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της μεθόδου παρεμπόδισης της σύζευξης των δύο φύλων (mating disruption), για τον αποτελεσματικό έλεγχο του L. dispar. Όλες οι παραπάνω τεχνικές εφαρμόζονται μεταξύ των ετών 2022-2024 σε περιοχές της Σλοβενίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας. Τέλος, στο πλαίσιο του έργου LIFE eGymer αναπτύχθηκε εφαρμογή με την ονομασία του έργου, όπου οι χρήστες μπορούν ανά πάσα στιγμή με την είσοδο τους σε αυτή να ενημερώνονται για τις συλλήψεις του L. dispar σε Ελλάδα, Σλοβενία και Ισπανία. Συνολικά, τα αποτελέσματα του έργου θα αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα για την παρακολούθηση και τη διαχείριση του L. dispar.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα με Επιστημονικό Υπεύθυνο, τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρήστο Αθανασίου υλοποιείται από έναν συνδυασμό πανεπιστημίων, όπως το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνας στην Σλοβενία και το Πανεπιστήμιο της Λιέιδα στην Ισπανία, εταιρειών, όπως η AIMPLAS - Plastics Technology Centre και η PROBODELT, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, οι οποίοι συνεργάζονται για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, το LIFE eGymer επιδιώκει να επιτύχει μια σειρά από οφέλη, όπως η μείωση της χρήσης χημικών ουσιών για την αντιμετώπιση του L. dispar, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων, και στη παροχή πολύτιμων δεδομένων και γνώσεων για την περαιτέρω ανάπτυξη και εφαρμογή παρόμοιων προγραμμάτων αντιμετώπισης για άλλα έντομα-εχθρούς στο μέλλον.
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο υποστηρίζει έργα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική και κλιματική δράση και το Πράσινο Ταμείο. Η σημασία του LIFE eGymer είναι πολλαπλή. Πρώτον, εισάγει νέες τεχνολογίες και μεθόδους για την περιβαλλοντική διαχείριση, προωθώντας την καινοτομία. Δεύτερον, προωθεί βιώσιμες πρακτικές και μειώνει την εξάρτηση από χημικές ουσίες, συμβάλλοντας στην περιβαλλοντική προστασία. Τρίτον, συμβάλλει στην εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των ειδικών σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και μεθόδους. Τέλος, με την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, το πρόγραμμα συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αστικές και περιαστικές περιοχές.
Συνοψίζοντας, το πρόγραμμα LIFE eGymer αποτελεί μια πρωτοβουλία που ενσωματώνει την τεχνολογία και την περιβαλλοντική διαχείριση για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων, προσφέροντας λύσεις που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της παρακολούθησης και ελέγχου του L. dispar. Μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών παγίδων και προηγμένων τεχνολογιών, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) και η τεχνητή νοημοσύνη, το πρόγραμμα συμβάλλει στη μείωση της ανάγκης για χημικά προϊόντα, στην προώθηση βιώσιμων πρακτικών και στη βελτίωση της υγείας των αστικών και περιαστικών οικοσυστημάτων. Επιπλέον, ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών ιδρυμάτων, τοπικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών, προωθώντας την ανταλλαγή γνώσεων και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που συμβάλλουν στη συνολική περιβαλλοντική προστασία και την ποιότητα ζωής στις πόλεις.
(Το έργο LIFE eGymer έχει συγχρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κωδικό έργου LIFE20 ENV/GR/000801).

Συγγραφείς:
Λαμπίρη Ευαγγελία Υπ. Διδάκτορας ΠΘ, Αγραφιώτη Παρασκευή Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΠΘ, Αθανασίου Χρήστος Καθηγητής Εντομολογίας ΠΘ

Όπως τονίζει η ΠΟΓΕΔΥ, παρακολουθούμε άναυδοι, πολιτικούς να πετάνε το μπαλάκι των ευθυνών ο ένας στον άλλον, τις συναρμόδιες Υπηρεσίες να ψάχνονται και τους πολίτες να αναρωτιόνται στο τι έφταιξε.

Το φαινόμενο της μαζικής θανής τεράστιου αριθμού ψαριών στην Κάρλα έχει εξήγηση.

Οι πρόσφατα πλημμυρισμένες παραλίμνιες περιοχές της Κάρλας, ως αποτέλεσμα των περυσινών πλημμυρών (Ντάνιελ), αποτέλεσαν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ιδιαίτερα πετυχημένη απ’ ότι φαίνεται αναπαραγωγή των ψαριών που διαβιούσαν στη λίμνη Κάρλα και κυρίως των ειδών με κοινή ονομασία πεταλούδα Carassius gibelio και του γριβαδιού Cyprinus carpio που αναπαράγονται σε ρηχά παρόχθια νερά. Πρόκειται για πολύ ανθεκτικά ψάρια του γλυκού νερού, ιδιαίτερα το πρώτο είδος, με μεγάλες αντοχές τόσο σε ψηλές θερμοκρασίες, όσο και σε χαμηλή περιεκτικότητα οξυγόνου.

Με την έναρξη της απομάκρυνσης των νερών των παραλίμνιων περιοχών από την Κάρλα και άρα με τη μείωση του υδάτινου όγκου της, επόμενο ήταν να αυξηθεί πολύ η ιχθυοφόρτιση της περιοχής (κιλά ψαριών / υδάτινο όγκο) και επομένως να δημιουργηθεί έλλειψη σε οξυγόνο (ακόμη και για τα ανθεκτικότερα ψάρια), σε μια ήδη επιβαρυμένη περίοδο (τέλος καλοκαιριού), μετά από παρατεταμένα πολύ υψηλές θερμοκρασίες και ανομβρία.

Το φαινόμενο έγινε εντονότερο εξαιτίας του γεγονότος ότι αυτές οι εκτάσεις φιλοξενούσαν πριν πλημμυρίσουν εντατικές αγροτικές καλλιέργειες, που σημαίνει αυξημένο οργανικό φορτίο από τα υπολείμματα των καλλιεργειών, αλλά και αυξημένα υπολείμματα από λιπάσματα (αμμωνία, νιτρικά, φωσφορικά) κλπ. Ως αποτέλεσμα παρατηρούμε εξαντλημένα, ημιθανή ή νεκρά ψάρια να αφήνονται στην ορμή του νερού και να παρασύρονται στον Παγασητικό.

Το συγκεκριμένο φαινόμενο της μαζικής θανής ψαριών στην Κάρλα πιθανότατα να μην μπορούσε να αποφευχθεί, αλλά θα μπορούσε να έχει πολύ μικρότερη έκταση και καλύτερη διαχείριση. Ποιος όμως είναι υπεύθυνος και γιατί; Ο ΟΦΥΠΕΚΑ; Η Περιφέρεια; Ο φορέας διαχείρισης υδάτων; Χανόμαστε στις συναρμοδιότητες…

Η διαχείριση των σημαντικών ζητημάτων απαιτεί εξειδίκευση. Η αποψίλωση των Υπηρεσιών Αλιείας από ειδικευμένο προσωπικό (Ιχθυολόγους) και αρμοδιότητες έδειξε για μια ακόμα φορά τις τραγικές συνέπειες αυτής της πολιτικής τόσο σε κεντρικό, όσο και σε τοπικό επίπεδο. Η έλλειψη ειδικευμένων Ιχθυολόγων από τις Υπηρεσίες είτε είναι ΟΦΥΠΕΚΑ είτε Περιφέρεια και η απαξίωση όσων έχουν απομείνει έχει τις επιπτώσεις της.

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, υπενθυμίζουμε, βάσει των αρμοδιοτήτων και κυρίως λόγω του πλήθους και της έκτασης των αντικειμένων αλιείας που έχει, είναι από τους σημαντικότερους Αυτοδιοικητικούς Οργανισμούς της χώρας για τον Τομέα Αλιείας.

Καλούμε την Περιφέρεια Θεσσαλίας να διεκδικήσει τη στελέχωση των Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του με το απαραίτητο γεωτεχνικό προσωπικό, ώστε να ενημερώνονται υπεύθυνα οι πολίτες και να διεκδικήσει αποζημιώσεις για τις επιχειρήσεις και ειδικά τους αλιείς που συνεχίζουν να πλήττονται ένα χρόνο τώρα.

Καλούμε τα συναρμόδια ΥΠΑΑΤ - ΥΠΕΝ (ΟΦΥΠΕΚΑ), να συνεργαστούν με σκοπό την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων οικοσυστημάτων και να σταματήσουν να στρουθοκαμηλίζουν, ειδικά όταν εμφανίζονται κρίσεις τέτοιων διαστάσεων.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, υπέγραψε τη νέα ρυθμιστική απόφαση θήρας για την περίοδο 2024 - 2025, στην οποία καθορίζεται πως η κυνηγετική περίοδος θα έχει διάρκεια από τις 20 Αυγούστου 2024 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2025 (για τη συντριπτική πλειοψηφία των θηραμάτων).

Στην Υπουργική Απόφαση περιγράφονται, αναλυτικά, τα επιτρεπόμενα να κυνηγηθούν είδη, η χρονική περίοδος και οι μέρες κυνηγίου, καθώς και ο μέγιστος αριθμός θηραμάτων κατά είδος, που επιτρέπεται να θηρεύει κάθε κυνηγός στην ημερήσια έξοδό του (ΠΙΝΑΚΑΣ ΘΗΡΕΥΣΙΜΩΝ ΕΙΔΩΝ).

Η νέα ρυθμιστική απόφαση για τη θήρα ενσωματώνει τα πιο αυστηρά επιστημονικά κριτήρια για τη διαχείριση και την προστασία της άγριας ζωής, ενώ είναι προσαρμοσμένη στις σχετικές Οδηγίες και τους Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σε μία σειρά Αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη νέα ρυθμιστική απόφαση:

• Καθιερώνεται νέο και κατά πολύ μειωμένο εθνικό όριο κάρπωσης για το τρυγόνι και λαμβάνεται μία σειρά συνοδευτικών μέτρων, με στόχο τη διατήρηση και την αύξηση του πληθυσμού του είδους.

Το περυσινό ημερήσιο όριο κάρπωσης, ανά κυνηγό, μειώνεται περαιτέρω (από 6 σε 4 πουλιά ανά έξοδο), ενώ το συνολικό εθνικό όριο των τρυγονιών που επιτρέπεται να θηρευτούν μειώνεται κατά 70% (από 120.000 τρυγόνια πέρυσι, σε 36.000 τρυγόνια φέτος).
Όπως και τις δύο προηγούμενες χρονιές, οι κυνηγοί υποχρεούνται να δηλώνουν ηλεκτρονικά την κάρπωση κάθε τρυγονιού, σε ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων και θα ελέγχονται ποινικά γι’ αυτό. Και αυτό, προκειμένου μετά τη συμπλήρωση του εθνικού ορίου των 36.000 τρυγονιών, το κυνήγι του είδους να σταματάει αυτομάτως και οριζόντια σε όλη την επικράτεια.

• Η κυνηγετική ρύθμιση του υπερπληθυσμού των αγριόχοιρων θα συνεχιστεί και φέτος, με τους ίδιους χρονικούς και ποσοτικούς όρους που ίσχυσαν πέρυσι, καθώς εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος για τις μεγάλες ζημιές που προκαλεί το είδος στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και στην πρωτογενή παραγωγή γενικότερα, ενώ ανησυχητικές είναι και οι επιδημικές εξελίξεις με την αφρικανική πανώλη των χοίρων.

Με αυτά τα δεδομένα, το όριο κάρπωσης του είδους θα είναι απεριόριστο και τη φετινή χρονιά, ενώ παράλληλα θα εφαρμόζονται τα σχετικά με το είδος προγράμματα «ελέγχου» από τα συνεργεία δίωξης, όπως προβλέπονται στον Δασικό Κώδικα και σε σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση.

• Για πρώτη φορά θα ισχύσει, από φέτος, η καθημερινή, υποχρεωτική δήλωση από πλευράς των κυνηγών, ως προς την κάρπωση 14 ειδών αποδημητικών πτηνών, οι πληθυσμιακές τάσεις των οποίων βρίσκονται υπό διερεύνηση από τα επιστημονικά όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πιο συγκεκριμένα, η υποχρεωτική δήλωση αφορά στα εξής είδη: Σιταρήθρα, Ορτύκι, Κοκκινότσιχλα, Ψαρόνι, Σφυριχτάρι, Κιρκίρι, Σουβλόπαπια, Σαρσέλα, Χουλιαρόπαπια, Κυνηγόπαπια, Τσικνόπαπια, Φαλαρίδα, Μπεκατσίνι και Καλημάνα.
Η διαδικασία περάτωσης της δήλωσης θα γίνεται, ηλεκτρονικά, μέσω online εφαρμογής κινητού τηλεφώνου.

• Ειδικές και αυστηρές ρυθμίσεις απαγόρευσης θήρας προβλέπονται σε όσες περιοχές της χώρας εκδηλώθηκαν μεγάλες, δασικές πυρκαγιές.

Σημειώνεται πως πριν την υπογραφή της ρυθμιστικής απόφασης, κατόπιν πρωτοβουλίας της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπήρξε συστηματική διαβούλευση και ευρύς διάλογος με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, με τη συμμετοχή κυνηγετικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων, την αρμόδια Διεύθυνση Διαχείρισης Δασών, τις περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και διακεκριμένους ακαδημαϊκούς καθηγητές - ειδικούς στη διαχείριση της άγριας ζωής.

Διαβάστε την απόφαση (εδώ)

Η επικαιροποιημένη οδηγία για τις κτηνοτροφικές εκπομπές τέθηκε σε ισχύ από την Κυριακή (4 Αυγούστου), αναθεωρώντας την προηγούμενη σχετική οδηγία της ΕΕ.

Αποτελεί τον στόχο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για μηδενική ρύπανση, ενώ θα έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες εκπομπές από μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.

Όπως υποστηρίζει η Κομισιόν, «θα εξασφαλίσει ένα υγιέστερο περιβάλλον για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, προωθώντας παράλληλα την καινοτομία, επιβραβεύοντας τους πρωτοπόρους και παρέχοντας στη βιομηχανία ίσους όρους ανταγωνισμού στην αγορά της ΕΕ».

Με τη νέα οδηγία θα έχουμε μετρήσεις στις εκπομπές από χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και αλλαγή στον τρόπο αδειοδότησης.

Έως το 2050, με την εφαρμογή της αναθεωρημένης οδηγίας αναμένεται να μειώσει τις εκπομπές βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων έως 40 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020.

Η οδηγία για τις εκπομπές από τη βιομηχανία και την κτηνοτροφία παρέχει στις εθνικές αδειοδοτούσες αρχές περιβαλλοντικούς κανόνες για περίπου 75.000 μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ. Οι εγκαταστάσεις αυτές πρέπει να συμμορφώνονται με τους όρους εκπομπών με την εφαρμογή ειδικών ανά δραστηριότητα «βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών».

Ειδικότερα στην σχετική οδηγία περιλαμβάνονται - στο άρθρο 70 - αναφέρονται οι ειδικές διατάξεις για την εκτροφή πουλερικών και χοίρων. Μεταξύ άλλων αναφέρει τα εξής:

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι καμία εγκατάσταση (εκτροφή) δεν λειτουργεί χωρίς άδεια ή χωρίς να έχει καταχωριστεί και ότι η λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κεφαλαίου είναι σύμφωνη με τους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργίας που αναφέρει η σχετική οδηγία (2024/1785).

Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν διαδικασία αδειοδότησης στην εντατική εκτροφή πουλερικών και χοίρων:
α) με περισσότερες από 40 000 θέσεις για πουλερικά,
β) με περισσότερες από 2 000 θέσεις για χοίρους παραγωγής άνω των 30 kg ή
γ) με περισσότερες από 750 θέσεις για χοιρομητέρες.

Οι καταχωρίσεις ή οι αιτήσεις για τη χορήγηση αδειών περιλαμβάνουν τουλάχιστον περιγραφή των ακόλουθων στοιχείων:
α) της εγκατάστασης και των δραστηριοτήτων της·
β) του είδους των ζώων·
γ) την πυκνότητα εκτροφής σε ΜΖΚ ανά εκτάριο που υπολογίζεται σύμφωνα με το παράρτημα Ια, κατά περίπτωση·
δ) της δυναμικότητας της εγκατάστασης·
ε) των πηγών εκπομπών της εγκατάστασης·
στ) της φύσης και των ποσοτήτων των προβλεπόμενων εκπομπών από την εγκατάσταση σε κάθε επιμέρους στοιχείο του περιβάλλοντος.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι ο φορέας εκμετάλλευσης ενημερώνει την αρμόδια αρχή αμελλητί για κάθε σχεδιαζόμενη ουσιαστική μεταβολή στις εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κεφαλαίου και που είναι δυνατόν να έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον. Επίσης διασφαλίζουν ότι ο φορέας εκμετάλλευσης παρακολουθεί τις εκπομπές και τα σχετικά επίπεδα περιβαλλοντικών επιδόσεων σύμφωνα με τους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργίας της ΕΕ.

Ο κτηνοτρόφος είναι υποχρεωμένος να τηρεί αρχείο και να επεξεργάζεται όλα τα αποτελέσματα της παρακολούθησης, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών, κατά τρόπο ώστε να καθίσταται δυνατή η επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές εκπομπών και τις οριακές τιμές περιβαλλοντικών επιδόσεων που καθορίζονται στους κανόνες λειτουργίας.

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις οριακές τιμές εκπομπών και τις οριακές τιμές περιβαλλοντικών επιδόσεων που καθορίζονται στους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργείας, τα κράτη μέλη απαιτούν από τον φορέα εκμετάλλευσης να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει την αποκατάσταση της συμμόρφωσης το συντομότερο δυνατό.

Ο κτηνοτρόφος διασφαλίζει ότι κάθε διαχείριση κοπριάς, όπως μεταξύ άλλων η διασπορά στο έδαφος αποβλήτων, ζωικών υποπροϊόντων ή άλλων καταλοίπων που παράγονται από την εγκατάσταση, πραγματοποιείται σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, όπως καθορίζονται στους κανόνες λειτουργίας, και σε άλλη σχετική νομοθεσία της Ένωσης, και ότι δεν προκαλεί σημαντική ρύπανση του περιβάλλοντος.

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι διενεργείται κατάλληλη παρακολούθηση (τα επίπεδα εκπομπών και περιβαλλοντικών επιδόσεων των εγκαταστάσεων) σύμφωνα με τους ενιαίους όρους για τους κανόνες λειτουργίας.

Όλα τα αποτελέσματα της παρακολούθησης καταγράφονται, υφίστανται επεξεργασία και παρουσιάζονται με τρόπο που παρέχει στην αρμόδια αρχή τη δυνατότητα να εξακριβώνει τη συμμόρφωση προς τις συνθήκες λειτουργίας, τις οριακές τιμές εκπομπών και τις οριακές τιμές περιβαλλοντικών επιδόσεων που περιλαμβάνονται στους γενικούς δεσμευτικούς κανόνες που αναφέρονται στην άδεια.

Διαβάστε την σχετική οδηγία (εδώ)

Αγαπητοί αναγνώστες, τα νέα για τον Ερύμανθο είναι ευχάριστα και αποδεικνύουν ότι με συντονισμένες ενέργειες μπορούμε να διαφυλάξουμε το φυσικό περιβάλλον και να σταματήσουμε την χωροθέτηση αιολικών πάρκων ή άλλων έργων παραγωγής ενέργειας σε προστατευόμενες περιοχές - συγχαρητήρια στην Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας ενάντια στα Αιολικά, ο ΑγροΤύπος συμμετείχε στη δημόσια διαβούλευση και προσπάθησε να σας κρατήσει ενήμερους. Περιοχές που απειλούνται υπάρχουν δυστυχώς πολλές, ας είναι αυτή η περίπτωση, στο Μελισσοβούνι Ερυμάνθου, αφορμή για να λάβουμε δράση!

Φωτογραφία: ο Ερύμανθος, στο βάθος, και κάτω τα Καλάβρυτα

Ακολουθεί η ανακοίνωση από την Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας ενάντια στα Αιολικά:

Αναρτήθηκε στη διαύγεια στις 10/7/2024 η απόφαση απόρριψης αιτήματος για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου: «Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) ισχύος 27MW και συνοδά έργα οδοποιίας, υποσταθμού και ηλεκτρικής διασύνδεσης, στη θέση ‘ΜΕΛΙΣΣΟΒΟΥΝΙ’ της Δ.Ε. Φαρρών του Δήμου Ερυμάνθου, Π.Ε. Αχαΐας», ιδιοκτησίας της εταιρείας VOLTERRA AΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ».

Στην απορριπτική απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις των δασικών υπηρεσιών, του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), της επιτροπής περιβάλλοντος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, οι αρνητικές απόψεις και ενστάσεις φορέων και πολιτών που συμμετείχαν στη δημόσια διαβούλευση καθώς και η γεωλογική αυτοψία-έκθεση του δρ. Ηλιόπουλου Γεώργιου του τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών που έκρινε την υλοποίηση του έργου επικίνδυνη και καταστροφική για τα χωριά που γειτνιάζουν στο σημείο του έργου.

Συγκεκριμένα οι βασικότεροι λόγοι της απόρριψης από τις υπηρεσίες είναι:

Κρίθηκε σκόπιμο λόγω του έντονου ανάγλυφου και της γεωμορφολογίας της περιοχής, να αξιολογηθεί η συμβασιμότητα της προτεινόμενης δασικής οδοποιίας με το περιβάλλον και η μελλοντική απορροφητικότητα του οικοσυστήματος, δηλαδή κατά πόσο η επίδραση της επίπτωσης θα απορροφηθεί με τον καιρό από το περιβάλλον.
Στη περιοχή του έργου επικρατεί έντονη τεκτονική δραστηριότητα και υψηλή γεωποικιλότητα.
Οι λεπτοπλακώδεις ασβεστόλιθοι με μεγάλες κλίσεις, αλλά και οι μεγάλες κλίσεις του δυτικού πρανούς του Μελισσοβουνίου, σε συνδυασμό με την επέμβαση χωματουργικών εργασιών (για την
τοποθέτηση ανεμογεννητριών και τη δημιουργία οδικού δικτύου) αυξάνουν τις πιθανότητες συντριμμάτων. Πιθανές βροχοπτώσεις θα μπορούσαν να μετακινήσουν τα συγκρίματα προς την κατάντη, με αποτέλεσμα να καταπλακωθούν οι γύρω οικότοποι καθώς και να επηρεαστούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες (οικισμός Καλουσίου).
Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και το οικοσύστημα της περιοχής μελέτης, η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών και των συνοδών τους έργων δημιουργούν αυξημένης κλίμακας και διάρκειας κατασκευαστικές εργασίες (χωματουργικά, έργα οδοποιίας, κ.λ.π.), με αποτέλεσμα τη πρόκληση πολύ δυσμενών αρνητικών επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον (χλωρίδα, πανίδα, βλάστηση, οικοσυστήματα).
Η προτεινόμενη μελέτη του αιολικού σταθμού έχει αρνητικό πρόσημο καθώς οι συνολικές τελικές επεμβάσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αλλαγή ή τη διατάραξη της κανονικής διάρθρωσης των σταθμικών παραμέτρων (θερμοκρασία, φωτισμός, άνεμος, υδάτινοι πόροι, έδαφος, πανίδα, χλωρίδα) και ως εκ τούτου και την επιβάρυνση του οικολογικού τοπίου.

Το γεγονός ότι, σύμφωνα με την απαιτούμενη γνώμη για τη δέουσα εκτίμηση από τη σχετική γνωμοδότηση του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. για το έργο και αναφορικά με τις επιπτώσεις του έργου που δύναται να επηρεάσουν την ακεραιότητα της περιοχής και των προστατευτέων αντικείμενων, τόσο από τον φάκελο μελέτης του έργου, όσο και από το σχετικό υπόμνημα απόψεων του φορέα, δεν προκύπτουν τα στοιχεία εκείνα που να διαβεβαιώνουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι δεν θα επηρεαστούν τα προστατευτέα αντικείμενα της περιοχής, όπως τεκμηριώνεται στα σχετικά έγγραφα του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.

Οι δασικές υπηρεσίες κατανόησαν τις ανησυχίες φορέων και πολιτών για την καταστροφική επίδραση του έργου στην περιοχή, για το ασύμβατο της ενεργειακής ανάπτυξης εντός κρίσιμων και προστατευόμενων περιοχών και υπερασπίστηκαν τον φυσικό πλούτο έναντι στα καταστροφικά αναπτυξιακά σχέδια που έχουν βάλει στο στόχαστρο τον Ερύμανθο.

Να ευχαριστήσουμε θερμά τον καθηγητή Γεωλογίας του τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών κ.Ηλιόπουλο Γεώργιο και την Γεωλόγο δρ.Τσώνη Μαρία για την άμεση ανταπόκρισή τους στο κάλεσμα της επιτροπής του αγώνα και την πολύτιμη συμβολή τους στην νίκη αυτή. Ευχαριστούμε την Βιολόγο δρ.Ολγα Τζωρτζακάκη του τμήματος Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για την δική της πολύτιμη συμβολή. Ευχαριστούμε την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και την Καλλιστώ για την αδιάλειπτη στήριξη του αγώνα μας καθώς και όλους τους φορείς και συμπολίτες μας που στήριξαν ενεργά τον αγώνα, συμμετέχοντας στις κινητοποιήσεις και στη δημόσια διαβούλευση.

Η Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας ενάντια στα Αιολικά, το Δίκτυο Φορέων και πολιτών ΠελοπόννηSOS και η επιτροπή του αγώνα φορέων και πολιτών για την σωτηρία του Ερυμάνθου, θα συνεχίζουν ακούραστα και μεθοδικά τον δίκαιο αγώνα για έναν ελεύθερο Ερύμανθο, για την φύση, για τον τόπο και τους ανθρώπους του.

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε, στις 7 Ιουνίου 2024, ημερίδα εργασίας με θέμα: «Αλλαγή του κλίματος: Προσαρμογή, Μετριασμός στην ύπαιθρο και οι Πιστώσεις Άνθρακα» στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου ResAlliance - «Συμμαχία γνώσης για την ανθεκτικότητα του τοπίου για τη γεωργία και τη δασοπονία στη λεκάνη της Μεσογείου».

Την ημερίδα, που προσέφερε δυνατότητα παρακολούθησης τόσο με φυσική παρουσία όσο και διαδικτυακά, παρακολουθήσαν συνολικά 105 άτομα προερχόμενα από διαφορετικούς χώρους, από στελέχη σχετικών δημοσίων φορέων όπως το ΥΠΕΝ και ερευνητές, έως στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, ιδιώτες μελετητές και αγρότες.

Την ημερίδα, χαιρέτησε, εκπροσωπώντας την Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο κος Γιώργος Ζήσης Τέγος, Προϊστάμενος του Τμήματος Μηχανισμών Αγοράς και Μητρώου Εκπομπών. Ο ερευνητής του ΙΜΔΟ Δρ Γαβριήλ Ξανθόπουλος, επιστημονικά υπεύθυνος του έργου ResAlliance για το ΙΜΔΟ, έκανε μια εισαγωγή στο ιστορικό της συνειδητοποίησης της αλλαγής του κλίματος από τους επιστήμονες και τους διεθνείς οργανισμούς και στην ιδέα της δημιουργίας μια αγοράς πιστώσεων του άνθρακα (carbon credits), η οποία προέκυψε κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για το Πρωτόκολλο του Κιότο (1997) και υλοποιήθηκε στα επόμενα χρόνια.

Ο Δρ Ξανθόπουλος εξήγησε τις αρχές στις οποίες βασίζεται αυτή η αγορά και έδωσε στο κοινό ένα ελάχιστα γνωστό παράδειγμα στη χώρα μας, τον ρόλο που παίζει η Δασική Υπηρεσία της Νότιας Κορέας, με αιχμή του δόρατος το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών της, στην εξασφάλιση πιστώσεων άνθρακα, απαραίτητων για την αντιστάθμιση των εκπομπών άνθρακα που παράγει η βαριά βιομηχανία της χώρας. Αυτό γίνεται μέσω μιας μεγάλης σειράς προγραμμάτων με αναδασώσεις και άλλες δράσεις εξασφάλισης ξυλείας και πιστώσεων άνθρακα σε τρίτες χώρες, από την Νέα Ζηλανδία ως το Κιργιστάν, το Μαρόκο, τη Μογγολία και το Περού (38 προγράμματα σε 25 έτη). Επίσης ο Δρ Ξανθόπουλος εξήγησε τη σημασία που έχουν οι προσπάθειες εξασφάλισης πιστώσεων άνθρακα για την Ελλάδα, τόσο για τα δάση όσο και στον αγροτικό χώρο. Ιδιαίτερα επισήμανε την ανάγκη να προσαρμοστούν αλλά και να προστατευθούν οι αγρότες από τις επερχόμενες αλλαγές σχετικά με τις πιστώσεις άνθρακα. Ειδικότερα ανέφερε ότι αυξάνεται η γραφειοκρατία, οι απαιτήσεις και το κόστος και γίνεται δύσκολη η ανταπόκριση μεμονωμένων αγροτών, κάτι που αντανακλάται και από τις υπάρχουσες αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη. Ακόμη, τόνισε ότι οι γρήγορες κινήσεις που γίνονται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι απαραίτητες μεν αλλά συχνά περικλείουν κινδύνους αποτυχίας ή παρενεργειών τόσο στο περιβάλλον όσο και σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, οπότε πρέπει να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των λαμβανόμενων μέτρων.

Στη συνέχεια η ερευνήτρια του ΙΜΔΟ Δρ Ευαγγελία Αβραμίδου, που έχει τον ρόλο της Πρέσβειρας για τα εργαστήρια ανταλλαγής γνώσης (LandLabs) που διοργανώνονται στο πλαίσιο του ResAlliance στην Πελοπόννησο, παρουσίασε τους στόχους του έργου όσον αφορά την ανάδειξη καλών πρακτικών που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τη διάδοση αυτών σε εθνικό και Μεσογειακό επίπεδο. Επίσης πληροφόρησε το κοινό για το δίκτυο ενδιαφερόμενων (LandNet) που έχει δημιουργηθεί με στόχο την διάδοση αυτών των καλών πρακτικών, και πρότεινε σε όσους ενδιαφέρονται να εγγραφούν στο LandNet (εδώ) για να ενημερωθούν αλλά και για να συμβάλλουν. Περαιτέρω προσκάλεσε το κοινό που διαθέτει σχετικά παραδείγματα να πάρει μέρος στο διαγωνισμό που διοργανώνεται στο πλαίσιο του έργου καταθέτοντας ένα σύντομο βίντεο ή ένα κείμενο καλής πρακτικής.

Η επόμενη ομιλία ήταν από την προσκεκλημένη ομιλήτρια της ημερίδας την Dr. Teresa Cervera Zaragoza, επικεφαλής του τομέα για την προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών στο Κέντρο Δασικής Ιδιοκτησίας της Κυβέρνησης της Καταλονίας (Ισπανία). Η Dr. Zaragoza παρουσίασε το σύστημα πιστώσεων για το κλίμα που έχει δημιουργηθεί και εφαρμόζεται στα δάση της Καταλονίας. Μίλησε για ένα σύστημα που προωθεί την πολυλειτουργική διαχείριση των δασών, πέρα από την απλή δέσμευση άνθρακα, και υπερασπίζεται τον ρόλο και τη συμβολή αυτής της διαχείρισης προς μία ύπαιθρο περισσότερο ανθεκτική στην αλλαγή του κλίματος. Συγκεκριμένα, η πολυλειτουργική διαχείριση των δασών δημιουργεί «δασικές πιστώσεις κλίματος» (forest climate credits) μέσω δέσμευσης άνθρακα στη βλάστηση και το έδαφος, μείωση της κατανάλωσης νερού στα δασικά οικοσυστήματα, διατήρησης της βιοποικιλότητας και μείωσης του κινδύνου πυρκαγιάς. Ένα climate credit αντιστοιχεί σε ένα εκτάριο ανθεκτικού δασικού οικοσυστήματος. «Πελάτες» αυτών των credits είναι μεγάλες επιχειρήσεις στο πλαίσιο της εταιρικής ευθύνης, δωρητές που ενδιαφέρονται για αναγνώριση και φήμη και ενδιαφερόμενοι να συνεισφέρουν οικονομικά για τη βελτίωση του τοπικού περιβάλλοντος. Στη συνέχεια, η Dr. Zaragoza περιέγραψε τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των σχεδίων δημιουργίας ανθεκτικών δασών και την αξιολόγηση της υλοποίησής τους και έδωσε παραδείγματα εφαρμογής σε σειρά περιοχών, περιλαμβανομένων οικονομικών στοιχείων. Μάλιστα, σε ερώτηση από το κοινό απάντησε ότι το σύστημα αυτό που αφορά όλους του τύπους δασών, εξετάζεται προς υιοθέτηση σε όλη την Ισπανία όπου μέχρι τώρα αξιολογούνται ως προς τη δέσμευση άνθρακα μόνον δασικές φυτείες.

Η επόμενη ομιλία αφορούσε μια εργασία των Δρ Παναγιώτη Μιχόπουλου, Δρ Γεωργίου Νάκου, Κωνσταντίνου Καούκη και Δρ Αναστασίου Οικονόμου από το ΙΜΔΟ, σχετικά με τον οργανικό άνθρακα στα δασικά εδάφη του κόσμου και της Ελλάδας. Ο Δρ Μιχόπουλος τόνισε ότι τα δασικά εδάφη αποτελούν μία σημαντική παγκόσμια αποθήκη άνθρακα καθώς η μισή ποσότητα του άνθρακα στη στεριά είναι αποθηκευμένη σε δάση (1146 x 1015 g) και από αυτήν την ποσότητα τα δύο τρίτα είναι αποθηκευμένα στο έδαφος. Μάλιστα, στις ψυχρές περιοχές ο άνθρακας στο έδαφος μπορεί να φτάσει στο 80% του συνόλου του αποθηκευμένου άνθρακα σε φυτά και εδάφη, στις εύκρατες περιοχές το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει περίπου το 60%, ενώ στα τροπικά δάση φτάνει το 50%. Στην Ελλάδα τα δάση των ορεινών περιοχών (ελάτη, οξιά, μαύρη πεύκη) περιέχουν το μεγαλύτερο μέσο ποσό αποθέματος άνθρακα στα εδάφη (πάνω από 100 τόνους ανά εκτάριο), ενώ τα εδάφη των φυλλοβόλων δρυών, αν και έχουν μικρότερο απόθεμα ανά εκτάριο, λόγω της μεγάλης τους έκτασης έχουν το μεγαλύτερο συνολικό απόθεμα άνθρακα (περίπου 60 εκατομμύρια τόνους).

Στη συνέχεια ο Δρ. Μιχόπουλος τόνισε ότι η κλιματική αλλαγή επιδρά στα δασικά εδάφη μέσω των μεταβολών στη δυναμική του άνθρακα και εξήγησε τον τρόπο επίδρασης της αυξημένης συγκέντρωσης CO2 αλλά και της αυξημένης θερμοκρασίας του αέρα. Επίσης ανέφερε ότι σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία ένα απόθεμα της τάξης του 20-50% χάνεται όταν τα δάση μεταβάλλονται σε αγρούς. Ακόμη, ότι εντατικές υλοτομίες και αραιώσεις μπορεί να επιφέρουν ελάττωση του άνθρακα στο έδαφος ακόμα και κατά 50% στις πρώτες δεκαετίες. Στην αντίθετη κατεύθυνση λειτουργεί η αναδάσωση, όπου η επιλογή φυλλοβόλων ειδών συνεισφέρει στην αποθήκευση του άνθρακα στο έδαφος περισσότερο από τα κωνοφόρα.

Η τελευταία ομιλήτρια ήταν η Δρ Αλεξάνδρα Σιντόρη, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας, ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, με τίτλο ομιλίας «Αιγοπροβατοτροφεία και κλιματική αλλαγή: Κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις και πρακτικές μείωσης ανθρακικού αποτυπώματος». Η Δρ Σιντόρη αναφέρθηκε στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στις αιγοπροβατοτροφικες εκμεταλλεύσεις και το ανθρακικό αποτύπωμα του αιγοπρόβειου γάλακτος, όπως αυτό έχει εκτιμηθεί μέσα από έρευνες που υλοποιήθηκαν την τελευταία δεκαπενταετία στη Ελλάδα και σε διάφορα παραγωγικά συστήματα. Επίσης αναφέρθηκε στις δυνατότητες και στις πρακτικές μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος του αιγοπρόβειου γάλακτος και στις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις των πολιτικών μείωσης των εκπομπών, ειδικά σε επίπεδο παραγωγής, εισοδήματος και απασχόλησης.

Η Δρ Σιντόρη ολοκλήρωσε την παρουσίαση της επισημαίνοντας την ανάγκη διερεύνησης πρακτικών, τεχνολογιών και καινοτομιών, αποτελεσματικών ως προς τη μείωση των εκπομπών, με εφαρμογή στα ελληνικά αιγοπροβατοτροφικά συστήματα και προσβάσιμων από τους παραγωγούς. Με το τέλος των παρουσιάσεων οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε διαδραστικές ομάδες εργασίας στο πλαίσιο των οποίων κατέθεσαν τις απόψεις τους όσον αφορά τις πληροφορίες που παρουσιάστηκαν, ιδιαίτερα όσον αφορά την προχωρημένη προσέγγιση της Καταλονίας, εξέφρασαν προβληματισμούς και κατέληξαν σε χρήσιμα συμπεράσματα για το έργο ResAlliance και για τους φορείς που συμμετείχαν.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, υπέγραψε την Απόφαση για τις απαιτήσεις φύτευσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς.

Πρόκειται για μία Υπουργική Απόφαση, με την οποία καθορίζονται οι παράμετροι της υποχρεωτικής φύτευσης στις περιμετρικές ζώνες ή και στο εσωτερικό των φωτοβολταϊκών σταθμών.

Μεταξύ αυτών των παραμέτρων είναι τα χαρακτηριστικά των φυτών (όπως το είδος και το ύψος αυτών), οι αποστάσεις από τα στοιχεία της εγκατάστασης, η διαδικασία έγκρισης και ελέγχου, με αυτοψία και οι κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης φύτευσης.

Στην Απόφαση προβλέπεται πως το ελάχιστο πλάτος αυτών των ζωνών φύτευσης είναι 10μ. για τα έργα μεγάλου μεγέθους, 8μ. για τα μεσαίου μεγέθους και 5μ. για τα μικρά έργα. Εάν το έργο καταλαμβάνει πάνω από 70 στρέμματα, απαιτείται εσωτερική φύτευση του 5% της έκτασής του, επιπροσθέτως της περιμετρικής.

Τα ελάχιστα ύψη δέντρων και θάμνων καθορίζονται στα 10μ. για μεγάλα και μεσαία έργα, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων, ειδη όπως η αμυγδαλιά, η ελιά, η δαμασκηνιά, η χαρουπιά κ.ά., ενώ στα μικρά έργα το ελάχιστο ύψος είναι 8μ.

Επισημαίνεται πως ο φορέας του έργου αναλαμβάνει την εγκατάσταση της βλάστησης και τη συντήρησή της για όλη τη διάρκεια του έργου.

Βασικό εργαλείο εξειδίκευσης του τρόπου φύτευσης για κάθε έργο είναι η φυτοτεχνική μελέτη, η οποία εντάσσεται στον φάκελο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Με τις ρυθμίσεις της νέας Υπουργικής Απόφασης βελτιώνεται η ένταξη των φωτοβολταϊκών σταθμών στο περιβάλλον και η διάθεση αποδοχής τους από τις τοπικές κοινωνίες».

Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε ότι ολοκληρώθηκε με επιτυχία η διαπίστευση της COSMOCERT από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Ε.ΣΥ.Δ κατά ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC 17029:2019 και ISO 14065:2020 ως Φορέας Επικύρωσης/Επαλήθευσης (Αρ. Πιστ.1401) για την επαλήθευση εκθέσεων εκπομπών και απορροφήσεων Αερίων του Θερμοκηπίου (Greenhouse Gases, ΑτΘ) σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14064-1:2019 - Αέρια Θερμοκηπίου: Προγράμματα για την ποσοτικοποίηση και την υποβολή εκθέσεων εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου.

Το ISO 14064-1 είναι ένα διεθνές πρότυπο καθοδήγησης ποσοτικοποίησης και αναφοράς των εκπομπών και απορροφήσεων ΑτΘ σε επίπεδο οργανισμού, που ενσωματώνει τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας, (Εθνικός Κλιματικός Νόμος αρ.4936/2022) καθώς και τις αυξανόμενες ανάγκες της αγοράς στο πλαίσιο προώθησης της βιωσιμότητας.

Η επαλήθευση εκπομπών ΑτΘ σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14064-1 απευθύνεται σε όλους τους οργανισμούς, ανεξαρτήτως μεγέθους, δημόσιους και ιδιωτικούς, οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλλουν έκθεση αναφοράς των εκλυόμενων ΑτΘ σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Εθνικός Κλιματικός Νόμος αρ.4936/2022) ή που επιθυμούν να εκπονήσουν έκθεση αναφοράς κατόπιν ζήτησης ενδιαφερόμενων μερών (επενδυτές, πελάτες, προμηθευτές).

Τα οφέλη ενός οργανισμού από την επαλήθευση εκπομπών ΑτΘ σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14064-1 είναι πολλαπλά, καθώς τεκμηριώνεται η συμμόρφωση με ισχύουσες νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις για οργανισμούς που εμπίπτουν σε αντίστοιχο πλαίσιο, ή/και απαιτήσεις πελατών, ενώ παράλληλα αποδεικνύεται έμπρακτα και με διαφάνεια η βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης.

Άνοιξε από τη Δευτέρα (27/5) η ψηφιακή πλατφόρμα δήλωσης καθαρισμού πυροπροστασίας οικοπέδων.

Οι ιδιοκτήτες θα πρέπει ως τις 30 Ιουνίου (αρχικά ήταν 31 Μαΐου αλλά δόθηκε παράταση) να υποβάλουν δήλωση ότι έχουν καθαρίσει οικοπεδικές εκτάσεις και ακάλυπτους χώρους σε περιοχές εντός οικισμών και εκτός σχεδίου με κτίσμα.

Η νέα ψηφιακή πλατφόρμα δήλωσης καθαρισμού οικοπέδων (εδώ), καθώς και στον ιστότοπο του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (εδώ).

Η νέα ψηφιακή πλατφόρμα δήλωσης καθαρισμού οικοπέδων akatharista, εκτός των δηλώσεων καθαρισμού οικοπέδων των υπόχρεων ιδιοκτητών έχει και ψηφιακή υπηρεσία, στην οποία υποβάλλονται καταγγελίες για τα ακαθάριστα οικόπεδα.

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, οι υπόχρεοι ιδιοκτήτες θα κληθούν να πληρώσουν πρόστιμο από 1.000 έως 54.000 ευρώ και απειλούνται με φυλάκιση δύο χρόνων.

Το πρόβλημα είναι τα υπολείμματα κλαδεμάτων ποιος θα τα απομακρύνει και θα πρέπει να τα πετάξουν. Σύμφωνα με την απόφαση η συλλογή και απομάκρυνση όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού είναι ευθύνη των φορολογούμενων πολιτών.

Βέβαια το μέτρο αυτό είναι «έξυπνο» γιατί ρίχνει όλες τις ευθύνες της πυροπροστασίας στους πολίτες, ενώ δεν υπάρχει καμιά ευθύνη του κράτους για τον καθαρισμό των δασών που βρίσκονται γύρω από τα χωριά και τις πόλεις. Όσοι έχουν ζήσει από κοντά φωτιές θα γνωρίζουν ότι με την ταχύτητα του ανέμου οι φλόγες ταξιδεύουν με πολύ γρήγορη ταχύτητα - έχουν περάσει από την μια πλευρά εθνικής οδού στην άλλη - και είναι δύσκολο να τις σταματήσουν κάποια μέτρα κενού οικοπέδου.

Τα πρόστιμα είναι μεγάλα και εξοντωτικά για τον μέσο πολίτη αλλά σίγουρα θα τονώσουν τα ταμεία των Δήμων για να κάνουν και κάποιες προεκλογικές προσλήψεις. Είναι ένας έξυπνος τρόπος για έμμεση χρηματοδότηση των δήμων από τους πολίτες.

Ο καθαρισμός του οικοπέδου περιλαμβάνει:

• Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από κτίσματα (τουλάχιστον 3 μέτρων) δημιουργώντας κίνδυνο μετάδοσης της πυρκαγιάς. Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
• Κλάδεμα της κόμης των δέντρων από το έδαφος εξασφαλίζοντας σε κάθε περίπτωση το ύψος της στηθιαίας διαμέτρου (περίπου 1,50 μέτρων) και το 50% της κόμης τους.
• Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών ή εκρήξιμων υλικών ή αντικειμένων εντός των ως άνω χώρων.
• Συλλογή και απομάκρυνση όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.

Σύμφωνα με απόφαση του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με την οποία καθορίζονται τα προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των παραπάνω περιοχών, καθώς και σε εκτός σχεδίου αγροτεμάχια με κτίσμα, οι υποχρεώσεις των δήμων είναι μεταξύ των άλλων οι εξής:

Ο οικείος Δήμος, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως και 31 Οκτωβρίου, μεριμνά για τη διενέργεια αυτεπάγγελτης αυτοψίας, εξέτασης καταγγελιών για διαπίστωση εκπλήρωσης ή μη των υποχρεώσεων των υπόχρεων τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (Υ.Κ.Κ.Π.Π.), το οποίο και ενημερώνει για τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών.

Ειδικά για περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων για καθαρισμό τους, ο οικείος Δήμος, ταυτόχρονα με την επιβολή του προστίμου της παρούσας, αιτείται προς την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας, για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς και βάσει αυτής προβαίνει σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων για την άρση του κινδύνου.

Πρόστιμα

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, επιβάλλεται ή καταλογίζεται αντίστοιχα εξ ολοκλήρου στον/στους υπόχρεους από τον οικείο Δήμο:
α. Πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ,
β. η δαπάνη του αυτεπάγγελτου καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.

Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)

Κατά των πολυεθνικών τάχθηκε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ, ζητώντας παράλληλα και πιο τολμηρά βήματα για ενίσχυση ανταγωνισμού και διαφάνειας.

Ο ΥπΑΑΤ σημείωσε ότι «οι αθέμιτες, καταχρηστικές και δόλιες πρακτικές που συνδέονται με πολλά εισαγόμενα τρόφιμα αλλά και η απαίτηση εκ μέρους των καταναλωτών για πιο διαφανείς και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την καταγωγή των τροφίμων, επιτάσσουν την ανάληψη αποφασιστικών δράσεων. Συμφωνώ για μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση όσον αφορά στην επισήμανση της χώρας καταγωγής, μέσα από μια παράλληλη συνεκτίμηση των αναγκών των παραγωγών, των μεταποιητών και της βιομηχανίας τροφίμων».

Απαράδεκτες διακρίσεις

Σε παρέμβασή του για τις αθέμιτες πρακτικές «εδαφικών εφοδιαστικών περιορισμών», που χρησιμοποιούνται καταχρηστικά από πολυεθνικές εταιρείες, ο ΥπΑΑΤ τόνισε ότι «οποιαδήποτε διάκριση είτε αφορά στην ποιότητα είτε αφορά στην τιμή είναι απαράδεκτη. Δεν υπάρχουν καταναλωτές Δεύτερης Κατηγορίας στην Ευρώπη. Όλοι οι πολίτες της Ένωσης πρέπει να έχουν πρόσβαση σε προϊόντα της ίδιας ποιότητας και τιμής».

Και υπενθύμισε ότι ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με επιστολή του προς την Πρόεδρο της Επιτροπής ζήτησε πιο αποτελεσματική αξιοποίηση της συλλογικής δύναμης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να αντιμετωπίσουμε από κοινού διασυνοριακές αθέμιτες πρακτικές που μια χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της.

Τέλος κάλεσε την ΕΕ να κάνει «ακόμη πιο τολμηρά βήματα, ώστε η Ενιαία Αγορά να λειτουργεί με περισσότερο ανταγωνισμό και διαφάνεια υπέρ των παραγωγών και των καταναλωτών».

Στη συζήτηση για τη βιοτεχνολογία, ο Έλληνας υπουργός σημείωσε ότι η ΕΕ οφείλει να μην μένει πίσω όσον αφορά τόσο στην ανταγωνιστικότητα όσο και στην επιστημονική και τεχνολογική έρευνα. Σημειώνοντας ότι κάτι τέτοιο θα επηρέαζε αρνητικά την ασφάλεια των τροφίμων.

Προτεραιότητα η αντιμετώπιση της ξηρασίας

Σε παρέμβασή του για το ζήτημα της ξηρασίας που έθεσε η Κύπρος, ο ΥπΑΑΤ είπε ότι στηρίζει τις ανησυχίες της και την άποψη ότι η προσαρμογή στην κλιματική κρίση μέσα από μια βιώσιμη διαχείριση πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητά μας την επόμενη προγραμματική περίοδο.

Υπενθύμισε τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης σε Θεσσαλία και Έβρο καθώς και τους κινδύνους που υπάρχουν σε Κρήτη και Πελοπόννησο από την παρατεταμένη ξηρασία.

Τόνισε ότι πρέπει να γίνουν επενδύσεις σε υποδομές νερού, ειδικά στα κράτη που θεωρούνται πιο ευάλωτα και σημείωσε ότι ο Ενιαίος Φορέας Διαχείρισης Υδάτων που έθεσε σε λειτουργία πρόσφατα το ΥΠΑΑΤ «θα συμβάλλει καθοριστικά στην ορθή αξιοποίηση του νερού, κάτι που αποτελεί προτεραιότητά μας»

Ευζωία των ζώων, λιγότερα αντιβιοτικά

Στη συζήτηση για τη μεταχείριση των ζώων, ο Λευτέρης Αυγενάκης είπε ότι το υψηλό επίπεδο διαβίωσής τους έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία τους, μειώνει τη χρήση των αντιβιοτικών και διασφαλίζει την ανθρώπινη υγεία. Σε αυτό το πλαίσιο αποτελεί προτεραιότητα για την Ελλάδα η τροποποίηση του κανονισμού σχετικά με την προστασία των παραγωγικών ζώων κατά τη μεταφορά τους αλλά και η προστασία των ζώων συντροφιάς.

Σημείωσε ωστόσο ότι πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν οι γεωγραφικές και κλιματολογικές ιδιαιτερότητες στα κράτη μέλη, οι ειδικοί τύποι παραδοσιακών εκμεταλλεύσεων και η δυνατότητα προσαρμογής των εμπλεκομένων, με στόχο την άμβλυνση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων.

Η UPL, ένας παγκόσμιος πάροχος βιώσιμων γεωργικών λύσεων, ανακοίνωσε την έναρξη στην Ευρώπη του Gigaton Carbon Goal, μια νέα σειρά πρωτοβουλιών σε παγκόσμιο επίπεδο, για τη δέσμευση ή τη μείωση των εκπομπών, ενός γιγατόνου -Gt CO2(eq) (ή ενός δισεκατομμυρίου τόνων) διοξειδίου του άνθρακα έως το 2040, η οποία δέσμευση θα πραγματοποιηθεί με τους παρακάτω τρόπους:

1. Επενδύοντας, δημιουργώντας και διαδίδοντας καλύτερες γεωργικές τεχνολογίες
2. Παρέχοντας κίνητρα στους παραγωγούς να υιοθετήσουν βιώσιμες και εναλλακτικές γεωργικές πρακτικές
3. Με τη δημιουργία ισοδύναμων πιστωτικών μονάδων άνθρακα για τους παραγωγούς που θα μπορούν να ανταλλάσσουν με εταίρους προς κοινό τους όφελος.

Σε συνεργασία με αναγνωρισμένους φορείς πιστοποίησης άνθρακα, η UPL θα δώσει τη δυνατότητα στα αγροτικά οικοσυστήματα να δημιουργήσουν, να εφαρμόσουν και να επικυρώσουν πρωτόκολλα δέσμευσης άνθρακα.
Αυτό θα δημιουργήσει τόνους ισοδύναμου άνθρακα που θα ωφελήσουν άμεσα τους παραγωγούς με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη τους και τη δυνατότητα πρόσθετων πηγών εσόδων.
Αυτό το νέο σύστημα δέσμευσης άνθρακα, θα στηρίξει τους αγρότες καθώς, θα επεκτείνουν τη χρήση βιώσιμων καινοτόμων πρακτικών, ωφελώντας άμεσα το περιβάλλον και τοποθετώντας τη γεωργία ως βιομηχανία με θετικές επιδράσεις για το κλίμα.
Η UPL θα κινητοποιήσει τους πόρους, την εμπειρία και το παγκόσμιο δίκτυό της για να εντοπίσει, να επενδύσει και να προμηθεύσει τα εργαλεία, τις τεχνικές και τις τεχνολογίες που μπορούν να βοηθήσουν στον εξοπλισμό και την ενδυνάμωση κάθε παραγωγού.

Στο πλαίσιο αυτό, η UPL ΕΛΛΑΣ Α.Ε. σε συνεργασία με την εταιρεία farmB Digital Agriculture S.A. υλοποιούν από κοινού ένα νέο πιλοτικό Πρόγραμμα Δέσμευσης Άνθρακα με τίτλο “Το Ελληνικό Αποτύπωμα” the foodprint, και στόχο τη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα, που προέρχεται από τη γεωργική παραγωγή.
Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν σημαντικοί κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας όπως οι βιομηχανίες Μέλισσα Κικίζας, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία και το Κτήμα Παυλίδη καθώς και η Ομάδα Παραγωγών Βιομηχανικής Τομάτας «Πελαργός Σερρών».
Στην UPL Limited, πιστεύουμε ότι η Αειφορία είναι η καλύτερη ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να οδηγήσουν σε πιο έξυπνη καινοτομία και κερδοφόρα ανάπτυξη.
Η βιωσιμότητα διασφαλίζει μια δίκαιη κοινωνία, που ζει εντός περιβαλλοντικών ορίων και δημιουργεί μια βιώσιμη κερδοφόρα επιχείρηση.
Εργαζόμαστε συνεχώς για να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να βρούμε καινοτόμες λύσεις προϊόντων που ωφελούν το περιβάλλον και τους παραγωγούς μας.

Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στις αρχές Μαΐου στην Αρίστη Ζαγορίου εκδήλωση ενημέρωσης και συζήτησης γύρω από το φλέγον ζήτημα της ραγδαίας εξάπλωσης της ασθένειας του πλατάνου που έχει πλήξει πλέον αισθητά και τα πλατανοδάση στον Βοϊδομάτη και τον Αώο.

Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού - Τοπική Επιτροπή Ζαγορίου και το Ίδρυμα Ιωάννου Σαραλή, στο κτίριο της Βιβλιοθήκης του ιδρύματος, στην Αρίστη Ζαγορίου.
Οι ειδικοί ομιλητές Δρ. Παναγιώτης Τσόπελας, Νικολέτα Σουλιώτη και Δρ. Ρήγας Τσιακίρης, ενημέρωσαν τους παρευρισκόμενους στην κατάμεστη αίθουσα του Ιδρύματος Ι. Σαραλή, και συζήτησαν στη συνέχεια μαζί τους, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις.

Κοινός τόπος και των τριών ειδικών, όπως βεβαίως και των συναδέλφων τους σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν πλατανοδάση και έχουν υποστεί τις συνέπειες αυτής της καταστροφής, είναι ότι η διασπορά της ασθένειας οφείλεται κυρίως σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Η εξέλιξή της δεν είναι δυνατόν να ανακοπεί χωρίς την ενημέρωση των πολιτών και την λήψη αποτελεσματικών μέτρων που θα τηρηθούν πιστά και απαρέγκλιτα, καθώς ακόμα και η παραμικρή προσβολή ενός πλατάνου από το παθογόνο είναι αναπόφευκτα θανατηφόρα, ανεξαρτήτως της ηλικίας του δέντρου. Η δε διάδοση σε γειτονικά δέντρα, μέσω του συχνά συνδεδεμένου ριζικού τους συστήματος, είναι σχεδόν βέβαια.

Δείτε video από την εκδήλωση

Έγινε επίσης κατανοητό από όλους, ότι η αντιμετώπιση, με έλεγχο της εξάπλωσης της ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους, είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και συχνά δύσκολο να εφαρμοστεί, ιδιαίτερα σε ποτάμια οικοσυστήματα, λόγω των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στο φυσικό περιβάλλον των δέντρων και των συνενώσεων των ριζών.
Ειδική μνεία έγινε στην επιτακτική αναγκαιότητα για την ανάληψη καμπάνιας ενημέρωσης και εφαρμογή των μέτρων καραντίνας, ειδικά σε περιοχές που παρατηρείται έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως είναι οι χώροι αναψυχής, καθώς εκεί είναι αυξημένος ο κίνδυνος της ακούσιας μετάδοσης της ασθένειας, αλλά και των ατυχημάτων από καταπτώσεις απονεκρωμένων κλαδιών άρρωστων δέντρων. Σοβαρός είναι επίσης ο κίνδυνος της μεταφοράς του θανατηφόρου μύκητα και σε άλλες περιοχές, σαν συνέπεια της επαφής μολυσμένων δέντρων με υλικά που χρησιμοποιούν οι επισκέπτες (π.χ. αυτοκίνητα, εργαλεία, ακόμη και παπούτσια κτλ.), καθώς τα σπόρια του παθογόνου επιβιώνουν για πολλά χρόνια στο χώμα.

Τέλος, επιβεβαιώθηκε η σημαντική συμβολή συνεργείων και μηχανημάτων που πραγματοποιούν δημόσια έργα σε παραποτάμια ή ποτάμια περιβάλλοντα, στην ραγδαία διασπορά της ασθένειας, καθώς συχνά επεμβαίνουν χωρίς επίβλεψη από την δασική υπηρεσία και χωρίς τήρηση των πρωτοκόλλων απολύμανσης των εργαλείων και μηχανημάτων.

Η θέση της ΕΛΛΕΤ Ζαγορίου είναι ότι είναι απόλυτα αναγκαίο, όσο και εξαιρετικά επείγον, να γίνουν σεμινάρια εκπαίδευσης και πιστοποίησης των συνεργείων που ασχολούνται με το κλάδεμα και την διαμόρφωση της κόμης των αιωνόβιων πλατάνωντων χωριών, πόλεων και διάσπαρτων εκκλησιαστικών ή άλλων μνημείων της υπαίθρου. Ειδικότερα, σημειώνεται ότι αποτελούν μέρος και του πολιτισμικού τοπίου του Ζαγορίου, Παγκόσμιας πλέον Κληρονομιάς της UNESCO.
Μείζονος σημασίας είναι και η επανενεργοποίηση της επιτροπής ειδικών για την σύνταξη του Εθνικού Σχεδίου Δράσης ώστε σέ συνεργασία με σχετικές υπηρεσίες και φορείς (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΔΕΔΔΗΕ, ΓΕΩΤΕΕ, ΤΕΕ, εργολήπτες δημοσίων έργων, περιβαλλοντικές οργανώσεις, ορειβατικούς συλλόγους κτλ.), να προχωρήσουν στον σχεδιασμό και την λήψη κάθε πρόσφορου μέτρου, για την περίσωση των εναπομεινάντων πληθυσμών του μνημειακού και ιστορικού αυτού δέντρου στην Ελλάδα.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, θέτει σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης, που αφορά στις «Απαιτήσεις φύτευσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς».

Οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί υπόκεινται σε υποχρέωση φύτευσης και συντήρησης - καθόλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους - φυτών συμβατών με τη βλάστηση της περιοχής, περιμετρικά της εγκατάστασης, ενώ σε έργα μεγάλου μεγέθους η φύτευση προβλέπεται και εντός των πολυγώνων του σταθμού.

Η παραπάνω υποχρέωση προβλέπεται στο άρθρο 52 «Υποχρέωση φύτευσης σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς», του ν. 5069/2023 (Α’ 193). Οι απαιτήσεις και οι λεπτομέρειες ρυθμίζονται με Υπουργική Απόφαση.

Στο πλαίσιο αυτό, η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προετοίμασε σχέδιο Απόφασης, με το οποίο ρυθμίζονται: οι επιφάνειες φύτευσης, τα είδη και ύψη των φυτών, η διαδικασία έγκρισης των παραμέτρων της φύτευσης, οι έλεγχοι και οι σχετικές κυρώσεις.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους να συμμετέχουν σε δημόσια, διαδικτυακή διαβούλευση, 10 ημερών, καταθέτοντας τις προτάσεις τους στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (e-mail: [email protected]), έως τις 19 Μαΐου 2024.

Στη συνέχεια, οι προτάσεις θα εξεταστούν και θα ληφθούν υπόψη στην οριστική διαμόρφωση των τελικών διατάξεων της Υπουργικής Απόφασης.

Για το σχέδιο της Υπουργικής Απόφασης (πατήστε εδώ)

Οι ευρωβουλευτές έδωσαν το «πράσινο φως», την Τετάρτη (24/4), για την αναθεώρηση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους αγρότες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την αναθεώρηση του κανονισμού για τον στρατηγικό σχεδιασμό και του οριζόντιου κανονισμού με 425 ψήφους υπέρ, 130 κατά και 33 αποχές. Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τον κανονισμό με τεχνικές τροποποιήσεις που πρότεινε το Συμβούλιο και ενέκρινε η Επιτροπή Γεωργίας του Κοινοβουλίου στις 15 Απριλίου 2024.

Επόμενα βήματα

Ο κανονισμός πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο. Η Βελγική Προεδρία του Συμβουλίου ενημέρωσε το Κοινοβούλιο ότι, εάν οι ευρωβουλευτές εγκρίνουν την πρόταση με τη μορφή που συμφωνήθηκε από την Ειδική Επιτροπή Γεωργίας του Συμβουλίου, το Συμβούλιο θα εγκρίνει επίσης το κείμενο. Μετά την έγκρισή του από το Συμβούλιο, η νομοθεσία θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί αμέσως σε ισχύ. Οι αγρότες θα έχουν ήδη τη δυνατότητα να εφαρμόζουν αναθεωρημένες περιβαλλοντικές «προϋποθέσεις» για τις αιτήσεις τους για χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ το 2024.

Σχετικές πληροφορίες

Η αναθεώρηση τροποποιεί τους κανόνες για τρεις «περιβαλλοντικούς όρους» που πρέπει να τηρούν οι γεωργοί προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση. Παρέχει επίσης μεγαλύτερη ευελιξία στις χώρες της ΕΕ να χορηγούν εξαιρέσεις από τα σχετικά πρότυπα εάν υπάρχουν προβλήματα στην εφαρμογή τους και σε περίπτωση προβλημάτων που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι μικρές μονάδες κάτω των 10 στρεμμάτων θα εξαιρούνται από τους ελέγχους και τις κυρώσεις για μη συμμόρφωση με τους κανόνες.
Για να επιταχυνθεί η έγκριση των μέτρων, το Κοινοβούλιο συμφώνησε να εξετάσει τον φάκελο σύμφωνα με την διαδικασία κατεπείγοντος.
Η απόφαση αφορά τις Καλές Γεωργικές και Περιβαλλοντικές Συνθήκες (ΚΓΠΣ) 6, 7 και 8 (το πρότυπο ΚΓΠΚ 6 για την κάλυψη του εδάφους, το ΚΓΠΚ 7 για την αµειψισπορά και το ΚΓΠΚ 8 για τη γη se αγρανάπαυση).

H απόφαση έχει σαν αποτέλεσμα:
Οι αναθεωρημένες περιβαλλοντικές «προϋποθέσεις» μπορούν ήδη να χρησιμοποιηθούν για την υποβολή αιτημάτων ευρωπαϊκής στήριξης το 2024
Πιθανές περισσότερες εξαιρέσεις από ορισμένα πρότυπα σε περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων
Οι μικρότερες αγροτικές μονάδες εξαιρούνται από ελέγχους και κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με ορισμένους από τους κανόνες

Αλλαγές και στη διατήρηση βοσκοτόπων

Επίσης το Κοινοβούλιο αποφάσισε την Τρίτη (23/4) να μην εναντιωθεί στην πρόταση της Επιτροπής για τη συμπλήρωση της δέσμης μέτρων απλούστευσης της ΚΓΠ. Σύμφωνα με το κείμενο, τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών κατά την εφαρμογή της απαίτησης για διατήρηση της αναλογίας μόνιμων βοσκοτόπων προς γεωργικές εκτάσεις άνω του 5% σε σύγκριση με το 2018.
Το πρότυπο για καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες - ΚΓΠΣ 1, αρχικά επέβαλλε την απαίτηση να διατηρούνται σταθερές οι περιοχές μόνιμων βοσκοτόπων, σε σύγκριση με το 2018. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια εισοδήματος για αυτούς τους αγρότες. Με την τροποποίηση τα κράτη μέλη θα μπορούν πλέον να αλλάξουν το έτος αναφοράς μία φορά κατά την περίοδο της ΚΓΠ 2023-2027 «όπου αυτή η προσαρμογή είναι απαραίτητη λόγω διαρθρωτικών αλλαγών στα γεωργικά συστήματα».

Δηλώσεις Copa - Cogeca

Οι ευρωπαϊκές αγροτοσυνεταιριστικές-συνδικαλιστικές οργανώσεις Copa - Cogeca στην σχετική ανακοίνωσή τους αναφέρουν ότι «κατά την τελευταία σύνοδο ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εγκρίθηκαν τα μέτρα απλούστευσης της ΚΓΠ.
Στο Στρασβούργο αυτή την εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε δύο προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με το πακέτο απλούστευσης της ΚΓΠ. Η πρώτη, που ψηφίστηκε την Τρίτη, επικεντρώθηκε στις τροποποιήσεις της ΚΓΠΣ 1 που δίνουν στα κράτη μέλη την απαραίτητη ευελιξία να εξετάσουν αλλαγές στη μετατροπή των μόνιμων βοσκοτόπων Η δεύτερη αφορά τις απαιτήσεις όρων, ΚΓΠΣ 6, 7 και 8, παρέχοντας περισσότερα περιθώρια στην εφαρμογή της ΚΓΠ λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματικές, γεωπολιτικές και τοπικές συνθήκες που υπάρχουν στα κράτη μέλη.
Η γρήγορη έγκριση από τους βουλευτές των προτάσεων της Επιτροπής θεωρείται ως θετικό μήνυμα για την επείγουσα αντιμετώπιση των ανησυχιών που εξέφρασαν οι αγρότες τους τελευταίους μήνες όσον αφορά το διοικητικό φόρτο που συνδέεται με την εφαρμογή της ΚΓΠ και στην ανάγκη για άμεσες εφαρμόσιμες λύσεις».
Η Copa και η Cogeca παροτρύνουν τώρα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τους αναθεωρημένους κανόνες και να εκδώσουν τη νομοθεσία εφαρμογής το συντομότερο δυνατό, ώστε αυτές οι αλλαγές να μπορούν να εφαρμοστούν σε επίπεδο εκμετάλλευσης και φέτος.

Παραμένει άσχημη εικόνα στην Θεσσαλία αν και έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την θεομηνία του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Για τα προβλήματα που εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι σήμερα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, μετά τις σφοδρές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023, η ΕΘΕΑΣ μέσω επιστολών της ζητά άμεση επίλυση δύο σημαντικών ζητημάτων ενόψει έναρξης της εαρινής καλλιεργητικής περιόδου.

A. Ειδικότερα, κατόπιν επικοινωνίας με τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς από περιοχές της Θεσσαλίας, διαπιστώθηκε πως δεν έχουν αποκατασταθεί πλήρως οι ζημιές σε υποδομές δικτύου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας εξαιτίας της παρουσίας μικρού αριθμού συνεργείων, που αδυνατούν εκ των πραγμάτων στο χρονικό διάστημα που απομένει, πριν αρχίσει η άρδευση των καλλιεργειών, να αποκαταστήσουν τις ζημιές. Από πλευράς μας, τονίστηκε η ανάγκη άμεσης ενίσχυσης του προσωπικού και της αύξησης του αριθμού των συνεργείων για την ταχύτερη λύση των προβλημάτων ηλεκτροδότησης αγροτικών εγκαταστάσεων και υποδομών.

B. Ταυτόχρονα, ενόψει έναρξης της εαρινής καλλιεργητικής περιόδου, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως πέραν των εδαφών της Κάρλας, υπάρχουν σημαντικά θέματα με τα μπαζωμένα εδάφη και τα μπαζωμένα ή κατεστραμμένα αρδευτικά δίκτυα. Συγκεκριμένα, εκτός από τις άμεσες ζημίες, οι πλημμύρες άφησαν πίσω τους και μεγάλες ποσότητες μπαζών σε κτήματα που πρέπει να απομακρυνθούν, καθώς επίσης και σε αρδευτικά αυλάκια που εμποδίζουν την ομαλή ροή του νερού, θέτοντας τους αγρότες και τις εκμεταλλεύσεις τους σε κίνδυνο στο μέλλον σε περίπτωση πλημμυρών.

Κρίνεται, λοιπόν, αδήριτη ανάγκη για τους Συνεταιρισμούς και τους αγρότες, να δοθούν τα κατάλληλα τεχνικά μέσα, ώστε αυτά τα δύο προβλήματα να αντιμετωπιστούν, ήτοι:

• της άμεσης απομάκρυνσης των μπαζών από τους αγρούς των καλλιεργούμενων πλημμυροπαθών περιοχών και της αποζημίωσης για την απώλεια εισοδήματος για τους αγρούς που δεν θα μπορέσουν να καλλιεργηθούν λόγω μπάζων κατά το ανάλογο της Κάρλας.
• της αποκατάσταση των αρδευτικών αυλακιών, για τη διασφάλιση της άρδευσης των καλλιεργειών και τη προστασία από νέες πλημμύρες.

Μετά τα πρόστιμα για πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ - που ειρήσθω εν παρόδω ανέρχονται σε 175 εκατ. ευρώ επί 4 και όχι 280 εκ. ευρώ- η χώρα μας κινδυνεύει και με νέο πρόστιμο 50 εκατ. ευρώ για τα ανύπαρκτα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης.

Το ερώτημα του ΑγροΤύπου είναι γιατί ασχολείται το ΥπΑΑΤ με ένα θέμα που είναι αρμοπδιότητα του ΥΠΕΝ.

Τηλεδιάσκεψη με τους Περιφερειάρχες της χώρας, με θέμα τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, είχε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης με στόχο την ενεργοποίησή τους έως το τέλος του έτους, ώστε να αποφευχθεί η καταβολή του προστίμου που έχει επιβληθεί στη χώρα μας, το οποίο ανέρχεται στα 450 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα θα μπορέσει να μπει τάξη σε έναν χώρο που επί μια δεκαετία επικρατεί αδιαφάνεια, με αποτέλεσμα να τίθενται εμπόδια στην ανάπτυξη της ζωικής παραγωγής.

Ο υπουργός κάλεσε τους Περιφερειάρχες να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες που μας αναλογούν και υπενθύμισε ότι ήδη έχουν δεσμευθεί συνολικά 19,5 εκατ. ευρώ για το σκοπό αυτό.

«Θέλουμε ισχυρό κτηνοτροφικό τομέα και ζωική παραγωγή; Βεβαίως θέλουμε. Αλλά αυτό πρέπει να γίνει με βάση τις δικές σας πρωτοβουλίες και παρατηρήσεις, καθώς εσείς ξέρετε καλύτερα τον τόπο σας. Αν προχωρήσουμε εμείς στην ανάρτηση των Δ.Σ.Β. δεν θα δικαιούστε να ζητάτε ευθύνες για τυχόν λάθη στον τρόπο κατανομής των επιδοτήσεων», προειδοποίησε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι αν δεν έχει ενεργοποιηθεί η διαδικασία της δημοπράτησης των Δ.Σ.Β. δεν θα μπορέσει η χώρα μας να αποφύγει το πρόστιμο το οποίο θα αποτελέσει τροχοπέδη για τις Περιφέρειες και τους ίδιους τους κτηνοτρόφους και αγρότες.

Πιο δίκαιες ενισχύσεις

Όπως εξήγησε ο υπουργός στους συμμετέχοντες στην τηλεδιάσκεψη «η μη υλοποίηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης θα καθιστούσε απαγορευτική τη διαμόρφωση εθνικού χάρτη επιλέξιμων βοσκοτόπων με αποτέλεσμα να μη μπορούν να εφαρμοσθούν πολιτικές και δράσεις όπως:

• η ενίσχυση της νομαδικής κτηνοτροφίας,
• η βόσκηση βάσει σχεδίου σε προστατευόμενες περιοχές,
• η προστασία της βιοποικιλότητας σε μειονεκτικές περιοχές και γενικότερα
• δεν μπορεί να υπάρξει εθνικός, μακρόπνοος σχεδιασμός στην ζωική παραγωγή.

Με τα διαχειριστικά σχέδια ρυθμίζονται οι όροι χρήσης για βόσκηση, ενώ η έλλειψή τους καθιστά αδύνατο τον προσδιορισμό του αριθμού και του είδους των ζώων που μπορούν να βοσκήσουν σε κάθε βοσκότοπο, στοιχείο που έχει άμεση σχέση με την δίκαιη και διαφανή κατανομή των ενισχύσεων», τόνισε ο ΥΠΑΑΤ.

Ο υπουργός και οι συνεργάτες του που μετείχαν στην τηλεδιάσκεψη (ΟΓΓ Γιώργος Στρατάκος, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών και η νομική σύμβουλός του ΥπΑΑΤ Αργυρώ Αργύρη ΓΓ Γιώργος Στρατάκος, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών Χρήστος Γούλας και η νομική σύμβουλός του ΥπΑΑΤ Αργυρώ Αργύρη), διευκρίνισαν ότι πρέπει να ξεκινήσει εξ αρχής η διαδικασία με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, αφού έγιναν δεκτές οι προδικαστικές προσφυγές σε βάρος των Περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας, τις οποίες είχαν καταθέσει υποψήφιοι ανάδοχοι. Οι προσφυγές είχαν γίνει δεκτές από την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο των διαγωνισμών κατά το σκεπτικό.

Καταλήγοντας, ο ΥπΑΑΤ τόνισε: «Από μέρους μας οι είναι καθαρές οι κουβέντες. Όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να τρέξουμε συντονισμένα. Η ευθύνη είναι μπροστά μας για όλους! Οφείλουμε να βάλουμε τάξη και να νοικοκυρέψουμε τη ζωική παραγωγή στη χώρα μας. Πονάμε γι’ αυτό. Θέλουμε να ενισχύσουμε την προσπάθεια και να τρέξουν τα ΔΣΒ σε εύλογο χρόνο». Για το σκοπό αυτό ο υπουργός ζήτησε από τους Περιφερειάρχες να είναι σε επαφή τόσο με τον ΓΓ Γιώργο Στρατάκο όσο και με τους νομικούς του Συμβούλους και τον Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη, εκ μέρους της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.

Στην τηλεδιάσκεψη μετείχαν οι Περιφερειάρχες: Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, Πελοποννήσου Δημήτριος Πτωχός, Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Αμανατίδης, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Χριστόδουλος Τοψίδης, Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός, Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης, Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης. Μετείχαν επίσης οι αντιπεριφερειάρχες πρωτογενούς τομέα: Θεσσαλίας Δημήτρης Τσετσίλας, Αττικής Δήμητρα Αγγελάκη, Κεντρικής Μακεδονίας Γιώργος Κεφαλάς, Νοτίου Αιγαίου Φιλήμονας Ζαννετίδης και Ιονίων Νήσων Σωτήρης Κουρής.

Καχριμάνης: Κάποιοι δεν θέλουν τα Σχέδια Βόσκησης

Όλοι οι Περιφερειάρχες και εκπρόσωποι Περιφερειαρχών, υιοθέτησαν την αγωνία του υπουργού για την εφαρμογή των ΔΣΒ, ιδιαίτερα δε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, λαμβάνοντας το λόγο ως εκπρόσωπος της ΕΝ.Π.Ε. για ζητήματα πρωτογενή τομέα, επισήμανε ότι υπάρχουν κάποιοι που δεν θέλουν την ανάρτηση των χαρτών για τα Δ.Σ.Β. και προτιμούν την τεχνική λύση.
Όπως τόνισε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου η εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης δεν είναι απλώς πολιτική βούληση της κυβέρνησης, αλλά κανονιστική υποχρέωση της χώρας προς την ΕΕ, προκειμένου να δίδει τις επιδοτήσεις με τρόπο σωστό και δίκαιο και με στόχο την τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών.

Αναμένοντας την απάντηση

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κάλεσε όλους τους Περιφερειάρχες και τους εκπροσώπους τους, να απαντήσουν εντός της προθεσμίας που έχει θέσει με την επιστολή που τους είχε στείλει στις 4 Απριλίου και με την οποία τους ζητούσε να γνωστοποιήσουν την τελική τους πρόθεση για το αν θα αναλάβουν ή όχι την εκπόνηση των ΔΣΒ, μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο, δηλαδή έως τις 19 Απριλίου.