Οδηγός υποχρεώσεων γεωργών και κτηνοτρόφων στο πλαίσιο της αιρεσιμότητας ανακοίνωσε ο ΟΠΕΚΕΠΕ.
Θυμίζουμε ότι στη νέα ΚΑΠ υπάρχει κίνδυνος να απωλέσουν άμεσες ενισχύσεις όσοι δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις της αιρεσιμότητας.
Η αιρεσιμότητα, που μπαίνει σε εφαρμογή για την περίοδο 2023-2027, είναι η συνέχεια της πολλαπλής συμμόρφωσης της προηγούμενης ΚΑΠ αλλά τώρα θα συνδέει τις στρεμματικές ενισχύσεις και τις ενισχύσεις με βάση το ζωικό κεφάλαιο (μέσω Πυλώνα I και Πυλώνα II) με μια σειρά νέων υποχρεώσεων. Περιλαμβάνει Κανονιστικές Απαιτήσεις Διαχείρισης (ΚΑΔ) και πρότυπα Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΓΠΚ) της συνολικής γεωργικής έκτασης που κατέχεται από τον ενεργό γεωργό.
Η αιρεσιμότητα αποτελεί βασικό πυλώνα της ΚΑΠ και στοχεύει στην αειφορία της γεωργίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι διατάξεις της αιρεσιμότητας έχουν τους εξής βασικούς στόχους:
- Την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος
- Την διατήρηση του αγροτικού τοπίου
- Την επίτευξη αειφορίας
- Την ασφάλεια των παραγόμενων τροφίμων
- Την υγιεινή και ασφάλεια των γεωργών και των αγροτικών ζώων
- Την υγεία των καταναλωτών
Η αειφορία της γεωργίας αποτελεί προϋπόθεση για τη συνολική βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Η προστασία του περιβάλλοντος, ο σεβασμός του τοπίου, η συνετή χρήση των φυσικών πόρων, του νερού και του εδάφους, η ασφάλεια των γεωργών και των καταναλωτών, η ορθολογική χρήση των εισροών, προσφέρουν στη γεωργική δραστηριότητα την αναγνώρισή της ως «παραγωγού δημοσίων αγαθών». Η αναγνώριση αυτή αποτελεί το ισχυρό της επιχείρημα ότι εκτός του να παράγει ασφαλή και ποιοτικά τρόφιμα, η γεωργία δικαιούται τη στήριξης της πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για όλες τις υπηρεσίες που προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Ταυτόχρονα προσθέτει αξία στα προϊόντα μας και αναδεικνύει την υπεροχή τους έναντι των αντίστοιχων εισαγόμενων προϊόντων χαμηλών προδιαγραφών και ελάχιστων προτύπων.
Οι υποχρεώσεις γεωργών ανά απαίτηση και πρότυπο είναι οι εξής:
α. Κλιματική αλλαγή (μετριασμός και προσαρμογή)
i. Διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων
Η αναλογία εκτάσεων βοσκοτόπων προς γεωργικές εκτάσεις δεν πρέπει να μειωθεί περισσότερο από 5% σε εθνικό επίπεδο σε σχέση με την αναλογία του 2018
ii. Προστασία των υγροτόπων και των τυρφώνων
Απαγορεύσεις
1. Σε όλους τους Υγροτόπους της χώρας:
i. Απαγορεύεται η καλλιέργεια στις όχθες των υδάτινων όγκων των υγροτόπων, σύμφωνα με την ανωτέρω υποχρέωση, καθώς και στα εδάφη που αποκαλύπτονται από την υποχώρηση των υδάτων σε υδάτινους αποδέκτες, κυρίως λίμνες, σε περιπτώσεις παρατεταμένης ανομβρίας.
ii. Απαγορεύεται η απομάκρυνση της παρόχθιας φυσικής βλάστησης.
2. Επιπλέον στους Μικρούς Νησιωτικούς Υγροτόπους:
Απαγορεύονται οι εκχερσώσεις της φυσικής βλάστησης. Επιτρέπονται κατ’ εξαίρεση οι παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση ή/και στη διαχείριση των υγροτόπων, στο πλαίσιο εφαρμογής εγκεκριμένων διαχειριστικών σχεδίων. Οι υφιστάμενες καλλιεργούμενες εκτάσεις διατηρούν τη χρήση τους.
Απαγορεύονται οι αποξηράνσεις και τα αποστραγγιστικά έργα, οι επιχωματώσεις, η απόρριψη στερεών και υγρών αποβλήτων, η εισαγωγή ξενικών ειδών πανίδας και χλωρίδας, η επέκταση των καλλιεργειών, η βόσκηση, εκτός αν από ειδική μελέτη προκύπτει ότι σχετίζεται με τη διατήρηση και οικολογική διαχείριση του υγροτόπου.
Απαγορεύονται οι παρεμβάσεις που αλλοιώνουν το τοπίο και προκαλούν αλλαγή του υδρολογικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων των γεωτρήσεων και της άντλησης υδάτων, εκτός αν αποσκοπούν στη διατήρηση του υγροτόπου
3. Σε υγρότοπους που βρίσκονται σε περιοχές NATURA 2000 επιπλέον του σημείου 1, εφαρμόζονται οι όροι που θα περιγράφονται στα Σχέδια Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών όταν αυτά εκπονηθούν και θεσμοθετηθούν καθώς και τυχόν υποχρεωτικές δεσμεύσεις που θα περιλαμβάνονται στα Θεματικά Σχέδια Διαχείρισης για τον τομέα της γεωργίας τα οποία εκπονούνται στο πλαίσιο του υπομέτρου 7.1 του ΠΑΑ 2014-2022
4. Στους τυρφώνες η εφαρμογή απαιτήσεων θα ξεκινήσει από το έτος 2025.
iii. Απαγόρευση της καύσης υπολειμμάτων καλλιεργειών
Απαγορεύσεις
Η καύση της καλαμιάς απαγορεύεται σε οποιαδήποτε περίπτωση. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση στην οποία ο γεωργός προβαίνει σε καύση της για λόγους φυτοπροστασίας με άδεια από την αρμόδια ΔΑΟΚ και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Στη παραπάνω εξαίρεση δεν συμπεριλαμβάνονται οι περιοχές του Ευρωπαϊκού Δικτύου ΦΥΣΗ 2000 (NATURA) όπου σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η καύση της καλαμιάς.
β. Ύδατα
i. Δημιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά μήκος υδατορευμάτων
Το ελάχιστο πλάτος της ζώνης ανάσχεσης είναι 3 μέτρα.
Απαγορεύσεις
Οι γεωργοί απαγορεύεται να εφαρμόζουν λιπάσματα, οργανικά και ανόργανα, καθώς και φυτοπροστατευτικά προϊόντα σε μια ζώνη τουλάχιστον τριών (3) μέτρων πέρα της όχθης υδάτινων όγκων των υγροτόπων, ποταμών, υδατορευμάτων, λιμνών, διωρύγων, τάφρων και καναλιών άρδευσης ή στράγγισης.
Σε αγροτεμάχια με κλίση εδάφους μεγαλύτερη του 8%, οι γεωργοί απαγορεύεται να εφαρμόζουν λιπάσματα σε μια, ανάλογη με την παραπάνω, ζώνη ελάχιστου πλάτους έξι (6) μέτρων.
ii. Προστασία των Υδάτων από τη Νιτρορύπανση Γεωργικής Προέλευσης
Σκοπός είναι η μείωση της ρύπανσης των υδάτων που προκαλείται άμεσα ή έμμεσα από νιτρικά ιόντα γεωργικής προέλευσης, καθώς και η πρόληψη τέτοιας ρύπανσης.
iii. Άρδευση
Οι γεωργοί που αρδεύουν τις καλλιέργειες τους θα πρέπει να τηρούν τις διαδικασίες έγκρισης χρήσης νερού προς άρδευση:
α) όσοι κάνουν χρήση αρδευτικών δικτύων των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ) ή των δήμων, οφείλουν να τηρούν το σχετικό κανονισμό λειτουργίας του αντίστοιχου ΟΕΒ ή Δήμου και να προσκομίζουν σχετική βεβαίωση του σε περίπτωση που τους ζητηθεί από τις ελεγκτικές αρχές.
β) όσοι κάνουν χρήση γεώτρησης ή άλλης μορφής υδροληψίας, να έχουν την άδεια υδροληψίας, ή αντίγραφο αίτησης για αδειοδότηση, που έχει αποδεδειγμένα υποβληθεί στον αρμόδιο φορέα και αναφέρει τη θέση της υδροληψίας, τον τύπο της, τα χαρακτηριστικά της και το έτος έναρξης λειτουργίας – χρήσης.
iv. Λοιποί κανόνες για την προστασία των Υδάτων
1. να τηρεί τους όρους εφαρμογής των λιπασμάτων και εδαφοβελτιωτικών προϊόντων όπως αναγράφονται στις ετικέτες των σκευασμάτων ώστε να αποφεύγεται η ρύπανση των επιφανειακών και υπογείων υδάτων.
2. να πραγματοποιεί την έκπλυση των ψεκαστικών μηχανημάτων σε απόσταση μεγαλύτερη των 30 μέτρων από γεώτρηση, τάφρο ή άλλους επιφανειακούς υδάτινους όγκους.
3. να καθαρίζει τη βλάστηση εντός των στοιχείων των αρδευτικών και στραγγιστικών δικτύων για τη διασφάλιση της αναγκαίας παροχετευτικότητας, με μηχανικά και όχι με χημικά μέσα. Επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η χρήση των εγκεκριμένων για το σκοπό αυτό χημικών σκευασμάτων, εφόσον αναγράφεται στην ετικέτα τους.
Απαγορεύσεις
Α. Για τις εκμεταλλεύσεις όλης της χώρας, με βάση τον Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (Κ.Ο.Γ.Π.) για την Προστασία των Νερών από τη Νιτρορύπανση Γεωργικής Προέλευσης, ισχύουν τα ακόλουθα:
1. Απαγορεύεται η απευθείας απόρριψη αζωτούχων λιπασμάτων και κτηνοτροφικών αποβλήτων σε επιφανειακά και υπόγεια νερά. Επιπλέον, τα κτηνοτροφικά απόβλητα απαγορεύεται να διατίθενται στους εδαφικούς αποδέκτες αν δεν έχουν υποστεί επεξεργασία (π.χ. χωνεμένη κοπριά).
2. Απαγορεύεται η απευθείας απόρριψη των υπολειμμάτων χρήσης αζωτούχων λιπασμάτων ή των άδειων συσκευασιών τους σε επιφανειακά και υπόγεια νερά. Οι γεωργοί απαγορεύεται επίσης να εγκαταλείπουν στον τόπο εφαρμογής ή σε άλλο χώρο πλην αυτού που ορίζεται κάθε φορά από τις αρμόδιες υπηρεσίες, τα υλικά και μέσα συσκευασίας των αζωτούχων λιπασμάτων.
3. Η εφαρμογή τόσο των αζωτούχων λιπασμάτων όσο και των επεξεργασμένων υγρών ή στερεών κτηνοτροφικών αποβλήτων απαγορεύεται να γίνεται σε ακατέργαστες εδαφικές εκτάσεις που δεν καλύπτονται από βλάστηση οποιασδήποτε μορφής, σε φυτοφράκτες ή σε γειτονικά κτήματα.
4. Οι γεωργοί απαγορεύεται να προβαίνουν σε εφαρμογή αζωτούχων λιπασμάτων και κτηνοτροφικών αποβλήτων:
i. σε παγωμένες ή καλυμμένες με χιόνια επιφάνειες, καθώς και σε εδάφη κορεσμένα με νερό, που δε στραγγίζουν επαρκώς, ή πλημμυρισμένα,
ii. ενώ υπάρχει πρόβλεψη βροχόπτωσης στο αμέσως επόμενο διήμερο,
iii. όταν πνέει ισχυρός άνεμος.
5. Οι γεωργοί απαγορεύεται να εφοδιάζουν το έδαφος των γεωργικών εκτάσεων (καλλιεργούμενων και μη) μέσα σε χρονική περίοδο 12 μηνών με συνολική ποσότητα αζώτου από κτηνοτροφικά απόβλητα πάνω από 250 κιλά ανά εκτάριο
6. Οι γεωργοί απαγορεύεται να εφαρμόζουν αζωτούχα λιπάσματα ή κτηνοτροφικά απόβλητα κοντά σε υδάτινους όγκους (ποτάμια, υδατορεύματα, λίμνες, διώρυγες, τάφροι και κανάλια άρδευσης ή στράγγισης) ή υδροληψίες υπόγειου νερού (πηγές, πηγάδια και γεωτρήσεις),
7. Οι γεωργοί απαγορεύεται να εφαρμόζουν αζωτούχα λιπάσματα ή κτηνοτροφικά απόβλητα σε εκτάσεις με κλίση άνω του 8%, όταν τα λιπάσματα ή τα κτηνοτροφικά απόβλητα είναι σε υγρή μορφή, με εξαίρεση την εφαρμογή μέσω του συστήματος της στάγδην άρδευσης ή με τη μέθοδο της έγχυσης.
8. Η εφαρμογή των υγρών κτηνοτροφικών αποβλήτων μέσω συστήματος άρδευσης απαγορεύεται να γίνεται με τη μέθοδο του καταιονισμού (τεχνητής βροχής).
Β. Για τις εκμεταλλεύσεις εντός περιοχών που έχουν καθοριστεί ως Ζώνες Ευπρόσβλητες από τη Νιτρορύπανση:
i. οι γεωργοί απαγορεύεται να εφοδιάζουν το έδαφος των γεωργικών εκτάσεων (καλλιεργούμενων και μη) μέσα σε χρονική περίοδο 12 μηνών με συνολική ποσότητα αζώτου (Ν) κτηνοτροφικών αποβλήτων πάνω από 170 κιλά ανά εκτάριο.
ii. απαγορεύεται η συνολική ποσότητα (βασικής και επιφανειακής) λίπανσης με αζωτούχα λιπάσματα και κτηνοτροφικά απόβλητα που εφαρμόζεται στο έδαφος κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, να υπερβαίνει το μέγιστο αριθμό μονάδων αζώτου ανά στρέμμα και ανά καλλιέργεια με βάση σχετικούς Πίνακες.
γ. Έδαφος
Σκοπός είναι η προστασία του εδάφους και η αποθήκευση άνθρακα.
i Διαχείριση της κατεργασίας του εδάφους για τη μείωση του κινδύνου υποβάθμισης και διάβρωσης του εδάφους, λαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, υπόψη την κλίση του εδάφους
Σε αγροτεμάχια αρόσιμων καλλιεργειών με:
α. κλίση μεγαλύτερη από 6% και έως 12% να οργώνουν τα αγροτεμάχια κατά τις ισοϋψείς ή διαγώνια.
β. κλίση μεγαλύτερη από 12% να αφήνουν κάθετα στην κλίση ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 μέτρων σε απόσταση 40 μέτρων μεταξύ τους. Οι υποχρεώσεις αυτές είναι δυνατόν να εφαρμόζονται συλλογικά, φτάνει τα αγροτεμάχια να εφάπτονται. Μπορούν δε να καλύπτονται εν όλω ή εν μέρει από ήδη υπάρχουσες αναβαθμίδες, αναχώματα και νησίδες φυσικής βλάστησης/άγριας ζωής.
γ. κλίση μεγαλύτερη του 15% απαγορεύεται η άροση από τη 01/11 εκάστου έτους έως και τις 15/03 του επόμενου έτους.
Απαγορεύσεις
1. Απαγορεύεται η καταστροφή των ξερολιθιών, αναχωμάτων και των φυσικών πρανών στα όρια των αγροτεμαχίων
2. Η άρδευση δεν πρέπει να γίνεται με τη μέθοδο της κατάκλυσης.
ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ: Τα αγροτεμάχια με αναβαθμίδες καθώς δεν διατρέχουν κίνδυνο διάβρωσης
ii Ελάχιστη κάλυψη του εδάφους για την αποφυγή ακάλυπτων εδαφών σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες
Ύπαρξη φυτικής κάλυψης κατ’ ελάχιστο την περίοδο από τις 15/11 εκάστους έτους έως και τις 05/03 του επόμενου έτους:
α. στα αγροτεμάχια με αρόσιμες καλλιέργειες,
β. στα αγροτεμάχια μονίμων καλλιεργειών με κλίση πάνω από 10%
Απαγορεύσεις
Κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο δεν επιτρέπεται η εφαρμογή ζιζανιοκτονίας.
iii Αμειψισπορά σε αρόσιμη γη εκτός από καλλιέργειες που καλλιεργούνται κάτω από το νερό
δ. Βιοποικιλότητα και τοπίο
Σκοπός είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας λαμβανομένων υπόψη των απειλών προς τους οικοτόπους και τα είδη, καθώς και η διατήρηση και προστασία των στοιχείων του τοπίου.
Απαγορεύονται επιζήμιες για τα πτηνά σοβαρές διαταράξεις όπως:
-η τοποθέτηση υποδομών και μέσων παράνομης σύλληψης και παγίδευσης ζώων και πτηνών,
-η εκ προθέσεως θανάτωση, σύλληψη και παράνομη όχληση πτηνών,
-η εκ προθέσεως καταστροφή ή βλάβη των φωλιών και των αυγών και αφαίρεση των φωλιών,
-η σκόπιμη όχληση των πτηνών, ιδιαίτερα κατά τη περίοδο αναπαραγωγής και εξαρτήσεως.
Ελάχιστο ποσοστό αρόσιμης γης που διατίθεται για μη παραγωγικές εκτάσεις, διατήρηση των χαρακτηριστικών του τοπίου και απαγόρευση της κοπής φρακτών και δένδρων κατά την περίοδο αναπαραγωγής και εξάρτησης των πτηνών
Απαγόρευση της μετατροπής ή άροσης των μόνιμων βοσκοτόπων που έχουν οριστεί ως περιβαλλοντικά ευαίσθητοι μόνιμοι βοσκότοποι σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ (NATURA) 2000».
ΙΙ. Δημόσια Υγεία και Υγεία των Φυτών
α. Ασφάλεια Τροφίμων
i. Ιχνηλασιμότητα - Τήρηση μητρώων
Η ιχνηλασιμότητα των τροφίμων, των ζωοτροφών και των ζώων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων και οποιασδήποτε άλλης ουσίας που προορίζεται να ενσωματωθεί σε ένα τρόφιμο ή σε μια ζωοτροφή, πρέπει να διασφαλίζεται σε όλα τα στάδια παραγωγής, μεταποίησης, αποθήκευσης και διανομής.
Ένας από τους τρόπους διασφάλισης της ιχνηλασιμότητας είναι η τήρηση και ορθή συμπλήρωση των προβλεπόμενων μητρώων στην εκμετάλλευση:
α. Μητρώο Εισροών και Εκροών - Ημερολόγιο Εργασιών (ΜΕΕ - ΗΕ)
β. Αρχείο εργαστηριακών αναλύσεων
γ. Μητρώο Φαρμακευτικής Αγωγής
δ. Αρχείο πιστοποιητικών Γενετικά Τροποποιημένων Ζωοτροφών
ε. Αρχείο συνταγών φυτοπροστατευτικών προϊόντων
ii. Φυτικά Πρωτογενή Προϊόντα
Σκοπός είναι η διασφάλιση των παραγόμενων προϊόντων σε όλα τα στάδια παραγωγής, μεταποίησης, αποθήκευσης και διανομής, της ικανοποίησης των απαιτήσεων της νομοθεσίας για την ασφάλεια των
τροφίμων και η υιοθέτηση ορθών υγιεινών πρακτικών στο στάδιο της πρωτογενούς παραγωγής για πρόληψη και μείωση του κινδύνου εντοπισμού μικροβιακού φορτίου το οποίο να καθιστά τα προϊόντα μη ασφαλή για ανθρώπινη κατανάλωση.
iii. Ζωικά Πρωτογενή Προϊόντα
Σκοπός είναι η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας μέσω της ορθής χρήσης των πρόσθετων ζωοτροφών και κτηνιατρικών φαρμάκων, του ελέγχου και της τήρησης αρχείου σχετικά με τη φύση και προέλευση των ζωοτροφών καθώς και της υγιεινής παραγωγής γάλακτος.
iv. Ζωοτροφές
Σκοπός είναι η κατανόηση των υποχρεώσεων, που περιγράφονται στη σχετική νομοθεσία, σχετικά με τη χρήση και παραγωγή ζωοτροφών στην εκμετάλλευση.
Απαγορεύεται η χορήγηση μη ασφαλών ζωοτροφών σε ζώα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων.
Κατά την αποθήκευση των ζωοτροφών, πρέπει να υπάρχει σαφής χωροταξικός διαχωρισμός τους, ανάλογα:
-με το είδος του ζώου για το οποίο προορίζονται,
-με το αν οι ζωοτροφές είναι φαρμακούχες ή μη φαρμακούχες.
β. Χρήση ορμονών, θυρεοστατικών και β-αγωνιστών
Οι γεωργοί πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις των άρθρων 4, 5, 6 και 8 του Π.Δ. 259 (191/1998Α΄) «Περί απαγορεύσεως της χρησιμοποιήσεως ορισμένων ουσιών με ορμονική ή θυρεοστατική δράση και των β-ανταγωνιστών ουσιών στη ζωική παραγωγή για κερδοσκοπικούς λόγους, περί λήψεως μέτρων ελέγχου για ορισμένες ουσίες και τα κατάλοιπα τους σε ζώντα ζώα και στα προϊόντα τους», όπως κάθε φορά ισχύει.
γ. Φυτοπροστατευτικά Προϊόντα
Σκοπός είναι ο καθορισμός των ελάχιστων υποχρεώσεων που έχουν οι λήπτες των άμεσων ενισχύσεων σε σχέση με τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων όπως αυτές πηγάζουν από την κοινοτική νομοθεσία.
Απαγορεύσεις
1. Η χρήση μη εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
2. Η εφαρμογή αεροψεκασμών φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
II. Καλή Διαβίωση των Ζώων
Οι κτηνοτρόφοι οφείλουν να εξασφαλίζουν την ευζωία των εκτρεφόμενων ζώων λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα στις συνθήκες εκτροφής τους για την αποφυγή περιττού πόνου, ταλαιπωρίας και τραυματισμού και για την ικανοποίηση των φυσιολογικών αναγκών καθώς και των αναγκών που αφορούν στη συμπεριφορά και στις συνήθειές τους (εθνολογικές ανάγκες).
α. Στοιχειώδεις Κανόνες για την προστασία των παραγωγικών ζώων
i. Eκτατικές εκμεταλλεύσεις
Τα ζώα που δεν εκτρέφονται εντός κτιρίων πρέπει, στο βαθμό που αυτό είναι αναγκαίο και δυνατό, να προστατεύονται από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, τους θηρευτές και τους κινδύνους για την υγεία τους.
Στα συστήματα ελεύθερης εκτροφής χοίρων επιτρέπεται η τοποθέτηση ρινικών κρίκων υπό την προϋπόθεση τήρησης των όρων της εθνικής νομοθεσίας.
ii. Ημιεντατικές/εντατικές εκμεταλλεύσεις
(α) Διατροφή
Όλα τα ζώα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε τροφή και νερό κατάλληλης ποσότητας και ποιότητας ή να μπορούν να ικανοποιούν τις ανάγκες τους σε υγρά με άλλους τρόπους.
Η παρεχόμενη τροφή πρέπει να είναι υγιεινή, κατάλληλη για την ηλικία και το είδος τους και να χορηγείται κατά διαστήματα ανάλογα με τις ανάγκες της φυσιολογίας τους και σε επαρκείς ποσότητες, ώστε να διατηρείται η καλή υγεία τους και να καλύπτονται οι θρεπτικές τους ανάγκες.
Ο τρόπος χορήγησης και η σύνθεση της τροφής και των υγρών που χορηγούνται στα ζώα θα πρέπει να διασφαλίζουν την αποφυγή περιττής ταλαιπωρίας ή/και βλάβης σε αυτά.
(β) Σταβλισμός
Σταβλικές εγκαταστάσεις.
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των χώρων σταβλισμού, ιδίως δε των διαμερισμάτων και του εξοπλισμού με τον οποίο είναι δυνατό να έλθουν σε επαφή τα ζώα, δεν πρέπει να είναι επιβλαβή για τα ζώα και πρέπει να μπορούν να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται σχολαστικά.
Οι χώροι σταβλισμού και τα σημεία πρόσδεσης των ζώων πρέπει να κατασκευάζονται κατά τρόπο ώστε να μην υπάρχουν αιχμές ή προεξοχές που είναι δυνατόν να τραυματίσουν τα ζώα.
Οι εγκαταστάσεις σίτισης και ποτίσματος πρέπει να σχεδιάζονται, να κατασκευάζονται και να τοποθετούνται κατά τρόπο που να περιορίζονται οι κίνδυνοι μόλυνσης της τροφής και του νερού, καθώς και τα αρνητικά αποτελέσματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από τον ανταγωνισμό μεταξύ των ζώων.
Η ελευθερία κίνησης που χρειάζεται κάθε ζώο, ανάλογα με το είδος του και σύμφωνα με την κτηθείσα πείρα και τις επιστημονικές γνώσεις, δεν πρέπει να παρεμποδίζεται έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αποφυγή κάθε περιττής ταλαιπωρίας ή και τραυματισμού των ζώων. Όταν ένα ζώο είναι συνεχώς ή συνήθως προσδεμένο ή περιορισμένο πρέπει να διαθέτει τον απαιτούμενο χώρο για τις φυσιολογικές και εθολογικές του ανάγκες.
Φωτισμός.
Όταν ο φυσικός φωτισμός της σταβλικής εγκατάστασης είναι ανεπαρκής για τις φυσιολογικές και εθολογικές ανάγκες των ζώων, πρέπει να προβλέπεται κατάλληλος τεχνητός φωτισμός. Τα ζώα δεν πρέπει να παραμένουν σε συνεχές σκοτάδι, αλλά ούτε να εκτίθενται συνεχόμενα σε τεχνητό φωτισμό χωρίς διακοπή. Ο φωτισμός (σταθερός ή φορητός) θα πρέπει να είναι επαρκής ώστε τα ζώα να είναι δυνατόν να επιθεωρούνται διεξοδικά ανά πάσα στιγμή.
Εξαερισμός - Θερμοκρασία - Υγρασία.
Η κυκλοφορία του αέρα, το ποσοστό κονιορτού, η θερμοκρασία, η σχετική υγρασία του αέρα και οι συγκεντρώσεις αερίων, πρέπει να παραμένουν εντός ορίων που δεν βλάπτουν τα ζώα. Όταν η υγεία και η καλή διαβίωση των ζώων εξαρτώνται από σύστημα τεχνητού εξαερισμού, θα πρέπει να προβλέπεται κατάλληλο εφεδρικό σύστημα επαρκούς ανανέωσης του αέρα για τη διασφάλιση της υγείας και της καλής διαβίωσης των ζώων σε περίπτωση βλάβης του συστήματος καθώς και σύστημα συναγερμού το οποίο να προειδοποιεί για τη βλάβη.
(γ) Υγεία
Η φροντίδα των ζώων ανατίθεται σε επαρκή αριθμό προσώπων με κατάλληλες ικανότητες, γνώσεις και επαγγελματικά προσόντα.
Σε κάθε ζώο που φαίνεται ασθενές ή τραυματισμένο παρέχονται, χωρίς καθυστέρηση, οι κατάλληλες φροντίδες και, όταν ένα ζώο δεν αντιδρά στις φροντίδες αυτές, λαμβάνεται το συντομότερο δυνατόν η γνώμη κτηνίατρου. Εάν χρειάζεται, τα ασθενή ή τραυματισμένα ζώα απομονώνονται σε κατάλληλους χώρους σταβλισμού με, κατά περίπτωση, στεγνή αναπαυτική στρωμνή.
Τήρηση μητρώων.
Οι κτηνοτρόφοι οφείλουν να ενημερώνουν το μητρώο φαρμακευτικής αγωγής για κάθε ιατρική αγωγή που πραγματοποιείται στα ζώα της εκμετάλλευσής τους. Επίσης, οφείλουν να καταχωρίζουν στο χειρόγραφο μητρώο της εκμετάλλευσης τον αριθμό των θανάτων που διαπιστώνουν σε κάθε επιθεώρηση που πραγματοποιούν. Τα μητρώα διατηρούνται επί τρία τουλάχιστον έτη και τίθενται στη διάθεση της αρμόδιας αρχής κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων ή όποτε ζητηθούν.
(δ) Εκδήλωση χαρακτηριστικών φυσιολογικής συμπεριφοράς των ζώων
Όλα τα ζώα που ζουν περιορισμένα σε συστήματα εκτροφής, όπου η καλή διαβίωση τους εξαρτάται από την συχνή ανθρώπινη προσοχή, επιθεωρούνται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. Τα ζώα που εκτρέφονται ή κατέχονται σε άλλα συστήματα, επιθεωρούνται κατά διαστήματα για την αποφυγή κάθε ταλαιπωρίας τους.
Κανένα ζώο δεν πρέπει να περιορίζεται σε συνθήκες εκτροφής εάν υπάρχει πιθανότητα, βάσει του γονότυπου ή φαινότυπού του, ο εν λόγω περιορισμός του να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ή την καλή διαβίωσή του.
β. Επιπρόσθετοι κανόνες για την προστασία των ενσταβλισμένων παχυνόμενων μόσχων < 6 μηνών
Οι κάτοχοι βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων οφείλουν να εφαρμόζουν, επιπλέον όσων ορίζονται στο προηγούμενο κεφάλαιο τους αναφερόμενους στο παρόν υποκεφάλαιο κανόνες, για τους παχυνόμενους ενσταβλισμένους μόσχους ηλικίας κάτω των 6 μηνών που εκτρέφουν.
Όλες οι νεόδμητες ή ανακαινισμένες εκμεταλλεύσεις και όλες εκείνες που έχουν τεθεί σε λειτουργία μετά την 1η Ιανουαρίου 1998 , πρέπει να πληρούν τουλάχιστον τις ακόλουθες απαιτήσεις:
α) Διατροφή
Οι μόσχοι πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλο σιτηρέσιο προσαρμοσμένο στην ηλικία, το βάρος και τις φυσιολογικές τους ανάγκες. Για το σκοπό αυτό, η τροφή τους πρέπει, κατά περίπτωση, να περιλαμβάνει:
• πρωτόγαλα το συντομότερο δυνατόν μετά τη γέννηση και οπωσδήποτε εντός των πρώτων έξι ωρών της ζωής,
• ικανοποιητική ποσότητα σιδήρου ώστε το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης να φθάνει τουλάχιστον στα 4,5 mmol/l,
• ένα ελάχιστο ημερήσιο σιτηρέσιο ινώδους ζωοτροφής, από την ηλικία των δύο εβδομάδων, με την ποσότητα αυξανόμενη από 50 σε 250 g ημερησίως για μόσχους ηλικίας από 8 έως 20 εβδομάδων.
Η χορηγούμενη τροφή παρέχεται τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Σε περίπτωση που οι μόσχοι βρίσκονται σε ομαδικούς στάβλους και δεν τρέφονται ελεύθερα ή με αυτόματο σύστημα τροφής, όλοι οι μόσχοι της ομάδας πρέπει να λαμβάνουν τροφή την ίδια ώρα. Όλοι οι μόσχοι ηλικίας άνω των δύο εβδομάδων πρέπει να μπορούν να έχουν καθημερινώς συνεχή πρόσβαση σε επαρκή ποσότητα καθαρού πόσιμου νερού, ιδιαίτερα όταν ο καιρός είναι ζεστός ή οι μόσχοι είναι άρρωστοι.
β) Σταβλισμός
Εκτροφή σε ατομικούς κλωβούς. Οι μόσχοι μπορούν να περιορίζονται σε ατομικούς κλωβούς:
• έως την ηλικία των οκτώ εβδομάδων, ή
• σε μεγαλύτερη ηλικία, μετά από κτηνιατρική εντολή, όταν παρουσιάζουν προβληματική συμπεριφορά ή ασθένεια που χρήζει θεραπευτικής αγωγής.
Όταν τα βοοειδή σταβλίζονται σε ατομικά διαμερίσματα ή είναι δεμένα σε χωρίσματα, τα διαμερίσματα ή τα χωρίσματα πρέπει να έχουν διάτρητα τοιχώματα και το πλάτος τους δεν πρέπει να είναι κατώτερο από 90 cm ± 10 ή 0,80 φορές το ύψος του σημείου προσδέσεως.
Εκτροφή σε ομάδες. Για τους μόσχους που εκτρέφονται ομαδικά, ο ελεύθερος χώρος που διατίθεται για κάθε μόσχο εξαρτάται από το ζων βάρος αυτού.
γ) Υγεία
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των χώρων σταβλισμού, και ιδίως των διαμερισμάτων και του εξοπλισμού, με τα οποία ενδέχεται να έλθουν σε επαφή οι μόσχοι, δεν πρέπει να είναι επιβλαβή για τους μόσχους και πρέπει να είναι δυνατόν να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται καλά.
Η μόνωση, η θέρμανση και ο εξαερισμός του κτηρίου πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η θερμοκρασία, η κυκλοφορία του αέρα, η στάθμη κονιορτού, η σχετική υγρασία του αέρα και οι συγκεντρώσεις αερίων παραμένουν εντός ορίων που δεν βλάπτουν τους μόσχους. Σε περίπτωση που χρησιμοποιείται σύστημα τεχνητού εξαερισμού, πρέπει να προβλέπεται κατάλληλο σύστημα αντικατάστασης για να εξασφαλίζεται επαρκής ανανέωση του αέρα ώστε να διατηρούνται η υγεία και οι καλές συνθήκες διαβίωσης των μόσχων. Σε περίπτωση βλάβης του συστήματος, πρέπει να υπάρχει σύστημα συναγερμού που να προειδοποιεί τον εκτροφέα για τη βλάβη. Το σύστημα συναγερμού πρέπει να ελέγχεται τακτικά.
δ) Εκδήλωση χαρακτηριστικών φυσιολογικής συμπεριφοράς των ζώων
Οι μόσχοι δεν πρέπει να είναι διαρκώς στο σκοτάδι, πρέπει να προβλέπεται, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες κάθε περιοχής, κατάλληλος φυσικός ή τεχνητός φωτισμός ο οποίος, στη δεύτερη περίπτωση, πρέπει να ισοδυναμεί τουλάχιστον προς τη διάρκεια και την ένταση του φυσικού φωτισμού μεταξύ 9.00 και 17.00. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει κατάλληλος (σταθερός ή κινητός) φωτισμός, επαρκούς εντάσεως, που να επιτρέπει την επιθεώρηση των μόσχων ανά πάσα στιγμή.
Οι χώροι σταβλισμού των μόσχων πρέπει να κατασκευάζονται έτσι ώστε κάθε μόσχος να μπορεί να ξαπλώνει, να αναπαύεται, να σηκώνεται και να καθαρίζεται χωρίς δυσκολία. Ο χώρος στον οποίο ξαπλώνουν τα ζώα πρέπει να είναι άνετος, καθαρός και κατάλληλα αποστραγγιζόμενος. Το δάπεδο πρέπει να είναι κατασκευασμένο έτσι ώστε να αποφεύγεται ο τραυματισμός και η ταλαιπωρία των μόσχων που στέκονται ή ξαπλώνουν σε αυτόν.
γ. Επιπρόσθετοι κανόνες για την προστασία των ενσταβλισμένων χοίρων
Οι κάτοχοι χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων οφείλουν να εφαρμόζουν, επιπλέον όσων ορίζονται στο υποκεφάλαιο Α, τους αναφερόμενους στο παρόν υποκεφάλαιο κανόνες, για τους ενσταβλισμένους χοίρους που εκτρέφουν.
α) Διατροφή
Σε όλους τους χοίρους πρέπει να παρέχεται τροφή τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. Σε περίπτωση που οι χοίροι τρέφονται ομαδικά και όχι ελεύθερα ή με αυτόματο σύστημα ατομικής παροχής τροφής, όλοι οι χοίροι της ομάδας πρέπει να λαμβάνουν τροφή την ίδια ώρα.
Όλοι οι χοίροι ηλικίας άνω των δύο εβδομάδων πρέπει να μπορούν να έχουν διαρκώς πρόσβαση σε επαρκή ποσότητα πόσιμου νερού.
Οι χοιρομητέρες και οι μικροί θηλυκοί χοίροι που σταβλίζονται σε ομάδες πρέπει να σιτίζονται με σύστημα που να εξασφαλίζει ότι κάθε ζώο μπορεί να έχει αρκετή τροφή, ακόμη και στην περίπτωση παρουσίας και άλλων ζώων που διεκδικούν τροφή.
Προκειμένου να μετριαστεί η πείνα και λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη μάσησης των χοίρων, σε όλες τις κυοφορούσες χοιρομητέρες ξηράς περιόδου και τους μικρούς θηλυκούς χοίρους, πρέπει να χορηγείται επαρκής ποσότητα, ογκώδους τροφής ή τροφής πλούσιας σε ίνες, υψηλής θερμιδικής αξίας.
β) Σταβλισμός
β1) Ελεύθερος χώρος δαπέδου
Οι χοίροι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ένα χώρο ανάπαυσης άνετο από φυσική και θερμική άποψη, στον οποίο μπορούν να αναπαύονται και να σηκώνονται χωρίς δυσκολία. Ο ελεύθερος χώρος δαπέδου πρέπει να έχει επαρκείς διαστάσεις ώστε να είναι δυνατή η κατάκλιση όλων των ζώων συγχρόνως.
ι) Χοιρίδια: Στην περίπτωση που χρησιμοποιείται ειδικό κελί τοκετού, τα χοιρίδια πρέπει να έχουν επαρκή χώρο ώστε να μπορούν να θηλάζουν χωρίς δυσκολία.
ιι) Απογαλακτισμένοι χοίροι & χοίροι αναπαραγωγής: Ο ελεύθερος χώρος δαπέδου που διαθέτει κάθε απογαλακτισμένος χοίρος ή χοίρος αναπαραγωγής σε περίπτωση ομαδικού σταβλισμού, εξαιρουμένων των μικρών θηλυκών χοίρων μετά την οχεία και των χοιρομητέρων, καθορίζεται βάσει του ζώντος βάρους των χοίρων.
ιιι) Χοιρομητέρες & μικροί θηλυκοί χοίροι: Σε περίπτωση ομαδικού σταβλισμού, ο συνολικός ελεύθερος χώρος δαπέδου που διατίθεται για κάθε μικρό θηλυκό χοίρο μετά την οχεία, πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,64 m2 ενώ για κάθε χοιρομητέρα τουλάχιστον 2,25 m2. Σε ομάδες μικρότερες των 6 ατόμων, ο ελεύθερος χώρος δαπέδου πρέπει να αυξάνεται κατά 10%, ενώ σε ομάδες 40 ή περισσοτέρων ατόμων, ο ελεύθερος χώρος δαπέδου μπορεί να μειώνεται κατά 10%.
ιv) Κάπροι: Ο ελεύθερος χώρος δαπέδου για κάθε κάπρο πρέπει να είναι τουλάχιστον 6 m2. Σε περίπτωση που τα κελιά χρησιμοποιούνται και για την πραγματοποίηση της φυσικής οχείας, ο ελεύθερος χώρος δαπέδου πρέπει να ανέρχεται σε τουλάχιστον 10 m2 και το κελί πρέπει να είναι ελεύθερο από κάθε εμπόδιο.
Οι χοίροι που σταβλίζονται ομαδικά και είναι ιδιαίτερα επιθετικοί ή έχουν υποστεί επίθεση από άλλους χοίρους ή είναι άρρωστοι ή τραυματισμένοι, μπορούν να τοποθετηθούν προσωρινά σε ατομικούς χώρους. Σε αυτή την περίπτωση ο χρησιμοποιούμενος ατομικός χώρος πρέπει να επιτρέπει στο ζώο να στρέφει το σώμα του με ευχέρεια, εφόσον αυτό δεν αντιβαίνει τις ειδικές συστάσεις του κτηνίατρου.
β2) Προδιαγραφές επιφάνειας δαπέδου
Ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η συντήρηση του δαπέδου πρέπει να γίνεται με τρόπο που να αποφεύγονται οι τραυματισμοί και η ταλαιπωρία των χοίρων. Η επιφάνεια του δαπέδου πρέπει να είναι κατάλληλη για το μέγεθος και το βάρος των χοίρων, ανθεκτική, επίπεδη και σταθερή, λεία και αντιολισθητική, καθαρή και κατάλληλα αποστραγγιζόμενη και να καλύπτεται από αχυροστρωμνή ή άλλο κατάλληλο υλικό.
β3) Ομαδικός σταβλισμός χοιρομητέρων & μικρών θηλυκών χοίρων
Στις εκμεταλλεύσεις δυναμικότητας μικρότερης των 10 χοιρομητέρων, και για τη χρονική περίοδο που αρχίζει 4 εβδομάδες μετά την οχεία και λήγει 1 εβδομάδα πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, οι χοιρομητέρες και οι μικροί θηλυκοί χοίροι μπορούν:
ι) να σταβλίζονται ομαδικά. Ο στάβλος στον οποίο εκτρέφεται η ομάδα πρέπει να έχει πλευρές μήκους μεγαλύτερου από 2,8 m. Όταν η ομάδα αποτελείται από λιγότερα από 6 ζώα, ο στάβλος πρέπει να έχει πλευρές μήκους μεγαλύτερου από 2,4 m.
ιι) να παραμένουν σε ατομικές θέσεις , εφόσον μπορούν να στρέφουν το σώμα τους με ευχέρεια.
γ) Υγεία
Οι κυοφορούσες χοιρομητέρες και οι μικροί θηλυκοί χοίροι πρέπει, εφόσον χρειάζεται, να υποβάλλονται σε θεραπεία κατά των εξωτερικών και εσωτερικών παρασίτων. Επιπλέον, στο πλαίσιο διασφάλισης κατάλληλων συνθηκών υγιεινής, τα κελιά τοκετού πρέπει να καθαρίζονται σχολαστικά, πριν την είσοδο των ετοιμόγεννων θηλυκών χοίρων σε αυτά.
Απαγορεύονται όλες οι επεμβατικές διαδικασίες που δεν πραγματοποιούνται για σκοπούς θεραπευτικούς, διαγνωστικούς ή για την αναγνώριση των χοίρων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, και έχουν ως αποτέλεσμα τη βλάβη ή την απώλεια ενός ευαίσθητου μέρους του σώματος ή την αλλοίωση της δομής των οστών (πχ τοποθέτηση ρινικών κρίκων.
Η κοπή της ουράς αποβλέπει στην πρόληψη του δαγκώματος αυτής και δεν πρέπει να αποτελεί πάγια τακτική, αλλά να διενεργείται μόνον εφόσον υπάρχουν αποδείξεις ότι οι ουρές των χοίρων υπέστησαν κακώσεις και εφόσον η λήψη άλλων μέτρων πρόληψης, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον και την πυκνότητα του πληθυσμού, δεν έχουν αποδώσει. Έτσι, οι κάτοχοι χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων, δυναμικότητας άνω των 10 ενσταβλισμένων χοιρομητέρων, στο πλαίσιο πρόληψης των δηγμάτων της ουράς και των αυτιών των χοίρων, οφείλουν:
1. να προβαίνουν σε ετήσια «αξιολόγηση κινδύνου», σχετικά με τη συχνότητα δαγκώματος της ουράς, η οποία πρέπει να τεκμηριώνεται από τα αναγραφόμενα στοιχεία των τηρούμενων αρχείων της εκμετάλλευσης. Κατά την εκτίμηση του κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη παράμετροι όπως τα παρεχόμενα υλικά εμπλουτισμού, η καθαριότητα των σταβλικών εγκαταστάσεων, οι συνθήκες θερμοκρασίας και η ποσότητα του αέρα, η υγεία και η διατροφή των χοίρων και ο ανταγωνισμός για τη διεκδίκηση τροφής και χώρου. Σε συνέχεια της αξιολόγησης κινδύνου, οι χοιροτρόφοι οφείλουν να συντάσσουν σχετική ειδική έκθεση βάσει ζωικών και μη ζωικών
δεικτών. Τονίζεται ότι, από 1/1/2023, τυχόν αναγκαιότητα κοπής της ουράς πρέπει να αιτιολογείται πλήρως στην εν λόγω έκθεση, στο πλαίσιο της επίτευξης «εκτροφής χοίρων με ακέραιη ουρά» στη χώρα.
2. να συμπληρώνουν το έντυπο καταγραφής ευρημάτων αλλοιώσεων λόγω δηγμάτων ουράς/αυτιών. Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω συμπληρώνονται χωριστά για κάθε μια από τις κατηγορίες «χοιρίδια», «χοίροι στα κελιά απογαλακτισμού» και «χοίροι πάχυνσης».
3. να τηρούν τα απαιτούμενα από την εθνική νομοθεσία αρχεία, ήτοι:
-καταγραφής ευρημάτων αλλοιώσεων από δήγματα ουράς/αυτιών,
-ηλεκτρονικό αρχείο με ενδεικτικό φωτογραφικό υλικό αλλοιώσεων από δήγματα ουράς/αυτιών,
-καταγραφής περιστατικών μετακίνησης σε κελιά περίθαλψης λόγω νοσηρότητας συνεπεία δηγμάτων της ουράς/αυτιών και πρόωρης απομάκρυνσης από την παραγωγή ή θανάτων λόγω δηγμάτων της ουράς,
-συμπληρωμένων εκθέσεων αξιολόγησης κινδύνου,
-αναλύσεων νερού,
-ανάλυσης σύνθεσης και χημικής ανάλυσης σιτηρεσίου,
-καθαρισμού και απολυμάνσεων των χώρων,
-συντήρησης και επισκευών εξοπλισμού,
-καταγραφής επιπέδων θερμοκρασίας και σχετικής υγρασίας,
-καταγραφής μέτρων που λαμβάνονται σε περίπτωση εμφάνισης δηγμάτων της ουράς υπό τη μορφή σχεδίου δράσης της εκτροφής
-πρόωρων απομακρύνσεων από την παραγωγική δραστηριότητα για λόγους διαφορετικούς από την τακτική εμπορική δραστηριότητα,
-όλα τα μητρώα που προβλέπονται από άλλες κείμενες διατάξεις (φαρμακευτικής αγωγής, χειρόγραφο μητρώο εκμετάλλευσης κλπ.).
Διαβάστε αναλυτικά τον Οδηγό (εδώ)
Οδηγίες προς ΚΥΔ και παραγωγούς δίνει ο ΟΠΕΚΕΠΕ για το Monitoring και τις αλλαγές που μπορούν να κάνουν στις φετινές δηλώσεις, με βάση τα αποτελέσματα των φετινών ελέγχων, για να είναι επιλέξιμα τα αγροτεμάχια.
Συγκεκριμένα αναφέρει ότι στο πλαίσιο της ΕΑΕ 2023, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει θεσπίσει το Σύστημα Παρακολούθησης Εκτάσεων ως υποχρεωτικό στοιχείο του ολοκληρωμένου συστήματος (AMS) στο σύνολο της Επικράτειας για τα καθεστώτα βασικής εισοδηματικής στήριξης, παρεμβάσεις σχετικά με φυσικούς ή άλλους ειδικούς ανά περιοχή περιορισμούς, συμπληρωματικής εισοδηματικής στήριξης νέων γεωργών, της ειδικής ενίσχυσης βάμβακος και της συνδεδεμένης εισοδηματικής στήριξης των καλλιεργειών ρυζιού και αραβόσιτου, ενώ από το επόμενο έτος (ΕΑΕ 2024) θα είναι υποχρεωτικό για όλα τα καθεστώτα με βάση την έκταση βάσει του άρθρου 10 του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 1173/2022: «1. Το σύστημα παρακολούθησης εκτάσεων εφαρμόζεται σε όλες τις αιτήσεις ενίσχυσης για παρεμβάσεις με βάση την έκταση στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου συστήματος…».
Το Σύστημα Παρακολούθησης Εκτάσεων στοχεύει στην ίση μεταχείριση των παραγωγών και επιτρέπει τις αλλαγές στις αιτήσεις, όπου εντοπίζεται πιθανή μη συμμόρφωση. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ όπως προκύπτει από τις γενικές και ειδικές διατάξεις της Κοινοτικής Νομοθεσίας (Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 1173/2022: Άρθρο 7: «5. Οι τροποποιήσεις ή οι αποσύρσεις πραγματοποιούνται με τη χρήση των επίσημων διαύλων επικοινωνίας που καθορίζονται από το κράτος μέλος…» και Άρθρο 10 «8. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στους δικαιούχους τις πληροφορίες σχετικά με τα εκτάρια για τα οποία δεν πληρούνται οι σχετικοί όροι επιλεξιμότητας…»), οφείλει να στέλνει προειδοποιητικά μηνύματα, μέσω προδιαγεγραμμένου καναλιού επικοινωνίας, δίνοντας την ευκαιρία στους παραγωγούς να κάνουν διορθωτικές παρεμβάσεις, προκειμένου να αποτραπεί η μη-συμμόρφωση και η τυχόν επιβολή ποινών.
Για το λόγο αυτό ανέπτυξε την «Εφαρμογή Αποτελεσμάτων Monitoring» εντός της ΕΑΕ 2023, μέσω της οποίας οι παραγωγοί θα αρχίσουν να ενημερώνονται ενός του τρέχοντος έτους για τυχόν παρατηρήσεις πιθανής μη συμμόρφωσης και θα ενημερώνουν τον Οργανισμό για τις ενέργειές τους. Με τις ενέργειες αυτές είναι δυνατόν, αφ’ ενός να διορθώσουν περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, αφ’ ετέρου να αποδείξουν ότι τα αγροτεμάχιά τους είναι σύμμορφα με τους κανόνες επιλεξιμότητας.
Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα ακόλουθα:
- Θα υπάρχουν συνεχείς αναρτήσεις στην εφαρμογή διεπαφής. Η κάθε ανάρτηση δεν θα αφορά στο σύνολο των τεμαχίων των παραγωγών. Θα πρέπει οι παραγωγοί και τα ΚΥΔ να ελέγχουν σε ποια αγροτεμάχια αφορά η κάθε ανάρτηση. Τονίζεται ότι οι αναρτήσεις αφορούν μεμονωμένα αγροτεμάχια κι όχι το σύνολο της δήλωσης.
- Οι παραγωγοί και τα ΚΥΔ θα πρέπει να ελέγχουν σε τακτά χρονικά διαστήματα εάν έχουν αναρτηθεί νεότερα αποτελέσματα στην εφαρμογή διεπαφής. Θα ανακοινώνεται στο site του ΟΠΕΚΕΠΕ η κάθε μία ανάρτηση καθώς και μέχρι πότε θα είναι δυνατή η ενέργεια/απάντηση από τους ενδιαφερόμενους.
- Οι παραγωγοί και τα ΚΥΔ συνίσταται να χρησιμοποιούν την εφαρμογή διεπαφής προκειμένου να ενημερώσουν για τις πιθανές ενέργειες στις οποίες θα προβούν.
- Σε περίπτωση τροποποίησης του αγροτεμαχίου, το αγροτεμάχιο θα εξεταστεί εκ νέου και το επικαιροποιημένο αποτέλεσμα θα φορτωθεί στην εφαρμογή διεπαφής.
- Για τα αγροτεμάχια για τα οποία μετά από επανειλημμένες ειδοποιήσεις δεν έχει γίνει αποστολή αποδεικτικών στοιχείων ή κάποια τροποποίηση στη δήλωση τους, θα λαμβάνουν τη σήμανση «κόκκινο».
- Το Σύστημα Παρακολούθησης δεν δίνει ως αποτέλεσμα μετρηθείσα έκταση. Τα αγροτεμάχια μέσω του Σύστηματος Παρακολούθησης χαρακτηρίζονται ως «πράσινα», «κόκκινα» «κίτρινα» ή «λευκά».
«Πράσινο» σημαίνει ότι το αγροτεμάχιο βρέθηκε σύμμορφο (ανά παρέμβαση) και η προσδιορισθείσα έκτασή του θα υπολογιστεί μετά το πέρας των διασταυρωτικών ελέγχων, αφαιρώντας πιθανά μη επιλέξιμα στοιχεία του υποβάθρου (sub για το σύνολο των Νομών, ilots, subilots extra).
To «κόκκινο» σημαίνει ότι το τεμάχιο δεν είναι σύμμορφο
Για το «κίτρινο» απαιτούνται επιπρόσθετα στοιχεία/ενέργειες.
Το «λευκό» σημαίνει ότι δεν ήταν δυνατή η εξαγωγή οποιοδήποτε συμπεράσματος αλγοριθμικά και απαιτείται φωτογραφία με γεωσήμανση.
Σημαντική επισήμανση A: Για τα αγροτεμάχια τα οποία έλαβαν τη σήμανση «κόκκινο» κατά την πληρωμή προκαταβολής του Οκτωβρίου 2023, θα σταλούν ειδοποιήσεις σύμφωνα με τις οποίες θα απαιτούνται επιπρόσθετα στοιχεία/ενέργειες. Τα αγροτεμάχια τα οποία θα συμπεριληφθούν σε δείγμα κλασικού επιτοπίου ελέγχου (λοιπά συνδεδεμένα καθεστώτα, μέτρα ΠΑΑ κλπ.), θα εξαιρούνται αυτομάτως του ελέγχου Παρακολούθησης, σε όποιο στάδιο και αν βρίσκεται η αίτηση.
Σημαντική επισήμανση B: Δεν θα λαμβάνονται υπόψη γραπτά αιτήματα επανεξέτασης, αναφορικά με αποδεικτικά στοιχεία, ημερομηνίες κλπ. Η επικοινωνία θα γίνεται αποκλειστικά μέσω της εφαρμογής διεπαφής.
Επιτρεπόμενες αλλαγές αγροτεμαχίου:
- Καλλιέργεια
- Ποικιλία
- Αφαίρεση αιτήματος βασικής εισοδηματικής στήριξης/Μ13/Νέων γεωργών/ειδικής ενίσχυσης βάμβακος/συνδεδεμένης ενίσχυσης ρυζιού ή αραβόσιτου
- Ψηφιοποίηση – διαγραφή αγροτεμαχίου
- Κατάτμιση («σπάσιμο» αγροτεμαχίου σε περισσότερα μέρη)
- Διαγραφή
Μη Επιτρεπόμενες αλλαγές αγροτεμαχίου:
- Προσθήκη αιτήματος βασικής εισοδηματικής στήριξης/Μ13/Νέων γεωργών/ειδικής ενίσχυσης βάμβακος/συνδεδεμένης ενίσχυσης ρυζιού ή αραβόσιτο
- Προσθήκη αγροτεμαχίου
Υπόμνημα με τα αιτήματά τους έστειλαν στην Περιφέρεια οι κτηνοτροφικοί σύλλογοι της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης (ΑΜ-Θ) σε συνέχεια της πρόσφατης διαμαρτυρίας που πραγματοποίησαν.
Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νίκος Δημόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηνοτρόφων Καβάλας, «τα προβλήματα ξεκινούν από το 2014 όταν αποφασίστηκε, από την τότε κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, να εφαρμοστεί στη χώρα μας, για την περίοδο της ΚΑΠ 2015-2019, το ιστορικό μοντέλο στην κατανομή της ΒΕΣ (Βασική Εισοδηματική Στήριξη). Αποφασίστηκε η πενταετής σύγκλιση των ατομικών δικαιωμάτων της Βασικής ενίσχυσης, από το 2015-2019 σε πέντε ίσα βήματα, ένα κάθε έτος, με στόχο σύγκλισης το 60% της μέσης αξίας ανά εκτάριο βοσκότοπου.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, κλήθηκε να εφαρμόσει το ιστορικό μοντέλο που αποφάσισε η προηγούμενη κυβέρνηση ΝΔ–ΠΑΣΟΚ, αλλά δυστυχώς δεν είχε το πολιτικό σθένος να προχωρήσει, σε καμία σοβαρή αλλαγή του ιστορικού μοντέλου, προς το δικαιότερο και αναλογικότερο.
Η διαφορετική πυκνότητα βόσκησης κατά Χορική Ενότητα (Χ.Ε.) υπολογίστηκε χωρίς καμία επιστημονική μελέτη και τεκμηρίωση, διαιρώντας τις κατά το ΥΠΑΑΤ επιλέξιμες εκτάσεις βοσκοτόπων, με τις ζωικές μονάδες της κάθε περιοχής.
Φυσικά δεν αναφερόμαστε στην κατανομή των πραγματικών βοσκοτόπων, που χρησιμοποιεί ο κάθε κτηνοτρόφος για τη βοσκή του ζωικού του κεφαλαίου. Αναφερόμαστε σε μία εικονική πραγματικότητα που δημιούργησαν οι «επιστήμονες» του ΥΠΑΑΤ, σε αγαστή συνεργασία με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και σε συνεννόηση με τους αρμόδιους της ΕΕ, οι οποίοι φαίνεται ότι πείστηκαν από τα ατράνταχτα «επιστημονικά» επιχειρήματά τους.
Έτσι είχαμε εικονική κατανομή βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας, πολλές φορές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τις σταυλικές τους εγκαταστάσεις.
Με την κατανομή κατά Χ.Ε. να εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα, οι περιφέρειες της Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης της Κεντρικής Μακεδονίας αλλά και κάποιων νησιών, όπως η Θάσος, απώλεσαν ενισχύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία καρπώθηκαν οι συνάδελφοι των υπολοίπων περιοχών (χωρικών ενοτήτων) της χώρας.
Λόγω της θεωρητικά υψηλής πυκνότητας βόσκησης των παραπάνω συγκεκριμένων περιοχών, κατά τον υπολογισμό των δικαιωμάτων το 2015, με διαιρετέο τα ιστορικά δικαιώματα και διαιρέτη, τα λίγα στρέμματα ανά Ζωική Μονάδα (ΖΜ) που κατανεμήθηκαν στους κτηνοτρόφους των περιοχών αυτών, δημιουργήθηκαν πλασματικά υψηλότερες μοναδιαίες αξίες, σε σχέση με κτηνοτρόφους της υπόλοιπης χώρας, με τα ίδια ιστορικά δικαιώματα και το ίδιο ζωικό κεφάλαιο.
Στην σύγκλιση των ατομικών δικαιωμάτων 2015-2019 αλλά και στην αντίστοιχη 2023-2026, οι κτηνοτρόφοι των περιοχών αυτών συνεχώς έχαναν, χάνουν και θα χάνουν από την αξία των δικαιωμάτων τους, με τα χαμένα να μετακυλίονται στους κτηνοτρόφους των Χ.Ε με χαμηλή πυκνότητα βόσκησης της υπόλοιπης χώρας.
Ερχόμαστε τώρα στη νέα ΚΑΠ. Αυτή η αδικία, που ξεκίνησε από το 2015, θα συνεχιστεί μέχρι το 2027. Και οι κτηνοτρόφοι θα αναγκαστούν να φεύγουν από το επάγγελμα. Θα πρέπει να γίνει αναδιανομή των δικαιωμάτων αλλά κάτι τέτοιο δεν το αναφέρει η ΚΑΠ. Οι όποιες αλλαγές στα βοσκοτόπια θα πρέπει όμως να γίνουν άμεσα.
Γνωρίζουμε ότι έχει στο συρτάρι του ο ΟΠΕΚΕΠΕ πολλές χιλιάδες στρέμματα βοσκοτόπων που δεν έχουν γίνει επιλέξιμα. Θα πρέπει να πάνε στις Χ.Ε. που έχουν λίγα βοσκοτόπια. Μπορεί έτσι να μην διορθωθούν οι αδικίες του τσεκ (Βασική Ενίσχυση) αλλά θα υπάρξει λύση για άλλα προγράμματα (βιολογικά, εξισωτική κ.α.) που θα μπορέσουν να αναπληρώσουν μέρος της απώλειας του εισοδήματος των κτηνοτρόφων».
Διαβάσε το υπόμνημα των κτηνοτρόφων (εδώ)
Ξεκινούν τις επόμενες ημέρες οι πληρωμές της προκαταβολής των αγροπεριβαλλοντικών έτους 2023.
Στο μεταξύ μετά την αξιολόγηση των διορθώσεων και των διασταυρωτικών ελέγχων για τις υπόλοιπες αιτήσεις αγροπεριβαλλοντικών έτους 2022, ολοκληρώθηκε σήμερα η αναγνώριση και εκκαθάριση των σχετικών δαπανών και η έκδοση 159 εντολών πληρωμής από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η αναγνώριση και εκκαθάριση ξεκίνησε από την προηγούμενη Παρασκευή (17/11) και ολοκληρώθηκε την Τρίτη (21/1) σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Ήδη από την Δευτέρα, με βάση την σειρά έκδοσης των εντολών πληρωμής, έχουν πιστωθεί οι λογαριασμοί των δικαιούχων και θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της εβδομάδας η πίστωση όλων των λογαριασμών.
Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, οι πληρωμές αυτές αφορούν σε 86.682 δικαιούχους στους οποίους κατανεμήθηκε συνολικό ύψος ενισχύσεων 8.708.740,71 Ευρώ.
Για κάποιες περιπτώσεις δεν ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση των διορθώσεων λόγω συμπληρωματικών ελέγχων που απαιτούνται και για τις περιπτώσεις αυτές θα ακολουθήσει, τις επόμενες ημέρες, νέα πληρωμή.
Με τις πληρωμές αυτές ολοκληρώθηκε το κλείσιμο του 2022 για τους δικαιούχους και ο ΟΠΕΚΕΠΕ ξεκίνησε τις διαδικασίες προκειμένου να προχωρήσει στην επεξεργασία των στοιχείων για την προκαταβολή των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων έτους του 2023 το ύψος της οποίας θα κυμανθεί στο 75% της ενίσχυσης.
Αναλυτικά, ανά μέτρο αγροτικής ανάπτυξης, η πληρωμή έχει ως εξής:
Προστασία Άγριας Ορνιθοπανίδας
524 δικαιούχοι
8.211,18 ευρώ
Προστασία Παραδοσιακού Ελαιώνα Αμφισσας
1.163 δικαιούχοι
20.345,99 ευρώ
Διατήρηση αμπελοκομικής πρακτικής στον αμπελώνα Ν. Θήρας
647 δικαιούχοι
2.514,04 ευρώ
Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα
11.924 δικαιούχοι
1.405.787,39 ευρώ
Εναλλακτική καταπολέμηση ζιζανίων στους ορυζώνες
693 δικαιούχοι
8.111,53 ευρώ
Εφαρμογή της μεθόδου σεξουαλικής σύγχυσης μικρολεπιδόπτερων (ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ)
8.468 δικαιούχοι
1.113.551,60 ευρώ
Διατήρηση απειλούμενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων
836 δικαιούχοι
450.699,43 ευρώ
Μερικό Σύνολο 1
24.255 δικαιούχοι
3.009.221,16 ευρώ
Ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στη γεωργία
23.357 δικαιούχοι
2.121.131,67 ευρώ
Ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στην κτηνοτροφία
14.498 δικαιούχοι
1.315.463,33 ευρώ
Ενισχύσεις για τη διατήρηση βιολογικών πρακτικών και μεθόδων παραγωγής στη γεωργία
17.114 δικαιούχοι
1.326.964,68 ευρώ
Ενισχύσεις για τη διατήρηση βιολογικών πρακτικών και μεθόδων παραγωγής στην κτηνοτροφία
7.458 δικαιούχοι
935.959,87 ευρώ
Μερικό Σύνολο 2
62.427 δικαιούχοι
5.699.519,55 ευρώ
Γενικό Σύνολο πληρωμών αγροπεριβαλλοντικών έτους 2022
86.682 δικαιούχοι
8.708.740,71 ευρώ
Απάντηση έδωσε ο υφυπουργός, Σταύρος Κελέτσης, σε επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής, Μανόλη Χνάρη, για προβλήματα στην πληρωμή της προκαταβολής βασικής ενίσχυσης και των οικολογικών σχημάτων της νέας ΚΑΠ.
Στην ομιλία του, ο κ. Χνάρης ανέδειξε το πρόβλημα που δημιουργήθηκε καθώς στις 27 Οκτωβρίου 2023, η προκαταβολή αυτή της βασικής ενίσχυσης, ήταν η μικρότερη που καταβλήθηκε ιστορικά σε αγρότες και κτηνοτρόφους.
Απαντώντας ο υφυπουργός, Σταύρος Κελέτσης, ανέφερε τα εξής: «Σε ό,τι αφορά, λοιπόν, την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ, πρέπει κατ' αρχάς να τονίσω ότι η χώρα μας είναι από τις λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχασε χρήματα.
Είχαμε, δηλαδή, 19 δισεκατομμύρια και το ποσό αυτό παρέμεινε, κάτι που ήταν μια μεγάλη επιτυχία της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού προσωπικά.
Όμως, όπως είπα, έγινε μια αναμόρφωση και αναδιάταξη σε σχέση με τις στοχεύσεις. Όλοι γνωρίζαμε ότι για το 2023 η βασική ενίσχυση ήταν μειωμένη σε σχέση με τη βασική ενίσχυση που δόθηκε το 2022. Όλοι γνωρίζαμε ότι από το 1 δισεκατομμύριο 50 εκατ. ευρώ, τα οποία ήταν το 2022, θα έφτανε στα 829 εκατ. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η βασική ενίσχυση θα ήταν μειωμένη σε μία μεσοσταθμική, ας το πούμε, κατά μέσο όρο μείωση κατά 21,5% περίπου.
Προσέξτε, εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι το συνολικό ποσό το οποίο θα διανεμηθεί τελικά στους αγρότες με τις ενισχύσεις δεν πρόκειται να είναι μειωμένο ή να χαθεί, αλλά θα κατευθυνθεί και πάλι προς τους ίδιους δικαιούχους, προς τους αγρότες μας μέσω της αναδιανεμητικής ενίσχυσης, τις νέες συνδεδεμένες ενισχύσεις και τα τομεακά προγράμματα, τα οικολογικά σχήματα κ.λπ.. Συνεπώς, πράγματι η βασική ενίσχυση συνολικά ήταν μειωμένη κατ' αυτό το ποσοστό που είπα. Όμως, αυτό ήταν κάτι το οποίο ήταν γνωστό εκ των προτέρων. Επιπλέον, επαναλαμβάνω ότι τα χρήματα που δε θα χαθούν θα πάνε και πάλι στους αγρότες μας με τις πληρωμές της συνδεδεμένης, της αναδιανεμητικής που πηγαίνει στους νέους και στα τομεακά προγράμματα, τα οποία και θα πληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους.
Eπηρέασε σημαντικά και τις καταβολές και τα ποσά που πληρώθηκαν η Απόφαση της 9/5/2023 της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης τότε -της υπηρεσιακής Κυβέρνησης, θυμίζω- να συνδέσει την ενεργοποίηση δικαιωμάτων βοσκοτόπων στην περιφέρεια με την ταυτόχρονη ύπαρξη και δήλωση ζωικού κεφαλαίου. Ξέρετε πολύ καλά ότι αυτή η απόφαση επηρέασε πράγματι τις πληρωμές, διότι όλες εκείνες οι εκτάσεις, οι βοσκότοποι που δεν συνδέθηκαν με ζωικό κεφάλαιο δεν δικαιούνταν και δεν πήραν την ενίσχυση. Αυτός, λοιπόν, ήταν ένας σημαντικός παράγοντας ειδικά για εσάς εκεί στην περιοχή της Κρήτης και καταλαβαίνω ότι επηρέασε σημαντικά τα ποσά των πληρωμών.
Ένας άλλος λόγος αυτής της μείωσης ήταν οι έλεγχοι που έγιναν για διάφορους λόγους, εφαρμόζοντας φυσικά τους κανονισμούς και τους νόμους του ελληνικού κράτους. Κατόπιν των ελέγχων που έκανε ο ΟΠΕΚΕΠΕ, δεσμεύτηκαν περίπου έξι χιλιάδες ΑΦΜ.
Τελικά ενεργοποιήθηκαν τρία εκατομμύρια οκτακόσια τριάντα πέντε οκτακόσια είκοσι ένα (3.835.821) δικαιώματα και καταβλήθηκαν μετά τις δεσμεύσεις 488.384.809 ευρώ, που ισοδυναμεί ακριβώς με το 70% του ολικού ποσού πληρωμής».
Από την πλευρά του ο Ρεθυμνιώτης Βουλευτής, Μανόλης Χνάρης, αφού τόνισε ότι η νέα ΚΑΠ υλοποιήθηκε χωρίς καμία απολύτως διαβούλευση, άσκησε δριμεία κριτική στην Κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι: «…καταφέρατε να μην εφαρμόσετε ούτε αυτά που ψηφίσατε».
Τούτο απεδείχθη, τόσο «…με την εφαρμογή της εσωτερικής σύγκλισης η οποία σταδιακά έπρεπε να γίνει μέχρι το 2027…» όσο και με τη βασική ενίσχυση που ενώ «…είχε διαμορφωθεί στο ποσό των 829 εκ. ευρώ και βάσει του 70% προκαταβολής έπρεπε να καταβληθεί το ποσό των 580 εκ. ευρώ τελικά καταβλήθηκε το ποσό των 488 εκ. ευρώ, δηλαδή 92 εκ. ευρώ λιγότερα» και συνέχισε τονίζοντας ότι: «….ανεξάρτητα από τη μετακύλιση των ευθυνών μεταξύ Υπουργείου και ΟΠΕΚΕΠΕ μέσα από αυτό το φιάσκο, το μεγάλο θύμα είναι ο Έλληνας αγρότης».
«Η Κυβέρνηση συνεχίζει την ασάφεια για τα προβλήματα της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης. Με την αόριστη και γενικόλογη αναφορά του, ο Υπουργός δεν απάντησε επί της ουσίας στο σύνολο των ερωτημάτων που τεθήκαν. Παραδέχτηκε ότι γνώριζαν εκ προτέρων ότι η βασική ενίσχυση θα ήταν μειωμένη κατά ποσοστό 20% και πλέον σε σχέση με το έτος 2022. Επίσης, μας ενημέρωσε ότι έχει ξεκινήσει η διαδικασία αναθεώρησης της νέας ΚΑΠ χωρίς όμως και πάλι να έχει προηγηθεί έστω και η υποτυπώδης διαβούλευση με τους αγρότες και τους αρμόδιους φορείς.
Σημειώνεται, ότι δεν έδωσε κανένα χρονοδιάγραμμα των ενισχύσεων αναφορικά με την καταβολή των ποσών που αναλογούν στα οικολογικά σχήματα ώστε οι αγρότες να μην αντιμετωπίσουν αντίστοιχα προβλήματα».
Τέλος, ο Βουλευτής δήλωσε τα ακόλουθα: «Η κυβέρνηση σας δεν είναι νέα. Είναι ο 5ος χρόνος διακυβέρνησης που διανύετε. Μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει 4 Υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης και 4 πρόεδροι του ΟΠΕΚΕΠΕ. Στο μόνο πράγμα που θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε είναι ότι, η ευθύνη δεν καταλογίζεται μόνο σε έναν υπουργό αλλά, συνολικά και αποκλειστικά στην ανικανότητα του δήθεν επιτελικού κράτους της κυβέρνησης της ΝΔ. Με την κυβέρνηση σας η λέξη επιτελικός, έχει χάσει πλέον το νόημα της».
Απαντήσεις έδωσε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σταύρος Κελέτσης, σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Ρεθύμνης και υπεύθυνου ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής, Μανόλη Χνάρη.
Σχετικά με το εθνικό απόθεμα και για τον χρόνο καταβολής, ο υφυπουργός, Σταύρος Κελέτσης, τόνισε ότι θα γίνει τον Δεκέμβριο μαζί με την εξόφληση της βασικής καταβολής.
Σχετικά με την τεχνική υποστήριξη του ΟΠΕΚΕΠΕ, ανέφερε ότι έχει ήδη ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για την τεχνική υποστήριξη της ΚΑΠ 2023-2027 και κατακυρώθηκε σε ένωση δύο εταιρειών, της NEUROPUBLIC COGNITERA. Ήδη έχει ολοκληρωθεί ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και έχει εγκριθεί. Στις 13.11.2023 προσκλήθηκε η ανάδοχος από την ηγεσία του ΟΠΕΚΕΠΕ εντός δεκαπέντε ημερών να προσέλθει προκειμένου να υπογραφεί και η σύμβαση. Οπότε σε σχέση με την τεχνική υποστήριξη, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Αναφορικά με το θέμα της αναθεώρησης της ΚΑΠ, είπε ότι οι αρμόδιες Υπηρεσίες και οι φορείς του Υπουργείου έχουν εργαστεί για την πρώτη τροποποίηση του στρατηγικού σχεδίου.
Από πλευράς ΥπΑΑΤ έχουν αποσταλεί οι προτάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και είμαστε στη φάση απαντήσεων από πλευράς μας στις ερωτήσεις που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Δηλαδή οι αγρότες μαθαίνουν από ΥπΑΑΤ ότι έχει ήδη καταθέσει την τροποποίηση της ΚΑΠ στην ΕΕ χωρίς να υπάρξει κάποια διαβούλευση με κανένα φορέα.
Στις αρχές Δεκεμβρίου έρχονται οι ελεγκτές της OLAF, από τις Βρυξέλλες, για να ελέγξουν τις πληρωμές και τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η OLAF διερευνά περιπτώσεις απάτης εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Όπως πάντως έχει αναφέρει και στο παρελθόν ο ΑγροΤύπος, τα λάθη και οι παραλείψεις στις πληρωμές μπορεί να φέρουν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο παρελθόν πάντως είχαμε αιχμές από στελέχη Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) κατά του ΥπΑΑΤ και του ΟΠΕΚΕΠΕ που προειδοποιούσαν σε επιστολή τους για τον κίνδυνο να υπάρξουν κυρώσεις από την ΕΕ. Μάλιστα είχαν φτάσει να στείλουν και επιστολή προς τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.
Αιχμές για τον τρόπο διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ είχε αφήσει και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από τη Δράμα, στα μέσα του Οκτώβρη, ο οποίος δήλωνε ότι «δεν θα χαριστούμε σε κανέναν. Δεν είναι κράτος αυτόνομο ο ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά ένας οργανισμός που εποπτεύεται από το ΥπΑΑΤ και πρέπει να λειτουργεί για το καλό των αγροτών και μόνο».
Μάλιστα, είχε ανακοινώσει διαφάνεια, καλύτερη οργανωτική δομή και σεβασμό στα χρήματα των αγροτών σε ότι αφορά τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Αλλάζει ξανά ο οικονομικός σχεδιασμός της ΚΑΠ. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου η αναθεώρηση και η μεταφορά κονδυλίων θα γίνει από την χώρα μας τον Ιανουάριο του 2025.
«Η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ καταβάλει προσπάθεια για να βελτιώσει τα ποσά που θα παραμείνουν στον πυλώνα Ι του ΠΑΑ», ανέφερε ο Λευτέρης Αυγενάκης, μιλώντας για τη μεταφορά, εφέτος, 236 εκατ. ευρώ, από τον Πυλώνα Ι στον Πυλώνα ΙΙ, με αποτέλεσμα να είναι μειωμένα τα ποσά που δόθηκαν στην ενιαία ενίσχυση.
Δηλαδή πάνε μπρος - πίσω με τα κονδύλια της ΚΑΠ, αφού τα μετέφεραν από τον Πυλώνα Ι στον Πυλώνα ΙΙ, τώρα ... ανακάλυψαν το λάθος και θα τα μεταφέρουν ξανά στον Πυλώνα Ι (δηλαδή τσεκ, οικολογικά σχήματα κ.α.).
Αναφερόμενος στα λάθη της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην καταβολή της ενίσχυσης, ο Λευτέρης Αυγενάκης εντόπισε δύο βασικά: Πρώτον, ότι δεν προχωρεί στον έλεγχο των 16.000 ΑΦΜ που έχει δεσμεύσει. Και, δεύτερον, δεν ενεργοποίησε 88 εκατομμύρια ευρώ, από εκείνα που δικαιούντο οι αγρότες.
Ο Υπουργός δήλωσε ότι αυτοί ήταν και οι λόγοι που ζήτησε την παραίτηση της διοίκησης, σημειώνοντας ότι ο πρόεδρος αρνείται μέχρι στιγμής να παραιτηθεί και ταμπουρώνεται πίσω από τη διαδικασία διορισμού του, λέγοντας ότι έχει διοριστεί από το ΑΣΕΠ. Ωστόσο, ο υπουργός εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι με το νέο έτος θα υπάρξει νέα διοίκηση, η οποία θα μπορέσει να υλοποιήσει το στόχο που έχει θέσει η κυβέρνηση για έναν ΟΠΕΚΕΠΕ που θα λειτουργεί με διαφάνεια, ταχύτητα και συνέπεια, προς όφελος των παραγωγών. Ο Λευτέρης Αυγενάκης δήλωσε αποφασισμένος να συγκρουστεί με τα συστήματα που λυμαίνονται τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά, τόνισε ότι αυτό απαιτεί χρόνο.
Ελπίζουμε ο κ. Αυγενάκης να αναφερθεί πιο συγκεκριμένα σε αυτά τα κυκλώματα ... που όπως ανέφερε «λυμαίνονται τον ΟΠΕΚΕΠΕ» και αν υπάρχουν παρανομίες να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη... γιατί μιλάμε για κοινοτικά χρήματα που αν γίνουν έλεγχοι θα κληθεί η χώρα μας να πληρώσει πρόστιμα και να κάνει επιστροφές κονδυλίων.
Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι στις Βρυξέλλες πάει την επόμενη εβδομάδα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, σε μια προσπάθεια να πάρει το πράσινο φως από την Κομισιόν για να γίνει συμπληρωματική πληρωμή της Βασικής Ενίσχυσης του 2023.
Πρόθεση του υπουργού είναι να υπάρξουν διορθώσεις στις πληρωμές στο βαθμό που θα επιτρέψει η ΕΕ.
Ο ΑγροΤύπος επισημαίνει από την πρώτη στιγμή ότι τα λάθη στην πληρωμή της προκαταβολής (που παραδέχτηκε ο ΥπΑΑΤ στην συνάντηση με τους αγρότες της Κρήτης) και τα μειωμένα ποσά που θα έρθουν στην εξόφληση έχουν βγάλει εκτός προγραμματισμού τους παραγωγούς.
Πάντως στην συνάντηση με τους Κρητικούς ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης, Πρίαμος Ιερωνυμάκης, επανέλαβε την θέση που είχε πει στον ΑγροΤύπο για να γίνει πληρωμή των ενισχύσεων με βάση το 2022 και να προχωρήσουμε σε αναθεώρηση της ΚΑΠ για το 2024.
Οι θέσεις της Οργάνωσης Αμπελουργών Ελαιοπαραγωγών Κρήτης είναι οι εξής:
Η χρηματοδοτική κατανομή των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων για τις παρεμβάσεις των Άμεσων Ενισχύσεων του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023-2027, για την αμπελουργία και την ελαιοκομία είναι άδικη και εκτός των στόχων της Νέας ΚΑΠ. Μειώνει το εισόδημα των παραγωγών και θέτει σε αμφισβήτηση την βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων των Αμπελουργών και Ελαιοπαραγωγών της Κρήτης. Αυτό συμβαίνει για τους παρακάτω λόγους:
1. Οι Αμπελουργοί και ελαιοπαραγωγοί της Κρήτης τα τελευταία χρόνια έχουν δεχθείτις μεγαλύτερες μειώσεις στις άμεσες ενισχύσεις - της τάξεως του 58%, - όταν η μείωση στα κονδύλια της ΚΑΠ από την προηγούμενη περίοδο 2015- 2020 είναι μόνο 0,5 %.
2. Κανένα από τα κύρια προϊόντα μας δεν λαμβάνει πληρωμές από τις «Συνδεδεμένες ενισχύσεις».
3. Δεν υπάρχει χρηματοδότηση από «Ειδικές Συνδεδεμένες Ενισχύσεις», όπως υπάρχει για άλλες καλλιέργειες.
4. Η κατανομή των διαθέσιμων πόρων ανάμεσα στις Μόνιμες (Δενδρώδεις) και στις Αροτραίες καλλιέργειες έχει γίνει με αυθαίρετο τρόπο και σε βάρος της Αγροτικής Ανάπτυξης.
5. Η μέση έκταση ανά αγροτική εκμετάλλευση στις Αροτραίες καλλιέργειες είναι τουλάχιστον δεκαπλάσια σε σχέση με τις δενδρώδεις, ειδικά στην Κρήτη, με αποτέλεσμα οι παράγωγοι μας να εισπράττουν ελάχιστα ποσά, αυτό έχει ως συνεπεία την σταδιακή εγκατάλειψη των καλλιεργειών τους.
6. Οι αγρότες του Νησιού μας, καλλιεργούν σε ορεινά και άγονα εδάφη, όπου η εκμηχάνιση είναι δύσκολη και το κόστος παραγωγής υψηλό.
7. Η Ελαιοκαλλιέργεια όπως είναι γνωστό εμφανίζει το φαινόμενο της Παρενιαυτοφορίας (μη σταθερή παραγωγή από χρονιά σε χρονιά), γεγονός που σημαίνει ότι για να συνεχίσουν οι παραγωγοί την καλλιέργεια έχουν ανάγκη την εισοδηματική ενίσχυση.
8. Η Κρήτη όπως είναι γνωστό είναι Νησί, κάτι που αναγνωρίζουν όλοι, εκτός από τις υπηρεσίες του Υπουργείου που εξαιρούν την Κρήτη από ρυθμίσεις που αφορούν τα Νησιά.
Για όλους τους παραπάνω λόγους ζητάμε από την Κυβέρνηση: Οι πληρωμές του 2023 να γίνουν με το καθεστώς του 2022. Η χώρα μας να μπορεί και πρέπει να ζητήσει παράταση της προηγούμενης περιόδου λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης (πλημμύρες στην Θεσσαλία, ξηρασία στην Κρήτη). Να μην ισχύσουν για φέτος τα οικολογικά σχήματα λόγω της μη έγκαιρης ενημέρωσης των παραγωγών, και της αδυναμίας ουσιαστικής εφαρμογής στις καλλιέργειες, οι πληρωμές να γίνουν με το προηγούμενο καθεστώς. Να συσταθεί επιστημονική επιτροπή με στελέχη του Υπουργείου, της Περιφέρειας Κρήτης και τους τεχνικούς συμβούλους μας, προκειμένου να συντάξουν προτάσεις για την αναθεώρηση του Στρατηγικού Σχεδίου.
Κύριε υπουργέ, Είναι γνωστή η σημασία της Ελαιοκαλλιέργειας και της Αμπελουργίας για την χώρα μας.
Οι λόγοι που επιβάλουν την διατήρηση της βιωσιμότητας των καλλιεργειών αυτών δεν είναι μόνο οικονομικοί αλλά και κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί. Η ελαιοκαλλιέργεια προσφέρει εκτός από την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας ένα Δισεκατομμύριο Ευρώ από τις εξαγωγές στην Εθνική οικονομία, χωρίς να υπολογιστεί η σημαντική συμβολή του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών στην Ελληνική διατροφή. Επίσης, το αμπέλι και το κρασί είναι άμεσα συνυφασμένα με τον Ελληνικό πολιτισμό από την αρχαιότητα, δυστυχώς όμως έχουμε φτάσει στο σημείο ο Ελληνικός αμπελώνας να είναι μειωμένος 40% την τελευταία δεκαετία.
Σε βάθος δεκαετίας τα συνολικά στρέμματα αμπελοκαλλιέργειας στην χώρα υπέστησαν μείωση -40,34%, από 1.168 χιλιάδες στρέμματα σε 697 χιλιάδες στρέμματα. Ειδικότερα, από όλα τα είδη αμπελιού, το μοναδικό με αύξηση των εκτάσεων καλλιέργειας ήταν το επιτραπέζιο σταφύλι με αύξηση 14,22%, από 109,7 χιλιάδες στρέμματα σε 125,3 χιλιάδες στρέμματα.
Από τις υπόλοιπες κατηγορίες η μεγαλύτερη μείωση ήταν στα σταφιδάμπελα με -53,17% από το 2010 και τα Αμπέλια για Οινοποίηση με -41,85% μείωση εκτάσεων.
Στις πληρωμές της προκαταβολής του τσεκ οι δικαιούχοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι, έλαβαν 88 εκατ. ευρώ λιγότερα με ευθύνη του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Ευάγγελου Σημανδράκου, ανέφερε στους αγρότες της Κρήτης ο υπουργός ΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης.
Επίσης ανέφερε ο υπουργός ότι με νέα ΚΑΠ μειώθηκε κατά 236 εκατ. ευρώ, λόγω της συμφωνίας που είχε γίνει το 2021 για μεταφορά των συγκεκριμένων πόρων από την ενιαία ενίσχυση στην αναδιανεμητική και σε αυτό έχει ευθύνη η ηγεσία του ΥπΑΑΤ το 2021.
Οι αγροτικοί και κτηνοτροφικοί σύλλογοι της Κρήτης ζήτησαν να υπάρξει διορθωτική πληρωμή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Χρόνο και εμπιστοσύνη ζήτησε από τους αγρότες ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, προκειμένου να λειτουργήσει με δίκαιο και σωστό τρόπο ο ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς, όπως τόνισε δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις.
Σε ευρεία σύσκεψη με εκπροσώπους των γεωργών, μελισσοκόμων και κτηνοτρόφων της Κρήτης, η οποία διήρκεσε περί τις τρεις ώρες, ο ΥπΑΑΤ, συζήτησε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί του νησιού.
Στη σύσκεψη μετείχαν οι Υφυπουργοί ΑΑ&Τ, Διονύσης Σταμενίτης και Εθνικής Άμυνας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, οι ΓΓ, Γιώργος Στρατάκος, Κώστας Μπαγινέτας και Δημ. Παπαγιαννίδης, η Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Παραγωγής, Ειρήνη Χουδετσανάκη, οι Δήμαρχοι Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης, Αρχανών - Αστερουσίων, Μανώλης Κοκοσάλης, Καντάνου - Σελίνου, Αντώνης Περράκης και Βιάννου, Παύλος Μπαριτάκης, ο Πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Κρέατος, Γιάννης Φασουλάς και πρόεδροι και μέλη γεωργικών, μελισσοκομικών και κτηνοτροφικών Συνεταιρισμών και Ενώσεων.
Θέτοντας τις προτεραιότητες του υπουργείου ο ΥπΑΑΤ είπε ότι στόχος της ηγεσίας είναι:
Το νέο έτος να υπάρχει νέος κανονισμός του ΕΛΓΑ
Η καλύτερη οργάνωση του ΟΠΕΠΕΚΕ για πιο σωστές και δίκαιες πληρωμές
Η διαχείριση των υδάτινων πόρων και
Η ενίσχυση των νέων αγροτών
Σε ό,τι αφορά στην Κρήτη ο Λευτέρης Αυγενάκης τόνισε ότι προχωρεί η μελέτη για αξιοποίηση της Γεωργικής Σχολής Μεσαράς και η συνεργασία της με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης, με την παράλληλη λειτουργία της Σχολής Ασωμάτων. «Υπάρχουν 1.100 στρέμματα και οι εγκαταστάσεις μιας Σχολής που μένουν αναξιοποίητες», είπε ο υπουργός, τονίζοντας ότι οι αγρότες μας πρέπει να αποκτήσουν γνώσεις, γιατί η γνώση είναι το μεγαλύτερο όπλο απέναντι στις προκλήσεις της νέας εποχής. «Η αξιοποίηση της Σχολής αποτελεί ένα προσωπικό στοίχημα και θα κάνουμε τα πάντα για να λειτουργήσει προς όφελος των αγροτών μας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Το επόμενο θέμα που έθεσε είναι το ζήτημα της αξιοποίησης και διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Κρήτης, σημειώνοντας ότι πρέπει να υπάρξει ενιαία διαχείριση από έναν οργανισμό, κατά τα πρότυπα του Οργανισμού που δημιουργήθηκε στη Θεσσαλία. Για το ζήτημα αυτό, όπως είπε, θα πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε διαθέσιμος χρηματοδοτικός πόρος, ενώ, όπως δήλωσε, με το θέμα θα ασχοληθεί η ίδια ολλανδική εταιρεία που κάνει τις μελέτες στη Θεσσαλία.
Σε ό,τι αφορά στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ ο Υπουργός δήλωσε ότι έγιναν λάθη και οι πληρωμές δεν ήταν δίκαιες. Είπε ότι οι ενισχύσεις ήταν μειωμένες κατά 236 εκατ. ευρώ, λόγω της συμφωνίας που είχε γίνει το 2021 για μεταφορά των συγκεκριμένων πόρων από την ενιαία ενίσχυση στην αναδιανεμητική, ενώ σημείωσε ότι με ευθύνη της διοικήσεως δεν ενεργοποιήθηκαν 88 εκατ. ευρώ. Πρόθεσή του, δήλωσε ότι είναι, να υπάρξουν διορθώσεις στο βαθμό που επιτρέψει η ΕΕ. «Δεν πρόκειται να σας πω πράγματα που δεν γίνονται», υπογράμμισε.
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης δήλωσε ότι η Κρήτη αδικήθηκε στην κατανομή των ενισχύσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και ζήτησε να ληφθούν μέτρα για να μπορέσουν να μείνουν οι αγρότες στην παραγωγή. Ενώ, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, τόνισε ότι πρέπει να είναι ενιαία και να γίνεται από έναν Οργανισμό.
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης δήλωσε αισιόδοξος σε ό,τι αφορά την επεξεργασία λύσης για τα Οικολογικά Σχήματα, τονίζοντας ότι υπάρχει αντίληψη της πραγματικότητας και θα γίνει το καλύτερο δυνατόν προς όφελος των αγροτών.
Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και Βουλευτής Ρεθύμνου, Γιάννης Κεφαλογιάννης, τόνισε ότι πρέπει να υπάρξουν διορθώσεις στην εξόφληση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ για τα Σχέδια Βόσκησης σημείωσε ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να αντικατασταθεί η διαδικασία της τεχνικής λύσης ώστε να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων.
Οι Δήμαρχοι κ.κ. Κεφαλογιάννης, Κοκοσάλης Μπαριτάκης, και Περράκης, καθώς και ο Πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Κρέατος, Γιαννής Φασουλάς, αλλά και πρόεδροι και εκπρόσωποι Συνεταιρισμών και Ενώσεων που έλαβαν το λόγο έθεσαν το ζήτημα των λάθος πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ, τα ζητήματα των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, της έγκαιρης πληρωμής των οικολογικών σχημάτων και το πρόβλημα που έχει δημιουργήσει στους παραγωγούς ο περονόσπορος και η ακαρπία. Όλοι οι εκπρόσωποι των αγροτών ζήτησαν να βρεθεί το συντομότερο λύση με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ώστε να υπάρξουν διορθώσεις στις πληρωμές του Δεκεμβρίου, επισημαίνοντας ότι τόσο η οικονομία όσο και η κοινωνία της Κρήτης, πιέζουν γι’ αυτό.
Συνάντηση με την ηγεσία του ΥπΑΑΤ ζητά ο ΠΑΣΚΕΦ (Πανελλαδικός Αγροτικός Σύλλογος Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών).
Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο κ. Στέργιος Λίτος, παραγωγός από τις Σέρρες και πρόεδρος στον ΠΑΣΚΕΦ, «ζητάμε να μάθουμε τι επιπτώσεις θα υπάρξουν με το όργωμα μετά τις 15 Νοεμβρίου λόγω της νέας ΚΑΠ. Υπάρχει μεγάλος προβληματισμός από τους παραγωγούς και δεν ξέρουν τι συμβαίνει.
Επίσης ρωτάμε τι θα γίνει με την αποπληρωμή των επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Θα γίνει νέα συμπληρωματική πληρωμή και τι θα περιλαμβάνει; Τέλος επανερχόμαστε στην ανάγκη να υπάρξει μια συνδεδεμένη ενίσχυση στις ενεργειακές καλλιέργειες γιατί με τις τιμές και το κόστος δεν θα υπάρχει μέλλον για αυτές στην χώρα μας.
Ακόμη όμως ένα πρόβλημα που θα υπάρξει είναι η συνδεδεμένη στο σκληρό σιτάρι. Στην περιοχή της Μακεδονίας έχουν μπει πολλά στρέμματα με σκληρά. Στην αγορά δεν βρίσκουμε σπόρους. Οι παραγωγοί αναμένουν συνδεδεμένη ενίσχυση στα 11,5 ευρώ ανά στρέμμα με τη νέα ΚΑΠ. Όμως ξεχνούν ότι αν αυξηθούν τα στρέμματα θα μειωθεί η τιμή».
Από την πλευρά του ο Χρήστος Σιδερόπουλος, παραγωγός από την Λάρισα, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι «υπάρχουν κάποια στρέμματα στην Θεσσαλία που δεν μπορούν να καλλιεργηθούν αφού είναι γεμάτα νερό. Αυτά θα βγουν εκτός καλλιέργειας. Όμως το πρόβλημα σήμερα είναι ότι οι τιμές στο βαμβάκι που είναι πολύ χαμηλές και φέρνουν απογοήτευση στους παραγωγούς. Κάτω από 70 λεπτά τιμή στο βαμβάκι δεν φέρνει εισόδημα στον παραγωγό. Λόγω της τιμής βαμβακιού θα έχουμε στροφή των παραγωγών σε άλλη καλλιέργεια (σιτάρια, καλαμπόκια)».
Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ, η έκταση αναφοράς της συνδεμένης ενίσχυσης στο σκληρό σιτάρι, για κάθε έτος της περιόδου 2023-2027, καθορίζεται σε 1.600.000 στρέμματα. Η προτεινόμενη τιμή ενίσχυσης είναι στα 10 ευρώ ανά στρέμμα. Επίσης, εκτιμάται ότι για την περίοδο 2023-2027 η απόκλιση από τη μοναδιαία τιμή θα κυμανθεί σε ±15%. Επομένως η ελάχιστη και η μέγιστη μοναδιαία τιμή εκτιμώνται σε 8,5 ευρώ/στρέμμα και 11,5 ευρώ/στρέμμα, αντίστοιχα.
Δικαιούχοι της συνδεδεμένης ενίσχυσης είναι οι ενεργοί γεωργοί, που καλλιεργούν σκληρό σιτάρι σε επιλέξιμες εκτάσεις υπό τις εξής προϋποθέσεις:
1. Να χρησιμοποιούν πιστοποιημένο σπόρο προς σπορά που αποδεικνύεται με την προσκόμιση πρωτότυπων τιμολογίων αγοράς των σπόρων προς σπορά και των πρωτότυπων επίσημων ετικετών που φέρουν οι συσκευασίες των σπορών προς σπορά που αναγράφονται στα ανωτέρω τιμολόγια αγοράς.
2. Ως ελάχιστη ποσότητα πιστοποιημένου σπόρου προς σπορά για το σκληρό σιτάρι καθορίζονται τα 180 κιλά ανά εκτάριο (18 κιλά ανά στρέμμα).
3. Να χρησιμοποιούν πιστοποιημένο σπόρο προς σπορά (προβασικό, βασικό, πιστοποιημένο Α και Β αναπαραγωγής).
Επίσης ακόμη κανείς δεν έχει απαντήσει από το ΥπΑΑΤ για το ψαλίδι στις πληρωμές της προκαταβολής του τσεκ. «Οι δικαιούχοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και επιχειρήσεις του κλάδου, έλαβαν 88 εκατ. ευρώ λιγότερα από τα αρχικώς προγραμματισμένα, χωρίς καμία εύλογη εξήγηση», είχε αναφέρει σε δηλώσεις του ο υπουργός ΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης. Τι θα γίνει με αυτό το ποσό, ρωτούν οι παραγωγοί.
Συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την μειωμένη προκαταβολή του τσεκ θα πραγματοποιήσουν, τη Δευτέρα (13 Νοεμβρίου), οι κτηνοτρόφοι της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης (ΑΜ-Θ) έξω από το κτίριο της περιφέρειας στην Κομοτηνή.
Θα ακολουθήσουν, την Τετάρτη (15/11), οι κτηνοτρόφοι της Κρήτης, στο Ηράκλειο, έξω από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Από την άλλη οι ευθύνες έχουν γίνει «μπαλάκι» μεταξύ ΟΠΕΚΕΠΕ και ΥπΑΑΤ για τις μειώσεις των ποσών της ενίσχυσης. Για νέα προσωρινή διοίκηση στον ΟΠΕΚΕΠΕ μιλά ο Αυγενάκης, δεν φεύγει γιατί προσλήφθηκε μέσω ΑΣΕΠ λέει από την πλευρά του ο Σημανδράκος.
Δεν γνωρίζουμε αν φταίει η ΚΑΠ που κατάθεσε το ΥπΑΑΤ στην ΕΕ ή τα προγράμματα και οι έλεγχοι του ΟΠΕΚΕΠΕ για τα προβλήματα στις πληρωμές των αγροτικών ενισχύσεων.
Αυτό που αναφέρουν οι ίδιοι οι παραγωγοί στον ΑγροΤύπο είναι ότι αν και ο Πρωθυπουργός δήλωνε ότι τα χρήματα της ΚΑΠ παραμένουν τα ίδια και όλοι ανέμεναν ότι θα υπάρξει μια σταδιακή σύγκλιση, σε ετήσια βάση, της αξίας των δικαιωμάτων, από το 2023 είδαν μια μεγάλη μείωση των ποσών.
Οικονομικά δεν βγαίνουν ούτε οι καλλιεργητές ούτε οι κτηνοτρόφοι και τους είναι αδιάφορο ποιος φταίει.
Για να γίνει συμπληρωματική πληρωμή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ θα πρέπει να στηριχτεί νομικά στην ΕΕ ότι έγιναν σφάλματα σε αυτή που έγινε. Και κάποιοι θα πρέπει να φέρουν ευθύνη για τα σφάλματα.
Από εδώ και πέρα τι θα γίνει ρωτάνε γεωργοί και κτηνοιτρόφοι και οι απαντήσεις θα πρέπει να δοθούν άμεσα γιατί αλλιώς έρχονται «λουκέτα». Και η κυβέρνηση θα πρέπει να διαχειριστεί τότε χιλιάδες ανέργους που θα δημιουργηθούν.
Συνεχίζονται οι αντιδράσεις των γεωργών και των κτηνοτρόφων σε όλη την χώρα για το «ναυάγιο» της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης στη νέα ΚΑΠ. Δεν είναι όμως μόνο η μείωση των ποσών αλλά και οι έλεγχοι που θα πρέπει να γίνονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Και εδώ μπαίνει το έργο: «Συντήρηση των Πληροφοριακών Συστημάτων που υποστηρίζουν τη διαχείριση του ΕΓΤΕ και του ΕΓΤΑΑ για τις ανάγκες μετάβασης στο ΣΣ της νέας ΚΑΠ».
Με μεγάλη καθυστέρηση στις 7 Ιουνίου 2023 ο ΟΠΕΚΕΠΕ ανακοίνωσε ότι προχωρά σε διαγωνισμό για τη συντήρηση των Πληροφοριακών Συστημάτων που υποστηρίζουν την διαχείριση του ΟΣΔΕ και την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ. Η νέα προγραμματική περίοδος της ΚΑΠ ξεκίνησε από τις αρχές του 2023 και για άλλη μια φορά το ... πολύπαθο ΟΣΔΕ βρισκόταν στον αέρα. Είχε προηγηθεί ένα «σερί» ματαιώσεων, αναβολών, ακυρώσεων διαγωνιστικών διαδικασιών από τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός αφορούσε στην επιλογή Τεχνικού Συμβούλου για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και την παροχή υπηρεσιών για:
I. Συντήρηση και Υποστήριξη Λειτουργίας του Πληροφοριακού Συστήματος που υποστηρίζει το ΠΑΑ (ΟΠΣΑΑ) την τρέχουσα προγραμματική περίοδο και για όσο χρονικό διάστημα αυτό είναι σε παραγωγική λειτουργία μέχρι την ολοκλήρωση των απαιτήσεων που συνδέονται με αυτό, καθώς και συντήρηση και υποστήριξη λειτουργίας όλων των υπόλοιπων Πληροφοριακών Συστημάτων που υποστηρίζουν, την διαχείριση του ΕΓΤΕ και του ΕΓΤΑ για τις ανάγκες μετάβασης στο ΣΣ της νέας ΚΑΠ.
II. Συντήρηση και Υποστήριξη Λειτουργίας της απαραίτητης πληροφορικής υποδομής των υπηρεσιών του Internet Data Center (I.D.C.), της απαραίτητης πληροφορικής υποδομής της παροχής υπηρεσιών Disaster Recovery Site (D.R.S.) και Business Continuity Plan (B.C.P.) που υποστηρίζει το ΟΠΣΑΑ και όλα τα υπόλοιπα Πληροφοριακά Συστήματα που διασυνδέονται και υποστηρίζουν ανάγκες για μετάβαση στο ΣΣ της νέας ΚΑΠ.
III. Πρόσθετες υπηρεσίες που αφορούν εργασίες που πιθανώς να απαιτηθούν στα υπάρχοντα πληροφοριακά συστήματα που σχετίζονται με το ΠΑΑ και τα υπόλοιπα Πληροφοριακά Συστήματα που διασυνδέονται και υποστηρίζουν ανάγκες για μετάβαση στο ΣΣ της νέας ΚΑΠ και θα απαιτούνται από τον μεταβατικό κανονισμό ή την τροποποίηση του εθνικού θεσμικού πλαισίου.
Ο διαγωνισμός έγινε μέσω του συστήματος ΕΣΗΔΗΣ για να έχει πιο σύντομη διάρκεια (έπρεπε να ξεκινήσει η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ από το 2023 και ήδη η χώρα μας είχε καθυστερήσει). Αν και είναι μειοδοτικός διαγωνισμός η πρόσκληση ανέφερε συγκεκριμένα κριτήρια που θα πρέπει να έχει η ανάδοχος εταιρεία για να εφαρμόσει το έργο.
Για αυτά τα κριτήρια στις 3/7/2023 κατέθεσε προσφυγή κατά του διαγωνισμού η Cognitera και αυτό έφερε μπλόκο στο διαγωνισμό. Στη συνέχεια όμως στις 31/7/2023 έχουμε απόσυρση της προσφυγής και επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού με καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης προσφορών την 14η Αυγούστου του 2023 (μια ημέρα πριν από το Δεκαπενταύγουστο).
Τελικά το έργο, που έχει προϋπολογισμό 5.467.693 ευρώ και διάρκεια έξι χρόνια, το πήρε η NEUROPUBLIC (που ιδρύθηκε το 2003 στον Πειραιά). Η τελική έγκριση του φακέλου γίνεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το τίμημα είναι αρκετά υψηλό.
Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αν δεν είχαμε απόσυρση της προσφυγής της Cognitera δεν θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός. Επίσης, εκτός από αυτές τις δύο εταιρείες, φαίνεται οτι καμιά άλλη εταιρεία πληροφορικής από την χώρα μας ή το εξωτερικό δεν έλαβε μέρος στη διαδικασία!
Σε μια απολογιστική ανακοίνωση που εξέδωσε η NEUROPUBLIC αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «θα υποστηρίξει την πληροφορική υποδομή των υπηρεσιών του Internet Data Center (I.D.C.) και την απαραίτητη πληροφορική υποδομή της παροχής υπηρεσιών Disaster Recovery Site (D.R.S.) και Business Continuity Plan (B.C.P.) που υποστηρίζει το ΟΠΣΑΑ, με στόχο την απρόσκοπτη λειτουργία των συστημάτων του ΟΠΕΚΕΠΕ και την άρτια διαχείριση των ενωσιακών γεωργικών ταμείων ΕΓΤΕ και ΕΓΤΑΑ».
Από την πλευρά του ο ΟΠΕΚΕΠΕ αφού έδωσε το έργο έκανε και μια «επιτροπή παρακολούθησης». Η επιτροπή, που αποτελείται μόνο από υπαλλήλους του ΟΠΕΚΕΠΕ, θα παρακολουθεί και θα ελέγχει την εκτέλεση όλων των όρων της εν λόγω σύμβασης και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του αναδόχου εταιρείας. Δηλαδή το ΥπΑΑΤ δεν θα μπορεί να κάνει έλεγχο για το συγκεκριμένο έργο που θα αφορά την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ.
Σύμφωνα πάντως με όσα αναφέρει η ίδια η NEUROPUBLIC «από το 2006, αναπτύσσουμε και συντηρούμε πληροφοριακά συστήματα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ». Άρα δεν είναι νέος συνεργάτης του Οργανισμού Πληρωμών αλλά έχει παρελθόν σε έργα πληροφορικής και διαγωνισμούς για το ΟΣΔΕ. Ο ΑγροΤύπος θυμίζει ότι πολλοί αγρότες ταλαιπωρούνται εδώ και χρόνια για διοικητικά λάθη στις δηλώσεις καλλιέργειας και ακόμη δεν έχουν πληρωθεί λόγω αυτών των προβλημάτων.
Στο ΔΣ της NEUROPUBLIC συμμετέχουν:
- Χριστόδουλος Αντωνιάδης από τον Αύγουστο 2021 είναι Πρόεδρος του ΔΣ της εταιρείας. Ως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 και για χρονικό διάστημα 6 ετών ήταν Σύμβουλος Διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς με αρμοδιότητα την Εμπορική και Αγροτική Τραπεζική.
- Χαρίκλεια (Κλαίρη) Σταματάκη. Εργάζεται στην εταιρεία από την ίδρυσή της το 2003.
- Ρόζα Γαργαλάκου. Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών του ΕΚΠΑ και κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, εργάστηκε στο χώρο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στην εκπαίδευση ενηλίκων, σε μεγάλους πολιτιστικούς οργανισμούς.
- Γιώργος Μαμάης. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών από το Ε.Μ.Π. το 1995.
- Μαυρουδής Ιωάννης. Μέτοχος από την ίδρυση της εταιρείας το 2003 έως το 2011 κατείχε τη θέση του Προέδρου ΔΣ.
- Δημήτρης Καπνιάς. Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας από τον Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2022. Aπό το 2014 έως τον Αύγουστο του 2020 είχε την ευθύνη της διοίκησης του έργου ΟΣΔΕ.
- Ιωάννης Χανιωτάκης. Senior Director Ανάπτυξης Εργασιών Αγροτικού Τομέα της Τράπεζας Πειραιώς.
- Δημήτριος Κυριαζής. Senior Director στην Διεύθυνση Μεγάλων Επιχειρήσεων της Τράπεζας Πειραιώς.
Διαβάστε την προκήρυξη του έργου (εδώ)
Διαβάστε τη δημιουργία Επιτροπής ελέγχου (εδώ)
Ο έλεγχος του monitoring μηδένισε αρκετά αγροτεμάχια με δηλωμένες καλλιέργειες αγρανάπαυση και κοφτολίβαδα.
Ενστάσεις δεν μπορούν να κάνουν οι παραγωγοί γιατί αν και έχουν κατεβάσει την εφαρμογή στα κινητά τους δεν μπορούν να λάβουν 5ψήφιο κωδικό.
Ο ΑγροΤύπος είχε αναφέρει σε ρεπορτάζ πέρυσι στα προβλήματα που παρουίασε ο έλεγχος monitoring που είχε εφαρμόσει πιλοτικά ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε κάποιες περιοχές και καλλιέργειες. Φέτος είναι υποχρεωτικός ο έλεγχος αλλά δεν φαίνεται να έλαβαν κάποια μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Όπως όμως τονίζουν και γεωπόνοι - μελετητές στον ΑγροΤύπο, θα έπρεπε τα αγροτεμάχια που βγάζει εκτός το monitoring να τα γνωρίζουν οι παραγωγοί κατά την περίοδο 1/9/2022 έως 31/6/2023 ώστε να μπορούν να κάνουν ενστάσεις και να καταθέσουν τις φωτογραφίες που θα έβγαζαν.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου φαίνεται ότι:
α) ο έλεγχος του moniroting (στη Δυτική Ελλάδα τουλάχιστον) αφορούσε επιλεκτικά τις κάτωθι κατηγορίες δηλωμένων καλλιεργειών: αγρανάπαυση και κοφτολίβαδα.
Για παράδειγμα σε παραγωγό με 7 αγροτεμάχια αγρανάπαυση και 8 αγροτεμάχια με κοφτολίβαδα έγινε έλεγχος moniroting για τα 4 αγροτεμάχια αγρανάπαυσης και τα 4 με κοφτολίβαδα (όχι σε όλα τα αγροτεμάχια δηλαδή)
β) ο έλεγχος του monitoring αφορούσε επίσης σε αγροτεμάχια που βρίσκονται σε βοσκοτοπική ενότητα και είχαν δηλωθεί ως ιδιωτικός βοσκότοπος (βοσκότοπος εκτός τεχνικής λύσης δηλαδή). Εδώ υπήρξαν μειώσεις εκτάσεων (όχι μηδενισμός).
Για να μηδενιστεί αγροτεμάχιο που ήταν δηλωμένο ως κοφτολίβαδο, σημαίνει ότι στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, 01/09/2022 έως 31/06/2023, δεν εφαρμόστηκε ο ορισμός του σημείου 1. Σχετικά με το σημείο αυτό κάποιοι παραγωγοί μου ανέφεραν ότι μηδενίστηκαν αγροτεμάχια τα οποία σπάρθηκαν, καλλιεργήθηκαν και συγκομίστηκαν. Υπάρχουν και αρκετές περιπτώσεις βέβαια όπου αγροτεμάχια δηλωμένα κοφτολίβαδα, ούτε σπάρθηκαν ούτε συγκομίστηκαν (μόνο βοσκήθηκαν).
Για να μηδενιστεί αγροτεμάχιο που ήταν δηλωμένο ως αγρανάπαυση, σημαίνει ότι στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου 01/09/2022 έως 31/06/2023 δεν εφαρμόστηκε ο ορισμός του σημείου 2 (δηλαδή δεν έγινε τουλάχιστον μία άροση).
Κοφτολίβαδο ορίζεται: «αρόσιμες εκτάσεις υψηλής παραγωγικής δυνατότητας σε πεδινές ή ημιορεινές περιοχές. Η διαχείριση των κοφτολίβαδων είναι μία ή δύο κοπές του χόρτου στο τέλος της άνοιξης ή/και το καλοκαίρι, βόσκηση μέχρι το τέλος του επόμενου χειμώνα, και στη συνέχεια απομάκρυνση των ζώων για την παραγωγή του χόρτου της επόμενης κοπής. Συνήθης πρακτική είναι η σπορά φυτικών ειδών ταχείας ανάπτυξης και μεγάλης απόδοσης σε χορτονομή, κυρίως ποικιλίες του είδους Lolium spp., μόνο του ή σε μείξη με ψυχανθή».
Ως αγρανάπαυση ορίζεται: «δηλώνεται η αρόσιμη έκταση που δεν καλλιεργείται καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου αλλά εφαρμόζεται μία άροση ανά έτος».
Καλλιεργητική περίοδος για κάθε καλλιέργεια ορίζεται το διάστημα που μεσολαβεί από την έναρξη των καλλιεργητικών φροντίδων (αρχή καλλιεργητικής περιόδου) ως και την αρχή της συγκομιδής (τέλος καλλιεργητικής περιόδου).
Η καλλιεργητική περίοδο των φθινοπωρινών καλλιεργειών για το 2023 είναι: 1 Σεπτεμβρίου 2022 έως 31 Ιουνίου 2023 (Παράρτημα 12 εγκυκλίου).
Πέρυσι υπήρξαν οδηγίες όπου αναλύοταν ο τρόπος που θα γινόταν οι ενστάσεις των προβληματικών αγροτεμαχίων του monitoring (για τις περιοχές των Τρικάλων, Λάρισας κ.λ.π. όπου εφαρμόστηκε το monitoring). Για το 2023 δεν υπάρχουν αντίστοιχες οδηγίες και ούτε είναι δυνατή η λήψη φωτογραφιών με γεωσήμανση (όπως περιγράφεται στις οδηγίες), καθώς ο παραγωγός δεν λαμβάνει τον κωδικό που απαιτείται στο email του. Βέβαια και να λειτουργούσε η εφαρμογή, η λήψη φωτογραφιών με σημερινή ημερομηνία θα αφορούσε τη καλλιεργητική περίοδο του ΟΣΔΕ 2024 (01/09/2023 έως 31/06/2024).
Συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την πληρωμή της προκαταβολής του τσεκ θα πραγματοποιήσουν οι κτηνοτρόφοι της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης (ΑΜ-Θ).
Όπως τόνισε στον ΑγροΤύπο ο κ. Νίκος Δημόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηνοτρόφων Καβάλας, ας βγει ο κ. Υπουργός και να ανακοινώσει ευθαρσώς ότι το ποσό που είδαν οι κτηνοτρόφοι και γεωργοί στο λογαριασμό τους, είναι αυτό που δικαιούνται με βάση την ΚAΠ 2023-2027 και ότι οι όποιες αστοχίες στην πληρωμή θα διορθωθούν άμεσα και θα πληρωθούν το συντομότερο δυνατό. Έχουμε πρόβλημα με την πληρωμή του 70% της βασικής ενίσχυσης και βλέπουμε το μπαλάκι ευθυνών μεταξύ των εμπλεκομένων μερών.
Ζητούμε ακόμη διευκρινήσεις από τους συντάκτες του Στρατηγικού Σχεδίου (ΣΣ) της ΚΑΠ για τον χαρακτηρισμό «λόμπι βοοτρόφων». Τα χρήματα της νέας ΚΑΠ είναι περισσότερα από την προηγούμενη όμως αυτό οφείλεται στις ενισχύσεις που έδωσαν για τις σφαγές. Για τη νέα ΚΑΠ παρουσιάστηκαν δύο Στρατηγικά Σχέδια. Στο δεύτερο που κατατέθηκε στην ΕΕ έγινε μια ανακατανομή κονδυλίων (δεν πήρε περισσότερα ο κλάδος), αφού πήραν από τους παχυντές και τα έδωσαν στις γέννες. Εμείς ρωτάμε λοιπόν που είναι το «λόμπι».
Παρακολουθούμε την τελευταία εβδομάδα, μετά την πληρωμή του 70% της βασικής ενίσχυσης στους κτηνοτρόφους και γεωργούς της πατρίδας μας, το θέατρο σκιών που διαδραματίζεται στις πλάτες όλων μας, με την προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων, να αποποιηθούν τις εύλογες θεσμικές τους ευθύνες.
Ανευθυνοϋπεύθυνοι της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ, που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, ότι αυτοί τα έχουν κάνει όλα σωστά, ρίχνοντας την ευθύνη στους υφιστάμενούς τους του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ανευθυνοϋπεύθυνοι του ΟΠΕΚΕΠΕ, που κι αυτοί διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, ότι τα έχουν κάνει όλα σωστά, εκτός κάποιων τεχνικών λεπτομερειών, για τις οποίες όμως δε φταίνε αυτοί, ενώ διατείνονται ότι εφάρμοσαν το ΣΣ που οι αρμόδιοι του ΥΠΑΑΤ συνέταξαν.
Εργαζόμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ, που κι αυτοί διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, ότι τα έχουν κάνει όλα σωστά και μάλιστα με αυταπάρνηση όπως αναφέρουν, λόγω της έλλειψης προσωπικού, ενώ θεωρούν υπεύθυνους τους τεχνικούς συμβούλους (εργολάβους), που εισπράττουν μερικές δεκάδες εκατομμύρια, για την τεχνική τους υποστήριξη στο πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι οποίοι απ’ ότι φαίνεται, δε βγαίνουν οικονομικά!
Μετά τη συνεχή φθορά των ιματίων όλων των εμπλεκομένων, έμειναν τελικά στα μάτια μας, όλοι τους γυμνοί!
Το 2015 που ήταν το πρώτο έτος εφαρμογής της ΚΓΠ 2015-2019, ο ΟΠΕΚΕΠΕ μας είχε ενημερώσει με ατομικά έντυπα μέσω των ΚΥΔ, για τον υπολογισμό των ατομικών μας δικαιωμάτων, για τον αριθμό τους, τη μοναδιαία τους αξία, και για τα πέντε βήματα σύγκλισης μέχρι το 2019, σύμφωνα με το εγκεκριμένο στρατηγικό σχέδιο από το 2014. Το 2023 ο ΟΠΕΚΕΠΕ τήρησε σιγή ιχθύος.
Όλα στα κρυφά, χωρίς ενημέρωση, με τις ατομικές μοναδιαίες αξίες άγνωστες, τα βήματα σύγκλισης μέχρι το 2026 άγνωστα, ακόμη και ο στόχος της σύγκλισης άγνωστος, με βάρκα την ελπίδα!
Γνωρίζουμε όλοι τα προβλήματα που έχει ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην πληρωμή των ενισχύσεων τα δύο τελευταία χρόνια, μετά την πολιτική απόφαση του ΥΠΑΑΤ για μεταφορά των δηλώσεων του ΟΣΔΕ στο κυβερνητικό νέφος.
Πρόχειρα και χωρίς προετοιμασία, οι εγωιστικές αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ, μας θύμισαν έναν επιπόλαιο άνθρωπο, που φοράει τρύπια παπούτσια και τα πετά στα σκουπίδια πριν αγοράσει καινούρια, μένοντας ξυπόλυτος!
Δυστυχώς για τους Έλληνες κτηνοτρόφους και γεωργούς, το ΥΠΑΑΤ είναι ένα υπουργείο στο οποίο οι υπουργοί αλλάζουν συνήθως κάθε χρόνο, αφού η εκάστοτε πολιτική ηγεσία κατά τη θητεία της, δεν έχει σκοπό να παράξει πραγματικά έργο για τον πρωτογενή τομέα, αλλά αισθάνεται να εκτίει πολιτική ποινή!
Η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ που μέχρι πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές ήταν λαλίστατη και παρεμβατική, σώπασε!
Ας βγει ο κ. Υπουργός και ν’ ανακοινώσει ευθαρσώς ότι το ποσό που είδαν οι κτηνοτρόφοι και γεωργοί στο λογαριασμό τους, είναι αυτό που δικαιούνται με βάση την ΚΓΠ 2023-2027 και ότι οι όποιες αστοχίες στην πληρωμή θα διορθωθούν άμεσα και θα πληρωθούν το συντομότερο δυνατό. Οι πολιτικοί υπεύθυνοι για την οργάνωση, τη σύνταξη και την έγκριση του στρατηγικού σχεδίου είναι δίπλα του κι αυτός ζητάει την παραίτηση του ΔΣ του ΟΠΕΚΕΠΕ! Όπως λέμε εμείς στα χωριά μας, «φταίει το γαϊδούρι και βαράει το σαμάρι»!
Εμείς από το 2020 είχαμε επισείσει την προσοχή, σχετικά με τη στόχευση του ΣΣ, όταν ξεκίνησε η προσχηματική διαβούλευση με τους αγρότες.
Τον Ιανουάριο του 2021 αποστείλαμε την ολοκληρωμένη μας πρότασή και γραπτώς, για κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων, με τη λογική να κατευθυνθούν οι ενισχύσεις αναλογικά, σε όσους δουλεύουν τα ζώα και τα χωράφια, με ανακατανομή των βοσκοτόπων και των ενισχύσεων από το 2023, απλά και δίκαια!
Η ομάδα των πανεπιστημιακών που συνέταξε το ΣΣ με τις κατευθυντήριες γραμμές της κυβέρνησης και του πολιτικού προσωπικού του ΥΠΑΑΤ, συνέχισε να διαιωνίζει τη γάγγραινα των αγροτικών ενισχύσεων που λέγεται «ιστορικά δικαιώματα», μέχρι και το 2027 μέσω σύγκλισης, χωρίς να επικαιροποιεί τις ενισχύσεις που δικαιούται να εισπράξει ο κάθε δικαιούχος, για το παρόν μέγεθος της εκμετάλλευσής του το 2023.
Χωρίς καμία ουσιαστική διαβούλευση δημιούργησε δράσεις, οι περισσότερες των οποίων είναι ανεφάρμοστες ή με μεγάλο κόστος (οικολογικά σχήματα), άλλες είναι άδικες και οριζόντιες (αναδιανεμητική), ενώ κάποιες άλλες ξέχασε ή ήταν ανίκανη να ενεργοποιήσει!
Έχουμε όμως και τη στρέβλωση στην κατανομή των ενισχύσεων, λόγω της ανισομερούς κατανομής των βοσκοτόπων από το 2015, κάτι που η ομάδα που συνέταξε το ΣΣ δεν το έλαβε καθόλου υπόψη.
Η αδιαφορία ή η ανικανότητα ή και τα δύο, των βουλευτών και των περιφερειαρχών, των περιοχών που απώλεσαν οι κτηνοτρόφοι τους πολλά εκατομμύρια ευρώ ενισχύσεων και συνεχίζουν να χάνουν μέχρι σήμερα, λόγω της άνισης κατανομής των βοσκοτόπων του 2015, δηλαδή της ΑΜ-Θ και της Κ. Μακεδονίας, δημιούργησαν μια δεύτερη οικονομική ζημιά, αυτή τη φορά μόνο για τους κτηνοτρόφους αυτών των περιοχών.
Η ζημιά αυτή για οκτώ συνεχή έτη, μεταφράζεται σε ατομική απώλεια ενισχύσεων από μερικές δεκάδες χιλιάδες έως εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.
Τη ζημιά αυτή θα συνεχίσει να την επιτείνει και να τη μεγαλώνει, το στρατηγικό σχέδιο μέχρι και το 2027, μεταφέροντας τις ενισχύσεις αυτές, στους κτηνοτρόφους των υπολοίπων περιοχών της χώρας!
Όσο οι ενισχύσεις στην κτηνοτροφία και τη γεωργία κατανέμονται με την επιδοματική λογική του «κάπου, κάπως, κάποτε», του «δώσε και σε μένα μπάρμπα» και της «τοπικιστικής ψηφοθηρίας» και όσο εμείς οι ίδιοι λειτουργούμε παθητικά με τη λογική «σφάξε με αγά μου ν’ αγιάσω», αυτός ο τόπος και οι πραγματικοί κτηνοτρόφοι και γεωργοί, δε θ’ απολάβουμε ποτέ αυτό που δικαιωματικά και ισότιμα μας αξίζει και δε θα σηκώσουμε ποτέ κεφάλι!
Μετά απ’ όλα τα παραπάνω, οι κτηνοτροφικοί σύλλογοι της ΑΜ-Θ καλούμε σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας όλους τους κτηνοτρόφους της περιφέρειάς μας, τη Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου, στις 12:00, έξω από το κτίριο της περιφέρειας στην Κομοτηνή.
Το Στρατηγικό Σχέδιο που φτιάχτηκε για εμάς, χωρίς εμάς, πρέπει να αλλάξει και θα αλλάξει, με τη συμμετοχή και συμφωνία των κτηνοτρόφων.
Αρκετή ζημιά έκαναν στην κτηνοτροφία οι θεωρητικοί του ΥΠΑΑΤ και των πανεπιστημίων, αυτοί που έδωσαν τη δυνατότητα σε αεριτζήδες και αετονύχηδες, να καρπώνονται τις ενισχύσεις των πραγματικών κτηνοτρόφων, ενεργοποιώντας βοσκοτοπικά δικαιώματα χωρίς ζώα, με κατανομή από το αμαρτωλό εθνικό απόθεμα.
Κλείνουμε λίγες ώρες τα ζώα μας στους στάβλους μας για να διαμαρτυρηθούμε και να μην αναγκαστούμε να τους κλείσουμε οριστικά.
«Ψαλίδι» στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ χωρίς καμιά εξήγηση και ευθύνες στον προκάτοχό του υπουργό, Σπήλιο Λιβανό, που διαπραγματεύτηκε τη νέα ΚΑΠ, αναφέρει ο νυν υπουργός, Λευτέρης Αυγενάκης.
«Οι δικαιούχοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και επιχειρήσεις του κλάδου, έλαβαν 88 εκατ. ευρώ λιγότερα από τα αρχικώς προγραμματισμένα, χωρίς καμία εύλογη εξήγηση», τόνισε σε δηλώσεις του ο υπουργός ΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης.
«Η μείωση κατά, περίπου 20%, στην καταβολή της βασικής ενίσχυσης στη νέα ΚΑΠ είναι προϊόν διαπραγμάτευσης της ηγεσίας του ΥπΑΑΤ την περίοδο του 2021. Η συνολική βασική ενίσχυση που προβλέπεται για το 2023 είναι 829 εκ. ευρώ έναντι 1.068 εκ ευρώ το 2022. Η διαφορά των 239 εκ ευρώ έχει μεταφερθεί στην αναδιανεμητική ενίσχυση, τις νέες συνδεμένες ενισχύσεις και τα τομεακά προγράμματα και θα καταβληθεί αργότερα. Από τα 829 εκ. ευρώ που ήταν η βασική ενίσχυση, ενεργοποιήθηκαν από τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ τα 741 εκ. ευρώ, δηλαδή 88 εκατ. λιγότερα από τα προβλεπόμενα. Που σημαίνει ότι οι δικαιούχοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και επιχειρήσεις του κλάδου, έλαβαν 88 εκατ. ευρώ λιγότερα από τα αρχικώς προγραμματισμένα, χωρίς καμία εύλογη εξήγηση», προσθέτει.
ΣΥΡΙΖΑ
Σε σειρά παθογενειών που αποδομούν πλήρως το αφήγημα περί «επιτυχημένου μοντέλου» στις αγροτικές επιδοτήσεις από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αναφέρθηκε ο τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλης Κόκκαλης, επισκεπτόμενος μαζί με τον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Σωκράτη Φάμελλο, καθώς και με τον αναπληρωτή Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γ. Παπαηλιού και τους κ.κ. Ο. Τελιγιορίδου και Φ. Κουρεμπέ από το Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, τα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Μετά το πέρα της συνάντησης με τη διοίκηση και εργαζόμενους του οργανισμού ο κ. Κόκκαλης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Κατά την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ είχε διασφαλιστεί η έγκυρη, έγκαιρη και με απόλυτη διαφάνεια καταβολή των ενωσιακών επιδοτήσεων, απομακρύνοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο επιβολής δημοσιονομικών διορθώσεων-προστίμων από τα αρμόδια όργανα της ΕΕ, που είχαν ανέλθει σε δυσθεώρητα ύψη κατά το παρελθόν. Έτσι, πρακτικά, ο παραγωγός είχε μια πλήρη ενημέρωση και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα, για το πότε και πόσο θα πληρωθεί, προκειμένου να μπορεί να κάνει τον αναγκαίο προγραμματισμό του και να προχωρά απρόσκοπτα στη συνέχιση της παραγωγικής του διαδικασίας. Και όλα αυτά μέσα στο κανονιστικό πλαίσιο που επέβαλε η προηγούμενη ΚΑΠ, σε θεσμικό, διοικητικό και ελεγκτικό επίπεδο.
Με την έλευση της ΝΔ στην Κυβέρνηση, τον Ιούλη του 2019, επανεμφανίστηκαν οι παλιές παθογένειες στις καταβολές των ενωσιακών επιδοτήσεων και ανέκυψαν και καινούργιες: Προβληματικές πληρωμές, που όχι μόνο επιδείνωσαν την ήδη δραματική κατάσταση των αγροτών μας, αλλά επανέφεραν στο προσκήνιο τις «σκοτεινές ημέρες» της επιβολής των δυσθεώρητων δημοσιονομικών διορθώσεων-προστίμων. Χαρακτηριστικότερη όλων η προβληματική πληρωμή της Βασικής Ενίσχυσης του 2022, τα κανονιστικά και τεχνικά προβλήματα της οποίας, ανέδειξαν εγγράφως οι ίδιοι, οι αρμόδιοι υπάλληλοι του Οργανισμού, καταρρίπτοντας ταυτόχρονα και με «πάταγο» το πολυδιαφημισμένο αφήγημα, για την οριστική μετάβαση του «ΟΣΔΕ στο σπίτι του». Σε αυτά πρέπει να προστεθούν οι διαρκείς ματαιώσεις διαγωνισμών και οι «επιλεκτικές» απευθείας αναθέσεις για λειτουργίες που σχετίζονται με το ΟΣΔΕ. Περίτρανη απόδειξη, είναι το γεγονός ότι δεν ήταν δυνατόν να καταρτιστεί μια Διακήρυξη για το ΟΠΣ των πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ, που να μην καταπίπτει από την Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, θέτοντας σε κίνδυνο τη δίκαιη, ορθή, έγκαιρη και διαφανή πληρωμή όλων των αγροτικών ενισχύσεων. Τέλος, θα πρέπει να μνημονευθούν οι συνεχείς αλλαγές Διοικήσεων στον ΟΠΕΚΕΠΕ (4 Πρόεδροι σε 4,5 χρόνια), οι καρατομήσεις των «ανεπιθύμητων» στελεχών με θέσεις ευθύνης και η διαρκής αποστελέχωση του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι έντονες «τάσεις φυγής» των υπαλλήλων του.
Και ήλθε το πλήρωμα του χρόνου για την πρώτη πληρωμή, στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ 2023-2027, αυτής της προκαταβολής του 70% της Βασικής Ενίσχυσης για το 2023, στις 27/10/2023. Μια κατά γενική ομολογία απαράδεκτη πληρωμή, που κυριολεκτικά «άνοιξε τον ασκό του Αιόλου», εξαιτίας της παταγώδους αποτυχίας της και των προβλημάτων που προκάλεσε, ενώ αρχικά παρουσιάστηκε ως «επιτυχία». Θα μπορούσε κανείς να παραθέσει πολλά επιχειρήματα, τα οποία θα εκλαμβάνονταν από κάποιους ως απλές αντιπολιτευτικές «κορώνες», αλλά η Ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ ουσιαστικά αναδεικνύει τις βασικές αιτίες αυτού του «φιάσκου»:
- Η συνολικά μειωμένη χρηματοδότηση της ΚΑΠ 2023-2027 («829.000.000 ευρώ για το 2023, σε αντίθεση με πέρυσι που το αντίστοιχο ποσό ήταν πάνω από 1 δις ευρώ» αναφέρει ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην Ανακοίνωσή του), στο πλαίσιο του τρέχοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) της ΕΕ, που αποδομεί, καταρχήν, πλήρως το κυβερνητικό αφήγημα της μη απώλειας πόρων για τον πρωτογενή τομέα και για το οποίο δεν είχε γίνει καμία ουσιαστική ενημέρωση στους αγρότες μας, υπό το φόβο των εκλογών. Αν σε αυτό υπολογίσουμε ότι 170 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν στη λεγόμενη Αναδιανεμητική Ενίσχυση και ένα επιπλέον ποσό της τάξης των 30 εκατ. ευρώ θα διανεμηθεί μέσω των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων, μιλάμε μεσοσταθμικά για μια μείωση της τάξης του 21%, για τις 3 Αγρονομικές Περιφέρειες, έναντι του 2021 (όπως προκύπτει και πάλι από την Ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ).
- Η υλοποίηση ενός επιεικώς ανεπαρκούς Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου, που υπέβαλε στην ΕΕ, χωρίς ουσιαστικό. διάλογο με τους ίδιους τους αγρότες και εφαρμόζει η κυβέρνηση της ΝΔ, στο πλαίσιο του οποίου, όπως αναφέρει και πάλι η Ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ: «αποκλείστηκε η ενεργοποίηση δικαιωμάτων ΠΕ1 (βοσκοτόπια) χωρίς τη δήλωση ζωικού κεφαλαίου και δεν κατέστη δυνατός ο διαχωρισμός των δικαιωμάτων της κάθε αγρονομικής περιφέρειας, προκειμένου να εξαιρεθούν τα επίμαχα δικαιώματα και να πληρωθούν τα υπόλοιπα».
- Η έλλειψη ουσιαστικής προετοιμασίας του ΟΠΕΚΕΠΕ και βέβαια του ΥπΑΑΤ για την υλοποίηση της νέας ΚΑΠ 2023-2027, στο θεσμικό πεδία, που πάλι σύμφωνα με την Ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, εκδηλώθηκε με «τις καθυστερήσεις στην έκδοση των υπουργικών αποφάσεων και την έλλειψη σε τεχνική υποστήριξη του ΟΠΕΚΕΠΕ».
- «Οι δυσκολίες στην υλοποίηση του ψηφιακού εκσυγχρονισμού των συστημάτων του ΟΠΕΚΕΠΕ και στη μεταφορά των δεδομένων του και την ασφαλή χρήση τους μέσω του gov.gr», σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Τα προβλήματα που εμφανίζονται στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ τα τελευταία έτη, οφείλονται στη διελκυστίνδα μεταξύ δύο εταιρειών που διεκδικούσαν την υποστήριξη των πληροφοριακών συστημάτων του, οι οποίες τελικά σύστησαν κοινοπραξία για να αναλάβουν έναντι 20.000.000 € την λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος του Οργανισμού για την περίοδο 2023-2027 και 5.500.000 € για την υποστήριξη των συστημάτων των προηγούμενων ετών, τονίζουν μεταξύ άλλων οι εργαζόμενοι στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Αναλυτικά η ανακοίνωση που εξέδωσαν αναφέρει τα εξής:
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εργαζομένων ΟΠΕΚΕΠΕ εκφράζει την έντονη αγανάκτηση και τον προβληματισμό του, για τη γενικευμένη επίθεση εναντίον του Οργανισμού Πληρωμών που καταβάλει κάθε έτος 3 δις ευρώ ενωσιακών ενισχύσεων στους αγρότες της χώρας, με αφορμή την προκαταβολή της Βασικής Στήριξης στις 27/10/2023, η οποία όπως κάθε έτος και βάσει ενωσιακής νομοθεσίας, κάλυπτε το 70% των δικαιωμάτων των δικαιούχων. Με αφορμή την έντονη παραπληροφόρηση που διακινείται κατόπιν της απαίτησης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για παραίτηση του ΔΣ του ΟΠΕΚΕΠΕ διευκρινίζουμε τα εξής:
1. Η εφαρμογή της ΚΑΠ για την περίοδο 2023 – 2027 γίνεται βάσει του Στρατηγικού Σχεδίου που υποβλήθηκε στην ΕΕ από τις δύο αρμόδιες Γενικές Γραμματείες του ΥΠΑΑΤ, το οποίο καταρτίστηκε από εταιρεία συμβούλων έναντι 800.000 ευρώ. Το εν λόγω Σχέδιο, για το οποίο ουδεμία ευθύνη φέρει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, είναι το πλέον περίπλοκο σε σύγκριση με όλες τις χώρες της ΕΕ, και προβλέπει μεταξύ άλλων τη μέση μείωση των δικαιωμάτων ενίσχυσης κατά 20%. Σημειώνεται ότι η καθυστερημένη έκδοση του εθνικών εφαρμοστικών αποφάσεων αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του ΥΠΑΑΤ και των τριών ειδικών υπηρεσιών διαχείρισης που ίδρυσε για το σκοπό αυτό.
2. Τα προβλήματα που εμφανίζονται στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ τα τελευταία έτη, οφείλονται στη διελκυστίνδα μεταξύ δύο εταιρειών που διεκδικούσαν την υποστήριξη των πληροφοριακών συστημάτων του, οι οποίες τελικά σύστησαν κοινοπραξία για να αναλάβουν έναντι 20.000.000 € τη λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος του ΟΠΕΚΕΠΕ για την περίοδο 2023 – 2027 και 5.500.000 € για την υποστήριξη των συστημάτων των προηγούμενων ετών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα τελευταία δύο έτη, η λειτουργία των συστημάτων να βασίζεται σε τμηματικές απευθείας αναθέσεις σε διάφορες εταιρείες, με το κύριο βάρος να πέφτει στη Δ/νση Πληροφορικής του ΟΠΕΚΕΠΕ, το προσωπικό της οποίας έχει αποδεκατιστεί, ενώ παράλληλα δεν γίνονται οι απαιτούμενες προσλήψεις.
3. Η δημιουργηθείσα κατάσταση με τα πληροφοριακά συστήματα, σε συνδυασμό με τον τεράστιο όγκο δουλειάς που απορρέει από την έλλειψη προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ που ανέρχεται σε 530 υπαλλήλους αντί των 1.700 που προβλέπονται, την πολυπλοκότητα των εθνικών επιλογών για την εφαρμογή της ΚΑΠ και το αναλογικά τεράστιο πλήθος των δικαιούχων στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τον πολυτεμαχισμένο κλήρο και την απουσία κτηματολογίου και δασολογίου, οδηγεί σε παραιτήσεις από θέσεις ευθύνης και μαζικές αποχωρήσεις υπαλλήλων μέσω κινητικότητας. Το γεγονός αυτό επιτείνεται από την μη καταβολή στον ΟΠΕΚΕΠΕ των οικονομικών κινήτρων που χορηγούνται σε άλλες αντίστοιχες υπηρεσίες.
4. Οι εργαζόμενοι επισημαίνουν εδώ και πολλά χρόνια τις δυσλειτουργίες που προκαλεί η ανάθεση σε ιδιώτες των πληροφοριακών συστημάτων, ζητώντας την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού για την αυτόνομη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ. Δυστυχώς, όπως αποδεικνύεται από τα γεγονότα, η κυβέρνηση αντί να ενισχύσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το ετήσιο λειτουργικό κόστος του οποίου ανέρχεται σε μόλις 27,5 εκ. € σε αντίθεση με όσα ψευδώς διαδίδονται, προτιμά να διαθέτει τεράστια ποσά σε ιδιώτες, είτε με απευθείας αναθέσεις, είτε με διαγωνισμούς οι οποίοι καταπίπτουν στα δικαστήρια και τις ανεξάρτητες αρχές, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η υλοποίηση της νέας ΚΑΠ.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι εργαζόμενοι καλούν την κυβέρνηση και τους αγροτικούς φορείς, να στηρίξουν έμπρακτα το έργο του ΟΠΕΚΕΠΕ και να διασφαλίσουν την ανεξάρτητη λειτουργία του, αντί να τον στοχοποιούν και να τον διαβάλουν. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά, ότι χωρίς διαπιστευμένο Οργανισμό Πληρωμών, καμία ενωσιακή ενίσχυση δεν πρόκειται να εκταμιευθεί προς τους αγρότες της χώρας μας.
Να γίνει πληρωμή των ενισχύσεων με βάση το 2022 και να προχωρήσουμε σε αναθεώρηση της ΚΑΠ για το 2024. Αυτό δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης και Περιφερειακός Σύμβουλος, Πρίαμος Ιερωνυμάκης.
Και προσθέτει: «Υπάρχει μεγάλος αναβρασμός στην Κρήτη από την πληρωμή της προκαταβολής της ενιαίας ενίσχυσης από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία έφερε στην επιφάνεια τις αλλαγές που επιφυλάσσει η νέα ΚΑΠ για τον πρωτογενή τομέα του νησιού.
Η νέα ΚΑΠ αποτελεί την ταφόπλακα για την καλλιέργεια της ελιάς και του αμπελιού.
Η Κρήτη ζητούσαμε να ενταχθεί στη νησιωτική πολιτική. Δεν μπορεί η Κρήτη, που είναι νησί, να μην αντιμετωπίζεται ως νησιωτική περιοχή.
Επίσης προτείνουμε την κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και την επαναφορά της διαδικασίας καταβολής των ενισχύσεων στις ΔΑΟΚ. Οι τοπικές ΔΑΟΚ να στελεχωθούν με το απαραίτητο προσωπικό για να κάνουν ελέγχους.
Τα οικολογικά σχήματα όπως θα έχουν κάνει λειτουργούν για να πληρώνει ο παραγωγός τα γραφεία μελετητών για να του λένε τι θα κάνει. Καμιά ενίσχυση δεν πάει στην τσέπη των παραγωγών.
Ζητάμε ακόμη να συμμετέχουν οι παραγωγοί στα κέντρα αποφάσεων. Δεν μπορεί να γίνεται Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ χωρίς να έχουν ερωτηθεί οι αγρότες που θα κληθούν να το εφαρμόσουν.
Το Σάββατο (4 Νοεμβρίου) θα πραγματοποιηθεί συνάντηση αγροτοκτηνοτρόφων και τοπικών φορέων στον Προφήτη Ηλία του Ηρακλείου, στην οποία θα αναφερθούμε αναλυτικά στα προβλήματα της ΚΑΠ».
Στα κάγκελα είναι οι κτηνοτρόφοι μετά τις πληρωμές της προκαταβολής του τσεκ και απειλούν με νομικά μέτρα κατά παντός υπευθύνου που τους έφερε τόσο μεγάλη μείωση στο ποσό της ενίσχυσης.
Ο αναβρασμός είναι ακόμη μεγαλύτερος με την παραδοχή του ΟΠΕΚΕΠΕ ότι το 2023 τα χρήματα που πήραν είναι κατά μέσο όρο μειωμένα κατά 27% σε σχέση με το 2022.
Ο Στέργιος Κύρτσιος, πρόεδρος στην Πανελλήνια Ένωση Κτηνοτρόφων (ΠΕΚ), δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «κανείς δεν μας ενημέρωσε ποτέ ότι θα υπάρξει τόσο μεγάλη μείωση στα ποσά της βασικής για τα βοσκοτόπια. Παρακολούθησα τις ημερίδες του ΥπΑΑΤ και δεν άκουσα ποτέ ότι στο Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ θα έχουμε το πρώτο έτος (2023) μια τόσο μεγάλη μείωση στην αξία των δικαιωμάτων των κτηνοτρόφων κατά 27%. Αν έχουμε τόση μείωση των ποσών τον πρώτο χρόνο πόσο θα φτάσει το 2024. Πιστεύαμε ότι θα είναι σταδιακή η εσωτερική σύγκλιση. Όμως αλλά είδαμε στην πληρωμή».
Από την πλευρά του ο Αντιπρόεδρος στον Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) κ. Δημήτρης Μόσχος, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ (2023-2027) που μας παρουσίασαν δεν αναφέρει πουθενά ότι το 2023 θα έχουμε μέση μείωση κατά 27% στα δικαιώματα των βοσκοτόπων. Εκτός αν κατάθεσαν άλλο Σχέδιο στην ΕΕ και άλλο μας ανακοίνωσαν. Ποτέ δεν μας είπαν για τόσο μεγάλη μείωση στην βασική ενίσχυση. Από τις τρεις αγρονομικές περιφέρειες τα βοσκοτόπια είχαν την μεγαλύτερη. Αυτό ουσιαστικά βάζει ταφόπλακα στον κλάδο».
Ο κ. Νίκος Δημόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηνοτρόφων Καβάλας, «υποτίθεται ότι με τη νέα ΚΑΠ θα στήριζαν την κτηνοτροφία. Τελικά δεν έγινε κάτι τέτοιο. Δεν ανακοίνωσε ποτέ επίσημα ο ΟΠΕΚΕΠΕ για την μείωση του ποσού της βασικής ενίσχυσης. Έφτιαξαν την ΚΑΠ με βάση τα στοιχεία του 2019 όμως από τότε έχουν αλλάξει πολλά στις εκμεταλλεύσεις. Αφαιρούν ποσά γιατί δεν επικαιροποίησαν τις μοναδιαίες αξίες των δικαιωμάτων. Αυτό ζητούσαμε από την πρώτη στιγμή και ελέγχους στα δηλωμένα ζώα. Όση αύξηση πήραν οι κτηνοτρόφοι από την τιμή του γάλακτος την έχασαν από τα δικαιώματα. Τα χρήματα είναι ίδια σε αυτή την ΚΑΠ σε σχέση με την προηγούμενη τότε γιατί έχουμε μείωση στα ποσά; Πάνε να κάνουν τροποποίηση της ΚΑΠ και πάλι δεν ρωτάνε τους κτηνοτρόφους για την εικόνα του κλάδου. Οπότε πάλι θα κάνουν λάθη τα οποία θα πληρώσουμε εμείς».
Βέβαια για όλα αυτά που συμβαίνουν στην ΚΑΠ δεν έχει κάποια ευθύνη ο σημερινός ΥπΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης. Όπως μας ανέφεραν κύκλοι του ΥπΑΑΤ, η νέα ΚΑΠ στηρίχτηκε στο ΟΣΔΕ του 2019. Ακόμη και αυτοί που έκαναν τον Σχέδιο της ΚΑΠ περίμεναν ότι η μείωση των ποσών θα είναι ίδια και για τις τρεις περιφέρειες. Την μεγαλύτερη μείωση στα βοσκοτόπια εκτιμούν ότι την έφεραν οι μεταβολές στις αξίες των δικαιωμάτων που έγιναν κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας (μέχρι το 2022).
Όσον αφορά τα βοσκοτόπια που κέρδισε η χώρα μας από την ΕΕ (περίπου 10 εκατ. στρέμματα) ακόμη και αν τα είχε βάλει στο σύστημα ο ΟΠΕΚΕΠΕ (που δεν το έχει κάνει) δεν θα άλλαζε κάτι στην αξία αλλά θα βοηθούσε να περιοριστεί η τεχνική λύση και να βρίσκουν βοσκοτόπια κοντά στην περιοχή τους οι κτηνοτρόφοι. Επίσης θα μπορούσαν να τα αξιοποιήσουν οι δράσεις στα Οικολογικά Σχήματα.
Το ερώτημα πάντως παραμένει με τι στοιχεία σήμερα γίνεται η τροποποίηση της ΚΑΠ και αν θα διορθωθούν τα λάθη.
Σε εξώδικα και αγωγές κατά του ΟΠΕΚΕΠΕ δηλώνουν αποφασισμένοι να προχωρήσουν αγρότες και φορείς με αφορμή τα λάθη που υπήρξαν στην πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης.
Ήδη εξώδικο στον ΟΠΕΚΕΠΕ απέστειλε η Πανελλήνια Ένωση Φορέων Αγροτικών Υπηρεσιών (ΠΕΦΑΣΥ) μέσα στο οποίο αναφέρονται τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί όλο το προηγούμενο διάστημα και αφορούν στην πληρωμή της Βασικής Ενίσχυσης, προγραμμάτων αλλά και άλλων ενισχύσεων.
Στο εξώδικο τονίζεται ακόμη ότι εταιρείες παρέχουν υπηρεσίες δηλώσεων εκτός του gov.gr, γεγονός που παραβιάζει τους κανονισμούς σε σχέση με την οριστικοποίηση των δηλώσεων ΟΣΔΕ, ενώ τονίζεται ότι δεν έχει γίνει σωστή «φόρτωση» των δικαιωμάτων της Βασικής Ενίσχυσης, καθώς και ότι δεν δόθηκε παράταση των 10 ημερών στην υλοποίηση των µεταβιβάσεων.
Με το εξώδικο η ΠΕΦΑΣΥ ζητά τη λήψη των άμεσων μέτρων για την κατάσταση αυτή που θέτει υπό αμφισβήτηση την ασφάλεια του gov.gr αλλά και ολόκληρο το σύστημα υποβολής των δηλώσεων για το 2023.
Απαντώντας ο ΟΠΕΚΕΠΕ εξέδωσε ανακοίνωση η οποία αναφέρει ότι από έλεγχο της νομικής υπηρεσίας του Οργανισμού τόσο στο Πρωτοδικείο και Ειρηνοδικείο Αθηνών όσο και στο Πρωτοδικείο και Ειρηνοδικείο Λάρισας, δεν ανευρέθηκε καταχωρημένο καταστατικό του εν λόγω σωματείου, κατά την επίδοση της εξώδικης απάντησης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Διεύθυνση επί της οδού Καραολή και Δημητρίου 25 δεν ανευρέθηκε εκεί η έδρα της ΠΕΦΑΣΥ από τον Δικαστικό Επιμελητή.
Ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με τον κ. Ιωάννη Φλωρίδη, αντιπρόεδρο της ΠΕΦΑΣΥ, ο οποίος ανέφερε ότι «μετά απο πολύ καιρό ο ΟΠΕΚΕΠΕ αποφάσισε να μας απαντήσεις. Η Ένωση έχει κοινοποιήσει πολλά email με τις αλλαγές που έχει κάνει. Επίσης ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ κ. Σημανδράκος είχε παρευρεθεί στην πρόσφατη γενική συνέλευση της ΠΕΦΑΣΥ. Προχωράμε και σε αγωγή κατά του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αυτή την στιγμή υπάρχουν 90 εκ. ευρώ αδιανέμητα δικαιώματα».
Διαβάστε το εξώδικο (εδώ)
Διαβάστε την ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ (εδώ)
Απάντηση ΠΕΦΑΣΥ στην ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ
Με λύπη μας παρατηρούμε το επίπεδο στο οποίο έχει περιέλθει ο ΟΠΕΚΕΠΕ το τελευταίο χρονικό διάστημα που αδυνατώντας να ανταποκριθεί στα βασικά, δηλαδή στις ορθές πληρωμές και στους σωστούς ελέγχους, και ανταπαντά στην εξώδικη αναφορά που κατέθεσε η ΠΕΦΑΣΥ στις 04/10/2023 σχεδόν ένα (1) μήνα μετά.
Αντί όμως η ανταπάντηση να αφορά τα 73 σημεία τεχνικών θεμάτων – έλλειψη οδηγιών, έλλειψη εγκυκλίων, έλλειψη διευκρινήσεων καθώς και καταστρατήγησης της σύμβασης με τα ΚΥΔ, η «Μπάλα αποστέλλεται στην κερκίδα» θίγοντας ψευδώς την νομιμότητα της λειτουργίας του σωματείου μας που από το 2015 υφίσταται βάσει του καταστατικού που εσείς ζητήσατε από το πρωτοδικείο και ειρηνοδικείο Αθηνών το ΑΦΜ, του οποίου εμείς σας αποδώσαμε γιατί δεν έχουμε να φοβηθούμε κάτι, όπως και την φυσική έδρα του σωματείου το οποίο με ομόφωνη απόφαση γενικής συνέλευσης Μάρτιος 2023, μετασχηματίστηκε με τροποποίηση καταστατικού από ΠΕΦΑ σε ΠΕΦΑΣΥ.
Η ερώτηση μας βέβαια είναι «ΔΕΝ ΜΑΣ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ;» κύριε πρόεδρε;
Έχετε κάνει τουλάχιστον τρείς (3) δημόσιες αναφορές ευχαριστώντας την ΠΕΦΑΣΥ και τον πρόεδρο του σωματείου κ. Ντογκούλη για την υποστήριξη που παρέχει στον οργανισμό τους τελευταίους έξι (6) μήνες.
Έχετε συμμετάσχει εσείς ο ίδιος όπως και στελέχη του οργανισμού σε τεχνικές συσκέψεις τόσο στο γραφείο του υπουργού όσο και σε τηλεδιασκέψεις προσπαθώντας να μάθετε από εμάς βασικά λειτουργικά κενά που παρουσιάστηκαν στην ΕΑΕ 2023.
Έχετε συμμετάσχει με την διοίκηση και στελέχη του οργανισμού σε διευρυμένη σύσκεψη στο υπουργείο για την εξέλιξη του έργου του 2023 την οποία ενώπιον υπουργού και γενικού γραμματέα τοποθετηθήκατε ότι βρίσκεστε σε πλήρη συνεννόηση με το Δ.Σ. της ΠΕΦΑΣΥ για την επίλυση τεχνικών θεμάτων.
Μας έχετε δεχθεί σαν διοικητικό συμβούλιο τρείς (3) φορές στο γραφείο σας θεσμικά για να συζητήσουμε πάλι για τεχνικά θέματα και τεχνικά προβλήματα του έργου.
Το αποκορύφωμα όλων είναι η συμμετοχή σας ως κεντρικό ομιλητή σε γενική συνέλευση του σωματείου μας μέσω τηλεδιάσκεψης την Πέμπτη (27/07/2023).
Παρόλες αυτές τις ενέργειες θεωρείται ακόμα την ΠΕΦΑΣΥ ή ΠΕΦΑ όπως θέλετε πείτε την, όλοι μας γνωρίζουν άλλωστε, σωματείο ανύπαρκτο και ανυπόστατο;
Προφανώς λοιπόν την απάντηση στα άνωθεν την γνωρίζετε καλά γιατί η ΠΕΦΑΣΥ όπως και όλα τα προηγούμενα χρόνια στάθηκε πάντα στο πλευρό του ΟΠΕΚΕΠΕ, υποστήριξε οποιαδήποτε αλλαγή ο οργανισμός επέλεξε και οραματίστηκε από κοινού με τον οργανισμό την μεγάλη αλλαγή της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή μέσω του GOV.GR
Ασχοληθείτε λοιπόν με τις τεχνικές λεπτομέρειες της νομικής μας όχλησης που ακόμα και σήμερα παραμένουν εκκρεμείς και αρχίζουμε πλέον να είμαστε απαισιόδοξοι για το αν θα επιλυθούν. Υπάρχουν τεχνικά κενά που αν στο επόμενο χρονικό διάστημα δεν επιλυθούν θα οδηγήσουν σε νέο Βατερλό πληρωμών τον Δεκέμβριο.
Δυστυχώς αναγνωρίζουμε ότι το τεχνικό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται αυτή την στιγμή η υπηρεσία είναι χαμηλότερo των περιστάσεων εξού και τα αρκετά σφάλματα στην πληρωμή, που ευχόμαστε να μην επαναληφθούν για το καλό των Ελλήνων αγροτών και των ΚΥΔ που τους υποστηρίζουν.
Πιθανόν να είχαμε συνηθίσει σε ένα ασφαλές περιβάλλον τεχνικής υποστήριξης μέχρι το 2021, στο οποίο θα πρέπει να επανέλθουμε άμεσα γιατί τις εκκρεμότητες που δημιουργούν οι κακές πληρωμές αδυνατούμε να τις διαχειριστούμε πλέον.
Σας καλούμε λοιπόν άμεσα να επικεντρώσετε την προσοχή σας ως οργανισμός στο να επιλύσετε τα προβλήματα της πληρωμής, καθώς και των τεχνικών θεμάτων που σας έχουμε εδώ και ένα (1) μήνα κοινοποιήσει και να αφήσετε τις βαρύγδουπες εξαγγελίες νομικών κινήσεων γιατί δεν οφελούν κανέναν.
Πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα πληρώσει την Αναδιανεμητική Ενίσχυση.
Πολλοί παραγωγοί περιμένουν αυτή την ενίσχυση, που θα χορηγηθεί για πρώτη φορά με τη νέα ΚΑΠ, για να καλύψουν την χασούρα από την μείωση της βασικής.
Η στήριξη, που το 2023 είναι συνολικού ύψους 174 εκατ. ευρώ, προορίζεται για την ενίσχυση των μικρών και νέων παραγωγών.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου, η αναδιανεμητική ενίσχυση θα εφαρμοστεί ξεχωριστά για κάθε αγρονομική περιφέρεια.
Τα ανώτερα και κατώτερα όρια εντός των οποιών οι εκμεταλλεύσεις θα δικαιούνται αναδιανεμητική ενίσχυση ανά αγρονομική περιφέρεια είναι:
Αροτραίων καλλιεργειών
Ελάχιστη 2 εκτάρια - 20 στρέμματα
Μέγιστη 11 εκτάρια - 110 στρέμματα
Δενδρώδων - Μόνιμων καλλιεργειών
Ελάχιστη 1 εκτάριο - 10 στρέμματα
Μέγιστη 4 εκτάρια - 40 στρέμματα
Βοσκοτόπων
Ελάχιστη 1 εκτάριο - 10 στρέμματα
Μέγιστη 17 εκτάρια - 170 στρέμματα
Οι ενεργοί γεωργοί θα θεωρούνται δικαιούχοι αναδιανεμητικής στήριξης, εάν οι εκτάσεις που δηλώνουν σε κάθε αγρονομική περιφέρεια, βρίσκονται ανάμεσα στα ακόλουθα ανώτερα και κατώτερα όρια.
Ανάλογα τις περιφέρειες η ενίσχυση θα είναι:
Βοσκότοποι
Ποσοστιαία κατανομή 45,6%
Χορηγούμενη ενίσχυση 79.358.922 ευρώ
Αρόσιμες
Ποσοστιαία κατανομή 27,5%
Χορηγούμενη ενίσχυση 47.859.000 ευρώ
Δενδρώδεις - Μόνιμες
Ποσοστιαία κατανομή 26,9%
Χορηγούμενη ενίσχυση 46.814.802 ευρώ.
Ανακοίνωση εξέδωσε ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην οποία προσπαθεί να δώσει διευκρινίσεις για την πληρωμή της προκαταβολής του τσεκ το 2023.
Όπως υποστηρίζει ο Οργανισμός πληρωμών όλα πήγαν καλά. Ο Ευάγγελος Σημανδράκος υποστηρίζει ότι όσα χρήματα του έδωσαν τόσα μοίρασε στους αγρότες. Είναι σίγουρο ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ πλήρωσε τα χρήματα που έλαβε.
Το πρόβλημα είναι ότι σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό όταν αλλάζει η ΚΑΠ θα έπρεπε ο ΟΠΕΚΕΠΕ να ενημερώσει τους παραγωγούς για την μείωση στην αξία των Δικαιωμάτων Βασικής Ενίσχυσης (ΔΒΕ) που θα είχαν οι παραγωγοί το 2023 αλλά και για κάθε έτος μέχρι το 2027. Σύγκλιση έχουμε από το 2023, ποια είναι και πόση είναι αυτή η μείωση. Αυτό δεν το έκανε και για αυτό οι αγρότες σήμερα δεν γνωρίζουν τι πληρώθηκαν.
Πάντως ο Σημανδράκος σε δηλώσεις του ανέφερε ότι δεν έχει παραιτηθεί κι ούτε πρόκειται. Δεν είναι πολιτικά τοποθετημένος, όπως είπε, αλλά έχει διοριστεί βάσει ΑΣΕΠ για μία τριετία έως το 2025. Από την ανακοίνωσή του φαίνεται ακόμη ότι ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ ρίχνει τις ευθύνες στον Μπαγινέτα που ήταν υπεύθυνος του Στρατηγικού Σχεδίου της νέας ΚΑΠ 2023-2027.
Η ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρει τα εξής:
Σε συνέχεια της ανακοίνωσης του Οργανισμού για την προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης του 2023, πρώτου έτους εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου της νέας ΚΑΠ 2023-2027 (ΣΣ ΚΑΠ '23-'27), ο ΟΠΕΚΕΠΕ ενημερώνει για τα ακόλουθα:
Η πληρωμή έγινε αποκλειστικά με τη χρήση δεδομένων από την κυβερνητική πλατφόρμα του gov.gr όπου φιλοξενείται η μια και μοναδική Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2023, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Επικρατείας η οποία δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 14/4/2022.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, παρά τις δυσκολίες, υλοποιεί απαρέγκλιτα την απόφαση της Κυβέρνησης για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό των συστημάτων του αλλά και τη μεταφορά των δεδομένων του και την ασφαλή χρήση τους μέσω του gov.gr.
Για το έτος 2023, ένα χρόνο μετά από την ανωτέρω απόφαση, ο ΟΠΕΚΕΠΕ παρείχε στους Έλληνες αγρότες την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2023, που είναι το πρώτο έτος εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου της νέας ΚΑΠ, ακολουθώντας τις αποφάσεις της Κυβέρνησης και τις οδηγίες του ΥΠΑΑΤ.
Παρά τις καθυστερήσεις στην έκδοση των υπουργικών αποφάσεων και την έλλειψη σε τεχνική υποστήριξη, ο ΟΠΕΚΕΠΕ, με αυταπάρνηση των υπαλλήλων του, κατάφερε να συλλέξει με επιτυχία το σύνολο των Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης για το πρώτο έτος εφαρμογής του ΣΣ ΚΑΠ '23-'27 της χώρας. Αντίθετα με τα όσα λέγονται, οι αιτήσεις συλλέχθηκαν, υποβλήθηκαν σε διασταυρωτικό έλεγχο και επεξεργάστηκαν αξιόπιστα για την πραγματοποίηση της προκαταβολής στις 27/10/2023.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ο μόνος διαπιστευμένος Οργανισμός Πληρωμών της χώρας και έχει την αρμοδιότητα του ελέγχου και των πληρωμών των Αγροτικών Ενισχύσεων δηλαδή της εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ δε νομοθετεί, υλοποιεί τις Υπουργικές Αποφάσεις και λοιπές κανονιστικές πράξεις του ΥΠΑΑΤ και των Διαχειριστικών Αρχών της χώρας.
Στο πλαίσιο της υλοποίησης του εγκεκριμένου Στρατηγικού Σχεδίου το οποίο κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγκρίθηκε με την αριθμ. 8270/21-11-2022 απόφαση της, (Κεφάλαιο 5.1 σελ. 327) προβλέπονται τα εξής:
ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ
307 εκατ. Ευρώ το 2022
223 εκατ. Ευρώ το 2023
Μείωση 27%
ΑΡΟΣΙΜΕΣ
458 εκατ. Ευρώ το 2022
378 εκατ. Ευρώ το 2023
Μείωση 17%
ΜΟΝΙΜΕΣ
283 εκατ. Ευρώ το 2022
228 εκατ. Ευρώ το 2023
Μείωση 19%
Το συνολικό ποσό της βασικής ενίσχυσης, το οποίο με βάση το Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ κλήθηκε ο ΟΠΕΚΕΠΕ να κατανείμει σε δικαιώματα βασικής ενίσχυσης και να καταβάλει στους δικαιούχους που υπέβαλαν αίτηση το 2023, ήταν 829.000.000 ευρώ σε αντίθεση με πέρυσι που το αντίστοιχο ποσό ήταν πάνω από 1 δις ευρώ.
Σύμφωνα με το ΣΣ ΚΑΠ 23-27, επιπλέον του ποσού της Βασικής Ενίσχυσης, θα προστεθούν στις προσεχείς πληρωμές:
1. Η αναδιανεμητική στήριξη ύψους 174 εκατ. Ευρώ η οποία προορίζεται για την ενίσχυση των μικρών και νέων παραγωγών
2. Οι νέοι γεωργοί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ΣΣ ΚΑΠ.(κεφάλαιο 30 σελ. 352): «Εφόσον για την παρούσα παρέμβαση διατεθούν 28.000.000 €, το υπόλοιπο ποσό μέχρι τα 56.749.801 €, δηλ. τα 28.749.801 €, θα διατεθούν για την πρώτη εγκατάσταση των νέων γεωργών στο πλαίσιο των παρεμβάσεων αγροτικής ανάπτυξης»
3. Τα οικολογικά σχήματα συνολικού ύψους 425 εκατ ευρώ και
4. Οι συνδεδεμένες ενισχύσεις ύψους 245 εκ ευρώ στις οποίες έχουν προστεθεί η ενίσχυση για το μαλακό σιτάρι και τον αραβόσιτο.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ υλοποιώντας το εγκεκριμένο ΣΣ ΚΑΠ '23-'27 και την Απόφαση 519/135068 του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 9/5/2023, απέκλεισε την ενεργοποίηση δικαιωμάτων ΠΕ1 (βοσκοτόπια) χωρίς τη δήλωση ζωικού κεφαλαίου. Λόγω των αλλαγών της νέα ΚΑΠ δεν κατέστη δυνατός ο διαχωρισμός των δικαιωμάτων της κάθε αγρονομικής περιφέρειας προκειμένου να εξαιρεθούν τα επίμαχα δικαιώματα και να πληρωθούν τα υπόλοιπα. Για το λόγο αυτό τα ΑΦΜ των δικαιούχων δεσμεύτηκαν και θα ακολουθήσει νεότερη επεξεργασία. Πρόκειται για 9.300 ΑΦΜ συνολικού ύψους 9 εκατ. ευρώ
Ως αρμόδιος φορέας για την επεξεργασία, την κατανομή των δικαιωμάτων και τον έλεγχο των κοινοτικών ενισχύσεων ο ΟΠΕΚΕΠΕ τον τελευταίο χρόνο προσπαθεί να αναστρέψει την μεγάλη αναδιανομή δικαιωμάτων που επιχειρήθηκε το προηγούμενο διάστημα μέσω του Εθνικού Αποθέματος από εκείνους που δήλωναν βοσκοτόπια χωρίς ζώα στερώντας από τους Έλληνες κτηνοτρόφους εκτάσεις και ποσά ενισχύσεων απαραίτητα για την επιβίωση τους. Στα πλαίσια των ελέγχων του, προχώρησε στη δέσμευση 6.000 ΑΦΜ τα οποία ελέγχονται από τον Οργανισμό αλλά και τη δικαιοσύνη για δημιουργία τεχνητών συνθηκών για τη λήψη κοινοτικών ενισχύσεων και το επόμενο διάστημα θα προχωρήσει στην ανάκτηση των παρανόμως εισπραχθέντων ενισχύσεων. Συνολικά το ποσό που αντιστοιχεί σε αυτή την κατηγορία δεσμεύσεων ανέρχεται στα 15 εκατ. Ευρώ.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται έμπρακτα στο πλευρό των Ελλήνων αγροτών και συναισθανόμενος την ανάγκη των πληγέντων από τις θεομηνίες κατέβαλε κάθε προσπάθεια, σε συνεργασία με τον τεχνικό σύμβουλο, να υλοποιήσει την προκαταβολή της Βασικής Εισοδηματικής Στήριξης για το 2023, δέκα μόλις μέρες μετά την εκκαθάριση του έτους 2022. Να σημειωθεί ότι ο πρόσφατα διενεργηθείς δημοσιονομικός έλεγχος του ΕΓΤΕ (για τη Βασική ενίσχυση και την Πράσινη ενίσχυση) για το έτος 2022, από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ολοκληρώθηκε, χωρίς κανένα εύρημα.
Προσφυγή στη δικαιοσύνη για τα λάθη στην πληρωμή της προκαταβολής της ενιαίας ενίσχυσης ετοιμάζουν οι κτηνοτρόφοι.
Συγκεκριμένα συνεδρίασε, στις 31/10/2023, η γενική συνέλευση της ομοσπονδίας κτηνοτρόφων Θεσσαλίας στην οποία και υπήρξε απαρτία όπως ορίζεται από το καταστατικό και μεταξύ άλλων συζητήθηκαν και τα κάτωθι:
«Ζητάμε από τον Υπουργό ΑΑΤ να μεταβεί στην Λάρισα το Σαββατοκύριακο ώστε σε συνάντηση μαζί μας να μας ενημερώσει για την κάκιστη πληρωμή της προκαταβολής της ενιαίας ενίσχυσης και τι μέλλει γενέσθαι από εδώ και πέρα.
Τονίζουμε δε πως βρισκόμαστε σε επικοινωνία και με άλλες οργανώσεις κτηνοτρόφων της χώρας εξετάζοντας το ενδεχόμενο να καταθέσουμε αγωγή - μήνυση κατά παντός υπευθύνου για την συγκεκριμένη πληρωμή.
Επίσης ζητάμε την εντατικοποίηση των ελέγχων στα εισαγόμενα γάλατα ώστε να μην καταλήγουν στην παρασκευή ΠΟΠ προϊόντων όπως η ΦΕΤΑ και προτρέπουμε τους συνάδελφους κτηνοτρόφους να μην παραδίδουν γάλα με ανοιχτή τιμή.
Τέλος αποφασίστηκε η διενέργεια εκλογών στις 3/12/2023 στον Τύρναβο με συμμετοχή 30 ευρώ και καλούνται όσοι επιθυμούν να είναι υποψήφιοι να το δηλώσουν, μέχρι τις 29/11/2023, στον γραμματέα της ομοσπονδίας κ. Χρήστο Μπαχτσιβάνο».
Κάποιοι παραγωγοί που το 2015 πήραν δικαιώματα σε διαφορετικές περιφέρειες (αρόσιμα, βοσκότοπο, δενδρώδεις) δεν πληρώθηκαν.
Συγκεκριμένα όσοι είχαν δηλώσει βοσκότοπο και είχαν ζώα πληρώθηκαν. Όσοι είχαν βοσκότοπο χωρίς να έχουν ζώα δεν πληρώθηκαν.
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε το 2015 όταν έγινε η κατανομή δικαιωμάτων. Κάποιοι παραγωγοί απέκτησαν δικαιώματα από διαφορετικές περιφέρειες, μεταξύ αυτών και από βοσκοτόπια, αν και μπορεί να μην τα ενεργοποίησαν. Ωστόσο επειδή ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν μπορεί να διαχωρίσει τα δικαιώματα δεν έκανε πληρωμή της προκαταβολής του τσεκ.
Όπως αναφέρει ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε ενημέρωση των ΚΥΔ, σχετικά με τη δέσμευση των ΑΦΜ με δήλωση δικαιωμάτων ΠΕ1 με κωδικό καλλιέργειας 9 χωρίς ζώα, τα οποία δεσμεύτηκαν σύμφωνα με το ΣΣ ΚΑΠ:
«Σας ενημερώνουμε ότι δεν ήταν δυνατός ο διαχωρισμός των δικαιωμάτων των διαφορετικών περιφερειών κατά τη φάση της πληρωμής της προκαταβολής και για αυτό το λόγο δεσμεύτηκε ολόκληρο το ΑΦΜ.
Ωστόσο η συγκεκριμένη κατηγορία βρίσκεται υπό επεξεργασία, ώστε να αποδεσμευτούν τα δικαιώματα των υπολοίπων περιφερειών και να πληρωθούν τις επόμενες μέρες».