Φιστικιά: τι πρέπει να σταθμίσει ένας παραγωγός πριν επιλέξει την καλλιέργεια

Η περίοδος του χειμώνα αποτελεί για πολλούς παραγωγούς χρόνο σκέψης και προγραμματισμού για την επόμενη καλλιεργητική χρονιά. Ανάμεσα στις επιλογές που επανέρχονται στο τραπέζι βρίσκεται και η καρυδιά, μια καλλιέργεια που συνδέεται με μακροχρόνιο σχεδιασμό και συγκεκριμένες απαιτήσεις. Πριν όμως ληφθεί η απόφαση για την εγκατάσταση ενός καρυδεώνα, είναι απαραίτητο να εξεταστούν ορισμένα κρίσιμα ζητήματα. Παράγοντες που αφορούν την περιοχή, το έδαφος, το νερό και τον τρόπο εγκατάστασης μπορούν να καθορίσουν αν η προσπάθεια θα έχει διάρκεια και αποτέλεσμα ή αν θα οδηγήσει σε προβλήματα που εμφανίζονται αρκετά χρόνια αργότερα.

Η καταλληλότητα της περιοχής είναι το πρώτο βήμα

Η καρυδιά δεν μπορεί να προσαρμοστεί παντού με τον ίδιο τρόπο. Απαιτεί εύκρατο κλίμα, με δροσερά καλοκαίρια και χειμώνες που εξασφαλίζουν τις απαραίτητες χαμηλές θερμοκρασίες για τη διακοπή του ληθάργου των οφθαλμών. Παράλληλα, η επάρκεια βροχοπτώσεων, ιδιαίτερα κατά τη βλαστική περίοδο, παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα των δέντρων. Το υψόμετρο αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα, με ζώνες από 300 έως 1.000 μέτρα να θεωρούνται ιδιαίτερα κατάλληλες για την καλλιέργεια.

Το ίδιο σημαντικό είναι και το έδαφος. Η καρυδιά απαιτεί βαθιά, γόνιμα και καλά στραγγιζόμενα εδάφη, χωρίς προβλήματα αλατότητας και χωρίς βαριά σύσταση που μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας στο ριζικό σύστημα. Η εδαφολογική ανάλυση πριν από τη φύτευση δεν αποτελεί τυπική διαδικασία, αλλά βασικό εργαλείο για τη σωστή προετοιμασία του χωραφιού.

Το νερό δεν είναι δεδομένο

Η ύπαρξη επαρκούς και ποιοτικού νερού αποτελεί προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα ενός καρυδεώνα. Ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του νερού, τη σύσταση του εδάφους και την κλίση του αγροτεμαχίου, επιλέγεται και το κατάλληλο σύστημα άρδευσης. Η καρυδιά δεν συγχωρεί λάθη σε αυτό το στάδιο, καθώς η έλλειψη νερού μπορεί να επηρεάσει άμεσα τόσο την ανάπτυξη όσο και τη μελλοντική παραγωγή.

Η επιλογή του φυτικού υλικού απαιτεί προσοχή

Η επιτυχία της καλλιέργειας ξεκινά από το φυτικό υλικό. Η επιλογή των δέντρων πρέπει να γίνεται με βάση τα χαρακτηριστικά της περιοχής και τις κλιματικές συνθήκες, λαμβάνοντας υπόψη το υψόμετρο και τον κίνδυνο όψιμων παγετών. Ιδιαίτερη σημασία έχει η προέλευση των δενδρυλλίων, τα οποία οφείλουν να είναι πιστοποιημένα και ελεγμένα, ώστε να διασφαλίζεται η υγεία και η ομοιομορφία του καρυδεώνα. Η αγορά φυτών άγνωστης προέλευσης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα που εμφανίζονται αρκετά χρόνια μετά τη φύτευση.

Ο τρόπος φύτευσης και η διαμόρφωση καθορίζουν το μέλλον

Ο σωστός σχεδιασμός της φύτευσης επηρεάζει άμεσα τη λειτουργικότητα και τη μακροχρόνια απόδοση του καρυδεώνα. Ο προσανατολισμός, οι αποστάσεις φύτευσης και η πρόβλεψη για πιθανό νεροκράτημα στο χωράφι είναι στοιχεία που δεν πρέπει να παραβλέπονται. Σε περιοχές με αυξημένο κίνδυνο υγρασίας, η φύτευση σε σαμάρια συμβάλλει στην προστασία του λαιμού των δέντρων από εδαφογενείς προσβολές. Η διαμόρφωση της κόμης αποτελεί επίσης βασικό σημείο, καθώς επηρεάζει τη διαχείριση, τον φωτισμό και την προσαρμογή της καλλιέργειας σε πιο σύγχρονες, εκμηχανισμένες πρακτικές. Η σωστή υποστύλωση τα πρώτα χρόνια εξασφαλίζει την ομαλή ανάπτυξη του κορμού και μειώνει τους κινδύνους από ανέμους και μηχανικές καταπονήσεις.

Κόστος και προοπτικές

Σε σύγκριση με άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες, το κόστος εγκατάστασης ενός καρυδεώνα παραμένει σχετικά περιορισμένο, ενώ και τα ετήσια έξοδα συντήρησης είναι χαμηλότερα. Παράλληλα, η αγορά παρουσιάζει έλλειμμα σε ποιοτικό καρύδι, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γεγονός που έχει διατηρήσει τις τιμές σε υψηλά επίπεδα. Ακόμη και σε ένα ενδεχόμενο μελλοντικής πίεσης των τιμών, η καλλιέργεια δείχνει να διατηρεί τη δυναμική της για τα επόμενα χρόνια.

Μια επιλογή που δεν γίνεται βιαστικά

Η καλλιέργεια της καρυδιάς μπορεί να αποτελέσει μια σοβαρή επιλογή για τον παραγωγό που σκέφτεται σε βάθος χρόνου και είναι διατεθειμένος να επενδύσει στον σωστό σχεδιασμό από την αρχή. Δεν πρόκειται για μια εύκολη ή πρόχειρη απόφαση, αλλά για μια καλλιέργεια που απαιτεί να έχουν προηγηθεί καθαρές απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα. Όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες και η εγκατάσταση γίνει με σωστό προγραμματισμό, η καρυδιά μπορεί να εξελιχθεί σε μια σταθερή καλλιεργητική δραστηριότητα, χωρίς όμως να αφήνει περιθώρια για λάθη που εμφανίζονται αργότερα και δύσκολα διορθώνονται.

Πηγή: Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 9/2018, «Κρίσιμα ζητήματα που πρέπει να απασχολήσουν τον παραγωγό πριν την εγκατάσταση ενός καρυδεώνα», σελ. 44–45

Καθώς ολοένα και περισσότεροι παραγωγοί επανεξετάζουν τις επιλογές τους για νέες δενδροκομικές φυτεύσεις, η αμυγδαλιά επιστρέφει στο προσκήνιο ως μια καλλιέργεια με ξεχωριστό ενδιαφέρον και πραγματικές προοπτικές. Η αυξανόμενη ζήτηση για αμύγδαλο, η περιορισμένη ζώνη όπου μπορεί να αναπτυχθεί με επιτυχία και οι δυνατότητες για οικονομικά βιώσιμη παραγωγή έχουν αναζωπυρώσει τη συζήτηση γύρω από τη φύτευση νέων αμυγδαλεώνων. Ωστόσο, η επιτυχία μιας τέτοιας επένδυσης δεν είναι ποτέ αυτονόητη. Από το κλίμα και την περιοχή έως την επιλογή ποικιλίας και τη δυνατότητα άρδευσης, κάθε απόφαση επηρεάζει ουσιαστικά το αποτέλεσμα. Για τον παραγωγό, η σωστή ενημέρωση αποτελεί το πρώτο και σημαντικότερο βήμα πριν παρθεί οποιαδήποτε οριστική απόφαση.

Προοπτικές της καλλιέργειας και ρόλος της περιοχής στην επιτυχία

Η διεθνής κατανάλωση αμυγδάλου συνεχίζει να κινείται ανοδικά, γεγονός που δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για νέες φυτεύσεις και ενισχύει την προοπτική της καλλιέργειας. Η Ελλάδα έχει ένα πρόσθετο πλεονέκτημα, καθώς σχεδόν ολόκληρη η χώρα βρίσκεται εντός της περιορισμένης ζώνης όπου η αμυγδαλιά μπορεί να αναπτυχθεί με επιτυχία. Παρ’ όλα αυτά, η βιωσιμότητα μιας φυτείας εξαρτάται από τη δυνατότητά της να επιτυγχάνει σταθερές αποδόσεις της τάξης των 150–200 κιλών ανά στρέμμα και να διαθέτει το προϊόν σε τιμές που διατηρούν μια ισορροπημένη οικονομική σχέση για τον παραγωγό. Στο πλαίσιο αυτό, η άρδευση αποτελεί κρίσιμο παράγοντα, καθώς χωρίς νερό ακόμη και τα πιο εύφορα χωράφια δεν μπορούν να φτάσουν στα επίπεδα παραγωγής που απαιτούνται.

Την ίδια στιγμή, ο ρόλος της περιοχής είναι καθοριστικός. Η αμυγδαλιά ανθίζει νωρίς και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στους ανοιξιάτικους παγετούς, γεγονός που κάνει τις περιοχές της νότιας Ελλάδας, την Αιτωλοακαρνανία και τη δυτική Πελοπόννησο πιο κατάλληλες λόγω ηπιότερου χειμώνα. Οι παραθαλάσσιες ζώνες λειτουργούν προστατευτικά, μειώνοντας το ρίσκο ζημιών. Αντίθετα, περιοχές όπως η Θεσσαλία, οι Σέρρες ή η Κοζάνη αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα απώλειας της ανθοφορίας, με αποτέλεσμα το κλιματικό προφίλ κάθε τοποθεσίας να καθορίζει όχι μόνο την επιτυχία της καλλιέργειας, αλλά και τις ποικιλίες που μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στις τοπικές συνθήκες.

Νερό, έδαφος και ιστορία του χωραφιού

Η εντύπωση ότι η αμυγδαλιά μπορεί να αποδώσει ικανοποιητικά χωρίς νερό έχει οδηγήσει κατά καιρούς σε λανθασμένες επιλογές. Παρότι το δέντρο μπορεί να επιβιώσει ξηρικά, η παραγωγικότητά του μειώνεται σημαντικά όταν δεν υπάρχει άρδευση. Το παράδειγμα της Ισπανίας είναι χαρακτηριστικό: παρότι διαθέτει πολλαπλάσια έκταση αμυγδαλιάς σε σχέση με την Καλιφόρνια ή την Αυστραλία, η μέση παραγωγή παραμένει χαμηλή ακριβώς επειδή μεγάλο μέρος των εκτάσεων καλλιεργείται χωρίς νερό. Σε αντίθεση με αυτό το μοντέλο, οι αρδευόμενες περιοχές μπορούν να φτάσουν σε αποδόσεις που δικαιολογούν την επένδυση και καθιστούν τη φυτεία βιώσιμη.

Εξίσου σημαντικός είναι και ο χαρακτήρας του εδάφους. Η αμυγδαλιά αναπτύσσεται ακόμη και σε πτωχά εδάφη, αρκεί να εξασφαλίζεται καλή στράγγιση και να αποφεύγονται τα σημεία που κρατούν νερά, καθώς το ριζικό της σύστημα δεν αντέχει την ασφυξία. Τα πετρώδη και ζεστά εδάφη ευνοούν την ανάπτυξη, σε αντίθεση με τα βαριά ή αδιαπέραστα που μπορούν να περιορίσουν σοβαρά τη ρίζα. Η προηγούμενη καλλιέργεια αποτελεί επίσης κρίσιμο παράγοντα, καθώς χωράφια όπου είχαν καλλιεργηθεί βαμβάκι, ντομάτα ή καπνός πρέπει να αποφεύγονται λόγω αυξημένων κινδύνων για αδρομυκώσεις και φυτόφθορα. Παράλληλα, η παρουσία δασικών ειδών, όπως η βελανιδιά, μπορεί να λειτουργήσει ως πηγή μόλυνσης και να επηρεάσει αρνητικά μια νέα φυτεία, καθιστώντας απαραίτητη την προσεκτική επιλογή τοποθεσίας.

Υποκείμενα: ο αθέατος παράγοντας που καθορίζει την επιτυχία της φυτείας

Ανάμεσα σε όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν μια νέα φυτεία, το υποκείμενο είναι ίσως το πιο καθοριστικό, καθώς καθορίζει την προσαρμογή στο έδαφος, την αντοχή στην υγρασία και τη συμπεριφορά της καλλιέργειας σε συνθήκες πίεσης. Διαφορετικοί τύποι υποκειμένων ανταποκρίνονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο σε αμμουδερά εδάφη, σε χωράφια με ιστορικό νηματωδών ή σε περιοχές με περιορισμένη διαθεσιμότητα νερού, ενώ υπάρχουν και υποκείμενα που επιτρέπουν πιο πυκνές φυτεύσεις ή παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε εδαφογενείς ασθένειες, κάτι κρίσιμο για χωράφια με προηγούμενη δενδροκομική χρήση.

Σε ξηροθερμικές περιοχές εξακολουθεί να αξιοποιείται το σπορόφυτο, χάρη στο βαθύ ριζικό του σύστημα που του επιτρέπει να αντέχει τόσο την υγρασία όσο και την ξηρασία. Ωστόσο, οποιαδήποτε επιλογή πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στη συμβατότητα με το χωράφι και τις τοπικές συνθήκες, γιατί το ακατάλληλο υποκείμενο μπορεί να περιορίσει ουσιαστικά τη μακροχρόνια βιωσιμότητα και την αξιοπιστία της παραγωγής.

Ποικιλίες: παλιές επιλογές και νέες τάσεις

Στον τομέα των ποικιλιών, η μετατόπιση προς τις αυτογόνιμες είναι ξεκάθαρη. Η Tuono, παρά τα μειονεκτήματά της — όπως το διπλό αμύγδαλο και τα ευαίσθητα κλαδιά — εξακολουθεί να κυριαρχεί λόγω χαμηλότερου κόστους και υψηλής παραγωγικότητας. Οι νεότερες ποικιλίες, όπως οι Soleta και Vairo, έχουν ήδη κατακτήσει την Ισπανία και κερδίζουν έδαφος διεθνώς, κυρίως χάρη στη σταθερότητα και στη συνολική ποιότητα του καρπού, αν και το κόστος των δικαιωμάτων τις καθιστά ακριβότερες. Αντίθετα, η Φυρανιά και η Texas σταδιακά εγκαταλείπονται, καθώς παρουσιάζουν χαμηλή παραγωγή, ευαισθησία σε ασθένειες και προβλήματα γενετικής εκφύλισης. Η ισορροπία μεταξύ κόστους, προσαρμοστικότητας και παραγωγικότητας είναι αυτό που καθορίζει την τελική επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας.

Μια καλλιέργεια με προοπτική

Η αμυγδαλιά έχει αποδείξει ότι μπορεί να αποτελέσει μια καλλιέργεια με πραγματική προοπτική για τον Έλληνα παραγωγό, αρκεί να καλλιεργηθεί στις κατάλληλες συνθήκες και με σωστό σχεδιασμό. Κάθε χωράφι, κάθε περιοχή και κάθε παραγωγική επιλογή παίζει τον δικό της ρόλο στην πορεία της φυτείας, από την εγκατάσταση μέχρι τη σταθεροποίηση της καρποφορίας. Όσοι εξετάζουν το ενδεχόμενο μιας νέας φύτευσης χρειάζεται να γνωρίζουν καλά τις ανάγκες της καλλιέργειας, έτσι ώστε οι αποφάσεις να στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε εντυπώσεις. Με προσεκτική μελέτη και ρεαλιστική προσέγγιση, η αμυγδαλιά μπορεί να εξελιχθεί σε μια καλλιέργεια που ανταμείβει την προσπάθεια και προσφέρει αξιόπιστο εισόδημα σε βάθος χρόνου.

Πηγή: Γεωργία – Κτηνοτροφία, τεύχος 1/2018, «Η καλλιέργεια της αμυγδαλιάς», σελ. 50–52.

Η αμυγδαλιά θεωρείται μια καλλιέργεια που δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, αλλά χρειάζεται συγκεκριμένες φροντίδες για να αποδώσει σωστά. Ο ΑγροΤύπος μίλησε με τον κ. Ευθύμη Κασούμη, γεωπόνο και πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας, ο οποίος περιγράφει αναλυτικά τι πρέπει να γίνεται από τη συγκομιδή μέχρι το τέλος του χειμώνα, ώστε το δέντρο, όπως λέει, «να μπει δυναμικά στην άνοιξη» με μια ασφαλή και καθαρή παραγωγή.

Μετά τη συγκομιδή: οι πρώτες κρίσιμες παρεμβάσεις

Μόλις ολοκληρωθεί η συγκομιδή, η αμυγδαλιά μένει με μικρές πληγές στα σημεία όπου αποχωρίζεται ο καρπός, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την άμεση προστασία της. Σε αυτό το στάδιο εφαρμόζεται οξυχλωριούχος χαλκός, έναν «ελαφρύ χαλκό που δεν δημιουργεί εγκαύματα, αλλά καλύπτει τις πληγές», όπως εξηγεί ο κ. Κασούμης, προσφέροντας στο δέντρο την πρώτη του θωράκιση για τον χειμώνα. Παράλληλα, αν μέσα σε περίπου έναν μήνα από τη συγκομιδή δεν υπάρξει βροχή, ο συνεταιρισμός προχωρά σε διαφυλλική λίπανση με ψευδάργυρο, βόριο και άζωτο. Στόχος της εφαρμογής αυτής είναι, όπως λέει, «να δημιουργηθεί μία αποθήκη σε αυτά τα στοιχεία» ώστε η ανοιξιάτικη βλάστηση να ξεκινήσει με δύναμη και χωρίς διατροφικά ελλείμματα.

 Προσαρμογή στο κλίμα και ποικιλίες

Σε ό,τι αφορά τις κλιματικές απαιτήσεις της καλλιέργειας, η αμυγδαλιά παρουσιάζει ιδιαίτερη αντοχή στις χειμερινές θερμοκρασίες. Ο χειμώνας δεν αποτελεί απειλή, ακόμη και σε θερμοκρασίες της τάξης των –15°C, ενώ οι ποικιλίες της αμυγδαλιάς χρειάζονται λίγες ώρες κάτω από 7°C και συνήθως τις συμπληρώνουν ακόμη και σε ήπιους χειμώνες. Η πραγματική ευαισθησία εντοπίζεται αργότερα, στους όψιμους παγετούς της ανθοφορίας. «Εκεί δεν μπορείς να κάνεις τίποτα», σημειώνει ο πρόεδρος, υπενθυμίζοντας ότι η φετινή παραγωγή σε όλη τη χώρα καταστράφηκε από μια παγωνιά στα τέλη Μαρτίου. Αντίθετα, άλλες καλλιέργειες όπως κεράσια, μήλα και αχλάδια εμφανίζουν πολύ μεγαλύτερη δυσκολία στους ζεστούς χειμώνες, όπου οι απαιτήσεις σε ψύχος δεν καλύπτονται εύκολα.

Ο συνεταιρισμός επέλεξε να καλλιεργεί κυρίως τις ποικιλίες Μάρτα και Μαρινάντα, με μικρή παρουσία της φυρανιάς. Η βασική παράμετρος ήταν η αυτογονιμότητα. Οι καιρικές συνθήκες κατά την ανθοφορία σπάνια ευνοούν τις μέλισσες, επομένως οι αυτογόνιμες ποικιλίες προσφέρουν σταθερότητα στην παραγωγή, χωρίς να εξαρτώνται από την επικονίαση. Επιπλέον, οι δύο ισπανικές ποικιλίες έχουν υψηλή γλυκύτητα, καλό ψήσιμο και εξαιρετική συμπεριφορά στο σπάσιμο, στοιχεία που τις καθιστούν κατάλληλες για εμπορική αξιοποίηση. Η επιλογή τους, όπως αναφέρει ο κ. Κασούμης, δεν έγινε τυχαία αλλά «μετά από τρία χρόνια έρευνας».

Χειμερινός λήθαργος και προληπτική φυτοπροστασία

Με την πτώση των φύλλων, η αμυγδαλιά εισέρχεται στη φάση του χειμερινού λήθαργου, μια περίοδο που επιτρέπει παρεμβάσεις χωρίς να καταπονούν το δέντρο. Σε αυτό το στάδιο εφαρμόζεται εκ νέου χαλκούχο σκεύασμα, αυτή τη φορά βορδιγάλειος πολτός, τον οποίο ο συνεταιρισμός επαναλαμβάνει μέσα στον χειμώνα. Ο χαλκός παραμένει αυστηρά προληπτικός, όπως τονίζει ο κ. Κασούμης: «Αν η φυτοπροστασία είναι θεραπευτική, έχουμε μπλέξει».

Η προστασία του κορμού αποτελεί επίσης χειμερινή πρακτική. Σε περιπτώσεις ρωγμών, κομμίωσης ή τραυμάτων, ο πρόεδρος προτείνει «ένα βράψιμο του κορμού με βορδιγάλειο πολτό ή έναν ψεκασμό με πυκνό διάλυμα χαλκού», ώστε να απολυμαίνονται οι πληγές και να αποφεύγονται επιμολύνσεις. Τον χειμώνα δεν απαιτούνται άλλες ειδικές παρεμβάσεις πέρα από τα χαλκούχα, τα οποία, όπως εξηγεί, καλύπτουν «τις περισσότερες ασθένειες στο προληπτικό στάδιο». Ωστόσο, όταν ένα αγροτεμάχιο έχει ιστορικό προσβολών ή ο παραγωγός είχε έντονο πρόβλημα την προηγούμενη χρονιά, χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή, με τις επεμβάσεις να προσαρμόζονται ανάλογα με τις συνθήκες και τον κίνδυνο.

Όπως μας αναφέρει ο κ. Κασούμης, ο συνεταιρισμός διατηρεί σταθερή επικοινωνία με τους παραγωγούς, αποστέλλοντας όλο τον χρόνο αναλυτικές οδηγίες για τις επεμβάσεις που πρέπει να γίνουν. Τα μηνύματα περιλαμβάνουν ημερομηνίες, τη δραστική ουσία και τον στόχο της εφαρμογής, εξασφαλίζοντας ότι οι φροντίδες πραγματοποιούνται έγκαιρα και με ομοιομορφία σε όλα τα αγροτεμάχια.

Η βασική λίπανση του χειμώνα

Η βασική λίπανση του χειμώνα είναι μια από τις λίγες αλλά καθοριστικές παρεμβάσεις της περιόδου. Ανάλογα με τον τύπο λιπάσματος, μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και τον Δεκέμβριο – κυρίως όταν πρόκειται για προϊόν βραδείας αποδέσμευσης. Συνήθως, όμως, γίνεται τον Φεβρουάριο και περιλαμβάνει τα κλασικά στοιχεία άζωτο, φώσφορο και κάλιο. Με την είσοδο της άνοιξης ακολουθεί η επιφανειακή λίπανση, όπου προστίθενται τα ιχνοστοιχεία που ενισχύουν την ποιότητα του καρπού. «Εκεί συμπληρώνουμε ό,τι χρειάζεται το δέντρο», σημειώνει ο κ. Κασούμης.

Το κλάδεμα: η πιο απαιτητική αλλά και καθοριστική εργασία

Για τον πρόεδρο του συνεταιρισμού, το κλάδεμα είναι ξεκάθαρα «η πιο βασική εργασία». Η ορθή τεχνική απαιτεί γνώση του τρόπου καρποφορίας της αμυγδαλιάς, διαφορετικά, όπως λέει χαρακτηριστικά, «μπορείς να φτιάξεις ένα όμορφο δέντρο, αλλά χωρίς παλούγια». Το κλάδεμα ξεκινά μόνο όταν πέσουν όλα τα φύλλα. Η εικόνα που βλέπει κανείς την άνοιξη, όταν το δέντρο έχει βγάλει φύλλα, δυσκολεύει την ακρίβεια και, όπως περιγράφει, τότε «κόβεις στην τύχη».

Στον συνεταιρισμό, τα δέντρα διαμορφώνονται από τον πρώτο χρόνο σε σχήμα κυπέλλου, ώστε να αποφευχθούν μεγάλες τομές στο μέλλον. Από τον πέμπτο χρόνο αρχίζει η σταδιακή ανανέωση των κλαδιών στα χαμηλά μέρη του δέντρου. Οι ποικιλίες διαφοροποιούν τον βαθμό δυσκολίας: η τουόνο είναι ιδιαίτερα πλαγιόκλαδη και «κρεμάει», η φυρανιά είναι ζωηρή και απαιτητική, ενώ οι ισπανικές Μάρτα και Μαρινάντα, που καλλιεργεί ο συνεταιρισμός σε μεγάλο ποσοστό, είναι πολύ πιο «βατές» στο κλάδεμα και, με λίγες σωστές οδηγίες, επιτρέπουν ακόμη και σε κάποιον με βασική εμπειρία να κάνει ικανοποιητική δουλειά.

Υπολείμματα κλαδέματος και οργανική ουσία: μια πρακτική ισορροπία

Μετά το κλάδεμα, τα κλαδιά θρυμματίζονται στο χωράφι και παραμένουν εκεί. Είναι η πρακτική που ακολουθείται στο 99% των περιπτώσεων, κυρίως λόγω ευκολίας. Αν και η παραμονή προσβεβλημένων κλαδιών μπορεί να κρατά μέρος των μολυσμάτων, η ενσωμάτωση της οργανικής ύλης βελτιώνει τη δομή του εδάφους και περιορίζει το κόστος εργασίας.

Η κοπριά αποτελεί επίσης μια καλή επιλογή για τον εμπλουτισμό, όμως, όπως λέει ο κ. Κασούμης, «το πρόβλημα είναι η διαθεσιμότητα και το κόστος». Για να εξυπηρετηθεί ένας μεγάλος δενδρώνας θα χρειάζονταν τόνοι υλικού, ποσότητες δύσκολο να βρεθούν και δαπανηρές στη μεταφορά και στην εφαρμογή. Παρ’ όλα αυτά, όταν είναι διαθέσιμη, μπορεί να τοποθετείται περιμετρικά στα δέντρα, έστω κάθε δύο ή τρία χρόνια, σε πιο διαχειρίσιμες ποσότητες. «Όλα χρήσιμα είναι∙ το θέμα είναι να είναι διαχειρίσιμα», όπως λέει ο ίδιος.

Μια καλλιέργεια χωρίς μυστικά, αλλά με απαιτήσεις συνέπειας

Η αμυγδαλιά δεν κρύβει ιδιαίτερες δυσκολίες, όμως ζητά σταθερότητα σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Οι χειμερινές φροντίδες, από την προστασία μετά τη συγκομιδή μέχρι το σωστό κλάδεμα και την έγκαιρη φυτοπροστασία, λειτουργούν ως θεμέλιο για μια καλή παραγωγή την άνοιξη. Όταν αυτά τα βασικά γίνονται με συνέπεια, η καλλιέργεια ανταποδίδει με ασφάλεια και ποιότητα, ακόμη και σε μια εποχή όπου οι καιρικές συνθήκες και τα διαθέσιμα μέσα αλλάζουν διαρκώς. Για τον παραγωγό, η ουσία παραμένει ίδια: η αμυγδαλιά ανταμείβει εκείνον που στέκεται κοντά της, με υπομονή, προσοχή και σεβασμό στον κύκλο της.

Το αυξημένο εμπορικό ενδιαφέρον χαρακτηρίζει την φετινή χρονιά για το κελυφωτό φιστίκι σε όλες τις παραγωγικές περιοχές της χώρας μας.

Η μειωμένη παραγωγή φέτος στην χώρα μας είχε σαν αποτέλεσμα η τιμή παραγωγού στο κελυφωτό φιστίκι να ξεκινήσει, σε πανελλαδικό επίπεδο, από διψήφιο νούμερο και να παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Ο κ. Μάκης Μπούργος, από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Μάκρης στην Φθιώτιδα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι από την αρχη της εμπορικής περιόδου έχουμε αυξημένη ζήτηση για τα κελυφωτά φιστίκια. Αυτή την εποχή γίνονται εμπορικές πράξεις με τιμές που ξεπερνούν τα 12 ευρώ το κιλό για τα ανοικτά φιστίκια και τα 11 ευρώ για τα κλειστά. Μάλιστα υπάρχει ενδιαφέρον ακόμη και από Τούρκους έμπορους λόγω των προβλημάτων που έχει φέτος η παραγωγή της γειτονικής χώρας. Τα ελληνικά φιστίκια τα προτιμούν για την καλή ποιότητα και το χρώμα τους. Αυτή την εποχή πάντως έχουν ήδη μειωθεί τα αποθέματα φιστικιών που βρίσκονται στα χέρια των παραγωγών. Φέτος ήταν καλύτερη σε σχέση με πέρσι είναι η παραγωγή φιστικιών αλλά όχι αυτή που αναμενόταν.

Ο κ. Χρήστος Κουκουτσέλος, αντιπρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό «Θεσσαλικό Φιστίκι» με έδρα στη Μαγνησία, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι έχουμε πουλήσει όλη την παραγωγή κελυφωτού φιστικιού στα 11,80 ευρώ το κιλό τα ανοικτά και στα 10,80 ευρώ το κιλό για τα κλειστά. Φέτος υπάρχει αυξημένη ζήτηση για φιστίκια στην χώρα μας. Οι Τούρκοι έχουν προβλήματα στην παραγωγή φιστικιών και θέλουν τα ελληνικά φιστίκια για την ζαχαροπλαστική λόγω της καλής ποιότητας. Από την άλλη η φετινή παραγωγή φιστικιών είναι πολύ μειωμένη στην περιοχή μας. Μιλάμε για ένα αρνητικό ρεκόρ 50ετίας λόγω των παγετών της περασμένης άνοιξης. Προχωρήσαμε σε δηλώσεις ζημιάς και ήρθαν οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ για να κάνουν εκτιμήσεις στα χωράφια. Οι παραγωγοί έχουν απώλεια εισοδήματος μια χρονιά που έχουμε μια πολύ καλή πορεία των τιμών.   

Ο κ. Αλέξανδρος Κολιαβασίλης, παραγωγός και αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μαρκόπουλου στην ανατολική Αττική, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος είχαμε μια μέτρια παραγωγή λόγω των καιρικών συνθηκών. Ο συνεταιρισμός ήδη έχει έρθει σε εμπορική συμφωνία για την φετινή παραγωγή κελυφωτού φιστικιού και την πούλησε με τιμή παραγωγού στα 10 ευρώ το κιλό για τα ανοικτά και στα 8 ευρώ για τα κλειστά.

Η Αίγινα φέτος έχει μια μέτρια παραγωγή φιστικιών μετά από δύο χρόνια που ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Πέππας, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών. Υπάρχουν επίσης πολλά κλειστά αλλά και «άδεια» φιστίκια δηλαδή που δεν έχουν καρπό. Η ζήτηση πάντως είναι αυξημένη για το «Φιστίκι Αιγίνης» αλλά και τα έξοδα όμως είναι μεγάλα. Ο συνεταιρισμός όπως κάθε χρόνο ανακοίνωσε τιμή παραγωγού πριν την συγκομιδή. Η τιμή για τα ανοικτά φιστίκια είναι στα 11 ευρώ το κιλό και για τα κλειστά στα 7 ευρώ.

Η φετινή παραγωγή κάστανων στην Ιταλία θα ξεπεράσει τα 55 εκατομμύρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ιταλικής αγροτικής οργάνωσης Coldiretti.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της οργάνωσης η καλλιέργεια κάστανου γίνεται σε 430.000 στρέμματα σε όλη την Ιταλία.

Η παραγωγή πάντως δείχνει μια διαφοροποίηση μεταξύ Βορρά και Νότου.

Στην Καμπανία, η οποία παράγει το 50% των ιταλικών κάστανων, παρατηρείται μια μικρή μείωση σε σύγκριση με το 2024.

Στην Απουλία, η παραγωγή μειώθηκε, κατά 20%, λόγω της σφήκας.

Στο Πιεμόντε και την Τοσκάνη η παραγωγή φαίνεται να είναι αυξημένη, με μεγαλύτερα μεγέθη και εξαιρετική ποιότητα, ενώ και στην Εμίλια Ρομάνια καταγράφεται μια καλή εικόνα στην παραγωγή.

Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται γύρω στα 2 ευρώ το κιλό, μειωμένες, κατά 10%, σε σχέση με πέρσι. Αυτό σύμφωνα με την Coldiretti οφείλεται στην μείωση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ.

Στα καταστήματα λιανικής πώλησης στην ιταλική αγορά, οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 4 και 7 ευρώ το κιλό, ενώ φτάνουν και στα 10 ευρώ το κιλό για τα κάστανα υψηλής ποιότητας.

Το 2024, οι εισαγωγές κάστανων στην Ιταλία ξεπέρασαν τα 11 εκατομμύρια κιλά και προήλθαν κυρίως από την Τουρκία, την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία.

Ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες η συγκομιδή των καστάνων στις περισσότερες περιοχές της χώρας, με την φετινή παραγωγή να έχει προβλήματα μικροκαρπίας λόγω των καιρικών συνθηκών.

Ο κ. Δημήτριος Μίσκος, γεωπόνος και παραγωγός από την Ομάδα Παραγωγών Κάστανο Πάικου, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι έχει ολοκληρωθεί η συγκομιδή κάστανων στην περιοχή μας εδώ και μια εβδομάδα.

Η παραγωγή φέτος είναι πολύ μειωμένη. Ειδικά στα ξηρικά έχουμε ζημιές που φτάνουν και στο 90% και σε πολλές περιπτώσεις οι καστανεώνες έμειναν ασυγκόμιστοι.

Όμως είχαμε προβλήματα και από τις βροχοπτώσεις του Σεπτεμβρίου γιατί σε πολλές περιπτώσεις σκίστηκε ο καρπός σε όσα κάστανα δεν πρόλαβαν να συγκομιστούν. Οπότε είχαμε και προβλήματα στην ποιότητα των κάστανων και μειώθηκε η τιμή τους, ειδικά στις κατηγορίες Β και Γ (τα έξτρα και η κατηγορία Α επειδή ήταν μειωμένες ποσότητες κράτησαν τις τιμές σταθερές).

Το θετικό ήταν ότι φέτος δεν είχαμε πολλά προβλήματα με την φυτοπροστασία λόγω των καιρικών συνθηκών.

Οι τιμές παραγωγού για τα έξτρα μεγέθη κυμαίνονται από 3,80 έως 4 ευρώ το κιλό, για την κατηγορία Α από 3,50 έως 3,70 ευρώ το κιλό, για την κατηγορία Β στα 2,45 και για την κατηγορία Γ στα 1,60 έως 1,10 ευρώ το κιλό.

Επειδή η παρατεταμένη ξηρασία του καλοκαιριού δημιούργησε προβλήματα μικροκαρπίας πολλά από τα κάστανα ήταν μη εμπορεύσιμα. Για αυτό προσπαθούμε να ενταχθούμε σε κάποιο πρόγραμμα για την αναπλήρωση του εισοδήματος των καστανοπαραγωγών.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος νέου Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμπελακίων κ. Ευθύμιος Καζαντζής, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος δεν είχαμε πολλά μεγάλα μεγέθη. Η παρατεταμένη ξηροθερμία του καλοκαιριού έχει επηρεάσει την ποιότητα αλλά και τα μεγέθη της παραγωγής.

Φέτος τα μικρά μεγέθη είχαν πολύ μειωμένη τιμή, που δεν κάλυψε ούτε το κόστος συγκομιδής.

Οι τιμές παραγωγού για τα έξτρα μεγέθη κυμαίνονται από 3,50 έως 4 ευρώ το κιλό, για την κατηγορία Α από 3,30 έως 3,60 ευρώ το κιλό, για την κατηγορία Β από 1,80 έως 2,40 ευρώ το κιλό και για την κατηγορία Γ από 60 έως 70 λεπτά το κιλό.

Το θετικό είναι ότι φέτος δεν είχαμε προβλήματα από την φαιά σήψη και αναμένεται τον επόμενο χρόνο να έχουμε μια καλή παραγωγή.

Με το που ολοκληρώθηκε η συγκομιδή κελυφωτού φιστικιού στην χώρα μας έχουν ξεκινήσει οι έμποροι να κλείνουν εμπορικές συμφωνίες με τους παραγωγούς.

Ο κ. Κώστας Πέππας, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι o συνεταιρισμός όπως κάθε χρόνο ανακοίνωσε τιμή παραγωγού πριν την συγκομιδή. Η τιμή για τα ανοικτά φιστίκια είναι στα 11 ευρώ το κιλό και για τα κλειστά στα 7 ευρώ.

Ο κ. Αλέξανδρος Κολιαβασίλης, παραγωγός και αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μαρκόπουλου στην ανατολική Αττική, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος είχαμε μια μέτρια παραγωγή λόγω των καιρικών συνθηκών. Ο συνεταιρισμός ήδη έχει έρθει σε εμπορική συμφωνία για την φετινή παραγωγή κελυφωτού φιστικιού με τιμή παραγωγού στα 10 ευρώ το κιλό για τα ανοικτά και στα 8 ευρώ για τα κλειστά.

Στη δυτική Αττική αυτή την περίοδο οι τιμές που κλείνουν συμφωνίες οι παραγωγοί είναι για το ανοικτό φιστίκι στα 10 ευρώ το κιλό και για το κλειστό στα 8,5 ευρώ το κιλό.

Στην Φθιώτιδα μετά την συγκομιδή οι τιμές παραγωγού ξεκίνησαν για το ανοικτό φιστίκι από τα 11 ευρώ το κιλό και για το κλειστό από τα 10 ευρώ.

Στη διεθνή έκθεση Anuga, που είναι η μεγαλύτερη και η πιο σημαντική έκθεση τροφίμων και ποτών στον κόσμο και γίνεται κάθε δύο χρόνια στην Κολωνία της Γερμανίας, βρέθηκε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φιστικοπαραγωγών Μάκρης από την Φθιώτιδα.

Ο κ. Μάκης Μπούργος, από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Μάκρης στην Φθιώτιδα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «κατά τη διάρκεια της έκθεσης (από 4/10 έως 8/10) είχαμε πολλές συναντήσεις με εμπόρους από την Συρία και την Τουρκία. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για το ελληνικό φιστίκι επειδή έχει μειωμένη παραγωγή η Τουρκία και έχει αυξημένες ανάγκες για την ζαχαροπλαστική. Όσοι πέρασαν από το περίπτερό μας παραδέχτηκαν ότι τα ελληνικά φιστίκια έχουν πολύ καλή ποιότητα και γεύση. Τα αμερικάνικα φιστίκια πωλούνται στα 8,2 ευρώ το κιλό. Εκτιμώ ότι οι τιμές στα φιστίκια θα έχουν ανοδική πορεία το επόμενο διάστημα».

Πάντως σύμφωνα με το ρεπορταζ περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν στην χώρα μας.

Έχουμε αυξημένη ζήτηση και από Τούρκους έμπορους, αφού η φετινή παραγωγή κελυφωτού φιστικιού στην Τουρκία. Εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια τουρκική παραγωγή γύρω στους 145.000 τόνους, μειωμένη, κατά 65%, σε σχέση με πέρσι (που ήταν 415.000 τόνοι).

Στη διεθνή αγορά η έλλειψη φιστικιών είναι κυρίως αποτέλεσμα μιας δραματικής αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) η συγκομιδή φιστικιών το 2024 στην Καλιφόρνια (την κορυφαία παραγωγό στον κόσμο) ήταν μειωμένη, με σημαντικά χαμηλές αποδόσεις, περίπου 20-26%, κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περσινά αποθέματα στις ΗΠΑ.

Το Ιράν αύξησε τις εξαγωγές προς τα ΗΑΕ (λόγω ζήτησης «σοκολάτας Ντουμπάι») κατά 40%, ενώ οι Αμερικανοί εξαγωγείς μείωσαν τις πωλήσεις στο εξωτερικό, κατά σχεδόν 20%, για να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους, περιορίζοντας όμως έτσι την παγκόσμια διαθεσιμότητα.

Στην αρχή της εμπορικής περιόδου του 2025 η προσφορά εξακολουθεί να είναι περιορισμένη, με τις εξαγωγές φιστικιών να κατευθύνονται κυρίως σε αγορές υψηλού κέρδους, όπως τα ΗΑΕ και η Ευρώπη.

Αυξημένες προσβολές από τον μύκητα Gnomonia leptostyla, υπεύθυνο για την ανθράκωση της καρυδιάς, παρατηρούνται αυτή την περίοδο σε καρυδεώνες, σύμφωνα με το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Όπως τονίζει το Κέντρο, οι προσβολές είναι σοβαρές σε περιπτώσεις όπου δεν έγιναν επαρκείς ψεκασμοί ή δεν επιτεύχθηκε καλή κάλυψη με το ψεκαστικό υγρό. Παράλληλα, παρατηρούνται αυξημένα συμπτώματα σε καρυδεώνες όπου το κλάδεμα και ο τρόπος άρδευσης δημιούργησαν υψηλή σχετική υγρασία στην κόμη, ευνοώντας την εξάπλωση του παθογόνου.

Ο μύκητας και η εξέλιξη της ασθένειας

Ο μύκητας Gnomonia leptostyla (της οικογένειας Gnomoniaceae), με ατελή μορφή γνωστή ως Marssonina juglandis, προσβάλλει κυρίως το φύλλωμα και τους καρπούς της καρυδιάς. Οι προσβολές προκαλούν σημαντική φυλλόπτωση και εξασθένηση των δέντρων, με αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή και υποβάθμιση της ποιότητας των καρπών.

Ο μύκητας διαχειμάζει στα προσβεβλημένα φύλλα που πέφτουν στο έδαφος, όπου σχηματίζει περιθήκια. Την άνοιξη, ελευθερώνονται ασκοσπόρια που προκαλούν τις πρώτες προσβολές στα νεαρά φύλλα, ενώ στη συνέχεια εμφανίζονται δευτερογενείς μολύνσεις στη νέα βλάστηση μέσω των κονιδίων. Οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με χαμηλή ατμοσφαιρική υγρασία επιβραδύνουν την εξέλιξη της ασθένειας, ωστόσο σε συνθήκες παρατεταμένης υγρασίας ευνοείται η εξάπλωσή της.

Συμπτώματα

Η ανθράκωση προκαλεί εκτεταμένες ζημιές στο φύλλωμα, πρόωρη φυλλόπτωση και εξασθένηση των δέντρων, με αποτέλεσμα μείωση της παραγωγής και υποβάθμιση της ποιότητας των καρπών.

Στα φύλλα εμφανίζονται φαιές πολυγωνικές κηλίδες με γκριζωπό κέντρο. Σε προχωρημένο στάδιο, τα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν πρόωρα.

Στους καρπούς, ιδιαίτερα στο εξωκάρπιο, παρατηρούνται πολυάριθμες φαιόμαυρες κηλίδες, ξηρές και περιορισμένες, που συχνά προκαλούν υποβάθμιση του εμπορεύσιμου προϊόντος.

Σε σοβαρές προσβολές, τα δέντρα εμφανίζουν σημαντική αραίωση φυλλώματος και γενική εξασθένηση, ενώ σε συνθήκες υψηλής υγρασίας ο μύκητας εξαπλώνεται γρήγορα στη νεαρή βλάστηση, προκαλώντας διαδοχικές μολύνσεις μέσα στην καλλιεργητική περίοδο.

Συστάσεις και μέτρα αντιμετώπισης

Όπως αναφέρει το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου, επειδή ο μύκητας διαχειμάζει στα προσβεβλημένα όργανα που πέφτουν στο έδαφος, απαιτείται λήψη μέτρων για τον περιορισμό του πρωτογενούς μολύσματος:

1. Απομάκρυνση και κάψιμο των ξερών, πεσμένων στο έδαφος φύλλων ή ενσωμάτωσή τους με ελαφρύ φρεζάρισμα.

2. Σε περίπτωση μεγάλης προσβολής, ψεκασμός των φύλλων με χαλκούχο σκεύασμα, πριν ή μετά την πτώση τους στο έδαφος.

3. Σωστό κλάδεμα ώστε να εξασφαλίζεται καλός αερισμός των δέντρων.

Υπενθυμίζεται ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο εγκεκριμένα για την καλλιέργεια φυτοπροστατευτικά προϊόντα, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα των σκευασμάτων.

Πηγές:

Ρούσκας Δ. Η Καρυδιά & η καλλιέργειά της. Περιοδικό Γεωργία – Κτηνοτροφία, έτος 2013/ τεύχος 10, σελ. 40–58.

Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Βόλου – Γεωργική Προειδοποίηση 07/10/2025

Έχει ξεκινήσει η συγκομιδή καρυδιών, με τις ποσότητες να είναι μειωμένες στις πρώιμες ποικιλίες αλλά η ποιότητα να είναι καλή και να φέρνει αισιόδοξα μηνύματα και για την φετινή τιμή παραγωγού.

Οι βροχές των προηγούμενων ημερών άνοιξαν τα καρύδια και έφεραν όλες σχεδόν τις ποικιλίες να συγκομίζονται ταυτόχρονα.

Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να εμφανιστούν οι έμποροι για να κλείσουν οι εμπορικές συμφωνίες με τους παραγωγούς.

Ο κ. Βαγγέλης Μητρόπουλος, παραγωγός από την Βλαχοκερασιά της Αρκαδίας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι ξεκίνησε η συγκομιδή καρυδιών μετά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις. Οι όψιμες ποικιλίες δεν έχουν επηρεαστεί από τους ανοιξιάτικους παγετούς και έχουν παραγωγή αλλά οι υπόλοιπες ποικιλίες έχουν πρόβλημα. Μετά από 15 ημέρες αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η συγκομιοδή καρυδιών και θα κάνουν την εμφάνισή τους οι έμποροι για να μας ανακοινώσουν τις τιμές. 

Ο κ. Γιώργος Παπακώστας, παραγωγός καρυδιών Chandler από τον Άγιο Σώστη Σπερχειάδας του νομού Φθιώτιδας και υπεύθυνος της επιχείρησης Sperchios Valley, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι από αύριο Τετάρτη (8/20) ξεκινάμε την συγκομιδή καρυδιών. Φέτος στα Chandler έχουμε καλές αποδόσεις και πολύ υψηλή ποιότητα. Ευτυχώς φέτος το καλοκαίρι δεν είχαμε τις περσινές υψηλές θερμοκρασίες και δεν δημιουργήθηκαν προβλήματα στην παραγωγή καρυδιών. Οι βροχοπτώσεις όμως των προηγούμενων ημερών άνοιξαν πολλά καρύδια και θα κάνουμε συγκομιδή σε ένα χέρι. Όσα καρύδια δεν έχουν ανοίξει θα γίνει συγκομιδή με δύο χέρια.

Τα ελληνικά καρύδια έχουν πολύ καλή γεύση και τα προτιμούν οι καταναλωτές. Φέτος βλέπουμε τα καρύδια από Χιλή να εισάγονται στην χώρα μας με υψηλές τιμές. Αυτό μπορεί να φέρει μια αύξηση της τιμής και για τα ελληνικά. Αυτή την στιγμή η περσινή ψίχα καρυδιού έχει τιμή χονδρικής στα 11 ευρώ το κιλό. Ένα φαινόμενο που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια είναι ότι έχουμε εγκατάλειψη μεγάλου αριθμού καρυδεώνων επειδή με το κόστος είναι υψηλό και δεν είναι βιώσιμοι. Τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να γίνουν επενδύσεις για αγορά σπαστήρα και ψυκτικών θαλάμων και να γίνει μια καθετοποίηση της παραγωγής για να μπορεί να είναι βιώσιμη η καλλιέργεια καρυδιών.

Ο κ. Κώστας Γκόνος, από το Αγρόκτημα Γκόνου στην Πέλλα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι στην περιοχή ξεκίνησε η συγκομιδή καρυδιών πριν από λίγες ημέρες ταυτόχρονα για όλες τις ποικιλίες. Αυτό έγινε επειδή οι βροχοπτώσεις άνοιξαν τα καρύδια και θα πρέπει να συγκομιστούν. Οι πρώιμες ποικιλίες (Serr κ.α.) έχουν μειωμένη παραγωγή λόγω των ανοιξιάτικων παγετών. Αντίθετα οι όψιμες Franquette και Chandler φαίνεται να έχουν μια κανονική παραγωγή και καλή ποιότητα. Φέτος το καλοκαίρι δεν είχαμε τους περσινούς καύσωνες και δεν υπήρξε πρόβλημα στην παραγωγή.

Ακόμη πάντως δεν έχουν κάνει την εμφάνισή τους οι έμποροι για να κλείσουν συμφωνίες με τους παραγωγούς. Μετά την συγκομιδή τα καρύδια θα πρέπει να πάνε για πλύσιμο και αποφλοίωση για την αφαίρεση της πράσινης εξωτερικής φλούδας. Στην συνέχεια κάνουμε την ξήρανση που διαρκεί δύο με τρεις ημέρες. Μετά όσοι παραγωγοί θέλουν τα πουλάνε άσπαστα στους εμπόρους και οι υπόλοιποι τα πάνε στον σπαστήρα για να πουλησουν την ψίχα. Το χλωρό καρύδι έχει καλή τιμή αλλά πρέπει να το πουλήσει σε 2 έως 3 ημέρες από την συγκομιδή του. Πέρσι η μέση τιμή παραγωγού για τα άσπαστα καρύδια κυμάνθηκε στα 3,5 ευρώ το κιλό. Φέτος αναμένεται να έχουμε καλύτερη τιμή επειδή λόγω των προβλημάτων στο διεθνές εμπόριο υπάρχει αυξημένη τιμή στα εισαγόμενα. Πάντως το επόμενο δεκαήμερο θα δούμε τις τιμές που θα ανακοινώσουν οι έμποροι.

Η συγκομιδή των κάστανων ξεκινά αυτές τις μέρες στη Θεσσαλία, φέρνοντας μαζί της προσδοκίες αλλά και ανησυχίες. Για τις τοπικές κοινωνίες της Μελιβοίας και του Μαυροβουνίου, το κάστανο δεν είναι απλώς μια καλλιέργεια, είναι βασικό εισόδημα, παράδοση και ταυτότητα.

Η καλλιέργεια του κάστανου στο Πήλιο κουβαλά ιστορία δεκαετιών. Από τα παλιά χρόνια, οι κάτοικοι των ορεινών χωριών βασίζονταν στους καστανώνες για να θρέψουν τις οικογένειές τους, να στηρίξουν το εισόδημά τους και να κρατήσουν ζωντανές τις κοινότητες στις πλαγιές του βουνού. Τα κάστανα του Πηλίου ταξίδεψαν σε αγορές της Ελλάδας και του εξωτερικού, ενώ παράλληλα διατήρησαν έναν ισχυρό δεσμό με την παράδοση: το φθινόπωρο, οι γειτονιές γέμιζαν με καζάνια που έβραζαν κάστανα, σε ένα έθιμο που συνδέει μέχρι σήμερα την τοπική κοινωνία με τον καρπό.

Όμως, η φετινή συγκομιδή δεν έχει μόνο το άρωμα της παράδοσης· κουβαλά και την αγωνία των παραγωγών. Η ανομβρία, οι ασθένειες και η έλλειψη υποδομών δοκιμάζουν τις αντοχές των καλλιεργητών και θέτουν σε κίνδυνο μια καλλιέργεια που αποτελεί ζωντανό κομμάτι της θεσσαλικής υπαίθρου.

Στη Μελιβοία, έναν από τους σημαντικότερους καστανοπαραγωγικούς θύλακες της Θεσσαλίας, η φετινή εικόνα είναι μέτρια.

Μελιβοία: Μέτρια χρονιά, αλλά με ποιοτικά «χοντρά» κάστανα

Στη Μελιβοία, όπου δραστηριοποιείται ο Αγροτικός Συνεταιρισμός με 52 μέλη και περίπου 1.200 στρέμματα καλλιέργειας, η φετινή χρονιά χαρακτηρίζεται μέτρια σε ποσότητα αλλά καλή σε ποιότητα.

Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, κ. Βαγγέλης Κρανιώτης, εξηγεί:

«Περιμέναμε μεγαλύτερη παραγωγή, αλλά η ανομβρία σε αρκετά κτήματα έφερε μικρόκαρπα κάστανα. Έτσι, φέτος θα κινηθούμε κάτω από τον μέσο όρο. Παρ’ όλα αυτά, η ποιότητα στα “έξτρα” και τα “λουξ” παραμένει καλή».

Στα μεγάλα μεγέθη – που είναι και τα πιο εμπορεύσιμα – η εικόνα είναι ικανοποιητική, κάτι που δημιουργεί μια συγκρατημένη αισιοδοξία.

Όπως μας μεταφέρει ο κ. Κρανιώτης, πολλοί παραγωγοί βλέπουν μεν μειωμένες ποσότητες, ωστόσο αισιοδοξούν χάρη στα «χοντρά» κάστανα που δείχνουν καλή εικόνα και μπορούν να κρατήσουν την αγορά.

Η διάθεση της παραγωγής κατευθύνεται κυρίως στην ελληνική αγορά (50–60%), ενώ ένα μέρος εξάγεται σε Ιταλία, Κεντρική Ευρώπη και Βαλκάνια. Ο κ. Κρανιώτης τονίζει και μια κρίσιμη λεπτομέρεια για τη μετασυλλεκτική περίοδο:

«Το κάστανο είναι μοναδικό προϊόν, αλλά απαιτητικό. Ακόμη και ο καταναλωτής πρέπει να το βάλει στο ψυγείο για να κρατηθεί».

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν. Οι ασθένειες όπως το έλκος και η μελάνωση συνεχίζουν να πλήττουν τις καστανιές πανελλαδικά. «Προσπαθούμε σε συνεργασία με πανεπιστήμια να βρούμε λύσεις», σημειώνει ο ίδιος. Παρά τις δυσκολίες, θεωρεί πως το κάστανο μπορεί να κρατήσει ζωντανά τα χωριά, εφόσον υπάρξει ουσιαστική στήριξη από την πολιτεία.

Αν στη Μελιβοία υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία, στο Μαυροβούνι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σκληρή.

Μαυροβούνι: Ξηρασία και ξεραμένες καστανιές

Στο Μαυροβούνι, όπου δραστηριοποιείται ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ποταμιάς – Σκήτης με 22 μέλη και περίπου 750 στρέμματα καστανιάς, η εικόνα είναι απογοητευτική. Η παρατεταμένη ανομβρία έχει αφήσει πίσω της ξεραμένα δέντρα και μια παραγωγή που σε πολλά κτήματα δεν θα συγκομιστεί καθόλου.

Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, κ. Δημήτρης Περπερής, περιγράφει:

«Δεν έχει βρέξει τέσσερις μήνες. Ξεράθηκαν οι καστανιές. Σε αρκετά στρέμματα δεν θα μπούμε καν να συγκομίσουμε – δεν αξίζει».

Ακόμη και στα χωράφια που θα συγκομιστούν, η εικόνα παραμένει δύσκολη: μικροί καρποί, ρωγμές και μειωμένες ποσότητες. Οι παραγωγοί συγκρίνουν τη φετινή χρονιά με το 2021, όταν η ξηρασία είχε ξαναχτυπήσει, μόνο που τώρα η κατάσταση φαίνεται ακόμη πιο οριακή.

Όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος, οι παραγωγοί αισθάνονται ότι παλεύουν μόνοι τους απέναντι σε μια καλλιέργεια που γίνεται όλο και πιο απαιτητική. Βλέπουν τον κόπο τους να χάνεται και ζητούν έργα υποδομής, όπως ένα φράγμα, που θα εξασφαλίσουν το απαραίτητο νερό για να κρατηθούν οι καστανιές ζωντανές. Χωρίς τέτοιες παρεμβάσεις, ο κίνδυνος εγκατάλειψης της καλλιέργειας είναι πλέον ορατός.

Το μόνο θετικό, όπως αναφέρει ο πρόεδρος, είναι ότι η χαμηλή παραγωγή ίσως κρατήσει τις τιμές σε ικανοποιητικά επίπεδα.

«Πέρυσι οι τιμές  κυμάνθηκαν γύρω στα 2,50 – 3,00 ευρώ το κιλό, ανάλογα με το μέγεθος», σημειώνει, εκτιμώντας ότι φέτος, αν και η αγορά παραμένει αβέβαιη, η ζήτηση για τα ποιοτικά μεγέθη, μπορεί πιθανόν να κρατηθεί ή και να κινηθεί ελαφρώς ανοδικά η τιμή.

Και στις δύο περιοχές, πίσω από τους αριθμούς κρύβεται μια κοινή πραγματικότητα: η καλλιέργεια του κάστανου είναι σκληρή και απαιτητική. 

Σκληρές συνθήκες και η «διπλή πίεση» στην καστανιά

Οι συνθήκες καλλιέργειας παραμένουν σκληρές για τους παραγωγούς.
«Οι ψεκασμοί γίνονται χειρωνακτικά, με μάνικα σε πλαγιές. Είναι τρομερά δύσκολο και κοπιαστικό», τονίζει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Μαυροβουνίου, κ. Δημήτρης Περπερής.

Το βασικό αίτημα δεν είναι μόνο οι αποζημιώσεις αλλά κυρίως έργα υποδομής. «Δεν θέλουμε μόνο επιδοτήσεις. Αν γίνει ένα φράγμα, θα έχουμε το νερό που χρειάζεται για να κρατήσουμε τις καστανιές ζωντανές», υπογραμμίζει. Παράλληλα, οι παραγωγοί επισημαίνουν πως το κάστανο μπορεί να έχει μέλλον μόνο με επενδύσεις στη μεταποίηση και συλλογική προσπάθεια για την αναβάθμιση του προϊόντος· διαφορετικά, ο κίνδυνος εγκατάλειψης είναι ορατός.

Στο ήδη δύσκολο αυτό πλαίσιο προστίθενται και οι ασθένειες της καστανιάς. Το έλκος και η μελάνωση αποτελούν σοβαρή απειλή, ιδιαίτερα σε δέντρα που έχουν εξασθενήσει από την ξηρασία. Οι συνεταιρισμοί τονίζουν ότι απαιτείται συνεχής έρευνα και εφαρμογή καινοτόμων πρακτικών, καθώς διαφορετικά η παραγωγή κινδυνεύει χρόνο με τον χρόνο να συρρικνώνεται.

Ανάμεσα σε ελπίδα και αγωνία

Η φετινή συγκομιδή βρίσκει τους καστανοπαραγωγούς της Θεσσαλίας με ανάμεικτα συναισθήματα. Στη Μελιβοία, κυριαρχεί συγκρατημένη αισιοδοξία χάρη στην καλή ποιότητα των «χοντρών» κάστανων. Στο Μαυροβούνι, η εικόνα είναι δραματική: ξεραμένες καστανιές, χωράφια που δεν θα συγκομιστούν, παραγωγοί που παλεύουν μόνοι τους.

Το κάστανο παραμένει προϊόν ιδιαίτερης αξίας για την Ελλάδα και την Ευρώπη, ικανό να κρατήσει ζωντανές τις ορεινές κοινωνίες. Για να συμβεί αυτό όμως, απαιτείται στήριξη σε υποδομές, έρευνα και συλλογική οργάνωση, ώστε η επόμενη συγκομιδή να μη συνοδεύεται από τόση αγωνία αλλά από περισσότερη ελπίδα.

 Όμως αν δεν υπάρξουν άμεσα έργα και πολιτικές που θα δώσουν λύσεις στο νερό και στις ασθένειες, ο κίνδυνος είναι ορατός: η καστανιά να χαθεί από τον θεσσαλικό χάρτη. Και μαζί της, ένα κομμάτι από την ψυχή της υπαίθρου.

Αν και αυτή την εποχή συγκομίζονται οι όψιμες περιοχές στο κελυφωτό φιστίκι, έχουν ήδη αρχίσει να υπογράφονται οι πρώτες συμφωνίες των παραγωγών με τους εμπόρους.

Βέβαια οι εμπορικές συμφωνίες αφορούν μικρές ποσότητες και γίνονται για να καλύψουν τα έξοδά τους αλλά όλα δείχνουν ότι φέτος θα έχουμε μια καλή χρονιά όσον αφορά την τιμή παραγωγού.

Στο ξεκίνημα στην Φθιώτιδα οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται για το ανοικτό φιστίκι στα 11 ευρώ το κιλό και για το κλειστό στα 10 ευρώ.

Στη δυτική Αττική οι τιμές παραγωγού είναι για το ανοικτό φιστίκι στα 10 ευρώ το κιλό και για το κλειστό στα 8 ευρώ.

Θυμίζουμε ότι οι αντίστοιχες περσινές τιμές ήταν για τα ανοικτά 9 - 9,5 ευρώ το κιλό και για τα κλειστά 8 - 8,5 ευρώ.

Πάντως οι περισσότεροι παραγωγοί αυτή την εποχή προσπαθούν να αποθηκεύσουν το προϊόν. Η αγορά φαίνεται να δείχνει αυξημένο ενδιαφέρον για το ελληνικό φιστίκι.

Ήδη οι Ιταλοί έμποροι έκαναν την εμφάνιση στην χώρα μας, ενώ υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον από την Ευρώπη και το Ισραήλ αλλά ακόμη και από Τούρκους εμπόρους που ήδη έχουν προχωρήσει σε αγορές. Στην Ιταλία θέλουν την ψίχα για να την χρησιμοποιήσουν στην μεταποίηση, ενώ οι άλλες αγορές ζητούν τον καρπό.

Η Αίγινα φέτος έχει μια μέτρια παραγωγή φιστικιών μετά από δύο χρόνια που ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Πέππας, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας.

Καλύτερη σε σχέση με πέρσι είναι η παραγωγή φιστικιών αλλά όχι αυτή που αναμένανε σε σχέση με τις δυνατότητες της περιοχής έχει η Φθιώτιδα, τονίζει στον ΑγροΤύπο ο κ. Μάκης Μπούργος, από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Μάκρης.

Μειωμένη παραγωγή φιστικιού υπάρχει στην Αττική, με πολλά από αυτά να είναι κλειστά αλλά είχαμε και σοβαρά προβλήματα φυτοπροστασίας λόγω της ψύλλας, που έφεραν περαιτέρω απώλειες.

Ο κ. Γιάννης Χονδρόπουλος, παραγωγός κελυφωτού φιστικιού από το νομό Φθιώτιδας δήλωσε από την πλευρά του στον ΑγροΤύπο ότι αυτή την εποχή έρχεται εισαγόμενο φιστίκι από τις ΗΠΑ. Οι τιμές εισαγωγής κυμαίνονται από 7,5 έως 8 ευρώ το κιλό για τα ανοικτά και στα 6,5 ευρώ για τα κλειστά.

Τα κλειστά φιστίκια πάνε για μεταποίηση κυρίως. Στην αγορά τα 200 γραμμάρια καθαρής ψίχας έχουν τιμή στα 8 ευρώ, δηλαδή το 1 κιλό είναι στα 40 ευρώ. Για την παραγωγή 1 κιλού ψίχας χρειαζόμαστε 2,3 κιλά κλειστά φιστίκια. Βέβαια στο κόστος πρέπει να προσθέσουμε και τα έξοδα του σπαστήρα.

Πάντως σήμερα οι παραγωγοί που πουλάνε το κάνουν μόνο για να καλύψουν τα έξοδα της καλλιέργειας και την συγκομιδής. Τις μεγάλες ποσότητες τις αποθηκεύουν γιατί η αγορά έχει ζήτηση και αναμένονται ανοδικές τάσεις στην τιμή το επόμενο χρονικό διάστημα. 

Προς την ολοκλήρωση πάει η συγκομιδή αμυγδάλων με την παραγωγή φέτος να έχει μειωμένες αποδόσεις και υποβάθμιση της ποιότητας των καρπών.

Οι παγετοί της άνοιξης είχαν σαν αποτέλεσμα να χαθεί μεγάλο μέρος της φετινής παραγωγής ενώ οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν δημιούργησαν προβλήματα φυτοπροστασίας.

Ο κ. Κώστας Σπανούλης, αμυγδαλοπαραγωγός από την περιοχή της Λάρισας και πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Θεσσαλικών Καρπών «Καρπολόγιον», τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι περιμέναμε ότι η τιμή της ψίχας αμυγδάλου θα ήταν σε υψηλά επίπεδα λόγω της μειωμένης φέτος παραγωγής αλλά και της έλλειψης αποθεμάτων. Σε πανελλαδικό επίπεδο η παραγωγή αναμένεται να είναι μειωμένη, κατά 70%, εξαιτίας του παγετού του Μαρτίου, που δημιούργησε μεγάλες ζημιές στα καρπίδια. Επίσης για την περιοχή της Λάρισας στις Φυρανιές έχουμε ζημιές στην παραγωγή από την Φώμοψη. Μεγάλο πρόβλημα παραμένει όλο το καλοκαίρι η ξηρασία αλλά και τα προβλήματα άρδευσης σε πολλές περιοχές της χώρας.

Η ανάγκη για συχνές επεμβάσεις με φυτοπροστατευτικά σκευάσματα αύξησε το κόστος παραγωγής, το οποίο παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Οι αυτογόνιμες ποικιλίες απέδωσαν καλύτερα σε σχέση με τις υπόλοιπες, λόγω των κλιματικών συνθηκών που επικράτησαν.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας - Almoland, Θύμιος Κασούμης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι έχει ήδη ολοκληρωθεί η συγκομιδή αμυγδάλων. Οι καιρκές συνθήκες βοήθησαν και έγινε γρήγορα η συγκομιδή χωρίς προβλήματα. Η παραγωγή όπως αναμέναμε είναι μειωμένη σε σχέση με πέρσι σε όλη την χώρα. Ακόμη και στην περιοχή της Λαμίας, που δεν επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τους παγετούς της άνοιξης, υπάρχει μια μέτρια παραγωγή.

Ο συνεταιρισμός ανακοίνωσε τιμές παραγωγού για την ψίχα στην Φυρανιά στα 8 ευρώ το κιλό και για τις άλλες ποικιλίες στα 6,2 ευρώ αλλά αναμένεται η τιμή να αυξηθεί στα 6,5 ευρώ. Πάντως όπως φαίνεται η αγορά δεν ανταποκρίνεται σε περαιτέρω αύξηση τιμών αυτή την εποχή και αναζητά τρόπους για να κάνει εισαγωγές. Αναμένεται να δούμε τις τιμές που θα έχει η Ισπανία. 

Επίσης φέτος έχουμε πολλά ποιοτικά προβλήματα στα αμύγδαλα λόγω της ξηρασίας του καλοκαιριού, που έχει σαν αποτέλεσμα η ψίχα να μην έχει καθόλου υγρασία και να σπάει μέσα στον σπαστήρα. Επίσης επειδή έχουμε μεγάλη ζήτηση καλό είναι οι παραγωγοί να είναι προσεκτικοί με τις επιταγές που κυκλοφορούν στην αγορά. 

Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι η συγκομιδή ολοκληρώθηκε φέτος σύντομα και με μικρές ποσότητες. Στις περιοχές που έχει χτυπήσει ο παγετός της άνοιξης έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής που ξεκινά από 50% και μπορεί να φτάσει ακόμη και 100%. Σε πολλά χωράφια δεν συμφέρει τον παραγωγό να κάνει συγκομιδή. Από την άλλη υπάρχει ζήτηση αν και η διεθνή αγορά αυτή την εποχή είναι κάπως παγωμένη λόγω δασμών από ΗΠΑ. Εκτιμώ ότι αυτοί που θα αποθηκεύσουν αμύγδαλα την εποχή των Χριστουγέννων, που θα κορυφωθεί η ζήτηση, η τιμή στην Φυρανιά καλής ποιότητας θα κυμανθεί από 9 έως 9,5 ευρώ το κιλό.

Ισπανική παραγωγή αμυγδάλων

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αγροτικών οργανώσεων της Ισπανίας (ASAJA, COAG, UPA, Cooperativas Agro-alimentarias και AEOFRUSE) η παραγωγή αμυγδάλων για την περίοδο 2025/2026 αναμένεται να φτάσει περίπου τους 127.639 τόνους, αντιπροσωπεύοντας μια αύξηση, κατά 34%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο παραγωγής των τελευταίων τεσσάρων ετών και κατά 5% σε σύγκριση με την περσινή περίοδο. Οφείλεται κυρίως στην αύξηση της καλλιεργούμενης έκτασης, η οποία έφτασε τα 6.095.140 στρέμματα, λόγω των νέων φυτεύσεις, αντισταθμίζοντας εν μέρει τις ζημιές που υπήρξαν λόγω των καιρικών συνθηκών, όπως η ξηρασία και το χαλάζι.

Στο πλαίσιο των ενεργειών Διάχυσης και Διάδοσης Αποτελεσμάτων του έργου «KΑΣΤΑΝΟ ΚΡΗΤΗΣ» (Μ16ΣΥΝ2-00204) του Μέτρου 16 – Συνεργασία, Υπομέτρο 16.1-16.2 «Ίδρυση και λειτουργία Επιχειρησιακών Ομάδων της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας», Δράση 2: «Υλοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου (Project) των Επιχειρησιακών Ομάδων της ΕΣΚ για την παραγωγικότητα και βιωσιμότητα της γεωργίας», του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, οι εταίροι της Επιχειρησιακής Ομάδας του έργου KΑΣΤΑΝΟ ΚΡΗΤΗΣ, σας προσκαλούν σε ενημερωτική ημερίδα – ανοιχτή συζήτηση.

Η εκδήλωση θα διεξαχθεί στην Αίθουσα συνεδριάσεων του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ), στα Χανιά, τη Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2025, στη 3.00 μ.μ., με θέμα: «Διάχυση και Διάδοση αποτελεσμάτων του έργου της Επιχειρησιακής Ομάδας «KΑΣΤΑΝΟ ΚΡΗΤΗΣ - ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΑΝΟΥ ΤΗΣ ΟΡΕΙΝΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΥΞΗΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» (Κωδικός Έργου: Μ16ΣΥΝ2-00204), στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης Κρήτη 2014 - 2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από τα τέλη Σεπτεμβρίου αναμένεται να ξεκινήσει φέτος η συγκομιδή κάστανου. Αν και φαίνεται να υπάρχει ζήτηση από την αγορά η παραγωγή θα είναι μειωμένη.

Εκτός από τα προβλήματα φυτοπροστασίας φέτος υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ξηρασίας, που επηρεάζει τους ξηρικούς αλλά και τους αρδευόμενους καστανεώνες.

Πέρσι τα καλής ποιότητας κάστανα έφτασαν να πωλούνται σε τιμές παραγωγού από 3,5 έως και 4,2 ευρώ το κιλό.

Ο κ. Δημήτριος Μίσκος, γεωπόνος και παραγωγός από την Ομάδα Παραγωγών Κάστανο Πάικου, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι έχουμε πρόβλημα με την ξηρασία και λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού έχουν επηρεαστεί τα δέντρα που ήδη άρχισαν να κιτρινίζουν.
Ειδικά στα ξηρικά έχουμε ζημιές που φτάνουν και στο 90%. Ότι παραγωγή θα έχουμε στα αρδευόμενα αλλά και εκεί όμως θα επηρεαστούν τα μεγέθη επειδή το νερό είναι μειωμένο. Από τα τέλη Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσε η συγκομιδή στην περιοχή και θα κορυφωθεί τον Οκτώβριο.
Το πρόβλημα είναι ότι ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει ζημιές λόγω ξηρασίας και οι παραγωγοί θα πρέπει να ενισχυθούν με κάποιο πρόγραμμα απώλειας εισοδήματος λόγω καιρικών συνθηκών. Ήδη από αυτή την περίοδο ξεκίνησε ο συνεταιρισμός να κάνει την καταγραφή της ζημιάς για να κατατεθεί ο σχετικό φάκελος στο ΥπΑΑΤ.

Ο κ. Ευάγγελος Μανίκας, παραγωγός και πρώην πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ποταμιάς – Σκήτης «το Μαυροβούνι», δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι από τα τέλη Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η συγκομιδή των κάστανων. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με την ξηρασία που αναμένεται να επηρεάσει την παραγωγή. Απο τα τέλη Ιουλίου και για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν έχουμε καθόλου βροχόπτωση στην περιοχή. Επίσης το πρόβλημα με την σφήκα αν και φαίνεται να βρίσκεται σε ύφεση συνεχίζει να υπάρχει και το μέγεθος της ζημιάς θα φανεί κατά τη διάρκεια της συγκομιδής. Οι τιμές θα εξαρτηθούν από την ζήτηση αλλά και την ποιότητα του καρπού.

Ο πρόεδρος νέου Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμπελακίων κ. Ευθύμιος Καζαντζής, αναφέρει από την πλευρά του στον ΑγροΤύπο ότι από 18 έως 20 Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η συγκομιδή κάστανων στην περιοχή μας. Φέτος δεν αναμένεται να έχουμε πολλά μεγάλα μεγέθη. Δεν έχουμε καθόλου βροχές στην περιοχή και αυτό έχει επηρεάσει την παραγωγή. Φαίνεται να έχει υποχωρήσει η σφήκα της καστανιάς. Όταν ξεκινήσει η συγκομιδή θα δούμε την ποιότητα της ψύχας και τις τιμές που θα πουληθεί η φετινή παραγωγή. Θα πρέπει πάντως το ΥπΑΑΤ να στηρίξει τους καστανοπαραγωγούς οικονομικά για να ξεπεράσουν τις ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο. Αν δεν γίνει αυτό τότε θα έχουμε εγκατάλειψη της καλλιέργειας.

Ο κ. Γεώργιος Γκουντάρας παραγωγός και διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μελιβοίας «Η Αθανάτη» αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι μεγάλο πρόβλημα είναι η ξηρασία που θα επηρεάσει την φετινή παραγωγή. Προβλήματα αναμένεται να έχουμε και στα μεγέθη. Επίσης εδώ και τρία χρόνια η φαιά σήψη δημιουργεί προβλήματα στην παραγωγή. Έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγή κάστανων, που έχει φτάσει πέρσι στο 70% σε σχέση με το 2021. Φέτος εκτιμώ ότι η παραγωγή θα κυμανθεί στα περσινά μειωμένα επίπεδα. Πέρσι είχαμε καλές τιμές αλλά αυτό οφείλεται στην μειωμένη παραγωγή. Από 25 έως 28 Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η συγκομιδή με λίγες ποσότητες και θα κορυφωθεί από τις 5 Οκτωβρίου.

Δυναμικά έχει ξεκινήσει η συγκομιδή κελυφωτού φιστικιού σε όλες τις παραγωγικές περιοχές της χώρας. Όπως όλα δείχνουν για ακόμη μια χρονιά δεν θα έχουμε φέτος καλή παραγωγική χρονιά.

Οι Ιταλοί έμποροι έκαναν την εμφάνιση στην χώρα μας αλλά ακόμη κρατάνε κλειστά τα χαρτιά τους και δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής κάποια εμπορική συμφωνία.

Μειωμένη προβλέπεται να είναι η φετινή παραγωγή κελυφωτού φιστικιού στην Τουρκία. Εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια παραγωγή γύρω στους 145.000 τόνους, μειωμένη, κατά 65%, σε σχέση με πέρσι, που ανήλθε στους 415.000 τόνους.

Αντίθετα αυξημένη αναμένεται να είναι η παραγωγή φιστικιών στις ΗΠΑ, λόγω κυρίως των νέων φυτεύσεων που έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια και προβλέπεται να ξεπεράσει τους 790.000 τόνους. Ωστόσο το αμερικάνικο φιστίκι δεν έχει καμιά σχέση με την ποιότητα του ελληνικού και όταν εισαχθεί στην χώρα μας θα έχει τιμή πάνω από 10 ευρώ το κιλό.

Πάντως η διεθνή συγκυρία σε συνδιασμό με την μειωμένη παραγωγή αναμένεται να έχει σαν αποτέλεσμα η τιμή παραγωγού στο κελυφωτό φιστίκι να ξεκινήσει, σε πανελλαδικό επίπεδο, από διψήφιο νούμερο. Όσοι παραγωγοί μπορούν κάνουν αποθήκευση και δεν βιάζονται να πουλήσουν.

Ο κ. Κώστας Πέππας, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος τελικά θα έχουμε μια μέτρια παραγωγή αλλά σίγουρα θα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με την περσινή. Τα δύο προηγούμενα έτη είχαμε μειωμένες παραγωγές φιστικιών στο νησί. Υπάρχουν επίσης πολλά κλειστά αλλά και «ξερά» φιστίκια δηλαδή που δεν έχουν καρπό. Η ζήτηση είναι αυξημένη για το «Φιστίκι Αιγίνης» αλλά και τα έξοδα όμως είναι μεγάλα. Ο συνεταιρισμός όπως κάθε χρόνο ανακοίνωσε τιμή παραγωγού πριν την συγκομιδή. Η τιμή για τα ανοικτά φιστίκια είναι στα 11 ευρώ το κιλό και για τα κλειστά στα 7 ευρώ.

Από την πλευρά του ο κ. Μάκης Μπούργος, από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Μάκρης στην Φθιώτιδα, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι αυτή την εποχή κάποιοι παραγωγοί είναι στα μέσα του πρώτου χεριού και άλλοι έχουν ξεκινήσει το δεύτερο χέρι. Έχουμε μεγάλο αριθμό κλειστών φιστικιών και πολλά μικρού μεγέθους λόγω των καιρικών συνθηκών. Εδώ και 5 χρόνια έχουμε μειωμένη παραγωγή κελυφωτού φιστικιού στην χώρα μας. Η παραγωγή κελυφωτού φιστικιού φέτος θα είναι αυξημένη σε σχέση με πέρσι αλλά λιγότερη από όσο προσδοκούσαν οι παραγωγοί. Επίσης κάθε χρόνο υπάρχει πρόβλημα με την αντιμετώπιση της ψύλλας στην φιστικιάς και αυξάνει όλο και περισσότερο το κόστος της φυτοπροστασίας.

Οι παραγωγοί της Φθιώτιδας είναι απογοητευμένοι γιατί το ΥπΑΑΤ δεν τους ένταξε στο Μέτρο 23 αν και η απώλεια της περσινής παραγωγής ήταν σε αποζημιώσιμο ποσοστό (35%) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΑ. Τους λόγους εξαίρεσης του φιστικιού της Φθιώτιδας από το Μέτρο 23 ζήτησε να μάθει με ερώτηση στην Βουλή ο βουλευτής του νομού κ. Γιάννης Σαρακιώτης. Επίσης αντίστοιχη ερώτηση κατέθεσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο κ. Γιάννης Μανιάτης, που είναι Ευρωβουλευτής και Αντιπρόεδρος του κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Οι παραγωγοί κελυφωτού φιστικιού πληρώνουν κάθε χρόνο στον ΕΛΓΑ ασφάλιστρο 37 ευρώ ανά στρέμμα και όταν είναι να αποζημιωθούν δεν τα καταφέρνουν και αυτό είναι μια μεγάλη αδικία.

Ξεκίνησε στις περισσότερες περιοχές της χώρας η συγκομιδή αμυγδάλων, με την παραγωγή να είναι φέτος μειωμένη και την ζήτηση σε υψηλά επίπεδα.

Οι παγετοί της άνοιξης είχαν σαν αποτέλεσμα να χαθεί μεγάλο μέρος της φετινής παραγωγής.

Επειδή δεν υπάρχουν περσινά αποθέματα υπάρχει μεγάλο το εμπορικό ενδιαφέρον για όση παραγωγή έχει απομείνει. Οι τιμές παραγωγού αναμένεται να διαμορφωθούν στην αγορά μετά τα μέσα Σεπτεμβρίου.

Όπως λένε πάντως γνώστες της αγοράς όσοι παραγωγοί φέτος καταφέρουν να αποθηκεύσουν αμύγδαλα αναμένεται να πουλήσουν σε υψηλές τιμές.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας - Almoland, Θύμιος Κασούμης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι έχει ήδη ολοκληρωθεί  η συγκομιδή αμυγδάλων της πρώιμης ποικιλίας Antoneta. Από την προηγούμενη εβδομάδα έχει ξεκινήσει η συγκομιδή της Φυρανιάς αλλά με μικρές ποσότητες. Όσον αφορά τις ζημιές από τον παγετό της άνοιξης, η περιοχή της Λαμίας δεν επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό και υπάρχει μια μέτρια παραγωγή αμυγδάλων. Το ίδιο έγινε και στην περιοχή του Αλμυρού που φαίνεται να υπάρχει παραγωγή. Από την Λάρισα και πάνω όμως έχουμε φέτος μεγάλη απώλεια της παραγωγής αμυγδάλων. Πάντως ακόμη οι ποσότητες είναι μικρές και δεν έχουν γίνει εμπορικές πράξεις. Οι τιμές αναμένεται να διαμορφωθούν μετά από τα μέσα Σεπτεμβρίου. Πάντως δεν υπάρχουν περσινά αποθέματα. Ο συνεταιρισμός πούλησε τον περασμένο Ιούλιο ψίχα στα 6 έως 6,5 ευρώ το κιλό.  

Ο κ. Κώστας Σπανούλης, αμυγδαλοπαραγωγός από την περιοχή της Λάρισας και πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Θεσσαλικών Καρπών «Καρπολόγιον», τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι η περιοχή μας είναι όψιμη και θα ξεκινήσει η συγκομιδή την επόμενη εβδομάδα. Σε πανελλαδικό επίπεδο η παραγωγή αναμένεται να είναι μειωμένη, κατά 70%, εξαιτίας του παγετού του Μαρτίου, που δημιούργησε μεγάλες ζημιές στα καρπίδια. Επίσης στην περιοχή της Λάρισας στις Φυρανιές έχουμε ζημιές στην παραγωγή από την Φώμοψη. Υπάρχει πάντως παραγωγή αμυγδάλων στις όψιμες ποικιλίες και σε κάποιες περιοχές που γλύτωσαν από τον παγετό. Μεγάλο πρόβλημα είναι η ξηρασία αλλά και τα προβλήματα άρδευσης σε πολλές περιοχές. Περσινά αποθέματα αμυγδάλων δεν υπάρχουν και λόγω δασμών ΗΠΑ επηρεάστηκε η διεθνή αγορά και δεν μπορούν να γίνουν μεγάλες εισαγωγές. Η πρόβλεψή μου είναι ότι με την μειωμένη φέτος παραγωγή η ψίχα θα ξεκινήσει από τα 9 ευρώ το κιλό και πάνω. Όσοι παραγωγοί μπορούν να αποθηκεύσουν το προϊόν τον ερχόμενο χειμώνα και την άνοιξη θα καταφέρουν να πουλήσουν σε υψηλές τιμές. 

Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, παραγωγός και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι η συγκομιδή ξεκίνησε με μικρές ποσότητες από την προηγούμενη εβδομάδα. Στις περιοχές που έχει χτυπήσει ο παγετός της άνοιξης έχουμε μεγάλη μείωση της παραγωγής που ξεκινά από 50% και μπορεί να φτάσει ακόμη και 100%. Πολλά χωράφια θα μείνουν ασυγκόμιστα. Στις υπόλοιπες περιοχές έχουμε καλή παραγωγή ποσοτικά και καλή ποιότητα. Μεγάλο πρόβλημα στην περιοχή μας υπάρχει με την ξηρασία και την άρδευση, που επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή. Πέρσι η τιμή παραγωγού στην ψίχα ξεκίνησε από τα 5,5 ευρώ και έφτασε έως και τα 7 ευρώ το κιλό.

Στα τέλη της εβδομάδας αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή κελυφωτού φιστικιού στις πρώιμες περιοχές της χώρας. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις φαίνεται ότι δεν θα έχουμε φέτος μια καλή παραγωγική χρονιά.

Με το υψηλό κόστος της καλλιέργειας οι εκτιμήσεις των παραγωγών για τις φετινές μέσες τιμές είναι ότι θα κυμανθούν από 9,5 έως 10 ευρώ το κιλό.

Όπως τόνισε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο κ. Μάκης Μπούργος, από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Μάκρης, η συγκομιδή στις πρώιμες περιοχές αναμένεται να ξεκινήσει προς τα τέλη της εβδομάδας και σίγουρα πριν τις 15 Αυγούστου.
Υπάρχει πρόβλημα με την αντιμετώπιση της ψύλλας στην φιστικιάς. Κάθε χρόνο αυξάνει όλο και περισσότερο το κόστος της φυτοπροστασίας. Επίσης αυτή την περίοδο λόγω των υψηλών θερμοκρασιών κάνουμε συνεχόμενα ποτίσματα, με το κόστος να είναι υψηλό και τα αποθέματα του νερού μειωμένα.

Η παραγωγή κελυφωτού φιστικιού φέτος θα είναι αυξημένη σε σχέση με πέρσι αλλά λιγότερη από όσο προσδοκούσαν οι παραγωγοί. Οι χαμηλές θερμοκρασίες κατά την περίοδο της ανθοφορίας έφεραν απώλειες στην παραγωγή. Αυτή την περίοδο οι τιμές χονδρικής στο κελυφωτό φιστίκ κυμαίνονται από 12 έως 13 ευρώ το κιλό. Λόγω των μειωμένων αποθεμάτων οι παραγωγοί ελπίζουν φέτος σε καλές τιμές.

Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουμε από την έλλειψη των εργατών γης. Παρά τις σχετικές ανακοινώσεις δεν έχουν έρθει εργάτες με αποτέλεσμα να έχουμε μεροκάματα σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Ο κ. Στέλιος Καρβέλας, παραγωγός κελυφωτού φιστικιού από τα Μέγαρα, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές εικόνες στην παραγωγή κελυφωτού φιστικιού στα Μέγαρα. Οι περιοχές δίπλα στην θάλασσα έχουν σοβαρά προβλήματα φυτοπροστασίας λόγω της  ψύλλας, με αποτέλεσμα να αναμένουμε μια μειωμένη παραγωγή με προβλήματα ποιότητας. Αντίθετα στη βόρεια ζώνη προς τα ορεινά δεν έχουμε αυτά τα προβλήματα με αποτέλεσμα να αναμένουμε μια μέτρια παραγωγή με καλή ποιότητα.

Αυτή την περίοδο για να κρατήσουν τα δέντρα την παραγωγή είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε ποτίσματα. Σε περίπου πέντε ημέρες αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή στις πρώιμες περιοχές της Αττικής.

Πάντως υπάρχει ζήτηση για εξαγωγές τα τελευταία χρόνια προς τη βόρεια Ευρώπη. Επίσης μεγάλο ενδιαφέρον για το ελληνικό φιστίκι δείχνουν οι βαλκανικές χώρες, κυρίως Αλβανία, Βουλγαρία και Ρουμανία.

Ο κ. Κώστας Πέππας, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι η συγκομιδή στην Αίγινα αναμένεται να ξεκινήσει προς τα τέλη του Αυγούστου. Τα δύο προηγούμενα έτη είχαμε μειωμένες παραγωγές φιστικιών στο νησί. Φέτος ελπίζουμε να έχουμε μια καλή παραγωγή. Η ζήτηση είναι αυξημένη για το «Φιστίκι Αιγίνης» αλλά και τα έξοδα όμως είναι μεγάλα.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, που παρουσιάστηκαν στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ξηρών Καρπών και Αποξηραμένων Φρούτων (INC), η παγκόσμια φετινή παραγωγή (2025/2026) κελυφωτού φιστικιού αναμένεται να φτάσει στους 1.130.650 τόνους.

Η παραγωγή φιστικιών στις ΗΠΑ, λόγω κυρίως των νέων φυτεύσεων που έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται να ξεπεράσει τους 790.000 τόνους, που είναι μια ποσότητα ρεκόρ, ενώ τα τελικά περσινά αποθέματα ανέρχονται σε 68.100 τόνους.

Αυξημένη επίσης αναμένεται να είναι η φετινή παραγωγή του Ιράν που προβλέπεται να κυμανθεί στους 220.000 τόνους. Πέρυσι, το Ιράν παρήγαγε 200.000 μετρικούς τόνους φιστικιών, εκ των οποίων 120.000 τόνοι εξήχθησαν κυρίως στις αγορές της Μέσης Ανατολής.

Μειωμένη αντίθετα προβλέπεται να είναι η φετινή παραγωγή στην Τουρκία. Οι πρώτες προβλέψεις αναφέρουν μια παραγωγή γύρω στους 145.000 τόνους, μειωμένη, κατά 65%, σε σχέση με πέρσι που ανήλθε στους 415.000 τόνους.

«Εφόσον οι εκτιμήσεις του ΕΛΓΑ καταδείξουν μεγάλη μείωση στην παραγωγή, θα εξεταστεί και η αξιοποίηση και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενίσχυση των παραγωγών».

Αυτή τη δέσμευση έκανε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Ιωάννης Ανδριανός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Βουλευτή Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλη Κόκκαλη, ο οποίος τόνισε πως οι καλλιεργητές καρυδιών στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας «βρίσκονται στο χείλος της καταστροφής, καθώς παραμένουν χωρίς επαρκείς αποζημιώσεις και αποκλεισμένοι από κάθε μέτρο στήριξης».

Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων ο κ. Κόκκαλης τόνισε τα εξής: «Κύριε Υπουργέ, όσον αφορά το Μέτρο 23, μία από τις περιφέρειες και τα προϊόντα των οποίων έχουν αποκλειστεί είναι και η δικιά σας περιφέρεια, εκτός πολλών άλλων περιφερειών.

Όταν το ανακοίνωσε ο Υπουργός από αυτό εδώ το βήμα της Βουλής είχα ρωτήσει αν στείλατε σε όλες τις ΔΑΟΚ ενημέρωση ποια προϊόντα έχουν πάθει ζημιά και για ποια προϊόντα αποδεικνύεται αυτή η ζημιά - για να είμαστε εξηγημένοι - ώστε με κανόνες δικαιοσύνης για όλους τους αγρότες της Ελλάδος να υπάρξει μια απόφαση ότι θα μπει για να μπει η ελιά, θα μπει το καρύδι, θα μπει το βαμβάκι και δεν θα μπουν κάποια άλλα. Είναι και θέμα προϋπολογισμού. Δύο και τρεις φορές τα είπαμε. Δεν εισακουστήκαμε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αγρότες δικαιολογημένα να λένε για ποιον λόγο δεν έχουν ενταχθεί στο Μέτρο 23, ενώ πράγματι αποδεικνύουν τη ζημιά.

Μία, λοιπόν, από αυτές τις καλλιέργειες είναι και καλλιέργεια καρυδιού, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, αντιμετωπίζεται άδικα από τον κανονισμό του ΕΛΓΑ -ο οποίος κανονισμός του ΕΛΓΑ έχει να τροποποιηθεί από το 1982, η μοναδική τροποποίηση ήταν το 2010 για την αύξηση του ασφαλίστρου- διότι έχει να κάνει και με τη δασική νομοθεσία, με αποτέλεσμα να έχουν υποστεί ζημιά οι καλλιέργειες καρυδιού, οι καρυδοπαραγωγοί. Σκοπεύει το Υπουργείο, ενόψει και του αποκλεισμού από το Μέτρο 23, να ενισχύσει με ένα συγκεκριμένο τρόπο την καλλιέργεια του καρυδιού;»

Αναμένουμε τις πρωτοβουλίες του Υπουργείου

Στην δευτερολογία του ο κ. Κόκκαλης είπε επίσης τα εξής: «Κύριε Υπουργέ, πραγματικά χαίρομαι για την απάντηση σας ότι εφόσον προκύψει μεγάλη μείωση της παραγωγής θα αναζητηθούν χρηματοδοτικά εργαλεία. Διότι άλλο η ζημιά από τον παγετό και από το χαλάζι και άλλο η ζημιά η οποία δεν υπάγεται στον ΕΛΓΑ.

Πιθανότατα και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, συγκεκριμένα όμως η ερώτηση έχει να κάνει με το Νομό Λάρισας, με τους καρυδοπαραγωγούς του Νομού Λάρισας, σε Τύρναβο, Ελασσόνα και όχι μόνο. Έχουν υποστεί τρομακτική ζημιά η οποία δεν υπάγεται στον ΕΛΓΑ και μπορούν να το αποδείξουν οι άνθρωποι και αποκλείστηκαν από το Μέτρο 23.

Συνεπώς η πολιτεία οφείλει πρώτον για λόγους δικαιοσύνης να αναζητήσει, εφόσον υπάρχει -σωστά είπατε- η μεγάλη μείωση της παραγωγής, χρηματοδοτικά εργαλεία για να αποζημιώσει τους καρυδοπαραγωγούς του Νομού Λάρισας. Προσωπικά, ως βουλευτής, θα παρακολουθώ την όλη διαδικασία - αυτή είναι η δουλειά του κοινοβουλευτικού ελέγχου - θα έρθω σε επαφή και με συνεταιρισμούς και με αγρότες, προκειμένου να στοιχειοθετήσουν το αίτημα το νόμιμο, το βάσιμο, λογικό ότι η μείωση της παραγωγής είναι εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.

Η ίδια δηλαδή αιτιολογία όπως ήταν και όπως είναι και με το Μέτρο 23 που αφορά και τα άλλα προϊόντα. Θα αναμένουμε τις σχετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης».

Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια καλή καρπόδεση φέτος στην καλλιέργεια κάστανου. Έχουν ήδη σε πολλές περιοχές ξεκινήσει τα ποτίσματα. Σοβαρό πρόβλημα στην καλλιέργεια αποτελεί η φυτοπροστασία.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μελιβοίας «Η Αθανάτη» κ. Ευάγγελος Κρανιώτης, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι δεν υπήρχαν προβλήματα λόγω καιρικών συνθηκών και φαίνεται να έχουμε μια μέτρια καρπόδεση. Πρέπει να περιμένουμε περίπου 10 ημέρες για να δούμε τι θα γίνει με την ψύχα. Υπάρχουν επίσης ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο σε πολλούς παραγωγούς. Υπάρχουν προβλήματα με την φυτοπροστασία των δέντρων. Σοβαρό πρόβλημα έχει η περιοχή με την μελάνωση της καστανιάς. Μέσα σε λίγες ημέρες μπορεί να ξεραθούν τα δέντρα. Η σφήκα της καστανιάς μετά την επέμβαση με τα ωφέλιμα φαίνεται να έχει υποχωρήσει και έχουν μια καλύτερη εικόνα τα δέντρα. Από την εποχή της ανθοφορίας ξεκίνησαν οι επεμβάσεις για την φαιά σήψη της καστανιάς. Τον Ιούλιο γίνονται επεβάσεις κατά της καρπόκαψας και της ανθράκωσης. Οι καστανεώνες που είναι σε χαμηλά υψόμετρα έχουν ήδη ξεκινήσει την άρδευση.

Ο πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμπελακίων κ. Ευθύμιος Καζαντζής, αναφέρει από την πλευρά του στον ΑγροΤύπο ότι φέτος έχει υποχωρήσει η σφήκα της καστανιάς αλλά έχουμε προβλήματα από την μελάνωση, που φέρνει τον ξαφνικό θάνατο στα δέντρα. Έχουμε μεγάλο πρόβλημα σε Λάρισα και Μαγνησία. Θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να στηρίξει τους παραγωγούς οικονομικά για να ξεπεράσουν τις ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο. Αν δεν γίνει αυτό τότε θα έχουμε εγκατάλειψη της καλλιέργειας. Πέρσι οι μέση τιμή που πουλήθηκαν τα κάστανα της περιοχής ήταν στα 3,5 ευρώ το κιλό για την καλή ποιότητα και τα μεγάλα μεγέθη. Οι Ιταλοί έκαναν μια σωστή αναδιάρθρωση καλλιέργειας με νέες φυτεύσεις και ξεπέρασαν τα προβλήματα με την μειωμένη παραγωγή. Αυτό πρέπει να γίνει και στην χώρα μας γιατί πολλά δέντρα είναι μεγάλης ηλικίας.

Ο κ. Δημήτριος Μίσκος, γεωπόνος και παραγωγός από την Ομάδα Παραγωγών Κάστανο Πάικο, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι η χρονιά φέτος φαίνεται να είναι καλή για τα κάστανα. Είχαμε καλές καιρικές συνθήκες τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου. Έγινε καλή ανθοφορία και καρπόδεση. Αυτή την εποχή ξεκίνησαν τα πρώτα ποτίσματα. Τώρα ξεκίνησαν και οι ψεκασμοί για την φυτοπροστασία. Έχουμε στήσει δίκτυο με παγίδες και υπάρχει ενημέρωση των παραγωγών για το πότε θα πρέπει να κάνουν ψεκασμούς για καρπόκαψα και φαιά σήψη.

Ο κ. Αριστείδης Πίππας, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Οροπεδίου Φολόης (Α.Σ.Ο.Φ.) «Μηλιές», αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι τα τελευταία χρόνια, οι καστανιές αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα λόγω της εμφάνισης ασθενειών αλλά και της ξηρασίας. Τα περισσότερα δέντρα στην περιοχή της Φολόης είναι ξηρικά. Το έλκος της καστανιάς έφερε ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο και πολλά δέντρα δεν αντικαταστάθηκαν. Μιλάμε για παραγωγικά δέντρα ηλικίας 10 έως 17 ετών. Αυτό έφερε μείωση της καλλιέργειας στην περιοχή.

Η κα Μεταξία Γιάτσιου, καστανοπαραγωγός από την Αγιά, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι αυτή την εποχή ξεκινήσαμε τα ποτίσματα. Τώρα κάνουμε τον πρώτο από τους τρεις ψεκασμούς για φυτοπροστασία. Υπάρχει πρόβλημα με την Μελάνωση που προσβάλλει τις ρίζες και τον κορμό του δέντρου. Και φέτος αναμένουμε μειωμένη παραγωγή στην περιοχή. 

Ο κ. Βαγγέλης Μητρόπουλος, καστανοπαραγωγός από την Βλαχοκερασιά της Αρκαδίας, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος έχουμε καλή καρπόδεση και φαίνεται από την πρώτη εικόνα ότι θα έχουμε μια καλή παραγωγή. Στην περιοχή οι καστανιές είναι ξηρικές. Ακόμη δεν έχουμε ξεκινήσει ψεκασμούς για φυτοπροστασία. Πέρσι όμως είχαμε μεγάλα προβλήματα στην παραγωγή για αυτό φέτος θα γίνουν από τους καστανοπαραγωγούς οι απαραίτητοι ψεκασμοί.

Ο Δρ. Στέφανος Διαμαντής, τέως Δ/ντης στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών της Θεσσαλονίκης ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι αρχίζουν να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα φυτοπροστασίας στην καστανιά. Από το 2018 έχω κάνει επισκέψεις στην Λάρισα και ενημερώνω τους παραγωγούς για την αντιμετώπιση της μελάνωσης που προσβάλει τις ρίζες των δέντρων. Το έλκος της καστανιάς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε. Με την σφήκα της καστανιάς φέραμε ωφέλιμα από την Κίνα και έχουμε μια καλή εικόνα. Για την φαιά σήψη έχουμε υπογράψει ένα πρωτόκολλο αντιμετώπισης μαζί με άλλα κράτης της ΕΕ.

Υπάρχει μια καλή ζήτηση για τα ελληνικά κάστανα στην αγορά. Πέρσι τα καλής ποιότητας κάστανα έφτασαν να πωλούνται σε τιμές παραγωγού από 3,5 έως και 4,2 ευρώ το κιλό. Το επόμενο διάστημα θέλουμε να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα αναβίωσης της καλλιέργειας καστανιάς στην Κρήτη. Έχουμε δέντρα μεγάλης ηλικίας και θα πρέπει δοθούν οικονομικά κίνητρα για να γίνουν νέες φυτεύσεις. Επίσης για τα προβλήματα της άρδευσης έχουμε το παράδειγμα στην Αγιά που παραγωγοί κατασκεύασαν λιμνοδεξαμενές και κατάφεραν να έχουν τις ποσότητες νερού που χρειάζονται για την άρδευση των δέντρων τους. Αυτό θα πρέπει να κάνουν και οι παραγωγοί των υπόλοιπων περιοχών. Η σωστή άρδευση μειώνει τα προβλήματα φυτοπροστασία και αυξάνει τις πσοότητες παραγωγής.  

Οι χαμηλές θερμοκρασίες, που είχαμε στις 19 και 20 Μαρτίου, ήταν αρκετές για να χαθεί μεγάλο μέρος της φετινής παραγωγής αμυγδάλων.

Επειδή δεν υπάρχουν περσινά αποθέματα από τώρα είναι μεγάλο το εμπορικό ενδιαφέρον για όση παραγωγή έχει απομείνει.

Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυγδάλων και Ξηρών Καρπών Λαμίας - Almoland, Θύμιος Κασούμης, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι στην περιοχή της Λαμίας ήταν οριακά τα πράγματα, όσον αφορά τις ζημιές από τον παγετό της Άνοιξης και υπάρχει παραγωγή αμυγδάλων. Το ίδιο έγινε και στην περιοχή του Αλμυρού που φαίνεται να υπάρχει παραγωγή. Από την Λάρισα και πάνω όμως (που έχουμε μέλη του συνεταιρισμού μας) υπάρχουν πολύ μεγάλες καταστροφές γιατί οι θερμοκρασίες έφτασαν στους -5 και -6 βαθμούς Κελσίου. Η αμυγδαλιά χτυπήθηκε από τον παγετό του Μαρτίου που είμασταν στην φάση του καρπιδίου. Πέρσι είχαμε μια μέτρια παραγωγή, με αποτέλεσμα αυτή την εποχή να μην έχουμε καθόλου αποθέματα. Φέτος η παραγωγή θα είναι πολύ μειωμένη και θα υπάρχει μεγάλη ζήτηση.

Η συγκομιδή ξεκινά από τέλη Αυγούστου για την πρώιμη ποικιλία Antoneta, ακολουθεί η Φυρανιά και ολοκληρώνεται με τις όψιμες ποικιλίες στις 10 Σεπτεμβρίου. Ο συνεταιρισμός δουλεύει με ψίχα και πέρσι έδωσε μέση τιμή παραγωγού από 5,5 έως 6,5 ευρώ το κιλό. Η ψύχα ειδικά για την ποικιλία Φυρανιά κυμάνθηκε από 7,5 έως 8 ευρώ το κιλό. Ένας μεγάλος εχθρός της αμυγδαλιάς είναι η Φόμοψη, που χτυπά όμως περιοχές οι οποίες έχουν «κλειστούς» αμυγδαλεώνες, που όμως δεν έχουμε στην περιοχή μας. Πριν από 10 - 15 ημέρες έγινε ο τελευταίος ψεκασμός για τον τετράνυχο. Τώρα κάνουμε τα ποτίσματα και περιμένουμε την συγκομιδή.

Ο κ. Ζήσης Τσιόγκας, αμυγδαλοπαραγωγός και πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Κελυφωτών Ελασσόνας, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι φέτος στην περιοχή μας έχουμε ολική καταστροφή στην παραγωγή. Όμως τα έξοδα της καλλιέργειας έγιναν κανονικά, ψεκασμοί προληπτικής φυτοπροστασίας και πρώτη λίπανση. Η δεύτερη λίπανση όμως που την κάνουμε τον Ιούλιο λόγω έλλειψης παραγωγής δεν θα γίνει. Αυτό που περιμένουμε τώρα είναι να γίνουν δίκαιες εκτιμήσεις ζημιάς από τον ΕΛΓΑ. Πέρσι είχαμε και πάλι ζημιές από παγετό αλλά σε μικρότερη έκταση, καθώς και από χαλάζια που δεν αποζημιώθηκαν. Για αυτό εντάχθηκε η καλλιέργεια στο Μέτρο 23. Περιμένουμε τις ενισχύσεις γιατί μετά από δύο χρόνια με ζημιές υπάρχει μεγάλη έλλειψη ρευστότητας στους παραγωγούς.

Ο κ. Κώστας Σπανούλης, αμυγδαλοπαραγωγός από την περιοχή της Λάρισας και πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Θεσσαλικών Καρπών «Καρπολόγιον», τόνισε ότι φέτος η παραγωγή αναμένεται να είναι μειωμένη κατά 80% στην Λάρισα. Ο παγετός του Μαρτίου δημιούργησε μεγάλες ζημιές στα καρπίδια. Έχει μείνει περίπου το 20% της παραγωγής αμυγδάλων στις όψιμες ποικιλίες και σε κάποιες περιοχές που γλύτωσαν από τον παγετό. Αποθέματα περσινά δεν υπάρχουν γιατί είχαμε μειωμένη παραγωγή. Πέρσι λόγω δασμών επηρεάστηκε η διεθνή αγορά και δεν έγινε μεγάλες εισαγωγές. Τα εισαγόμενα αμύγδαλα στην χώρα μας έρχονται κυρίως από τις ΗΠΑ. Η μείωση των εισαγωγών δίνει καλές προοπτικές για την καλλιέργεια αμυγδάλου στην χώρα μας.

Η Φόμοψη αποτελεί μεγάλο πρόβλημα στις αμυγδαλιές των περιοχών Ελασσόνας και Συκουρίου (ξεραίνονται τα καρποφόρα κλαδιά). Το πρόβλημα ξεκίνησε από τα εγκαταλελειμμένα δέντρα. Επηρεάζονται κυρίως οι Φυρανιές. Ζητάμε εδώ και καιρό να πάρει μέτρα το ΥπΑΑΤ για να μην εξαπλώνεται το πρόβλημα. Ενδιοαφέρον για νέες φυτεύσεις υπάρχει ιδιαίτερα στην περιοχή της Θεσσαλίας μετά από τις θεομηνίες. Πέρσι η μέση τιμή παραγωγού κυμάνθηκε από 7 έως 8 ευρώ η ψύχα και από 2 έως 2,4-0 ευρώ το κιλό το κόκκαλο. Για να είναι βιώσιμη η καλλιέργεια θα πρέπει η τιμή παραγωγού να φτάσει τα 3 ευρώ για το κόκκαλο και τα 9,5 έως 10 ευρώ για την ψύχα.  

Ο Γιώργος Νούλας, παραγωγός από τη περιοχή Συκουρίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι η καταστροφή από τον ανοιξιάτικο παγετό είναι ολική στην περιοχή μας. Ακόμη δεν έχουν γίνει οι εκτιμήσεις των ζημιών από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ γιατί προηγούνται οι άλλες καλλιέργειες. Αναμένεται οι εκτιμήσεις να ξεκινήσουν τον Αύγουστο την εποχή της συγκομιδής του αμυγδάλου. 

Ο παραγωγός από την Λάρισα κ. Χρήστος Ζιώγας, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι φέτος από την καρπόδεση που είχαμε αναμέναμε μια καλή ποσοτικά παραγωγή. Όμως οι χαμηλές θερμοκρασίες χτύπησαν την εποχή που ήταν το καρπίδιο και έχουμε μεγάλες ζημιές. Αποθέματα περσινά δεν υπάρχουν στην αγορά. Το μόνο που περιμένουν οι παραγωγοί της περιοχής είναι οι αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ.

Ο κ. Γρηγόρης Γρουζίδης, παραγωγός από την Καβάλα και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Παγγαίου, τονίζει στον ΑγροΤύπο ότι η ζημιά από τον εαρινό παγετό είναι μεγάλη στην παραγωγή. Υπάρχουν αγροτεμάχια με 100% ζημιά και άλλα που έχουν από 30% έως 70%. Έχουμε κάνει δηλώσεις ζημιάς αλλά ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει τις εκτιμήσεις οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ. Το σίγουρο είναι ότι η μειωμένη παραγωγή, που θα έχουμε φέτος, θα πωληθεί πολύ γρήγορα λόγω της μεγάλης ζήτησης. 

Σε προληπτικούς ψεκασμούς φυτοπροστασίας προχωρούν αυτή την εποχή οι παραγωγοί κελυφωτού φιστικιού, ενώ έχουν ξεκινήσει και τα πρώτα ποτίσματα της καλλιέργειας.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις φαίνεται ότι δεν έχουμε φέτος μια καλή παραγωγική χρονιά. Από την άλλη όμως υπάρχει αυξημένη ζήτηση για φιστίκια στην αγορά.

Ο κ. Βασίλης Ζυγομήτρος, πρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Κελυφωτό Φιστίκι Μώλου - Θερμοπύλες, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «φέτος είναι η χρονιά που λογικά αναμένουμε μειωμένη παραγωγή στο κελυφωτό φιστίκι. Είχαμε όμως και βροχοπτώσεις στην περίοδο της γονιμοποίησης και ακόμη δεν ξέρουμε πως έχουν επηρεάσει την παραγωγή φιστικιού. Αυτή την εποχή γίνονται προληπτικοί ψεκασμοί για φυτοπροστασία. Πάντως και την περσινή χρονιά αν και ήταν η καλή χρονιά είχαμε απώλεια παραγωγής στο φιστίκι που σύμφωνα με τα στοιχεία του συνεταιρισμού ξεπέρασε το όριο του 30% και είναι άδικο που εξαιρέθηκε η Φθιώτιδα, από το Μέτρο 23, όπως έγινε με τους παραγωγούς από την Αττική, την Αίγινα και την Εύβοια. Αρκεί να τονίσουμε ότι η Φθιώτιδα παράγει το 50% της ελληνικής παραγωγής φιστικιού. Περσινά αποθέματα φιστικιών δεν υπάρχουν. Σε καμιά περίπτωση βέβαια οι αποζημιώσεις δεν αρκούν για να καλύψουν την απώλεια εισοδήματος. Όμως βοηθούν τους παραγωγούς που έχουν μια έλλειψη ρευστότητας να συνεχίσουν την καλλιέργεια. Και τα έξοδα στο στο κελυφωτό φιστίκι είναι πολύ αυξημένα. Μιλάμε για αύξηση των εργατικών αλλά και το υψηλό κόστος καυσίμων. Κάνουμε πολλούς προληπτικούς ψεκασμούς με αποτέλεσμα να έχουμε υψηλή καταναλωση καυσίμου. Για αυτό έχουμε ζητήσει από το ΥπΑΑΤ να αυξηθεί ο συντελεστής της επιστροφής ΕΦΚ πετρελαίου, που σήμερα είναι για την καλλιέργεια στα 3 ευρώ το στρέμμα».

Όπως τόνισε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο κ. Μάκης Μπούργος, από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Μάκρης, «αυτή την περίοδο κάνουμε φυτοπροστασία στα δέντρα. Οι υψηλές θερμοκρασίες που αναμένονται τις επόμενες ημέρες, θα έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση της ψύλλας. Επίσης έχουν ξεκινήσει και τα πρώτα ποτίσματα. Ευτυχώς στην περιοχή δεν είχαμε χαλαζοπτώσεις. Παρόλα αυτά δεν φαίνεται να έχουμε φέτος την παραγωγή που αναμέναμε. Τα δέντρα έχουν σχηματίσει πυκνά τσαμπιά αλλά δεν υπάρχει καλή κατανομή. Όσον αφορά την αγορά τα τελευταία φιστίκια πουλήθηκαν στα 13 ευρώ το κιλό. Περσινά αποθέματα δεν υπάρχουν λόγω της μεγάλης ζήτησης που έχει η αγορά. Με τον πόλεμο αναμένεται να βγει εκτός ευρωπαϊκής αγοράς το Ιράν που είναι μεγάλη χώρα παραγωγής φιστικιών. Όσον αφορά το Μέτρο 23 είναι άδικο να είναι εκτός οι φιστικοπαραγωγοί της Φθιώτιδας. Έχουμε την απόφαση από τον ΕΛΓΑ που προτείνει την ένταξη της καλλιέργειας στο Μέτρο 23 γιατί υπήρξε απώλεια παραγωγής 35%. Περιμένουμε από το ΥπΑΑΤ να μας αποζημιώσει».

Ο κ. Χρήστος Κουκουτσέλος, αντιπρόεδρος στον Αγροτικό Συνεταιρισμό «Θεσσαλικό Φιστίκι» με έδρα στη Μαγνησία, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι οι καιρικές συνθήκες έχουν επηρεάσει την παραγωγή φιστικιών και δεν αναμένουμε φέτος να έχουμε μια καλή χρονιά. Προς τα τέλη Ιουλίου θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα για την ποιότητα και το μέγεθος της φετινής παραγωγή. Πάντως η ζήτηση για κελυφωτό φιστίκι είναι αυξημένη και αυτό δίνει ελπίδες στους παραγωγούς για μια καλή τιμή. Να σας επισημάνω ότι ήδη από αυτή την περίοδο μας ζητούν έμποροι να υπογράψουμε εμπορικές συμφωνίες. Πάντως είναι άδικο που είμαστε ακόμη απλήρωτοι για το φυτικό κεφάλαιο για τις ζημιές από την θεομηνία του Ντάνιελ. Εδώ και δύο χρόνια οι παραγωγοί της Θεσσαλίας που είχαν ζημιές στα δέντρα τους (30% του φυτικού κεφαλαίου στις φιστικιές έχει καταστραφεί) περιμένουν τις αποζημιώσεις για να κάνουν τις νέες φυτεύσεις και να έχουν ένα εισόδημα να ζήσουν. Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για νέες φυτεύσεις αλλά χρειάζεται μια οικονομική στήριξη τουλάχιστον για δεκα χρόνια για να γίνουν παραγωγικά τα δέντρα.

Ο κ. Γεώργιος Παπαβασίλης, παραγωγός κελυφωτού φιστικιού από τα Μέγαρα, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι με μια πρώτη εικόνα φαίνεται ότι τα δέντρα έχουν παραγωγή. Έχει κάνει όμως ήδη την εμφάνισή της η ψύλλα και τις επόμενες ημέρες αναμένεται να μεγαλώσει το πρόβλημα. Ψεκασμούς δεν κάνουν όλοι οι παραγωγοί και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχει σωστή αντιμετώπιση. Επίσης και το κόστος φυτοπροστασίας και εργατικών είναι υψηλό. Από τα μέσα Αυγούστου αναμένεται να ξεκινήσει η συγκομιδή με την ζήτηση από τώρα να είναι αυξημένη.

Ο κ. Κώστας Πέππας, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι τα δύο προηγούμενα έτη είχαμε μειωμένες παραγωγές φιστικιών στο νησί. Φέτος ελπίζουμε να έχουμε μια καλή παραγωγή. Η ζήτηση είναι αυξημένη για το «Φιστίκι Αιγίνης» αλλά και τα έξοδα όμως είναι μεγάλα. Προβλήματα φυτοπροστασίας ακόμη δεν έχουμε στην καλλιέργεια. Επίσης οι πρόσφατες βροχοπτώσεις βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό τα δέντρα. Η συγκομιδή στην Αίγινα αναμένεται να ξεκινήσει προς τα τέλη του Αυγούστου.

Οι παραγωγοί κελυφωτού φιστικιού της Π.Ε. Ανατολικής Αττικής πληρώθηκαν ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis) 400 ευρώ ανά στρέμμα για ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα, κατά την περίοδο από 01/01/2024 έως 31/08/2024.

Αυτό έφερε μεγάλες αντιδράσεις από τους παραγωγούς κελυφωτού φιστικιού στα Μέγαρα (Δυτική Αττική) που δεν πληρώθηκαν ενισχύσεις αν και είχαν ίδιες ζημιές.

Η πολιτική ηγεσία του ΥπΑΑΤ υποσχέθηκε ότι θα ενισχύσει τα φυστίκια της Δυτικής Αττικής και ανακοίνωσε ότι εντάχθηκαν στο πλαίσιο του Μέτρου 23 του ΠΑΑ.

Η διαφορά είναι ότι η προτεινόμενη ενίσχυση είναι πολύ μικρότερη και ανέρχεται σε 146,1 ευρώ ανά στρέμμα.

Ερώτημα στην Βουλή

Ο Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Δυτικής Αττικής, Θανάσης Μπούρας, κατέθεσε ερώτημα στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κωνσταντίνο Τσιάρα, με θέμα την «ενίσχυση της φυστικοκαλλιέργειας στην περιοχή της Δυτικής Αττικής» και μετά από συνεχείς παρεμβάσεις του στην ηγεσία του Υπουργείου, επικοινώνησε μαζί του ο αρμόδιος Υφυπουργός, Διονύσης Σταμενίτης, προκειμένου να τον ενημερώσει για την επίλυση του θέματος.

Πιο συγκεκριμένα, στην απάντησή του ο Υφυπουργός αναφέρει: «Σε συνέχεια της από 15/04/2025 απάντησής μου στην υπ’ αριθ. 1018/05.02.2025 Αναφορά σας με θέμα την ενίσχυση της καλλιέργειας φυστικιάς στη Δυτική Αττική, σας ενημερώνω τα εξής.

Με συνέπεια σε όσα σας είχα αναφέρει τότε, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου μας αποφάσισε να συμπεριλάβει τα φυστίκια Δυτικής Αττικής στις προτεινόμενες για ενίσχυση καλλιέργειες στο πλαίσιο του Μέτρου 23 του ΠΑΑ, το οποίο ενεργοποιείται εκτάκτως και για πρώτη φορά.

Η προτεινόμενη ενίσχυση για τη φυστικιά ανέρχεται σε 146,1 ευρώ/στρέμμα και θα χορηγηθεί εφάπαξ στους παραγωγούς που θα κριθούν δικαιούχοι βάσει των κριτηρίων επιλεξιμότητας που έχουν οριστεί.

Το σύνολο των προτεινόμενων καλλιεργειών έχει αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω τροποποίησης του ΠΑΑ και αναμένεται η τελική έγκριση της ελληνικής πρότασης».

Ο κ. Μπούρας, πέρα από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο που άσκησε με την κατάθεση της εν λόγω αναφοράς, έχει έρθει ο ίδιος σε προσωπική επαφή τόσο με την πολιτική όσο και με την διοικητική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και δεσμεύεται να παρακολουθεί την εξέλιξη του θέματος μέχρι την ολοκλήρωσή του.

Όπως είναι γνωστό πρόσφατα το Μέγαρο Μαξίμου ανακοίνωσε, μέσω διαρροών σε φιλικά προσκείμενα μέσα, το «πακέτο Μητσοτάκη», που προβλέπει αποζημιώσεις καλλιεργητών, ύψους 143 εκατ. ευρώ, μέσω του Μέτρου 23.

Από το πακέτο μένουν εκτός στρεμματικής αποζημίωσης (ύψους 146,1 ευρώ/στρέμμα) οι παραγωγοί κάστανων της Λάρισας και της Μαγνησίας.

Για το συγκεκριμένο πρόβλημα πραγματοποιήθηκε σύσκεψη, την Κυριακή (11/5), της ΕΟΑΣΝΛ (Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Νομού Λάρισας) και των Αγροτικών Συλλόγων και Συνεταιρισμών καστανοπαραγωγικών περιοχών.

Ο κ. Βαγγέλης Κρανιώτης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μελιβοίας «Η Αθάνατη», τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «στην συνάντηση που είχαμε με τον υπουργό ΑΑΤ, Κώστα Τσιάρα, μας είχε υποσχεθεί στον εορτασμό του Κιλελέρ ότι θα είχαμε αποζημιώσεις από το Μέτρο 24 για την μείωση της παραγωγή του 2024 λόγω των καιρικών συνθηκών. Μας ανακοίνωσαν τώρα ότι οι καστανοπαραγωγοί της Λάρισας και της Μαγνησίας μένουν εκτός πακέτου ενισχύσεων. Ζητάμε άμεσα συνάντηση στο ΥπΑΑΤ για να έχουμε επίσημη ενημέρωση γιατί δεν θα μας καταβληθούν αποζημιώσεις.
Σε περίπτωση που επιμείνει το ΥπΑΑΤ να μην πληρώσει αποζημιώσεις στους καστανοπαραγωγούς των δύο νομών θα προχωρήσουμε σε δυναμικές κινητοποιήσεις.
Η κυβέρνηση και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για μια ακόμη φορά αδικούν κατάφωρα τον Νομό Λάρισας και τους Καστανοπαραγωγούς και τους πετάνε από το μέτρο ΠΑΑ-23 για την αποζημίωση σε ζημιές στην παραγωγή από τα καιρικά φαινόμενα για το 2024».

Πάντως αξίζει να αναφέρουμε ότι αποζημιώνονται όλα τα κάστανα της Ελλάδας εκτός από τους Νομούς Λάρισας και Μαγνησίας παρότι από την ΔΑΟΚ δόθηκαν όλα τα στοιχεία που στοιχειοθετούσαν ότι ο Νομός Λάρισας έχει απώλεια παραγωγής 50-70% στα Κάστανα άρα έπρεπε να ενταχθεί στο μέτρο αποζημίωσης ΠΑΑ-23.

Ιστορικό

Στις 5 Απριλίου αντιπροσωπείες από τις Ομοσπονδίες Λάρισας και Μαγνησίας συναντήθηκαν με τον Υπουργό ΑΑΤ κ. Τσιάρα ο οποίος τους ανακοίνωσε ότι τα κάστανα εντάσσονται στο Μέτρο 23 και θα αποζημιωθούν για ΟΛΗ την Ελλάδα.

Την περασμένη εβδομάδα επιβεβαιώθηκε μετά από επικοινωνία της ΕΟΑΣΝΛ με το Υπουργείο ότι οι Νομοί Λάρισας και Μαγνησίας δεν θα αποζημιωθούν για τα Κάστανα, ύψους 146,1 ευρώ/στρέμμα, όπως όλη η υπόλοιπη Ελλάδα.

Όπως τονίζει η ΕΟΑΣΝΛ «η αδικία ΔΕΝ θα περάσει και η Κυβέρνηση οφείλει να εντάξει όλα τα κάστανα της χώρας στο Μέτρο 23 και να σταματήσει να διχάζει τους αγρότες. Δεν έχουν κανένα λόγο, κανένα ουσιαστικό επιχείρημα, καμία δικαιολογία για την άδικη και παράλογη απόφαση να εξαιρέσουν τα κάστανα των δύο νομών μόνο.
Η λογική «σφάξε με αγά μου να αγιάσω» δεν ταιριάζει σε μας.
Θα μας βρουν μπροστά τους ενωμένους και αποφασισμένους και σε συντονισμό με τους συναδέλφους της Μαγνησίας.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τους αγώνες μας κερδίζουμε εφόσον είμαστε ενωμένοι, αποφασισμένοι και πολλοί και οι καστανοπαραγωγοί το γνωρίζουν καλά στην τσέπη τους».