Κονδύλι 100 εκατ. ευρώ μοιράζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε αγρότες πέντε χωρών της ανατολικής Ευρώπης, σε μια προσπάθεια στήριξης του εισοδήματος λόγω των προβλημάτων από τις αδασμολόγητες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία.

Είναι το δεύτερο πακέτο στήριξης, αφού η ΕΕ ενέκρινε πριν ένα μήνα το πρώτο πακέτο ύψους 56,3 εκατομμυρίων ευρώ για τους αγρότες των χωρών αυτών. Η ενίσχυση δίνεται μετά από αίτημα που κατέθεσαν οι κυβερνήσεις των κρατών και μετά τα μέτρα που πήραν κατά των εξαγωγών από την Ουκρανία.

Μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, στις 28 Απριλίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για το μέτρο στήριξης, ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, στους αγρότες αυτών των χωρών. 

Το ποσό προέρχεται από το αποθεματικό του 2023, θα κατευθυνθεί στους αγρότες που παράγουν δημητριακά και ελαιούχους σπόρους σε αυτά τα πέντε κράτη μέλη.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η στήριξη θα βοηθήσει τα κράτη μέλη που συνορεύουν με την Ουκρανία να αντισταθμίσουν εν μέρει τα ζητήματα που προκύπτουν από τις εισαγωγές αυτών των αγροδιατροφικών προϊόντων από την Ουκρανία. 

Παράλληλα, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία έχουν δεσμευτεί να άρουν τα μονομερή μέτρα τους για το σιτάρι, τον αραβόσιτο, την ελαιοκράμβη και τον ηλιόσπορο και οποιαδήποτε άλλα προϊόντα προέρχονται από την Ουκρανία.

Η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 9,77 εκατ. ευρώ στη Βουλγαρία, 15,93 εκατ. ευρώ στην Ουγγαρία, 39,33 εκατ. ευρώ στην Πολωνία, 29,73 ευρώ στη Ρουμανία και 5,24 ευρώ στη Σλοβακία. 

Οι χώρες μπορούν να συμπληρώσουν αυτή την ενίσχυση της ΕΕ έως και 200% με εθνικούς πόρους που θα ανέρχονται σε συνολική οικονομική βοήθεια 300 εκατομμυρίων ευρώ για τους πληγέντες αγρότες. 

Η κατανομή λαμβάνει υπόψη το βάρος κάθε ενδιαφερόμενης χώρας στον γεωργικό τομέα της Ένωσης, με βάση το ποσό των άμεσων πληρωμών της ΚΑΠ, καθώς και τη σχετική αύξηση των ουκρανικών εισαγωγών σιτηρών και ελαιούχων σπόρων σε αυτά τα κράτη μέλη.

Εάν το μέτρο εγκριθεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ η Επιτροπή θα δεσμεύσει τα κονδύλια. Στη συνέχεια θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευσή του, ώστε τα πέντε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να μπορούν να την εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση.

Οι αρχές των πέντε κρατών μελών θα διανείμουν την ενίσχυση στους γεωργούς που καλλιεργούν σιτηρά και ελαιούχους σπόρους, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική ζημιά τους και διασφαλίζοντας ότι αυτοί είναι οι τελικοί δικαιούχοι της χρηματοδοτικής στήριξης. 

Οι πληρωμές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Οι πέντε χώρες θα πρέπει να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τις λεπτομέρειες της εφαρμογής του μέτρου, ιδίως τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της ενίσχυσης, τον προβλεπόμενο αντίκτυπο του μέτρου.

Αδυνατούν να υπογραφούν συμβόλαια μεταξύ παραγωγών και μεταποίησης επειδή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν τηρεί την νομοθεσία και δεν καθορίζει τις ποσότητες βιοντίζελ που πρέπει να διοχετευτούν στην αγορά. 

Τα δύο τελευταία χρόνια η σπορά ηλίανθου και ελαιοκράμβης αλλά οι παραγωγοί δεν γνώριζουν την τιμή συμβολαίου. Από την πλευρά της η μεταποίηση δεν γνωρίζει τι ποσότητες πρέπει να παράγει για να απορροφηθούν από την αγορά. Ουσιαστικά καταργείται στην πράξη η συμβολαιακή γεωργία. 

Την ίδια στιγμή εισάγονται μεγάλες ποσότητες βιοντίζελ από τα διυλιστήρια και τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών ως επί τω πλείστων από τρίτες χώρες, σε χαμηλές τιμές.   

Όπως υποστηρίζει ο ΣύνδεσμοςΒιομηχάνων Βιοντίζελ Ελλάδος (Σ.ΒΙ.ΒΕ), η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τα δύο τελευταία χρόνια στον κλάδο των ανανεώσιμων καυσίμων μάς αναγκάζει να απευθυνθούμε δημοσίως προς όλους του φορείς αλλά και τους Έλληνες αγρότες, οι οποίοι δικαίως βρίσκονται σε σύγχυση σχετικά με τις αποφάσεις που πρέπει να λάβουν για τις επερχόμενες εαρινές καλλιέργειες. 

Συγκεκριμένα, η μη τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών που απορρέουν από το νομικό πλαίσιο που διέπει τα βιοκαύσιμα, πρωτίστως από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και δευτερευόντως από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει οδηγήσει τόσο τους παραγωγούς βιοκαυσίμων όσο και τους αγρότες σε αδιέξοδο. 

Μάλιστα, η πρωτοφανής αδιαφορία του ΥΠ.ΕΝ. έχει δημιουργήσει στρεβλώσεις, συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και αβεβαιότητα σε όλο το φάσμα της αγοράς με αποτέλεσμα να προκύπτει το εύλογο ερώτημα αν η αδιαφορία από πλευράς Υπουργείου αγγίζει τα όρια της ανοχής σε φαινόμενα προνομιακής μεταχείρισης συγκεκριμένων εταιρειών. 

Η αγορά βιοντίζελ στην Ελλάδα είναι μία αγορά που διέπεται από τους νόμους 3054/2002 και 4062/2012 που ρυθμίζουν κάθε λεπτομέρεια για τη λειτουργία της. Ο βασικός πυλώνας λειτουργίας της αγοράς είναι η κατανομή ποσοτήτων σε δικαιούχους παραγωγούς βιοκαυσίμων με βάση κυρίως την απορρόφηση Ελληνικών αγροτικών α’ υλών μέσα από συμβολαική γεωργία αλλά και άλλων κριτηρίων. 

Από το 2005 όταν και λειτούργησε για πρώτη φορά αυτό το πλαίσιο, η συμβολαική γεωργία ενεργειακών ελαιούχων σπόρων έδωσε μία πολύ μεγάλη διέξοδο στους Έλληνες αγρότες να καλλιεργήσουν μετά από πολλά χρόνια ηλίανθο και ελαιοκράμβη σε μεγαλύτερη κλίμακα. 

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι συγκεκριμένες καλλιέργειες να «ανθίσουν» σε τέτοιο βαθμό ώστε μέχρι πέρυσι να καλλιεργούνται σε πανελλήνια κλίμακα περίπου 1.000.000 στρέμματα από σχεδόν 25.000 ελληνικές αγροτικές οικογένειες. Μάλιστα το αγροτικό εισόδημα από αυτές τις καλλιέργειες άγγιζε τα 100.000.000 €. 

Για να μπορεί όμως εύρυθμα να λειτουργήσει το συγκεκριμένο πλαίσιο απαιτείται από το ΥΠΕΝ η τήρηση της νομοθεσίας. Συγκεκριμένα θα πρέπει κάθε χρόνο να καθορίζονται οι συνολικές ποσότητες βιοντίζελ που πρέπει να διοχετευτούν στην αγορά που είναι ίσες με το 7% της κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης στην Ελλάδα. 

Με βάση τις πραγματικές καταναλώσεις που προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. η κατανομή ποσοτήτων βοντίζελ στην Ελλάδα θα έπρεπε να είναι από 150.000 -180.000 m3 κάθε χρόνο. Επίσης το ΥΠ.ΕΝ. εφαρμόζοντας τη νομοθεσία θα έπρεπε να εκδίδει κάθε χρόνο την απόφαση κατανομής μέχρι το τέλος Δεκέμβρίου ώστε να μπορεί η αγορά να λειτουργεί ομαλά. Αντ’αυτού το ΥΠ.ΕΝ. για λόγους που δεν έχουν εξηγηθεί ακόμη αποφάσισε μονομερώς να εκδώσει για το 2021 μια απόφαση κατανομής 110.000 m3 αυτούσιου βιοντίζελ κι έκτοτε να σταματήσει να τηρεί τις υποχρεώσεις του που απορρέουν εκ του νόμου. 

Οι παραπάνω ενέργειες, παραλείψεις και αδικαιολόγητες αποφάσεις από πλευράς ΥΠ.ΕΝ. είχαν ως αποτέλεσμα να φτάσουμε στο έτος 2023 όπου 50.000 - 60.000 m3 βιοντίζελ να εισάγονται από τα διυλιστήρια και τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών ως επί τω πλείστων από τρίτες χώρες, μέσω χωρών της Ε.Ε., με άγνωστης προέλευσης και εγκυρότητας πιστοποιητικά αειφορίας εις βάρος των αειφόρων ελληνικών ενεργειακών α’ υλών. 

Το τελευταίο δεν είναι ένα αυθαίρετο συμπέρασμα αλλά αποτελεί σοβαρό κίνδυνο μιας και η χώρα μας (μαζί με άλλες), με την ανοχή του ΥΠ.ΕΝ., εισάγει ρύπους από χώρες όπως είναι η Κίνα μέσω άλλων Ευρωπαϊκών χωρών κάτι που έχει ήδη μπει στο μικροσκόπιο της Ε.Ε. σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, λόγω των παραλείψεων του ΥΠ.ΕΝ, η μη έκδοσης της κατανομής έχει “θολώσει” τα νερά του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά βιοντίζελ, καθώς παραμένει άγνωστο αν εταιρείες στις οποίες δόθηκε η άδεια να πωλούν βιοντίζελ στην Ελληνική αγορά, το 2021, τηρώντας συγκεκριμένα κριτήρια, τηρούν ακόμη αυτά που προβλέπει ο νόμος ή αποκομίζουν εκατομμύρια ευρώ χωρίς κανένα έλεγχο υπό την ανοχή του Υπουργείου.

 Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, είναι ότι ενώ απομένουν πολύ λίγες μέρες μέχρι να κλείσει το παράθυρο σποράς των ενεργειακών καλλιεργειών, η συνειδητή ή ασυνείδητη άρνηση του ΥΠ.ΕΝ. να εφαρμόσει το νόμο έχει οδηγήσει το σύνολο σχεδόν των παραγωγών βιοντίζελ να μην μπορούν να συνάψουν συμβάσεις με τους Έλληνες αγρότες καθώς είναι εντελώς αβέβαιο αν η παραγωγή τους θα μπορέσει να απορροφηθεί. 

Για τους παραπάνω λόγους, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων του Σ.ΒΙ.Β.Ε. και των Υπουργών, Περιβάλλοντος κ. Σκρέκα και Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γεωργαντά τη Δευτέρα 10/4/2023 όπου είχαμε την ευκαιρία να εκθέσουμε όλα τα παραπάνω προβλήματα. Παρά τις δεσμεύσεις των Υπουργών ώστε να τηρηθούν όσο ο Νόμος προβλέπει, δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε ολοταχώς σε καταστροφή της καλλιέργειας των ενεργειακών φυτών στη χώρα μας και την απώλεια ενός σημαντικού εισοδήματος 25.000 αγροτικών οικογενειών, με μοναδικούς επωφελούμενους από τη συγκεκριμένη εξέλιξη τους εισαγωγείς ποσοτήτων από τρίτες χώρες και αυτούς που δεν τηρούν όσα προβλέπει η νομοθεσία με την ανοχή των Υπουργείων. 

Ολοκληρώνοντας, ο Σ.ΒΙ.ΒΕ. ως μοναδικός θεσμικός εκπρόσωπος των παραγωγών βιοκαυσίμων στην Ελλάδα θα ήθελε να ενημερώσει τους Έλληνες αγρότες ότι από τη πρώτη μέρα εφαρμογής των νόμων που διέπουν την κατανομή βιοντίζελ στάθηκε υπέρμαχος της συμβολαιακής γεωργίας των ενεργειακών φυτών. Δυστυχώς, υπό τις παρούσες συνθήκες και ενώ καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να τηρηθούν τα προβλεπόμενα, το αρμόδιο Υπουργείο έχει επιλέξει να οδηγήσει συνειδητά αυτό το αγροτικό κομμάτι και κατ’επέκταση την Ελληνική παραγωγή βιοκαυσίμων σε μαρασμό. 

Για τους ποιους οφελεί η συγκεκριμένη εξέλιξη δημιουργεί αμείλικτα ερωτήματα τα οποίο μόνο οι αρμόδιοι Υπουργοί μπορούν να απαντήσουν. Ο Σ.ΒΙ.Β.Ε διαχρονικά αποτέλεσε αρωγό στις προσπάθειες των αρμοδίων να εξελίξουν το πλαίσιο, με γνώμονα τη τήρηση των νόμων και την ανάπτυξη της Ελληνικής παραγωγής τόσο των ενεργειακών σπόρων, όσο και βιοκαυσίμων αλλά δυστυχώς πλέον αποδεικνύεται ότι τα συμφέροντα των ολίγων είναι υπεράνω των πολλών και κυρίως υπεράνω του νόμου.

Πέμπτη (20/4) και Παρασκευή (21/4) οι αγρότες του νομού Καρδίτσας κάνουν κινητοποιήσεις στη ΔΕΗ και στον ΟΠΕΚΕΠΕ, με κύρια αιτήματα τις κλοπές των μετασχηματιστών και τα προβλήματα στην πληρωμή συνδεδεμένων ενισχύσεων.

Σε δηλώσεις στον ΑγροΤύπο ο Κώστας Τζέλλας, πρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας, ανέφερε ότι «μεγάλο πρόβλημα είναι οι κλοπές μετασχηματιστών στα αντλιοστάσια. Η ΔΕΗ δεν έχει προσωπικό με αποτέλεσμα να χρειάζονται πολλές ημέρες να επισκευαστούν. Η αρδευτική περίοδος αρχίζει και θα υπάρξει πρόβλημα με τα ποτίσματα. Επίσης ζητάμε την μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, η οποία ανεβάζει σε απαγορευτικά επίπεδα το κόστος παραγωγής για αγρότες και κτηνοτρόφους.

Η ξηρασία (παρά τις πρόσφατες βροχές) είναι μεγάλο πρόβλημα στην περιοχή. Ζητάμε από τώρα να πάρουν μέτρα. Ξεκαθαρίζουμε ότι είναι όλοι τους υπεύθυνοι. Από την κυβέρνηση μέχρι την Περιφέρεια, τους Δήμους και τους ΤΟΕΒ. Αυτοί έπρεπε να έχουν φροντίσει για τα απαραίτητα έργα και τις υποδομές.

Αύριο Παρασκευή 21 Απριλίου αντιπροσωπεία των αγροτών θα μεταβεί στη Λάρισα, για να πραγματοποιήσει παράσταση διαμαρτυρίας στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, με αφορμή τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλοί αγρότες με την καταβολή της συνδεδεμένης. Ακόμη πολλές συνδεδεμένες δεν έχουν πληρωθεί (σπόροι σποράς, σταφίδα κ.α.). Πολλοί είναι αυτοί που έχουν μείνει απλήρωτοι ή εισέπραξαν λιγότερα από όσα δικαιούνταν, χωρίς δική τους υπαιτιότητα. Ακόμα υπάρχουν παραγωγοί που έχουν δικαιωθεί για χρήματα που δεν τους καταβλήθηκαν από το 2021 και δεν έχουν ακόμη λάβει τα ποσά».

Σταματά η υπογραφή συμβολαίων μεταξύ παραγωγών και βιομηχανιών βιοντίζελ για την καλλιέργεια ηλίανθου.

Όπως είχαμε αναφέρει σε σχετικό άρθρο του ΑγροΤύπου οι τιμές των συμβολαίων είχαν πέσει σε χαμηλά επίπεδα, αφήνοντας στον «αέρα» πολλούς παραγωγούς που έκαναν σπορές.

Τώρα οι μεταποιητές περιμένουν παρέμβαση, από τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, για την υπογραφή της κατανομής, η οποία θα καθορίζει τις ποσότητες βιοκαυσίμου που θα απορροφηθούν από την αγορά. Θυμίζουμε ότι εδώ και δύο χρόνια δεν έχει υπογραφεί αυτή η απόφαση με αποτέλεσμα να έχουν μειωθεί οι ποσότητες βιοντίζελ που παραδίδουν οι βιομηχανίες.

Για το θέμα υπήρξε συνάντηση τη Δευτέρα (3 Απριλίου) μεταξύ των εκπροσώπων του Συνδέσμου Βιοκαυσίμων και Βιομάζας Ελλάδος (ΣΒΙΒΕ) και τους υπουργούς κ.κ. Σκρέκα και Γεωργαντά. Κατά την συνάντηση υπήρξε υπόσχεση από τους υπουργούς στην μεταποίηση ότι θα δοθεί άμεσα λύση στο θέμα της κατανομής.

Πάντως η αγορά ηλιάνθου αυτή την εποχή είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών «Η Ένωση», κ. Λάμπρος Κουμπρίδης, «η αγορά ηλίανθου αυτή την εποχή - με βάση την τιμή στην Βουλγαρία - είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Ακόμη και σήμερα αν υπογραφεί η απόφαση της κατανομής η τιμή των συμβολαίων θα κυμανθεί στα 35 λεπτά το κιλό. Τιμή κάτω από 45 λεπτά δεν φέρνει εισόδημα στους Έλληνες παραγωγούς. 

Για αυτό ζητάμε την ένταξη της καλλιέργειας του ηλιάνθου στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-Schemes) της νέας ΚΑΠ. Την Τρίτη (4 Απριλίου) εκπροσωπώντας την ΕΘΕΑΣ πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με τον υπουργό ΑΑΤ κ. Γεωργαντά, στην οποία του ζητήσαμε να συμπεριληφθεί ο ηλίανθος στη δράση Eco-Scheme Π1-31.1 που αφορά την χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών ποικιλιών (με ενίσχυση 60 ευρώ ανά στρέμμα). Έτσι θα μπορούν οι παραγωγοί ηλίανθου να έχουν ένα πρόσθετο εισόδημα για να παραμείνει βιώσιμη η καλλιέργεια».

Ξεκίνησαν οι σπορές στον ηλίανθο, ενώ οι τιμές συμβολαίων αρχικά ήταν στα 42 λεπτά το κιλό ξαφνικά υποχώρησαν στα 35 λεπτά, κάτι που έκανε τους παραγωγούς κυριολεκτικά να «παγώσουν» από αυτή την εξέλιξη.

Πέρσι, οι πρώτες τιμές ήταν στα 45 λεπτά, αλλά μετά έγινε αναπροσαρμογή και έφτασαν στα 50 λεπτά.

Ο κ. Κώστας Κάκος, παραγωγός από την Ορεστιάδα δήλωσε στον ΑγροΤύπο, «στην περιοχή μας έχουν ξεκινήσει την σπορά αλλά επίσημα τιμές δεν μας έχουν πει ακόμα». 

Ο Παύλος Αραμπατζής, έμπειρος αγρότης από την περιοχή της Βισαλτίας αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα ακόλουθα: «υπάρχει αβεβαιότητα και μαύρο σκοτάδι γύρω από τις τιμές για αυτό και ο αγροτικός κόσμος έχει αποτραπεί από το να σπείρει ηλίανθο».

Ο παραγωγός ενεργειακών φυτών και πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Παραγωγών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ), κ. Στέργιος Λίτος, από τη Νιγρίτα Σερρών, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «αρχικά 3 εταιρείες από την Κεντρική Μακεδονία ανακοίνωσαν τιμές συμβολαίων στα 42 λεπτά. Στη συνέχεια ήρθαν άλλες εταιρείες βιοντίζελ και ανακοίνωσαν τιμές στα 35 έως 37 λεπτά.

Για ακόμη μια χρονιά οι εταιρείες βιοντίζελ κάνουν λόγο για καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση της πρόσκλησης για τις κατανοµές. Αυτό φέρνει αβεβαιότητα στην αγορά και χαμηλές τιμές στους παραγωγούς. Πέρσι πήγαμε με την κατανομή του 2021. Φέτος όμως έχουν αλλάξει τα πράγματα, δεν υπάρχει πανδημία και πρέπει να υπογραφεί η κατανομή άμεσα από τα αρμόδια υπουργεία.

Αν οι τιμές στα συμβόλαια ήταν στα 42 λεπτά με τον ανταγωνισμό θα ήταν εφικτό να έφταναν γύρω στα 50 λεπτά, στα ίδια επίπεδα δηλαδή που κυμάνθηκαν και πέρυσι. Έτσι θα ήταν εφικτό να είχαμε φέτος μια καλλιέργεια στον ηλίανθο σε περίπου 1 εκατ. στρέμματα. Τώρα που βγήκαν στην αγορά χαμηλότερες τιμές πάνε να καταστρέψουν την καλλιέργεια. Ουσιαστικά καταστρέφουν την συμβολαιακή γεωργία στα ενεργειακά φυτά στην χώρα μας».

Από την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να αρχίσουν οι σπορές από τους αγρότες.

Από την εταιρεία Ελαιοτριβεία Πατρικίου μας είπαν ότι ξεκίνησε η σύναψη των συμβάσεων για την καλλιεργητική περίοδο 2023 με τους παραγωγούς που θέλουν να βάλουν ηλίανθο και οι τιμές οι ελάχιστες είναι στα 42 λεπτά. Πέρσι, οι πρώτες τιμές ήταν στα 45 λεπτά, αλλά μετά έγινε αναπροσαρμογή και πήγε στα 50 λεπτά. Στην ίδια περιοχή, όπως μας είπαν από την συγκεκριμένη επιχείρηση δεν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον φέτος από τους παραγωγούς.

Ο Παύλος Αραμπατζής, έμπειρος αγρότης από την περιοχή της Βισαλτίας αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο τα ακόλουθα: «υπάρχει αβεβαιότητα και μαύρο σκοτάδι γύρω από τις τιμές γι' αυτό και ο αγροτικός κόσμος έχει αποτραπεί από το να σπείρει ηλίανθο. Οι σπορές είναι στο... μηδέν. Προσωπικά θα επιλέξω να πάω στο βαμβάκι».

Ο κ. Κώστας Κάκος παραγωγός από την Ορεστιάδα δήλωσε στον ΑγροΤύπο: «στην περιοχή μας έχουν αρχίσει δειλά-δειλά κάποιοι τη σπορά, τιμές δεν μας έχουν πει ακόμα, αλλά προς το τέλος του μήνα. Τα στρέμματα εκτιμώ θα είναι λιγότερα λόγω του ότι έχει μπει πολύ σιτάρι».

Ο Στέργιος Γκιργκίρης, τέλος, γεωπόνος με καταστήματα εφοδίων που έχει μπει και στην εμπορία αγροτικών προϊόντων δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι: «οι πρώτες τιμές που ακούγονται είναι στα 42 λεπτά στον παραγωγό ενώ για κάποιες ποικιλίες high oleic ίσως να είναι και παραπάνω. Μια τιμή γύρω στα 45 λεπτά, κατώτατη εγγυημένη θα είναι μια καλή αρχή για τον παραγωγό. Πέρσι τα συμβόλαια ξεκίνησαν με 38 - 40 λεπτά αλλά μετά ανέβηκε αρκετά η τιμή που πληρώθηκε ο παραγωγός. Στην περιοχή μας κάποιοι έχουν μπει να σπείρουν, αλλά σε πιο φουλ ρυθμό θα μπούμε από βδομάδα».

Η κυβέρνηση αντί να λύσει το θέμα των ανείσπρακτων και της γενικότερης κατάστασης με την άρδευση, απλά κωφεύει.

Όταν όμως σε λίγους μήνες έρθει η ώρα της άρδευσης, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης, θα κινδυνεύουν να μείνουν απότιστα και στο... έλεος της κλιματικής αλλαγής και της ξηρασίας. Οι αγρότες από πολλές περιοχές της χώρας, καταγγέλλουν πως ειδικά και ενόψει των εκλογών, εξαγγέλλονται συνεχώς έργα αρδευτικά, αλλά εν τέλει οι παραγωγοί δεν έχουν στις περισσότερες περιπτώσεις νερό να ποτίσουν.

Δραματική η κατάσταση στον κάμπο του Μεσολογγίου

Στο τέλος Απριλίου ξεκινούν τα ποτίσματα στον κάμπο του Μεσολογγίου, αλλά όπως αναφέρει ο πρόεδρος του τοπικού ΤΟΕΒ κ. Κώστας Καραδήμας υπάρχει σοβαρό πρόβλημα και όλα είναι στον αέρα από τη στιγμή που μας έχουν κόψει το ρεύμα για τα χρέη ενώ μας έχουν πάρει και τις παροχές. «Μας έχουν κόψει στα αντλιοστάσια το ρεύμα καθώς μέχρι το τέλος του 2021 έχουμε χρέη 2,35 εκατ. ευρώ, αλλά και πολλά ανείσπρακτα από τους αγρότες που ποτίζουν. Λύσεις υπάρχουν, αλλά δεν μας ακούει κανείς, ούτε στο ΥπΑΑΤ, ούτε στην Περιφέρεια, ούτε κανείς βουλευτής. Όπως πάει η κατάσταση δεν θα μπορούμε να τροφοδοτήσουμε με νερό τον κάμπο και θα υπάρξει τεράστια απώλεια εισοδημάτων για τους αγρότες της περιοχής και όχι μόνο. Καλούμε την πολιτεία να παρέμβει δυναμικά να λύσει το θέμα και να μην ασχολείται η κυβέρνηση, μόνο με το πώς θα ιδιωτικοποιήσει το νερό. Εμείς αρδεύουμε κοντά 30.000 στρέμματα στον κάμπο του Μεσολογγίου με καλλιέργειες ελιάς, εσπεριδοειδών, αροτραία κ.λπ. Θα έχουμε καταστροφή. Δεν μπορούμε να πάμε πάλι σε ασφαλιστικά όπως πέρσι. Εδώ τοπικοί βουλευτές ανακοινώνουν έργα επί έργων αλλά το πρόβλημα παραμένει», αναφέρει.

Μόνο αν... βρέξει θα σωθούν οι παραγωγοί

Στο δήμο Μεσολόγγιου ανήκει και ο ΤΟΕΒ Λεσινίου, που αντιμετωπίζει και εκείνος, όπως σχεδόν όλα τα ΤΟΕΒ της περιοχής σοβαρά προβλήματα, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην ξέρουν αν και πώς θα ποτίσουν. Σύμφωνα με πληροφορίες, το χρέος του ΤΟΕΒ μέχρι το τέλος του 2021 φέρεται να ξεπερνά τα 4-4,5 εκατ. ευρώ, με τις τσουχτερές χρεώσεις ενέργειας, να έχουν εντείνει τα προβλήματα. Το 2022 οι αγρότες που αρδεύουν μέσω του δικτύου του εν λόγω ΤΟΕΒ, πλήρωσαν αυξημένα αρδευτικά τέλη και συγκεκριμένα από 41 στα 53 ευρώ το στρέμμα. Οι υπεύθυνοι του ΤΟΕΒ αγωνιούν για το πώς θα εξελιχθεί η χρονιά και για το μέλλον έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στο μεγάλο φωτοβολταϊκό που ετοιμάζεται στο Μεσολόγγι. Όσον αφορά στην φετινή αρδευτική, σίγουρα πάει για μετά το Πάσχα η έναρξή της, αλλά όλα θα εξαρτηθούν από τις καιρικές συνθήκες και τις ανάγκες των καλλιεργειών.

Για τα προβλήματα της εν λόγω περιοχής έχει σύμφωνα με πληροφορίες ενημερωθεί και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιώργος Γεωργαντάς, ο οποίος πλέον κινδυνεύει σοβαρά τους επόμενους μήνες να εισπράξει δυσαρέσκεια από δεκάδες χιλιάδες παραγωγούς και μάλιστα εν μέσω προεκλογικής περιόδου.

Τεράστια τα προβλήματα στην Ηλεία και φέτος

Ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Μυρτουντίων κ. Χρήστος Παλαιολόγος, που καλλιεργεί και 1.000 στρέμματα με καλαμπόκι, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «η περιοχή καλλιεργεί κυρίως καλαμπόκι και καρπούζια που έχουν μεγάλες ανάγκες άρδευσης. Η αρδευτική περίοδος ξεκινάει από τις 16 Απριλίου. Έχουμε 100.000 στρέμματα εντός δικτύου και 20.000 στρέμματα εκτός δικτύου. Από αυτά δηλώνονται ότι καλλιεργούνται περίπου 60.000 στρέμματα. Έχουμε προχωρήσει σε ρύθμιση οφειλών που αυτή την στιγμή ανέρχονται στα 5,8 εκατ. ευρώ. Το 2022 ήρθε στον ΤΟΕΒ ο λογαριασμός της ΔΕΗ στα 3 εκατ. ευρώ, το 2021 είχε έρθει λιγαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος στα 1,3 εκατ. ευρώ. Έχουμε τόσο μεγάλες διαφορές στις τιμές που είναι αδύνατον να καταφέρουμε να βγάλουμε προϋπολογισμό. Η τιμή άρδευσης που πλήρωνα οι αγρότες ήταν στα 30 ευρώ το στρέμμα και την αυξήσαμε στα 50 ευρώ. Για να καταφέρουμε να πληρώσουμε τα ποσά του ρεύματος θα έπρεπε οι αγρότες να πλήρωναν 70 ευρώ το στρέμμα. Δεν είναι δυνατόν να πληρώσουν αυτά τα ποσά οι αγρότες. Για να εξασφαλίσουμε τις πληρωμές ζητήσαμε να βάλουν όρο στο ΟΣΔΕ που κάνει ο αγρότης να καταθέτει βεβαίωση από τον ΤΟΕΒ ότι έχει πληρώσει τον λογαριασμό του. Δεν ξέρουμε αν το εφαρμόσει το ΥπΑΑΤ. Οι οφειλές δεν είναι εύκολο να πληρωθούν μόνο από τα τέλη άρδευσης που έχει ο ΤΟΕΒ γιατί δεν έχει κανένα άλλο έσοδο. Θα έπρεπε η πολιτεία να αναλάβει κάποια μέτρα για αυτές τις οφειλές και να στηρίξει τους ΤΟΕΒ γιατί έτσι στηρίζει την αγροτική παραγωγή».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Α΄ Πύργου κ. Γεώργιος Βορλόκας, τόνισε στον ΑγροΤύπο ότι «προσπαθούμε να πληρώνουμε τις τρέχουσες οφειλές αλλά το πρόβλημα είναι οι παλιές που δεν είναι δυνατον να πληρωθούν. Πέρυσι προχωρήσαμε σε ασφαλιστικά μέτρα για να μην μας κόψει το ρεύμα η ΔΕΗ. Η απόφαση του δικαστηρίου μας ανέφερε ότι δεσμευόμαστε για την πληρωμή των τρέχοντων λογαριασμών του ρεύματος συν ποσού 35.000 ευρώ από την παλιά οφειλή. Το 2022 ήρθε λογαριασμός ρεύματος 250.000 ευρώ. Η παλαιά οφειλή μας στη ΔΕΗ είναι στα 750.000 ευρώ από τα οποία τα 250.000 ευρώ είναι τόκοι. Ο ΤΟΕΒ έχει δίκτυο για 27.500 στρέμματα αλλά καλλιεργούνται 8.000 στρέμματα. Κύριες καλλιέργειες είναι καλαμπόκι, τριφύλι και εσπεριδοειδή. Οι αγρότες πληρώνουν 14 ευρώ το στρέμμα πάγιο. Επίσης πληρώνουν 11 ευρώ το στρέμμα για πότισμα χωρίς ρεύμα και 35 ευρώ για πότισμα με τεχνητή ροή. Με τις 24 δόσεις που μας δίνει η ΔΕΗ δεν είναι δυνατόν να πληρώσουμε την παλαιά οφειλή τωων 750.000 ευρώ και ζητάμε να ενταχθούμε σε 120 δόσεις».

Χωρίς νερό και στην Θεσπρωτία

Εδώ και τρεις μήνες σχεδόν, η ΔΕΗ έχει σταματήσει την παροχή ρεύματος στον ΤΟΕΒ Πεδιάδας Παραμυθιάς, λόγω απλήρωτων χρεών ύψους 1,6 εκ. ευρώ, περίπου. Ο συγκεκριμένος ΤΟΕΒ αρδεύει συνολική επιφάνεια 28.000 στρεμμάτων καλλιέργειας. Παρά τις «πιέσεις» του Δήμου Σουλίου, με έδρα την Παραμυθιά Θεσπρωτίας, μέσω της Περιφέρειας Ηπείρου που είναι η εποπτεύουσα αρχή, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κάποια αλλαγή στάσης της ΔΕΗ, παρά το γεγονός ότι τα παλαιά χρέη ήταν ρυθμισμένα. Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Δήμαρχος Σουλίου κ. Ιωάννης Καραγιάννης, «τα μέλη του Οργανισμού πληρώνουν τους λογαριασμούς αλλά η οφειλή έχει δημιουργηθεί από το παρελθόν. Πέρσι έκαναν προσφυγή για ασφαλιστικά μέτρα αλλά τα έχασαν. Για να υπάρξει αλλαγή παρόχου πρέπει να πληρωθεί σαν ρήτρα 80.000 ευρώ. Όμως παράλληλα θα πρέπει να εξοφληθούν τα χρέη προς τη ΔΕΗ. Βρισκόμαστε σε αδιέξοδο και πρέπει να πάρει μέτρα η κυβέρνηση. Στην περιοχή καλλιεργούνται κτηνοτροφικά φυτά αλλά και αμπέλια, ακτινίδια, αμυγδαλιές και καρυδιές, που έχουν ανάγκη άρδευσης και έχουν γίνει επενδύσεις μέσω των Σχεδίων Βελτίωσης».

Πολύ καλή η κατάσταση στον ΤΟΕΒ Τυρνάβου, προβληματισμός όμως για τις χρεώσεις ενέργειας

Μέσα στο βουνό προβλήματων των ΤΟΕΒ, υπάρχουν και οργανισμοί που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα και οι αγρότες κοιμούνται με πιο ήσυχο το κεφάλι τους. Ένας από αυτούς τους οργανισμούς είναι ο ΤΟΕΒ Τυρνάβου, ο οποίος αρδεύει μια έκταση 10.000 περίπου στρεμμάτων. Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρός του κ. Παντελής Μπακαγιάννης: «ασχολούμαι με τους οργανισμούς άρδευσης από το 1992. Τότε υπήρχαν προβλήματα στην περιοχή, το δίκτυο δεν ήταν στην κατάσταση που είναι σήμερα και γενικότερα υπήρχαν θέματα. Με πολλή προσπάθεια έχουμε καταφέρει να μην έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα και χρέη, ενώ έχουμε και αποθεματικό. Οι αγρότες μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολία κάποιες φορές και να μην μπορούν να πληρώσουν, όμως ο νόμος που προβλέπει ότι πρέπει ένας ιδιοκτήτης για να μεταβιβάσει το χωράφι του να έχει βεβαίωση άρδευσης ότι δεν έχει οφειλές στον ΤΟΕΒ, μας έχει βοηθήσει, οπότε παίρνουμε σε τέτοιες περιπτώσεις τα χρήματα. Απ' ό,τι γνωρίζω αυτό δεν το κάνουν όλα τα ΤΟΕΒ, γι' αυτό έχουν φτάσει και σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση πολλοί σήμερα. Εμείς αρχίζουμε στις 15 Απριλίου τα ποτίσματα. Οι τιμές στα αρδευτικά μας είναι 50% κάτω από ό,τι ισχύει γενικά, αλλά έχουμε και μεις πρόβλημα με τις χρεώσεις του ηλεκτρικού που το 2021 το πληρώναμε το ρεύμα 9 λεπτά την κιλοβατώρα και το 2022 21 λεπτά. Σήμερα ισχύει χρέωση γύρω στα 18 λεπτά, δηλαδή παραμένει η ακρίβεια».

Σε αναμονή βρίσκονται οι καλλιεργητές ηλίανθου για την επίσημη ανακοίνωση από τους μεταποιητές των τιμών συμβολαίων, ενώ από τα τέλη Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσουν οι σπορές.

Οι µεταποιητικές επικαλούµενες την καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση της πρόσκλησης για τις κατανοµές, εξακολουθούν, τουλάχιστον επισήµως, να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους. Πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι αυτή την εποχή οι τιμές που μιλάνε προφορικά (και όχι επίσημα) οι εταιρείες βιοντίζελ είναι γύρω στα 40 λεπτά το κιλό, οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν ικανοποιούν τους παραγωγούς που λένε ότι με την αύξηση του κόστους είναι οριακές. Αυτό που ελπίζουν οι παραγωγοί είναι ότι με τον ανταγωνισμό θα γίνει εφικτό να υπάρξουν τιμές στα συμβόλαια γύρω στα 50 λεπτά, στα ίδια επίπεδα δηλαδή που κυμάνθηκαν και πέρυσι.  

Μετά τις 25 Μαρτίου θα ξεκινήσουν οι σπορές ηλίανθου και μέχρι τότε αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις τιμές των συμβολαίων από τις τιμές της μεταποίησης, τονίζει στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος στον Πανελλαδικό Αγροτικό Σύλλογο Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) κ. Στέργιος Λίτος. Πάντως αίτημα του ΠΑΣΚΕΦ είναι η ένταξη των ενεργειακών φυτών (ηλίανθος, ελαιοκράμβη) στα Eco-Schemes, για να στηριχθούν οι καλλιεργητές των εν λόγω προϊόντων στη νέα ΚΑΠ. Ένα ακόμη πρόβλημα που αντιμετωπίζει η καλλιέργεια είναι το ζήτημα της κατανομής βιοντίζελ και των χρονοτριβών που παρατηρούνται κάθε χρόνο εκ μέρους του υπουργείου Ενέργειας.

Ο κ. Κωνσταντίνος Κάκος, παραγωγός ηλίανθου από τις Καστανιές του Έβρου, δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή καλλιεργούμε βρώσιμο αλλά και για παραγωγή βιοντίζελ. Οι σπορές ξεκινούν από τέλος Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Ακόμη τιμή όμως δεν έχουν ανακοινώσει επίσημα οι εταιρείες τιμές της συμβολαιακής στον ηλίανθο. Πέρσι είχαμε συμβόλαια στα 50 λεπτά, που ήταν μια καλή τιμή για την καλλιέργεια. Ελπίζουμε και φέτος να έχουμε αντίστοιχη τιμή συμβολαίων. Το πρόβλημα είναι ότι τα βαμβάκια μπαίνουν από αρχές Μαΐου, οπότε αν δεν έχουμε ενημέρωση για τιμή στον ηλίανθο θα πρέπει να στραφούμε στο βαμβάκι». 

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου, που συνεργάζεται με αγρότες για την παραγωγή ενεργειακών φυτών, αναφέρει στον ΑγροΤύπο ότι «στην περιοχή του Ρήγα Φεραίου επειδή είναι επιλέξιμη για συνδεδεμένη καλαμποκιού μεγάλος αριθμός παραγωγών στράφηκαν στην συγκεκριμένη καλλιέργεια. Όμως και στις άλλες περιοχές της Θεσσαλίας που δεν θα έχουν συνδεδεμένη η καλή τιμή είναι ένας σημαντικός παράγοντας επιλογής του καλαμποκιού. Στον ηλίανθο ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί οι τιμές συμβολαίων αν και από μέσα Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσουν οι σπορές. Για την ελαιοκράμβη αν και η τιμή της πέρσι ήταν σε καλά επίπεδα τον κρίσιμο μήνα σποράς (Οκτώβριο) είχε βροχοπτώσεις και πολλοί δεν πήραν το ρίσκο. Πάντως όσοι τόλμησαν πάει καλά η καλλιέργεια. Επίσης έχουμε μια μείωση των τιμών στα λιπάσματα που έχει αρχίσει να φαίνεται στην αγορά και θα φανεί περισσότερο την περίοδο λίπανσης των αροτραίων».

Ο πρωθυπουργός μελετά την αύξηση του ποσού που θα δοθεί για επιστροφή του ΕΦΚ στο πετρέλαιο των αγροτών, ενώ - δικαιώνοντας το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου - δήλωσε για το αφορολόγητο πετρέλαιο στην αντλία (που είναι ένα πάγιο αίτημα των αγροτών) θα μπορεί να θεσμοθετηθεί μετά τις εκλογές από την επόμενη κυβέρνηση. Για την Θεσσαλία ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να γίνει η εκτροπή του Αχελώου σε αυτή την φάση.

Συνάντηση με αντιπροσωπεία της Πανελλήνιας Επιτροπή Μπλόκων (ΠΕΜ) είχε, το πρωί του Σαββάτου (25/2), ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, παρουσία και του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γεωργαντά, λίγο πριν αναχωρήσει από την Λάρισα.

Στην συνάντηση συμμετείχαν οι πρόεδροι της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Λάρισας και Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Καρδίτσας, Ρίζος Μαρούδας και Κώστας Τζέλλας.

Η αντιπροσωπεία της ΠΕΜ έθεσε στον πρωθυπουργό τα βασικά αιτήματα που υπήρχαν στα μπλόκα τις προηγούμενες ημέρες όπως:

• Μείωση του Κόστους Παραγωγής με αφορολόγητο πετρέλαιο, πλαφόν στην τιμή του ρεύματος, επιδότηση σε μέσα και εφόδια και ζωοτροφές.
• Αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος σε όλα τα προϊόντα που πουλήθηκαν σε τιμές κάτω από το κόστος παραγωγής.
• Τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να μας αφήνουν εισόδημα να ζούμε και να συνεχίζουμε την καλλιέργεια.
• Αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να ασφαλίζουμε και να αποζημιωνόμαστε στο 100% την παραγωγή και το κεφάλαιο.

Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Κώστας Τζέλλας, «ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο θέμα του βαμβακιού και επέρριψε τις ευθύνες στους αγρότες γιατί δεν πούλησαν όταν η τιμή ήταν στο 1 ευρώ το κιλό.

Για το θέμα της εκτροπής του Αχελώου τόνισε ότι δεν μπορεί αν γίνει αυτό το έργο στην παρούσα φάση.

Για το πετρέλαιο μας δήλωσε ότι η θεσμοθέτηση του αφορολόγητου πετρελαίου μπορεί να γίνει από την επόμενη κυβέρνηση μετά τις εκλογές.

Ζητήσαμε ακόμη την αύξηση του κονδυλίου που αφορά την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) που σήμερα ανέρχεται σε περίπου 76 εκατ. ευρώ. Μας απάντησε ότι το επόμενο διάστημα θα μελετήσει τα δημοσιονομικά περιθώρια που υπάρχουν και μετά θα αποφασίσει αν θα δοθεί κάποιο επιπλέον ποσό».   

Τι θα φέρει για τους αγρότες όταν ολοκληρωθεί το έργο.

Ένα πρότυπο φωτοβολταϊκό πάρκο, το οποίο θα μετατρέψει την πράσινη ενέργεια σε πράσινη συνέργεια προς όφελος των ανθρώπων, με πολλαπλά οφέλη στην παραγωγή και ολόκληρη την κοινωνία, πρόκειται να κατασκευαστεί στο δίκτυο του ΤΟΕΒ Πηνειού, μετά την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) Πηνειού, του ΓΟΕΒ Θεσσαλίας και μιας κατασκευαστικής εταιρείας γαλλικών συμφερόντων.

To μνημόνιο συνεργασίας προβλέπει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και πλωτών στοιχείων, που επιτρέπουν τη χρήση των υδάτινων επιφανειών για την παραγωγή ενέργειας, μειώνοντας παράλληλα τα φαινόμενα εξάτμισης. Διατάξεις αποθήκευσης θα συμπληρώσουν αυτές τις εγκαταστάσεις ηλιακής παραγωγής, επιτρέποντας την ενσωμάτωση της πράσινης ενέργειας στο δίκτυο και ένα πιο αποδοτικό και πράσινο ενεργειακό μείγμα για τη Θεσσαλία.

«Σήμερα ανοίγουμε νέους δρόμους, μια νέα λεωφόρο για το μέλλον. Η σημερινή μέρα είναι σημαντική. Δεν ήρθαμε απλώς να μιλήσουμε για λύσεις, ήρθαμε με σχέδιο το οποίο έχουμε εκπονήσει για την πρότυπη εφαρμογή αγροενέργειας  Νet- metering σε αποστραγγιστικά κανάλια και ταμιευτήρες. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει την πρωτοκαθεδρία πανελλαδικά. Στις κρίσεις δεν παραδινόμαστε, αλλά συνεργαζόμαστε. Προχωράμε σε μεγάλα και αποτελεσματικά διαγενεακά έργα. Είμαστε στο πλευρό όλων των ΤΟΕΒ του θεσσαλικού κάμπου που θέλουν να υλοποιήσουν ανάλογα καινοτόμα έργα. Χρειάζεται στρατηγική και όραμα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας τα διαθέτει» δήλωσε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ αναφέρθηκε στα οφέλη του έργου: «Το σχέδιό μας είναι βαθύ κοινωνικό, γιατί επαναφέρει την ισορροπία οφέλους σε  όλους. Γιατί δεν θα σταματήσει η παραγωγή, γιατί το κράτος δεν χρειάζεται να ενισχύει με χρήματα τους λογαριασμούς των αγροτών, δίνοντας τα χρήματα αυτά προς ενίσχυση άλλων κοινωνικών ομάδων. Η ΔΕΗ θα εισπράττει τα χρήματα για το ρεύμα, ενώ σήμερα αδυνατεί να τα εισπράξει, με αποτέλεσμα τα χρέη να μετακυλίονται στον τελικό καταναλωτή, που είναι ο καθένας από μας. Θα εκλείψουν τους καλοκαιρινούς μήνες οι κοινωνικές αναταραχές, οι μικροδιαφωνίες μεταξύ των αγροτών, οι οποίες το τελευταίο χρονικό διάστημα είχαν οξυνθεί λόγω αυξημένου ενεργειακού κόστους. Επιπλέον δεν δεσμεύεται καλλιεργήσιμη γη, εκμηδενίζεται το ενεργειακό και λειτουργικό κόστος για τον ΤΟΕΒ (αγρότες), προκύπτουν πολλά περιβαλλοντικά οφέλη σε τοπικό επίπεδο, εξασφαλίζεται ένα βιώσιμο και αειφόρο σύστημα αγροτικής παραγωγής, με ενεργειακή αυτάρκεια και επάρκεια στον αγρότη, μείωση κόστους παραγωγής και αύξηση ανταγωνιστικότητας. Αλλάζει εποχή ο αγροτικός τομέας, επέρχεται ισορροπία με win-win έργα προς όφελος της κοινωνίας».

Τι προβλέπει το μνημόνιο που υπεγράφη

Για την σημαντική αυτή αναπτυξιακή προοπτική μίλησε στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Πηνειού, κ. Δημήτρης Τσιουρής, τονίζοντας τα ακόλουθα: «Την προηγούμενη εβδομάδα υπογράψαμε ένα μνημόνιο πρόθεσης κατασκευής φωτοβολταϊκού πάρκου, συνολικής ισχύος 500 MW και προϋπολογισμού άνω των 500 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό έργο για την Ελλάδα, το οποίο όταν ολοκληρωθεί, θα επιτρέψει την άρδευση των αγροτών στα 250.000 στρέμματα ευθύνης του ΤΟΕΒ μας, με μηδενικό αρδευτικό τέλος. Το μνημόνιο συνυπέγραψαν ο ΤΟΕΒ Πηνειού, ο τοπικός ΓΟΕΒ, η Περιφέρεια Θεσσαλίας και μια εταιρεία γαλλικών συμφερόντων. Το έργο προβλέπει την εγκατάσταση πάνελ σε αρδευτικά κανάλια, αλλά και σε 13 λιμνοδεξαμενές που διαθέτουμε. Οι λιμνοδεξαμενές μόνο καλύπτουν 7.000 στρέμματα. Επίσης προβλέπεται και η χρήση πλωτών φωτοβολταϊκών. Τα πάνελ δεν θα καλύπτουν όλες τις επιφάνειες στις λιμνοδεξαμενές και τα κανάλια, καθώς κάτι τέτοιο δεν επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Για να ολοκληρωθούν τα διαδικαστικά θα πάρει ένας χρόνος τουλάχιστον, συν δυο - τρία χρόνια για την κατασκευή. Θα καλύπτει όλες μας τις ενεργειακές ανάγκες και οι αγρότες δεν θα πληρώνουν ούτε 1 ευρώ για το νερό. Παράλληλα, θα γίνουν διαπραγαμτεύσεις και για πρόσθετα οικονομικά οφέλη στην πορεία. Εμείς ως ΤΟΕΒ προσπαθήσαμε και το 2017 να κάνουμε ενεργειακή κοινότητα, για να κατασκευάσουμε πάρκο, αλλά δεν προχώρησε η πρωτοβουλία. Από συζήτηση με τον κ. Αγοραστό, προέκυψε όλο το πρότζεκτ που σας προανέφερα».

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑγροΤύπου, δεν αποκλείεται να ανακοινώσει ότι εντάσσεται για χρηματοδότηση από την κυβέρνηση το συγκεκριμένο έργο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που πρόκειται να πάει στη Λάρισα τις επόμενες ημέρες.

Τροποποίηση του εγχειριδίου του ΟΠΕΚΕΠΕ για την πολλαπλή συμμόρφωση και τα ΤΟΕΒ.

Στη δεύτερη τροποποίηση του υπ. αρ. 52510/25-08-2022 εγχειριδίου διαδικασιών ελέγχου εφαρμογής της Πολλαπλής Συμμόρφωσης προχώρησε τις προηγούμενες ημέρες ο ΟΠΕΚΕΠΕ, δίνοντας περιθώριο μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2023 στους παραγωγούς, να προσκομίσουν την πρόσφατη πρωτότυπη βεβαίωση, η οποία φέρει τη σφραγίδα του, υπογραφή του αρμόδιου οργάνου του και ημερομηνία έκδοσης εντός του τελευταίου διμήνου, η οποία θα βεβαιώνει τη συμμόρφωσή τους, με τον κανονισμό λειτουργίας του εν λόγω ΟΕΒ». Με την τροποποίηση, δίνεται η δυνατότητα στους ΟΕΒ να ενημερώσουν την εφαρμογή σε περίπτωση συμμόρφωσης και εξόφλησης τυχόν οφειλής, μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου.

ΤΟΕΒ Μεσολογγίου: Δεν έχει αλλάξει τίποτα με τα ανεξόφλητα χρέη, χρειάζεται παρέμβαση

Κληθείς να σχολιάσει την τροποποιητική του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Μεσολογγίου κ. Κώστας Καραδήμας, δήλωσε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «η τροποποιητική απόφαση του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν αλλάζει κάτι επί της ουσίας σε όσα μέχρι τώρα γνωρίζαμε. Το μεγάλο πρόβλημα των ΤΟΕΒ έχει να κάνει με τις αυξημένες τιμές της ενέργειας και τα απλήρωτα αρδευτικά τέλη. Είναι σαφώς ανακουφιστικό για τους παραγωγούς να μπορούν να ρυθμίζουν και να πληρώνουν σε έως 24 δόσεις τα χρέη τους για το νερό μέσω Εφορίας, όμως σε εμάς τα χρήματα αυτά, φθάνουν με καθυστέρηση δυο μηνών. Φανταστείτε τι θα γίνει αν το κάνουν όλοι οι παραγωγοί αυτό και πληρώνουν με δόσεις, τι ρευστότητα θα έχουμε εμείς και πώς θα πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας, για να έχουμε και την επόμενη χρονιά ρεύμα και νερό. Σε μας η κατάσταση είναι δύσκολη, το ρεύμα είναι κομμένο και τον Απρίλιο θα πρέπει οι παραγωγοί να ξεκινήσουν τα ποτίσματα. Ήδη αυτή τη στιγμή τα ανεξόφλητα από περασμένες χρονιές είναι στα 2,5 με 3 εκατ. ευρώ. Πέρσι λόγω αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας κάναμε αύξηση στα τέλη. Για παράδειγμα στο καλαμπόκι η χρέωση είναι στα 34 ευρώ το στρέμμα, από 29 πρόπερσι. Πρέπει να υπάρξει μια συνολική παρέμβαση που να λύνει το πρόβλημα των νερών, διαφορετικά μας μπαίνουν άλλες σκέψεις για το τί θέλουν να κάνουν οι κυβερνώντες με τη γεωργία και την άρδευση. Γιατί πολύ απλά, αγροτική παραγωγή χωρίς νερό, δεν υπάρχει».

Εδώ και δύο μήνες σχεδόν, η ΔΕΗ έχει σταματήσει την παροχή ρεύματος στον ΤΟΕΒ Πεδιάδας Παραμυθιάς, λόγω απλήρωτων χρεών ύψους 1,6 εκ. ευρώ, περίπου. 

Ο συγκεκριμένος ΤΟΕΒ αρδεύει συνολική επιφάνεια 28.000 στρεμμάτων καλλιέργειας.

Παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις του Δήμου Σουλίου, με έδρα την Παραμυθιά Θεσπρωτίας, μέσω της Περιφέρειας Ηπείρου που είναι η εποπτεύουσα αρχή, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κάποια αλλαγή στάσης της ΔΕΗ, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια τα χρέη ήταν ρυθμισμένα. Το γεγονός αυτό έχει φέρει σε απόγνωση χιλιάδες οικογένειες, που ζουν κι εργάζονται στην περιοχή.

Από την πλευρά της η κυβέρνηση δεν θέλει αντιμετωπίσει το πρόβλημα - που αντιμετωπίζουν και άλλοι ΤΟΕΒ στην χώρα - και δεν προχωρά σε μόνιμες λύσεις. 

Όπως δηλώνει στον ΑγροΤύπο ο Δήμαρχος Σουλίου κ. Ιωάννης Καραγιάννης, «τα μέλη του Οργανισμού πληρώνουν τους λογαριασμούς αλλά η οφειλή έχει δημιουργηθεί από το παρελθόν. Πέρσι έκαναν προσφυγή για ασφαλιστικά μέτρα αλλά τα έχασαν. Η ΔΕΗ θέλει να εισπράξει τα χρήματά αλλά δεν δέχεται να υπάρξει κάποιος διακανονισμός του χρέους. Η Περιφέρεια Ηπείρου κάνει προσπάθεια για διευθέτηση και ρύθμιση της οφειλής. Πρότεινε στη ΔΕΗ να καταθέσει το χρέος στο ταμείο παρακαταθηκών και δανείων και να μπει εγγυήτρια αλλά η ΔΕΗ δεν το δέχεται. Το πρόβλημα αφορά τους γεωργούς αλλά και τους κτηνοτρόφους. Πολλοί κτηνοτρόφοι έχουν χωράφια και καλλιεργούν ζωοτροφές και δεν μπορούν να προχωρήσουν στην σπορά αν δεν υπάρχει νερό άρδευσης. Το οικονομικό κόστος για την περιοχή θα είναι τεράστιο. 

Η διακοπή λειτουργίας του ΤΟΕΒ συνδέεται άρρηκτα με την προστασία δημοσίου συμφέροντος της περιοχής διότι:

Α) Προκαλεί την απαξίωση των αρδευτικών υποδομών κόστους κατασκευής πολλών εκατομμυρίων ευρώ, που αποτελούν δημόσια περιουσία. Λόγω της παλαιότητας των υποδομών επιβάλλεται η διαρκής μέριμνα και συντήρησή τους για να παραμείνουν λειτουργικά ενώ η διακοπή ηλεκτροδότησης θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη διατήρηση της λειτουργικότητας των ηλεκτρομηχανολογικών υποδομών. 

Β) Θέτει σε κίνδυνο την επαρκή υδροδότηση της πόλης της Παραμυθιάς και της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Σουλίου. Ο μεγαλύτερος καταναλωτής του ΤΟΕΒ είναι ο Δήμος Σουλίου, καθώς το νερό του οργανισμού χρησιμοποιείται από τον Δήμο, για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών των οικιακών καλλιεργειών των κατοίκων του. Η διακοπή της παροχής νερού από τον οργανισμό οδηγεί τους κατοίκους στη χρήση νερού από το δίκτυο ύδρευσης για την κάλυψη της ανάγκης με αποτέλεσμα την πτώση της πίεσης στο δίκτυο ύδρευσης και την αδυναμία επαρκούς κάλυψης της υδροδότησης, ειδικά των οικιστικών περιοχών που βρίσκονται σε μεγαλύτερο υψόμετρο. 

Γ) Οδηγεί σε οικονομικό αφανισμό αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και μεταποιητικές επιχειρήσεις της περιοχής, εμπορικές και μεταφορικές, σε μια πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία. Είναι προφανές ότι χωρίς την παροχή νερού όλες οι αρδευόμενες εκμεταλλεύσεις καταδικάζονται ενώ οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις πλήττονται δυσβάσταχτα, αφού μέρος των καλλιεργειών αφορά σε ζωοτροφές.

Η οικονομία της περιοχής είναι κατά κύριο λόγο αγροτοκτηνοτροφική. Η διακοπή παροχής ηλεκτροδότησης των αντλιοστασίων του Οργανισμού προκαλεί αναπόφευκτα αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα οδηγήσουν σε οριστική, αναπόφευκτη και μη αναστρέψιμη οικονομική κατάρρευση και μαρασμό την περιοχή του Δήμου Σουλίου και σε κοινωνικές εντάσεις. 

Στα 28.000 στρέμματα αρδεύσιμης έκτασης συγκαταλέγονται ευπαθείς εκτατικές καλλιέργειες, μποστανικά (καρπούζια, πεπόνια), κηπευτικά, καθώς και θερμοκήπια - φυτώρια κηπευτικών καλλιεργειών, τριφύλλι, χορτάρι κ.α.. Οι καλλιέργειες αυτές χρήζουν συχνής και οργανωμένα επαναλαμβανόμενης άρδευσης σε συγκεκριμένους κύκλους, τουλάχιστον ανά 2-3 ημέρες, ενώ τα μποστανικά και τα κηπευτικά, τα ακτινίδια και τα φυτώρια έχουν ανάγκη άρδευσης σε καθημερινή βάση.

Δ) Επιπλέον, η διακοπή της ηλεκτροδότησης συντελείται ακριβώς τη χρονική περίοδο που αρχίζει σταδιακά να αποφέρει καρπούς μια πολυετής προσπάθεια για την ανάπτυξη αγροτικών εκμεταλλεύσεων, που υιοθετούν πιο αποδοτικές καλλιέργειες. Συγκεκριμένα, τα προηγούμενα χρόνια το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργειών του κάμπου του Δήμου Σουλίου, ήταν οι αροτραίες καλλιέργειες και κυρίως τα χειμερινά σιτηρά, ο αραβόσιτος και η μηδική, καλύπτοντας κυρίως τις ανάγκες των κτηνοτροφικών μονάδων της περιοχής. 

Τα τελευταία χρόνια συντελείται σταδιακή αλλαγή των καλλιεργειών, η οποία θεωρείται ότι θα συμβάλλει σημαντικά στην αγροτική ανάπτυξη της περιοχής, συμπληρώνοντας το εισόδημα των γεωργοκτηνοτρόφων. 

Η αλλαγή αυτή επιτυγχάνεται με την εγκατάσταση δενδροκαλλιεργειών, οι οποίες συνοπτικά περιγράφονται παρακάτω:

• Ακτινιδιά: Δυναμική καλλιέργεια, που απαιτεί υποστύλωση και τοποθέτηση μόνιμου συστήματος άρδευσης, κάτι το οποίο συνεπάγεται και μεγάλο κόστος εγκατάστασης (περίπου 2000 € /στρ ). Έχουν εγκατασταθεί ήδη πάνω από 150 στρ. με συνεχώς αυξανόμενη τάση. 
• Αμπέλια: Καλλιέργεια που απαιτεί υποστύλωση και τοποθέτηση μόνιμου συστήματος άρδευσης, κάτι το οποίο συνεπάγεται και μεγάλο κόστος εγκατάστασης (περίπου 2000 € /στρ ). Έχουν εγκατασταθεί 100 στρ. στην περιοχή.  
• Αμυγδαλές: Την τελευταία πενταετία έχουν εγκατασταθεί περίπου 15.000 αμυγδαλιές. Αυτή η ποσότητα αντιστοιχεί σε 500 στρ. μια νεοεισερχόμενη καλλιέργεια στην περιοχή με ενθαρρυντικά πρώτα στοιχεία.
• Καρυδιές - Αχλαδιές: Περίπου από 50 στρ. ανά είδος.
• Σπαράγγια: Καλλιέργεια που εγκαταστάθηκε την άνοιξη του 2022 στην περιοχή και έχουν εγκατασταθεί ήδη εκατοντάδες στρέμματα. 

Όλες οι παραπάνω καλλιέργειες απαιτούν εγκατεστημένα αρδευτικά συστήματα για την επιτυχή παραγωγή. Η απουσία άρδευσης θα καταστρέψει ολοκληρωτικά όχι μόνο την προσπάθεια αυτή αλλά και συνολικά την ποτιστική αγροτική παραγωγή της περιοχής του Δήμου Σουλίου, ενώ θα επιφέρει επιζήμιες συνέπειες και σε άλλους τομείς της πρωτογενούς οικονομίας.

Τέλος, απειλούνται όλοι οι παραγωγοί που έχουν ενταχθεί σε Σχέδια Βελτίωσης, διότι, εξαιτίας της παύσης λειτουργίας του ΤΟΕΒ, κινδυνεύουν να απενταχθούν από προγράμματα, επιστρέφοντας τις οικονομικές ενισχύσεις που έλαβαν».  

Απέστειλε επιστολή στους συναρμόδιους υπουργούς ο Πανελλαδικός Αγροτικός Σύλλογος Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών.

Την ένταξη των ενεργειακών φυτών στα Eco-Schemes, για να στηριχθούν οι καλλιεργητές των εν λόγω προϊόντων στη νέα ΚΑΠ, ζητά με επιστολή του από τον Γ. Γεωργαντά ο ΠΑΣΚΕΦ. Παράλληλα, αναφέρεται για μια ακόμα φορά στο ζήτημα της κατανομής βιοντίζελ και των χρονοτριβών που παρατηρούνται εκ μέρους του υπουργείου Ενέργειας.

«Μετά την επιστολή που έστειλαν οι συνεταιρισμοί του Έβρου, με πρωτοβουλία του προέδρου του Αγροτικού Συνεταιρισμου Ορεστιάδας, κ. Λάμπη Κουμπρίδη, όπου μας βρίσκει σύμφωνους ως ΠΑΣΚΕΦ (Πανελλαδικός Αγροτικός Σύλλογος Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών), συνεδρίασε σήμερα Πέμπτη το Διοικητικό Συμβούλιο και αποφασίσαμε να στείλουμε την επιστολή στους δυο αρμόδιους υπουργούς. Προς τον κύριο Γ. Γεωργαντά, από τον οποίο ζητάμε τα ενεργειακά φυτά να μπουνε στο μέτρο Eco-Schemes (31), που πληρούν όλες τις προδιαγραφές σε αυτό το μέτρο για στήριξη των καλλιεργητών. Την στείλαμε και στον κύριο Κώστα Σκρέκα, από το συναρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, που είναι υπεύθυνο, για να κάνει την κατανομή και από συνάντηση που κάναμε στις 18/4/2022 με τον ΠΑΣΚΕΦ, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ορεστιάδας και τον ΣΒΙΒΕ, δεν κράτησε την υπόσχεση πως θα προβεί στην κατανομή εντός του μήνα Μαΐου του 2022, δεν έκανε τίποτα και του υπενθυμίζουμε πως στις εκλογές, που έρχονται, θα μας βρει απέναντί του», δήλωσε μιλώντας σχετικά στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΠΑΣΚΕΦ, κ. Στέργιος Λίτος.

Δείτε εδώ την επιστολή του ΠΑΣΚΕΦ

Την ένταξη της καλλιέργειας του ηλιάνθου στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-Schemes) της νέας ΚΑΠ και στο πακέτο των συνδεδεμένων ενισχύσεων ζητάνε οι αγροτικοί συνεταιρισμοί του Έβρου.

Συγκεκριμένα σε κοινή επιστολή, που έστειλαν στο ΥπΑΑΤ ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Δημητριακών Ορεστιάδας «Η Ένωση», η ΕΑΣ Διδυμοτείχου και ο Α.Σ.Κ.Γ.Ε. Σουφλιώτικα Κελάρια, ζητούν να συμπεριληφθεί ο ηλίανθος στο Eco-Schemes Π1-31.1 που αφορά την χρήση ανθεκτικών και προσαρμοσμένων ειδών ποικιλιών.

Όπως υποστηρίζουν στον ΑγροΤύπο, η καλλιέργεια ηλίανθου καλύπτει τους σχετικούς ειδικούς στόχους του συγκεκριμένου Οικολογικού Σχήματος. Επίσης η σκέψη για συνδεδεμένη ενίσχυση στην συγκεκριμένη καλλιέργεια επιβάλλεται να εξεταστεί.

Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στον σχεδιασμό του στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ η θέση του ακριτικής και παραμεθόριας περιοχής του Έβρου.

Διαπιστώσαμε ότι στη νέα ΚΑΠ η καλλιέργεια του ηλίανθου δεν στηρίζεται και δεν προωθείται όπως άλλες αροτραίες καλλιέργειες.

Σχετικά με την καλλιέργεια ηλίανθου επισημαίνουν οι αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις ότι στον Έβρο τα τελευταία δέκα χρόνια έχει μια έκταση σταθερή περίπου 300.000 στρέμματα σε ετήσια βάση. Τα πλεονεκτήματά της:

Είναι κατά κύριο λόγο ξηρική καλλιέργεια, αξιοποιεί εδάφη μη αρδευόμενα χαμηλής γονιμότητας

Είναι καλλιέργειας με χαμηλές εισροές φυτοπροστατευτικών και λιπασμάτων

Ενδείκνυται για αμειψισπορά στο σχήμα χειμερινά σιτηρά - ηλίανθος - χειμερινά σιτηρά και χρησιμοποιείται από τους αγρότες του Έβρου 

Είναι ιδανική εναλλακτική επιλογή καλλιέργειας σε μη αρδευόμενες εκτάσεις στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές

Αποτελεί εξαίρετο μελισσοκομικό φυτό

Χρησιμοποιείται για την παραγωγή λαδιού (ηλιέλαιο), σημαντικό στοιχείο για τη διατροφή στα πλαίσια της επισιτιστικής κρίσης με τον πόλεμο της Ουκρανίας (που είναι η κύρια παραγωγός χώρα ηλιέλαιου). 

Ικανοποιητικά εξελίσσεται η καλλιέργεια της ελαιοκράμβης.

Μειωμένα καταγράφονται τα στρέμματα που καλλιεργούνται φέτος στην Ελλάδα με ελαιοκράμβη, κάτι που οι γνώστες του χώρου αποδίδουν κυρίως στις ξηροθερμικές συνθήκες που επικράτησαν την περίοδο των σπορών, δηλαδή τον Σεπτέμβριο, αλλά και μετέπειτα. Υπάρχουν όμως και παραγωγοί (και μάλιστα μεγάλοι) που κράτησαν σταθερά τα στρέμματα ή και τα αύξησαν. Υπενθυμίζεται πως πέρσι οι τιμές στα συμβόλαια που προσφέρθηκαν ήταν αρχικά 50 λεπτά, αλλά μετά δόθηκαν περισσότερα χρήματα στους παραγωγούς.

Ο κ. Κώστας Καλδάκης καλλιεργεί μαζί με την οικογένειά του γύρω στα 1.000 στρεμματα με ελαιοκράμβη στο νομό Κιλκίς, όπου γίνονται πρώιμα οι σπορές και το αλώνισμα ανάλογα τον καιρό, μετά τα μέσα Ιουνίου ως επί το πλείστον. Όπως αναφέρει στον ΑγροΤύπο: «φέτος βάλαμε παραπάνω στρέμματα από πέρσι. Στο Κιλκίς κάνουμε πρώιμα σπορές και συγκεκριμένα γύρω στις 20 Σεπτεμβρίου. Το αλώνισμα γίνεται τον Ιούνιο, ανάλογα και πώς θα πάει ο καιρός. Η καλλιέργεια πάει πολύ καλά φέτος και τα φυτά έχουν πολύ καλή ανάπτυξη. Με το κρύο τώρα αναμένεται να μπουν σε λήθαργο. Προβλήματα από ζιζάνια και έντομα δεν είχαμε πολλά σε γενικές γραμμές, παρά μόνο σε περιορισμένα χωράφια. Εκεί χρειάστηκε εφαρμογή ζιζανιοκτόνου κατά τη σπορά, αναλόγως και ποιά καλλιέργεια προϋπήρχε στο χωράφι. Έξαρση παρατηρήθηκε και σε ορισμένες περιπτώσεις με έντομα, λόγω παρατεταμένης ανομβρίας. Προβλήματα δημιούργησε για παράδειγμα ο άλτης και το έντομο ζάβρος. Όλα αυτά όμως είναι αντιμετωπίσιμα. Για τις τιμές δεν έχει ακουστεί κάτι ακόμα. Πέρσι πληρωθήκαμε ανάλογα και την εταιρεία έως και 63 λεπτά το κιλό».

Δυόμισι χιλιάδες στρέμματα με ελειοκράμβη καλλιεργούσε πέρσι ο κ. Αλέξανδρος Τάνος στην περιοχή της Φλώρινας. Όπως όμως λέει στον ΑγροΤύπο «φέτος βάλαμε γύρω στα 1.500 στρέμματα. Σπείραμε τον Σεπτέμβριο και το καλό είναι πως έβρεξε μετά την σπορά. Τα φυτά είχαν πολύ καλή ανάπτυξη έως το Δεκέμβριο και γενικά δεν είχαμε προβλήματα. Τώρα είναι σε λήθαργο τα φυτά, όπως προβλέπεται. Μέχρι τώρα δεν είχαμε θέματα με ζιζάνια ή έντομα και δεν κάναμε κανένα ψεκασμό. Αναφορικά με τις τιμές της νέας χρονιάς, δεν μας έχουν πει ακόμα, αλλά ακούγεται ότι θα είναι γύρω στα 50 λεπτά, όπως πέρσι στην αρχή».

Ο κ. Θανάσης Κούντριας, γεωπόνος από την Αγρομηχανική Βόλου δήλωσε στον ΑγροΤύπο τα εξής: «οι εκτάσεις με ελαιοκράμβη που καλλιεργούνται φέτος στην περιοχή μας είναι στο 1/3 από πέρσι. Πρόβλημα υπήρξε με την ξηρασία λίγο πριν τις σπορές, με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να φοβηθεί να σπείρει. Όσοι έσπειραν κοντά στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, δηλαδή πολύ αργά, ευνοήθηκαν από τις βροχές που έπεσαν ως τις 15 Νοεμβρίου. Τώρα οι καλλιέργειες εξελίσσονται πολύ καλά, έχουν κάνει τους απαραίτητους ψεκασμούς οι παραγωγοί και όλα πάνε καλά. Στον κάμπο δεν έχει ρίξει χιόνι, όπως έγινε στα βόρεια της πόλης του Βόλου και στο Πήλιο. Ο αλωνισμός αναμένεται τον Ιούνιο. Προβλήματα γενικώς δεν έχουμε. Οι αγρότες αναμένουν τις τιμές της νέας χρονιάς να είναι γιατί όχι αυξημένες. Πέρσι τους δόθηκε στην αρχή τιμή 50 λεπτά και μετά συν 10 λεπτά, ικανοποιητική τιμή δηλαδή, αν αναλογιστούμε ότι τα έξοδα φθάνουν στα 70-75 ευρώ ανά στρέμμα το πολύ. Όσον αφορά στις στρεμματικές αποδόσεις, μπορεί να φθάσουν στην ελαιοκράμβη έως και τα 500 κιλά το στρέμμα, αλλά στην περιοχή μας κυμαίνονται κάθε χρόνο στα 250-300 κιλά το στρέμμα».

Σύμφωνα με τον κ. Πέτρο Μακκά, γεωπόνο από τη Λάρισα, η ελαιοκράμβη πληρώθηκε 60 λεπτά, συν ΦΠΑ 13% τουλάχιστον και σε όλη την ποσότητα που πουλήθηκε και χωρίς ποιοτικά κριτήρια, όπως κάθε χρόνο από όλες τις εταιρείες. Η εξόφληση έγινε σε 15 ημέρες μαζί με το ΦΠΑ. Το προϊόν δεν συνηθίζεται να αποθηκεύεται στην Θεσσαλία τουλάχιστον και έτσι όλοι οι παραγωγοί πήραν την τιμή και με άμεση εξόφληση, αντίθετα με αρκετά άλλα προϊόντα φέτος.

Στο... μισό οι εκτάσεις, λένε από τον ΠΑΣΚΕΦ

Κατά 50% μειωμένες εκτιμά, τέλος, τις εκτάσεις με ελαιοκράμβη φέτος, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Καλλιεργητών Ενεργειακών Φυτών (ΠΑΣΚΕΦ) και παραγωγός από τη Νιγρίτα Σερρών, κ. Στέργιος Λίτος. Όπως αναφέρει μιλώντας στον ΑγροΤύπο: «οι εκτάσεις που σπάρθηκαν φέτος με ελαιοκράμβη είναι κατά 50% μειωμένες σε σχέση με πέρσι. Αυτό οφείλεται στην ξηρασία, που έκανε το Σεπτέμβριο, αλλά και αργότερα. Αν επικρατεί ξηρασία είναι αδύνατα τα φυτρώματα και γι' αυτό οι περισσότεροι παραγωγοί προτίμησαν να πάνε σε άλλες καλλιέργειες. Ιδανικά η ελαιοκράμβη, θέλει βροχές τον Σεπτέμβριο, κάτι που δεν έγινε φέτος. Όσον αφορά στις τιμές, φημολογείται πως θα ανακοινωθούν σχετικά σύντομα. Οι τιμές πέρσι ήταν ικανοποιητικές. Το θετικό φέτος είναι πως οι τιμές των λιπασμάτων πέφτουν συνέχεια».

Οι καπνοπαραγωγοί της χώρας με έκπληξη είδαν να εξαιρούνται από τις ενισχύσεις de minimis όλες οι παραγωγικές περιοχές της χώρας πλην της Ροδόπης.

Και αυτό παρά τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού κ. Γεωργαντά, στις συναντήσεις που είχε με εκπροσώπους της Καπνικής ότι όλοι οι παραγωγοί θα αποζημιωθούν μέσω του συγκεκριμένουν προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης. Όπως τονίζουν φαίνεται θα πρέπει ότι δικαιούμαστε να το ζητάμε μέσω βουλευτή Ροδόπης.

Να θυμίσουμε ότι την Παρασκευή (27/1), η ομάδα εργασίας για το συντονισμό των αγροτικών ενισχύσεων και αποζημιώσεων του ΥπΑΑΤ, με τη συμμετοχή του Υπουργού κ. Γεωργαντά, αποφάσισε ότι θα πάρουν κρατικές ενισχύσεις οι παραγωγοί καπνού μόνο της ΠΕ Ροδόπης.

Ο κ. Θεόδωρος Ιορδανίδης, πρώην πρόεδρος της Καπνικής και νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καπνοπαραγωγών (UNITAB), δηλώνει στον ΑγροΤύπο ότι «όταν διαβάσαμε την ανακοίνωση του ΥπΑΑΤ δεν μπορούσαμε να το πιστέψουμε ότι εξαιρέθηκαν από τις ενισχύσεις οι 24 περιοχές της που καλλιεργούν καπνά και θα χορηγηθεί de minimis μόνο στη Ροδόπη. Αιφνιδιαστήκαμε από αυτή την απόφαση. Σε συνάντηση που είχαμε την Τρίτη (31/1) με τον Υφυπουργο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Γεώργιο Στύλιο, τον ενημερώσαμε για το θέμα και ζητήσαμε ότι ισχύει για την Ροδόπη να ισχύσει σε όλη την Ελλάδα. Μας απάντησε προφορικά ότι θα ενημερώσει τον κ. Γεωργαντά. Εμείς περιμένουμε τα λόγια να γίνουν πράξεις».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κεντρικής Κλαδικής Συνεταιριστικής Ένωσης Καπνού (Καπνική), Βαγγέλης Γιαννιώτας, ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «αυτή την εποχή ολοκληρώνονται τα ζυγίσματα στο τρίτο χέρι και όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία θα ετοιμάσουμε μελέτη που θα τεκμηριώνει την απώλεια του εισοδήματος για τους καπνοπαραγωγούς όλης της χώρας και για όλες τις ποικιλίες. Θα την καταθέσουμε στο ΥπΑΑΤ και θα ζητήσουμε να αποζημιωθούν για απώλεια εισοδήματος μέσω του προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης de minimis όλοι οι καπνοπαραγωγοί της χώρας». 

Το θέμα έφεραν στη Βουλή με Αναφορά που κατέθεσαν, στις 31 Ιανουαρίου, ο Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Στ. Αραχωβίτης, η Αναπληρωτής Τομεάρχης Ολ. Τελιγιορίδου και 28 ακόμη βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Μόνο στο πλαίσιο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών (ΘΕΣΤΟ) υπολογίζεται πως θα καλλιεργηθούν βάσει προθέσεων περί τα 18.000 στρέμματα.

Η απογοήτευση από άλλες καλλιέργειες, σε συνδυασμό με τις ικανοποιητικές τιμές που δίνει η μεταποίηση για να εξασφαλίσει πρώτη ύλη, αναπτερώνουν το ενδιαφέρον στην Ελλάδα για καλλιέργεια βιομηχανικής ντομάτας, όπως πρώτος και εγκαίρως, έχει καταγράψει ο ΑγροΤύπος, εδώ και αρκετό διάστημα πριν.

Έως και 30% η αύξηση στον ΘΕΣΤΟ

Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι αυτό που γίνεται στην Θεσσαλία. Όπως δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος του ΘΕΣΤΟ κ. Χρήστος Σουλιώτης, βάσει των μέχρι σήμερα προθέσεων καλλιέργειας, που έχει στην διάθεσή του ο ΑΣ, προκύπτει μια αύξηση στα στρέμματα για τη νέα χρονιά, της τάξης του 25 με 30%. Αυτό, εξηγεί ο έμπειρος συνεταιριστής μεταφράζεται σε μια έκταση στο πλαίσιο του Συνεταιρισμού τη νέα σεζόν με καλλιέργεια βιομηχανικής ντομάτας, της τάξης των 18.000 στρεμμάτων. «Η τελική εικόνα για την επερχόμενη σεζόν καλλιέργειας, θα προκύψει σε λίγο καιρό. Ενδέχεται, λόγω της κατάστασης με τα νερά και τις χρεώσεις, να υπάρξουν μερικές αυξομειώσεις. Δηλαδή, υπάρχουν παραγωγοί που περιμένουν να δουν πώς θα πάει το θέμα του καιρού και των νερών, των χρεώσεων κ.λπ., ώστε να αποφασίσουν να καλλιεργήσουν ή όχι, καθώς οι τιμές που δίνουν οι μεταποιητές είναι δεδομένες και κυμαίνονται μεταξύ 135 και 150 ευρώ ο τόνος. Τέτοιο ποσοστό αύξησης στην καλλιέργεια, έχουμε να δούμε από το 2021, αλλά φαίνεται πως υπάρχει έντονο ενδιαφέρον, καθώς υπάρχουν και αρκετοί μεταποιητές στην αγορά», δηλώνει ο πρόεδρος του ΑΣ.

Αύξηση εκτάσεων αναμένεται σε Καρδίτσα-Σέρρες

Και στην Καρδίτσα, όμως, είναι αυξημένο το ενδιαφέρον των παραγωγών, κυρίως απογοητευμένων από την κατάσταση στο βαμβάκι, αγροτών, λέει χαρακτηριστικά μιλώντας στον ΑγροΤύπο, ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Τιτανίου Καρδίτσας, κ. Βασίλης Γιαννάκος, καθότι, οι τιμές που προσφέρουν τα εργοστάσια πλέον για συμβόλαια, είναι δελεαστικές για τους αγρότες.

Στις Σέρρες δραστηριοποιείται η ομάδα παραγωγών βιομηχανικής ντομάτας «Πελαργός», πρόεδρος της οποίας είναι ο Στέργιος Νικολής, καλλιεργητής εδώ και πολλά χρόνια, βιομηχανικής ντομάτας. Όπως τονίζει στον ΑγροΤύπο: «φέτος λόγω απογοήτευσης των παραγωγών από άλλα προϊόντα, είναι πολύ πιθανό να πάμε σε αύξηση των στρεμμάτων, όπως άλλωστε συμβαίνει γενικώς τα τελευταία έτη στην περιοχή μας». Η ομάδα «Πελαργός» έχει 15 μέλη - παραγωγούς βιομηχανικής ντομάτας, οι οποίοι δίνουν την παραγωγή τους σε εργοστάσια της Μακεδονίας, αλλά και της Θεσσαλίας.

Σύμφωνα με τον κ. Νικολή, τα τρία εργοστάσια της Μακεδονίας δεν έχουν ακόμα ανακοινώσει τιμές, αλλά σίγουρα θα είναι υψηλές, δεδομένου πως ακούγονται ήδη για 150 και 160 ευρώ τον τόνο. Όσον αφορά τέλος στο κόστος παραγωγής, ο κ. Νικολής, σημειώνει πως με τα σημερινά δεδομένα έχει αγγίξει τα 650-700 ευρώ ανά στρέμμα.

Στα ίδια επίπεδα αναμένονται οι εκτάσεις στην Ηλεία

Από την πλευρά του, ο κ. Χρήστος Βαλιανάτος, πρόεδρος της ομάδας παραγωγών Αμαλιάδας δήλωσε στον ΑγροΤύπο: «οι εκτάσεις που πρόκειται να καλλιεργηθούν φέτος στην περιοχή μας αναμένονται στα ίδια περίπου επίπεδα, με τα περσινά. Είμαστε σε επαφές με δυο εργοστάσια και αναμένουμε νέα για τις τιμές της νέας χρονιάς σύντομα. Απ' ό,τι ακούγεται από τα περίπου 105 ευρώ, αναμένεται να πάμε στα 135 με 140 ευρώ τον τόνο φέτος».

Όπως ανέφερε στη βουλή ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σίμος Κεδίκογλου, το ΥπΑΑΤ σχεδιάζει μια πολιτική που θα αφορά το σύνολο της παραγωγής.

Η απάντηση δόθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2023 στη βουλή, στην υπ' αριθμόν 310/13-1-2023 επίκαιρη ερώτηση δεύτερου κύκλου του βουλευτή Ροδόπης του Κινήματος Αλλαγής κ. Ιλχάν Αχμέτ προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα: «Εφαρμογή της Έκθεσης Διακομματικής Επιτροπής για τον Στρατηγικό Αναπτυξιακό Σχεδιασμό Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (ΑΜ-Θ) - Απευθείας χρηματική ενίσχυση (επιδότηση) από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές».

Δείτε αναλυτικά τι είπε ο Σίμος Κεδίκογλου:

«Ακριβώς αυτό είναι το ζητούμενο και πέραν του ότι το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής μελετάται από το Υπουργείο μας για τον τρόπο χρηματοδότησης σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και κυρίως το Υπουργείο Οικονομικών, θέλουμε την έγκριση, για να μπορέσουμε να δώσουμε στοχευμένα πόρους. Ακόμα είμαστε στη φάση της αποστολής του αιτήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να πάρουμε την έγκριση.

Ιδιαίτερα μας ενδιαφέρει η παραγωγή του καπνού ποικιλίας Μπασμά. Το ενδιαφέρον της χώρας μας είναι εύλογο και έντονο. Ο καπνός ανταποκρίνεται περισσότερο από άλλα προϊόντα προς τις φυσικές και κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε ορισμένες περιοχές, ιδιαίτερα στη Θράκη, κυρίως στη Ροδόπη, γιατί μπορεί να αποδώσει ικανοποιητικό γεωργικό εισόδημα στα μικρά μεγέθη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που χαρακτηρίζουν γενικότερα τον ελληνικό κλήρο, ακόμα περισσότερο στη δική σας περιοχή. Απαιτεί επίσης μεγάλο αριθμό ημερομισθίων, αξιοποιώντας το εργατικό δυναμικό όλων των ηλικιών της αγροτικής οικογένειας, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο. Αξιοποιεί στην περίπτωση των ποικιλιών ανατολικού τύπου, όπως ο Μπασμάς, γεωργικές εκτάσεις μέτριας και χαμηλής παραγωγικής ικανότητας με εδάφη πετρώδη και χαλικώδη και πολλές φορές με μεγάλη κλίση, σημαντικό μέρος των οποίων δεν προσφέρονται για άλλες καλλιέργειες. Αυτά τα χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές συνθήκες, έχουν καταστήσει την καπνοπαραγωγή μία από τις παραδοσιακές καλλιέργειες στην περιοχή σας, αναντικατάστατη σε μεγάλο βαθμό.

Όσον αφορά στις κλιματολογικές συνθήκες, εκεί είχαμε πρόβλημα τα τελευταία χρόνια. Στη σοδιά του 2018, που έχω τα τελευταία στοιχεία αναλυτικότερα, οι αποδόσεις υποχώρησαν σημαντικά, σε ποσοστό 40%, έφτασαν στα 73 κιλά ανά στρέμμα εξαιτίας της εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά και της προσβολής των καπνοφύτων από τον ιό του κηλιδωτού μαρασμού της ντομάτας, τον οποίο μεταδίδει ο θρίπας, το έντομο-φορέας του ιού, παρά το γεγονός ότι ελήφθησαν από τους καπνοπαραγωγούς όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για την καταπολέμησή του.

Για τον λόγο αυτό συντάχθηκε ειδική μελέτη επιπτώσεων των ακραίων καιρικών φαινομένων στην καλλιέργεια του καπνού στη Ροδόπη και συστήθηκε και συγκροτήθηκε ειδική ομάδα εργασίας που εξέδωσε ήδη τη μελέτη. Στην εν λόγω μελέτη παρουσιάζεται ότι λόγω των ασυνήθιστων κλιματολογικών συνθηκών -θερμοκρασία υψηλότερη της κανονικής και μειωμένη σχετική υγρασία, αλλά και βροχοπτώσεις στους κρίσιμους μήνες Απρίλιο και Μάιο-, η παραγωγή υποχώρησε, όπως σας είπα, κατά 40% και συγχρόνως υποβαθμίστηκε και η ποιότητα των παραχθέντων καπνοφύλλων. Η ποσοτική υστέρηση και η ποιοτική υποβάθμιση οφειλόταν και στην εκτεταμένη προσβολή από το σπορίο του κηλιδωτού μαρασμού της ντομάτας και αυτό έγινε γιατί λόγω των υψηλών θερμοκρασιών είχαμε υπερπληθυσμό του θρίπα, του εντόμου-φορέα του ιού. Η τιμή πώλησης από 5 ευρώ ανά κιλό -είχε φτάσει 5,17 τα προηγούμενα πέντε χρόνια- έπεσε στα 4,30. Η οικονομική ζημιά για τους παραγωγούς ξεπέρασε τα 10 εκατομμύρια ευρώ.

Ζημιά, όμως, υπέστησαν και οι επιχειρήσεις μεταποίησης, η ΣΕΚΕ και άλλες, για δύο κυρίως λόγους. Είχαν να μεταποιήσουν μικρότερη από το κανονικό συνολική ποσότητα καπνοφύλλων, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις συμφωνημένες παραγγελίες των αγοραστών τους και αγόρασαν την παραχθείσα ποσότητα καπνοφύλλων σε υψηλότερη τιμή από αυτήν που δικαιολογούσε η υποβαθμισμένη ποιότητά τους, γιατί επέδειξαν -και ορθώς- αλληλεγγύη στους καπνοπαραγωγούς.

Με βάση αυτήν τη μελέτη αποστείλαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση αίτημα για την ενεργοποίηση του άρθρου 219, «Μέτρα κατά της διατάραξης της αγοράς» και αναμένουμε την απάντησή τους. Αποτελεί δέσμευσή μας ότι μόλις λάβουμε την απάντηση στο αίτημά μας, θα οριστεί και θα συγκληθεί άμεσα η αρμόδια Επιτροπή μεταξύ του Υπουργείου μας και των αρμόδιων φορέων.

Τέλος, σας γνωρίζω –το ξέρετε βέβαια- ότι ο καπνός δεν εξαιρείται από την ενίσχυση για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές και σας διαβεβαιώνω ότι το Υπουργείο σχεδιάζει μια πολιτική που αφορά το σύνολο της παραγωγής και της καλλιέργειας καπνού ειδικά για τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της Ροδόπης και της Θράκης».

Ο κ. Επαμεινώνδας Γιαννέλος, ελαιοπαραγωγός και πρόεδρος στον ΤΟΕΒ Παμφίας Αιτωλοακαρνανίας μιλά στον ΑγροΤύπο.

Στα προβλήματα των ΤΟΕΒ της χώρας μας γενικότερα, τα οποία και καθημερινά καλούνται να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποί τους και οι εκάστοτε διοικήσεις, αναφέρεται μιλώντας στον ΑγροΤύπο, ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Παμφίας, κ. Επαμεινώνδας Γιαννέλος, μηχανικός στο επάγγελμα, αλλά και έμπειρος ελαιοπαραγωγός, με κτήματα στο χωριό Καψοράχη, κοντά στο Θέρμο.

Όπως μας λέει ο κ. Γιαννέλος: «εμείς είμαστε δίπλα στη λίμνη Τριχωνίδα, που είναι η μεγαλύτερη σε έκταση και νερά λίμνη της χώρας. Άρα επάρκεια έχουμε. Κάθε χρόνο το Σεπτέμβριο με Οκτώβριο, η στάθμη στη λίμνη μπορεί να πέφτει λίγο, αλλά γενικώς έχουμε νερά. Το δίκτυό μας και τα έργα του ΤΟΕΒ μπορεί να έχουν γίνει σχετικά πρόσφατα και συγκεκριμένα πριν από μια 15ετία περίπου, όμως βγάζουν συχνά βλάβες και τα κόστη επισκευών και συντηρήσεως είναι αρκετά. Ο ΤΟΕΒ μας το καλό είναι πως δεν έχει χρέη, παρά την πολύ δύσκολη συγκυρία που διανύουμε με τις υπέρογκες χρεώσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα κ.λπ. Αυτό όμως που μας απασχολεί πολύ και αν δεν αντιμετωπιστεί από την κυβέρνηση, είναι δεδομένο πως θα πάει στο λουκέτο τα περισσότερα ΤΟΕΒ της χώρας, είναι η έλλειψη ενός ξεκάθαρου πλαισίου νομοθετικού για τα ανείσπρακτα των ΤΟΕΒ. Το πρόβλημα έχει κυρίως να κάνει, όχι με παραγωγούς που ζουν, εργάζονται εδώ και καλλιεργούν π.χ. καλαμπόκια, τριφύλλια κ.λπ., αλλά με όσους έχουν κληρονομήσει ένα ή περισσότερα κτήματα και δεν πληρώνουν τις πάγιες, υποχρεωτικές χρεώσεις που επιβάλλουμε ως ΤΟΕΒ, βάσει της νομοθεσίας. Ως ΤΟΕΒ Παμφίας αρδεύουμε πάνω από 10.000 στρέμματα γης με το δικτύο μας και έχουμε θέμα με τις εισπράξεις όπως και όλα τα ΤΟΕΒ. Έχουμε απευθυνθεί ξανά και ξανά στο ΥπΑΑΤ για να ισχύσει η βεβαίωση οφειλών ως προϋπόθεση για την είσπραξη επιδοτήσεων, αλλά δεν το προχωρούν οι κυβερνήσεις, γιατί υπάρχει πολιτικό κόστος».

«Το φωτοβολταϊκό πάρκο στο Μεσολόγγι θα μας σώσει»

Στη συνέχεια ο κ. Γιαννέλος τονίζει πως το μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, που πρόκεται, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, να αρχίσει να κατασκευάζεται εντός του 2023, για να λειτουργήσει το 2024 και θα έχει ισχύ 100 μεγαβάτ, αναμένεται να... σώσει την παρτίδα για τους ΤΟΕΒ της περιοχής που συμμετέχουν, καθώς θα καλύπτει όλες τους τις ανάγκες στο ηλεκτρικό ρεύμα.

Οι χρεώσεις την χρονιά που μας πέρασε

Σύμφωνα, τέλος, με τον έμπειρο πρόεδρο του ΤΟΕΒ Παμφίας, «η χρέωση γίνεται με ένα πάγιο που φέτος ήταν 8 ευρώ το στρέμμα και μετά ισχύει και χρέωση ανά κυβικό μέτρο νερού, που καταναλώνει ο αγρότης. Η χρέωση αυτή ήταν την εφετινή χρονιά στα 15 λεπτά το κυβικό μέτρο νερού. Όλο αυτό παράγει νέα χρέη, τα οποία οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια τα περισσότερα ΤΟΕΒ στο λουκέτο».

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφασή του, το Δεκέβριο του 2022, έβαλε φρένο στις χρεώσεις για το περιβαλλοντικό τέλος και το κόστος πόρου.

Πολύς ντόρος είχε γίνει το 2017, όταν το τότε υπουργείο Περιβάλλοντος, με απόφασή του (ΚΥΑ 135275/2017), είχε σηκώσει θύελλα αντιδράσεων στις τάξεις των αγροτών, καθώς οι νέοι γενικοί κανόνες για την τιμολόγηση νερού που ενέκρινε, θα επέφεραν μελλοντικά πρόσθετες χρεώσεις για το νερό. Πιο επίφοβες για... αυξήσεις ήταν περιοχές, όπως η Θεσσαλία, με υδατικό έλλειμμα, τόσο ως προς την ποιότητα, όσο και ως προς την ποσότητα. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου, ήδη σε περιοχές της Θεσσαλίας (λεκάνη απορροής Πηνειού) πρόεδροι ΤΟΕΒ είχαν αρχίσει και ενημερώνονταν από τις αρμόδιες τοπικές υπηρεσίες, ότι έπρεπε να προϋπολογίσουν στους λογαριασμούς το περιβαλλοντικό τέλος και το κόστος πόρου, ενώ κάποια στιγμή θα έπρεπε να τοποθετηθούν υδρομετρητές σε όλες τις γεωτρήσεις. Η απόφαση του ΣτΕ, όπως εξήγησε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο κ. Αλέξανδρος Σαρηβαλάσης, που χειρίστηκε την απόφαση (η οποία αφορά και το νερό ύδρευσης), ανατρέπει όλα τα δεδομένα και επί της ουσίας ακυρώνει τις προβλέψεις αυτές, που θα επέφεραν επιπλέον χρεώσεις κάποια στιγμή και στους παραγωγούς.

Όπως μας εξήγησε ο κ. Σαρηβαλάσης η απόφαση του ΣτΕ ορίζει ότι:

• δεν θεσπίζονται συγκεκριμένοι κανόνες ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πάροχοι των υπηρεσιών ύδατος προσαρμόζουν την τιμολογιακή τους πολιτική στα δεδομένα που προκύπτουν από τα εγκεκριμένα σχέδια διαχείρισης της κάθε λεκάνης απορροής ποταμών (πέραν των ειδικών ρυθμίσεων για το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου),
• δεν προβλέπεται ότι κατά την έγκριση των τιμολογίων των παρόχων από τις αρμόδιες αρχές, ελέγχεται η τήρηση των κατευθύνσεων που τίθενται στα σχέδια διαχείρισης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι η τιμολογιακή πολιτική διαμορφώνεται κατά τρόπο σύμφωνο προς την Οδηγία, κατ΄ εκτίμηση των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αποτελεσμάτων της ανάκτησης κόστους και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» και
• δεν προσδιορίζονται συγκεκριμένοι παράμετροι, κατ’ εκτίμηση των οποίων πρέπει να καθορίζεται το επίπεδο ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις.

Θετική απόφαση, λέει ο Γιαννάκος του ΤΟΕΒ Τιτανίου

Ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε με τον πρόεδρο του ΤΟΕΒ Τιτανίου Καρδίτσας, κ. Βασίλη Γιαννάκο, ο οποίος μας τόνισε, πως άπαξ και η απόφαση του ΣτΕ ακυρώνει την ΚΥΑ τιμολόγησης νερού του 2017, μιλάμε για μια ασφαλώς, πολύ θετική εξέλιξη για τον αγροτικό κόσμο. Μάλιστα ο ίδιος υπενθυμίζει πως «στη λεκάνη απορροής Πηνείου το 2017 η κυβέρνηση θεσμοθέτησε το περιβαλλοντικό τέλος, που είναι μεγαλύτερο σε περιοχές με υδατικό έλλειμα όπως η δική μας. Η λιγότερο υδροβόρα καλλιέργεια για τη νέα χρονιά είναι το βαμβάκι... το οποίο απαιτεί 450 κυβικά μέτρα νερού το στρέμμα και ένα περιβαλλοντικό τέλος που αντιστοιχεί φέτος σε 0,025 ευρώ ανά κυβικό φέτος. Αυτό βέβαια δεν εισπράττεται σήμερα, αλλά κάποια στιγμή, ίσως και από του χρόνου, το πράσινο ταμείο, θα έχει δυνατότητα να μας τα πάρει από τους λογαριασμούς. Για την ερχόμενη χρονιά στο βαμβάκι το περιβαλλοντικό τέλος θα είναι 0,023 ευρώ ανά κυβικό. Αυτό αντιστοιχεί σε χρέωση 10,3 ευρώ ανά στρέμμα. Μέχρι στιγμής όλα αυτά είναι ψηφισμένα, αλλά δεν εφαρμόζονται. Έτσι όμως έγινε και με τη ρήτρα αναπροσαρμογής στο ρεύμα και στο τέλος την... πληρώσαμε. Να πούμε πως στην Θεσσαλονίκη στον κάμπο, η αντίστοιχη χρέωση είναι μόλις 1,5 λεπτό ανά στρέμμα γιατί υπάρχει επάρκεια νερού».

Διαδοχικές συναντήσεις είχαν τις προηγούμενες ημέρες οι εκπρόσωποι των παραγωγών βιομηχανικής ντομάτας στην Ηλεία με τα εργοστάσιο Κύκνος και Μινέρβα (που έχει το εργοστάσιο Pummaro στη Γαστούνη).

Όπως δήλωσε ο κ. Χρήστος Βαλιανάτος, από την Ομάδα Παραγωγών Βιομηχανικής Ντομάτας Αμαλιάδας, «πρόθεση και των δύο βιομηχανιών ντοματοπολτού είναι να υπάρξει αύξηση της τιμής παραγωγού. Είναι ένα θετικό βήμα αλλά ακόμη στα χέρια μας δεν έχουμε τους νέους τιμοκαταλόγους. Σίγουρα πρέπει να είναι σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα περσινά που κυμάνθηκαν στα 112 ευρώ ο τόνος. Θα περιμένουμε να μας δώσουν τις τιμές αρχές του 2023 για να δούμε τι θα κάνουμε γιατί τα έξοδα της καλλιέργειας είναι αυξημένα».

Πάντως το επιχειρηματικό πλάνο της Μινέρβας είναι να αυξηθούν οι εκτάσεις καλλιέργειας βιομηχανικής ντομάτας από 5.000 σε 6.000 στρέμματα και μια παραγωγή που θα παραλάβει περίπου 50.000 τόνους.

Νέα συνάντηση στο δήμο Φαρκαδόνας την περασμένη Παρασκευή.

Την Παρασκευή 16.12.2022 έλαβε χώρα συνάντηση στο Δημαρχείου του Δήμου Φαρκαδόνας, παρουσία του Δημάρχου Φαρκαδόνας, κ. Αγναντή Σπυρίδωνα και του Αντιδημάρχου, κ. Ιωάννη Γεωργουλόπουλου, των Δ.Σ. των ΤΟΕΒ Ζάρκου, Τιτανίου, Σελλάνων, Λυγαριάς, Πηγής, Ράξας, Μουριάς, Κεφαλόβρυσου Μικρού, Φηκής, Διαλεχτού, Ριζώματος, Μεγάλων Καλυβίων, Δαμασίου, Γόμφων, Αγίων Αποστόλων, Θεόπετρας, Κλοκωτού, Μεγάρχης, Ταουσάνης, Περιστέρας, Σαρακίνας, Βασιλικής, Λυγαριάς, Ρογγίων, Θεσσαλιώτιδας, Ενιπέα Φαρσάλων και ΓΟΕΒ ΣΕ Θεσσαλίας, κατά την οποία καθορίστηκε το πλαίσιο των αιτημάτων των Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων, τα οποία χρήζουν άμεσης ρύθμισης από την πολιτεία, τα οποία είναι:

1. Η αναδρομική κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής για τους Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων και την θεσμοθέτηση αγροτικού τιμολογίου το οποίο θα κυμαίνεται στο κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος.

2. Η θέσπιση κινήτρων προκειμένου να ενταχθούν οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων σε ενεργειακές κοινότητες με ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού (π.χ. αυξημένη χρηματοδότηση για την υλοποίηση ενεργειακής κοινότητας).

3. Μερική ανάκτηση του περιβαλλοντικού κόστους και κόστους πόρου, ώστε το περιβαλλοντικό τέλος να κυμαίνεται και για την Θεσσαλία στα επίπεδα της υπόλοιπης χώρας.

Στον Σκρέκα θα απευθυνθούν παραγωγοί και ΤΟΕΒ

Η συγκεκριμένη συνάντηση της Φαρκαδόνας είναι η δεύτερη που γίνεται. Η πρώτη έγινε έπειτα από πρωτοβουλία του ΤΟΕΒ Τρικάλων, για την οποία και γράψαμε τις προηγούμενες ημέρες. Όπως δήλωσε μετά την συνάντηση της Φαρκαδόνας, ο Βασίλης Γιαννάκος, εκ των πρωτεργατών της κίνησης και πρόεδρος στον ΤΟΕΒ Τιτανίου Καρδίτσας, ελήφθη απόφαση να απευθυνθούν μαζικά τα ΤΟΕΒ στον υπουργό Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, ούτως ώστε να υπογραφεί η ΚΥΑ με το ΥπΑΑΤ και να εφαρμοστεί καθ' ολοκληρίαν η πρόβλεψη για μείωση της ρήτρας αναπροσαρμογής κατά 80%, γιατί μέχρι τώρα αυτό δεν ισχύει. Έχουμε φτάσει στο σημείο, συμπληρώνει ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Τιτανίου να πληρώνουν οι οργανισμοί για κάθε κιλοβατώρα αντί για 0,07 -0,09 ευρώ, 0,19 ευρώ, δηλαδή με λίγα λόγια το κόστος έχει εκτοξευθεί. Σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο ο ΤΟΕΒ Φαρσάλων είναι υποχρεωμένος να πληρώσει ένα καπέλο στο ρεύμα για την περίοδο την προηγούμενη της τάξης του 1 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με άλλα χρόνια. Πρέπει, σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο να υπάρξει σταθερή τιμολόγηση, που να ισχύει για ΤΟΕΒ και ιδιωτικές γεωτρήσεις. Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει και με τα αποστραγγιστικά των ΟΕΒ, συμπληρώνει ο κ. Γιαννάκος, τονίζοντας παράλληλα, ότι ορισμένοι δήμοι που επενδύουν σε φωτοβολταϊκά, αν δεν... συμπαθούν τον εκάστοτε πρόεδρο ενός ΤΟΕΒ για τον άλφα ή βήτα λόγο, αφήνουν εκτός του έργου τους ΤΟΕΒ...

Βρόχος το περιβαλλοντικό τέλος

Στην συνέχεια ο κ. Γιαννάκος αναφέρεται μιλώντας στον ΑγροΤύπο και σε ένα ακόμα θέμα που απασχολεί τους αγρότες, αλλά και τα ΤΕΟΒ της περιοχής. Σύμφωνα με τον ίδιο: «Όσον αφορά στη λεκάνη απορροής του Πηνείου το 2017 η κυβέρνηση θεσμοθέτησε το περιβαλλοντικό τέλος, που είναι μεγαλύτερο σε περιοχές με υδατικό έλλειμα όπως η δική μας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, η λιγότερο υδροβόρα καλλιέργεια για τη νέα χρονιά είναι το βαμβάκι... το οποίο απαιτεί 450 κυβικά μέτρα νερού ανά στρέμμα και ένα περιβαλλοντικό τέλος που αντιστοιχεί φέτος σε 0,025 ευρώ ανά κυβικό φέτος. Αυτό βέβαια δεν εισπράττεται σήμερα, αλλά κάποια στιγμή, ίσως και από του χρόνου, το πράσινο ταμείο, θα έχει δυνατότητα να μας τα πάρει από τους λογαριασμούς. Για την επόμενη χρονιά στο βαμβάκι το περιβαλλοντικό τέλος θα είναι 0,023 ευρώ ανά κυβικό. Αυτό αντιστοιχεί σε χρέωση 10,3 ευρώ ανά στρέμμα, δηλαδή αναμένεται εκτόξευση των λογαριασμών. Μέχρι στιγμής όλα αυτά είναι ψηφισμένα, αλλά δεν εφαρμόζονται. Στην Θεσσαλονίκη στον κάμπο, η αντίστοιχη χρέωση είναι μόλις 1,5 λεπτό ανά στρέμμα γιατί υπάρχει επάρκεια νερού. Εμείς ζητάμε να μην εφαρμοστεί με τη σημερινή μεθοδολογία το τέλος το περιβαλλοντικό, αλλά να πληρώσει και η Θεσσαλία ένα τέλος που να αντιστοιχεί στο μέσο όρο των χρεώσεων, που πληρώνει όλη η Ελλάδα. Αν γίνει αυτό, τότε από τα 10,3 ευρώ, θα πάμε σε χρέωση 1,3 ευρώ το στρέμμα και θα μπορούμε να ανταποκριθούμε. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να προχωρήσουν και τα έργα τα αρδευτικά στη Θεσσαλία».