Η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ενημέρωσε ότι είναι ενεργή η ψηφιακή εφαρμογή καταχώρησης αιτήσεων των δράσεων του προγράμματος ενίσχυσης του τομέα της μελισσοκομίας, σύμφωνα με το εγκεκριμένο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) του έτους 2024.
Ειδικότερα, η εφαρμογή είναι ενεργή για τις παρακάτω δράξεις:
1. Εξοπλισμός για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων, όπου η υποβολή των αιτήσεων και των απαραίτητων παρατατικών γίνεται μέχρι 30η Μαΐου 2024.
2. Οικονομική στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας, όπου η υποβολή των αιτήσεων και των απαραίτητων παραστατικών γίνεται μέχρι 30η Μαΐου 2024.
3. Αναλύσεις μελιού και λοιπών προϊόντων κυψέλης, όπου η υποβολή των αιτήσεων και των απαραίτητων παραστατικών γίνεται μέχρι την 31η Ιουλίου 2024.
4. Προώθησή του μελιού και των άλλων προϊόντων της κυψέλης και προβολή του κλάδου της μελισσοκομίας – ενίσχυση της καινοτομίας, όπου η υποβολή των αιτήσεων και των απαραίτητων παραστατικών γίνεται μέχρι την 31η Ιουλίου 2024.
Η είσοδος στην εφαρμογή πραγματοποιείται μέσω συνδέσμου (πατήστε εδώ)
Κονδύλι 61,6 εκατ. ευρώ σε δράσεις για τη μελισσοκομία θα καταβληθούν μέσα από το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ του 2023-2027.
Αυτό ανέφερε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, κατά την ομιλία που έκανε στο 15ο Συνέδριο Ελληνικού Μελιού και Προϊόντων Μέλισσας.
Από αυτό το ποσό τα 12,3 εκατ. ευρώ ετησίως κατευθύνονται σε δράσεις όπως η τεχνική υποστήριξη, η εκπαίδευση και η στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας.
«Μέσα από την πλήρη ψηφιοποίηση του κλάδου, με το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο και την ψηφιακή πλατφόρμα «Κυψέλη e-honey», ενισχύουμε την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών», σημείωσε.
Ο Υφυπουργός τόνισε επίσης τις προσπάθειες για την προστασία των μελισσοκόμων από φυσικές καταστροφές, με στοχευμένα μέτρα στήριξης και αυξημένες ενισχύσεις για την αντικατάσταση κυψελών και τον εξοπλισμό μετακινήσεων. Ειδικότερα, ο Χρήστος Κέλλας ανέφερε:
Για την τεχνική βοήθεια και την εκπαίδευση των μελισσοκόμων έχουν εγκριθεί 8,8 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων έχουν ήδη δαπανηθεί πάνω από 700 χιλιάδες ευρώ το 2024 για τη λειτουργία των Κέντρων Μελισσοκομίας.
Για την αντιμετώπιση ασθενειών των μελισσών, όπως το μικρό σκαθάρι της κυψέλης, έχουν διατεθεί 500 χιλιάδες ευρώ, με τη δαπάνη του 2024 να φτάνει ήδη τις 65 χιλιάδες ευρώ.
Για τη στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας και τον εξοπλισμό μετακίνησης των κυψελών, προβλέπονται συνολικά 46,6 εκατομμύρια ευρώ. Η ενίσχυση ανά κυψέλη το 2024 είναι 5 ευρώ, ενώ για τους πληγέντες από φυσικές καταστροφές αυξάνεται στα 7,5 ευρώ ανά κυψέλη.
Επίσης για την αντικατάσταση κυψελών η ενίσχυση είναι 17 ευρώ ανά κυψέλη, ενώ για τους πληγέντες από φυσικές καταστροφές αυξάνεται στα 24 ευρώ ανά κυψέλη και την προμήθεια κινητών βάσεων η ενίσχυση είναι 6 ευρώ ανά βάση.
«Το μέλι και τα προϊόντα του είναι η γλυκιά μας ταυτότητα στις διεθνείς αγορές. Για αυτό συνεχίζουμε να επενδύουμε στην προώθηση και την καινοτομία, με προϋπολογισμό 1 εκατομμυρίου ευρώ μόνο για δράσεις marketing μέχρι το 2024», υπογράμμισε ο Χρήστος Κέλλας.
Προχωρά σύστημα καταγραφής κυψελών και θα δίνεται η δυνατότητα στους μελισσοκόμους να ενταχθούν στα επενδυτικά προγράμματα του ΠΑΑ (Σχέδια Βελτίωσης, LEADER κ.α.).
Στην λειτουργία νέου μητρώου για την ελληνική μελισσοκομία προχωρά το ΥπΑΑΤ, σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε απάντηση του υπουργείου σε κοινοβουλευτική ερώτηση του βουλευτή Μεσσηνίας Περικλή Μαντά.
Το νέο «Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο», όπως θα ονομάζεται, ουσιαστικά θα αποτελεί μια εκτεταμένη και πλήρη πληροφοριακή βάση δεδομένων για τη μελισσοκομία και τους Έλληνες παραγωγούς, στην οποία θα καταγράφονται τα πλήρη στοιχεία σχετικά με την παραγωγική διαδικασία που εφαρμόζεται.
Με βάση όσα αναφέρονται από το υπουργείο, μεταξύ των συλλεγόμενων και καταγραφόμενων στοιχείων θα περιλαμβάνεται και η δήλωση της τοποθεσίας μετακίνησης των κυψελών από τους μελισσοκόμους. Πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα πολλών μελισσοκομικών φορέων το οποίο υποστήριξε και από την πλευρά του ο κ. Μαντάς, που έχει ως στόχο την αποτελεσματική καταπολέμηση του φαινομένου υποβολής ψευδών δηλώσεων για ύπαρξη μελισσιών σε περιοχή που μόλις έχει πληγεί από πυρκαγιά ή κάποια άλλη φυσική καταστροφή, προκειμένου να διεκδικηθεί παράνομα η σχετική κρατική αποζημίωση.
Όπως σημείωνε μάλιστα ο βουλευτής στην ερώτησή του, «η παράνομη αυτή πρακτική προκαλεί πολλαπλά προβλήματα, οδηγώντας τόσο στην οικονομική ζημιά του Δημοσίου και την παραποίηση των στοιχείων των αποζημιώσεων, όσο και στη στρέβλωση της αγοράς και την ανάπτυξη συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος όσων διακινούν τα προϊόντα τους με νόμιμο και διαφανή τρόπο».
Στον σχεδιασμό του υπουργείου για τη νέα πλατφόρμα, επιπλέον συμπεριλαμβάνεται η διασύνδεσή της με άλλες ψηφιακές βάσεις του ελληνικού δημοσίου, μεταξύ των οποίων και αυτή του ΕΛΓΑ, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα πλήρες και ολοκληρωμένο ψηφιακό πλαίσιο για τη συνολική παρακολούθηση και εποπτεία του ελληνικού μελισσοκομικού τομέα.
Όσον αφορά στην ενεργή στήριξη της ελληνικής μελισσοκομίας, το υπουργείο ενημερώνει τον κ. Μαντά ότι ήδη υλοποιείται μια σειρά παρεμβάσεων σε τρεις κεντρικούς άξονες: την έμμεση μείωση του κόστους παραγωγής (Σχέδια Βελτίωσης, προγράμματα LEADER, κλπ.), την παροχή κινήτρων για τη δημιουργία ομάδων και οργανώσεων παραγωγών και άλλων συνεργατικών σχημάτων, καθώς και τη χρηματοδοτική στήριξη μέσω του Ταμείου Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης, του Ταμείου Μικροπιστώσεων και του μηχανισμού «Πρόσθετων Πράξεων» και την υπαγωγή στη Δράση 4.1.5 (ΠΑΑ 2014-2020).
Ως προς το Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ 2023-2027, έχει προγραμματισθεί εντός του 2025 νέα προκήρυξη για την Παρέμβαση Π3-73-2.1, στην οποία οι κάτοχοι μελισσοκομικών εκμεταλλεύσεων θα μπορούν να υποβάλουν σχέδια βελτίωσης με αντίστοιχους όρους.
Παράλληλα θα δίνεται η δυνατότητα ετήσιας οικονομικής στήριξης για τη σύσταση Ομάδων Παραγωγών και Οργανώσεων Παραγωγών, καθώς και να εκπονούνται νέα προγράμματα LEADER για την ενίσχυση της μεταποίησης πολλών αγροτικών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται και τα μελισσοκομικά.
Ο ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ, την Πέμπτη (5 Δεκεμβρίου 2024), πρόκειται να ξεκινήσει την υλοποίηση δωρεάν ταχύρρυθμων προγραμμάτων εκπαίδευσης - κατάρτισης για επαγγελματίες Μελισσοκόμους σε όλη τη χώρα.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα έχουν διάρκεια έως τριών (3) ημερών και έως 15 (δεκαπέντε) διδακτικών ωρών και θα ολοκληρωθούν έως τις 31/08/2025.
Σε όλους τους καταρτιζόμενους Μελισσοκόμους θα χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης μετά το πέρας του προγράμματος κατάρτισης.
Οι θεματικές ενότητες των προγραμμάτων εκπαίδευσης - κατάρτισης των Μελισσοκόμων είναι ενδεικτικά οι εξής:
- Αρχές οργάνωσης και λειτουργίας μελισσοκομείου
- Εχθροί και ασθένειες των μελισσών και τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης
- Τυποποίηση - εμπορία - προώθηση - σήμανση των μελισσοκομικών προϊόντων
- Εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για την ασφάλεια και υγιεινή στα τρόφιμα, περιβαλλοντική και εργατική νομοθεσία.
Τα προγράμματα κατάρτισης θα πραγματοποιούνται στα Κέντρα «ΔΗΜΗΤΡΑ» ή σε αίθουσες που θα παραχωρηθούν από Μελισσοκομικούς Συνεταιρισμούς, Συλλόγους, Κέντρα Μελισσοκομίας και τις Περιφερειακές Ενότητες, ώστε να εξυπηρετούνται οι ενδιαφερόμενοι σε τοπικό επίπεδο.
Οι επαγγελματίες Μελισσοκόμοι που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στα προγράμματα κατάρτισης, μπορούν να απευθύνονται τόσο στα Κέντρα «ΔΗΜΗΤΡΑ» του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, όσο και στους Μελισσοκομικούς Συνεταιρισμούς - Συλλόγους της περιοχής τους, προκειμένου να αιτηθούν για τη συμμετοχή τους.
Τα ανωτέρω προγράμματα εντάσσονται στη Δράση «Εκπαίδευση - Κατάρτιση Μελισσοκόμων» της Παρέμβασης Π2-55.1 «Συμβουλές, εκπαίδευση και τεχνική βοήθεια προς μελισσοκόμους και οργανώσεις μελισσοκόμων», στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος ενίσχυσης του τομέα της μελισσοκομίας, του εγκεκριμένου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για τα προγραμματικά έτη από 2023 έως 2027».
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει φέτος η ελληνική μελισσοκομία αλλά οι πόρτες του ΥπΑΑΤ παραμένουν κλειστές για τους μελισσοκόμους.
Ο κ. Κωνσταντίνος Λεονταράκης, πρόεδρος στην Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ), σε δηλώσεις που έκανε στον ΑγροΤύπο αναφέρθηκε στην έλλειψη συνεργασίας με το ΥπΑΑΤ. «Φέτος υπάρχει μειωμένη παραγωγή μελιού αλλά και μεγάλη μείωση του ζωικού κεφαλαίου. Υπάρχουν μελισσοκόμοι που έχουν χάσει πανω από το 50% του ζωικού κεφαλαίου. Όσες μέλισσες έχουν καταφέρει να επιβιώσουν από τις δύσκολες καιρικές συνθήκες είναι πολύ αδύναμες και με πολύ δυσκολία και με την βοήθεια των καιρικών συνθηκών τις κρατάνε ζωντανές οι μελισσοκόμοι. Όταν ξεκινήσει ο χειμώνας με τις χαμηλές θερμοκρασίες θα είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσουν», τόνισε.
Ερ.: Στην πρόσφατη συνάντηση που είχε ο ΥπΑΑΤ με τον Επίτροπο Γεωργίας έκανε αναφορά για τις εισαγωγές μελιού από Ουκρανία και τον αθέμιτο ανταγωνισμό
Εδώ και καιρό μιλάμε ότι είναι καταστροφικό για την ελληνική μελισσοκομία να γίνονται εισαγωγές χωρίς δασμούς ουκρανικού μελιού στην χώρα μας μέσω Βουλγαρία και Ρουμανίας. Και δεν έχουμε μόνο τις εισαγωγές από Ουκρανία αλλά και από την Κίνα με μεγάλες ποσότητες. Επίσης έχουμε και τη νοθεία στο μέλι. Πρόσφατα η Ένωση Ευρωπαίων Επαγγελματιών Μελισσοκόμων (ΕΡΒΑ) ανέφερε ότι το 80% του μελιού στα ράφια της Ευρώπης είναι νοθευμένο, κάτι που μπορεί κανείς να υποψιαστεί και από την τιμή πώλησης αυτών των «μελιών», που είναι σημαντικά χαμηλότερη από το κόστος παραγωγής του μελιού στην Ευρώπη.
Ερ.: Έχετε συναντηθεί με την ηγεσία του ΥπΑΑΤ για να μιλήσετε για τους τρόπους στήριξης του κλάδου
Είμαστε μια πανελλαδική Ομοσπονδία με περίπου 23.000 μέλη μελισσοκόμους από όλη την χώρα. Είναι πρώτη φορά που ηγεσία του ΥπΑΑΤ δεν θέλει να συναντηθεί μαζί μας για να καταθέσουμε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος αλλά και τις προτάσεις μας. Όπως φαίνεται είναι πολύ απασχολημένοι και δεν έχουν χρόνο να ενημερωθούν για την καταστροφή του κλάδου. Επίσης θέλαμε να συναντηθούμε με τον ΕΛΓΑ για τις αλλαγές στον Κανονισμό Ασφάλισης και μας απάντησαν να καταθέσουμε τις προτάσεις μας στην πλατφόρμα διαβούλευσης. Τόσα χρόνια μελισσοκόμος είναι η πρώτη φορά που βλέπω τέτοια αδιαφορία από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ απέναντι στην μελισσοκομία.
Ερ.: Τι μέτρα πιστεύετε πρέπει να πάρει η πολιτεία για την στήριξη του κλάδου
Σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας υπάρχει πρόβλημα με το ζωικό κεφάλαιο. Πρέπει η μελισσοκομία να κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Άμεσα πρέπει να σχεδιαστεί ένα Μέτρο οικονομικής στήριξης των μελισσοκόμων για την αναπλήρωση του ζωικού κεφαλαίου. Η μελισσοκομία αποτελεί πυλώνα της αγροτικής οικονομίας και της βιοποικιλότητας και πρέπει να στηριχθεί οικονομικά σε όλη την χώρα αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε εγχώρια παραγωγή μελιού
Ερ. Πρόσφατα η Εθνική Ένωση Ιταλικών Μελισσοκομικών Ενώσεων (U.N.A.API.) κατάφερε μετά από σκληρή διαπραγμάτευση με την Κομισιόν να κερδίσει μέτρα στήριξης του κλάδου
Ήταν μια μακροχρόνια διαπραγμάτευση με την Κομισιόν που έγινε βέβαια και με την στήριξη της ηγεσίας του ιταλικού υπουργείο Γεωργίας. Βλέπετε εκεί έχουν μακροχρόνια στρατηγική. Πριν λίγες ημέρες ήρθαμε σε επικοινωνία με τους Ιταλούς συναδέλφους μας, μέσω της ιταλικής πρεσβείας στην Αθήνα και ενημερωθήκαμε για τους τρόπους χρηματοδότησης του κλάδου τους. Θα έχουμε μια συνεχή επαφή μαζί τους για να δούμε πως μπορούμε να συντονίσουμε τις δράσεις μας.
Στοχεύοντας στη στήριξη της μελισσοκομίας, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας με τον Επίτροπο Γεωργίας, Christophe Hansen, τόνισε τη σημασία προστασίας των Ελλήνων και Ευρωπαίων μελισσοκόμων από συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
Υποστήριξε την ανάγκη λήψης μέτρων, βάσει του κανονισμού 2024/1392, για τις εισαγωγές ουκρανικού μελιού στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, επισημαίνοντας τις επιπτώσεις της οικονομικής, ενεργειακής και κλιματικής κρίσης στον τομέα.
Το πρόβλημα της νοθείας και του αθέμιτου ανταγωνισμού στο μέλι σε όλη την ΕΕ πάντως είναι μεγάλο πρόβλημα.
Ο κ. Μπέρναρντ Χόιβελ, πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Επαγγελματιών Μελισσοκόμων (ΕΡΒΑ), τονίζει ότι «το 80% του μελιού στα ράφια της Ευρώπης είναι νοθευμένο, κάτι που μπορεί κανείς να υποψιαστεί και από την τιμή πώλησης αυτών των «μελιών», που είναι σημαντικά χαμηλότερη από το κόστος παραγωγής του μελιού στην Ευρώπη.
Πέρα από την εξαπάτηση των καταναλωτών, ο αθέμιτος ανταγωνισμός με τα εισαγόμενα σιρόπια έχει οδηγήσει τους επαγγελματίες μελισσοκόμους της ΕΕ σε οικονομικό αδιέξοδο».
Κάθε χρόνο περνούν από τα σύνορα της Ελλάδας περίπου 3.000 τόνοι γλυκαντικές ουσίες. Από αυτές μεταπωλούνται περίπου οι 1.500 τόνοι, ενώ για το υπόλοιπο δεν υπάρχει καταγραφή, υποστηρίζει σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΜΣΕ), Κωνσταντίνος Λεονταράκης, αναδεικνύοντας το πρόβλημα της νοθείας που απειλεί ένα από τα πλέον ευαίσθητα προϊόντα.
Αδιαφορία από την πλευρά του ΥπΑΑΤ για τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει φέτος η ελληνική μελισσοκομία λόγω της μειωμένης φετινής παραγωγής αλλά και της απώλειας ζωικού κεφαλαίου.
Ο κ. Κωνσταντίνος Λεονταράκης, πρόεδρος στην Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ), σε δηλώσεις που έκανε στον ΑγροΤύπο αναφέρθηκε στα σοβαρά προβλήματα του κλάδου αλλά και στην έλλειψη στρατηγικής για την αντιμετώπισή τους από την πλευρά της πολιτείας.
Όπως επισήμανε το 2024 είναι μια καταστροφική χρονιά για τους μελισσοκόμους. Υπήρξε και μια προβληματική πληρωμή του τομεακού προγράμματος. Παρά τα συνεχή αιτήματα για συνάντηση που έχουμε κάνει προς την ηγεσία του ΥπΑΑΤ ακόμη δεν έχουμε λάβει θετική απάντηση. Ζητάμε να μιλήσουμε με το ΥπΑΑΤ για να βρεθούν τρόποι στήριξης των μελισσοκόμων.
Ερώτηση στην Βουλή
Την εικόνα κατάρρευσης που βιώνει η μελισσοκομία στην Αιτωλοακαρνανία αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα λόγω της ανομβρίας και της παρατεταμένης ξηρασίας, έφερε στη Βουλή η βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ, Χριστίνα Σταρακά, με ερώτηση που κατέθεσε. Συγκεκριμένα αναφέρει:
«Οι Αιτωλοακαρνάνες μελισσοκόμοι βλέπουν να χάνουν την παραγωγή τους για ακόμη μια φορά. Η παρατεταμένη ανομβρία και οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ποικιλίας και της αφθονίας των ανθοφόρων φυτών τα οποία αποτελούν τη βασική πηγή νέκταρ και γύρης για τις μέλισσες στην Αιτωλοακαρνανία.
Επιπλέον, οι υψηλές θερμοκρασίες μειώνουν τον πληθυσμό των μελισσών και την παραγωγικότητά τους. Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει τους μελισσοκόμους στο χείλος της καταστροφής, διότι βλέπουν την παραγωγή τους συνεχώς να μειώνεται».
Την ίδια στιγμή, συμπλήρωσε πως η κρίση που περνάει ο κλάδος λόγω της κλιματικής αλλαγής και των δυσμενών καιρικών συνθηκών δεν αφορά μόνο την Αιτωλοακαρνανία αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα «οι πυρκαγιές του καλοκαιριού, κατέστρεψαν τις κυψέλες προκαλώντας μεγάλες απώλειες τόσο σε μέλισσες όσο και σε εξοπλισμό. Οι πυρκαγιές επίσης κατέστρεψαν και τη βλάστηση, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τις διαθέσιμες πηγές τροφής για τις μέλισσες.
Παράλληλα, οι φόβοι για υψηλές βροχοπτώσεις, τους χειμερινούς μήνες, έχουν οδηγήσει τους μελισσοκόμους σε απόγνωση διότι βλέπουν το μέλι και την παραγωγή τους γενικότερα να τείνουν προς εξαφάνιση. Ενώ ιδιαίτερη μνεία έκανε η Χριστίνα Σταρακά στην κακοκαιρία «Κασσάνδρα» που έπληξε με καταστροφικά αποτελέσματα μεταξύ άλλων και τις αγροτικές εκτάσεις σε Αιτωλοακαρνανία και Δυτική Ελλάδα ευρύτερα στις αρχές Οκτωβρίου.
Στο πλαίσιο αυτό και επειδή η μελισσοκομία αποτελεί πυλώνα της αγροτικής οικονομίας και της βιοποικιλότητας, η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ ρωτάει τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αν και με ποιον τρόπο προτίθεται να στηρίξει οικονομικά τους μελισσοκόμους σε όλη τη χώρα που πλήττονται από τις συνέπειες της ανομβρίας και της ξηρασίας καθώς και γενικότερα ποια μέτρα προτίθεται να λάβει για την προστασία του κλάδου από τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Τι έκαναν οι Ιταλοί
Η ιταλική κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Εθνική Ένωση Ιταλικών Μελισσοκομικών Ενώσεων (U.N.A.API.) κατάφερε μετά από σκληρή διαπραγμάτευση με την Κομισιόν, να στηρίξει τον κλάδο της μελισσοκομίας της χώρας.
Συγκεκριμένα κατάθεσε δύο φορές αίτημα ενίσχυσης των μελισσοκόμων αλλά είχε αρνητική απάντηση από την Κομισιόν.
Μετά από αυτή την εξέλιξη έκανε τρίτο αίτημα για οικονομική στήριξη, στο οποίο περιλάμβανε και αλλαγές στο Ιταλικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ, ώστε η αγορά μελισσοτροφής να μπορεί να χρηματοδοτηθεί από κοινοτικά κονδύλια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε δεκτή την πρόταση και άναψε το «πράσινο φως» για χρηματοδότηση της έκτακτης σίτισης των μελισσών με πόρους του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ).
Όπως τονίζει η U.N.A.API. «μετά από μια μακρά και δύσκολη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιτέλους εγκρίθηκε η έκτακτη ενίσχυση για τους Ιταλούς μελισσοκόμους. Η ενίσχυση για αγορά μελισσοτροφών είναι ένα σημαντικό νέο εργαλείο με στόχο την μείωση των δαπανών που επιβαρύνουν οι μελισσοκόμοι και τη διάσωση των μελισσών».
Διευκρινήσεις ανακοίνωσε η Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ) σχετικά με το ποσό ενίσχυσης ανά επιλέξιμη κυψέλη και το ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο, που αφορά τις Δράσεις ΜΚ2-55.3-1 και ΜΚ2-55.3-2.
Σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις, η επιδότηση για τις κυψέλες αντικατάστασης ανέρχεται στα 17 €/κυψέλη.
Ειδικά για τους δικαιούχους που επλήγησαν από τις καταστροφές του 2023, το ποσό ενίσχυσης ορίζεται στα 24 €/κυψέλη.
Οι βάσεις ενισχύονται με 6 €/ανά βάση.
Το ποσό ενίσχυσης ανά μετακινούμενη κυψέλη ανέρχεται στα 5 €
Ειδικά για τους δικαιούχους που επλήγησαν από τις καταστροφές του 2023:
- αν το ποσοστό μείωσης ήταν μεγαλύτερο ή ίσο του 50% το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται στα 7,5 €/κυψέλη
- αν το ποσοστό μείωσης ήταν μικρότερο του 50%, το συνολικό ποσό καθορίζεται σε 5 € ανά επιλέξιμη κυψέλη, προσαυξημένο κατά το διπλάσιο του ανωτέρω ποσού για κάθε κυψέλη που απωλέσθηκε.
Θυμίζουμε ότι για την ΜΚ2-55.3-1 «Οικονομική στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας» τα χρηματοδοτικά όρια της συνολικής δημόσιας δαπάνης για την υλοποίηση της Δράσης το οικονομικό έτος 2024 καθορίζονται στα 6.130.290 €.
Για την ΜΚ2-55.3-2 «Εξοπλισμός για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων» τα χρηματοδοτικά όρια της συνολικής δημόσιας δαπάνης για την υλοποίηση της Δράσης το οικονομικό έτος 2024 καθορίζονται στα 4.220.000 €.
Υπεγράφησαν οι αποφάσεις (393/309404/11-10-2024 και 394/309418/11-10-2024), με τις οποίες καθορίζονται οι δικαιούχοι, το ποσό ενίσχυσης ανά επιλέξιμη κυψέλη και το ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο των Δράσεων ΜΚ2-55.3-1 και ΜΚ2-55.3-2, στο πλαίσιο υλοποίησης παρεμβάσεων ενίσχυσης του τομέα της μελισσοκομίας, για το οικονομικό έτος 2024.
ΜΚ2-55.3-1 «Οικονομική στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας»
Τα χρηματοδοτικά όρια της συνολικής δημόσιας δαπάνης για την υλοποίηση της Δράσης το οικονομικό έτος 2024 καθορίζονται στα 6.130.290,00 €.
Το 50% της δαπάνης και μέχρι του ποσού των 3.065.145 € βαρύνει τις πιστώσεις του ΠΔΕ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Το ποσό της ενίσχυσης ανά επιλέξιμη μετακινούμενη κυψέλη καθορίζεται σε 5 €.
Δικαιούχοι που έχουν υποστεί ως αποτέλεσμα των φυσικών καταστροφών του 2023 μείωση του αριθμού των κατεχόμενων κυψελών μεγαλύτερη ή ίση του 50%, λαμβάνουν κατ’ αποκοπή ενίσχυση 7,50 € ανά επιλέξιμη κυψέλη, λογίζοντας ως αριθμό επιλέξιμων κυψελών τον αριθμό κατεχόμενων κυψελών πριν την εκδήλωση της φυσικής καταστροφής.
Δικαιούχοι που έχουν υποστεί ως αποτέλεσμα των φυσικών καταστροφών του 2023 ποσοστό μείωσης μικρότερο του 50%, λαμβάνουν 5,00 € ανά επιλέξιμη μετακινούμενη κυψέλη, προσαυξημένο κατά το διπλάσιο του ανωτέρου ποσού για κάθε κυψέλη που απωλέσθηκε.
Η οικονομική ενίσχυση για την υλοποίηση της Δράσης καταβάλλεται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. απευθείας στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων μέχρι την 15η Οκτωβρίου 2024.
ΜΚ2-55.3-2 «Εξοπλισμός για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων»
Τα χρηματοδοτικά όρια της συνολικής δημόσιας δαπάνης για την υλοποίηση της Δράσης το οικονομικό έτος 2024 καθορίζονται στα 4.220.000,00 €.
Το 50% της δαπάνης και μέχρι του ποσού των 2.110.000,00 € βαρύνει τις πιστώσεις του ΠΔΕ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Το ποσό ενίσχυσης για την προμήθεια κυψελών αντικατάστασης καθορίζεται σε 17 € ανά επιλέξιμη κυψέλη.
Δικαιούχοι που έχουν υποστεί ως αποτέλεσμα των φυσικών καταστροφών του 2023, μείωση του αριθμού των κατεχόμενων κυψελών τους σε ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 50%, λαμβάνουν το 100% επί της καθαρής επιλέξιμης αξίας και έως του ποσού των 24,00 € ανά επιλέξιμη κυψέλη, λογίζοντας ως αριθμό επιλέξιμων κυψελών τον αριθμό κατεχόμενων κυψελών πριν την εκδήλωση της φυσικής καταστροφής.
Το ποσό ενίσχυσης για την προμήθεια μεμονωμένων κινητών βάσεων κυψελών καθορίζεται σε 6,00 € ανά επιλέξιμη κινητή βάση.
Η οικονομική ενίσχυση για την υλοποίηση της Δράσης καταβάλλεται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. απευθείας στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων μέχρι την 15η Οκτωβρίου 2024.
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι ενεργειακές καλλιέργειες στην χώρα μας ηλίανθου και ελαιοκράμβης.
Τα προβλήματα αφορούν την καθυστέρηση της υπογραφή της απόφασης για τον καθορισμό ποσότητας κατανομής βιοντίζελ για το 2024. Ακόμη δεν έχει πραγματοποιηθεί η διυπουργική σύσκεψη για τον καθορισμό της φετινής κατανομής. Όλη αυτή η καθυστέρηση λειτουργεί αρνητικά για τις καλλιέργειες.
Το πρόβλημα οξύνθηκε μετά από τις δηλώσεις που έκανε ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, που ανέφερε ότι θα υπάρξει μείωσης της παραγωγής βιοντίζελ κατά 40%.
Κάτι τέτοιο θα φέρει περαιτέρω μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας, μετά και από μια δύσκολη χρονιά λόγω της ξηρασίας που είχε φέτος ο ηλίανθος.
Τον προβληματισμό του για την μείωση των στρεμμάτων καλλιέργειας ηλίανθου και ελαιοκράμβης επισημαίνει σε επιστολή που έστειλε στον ΥΠΕΝ ο κ. Αλέξανδρος Πίττας, πρόεδρος του Σύνδεσμου Τυποποιητών Συσκευαστών - Εξαγωγέων Μελιού (ΣΕΤΣΕΜ).
Όπως τονίζει στον Γενικό Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ κ. Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη, «η απόφασή σας για μείωση των καλλιεργειών ηλίανθου και ελαιοκράμβης στην χώρα μας επηρεάζουν άμεσα τους μελισσοκόμους, τα μελισσοσμήνοι των οποίων αξιοποιούν τις καλλιέργειες αυτές για επιβίωση ή την παραγωγή μελιών. Ιδιαίτερα ο ηλίανθος είναι βασικό μελισσοκομικό φυτό για τους μελισσοκόμους του Έβρου, τους οποίους η πολιτεία προσπαθεί να ενισχύσει προκειμένου να μην εγκαταλείψουν τον ακριτικό νομό».
Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Αλέξανδρος Πίττας, «εδώ και χρόνια αγοράζαμε όλη την παραγωγή μελιού από τους μελισσοκόμους του Έβρου. Ο ηλίανθος αποτελεί βασική καλλιέργεια της περιοχής και βλέπουμε μια φθίνουσα πορεία των στρεμμάτων καλλιέργειας, η οποία μας προβληματίζει. Μετά και τις πρόσφατες πυρκαγιές στον Έβρο ο ηλίανθος αποτελεί την βασική καλλιέργεια για την μελισσοκομία της περιοχής. Αν χαθεί και αυτός οδηγούμαστε σε μεγάλα προβλήματα στον κλάδο».
Διαβάστε όλη την επιστολή που έστειλε η ΣΕΤΣΕΜ στο ΥΠΕΝ (εδώ)
Οι μελισσοκομικές οργανώσεις κατέθεσαν, στις 12/9/2024, αίτηση ακύρωσης της δασικής απαγορευτικής διάταξης υπ' αριθμ. 1/11-03-2024, του Δασαρχείου Πάρνηθας, στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Όπως υποστηρίζουν οι μελισσοκόμοι, η συγκεκριμένη απόφαση, που υπεγράφη από το Δασαρχείο Πάρνηθας τον Μάρτιο του 2024, επιβάλλει απαγόρευση στην εγκατάσταση μελισσοκομείων και στη δραστηριότητα των μελισσοκόμων στην περιοχή της Πάρνηθας, για μια πενταετία.
Ειδικότερα, η Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ) και οι Μελισσοκομικοί Σύλλογοι της Περιφέρειας Αττικής (Σύλλογος Μελισσοκόμων Αττικής, Μελισσοκομικός Σύλλογος Αν. Αττικής «Ο Κηφήνας», Μελισσοκομικός – Περιβαλλοντικός Σύλλογος Σαρωνικού «Το Κεντρί», Μελισσοκομικός Σύλλογος Αθηνών – Πειραιώς και Προαστίων «Το Μελίσσι», Μελισσοκομικός Σύλλογος «Η Πάρνηθα»), κατέθεσαν αίτηση ακύρωσης της δασικής απαγορευτικής διάταξης υπ' αριθμ. 1/11-03-2024, του Δασαρχείου Πάρνηθας, στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Ο κ. Δημήτρης Κόκκωτος, Γραμματέας στον Μελισσοκομικό Σύλλογο Αθηνών - Πειραιώς και Προαστίων «Το Μελίσσι», ανέφερε στον ΑγροΤύπο ότι «η έκδοση της Δασικής Αστυνομικής Διάταξης (Δ.Α.Δ.) έγινε ξαφνικά και χωρίς καμιά προειδοποίηση ή διαβούλευση. Μάλιστα εκείνη την εποχή ήταν στο δάσος οι μελισσοκόμοι για την παραγωγή μελιού και αιφνιδιάστηκαν. Επίσης δεν μας έδωσαν το δικαίωμα να καταθέσουμε κάποια ένσταση. Μετά από όλα αυτά αποφασίσαμε να προσφύγουμε στο ΣτΕ για την ακύρωση αυτής της απαγορευτικής διάταξης».
Αναλυτικότερα, σε σχετική ανακοίνωση, αναφέρονται τα εξής:
«Οι πέντε Μελισσοκομικοί Σύλλογοι της Περιφέρειας Αττικής, υπό την ομπρέλα της ΟΜΣΕ, με στόχο τη διασφάλιση των συμφερόντων των μελισσοκόμων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ανακοινώνουν την κατάθεση αίτησης ακύρωσης της δασικής απαγορευτικής διάταξης που υπεγράφη από το Δασαρχείο Πάρνηθας τον Μάρτιο του 2024.
Η αίτηση (αριθμ. Κατάθεσης 2001/2024) κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, μέσω του νομικού εκπροσώπου, και έχει ως κύριο στόχο την αναίρεση της διάταξης που επιβάλλει απαγόρευση στην εγκατάσταση μελισσοκομείων και στη δραστηριότητα των μελισσοκόμων στην περιοχή της Πάρνηθας, για μια πενταετία.
Η απόφαση αυτή των Συλλόγων και της Ομοσπονδίας, έρχεται ως απάντηση στην εν λόγω διάταξη, η οποία, όπως υποστηρίζουμε, θέτει άδικες απαγορεύσεις στην άσκηση της μελισσοκομίας, απειλώντας έτσι όχι μόνο τα δικαιώματα των επαγγελματιών και ερασιτεχνών μελισσοκόμων, αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη της τοπικής μελισσοκομικής παραγωγής.
Θεωρούμε ότι η διάταξη του Δασαρχείου δεν βασίζεται σε τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα και παραβλέπει τη σημασία της μελισσοκομίας για την προστασία της βιοποικιλότητας και την οικονομική και οικολογική ευημερία της τοπικής κοινότητας. Μέσω της αίτησης ακύρωσης, επιδιώκουμε την αποκατάσταση των συνθηκών που θα επιτρέψουν στους μελισσοκόμους να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους απρόσκοπτα, χωρίς απαγορεύσεις και αδικαιολόγητους περιορισμούς, συμβάλλοντας παράλληλα στην προστασία του οικοσυστήματος της Πάρνηθας.
Όλοι μαζί παραμένουμε σε διαρκή επαγρύπνηση και συνεχίζουμε τον αγώνα για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των μελισσοκόμων και την προστασία της φύσης.
Για οποιεσδήποτε εξελίξεις σχετικά με την υπόθεση, θα υπάρξει νεότερη ενημέρωση».
Να εξυγιάνουμε τώρα την αγορά του μελιού, ζητά ο Μπέρναρντ Χόιβελ, πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Επαγγελματιών Μελισσοκόμων (ΕΡΒΑ).
Επίσης στέλνει ένα πολύ σαφές μήνυμα: το 80% του μελιού στα ράφια της Ευρώπης είναι νοθευμένο, κάτι που μπορεί κανείς να υποψιαστεί και από την τιμή πώλησης αυτών των «μελιών», που είναι σημαντικά χαμηλότερη από το κόστος παραγωγής του μελιού στην Ευρώπη.
Πέρα από την εξαπάτηση των καταναλωτών, ο αθέμιτος ανταγωνισμός με τα εισαγόμενα σιρόπια έχει οδηγήσει τους επαγγελματίες μελισσοκόμους της ΕΕ σε οικονομικό αδιέξοδο.
Τα τελευταία δύο χρόνια δεν μπορούν να πουλήσουν το μέλι τους στη χονδρική, καθώς η τιμή του είναι σημαντικά υψηλότερη από το εισαγόμενο και όλο και περισσότεροι εγκαταλείπουν τη μελισσοκομία.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΡΒΑ, σε ορισμένες χώρες το ποσοστό εγκατάλειψης αγγίζει το 75%, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ΕΕ από έλλειψη επικονιαστών.
Ακόμη αναφέρει ότι το μέλι που βλέπει κανείς στα σουπερμάρκετ της Γερμανίας, ακόμα και με 1,93 το μισό κιλό (3,86 ευρώ το κιλό), με έναν μόνο μεσάζοντα, θα πρέπει να έχει αγοραστεί στα 83 λεπτά από το μελισσοκόμο.
«Δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση να παραχθεί μέλι με τόσο χαμηλό κόστος πουθενά στον κόσμο», τονίζει.
Εν συνεχεία ο πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Επαγγελματιών Μελισσοκόμων αναλύει το πώς τα νοθευμένα αυτά μέλια -ή τα σκέτα σιρόπια- που εισάγονται από το εξωτερικό, ξεγελούν τις τρέχουσες αναλυτικές μεθόδους και τα ύψη στα οποία έχει φτάσει η επιστήμη της νοθείας ώστε να προσομοιάζουν τα σιρόπια το μέλι και να ξεγελούν τα ευρωπαϊκά εργαστήρια.
Οι Ευρωπαίοι επαγγελματίες μελισσοκόμοι πλέον δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αντισταθούν και να προσπαθήσουν να ανατρέψουν αυτή την κατάσταση. Μια πρώτη κίνηση έγινε στη Γερμανία, από την ΕΡΒΑ και την ένωση Επαγγελματιών Μελισσοκόμων Γερμανίας, που πήραν δείγματα από τα σουπερμάρκετ και τα έστειλαν στα αρμόδια εργαστήρια, χωρίς όμως τη συσκευασία, ώστε η ανάλυση να είναι πραγματικά τυφλή. Μεταξύ των δειγμάτων υπήρχε και δείγμα αυθεντικού μελιού από έναν Γερμανό μελισσοκόμο.
Τα εργαστήρια δεν βρήκαν καμία διαφορά και έβγαλαν όλα τα δείγματα κατάλληλα. Όταν όμως, τα ίδια δείγματα, εξετάστηκαν με τη μέθοδο της μεταγονιδιωματικής ανάλυσης του DNA του μελιού στην Εσθονία, που πρώτη έτρεξε ένα πιλοτικό πρόγραμμα ανίχνευσης νοθείας στο μέλι με αυτή τη μέθοδο, τα 25 από αυτά βρέθηκαν νοθευμένα, τα δύο ύποπτα νοθείας και μόνο τρία βρέθηκαν πραγματικά μέλια.
Περιγράφοντας τη μέθοδο ο κ Χόιβελ, εξηγεί ότι αναλύει την αλληλουχία του DNA όλων των οργανισμών που υπάρχουν σε ένα δείγμα μελιού (φυτικά είδη, μέλισσα, μικρόβια της μέλισσας και άλλοι οργανισμοί) και το συγκρίνει με μια βάση δεδομένων αυθεντικών δειγμάτων μελιού. Εφόσον η σύνθεση, οι αναλογίες και η συγκέντρωση του DNA στο δείγμα διαφέρουν από τις αντίστοιχες στο αυθεντικό μέλι το δείγμα κρίνεται ως νοθευμένο.
Με σύνθημα «Να εξυγιάνουμε την αγορά του μελιού», ο πρόεδρος της ΕΡΒΑ καλεί όλους σε δράση, μελισσοκόμους, καταναλωτές, κυβερνώντες και ελεγκτικούς μηχανισμούς- ακόμα και την Interpol.
Εκπροσωπώντας τους Έλληνες μελισσοκόμους και ως μέλος της ΕΡΒΑ, η ΟΜΣΕ, που χρόνια αγωνίζεται για την πάταξη των ελληνοποιήσεων εισαγόμενου «μελιού» και την προστασία μελισσοκόμων και καταναλωτών από τα φαινόμενα νοθείας, θα οργανώσει δικές της δράσεις παράλληλα με εκείνες που ξεκίνησαν σε όλη την Ευρώπη.
Ο κ. Κωνσταντίνος Λεονταράκης, πρόεδρος στην Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ), αναφέρει στον ΑγροΤύπο τον προβληματισμό του ότι «δεν μπορεί να πουλάω στην Κρήτη το μέλι μου στα 7 ευρώ συν ΦΠΑ και να το βρίσκω στα ράφια της λιανικής στην τιμή των 3,5 ευρώ το κιλό. Από την άλλη έχουμε εισαγωγές από Ουκρανία μελιού χωρίς δασμούς. Επίσης δεν καταγράφονται οι εισαγωγές μελιού που γίνονται από χώρες της ΕΕ. Θα πρέπει να αποφασίσουν όλοι να κάνουν ελέγχους στο μέλι γιατί η κατάσταση έχει ξεφύγει και οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα».
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν φέτος οι μελισσοκόμοι από την αύξηση του κόστους παραγωγής αλλά και την απώλεια ζωικού κεφαλαίου.
Κανένας μελισσοκόμος δεν είναι ευχαριστημένος φέτος με την παραγωγή. Όπως ανέφεραν οι μελισσοκόμοι στον ΑγροΤύπο, φέτος ο έλατος δούλεψε ελάχιστα με εξαίρεση κάποιες ποσότητες που είχαμε στην Πελοπόννησο. Μέτριες παραγωγές είχαμε στην βελανιδιά, ενώ μειωμένες παραγωγές είχαν τα ανθόμελα (σε μεγάλο βαθμό στα νησιά) και τα πορτοκάλια. Η ξηρασία, που έπληξε όλη την χώρα, έφερε έλλειψη γύρης και δεν μπορούσαν να τραφούν οι μέλισσες, με αποτέλεσμα να έχουμε μικρά μελίσσια. Στα πεύκα δεν ήταν εύκολο να μπουν και όσα μπήκαν είχαν απώλειες. Το δεύτερο βάρεμα ξεκίνησε αυτές τις ημέρες και είναι ρίσκο να μπουν μικρά μελίσσια στα πεύκα γιατί υπάρχει κίνδυνος να υπάρξουν μεγάλες απώλειες ζωικού κεφαλαίου τον χειμώνα.
Ο κ. Κωνσταντίνος Λεονταράκης, πρόεδρος στην Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ), σε δηλώσεις που έκανε στον ΑγροΤύπο αναφέρθηκε στα προβλήματα του κλάδου αλλά και στην έλλειψη στρατηγικής για την αντιμετώπισή τους από την πλευρά της πολιτείας.
«Το 2024 είναι μια καταστροφική χρονιά για τους μελισσοκόμους. Ακόμη δεν έχουν βγει οι εταιρείες για να δούμε πως θα κινηθούν φέτος οι τιμές παραγωγού αλλά έχουμε μεγάλη απώλεια εισοδήματος λόγω της μειωμένης παραγωγής μελιού. Αυτό ήταν και το βασικό θέμα της πρόσφατης συνάντησης που είχαμε με τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστο Κέλλα.
Στον Έβρο κάηκαν εκατομμύρια μέλισσες, στη Θεσσαλία με τις πλημμύρες καταστράφηκαν τα μελίσσια, ενώ η μέλισσα επηρεάζεται κυρίως από την αδυναμία να βρει τροφή, λόγω της καταστροφής των ανθέων ώστε να γίνει η επικονίαση. Πέρα από την κλιματική αλλαγή, εκείνο το οποίο κάνει χειρότερη την κατάσταση είναι οι ελληνοποιήσεις μελιού.
Είχαμε την αύξηση του κόστους τα προηγούμενα χρόνια ήρθε φέτος και η ξηρασία. Οι παραγωγές μελιού είναι μειωμένες λόγω της ξηρασίας. Σε όλες τις περιοχές της χώρας έχουμε προβλήματα. Ακόμη και το πεύκο δεν πάει καλά επειδή οι μέλισσες είναι εξαντλημένες λόγω των καιρικών συνθηκών.
Υπάρχει μεγάλη απώλεια ζωικού κεφαλαίου και το κόστος αναπλήρωσης είναι πολύ μεγάλο. Σοβαρό πρόβλημα έχουμε και με τα πουλιά τους μελισσοφάγους. Πέρα από την απώλεια ζωικού κεφαλαίου τα μελίσσια εγκλωβίζονται μέσα στην κυψέλη σε μια προσπάθεια να προστατευτούν με αποτέλεσμα να υποφέρουν από έλλειψη νερού σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Σε άλλες περιοχές της χώρας έχουμε απώλειες από τις αρκούδες.
Για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου δεν μας αποζημιώνει ο ΕΛΓΑ, αν και εδώ και πολλά χρόνια ζητάμε την αλλαγή του Κανονισμού Ασφάλισης του Οργανισμού. Βλέπουμε μια γενικότερη αδιαφορία από το ΥπΑΑΤ και τον ΕΛΓΑ για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος.
Ειδικά για το πρόβλημα με τους μελισσοφάγους, έχουμε ενημερώσει το ΥπΑΑΤ ότι σε άλλες χώρες (π.χ. Βουλγαρία, Κύπρος) έχουν σχεδιάσει ειδικά προγράμματα με τα οποία ενισχύονται οι μελισσοκόμοι για την αναπλήρωση των απωλειών του ζωικού κεφαλαίου. Ζητάμε κάτι αντίστοιχο να κάνει και η χώρα μας.
Το 2024 είναι οριακό έτος για την μελισσοκομία. Ζητάμε αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν στην χώρα, καθώς και οικονομική στήριξη για την μείωση του ζωικού κεφαλαίου. Εμείς περιμένουμε απαντήσεις από την ηγεσία του ΥπΑΑΤ.
Όσον αφορά τις πληρωμές των ενισχύσεων, που ανακοινώθηκε ότι θα γίνουν έως 15 Οκτωβρίου, αφορούν τις δράσεις ενίσχυσης της μελισσοκομίας μέσω της ΚΑΠ. Είναι τα ίδια κονδύλια που θα δίνουν κάθε χρόνο σε όσους μελισσοκόμους εντάχθηκαν στις συγκεκριμένες δράσεις, μέχρι το 2027. Το ποσό της ενίσχυσης είναι ανάλογο του αριθμού των δικαιούχων αλλά παραμένει σε χαμηλά επίπεδα και δεν μπορεί να εξισορροπήσει την απώλεια εισοδήματος που έχουν φέτος οι μελισσοκόμοι».
Έως 15/10 ενισχύσεις για μελισσοκομικά προγράμματα
Στο μεταξύ αναρτήθηκε στη «Διαύγεια» η απόφαση του ΥπΑΑΤ σύμφωνα με την οποία οι δικαιούχοι μελισσοκόμοι θα λάβουν, έως τις 15 Οκτωβρίου, ενισχύσεις ύψους 10.820.290 ευρώ (στο πλαίσιο του προγράμματος για τη μελισσοκομία, του ΣΣ ΚΑΠ). Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την απόφαση, οι ενισχύσεις αφορούν τις παρακάτω δράσεις:
- «Οικονομική στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας» (ΜΚ2-55.3-1), της Παρέμβασης Π2-55.3 «Εξορθολογισμός της εποχιακής μετακίνησης μελισσοσμηνών».
- «Εξοπλισμός για τη διευκόλυνση των μετακινήσεων» (ΜΚ2-55.3-2) της Παρέμβασης Π2-55.3 «Εξορθολογισμός της εποχιακής μετακίνησης μελισσοσμηνών».
- «Αναλύσεις μελιού και λοιπών προϊόντων κυψέλης» (ΜΚ2-55.4-1), της Παρέμβασης Π2-55.4 «Μέτρα στήριξης για την αύξηση του αριθμού και τους εύρους των αναλύσεων μελιού και μελισσοκομικών προϊόντων από διαπιστευμένα εργαστήρια με στόχο τη διευκόλυνση των μελισσοκόμων στην εμπορία και την αναβάθμιση της αξίας των προϊόντων τους».
- «Προώθηση του μελιού και των άλλων προϊόντων της κυψέλης και προβολή του κλάδου της μελισσοκομίας – ενίσχυση της καινοτομίας» (ΜΚ2-55.6-1), της Παρέμβασης Π2- 55.6 «Προώθηση, επικοινωνία και μάρκετινγκ, συμπεριλαμβανομένων δράσεων και δραστηριοτήτων παρακολούθησης της αγοράς που αποσκοπούν ιδίως στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών».
Με την εν λόγω απόφαση, επιπλέον, καθορίζονται τα χρηματοδοτικά όρια της συνολικής δημόσιας δαπάνης και εγκρίνεται επιχορήγηση για την υλοποίηση των εν λόγω Πράξεων, για το έτος 2024.
Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την μεγαλύτερη πυρκαγιά της Ευρώπης η οποία για 18 μέρες έκαιγε καταστρέφοντας 1.000.000 στρεμμάτων.
«Ένας χρόνος όλο υποσχέσεων», τονίζει σε δηλώσεις του ο κ. Γιάννης Καλογιαντσίδης, πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Κεντρικού Έβρου «Η ΚΥΨΕΛΗ».
Και προσθέτει: «Η μελισσοκομία στον Έβρο αφέθηκε στην τύχη της, χωρίς καμιά βοήθεια. Η επικοινωνιακή διαχείριση κι ο κατευνασμός των μελισσοκόμων εκ μέρους των αρμοδίων ήταν άριστος.
Οι πράξεις μηδενικές. Παίζοντας το παιχνίδι του Άννα και του Καϊάφα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με την Περιφέρεια, δεν έδωσαν ούτε μισό γραμμάριο τροφές στους πληγέντες μελισσοκόμους.
Χωρίς ζωτικό χώρο, αφού η φωτιά κατέστρεψε χιλιάδες στρέμματα μελισσοχλωρίδας, με τους μελισσοφάγους επί δύο μήνες να τριγυρνούν πάνω από τις κυψέλες και την μακρά ξηρασία να έχει στεγνώσει τα πάντα η ενίσχυση με μελισσοτροφές ήταν μονόδρομος για τη διάσωση των μελισσοσμηνών. Αν δεν υπήρχε ο Μελισσοκομικός Σύλλογος να απαλύνει το πρόβλημα σήμερα θα είχαμε ελάχιστους μελισσοκόμους.
Προφανώς δεν θέλουν, όπως φαίνεται, να υπάρχει μελισσοκομία όπως δεν θέλουν και την ύπαρξη του πρωτογενή τομέα γι’ αυτό κι έχουν σπείρει παντού φωτοβολταϊκά. Η διατροφική επάρκεια της χώρας ουδόλως τους απασχολεί».
Όλοι οι ενεργοί μελισσοκόμοι είναι υποχρεωμένοι, εφόσον διατηρούν τουλάχιστον πέντε (5) κυψέλες, να υποβάλλουν δήλωση κατεχόμενων κυψελών.
Η δήλωση κατεχόμενων κυψελών γίνεται στο διάστημα 01/09/2024 έως 20/11/2024.
Υποβάλλεται είτε σε έντυπη μορφή στις κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, είτε μέσω του gov.gr, είτε μέσω της ψηφιακής εφαρμογής του ΥπΑΑΤ.
Στην περίπτωση που η δήλωση γίνει:
- στο διάστημα 01.09 - 20.10 γίνεται επιτόπιος έλεγχος στους μελισσοκόμους που περιλαμβάνονται σε δείγμα ελέγχου που αποστέλλεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
- στο διάστημα 21.10 - 20.11, γίνεται υποχρεωτικά επιτόπιος έλεγχος σε όλους τους μελισσοκόμους.
Η μη υποβολή της δήλωσης συνεπάγεται κυρώσεις (επιβολή προστίμων, διαγραφή από το μητρώο, μη συμμετοχή σε επιδοτούμενα προγράμματα κ.λ.π.).
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι είναι υποχρεωτική εκ μέρους του ενεργού μελισσοκόμου η δήλωση στο Μητρώο, τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο:
α) της ετήσιας παραγόμενης ποσότητας μελιού και λοιπών μελισσοκομικών προϊόντων και
β) της ποσότητας μελιού και λοιπών μελισσοκομικών προϊόντων που διακινεί - εμπορεύεται νόμιμα στην αγορά, με ταυτόχρονη ψηφιακή καταχώρηση των σχετικών παραστατικών.
Ελλιπέστατος ο μηχανισμός αντιμετώπισης της νοθείας του εισαγόμενου μελιού στην χώρα μας.
Την απουσία ενός ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού μηχανισμού αντιμετώπισης νοθείας και παράνομων ελληνοποιήσεων εισαγόμενου μελιού επιβεβαίωσαν τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης, με τις απαντήσεις τους σε σχετική ερώτηση της βουλετού Αιτωλοακαρνανίας και συνυπεύθυνης του ΚΤΕ Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ, Χριστίνας Σταρακά.
Παρά το πλέγμα των δομών και των συνεργαζόμενων υπηρεσιών, καθώς και των σχετικών ενεργειών εκ μέρους της Πολιτείας, η νοθεία και η συνακόλουθη στρέβλωση του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίσταται το ελληνικό μέλι παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Και αυτό, λόγω των νομοθετικών κενών και των ελλιπών ελέγχων σε συνδυασμό με τα ελεύθερα ευρωπαϊκά σύνορα.
Συγκεκριμένα, πολλά στάδια στην εφοδιαστική αλυσίδα παρουσιάζουν ευκαιρίες για απάτη, την ώρα που η πολυδιαφημισμένη ψηφιακή πλατφόρμα αποτύπωσης της αλυσίδας παραγωγής – εμπορίας και διακίνησης μελιού του ΥπΑΑΤ δεν έχει ακόμα τεθεί σε λειτουργία.
Ταυτόχρονα, νεφελώδες παραμένει το τοπίο σχετικά με τον τρόπο που ασκούνται και την τύχη που έχουν οι διοικητικές κυρώσεις, οι ποινικές διώξεις και τα επιβληθέντα πρόστιμα για αξιοσημείωτα περιστατικά παραβατικότητας. Ενώ ακόμα, πολλά είναι αυτά που πρέπει να γίνουν στον τομέα συμμόρφωσης με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας και τις μεθόδους πρόληψης της απάτης στο εμπόριο μελιού.
Με βάση τα παραπάνω, η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Οι εκπρόσωποι της μελισσοκομίας εκπέμπουν SOS, αναφέροντας ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κάποια ουσιαστική βοήθεια από την κυβέρνηση για τη νοθεία. Είναι σημαντικό να ενταθούν οι έλεγχοι στις πύλες εισόδου της χώρας, οι αγορανομικοί έλεγχοι, οι αποτελεσματικότερες μέθοδοι ιχνηλασιμότητας του μελιού καθώς και να επιβληθούν αυστηρότερες κυρώσεις. Παράλληλα, η καλύτερη εκπαίδευση και ενημέρωση των μελισσοκόμων, των εμπόρων και του κοινού σχετικά με τη νοθεία, καθώς και η ανάδειξη της σημασίας της γνησιότητας του μελιού, θα αναβάθμιζαν τη φήμη του. Λύσεις υπάρχουν, όμως απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση για τη διάσωση του κλάδου».
Από την πλευρά της η ΟΜΣΕ υποστηρίζει ότι τα «βαφτισμένα» εισαγόμενα μέλια ως ελληνικά έχουν κατακλύσει την αγορά. Οι τζίροι που γίνονται από τη νοθεία και τις ελληνοποιήσεις είναι τεράστιοι. Το πιο τραγικό στην όλη κατάσταση δεν είναι ότι καταστρέφεται μόνο ο μελισσοκόμος, αλλά έχουν διοχετευθεί στην αγορά επικίνδυνα μέλια, τα οποία κυκλοφορούν με παραπλανητικές ετικέτες. Όμως, για την καταπολέμηση αυτών των πρακτικών, εδώ και χρόνια η πολιτεία φαίνεται ότι αδιαφορεί, καθώς δεν έχει πάρει κανένα δραστικό μέτρο έτσι ώστε να προστατέψει τον Έλληνα παραγωγό και τους καταναλωτές.
Η περίοδος της ελεύθερης εισαγωγής μελιού από την Ουκρανία φτάνει στο τέλος της, καθώς η Κομισιόν ανακοίνωσε την Τρίτη (20 Αυγούστου) ότι ο όγκος που έχει εισαχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει υπερβεί το όριο που προέβλεπε ο κανονισμός για τα εμπορικά πλεονεκτήματα του Κιέβου.
Το μέλι έγινε το τελευταίο προϊόν που έφτασε το καθορισμένο όριο, ενεργοποιώντας το φρένο έκτακτης ανάγκης. Ο μέγιστος όγκος εισαγωγών για το προϊόν ήταν 44.417,56 τόνοι, από την 1η Ιανουαρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
Από τις 21 Αυγούστου και έως τις 5 Ιουνίου 2025, το ουκρανικό μέλι που εισάγεται στην ΕΕ θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της δασμολογικής ποσόστωσης για τη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA), που ισχύει από το 2016, μεταξύ των δύο μερών.
Από την 1η Ιανουαρίου 2025 και έως τις 5 Ιουνίου 2025, θα θεσπιστεί νέα δασμολογική ποσόστωση. Για το μέλι, ο όγκος αυτής της νέας ποσόστωσης καθορίζεται σε 18 507,32 τόνους.
Θυμίζουμε ότι η Κομισιόν μετά τις φετινές διαμαρτυρίες των αγροτών αναγκάστηκε να δημιουργήσει έναν μηχανισμό έκτακτης ανάγκης για τις εισαγωγές από Ουκρανία στα αυγά, τα πουλερικά, τη ζάχαρη, τη βρώμη, τον αραβόσιτο, τα πλιγούρια και το μέλι,
Μέχρι σήμερα, τα πουλερικά και ο αραβόσιτος είναι τα μόνα ουκρανικά προϊόντα που δεν έχουν υπερβεί τα αντίστοιχα όρια, αλλά δεν απέχουν πολύ από το να το κάνουν.
Συνάντηση με το προεδρείο της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΜΣΕ) είχε ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, στο ΥπΑΑΤ.
Κεντρικό θέμα στην ατζέντα της συζήτησης ήταν τα προβλήματα του κλάδου της μελισσοκομίας από τις μεγάλες καταστροφές που προέκυψαν από τα πλημμυρικά φαινόμενα της κακοκαιρίας Daniel, στη Θεσσαλία, και τις πυρκαγιές στον Έβρο.
Ο κ. Κέλλας τόνισε ότι οι αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ, θα καταβληθούν στους μελισσοκόμους, εντός των επόμενων ημερών.
Συγχρόνως, θα κινηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες, ώστε να αρθούν αδικίες, που τυχόν προέκυψαν, αναφορικά με τις αποζημιώσεις, ώστε να υπάρχει πλήρης αποκατάσταση των πληγέντων.
Στη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν, επίσης, διεξοδικά οι λεπτομέρειες και οι βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν αναφορικά με το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο, για να αντιμετωπιστεί κάθε δυσλειτουργία, που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί. Παράλληλα, αναλύθηκαν τρόποι και εργαλεία για την πάταξη του φαινομένου των ελληνοποιήσεων εισαγόμενου μελιού.
Επιπλέον, το προεδρείο της Ομοσπονδίας των Μελισσοκόμων έθεσε το μείζον θέμα της κλιματικής αλλαγής και της ξηρασίας, που αντιμετωπίζουν οι μελισσοκόμοι στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη, με αποτέλεσμα να παρατηρείται ανεπάρκεια στις διαθέσιμες τροφές των μελισσών.
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επεσήμανε ότι θα δώσει εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου να εξετάσουν το θέμα και να αναζητήσουν τα κατάλληλα εργαλεία ενίσχυσης των παραγωγών.
Στο τέλος της συνάντησης ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας, δήλωσε: «Είχαμε σήμερα μια εποικοδομητική συνάντηση με τους φίλους μελισσοκόμους. Όλες οι υπηρεσίες του Υπουργείου, ο Γενικός Γραμματέας και εγώ προσωπικά είμαστε στο πλευρό των μελισσοκόμων. Διορθώνουμε, βελτιώνουμε, «τρέχουμε» ζητήματα που τους αφορούν, ώστε να συνεχίσουν απρόσκοπτα να παράγουν και να ενισχύουν την εθνική οικονομία, με ένα προϊόν σημαντικής διατροφικής αξίας και μεγάλης σπουδαιότητας για τη χώρα. Θα βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με την Ομοσπονδία των Μελισσοκόμων, ώστε να ικανοποιούμε κάθε δίκαιο αίτημα των παραγωγών».
Από την Ομοσπονδία παρέστησαν οι: Κωνσταντίνος Λεονταράκης, Γιώργος Παπιώτης και Πέτρος Σαρούδης, ενώ παρών στη συνάντηση ήταν και ο Γενικός Γραμματέας του ΥπΑΑΤ, κ. Γιώργος Στρατάκος.
Δημοσιεύθηκε τροποποιητική της προδημοσίευσης που αφορά την πρόσκληση για την Παρέμβαση Π3-70-1.6 «Ενισχύσεις για την ανάληψη πρόσθετων γεωργο-περιβαλλοντικών υποχρεώσεων από τους μελισσοκόμους για την προστασία των μελισσοσμηνών και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας».
Η τροποποίηση αφορά στα κριτήρια επιλεξιμότητας εκμετάλλευσης.
Η αρχική προδημοσίευση ανέφερε ότι «προκειμένου να ενταχθούν στην Παρέμβαση Π3-70-1.6, οι αιτούμενες προς ένταξη κυψέλες/ παραφυάδες, πρέπει να μην περιλαμβάνονται σε ενεργή σύμβαση με ΟΕ&Π στις 15 Ιουνίου 2024».
Η τροποποίηση αναφέρει ότι «προκειμένου να ενταχθούν στην Παρέμβαση Π3-70-1.6, οι αιτούμενες προς ένταξη κυψέλες/ παραφυάδες, πρέπει να μην περιλαμβάνονται σε ενεργή σύμβαση με ΟΕ&Π από την 1η Ιανουαρίου 2023 μέχρι και την 15η Ιουνίου 2024».
Δεν είναι επιλέξιμες οι εκμεταλλεύσεις που είναι ενταγμένες στη Δράση 11.1.2 «Ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στην μελισσοκομία» ή στη Δράση 11.2.2 «Ενισχύσεις για τη διατήρηση σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στην μελισσοκομία» του Μέτρου 11 «βιολογική γεωργία» του ΠΑΑ 2014-2022.
Οι δεσμεύσεις των δικαιούχων εκκινούν από τις 30 Ιουνίου 2024 και είναι διάρκειας έξι (6) ετών.
Οι δικαιούχοι δεσμεύονται:
- Να έχουν συνάψει σύμβαση με ΟΕ&Π από τις 16 Ιουνίου 2024 έως και τις 30 Ιουνίου 2024
- Να διατηρούν τουλάχιστον τον αριθμό των κατεχόμενων κυψελών/παραφυάδων με τα οποία εντάχθηκαν στην Παρέμβαση, πλην των περιπτώσεων ανωτέρας βίας - εξαιρετικών περιστάσεων.
- Να εφαρμόζουν τις εθνικές και ενωσιακές διατάξεις για τη βιολογική μελισσοκομία όπως αυτές απορρέουν από τις υπ’ αρ. 2985/397197/30.12.2022 (Β’ 279), 2543/103240/03.10.2017 (Β’ 3529) Υπουργικές Αποφάσεις και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2018/848 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 με την προϋπόθεση της τήρησης της λοιπής εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας για τη συμβατική μελισσοκομία και τα προϊόντα της, καθ’ όλη τη διάρκεια της δέσμευσης.
- Να υποβάλλουν κατ’ έτος αίτηση πληρωμής.
- Nα δέχονται και να διευκολύνουν όλους τους προβλεπόμενους ελέγχους από τα αρμόδια εθνικά και ενωσιακά ελεγκτικά όργανα.
- Να τηρούν φάκελο δικαιούχου, ο οποίος φυλάσσεται για τρία (3) επιπλέον έτη μετά την ολοκλήρωση των δεσμεύσεων.
Ο συνολικός διαθέσιμος προϋπολογισμός που διατίθεται για τη χρηματοδότηση της Παρέμβασης Π3-70-1.6 ανέρχεται σε 18.858.824 ευρώ.
Το ΥπΑΑΤ, εντός του έτους 2024, προτίθεται να προχωρήσει στην έκδοση της 1ης πρόσκλησης της Παρέμβασης Π3-70-1.6.
Οι αιτήσεις στήριξης των υποψηφίων θα πραγματοποιηθούν βάσει της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) έτους 2024 (έτος αναφοράς).
Το έτος 2024 θα αποτελεί το πρώτο έτος εφαρμογής των δεσμεύσεων της πρόσκλησης.
Διαβάστε την τροποποίησης προδημοσίευσης (εδώ)
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η τροποποιητική απόφαση των δράσεων του τομεακού προγράμματος μελισσοκομίας, του εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ) 2023 - 2027.
Η νέα Υπουργική Απόφαση αφορά κυρίως την καθυστέρηση υποβολής αιτήσεων.
Όπως αναφέρει εκτός από τις περιπτώσεις ανωτέρας βίας και τις εξαιρετικές περιστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 3 του Καν. (ΕΕ) 2021/2116, η υποβολή αίτησης συμμετοχής στη Δράση μετά την καταληκτική ημερομηνία, συνεπάγεται μείωση κατά 1% ανά ημέρα, επί των ποσών που θα εδικαιούτο να λάβει ο δικαιούχος εάν η αίτηση είχε υποβληθεί εμπρόθεσμα, με την προϋπόθεση ότι τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά και παραστατικά έχουν εκδοθεί το αργότερο μέχρι την ως άνω καταληκτική ημερομηνία.
Αν η καθυστέρηση στην υποβολή της αίτησης συμμετοχής στη Δράση είναι μεγαλύτερη των 25 ημερών, η αίτηση κρίνεται ως μη αποδεκτή και δεν χορηγείται ουδεμία ενίσχυση στον δικαιούχο.
Κατ’ εξαίρεση, για την προγραμματική περίοδο 2024, η υποβολή αίτησης συμμετοχής στη Δράση έως είκοσι (20) ημέρες μετά την καταληκτική ημερομηνία, ήτοι μέχρι την 19η Ιουνίου 2024 δεν επισύρει μείωση της χορηγούμενης ενίσχυσης, ενώ ενδεχόμενη ένταξη ή μη του δικαιούχου στο δείγμα ελέγχου προκύπτει ως αποτέλεσμα της ανάλυσης κινδύνου της παρ. 2 του άρθρου 7.
Αν η υποβολή της αίτησης πραγματοποιηθεί από την 20η Ιουνίου 2024 έως την 24η Ιουνίου 2024, η χορηγούμενη ενίσχυση μειώνεται κατά 1% ανά ημέρα επί των ποσών που θα εδικαιούτο να λάβει ο δικαιούχος εάν η αίτηση είχε υποβληθεί μέχρι την 19η Ιουνίου 2024, ενώ ο δικαιούχος υπόκειται υποχρεωτικά σε επιτόπιο έλεγχο.
Διαβάστε το ΦΕΚ (εδώ)
Ο ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ πρόκειται να ξεκινήσει την υλοποίηση ταχύρρυθμων προγραμμάτων εκπαίδευσης - κατάρτισης μελισσοκόμων σε όλη τη χώρα για το μελισσοκομικό έτος 2024.
Τα προγράμματα εκπαίδευσης - κατάρτισης είναι δωρεάν και έχουν διάρκεια έως τριών (3) ημερών (έως 15 διδακτικές ώρες).
Σε όλους τους καταρτιζόμενους μελισσοκόμους θα χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης μετά το πέρας του προγράμματος κατάρτισης.
Οι θεματικές ενότητες των προγραμμάτων εκπαίδευσης - κατάρτισης των Μελισσοκόμων είναι ενδεικτικά οι εξής:
- Αρχές οργάνωσης και λειτουργίας μελισσοκομείου κ.ά.
- Εχθροί και ασθένειες των μελισσών και τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης,
- Τυποποίηση - Εμπορία - Προώθηση - Σήμανση των μελισσοκομικών προϊόντων,
- Εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για την ασφάλεια και υγιεινή στα τρόφιμα, περιβαλλοντική νομοθεσία και την εργατική νομοθεσία.
Τα προγράμματα κατάρτισης - κατάρτισης θα πραγματοποιούνται σε αίθουσες των Κέντρων «ΔΗΜΗΤΡΑ» ή σε αίθουσες που θα παραχωρηθούν από τους μελισσοκομικούς συνεταιρισμούς ή συλλόγους ή τα Κέντρα Μελισσοκομίας ή και από τις Περιφερειακές Ενότητες ώστε να εξυπηρετήσουν σε τοπικό επίπεδο τους ενδιαφερόμενους.
Οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες Μελισσοκόμοι προκειμένου να συμμετάσχουν στα προγράμματα κατάρτισης μπορούν να απευθύνονται τόσο στα Κέντρα «ΔΗΜΗΤΡΑ» του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, όσο και στους μελισσοκομικούς Συνεταιρισμούς – Συλλόγους της περιοχής τους, προκειμένου να αιτηθούν για τη συμμετοχή τους.
Βγήκε σε προδημοσίευση η πρόσκλησης για την Παρέμβαση Π3-70-1.6 «Ενισχύσεις για την ανάληψη πρόσθετων γεωργο-περιβαλλοντικών υποχρεώσεων από τους μελισσοκόμους για την προστασία των μελισσοσμηνών και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας».
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ανακοινώνει ότι εντός του έτους 2024, προτίθεται να προχωρήσει στην έκδοση της 1ης πρόσκλησης της Παρέμβασης.
Ο συνολικός διαθέσιμος προϋπολογισμός που διατίθεται για τη χρηματοδότηση της Παρέμβασης Π3-70-1.6 ανέρχεται σε 18.858.824 ευρώ.
Σκοπός του προγράμματος είναι η οικονομική στήριξη των μελισσοκόμων για την προστασία των μελισσοσμηνών και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
Οι αρχές κριτηρίων επιλογής είναι οι κάτωθι:
- Γεωργοί νεαρής ηλικίας
- Εντασσόμενες κυψέλες/παραφυάδες, με προτεραιότητα στους μελισσοκόμους με μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις
- Έδρα Εκμετάλλευσης, με προτεραιότητα σε ορεινές, μειονεκτικές και νησιώτικες περιοχές
- Έδρα εκμετάλλευσης σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές
Δικαιούχοι της Παρέμβασης μπορούν να κριθούν οι κάτωθι:
- Δικαιούχοι είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδες αυτών κάτοχοι μελισσοκομικής ταυτότητας και εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο, που κατέχουν από 20 και πάνω κυψέλες/ παραφυάδες.
- Επιλέξιμες είναι οι εκμεταλλεύσεις οι οποίες δεν είναι ενταγμένες στο σύστημα ελέγχου της βιολογικής γεωργίας σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) 848/2018, μέσω σύμβασης με Οργανισμό Πιστοποίησης και Ελέγχου, στις 15 Ιουνίου 2024.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή της αίτησης στήριξης είναι να έχει προηγηθεί από τους υποψηφίους η υποβολή της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης (ΕΑΕ) έτους 2024.
Κριτήρια Επιλεξιμότητας Εκμετάλλευσης
Προκειμένου να ενταχθούν στην Παρέμβαση Π3-70-1.6, οι αιτούμενες προς ένταξη κυψέλες/ παραφυάδες , πρέπει να πληρούν τα παρακάτω κριτήρια επιλεξιμότητας:
- Να είναι δηλωμένες στην ΕΑΕ του 2024 του υποψηφίου.
- Να κατέχονται νόμιμα κατά την ένταξη, και για κάθε έτος, καθ’ όλη την περίοδο δέσμευσης.
- Να μην περιλαμβάνονται σε ενεργή σύμβαση με ΟΕ&Π στις 15 Ιουνίου 2024.
Δεν είναι επιλέξιμες οι εκμεταλλεύσεις που είναι ενταγμένες στη Δράση 11.1.2 «Ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στην μελισσοκομία» ή στη Δράση 11.2.2 «Ενισχύσεις για τη διατήρηση σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στην μελισσοκομία» του Μέτρου 11 «βιολογική γεωργία» του ΠΑΑ 2014-2022.
Η οικονομική ενίσχυση χορηγείται σε ετήσια βάση και διαμορφώνονται με βάση τον ακόλουθο πίνακα
Κλάσεις Κυψελών/παραφυάδων - 1.650 €/έτος
Κλάσεις Κυψελών/παραφυάδων - 5.115 €/έτος
Κλάσεις Κυψελών/παραφυάδων - 8.580 €/έτος
Κλάσεις Κυψελών/παραφυάδων - 10.230 €/έτος
Διαβάστε την πρόσκληση (εδώ)
Η νέα Οδηγία (ΕΕ) 2024/1438, στην οποία περιλαμβάνονται οι κανόνες επισήμανσης για το μέλι, αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή από σήμερα Πέμπτη (13/6/2024).
Στο μεταξύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε επίσης τη δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας για το μέλι, με σκοπό τη συγκέντρωση της βέλτιστης διαθέσιμης γνώσης από εμπειρογνώμονες, σχετικά με μεθόδους για την γνησιότητα και την ιχνηλασιμότητα του μελιού.
Όπως τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι νέοι κοινοί ευρωπαϊκοί κανόνες για τη σύνθεση και την επισήμανση του μελιού, θα βοηθήσουν τους καταναλωτές να κάνουν συνειδητές επιλογές αυξάνοντας τη διαφάνεια στην τροφική αλυσίδα και περιορίζοντας τις δόλιες πρακτικές.
Η αναθεωρημένη οδηγία εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να εισαγάγει, εντός 4 ετών, τους κανόνες για εναρμονισμένες μεθόδους ανάλυσης για την ανίχνευση νοθείας μελιού με ζάχαρη και, εντός 5 ετών, τις μεθόδους εντοπισμού της προέλευσης του μελιού που θα ισχύσουν σε όλη την ΕΕ.
Για να δημιουργηθούν οι νέοι κανόνες απαιτείται η δημιουργία της πλατφόρμας για το μέλι. Τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας μελιού, συμπεριλαμβανομένων όσων προέρχονται από την ακαδημαϊκή κοινότητα, ενθαρρύνονται από την Επιτροπή να υποβάλουν την αίτησή τους. Η πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων είναι ανοικτή έως τις 15 Ιουλίου 2024.
Η πλατφόρμα μελιού, αναμένεται, μεταξύ άλλων, να συλλέξει δεδομένα για μεθόδους βελτίωσης των ελέγχων γνησιότητας του μελιού και να παρέχει συστάσεις για την ιχνηλασιμότητα.
Στα μέσα του 2026, όταν θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι νέοι κανόνες επισήμανσης, οι χώρες προέλευσης των μειγμάτων μελιού θα πρέπει να εμφανίζονται στην ετικέτα της συσκευασίας, με φθίνουσα σειρά με το ποσοστό μεριδίου που θα έχουν.
Τα κράτη μέλη θα έχουν την ευελιξία να απαιτούν ποσοστά για τα τέσσερα μεγαλύτερα μερίδια που έχουν τα μείγματα μελιού μόνο όταν αντιπροσωπεύουν ποσοστό πάνω από το 50% του προϊόντος που έχει η συσκευασία.
Θυμίζουμε ότι στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος «From the Hives», πραγματοποιήθηκαν συντονισμένοι έλεγχοι σε δεκαέξι κράτη μέλη της ΕΕ συν της Ελβετίας και της Νορβηγίας. Έγιναν τυχαίοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι σε 320 αποστολές μελιού, που εισήχθησαν από 20 χώρες εκτός ΕΕ (τρίτες χώρες), μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Φεβρουαρίου 2022. Οι έλεγχοι έδειξαν ότι 147 δείγματα (46% του συνόλου) ήταν νοθευμένα με παράνομα πρόσθετα.
Η Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας έχει καθιερωθεί από το 2017 και γιορτάζεται στις 20 Μαΐου. Τα πρώτα ανησυχητικά στοιχεία για τις μεγάλες κι αυξανόμενες απώλειες μελισσών σημειώθηκαν ήδη από το 2006, σύμφωνα με την Ομοσπονδία των Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΜΣΕ). Από τότε τα μέτρα για την προστασία των μελισσών, οι οποίες συμβάλουν σημαντικά στην επικονίαση και τη βιοποικιλότητα, παραμένουν ανεπαρκή.
Όπως τονίζει στην ανακοίνωση του για την Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας ο ΟΜΣΕ:
«Πέρσι, στη χώρα μας, κάηκαν πάνω από 1.000.000 στρέμματα δάσους και πλημμύρισαν πάνω από 700.000, ενώ η Κρήτη πλήττεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά από ξηρασία. Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ κι ως μελισσοκόμοι το φωνάζουμε εδώ και μια δεκαετία. Ωστόσο, αντί για μέτρα προστασίας του δασικού μας πλούτου και αντιπλημμυρικά έργα, η μελισσοκομία που θρηνεί δεκάδες χιλιάδες μελίσσια καμένα και πνιγμένα, υφίσταται διωγμό. Οι αυθαίρετες απαγορεύσεις εισόδου στα δάση από ορισμένα δασαρχεία και η επίσημη κρατική πολιτική πυροπροστασίας μας αντιμετωπίζουν ως υποψήφιους εμπρηστές ενώ εμείς κι οι μέλισσές μας ζούμε από τα δάση κι έχουμε -όχι απλά συμφέρον- αλλά ζωτική ανάγκη να τα προστατέψουμε!
Η μελισσοκομία πλήττεται σήμερα και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη από πολλές πλευρές. Οι απώλειες μελισσιών αυξάνουν και η παραγωγή μελιού μειώνεται. Το κόστος παραγωγής εκτινάσσεται ενώ οι πωλήσεις κάνουν βουτιά. Μέχρι τώρα οι αριθμοί έδειχναν αύξηση των μελισσιών στην Ελλάδα και την Ευρώπη, μιας και οι μελισσοκόμοι αναπλήρωναν τις απώλειες και πολλαπλασίαζαν τα μελίσσια τους (με δικά τους έξοδα! ) για να αντιμετωπίσουν τη χαμηλή παραγωγικότητα και να βγάλουν το μέλι που θα τους επέτρεπε να ζήσουν αξιοπρεπώς. Πλέον, η κλιματική αλλαγή και το κόστος παραγωγής από τη μια και οι ελληνοποιήσεις εισαγόμενων «μελιών» από την άλλη, που μειώνουν τη ζήτηση και τις τιμές του ελληνικού μελιού, οδηγούν πολλούς συνάδελφους να βρουν άλλο επάγγελμα.
Όμως μαζί με το μελισσοκόμο που αποχωρεί χάνονται και τα εκατομμύρια μέλισσες που φρόντιζε και παρείχαν την ανεκτίμητη υπηρεσία της επικονίασης σε καλλιέργειες και περιβάλλον. Τι θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας;
Ας είναι κάθε χρόνο η 20η του Μάη γιορτή κι όλον τον άλλον χρόνο να αγωνιζόμαστε για να ζήσουμε καλύτερα, σε έναν καλύτερο κόσμο. Ζωή χωρίς τις μέλισσες δεν υπάρχει, τουλάχιστον ζωή όπως την ξέρουμε σήμερα. Ας μην το θυμόμαστε αυτό μόνο στις 20 του Μάη!»
O ΥπΑΑΤ, Λευτέρης Αυγενάκης, δήλωσε σχετικά με την Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας:
«Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στην σημασία που έχει η μέλισσα στη ζωή μας. Και δεν είναι μόνο το μέλι, το εκλεκτό αυτό προϊόν που μας προσφέρουν. Όντας ο σημαντικότερος επικονιαστής παγκοσμίως, ο ρόλος της τόσο στην ισορροπία των οικοσυστημάτων όσο και στην επισιτιστική ασφάλεια είναι τεράστιος. Χωρίς αυτή, η παγκόσμια παραγωγή φρούτων και λαχανικών θα ήταν μειωμένη έως και 90%. Στην εποχή της κλιματικής κρίσης, αυτή η προσφορά έχει ιδιαίτερη αξία.
Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στηρίζουμε τον κλάδο της μελισσοκομίας, με την ΚΑΠ 2023-27 να έχει ένα ξεχωριστό τομεακό πρόγραμμα αφιερωμένο σε αυτή, ύψους άνω των 60 εκατομμυρίων ευρώ. Με δράσεις έρευνας και κατάρτισης, ποιοτικής αναβάθμισης της παραγωγής και του παραγόμενου προϊόντος αλλά και προώθησής του, ενώ ακόμα στηρίζεται η εποχιακή μελισσοκομία. Ενώ ακόμα, μεριμνήσαμε για την αποζημίωση των πληγέντων μελισσοκόμων από τις πυρκαγιές και πλημμύρες του περασμένου έτους. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την χρήση τεχνολογιών αιχμής για την οργάνωση του κλάδου και την προστασία του μελιού, βάζουν τις βάσεις ώστε να πετύχουμε το στόχο μας, ένα κλάδο ανταγωνιστικό και βιώσιμο.
Οι μέλισσες όσο μικρές είναι, τόσο μεγάλη είναι η συνεισφορά τους σε κάθε πτυχή της ζωής μας αλλά και στην επιβίωση όλου του πλανήτη μας!».
Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, οι εισαγωγές φυσικού μελιού σε κράτη μέλη της ΕΕ από χώρες εκτός αυτής, κατά το 2023 ήταν 163,7 χιλ. τόνοι, αξίας 359.3 εκατομ. ευρώ. Την ίδια στιγμή οι εξαγωγές σε χώρες εκτός ΕΕ ήταν μόνο 24,9 χιλ. τόνοι, με αξία περίπου 146 εκατομ. ευρώ. Συγκριτικά με τα τα αντίστοιχα στοιχεία του 2013, γίνεται εμφανές πως οι εισαγωγές από χώρες εκτός της ΕΕ αυξήθηκαν κατά 20% (από περίπου 136 χιλ. τόνους σε 164 χιλ. τόνους), ενώ οι εξαγωγές σε χώρες εκτός ΕΕ αυξήθηκαν κατά 14% (από περίπου 22 χιλ. τόνους σε 25 χιλ. τόνους).
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών προήλθε από την Κίνα (60,2 χιλ. τόνοι, περίπου δηλαδή 37% των συνολικών εισαγωγών στην ΕΕ), έπειτα την Ουκρανία (28%), την Αργεντινή (12%), το Μεξικό (7%) και την Κούβα (3%). Το Ηνωμένο Βασίλειο το 2023 έλαβε το μεγαλύτερο ποσοστό εισαγωγών μελιού από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, περίπου δηλαδή 4,3 χιλ. τόνους, ίσους με το 17% των συνολικών εξαγωγών της ΕΕ. Ακολουθούν η Σαουδική Αραβία (14%), η Ελβετία (13%), οι ΗΠΑ (13%) και η Ιαπωνία (10%). Αντίστοιχα η Γερμανία αναδείχτηκε ως η χώρα που έκανε τις περισσότερες εισαγωγές μελιού, καθώς εκπροσωπούσε το 25% των συνολικών εισαγωγών μελιού στην ΕΕ από χώρες εκτός αυτής, με το Βέλγιο (19%), την Πολωνία (14%), την Ισπανία (10%) και τη Γαλλία (5%) να ακολουθούν. Τέλος ως μεγαλύτερος εξαγωγές της ΕΕ αναδείχθηκε η Ισπανία, εξάγοντας 7,1 χιλ. τόνους μέλι (29% συνολικών εξαγωγών σε κράτη εκτός της ΕΕ) σε χώρες εκτός της ΕΕ. Επόμενες ακολουθούν η Γερμανία (22%), η Ρουμανία (7%), η Ουγγαρία (6%) και η Ελλάδα (6%).
Δείτε την ανάλυση